PPC / ppc

text_structure.xml 324 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#JanLityński">Otwieram posiedzenie Komisji.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#JanLityński">Przypominam, że w dniu wczorajszym zakończyliśmy nasze obrady dyskusją nad art. 43 rządowego projektu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Nie rozwiązaliśmy jednak problemu zawieszalności świadczeń i dlatego proponuję dziś powrócić do art. 102 projektu tej ustawy, gdzie zatrzymaliśmy się przy problemie sposobu zawieszania świadczeń w przypadku osób niepełnosprawnych, które podejmują zatrudnienie. Po ostatecznej decyzji w tej sprawie wrócimy jeszcze do art. 43.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#EwaLewicka">W związku z dzisiejszym porządkiem obrad chciałabym uzyskać zgodę pana przewodniczącego na powielenie materiałów, które są wynikiem naszego dotychczasowego „urobku” i stanowią poprawki strony rządowej do kolejnych artykułów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JanLityński">Oczywiście, pani prośba zostanie spełniona. My tymczasem wracamy do art. 102 ust. 8 i 11. Czy strona rządowa ma tu swoją propozycję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#EwaLewicka">Ponieważ chodzi tu o stanowiska pracy dostosowywane dla osób niepełnosprawnych powiem ogólnie, że staraliśmy się dopracować ust. 11, który budził poważne zastrzeżenia i przedstawimy trzy wersje jego zapisu, choć nadal uważamy, że nie jest to satysfakcjonujące. Niestety, nie ma dobrych rozwiązań ze złej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#EwaLewicka">Mamy też wariant alternatywny polegający na skreśleniu w całości ust. 11 i zmodyfikowanie ust. 8 w taki sposób, aby osoby, które mają orzeczoną całkowitą niezdolność do pracy, ale jednak pracują, miały automatycznie zawieszoną rentę. Jednocześnie jednak proponujemy automatyczne uruchamianie dla tych osób renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. To spowoduje zmianę wysokości owej renty, ale nie rodzi konsekwencji po stronie zakładu pracy bez względu na warunki pracy. W ten sposób przestajemy się spierać, czy są to warunki szczególne, czy nie. Osoby, o których mowa podlegają wówczas tym samym regułom zawieszalności świadczeń, co osoby z częściową niezdolnością do pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JanLityński">Wydaje mi się, że zaproponowana alternatywa w ogóle nie wchodzi w grę. Ona oznaczałaby bowiem, że osoby całkowicie niepełnosprawne, które obecnie pracują, w kolejnym miesiącu miałyby otrzymać wypłatę o sto kilkadziesiąt złotych mniejszą. My nie możemy zaakceptować takiej sytuacji i wziąć na siebie odpowiedzialność za tak drastyczne zmniejszenie owych świadczeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#AnnaBańkowska">Jest tu jeszcze taki problem, że osoba niepełnosprawna nie musi zgłaszać zatrudnienia w danym miesiącu, gdy je podjęła, ponieważ tzw. zawieszalność można rozliczać za cały rok, albo za dany miesiąc, w zależności od tego, co jest korzystniejsze. Nie wiadomo więc, kiedy trzeba byłoby daną osobę pozbawić owej części świadczenia - czy w tym miesiącu, gdy podjęła pracę, czy w następnym roku, po przepracowaniu 12 miesięcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#EwaTomaszewska">Mamy tu do czynienia z kilkoma problemami wymagającymi rozwiązania. Jeden z nich to sprawa tych osób niepełnosprawnych, dla których praca stanowi rehabilitację i jest jej głównym celem, dochody zaś stanowią jakby cel uboczny. Są osoby, które w inny sposób, jak w warunkach chronionych nie mogą pracować, a to z kolei daje im możliwość godnego i pełniejszego życia w społeczeństwie.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#EwaTomaszewska">Drugi problem to ubóstwo osób niepełnosprawnych wynikające z bardzo niskich świadczeń, które nie wystarczają na życie nawet na stosunkowo niskim poziomie. Problem ten wiąże się ściśle z sytuacją jaką mamy w pomocy społecznej, gdzie kryterium przydzielenia świadczeń ustalone jest na poziomie minimum egzystencji. Wiemy natomiast, że w przypadku osób niepełnosprawnych wydatki na niezbędne potrzeby są wyższe niż u osób zdrowych, zaś dodatek pielęgnacyjny nie pokrywa kosztów zatrudnienia osoby do pielęgnacji.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#EwaTomaszewska">W takiej sytuacji przyjęcie zapisu mówiącego o automatycznym pomniejszaniu świadczeń w chwili podjęcia przez te osoby pracy, jest po prostu zapisem nieludzkim i nie możemy się na niego absolutnie zgodzić. Trzeba natomiast rozważyć co się będzie działo w okresie przejściowym. Jeżeli założymy, że rozwiązujemy ten problem poprzez pomoc społeczną, to wówczas musimy doprowadzić do uzyskania innych kryteriów przyznawania świadczeń i innej, większej ich wysokości. Taką ścieżkę dojścia musimy opracować już teraz, a nie za kilka lat.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#EwaTomaszewska">Zapis, jaki mamy w obecnej formie uderzy w grupę najsłabszą i dlatego nie możemy się na niego zgodzić, mimo iż wydaje się racjonalne, aby osoby całkowicie niezdolne do pracy nie pracowały zarobkowo. Trzeba jednak pamiętać o różnego rodzaju niezdolności, bo może ona wykluczać pracę na otwartym rynku, gdy jednocześnie podjęta w warunkach specjalnych będzie stanowić pomoc w dostosowaniu owych osób do życia i dawać im szansę na pełniejsze zaistnienie w społeczeństwie. Problem jest o tyle skomplikowany, że nie można go potraktować jednym zapisem odbierającym rentę, w sytuacji gdy osoba niepełnosprawna podejmie pracę zarobkową. Tak się tego problemu nie rozwiąże.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#AnnaFilek">Z mojego wyliczenia wynika, że osób niepełnosprawnych podejmujących pracę mamy w kraju ok. 600 tys., ale w tym jest tylko ok. 120 tys. osób z orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy. Blisko połowa z tej grupy zatrudniona jest w zakładach pracy chronionej i innych tego typu placówkach, co do których zgodziliśmy się, że mają one charakter przede wszystkim rehabilitacyjny.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#AnnaFilek">Na otwartym rynku pracy pozostaje nie więcej jak 60 tys. takich osób i to jest właśnie problem, nad którym obecnie dyskutujemy. Jeśli wprowadzimy dla nich zakaz pracy, to nie zrezygnują one z przyznanej renty, ale raczej przestaną pracować, bo są to przecież osoby z pewnością chore.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#AnnaFilek">Jeżeli średnia renta wynosi 580 zł brutto, to przy obniżeniu jej do ok. 200 zł, co obecnie proponuje strona rządowa, jasnym jest, że te osoby nie zgodzą się na tak drastyczne obniżenie świadczeń. Skoro zaś zrezygnują one z pracy to stracą swój dodatkowy zarobek, ale straci jednocześnie ZUS i urzędy skarbowe, bo nie będą wpływały składki ani podatki. W rezultacie wydaje się, że nie ma tu problemu i uważam dlatego, że nie trzeba zabierać tym ludziom obecnych możliwości dorobienia do skromnej renty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JanLityński">Zgadzam się z pani konkluzją, ale wydaje mi się, że arytmetyka, jaką pani nam przedstawiła jest jednak wątpliwa i nie ma nic wspólnego z rzeczywistością.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MaciejManicki">Istotą problemu, nad którym dyskutujemy jest kwestia zawieszania świadczeń emerytalno-rentowych w związku z tym, że osoba pobierająca je podejmuje zatrudnienie i otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie. Zakres podmiotowy to emeryci i renciści, przy czym są oni podzieleni na grupę tych co mają orzeczoną częściową niezdolność do pracy lub też niezdolność całkowitą.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#MaciejManicki">Czy my musimy brać pod uwagę ten problem właśnie z punktu widzenia zakresu podmiotowego? Czy nie wystarczy przyjęcie generalnej zasady - skoro osiągnąłeś zarobki sięgające 70 proc. średniego wynagrodzenia, to tracisz element socjalny swej renty lub emerytury, a jeśli osiągnąłeś 130 proc., to tracisz całkowicie prawo do owego świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#MaciejManicki">Wracam więc do zgłaszanego już wcześniej wniosku, aby skreślić w całości ust. 8 i 11 poprawiając jednocześnie ust. 7. Taka zmiana będzie całkowicie zgodna z dotychczasową praktyką, co również warto mieć na względzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#TeresaGuzelf">Nasza propozycja jest jednak taka, aby zachować ust. 8 w wersji jaką wypracował zespół podkomisji. Jednocześnie mamy trzy wersje zapisu ust. 11.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#TeresaGuzelf">I - 11. Do świadczeń osób uznanych za całkowicie niezdolne do pracy, zatrudnionych w zakładach pracy chronionej, zakładach aktywności zawodowej oraz na stanowiskach pracy dostosowanych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności stosuje się przepis ust. 7 i 9 pkt 1.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#TeresaGuzelf">II - 11. Do świadczeń osób uznanych za całkowicie niezdolne do pracy, zatrudnionych w zakładach pracy chronionej, zakładach aktywności zawodowej oraz na stanowiskach pracy zgodnie z zasadami określonymi w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych - stosuje się przepis ust. 7 i ust. 9 pkt 1.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#TeresaGuzelf">III - 11. Do świadczeń osób uznanych za całkowicie niezdolne do pracy, zatrudnionych w zakładach pracy chronionej, zakładach aktywności zawodowej oraz na stanowiskach pracy, które:</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#TeresaGuzelf">- spełniają warunki w zakresie dostępności, funkcjonalności i bezpieczeństwa pracy,</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#TeresaGuzelf">- są przystosowane i oprzyrządowane odpowiednio do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#TeresaGuzelf">- umożliwiają prowadzenie rehabilitacji - stosuje się przepis ust. 7 i ust. 9 pkt 1.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#TeresaGuzelf">Wariant III zawiera wymogi określone w ustawie o rehabilitacji osób niepełnosprawnych, a dotyczące stanowisk pracy przeznaczonych dla tych właśnie osób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JanLityński">Mamy więc te trzy wersje, z których pierwsza mówi o zasadzie samego stanowiska pracy dla osób niepełnosprawnych, druga, że stosuje się ustawę o rehabilitacji, zaś trzecia o tym, że stosuje się rehabilitację. Każda wersja idzie więc nieco dalej, ale trzecia wydaje się najbardziej restrykcyjna, stąd - moim zdaniem - do przyjęcia jest tylko wersja pierwsza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MaciejManicki">Rzeczywiście wersja trzecia jest najbardziej represyjna, bo trzeba wykazać, że stanowisko pracy jest tak przygotowane, że umożliwia przeprowadzenie rehabilitacji. Ale wyobraźmy sobie rehabilitację osoby trwale ociemniałej...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Chcę powiedzieć, że wersja trzecia zawiera jednak elementy ochrony osób niepełnosprawnych, bo jest tu zawarty wymóg przystosowania stanowiska pracy w ten sposób, aby jej wykonywanie nie odbywało się kosztem zdrowia danej osoby. Może więc jednak przyjąć ten sposób myślenia i po nieznacznej modyfikacji przyjąć jednak wersję zapisu trzeciego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JanLityński">Tu chodzi jednak o to, że im więcej restrykcji ma stanowisko pracy dla osoby niepełnosprawnej, tym więcej osób będzie miało zmniejszaną rentę. To nie jest tak, jak pani sądzi, że pracodawca będzie musiał dostosować stanowiska pracy dla tej grupy osób i to będzie dla nich korzystne.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#JanLityński">Nie mówimy tutaj o tym, w jaki sposób mają być zatrudniane osoby niepełnosprawne, ale jedynie o tym, czy w wyniku zatrudnienia dana osoba będzie miała zmniejszone świadczenie rentowo-emerytalne, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#JanLityński">Jeżeli przyjmiemy wersję trzecią zaproponowaną przez stronę rządową to więcej osób z tej grupy będzie miało obniżone świadczenia. Przy wersji pierwszej takich osób będzie mniej. My nakładamy bowiem restrykcje, a nie obowiązek takiego czy innego przygotowania stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#TeresaGuzelf">Przyjęliśmy już wcześniej, że osoby niepełnosprawne mogą być zatrudniane w zakładach pracy chronionej i zakładach aktywności zawodowej. Szukaliśmy następnie takiego rozwiązania, aby spełnione były warunki niezbędne dla takiego zatrudnienia i - naszym zdaniem - trzecia wersja naszej propozycji odpowiada takim warunkom. Taka była idea tego zapisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#MaciejManicki">Myślę, że nie powinniśmy już dłużej dyskutować na temat tego, jak powinno wyglądać stanowisko pracy przystosowane dla osoby niepełnosprawnej, ale przejść do rozstrzygnięć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#JerzyKulonek">Kontynuujemy dyskusję na temat stanowisk pracy i zatrudniania osób niepełnosprawnych, gdy tymczasem proszę przeczytać jak brzmi ust. 8 w art. 102: „W razie osiągania przychodu bez względu na jego wysokość zawiesza się prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy...”.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#JerzyKulonek">Przychodem może być także suma uzyskana z wynajęcia przez osobę niepełnosprawną pokoju we własnym mieszkaniu. Właściwie każda suma uzyskana przez taką osobę może ją pozbawić prawa do renty, nie musi to być kwota wynikająca z zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#JerzyKulonek">W takiej sytuacji wydaje się, iż wniosek posła Macieja Manickiego, aby w art. 102 wykreślić ust. 11 jest w pełni zasadny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#JanLityński">Wyjaśnijmy tu jeszcze raz, że w omawianym przez nas artykule nie chodzi o jakikolwiek przychód, ale o taki, który powoduje konieczność opłacania składki ZUS. Wynajęcie pokoju nie jest takim przychodem. Tu chodzi tylko o przychód wynikający z zatrudnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#AnnaFilek">Pragnę zwrócić uwagę, że jeśli w art. 102 nie skreśli się ust. 8, to będziemy mieć do czynienia nie z obniżeniem wysokości świadczenia rentowego osób niepełnosprawnych, które zostaną zatrudnione, ale z całkowitym odebraniem im tego świadczenia. Trzeba sobie zdawać sprawę z tego, co oznacza naprawdę ów zapis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#JanLityński">Może więc wyjaśnimy sobie to ostatecznie. Co się kryje pod zapisem ust. 8? Czy tak jak ja sądziłem, jest to obniżenie świadczenia, czy też całkowite pozbawienie go osoby, która mając orzeczoną pełną niezdolność do pracy, jednak podejmie zatrudnienie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#TeresaGuzelf">W tym konkretnym przepisie kryje się oczywiście całkowite zawieszenie, ale to nie znaczy, że nie istnieje jednocześnie możliwość zmiany grupy. Mamy w projekcie ustawy cały rozdział poświęcony orzekaniu o inwalidztwie, gdzie w ramach kontroli nad orzecznictwem można już przyznaną grupę zmienić. W momencie, gdy na koncie rencisty pojawia się informacja, że on pracuje, nie ma żadnych przeszkód dla ZUS, aby zweryfikować wysokość jego świadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#JanLityński">Taka interpretacja oznacza śmierć dla przepisu zawartego w ust. 8 w art. 102.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#AnnaBańkowska">Nie możemy godzić się na manipulację orzeczeniami lekarskimi. Jeśli ktoś jest niezdolny do pracy to lekarz, zgodnie ze swoją wiedzą musi to orzec. Co to znaczy, że w chwili podjęcia pracy skieruje się daną osobę ponownie na komisję? Czy na podstawie tego samego stanu zdrowia, lekarz będzie podejmować inną decyzję uznając, że teraz już ta sama osoba jest tylko częściowo niezdolna do pracy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#TeresaGuzelf">Zapis ust. 8 można zmodyfikować w kierunku, o jakim mówił poseł przewodniczący. Brzmiałby on: „Prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy ulega zawieszeniu za okres osiągania przychodu, bez względu na jego wysokość, a w okresie tym przysługuje renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy z uwzględnieniem przepisu ust. 7 i ust. 9”.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#TeresaGuzelf">Taka zasada wynikać będzie już wówczas z samej ustawy, bez konieczności dodatkowego badania i sprawdzania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#MaciejManicki">Ponieważ zgłoszony przeze mnie wniosek jest dalej idący chcę go obecnie sprecyzować. Proponuję w ust. 7 skreślić wyraz „częściowej” co będzie oznaczało, że chodzi o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Następnie proponuję w całości skreślić ust. 8, a w ust. 9 w pkt. 1 dopisać na końcu: „lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy”, zaś w pkt. 2 po słowie „z tytułu” dodać „częściowej”. Proponuję także skreślić w całości ust. 11 i wówczas mamy stan, jaki obowiązuje dziś, zgodnie z obecnymi przepisami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#JanLityński">Przechodzimy do głosowania wniosku pana posła Macieja Manickiego. Kto jest za przyjęciem zgłoszonych przez niego propozycji?</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#JanLityński">Za przyjęciem wniosku posła Manickiego opowiedziało się 13 posłów, bez głosów przeciwnych i wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#JanLityński">Wniosek posła Manickiego został przyjęty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#MaciejManicki">Chciałbym zgłosić wniosek o skreślenie całego rozdziału o zmniejszaniu i zawieszaniu świadczeń...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#JanLityński">Ponieważ formalnie nie wystąpił pan jednak z takim wnioskiem, to pozostaje panu jedynie zgłoszenie go jako wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#JanLityński">My tymczasem zakończyliśmy dyskusję nad art. 102.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#JacekBienias">Chcę jednak wrócić jeszcze do ust. 3 w art. 102, bowiem w wersji zaproponowanej przez stronę rządową brzmi on dla nas niebezpiecznie. Mówi się tam o przychodach z tytułu działalności wykonywanej za granicą, przy czym wrzucono do tego worka również takie przychody, które według prawa polskiego nie podlegają obowiązkowi odprowadzaniu składek na ZUS. Jest to propozycja daleko idąca, mająca ogromne znaczenie dla artystów i twórców. Występy za granicą są zwykle wykonywane na zasadzie umowy o dzieło, bowiem mają one charakter jednostkowy.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#JacekBienias">Taka sama działalność w Polsce nie jest uważana za przychód stanowiący podstawę do zmniejszenia lub zawieszenia emerytury. Ponieważ przychody zagraniczne są z reguły wyższe niż w kraju, to wobec proponowanego zapisu nawet jeden występ może pozbawić danego artystę emerytury. Taka tendencja jest chyba jednak sprzeczna z duchem całej ustawy. Mamy więc następującą propozycję zmiany brzmienia ust. 3:</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#JacekBienias">„Ust. 3. Przepis ust. 1 i ust. 2 stosuje się również do emerytów i rencistów osiągających przychód z tytułu działalności wykonywanej za granicą”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#JanLityński">Przepraszam bardzo, bowiem zbyt pochopnie stwierdziłem, że zakończyliśmy już dyskusję nad art. 102. Proponuję, abyśmy teraz jeszcze raz przejrzeli wszystkie jego ustępy. Zacznijmy nawet od art. 101. Czy są jakieś zastrzeżenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#MaciejManicki">W dniu wczorajszym zgłaszałem swoje zastrzeżenia do tego artykułu, bowiem wydaje mi się, że zupełnie zbędne są w nim punkty 1 i 2. Proponuję więc postawić kropkę po słowach: „w art. 102–105”, a resztę zapisu wykreślić jako całkowicie zbędną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#JanLityński">Czy jest na to zgoda strony rządowej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#TeresaGuzelf">Trudno mi tu zająć stanowisko, bowiem jest to konstrukcja obowiązująca dzisiaj. Przepis art. 101 ma charakter ogólny, wprowadzający dla całego rozdziału o zawieszaniu i zmniejszaniu świadczeń i dlatego wyszczególniamy w nim, że są trzy powody, dla których prawo do rent lub emerytur ulega zawieszeniu lub zmniejszeniu: osiąganie przychodu, korzystanie ze świadczeń z funduszów publicznych oraz wyjazd za granicę. Te powody są potem rozpisane w dalszych artykułach, można więc powiedzieć, że w tym miejscu nie mają one merytorycznego znaczenia dla szczegółowych rozwiązań, ale porządkują cały zapis. Jest to poprawka czysto legislacyjna i dlatego może by to uzgodnić jeszcze z Biurem Legislacyjnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzedstawicielkaBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Niestety, jestem tu dziś w nagłym zastępstwie i dlatego nie mogę wchodzić głęboko w materię przepisów, których nie znam i nad którymi nie pracowałam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#MaciejManicki">Moja poprawka usuwa zbędny zamęt wywołany zupełnie niepotrzebnym przywołaniem tytułów takich jak choćby „świadczenia z funduszów publicznych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#JanLityński">Ale taki zapis jak proponuje strona rządowa ma jednak charakter również informacyjny, więc nie do końca chyba można się zgodzić z propozycją posła Manickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#MaciejManicki">Ale to jest informacja błędna, bo pojęcie funduszów publicznych jest przecież bardzo szerokie, gdy tutaj odnosi się jedynie do świadczeń z tytułu wyjazdów zagranicznych czy stypendiów, o czym już mówiliśmy wczoraj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#EwaTomaszewska">Nie bardzo rozumiem o jakich wyjazdach zagranicznych informuje się w art. 101, skoro nigdzie dalej nie widzę żadnego zapisu na ten temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#JanLityński">Przechodzimy do głosowania. Kto z państwa jest za wnioskiem posła Macieja Manickiego, aby w art. 101 ust. 1 dokonać proponowanych przez niego skreśleń?</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#JanLityński">Za wnioskiem pana posła Manickiego głosowało 6 posłów, przeciwnych było 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#JanLityński">Wniosek posła Manickiego został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#JanLityński">Czy są uwagi do ust. 2 w art. 101?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#MaciejManicki">Tu, konsekwentnie trzeba usunąć z zapisu wyrazy „pkt 1”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#TeresaGuzelf">Zapis ust. 2 staje się całkowicie niejasny, bowiem nie wiadomo, czy w odniesieniu do emerytów, którzy ukończyli wiek 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn nie stosuje się zasad określonych w art. 102 czy w art. 105?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#MaciejManicki">Wszystkich tych przepisów nie stosuje się do emerytów. Nie widzę przyczyny, dla której emeryt miałby być w wojsku czy np. uczyć się za granicą. W art. 105 jest mowa o rentach rodzinnych. Czy emeryt może pobierać rentę rodzinną? Chyba nie. Nie może też przebywać w zakładzie poprawczym, o czym jest również mowa w art. 105.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#JanLityński">Chciałbym jednak rozwikłać ten problem i dlatego proszę o wyjaśnienie, czy świadczenie może ulec zawieszeniu w przypadku osób, które przekroczyły wiek 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Tu jest rzeczywiście niedoróbka. W obecnym systemie prawnym w przypadku korzystania ze świadczeń publicznych zawieszało się rentę rodzinną jedynie dzieciom przebywającym w zakładach opieki typu domy dziecka, placówka opiekuńczo-wychowawcza lub dom poprawczy. Tam rodzice nie ponoszą żadnych odpłatności i dlatego taką rentę zawiesza się całkowicie. Wyjątek stanowią sieroty zupełne, którym płaci się część renty łącznie z dodatkiem za sieroctwo.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#ElżbietaKowalczyk">Nie zawiesza się rent w przypadku, gdy dziecko przebywa w zakładzie prowadzonym przez organizacje lub osoby, które nie korzystają z funduszów publicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#TeresaGuzelf">Dla jasności w sprawie myślę, że trzeba w ust. 2 w art. 101 skreślić słowa „pkt 1”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#MaciejManicki">Mam w odniesieniu do art. 101 uwagę typu legislacyjnego. Ponieważ w ust. 1 piszemy: „Prawo do emerytur i rent ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu na zasadach określonych w art. 102–105”, a nie wymieniamy tutaj ust. 3 tego artykułu, to musimy albo przepis tego ustępu przenieść do art. 102–105, albo zrobić z niego zupełnie nowy artykuł, albo wreszcie napisać: „na zasadach określonych w ust. 3 i art. 102–105”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#JanLityński">Zanim przystąpimy do proponowanych przesunięć chciałbym poprosić o wyjaśnienie w jakich przypadkach stosuje się przepis ust. 3 w art. 101, bo jest tu mowa o sytuacji, gdy nie ustalono jeszcze prawa do świadczeń, a ubezpieczony wyjechał za granicę. Co wówczas ulega zawieszeniu, jeśli świadczenia nie ma? A poza tym, co to znaczy, że ubezpieczony wyjechał za granicę? Cały ten przepis jest daleko nieprecyzyjny i dlatego proszę o wyjaśnienie do kogo on ma mieć zastosowanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#AnnaBańkowska">Przypominam, że zliberalizowaliśmy już przepis dotyczący emerytów, którzy wyjeżdżają za granicę zmieniając swoje stałe miejsce pobytu. Ten przepis natomiast odnosi się do osób, które np. mają przepracowane 30–40 lat, ale nie są jeszcze emerytami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#JanLityński">To jest przecież nielogiczne. Jeśli ktoś nie ma świadczenia, to co można mu zmienić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#AnnaBańkowska">Tu powinno być sformułowanie, że osoba wyjeżdżająca za granicę, jeśli nie miała ustalonej emerytury, nie ma prawa do jej naliczenia i wypłacania w kraju. To też jest kontrowersyjne, ale już bardziej logiczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#EwaTomaszewska">Przepis brzmi: „kto wyjechał za granicę...”, a więc nie ma tu rozróżnienia czy chodzi o wyjazd tygodniowy lub krótszy, np. na wycieczkę zagraniczną, czy też na kilka miesięcy do dziecka przebywającego w innym kraju, lub też takiego, kiedy wyjazd jest na zawsze, ale dana osoba pracowała przez wiele lat i składała środki do funduszu emerytalnego. Teraz pozbawia się jej tych środków, tylko dlatego że mieszka za granicą. To jest utrudnianie swobodnego przemieszczania się ludzi poprzez nacisk ekonomiczny. Przecież taka osoba ma prawo również za granicą korzystać ze swoich środków zgromadzonych w kraju.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#EwaTomaszewska">Dodam tylko, że w naszej podkomisji, gdzie zajmowaliśmy się problemem zawieszania świadczeń ze względu na podjęte zatrudnienie, ten problem nie wypłynął i dlatego nie był on przez nas dyskutowany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#JanLityński">Czy ktoś uważa, że przepis ten powinien się znaleźć w ustawie? Skoro nie ma obrońców, skreślamy go.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#JanLityński">Czy są uwagi do ust. 4?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#MaciejManicki">Tu powinno się dodać wyraz „również” po słowach „może ulec zawieszeniu”. Będzie to oznaczało, że jest jeszcze inny powód, oprócz wyszczególnionych w ust. 1–3 do tego, aby świadczenie zawiesić, a tym powodem jest wniosek złożony przez samego zainteresowanego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Chcę jeszcze raz wyjaśnić ideę ust. 3. W projekcie rządowym był zapis art. 131 mówiący o tym, że na rachunek emeryta lub rencisty w kraju lub też wskazanej przez niego osobie płaci się jego świadczenie, o ile było ono ustalone przed wyjazdem zainteresowanego za granicę.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#ElżbietaKowalczyk">Jeśli ktoś jednak mieszka za granicą, a po osiągnięciu określonego wieku składa w polskim konsulacie wniosek o ustalenie mu emerytury, którą w kraju wypracował, to ten wniosek wpłynie do ZUS i emerytura będzie naliczona. Jest tylko problem, czy dokonywać wypłat, szczególnie jeśli chodzi o takie kraje, z którymi Polska nie ma podpisanych umów o transferze i przekazywanie owych sum będzie utrudnione lub zupełnie niemożliwe?</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#ElżbietaKowalczyk">Czy mamy zawierać kolejne umowy bilateralne z tymi państwami, z którymi nie zostały jeszcze podpisane? To jest problem rządu i jego polityki. Nasza propozycja mówi o tym, że jeśli dana osoba wyjechała za granicę wcześniej niż zostało jej ustalone prawo do emerytury, to my jej to świadczenie naliczamy, ale jednocześnie zawieszamy wypłatę, chyba że umowy dwustronne przewidują transfer świadczeń. Wtedy możemy naliczoną sumę wypłacać i przesyłać do konkretnego kraju.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#ElżbietaKowalczyk">Przepis ust. 3 w art. 102 trzeba rozpatrywać łącznie z art. 131 i powiedzieć otwarcie w jakich przypadkach z tytułu pracy w Polsce ma być wypłacane świadczenie za granicę i w jaki sposób ma się to odbywać. Tu trzeba podjąć decyzję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#JanLityński">To jest jednak sprawa techniczna. My musimy natomiast rozstrzygnąć czy dana osoba nabyła prawo do świadczenia i w tym przypadku miejsce jej aktualnego zamieszkania nie może stanowić warunku decydującego o tym prawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#EwaLewicka">Z większością krajów świata nie mamy, niestety, uregulowanych kwestii transferu i podwójnego oskładkowania. Proces zawierania umów jest powolny, a pierwszeństwo mają kraje Unii Europejskiej. Dziś nie możemy jeszcze przesądzić co będzie sprawiedliwe, a co nie, bo to będzie przedmiotem owych umów i one rozstrzygną. My tylko możemy powiedzieć jak się zachowujemy, kiedy ktoś od nas oczekuje np. ustalenia prawa do świadczenia w sytuacji, gdy nadal pozostaje za granicą, w konkretnym kraju. Rozstrzygamy tylko ten przypadek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#JanLityński">Może ja tu czegoś nie rozumiem, ale członkowie Komisji mają podobne odczucia, więc chyba jednak w samym wyjaśnieniu coś jest nieprawidłowego. W dalszym ciągu chciałbym to jednak rozwikłać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#JózefDąbrowski">Mówimy, że tworzymy system na najbliższe kilkadziesiąt lat. Chciałbym więc uzyskać odpowiedź na takie pytanie: jeśli za 15 lat mój syn dojdzie do wniosku, że wyjeżdża za granicę, bo tam będzie mu się lepiej żyło, a ja w tym czasie osiągnę wiek emerytalny, to czy będę mógł wyjechać do niego i bawić jego dzieci, korzystając z emerytury, na którą odkładałem tutaj przez 40 lat pracy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#EwaLewicka">Jeśli pan wyjedzie z kraju będąc już emerytem i mając ustalone świadczenie to może pan je otrzymywać mieszkając u syna za granicą. Będą one przekazywane na pana konto bankowe w kraju lub na nazwisko wskazanej przez pana osoby mieszkającej w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#EwaLewicka">Jeśli natomiast wyjedzie pan przed ustaleniem emerytury to niestety, nie będzie jej pan otrzymywał z chwilą osiągnięcia wieku emerytalnego. Będzie pan musiał w tamtym kraju zdobywać uprawnienia do emerytury tam przyznanej, chyba że Polska ma podpisaną umowę z danym krajem (np. tak jest z Niemcami) i wówczas sumuje się okresy pracy w Polsce i w tym kraju dla wyliczenia należnej emerytury.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#JanLityński">Ponieważ musimy zrobić reasumpcję naszej dyskusji chciałbym zapytać czy po wyjaśnieniach strony rządowej ktoś z państwa jest za tym, aby dokonać skreślenia ust. 3 w art. 101, co nie wyklucza zapisu art. 131.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#JanLityński">Skoro nie ma dalszych głosów polemicznych podtrzymujemy decyzję i nie wracamy już do tego zapisu.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#JanLityński">Chciałbym teraz zapytać co oznacza zapis ust. 4 mówiący, że prawo do emerytury lub renty może ulec zawieszeniu na wniosek emeryta lub rencisty? O jakie sytuacje tutaj chodzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Chodzi o takie sytuacje, kiedy emeryt lub rencista zarabia znacznie powyżej 120 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. W chwili obecnej jest taka sytuacja, że nawet jeśli zgłasza on do nas ten fakt, to my żądamy od niego informacji o zarobkach, aby dokonać pełnego rocznego rozliczenia. Ludzi to denerwuje, bo oni nas poinformowali o przekroczeniu limitu zarobków, a więc zgodzili się na zawieszenie świadczenia, a my nadal nękamy ich żądaniami o szczegółowe dane i trudzimy się rozliczaniem.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#ElżbietaKowalczyk">Propozycja przedstawiona w ust. 4 zmierza do tego, aby zgłoszenie przez emeryta lub rencistę wniosku o zawieszenie świadczenia załatwiało sprawę tego zawieszenia ostatecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#AnnaFilek">Chciałabym, podobnie jak pani posłanka Tomaszewska zwrócić uwagę, że problemy nad którymi obecnie dyskutujemy nie były tematem pracy naszej podkomisji. One wynikają z dodatkowych autopoprawek strony rządowej, których my nie dyskutowaliśmy w gronie podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#AnnaFilek">Przypominam też, że (choć to nie jest nasza propozycja) my znosimy w dyskutowanej ustawie zakaz zarobkowania dla osób, które uzyskują emerytury w wieku 60 lat kobiety i 65 lat mężczyźni. Nie zwalniamy natomiast z tego osób, które mają tzw. emerytury wcześniejsze. Dla nich zapis o potrzebie składania wniosku w sprawie zawieszenia ich świadczenia może mieć znaczenie. I właściwie tylko dla nich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PiotrKucharski">Uważam, że zapis ust. 4 uzupełniony tak, jak to zaproponował pan poseł Maciej Manicki słowem „również” jest ze wszech miar pożyteczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#JanLityński">Czy ktoś z państwa jest przeciwny temu, aby zapis ust. 4 znalazł się w ustawie przy art. 101? Nie słyszę sprzeciwu, a więc zostaje on odnotowany.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#JanLityński">Przechodzimy do omawiania kolejnych ustępów w art. 102.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#IrenaWójcicka">Chcę zwrócić uwagę na konsekwencję zachowania dotychczasowych przepisów, jeśli chodzi o wyłączanie zawieszalności świadczeń wynikających z działalności rolniczej. Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników nakłada, że przyznanie świadczeń emerytalnych, jak też rentowych, poza szczególnymi przypadkami, następuje dopiero po zaprzestaniu działalności rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#IrenaWójcicka">Zachowanie tutaj przepisu, który z zawieszalności działalność rolniczą oznacza faktycznie, że osoba, która przepracowała np. jako pracownik najemny 5 dni, a pozostałe okresy ma z okresów pracy rolniczej i występuje do ZUS o przyznanie jej emerytury, otrzymuje ją, mimo że nie zaprzestała działalności rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#IrenaWójcicka">Jest to całkowicie sprzeczne z przepisami ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Jeśli traktujemy zawieszanie działalności rolniczej jako pewien sposób ekonomicznego przyspieszania restrukturyzacji wsi (a taka była intencja posłów, którzy wpisali ten zapis do ustawy), to konsekwencją niezgrania tych przepisów jest możliwość nierealizowania owej restrukturyzacji właśnie poprzez to, że rolnicy mogą wykorzystywać istniejące uprawnienia w sposób dowolny. Wystarczy bowiem, aby ubezpieczyć się w ZUS choćby na kilka dni i można przejść na emeryturę nie zaprzestając działalności rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#IrenaWójcicka">Sądzę, że przepis ten należy doprowadzić do takiego brzmienia, aby był on zgodny z zasadami ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Jeśli będzie zgoda na podjęcie takiej pracy, to ja jestem gotowa przygotować odpowiedni tekst, który przynajmniej w części spowoduje uzyskanie zgodności, bowiem całkowitej nie da się tu osiągnąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#JanLityński">Chciałbym się tylko upewnić, czy nie spowoduje to dodatkowych komplikacji...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#EwaLewicka">Jest oczywiście jeszcze możliwość rozważenia jakiejś konkretnej propozycji, która nie była dotychczas zgłaszana. W naszych propozycjach, które za chwilę państwu przedstawimy w formie powielonej jest rozdział pt. „Zmiany wynikające ze zmian ustawy rolniczej”. Składamy tu propozycję zmiany jedynie art. 53, bo aktualnie kierowana jest do Sejmu nowelizacja całej ustawy rolniczej. Dzisiaj chcemy tylko zaproponować niewielką modyfikację i przy tej okazji możemy rozważyć propozycję pani Wójcickiej. Musimy jednak zakończyć art. 102, bo nie może on zostać w takiej formie jak obecnie. Osobiście nie widzę to dobrego rozwiązania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#JanLityński">Tu trzeba byłoby jeszcze dobrze zastanowić się wspólnie z Biurem Legislacyjnym, bo przecież jest pewna filozofia ustawy o działalności rolniczej. Nie możemy doprowadzić do zepsucia innych przepisów. Proszę, aby pani przedstawiła nam swoją propozycję, a my mając ją na piśmie zastanowimy się.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#JanLityński">Czy są jeszcze jakieś uwagi do ust. 1 w art. 102?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#RyszardPoznakowski">Ust. 1 omawianego artykułu przewiduje zawieszenie prawa do emerytury lub renty lub zmniejszenia tych świadczeń w razie osiągania przychodów z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej. Do osób prowadzących taką działalność zalicza się m.in. twórców. Zapis ten oznacza, że do przychodów mających wpływ na zawieszenie świadczenia lub ograniczenie należy zaliczać także przychody twórców wynikające z wykonywania przez nich działalności twórczej.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#RyszardPoznakowski">Zapis odnoszący się do prowadzenia takiej działalności wyklucza jednoznacznie zastosowanie tego przepisu w sytuacji, gdy twórca nie tworzy dzieł, lecz jedynie korzysta z praw autorskich lub nimi rozporządza i uzyskuje z tego tytułu przychód w postaci tantiem.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#RyszardPoznakowski">Z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku zarządzania utworami przez organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, jak np. ZAiKS czy ZASP. Taki model zbiorowego zarządzania okazał się najlepszy i dlatego wprowadzony został przez ustawodawcę ustawą z roku 1994. Autorzy nie mają w tym przypadku żadnego wpływu na zakres wykorzystywania ich utworów, a także na częstotliwość i wysokość uzyskiwanego przychodu.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#RyszardPoznakowski">Są sytuacje w prawie autorskim, które nie wymagają zgody autorów na wykorzystywanie ich dzieł. Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych w art. 126 mówi o tzw. licencji przymusowej, czyli o tym, że radio i telewizja mają przywilej nadawania utworów bez pytania o zgodę twórców jednak pod warunkiem, że im za to zapłacą. Art. 41 mówi natomiast, że twórca nie ma prawa zrzec się tego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#RyszardPoznakowski">W opisanych sytuacjach osiąganie przychodów nie jest wynikiem podejmowanej działalności i aktywności zawodowej danego twórcy. Wiem, że w dniu wczorajszym podjęliście państwo decyzję wprowadzenia do ust. 5 w art. 102 zdania „z wyłączeniem przychodów, od których nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne”.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#RyszardPoznakowski">Otóż ja uważam, że takie stwierdzenie należałoby wprowadzić już do ust. 1 po słowach: „innej pracy zarobkowej albo prowadzenia działalności pozarolniczej”. To znacznie uprości czytanie całego art. 102, choć w ust. 5 należałoby ten zapis również powtórzyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#JanLityński">Pragnę jednak zwrócić uwagę pana, że my pracujemy obecnie nad innym tekstem. Ma on dopisek „propozycja rządu”. Gdyby pan wziął ten właśnie tekst i przeczytał art. 102.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#RyszardPoznakowski">W tym tekście zapis art. 102 ust. 1 jest taki sam jak w druku nr 339 — „Prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu, na zasadach określonych w ust. 3–9 oraz w art. 103 i art. 105, w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 2”.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#RyszardPoznakowski">Tu jest rzeczywiście jasno powiedziane to, o co ja właśnie zabiegam. Przepraszam. Wycofuję się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#TeresaGuzelf">Tę właśnie wersję przygotowaliśmy znając postulaty środowiska twórców. Jeszcze raz przypomnę, że wszelkie dochody osiągane z umowy o dzieło, tantiemy lub honoraria, czyli te zarobki, które nie są objęte obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, nie powodują zmniejszenia ani też zawieszenia renty lub emerytury. Myślę, że w tym temacie jest już pełna jasność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#RyszardPoznakowski">Chcę się jeszcze tylko upewnić, czy do tej samej kategorii zaliczane jest wykonywanie prawa autorskiego, które nie opiera się na żadnej umowie, a wynika z ustawy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#TeresaGuzelf">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#JanLityński">Czy te wyjaśnienia zadowalają pana?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#RyszardPoznakowski">Tak, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#AnnaBańkowska">Chciałabym znać odpowiedź na pytanie, czy jeżeli emeryt lub rencista będzie weryfikował bilans, to uzyskiwane wynagrodzenia będą powodowały zmniejszenie jego świadczenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#TeresaGuzelf">To będzie zależało od tego na jakiej podstawie prawnej wykonywany będzie ten bilans. Jeżeli będzie to umowa zlecenie, to oczywiście na podstawie reguł dotyczących umowy zlecenia, jeśli będzie to umowa o dzieło, to według reguł tej umowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#EwaLewicka">Emeryta obowiązują tutaj te same prawa co pracownika i w razie nadużycia Państwowa Inspekcja Pracy może zakwestionować stwierdzone nadużycia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#JanLityński">Istnieje jednak przepis, który wspólnie opracowaliśmy, a mówi on, że emeryt może dorabiać na pracach zleconych w sposób dowolny. Chciałbym zobaczyć takiego inspektora pracy, który stwierdzi, że to ma charakter umowy o pracę. Teoretycznie może się tak zdarzyć, ale ja nie znam takiego przypadku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#WładysławNasiłowski">Reprezentuję Naczelną Radę Lekarską i chciałbym tu uzyskać informację na taki temat. Otóż my pełnimy bardzo często w ramach super arbitrażu funkcję ekspertów sądowych. Ekspertyzy, jakie wykonujemy są zleceniami sądowymi, a więc tu nie wchodzi w grę umowa o dzieło. Wykonują je także lekarze emeryci. Czy to może powodować kolizje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#TeresaGuzelf">Ponieważ jest to powołanie przez sąd zachodzi tutaj stosunek cywilnoprawny, a więc podobny nieco do umowy o dzieło. W żadnym wypadku nie jest to jednak zlecenie ani umowa o pracę więc nie ma podstaw do obowiązku ubezpieczenia społecznego, a tym samym nie ma wpływu na wysokość uzyskiwanych przychodów i dlatego nie koliduje z zasadami o zawieszalności lub zmniejszeniu świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#TeresaGuzelf">Podobną sytuację mamy w przypadku syndyków masy upadłościowej czy likwidatorach, a także członkach rad nadzorczych, którzy są powołani do pełnienia tej funkcji przez instytucję. Tam jest także więcej stosunku cywilnoprawnego, a tym samym nie ma obowiązku ubezpieczenia społecznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#MaciejManicki">Odnośnie ust. 1 w art. 102 mam jeszcze kilka drobnych uwag. Chodzi tu o przecinki i poprawki literowe. Obok tego jednak chcę zwrócić uwagę, że trzeba skreślić w końcowej części tego zapisu słowa: „art. 173”.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#MaciejManicki">W art. 173 ust. 2 czytamy: „Do rozliczenia dochodów osiągniętych za rok 1998 zamiast przepisów zawartych w art. 101–104 stosuje się przepisy art. 24–25 ustawy, o której mowa w art. 177 pkt 9”.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#MaciejManicki">Tego przepisu nie można przywołać, bo tu nie ma żadnej działalności. Jeśli projektodawca chciał odwołać się do tego właśnie artykułu, to powinien go tutaj w całości zacytować, bo inaczej należy rozumieć, że chodzi w nim o działalność podlegającą ubezpieczeniu społecznemu, a to nie jest prawdą. Moim zdaniem, całe to przywołanie jest zupełnie zbędne, zwłaszcza że art. 173 stanowi lex specialis i będzie obowiązywał tylko w określonym czasie. Po co go więc wprowadzać do tej części ustawy, która ma charakter docelowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#TeresaGuzelf">Art. 173 ust. 2 istotnie mówi, że zarobki za rok 1998 będą rozliczane jeszcze według starych zasad (obowiązujących w uchylanej ustawie). Jest to konieczne, bo zarobki rozliczamy po roku, a nowe prawo wejdzie w życie 1 stycznia 1999 roku. Według nowych zasad będą rozliczane zarobki osiągnięte dopiero w ciągu całego roku 1999.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#TeresaGuzelf">Myślę, że można, tak jak sugeruje poseł Manicki, wykreślić z ust. 1 w art. 102 przywołanie owego szczególnego art. 173 ust. 2, bo jego dyspozycję wyczyta się dokładnie z przepisów przejściowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#JanLityński">Rozumiem, że zapis ust. 1 w art. 102 jest już całkowicie jasny. Wiemy co skreślamy i jakie zmiany literowe będą wprowadzone.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#JanLityński">Przechodzimy do ust. 2 w art. 102.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#RyszardPoznakowski">Powinienem tu powtórzyć to co już powiedziałem wcześniej, bowiem zapis tego ustępu, podobnie jak i ust. 3 i ust. 4 nie zadowalają środowiska twórców, albowiem nie wyłącza przychodów, od których nie ma obowiązku płacenia składek ubezpieczeniowych...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#MaciejManicki">Ust. 2 nie ma takiego znaczenia, jakie pan mu przypisuje. Jest on tylko wyjaśnieniem do ust. 1, natomiast istotne są ust. 1 i ust. 5. Z uwagi na charakter uzupełniający ust. 2 nie powinien być czytany samodzielnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#RyszardPoznakowski">To w którym miejscu wyłączymy przychody z wykonywania prawa autorskiego? Wycofałem się z art. 101, ale myślę, że w art. 102 powinno się to znaleźć i to w jednym z pierwszych ustępów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#JanLityński">Chyba właśnie ust. 1 tego artykułu mówi wyraźnie o tym, o co pan pyta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#RyszardPoznakowski">Ust. 1 mówi o zawieszeniu lub zmniejszeniu świadczeń rentowych i emerytalnych „w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego”.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#RyszardPoznakowski">W ust. 2 natomiast wyjaśnia się jaką działalność lub rodzaj zatrudnienia obejmuje pojęcie „działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego”. Jest tu wymieniona m.in. działalność pozarolnicza, do której włączeni są twórcy — tak jest we wszystkich ustawach dotyczących tego środowiska. Moim zdaniem, tutaj właśnie, czyli w ust. 2 po słowach „albo prowadzenia pozarolniczej działalności” należałoby dodać klauzulę „z wyłączeniem przychodów, od których nie ma obowiązku płacenia składek na ubezpieczenie emerytalne”. W ten sposób czyta się tę ustawę bardzo dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#EwaLewicka">Pan nie uczestniczył w naszych obradach w dniu wczorajszym więc nie wie pan, że my zaproponowaliśmy włączenie tego fragmentu do ust. 5 w omawianym art. 102. Jest to dokładnie takie zdanie jak je pan przed chwilą zacytował, tyle że znajdzie się w ust. 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#RyszardPoznakowski">Tyle tylko, że szczególny przypadek wykonywania prawa autorskiego nie jest żadną działalnością i dlatego zapis (bez względu na to, w którym ustępie) mówiący o „przychodzie z tytułu wykonywania działalności” nie wystarcza, bo nie obejmuje tego szczególnego przypadku, gdy twórca jedynie korzysta z ustawy o prawie autorskim nie wykonując żadnej działalności. Dlatego twierdzę, że dookreślenie tej właśnie sytuacji, gdy twórca ma przychód choć nie wykonuje działalności, konieczne jest właśnie w ust. 2 art. 102.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#JanLityński">Rozumiem, że powinno się znaleźć stwierdzenie, że zawieszalność świadczeń emerytalno-rentowych nie dotyczy tantiem, bo one nie są działalnością.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#RyszardPoznakowski">We wszystkich ustawach dotyczących twórców są oni traktowani jako osoby prowadzące działalność pozarolniczą. W ust. 2 jest także mowa o tego typu działalności, co oczywiście przywołuje cały obszar praw i obowiązków wynikających z tego zapisu. Nie uwzględnia jednak owej szczególnej sytuacji, w której cały czas mówię, gdy działalności nie ma, są natomiast przychody. Obawiamy się, że pozostawienie owego zapisu tylko w takiej formie będzie powodowało wiele nieporozumień.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#RyszardPoznakowski">Stąd też moje zabiegi, aby właśnie w tym miejscu, czyli w art. 102 ust. 2 dopisać po słowach „prowadzenia działalności pozarolniczej” stwierdzenie: „z wyłączeniem przychodów, od których nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne”. To ostatecznie załatwi sprawę korzystania z prawa autorskiego. Nie bardzo rozumiem dlaczego wszyscy tak się przed tym bronią.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#JanLityński">Nikt się nie broni i zapewniam pana, że nie mamy zamiaru zawieszać twórcom emerytury z powodu uzyskiwania przez nich przychodów z tantiem. Chodzi tylko o jasny i czytelny zapis całej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#MaciejManicki">W mojej ocenie, wszystko o czym mówi pan Ryszard Poznakowski jest w tej ustawie zapisane. Tyle tylko, że przepisów nie można czytać w oderwaniu, każdy z osobna. W tym przypadku ważne są ustępy od 1 do 5. W ust. 2 jest mowa o tym co to jest „działalność”, ale w ust. 4 i 5 wyraźnie określa się co zostało uznane za „przychód osiągany z tytułu działalności” i jest tam stwierdzenie „z wyłączeniem przychodów, od których nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne”, o co zabiega właśnie pan Poznakowski. Jest tu również wyłączenie przychodów uzyskiwanych z działalności za granicą, o czym mówił wcześniej przedstawiciel Stowarzyszenia Polskich Artystów Wykonawców Muzyki Rozrywkowej.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#MaciejManicki">Chcę tylko jeszcze zwrócić uwagę, że tantiemy nie są przychodem, o czym również jest mowa w określeniu: „przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych”. Toczymy więc zbędną dyskusję, bowiem naprawdę wszystko jest już zapisane. Niech ostatecznie rozstrzygnie tę kwestię Biuro Legislacyjne, a my skończymy tę dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PrzedstawicielkaBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Zgadzam się całkowicie z posłem Maciejem Manickim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#RyszardPoznakowski">Jeszcze raz chcę stwierdzić, że ważne jest, co jest gdzie zapisane. Jeśli w ust. 2 jest mowa, że prowadzenie działalności pozarolniczej uważa się za „działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego”, to w przypadku twórców będzie to odbierane jednoznacznie jako w pełni uzasadniony powód do uznania przychodów z tej działalności jako mających wpływ na zmniejszenie lub zawieszenie świadczeń emerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#RyszardPoznakowski">Nikt nie będzie sięgał do dalszych ustępów i doszukiwał się tam bardziej precyzyjnych wyjaśnień. Dlatego zależało mi, aby właśnie w tym ust. 2 był już wyraźnie dookreślony przypadek szczególny, jakim jest korzystanie z prawa autorskiego. Ale być może zamiar ustawodawcy jest nieco inny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#JanLityński">Proszę raz jeszcze o wyjaśnienie, co będzie stanowić powód do zawieszenia lub zmniejszenia świadczeń emerytalno-rentowych w przypadku twórców, a co nie będzie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#TeresaGuzelf">Już to raz mówiłam. Podobnie jak przedstawicielka ZUS zgadzamy się z posłem Manickim, że wszystko zostało zapisane. Być może jest to zrobione nieudolnie i tę nieudolność pan Poznakowski stara się wykazać. Ust. 5 jednak wyraźnie mówi o wyłączeniu przychodów, od których nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Takim przychodem są tantiemy, jak również przychody z tytułu umowy o dzieło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#JanLityński">Ta uwaga, którą chciał pan umieścić w ust. 2 jest już zawarta w ust. 5. Kolejne ustępy wzajemnie się więc uzupełniają, zgodnie zresztą z życzeniami środowiska twórców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#RyszardPoznakowski">Z tego wynika, że dochody z tytułu umowy o dzieło, jak też z tytułu wykonywania prawa autorskiego i praw zależnych oraz pokrewnych nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia społecznego i nie mogą powodować zawieszenia lub zmniejszenia świadczeń emerytalno-rentowych. Chciałbym, aby było to wyraźnie potwierdzone, bo to ja będę się tłumaczył przed środowiskiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#JanLityński">Potwierdza to również obecna na sali wiceprezes ZUS, pani Wanda Pretkiel, więc może pan być spokojny, że ZUS nie będzie zawieszał twórcom rent i emerytur, nawet jeśli przepisy są źle skonstruowane. Myślę, że wreszcie sytuacja jest jasna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#RyszardPoznakowski">Bardzo dziękuję. W tym punkcie środowisko twórców jest usatysfakcjonowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#JanLityński">Przyjęliśmy ust. 1 i ust. 2 w art. 102. Czy są uwagi do ust. 3?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#JacekBienias">Chcę zwrócić uwagę na dość nieprecyzyjne stwierdzenie w ust. 3, gdy mówi się o działalności wykonywanej za granicą i dodaje, że „również wówczas, gdy działalność ta nie jest objęta obowiązkiem ubezpieczenia społecznego”. Chodzi o to, że polskie urzędy nie są w stanie stwierdzić co jest tam objęte takim obowiązkiem, a co nie.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#JacekBienias">Proponujemy wykreślenie tej części zdania i postawienie kropki po słowach „za granicą”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#JanLityński">Jest na to zgoda strony rządowej, a skoro nie ma innych uwag, przechodzimy do ust. 4. Czy możemy poprosić o wyjaśnienie, o co w nim chodzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#TeresaGuzelf">W ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych zdecydowano, że jeśli ktoś ma kilka tytułów do obowiązku ubezpieczenia, bo wykonuje kilka rodzajów prac (umowa o pracę, umowa zlecenie, działalność na własny rachunek itp.) to obowiązek ten dotyczy jednego z tych tytułów. Chodzi tu zawsze o umowę o pracę, a jeśli z innych to na wniosek zainteresowanego.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#TeresaGuzelf">Przy zawieszaniu świadczeń chcieliśmy natomiast przyjąć taką zasadę, że zwalnianie z innych tytułów nie może przynosić korzyści. Jeżeli emeryt będzie pracował na podstawie umowy o pracę, a jednocześnie podejmie też pracę na umowę zlecenia lub na podstawie innej, to chociaż składkę ubezpieczeniową płaci jedną dla decyzji o zawieszeniu lub zmniejszeniu wypłaty emerytury chcemy mieć zliczone przychody ze wszystkich tytułów. Tak jest zresztą obecnie, więc nie wprowadzamy tu pogorszenia sytuacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#AnnaBańkowska">Czy nie będzie tu jednak kolizji z przepisami dotyczącymi np. twórców, o czym mówiliśmy przed chwilą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#AnnaFilek">W gronie podkomisji doszliśmy do wniosku, że może to być tak zapisane, bowiem te tytuły, które nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, nie muszą być wyszczególnione. Wystarczy stwierdzenie, że są wyłączone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#AnnaBańkowska">Uważam, że mimo całej naszej dyskusji, jaką prowadziliśmy w odniesieniu do środowiska twórców, zapis ust. 4 spowoduje, że będą oni mieli emerytury zawieszane...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#JanLityński">Tak, ale problem zaczyna się dopiero wówczas, gdy twórca emeryt zawiera umowę o pracę, a jednocześnie ma jeszcze inne dochody. Wówczas, dla ustalenia czy emerytura zostanie zmniejszona, czy zawieszona, tamte dochody (choć nie ma obowiązku, aby były oskładkowane) również będą brane pod uwagę, łącznie z dochodami z tytułu umowy o pracę. Problem wydaje się dość wydumany, niemniej tak to ma wyglądać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#MaciejManicki">Proszę, aby strona rządowa pokazała nam na konkretnym przykładzie, kogo ten przepis może dotyczyć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#JanLityński">Pani Teresa Guzelf już o tym mówiła i to jest chyba jasne. Problem natomiast powstaje w sytuacji umów o dzieło. Jeżeli emeryt ma umowę o pracę, a jednocześnie podejmie umowę o dzieło, albo otrzymuje tantiemy, to czy dochody z tych ostatnich tytułów będą wliczane do dochodów z umowy o pracę i mogą spowodować zawieszenie bądź zmniejszenie emerytury?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#TeresaGuzelf">Podam państwu jeszcze inny przykład. Kiedy emeryt pracuje na podstawie umowy o pracę to zawsze zobowiązany jest do zapłacenia składki na ZUS. Przy umowie zleceniu jest już dobrowolność, a więc można nie płacić składki. Jeśli emeryt nie zadeklaruje chęci płacenia składki wówczas jego sytuacja jest lepsza niż tego, który pracując na umowie o pracę musi obowiązkowo składkę odprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#TeresaGuzelf">Chcemy, aby w obydwu przypadkach przychody pracującego emeryta miały wpływ na zawieszalność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#JanLityński">Wydaje mi się, że ten problem można rozwiązać jedynie przez nowelizację ustawy o systemie emerytalnym, czyli przez wprowadzenie tam zapisu, że emeryci pracujący na podstawie umowy zlecenia traktowani są identycznie jak nie emeryci. Tylko taki sposób jest czysty i jedyny, aby ustrzec się sytuacji tzw. emerytów-murzynów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#TeresaGuzelf">Strona rządowa robiła wszystko, aby tak to właśnie było, jak pan proponuje, ale nie do końca nam się udało.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#JanLityński">Zauważyliśmy to właśnie podczas trzeciego czytania projektu ustawy, ale niestety, było już za późno na interwencję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#EwaTomaszewska">Proszę o wyjaśnienie takiej konkretnej sytuacji. Oto nauczyciel muzyki, emeryt podejmuje pracę na 1/4 etatu jako akompaniator podczas zajęć rytmiki w Domu Kultury. Ponieważ kiedyś napisał muzykę do piosenki otrzymuje tantiemy z tytułu nadawania tej piosenki w radio lub telewizji. Co się będzie działo z jego emeryturą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#JanLityński">Skoro mamy taki przepis, który pozwala emerytowi podejmować pracę na podstawie umowy zlecenia i nie płacić składki, to proszę mi pokazać takiego emeryta, który z tego zrezygnuje tylko po to, aby podjąć pracę na podstawie umowy o pracę, przy której składka jest obowiązkowa? Przepis jest martwy i można go spokojnie skreślić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#AnnaBańkowska">Niepokoi mnie także druga część zdania zawartego w ust. 4: „lub wykonującego działalność nie podlegającą obowiązkowemu ubezpieczeniu...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#JanLityński">Proponuję skreślić cały ust. 4 i rozumiem, że wszyscy się na to zgadzamy.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#JanLityński">Proszę o odczytanie aktualnej wersji ust. 5, abyśmy mogli go przyjąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#TeresaGuzelf">Ten ustęp ma brzmienie następujące: „Za przychód osiągany z tytułu wykonywania działalności, o której mowa w ust. 1 i ust. 2, uważa się przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, z wyłączeniem przychodów, od których nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne oraz przychód, o którym mowa w ust. 3”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#JanLityński">Nie słyszę uwag do tak sformułowanego zapisu, a więc ust. 5 przyjmujemy.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#JanLityński">Czy są uwagi do ust. 6? Nie słyszę. Przyjmujemy go w wersji zapisanej.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#JanLityński">W ust. 7 przyjęliśmy poprawkę polegającą na skreśleniu słowa „częściowej”. Czy są jeszcze dalsze uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#MaciejManicki">Mam tylko wątpliwość, czy musimy tu powtarzać sformułowanie „przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio zgłoszonego przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego”? Mamy chyba tę definicję w słowniczku zawartym w rozdziale 1 ustawy obejmującym przepisy ogólne, a w szczególności zakres podmiotowy i przedmiotowy ustawy. Wystarczy chyba napisać: „przeciętnego wynagrodzenia” i będzie jasne o co chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#TeresaGuzelf">Oczywiście, w słowniczku jest definicja przeciętnego wynagrodzenia (rozdz. 1 art. 4 pkt 9), ale tutaj musimy wskazać konkretne wynagrodzenie, że to z tego, a nie innego kwartału.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#JanLityński">Pozostajemy więc przy zapisie zawartym w wersji rządowej bez dalszego cyzelowania.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#JanLityński">Przypominam, że ust. 8 został skreślony.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#JanLityński">Czy są uwagi do ust. 9?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#AnnaFilek">Mam tutaj uwagę pośrednią. Chciałabym wiedzieć mianowicie jak będzie wyglądała sprawa zarobkowania w I kwartale 1999 roku. W związku z ubruttowieniem pozostanie luka za ten właśnie okres. Potem już sprawa będzie jasna, ale dla tego okresu przydałby się chyba jakiś odrębny przepis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#JanLityński">Wydaje mi się, że rzeczywiście potrzebny jest tutaj jakiś przepis przejściowy, ale chyba nie w tym miejscu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#TeresaGuzelf">Ja natomiast wcale nie uważam za konieczne ubruttowianie. Po prostu w I kwartale będzie się brało pod uwagę 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia za III kwartał roku poprzedniego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#JanLityński">Nie wydaje mi się, aby ubruttowianie miało w jakiś sposób komplikować całą sprawę i nie widzę powodu, aby I kwartał wyróżniać. Można ten przepis zapisać np. w przepisach przejściowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#TeresaGuzelf">Moim zdaniem, nie jest to takie proste. Trzeba byłoby dokonać ubruttowienia przeciętnego wynagrodzenia z III kwartału...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#JanLityński">Musimy jednak o tym pamiętać i wrócić do sprawy właśnie przy przepisach przejściowych, bo może się okazać, że wielu emerytów zostanie skrzywdzonych nagłym zawieszeniem świadczeń w sytuacji gdy nie zarobili więcej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#MaciejManicki">Przypominam, aby w ust. 9 po słowie „wynagrodzenia” dopisać słowo „miesięcznego”.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#MaciejManicki">Wydaje mi się też, że zupełnie niepotrzebnie podnieśliśmy wysokość tego przeciętnego wynagrodzenia wpływającą na zmniejszenie lub zawieszenie świadczenia do 70 proc. i 130 proc. przechodząc jednocześnie z dochodu na przychód. To wcale nie jest opłacalne, jak widać już teraz...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#JanLityński">Proponuje pan tym samym poważniejszą nowelizację. Zostawmy ją jednak na inny czas, bo w tej chwili nie będziemy w stanie z tego wybrnąć.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#JanLityński">W ust. 9 dopiszemy słowo „miesięcznego” i przyjmujemy cały zapis tak jak go przedstawiła strona rządowa. Proszę jednocześnie Biuro Legislacyjne o przygotowanie zapisu do przepisów przejściowych.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#JanLityński">Czy są uwagi do ust. 10? Nie słyszę, wobec tego przyjmujemy ust. 10.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#JanLityński">Ust. 11 został już skreślony wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#JanLityński">Czy ust. 12 budzi jakieś zastrzeżenia? Nie słyszę, przyjmujemy go bez zmian.</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#JanLityński">Proponuję teraz, aby jeszcze raz przejrzeć wszystkie ustępy w art. 102, ustalając ostatecznie wprowadzone zmiany i dokonując czytelnego zapisu kolejności (kilka ustępów zostało skreślonych więc zmieni się dotychczasowa numeracja). W tym celu ogłaszam przerwę, podczas której będziemy mogli dokonać tych niezbędnych prac pozwalających na ostateczne przyjęcie art. 102.</u>
          <u xml:id="u-136.6" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#JanLityński">Wznawiamy posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#JanLityński">Widzę, że został już rozdany druk zawierający nową propozycję brzmienia art. 102.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#JanLityński">Po przeprowadzonych konsultacjach z przykrością muszę stwierdzić, że wykreślenie z owego artykułu ust. 4 było przedwczesne. Dlaczego tak twierdzę? Rzeczywiście, ust. 4 był sformułowany niezbyt jasno. Wyjaśnienia pani Teresy Guzelf również były niejasne.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#JanLityński">Jeżeli skreślilibyśmy przepis art. 102 ust. 4, osoba, która osiąga dochody z tytułu umowy zlecenia, nie może mieć zawieszonego ani zmniejszonego prawa do renty, co jest oczywiście nieprawidłowym rozwiązaniem. W związku z tym umówiliśmy się, że pani Guzelf przygotuje treść przepisu, w którym będą wymienione tytuły, które powodują zawieszenie bądź zmniejszenie renty. Nie będzie się trzeba odwoływać do pewnych rodzajów działalności wyłączonych z ubezpieczenia społecznego. Musimy przyjąć, że osoba, która będzie miała ustalone prawo do renty - konkretna osoba z imienia i nazwiska - i osiąga dochody, będzie musiała podlegać określonemu obowiązkowi.</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#JanLityński">Możemy przyjąć zaproponowaną treść art. 102, z tym wszakże zastrzeżeniem, że jeszcze do niego wrócimy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#MaciejManicki">Mam wątpliwości dotyczące brzmienia art. 102 ust. 9.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#MaciejManicki">Na marginesie zwracam uwagę przedstawicielowi Biura Legislacyjnego, że w art. 102 ust. 1 powinno znaleźć się odwołanie do ust. 3–8, a nie do ust. 3–9. Wcześniej odwoływaliśmy się do ust. 3–9. Jednak, kiedy skreśliliśmy ust. 4, powinniśmy przywołać ust. 3–8. Jeżeli przywrócilibyśmy ust. 4, w ust. 1 powinny znaleźć się odesłania do ust. 3–9.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#MaciejManicki">Natomiast, jeśli chodzi o art. 102 ust. 9, to w pkt. 1 tego przepisu znajduje się następujące sformułowanie: „w terminie do 14 dnia roboczego drugiego miesiąca każdego kwartału kalendarzowego, kwoty przychodu, o których mowa w ust. 4, z zaokrągleniem...”. Ma to określać prezes Głównego Urzędu Statystycznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#JanLityński">Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#MaciejManicki">Nieważne - ZUS czy GUS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#JanLityński">Moim zdaniem, jest to istotna różnica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#MaciejManicki">Nie ma tu żadnego znaczenia w zakresie poruszonego przeze mnie problemu. Tylko z tego punktu widzenia mówiłem, że coś jest nieważne. Obaj prezesi są ważnymi personami. Mam na myśli prezesów: Głównego Urzędu Statystycznego i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#MaciejManicki">Prezes ZUS ma określić pewną kwotę. A co mamy w art. 102 ust. 4? Przepis ten brzmi następująco: „Za przychód osiągany z tytułu wykonywania działalności...”. Jest to definicja przychodu. Na pewno w art. 102 ust. 9 nie chodzi o ust. 4, tylko o ust. 7 i ust. 8 w nowej redakcji.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#MaciejManicki">W art. 102 ust. 9 pkt 2 mowa jest o kwotach granicznych przychodu dla mijającego roku kalendarzowego. W tym przypadku możemy się tylko domyślać, o co chodzi. Jest to raczej potrzebne dla aktów wykonawczych, o których mowa w art. 104. Jest to jakby „pigułka”, którą tak sobie wypuściliśmy, nie licząc się z przywołaniami i datami. Nic tu nie pasuje. Daty, być może, są ustalone właściwie.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#MaciejManicki">Jednak problem polega na tym, że prezes ZUS czy GUS nie może określić tego, co znajduje się w art. 102 ust. 4. W ustępie tym jest tylko definicja. Chodzi o to, żeby ów prezes wiedział, do czego odnosić 70, 120 czy też 130 proc. Określa on kwotę przeciętnego przychodu, do której odnosimy potem wspomniane procenty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#TeresaGuzelf">Zgadzam się, że powinniśmy się odwołać do art. 102 ust. 7.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#TeresaGuzelf">Teraz chciałabym się odnieść do przepisu art. 102 ust. 9 pkt 2. Rzeczywiście, dzisiaj jest tak, że można się rozliczyć albo w okresie miesięcznym, albo uwzględniając zarobki średniomiesięczne. Trzeba jednak podać również limit roczny. Stąd wzięło się ustawowe upoważnienie dla prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, żeby mógł ogłosić ów limit. Jest to zawarte w art. 102 ust. 9 pkt 2.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#TeresaGuzelf">W art. 102 ust. 9 pkt 1 istotnie powinniśmy się powołać na ust. 7.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#JanLityński">A zatem, w art. 102 ust. 9 pkt 1 powołujemy się na ust. 7, a nie na ust. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#MaciejManicki">Jeśli powołujemy się na ust. 7, to i na ust. 6.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#JanLityński">Możemy powołać się na ust. 4, 6 i 7 albo 6 i 7. Nie powinniśmy dłużej nad tym dyskutować. Nadmiar powołań na pewno tutaj nie zaszkodzi. W ust. 4, 6 i 7 mowa jest o przychodzie. Czy jeżeli powołamy się także na ust. 4, to wszystko będzie w porządku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#TeresaGuzelf">Musimy powołać się na te ustępy, w których występują wskaźniki procentowe: 70 proc. i 130 proc. Chodzi o ust. 6 i 7 w art. 102.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#JanLityński">Dobrze, niech będą ust. 6 i 7.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#MaciejManicki">Chciałbym wiedzieć, po co prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ma określić to, o czym mowa w art. 102 ust. 9 pkt 1. Z ust. 6 i 7 dowiadujemy się, że to określa prezes Głównego Urzędu Statystycznego. W ust. 6 znajduje się sformułowanie „w kwocie wyższej niż 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia”. Czemu służy delegacja zawarta w art. 102 ust. 9 pkt 1?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Przeciętne wynagrodzenie ustalone jest z dokładnością do groszy. Obliczamy 60 proc. i zaokrąglamy do 10 groszy po to, żeby nie było różnych drobnych końcówek. Dlaczego ma to ogłosić prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych? Przy konstrukcji zawieszalności jeszcze w 1992 r. uznano, że wszyscy obywatele powinni znać kwoty, które powodują zawieszenie świadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#JanLityński">To akurat jest jasne. Chodzi o to, aby każdy emeryt nie musiał sobie czegoś obliczać na własną rękę, ale aby miał informację podaną przez ZUS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#MaciejManicki">Rozumiem, że mamy ust. 6 i 7 zamiast ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#MaciejManicki">Jaki jest sens ust. 9 pkt 2?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#TeresaGuzelf">Dochody można rozliczyć albo w stosunku miesięcznym, albo w stosunku rocznym. Żeby móc je rozliczyć rocznie, trzeba mieć podany limit roczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#MaciejManicki">Jak 14 listopada można rozliczyć limit roczny? Stoi to w kolizji z tym, co ma zrobić prezes GUS. Musi być zapisane w ustawie, że limitem dla roku kalendarzowego jest to, co prezes Głównego Urzędu Statystycznego określa począwszy od IV kwartału tego roku do trzeciego następnego roku. Jest to też okres roczny, tyle że z kwartalnym przesunięciem. Obecnie znikąd to nie wynika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Kwota za grudzień jest znana. Jest to kwota ogłaszana od 1 grudnia na podstawie wysokości wynagrodzenia z poprzedniego kwartału. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zna ją na początku listopada. Może ją obliczyć i podać. Chodzi o kwotę za grudzień danego roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#TeresaGuzelf">Mamy kwartalne przesunięcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#JanLityński">Pani posłanka Anna Filek mówi, że tak jest obecnie. Wobec tego, jeżeli to funkcjonuje, sugeruję już nic nie kombinować. Rozumiem, że przyjmujemy takie rozwiązanie. Przyjmujemy art. 102 z zastrzeżeniem, że pani Irena Wójcicka ewentualnie zgłosi poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#IrenaWójcicka">Nie mogę nic zgłaszać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#JanLityński">Pani Wójcicka zgłosi poprawkę, a któryś z posłów ją przejmie.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#JanLityński">Pani Teresa Guzelf przygotuje ewentualnie nową wersję dawnego ust. 4, żeby była pełna jasność, kiedy świadczenie jest zawieszane.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#JanLityński">Rozumiem, że przyjmujemy art. 102.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#AnnaBańkowska">Na razie go nie przyjmujemy. Musimy to odłożyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#JanLityński">Przechodzimy do omówienia art. 103 ust. 1 z konieczności w wersji zawartej w propozycjach rządowych, a nie w druku sejmowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#AnnaBańkowska">Chodzi o tekst zatytułowany „Zestawienie poprawek”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#JanLityński">Czy ktoś ma uwagi do ust. 1?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#AnnaBańkowska">Zacznijmy od wyjaśnienia, czym to się różni od zasad obowiązujących obecnie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Do tej pory było tak, że jeśli mieliśmy dwie osoby uprawnione do renty rodzinnej i jedna z nich zarabiała 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia, wówczas wysokość renty rodzinnej ustalało się z pominięciem osoby zarobkującej. Dzisiaj dokonaliśmy podziału renty rodzinnej w ten sposób, że ustaliliśmy część przysługującą każdej osobie. Jeżeli będą trzy osoby uprawnione do renty, to na podstawie przepisów dotyczących renty rodzinnej każdej z nich będzie przysługiwała 1/3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Jeżeli będą prowadziły wspólne gospodarstwo domowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Nie ma to znaczenia. Może być tak, że będziemy mieć rozwiedzioną małżonkę oraz wdowę i każda będzie otrzymywać po połowie. Może być tak, że wraz z matką będzie dwoje dzieci, które otrzymają 2/3, a z drugiego małżeństwa będzie jedno dziecko, które otrzyma 1/3. Tak wynika z podziału renty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#AnnaBańkowska">Chodzi o zasadę. O ile od czasu odejścia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie zawiodła mnie pamięć, renta rodzinna jest w jednej masie i dotyczy np. 2, 3 lub 5 osób.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#AnnaBańkowska">Proszę mnie słuchać i ewentualnie korygować. Mamy do czynienia z taką oto sytuacją. Mamy rentę rodzinną, do której uprawnione są dwie osoby. Jedna z nich podejmuje pracę. Wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia przekracza 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#MaciejManicki">70 proc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#AnnaBańkowska">Na dzień dzisiejszy 60 proc. Oznacza to, że następuje zmniejszenie całej renty rodzinnej.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#AnnaBańkowska">Ostatnio miałam do czynienia z następującą sytuacją. Były dwie siostry. Jedna z nich podjęła pracę, za którą dostawała ponad 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia. W związku z tym z całej renty zabrano 24 proc. kwoty bazowej.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#AnnaBańkowska">Jak się domyślam, przedstawiona propozycja polega na tym, że mamy jedną rentę rodzinną na dwie siostry. Jedna podejmuje pracę, a zatem z tytułu przekazania owych 60 proc. zmniejsza się jej połowę 24 proc. kwoty bazowej, czyli 12 proc.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#AnnaBańkowska">Natomiast druga dostaje to, co należało się jej wcześniej, jeśli dzieliły się sprawiedliwie, a obydwie nie pracowały. Czy tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#AnnaBańkowska">A więc, przepisy te są korzystniejsze dla rent rodzinnych. Każda z osób mających prawo do renty rodzinnej może się zachowywać inaczej. Jedna się uczy, a druga pracuje. Fakt, że jedna pracuje, nie powoduje zmniejszenia całej renty. Zmniejszenie jest proporcjonalne w zależności od tego, ile osób jest uprawnionych do pobierania renty.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#AnnaBańkowska">Taka jest generalna zasada. Myślę, że jest ona słuszna. Trzeba się jeszcze wczytać w szczegóły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#JanLityński">Przeczytajmy wobec tego wszystkie trzy ustępy. Przyjmiemy cały art. 103.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#JanLityński">Wydaje się, że nie ma potrzeby dyskutować oddzielnie nad każdym ustępem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#MaciejManicki">Wydaje mi się, że art. 103 ust. 1 jest zredagowany nieszczęśliwie. Czytamy w nim: „gdy jedna lub kilka osób uprawnionych do części renty osiąga przychód w kwocie wyższej niż 70 proc...”, co można zrozumieć, że jedna lub kilka osób łącznie osiąga przychód w kwocie wyższej niż 70 proc. Mamy więc następującą sytuację. Są cztery osoby, spośród których trzy pracują. Każda z nich osiąga przychód w wysokości 30 proc. przeciętnego wynagrodzenia, łącznie — osiągają przychód w wysokości 90 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Intencją jest, aby każdą osobę rozliczać oddzielnie.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#MaciejManicki">W związku z tym uważam, że przepis art. 103 ust. 1 powinien otrzymać następujące brzmienie: „Wysokość renty rodzinnej, przysługującej więcej niż jednej osobie, ulega zmniejszeniu w przypadku, gdy osoba uprawniona do części renty osiąga przychód...”. Nieważne, ile jest tych osób uprawnionych. Należy po prostu zapisać: „gdy osoba uprawniona do części renty”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#AnnaBańkowska">To prawda. Wówczas dokładnie oddamy intencję wnioskodawców. Powiedziałam, na czym cała rzecz polega. Strona rządowa przyznała mi rację. Po to, aby się to zmaterializowało, trzeba przyjąć propozycję posła Macieja Manickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#JanLityński">Wyraz „osoba” może oznaczać więcej niż jedną osobę. Wiadomo, że chodzi o minimum jedną osobę. Czy członkowie Komisji zgadzają się na takie sformułowanie przepisu art. 103 ust. 1? Brak sprzeciwu traktuję...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#AnnaBańkowska">Należy chyba dodać „każda osoba”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#JanLityński">Wystarczy zapisać „osoba”. Jeśli druga osoba będzie robić to samo, to i jej będzie to dotyczyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#MaciejManicki">Gdy napiszemy „osoba”, to będzie to oznaczało każdą osobę, i jedną, i dwie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#AnnaBańkowska">Przy takim sformułowaniu, jeśli będziemy mieć trzy osoby uprawnione do pobierania renty rodzinnej, a dwie z nich będą otrzymywać wynagrodzenie powyżej 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia, to 2/3 z 24 proc. kwoty bazowej zostanie zmniejszone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#JanLityński">Czy są inne uwagi? Jeśli nie ma, przyjmujemy przepis art. 103.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#AnnaFilek">Mam formalną uwagę do ust. 2, w którym musi się zmienić powołanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#JanLityński">Pracownicy Biura Legislacyjnego będą nad tym czuwać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#AnnaFilek">Zastanawiam się jeszcze nad jedną rzeczą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#JanLityński">To nie powołanie ma się zmienić, ale jego numer. Powołanie ma się odnosić do tego samego. Nie zwracajmy wobec tego na to uwagi. Uznajmy, że w tej chwili nie zmieniamy numeracji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#AnnaFilek">Mam pewne wątpliwości. Czy jeśli przyjmiemy taki zapis, jaki się w tej chwili proponuje, to nie wyjdzie na to, że jeżeli będą trzy osoby uprawnione do renty rodzinnej, każda z nich będzie mogła zarobić 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#AnnaBańkowska">Tak, każda będzie mogła zarobić. Trzeba jednak pamiętać, że każda z nich będzie miała prawo tylko do 1/3 renty, a nie do całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#AgnieszkaChłoń">Prosimy o skreślenie wyrazu „części”. Pozostanie wówczas sformułowanie „osoba uprawniona do renty”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#AnnaBańkowska">Mamy zapisane „jedna lub kilka osób”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#MaciejManicki">Początek zdania brzmi: „Wysokość renty rodzinnej, przysługującej więcej niż jednej osobie”, dlatego dalej musi być użyty wyraz „części”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#JanLityński">Chodzi o osobę uprawnioną do części renty, a nie do całej renty.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#JanLityński">Rozumiem, że przyjmujemy przepis art. 103 wraz ze zgłoszoną poprawką.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#JanLityński">Zbliżając się do zakończenia omawiania rozdziału 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przystępujemy do dyskusji nad art. 104. Prosimy o wprowadzenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#MaciejManicki">Proponuję, aby zmienić kolejność art. 104 i art. 105. W art. 103 jest mowa o rentach rodzinnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#JanLityński">Kolejność artykułów możemy zmienić nawet bez uzasadnienia. Chciałbym jednak przypomnieć, że „polegliśmy” przy zmianie w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. Okazuje się, że inercja Biura Legislacyjnego była większa niż nasze żądania. Nie wszystko zostało zmienione, co żądaliśmy. Domagamy się nadal, żeby to zmienić.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#JanLityński">Zgodnie z sugestią pana posła Manickiego, zmieniamy kolejność art. 104 i 105. Proszę już niczego nie uzasadniać. W związku z tym najpierw rozpatrzymy przepis art. 105. Czy mogę prosić o wprowadzenie do tego artykułu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#TeresaGuzelf">Chodzi tu o fundusze publiczne, o których już parę razy tutaj mówiliśmy. Jest to regulacja dotycząca zawieszania prawa do świadczeń wówczas, kiedy świadczeniobiorcy renty rodzinnej korzystają ze stypendiów na studia zagraniczne, uczą się w szkołach wojskowych, przebywają w zakładach poprawczych oraz w różnych zakładach opiekuńczo-wychowawczych albo zakładach pomocy społecznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#ElżbietaKowalczyk">W dotychczasowym art. 38 była uregulowana również sytuacja dziecka uprawnionego do renty rodzinnej przebywającego w zakładzie karnym. Ponieważ umożliwiliśmy przekazywanie pełnego świadczenia osobie pozbawionej wolności - nie tworzymy przepisu, który tak, jak to jest obecnie, nakazuje przekazywanie 25 proc. świadczenia i pozostawienia reszty w funduszu; teraz będziemy przekazywać całe świadczenie - nie było uzasadnienia dla pozostawienia takiego przepisu przy rencie rodzinnej.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#ElżbietaKowalczyk">Dalsza część, która uległa zmianie, dotyczy sieroty zupełnej. Do tej pory było tak, że dla sieroty zupełnej była przekazywana na książeczkę mieszkaniową 1/4 część renty z odpowiednim dodatkiem, nawet gdy była sama. Ponieważ wprowadziliśmy zasadę podziału renty, więc jeśli mamy sierotę zupełną, przysługuje jej cała renta. W stosunku do obecnego stanu prawnego sytuacja zmienia się o tyle, że sierota dostanie na książeczkę nie część, tzn. 1/4, ale całość renty z dodatkiem pielęgnacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#ElżbietaKowalczyk">Konsekwentnie, gdy mamy dwie sieroty zupełne, które do tej pory dostawały nie więcej niż 1/4 część renty, obecnie każda z nich otrzyma swoją część. Jest to korzystniejsza regulacja.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#ElżbietaKowalczyk">Czy mogę przy okazji zgłosić propozycje poprawek?</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#ElżbietaKowalczyk">Do chwili obecnej było tak, że jeśli dana osoba korzystała z funduszy publicznych, tzn. jeśli np. była umieszczona w domu dziecka na koszt państwa - jeśli gmina prowadziła dom dziecka, był on finansowany z podatków lokalnych gminy - a rodzice nie regulowali odpłatności chociażby w części, wówczas świadczenie ulegało zawieszeniu. Regulacja ta została zachowana. Zrobiono jednak wyjątek dla sieroty zupełnej. Mimo to, że przebywa ona w podobnej placówce na koszt państwa, ustawodawca chce, żeby część świadczenia przekazywano na książeczkę mieszkaniową.</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#ElżbietaKowalczyk">W związku z ową książeczką powstał pewien problem. Jak się zorientowaliśmy, nie prowadzi się książeczek mieszkaniowych oszczędnościowych. W projekcie rządowym zaproponowano książeczkę oszczędnościową bądź inne formy systematycznego oszczędzania, ale po konsultacji z bankami przygotowaliśmy lepszą propozycję niż owe książeczki lub inne formy systematycznego oszczędzania, dlatego że nie wszystkie banki prowadzą książeczki oszczędnościowe. Podobno tylko dwa banki w kraju prowadzą takie książeczki. Ponadto nie każdy bank prowadzi formę zwaną systematycznym oszczędzaniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#MaciejManicki">Proszę przedstawić swoją propozycję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Po pierwsze, w art. 105 ust. 1 przede wszystkim trzeba dodać dzieci, które umknęły w projekcie rządowym. Treść tego ustępu powinna być następująca: „Prawo do renty rodzinnej dla osób, o których mowa w art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2, ulega również zawieszeniu, jeżeli osoby te korzystają z następujących świadczeń z funduszów publicznych...”. Tak wyglądałaby zmiana „główki” przepisu.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#ElżbietaKowalczyk">Natomiast to, o czym mówiłam, a mianowicie o rachunku łącznie z propozycją uściślenia, żeby było wiadomo...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#JanLityński">Nie wybrniemy z tego. Pani Elżbieta Kowalczyk najpierw rozpoczyna czytanie przepisu, a potem objaśnia to, co ma być wprowadzone jako przepis. Konkretną propozycję musimy mieć na piśmie albo też musi być ona odczytana bardzo powoli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#AgnieszkaChłoń">Przygotowaliśmy kopie, które - jak rozumiem - zostały rozdane. Przywiozłam nasze propozycje. Musiałam wyjść na jakiś czas, aby je skopiować, gdyż tutaj było to niemożliwe. Przedstawiliśmy propozycje przepisów, o czym minister Lewicka wspominała na początku posiedzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#AnnaBańkowska">Sugeruję, abyśmy najpierw przedyskutowali pierwotną treść art. 105. W moim przekonaniu przedstawione brzmienie ust. 1 wyraża się w tym, że prawo do renty rodzinnej ulega zawieszeniu, jeśli ktoś np. pobiera stypendium na studia zagraniczne. Problem jest następującej natury. Stypendium to może być niższe niż renta, która się należała. Wydaje mi się, że z omawianego przepisu wynika, że wówczas zawiesza się całą rentę. Ktoś dostaje 1000 zł renty rodzinnej, otrzyma stypendium w wysokości 200 zł, a zabierze mu się cały 1000 zł.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#AnnaBańkowska">Zastanówmy się, czy rozwiązanie to jest sprawiedliwe, mimo to że już kiedyś funkcjonowało.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#AnnaBańkowska">Po drugie, są dwie osoby uprawnione do tej samej renty rodzinnej. Jedna z nich wyjedzie i pobierze stypendium zagraniczne w kwocie 200 zł. Cały czas zakładam, że renta wynosi 1000 zł. W takiej sytuacji druga osoba nie dostanie ani grosza na życie.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#AnnaBańkowska">A zatem, przepis art. 105 rozstrzyga niesprawiedliwie w sytuacji, gdy prawo do renty rodzinnej przysługuje więcej niż jednej osobie, bowiem przesądza o niekorzystnym losie tej drugiej osoby, która nie umie się urządzić.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#AnnaBańkowska">Takie jest brzmienie art. 105. Nie wyobrażam sobie, abyśmy odbierali prawo do renty wówczas, gdy jest ona wyższa niż świadczenie socjalne, o którym pisze się w ust. 1. Nie wyobrażam sobie też, abyśmy zgodnie z rozstrzygnięciem art. 103 nie uwzględniali prawa do renty rodzinnej proporcjonalnie w stosunku do osób uprawnionych. Tego tutaj nie ma.</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#AnnaBańkowska">Ponadto w art. 105 ust. 3 w moim przekonaniu zupełnie niesłusznie mówi się, że jeśli w zakładzie specjalnym przebywa więcej niż jedna osoba, każdej z nich wypłaca się część renty. W ust. 1 jest mowa o tym, że rentę zawiesza się zupełnie.</u>
          <u xml:id="u-200.6" who="#AnnaBańkowska">Po pierwsze, art. 105 jest nie do przyjęcia ze względów merytorycznych. Po drugie, ust. 3 jest niespójny z ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#JanLityński">Mam pytanie. Jaka jest dotychczasowa praktyka i jakie są dotychczasowe regulacje w tym zakresie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Niewątpliwie jest tak, że jeśli jedna z osób uprawnionych do renty uzyska stypendium zagraniczne, a druga pozostaje w kraju, to zawiesza się tylko część renty przysługującej tej osobie, która wyjeżdża.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#JanLityński">Na podstawie jakiego przepisu się to robi? Nie pytam w tej chwili o numer artykułu, tylko o brzmienie przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#AnnaBańkowska">ZUS robi tak zwyczajowo, ale trzeba to zapisać w odpowiednich przepisach. Nie może być tak, że los jednej osoby powoduje zmianę losu drugiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#JanLityński">Nie szukajmy już niejasności. Ze strony posłów padła propozycja, aby zapisać: „Prawo do renty rodzinnej lub jej części ulega również zawieszeniu...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Dlaczego piszemy „również”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#JanLityński">Dlatego że odnosi się to do art. 103, co spowodowało, że poseł Maciej Manicki zaproponował zmianę kolejności artykułów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Obecna konstrukcja tego przepisu jest identyczna. W art. 83 stwierdza się: „Prawo do renty rodzinnej dla osób, o których mowa w art. 38 ust. 1 pkt 1 i 2 — chodzi tu o zgubione dzieci — ulega również zawieszeniu, jeżeli osoby te pobierają...”. Wydawało się, że taka szczegółowa regulacja jest niepotrzebna, dlatego że wcześniejsze przepisy przede wszystkim przesądzają, jak się oblicza rentę. Dzieli się ją na części. Ta właśnie część renty przysługująca danej osobie ulega zawieszeniu, a nie cała renta. Skoro we wcześniejszych przepisach napisaliśmy o podziale renty na części, uznaliśmy że nie ma konieczności pisania o tym tak szczegółowo w art. 105.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#JanLityński">Czy jeśli zgodnie z tym, co proponują posłowie, w art. 105 ust. 1 zapiszemy: „Prawo do renty rodzinnej lub jej części” nie będzie to wystarczające?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#AnnaBańkowska">Zgodnie z art. 103...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#JanLityński">Nie musi to być zgodne, gdyż wiadomo, o co tu chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Powinniśmy tu użyć liczby pojedynczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#JanLityński">„Prawo do renty rodzinnej lub jej części ulega również zawieszeniu, jeżeli osoba ta...”. Taka jest propozycja poselska. Czy możemy ją zaakceptować?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Bardzo proszę o uzupełnienie tego przepisu o dzieci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#AnnaFilek">Mam pytanie, czy rozpatrujemy art. 105 z propozycji dostarczonych nam przed chwilą, czy z wcześniejszego projektu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#JanLityński">Na razie z wcześniejszego projektu, a potem wrócimy do tego, co nam dzisiaj przedstawiono.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#MaciejManicki">Problem polega na tym, że mamy propozycję rządową. Artykułu 105 dotyczy pkt 9. W ppkt. a) czytamy: „W ust. 1 po wyrazach...”, w ppkt. b) — „W ust. 1 wyrazy...”. Wydaje mi się, że przepis ten powinien być sformułowany w następujący sposób: „Prawo do renty rodzinnej lub jej części dla osoby, o której mowa w art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2, ulega również zawieszeniu, jeżeli osoba ta korzysta z jednego z następujących świadczeń z funduszów publicznych...” i dalej wymieniamy je po dwukropku.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#MaciejManicki">W pkt. 9a propozycji rządowej zupełnie bez sensu przywołano art. 64 ust. 1 pkt 1 i 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#JanLityński">Mam pytanie. Piszemy, że prawo do renty rodzinnej dla osoby, o której mowa w art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2, ulega również zawieszeniu, jeżeli osoba ta pobiera stypendium, uczy się itd. Po co pisać tu o funduszach publicznych?</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#JanLityński">Sugeruję, aby najpierw wypowiedzieli się autorzy tego przepisu, a potem głos zabierze pan poseł Maciej Manicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#TeresaGuzelf">Używając sformułowania „z funduszów publicznych” — do tej pory tak było — chodziło nam przede wszystkim o to, że to państwo wykłada pieniądze na owych ludzi. Stypendium zagraniczne jest fundowane przez budżet państwa bądź przez uczelnię, czyli też przez budżet. O to właśnie nam chodziło, a nie np. o stypendia Fundacji Batorego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#JanLityński">Wobec tego rodzi się pytanie, czy sformułowanie „fundusze publiczne” jest tu wystarczająco jasne. Być może, należałoby zapisać to inaczej. Trudno powiedzieć, czy np. jakaś fundacja będzie publiczna czy niepubliczna. Mam wrażenie, że wyrażenie to należy zmienić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#MaciejManicki">Wydaje mi się, że jeżeli mielibyśmy przywoływać „fundusze publiczne”, to w zasadzie powinny one dotyczyć punktu pierwszego z tych czterech, a mianowicie stypendiów. Wiadomo przecież, że póki co nie ma prywatnych zakładów poprawczych.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#MaciejManicki">Domy dziecka są prywatne, ale zwalniać od odpłatności można tylko w drodze przepisów. Prywatnych domów dziecka nie zwalnia się od odpłatności. W związku z tym, jeśli w ogóle należy pisać o funduszach publicznych, to można je odnosić tylko do punktu pierwszego. Chodzi tu raczej o środki publiczne, a nie fundusze. Można postawić sobie pytanie, czy fundacja jest publiczna, czy nie. Natomiast środki fundacji na pewno nie są środkami publicznymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#JanLityński">Osoba, o której dyskutujemy, nie musi pobierać stypendium z funduszu publicznego. Wystarczy, że pobiera stypendium państwowe. Stypendium państwowe nie jest funduszem publicznym. Przydzielone jest z budżetu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#TeresaGuzelf">Być może, zamiana wyrazu „fundusze” na wyraz „środki” będzie lepsza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#JanLityński">Czy mamy użyć sformułowania „środki budżetowe” czy „środki publiczne”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#MaciejManicki">Wydaje mi się, że równie dobrze można użyć określenia „państwowe”, gdyż będzie to oznaczało środki i państwowe, i samorządowe. Są to wszystko środki państwowe. „Publiczne” jest pojęciem bardzo szerokim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#AnnaBańkowska">Sprecyzujmy, o co właściwie nam chodzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#JanLityński">Chodzi o szeroko rozumiane pieniądze podatników, niezależnie od tego, czy należą do rządu...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#AnnaBańkowska">... partii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#JanLityński">Partii, nie. Chodzi o środki, które należą do rządu, samorządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#AnnaBańkowska">Partii - nie? A jeśli ktoś weźmie pieniądze z kasy państwa? Na przykład koalicja rządząca?</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To już jest problem partii.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#JanLityński">W związku z tym, jak to należy sformułować, aby było jasne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#TeresaGuzelf">Nie wiem. Jeśli pod pojęciem „środki państwowe” będziemy rozumieli środki pochodzące albo z budżetu państwa, albo z budżetu samorządu, to właśnie o to nam chodzi. Na pewno nie chodzi tu o środki PHARE czy stypendia fundowane. Chociaż nie wiem. Jeśli zakład państwowy zafunduje swojemu pracownikowi stypendium, to wyłoży środki państwowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#JanLityński">Nie powinno to być brane pod uwagę, dlatego że taki zakład znajduje się na rozrachunku gospodarczym.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#JanLityński">Przede wszystkim chcielibyśmy wiedzieć, jakie były intencje rządu. Oddaję głos przedstawicielowi Ministerstwa Finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#MariaWitkowska">Podczas prac nad poprzednią ustawą mówiłam wielokrotnie, że ustawa — Prawo budżetowe w zasadzie będzie obowiązywać tylko do końca roku. Z tego, co wiem, mamy bardzo zaawansowany projekt ustawy o finansach publicznych, który czeka już na trzecie czytanie. Mówi się w nim o wydatkach sektora finansów publicznych. Wydaje mi się, że w tym miejscu pojęcie „środków publicznych” byłoby najodpowiedniejsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#JanLityński">„Środki publiczne” czy „finanse publiczne”? Jeżeli mamy odnosić się do wspomnianej ustawy — będzie to trochę nieprawidłowe, ale wydaje mi się, że możemy to zrobić — to może zapiszmy „ze środków z finansów publicznych”? Czy będzie to jasne sformułowanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#AnnaBańkowska">Czy oznacza to, że jeśli fundacja ufunduje stypendium, spowoduje to zawieszenie świadczenia? Rozumiem, że nie. Podobnie będzie się rzecz miała ze środkami PHARE przeznaczonymi na szkolenia. Stypendium finansowane ze środków samorządowych spowoduje zawieszenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#JanLityński">Wydaje się, że wszystko jest jasne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#MariaKleitzŻółtowska">Chciałabym ostatecznie usunąć wszelkie wątpliwości. Pod pojęciem „administracji publicznej” rozumie się i samorządy, i państwo. Na przykład w ustawie o zamówieniach publicznych funkcjonuje termin „środki publiczne” bądź „finanse publiczne”. Nie ma więc wątpliwości, bowiem pojęcie to funkcjonuje w przepisach prawnych. Obejmuje ono również pieniądze samorządowe. Obecnie stypendia mogą fundować także samorządy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#JanLityński">Mamy zatem dwie propozycje: albo „środki publiczne”, albo „środki z finansów publicznych”. Które sformułowanie jest lepsze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#AnnaBańkowska">Myślę, że „środki z finansów publicznych” będą lepiej wyrażać nasze intencje, że chodzi nam o wspólny grosz, który bierze swój początek w podatkach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#JanLityński">W związku z tym przyjmuję, iż ustaliliśmy, że zapiszemy „środki z finansów publicznych”.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#JanLityński">Czy są jeszcze inne uwagi do art. 105?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Proponuję w ust. 1 pkt 3 po wyrazach „domu dziecka” dodać wyrazy „domu pomocy społecznej”, dlatego że zgodnie z przepisami o pomocy społecznej domów pomocy społecznej nie określa się ich mianem placówek opiekuńczo-wychowawczych. Moim zdaniem, art. 105 ust. 1 pkt 3 powinien zaczynać się następująco: „przebywają w zakładzie specjalnym, w domu pomocy społecznej, w domu dziecka lub w innej placówce opiekuńczo-wychowawczej” i dalej bez zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#JanLityński">Jest na to zgoda?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#MaciejManicki">Przepraszam, ale nie wiem, kto to jest sierota zupełna. Czy oznacza to, że oboje rodzice nie żyją, czy mianem tym określa się również dziecko, którego jeden z rodziców nie żyje, a drugi jest pozbawiony praw rodzicielskich?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#JanLityński">Proszę o wyjaśnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#TeresaGuzelf">Sierotami zupełnymi są takie dzieci, których obydwoje rodzice nie żyją. Rodzic pozbawiony praw rodzicielskich mimo wszystko ma obowiązki alimentacyjne. Jest on obowiązany w pewnym stopniu utrzymywać dziecko. Chodzi tu o dzieci, które nie mają obydwojga rodziców, którzy mogliby je utrzymywać, tzn. rodzice ci nie żyją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#MaciejManicki">Weźmy pod uwagę następującą sytuację. Sieroty zupełne są traktowane tak, jak tu zapisano. Natomiast dziecko będące sierotą po matce otrzymuje rentę rodzinną. Powiem obrazowo: zapijaczony ojciec pozbawiony praw rodzicielskich siedzi w kryminale. Czym się różni sytuacja takiego dziecka od sytuacji sieroty zupełnej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#JanLityński">Alimentacją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#MaciejManicki">Jaką alimentacją, skoro ojciec siedzi w kryminale i jest pozbawiony praw rodzicielskich?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#JanLityński">Istnieje Fundusz Alimentacyjny. Takiemu dziecku przysługują alimenty. Tak mi się wydaje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#MaciejManicki">Ale dziecko to posiada rentę rodzinną, której ma być pozbawione. Sierota zupełna też ma rentę rodzinną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#AnnaBańkowska">Sierota zupełna, która ma prawo do renty rodzinnej, nie ma prawa do świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#JanLityński">Zbierzmy najpierw wszystkie wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#JózefDąbrowski">Chciałbym uzyskać odpowiedź na jedno pytanie. Czy prawo do renty rodzinnej ulegnie zawieszeniu także wtedy, gdy dziecko zostanie przyjęte przez rodzinę zastępczą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#JanLityński">Wygląda na to, że kolejne pytania czynią omawiany przepis dosyć wątpliwym. Być może, trzeba go będzie przeredagować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej czy to w drodze postanowienia sądu, czy w przyszłości na skutek powierzenia przez starostę nie stwarza więzów krwi pomiędzy dzieckiem a zastępczymi rodzicami. W takim przypadku renta rodzinna oczywiście będzie wypłacana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Powinna być wypłacana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#ElżbietaKowalczyk">I jest wypłacana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#JanLityński">Rozumiem, że wątpliwość posła Józefa Dąbrowskiego została wyjaśniona. Pozostała nam jeszcze do rozstrzygnięcia wątpliwość posła Macieja Manickiego. Czy są jeszcze inne pytania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Mnie też to zdziwiło. Zresztą nie pierwszy raz w omawianym projekcie ustawy jest użyte pojęcie „sieroty zupełnej”. Jeśli się nie mylę, definicja, którą przedstawiła pani Teresa Guzelf, obejmuje sieroty biologiczne. Sieroty społeczne są to takie dzieci, którymi rodzice się nie opiekują. Sierotami biologicznymi są dzieci, których rodzice najkrócej mówiąc nie żyją. Nie wiem, czy nie warto byłoby wrócić do nazwy „sierota biologiczna”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#AnnaBańkowska">Chcę powrócić do art. 105 ust. 1. Otóż osobiście nie zgadzam się z taką oto filozofią, żeby kiedy koszt nauki w szkole lub stypendium będą niższe niż wartość renty, pozbawiać sierotę prawa do całej renty. W związku z tym proponuję, aby ust. 1 brzmiał: „Prawo do renty rodzinnej lub jej część ulega zmniejszeniu lub zawieszeniu”. Chodzi mi o to, aby miały tu zastosowanie poprzednio uchwalone przepisy. Jeśli to coś, np. stypendium stanowi dochód w wysokości 70 czy 75 proc., to należy zabrać owe 5 proc., a nie całą rentę. Nielogicznym jest, aby państwo zarabiało na Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wtedy, gdy np. wypłaca rentę w wysokości 1000 zł, następnie przyzna stypendium w kwocie 200 zł i w ten sposób zyska 800 zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Jest to jasne w stosunku do pkt. 1, w którym jest mowa o stypendiach zagranicznych. O wiele bardziej złożony problem jawi się w stosunku do kosztów utrzymania, np. w domu pomocy społecznej. Czy w związku z tym mamy stawkę dzienną mnożyć przez liczbę dni? Rodzą się wówczas bardzo duże kłopoty. Wydaje mi się, że w stosunku do pkt. 2–4 powinno zostać tak, jak jest. Można się zastanawiać jedynie nad pkt. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#JanLityński">Czy w rozstrzygnięciu wątpliwości posłanki Anny Bańkowskiej nie może nam pomóc przepis art. 104? Czy właściwy minister nie powinien tego określać w drodze rozporządzenia? Nie wiem, czy w tej chwili powinniśmy się tym zajmować. Jeżeli tak jak proponuje posłanka Bańkowska zapiszemy, że prawo do renty rodzinnej lub jej części ulega zmniejszeniu, to czy sposób zmniejszenia możemy odesłać do rozporządzenia? Czy można przyjąć takie rozwiązanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#TeresaGuzelf">Nie bardzo. Wydaje mi się, że jest to tak ważna rzecz z punktu widzenia uprawnień podmiotowych, że nie można zawierać jej w rozporządzeniu. Powinna być w tym zakresie regulacja ustawowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#JanLityński">W takim razie czekam na propozycje zapisu.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#JanLityński">Zastanówmy się, czy nie można tego zrobić w ten sposób: „Prawo do renty rodzinnej lub jej części ulega zawieszeniu lub zmniejszeniu” i dalej odwołać się do art. 103, który to określa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#TeresaGuzelf">Oznaczałoby to, że stypendium byłoby dochodem w rozumieniu tamtego przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#AnnaBańkowska">Oczywiście, że tak.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#AnnaBańkowska">Jeszcze raz powtórzę, o co tu chodzi. Ktoś może mieć rentę rodzinną w wysokości 1000 zł i dostać stypendium zagraniczne w kwocie 200 zł. My mu zabieramy całe 1000 zł. Budżet państwa zyskuje na tym 800 zł. Właściwie zyskuje na tym Fundusz Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#AnnaBańkowska">Podam jeszcze jeden przykład. Oddajemy kogoś z dużą rentą do zakładu specjalnego, w którym koszty utrzymania są bardzo niskie. Z jakiej racji mamy zabrać temu komuś całą rentę, a nie tylko różnicę pomiędzy nakładami a resztą? Należy się zastanowić, czy przypadkiem z całej renty rodzinnej nie powinno się potrącać całej równowartości świadczeń z funduszy publicznych, a nie oscylować w granicach 70–130 proc. Byłoby bardziej sprawiedliwe, gdybyśmy zmniejszali rentę o równowartość pożytków, które ktoś dostaje z funduszy publicznych. Nie może to być jednak więcej niż owe pożytki stanowią. Nie chciałabym, żebyśmy wprowadzali wskaźniki 70 proc. i 130 proc. Powinniśmy użyć sformułowania „nie więcej niż równowartość tego świadczenia”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#JanLityński">Czegoś tu nie rozumiem. Jeżeli ktoś pobiera stypendium i nie pobiera renty, to czy z tego tytułu jego rodzicom zmniejsza się dochody? Stypendium jest czymś ekstra w stosunku do dochodu. Nie widzę powodu, żeby tę zasadę zmieniać.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#JanLityński">Czym jest renta rodzinna? Zastępuje dochód rodziców. Dlaczego w sytuacji, kiedy państwo chce udzielić komuś stypendium, musi równocześnie zabrać rentę? Nie widzę racjonalnych powodów takiego postępowania.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#JanLityński">Dla czystości projektu ustawy proponuję skreślić art. 105 ust. 1 pkt 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#AnnaBańkowska">Rozumiem, że dalej dyskutujemy o poruszonym przeze mnie problemie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#AgnieszkaChłoń">Zastanówmy się nad kwestią, co to jest stypendium zagraniczne. Jeżeli się już przydziela stypendium, to z reguły jego kwota pokrywa koszty utrzymania i nauki na uczelni zagranicznej, oczywiście pod warunkiem, jeśli funduje je uczelnia polska. Jeżeli student dostaje takie stypendium, to z niego się utrzymuje.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#AgnieszkaChłoń">Co ze środkami pieniężnymi, które są w Polsce? Student trzyma je na rachunku bankowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Moim zdaniem, przeznacza je np. na mieszkanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#AgnieszkaChłoń">Student płaci za mieszkanie za granicą, a nie za mieszkanie w kraju. Ma przyznane stypendium, dlatego że przebywa za granicą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#JanLityński">To nie tak. Możemy na ten temat dalej dyskutować po odpowiedzi na pytanie, ilu osób to dotyczy na stan obecny? Czy rząd to zbadał? Czy dotyczy to 10, 15 czy 30 osób? Chodzi o osoby, które pobierają też rentę rodzinną. Być może, dotyczy to 1000 bądź 2000 osób.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#JanLityński">Jeżeli jakiś student dostaje stypendium, to jego rodzice w dalszym ciągu mają swoje dochody. Osoby, które pobierają oprócz stypendium rentę rodzinną - tej sytuacji dotyczy art. 105 ust. 1 pkt 1 - traktujemy inaczej niż osoby, które mają rodziców i w związku z tym nie pobierają renty rodzinnej. Czy istnieje jakiś powód, dla którego wspomniane osoby mamy inaczej traktować poza tym, że zostały inaczej potraktowane przez los?</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#JanLityński">Zgadzam się, że student coś sobie odkłada. Czy dla państwa podatników będzie wielką tragedią, jeżeli student odłoży sobie jakieś pieniądze z renty czy ze stypendium na książeczce oszczędnościowej, czy na rachunku bankowym? Uważam, że art. 105 ust. 1 pkt 1 z powodzeniem możemy skreślić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#AnnaBańkowska">Nie bierzemy pod uwagę tylko faktu, że w jakimś zakresie porównujemy sytuację sieroty zupełnej z sytuacją dziecka wychowującego się w rodzinie pracujących: ojca i matki.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#AnnaBańkowska">Musimy także rozważyć inną sytuację, że mamy dziecko utrzymujące się z emerytury bądź renty ojca. Zakładamy, że wyjeżdża ono za granicę, gdyż otrzymało stypendium. Cała jego rodzina żyje z renty. Jeżeli dziecko wyjeżdża na stypendium, nie uszczuplamy świadczenia pobieranego przez ojca, pomimo to, że nie musi on utrzymywać z renty swego dziecka.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#AnnaBańkowska">Rozwiązanie przyjęte w art. 105 ust. 1 pkt 1 wydaje się nielogiczne. Myślę, że propozycja przewodniczącego Jana Lityńskiego jest dobra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#JanLityński">A zatem, skreślamy przepis art. 105 ust. 1 pkt 1. Problem jednak nadal pozostał. Zmniejszyliśmy tylko liczbę przypadków, do których odnosiłby się art. 105.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#JanLityński">Czy ktoś z państwa jest w stanie zreasumować naszą dotychczasową pracę? Powinniśmy wiedzieć, w którym miejscu się znajdujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Dokładnie nie wiem, w którym miejscu jesteśmy. Padło wiele różnych propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#JanLityński">Rozumiem, że Biuro Legislacyjne nie może nam pomóc. Czy ktoś ze strony rządowej jest w stanie zreasumować to, co dzisiaj zrobiliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#TeresaGuzelf">Czy chodzi o art. 105?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#JanLityński">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#AgnieszkaChłoń">W art. 105 ust. 1 nadajemy następujące brzmienie: „Prawo do renty rodzinnej lub jej części dla osoby, o której mowa w art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2, ulega również zawieszeniu, jeżeli osoba ta korzysta z następujących świadczeń ze środków z finansów publicznych:</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#AgnieszkaChłoń">1) uczy się w szkołach wojskowych kształcących kandydatów na żołnierzy zawodowych (...),</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#AgnieszkaChłoń">2) przebywa w zakładzie specjalnym (...),</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#AgnieszkaChłoń">3) przebywa w zakładzie poprawczym”.</u>
          <u xml:id="u-280.4" who="#AgnieszkaChłoń">W pkt. 2 powinien być dodany dom pomocy społecznej. Przepis ten brzmiałby następująco: „przebywa w zakładzie specjalnym, w domu pomocy społecznej, w domu dziecka lub w innej placówce opiekuńczo-wychowawczej...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#JanLityński">Rozumiem, że to, co przeczytała pani Agnieszka Chłoń, mamy już przyjęte. Oczywiście, jeszcze nie zamykamy dyskusji nad art. 105.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#MaciejManicki">W moim przekonaniu, nie ma potrzeby w art. 105 ust. 1 używać sformułowania „korzysta z następujących świadczeń...”.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#MaciejManicki">W art. 105 ust. 1 skreśliliśmy dotychczasowy pkt 1, dlatego powinniśmy zapisać: „... jeżeli osoba ta:</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#MaciejManicki">1) uczy się w szkole wojskowej...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#JanLityński">Rozumiem, że przedstawiciel Biura Legislacyjnego panuje nad sytuacją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">W moim przekonaniu art. 105 ust. 1 powinien przyjąć następujące brzmienie: „Prawo do renty rodzinnej lub jej części dla osoby, o której mowa w art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2, ulega również zawieszeniu, jeżeli osoba ta:</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">1) uczy się w szkołach...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Chcę powiedzieć, że treść art. 105 ust. 1 została zmieniona, tak jak chciałam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#JerzyKulonek">W związku z przyjęciem takiego brzmienia art. 105 ust. 1 i odwołaniem się do art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2 chciałbym zadać jedno pytanie. Czy małżonek mający prawo do renty rodzinnej, znajdujący się w domu pomocy społecznej będzie miał zawieszoną rentę czy nie? Wcześniej próbowano tworzyć odesłanie do art. 64 ust. 1 pkt 1 i 3, później do art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2. Jak rozumiem, małżonek nie będzie miał zawieszonej ani zmniejszonej renty, nawet jeśli będzie korzystał z funduszy publicznych w domu pomocy społecznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Reguluje to ustawa o pomocy społecznej. Odnosi się ona do różnych świadczeń. Nie używa się w niej określenia „fundusze publiczne”. Takie pojęcie nie funkcjonowało. Jeżeli występuje odpłatność za miejsce w domu pomocy społecznej, to różnego rodzaju świadczenia, które osoba zainteresowana otrzymuje, są przeznaczone — przynajmniej w części — na opłacenie pobytu w tym domu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#MaciejManicki">Nie w tym rzecz, co przed chwilą zostało poruszone. Problem polega na tym, że przywołanie art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2 było dobre, dopóki nie wpisano w art. 105 ust. 1 pkt 2 domu pomocy społecznej. Wcześniej przepis ten obejmował jedynie placówki zajmujące się dziećmi.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#MaciejManicki">Przez dopisanie domu pomocy społecznej rozszerzono katalog placówek o placówki zajmujące się osobami dorosłymi. W związku z tym przywołanie w art. 105 ust. 1 przepisu art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2 jest niewystarczające. Prawdopodobnie trzeba będzie skreślić to przywołanie w ogóle. W art. 64 mowa jest także o małżonku (wdowie lub wdowcu) oraz o rodzicach. Każda z tych osób może przebywać w domu pomocy społecznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#JózefDąbrowski">W związku z tym musimy przywołać cały art. 64.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#MaciejManicki">Tak jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#MariaKleitzŻółtowska">Proszę przybliżyć mi pojęcie „placówka opiekuńczo-wychowawcza”. Co to jest za kategoria? Czy trzeba to rozpatrywać w zestawieniu z zakładem poprawczym? Czy jest to instytucja o mniejszej dolegliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Chodzi tu o pogotowie opiekuńcze, a także o ośrodki tzw. dzienne bądź tygodniowe, w których przebywa dziecko. Oprócz domów dziecka, zakładów poprawczych i domów pomocy społecznej mamy jeszcze inne placówki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#JanLityński">Widzę, że zgłasza się do zabrania głosu przewodnicząca Anna Bańkowska. Jeżeli nie będzie innych uwag, przyjmiemy art. 105.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#AnnaBańkowska">Coraz bardziej się utwierdzam w przekonaniu, zwłaszcza po wyjaśnieniu, co to jest placówka opiekuńczo-wychowawcza, że nie można zabierać renty za miesiąc, kiedy dziecko będzie przebywało w pogotowiu opiekuńczym przez 1 lub 2 dni. Musimy spowodować jedynie zmniejszenie prawa do renty, nie wiem jednak, czy uwzględniając granice 70 proc. i 130 proc., czy też równowartość kosztu pobytu w określonym miejscu. Może się okazać, że będziemy mieli do czynienia z paradoksem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#JanLityński">W art. 105 ust. 1 po wyrazach: „lub jej części” możemy wpisać: „nie większej niż równowartość...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Jest niebywale trudno znaleźć właściwą formułę. Jak na przykład w domach pomocy społecznej policzyć koszty utrzymania? Wszystko to, co jest pokrywane ze środków publicznych, nie stanowi wyłącznie kosztów wyżywienia. Są jeszcze inne koszty związane z ubraniem, środkami czystości, opieką. Wydaje mi się, że idąc tropem rozumowania posłanki Bańkowskiej odnośnie placówek typu pogotowie opiekuńcze, możemy mówić o dniach bądź o określonych częściach miesiąca, w ciągu których ktoś przebywa w owych placówkach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#AnnaBańkowska">Może się też zdarzyć, że ktoś będzie kończył swoją służbę 10 dnia danego miesiąca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#JanLityński">W tej chwili wyraźnie widać, że przestaje to być materia ustawowa. W moim przekonaniu, powinno się to znaleźć w rozporządzeniu właściwego ministra. Nie rozstrzygniemy tego w dniu dzisiejszym. W art. 105 ust. 1 powinniśmy zapisać: „Prawo do renty rodzinnej lub jej części ulega również zawieszeniu...”. Takie sformułowanie wydaje się być wystarczające.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#AnnaBańkowska">Jeśli moja i przewodniczącego Jana Lityńskiego intencja miałaby być skonsumowana, przepis art. 105 ust. 1 powinien brzmieć następująco: „Prawo do renty rodzinnej lub jej części (tu następuje odesłanie) ulega zawieszeniu lub zmniejszeniu, jeżeli osoba ta...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Ponieważ pojawiło się kilka propozycji zapisu, przeczytałem brzmienie art. 105 ust. 1 bez sformułowania zaproponowanego przez posłankę Annę Bańkowską. Jeżeli coś należy wprowadzić nowego, to oczywiście można to zrobić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#AgnieszkaChłoń">Zakład Ubezpieczeń Społecznych generalnie stosuje zasadę, że jeżeli coś następuje proporcjonalnie w ciągu miesiąca, to i tak reszta jest wypłacana, tylko w odpowiedniej proporcji. Można tak wnioskować na podstawie przepisu, który obecnie obowiązuje. Przepis ten dobrze funkcjonuje. Wobec tego rodzi się pytanie, czy powinniśmy go uzupełniać o jakieś szczegóły. Być może, pewne rzeczy możemy określić w rozporządzeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#JanLityński">Właśnie o takim rozwiązaniu teraz mówimy. Przyjmujemy art. 105, gdyż jest jeszcze art. 104, który odsyła do rozporządzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#AnnaBańkowska">O tym właśnie mówimy, tyle tylko, że w art. 105 ust. 1 będzie zapisane, że prawo do renty rodzinnej ulega zmniejszeniu lub zawieszeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#AgnieszkaChłoń">Mam prośbę do pani posłanki Staręgi-Piasek. Czy w art. 105 ust. 1 na pewno należy uwzględniać dom pomocy społecznej? Przepis ten dotyczy przypadków zawieszania renty rodzinnej. Czy nie powinniśmy stosować zasady, że pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny i koszty pobytu są pokrywane z części renty rodzinnej? Wtedy możemy zachować i inne rodzaje placówek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Jeżeli chodzi o domy przeznaczone dla dzieci, w których odpłatność występuje po stronie rodziców, muszę powiedzieć, że bardzo często się zdarza, że rodzice są zwalniani z dokonywania opłat ze względu na osiąganie niskich dochodów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#AgnieszkaChłoń">W omawianym przypadku chodzi o rentę rodzinną. To z niej będzie można pokryć koszty pobytu dziecka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#JanLityński">Widać wyraźnie, że w tym tygodniu nie zdążymy przyjąć całego projektu ustawy. Nie ma na to szans. W przyszłym tygodniu powrócimy do niego. Wówczas będziemy mogli zapoznać się z naszym dotychczasowym dorobkiem, który zostanie odzwierciedlony na piśmie. Jeżeli ktoś będzie proponował lepsze rozwiązania, powrócimy do właściwych artykułów. W tej chwili przyjmujemy art. 105 w takiej wersji, w jakiej jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#AgnieszkaChłoń">Mam uwagę do przepisu art. 105 ust. 4. Pani Elżbieta Kowalczyk mówiła o książeczkach oszczędnościowych i innych rachunkach bankowych. W materiale, który został rozdany członkom Komisji, znajduje się propozycja nowego brzmienia ust. 4, która wydaje się znacznie szersza: „Rentę lub części renty, o których mowa w ust. 2 i 3, wraz z przysługującymi dodatkami dla sieroty zupełnej przekazuje się na rachunek oszczędnościowy w banku, wskazanym przez kierownika placówki lub opiekuna...”. W tym momencie nie używamy sformułowania „książeczka oszczędnościowa lub inna forma systematycznego oszczędzania w banku”. Przepis art. 105 ust. 4 dostosowujemy do obecnie stosowanych form oszczędzania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#JanLityński">Przyjmujemy tę propozycję.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#JanLityński">Mam jedną uwagę. Rozumiem, że działamy w pośpiechu. Jednak fakt, że w trakcie pracy w Komisji dostajemy kolejne kilka stron zmian, poprawek, wyraźnie świadczy o tym, że rządowy projekt ustawy jest bardzo trudno opracować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#AnnaBańkowska">Proszę zwrócić uwagę na przepis art. 105 ust. 3. Gdybyśmy nie wprowadzili możliwości zmniejszania świadczenia, ust. 3 z propozycji rządowej nie miałby po prostu racji bytu. Mówi się w nim o części renty. Natomiast w art. 105 ust. 1 przesądzaliśmy, że renta ulega zawieszeniu. Z tego wynika, że niedoróbek jest jeszcze więcej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#ElżbietaKowalczyk">W art. 105 ust. 3 proponowałabym zapisać: „... przebywa sierota zupełna uprawniona do renty...”. Wtedy będziemy mieli jasność. Pani przewodnicząca Anna Bańkowska stwierdziła, że chodzi tu o inne osoby. Chodzi tu też jednak o sieroty.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#ElżbietaKowalczyk">W art. 105 ust. 2 mowa jest o tym, że jak jest jedna sierota zupełna, to wypłaca się jej całą rentę i dodatek dla sieroty zupełnej. Jak jest ich więcej, to każda dostaje swoją część renty i cały dodatek dla sieroty zupełnej. Jest to przepis adresowany do wykonawcy, żeby wiedział, jak postąpić z poszczególnymi częściami renty. To jest taka kropka nad „i”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#JanLityński">Rozumiem, że przepis art. 105 ust. 3 powinien brzmieć tak: „Jeżeli w placówce, o której mowa w ust. 1 pkt 3 przebywa więcej niż jedna osoba, o której mowa w ust. 2...”. Czy mam rację?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#JerzyKulonek">Powinniśmy zapisać: „... więcej niż jedna sierota...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#MaciejManicki">Poruszony problem łączy się z pytaniem, które wcześniej zadawałem. Chodziło o mocno zapijaczonego ojca pozbawionego praw rodzicielskich, który na dodatek przebywa w więzieniu. Art. 105 ust. 2 i 3 opisuje paradoksalną sytuację. W ust. 2 mamy do czynienia z jedną sierotą zupełną - było jedno dziecko w rodzinie i zostało sierotą zupełną. Takie dziecko dostanie rentę rodzinną.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#MaciejManicki">Jeżeli dochodzi drugie dziecko, które nie jest sierotą zupełną, znajduje się jednak w sytuacji, którą wcześniej opisywałem, to ono nie dostanie renty rodzinnej, gdyż nie ma statusu sieroty zupełnej. Jeżeli mamy dwójkę dzieci i nie są to sieroty zupełne, co wynika z art. 105 ust. 3, to pomimo wszystko dostaną one rentę, gdyż znajdują się w określonej placówce. Dwoje dzieci otrzyma pełną rentę. Każde z nich dostanie połowę świadczenia. Z przepisu art. 105 ust. 3 wynika, że chodzi o dwie osoby. Kogo zatem „walimy po głowie” — sieroty niezupełne, pojedyncze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#JanLityński">Wydaje mi się, że poseł Maciej Manicki nie zauważył tego, co powiedziała pani Elżbieta Kowalczyk. Powiedziała ona, że przepis art. 105 ust. 3 odnosi się tylko do sierot zupełnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#MaciejManicki">Gdzie to wpisać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#JanLityński">Dlatego właśnie pani Elżbieta Kowalczyk zaproponowała poprawkę w art. 105 ust. 3. Pan poseł Manicki tego nie zauważył.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#MaciejManicki">Pragnę zgłosić inną poprawkę. W art. 105 ust. 2 powinniśmy skreślić wyraz „zupełne”. Nie znajduję przyczyn — mówię zupełnie serio — dlaczego mamy rozgraniczać sieroty na zupełne i niezupełne. Jak sierota niezupełna trafia do domu pomocy społecznej, to uważam, że znajduje się w tej samej sytuacji, co sierota zupełna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#JanLityński">Jak mamy ustosunkować się do propozycji posła Manickiego? Czy jest jakaś różnica pomiędzy sierotą zupełną a niezupełną?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#AnnaBańkowska">Pragnę zadać jedno pytanie. Na początku pytałam, jakie są intencje projektodawców art. 105. W moim przekonaniu, ust. 1 rozstrzygał o tym, że jeśli mamy do czynienia z prawem do renty rodzinnej bez względu na to, czy ktoś jest sierotą zupełną czy nie i jeżeli dana osoba zacznie uczyć się w szkole wojskowej albo będzie przebywać w zakładzie specjalnym, to reszta ulega zawieszeniu. Tak to wygląda. W każdym z przypadków wymienionych w art. 105 ust. 1 renta rodzinna ulegała zawieszeniu. Dlatego też dopominałam się, żeby ulegała ona nie tylko zawieszeniu, ale i zmniejszeniu, jeśli występuje różnica między kosztem a rentą.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#AnnaBańkowska">Natomiast w art. 105 ust. 2 mowa jest o tym, że w razie pobytu sieroty zupełnej w placówce, o której mowa w ust. 1 pkt 3, wypłaca się jej przysługującą rentę oraz dodatek dla sieroty zupełnej. Jeśli zadawałam pytanie, jaka jest pojemność ust. 1, to zawsze słyszałam, że ustęp ten pozbawia wszystkie osoby uprawnione do renty rodzinnej, które udały się w jakieś miejsce - miejsce te określają cztery punkty ust. 1 - prawa do renty.</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#AnnaBańkowska">Art. 105 ust. 2 obejmuje sytuację następującą: jeżeli ktoś jest sierotą zupełną, to oczywiście może przebywać w miejscu wymienionym w ust. 1 i jednocześnie otrzymuje całą rentę. A zatem, przepis art. 105 ust. 1 jest źle zapisany. Jeśli zamierzamy przyjąć art. 105 ust. 2 i 3, to pragnę zaproponować, żeby zmniejszenie renty nie dotyczyło sierot zupełnych.</u>
          <u xml:id="u-320.3" who="#AnnaBańkowska">Jeżeli w ust. 1 postanowiliśmy, że prawo do renty rodzinnej ulega zmniejszeniu lub zawieszeniu, jeśli przebywamy w określonym miejscu, to moja propozycja mogłaby spowodować pogorszenie sytuacji sierot zupełnych. Wszystkie ustępy należy czytać łącznie. Już w punkcie wyjścia dokonano błędnej interpretacji art. 105 ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#MaciejManicki">Konsekwencją przyjęcia wariantu zmniejszenia prawa do renty w ust. 1 jest wpisanie w ust. 2, że wypłaca się rentę w pełnej wysokości bez względu na okoliczności.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#MaciejManicki">Cała dyskusja nad art. 105 wykazała absurdalność rozwiązań zawartych w tym przepisie. Na przykład przypadek uczenia się za granicą można odnieść również do szkoły wojskowej. Jeżeli moje dziecko pójdzie do takiej szkoły, to nie będzie to miało wpływu na wysokość moich dochodów.</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#MaciejManicki">Jeżeli umrę, to będzie miało przyznaną rentę rodzinną. Ten przykład można odnieść do wszystkiego. Z zakładem poprawczym jest o tyle dziwnie, że kogoś umieszczamy w nim za karę i jeszcze płacimy mu rentę rodzinną. To jednak wynika z innych uwarunkowań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#AnnaBańkowska">Istotna jest także resocjalizacja. Ktoś opuści zakład poprawczy i będzie miał kawałek wpłaty na mieszkanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#JanLityński">Mówimy o bardzo radykalnej propozycji. Proszę przedstawicieli rządu o ustosunkowanie się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#TeresaGuzelf">Czy posłowie proponują, żeby w ogóle nie było instytucji zawieszania prawa do renty rodzinnej w przypadku pobytu w określonych miejscach i czerpania ze środków publicznych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#JanLityński">W tym kierunku - jak rozumiem - szła propozycja posła Macieja Manickiego. Dlatego też prosiłem przedstawicieli rządu o ustosunkowanie się do niej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#TeresaGuzelf">Muszę powiedzieć, że jestem zdumiona całą tą dyskusją z jednego powodu. Mianowicie, zasady, które są proponowane w art. 105, funkcjonują już od 40 lat. Zostały one dokładnie przepisane ze starych przepisów. Chcę przypomnieć, skąd się to wzięło.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#TeresaGuzelf">Renty rodzinne mamy ciągle w systemie repartycyjnym. Jest to system, w którym nie ma indywidualnych kont, jest natomiast solidarność. Oznacza to tak naprawdę, że zwiększą się wydatki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli zlikwidujemy przepis art. 105. Chodzi o wydatki na renty rodzinne. Tym samym wzrośnie dotacja do ZUS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#JanLityński">Podzielam konkluzję wyrażoną przez panią Teresę Guzelf, natomiast nie podzielam zdziwienia, że posłowie nad czymś dyskutują.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#TeresaGuzelf">Cofam swoje zdziwienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#MaciejManicki">Chcę zwrócić uwagę, że w art. 105 ust. 1 skreśliliśmy już pkt 1. Z tych samych przyczyn możemy skreślić szkoły wojskowe (pkt 2). Jeśli przyjęto by moją poprawkę polegającą na tym, że w art. 105 ust. 2 skreślilibyśmy wyraz „zupełnej”, to pragnę zwrócić uwagę, że osoby, które nam pozostaną, to na pewno będą sieroty. Żeby mieć rentę rodzinną, trzeba być dzieckiem i jednocześnie sierotą. W związku z tym wykreślilibyśmy w art. 105 ust. 1 także pkt 3. Pozostanie nam zakład poprawczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#JanLityński">W związku z tym stwierdzam, że nie jesteśmy przygotowani na przyjęcie art. 105. Zawieszamy w tym przedmiocie dyskusję do czasu, kiedy rząd wypracuje jakieś stanowisko. Możemy też przyjąć inne rozwiązanie. Powołamy zespół, który przygotuje jakąś propozycję. Jakie rozwiązanie rząd wybiera? Czy mamy powołać zespół, który będzie współpracował z przedstawicielami rządu, czy też sam rząd przygotuje nam jakieś propozycje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#EwaLewicka">Z grubsza możemy oszacować skutki przyjętych rozwiązań, natomiast nie będziemy przedstawiać żadnych propozycji. Powoływanie zespołu bądź podzespołu nie ma najmniejszego sensu. Szkoda czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#JanLityński">Wobec tego poczekamy z przyjęciem art. 105 do momentu, kiedy rząd ustosunkuje się do każdej zgłoszonej propozycji. Tych propozycji jest kilka, wśród nich propozycja skreślenia pkt. 1 w art. 105 - punkt ten dotyczy pobierania stypendiów na studia zagraniczne. Zastanowimy się, co z tym wszystkim robić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Proszę o sprawdzenie, czy pojęcie „sierota zupełna” po raz pierwszy występowałoby w polskim ustawodawstwie. W projekcie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych używa się tego określenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#JanLityński">Pan prezes Alot podpowiada mi, że to pojęcie już gdzieś funkcjonuje. Tylko gdzie?</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#JanLityński">Mam prośbę do pani posłanki Joanny Staręgi-Piasek, żeby sprawdziła w istniejącym ustawodawstwie, co oznacza określenie „sierota zupełna”. Skoro pojęcie to pojawia się w projektowanej ustawie, musimy wiedzieć, co ono znaczy i gdzie jest definiowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Powinno być to zapisane w słowniczku. Nie spotkałam się - poza omawianym projektem ustawy - z tym określeniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#JanLityński">Wszystko się wyjaśniło. Czekamy na szacunki rządowe. Po ich otrzymaniu będziemy podejmować stosowne decyzje. Jeśli chodzi o art. 105, nic nie zostało przyjęte. Cały czas czekamy na szacunki rządowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">W moim przekonaniu, przepis art. 104 powinien być zamieszczony w art. 105.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#JanLityński">Już drugi raz poruszamy ten sam problem. Przedtem wniosek w tej sprawie zgłosił pan poseł Maciej Manicki. Wniosek posła Manickiego przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#JanLityński">Rozumiem, że w ten sposób omówiliśmy rozdział 2: Zawieszanie lub zmniejszanie świadczeń, choć nie do końca. Do końca przerobiliśmy go, nie do końca - przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#JanLityński">Czy w tej chwili otwieramy dyskusję nad rozdziałem 3? Widzę, że nie ma zgody. W takim razie zaraz ogłoszę przerwę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#MaciejManicki">Zdaje się, że powinniśmy jeszcze powrócić chyba do art. 85.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#EwaLewicka">Mam propozycję odnoszącą się do art. 105. Jesteśmy blisko kompromisowego rozwiązania. Po konsultacjach z przedstawicielami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych doszliśmy do wniosku, że jakiekolwiek szacowanie nie ma sensu. Ma natomiast sens zachowanie tylko niektórych ustępów art. 105. Z panem posłem Manickim musimy wszystko omówić i po przerwie przedłożymy stosowną propozycję zapisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#MaciejManicki">Ja nie mam przerwy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#EwaLewicka">Musimy omówić jedynie dwa ustępy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#JanLityński">Za chwilę ogłoszę przerwę. Poseł Maciej Manicki i minister Ewa Lewicka przygotują określoną propozycję. Po przerwie ją przyjmiemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#AnnaBańkowska">Pan poseł Manicki prosił o zarządzenie przerwy do godz. 15.15. Jeśli przerwa zostanie zarządzona wcześniej, poseł Maciej Manicki będzie miał 10 minut na przeprowadzenie rozmów z przedstawicielami rządu, żeby wszystko wyjaśnić. Spotkamy się ponownie o godz. 15.15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Pragnę wyrazić pewną sugestię. Uważam, że jeżeli jakaś osoba przebywa w domu pomocy społecznej albo w jakiejś placówce opiekuńczo-wychowawczej - mam na myśli tylko część placówek opiekuńczo-wychowawczych - gdzie jest zapewniona pełna opieka, nie powinna w tym czasie otrzymywać renty rodzinnej. Prosiłabym to uwzględnić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#JanLityński">Czy ktoś z państwa ma jeszcze uwagi przed przerwą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#AnnaBańkowska">Uważam, że rentę rodzinną powinno się zmniejszać o równowartość otrzymywanego świadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#JanLityński">Te uwagi należy omówić z zespołem, w skład którego wchodzą pani minister Ewa Lewicka i pan poseł Maciej Manicki. Nikt inny nie zgłasza uwag. Zarządzam przerwę do godz. 15.15. O tej godzinie wznawiamy posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#JanLityński">Wznawiamy posiedzenie. Wracamy do art. 105.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#EwaLewicka">Zacznę od konkluzji, a potem przedstawię propozycję zapisów.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#EwaLewicka">Generalnie podzielamy obawy, iż nie ma powodu, aby dzielić włos na czworo i rozpatrywać wszystkie przypadki, o których była mowa. W efekcie zniknąłby cały art. 105, który dotyczy zawieszalności renty w owych przypadkach.</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#EwaLewicka">Chcielibyśmy jednak zachować ust. 3 i 4, gdyż służą one innym celom. Materię tych dwóch ustępów chcielibyśmy przenieść do artykułu, który traktuje o sposobie wypłat.</u>
          <u xml:id="u-350.3" who="#EwaLewicka">Pani Elżbieta Kowalczyk za chwilę powie, w którym miejscu powinien znaleźć się wspomniany artykuł oraz przytoczy jego treść.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Proponujemy umieszczenie dyskutowanej materii w art. 130, który znajduje się w rozdziale 3 pt. „Ogólne zasady wypłaty świadczeń”. Na końcu ust. 1 proponujemy dodać wyrazy: „z zastrzeżeniem ust. 5 i 6”. Proponujemy również wprowadzenie dwóch dodatkowych ustępów w następującym brzmieniu...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#JanLityński">O którym artykule mówimy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Na końcu art. 130 ust. 1 proponujemy postawić przecinek i dodać wyrazy: „z zastrzeżeniem ust. 5 i 6”, a następnie dodać dwa dodatkowe ustępy i oznaczyć je numerami 5 i 6. Przytoczę ich brzmienie.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#ElżbietaKowalczyk">„Ust. 5. W przypadku pobytu sieroty zupełnej w zakładzie specjalnym, w domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej rentę rodzinną wraz z dodatkiem dla sieroty zupełnej wypłaca się na rachunek oszczędnościowy w banku, wskazanym przez kierownika placówki lub opiekuna ustanowionego przez sąd”.</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#ElżbietaKowalczyk">Przepis ten regulowałby sytuację jednej sieroty zupełnej, która jest uprawniona do renty i przebywa we wspomnianej placówce.</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#ElżbietaKowalczyk">„Ust. 6. W przypadku pobytu w zakładzie specjalnym, w domu dziecka lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej więcej niż jednej sieroty zupełnej uprawnionych do jednej renty rodzinnej każdej z nich wypłaca się przysługującą jej część renty oraz dodatek dla sieroty zupełnej. Postanowienia ust. 5 stosuje się odpowiednio”.</u>
          <u xml:id="u-353.4" who="#ElżbietaKowalczyk">Chodzi o to, że pieniądze przekazuje się na rachunek oszczędnościowy wskazany przez opiekuna lub kierownika placówki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#JanLityński">Czy ktoś pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#JanLityński">Który z posłów był obecny przy redagowaniu przedstawionych przepisów? Żaden? A więc jest to propozycja strony rządowej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#EwaLewicka">Skonsultowaliśmy z posłem Manickim samą zasadę. Uzgodniliśmy, że przychylamy się do jego wniosku, aby skreślić treść art. 105 dotyczącą zawieszeń renty rodzinnej, natomiast treść dwóch ustępów, która jest ważna i nie powinna zniknąć, przenieść w inne miejsce. Tamte ustępy były kontynuacją poprzednich. Tutaj mamy inaczej sformułowane zdania, ale chodzi dokładnie o to samo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">A co z pobytem w domach pomocy społecznej? Co się dzieje z zasiłkiem rodzinnym dla sierot zupełnych przebywających w domach pomocy społecznej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#JanLityński">Co się dzieje z prawem do renty rodzinnej, kiedy ktoś np. przebywa w szkole? Rozumiem, że strona rządowa proponuje, aby w takich przypadkach nie ulegało ono zawieszeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#EwaLewicka">Likwidujemy problem zawieszalności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#JanLityński">Renta jest nadal wypłacana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#EwaLewicka">Wytłumaczę to jeszcze raz. Godząc się na likwidację art. 105 kasujemy problem zawieszalności rent rodzinnych dla sierot. Chcemy jedynie opisać technikę ich przekazywania, co proponujemy zrobić w art. 130.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">W tej chwili głośno myślę. Placówki opiekuńczo-wychowawcze nie zawsze mają stacjonarny charakter. Jak technicznie rozwiązać kwestię założenia konta na miesiąc lub dwa. Czy nie należy jeszcze raz przyjrzeć się...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#EwaLewicka">Pieniądze będą przekazywane nie na konto, tylko na rachunek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Jak założyć rachunek oszczędnościowy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#EwaLewicka">Nie jest to materia ustawowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Oczywiście, że nie, ale chciałabym wiedzieć, jak to widzą projektodawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Dziecko przebywa w domu dziecka do 18 roku życia. W innych placówkach - tak samo. Jeżeli wychodzi z domu dziecka, to znaczy, że jest pod czyjąś opieką. Regulujemy sytuację, kiedy sierota zupełna przebywa w domu dziecka. Jak rozumiem intencje autorów dyskutowanego przepisu, chcemy zapewnić jej jakieś środki na przyszłość, kiedy opuści tę placówkę. Dlatego nie dajemy tych środków komuś tam, tylko mają być one gromadzone na rachunku oszczędnościowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Chcę przypomnieć, że w ustawie kompetencyjnej zapisano, że do kompetencji powiatowego centrum pomocy rodzinie należy wypłacenie świadczenia pieniężnego dla osób opuszczających domy dziecka. Oczywiście, nie chodzi tu tylko o sieroty zupełne. Chcę powiedzieć, że niezależnie od tego, co dziecko uzbiera ze zgromadzonej renty rodzinnej, dodatkowo ma jeszcze pewną formę zasiłku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#EwaLewicka">Nie zajmujemy się stycznością przepisów dotyczących różnych świadczeń w ramach różnych systemów. Swoje płacimy. Rozwiązujemy problem sierot zupełnych w swoim systemie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#JanLityński">Czy są jeszcze jakieś uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#MariaKleitzŻółtowska">Pragnę zapytać o jedną rzecz. Na pewno powinno tak być, żeby sieroty zupełne, czyli dzieci pozbawione obojga rodziców były traktowane trochę lepiej niż wszystkie inne. Mam jednak pewną wątpliwość, którą chciałabym wyjaśnić. Chodzi o krótkotrwały pobyt w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Nie ma zawieszalności. Renta rodzinna jest wypłacana tak jak dotychczas. Tak to rozumiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#EwaLewicka">Skreślenie art. 105 oznacza, że będzie lepiej niż dotychczas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#MariaKleitzŻółtowska">Chodzi mi o miejsce, do którego kieruje się pieniądze. Na tydzień nie zmienia się miejsca, w które przekazuje się pieniądze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#TeresaGuzelf">Pieniądze są przekazywane do rąk opiekuna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#JanLityński">Skreślamy przepis art. 105. Ponieważ prawdopodobnie nie będziemy do tego wracać, przyjmujemy art. 130 z uzupełnieniami, które w odpowiednim momencie przekażemy do Biura Legislacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#JanLityński">Wracamy do dyskusji nad art. 102.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#IrenaWójcicka">Chcę powiedzieć, że pertraktowałam z przedstawicielami Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie przyjęcia określonego rozwiązania. Pragnę przypomnieć, że w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników, rolnicy, którzy przechodzą na wcześniejsze emerytury...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#JanLityński">Proszę o przytoczenie proponowanej treści przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#IrenaWójcicka">Do art. 102 ust. 7 proponuje się dopisać wyrazy „z uwzględnieniem art. 102a”. Brzmienie art. 102a byłoby następujące...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#AnnaBańkowska">Gdzie mamy coś dodać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#JanLityński">Do starego ust. 7.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#IrenaWójcicka">Do art. 102 ust. 7 proponujemy dopisać na końcu wyrazy: „z uwzględnieniem art. 102a”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#JanLityński">Chodzi o ustęp, w którym jest mowa o zawieszeniu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#IrenaWójcicka">O zawieszeniu w całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#AnnaBańkowska">Chodzi o propozycję rządową.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#JanLityński">Chodzi o przepis rozpoczynający się od wyrazów: „Prawo do emerytury lub renty z tytułu...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#IrenaWójcicka">Art. 102 a ust. 1 miałby następujące brzmienie: „Prawo do emerytury ustalone z uwzględnieniem okresów określonych w art. 10 ulega zawieszeniu w razie niezaprzestania prowadzenia działalności rolniczej określonej przepisami ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z uwzględnieniem artykułu” — tutaj jest odwołanie do artykułów przejściowych, o których wspomnę na końcu.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#IrenaWójcicka">Brzmienie ust. 2 jest następujące: „Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy ustalone z uwzględnieniem okresów ustalonych w art. 10 ulega zmniejszeniu, jeżeli rencista nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej w myśl przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników z uwzględnieniem odpowiedniego artykułu. Zmniejszenie wynosi kwotę odpowiadającą uwzględnionym w wymiarze świadczenia okresom pracy w gospodarstwie rolnym”.</u>
          <u xml:id="u-385.2" who="#IrenaWójcicka">Przepis końcowy określałby, że przepisy te mają zastosowanie do świadczeń przyznanych po raz pierwszy po dniu wejścia w życie ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#JanLityński">Nie mamy treści tych przepisów. Są one dosyć skomplikowane. Skoro nie mamy ich na piśmie, nie możemy nad nimi pracować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#IrenaWójcicka">Wobec tego proszę o ich powielenie. Był to tekst roboczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#JanLityński">Nie jesteśmy w stanie nad nim pracować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#StanisławBrzózka">Zostaliśmy kompletnie zaskoczeni przedstawioną propozycją. Nie było tego w pierwotnym projekcie ustawy. Nie zostało to skonsultowane z centralami związków zawodowych rolników. Każde środowisko broni swoich racji. Proponuje się wprowadzenie rozstrzygnięcia, które wywoła potężną burzę. Naprawdę idzie tu o bardzo delikatną materię, gdyż chce się odebrać pewne uprawnienia. Jeśli w ogóle chcemy to rozpatrywać przy okazji dyskusji nad projektem ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przynajmniej powinniśmy zaprosić przedstawicieli rolników na posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#JanLityński">Jak to się ma do obecnej sytuacji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#IrenaWójcicka">Jest to zmiana przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Faktycznie jest to dostosowanie tych przepisów do uregulowań ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, która w przypadku wcześniejszego przejścia na emeryturę wymaga całkowitego zaprzestania działalności rolniczej, jak również częściowo lub całkowicie zawiera świadczenie w momencie przyznania renty inwalidzkiej, jeżeli działalność rolnicza nie została zaprzestana. Dotyczy to tylko i wyłącznie sytuacji, w których wypłacenie świadczeń z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych następuje na podstawie okresów ubezpieczenia społecznego w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#JanLityński">Rozumiem. Chodzi jedynie o to, abyśmy z zaskoczenia nie wprowadzali przepisów, które pogarszają sytuację świadczeniobiorców. Nie twierdzę, że nie możemy tego robić. Pan poseł Stanisław Brzózka powiedział, że nie wolno tego robić przez zaskoczenie. Możemy oczywiście coś zmieniać w parlamencie, chociaż nie widzę specjalnych powodów, aby to robić. Uważam, że raczej powinna być to propozycja rządowa, która najpierw została poddana konsultacjom. Nie wiem, jakich rozmiarów będzie to pogorszenie, ale prawdopodobnie jednak będzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#EwaLewicka">Wobec tego muszę wygłosić trochę dłuższe wprowadzenie.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#EwaLewicka">W materiale rozdanym członkom Komisji, w którym znajduje się rozdział dotyczący emerytur rolniczych czy korespondencji pomiędzy systemem rolniczym a pracowniczym, jest kilka przepisów, które de facto idą w tym samym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-393.2" who="#EwaLewicka">Trzeba wyraźnie powiedzieć, że system rolniczy w niektórych miejscach jest mniej liberalny niż system pracowniczy poprzez reguły, jakie u siebie wprowadza. Można powiedzieć, że w dalszym ciągu, jeżeli coś podlega rozliczeniom obu tych instytucji, to zasady systemu rolniczego są mniej korzystne. Pragnę to bardzo wyraźnie podkreślić.</u>
          <u xml:id="u-393.3" who="#EwaLewicka">Przedstawiona regulacja mieści się w dokładnie takiej samej logice. W systemie pracowniczym trzeba uwzględniać fakt, że ktoś pracował w rolnictwie. Trzeba też uwzględniać fakt, że istnieją tam pewne bardziej rygorystyczne reguły niż u nas. Trzeba zaprzestać działalności rolnej, żeby uzyskać prawo do świadczenia, zarówno emerytury, jak i renty. U nas - nie trzeba. Jeśli tak jest, to chcemy wyciągnąć z tego pewne wnioski.</u>
          <u xml:id="u-393.4" who="#EwaLewicka">Pragnę nadmienić, że niebawem dotrze do parlamentu przekonsultowana i w trybie międzyresortowym, i ze związkami zawodowymi, mała nowelizacja ustawy rolniczej. Idzie ona w kierunku bezkolizyjnego łączenia obu ustaw. Nie służy temu, żeby podnosić składkę, żeby generalnie obniżać świadczenia, tylko temu, żeby systemy były coraz bardziej przystające do siebie.</u>
          <u xml:id="u-393.5" who="#EwaLewicka">Trzeba to rozważyć przy okazji art. 102. Jeśli członkowie Komisji uznają, że w dniu dzisiejszym jest to niemożliwe, to nie będziemy się upierać. Po prostu sygnalizujemy, że istnieje taki problem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#JanLityński">W chwili obecnej nie znajdzie się żaden poseł, który podejmie tę propozycję. Chyba że zgłosi ją rząd. Wniosku na razie nie ma. Jeżeli rząd go zgłosi, to oczywiście będziemy go rozpatrywać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#EwaLewicka">Zgłaszamy stosowny wniosek. Uważamy, że w tym momencie należy go rozpatrzyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#StanisławBrzózka">Dopóki nie będzie nowelizacji ustawy rolniczej, nic nie możemy zmieniać. Stosownego projektu ustawy jeszcze nie widzieliśmy. Nie wiemy, w jakim kierunku pójdą zmiany, w jakim kształcie Sejm je ostatecznie przyjmie. Dlaczego mamy wyprzedzać pewne fakty?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#EwaLewicka">Choćby z tego powodu, że to dotyczy omawianego projektu ustawy. Później, kiedy wpłyną wnioski dotyczące nowelizacji ustawy rolniczej, znowu będziemy musieli wracać do ustawy znajdującej się już w obróbce legislacyjnej. Dzisiaj nadszedł taki moment, że coś możemy jeszcze zrobić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#JanLityński">Jeżeli przedstawiciele rządu zgłaszają określony wniosek, muszą nam powiedzieć, z jakiego charakteru problemem mamy do czynienia, ilu osób może on dotyczyć i o ile zostaną zmniejszone świadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#EwaWójcicka">Zgadzam się z panią minister Ewą Lewicką, że w gruncie rzeczy trudno sobie wyobrazić, żeby zmiana ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników odnosiła się do ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W związku z tym treści obu ustaw należy dopasowywać wtedy, kiedy się nad nimi pracuje.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#EwaWójcicka">Stan dotychczasowy można określić jako stan niedopasowania. Wprowadzenie przepisów, które różnicują sytuację w zależności od tego, czy ktoś przeszedł na emeryturę normalną czy wcześniejszą, powoduje konieczność dostosowania omawianego projektu ustawy do ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#JanLityński">Przyjęliśmy zasadę, że jak coś zmieniamy na gorsze, to musimy wiedzieć, co robimy. Gdybyśmy przyjęli przedłożone propozycje w tej formie, bez dyskusji, nic byśmy nie wiedzieli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#EwaLewicka">Mam jedną uwagę. Zaproponowany przez panią Irenę Wójcicką przepis dotyczy stanów przyszłych, nie odnosi się do sytuacji wstecz. Chodzi o instrument, który będzie się odnosił do przyznawanych w przyszłości świadczeń. Dokładnie taka jest idea rozwiązania zaproponowanego przez panią Irenę Wójcicką. Bardzo bym prosiła, żeby pan przewodniczący to uwzględnił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#JanLityński">Chcę powiedzieć, że z tekstu roboczego, który przed chwilą otrzymałem, nic takiego nie wynika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#IrenaWójcicka">Chcę wyjaśnić to całe nieporozumienie. Prosiłam sekretariat Komisji o powielenie tekstu roboczego w paru egzemplarzach, żeby móc pracować w Sejmie. Nieszczęśliwie się stało, że członkowie Komisji otrzymali tekst odmienny od końcowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#SekretarzKomisji">Pani Irena Wójcicka dostarczyła końcowy tekst bardzo późno.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#JanLityński">To nie ma znaczenia. Na razie nie ma propozycji rządowej. Jeżeli ją otrzymamy, zaczniemy się nią zajmować. W tej chwili zamykam całą sprawę. Wrócimy do niej, jeżeli rząd zgłosi odpowiednią autopoprawkę.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#JanLityński">Wracamy do art. 102 ust. 4. Czy mamy jakąś nową propozycję brzmienia tego przepisu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#TeresaGuzelf">Jeszcze nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#JanLityński">W związku z tym nie możemy jeszcze przyjąć art. 102.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#JanLityński">Pozostał nam do omówienia art. 104. Musimy go przyjąć w sposób formalny. Czy ktoś zgłasza uwagi do art. 104?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Mam jedno pytanie. Zgodnie z nową konstytucją delegacja powinna być bardziej szczegółowa. Nie wystarczy użyć określenia „szczegółowe zasady zawieszania”. Czy pojęcie „zasady” jest tutaj właściwe, czy musimy to szczegółowiej określić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#JanLityński">Rozumiem, że jest to pytanie skierowane do Biura Legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#AnnaBańkowska">W moim przekonaniu, nie można tworzyć takich delegacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Możemy rozważyć, czy w art. 104 wyrazy „szczegółowe zasady” należy zastąpić wyrazami „szczegółowe wytyczne” i dalej bez zmian: „... dotyczące zawieszania i zmniejszania świadczeń”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#JanLityński">Chciałbym zrozumieć sztukę legislacyjną. Co to zmieni, jeżeli zapiszemy „wytyczne” zamiast „zasady”? Czy to w ogóle cokolwiek zmieni?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Nic to nie zmieni. Może pozostać określenie „zasady”. Chcę powiedzieć, że jeżeli chodzi o upoważnienie do wydania rozporządzenia, materię należy rozpatrywać w całości. Ustawa również zawiera przepisy dotyczące zawieszania i zmniejszania świadczeń. Rozumiem, że w art. 104 chodzi o uszczegółowienie tychże zasad. Upoważnienie do wydania rozporządzenia nie jest upoważnieniem samoistnym, tylko upoważnieniem w kontekście uregulowań wynikających z ustawy. W art. 104 może pozostać określenie „zasady”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#JanLityński">Czy ktoś jeszcze pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#MaciejManicki">Wydaje mi się, że warto by było uzupełnić pkt 2 w art. 104. Używa się w nim bardzo ogólnego sformułowania „obowiązki emerytów i rencistów oraz płatników składek i urzędów skarbowych”. Po przecinku powinniśmy dodać: „w zakresie dotyczącym zmniejszania lub zawieszania świadczeń”. Nie może być tak, że emeryt ma załatwiać potrzeby fizjologiczne o godz. 7.00, 15.00 i 20.00.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#EwaLewicka">Cały rozdział jest tak skonstruowany, że delegacja wyraźnie na to wskazuje. Nie trzeba dopisywać, o co tu chodzi i w jakim zakresie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#AnnaBańkowska">Czy nie można połączyć pkt. 2 i 3 i zapisać: „szczegółowe zasady zawieszania i zmniejszania świadczeń i związane z tym obowiązki emerytów i rencistów oraz płatników składek i urzędów skarbowych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#EwaLewicka">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#JanLityński">Wobec tego są trzy punkty, a nie cztery.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#AnnaBańkowska">Będzie wiadomo, o jakie obowiązki chodzi. Będzie wiadomo, że są to obowiązki związane z zawieszeniem i zmniejszeniem świadczeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Płatnicy składek nie mają obowiązków związanych z zawieszaniem. Mają obowiązek poinformowania organu rentowego, ile ktoś zarobił. Organ rentowy decyduje, czy zaszła potrzeba zawieszenia czy zmniejszenia świadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#JanLityński">Decyzję możemy podjąć poprzez głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#AnnaBańkowska">Do zawieszenia potrzebny jest zarobek. Zarobek jest koniecznym elementem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#JanLityński">Głosujemy czy nie? Wobec tego jak ma być? Tak jak jest napisane? Czy ktoś ma inną propozycję? Nie ma innych propozycji. Wobec tego przyjmujemy art. 104.</u>
          <u xml:id="u-424.1" who="#JanLityński">Przechodzimy do omówienia rozdziału 3.</u>
          <u xml:id="u-424.2" who="#JanLityński">Nie ma co prawda na sali przedstawicieli środowisk twórczych, którzy mieli w tej sprawie zabrać głos, niestety nie możemy na nich czekać.</u>
          <u xml:id="u-424.3" who="#JanLityński">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 45. Wcześniej wrócimy jeszcze do art. 15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#AnnaBańkowska">Pragnę wrócić do art. 15 ust. 6, w którego tworzeniu miałam swój wkład. Chodziło o to, aby podstawę wymiaru emerytury lub renty wybierać nie tylko z ostatnich 10, 19 czy 20 lat, ale z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu zawodowego.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#AnnaBańkowska">Otóż jest pewien problem. Może się zdarzyć, że ktoś zgłosi wniosek o emeryturę w październiku danego roku. Według wspomnianego przepisu będzie mógł żądać, aby do podstawy wymiaru świadczenia włączyć również ów rok, w którym składa wniosek.</u>
          <u xml:id="u-425.2" who="#AnnaBańkowska">W tym celu, aby była jasność, że do podstawy wymiaru świadczenia nie można włączać roku, w którym złożono wniosek, proponuję, aby w art. 15 ust. 6 po wyrazach „lat kalendarzowych” postawić przecinek oraz dodać sformułowanie „przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku” — dalej pozostaną wyrazy „wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu”. W ten sposób zostanie doprecyzowana sama idea oraz zasady funkcjonujące w przepisach ubezpieczeniowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#EwaLewicka">Nie zgłaszamy sprzeciwu wobec tej propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#JanLityński">Czy wobec tego możemy ją przyjąć? Nie widzę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#JanLityński">Skoro omawiamy art. 15, pragnę przy okazji zapytać, czy mamy rozwiązany problem świadczenia przedemerytalnego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#MaciejManicki">W przepisach przejściowych zaproponuję zmianę przepisów ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, które usunie problem, o którym mówiłem, polegający na tym, że w momencie, kiedy zasiłek zastępuje się świadczeniem, wylicza się hipotetyczną emeryturę, a potem, kiedy przechodzi się na emeryturę, wylicza się właściwą emeryturę. Zgłoszę to jednak później. Tutaj może zostać tak, jak jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#JanLityński">W związku z tym mogę uznać, że przepis art. 15 został przyjęty wraz z poprawką posłanki Bańkowskiej?</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#JanLityński">Nie wiem, czy w pełni panuję nad sytuacją. Zanim przejdziemy do omówienia art. 45, pragnę zapytać przedstawicieli Biura Legislacyjnego, czy mamy jeszcze nieprzyjęty jakiś artykuł?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Strona rządowa miała przedstawić inną redakcję, czy też poprawić stare brzmienie art. 25.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#AnnaBańkowska">Wycofując się z rozważań dotyczących wysokości składki podczas omawiania projektu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zastrzegałam, że czynię to pod warunkiem, że wrócimy do problematyki wysokości świadczenia przy okazji dyskusji nad projektem ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zdaje się, że traktuje o tym art. 26.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#EwaLewicka">Jeżeli już mamy zamykać dyskusję nad jakimiś rozdziałami, sugeruję, żeby przejść do zreferowania zapisów, które powieliliśmy. Pierwszym artykułem, do którego chcemy powrócić, jest art. 6. Wątpliwość dotyczy repatriantów. Pojawił się nowy problem, kiedy był dyskutowany, i w Sejmie, i w Senacie. Chcemy zaproponować w tym zakresie pewien zapis.</u>
          <u xml:id="u-432.1" who="#EwaLewicka">Potem doszlibyśmy do art. 24, 25 i następnych.</u>
          <u xml:id="u-432.2" who="#EwaLewicka">Pani Teresa Guzelf może to zreferować. Propozycja dotycząca art. 6 znajduje się na ostatniej stronie, na samej górze materiału, który został rozdany członkom Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#JanLityński">Mam nieśmiałe pytanie. Czy jest jakiś powód, dla którego mielibyśmy przeprowadzać reasumpcję głosowania nad art. 6? Czy w ogóle go przyjęliśmy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#EwaLewicka">Ten artykuł został już przyjęty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#JanLityński">Czy jest jakiś powód, dla którego rząd miałby mieć większe uprawnienia niż posłowie? Musimy przeprowadzić reasumpcję. Chcę zapytać, co się zdarzyło od czasu przyjęcia artykułu przez Komisję do momentu zgłoszenia jego zmiany przez rząd? Co takiego się stało, że mamy przeprowadzać reasumpcję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#TeresaGuzelf">Pierwszym zasadniczym powodem jest dobro sprawy. Postaram się to wyjaśnić jak najkrócej.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#TeresaGuzelf">Repatrianci do dnia 15 listopada 1991 r. byli traktowani tak samo jak Polacy zatrudnieni na terytorium państwa polskiego. Nie mieli żadnych szczególnych uprawnień. Po prostu traktowano ich tak jakby pracowali w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-436.2" who="#TeresaGuzelf">Uważano, że nie było dokumentów repatriacyjnych. Do dnia 15 listopada 1991 r. prawnie zjawisko repatriacji nie występowało. Owszem, faktycznie ono istniało, ale nie miało instrumentarium prawnego. W związku z tym przed 1991 r. repatrianci byli bardzo dobrze usytuowani w naszym systemie, gdyż byli traktowani jak wszyscy. Natomiast po 1991 r. dostawali świadczenia w drodze wyjątku.</u>
          <u xml:id="u-436.3" who="#TeresaGuzelf">Tymczasem w ustawodawstwie polskim pojawiły się wizy repatriacyjne. Oznacza to, że mamy już dokument stwierdzający fakt repatriacji po wspomnianej dacie.</u>
          <u xml:id="u-436.4" who="#TeresaGuzelf">W związku z tym sejmowa Komisja Łączności z Polakami za Granicą zobowiązała nas do potraktowania wszystkich repatriantów jednakowo. Wszyscy powinni mieć okresy składkowe, niezależnie od tego, czy byli repatriantami przed czy po wspomnianej dacie. Dlatego też proponujemy przeniesienie dotyczących ich zapisów z jednej części art. 6 do drugiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#JanLityński">Jak rozumiem, zmiana sprowadza się do przeniesienia ust. 2 pkt 1 lit. e) do ust. 1 jako pkt 9.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#TeresaGuzelf">Bez względu na datę repatriacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#AnnaBańkowska">Chciałabym spytać, jaką oni będą mieli podstawę do obliczenia np. kapitału początkowego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#TeresaGuzelf">Rzeczywiście jest to problem, który mam nadzieję rozstrzygniemy przy okazji omówienia kwestii kapitału początkowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#AnnaBańkowska">A zatem będą to istotne zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#JanLityński">Będzie tak samo jak przyjęliśmy. Teraz zmieniamy jedynie miejsce przepisu. Czy ktoś pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#MaciejManicki">Jest to dosyć ciekawe. W art. 6 ust. 1 pisze się, że za okresy składkowe uważa się — i dalej wymienia się je, w ust. 2 pisze się natomiast: „za okresy składkowe uważa się również”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#JanLityński">Ale w ust. 2 dodaje się: „przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r.”. To różnicuje owe ustępy.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#JanLityński">Uważam, że art. 6 został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-444.2" who="#JanLityński">Czy pozostały nam jeszcze jakieś zaległości? Wobec tego możemy uznać, że cały Dział I projektu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych został przyjęty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#AnnaBańkowska">Ponieważ trudno się w tym wszystkim zorientować, chcę powiedzieć, że art. 30...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Wcześniej mamy art. 25.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#EwaLewicka">Jeszcze do niego nie doszliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#JanLityński">Dział I szczęśliwie został zamknięty. Mamy przyjęte artykuły do art. 23. Rozumiem, że jeśli nie nastąpią jakieś nadzwyczajne wydarzenia, nie będziemy już do tego wracać. Nie będziemy dyskutować nad poszczególnymi przepisami.</u>
          <u xml:id="u-448.1" who="#JanLityński">Dział II jest zatytułowany: „Emerytury”. Rozumiem, że posłanka Bańkowska ma uwagi do art. 26, do art. 30 są propozycje rządowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#EwaLewicka">Do art. 25 również.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#JanLityński">A więc mamy zmiany do art. 35...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#EwaLewicka">Do art. 25.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#JanLityński">Mamy propozycję do art. 25, 26, 30 i 31. Czy wymieniłem wszystkie? Czy jeszcze do czegoś mieliśmy wrócić? Czy jeszcze nad czymś mieliśmy popracować, zanim przejdziemy do omówienia Działu III? A zatem mamy się zająć Działem II, rozdziałem 2 i 3. Rozumiem, że to wszystko. Rozpoczynamy od omówienia art. 25. Oddaję głos stronie rządowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#AgnieszkaChłoń">Proponowana treść art. 25 została rozdana na luźnych kartkach. Tak naprawdę chodzi o doprecyzowanie tego przepisu, ponieważ, jak się okazało, to, co zostało opracowane wcześniej, było nie do końca jasne. Wobec tego przygotowaliśmy nowe brzmienie art. 25, które w zasadzie nic nie zmienia, tylko w bardzo precyzyjny sposób określa terminy i sposób dokonywania waloryzacji oraz jej wskaźnik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#JanLityński">Proponuję, aby każdy przeczytał ten tekst w spokoju, a potem będziemy zgłaszać uwagi albo ogólne, albo szczegółowe do poszczególnych ustępów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#EwaLewicka">Sugeruję, aby przypomnieć ideę owego artykułu. Omawialiśmy go dosyć dawno.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#JanLityński">Na razie przeczytajmy go. Jeśli ktoś nie będzie rozumiał idei, zada pytanie.</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#JanLityński">Czy możemy przystąpić już do dyskusji? Rozumiem, że tak. Czy członkowie Komisji wolą zgłaszać uwagi ogólne? Zdaje się, że tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#AnnaFilek">Czy do sformułowania „wskaźnikiem sumy podstaw wymiaru składek” nie należy dodać wyrazu „przyrostu”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#AgnieszkaChłoń">Nie, ponieważ wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych wynosi np. 106 proc., co oznacza, że wzrosły one o 6 proc. Odnosząc jakiś kwartał do kwartału poprzedzającego wskaźnik wynosi 106 proc. Tak to jest określone generalnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#AnnaFilek">Nie chodzi mi o ceny, ale o przyrost podstaw wymiaru składki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#AgnieszkaChłoń">Wskaźnik sumy podstaw wymiaru składek oznacza odniesienie wartości sumy podstaw wymiaru składek w jednym kwartale do owej wartości z kwartału poprzedzającego. Wynosi on np. sto ileś. Nazywa się to wskaźnikiem sumy podstaw wymiaru. Przyrost obejmuje tylko to, co mamy powyżej stu. Sto uwzględniamy dlatego, że wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych, czyli inflacja też jest tak podawana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Jednym słowem decydujemy się na waloryzację cenową.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#JanLityński">Nie. Decydujemy się na waloryzację kapitału 1/4 w dół od wzrostu płac. Właściwie nie od wzrostu płac, dokładnie od sumy podstaw wymiaru. Myślę, że zależy to również od liczby płaconych składek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#AnnaBańkowska">W sumie od pieniędzy, które stanowią podstawę do naliczania składki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#JanLityński">Schodzimy w dół o 1/4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Rozumiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#JanLityński">Wrócimy do tego.</u>
          <u xml:id="u-466.1" who="#JanLityński">Czy są uwagi do art. 25 ust. 1?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#MaciejManicki">Jakie są intencje zmiany dotychczasowej treści tego ustępu poza względami redakcyjnymi? Rozumiem, że chcemy uszczegółowić treść ust. 3, ale nie wiem, po co zmieniać ust. 1. Jakie intencje kierowały wnioskodawcami?</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#MaciejManicki">Niezależnie od tego mam pytanie, czy mogą być waloryzacje nieprzysługujące. Pytam o to w kontekście wyrazu „przysługujących”, który można skreślić, gdyż nie wnosi on żadnej treści.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#AgnieszkaChłoń">Można to skreślić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#MaciejManicki">Po co to zmieniać? Rozumiem, że można zreasumować to, co jest potrzebne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#JanLityński">Na razie nie możemy mówić o reasumowaniu, gdyż o ile pamiętam, jeszcze nie przyjęliśmy art. 25.</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Przyjęliśmy go.)</u>
          <u xml:id="u-470.2" who="#JanLityński">A więc skreślamy wyraz „przysługujących”.</u>
          <u xml:id="u-470.3" who="#JanLityński">Proszę o udzielenie odpowiedzi na pytanie posła Manickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#AgnieszkaChłoń">Przede wszystkim chodzi o składki na ubezpieczenia emerytalne, które nie były dokładnie określone. Pierwsza zmiana dotyczy właśnie części emerytalnej składek.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#AgnieszkaChłoń">Częściowo są to poprawki uściślające oraz lepiej brzmiące pod względem stylistycznym. Nie ukrywam tego.</u>
          <u xml:id="u-471.2" who="#AgnieszkaChłoń">Jeśli chodzi o składki na ubezpieczenie emerytalne, podkreślenie tego faktu wydaje się nam konieczne. Ponadto są one określane do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. A więc, mamy określenie konkretnej daty. Zwaloryzowany kapitał początkowy pozostaje bez zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#MaciejManicki">Rozumiem, że można dokonać uzupełnienia, żeby nie było, być może, wydumanego problemu, iż chodzi o składki na ubezpieczenie emerytalne.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#MaciejManicki">Pytam o to w kontekście art. 40 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Po wnioskach pana przewodniczącego Lityńskiego, które zostały przyjęte, i niestety bez moich wniosków, które zostały odrzucone, mamy szczególną sytuację, że po jakimś czasie na wniosek ubezpieczonego dopisuje się coś wraz z przysługującą waloryzacją. Redakcja, która była poprzednio, z punktu widzenia tamtych uregulowań wydaje mi się zgrabniejsza. Unikamy tu sformułowania „zaewidencjonowanych do końca miesiąca”. Nie będą one zaewidencjonowane. Stanie się to później w wyniku działania ubezpieczonego na podstawie przepisu, że w ciągu 3 miesięcy ma on prawo wystąpić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o uzupełnienie wraz z należną waloryzacją.</u>
          <u xml:id="u-472.2" who="#MaciejManicki">Powodujemy tu kolizję. W poprzednim przepisie nie jest zapisane, że waloryzuje się to, co było zaewidencjonowane do końca miesiąca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#AgnieszkaChłoń">Nie do końca rozumiem pytania posła Manickiego. Chodzi o to, że składka zostaje wpłacona po terminie, w którym była waloryzowana. Czy tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#MaciejManicki">Wytłumaczę jeszcze raz, co miałem na myśli.</u>
          <u xml:id="u-474.1" who="#MaciejManicki">W ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych przyjęliśmy możliwość, że jeśli przez 6 miesięcy utrzymuje się zadłużenie, ZUS ma obowiązek powiadomić o tym fakcie. Ubezpieczony pracownik występuje do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i ZUS dokonuje uzupełnienia wraz z waloryzacjami.</u>
          <u xml:id="u-474.2" who="#MaciejManicki">W mojej ocenie pozostaje to w kolizji z zapisem znajdującym się w nowej propozycji brzmienia art. 25: „do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#AgnieszkaChłoń">Przysługujące waloryzacje dotyczą właśnie składek, które są zapisane. Natomiast koniec miesiąca określa termin, w którym zamyka się konto przed naliczeniem emerytury. Nic więcej. Po prostu emeryt przechodzi na emeryturę i wówczas przelicza się stan konta na koniec miesiąca.</u>
          <u xml:id="u-475.1" who="#AgnieszkaChłoń">Jeżeli natomiast nastąpi taka sytuacja, że po końcu miesiąca, czyli po tym, jak emeryt przeszedł na emeryturę, zostaną wpłacone jakieś składki, co w świetle art. 40 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wydaje się raczej mało prawdopodobne, wówczas zadziała przepis art. 107, w którym zapisano, że wtedy robi się jakby „dokładkę” do emerytury.</u>
          <u xml:id="u-475.2" who="#AgnieszkaChłoń">Mówimy o tym, że na koniec miesiąca poprzedzającego wyliczenie emerytury zamyka się stan konta. Stanowi on podstawę wymiaru emerytury w momencie przechodzenia na emeryturę. To wszystko. Mamy tu pewną zasadę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#JanLityński">Pan poseł Maciej Manicki rezygnuje ze swoich zastrzeżeń. Przyjmujemy art. 25 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#JanLityński">Przechodzimy do omówienia ust. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#AgnieszkaChłoń">Wstęp ten brzmi następująco: „Kwota, o której mowa w ust. 1 nie podlega dziedziczeniu”. Jest to system repatriacyjny. To, co mamy zapisane, to pewne uprawnienie emerytalne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#JanLityński">Jeśli nie ma uwag do art. 25 ust. 2, uznaję, że przepis ten został przyjęty. Przed nami ust. 3. Uznaję, że został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-478.1" who="#JanLityński">Czy są uwagi do ust. 4? Nie widzę, a zatem został on przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-478.2" who="#JanLityński">Mam pewne obawy w stosunku do art. 25 ust. 5. Rozmawiałem z różnymi ekonomistami, którzy twierdzili, że niewprowadzanie żadnego górnego ograniczenia jest dosyć niebezpieczne. Nie zgłaszano w tej chwili żadnych propozycji, sygnalizuję jedynie problem. Jeżeli członkowie Komisji zechcą podjąć dyskusję, to oczywiście przeprowadzimy ją. Sygnalizuję, że być może będzie tu potrzebne ograniczenie. Z jakiego względu? Ponieważ bezrobocie prawdopodobnie będzie się zmniejszać.</u>
          <u xml:id="u-478.3" who="#JanLityński">Suma podstawy wymiaru składek w pewnych chwilach może rosnąć bardzo szybko. W pewnych krótkich okresach może rosnąć szybciej niż dochód narodowy, co byłoby bardzo niebezpieczne dla budżetu państwa. Stąd też, być może, trzeba będzie wprowadzić jakieś ograniczenie. Na razie wspominam o takim problemie. Nie wiem, czy w tej chwili jesteśmy w stanie przedyskutować to?</u>
          <u xml:id="u-478.4" who="#JanLityński">Jeżeli nie przeprowadzimy w tym zakresie głosowania, zapowiadam, że zgłoszę w tej sprawie wniosek mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#EwaLewicka">My też rozmawialiśmy z różnymi ekonomistami. Zresztą pokazywaliśmy członkom Komisji skutki przyjęcia różnych metod waloryzacji. Mieliśmy wykresy, które obrazowały, co się będzie działo, kiedy będzie to 25, 50 i 75 proc.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#EwaLewicka">Oczywiście, istnieje możliwość zastosowania jeszcze jednego mechanizmu, który przyrównywałby w jakiś sposób efekty uzyskiwane w pierwszym filarze z efektami uzyskiwanymi w drugim filarze.</u>
          <u xml:id="u-479.2" who="#EwaLewicka">Przygotowując reformę w zasadzie należałoby oczekiwać, że waloryzacje nie powinny być korzystniejsze niż to, co się uzyskuje z drugiego filaru jako stopę zwrotu. Gdyby członkowie Komisji uznali, że jako trzecie kryterium dobre by było rozwiązanie polegające na tym, że efekt waloryzacyjny w sumie nie przekracza wskaźnika średniej stopy zwrotów z drugiego filaru, to byłby to niejaki bezpiecznik. Zapobiega to mechanizmom, o których mówił pan przewodniczący Lityński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#AnnaFilek">Byłoby wówczas wręcz fatalnie, dlatego że zabezpieczenie mogłoby zejść do zera. Przecież w drugim filarze fundusze mogą nawet bankrutować, mogą nie uzyskiwać odpowiedniego zwrotu.</u>
          <u xml:id="u-480.1" who="#AnnaFilek">Uważam, że przyrównywanie czegokolwiek z filaru Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do filaru otwartych funduszy jest bardzo ryzykowne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#EwaLewicka">Wynikło tu nieporozumienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#JanLityński">Pani posłanka Anna Filek powiedziała bardzo wyraźnie, że jest to ograniczone drugim filarem. Drugi filar może przynosić bardzo niskie stopy zwrotu. Tak powiedziała posłanka Filek. Być może posłanka Filek nie ma racji, ale wypowiedziała się bardzo jasno.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#AnnaBańkowska">W art. 25 ust. 5 zmieniamy zasadę, która była zapisana w przyjętym przez nas projekcie. Obawiam się, że ust. 5 daje prawo waloryzacji minusowej. Jeśli chodzi o drugą część, tzn. 75 proc. różnicy, to naszą intencją było, aby było to 75 proc. różnicy między wskaźnikiem przyrostu sumy podstaw, w tej chwili mówimy o sumie podstaw. Oznacza to, że jeżeli nastąpi spadek podstawy wymiaru składek, na koncie będzie waloryzacja ujemna. Muszę powiedzieć, że byłby to dramat, coś co w ogóle nie mieści się w głowie. Lepiej pieniądze włożyć do banku i chociaż nie będzie się miało odsetek, przynajmniej po jakimś czasie będzie się miało tę samą kwotę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#JanLityński">Tak nie będzie. Jeżeli zaszłaby sytuacja, o której mówiła posłanka Bańkowska, cały system „pęka”. Oznaczałoby to, że mamy recesję gospodarczą, znaczny wzrost bezrobocia. Wówczas nie zastanawialibyśmy się nad tym, jak zwiększyć świadczenia emerytów, ale jak je zachować na pewnym poziomie.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#JanLityński">Możemy zapisać dowolną rzecz. Możemy zapisać, że emerytury zawsze będą rosły. Jednakże w momencie, o którym mówiła posłanka Bańkowska, na pewno nie będą rosły. Oczywiście, możemy dodać tu wyraz „przyrost”, ale gwarantuję, że w chwili, kiedy zaistnieje wspomniana sytuacja, kiedy inflacja będzie przewyższała przyrost płac, będzie to oznaczało, że mamy recesję gospodarczą i że musimy sięgać do środków ratunkowych, aby zachować pewien poziom świadczeń. Na pewno wtedy omawiana ustawa nie będzie nas obowiązywała. Gwarantuję to. Teraz oczywiście możemy zapisać, co chcemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#AnnaBańkowska">W tej chwili mówimy o waloryzacji składek zaewidencjonowanych na koncie, a nie o waloryzacji świadczeń. A zatem może to być skonsumowane już po nie wiadomo jak odwróconej sytuacji gospodarczej. Nie zgadzam się z wypowiedzią przewodniczącego Lityńskiego. Tym, co mamy na koncie, nie załata się żadnej luki w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Mamy tu tylko zapisaną liczbę. Nie zgadzam się z przytoczonymi argumentami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#JanLityński">Oczywiście, możemy zapisać, że chodzi tu o przyrost.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#AgnieszkaChłoń">Konstrukcja pierwszego i drugiego filaru jest pod tym względem bardzo podobna. I jeden, i drugi filar jest określony przez rynek. W przypadku filaru drugiego jest to rynek kapitałowy, w przypadku filaru pierwszego jest to rynek pracy. Nie można stwierdzić, że w drugim filarze przyrost wartości jednostki rozrachunkowej funduszy emerytalnych w jakimś okresie nie będzie ujemny. Jest ograniczenie w postaci wymaganej minimalnej stopy zwrotu, ale w pewnych wypadkach jest ona również ujemna.</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#AgnieszkaChłoń">Jeżeli chodzi o pierwszy filar, jest on określany przez rynek pracy, który tak jak inne rynki rządzi się pewnymi prawami. Prawo to zostało zapisane w postaci stopy zwrotu z rynku pracy, jaką jest właśnie wzrost funduszu płac. Dlatego też proponujemy zapis, który w elastyczny sposób dostosowuje się do owego rynku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#JanLityński">Rozumiem, że umówiliśmy się co do tego, że nie będzie tu spadku. Tak mi się wydawało. Oczywiście, nie mówię, jak będzie w rzeczywistości. Rozumiałem to inaczej, a pani Agnieszka Chłoń mówi teraz zupełnie coś innego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#EwaLewicka">Była mowa tylko o drugim filarze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#JanLityński">Przed chwilą słyszałem na własne uszy, jak pani Chłoń mówiła o spadku. Minister Lewicka twierdzi, że była mowa o drugim filarze. Ja słyszałem, że była mowa o pierwszym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#AgnieszkaChłoń">Chodziło mi o realne rzeczy. Jeżeli wzrost płac jest poniżej inflacji, oznacza to, że ich realna wartość spada. Zapis na koncie znajduje się pomiędzy funduszem płac a inflacją. Wtedy oczywiście posuwa się on w kierunku poniżej inflacji, natomiast powyżej funduszu płac.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#JanLityński">Jak rozumiem, posłance Bańkowskiej chodzi o to, aby zabezpieczyć się przed sytuacją, kiedy dopisywano by zero.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#MaciejManicki">Dyskutowaliśmy tę kwestię bardzo obszernie. Przyjęliśmy zasadę, że „dnem” zawsze jest wskaźnik wzrostu cen. Konstrukcja, która została tu zapisana, może spowodować zmniejszenie wskaźnika cen; różnica zawsze jest wartością ujemną. Kiedy doda się wartość minus do czegokolwiek, to zawsze robi się mniej niż było na początku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#JanLityński">Czegoś takiego nie spodziewamy się. Po co mamy zapisywać wartości ujemne, skoro umówiliśmy się, że tego nie będzie? Czy nie można zapisać, że minimum stanowią ceny? Owszem, że w dużej mierze i tak są to fikcyjne zapisy, dlatego że będą one musiały ulec zmianie w przypadku zmiany sytuacji gospodarczej. Co nam to da, jeżeli przyjmiemy przepis, który będzie działał za 20 lat, a jest niezgodny z ustaleniami posłów? Nie do końca to rozumiem, ale trudno, nie muszę wszystkiego rozumieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#AnnaBańkowska">Pragnę zabrać głos w tej samej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#AnnaBańkowska">Uzasadniając zmianę art. 25 powiedziano nam, że proponuje się ją ze względów porządkowych. A zatem, nazywanie uporządkowaniem czegoś, co eliminuje wyraz „przyrostu” i powoduje, że waloryzacja plusowa może stać się minusową, w moim przekonaniu jest wyrazem znacznej nieuczciwości ze strony rządu, który zobowiązuje posłów także do nieuczciwości wobec swoich propozycji, które zawsze przyjmowaliśmy z szerokim gestem. Niedopuszczalne jest, aby w ten sposób manipulować posłami. Muszę powiedzieć, że stykam się z tym po raz pierwszy. Zawsze można było wierzyć argumentom i uzasadnieniom. W tej chwili nie wiem, jak się do tego odnosić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#AnnaFilek">Pytałam o to samo. Pani Chłoń powiedziała, że tak wyglądają wskaźniki. Ponieważ tekst nowego brzmienia art. 25 dostaliśmy przed chwilą, czytając go na gorąco, człowiek nie jest w stanie zorientować się we wszystkich minusach. Jeżeli jest jakiś podtekst, a są na ten temat pytania, to bardzo proszę, aby go ujawnić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#AgnieszkaChłoń">Przepraszam bardzo, ale faktycznie w art. 25 ust. 5 nie było mowy, że wskaźnik nie może być poniżej inflacji. Była mowa o tym, że jest 75 proc. różnicy pomiędzy wskaźnikiem przyrostu sumy podstaw wymiaru składek a wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych. Jeżeli będziemy ów przepis rozumieć literalnie, może to oznaczać, że np. wskaźnik przyrostu wynosi 6 proc., a wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych 110 proc. Sześć minus sto dziesięć daje nam minus dziewięćdziesiąt cztery. Taki byłby wskaźnik przyjęty na podstawie literalnego rozumienia ust. 5. Zmiana dotyczyła właśnie tego.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#AgnieszkaChłoń">Tak naprawdę w przepisie tym nie było mowy o tym, że wskaźnik nie może być poniżej inflacji. Oczywiście, można wprowadzić odpowiedni zapis. Nie widzimy w tym żadnego problemu, jeżeli członkowie Komisji uważają to za właściwe i nie widzą po temu przeszkód.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#JanLityński">Dyskutowaliśmy już na ten temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#EwaLewicka">Zależy to od interpretacji przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#JanLityński">To nie jest kwestia interpretacji. Jest mi przykro, że muszę to mówić, ale bardzo wyraźnie zwracaliśmy uwagę, iż zapis jest bez znaczenia, natomiast, jak powiedział pan poseł Maciej Manicki, minimum musi stanowić wzrost cen. Tak rozumieliśmy art. 25 ust. 5. Były tu wyrazy „powiększenie”, „przyrost”. Wydaje mi się, iż wszyscy uważali, że minimum stanowi waloryzacja cenowa. Tymczasem dowiadujemy się, iż rząd sądzi, że waloryzacja może być niższa niż wzrost cen. Wobec tego jest to niezgodne z przepisem, który przyjęliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#MaciejManicki">Mając na celu uniknięcie sytuacji, o których mówiła pani Chłoń oraz żeby było tak, jak mówił przewodniczący Lityński, użyliśmy wyrazów „powiększonego o 75 proc.”. Nie było tu sformułowania: „wskaźnik waloryzacji składek stanowi suma wskaźnika takiego oraz wskaźnika takiego”, dlatego że suma zawsze może okazać się minusowa. Powiedzieliśmy, że jest on równy wskaźnikowi cen powiększonemu o to i o to. Oznacza to, że wyraźnie położyliśmy tamę możliwości pomniejszenia, jeżeli przyrost jest ujemny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#JanLityński">Ogłaszam 15-minutową przerwę, do czasu dostarczenia zapisu, który będzie oddawał intencje Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#MaciejManicki">Myślę, że przepis, który dzisiaj jest umieszczony w art. 25 ust. 5, załatwia sprawę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#EwaLewicka">Dla uściślenia dopiszemy jeden dodatkowy wyraz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#JanLityński">Ogłaszam 15 minut przerwy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#MaciejManicki">Bardzo szybko prześlizgnęliśmy się po art. 25 ust. 3, który pozornie wydaje się dobry, ale jak można waloryzować wraz z waloryzacją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#JanLityński">Wrócimy do tego po przerwie.</u>
          <u xml:id="u-507.1" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#JanLityński">Wznawiamy dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-508.1" who="#JanLityński">Proszę zapoznać nas ze stanowiskiem rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#EwaLewicka">Ponieważ propozycja treści art. 25 ust. 5 przedstawiona w dniu dzisiejszym na kartce, co prawda zawiera doprecyzowanie, ale jednocześnie rodzi niepokój, że zmieniono reguły, wycofujemy ją i pozostajemy przy przedłożeniu, które znajduje się w projekcie ustawy. Wobec tego art. 25 jako przyjęty nie wymaga żadnych zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#JanLityński">Pani Agnieszka Chłoń chciała jeszcze bronić ust. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#EwaLewicka">Wycofujemy się z dzisiejszej propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#JanLityński">W związku z tym art. 25 został przyjęty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#MaciejManicki">Można jeszcze dopisać jedną rzecz, która nam umknęła. Chodzi o to, że wskaźnik waloryzacji może dążyć do nieskończoności, jeśli zapiszemy, że ustala się go z dokładnością do drugiego miejsca po przecinku. Tutaj zapisano, że ustala się go z dokładnością do dziesiątych części procenta. Wydaje mi się, że są to wartości za daleko idące. Jak mówię, stworzymy wskaźnik, który będzie miał 1875 miejsc po przecinku i nie wiadomo, czy na tym się skończy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#JanLityński">Który wskaźnik pan poseł Manicki ma na myśli?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#MaciejManicki">Wskaźnik waloryzacji jest równy wskaźnikowi powiększonemu o 75 proc. różnicy... - to wszystko wiemy. Tylko, że może on dojść do nieskończoności, jeśli chodzi o liczbę miejsc po przecinku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#JanLityński">Mam wrażenie, że nie. Jeśli skończoną liczbę mnoży się przez 3/4 to otrzymujemy również skończoną liczbę. Jeżeli od 115 odejmuje się 108, otrzymujemy 7. Jeżeli pomnożymy to przez 3/4, wychodzi skończona liczba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#AnnaBańkowska">Chodzi tu o dziesiąte części procenta. W propozycji rządowej w art. 25 znajduje się ust. 6 w brzmieniu: „Wskaźnik waloryzacji składek ustala się z dokładnością do dziesiątych części procenta”. Rozumiem, że posłowi Manickiemu chodzi o to, aby art. 25 uzupełnić o ten przepis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#JanLityński">Uzupełniamy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#MaciejManicki">Jedno miejsce po przecinku wydaje mi się przesadą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#AnnaBańkowska">Zawsze były dwa miejsca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#JanLityński">Rozumiem, że przedstawiciele Biura Legislacyjnego czuwają nad sytuacją. Do art. 25 dopisujemy ust. 6 w brzmieniu: „Wskaźnik waloryzacji składek ustala się z dokładnością do setnych części procenta”. Art. 25 uważam za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-521.1" who="#JanLityński">Na korytarzu podczas przerwy została zawarta umowa w sprawie art. 26. Umówiliśmy się, że posłanka Bańkowska, następnie wszyscy członkowie Komisji otrzymają dane, jaka będzie stopa w przyjętym rozwiązaniu oraz jaka będzie struktura dochodów. Po przeprowadzeniu dyskusji podejmiemy ewentualną decyzję w sprawie zmiany tego artykułu.</u>
          <u xml:id="u-521.2" who="#JanLityński">Przechodzimy do omówienia art. 30. Proszę spojrzeć na ostatnią stronę materiału, który otrzymaliśmy od rządu. Zmiana nr 2 dotyczy właśnie art. 30. Kto ją zreferuje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#TeresaGuzelf">W art. 30 w nawiasie jest zapisane, że starzy wypadkowicze, tzn. ci, którzy dotychczas mieli prawo do skrócenia wieku emerytalnego, nadal mają to samo prawo. Oczywiście, mówimy o starym systemie. Wraz z panią Elżbietą Kowalczyk starałyśmy się wymienić w nawiasie wszystkie rodzaje wypadków, jakie do tej pory występowały w naszym kraju. Niestety, pominęłyśmy wypadki przy posługach duszpasterskich. Umknęli nam duchowni. Prosimy o uzupełnienie zapisu w nawiasie o tego rodzaju wypadki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#AnnaBańkowska">Chodzi o sytuację, kiedy ktoś spadnie podczas gaszenia świec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#JanLityński">Nie podawajmy przykładów.</u>
          <u xml:id="u-524.1" who="#JanLityński">Czy ktoś ma wątpliwości wobec tej propozycji? Nie widzę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#TeresaGuzelf">Uregulowania w tym zakresie znajdowały się już w ustawie o ubezpieczeniu duchownych, którą uchylamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#JanLityński">Przepis art. 30 uważam za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-526.1" who="#JanLityński">Przechodzimy do omówienia art. 31.</u>
          <u xml:id="u-526.2" who="#JanLityński">Zmiana dotycząca tego artykułu znajduje się w pkt. 3 materiału rządowego. Rozumiem, że wystąpił tu jakiś błąd w związku z pkt. 4. Zmiana nr 3 ma następującą treść: „W art. 31 dodaje się ust. 5 w brzmieniu” i dalej następuje pkt 4. Wydaje mi się, że jest to błąd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#TeresaGuzelf">Chcemy dopisać w art. 31, że odrębne przepisy określają zasady przechodzenia na emeryturę bez względu na wielu nauczycieli urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r. Byłoby to zapisane w dodatkowym ustępie. Merytorycznie niczego to nie zmienia. Jest to odesłanie do Karty Nauczyciela, którą zresztą zmieniamy w przepisach końcowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#JanLityński">Skoro to niczego nie zmienia, to czemu to służy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#TeresaGuzelf">W przepisie art. 31 są wymienieni wszyscy pracownicy, którzy mogą przejść na emeryturę przed osiągnięciem powszechnego, ustawowego wieku emerytalnego z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze. Wśród nich są nauczyciele, którzy mają takie prawo na podstawie Karty Nauczyciela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#EwaLewicka">Pracują oni w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#TeresaGuzelf">W związku z tym czynimy odesłanie do Karty Nauczyciela. Nauczyciele również mogą przejść na wcześniejszą emeryturę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#JanLityński">W art. 31 ust. 3 czytamy: „Za pracowników zatrudnionych o szczególnym charakterze uważa się” — i tutaj w pkt. 5 są wymienieni nauczyciele. W ust. 4 tego artykułu zapisano, że wiek emerytalny ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#TeresaGuzelf">W ust. 5 jest mowa o emeryturze bez względu na wiek, o szczególnej emeryturze uregulowanej w Karcie Nauczyciela. Osoby takie mają spełnić tylko warunek stażu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#EwaLewicka">Nie bierze się tu pod uwagę wieku, tylko sam staż pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-535">
          <u xml:id="u-535.0" who="#JanLityński">Czy jeżeli do art. 31 nie dopiszemy dodatkowego ustępu, to coś to zmieni? Mamy dotychczasowe przepisy dotyczące prawa do emerytury. Prawo to zyskuje się po osiągnięciu określonego stażu pracy, a nie tylko wieku. W związku z tym wydaje mi się, iż jest to zbyteczny dodatek. Nie chciałbym, abyśmy toczyli w tej sprawie zbyt długą dyskusję, chyba wszystko zostało już jednoznacznie określone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-536">
          <u xml:id="u-536.0" who="#AnnaBańkowska">Zgadzam się ze stanowiskiem pana przewodniczącego Lityńskiego. Przypadki szczególne, tzn. przechodzenie na emeryturę bez względu na wiek, zostały uregulowane w art. 31 ust. 3. Dotyczy to również nauczycieli. Każdy inny nauczyciel, który nie przejdzie na emeryturę bez względu na wiek, a będzie chciał skorzystać z przepisów, które dzisiaj obowiązują, skorzysta z nich tak samo jak każda inna osoba, która nie będzie miała 50 lat albo do roku 2006 spełni określone warunki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-537">
          <u xml:id="u-537.0" who="#JanLityński">To samo dotyczy górników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-538">
          <u xml:id="u-538.0" who="#AnnaBańkowska">Chciałam powiedzieć to samo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-539">
          <u xml:id="u-539.0" who="#JanLityński">Podobnie rzecz się ma z kolejarzami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-540">
          <u xml:id="u-540.0" who="#AnnaBańkowska">Ich wszystkich też musielibyśmy tu wymienić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-541">
          <u xml:id="u-541.0" who="#JanLityński">Jeżeli nie ma żadnego innego powodu, to wprowadzenie dodatkowego ustępu wydaje się zbędne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-542">
          <u xml:id="u-542.0" who="#PiotrKucharski">Uważam, że są powody, dla których należy dodać ust. 5 do art. 31. Przede wszystkim zostanie wyraźnie rozstrzygnięta kwestia, która bulwersuje środowisko. Chodzi tu o wątpliwości, czy nowa ustawa otrzyma dotychczasowe uregulowania. Sprawa ta będzie wyraźnie rozstrzygnięta, że obecne zasady są utrzymane w takim zakresie, w jakim czyni to zmienione brzmienie Karty Nauczyciela, które będzie wprowadzone przepisami ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Myślę, że nie jest to przepis bez znaczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-543">
          <u xml:id="u-543.0" who="#JanLityński">Chodzi o to, że nie zmienia on nic w stanie faktycznym. Ma jedynie kogoś uspokoić. Nie wydaje mi się, aby było to konieczne. Możemy uspokajać mówiąc albo pisząc artykuły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-544">
          <u xml:id="u-544.0" who="#AnnaBańkowska">Rozumiem, że poprzednie rozstrzygnięcia ustawowe dają gwarancję każdej osobie, która urodziła się przed 1949 r., skorzystania z dzisiejszych zasad. To wszystko. Nie ma znaczenia, czy jest ona nauczycielem, czy pracuje w innym zawodzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-545">
          <u xml:id="u-545.0" who="#JanLityński">Czy jeszcze ktoś pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-546">
          <u xml:id="u-546.0" who="#MaciejManicki">Popieram omawianą propozycję. Wytłumaczę dlaczego. W art. 31 jest mowa o tych, którzy są zatrudnieni w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze. Piszemy, że przysługuje im emerytura w wieku niższym niż określony we wcześniejszych przepisach, a więc musi to być jakiś konkretny wiek.</u>
          <u xml:id="u-546.1" who="#MaciejManicki">Następnie w art. 31 ust. 4 czytamy, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje płac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2–3 — a więc również nauczycielom — przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. A zatem, wiek emerytalny ustala się. U nauczycieli nie mówi się o wieku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-547">
          <u xml:id="u-547.0" who="#JanLityński">U górników i kolejarzy - również nie. W związku z tym wpadamy w pułapkę. Jeżeli wymienimy nauczycieli, to dlaczego nie górników?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-548">
          <u xml:id="u-548.0" who="#MaciejManicki">Problem polega na tym, że w art. 31 występują również nauczyciele.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-549">
          <u xml:id="u-549.0" who="#JanLityński">Czy tylko nauczyciele? Obawiam się, że może to odnieść wręcz przeciwny skutek. Jeżeli nie uwzględnimy jakiejś grupy zawodowej - chyba że otrzymamy gwarancję, że uwzględnimy wszystkie - może powstać problem. Czy rzeczywiście tak jest, że tylko nauczycielom, górnikom i kolejarzom - dotychczas w trakcie dyskusji wymieniliśmy trzy grupy zawodowe - przysługuje prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-550">
          <u xml:id="u-550.0" who="#EwaLewicka">Nie trzy grupy, tylko dwie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-551">
          <u xml:id="u-551.0" who="#AnnaBańkowska">Być może, trzeba zmienić przepis art. 31 ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-552">
          <u xml:id="u-552.0" who="#EwaLewicka">Chciałabym, aby członkowie Komisji mieli jasny przegląd sytuacji. Tylko dwie grupy zawodowe mają prawo do przechodzenia na emeryturę bez względu na wiek. Są to górnicy, którym jest poświęcony odrębny fragment w ustawie oraz nauczyciele.</u>
          <u xml:id="u-552.1" who="#EwaLewicka">Kolejarze nigdy nie mieli takich uprawnień. Kolejarze mają obniżony generalnie o 5 lat wiek emerytalny, niezależnie od tego, jakie zajmują stanowisko. Na wybranych stanowiskach przysługuje prawo do przelicznika za 1 rok pracy - 1,4 stażu. Dotyczy to maszynistów. Kolejarze nie mają prawa do wcześniejszego przechodzenia na emeryturę bez względu na wiek.</u>
          <u xml:id="u-552.2" who="#EwaLewicka">Problem kolejarzy został rozwiązany w poświęconym im rozdziale. Problem górników został rozwiązany w rozdziale dotyczącym górników. Pozostali nam tylko nauczyciele, którzy mogą przechodzić na wcześniejszą emeryturę bez względu na wiek. Przedstawiony dopisek jest zasadny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-553">
          <u xml:id="u-553.0" who="#JanLityński">Jeżeli dotyczy to tylko nauczycieli, to wszystko jest w porządku. Jeżeli - nie tylko, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo, że kogoś pominiemy, to wówczas można by było dodać, że chodzi o wiek emerytalny lub moment przejścia na emeryturę.</u>
          <u xml:id="u-553.1" who="#JanLityński">W ust. 4 można by było zapisać: „Wiek emerytalny lub zasady przejścia na emeryturę, o których mowa w ust. 1...” i wówczas nie byłoby potrzeby wymieniać nauczycieli. Oczywiście, możemy ich wymienić, jeżeli otrzymamy gwarancję, że chodzi jedynie o dwie grupy zawodowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-554">
          <u xml:id="u-554.0" who="#MaciejManicki">Dodatkowym argumentem za uzupełnieniem art. 31 o ust. 5 jest fakt, że artykuł ten generalnie dotyczy osób urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r. Potem odsyła do tego przepisu np. art. 45. Proszę jednak zwrócić uwagę na art. 46, który ma następującą treść: „Odrębne przepisy określają zasady przechodzenia na emeryturę bez względu na wiek nauczycieli urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia 1969 r.”. Tak więc przedział wieku pomiędzy 30 a 50 lat regulujemy specjalnym przepisem art. 46, a w stosunku do starszych osób nie zapisaliśmy odpowiedniej normy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-555">
          <u xml:id="u-555.0" who="#JanLityński">Jeżeli nie dotyczy to nikogo innego poza nauczycielami, sytuacja jest jasna. Do art. 31 wprowadzamy dodatkowy ust. 5. Chyba że ktoś jest innego zdania, wówczas przeprowadzimy głosowanie. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-555.1" who="#JanLityński">W głosowaniu Komisja przyjęła art. 31 ust. 5.</u>
          <u xml:id="u-555.2" who="#JanLityński">Czy możemy zamknąć dyskusję nad rozdziałem 2 w Dziale II, obejmującym artykuły do art. 44 włącznie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-556">
          <u xml:id="u-556.0" who="#AnnaBańkowska">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-557">
          <u xml:id="u-557.0" who="#JanLityński">Oczywiście, pozostała nam do rozstrzygnięcia kwestia art. 26.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-558">
          <u xml:id="u-558.0" who="#AnnaBańkowska">Nie rozpatrzyliśmy jeszcze art. 38.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-559">
          <u xml:id="u-559.0" who="#JanLityński">Zrobiliśmy to w dniu wczorajszym.</u>
          <u xml:id="u-559.1" who="#JanLityński">Uznaję, że z wyjątkiem art. 26, przyjęliśmy wszystkie artykuły do art. 44 włącznie. W tym momencie zamykam nad nimi dyskusję. Ewentualne zmiany można zgłaszać jedynie jako wnioski mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-560">
          <u xml:id="u-560.0" who="#MaciejManicki">W polityce nie mówi się „nigdy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-561">
          <u xml:id="u-561.0" who="#JanLityński">Nie wracamy do tych artykułów. W dodatku powiedziałem to w czasie teraźniejszym.</u>
          <u xml:id="u-561.1" who="#JanLityński">Przechodzimy do omówienia rozdziału 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-562">
          <u xml:id="u-562.0" who="#EwaLewicka">Przeprowadziliśmy rozmowy z posłem Manickim, który zgłaszał pewne propozycje do art. 45. Jeżeli poseł Manicki potwierdzi swoje stanowisko, wnioskujemy o rozpatrzenie rozdziału 3 na końcu. Jeśli można, omawialibyśmy po kolei rozdział po rozdziale, rozpatrując propozycje, które zgłosiliśmy do kolejnych artykułów, art. 53 i następnych.</u>
          <u xml:id="u-562.1" who="#EwaLewicka">W rozdziale 3 znajdują się pochodne art. 45.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-563">
          <u xml:id="u-563.0" who="#MaciejManicki">Tak się umówiliśmy. W dniu 2 października br. rozpoczęły się rozmowy rządu ze związkami zawodowymi na temat szczególnych warunków w przyszłości i związanych z tym uregulowań. Wydaje mi się, że warto dać sobie trochę czasu, żeby o tym porozmawiać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-564">
          <u xml:id="u-564.0" who="#JanLityński">Rozumiem, że nie damy sobie więcej czasu niż będą trwały prace nad omawianym projektem ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-565">
          <u xml:id="u-565.0" who="#MaciejManicki">Mam nadzieję, że w dniu dzisiejszym nie omówimy całej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-566">
          <u xml:id="u-566.0" who="#JanLityński">Wobec tego przechodzimy do omówienia art. 75 i art. 76.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-567">
          <u xml:id="u-567.0" who="#EwaLewicka">Pozostał nam jeszcze rozdział 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-568">
          <u xml:id="u-568.0" who="#AnnaBańkowska">Odłożyliśmy dyskusję nad rozdziałem 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-569">
          <u xml:id="u-569.0" who="#JanLityński">Widocznie źle coś zrozumiałem. A zatem, przed nami art. 50.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-570">
          <u xml:id="u-570.0" who="#EwaLewicka">Chciałam poprosić o wprowadzenie do tego, co nazywamy zmianami związanymi ze zmianami do ustawy rolniczej. Nasze propozycje rozpoczynają się od poprawki do art. 53.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-571">
          <u xml:id="u-571.0" who="#AnnaBańkowska">Czy dostarczono nam je na piśmie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-572">
          <u xml:id="u-572.0" who="#JanLityński">Tak.</u>
          <u xml:id="u-572.1" who="#JanLityński">Nie rozpatrzyliśmy jeszcze art. 50? Czy ktoś ma do niego uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-573">
          <u xml:id="u-573.0" who="#JerzyKulonek">Pani posłanka Ewa Tomaszewska zgłosiła wnioski m.in. do art. 50 i art. 51. Dotyczyły one renty rodzinnej górniczej i renty inwalidzkiej górniczej. Dla czystości przepisów wykreślono pewne sformułowania. Gdzieś zgubiono zapisy dotyczące finansowania świadczeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-574">
          <u xml:id="u-574.0" who="#JanLityński">Jeżeli pani posłanka Tomaszewska złożyła wnioski - z tego, co wiem, zrobiła to - to proszę Sekretariat Komisji, aby je powielił i przygotował na jutro. Chyba nikt ich nie otrzymał do tej pory. Niewątpliwie nie rozpatrywaliśmy tych wniosków.</u>
          <u xml:id="u-574.1" who="#JanLityński">Czy bez omawiania art. 50 i art. 51 możemy przejść do rozpatrzenia art. 53? Proszę o zreferowanie tej kwestii. Najpierw musimy mieć ogólne wprowadzenie do art. 53, a potem zajmiemy się zmianami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-575">
          <u xml:id="u-575.0" who="#WandaPretkiel">Chciałabym przedstawić ideę proponowanych zmian, jeżeli chodzi o łączenie stażu pracowniczego ze stażem rolniczym. Jest to hasłowa kwestia. Proponujemy zmianę art. 53 oraz innych, co niejako jest konsekwencją ewentualnych zmian ustawy rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-575.1" who="#WandaPretkiel">Pierwszą sprawą, o której chcę powiedzieć, są propozycje dotyczące tylko i wyłącznie nowych świadczeń przyznawanych od 1 stycznia, a nie świadczeń już wypłacanych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-576">
          <u xml:id="u-576.0" who="#AnnaBańkowska">Przepraszam, ale nie wiem, gdzie są te propozycje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-577">
          <u xml:id="u-577.0" who="#JanLityński">Nie było jeszcze wprowadzenia do art. 53. Chciałbym, aby pani prezes Wanda Pretkiel najpierw wprowadziła nas w cały art. 53 wraz z proponowanymi zmianami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-578">
          <u xml:id="u-578.0" who="#WandaPretkiel">Dotyczy to tylko i wyłącznie świadczeń, które będą przyznawane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-579">
          <u xml:id="u-579.0" who="#JanLityński">Cały art. 53?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-580">
          <u xml:id="u-580.0" who="#WandaPretkiel">Tak.</u>
          <u xml:id="u-580.1" who="#WandaPretkiel">Przedstawiona propozycja zmierza do uwzględnienia takich samych zasad ustalania cząstki rolniczej, jakie występują w ustawie o systemie świadczeń rolników indywidualnych. Na prawo do świadczenia składają się zarówno okresy składkowe, jak i nieskładkowe pracy w gospodarstwie rolnym. Jeżeli chodzi o wysokość świadczenia, ustalenie rolniczej części składkowej ograniczylibyśmy tylko do 25 lat wstecz od momentu zgłoszenia wniosku o przyznanie emerytury. Tak wygląda to dzisiaj, jeżeli chodzi o przyznawanie emerytur z systemu rolnego. Chcemy, aby obowiązywały identyczne zasady, a nie, żeby system pracowniczy był hojniejszy i lepiej traktował tego samego rolnika.</u>
          <u xml:id="u-580.2" who="#WandaPretkiel">Taką zmianę proponujemy do art. 25, jeżeli chodzi o ustalanie wysokości emerytury. Zwiększenie z tytułu pracy w gospodarstwie rolnym, co jest okresem składkowym, mogłoby być ustalane wyłącznie od czasu nie dłuższego niż 25 lat wstecz od momentu zgłoszenia wniosku o przyznanie emerytury.</u>
          <u xml:id="u-580.3" who="#WandaPretkiel">Kolejna zmiana obejmuje porządkowanie kwestii refundacji związanych z wypłatą części rolnej. Dzisiaj przepisy regulują to w ten sposób, że KRUS zwraca zwiększenie - możemy to tak nazwać, gdyż takie pojęcie jest tu użyte - czyli część rolną. Następuje refundacja całości świadczenia rolnego z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Tak samo z KRUS pobieramy tę część świadczenia, którą czasami dokładamy, jeżeli mimo dołączenia części rolnej jest ono niższe od najniższego świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-580.4" who="#WandaPretkiel">Proponujemy w tym zakresie sztywny podział, a mianowicie: system pracowniczy płaci za przepracowane lata pracy, system rolny płaci za zwiększenie składkowe, tzn. za oskładkowaną pracę w gospodarstwie rolnym. Jeżeli mimo wszystko zabraknie do osiągnięcia poziomu najniższego świadczenia, różnicę tę pokryje budżet państwa ze swoich środków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-581">
          <u xml:id="u-581.0" who="#EwaLewicka">W tym celu, aby nie wywoływać niepokojów po stronie przedstawicieli rolników, a zwłaszcza przedstawicieli PSL, chcę powiedzieć, że jest to rozwiązanie będące wynikiem wspólnej pracy ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej oraz ministra pracy i polityki socjalnej.</u>
          <u xml:id="u-581.1" who="#EwaLewicka">Przygotowując nowelizację ustaw postanowiliśmy jednocześnie uregulować to, co dzisiaj we wzajemnych rozliczeniach między dwiema instytucjami nie jest dostatecznie wyjaśnione. Jedna z nich więcej refunduje niż powinna, dlatego że przepisy pracownicze w bardziej liberalny sposób traktują pewne okresy niż okresy rolnicze. Rada Ministrów poparła przygotowane rozwiązanie i prosi o jego przyjęcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-582">
          <u xml:id="u-582.0" who="#AnnaBańkowska">Mam pewne wątpliwości. Czy w ten sposób nie pogarszamy sytuacji osób, które chcą przejść na emeryturę, mając staż ubezpieczeniowy zarówno pracowniczy, jak i rolny? Czy będą one mogły wykorzystać okresy: składkowe rolnicze i tylko te, które przypadają 25 lat wstecz od momentu złożenia wniosku? Czy tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-583">
          <u xml:id="u-583.0" who="#WandaPretkiel">Nie pogarszamy uprawnień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-584">
          <u xml:id="u-584.0" who="#AnnaBańkowska">A co z wymiarem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-585">
          <u xml:id="u-585.0" who="#WandaPretkiel">Okresy przekraczające 25 lat nie będą uwzględnione do ustalenia części rolnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-586">
          <u xml:id="u-586.0" who="#AnnaBańkowska">Mam jeszcze jedno pytanie. W art. 53 jest mowa o osobie, której przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględniono okresy pracy w gospodarstwie rolnym. Czy artykuł ten dotyczy tylko przyszłych emerytur, czy też obecnego stanu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-587">
          <u xml:id="u-587.0" who="#WandaPretkiel">Tylko przyszłych emerytur.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-588">
          <u xml:id="u-588.0" who="#AnnaBańkowska">A więc można powiedzieć, że pogarszamy sytuację w zakresie wysokości świadczeń dla osób pobierających świadczenia z ubezpieczenia społecznego, którym w życiu przytrafił się epizod pracy w gospodarstwie rolnym, jeśli wykonywali ją np. 30 czy 40 lat temu. Okres ten nigdy nie zostanie uwzględniony w wymiarze pracy. W prawie do świadczenia - tak, w wymiarze pracy - nie. Czy mam rację?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-589">
          <u xml:id="u-589.0" who="#WandaPretkiel">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-590">
          <u xml:id="u-590.0" who="#AnnaFilek">Pragnę spytać, gdyż nie pamiętam, od kiedy wprowadzono składki na ubezpieczenie społeczne rolników?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-591">
          <u xml:id="u-591.0" who="#EwaLewicka">W 1977 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-592">
          <u xml:id="u-592.0" who="#AnnaFilek">A więc nawet ten rolnik, który wpłacał składki na ubezpieczenie społeczne, w żaden sposób nie będzie sobie mógł doliczyć do emerytury lat pracy w rolnictwie. Jeżeli pracował na gospodarstwie 5 lat pomiędzy 1975 a 1980 r., a na emeryturę przejdzie po 25 latach od tego czasu, to te 5 lat jakby mu przepadły. W żaden sposób nie będzie to uwzględnione przy obliczaniu wysokości emerytury, mimo opłacania składek. Czy tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-593">
          <u xml:id="u-593.0" who="#AnnaBańkowska">Czy ktoś z państwa może odpowiedzieć na pytanie pani posłanki Filek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-594">
          <u xml:id="u-594.0" who="#IrenaWójcicka">Pragnę zwrócić uwagę, że jest tu mowa o ograniczeniu do 25 lat okresu prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym bez podlegania innemu ubezpieczeniu po ukończeniu 16 roku życia. Chodzi zatem o sytuację, kiedy ktoś nie płacił składki.</u>
          <u xml:id="u-594.1" who="#IrenaWójcicka">Taka sytuacja w systemie Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego jest traktowana analogicznie, jak w przypadku omawianych przepisów, a mianowicie do okresów, które uwzględnia się w naliczaniu części składkowej zalicza się tylko te okresy niepłacenia składki, które sięgają nie dalej wstecz niż 25 lat, czyli w tej chwili 1974 r. Jeżeli ktoś zaczął płacić składkę w 1977 r. naliczenia części składkowej można mu uwzględnić okres od 1974 r. do 1977 r. Taka regulacja znajduje się w ustawie o Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Mamy tu analogiczne traktowanie owych okresów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-595">
          <u xml:id="u-595.0" who="#MaciejManicki">Na początek proszę o wyjaśnienie, co to znaczy „bez podlegania innemu ubezpieczeniu”? Czy to znaczy innemu ubezpieczeniu niż ubezpieczenie społeczne, powiedzmy umownie, pracowników, czy np. ubezpieczeniu rolnemu? Co jest odnośnikiem dla wyrazu „innemu”? W propozycji rządowej do art. 25 ust. 3 czytamy: „bez podlegania innemu ubezpieczeniu — po ukończeniu 16 roku życia uwzględnia się, jeżeli przypadają nie wcześniej niż 25 lat przed ustaleniem prawa do emerytury”. Innemu od jakiego? Od rolnego? Czy ubezpieczenie rolne jest tym, od którego ma być inne? Czy też chodzi o ubezpieczenie społeczne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-596">
          <u xml:id="u-596.0" who="#AnnaBańkowska">Proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-597">
          <u xml:id="u-597.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Okres przed objęciem ubezpieczeniem jest okresem nieopłacania składki. Po to, aby można było uwzględnić okres przed objęciem ubezpieczeniem, nie można podlegać innemu ubezpieczeniu, ani pracowniczemu, ani żadnemu innemu. Wówczas istnieje podstawa do zaliczenia tego okresu pracy. Jeżeli ktoś będzie podlegał ubezpieczeniu pracowniczemu, będzie to uwzględnione i nie może być mowy o zaliczeniu okresu pracy w gospodarstwie rolnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-598">
          <u xml:id="u-598.0" who="#EwaLewicka">W latach 70. nie było innych ubezpieczeń niż pracownicze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-599">
          <u xml:id="u-599.0" who="#ElżbietaKowalczyk">W 1977 r. było już ubezpieczenie osób prowadzących działalność gospodarczą. Wówczas nazywało się to ubezpieczeniem rzemieślników. Od stycznia 1976 r. było ubezpieczenie osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, ubezpieczenie osób wykonujących pracę w spółdzielni rolniczej itd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-600">
          <u xml:id="u-600.0" who="#MaciejManicki">Nie uzyskałem odpowiedzi na moje pytanie.</u>
          <u xml:id="u-600.1" who="#MaciejManicki">Postaram się przeczytać cały przepis tak, jak miałby on brzmieć: „Świadczenie, którego wysokość ustalono w myśl ust. 1 i 2, zwiększa się o kwotę odpowiadającą części składkowej emerytury ustalonej według zasad wymiaru określonych w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników bez podlegania innemu ubezpieczeniu” — rozumiem, że punktem odniesienia jest tutaj ubezpieczenie społeczne rolników, a nie ubezpieczenie społeczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-601">
          <u xml:id="u-601.0" who="#EwaLewicka">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-602">
          <u xml:id="u-602.0" who="#MaciejManicki">Rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-602.1" who="#MaciejManicki">Przyjęliśmy generalną zasadę, że nie pogarszamy sytuacji osób powyżej 30 lat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-603">
          <u xml:id="u-603.0" who="#AnnaBańkowska">Powyżej 50 lat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-604">
          <u xml:id="u-604.0" who="#MaciejManicki">Wydaje mi się, że ustaliliśmy, iż generalnie tam, gdzie utrzymujemy dotychczasowe zasady, nie pogarszamy sytuacji. Utrzymujemy owe zasady dla osób powyżej 50 roku życia oraz w grupie wiekowej 30–50 z określonymi wyjątkami. Tym, co utrzymujemy, są przepisy rozdziału 3 pt. „Ustalenie wysokości emerytur, o których mowa w art. 27–49”. Odnosi się to nie do wszystkich poniżej 50 lat, tylko do określonej grupy. Jest to grupa, która w moim przekonaniu, miała być chroniona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-605">
          <u xml:id="u-605.0" who="#AnnaBańkowska">Sztywne zasady mają dotyczyć osób, które urodziły się przed 1949 r. oraz de facto trzech roczników późniejszych. Omawiana ustawa gwarantuje im niezmienione dzisiejsze prawo. Pozostałe osoby, bez owych trzech roczników ekstra, podlegają nowym zasadom emerytalnym. Są to osoby pomiędzy 30 a 50 rokiem życia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-606">
          <u xml:id="u-606.0" who="#MaciejManicki">Źle się wyraziłem. Wydaje mi się, że przyjęliśmy następującą zasadę. Możemy dokonywać zmian, a nawet pogarszać sytuację w stosunku do tych, którzy wchodzą do nowego systemu. Natomiast w stosunku do tych, których emerytura ma być obliczona według starego systemu - a właśnie o tym mówimy, gdyż mamy tu wyraźne odniesienie do art. 52 - nic nie pogarszamy.</u>
          <u xml:id="u-606.1" who="#MaciejManicki">Właśnie o taki przypadek tu chodzi, bowiem emerytura ciągle jest obliczana według starych zasad. Nie chodzi tu o emeryturę, która jest gromadzona na koncie, wchodzi w jej skład kapitał początkowy itd.</u>
          <u xml:id="u-606.2" who="#MaciejManicki">Przecież dla osób, o których mówimy, którzy podlegają uregulowaniu art. 53, nie będzie kapitału początkowego. Hipotetycznie może on zostać ustalony, gdyż osoby te mają, zdaje się, prawo pozbawić się emerytury przez przystąpienie do otwartego systemu. Nie wiem dokładnie jak to jest, gdyż nie ogarniam już wszystkich przepisów.</u>
          <u xml:id="u-606.3" who="#MaciejManicki">Generalnie sytuacja jest następująca. Przepis art. 52 traktuje o emeryturze ustalonej według starych zasad. Art. 53 odwołuje się do art. 52, jako generalnej zasady i dodatkowo są w nim zapisane pewne różnice.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-607">
          <u xml:id="u-607.0" who="#AnnaBańkowska">To prawda. Trzeba jednak mieć świadomość tego, że okresy składkowe uzupełniają sobie te osoby, które i tak miałyby najniższą emeryturę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-608">
          <u xml:id="u-608.0" who="#EwaLewicka">Pragnę jedynie zwrócić uwagę, że stosując logikę, jaką zaprezentował pan poseł Maciej Manicki, w gruncie rzeczy robimy krzywdę sąsiadowi. Mówiąc o sąsiedzie mam na myśli system rolniczy, który sam z siebie i tak będzie musiał ewoluować.</u>
          <u xml:id="u-608.1" who="#EwaLewicka">Dzisiaj owa reguła jest dla niego krzywdząca. To on jest poszkodowany w całym systemie. Jeśli posłowie uważają, że taka sytuacja ma trwać przez kolejne lata, że należy wprowadzić analogiczną regułę dla sąsiadów oraz powiedzieć, że system rolniczy będzie musiał podlegać tym samym zasadom i niestety nie zmieniać się, ponieważ system pracowniczy się zmienia, osobiście nie wiem, czy to jest dobre rozwiązanie. Tamte rozwiązania systemu rolniczego nakładały pewne zasady, które są niespójne z zasadami pracowniczymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-609">
          <u xml:id="u-609.0" who="#AnnaFilek">Chciałabym podrążyć jeszcze jedną rzecz, która nie jest dla mnie całkowicie jasna.</u>
          <u xml:id="u-609.1" who="#AnnaFilek">Czy przedstawiciele rządu mogą powiedzieć, że jeśli przyjmiemy proponowany zapis, nie zdarzy się taki przypadek, że ktoś pracował w rolnictwie i przez cały czas opłacał składkę, a kiedy przejdzie na emeryturę okres opłacania składki - nie mówię o okresie bezskładkowym, ale o okresie rzeczywistego, autentycznego opłacania składki - przy zapisie ograniczającym uwzględnianie pracy w rolnictwie do 25 lat wstecz nie zostanie mu w żaden sposób wliczony do wymiaru emerytury? Właśnie o to mi chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-610">
          <u xml:id="u-610.0" who="#AnnaBańkowska">Czy ktoś jest w stanie odpowiedzieć na pytanie pani posłanki Filek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-611">
          <u xml:id="u-611.0" who="#WandaPretkiel">Jeśli chodzi o prawo do świadczenia, z całą pewnością nic się nie zmieni. Jeżeli chodzi natomiast o ustalenie zwiększenia rolnego, prawdą jest, że po iluś latach, np. w 2010 r. owe 25 lat będzie jak siekiera działało również dla okresów składkowych.</u>
          <u xml:id="u-611.1" who="#WandaPretkiel">Jest to sytuacja analogiczna, jak w obowiązującym dzisiaj systemie rolnym. Przepis ten jest dokładnie przepisany z dzisiejszego ustawodawstwa.</u>
          <u xml:id="u-611.2" who="#WandaPretkiel">Rozumiem, że nie można pogarszać sytuacji, ale czy racjonalnym rozwiązaniem jest, kiedy system pracowniczy jest tak hojny. Bardzo często wszyscy dziwią się, co się dzieje, dlaczego w systemie pracowniczym jest bardzo dużo świadczeniobiorców z bardzo długimi stażami rolnymi. Oczywiste jest, że są tam korzystniejsze zasady wyliczania, i niestety, przyznawania świadczeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-612">
          <u xml:id="u-612.0" who="#IrenaWójcicka">Pragnę zwrócić uwagę na to, że ze względu na różne sposoby tolerowania części składkowej rolniczej w systemie rolniczym i w systemie pracowniczym, KRUS refunduje do ZUS kwoty wypłat, których nigdy nie wypłacał w swoim systemie określonej osobie. Na tym polega problem.</u>
          <u xml:id="u-612.1" who="#IrenaWójcicka">Osoba, która ubiegałaby się o świadczenie w systemie Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, nie dostałaby ich, ponieważ działa tu ograniczenie do 25 lat wstecz. Natomiast w momencie, kiedy taka osoba zgłasza się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zaliczane są jej pełne okresy z tytułu ubezpieczenia w KRUS. KRUS refunduje do ZUS owe kwoty, co stanowi dla niego pewien problem również w sensie finansowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-613">
          <u xml:id="u-613.0" who="#AnnaBańkowska">Sugeruję, abyśmy zbliżali się do konkluzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-614">
          <u xml:id="u-614.0" who="#AnnaFilek">Wobec tego mam pytanie, czy system rolniczy jest tak skonstruowany - usłyszeliśmy, że może być nie zaliczany okres opłacania składek - że do emerytury uwzględnia się tylko 25 lat wstecz, niezależnie od tego, czy ktoś opłacał składki, czy nie? Nie wiem, czy jeszcze jest, na co chcę zwrócić uwagę. W tej chwili właściwie tak jest, ale w przyszłości może się zdarzyć, że rolnik nie dostanie żadnej rekompensaty za czas opłacania składek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-615">
          <u xml:id="u-615.0" who="#AnnaBańkowska">Chcę postawić niejako pomocnicze pytanie. Z czego wynika, że owe 25 lat dotyczy jedynie okresów nieopłacania składek? Z którego artykułu?</u>
          <u xml:id="u-615.1" who="#AnnaBańkowska">Mam jeszcze jedną uwagę do wypowiedzi pani minister Lewickiej. Faktem jest, że wydatki KRUS są zwiększone o te tytuły, których nie uwzględnia on w swojej działalności. Nie można jednak mówić w dramatyczny sposób, że oto będzie on musiał ponieść owe wydatki ze swojego funduszu emerytalnego, bowiem fundusz ten w 96 proc. jest zasilany z budżetu państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-616">
          <u xml:id="u-616.0" who="#IrenaWójcicka">Zasady sposobu traktowania owych 25 lat wynikają z art. 25 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zapisano tam, w jaki sposób ustala się część składkową, jakie lata dolicza się dla ustalenia części składkowej. Wśród tych lat wymienia się następujące: „prowadzenie gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym bez podlegania innemu ubezpieczeniu społecznemu po ukończeniu 16 roku życia, przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r.” — a więc przed dniem wejścia w życie systemów ubezpieczeniowych dla rolników — „jednak nie wcześniej niż 25 lat przed spełnieniem warunków nabycia prawa do emerytury rolniczej lub renty inwalidzkiej rolniczej”.</u>
          <u xml:id="u-616.1" who="#IrenaWójcicka">Moim zdaniem, interpretacja pani prezes Pretkiel nie jest właściwa. Dotyczy to tylko i wyłącznie okresów nieopłacania składek w systemie Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, czyli sprzed 1997 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-617">
          <u xml:id="u-617.0" who="#AnnaBańkowska">Rozumiem ten przepis zupełnie inaczej. Według mnie dotyczy on zarówno okresów niepłacenia, jak i płacenia składki. Sytuacja jest taka, że przechodząc dzisiaj na emeryturę, można mieć staż sprzed 1977 r., tzn. z okresu niepłacenia składki, a im starsze pokolenia będą przechodziły na emeryturę, im ustawa będzie działać dłużej, gilotyna będzie bardziej obcinać okresy składkowe. Dlatego pytam, gdzie jest zapisane, co tutaj powtarzamy, że 25 lat dotyczy tylko i wyłącznie okresów nieskładkowych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-618">
          <u xml:id="u-618.0" who="#AnnaFilek">Zostały przytoczone przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. My natomiast odnosimy się do tego, co chcemy zapisać w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-619">
          <u xml:id="u-619.0" who="#AnnaBańkowska">Pani poseł Anna Filek pytała, co znajduje się w ustawie rolniczej. Na takie pytanie padła odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-620">
          <u xml:id="u-620.0" who="#AnnaFilek">Zaszła tu pomyłka. Chodzi mi o to, że przy przepisie, który został nam przedstawiony, tak zacznie to działać. W systemie rolniczym będzie to dotyczyło tylko okresów rolniczych, a tutaj nie jest to zapisane. Zapisane jest natomiast, że jeśli minie parę lat, w wymiarze świadczenia nie będą uwzględnione okresy, za które była opłacana składka. Pani prezes Pretkiel prawidłowo odpowiedziała na moje pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-621">
          <u xml:id="u-621.0" who="#WandaPretkiel">Jeżeli chcielibyśmy spełnić warunek, żeby składkowy okres rolny nigdy nie był obcięty, wówczas musielibyśmy dodać sformułowanie: „jeżeli przypadają nie wcześniej niż 25 lat przed ustaleniem prawa przypadających przed dniem 1 lipca 1977 r.”. Wtedy mielibyśmy gwarancję, że składkowy okres rolny nigdy nie będzie opuszczony przy wymiarze świadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-622">
          <u xml:id="u-622.0" who="#AnnaBańkowska">Myślę, że wówczas problem byłby rozwiązany w aspekcie moralnym.</u>
          <u xml:id="u-622.1" who="#AnnaBańkowska">Mam jeszcze jedno pytanie. Czy wszystkie zmiany, które przedstawiła strona rządowa, wiążą się tylko z tym pierwszym problemem, który poruszyliśmy, czy jeszcze z innymi? Pytam o to, dlatego że nie czytałam ich do końca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-623">
          <u xml:id="u-623.0" who="#EwaLewicka">Z innymi też.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-624">
          <u xml:id="u-624.0" who="#AnnaBańkowska">Czy w związku z tym możemy najpierw rozstrzygnąć problem generalnie dotyczący zmiany w ustawie o ubezpieczeniach społecznych? Chodzi o przyjęcie rozwiązania symetrycznego z ubezpieczeniami rolnymi, które dla osób powyżej 50 roku życia będzie pogarszało sytuację w zakresie wymiaru świadczenia. Czy mamy rozstrzygnąć ten problem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-625">
          <u xml:id="u-625.0" who="#MaciejManicki">Opowiadam się za utrzymaniem ustalenia, które, jak rozumiem, przyjęliśmy w swoim czasie, żeby nie plątać różnych lat. Ustaliliśmy, że sytuacja wszystkich tych, którzy będą mieli emerytury obliczone według dotychczasowych zasad, nie ulegnie pogorszeniu.</u>
          <u xml:id="u-625.1" who="#MaciejManicki">Proponuję nie przyjmować przedstawionych zmian, ewentualnie z wyjątkiem tych, które są neutralne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-626">
          <u xml:id="u-626.0" who="#AnnaBańkowska">Dlatego chcę, abyśmy najpierw przedyskutowali sami problem, a potem przejdziemy do konkretnych artykułów.</u>
          <u xml:id="u-626.1" who="#AnnaBańkowska">Przeprowadzimy głosowanie. Kto jest za tym, abyśmy dokonali zmiany w sposobie obliczania świadczeń w związku z okresami rolnymi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-627">
          <u xml:id="u-627.0" who="#MaciejManicki">Nie rozumiem pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-628">
          <u xml:id="u-628.0" who="#AnnaBańkowska">Czy mamy prowadzić kierunkową dyskusję nad rozstrzygnięciami, które proponuje rząd? Dopiero potem przejdziemy do omawiania poszczególnych artykułów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-629">
          <u xml:id="u-629.0" who="#AnnaFilek">W efekcie prowadziłoby to do pogorszenia sytuacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-630">
          <u xml:id="u-630.0" who="#EwaLewicka">Nie zawsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-631">
          <u xml:id="u-631.0" who="#MaciejManicki">Mówimy o emeryturach ustalanych na dotychczasowych zasadach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-632">
          <u xml:id="u-632.0" who="#AnnaBańkowska">Mówimy o zmianie zaproponowanej przez rząd do art. 53 mieszczącej się w pkt. 1 lit. a).</u>
          <u xml:id="u-632.1" who="#AnnaBańkowska">Kto jest za tym, aby dokonać zmiany w art. 53 ust. 3 w takim duchu, jak proponuje rząd, tzn. aby dokonać ograniczenia okresów, które stanowią podstawę obliczenia wysokości świadczenia? Nie widzę. Rozumiem, że tym sposobem upada idea rządu wyrażona w zmianie zapisanej w pkt. 1 lit. a) dostarczonego materiału.</u>
          <u xml:id="u-632.2" who="#AnnaBańkowska">Byłoby nie fair, gdybyśmy nie odnieśli się do rozwiązania uzupełniającego zaproponowanego przez panią prezes Wandę Pretkiel polegającego na tym, abyśmy ewentualnie obcinali okresy nieskładkowe, a nigdy - okresy składkowe. Jak miałby brzmieć odnośny przepis i gdzie byłby umieszczony?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-633">
          <u xml:id="u-633.0" who="#EwaLewicka">Dokładnie tak to rozumieliśmy. Pani prezes Wanda Pretkiel zaproponowała poprawkę do tego, co poseł Bańkowska przed chwilą poddała pod głosowanie. Wydawało się nam, że podczas głosowania członkowie Komisji wyrazili całkowity brak zainteresowania...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-634">
          <u xml:id="u-634.0" who="#AnnaBańkowska">...całym problemem. Tak, ale żeby sprawa była jasna, chcę spytać panią prezes, jak ewentualnie brzmiałby ten przepis?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-635">
          <u xml:id="u-635.0" who="#MaciejManicki">Właściwie nie ma już całego problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-636">
          <u xml:id="u-636.0" who="#AnnaBańkowska">Dobrze. Komisja nie wyraziła zgody, aby się nim zająć.</u>
          <u xml:id="u-636.1" who="#AnnaBańkowska">Pragnę zapytać, jakie inne zmiany są - zdaniem rządu - niezbędne poza zmianą, którą odrzuciliśmy? Mówię o art. 53.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-637">
          <u xml:id="u-637.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Proponujemy, aby w art. 53 ust. 4 dodać drugie zdanie w brzmieniu: „Zwiększenie to ustala się według zasad wymiaru przewidzianych dla części składkowej w przepisach, o których mowa w ust. 3”. Po prostu zapomniano dopisać tu sposobu ustalania zwiększenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-638">
          <u xml:id="u-638.0" who="#AnnaBańkowska">Czy ktoś jest przeciwny tej poprawce?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-639">
          <u xml:id="u-639.0" who="#MaciejManicki">Czy będzie tak, jak było do tej pory?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-640">
          <u xml:id="u-640.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-641">
          <u xml:id="u-641.0" who="#AnnaBańkowska">Rozumiem, że przyjmujemy tę poprawkę. Przechodzimy do następnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-642">
          <u xml:id="u-642.0" who="#MaciejManicki">Proponuje się nowy ust. 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-643">
          <u xml:id="u-643.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Należy sobie postawić pytanie, czy osoba, która ma ustalone świadczenie rolne, przechodząc do systemu pracowniczego i mając prawo do świadczenia pracowniczego, powinna korzystać ze zwiększeń, krótko mówiąc - czy ma mieć dwa razy to samo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-644">
          <u xml:id="u-644.0" who="#MaciejManicki">Jak jest dzisiaj?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-645">
          <u xml:id="u-645.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Dzisiaj dostaje, natomiast gdy występuje zbieg prawa do świadczenia pracowniczego z rolnym, my przyznajemy świadczenie. KRUS tego nie płaci, gdyż wychodzi z założenia, że nie można mieć dwa razy tego samego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-646">
          <u xml:id="u-646.0" who="#AnnaBańkowska">Pani Elżbieta Kowalczyk powiedziała tak: nie można mieć dwa razy tego samego, my obliczamy, KRUS nie płaci, a w sumie i tak ma i tak. W ten sposób zabrzmiała cała wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-647">
          <u xml:id="u-647.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Przepraszam, być może zastosowałam zbyt duży skrót myślowy.</u>
          <u xml:id="u-647.1" who="#ElżbietaKowalczyk">Dzisiaj mamy następującą zasadę. Osoba mająca ustalone prawo do świadczenia rolnego miała uwzględnione okresy pracy w gospodarstwie rolnym. W tej chwili do art. 10 wprowadziliśmy zasadę, że jeśli ktoś już ma świadczenie z tytułu tych samych okresów, to nie uwzględnia się ich. Dotyczy to tylko takich sytuacji, kiedy do prawa czegoś brakuje.</u>
          <u xml:id="u-647.2" who="#ElżbietaKowalczyk">Są przypadki takie, kiedy ktoś ma wypracowane świadczenie pracownicze, przepracował wystarczającą liczbę lat, żeby otrzymać emeryturę, a jednocześnie opłacał składki na ubezpieczenie społeczne rolników i ma świadczenie rolne. Czy teraz powinien mieć zwiększenie z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego przyznane w systemie pracowniczym, skoro za te same okresy pracy ma świadczenie z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego? Proponujemy, aby takiego zwiększenia nie ustalać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-648">
          <u xml:id="u-648.0" who="#MaciejManicki">Jak jest w tej chwili?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-649">
          <u xml:id="u-649.0" who="#AnnaBańkowska">Dzisiaj dostaje. Jeżeli ktoś ma prawo do zbiegu, tzn. dostaje świadczenie z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, dlatego że jest uznawany za rolnika z prawem do świadczenia z tytułu pracy w gospodarstwie rolnym, i równocześnie przez jakiś czas pracował jako pracownik, czyli ma prawo do emerytury z systemu pracowniczego, uwzględnia mu się te lata pracy w gospodarstwie, które spowodowały naliczenie emerytury rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-649.1" who="#AnnaBańkowska">Poprawka w pkt. 1 lit. c): „Zwiększenie, o którym mowa w ust. 4, nie przysługuje osobie mającej ustalone prawo do emerytury lub renty na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników”, miałaby spowodować jednokrotne traktowanie tego samego okresu. Wliczałoby się go albo do emerytury rolniczej, albo pracowniczej, ale wówczas nie pobierałoby się emerytury z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-650">
          <u xml:id="u-650.0" who="#AnnaFilek">Jest tu mowa o ustalonym prawie do emerytury, co nie jest jednoznaczne z tym, że otrzymuje się emeryturę z KRUS. Czy jeżeli nastąpi zwiększenie, KRUS będzie wypłacał emeryturę, czy jedynie jest w nim ustalone prawo do emerytury?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-651">
          <u xml:id="u-651.0" who="#MaciejManicki">Wypłaca ZUS, tylko że KRUS tego nie refunduje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-652">
          <u xml:id="u-652.0" who="#AnnaBańkowska">Kto odpowie na pytanie pani posłanki Anny Filek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-653">
          <u xml:id="u-653.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Zwiększenie, o którym jest tu mowa, jest zwiększeniem za okres opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników w sytuacji, kiedy ktoś ma u nas prawo do emerytury bez uwzględnienia okresów pracy w gospodarstwie rolnym. Chodzi o osobę, która wypracowała sobie inne okresy. Jeżeli pracowała też w gospodarstwie rolnym, może się ubiegać o zwiększenie, które jest liczone tak samo jak część składkowa rolnika, ale wyłącznie za okresy opłacania składek. W przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników obowiązuje zasada, że generalnie bierze się jedno świadczenie: wyższe lub wybrane. W stosunku do niektórych ubezpieczonych funkcjonuje jeszcze prawo do zbiegu świadczeń. Z tego, co pamiętam, dotyczyło to spełnienia pewnych warunków sprzed 1990 r.</u>
          <u xml:id="u-653.1" who="#ElżbietaKowalczyk">Krótko mówiąc, jeśli przyznamy świadczenie ze zwiększeniem, a ktoś uzyska prawo do zbiegu, wówczas KRUS nie będzie wypłacał, i świadczenia rolnego, i świadczenia ze zwiększeniem. To znaczy będzie wypłacał świadczenie pracownicze, ale bez zwiększenia.</u>
          <u xml:id="u-653.2" who="#ElżbietaKowalczyk">Natomiast, jeżeli ktoś będzie miał prawo do świadczenia wyższego lub wybranego, wówczas zgodnie z tą zasadą dostanie świadczenie pracownicze bez części rolnej. Takie będą konsekwencje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-654">
          <u xml:id="u-654.0" who="#AnnaBańkowska">Dostrzegam tu jeszcze jeden problem. Bywają takie sytuacje, kiedy okresami rolnymi uzupełniamy staż uprawniający do przejścia na emeryturę z systemu pracowniczego. Załóżmy, że istnieje potrzeba uzupełnienia stażu o 3 lata, ponieważ ktoś nie wypracował pełnego stażu w systemie pracowniczym, a przez pewien czas pracował w gospodarstwie rolnym.</u>
          <u xml:id="u-654.1" who="#AnnaBańkowska">Osoba, która miała staż pracowniczy wymagany do nabycia prawa do emerytury, nie będzie korzystać z uzupełnień okresami rolniczymi, jeżeli posiada emeryturę rolniczą. Natomiast osobie, która ma niższy staż niż wymagany do nabycia prawa do emerytury oraz ma świadczenie rolnicze, zgodnie z przepisem proponowanym przez rząd uzupełni się staż okresami rolniczymi. Czy tak? Mam na myśli nie tylko prawo do świadczenia, ale też jego wysokość. Tu właśnie jest problem.</u>
          <u xml:id="u-654.2" who="#AnnaBańkowska">Pani Elżbieta Kowalczyk mówiła, że dotyczy to osób, które mają minimum stażu pracowniczego określonego ustawą, co oznacza, że nie ma potrzeby dopełniać go okresami rolniczymi, i równocześnie pobierają świadczenie z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.</u>
          <u xml:id="u-654.3" who="#AnnaBańkowska">Moje pytanie odnosiło się do następującej sytuacji. Ktoś ma świadczenie z KRUS, a w systemie pracowniczym nie wypracował pełnego stażu. Czy dopełnimy mu staż? Czy potraktujemy go lepiej od tego, który w systemie pracowniczym przepracował wymaganą liczbę lat?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-655">
          <u xml:id="u-655.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Ponieważ art. 53 działa dopiero wtedy, gdy w myśl art. 10 uwzględnimy okresy pracy w gospodarstwie rolnym, przyjęty art. 10 przesądza o tym, że wymienione tam okresy pracy w gospodarstwie rolnym i te opłacone składką, i te nieopłacone, uwzględnia się tylko wtedy, gdy z tytułu tych okresów ktoś nie uzyskał prawa do świadczenia. Jeżeli nie można ich uwzględnić na podstawie art. 10, tym bardziej nie można uwzględnić ich do wysokości świadczenia w tej sytuacji, o której mówiła posłanka Bańkowska.</u>
          <u xml:id="u-655.1" who="#ElżbietaKowalczyk">Natomiast, jeżeli uwzględnimy owe okresy w myśl art. 10 oraz jeśli brakuje kilku lat do uzyskania prawa do świadczenia, wówczas przechodzimy do wyliczenia części składkowej emerytury lub renty rolniczej. Działa to tylko wtedy, kiedy w systemie pracowniczym nie ma pełnego stażu upoważniającego do świadczenia, a KRUS nie zaliczył pewnych okresów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-656">
          <u xml:id="u-656.0" who="#AnnaBańkowska">Rozumiem, że po przyjęciu proponowanego przepisu art. 53 ust. 5 nie będzie działo się tak, że lepiej będziemy traktować tego, kto ma krótszy staż pracowniczy od tego, kto ma pełen staż. Właśnie o to mi chodziło.</u>
          <u xml:id="u-656.1" who="#AnnaBańkowska">Czy są jeszcze uwagi do omawianego przepisu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-657">
          <u xml:id="u-657.0" who="#AnnaFilek">Mam prośbę, aby dzisiaj nie rozstrzygać tej kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-658">
          <u xml:id="u-658.0" who="#AnnaBańkowska">Dlaczego? Czy pani posłanka Filek stawia wniosek w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-659">
          <u xml:id="u-659.0" who="#AnnaFilek">Wycofuję go.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-660">
          <u xml:id="u-660.0" who="#AnnaBańkowska">Myślę, że możemy przejść do rozstrzygnięć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-661">
          <u xml:id="u-661.0" who="#StanisławBrzózka">Rozumiem, że przepis art. 53 ust. 1 pozostaje bez zmian. Przyjmujemy go w wersji z druku sejmowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-662">
          <u xml:id="u-662.0" who="#AnnaBańkowska">Tak. Teraz rozpatrujemy zmianę zapisaną w pkt. 1 lit. c) w materiale rządowym, która przewiduje wprowadzenie ust. 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-663">
          <u xml:id="u-663.0" who="#StanisławBrzózka">Poprawka umieszczona w pkt. 1 lit. a) została odrzucona. O to mi chodziło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-664">
          <u xml:id="u-664.0" who="#AnnaBańkowska">Nie podjęliśmy tego problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-665">
          <u xml:id="u-665.0" who="#MaciejManicki">Zadałem pytanie i uzyskałem odpowiedź, że poprawka proponowana w pkt. 1 lit. c), czyli wprowadzenie nowego ust. 5 powoduje pogorszenie w stosunku do stanu obecnego. W związku z tym, podobnie, jak to było w ust. 3, proponuję, żeby jej nie rozpatrywać w myśl zasadniczego ustalenia.</u>
          <u xml:id="u-665.1" who="#MaciejManicki">Jeżeli chodzi o zmianę zapisaną pod lit. b), która dotyczyła ust. 4, uzyskałem wyjaśnienie, że nie powoduje ona pogorszenia, że jest to jedynie doprecyzowanie zapisów. Zmiana ta została przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-666">
          <u xml:id="u-666.0" who="#AnnaBańkowska">Wniosek posła Manickiego poddam pod głosowanie. Chociaż właściwie zapytam, kto jest za przyjęciem poprawki rządu do art. 53 zawartej w pkt. 1 lit. c)? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-666.1" who="#AnnaBańkowska">Wobec tego przechodzimy do omówienia zmiany zawartej w pkt. 1 lit. d) materiału rządowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-667">
          <u xml:id="u-667.0" who="#WandaPretkiel">Ponieważ poprzednie poprawki do art. 53 nie zostały przyjęte, należałoby jedynie w ust. 6 jasno zapisać, w jaki sposób następuje rozfinansowanie. A więc koszty emerytur w części odpowiadającej zwiększeniu o część składkową w wysokości obliczonej w myśl ust. 3 i 4 podlegałyby refundacji z funduszu emerytalno-rentowego określonego w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolniczym, natomiast podwyższenie do kwoty najniższej emerytury — z budżetu państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-668">
          <u xml:id="u-668.0" who="#AnnaBańkowska">Czy ktoś ma uwagi do tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-669">
          <u xml:id="u-669.0" who="#MaciejManicki">Mówimy o nowej treści ust. 6.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-670">
          <u xml:id="u-670.0" who="#AnnaFilek">Będziemy mieć ust. 5 i 6.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-671">
          <u xml:id="u-671.0" who="#MaciejManicki">Mamy tu nowe brzmienie ust. 6. Numeracja ustępów nie ulegnie zmianie, bowiem nie przyjęliśmy proponowanego nowego ust. 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-672">
          <u xml:id="u-672.0" who="#AnnaBańkowska">To oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-672.1" who="#AnnaBańkowska">Czy są uwagi do zgłoszonej propozycji porządkującej system rozliczeń? Nie widzę. Wobec tego uznaję, że Komisja przyjęła zmianę do art. 53 zapisaną w pkt. 1 lit. d). Biuro Legislacyjne dopilnuje, aby w numeracji był porządek. Przyjęliśmy zmiany zawarte w pkt. 1 bez liter a) i c).</u>
          <u xml:id="u-672.2" who="#AnnaBańkowska">Pozostaje nam podjąć decyzję w stosunku do całego rozdziału 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-673">
          <u xml:id="u-673.0" who="#WandaPretkiel">Ponieważ zostały uszczegółowione zasady rozliczeń pomiędzy Zakładem Ubezpieczeń Społecznych a Kasą Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, można skreślić art. 53 ust. 7, który dawał delegację do uregulowania tej sprawy w drodze rozporządzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-674">
          <u xml:id="u-674.0" who="#MaciejManicki">W ustępie tym jest jeszcze przywołanie art. 59 ust. 2 i art. 70 ust. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-675">
          <u xml:id="u-675.0" who="#AnnaBańkowska">To prawda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-676">
          <u xml:id="u-676.0" who="#WandaPretkiel">Mówiłam o art. 53.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-677">
          <u xml:id="u-677.0" who="#AnnaBańkowska">Proszę, aby prezes Wanda Pretkiel zaproponowała treść art. 53 ust. 7.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-678">
          <u xml:id="u-678.0" who="#WandaPretkiel">Myślę, że w sprawie rozfinansowania renty rodzinnej zapadną takie same decyzje, gdyż w przeciwnym razie mielibyśmy do czynienia z brakiem konsekwencji. Wobec tego przepis art. 53 ust. 7 jest niepotrzebny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-679">
          <u xml:id="u-679.0" who="#AnnaBańkowska">Rozumiem, że cały ust. 7 jest zbędny. Myślę, że nie ma potrzeby przeprowadzać głosowania w tej sprawie. Możemy uznać, że przyjęliśmy art. 53 wraz z poprawkami, które zyskały nasze poparcie.</u>
          <u xml:id="u-679.1" who="#AnnaBańkowska">Przechodzimy do omówienia art. 70. Proszę o zreferowanie poprawki rządowej zgłoszonej do tego artykułu. Przypominam, że dotyczy on renty rodzinnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-680">
          <u xml:id="u-680.0" who="#WandaPretkiel">W art. 70 ust. 3 proponujemy wyraz „przysługiwało” zamienić wyrazem „przysługiwałoby”. Ustęp ten brzmi następująco: „Za kwotę świadczenia...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-681">
          <u xml:id="u-681.0" who="#AnnaBańkowska">Mówimy o ust. 2 czy ust. 3?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-682">
          <u xml:id="u-682.0" who="#WandaPretkiel">Oczywiście, chodzi o ust. 3: „Jeżeli emerytura zmarłego została obliczona wraz ze zwiększeniami, o których mowa w art. 53 ust. 3 i ust. 4, rentę rodzinną oblicza się jako procent świadczenia zmarłego w wysokości pomniejszonej o te zwiększenia, odpowiednio do liczby uprawnionych do renty. Tak obliczoną rentę rodzinną uzupełnia się do wysokości uwzględniającej 50 proc. zwiększenia, które przysługiwało zmarłemu”. Wyraz „przysługiwało” użyto w złym czasie, należy zapisać „przysługiwałoby”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-683">
          <u xml:id="u-683.0" who="#AnnaBańkowska">Jest to bardzo ważne, dlatego że w tym momencie traktujemy tę osobę tak, jakby miała przed śmiercią ustalone prawo do renty, a niekoniecznie musiała mieć.</u>
          <u xml:id="u-683.1" who="#AnnaBańkowska">Czy ktoś ma uwagi w tej sprawie? Jeżeli nie, to w drugim zdaniu przepisu art. 70 ust. 3 wyraz „przysługiwało” zamieniamy wyrazem „przysługiwałoby”.</u>
          <u xml:id="u-683.2" who="#AnnaBańkowska">Kto zreferuje zmianę zawartą w pkt. 2 lit. b), polegającą na wprowadzeniu do art. 70 nowych ust. 4 i 5?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-684">
          <u xml:id="u-684.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Przepraszam, że tak się stało, ale przy redagowaniu art. 70 zginęła grupa ludzi, która miała ustalone prawo do świadczenia wraz ze zwiększeniem na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie ustawy. Chodzi o to, aby w razie zgonu takiej osoby, takiego emeryta lub rencisty, aby owe 50 proc. zwiększenia otrzymywali członkowie rodziny uprawnieni do renty rodzinnej. Jest to tylko uściślenie, ale bardzo istotne, gdyż chodzi o to, aby nie pominąć grupy osób, która powinna otrzymywać zwiększenie. Proszę o uwzględnienie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-685">
          <u xml:id="u-685.0" who="#AnnaBańkowska">Czy są jakieś uwagi do proponowanych zapisów? Jeśli nie ma, przyjmujemy je.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-686">
          <u xml:id="u-686.0" who="#MaciejManicki">Przeczytałem tu następujący fragment: „w części odpowiadającej 50 proc. zwiększenia (...) z funduszu emerytalno-rentowego”. A co z drugim 50 proc. zwiększenia? Przepraszam za naiwność tego pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-687">
          <u xml:id="u-687.0" who="#AnnaBańkowska">Pan poseł Manicki wraca do przyjętego już art. 70 ust. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-688">
          <u xml:id="u-688.0" who="#MaciejManicki">Nie. Mówię o proponowanym nowym ust. 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-689">
          <u xml:id="u-689.0" who="#AnnaBańkowska">Pan poseł Manicki ma pytanie do ust. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-690">
          <u xml:id="u-690.0" who="#MaciejManicki">W pkt. 2 mamy lit. a), która dotyczyła art. 70 ust. 3. Tę zmianę przyjęliśmy. W punkcie tym mamy też lit. „b” o treści: „Wprowadza się ust. 4 i 5 w brzmieniu...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-691">
          <u xml:id="u-691.0" who="#AnnaBańkowska">Ust. 4 przyjęliśmy przed momentem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-692">
          <u xml:id="u-692.0" who="#MaciejManicki">Moje pytanie dotyczyło nowego ust. 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-693">
          <u xml:id="u-693.0" who="#AnnaBańkowska">Przechodzimy do omówienia ust. 5 z tym że problem, na który poseł Manicki zwrócił uwagę, występował już w ust. 3, dlatego byłam przekonana, że chodziło o ust. 3. Sformułowanie „50 proc. zwiększenia” nie pojawiło się po raz pierwszy w ust. 5.</u>
          <u xml:id="u-693.1" who="#AnnaBańkowska">Przystępujemy do referowania art. 70 ust. 5. Oddaję głos pani prezes Pretkiel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-694">
          <u xml:id="u-694.0" who="#WandaPretkiel">Treść ust. 5 znajduje się na drugiej stronie. Dotyczy on refundacji...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-695">
          <u xml:id="u-695.0" who="#AnnaBańkowska">Proszę nam powiedzieć, co to znaczy „50 proc. zwiększenia”, które było już opisane w art. 70 ust. 3, a które dręczy posła Manickiego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-696">
          <u xml:id="u-696.0" who="#WandaPretkiel">Jeżeli emeryt miał ustaloną emeryturę, do której przysługiwało zwiększenie, czyli część rolnicza, a po jego śmierci jest wyliczana renta rodzinna, wówczas 50 proc. owego zwiększenia jest przyznawane do renty rodzinnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-697">
          <u xml:id="u-697.0" who="#AnnaBańkowska">Takie były przepisy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-698">
          <u xml:id="u-698.0" who="#ElżbietaKowalczyk">W tej chwili ustawa o rewaloryzacji...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-699">
          <u xml:id="u-699.0" who="#WandaPretkiel">Tak przyznawaliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-700">
          <u xml:id="u-700.0" who="#AnnaBańkowska">Przechodzimy do omówienia art. 70 ust. 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-701">
          <u xml:id="u-701.0" who="#WandaPretkiel">Analogicznie jak to było przy emeryturze, proponujemy, aby część świadczenia wynikająca z okresu pracy na gospodarstwie rolnym była refundowana z funduszu emerytalno-rentowego Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, a jeżeli świadczenie będzie w dalszym ciągu niższe od najniższego ustalonego w ustawie, wówczas brakującą kwotę finansowałby budżet państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-702">
          <u xml:id="u-702.0" who="#AnnaBańkowska">Mamy tu analogiczne rozwiązanie do przedstawionego w pkt. 1 lit. d) w stosunku do emerytur. Tamto przyjęliśmy. Czy są uwagi do tego podziału?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-703">
          <u xml:id="u-703.0" who="#MaciejManicki">Do podziału — nie. Mam uwagę natury redakcyjnej. Powtórzenie zapisu z ust. 3 na początku pkt. 1 w ust. 5: „w części odpowiadającej 50 proc. zwiększenia, które przysługiwałoby zmarłemu”, może prowadzić do błędu. Dlatego też proponuję, aby zapisać w tym miejscu: „w części odpowiadającej zwiększeniu, o którym mowa w ust. 3 oraz w części odpowiadającej okresom pracy w gospodarstwie rolnym uwzględnionym w myśl art. 60 ust. 1”. W przeciwnym razie można by odnieść wrażenie, że chodzi o 50 proc. z 50 proc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-704">
          <u xml:id="u-704.0" who="#AnnaBańkowska">Proszę o ustosunkowanie się do tej propozycji. Taki, a nie inny zapis mamy w art. 53 ust. 7. Czy propozycja pana posła Manickiego...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-705">
          <u xml:id="u-705.0" who="#WandaPretkiel">Można ją przyjąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-706">
          <u xml:id="u-706.0" who="#AnnaBańkowska">A zatem przyjęliśmy art. 70 ust. 5 wraz z uściśleniem zgłoszonym przez posła Manickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-707">
          <u xml:id="u-707.0" who="#EwaLewicka">Zdaje się, że nikt nie zdążył zapisać nowego brzmienia tego przepisu, gdyż Komisja przyjęła go tak nagle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-708">
          <u xml:id="u-708.0" who="#MaciejManicki">Proponowałem, aby napisać: „w części odpowiadającej zwiększeniu...”. Chociaż być może lepiej będzie posłużyć się wyrazem użytym w ust. 3 i zapisać: „w części odpowiadającej uzupełnieniu renty, o którym mowa w ust. 3 oraz...” dalsza część zapisu pozostaje bez zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-709">
          <u xml:id="u-709.0" who="#AnnaBańkowska">Taki zapis przyjęliśmy w art. 53 ust. 7, który prawdopodobnie otrzyma nr 6. Mówimy o zwiększeniach, o których mowa w ust. 3 i 4. Chodzi o to, aby zapisać to precyzyjnie, tylko nie wiem, czy będą to ust. 3 i 4 czy 5 i 6. Myślałam, że przedstawiciele ZUS podchwycili tę ideę i mamy już to zapisane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-710">
          <u xml:id="u-710.0" who="#MaciejManicki">Chodziło mi o taką samą konstrukcję, jaką użyto...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-711">
          <u xml:id="u-711.0" who="#AnnaBańkowska">Właśnie o tym mówiłam. Przedstawiciele ZUS powiedzieli, że to dobra propozycja, więc mam nadzieję, że wiedzą, o co chodzi i odpowiednie poprawki dostarczą do Biura Legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-712">
          <u xml:id="u-712.0" who="#MaciejManicki">Chodzi o to, aby drugi raz nie przywoływać sformułowania „50 proc. zwiększenia, które przysługiwałoby”, ale przywołać ust. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-713">
          <u xml:id="u-713.0" who="#AnnaBańkowska">Dokładnie o to chodzi. Proszę już nie tłumaczyć. Mówiłam, że mamy nie używać określenia „50 proc.”, tylko samego „zwiększenie”. Przedstawiciele ZUS odpowiednio to zredagują.</u>
          <u xml:id="u-713.1" who="#AnnaBańkowska">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 75 i 76. Czy Biuro Legislacyjne może nam przypomnieć, co mamy tu zrobić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-714">
          <u xml:id="u-714.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Dlaczego nie zatwierdziliśmy tych artykułów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-715">
          <u xml:id="u-715.0" who="#AnnaBańkowska">Czy przedstawiciele rządu wiedzą, dlaczego nie zatwierdziliśmy art. 75 i art. 76 związanych z kosztami pogrzebu? Wydaje mi się, że rozpatrywaliśmy je. Biuro Legislacyjne nie pamięta, jakie mieliśmy wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-715.1" who="#AnnaBańkowska">Proszę się chwilę zastanowić. Jeśli nie będzie uwag, przyjmiemy oba artykuły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-716">
          <u xml:id="u-716.0" who="#TeresaGuzelf">Chodziło o duchownych. Zastanawialiśmy się, do czyich rąk będziemy płacić zasiłek pogrzebowy. W pierwszej wersji była to instytucja zakonna lub diecezjalna. Biuro Legislacyjne zobowiązało się do zastąpienia tego określenia innym pojęciem. W efekcie zastąpiliśmy je sformułowaniem, które znajduje się już w tekście projektu ustawy, a mianowicie — „osobie prawnej kościoła lub związku wyznaniowego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-717">
          <u xml:id="u-717.0" who="#JerzyKulonek">Przy okazji popełniono małą gafę. W art. 76 ust. 2 powołano art. 74, a wcześniej było odesłanie do art. 64, w którym są wymienieni wszyscy pozostający po zmarłym: krewni, dzieci, dzieci przysposobione itd. W art. 74 ust. 1 pkt 4 jest wymieniony tylko członek rodziny. Chodziło o to, że zasiłek pogrzebowy płaci się do rąk jakiejkolwiek osoby, która organizuje pogrzeb.</u>
          <u xml:id="u-717.1" who="#JerzyKulonek">Poza tym, jeżeli mówimy o „osobie prawnej kościoła lub związku wyznaniowego”, to rodzi się pewna niespójność pomiędzy zapisem art. 75 ust. 2 a zapisem art. 76 ust. 1, bowiem w art. 76 ust. 1 wymienia się „osobę prawną, kościół lub związek wyznaniowy”. Są to inne podmioty. Albo w art. 75 ust. 2 brakuje tzw. przecinka merytorycznego, albo pomylono się w art. 76 ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-718">
          <u xml:id="u-718.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Brakuje przecinka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-719">
          <u xml:id="u-719.0" who="#ElżbietaKowalczyk">Wytłumaczę, dlaczego w art. 76 ust. 2 - zastanawialiśmy się nad tym w Biurze Legislacyjnym - jest powołany art. 74, a nie art. 64. W przepisie art. 64 mowa jest o warunkach, które trzeba spełnić, aby być uprawnionym do renty rodzinnej. Rzeczywiście wymienia się w nim członków rodziny.</u>
          <u xml:id="u-719.1" who="#ElżbietaKowalczyk">Powołujemy go w art. 74 ust. 2, modyfikując nieco w zakresie uprawnień do renty rodzinnej sytuację wnuków, rodzeństwa przyjętych na utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności. Krótko mówiąc, warunki, jakie trzeba spełnić, aby mieć prawo do renty rodzinnej, są surowsze. Trzeba udowodnić wskazany fakt. Natomiast przy zasiłku pogrzebowym nie ma takiej potrzeby. Zasada taka obowiązywała w systemie zasiłków, które zakład pracy płacił ze składki. Chodziło o ujednolicenie sytuacji ubezpieczonych.</u>
          <u xml:id="u-719.2" who="#ElżbietaKowalczyk">Skoro zatem art. 74 ust. 2 precyzuje, o których członkach rodziny mowa, wystarczy powołanie art. 74 ust. 1 pkt 4, który odsyła do owych członków rodziny. Zbędne jest powołanie art. 64, skoro w art. 74 został on lekko zmodyfikowany. Taka była idea zmiany powołań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-720">
          <u xml:id="u-720.0" who="#MaciejManicki">W art. 64 mamy ściśle określony krąg osób. Jeżeli natomiast przywołamy art. 74 ust. 1 pkt 4, może chodzić o szwagra, ciotki, bratanka żony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-721">
          <u xml:id="u-721.0" who="#AnnaBańkowska">Zgadza się. Mamy bardziej liberalny krąg osób uprawnionych do zwrotu kosztów, które poniosły.</u>
          <u xml:id="u-721.1" who="#AnnaBańkowska">Mówimy o osobach, które poniosły koszty - lub przynajmniej część kosztów - pogrzebu. Może się zdarzyć, że siostra stoi bezczynnie, a sąsiad chowa zmarłego. Jest to słuszne rozwiązanie. A zatem nie zaszła tu żadna pomyłka, ale dokonaliśmy świadomej zmiany powołania.</u>
          <u xml:id="u-721.2" who="#AnnaBańkowska">Czy są jeszcze jakieś uwagi do art. 75 i 76? Chodzi mi o kościoły i związki wyznaniowe. Jak rozstrzygniemy tę wątpliwość?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-722">
          <u xml:id="u-722.0" who="#ElżbietaKowalczyk">W dotychczasowym przepisie była mowa o instytucji diecezjalnej i zakonnej. Uznano, że należy sięgnąć do przepisów regulujących status kościołów i związków wyznaniowych. Według nich, uprawnionym do działania jest osoba prawna kościoła i związku wyznaniowego. W związku z tym sformułowanie „osoba prawna” dotyczy zarówno kościoła, jak i związku wyznaniowego. Przecinek, który wkradł się do przepisu art. 76 ust. 1 jest zbędny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-723">
          <u xml:id="u-723.0" who="#MaciejManicki">W takim razie w przepisie tym musi się znaleźć wyrażenie: „osobę prawną kościoła lub związku wyznaniowego”. W tej chwili mamy zapis: „osobę prawną, kościół lub związek wyznaniowy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-724">
          <u xml:id="u-724.0" who="#AnnaBańkowska">Krążą różne dokumenty. Dla porządku proszę stronę rządową o odczytanie treści art. 76.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-725">
          <u xml:id="u-725.0" who="#TeresaGuzelf">Przepis art. 76 ust. 1 brzmi w następujący sposób: „W razie poniesienia kosztów pogrzebu przez inną osobę niż wymieniona w art. 74 ust. 1 pkt 4, pracodawcę, dom pomocy społecznej i gminę, powiat, osobę prawną kościoła lub związku wyznaniowego, zasiłek pogrzebowy przysługuje w wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu, nie wyższej jednak niż określona w art. 77”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-726">
          <u xml:id="u-726.0" who="#AnnaBańkowska">Treść art. 76 ust. 2 jest następująca: „Jeżeli pogrzeb organizowany był na koszt państwa, organizacji politycznej lub społecznej, lecz osoby, o których mowa w art. 74 ust. 1 pkt 4, poniosły również część jego kosztów, przysługuje im zasiłek w wysokości określonej w art. 77”.</u>
          <u xml:id="u-726.1" who="#AnnaBańkowska">Odczytałem ów przepis, ponieważ mamy tu wiele wersji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-727">
          <u xml:id="u-727.0" who="#EwaLewicka">Ze zdumieniem słuchałam dyskusji na temat przecinków, ponieważ w mojej wersji nie ma żadnego przecinka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-728">
          <u xml:id="u-728.0" who="#JanLityński">Mamy wersję z lipca, a jest jeszcze wersja z sierpnia, którą nie wszyscy otrzymali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-729">
          <u xml:id="u-729.0" who="#EwaLewicka">W wersji z sierpnia jest błąd, a w wersji z lipca nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-730">
          <u xml:id="u-730.0" who="#AnnaBańkowska">Dokładnie tak jest. Dlatego też prosiłam o odczytanie przepisu art. 76.</u>
          <u xml:id="u-730.1" who="#AnnaBańkowska">Nie przyjęliśmy jeszcze art. 75. Czy są do tego artykułu uwagi? Nie ma. Stwierdzam, że przyjęliśmy art. 75.</u>
          <u xml:id="u-730.2" who="#AnnaBańkowska">Czy są uwagi do treści art. 76, którą przed chwilą otrzymaliśmy? Nie ma. Wobec tego przyjęliśmy art. 76.</u>
          <u xml:id="u-730.3" who="#AnnaBańkowska">Art. 78 przyjęliśmy wcześniej. Tym sposobem zakończyliśmy omawianie Działu V.</u>
          <u xml:id="u-730.4" who="#AnnaBańkowska">Czy obecni na sali posłowie wyrażają wolę kontynuowania prac?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-731">
          <u xml:id="u-731.0" who="#EwaLewicka">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-732">
          <u xml:id="u-732.0" who="#AnnaBańkowska">Zdaje się, że pozostał nam do przyjęcia art. 80. Teraz jednak nie możemy go przyjąć, bowiem nie przyjęliśmy jeszcze art. 102.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-733">
          <u xml:id="u-733.0" who="#EwaLewicka">Problem powstał w związku ze zgłoszeniem propozycji związanej z pracą w rolnictwie. Przyjmijmy, że jej nie ma. Wówczas pozostanie, jak rozumiem, jedynie kwestia ust. 4. Spróbujmy pomyśleć, że jednak przyjęliśmy art. 102, dlatego że jest bardzo wiele artykułów, które są przez niego zablokowane. W takim razie zastanówmy się, jaki problem wiąże się z ust. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-734">
          <u xml:id="u-734.0" who="#AnnaBańkowska">Strona rządowa zgłosiła, że z treści ust. 4 wynikała np. możliwość obciążenia czy uwzględnienia w dochodach tytułów, które nie chcemy, aby były uwzględnione. Rozstaliśmy się na takim etapie dyskusji. Rząd uznał, że z treści art. 104 może w konsekwencji wynikać możliwość obcięcia prawa do emerytury lub renty twórcom, których dzisiaj zapewnialiśmy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-735">
          <u xml:id="u-735.0" who="#JanLityński">Nie tylko. Potem odkryliśmy, że całkowite skreślenie ust. 4 jest złe, bowiem może spowodować, że dochody osiągane z tytułu umów zleceń nie będą powodowały zawieszenia albo zmniejszenia świadczenia. W związku z tym postanowiliśmy czekać na odpowiedni zapis. To nas wstrzymuje z dyskusją nad art. 102.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-736">
          <u xml:id="u-736.0" who="#AnnaBańkowska">Chcemy wrócić do ust. 4. Sama prosiłam pana przewodniczącego Lityńskiego, aby z tego względu nie zamykał dyskusji nad art. 102, ponieważ jedna wersja nie nadawała się, a drugiej nie było. Coś trzeba wprowadzić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-737">
          <u xml:id="u-737.0" who="#MaciejManicki">Skreśliliśmy ust. 4, a potem uznaliśmy, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-738">
          <u xml:id="u-738.0" who="#AnnaBańkowska">...trzeba do niego wrócić, tylko że nie mamy jego treści.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-739">
          <u xml:id="u-739.0" who="#TeresaGuzelf">Chcę powiedzieć w ten sposób, że rozwiązania przyjęte w art. 102 mają swoje konsekwencje w wielu artykułach, np. w art. 80. Mam to wszystko zapisane we własnym egzemplarzu omawianego projektu. W żaden sposób nie wiąże się to z ust. 4. Wiąże się jedynie z definicją przychodu.</u>
          <u xml:id="u-739.1" who="#TeresaGuzelf">W art. 102 przesądziliśmy następujący zapis: „W razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego...”. W związku z tym już możemy dokonać zmiany w art. 80, w której będziemy odwoływać się do art. 102. Możemy zapisać: „Świadczenia przyznawane w drodze wyjątku nie przysługują w razie osiągania przychodu z tytułu działalności, o której mowa w art. 102 ust. 1–4”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-740">
          <u xml:id="u-740.0" who="#AnnaBańkowska">Chodzi o art. 80 ust. 3: „Świadczenia przyznawane w drodze wyjątku...”. Jeśli ktoś zarobi choćby złotówkę, nie dostanie nic z dzisiejszego art. 65. Czy o to chodzi? Mówię o świadczeniach przyznawanych wyjątkowo przez prezesa ZUS.</u>
          <u xml:id="u-740.1" who="#AnnaBańkowska">Czy ktoś z państwa ma jakiejś uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-741">
          <u xml:id="u-741.0" who="#MaciejManicki">Jesteśmy chyba trochę zmęczeni, ale wydaje mi się, że ust. 1–4 w art. 102 miały taką numerację przed zmianami. Wykreśliliśmy ust. 4. Ust. 5 stał się ust. 4, a my nadal mówimy o ust. 1–4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-742">
          <u xml:id="u-742.0" who="#AnnaBańkowska">Używamy umownej numeracji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-743">
          <u xml:id="u-743.0" who="#MaciejManicki">Ale jeśli określony przepis będzie miał taką treść, że jej nie przyjmiemy, to go nie będzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-744">
          <u xml:id="u-744.0" who="#AnnaBańkowska">Biuro Legislacyjne na nasz wniosek samo uporządkuje numerację przepisów. Nie mówmy o tym. Zajmijmy się treścią merytoryczną.</u>
          <u xml:id="u-744.1" who="#AnnaBańkowska">Czym zaproponowana treść przepisu ust. 3 różni się merytorycznie od tej, która była przedtem? Wydaje się, że niczym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-745">
          <u xml:id="u-745.0" who="#TeresaGuzelf">Merytorycznie nie ma żadnej różnicy. Do tej pory pisaliśmy: „w razie osiągania przychodu z tytułu zatrudnienia, służby lub wykonywania pracy zarobkowej albo prowadzenia pozarolniczej działalności”, a teraz zamiast kilkunastu wyrazów piszemy: „w razie osiągania przychodu z tytułu działalności, o której mowa w art. 102”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-746">
          <u xml:id="u-746.0" who="#JanLityński">Mam wrażenie, że oba zapisy różnią się jedynie wyrazem „przyznane”. W starej wersji mamy: „świadczenie przyznane w drodze wyjątku”, a w nowej — „świadczenie w drodze wyjątku”. Czy ma to być wyraz „przyznane”, czy nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-747">
          <u xml:id="u-747.0" who="#TeresaGuzelf">Ma być.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-748">
          <u xml:id="u-748.0" who="#AnnaBańkowska">Zwracam się do strony rządowej. W art. 102 jest mowa o tym, że dochody mają pochodzić z zatrudnienia, służby, innej pracy zarobkowej lub działalności, a tutaj ograniczamy się tylko do wyrazu „działalność”, a owa działalność w art. 102 jest tylko jednym z elementów źródeł dochodu. Nie wiem, czy robimy dobrze. Jeśli w art. 80 ust. 3 mieliśmy wymienione wszystkie tytuły, te same, które są wymienione w art. 102 jako źródło dochodu, to nie wiem, czy warto to zmieniać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-749">
          <u xml:id="u-749.0" who="#TeresaGuzelf">Brzmienie art. 102 ust. 2 jest następujące: „Za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego (...) uważa się zatrudnienie, służbę lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie pozarolniczej działalności”.</u>
          <u xml:id="u-749.1" who="#TeresaGuzelf">Pani posłanka Anna Filek ma merytoryczną wątpliwość?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-750">
          <u xml:id="u-750.0" who="#AnnaFilek">Czy tak jest w tej chwili?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-751">
          <u xml:id="u-751.0" who="#AnnaBańkowska">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-752">
          <u xml:id="u-752.0" who="#WandaPretkiel">Przepisy nic nie mówią na temat warunków dochodowych. Jedynie „kierunkowo” mowa jest o tym, że prezes ZUS może wyjątkowo przyznać świadczenie osobie, która nie ma zabezpieczonego źródła dochodu. Możemy mieć do czynienia z taką oto sytuacją; od razu uprzedzam, że można na nią różnie reagować. Zostaje przyznana renta w drodze wyjątku ze względu na szczególną okoliczność polegającą na tym, że do nabycia prawa zabrakło miesiąca lub dwóch pracy. Następnie okazuje się, że taka osoba w bardzo krótkim czasie podejmuje zatrudnienie i co więcej, bardzo dużo zarabia. Wówczas świadczenie przyznane w drodze wyjątku w ogóle traci sens.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-753">
          <u xml:id="u-753.0" who="#AnnaBańkowska">Tak samo będą traktowane prawa do rent rodzinnych. De facto wyjątek ten będzie dotyczył nie pracujących sierot zupełnych, tzn. takich, które nie mają źródła dochodu.</u>
          <u xml:id="u-753.1" who="#AnnaBańkowska">Jeżeli matka ma pięcioro dzieci, które są półsierotami, sama jest bezrobotna z małym prawem do zasiłku, a ojcu zabrakło miesiąca do uzyskania normalnej renty rodzinnej, dzieci nie dostaną renty rodzinnej, tylko dlatego że matka w tym czasie dostaje np. świadczenie socjalne. Czy idziemy w dobrym kierunku?</u>
          <u xml:id="u-753.2" who="#AnnaBańkowska">Niejednokrotnie siedziałyśmy nad świadczeniami wyjątkowymi. Rozumiem sytuację, kiedy ktoś mówi: „Nie mam źródła dochodu” i sam sobą zarządza, ale to dotyczy również rent rodzinnych. Uważam, że jest to niebezpieczne. Ilu rodzin dotyczyło rozwiązanie w sprawie rent rodzinnych, kiedy ojcu brakowało miesiąc lub dwa do spełnienia wymaganego kryterium i umarł, zginął? Matka nawet zarabiała, otrzymywała najniższą płacę, ale miała kilkoro dzieci i tak niski dochód na osobę, że prezes ZUS miał prawo przyznać świadczenie w drodze wyjątku. Teraz, jeśli nie będzie chodziło o sierotę zupełną, nie będzie miał takiego prawa. Jestem przeciwna proponowanemu rozwiązaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-754">
          <u xml:id="u-754.0" who="#WandaPretkiel">W przypadku, który opisała posłanka Bańkowska, renta rodzinna byłaby oczywiście przyznana. Byłoby to świadczenie dla dzieci, które nie miałyby dochodu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-755">
          <u xml:id="u-755.0" who="#AnnaBańkowska">W przypadkach wyjątkowych analizujemy dochód w rodzinie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-756">
          <u xml:id="u-756.0" who="#WandaPretkiel">Dzisiaj funkcjonuje umowna zasada, że musi być ustalone jakieś kryterium. Nie może być za każdym razem stosowane inne kryterium. Tak się wewnętrznie umówiliśmy, że analizuje się dochód rodziny, bada się jej sytuację materialną. Jednym z kryteriów jest dochód przypadający na członka rodziny, który jest niższy od najniższej emerytury. Taka jest nasza wewnętrzna umowa. Jest to kryterium służące ocenie sytuacji przed przyznaniem świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-756.1" who="#WandaPretkiel">Tutaj mamy zapisane, że po przyznaniu świadczenia - przyznano je, gdyż oceniono, że faktycznie zaistniały szczególne okoliczności - jeżeli jest to emerytura przyznana w drodze wyjątku, osoba, która ją otrzymała, nie może iść do pracy i zarabiać, w dalszym ciągu otrzymując takie właśnie świadczenie przyznane w drodze wyjątku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-757">
          <u xml:id="u-757.0" who="#AnnaBańkowska">To jest tak, jak byśmy matkom, które otrzymały wcześniejszą emeryturę z racji wychowywania niepełnosprawnych dzieci, odbierały to uprawnienie, kiedy umrze jej dziecko. Rozumiem intencje, ale obawiam się, że prezesa ZUS zaprowadzimy w sytuację bez wyjścia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-758">
          <u xml:id="u-758.0" who="#MaciejManicki">Niezależnie od dylematów, które zostały już wyartykułowane, chcę powiedzieć, że mamy do czynienia ze szczególną regulacją.</u>
          <u xml:id="u-758.1" who="#MaciejManicki">Proszę spojrzeć na sformułowanie: „świadczenia przyznane nie przysługują”. Nie mówi się tu, że np. emeryturę zawiesza się. Ktoś ma przyznaną emeryturę, na tydzień podejmie zatrudnienie i wtedy ją traci raz na zawsze.</u>
          <u xml:id="u-758.2" who="#MaciejManicki">Rozumiem ten przepis w sposób następujący: taka osoba musi się sama zgłosić do ZUS, który o niczym nie wie. ZUS przyznał jej świadczenie i nie ma pojęcia, co się dalej dzieje. W myśl jakichś ogólnych przepisów taka osoba musi się zgłosić do ZUS i donieść sama na siebie, że oto straciła prawo do świadczenia, i to straciła je raz na zawsze. Jednak potem jakby znowu jej ono przysługuje, gdyż znowu nie pracuje i znowu wystąpi o przyznanie świadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-759">
          <u xml:id="u-759.0" who="#AnnaBańkowska">To jest wyjątek. Ona nie spełniała warunków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-760">
          <u xml:id="u-760.0" who="#EwaLewicka">Chciałabym, aby sobie uświadomić, że nie chodzi tu o osobę, która ma prawo do jakiegokolwiek świadczenia. Osoba ta nie ma roszczenia do ubezpieczenia, ponieważ nie spełnia żadnego kryterium.</u>
          <u xml:id="u-760.1" who="#EwaLewicka">W przypadku rent czasami bywa tak, że ktoś nie spełnia żadnego kryterium, łącznie z okresem zatrudnienia wymaganym do otrzymania renty.</u>
          <u xml:id="u-760.2" who="#EwaLewicka">Chodzi o rodziców, którzy np. giną w jakimś wypadku. To się zdarza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-761">
          <u xml:id="u-761.0" who="#AnnaBańkowska">Wiem, w jaki sposób są przyznawane pieniądze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-762">
          <u xml:id="u-762.0" who="#EwaLewicka">Nie możemy mówić, że ograniczamy czyjeś prawa lub możliwości bądź zmieniamy sytuację. W gruncie rzeczy wyjątkowe świadczenie dajemy, dlatego że ktoś nie ma żadnych źródeł utrzymania. W momencie, kiedy źródła utrzymania pojawiają się - wszystko jedno czy okresowo czy na dłużej - sytuacja się zmienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-763">
          <u xml:id="u-763.0" who="#AnnaBańkowska">Odpowiadam za dwa i pół roku, ale za ostatni rok już nie.</u>
          <u xml:id="u-763.1" who="#AnnaBańkowska">Nie ma takiej sytuacji, aby świadczenie wyjątkowe dostawała osoba, która nie ma żadnego stażu ubezpieczeniowego. Wyjątki w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych ustanawia się na podstawie pewnych reguł. Są opracowane określone zasady. Proszę panią minister Lewicką, aby nie mówiła rzeczy, które nie mają żadnego przełożenia na fakty, gdyż nie wierzą, że prezes Alot działa zupełnie dowolnie. Obowiązują pewne regulaminy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-764">
          <u xml:id="u-764.0" who="#MaciejManicki">Nie chcę wkraczać w materię, o której rozmawiają posłanka Bańkowska i minister Lewicka. Chodzi mi jedynie o redakcję samego przepisu. Zapis: „świadczenia przyznane w drodze wyjątku nie przysługują...” to według mnie hybryda. Jeżeli zapisalibyśmy w ten sposób: „prawo do świadczenia przyznanego w drodze wyjątku wygasa” albo „świadczeniobiorca traci prawo”, to wówczas treść byłaby jasna, byłoby wiadomo, że nie wolno mi podjąć zatrudnienia pod rygorem utraty świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-764.1" who="#MaciejManicki">Poza tym mam pytanie, kiedy nie przysługuje świadczenie? Wówczas gdy ktoś osiąga przychód? Jeżeli nie przysługuje tylko w czasie osiągania przychodu, rodzi się kolejne pytanie, dlaczego nie ulega ono zawieszeniu, skoro takiej konstrukcji używamy w innych miejscach. Tylko o to mi chodzi, nie wchodzę w spór pomiędzy posłanką Bańkowską a minister Lewicką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-765">
          <u xml:id="u-765.0" who="#AnnaFilek">Ze względu na to, że są to świadczenia niezmiernie niskie i incydentalne, wnoszę o skreślenie owej regulacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-766">
          <u xml:id="u-766.0" who="#AnnaBańkowska">Jest to bardzo daleko idący wniosek. Kto go popiera? Czy ktoś ma inne zdanie w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-767">
          <u xml:id="u-767.0" who="#JanLityński">Jaka jest alternatywa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-768">
          <u xml:id="u-768.0" who="#EwaLewicka">Jeżeli członkowie Komisji pozwolą, to na jutro rano pracownicy ZUS przygotują inny zapis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-769">
          <u xml:id="u-769.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Sprawa co prawda dotyczy art. 98 znajdującego się w Dziale VIII, ale jest to artykuł szczególny. Wniosłam do niego poprawki. Niestety, nie będę mogła uczestniczyć w jutrzejszym posiedzeniu Komisji. Czy moglibyśmy rozpatrzyć go w drodze wyjątku w dniu dzisiejszym? Nie wiąże się on z innymi artykułami.</u>
          <u xml:id="u-769.1" who="#JoannaStaręgaPiasek">Treść art. 98 jest następująca:</u>
          <u xml:id="u-769.2" who="#JoannaStaręgaPiasek">„1. Prawa do świadczeń albo do świadczeń w wyższym wymiarze nie nabywa osoba, która wywołała przestępstwem umyślnym okoliczności uzasadniające powstanie tego prawa.</u>
          <u xml:id="u-769.3" who="#JoannaStaręgaPiasek">2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do osoby, która w czasie odbywania kary pozbawienia wolności (...) dokonała samouszkodzenia”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-770">
          <u xml:id="u-770.0" who="#JanLityński">Mam pytanie oraz wniosek.</u>
          <u xml:id="u-770.1" who="#JanLityński">Czy art. 98 ust. 1 dotyczy takich sytuacji, kiedy ktoś np. został postrzelony podczas napadu na bank? Czy chodzi tu o coś innego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-771">
          <u xml:id="u-771.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Podczas napadu na oddział ZUS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-772">
          <u xml:id="u-772.0" who="#JanLityński">Albo podczas pobierania nienależnych świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-772.1" who="#JanLityński">Wnioskuję o skreślenie art. 98. Skoro nie wiadomo, o co chodzi...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-773">
          <u xml:id="u-773.0" who="#TeresaGuzelf">Chodzi tu np. o fałszerstwo dokumentów, samouszkodzenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-774">
          <u xml:id="u-774.0" who="#WandaPretkiel">Była już o tym mowa i wówczas nie potrafiłam tego dokładnie wyjaśnić. Padło pytanie, co się stanie w przypadku, gdy żona zamorduje męża z powodu renty rodzinnej. Przypominam o tym nie bez przyczyny, chociaż wtedy śmialiśmy się z tego. Przepis art. 98 jest po to, że jeżeli rzeczywiście żona zamorduje męża, ale nie z myślą o rencie rodzinnej, tylko z innej przyczyny, to przy okazji nie dostanie również renty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-775">
          <u xml:id="u-775.0" who="#AnnaBańkowska">Jeśli przyjmiemy przepis art. 98.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-776">
          <u xml:id="u-776.0" who="#WandaPretkiel">Oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-777">
          <u xml:id="u-777.0" who="#AnnaBańkowska">Jeśli przyjmiemy art. 98, żona, która zamorduje męża, nie dostanie renty rodzinnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-778">
          <u xml:id="u-778.0" who="#JanLityński">Jest to przypadek stosunkowo rzadki. Żona, która zamorduje męża, będzie dostatecznie długo przebywać w więzieniu, żeby nie dostać renty rodzinnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-779">
          <u xml:id="u-779.0" who="#AnnaBańkowska">Z tego względu, że rentę rodzinną dostaje się w pewnym okresie łącznie na dzieci, to dzieci również jej nie dostaną?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-780">
          <u xml:id="u-780.0" who="#WandaPretkiel">Wówczas renta zostanie podzielona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-781">
          <u xml:id="u-781.0" who="#JanLityński">Czy możemy podać przykład, który zdarza się częściej?</u>
          <u xml:id="u-781.1" who="#JanLityński">Rozumiem, że przepis art. 98 jest raczej przepisem martwym, gdyż ma zastosowanie w przypadku zamordowania męża albo dzieci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-782">
          <u xml:id="u-782.0" who="#AnnaBańkowska">Proszę o cierpliwość. Pan przewodniczący Jan Lityński występuje z konstruktywnym wnioskiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-783">
          <u xml:id="u-783.0" who="#JanLityński">Pozostawmy na razie ust. 1. Proponuję skreślenie art. 98 ust. 2. Naprawdę nie widzę powodów dla pozostawienia tego ustępu. Nie wiem, po co mamy wchodzić w dosyć skomplikowaną materię polityki penitencjarnej. Sytuacja, w której ktoś dokonuje samouszkodzenia, jest dosyć złożona. W więzieniach dzieją się różne rzeczy. Wnoszę o skreślenie ust. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-784">
          <u xml:id="u-784.0" who="#PiotrKucharski">Skreślenie art. 98 uważam ze wszech miar za uzasadnione. Nie stanowimy tu prawa karnego. Za popełnione przestępstwa w prawie karnym są ustanowione sankcje. Tutaj określamy warunki nabywania prawa do emerytury i renty. Poprzestańmy na tym. Uważam, że skreślenie art. 98 byłoby rzeczą roztropną i sprawiedliwą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-785">
          <u xml:id="u-785.0" who="#EwaLewicka">Pan poseł Maciej Manicki podał argument, który niestety nie jest prawdziwy. Nie istnieją inne przepisy, łącznie z karnymi, które umożliwiałyby wstrzymanie wypłaty świadczeń osobom, które nabyły prawo do tych świadczeń, np. poprzez sfałszowanie dokumentów. Podane dotychczas przykłady zamordowania męża i uzyskania dzięki temu renty rodzinnej nie są jedynymi, kiedy można uzyskać prawo do świadczeń poprzez popełnienie umyślnego przestępstwa.</u>
          <u xml:id="u-785.1" who="#EwaLewicka">Godzimy się na skreślenie art. 98 ust. 2. Apeluję jednak o pozostawienie ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-786">
          <u xml:id="u-786.0" who="#JanLityński">Nie dążę do podawania przykładów, ale proszę podać mi chociaż jedną przykładową sytuację, w której ów przepis będzie miał zastosowanie. Przykład fałszowania dokumentów jest całkowicie fałszywy. Jeżeli ktoś fałszuje dokumenty, świadczenie mu nie przysługuje. Piszemy tutaj o okolicznościach uzasadniających powstanie prawa. Fakt, że ktoś fałszuje dokument, na podstawie którego uzyskuje świadczenie, nie znaczy, że uzyskuje prawo do tego świadczenia. Wyłudził on świadczenie, do którego nie miał prawa.</u>
          <u xml:id="u-786.1" who="#JanLityński">W związku z tym przykład fałszowania dokumentów jest, jak mówiłem, zupełnie fałszywy, natomiast przykład o mordowaniu jest bardzo rzadki. Proszę mi powiedzieć, ile razy Zakład Ubezpieczeń Społecznych zastosował dyskutowany przepis w przypadku zamordowania męża. Z pewnym prawdopodobieństwem mogę stwierdzić, że ani razu. I co, i taka osoba występowała potem o świadczenie po mężu? Pani wiceprezes Pretkiel nie zna takiego przypadku. Proszę mi wobec tego wskazać nie ogólną sytuację, ale konkretny przypadek, w którym przepis ten miał zastosowanie.</u>
          <u xml:id="u-786.2" who="#JanLityński">Umówmy się w ten sposób. Wnioskuję o skreślenie całego art. 98. Jeżeli przedstawiciele ZUS przyniosą przykład decyzji wydanej na podstawie tego przepisu, wrócimy do niego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-787">
          <u xml:id="u-787.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Zdecydowanie proszę o skreślenie ust. 2. Nie ma sensu już do tego wracać. Zdaje się, że w tej sprawie panuje powszechna zgoda.</u>
          <u xml:id="u-787.1" who="#JoannaStaręgaPiasek">Ewentualnie w trosce o morderczynię zostawmy sobie możliwość podjęcia decyzji w kwestii ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-788">
          <u xml:id="u-788.0" who="#AnnaBańkowska">Niektóre przepisy są albo bardzo blisko, albo bardzo daleko życia. Niedawno zdarzył się przypadek, że dziecko zamordowało rodzica. Jestem ciekawa, czy dostało rentę. Jest to ważna sprawa. Jeżeli odpowiemy sobie na takie pytanie, będziemy wiedzieć, jak działa przepis art. 98 ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-789">
          <u xml:id="u-789.0" who="#MaciejManicki">Tak postawione pytanie rzeczywiście jest ważne. Z tego, co pamiętam, owa małoletnia osoba trafiła do domu poprawczego. Może ona stracić prawo do renty, tzn. renta zostanie jej zabrana, dlatego że jest na utrzymaniu... - w grę wchodzi tu inny artykuł, który notabene został wycofany.</u>
          <u xml:id="u-789.1" who="#MaciejManicki">Ostatnio podkłada się dużo bomb. Idzie taki „bombiarz”, a bomba mu wybuchnie i coś mu urwie. Czy wówczas dostanie rentę, czy nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-790">
          <u xml:id="u-790.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Tym, co mnie odrobinę przekonuje, jest inne sformułowanie ust. 1. Jeżeli gdziekolwiek indziej nie jest to zapisane, to tutaj można powiedzieć wprost o fałszowaniu dokumentacji. Chodzi mi o to, abyśmy nie podawali przykładów, które są bezsensowne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-791">
          <u xml:id="u-791.0" who="#TeresaGuzelf">Odpowiem na pytanie pani poseł Bańkowskiej dotyczące przypadku, kiedy synek zabił mamusię. Jeśli nie będzie przepisu art. 98, wówczas nie będzie podstawy prawnej do odmówienia przyznania renty. Dziecko jest sierotką, mamusia spełniała warunki do renty inwalidzkiej II grupy. Właściwie wszystkie warunki, o których jest mowa w ustawie, zostały spełnione, a więc przyznaję ową rentę. Mogę odmówić jedynie wtedy, jeśli będzie obowiązywał wspomniany przepis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-792">
          <u xml:id="u-792.0" who="#JanLityński">Ale to dziecko znajduje się w zakładzie poprawczym, a wyjdzie z niego jako osoba pełnoletnia.</u>
          <u xml:id="u-792.1" who="#JanLityński">Chciałbym, abyśmy się dobrze zrozumieli. Jeżeli przedstawiciele ZUS przyniosą przykład orzeczenia - nie chodzi mi o podawanie kolejnych abstrakcyjnych przypadków, które mogą się zdarzyć - powtarzam, przykład zastosowania owego przepisu, wówczas ustąpię. W przeciwnym razie stawiam wniosek o skreślenie art. 98 ust. 1. Rozumiem, że zrezygnowaliśmy już z ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-792.2" who="#JanLityński">Proszę o przegłosowanie wniosku w sprawie skreślenia ust. 1, chyba że zobaczę konkretną decyzję, którą podjęto z zastosowaniem tego przepisu. Mam wrażenie, że w tej chwili wszystkie panie mówią o przypadkach abstrakcyjnych, wydaje im się, że coś takiego może mieć miejsce. Czy nie można znaleźć konkretnej decyzji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-793">
          <u xml:id="u-793.0" who="#TeresaGuzelf">Nie bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-794">
          <u xml:id="u-794.0" who="#JanLityński">Dlaczego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-795">
          <u xml:id="u-795.0" who="#EwaLewicka">Pragnę zwrócić uwagę, że dokumentacja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, to nie system kont i danych, z których po naciśnięciu odpowiedniego klawisza, można dowiedzieć się, kto, w jakim trybie uzyskał świadczenie. Jest to system, w którym trzeba by było dokładnie „przekopać” wszystkie oddziały, aby dotrzeć do konkretnej informacji. Tak by to wyglądało. Nie jesteśmy w stanie przynieść przewodniczącemu Lityńskiemu żadnej przykładowej decyzji. Nie oddalajmy tej sprawy, tylko podejmijmy decyzję.</u>
          <u xml:id="u-795.1" who="#EwaLewicka">Nawet abstrakcyjny przepis, który chroni przed absurdalnymi sytuacjami - a przed takimi ma nas on chronić - wart jest zachowania. Naprawdę nie znajduję powodu, dla którego tępimy go z taką determinacją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-796">
          <u xml:id="u-796.0" who="#AnnaBańkowska">Czy pani posłanka Joanna Staręga-Piasek chce zgłosić formalny wniosek? Został już zgłoszony jeden wniosek, który muszę poddać pod głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-797">
          <u xml:id="u-797.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Chcę wysunąć jeszcze jeden argument. Pan dyr. Kucharski zauważył, że nie konstruujemy tutaj przepisów karnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-798">
          <u xml:id="u-798.0" who="#AnnaBańkowska">Przerywam dyskusję, ponieważ nie wnosi ona nic nowego. Zgłoszono formalny wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-799">
          <u xml:id="u-799.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Jeżeli członkowie Komisji pozwolą, proszę, aby decyzję w sprawie zmienionego przepisu art. 98 — pozostał tylko ust. 1 — ewentualnie podjąć w dniu jutrzejszym. Chciałbym skonsultować tę sprawę z naszymi specjalistami od prawa karnego. Przepis ten w moim odczuciu mocno „zatacza” o system prawa karnego. Budzi on moje poważne wątpliwości, o których w tej chwili nie chciałbym mówić. Chciałbym go wszakże skonsultować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-800">
          <u xml:id="u-800.0" who="#AnnaBańkowska">Odkładamy do jutra rozstrzygnięcie w sprawie art. 98.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-801">
          <u xml:id="u-801.0" who="#EwaLewicka">To, co usłyszałam przed chwilą, lekko mnie przestraszyło. Nawet orzeczenie o winie wydawane w trybie karnym przez sąd nie pozbawia świadczenia. Nie ma takiej możliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-802">
          <u xml:id="u-802.0" who="#AnnaBańkowska">Przepraszam, ale w tej chwili nie rozstrzygamy kwestii art. 98. Nie zamykamy dyskusji w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-803">
          <u xml:id="u-803.0" who="#EwaLewicka">Można być mordercą, ale nie pozbawionym prawa do świadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-804">
          <u xml:id="u-804.0" who="#MaciejManicki">Mam sugestię, aby sprawdzić, jak to jest z tym przestępstwem umyślnym, dlatego że to może budzić wątpliwości. Ktoś mógł zabić niekoniecznie umyślnie.</u>
          <u xml:id="u-804.1" who="#MaciejManicki">Jest jeszcze jeden problem, na który chciałbym zwrócić uwagę. Mamy tu opisaną sytuację, kiedy „prawa do świadczeń albo do świadczeń w wyższym wymiarze nie nabywa osoba...”. A co się stanie, gdy mąż zginął, nawet został pogrzebany, żona dostała rentę rodzinną, a potem w wyniku doniesienia dokonano ekshumacji zwłok i stwierdzono, że ona go otruła? Prawo do świadczenia już ma, a tutaj jest powiedziane „prawa (...) nie nabywa”. Czy taki przepis wystarczy, aby pozbawić ją owego prawa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-805">
          <u xml:id="u-805.0" who="#AnnaBańkowska">Starczy już tego wymyślania. Odłożyliśmy rozstrzygnięcie w tej sprawie. Kończymy dzisiejsze spotkanie.</u>
          <u xml:id="u-805.1" who="#AnnaBańkowska">Zamykam posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>