text_structure.xml 66.8 KB
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#JerzyJaskiernia">Otwieram posiedzenie Komisji Ustawodawczej, które poświęcone jest pierwszemu czytaniu poselskich projektów rezolucji. Przypominam, że zostały zgłoszone (druk nr 584) - rezolucja w związku z 55. rocznicą wybuchu II wojny światowej oraz (druk nr 585) - poselski projekt oświadczenia Sejmu RP z okazji agresji hitlerowskich Niemiec i komunistycznej Rosji na Polskę 1 i 17 września 1939 r.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#JerzyJaskiernia">Prezydium Sejmu skierowało oba projekty do pierwszego czytania z zaleceniem przedstawienia sprawozdania w dniu dzisiejszym, tj. 31 sierpnia 1994 r. Pierwszy projekt jest to oświadczenie KPN i zapytuję czy jest obecny przedstawiciel KPN? Tak.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#JerzyJaskiernia">Proszę więc pana posła o zabranie głosu i dokonanie prezentacji projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#GrzegorzCygonik">W dniu wczorajszym w imieniu Klubu KPN zgłosiłem projekt oświadczenia z myślą, że zostanie ono odczytane w Sejmie 1 września 1994 r. z okazji rocznicy agresji hitlerowskich Niemiec i komunistycznej Rosji na Polskę. W tekście oświadczenia podane są dwie daty, które mówią o dwóch agresjach na Polskę z dwóch stron, czyli 1 i 17 września 1939 r. To tyle, jeśli chodzi o nasz projekt, a jeśli są uwagi, to będziemy o tym dyskutowali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JerzyJaskiernia">Projekt przedstawił poseł Cygonik i rozumiem, że pan poseł przemawiał w związku z nieobecnością posła L. Moczulskiego, który jest upoważniony do prezentacji tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#JerzyJaskiernia">Czy do posła Cygonika, autora tego projektu są pytania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy pan poseł widziałby możliwość zastąpienia w tym tekście określenia komunistyczna Rosja nazwą państwa Związek Radziecki lub Związek Sowiecki, ponieważ to nie jest tożsame pojęcie Rosja, a ten twór państwowy, który wtedy istniał. Uważam, że powinno się operować raczej obowiązującymi wówczas nazwami i określeniem tworu państwowego, który wówczas istniał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#GrzegorzCygonik">Mogę zgodzić się na zmianę nazwy na Komunistyczny Związek Radziecki. Jeżeli mówimy o hitlerowskich Niemczech, to tu też możemy mówić o komunistycznym państwie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JerzyJaskiernia">Proponuję żebyśmy dyskusję przeprowadzili łącznie nad tymi dwoma projektami, ponieważ one są zbieżne ze względu na intencję merytoryczną, i to nam ułatwi podjęcie decyzji.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JerzyJaskiernia">Przechodzimy do projektu z druku 584 i proszę pana posła Machnio o prezentację projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#BolesławMachnio">Wczoraj odbyło się posiedzenie Klubu Parlamentarnego PSL i została zaproponowana i przyjęta treść rezolucji, którą w imieniu naszego klubu tu przedstawię:</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#BolesławMachnio">„W dniu 55. rocznicy wybuchu II wojny światowej Sejm Rzeczypospolitej Polskiej II kadencji mając na uwadze heroizm i martyrologię Narodu Polskiego, który po zaciętej na śmierć i życie prowadzonej walce, uległ przeważającej sile połączonych wrogich mocarstw, to jest Niemiec hitlerowskich i Związku Radzieckiego, postanawia oddać szacunek i hołd:</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#BolesławMachnio">- Żołnierzom Armii Polskiej biorącym udział w Wojnie Obronnej 1939 roku, którzy ponieśli śmierć na wszystkich frontach II Wojny Światowej. Ich śmierć i przelana krew zapobiegła fizycznej eksterminacji naszego narodu,</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#BolesławMachnio">- Żołnierzom podziemnego wojska wszystkich formacji, to jest: ZWZ-AK, BCh, AL-GL i innym, którzy ponieśli śmierć w walce z okupantem hitlerowskim i radzieckim,</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#BolesławMachnio">- Członkom organizacji Ruchu Oporu walczącym z okupantem, którzy ponieśli śmierć w obozach hitlerowskich i stalinowskich łagrach, zostali zamordowani w kazamatach więziennych,</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#BolesławMachnio">- Członkom Rządu Emigracyjnego i delegatom na kraj, którzy zginęli w nurtach oceanu, w obozach koncentracyjnych i innych miejscach kaźni hitlerowskich i stalinowskich.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#BolesławMachnio">Żyjącym żołnierzom-bohaterom Wojska Polskiego, wojska konspiracyjnego, działaczom partii i stronnictw politycznych - Sejm postanawia, poza wyrazami wdzięczności przekazać serdeczne życzenia długich lat życia w szczęściu i spokoju”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy są pytania do posła Machnio, reprezentanta projektu z druku nr 584?</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#JerzyJaskiernia">Stwierdzam, że w tej fazie pytania zostały wyczerpane i otwieram dyskusję. Zachęcam państwa posłów zwłaszcza do rozważenia, nad którym z tych projektów będziemy pracowali, ponieważ są to dwa projekty o innej konstrukcji. Jeden jest bardzo zwięzły i jest to forma oświadczenia, drugi jest bardziej rozbudowany w postaci rezolucji. Dlatego też wstępna wypowiedź państwa w tej sprawie byłaby pomocna, co do dalszego procedowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#EugeniuszJanuła">Słusznie pan przewodniczący zauważył, że jeden projekt jest zwięzły, a drugi bardziej rozbudowany. Przypuszczam, że wnioskodawcy będą ubiegali się o to, żeby ich teksty były podstawą do dalszych prac, i to jest naturalne. W związku z tym moja propozycja zmierza w tym kierunku żeby z tych dwóch tekstów skonstruować jeden w miarę zwarty, w którym byłyby zawarte treści obu grup posłów wnioskodawców. Nie będę teraz mówił, który tekst jest lepszy czy gorszy, to byłaby ocena subiektywna, ale praca tylko nad jednym projektem byłaby w pewnym sensie pracą syzyfową.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JerzyCiemniewski">Ja pozwolę sobie jednak ocenić jeden z tych projektów. Wydaje mi się, że projekt PSL jest zbyt barokowy, a wielosłowie nie zawsze podnosi rangę i znaczenie sprawy, o którą chodzi. Poza tym wyliczanie ma tę wadę, że przy tych, którym chce się oddać szacunek i hołd zawsze jakaś kategoria może czuć się dotknięta i zlekceważona. A przede wszystkim brakuje w tym wyliczeniu ofiar cywilnych tej wojny, która tym się właśnie cechowała, że każdy mógł być ofiarą jej, bez względu na charakter.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JerzyCiemniewski">Dlatego z tego elementu bym zrezygnował i z tego też względu wydaje mi się, że projekt przedstawiony przez KPN można by przyjąć, poza tym sformułowaniem komunistyczne. Określenie Komunistyczny Związek Radziecki jest zbędne, bo Związek Radziecki taki był od początku do końca, a Niemcy hitlerowskie były pewnym ewenementem w historii tego kraju. Poza tym ten tekst jest bardziej oszczędny w słowach i oddający istotę sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#GrzegorzCygonik">Wydaje się, że zawsze Sejm w związku z wydarzeniami dotyczącymi naszej historii i bolesnymi datami dla Państwa Polskiego - właśnie przyjmował oświadczenie, które było odczytywane, a nie rezolucję.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#GrzegorzCygonik">A druga sprawa - to co zawiera projekt naszego oświadczenia, to jest właśnie 55. rocznica agresji na Polskę dwóch mocarstw. Sądzę, że dlatego trzeba zawrzeć w tym tekście te dwie daty 1 i 17 września, bo one są jakby równoznaczne dla naszej historii.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#GrzegorzCygonik">Natomiast odnośnie wypowiedzi posła Ciemniewskiego to zgadza się, że komunistyczny był zawsze Związek Radziecki, ale chodziło nam o podkreślenie bolesności tamtych lat. Można się też jeszcze zastanawiać nad ewentualnym określeniem stalinowski Związek Radziecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JacekUczkiewicz">Muszę powiedzieć, że mam różne odczucia. Jedno to, że parlament powinien odnosić się do ważnych rocznic dla kraju, i to nie tylko tych bolesnych. A z drugiej strony od pewnego czasu trwa jakby walka na oświadczenia, które w gruncie rzeczy bardziej służą grze politycznej niż powadze sprawy i historii.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#JacekUczkiewicz">Nie miałbym nic przeciwko żadnemu z tych oświadczeń, ale gdyby one naprawdę były dobrze zakorzenione w woli akcentowania przez parlament tych ważnych rocznic. Przypomnijmy sobie jednak, że była też rocznica wyzwolenia Polski spod okupacji hitlerowskiej i oświadczenia parlamentu nie było. Trudno więc tego nie brać pod uwagę przy okazji tych dwóch projektów. Przyjmując uproszczone rozumowanie, że prawdziwą wolność to myśmy uzyskali dopiero w 1989 r. - to trzeba postawić pytanie, czy akceptujemy te granice, które Polska uzyskała, czy ich nie akceptujemy.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#JacekUczkiewicz">Uważam, że takie akcentowanie sprawy, że my jako Sejm rocznicę tę zauważamy, a wyzwolenia spod okupacji hitlerowskiej i ustanowienia nowych granic nie zauważamy - może być asumptem do wyciągania wniosków, że my jako Polska z tymi naszymi wschodnimi granicami faktycznie nie pogodziliśmy się, czyli mamy jakby nadal pretensje. Mówię o tym dlatego, żeby wskazać jakie implikacje tworzą się w momencie takiego uproszczonego politycznego podchodzenia do sprawy rocznic.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#JacekUczkiewicz">Poseł Cygonik zadeklarował równość dat 1 i 17 września. Niewątpliwie one miały ze sobą związek, ale czy można je tak traktować na równi. Można by, ale pod jednym warunkiem, gdybyśmy w naszym dążeniu do obiektywizacji odnoszenia się do historii, odpowiedzieli sobie dlaczego mówimy o dwóch datach, a nie o jednej. Odpowiedź jest prosta, dlatego że druga strona czekała na reakcję Europy Zachodniej.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#JacekUczkiewicz">Jeżeli mówimy więc tutaj o ważnym wydarzeniu i agresji, to dlaczego nie mówimy również o tym, że ona nastąpiła na skutek porzucenia Polski przez sojuszników zachodnich. Plakat „Anglio patrz oto twoje dzieło” - nie był wymyślony po wojnie, on kursował w Warszawie jeszcze w czasie okupacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JerzyCiemniewski">Bardzo przepraszam panie pośle, ale ja protestuję, bo odwoływanie się do propagandowej działalności hitlerowskiej w sali wolnego polskiego Sejmu - jest co najmniej nietaktem. Jest to ten rodzaj propagandy politycznej, który nie może nie spotkać się z gwałtowną reakcją. Pan się odwołuje do działań goebbelsowskiej propagandy i chce pan swoje tezy podpierać tym co robili hitlerowcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#JerzyJaskiernia">Miałbym jednak prośbę do państwa posłów, o zgłaszanie się do dyskusji, ja rozumiem emocje i reakcje pana posła Ciemniewskiego. Wszyscy się wypowiedzą, ale w tej chwili przemawia poseł Uczkiewicz, mam też dalszą listę zgłoszeń i w kolejności będzie następny poseł Pańtak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JacekUczkiewicz">Chciałbym dokończyć i przeprosić, jeżeli wprowadziłem wzburzenie posła Ciemniewskiego i jeżeli posłużyłem się niewłaściwą ilustracją do faktu, że nasi sojusznicy zachodni prowadzili tzw. dziwną wojnę i mam nadzieję, że temu pan poseł nie zaprzeczy. Czy znane panu jest pojęcie tzw. „dziwnej wojny”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie pośle, forma takiego wzajemnego pytania się raczej nie występuje w pracach Komisji. Ja mam dalszą listę mówców i proszę dokończyć swoje wystąpienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JacekUczkiewicz">Już kończę i przepraszam za to porównanie, ale nie wycofuję samego problemu. Nie chciałbym jednak, żeby to moje niewłaściwe posłużenie się pewną ilustracją przyczyniło się do zmniejszenia ciężaru gatunkowego problemu, który poruszam. Jeżeli mówimy o tym bolesnym doświadczeniu sprzed 55 lat, to nie ograniczamy się tylko do tego, bo skoro chcemy połączyć te dwie daty, to połączmy je tym, co je wypełnia między 1 a 17 września, to znaczy obojętnością Zachodu wobec losów Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#KazimierzPańtak">Sądzę, że powinniśmy tu zająć stanowisko, aby Prezydium Sejmu nie przysyłało do Komisji Ustawodawczej tego typu materiałów. Komisja ustawodawcza jest najbardziej obciążona, i jeżeli już, to bardziej mogłaby tym się zająć Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich, bo jest to w pewnym sensie sprawa poselska obejmująca przygotowywanie tego typu projektów. My jesteśmy prawnikami i mamy co robić, a tu być może potrzebni są historycy czy językoznawcy, którzy inaczej na to spojrzą.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#KazimierzPańtak">Bardzo proszę o rozważenie takiego wniosku, chociaż teraz Komisja nie może z tego się wycofać, bo nie ma już na to czasu. Dobrze jednak byłoby, gdyby Komisja ustawodawcza wyraziła takie stanowisko i skierowała do Prezydium Sejmu, co jest chyba uzasadnione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#JerzyCiemniewski">Chciałbym przeprosić Komisję za formę w jakiej zwróciłem uwagę panu posłowi, chyba słuszną merytorycznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#EugeniuszJanuła">Idąc za sugestiami posła Ciemniewskiego, który zwrócił uwagę na zalety jednego z proponowanych tekstów, mianowicie na zwięzłość, pozwoliłem sobie przygotować propozycje tekstu, który być może przyjęłyby obie grupy wnioskodawców, bo zawiera on niezbędne treści. Jeśli można odczytam ten tekst, który być może mógłby być podstawą do dalszej pracy.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#EugeniuszJanuła">„Sejm RP w 55. rocznicę wybuchu II wojny światowej czci pamięć wszystkich tych, którzy przeciwstawili się agresji i totalitaryzmowi. Walka o wolność Polski rozpoczęta przed 55 laty mimo wielkich ofiar zakończyła się zwycięstwem nad systemami, które niosły ludzkości zagładę i zniewolenie. Pamięć Polskiego Września powinna być nauką dla współczesnych i przyszłych pokoleń”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#JerzyJaskiernia">Zwracam się do Sekretariatu Komisji, aby powielić ten zaproponowany tekst, co ułatwiłoby nam pracę. Myśmy wysłuchali tej propozycji jakby w locie, ale prace nad uchwałą wymagają tekstu na piśmie. Skoro pan poseł ma to w takiej formy pisemnej, która kwalifikuje się do powielenia, to prosiłbym, aby sekretariat tym się zajął, żebyśmy mogli rozpocząć prace nad tym tekstem.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#JerzyJaskiernia">W sprawie podniesionej przez posła Pańtaka to rzeczywiście my coraz częściej znajdujemy się w delikatnej sytuacji jako Komisja Ustawodawcza, bo podobna sytuacja była z uchwałą rocznicy Powstania Warszawskiego. Nie chodzi o to, że my chcemy uniknąć odpowiedzialności za coś, tylko my jako Komisja Ustawodawcza nie możemy być komisją historyczną. A coraz częściej znajdujemy się w sytuacji, że musimy rozstrzygać o ważnych wydarzeniach historycznych. To nie jest tylko kwestia redagowania uchwały, tu są również pewne problemy natury politycznej, merytorycznej, historycznej, ideologicznej i należałoby w końcu znaleźć sposób, aby wskazać Prezydium Sejmu, że są to niezbyt trafne decyzje kierowania tego typu projektów do naszej Komisji.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#JerzyJaskiernia">My znajdujemy się w szczególnie trudnej sytuacji, bo posłowie sygnalizują, że nie zawsze się czują kwalifikowani do przesądzania o tego typu sprawach. Z kolei w Sejmie nie ma takiej odpowiedniej komisji, bo Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich jest Komisją bardziej natury regulaminowej, zaś Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej też nie jest do tego odpowiednia. Tu raczej potrzebna byłaby jakaś komisja historyczna, która by rozpatrywała tego typu projekty. Póki co musimy to rozstrzygnąć, ale faktem jest, że coraz częściej znajdujemy się w niezręcznej sytuacji. Tę sprawę zasygnalizujemy na pewno Prezydium Sejmu jako pewien dylemat, ale nie jako uchylania się od pracy. Argument, że jesteśmy przeciążeni nie jest wystarczający, bo tu chodzi raczej o aspekt sprawy związany z wydźwiękiem tego typu uchwał.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#JerzyJaskiernia">Kontynuujemy dyskusję, a sekretariat w tym czasie powieli propozycje tekstu posła Januły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#KazimierzPańtak">Uważam, że zatytułowanie projektu KPN dwiema datami agresji jednym tchem - nie jest chyba zbyt szczęśliwa. Oczywiście, że obie były to agresje przeciwko Polsce, ale zrównanie agresji czy wywołanie II wojny światowej z tą komunistyczną napaścią na Polskę - nie wydaje się trafnym połączeniem. Po pierwsze daty nie pasują, a poza tym pierwotną przyczyną była agresja na Polskę, która zapoczątkowała wybuch II wojny światowej. Natomiast to było skutkiem wtórnym i po prostu w tej sytuacji skorzystano z okazji.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#KazimierzPańtak">Uważam, że istotną sprawą i nie kwestionowaną nigdzie jest fakt, że agresja na Polskę nastąpiła 1 września i wtedy wybuchła II wojna światowa. Na pewno o tej agresji komunistycznej będziemy też pamiętać, ale ja bym jednym tchem w tytule nie zrównywał tego, bo to z przyczyn emocjonalnych, moralnych i historycznych byłoby niewłaściwe. Mimo wszystko jeżeli Rosjanie nawet wykorzystali sytuację do przeprowadzenia agresji, to jednak oni też ponieśli ofiary i liczbowo chyba największe na świecie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#JerzyCiemniewski">Jeżeli mówimy o datach, to chciałem przypomnieć jeszcze trzecią datę 23 sierpnia 1939 rok, kiedy w wyniku zawarcia układu Ribentropp-Mołotow zostały otwarte drzwi do agresji, która miała następować w dwóch etapach. W pierwszym etapie uderzenie niemieckie, a w drugim uderzenie sowieckie. To są fakty powszechnie znane i nie uderzenie niemieckie 1 września otworzyło drogę do uderzenia 7 września, tylko właśnie ten zawarty pakt. Była to decyzja o rozbiorze Polski, decyzja polityczna i ona tylko miała tutaj istotne i decydujące znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#JerzyCiemniewski">Natomiast 1 i 17 września były to daty rozpoczęcia działań wojennych, w wyniku zmowy dwóch totalitarnych mocarstw, które postanowiły rozprawić się z państwem polskim, a które było cierniem dla ich obu równie nie do strawienia. Efektem tej wojny była utrata przez Polskę znacznej części, bo jednej trzeciej, terytorium polskiego.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#JerzyCiemniewski">To, że my rozsądnie w tej chwili nie zgłaszamy roszczeń terytorialnych, nie może być usprawiedliwieniem faktu, że w wyniku agresji sąsiedniego mocarstwa znaczna część terytorium polskiego została nam odebrana i to są fakty. Związek Radziecki odniósł korzyści terytorialne, materialne i dokonywał zbrodni na narodzie polskim tak samo jak Niemcy hitlerowskie. Trudno tutaj liczyć ofiary i mówić o mniejszych czy większych, bo dopuszczali się takich samych zbrodni dokonując eksterminacji narodu polskiego. Akcja „AB” równa się Katyń, bo o to samo chodziło i była to zmowa gestapo i NKWD w likwidacji inteligencji polskiej, a także była realizowana podobnymi środkami.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#JerzyCiemniewski">Ludność z Poznańskiego była wysiedlana na podobnej zasadzie, na jakiej była wysiedlana ludność z Kresów Wschodnich, tylko jedni do Generalnej Guberni, a drudzy do Kazachstanu. Ale metody w zasadzie niczym się nie różniły. Niemcy mieli okazję czynić to przez 5,5 roku, a Rosjanie czynili to przez niecałe 2 lata. To są fakty, na gruncie których powinniśmy operować, jeżeli w ogóle ma sens jakiekolwiek odnoszenie się do tych rocznic.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WłodzimierzNieporęt">Myślę, że o faktach trudno dyskutować, ponieważ one miały miejsce i można tylko udawać, że się czegoś nie pamięta, a to co przedstawił poseł Ciemniewski, to są właśnie fakty. Skoro więc mówimy o faktach, mimo że nie jesteśmy komisją historyczną, to jednak musimy przyjąć, że z punktu widzenia świata 1 września był początkiem II wojny światowej.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#WłodzimierzNieporęt">Jeżeli odniesiemy to tylko do historii naszego kraju, to jednak rozróżniłbym te daty, niezależnie od wskazanego dodatkowo 23 sierpnia czy innych dat, które też można wskazać jak np. 3 września - ale przecież nie o to chodzi. Rzecz w tym, że 1 września osamotniona Polska podjęła walkę i mimo różnych zawartych sojuszy otrzymała zdradziecki cios w plecy, również mimo sojuszu zawartego 17 września.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#WłodzimierzNieporęt">Sądzę, że dzień 1 września w świadomości Polaków i całego świata kojarzy się z jednym z najtragiczniejszych wydarzeń w historii świata i do tego się odnieśmy patrząc również na historię naszego narodu i jego martyrologię. Dlatego myślę, że nie powinniśmy tutaj licytować się gdzie i w jaki sposób ginęli nasi rodacy, bo nie w tym rzecz. Jeżeli jest taka potrzeba, żeby zrównać te dwie daty, to niezależnie od przykładów warto by pomyśleć jeszcze o tych wydarzeniach pomiędzy 1 a 17 września, ale wtedy znów wrócilibyśmy do historii.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#WłodzimierzNieporęt">To ma być oświadczenie Sejmu RP odnoszące się do walki osamotnionej Polski, żołnierzy i ludności cywilnej ginącej pod bombami, później ginącej w różnych więzieniach i walczącej na różnych frontach. Rozpoczęło się to 1 września 1939 r. i nazywamy to początkiem II wojny światowej i stąd sugerowałbym, aby oświadczenie miało taką nazwę. Natomiast wymienianie agresorów niczego nowego tutaj nie wniesie i niczego nie zmieni w oświadczeniu odnoszącym się do pamięci należnej bohaterom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Nie chcę odnosić się do faktów historycznych, bo one są oczywiste. Poza tym jak widać tu w tak małej grupie osób ocena tych faktów jest bardzo różna. Natomiast chcę się odnieść do samej treści oświadczenia, jeżeli przyjmujemy, że oświadczenie takie przez Sejm ma być składane. Uważam, że nie powinno to być oświadczenie polityczne, a raczej skierowane do tych, którzy w wojnie uczestniczyli i których pamięć chcemy uczcić.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Stąd uważam, że oświadczenie powinno mieć treść taką, aby mogło być zaakceptowane, jeżeli nie jednogłośnie przez Sejm, to przynajmniej przez zdecydowaną większość. Byłoby rzeczą niedopuszczalną, żeby przedłożyć Sejmowi oświadczenie, które by było odrzucone lub przeszło tylko niewielką ilością głosów. Proponuję więc żebyśmy właśnie nad taką treścią zastanowili się i tu jako wyjściowa propozycja posła Januły wydaje się dobra i można nad nią dalej pracować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#JerzyJaskiernia">Rozumiem, że jest to wniosek pani poseł, aby kompromisowy projekt posła Januły potraktować jako punkt wyjściowy do naszej pracy i zachęcam państwa posłów do tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#JanSzczepaniak">Odnosząc się do tego chcę zaproponować, aby pracując na bazie tekstu posła Januły dodać akapit z projektu PSL mówiący o heroizmie i martyrologii narodu polskiego. Sądzę, że w tym nowym tekście to dodatkowe zdanie można zamieścić po słowach: „Pamięć Polskiego Września” i dalej będzie „heroizm i martyrologia narodu polskiego”. Jeżeli państwo przyjmiecie tę propozycję, to można by to tak ująć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#JerzyJaskiernia">Jest tu przedstawiciel Biura Legislacyjnego i sądzę, że śledzi nasze posunięcia. A więc rozumiem, że ma to brzmieć tak: „Pamięć Polskiego Września, heroizmu i martyrologii narodu polskiego powinna być nauką dla współczesnych i przyszłych pokoleń”. Czy w sprawie tej poprawki ktoś ma uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#BolesławMachnio">To co tu zostało powiedziane to rozumiem jako licytowanie się zagadnieniami politycznymi. Myślę, że oświadczenie przygotowane przez PSL, które zaprezentowałem zawiera wszystko to co działo się w okresie II wojny światowej. Należę do tych osób, które brały udział w tym, jestem żywym świadkiem i pamiętam wszystko to co wtedy przeżyłem. Wydaje mi się, że dzisiaj żyje jeszcze wiele takich osób, które brały udział w II wojnie światowej i istnieją jeszcze niektóre organizacje, ale PSL postanowiło poza ogólnym wstępem oddać również hołd i cześć tym organizacjom jakie wówczas istniały i przypomnieć żyjącym, że w tej wojnie brały udział.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#BolesławMachnio">Nie chciałbym tutaj podejmować dyskusji, że II wojna światowa rozpoczęła się 17 września, a nie 1 września, czyli tych ogólnych zagadnień. Wydaje się, że Sejm powinien oddać hołd szczególnie tym, którzy walczyli i organizowali tę walkę, myślę tu o konspiracji. Była to przecież ogromna armia, bo kilkaset tysięcy ludzi brało w niej udział. Pan poseł Uczkiewicz mówił o tym, że była też rocznica 9 maja 1945 r. Myślę, że w przyszłym roku mija właśnie 50. rocznica i będzie też okazja jej uczczenia, ale teraz czcimy 55. rocznicę wybuchu wojny.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#BolesławMachnio">Poza tym zwrócono tu uwagę, że ginęła też ludność cywilna i dlatego proponuję, żeby w tym naszym projekcie po słowach: „Członkom organizacji Ruchu Oporu” dodać „ludności cywilnej walczącej z okupantem” itd. To na pewno oddaje hołd i szacunek wszystkim tym, którzy brali udział. Nie chciałbym, żeby przy tej rocznicy heroizmu pominąć tych, którzy swoje młode lata nie tylko na frontach, ale i w konspiracji poświęcili dla Polski i dzięki nim mamy teraz to, co mamy. To oni wywalczyli własną krwią.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#BolesławMachnio">W związku z tym apeluję do państwa posłów o przyjęcie projektu tej rezolucji, bowiem ona oddaje rzeczywistość jaka w tym okresie była i oddaje hołd tym, którzy walczyli o Polskę. Mógłbym też dalej mówić, że nie o taką Polskę walczyliśmy, ale myśmy tu nie przyszli licytować się, tylko oddać hołd i cześć tym, którzy polegli.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#BolesławMachnio">Chciałbym tylko podkreślić nawiązując do tego co mówił poseł Ciemniewski, że tutaj nikt nie kwestionował treści rezolucji. Przy tak szczegółowej egzemplifikacji zawsze rodzi się pytanie czy kogoś się nie pominie. Państwo wymieniacie tylko niektóre organizacje, ale były też i inne i dlatego jest to ryzyko.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#BolesławMachnio">Przy tego typu uchwale, o czym mówili niektórzy posłowie, trzeba dążyć do największej syntetyczności i takiego tekstu, który nie będzie wzbudzał dyskusji czy jakiejś kontrowersji, bo wtedy zniknie cały efekt. Stąd projekt posła Januły, który uwzględnia te główne wartości, a jednocześnie nie rodzi tych niebezpieczeństw, które zostały tu zasygnalizowane, zwłaszcza po poprawce posła Szczepaniaka - jest chyba trafny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#KazimierzPańtak">Ja też opowiadam się za zwięzłym projektem, który przygotował poseł Januła z tym jednak, że mogłoby to być oświadczenie Sejmu RP z 1 września 1994 r. w związku z 55. rocznicą wybuchu wojny światowej i dalej jak w tym tekście oraz z poprawką, którą zgłosił poseł Ciemniewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#JerzyCiemniewski">Chcę zauważyć, że wymienienie i zwrócenie uwagi na fakt, że to była agresja hitlerowskich Niemiec i Związku Radzieckiego zawarte jest w obu tych tekstach. W związku z tym nie widzę powodu, dla którego ten element, który jest wspólny dla obu tekstów miałby zniknąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#JerzyJaskiernia">Może jednak rozpoczniemy ustalenia od tytułu. Czy ma to dotyczyć tylko wybuchu II wojny światowej, czy np. uchwała Sejmu RP w sprawie uczczenia bohaterów Września 1939 r. To byłoby szersze ujęcie i obejmujące nie tylko moment wybuchu wojny, bo zaraz mogłoby się zrodzić pytanie czy 17 września to jest jeszcze wybuch, czy coś więcej. A sformułowanie o bohaterach Września 1939 r. obejmuje wszystkie te sytuacje.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#JerzyJaskiernia">Widzę, że niektórzy tu posłowie to aprobują i uważam, że byłaby to uchwała przyjęta przez aklamacje. W przypadku rocznicy Powstania Warszawskiego też była uchwała. Zapytajmy jeszcze dyr. Pietrzaka z Biura Legislacyjnego jaką formę on by nam sugerował.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#RobertPietrzak">Oświadczenie wydaje się szerszą formą, ale jak pan przewodniczący zauważył wszelkie akty dotyczące rocznic np. również Powstań Śląskich czy Wielkopolskich miały formę uchwał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#JerzyJaskiernia">Rozumiem, że przyjmujemy formę uchwały, żeby zachować tę samą specyfikę, bo wymienione tu powstania miały też taką formę i nie powinniśmy tego zmieniać. Byłaby więc uchwała Sejmu RP w sprawie uczczenia bohaterów Września 1939 r. Czy taka formuła by państwu odpowiadała?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#KazimierzPańtak">Uważam, że ten tekst nie bardzo do tego się nadaje. Ja byłbym jednak za takim sformułowaniem, że w związku z wybuchem i dalej tekst posła Januły. Przy sprawie uczczenia tekst powinien być bardziej rozwinięty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JerzyJaskiernia">Można to powtórzyć w tytule i uchwale, z tym że będzie to odczytywane zaraz po sobie i trzeba by dwa razy powtarzać 55. rocznicę. Chciałbym jednak zwrócić uwagę na fakt, że wybuch to jest 1 września, a 17 września to jest już coś więcej, a bohaterowie Września 1939 r. to już jest pojęcie, które obejmuje wszystkie sytuacje, o których w obu projektach jest mowa i w uchwale także. Proszę bardzo dalej możemy dyskutować, ale na razie tylko na temat tytułu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#GrzegorzCygonik">Mnie też chodzi o tytuł, ale chciałbym również odpowiedzieć na te wszystkie uwagi, które się tu pojawiły. Mnie jako młodemu człowiekowi bardzo przykro słuchać, że posłowie Sejmu RP spierają się czy wręcz kłócą o sprawy oczywiste, a dotyczące najnowszej historii Polski. Chciałbym zwrócić uwagę wszystkim państwu na to, że w naszym projekcie oświadczenia właśnie pierwsze zdanie najlepiej oddaje to, co Sejm czyni 1 września, czyli czci pamięć bohaterów Września 1939 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#JerzyJaskiernia">Rozumiem, że pan poseł występuje z poparciem dla tego tytułu. Nie ma też potrzeby uzasadniania tego, ponieważ pan jest rzecznikiem jednego z wniosków, a członkowie Komisji będą podejmowali tutaj decyzje. W tej chwili chodzi tylko o tytuł i dalsza dyskusja filozoficzna niewiele nam tu pomoże. Jeszcze raz więc odczytuję tytuł: „Uchwała Sejmu RP w sprawie uczczenia bohaterów Września 1939 r.”. Czy ten tytuł państwu odpowiada?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#RobertPietrzak">Proponuję jeszcze dodać: „uczczenia pamięci bohaterów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#JerzyJaskiernia">Wprowadzamy więc dla doprecyzowania tytułu słowo „pamięci”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#BolesławMachnio">Myślę, że to nie dotyczy tylko września, ale całego okresu II wojny światowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie pośle, nie próbujmy przy tej okazji upiec wszystkich pieczeni na raz, przecież będą inne jeszcze okazje, np. rocznica zakończenia II wojny światowej. Rozumiem, że obecnie intencją obu wnioskodawców było uczczenia faktu wybuchu II wojny światowej i ofiar narodu wynikających z sytuacji, która wówczas zaistniała. Dlatego tego argumentu byśmy nie uwzględnili, bo to by bardzo rozmyło intencje tej uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Mam jeszcze drobną uwagę. Może lepiej brzmiałoby: uchwała dla uczczenia. To lepiej oddaje nasze intencje, bo określenie „w sprawie brzmi” bardzo urzędowo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#JerzyJaskiernia">Zastanówmy się jeszcze czy uchwała dla uczczenia będzie poprawną konstrukcją słowną. W sprawie jest oczywiście określeniem trochę biurokratycznym. A może o uczczenie - to by lepiej odzwierciedlało sens. Czy w sprawie tytułu jeszcze ktoś z państwa ma uwagi? Skoro nie ma, to przyjmujemy.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#JerzyJaskiernia">Czy do pierwszego zdania tekstu posła Januły w następującym brzmieniu: „Sejm RP w 55. rocznicę wybuchu II wojny światowej czci pamięć wszystkich tych, którzy przeciwstawili się agresji i totalitaryzmowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#KazimierzPańtak">Tutaj jest akurat odpowiednie miejsce, zgodnie z tym co mówił poseł Ciemniewski, żeby wymienić, iż przeciwstawiano się totalitaryzmowi hitlerowskiemu i stalinowskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#JerzyJaskiernia">Rozważmy jeszcze czy ludzie przeciwstawiali się agresji czy totalitaryzmowi. Totalitaryzm jest to pewne zjawisko, które dopiero później wystąpiło na tle zjawisk ustrojowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#JacekUczkiewicz">W tej części, którą poseł Pańtak poruszył uważam, że ten tekst jest dobry, natomiast chodzi mi o inną sprawę. Cały tekst dotyczy Polskiego Września i dlatego proponuję wyraz „tych” zamienić na „Polaków”, czyli brzmiałoby to tak, że czci się pamięć wszystkich Polaków, którzy przeciwstawiali się itd. Taka jest moja propozycja, bo skoro Sejm odnosi to do spraw polskich, to trzeba też użyć słowa „Polaków”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy nie dostrzega pan niebezpieczeństwa, że kiedy używa się słowa „Polaków”, to zrodzi się pytanie co z pozostałymi, bo byli też Białorusini, Ukraińcy, Żydzi, przecież Polska była krajem wielonarodowym. Rozumiem, że pan używa to w pojęciu konstrukcji obywatelskiej, ale sygnalizuje jednak sam problem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#JerzyCiemniewski">Dla mnie forma „tych, którzy” jest nie bardzo zręczna. Użycie określenia „obywateli polskich” też nie byłoby właściwe. Po prostu trzeba pominąć słowo „tych” i zostawić „wszystkich, którzy”. Ale „agresji i totalitaryzmowi” też nie może być, bo to nie są pojęcia równoważne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#GrzegorzCygonik">Ale czy można powiedzieć, że Polacy w 1943, 1944 i 1945 r. nie przeciwstawili się totalitaryzmowi. Moja propozycja jest taka, żeby wykreślić „totalitaryzmowi” i po słowie „agresji” dodać z naszego projektu oświadczenia „agresji hitlerowskich Niemiec i stalinowskiego Związku Radzieckiego”. O systemie totalitarnym mówimy w dalszej części oświadczenia, gdzie jest powiedziane „zakończyła się zwycięstwem nad systemami, które niosły ludzkości zagładę”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#EugeniuszJanuła">Nie chcę bronić proponowanego tekstu, którego zresztą nie jestem autorem, bo jest on pewną kompilacją złożoną z dwóch projektów PSL i KPN. Ale muszę przypomnieć za co np. sądził zbrodniarzy Trybunał Norymberski. W języku faktów to sądził za agresję i za totalitaryzm i dlatego użyto w tym tekście takich słów. W rezolucji politycznej jaką jest niewątpliwie ten tekst, to pojęcie w moim mniemaniu jest najszersze.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#EugeniuszJanuła">Natomiast, jeżeli my teraz będziemy wyciągali hitlerowców, bolszewików, to trzeba by iść jeszcze dalej. A jeżeli będziemy rozumowali zgodnie z prawem międzynarodowym, to Polsce wypowiedziała wojnę również Słowacja, Włochy, Japonia i należałoby te wszystkie kraje tutaj wymienić. Dlatego pozostańmy przy tekście jak najbardziej ogólnym. My, niestety, uważamy się w pewnym sensie za pępek świata, ale większość historyków II wojny światowej przyjmuje datę nie 1 września, ale pewien dzień w 1931 r., kiedy to Japonia napadła na Chiny - za początek II wojny światowej. Tak samo nie 9 maja, tylko datę kiedy Japonia podpisała kapitulację i dlatego uważam, że potrzebne jest nam pewne otrzeźwienie.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#EugeniuszJanuła">Z uwagą wysłuchałem tej dyskusji historycznej, aczkolwiek mógłbym tu poczuć się bardziej kompetentny, bo napisałem i wydrukowałem kilkaset stron na temat historii II wojny światowej. Ale wzywam tutaj do umiaru, żebyśmy nie byli tym pępkiem świata, bo świat patrzy na pewne problemy zupełnie inaczej. My jesteśmy w polskim Sejmie i interesują nas problemy września i stąd uwzględniajmy ten polonocentryzm, ale z umiarem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#JerzyJaskiernia">W związku z tym co pan poseł powiedział rozważmy jeszcze taką możliwość, żeby ten totalitaryzm przeniósł do drugiego zdania i wówczas byłoby tak: „czci pamięć wszystkich, którzy przeciwstawili się agresji. Walka o wolność Polski rozpoczęta przed 55 laty, mimo wielkich ofiar zakończyła się zwycięstwem nad systemami totalitarnymi, które niosły ludności zagładę i zniewolenie”. Wtedy mamy ten totalitaryzm umieszczony, bo pokazujemy pewien proces związany z totalitaryzmem. Czy państwo by to aprobowali?</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#JerzyJaskiernia">A zdanie trzecie brzmiałoby: „Pamięć Polskiego Września, heroizm i martyrologia narodu polskiego powinny być nauką dla współczesnych i przyszłych pokoleń”. Czy do tego zdania ktoś chciałby wnieść uwagi? Prosiłbym już tylko zgłaszać poprawki, bo my dzisiaj musimy zdać sprawozdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#JacekUczkiewicz">Wydaje mi się, że Polska 50 lat temu nie rozpoczynała walki o wolność, a podejmowała walkę o wolność. Polska podjęła walkę, a rozpoczął ją kto inny. Poprawka moja sprowadza się do tego, aby to zdanie brzmiało następująco: „Walka o wolność, którą osamotniona Polska podjęła przed 55 laty” i dalej, jak w tekście.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#JacekUczkiewicz">Jest poprawka posła J. Uczkiewicza, po której to zdanie będzie brzmiało: „Walka o wolność, którą osamotniona Polska podjęła przed 55 laty mimo wielkich ofiar zakończyła się zwycięstwem nad systemami totalitarnymi, które niosły ludzkości zagładę i zniewolenie”. Taki jest aktualny stan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#KazimierzPańtak">Mam dwie poprawki. Wyrazy „mimo wielkich ofiar” zmienić na „mimo ogromnych ofiar”. Wydaje mi się, że nie powinniśmy też używać określenia „osamotniona Polska”, bo formalnie wojna już wybuchła i nie trzeba tego podkreślać, że była osamotniona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie pośle, w dyskusji ten walor się pojawił i jest to uprawniona poprawka, ale państwo zadecydujecie, czy ją przyjąć. Chcemy tak ukształtować tę rezolucję, żeby wszystkie istotne elementy zostały tutaj uwzględnione. Padł argument, że jednak pojęcie osamotnienia Polski miało miejsce. Chyba, że pan poseł kwestionuje pojęcie osamotnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#KazimierzPańtak">Pojęcie „osamotniona Polska” jest pojęciem w kategoriach moralnych. Formalnie obaj sojusznicy wojnę wypowiedzieli, a dlaczego nie podjęli działań, to trzeba by prowadzić tutaj dyskusję historyczną. Mogło to wynikać z taktyki, ze strategii itd. i ja bym tego tutaj nie akcentował.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#JerzyJaskiernia">Ta rezolucja i tak jest tworzona w kategoriach moralnych. My nie mówimy tu o formalnych konstrukcjach, bo Związek Radziecki formalnie też nie dokonał agresji, tylko przesunął granicę dla ochrony interesów ludności białoruskiej i ukraińskiej. A więc nie chodzi tu o formalne konstrukcje, tylko o konsekwencje podjętych działań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#JacekUczkiewicz">Określenie osamotnienia, które tu się proponuje uzasadnia fakt, że państwa te nie wywiązały się ze swoich zobowiązań traktatowych z Polską, na wypadek właśnie wojny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#KazimierzPańtak">Ja nie jestem historykiem, ale uważam, że państwa te wywiązały się, bo wypowiedziały wojnę i tak było zawarte w traktatach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#JerzyCiemniewski">Chcę wrócić jeszcze do zdania pierwszego, bo z tego, co zanotowałem, to wynika, że z tego zdania zniknęły określenia „hitlerowskie Niemcy i Związek Radziecki”. Jeżeli już mówimy o osamotnieniu, to przypomnijmy treść obu projektów, które ten wątek zawierały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#JerzyJaskiernia">Pan poseł Januła wypowiadał się na ten temat z szerokim uzasadnieniem i wskazał, że jest jeszcze kwestia wypowiedzenia wojny przez Słowację, Włochy itd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#JerzyCiemniewski">Ja tylko odwołuję się do tego, co pan przewodniczący przed chwilą mówił, że nie będziemy się wiązać formalnymi konstrukcjami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#JerzyJaskiernia">Jeżeli wypowiedź posła Ciemniewskiego jest polemiką z określeniem „osamotniona”, to możemy to pojęcie wycofać, jeśli o to chodzi. Odnoszę jednak wrażenie, że pan poseł nie kieruje się tym pojęciem „osamotniona”, tylko ma w ogóle inną wizję zdania pierwszego i chce, żeby to zdanie było adresowane bardziej do podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#JerzyJaskiernia">Proponuję jednak, żebyśmy zaczęli dochodzić do konkluzji. Mamy wyjściową wersję, która wyniknęła z wersji posła Januły wzbogaconą przez poprawki wielu posłów w następujących brzmieniu: „Sejm RP w 55 rocznicę wybuchu II wojny światowej czci pamięć wszystkich, którzy przeciwstawiali się agresji”. I to jest to pierwsze zdanie, które sformułowaliśmy w wyniku różnych uwag.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#JerzyJaskiernia">Czy pan poseł Ciemniewski przychylałby się do tej konstrukcji, która się pojawiła w wyniku uzgodnień, czy chciałby przegłosować swoją poprawkę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#JerzyCiemniewski">Myślę, że tutaj nie ma niezgody wobec faktu, że oba projekty zawierały ten element, o którym wspominałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#JerzyJaskiernia">Tutaj oczywiście nie ma niezgody, tylko my nie pracujemy nad żadnym z tych projektów. Pan poseł Januła przygotował taki projekt, który uwzględnia wszystkie ważne elementy. Jeżeli mówi o agresji, to wiadomo czyja to była agresja, a jak totalitaryzm, to jest to zniewolenie i zagłada. Myśmy przyjęli projekt posła Januły na wniosek poseł Skowrońskiej jako wyjściowy materiał wychodząc z założenia, że jest to uchwała o charakterze emocjonalnym, patriotycznym i stąd nawet tzw. nie stawianie kropki nad i - jest uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#JerzyJaskiernia">Dlatego z dotychczasowego przebiegu dyskusji wnoszę, że Komisja po uwzględnieniu tych poprawek wyjściowo optuje za przyjęciem tego projektu. Ale, jeżeli pan poseł sobie życzy, mogę jego poprawkę przegłosować zgodnie z procedurą. Z tym, że podkreślam, iż wynika to z przyjęcia wyjściowego tekstu posła Januły, który nie przewidywał tych uszczegółowień z motywacji, które pan poseł przedstawił. To wymagałoby rozpoczęcia dyskusji kogo tu jeszcze wymienić, jeżeli chcielibyśmy wymienić wszystkich, którzy na to zasługują.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#JerzyJaskiernia">Czy pan poseł życzy sobie, żeby przegłosować jego poprawkę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#JerzyCiemniewski">Nie wiem czy jest sprzeciw, żeby trzeba było to aż głosować. Wystarczy, że jeżeli się uzupełni tekst o jaką agresję chodziło. Nie mówmy tutaj takim językiem ezopowym, bo nie ma powodu, gdyż już przez 45 lat żeśmy to ćwiczyli. Jest to mówienie czegoś, co się chce powiedzieć, ale żeby nie użyć słowa, które oddaje istotę sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy pan poseł podtrzymuje poprawkę, bo chcę ją poddać pod głosowanie? Zgłasza się pan poseł Machnio, ale czy ma pan poprawkę do zdania pierwszego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#BolesławMachnio">Jestem za rezolucją, którą sam tu zaprezentowałem, ale teraz chcę poprzeć posła Ciemniewskiego, aby po słowach „agresji” dodać „Niemiec hitlerowskich i Związku Radzieckiego” i tymi słowami zakończyć pierwsze zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WłodzimierzNieporęt">My nie mówimy przecież językiem ezopowym, tylko mówimy o tym, co się wydarzyło we wrześniu 1939 r. I nie wydarzyło się to nie wiadomo skąd, tylko byli to sąsiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#JerzyJaskiernia">Jest więc jedna wersja, która mówi ogólnie o agresji i obejmuje wszystkich agresorów bez wymieniania i wersja druga z wymienianiem. I tu są różne warianty, żeby wymienić Niemcy hitlerowskie, Związek Radziecki, a nawet jest wersja, żeby wymienić dywizje słowackie.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#JerzyJaskiernia">Najpierw poddam pod głosowanie wniosek następujący: kto z państwa jest za tym, aby poprzestać na sformułowaniu: „którzy przeciwstawili się agresji”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WłodzimierzNieporęt">Przy wymienianiu Słowacji należałoby również nazwać przywódcę tego państwa w owym okresie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#JerzyJaskiernia">To już jest szczegół, ale cała trudność tej rezolucji polega na tym, że jeżeli chcielibyśmy to zrobić zgodnie z prawdą historyczną, to nie mogą to być trzy zdania, ale trzeba by tu uwzględnić bardziej szczegółowo wiele niuansów. Część posłów uważa, że pojęcie agresja we wrześniu jest oczywiste, zwłaszcza że później mówimy o totalitaryzmie i o systemach, które niosły zagładę. Czytelność tej rezolucji dla części posłów jest ewidentna bez wskazywania, bo to by oznaczało właśnie te niebezpieczeństwa, które tutaj były wymieniane.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#JerzyJaskiernia">Kto z państwa jest za tym, żeby przyjąć skorygowaną wersję tekstu posła Januły w brzmieniu: „Sejm RP w 55 rocznicę wybuchu II wojny światowej czci pamięć wszystkich, którzy przeciwstawiali się agresji”.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#JerzyJaskiernia">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#JerzyJaskiernia">Kto z państwa jest za przyjęciem tej wersji?</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#JerzyJaskiernia">Za głosowało 8 posłów, przeciw - 4, wstrzymujących - brak. Podkreślam, że ten wynik głosowania dotyczy tylko zdania pierwszego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#JerzyCiemniewski">Pozwolę sobie złożyć oświadczenie w imieniu mojego klubu. Nasz klub nie będzie głosował za tego rodzaju formułą, która eliminuje wymienianie tych agresorów. Proszę również, żebyśmy nie robili sobie tutaj żartów, bo gdyby upublicznić tego rodzaju dyskusję, gdzie dywizje słowackie porównuje się i stawia jako przeciwwagę temu, co się stało 17 września - to naprawdę byłoby to kompromitujące nie tylko dla nas, ale dla Sejmu w ogóle. Proszę jednak o traktowanie poważnie świadomości społecznej i historycznej Polaków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#WłodzimierzNieporęt">Przepraszam panie pośle, ale my tu nie robimy porównań, bo wiadomo, że 17 września był tragiczną datą w historii narodu polskiego. Cały czas w trakcie tego spotkania mówimy raczej o innej sprawie. Najważniejsze dla osamotnionej Polski było to, że we wrześniu 1939 r. mimo pozawieranych różnych porozumień, Polska walczyła sama i to jest właśnie sprawa podstawowa. Nie o upublicznianie powinno tu chodzić, tylko o oddanie istoty sprawy, że w 1939 r. naród polski był faktycznie skazany na zagładę przez społeczność międzynarodową. Może pan podawać przykłady układu Ribbentrop-Mołotow i inne przykłady, ale faktem jest, że społeczność międzynarodowa wyraziła na to zgodę i taka jest logika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#JerzyJaskiernia">Tytułem praw przewodniczącego stwierdzam, że ta dyskusja jeszcze raz dowodzi, iż to nie Komisja Ustawodawcza powinna tego typu sprawy rozpatrywać. Może powinna to być komisja nadzwyczajna do spraw uchwał historycznych, albo jakaś inna komisja. My jako Komisja Ustawodawcza znajdujemy się w niezręcznej sytuacji, bo nie powinniśmy zajmować się rozważaniami historycznymi, a tym bardziej że ktoś mógłby odebrać tę dyskusję jako przesądzanie o sprawach historycznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#KazimierzPańtak">Jeżeli my nie możemy osiągnąć konsensu, to przerwijmy i niech Prezydium Sejmu samo sobie redaguje. Ja za chwilę mam wystąpienie w Sejmie i nie wiem, jak dalej w tej sytuacji postąpić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#JerzyJaskiernia">Na razie procedujemy zgodnie z naszą wolą, ale są jeszcze kolejne zdania i musimy się postarać wypracować też najlepszą formułę, aby była szansa na konsensu, którego jesteśmy zwolennikami. Gdybyśmy mieli na tę uchwałę miesiąc czasu, to zwrócilibyśmy się do ekspertów itd., ale my musimy sprawozdanie przygotować w dniu dzisiejszym i dlatego w procedowaniu musimy posuwać się do przodu.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#JerzyJaskiernia">Zdanie drugie na tle dotychczasowych prac brzmi: „Walka o wolność, którą osamotniona Polska podjęła przed 55 laty mimo ogromnych ofiar zakończyła się zwycięstwem nad systemami totalitarnymi, które niosły ludzkości zagładę i zniewolenie”.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#JerzyJaskiernia">Czy w sprawie drugiego zdania są uwagi - nie ma.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#JerzyJaskiernia">Przechodzimy do zdania trzeciego, które brzmi: „Pamięć Polskiego Września, heroizmu i martyrologii narodu polskiego powinna być nauką dla współczesnych i przyszłych pokoleń”.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#JerzyJaskiernia">Czy są uwagi do tego zdania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#JerzyJaskiernia">W związku z tym przystępujemy do głosowania całości projektu ze zmianami wprowadzonymi przez posłów.</u>
          <u xml:id="u-77.6" who="#JerzyJaskiernia">Kto z państwa jest za rekomendowaniem izbie odczytanego tekstu?</u>
          <u xml:id="u-77.7" who="#JerzyJaskiernia">Za głosowało 8 posłów, przy 3 głosach wstrzymujących i braku głosów przeciwnych.</u>
          <u xml:id="u-77.8" who="#JerzyJaskiernia">Stwierdzam, że Komisja większością głosów postanowiła rekomendować izbie uchwałę w kształcie odczytanym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#GrzegorzCygonik">Ponieważ ja się zgłaszałem w trakcie wypowiedzi posła Ciemniewskiego i ustalania pierwszego zdania, ale pan przewodniczący nie zauważył lub nie dopuścił mnie do głosu - chciałbym teraz w imieniu wnioskodawców, to jest Klubu KPN zgłosić wniosek mniejszości do pierwszego zdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#JerzyJaskiernia">Tutaj Komisja Ustawodawcza sprawę rozpatruje i musimy pozostać w kręgu osób związanych z Komisją Ustawodawczą w kwestii rozstrzygania. Dlatego też pan poseł nie będąc członkiem Komisji Ustawodawczej nie jest uprawniony do złożenia takiego wniosku. Przykro mi, ale ze względów proceduralnych nie mogę tego wniosku przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#JerzyJaskiernia">Przystępujemy do wyboru posła sprawozdawcy. Mamy propozycję, aby był to poseł Januła. Czy pan poseł wyraża zgodę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#EugeniuszJanuła">Nie chciałbym się uchylać, ale uważam, że pierwszeństwo w przedstawieniu tej uchwały należy się panu posłowi Machnio, który był uczestnikiem wydarzeń września 1939 r. Ze względów również moralnych uważam, że lepiej byłoby, gdyby to przedstawił poseł Machnio, jeżeli oczywiście się zgodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy pan poseł Machnio wyraża zgodę na kandydowanie? - Rozumiem, że tak. Czy są inne kandydatury - nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#JerzyJaskiernia">Kto jest za wyborem posła Machnio na posła sprawozdawcę?</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#JerzyJaskiernia">Za głosowało 9 posłów, przy 1 głosie wstrzymującym się i braku przeciwnych.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#JerzyJaskiernia">Stwierdzam, że poseł Machnio został wybrany na sprawozdawcę Komisji Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#JerzyJaskiernia">Czy w sprawach różnych ktoś chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#WłodzimierzNieporęt">Chciałbym zgłosić propozycję w sprawie poszukiwania odpowiedniego ciała do rozpatrywania tego typu uchwał historycznych. Proponuję, aby tym zadaniem obarczyć Konwent Seniorów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#RobertPietrzak">Wydaje mi się, że w ramach regulaminu, to nie jest w kompetencjach Konwentu Seniorów. Tym bardziej że Konwent działa na zasadzie konsensu, a nie głosowania większościowego. Wszystkie decyzje zapadają tam po uzgodnieniu i przyjęciu wspólnego stanowiska całego konwentu. W tej sytuacji byłoby dużą trudnością osiąganie konsensu w takiej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#KazimierzPańtak">Ja podtrzymuję propozycję, aby tymi sprawami zajmowała się Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich. Nie jest to wprawdzie sprawa regulaminowa, ale jest sprawa o charakterze poselskim mająca wydźwięk moralny. Nie jest to tylko Komisja Regulaminowa, a sprawy poselskie nie są tylko sprawami socjalno-bytowymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#JerzyJaskiernia">Proponuję, żeby teraz nie kontynuować tej dyskusji nad tym problemem ze względu na pośpiech, natomiast zasygnalizować sam problem, który Komisja Ustawodawcza chce rozważyć.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#JerzyJaskiernia">Proponuję, żebyśmy upoważnili posła Uczkiewicza, aby przeanalizował te wszystkie argumenty i przygotował propozycje stanowiska Komisji, którą skierujemy do Prezydium Sejmu. Zasygnalizujemy tylko charakter wątpliwości z podkreśleniem, że Komisja kolejny raz znalazła się w tak trudnej sytuacji. Nie chciałbym też, żeby później ktoś naszą pracę oceniał, bo po prostu nie jesteśmy komisją, która powinna tym się zajmować. My jesteśmy od spraw legislacyjnych, natomiast obarczanie nas dywagacjami historycznymi, zwłaszcza że wokół tego toczy się określona gra polityczna - stawia nas w niezręcznej sytuacji, która może rzutować na autorytet Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#JacekUczkiewicz">Ja chętnie taki projekt przygotuję, ale proszę pozwolić na jedną uwagę. Jeżeli my odnosimy się do przeszłości sprzed 55 lat i rocznic tej skali, to uważam, że powinniśmy też proponować procedurę taką, która by przewidywała określony czas na tego typu pracę. Parę godzin na przygotowanie takiej rezolucji z okazji 55 rocznicy na pewno nie jest dobrym rozwiązaniem, a wnioskodawcy wiedzieli przecież o tej rocznicy i mogli projekty wcześniej przygotować.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#JacekUczkiewicz">A więc trzeba zaproponować zmianę tej procedury, jak również poza propozycją posła Pańtaka powołanie komisji ad hoc składających się z delegowanych przedstawicieli klubów poselskich. Ponieważ zagadnienia mogą być różne, kluby będą miały możliwość najbardziej biegłych w danej materii skierować do takiej komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#JerzyJaskiernia">Bardzo proszę, żeby pan poseł w całokształcie argumentów uwzględnił również ten argument. Należy uwzględnić po pierwsze, czy Komisja Ustawodawcza jest kompetentna, po drugie, alternatywne rozwiązania, jak np. Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich lub nadzwyczajna komisja historyczna, czy jakaś inna oraz po trzecie, niezbędny czas. Nie może być tak, abyśmy mieli tylko godzinę czasu dla przygotowania takiej rezolucji, bo to zuboża dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#JerzyJaskiernia">Czy w tej sprawie są jeszcze jakieś wnioski?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#BolesławMachnio">Chciałem tylko powiedzieć nie w formie oświadczenia, że przyjęty projekt nie oddaje należnego szacunku, czci i hołdu tym wszystkim, którzy przelali własną krew za ojczyznę, ani tym, którzy brali udział w tej walce i żyją do dzisiaj. Myślę, że tego przyjęta rezolucja przez nas nie zawiera, ale ponieważ taka jest decyzja Komisji Ustawodawczej, a ja jestem jej członkiem - poddaję się jej dyscyplinie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#JerzyJaskiernia">W związku z pana oświadczeniem pozwolę sobie zauważyć, że ten dylemat od początku towarzyszył dzisiejszym pracom. Mieliśmy dwa różne projekty, dzięki posłowi Janule powstała wersja kompromisowa, podjęliśmy nad nią pracę i z tego wynikają pewne konsekwencje, które powodują, że ani posłowie KPN, ani PSL nie mogą czuć się usatysfakcjonowani, bo nie wszystko mogło być w tym tekście uwzględnione. Ale na tym polega próba osiągnięcia konsensu w takim tempie, w jakim to przeprowadziliśmy. Niestety, ponieważ dzisiaj musimy dać sprawozdanie, musieliśmy przyjąć takie tempo. Pańskie oświadczenie z tym komentarzem przyjmujemy, bo ma pan prawo do takich odczuć, które tu zostały wyartykułowane.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#JerzyJaskiernia">Przechodzimy do kolejnego punktu obrad.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#JerzyJaskiernia">Marszałek Sejmu skierował do naszej Komisji pismo, w którym informuje nas: Prezydium Sejmu kieruje do Komisji Ustawodawczej pismo Urzędu Rady Ministrów w sprawie błędu w ustawie o zamówieniach publicznych, w celu rozważenia podjęcia inicjatywy ustawodawczej. Prezydium Sejmu uważa za wskazane, aby w pracach Komisji Ustawodawczej poświęconych rozpatrzeniu skierowanej sprawy brali udział członkowie prezydium rozwiązanej Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu ustawy o zamówieniach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#JerzyJaskiernia">Mamy tu też pismo podsekretarza stanu J. Wojciechowskiego do ministra M. Granieckiego, w którym podniesiona jest sprawa przecinka. Jest również notatka Biura Legislacyjnego Kancelarii Sejmu, gdzie dyrektor R. Pietrzak wskazuje, że nie była to jednak poprawka ograniczająca się tylko do przesunięcia przecinka, jak sugerował minister J. Wojciechowski, ale daleko idąca zmiana merytoryczna.</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#JerzyJaskiernia">Jest tu obecny dyrektor R. Pietrzak, więc mamy dobre źródło wiedzy o problemie.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#JerzyJaskiernia">Czy ktoś chciałby w tej sprawie zadać pytanie? Ale może najpierw poseł Pańtak syntetycznie zreferuje sprawę, a potem przejdziemy do pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#KazimierzPańtak">W zasadzie te pisma ministra Wojciechowskiego i dyrektora Pietrzaka oddają sens tego problemu, a mianowicie cała sprawa dotyczy przecinka. Przez to przesunięcie przecinka dwa zdania dalej wypaczony został sens zapisu ustawowego. Konsekwencje są takie, że zostaje ograniczona forma zabezpieczenia o jakim mówi art. 75. Jeżeli ta ustawa pozostanie z tym ograniczeniem, to będzie jednocześnie ograniczeniem ustawy i może być przyczyną wniesionych odwołań od orzeczenia dotyczącego przetargu publicznego. To zabezpieczenie jest rzeczywiście zabezpieczeniem wyjątkowym i za zgodą, lecz niemniej katalog zostanie ograniczony. Po pierwsze, wypaczony jest sens co do akcji, bo nie ma takich akcji płatnych okazicielowi. Natomiast każda książeczka oszczędnościowa mogłaby być formą zabezpieczenia, a tu chodziło tylko o taką książeczkę, która jest płatna okazicielowi.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#KazimierzPańtak">W konkluzji chcę powiedzieć, że należałoby dokonać inicjatywy ustawodawczej. Zgadzam się z wnioskiem dyrektora Pietrzaka, że kto to powinien zrobić to jest już inne zagadnienie, ale niemniej jest to konieczne. Nie jest to bowiem tylko pomyłka w druku, ale jest to błąd w ustawie zmieniający ustawę o zamówieniach publicznych. Mam jeszcze przed sobą tekst art. 41 ust. 2, gdzie jest identyczna treść, ale przecinek jest postawiony dwa wyrazy wcześniej i sens jest taki, jaki wyrażał Sejm i Komisja, która proponowała tę poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy są pytania do posła Pańtaka lub ktoś chciałby się dodatkowo wypowiedzieć w tej sprawie? - Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#JerzyJaskiernia">Rozumiem, że pan poseł proponuje podjęcie inicjatywy ustawodawczej. Czy pan to widzi w konwencji naszej Komisji, bo ciągle istnieje problem, czy my powinniśmy zajmować się kwestią merytoryczną.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#JerzyJaskiernia">Zwracam się do dyrektora Pietrzaka czy mamy to potraktować jako pewien problem natury legislacyjnej uzasadniający inicjatywę Komisji Ustawodawczej, czy też, jak sugeruje marszałek Sejmu, brali udział w tym również członkowie rozwiązanej Komisji Nadzwyczajnej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#KazimierzPańtak">Jeżeli chodzi o pośpiech, bo ustawa ma wejść w życie 1 stycznia - to my powinniśmy sprawą się zająć. Jeżeli będziemy szukali winnego i kto ma z tym wystąpić, to Senat będzie musiał całą procedurą się zająć, bo Komisja Nadzwyczajna już nie istnieje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#JerzyJaskiernia">Zastanawiam się tylko nad taką kwestią, żeby nie pojawił się zarzut dlaczego z tym występuje Komisja Ustawodawcza. Ale jeżeli tu pan poseł nie ma wątpliwości, to przyjmujemy takie rozwiązanie, że Komisja upoważnia posła Pańtaka do przygotowania projektu inicjatywy ustawodawczej w tym zakresie we współdziałaniu z przedstawicielami Komisji Nadzwyczajnej i z Biurem Legislacyjnym KS oraz o przedstawienie nam tego projektu na najbliższym posiedzeniu celem podjęcia kolegialnej inicjatywy w zakresie spraw, które zostały zreferowane i nie wzbudziły wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#JerzyJaskiernia">Czy są jeszcze jakieś sprawy na dzisiaj, które Komisja Ustawodawcza powinna rozpatrzyć, zapytuję o to sekretariat Komisji.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#JerzyJaskiernia">Jeśli chodzi o rozpatrzenie dezyderatów nr 2, 3 i 4 z dnia 19 kwietnia 1994 r., którą to sprawę miał referować poseł Szymański - to zgodnie z sugestią posła Szymańskiego, ten punkt zostaje przesunięty na następne posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#JerzyJaskiernia">Czy są jeszcze dalsze sprawy różne? Skoro nie ma to dziękuję i zamykam posiedzenie.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>