text_structure.xml 169 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#JerzyCiemniewski">Otwieram posiedzenie połączonych komisji poświęcone rozpatrzeniu sprawozdania podkomisji o rządowym projekcie ustawy o autostradach płatnych. Jak państwo pamiętają, skończyliśmy poprzednie posiedzenie na rozpatrzeniu art. 11. Będziemy, podobnie jak poprzednio, analizować poszczególne artykuły, z tym że poseł A. Szarawarski, przewodniczący podkomisji, proponuje, aby omawiać zmiany w rozdziałach.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#JerzyCiemniewski">Może na wstępie rozpatrywania każdego rozdziału ustawy poseł Szarawarski przedstawi zmiany, jakie zostały wprowadzone do wersji projektu rządowego, a następnie będziemy przechodzili do omawiania poszczególnych artykułów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#HenrykWojciechowski">Chciałbym prosić, aby ktoś z państwa posłów zgłosił wniosek o uzupełnienie art. 8, który już był omawiany i został przyjęty. Mam propozycję następującej treści tego artykułu. Chodzi o dodanie ust. 3, bowiem artykuł wygląda tak, jakby był niedokończony.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#HenrykWojciechowski">Oto proponowany zapis ust. 3: „Do dokonywania czynności prawnych samodzielnie w imieniu agencji uprawniony jest jej prezes”.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#HenrykWojciechowski">Spróbuję to uzasadnić. Z art. 7 ust. 2 pkt 3 wynika, że agencja nabywa grunty pod autostrady na rzecz skarbu państwa. Działa w cudzym imieniu - w imieniu skarbu państwa, który jest odrębną osobą prawną. Zatem w ustawie powinno być zapisane, kto w imieniu skarbu państwa i na jego rzecz jest uprawniony do dokonania czynności prawnych. Takiego artykułu nie ma w tym rozdziale, natomiast art. 16 ust. 2 mówi o zasadach udzielania pełnomocnictwa, ale to nie jest to samo.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#HenrykWojciechowski">W całym art. 8 musi być ciąg logiczny, kto w imieniu agencji na rzecz skarbu państwa będzie mógł dokonywać czynności notarialnych. Chcę przypomnieć, że według Kodeksu cywilnego nabywanie gruntów, a taką formę preferuje ustawa, może być tylko skuteczne na podstawie aktu notarialnego, czy w formie takiego aktu. Dlatego proponowany przeze mnie zapis uzupełniający wydaje się uzasadniony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy pan sędzia uważa, że jednoosobowo tę funkcję powinien wykonywać prezes agencji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#HenrykWojciechowski">Tak, jednoosobowo, ponieważ w grę wchodzi również udzielanie pełnomocnictw przedstawicielom terenowym itp. czynności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JerzyCiemniewski">Spostrzeżenie wydaje się słuszne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#AndrzejSzarawarski">Jestem podobnego zdania i proponuję przyjąć proponowany zapis, ust. 3 art. 8.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#JerzyCiemniewski">Poddaję pod państwa osąd proponowany zapis. Czy ktoś jest przeciw uzupełnianiu art. 8 ust. 3 w brzmieniu: „Do dokonywania czynności prawnych samodzielnie w imieniu agencji uprawniony jest jej prezes”.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś jest przeciw temu zapisowi? Nie widzę. Wobec tego wprowadzamy ust. 3 do art. 8.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do omawiania art. 12, proszę posła-referenta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#AndrzejSzarawarski">Art. 12 mówi o gospodarce finansowej agencji. W ust. 2 określa się przychody agencji, w ust. 3 - na co agencja otrzymuje dotacje z budżetu państwa. Ideą tego zapisu jest rozdzielenie w działalności agencji tych środków, które agencja będzie traktować jako przychody i z których będzie się w przyszłości utrzymywać, od środków budżetowych przyznawanych agencji na realizację konkretnych celów. Chodzi tu głównie o przygotowanie dokumentacji do budowy autostrad i wykup gruntów.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#AndrzejSzarawarski">W dalszej części art. 12 mowa jest o tym, że agencja na działalność będzie otrzymywała wsparcie budżetowe tylko do roku 1996, natomiast w latach następnych będzie się musiała utrzymywać z wpływów. Taka konstrukcja art. 12 daje możliwość rozliczania przez agencję ze środków budżetowych, a także umożliwia kontrolę wpływów agencji i kosztów jej utrzymania.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#AndrzejSzarawarski">Proponuję przyjęcie zapisu art. 12.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JanKról">Chciałbym zaproponować w imieniu swego klubu i środowiska archeologów rozszerzenie zapisu w art. 12 ust. 3 o zadania związane z badaniami archeologicznymi. W miejsce wyrazów: „przeprowadzanie ratowniczych badań archeologicznych” będę proponował słowa: „archeologiczne prace rozpoznawczo-dokumentacyjne i archeologiczny nadzór badawczy”. Chodzi o przeprowadzanie takiego zakresu badań. Proponowany zapis nie tylko rozszerza zakres badań archeologicznych, ale jest bardziej precyzyjny i dający gwarancje, iż nie zostaną naruszone pewne standardy międzynarodowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa ma uwagi do tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#AndrzejSzarawarski">Proponowany zapis był rozważany przez podkomisję. Zgłosiło go środowisko archeologiczne przez posła M. Zdradę z Unii Wolności. Podkomisja przychyliła się jednak do koncepcji zapisu, który znalazł się w projekcie ustawy. Prace przy autostradach będą miały charakter incydentalny i nie będą miały znamion stałych badań naukowych czy archeologicznych. O ile w trakcie budowy natrafi się na jakieś zabytki, wówczas uruchamia się dopiero prace archeologiczne.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#AndrzejSzarawarski">Dobra kultury są również zabezpieczone w umowie koncesyjnej. W obowiązkach koncesjonariusza znalazł się zapis o zabezpieczeniu dóbr kultury, prowadzeniu ewentualnych prac ratowniczych archeologicznych, o ile zajdzie taka ewentualność.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#AndrzejSzarawarski">W naszym odczuciu sprawa zabezpieczenia dóbr kultury znalazła wystarczające miejsce w ustawie. Jest wystarczająco dużo instrumentów, aby każde napotkane na trasie autostrady znalezisko zostało odpowiednio zabezpieczone. Nie ma potrzeby prowadzenia w tak szerokim zakresie badań archeologicznych, jakby to wynikało z proponowanego przez posła Króla zapisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#TadeuszMoszyński">Istota tego zapisu kryje się w dwóch miejscach, mianowicie w badaniach ratowniczych archeologicznych - i to jest osobna sprawa, oraz w nadzorze. Jeżeli koncesjonariusz ma płacić tylko za badania ratunkowe, to jest to nieporozumienie. Archeologiczne badania ratunkowe są rzeczą incydentalną, podobnie jak kurzawka czy inna przeszkoda, woda na drodze budowy autostrady. Raczej za te badania ratunkowe powinien płacić inwestor, natomiast państwo - za nadzór archeologiczny.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#TadeuszMoszyński">Popieram wniosek posła Króla.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos w tej sprawie? Jeżeli nie, to poddaję... Proszę, pan minister Rybak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#StanisławRybak">Podzielam pogląd podkomisji, jeśli idzie o zapis ust. 3 art. 12. Podkomisja rozważała różne warianty zapisu i właśnie w wyniku dyskusji uwzględniła w umowie koncesyjnej dodatkowy pkt 5. W punkcie tym znalazł się zapis, że „Umowa koncesyjna będzie określać warunki i zakres zabezpieczenia obiektów archeologicznych odkrytych w trakcie budowy”. A więc niezależnie od tego, co będzie się dziać podczas prac ratowniczych.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#StanisławRybak">Obawiam się, aby proponowany zapis dotyczący nadzoru archeologicznego prac budowlanych nie wywołał wątpliwości. Bo jaki to ma być nadzór, jakimi objęty przepisami?</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#StanisławRybak">Kto będzie płacić za archeologiczne badania ratunkowe? Będą te prace finansowane z budżetu, tak jak to się dzieje w innych przypadkach. Określone agendy rządowe będą miały pieniądze na utrzymanie pracowników prowadzących ratownicze prace archeologiczne. Obawiam się, że ogólne sformułowanie „archeologiczny nadzór badawczy” wywoła dopiero konflikty, co należy przez to rozumieć.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#StanisławRybak">Proponuję takie rozwiązanie: przyjmijmy najpierw dwa pierwsze ustępy art. 12.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#StanisławRybak">Czy są uwagi i sprzeciw do art. 12 ust. 1? Nie ma - uważam go za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#StanisławRybak">Czy są uwagi do ust. 2 art. 12? Nie ma - ust. 2 został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#StanisławRybak">Czy poza poprawką zgłoszoną do ust. 3 przez posła Króla są jeszcze inne uwagi? Jeśli nie ma, to poddaję pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#StanisławRybak">Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki w ust. 3 w brzmieniu następującym: „archeologiczne prace rozpoznawczo-dokumentacyjne i archeologiczny nadzór prac badawczych” w miejsce słów: „przeprowadzanie ratowniczych badań archeologicznych...”. Kto jest za taką poprawką?</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#StanisławRybak">Za poprawką zgłoszoną przez posła Króla głosowało 4 posłów, przeciw - 9, przy braku głosów wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#StanisławRybak">Czy ktoś z państwa zapowiada zgłoszenie wniosku mniejszości? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#StanisławRybak">Kto jest wobec tego za przyjęciem ust. 3 art. 12 w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję?</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#StanisławRybak">Za przyjęciem głosowało 10 posłów, bez głosów przeciwnych, przy czterech wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#StanisławRybak">Przyjęliśmy cały art. 12.</u>
          <u xml:id="u-15.13" who="#StanisławRybak">Przechodzimy do omawiania art. 13.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#AndrzejSzarawarski">Artykuł ten mówi o możliwości zaciągania przez agencję kredytów długoterminowych za zgodą ministra finansów, na ogólnych zasadach. W trakcie prac podkomisji nie zgłaszano do tego artykułu żadnych zastrzeżeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w sprawie treści art. 13?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#ElżbietaPielaMielczarek">Czy udział ministra transportu, jako naczelnego organu w tej sprawie, nie jest konieczny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#AndrzejSzarawarski">Minister transportu z mocy ustawy sprawuje nadzór nad agencją, dlatego zaciąganie kredytów może być z nim uzgadniane. Natomiast kontrola zaciągania tych kredytów ze strony ministra finansów ma zapewnić zachowanie dyscypliny finansowej, ponieważ agencja jest państwową osobą prawną. Chodzi o zaciągane przez nią zobowiązania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy to wyjaśnienie panią poseł zadowala?</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś jeszcze chciałby w tej sprawie zabrać głos? Czy ktoś wyraża sprzeciw wobec treści art. 13? Jeśli nie ma sprzeciwu - to art. 13 przyjmujemy bez głosowania.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do art. 14.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#AndrzejSzarawarski">Art. 14 mówi o składnikach majątkowych agencji, także o funduszach, jakie ona może tworzyć. Zapis art. 14 jest zgodny z pierwowzorem, dokonaliśmy jedynie drobnych zmian porządkowych. Uważam, że jest do przyjęcia w zaproponowanym kształcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa ma pytania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#JanKról">Czy ust. 1 i ust. 3 nie stanowią pewnego powtórzenia? Czy nie można by zapis ograniczyć do jednego ustępu? Uwaga dotyczy zasad pisania ustaw, a nie spraw merytorycznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#AndrzejSzarawarski">Dyskutowaliśmy nad taką ewentualnością, a obecną konstrukcję art. 14 zaproponował pan minister Pazura uważając, że dla księgowych tego rodzaju rozróżnienie mają określone uzasadnienie. W rachunkowości pewne terminy są bardzo czytelnie rozdzielane. Stąd taka konstrukcja art. 14. Minister Pazura twierdził, że jest ona zgodna z nową ustawą o rachunkowości, którą niedawno przyjęliśmy. Podkomisja przychyliła się do zdania ministra finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#TadeuszZieliński">Mam pytanie do ust. 5. O jakich przepisach mówi ten ustęp? Czy są to właśnie przepisy ustawy o rachunkowości, czy jakieś inne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#AndrzejSzarawarski">Dotyczą właśnie ustawy o rachunkowości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy są jeszcze jakieś uwagi lub pytania? Jeżeli uwag nie ma, to przechodzimy do przyjmowania poszczególnych ustępów art. 14.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#JerzyCiemniewski">Czy jest sprzeciw wobec ust. 1 art. 14? Jeśli nie ma, to uznajemy go za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#JerzyCiemniewski">Czy jest sprzeciw wobec ust. 2? Też nie ma - zostaje przyjęty. Wobec ust. 3? Też nie ma sprzeciwów. Czy są sprzeciwy wobec ust. 4? Nie ma. Wobec ust. 5? Nie ma sprzeciwów. Wobec tego przyjęliśmy cały art. 14 w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do art. 15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#AndrzejSzarawarski">Artykuł ten mówi o zwolnieniach agencji od podatku dochodowego od osób prawnych, jak również od opłat skarbowych oraz podatku od nieruchomości od momentu przejęcia gruntu do momentu przekazania autostrady lub jej części do eksploatacji. Idea jest taka, aby zmniejszyć obciążenia skarbu państwa. W innym wypadku dawalibyśmy agencji dotację na określone cele, a z drugiej strony agencja musiałaby odprowadzać podatki i płacić opłaty skarbowe.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#AndrzejSzarawarski">Przypominam, że agencja jest państwową osobą prawną, a więc nie jest spółką. Nie musi przynosić dochodów, ale ma za cel realizację określonych zadań państwowych. Dlatego proponowany zapis wydaje się zasadny. Ministerstwo Finansów uznało go za prawidłowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy są jakieś uwagi do art. 15? Czy jest obecny przedstawiciel Ministerstwa Finansów? Jakie jest pana stanowisko?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#EdwardCichowski">Tekst zapisu został uzgodniony. Do tego, co powiedział poseł Szarawarski, mogę dodać, że w okresie pierwszych 2 lat kierowane będą dotacje na utrzymanie agencji, poza dotacjami na wykup gruntu i przygotowaniem całego przedsięwzięcia. W tym okresie, teoretycznie biorąc, nie wystąpi przypadek, że może zaistnieć podatek dochodowy. Po prostu agencja nie będzie miała dochodów. Będzie więc normalne bilansowanie na zero.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#EdwardCichowski">Kiedy w następnych latach pojawią się dochody i byłaby podstawa do naliczania podatku dochodowego, każda nadwyżka będzie angażowana na cele rozwojowe. Sytuacja budżetu państwa jest, jaka jest i prawdopodobnie w najbliższych latach w sposób radykalny się nie zmieni. Zawsze będą problemy z dotowaniem wykupu gruntów tudzież przygotowaniem inwestycji. Stąd też każda nadwyżka będzie mogła być kierowana na cele rozwojowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#JerzyCiemniewski">Jeśli takie jest stanowisko Ministerstwa Finansów, to chyba nie ma problemów z przyjęciem art. 15. Kto z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#DariuszSalomończyk">Konsekwencją przyjęcia przez podkomisję ust. 1 było przyjęcie art. 70 mówiącego o zwolnieniu agencji od podatku dochodowego od osób prawnych. W związku z tym, że w tej ustawie są zwolnienia przedmiotowe, znowu art. 70 był konieczny. To tylko dla wyjaśnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WiesławOpęchowski">Cały czas mam wątpliwości, gdyż tym zapisem pozbawiamy gminy jakichkolwiek dochodów poza infrastrukturą towarzyszącą. Do czasu wybudowania autostrady agencja jest zwolniona od podatków ustawowo, a po wybudowaniu to samo. Drogi publiczne są zwolnione, bo za przejazd nie pobiera się opłaty. W przypadku autostrad mamy do czynienia z działalnością gospodarczą. Trzeba tę sprawę uregulować, jeśli nie w tej ustawie, to chociaż w ustawie o opłatach lokalnych. Bo inaczej gminy pozbawimy dochodów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy poseł Opęchowski wnosi jakieś poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WiesławOpęchowski">W takim układzie, jaki proponuje podkomisja, nie ma znaczenia zapis, iż agencja jest zwolniona z opłat skarbowych oraz podatku od nieruchomości do dnia przekazania autostrady do eksploatacji. Uważam, że ten fragment można by w ogóle skreślić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#AndrzejSzarawarski">Właśnie tego fragmentu nie można skreślić, gdyż wówczas w okresie budowy, kiedy nie jest to jeszcze droga, ale tylko grunt, trzeba by płacić podatek gruntowy. Autostrada, płatna czy nie, jest zgodnie z definicją ustawy o drogach publicznych, drogą publiczną. Ustawa o opłatach lokalnych zwalnia drogi publiczne od podatku gruntowego. Jest to zasada generalna.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#AndrzejSzarawarski">Natomiast w trakcie budowy nie jest to oczywiście droga publiczna i agencja musiałaby płacić podatek od nieruchomości, ponieważ skarb państwa jest właścicielem gruntów pod budowę autostrad. Proponowany zapis ma swój sens, aby od momentu wybudowania autostrady agencja nie musiała ponosić obciążeń finansowych. W ten sposób uszczuplone by zostały możliwości wykupywania następnych gruntów pod budowę autostrad, a zatem również możliwości budowy autostrad, a wydatki obciążałyby budżet państwa.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#AndrzejSzarawarski">Dla uzupełnienia mej wypowiedzi: teren nie może być własnością gminy, gdyż w myśl omawianej ustawy agencja w imieniu skarbu państwa wykupuje grunt, który pozostaje własnością skarbu państwa. Po wygaśnięciu koncesji cała autostrada, ze wszystkimi urządzeniami towarzyszącymi, przechodzi na własność skarbu państwa, ponieważ grunt jest własnością skarbu państwa. Gdyby było inaczej, byłoby to źródłem konfliktów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#JerzyJankowski">Rozumiem tę konstrukcję zapisu w ustawie. Ale de facto gminy na tym stracą. Ustawa przewiduje również szczególny tryb przejmowania terenów pod budowę autostrad, a więc gminy na tym stracą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#AndrzejSzarawarski">Rozdział 4 mówi o tym, jak również rozdział 5 - jak zabezpieczone są interesy gmin. Mówi się m.in. o odszkodowaniach za grunty, jak również odszkodowaniach za nakłady na gruntach przejętych w wyniku komunalizacji. Ale o tym mówią już następne rozdziały i proponuję poczekać z dyskusją, aż nimi się zajmiemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy pan poseł Opęchowski podtrzymuje swój wniosek poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#WiesławOpęchowski">Nie zgłaszam poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#EdmundCichowski">Ponieważ poseł Opęchowski wycofał poprawkę, moje uzupełnienia są już zbędne. Skoro już jestem przy głosie, chciałbym dodać do wypowiedzi posła Szarawarskiego, że drogi publiczne generalnie zwolnione są z podatku od nieruchomości. Ponadto w całym rozumowaniu dotychczasowym braliśmy pod uwagę fakt, że przecież gminy nie tracąc de facto na wejściu, na wyjściu zyskują wiele w wyniku aktywizacji terenu, przez który przebiegać będzie autostrada. Zabudowa wzdłuż trasy przebiegu autostrady spowoduje docelowo ogromne korzyści dla gmin położonych przy autostradach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś chciałby jeszcze zabrać głos w sprawie art. 15? Jeśli nie ma uwag, czy ktoś jest przeciw brzmieniu ust. 1 art. 15? Uważam, że ust. 1 art. 15 został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#JerzyCiemniewski">Czy przeciwko brzmieniu ust. 2 art. 15 są uwagi? Też nie ma, uważam, że ust. 2 art. 15 został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do art. 16.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#AndrzejSzarawarski">Art. 16 mówi o nadawaniu statutu agencji i określa, co w tym statucie powinno się znajdować. Zapis jest chyba bezdyskusyjny, dysponujemy statutem agencji, jego projektem. Uznaliśmy w podkomisji, że art. 16 w ust. 1 i 2 wyczerpuje sprawę nadawania statutu agencji i jego zawartości merytorycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#HenrykWojciechowski">Ośmielę się podsunąć państwu inną wersję tego przepisu. Ustawa wraz ze statutem ma stanowić swego rodzaju konstytucję dla agencji, dlatego proponuję, aby zapisać w ust. 1 co następuje: „1. Agencja działa na podstawie ustawy oraz statutu nadawanego w drodze rozporządzenia przez prezesa Rady Ministrów”.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#HenrykWojciechowski">Ust. 2 miałby wówczas taką treść: „Statut agencji reguluje w szczególności organizację jej biura, tworzenie oddziałów terenowych, zasady udzielania pełnomocnictwa, system kontroli wewnętrznej oraz zasady gospodarki finansowej”.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#HenrykWojciechowski">Zmieniłem kolejność zapisu i dodałem zapis o organizacji biura agencji, a także przesunąłem wyżej zapis o oddziałach, które będą filiami agencji, a ich kierownicy zostaną upoważnieni do dokonywania czynności prawnych. Moim zdaniem, w art. 16 brakuje istotnej sprawy, a mianowicie kontroli wewnętrznej. Czy tylko Najwyższa Izba Kontroli będzie kontrolować agencję? Czy ma być również system kontroli wewnętrznej? Uważam sprawę za istotną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z posłów przejmuje propozycję pana sędziego Wojciechowskiego? Jeżeli nie, to nie ma problemu. Czy ktoś chciałby zabrać głos w sprawie art. 16? Jeżeli nie, to możemy go uznać za przyjęty, ale dla formalności: czy ktoś jest przeciwko brzmieniu ust. 1 art. 16? Jeśli uwag nie ma, to uznajemy go za przyjęty. Czy są uwagi bądź sprzeciw wobec ust. 2? Nie ma. Ust. 2 został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do rozdziału 3 - Rada do Spraw Autostrad. Proszę posła-sprawozdawcę o głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#AndrzejSzarawarski">Rada do Spraw Autostrad była dosyć dokładnie określona w pierwszej wersji projektu ustawy przepisem ust. 2. Ale podczas pierwszego czytania projektu i podczas dyskusji w podkomisji zapis ten spotkał się z powszechną krytyką posłów. Twierdzono, że w zasadzie jest to odtworzenie składu Rady Ministrów z dodaniem Kancelarii Prezydenta RP i Narodowego Banku Polskiego. Rada ma być organem opiniodawczym o charakterze doradczym dla ministra transportu. Dlatego uznano proponowaną konstrukcję za niefunkcjonalną. Z jednej strony wiąże ręce ministrowi transportu, dając mu za partnera do dyskusji na temat autostrad niemal cały skład Rady Ministrów, z drugiej może ograniczać możliwość korzystania z opinii innych instytucji czy ekspertów, którzy mogą wnieść dużo informacji i wiedzy o autostradach i ich budowie. Chodzi np. o specjalistów Polskiej Akademii Nauk.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#AndrzejSzarawarski">Dlatego podkomisja zdecydowała się na skreślenia całego ust. 2 z projektu ustawy. Ustęp ten polegał właśnie na wyliczeniu osób wchodzących w skład Rady. Zastąpiliśmy go zapisem, że „Członków Rady powołuje i odwołuje minister transportu i gospodarki morskiej”. W ten sposób poprzedni ust. 4 został ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#AndrzejSzarawarski">Uznaliśmy, że należy powołać Radę do Spraw Autostrad, natomiast jaki ma być jej skład, to powinien zadecydować minister transportu w uzgodnieniu z innymi członkami rządu. Nie powinno to być z góry przesądzone według swego rodzaju rozdzielnika. Uważamy, że taki zapis ogólniejszy stwarza szansę skompletowania najbardziej kompetentnej Rady do opiniowania decyzji w sprawie budowy autostrad.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#JerzyCiemniewski">Kto z państwa chciałby w tej sprawie zabrać głos? Jeśli nie ma uwag, to przejdziemy do przyjmowania poszczególnych ustępów art. 17.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#JerzyCiemniewski">Kto z państwa chciałby wypowiedzieć się w sprawie ust. 1 art. 17? Czy są głosy sprzeciwu wobec przyjęcia ust. 1? Nie ma, uznajemy go za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#JerzyCiemniewski">Czy do ust. 2 są jakieś uwagi? Czy są głosy sprzeciwu? Nie ma, wobec tego ust. 2 uznajemy za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#JerzyCiemniewski">Czy są uwagi do ust. 3 art. 17? Czy jest sprzeciw wobec brzmienia tego ustępu? Jeżeli nie ma, to uznajemy ust. 3 za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#JerzyCiemniewski">Czy do ust. 4 są uwagi? Czy są sprzeciwy wobec brzmienia ust. 4? Ust. 4 został przyjęty podobnie jak cały art. 17.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do omawiania art. 18. Głos ma poseł Szarawarski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#AndrzejSzarawarski">W art. 18 dokonaliśmy zmiany w pkt. 1. W pierwotnej wersji punkt ten brzmiał: „Wniosków o udzielenie wskazań lokalizacyjnych i o ustalenie lokalizacji...”. Uznaliśmy, że to jeszcze nie są wnioski, ale projekty wniosków i tak to zostało zapisane w pkt. 1. Zapis ten koresponduje z zapisami w rozdziale 4 i 5, w których mowa jest o sposobach ustalania lokalizacji autostrady i nabywaniu nieruchomości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w sprawie art. 18? Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 18 w brzmieniu proponowanym przez podkomisję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#WłodzimierzNieporęt">Mam pytanie, które być może wynika z niezrozumienia zapisu. Ale jak rozumieć zbitkę słów „opiniowanie...wyników kwalifikacji wstępnej...”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#AndrzejSzarawarski">Z lektury rozdziału, w którym mówi się o postępowaniu przetargowym wynika, że dochodzenie do wyłonienia ostatecznego oferenta, z którym zostanie podpisana umowa koncesyjna, jest dwustopniowe. Pierwszy etap, to jest tak zwana kwalifikacja wstępna. Każdy, kto spełni kryteria wymagane ustawą, może uzyskać informacje i w ślad za tym zgłosić swoją ofertę.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#AndrzejSzarawarski">Komisja przetargowa po rozpatrzeniu wszystkich ofert sporządza protokół, który będzie podlegał opiniowaniu przez Radę do Spraw Autostrad. Na podstawie protokołu wyłonionych zostanie kilku oferentów, którzy zostaną zakwalifikowani do drugiego etapu przetargu, który wyłoni już konkretnych koncesjonariuszy.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#AndrzejSzarawarski">Problem polega na tym, aby po zakończeniu pracy komisji przetargowej po pierwszym etapie Rada mogła zapoznać się z wynikami i ewentualnie zaopiniować, czy wybór komisji przetargowej jest prawidłowy. W tym etapie eliminuje się większość oferentów i na placu boju pozostają jedynie nieliczni, którzy w drugim etapie będą mogli ubiegać się o koncesję na budowę określonego odcinka autostrady, będącego przedmiotem przetargu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WłodzimierzNieporęt">Nie wchodząc w szczegóły całego mechanizmu przetargowego, mam obiekcję do samego zapisu. Tak sformułowany, jak to powiedziałem, brzmi dwuznacznie. A więc powołaliśmy jakieś ciało do oceny wniosków przetargowych, a tymczasem zbiera się inne ciało doradcze, rada, i zaczyna się zastanawiać, czy wyniki pracy komisji kwalifikacyjnej są słuszne, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#WłodzimierzNieporęt">Myślę, że w tej procedurze, o której mówił poseł Szarawarski, chodzi o coś zupełnie innego, ale nie może to mieć takiej kwalifikacji, jak w omawianym przepisie. Proponowałbym zatem wykreślenie pkt. 3 z art. 18.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#AndrzejSzarawarski">Jeśli to zrobimy, to pozbawimy Radę wglądu w proces przetargowy, polegający na wyłanianiu koncesjonariuszy. Uznaliśmy, że niedawne doświadczenia z Radą ds. Telewizji wskazują, że jednak jest zasadne, aby w procesie dochodzenia do wyłaniania koncesjonariuszy Rada, jako ciało opiniodawcze ministra transportu, miała wgląd w proces przetargowy.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#AndrzejSzarawarski">Jeszcze raz podkreślam, że Rada jest organem opiniodawczym i nie podejmuje decyzji. Opiniuje się na pewnym etapie kwalifikacji ofert, co może wyeliminować wszelkiego typu zdarzenia, które mogłyby być przedmiotem prasowych sensacji.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#AndrzejSzarawarski">Uważam, że proponowany przez podkomisję zapis jest zasadny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#WłodzimierzNieporęt">Przepraszam za to, że wiedziemy spór, ale problem polega na tym, że przyjmując taką normę wprowadzamy następujący mechanizm: jakie ciało dokonało kwalifikacji oferty i dokonuje własnej kwalifikacji. Może taki zapis byłby właściwy dla regulaminu Rady i statutu agencji, natomiast norma ustawowa brzmi brzydko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#AndrzejSzarawarski">Może wyjaśnię jeszcze jedną rzecz, która rozwieje wątpliwości. Regulamin działania Rady określa minister transportu, do niego także należy powoływanie i określenie zakresu działania komisji przetargowej. Do ministra transportu należą również decyzje innego rodzaju, związane z budową autostrad. Z pewnością można zawrzeć w regulaminach wiele zasad, które zresztą również będzie ustalał minister transportu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WłodzimierzNieporęt">Obawiam się, że nie rozstrzygniemy tego sporu w tej dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#JerzyCiemniewski">W tej sytuację poddaję pod głosowanie propozycję skreślenia pkt. 3 w art. 18. Kto z posłów jest za skreśleniem?</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#JerzyCiemniewski">Za skreśleniem pkt. 3 w art. 18 głosował 1 poseł, przeciw - 11, wstrzymało się od głosu - 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#JerzyCiemniewski">Czy poseł Nieporęt zapowiada wniesienie wniosku mniejszości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WłodzimierzNieporęt">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#JerzyCiemniewski">W tej sytuacji poddaję pod głosowanie cały art. 18. Kto jest za jego przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#JerzyCiemniewski">Za przyjęciem całego art. 18 głosowało 16 posłów, czyli wszyscy.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do rozdziału 4 - Lokalizacja autostrad.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#AndrzejSzarawarski">Był to jeden z najbardziej dyskutowanych artykułów w całej ustawie. W trakcie prac podkomisji pojawiała się zupełnie inna jego wersja, którą zgłosił poseł Szczygielski, oparta na przyjętej przez Sejm, a obowiązującej od 1 stycznia przyszłego roku ustawie o zagospodarowaniu przestrzennym. Podkomisja po długich dyskusjach z udziałem fachowców nie podzieliła punktu widzenia posła Szczygielskiego, ale wprowadziła do projektu kilka zapisów, które jednoznacznie wyłączają w odniesieniu do autostrad działanie nowej ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. Nie chcieliśmy doprowadzać do konfliktu prawnego między ustawą systemową, jaką jest ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym, nowa ustawa, a ustawą o autostradach, która będzie obowiązywać przez kilkanaście lat.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#AndrzejSzarawarski">Inne zmiany dokonane w rozdziale 4 omówię w trakcie dyskusji nad poszczególnymi artykułami. Zapowiem jedynie, że w rozdziale tym wprowadziliśmy wiele zmian. Proponuję przejście do poszczególnych artykułów rozdziału 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#JerzyCiemniewski">Kto z państwa chciałby zabrać głos w sprawie art. 19?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WłodzimierzNieporęt">Proponuję uzupełnić zapis o ministra obrony narodowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#AndrzejSzarawarski">Zanim odpowiem na sugestię posła Nieporęta, chciałbym zwrócić uwagę państwa na fakt, że dokonaliśmy zmiany brzmienia art. 19 w stosunku do projektu rządowego. W pierwotnej wersji to minister gospodarki przestrzennej i budownictwa udzielał wskazań lokalizacyjnych w uzgodnieniu z innymi ministrami. Zmieniliśmy zapis. Teraz kierownik Centralnego Urzędu Planowania będzie udzielać wskazań lokalizacyjnych autostrady lub jej odcinków w uzgodnieniu z ministrem gospodarki przestrzennej i budownictwa. Taka konstrukcja wydaje się logiczna, albowiem w myśl ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym właśnie kierownik CUP będzie odpowiadał za plan przestrzennego zagospodarowania kraju. On też dysponuje kompetentnymi służbami, które są w stanie wydawać wskazania lokalizacyjne autostrad lub ich odcinków. Minister budownictwa takimi służbami nie dysponuje.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#AndrzejSzarawarski">W tej kwestii była zgoda między resortami. Podczas uzgodnień międzyresortowych projektu minister obrony narodowej nie zgłaszał chęci konsultowania programu budowy autostrad. Dlatego w art. 19 nie ma zapisu o konsultacji wskazań lokalizacyjnych z MON. Natomiast inni ministrowie, którzy będą uczestniczyć w tych konsultacjach, zostali w art. 19 wymienieni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WłodzimierzNieporęt">W związku z wczorajszym moim pytaniem odnoszącym się do art. 7 ust. 2: usłyszałem odpowiedź ministra reprezentującego rząd i po konsultacji z przewodniczącym obrad zgłaszam dzisiaj wniosek do art. 19 o dopisanie ministra obrony narodowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy są jeszcze inne uwagi do art. 19? Nie ma. Wobec tego poddaję pod głosowanie wniosek posła Nieporęta. Kto z posłów jest za przyjęciem tego wniosku?</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#JerzyCiemniewski">Za wnioskiem głosowało 5 posłów, 9 było przeciw, 1 poseł wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#JerzyCiemniewski">Czy poseł Nieporęt zgłosi wniosek mniejszości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WłodzimierzNieporęt">Tak, zgłoszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#JerzyCiemniewski">Rozumiem, że art. 19 został przyjęty, a zgłoszony zostanie wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do art. 20, głos ma poseł Szarawarski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#AndrzejSzarawarski">W art. 20 dokonaliśmy kilku zdań w stosunku do projektu rządowego o charakterze porządkowym oraz jedną merytoryczną. W ust. 3 były wskazania biegłym z listy rzeczoznawców ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa. Ponieważ według nowej ustawy takiej listy już nie będzie, będą listy wojewódzkie, wprowadziliśmy ogólny zapis, który w przyszłości nie spowoduje potrzeby ponownej zmiany. Zapis mówi, że będą to biegli wskazani przez ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa. Przepraszam, oczywiście mówię o punkcie 3, a nie ust. 3. Pozostałe zmiany mają charakter kosmetyczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#JerzyCiemniewski">Kto z państwa chciałby zabrać głos w sprawie art. 20?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#AndrzejSzarawarski">Art. 20 w pierwszej wersji miał dwa ustępy, wprowadziliśmy dwa ustępy dodatkowe. Ust. 3 mówi o tym, jakie są konsekwencje braku opinii, o które występuje prezes agencji. Jeśli w terminie 30 dni nie ma odpowiedzi, to uważa się, iż organ, do którego zwrócił się prezes agencji, nie wniósł żadnych zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#AndrzejSzarawarski">Ust. 4 mówi z kolei, że minister ochrony środowiska w porozumieniu z ministrami rolnictwa, kultury i transportu określi w drodze rozporządzenia, jakim wymaganiom powinny odpowiadać oceny, o których mowa w ust. 1 pkt 3–5. Chodziło nam o to, aby brak kryteriów nie sprawiał, że każda z opinii będzie formułowana według lokalnych kryteriów. Dlatego minister ochrony środowiska najpierw takie kryteria określi i w ślad za tym wymagane będą opinie, o których mowa jest we wcześniejszych przepisach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#TadeuszZieliński">Uważam, że w ust. 3 powinien zostać określony początek biegu terminu, o którym mowa w ustępie. Mówi się o terminie 30-dniowym, ale nie wiadomo, od kiedy się liczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy poseł Zieliński zgłasza jakąś konkretną propozycję poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#TadeuszZieliński">Może Biuro Legislacyjne to uzupełni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#DariuszSalomończyk">Moim zdaniem nie jest to konieczne, dlatego, że ust. 2 mówi, iż prezes agencji składa wniosek. Należy więc rozumieć, że termin 30-dniowy będzie liczony od dnia zgłoszenia wniosku przez prezesa agencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#TadeuszZieliński">Dla mnie to wcale nie jest takie oczywiste. Dla klarowności zapisu można by ten początek biegu terminu wpisać. Również dla klarowności ust. 2 można by wpisać adresata wniosku, tzn. ministra, kierownika Centralnego Urzędu Planowania. Można się domyślać, ale nie jest to konstrukcja przejrzysta. W ust. 3 konieczne jest wpisanie, od kiedy biegnie termin 30-dniowy. Wówczas zapis ten brzmiałby „...w terminie 30 dni od złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 2...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#AndrzejSzarawarski">Chciałbym wyjaśnić, że mamy do czynienia z dwiema sprawami, które należy traktować oddzielnie. Prezes agencji może złożyć wniosek o lokalizację w momencie, kiedy zasięgnął opinii, jakie są wymagane. Nie może złożyć wniosku bez tych opinii. Aby zdyscyplinować termin napłynięcia tych opinii, wpisaliśmy do ust. 3 termin 30 dni. Założyliśmy, że od momentu zwrócenia się o wniosek przez prezesa agencji nie powinno upłynąć więcej niż 30 dni, aby organ, do którego zwrócono się o wniosek, wydał opinię. Jeśli tego nie uczyni, to będzie to traktowane jako brak zastrzeżeń do wniosku prezesa. Dopiero wówczas prezes agencji może się zgłosić do kierownika CUP o lokalizację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#TadeuszZieliński">Proszę zwrócić uwagę na to, jak bardzo ten zapis jest niejasny. Przedstawiciel Biura Legislacyjnego powiedział, iż termin zaczyna swój bieg w momencie złożenia wniosku, poseł Szarawarski już inaczej to interpretuje. Chodzi przecież o uprawnienia gmin i o to, w jakim terminie mają złożyć swoją opinię na temat lokalizacji autostrady. Jeśli gmina nie będzie wiedziała, od kiedy liczy się termin dania odpowiedzi... Czy jest to data otrzymania pisma od prezesa agencji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#AndrzejSzarawarski">Prezes agencji zwraca się do konkretnych osób o wyrażenie opinii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#TadeuszZieliński">Tylko nie wiadomo, od jakiego momentu zaczyna się termin 30-dniowy na udzielenie odpowiedzi na wniosek prezesa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#JerzyJankowski">Proponuję, aby w ust. 3 napisać po prostu, iż „Brak opinii, o której mowa w ust. 2, w terminie 30 dni od daty złożenia wniosku, traktuje się jako niewniesienie zastrzeżeń”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#TadeuszZieliński">Bieg terminu zaczyna się od momentu zwrócenia się prezesa agencji o wystawienie opinii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy Biuro Legislacyjne ma konkretne propozycje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#DariuszSalomończyk">Ponieważ zapis budzi wątpliwości, proponuję, aby po słowach „w terminie 30 dni” dodać słowa „od dnia otrzymania wniosku”, przepraszam, chodzi o opinię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#AndrzejSzarawarski">Jeszcze raz chciałbym uzasadnić, iż proponowany zapis ust. 3 jest prawidłowy i nie budzi żadnych wątpliwości. W ust. 2 mówi się, że prezes agencji składa wniosek po uzyskaniu opinii Rady do Spraw Autostrad, właściwych wojewodów oraz zainteresowanych rad gmin i sejmików samorządowych. Aby więc mógł złożyć wniosek o lokalizację, musi mieć tę opinię.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#AndrzejSzarawarski">Brak tych opinii - mówi ust. 3 - w terminie 30 dni jest traktowany jako brak zastrzeżeń. Chodzi oczywiście o moment zwrócenia się przez prezesa agencji o opinię do właściwego organu. To chyba oczywiste. Interpretacja taka dotychczas nie budziła wątpliwości podkomisji i nikt jej nie zgłaszał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#TadeuszZieliński">Podtrzymuję swoje zastrzeżenie i zgłaszam wniosek o zmianę zapisu ust. 3 w art. 20.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#JerzyCiemniewski">Może przejdziemy do omawiania następnego ustępu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#TadeuszZieliński">Mam już gotowy wniosek. Proponuję, aby ust. 3 miał następujące brzmienie: „Brak opinii, o której mowa w ust. 2, w terminie 30 dni od dnia zwrócenia się przez prezesa agencji o opinię, traktuje się jako niewniesienie zastrzeżeń”.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#TadeuszZieliński">Chodzi mi konkretnie o to, że gminy, na których terenie będzie budowana autostrada, mogą nie wiedzieć o tym, że wystąpiono o taką opinię i mogą nie przedstawić swoich zastrzeżeń i przez to znajdą się poza postępowaniem lokalizacyjnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#JerzyJankowski">Jeśli pan wpisze, że chodzi o termin 30 dni od dnia zwrócenia się do gminy o opinię, to gmina się o tym dowie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#TadeuszZieliński">Chodzi mi o to, aby dla dobrej konstrukcji prawa było dokładnie wiadomo, kiedy zaczyna biec termin 30-dniowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#JerzyJankowski">Ale ja czegoś tu nie rozumiem, bo jeżeli...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#JerzyCiemniewski">Chwileczkę, panie pośle, po kolei...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#JerzyJankowski">Mam następującą wątpliwość: aby rozpocząć budowę autostrady, trzeba uzyskać wskazanie lokalizacyjne, o czym mówi art. 19. Brak czyjejkolwiek opinii stanowi podstawę do nieotrzymania takiego wskazania. Najbardziej zainteresowaną osobą jest prezes agencji. Czy może się mylę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#JerzyCiemniewski">Ponieważ prezes jest tak bardzo tym zainteresowany, to może w jego sekretariacie opinia może przeleżeć 29 dni. I o to chodzi, jak rozumiem, posłowi Zielińskiemu. Aby gminy i sejmiki miały 30 efektywnych dni na wyrażenie swojej opinii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#AndrzejSzarawarski">Kodeks postępowania administracyjnego określa, co to znaczy, że ktoś się zwrócił do kogoś o opinię. To znaczy, że liczy się moment, kiedy taki wniosek wpłynął do osoby pytanej. To, że prezes agencji napisał wniosek i leży on w biurku, to nie jest ważne. Liczy się moment zwrócenia o opinię na piśmie, kiedy taki wniosek wpłynął do adresata. Od tego zaczyna się liczyć termin 30 dni. Kpa dosyć wyraźnie to określa i chyba nie musimy powtarzać zapisów z Kodeksu postępowania administracyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#TadeuszZieliński">Taki zapis nie będzie szkodliwy, a może jedynie poprawić klarowność zapisu ust. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#JerzyCiemniewski">Proszę wobec tego o podanie treści ust. 3, który poddam głosowaniu. Przedtem jednak zajmiemy się ust. 1 i ust. 2, co do których zastrzeżeń nie było.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś ma uwagi do ust. 1 w art. 20?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#JanKról">Mam uwagę do ust. 1 pkt 3 - chodzi o biegłych. Czy nie lepszy byłby zapis „sporządzoną przez biegłych z listy wskazanej przez ministra ochrony środowiska” itd. Bo jakaś lista będzie, jak rozumiem - wojewódzka. Bez tej poprawki zapis czyta się jak zlecenie, powiedzenie, że ten a ten biegły ma zrobić opinię. A tu nie o to chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#AndrzejSzarawarski">Niebawem nie będzie już listy ministra ochrony środowiska. Według nowej ustawy takiej listy nie będzie, a listy biegłych znajdą się w posiadaniu wojewodów. Ale opiniowanie jakiegoś odcinka autostrady nie zawsze będzie się wiązało z konkretnym układem wojewódzkim, ponieważ autostrada może przebiegać przez teren kilku województw.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#AndrzejSzarawarski">Polska Akademia Nauk złożyła wniosek, aby o opinie zwracano się do jej biegłych. Proponowany przez podkomisję zapis konsumuje dwie rzeczy. Nie krępuje czy ogranicza wyboru ministra ochrony środowiska do określonego biegłego. Także jest dostosowany do zmian, które mogą zajść w ustawodawstwie w przyszłości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#JanKról">To ja rozumiem, ale chodzi mi o to, aby obecnego zapisu ust. 1 pkt 3 nie odczytywać jako wskazanie konkretnego biegłego z imienia i nazwiska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#AndrzejSzarawarski">Chodzi o określenie obszaru osób, biegłych, spośród których minister może wybrać. Ale musi to być ekspert, który się podpisze pod swoją ekspertyzą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#JanKról">Nastąpiła pewna jakościowa zmiana zapisu, bo poprzedni mówił o biegłym z listy, obecnie chodzi o biegłego wskazanego przez ministra. Stawiam pytanie, ale nie mam do końca zdania na temat prawidłowości zapisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#JerzyCiemniewski">Ale czy proponuje pan jakąś zmianę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#JanKról">Nie zgłaszam żadnej propozycji, jedynie wyraziłem wątpliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa ma jeszcze jakieś inne uwagi do ust. 1 w art. 20? Jeżeli nie ma uwag i sprzeciwu, to ust. 1 art. 20 uważamy za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś ma uwagi do ust. 2 w art. 20? Czy ktoś wyraża sprzeciw wobec brzmienia ust. 2 art. 20? Nie ma uwag - ust. 2 został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#JerzyCiemniewski">Teraz mamy ust. 3 - proszę pana posła Zielińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#TadeuszZieliński">Oto proponowane jego brzmienie: „Brak opinii, o której mowa w ust. 2, w terminie 30 dni od dnia zwrócenia się przez prezesa agencji o wyrażenie opinii, traktuje się jako niewniesienie zastrzeżeń”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa jest przeciw takiej propozycji? Czy poseł Szarawarski w imieniu podkomisji zgłasza zastrzeżenia? Nie widzę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#AndrzejSzarawarski">Proponowane uściślenie zapisowi nie zaszkodzi, chociaż według mnie nie jest potrzebne. Ale wyrażam zgodę na zmianę, o ile zgodna jest z zasadami tworzenia prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy Biuro Legislacyjne wnosi uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#DariuszSalomończyk">Nie mam uwag, sądzę, że zmiana czyni przepis bardziej czytelnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#JerzyCiemniewski">W takim razie przyjmujemy treść ust. 3 w art. 20 w brzmieniu zaproponowanym przez posła Zielińskiego.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do ust. 4 - czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos na jego temat? Czy ktoś wyraża sprzeciw wobec treści ust. 4? Nie - ust. 4 został przyjęty i cały art. 20.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do art. 21.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#AndrzejSzarawarski">W ust. 2 pkt 2 zmieniliśmy słowo „odpisy”, ponieważ chodzi po prostu o pewne akty. W ust. 3 skreślimy słowa: „ustalając jednocześnie 14-dniowy termin na wniesienie przez strony postępowania uwag i stanowisk”. Uznaliśmy, że takie zawężenie jest bezzasadne. Skreślenie tych słów powoduje, że odwołania następują w normalnym trybie przewidzianym przez Kpa. To tyle uwag - reszta pozostała bez zmian w stosunku do pierwowzoru.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#JerzyCiemniewski">Kto z państwa chciałby zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#BeataŚwierczyńska">Przepraszam, ale chciałam jeszcze powrócić do art. 20, ponieważ w ostatniej chwili nasunęły mi się pewne wątpliwości. Raz wymieniamy biegłych w liczbie mnogiej, raz w liczbie pojedynczej. Czy nie należałoby tego ujednolicić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#JerzyCiemniewski">W jednym wypadku mamy do czynienia z biegłym z listy rzeczoznawców ministra kultury, w drugim z biegłymi. Sytuacje nie są identyczne i zapis też jest inny. Przypominam, że jesteśmy już przy art. 21 i może pani poseł zgłosić wniosek o reasumpcję głosowania poprzedniego artykułu.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#JerzyCiemniewski">Czy są uwagi wobec art. 21?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#AndrzejMachowski">Mam jedną wątpliwość i jedno pytanie. Wątpliwość dotyczy ust. 1. Dlaczego decyzję o ustaleniu lokalizacji autostrady wydaje wojewoda? Sprawa jest na tyle poważna, uwikłane są w nią różne ministerstwa, czy nie należałoby takiej decyzji oddać w ręce Rady Ministrów? Może tak być, że np. wojewoda poznański wydał taką decyzję, a koniński nie.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#AndrzejMachowski">Pytanie natomiast dotyczy ust. 2. Nie jest precyzyjnie określone, kto składa wniosek o wydanie decyzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#AndrzejSzarawarski">Zgodnie z obowiązującym prawem decyzję lokalizacyjną mógłby wydać w oparciu o obecnie obowiązującą ustawę o zagospodarowaniu przestrzennym Urząd Rejonowy. Podnieśliśmy ten szczebel o jeden wyżej - decyzję wydaje wojewoda, ale tylko w obszarze swojego województwa. Ani CUP, ani resort budownictwa nie wnosili do tego zapisu żadnych zastrzeżeń. Tryb jest prawidłowy.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#AndrzejSzarawarski">Natomiast jeśli chodzi o wydanie wskazań lokalizacyjnych pod całą autostradę, to oczywiście robi to Centralny Urząd Planowania w planie zagospodarowania zgodnie z decyzją Rady Ministrów o kierunkowym układzie dróg i autostrad. Na tej bazie CUP będzie wydawał wskazania lokalizacyjne. Natomiast decyzję o lokalizacji wydawać będzie wojewoda. Nie widzimy w tym przepisie czego, co by odbiegało od obowiązującego prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#StanisławRybak">Tak się złożyło, że wnioskodawca jest nieobecny na dzisiejszym posiedzeniu. Proponuję dopisać w ust. 1 słowa: „na wniosek prezesa agencji”. Cały ust. 1 brzmiałby wówczas: „Decyzję o ustaleniu lokalizacji autostrady na wniosek prezesa agencji wydaje wojewoda”.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#StanisławRybak">Uwaga posła Machowskiego była słuszna.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#StanisławRybak">Mogę tylko przychylić się do wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa jeszcze chciałby zabrać głos w sprawie art. 21?</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#JerzyCiemniewski">Kto z państwa jest za przyjęciem ust. 1 w nowym brzmieniu, z dopisanymi słowami „na wniosek prezesa agencji”?</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#JerzyCiemniewski">Kto jest za takim zapisem?</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#JerzyCiemniewski">Za nowym zapisem ust. 1 w art. 21 głosowało 9 posłów, przeciw - 1, przy braku głosów wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#JerzyCiemniewski">Ust. 1 przyjęty został w brzmieniu zaproponowanym przez posła Machowskiego.</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś chciałby zabrać głos w sprawie ust. 2? Czy ktoś jest przeciw ust. 2 w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję? Jeżeli nie - to uznajemy go za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-119.6" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś jest przeciw brzmieniu ust. 3 w wersji podkomisji? Jeżeli nie, to przyjęliśmy ust. 3 i cały art. 21.</u>
          <u xml:id="u-119.7" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do art. 22.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#AndrzejSzarawarski">Artykuł ten nie uległ zmianie w stosunku do wersji rządowej, podkomisja uznała zapisy za prawidłowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa ma uwagi do art. 22? Czy ktoś jest przeciw brzmieniu ust. 1? Nie. Ust. 1 został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś jest przeciw ust. 2 w art. 22? Art. 22 został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do omawiania art. 23.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#AndrzejSzarawarski">W art. 23 nastąpiła zmiana konstrukcji. Wyrazy „na uzasadniony wniosek” zastąpiliśmy „w uzasadnionym przypadku”, a więc na pojęcie powszechnie stosowane w prawie i pojemniejsze. Merytorycznych zmian nie było.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w sprawie art. 23? Nie widzę. Czy ktoś jest przeciw treści ust. 1? Ust. 1 przyjęliśmy. Czy ktoś jest przeciw treści ust. 2? Nie ma sprzeciwu. Art. 23 został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do art. 24.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#AndrzejSzarawarski">Art. 24 w poprzedniej wersji projektu ustawy nie było. Poprzednia konstrukcja ustawy nie przewidywała trybu odwoławczego, decyzja wojewody była ostateczną. Jest to sprzeczne z Kodeksem cywilnym. Podkomisja wprowadziła drugą instancję odwoławczą od decyzji wojewody, jest nim minister gospodarki przestrzennej i budownictwa. O tym mówi art. 24.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś ma uwagi do art. 24? Czy ktoś jest przeciw treści art. 24? Art. 24 został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#JerzyCiemniewski">Omawiamy art. 25, ostatni w rozdziale 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#AndrzejSzarawarski">Tego artykułu również nie było w poprzedniej redakcji ustawy. Wiąże się on z nową ustawą o zagospodarowaniu przestrzennym. Mówimy wyraźnie, że przepisy ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym z lipca 1994 r. nie mają zastosowania w sprawach określonych w niniejszym rozdziale. Wyłączymy działanie tej ustawy z budowy autostrad i omawianej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa ma uwagi do tego przepisu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#DariuszSalomończyk">W związku z tym, że treść art. 25 i art. 26 była redagowana późno w nocy, po analizie treści tych artykułów proponuję ujęcie zapisu w jednym artykule, oczywiście, po odpowiednim przeredagowaniu, ale bez zmian merytorycznych.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#DariuszSalomończyk">Ust. 1 w art. 25 brzmiałby jak cały obecny artykuł, a ust. 2 otrzymałby następujące brzmienie: „Wojewoda wydaje pozwolenia na budowę autostrady na zasadach i w trybie przepisów prawa budowlanego z zastrzeżeniem ust. 3”.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#DariuszSalomończyk">Natomiast ust. 3 brzmiałby jak następuje: „Ilekroć w przepisach prawa budowlanego mowa jest o decyzjach w warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, rozumie się przez to także decyzję o ustaleniu lokalizacji autostrady”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy Biuro Legislacyjne mogłoby dostarczyć na piśmie swoją propozycję wszystkim posłom? Do tego czasu odłożymy decyzję, tj. głosowanie nad art. 25 i 26.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#AndrzejSzarawarski">Jak rozumiem, byłby to jeden art. 25 z trzema ustępami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#JerzyCiemniewski">Tak. Przechodzimy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#JerzyJankowski">Mam pytanie do przedstawicieli resortu budownictwa, czy nie mają uwag do proponowanego zapisu, który mi się wydaje trochę dziwny. Zostaje bowiem złamana generalna koncepcja nowej ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. Co o tym sądzi przedstawiciel resortu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#RobertDziwiński">Nam szalenie trudno tłumaczyć się z tego stanowiska z tego względu, że Rada Ministrów zdecydowała o przyjęciu odrębnego trybu lokalizacji autostrad w stosunku do ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. Stąd pojawił się zapis o wyłączeniu stosowania przepisów tej ustawy. Mogę jedynie potwierdzić zdanie posła Jankowskiego, że nastąpiło złamanie systemu, który wprowadzi od nowego roku ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym, uchwalona w lipcu br. Ale tak zdecydowała Rada Ministrów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#JerzyCiemniewski">Dziękuję panu dyrektorowi za lojalne przedstawienie stanowiska zgodnego ze stanowiskiem pana zwierzchników, a jednocześnie przekazanie nam istoty rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos w tej sprawie? Wrócimy do brzmienia art. 25 i art. 26 później.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do omawiania rozdziału 5 - Nabywanie nieruchomości pod autostrady. Zaczynamy od art. 27.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#AndrzejSzarawarski">W przypadku połączenia art. 25 i art. 26 zmianie ulegnie numeracja. Co do merytorycznej treści art. 27 nie było zastrzeżeń, sprawa jest oczywista.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa ma uwagi do art. 27?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#StanisławRybak">Zapis jest niewłaściwy i nie wiem, w jakim momencie nastąpiła zmiana, bo podczas obrad podkomisji był właściwy. Otóż obecny zapis brzmi następująco: „Agencja nabywa na własność skarbu państwa nieruchomości na pasy drogowe autostrad, w drodze umowy, z zastrzeżeniem art. 28”. Otóż nie chodzi tylko o pasy drogowe, ale w ogóle na cele budowy autostrad. Chodzi o miejsca obsługi podróżnych zwane MOP-ami. Przy przepisywaniu nastąpiła ta zmiana. Nie można zawężać uprawnień agencji do nabywania nieruchomości wyłącznie na budowę pasów drogowych z wyłączeniem miejsc obsługi podróżnych. Chodzi o tereny pod budowę stacji benzynowych, hoteli, moteli itp.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#AndrzejSzarawarski">Przepraszam bardzo, panie ministrze, ale dyskusja na ten temat w podkomisji jednak była. Uznaliśmy jednak, że o ile ustalamy nadzwyczajny tryb wywłaszczania, to może on dotyczyć tylko pasów drogowych, a nie również miejsc obsługi podróżnych. To pozostawiamy już do negocjacji pomiędzy agencją a chętnymi do sprzedaży gruntów obok pasów autostrad. Gdybyśmy zapis poszerzyli o wszystkie grunty na cele budowy autostrad, to byśmy postawili gminy pod ścianą, co naszym zdaniem nie ma uzasadnienia. Zawsze pozostaje droga negocjacji i zawarcie umowy między agencją a sprzedającym grunt. Nie chcemy, aby miejsca obsługi podróżnych były tam, gdzie chce agencja, a nie tam, gdzie to jest możliwe i wygodne np. dla gmin.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#AndrzejSzarawarski">Tego rodzaju logikę staraliśmy się zachować w całej ustawie. W całej ustawie, panie ministrze, mówi się o pasach drogowych autostrad, a nie o gruntach na cele budowy autostrad.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#StanisławRybak">Myślę, panie pośle Szarawarski, że nastąpiło jakieś nieporozumienie. W następnych artykułach, kiedy mowa o wywłaszczeniu, nabyciu z mocy prawa, zawężamy sprawę do pasów drogowych. Natomiast art. 27 mówi o nabywaniu nieruchomości w drodze umowy. Agencja będzie w tym trybie, na zasadzie dobrowolnej umowy, kupować grunty również pod miejsca obsługi podróżnych. Ale już w art. 28 mamy zawężenie tylko do pasów drogowych autostrad. W następnych artykułach jest to samo.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#StanisławRybak">Jeszcze raz powtarzam - nastąpił błąd w zapisie. Proszę przedstawiciela Biura Legislacyjnego o wyjaśnienie. Podana przeze mnie zasada nie była kwestionowana podczas obrad podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#DariuszSalomończyk">Faktycznie chcę potwierdzić, iż w tekście przyjętym przez podkomisję art. 27 mówi się, że „Agencja nabywa na własność skarbu państwa nieruchomości na cele budowy autostrad, w drodze umowy, z zastrzeżeniem art. 28”. Ten tekst nie został później zmieniony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#TadeuszZieliński">Popieram wniosek rządu. Chciałem jednak powiedzieć o czymś innym, ustosunkować się do samego tytułu rozdziału 5. Nie brzmi on dobrze po polsku. Może zastąpić go zapisem „Nabywanie nieruchomości na autostrady”, albo „na cele autostrad”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#JerzyCiemniewski">Uwaga wydaje się trafna. Co pan proponuje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#TadeuszZieliński">Proponuję tytuł rozdziału - „Nabywanie nieruchomości na cele budowy autostrad”. Tylko jak to korespondować będzie z dalszymi zapisami? W art. 27 mowa jest - czy być powinna - nabywaniu gruntów na cele budowy autostrad.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#JerzyCiemniewski">Ale to też nie brzmi najlepiej. Sprawa nie jest najważniejsza i może rozstrzygnięcie jej zostawimy na później. Ważniejsza jest treść art. 27. Przyjmujemy brzmienie, że „Agencja nabywa na własność skarbu państwa nieruchomości na cele budowy autostrad, w drodze umowy, z zastrzeżeniem art. 28”. Czy tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#JózefKalisz">Mam do tego wątpliwości i pytanie. Czy jeśli chodzi o nabywanie nieruchomości pod budowę autostrad, to jest pod pasy drogowe i miejsca obsługi pasażerów, mamy stosować ten sam tryb? Proszę o wyjaśnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#AndrzejSzarawarski">Najpierw drobne sprostowanie - argumentacja, o której mówiłem na wstępie omawiania art. 27, dotyczyła następnego artykułu, za co przepraszam. Omawiany art. 27 mówił o celach budowy autostrad, ponieważ nabywanie gruntów będzie się odbywało w drodze dobrowolnej umowy. Przepraszam za niepotrzebne zamieszanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#StanisławRybak">Gdyby pozostał zapis zawarty w tekście projektu ustawy, to by oznaczało, że agencja nie może nabyć gruntów w drodze umowy na miejsca obsługi podróżnych. Byłoby to sprzeczne z Kodeksem cywilnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#JerzyJankowski">Rozumiem, że konstrukcja art. 27 jest taka, że jak się strony nie dogadają i nie zawrą umowy, to będzie wówczas działał art. 28, a więc nastąpi wywłaszczenie w szczególnym trybie, czy tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#AndrzejSzarawarski">Art. 28 mówi o pasach drogowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#JerzyCiemniewski">Art. 27 mówi natomiast o generalnym sposobie nabywania nieruchomości na budowę autostrad. Taka jest zasada generalna. W jaki sposób się postępuje, jeśli strony się nie dogadają, o tym mówią dalsze artykuły. Ale zasadą jest droga umowna zapisana w art. 27.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#JerzyJankowski">To akurat rozumiem, ale cała istota tej ustawy i jej specyfika sprowadza się do przyjęcia rozwiązań umożliwiających budowę autostrad szybko. Jeśli więc strony się nie dogadają, to stosuje się szczególny tryb, czyli wywłaszczenie. W przypadku pasów drogowych rzecz jest oczywista, ale jeśli te same reguły gry będą stosowane do terenów przyległych, to chyba nie będzie to w porządku. Na tym polega moja wątpliwość - proszę o wyjaśnienie tej kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#AndrzejSzarawarski">Art. 27 mówi tylko wyłącznie o jednej możliwości - o umowie, czyli o dobrowolnym porozumieniu się obu stron. Ścieżka ta dotyczy w pierwszej kolejności nabywania gruntów pod pasy drogowe, jak również pod miejsca obsługi podróżnych. Natomiast art. 28 mówi już o szczególnym trybie postępowania, ale tylko w wypadku pasów drogowych. Ten tryb wywłaszczania dotyczyć będzie wyłącznie pasów drogowych, a nie miejsc obsługi podróżnych.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#AndrzejSzarawarski">Gdybyśmy zostawili obecny zapis mówiący o pasach drogowych, to agencja w ogóle nie mogłaby nabywać gruntów pod miejsca obsługi podróżnych, bo ustawa by jej na to nie pozwalała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy to wyjaśniło wątpliwości posłów? Jeśli tak, to czy możemy uznać art. 27 w poprawionym brzmieniu za przyjęty? Przeczytam go jeszcze raz: „Agencja nabywa na własność skarbu państwa nieruchomości na cele budowy autostrad, w drodze umowy, z zastrzeżeniem art. 28”.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#JerzyCiemniewski">Art. 27 został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do art. 28.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#AndrzejSzarawarski">W artykule tym mówimy o nabywaniu generalnie nieruchomości przeznaczonych pod pasy drogowe autostrad. Do poprzedniego tekstu projektu wprowadziliśmy kilka zmian. M.in. wprowadziliśmy bardzo ważną dla gmin zmianę w nowym ust. 4, która mówi, że w odniesieniu do gruntów, które zostały gminie przekazane przez skarb państwa w drodze komunalizacji, gminie przysługuje odszkodowanie od agencji. Chodzi o zwrot nakładów poniesionych przez gminę w czasie, który minął od komunalizacji gruntów.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#AndrzejSzarawarski">Inaczej mówiąc, za sam grunt skomunalizowany gminie odszkodowanie nie przysługuje, a jedynie za poniesione nakłady. W dalszej części mówimy, kto to ustala i w jakiej wysokości ma być odszkodowanie. Z punktu widzenia merytorycznego ta zmiana w stosunku do poprzedniej wersji projektu jest najważniejsza.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#AndrzejSzarawarski">Jeszcze parę słów o innych zmianach. A więc ust. 2 podzieliliśmy na dwa. W nowej redakcji ust. 2 brzmi: „Za nieruchomości, o których mowa w ust. 1, gminie przysługuje odszkodowanie, ustalone według zasad obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości, z zastrzeżeniem ust. 3 i ust. 4”.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#AndrzejSzarawarski">Nowy ust. 3 z kolei zawiera zapis, że „Jeżeli gmina nabyła nieruchomości na podstawie ustawy z dnia 10 maja 1990 r. itd. - to gminie nie przysługuje odszkodowanie”.</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#AndrzejSzarawarski">I wreszcie ust. 4 powiada, że „Za nakłady poniesione przez gminę od dnia nabycia nieruchomości, o których mowa w ust. 3, przysługuje jej odszkodowanie od agencji, zgodnie z art. 226 par. 1 Kodeksu cywilnego”.</u>
          <u xml:id="u-154.5" who="#AndrzejSzarawarski">W ust. 5 po słowie „decyzji” dopisaliśmy słowa: „a w przypadkach określonych w ust. 2 oraz nakłady, o których mowa w ust. 4, ustala również odszkodowanie”. Inaczej mówiąc zadbaliśmy również o interes gminy, aby nie nastąpiło wywłaszczenie bez odszkodowania na gruntach skomunalizowanych w roku 1990.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#AndrzejMachowski">Mam następujące pytanie: co dzieje się z gruntami, które byłyby przeznaczone na pasy drogowe autostrad, ale stanowią własność prywatną? Cały czas mówi się jedynie o gminie jako o właścicielu gruntów, a nie mówi się o sytuacji prywatnych właścicieli gruntów.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#AndrzejMachowski">Jak się czyta art. 30, to grunty przeznaczone na ogólne cele autostrad mogą później podlegać wywłaszczeniu, jeśli do umowy nie doszło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#AndrzejSzarawarski">O wywłaszczeniach z tytułu użytkowania wieczystego mówią art.art. 29 i 30 i do nich pana posła odsyłam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#JerzyJankowski">Dlatego przy omawianiu art. 27 zapytałem o reguły gry przy nabywaniu gruntów pod miejsca obsługi podróżnych. Art. 30 przemyca inne rozwiązanie, rozszerza zakres nadzwyczajnego trybu nabywania gruntów. Można sobie wyobrazić taką sytuację, że pod pasy drogowe i teren towarzyszący nie zostanie zawarta umowa i wtedy nastąpi wywłaszczenie z mocy ustawy na zupełnie innych warunkach. A na tych gruntach agencja wybuduje np. stację paliw i sprzeda ją w drodze przetargu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#AndrzejSzarawarski">Przyznaję, że występuje tu pewna luka prawna. Musimy ten zapis sprecyzować, że chodzi tylko o pasy drogowe autostrad. Mam na myśli art. 27.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#JerzyCiemniewski">Jaka jest ostateczna propozycja podkomisji, bo jest już najwyższy czas, aby omawiane artykuły dokładnie określić? Ponieważ jesteśmy po dwóch godzinach dość intensywnej pracy nad tekstem projektu ustawy, proponuję krótką przerwę. Jest to również akt miłosierdzia wobec osób będących ofiarami nałogu. Powrócimy do art. 28 i art. 30.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#JerzyCiemniewski">Wznawiamy obrady po przerwie. Czy są uwagi do treści art. 30?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#HenrykWojciechowski">Chciałem zwrócić uwagę, że w art. 28 ust. 4 jest oczywisty błąd prawniczy. Mówi się w nim, że „za nakłady poniesione przez gminę od dnia nabycia nieruchomości, o których mowa w ust. 3, przysługuje jej odszkodowanie od agencji, zgodnie z art. 226 par. 1 Kodeksu cywilnego”.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#HenrykWojciechowski">Jeśli ma być odszkodowanie, to trzeba wykreślić art. 226. Jeśli zostawimy ten zapis, to nie będzie to odszkodowanie, ale zwrot nakładów. To są zupełnie inne pojęcia. Zwrot nakładów, to jest roszczenie rzeczowe z zakresu prawa rzeczowego, a odszkodowanie jest roszczeniem z zakresu prawa obligacyjnego. Dlatego ten błąd prawny trzeba naprawić.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#HenrykWojciechowski">Uważam, że ust. 4 można by sformułować następująco: „Do nakładów poniesionych przez gminę od dnia nabycia nieruchomości, o których mowa w ust. 3, stosuje się przepis art. 226 par. 1 Kodeksu cywilnego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#JerzyCiemniewski">Ale istota rzeczy polega na tym, czy stosować konstrukcję z prawa zobowiązań, czy konstrukcję z prawa rzeczowego. Który wariant wybrać? Co proponuje pan sędzia? Czy odszkodowanie, czy art. 226?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#TadeuszZieliński">Mam wniosek dalej idący. Sądzę, że wszystkie nieruchomości wywłaszczane na cele budowy autostrad powinny być traktowane w jednakowy sposób, również te nieruchomości, które zostały przekazane gminom w drodze komunalizacji. Mój wniosek polega na tym, aby skreślić ust. 3 i 4.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#TadeuszZieliński">Uzasadnię to: nie po to gminy otrzymywały majątek w drodze komunalizacji, aby im to teraz odbierać. Mimo że ta koncepcja została złagodzona przez ust. 4, gdzie mówi się o możliwości otrzymywania przez gminy odszkodowania z tytułu poniesionych nakładów, to jednak to sprawy nie załatwia. Jest to ograbianie gmin z majątku, który słusznie otrzymały i który jest ich niekwestionowaną własnością. Nie ma powodu, aby w tej ustawie dokonywać rewolucyjnych zamachów na majątek gminy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#JózefKalisz">Nawiązując do wypowiedzi posła Zielińskiego pragnę zwrócić uwagę, że gminy dostały majątek z mocy prawa. Teraz kolejną ustawą chcemy im ten majątek odebrać, czyli wywłaszczamy gminy bez odszkodowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#AndrzejSzarawarski">Chciałbym odesłać panów posłów do pierwotnej wersji art. 28, w którym gminy z mocy prawa zostają pozbawione nieruchomości bez żadnego odszkodowania. Podkomisja złagodziła zapis w ten sposób, aby gminom przynajmniej zwrócić poniesione nakłady do dnia nabycia nieruchomości. Nie następuje sytuacja, że gmina zostaje ograbiona z majątku, ponieważ budowa autostrady będzie jej w przyszłości przynosiła korzyści.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#AndrzejSzarawarski">Konstrukcja pierwotnej wersji art. 28 była taka: skarb państwa kiedyś gminom dał majątek, dzisiaj dla dobra ogólnego skarb państwa odbiera gminom grunt, natomiast płaci odszkodowanie za poniesione nakłady. Gdybyśmy skreślili ust. 3 i ust. 4, to konsekwencje dla budżetu byłyby poważne. Po prostu będzie musiał gminom za grunty pod autostrady zapłacić. Obecnie 30–40 proc. gruntów pod autostrady jest własnością gmin, zresztą przejęte przez nie głównie w drodze komunalizacji, to koszt wywłaszczeń zwiększy się o ok. 100 proc. i to obciąży budżet państwa. Proszę mieć świadomość takich konsekwencji skreślenia ust. 3 i ust. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#TadeuszZieliński">Mam pełną tego świadomość, ale musimy wyjść od zasadniczego stwierdzenia, że w państwie naszym dokonały się głębokie przemiany polegające m.in. na tym, że samorząd terytorialny posiada realną władzę i konkretny majątek. Od tego teraz odstępować nie można tłumacząc się zwiększonymi obciążeniami budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#TadeuszZieliński">Uważam, że proponowane przez podkomisję zapisy są swoistym zamachem na uprawnienia, które samorządy terytorialne uzyskały w drodze reformy w roku 1990.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#StanisławRybak">Przedstawię państwu ideę, jaka przyświecała proponowanemu przez rząd zapisowi art. 28. Istotnie, przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym z 1990 r. ustanowiły nową kategorię mienia komunalnego. Zwracam uwagę, iż na podstawie art. 16 tej ustawy komunalizacja, czyli nabycie mienia państwowego przez gminy, nastąpiło nieodpłatnie. W związku z tym w naszej propozycji przewłaszczamy mienie komunalne z mocy prawa na mienie państwowe.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#StanisławRybak">Odszkodowanie nie przysługuje wówczas, gdy mienie państwowe stało się mieniem komunalnym nieodpłatnie. Natomiast jeśli na tych nieruchomościach, na tych gruntach, zostały poniesione jakieś nakłady, gminy poniosły wydatki, to podkomisja proponuje - i z tym rząd się zgadza - odszkodowanie. Pytanie: jak je liczyć, czy na podstawie prawa rzeczowego, a więc w kategoriach obligacyjnych?</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#StanisławRybak">Osobiście nie widzę żadnego zamachu na mienie gminy. Dostały grunty nieodpłatnie, a obecnie cele ogólnospołeczne, jakimi jest budowa autostrad, przemawiają za tym, aby te grunty z powrotem przewłaszczyć na mienie państwowe nieodpłatnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#JózefKalisz">Wobec takiej interpretacji zapisu przez przedstawiciela rządu mam kolejne pytanie. Art. 4 ustawy o gospodarce gruntami mówi w ust. 2, że „Grunty stanowiące własność skarbu państwa mogą być nieodpłatnie przekazane w drodze umowy na własność gminy”. Są takie przypadki. Jeśli przez grunty będzie przebiegała autostrada, to czy gmina dostanie odszkodowanie za przekazane nieodpłatnie grunty, czy też nie dostanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#StanisławRybak">Muszę najpierw przeczytać te artykuły. Przepis art. 28 ust. 3 dotyczy przepisów wprowadzających ustawę o samorządzie terytorialnym, a więc takiej komunalizacji gruntów, która była z mocy prawa dokonana na zasadach nieodpłatności. Poseł J. Kalisz podniósł kwestie zawarte w innej ustawie. Może przeczytam art. 4. Brzmi on jak następuje: „Grunty stanowiące własność skarbu państwa mogą być nieodpłatnie przekazywane w drodze umowy na własność gminy albo nieodpłatnie oddawane gminie w użytkowanie wieczyste”. Ten przepis nie miałby tutaj zastosowania, regulacja art. 4 nie dotyczyłaby proponowanego art. 28 ustawy o autostradach.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#StanisławRybak">Mówię to „na gorąco”, muszę się skonsultować z osobami mi towarzyszącymi, jeśli miałbym udzielić pełnej odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#JózefKalisz">Dlatego zwróciłem uwagę na tę regulację prawną, ponieważ gminy nabyły grunty nieodpłatnie. Uważam to za brak konsekwencji. W jednym przypadku gmina dostała grunty nieodpłatnie i odszkodowanie jej nie przysługuje, a w innym będzie musiała takie odszkodowanie otrzymać. Na terenie mojego województwa autostrada będzie przebiegała przez grunty na ogół nie komunalne. Dlatego nie widzę wielkiego zagrożenia dla budżetu państwa ze względu na gwałtownie rosnące koszty budowy autostrad.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#JózefKalisz">Chodzi przede wszystkim o złamanie zasady, że jeśli z mocy prawa gminy otrzymały grunty na własność, to nie można ich tej własności pozbawić bez odszkodowania w drodze umowy. Jaka jest gwarancja, że za pół roku nie będziemy w Sejmie debatować nad projektem ustawy, która ponownie przekaże gminom zabrane grunty?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy w tej kwestii ktoś jeszcze chciałby się wypowiedzieć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#StanisławRybak">Ponownie czytam projekt rządowy. Ust. 1 dotyczy samej procedury nabywania nieruchomości przeznaczonych na pasy drogowe i stanowiących mienie komunalne. Aby uprościć całą procedurę rząd zdecydował się na rozwiązanie, aby z mocy prawa nastąpiło przewłaszczenie.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#StanisławRybak">Ust. 2 art. 28 mówi z kolei o generalnej zasadzie, że za takie nieruchomości gminie przysługuje odszkodowanie zgodne z obowiązującymi zasadami przy wywłaszczaniu nieruchomości. Wobec tego ten przypadek, o którym pan poseł Kalisz był uprzejmy powiedzieć, nabycie gruntów przez gmin na mocy art. 4 ustawy o gospodarce gruntami, kwalifikowałoby się do odszkodowania. Natomiast nie kwalifikowałyby się do odszkodowania takie nieruchomości, które były nabyte nieodpłatnie, ale w trybie ustawy o samorządzie terytorialnym. Wyjątkiem byłaby sytuacja, kiedy na takich gruntach gmina poniosła określone nakłady.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#StanisławRybak">Czy jest to rozwiązanie prawidłowe - pozostaje do oceny Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#JerzyCiemniewski">Panie ministrze, ale trzeba wziąć pod uwagę to, że mamy do czynienia z dwoma rodzajami własności ze względu na sposób jej uzyskania. To jest konstrukcja, trzeba przyznać, dosyć zaskakująca w prawie cywilnym. Z jednej strony jest się właścicielem i w zależności od tego, w jaki sposób nabyło się tę własność, kwestionuje się prawa płynące z tej własności. Przyznam, że nie widzę możliwości zastosowania takiej konstrukcji. Albo się jest właścicielem i ponosi wszelkie związane z tym konsekwencje, albo się nim nie jest.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#JerzyCiemniewski">Jeśli własność się nabyło, to nieważne jest, w jakim stało się to trybie. Konsekwencje tego faktu powinny być jednolite z punktu widzenia prawa właściciela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#StanisławRybak">Stwierdzam, że nikt do tej pory nie zwrócił uwagi na sytuacje, jakie mogą wyniknąć z unormowania zawartego w art. 4 ustawy o gruntach - i to jest fakt. Pozostaje więc rozstrzygnąć, a jest na to czas i właściwy moment, czy przyjąć jednakowe rozwiązania wobec nabycia gruntów nieodpłatnie z mocy prawa. Proszę o pomoc przedstawicieli Ministerstwa Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa, którzy są autorami proponowanych zapisów art. 28.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#RobertDziwiński">My możemy jedynie powiedzieć, że nabycie własności nastąpiło z mocy prawa, mówię o skutkach ustawy z 1990 r. Popieramy pogląd wyrażony przez posła Ciemniewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy są jeszcze inne wnioski dotyczące ust. 3 i ust. 4 w art. 28?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#TadeuszZieliński">Ponawiam jedynie swój wniosek o skreślenie obu tych ustępów, a także drugą część ust. 2 po przecinku, czy słowa „z zastrzeżeniem ust. 3 i ust. 4”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#AndrzejSzarawarski">Jeśli skreślimy ust. 3 i ust. 4, to ust. 1 i ust. 2 też nie mają sensu. Zdecydujmy się na jakiś tryb wywłaszczania gruntów pod autostrady. Uważam, że zapis art. 28 jest prawidłowy i proponuję, by pozostawić go w kształcie proponowanym przez podkomisję. Taki jest mój formalny wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#JerzyCiemniewski">Mamy więc dwa wnioski. Pierwszy o skreślenie ust. 3 i ust. 4 w art. 28 z odpowiednią zmianą w ust. 2, i drugi wniosek - o utrzymanie zapisów całego art. 28 w niezmienionym kształcie.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#JerzyCiemniewski">Kto z państwa jest...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#JanKról">Powstaje pytanie, jaka część gruntów, które mają być przeznaczone pod budowę autostrad, jest własnością gmin? Jakie kwoty wchodzą w rachubę? Myślę, że ministerstwo dysponuje takimi danymi, choćby przybliżonymi, szacunkowymi. Naszym zadaniem jest również dbałość o zabezpieczenie interesu właścicieli gruntów. Ale w swym wystąpieniu sejmowym sugerowałem rozwiązanie polegające na wnoszeniu gruntów na zasadzie aportu przez gminy, które będą przekazywały je pod budowę autostrad. Byłby to swego rodzaju ich wkład kapitałowy do całego przedsięwzięcia. Nie dysponuję w tej chwili gotowym rozwiązaniem tej kwestii. Sprawa jest skomplikowana i wieloaspektowa i musimy ją rozwiązać w szerokim gronie specjalistów z kilku resortów. Apeluję o niepodejmowanie zbyt pochopnych decyzji, szczególnie w tak skromnym gronie, w jakim znajdujemy się obecnie na posiedzeniu. Możemy mieć później z tego tytułu trudności, nie będziemy wiedzieli, jak z decyzji się wycofać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#JerzyCiemniewski">Jesteśmy w sytuacji dosyć przymusowej i w tym gronie musimy podjąć rozstrzygnięcia. Ustawa jest omawiana w trybie pilnym i zostaliśmy zobowiązani, by do 12 października br. przedstawić sprawozdanie komisji. Jeśli rząd wnosił ustawę w trybie pilnym, to musi się liczyć z różnymi konsekwencjami takiego trybu rozpatrywania projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#JerzyCiemniewski">Nie widzę więc innej możliwości, jak poddać wnioski dotyczące art. 28 pod głosowanie. Zgłoszone zostały dwa wnioski: wniosek posła Króla... Może poseł Król inaczej sformułuje swój wniosek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#AndrzejSzarawarski">Panie pośle, rozpatrywaliśmy pański wniosek zgłoszony w trakcie pierwszego czytania projektu ustawy. Jest pewna komplikacja prawna. Otóż właścicielem gruntu jest skarb państwa, on zawiera umowę z koncesjonariuszem. Po wygaśnięciu koncesji autostrada przechodzi w całości na własność skarbu państwa. Gdybyśmy przyjęli takie rozwiązanie, że właścicielem gruntów w części tylko jest skarb państwa, a w części gminy, to musielibyśmy znaleźć osobną formułę prawną, co wcale nie jest takie proste. Kto wówczas jest stroną umowy koncesyjnej? Czy również gminy? I co się stanie, kiedy nastąpi kres umowy koncesyjnej? Czyją wówczas własnością będzie autostrada?</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#AndrzejSzarawarski">Jak dzielić wpływy z pobierania opłat za korzystanie z autostrady? W praktyce nie jest możliwa taka współwłasność.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#AndrzejSzarawarski">Przyjęliśmy więc założenie, że cały grunt przechodzi na własność skarbu państwa i on też jest stroną umowy z koncesjonariuszem. A po wygaśnięciu koncesji droga staje się własnością skarbu państwa, tak jak wszystkie inne drogi publiczne o znaczeniu krajowym czy wojewódzkim.</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#AndrzejSzarawarski">Natomiast rozwiązaniem może być dobrowolne podarowanie skarbowi państwa przez gminę gruntów potrzebnych pod budowę autostrady. Ale gmina może to zrobić bez tego zapisu ustawowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#StanisławRybak">Mamy następującą sytuację: za grunty skomunalizowane z mocy prawa gminom nie przysługuje odszkodowanie, chyba że zostały poniesione określone nakłady lub że grunty zostały umownie przekazane, to znaczy na podstawie ustawy o gospodarce gruntami. Taka jest propozycja rządu uzupełniona wnioskami podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#JerzyCiemniewski">Ale słabą stroną tego sposobu rozumowania jest sięganie do zdarzeń, które miały miejsce 4 lata temu, jeśli idzie o sposób nabycia własności. Dzisiaj gminy są właścicielami tych gruntów w taki sam sposób, jakby grunty te uzyskały na mocy innego tytułu prawnego. Przeszłość nie bardzo uzasadnia odmienne traktowanie praw właścicielskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#JerzyJankowski">Proszę o odpowiedź na następujące pytanie: jeśli ustawowo różnicujemy podmioty, ich prawo własności, czy nie zachodzi obawa, że tego rodzaju rozwiązanie zostanie zaskarżone do Trybunału Konstytucyjnego? Bo logicznie nie da się wytłumaczyć tego lepszego i gorszego rodzaju własności.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#JerzyJankowski">Niezależnie od tego, na mocy jakiej ustawy gminy stały się właścicielami gruntów, to własność pozostaje własnością. A my próbujemy ją zróżnicować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#JanOlszowski">Chciałbym odnieść się do wypowiedzi posła Króla i ponowić pytanie, na które do tej pory nie uzyskaliśmy odpowiedzi: jaka część gruntów przeznaczonych pod autostrady stanowi własność gminy? I jakie kwoty wchodzą w grę? Odpowiedź pozwoli nam określić skalę zagadnienia.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#JanOlszowski">Popieram wypowiedzi posłów Ciemniewskiego i Zielińskiego. Uważam, że absolutnie nie może być naruszone święte prawo własności żadną inną ustawą. W ten sposób moglibyśmy stworzyć bardzo niebezpieczne precedensy, które mogłyby się w dalszej perspektywie bardo źle skończyć.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#JanOlszowski">Zostało ustalone ustawą, że skomunalizowane grunty są własnością gmin i należy tę własność traktować podobnie, jakby była nabyta za pieniądze w drodze normalnego aktu kupna-sprzedaży. Pozostaje więc odpowiedź na pytanie - jaka jest skala zjawiska i jakie koszty wchodzą w grę? Czy to jest rzeczywiście 100 proc. wzrost wydatków z budżetu na ten cel? Bo sądzę, że tak nie jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#JerzyJankowski">Przychylam się do głosów posłów Zielińskiego i Olszowskiego, że zanim sprawę rozstrzygniemy, powinniśmy wiedzieć, jakie pieniądze wchodzą w grę i jaki jest udział gruntów gmin w całości terenów pod budowę autostrad. Obawiam się, że dzisiaj nie uzyskamy odpowiedzi na te pytania. Z drugiej strony tryb pilny nas nagli.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#JerzyJankowski">Mam wniosek, abyśmy przeszli do następnych artykułów projektu ustawy, a do art. 28 powrócili w poniedziałek czy w jakikolwiek inny dzień. Do tego czasu uzyskamy wyczerpującą informację na temat kosztów i obciążenia budżetu w wypadku wykupu gruntów od gmin przez skarb państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#AndrzejPatalas">Chciałem wyjaśnić, że ani do poniedziałku, ani nawet za miesiąc nie będziemy w stanie podać danych na temat władania gruntami pod autostrady. Do tego jest potrzebny aparat wywłaszczeniowy. Możemy natomiast podać, jak orientacyjnie wielkości te kształtują się w kilku województwach. Na przykład w woj. gorzowskim pod autostradę trzeba 161 ha gruntów, z czego grunty gminy stanowią 3,5 ha. W woj. zielonogórskim potrzeba 454 ha, gminnych gruntów jest w tym 64 ha, czyli 13 proc.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#AndrzejPatalas">Na budowie autostrady A-2 pasy drogowe nie przebiegają przez grunty gminne, ale od Świecka do Poznania tereny były już od dawna rezerwowane, tak że nie jest to sytuacja typowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#JerzyCiemniewski">Kwestię nadzwyczaj istotną podniósł poseł Jankowski, a mianowicie stosunku proponowanych regulacji do konstytucyjnej zasady własności. Rozstrzygnięcie, które przyjmiemy, może nie tylko nie przyspieszyć całej sprawy, a wręcz odwrotnie - opóźnić proces budowy autostrad. Trzeba z dużą dozą ostrożności podchodzić do całej sprawy, bowiem rozstrzygnięcie zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny może okazać się bardzo dolegliwe.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#JerzyCiemniewski">Czy są inne wnioski, odmienne od propozycji posła Jankowskiego, aby decyzję w sprawie art. 28przenieść na późniejszy termin z założeniem, że do tego czasu Ministerstwo Transportu i Gospodarki Morskiej dostarczy orientacyjne choćby dane na temat kosztów i co do skali zjawiska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#AndrzejMachowski">Nie chciałbym się upierać przy tym, czy spór należy rozstrzygnąć dzisiaj, czy później, ale chodzi mi o rzecz bardziej generalną, którą sygnalizowałem przed przerwą w swym pytaniu. Cały czas mówimy tylko o nieruchomościach będących własnością gmin, natomiast nic o nieruchomościach należących do osób prywatnych. Może lepszy byłby szerszy zapis w art. 28 ust. 1 zawierający mniej więcej takie sformułowanie, że nieruchomości stanowiące własność osób prawnych lub fizycznych, przeznaczone na pasy drogowe autostrad, podlegają wywłaszczeniu za odszkodowaniem. Później dopiero można by rozstrzygnąć kwestię nabywania nieruchomości będących własnością gmin, które z mocy prawa stają się własnością skarbu państwa. To byłoby uszczegółowienie pierwszego zapisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#JerzyCiemniewski">O tym, że nieruchomości są nabywane za odszkodowaniem, mówi przepis konstytucyjny, który stanowi, że wywłaszczenie może nastąpić tylko za słusznym odszkodowaniem. Co do tego, że przy wywłaszczeniu musi być stosowane odszkodowanie, jest normą wyższego rzędu, która nie podlega wyłączeniu w trybie ustawowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#AndrzejSzarawarski">Proponuję, abyśmy przechodzili do rozstrzygnięcia w lewo lub w prawo, bo nie mamy na co liczyć, że rząd przedstawi nam w najbliższym czasie jakieś kalkulacje. Na niektórych trasach nie ma jeszcze żadnych opracowań mówiących, ile gruntów będzie potrzeba pod budowę autostrady. W jednym województwie 5 proc. będzie własnością gmin, w innym może być 40 proc. Nikt tego dzisiaj nie jest w stanie dokładnie określić, bo nie ma jeszcze opracowań dotyczących konkretnych odcinków. Dlatego tego rodzaju materiałów nie otrzymamy.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#AndrzejSzarawarski">Natomiast trzeba mieć świadomość, że wprowadzenie zapisu, iż grunty wszystkie mają być nabywane za odszkodowaniem z mocy prawa powoduje, że cały artykuł właściwie nie ma sensu. Tylko wówczas budowa autostrad będzie państwo kosztować dużo drożej. A środki budżetowe są bardzo ograniczone. Może to postawić realizację całego przedsięwzięcia pod znakiem zapytania. To możemy rozstrzygnąć w głosowaniu i ewentualnie zgłosić wniosek mniejszości. Nie dyskutujmy dalej nad materią, która jest trudna do określenia dzisiaj, to znaczy nie można jej oszacować w efektach finansowych, wymiernych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#TadeuszZieliński">Chciałbym postawić kropkę nad „i”. Otóż proponowany przez podkomisję zapis art. 28 ust. 3 i ust. 4 jest zapisem wprowadzającym nacjonalizację bez odszkodowania, a więc narusza konstytucję. W momencie jego uchwalenia może pojawić się wniosek związków komunalnych, które go zaskarżą do Trybunału Konstytucyjnego i Trybunał automatycznie przepis uchyli na podstawie zasady ochrony praw słusznie nabytych. Nie jest dobrą metodą stanowienie prawa, które w sposób pewny stanie przed Trybunałem Konstytucyjnym i ma niewielkie szanse, aby zostało przezeń akceptowane.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#TadeuszZieliński">Jednoznacznie stwierdzam, że proponowany przez podkomisję zapis jest sprzeczny z konstytucją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#AndrzejMachowski">Do uwagi posła Ciemniewskiego o zapisach konstytucyjnych: wiem, że one są. Ale jeśli w tekście ustawy piszemy w art. 33 o odszkodowaniach, a wcześniej piszemy tylko o własności gminnej, to moim zdaniem albo trzeba ujmować sprawę generalnie, albo w ogóle o tym nie mówić, skoro zdaniem pana przewodniczącego sprawa jest oczywista. Jeśli już jednak mówimy o własności gminy, to mówmy również o innych własnościach. Na coś musimy się zdecydować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy pan poseł Machowski ma projekt poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#AndrzejMachowski">Proponowałem uproszczenie omawianego art. 28 w ten sposób, że „Nieruchomości stanowiące własność osób prawnych lub fizycznych, przeznaczone na pasy drogowe autostrad, podlegają wywłaszczeniu za odszkodowaniem”. To załatwiłoby całość tej problematyki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#AndrzejSzarawarski">Jeszcze raz przypominam, że jeśli przyjmiemy takie założenie, to w ogóle art. 28 mówiący o przejściu własności gminy z mocy prawa na rzecz skarbu państwa, jest bez sensu. Niczego wówczas nie reguluje. Można to załatwić zapisem, że wszystko, co będzie przejmowane pod autostrady podlega wywłaszczeniu i wówczas regulacje zawarte w art. 28 są zbędne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#JerzyCiemniewski">Wniosek pierwszy dotyczący ust. 1 sformułowany przez posła Machowskiego brzmi: „Nieruchomości przeznaczone na pasy drogowe autostrad stanowiące własność osób prawnych lub fizycznych podlegają wywłaszczeniu za odszkodowaniem”. Bo w art. 27 nie chodzi tylko o pasy drogowe, ale również o tereny pod miejsca obsługi podróżnych.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#JerzyCiemniewski">Ponieważ są wątpliwości, jeszcze raz czytam art. 28 ust. 1: „Nieruchomości przeznaczone na pasy drogowe autostrad, stanowiące własność osób prawnych lub fizycznych, podlegają wywłaszczeniu za odszkodowaniem”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#JózefKalisz">Ale kiedy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#AndrzejSzarawarski">Tryb określony jest już w art. 30.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#StanisławRybak">Bardzo ostrożnie prosiłbym podchodzić do takich sformułowań.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#StanisławRybak">Po pierwsze, jeżeli przyjąć, że nieruchomości te podlegają wywłaszczeniu, to w ogóle zamykamy drogę do aktów notarialnych. Nie ma drogi notarialnej, bo nieruchomości podlegają wywłaszczeniu.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#StanisławRybak">Po drugie, rodzi się inna wątpliwość. Proszę zważyć: gros nieruchomości będące we władaniu osób prawnych w zasadzie na mocy ustawy o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, jest w użytkowaniu wieczystym. Jeżeli własność pierwotna jest własnością skarbu państwa, to tej własności nie można wywłaszczyć na mocy wspomnianej wyżej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#StanisławRybak">Dlatego obawiam się, że brniemy w konstrukcje prawne, które powinny być wcześniej dokładnie przemyślane przez grono rzeczoznawców-prawników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#JerzyCiemniewski">Chodzi tutaj o grunty, które stanowią przedmiot własności, a nie przedmiot użytkowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#JerzyJankowski">Cała dyskusja w moim rozumieniu sprowadza się do tego, że chcemy zabezpieczyć zarówno interes gmin, jak i osób fizycznych. Skoro jednak mówimy również o osobach prawnych, to zabezpieczamy interes jeszcze innych podmiotów w rodzaju spółek itd. Mówmy tylko o własności komunalnej i prywatnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#JerzyCiemniewski">W sformułowaniu „osoby prawne” mamy i gminy, i spółki oraz wszelkie inne podmioty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#AndrzejSzarawarski">Przy takim zapisie długo w Polsce nie będziemy mieli autostrad.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#JerzyCiemniewski">Ale również nie będziemy mieli prawa własności, jeżeli w każdej ustawie będziemy do tego prawa podchodzić w taki sposób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#RobertDziwiński">Zwracam uwagę na jeszcze jedno niebezpieczeństwo. Ustawa o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości zna instytucję wywłaszczenia nieruchomości, a więc wywłaszczenia prawa własności na rzecz gminy bądź skarbu państwa. Natomiast nie ma konstrukcji odwrotnej, to znaczy wywłaszczania gminy. W związku z tym zapis ogólny, że wszystkie podmioty są zrównane i polegają wywłaszczeniu, byłby dotknięty pewną wadą. Albo musiałoby się znaleźć zastrzeżenie, że nie dotyczy to gruntów gminnych, albo musi być sformułowana oddzielna regulacja mówiąca o, w cudzysłowiu „wywłaszczaniu gmin z mocy prawa”, a więc renacjonalizacji gruntów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#JerzyJankowski">Proponuję, abyśmy jednak sprawę odłożyli. To już nie chodzi o kwestie ekonomiczne, ile to będzie kosztowało, ale powstało już wiele wątpliwości prawnych. Nie chcę niczego ujmować obecnym na tej sali, ale nie sądzę, abyśmy w tym gronie mogli rozstrzygnąć właściwy zapis.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#JerzyJankowski">Proponuję art. 28 pozostawić jako otwarty do omówienia w późniejszym terminie, czyli do 12 października.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#JerzyCiemniewski">Przychylam się do tego wniosku, tylko obawiam się, że konsekwencje tego art. 28 mogą nam się ujawnić również w innych artykułach dalszych. Proszę wobec tego posła-sprawozdawcę o wskazanie, gdzie są jeszcze następstwa art. 28. Generalnie zgadzam się, że dyskutowanie w tej chwili bez przygotowania na temat konstrukcji własnościowej jest bezprzedmiotowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#AndrzejSzarawarski">Art. 28 traktuje wyłącznie o gruntach gminnych właśnie dlatego, że jest to materia dosyć specyficzna, wywłaszczyć się nie da, bo nie ma takiego prawa. Jeśli jednak nie rozstrzygniemy sprawy gruntów gmin, to będzie nam trudno mówić o lokalizacji autostrad. W tym momencie jest to kardynalna sprawa. Musielibyśmy wstrzymać rozpatrywanie dalszych ustępów art. 28 i dalszych artykułów do momentu decyzji, czy będą te grunty, czy nie i w jaki sposób mają być wywłaszczone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#JerzyCiemniewski">Grunty przecież będą i wywłaszczenie jest instytucją...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#AndrzejSzarawarski">Ale wszystko zależy od trybu postępowania wywłaszczeniowego. Jeżeli nie rozstrzygniemy, co dzieje się z gruntami gminnymi, to będziemy mówić tylko o części gruntów pod autostrady, a nie o całości gruntów potrzebnych pod budowę autostrad.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy pan poseł proponuje wobec tego zawieszenie rozpatrywania całego rozdziału 5?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#AndrzejSzarawarski">Wolałbym, aby w tej kwestii wypowiedzieli się prawnicy z Ministerstwa Transportu i Gospodarki Morskiej i z Biura Legislacyjnego Kancelarii Sejmu. Chodzi o odpowiedź, na ile brak rozstrzygnięcia art. 28 skomplikuje nam rozstrzyganie dalszych artykułów rozdziału 5. Jako nieprawnik nie jestem w stanie tego „z marszu” ocenić. Może wypowie się minister Rybak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#StanisławRybak">Myślę, że należy rozstrzygnąć pewną zasadę.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#StanisławRybak">Fragment zapisu dotyczy mienia gminnego. Mamy propozycję rządową, aby z mocy prawa mienie to stało się własnością skarbu państwa. Tryb ten został po to zaproponowany, aby uniknąć różnego rodzaju procedur. Wojewoda w drodze decyzji potwierdzałby jedynie to, co stało się z mocy prawa. Pozostaje jedynie kwestia, czy gminie przysługuje odszkodowanie za to mienie komunalne, czy nie. Gdyby rzecz całą potraktować szeroko, to oczywiście odszkodowanie nie przysługuje. I to byłaby generalna zasada. Wówczas ust. 3 należałoby rozszerzyć na nabycie mienia w drodze umowy, a nie tylko z mocy przepisów wprowadzających ustawę o samorządzie terytorialnym.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#StanisławRybak">Druga koncepcja polega na tym, że agencja będzie musiała brać pieniądze z budżetu państwa i płacić odszkodowanie gminie za grunty pod autostrady. Wszystkie dalsze zapisy nie budziły do tej pory kontrowersji, przynajmniej na posiedzeniach podkomisji. Mieliśmy ekspertyzę z Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu. Nie podnoszono tam kwestii sprzeczności zapisów z Kodeksem cywilnym, ani też z konstytucją. Były natomiast zgłoszone wątpliwości, które rozwialiśmy w toku dyskusji na posiedzeniu podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#StanisławRybak">Dlatego proponowałbym przegłosowanie koncepcji, za którą się posłowie opowiadają.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#JerzyCiemniewski">Panie ministrze, sprawa jednak wywołała kontrowersję na posiedzeniu Komisji. Wskazane zostało niebezpieczeństwo przyjęcia projektu sprzecznego z konstytucją. Nie możemy nie wziąć pod uwagę tego rodzaju zarzutów, bo jesteśmy zobowiązani przygotowywać akty, które nie budzą wątpliwości co do ich zgodności z konstytucją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#JerzyJankowski">Panie ministrze, my nie wprowadzamy żadnego zamieszania. Mamy po prostu poważne wątpliwości. Jeżeli w podkomisji wyrażane były podobne wątpliwości do zapisów art. 28, to my prosimy jedynie, aby pan nam powiedział, jakie argumenty przeważają za tym, że to nie jest łamanie konstytucji. Jeśli to nam pan wykaże, to przegłosujemy proponowany zapis. Ale najpierw musimy rozwiać liczne wątpliwości. Jeśli tak się stanie, to nie będziemy robić żadnej obstrukcji, ale przegłosujemy art. 28.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#HenrykWojciechowski">Kilka słów chciałem dorzucić do dyskusji. Wydaje mi się, że problem, czy gminom można zabrać grunty, które one dostały, w formie znacjonalizowania, stanowi fragment obrad Komisji rozpatrującej projekt ustawy o reprywatyzacji mienia. Też były rozbieżności nie tylko między posłami, ale również ekspertami.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#HenrykWojciechowski">Istnieje problem, czy mienie przekazane nieodpłatnie gminom w formie komunalizacji, powinno podlegać reprywatyzacji. Innymi słowy mówiąc: czy to, co skarb państwa dał gminom, może im teraz odebrać na rzecz prywatnych właścicieli. W tym wypadku chodzi o odebranie gminom gruntów i przekazanie ich na rzecz skarbu państwa z powrotem. Decyzja w tej sprawie, jak mi się wydaje, ma charakter decyzji politycznej, a eksperci prawni mogliby mieć jedynie głos doradczy, ale wyłącznie w kwestiach prawnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#JerzyCiemniewski">Nie jest to jedynie decyzja polityczna, bowiem istnieje przepis konstytucyjny, który mówi o warunkach, na których może następować pozbawienie własności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#TadeuszZieliński">Chcę powiedzieć o tym samym. Kwestią nie jest to, czy można przekazywać tytuł własności z gminy na państwo - w tej kwestii się zgadzamy, że można. Ale jest kwestia, czy można to uczynić bez odszkodowania. A konstytucja mówi, że można to robić przekazując mienie na cele publiczne, ale za słusznym odszkodowaniem. I o to tylko tutaj chodzi. Proponowany zapis art. 28 chce to uczynić bez odszkodowania, przekazać mienie słusznie nabyte przez gminę na rzecz skarbu państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#JerzyCiemniewski">Czyli wycofuje pan poseł swój wniosek, że art. 28 jest bezprzedmiotowy? Jest to uwaga do pana posła Szarawarskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#AndrzejSzarawarski">Gdyby przyjąć założenie zaproponowane przez pana posła Zielińskiego, że mówimy w art. 28 jedynie o gruntach gminnych, a nie żadnych innych i gdybyśmy dokonali skreślenia ust. 3 i ust. 4, to zachowana by została zasada konstytucyjna, że wywłaszczenie następuje z mocy prawa, ale za odszkodowaniem. Wówczas nie łamiemy w niczym konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#AndrzejSzarawarski">Konsekwencją takiej zmiany będzie to, o czym mówiłem, że dodatkowe środki będzie musiał przeznaczyć budżet państwa na pozyskanie gruntów na cele budowy autostrad. Gdybyśmy przyjęli wniosek bardziej ogólny, to obawiam się, iż pakujemy się w bardzo niebezpieczne konstrukcje prawne, o których mówił minister Rybak.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#AndrzejSzarawarski">Najprostszą rzeczą jest rozstrzygnąć, czy gminy mają dostać odszkodowanie za grunty pod budowę autostrad, czy nie. Jeżeli zdecydujemy, że mają dostać odszkodowanie, to wtedy skreślamy ust. 3 i ust. 4 kilka słów w ust. 2. Byłoby to zgodne z konstytucją i obowiązującym prawem. Państwo z tego tytułu poniesie większe koszty, ale to wszystko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#JerzyCiemniewski">Panie pośle Machowski, czy pan pod wpływem tej argumentacji wycofuje swój wniosek odnośnie do treści ust. 1?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#AndrzejMachowski">Sądzę, że jest słusznym rozwiązaniem, aby art. 28 odnosił się tylko do gruntów gminnych i za takim rozwiązaniem bym głosował. Ale apeluję o to, aby w tej ustawie znalazło się sformułowanie odnoszące się do właścicieli gruntów prywatnych. Jeśli mówimy o jednym rodzaju własności, a nie mówimy o drugim, to powstaje wrażenie, że te dwa rodzaje własności traktujemy nierówno.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#JerzyCiemniewski">Z pańskiej wypowiedzi wnoszę, że wycofuje pan swój pierwotny wniosek.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#JerzyCiemniewski">W tej sytuacji poddaję pod głosowanie wniosek o skreślenie ust. 3 i ust. 4 z art. 28, jak również wyrazów: „z zastrzeżeniem ust. 3 i ust. 4” w ust. 2 tegoż artykułu.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#JerzyCiemniewski">Kto jest za wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#JerzyCiemniewski">Za wnioskiem głosowało 8 posłów, bez głosów przeciwnych, 2 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#JerzyCiemniewski">Został przyjęty wniosek o skreślenie ust. 3 i ust. 4 z art. 28. Odpowiednie korekty będą musiały zostać dokonane w ust. 2, 5 i 6, w których są odwołania do ust. 3 i ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-224.5" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do art. 29. Proszę o uważne śledzenie konsekwencji, jakie dokonana zmiana wywoła w dalszych przepisach ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#AndrzejSzarawarski">Powrócę na moment jeszcze do art. 28, do ust. 5 i 6. Konsekwencją zmiany, której dokonaliśmy, będzie w ust. 5 skreślenie słów „oraz za nakłady, o których mowa w ust. 4”. Ust. 5 po zmianie brzmiałby: „5. Nabycie nieruchomości przez skarb państwa stwierdza wojewoda w drodze decyzji oraz ustala odszkodowania”.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#AndrzejSzarawarski">Jeśli chodzi o stwierdzenie nabycia nieruchomości, to taki akt prawny musi wydać wojewoda. Czym innym jest ustalenie odszkodowania, ponieważ może to być kwestia umowna, wyceny przez biegłego bądź kwestia sporna, która trafi do sądu. Tu obowiązuje zupełnie inne postępowanie. Natomiast decyzja wojewody o nabyciu nieruchomości musi być, bo ona pozwala na przejęcie nieruchomości przez agencję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#TadeuszZieliński">Mam następującą propozycję redakcji tych zapisów. Ust. 5 brzmiałby: „Nabycie nieruchomości przez skarb państwa stwierdza w drodze decyzji wojewoda, który również ustala odszkodowania”.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#TadeuszZieliński">To jest jedynie propozycja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#JerzyCiemniewski">Rzecz polega na tym, iż musi być powiedziane, że odszkodowanie jest ustalane w drodze decyzji wojewody. Pan poseł Zieliński ma wątpliwości, że w tej samej decyzji muszą być zawarte dwa elementy. To są dwie różne decyzje. Jedna jest decyzją o nabyciu nieruchomości przez skarb państwa, a druga o odszkodowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#JanOlszowski">Dlatego należałoby napisać słowo „oraz”. Druga część ust. 5 brzmiałaby wówczas „oraz ustala odszkodowania”. Powoduje to rozdzielność tych dwóch działań - nabycia nieruchomości i ustalenia odszkodowania. Wtedy wszystko będzie jasne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#DariuszSalomończyk">Proponujemy następujący zapis: „Wojewoda w drodze decyzji stwierdza nabycie nieruchomości przez skarb państwa oraz ustala odszkodowanie”. To byłby ust. 5.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#DariuszSalomończyk">Natomiast ust. 6 brzmiałby: „Odszkodowanie jest wypłacane ze środków finansowych agencji”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#JózefKalisz">Chciałbym jeszcze zwrócić uwagę na zapis art. 53 ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, który mówi, co powinna zawierać decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości. Proszę, aby Biuro Legislacyjne przy redagowaniu ust. 5 wzięło to pod uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#JerzyCiemniewski">Rozumiem, że w ten sposób przyjęliśmy art. 28.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do art. 29.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#AndrzejSzarawarski">Art. 29 proponujemy przyjąć w przedstawionej wersji. Mówi on o...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#DanutaKruza">Zgłaszałam w imieniu Kancelarii Prezydenta RP projekt tego artykułu z zachowaniem jego intencji do Biura Legislacyjnego. Proszę, aby panowie z Biura Legislacyjnego ustosunkowali się do tej propozycji.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#DanutaKruza">Art. 29 zaczyna się od słowa „Jeżeli”, nie stosowanego w aktach prawnych. Proponujemy zastąpić je słowami: „W przypadku gdy...”. Ponadto w przepisie nie ma podmiotu, nie wiadomo z kim należy zawrzeć umowę. Proponujemy dodać słowa: „z użytkownikiem wieczystym”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#JerzyJankowski">Mam dodatkowe pytanie: a co się stanie, jeśli ktoś takiej umowy nie będzie chciał zawrzeć? Wywłaszczenie - dobrze, ale w jakim trybie? Proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#DariuszSalomończyk">Uwagi Kancelarii Prezydenta RP były słuszne i proponujemy je przyjąć. Wówczas art. 29 brzmiałby: „W przypadku gdy przeznaczone na pasy drogowe autostrad nieruchomości, stanowiące własność skarbu państwa zostały oddane w użytkowanie wieczyste, agencja działając w imieniu skarbu państwa, zawiera z użytkownikiem wieczystym umowę o rozwiązanie użytkowania wieczystego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#HenrykWojciechowski">Zdaje się, że nie ma na obradach ekspertów, w związku z tym chciałbym zwrócić uwagę na niektóre aspekty prawne. Jest to zupełnie nowy przepis w ustawodawstwie. Takiego przepisu do tej pory nie ma. Można zawrzeć umowę o rozwiązanie użytkowania wieczystego, ale umowę. Musi być ona dobrowolna. Tutaj ta umowa ma być przymusowa. W art. 240 Kodeksu cywilnego mówi się również o rozwiązaniu umowy wieczystego użytkowania, ale tylko w pewnych okolicznościach.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#HenrykWojciechowski">Mamy więc tutaj nowy, szczególny i nie spotykany rodzaj rozwiązania umowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#AndrzejSzarawarski">Analizowaliśmy ten problem w podkomisji z udziałem ekspertów. Rzeczywiście, jest to zapis, którego nie ma w Kodeksie cywilnym. Ale nie miałoby sensu stosowanie dobrowolności umowy, skoro stosujemy tryb wywłaszczeń dla właścicieli, aby umożliwić szybką ścieżkę nabywania gruntów, a z drugiej strony spotkalibyśmy się z dobrowolnością zawierania umów o rozwiązanie użytkowania wieczystego. Mogłoby się okazać, że ktoś takiej umowy nie chce zawrzeć i co wówczas? Wtedy następuje tryb wywłaszczenia.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#AndrzejSzarawarski">Formuła zapisu, którą proponujemy w art. 29, ma w odniesieniu do użytkowania wieczystego zastosować szybki sposób zawierania umowy i dochodzenia do przejmowania gruntów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#JanOlszowski">Uważam, że cała konstrukcja art. 29 jest nieczysta i nieklarowna z punktu widzenia prawa. Abstrahując już od tego, że Kodeks cywilny daje możliwość zawierania umowy o rozwiązaniu użytkowania wieczystego, w powszechnym stosowaniu prawa do zawarcia umowy muszą być dwie strony. Jeśli jedna ze stron nie zechce podpisać umowy, to umowy po prostu nie ma. Nie może być umowy przymusowej.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#JanOlszowski">Wszyscy wiemy jak wygląda użytkowanie wieczyste na 40 lub 99 lat, często na tych gruntach stoją nieruchomości. W związku z tym w tym przepisie powinniśmy zastosować normalny tryb odszkodowawczy. W praktyce prawniczej użytkowanie wieczyste jest traktowane prawie na równi z własnością. Często ludzie mający grunty skarbu państwa użytkowują je wieczyście. Obrót tymi nieruchomościami dokonywany jest dokładnie tak samo, jak nieruchomościami, do których mają tytuły własności w formie aktu notarialnego.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#JanOlszowski">Naprawdę nie widzę powodu, aby to traktować inaczej niż prawo własności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#JerzyCiemniewski">Zgoda, ale w art. 30 mamy tego dalszy ciąg. W art. 29 nie mówi się o umowie przymusowej, ale normalnej. Jeżeli strony nie dojdą do porozumienia na mocy art. 29, to wszczyna się postępowanie wywłaszczeniowe, o czym już mówi art. 30. Ja nie dostrzegam charakteru przymusowego umowy w art. 29. Taki tryb jest stosowany w umowach. Jeśli strony nie dojdą do zgody, to wówczas używa się trybu wywłaszczeniowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#StanisławRybak">Chciałbym państwa uspokoić. Przepis art. 29 ma tylko jeden cel. Chodziło nam o wprowadzenie zapisu, aby agencja mogła być stroną umowy rozwiązania użytkowania wieczystego. Na mocy ogólnych przepisów w ustawie o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości organem właściwym w pierwszej instancji jest kierownik Urzędu Rejonowego. Proponowany przepis tylko tyle stanowi, że agencja również jest do tego uprawniona.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#StanisławRybak">Taka konstrukcja zresztą jest znana, mówi o niej np. art. 26 ustawy o gospodarce gruntami. Rejonowy organ administracji rządowej wydaje decyzję o rozwiązaniu umowy. W proponowanym zapisie mamy pełną dobrowolność, koresponduje to z innym artykułem mówiącym, że wszystko odbywa się w drodze umowy.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#StanisławRybak">Proszę właściwie odczytywać ten przepis, który brzmi: „W przypadku gdy... agencja w imieniu skarbu państwa zawiera umowę o rozwiązaniu użytkowania wieczystego”. Chodzi wyłącznie o stworzenie legitymacji prawnej dla agencji, aby ona w imieniu skarbu państwa była stroną takiej umowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#JanOlszowski">Jeśli można - jedno słowo. Rozumiem, że jeśli mamy art. 29 rozpatrywać łącznie z art. 30, który stanowi, że tryb wywłaszczeniowy odbywa się wówczas, jeśli art. 29 nie znajdzie zastosowania. Proponuję dodać, że „...agencja zawiera umowę o rozwiązaniu użytkowania wieczystego za odszkodowaniem”. Wtedy wszystko jest jasne dla kogoś, kto czyta ustawę i zawiera umowę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#JerzyCiemniewski">Przepraszam panie pośle, ale nie ma takiej formuły „umowa za odszkodowaniem”. Strony w umowie określają wzajemne wobec siebie zobowiązania. Nie ma podstawy, aby stwierdzić, że umowa jest zawierana za odszkodowaniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#JanOlszowski">Jeszcze słowo, panie przewodniczący. Wydaje mi się, że w art. 29 jest pewne niedopowiedzenie. Sformułowanie mówi, że agencja zawiera w imieniu skarbu państwa umowę o rozwiązaniu użytkowania wieczystego. Jeśli w przeszłości skarb państwa zawierał umowy z obywatelem o użytkowaniu wieczystym danego gruntu na 100 lat, to była to umowa zapewniająca użytkowanie, a także o jakiś płatnościach czy czynszach. Nie mówiła jednak o cenie.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#JanOlszowski">Krótko mówiąc w tego rodzaju sprawach można domniemywać, że umowa zawierana jest bez żadnych pieniędzy, bo teoretycznie taka możliwość istnieje. Jeśli tego wyraźnie w art. 29 nie zapiszemy, to narazimy się na konsekwencje w postaci wdrażania trybu wywłaszczeniowego, co znacznie opóźni działania na rzecz budowy autostrad.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#JerzyJankowski">Mówimy chyba o dwóch różnych sprawach. Art. 29 określa formę, a nie treść. Formą będzie umowa, a co w niej zostanie zawarte, to już jest zupełnie inna sprawa. Można mówić o zwrocie odszkodowania i o innych elementach umowy.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#JerzyJankowski">Wnoszę o przegłosowanie proponowanego zapisu - bez poprawek i z poprawkami. Jest wniosek podkomisji i wniosek Kancelarii Prezydenta. Koalicja niech się nie kieruje w głosowaniu stosunkiem do prezydenta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa ma inną propozycję? Mamy dwa wnioski dotyczące treści art. 29 - jeden sformułowany przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Sejmu i drugi, zawierający zastrzeżenie, że umowa o rozwiązaniu użytkowania wieczystego musi zawierać element odszkodowania. To jest wniosek posła Olszowskiego.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#JerzyCiemniewski">Proszę Biuro Legislacyjne o przypomnienie brzmienia art. 29.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#DariuszSalomończyk">Art. 29 miałby następujące brzmienie: „W przypadku gdy przeznaczone na pasy drogowe autostrad nieruchomości, stanowiące własność skarbu państwa, zostały oddane w użytkowanie wieczyste, agencja działając w imieniu skarbu państwa zawiera z użytkownikiem wieczystym umowę o rozwiązanie użytkowania wieczystego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#JanOlszowski">Mam bardzo proste rozwiązanie, polega ono na dodaniu na zakończenie artykułu słów „za odszkodowaniem”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#JerzyCiemniewski">Kto jest za propozycją podkomisji, bo przewodniczący podkomisji zaakceptował wersję przedstawioną przez przedstawiciela Kancelarii Sejmu?</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#JerzyCiemniewski">Za propozycją podkomisji głosowało 7 posłów, przy jednym głosie wstrzymującym się.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#JerzyCiemniewski">Przyjęty został wariant proponowany przez podkomisję, chodzi o art. 29.</u>
          <u xml:id="u-248.3" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do art. 30.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#AndrzejSzarawarski">Po dyskusji proponujemy nieco zmienioną wersję art. 30. Brzmiałby on obecnie następująco: „Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego w odniesieniu do nieruchomości przeznaczonych na pasy drogowe autostrad, następuje na wniosek agencji po bezskutecznym upływie terminu wyznaczonego przez wojewodę na piśmie właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu nieruchomości do zawarcia umowy, o której mowa w art. 27 i 29”. Należałoby sprawdzić, czy aktualny jest art. 27, ponieważ dokonaliśmy w nim pewnych zmian. Może być?</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#AndrzejSzarawarski">A więc taka byłaby propozycja podkomisji. Dalszy ciąg zapisu art. 30 pozostałby bez zmian, czyli jak w przedłożeniu podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#AndrzejMachowski">Mam dwa zastrzeżenia związane właśnie z art. 27 i 29. Jeśli chodzi o art. 27, to uznałem, że istnieje różnica między tym, co jest nieruchomością przeznaczoną na pasy drogowe autostrad - i tam mówimy o wywłaszczeniu, a nieruchomością przeznaczoną na cele budowy autostrad. Zrozumiałem, że procedura wywłaszczeniowa nie powinna się odnosić do sytuacji, kiedy chodzi o nieruchomość przeznaczoną np. na budowę stacji benzynowej, motelu itp. Dlatego powołanie się w art. 30 na art. 27 uważam za niezasadne.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#AndrzejMachowski">Jeśli chodzi o art. 29, to też powołanie się nań wydaje się niezasadne. Przytoczenie tego artykułu powoduje, że art. 30 może być interpretowany jako zawężony w stosunku do tego, o czym mówi art. 29, a nie jako przepis generalny. Proponuję zatem, aby w art. 30 nie powoływać się na art. 27 i 29.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#JerzyCiemniewski">Proponuję jednak dyskusję na temat treści propozycji podkomisji. W odczytanym przed chwilą art. 30 jest autopoprawka wprowadzająca element pasa drogowego. Aby nie było nieporozumień, prosiłbym o ponowne odczytanie treści art. 30 w brzmieniu proponowanym przez podkomisję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#AndrzejSzarawarski">Może najpierw parę słów wyjaśnienia. Art. 27 mówi o nabywaniu nieruchomości na cele budowy autostrad w drodze umowy. Właśnie z tego względu proponujemy, aby art. 30 brzmiał: „Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego w odniesieniu do nieruchomości przeznaczonych na pasy drogowe autostrad następuje na wniosek agencji po bezskutecznym upływie terminu wyznaczonego przez wojewodę na piśmie właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu nieruchomości do zawarcia umowy, o której mowa w art. 27 i 29”. Ale czytaj - art. 27 w odniesieniu do pasów drogowych autostrad, co wyłącza pozostałe grunty. Nie ma tu, moim zdaniem, sprzeczności z intencją wypowiedzi posła Machowskiego. Pozostałe grunty są przedmiotem umowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#TadeuszZieliński">Chciałbym odnieść się do sformułowania art. 30 według wersji w przedłożeniu podkomisji, bez poprawki czy autopoprawki. Jest tu mowa o wszczęciu postępowania wywłaszczeniowego, z tym że odnosi się to zarówno do właściciela, jak i do użytkownika wieczystego. Nie można wywłaszczać użytkownika wieczystego, bo on nie jest właścicielem.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#TadeuszZieliński">Ponadto proponuję, aby termin, o którym jest mowa w drugim zdaniu art. 30, był przedłużony do 3 miesięcy. Proponuję także, aby w tym artykule zawrzeć zapis dotyczący odszkodowania dla osoby, która traci użytkowanie wieczyste. Jeśli ta osoba nie zawarła umowy i podlega postępowaniu nazwanemu tutaj wywłaszczeniowym, to potem należy się jej odszkodowanie z tego tytułu, że traci umowę zawartą na 100 lat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#JanOlszowski">Dodam do tej wypowiedzi posła Zielińskiego, że może być sytuacja znacznie bardziej skomplikowana, a mianowicie może być grunt nie będący własnością; natomiast budynek na nim postawiony może być własnością. Wtedy procedura wywłaszczeniowa może wchodzić w grę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#JózefKalisz">Zwracam uwagę na art. 57 ustawy o gospodarce gruntami, który mówi, że w razie wywłaszczania prawa użytkowania wieczystego odszkodowanie ustala się jak za grunt stanowiący własność, z tym, że wysokość tego odszkodowania powinna być ustalona odpowiednio do nie wykorzystanego okresu trwania prawa użytkowania wieczystego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#TadeuszZieliński">Rozumiem, ale tu mówi się o zasadach użytkowania wieczystego. Natomiast w omawianym art. 30 mówimy, jakby to było postępowanie wywłaszczeniowe, podczas gdy nim nie jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#StanisławRybak">Rzecz jest wyraźnie określona. Art. 26 ustawy o gospodarce gruntami wyraźnie mówi: „Prawo użytkowania wieczystego może być wywłaszczone”. Powiem więcej - mogą być wywłaszczone także inne prawa rzeczowe ograniczone. Nie ulega żadnej wątpliwości, że prawo użytkowania wieczystego może być wywłaszczone, jest to bowiem quasi-własność. Niepotrzebnie komplikujemy sprawę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#TadeuszZieliński">Dziękuję, zostałem przekonany. Podtrzymuję jedynie wniosek dotyczący terminu przedłużonego do 3 miesięcy. Chodzi mi o to, aby osoby, wobec których wszczyna się postępowanie wywłaszczeniowe, nie były zaskakiwane nazbyt szybkim załatwieniem sprawy. Sądzę, że termin 3 miesięcy zapewnia pewien spokój, w każdym razie większy spokój. Chyba, że analogiczne terminy są również terminami 2-miesięcznymi. Czy w podobnych postępowaniach terminy są tak krótkie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#JózefKalisz">Chciałbym zwrócić uwagę, że termin 2-miesięczny wynika z Kodeksu postępowania administracyjnego, który określa go w sprawach skomplikowanych. Inne sprawy mają termin jednomiesięczny. Ze swojego doświadczenia wiem, że okres dwumiesięczny jest zupełnie wystarczający dla podjęcia decyzji, czy nieruchomość sprzeda się na zasadach ogólnych, czy jednak trzeba będzie wszczynać postępowanie wywłaszczeniowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#DariuszSalomończyk">Chciałbym wskazać pewne uzupełnienie. Można by dopisać słowa: „na wniosek prezesa agencji”, a nie bezosobowo „agencji”. Taka redakcja byłaby poprawna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#JerzyCiemniewski">Prezes działa w imieniu agencji, ale to drobna sprawa. Istotny jest natomiast termin. Czy przyjmujemy proponowany przez podkomisję termin 2 miesięcy, czy trzech zgodnie z wnioskiem posła Zielińskiego?</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#JerzyCiemniewski">Stawiam pod głosowanie wniosek posła Zielińskiego. Kto jest za wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#JerzyCiemniewski">Za wnioskiem głosowało 2 posłów, przeciw - 8, przy braku głosów wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-261.3" who="#JerzyCiemniewski">Wniosek posła Zielińskiego został odrzucony. Czy poseł Zieliński wniesie swój wniosek, jako wniosek mniejszości? Nie, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-261.4" who="#JerzyCiemniewski">Czy można uznać za przyjęty cały art. 30 w brzmieniu... proszę o odczytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#AndrzejSzarawarski">Oto jego brzmienie po zmianach: „Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego w odniesieniu do nieruchomości przeznaczonych na pasy drogowe autostrad, następuje na wniosek prezesa agencji po bezskutecznym upływie terminu wyznaczonego przez wojewodę na piśmie właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu nieruchomości do zawarcia umowy, o której mowa w art. 27 i 29. Termin ten nie może być krótszy niż 2 miesiące od dnia otrzymania przez właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości pisemnej oferty agencji zawarcia umowy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa jest przeciw takiej treści art. 30? Nie widzę. W takim razie uznajemy art. 30 za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do art. 31.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#AndrzejSzarawarski">Art. 31 mówi, że wojewoda wszczyna postępowanie wywłaszczeniowe i wydaje decyzje w jego toku. Tak brzmiał ten artykuł w projekcie rządowym, podkomisja nie miała do niego uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w sprawie art. 31? Czy ktoś ma do niego zastrzeżenia? Jeżeli nie ma sprzeciwów, to uznajemy art. 31 za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do art. 32.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#AndrzejSzarawarski">Pozostał również w nie zmienionej postaci w stosunku do projektu rządowego. Nie było do niego uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś ma uwagi bądź zastrzeżenia do treści art. 32?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#AndrzejMachowski">Czy przed wydaniem ostatecznej decyzji nieruchomość może być zajęta? Po decyzji wojewody może być odwołanie do NSA itd. Nie róbmy takich numerów, że w trakcie decyzji, która nie jest prawomocna, można już nieruchomość zajmować. Jestem za wykreśleniem całego art. 32.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#AndrzejSzarawarski">Ideą tego zapisu było to, aby nie blokować możliwości budowy autostrad przez ciągnący się proces odwoławczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#JerzyCiemniewski">Nie możemy przewidywać trybu postępowania, który jest niekonstytucyjny, sprzeczny z zasadami obowiązującymi w państwie prawa. Tryb odwoławczy zawsze musi pozostać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#StanisławRybak">Jest dokładnie tak, jak to powiedział pan przewodniczący. Mamy decyzję administracyjną zezwalającą na bezzwłoczne zajęcie nieruchomości przeznaczonej na pasy drogowe autostrad w przypadkach uzasadnionych, o czym mówi ust. 1 art. 32. A ust. 2 mówi, iż w decyzji tej może być wydany rygor natychmiastowej wykonalności. Ale te działania nie wstrzymują całej procedury odwoławczej, skargi do NSA. Trudno przewidywać, żeby na tym etapie nastąpiła jakaś zasadnicza zmiana co do lokalizacji pasów drogowych. Natomiast pozostaje nadal otwarta droga co do odszkodowania, łącznie z rewizją nadzwyczajną od wyroku NSA.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#JanOlszowski">Byłbym osobiście za utrzymaniem zapisu proponowanego przez podkomisję. Ze swojego doświadczenia prowadzenia różnych procesów wywłaszczeniowych mam świadomość, jaka jest mentalność niektórych osób. Gdybyśmy zbyt liberalnie sprawę potraktowali i czekali na wszystkie tryby odwoławcze, to obawiam się, że byśmy autostrad nie zrobili. Ludzie są w stanie procesować się w nieskończoność, uniemożliwiając proces inwestycyjny. Trzeba więc otworzyć furtkę dla realizacji autostrad, nie łamiąc jednocześnie przepisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#AndrzejMachowski">Chciałbym polemizować ze stwierdzeniem, że tak naprawdę przedmiotem postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym może być np. wysokość odszkodowania, a nie sam fakt wywłaszczenia. Może się zdarzyć, że decyzja lokalizacyjna została podjęta np. niezgodnie z ustawą. Pojawią się powody, które mogą sprawić, że decyzja wywłaszczeniowa będzie przez NSA uznana za niezgodną choćby z omawianą ustawą. Taka możliwość istnieje, dlatego nie możemy przed uprawomocnieniem decyzji stosować natychmiastowej jej wykonalności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#JerzyJankowski">Zwracam uwagę, że to, o czym mówił poseł Szarawarski i minister Rybak, jest ściśle związane z art. 20 ustawy. Artykuł ten mówi o wniosku o udzielenie wskazań lokalizacyjnych. W ust. 1 pkt 6 jest napisane, że potrzebna jest opinia sejmiku samorządowego i Rady Gminy. Obowiązuje ponadto zasada przedstawiania założeń planu do publicznej wiadomości. Każdy może oczywiście powiedzieć, że nie wiedział. Podobnie jak poseł Olszowski, jestem za utrzymaniem zapisu art. 32.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#JózefKalisz">Również przyłączam się do tych głosów, które optują za utrzymaniem dotychczasowego brzmienia art. 32. Ustawa o gospodarce gruntami z roku 1985 zna instytucję wejścia w teren, wydawaną zarówno przez kierownika Urzędu Rejonowego, jak również przez wojewodę.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#JózefKalisz">Stawiam wniosek o podanie treści art. 32 pod głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#DariuszSalomończyk">Mam podobną uwagę, proponuję w art. 30 zastąpić słowa „na wniosek agencji” słowami „na wniosek prezesa agencji”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy poseł Machowski podtrzymuje wniosek o skreślenie art. 32?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#AndrzejMachowski">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#JerzyCiemniewski">Mam tylko jedno pytanie do Biura Legislacyjnego: czy sprawy natychmiastowego rygoru wykonalności nie załatwia sformułowanie: „zezwolenie na niezwłoczne zajęcie nieruchomości przeznaczonych na pasy drogowe autostrad”?</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#JerzyCiemniewski">Poddaję pod głosowanie w pierwszej kolejności wniosek posła Machowskiego, który proponuje skreślenie całego art. 32.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#JerzyCiemniewski">Kto jest za propozycją skreślenia art. 32?</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#JerzyCiemniewski">Za skreśleniem art. 32 głosował 1 poseł, przeciw - 7, przy jednym głosie wstrzymującym się.</u>
          <u xml:id="u-279.4" who="#JerzyCiemniewski">Czy pan poseł wniesie wniosek mniejszości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#AndrzejMachowski">Tak, wniosę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy są jeszcze inne uwagi do art. 32? Jeżeli nie ma, to uznajemy art. 32 za przyjęty, z drobnym uzupełnieniem polegającym na dodaniu w ust. 1 jednego wyrazu: „prezesa”. Czyli ust. 1 brzmiałby: „Po wszczęciu postępowania wywłaszczeniowego wojewoda, na wniosek prezesa agencji...”, dalej jak w tekście.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do art. 33.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#AndrzejSzarawarski">Art. 33 pozostał bez zmian, przeniesiony do obecnego jednolitego tekstu projektu ustawy. Nie było do niego zastrzeżeń z wyjątkiem drobnej zmiany w ust. 2. Po prostu w pierwowzorze zapomniano zapisać numeru 89 poz. 415 i takie uzupełnienie zostało dokonane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś ma jakieś uwagi do art. 33?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#JózefKalisz">Mam wątpliwość co do wypłaty odszkodowania. W ust. 3 mówi się, że „Odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, podlega waloryzacji na dzień wypłaty, według zasad obowiązujących w razie zwrotu wywłaszczonych nieruchomości”. Natomiast ustawa o gospodarce gruntami mówi o wypłacie wartości zwaloryzowanej na dzień wydania decyzji. Mamy więc rozbieżność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#AndrzejSzarawarski">Chyba zaszło nieporozumienie. W ust. 3 mówi się, że odszkodowanie podlega waloryzacji na dzień wypłaty. Sprzeczności nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś ma jeszcze jakieś uwagi do art. 33? Jeśli nie, to przejdziemy do omawiania poszczególnych ustępów. Czy ktoś z państwa jest przeciw treści zawartych w ust. 1 art. 33? Nie widzę. Ust. 1 uznajemy za przyjęty. Czy są sprzeciwy wobec treści ust. 2? Nie ma. Ust. 2 został przyjęty. Czy ktoś z posłów jest przeciwko treści ust. 3? Nie widzę. Ust. 3 został przyjęty. Czy ktoś wyraża sprzeciw wobec treści ust. 4? Nie ma sprzeciwu. Ust. 4 został przyjęty i cały art. 33.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do art. 34.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#AndrzejSzarawarski">Art. 34 również został w prawie nie zmienionej formie. Jedyne zastrzeżenie, jakie podkomisja wniosła po dyskusji, dotyczy ust. 2, w którym zawęziliśmy pojęcie nieruchomości nabywanej na cele autostrad jedynie do pasów drogowych. I to jest jedyna zmiana merytoryczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w sprawie art. 34?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#JózefKalisz">Uważam, że ust. 4 należy skreślić lub poszerzyć go o treść art. 8 ustawy zmieniającej ustawę o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości. Art. 8, o którym mówię, dotyczy osób fizycznych, które wybudowały garaże. Uważam, że w ogóle ust. 4 nie powinien się znaleźć w art. 34. Nie tak dawno parlament uchwalił nowe Prawo spółdzielcze, a tą ustawą ograniczamy zasięg działania tego prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy pan poseł mógłby nam wyjaśnić mniej hermetycznym językiem, o co chodzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#JózefKalisz">Czy to chodzi o moją wypowiedź? Czy to ja mam odpowiedzieć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#JerzyCiemniewski">Gdyby pan zechciał powiedzieć, co zawiera art. 8 przywołanej przez pana ustawy? Obawiam się, że nie wszyscy uczestnicy posiedzenia mają w pamięci ten przepis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#JózefKalisz">Rozumiem. Art. 8 mówi, że osoba, która na podstawie pozwolenia na budowę wybudowała ze środków własnych garaż na gruncie stanowiącym własność skarbu państwa lub własność gminy, najczęściej jest to własność gminy, więc taka osoba lub jej następca prawny mają prawo nabyć garaż na własność oraz otrzymać w użytkowanie wieczyste teren, na którym wybudowany został garaż. W stosunku do właściciela gruntu, czyli do skarbu państwa albo do gminy osobie takiej przysługuje roszczenie.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#JózefKalisz">Tyle art. 8 ustawy o gospodarce gruntami. Natomiast art. 2c Prawa spółdzielczego dotyczy podobnych przypadków, ale nie w odniesieniu do osób fizycznych, ale spółdzielni, a także związkom spółdzielczym, które w dniu 5 grudnia 1990 r. były użytkownikami gruntu. W tym przypadku spółdzielnie wyłączamy, czyli spółdzielnie i związki spółdzielcze nie mogą otrzymać tytułu własności do nieruchomości w postaci wieczystego użytkowania do gruntów i własności budynków. Gdyby na trasie autostrady znajdowały się garaże, to ustawa, którą omawiamy, nie wyłącza tych przypadków.</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#JózefKalisz">Inaczej mówiąc, to samo prawo będzie różnie stosowane do różnych podmiotów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#JerzyCiemniewski">Dziękuję za wyjaśnienie. Czy pan przewodniczący podkomisji zechciałby ustosunkować się do uwagi posła Kalisza?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#AndrzejSzarawarski">Myślę, że konsekwencją skreślenia ust. 4 będzie przejście na normalny tryb wywłaszczenia, przewidziane tą ustawą za odszkodowaniem. Gdybyśmy skreślili ust. 4, to w zasadzie nie blokujemy możliwości budowy autostrad. Tryb wywłaszczania pozostaje, natomiast nie wprowadzamy - na co poseł Kalisz zwrócił uwagę - nierównoprawnego stosowania własności spółdzielczej i własności osób prywatnych.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#AndrzejSzarawarski">Można ust. 4 skreślić, bo nie skomplikuje to procesu budowy autostrad, a wprowadzi pewien porządek prawny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#StanisławRybak">Jestem trochę w kłopotliwej sytuacji, bo faktycznie przepis jest nieco zagmatwany. Idea zapisu była następująca: przepis art. 2c, o którym mówił poseł Kalisz, pozwalał spółdzielniom, które miały w użytkowaniu grunty, na roszczenie ustanowienia wieczystego użytkowania gruntu i przeniesienie własności.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#StanisławRybak">Zaprezentowana tutaj zasada oznaczałaby, że w sytuacji, w której spółdzielnia, będąc użytkownikiem w dniu 5 grudnia 1990 r., nie uzyskała prawa wieczystego użytkowania i przeniesienia własności, przy proponowanym zapisie nie mogłaby się o takie prawo ubiegać. Chodziło o ograniczenie dotacji ze skarbu państwa na budowę autostrad.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#StanisławRybak">Ale Komisje przyjęły już odszkodowania za grunty dla gmin. Jeśli ma być zastosowana zasada równości podmiotów, to omawiany przepis może budzić wątpliwości - i o tym mówił poseł Kalisz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy są jeszcze inne uwagi do art. 34? Jeżeli nie ma, to poddam pod głosowanie wniosek najdalej idący - skreślenie ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#JerzyCiemniewski">Kto z posłów jest za skreśleniem ust. 4 w art. 34?</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#JerzyCiemniewski">Za skreśleniem opowiedziało się 10 posłów - wszyscy obecni na sali.</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#JerzyCiemniewski">Komisje zdecydowały o skreśleniu ust. 4 w art. 34. Nie były zgłaszane uwagi do pozostałych trzech ustępów.</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z posłów jest przeciw treści ust. 1? Nie. Ust. 1 został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-297.5" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś jest przeciw ust. 2? Też nie ma sprzeciwu. Ust. 2 przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-297.6" who="#JerzyCiemniewski">Czy są sprzeciwy wobec treści ust. 3? Nie. Ust. 3 został przyjęty, podobnie jak cały art. 34 składający się z ust. 1, 2 i 3.</u>
          <u xml:id="u-297.7" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do art. 35.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#AndrzejSzarawarski">Art. 35, w dawnym tekście 34, został przyjęty przez podkomisję w zasadzie w brzmieniu przedłożenia rządowego. Żadnych merytorycznych zmian podkomisja nie wniosła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa ma uwagi do art. 35?</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#JerzyCiemniewski">Czy w takim razie ktoś z państwa jest przeciwko przyjęciu treści art. 35? Czy są uwagi do ust. 1? Nie. Ust. 1 przyjęliśmy. Czy ktoś jest przeciw treści ust. 2? Też nie. Ust. 2 przyjęliśmy. Czy są sprzeciwy wobec przyjęciu ust. 3? Nie. Ust. 3 i cały art. 35 został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do art. 36.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#AndrzejSzarawarski">Również ten artykuł został przez podkomisję przyjęty w wersji jak w pierwowzorze bez żadnych zmian, poza zmianą numeracji artykułu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w sprawie treści art. 36? Czy ktoś wyraża sprzeciw? Przyjęliśmy art. 36.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#AndrzejMachowski">Mam uwagę, ale nie do art. 36, tylko do obrad. Minęły kolejne dwie godziny obrad i może zrobić choćby krótką przerwę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#JerzyCiemniewski">Proponuję, abyśmy pracowali bez przerwy do godz. 13.30, bowiem mamy inne komisje o godz. 14.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#JerzyCiemniewski">Powracamy zatem do tekstu ustawy - omawiamy art. 37.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#AndrzejSzarawarski">Art. 37 został lekko zmieniony przez podkomisję. W ust. 1 pkt 1 po słowie „wyłączenia” skreśliliśmy słowo: „innych” i po słowie „leśnej” dopisaliśmy słowa „z zastrzeżeniem pkt. 2”.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#AndrzejSzarawarski">Niewielka zmiana nastąpiła także w ust. 2; po słowie „określi” dopisaliśmy słowa „w drodze zarządzenia” pokazując tryb, w jakim minister określi sposoby i terminy przekazania przez agencję środków finansowych.</u>
          <u xml:id="u-304.2" who="#AndrzejSzarawarski">Zmian merytorycznych do całego art. 37 podkomisja nie wniosła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#JózefKalisz">Mam pytanie: dlaczego w ustawie o autostradach płatnych decydujemy, na jaki cel ma być wykorzystywany fundusz ochrony gruntów ornych? Jest to materia ustawy o ochronie gruntów ornych i dyskutowana dziś ustawa nie powinna ingerować w wykorzystanie środków z tego funduszu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać w sprawie treści art. 37?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#DariuszSalomończyk">Poseł A. Szarawarski powiedział, że w ust. 2 dodaliśmy słowa „w drodze zarządzenia”, a nie rozporządzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#AndrzejSzarawarski">Ale tak to zostało zapisane w projekcie ustawy, proszę spojrzeć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#DariuszSalomończyk">Rzeczywiście, przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos w sprawie art. 37? Może poseł Szarawarski zechce odpowiedzieć na pytanie posła Kalisza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#AndrzejSzarawarski">Na ten temat była burzliwa dyskusja z udziałem m.in. przedstawicieli Lasów Państwowych. Sprawy te rozszyfrował minister Rybak i może na ten temat wypowiedzieć się bardziej kompetentnie ode mnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#StanisławRybak">Jest to świadoma decyzja Rady Ministrów. W końcowej fazie prac nad projektem ustawy uznano, że tytułem pewnej rekompensaty dla gmin, w których mogą stać się trudno dostępne dojazdy do pól, pieniądze z tytułu ochrony gruntów rolnych i leśnych były przeznaczone na te cele. Dlatego zdecydowano się, aby w ustawie wyraźnie powiedzieć, że środki te pójdą na budowę i modernizację lokalnych, gminnych lub miejskich dojazdów do pól. Aby środki te nie rozeszły się po różnych funduszach centralnych, minister w akcie niższego rzędu, a mianowicie w zarządzeniu, określi sposób i terminy przekazania tych środków finansowych przez agencję. Chodzi o to, by określić w zarządzeniu, czy odbędzie się to w transzach kwartalnych, czy półrocznych.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#StanisławRybak">Podkreślam, była to świadoma decyzja rządu, że nie będą generalnie stosowane przepisy ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, natomiast opłaty będą przeznaczane na te dwa cele, o których mówiłem, i to w sposób przewidziany w projekcie rządowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#JózefKalisz">Zgłaszam konkretną propozycję: proponuję wykreślić w pkt. 1 ust. 1 wyrazy: „Z przeznaczeniem na budowę i modernizację dróg gminnych, lokalnych miejskich lub wewnętrznych - w nawiasie - dojazd do pól”.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#JózefKalisz">Uzasadnię ten wniosek: dotychczasowa praktyka wykorzystania funduszu ochrony gruntów rolnych dowodzi, że środki z funduszu są w ponad 90 proc. wykorzystywane na budowę i modernizację dróg służących rolnictwu. Uważam, że władze lokalne samorządnie podejmą samodzielne decyzje, jak je wykorzystać. Być może trzeba będzie te środki wykorzystać w jakiś inny sposób, np. na rekultywację gruntów, a nie na budowę dróg.</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#JózefKalisz">Stąd mój wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#AndrzejSzarawarski">Chciałbym bronić zapisu proponowanego przez podkomisję, wynika on z innej świadomości. Otóż przecięcie przez autostradę dróg, którymi rolnicy dojeżdżają do pól, spowoduje wiele komplikacji w gospodarstwach. Stąd sprawą najważniejszą będzie zapewnienie rolnikom dojazdów. Stąd wzięła się koncepcja przeznaczenia środków przede wszystkim na ten cel. Zresztą i tak fundusz ochrony gruntów rolnych jest na ten cel spożytkowany. Chodziło nam o położenie akcentu, że środki z funduszu mają w jakiejś mierze zrekompensować niedogodności z tytułu budowy autostrad.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#AndrzejSzarawarski">Dlatego wnoszę o utrzymanie dotychczasowego zapisu art. 37.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy na sali jest obecny przedstawiciel Ministerstwa Finansów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#EdwardCichowski">Nie zajmowaliśmy się tą sprawą i w związku z tym wolałbym się na jej temat nie wypowiadać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#JerzyCiemniewski">Ja natomiast chciałbym się dowiedzieć od przedstawiciela Ministerstwa Finansów, czy jest możliwe wydzielenie środków z funduszu ochrony gruntów rolnych? Czy pozwala na to struktura funduszu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#EdwardCichowski">Wyrażam własny pogląd; uważam propozycję posła, który proponował skreślenie w ust. 1 pkt. 1 zapisu dokładnie określającego, na co mają być przeznaczone środki z funduszu, za słuszną. To należy do kompetencji dysponentów funduszu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#JanOlszowski">Opowiedziałbym się za zdaniem posła Szarawarskiego. Uważam ten zapis za strategiczny. Przy istniejącym rozdrobnieniu gruntów rolnych powstaną sytuacje, które spowodują, że trzeba będzie rekonstruować dojazdy do pól i to szybko. Dlatego konieczne jest wyodrębnienie funduszu celowego. Pozostawienie środków z funduszu do wyłącznej gestii władz lokalnych może spowodować, że przeznaczą środki na zupełnie inne cele, choćby ze względu na różne partykularne animozje międzyludzkie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#JerzyCiemniewski">Proponuję, abyśmy przeszli do rozstrzygnięć. Może są jeszcze jakieś uwagi do art. 37? Jeżeli nie ma, to przystąpimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#JerzyCiemniewski">Kto jest za propozycją skreślenia w ust. 1 pkt. 1 słów: „z przeznaczeniem na budowę i modernizację dróg gminnych, lokalnych miejskich lub wewnętrznych (dojazd do pól”)?</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#JerzyCiemniewski">Za skreśleniem opowiedziało się 2 posłów, przeciw - 5, 1 poseł wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-320.3" who="#JerzyCiemniewski">Komisje stanęły na stanowisku, że przepis ten powinien zostać zachowany w nie zmienionym brzmieniu. Pan poseł Kalisz zapowiada złożenie wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-320.4" who="#JerzyCiemniewski">W ten sposób przyjęliśmy treść ust. 1 art. 37. Czy ktoś z państwa jest przeciw proponowanemu brzmieniu ust. 2 art. 37? Jeżeli nie, to uznajemy, że cały art. 37 został przyjęty w brzmieniu proponowanym przez podkomisję.</u>
          <u xml:id="u-320.5" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do art. 38. Czy są uwagi do jego treści? Czy ktoś z państwa jest przeciw brzmieniu tego artykułu? Jeżeli nie, to uznajemy art. 38 za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-320.6" who="#JerzyCiemniewski">Przejdziemy do rozdziału 6, którego tytuł brzmi: Finansowanie budowy autostrad.</u>
          <u xml:id="u-320.7" who="#JerzyCiemniewski">Omawiamy art. 39. Czy poseł Szarawarski zechce zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#AndrzejSzarawarski">Rozdział 6 i art. 39 mówi o finansowaniu budowy autostrad i składa się z trzech źródeł wymienionych w pkt. 1, 2 i 3. Ponieważ już wcześniej były pytania do pkt. 3 - co to są inne źródła - wyjaśniam. Przygotowana jest ustawa o obligacjach, która stworzy możliwość wypuszczania przez koncesjonariuszy obligacji gwarantowanych przez skarb państwa. To są właśnie te „inne źródła”.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#AndrzejSzarawarski">Pod względem merytorycznym artykuł ten nie budził zastrzeżeń podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w sprawie treści art. 39? Czy są głosy sprzeciwu wobec art. 39? Jeżeli nie, to uznajemy art. 39 za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#JerzyCiemniewski">Przechodzimy do art. 40.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#AndrzejSzarawarski">W artykule tym dokonaliśmy uściślenia, o jakie środki chodzi. W poprzedniej wersji rządowej napisano tylko, że koncesjonariusz może uzyskać poręczenie kredytu bankowego lub pożyczki do wysokości 50 proc. wartości inwestycji, co jest możliwe w każdym przypadku, jeśli się to z bankiem uzgodni. Natomiast nam chodziło, aby było to poręczenie spłaty ze środków budżetu państwa. Po wyjaśnieniu tej kwestii z ministrem finansów taki zapis znalazł się w art. 40.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#AndrzejSzarawarski">Obecny art. 40 mówi wyraźnie o tym, że koncesjonariusz może uzyskać poręczenie spłaty ze środków budżetu państwa kredytu bankowego lub pożyczki do wysokości nie wyższej niż 50 proc. wartości inwestycji przewidzianej do realizacji w ramach koncesji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#JerzyCiemniewski">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w sprawie treści art. 40? Czy ktoś jest przeciw jego treści? Jeżeli nie - uznajemy art. 40 za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#JerzyCiemniewski">W ten sposób skończyliśmy prace nad czterdziestoma artykułami i sześcioma rozdziałami. Termin naszego działania upływa 12-go, czyli w środę. Praktycznie jedynym możliwym terminem naszego następnego spotkania byłby dzień jutrzejszy albo w środę, to jest w dniu upływu terminu. I to jeszcze pod warunkiem, że otrzymamy zezwolenie marszałka Sejmu na prace komisji w trakcie plenarnego posiedzenia Sejmu. Innej możliwości nie ma.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#JerzyCiemniewski">A więc pozostaje nam właściwie tylko środa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#AndrzejSzarawarski">Proponuję, żebyśmy przymierzyli się właśnie do środy, ponieważ ani sobota nie jest realna, ani poniedziałek, a wtorek jest zajęty na inne posiedzenia Komisji. Musimy wystąpić o zgodę do pana marszałka na pracę Komisji w trakcie obrad plenarnych Sejmu. Sądzę, że jesteśmy w stanie zakończyć prace nad projektem ustawy w ciągu jednego dnia, ponieważ pozostałe artykuły nie już tak dyskusyjne, jak dotąd omawiane.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#AndrzejSzarawarski">Proponuję, byśmy na moment powrócili jeszcze do tych pierwszych artykułów, które były dyskutowane dwa dni temu. Być może okaże się, że po przemyśleniu wiele wątpliwości zostało rozwianych. Umożliwiłoby to Biuru Legislacyjnemu przygotowanie na nowo zredagowanego tekstu. Byłoby to duże ułatwienie w pracy na następnym posiedzeniu Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#JerzyCiemniewski">Będzie to raczej trudne. Jest bowiem wiele spraw, które wymagałyby systematycznego omówienia. Obawiam się, że niemal zaczniemy prace od nowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#AndrzejSzarawarski">Ale przy kilku artykułach były wątpliwości, natomiast nie sformułowano konkretnych wniosków. Jeśli ich do tej pory nie ma, to możemy zdecydować się na przyjęcie zapisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#JerzyCiemniewski">Ale w tej chwili nie jesteśmy, co widać, w tym samym składzie co podczas pierwszego posiedzenia, kiedy formułowano wnioski. Byłoby to pójście na skróty, podejmowanie decyzji w innym gronie, niż padały wnioski i uwagi do zapisów ustawy. Proponuję jednak pozostawienie tej sprawy do środy, czyli do następnego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#JerzyCiemniewski">Na tym posiedzenie Komisji kończymy, a o terminie i miejscu następnego posiedzenia państwo zostaniecie powiadomieni. Dziękuję wszystkim za udział w posiedzeniu.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>