text_structure.xml
35.8 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#ZofiaKuratowska">Witam serdecznie i bardzo gorąco pana prezydenta Rumunii w sali posiedzeń Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#ZofiaKuratowska">Jest to dla nas zaszczyt i zarazem wielka przyjemność móc powitać i gościć w naszej sali posiedzeń pana prezydenta.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#ZofiaKuratowska">Jest to miejsce, w którym spotykają się dzisiaj parlamentarzyści z obu izb, miejsce w którym wykuwa się teraz nasza konstytucja.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#ZofiaKuratowska">Polska i Rumunia mają wiele wspólnych wspomnień, wiele kart historii nasze państwa przeżyły razem.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#ZofiaKuratowska">My, Polacy, pamiętamy i zawsze będziemy pamiętać tę wielką rzecz, którą zrobiło dla nas społeczeństwo Rumunii we wrześniu, październiku 1939 r., tak tragicznego dla Polski.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#ZofiaKuratowska">To dzięki Rumunii wiele osób z rządu II Rzeczypospolitej i wielu innych Polaków mogło przetrwać czas wojny.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#ZofiaKuratowska">Znacznie później, w grudniu 1989 r., podczas rewolucji rumuńskiej polscy parlamentarzyści wybrani w pierwszych demokratycznych wyborach z zapartym tchem, z obawą i nadzieją śledzili wydarzenia, które wówczas rozgrywały się w pana kraju. Ta nasza nadzieja spełniła się, była to wielka radość, że razem z narodem rumuńskim doczekaliśmy niezależności, niepodległości i demokracji.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#ZofiaKuratowska">To szczególnie my, Polacy, zdajemy sobie doskonale sprawę jak wiele trudności na drodze do pełnej demokracji, do reform gospodarczych, spotyka zarówno społeczeństwo rumuńskie jak i polskie. Wiemy dobrze jak pokaźne bariery mamy zakodowane w naszej świadomości, ale nie tylko one są przeszkodą, mnożą się też trudności niezależne od nas samych, a związane z problemami ekonomicznymi. Wszystkie te bariery musimy obalać. Innej drogi nie ma.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#ZofiaKuratowska">I pana i nasz kraj przeżywa transformację gospodarczą prowadzącą od sztucznego systemu do wolnego rynku.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#ZofiaKuratowska">Transformacja ta jest dotkliwie odczuwana przez obywateli. To nie jest prosta i łatwa droga. Zdajemy sobie sprawę jako politycy, jak wiele cierpień musimy zadawać naszym współobywatelom oraz jak wiele zarazem wymagamy od naszych społeczeństw. Stawiamy wymagania, których efektem powinno być zrozumienie dla naszych poczynań, oczekujemy niełatwego współdziałania a czasem także rezygnacji z własnej przyszłości. Ta ostatnia sprawa dotyczy starszego pokolenia. Zarazem jednak zarówno Polska jak i Rumunia buduje przyszłość dla swoich dzieci i młodzieży i dla tych także, którzy się jeszcze nie narodzili, a którym w nadchodzących latach przyjdzie żyć w naszych krajach.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#ZofiaKuratowska">Jak widać z bardzo skrótowego sformułowania myśli, nasze kraje mają wiele wspólnych trudności. Są też oczywiście różnice zarówno kulturowe jak i te, które wynikają z innego podejścia do przemian gospodarczych i politycznych.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#ZofiaKuratowska">Mimo tych różnicy powinniśmy poświęcać sobie nawzajem znacznie więcej uwagi i rozpoczynać więcej wspólnych przedsięwzięć. Może właśnie nasze kraje, bez szukania partnerów znacznie od nas bogatszych, powinny wspólnie wykuwać podstawy gospodarki, tworzyć możliwości handlu pomiędzy naszymi państwami, warunki do wymiany kulturowej, naukowej, warunki do wymiany naszej młodzieży, która tego bardzo potrzebuje.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#ZofiaKuratowska">Chciałabym nieco dłużej zatrzymać się na problemie turystyki. Dla Rumunii turystyka jest wielkim przemysłem, gdyż kraj ten ma odpowiednie warunki klimatyczne, krajobrazowe, czyli te walory, których poskąpiła nam natura. Ale nasz kraj też jest krajem bardzo pięknym, choć zupełnie odmiennym, a turystyka jest dla Polski ważnym, z ekonomicznych względów, elementem. Dzięki turystyce spotykają się ludzie z różnych państw i mimo bariery językowej nawiązują przyjaźnie, rodzi się porozumienie.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#ZofiaKuratowska">Mając to wszystko w pamięci tym bardziej cieszymy się, że możemy dziś gościć w naszym kraju pana prezydenta oraz innych członków rumuńskiej delegacji, że możemy wymienić nasze doświadczenia, podzielić się mimo szczupłości czasu, problemami i kłopotami, które obyśmy wspólnie zdołali jak najlepiej rozwiązać. Obydwa nasze kraje są w drodze do Wspólnoty Europejskiej. Powinniśmy do tego dążyć wymieniając także doświadczenia parlamentarne, legislacyjne i wszelkie inne.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#ZofiaKuratowska">Wizyta pana prezydenta w naszym kraju jest dowodem na to, że chcemy zacieśnić nasze wzajemne kontakty, na które czekaliśmy tak długo.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#ZofiaKuratowska">Jeszcze raz chcę wyrazić olbrzymią radość zarówno w imieniu senatorów Rzeczypospolitej, jak i w imieniu posłów naszego parlamentu z tego powodu, iż mamy możliwość wymiany opinii i spotkania.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#ZofiaKuratowska">Chciałabym życzyć, aby wyjeżdżając z naszego kraju, wyniósł pan prezydent całe morze serdeczności, którą społeczeństwo polskie darzy społeczeństwo rumuńskie, żeby czuł pan tę ciepłą atmosferę, która, mam nadzieję, otacza pana od chwili przekroczenia granicy Polski i aby zawiózł pan te ciepłe słowa społeczeństwu rumuńskiemu i całemu swojemu pięknemu krajowi.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#ZofiaKuratowska">Raz jeszcze dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#ZofiaKuratowska">Obecnie proszę marszałka A. Małachowskiego o objęcie przewodnictwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani marszałek Z. Kuratowskiej za tak piękne wprowadzenie do naszych obrad.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#AleksanderMałachowski">Obecnie proszę pana prezydenta Rumunii, pana Iona Illiescu, by zechciał zabrać głos.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#AleksanderMałachowski">Po wystąpieniu pana prezydenta będzie możliwość zadania pytań.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, panie prezydencie.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#IonIlliescu">Przede wszystkim chciałbym podziękować za takie przyjęcie i za ciepłe słowa, które zostały wypowiedziane pod naszym adresem.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#IonIlliescu">Podzielamy państwa ocenę dotyczącą naszych dobrych tradycji oraz stwierdzenie, że rozwój dobrych stosunków w nowych warunkach jest sprawą ważną dla Polski i Rumunii.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#IonIlliescu">Jest istota politycznej podstawy naszej wizyty w Polsce, przygotowanej i realizowanej na poziomie głowy państwa.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#IonIlliescu">Poprzez swój dramatyczny przebieg historia powiązała nasze narody. Nasze niekorzystne położenie geopolityczne zgotowało na przestrzeni wieków naszym narodom wielkie dramaty. Staliśmy bowiem na drodze, na której krzyżowały się interesy mocarstw. Nasza państwowość była wielokrotnie zawieszana lub przerywana. Wobec tego w przeszłości zaznaliśmy nie raz dominacji obcych państw, co z kolei powodowało opóźnienie w realizowaniu normalnego rozwoju naszych państw i narodów.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#IonIlliescu">Zbieżność historycznych losów, podobieństwa zdarzeń i doświadczeń, jakie były udziałem zarówno Polski jak i Rumunii, przyczyniły się do rozwoju solidarności, sympatii i przyjaźni pomiędzy naszymi narodami.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#IonIlliescu">Pani marszałek w swoim powitalnym wystąpieniu odwołała się do takiego momentu historii, kiedy to nie tylko administracja państwowa, ale również obywatele Rumunii manifestowali swoją solidarność z narodem polskim.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#IonIlliescu">Z kolei ja chciałem przypomnieć, że nasze więzi historyczne sięgają daleko głębiej niż tylko do 1939 r., bowiem również w bitwie pod Grunwaldem Rumuni walczyli obok Polaków przeciw wojskom Zakonu Krzyżackiego. Również wiele innych wydarzeń, składających się na naszą wspólną historię, przyczyniło się do zbudowania przyjaznych uczuć, które wiązały i wiążą nasze narody.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#IonIlliescu">Obecnie zarówno Polska jak i Rumunia znajdują się w złożonej sytuacji przejściowej. Dokonywane są fundamentalne przemiany oblicza naszych społeczeństw oparte na nowych demokratycznych zasadach. Państwa nasze podlegają strukturalnym przekształceniom, tworzone jest prawo adekwatne do obecnej sytuacji. Również nasza ekonomika przechodzi transformację.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#IonIlliescu">Przejście od gospodarki scentralizowanej, zetatyzowanej, do gospodarki wolnorynkowej, przy jednoczesnym zabezpieczeniu ochrony socjalnej, niezbędnej obywatelom, jest chyba najtrudniejszym egzaminem, który zdajemy obecnie w procesie stanowienia społeczeństwa rumuńskiego.</u>
<u xml:id="u-3.9" who="#IonIlliescu">Jest to wielki dylemat naszych społeczeństw i zarazem klasy politycznej, jak połączyć te dwa elementy w istocie sprzeczne wobec siebie. Jak połączyć wolny rynek i zapewnić osłonę socjalną? To nie jest prosta sprawa.</u>
<u xml:id="u-3.10" who="#IonIlliescu">Dodatkowo przechodzimy trudny i złożony proces związany z komplikacjami, które zrodziły się w wyniku rozpadu starych struktur gospodarki scentralizowanej. Budowanie gospodarki na nowych zasadach wymusza szeroki wachlarz zmian legislacyjnych, instytucjonalnych, charakterystycznych i typowych dla wolnego rynku. Budowanie tejże gospodarki promuje nowe mechanizmy ekonomiczne, co musi pociągnąć zmiany w mentalności obywateli. A nie jest to kwestia, którą można wprowadzić administracyjnymi pociągnięciami. Ludzie sami muszą zaakceptować nowe wzorce i nowe reguły gry. Pogodzenie tych sprzeczności jest chyba najtrudniejszym zadaniem.</u>
<u xml:id="u-3.11" who="#IonIlliescu">Gospodarka oparta na dyrektywach, typowa dla poprzedniego systemu, rozwinęła i utrwaliła mentalność oczekiwania, wiary, że państwo oraz instytucje centralne, rozwiążą wszystkie problemy. Natomiast gospodarka rynkowa zakłada promowanie inicjatywy, wysuwa na pierwszy plan odpowiedzialność i podejmowanie ryzyka.</u>
<u xml:id="u-3.12" who="#IonIlliescu">Mamy już 5-letnie doświadczenia. W chwili obecnej możemy powiedzieć, że choć wszyscy ludzie cieszyli się z likwidacji starego totalitarnego reżimu, z likwidacji centralnych struktur i akceptowali nowe zasady zakładające decentralizację gospodarki, a także akceptowali autonomię oraz inicjatywę instytucji ekonomicznych, to teraz rodzą się społeczne ruchy, których przedstawiciele wymagają od rządu i centralnych instytucji rozwiązania konkretnych problemów ekonomicznych i gospodarczych. Nie chodzi o sprawy dotyczącego całego systemu gospodarczego, a o konkretne branże czy zakłady, które stanęły w obliczu trudności i nie umieją odnaleźć się w nowej, diametralnie różnej sytuacji ekonomicznej. Społeczeństwo nie ma jeszcze zakodowanej prawdy, że większość problemów, których adresatem jest rząd, powinna być rozstrzygnięta na poziomie lokalnym.</u>
<u xml:id="u-3.13" who="#IonIlliescu">Szczególnie związki zawodowe nadal oczekują od rządu rozwiązywania problemów zamówień, kontraktacji, zaopatrzenia techniczno-materiałowego, zapewnienia rynków zbytu itd.</u>
<u xml:id="u-3.14" who="#IonIlliescu">Ta faza rozwoju jest wielce skomplikowana. Na nią nakładają się konsekwencje likwidacji pewnych struktur strefowych, wokół których było zintegrowane nasze życie ekonomiczne.</u>
<u xml:id="u-3.15" who="#IonIlliescu">Po likwidacji RWPG załamały się tradycyjne rynki zbytu, przestali liczyć się dotychczasowi partnerzy, zabrakło zamówień, do których przywykły wielkie zakłady przemysłowe.</u>
<u xml:id="u-3.16" who="#IonIlliescu">Dokładnie widać to na przykładzie naszych stosunków bilateralnych. Polska była szóstym partnerem ekonomiczno-handlowym dla Rumunii, a obecnie przesunęła się aż na czterdzieste piąte, czy nawet na czterdzieste szóste miejsce, a wielkość wymiany handlowej wynosi zaledwie 1/10 tego, co było 6–7 lat temu.</u>
<u xml:id="u-3.17" who="#IonIlliescu">Jest to rezultat rozpadu wewnętrznych i strefowych struktur promujących wcześniej nasze relacje ekonomiczne, ale także wynik pewnych uprzedzeń.</u>
<u xml:id="u-3.18" who="#IonIlliescu">Początkowo, gdy mieliśmy przystępować do transformacji naszej gospodarki, bezkrytycznie patrzyliśmy na Zachód, wierząc, że ratunek przyjdzie właśnie stamtąd. Lecz później życie nauczyło nas, że nikt nas nie uratuje, że nikt nigdy nie przyjdzie do naszych krajów z gotowym planem Marshalla i że w relacjach ekonomicznych dominują własne interesy a nie sentymenty.</u>
<u xml:id="u-3.19" who="#IonIlliescu">Musimy pamiętać, że nikt z zewnątrz nie rozwiąże naszych problemów. Dzisiaj w ekonomice europejskiej i światowej każdy walczy o utrzymanie i rozwój własnych rynków zbytu dla własnych towarów i stara się, aby na te rynki nie dostali się inni partnerzy. Te fakty widzimy w sposób wyrazisty i jasny.</u>
<u xml:id="u-3.20" who="#IonIlliescu">Nasza integracja europejska przewiduje przede wszystkim podjęcie niezbędnych wysiłków dla podniesienia stopnia konkurencyjności naszej gospodarki. Musi to być zarówno konkurencyjność ekonomiczna jak i technologiczna.</u>
<u xml:id="u-3.21" who="#IonIlliescu">Dlatego w wysiłkach podejmowanych na rzecz integracji europejskiej musimy się przede wszystkim nauczyć i rozwijać nasze wzajemne stosunki gospodarcze realizowane w Europie centralnej, aby tą drogą podwyższyć nasz potencjał gospodarczy i zwiększyć naszą konkurencyjność w stosunku do partnerów z Europy Zachodniej.</u>
<u xml:id="u-3.22" who="#IonIlliescu">Myślę jednak, że nie ma sprzecznych interesów pomiędzy naszymi krajami i krajami rozwiniętymi, sądzę nawet, że w interesie państw zamożnych i rozwiniętych leży zainteresowanie tym, aby nasze kraje nie pozostały wyłącznie słabo rozwiniętym zapleczem dla nich. Nasza współpraca, opierająca się na wspólnym wysiłku, zmierzającym do rozwoju potencjału i mocy ekonomicznych, technologicznych oraz naukowych leży również w dobrze pojętym interesie krajów rozwiniętych. Lepsza kondycja ekonomiczna naszych krajów oznacza też większą chłonność na zachodnie towary polskiego i rumuńskiego rynku. Tego właśnie musimy się nauczyć w naszej przyszłej współpracy.</u>
<u xml:id="u-3.23" who="#IonIlliescu">Jeżeli spojrzymy na świat zachodni, na wspólny rynek i aktualnie zjednoczoną Europę, to zauważymy, że po II wojnie światowej rozwinęła się współpraca pomiędzy państwami o podobnym potencjale ekonomicznym i zbliżonym poziomie technicznym. Zbliżenie tych państw nie spowodowało ani współzawodnictwa, ani też konkurencji pomiędzy nimi, lecz pogłębiło podział rynku pracy i spowodowało przede wszystkim zwiększenie wymiany handlowej. Obecnie najintensywniejsza wymiana handlowa funkcjonuje właśnie pomiędzy państwami zjednoczonymi w ramach Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-3.24" who="#IonIlliescu">Dwa lub trzy lata temu analizowaliśmy sytuację w Szwajcarii, która nie jest członkiem Unii Europejskiej. Szwajcaria jest krajem rozwiniętym, o tym samym poziomie co państwa członkowie Unii Europejskiej. Z analizy tej wynikało, że Szwajcaria 80% swojej wymiany handlowej realizuje z państwami zjednoczonymi w Unii, natomiast wymiana z państwami Europy centralnej i wschodniej stanowi w jej obrotach zagranicznych zaledwie 3–4%.</u>
<u xml:id="u-3.25" who="#IonIlliescu">Myślę, że rozwinięcie potencjału ekonomicznego naszych krajów nie tylko nie zawęzi naszych stosunków, lecz spowoduje znaczne zwiększenie wymiany handlowej pomiędzy Polską i Rumunią, prowadzonej na podobieństwo wymiany realizowanej w krajach zachodnich. Uwaga ta w takim samym stopniu dotyczy, w perspektywie, rozwinięcia naszych stosunków ekonomicznych z krajami Europy Zachodniej.</u>
<u xml:id="u-3.26" who="#IonIlliescu">Myślę, że rozwój naszej współpracy i kooperacji w strefie Europy centralnej wpłynie korzystnie nie tylko na współpracę pomiędzy Polską i Rumunią, ale także na znaczne ożywienie stosunków gospodarczych naszych państw z państwami Europy Zachodniej.</u>
<u xml:id="u-3.27" who="#IonIlliescu">W przypadku tych zagadnień mamy wspólną płaszczyznę i wspólne interesy ekonomiczne. Szczególnie cenimy sobie korzystną ewolucję stosunków pomiędzy naszymi krajami, jaka dokonała się w ciągu ostatnich 5 lat.</u>
<u xml:id="u-3.28" who="#IonIlliescu">Zarówno Polska jak i Rumunia mają wspólny kierunek strategiczny w odniesieniu do problemów bezpieczeństwa na naszym kontynencie do poczucia stabilizacji w naszej strefie, i do integracji z instytucjami europejskimi.</u>
<u xml:id="u-3.29" who="#IonIlliescu">Rumunia miała i ma nadal dobre stosunki z Unią Europejską, z Radą Europy i z NATO.</u>
<u xml:id="u-3.30" who="#IonIlliescu">Razem z Polską rozwinęliśmy starania o przyjęcie do NATO poprzez współpracę w ramach programu „Partnerstwo dla pokoju” i w negocjacjach o przyjęcie do Unii Europejskiej. Jesteśmy dziś jednym z sześciu krajów stowarzyszonych. Obecnie powinniśmy wespół z krajami Europy Zachodniej opracować strategię przygotowania przyszłego statutu naszego pełnego członkostwa w Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-3.31" who="#IonIlliescu">Myślę, że wspólne stanowisko Polski i Rumunii w kontaktach z instytucjami europejskimi jest czynnikiem stabilizującym i pokojowym na naszym kontynencie.</u>
<u xml:id="u-3.32" who="#IonIlliescu">Niewątpliwie przekroczyliśmy w naszych stosunkach z Europą Zachodnią fazę zimnej wojny, która sztucznie podzieliła nasz kontynent na dwa przeciwne sobie militarne obozy.</u>
<u xml:id="u-3.33" who="#IonIlliescu">Fazę tę przekroczyliśmy w sensie politycznym oraz ideologicznym, lecz obecnie rysuje się przed nami poważna bariera ekonomiczna, o której mówiłem wcześniej.</u>
<u xml:id="u-3.34" who="#IonIlliescu">Myślę, że wspólnym wysiłkiem powinniśmy przekroczyć tę barierę, ponieważ w ostatecznym rozrachunku stosunki ekonomiczne są fundamentem wewnętrznej stabilności naszych państw a także fundamentem stabilności międzynarodowej na naszym kontynencie.</u>
<u xml:id="u-3.35" who="#IonIlliescu">Kraje Europy Zachodniej w swojej historii również miały sytuacje konfliktowe, ale wspólny rozwój ekonomiczny po zakończeniu II wojny światowej stworzył klimat odprężenia, porozumienia oraz korzystnej współpracy pomiędzy krajami tego rejonu Europy.</u>
<u xml:id="u-3.36" who="#IonIlliescu">Uważam, że to doświadczenie może być bardzo przydatne również i dla nas, przy rozwiązywaniu konfliktów powstających w naszej strefie.</u>
<u xml:id="u-3.37" who="#IonIlliescu">Rumunia jest bezpośrednim sąsiadem Jugosławii, dlatego też konflikt jugosłowiański ma bezpośredni wpływ na naszą sytuację. Obydwa nasze kraje mają też strefę konfliktów tuż za swoimi granicami, w krajach po byłym Związku Radzieckim.</u>
<u xml:id="u-3.38" who="#IonIlliescu">Blisko Rumunii znajduje się 14. armia, która jest obcą armią na terytorium niezależnego państwa - Republiki Mołdowy.</u>
<u xml:id="u-3.39" who="#IonIlliescu">Nie opodal, na Kaukazie, są również rejony konfliktów i dlatego w naszym wspólnym interesie leży rozwinięcie współpracy politycznej i ekonomicznej tak, aby stworzyć klimat przezwyciężenia tych konfliktów.</u>
<u xml:id="u-3.40" who="#IonIlliescu">Wierzę, że współpraca naszych parlamentów świadczy o ich poczuciu odpowiedzialności i o zrozumieniu faktu, że właśnie parlament jest fundamentalną instytucją w państwie prawa i demokracji. Współpraca naszych parlamentów ma niezwykle ważne znaczenie dla kultywowania dobrych stosunków pomiędzy naszymi krajami, dla wzajemnego poznawania się i dla rozwiązywania wspólnych problemów.</u>
<u xml:id="u-3.41" who="#IonIlliescu">Mam nadzieję, że obecny moment polityczny w stosunkach pomiędzy naszymi krajami będzie nowym krokiem w kierunku utrwalania i rozwoju naszych dwustronnych kontaktów.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu prezydentowi Republiki Rumunii, panu Ionowi Illiescu za wystąpienie.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#AleksanderMałachowski">Gdy senator Z. Kuratowska mówiła o pomocy udzielanej Polsce przez Rumunię w 1939 r. przypomniałem sobie, że nie było to pierwszy raz. Rumunia odegrała wielką rolę w tworzeniu zaplecza politycznego i militarnego dla powstania przeciw Rosji w 1863 r. Tam to właśnie, w Rumunii, gromadziły się wojska, które chciały iść do powstańczej walki, tam też znajdowali schronienie polscy żołnierze, którzy wycofali się z walki. Na terenie obecnej Rumunii gromadzono wówczas broń i amunicję. Myślę, że historycy nakreślą kiedyś bardziej szczegółowo obraz ówczesnej rzeczywistości. Myślę, że dzisiaj warto podziękować prezydentowi Rumunii i za to, co wydarzyło się sto kilkadziesiąt lat temu.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#JerzyWenderlich">Szanowny Panie Prezydencie. Jest dla mnie olbrzymią satysfakcją fakt, że osobiście mogę zadać panu pytanie.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#JerzyWenderlich">W swoim wystąpieniu bardzo mocno zaakcentował pan potrzebę poszerzenia współpracy gospodarczej. Stwierdził pan także, iż zmieniona sytuacja polityczna i ekonomiczna zepchnęła nasze kontakty na bez mała 50. miejsce w wymianie handlowej realizowanej przez Rumunię.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#JerzyWenderlich">Mówił też pan prezydent dużo o konieczności podejmowania wysiłków na rzecz zintensyfikowania współpracy gospodarczej i handlowej pomiędzy Polską i Rumunią. Z mocnego akcentowania tych problemów wynika, że są one dla pana bardzo ważne. Z tego też powodu chciałbym się dowiedzieć, czy obecnej wizycie pana w naszym kraju przyświecają konkretne cele, czy będzie można powiedzieć, że Polska przesunie się do przodu z tak odległego miejsca, jakie zajmuje w wymianie handlowej i gospodarczej z Rumunią?</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#IonIlliescu">Myślę, że nasza obecna wizyta sprzyja klimatowi poszerzenia wymiany gospodarczej i zintensyfikowaniu kontaktów, tym bardziej że nie przyjechałem do Polski w pojedynkę, ale z całą delegacją.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#IonIlliescu">W minionym tygodniu komisja ekonomiczna prowadziła w Warszawie rozmowy ze specjalistami ministerialnymi i z przedstawicielami polskiego życia gospodarczego.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#IonIlliescu">W ramach naszej delegacji przyjechali przedstawiciele rumuńskiego biznesu, którzy aktualnie nawiązują bezpośrednie kontakty.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#IonIlliescu">Z kolei wczoraj wieczorem w ambasadzie Rumunii odbyłem spotkanie z przedstawicielami biznesu z Polski i stwierdziłem, że istnieje żywe zainteresowanie, zmierzające do poszukiwania dróg rozwoju naszych wzajemnych stosunków. Aby były to poszukiwania owocne musimy udoskonalić przede wszystkim ramy prawne, określające zasady kontaktów utrzymywanych pomiędzy naszymi krajami. Już podpisaliśmy kilka porozumień, mamy nadzieję, że wkrótce podpiszemy dalsze. Ważne jest to, aby w negocjacjach uwzględniać problem wolnego handlu pomiędzy Polską i Rumunią.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#IonIlliescu">Porozumienia tego typu Rumunia podpisała już z państwem czeskim i słowackim, podobne negocjujemy z Polską, Węgrami i Słowenią.</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#IonIlliescu">We wrześniu tego roku w Brnie odbędzie się spotkanie przedstawicieli krajów naszej strefy dla przedyskutowania rozwoju wolnego handlu w państwach Europy centralnej (Wspólnota CEFTA).</u>
<u xml:id="u-6.6" who="#IonIlliescu">Ważnym zagadnieniem jest rozwój bankowości i wzajemne nasze kontakty w tym względzie. Już rozmawialiśmy na przykład o stworzeniu polsko-rumuńskiego banku. Podobne banki mamy już z Ameryką, Anglią, Francją, Turcją, Grecją i Egiptem.</u>
<u xml:id="u-6.7" who="#IonIlliescu">Realizacja współpracy w dziedzinie bankowości jest problemem bardzo ważnym, podobnie jak współpraca pomiędzy izbami handlowymi i przemysłowymi naszych krajów.</u>
<u xml:id="u-6.8" who="#IonIlliescu">W tym kontekście mamy już przedstawicielstwo międzynarodowej sieci „Old Trade Center”, co z kolei owocuje rozwojem bezpośrednich stosunków pomiędzy przedstawicielami życia ekonomicznego.</u>
<u xml:id="u-6.9" who="#IonIlliescu">Rumuński biznes w chwili obecnej ma w Polsce tylko jednego stałego przedstawiciela, reprezentującego jedną firmę. Uważam, że związki pomiędzy kręgami biznesu polskiego i rumuńskiego, które miały w przeszłości dobre doświadczenia i wieloletnią tradycję, można i trzeba obecnie reaktywować.</u>
<u xml:id="u-6.10" who="#IonIlliescu">Byliśmy dużym importerem węgla koksującego z Polski. Dzisiaj natomiast tenże sam polski węgiel przywożony jest do Rumunii za pośrednictwem firm niemieckich, angielskich a nawet amerykańskich. Dlaczego nie mielibyśmy nawiązać bezpośrednich kontaktów handlowych?</u>
<u xml:id="u-6.11" who="#IonIlliescu">Również w dziedzinie petrochemii, ropy naftowej i gazu ziemnego mieliśmy w przeszłości pokaźną współpracę. Powinniśmy również znaleźć drogi do rozwiązania problemów w zakresie przemysłu przetwórczego, w dziedzinie konstrukcji maszyn, urządzeń i wyposażenia technologicznego. W wymienionych dziedzinach przed laty również istniała szeroka współpraca i współdziałanie pomiędzy naszymi państwami.</u>
<u xml:id="u-6.12" who="#IonIlliescu">Teraz musimy wypracować nowe formy współpracy, gdyż w latach poprzednich wszystko to było realizowane przez centralne struktury państwowe, które koordynowały naszą gospodarkę. Nie mamy już takich struktur i nie możemy korzystać ze starych, nieaktualnych dróg, rozwijania wzajemnych kontaktów gospodarczo-handlowych. Przed nami więc staje problem jak to wszystko rozwiązać w nowych realiach gospodarki rynkowej.</u>
<u xml:id="u-6.13" who="#IonIlliescu">Już były prowadzone negocjacje w tych sprawach i zorientowaliśmy się, że istnieje szeroka gama możliwości. Myślę, że potrzebny jest w obecnej dobie odpowiedni impuls polityczny, który spowodowałby powstanie i rozwój zerwanych kontaktów.</u>
<u xml:id="u-6.14" who="#IonIlliescu">Trzeba rozwinąć wzajemne zaufanie naszych partnerów i przedstawicieli życia gospodarczego i wskazać, że istnieją ciekawe relacje handlowe nie tylko na linii Bukareszt-Paryż-Bonn-Londyn, lecz również na linii Warszawa-Bukareszt. Mamy nadzieję, że taki sposób myślenia znajdzie poparcie w waszym kraju i że w przyszłości współpraca pomiędzy naszymi krajami stanie się faktem.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu prezydentowi za wyjaśnienia i zaprezentowanie stanowiska.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#AndrzejWielowieyski">Dziękuję za te niezwykle cenne informacje gospodarcze. Wiemy, że w ostatnim roku Rumunia odniosła pewne sukcesy i że w dalszym ciągu perspektywa jej rozwoju gospodarczego jest pomyślna, pomimo wymienionych przez pana trudności i barier. Chciałem zapytać pana o inną dziedzinę, również niezmiernie ważną na naszej drodze do integracji europejskiej.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#AndrzejWielowieyski">Zarówno Polska jak i Rumunia musi dokonywać głębokich przekształceń ustrojowych. Chciałbym się w tym kontekście zapytać, co pan widzi jako problem najważniejszy? Proszę też o informację jaką rolę w tych przekształceniach powinien i może odegrać samorząd terytorialny?</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#IonIlliescu">Jednym ze składowych elementów rozwoju demokratycznych struktur jest rozwój samorządów terytorialnych. W naszej konstytucji jest paragraf dotyczący autonomii samorządu terytorialnego. Samorząd ten skonkretyzował się podczas pierwszych wolnych wyborów do władz terytorialnych w naszym kraju, w lutym 1992 r.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#IonIlliescu">Na tej bazie wzrosła aktywność społeczności lokalnych oraz rad okręgowych i wojewódzkich. Przyznać jednak muszę, że autonomia tych organów samorządowych jest ograniczona niewielkim potencjałem ekonomicznym.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#IonIlliescu">Obecnie, na przykład, najwięcej dezyderatów, sporządzanych przez społeczności lokalne, dotyczy niedostatku środków finansowych w terenowych administracjach, a ich brak lub zbytnia szczupłość nie pozwala na rozwiązanie lokalnych problemów przez samorządy. Niedostatek ten ustąpi dopiero wraz ze wzrostem naszego potencjału ekonomicznego. Na razie jednak obserwujemy spadek aktywności gospodarczej i zmniejszenie się produktu narodowego brutto.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#IonIlliescu">Po 1989 r., który był rokiem kryzysu gospodarczego, nastąpiły znane dramatyczne wydarzenia, które odzwierciedlały ówczesną sytuację społeczną w Rumunii.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#IonIlliescu">Po wybuchu społecznym, który miał miejsce w grudniu 1989 r., wszyscy ludzie akceptowali upadek starego, totalitarnego reżimu i dostrzegali konieczność rozwoju systemu demokratycznego. Jednak na płaszczyźnie ekonomicznej w ciągu minionych 5 lat sytuacja nie poprawiła się i obserwuje się ciągły spadek produkcji przemysłowej. W tych latach zanotowaliśmy także spadek produkcji rolniczej, która obecnie już zaczyna rosnąć, a także spadek wielkości produktu narodowego brutto. Produkt ten wynosi obecnie 60% wielkości z 1989 r.</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#IonIlliescu">Te wszystkie zjawiska mają wpływ na pogorszenie się warunków życia wielu grup społecznych, a także na kondycję samorządów lokalnych, borykających się z brakiem środków finansowych.</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#IonIlliescu">Mimo tych problemów, możliwość rozwoju stosunków demokratycznych w naszym kraju, widzimy w umacnianiu autonomii samorządów lokalnych, w decydowaniu przez nie o własnych sprawach. Uważamy za korzystne nawiązanie w przyszłości kontaktów pomiędzy naszymi władzami lokalnymi, a podobnymi strukturami w innych krajach.</u>
<u xml:id="u-9.7" who="#IonIlliescu">Rumunia ma wieloletnią tradycję w prowadzeniu takiej współpracy. 20 lat temu pracowałem we wschodnim województwie Iasi, które miało stałe kontakty z Lublinem. Mam nadzieję, że w niedalekiej przyszłości taka współpraca znów się będzie rozwijać.</u>
<u xml:id="u-9.8" who="#IonIlliescu">Już poczyniliśmy w tym zakresie pierwsze kroki. Na przykład wczoraj spotkaliśmy się z przedstawicielami woj. katowickiego, które nawiązało kontakty z województwem położonym na północy Rumunii - Suceaava. Województwo katowickie rozwija również współpracę z przemysłem metalurgicznym Rumunii. Mam na myśli zagłębie przemysłowe Hunedoara.</u>
<u xml:id="u-9.9" who="#IonIlliescu">Współpraca na szczeblach lokalnych jest mile widziana, gdyż uzupełnia ona kontakty pomiędzy naszymi krajami, realizowane na szczeblu wyższym.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#LeszekMoczulski">Osobiście bardzo trafiło mi do przekonania to, co powiedział pan prezydent, o wspólnej drodze Rumunii i Polski ku europejskiej integracji. Myślę jednak, że bardzo obecnie potrzebna jest także integracja pomiędzy naszymi państwami. Potrzebna jest odbudowa zerwanych więzi w nowych już formach instytucjonalnych. Pozwoliłoby to na znacznie szybszy postęp w staraniach o stworzenie w pełni zjednoczonej Europy.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#IonIlliescu">W pełni podzielam ten pogląd. Jesteśmy zwolennikami rozwoju ekonomicznego w ramach CEFTA, to jest w ramach strefy wolnego handlu w Europie centralnej.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#IonIlliescu">My rozpoczęliśmy współpracę z krajami w strefie Morza Czarnego, Polska z kolei ma doświadczenie we współpracy z krajami w strefie Morza Bałtyckiego.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#IonIlliescu">Myślę, że w przyszłości Polska powiązana z Morzem Bałtyckim i Rumunia powiązana z Morzem Czarnym, mogą stać się osią współpracy północ-południe w naszej części Europy.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#IonIlliescu">W oparciu o tę ideę, obok innych, dyskutowanych w grudniu 1994 r.w Essen w ramach strategii Unii Europejskiej dla sześciu krajów stowarzyszonych, podstawowym zadaniem jest rozwój infrastruktury i rozszerzenie w naszej strefie nowoczesnych systemów.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#IonIlliescu">W tym zawarty jest rozwój sieci transportowych, takich jak autostrady, nowoczesne linie kolejowe itd. Są przewidywane trasy Wschód-Zachód a także Północ-Południe, wiodące od Finlandii, poprzez Polskę, Ukrainę, Rumunię, Bułgarię, do Turcji, Grecji, Albanii, poprzez cały Półwysep Bałkański.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#IonIlliescu">Wierzę, że możemy być aktywnymi promotorami podobnych programów, które mogą otrzymać wsparcie finansowe z zachodnioeuropejskich i europejskich instytucji finansowych.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#IonIlliescu">Również Unia Europejska i Bank Światowy są przychylne takim przedsięwzięciom.</u>
<u xml:id="u-11.7" who="#IonIlliescu">Optujemy także za integracją sieci telekomunikacyjnych i za przyłączeniem ich do nowoczesnych sieci europejskich oraz za integracją energetyczną naszych krajów.</u>
<u xml:id="u-11.8" who="#IonIlliescu">Dlatego z przyjemnością witamy i podtrzymujemy taką ideę, żeby Polska i Rumunia stały się czynnikiem łączącym dwie strefy ekonomiczne, czyli strefę północną oraz południowo-wschodnią, jak również opowiadamy się za funkcjonowaniem pośrednim pierścienia inicjatywy Europy centralnej, jakim jest CEFTA - strefa wolnego handlu Europy środkowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#AleksanderMałachowski">W imieniu parlamentu Rzeczypospolitej dziękuję, że zechciał pan poświęcić nam tak dużo i zarazem tak mało czasu, gdyż chcielibyśmy więcej się od pana dowiedzieć, więcej usłyszeć, gdyż mówi pan interesująco i barwnie.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#AleksanderMałachowski">Nie spodziewaliśmy się, przy okazji dzisiejszego spotkania, tak wspaniałego wykładu o Rumunii i, choć z żalem, musimy się już rozstać.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#IonIlliescu">Dziękuję bardzo.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>