text_structure.xml 122 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#UstawodawstwaiPraworządnościOleksandrOleksandrowyczŻyr">Otwieram wspólne posiedzenie Komisji w Kuzniecowsku, którego tematem jest problematyka przestępczości transgranicznej i jej zwalczanie oraz ujednolicenie systemów prawnych i koordynacji działań instytucji obu państw w zakresie zwalczania przestępczości, a zwłaszcza działań milicji i policji, celników i straży granicznej.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#UstawodawstwaiPraworządnościOleksandrOleksandrowyczŻyr">Na wstępie chciałbym przedstawić uczestników naszego wspólnego posiedzenia ze strony ukraińskiej: dowódca zachodniego odcinka Wojsk Przygranicznych Mykoła Mychajłowycz Jołtuchowskij, naczelnik wydziału w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Mykoła Wasylowicz Biełkoń, zastępca zachodniego regionu Urzędu Celnego Wołodymyr Oleksandrowycz Samojluk oraz przedstawiciele gospodarzy równieńskiej administracji państwowej Mykoła Piotrowycz Soroka i przewodniczący Równieńskiej Rady Obwodowej Roman Danyłowicz Wasyłyszyn.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#UstawodawstwaiPraworządnościOleksandrOleksandrowyczŻyr">Czy pan przewodniczący Aleksander Bentkowski chciałby przedstawić teraz delegację polską?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#AleksanderBentkowski">Witam wszystkich państwa przybyłych na nasze posiedzenie. Bardzo mi przyjemnie przedstawić naszą delegację, a więc są to posłowie: Krzysztof Baszczyński, Piotr Chojnacki, Marek Lewandowski, Miron Pomirski, Kazimierz Pańtak, Janusz Wierzbicki i Andrzej Wiśniewski oraz: zastępca Komendanta Głównego Straży Granicznej Marek Bieńkowski, wiceprezes Głównego Urzędu Ceł Tomasz Cecelski i zastępca Komendanta Głównego Policji Roman Kurnik.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#AleksanderBentkowski">Przyjechali oni z osobami towarzyszącymi: prokuratorem wojewódzkim w Przemyślu Witoldem Wrzosem oraz dyrektorem Urzędu Celnego w Przemyślu Henrykiem Woźniakiem, którzy na co dzień spotykają się z problemami, o jakich mamy dzisiaj mówić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">Proponuję obecnie udzielenie głosu przewodniczącemu Równieńskiej Rady Obwodowej, jako że posiedzenie nasze odbywa się na Równieńszczyźnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#RomanDanyłowiczWasyłyszyn">Szanowni państwo, witamy serdecznie przedstawicieli delegacji Rzeczypospolitej Polskiej i Ukrainy w obwodzie równieńskim.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#RomanDanyłowiczWasyłyszyn">Nasz obwód zajmuje 20 tys. m2, na których mieszka 1,2 mln ludzi. Administracyjnie dzieli się on na 16 rejonów, posiada 20 miast i ponad tysiąc wsi. W obwodzie rozwinięty jest przemysł chemiczny i maszynowy, obróbki drewna i elektroniczny oraz gospodarka wiejska. Mamy wielki potencjał dla rozwijania współpracy z waszym państwem i chcę powiedzieć, że na dziś posiadamy 17 wspólnych przedsiębiorstw i dalej będziemy tę współpracę rozwijać, zapraszając polskie firmy do inwestowania we wspólne przedsięwzięcia. W imieniu rady obwodowej i rady administracji państwowej witam serdecznie delegacje Sejmu RP i Najwyższej Rady Ukrainy, życzę miłego pobytu na naszej ziemi i owocnych obrad.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">Dziękuję za ciepłe słowa powitania. Mam nadzieję, że stworzona atmosfera będzie sprzyjać wspólnym obradom obu Komisji.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">Jest propozycja, aby dzisiejsze obrady odbyły się w następującym porządku. Najpierw wysłuchalibyśmy informacji przedstawicieli straży granicznej, celników i ministerstw spraw wewnętrznych obu stron, co do realizacji ustaleń protokołu przyjętego na poprzednim wspólnym posiedzeniu w Rzeszowie, a potem przedyskutowalibyśmy treść tych wystąpień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#AleksanderBentkowski">Chciałbym, aby nasze obrady - jak powiedział przedmówca - były nawiązaniem do naszego wspólnego posiedzenia w Rzeszowie, a zwłaszcza, żeby panowie ministrowie byli uprzejmi powiedzieć, jakie problemy od ostatniego spotkania udało się rozwiązać i jakie widzą, w dalszym ciągu, niedoskonałości w naszej współpracy przygranicznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">Zaczynamy więc przedstawienie informacji z uwzględnieniem problemów jeszcze nie rozwiązanych w naszej współpracy, a jako pierwszy zabierze głos przedstawiciel ukraińskiej straży granicznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MykołaMychajłowyczJołtuchowskij">Szanowni państwo, chciałbym na wstępie powiedzieć wam, że współpraca ukraińskiej i polskiej straży granicznej układa się dobrze, a praktyka naszej pracy wskazuje, że sytuacja na granicy jest stabilna. Poza procesami pozytywnie wpływającymi na tę sytuację, występują także zjawiska mające negatywny wpływ na sytuację graniczną i powodujące narastanie istniejących problemów. Mają one tendencję wzrostową.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#MykołaMychajłowyczJołtuchowskij">Na punktach przejść granicznych i na samej granicy działa jeszcze wielu przestępców kryminalnych. Są to przeważnie osoby i z Ukrainy, a zwłaszcza ze Wspólnoty Niepodległych Państw, wymuszające okup od grup turystycznych i indywidualnych obywateli przekraczających granicę, a kolejki oczekujących na przejściach autobusów i samochodów osobowych są bardzo duże. Co do wykonania wspólnego protokołu uzgodnień, przyjętego w Rzeszowie, wojska pograniczne Ukrainy prowadzą walkę z nielegalną migracją i ze zorganizowaną przestępczością, by sprzyjać celnikom w zabezpieczeniu przez nich interesów ekonomicznych Ukrainy i Polski.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#MykołaMychajłowyczJołtuchowskij">Obecnie tendencja naruszania granicy, w tym przez nielegalnych emigrantów zwiększa się, ale wspólnie z polską strażą graniczną uważamy, że sytuacja jest opanowana. Podjęto wiele przedsięwzięć by sytuacja na granicy była stabilna. Daje dobre rezultaty wzajemny obieg informacji między służbami granicznymi obu państw, podjęty w wyniku uzgodnień rzeszowskich. Organizowane są wspólne przedsięwzięcia obu stron, czasem sprzyjają zawarte dwustronne umowy, a problemy wynikające między stronami na granicy rozwiązywane są od ręki na miejscu.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#MykołaMychajłowyczJołtuchowskij">Praktycznie wszystkie umowy, jakie ma Ukraina z Polską, dotyczą granicy i są one dobrze wykonywane. Można powiedzieć, że granica polsko-ukraińska ma rozwiązane wszystkie problemy po obu stronach, a rozwiązywane one są także na corocznych posiedzeniach przedstawicieli obu państw. Ostatnia taka konferencja odbyła się 12 marca br. w Warszawie. Działając na mocy umowy między prezydentami Ukrainy i Polski sporządzono ugodę między Państwowym Komitetem Ochrony Granic, a państwową służbą celną i Polską o tymczasowym - od 17 maja do końca br. - wspólnym posiedzeniu odpraw osób i towarów na przejściu w Zosinie. Będziemy proponować przedłużenie tej umowy na dalszy okres.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#MykołaMychajłowyczJołtuchowskij">Państwowy Komitet Ochrony Granic wielką uwagę przywiązuje do rozbudowy służb pogranicznych Ukrainy. Obecnie prowadzona jest budowa przejścia granicznego w Krakowcu i rozbudowa przejść w Jagodzinie i Szegini, w których biorą udział firmy krajowe i zagraniczne. Jeszcze raz chcę podkreślić, że współpraca nasza rozwija się dobrze, zaś występujące problemy są nam znane i myślę, że będą rozwiązane. Pierwszym zadaniem jest likwidacja ogromnych kolejek na przejściach granicznych, czemu sprzyjać powinno zbliżenie rozwiązań prawa celnego, aby uniknąć podwójnych kontroli tych samych dokumentów.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#MykołaMychajłowyczJołtuchowskij">Rozwiązanie tego problemu widzimy we wspólnej pracy celników obu stron w udoskonaleniu technologii prowadzenia odpraw i w zwiększeniu przepustowości i przejść granicznych, czemu sprzyja ich modernizacja.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#MykołaMychajłowyczJołtuchowskij">Na dziś mamy poważne zadanie, polegające na budowie terminali samochodowych, które pozwolą zwiększyć przepustowość przez granicę z obu stron. Chcemy też przyjąć propozycję polskich kolegów w zakresie nadania przejściu Ustiług-Zosin statusu międzynarodowego przejścia samochodowego i rozbudować przejście Krościenko-Smolnice dla zwiększenia przejazdów autobusów przez granicę.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#MykołaMychajłowyczJołtuchowskij">Na przejściach trzeba jednak stworzyć dobre warunki pracy i odpoczynku dla wykonujących swoje obowiązki służb celnych i granicznych, co odnosi się także do organizacji wspólnej kontroli granicznej. Dla rozwiązania istniejących problemów i zabezpieczenia interesów Ukrainy i Polski, Państwowy Komitet Ochrony Granic uważa za konieczne zbudowanie terminali dla towarowych odpraw granicznych, po obu stronach granicy, na głównych granicznych drogach. Naszym zdaniem, na problem ten trzeba zwrócić uwagę administracji wojewódzkich. Ponadto Komitet uważa, że zgodne z ugodą z 1979 r. dokumenty, potrzebne do przekroczenia granicy z obu stron, jak na przykład zaproszenia, są już przestarzałe i ruch graniczny powinien odbywać się bez wiz.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#MykołaMychajłowyczJołtuchowskij">Naszym zdaniem, potrzebne jest rozwiązanie pozwalające mieszkańcom terenów przygranicznych przekraczać granicę przy uproszczonych formalnościach. Regulująca te sprawy umowa z 13 maja 1985 r. jest niedostosowana w swych rozwiązaniach do obecnego ruchu i trzeba podpisać umowę o uproszczonym ruchu granicznym.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#MykołaMychajłowyczJołtuchowskij">Problemem jest też ustalenie zbliżonej technologii i przebiegu odprawy celnej po obu stronach i istnieje potrzeba, by zainteresowane ministerstwa porozumiały się dla rozwiązania tych spraw. Kończąc tę informację chcę powiedzieć parlamentarzystom, że polska i ukraińska straż graniczna zrobi wszystko, by postanowienia wspólnych umów, ugód i porozumień były wykonywane terminowo i w interesie ludzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#AleksanderBentkowski">Słuchając tego sprawozdania można by sądzić, że jest prawie dobrze. Myśmy wczoraj przekraczali granicę i możemy powiedzieć, że jest bardzo źle.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#AleksanderBentkowski">Mam pytanie, dlaczego jeszcze nie wprowadzono zasady, że odprawa na granicy polsko-ukraińskiej jest tylko jedna? Z uzyskanych informacji wynika, że jest tylko jedno przejście Ustiług-Zosin, gdzie wprowadzono wspólną odprawę przed niespełna dwoma miesiącami. Rozumiemy, że są kłopoty natury obiektywnej, jak wąskie drogi czy brak infrastruktury, ale wspólna odprawa - moim zdaniem - wyraźnie usprawniłaby przejście przez granicę.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#AleksanderBentkowski">Dowódca zachodniego odcinka Wojsk Przygranicznych Ukrainy, Mykoła Mychajłowycz Jołtuchowskij:Myślę, że pytanie jest trafne. Zgodnie z ustaleniami premierów Polski i Ukrainy rozpoczęliśmy wspólną kontrolę graniczną w kwietniu br. tylko na przejściu granicznym w Zosinie.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#AleksanderBentkowski">Poza tym 13 maja br. razem z polskimi celnikami opracowaliśmy na nowo i poprawiliśmy technologię kontroli celnej. Jest ważne, aby taka kontrola była prowadzona na wszystkich przejściach, ale żeby to zrobić potrzebna jest wspólna decyzja obu ministerstw. Uważam, że obecne tak ważne spotkanie może wyjść naprzeciw takiej inicjatywie i zaprotokołowanie tej propozycji może przyspieszyć jej realizację.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#AleksanderBentkowski">Tak więc pan nie może dziś powiedzieć, kiedy wprowadzi wspólną odprawę na wszystkich przejściach?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MykołaMychajłowyczJołtuchowskij">Dziś nie mogę odpowiedzieć na pytanie, dlatego że to nie zależy ani od nas, ani od polskiej straży granicznej, ale jako praktyk i fachowiec odpowiadam, że tę sprawę można w zasadzie załatwić do końca br. przy odpowiednich decyzjach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#AleksanderBentkowski">Nasi ministrowie twierdzą, że ze strony polskiej można wprowadzić wspólne odprawy choćby od jutra. Dlaczego z waszej strony nie ma takiej dobrej woli?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MykołaMychajłowyczJołtuchowskij">My twierdzimy, że taka wspólna kontrola jest zupełnie możliwa, ale nie możemy jej wprowadzić bez decyzji rządu. Praktycznie nie jest to trudno zrobić, ale ważna jest wspólna decyzja rządów.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#MykołaMychajłowyczJołtuchowskij">Mówiąc o terminie wprowadzania wspólnych odpraw do końca br. miałem na uwadze wypracowanie umów i porozumień. Jeżeli będą wspólne uzgodnienia, możemy wspólne odprawy wprowadzić od jutra. Dlatego proponuję zapisać to w protokole uzgodnień obecnego spotkania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#AleksanderBentkowski">Prosiłbym, aby ze strony naszej delegacji przedstawione zostało stanowisko, dotyczące zaprezentowanych problemów. Pan minister Andrzej Gogolewski gotów jest zabrać głos więc prosiłbym przede wszystkim o podanie czy rzeczywiście potrzebne jest porozumienie rządowe do tego, by zrobić wspólną odprawę na granicy? Skoro było to można zrobić na jednym przejściu, dlaczego nie można tego zrobić na wszystkich pozostałych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#AndrzejGogolewski">Postaram się odpowiedzieć na postawione pytanie, jak i zdać relację, co rząd polski zrobił od ostatniego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#AndrzejGogolewski">Odpowiadając na pytanie, czy odprawy można usprawnić i robić je wspólnie i dlaczego wcielenie tego w życie trwa tak wolno, chciałbym poruszyć następujące sprawy.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#AndrzejGogolewski">Po pierwsze po obu stronach są różnice w przepisach celnych i sposobie naliczania i pobierania cła, w procedurach postępowania po obu stronach oraz są inne warunki technologiczne. Dlaczego wspólna odprawa jest tylko na jednym przejściu granicznym? Jest to próba sprawdzenia, jak te trzy elementy można ze sobą zgrać na razie w jednym miejscu. Jeżeli okaże się, że obie strony dopasowały procedury postępowania, natychmiast zostanie to rozszerzone na następne przejścia graniczne.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#AndrzejGogolewski">Odpowiadając na bardzo konkretne pytanie, dlaczego akurat na tej granicy były takie kolejki, przyczyną jest z jednej strony rzeczywiście kontrola celna strony ukraińskiej, która trochę dokładniej próbuje zbadać towary niż strona polska, ponieważ my do tego podchodzimy bardziej liberalnie oraz to, co trzeba mieć też na względzie, że w niedalekiej przeszłości nastąpiły dosyć niepokojące fakty, a mianowicie próba przemytu przez granice nielegalnych migrantów oraz wykryty przemyt narkotyków, co tym bardziej nakazuje utrzymanie pewnego reżimu przy odprawach granicznych. Nie jest to więc kwestia, czy w tym samym czasie mogą dwie strony podejść razem do samochodu i dokonać odprawy, tylko jakie procedury postępowania w tym zakresie po obu stronach zostały ustalone. Czy jest to wystarczająca odpowiedź na pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#AleksanderBentkowski">Czy pan minister ma już pierwsze dane z tego przejścia, na którym jest już wspólna odprawa? Czy są z tego krótkiego okresu, niespełna dwóch miesięcy, jakieś pozytywne sygnały z tej odprawy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#AndrzejGogolewski">Mam sygnały z tego przejścia granicznego, na którym staliśmy, że w pewnym momencie postanowiliśmy, że ilość odpraw samochodowych urośnie do co najmniej 200 samochodów na dobę i w marcu ta liczba została przekroczona. Niemniej jednak po tych dwóch przypadkach przemytu, o którym mówiłem, nielegalnych emigrantów i narkotyków, liczba odpraw obecnie nieco znowu spadła.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#AndrzejGogolewski">Co do odpowiedzi na temat wniosków, ta umowa o wspólnych odprawach jest podpisana na razie na pół roku i chyba jeszcze za wcześnie na podsumowywanie wyników, na ile to usprawnia ruch graniczny.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#AndrzejGogolewski">Przedstawię jeszcze państwu krótką informację na temat rozbudowy infrastruktury istniejących przejść granicznych na granicy polsko-ukraińskiej oraz problemów we współpracy transgranicznej z Ukrainą.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#AndrzejGogolewski">Aktualnie na polsko-ukraińskiej granicy funkcjonuje 14 przejść granicznych (8 drogowych, w tym 4 przeznaczone wyłącznie dla uproszczonego ruchu granicznego oraz 6 kolejowych).</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#AndrzejGogolewski">Przejścia drogowe: Dorohusk-Jagodzin, Zosin-Ustiług, Hrebenne-Rawa Ruska, Medyka-Szegini, Dołhobycz-Ukrainka - tylko dla uproszczonego ruchu granicznego; Młyny-Krakowiec - tylko dla uproszczonego ruchu granicznego; Malhowice-Niżankowcy - tylko dla uproszczonego ruchu granicznego; Krościenko-Smolnica - tylko dla uproszczonego ruchu granicznego.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#AndrzejGogolewski">Przejścia kolejowe: Dorohusk-Jagodzin, Hrubieszów-Włodzimierz Wołyński, Hrebenne-Rawa Ruska, Przemyśl-Mościska, Werchrata-Rawa Ruska, Krościenko -Chyrów.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#AndrzejGogolewski">Istniejąca infrastruktura graniczna na polsko-ukraińskiej granicy nie jest przystosowana do obsługi stale narastającego ruchu granicznego. W tej sytuacji zachodzi konieczność modernizacji istniejących przejść granicznych, w tym rozbudowy o miejsca towarowych odpraw granicznych, modernizacji i budowy układów komunikacyjnych prowadzących do przejść granicznych oraz budowy nowych przejść granicznych. W roku 1996 strona polska przeznaczyła z rezerwy celowej na budowę i modernizację drogowych przejść granicznych na wschodniej granicy państwowej, środki finansowe w kwocie 39 mln zł. Z tego na granicę polsko-ukraińską 5,45 mln zł. Czynione są starania, aby i w roku bieżącym przeznaczyć na potrzeby tej granicy środki finansowe w wielkości zbliżonej do kwoty z roku 1996.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#AndrzejGogolewski">Podjęte także zostały działania, zmierzające do uzyskania środków z funduszu PHARE na polską granicę wschodnią, która w przyszłości będzie granicą zewnętrzną Unii Europejskiej. W styczniu br. delegacja UE, pod przewodnictwem ambasadora pana Rolfa Timansa złożyła pierwszą, rozpoznawczą wizytę w Polsce, w celu wypracowania nowego, docelowego programu PHARE, z którego będą finansowane priorytetowe zadania na granicy wschodniej. Przewidywane są kolejne spotkania w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#AndrzejGogolewski">Aktualnie na polsko-ukraińskiej granicy kontynuowana jest: rozbudowa drogowego przejścia granicznego w Dorohusku. W ramach tej inwestycji budowany jest budynek główny wielofunkcyjny o powierzchni 1 748 m2 i kubaturze 6 544 m3; obiekt ten jest już na ukończeniu. Ponadto budowane są w tym przejściu granicznym następujące obiekty: budynek kontroli specjalnej, budynek kontroli fitosanitarnej i weterynaryjnej, pawilon kontenerowy obsługi podróżnych, pawilon higieniczno-sanitarny obsługi kierowców, oczyszczalnia wód deszczowych, parking dla samochodów osobowych i ciężarowych, spalarnia odpadów, zwyżka do kontroli samochodów ciężarowych, dwie wagi samochodowe wraz z pawilonami obsługi i inne drobniejsze elementy infrastruktury. Podjęto też działania na rzecz budowy miejsca towarowych odpraw granicznych (terminale). Aktualnie ukończone zostało opracowywanie założeń techniczno-ekonomicznych. Zakłada się, że budowa tego obiektu będzie realizowana na przestrzeni około 3 lat.</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#AndrzejGogolewski">Budowa obiektów drogowego przejścia granicznego w Korczowej (inwestycja centralna). Zakończenie inwestycji zaplanowane jest na koniec 1997 r. Modernizacja kolejowego przejścia granicznego w Przemyślu, przy wykorzystaniu środków pomocowych PHARE w wysokości 2,5 mln ECU. Modernizacja mostu na Bugu w ciągu drogi dojazdowej do przejścia granicznego Zosin-Ustilug, która warunkuje wprowadzenie ruchu towarowego w tym przejściu. Zakończenie inwestycji przewiduje się w drugiej połowie 1997 r. Z dniem 2 kwietnia 1997 r. wprowadzono w tym przejściu wspólne polsko-ukraińskie odprawy graniczne.</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#AndrzejGogolewski">Przejścia graniczne przewidziane do rozbudowy i modernizacji w najbliższym czasie: drogowe przejście graniczne Zosin-Ustiług; drogowe przejście graniczne Hrebenne-Rawa Ruska; drogowe przejście graniczne Medyka-Szeginie; kolejowe przejście graniczne Krościenko-Chyrów.</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#AndrzejGogolewski">Bariery we współpracy polsko-ukraińskiej. Mimo intensywnych działań na rzecz tworzenia sprzyjającego klimatu dla polsko-ukraińskiej współpracy transgranicznej oraz budowania infrastruktury prawnej, istnieją jeszcze problemy i trudności, na które napotykają podmioty realizujące tę współpracę. Są to m.in.: wąski zakres porozumień bankowych i brak sprawnego systemu rozliczeń finansowych; brak wspólnego banku prowadzącego rozliczenia finansowe polskich i ukraińskich firm, jak również udzielającego im gwarancji kredytowych; brak skutecznego systemu ubezpieczeń transakcji; nowelizacja przepisów celno-dewizowych i podatkowych, obowiązujących w RP i na Ukrainie, utrudniających aktywizację działań gospodarczych; dysproporcje infrastruktury komunikacyjnej graniczących ze sobą regionów Polski i Ukrainy; zagrożenia wynikające ze zorganizowanej przestępczości; brak banku ofert zajmującego się kojarzeniem polskich i ukraińskich firm oraz udzielającego informacji o przepisach obowiązujących w obu krajach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#AleksanderBentkowski">Dziękuję panu ministrowi. Czy pan Marek Bieńkowski zechciałby obecnie zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MarekBieńkowski">Po obu wystąpieniach poprzedników nie sposób powiedzieć nic odkrywczego, natomiast nie odnosząc się do tych konkretnych pytań, na które pan minister udzielił już odpowiedzi chciałbym, aby parlamentarzyści polscy i ukraińscy otrzymali ode mnie króciutki raport na temat tych zjawisk, jakie zachodzą na naszej wspólnej granicy, a które awizowałem w czasie ostatniego spotkania w Rzeszowie.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#MarekBieńkowski">Tak jak prognozowaliśmy następuje wzrost ruchu osobowego i towarowego, a potrzebę szczególnej współpracy obu stron stwarzają negatywne zjawiska zachodzące na granicy z Ukrainą. Duże natężenie ruchu i wydłużony czas oczekiwania na przekroczenie granicy wymagają ciągłego usprawniania odpraw granicznych. Podstawową przesłanką intensyfikacji współpracy w obronie granicy jest m.in. udokumentowany wpływ przestępczości zorganizowanej, obejmującej nielegalną migrację przez wschodni odcinek granicy - na wzrost zagrożenia zachodniego odcinka granicy, a także napływ nielegalnych imigrantów do Polski.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#MarekBieńkowski">Do najważniejszych wspólnych działań, podjętych lub kontynuowanych w 1996 r. i na początku 1997 r. należały:</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#MarekBieńkowski">1. Wprowadzenie wspólnej kontroli ruchu w przejściu granicznym Zosin-Ustiług oraz usprawnienie odpraw samochodów ciężarowych na przejściu Dorohusk-Jagodzin.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#MarekBieńkowski">Podjęcie wspólnej kontroli, której inauguracja odbyła się w dniu 2 kwietnia 1997 r. stanowiło realizację uzgodnień przyjętych podczas:</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#MarekBieńkowski">- wizyty Premiera RP na Ukrainie w dniach 9–11 października 1996 r,</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#MarekBieńkowski">- plenarnego posiedzenia Komitetu Konsultacyjnego Prezydentów RP i Ukrainy we Lwowie, w dniach 17–18 października 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#MarekBieńkowski">Podstawą wspólnej kontroli jest Porozumienie Komendanta Głównego Straży Granicznej RP i prezesa Głównego Urzędu Ceł RP z przewodniczącym Komitetu Państwowego ds. Ochrony Granicy Państwowej - dowódcy Wojsk Pogranicznych Ukrainy i przewodniczącego Państwowego Komitetu Ceł Ukrainy o zasadach tymczasowej współpracy przy dokonywaniu kontroli osób, towarów i środków transportu przekraczających polsko-ukraińską granicę państwową w drogowym przejściu granicznym Zosin-Ustiług, podpisane w dniu 17 marca 1997 r., w trakcie spotkania premierów obu państw w Warszawie. Uzwględniając postanowienia porozumienia, tryb dokonywania kontroli został określony w odrębnym porozumieniu opracowanym przez delegacje ekspertów granicznych i celnych w dniu 21 marca 1997 r. na spotkaniu w Zosinie.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#MarekBieńkowski">Problematyka usprawnienia odpraw w przejściu Dorohusk-Jagodzin, w którym przekraczanie granicy było szczególnie uciążliwe ze względu na czas oczekiwania dochodzący do 90 godzin (z tego powodu w 1996 r. miały miejsce trzy blokady), była tematem dwustronnego spotkania kierownictwa służb kontroli ruchu granicznego w dniu 16 października 1996 r. w Dorohusku. Podjęte uzgodnienia (m.in. zapewnienie swobodnego dojazdu pojazdów do stanowisk kontrolnych), zakładające zwiększenie ilości odprawianych w ciągu doby samochodów ciężarowych do 250, sprawdziły się: statystyka ruchu wykazuje, że np. w marcu 1997 r. średnio w ciągu doby odprawiono 256 pojazdów. Biorąc pod uwagę odmienny system odpraw granicznych i celnych służb obu państw przy stale wzrastającym ruchu samochodów ciężarowych, uzyskane usprawnienie należy traktować jako doraźne. Zakończenie w 1997 r. rozbudowy przejścia umożliwi ze strony polskiej dalsze zwiększenie jego przepustowości.</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#MarekBieńkowski">Osiągnięcie pułapu ok. 1000 samochodów ciężarowych przepuszczanych w ciągu doby, może nastąpić po wybudowaniu w rejonie przejścia terminalu towarowego.</u>
          <u xml:id="u-18.10" who="#MarekBieńkowski">2. Wymiana doświadczeń w ochronie granicy i kontroli ruchu granicznego.</u>
          <u xml:id="u-18.11" who="#MarekBieńkowski">Poza głównym forum, jakim są spotkania pełnomocników granicznych na szczeblu oddziałów SG (9 spotkań w 1996 r. i 3 w I kwartale 1997 r.), na których przekazywane są istotne informacje i dokonywana jest ocena sytuacji na wspólnej granicy, pojawiły się nowe formy zbliżenia i współpracy w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-18.12" who="#MarekBieńkowski">Należy podkreślić, że strona ukraińska przejawia szczególną inicjatywę, w rejonie graniczących z nią państw - w organizacji międzynarodowych seminariów bądź konferencji, poświęcanych problematyce przestępczości granicznej. W 1996 r. przedstawiciel KGSG uczestniczył w zorganizowanej w Kijowie w dniach 11–18 maja konferencji na temat przestępczości narkotykowej. W 1997 r. w dniach 27–29 stycznia odbyło się w Kijowie, pod auspicjami Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji, seminarium nt. nielegalnej migracji, na którym zwrócono uwagę na „polski model” współpracy transgranicznej, stawiając go za wzór dla innych państw Europy Środkowej i Wschodniej w zwalczaniu nielegalnej migracji. Przedstawiciele naszej formacji i WOP Ukrainy mają ponadto możliwość wymiany doświadczeń na forum Grupy Budapeszteńskiej.</u>
          <u xml:id="u-18.13" who="#MarekBieńkowski">Podczas Konferencji Głównych Pełnomocników Granicznych, która odbyła się w dniach 10–12 marca 1997 r. w Warszawie, ustalono zakres specjalistycznej pomocy szkoleniowej stronie ukraińskiej, z czego zrealizowano już następujące sprawy:</u>
          <u xml:id="u-18.14" who="#MarekBieńkowski">- w dniach 7–9 kwietnia goszczono w Komendzie Głównej SG przedstawicieli ukraińskich służb granicznych zainteresowanych funkcjonowaniem laboratorium kryminalistycznego do badań dokumentów (laboratorium takie organizowane jest w Kijowie),</u>
          <u xml:id="u-18.15" who="#MarekBieńkowski">- w dniach 21–25 kwietnia funkcjonariusze SG przeprowadzili w Kijowie wykłady m.in. nt. polskiego systemu ochrony granic i kontroli ruchu granicznego;</u>
          <u xml:id="u-18.16" who="#MarekBieńkowski">- w dniach 22–25 kwietnia odbył się rekonesans grupy ukraińskiej na granicy zachodniej (podobne hospitacje na tym odcinku zorganizowano w 1995 r.).</u>
          <u xml:id="u-18.17" who="#MarekBieńkowski">Na konferencji Głównych Pomocników Granicznych dokonano oceny zagrożenia wspólnej granicy i podjęto ustalenia, których założeniem jest dalsze doskonalenie systemu współpracy w kilku podstawowych jej aspektach. Należy tu wymienić:</u>
          <u xml:id="u-18.18" who="#MarekBieńkowski">- przyjęcie wytycznych do współpracy służb operacyjnych w latach 1997–2000 oraz zorganizowanie w II i III kwartale br. narad roboczych w celu przygotowania wspólnych działań w tej dziedzinie;</u>
          <u xml:id="u-18.19" who="#MarekBieńkowski">- opracowanie planów wspólnych działań pełnomocników granicznych mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa granicy „zielonej” i przejść granicznych;</u>
          <u xml:id="u-18.20" who="#MarekBieńkowski">- opracowanie do końca I półrocza 1997 r. analizy stanu łączności (istnieją duże braki) na odcinku polsko-ukraińskim i wprowadzenie technicznych rozwiązań umożliwiających dwustronną, całodobową łączność między jednostkami granicznymi;</u>
          <u xml:id="u-18.21" who="#MarekBieńkowski">- zaktywizowanie kontaktów komendantów przejść granicznych, wymianę miesięcznych danych statystycznych dotyczących ruchu granicznego oraz powrót do praktyki odbywania na wszystkich szczeblach czterostronnych spotkań roboczych funkcjonariuszy ochrony granic i celników.</u>
          <u xml:id="u-18.22" who="#MarekBieńkowski">Sytuacja na wspólnej granicy przedstawia się następująco:</u>
          <u xml:id="u-18.23" who="#MarekBieńkowski">1. Przejścia graniczne. Od czasu realizacji umowy z dnia 18 maja 1992 r. w sprawie przejść granicznych na granicy z Ukrainą otwarto 4 nowe przejścia (1 drogowe, 3 kolejowe) i w 2 rozszerzono zakres ruchu. Obecnie funkcjonuje 10 przejść ogólnodostępnych, w tym 4 drogowe i 6 kolejowych. Tracący na znaczeniu uproszczony ruch graniczny (urg) odbywa się we wszystkich przejściach ogólnodostępnych oraz w 4 specjalnie ustanowionych tzw. punktach urg.</u>
          <u xml:id="u-18.24" who="#MarekBieńkowski">Ze względu na nasilenie ruchu i utrudnienia w przekraczaniu granicy występujące w ruchu towarowym, niezbędne jest otwieranie nowych przejść, dalsza modernizacja przejść istniejących i budowa terminali celnych. Globalne rozwiązanie problemu usprawnienia odpraw granicznych i celnych powinno nastąpić poprzez poprawę funkcjonowania służb celnych obu państw, przystosowanie przepisów celnych Ukrainy do standardów europejskich i zapewnienie z jej strony płynności w kontroli ruchu.</u>
          <u xml:id="u-18.25" who="#MarekBieńkowski">Planuje się otwarcie 3 nowych drogowych przejść granicznych:</u>
          <u xml:id="u-18.26" who="#MarekBieńkowski">- Krościenko-Smolnica dla ruchu osobowego i towarowego,</u>
          <u xml:id="u-18.27" who="#MarekBieńkowski">- Korczowa-Krakowiec dla ruchu osobowego i towarowego,</u>
          <u xml:id="u-18.28" who="#MarekBieńkowski">- Malhowice-Niżankowice dla ruchu osobowego.</u>
          <u xml:id="u-18.29" who="#MarekBieńkowski">Ponadto nastąpi rozszerzenie osobowego ruchu granicznego w kolejowym przejściu granicznym Krościenko-Chyrów o obywateli wszystkich państw.</u>
          <u xml:id="u-18.30" who="#MarekBieńkowski">Zgłaszane inicjatywy lokalne co do otwarcia jeszcze kilku przejść, których nie przewidziano w ustawie z dnia 18 maja 1992 r., nie zostały zaakceptowane w trakcie konsultacji z zainteresowanymi resortami (także przez SG).</u>
          <u xml:id="u-18.31" who="#MarekBieńkowski">2. Ruch graniczny</u>
          <u xml:id="u-18.32" who="#MarekBieńkowski">W latach 1992–1996 granicę polsko-ukraińską przekroczyło (w obu kierunkach) około 39 mln osób (34% przekraczających granicę na odcinku wschodnim, drugi co do wielkości ruch po granicy z Białorusią) oraz ponad 7,6 mln środków transportu drogowego (29%), z czego 5812 tys. pojazdów ciężarowych (17%).</u>
          <u xml:id="u-18.33" who="#MarekBieńkowski">W I kwartale 1997 r. wystąpił dalszy, ogólny wzrost ruchu. Granicę przekroczyło:</u>
          <u xml:id="u-18.34" who="#MarekBieńkowski">- 2.239.646 osób (wzrost w porównaniu do I kwartału 1996 r. o 4,4%), w tym: 2.092.192 cudzoziemców (wzrost o 8,8%), 147,454 obywateli RP (spadek o 33,8%),</u>
          <u xml:id="u-18.35" who="#MarekBieńkowski">- 578.673 środków transportu drogowego (wzrost o 11,6%), w tym 41.436 samochodów ciężarowych (wzrost o 15,3%).</u>
          <u xml:id="u-18.36" who="#MarekBieńkowski">Z analiz danych statystycznych za 1996 r. wynika, iż 93,6% z liczby 4.830.796 wjeżdżających do Polski cudzoziemców stanowili obywatele Ukrainy (4.521.604), Wśród pozostałych ponad 309.192 osób najliczniejsze grupy tranzytowe stanowili obywatele Mołdowy (128.850), Rosji (62.732), Rumunii (32.328), Armenii (12.055) i Bułgarii (9.766). Z kręgu państw azjatyckich i afrykańskich wjechało 5.521 osób.</u>
          <u xml:id="u-18.37" who="#MarekBieńkowski">Granica Polski z Ukrainą będzie w przyszłości zewnętrzną granicą UE. W tym kontekście liberalizacja zasad podróżowania do RP i wprowadzenie małego ruchu granicznego (przekraczanie granicy na dowody osobiste) powinny być rozpatrywane z uwzględnieniem zagrożenia nielegalną migracją do i przez terytorium RP.</u>
          <u xml:id="u-18.38" who="#MarekBieńkowski">3. Odmowy wjazdu cudzoziemcom</u>
          <u xml:id="u-18.39" who="#MarekBieńkowski">Na granicy z Ukrainą zawraca się stosunkowo najwięcej podróżnych z tych państw, których obywatele najczęściej nadużywają prawa wjazdu do Polski, m.in. dla celów nielegalnej migracji na odcinku zachodnim.</u>
          <u xml:id="u-18.40" who="#MarekBieńkowski">W 1996 r. nie zezwolono na wjazd ogółem 14.010 cudzoziemcom (spadek w porównaniu do 1995 r. o 27%), z czego 10,191 (wzrost o 37%) z innych powodów niż wnioski UC, co stanowiło 55% braku zezwoleń tego rodzaju na odcinku wschodnim i 30% na całej granicy RP.</u>
          <u xml:id="u-18.41" who="#MarekBieńkowski">Na skutek dyscyplinujących działań SG zmniejszyła się m.in liczba zawracanych osób, które nie posiadały zaproszeń lub voucherów bądź przedstawiały nieważne lub sfałszowane (1.683, spadek o 58%), ponadto osób nie posiadających wizy polskiej lub kraju docelowego (196, spadek o 26%); zawrócono więcej osób nie posiadających wymaganej ilości środków płatniczych (4.455, wzrost o 110%) deklarujących inny niż rzeczywisty cel podróży (2.480, wzrost 30%).</u>
          <u xml:id="u-18.42" who="#MarekBieńkowski">Egzekwując wymóg materialnego zabezpieczenia na czas pobytu w Polsce (środki płatnicze, zaproszenia, vouchery) oraz zgodności deklarowanego celu podróży z rzeczywistym jej charakterem, zawrócono najwięcej Rumunów (4.027), Ukraińców (1.600), Mołdawian (1.107), Ormian (941) i Bułgarów (657). W 1997 r. w związku ze wzrostem nielegalnej migracji na odcinku zachodnim, zaostrzono kontrolę potencjalnych nacji migracyjnych: Mołdawian, Ormian, Rumunów i Bułgarów - uzyskując łącznie 4-krotny wzrost ich zawróceń do I kwartału 1996 r. (z 646 osób do 2.543).</u>
          <u xml:id="u-18.43" who="#MarekBieńkowski">4. Przestępczość graniczna</u>
          <u xml:id="u-18.44" who="#MarekBieńkowski">W latach 1992–1994 na granicy z Ukrainą zatrzymano za przestępstwa graniczne 1.520 osób, w tym 230 obywateli RP i 1.290 cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-18.45" who="#MarekBieńkowski">W 1996 r. zatrzymano 417 osób (wzrost o 24,1% w porównaniu do roku 1995), w tym 3657 cudzoziemców (wzrost o 31,5%); w I kwartale 1997 r. - 70 osób, w tym 47 cudzoziemców (w I kwartale 1996 r. - 62, w tym 54 cudzoziemców). Cudzoziemcy zatrzymani w latach 1992–1996 stanowili 30,3% ogółu cudzoziemców zatrzymanych na odcinku wschodnim; w samym 1996 r. - 40%.</u>
          <u xml:id="u-18.46" who="#MarekBieńkowski">Granica z Ukrainą należy, obok granicy z Litwą, do najbardziej zagrożonych na odcinku wschodnim. W 1996 r. oba te państwa były głównymi obszarami tranzytu emigrantów z państw azjatyckich. Na całym wschodnim odcinku zatrzymano 670, z tego 58% (393) na granicy z Litwą i 33% (222) z Ukrainą, przy czym tylko na granicy polsko-ukraińskiej uzyskano wzrost ich zatrzymań (o 76%).</u>
          <u xml:id="u-18.47" who="#MarekBieńkowski">Przez Ukrainę wiodą szlaki migracyjne przedstawicieli kilkunastu nacji azjatyckich: Głównie Irakijczyków i Turków, ze zmiennym nasileniem Afgańczyków, Hindusów, Pakistańczyków i Libańczyków, pojawiające się od 1996 r. Chińczyków i Lankijczyków; z kilku nacji afrykańskich, głównie Algierczyków.</u>
          <u xml:id="u-18.48" who="#MarekBieńkowski">Poza statystyką zatrzymań istnieje ciemna liczba migrantów przekraczających granicę w zorganizowanych grupach, których udaremnienie przerzutu nie zawsze jest możliwe. Wpływa na to coraz większa skuteczność doskonalonych i nowych form ich organizacji. Na granicy z Ukrainą największe zagrożenie stanowią przewozy ludzi przez przejścia graniczne, w ruchu towarowym pod zamknięciem celnym. Ponadto w bieżącym roku na odcinek polsko-ukraiński rozszerzyło się zagrożenie przerzutu przy użyciu samolotów, będące w latach 1993–1996 głównym problemem na granicy z Litwą.</u>
          <u xml:id="u-18.49" who="#MarekBieńkowski">Przestępczość zorganizowaną ilustrują przykłady zatrzymań: w 1996 r. - 59 Chińczyków, których przewiózł przez granicę w ciężarówce obywatel Czech. Jednym z organizatorów przerzutu był Wietnamczyk posiadający polskie obywatelstwo. Operacyjnie potwierdzono kilkakrotny udział czeskiego kuriera w takich przerzutach; w 1997 r. - 33 Lankijczyków (16 marca) w ciężarówce jadącej w tranzycie z Rumunii do RFN; 23 Afgańczyków (10 kwietnia) po skończonej akcji likwidacji przez SG ich przerzutu śmigłowcem należącym do polskiej prywatnej firmy. Do tego czasu nielegalne przeloty notowano w 1992 r. Były dwukrotne próby penetracji granicy z terytorium Ukrainy, których sprawcy zostali zatrzymani w wyniku wzajemnej współpracy polskich i ukraińskich organów ścigania.</u>
          <u xml:id="u-18.50" who="#MarekBieńkowski">Nasilają się także próby ekspediowania migrantów zaopatrzonych w profesjonalnie sfałszowane lub cudze paszporty, sfałszowane lub wyłudzone z placówek dyplomatycznych wizy, czy też ukrytych w samochodach osobowych (w 1996 r. zatrzymano ogółem 61 migrantów stosujących tego rodzaju metody nielegalnego przejazdu przez granicę).</u>
          <u xml:id="u-18.51" who="#MarekBieńkowski">Z terytorium Ukrainy podejmowane są niejednokrotnie, zwłaszcza po nie zezwoleniu przez SG na wjazd do Polski, próby nielegalnych przekroczeń granicy przez Rumunów i Mołdawian. Sprawcami przestępstw granicznych są także obywatele Polski (w 1996 r. zatrzymano 50) i Ukrainy (w 1996 r. zatrzymano 43).</u>
          <u xml:id="u-18.52" who="#MarekBieńkowski">5. Przekazywanie zatrzymanych osób</u>
          <u xml:id="u-18.53" who="#MarekBieńkowski">Będąc krajem tranzytowym migracji i uczestnicząc stosunkowo najwcześniej z państw wschodnich w europejskim systemie readmisyjnym - Ukraina, podobnie jak Polska, ponosi ciężar przyjmowania nielegalnych migrantów.</u>
          <u xml:id="u-18.54" who="#MarekBieńkowski">Od czasu wejścia w życie umowy o przekazywaniu i przyjmowaniu osób w okresie od 10 kwietnia 1994 r. do końca 1996 r. na Ukrainę przekazano 3.612 cudzoziemców, z czego ponad 65% (2.371 osób) stanowili obywatele państw trzecich. Mimo trudności wynikających głównie z korzystnych dla strony przyjmującej obwarowań umowy (nie ma zasadniczo obowiązku przyjmowania osób o nie ustalonym obywatelstwie, a takie przypadki dotyczą niejednokrotnie Romów i migrantów rumuńskich) należy ocenić, iż Ukraina jest dobrym partnerem Polski w readmisji na odcinku wschodnim - zarówno osób zatrzymywanych na wspólnej granicy, na terytorium RP, jak i na granicy z RFN.</u>
          <u xml:id="u-18.55" who="#MarekBieńkowski">Potwierdza to m.in. stały wzrost liczby przyjmowanych obywateli państw trzecich oraz zastosowanie w większości tzw. procedury wnioskowej, wymaganej w przypadku przekazywania osób zatrzymanych nie bezpośrednio po nielegalnym przekroczeniu granicy polsko-ukraińskiej: w 1996 r. przekazano 1.860 osób (blisko 4-krotny wzrost od 1994 r. i o 47% w stosunku do 1995 r.), z czego 1.376 osób stanowili obywatele państw trzecich (dziewięciokrotny wzrost od 1994 r. i o 64% w stosunku do 1995 r.);</u>
          <u xml:id="u-18.56" who="#MarekBieńkowski">W I kwartale 1997 r. przekazano 545 osób, w tym 381 obywateli państw trzecich (ponad czterokrotny wzrost w porównaniu do I kwartału 1996 r.).</u>
          <u xml:id="u-18.57" who="#MarekBieńkowski">W latach 1994–1996 strona ukraińska przyjęła na wniosek strony polskiej 3.328 osób, w tym 92% ogółu przekazanych, przy czym w okresie tym zanotowano tylko 15 przypadków odmów realizacji wniosków. Ukraina przyjmując następujące grupy migracyjne (na przykładzie 1996 r.): - 32,8% ogółu przyjętych obywateli państw trzecich stanowili Rumunii (442 osoby, głównie deportowani z Polski) i Bułgarzy (168).</u>
          <u xml:id="u-18.58" who="#MarekBieńkowski">Sytuacja w 1997 r.: udział tej kategorii zwiększył się w I kwartale do 65%, przekazano 153 Rumunów, m.in. zatrzymanych przy likwidacji koczowiska pod Policami w woj. szczecińskim i 96 Bułgarów.</u>
          <u xml:id="u-18.59" who="#MarekBieńkowski">- 31,7% - Mołdawianie (349), Ormianie oraz obywatele innych państw b. ZSRR (66) - głównie migranci i zatrzymani na granicy zachodniej;</u>
          <u xml:id="u-18.60" who="#MarekBieńkowski">- 8,4% - obywatele państw azjatyckich i afrykańskich (157); w okresie ostatnich 5 lat stanowili 11,5%, były to głównie osoby zatrzymane na granicy z Ukrainą.</u>
          <u xml:id="u-18.61" who="#MarekBieńkowski">6. Przestępczość przemytnicza</u>
          <u xml:id="u-18.62" who="#MarekBieńkowski">W 1996 r. zatrzymano przemyt szacunkowej wartości 25.699.961 zł (w 1995 r. -29.527,585 zł), w tym 710 samochodów wartości około 25.314.600 (895 samochodów wartości ok. 29.282.645 zł). Ponadto zatrzymano papierosy wartości 183.376 zł, alkohol wartości 165.262 zł, broń i amunicję: broń gazową 18 szt. amunicję gazową - 470 szt., ręczne miotacze gazu - 49 szt.</u>
          <u xml:id="u-18.63" who="#MarekBieńkowski">Granicę z Ukrainą należy zaliczyć do najbardziej zagrożonych (po granicy z Białorusią) procederem przemytu na Wschód samochodów kradzionych w Polsce i w Europie Zachodniej. W latach 1993–1996 na granicy z Ukrainą zatrzymano łącznie 2.480 samochodów, co stanowi 61% ogólnej liczby samochodów zatrzymanych na odcinku wschodnim (4.038). Liczba przerzucanych samochodów wzrastała do 1995 r. (w 1993 r. zatrzymano 268, w 1994 r. - 607, w 1995 r. - 895).</u>
          <u xml:id="u-18.64" who="#MarekBieńkowski">W 1996 r. w przerzuconych samochodach zatrzymano ogółem 911 osób (w 1995 r. - 1244), w tym głównie obywateli Ukrainy (532), poza tym m.in. Polaków (102), Rosjan (68), Białorusinów (39), Mołdawian (39), Bułgarów (24), Czechów (17).</u>
          <u xml:id="u-18.65" who="#MarekBieńkowski">Obywatele Ukrainy trudnili się także przerzutem przez granicę z Białorusią (44).</u>
          <u xml:id="u-18.66" who="#MarekBieńkowski">Współpracując ze służbami celnymi Straż Graniczna odmówiła w 1996 r. - na ich wnioski - wjazdu do Polski 3.819 cudzoziemcom (spadek o 50%), głównie za nie zgłoszenie do odprawy celnej towarów w ilości wskazującej na handlowe przeznaczenie. Najczęściej zawracano Ukraińców (3.468, spadek o 44%) i Mołdawian (300, spadek o 74%).</u>
          <u xml:id="u-18.67" who="#MarekBieńkowski">Na zakończenie przedstawię państwu jeszcze nasze uwagi do odpowiednich punktów protokołu uzgodnień, przyjętych w dniu 18 października 1996 r. na wspólnym posiedzeniu Komisji ds. Ustawodawstwa i Praworządności Rady Najwyższej Ukrainy oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-18.68" who="#MarekBieńkowski">8. Parlamentarzyści postulują, aby właściwe władze państwowe doprowadziły do zawarcia umowy o tzw. „małym ruchu granicznym” między Rzecząpospolitą a Ukrainą.</u>
          <u xml:id="u-18.69" who="#MarekBieńkowski">Zawarcie umowy między RP o małym ruchu granicznym a Ukrainą wymaga przeprowadzenia szerokich konsultacji międzyresortowych. Istotą małego ruchu granicznego jest to, że obejmuje on mieszkańców miejscowości obu stron, zamieszkałych w pasie 15 km od linii granicy. Przekroczenie granicy odbywa się wyłącznie na podstawie dowodów osobistych w przejściach granicznych przeznaczonych dla tego rodzaju ruchu granicznego. Z aktualnej sytuacji na pograniczu polsko-ukraińskim wynika, że utworzenie takich przejść i zakwalifikowanie miejscowości, z których mieszkańcy mogliby przekraczać granicę napotka trudności, z uwagi na to, że miejscowości po obu stronach granicy położone są z reguły w odległości większej niż 15 km i są to wsie lub miasteczka o niewielkiej liczbie mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-18.70" who="#MarekBieńkowski">9. Parlamentarzyści uważają za celowe opracowanie przez rządy obu państw wspólnego programu w zakresie zwalczania zorganizowanej przestępczości w rejonach przygranicznych, ze szczególnym uwzględnieniem migracji i przemytu.</u>
          <u xml:id="u-18.71" who="#MarekBieńkowski">W sprawie realizacji programu zwalczania zorganizowanej przestępczości, strona polska opracowała projekt umowy między rządem RP a rządem Ukrainy o współpracy w zwalczaniu terroryzmu, nielegalnego obrotu narkotykami i zorganizowanej przestępczości. Projekt tej umowy jest aktualnie w fazie uzgodnień międzyresortowych. Po zakończeniu procesu legislacyjnego zostanie przesłany stronie ukraińskiej z propozycją przeprowadzenia negocjacji. Natomiast w wykonaniu zadań ustawowych należących do Straży Granicznej w dniu 6 października 1996 r. podpisany został protokół dodatkowy do porozumienia między Ministerstwem Spraw Wewnętrznych RP a Ministerstwem Spraw Wewnętrznych Ukrainy, o współpracy w zakresie zwalczania przestępczości z 12 marca 1992 r.</u>
          <u xml:id="u-18.72" who="#MarekBieńkowski">Ponadto, mając na uwadze zwalczanie nielegalnej migracji, obie strony zawarły umowę o przekazywaniu i przyjmowaniu osób przez wspólną granicę państwową. Umowa wraz z porozumieniem wykonawczym do tej umowy została podpisana 24 maja 1993 r. W jej wyniku strona polska w 1996 r. przekazała stronie ukraińskiej 484 obywateli Ukrainy oraz 1376 cudzoziemców, natomiast strona polska przyjęła 9 osób w tym 8 obywateli polskich i 1 obywatela RFN.</u>
          <u xml:id="u-18.73" who="#MarekBieńkowski">10. Parlamentarzyści zalecają rządom obu państw podjęcie działań prawno-organizacyjnych, mających na celu doprowadzenie do wspólnych odpraw celnych i granicznych.</u>
          <u xml:id="u-18.74" who="#MarekBieńkowski">W sprawie podjęcia działań organizacyjnych, zmierzających do wprowadzenia wspólnych odpraw granicznych i celnych, Komenda Główna Straży Granicznej opracowała i uzgodniła, zgodnie z ustaleniami podjętymi podczas spotkania premierów odbytego w dniach 10–11 października 1996 r. oraz Komitetu Konsultacyjnego Prezydentów RP i Ukrainy, odbytego we Lwowie w dniach 17–18 października 1996 r. porozumienie między komendantem Głównym Straży Granicznej i prezesem Głównego Urzędu Ceł z dowódcą Pogranicznych Wojsk Ukrainy i Przewodniczącym Państwowego Komitetu Ceł Ukrainy o tymczasowych zasadach dokonywania kontroli osób, towarów i środków transportu przekraczających polsko-ukraińską granicę państwową w drogowym przejściu granicznym Zosin-Ustiług. Porozumienie zostało podpisane 17 marca 1997 r. i weszło w życie do praktycznej realizacji 2 kwietnia 1997 r. Doświadczenia zdobyte podczas trwania tego eksperymentu (porozumienie ma moc obowiązującą do 31 grudnia 1997 r.) pozwolą na wypracowanie zasad dokonywania kontroli we wszystkich przejściach granicznych po zawarciu stosownej umowy międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-18.75" who="#MarekBieńkowski">11. Parlamentarzyści uważają za konieczne zwrócenie szczególnej uwagi na rozbudowę infrastruktury istniejących przejść granicznych i poprawę warunków pracy funkcjonariuszy służb kontrolnych.</u>
          <u xml:id="u-18.76" who="#MarekBieńkowski">Infrastruktura drogowych przejść granicznych, szczególnie stworzona przed 1991 rokiem, wymaga modernizacji lub budowy nowych obiektów. Ponieważ za infrastrukturę drogowych przejść granicznych odpowiedzialni są wojewodowie, celowym jest zapewnienie środków finansowych na ich modernizację.</u>
          <u xml:id="u-18.77" who="#MarekBieńkowski">Warunki poprawy pracy funkcjonariuszy dokonujących kontroli polegają, między innymi na zapewnieniu odpowiednich środków finansowych, umożliwiających zatrudnienie kadry Straży Granicznej. Rozwój ruchu granicznego oraz powstawanie nowych przejść granicznych powoduje konieczność zatrudnienia dodatkowych funkcjonariuszy, a tym samym zachodzi konieczność zwiększenia funduszy Straży Granicznej z przeznaczeniem na ten cel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">Dziękuję za przedstawienie informacji o współpracy straży granicznej Polski i Ukrainy. Czy są może pytania w tej sprawie? Skoro nie ma pytań, proszę o przedstawienie problematyki celnej przez przedstawiciela Urzędu Celnego Ukrainy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#WołodymyrOleksandrowyczSamojluk">Polska zawsze była jednym z głównych partnerów Ukrainy spośród krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Priorytet ten wynika nie tylko z geopolitycznego położenia Ukrainy, ale także ze wspólnych kierunków społeczno-ekonomicznego rozwoju, społeczno-ekonomicznych zmian, które zaszły w obu krajach, a także mają na celu stworzenie społecznie zorientowanej rynkowej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#WołodymyrOleksandrowyczSamojluk">Ekonomiczne stosunki Ukrainy i Polski mają za podstawę przede wszystkim umowę o dobrym sąsiedztwie, przyjaźni i współpracy, umowę o ekonomicznej i handlowej współpracy oraz konwencję o unikaniu podwójnego opodatkowania, a także inne umowy międzynarodowe.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#WołodymyrOleksandrowyczSamojluk">Między naszymi państwami podpisano ponad 30 wspólnych ważnych dokumentów, które regulują stosunki ekonomiczne. Polska z ogólnie znanymi okolicznościami zajmuje jedno z pierwszych miejsc w wymianie handlowej Ukrainy z innymi państwami.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#WołodymyrOleksandrowyczSamojluk">Z 49 województw polskich obecnie 35 posiada stosunki ekonomiczne z Ukrainą. Nie dotyczy to tylko terenów przygranicznych, bo zainteresowanie współpracą z polskimi partnerami pojawia się także we wschodnich terenach Ukrainy. Jednakże właśnie region zachodni Ukrainy dalej pozostaje jednym z głównych partnerów Polski.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#WołodymyrOleksandrowyczSamojluk">Można tutaj przytoczyć pewien przykład, wypływający z analizy danych roku obecnego i lat ubiegłych. Jeżeli w 1995 r. eksport ukraińskich towarów do Polski z regionu Ukrainy zachodniej wynosił 4,3%, to w roku 1996 wyniósł 6%, co świadczy o wzroście eksportu o 32%. Jednocześnie trzeba zwrócić uwagę na wzrost importu z Polski w regiony Ukrainy zachodniej, jeżeli chodzi o globalną sumę importu.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#WołodymyrOleksandrowyczSamojluk">Jeżeli w 1995 r. procent tej wymiany towarowej wynosił 10,75, to w 1996 r. zwiększył się do 12,2, czyli dynamika wzrostu wyniosła 13%.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#WołodymyrOleksandrowyczSamojluk">Konkluzja jest taka, że te cyfry świadczą o stałym wzroście wymiany handlowej pomiędzy naszymi państwami i o tym, że Polska pozostaje jednym z głównych partnerów, jeżeli chodzi o wymianę handlową Ukrainy z innymi państwami.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#WołodymyrOleksandrowyczSamojluk">Jeżeli chodzi o rozwój współpracy ekonomicznej między Polską, a Ukrainą przede wszystkim trzeba zauważyć, że dotyczy ona takich dziedzin jak przemysł maszynowy, a zwłaszcza przemysł dotyczący techniki rolniczej, przemysł farmaceutyczny, a także współpracy regionalnej między Polską a Ukrainą.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#WołodymyrOleksandrowyczSamojluk">Zauważamy duże zaciekawienie partnerów ukraińskich kontraktami z Polską, a także duże zaciekawienie polskich partnerów inwestycjami na Ukrainie w związku z procesem integracyjnym między Polską a Ukrainą.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#WołodymyrOleksandrowyczSamojluk">W związku z tym bardzo ważną częścią jest rozwój wspólnej polityki inwestycyjnej Polski i Ukrainy. Niestety, ryzyko dla inwestycji zagranicznych na Ukrainie jest bardzo duże, przede wszystkim ze względu na niedoskonałą bazę ustawodawczą. Na szczęście problemy te w miarę upływu czasu znikają, ponieważ przepisy prawa ulegają poprawie.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#WołodymyrOleksandrowyczSamojluk">Obecny etap rozwoju współpracy ekonomicznej między Polską i Ukrainą nie może zadowalać strony ukraińskiej ze względu na to, że w strukturze eksportu z Ukrainy do Polski główne miejsce zajmują przede wszystkim surowce, drewno, zboża oraz wyroby hutnicze. Jednocześnie główną pozycję w imporcie z Polski zajmują gotowe towary spożywcze, towary chemii gospodarczej, kosmetyki, meble i używane samochody.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">Jest propozycja, aby udzielił pan odpowiedzi na pytanie, jakie wynikło w czasie dzisiejszych obrad, co dzisiaj stoi na przeszkodzie ze strony Ukrainy lub Polski do wprowadzenia wspólnej kontroli celnej na granicy, jakie są wyniki eksperymentalnie wprowadzonej kontroli wspólnej w Zosinie, a jeżeli są jakieś propozycje rozwiązań tych problemów, proszę je podać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#WołodymyrOleksandrowyczSamojluk">Chciałbym zauważyć, że niestety, współpraca przygraniczna między Polską i Ukrainą jest bardzo niedoskonała, o czym mówili przedstawiciele strony polskiej, ale po to, by poprawić obecny stan, trzeba ponieść spore koszty zarówno po stronie ukraińskiej jak i polskiej, co przy obecnym stanie ekonomicznym Ukrainy nie jest proste. Żeby doprowadzić do wspólnych kontroli polsko-ukraińskich na wszystkich przejściach, co jest możliwe do końca roku, potrzebne są po prostu pieniądze, poza deklaracjami obu rządów i podobnymi przepisami prawnymi.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#WołodymyrOleksandrowyczSamojluk">Jeżeli chodzi o eksperyment w Zosinie, przeprowadzany od 7 kwietnia br., to według naszych danych, wzrost liczby odprawianych samochodów jest większy niż podawany przez stronę polską. Nasze stosunki z celnikami polskimi są bardzo dobre, jeśli chodzi o stosunki międzyludzkie oraz o stosunki zawodowe. Wymieniamy informacje i wszystkie problemy zawodowe potrafimy wspólnie przezwyciężać. Tyle odpowiedzi na postawione pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#AleksanderBentkowski">Mam pytanie dotyczące wprowadzenia wspólnej odprawy. Nie bardzo rozumiem, czy do wprowadzenia takiej odprawy potrzebne są jakieś nakłady finansowe, czy może po prostu stworzenie wspólnego regulaminu odprawy, bo fakt, że są różne cła po obu stronach, nie jest powodem braku wspólnej odprawy celnej.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#AleksanderBentkowski">Pytanie to kieruję do wiceprezesa Głównego Urzędu Ceł, lecz przedtem proszę pana o odpowiedź, co pana zdaniem trzeba teraz zrobić, aby wspólna odprawa celna była przeprowadzana na wszystkich przejściach?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WołodymyrOleksandrowyczSamojluk">Pan poseł prawdopodobnie niedokładnie mnie zrozumiał. Powiedziałem, że oprócz bardzo różnych problemów związanych ze wspólnymi odprawami celnymi, problemy finansowe są bardzo ważne i odgrywają one główną rolę, jeżeli chodzi m.in. o budowę wspólnych pomieszczeń odprawy celnej, natomiast zasadniczym problemem pozostają mimo wszystko różnice prawne między Polską i Ukrainą, ponieważ z nich wynikają także istniejące problemy finansowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">Mimo tych wszystkich problemów prawnych, wprowadzona wspólna odprawa celna dowodzi, że współpraca odpowiednich służb polskich i ukraińskich jest całkowicie możliwa i należy szukać rozwiązań problemów przeszkadzających rozszerzeniu wspólnej odprawy na wszystkich przejściach. Jeżeli już w tej chwili istnieje eksperymentalna współpraca służb celnych polskich i ukraińskich, to należy wykorzystać wszystkie pozytywne doświadczenia w tej dziedzinie - także wnioski z obecnej narady - do praktycznego wcielenia w życie tych doświadczeń w drodze przedstawienia odpowiednich propozycji. Urząd Celny Ukrainy w pełni potwierdza i akceptuje propozycję takiej współpracy polsko-ukraińskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#AleksanderBentkowski">Poproszę teraz pana prezesa Tomasza Cecelskiego o uwagi na omawiany obecnie temat i o odpowiedź, czy ze strony polskiej widzi przeszkody do wprowadzenia wspólnej odprawy celnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#TomaszCecelski">Wydaje mi się, że skupiamy się przede wszystkim na wspólnych kontrolach celnych, natomiast nie sięgamy do problemu, dlaczego tworzą się kolejki oczekujących na granicy. Jak powiedział mój przedmówca podając liczby, obrót towarowy z zagranicą przez przejścia polsko-ukraińskich gwałtownie rośnie, natomiast od paru lat do tej pory nie zostało wybudowane ani jedno nowe przejście graniczne.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#TomaszCecelski">Chciałem szczególnie podkreślić, że np. na granicy niemieckiej statystycznie mamy co 17 km przejście graniczne, a na granicy polsko-ukraińskiej mamy tylko 10 przejść granicznych łącznie z kolejowymi.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#TomaszCecelski">Praktycznie towary są przewożone tylko przez trzy przejścia graniczne, na których dziennie dokonujemy 600 odpraw towarów, a w samym tylko Świecku zanotowana liczna odpraw to 3820 samochodów dziennie.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#TomaszCecelski">Jak wynika z powyższych danych, stworzył się efekt lejka - na granicy zachodniej Polski wjeżdża ogromna liczba samochodów, które nie mają którędy wyjechać na granicy wschodniej Polski. Budowane jest co prawda przejście w Korczowie, co poprawi przepustowość granicy polsko-ukraińskiej, ale na pewno trzeba się również zastanawiać nad budową następnych przejść granicznych i w tym zakresie wspólna odprawa celna nic nie pomoże, tylko usprawni.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#TomaszCecelski">Drugi powód, dla którego mamy taką sytuację, jest następujący. Proszę zwrócić uwagę na to, kto zajmie się handlem między Polską a Ukrainą. Mamy miliony obywateli, którzy po prostu w swoich prywatnych samochodach przewożą towary i każdy z nich musi przejść kontrolę i zapłacić cło.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#TomaszCecelski">Taką samą sytuację mieliśmy w latach 1990–1991 na granicy polsko-niemieckiej, kiedy zostały zliberalizowane przepisy, że małe, jednoosobowe firmy zajmowały się handlem. Po upływie 7 lat obserwujemy, że o ile w Polsce w 1990 r. firm dokonujących obrotu z zagranicą było 100 tysięcy, obecnie jest ich 30 tys. Stąd nastąpiło zjawisko kumulowania przewozów przez jedną osobę i za jednym razem dokonywana jest odprawa większej masy towarów.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#TomaszCecelski">Natomiast dzisiaj na granicy z Ukrainą przede wszystkim dominują przewozy takich małych firm i myślę, że po stronie ukraińskiej będzie następował z czasem ten sam proces, który nastąpił w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#TomaszCecelski">Jeżeli chodzi o problemy dotyczące możliwości wspólnej odprawy celnej i granicznej chciałem zauważyć, że przede wszystkim poprawiona musi być infrastruktura przejść. Jeżeli dla przykładu weźmiemy przejście w Zosinie, gdzie wprowadziliśmy wspólną odprawę celną i graniczną, pracuje tam praktycznie na zmianę 4 celników i 2 pograniczników. Może trochę upraszczam, ale nie jest to duże przejście.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#TomaszCecelski">W związku z tym potrafiliśmy na tym przejściu wygospodarować dla tych osób miejsce, bo one muszą się gdzieś przebrać, muszą gdzieś pisać notatki, mieć telefony itd. Jeżeli natomiast chodzi o przejście w Dorohusku, tam na zmianie pracuje około 40–50 osób i dla tych osób trzeba wybudować odpowiednie pomieszczenia, gdzie można postawić komputery, doprowadzić telefon, gdzie mogą pracować i odpocząć. Oni nie pracują pod gołym niebem, gdzie nic nie potrzeba, chyba że zrezygnujemy z kontroli celno-paszportowej.</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#TomaszCecelski">Nie mówię tu o innych służbach, które pracują na granicy, bo towar podlega także kontroli fitosanitarnej, weterynaryjnej. Poza tym trzeba utworzyć infrastrukturę dla tych podmiotów gospodarczych, które obsługują przejście, jak agencje celne, towarzystwa ubezpieczeniowe, kantory wymiany pieniędzy. Łącznie zatem trzeba przygotować infrastrukturę dla około 100 osób.</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#TomaszCecelski">Jeżeli chodzi o prawne aspekty, praktycznie ich nie ma i jest wola działania z jednej strony i z drugiej strony. Jest jeszcze jeden powód leżący po stronie polskiej, a mianowicie zawiadywanie przejściami przez wojewodę, gdy po stronie ukraińskiej i w wielu innych administracjach robi to albo służba celna, albo straż graniczna, a zatem służba mająca wgląd w obraz całej granicy i na tej podstawie podejmująca decyzje, gdzie jeszcze budować przejścia.</u>
          <u xml:id="u-27.11" who="#TomaszCecelski">Przy zarządzaniu przejściami przez wojewodów, ten - który potrafi znaleźć lepsze argumenty - dostaje pieniądze. My od dawna postulujemy, by tę sytuację zmienić i oddać przejścia graniczne w gospodarowanie służbom celnym lub granicznym, ponieważ jest to ekonomicznie bardziej uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-27.12" who="#TomaszCecelski">Chciałbym jeszcze wrócić do aspektów prawnych. W sprawach celnych mamy już podpisaną umowę międzyrządową o współpracy i pomocy wzajemnej w sprawach celnych. Na podstawie tej umowy zostało zawarte porozumienie pomiędzy prezesami głównych urzędów ceł obu stron, gdzie wskazujemy nawet nazwiska osób mogących się ze sobą kontaktować i wymieniać informacje.</u>
          <u xml:id="u-27.13" who="#TomaszCecelski">Na podstawie tego ostatniego porozumienia dyrektorzy urzędów celnych mają prawo do bezpośredniego nawiązywania kontaktów, by przełożeni za nich nie decydowali o rozwiązywaniu codziennych problemów. Dzięki temu zmieniła się skala przestępstw na granicy, bowiem w tej chwili notujemy w większości przestępstwa drobne, jak próby przemytu alkoholu, papierosów czy metali kolorowych. Rzadko się zdarzają większe sprawy przemytnicze, jakie miały miejsce w przeszłości. Z drugiej strony jesteśmy głęboko przekonani, że nowy Kodeks celny, który został uchwalony przez Sejm, pozwoli na zmianę toku myślenia służb celnych i inny sposób ich działania.</u>
          <u xml:id="u-27.14" who="#TomaszCecelski">Osobiście uważam, że wprowadzenie przede wszystkim możliwości występowania upoważnionego importera i eksportera odciąży pracę celników nad papierami w administracji celnej, bowiem importer taki będzie komunikował się z administracją celną tylko raz w miesiącu i dzięki temu będziemy mieli możliwość lepszego sprawdzenia małych podmiotów lub podmiotów starających się cło omijać.</u>
          <u xml:id="u-27.15" who="#TomaszCecelski">Na zakończenie mojego wystąpienia podam państwu kilka informacji o przestępczości transgranicznej na granicy polsko-ukraińskiej.</u>
          <u xml:id="u-27.16" who="#TomaszCecelski">W minionym okresie miały miejsce poważne zmiany skali i kierunków przestępczości celnej i granicznej dewizowej. Tłem dla tych zmian stały się nowelizacja przepisów celnych i dewizowych. Przykładem najprostszym było wejście w życie ustawy Prawo dewizowe, co spowodowało drastyczny spadek ilości wszczynanych spraw karnych dotyczących wywozu dewiz.</u>
          <u xml:id="u-27.17" who="#TomaszCecelski">Inna zmiana, to powolny, jednak wyraźnie widoczny, wzrost ilości wszczynanych spraw karnych wewnątrz kraju. Wiąże się to z narastającą liczbą podmiotów gospodarczych biorących bezpośredni bądź pośredni udział w obrocie towarowym z zagranicą.</u>
          <u xml:id="u-27.18" who="#TomaszCecelski">Poważny wpław na tendencje występujące w zakresie przestępczości celnej ma również sytuacja krajów, mających największy udział w obrocie towarowym przepływającym przez oddziały i posterunki celne, a szczególnie krajów sąsiadujących tj. Ukrainy i Słowacji.</u>
          <u xml:id="u-27.19" who="#TomaszCecelski">Zachodzące w tych krajach przemiany, tj. wahania koniunktury gospodarczej, ewolucja przepisów prawa oraz zmiany organizacyjne w tamtejszych służbach celnych i granicznych powodują zanikanie pewnych zjawisk o charakterze patologicznym, jednak na ich miejsce pojawiają się nowe rodzaje przestępstw, daleko bardziej niebezpieczne, gdyż tracą one charakter pospolity.</u>
          <u xml:id="u-27.20" who="#TomaszCecelski">Z roku na rok na granicy wschodniej notuje się stały wzrost ilości spraw karnych, zajęć z art. 6. prawa celnego oraz zawróceń. Wśród przyczyn powyższego zjawiska warto zwrócić uwagę na:</u>
          <u xml:id="u-27.21" who="#TomaszCecelski">- wzrastający ruch graniczny (tak turystyczny jak i o charakterze gospodarczym);</u>
          <u xml:id="u-27.22" who="#TomaszCecelski">- korzystne relacje cenowe pomiędzy wartością dóbr najczęściej przemycanych (alkohol, wyroby tytoniowe, metale kolorowe) na rynku ukraińskim i polskim;</u>
          <u xml:id="u-27.23" who="#TomaszCecelski">- kryzys gospodarczy na Ukrainie - braki w zaopatrzeniu, wypłaty dla pracowników realizowane w barterze (w tym spirytusem), wysokie ceny artykułów pierwszej potrzeby;</u>
          <u xml:id="u-27.24" who="#TomaszCecelski">- chłonny rynek zbytu w Polsce;</u>
          <u xml:id="u-27.25" who="#TomaszCecelski">- duże bezrobocie w rejonie działalności urzędów celnych.</u>
          <u xml:id="u-27.26" who="#TomaszCecelski">Powyższemu towarzyszą zmiany w strukturze przemytu. Spada udział spraw karnych o dużej wartości, wzrasta ilość spraw drobnych, wszczynanych głównie w ruchu osobowym. Zauważalnie wzrasta przemyt mrówkowy - na granicy wschodniej tego rodzaju przemytem zajmują się bezrobotni z miejscowości przygranicznych. Wielokrotnie przekraczają granicę z towarami mieszczącymi się w przyjętych ulgach celnych (głównie alkohol, papierosy). Informacje pochodzące ze źródeł operacyjnych wskazują na to, że często tego rodzaju proceder organizowany jest na zlecenie, towary są gromadzone i rozsyłane w głąb kraju.</u>
          <u xml:id="u-27.27" who="#TomaszCecelski">Najczęściej przemycanymi towarami na wszystkich przejściach granicznych jest alkohol i papierosy, w mniejszym stopniu dzieła sztuki (ikony), samochody, złom metali kolorowych. Towar przemycany jest w samochodach osobowych, ciężarowych i dostawczych, autokarach, pociągach relacji międzynarodowej. W samochodach osobowych najczęściej do przemytu towaru wykorzystywane są nadkola, koła jezdne bezdętkowe, drzwi przednie, wykładzina sufitowa. Ponadto wykorzystywane są specjalne skrytki, takie jak przerabiane zbiorniki paliwowe, zbiorniki na gaz, podwójne podłogi, wcięte otwory w progach.</u>
          <u xml:id="u-27.28" who="#TomaszCecelski">W autokarach towary ukrywane są w kanałach nawiewnych, w oparciach siedzeń, podłogach, dachu oraz kołach zapasowych.</u>
          <u xml:id="u-27.29" who="#TomaszCecelski">W samochodach ciężarowych i dostawczych wykorzystywane są podwójne ścianki działowe i podłogi. Towar ukrywa się w skrzynkach narzędziowych, w ramach nośnych oraz pod i za ładunkami towarów zgłoszonych do odprawy celnej.</u>
          <u xml:id="u-27.30" who="#TomaszCecelski">W pociągach relacji międzynarodowej towar ukrywany jest w dachach wagonów w ścianach i podłogach wagonów po uprzednim wybraniu materiału ocieplającego, w zbiornikach na wodę, na wózkach jezdnych.</u>
          <u xml:id="u-27.31" who="#TomaszCecelski">W miarę możliwości kadrowych i techniczno-organizacyjnych administracja celna podejmuje działania zmierzające do zapobiegania opisywanym zjawiskom przez: szkolenia specjalistyczne; działania operacyjno-rozpoznawcze; akcje wzmożonych i powtórnych kontroli celnych; zacieśnienie współpracy z organami Policji i Straży Granicznej; współpracę z organami celnymi Ukrainy; rozbudowę ośrodków wymiany i przetwarzania informacji (środki łączności, sprzęt komputerowy).</u>
          <u xml:id="u-27.32" who="#TomaszCecelski">W Urzędzie Celnym w Przemyślu w okresie od listopada 1996 r. do końca kwietnia 1997 r. przeprowadzono 6 akcji wzmożonych kontroli celnych. Wszczęto łącznie 582 sprawy karne skarbowe, a wartość zajętych towarów wynosiła 360.272 zł, w tym za przemyt alkoholu, wyrobów tytoniowych i metali 563 sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#AleksanderBentkowski">Mam pytanie, może naiwne, gdyż problematyka celna nie jest mi dobrze znana, dotyczące odpraw, jakie w przeszłości miały miejsce na granicy polsko-niemieckiej, Tam samochody wyjeżdżające z Polski kontrolowała strona niemiecka, wjeżdżające do Polski - strona polska i w ten sposób była tylko jedna odprawa, a nie podwójna. Obecnie na granicy polsko-czeskiej odbywa się także jedna kontrola. Czy coś takiego jest możliwe do wprowadzenia na tej granicy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#TomaszCecelski">Nie pamiętam takiego rodzaju odprawy, może z powodu mego młodego wieku. Podejrzewam, że pan poseł mówi o zasadach obowiązujących wówczas, gdy byliśmy w jednym tzw. bloku państw socjalistycznych, gdzie jedne służby mogły dokonywać odprawy. Tego typu rozwiązanie, by mogło być zastosowane obecnie, wymaga zmiany przepisów prawa, bowiem obecne regulacje Prawa celnego ani Kodeksu celnego nie przewidują takiej możliwości.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#TomaszCecelski">Co do granicy czesko-polskiej to stoją tam dwaj celnicy i to są dwie kontrole, ale w jednym miejscu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">Dziękuję za przedstawione informacje. Czy są w tej sprawie pytania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#HenrykWoźniak">Ja mam nie pytanie, lecz - jeśli wolno - wniosek do współpracy na przejściu w Dorohusku, pochodzący od służb celnych. Prosilibyśmy bardzo o przywrócenie połączenia telefonicznego między jedną i drugą stroną granicy, czego do tej pory nie ma. Chodzi tutaj o względy praktyczne, by kierownik zmiany czy naczelnik mógł się skontaktować z odpowiednim urzędnikiem strony ukraińskiej w każdej chwili zależnie od potrzeb, jak to ma miejsce w Hrebennem.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#HenrykWoźniak">Tam kierownicy zmiany codziennie uzgadniają technologie odpraw celnych, gdy w Dorohusku jest do przebycia kilkaset metrów między posterunkami i do spotkań dochodzi okazjonalnie, po oficjalnych zawiadomieniach, dokonywanych z odpowiednim wyprzedzeniem właśnie z braku łączności telefonicznej. Jeżeli można, prosiłbym o uwzględnienie wniosku, mającego na celu załatwienie tej sprawy, bo tylko Dorohusk nie posiada takiej łączności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#KazimierzPańtak">Ja bardzo przepraszam, ale my mówimy o współpracy, gdy tak drobnej sprawy nie można do dziś załatwić. Chyba do tego nie jest potrzebne spotkanie parlamentarzystów i uważam, że panowie z rządu i odpowiednich urzędów powinni wyciągnąć z tego wnioski, bo problem ten jest ważny, ale jego rozwiązanie kabaretowe. Jestem zdziwiony, że taka sprawa ma miejsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">Z pewnością nikt nie jest przeciwny założeniu wspomnianej łączności telefonicznej w Dorohusku i sprawa ta zostanie z pewnością załatwiona pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">Ogłaszam obecnie półgodzinną przerwę w obradach.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">Po przerwie, jako pierwszego, proszę o zabranie głosu przedstawiciela Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Ukrainy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#MykołaWasylowyczBiełokoń">Podstawą współpracy między Ministerstwem Spraw Wewnętrznych Ukrainy i Ministerstwem Spraw Wewnętrznych Polski jest umowa zawarta między tymi ministerstwami o współpracy w walce ze zorganizowaną przestępczością z dnia 20 czerwca 1992 r., protokół o współpracy miedzy oboma ministerstwami z roku 1997 oraz dokumenty, które podsumowują efekty dwustronnych i wielostronnych spotkań.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#MykołaWasylowyczBiełokoń">W swoim wystąpieniu chciałbym się skoncentrować na problemach, które były przedmiotem wcześniejszych wspólnych ustaleń między Komisjami: Rady Najwyższej Ukrainy i Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#MykołaWasylowyczBiełokoń">Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Ukrainy wykonując ów protokół zrobiło co następuje. Po pierwsze dokonano realizacji wspólnego programu komputerowego między Ministerstwem Spraw Wewnętrznych Ukrainy a Komendą Główną Policji RP. Przeprowadzono także wspólne szkolenia milicji ukraińskiej w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#MykołaWasylowyczBiełokoń">W roku 1996 w celu realizacji wcześniejszych uzgodnień miały miejsce wspólne spotkania delegacji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Ukrainy i Polski. Siedem razy wyjeżdżały nasze delegacje do Polski w ramach tych uzgodnień i cztery razy polskie delegacje odwiedzały Ukrainę. To pozwoliło na dokonanie wielu operacji wspólnych o dużym zasięgu. Na Zakarpaciu wspólnie z polskimi kolegami wykryto siatkę przestępczą, zajmującą się przemytem narkotyków z Azji przez Ukrainę do Polski. Była to bardzo poważna operacja i gdyby nie pomoc polskich kolegów, nie dałaby ona pozytywnego rezultatu lub nie byłaby w ogóle przeprowadzona.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#MykołaWasylowyczBiełokoń">Dzięki tej współpracy wykryto wiele organizacji przestępczych, które zajmowały się kradzieżami samochodów. W 1996 r. w marcu udało się wspólnie wykryć grupę przestępczą, zajmując się fałszowaniem pieniędzy, a 5 mld fałszywych karbowańców zakwestionowanych w wyniku tej operacji mówi samo za siebie.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#MykołaWasylowyczBiełokoń">Poza tym istnieje wiele innych wspólnych operacji milicji ukraińskiej i Policji polskiej na poziomie komend wojewódzkich. My informujemy naszych polskich kolegów, a oni nas i stąd udaje się wiele przedsięwzięć. Dużo też zawdzięczamy pracy parlamentarzystów obu stron. Pragniemy, by współpraca naszych służb, dająca konkretne rezultaty, rozwijała się w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#MykołaWasylowyczBiełokoń">Mając na uwadze to, co było już powiedziane, chcielibyśmy zaproponować następujące kroki, mające na celu przezwyciężenie tych problemów, które dziś jeszcze istnieją. Uważamy za celowe wspólne opracowanie programów, żeby przejść od umowy między Ministerstwem Spraw Wewnętrznych Ukrainy a Komendą Główną Policji w Polsce do międzypaństwowej umowy między Ukrainą i Polską w sferze walki ze zorganizowaną przestępczością.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#MykołaWasylowyczBiełokoń">W związku ze skutecznością kontaktów operacyjnych między naszymi służbami, zwłaszcza w regionach przygranicznych, byłoby celowe, aby umowa międzyresortowa została zastąpiona - jeżeli chodzi o zasięg współpracy przygranicznej - przez umowę międzypaństwową, regulującą te problemy. Dotyczy to przede wszystkim prowadzenia wspólnych działań o charakterze operacyjnym i śledczym. Chodzi o to, by milicja ukraińska miała prawo do prowadzenia działań na terenie Polski w porozumieniu z policją polską, a policja polska na terenie Ukrainy w porozumieniu z ukraińską milicją.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#MykołaWasylowyczBiełokoń">W związku z całą tą problematyką chcielibyśmy zaproponować uzupełnienie do istniejącej obecnie umowy międzyresortowej w sprawie walki ze zorganizowaną przestępczością z 1993 r., dotyczące pomocy prawnej i pomocy w konkretnych sprawach o charakterze cywilnoprawnym i karnym ze strony polskiej.</u>
          <u xml:id="u-34.9" who="#MykołaWasylowyczBiełokoń">Chciałbym także powiadomić państwa, że Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Ukrainy, wykonując postanowienia wspólnego protokołu, opracowało w pkt 8 i 9 tegoż protokołu i ministerstwo to podtrzymuje ideę wprowadzenia wspólnej odprawy granicznej między Polską i Ukrainą. Dla polepszenia efektywności tych działań chcielibyśmy, by był nie tylko przedstawiciel milicji ukraińskiej w Polsce, ale także przedstawiciel policji polskiej na Ukrainie.</u>
          <u xml:id="u-34.10" who="#MykołaWasylowyczBiełokoń">Na zakończenie chciałbym powiadomić państwa, że mając okazję porozmawiać z polskimi kolegami w czasie przerwy, przy okazji rozwiązaliśmy kilka problemów, które są ważne dla działań milicji ukraińskiej i policji polskiej. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">Mam pytanie szczegółowe, dotyczące konkretnej ilości przestępstw, popełnionych przez obywateli polskich na terenie Ukrainy, ilu tych przestępców zostało osądzonych i jakie były wymierzone im kary, jak też czy były jakieś pretensje, skargi obywateli polskich na działalność organów ukraińskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#MykołaWasylowyczBiełkoń">W ciągu 4 pierwszych miesięcy bieżącego roku, na Ukrainie przebywało około 6,5 tys. obywateli polskich, z których 450 naruszyło uregulowania prawne dotyczące przebywania cudzoziemców na terenie Ukrainy. Spośród tych 450 osób, 405 zostało pociągniętych do odpowiedzialności o charakterze administracyjnym.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#MykołaWasylowyczBiełkoń">Chciałbym także powiadomić stronę polską, że Najwyższa Rada Ukrainy przyjęła rozwiązania dotyczące zwiększenia poziomu kar administracyjnych za przewinienia cudzoziemców przebywających na Ukrainie. Jeżeli cudzoziemiec narusza ukraiński porządek prawny w ogóle, a zwłaszcza przepisy regulujące przebywanie cudzoziemców na Ukrainie, zostaje pociągnięty do odpowiedzialności administracyjnej. Chodzi tu także o obywateli tych państw Azji i Ameryki, którzy przejeżdżają przez Ukrainę tranzytem, celem dotarcia do państw Europy Zachodniej.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#MykołaWasylowyczBiełkoń">Jeżeli uprzednio grzywna wynosiła 17 lub 21 grzywien, to obecnie wynosi ona 70 grzywien do 1700 grzywien. Jedna grzywna ukraińska równa jest jednej marce niemieckiej.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#MykołaWasylowyczBiełkoń">Jeżeli chodzi o obywateli polskich, którzy dokonali przestępstw na Ukrainie w 1996 r. było ich 7, a w I kwartale 1997 r. 4. Nie widzimy więc żadnych specjalnych problemów z naruszeniem porządku prawnego Ukrainy przez obywateli polskich.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#MykołaWasylowyczBiełkoń">Na zakończenie chciałbym powiedzieć, że gdyby stosunki międzyresortowe w różnych ministerstwach polskich i ukraińskich były tak dobre, jak między milicją ukraińską i policją polską to byłoby bardzo dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#KazimierzPańtak">Bardzo się cieszę, że ta współpraca milicji ukraińskiej z policją polską jest tak dobra. Być może będzie ona przykładem dla współpracy w zakresie obrotu prawnego, która nie jest zbyt dobra między organami prokuratury i sądów. Pytanie moje dotyczy tego, czy ta współpraca jest tak dobra tylko między szefostwami, czy także pośrednio między funkcjonariuszami, a więc czy jest tylko centralna, czy także zdecentralizowana i jak ona wygląda?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#MykołaWysylowyczBiełkoń">Osobiście nie chciałbym odpowiadać na to pytanie. Jest obecny pan prokurator wojewódzki, który mógłby na nie odpowiedzieć lepiej, bo pytanie to wykracza poza moje kompetencje. Jeżeli natomiast chodzi o współpracę naszych ministerstw, to na niższych szczeblach jest ona czasami lepsza niż na poziomie centralnym, zwłaszcza jeżeli chodzi o współpracę między województwami i obwodami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#AleksanderBentkowski">Proszę pana ministra A. Gogolewskiego o przedstawienie stopnia realizacji naszych zaleceń odnośnie punktów 8 i 9 rzeszowskiego protokołu uzgodnień i przygotowania międzynarodowej umowy, o której zaczął mówić przedmówca. Jak to wygląda ze strony polskiej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#AndrzejGogolewski">Protokół uzgodnień z 18 października 1996 r. między parlamentarzystami obu państw w punkcie 9 mówił, że parlamentarzyści uważają za celowe opracowanie przez rządy obu państw wspólnego programu w zakresie zwalczania zorganizowanej przestępczości w rejonach przygranicznych, z uwzględnieniem nielegalnej migracji i przemytu.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#AndrzejGogolewski">W ślad za tym odbyło się spotkanie ministrów spraw wewnętrznych lub ich upełnomocnionych przedstawicieli w sprawie omówienia problemów dotyczących zwalczania problemów międzynarodowej przestępczości zorganizowanej i nielegalnej migracji.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#AndrzejGogolewski">Obecnie strona polska opracowała projekt umowy między rządem RP a rządem Ukrainy o współpracy w zwalczaniu terroryzmu, nielegalnego obrotu narkotykami i zorganizowanej przestępczości.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#AndrzejGogolewski">Projekt ten jest w ostatniej fazie uzgodnień międzyresortowych w Polsce i będzie podstawą do rozpoczęcia rozmów ze stroną ukraińską, a zarazem, będzie wyjściem naprzeciw postulatowi, żebyśmy tę umowę podpisali, po jej wspólnym dopracowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#MarekLewandowski">Mam pytanie do strony ukraińskiej. Wiadomo, że przestępczość zorganizowana wymaga szczególnych narzędzi do jej zwalczania. Czy posiadacie państwo na Ukrainie takie instrumenty prawne, jak przesyłka niejawnie kontrolowana, świadek koronny, zakup kontrolny, czyli te narzędzie, które w Europie stają się bardzo uniwersalne? W Polsce po zakończeniu prac nad świadkiem koronnym, co niedługo nastąpi, będziemy mieli wszystkie narzędzia potrzebne do zwalczania przestępczości zorganizowanej.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#MarekLewandowski">Czy możecie państwo przekazać informację o tym, czy prace legislacyjne nad takimi narzędziami zostały na Ukrainie podjęte, czy może już niektóre z nich funkcjonują?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#OleksandrOleksadrowyczŻyr">Jeżeli się pan poseł zgadza, to proponuję, żeby odpowiedzi udzielić i szczegółowo te kwestie omówić w tym zespole, w którym będą rozstrzygane problemy robocze po południu. Pan poseł M. Lewandowski zgadza się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#AleksanderBentkowski">Poproszę teraz pana Romana Kurnika o przedstawienie poglądu strony polskiej na tę sprawę, jaka była uprzednio omawiana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#RomanKurnik">Nasza służba kryminalna od 1992 r. współpracuje z milicją Ukrainy w zakresie rozpoznawania, wykrywania i zapobiegania przestępczości.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#RomanKurnik">Współdziałanie odbywa się na podstawie:</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#RomanKurnik">- protokołu I Międzynarodowej Konferencji Policji/Milicji Kryminalnej „Legionowo '92”,</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#RomanKurnik">- międzypaństwowych umów o pomocy prawnej,</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#RomanKurnik">- międzyresortowych porozumień o współpracy w zakresie zwalczania przestępczości,</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#RomanKurnik">- porozumień o bezpośredniej dwustronnej współpracy przygranicznej podpisanych przez komendantów wojewódzkich Policji i ich odpowiedników na Ukrainie (obwód wołyński i lwowski).</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#RomanKurnik">Strony zobowiązały się do współpracy i udzielania wzajemnej pomocy między innymi w zakresie:</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#RomanKurnik">- zwalczania zorganizowanej przestępczości międzynarodowej,</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#RomanKurnik">- zwalczania nielegalnej produkcji i obrotu narkotykami,</u>
          <u xml:id="u-44.9" who="#RomanKurnik">- zwalczania nielegalnego handlu bronią i materiałami niebezpiecznymi,</u>
          <u xml:id="u-44.10" who="#RomanKurnik">- zapobiegania nielegalnemu przekraczaniu granicy państw, nielegalnej migracji i przemytowi.</u>
          <u xml:id="u-44.11" who="#RomanKurnik">Prowadzone dotychczas wspólne działania realizowane były poprzez:</u>
          <u xml:id="u-44.12" who="#RomanKurnik">- wymianę informacji i dokumentów w prowadzonych sprawach kryminalnych i gospodarczych,</u>
          <u xml:id="u-44.13" who="#RomanKurnik">- organizowanie dwustronnych, roboczych spotkań dotyczących wspólnie realizowanych spraw,</u>
          <u xml:id="u-44.14" who="#RomanKurnik">- organizowanie współdziałania policji ze służbami celnymi i granicznymi tych państw,</u>
          <u xml:id="u-44.15" who="#RomanKurnik">- organizowanie wspólnych działań operacyjno-wykrywczych i kontrolnych,</u>
          <u xml:id="u-44.16" who="#RomanKurnik">- wykonywanie ekspertyz kryminalistycznych na wniosek drugiej strony.</u>
          <u xml:id="u-44.17" who="#RomanKurnik">W 1996 r. realizowano zlecenia dotyczące przede wszystkim:</u>
          <u xml:id="u-44.18" who="#RomanKurnik">- kradzieży samochodów,</u>
          <u xml:id="u-44.19" who="#RomanKurnik">- przemytu alkoholu i wyrobów tytoniowych,</u>
          <u xml:id="u-44.20" who="#RomanKurnik">- nielegalnej migracji osób,</u>
          <u xml:id="u-44.21" who="#RomanKurnik">- przestępstw gospodarczych,</u>
          <u xml:id="u-44.22" who="#RomanKurnik">- rozbojów drogowych,</u>
          <u xml:id="u-44.23" who="#RomanKurnik">- przemytu narkotyków i środków psychotropowych.</u>
          <u xml:id="u-44.24" who="#RomanKurnik">W ramach porozumień ze stroną ukraińską szczególną uwagę poświęciliśmy rozbojom popełnionym na drogach publicznych w postaci napadów na indywidualnych turystów, autokary i autobusy rejsowe.</u>
          <u xml:id="u-44.25" who="#RomanKurnik">Sprawy te od zarania naszej współpracy zostały uregulowane decyzją Komendanta Głównego Policji nr 9412/92, a ostatnio znowelizowane kolejną decyzją Komendanta Głównego Policji ze względu na rozrastające się rozmiary zjawiska. Podyktowane to jest przede wszystkim koniecznością ochrony życia i zdrowia osób przybywających do Polski lub przejeżdżających tranzytem przez nasz kraj.</u>
          <u xml:id="u-44.26" who="#RomanKurnik">W związku z narastającym zagrożeniem przestępstwami rozbojów drogowych, których ofiarami są zarówno turyści indywidualni, jak i zorganizowani, a także pasażerowie autobusów rejsowych, podjęto wzmożone działania represyjno-profilaktyczne, prowadzone przez komendy wojewódzkie Policji w Chełmie, Lublinie. Zamościu i Przemyślu pod nadzorem Biura Kryminalnego KGP.</u>
          <u xml:id="u-44.27" who="#RomanKurnik">Opracowano trzy koncepcje fizycznego ograniczania i zwalczania przestępczości rozbojów drogowych, które wobec trudności finansowych nie zostały jednak całkowicie wcielone w życie.</u>
          <u xml:id="u-44.28" who="#RomanKurnik">Istotną rolę w nawiązywaniu bezpośrednich kontaktów oraz organizowaniu wymiany informacji i dokumentów procesowych pełnią oficerowie łącznikowi milicji ukraińskiej i policji polskiej. Realizują oni zlecenia jednostek terenowych Policji oraz Sekcji Wschodniej Biura Kryminalnego. Pełnią również znaczącą rolę w zakresie wymiany doświadczeń policji/milicji dotyczącej taktyki zwalczania przestępczości kryminalnej.</u>
          <u xml:id="u-44.29" who="#RomanKurnik">Ponadto informuję, iż Milicja Republiki Ukrainy jest członkiem - sygnatariuszem Protokołu I Międzynarodowej Konferencji Policji/Milicji Kryminalnych „Legionowo '92”, której celem jest wypracowanie zasad współpracy w zwalczaniu przestępczości kryminalnej i gospodarczej, udzielania wzajemnej pomocy oraz wymiany informacji w zakresie ścigania sprawców przestępstw.</u>
          <u xml:id="u-44.30" who="#RomanKurnik">W dniach 20–22 maja 1997 r. odbyła się w Legionowie VI z kolei konferencja.</u>
          <u xml:id="u-44.31" who="#RomanKurnik">W wyniku jej obrad ustalono, że w przygotowaniach VII Międzynarodowej Konferencji Policji/Milicji Kryminalnej będą aktywnie uczestniczyć przedstawiciele wszystkich państw sygnatariuszy. Ponadto postanowiono, że poszczególne strony przygotują kolejne zagadnienia, które powinny zostać omówione w trybie roboczym przez ekspertów, celem wypracowania konkretnych form współdziałania. Ustalono, że:</u>
          <u xml:id="u-44.32" who="#RomanKurnik">- delegacja litewska opracuje problemy związane z międzynarodową ochroną uczestnika procesu,</u>
          <u xml:id="u-44.33" who="#RomanKurnik">- delegacja ukraińska przedstawi problematykę dotyczącą poszukiwań przestępców,</u>
          <u xml:id="u-44.34" who="#RomanKurnik">- delegacja rosyjska przygotuje zagadnienia związane z zastosowaniem przedsięwzięć operacyjnych,</u>
          <u xml:id="u-44.35" who="#RomanKurnik">- delegacja mołdawska wspólnie z delegacją polską dokona przeglądu dotychczasowych aktów prawnych, regulujących współpracę międzynarodową między państwami sygnatariuszami w zakresie zwalczania i przeciwdziałania przestępczości.</u>
          <u xml:id="u-44.36" who="#RomanKurnik">Mimo dobrze układającej się współpracy policji/milicji w zakresie zwalczania przestępczości, należy stale dążyć do jej rozszerzania i doskonalenia ze względu na to, iż obywatele Ukrainy popełniają rocznie ok. 30% przestępstw dokonywanych przez cudzoziemców na terenie Polski. W 1996 r. na 6956 przestępstw popełnionych przez cudzoziemców, obywatele Ukrainy popełnili ich najwięcej, bo 2071.</u>
          <u xml:id="u-44.37" who="#RomanKurnik">W okresie 4 miesięcy br. przedstawiono zarzuty popełnienia przestępstw 792 obywatelom Ukrainy, w tym m.in. za: zabójstwo 3, uszkodzenie ciała 5, bójka, pobicie 11, zgwałcenie 2, kradzież mienia 40, w tym samochodów 20, kradzież z włamaniem 27, rozbój, wymuszenie 52.</u>
          <u xml:id="u-44.38" who="#RomanKurnik">Z dotychczasowych doświadczeń Biura Kryminalnego KGP i terenowych jednostek Policji, nasuwają się następujące sugestie, które dotyczą utrudnień w realizacji współpracy:</u>
          <u xml:id="u-44.39" who="#RomanKurnik">1. Właściwe korzystanie z pomocy prawnej w przypadku konieczności uzyskania informacji lub dokumentów, które miałyby moc dowodową w procesie.</u>
          <u xml:id="u-44.40" who="#RomanKurnik">Droga oficjalna międzynarodowej pomocy prawnej jest niezmiernie sformalizowana i długotrwała, gdyż pisma o pomoc prawną muszą być w większości przypadków wysyłane za pośrednictwem polskiego Ministerstwa Sprawiedliwości do ministerstwa państwa obcego, a następnie trafiają do właściwej jednostki policyjnej do wykonania. Czas oczekiwania na taką pomoc prawną trwa niejednokrotnie kilka miesięcy, a nawet rok, co wiąże się z koniecznością przedłużania terminu postępowania lub jego zawieszenia do czasu uzyskania odpowiedzi. Ponadto otrzymywane odpowiedzi w wielu przypadkach są niezadowalające. Pomoc prawną mimo bardzo dokładnie określonego zakresu czynności do wykonania, otrzymywano niekompletną. Zdarzały się również przypadki, że otrzymane oficjalnie dokumenty stanowiły jedynie część dokumentów uzyskanych wcześniej drogą nieoficjalną, na zasadzie bezpośredniej współpracy z milicją ukraińską.</u>
          <u xml:id="u-44.41" who="#RomanKurnik">2. Terminowość wymiany informacji.</u>
          <u xml:id="u-44.42" who="#RomanKurnik">Podczas spotkania w Bystrem, poświęconego współpracy przygranicznej, ocenie poddano szybkość wymiany informacji, szczególnie odpowiedzi na kierowane pytania. Przyjęto wówczas ustalenia, co do terminowości spływu informacji w zależności od gradacji ważności. Niestety, doświadczenia wskazują, iż zapis w protokole mówiący o tej kwestii stał się martwy. Wielokrotnie opóźnienia spowodowane przyczynami nam nieznanymi utrudniły lub wręcz uniemożliwiły skuteczne podjęcie czynności operacyjno-procesowych. Wskazanym i w pełni uzasadnionym jest zweryfikowanie podejścia do kwestii szybkości wymiany informacji, a szczególnie dostosowanie się obydwu stron do istniejących w tym zakresie uzgodnień.</u>
          <u xml:id="u-44.43" who="#RomanKurnik">Sprawy nie objęte klauzulą tajności realizowane są bez większych przeszkód, przy wykorzystywaniu połączeń telefonicznych i faksowych, trudności występują przy wymianie informacji tajnych, które trafiają do adresata z dużym opóźnieniem i często są już zdezaktualizowane. Dzieje się tak dlatego, iż informacje tego rodzaju przesyłane są pocztą. Niezbędnym jest tutaj wypracowanie innych form przekazywania informacji tajnych, chociażby gońcem, drogą szyfrową, bądź poprzez placówki Straży Granicznej.</u>
          <u xml:id="u-44.44" who="#RomanKurnik">3. Utrudnienie w realizacji współpracy w zakresie:</u>
          <u xml:id="u-44.45" who="#RomanKurnik">- kradzieże samochodów - samochody skradzione na terytorium Polski, przemycone i zalegalizowane na Ukrainie, z chwilą ustalenia ich użytkownika trudno jest odzyskać i przekazać prawowitemu właścicielowi,</u>
          <u xml:id="u-44.46" who="#RomanKurnik">- osób poszukiwanych przez organy ścigania RP - z chwilą operacyjnego ustalenia ich miejsca pobytu na Ukrainie, występują trudności z ich deportacją do Polski,</u>
          <u xml:id="u-44.47" who="#RomanKurnik">- spraw gospodarczych - w trakcie operacyjnego ustalania zawartych kontraktów pomiędzy firmami polsko-ukraińskimi występują trudności w uzyskiwaniu dokumentów finansowych z działalności podmiotów gospodarczych, wzajemnych rozliczeń i wysokości zawartych kontraktów,</u>
          <u xml:id="u-44.48" who="#RomanKurnik">- fałszerstw dokumentów - w ujawnieniu fałszywych dokumentów w trakcie kontroli policyjnych występują trudności z określeniem ich autentyczności w związku z brakiem aktualnych wzorów takich dokumentów jak: dowód rejestracyjny pojazdu, prawo jazdy, paszport zagraniczny i obywatelski. Ponadto brak wzorów pieczątek obowiązujących na powyższych dokumentach.</u>
          <u xml:id="u-44.49" who="#RomanKurnik">Należy zaznaczyć, iż pomimo wyżej wymienionych trudności, prowadzona współpraca przygraniczna przebiega prawidłowo i przynosi wymierne efekty.</u>
          <u xml:id="u-44.50" who="#RomanKurnik">Ponadto w sprawie zwalczania przestępczości zorganizowanej, jak już informował pan minister, są przygotowywane porozumienia międzyrządowe. Myśmy w listopadzie ub. roku zorganizowali spotkanie ministrów spraw wewnętrznych krajów Europy Wschodniej. Tam został opracowany komunikat, który został przetworzony na plan przedsięwzięć związanych ze zwalczaniem przestępczości zorganizowanej.</u>
          <u xml:id="u-44.51" who="#RomanKurnik">Strona polska projekt takiego planu z propozycją wniesienia ewentualnych uwag złożyła 15 maja br. ministrowi spraw wewnętrznych Ukrainy. Ponieważ następuje błyskawiczne umiędzynarodowienie przestępczości zorganizowanej, co wywołuje znaczny niepokój nie tylko w Polsce, ale i w krajach Europy Zachodniej, Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, chciałbym się przed tym gremium pochwalić, że od 2 lat prowadzimy rozmowy z przedstawicielami najbogatszych krajów świata, którym złożyliśmy ofertę, by Polska stała się ośrodkiem szkolenia, analizowania i diagnozowania rozwoju przestępczości zorganizowanej w Europie.</u>
          <u xml:id="u-44.52" who="#RomanKurnik">Pragnę państwa poinformować, że większość krajów Europy Zachodniej, Stany Zjednoczone i Kanada poparły naszą inicjatywę, związaną również z doposażeniem policji polskiej w sprzęt specjalistyczny, jak też w zakresie zorganizowania Międzynarodowego Ośrodka Szkolenia Policyjnego, który byłby przeznaczony do szkolenia wszelkich służb wymuszających przestrzeganie prawa z krajów Europy Środkowej i Wschodniej.</u>
          <u xml:id="u-44.53" who="#RomanKurnik">Obok tego Międzynarodowy Ośrodek Szkolenia Policyjnego miałby w swoich strukturach ośrodek analityczny, który pracowałby nad analizą zorganizowanej przestępczości i wypracowaniem trendów rozwoju tej najgroźniejszej przestępczości.</u>
          <u xml:id="u-44.54" who="#RomanKurnik">Strona polska zabezpiecza infrastrukturę dla uruchomienia tego ośrodka, natomiast państwa zachodnie będą delegowały specjalistów-analityków, jak również ekspertów-wykładowców do prowadzenia zajęć dla policjantów Europy Środkowej i Wschodniej.</u>
          <u xml:id="u-44.55" who="#RomanKurnik">Tyle informacji z mojej strony. Jeżeli będą pytania, chętnie na nie odpowiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">Strona ukraińska jest przeświadczona o ważności problemu, jakim jest przestępczość wśród obywateli ukraińskich przebywających czasowo na terytorium Polski.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">Jednym z narzędzi polepszenia tej sytuacji może być współpraca między organami ochrony porządku prawnego Polski i Ukrainy. Było nam przyjemnie usłyszeć podczas dzisiejszego spotkania, że kontakty między organami polskimi i ukraińskimi są lepsze. Stąd pytanie o dynamikę przestępczości w ostatnich dwóch latach i obecnie, czy ona wzrasta, czy spada i przedstawienie jej w liczbach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#RomanKurnik">Niestety, nie mam przy sobie pełnych danych bym mógł jednoznacznie przedstawić tę sytuację, ale być może będzie posiadał takie informacje pan prokurator. My jako Policja bazujemy w tej chwili na informacjach zeszłorocznych i tegorocznych, i zarzutach dopiero przedstawianych. Natomiast procesy dowodowe w tych sprawach jeszcze trwają i efekt końcowy w postaci wyroków sądowych będzie dopiero po jakimś czasie.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#RomanKurnik">Chciałbym natomiast przedstawić jeszcze jedną informację, o której zapomniałem. Z dniem 1 czerwca br. policja deleguje łącznika policji polskiej w Kijowie. Jest to dotychczasowy komendant wojewódzki z Białegostoku, który do czasu uruchomienia łącznika straży granicznej będzie również współpracował w zakresie ochrony granic. I jeszcze jedna informacja, jaką chciałbym przekazać, że maksymalnie zdecentralizowaliśmy współpracę między milicją ukraińską i naszą policją. Mamy podpisane porozumienia wszystkich komend wojewódzkich przygranicznych policji polskiej z obwodami przygranicznymi Ukrainy. Mamy też specjalną grupę do współpracy z milicją ukraińską, mieszczącą się w Przemyślu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#AleksanderBentkowski">Mam jeszcze prośbę do pana ministra Stefana Śnieżki o uzupełnienie tej informacji o procesy karne, jakie się odbyły. Mam też pytanie, dlaczego Ministerstwo Sprawiedliwości nie wypełniło zalecenia z protokołu uzgodnień obu Komisji w sprawie podpisania porozumienia o decentralizacji współpracy i przekazania jej na szczebel województwa bądź rejonu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#StefanŚnieżko">Reprezentuję Ministerstwo Sprawiedliwości Polski, co oznacza w tym wypadku, że i prokuraturę i sądy.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#StefanŚnieżko">Odpowiadając krótko na postawione pytania muszę powiedzieć, że nie mam wszystkich informacji koniecznych dla precyzyjnego przedstawienia odpowiedzi niemniej poruszę kilka spraw ogólnie i kilka szczegółowo.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#StefanŚnieżko">Dotychczasowa prokuratorska współpraca polsko-ukraińska w zakresie zwalczania przestępczości transgranicznej nie została ujęta w formie umów lub porozumień regionalnych bądź centralnych. Umowy takie wiążą natomiast policję: np. protokół dot. współpracy pomiędzy Wydziałem Spraw Wewnętrznych Obwodu Wołyńskiego a KWP w Lublinie z dnia 24 kwietnia 1994 roku, a zwłaszcza protokół o współpracy między KGP a Ministerstwem Spraw Wewnętrznych Ukrainy z dnia 13 września 1996 roku. Porozumienia te regulują system przekazywania informacji, funkcjonowanie poczty kurierskiej, korelację czynności w sprawach o przemyt narkotyków i inne zagadnienia operacyjne. W końcu kwietnia 1997 roku MSWiA poddało konsultacji międzyresortowej projekt umowy między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Ukrainy o współpracy w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej. Konsultacje dotychczas nie zostały zakończone.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#StefanŚnieżko">Podstawą obrotu prawnego pomiędzy Rzeczypospolitą Polską a Ukrainą jest umowa o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych sporządzone w Kijowie 24 maja 1993 roku (Dz.U. z 1994 r. nr 96. poz. 465 i 466). Umowa ta weszła w życie w dniu 14 sierpnia 1994 r. Umowa ta nie przewiduje bezpośrednich kontaktów na szczeblu prokuratur terenowych wojewódzkich. Cały obrót prawny z Ukrainą prowadzony jest za pośrednictwem Ministerstwa Sprawiedliwości w Polsce i Prokuratury Generalnej Ukrainy.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#StefanŚnieżko">Brak jest, ze względów organizacyjnych, danych liczbowych z całego kraju, które przedstawiałyby stan przestępczości ponadgranicznej oraz czynności w sprawach dot. ekstradycji, pomocy prawnej, przekazywania, ścigania i innych czynności z zakresu obrotu prawnego w sprawach karnych z Ukrainą. Zakres ilościowy obrotu prawnego w sprawach karnych z Ukrainą jest znaczny.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#StefanŚnieżko">Przykładowo można wskazać, że tylko w ciągu ostatnich 6 miesięcy w okręgu apelacji rzeszowskiej obejmującej całą granicę z Ukrainą zaewidencjonowano 256 przestępstw popełnionych przez obywateli Ukrainy. Największa ilość tych przestępstw wystąpiła w woj. przemyskim - 161. Większość ujawnionych przestępstw dotyczyła przemytu i nielegalnej sprzedaży alkoholu bez znaków skarbowych akcyzy. Ze wskazanej liczby spraw - 22 przekazanych zostało do prokuratury Ukrainy z wnioskiem o przejęcie ścigania karnego. W woj. przemyskim do odpowiedzialności karnej pociągnięto w tym czasie łącznie 150 obywateli ukraińskich. Natomiast prokurator wojewódzki w Zamościu w tym samym czasie, za pośrednictwem Prokuratury Krajowej - przekazał z wnioskiem o ściganie na Ukrainę 44 sprawy, które dotyczyły paserstwa samochodów pochodzących z kradzieży na terenie Polski, Niemiec, Belgii, Holandii i Czech oraz posługiwania się nim przez obywateli Ukrainy.</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#StefanŚnieżko">Mogą jeszcze rozwinąć tę informację i podać, jakiego rodzaju sprawy zostały zakończone. Na przykład w woj. przemyskim w całym 1996 r. popełniło przestępstwo 324 obywateli Ukrainy i zostali oni pociągnięci do odpowiedzialności karnej. Prokuratura i sąd polski na tym terenie umorzyły warunkowo sprawy wobec 245 osób podejrzanych o naruszenie przepisów ustawy o akcyzie. Były to drobne naruszenia. W stosunku do 17 osób, podejrzanych o przestępstwa kradzieży z włamaniem, uszkodzenia ciała oraz łapówki, zapadły wyroki skazujące na kary pozbawienia wolności do roku lub z zawieszeniem warunkowym wykonania kary z grzywną lub bez grzywny.</u>
          <u xml:id="u-48.7" who="#StefanŚnieżko">W 1996 r. wobec 34 osób postępowania zostały zakończone w prokuraturze i w zasadzie były warunkowe umorzenia. Dalsze podawanie liczb nie wydaje się potrzebne. Jest natomiast poważniejszy problem, podniesiony przez pana posła K. Pańtaka i zawarty w pytaniu pana przewodniczącego A. Bentkowskiego. Chodzi mianowicie o to, dlaczego do tej pory nie nastąpiła decentralizacja współpracy.</u>
          <u xml:id="u-48.8" who="#StefanŚnieżko">Jak już powiedziałem, umowa przewiduje centralny poziom współpracy, jakkolwiek w art. 3 ust. 2 tej umowy jest powiedziane, że można przyspieszyć i uprościć tę pomoc, bowiem organy centralne mają możliwość zawarcia szczegółowych umów o obniżeniu poziomu kontaktów wzajemnych prokuratur i sądów.</u>
          <u xml:id="u-48.9" who="#StefanŚnieżko">Polska prokuratura i polskie sądy są za tym, aby ten poziom rzeczywiście obniżyć. Podczas rozmów, które odbył podczas wizyty w Polsce minister sprawiedliwości Ukrainy, pan Sergiej Hołowaty w ubiegłym roku, mówiliśmy o tym. Zwróciliśmy się również do Prokuratury Generalnej Ukrainy z taką propozycją.</u>
          <u xml:id="u-48.10" who="#StefanŚnieżko">W styczniu br. otrzymaliśmy notę Ministerstwa Spraw Zagranicznych Ukrainy informującą, że Ministerstwo Sprawiedliwości Ukrainy stanowczo nie wyraża zgody na bezpośrednie porozumienie sądów obu krajów na niższym poziomie niż centralny.</u>
          <u xml:id="u-48.11" who="#StefanŚnieżko">Natomiast z Prokuratury Generalnej otrzymaliśmy sygnał, że wyraża na to zgodę, w związku z tym podjęliśmy działania zmierzające do ustalenia zasad tej współpracy między prokuratorami. Przy tej okazji chciałbym powiedzieć, że jeśli chodzi o realizację pomocy prawnej na poziomie prokuratur i sądów, nie jest ona zbyt zadowalająca. Krótko mówiąc, wnioski o pomoc prawną są realizowane bardzo opieszale - trochę lepiej, jeśli chodzi o prokuraturę, jednak zupełnie źle, jeśli chodzi o sądy.</u>
          <u xml:id="u-48.12" who="#StefanŚnieżko">Wnioski polskich sądów o doręczenie dokumentów osobom zamieszkałym na terytorium Ukrainy, jak też wnioski o przesłuchanie wykonywane są bardzo wolno, a niekiedy są wypadki zwracania wniosków stronie polskiej bez wykonania z uwagi na to, że już upłynął termin czynności, której ten wniosek dotyczył, mimo że został przekazany przez polskie ministerstwo z odpowiednim wyprzedzeniem, najmniej 3 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-48.13" who="#StefanŚnieżko">Powoduje to ogromną przewlekłość postępowań przed polskimi sądami, a rzecz często dotyczy obywateli Ukrainy. Wzrost przestępczości i ta powolność działań wykonywanych w drodze pomocy prawnej bardzo mocno komplikuje rozpoznanie tych spraw. Tu chciałbym powiedzieć, że art. 54 wspomnianej umowy mówi, że każda z umawiających się stron zobowiązuje się na wniosek drugiej strony do ścigania karnego swoich obywateli oraz cudzoziemców, mających miejsce zamieszkania na terytorium tej strony. Jak się okazuje, regułą jest ponad roczny okres oczekiwania na odpowiedź strony ukraińskiej, potwierdzającej przyjęcie wniosku.</u>
          <u xml:id="u-48.14" who="#StefanŚnieżko">Problemem jest też długotrwałe oczekiwanie na stanowisko strony ukraińskiej w sprawach polskich obywateli, przebywających w aresztach ukraińskich. Brak odpowiedzi na przesłany wniosek o przejęcie ścigania przez nas, także wobec obywateli ukraińskich przebywających w polskich aresztach, sięga roku i przez ten czas obywatel ukraiński przebywa w polskim areszcie bez żadnego biegu sprawy, a polski w ukraińskim. Tak więc występują trudności we współpracy i w nawiązaniu do tego chciałbym powiedzieć, że w czasie wspomnianego pobytu pana ministra sprawiedliwości Ukrainy przedstawiliśmy propozycję, aby powołać dwustronny zespół resortów sprawiedliwości Ukrainy i Polski do rozwiązywania trudności i problemów we współpracy prawnej. Podtrzymujemy ten pomysł i przy okazji spotkania, jakie nastąpi w celu ustalenia zasad współpracy między prokuraturami, wrócimy do tego pomysłu również na poziomie ministerstwa.</u>
          <u xml:id="u-48.15" who="#StefanŚnieżko">Sądzę, że wsparcie parlamentarzystów ułatwi rozwiązanie tej sprawy i zawarcie potrzebnego roboczego porozumienia.</u>
          <u xml:id="u-48.16" who="#StefanŚnieżko">W toku dotychczasowego ścigania przestępczości transgranicznej, jak również w sprawach pozostających w zainteresowaniu Biura ds. Zwalczania Przestępczości Zorganizowanej Prokuratury Krajowej nie stwierdzono, aby zachodziły zdarzenia lub okoliczności uniemożliwiające skuteczne ściganie karne sprawców. Jednak brak możliwości bezpośrednich kontaktów procesowych pomiędzy prokuraturami ujemnie wpływa nie tylko na szybkość postępowania.</u>
          <u xml:id="u-48.17" who="#StefanŚnieżko">Zagadnienie ścisłej współpracy organów ochrony porządku prawnego omawiane było podczas konferencji międzynarodowej na temat „Współpracy europejskiej w zakresie zwalczania ponadgranicznej przestępczości i terroryzmu” w Kijowie w dniach 27–29 marca 1996 r. z udziałem delegacji polskich prokuratorów.</u>
          <u xml:id="u-48.18" who="#StefanŚnieżko">Wpływ na skuteczność ścigania omawianej kategorii przestępstw będzie też miało niewątpliwe podjęcie czynności służbowych - z końcem maja 1997 r. - przez polskiego oficera łącznikowego z Komendy Głównej Policji na terenie Republiki Ukrainy.</u>
          <u xml:id="u-48.19" who="#StefanŚnieżko">Godzi się też zauważyć, że trwają prace koncepcyjne w zakresie opracowania założeń organizacyjnych, uwarunkowań formalnoprawnych oraz możliwości dla ewentualnego powołania międzynarodowego centrum operacyjnego ds. zwalczania przestępczości zorganizowanej oraz międzynarodowych grup operacyjno-śledczych. W tym też celu wykorzystywane są dotychczasowe doświadczenia wynikające z pracy Grupy Zadaniowej ds. Zwalczania Przestępczości Zorganizowanej w Regionie Morza Bałtyckiego. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">Było to ostatnie wystąpienie przed przerwą obiadową, w czasie której zwiedzimy również miejscową elektrownię atomową. Ogłaszam przerwę w obradach do godz. 16.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">Wznawiamy obrady wspólne obu Komisji, których dalszy tok proponowany jest następujący. Jeżeli są chętni do zabrania głosu, bardzo proszę o zgłoszenia. Po tych ostatnich wystąpieniach dalsze obrady w dniu dzisiejszym i jutrzejszym odbywać się będą w trzech zespołach, na które podzielony zostanie skład obu Komisji. Każdy z zespołów opracuje własne wnioski do ujęcia ich we wspólnym protokole uzgodnień, jaki zostanie sporządzony w wyniku obrad odbytych w Kuzniecowsku.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">Przewidujemy powołanie następujących zespołów tematycznych:</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">1) sprawiedliwości i spraw wewnętrznych,</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">2) spraw celnych i granicznych,</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">3) stosunków międzynarodowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#AleksanderBentkowski">Proszę i proponuję, by w zespole 1 - sprawiedliwości i spraw wewnętrznych brali udział posłowie: Piotr Chojnacki, Marek Lewandowski i Krzysztof Baszczyński oraz pan minister Stefan Śnieżko i prokurator Witold Wrzos.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#AleksanderBentkowski">Do składu zespołu 2 - spraw celnych i granicznych proponuję posłów: Kazimierza Pańtaka, Andrzeja Wiśniewskiego i Janusza Wierzbickiego oraz pana prezesa Tomasza Cecelskiego, komendanta Marka Bieńkowskiego i dyrektora Henryka Woźniaka.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#AleksanderBentkowski">Do składu zespołu 3 - stosunków międzynarodowych proponuję pana posła Mirona Pomirskiego i siebie.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#AleksanderBentkowski">Prosiłbym, aby wszystkie zespoły jako podstawę swej pracy wzięły odpowiednie dla ich zakresu działania ustalenia protokołu uzgodnień z Rzeszowa, celem ustalenia, co zostało zrobione, a co jest w toku załatwiania co zdaniem państwa należy jeszcze zmienić lub poprawić. My ze swej strony zawrzemy w protokole uzgodnień postulaty ze strony parlamentarzystów pod adresem rządów obu państw i myślę, że to jest najistotniejsze. Rozumiem, że jest tutaj zawarty postulat, że rządy obu krajów powinny zwrócić szczególną uwagę na rozwój infrastruktury na granicy.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#AleksanderBentkowski">Jest to oczywiście postulat dalekowzroczny, ale wydaje mi się, że można wpisać tutaj także sprawy bardzo pilne do załatwienia, jak np. przygotowanie do odprawy nowego przejścia granicznego w Korczowej, które jest i gotowe, i nie gotowe, o czym zresztą będą mówić specjaliści. Myślę, że to powinno się znaleźć w protokole, aby była to wyraźna sugestia z naszej strony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">W ramach obrad wspólnych obu Komisji głos pragnie zabrać jeszcze gen. Wołodymyr Borodczuk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WołodymyrKostiantynowyczBorodczuk">Można przedstawić wiele różnych przykładów dobrej współpracy milicji ukraińskiej z policją przygranicznych województw lubelskiego, chełmskiego i zamojskiego.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#WołodymyrKostiantynowyczBorodczuk">Razem z polskimi kolegami zdołaliśmy wykryć sprawców poważnych przestępstw o międzynarodowym znaczeniu, a m.in. znanego przestępcę Roberta Kwieka. Praca byłaby bardziej efektywna i sprzyjała skutecznej walce z międzynarodową przestępczością, gdybyśmy zdołali zmienić prawo karne, karne procesowe, prawo cele i prawo administracyjne w stronę jego ujednolicenia i zbliżenia obu naszych systemów prawnych.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#WołodymyrKostiantynowyczBorodczuk">Uzasadnione jest to tym, że większość przestępstw popełnionych na terytorium Polski jest taka sama, jak większość przestępstw popełnionych na terytorium Ukrainy i stąd ujednolicenie systemów prawnych w tych dziedzinach byłoby zasadne.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#WołodymyrKostiantynowyczBorodczuk">Na przykład jeżeli chodzi o prawo karne procesowe, to ujednolicenie takie byłoby specjalnie potrzebne, ponieważ różnica w samych nazwach procesowych dokumentów takich samych czynności jest już przeszkodą. Jest też duża różnica w metodyce przesłuchiwania w Polsce i na Ukrainie i celowym byłoby uzgodnienie tych nazw, co dotyczy i innych procesowych dokumentów.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#WołodymyrKostiantynowyczBorodczuk">Jest także wiele różnic w metodyce prowadzenia śledztwa i dochodzenia i dlatego byłoby dobrze pogłębić podobieństwo systemów karno-procesowych ukraińskiego i polskiego.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#WołodymyrKostiantynowyczBorodczuk">Dla przykładu: sądy Ukrainy nie rozumieją takiego dokumentu polskiego jak pokwitowanie. Chodzi tutaj o pokwitowanie czy poświadczenie wyłączenia określonych przedmiotów w czasie dochodzenia, a właściwie przeszukania.</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#WołodymyrKostiantynowyczBorodczuk">Na Ukrainie taki dokument sporządzony jest przy udziale dwóch postronnych świadków, podczas gdy w Polsce dokument ten sporządza sam policjant albo upoważniona do tego osoba, i kiedy sąd ukraiński otrzymuje dokumenty tego rodzaju, nie wie co z nimi począć, jako z niezgodnymi z wymogami prawa ukraińskiego. Dlatego chciałbym zaproponować, by w tego rodzaju zebraniach, jak obecne, brali udział przedstawiciele sądów i prokuratur, bowiem na dzisiaj, praktycznie rzecz biorąc, sądy polskie i ukraińskie ze sobą nie współpracują.</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#WołodymyrKostiantynowyczBorodczuk">Z takich powodów dowody zebrane przez organa śledcze i sądy ukraińskie nie zawsze są akceptowane przez sądy polskie i odwrotnie, dowody akceptowane i zebrane w Polsce nie są akceptowane na Ukrainie. Dlatego byłoby rzeczą wskazaną w jutrzejszym protokole uzgodnień zwrócić się do najwyższych instancji sądowych obu państw o przeprowadzenie szeregu spotkań, celem wypracowania wspólnych ocen i wymogów dla pism procesowych w zakresie obopólnej akceptacji dokumentów procesowych i dowodów.</u>
          <u xml:id="u-52.8" who="#WołodymyrKostiantynowyczBorodczuk">Byłoby także rzeczą ważną powołanie instytucji kontrolującej wykonanie przez obie strony wspólnie przyjętych uzgodnień. Biorąc udział w spotkaniach parlamentarzystów w Łucku i Rzeszowie nie rozumiem, dlaczego nie udało nam się wypracować wspólnego stanowiska w zakresie walki ze zorganizowaną przestępczością w rejonach przygranicznych.</u>
          <u xml:id="u-52.9" who="#WołodymyrKostiantynowyczBorodczuk">W Rzeszowie prowadziliśmy także rozmowy na temat nielegalnej migracji, która jest dla Ukrainy wielkim problemem. Brak prawdziwej granicy na wschodzie Ukrainy daje migrantom możliwość swobodnie przemieszczać się na teren Ukrainy i według nieoficjalnych danych jest już ich przeszło milion, a kontrolowanie ich jest bardzo trudnym zadaniem.</u>
          <u xml:id="u-52.10" who="#WołodymyrKostiantynowyczBorodczuk">Osoby te chcą przekroczyć granicę polsko-ukraińską i sam obwód wołyński zatrzymuje miesięcznie około 30–40 takich osób. Ale co z nimi robić? Nie ma żadnej infrastruktury dla ich utrzymania, nie ma żadnego finansowania ze strony państwa i dochodzi nawet do tego, że pracownicy odpowiednich służb celnych i granicznych sami utrzymują i żywią migrantów.</u>
          <u xml:id="u-52.11" who="#WołodymyrKostiantynowyczBorodczuk">Problem ten nie może być rozwiązany przez samą Ukrainę i byłoby bardzo ważne, by polska strona rozumiała ten problem. Byłoby też bardzo ważną rzeczą, by na walkę z nielegalną migracją otrzymać jakieś finansowanie z Zachodu.</u>
          <u xml:id="u-52.12" who="#WołodymyrKostiantynowyczBorodczuk">Chciałem także powiedzieć na zakończenie, że według nas działalność organów ochrony porządku prawnego w Warszawie i Kijowie uległa aktywizacji, lecz w 1996 r. wyhamował się rozwój współpracy na poziomie województw i obwodów.</u>
          <u xml:id="u-52.13" who="#WołodymyrKostiantynowyczBorodczuk">Dlatego uważam, że w jutrzejszym protokole ta sprawa powinna znaleźć swój wyraz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Nie ma już zgłoszeń, wobec czego po kilkuminutowej przerwie rozpoczniemy obrady w uprzednio wymienionych zespołach; zakończenie obrad przewidziane jest w godzinach przedpołudniowych w dniu jutrzejszym. Po południu na obradach plenarnych obu Komisji zostaną podsumowane wyniki obrad i przyjęty protokół uzgodnień.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#OleksandrOleksandrowyczŻyr">Zamykam obrady.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>