text_structure.xml
73.5 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#JózefZych">Otwieram posiedzenie Komisji Regulaminowej Zgromadzenia Narodowego zwołane dla uchwalenia Konstytucji RP.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#JózefZych">Porządek dzienny przewiduje zmianę na stanowisku przewodniczącego Komisji, rozpatrzenie poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu do komisyjnego projektu uchwały zmieniającej regulamin Zgromadzenia Narodowego dla uchwalenia Konstytucji, przyjęty we wrześniu 1994 r. oraz sprawy różne.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#JózefZych">Czy są wnioski lub uwagi do zaproponowanego porządku dziennego? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#JózefZych">Porządek dzienny uważam zatem za przyjęty.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#JózefZych">Przystępujemy do realizacji pierwszego punktu dziennego.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#JózefZych">Jak zapewne członkowie Komisji pamiętają przewodniczącym Komisji zostałem wybrany gdy pełniłem funkcję wicemarszałka Sejmu. Następnie zostałem wybrany marszałkiem Sejmu. W tej sytuacji uważam, że dalsze pełnienie funkcji przewodniczącego Komisji nie jest możliwe. Proszę więc o odwołanie mnie z funkcji przewodniczącego. Dodam również, iż zamierzam zrzec się także funkcji członka Komisji.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#JózefZych">Czy ktoś jest przeciwny odwołaniu posła J. Zycha ze stanowiska przewodniczącego Komisji Regulaminowej Zgromadzenia Narodowego powołanej przez Zgromadzenie Narodowe zwołane w celu uchwalenia Konstytucji RP? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#JózefZych">Komisja odwołała więc dotychczasowego przewodniczącego.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#JózefZych">Proszę o zgłaszanie kandydatur na stanowisko przewodniczącego Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#KrzysztofKamiński">Zgłaszam kandydaturę posła A. Bentkowskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#JózefZych">Czy poseł A. Bentkowski wyraża zgodę na kandydowanie?</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#AleksanderBentkowski">Tak, wyrażam zgodę.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#JózefZych">Czy są dalsze kandydatury? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#JózefZych">Poddaję pod głosowanie wniosek o wybór posła A. Bentkowskiego na stanowisko przewodniczącego Komisji Regulaminowej Zgromadzenia Narodowego, powołanej przez Zgromadzenie Narodowe zwołane dla uchwalenia Konstytucji RP.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Komisja większością 13 głosów popierających, przy braku przeciwnych i 1 wstrzymującym się, przyjęła wniosek.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#JózefZych">Tak więc nowym przewodniczącym Komisji wybrany został poseł A. Bentkowski. Gratuluję wyboru i proszę o to, aby nowy przewodniczący przejął prowadzenie obrad, gdyż wzywają mnie inne ważne obowiązki.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#AleksanderBentkowski">Dziękuję członkom Komisji za okazanie zaufania znajdującego wyraz w wybraniu na stanowisko przewodniczącego Komisji Regulaminowej Zgromadzenia Narodowego.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#AleksanderBentkowski">Przystępujemy do rozpatrzenia zgłoszonych w drugim czytaniu poprawek do komisyjnego projektu uchwały zmieniającej regulamin Zgromadzenia Narodowego dla uchwalenia Konstytucji RP.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#AleksanderBentkowski">Pewna trudność polega na tym, że poprawek jest dość dużo i nie było możliwości chociażby ich wstępnego uporządkowania.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#AleksanderBentkowski">Rozpoczniemy od poprawek zgłoszonych przez posła J. Szymańskiego, który proponuje skreślenie art. 19a, a w konsekwencji skreślenie w art. 19c ust. 1 wyrazów: „z zastrzeżeniem ust. 2” oraz skreślenie art. 19c ust. 2.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#AleksanderBentkowski">Wnioski o niemal identycznej treści przedłożyli również: poseł K. Kamiński oraz poseł K. Pańtak.</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#AleksanderBentkowski">Przypomnę brzmienie art. 19c i art. 19d, których dotyczą poprawki posła J. Szymańskiego. Art. 19c brzmi:</u>
<u xml:id="u-6.6" who="#AleksanderBentkowski">„Ust. 1. Wniosek o zarządzenie referendum rozpatrywany jest z zastrzeżeniem ust. 2, w dwóch czytaniach, na posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego.</u>
<u xml:id="u-6.7" who="#AleksanderBentkowski">Ust. 2. W wypadku wniesienia wniosku o zarządzenie referendum wyłącznie przez Komisję Konstytucyjną, Zgromadzenie Narodowe, na wniosek Marszałka Sejmu przedstawiony po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, może postanowić o rozpatrzeniu wniosku w jednym czytaniu.</u>
<u xml:id="u-6.8" who="#AleksanderBentkowski">Ust. 3. Pierwsze czytanie może się odbyć nie wcześniej niż siódmego dnia od doręczenia członkom Zgromadzenia Narodowego druku wniosku o zarządzenie referendum, chyba że Zgromadzenie Narodowe postanowi inaczej”.</u>
<u xml:id="u-6.9" who="#AleksanderBentkowski">Brzmienie art. 19d jest następujące:</u>
<u xml:id="u-6.10" who="#AleksanderBentkowski">„Ust. 1. Rozpatrzenie wniosku o zarządzenie referendum w trybie przewidzianym w art. 19c ust. 2 obejmuje:</u>
<u xml:id="u-6.11" who="#AleksanderBentkowski">1) uzasadnienie wniosku o zarządzenie referendum przez wnioskodawcę, pytania członków Zgromadzenia Narodowego i odpowiedzi wnioskodawcy,</u>
<u xml:id="u-6.12" who="#AleksanderBentkowski">2) debatę w sprawie wniosku,</u>
<u xml:id="u-6.13" who="#AleksanderBentkowski">3) skierowanie do zespołu redakcyjnego w celu opracowania projektu uchwały o przeprowadzeniu referendum,</u>
<u xml:id="u-6.14" who="#AleksanderBentkowski">4) debatę w sprawie projektu uchwały o przeprowadzeniu referendum i zgłaszanie poprawek do projektu,</u>
<u xml:id="u-6.15" who="#AleksanderBentkowski">5) głosowanie.</u>
<u xml:id="u-6.16" who="#AleksanderBentkowski">Ust. 2. W celu opracowania projektu uchwały o przeprowadzeniu referendum i sprecyzowaniu treści pytań lub wariantów rozwiązań Zgromadzenia Narodowego, na wniosek Marszałka Sejmu przedstawiony po porozumieniu z przewodniczącym Komisji Konstytucyjnej i zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, powołuje zespół redakcyjny.</u>
<u xml:id="u-6.17" who="#AleksanderBentkowski">Ust. 3. Projekt uchwały o przeprowadzeniu referendum powinien odpowiadać wymaganiom określonym w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o referendum (Dz.U. Nr 99, poz. 487) zwanej dalej „ustawą o referendum”.</u>
<u xml:id="u-6.18" who="#AleksanderBentkowski">Ust. 4. Poprawki, o których mowa w ust. 1 pkt 4, może zgłaszać grupa co najmniej 15 członków Zgromadzenia Narodowego. Poprawki po ich ustnym zgłoszeniu przez przedstawiciela tej grupy przedstawia się Marszałkowi Sejmu na piśmie, z uwzględnieniem konsekwencji przyjęcia poprawki dla innych przepisów projektu.</u>
<u xml:id="u-6.19" who="#AleksanderBentkowski">Ust. 5. W razie zgłoszenia poprawek, Zgromadzenie Narodowe może postanowić o skierowaniu projektu do zespołu redakcyjnego, który po rozpatrzeniu poprawek z udziałem wnioskodawców przedstawia Zgromadzeniu wnioski o ich przyjęcie lub odrzucenie”.</u>
<u xml:id="u-6.20" who="#AleksanderBentkowski">Proponuję przez chwilę skoncentrować się na tej poprawce, której przyjęcie oznaczałoby wyeliminowanie procedury polegającej na rozpatrzeniu w jednym czytaniu wniosku o zarządzenie referendum przedłożonego wyłącznie przez Komisję Konstytucyjną.</u>
<u xml:id="u-6.21" who="#AleksanderBentkowski">Do art. 19d odnoszą się również inne poprawki, które nie są tak radykalne jak poprawka posła J. Szymańskiego. Poprawki te przedłożyli: senator P. Andrzejewski, poseł I. Lipowicz oraz senator J. Orzechowski.</u>
<u xml:id="u-6.22" who="#AleksanderBentkowski">Senator J. Orzechowski proponuje, aby art. 19d ust. 4 otrzymał następujące brzmienie:</u>
<u xml:id="u-6.23" who="#AleksanderBentkowski">„Poprawki o których mowa w ust. 1 pkt 4, po ich ustnym zgłoszeniu przedstawia się Marszałkowi Sejmu w formie pisemnej. Poprawki mogą zgłaszać członkowie Zgromadzenia Narodowego oraz przedstawiciele wnioskodawców, o których mowa w art. 19a ust. 1”.</u>
<u xml:id="u-6.24" who="#AleksanderBentkowski">Senator P. Andrzejewski proponuje, aby w art. 19d ust. 4 liczbę „15” zastąpić liczbą „5”. Ponadto w ust. 5 wyrazy: „do zespołu redakcyjnego” zostałyby zastąpione wyrazami: „do Komisji Konstytucyjnej”.</u>
<u xml:id="u-6.25" who="#AleksanderBentkowski">Poseł I. Lipowicz proponuje również skreślenie art. 19c ust. 2 - wraz z odpowiednią zmianą numeracji ustępów oraz skreślenie art. 19d z wyjątkiem art. 19d ust. 3.</u>
<u xml:id="u-6.26" who="#AleksanderBentkowski">Ponadto poseł I. Lipowicz proponuje, aby pozostałej części art. 19d nadać następujące brzmienie:</u>
<u xml:id="u-6.27" who="#AleksanderBentkowski">„Ust. 1. Poprawki może zgłaszać każdy członek Zgromadzenia Narodowego.</u>
<u xml:id="u-6.28" who="#AleksanderBentkowski">Ust. 2. Poprawki zgłasza się na piśmie z uwzględnieniem konsekwencji przyjęcia poprawki dla innych przepisów projektu.</u>
<u xml:id="u-6.29" who="#AleksanderBentkowski">Ust. 3. Poprawki rozpatruje Komisja Konstytucyjna i przedstawia je Zgromadzeniu Narodowemu zgodnie z trybem przewidzianym w art. 16c ust. 2”.</u>
<u xml:id="u-6.30" who="#AleksanderBentkowski">Proszę o uwagi i wypowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#KrzysztofKamiński">Zwracam uwagę, że jesteśmy już po drugim czytaniu i w tej fazie procedury już nie możemy w drodze głosowań wnosić zmian do projektu. Możemy tylko uporządkować zgłoszone poprawki.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#JanuszSzymański">Przypominam, że etap procedury, w którym obecnie jesteśmy przewiduje wyrażenie przez Komisję pozytywnej lub negatywnej opinii o poprawce. Oznacza to, że Komisja rekomenduje przyjęcie poprawki lub jej odrzucenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#AleksanderBentkowski">Właśnie do tego zmierzam.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#LudwikTurko">Popieram intencję wyrażoną w wypowiedzi posła J. Szymańskiego. Jeżeli jednak mamy zaopiniować zgłoszone poprawki, to powinny one zostać uporządkowane. Podejmowanie decyzji dotyczących rekomendowania lub nie złożonych poprawek, w takim stanie w jakim one są teraz może doprowadzić do błędnych rozstrzygnięć. W związku z tym proponuję zarządzenie przerwy - trwającej pół godziny - w trakcie której pracownicy Biura Legislacyjnego uporządkowaliby zgłoszone poprawki. Dopiero po takim uporządkowaniu Komisja przystąpiłaby do opiniowania poszczególnych poprawek.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#JanuszSzymański">Uważam, że nie jest tak, że liczba poprawek jest aż tak duża, iż uniemożliwia nam podjęcie decyzji co do poszczególnych poprawek. Zarządzenie przerwy, prace przedstawicieli Biura Legislacyjnego, konieczność przygotowania materiału będącego efektem prac przedstawicieli Biura Legislacyjnego spowoduje, że takie wydłużenie prac spowoduje, że nie uda się ich zakończyć w przerwie, która ma się zakończyć do godz. 13,15.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#JanuszSzymański">Tak więc w konkluzji zgłaszam wniosek przeciwny do wniosku posła L. Turko. Uważam bowiem, że możemy rozpatrywać poprawki w takim stanie, w jakim są w tej chwili.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#AleksanderBentkowski">Ponieważ zgłoszone zostały przeciwne wnioski, sporną kwestię rozstrzygniemy w głosowaniu.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#AleksanderBentkowski">Poddaję pod głosowanie wniosek posła L. Turko o zarządzenie przerwy w celu uporządkowania złożonych poprawek.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#AleksanderBentkowski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 7 głosów przeciwnych, przy 5 popierających i 1 wstrzymującym, odrzuciła wniosek.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#AleksanderBentkowski">Powracamy zatem do debaty merytorycznej.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#AleksanderBentkowski">Proponuję jednak pewną zmianę metody polegającej na tym, że kolejność rozpatrywania będzie odpowiadać kolejności numeracji artykułów poczynając od najniższych. Zgodnie z tą metodą proponuję rozpatrzenie teraz poprawki zgłoszonej przez senatora K. Działochę do art. 19a. Jej treść jest następująca: „wniosek o zarządzenie referendum powinien określać przedmiot referendum (art. 14 ust. 2 ustawy o referendum) albo propozycję pytań lub wariantów”.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#KazimierzDziałocha">Przed merytorycznym odniesieniem się do swojej poprawki chcę powiedzieć, że nie jestem członkiem Komisji Regulaminowej. Ponadto nie zdążyłem dokończyć napisania treści mojej poprawki. Chcę więc teraz przedstawić pełne brzmienie mojej poprawki. Jest ona następująca: „Wniosek o zarządzenie referendum powinien określać przedmiot referendum (art. 14 ust. 2 ustawy o referendum) albo propozycję pytań lub wariantów rozwiązań w sprawach będących przedmiotem referendum”.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#KazimierzDziałocha">Pragnę podkreślić, że wyraz „albo” oznacza alternatywę rozłączną.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#KazimierzDziałocha">Chcę podkreślić, że końcowa część mojej propozycji mówiąca o propozycjach pytań lub wariantach rozwiązań nawiązuje do możliwości, jakie stwarza ustawa o referendum w odniesieniu do referendum z art. 14 ust. 2, ale tak sformułowany przedmiot referendum nie jest jedynie dopuszczalnym na gruncie ustawy, o czym mówiłem na posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego. Dlatego też uważam, że wniosek może być ograniczony do określenia przedmiotu referendum, o którym jest mowa w art. 14 ust. 2 ustawy o referendum, który brzmi: „Przedmiotem referendum mogą być wyłącznie konkretnie określone problemy lub rozwiązania projektu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#KazimierzDziałocha">Aby nie powtarzać tej formuły zaproponowałem odesłanie do art. 14 ust. 2 ustawy o referendum. Użyłem jednak kluczowego pojęcia tego artykułu - „przedmiot referendum”.</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#KazimierzDziałocha">Uważam, że jeżeli wnioskodawca przedłoży treść pytań, jest to jedna z dwóch możliwych sytuacji. Ważności wniosku nie można oceniać tylko dlatego, że nie ma wyraźnie ujętych pytań.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#KrzysztofKamiński">Proponuję odrzucić propozycję senatora K. Działochy lecz nie z przyczyn merytorycznych, a z przyczyn formalnych.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#KrzysztofKamiński">Moim zdaniem regulamin nie może być sprzeczny, nie może zmieniać ani rozszerzać czy uzupełniać ustawę. W ustawie parlament zdecydował co powinien zawierać wniosek o zarządzenie referendum. Kwestia ta jest zdefiniowana ustawowo. Próba uzupełnienia tej definicji o wyraz: „przedmiot” jest spowodowana tylko wyjściem naprzeciw zaistniałej sytuacji. Szkoda, że nie ma przewodniczącego Komisji Konstytucyjnej...</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#AleksanderBentkowski">Przewodniczący Komisji Konstytucyjnej wicemarszałek W. Cimoszewicz nie jest członkiem Komisji Regulaminowej Zgromadzenia Narodowego. Rozważał jednak udział w posiedzeniu, ale ostatecznie uznał, że jego obecność mogłaby być odebrana jako sugerowanie treści podejmowanych rozstrzygnięć i dlatego postanowił nie brać udziału w posiedzeniu naszej Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#KrzysztofKamiński">Jestem więc przeciwny poprawce senatora K. Działochy gdyż uważam, że regulaminem nie można zmieniać treści normy ustawowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#RyszardGrodzicki">Zwracam się z prośbą do senatora K. Działochy, aby wprowadził do swojej poprawki autopoprawkę z zakresu techniki legislacyjnej poprzez rezygnację z formuły polegającej na powołaniu artykułu ustawy przy zastosowaniu nawiasu.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#KazimierzDziałocha">Przyjmuję uwagę posła R. Grodzickiego i proponuję formułę mówiącą o tym, że wniosek o zarządzenie referendum powinien określać przedmiot referendum zgodnie z art. 14 ust. 2 ustawy o referendum.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PiotrAndrzejewski">Być może nie znam dobrze Regulaminu Sejmu, który ma posiłkowe zastosowanie w procedurze, którą stosujemy. Jeżeli tak jest zapewne wyedukuje mnie poseł J. Szymański, który bardzo dobrze zna regulamin.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#PiotrAndrzejewski">Jednakże na bazie mojej edukacji mogę stwierdzić, iż nie słyszałem, aby podczas debaty w Zgromadzeniu Narodowym zgłoszony został wniosek dotyczący art. 19a ust. 2. Twierdzę więc, że nie ma podstaw regulaminowych, aby wniosek tego rodzaju - w tym etapie procedury i w tym trybie - mógł być rozpatrywany.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#PiotrAndrzejewski">Chcę przypomnieć, że projekt rozpatrywany przez Zgromadzenie Narodowe został przygotowany przez Komisję Regulaminową Zgromadzenia Narodowego. Następnie odbyło się pierwsze i drugie czytanie tego projektu w Zgromadzeniu Narodowym. W drugim czytaniu zostały zgłoszone wnioski. Nie słyszałem jednak wypowiedzi senatora K. Działochy, w której zgłosiłby on konkretne brzmienie poprawki, nad którą teraz debatujemy.</u>
<u xml:id="u-19.3" who="#PiotrAndrzejewski">Senator K. Działocha dokonał jedynie analizy prawnej i krytyki określonych przepisów. Jeżeli jestem w błędzie, to proszę o wyprowadzenie mnie z błędu.</u>
<u xml:id="u-19.4" who="#PiotrAndrzejewski">Uważam, że nasza praca powinna być wzorcowa jeżeli chodzi o procedurę.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#AleksanderBentkowski">Senator K. Działocha na pewno zabierał głos w debacie.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#KazimierzDziałocha">Po moim wystąpieniu podszedł do mnie sekretarz Zgromadzenia Narodowego z pytaniem o to, czy zgłaszam poprawkę na piśmie. Odpowiedziałem twierdząco i zgłosiłem poprawkę na piśmie. W takiej formie poprawkę tę otrzymali członkowie Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#JanuszSzymański">Czy senator K. Działocha wypowiedział treść swojej poprawki?</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#KazimierzDziałocha">Nie. Treść poprawki wynikała natomiast z osnowy mojej wypowiedzi. Inaczej mówiąc z treści wypowiedzi wynikało do czego zmierzam.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#AleksanderBentkowski">Zwracam jednak uwagę, że poprawka została zgłoszona na piśmie. W debacie zostało natomiast przedstawione uzasadnienie i motywacja. Poprawkę senatora K. Działochy otrzymaliśmy wraz z innymi poprawkami.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#JanuszSzymański">Ponieważ lubię jasne sytuacje chcę przypomnieć przepis regulaminowy, który stanowi, iż po ustnym zgłoszeniu poprawka jest uznana za zgłoszoną skutecznie o ile zostanie potwierdzona w formie pisemnej. W sytuacji, o której mówimy rozumiem, że senator K. Działocha przedstawił wniosek w formie bardzo ogólnej, a jego sprecyzowanie nastąpiło na piśmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#KazimierzDziałocha">Takie były moje intencje. Jeżeli popełniłem jakiś błąd, to proszę to wziąć na karb mojego małego doświadczenia parlamentarnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#AleksanderBentkowski">Choć pamięć bywa zawodna, to jednak przypominam sobie, że senator K. Działocha mówił o tym, że wystarczy zmienić art. 19a ust. 2 i problem będzie rozwiązany.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#PiotrAndrzejewski">Mimo niezręczności sytuacji, ale jednak zgłaszam wniosek o pominięcie wniosku senatora K. Działochy gdyż w toku obrad Zgromadzenia Narodowego, w sposób zgodny z regulaminem nie została zgłoszona poprawka, o której mówimy. Uważam więc, że przepis art. 19a ust. 2 projektu nie może podlegać kognicji Komisji, a więc nie może być rozpatrywany.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#KazimierzPańtak">Zgłaszam wniosek przeciwny gdyż uważam, że zostały zachowane wymogi Regulaminu Sejmu, który ma zastosowanie do sytuacji, o której mówimy. Chodzi o art. 41 Regulaminu Sejmu, o czym już mówił poseł J. Szymański.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#AleksanderBentkowski">Uważam, że senator K. Działocha przedstawił poprawkę, a następnie złożył ją na piśmie.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#AleksanderBentkowski">Przypominam również, że w tej fazie procedury, w której jesteśmy obecnie, możemy tylko uporządkować poprawki.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PiotrAndrzejewski">Są uzasadnione wątpliwości co do treści wypowiedzi senatora K. Działochy, a senator K. Działocha nie jest osobą niezorientowaną w prawie. Wręcz przeciwnie, był ekspertem Komisji Konstytucyjnej, jest profesorem prawa i wielkim autorytetem prawniczym również jeżeli chodzi o procedury prawne i praworządność. W związku z tym jego zdanie jest miarodajne. Skoro jednak są kontrowersje, to należałoby sięgnąć do stenogramu z posiedzenia Zgromadzenia Narodowego. Przedłożenie stenogramu pozwoliłoby ocenić, czy senator K. Działocha złożył formalną poprawkę. Zgłaszam więc wniosek formalny o zbadanie, czy poprawka senatora K. Działochy została złożona w trybie zgodnym z regulaminem. Jeżeli są wątpliwości interpretacyjne i sprawa może być interpretowana stronniczo, należy zasięgnąć opinii ekspertów.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#JanuszSzymański">Proponuję senatorowi P. Andrzejewskiemu, aby nie komplikować procedur. W kwestii, o której dyskutujemy mają zastosowanie przepisy Regulaminu Sejmu. W praktyce sejmowej bardzo często jest tak, że mówca przedstawia tylko ogólne intencje, a dopiero później precyzuje swoje intencje w formie poprawki pisemnej.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#JanuszSzymański">Uważam więc, że senator P. Andrzejewski miałby wówczas pełną rację, gdyby senator K. Działocha złożył poprawkę, a nie uczestniczył w debacie.</u>
<u xml:id="u-32.2" who="#JanuszSzymański">Chcę ponadto dodać, że wysłuchałem wystąpienia senatora K. Działochy w Zgromadzeniu Narodowym i zrozumiałem, że kierunek jego myślenia zmierza do ulepszenia wskazanego przepisu, co zostało dokonane przez złożenie poprawki.</u>
<u xml:id="u-32.3" who="#JanuszSzymański">Proszę również pamiętać, że stenogram z obrad Zgromadzenia Narodowego będzie gotowy zapewne dopiero za kilka godzin. Czy zatem mieliśmy odroczyć prace Komisji?</u>
<u xml:id="u-32.4" who="#JanuszSzymański">Proszę więc senatora P. Andrzejewskiego - którego bardzo szanuję - aby był uprzejmy wycofać swój wniosek. Wniosek ten byłby bowiem uzasadniony wówczas, gdyby senator K. Działocha złożył poprawkę nie zabierając głosu podczas debaty w Zgromadzeniu Narodowym.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#PiotrAndrzejewski">W sprawie, o której dyskutujemy są jednak wątpliwości, na które starałem się wskazać. Równocześnie jednak - profesora - senatora K. Działochę darzę wielkim szacunkiem i biorę pod uwagę brak jego doświadczenia w praktycznym stosowaniu procedury parlamentarnej. Proszę, aby w dyskutowanej kwestii wypowiedział się w formie oświadczenia dotyczącego intencji wypowiedzi w Zgromadzeniu Narodowym, zakresu działań, treści oraz tego, czy jego zdaniem uważa, że dopełnił właściwej procedury.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#KazimierzDziałocha">Moją wolą było niewątpliwie, aby zgodnie z treścią mojej wypowiedzi sformułować odpowiednią poprawkę. Zdaję sobie bowiem sprawę z tego, że głos w dyskusji jest bez znaczenia praktycznego, jeżeli nie otrzyma formy konkretnej poprawki.</u>
<u xml:id="u-34.1" who="#KazimierzDziałocha">Ponadto chcę przypomnieć to, o czym już mówiłem a więc, że sekretarz Zgromadzenia Narodowego podszedł do mnie i zapytał, czy złożę poprawkę na piśmie. Udzieliłem odpowiedzi twierdzącej. Przygotowałem zaraz treść poprawki i złożyłem ją w sali, w trakcie obrad Zgromadzenia Narodowego. Treść tę otrzymali członkowie Komisji.</u>
<u xml:id="u-34.2" who="#KazimierzDziałocha">Chcę również dodać, że moją intencją było złożenie poprawki i przyczynienie się - w ten sposób - do rozwikłania kwestii, która okazała się dyskusyjna podczas obrad Zgromadzenia Narodowego. Stało się to z powodu niedostatecznie wnikliwego wczytania się w ustawę o referendum.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#AleksanderBentkowski">Nie bez znaczenia jest również fakt, że sekretariat Komisji otrzymał poprawkę senatora K. Działochy od sekretarza Zgromadzenia Narodowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#PiotrAndrzejewski">W związku z oświadczeniem senatora K. Działochy wycofuję swój wniosek.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#AleksanderBentkowski">Powracamy zatem do debaty nad treścią poprawki senatora K. Działochy.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#AleksanderBentkowski">Przypominam, że poseł K. Kamiński podniósł kwestię niezgodności poprawki senatora K. Działochy z ustawą o referendum. Proszę ekspertów o wypowiedź w tej sprawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#PawełSarnecki">Eksperci Komisji większością głosów, a więc nie jednomyślnie uważają, że nie ma sprzeczności z przepisami ustawy o referendum.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#PiotrWinczorek">Mam w tej kwestii zdanie odrębne gdyż uważam, że sprzeczność występuje. Wynika to z tego, że art. 14 ust. 2 wprowadza rozróżnienie między referendum zatwierdzającym konstytucję, a referendum przedkonstytucyjnym. Art. 14 ust. 2 stanowi, że referendum przedkonstytucyjne ma dotyczyć określonych kwestii, a nie odpowiedzi na pytanie o to, czy ma być przyjęta cała konstytucja, czy też nie. Można stwierdzić, że art. 14 ust. 2 to ustawowa definicja referendum przedkonstytucyjnego.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#PiotrWinczorek">Art. 11 ustawy o referendum stanowi, że referendum konstytucyjne: „przeprowadza się na podstawie niniejszej ustawy, z zastrzeżeniem art. 12, 13 i 14”. Formuła „na podstawie niniejszej ustawy” wskazuje na całą ustawę, a nie na jakiś jej fragment. Chodzi więc o wszystkie przepisy, które są zawarte w ustawie o referendum, chyba że są one sprzeczne z art. 12, 13 i 14. Ponieważ jednak art. 5 ust. 2 stanowi, że „wniosek o zarządzenie referendum powinien określać propozycje pytań lub wariantów rozwiązań w sprawie poddanej pod referendum”, to stosowny wniosek tak właśnie powinien brzmieć, co znalazło potwierdzenie przez wnioskodawców projektu regulaminu, którzy zawarli w nim tego typu sformułowanie.</u>
<u xml:id="u-39.2" who="#PiotrWinczorek">Uważam więc, że pytania powinny dotyczyć kwestii konkretnych i szczegółowych zgodnie z art. 14 ust. 2. Wyklucza to więc pytanie o to, czy jesteś za przyjęciem lub odrzuceniem całej konstytucji.</u>
<u xml:id="u-39.3" who="#PiotrWinczorek">Należy również pamiętać o art. 14 ust. 5 ustawy o referendum, który odsyła do art. 8 i 9. Chodzi o to, że referendum zatwierdzające jest ważne niezależnie od frekwencji. Natomiast referendum przedkonstytucyjne jest skuteczne wówczas gdy w referendum wzięła udział więcej niż połowa uprawnionych do głosowania. Stanowi o tym art. 9.</u>
<u xml:id="u-39.4" who="#PiotrWinczorek">W konkluzji uważam więc, że intencja, która najprawdopodobniej przyświecała autorom projektu uchwały, którzy sformułowali art. 19a ust. 2, jest chyba trafna.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#LeszekWiśniewski">Podzielam pogląd wyrażony przez prof. P. Sarneckiego z tego względu, że rozdział 2 ustawy o referendum noszący tytuł: „Referendum konstytucyjne” jest rozdziałem o charakterze lex specialis wobec całej ustawy o referendum. Rozdział ten stanowi o dwóch rodzajach referendów konstytucyjnych. Chodzi o referendum w sprawie przyjęcia całej konstytucji, do którego odnoszą się art. 11, 12 i 13. Art. 14 odnosi się natomiast do referendum przedkonstytucyjnego. Stąd też art. 14 ust. 2 stanowi o tym, że przedmiotem referendum mogą być wyłącznie konkretnie określone problemy lub rozwiązania projektu Konstytucji RP. W związku z tym uważam, że przyjęcie w regulaminie treści art. 14 ust. 2 poszerzonego o możliwość sformułowania konkretnych pytań - a o konkretnych pytaniach mówią ust. 3 i 4 - jest dopuszczalne.</u>
<u xml:id="u-40.1" who="#LeszekWiśniewski">Sądzę więc, że interpretacja art. 14, który dotyczy wyłącznie referendum przedkonstytucyjnego może być taka, iż pod adresem Zgromadzenia Narodowego można sformułować zarówno konkretnie określone problemy - jak to uczyniła Komisja Konstytucyjna - albo również konkretnie sformułowane pytania.</u>
<u xml:id="u-40.2" who="#LeszekWiśniewski">Jeżeli natomiast zostałaby przyjęta pierwsza wersja, czyli określone problemy, to wówczas mają zastosowanie ust. 3 i 4, a więc w takim przypadku Zgromadzenie Narodowe przekazuje wniosek wnioskodawcy w celu sformułowania konkretnych pytań, ale podejmując uchwałę w sprawie przeprowadzenia referendum dotyczącego istoty rzeczy, o którą chodziło wnioskodawcy.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#AleksanderBentkowski">Zostały więc zaprezentowane dwa przeciwne stanowiska.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#PiotrAndrzejewski">Ujawniło się wiele elementów, które wymagają precyzyjnej analizy każdego wyrazu, zwłaszcza że chodzi o wypowiedzi bardzo autorytatywne, co dotyczy szczególnie wypowiedzi senatora K. Działochy. W związku z tym proszę, aby senator K. Działocha sporządził pełny tekst swojej poprawki, gdyż wersja poprawki, którą otrzymaliśmy nie jest pełna. Ponieważ jestem „wzrokowcem” chciałbym mieć przed sobą pełny tekst poprawki.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#KazimierzDziałocha">Treść mojej poprawki jest następująca: „Wniosek o zarządzenie referendum powinien określać przedmiot referendum zgodnie z art. 14 ust. 2 ustawy o referendum, albo propozycje pytań lub wariantów rozwiązań w sprawach będących przedmiotem referendum”.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#MaciejLewandowski">Konsekwencja przyjęcia tej poprawki będzie zmiana formuły odesłania do ustawy o referendum. Ponieważ będzie to pierwszy przepis odwołujący się do ustawy, konieczne jest pełne odesłanie. Obecnie takie pełne odesłanie jest w art. 19d ust. 3. Zostałoby więc ono przeniesione do art. 19a ust. 2.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#AleksanderBentkowski">Przyjęcie takiej formuły pozwoliłoby zapewne zrezygnować poseł I. Lipowicz ze swojej poprawki dotyczącej art. 19d ust. 3.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#IrenaLipowicz">Tak, wówczas poprę poprawkę proponującą skreślenie art. 19d w całości.</u>
<u xml:id="u-46.1" who="#IrenaLipowicz">Ponadto chcę dodać, iż bardzo dobrze się stało, że eksperci przedstawili swoje opinie. Uważam, że obecnie rozpaczliwie dopasowujemy treść regulaminu do tego, co przygotowała Komisja Konstytucyjna. W moim przekonaniu jest to zabieg niewystarczający, choć jednocześnie rozumiem dążenie senatora K. Działochy. Uważam jednak, że zaprezentowana interpretacja nie jest wystarczająca i byłoby uczciwiej, aby Komisja Regulaminowa rekomendowała drogę, którą wskazałam wcześniej. Chodzi więc o zamknięcie Zgromadzenia Narodowego, odbycie posiedzenia Komisji Konstytucyjnej i dostosowanie uchwały Komisji Konstytucyjnej do projektu regulaminu.</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#AleksanderBentkowski">Myślę, że sytuacja dojrzała do tego, aby w głosowaniu Komisja rozstrzygnęła czy będzie rekomendować Zgromadzeniu Narodowemu przyjęcie lub odrzucenie poprawki senatora K. Działochy do art. 19a ust. 2.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#PiotrAndrzejewski">Mam jeszcze pytanie do wnioskodawcy, ponieważ dopiero teraz otrzymałem na piśmie pełną treść poprawki.</u>
<u xml:id="u-48.1" who="#PiotrAndrzejewski">Chcę zapytać czy rygory, którym powinien odpowiadać wniosek o zarządzenie referendum zostają gwałtownie rozluźnione. Odnoszę wrażenie, że tak właśnie jest. Przyczyną jest alternatywa - „albo”. W grę wchodzi bowiem przedmiot referendum, którego stopień konkretyzacji jest nieograniczony. Referendum może więc dotyczyć np. jakości munduru. Uważam więc, że nie powinno być alternatywy lecz stosunek wynikania.</u>
<u xml:id="u-48.2" who="#PiotrAndrzejewski">Ponadto zwracam uwagę, że w treści poprawki, jaka została zgłoszona w trakcie posiedzenia Zgromadzenia Narodowego nie ma alternatywy. Alternatywa ta została zgłoszona w trakcie posiedzenia Komisji. Z tego powodu dyskusja jest uzasadniona.</u>
<u xml:id="u-48.3" who="#PiotrAndrzejewski">Uważam, że art. 19a ust. 2 powinien zawierać formuły mówiącej o tym, że wniosek o zarządzenie referendum powinien określać przedmiot referendum w postaci propozycji pytań lub wariantów rozwiązań w sprawach będących przedmiotem referendum. W przeciwnym wypadku ogólny wniosek, który nie zawiera propozycji pytań i nie zawiera wariantów rozwiązań, może być przedmiotem debaty w Zgromadzeniu Narodowym.</u>
<u xml:id="u-48.4" who="#PiotrAndrzejewski">Tak więc apeluję do senatora K. Działochy, aby rozważył zastąpienie alternatywy stosunkiem wynikania. Jest to zagadnienie pierwsze.</u>
<u xml:id="u-48.5" who="#PiotrAndrzejewski">Zagadnienie drugie, to zwrócenie uwagi, że wniosek o którym mówimy może pochodzić od podmiotów bardzo specyficznych, a nie np. od podmiotów społecznych. Tak więc czy wniosek taki nie powinien czynić zadość przesłankom zapisanym w art. 14 ust. 2 ustawy o referendum. Tymczasem pojawia się bardzo znaczne rozluźnienie rygorów dotyczących treści wniosku, w stosunku do tego, co powinno być przedmiotem decyzji Zgromadzenia Narodowego. W ten sposób cała praca, którą powinien uczynić wnioskodawca zostaje przerzucona na Zgromadzenie Narodowe, co nie służy dobrze jakości tworzonego prawa.</u>
<u xml:id="u-48.6" who="#PiotrAndrzejewski">Art. 14 ust. 2 ustawy o referendum mówi bowiem wyłącznie o konkretnie określonych problemach. W tej sytuacji bardzo ogólnie sformułowany wniosek Komisji Konstytucyjnej będzie musiał zostać skonkretyzowany w formie określonych problemów albo w formie rozwiązań projektu konstytucji.</u>
<u xml:id="u-48.7" who="#PiotrAndrzejewski">Uważam więc, że poprawka senatora K. Działochy tak bardzo rozluźnia rygory formalne, że może zostać wykorzystana oportunistycznie, czyli dla zbyt częstego wnoszenia słabo przygotowanych wniosków, które będą motywowane politycznie.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#MaciejManicki">Postuluję, abyśmy przystąpili do głosowania. Myślę, że wnioskodawca dostatecznie uzasadnił swój wniosek. Uważam, że na wniosek ten należy patrzeć w kontekście całego projektu. Zasadnicze rozstrzygnięcie nie budzi wątpliwości: o treści pytań zdecyduje Zgromadzenie Narodowe.</u>
<u xml:id="u-49.1" who="#MaciejManicki">W związku z tym możemy zgodzić się z tym, że Zgromadzenie Narodowe o treści pytań będzie decydowało na tle propozycji pytań jakie otrzyma, lub Zgromadzenie Narodowe będzie samo układało treść pytań. Wniosek senatora K. Działochy nie zmienia istoty tego problemu.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#KazimierzDziałocha">Zostałem wezwany do odpowiedzi pytaniem senatora P. Andrzejewskiego.</u>
<u xml:id="u-50.1" who="#KazimierzDziałocha">Używając terminologii senatora P. Andrzejewskiego można powiedzieć, że w moim wniosku jest widoczne pewne rozluźnienie rygorów. Jednakże na posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego wyjaśniałem, że to rozluźnienie dokonane jest przez ustawę o referendum. Proszę jednak zauważyć, że rozluźnienie to ma swoje granice. Jeżeli bowiem we wniosku będzie określony przedmiot referendum, to nie oznacza to, że formuła jest abstrakcyjna. Nie jest tak, gdyż formułę tę precyzuje art. 14 ust. 2 stanowiąc, że: „Przedmiotem referendum mogą być wyłącznie konkretnie określone problemy lub rozwiązania projektu Konstytucji RP”. Pojęcie „projektu Konstytucji RP” jest bardzo konkretne.</u>
<u xml:id="u-50.2" who="#KazimierzDziałocha">Tak więc nie wchodzi w grę zgłoszenie wniosku w formie luźnej materii referendum. Przedmiot referendum musi być sprecyzowany. Wynika to z samej ustawy o referendum.</u>
<u xml:id="u-50.3" who="#KazimierzDziałocha">Ponadto - podobnie jak mój przedmówca - chcę podkreślić, że ostatecznie o tym, co ma być poddane pod referendum ustali Zgromadzenie Narodowe. Odnosi się to zarówno do sytuacji, w której będą określone konkretne problemy, jak i do sytuacji, w której przedmiotem referendum będą rozwiązania projektu przez co rozumiem konkretne przepisy projektu konstytucji. Dotyczy to również pytań lub wariantów rozwiązań.</u>
<u xml:id="u-50.4" who="#KazimierzDziałocha">Zgromadzenie Narodowe będzie dysponowało stosowną procedurę oraz swoimi organami wewnętrznymi, aby bardziej lub mniej skonkretyzowane propozycje zawarte we wniosku, ostatecznie ustalić i doprecyzować.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#JerzyMadej">Nawiązując do wypowiedzi posła M. Manickiego i senatora K. Działochy chcę zwrócić uwagę, że obaj przedmówcy argumentowali, iż z art. 14 ust. 4 ustawy wynika jednoznacznie, iż podejmując uchwałę w sprawie przeprowadzenia referendum, Zgromadzenie Narodowe ustala jednocześnie treść pytań lub wariantów rozwiązań w sprawie poddanej pod referendum. Był to argument na rzecz tezy, że wstępny wniosek może być bardzo ogólny. W związku z tym, chcę zwrócić uwagę na art. 5 ust. 3, który stanowi, że: „Sejm w uchwale o przeprowadzeniu referendum ustala treść pytań lub wariantów rozwiązań w sprawie poddanej pod referendum”. Wymóg jest natomiast taki, że wniosek do Sejmu dotyczący referendum powinien zawierać pytania.</u>
<u xml:id="u-51.1" who="#JerzyMadej">Nie można więc powiedzieć tak, że jeżeli chodzi o referendum konstytucyjne, to wszystko spoczywa na Zgromadzeniu Narodowym. Wydaje się więc, że zarówno w przypadku referendum zarządzane przez Sejm, jak i w przypadku referendum zarządzanego przez Zgromadzenie Narodowe, pytania powinny być zawarte we wniosku.</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#AleksanderBentkowski">Myślę, że dalsza debata pozwoliła przedstawić wszystkie argumenty. Możemy więc przystąpić do głosowania.</u>
<u xml:id="u-52.1" who="#AleksanderBentkowski">Poddaję pod głosowanie wniosek o rekomendowanie Zgromadzeniu Narodowemu przyjęcia poprawki do art. 19a ust. 2 przedstawionej przez senatora K. Działochę.</u>
<u xml:id="u-52.2" who="#AleksanderBentkowski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 10 głosów popierających, 3 przeciwnych i 1 wstrzymującym się, przyjęła wniosek.</u>
<u xml:id="u-52.3" who="#AleksanderBentkowski">Powracamy do art. 19c, o którym już zaczęliśmy dyskutować, a do którego wnioski przedłożyli: poseł I. Lipowicz, poseł J. Szymański, poseł K. Kamiński, poseł K. Pańtak oraz senator P. Andrzejewski, którego wniosek odbiega od pozostałych, proponujących skreślenie ust. 2. Senator P. Andrzejewski proponuje natomiast, aby w art. 19c ust. 2 dodać na końcu zwrot: „jeżeli wniosek nie zawiera różnych wariantów pytań referendalnych”.</u>
<u xml:id="u-52.4" who="#AleksanderBentkowski">Tak więc czterech członków Komisji proponuje skreślenie art. 19c ust. 2, a jeden z członków Komisji proponuje uzupełnienie jego treści. Należy więc przyjąć, że senator P. Andrzejewski dopuszcza jedno czytanie, choć tylko w sytuacji, gdy proponowane pytanie jest oczywiste.</u>
<u xml:id="u-52.5" who="#AleksanderBentkowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-52.6" who="#AleksanderBentkowski">Poddaję pod głosowanie wniosek o rekomendowanie Zgromadzeniu Narodowemu skreślenie art. 19c ust. 2.</u>
<u xml:id="u-52.7" who="#AleksanderBentkowski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu - jednomyślnie - głosami wszystkich 13 członków Komisji, biorących udział w głosowaniu, przyjęła wniosek.</u>
<u xml:id="u-52.8" who="#AleksanderBentkowski">Czy w takiej sytuacji senator P. Andrzejewski wycofuje swój wniosek?</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#PiotrAndrzejewski">Nie, nie wycofuję. Będzie on jednak aktualny tylko w sytuacji, gdyby nie został przyjęty wniosek o skreślenie art. 19c ust. 2. Rozumiem bowiem, że mój wniosek nie będzie głosowany.</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#AleksanderBentkowski">Będzie głosowany.</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#PiotrAndrzejewski">To w takim razie wycofuję swój wniosek.</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#AleksanderBentkowski">Przechodzimy - a właściwie powracamy - do art. 19d, do którego zgłoszono kilka poprawek.</u>
</div>
<div xml:id="div-57">
<u xml:id="u-57.0" who="#JanOrzechowski">Wobec przyjęcia rekomendacji o skreślenie art. 19c ust. 2, wycofuję swój wniosek proponujący zmodyfikowane brzmienie art. 19d ust. 4.</u>
</div>
<div xml:id="div-58">
<u xml:id="u-58.0" who="#AleksanderBentkowski">Senator P. Andrzejewski proponuje, aby w art. 19d ust. 4 liczbę „15” zastąpić liczbą „5”.</u>
</div>
<div xml:id="div-59">
<u xml:id="u-59.0" who="#PiotrAndrzejewski">Prawo zgłaszania poprawek przez grupę co najmniej 15 członków Zgromadzenia Narodowego dotyczy tylko procedury jednego czytania. Jeżeli jednak Komisja będzie rekomendować Zgromadzeniu skreślenie art. 19c ust. 2, oznacza to również skreślenie art. 19d. W tej sytuacji mój wniosek jest bezprzedmiotowy.</u>
</div>
<div xml:id="div-60">
<u xml:id="u-60.0" who="#RyszardGrodzicki">Proszę jednak zwrócić uwagę, że do art. 19d ust. 4 odwołuje się art. 19h ust. 2.</u>
</div>
<div xml:id="div-61">
<u xml:id="u-61.0" who="#PiotrAndrzejewski">Modyfikuję więc swój wniosek. Jeżeli Komisja uzna, że w związku ze skreśleniem art. 19d, wymóg dotyczący liczby członków Zgromadzenia Narodowego mogących złożyć poprawkę, zostanie przeniesiony do art. 19h, to wówczas mój wniosek pozostaje aktualny.</u>
</div>
<div xml:id="div-62">
<u xml:id="u-62.0" who="#IrenaLipowicz">W tej sytuacji chcę również zmodyfikować swój wniosek. Modyfikacja polega na przeniesieniu do art. 19h tej części wniosku, która dotyczyła pozostałej części art. 19d. Przeniesienie to pozwoli na całkowite skreślenie art. 19d.</u>
</div>
<div xml:id="div-63">
<u xml:id="u-63.0" who="#PiotrZaręba">Istotne znaczenie poprawki poseł I. Lipowicz polega na tym, że przewiduje utrzymanie art. 19d ust. 3. Z art. 19d ust. 3 do art. 19a ust. 2 przeniesione zostanie tylko odwołanie się do ustawy o referendum. Zasadnicza treść art. 19d ust. 3 jest więc nadal utrzymana.</u>
</div>
<div xml:id="div-64">
<u xml:id="u-64.0" who="#AleksanderBentkowski">Tak więc po zmianie treści wniosku przez senatora P. Andrzejewskiego, wycofaniu wniosku przez senatora J. Orzechowskiego, pozostaje tylko wniosek poseł I. Lipowicz dotyczący art. 19d ust. 3.</u>
</div>
<div xml:id="div-65">
<u xml:id="u-65.0" who="#PiotrAndrzejewski">Podczas debaty nad poprawką senatora K. Działochy mówiliśmy, że treść art. 19d ust. 3 znajdzie się w art. 19a ust. 2, jako uzupełnienie dotyczące wymogów jakie ma spełniać wniosek.</u>
<u xml:id="u-65.1" who="#PiotrAndrzejewski">Sądziłem tak samo jak senator P. Andrzejewski, ale z sali dochodzą głosy, że treść art. 19d ust. 3 powinna zostać przeniesiona do art. 19f ust. 1, który brzmi:</u>
<u xml:id="u-65.2" who="#PiotrAndrzejewski">„Komisja Konstytucyjna przedstawia Zgromadzeniu Narodowemu sprawozdanie, zawierające projekt uchwały o przeprowadzeniu referendum oraz wnioski mniejszości. Komisja może wnioskować również o odrzucenie wniosku o zarządzenie referendum. Do projektu uchwały stosuje się przepisy art. 19d ust. 3”.</u>
</div>
<div xml:id="div-66">
<u xml:id="u-66.0" who="#RyszardGrodzicki">Proszę jednak zwrócić uwagę, że czym innym jest wniosek o przeprowadzenie referendum, a czym innym jest projekt uchwały. Art. 19d ust. 3 mówi o projekcie uchwały o przeprowadzeniu referendum. Na art. 19d ust. 3 powołuje się art. 19f ust. 1, zdanie ostatnie. Uważam więc, że art. 19d ust. 3 powinien stać się art. 19f ust. 1a, przy jednoczesnym skreśleniu ostatniego zdania w art. 19f ust. 1 w obecnym brzmieniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-67">
<u xml:id="u-67.0" who="#JerzyMadej">Chciałem zaproponować analogiczne rozwiązanie, jakie zaproponował poseł R. Grodzicki.</u>
</div>
<div xml:id="div-68">
<u xml:id="u-68.0" who="#AleksanderBentkowski">Uznaję więc, że jest konsens jeżeli chodzi o przeniesienie treści art. 19d ust. 3 do art. 19f jako ust. 1a, przy jednoczesnym skreśleniu ostatniego zdania.</u>
<u xml:id="u-68.1" who="#AleksanderBentkowski">W tej sytuacji możemy przystąpić do głosowania nad art. 19d.</u>
<u xml:id="u-68.2" who="#AleksanderBentkowski">Poddaję pod głosowanie wniosek o rekomendowanie Zgromadzeniu Narodowemu przyjęcia poprawki przewidującej skreślenie art. 19d.</u>
<u xml:id="u-68.3" who="#AleksanderBentkowski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu - jednomyślnie - głosami wszystkich 15 członków Komisji biorących udział w głosowaniu, przyjęła wniosek.</u>
<u xml:id="u-68.4" who="#AleksanderBentkowski">Ze względu na związek z art. 19d ust. 3, proponuję przejść teraz do art. 19f.</u>
<u xml:id="u-68.5" who="#AleksanderBentkowski">Przypominam, że konsensualnie przyjęliśmy, że treść art. 19d ust. 3 przenosimy do art. 19f ust. 1, skreślając jednocześnie ostatnie zdanie.</u>
<u xml:id="u-68.6" who="#AleksanderBentkowski">Ponadto do art. 19f ust. 1 poprawkę zgłosił senator J. Madej, proponując nadanie następującej treści zdaniu drugiemu: „Komisja może również przedstawić propozycję odrzucenia wniosku o zarządzenie referendum”.</u>
</div>
<div xml:id="div-69">
<u xml:id="u-69.0" who="#JerzyMadej">Jest to poprawka o charakterze stylistycznym. W języku polskim wnioskowanie oznacza wyciąganie wniosków, a nie składanie wniosków.</u>
<u xml:id="u-69.1" who="#JerzyMadej">Dodam również, że używane w trakcie głosowań pojęcie „rekomendacja” źle mi się kojarzy z „poprzednim” okresem.</u>
</div>
<div xml:id="div-70">
<u xml:id="u-70.0" who="#AleksanderBentkowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-70.1" who="#AleksanderBentkowski">Poddaję pod głosowanie wniosek o rekomendowanie Zgromadzeniu Narodowemu przyjęcia stylistycznej poprawki senatora J. Madeja do art. 19f ust. 1 zdanie drugie.</u>
<u xml:id="u-70.2" who="#AleksanderBentkowski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu - jednomyślnie - głosami wszystkich 14 członków Komisji biorących udział w głosowaniu, przyjęła wniosek.</u>
<u xml:id="u-70.3" who="#AleksanderBentkowski">Powracamy do art. 19e. który ma treść następującą:</u>
<u xml:id="u-70.4" who="#AleksanderBentkowski">„Ust. 1. Pierwsze czytanie przy rozpatrywaniu wniosku o zarządzenie referendum w trybie przewidzianym w art. 19c ust. 1 obejmuje uzasadnienie przez wnioskodawcę wniosku o zarządzenie referendum, pytania członków Zgromadzenia Narodowego i odpowiedzi wnioskodawcy oraz debatę w sprawie wniosku.</u>
<u xml:id="u-70.5" who="#AleksanderBentkowski">Ust. 2. Pierwsze czytanie kończy się skierowaniem wniosku o zarządzenie referendum do Komisji Konstytucyjnej w celu opracowania projektu uchwały o przeprowadzeniu referendum, chyba że Zgromadzenie Narodowe w związku ze zgłoszonym wnioskiem odrzuci w całości wniosek o zarządzenie referendum.</u>
<u xml:id="u-70.6" who="#AleksanderBentkowski">Ust. 3. Kierując wniosek o zarządzenie referendum do Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego może jej wyznaczyć termin przedstawienia sprawozdania.</u>
<u xml:id="u-70.7" who="#AleksanderBentkowski">Ust. 4. W wypadku wniesienia więcej niż jednego wniosku o zarządzenie referendum, są one rozpatrywane w pierwszym czytaniu łącznie. Przepisy ust. 1–3 stosuje się odpowiednio”.</u>
<u xml:id="u-70.8" who="#AleksanderBentkowski">Do art. 19e poprawkę zgłosił poseł K. Pańtak, proponując skreślenie w art. 19e ust. 1 wyrazów: „w trybie przewidzianym w art. 19c ust. 1”.</u>
<u xml:id="u-70.9" who="#AleksanderBentkowski">Poddaję pod głosowanie wniosek o rekomendowanie Zgromadzeniu Narodowemu przyjęcia poprawki posła K. Pańtaka do art. 19e ust. 1.</u>
<u xml:id="u-70.10" who="#AleksanderBentkowski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu - jednomyślnie - głosami wszystkich 11 członków Komisji biorących udział w głosowaniu, przyjęła wniosek.</u>
</div>
<div xml:id="div-71">
<u xml:id="u-71.0" who="#MaciejLewandowski">Wydaje się, że art. 19e dotyczy również poprawka posła K. Kamińskiego. Chodzi o ust. 2, w którym poseł K. Kamiński proponuje dodanie na końcu wyrazów: „lub zwróci wniosek podmiotowi wnoszącemu celem usunięcia wad formalnych”.</u>
<u xml:id="u-71.1" who="#MaciejLewandowski">W oryginale wniosku poseł K. Kamiński napisał, że chodzi o art. 19 ust. 2, co jest nieścisłe. Z przebiegu debaty w Zgromadzeniu Narodowym oraz z treści przedłożonej poprawki można sądzić, że chodzi o art. 19e ust. 2.</u>
</div>
<div xml:id="div-72">
<u xml:id="u-72.0" who="#KazimierzPańtak">Uważam, że poprawka posła K. Kamińskiego jest nie do przyjęcia, gdyż proponuje instytucję, której nie ma. Jeżeli wniosek nie odpowiada wymogom formalnym, to stwierdza to marszałek Sejmu i proponuje wnioskodawcom uzupełnienie wniosku. W trakcie pierwszego czytania albo projekt zostaje odrzucony albo przesłany do Komisji gdzie jest rozpatrywany.</u>
</div>
<div xml:id="div-73">
<u xml:id="u-73.0" who="#AleksanderBentkowski">Poseł K. Kamiński nie jest obecny. Ponadto nie mamy pewności, czy poprawka dotyczy art. 19e. Proponuję więc, aby Komisja nie rozpatrywała tego wniosku, gdyż jest on wadliwy. Czy ktoś jest przeciwnego zdania?</u>
</div>
<div xml:id="div-74">
<u xml:id="u-74.0" who="#RyszardGrodzicki">Jeżeli poprawka nie zostanie rozpatrzona, to powróci podczas obrad Zgromadzenia Narodowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-75">
<u xml:id="u-75.0" who="#KazimierzPańtak">Wydaje się, że Komisja powinna rekomendować odrzucenie poprawki, nad którą debatujemy.</u>
</div>
<div xml:id="div-76">
<u xml:id="u-76.0" who="#AleksanderBentkowski">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
<u xml:id="u-76.1" who="#AleksanderBentkowski">Poddaję pod głosowanie wniosek o rekomendowanie Zgromadzeniu Narodowemu przyjęcia poprawki posła K. Kamińskiego do art. 19e ust. 2.</u>
<u xml:id="u-76.2" who="#AleksanderBentkowski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 14 głosów przeciwnych, przy braku głosów popierających i 1 wstrzymującym się, odrzuciła wniosek.</u>
<u xml:id="u-76.3" who="#AleksanderBentkowski">Tak więc Komisja będzie rekomendować Zgromadzeniu Narodowemu odrzucenie poprawki posła K. Kamińskiego do art. 19e ust. 2.</u>
<u xml:id="u-76.4" who="#AleksanderBentkowski">Przechodzimy do poprawek dotyczących art. 19g, który brzmi:</u>
<u xml:id="u-76.5" who="#AleksanderBentkowski">„Drugie czytanie powinno się odbyć nie wcześniej niż trzeciego dnia od doręczenia członkom Zgromadzenia Narodowego sprawozdania Komisji Konstytucyjnej. Jednak Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, może zarządzić przeprowadzenie drugiego czytania niezwłocznie po doręczeniu członkom Zgromadzenia Narodowego druków sprawozdania”.</u>
<u xml:id="u-76.6" who="#AleksanderBentkowski">Do art. 19g poprawkę zgłosił poseł K. Kamiński, proponując skreślenie drugiego zdania.</u>
<u xml:id="u-76.7" who="#AleksanderBentkowski">Drugą poprawkę do art. 19g zgłosiła poseł I. Lipowicz, proponując zastąpienie wyrazów: „Marszałek Sejmu po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów”, wyrazami: „Zgromadzenie Narodowe”.</u>
</div>
<div xml:id="div-77">
<u xml:id="u-77.0" who="#IrenaLipowicz">Uważam, że wyrazy, które proponuję usunąć zawierają treść nawiązującą logicznie do art. 19c ust. 2 i art. 19d, o których skreśleniu postanowiliśmy. Skoro preferujemy tryb oparty na dwóch czytaniach, to bardziej właściwe jest Zgromadzenie Narodowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-78">
<u xml:id="u-78.0" who="#MaciejManicki">Zwracam się do poseł I. Lipowicz, aby dbać o zbieżność z Regulaminem Sejmu. W związku z tym proponuję, aby drugą częścią zdania pierwszego był zwrot: „chyba, że Zgromadzenie Narodowe postanowi inaczej”. Byłoby to wówczas rozwiązanie analogiczne jak w Regulaminie Sejmu.</u>
</div>
<div xml:id="div-79">
<u xml:id="u-79.0" who="#AleksanderBentkowski">Podzielam propozycję posła M. Manickiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-80">
<u xml:id="u-80.0" who="#IrenaLipowicz">Przyjmuję jako autopoprawkę formułę zaproponowaną przez posła M. Manickiego. Rozumiem jednak, że najpierw będzie poddany pod głosowanie wniosek posła K. Kamińskiego wykluczający w ogóle możliwość skrócenia terminu. Dopiero jeżeli nie zostanie przyjęty wniosek posła K. Kamińskiego, pod głosowanie będzie poddany mój wniosek.</u>
</div>
<div xml:id="div-81">
<u xml:id="u-81.0" who="#AleksanderBentkowski">Mamy więc dwie poprawki. Przyjęcie poprawki posła K. Kamińskiego oznaczać będzie stały termin 3 dni. Poseł I. Lipowicz popiera wniosek posła K. Kamińskiego, lecz na wypadek jego odrzucenia proponuje autopoprawkę o treści: „chyba, że Zgromadzenie Narodowe postanowi inaczej”.</u>
<u xml:id="u-81.1" who="#AleksanderBentkowski">Poddaję pod głosowanie wniosek o rekomendowanie Zgromadzeniu Narodowemu przyjęcia poprawki posła K. Kamińskiego dotyczącej art. 19g.</u>
<u xml:id="u-81.2" who="#AleksanderBentkowski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 13 głosów przeciwnych, przy 3 popierających i braku wstrzymujących się, odrzuciła wniosek.</u>
<u xml:id="u-81.3" who="#AleksanderBentkowski">Komisja będzie więc rekomendowała odrzucenie poprawki posła K. Kamińskiego do art. 19g.</u>
<u xml:id="u-81.4" who="#AleksanderBentkowski">Proszę poseł I. Lipowicz o przedstawienie autopoprawki do art. 19g.</u>
</div>
<div xml:id="div-82">
<u xml:id="u-82.0" who="#IrenaLipowicz">Proponuję, aby na końcu zdania pierwszego dodać wyrazy: „chyba, że Zgromadzenie Narodowe postanowi inaczej”, przy jednoczesnym skreśleniu zdania drugiego.</u>
<u xml:id="u-82.1" who="#IrenaLipowicz">Ponadto chcę dodać, iż rozumiem, że nie ulega wątpliwości, iż nie będzie możliwe odbycie drugiego czytania wcześniej jak po doręczeniu druków sprawozdania Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-83">
<u xml:id="u-83.0" who="#RyszardGrodzicki">Wynika to z Regulaminu Sejmu.</u>
</div>
<div xml:id="div-84">
<u xml:id="u-84.0" who="#AleksanderBentkowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-84.1" who="#AleksanderBentkowski">Poddaję pod głosowanie wniosek o rekomendowanie Zgromadzeniu Narodowemu przyjęcia poprawki poseł I. Lipowicz do art. 19g.</u>
<u xml:id="u-84.2" who="#AleksanderBentkowski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu - jednomyślnie - głosami wszystkich 16 członków Komisji biorących udział w głosowaniu, przyjęła wniosek.</u>
<u xml:id="u-84.3" who="#AleksanderBentkowski">Przechodzimy do art. 19h, który brzmi:</u>
<u xml:id="u-84.4" who="#AleksanderBentkowski">„Ust. 1. Drugie czytanie obejmuje:</u>
<u xml:id="u-84.5" who="#AleksanderBentkowski">1) przedstawienie Zgromadzeniu Narodowemu sprawozdania Komisji Konstytucyjnej,</u>
<u xml:id="u-84.6" who="#AleksanderBentkowski">2) przeprowadzenie debaty i zgłaszanie poprawek do projektu uchwały,</u>
<u xml:id="u-84.7" who="#AleksanderBentkowski">3) głosowanie.</u>
<u xml:id="u-84.8" who="#AleksanderBentkowski">Ust. 2. Przepisy art. 19d ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio, z tym, że poprawki wnosić może również wnioskodawca wniosku o zarządzenie referendum, a rozpatruje je Komisja Konstytucyjna, która przedstawia Zgromadzeniu Narodowemu dodatkowe sprawozdanie”.</u>
<u xml:id="u-84.9" who="#AleksanderBentkowski">Poprawka posła J. Szymańskiego do art. 19h ust. 2 ma treść następującą:</u>
<u xml:id="u-84.10" who="#AleksanderBentkowski">„Poprawki, o których mowa w ust. 1 pkt 2 może zgłaszać grupa co najmniej 5 członków Zgromadzenia Narodowego. Poprawki, po ich ustnym zgłoszeniu przez przedstawiciela tej grupy przedstawia się Marszałkowi Sejmu na piśmie, z uwzględnieniem konsekwencji przyjęcia poprawki dla innych przepisów projektu”.</u>
<u xml:id="u-84.11" who="#AleksanderBentkowski">Senator J. Madej również zaproponował poprawkę do art. 19h ust. 2. Jej treść polega na zastąpieniu wyrazów: „poprawki wnosić może również wnioskodawca wniosku o zarządzeniu referendum” wyrazami: „poprawki może wnosić również wnioskodawca projektu referendum”.</u>
</div>
<div xml:id="div-85">
<u xml:id="u-85.0" who="#JerzyMadej">Moja poprawka odnosiła się do ust. 2, który oprócz kilku członkom Zgromadzenia Narodowego daje prawo zgłoszenia poprawek również wnioskodawcy projektu. Jak wiadomo wnioskodawcą może być nie tylko Komisja Konstytucyjna. Wnioskodawcą może być Prezydent RP. Mogą być również inni wnioskodawcy. Nasuwa się więc pytanie o to, czy należy pozostawić art. 19h ust. 2 stwierdzający, że wnioskodawca ma również prawo zgłaszania poprawek w drugim czytaniu. Prawo to mogą mieć bowiem tylko członkowie Zgromadzenia Narodowego. Należy więc najpierw rozstrzygnąć sprawę zasadniczą, dopiero później należy rozpatrywać poprawkę, którą przedłożyłem i która ma charakter stylistyczny.</u>
</div>
<div xml:id="div-86">
<u xml:id="u-86.0" who="#KazimierzPańtak">W Sejmie nie jest znana instytucja zgłaszania poprawek przez wnioskodawcę w drugim czytaniu ustawy, czy uchwały. Poprawki mogą zgłaszać tylko posłowie. Nie mają zaś tego prawa ani Prezydent RP, ani Senat, ani inne uprawnione podmioty.</u>
<u xml:id="u-86.1" who="#KazimierzPańtak">Uważam więc, że w rozpatrywanym regulaminie należy przyjąć analogiczną zasadę a więc, że poprawki mogą zgłaszać tylko członkowie Zgromadzenia Narodowego. Gospodarzem projektu w drugim czytaniu jest już tylko Zgromadzenie Narodowe.</u>
<u xml:id="u-86.2" who="#KazimierzPańtak">Proszę również pamiętać o zasadzie, zgodnie z którą wnioskodawca może wycofać projekt do zakończenia pierwszego czytania.</u>
<u xml:id="u-86.3" who="#KazimierzPańtak">Nie mam w tej chwili takiego uprawnienia, ale uważam, że najlepiej byłoby, aby ust. 2 został w ogóle skreślony.</u>
</div>
<div xml:id="div-87">
<u xml:id="u-87.0" who="#AleksanderBentkowski">Wniosek o tej treści nie został jednak zgłoszony.</u>
</div>
<div xml:id="div-88">
<u xml:id="u-88.0" who="#KazimierzPańtak">Wniosek taki mógłby złożyć senator J. Madej.</u>
</div>
<div xml:id="div-89">
<u xml:id="u-89.0" who="#JerzyMadej">Skoro projekt został przygotowany przez Komisję Regulaminową, to uwaga posła K. Pańtaka powinna odnosić się do Komisji Regulaminowej, a nie do mnie.</u>
<u xml:id="u-89.1" who="#JerzyMadej">Ponadto chcę dodać, iż uważam, że w obecnej sytuacji bardziej słuszne będzie przyjęcie propozycji posła J. Szymańskiego. Sprawa będzie wówczas wyjaśniona. Będzie to zgodne z Regulaminem Sejmu i z intencją, aby prawo do zgłaszania poprawek miało 5 członków Zgromadzenia Narodowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-90">
<u xml:id="u-90.0" who="#IrenaLipowicz">Chcę przypomnieć, że już wcześniej deklarowałam, iż jestem za całkowitym skreśleniem art. 19d, lecz z jednoczesnym umieszczeniem stosownej procedury w art. 19h. Jest to procedura alternatywna wobec procedury opierającej się na wniosku 5 członków Zgromadzenia Narodowego.</u>
<u xml:id="u-90.1" who="#IrenaLipowicz">Uważam, że ograniczenie prawa do składania poprawek przez grupę co najmniej 5, czy co najmniej 15 członków Zgromadzenia Narodowego, było uzasadnione w ramach procedury przewidującej istnienie zespołu redakcyjnego. W obecnej sytuacji nie ma to uzasadnienia skoro właściwa będzie Komisja Konstytucyjna. Uważam więc, że każdy członek Zgromadzenia Narodowego powinien mieć prawo zgłaszania poprawek. Chodzi zwłaszcza o niezrzeszonych posłów i senatorów, którzy mogą przecież mieć pomysły na dobre poprawki, a trudno będzie im zebrać określoną liczbę podpisów.</u>
</div>
<div xml:id="div-91">
<u xml:id="u-91.0" who="#AleksanderBentkowski">Rozumiem, że poseł I. Lipowicz jest skłonna poprzeć poprawkę posła J. Szymańskiego...</u>
</div>
<div xml:id="div-92">
<u xml:id="u-92.0" who="#IrenaLipowicz">Nie. W swojej poprawce przedłożyłam propozycję stosownej procedury.</u>
</div>
<div xml:id="div-93">
<u xml:id="u-93.0" who="#AleksanderBentkowski">Ale przecież w ust. 2 jest odniesienie do art. 19d, którego skreślenie będziemy rekomendować.</u>
</div>
<div xml:id="div-94">
<u xml:id="u-94.0" who="#LudwikTurko">W trakcie dyskusji nad poprawką poseł I. Lipowicz zostało złożone zastrzeżenie, że propozycje dotyczące nadania określonej treści art. 19d - wobec skreślenia art. 19d - zostaną przeniesione do art. 19h. W tej chwili jest więc stosowny czas, aby rozpatrzyć 3 punkty z poprawki poseł I. Lipowicz.</u>
</div>
<div xml:id="div-95">
<u xml:id="u-95.0" who="#AleksanderBentkowski">Chodzi jednak o to, że nie może zostać w dotychczasowej wersji art. 19h ust. 2, gdyż zawiera odesłanie do art. 19d, który zostanie skreślony.</u>
</div>
<div xml:id="div-96">
<u xml:id="u-96.0" who="#JerzyMadej">Wobec decyzji o skreśleniu art. 19d, trzy punkty poprawki poseł I. Lipowicz powinny stać się ustępami 2, 3 i 4 w art. 19h. Obecny ust. 2 zostałby skreślony.</u>
</div>
<div xml:id="div-97">
<u xml:id="u-97.0" who="#AleksanderBentkowski">Rozumiem, że eksperci Komisji nie zgłaszają uwag ani do propozycji poseł I. Lipowicz, ani do propozycji posła J. Szymańskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-98">
<u xml:id="u-98.0" who="#MaciejManicki">Mam pytanie do poseł I. Lipowicz, dotyczące tej części jej poprawki, która stanowi, że poprawki rozpatruje Komisja Konstytucyjna. Chodzi mi o to, że można sobie wyobrazić taką sytuację, że zostanie zgłoszona jedna poprawka zawierająca kwestię natury redakcyjnej czy językowej. Czy taką poprawkę należy również odsyłać do Komisji Konstytucyjnej. Być może w tym przypadku również dobrze byłoby przyjąć formułę: „chyba, że Zgromadzenie Narodowe postanowi inaczej”.</u>
<u xml:id="u-98.1" who="#MaciejManicki">Chodzi więc o to, aby przy każdej poprawce nie „skazywać się” na konieczność zwołania posiedzenia Komisji Konstytucyjnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-99">
<u xml:id="u-99.0" who="#AleksanderBentkowski">Jeżeli zostanie zgłoszona jedna czy dwie drobne poprawki redakcyjne, to Komisja Konstytucyjna odbędzie bardzo krótkie posiedzenie. Uważam więc, że nie należy zgłaszać nowych pomysłów dotyczących art. 19h.</u>
</div>
<div xml:id="div-100">
<u xml:id="u-100.0" who="#IrenaLipowicz">Zgadzam się z posłem A. Bentkowskim, że jeżeli poprawki będą drobne, to przerwa w posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego będzie krótka i krótkie będzie posiedzenie Komisji Konstytucyjnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-101">
<u xml:id="u-101.0" who="#AleksanderBentkowski">Musimy więc dokonać wyboru, czy Komisja będzie rekomendować poprawkę poseł I. Lipowicz, czy poprawkę posła J. Szymańskiego. Przed podjęciem decyzji proszę, aby poseł I. Lipowicz przedstawiła swoją poprawkę w wersji dostosowanej do art. 19h.</u>
</div>
<div xml:id="div-102">
<u xml:id="u-102.0" who="#IrenaLipowicz">Proponuję, aby w art. 19h ust. 2 zastąpić ust. 2–4 w brzmieniu:</u>
<u xml:id="u-102.1" who="#IrenaLipowicz">„Ust. 2. Poprawki może zgłaszać każdy członek Zgromadzenia Narodowego.</u>
<u xml:id="u-102.2" who="#IrenaLipowicz">Ust. 3. Poprawki zgłasza się na piśmie z uwzględnieniem konsekwencji przyjęcia poprawki dla innych przepisów projektu.</u>
<u xml:id="u-102.3" who="#IrenaLipowicz">Ust. 4. Poprawki rozpatruje Komisja Konstytucyjna i przedstawia je Zgromadzeniu Narodowemu zgodnie z trybem przewidzianym w art. 19e ust. 2”.</u>
</div>
<div xml:id="div-103">
<u xml:id="u-103.0" who="#AleksanderBentkowski">Przystępujemy do głosowania...</u>
</div>
<div xml:id="div-104">
<u xml:id="u-104.0" who="#RyszardGrodzicki">Przepraszam panie przewodniczący, ale nie bardzo rozumiem zasadność odesłania do art. 19e ust. 2, które jest zawarte w końcowej części ust. 4. Jeżeli w ogóle wchodzi w grę odesłanie do art. 19e, to tylko do ust. 3.</u>
</div>
<div xml:id="div-105">
<u xml:id="u-105.0" who="#JanOrzechowski">Proponuję skreślenie odesłania, o którym mowa w ust. 4 poprawki poseł I. Lipowicz.</u>
</div>
<div xml:id="div-106">
<u xml:id="u-106.0" who="#AleksanderBentkowski">Sądzę, że propozycja senatora J. Orzechowskiego jest trafna.</u>
<u xml:id="u-106.1" who="#AleksanderBentkowski">Rozumiem, że chodzi o takie kwestie jak zarządzenie przez marszałka Sejmu wydrukowania i rozesłania stosownych materiałów. Uważam, że obowiązek ten wynika z Regulaminu Sejmu. Nie ma więc obowiązku pisania pisania o tym w regulaminie Zgromadzenia Narodowego.</u>
<u xml:id="u-106.2" who="#AleksanderBentkowski">Czy poseł I. Lipowicz wyraża zgodę na wykreślenie odesłania zawartego w ust. 4?</u>
</div>
<div xml:id="div-107">
<u xml:id="u-107.0" who="#IrenaLipowicz">Chodziło mi o to, aby określić, że „produktem” ma być projekt uchwały o przeprowadzeniu referendum. Jeżeli eksperci uznają, że jest to już zbędne zastrzeżenie i nadmiar ostrożności, to ja mogę zrezygnować z mojej propozycji. Wydawało mi się jednak, że moja propozycja rozprasza wątpliwości co do tego, że chodzi o projekt uchwały o przeprowadzeniu referendum.</u>
</div>
<div xml:id="div-108">
<u xml:id="u-108.0" who="#AleksanderBentkowski">Rozumiem więc, że poseł I. Lipowicz gotowa jest zrezygnować z odesłania zawartego w ust. 4.</u>
</div>
<div xml:id="div-109">
<u xml:id="u-109.0" who="#IrenaLipowicz">Tak.</u>
</div>
<div xml:id="div-110">
<u xml:id="u-110.0" who="#AleksanderBentkowski">Tak więc ust. 4 poprawki poseł I. Lipowicz ma następujące brzmienie: „Poprawki rozpatruje Komisja Konstytucyjna i przedstawia je Zgromadzeniu Narodowemu”.</u>
<u xml:id="u-110.1" who="#AleksanderBentkowski">Poddaję pod głosowanie wniosek o rekomendowanie Zgromadzeniu Narodowemu przyjęcia poprawki poseł I. Lipowicz, zawierającej zmodyfikowane brzmienie art. 19h ust. 2–4.</u>
<u xml:id="u-110.2" who="#AleksanderBentkowski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 10 głosów popierających, 3 przeciwnych i 2 wstrzymujących się, przyjęła wniosek.</u>
<u xml:id="u-110.3" who="#AleksanderBentkowski">Uważam, że powinniśmy również rekomendować poprawkę senatora J. Madeja z zastrzeżeniem, że powinna ona zostać poddana pod głosowanie wówczas, gdy zostanie odrzucona poprawka poseł I. Lipowicz i posła J. Szymańskiego.</u>
<u xml:id="u-110.4" who="#AleksanderBentkowski">Poddaję pod głosowanie wniosek o rekomendowanie Zgromadzeniu Narodowemu poprawki senatora J. Madeja do art. 19h ust. 2.</u>
<u xml:id="u-110.5" who="#AleksanderBentkowski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 8 głosów popierających, przy braku przeciwnych i 1 wstrzymującym się, przyjęła wniosek.</u>
</div>
<div xml:id="div-111">
<u xml:id="u-111.0" who="#MaciejManicki">Poprawka zgłoszona przez poseł I. Lipowicz jest poprawką dalej idącą i dlatego powinna być poddana pod głosowanie w pierwszej kolejności z zastrzeżeniem, że jej przyjęcie powoduje, iż poprawka posła J. Szymańskiego jest bezprzedmiotowa.</u>
</div>
<div xml:id="div-112">
<u xml:id="u-112.0" who="#AleksanderBentkowski">Polecam uwagę posła M. Manickiego przedstawicielom Biura Legislacyjnego, którzy będą przygotowywać sprawozdanie.</u>
<u xml:id="u-112.1" who="#AleksanderBentkowski">Na tym wyczerpaliśmy rozpatrywanie zgłoszonych poprawek.</u>
<u xml:id="u-112.2" who="#AleksanderBentkowski">Pozostaje jeszcze kwestia wyboru członka Komisji, który będzie sprawozdawcą. Proszę o zgłaszanie kandydatur.</u>
</div>
<div xml:id="div-113">
<u xml:id="u-113.0" who="#LudwikTurko">Proponuję podtrzymać mandat posła R. Grodzickiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-114">
<u xml:id="u-114.0" who="#AleksanderBentkowski">Czy są dalsze kandydatury? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-114.1" who="#AleksanderBentkowski">Czy ktoś jest przeciwny, aby sprawozdawcą Komisji był nadal poseł R. Grodzicki? Nie ma sprzeciwu.</u>
<u xml:id="u-114.2" who="#AleksanderBentkowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie kwestii związanych z poprawkami zgłoszonymi w drugim czytaniu projektu zmian w regulaminie Zgromadzenia Narodowego dla uchwalenia Konstytucji RP.</u>
<u xml:id="u-114.3" who="#AleksanderBentkowski">Czy ktoś chciałby zabrać głos w sprawach różnych przed zamknięciem posiedzenia? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-114.4" who="#AleksanderBentkowski">Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>