text_structure.xml 123 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#JerzySzmajdziński">Otwieram posiedzenie Komisji i witam serdecznie wszystkich przybyłych. Porządek obrad został dostarczony, dyskusja powinna obejmować również sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli w części dotyczącej naszego zainteresowania. Dodatkowo chcielibyśmy przyjąć ramowy plan pracy, który posłowie otrzymali. W pierwszej kolejności proszę pana wiceministra Grabowskiego, a następnie pana dyrektora Dziedzica o zagajenie naszych obrad.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#JerzySzmajdziński">W następnej kolejności pan poseł Nałęcz wygłosi koreferat w imieniu Komisji, a potem rozpoczniemy dyskusję i pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#TadeuszGrabowski">Przedstawiając sprawozdanie z wykonania budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej za 1995 r. dokonam szczegółowej oceny realizacji budżetu oraz podstawowych zadań sił zbrojnych w 1995 r. Dlatego pozwolę sobie omówić jedynie sprawy najistotniejsze z punktu widzenia zadań resortu obrony narodowej.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#TadeuszGrabowski">Przy ocenie wykonania budżetu obrony narodowej za 1995 r. istotne jest przypomnienie wielkości dochodów, które zostały określone w ustawie budżetowej - wydatki. Dochody zostały określone w wysokości 9,860 mln zł, natomiast wydatki 5.862,685 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#TadeuszGrabowski">W ciągu roku tak określony budżet przede wszystkim po stronie wydatków został zwiększony przez ministra finansów o kwotę 678,802 mln zł. Wynikało to z regulacji płacowych, na które przewidziane były środki w rezerwie centralnego budżetu państwa. W związku z tymi podwyżkami zostały przez ministra finansów skierowane środki na zwiększenie budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#TadeuszGrabowski">Poza tym dopuszczona została możliwość przekroczenia kwoty określonej w wydatkach budżetowych, w związku z podjętą przez Radę Ministrów uchwałą z 3 października 1995 r., w sprawie dodatkowego zwiększenia wynagrodzeń sfery budżetowej o 73,032 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#TadeuszGrabowski">Ostateczna wielkość wydatków Ministerstwa Obrony Narodowej na koniec roku budżetowego zamknęła się kwotą 6.594,577 mln zł i w tej wysokości została wykonana. Chciałbym podkreślić, że w trakcie realizacji budżetu w 1995 r. wystąpiła konieczność wygospodarowania - w ramach budżetu - środków na realizację nowych zadań przede wszystkim w zakresie „Partnerstwa dla Pokoju”, w wysokości ok. 10 mln zł oraz strategicznych programów rządowych w wysokości 54 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#TadeuszGrabowski">Spowodowało to określone uwarunkowania finansowe i wymusiło stosowanie ograniczeń innych zadań, w tym m.in. ograniczenie wydatków na zakup paliw, umundurowania, co miało istotny wpływ na funkcjonowanie wszystkich dziedzin działalności wojska. Wprowadziliśmy również w ciągu roku określony program doraźnych oszczędności, który polegał głównie na ograniczeniu zakresu szkolenia wojsk, wcześniejszym zwolnieniu żołnierzy służby zasadniczej do rezerwy oraz objęciu przeszkoleniem wojskowym w szkołach pod-oficerów rezerwy tylko 500 absolwentów uczelni cywilnych. W planie zakładano 2,5 tys. osób, średnio rocznie ok. 200.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#TadeuszGrabowski">Pozwoliło to na wygospodarowanie stosownych oszczędności dla realizacji tych dodatkowych zadań, które wynikły w trakcie realizacji budżetu 1995 r. Podkreślam, że w ramach budżetu 1995 r. były realizowane wydatki w 5 działach, z tym że najistotniejszym działem był dział 98 - obrona narodowa.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#TadeuszGrabowski">Udział obrony narodowej w budżecie ukształtował się prawie w wysokości 80% , dokładnie 79,6% . Szczegółowe sprawozdanie liczbowe w tym względzie zostało przedstawione w załącznikach do sprawozdania Ministerstwa Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#TadeuszGrabowski">W 1995 r. nastąpiło zahamowanie występującej od kilku lat tendencji spadkowej wydatków budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej. Jednak ich realny wzrost jest minimalny - poniżej 1% .</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#TadeuszGrabowski">Udział tych wydatków w produkcie krajowym brutto uległ zmniejszeniu w stosunku do 1994 r. W 1994 r. wynosił 2,43% PKB, a w 1995 r. 2,31% PKB. Tendencja ta wynikła przede wszystkim z dynamicznego wzrostu produktu krajowego brutto o 7% , natomiast w znacznie mniejszym stopniu budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#TadeuszGrabowski">Udział budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej w budżecie państwa również spadł z 7,4% w 1994 r. do wskaźnika 7,2% w 1995 r. Chciałbym podkreślić, że pewna tendencja wzrostowa całego budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej w granicach realnie ok. 1% , nie miała natomiast miejsca w dziale - obrona narodowa, gdzie nastąpiło obniżenie realnych wydatków w granicach 1% .</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#TadeuszGrabowski">W 1995 r. podobnie jak w latach poprzednich, szczególną uwagę zwróciliśmy na zadania rzeczowo-finansowe, związane głównie z modernizacją uzbrojenia i sprzętu wojskowego. Planowane w budżecie środki na ten cel nie pozwoliły na dokonanie znaczącego postępu w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#TadeuszGrabowski">Podczas realizacji budżetu zaistniała również pilna potrzeba doposażenia 25 dywizji kawalerii powietrznej w niezbędny sprzęt i uzbrojenie, co spowodowało konieczność poszukiwania możliwości zwiększenia środków na uzbrojenie i sprzęt wojskowy. Dokonano pewnych przesunięć w wysokości ok. 140 mln zł, kosztem zmniejszenia wydatków na eksploatację wyposażenia technicznego.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#TadeuszGrabowski">Wydatki na zakup uzbrojenia i sprzętu wojskowego wzrosły realnie o 8,2% w stosunku do 1994 r. Nastąpiła w związku z tym zmiana w strukturze wydatków w dziale - obrona narodowa, który charakteryzuje się wzrostem wydatków w stosunku do 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#TadeuszGrabowski">Wydatków majątkowych, które wzrosły o 1,3% i wyniosły w 1995 r. 3,9% , czyli prawie 4% . W wydatkach majątkowych znaczący wzrost o 1,1% nastąpił głównie w środkach przeznaczonych na zakup uzbrojenia i sprzętu wojskowego. W stosunku do planu wzrosły one realnie o ponad 8,5% .</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#TadeuszGrabowski">Ich udział w wydatkach obrony narodowej wzrósł do 10,5% . Podobnie znacząco wzrosły wydatki na prace badawczo-rozwojowe, które osiągnęły 1,5% w dziale - obrona narodowa. Uległy także znaczącemu obniżeniu - w granicach 2,1% wydatki związane z eksploatacją uzbrojenia i sprzętu wojskowego na skutek przesunięcia ich głównie na zakupy, jak również uległy obniżeniu wydatki związane z eksploatacją budynków i budowli.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#TadeuszGrabowski">Patrząc z punktu widzenia globalnego podziału należy powiedzieć, że w 1995 r. obniżyły się wydatki operacyjne ogólnie do 86,1% , natomiast wzrosły wydatki majątkowe do 13,9% . Z punktu widzenia struktury budżetu jest to przesunięcie dość korzystne.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#TadeuszGrabowski">W istniejących warunkach 1995 r. należy - zdaniem Ministerstwa Obrony Narodowej - uznać realizację budżetu jako zadowalającą. Świadczy o tym m.in. stosunkowo niewielka kwota zobowiązań wymagalnych na koniec 1995 r., która wyniosła 2,688 mln zł. Oznacza to spadek w stosunku do poprzedniego roku aż o 79% . Należy jednak również zauważyć pewne braki, które wystąpiły w trakcie realizacji budżetu oraz pewne niedociągnięcia, które zostały przedstawione w wystąpieniu pokontrolnym prezesa Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#TadeuszGrabowski">Wszystkie uwagi przedstawione w tym wystąpieniu zostały przez kierownictwo Ministerstwa Obrony Narodowej podane w bardzo szczegółowej analizie. Chodziło o wyeliminowanie ich na przyszłość oraz wdrożenie przedsięwzięć racjonalizujących gospodarkę finansową. Zostały podjęte stosowne działania w celu doprowadzenia do zgodności z obowiązującym prawem.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#TadeuszGrabowski">Informacja o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków pokontrolnych została przekazana prezesowi Najwyższej Izby Kontroli. W odniesieniu do poważnych uchybień, które nastąpiły w realizacji ustawy o zamówieniach publicznych zostały podjęte stosowne ustalenia i zmiany kadrowe, które powinny przyczynić się do poprawy sytuacji w tym względzie.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#TadeuszGrabowski">Należy mieć na uwadze, że był to pierwszy rok realizacji tej ustawy. Wyjaśnienia zostały także podjęte w odniesieniu do przekroczenia w 1995 r. limitu wydatków na wynagrodzenia, w wysokości 29,063 mln zł. Przekroczenia te zostały spowodowane wyższą niż planowano liczbą żołnierzy, którzy zdecydowali się odejść na emeryturę, a więc wypłatą dla nich należności wynikających z ustawy o uposażeniu żołnierzy.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#TadeuszGrabowski">Planowane w 1995 r. środki na faktyczne zwolnienie ok. 3,7 tys. żołnierzy zawodowych nie wystarczyły, gdyż faktycznie odeszło ze służby 6,033 tys. żołnierzy zawodowych. W związku z tym nastąpiło przekroczenie limitu wydatków na wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#TadeuszGrabowski">Dokonaliśmy szczegółowej analizy z punktu widzenia formalnego i merytorycznego. Nasz rzecznik dyscypliny budżetowej zwrócił się do dyrektora Departamentu Finansów, o ustosunkowanie się do tego przekroczenia. Wyjaśnienie szefa Departamentu Finansów zostało przesłane do Departamentu Prawnego celem stwierdzenia, czy w świetle obowiązujących przepisów ustawy - Prawo budżetowe i ustawy o uposażeniu żołnierzy, przekroczenie to ma znamiona naruszenia dyscypliny budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#TadeuszGrabowski">W opinii prawnej skierowanej do rzecznika dyscypliny budżetowej, dyrektor Departamentu Prawnego stwierdził, że nie ma to znamion naruszenia dyscypliny budżetowej. Wychodząc z ustawy o uposażeniach żołnierzy, która jednoznacznie określa należności przysługujące żołnierzowi w chwili zwolnienia ze służby wojskowej, należy traktować te należności jako tytuły egzekucyjne podlegające bezwzględnej realizacji.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#TadeuszGrabowski">Z punktu widzenia ustawy i zasad Prawa budżetowego natomiast należy przyjąć, że wydatki nie przewidziane, których obowiązkowe płatności wynikają z tytułu egzekucyjnych mogą być pokrywane z budżetu, bez względu na poziom środków finansowych zaplanowanych na ten cel. Powinny one być zrefundowane w trybie przeniesień z innych podziałów klasyfikacji budżetowej lub rezerw.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#TadeuszGrabowski">Patrząc z punktu widzenia art. 57 ust. 2 ustawy - Prawo budżetowe, nie stanowi to naruszenia dyscypliny budżetowej, gdyż działania podjęte zostały w interesie społecznym, w celu zapobieżenia szkodzie. Mamy więc do czynienia z interesem społecznym i ewentualną szkodą i koniecznością wypłacenia odsetek za nie wypłacone w terminie należności.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#TadeuszGrabowski">Z tego punktu widzenia rzecznik dyscypliny budżetowej Ministerstwa Obrony Narodowej odstąpił od dalszego postępowania w tej sprawie uważając, że opinia dyrektora Departamentu Prawnego jest wystarczająca. Chciałbym stwierdzić, że 1995 r. mimo dodatkowych zadań, które zostały nałożone w trakcie realizacji budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej w dość poważnej wysokości, bo ok. 64 mln zł - zostały one zrealizowane pomyślnie.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#TadeuszGrabowski">Na tym chcę zakończyć, serdecznie dziękuję za uwagę i czekam na ewentualne pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JerzySzmajdziński">Dziękuję, proszę o zabranie głosu przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli pana dyrektora Dziedzica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JózefDziedzic">Zanim powiem na temat oceny Najwyższej Izby Kontroli co do wykonania budżetu w 1995 r. przez resort obrony narodowej, winien jestem państwu taką uwagę. Wykonywaliśmy kontrolę jako Departament Obrony i Spraw Wewnętrznych NIK, w ramach kontroli koordynowanej przez Departament Budżetu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#JózefDziedzic">Stąd materiał przedłożony Komisji Obrony Narodowej ma pewną formułę przyjętą generalnie dla wszystkich departamentów. Odbiega ona trochę od opracowań z lat ubiegłych, niemniej jednak musieliśmy się tym rygorom podporządkować. Tak to zostało narzucone.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#JózefDziedzic">Jeśli zaś chodzi o pewne porównania tabelaryczne, wynikają one z kolei z oczekiwań pani poseł Ziółkowskiej. Taka była dyspozycja, aby zachować pewną możliwość działania bardziej ogólnego.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#JózefDziedzic">Przy ocenie wykonania budżetu przez Ministerstwo Obrony Narodowej, w rozumieniu jednostek tego ministerstwa kontrolą objęto jednostki organizacyjne resortu obrony narodowej. Były to - Departament Finansów, Departament Dostaw Uzbrojenia i Sprzętu Wojskowego, departament Rozwoju i Wdrożeń, Zarząd Infrastruktury Wojskowej Sztabu Generalnego, Dowództwo Pomorskiego, Śląskiego, Krakowskiego i Warszawskiego Okręgu Wojskowego, Dowództwo Garnizonu Warszawskiego, Dowództwo Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej, Dowództwo Marynarki Wojennej, I Pułk Myślistwa Warszawa w Mińsku Mazowieckim, IV Pułk Dowodzenia w Bydgoszczy, Wojskowy Rejonowy Zarząd Kwaterunkowo-Budowlany w Gdyni i Lublinie oraz Centralą Składnicę Sprzętu Radioelektronicznego w Rembertowie.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#JózefDziedzic">Głębokość i zakres kontroli były zróżnicowane, w zależności od informacji, jakie posiadała Najwyższa Izba Kontroli, jak również od zakresu kontroli dotychczasowych, czyli z lat ubiegłych. Ten zakres był szerszy, bądź była prowadzona głębsza kontrola.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#JózefDziedzic">Jedno nie ulega najmniejszej wątpliwości, po wprowadzeniu ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli procedury wydłużają czas, zachowując pewne zasady w stosunku do podmiotów kontrolowanych. Z uwagi na terminy, wykonanie szerszej kontroli budżetowej praktycznie nie jest możliwe. Kontrola miała zatem zakresowo różny charakter.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#JózefDziedzic">Szczególny przypadek dotyczy wojskowego rejonowego zarządu kwaterunkowo-budowlanego w Lublinie. Kontrola została tam przerwana, z uwagi na przesłanki popełnienia przestępstwa. W tej chwili jest tam dochodzenie prokuratorskie i w dalszym ciągu będą trwały badania Najwyższej Izby Kontroli. Z uwagi na terminy obowiązujące nas, odstąpiliśmy od oceny tego zarządu.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#JózefDziedzic">Założone w ustawie budżetowej na 1995 r. dochody Ministerstwa Obrony Narodowej w kwocie 9,860 mln zł zostały zrealizowane w 198,6% i wynosiły 19,577 mln zł. Dane szczegółowe prezentuje odpowiednia tabela.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#JózefDziedzic">Chciałbym tylko kilka słów powiedzieć na temat 98% przekroczenia dochodów. Z czego to przekroczenie wynikało? Oczywiście wynikało z niedoszacowania w kilku pozycjach planu dochodów.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#JózefDziedzic">Na przykład w kwestiach kar i odsetek Najwyższa Izba Kontroli uznaje, że jest to niemożliwe, zależy od wiarygodności partnerów. Natomiast jeśli chodzi o odsetki bankowe są to sytuacje do przewidzenia.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#JózefDziedzic">Chciałbym zwrócić się do pana ministra Grabowskiego, musimy więcej uwagi przywiązywać do prawidłowego szacowania dochodów budżetowych, niezależnie od tego, jakiej wielkości są te dochody. Z uwagi na to, że dyscyplina budżetowa nas do tego zobowiązuje i planowanie w skali państwa dochodów nakazuje nam taki tryb postępowania.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#JózefDziedzic">Jest jeden strumień dochodowy, który budzi u nas zainteresowania. Natomiast głębsze badania w tym zakresie pozostawiamy na następny okres. Ok. 7,590 mln zł mamy mianowicie zwrotów z tytułu udzielonej w ubiegłych latach żołnierzom i spółdzielniom mieszkaniowym pomocy finansowej na budownictwo mieszkaniowe. Sprawa istotna, ustawa o zakwaterowaniu zalimitowała czas wykonania inwestycji do 5 lat.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#JózefDziedzic">Jeśli czas inwestycji jest przedłużony, można dokonać zwrotu przy odpowiedniej rekompensacie. Pytanie jest tylko, czy jest to merytorycznie uzasadnione, bo formalnie może być. Czy nie mamy czasem do czynienia z innymi przedsięwzięciami. Trudno dziś na ten temat coś więcej powiedzieć. Będzie to przedmiotem zainteresowania Najwyższej Izby Kontroli w br.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#JózefDziedzic">W zakresie realizacji dochodów budżetowych stwierdzono przypadki nieprzestrzegania terminów wpłat dochodów budżetowych na rachunki urzędów skarbowych. Było to niezgodne z rozporządzeniem ministra finansów w tym zakresie oraz stwierdzono nieliczne przypadki niezgodności sprawozdań z potwierdzonymi danymi przez izbę skarbową.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#JózefDziedzic">Odnośnie do realizacji art. 47 ustawy budżetowej na 1995 r., dotyczącego zagospodarowania wpływów ze sprzedaży lub likwidacji sprzętu wojskowego stwierdzono, że wpływy z tego tytułu w 1995 r. wyniosły 36,356 mln zł. Na dochody budżetowe odprowadzono 1,817 mln zł, to jest 5% uzyskanych wpływów, a zatem było to zgodne z dyspozycją tego przepisu, tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#JózefDziedzic">Jeśli chodzi o wydatki, ustawa budżetowa na 1995 r. określiła dla Ministerstwa Obrony Narodowej w części 30 wysokość 5.862,685 mln zł, z tego w dziale 91–25,860 mln zł, w dziale 95–1.093,038 mln zł, w dziale 96 są to dotacje na finansowanie zadań gospodarczych - 12,600 mln zł i w dziale 98 - obrona narodowa, która jest najistotniejsza - 4.731,186 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#JózefDziedzic">W ciągu roku za zgodą ministra finansów czy z jego upoważnienia, z jego decyzji mieliśmy w Ministerstwie Obrony Narodowej do czynienia ze zwiększeniami na kwotę 678,802 mln zł, zmniejszeniami na kwotę 19,942 mln zł i przeniesieniami środków budżetowych pomiędzy działami - na kwotę 16,395 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#JózefDziedzic">Plan wydatki Ministerstwa Obrony Narodowej został zrealizowany w 101,1% , tj. w kwocie 6.594,449 mln zł. Mamy tutaj przekroczenie o 1,1% , w związku z realizacją podwyżek od 1 października 1995 r. w sferze budżetowej. Szczegóły w tym zakresie prezentuje zestawienie.</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#JózefDziedzic">Ze zrealizowanych w 1995 r. przez Ministerstwo Obrony Narodowej kwot wydatki bieżące jednostek budżetowych, w układzie określonym przez ustawę budżetową stanowiły 2.435,114 mln zł, to jest 51,5% , zakupy towarów i usług - 1.598,837 mln zł, to jest 33,8% , a zakupy uzbrojenia, sprzętu powszechnego użytku i części zamiennych - 606,748 mln zł, to jest 12,8% .</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#JózefDziedzic">Kilka zdań na temat zatrudnienia i wynagrodzeń w 1995 r. Zatrudnienie średnie roczne w resorcie w 1995 r. wyniosło 306,446 tys. osób i było niższe od etatu kalkulacyjnego ustalonego w ustawie budżetowej - o 41,448 tys. osób. Zatrudnienie to w poszczególnych grupach wyniosło: żołnierzy - 21.344, to jest mniej o 27.906. Pracowników cywilnych 85.102, mniej o 13.542, w tym w jednostkach budżetowych 75.501 - mniej o 9.136, w gospodarce pozabudżetowej - 6.986, mniej o 4.321, a w szkołach wyższych - 2.615, mniej o 85 osób.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#JózefDziedzic">W porównaniu z 1994 r. średnie zatrudnienie roczne w resorcie zmalało o 20.289 osób, to jest 6,2% . Z tego: żołnierzy o 18.553, tj. 7,7% , przy czym liczba żołnierzy niezawodowych zmniejszyła się o 20.468, natomiast wzrosła liczba żołnierzy zawodowych o 1.915, tj. o 2,2% . Pracowników cywilnych - o 1.736, tj. o 2% .</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#JózefDziedzic">W wydatkach przeznaczonych na wynagrodzenia osobowe, niezależnie od przekroczenia spowodowanego realizacją dodatkowych podwyżek wynagrodzeń, zgodnie z powołanym wyżej rozporządzeniem Rady Ministrów, nastąpiło przekroczenie wydatków o 29,063 mln zł, tj. o 1,4% , o którym wspominał pan minister Grabowski.</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#JózefDziedzic">Było to spowodowane ponadplanowymi wypłatami 12-miesięcznych uposażeń oraz odpraw i ekwiwalentów za nie wykorzystane urlopy dla żołnierzy zwalnianych z zawodowej służby wojskowej. Kilka zdań dygresji na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-4.23" who="#JózefDziedzic">W trakcie wejścia Najwyższej Izby Kontroli do Departamentu Finansowego Ministerstwa Obrony Narodowej, pomiędzy ministrem obrony narodowej a ministrem finansów trwała wymiana stanowisk, czy jest to naruszenie dyscypliny, czy też nie. Wobec takiego stanu, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 10 kwietnia 1996 r. w sprawie zasad postępowania w sprawach o naruszeniu ustawy budżetowej Najwyższa Izba Kontroli uznała, że będzie oczekiwała na zajęcie stanowiska w tej sprawie -bądź to ministra obrony narodowej, który jest odpowiedzialny za to, czy jest naruszenie, czy też nie - inicjatywa leży po jego stronie, bądź też Ministerstwa Finansów, które powzięło taką informację w wyniku korespondencji.</u>
          <u xml:id="u-4.24" who="#JózefDziedzic">Usłyszeliśmy tutaj z ust pana ministra, że w ocenie ministra obrony narodowej nie stanowi to naruszenia. Prosiłbym o taką informację do Najwyższej Izby Kontroli na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-4.25" who="#JózefDziedzic">Z kwoty przeznaczonej na zakup towarów i usług wydatkowano na materiały pędne i smary 114,002 mln zł, na remonty, konserwacje, naprawy uzbrojenia i sprzętu wojskowego - 221,069 mln zł, na prace badawczo-rozwojowe - 82,833 mln zł, na zakup produktów żywnościowych dla wojska 226,231 mln zł oraz na inne wydatki w zakresie drobnego sprzętu, usługi w zakresie ochrony zdrowia, podróże służbowe zagraniczne i krajowe - 33,747 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-4.26" who="#JózefDziedzic">Jeśli chodzi o realizację wydatków na zakup towarów i usług, w niektórych jednostkach wojskowych zaciągnięto zobowiązania przekraczające plan finansowy jednostki, czym wypełniono dyspozycję art. 57 ust. 1 pkt 8 ustawy - Prawo budżetowe. W sprawozdaniu rocznym jednej z kontrolowanych jednostek zaniżono kwotę zobowiązań wymagalnych, co skutkowało naruszeniem ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości oraz wypełniło dyspozycję dyscypliny budżetowej art. 57 ust. 1 pkt 15 ustawy - Prawo budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-4.27" who="#JózefDziedzic">W sprawozdaniu finansowym jednostki nie wykazano również kar i odsetek sankcyjnych, które zapłacono w związku z opóźnieniami w realizacji zobowiązań finansowych art. 4 ust. 1 ustawy o rachunkowości i art. 57 ust. 1 pkt 15 ustawy - Prawo budżetowe. Najwyższa Izba Kontroli stwierdza, że w sprawach powyższych naruszeń dyscypliny budżetowej, w jednostkach wojskowych wdrożono postępowania wyjaśniające.</u>
          <u xml:id="u-4.28" who="#JózefDziedzic">W związku z tym Najwyższa Izba Kontroli odstąpiła od wniosków o naruszenie dyscypliny budżetowej. Ustalono ponadto, że realizacja zaplanowanych na 1995 r. zadań remontowych obiektów wojskowych była niepełna i nie zawsze terminowa. Jednocześnie podejmowana dodatkowe przedsięwzięcia remontowe, bez określenia źródeł ich finansowania.</u>
          <u xml:id="u-4.29" who="#JózefDziedzic">W 1995 r. w ramach wydatków przeznaczonych na prace badawczo-rozwojowe, to jest kwota 82,833 mln zł, 77,819 mln zł wydatkowano na finansowanie prac badawczo-rozwojowych w zakresie uzbrojenia i sprzętu wojskowego, właściwie gros nakładów poszło w tym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-4.30" who="#JózefDziedzic">Z kwoty tej - 42,094 mln zł, tj. 54,1% przeznaczono na realizację prac uwzględnionych w planie Ministerstwa Obrony Narodowej, a 35,725 mln zł, tj. 45,9% na prace badawczo-rozwojowe w ramach dwóch strategicznych programów rządowych.</u>
          <u xml:id="u-4.31" who="#JózefDziedzic">Zgodnie z planem prac badawczo-rozwojowych, w 1995 r. finansowano 74 tematy dotyczące 12 rodzajów uzbrojenia i sprzętu wojskowego, w tym lotniczego i obrony powietrznej - 23 tematy, rakietowego i artyleryjskiego - 9 tematów, kwatermistrzowskiego - 7 tematów, pancernego oraz rozpoznania i walki radioelektronicznej - 6 tematów, marynarki wojennej i obrony przeciwchemicznej - po 5 tematów, obrony przeciwlotniczej - 4 tematy, strzeleckiego i inżynieryjnego - po 3 tematy, dowodzenia wojsk lądowych - 2 tematy i łączności - 1 temat.</u>
          <u xml:id="u-4.32" who="#JózefDziedzic">Z wyszczególnionej tematyki, w 1995 r. planowano zakończyć 30 tematów. Faktycznie zakończono z pozytywnym wynikiem 20 tematów, w tym 3 planowane do zakończenia w 1996 r. Opóźnienia w realizacji prac stwierdzono w 13 tematach.</u>
          <u xml:id="u-4.33" who="#JózefDziedzic">Zaprogramowane na 1995 r. zaawansowanie prac badawczo-rozwojowych nie osiągnęło planu także w zakresie strategicznych programów rządowych, które dotyczyły opracowania i wdrożenia do produkcji średniego, samobieżnego, przeciwlotniczego zestawu artyleryjsko-rakietowego „Loara” i przenośnego, przeciwlotniczego zestawu rakietowego „Grom” oraz śmigłowca wielozadaniowego S-1W „Huzar”.</u>
          <u xml:id="u-4.34" who="#JózefDziedzic">Wydzielenie i wydatkowanie z budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej środków na finansowanie prac badawczo-rozwojowych pozostawało w sprzeczności z zasadami wykonania budżetu państwa, ustalonymi w art. 6 ust. 1 i ust. 2 pkt 4 oraz art. 46 ust. 5 ustawy z dnia 5 stycznia 1991 r. - Prawo budżetowe, a także z przepisami art. 2 ust. 5 i ust. 6 oraz art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o Komitecie Badań Naukowych.</u>
          <u xml:id="u-4.35" who="#JózefDziedzic">Jestem winien kilka zdań dygresji. Już w ub.r. mówiliśmy, że kwestie koordynacji, finansowania, planowania, realizuje Komitet Badań Naukowych. Rozumiem, że gdyby wojsko nie podjęło tych badań, miałoby po prostu problemy.</u>
          <u xml:id="u-4.36" who="#JózefDziedzic">Taka była zresztą umowa pomiędzy ministrem obrony narodowej a prezesem Rady Ministrów. Niemniej jednak przepisy ustawy obowiązują. Zatem prośba do pana ministra aby ten temat rozstrzygnąć, by Najwyższa Izba Kontroli mogła, przychodząc na kontrolę, jednoznacznie zająć stanowisko. Wytykamy sobie to bez potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-4.37" who="#JózefDziedzic">Jeżeli Komitet Badań Naukowych nie chce przyjąć to dlaczego? Czy dlatego, że nie chce, czy dlatego, że nie może, czy dlatego, że my nie chcemy lub nie mamy pewności. Trzeba byłoby te kwestie rozstrzygnąć, dlatego że to prowadzi w Departamencie Rozwoju i Wdrożeń do pewnych rozdwojeń ocen. Chciałbym mieć jednoznaczność jeśli chodzi o postępowanie w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-4.38" who="#JózefDziedzic">Z kwoty przeznaczonej na uzbrojenie i sprzęt powszechnego użytku i części zamienne zakupiono: uzbrojenie i sprzęt wojskowy za kwotę 437,463 mln zł, w tym zakupy krajowe ponad 403,865 mln zł i zakupy zagraniczne importowe za kwotę 33,588 mln zł, części zamiennych za 35,929 mln zł i odpowiednio - krajowe 24,924 mln zł i importowe 11,004 mln zł. Pozostały sprzęt i wyposażenie powszechnego użytku - 72,443 mln zł, z czego na krajowe 72,306 mln zł, a na importowe 136 tys. zł. Części zamienne do pozostałego sprzętu i wyposażenia powszechnego użytku za 17,331 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-4.39" who="#JózefDziedzic">Realizując postanowienia art. 46 ustawy budżetowej na 1995 r., resort obrony narodowej wydatkował na zakupy uzbrojenia, sprzętu, amunicji oraz badania i wdrożenia w krajowym przemyśle zbrojeniowym kwotę 541,574 mln zł, to jest 147,2% kwoty określonej na ten cel w ustawie budżetowej. Zadanie określone w ustawie budżetowej zostało wykonane z nawiązką.</u>
          <u xml:id="u-4.40" who="#JózefDziedzic">Mam tutaj przykłady ważniejszych zakupów, one są w sprawozdaniu analitycznym Ministerstwa Obrony Narodowej. W uchwale Sejmu z 20 października 1994 r. w sprawie założeń polityki społeczno-gospodarczej na 1995 r. przyjęto, iż jednym z podstawowych programów społeczno-gospodarczych przewidzianych do realizacji w 1995 r. był program „Partnerstwo dla Pokoju”.</u>
          <u xml:id="u-4.41" who="#JózefDziedzic">Zgodnie z par. 15 decyzji budżetowej na 1995 r. ministra obrony narodowej, na realizację programu „Partnerstwo dla Pokoju” przewidziano w układzie wykonawczym budżetu kwotę 10 mln zł. Ponadto w rezerwach celowych budżetu państwa wydzielono na ten program kwotę także 10 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-4.42" who="#JózefDziedzic">W ramach kwot przeznaczonych na ten cel zrealizowano 131 przedsięwzięć z zakresu ćwiczeń, konferencji, seminariów i kursów na kwotę 4,3 mln zł oraz zakupiono uzbrojenie na kwotę 12,535 mln zł. Pozostałe środki finansowe nie wykorzystane w ramach „Partnerstwa dla Pokoju” przeznaczono na pokrycie zobowiązań 1996 r. za dostawy uzbrojenia i sprzętu wojskowego.</u>
          <u xml:id="u-4.43" who="#JózefDziedzic">W związku z uchwałą Rady Ministrów nr 141/95 z 5 grudnia 1995 r. w sprawie utworzenia polskiego kontyngentu wojskowego w Bośni, minister finansów przekazał ministrowi obrony narodowej dodatkowe środki budżetowe w wysokości 41 mln zł, z przeznaczeniem m.in. na wyposażenie tego kontyngentu. Polska zobowiązała się do utworzenia do końca 1995 r. 16 batalionu powietrzno-desantowego do wspólnych działań w ramach „Partnerstwa dla Pokoju”.</u>
          <u xml:id="u-4.44" who="#JózefDziedzic">Kwota ta w zasadzie została wykorzystana w szczątkowej formie na wydatki bezpośrednio związane z zakupami. Przy formowaniu, tj. 945 tys. zł, natomiast pozostała część przeznaczona był na pokrycie zobowiązań w związku z uruchomieniem uzbrojenia i sprzętu z zapasów wojska. W tym zakresie Najwyższa Izba Kontroli nie zgłaszała zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-4.45" who="#JózefDziedzic">W zakresie realizacji wydatków na zakupy uzbrojenia i sprzętu wojskowego stwierdzono nierzetelności we wdrażaniu ustawy o zamówieniach publicznych z 10 czerwca 1994 r., a także nieprzestrzeganie dyscypliny realizacyjnej zatwierdzonej przez ministra obrony narodowej, planu dostaw i uzbrojenia sprzętu wojskowego, który stosownie do dyspozycji par. 1 ust. 1 regulaminu wewnętrznego, stanowiącego załącznik do zarządzenia 35 Ministerstwa Obrony Narodowej z 14 września 1995 r. był podstawą dokonania zamówień publicznych na zasadach szczególnych.</u>
          <u xml:id="u-4.46" who="#JózefDziedzic">Ustalono w tym zakresie sfinansowanie zobowiązań płatniczych 1996 r. na kwotę 3,3 mln zł ze środków przeznaczonych w 1995 r. wyłącznie na zakup samolotów Iryda. Oczywiście w czasie kontroli NIK kwota ta została przekazana na dochody budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-4.47" who="#JózefDziedzic">Druga kwestia to jest udzielanie w 1995 r. przedpłat - zaliczek dostawcom, w tym w szczególności PHZ „Cenzin”, ZM „Mesko”, NAT „Import-Eksport” na kwotę 35,814 mln zł i nierozliczenia tych przedpłat do 30 marca 1996 r., podczas gdy zgodnie z par. 21 pkt 6 decyzji budżetowej na 1995 r. to zarządzenie Pf-3 zobowiązywało do rozliczenia tych kwot do końca roku budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-4.48" who="#JózefDziedzic">Mam tutaj prośbę pod adresem Ministerstwa Obrony Narodowej. Jeżeli pewne sprawy są już ustalane zarządzeniem ministra, Najwyższa Izba Kontroli nie będzie się odnosiła do regulacji. Ale jeżeli już coś jest, należy tego przestrzegać.</u>
          <u xml:id="u-4.49" who="#JózefDziedzic">W zakresie świadczeń na rzecz osób fizycznych 78,1% stanowiły wypłaty świadczeń emerytalnych i rentowych byłych żołnierzy zawodowych, pozostałe to były różnego rodzaju elementy świadczenia, nie zaliczane do osobowego funduszu wynagrodzeń równoważniki i różnego rodzaju elementy, jeśli chodzi o umundurowanie, remonty, konserwacje, gratyfikacje urlopowe.</u>
          <u xml:id="u-4.50" who="#JózefDziedzic">W 1995 r. na dotacje przeznaczono 142,224 mln zł, z tego na finansowanie zadań gospodarczych - 12,6 mln zł, to są dotacje dla przedsiębiorstw, dla których organem założycielskim jest minister obrony narodowej, dotacje dla akademii wojskowych 129,126 mln zł, w tym dla Akademii Obrony Narodowej - 30,188 mln zł, Wojskowej Akademii Technicznej - 58,431 mln zł, Wojskowej Akademii Medycznej - 23,238 mln zł, Akademii Marynarki Wojennej - 17,268 mln zł oraz dotacje dla jednostek niepaństwowych tj. Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych 497,4 tys. zł. Przekroczenie o 1,9% kwoty planowanej dotacji dla szkół wyższych było skutkiem podwyżki wynagrodzeń od 1 października 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-4.51" who="#JózefDziedzic">Na wydatki majątkowe, a więc inwestycyjne w 1995 r. przeznaczono 95,518 mln zł, z czego na budownictwo mieszkaniowe 67,557 mln zł, tj. 70,7% , na budownictwo ogólnowojskowe - 15,010 mln zł, tj. 15,7% , na budownictwo specjalne - 12,950 mln zł, tj. 13,6% . W ramach tych wydatków na realizację inwestycji centralnych przeznaczono 9,154 mln zł, z czego na rozbudowę Centralnego Szpitala Klinicznego Wojskowej Akademii Medycznej w Warszawie - 3,786 mln zł, tj. 107,2% kwoty ustalonej w ustawie budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-4.52" who="#JózefDziedzic">Na budowę budynków mieszkalnych 4A-F w Warszawie - 3,052 mln zł, tj. 101% .</u>
          <u xml:id="u-4.53" who="#JózefDziedzic">Na przygotowanie inwestycji na osiedlu Ząbki k/Warszawy 200 tys. zł, tj. 100% .</u>
          <u xml:id="u-4.54" who="#JózefDziedzic">Na rozbudowę szpitala w Ełku 1,816 mln zł, tj. 109,4% .</u>
          <u xml:id="u-4.55" who="#JózefDziedzic">Na remont i modernizację nawierzchni lotniskowych Łask 300 tys. zł, tj. 100% .</u>
          <u xml:id="u-4.56" who="#JózefDziedzic">Taka uwag, Najwyższa Izba Kontroli sprawdzała nakłady w stosunku do założeń ustawy. Zatem przekroczenie wskaźników jest zjawiskiem pozytywnym, nie negatywnym. Natomiast gdyby takie coś miało miejsce poniżej 100% , należałoby tę kwotę zwrócić do budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-4.57" who="#JózefDziedzic">Nie obejmowaliśmy badaniami prawidłowości przebiegu procesów inwestycyjnych. Było to niemożliwe. Sądzę, że tym przedmiotem należy się w najbliższym czasie zainteresować, aby ustalić jak długo trwają inwestycje, jaki jest front robót, jak to wygląda na inwestycjach centralnych.</u>
          <u xml:id="u-4.58" who="#JózefDziedzic">Zobowiązania budżetowe na 31 grudnia 1995 r. wynosiły ogółem 26,240 mln zł i dotyczyły wynagrodzeń - 12,452 mln zł oraz dostaw i usług 13,788 mln zł. Na pokrycie tych zobowiązań pozostawiono w jednostkach wojskowych resortu nie wykorzystane w 1995 r. środki budżetowe w kwocie 31,596 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-4.59" who="#JózefDziedzic">Kwota ta została zaliczona w ciężar wydatków budżetowych 1995 r. Spośród ogółu zobowiązań, zobowiązania wymagalne wynosiły zaledwie 2,688 mln zł, to jest 10,2% . Za nieterminowe regulowanie zobowiązań opłacono kary w kwocie 5,287 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-4.60" who="#JózefDziedzic">Chciałbym tutaj poczynić uwagę pod adresem Ministerstwa Obrony Narodowej, aby zwrócono większą uwagę na fakt, iż przeksięgowano 31,596 mln zł, a zobowiązania wynosiły 26,240 mln zł. Badania tego zjawiska na szczeblu centralnym i ustalenia kogo i czego to dotyczy jest praktycznie niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-4.61" who="#JózefDziedzic">Natomiast stosowny artykuł ustawy budżetowej przewiduje sankcje w tym zakresie, to znaczy naruszenie dyscypliny budżetowej, jeśli nie jest to udokumentowane. Jest tutaj - przyznaję - pewien liberalizm jeśli chodzi o Najwyższą Izbę Kontroli, ale proszę o zwrócenie na to szczególnej uwagi.</u>
          <u xml:id="u-4.62" who="#JózefDziedzic">Na marginesie tych zobowiązań jeszcze jedna uwaga. Mieliśmy zobowiązania wymagalne w 1995 r., aczkolwiek wielkością nie były one zbyt duże. Jeżeli resort obrony narodowej zaliczkował i stosował przedpłaty dla różnych dochodowych firm, a z drugiej strony płacimy kary i odsetki za zobowiązania, jest to pewien element - delikatnie mówiąc - niecelowości i niegospodarności.</u>
          <u xml:id="u-4.63" who="#JózefDziedzic">Inna jest na to optyka w Departamencie Finansów, inna optyka - jeśli się na to popatrzy szerzej. Są możliwości zrealizowania własnych zobowiązań, pilnujmy swojego interesu, a nie interesu firm, które niech dbają o swój interes.</u>
          <u xml:id="u-4.64" who="#JózefDziedzic">W jednostkach organizacyjnych resortu obrony narodowej w 1995 r. ujawniono szkody w mieniu wojskowym na kwotę 47,893 mln zł. Łącznie z pozostałością nie rozliczonych szkód z lat ubiegłych, tj. 8,183 mln zł, do likwidacji pozostawały szkody na kwotę 56,077 mln zł, powstałe głównie w wojska lotniczych - wiemy dlaczego - 39,462 mln zł, w infrastrukturze wojskowej - 5,651 mln zł oraz w służbie łączności 4,668 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-4.65" who="#JózefDziedzic">W 1995 r. dokonano likwidacji 35% szkód na kwotę 19,603 mln zł, z tego 94% poprzez decyzje o umorzeniu lub spisaniu - odpowiednio - 6,969 mln zł oraz 11,399 mln zł, a 6% szkód zlikwidowano przez dobrowolne naprawienie lub decyzje o odszkodowaniu. Na koniec roku pozostawało nie zlikwidowane 65% ujawnionych szkód.</u>
          <u xml:id="u-4.66" who="#JózefDziedzic">Opóźnienia w wyjaśnianiu i likwidacji szkód występowały we wszystkich okręgach wojskowych oraz rodzajach wojsk i w niektórych wypadkach dotyczyły szkód ujawnionych sprzed kilku lat. Jest tu prośba do pana ministra, aby zdyscyplinować bardziej te sprawy.</u>
          <u xml:id="u-4.67" who="#JózefDziedzic">Uznajemy oczywiście, jeśli są to szkody w granicach ryzyka, bo jest to wojsko, jest to armia, jest to sprzęt. Natomiast każdy przypadek trzeba dokładnie wyjaśniać.</u>
          <u xml:id="u-4.68" who="#JózefDziedzic">Wnioski pokontrolne Najwyższej Izby Kontroli, dotyczące realizacji budżetu 1994 r. zostały w zasadniczej części wykonane. W dalszym ciągu jednak nie zapewniono dyscypliny w realizacji planów dostaw uzbrojenia i sprzętu wojskowego, rozliczaniu przedpłat - zaliczek oraz likwidacji szkód.</u>
          <u xml:id="u-4.69" who="#JózefDziedzic">Na podstawie wyników przeprowadzonej kontroli wykonania budżetu w 1995 r., Najwyższa Izba Kontroli na podstawie art. 60 ustawy o NIK skierowała do ministra obrony narodowej oraz wszystkich szefów, kierowników jednostek kontrolowanych - wystąpienia pokontrolne, zawierające oceny, uwagi i wnioski w sprawie usunięcia stwierdzonych uchybień.</u>
          <u xml:id="u-4.70" who="#JózefDziedzic">W przypadku naruszenia dyscypliny budżetowej, NIK skierowała stosowne zawiadomienia do resortowej komisji orzekającej. Dotyczy to jednego przypadku w Dowództwie Wojsk Lotniczych.</u>
          <u xml:id="u-4.71" who="#JózefDziedzic">Chcę stwierdzić, że na wszystkie wystąpienia otrzymaliśmy odpowiedzi. W 99% bardzo rzetelne, jasne, precyzyjne. W związku z tym Najwyższa Izba Kontroli przyjmuje do wiadomości wykonanie budżetu i przyjmuje do realizacji uwagi i wnioski.</u>
          <u xml:id="u-4.72" who="#JózefDziedzic">Wyniki kontroli wykazały, że gospodarowanie przez Ministerstwo Obrony Narodowej środkami budżetowymi w 1995 r., a zwłaszcza dokonywanie zmian i przeniesień w planie wydatków było zgodne z zasadami określonymi w przepisach Prawa budżetowego. Zrealizowane wydatki przekraczały o 1,1% wielkości określone w ustawie budżetowej na 1995 r., co było skutkiem dokonanych od 1 października podwyżek płac i mieściło się w limicie wydatków określonych na ten cel przez Radę Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-4.73" who="#JózefDziedzic">W wykonaniu budżetu natomiast miały miejsce przypadki nieprzestrzegania niektórych przepisów ustawy z 5 stycznia 1991 r. - Prawo budżetowe oraz ustawy z 12 stycznia 1990 r. o Komitecie Badań Naukowych, nierzetelności w zakresie wdrażania przepisów ustawy z 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych oraz w realizacji ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości, a także rozporządzenia ministra finansów z 2 sierpnia 1991 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wykonywania budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-4.74" who="#JózefDziedzic">Ocena i wnioski. Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia wykonanie budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej, a stwierdzone nieprawidłowości nie miały istotnego wpływu na realizację budżetu. Wnioski Najwyższej Izby Kontroli dotyczyły:</u>
          <u xml:id="u-4.75" who="#JózefDziedzic">- przestrzegania obowiązujących terminów wpłat dochodów budżetowych na rachunki urzędów skarbowych,</u>
          <u xml:id="u-4.76" who="#JózefDziedzic">- opracowywania przez każdego dysponenta III stopnia Ministerstwa Obrony Narodowej planu finansowego, zgodnie z decyzją nr 24/MON z dnia 21 marca 1994 r.,</u>
          <u xml:id="u-4.77" who="#JózefDziedzic">- rozstrzygnięcia kwestii finansowania prac badawczo-rozwojowych dla potrzeb obronności zgodnie z przepisami Prawa budżetowego oraz ustawą o Komitecie Badań Naukowych,</u>
          <u xml:id="u-4.78" who="#JózefDziedzic">- wzmocnienia nadzoru nad realizacją planów wydatków budżetowych przez dysponentów niższego stopnia, celem niedopuszczenia do obciążeń budżetu z tytułu kar i odsetek,</u>
          <u xml:id="u-4.79" who="#JózefDziedzic">- wzmocnienia nadzoru w zakresie ścisłego przestrzegania przez Departament Dostaw Uzbrojenia i Sprzętu Wojskowego MON w postępowaniach o zamówienia publiczne wymogów ustawy z 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych, a zwłaszcza rzetelnego dokumentowania postępowania w tym zakresie,</u>
          <u xml:id="u-4.80" who="#JózefDziedzic">- przestrzegania przez Departament Dostaw Uzbrojenia i Sprzętu Wojskowego MON przy realizacji budżetu, trybu rozliczania przedpłat i opłat etapowych na dostawy uzbrojenia i sprzętu wojskowego oraz remonty.</u>
          <u xml:id="u-4.81" who="#JózefDziedzic">Kończąc, chcę poczynić jeszcze dwie uwagi. Pierwsza sprawa to brak w sprawozdaniu Najwyższej Izby Kontroli odniesienia się do gospodarki pozabudżetowej wojska. Została ona wcześniej oceniona i zarówno posłom, jak ministrowi obrony narodowej oraz ministrowi finansów przedłożono stosowne informacje w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-4.82" who="#JózefDziedzic">Druga kwestia - natury organizacyjnej. Chciałem podziękować przedstawicielom Ministerstwa Obrony Narodowej za współdziałanie i współpracę w zakresie kontroli budżetu. Jesteśmy z tego zadowoleni, dziękuję wszystkim za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#TomaszNałęcz">Po obszernym i niezwykle kompetentnym wystąpieniu pana dyrektora Dziedzica mnie pozostaje niewiele do dodania. Naszym zadaniem jest dzisiaj nie tylko przedyskutowanie wykonania budżetu przez resort obrony narodowej, ale również sformułowanie odpowiednich uchwał.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#TomaszNałęcz">W związku z tym pozwolę sobie omówić kształt tych dokumentów i zaproponować je. Jeśli chodzi o sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli, sytuacji jest tu prostsza, ponieważ sprawozdanie przyjmuje Prezydium Sejmu, a czyni to na wniosek i na podstawie uchwały Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#TomaszNałęcz">Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów zwraca się jednak do poszczególnych komisji o wyrażenie swojej opinii. Dlatego proponuję, żebyśmy sformułowali taką opinię dla Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, dotyczącą działalności Departamentu Obrony Narodowej i Spraw Wewnętrznych Najwyższej Izby Kontroli w 1995 r. w zakresie problemów dotyczących obrony narodowej.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#TomaszNałęcz">Proponuję, żeby w tej opinii znalazło się stwierdzenie, iż Komisja po rozpatrzeniu sprawozdania pozytywnie oceniła pracę Departamentu Obrony Narodowej i Spraw Wewnętrznych NIK, a szczególnie tematykę kontroli i jakość raportów pokontrolnych oraz innych materiałów i opracowań przekazywanych posłom.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#TomaszNałęcz">Proponuję, aby w tej opinii zawrzeć sformułowanie, że Komisja Obrony Narodowej postanowiła przyjąć sprawozdanie z działalności departamentu oraz przekazać dyrektorowi i pracownikom tego departamentu wyrazy uznania i podziękowania za ich pracę.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#TomaszNałęcz">Jeśli chodzi o wykonanie budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej, mieliśmy w tym roku okazję opierać się na bardzo obszernych, kompetentnych materiałach rządu, Ministerstwa Obrony Narodowej i Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#TomaszNałęcz">Chciałem też bardzo serdecznie podziękować dwóm naszym ekspertom, panu prof. Konradowi Tottowi i panu prof. Zbigniewowi Bako za niezwykle wartościowe i pożyteczne dla naszej pracy ekspertyzy. W tych ekspertyzach, jak również w materiałach wyjściowych będących podstawą ich sporządzenia jest wiele uwag, na ogół krytycznych, dotyczących kształtu samego budżetu. Pozwolę sobie utyskiwań już nie powtarzać, ponieważ czyniliśmy to przy pracach nad kształtem budżetu. Dzisiaj oceniamy budżet taki jaki jest, a nie budżet idealny, który by się się nam marzył.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#TomaszNałęcz">Myślę, że z tych sformułowań ogólnych, jednak pewne uwagi w naszej uchwale dotyczącej wykonania budżetu, a mówiące o sprawach powinny się znaleźć. Powinniśmy z satysfakcją odnotować zahamowanie w 1995 r. tendencji spadkowej wydatków na obronę narodową, ale powinniśmy jednocześnie zwrócić uwagę, iż budżet Ministerstwa Obrony Narodowej, chociaż większy niż w latach poprzednich, nie pozwolił na rozwiązanie palących problemów wojska.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#TomaszNałęcz">Stało się tak m.in. dlatego, że było to efektem coraz silniejszego oddziaływania skutków ograniczeń z lat ubiegłych, które przecież nie będą również i bez znaczenia w latach przyszłych. Taka uwaga w uchwale dotyczącej wykonania budżetu byłaby pożyteczna, zważywszy na nasze domaganie się większych funduszy dla wojska w debacie budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#TomaszNałęcz">Opierając się na ustaleniach Najwyższej Izby Kontroli, na naszych własnych doświadczeniach przy pozytywnej ocenie wykonania budżetu, na pewne kwestie powinniśmy zwrócić jednak krytycznie uwagę. Budżet państwa składa się nie tylko z wydatków, ale i z dochodów.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#TomaszNałęcz">W resorcie obrony narodowej proporcja między dochodami a wydatkami jest nieporównywalna. Jest to suma kilku milionów zł - do prawie 6,5 mld zł jeśli chodzi o wydatki. Jest to m.in. dlatego, że Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, gdzie będziemy obiektem jej dyskusji i prac, pod wpływem innej proporcji wydatków i dochodów, w innych działach gospodarki narodowej, w innych resortach - patrzy niezwykle precyzyjnie na dochody i na wydatki.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#TomaszNałęcz">Powinniśmy w naszej opinii wytknąć resortowi nieprecyzyjne planowanie dochodów. To, że dochody zostały zrealizowane prawie w 200% nie jest powodem do zadowolenia, a świadczy o niedoszacowaniu dochodów. Nie jest to przecież jakimś mistrzowskim zrealizowaniem założonego ambitnego planu dochodów.</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#TomaszNałęcz">W poczuciu konieczności przestrzegania dyscypliny budżetowej powinniśmy - idąc śladem uwag poczynionych przez Najwyższą Izbę Kontroli - zwrócić uwagę na konieczność terminowego przekazywania dochodów uzyskiwanych w wojsku, na rachunki urzędów skarbowych. Wojsko jako jeden z największych konsumentów wpływów do budżetu powinno się też starać o to, żeby swoje skromne dochody do wspólnej kasy przekazywać terminowo.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#TomaszNałęcz">Oszczędności, które czyni na tym przetrzymywaniu są groszowe, a mogą być powodem formułowania poważnych oskarżeń. Raz jeszcze podkreślam - sprawa dotyczy niewielkich pieniędzy, ale chodzi o reguły funkcjonowania w skali państwa i o zasady pewnego rygoryzmu budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#TomaszNałęcz">Z tych spraw, które powinniśmy w naszej opinii odnotować, a które będą miały swój dalszy ciąg, powinna znaleźć się sprawa, która w 1995 r. miała zaledwie swój skromny początek i o której wspominał pan dyrektor Dziedzic. Chodzi o sprawę finansowania polskiego kontyngentu w Bośni.</u>
          <u xml:id="u-5.15" who="#TomaszNałęcz">Stoczyliśmy wspólnie z resortem bój nie do końca wygrany, jeśli chodzi o kształt nakładów na 1996 r. Ten proces miał już miejsce w 1995 r. W naszej opinii o wykonaniu budżetu należałoby do tej sprawy wrócić chociaż jednym zdaniem i zasygnalizować, że środki na kontyngent wojskowy w Bośni zostały przeznaczone w stopniu niewystarczającym.</u>
          <u xml:id="u-5.16" who="#TomaszNałęcz">Nie może być takiej praktyki, żeby przy tego rodzaju działaniach odwoływać się do wykorzystywania przede wszystkim zapasów wojska. Nie jest to przecież formuła finansowania tego typu przedsięwzięć.</u>
          <u xml:id="u-5.17" who="#TomaszNałęcz">Powinniśmy podzielić opinię Najwyższej Izby Kontroli jeśli chodzi o zbyt hojne udzielanie przez Ministerstwo Obrony Narodowej zaliczek dostawcom. Rozumiem, że niektóre z tych zaliczek są pewną formą kredytowania zakładów produkcyjnych i podtrzymywania mocy produkcyjnych polskiego przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-5.18" who="#TomaszNałęcz">Jest to nieuniknione, ale przecież w tych zaliczkach znalazły się pozycje, których tym argumentem nie potrafię sobie wytłumaczyć. W ten sposób zostały przecież skredytowane takie firmy jak NAT Import-Eksport.</u>
          <u xml:id="u-5.19" who="#TomaszNałęcz">Jeśli się już zaliczkuje firmy, to z koniecznością terminowego rozliczania przedpłat, zgodnie z zarządzeniem ministra obrony narodowej i wnioskami Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-5.20" who="#TomaszNałęcz">Sądzę też, że w naszej opinii powinniśmy zwrócić uwagę resortowi na potrzebę bardziej energicznego i szybszego rozliczania szkód. Z istoty działalności wojska wynika, że szkody są nieuniknione, ale ich nierozliczanie nieraz całymi latami jest chyba zjawiskiem, które można przynajmniej w części poprawić.</u>
          <u xml:id="u-5.21" who="#TomaszNałęcz">W konkluzji naszej powinno się znaleźć, że mimo wytkniętych powyżej uchybień nie mamy zastrzeżeń co do realizacji budżetu wojska. Uchybienia te nie miały istotniejszego wpływu na kształt realizacji budżetu i dlatego pozytywnie oceniamy wykonanie budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej w 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-5.22" who="#TomaszNałęcz">Chciałem powiedzieć jeszcze o jednej sprawie, ponieważ jak co roku proszeni jesteśmy przez Komisję Regulaminową i Spraw Poselskich, która ocenia wykonanie budżetu Kancelarii Prezydenta - o sformułowanie opinii na temat budżetu Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Tak też stało się i w br.</u>
          <u xml:id="u-5.23" who="#TomaszNałęcz">Byłem w bardzo poważnym kłopocie, ponieważ Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich rozstrzygała te kwestie przed naszym posiedzeniem. Pozwoliłem sobie sformułować pewną opinię kierując się dotychczasową praktyką, w której nikt nigdy w Komisji Obrony Narodowej nie sformułował zastrzeżeń do budżetu Biura Bezpieczeństwa Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-5.24" who="#TomaszNałęcz">Rozmawiałem z posłami, których mogłem zastać przed wczorajszym dniem i pytałem ich o opinię. Rozmowy wskazywały, że i w tym roku zastrzeżeń do budżetu Biura Bezpieczeństwa Narodowego nie ma w Komisji Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-5.25" who="#TomaszNałęcz">Sformułowałem krótką opinię, wzorowaną na opiniach z poprzedniego roku i jeszcze wcześniejszego, że Komisja Obrony Narodowej po zapoznaniu się z wydatkami poniesionymi przez Kancelarię Prezydenta RP, dotyczącymi Biura Bezpieczeństwa Narodowego jakie zostały zawarte w sprawozdaniu z wykonania budżetu za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 1995 r. - nie wnosi uwag i zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-5.26" who="#TomaszNałęcz">Chciałem poinformować, że byłem wczoraj na posiedzeniu Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich, gdzie odbywała się długa i dosyć szczegółowa dyskusja nt. wykonania budżetu Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Posłowie z Komisji bardzo szczegółowo odpytywali pana ministra Kociszewskiego z Kancelarii Prezydenta oraz mnie, uważając - nie wiem z jakiego powodu - że jestem w tej dziedzinie ekspertem.</u>
          <u xml:id="u-5.27" who="#TomaszNałęcz">Niewielkie sumy w wydatkach Biura Bezpieczeństwa Narodowego budziły wątpliwości, a nawet stanowiły jątrzące zarzewie. Na przykład zamówiona przez Biuro Bezpieczeństwa Narodowego ekspertyza na temat wpływu podręcznika prof. Lwa Starowicza o wychowaniu seksualnym młodzieży na morale tej młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-5.28" who="#TomaszNałęcz">Dlatego o tym mówię - bo odbyła się bardzo interesująca dyskusja na temat kształtu Biura Bezpieczeństwa Narodowego i jego zadań. Dyskusja ta zrodziła we mnie przekonanie, że byłoby wskazane - korzystając i wykorzystując znaną dla nas życzliwość oraz przychylność pana ministra Milewskiego, gdybyśmy jedno z posiedzeń Komisji Obrony Narodowej w II półroczu br. poświęcili informacji o pracach Biura Bezpieczeństwa Narodowego i jego zadaniach.</u>
          <u xml:id="u-5.29" who="#TomaszNałęcz">Mam nadzieję, że jeszcze w tej kadencji będziemy mogli zająć się ustawą kompetencyjną. Takie spotkanie Komisji Obrony Narodowej na temat obecnego kształtu i zadań Biura Bezpieczeństwa Narodowego byłoby interesujące. Osobiście byłbym w znacznie wygodniejszej pozycji w roku przyszłym, będąc lepiej przygotowany do odpowiedzi w Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich.</u>
          <u xml:id="u-5.30" who="#TomaszNałęcz">Mam nadzieję, że w przyszłym roku pan przewodniczący Grodzicki zaprosi już pana ministra Milewskiego na posiedzenie Komisji i wtedy będzie mógł on najbardziej autorytatywnie odpowiedzieć na stawiane pytania.</u>
          <u xml:id="u-5.31" who="#TomaszNałęcz">Uprzejmie proszę o rozgrzeszenie za nieco przydługie wystąpienie i o zgodę na zatwierdzenie tej opinii ex post. Inaczej nie mogłem uczynić i pan przewodniczący Szmajdziński musiałby zwołać posiedzenie w tej sprawie już przedwczoraj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JerzySzmajdziński">Dziękuję, otwieram dyskusję i proszę o zadawanie pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#ZbigniewMączka">Chciałbym skorzystać z sytuacji, w której możemy mówić o wynikach kontroli roku, kiedy obowiązywała ustawa o zamówieniach publicznych. Pytanie do przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli, czy ustawa o zamówieniach publicznych zaobserwowana już w tej praktyce, w funkcjonowaniu Ministerstwa Obrony Narodowej nie wykazuje jakichś istotnych wad, które wskazywałyby na to, że trzeba ją zmodyfikować, aby wypełniała swoje cele?</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#ZbigniewMączka">Czy rozporządzenia do tej ustawy, które dotyczą Ministerstwa Obrony Narodowej nie są być może zbyt sztywne lub zbyt elastyczne - niezgodne właśnie z tym, do czego ustawa została stworzona? Pytanie kieruję zarówno do Najwyższej Izby Kontroli, jak i do Ministerstwa Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#ZbigniewMączka">Drugie pytanie - do pana ministra Dobrzańskiego, czy jest słuszne, aby w 1995 r. finansować kredytowanie różnych firm i jednocześnie wszelkimi sposobami unikać zapłacenia za prace wykonane w WSK Mielec przy Irydzie? Zaowocowało to w końcu zwrotem pieniędzy do budżetu.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#ZbigniewMączka">Rozumiem, że można mieć różne poglądy na wyroby i produkty oferowane przez firmy np. na eksport i import z WSK Mielec. Efekt w obu przypadkach był taki, że ze skromnego budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej odpłynęły pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#ZbigniewMączka">W pierwszym przypadku odpłynęły pieniądze, które były przeznaczone na „Irydę” i trzeba je było w całości zwrócić. W drugim przypadku, zamiast zapłacić zobowiązania - co słusznie wytknęła Najwyższa Izba Kontroli - trzeba było płacić odsetki. Proszę o wyjaśnienie w poruszonych kwestiach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#TadeuszMazowiecki">Korzystam z tego, że w zwyczaju parlamentarnym debata na temat budżetu pozwala poruszać różne tematy, pośrednio tylko związane z budżetem. W związku z tym, że jest mowa o zawirowaniu towarzyszącym finansowaniu polskiego kontyngentu wojskowego w Bośni, trzeba zadać w tej sprawie pytania.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#TadeuszMazowiecki">Jutro właśnie tam jadę i być może spotkam się z przedstawicielami naszego kontyngentu bo będę w Tuzli. Mnie chodzi o ostatni wypadek, który miał miejsce i o stan sprzętu. Czy wojsko polskie nie jest w stanie wyposażyć kontyngentu wojskowego w takiej misji w sprzęt, który dawałby gwarancję, że takie wypadki nie będą się zdarzać?</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#TadeuszMazowiecki">Według mojej wiedzy wypadek ten ma związek ze stanem sprzętu, którym kontyngent polski dysponuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JerzySzmajdziński">W tej chwili przebywa w Bośni biskup polowy, pewną część spraw zapewne zabezpieczy podczas spotkań z naszym kontyngentem wojskowym. Jeżeli rzeczywiście ustalone są przyczyny wypadku, to prosiłbym o pełną informację na ten temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#BronisławKomorowski">Z pewną rezerwą podchodzę do takiej jednoznacznej, optymistycznej oceny wykonania budżetu przez Ministerstwo Obrony Narodowej, która została zaproponowana w projekcie uchwały Komisji Obrony Narodowej. Już nawet z tekstu samej uchwały widać, że są dosyć istotne zastrzeżenia.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#BronisławKomorowski">Z wypowiedzi pana dyrektora Dziedzica również można wyciągnąć kilka wniosków natury ogólnej, dotyczących nie tyle samego wykonania budżetu, ile planowania budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej. W sposób istotny rzutuje to na fakt, jak jest i jak może on być wykonywany.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#BronisławKomorowski">Pragnę zwrócić uwagę, że nastąpiły takie zawirowania w kwestii finansowania polskiego kontyngentu w Bośni, że trudno to określić eufemistycznym stwierdzeniem. Jest to poważniejsza sprawa, bo jest to błąd w planowaniu wydatków państwa i nie dotyczy tylko i wyłącznie Ministerstwa Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#BronisławKomorowski">Sprawa funkcjonuje na skrzyżowaniu kilku resortów i dotyczy całego rządu. Popełniono tu więc poważny błąd w zakresie planowania wydatków na utrzymanie na odpowiednim poziomie kontyngentu polskiego w Bośni.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#BronisławKomorowski">Chciałem zwrócić uwagę na to, co padło w wypowiedzi pana ministra Grabowskiego. Wspomniał on o konieczności przesunięcia dosyć poważnych kwot - wymienił sumę 140 mln zł - na 25 Dywizję Kawalerii Powietrznej.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#BronisławKomorowski">Jeżeli tego rodzaju konieczności pojawiają się w trakcie roku budżetowego i korekty te dokonywane są kosztem innych istotnych działów w budżecie, świadczy to o tym, że gdzieś popełniono poważny błąd w planowaniu wydatków budżetowych. Być może także w planowaniu funkcjonowania, tworzenia tego rodzaju jednostek. Tego rodzaju faktów można by jeszcze dorzucić.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#BronisławKomorowski">Oprócz tego trudno mi się zgodzić z takim sformułowaniem, że Komisja Obrony Narodowej z satysfakcją odnotowała zahamowanie spadku wydatków na obronność w 1995 r. Jednocześnie, że ten budżet nie pozwolił na rozwiązanie palących problemów sił zbrojnych, gdyż skumulowały się tu skutki działań ograniczeń z lat ubiegłych.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#BronisławKomorowski">Jeżeli Sejm, m.in. z inicjatywy Komisji Obrony Narodowej przyjął uchwałę obiecującą wojsku 3% produktu krajowego brutto na obronność, to zbyt łatwo próbujemy się wykręcić z rozliczenia tych obietnic. Myślę, że trzeba wskazać przynajmniej na niewykonanie tej uchwały, która być może była także źródłem innego planowania.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#BronisławKomorowski">Planowania różnorakich działań w ramach resortu obrony narodowej. Inaczej planuje się wydatki, jeśli tego rodzaju przyrzeczenia padają publicznie i to z poważnych wyżyn politycznych, inaczej wtedy, jeśli się wie, że trzeba liczyć bardzo skromnie w ramach realnie istniejących możliwości finansowych państwa.</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#BronisławKomorowski">Myślę więc, że tego rodzaju odniesienie byłoby do tej uchwały jak najbardziej wskazane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#JerzySzmajdziński">Zwracam tylko uwagę na dwa fakty. Pierwszy, związany z Bośnią i prosiłbym o wyjaśnienie. Bośnia dotyczy bieżącego roku. My mówimy o budżecie 1995 r., a nie o budżecie 1996 r. Prosiłbym o pokazanie i wyjaśnienie pana ministra Grabowskiego, na ile 1995 rok rzutował na tę kwestię.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#JerzySzmajdziński">Natomiast na gorąco odpowiem, co dotyczy uwagi związanej z uchwałą Sejmu. Uchwała Sejmu jeszcze nie została wykonana, bo jej bieg jeszcze się nie zakończył, ponieważ w uchwale mówimy o 1997 r. Usprawiedliwianie, że coś zostało źle zaplanowane, bo coś obiecywano - już w ogóle nie mieści się w rachunkach i w prowadzeniu polityki budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#JerzySzmajdziński">Jeżeli już takie zjawisko wystąpiłoby, że ktoś planował coś, co może będzie miało miejsce w 1997 r., a niekoniecznie na 1995 r., to już kalikowałoby się do bardzo poważnych konsekwencji. Nie ma więc powodów do mówienia o uchwale Sejmu, ponieważ uchwała Sejmu mówi o 3% produktu krajowego brutto w 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#JerzySzmajdziński">Będzie powód do podniesienia tej sprawy w 1998 r. Jest to moja uwaga o charakterze formalnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JanuszZemke">Chciałem się podzielić kilkoma uwagami na kanwie uważnej analizy sprawozdania Ministerstwa Obrony Narodowej i propozycji, którą przygotował pan poseł Nałęcz. Materiał, który otrzymaliśmy w tym roku jest rzetelny tam gdzie mamy do czynienia z tabelami i liczbami. Natomiast bardzo ogólnikowy w pierwszej części, gdzie dokonujemy pewnej próby oceny realizacji podstawowych zadań sił zbrojnych.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#JanuszZemke">Stopień ogólnikowości jest kolosalny, w ogóle jest nieźle, jeśli chodzi o gotowość bojową, mamy jakieś kłopoty z dyslokacją, ale nie podajemy, w jakich jest to związkach taktycznych itd. Ogólnikowość jest totalna.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#JanuszZemke">Sądzę, że niestety ma to pewne znaczenie wtedy, kiedy rozmawiamy o pieniądzach, bo pieniądze są przeznaczone na coś. Oczekiwałbym w tego typu sprawozdaniu odpowiedzi na podstawowe pytanie, że oprócz wypłaty uposażeń, pochodnych, zakupu 20 czołgów PT itd., czy innych rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#JanuszZemke">Co konkretnie udało nam się zrealizować? Mieliśmy to zawsze podane, jeżeli chodzi o kwestie związane z dyslokacją - ile garnizonów i jakich. W tej części jest jeden materiał bardzo rzetelny, przekonujący, to jest analiza naszych naszych poczynań w ramach „Partnerstwa dla Pokoju”. Wiadomo czego rzeczywiście i ile było, ile to kosztowało i jakie dało efekty.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#JanuszZemke">Kiedy to czytam po prostu wiem, że te pieniądze, które były przeznaczone na „Partnerstwo dla Pokoju” zostały zużyte na określone działania, w szkolnictwie wojskowym, ćwiczeniach i operacjach. Gdyby było pytanie, czy wydatkowanie tych dodatkowych środków w budżecie Ministerstwa Obrony Narodowej było uzasadnione, to należałoby potwierdzić - że tak - było uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#JanuszZemke">W pierwszej części mam duży niedosyt. Odnoszę wrażenie, że wiele działań w resorcie obrony narodowej zostało wyhamowane, a my staramy się to skwitować ocenami. Ponieważ środków nie wystarczało, to wyhamowaliśmy przekształcanie, związków na brygady itd.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#JanuszZemke">Są to ogólniki, które niewiele nam mówią, jaki mamy rzeczywisty stan, jeżeli chodzi o wyszkolenie. Jeszcze rok temu podawano nam to precyzyjnie, że tyle i tyle pułków lub dywizji osiąga taki stan gotowości w takim czasie. Tutaj mówi się, że większość związków i oddziałów potwierdziła dobrą sprawność.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#JanuszZemke">Ciekawy jestem, jaka to jest większość i jaka to jest sprawność. Pisać możemy wszystko. jest to mój znaczny niedosyt, bo nie wiem, czy jest gorzej niż było rok temu, lub dwa lata temu.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#JanuszZemke">Spotykamy się z dwoma ocenami - z jednej strony jest całkiem dobrze, większość potwierdza, że jest dobra sprawność, a po kilku stronach mówi się o biedzie wojska. Można tylko pogratulować, że to biedne wojsko zachowuje dobrą sprawność.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#JanuszZemke">Następna ogromnie niepokojąca kwestia. Wymagałoby to naszego wspólnego zastanowienia się, żeby wyhamować ten proces. Utrzymanie stanów osobowych jest i jeszcze przez ileś lat będzie stanowiło podstawową część środków Ministerstwa Obrony Narodowej. Nie dokonamy żadnych cudów w ciągu 2–3 lat.</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#JanuszZemke">Na tym tle katastrofą jest to, co się dzieje z ucieczką żołnierzy zawodowych. Mamy dość słabą świadomość, że kosztuje nas to dwa razy. Z jednej strony ktoś się zgłasza i musimy mu dać 12-miesięczną odprawę, a z drugiej strony trzeba kogoś przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#JanuszZemke">Obserwuję w okręgu wyborczym w Bydgoszczy od kilku lat, każdej wiosny zgłaszają się na dyżury poselskie głównie żołnierze zawodowi z kadry technicznej korpusu, mniej z dowództwa Pomorskiego Okręgu Wojskowego. Mówią mi tak: ponieważ, panie pośle, macie zamiar nam odebrać to, co się należy, my przezornie składamy wnioski o zwolnienie.</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#JanuszZemke">Problem polega na tym, że ustawy regulują te sprawy precyzyjnie, a fala plotek, która pojawia się od kilku lat co roku wiosną, powoduje nieprzewidziane wydatki na poziomie ok. 30 mld starych zł. Jeśli dodać tych, których się przyjmuje, stanowi to zapewne ok. 0,5 bln starych zł. Potem szukamy gwałtownie iluś miliardów starych złotych bo gdzieś ich brakuje.</u>
          <u xml:id="u-12.13" who="#JanuszZemke">Przybrało to w 1995 r. wyraz zupełnej katastrofy. Było 2,5 tys. osób - tutaj mamy 6 tys., mamy 3,5 tys. etatów i trzeba przyjąć 3,5 tys. ludzi - w sumie stanowi to 7 tys. etatów, jak na to spojrzeć inaczej.</u>
          <u xml:id="u-12.14" who="#JanuszZemke">Trzeba się zastanowić, czy nie powinno to znaleźć wyrazu w naszym jakimś stanowisku, bo to powtórzy się i w tym roku i w następnym. Moim zdaniem ileś zamierzeń planowanych, jeżeli chodzi o zatrudnienie, np. służbę nadterminową, którą wszyscy preferujemy, szkolenie podchorążych SPR - gubi się, bo my tracimy środki w wyniku fali różnych obaw i potrafimy się tej fali przeciwstawić. Jeśli się tego nie zahamuje, są to straty na poziomie 0,5 bln starych zł co roku.</u>
          <u xml:id="u-12.15" who="#JanuszZemke">Jako Komisja podjęliśmy wspólną walkę o to, by zwiększyć środki na strategiczne programy rządowe, żeby były finansowane nie tylko z budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej, ale także przez Komitet Badań Naukowych. Odnieśliśmy pewien, może nie za duży sukces w ub.r. i w obecnym.</u>
          <u xml:id="u-12.16" who="#JanuszZemke">Na tym tle czytam z ogromnym niepokojem informacje zawarte w materiale dotyczącym roku 1995, kiedy analizujemy wydatki i osiągnięte efekty w programach. Coś jest nie tak, my walczymy o dodatkowe środki, zamykamy rok i są one nie wydane.</u>
          <u xml:id="u-12.17" who="#JanuszZemke">Tłumaczy się to, że nie dogadujemy się z Rosjanami, ale są to środki nie wydane i prace się przeciągają. Mamy tutaj wykaz ważniejszych prac badawczo-rozwojowych co wykonano i czego nie wykonano. Odnoszę wrażenie po analizie tych materiałów, że nie mamy zdolności, koncentracji, przerobu, środków, które nie są za duże. Stawia nas to w trudnej sytuacji, kiedy będziemy dyskutowali o budżecie na 1997 r. Jako Komisja Obrony Narodowej będziemy zabiegali o słuszne zwiększenie środków na postęp techniczny w wojsku. Trudno będzie nasze wnioski obronić, kiedy 1/3 spraw się przeciąga, kiedy środki, które są ponoć o wiele za małe, nie wystarczają. Mówię o tym dlatego, aby kierownictwo Ministerstwa Obrony Narodowej zajęło się tym tematem, bo odnoszę wrażenie, że robi się pewien problem. Analiza zawarta na str. 29 i 30, jak się na nią spojrzy spokojnie i trochę inaczej - jest w sumie bardzo smutna.</u>
          <u xml:id="u-12.18" who="#JanuszZemke">Obserwuję pewien konflikt, który powinien zostać rozstrzygnięty w gronie kierownictwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Ministerstwa Obrony Narodowej, a być może na forum rządu. Potęguje się konflikt między kadrą jednego i drugiego resortu, związany z uposażeniami, co jest sprawą fatalną z punktu widzenia aparatu państwa, niezależnie od tego jaki będzie rząd.</u>
          <u xml:id="u-12.19" who="#JanuszZemke">Jestem gotów bronić tezy, że uposażenie w wojsku powinno być wyższe m.in. dlatego, że jest inna struktura stanowisk i inne wykształcenie. To, co było 7–8 lat temu, kiedy w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych płaca była nieco wyższa niż w Ministerstwie Obrony Narodowej było nieprawidłowe, bo to był zupełnie odwrócony układ etatów, wykształcenia itd.</u>
          <u xml:id="u-12.20" who="#JanuszZemke">Trudno jest bronić niektórych informacji - myśmy wczoraj mieli awanturę na posiedzeniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Nie wiem, czy kierownictwo Ministerstwa Spraw Wewnętrznych przekazuje nam prawidłowe informacje.</u>
          <u xml:id="u-12.21" who="#JanuszZemke">Równoważnik remontowy, jedna norma wynosi w MSW - 55 zł, w MON - 60 zł. Równoważnik za brak kwatery - w MSW - 5 zł na 1 uprawnionego dziennie, w MON - 6,6 zł dziennie.</u>
          <u xml:id="u-12.22" who="#JanuszZemke">Pomoc mieszkaniowa na jedną normę - w MSW 2,124 tys. zł, w MON - 5,7 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-12.23" who="#JanuszZemke">Gratyfikacja urlopowa - w MSW 116 zł, w MON 166 zł. Tu jest żołnierz i tam jest żołnierz.</u>
          <u xml:id="u-12.24" who="#JanuszZemke">Mówię o tym dlatego, że być może są to dane wybiórcze i pokazuje się tylko to, co jest mniej korzystne. Być może wewnątrz wojska macie panowie ileś przykładów, że rozwiązania w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych są korzystniejsze.</u>
          <u xml:id="u-12.25" who="#JanuszZemke">Uważam natomiast, że jest to sytuacja nienormalna, bo jeżeli decydujemy się, iż status prawny jest podobny - my się godzimy na wiele podobnych rozwiązań emerytalnych itd. jest sprawą niewytłumaczalną, iż ktoś, kto jest żołnierzem w wojsku, ma inne świadczenia niż żołnierz w jednostkach nadwilańskich, w Biurze Ochrony Rządu itd. Świadczy to o braku podstawowej koordynacji wewnątrz dość podobnego segmentu aparatu państwa.</u>
          <u xml:id="u-12.26" who="#JanuszZemke">Podzielam propozycje, które przygotował pan poseł Nałęcz. Są to nie tylko celne uwagi, ale również bardzo ładnie napisane. Dawno nie czytałem o budżecie sformułowań o tak poetyckim charakterze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#AleksandraMałachowska">Chciałam odpowiedzieć panu posłowi Zemke na temat porównania między Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Ministerstwem Obrony Narodowej. Jeśli mówimy o tym, jaka grupa, czy akurat w jakim miejscu jest w MSW lepiej traktowana, powiedziałabym, że na pewno w przypadku diety dla jednego więźnia, bo ona jest wyższa, koszty utrzymania 1 więźnia są wyższe niż 1 żołnierza służby zasadniczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#JerzySzmajdziński">To jest resort sprawiedliwości, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#AleksandraMałachowska">Niemniej jednak, jeśli weźmiemy pod uwagę cel tak jednego, jak i drugiego młodego człowieka i ocenę działalności, to pozostawia to bardzo wiele do myślenia. Komentarz jest nawet zbędny.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#AleksandraMałachowska">Natomiast chciałam powiedzieć o czymś innym. Ten poziom ogólności niekorzystnie działa dla samego wojska. Wojsko nie stara się nawet zareklamować problemów, jakie go spotykają.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#AleksandraMałachowska">W tym roku słyszeliśmy o kilku katastrofach lotniczych, o złym stanie technicznym sprzętu. Kończą się resursy, muszą zmienić stany osobowe, przynajmniej ja to uważam za konieczne i w bezpośrednich, prywatnych kontaktach z żołnierzami dowiadujemy się o superoszczędnościach.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#AleksandraMałachowska">Na przykład niedawno poborowy, który ukończył 3-miesięczne szkolenie został posłany na tydzień na przepustkę do domu po to, żeby go nie żywić w jednostce. Jest to znajomy żołnierz, mój sąsiad. Jest to ponoć dosyć powszechne, a panowie o takich sprawach w ogóle nie mówicie.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#AleksandraMałachowska">Każdy żołnierz mówi, że używa własnego pióra, własnego długopisu. Często zeszyt do notatek musi przynieść z domu własny. Nie mówicie o takich sprawach, nie umiecie się w ogóle „sprzedać” ze swoimi problemami.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#AleksandraMałachowska">W wielu przypadkach wygląda to tak, że w wojsku jest bardzo dobrze. Nie wiem, czy jest to taka hipokryzja, czy jest to skromność. Właściwie jest to brak korzyści dla kogokolwiek.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#AleksandraMałachowska">Nie wykorzystujecie właśnie różnych środków dla zapoznania członków Komisji Obrony Narodowej ze swoimi problemami. Wojsko umie zabiegać o dziennikarzy i np. w „Polsce Zbrojnej” często spotykam się z jakimś reportażem o tym, jak wojsko z okazji święta np. saperów zaprasza grupę dziennikarzy, aby ich zapoznać ze swoimi problemami, pracą itd.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#AleksandraMałachowska">Natomiast uważacie, że członkowie Komisji Obrony Narodowej mogą tkwić w pewnym zakresie niewiedzy. Nie dlatego, żeby z okazji zbliżającego się święta Wojska Polskiego powiedzieć coś przykrego, mówię to, bo jestem zupełnie inaczej nastawiona i słowa te wygłaszam z najlepszymi życzeniami z okazji ich święta.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#AleksandraMałachowska">Chciejcie dbać o swoje interesy, bo żołnierze zawodowi z wojskiem wiążą się na kilkadziesiąt lat, natomiast my zazwyczaj jesteśmy tutaj jedną, dwie lub trzy kadencje, jak komu w udziale przypadnie. Na pewno powinniście być bardziej zainteresowani od nas tym, żeby członkowie Komisji Obrony Narodowej w porę i odpowiedniej liczbie otrzymywali informacje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#TadeuszGrabowski">Chciałem się odnieść ogólnie do tego, co wynika z wystąpień pana posła Mazowieckiego i pana posła Komorowskiego. Co wynika z pewnego poglądu na temat trafności w zakresie planowania i nieumiejętności dostosowania planu do realizacji budżetu.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#TadeuszGrabowski">Chciałem zwrócić uwagę, nie wracając już do 1994 r., ale na przykładzie 1995 i 1996 r. na pewne kwestie dotyczące planowania i realizacji budżetu. Jeżeli weźmiemy 1995 rok, to budżet, który został przyjęty przez Sejm oparty jest na strukturze wydatków, które zaproponowało Ministerstwo Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#TadeuszGrabowski">Zostało to przez rząd przyjęte i struktura wydatków odnosiła się do tych wydatków, które zostały w ustawie budżetowej przyjęte. Miesiąc po uchwaleniu ustawy budżetowej powstał problem dwóch dodatkowych zadań, to jest skonsumowania strategicznych programów rządowych, gdyż programy muszą wejść w życie, natomiast nie ma pieniędzy ani w Komitecie Badań Naukowych, ani w rezerwach budżetowych. Trzeba ich było szukać w Ministerstwie Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#TadeuszGrabowski">Z góry w przyjętej i określonej strukturze wydatków trzeba szukać 54 mln zł plus 10 mln zł na „Partnerstwo dla Pokoju”. Cała misteria planowania budżetowego, która jest konstruowana nie tylko na szczeblu ministerstwa, ale u poszczególnych dysponentów II i III stopnia, zaczyna się rozrywać. Trzeba szukać, jakie zadania redukować.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#TadeuszGrabowski">Na ogół nie da się żadnych zadań zredukować, bo siły zbrojne są tak skonstruowane, że można jeszcze jakieś ćwiczenie zlikwidować. Dokąd jednak zajdziemy, jeżeli w ogóle przestaniemy ćwiczyć. Zaczyna się więc szukanie różnych programów oszczędnościowych, budowanych ad hoc, a więc wcześniejsze zwolnienie do rezerwy itd.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#TadeuszGrabowski">Wszystko po to, aby osiągnąć możliwość sfinansowania dodatkowych zadań, które zostają narzucone i które trzeba zrealizować. Podobnie było w 1996 r., kiedy już po uchwaleniu budżetu weszło nowe zadanie - Bośnia - które nie było uwzględnione w budżecie Ministerstwa Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#TadeuszGrabowski">Został on zaplanowany podobnie jak w ub.r. i nie było żadnych rezerw, jak również nie było rezerw u ministra spraw zagranicznych. Został więc problem nie rozwiązany jak to sfinansować. I znowu zostało zobowiązane do tego Ministerstwo Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#TadeuszGrabowski">Minister finansów przyznał - co prawda - pod koniec ub.r. dodatkowe środki w wysokości 41 mln zł, m.in. na realizację zobowiązań, na które nie było pokrycia w budżecie Ministerstwa Obrony Narodowej. 4 mln zł przeznaczył na dodatkowe zakupy sprzętu i wyposażenia logistycznego, którego nie ma w wyposażeniu sił zbrojnych.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#TadeuszGrabowski">Dotyczyło to takich elementów jak hełmy, kamizelki kuloodporne itd., stosownie do warunków występujących w rejonie działania. Zostaje problem sfinansowania i w projekcie uchwały Rady Ministrów dotyczącej powołania kontyngentu i określenia jego wysokości, my określaliśmy jednoznacznie, że kosztorys będzie w granicach 55–60 mln zł, bo tak wynikało z informacji, które mieliśmy.</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#TadeuszGrabowski">Wiedzieliśmy ile wynoszą określone operacje pokojowe organizowane w ramach pokojowych misji Organizacji Narodów Zjednoczonych. Tamte operacje mają z punktu widzenia swojego charakteru zupełnie inne zadania, one utrzymują pokój i są to jednostki o charakterze lekkim. Ta jednostka natomiast miała zupełnie inne zadania, musiała ona być odpowiednio uzbrojona i przygotowana nie do utrzymania pokoju, a czasem nawet do interwencji i zmuszania do pokoju.</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#TadeuszGrabowski">Z tych kalkulacji, które mieliśmy wychodziło, że koszt będzie się w tych granicach kształtował. Niestety, przyjęty w uchwale limit 30 mln zł, jako maksymalny wydatek z tytułu funkcjonowania batalionu w Bośni był niewystarczający. Trzeba byłoby w połowie roku odwoływać nasz kontyngent z Bośni, ponieważ finansowanie skończyłoby się w tym czasie.</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#TadeuszGrabowski">W związku z tym wystąpiliśmy dodatkowo o przyznanie środków z rezerwy budżetu państwa dlatego, że już nie widzimy możliwości wygospodarowania środków. Z naszego budżetu przeznaczyliśmy 36 mln zł na ten cel, a więc nie mamy żadnej możliwości wygospodarowania czegokolwiek.</u>
          <u xml:id="u-16.12" who="#TadeuszGrabowski">Było to wstępnie rozpatrywane przez Radę Ministrów, która ustosunkowała się krytycznie do sprawy i ponownie skierowała ją pod obrady Komitetu Spraw Obronnych Rady Ministrów. Muszę powiedzieć, że podobne problemy z punktu widzenia finansowania istnieją również w innych państwach.</u>
          <u xml:id="u-16.13" who="#TadeuszGrabowski">Przy okazji chciałbym przedstawić kwestie wiarygodności naszego szacunku, który zrobiliśmy w odniesieniu do batalionu w Bośni. Założyliśmy, że łączne koszty będą wynosiły ok. 66 mln zł, z tym, że są tam pewne wydatki, które mają charakter hipotetyczny. Są to dwie pozycje.</u>
          <u xml:id="u-16.14" who="#TadeuszGrabowski">Jedna wynika z tego, że w planie operacyjnym dowództwa IFOR przyjęto, iż w przypadku jakiegokolwiek konfliktu wszystkie jednostki biorące udział w poszczególnych rejonach misji wycofują się w rejon zapasowy na Węgry. Z tego tytułu zostały opracowane szczegółowe plany operacyjne poszczególnych kontyngentów, brygad i batalionów. W ramach tej zaplanowanej operacji, która może nastąpić, ale nie musi nastąpić wynika, że koszt ten będzie wynosił ok. 2 mln zł. Musieliśmy to przewidzieć, bo jeżeli zaistnieje taka sytuacja, ktoś musi to pokryć.</u>
          <u xml:id="u-16.15" who="#TadeuszGrabowski">Druga sprawa, przecież dzisiaj nie wiadomo, czy lada moment, na skutek określonego działania dowództwo brygady, albo dowództwo IFOR nie zmieni rejonu działania naszego batalionu. Wiąże się to również z określonymi kosztami i trzeba to przewidzieć.</u>
          <u xml:id="u-16.16" who="#TadeuszGrabowski">Trzeba przewidzieć różnego rodzaju dodatkowe wydatki związane z taką sytuacją, jaka miała miejsce z ostatnim wypadkiem transportera. Został on zniszczony i nadaje się tylko do remontu kapitalnego. Również z innymi sytuacjami, które będą wymuszały wypłacanie określonych odszkodowań, musimy się liczyć.</u>
          <u xml:id="u-16.17" who="#TadeuszGrabowski">Jeżeli nasz budżet bez uwzględnienia kosztów, które ponosimy w kraju, to jest wyposażenia, utrzymanie innych elementów - wynosi 66 mln zł, to budżet batalionu fińskiego, który ma tylko 430 żołnierzy, wynosi w przeliczeniu na polskie złote - 160 mln zł. Szwedzkiego, który ma 870 żołnierzy, a więc o 200 więcej niż nasz, wynosi 275 mln zł. Norwegii, który ma 1000 żołnierzy - wynosi 320 mln zł, w przeliczeniu na polskie złote.</u>
          <u xml:id="u-16.18" who="#TadeuszGrabowski">Nasz kosztorys jest bardzo skromny i w wielu przypadkach wybieraliśmy rozwiązania najbardziej oszczędne, aby zminimalizować konieczne wydatki. Jednym z elementów wyboru najbardziej taniego sposobu, było umocnienie poszczególnych pozycji w rejonie działania batalionu.</u>
          <u xml:id="u-16.19" who="#TadeuszGrabowski">Zgodnie z dyrektywą dowództwa IFOR powinniśmy zastosować określone umocnienia, które mają chronić nie tylko przed bronią strzelecką, ale przed bronią przeciwpancerną. My zrobiliśmy tylko umocnienia bardzo prymitywne przeciwko broni strzeleckiej, polegające na zastosowaniu worków z piaskiem.</u>
          <u xml:id="u-16.20" who="#TadeuszGrabowski">Natomiast zalecenie było wyraźnie określonego systemu, który jest produkowany na Zachodzie. Tylko w tej jednej pozycji zminimalizowaliśmy wydatki w granicach ok. 30 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-16.21" who="#TadeuszGrabowski">Podzielam pogląd o nieprecyzyjności planowania budżetowego i to już na szczeblu tworzenia budżetu, również po uchwaleniu budżetu, stawiania dodatkowych zadań, które praktycznie rujnują cały system planowania budżetowego i powodują określone konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-16.22" who="#TadeuszGrabowski">Jeżeli chodzi o pytanie pana posła Mączki, dotyczące kredytowania różnych firm. My nie kredytujemy żadnej firmy. To, co mówił pan dyrektor Dziedzic o nierozliczeniu pewnych zaliczek wynikało tylko z braku dyscypliny realizacyjnej ze strony Departamentu Dostaw Uzbrojenia i Sprzętu Wojskowego, spowodowanej tym, że decyzja budżetowa ministra nakazywała rozliczenie do końca roku.</u>
          <u xml:id="u-16.23" who="#TadeuszGrabowski">Rozliczenie faktycznie nastąpiło w ciągu roku, ale z różnych przyczyn należało wówczas wystąpić do ministra o określoną decyzję, uzasadnić potrzebę przedłużenia rozliczenia tych zaliczek. Zaliczki są tak stosowane i tak kalkulowane, aby fakt ich udzielenia powodował w przyszłych dostawach dla Ministerstwa Obrony Narodowej odpowiedni upust wynikający z przeliczenia tych kwot, które zaangażowaliśmy - odpowiednio do oprocentowania kredytowego.</u>
          <u xml:id="u-16.24" who="#TadeuszGrabowski">Nie jest to proste kredytowanie, jest to wyjście naprzeciw firmie, na której nam bardzo zależy. W naszym przemyśle zbrojeniowym są monopoliści i my nie mamy wyboru w składaniu zamówień na określony rodzaj sprzętu.</u>
          <u xml:id="u-16.25" who="#TadeuszGrabowski">Musimy się z tą firmą dogadać, aby ona tę technologię albo ten wyrób zrobiła. Ona jest w sytuacji finansowej katastrofalnej i wówczas musimy zaliczkować na takiej zasadzie, że z punktu widzenia rachunku ekonomicznego na tym absolutnie nie tracimy. Szczegółowych wyjaśnień dotyczących spraw rozliczenia udzieli pan płk Szlaga.</u>
          <u xml:id="u-16.26" who="#TadeuszGrabowski">Jeżeli chodzi o szczegóły dotyczące wypadku naszego transportera, odpowie na ten temat pan gen. Filipiak.</u>
          <u xml:id="u-16.27" who="#TadeuszGrabowski">Sprawa wielkiej ogólności naszych materiałów. Pisaliśmy poprzednio i piszemy teraz jakie jest niedofinansowanie poszczególnych sfer. W zakresie remontu sprzętu i w zakresie remontu infrastruktury wskazujemy, że nawisy są bardzo duże. Może to w tekście wygląda dramatycznie.</u>
          <u xml:id="u-16.28" who="#TadeuszGrabowski">W 1996 r. na same remonty sprzętu, zakup części zamiennych do istniejącego sprzętu - pokryliśmy potrzeby tylko w 37% . Przeznaczyliśmy na ten cel łącznie 440 mln zł, a nie zaspokojone potrzeby wynoszą 752 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-16.29" who="#TadeuszGrabowski">Jest to ogromne rozwarcie i powtarzanie tego przy każdym sprawozdaniu nie zlikwiduje nam nawisu z roku na rok. Będzie ten nawis trwał przynajmniej 3–4 lata, zanim go zlikwidujemy.</u>
          <u xml:id="u-16.30" who="#TadeuszGrabowski">Podobnie jest z nawisem remontowym naszej infrastruktury. Wynosi on w tej chwili ok. 1,7 mld zł. Jest to sytuacja wręcz katastrofalna i jeżeli nie zmniejszymy liczby garnizonów i nie zwiększymy wysiłków w zakresie finansowania remontowego dojdzie do takiej sytuacji, że niektóre garnizony lub niektóre obiekty w garnizonach będziemy musieli zamykać. Może trzeba to było bardziej uwypuklić w materiale.</u>
          <u xml:id="u-16.31" who="#TadeuszGrabowski">Sprawność bojowa jednostek wojskowych, stopień ich gotowości, jakie jednostki, w jakim czasie wychodzą - przedstawi to pan gen. Robełek. W latach poprzednich przedstawialiśmy ten materiał może zbyt ogólnie za co przepraszamy. Przedstawiliśmy to w obecnym materiale.</u>
          <u xml:id="u-16.32" who="#TadeuszGrabowski">Chciałbym się ustosunkować do wypowiedzi pana posła Zemke, która dotyczyła ucieczki żołnierzy zawodowych. Jest to prawda, że zaczyna się ucieczka, ale z punktu widzenia samego zjawiska nie nazywałbym go katastrofalnym.</u>
          <u xml:id="u-16.33" who="#TadeuszGrabowski">Sprawa była kilkakrotnie rozpatrywana przez zespół w Ministerstwie Obrony Narodowej. Niestety, taki system wypowiadania stosunku służbowego, jaki został zawarty w ustawie o przebieg u służby żołnierzy zawodowych, jest bardzo niekorzystny. Daje możliwość wypowiedzenia przez żołnierza stosunku służbowego w ciągu pół roku.</u>
          <u xml:id="u-16.34" who="#TadeuszGrabowski">Stawia nas to w sytuacji bardzo trudnej, dlatego że niemożliwe jest przez pół roku skierować i wyszkolić specjalistę na określone stanowisko. Nasze zasoby kadrowe w niektórych specjalnościach są dosyć płynnie.</u>
          <u xml:id="u-16.35" who="#TadeuszGrabowski">Po drugie, planowanie budżetowe środków związanych z wypłatą odpraw itd. w sytuacji, kiedy można wypowiedzieć stosunek służbowy w ciągu pół roku jest praktycznie niemożliwe. Świadczy o tym 1995 r., o którym dziś mówimy. Planowaliśmy na podstawie różnych analiz i różnych trendów występujących w latach ubiegłych. Przewidywaliśmy, że odejdzie 3,7 tys. żołnierzy, a odeszło 6,033 tys. żołnierzy. Miało to określone konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-16.36" who="#TadeuszGrabowski">W br. na dzień 31 czerwca zostało zwolnionych 3,585 tys. żołnierzy zawodowych i stan ten się powtarza. Patrząc z punktu widzenia potrzeb zmiany struktury kadr, zmniejszenia liczby żołnierzy zawodowych służby stałej, na rzecz żołnierzy kontraktowych, potrzebę zmiany struktury w ramach kadry zawodowej na korzyść podoficerów, chorążych i znacznego ograniczenia liczby oficerów. Mamy w tej chwili ok. 47% oficerów.</u>
          <u xml:id="u-16.37" who="#TadeuszGrabowski">Docelowo widzimy potrzebę, aby udział oficerów i chorążych nie był wyższy niż 30% , a 30 do 40% podoficerów. Patrząc z punktu widzenia tych zmian, które muszą nastąpić w najbliższych 5–7 latach, jest to zjawisko częściowo pozytywne.</u>
          <u xml:id="u-16.38" who="#TadeuszGrabowski">Na ogół nie odchodzą ci, którzy mają perspektywę w służbie, natomiast przyczyną falowań w odchodzeniu są różnego rodzaju pogłoski na temat zmian systemu emerytalnego, zmian warunków odejścia ze służby wojskowej i pewne zamierzenia restrukturyzacyjne. Po przedstawieniu i ujawnieniu zamierzeń w zakresie restrukturyzacji wojsk lotniczych z garnizonów, które będą podlegały restrukturyzacji wpłynęło wiele wniosków o zwolnienie.</u>
          <u xml:id="u-16.39" who="#TadeuszGrabowski">Środki na strategiczne programy rządowe zaplanowane w 1995 r. w wysokości 54 mln zł, zrealizowane były w zakresie ok. 37 mln zł. Okazało się, że i my i nasi partnerzy, jak również cały łańcuch związanych z tym podmiotów w realizację strategiczne programy rządowe, nie byliśmy całkowicie przygotowani do tego procesu. Ustosunkuje się do tej sprawy pan gen. Jauer, który jest m.in. również realizatorem programu „Loata” i pan gen. Szweda. Przedstawią oni dokładne przyczyny niezrealizowania tego programu.</u>
          <u xml:id="u-16.40" who="#TadeuszGrabowski">Jesteśmy bardzo zaniepokojeni, że ten proces nie przebiega tak, jak byśmy chcieli. Pewne opóźnienia rysują się już w realizacji tych programów. Staramy się, aby eliminować opóźnienia. Najbardziej zagrożony jest „Huzar”, z uwagi na różne uwarunkowania, o których będzie mówił pan generał Szweda, był zagrożony również „Grom”.</u>
          <u xml:id="u-16.41" who="#TadeuszGrabowski">Cichy konflikt między Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Ministerstwem Obrony Narodowej trwa i podzielam wypowiedziany tu pogląd. Występowaliśmy już kilkakrotnie do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych o ustalenie zasad wyceny, posługując się naukową metodą wartościowania pracy poszczególnych elementów służby żołnierzy, służby policjantów i innych formacji wchodzących w skład MSW. Należałoby zdjąć temat, kto ma więcej zarabiać - czy policjant, czy wojskowy.</u>
          <u xml:id="u-16.42" who="#TadeuszGrabowski">Naukowa metoda wartościowania pracy jednoznacznie określa kryteria i sposoby dokonywania tego. Proponowaliśmy nawet, aby zajął się tym Instytut Pracy, który podlega ministrowi pracy i polityki socjalnej, aby wyniki były obiektywne.</u>
          <u xml:id="u-16.43" who="#TadeuszGrabowski">Według naszego rozeznania istniejące relacje między funkcjonariuszami a żołnierzami są prawidłowe, patrząc z punktu widzenia rodzaju stanowisk, liczby stanowisk kierowniczych i stanowisk nie kierowniczych. W wojsku przeważają stanowiska dowódcze i tych stanowisk jest 89% .</u>
          <u xml:id="u-16.44" who="#TadeuszGrabowski">W policji przeważają stanowiska nie dowódcze, stanowiska poszczególnych specjalistów, którzy wykonują w większości pracę samodzielnie. Struktura stanowisk jest taka, że w wojsku przeważają stanowiska oficerskie, posiadamy szerokie zaplecze naukowe, zaplecze szkolnictwa wojskowego itd.</u>
          <u xml:id="u-16.45" who="#TadeuszGrabowski">Takich formacji i tak rozbudowanej w stosunku do naszych - nie ma Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Powoduje to również określone konsekwencje wpływające na średnią płacę. W sprawie innych świadczeń wielokrotnie prosiliśmy Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, aby na etapie planowania uzgodniło podwyższanie i waloryzowanie określonych należności.</u>
          <u xml:id="u-16.46" who="#TadeuszGrabowski">Znajdujemy się pod ciągłym naciskiem potrzeby waloryzowania określonych należności. generalnie waloryzujemy je w mniejszym stopniu niż to wynika ze wzrostu cen.</u>
          <u xml:id="u-16.47" who="#TadeuszGrabowski">Ministerstwo Spraw Wewnętrznych przyjęło taką politykę, aby nie nadążać za nami w pewnych obszarach. Stanowi to istotny i bardzo dobry element przetargowy przy walce o budżet, że pewne sfery się rozeszły i dofinansowanie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w tym względzie jest zasadne.</u>
          <u xml:id="u-16.48" who="#TadeuszGrabowski">Sądzę, że problem w tym roku zniknie i jakoś się dogadamy w tej sprawie. Analizę wzajemnych relacji płacowych zrobimy wspólnie i wreszcie zdejmiemy ten temat. Drugi temat jest dosyć trudny do rozwiązania dlatego, że zaległości w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych są dość duże. Szczegółowe wyjaśnienia przedstawią koledzy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JerzySzmajdziński">Dziękuję, prosiłbym o wypowiedzi, w krótkich żołnierskich słowach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#TadeuszJauer">Strategiczne programy rządowe, głównie „Loara” i „Grom” zostały opracowane w 1993 r., a w 1994 r. przyjęte do realizacji. Problem finansowania i prowadzonych równoległych badań i rozwiązań w zakresie projektowania pewnych naszych narodowych elementów, wymaga polonizacji produkowanej rakiety przenośnej, odpowiednika Stringera i RMP amerykańskiego i rosyjskiej „Igły”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#JerzySzmajdziński">Przepraszam panie generale, ale ponieważ na sali znajdują się przedstawiciele mass mediów, prosiłbym o informowanie w ogólniejszy sposób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#TadeuszJauer">Na tak krótki okres, w naszych warunkach jest to osiągnięcie. Jeśli chodzi o program „Loara” jest on w trakcie podpisywania pewnych umów i porozumień. Uruchomiony jest niedawno. Pewien transfer technologii już przepłynął do kraju.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#TadeuszJauer">Sądzę, że przy kolejnym podpisywaniu spraw najlepiej odpowiadałby pan minister Węgrzyn. Niemniej jednak orientuję się na dziś, że jest to też na dobrym kierunku. Tyle na tematy strategicznych programów rządowych „Loara” i „Grom”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#StanisławFilipiak">Chciałbym odpowiedzieć na pytanie pana posła Mazowieckiego dotyczące wyboru sprzętu technicznego, biorącego udział w Jugosławii. Chcę powiedzieć następująco, że nie bez znaczenia jest fakt, jaki sprzęt został skierowany do Jugosławii. Podjęta była decyzja naszego rządu o udziale jednostki wojskowej w pomocy dla Jugosławii.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#StanisławFilipiak">Decyzja podjęta była w ostatniej chwili, gdy rejony oraz najlepsze tereny zostały zagospodarowane przez inne państwa biorące udział w operacji IFOR. Z tego też względu do rejonu, a także właściwości terenowych - z reguły górskich - został dostosowany sprzęt, który tam został skierowany oraz przygotowany do realizacji zadań, z reguły patrolowych - codziennie rzędu 180 do 200 km na jeden transporter.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#StanisławFilipiak">Z tego też względu wybraliśmy lekki transporter opancerzony, jakim jest BLDM-1 oraz bojowe wozy piechoty, które stanowią wzmocnienie, uzupełnienie potencjału bojowego tych lekkich transporterów opancerzonych. Kalkulacje nasze były następujące: transporter BLDM-1 jest przewidziany do spisania z wojska oraz do modernizacji, wyposażenia go w nowoczesne uzbrojenie oraz nowe elementy napędowe i układ silnikowy.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#StanisławFilipiak">Jego rotacja przewidziana jest raz w roku. Gdybyśmy skierowali tam bojowe wozy piechoty musielibyśmy rotować je do remontu co miesiąc. Możliwości finansowe, jakie posiadamy na zabezpieczenie działalności batalionu w Jugosławii, są takie, jak przedstawił pan minister Grabowski.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#StanisławFilipiak">Z tego też względu uważamy, że sprzęt, który tam został skierowany, odpowiada zadaniom. Natomiast zdarzenia dotyczące przewrócenia, to jest sprzęt mechaniczny, który może być najlepszy i każdy może ulec podobnym awariom.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#StanisławFilipiak">Dlatego nie uważam, aby ten sprzęt mógł być lepszy. Jest to najlepszy sprzęt jaki posiadamy na wyposażeniu wojska polskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#ZygmuntSzlaga">W uzupełnieniu wystąpienia pana ministra Grabowskiego dotyczącego udzielonych przedpłat, chciałem krótko powiedzieć, że przytoczone przykłady, a mianowicie „Mesko”, „Cenzin”, NAT - ogólna kwota nie rozliczonych zaliczek stanowi ok. 5% wydatków Departamentu Dostaw Uzbrojenia i Sprzętu Wojskowego.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#ZygmuntSzlaga">Były to środki przeznaczone na otwarcie akredytyw. Nie były to środki bezpośrednio przeznaczone do konsumpcji przez dane przedsiębiorstwa. W przypadku zakładów „Mesko” przeznaczone były na zakup elementów z Rosji, do ostatnich dni grudnia czekaliśmy na dostawę komponentów. Stanowi to ok. 80% ogólnych wydatków i zamówionych wyrobów zakład nie był w stanie sam sfinansować.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#ZygmuntSzlaga">W przypadku wzięcia kredytu przez zakład musielibyśmy jeszcze zapłacić odsetki. "Mesko” obniżyło nam cenę o ok. 7 % za udzielenie tej kwoty, co stanowiło dodatkowe oszczędności. Zaliczkę rozliczono 30 marca br., bo dostawa została zrealizowana do końca.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#ZygmuntSzlaga">W przypadku firm „Cenzin” i „NAT” również dotyczyło to przedpłat na otwarcie akredytyw na dostawy z importu. Sprawa 3,3 mln zł zwróconych do budżetu państwa w związku z nie zapłaceniem za „Irydę”. Przypomnę tylko, że rozporządzeniem Rady Ministrów zostało przesunięte 7 mln zł środków z 1994 r. na 1995 r., jako nie do końca zrealizowana dostawa „Iryd”. Nie wykonane one zostały zgodnie z naszą umową.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#ZygmuntSzlaga">Z tych środków uregulowaliśmy 4,7 mln zł, natomiast 3,3 mln zł zostało zatrzymane na nową awionikę, w którą miały być wyposażone wyprodukowane dotychczas samoloty. Konkurs na awionikę miał być zakończony w grudniu ub.r., m.in. dlatego, że Mielec ciągle do nas występował i prosił o przetrzymanie jeszcze pieniędzy. Obiecywali, że konkurs zostanie zakończony i będzie decyzja.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#ZygmuntSzlaga">Okazało się, że do końca grudnia ub.r. nie było decyzji, a decyzja o nowej awionice nastąpiła dopiero w kwietniu br. Pan minister Grabowski skierował w naszą stronę uwagę, że można było to formalnie załatwić, ale była to końcówka roku.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#ZygmuntSzlaga">Przy nawale prac przeszło nam to „między palcami”. Jest to na pewno niedociągnięcie, które - postaramy się - w przyszłości już nie nastąpi. Odnośnie do „Irydy”, panie pośle Mączka, Mielcowi zapłaciliśmy w etapach to co było w umowie i wszystko to, co w stosunku do Mielca byliśmy zobowiązani. Wywiązaliśmy się ze wszystkiego w danym roku kalendarzowym. Nie mieliśmy podstaw żeby te pieniądze przekazać do Mielca.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#ZygmuntSzlaga">Skoro jestem przy głosie poruszę sprawę ustawy o zamówieniach publicznych. Dla nas jako klientów ustawa ta jest bardzo dobra, ale w wielu przypadkach nie dopuszcza ona niektórych naszych przedsiębiorstw, szczególnie z tych 31 z polskiego przemysłu zbrojeniowego do udziału w przetargach.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#ZygmuntSzlaga">Nie będę wymieniał konkretnych zakładów, ale podam przykład z br. W chwili obecnej dwa zakłady nie mogły wystartować do przetargu, ponieważ zalegają z należnościami w ZUS i urzędzie skarbowym. Między innymi ten par. 19 i par. 22, co było w naszym wystąpieniu szeroko uzasadnione i poszło do pana prezesa Żuka z podpisem pana ministra Dobrzańskiego. Kopia jest w posiadaniu Komisji Obrony Narodowej, bo zasygnalizowaliśmy sprawę.</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#ZygmuntSzlaga">To samo dotyczy zakładów utrzymujących programy mobilizacji gospodarki. Są środki na programy mobilizacji gospodarki, ale te środki nie trafiają do wszystkich zakładów. Są mniejsze zakłady, które nie otrzymują dotacji na programy mobilizacji gospodarki i w przetargach, które się odbywają, niestety przegrywają.</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#ZygmuntSzlaga">Mamy sporo takich przykładów i jeżeli jesteście państwo zainteresowani mogę nimi służyć. Są oni oczywiście drożsi aniżeli spółki np. polsko-amerykańskie lub inne i jest to oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#ZygmuntSzlaga">Sprawa równego traktowania wszystkich podmiotów gospodarczych na naszym rynku. Jako wojsko mamy określony sprzęt i jeżeli go uzupełniamy, to musimy uzupełniać w ten sprzęt, który posiadamy, z uwagi na warunki eksploatacji. Docierają do nas i do prezesa Żuka protesty, że jeżeli sobie życzymy i potrzebujemy komputerów, np. firmy DEL, my tego nie robimy, bo nam się nie tylko DEL podoba. Jeżeli mamy sieć, mamy określony system, to ten system musimy uzupełnić w części.</u>
          <u xml:id="u-22.12" who="#ZygmuntSzlaga">W przypadku nieuzupełnienia albo wprowadzenia do tej sieci innego komputera, mamy problemy z serwisem. Kto przyjedzie z innej firmy, to zwala winę na innego przedstawiciela serwisu.</u>
          <u xml:id="u-22.13" who="#ZygmuntSzlaga">Ustawa o zamówieniach publicznych tych spraw nie przewiduje. Wszystkie te sprawy są zgłoszone i jeżeli Komisja Obrony Narodowej będzie dalej popierała nasze idee myślę, że zostanie to wprowadzone i ta ustawa zostanie zmieniona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#JerzyMilewski">Zakładam, że temat już się wyczerpuje i posiedzenie zbliża się do końca. Chciałem ustosunkować się li tylko do wypowiedzi pana posła Nałęcza, który zgłosił wniosek, żeby jedno z posiedzeń Komisji Obrony Narodowej było poświęcone przedyskutowaniu zadań i - jak rozumiem - struktury Biura Bezpieczeństwa Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#JerzyMilewski">Biuro Bezpieczeństwa Narodowego wchodzi w skład Kancelarii Prezydenta RP i jako takie nie podlega bezpośredniej kontroli Sejmu. Niemniej jednak jestem przekonany, że pan prezydent Aleksander Kwaśniewski nie będzie miał nic przeciwko temu. Ja mu ten wniosek zgłoszę i do takiej dyskusji dojdzie.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#JerzyMilewski">Jestem jak najbardziej za tym, żeby zainteresować Komisję Obrony Narodowej naszą pracą, bo przypuszczam, że będzie to z korzyścią dla obu stron. Można by to zrobić z naszego punktu widzenia - jak sądzę - w drugiej połowie października, albo w pierwszej połowie listopada br., jeżeliby to posłom odpowiadało.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#DanutaWaniek">W związku z ostatnią sekwencją wypowiedzi pana ministra Milewskiego myślę, że dobrze byłoby, gdyby prezydium Komisji Obrony Narodowej, w szczególności jej przewodniczący zwrócili się do pana prezydenta. Chyba niezręcznie jest, jeżeli taka inicjatywa wyszłaby z grona samego Biura Bezpieczeństwa Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#JanuszZemke">Chciałem się podzielić trzema uwagami na kanwie odpowiedzi. Po pierwsze, chcę wrócić do wstępnej części materiału i do jej ogólnikowości. Mówiłem o tym dlatego, bo niestety się boję, że za ogólnikowymi sformułowaniami może się kryć stagnacja.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#JanuszZemke">Jeżeli budżet w 1995 r. był podobny jak w poprzednim roku, a budżet to soczewka pewnych finansowych działań, ten budżet jak w soczewce pokazuje, że 1995 r. był rokiem stagnacji, jeśli chodzi o zmiany w wojsku, których oczekiwaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#JanuszZemke">Uwagi, który chcę się podzielić, mogą mieć znaczenie dla planowania budżetu w 1997 r. Wkrótce przyjdzie nam o tym budżecie dyskutować szerzej i dokładniej. Jak zawsze będziemy się starać, aby był on jak najwyższy.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#JanuszZemke">Trzeba nieco inaczej spojrzeć i nie traktować jako oczywistości faktu odchodzenia z wojska, które mieliśmy okazję obserwować w ub.r. i także w br. Kiedy się temu przyda pewien wymiar finansowy, to kilkaset mld starych złotych niepotrzebnie tracimy.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#JanuszZemke">Nie podzielałbym opinii, która się tu pojawiła, że mamy do czynienia z podobnymi zjawiskami jak w poprzednich latach. Może kierownictwo Ministerstwa Obrony Narodowej i Sztabu Generalnego ma precyzyjniejszą analizę niż ja, ale dostrzegam od ub.r. pewną zupełnie nową jakość.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#JanuszZemke">Jeżeli odejścia z wojska kilka lat temu wynikały ze zmniejszenia liczby kadry, był to proces obiektywny, oczywisty i musimy za to płacić w emeryturach. Jeżeli wynikały odejścia z dyslokacji wojsk, była to również sprawa oczywista.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#JanuszZemke">Zupełnie nowa sytuacja, nowa jakość od mniej więcej roku polega na tym, że ucieka część kadry, która ma 15–20 lat służby i ma przygotowanie techniczne. Moja wiedza na ten temat pochodzi z okręgu bydgoskiego, gdzie kadry takiej jest sporo.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#JanuszZemke">Obserwuję z niepokojem, kiedy przychodzą na dyżury poselskie żołnierze zawodowi i mówią, że kolejna grupa techników podoficerów chce odejść. Ma to fatalne, niekorzystne i niepotrzebne dla wojska skutki.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#JanuszZemke">Proponowałbym, aby to spokojnie przeanalizować, bo stanowi to kilka tysięcy etatów w skali roku. Są to kolosalne środki i wiemy, ile trzeba czasu, aby przygotować dobrego fachowca. Pytają mnie np. oficerowie ze Sztabu Generalnego, informatycy, czy już mają odchodzić itd.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#JanuszZemke">Obserwuję proces ucieczki kadry, która liczy sobie ok. 40 lat. Odchodzą dlatego, że sobie skalkulowali, iż mogą się jeszcze w życiu przestawić. Brać emeryturę i pracować dodatkowo w jakiejś firmie. Jest to bardzo niebezpieczne zjawisko, które może grozić odejściem kilku tysięcy ludzi przygotowanych do pracy.</u>
          <u xml:id="u-25.10" who="#JanuszZemke">Podzielam to, co mówił pan minister Grabowski, że uposażenie w wojsku powinno być wyższe. Możemy tu znaleźć wiele argumentów w tej sprawie, ale w przeciwieństwie do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych - żołnierz w wojsku ileś razy w życiu się przenosi zanim osiądzie na stałe.</u>
          <u xml:id="u-25.11" who="#JanuszZemke">Nie mogę się jednak zgodzić z tym, że pomoc mieszkaniowa jednej normy różni się jak 3 do 1. Pomoc ta nie wynika z faktu, czy ktoś jest oficerem, podoficerem, dowódcą, bo operujemy normami. Wynika to tylko z ceny mieszkań, które są w spółdzielniach itd.</u>
          <u xml:id="u-25.12" who="#JanuszZemke">To nie jest oczywiście wina wojska. Bardzo dobrze, że kierownictwo Ministerstwa Obrony Narodowej dba o te sprawy, mimo dużej liczby oczekujących na mieszkania nie mamy dużych napięć. Świadczy to dobrze o kierownictwie Ministerstwa Obrony Narodowej. Z punktu widzenia państwa jest to natomiast stan chory, bo jest to podobno segment aparatu państwa.</u>
          <u xml:id="u-25.13" who="#JanuszZemke">Mam prośbę do przedstawicieli Ministerstwa Finansów, bo ta analiza musi nastąpić poza Ministerstwem Obrony Narodowej i poza Ministerstwem Spraw Wewnętrznych. Każdy pokazuje bowiem to, co inny ma lepszego niż on. W Ministerstwie Spraw Wewnętrznych można zapewne znaleźć przykłady i z drugiej strony.</u>
          <u xml:id="u-25.14" who="#JanuszZemke">Apeluję, abyśmy we wrześniu otrzymali tego typu analizę, bo obszar nienormalności wobec potrzeb życiowych narósł w ostatnich latach. Powinniśmy podjąć próbę uregulowania tej sprawy. Tego się nie da utrzymać w dłuższym horyzoncie czasowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#JerzySzmajdziński">Dziękuję za wypowiedzi. Rozumiem, że wniosek, który przedłożył w końcowej części pan poseł Zemke, może być zrealizowany i możliwa jest taka informacja. Kwestie, o których mówił wcześniej, mają charakter bardziej perspektywiczny i nadają się do dalszych dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#JerzySzmajdziński">Planujemy kolejne spotkania, które będą pomocne dla nas w przygotowaniu do debaty nad budżetem 1997 r. Będą to informacje związane ze stanem realizacji reformy sił zbrojnych, czyli tradycyjne już spotkanie z kierownictwem Ministerstwa Obrony Narodowej z udziałem kierownictwa Sztabu Generalnego.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#JerzySzmajdziński">Aby ta informacja była pełna, kompleksowa i odpowiadała, w którym miejscu jesteśmy, jakie sprawy zostały załatwione w minionym roku, czyli obejmującym końcową część 1995 r. i dotychczasowy okres 1996 r. Będziemy się spotykali i dyskutowali o innych kwestiach, dotyczących elementów, o których mówił pan dyrektor Dziedzic.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#JerzySzmajdziński">Będą to przetargi, zakupy, stosowanie procedur, ale również wyborów, jakie dokonywane są przy tym, przedpłat, finansowania i doboru firm. Sprawa ta nie zniknie, będziemy również rozmawiali przy okazji, zwłaszcza przy informacji o stanie sił zbrojnych i o stanie prowadzonych reform.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#JerzySzmajdziński">Zajmiemy się również innymi elementami działań wojska, jaki jest dzisiaj stan gotowości, stan zapasów lub tempo możliwości osiągania zdolności bojowej. Odrębnie będziemy również rozmawiali o przyczynach wypadków, katastrof, z którymi mamy do czynienia i wnioskami o charakterze już bardziej generalnym. Liczba tych zdarzeń jest znacząca i powinny być podjęte przemyślane i przedyskutowane wnioski.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#JerzySzmajdziński">Przy okazji chcę poinformować, że w sprawie dotyczącej wypadków zwróciłem się dzisiaj do ministra obrony narodowej, żeby materiał oceniający te sprawy i propozycje działań, które muszą być podjęte lub będą podjęte przez resort obrony narodowej, zostały przedstawione Komisji Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#JerzySzmajdziński">Otrzymałem dzisiaj materiał dotyczący płac i porównania tych płac do odpowiednich stanowisk cywilnych. Natychmiast przekażemy te materiały członkom Komisji Obrony Narodowej. Również przekażemy kwestie dotyczące etatów generalskich, o które pytano na poprzednim posiedzeniu Komisji.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#JerzySzmajdziński">Zajmiemy się również sprawami wdrażania statutu Ministerstwa Obrony Narodowej i regulaminu. Będziemy na te tematy dalej dyskutować i sądzę, że kolejne spotkania Komisji Obrony Narodowej pozwolą nam bliżej zidentyfikować rzeczywiste przyczyny odchodzenia z armii części kadry, zarówno doświadczonej, jak również młodszych ludzi, którzy są w pełni sił twórczych. Podstawowe powody związane z dramatyczną redukcją zatrudnienia już przecież ustąpiły.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#JerzySzmajdziński">Armia została zmniejszona w znaczący sposób. Może więc nie działają mechanizmy awansowe, może nie działają wystarczająco skutecznie motywacje finansowe, może trzeba w tej dziedzinie szukać zmian i lepiej wynagradzać oraz zmienić system wynagradzania.</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#JerzySzmajdziński">Lepiej wynagradzać efektywnych, dobrze działających, może zwiększyć część tzw. uznaniową lub część promującą konkretne efekty pracy. Na pewno należy o tym dalej rozmawiać, dyskutować i wyciągać właściwe wnioski.</u>
          <u xml:id="u-26.10" who="#JerzySzmajdziński">Zwróciłem się również z prośbą o przekazanie informacji na temat przyczyn, powodów i zakresu, na jakich zamierza się wynająć firmy ochroniarskie do ochrony obiektów wojskowych. Kiedy ktoś jest kilkaset kilometrów od Warszawy, niedaleko nawet nad polskim wybrzeżem i usłyszy taki komunikat, musi to nim wstrząsnąć.</u>
          <u xml:id="u-26.11" who="#JerzySzmajdziński">Analizuje później tę sprawę głęboko, może chodzi tu o obiekty, które wojsko chce komuś przekazać i oddać. Może nie ma już w tych koszarach lub obiektach żołnierzy. Wtedy dociera do mnie, że może jest to uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-26.12" who="#JerzySzmajdziński">Natomiast z niektórych padających w mediach przekazów można odnieść wrażenie, że brygada czołgów w Przemyślu będzie chroniona przez firmę ochroniarską, która działa na zasadzie ustawy o działalności gospodarczej. Jest to już kompletnie niepokojący sygnał, który nie został sprostowany, albo sprostowanie to nie dotarło do opinii publicznej.</u>
          <u xml:id="u-26.13" who="#JerzySzmajdziński">Może sprostowanie dotarło do redakcji „Polski Zbrojnej”, ale tej gazety nie czyta nikt oprócz tych, którzy ją muszą czytać, o czym mówię z przykrością. Musi czytać kadra, muszą czytać członkowie Komisji Obrony Narodowej, musi przeglądać prezydent i muszą czytać byli oficerowie zawodowi wojska polskiego, bo oni się do tego po prostu przyzwyczaili.</u>
          <u xml:id="u-26.14" who="#JerzySzmajdziński">Nie jest to więc źródło kontaktów ze społeczeństwem. Źródłem takim są inne media i musi być natychmiastowa reakcja, ponieważ są komentarze - z jednej strony pozytywny o naszych sukcesach w Atlancie, a z drugiej strony negatywne o tym, że ochroniarze, którzy chodzą i pilnują wczasów lub kolonii, za chwilę będą pilnowali naszego wojska.</u>
          <u xml:id="u-26.15" who="#JerzySzmajdziński">Mówię o tym dlatego, że jesteśmy na posiedzeniu Komisji Obrony Narodowej po kilku tygodniach nieobecności i wracamy do normalnej aktywności, dyskusji, rozmowy. Do poszukiwania takich rozwiązań, które spowodują, że uda nam się zrealizować przynajmniej kilka spraw, jeśli nie w 1996 r., to może w 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-26.16" who="#JerzySzmajdziński">Budżet 1995 r. ma rzeczywiście tę zaletę, że nie notował spadku. Ale nie był to przecież budżet szczęścia, był to znowu budżet przetrwania i budżet wegetacji. Rok 1996 jest nieco lepszy, ale nie rozwiązuje też zasadniczych problemów występujących w armii.</u>
          <u xml:id="u-26.17" who="#JerzySzmajdziński">Jaki będzie budżet 1997 r. zobaczymy i wszystko przed nami. Myślę, że po tych kilku latach jesteśmy w stanie powiedzieć odpowiedzialnie, jakie są możliwe przyrosty. Wszyscy, którzy się tym zajmują i w tej dziedzinie działają wiedzą dobrze, że na cuda liczyć nie można. W związku z tym trzeba dostosować się do istniejących realiów, wybierając odpowiednie priorytety w taki sposób, aby były one jeszcze bardziej widoczne w środowisku żołnierzy zawodowych, tych którzy odbywają zasadniczą służbę wojskową i tych, którzy są związani z wojskiem. Jest to ogromna rzesza ludzi sięgająca setek tysięcy dorosłych i w sile wieku członków naszego społeczeństwa. Mówiąc zupełnie szczerze i brutalnie: budżet 1997 r. będzie testem na polską wiarygodność, czy chcemy swoje aspiracje związane z bezpieczeństwem i obronnością realizować za pieniądze innych podatników, czy za pieniądze swoich podatników. Taka to będzie decyzja.</u>
          <u xml:id="u-26.18" who="#JerzySzmajdziński">Z tego punktu widzenia powinna popatrzeć na budżet 1997 r. także nasza opozycja. Swoje aspiracje obronne musimy realizować za swoje pieniądze i musimy dlatego ponosić większy wysiłek. Nie ulega to wątpliwości i od przymiarek, propozycji, które będą w końcu roku i które będą również przedmiotem analizy przez siły i przez państwa decydujące o rozstrzygnięciach o charakterze strategicznym.</u>
          <u xml:id="u-26.19" who="#JerzySzmajdziński">Nie słyszeliśmy wraz z innymi posłami członkami Komisji Obrony Narodowej w trakcie dyskusji wystąpień, które krytykowałyby projekty obu uchwał - w sprawie wykonania budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej oraz odpowiedzialności Departamentu Obrony Narodowej i Spraw Wewnętrznych Najwyższej Izby Kontroli w zakresie problemów dotyczących obrony narodowej. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, rozumiem, że jest akceptacja dla tych przedłożeń i w ten sposób będziemy mogli zmierzać do finału naszego spotkania. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-26.20" who="#JerzySzmajdziński">Chcę podziękować wszystkim, którzy pracowali w służbach finansowo-księgowych, wszystkim, którzy podejmowali decyzje, które dzisiaj uzyskały pozytywną opinię Najwyższej Izby Kontroli i pozytywną opinię Komisji Obrony Narodowej. Działano w zgodzie z prawem i uchybienia, które są, będą usuwane. Nie mają one charakteru wykroczenia i nie powodują konieczności postawienia ostrych wniosków.</u>
          <u xml:id="u-26.21" who="#JerzySzmajdziński">Są to sprawy, które mogą się zdarzyć, ponieważ podmiotów, u których dzieją się operacje finansowe, gdzie podejmowane są decyzje finansowe i wydatkowane pieniądze, jest bardzo wiele w całej strukturze Ministerstwa Obrony Narodowej i sił zbrojnych.</u>
          <u xml:id="u-26.22" who="#JerzySzmajdziński">Wszystkim tym, którzy pracowali rzetelnie, Komisja Obrony Narodowej składa serdeczne podziękowania i życzenia, żeby jeszcze lepiej, jeszcze efektywniej mogły być skromne środki publiczne wydatkowane w latach następnych.</u>
          <u xml:id="u-26.23" who="#JerzySzmajdziński">Za tydzień obchodzić będziemy święto Wojska Polskiego, przyjmijcie więc od nas najlepsze życzenia, wszystkiego dobrego, powodzenia i szczęśliwych dni dla naszych sił zbrojnych. Dziękuję serdecznie i na tym kończę ten punkt posiedzenia Komisji Obrony Narodowej, który dotyczył realizacji budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej za 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-26.24" who="#JerzySzmajdziński">Do posłów, członków Komisji Obrony Narodowej zwracam się z prośbą, żeby złożyli swoje uwagi do projektu dostarczonego planu pracy w sekretariacie Komisji. Osobiście zgłaszam trzy propozycje - informację o stanie realizacji reform w siłach zbrojnych, zwrócę się także do pana prezydenta, zgodnie z sugestią szefa Kancelarii Prezydenta, aby była możliwość rozmowy o zadaniach i działalności Biura Bezpieczeństwa Narodowego na posiedzeniu Komisji Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-26.25" who="#JerzySzmajdziński">Moglibyśmy uczynić to w inny sposób, zajmując się budżetem Biura Bezpieczeństwa Narodowego i od tej strony doszlibyśmy do wszystkich interesujących nas informacji. Przyjmujemy jednak sugestie, które padły. Wpisujemy również informacje o pobycie grupy posłów - członków Komisji Obrony Narodowej w Stanach Zjednoczonych. Prośba, aby ci posłowie przedłożyli swoje uwagi na piśmie. O innych kwestiach związanych z planem pracy mówiłem, czeka nas kilka przyjazdów ważnych delegacji zagranicznych, m.in. Królestwa Wielkiej Brytanii, Dumy Rosyjskiej, Ukrainy oraz ekspertów holenderskich.</u>
          <u xml:id="u-26.26" who="#JerzySzmajdziński">Nasza Komisja Obrony Narodowej otrzymała zaproszenie z Czech i Węgier. Myślę, że kontakty, o których mówiłem są ważnym i istotnym elementem z punktu widzenia budowania naszej współpracy, w ramach politycznej części „Partnerstwa dla Pokoju” oraz zadań, które stoją przed parlamentem.</u>
          <u xml:id="u-26.27" who="#JerzySzmajdziński">Wszystkim raz jeszcze dziękuję, szczególnie serdecznie ekspertom i fachowcom, którzy nam pomagali.</u>
          <u xml:id="u-26.28" who="#JerzySzmajdziński">Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>