text_structure.xml 20 KB
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#LeszekMoczulski">Otwieram obrady. W porządku dziennym dzisiejszego posiedzenia mamy dwie kwestie: uchwalenie dezyderatu Komisji w sprawie Polaków w Kazachstanie; jest to zgodne z wolą Komisji, obradującą na wczorajszym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#LeszekMoczulski">W wyniku prac powołanego zespołu redakcyjnego, wyniknęła również kwestia opracowania osobnego dezyderatu w sprawie powołania Urzędu ds. Repatriacji; odnosi się to do art. 12 Ustawy o obywatelstwie polskim.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#LeszekMoczulski">W końcowej części obrad zajmiemy się sprawami bieżącymi Komisji, które - nie ukrywam - mają równie istotne znaczenie. Czy ktoś zgłasza uwagi do przedstawionego porządku dziennego? Jeśli nie, przystępujemy do punktu pierwszego, tzn. dezyderatu w sprawie Polaków w Kazachstanie.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#LeszekMoczulski">Zespół redakcyjny, w składzie, posłowie: M. Dmochowska, W. Majewski i L. Moczulski, dopracował się nowego projektu, który wszyscy państwo otrzymali.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#LeszekMoczulski">Zanim jednak przystąpimy do pracy nad jego treścią, proponuję, by zabrał głos przedstawiciel Urzędu Rady Ministrów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#WaldemarLipkaChudzik">Reprezentuję tu dyrektora W. Olejnika, którego pismo skierowane do Komisji, chciałbym odczytać. Pismo brzmi: „W. Pan Leszek Moczulski Przewodniczący Sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#WaldemarLipkaChudzik">Szanowny Panie Pośle. Nawiązując do wczorajszych obrad Sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą w przedmiocie dezyderatu do Rządu w sprawie repatriacji Polaków z Kazachstanu, chciałbym raz jeszcze podkreślić, że:</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#WaldemarLipkaChudzik">1. Biuro ds. Polonii, Emigracji i Polaków za Granicą prezentuje pogląd, że „repatriacja” przy obecnym stanie prawnym jest najkorzystniejszym rozwiązaniem przesiedlenia się osób polskiego pochodzenia z zagranicy do Polski. Termin ten nie oznacza, że przesiedlenie odbywać ma się w skali masowej, może ona dotyczyć także pojedynczych wypadków. „Repatriacja” ma znaczenie uniwersalne niezależnie od decyzji politycznych dotyczących repatriacji konkretnie określonej grupy osób.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#WaldemarLipkaChudzik">2. Art. 12 Ustawy o obywatelstwie polskim z 15 lutego 1962 r. mówiący, że cudzoziemcy narodowości lub pochodzenia polskiego, którzy przybyli do Polski z zamiarem osiedlenia się na stałe, uzyskując na to zezwolenie właściwego organu polskiego nabywają obywatelstwa polskiego z mocy prawa, jest przepisem martwym od 32 lat. Nie istnieje w Polsce instytucja, która takie zezwolenie wydaje. Nie istnieją więc przepisy wykonawcze ani instrumenty służące realizacji dyspozycji art. 12 Ustawy o obywatelstwie polskim.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#WaldemarLipkaChudzik">3. Proponowane stanowisko Pełnomocnika Rządu ds. repatriacji, w naszym rozumieniu, miałoby spełniać rolę, którą przewiduje art. 12 Ustawy o obywatelstwie polskim w ogóle, a nie tylko w stosunku do ewentualnych przesiedleńców z Kazachstanu. Powołanie tego stanowiska byłoby więc w pewnym sensie wydaniem przepisów wykonawczych do Ustawy o obywatelstwie polskim po 32 latach jej obowiązywania.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#WaldemarLipkaChudzik">4. Utworzenie stanowiska, o którym mowa w pkt 3 (chodzi o kompetencje a nie tytuł) umożliwi realizację prawa zamieszkania w Polsce osobom polskiego pochodzenia będących obecnie cudzoziemcami i uzyskanie przez nich polskiego obywatelstwa w sposób bardziej uproszczony od cudzoziemców innych narodowości podejmujących starania uzyskania polskiego obywatelstwa.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#WaldemarLipkaChudzik">5. Postulat dotyczący powołania „Pełnomocnika” nie musi mieć bezpośredniego związku z ewentualną decyzją polityczną dotyczącą repatriacji Polaków z Kazachstanu.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#WaldemarLipkaChudzik">6. Niezależnie od realizacji powyższych wniosków uważamy za wskazane zwiększenie pomocy dla Polaków na Wschodzie i dla bardziej efektywnego jej wykorzystania, stworzenie organizacyjnych możliwości koordynacji jej przez jedną wskazaną instytucję rządową.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#WaldemarLipkaChudzik">Jednocześnie ponownie wyrażam nadzieję, że Komisja zechce w dezyderacie zauważyć dotychczasowe zaangażowanie rządu w omawianą sprawę. Z wyrazami szacunku Dyrektor Biura Włodzimierz Olejnik.”</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#LeszekMoczulski">Jak wynika z tego pisma, sprawa powołania Urzędu Pełnomocnika Rządu ds. Repatriacji staje się bardzo istotna. Zastanowimy się więc, czy nie włączyć tego postulatu do treści dezyderatu, nad którym pracujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WitMajewski">Chciałbym zaproponować inne rozwiązanie. Przyjmijmy dziś drugi dezyderat, dotyczący tylko art. 12 Ustawy o obywatelstwie. Sądzę, że nie może być tak, aby prawo polskie nie miało instrumentarium realizacyjnego i nie funkcjonowało w stosunku do naszych rodaków rozproszonych w świecie.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WitMajewski">Może to być krótki, jednozdaniowy dezyderat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#AndrzejStelmachowski">Sądzę, że kwestia ta mogłaby być ujęta w dezyderacie dotyczącym Polaków w Kazachstanie.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#AndrzejStelmachowski">Po zdaniu: „Wymaga to podjęcia odpowiednich ustaleń prawnych i organizacyjnych stosowanych w przypadku repatriacji” dodajmy: „W szczególności niezbędne wydaje się reaktywowanie stanowiska pełnomocnika rządu ds. repatriacji”, co dałoby instrumentarium dla całej akcji i zapobiegło, by przepis art. 12 ustawy o obywatelstwie polskim pozostawał artykułem martwym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#LeszekMoczulski">Są zatem dwie koncepcje. Kwestię urzędu pełnomocnika ds. repatriacji dopisujemy do dezyderatu nr 2 i wówczas dotyczy to tylko Polaków z Kazachstanu. Druga propozycja: uchwalenie dezyderatu nr 3 - tylko w zakresie realizacji zapisu art. 12 Ustawy o obywatelstwie - co generalizuje problem i daje możliwość skorzystania z tego zapisu Polakom z całego świata, np. z Południowej Afryki.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#LeszekMoczulski">Przejdźmy jednak do procedowania nad tekstem dezyderatu.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#LeszekMoczulski">Tytuł brzmi: „... w sprawie Polaków z Kazachstanu”; proponuję zmianę na: „... w sprawie Polaków w Kazachstanie”.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#LeszekMoczulski">Jest to zmiana o tyle istotna, że tytułem nie sugerujemy akcji repatriacyjnej, a ponadto poszczególne zapisy dezyderatu dotyczą przecież również tych Polaków, którzy zechcą tam pozostać. Czy są do tej zmiany uwagi? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#LeszekMoczulski">Jest jeszcze kwestia - poruszona także na wczorajszym posiedzeniu Komisji - Polaków na Syberii”. Postanowiliśmy nie umieszczać tego w tym dezyderacie. Powstanie nowy tekst, poświęcony Polakom w innych częściach świata. Dziś uchwalany dezyderat ograniczmy tylko do Polaków w Kazachstanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#WojciechTyciński">Pragnę zwrócić państwa uwagę na rozróżnienie: Polacy i Polonia. Na wczorajszym posiedzeniu zwrócił na to uwagę senator J. Sęk. W przypadku Kazachstanu, terminy te są tak nieostre, iż MSZ w takich okolicznościach posługuje się sformułowaniem „osoby narodowości polskiej”. Jest to termin bardzo pojemny i nie pociąga za sobą żadnego ryzyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MariaDmochowska">Jest to pragmatyka stosowana przez resort jednak posłowie naszej Komisji, pisząc do władz polskich, nie muszą się do niej stosować. Sformułowanie użyte przez nas: „Polacy w Kazachstanie” wydaje mi się mocniejsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#LeszekMoczulski">Czy są uwagi do zdania pierwszego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#LonginPastusiak">Zbędne jest słowo „liczne”. Apele i postulaty wpływały od dawna i zapewne spodziewać się należy wielu jeszcze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#LeszekMoczulski">Proponuję, w zdaniu drugim, zmianę jego zakończenia na: „... tych osób i rodzin z Kazachstanu, które zgłosiły u władz i w placówkach dyplomatycznych RP chęć powrotu”.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#LeszekMoczulski">Jest to o tyle zasadne, iż zainteresowani nie musieliby zwracać się z tym tylko do ambasady w Moskwie. Praktycznie, rozpoczyna już swą pracę ambasada w Ałma-Acie. Powstaną też konsulaty. A - w naszym pojęciu - ma to być przecież proces a nie akcja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#TadeuszIwiński">Nawiązując do tego, co przed chwilą powiedział pan przewodniczący, proponuję w trzecim zdaniu, po słowie „program”, dodać: „stopniowego przyjmowania...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MariaDmochowska">Wiadomym jest, iż w chwili obecnej do ambasady w Moskwie zgłosiło chęć powrotu 300 osób. Nie jest to więc masowe. Sądzę zatem, iż w praktyce i tak stanie się to procesem rozłożonym w czasie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#LeszekMoczulski">Przechodzimy do kolejnego akapitu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#TadeuszIwiński">Proponuję usunąć niezręczne stylistycznie słowo ”dalsze”, natomiast przed słowem „przez:” wstawić „m.in.”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#LeszekMoczulski">Czy jest na to zgoda? Tak, nie słyszę sprzeciwu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#TadeuszIwiński">W tiret 4 proponuję następującą zmianę:</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#TadeuszIwiński">”- program działań, mający na celu zapoznanie Polaków w Kazachstanie z polską kulturą i nauką oraz promocję radia, tv i prasy polskiej, w tym również audycji emitowanych i prasy wydawanej w Kazachstanie,”.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#TadeuszIwiński">Sądzę, iż tak sformułowany zapis jest bardziej czytelny, obejmuje wszystkie rodzaje działań, które chcemy podjąć, a ponadto zgodny jest z zasadami gramatyki polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#LeszekMoczulski">Istotnie, racje wyłożone przez pana posła zasługują na przyjęcie. Czy ktoś z państwa zgłasza sprzeciw? Nie słyszę. Kolejny akapit.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#WitMajewski">Sugeruję zmianę stylistyczną: „Konieczna jest rozbudowa programu stypendialnego, umożliwiającego młodzieży polskiej z Kazachstanu studia i naukę w Polsce, a także stażowego (w tym staży zawodowych)”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#LonginPastusiak">Wydaje mi się, iż trzeba określić czas trwania tych staży, a więc: trzy do ośmiu miesięcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#MariaDmochowska">Jest to, moim zdaniem, zbędne. Napiszemy: „kilkumiesięcznych staży zawodowych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#LeszekMoczulski">Czy jest na to zgoda? Tak. Kolejny akapit.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#MariaDmochowska">Proponuję na początku użyć sformułowania: „Należy nadal...”, ponieważ rząd już te działania podjął i są przecież organizowane przyjazdy dzieci i młodzieży z Kazachstanu na obozy, kolonie i wycieczki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#LeszekMoczulski">Słusznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#TadeuszIwiński">Stanowisko zajmuje się a nie „podejmuje”. Piszmy więc: „Komisja oczekuje szybkiego zajęcia przez rząd stanowiska...” i dalej, jak w tekście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#LeszekMoczulski">Czy ktoś z państwa ma jeszcze uwagi do tekstu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WojciechTyciński">Jeśli państwo pozwolą, chciałbym wrócić do akapitu trzeciego. Jest tam określenie „... ze względów narodowościowych”. Czy nie jest ono zbyt wąskie? Istnieje przecież Konwencja Genewska, która te problemy rozwiązuje. Wydaje mi się, że to, co może dotyczyć Polaków, to jest konflikt zbrojny na dużą skalę. Jest to oczywiście sytuacja hipotetyczna. Może to być np. konflikt zbrojny między Rosją a Kazachstanem lub też krach ekonomiczny w Kazachstanie. Są to więc te sytuacje, które będą wymagać działań ze strony państwa polskiego bardziej, niż względy narodowościowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#AndrzejStelmachowski">Proponuję: „... oraz przygotować plan natychmiastowej repatriacji na wypadek, gdyby bezpieczeństwo Polaków zostało zagrożone”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#TadeuszIwiński">Przejmuję ten postulat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#LeszekMoczulski">Czy jest zgoda? Przyjęto przez aklamację.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#LeszekMoczulski">Propozycję treści dezyderatu nr 3 przedstawi poseł W. Majewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WitMajewski">„Komisja zwraca się do rządu RP o powołanie pełnomocnika rządu ds. repatriacji, który zapewniałby Polakom, wyrażającym chęć powrotu do kraju, skorzystanie z dyspozycji art. 12 Ustawy o obywatelstwie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#LeszekMoczulski">Przypominam, iż art. 12 przywołanej ustawy stosuje skróconą procedurę możliwości uzyskania obywatelstwa polskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#LonginPastusiak">Art. 12 jest „martwą literą”. Naszą intencją, wydaje się, powinno być zachęcenie rządu do znalezienia sposobów reaktywowania go. Nie narzucajmy jednak formy, w jakiej rząd to uczyni. Może to być oczywiście urząd pełnomocnika, ale też rząd może powierzyć to zadanie innemu, już istniejącemu urzędowi. Ważne jest, by przepis art. 12 był żywy i „uruchomiony”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#LeszekMoczulski">Z dotychczasowych rozmów w tej kwestii wiem, iż dezyderat nasz niczego nie wymusza, a wręcz wychodzi naprzeciw oczekiwaniom rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#ZdzisławPodkański">Proszę państwa, proszę zwrócić uwagę, iż niedawno krytykowaliśmy fakt, iż administracja wzrosła o 50% i osiągnęła 210 tys. Ponadto, od pewnego czasu trwa dziwna moda na pełnomocników, jakby on sam zdołał załatwić wszystko i sam załatwił problem. Wniosków tych jest wiele i z każdej strony. A przecież wymaga to powołania biur, co pociąga za sobą dalsze koszty na administrację.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#ZdzisławPodkański">Są przecież już działające instytucje i organy, które winny te zadania realizować. Jeśli Komisja uważa, że problem jest naglący, to wystąpmy do rządu, by to on zaproponował rozwiązanie. Gdy otrzymamy odpowiedź na dezyderat, będzie czas na zajęcie stanowiska, czy proponowane przez rząd rozwiązanie nas zadowala.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#LeszekMoczulski">Jest to zagadnienie szersze niż Kazachstan, dotyczy generalnie Polaków spoza granic kraju, rządowi zaś proponujemy takie właśnie jego rozwiązanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#TadeuszIwiński">Mam propozycję dwuzdaniowej treści dezyderatu. W pierwszym zwracamy się o podjęcie zadań umożliwiających wykonanie dyspozycji art. 12 Ustawy o obywatelstwie. Zdanie drugie: Jedną z takich możliwości mogłoby być powołanie pełnomocnika rządu do spraw repatriacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#LeszekMoczulski">Proszę posła W. Majewskiego o odczytanie treści dezyderatu nr 3 z zaproponowanymi poprawkami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#WitMajewski">„Komisja zwraca się do rządu RP o zapewnienie Polakom wyrażającym chęć powrotu do kraju skorzystanie z dyspozycji art. 12 Ustawy o obywatelstwie polskim.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#WitMajewski">Jedną z możliwości mogłoby być powołanie pełnomocnika rządu do spraw repatriacji”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#LeszekMoczulski">Poddaję pod głosowanie oba dyskutowane przez nas dezyderaty. Kto z państwa jest za ich przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#LeszekMoczulski">W głosowaniu Komisja, 10 głosami za, przy braku przeciwnych i wstrzymujących się, uchwaliła dezyderaty nr 2 i 3 Komisji.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#LeszekMoczulski">Przechodzimy teraz do punktu trzeciego porządku obrad - sprawy bieżące.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#LeszekMoczulski">Pierwszą z nich jest, dość przykra, sprawa nieobecności posłów na posiedzeniach Komisji. Uprzejmie proszę o zgłaszanie tych faktów, zgodnie z regulaminem Sejmu, w ciągu 7 dni od daty posiedzenia. By uniknąć sankcji finansowych, nie czekając na zgłoszenia z odpowiednich biur Kancelarii Sejmu, proszę składać krótkie usprawiedliwienia bezpośrednio do prezydium Komisji.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#LeszekMoczulski">Kolejna sprawa. Ministerstwo Spraw Zagranicznych, odpowiadając na nasz wniosek, zaprasza prezydium Komisji i zainteresowanych posłów do swego archiwum, celem zapoznania się z aktami „systemu Polonia”. Proszę o zgłaszanie swych kandydatur do sekretariatu Komisji.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#LeszekMoczulski">Pragniemy, chcąc włączyć się do obchodów 50 rocznicy Powstania Warszawskiego, zorganizować w Sejmie w dniu 2 sierpnia br. o godz. 1100 spotkanie naszej Komisji z przedstawicielami organizacji kombatantów - Akowców, którzy przyjadą na uroczystości.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#LeszekMoczulski">Kolejna kwestia - chcemy zorganizować wyjazdowe posiedzenie Komisji w Falaise, w sierpniu, także podczas organizowanych tam obchodów rocznicowych. Nie udał się wyjazd do Monte Cassino, więc byłaby to dla nas kolejna okazja do nawiązania bezpośrednich kontaktów z działaczami polonijnymi z całego świata.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#LeszekMoczulski">W związku z tym, proszę panią poseł M. Dmochowską, o przygotowanie odpowiedniego uzasadnienia wniosku do Prezydium Sejmu, a posłów Komisji o zgłaszanie akcesu w tym wyjeździe.</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#LeszekMoczulski">Jeśli nie ma więcej spraw, zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>