text_structure.xml
62.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#JanuszSzymański">Przedmiotem obrad połączonych Komisji jest sprawozdanie podkomisji, które powstało na podstawie rządowego projektu ustawy o powszechnym spisie rolnym w 1996 r. Podkomisji przewodniczyła pani poseł Grzebisz-Nowicka.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#JanuszSzymański">Zwracam się do pani poseł aby poinformowała nas, jakich poprawek dokonała podkomisja, bądź oświadczyła, że takich nie dokonała. Następnie przystąpimy do ustalania szczegółowej treści projektu ustawy, który w formie sprawozdania połączonych Komisji przedstawimy na plenarnym posiedzeniu Sejmu.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Podkomisja odbyła trzy posiedzenia, w trakcie których bardzo szczegółowo przedyskutowała wszystkie propozycje zawarte w rządowym projekcie ustawy. Bardzo wnikliwie analizowaliśmy wszystkie uwagi i propozycje zgłoszone w trakcie pierwszego czytania projektu ustawy, które miało miejsce 8 listopada ub.r. Analizowaliśmy również inne propozycje, które w formie ustnej lub pisemnej zostały skierowane do podkomisji, a także uwagi zawarte w opinii prawnej Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Informuję, że uwzględniliśmy zdecydowaną większość wniosków czy uwag w formie poprawek do rządowego projektu ustawy. Dla zaoszczędzenia czasu przygotowałam odrębne sprawozdanie, oprócz tekstu jednolitego, które zawiera tylko poprawki wniesione przez podkomisję.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Przed przystąpieniem do rozpatrzenia tekstu jednolitego projektu ustawy chcę poinformować, że podkomisja zaproponowała 23 poprawki, w tym 16 merytorycznych, 5 porządkowych i 2 redakcyjne. Wszystkie te poprawki są wyszczególnione w odrębnym sprawozdaniu. Dwie kwestie, które były podniesione podczas pierwszego czytania projektu ustawy, a następnie na posiedzeniu podkomisji, podkomisja nie rekomenduje by zostały uwzględnione w formie poprawek.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#JanuszSzymański">Dziękuję pani poseł za tę substancjonalną relację z prac podkomisji. Mamy już możliwość przystąpienia do pracy nad szczegółowymi regulacjami projektu, ale dla porządku zapytam, czy ktoś z członków Komisji chciałby zgłosić generalne uwagi bądź zastrzeżenia? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#JanuszSzymański">Przystępujemy do rozpatrzenia sprawozdania podkomisji. Czy są uwagi do tytułu ustawy? Nie ma. Tytuł został przyjęty.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#JanuszSzymański">Czy są uwagi do tytułu rozdziału 1 „Termin i zakres spisu”? Nie widzę. Tytuł został przyjęty.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#JanuszSzymański">Czy państwo zgłaszają uwagi do art. 1? Nie widzę. Artykuł 1 Komisje akceptują w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#JanuszSzymański">Artykuł 2 składa się z 5 punktów, które określają zakres przedmiotowo-podmiotowy spisu rolnego.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#JanuszSzymański">Czy ktoś wnosi uwagi do pkt. 1?</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#JanuszSzymański">Komisje zaakceptowały punkty: 1, 2 i 3 w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Pan poseł Wilk złożył wniosek do punktu 4 aby skreślić gospodarkę łowiecką, ale podkomisja tego wniosku nie uwzględniła z następującego powodu. Spis zostanie przeprowadzony u osób prawnych i w jednostkach organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, zgodnie z klasyfikacją obowiązującą w Polsce, spójną z klasyfikacją krajów Unii Europejskiej prowadzących działalność określoną jako sekcja A dział 01. Sprawdziliśmy, że do sekcji A dział 01 zalicza się też gospodarkę łowiecką, hodowlę i pozyskiwanie zwierząt łownych, łącznie z pokrewnymi działalnościami. W związku z tym - naszym zdaniem - nie ma powodu do rezygnacji z obserwacji tej ważnej dziedziny i poprawka pana posła Wilka nie została uwzględniona.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#JanuszSzymański">Czy ktoś zgłasza propozycję zmiany punktu 4? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#JanuszSzymański">Czy ktoś wnosi uwagi do punktu 5? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#JanuszSzymański">Artykuł 2 Komisje przyjęły w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#JanuszSzymański">Przystępujemy do przeglądu art. 3, który składa się z 7 podpunktów. Jest to klasyczny słowniczek, w którym określa się pojęcia normatywne definiowanych instytucji bądź nazw.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#JanuszSzymański">Czy są uwagi do punktu 1 który zawiera klasyczną definicję gospodarstwa rolnego? Nie widzę. Rozumiem, że także Biuro Legislacyjne Kancelarii Sejmu nie zgłasza uwag.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PrzedstawicielkaBiuraLegislacyjnegoKS">Zastrzeżenie może polegać tylko na tym, że w punkcie 1 został powtórzony przepis z Kodeksu cywilnego, ale zachodziła taka konieczność.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#JanuszSzymański">Punkt 1 został przyjęty w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#JanuszSzymański">Czy są uwagi do punktu 2?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Podczas pracy podkomisji ten punkt okazał się najbardziej sporną regulacją. Pan minister Soska podczas pierwszego czytania projektu rządowego, a następnie na forum podkomisji, gdzie poparło go kilku członków podkomisji, wnosił o rozszerzenie spisu na wszystkie działki rolne, także te poniżej 0,1 ha.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Poprosiliśmy Główny Urząd Statystyczny, Ministerstwo Finansów oraz Centralny Urząd Planowania by policzone zostały dodatkowe koszty, bowiem wykazywaliśmy dobrą wolę uwzględnienia poprawki.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#JanuszSzymański">Jaka jest konkluzja pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Przeważyły względy merytoryczne i finansowe. Na działkach do 0,1 ha produkcja rolna jest śladowa, a w związku z tym informacje zebrane nie ważą na wynikach spisu. Dane o ludności w tych gospodarstwach są dostępne z ubiegłorocznego mikrospisu i uogólniając wyniki można uzyskać szacunkowe dane oraz w ten sposób wypełnić tę lukę czekając na spis powszechny, który ma się odbyć za 5 lat.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Wzięliśmy również pod uwagę względy finansowe. Rozszerzenie spisu na gospodarstwa rolne poniżej 0,1 ha będzie kosztowało dodatkowo 12.600 tys. zł i należałoby zatrudnić 25 tys. rachmistrzów spisowych, bowiem takich gospodarstw jest 1.200–1.300.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Z tych powodów podkomisja stanęła na stanowisku, że nie będzie rekomendowała przyjęcia poprawki.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#JanuszSzymański">Czy ktoś chciałby zabrać głos w sprawie tak obszernie zrelacjonowanej przez przewodniczącą podkomisji?</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#JacekSoska">Stanowisko resortu nie zawsze jest zgodne ze stanowiskiem rządu. Powtórzę za panią poseł Grzebisz-Nowicką, że chodzi o 1.200–1.300 gospodarstw wiejskich. Nie można bazować na mikrospisie, wyciągać stąd dane statystyczne i traktować je jako uzupełnienie powszechnego spisu rolnego. Zgadzam się, że te drobne gospodarstwa nie mają wpływu na ocenę globalnej produkcji rolnej, natomiast decydujące znaczenie ma czynnik ludzki.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#JacekSoska">Proszę zauważyć: 1.200–1.300 gospodarstw nierolniczych to równocześnie ludzie żyjący na obszarze wiejskim. Jeśli chcemy przystosować polskie rolnictwo do wymogów Unii Europejskiej, jeśli chcemy prowadzić właściwą politykę rolną a także regionalną, to jak mamy to zrobić nie mając danych o 1.200–1.300 rodzinach mieszkających na wsi. Z tego punktu widzenia ten spis nie ma sensu. Dyskusja na wczorajszym posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej potwierdziła, że spis szacunkowy umaszynowienia rolnictwa polskiego nie dostarczył żadnych wiarygodnych informacji.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#JacekSoska">Czy ten rząd, czy inny, czy to się komuś podoba lub nie - do 2000 roku polskie rolnictwo ma być dostosowane do wymogów Unii Europejskiej. Jak mamy to realizować bez konkretnych danych o tej ogromnej liczbie gospodarstw, a tym samym o ok. 5 mln mieszkańców wsi, bez informacji czym te osoby się zajmują, z czego żyją, ile z nich jest bezrobotnymi. Ten element polityczny nie może być blokowany argumentem, że brakuje środków finansowych. Pieniądze można pożyczyć lub pozyskać w inny sposób zwłaszcza, że powszechny spis rolny jest przeprowadzany raz na 8 lat i dane, o które się upominam, są niezbędne dla opracowania polityki regionalnej. Nie wiemy ile w danej gminie, województwie, regionie jest ludzi na wsi, ilu rolników, ilu bezrobotnych itd. Nie można tylko ważyć znaczenie działek o 5 arach czy mniejszych tylko produkcją rolną bowiem tam żyją ludzie. Ten czynnik demograficzny jest najbardziej istotny.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#JacekSoska">Ponieważ widzę dalsze zgłoszenia, sądzę, że czeka nas ciekawa dyskusja. Proszę jednak aby państwo formułowali konkluzję i wnioski.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#JanuszPiechociński">Propozycja mojego kolegi klubowego a zarazem ministra, pana posła Jacka Soski oznacza rozszerzenie spisu rolnego na spis wiejski. Zaliczam się do tej grupy gospodarstw, które pan wymienił i wielu wniosków nie wyciągnie pan dla procesów dostosowawczych rolnictwa do wymogów Unii Europejskiej z mojej działki o powierzchni 1.117,5 m2, gdzie obsada hodowlana to są 2 króliki i 1 kot.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#JanuszPiechociński">Uważam, że należy przeprowadzić klasyczny spis rolny, a te informacje, których pan się domaga, niewątpliwie przydatne, trzeba uzyskać z przeprowadzonego spisu powszechnego i fragmentarycznych spisów oraz z danych które posiadają gminy, żeby w jakiś sposób opisać stan, poziom życia osób które żyją na wsi, ale nie są rolnikami.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#JanuszPiechociński">Jest to jednak inna materia, której rozpoznanie nie jest celem spisu rolnego i z tego powodu podzielam stanowisko podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#WaldemarMichna">Chcę zapytać pana ministra Soskę czego oczekuje, ponieważ w art. 2 pkt 3 jest powiedziane, że spis będzie przeprowadzony u właścicieli zwierząt gospodarskich nie posiadających użytków rolnych lub posiadających użytki rolne o powierzchni mniejszej niż 0,1 ha, czyli zostaną spisane drobne działki u właścicieli zwierząt. Mogę więc sądzić, że panu ministrowi chodzi o spisanie produkcji roślinnej na działkach poniżej 1000 m2.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#WaldemarMichna">Podobnie jak pan minister z zadowoleniem przyjąłbym propozycję przeprowadzenia spisu wiejskiego, bo uwzględnione byłoby w nim każde gospodarstwo domowe, natomiast z punktu widzenia produkcji roślinnej, a chodzi przecież o globalną ocenę tej produkcji, gospodarstwa rolne poniżej 1 ha nie mają większego znaczenia. Inną sprawą są właściciele takich gospodarstw, ich sytuacja materialna itp.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#WaldemarMichna">Proszę aby pan minister wyjaśnił, jaki jest zamysł resortu, czego poszukuje, czy aspektów rolnych, czy demograficznych?</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#JanuszSzymański">Zgodnie z przedłożeniem rządowym projektu ustawy, to nie minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej jest upoważniony do reprezentowania tego projektu przed Sejmem, tylko prezes Głównego Urzędu Statystycznego.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#JanuszSzymański">Zanim udzielę głosu kolejnym mówcom, chcę spytać pana prezesa Toczyńskiego, jakie jest w tej sprawie stanowisko rządu? Pan minister Soska - jak rozumiem - zaprezentował stanowisko Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#JacekSoska">Otrzymałem polecenie od sekretarza Urzędu Rady Ministrów, że mamy uzgodnić wspólne stanowisko z prezesem Głównego Urzędu Statystycznego. Ze względu na koszt rozszerzenia spisu rolnego - jak widać - do uzgodnienia nie doszło.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#JanuszSzymański">Rozumiem treść tego oświadczenia. Zgodnie z tym, co stwierdziłem wcześniej, prezes Głównego Urzędu Statystycznego jest podmiotem upoważnionym do reprezentowania projektu ustawy w toku prac nad nim w Sejmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#TadeuszToczyński">Funkcję prezesa GUS wykonuję od 5 stycznia br. Zapewniam, że na najwyższym poziomie będziemy wypełniać swoje obowiązki wobec Sejmu i Senatu, z pewną odpowiedzialnością wykonywać będziemy decyzje, które podejmie parlament oraz obowiązki wynikające z ustaw.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#TadeuszToczyński">Chcę zadeklarować, że spis rolny traktujemy bardzo poważnie i tak samo traktujemy całą sferę gospodarki wiejskiej. Naszym zamiarem jest przeprowadzenie spisu szybko, sprawnie, na miarę oczekiwań zarówno społeczeństwa jak i organów władzy. Zamierzamy uzyskać informacje potrzebne do dostosowania gospodarki żywnościowej do wymogów Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#TadeuszToczyński">Powstaje pytanie, czy mamy przeprowadzić spis ludności wiejskiej, czy spis rolny w sensie potencjału rolnictwa. Zgadzamy się z opinią pani poseł Grzebisz-Nowickiej oraz pana posła Piechocińskiego, że nie możemy uwzględniać kwestii demograficznych i społecznych w badaniu sfery ekonomicznej. Około 2000 roku przeprowadzimy tzw. narodowy spis powszechny i te kwestie będą integralną jego częścią.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#TadeuszToczyński">Spisanie tego, co robi ludność będąca właścicielami działek o powierzchni np. 10 arów, które nie mają wpływu na poziom produkcji rolnej, mija się z celem spisu rolnego. Ponadto nie uzyskamy informacji takich, jakie uzyskujemy w normalnych spisach powszechnych, czyli informacji o bezrobociu i aktywności zawodowej. Właściciele tych małych gospodarstw stanowią grupę ludzi nieprodukcyjnych, ale oprócz tych osób na wsi żyje wiele innych grup osób, które nawet nie mają takich działek.</u>
<u xml:id="u-18.4" who="#TadeuszToczyński">Podtrzymujemy swoje stanowisko, nie tylko ze względu na koszt rozszerzenia zakresu przedmiotowego spisu. Chodzi o czystość sprawy i o pragmatyzm w naszym działaniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#RyszardBondyra">Uważam, że stanowisko resortu rolnictwa jest zasadne. Zważywszy na to, że w rolnictwie muszą być stworzone nowe miejsca pracy, nie mając danych o bezrobotnych na terenach wiejskich, trudno będzie ustalić wysokość środków niezbędnych na zrealizowanie tego celu.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#RyszardBondyra">Ponadto zakrojony obecnie zakres podmiotowy i przedmiotowy powszechnego spisu rolnego dostarczy dane niepełne, z których statystycy mogą wyciągnąć wniosek, że na obszarach wiejskich zamieszkuje np. 15% ludności Polski.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#RyszardBondyra">Z tych względów popieram stanowisko resortu rolnictwa i zgłaszam wniosek przeciwny do propozycji podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#JanuszSzymański">Proponuję, abyśmy uporządkowali sferę proceduralną. Dotychczas nie zanotowałem żadnej poprawki, bowiem wyrażane były tylko różne stanowiska.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#JanuszSzymański">Zwracam się do pana posła Bondyry z pytaniem: na czym polega poprawka pana posła, ponieważ punkt 3 w art. 3 brzmi: „działce rolnej - oznacza to gospodarstwo rolne o powierzchni użytków rolnych od 0,1 ha do 1 ha włącznie,...”.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#RyszardBondyra">Moja poprawka polega na skreśleniu w punkcie 3 wyrazów: „od 0,1 ha”.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#JanuszSzymański">Poprawka pana posła Bondyry powoduje iż brzmienie punktu 3 jest następujące: „działce rolnej - oznacza to gospodarstwo rolne o powierzchni użytków rolnych do 1 ha włącznie,...”.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#MariaZajączkowska">Chcę zapytać pana posła Bondyry i pana posła Soskę - rozumiem, że pan poseł Soska występuje na posiedzeniu w podwójnej roli - czy są pewni, że jeśli zostaną skreślone te wyrazy, to rzeczywiście uzyskają dane o tym, co się dzieje na terenach wiejskich? Proszę nie zapominać o terenach, gdzie były państwowe gospodarstwa rolne. Ponieważ mieszka tam liczebnie duża grupa ludzi, którzy nie są właścicielami działek poniżej 0,1 ha, a więc nie zostaną objęci rozszerzonym spisem.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#MariaZajączkowska">Stąd wynika wniosek, że uzyskane informacje nie będą dobrze obrazowały rolnictwa, ponieważ zostaną zebrane dane, które nie dotyczą gospodarstw rolnych a także nie uzyskamy pełnego obrazu kondycji ludności zamieszkujące obszary wiejskie.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#MariaZajączkowska">Zgadzam się z panem posłem Piechocińskim, że propozycja pana ministra Soski mieści się w kategorii spisu wiejskiego. Być może jest on potrzebny, jeśli rząd nie dysponuje danymi o mieszkańcach wsi, ale wówczas projekt ustawy musiałby zostać inaczej sformułowany.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#GrzegorzFigura">Uważam, że jeśli spisem rolnym obejmiemy każde gospodarstwo, bez względu na powierzchnię działki rolnej, to znacznie wzrosną koszty tej operacji. Ponadto informacje, o które zabiega pan minister Soska, można uzyskać z innych źródeł, np. rejonowe urzędy pracy prowadzą ewidencję osób bezrobotnych. Wprawdzie mogą wystąpić jakieś nieścisłości, ale nie uzasadniają one zatrudnienia 25 tysięcy rachmistrzów.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#JanuszSzymański">Wzmocnię argumentację pana posła wskazując na art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. a.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#JanuszSzymański">Przystępujemy do rozstrzygnięcia wniosku pana posła Bondyry.</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#JanuszSzymański">Kto jest za przyjęciem wniosku polegającego na skreśleniu w pkt. 3 wyrazów: „od 0,1 ha”, czyli zostałby przepis w następującym brzmieniu: „działce rolnej - oznacza to gospodarstwo rolne o powierzchni użytków rolnych do 1 ha włącznie”?</u>
<u xml:id="u-25.3" who="#JanuszSzymański">Wniosek został odrzucony stosunkiem głosów: 9 - za, 16 - przeciw, 2 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-25.4" who="#JanuszSzymański">Gdyby pan poseł Bondyra złożył swój wniosek na piśmie, będzie możliwe zamieszczenie go w sprawozdaniu Komisji w formie wniosku mniejszości.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#ZbigniewaBomba">Jak z punktu widzenia definicji zawartych w punktach 3 i 4 będą potraktowane ogródki działkowe w miastach?</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#JanuszSzymański">Czy pan prezes mógłby odpowiedzieć na to pytanie? Nie znam takich ogródków działkowych, których powierzchnia przekraczałaby 10 arów.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#TadeuszToczyński">Tego rodzaju działki nie są objęte spisem rolnym.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#ZbigniewBomba">Nawet wówczas, gdy ktoś na takich działkach hoduje króliki, kury i trzodę chlewną? Mieszkam na Śląsku gdzie hodowla na działkach jest powszechna.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#JanuszSzymański">Zwracam uwagę na przepis art. 2 pkt 3, który obejmuje właścicieli zwierząt gospodarskich nie posiadających użytków rolnych lub posiadających użytki rolne o powierzchni mniejszej niż 0,1 ha.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#ZbigniewBomba">Chcę się upewnić czy przepis ten dotyczy także ogródków działkowych, a jeśli tak to dostrzegam duże trudności, bo kto sprawdzi na której działce hodowane są np. kury?</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#TadeuszToczyński">Spis dotyczy jedynie terenów wiejskich. Nie możemy spisywać działek na terenach miejskich, nawet jeśli ktoś hoduje na nich kury czy króliki.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#ZbigniewBomba">Takie zawężenie terytorialne nie wynika z ustawy, bowiem art. 1 stanowi, że powszechny spis rolny będzie przeprowadzony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#JanuszSzymański">Ponadto informacje, o których mówił pan poseł Bomba, mogą być zbierane na podstawie art. 2 pkt. 3, który stanowi, że spis będzie przeprowadzany u właścicieli zwierząt gospodarskich posiadających użytki rolne o powierzchni mniejszej niż 0,1 ha.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#ZbigniewBomba">W związku z oświadczeniem pana prezesa, że spis będzie przeprowadzony tylko na terenach wiejskich, chcę prosić tylko o potwierdzenie, że ogródki działkowe na których prowadzona jest hodowla, nie będą objęte spisem.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#JanuszSzymański">Nie chcę wyręczać pana prezesa, ale projektowany przepis rozumiem w ten sposób, że obejmuje on tę kategorię podmiotów, o których mówił pan poseł, tzn. spisem zostaną objęte, od strony podmiotowej, osoby będące właścicielami zwierząt gospodarskich ale nie posiadające użytków rolnych lub posiadające użytki rolne o powierzchni mniejszej niż 0,1 ha.</u>
<u xml:id="u-36.1" who="#JanuszSzymański">Artykuł 2 pkt 3 jest katalogiem podmiotowym a nie terytorialnym, jak powiedział pan prezes. Moim zdaniem, ten katalog wcale nie daje prawa do twierdzenia, że jest podział na wieś i na miasto.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#LesławZalewski">Przygotowując projekt ustawy nie zwróciliśmy uwagi na uszczegółowienie, że chodzi o spis przeprowadzony na terenach wiejskich. W przedłożeniu sejmowym ukazaliśmy całą objętość spisu wskazując, że będzie on przeprowadzony tylko na terenach wiejskich. Także w kalkulacji kosztów uwzględniliśmy taki zakres terytorialny.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#LesławZalewski">Spis będzie bardzo uciążliwy, bo trzeba przygotować 70 tys. rachmistrzów, a gdybyśmy chcieli objąć jeszcze działki pracownicze, to operację tę należałoby rozszerzyć o ok. 1 miliona podmiotów. Prezentujemy stanowisko, że chodzi o spis rolny przeprowadzony na terenach wiejskich.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#AndrzejAumiller">To wyjaśnienie jest bulwersujące. Podam przykład prywatnego gospodarstwa ogrodniczego - 36 ha pod szkłem w Mysiadle w obrębie Warszawy. Podobne gospodarstwo, liczące 22 ha pod szkłem jest w obrębie miasta Poznania. W każdym mieście są jakieś obiekty produkcji warzyw. Czy ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej nie interesuje produkcja ogrodnicza na taką skalę a jedynie króliki i gołębie hodowane na działce?</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#CzesławPogoda">Informuję pana prezesa, że na terenach wiejskich są działy specjalne prowadzone na działkach o powierzchni większej niż 10 arów.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#CzesławPogoda">Musimy się odnieść do planów przestrzennego zagospodarowania poszczególnych terenów. Mówimy wyraźnie o użytkach rolnych. Ogródki działkowe są wyłączone z użytków rolnych, jako działy specjalne a w związku z tym nie podlegają spisowi. Nie ma żadnego problemu, nawet gdyby działki przekraczały 10 arów. Natomiast uprawy pod szkłem, jeśli będą zakwalifikowane do użytków rolnych powyżej 10 arów, to będą podlegać spisowi.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#JanuszSzymański">Z ostatnim stwierdzeniem zgadzam się całkowicie, natomiast poprzednie budzi wątpliwości, czy pan poseł poprawnie interpretuje. Na podstawie art. 2 dochodzę do innej interpretacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#StanisławKalemba">Chciałbym uzyskać jednoznaczną odpowiedź nie tylko w sprawie szklarni usytuowanych w obrębach miast. Nie do pomyślenia jest aby spisem rolnym nie zostały objęte te gospodarstwa, a także inne w granicach miast.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#JanuszSzymański">Z ustawy nie wynika by spis mógł być ograniczony tylko do terenów wiejskich. Proszę, aby pan prezes wskazał przepis, który upoważnia do takiego stwierdzenia, jakie przedstawił nam pan na wstępie.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#TadeuszToczyński">Mówiłem, że spisem nie będą objęte działki pracownicze w miastach, natomiast art. 2 pkt. 4 stanowi, że spis będzie przeprowadzony u osób prawnych i w jednostkach organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, których podstawowym rodzajem działalności jest prowadzenie upraw rolnych, warzywnictwa i ogrodnictwa. Dlatego nie ma niebezpieczeństwa, że zostaną pominięte szklarnie jak np. prowadzona w Mysiadle.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#HekebaGóralska">Uważam, że pan prezes wprowadził nas w błąd mówiąc o terenach wiejskich. Gminy dzielą się na: wiejskie, miejsko-wiejskie i miejskie ale nie sądzę by pan prezes mówił z pewnym przekonaniem, że spis ma być przeprowadzony tylko w gminach wiejskich.</u>
<u xml:id="u-44.1" who="#HekebaGóralska">Zwracam uwagę panu prezesowi, który od niedawna pełni swoją funkcję, a także nam wszystkim, że źle sformułowane zadanie jest nieszczęściem dla spisu. Wiem o tym z autopsji, gdyż dwa razy uczestniczyłam w spisie, jako rachmistrz spisowy. Apeluję przede wszystkim do Głównego Urzędu Statystycznego o staranne przygotowanie tej ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#JanuszSzymański">Z żadnego projektowanego przepisu nie wynika zawężenie spisu do terenów wiejskich. Natomiast jest cały katalog podmiotów, który wykracza poza tradycyjnie rozumiane gospodarstwo itd.</u>
<u xml:id="u-45.1" who="#JanuszSzymański">Czy do punktu 4 są inne uwagi?</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#AleksanderAndryszak">Kieruję pytanie do prezesa GUS. Czy podlegać będą spisowi zwierzęta gospodarskie (trzoda chlewna, drób, króliki) hodowane przez pracowników byłych państwowych gospodarstw rolnych, którzy nie są właścicielami gruntów?</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#JanuszSzymański">Wyręczę pana prezesa i odpowiadam na pana pytanie twierdząco.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#ZbigniewBomba">Proponuję skreślić punkt 4 ponieważ - moim zdaniem - nie będzie można go realizować.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#JanuszSzymański">Kto jest za przyjęciem wniosku pana posła Bomby, polegającego na skreśleniu całego punktu 4?</u>
<u xml:id="u-49.1" who="#JanuszSzymański">Wniosek został odrzucony stosunkiem głosów: 3 - za, 14 - przeciw, 8 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-49.2" who="#JanuszSzymański">Czy są uwagi do punktu 5?</u>
<u xml:id="u-49.3" who="#JanuszSzymański">Komisje przyjęły punkt 5 a następnie punkty 6 i 7 w brzmieniu zaproponowanym przez Komisje.</u>
<u xml:id="u-49.4" who="#JanuszSzymański">Przechodzimy do art. 4 ust. 1 pkt 1 lit a.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#ElżbietaPielaMielczarek">Sądzę, że powinniśmy unikać powtarzania pytań. Zgodnie z pkt. 1 lit. a rachmistrze spisowi pytać będą o numer ewidencyjny PESEL, w którym zakodowany jest rok urodzenia, oraz o nazwisko i imiona właściciela. W związku z tym uważam za zbędny pkt 1 lit. c, bowiem z numeru ewidencyjnego wynika rok urodzenia a z imienia płeć.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#JanuszSzymański">Po tych uwagach pani poseł Pieli-Mielczarek i po ogólnym apelu pani poseł Góralskiej, który wszyscy wspieramy - chodzi bowiem o klarowność i jasność zbieranych informacji - chcę zapytać pana prezesa jakie jest jego stanowisko co do zakresu informacji, który jest sformułowany w art. 4?</u>
<u xml:id="u-51.1" who="#JanuszSzymański">Może pan sam odpowiedzieć lub upoważnić któregoś z współpracowników.</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#LesławZalewski">Informacje nie będą zdublowane, gdyż w pkt. 1 lit a jest mowa tylko o właścicielu lub użytkowniku gospodarstwa, natomiast w pkt 1 lit. c chodzi o każdą osobę zamieszkującą z właścicielem lub użytkownikiem.</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#CzesławPogoda">Chcę zwrócić uwagę na fakt, że chociaż każdy obywatel ma nadany numer ewidencyjny PESEL, lecz nie wszyscy mają wpisane numery do dowodów osobistych. W związku z tym należy utrzymać pkt 1 lit. c.</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#JanuszSzymański">Czy po tej wymianie poglądów ktoś zgłasza wniosek do art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. a?</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#HelenaGóralska">Ponieważ nie wszyscy mają wpisany do dowodów osobistych numer ewidencyjny PESEL mogę założyć, że rachmistrze będą domagać się od właścicieli gospodarstw i ich rodzin uzupełnienia tych danych. Poza tym powszechnie wiadomo, że system PESEL jest w 20% obciążony błędami. Powinny one być poprawione, ale nie przy okazji spisu rolnego.</u>
<u xml:id="u-55.1" who="#HelenaGóralska">W związku z tym zgłaszam wniosek o skreślenie w pkt. 1 lit a wyrazów: „oraz numer ewidencyjny PESEL”.</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#LesławZalewski">Prośba o podanie numeru ewidencyjnego PESEL wynika stąd, że nowa ustawa o statystyce nakłada obowiązek założenia krajowego rejestru gospodarstw rolnych. W tym rejestrze ważnym elementem porządkującym jest numer ewidencyjny PESEL.</u>
</div>
<div xml:id="div-57">
<u xml:id="u-57.0" who="#JanuszSzymański">Poddaję pod głosowanie wniosek pani poseł Góralskiej.</u>
<u xml:id="u-57.1" who="#JanuszSzymański">Kto jest za przyjęciem wniosku polegającego na skreśleniu w art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. a wyrazów: „oraz numer ewidencyjny PESEL”?</u>
<u xml:id="u-57.2" who="#JanuszSzymański">Wniosek został przyjęty 13 głosami, przy 12 głosach przeciwnych, 3 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-58">
<u xml:id="u-58.0" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Myślę, że źle się stało.</u>
</div>
<div xml:id="div-59">
<u xml:id="u-59.0" who="#JanuszSzymański">Zawsze istnieje możliwość złożenia wniosku mniejszości. Poza tym jest to projekt rozpatrywany przez Sejm w trybie zwykłym, czyli możliwe są poprawki w drugim czytaniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-60">
<u xml:id="u-60.0" who="#WaldemarMichna">Zapowiadam złożenie wniosku mniejszości.</u>
</div>
<div xml:id="div-61">
<u xml:id="u-61.0" who="#JanuszSzymański">Czy są uwagi do pkt. 1 lit. b?</u>
</div>
<div xml:id="div-62">
<u xml:id="u-62.0" who="#HelenaGóralska">Chcę się dowiedzieć od pana prezesa czy chodzi o poziom wykształcenia czy o kierunek wykształcenia?</u>
<u xml:id="u-62.1" who="#HelenaGóralska">Patrzę na katalog informacji z punktu widzenia udręczonego rachmistrza. Nie utrudniajmy tym ludziom pracy nieprecyzyjnymi sformułowaniami.</u>
</div>
<div xml:id="div-63">
<u xml:id="u-63.0" who="#TadeuszToczyński">Nikt nie chce utrudniać pracy rachmistrzom. Ich obowiązkiem będzie zebranie rzetelnych i dokładnych danych. W punkcie 1 lit. b chodzi o poziom wykształcenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-64">
<u xml:id="u-64.0" who="#JanuszSzymański">Czy są uwagi do pkt. 1 lit. b? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-64.1" who="#JanuszSzymański">Czy są uwagi do pkt. 1 lit. c? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-64.2" who="#JanuszSzymański">Czy są uwagi do pkt. 1 lit. d?</u>
</div>
<div xml:id="div-65">
<u xml:id="u-65.0" who="#ZbigniewBomba">Swego czasu brałem udział w spisie jako rachmistrz spisowy. Jego obowiązkiem jest zebranie danych ale także sprawdzenie, czy są one rzetelne. W jaki sposób rachmistrz będzie sprawdzał podane dane dotyczące wkładu pracy w gospodarstwo rolne?</u>
</div>
<div xml:id="div-66">
<u xml:id="u-66.0" who="#JanuszWitkowski">Pytanie zawarte w pkt. 1 lit. d ma ogromną wagę dla oceny zbędnego czynnika ludzkiego w gospodarstwach rolnych i dla zmian strukturalnych, które mają się dokonać w rolnictwie. Oczywiście pytanie jest trudne, ale informuję, że wielokrotnie występowało ono w naszych badaniach i zebranie informacji nie nastręczało trudności.</u>
<u xml:id="u-66.1" who="#JanuszWitkowski">Nie jest rolą rachmistrza sprawdzanie informacji. Ma on je pozyskać od osób objętych spisem.</u>
</div>
<div xml:id="div-67">
<u xml:id="u-67.0" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Podkomisja dostrzegła, że w przedłożeniu rządowym pytanie jest sformułowane zbyt ogólnie i uzupełniła je o przeciętną liczbę miesięcy pracy w ostatnim roku oraz przeciętną dzienną liczbę godzin pracy w sezonach: wiosennym, letnim, jesiennym i zimowym. Trudno już precyzyjnej sformułować to pytanie, a jest ono rzeczywiście bardzo ważne.</u>
</div>
<div xml:id="div-68">
<u xml:id="u-68.0" who="#ZbigniewBomba">Jeśli ktoś ma np. gospodarstwo rolne, na którym uprawia tylko ziemniaki, a oprócz tego ma 5 kur, to zatrudniony jest przez 12 miesięcy w roku, bo codziennie musi karmić te kury.</u>
</div>
<div xml:id="div-69">
<u xml:id="u-69.0" who="#JanuszSzymański">Z pewnością na podstawie pytań pana posła powstanie bardzo ciekawy komentarz do tej ustawy.</u>
<u xml:id="u-69.1" who="#JanuszSzymański">Czy są poprawki do pkt 1 lit. d? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-69.2" who="#JanuszSzymański">Sądzę, że po poprawkach podkomisji ten przepis jest bardzo czytelny.</u>
<u xml:id="u-69.3" who="#JanuszSzymański">Czy są uwagi do pkt. 1 lit. e?</u>
<u xml:id="u-69.4" who="#JanuszSzymański">Komisje przyjęły podpunkt e a następnie podpunkty: f, g, h, i oraz punkty: 2, 3, 4 lit. a i lit. b, punkt 5.</u>
</div>
<div xml:id="div-70">
<u xml:id="u-70.0" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Chcę zwrócić uwagę, że pkt 6 lit. a i lit. b poszerzyliśmy o wiek budynków i budowli oraz o wiek ciągników rolniczych, innych środków transportu i maszyn rolniczych zgodnie z poprawką zgłoszoną podczas pierwszego czytania projektu.</u>
</div>
<div xml:id="div-71">
<u xml:id="u-71.0" who="#JanuszSzymański">Niedobrze brzmi „wiek ciągnika”. Co proponuje przedstawicielka Biura Legislacyjnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-72">
<u xml:id="u-72.0" who="#PrzedstawicielkaBiuraLegislacyjnegoKS">Proponowałam na posiedzeniu podkomisji, by przyjąć określenia: rok produkcji i rok budowy.</u>
</div>
<div xml:id="div-73">
<u xml:id="u-73.0" who="#JanuszSzymański">W dowodach rejestracyjnych nie używamy formuły: wiek pojazdu, lecz podajemy rok produkcji.</u>
</div>
<div xml:id="div-74">
<u xml:id="u-74.0" who="#LesławZalewski">Nie pytamy o konkretny rok, lecz o to, czy ciągniki mają 10–20 lat i powyżej 20 lat. Czyli pytamy o pewien przedział czasowy.</u>
</div>
<div xml:id="div-75">
<u xml:id="u-75.0" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Chodziło o to aby zapis był jak najprościej sformułowany a równocześnie czytelny. Podam jeszcze jedną informację. Prezes GUS został zobowiązany przez podkomisję i mam nadzieję, że członkowie Komisji też nas poprą, by w zaleceniach do spisu zostały wyjaśnione wszystkie wątpliwości.</u>
</div>
<div xml:id="div-76">
<u xml:id="u-76.0" who="#AndrzejAumiller">Dane o wieku ciągników nie dostarczą pełnych informacji, bo 20-letni ciągnik może być po generalnym remoncie i w lepszym stanie niż 5-letni ciągnik. Należałoby się także pytać o stan techniczny.</u>
</div>
<div xml:id="div-77">
<u xml:id="u-77.0" who="#JacekSoska">Był pan poseł wczoraj obecny na posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, podczas którego przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej miał duże trudności w przedstawieniu kompleksowej informacji o stanie maszyn rolniczych i ciągników. Posłowie zarzucali nam, że nie udzielamy konkretnych odpowiedzi jak wygląda park maszynowy i ciągnikowy w Polsce. Tłumaczyłem, że dysponujemy tylko szacunkowymi danymi.</u>
<u xml:id="u-77.1" who="#JacekSoska">Muszą być zebrane dane o wieku ciągników, abyśmy mogli je porównać z danymi z krajów Unii Europejskiej. Nie jest bez znaczenia czy ciągnik ma 30 lat czy 12 lat.</u>
<u xml:id="u-77.2" who="#JacekSoska">Natomiast mam wątpliwości czy jeśli rolnicy podadzą rok produkcji to te dane będą łatwiejsze do obróbki statystycznej niż wiek ciągników. O wiele łatwiej jest policzyć ciągniki w poszczególnych przedziałach wiekowych niż dla każdego ciągnika obliczać ile lat on pracuje.</u>
</div>
<div xml:id="div-78">
<u xml:id="u-78.0" who="#JanuszSzymański">Zaproponuję jednak zastąpienie wieku rokiem produkcji. Argumentacja przedstawiciela GUS, że będą przedziały wiekowe przekonuje mnie, że z zebranych w ten sposób danych niewiele będzie wynikało, a my chcemy wiedzieć ile jest ciągników 2-letnich, 3-letnich itd.</u>
</div>
<div xml:id="div-79">
<u xml:id="u-79.0" who="#AndrzejAumiller">Pan poseł Soska nie zrozumiał mnie. Zaproponowałem aby rozszerzyć informacje o stan techniczny ciągników i maszyn rolniczych.</u>
</div>
<div xml:id="div-80">
<u xml:id="u-80.0" who="#RyszardBondyra">Dla scharakteryzowania ciągników ważna jest także ich moc.</u>
</div>
<div xml:id="div-81">
<u xml:id="u-81.0" who="#TadeuszToczyński">Takie pytanie zostało uwzględnione w kwestionariuszu.</u>
</div>
<div xml:id="div-82">
<u xml:id="u-82.0" who="#JanuszSzymański">Jakie jest pana stanowisko w sprawie roku produkcji ciągników i maszyn rolniczych?</u>
</div>
<div xml:id="div-83">
<u xml:id="u-83.0" who="#TadeuszToczyński">Przyjmujemy propozycję.</u>
</div>
<div xml:id="div-84">
<u xml:id="u-84.0" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Chciałam zwrócić uwagę na pytanie oznaczone literą a, dotyczące wieku budynków i budowli. Rozumiem, że propozycja pana przewodniczącego odnosi się tylko do pytania oznaczonego literą b.</u>
</div>
<div xml:id="div-85">
<u xml:id="u-85.0" who="#JanuszSzymański">Cały czas mówiłem tylko o ciągnikach, innych środkach transportu i maszynach rolniczych.</u>
<u xml:id="u-85.1" who="#JanuszSzymański">Kto jest za przyjęciem poprawki do art. 4 ust. 1 pkt 6 lit. b polegającej na zastąpieniu wyrazu „wiek” wyrazami „rok produkcji”?</u>
<u xml:id="u-85.2" who="#JanuszSzymański">Wniosek został przyjęty 17 głosami, przy braku głosów przeciwnych, 4 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-85.3" who="#JanuszSzymański">Do pozostałych pytań zawartych pod literami: c, d, i e nie było uwag.</u>
<u xml:id="u-85.4" who="#JanuszSzymański">Czy są uwagi do punktu 7?</u>
<u xml:id="u-85.5" who="#JanuszSzymański">Komisje przyjęły w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję punkt 7 a następnie kolejno punkty 8, 9 i 10, ustępy 2, 3, 4 i 5, tytuł rozdziału 2, artykuł 5 ustępy 1, 2, 3, 4 i 5 artykuły 6 i 7, tytuł rozdziału 3, artykuł 8 ustęp 1 i ustęp 2 pkt. 1, 2, 3, artykuł 9 ustęp 1 pkt. 1, 2 i 3 lit. a.</u>
</div>
<div xml:id="div-86">
<u xml:id="u-86.0" who="#RyszardBondyra">Zgłaszam poprawkę do ustępu 1 pkt 3 lit. b, która polega na nadaniu temu przepisowi nowego brzmienia: „nabór kandydatów na rachmistrzów spisowych z uwzględnieniem osób związanych ze wsią i sołtysów”.</u>
<u xml:id="u-86.1" who="#RyszardBondyra">Moja propozycja zmierza do tego, aby przy spisie zatrudnieni zostali sołtysi i bezrobotni mieszkańcy wsi. W ten sposób sołtysi będą uhonorowani za ich pracę społeczną.</u>
</div>
<div xml:id="div-87">
<u xml:id="u-87.0" who="#JanuszSzymański">Chciałbym zapytać pana posła, czy nie podziela poglądu, że zaproponowana poprawka nie realizuje zamiaru, który pan przedstawił. Gdyby moja babcia mieszkała na wsi, to ja też byłbym osobą związaną ze wsią, chociaż mieszkam w mieście i nie jestem bezrobotny.</u>
</div>
<div xml:id="div-88">
<u xml:id="u-88.0" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Podkomisja dyskutowała nad taką propozycją i doszła do wniosku, że jej przyjęcie spowodowałoby nadmierne zawężenie kręgu kandydatów na rachmistrzów spisowych. Chodzi o to, żeby byli nimi najlepsi z najlepszych. Jeżeli takimi okażą się sołtysi, to oni będą rachmistrzami. Zobowiązaliśmy prezesa GUS aby zalecił dyrektorom wojewódzkich urzędów statystycznych by szczególnie oni zwracali uwagę na sołtysów przy rekrutacji kandydatów.</u>
</div>
<div xml:id="div-89">
<u xml:id="u-89.0" who="#JacekSoska">Artykuł 12 wyjaśnia, że spis przeprowadzają rachmistrze powołani przez dyrektora Urzędu Statystycznego na wniosek wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Domyślam się, że wniosek został spowodowany zapisem w art. 9 ustęp 1 pkt 3 lit. a, mówiącym o delegowaniu pracowników urzędu gminy do prac spisowych. Czy nie wynika stąd, że rachmistrzami spisowymi zostaną pracownicy urzędu gminy? Zwykle tak się dzieje, bo za czynności spisowe otrzymuje się wynagrodzenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-90">
<u xml:id="u-90.0" who="#LesławZalewski">Artykuł 9 traktuje o zadaniach gmin, które mają do wykonania dwa rodzaje prac. Po pierwsze muszą przygotować spis, czyli dokonać naboru kandydatów, przeszkolić ich, rozdzielić druki. Później urząd gminy ma nadzorować czynności spisowe, odebrać kwestionariusze itd. Te zadania powinni wykonać pracownicy urzędów gmin, bowiem mają dostęp do dokumentów takich jak: wykazy gruntów, wykazy gospodarstw itp.</u>
<u xml:id="u-90.1" who="#LesławZalewski">Mówimy o naborze kandydatów, którymi mogą być gospodynie wiejskie, właściciele i użytkownicy gospodarstw. Sam nabór niczego jeszcze nie przesądza, ponieważ kandydaci muszą zdać egzamin po przeszkoleniu. Nam zależy na tym aby rachmistrzem był mieszkaniec danej wsi, bo to obniża koszty.</u>
</div>
<div xml:id="div-91">
<u xml:id="u-91.0" who="#WojciechZarzycki">Tę sprawę podnosiłem na posiedzeniu podkomisji. Uzyskałem wówczas odpowiedź, że będzie takie zalecenie, ale życie wskazuje na to, że zalecenia nie zawsze są respektowane i realizowane.</u>
<u xml:id="u-91.1" who="#WojciechZarzycki">Najlepszym rachmistrzem będzie nie kto inny tylko sołtys, gdyż zna on każde gospodarstwo. W tym miejscu nawiążę do dyskusji nad pytaniem zawartym w art. 4 ust. 1 pkt d o wkład pracy w gospodarstwo rolne. Tylko sołtys ma taką wiedzę.</u>
<u xml:id="u-91.2" who="#WojciechZarzycki">Z tych względów proponuję inne brzmienie art. 9 ust. 1 pkt 3 lit. b: „nabór kandydatów na rachmistrzów spisowych, przede wszystkim uwzględniający sołtysów”.</u>
<u xml:id="u-91.3" who="#WojciechZarzycki">Kwestionariusz zawiera bardzo dużo szczegółowych pytań. Znawcą tematu, będącego przedmiotem tych pytań nie jest osoba mieszkająca na wsi tzn. bezrobotny czy właściciel gospodarstwa, ale sołtys, który wie co się dzieje w każdym gospodarstwie.</u>
</div>
<div xml:id="div-92">
<u xml:id="u-92.0" who="#GrzegorzFigura">Nabór kandydatów na rachmistrzów będzie zadaniem gmin. Każdy wójt zwróci się do sołtysów. Natomiast ograniczenie rachmistrzów tylko do sołtysów utrudni tylko pracę wójtom, gdy sołtysi nie będą w stanie przeprowadzić spisu.</u>
</div>
<div xml:id="div-93">
<u xml:id="u-93.0" who="#JanuszSzymański">Poza tym jest przepis, że nad całością prac spisowych czuwa prezes GUS. Może on wydać zalecenie, że przy naborze kandydatów należy bazować na określonych kategoriach osób.</u>
</div>
<div xml:id="div-94">
<u xml:id="u-94.0" who="#CzesławPogoda">Jako długoletni wójt dodam, że znam takich sołtysów którzy tylko potrafią się podpisać. Są oni autorytetami we wsi, ale buchalterię prowadzą żony.</u>
</div>
<div xml:id="div-95">
<u xml:id="u-95.0" who="#RyszardBondyra">Poprawką, którą zgłosiłem nie stwarza przymusu, że kandydatami muszą być tylko osoby związane z wsią i sołtysi. Dlatego nietrafne są zarzuty kierowane pod adresem tej poprawki.</u>
</div>
<div xml:id="div-96">
<u xml:id="u-96.0" who="#JanuszSzymański">Przystępujemy do rozstrzygnięcia.</u>
<u xml:id="u-96.1" who="#JanuszSzymański">Kto jest za przyjęciem poprawki pana posła Bondyry, która polega na tym, że w art. 9 ust. 1 pkt 3 lit. b dopisujemy wyrazy: „z uwzględnieniem osób związanych ze wsią i sołtysów”.</u>
<u xml:id="u-96.2" who="#JanuszSzymański">Wniosek został odrzucony stosunkiem głosów: 7 - za, 16 - przeciw, 2 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-96.3" who="#JanuszSzymański">Proszę, aby pan poseł Zarzycki odczytał swoją poprawkę.</u>
</div>
<div xml:id="div-97">
<u xml:id="u-97.0" who="#WojciechZarzycki">Proponuję nadać punktowi 3 litera b następujące brzmienie: „nabór kandydatów na rachmistrzów spisowych przede wszystkim uwzględniający sołtysów”.</u>
</div>
<div xml:id="div-98">
<u xml:id="u-98.0" who="#JanuszSzymański">Kto jest za przyjęciem poprawki polegającej na tym, że w art. 9 ust. 1 pkt 3 lit. b na końcu skreślamy przecinek i dodajemy wyrazy „przede wszystkim uwzględniający sołtysów”?</u>
<u xml:id="u-98.1" who="#JanuszSzymański">Wniosek został odrzucony stosunkiem głosów: 10 - za, 14 - przeciw, 1 poseł wstrzymał się od głosu.</u>
<u xml:id="u-98.2" who="#JanuszSzymański">Czy do punktu 3 i pozostałych podpunktów są inne propozycje? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-98.3" who="#JanuszSzymański">Czy są propozycje do ust. 2?</u>
<u xml:id="u-98.4" who="#JanuszSzymański">Komisje przyjęły w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję ust. 2 a następnie ust. 3 i 4, art. 10 i 11, art. 12 ust. 1 i 2, art. 13 ust. 1 i 2, art. 14 ust. 1, 2, 3 i art. 15.</u>
<u xml:id="u-98.5" who="#JanuszSzymański">Chcę zapytać, w związku z treścią art. 16 dlaczego GUS zakłada możliwość wadliwego przeprowadzenia spisu w którymś z obwodów? Jeżeli wszystkie czynności logistyczne zostaną należycie przygotowane (poprawne zostaną przygotowane wzory kwestionariuszy, odbędzie się szkolenie rachmistrzów zgodnie z instrukcją, rzetelnie przeprowadzony egzamin itp.) to dlaczego zakłada się możliwość powtórzenia spisu?</u>
</div>
<div xml:id="div-99">
<u xml:id="u-99.0" who="#TadeuszToczyński">Można powiedzieć, że przepis art. 16 jest na wszelki wypadek. Spisem zostanie objęte ok. 3.700 tys. jednostek. W spisie będzie brało udział 70 tys. rachmistrzów. W tak dużej zbiorowości może zdarzyć się popełnienie błędu.</u>
</div>
<div xml:id="div-100">
<u xml:id="u-100.0" who="#JanuszSzymański">Czy w porównywalnym ustawodawstwie europejskim występuje tego rodzaju klauzula bezpieczeństwa?</u>
</div>
<div xml:id="div-101">
<u xml:id="u-101.0" who="#TadeuszToczyński">Występuje.</u>
</div>
<div xml:id="div-102">
<u xml:id="u-102.0" who="#HelenaGóralska">Mam podobne wątpliwości jak pan przewodniczący. Z ustawy o statystyce publicznej wynika, że spisy są przeprowadzane wyłącznie na podstawie ustaw, gdy tymczasem w art. 16 jest zawarta delegacja dla Rady Ministrów. Być może w jednym obwodzie spisowym coś będzie nie w porządku i pan prezes życzyłby sobie powtórzyć spis. Natomiast ja uważam, że w takim przypadku nie należy tego robić.</u>
<u xml:id="u-102.1" who="#HelenaGóralska">Nie miejmy złudzeń, że spis powszechny daje pewne wyniki. Natomiast może powtórzyć się sytuacja, która wydarzyła się w trakcie narodowego spisu powszechnego przeprowadzonego w grudniu 1970 roku. Z powodów politycznych zostało zarządzone skrócenie pracy rachmistrzów, aby spis mógł zostać zakończony przed 13 grudnia, kiedy wchodziły w życie podwyżki cen. Ponieważ spis został przeprowadzony w pośpiechu, w atmosferze napięcia politycznego, był on wadliwy w całości.</u>
<u xml:id="u-102.2" who="#HelenaGóralska">Wyobraźmy sobie, że ten spis rolny zostanie przeprowadzony wadliwie w całym kraju. Czy wówczas Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może zarządzić ponowny spis na całym obszarze Polski?</u>
<u xml:id="u-102.3" who="#HelenaGóralska">Zgłaszam wniosek o skreślenie art. 16. Uważam, że należy dołożyć wszelkiej staranności, aby spis nie był przeprowadzony wadliwie. Poza tym błędy popełnione w jednym obwodzie nie będą rzutowały na całość wyników spisu. Dane spisowe nawet zebrane z całą starannością i rzetelnie, zawsze są obarczone błędem. Chodzi o to, żeby wiedzieć jaka jest skala błędu. Między innymi dlatego jestem przeciwnikiem spisów powszechnych. Remanent mogę zrobić u siebie w domu lub w sklepie, ale nie w kraju. Spisywanie królików czy kur, które zostaną zjedzone zanim będą ogłoszone wyniki spisu wydaje mi się czynnością śmieszną.</u>
<u xml:id="u-102.4" who="#HelenaGóralska">Uważam, że ciągle żyjemy w świecie fikcji, że jeśli zrobiony zostanie pełny spis, to otrzymamy dane w 100% pełne. Gdyby ktoś miał takie złudzenia, to przypominam spis z roku 1970 a także odsyłam do znakomitej książki, laureata Nobla Morgensterna pt. „Jak kłamać za pomocą statystyki”.</u>
</div>
<div xml:id="div-103">
<u xml:id="u-103.0" who="#JanuszSzymański">Jest uprawnione odczytanie fakultatywnego upoważnienia dla Rady Ministrów, że może ona podjąć decyzję o powtórzeniu spisu powszechnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-104">
<u xml:id="u-104.0" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Popieram ten wniosek, gdyż rzeczywiście spis trzeba dobrze przygotować i rzetelnie przeprowadzić.</u>
</div>
<div xml:id="div-105">
<u xml:id="u-105.0" who="#TadeuszToczyński">Nie zdarzyło się, aby spis rolny był powtórzony. Nie chcę wypowiadać się w sprawie potrzeby przeprowadzania spisu. Cała statystyka światowa sięga po to źródło danych.</u>
</div>
<div xml:id="div-106">
<u xml:id="u-106.0" who="#HelenaGóralska">Czy także w Stanach Zjednoczonych?</u>
</div>
<div xml:id="div-107">
<u xml:id="u-107.0" who="#TadeuszToczyński">W Stanach Zjednoczonych są najbardziej rozbudowane formularze spisowe.</u>
<u xml:id="u-107.1" who="#TadeuszToczyński">Artykuł 16 możemy traktować na wypadek wadliwie przeprowadzonego spisu z powodu nadzwyczajnych zjawisk np. zgubienia kompletu wypełnionych formularzy spisowych, pożaru, powodzi itp. Takie sytuacje mogą się zdarzyć. Możemy nie przeprowadzać ponownego spisu, ale wówczas nie będziemy mieli informacji z danego terenu.</u>
</div>
<div xml:id="div-108">
<u xml:id="u-108.0" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Też opowiadam się za skreśleniem tego przepis, a wypowiedź pana prezes umacnia mnie w takim przekonaniu. Pan prezes dał do zrozumienia, że zupełnie inaczej interpretuje przepis, niż wynika to z jego treści. Spis ma być powtórzony - czytamy - gdy został przeprowadzony wadliwie, a więc procedura została przeprowadzona w sposób sprzeczny z tą ustawą, a nie dlatego że po prawidłowo przeprowadzonym spisie coś się zatopiło, albo spłonęło.</u>
<u xml:id="u-108.1" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Poza tym może być także sytuacja, iż spis został przeprowadzony wadliwie, ale nie miało to wpływu na treść zebranych informacji, a zatem gdyby miał zostać powtórzony spis to nie tylko ze względu na to, że został on przeprowadzony wadliwie, ale głównie dlatego że informacje deformują obraz - rzecz trudna do udowodnienia.</u>
<u xml:id="u-108.2" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Z tych wszystkich względów, a nade wszystko dlatego że organ, który ma dokonać spisu, nie rozumie przepisu, uważam, że art. 16 należy skreślić.</u>
</div>
<div xml:id="div-109">
<u xml:id="u-109.0" who="#JanuszSzymański">Poddaję pod głosowanie wniosek pani poseł Góralskiej.</u>
<u xml:id="u-109.1" who="#JanuszSzymański">Kto jest za skreśleniem art. 16?</u>
<u xml:id="u-109.2" who="#JanuszSzymański">Wniosek został przyjęty 18 głosami, przy 4 głosach przeciwnych, 3 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-109.3" who="#JanuszSzymański">Czy są uwagi do art. 17 ust. 1?</u>
<u xml:id="u-109.4" who="#JanuszSzymański">Komisje przyjęły w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję art. 17 ust. 1, 2 i 3.</u>
<u xml:id="u-109.5" who="#JanuszSzymański">Czy są propozycje do art. 18?</u>
</div>
<div xml:id="div-110">
<u xml:id="u-110.0" who="#HelenaGóralska">Ponieważ został skreślony art. 16, to tym samym należy skreślić w art. 18 wyrazy: „oraz w razie zarządzenia powtórzenia spisu”.</u>
</div>
<div xml:id="div-111">
<u xml:id="u-111.0" who="#JanuszSzymański">Pani poseł ma rację. Wprowadzimy taką poprawkę.</u>
</div>
<div xml:id="div-112">
<u xml:id="u-112.0" who="#AndrzejAumiller">Chcę się podzielić z członkami Komisji wątpliwością, która nie wynika z przepisów zawartych w tej ustawie. Poprzednie spisy rolne były dokonywane w zupełnie innej sytuacji materialnej gospodarstw na wsi. Dzisiaj mamy wiele bardzo bogatych podmiotów. Rachmistrz, który uzyskuje szeroką informację o danym gospodarstwie, może ją przekazać organizacjom mafijnym. Czy wobec tego wszyscy rachmistrze nie powinni zostać sprawdzeni pod względem ich niekaralności?</u>
</div>
<div xml:id="div-113">
<u xml:id="u-113.0" who="#JanuszSzymański">Pan poseł Aumiller przedstawił ważną sprawę, którą trudno jest poddać regulacji. Można przyjąć określony katalog kryteriów przy naborze kandydatów na rachmistrzów i w ten sposób zminimalizować niebezpieczeństwo, że wykorzystają oni powzięte informacje na szkodę spisywanych gospodarstw. Tego nie zrobiliśmy.</u>
</div>
<div xml:id="div-114">
<u xml:id="u-114.0" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Zwracam uwagę na art. 7, który brzmi: „Osoby wykonujące prace związane z przygotowaniem, przeprowadzeniem i opracowaniem wyników spisu są obowiązane do bezwzględnego przestrzegania tajemnicy statystycznej i mogą być dopuszczone do wykonywania tych prac po złożeniu pisemnego przyrzeczenia...”.</u>
</div>
<div xml:id="div-115">
<u xml:id="u-115.0" who="#JanuszSzymański">Wszyscy wiemy co ustaliliśmy w treści art. 7, natomiast panu posłowie Aumillerowi chodziło o pewne gwarancje natury osobistej kandydatów, czy osób które będą przeprowadzały spis w charakterze rachmistrzów. Wobec nich należałoby zastosować pewien katalog wymogów, które w maksymalnym stopniu wyeliminują później możliwość popełnienia czynów przestępnych. Zachodzi bowiem obawa, że osoby te pozyskają pełną informację, którą potem wykorzystają przeciwko właścicielowi gospodarstwa rolnego. Z całą mocą chcę powiedzieć, że przed tym nie zabezpiecza art. 7.</u>
</div>
<div xml:id="div-116">
<u xml:id="u-116.0" who="#TadeuszToczyński">Nabór kandydatów na rachmistrzów odbywa się wieloma torami. Odpowiedzialni za pracę w terenie są dyrektorzy wojewódzkich urzędów statystycznych, burmistrzowie, wójtowie i ci ludzie, chociażby dla wypełnienia wszystkich zadań, które nakłada na nich ustawa, z pewnością będą starali się zaproponować na rachmistrzów ludzi uczciwych. Wiele osób zasiada w komisjach wyborczych i też osoby te zostały wytypowane w normalnym trybie.</u>
<u xml:id="u-116.1" who="#TadeuszToczyński">Oczywiście nie ma żadnej gwarancji, że ktoś, kto w rozumieniu wójta jest uczciwy, później nie okaże się przestępcą. Sądzę jednak, że nie powinniśmy traktować wszystkich kandydatów na rachmistrzów jako potencjalnych przestępców. Nie było dotąd przypadku by rachmistrz spisowy robił sobie mapę włamań.</u>
</div>
<div xml:id="div-117">
<u xml:id="u-117.0" who="#WojciechZarzycki">Uważam, że jest to jeszcze jeden argument przemawiający za tym, by rachmistrzami byli sołtysi. Te osoby cieszące się społecznym zaufaniem doskonale wiedzą jaka jest sytuacja materialna ich sąsiadów.</u>
</div>
<div xml:id="div-118">
<u xml:id="u-118.0" who="#HelenaGóralska">Pan prezes użył analogię, która jest fałszywa. Istnieje różnica między członkiem komisji wyborczej, który sprawdza tylko dowód osobisty, a kimś kto spisuje cały majątek gospodarstwa rolnego.</u>
<u xml:id="u-118.1" who="#HelenaGóralska">Uważam, że ryzyko, na jakie zwrócił uwagę pan poseł Aumiller, istnieje. Nie jestem prawnikiem i z tego powodu nie proponuję żadnego przepisu. Oczywiście zdaję sobie sprawę, że nie ma takich mechanizmów, które by w pełni zabezpieczyły interesy spisywanych gospodarstw rolnych ale czy nie można by zawrzeć w ustawie minimalnego wymogu o niekaralności.</u>
<u xml:id="u-118.2" who="#HelenaGóralska">Składam taką propozycję i proszę, aby nad nim zastanowili się prawnicy.</u>
</div>
<div xml:id="div-119">
<u xml:id="u-119.0" who="#JózefGruszka">Chcę zauważyć, że przedmiotem spisu nie są walory gotówkowe, a to co jest w zasobach gospodarstwa, znają wszyscy w obrębie 10 km. Proszę byśmy nie dzielili „włosa na cztery”.</u>
</div>
<div xml:id="div-120">
<u xml:id="u-120.0" who="#JanuszSzymański">Uważam, że powinno być zachowane minimum ostrożności. Z pewnością w pewnym sensie ma rację pan poseł Gruszka, ale chcę też powiedzieć, że rachmistrz ma o wiele więcej możliwości spenetrowania dokładnego zasobów gospodarstwa.</u>
<u xml:id="u-120.1" who="#JanuszSzymański">Proponuję jednak byśmy nie formułowali teraz przepisu. Będzie można to zgłosić podczas drugiego czytania projektu ustawy. Ze swej strony deklaruję pomoc przy jego sformułowaniu.</u>
<u xml:id="u-120.2" who="#JanuszSzymański">Czy są uwagi do art. 19? Nie widzę. Rozumiem, że państwo uważacie że 14-dniowe vacatio legis jest wystarczające.</u>
<u xml:id="u-120.3" who="#JanuszSzymański">Poddaję pod głosowanie cały projekt ustawy?</u>
<u xml:id="u-120.4" who="#JanuszSzymański">Kto jest za przyjęciem sprawozdania podkomisji ze zmianami przyjętymi podczas dzisiejszego posiedzenia.</u>
<u xml:id="u-120.5" who="#JanuszSzymański">Wniosek został przyjęty 20 głosami, przy 2 głosach przeciwnych, 1 poseł wstrzymał się od głosu.</u>
<u xml:id="u-120.6" who="#JanuszSzymański">Czy ktoś się sprzeciwia abyśmy funkcję posła sprawozdawcy powierzyli pani poseł Zofii Grzebisz-Nowickiej? Nie widzę sprzeciwu.</u>
<u xml:id="u-120.7" who="#JanuszSzymański">Zamykam posiedzenie.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>