text_structure.xml 80.4 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#ZbigniewBujak">Otwieram wspólne posiedzenie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Ustawodawczej poświęcone rozpatrzeniu sprawozdania podkomisji o czterech projektach ustaw. Proszę posła sprawozdawcę o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Na początek chciałabym sprostować, iż nie byłam posłem sprawozdawcą w pierwszym czytaniu tych ustaw, ale przewodniczyłam obradom podkomisji złożonej z przedstawicieli Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Chciałabym przedstawić państwu sprawozdanie tej podkomisji. Zacznę nieco przewrotnie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Otóż ze względu na duże zainteresowanie społeczne niektórymi problemami, zauważalne zarówno w Sejmie jak i w środowiskach przekazu, pozwalam sobie sprawozdanie podkomisji rozpocząć w sposób nietypowy od próby odpowiedzi na 3 pytania często stawiane: czy potrzeba tylu oddzielnych „ustaw kościelnych”? Co z rewindykacjami majątkowymi kościołów? Co z ulgami celnymi i podatkowymi dla kościołów?</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Regulowanie spraw poszczególnych kościołów i innych związków wyznaniowych oddzielnymi ustawami, stosowane na ziemiach polskich już w okresie rozbiorów, zostało ustalone przepisem art. 115 konstytucji z 17 marca 1921 r., który w odróżnieniu od konkordatowej regulacji stosunku państwa do Kościoła Katolickiego przewidywał, że stosunek państwa do kościołów mniejszości religijnych i innych prawnie uznanych związków religijnych „będzie ustalany w drodze ustawowej po porozumieniu się z ich prawnymi reprezentacjami”.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">W okresie międzywojennym takie ustawy zostały wydane w odniesieniu do sześciu kościołów i innych związków wyznaniowych. Dotyczyło to: Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej, Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej, Karaimskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej, Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego nie mającego hierarchii duchownej oraz gmin wyznaniowych żydowskich.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Pierwsze dwa z wymienionych kościołów doczekały się nowej regulacji prawnej w ostatnich latach, natomiast w odniesieniu do trzech następnych związków wyznaniowych, skupiających muzułman, karaimów i staroobrzędowców, obowiązują nadal przepisy międzywojenne. Te związki w wyniku zmiany granic państwa polskiego są dziś znacznie mniejsze liczebnie niż w okresie międzywojennym i, jak na razie, nie występują z wnioskami o nową regulację ustawową. Jeśli idzie o gminy żydowskie, to po zagładzie Żydów polskich przedwojenne przepisy dostosowane do trzymilionowego wyznania nie były już stosowane. Obecnie przygotowywana jest przez Biuro ds. Wyznań nowa ustawa dotycząca gmin wyznaniowych żydowskich.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Trzy kościoły uzyskały uzyskały w 1947 r. rozciągnięcie na cały teren państwa ustawowego uznania, udzielonego im jeszcze przez władze zaborcze. Były to: kościół ewangelicko-reformowany, który doczekał się nowej regulacji prawnej w ostatnich latach, kościół mariawicki, a ściśle dwa kościoły mariawickie, dla których obecnie przygotowane są nowe ustawy, kościół starokatolicki, który w 1948 r. „skurczył” się do kilkunastoosobowej parafii, zaś w 1964 r. przestał istnieć.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">W 1945 r. został - jako jedyny po drugiej wojnie światowej, ustawowo uznany kościół metodystyczny, który obecnie używa nazwy Kościoł Ewangelicko-Metodystyczny. Jego sytuację regulować ma jeden z omawianych dziś projektów ustaw, gdyż dekret z 1945 r. był lakoniczny i jest dziś już przestarzały.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Pozostałe trzy omawiane dziś projekty ustaw (o stosunku państwa do Kościoła Chrześcijan Baptystów, Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego i Kościoła Polskokatolickiego) są spełnieniem zapowiedzi ministra administracji publicznej, który w 1947 r. uznał je administracyjnie „do czasu uznania ustawowego”. Dziś mamy więc zadecydować o realizacji obietnicy sprzed 48 lat. Chciałabym dodać, że nie ma w Polsce innych kościołów, które byłyby w tejże sytuacji. Wyraża się czasami obawę, że trzeba będzie przyjąć ponad 100 ustaw dla każdego z działających obecnie w Polsce legalnie związków wyznaniowych. Moim zdaniem, jest to obawa bezpodstawna. Trzeba wyjaśnić, że ponad 100 związków wyznaniowych to nie ponad 100 różnych religii. Niektóre zbory nie chcą mieć nad sobą żadnej nadrzędnej struktury i rejestrują się samodzielnie, chociaż zarejestrowane są oddzielnie inne zbory tego samego wyznania w innych miejscowościach.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Dla niemal wszystkich wyznań, które zarejestrowały się na podstawie ustawy z 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, obecna sytuacja jest całkowicie zadowalająca. Nie mają one nieruchomości, zbierają się w mieszkaniach prywatnych, mają prostą strukturę organizacyjną. Ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania zapewnia im zarówno równouprawnienie z innymi kościołami oraz związkami wyznaniowymi bez względu na formę uregulowania ich sytuacji prawnej (art. 9 ust. 2 pkt 3), jak i obszerny katalog różnych szczegółowych uprawnień. Jak dotychczas, poza specyficznym przypadkiem Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich, o regulację ustawową ubiega się spośród związków wyznaniowych zarejestrowanych jedynie Kościół Zielonoświątkowy, liczący ok. 15 tys. wyznawców, co stanowi w warunkach polskich dość poważną liczbę. Poselski projekt ustawy dotyczący tego kościoła został już zgłoszony. Zawsze możliwe są oczywiście wnioski o regulację ustawową ze strony związków mało liczebnych, istniejących bardzo krótko i nieraz nie mających szans na dłuższe trwanie; mogą być one jednak skutecznie oddalane przez odpowiedni organ administracji państwowej.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Reasumując, chciałabym powiedzieć, że poza obecnie rozpatrywanymi czterema projektami ustaw, można w bieżącym roku spodziewać się dalszych czterech projektów dotyczących obu kościołów mariawickich, Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich i Kościoła Zielonoświątkowego.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Głosi się niekiedy celowość wydania jednej, wspólnej dla wszystkich kościołów i związków wyznaniowych, ustawy. Poniekąd jest nią wspomniana kilkakrotnie ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, która w art. 18 ust. 2 postanawia, że jej przepisy z braku regulacji ustawowych dotyczących poszczególnych kościołów, mają zastosowanie również do tychże kościołów. Jednak napisanie ustawy regulującej w całości wszystkie sprawy wszystkich związków wyznaniowych prowadzi nieuchronnie, jak wskazują doświadczenia kilku krajów, do konieczności wydawania szczegółowych przepisów wykonawczych dotyczących każdego kościoła z osobna. Obniża się tylko rangę aktu legislacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Ponadto, jak już wskazałem, istnieje wieloletnia tradycja regulowania w Polsce sytuacji prawnej poszczególnych, bardziej liczebnych związków wyznaniowych oddzielnymi ustawami. Zaś z tradycją, szczególnie w odniesieniu do wyznań, nie jest łatwo walczyć.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Za regulowaniem większych kościołów oddzielnymi ustawami przemawia ich specyfika, np. w przypadku dzisiaj przedstawionych ustaw święcenie soboty przez adwentystów dnia siódmego lub istnienie szkoły języka angielskiego w przypadku Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego. Każdy z kościołów ma swą specyfikę przy regulowaniu spraw własnościowych.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Tu przechodzę do spraw rewindykacji majątkowych kościołów. Nie można uważać za rewindykacje uregulowanie spraw tych nieruchomości, które kościoły faktycznie posiadają, lecz w wyniku swej historii nie mogły dotychczas założyć dla nich ksiąg wieczystych. Tylko Kościół Adwentystów Dnia Siódmego ma uregulowane sprawy wszystkich posiadanych nieruchomości. Kościoły Baptystów i Ewangelicko-Metodystyczny dopiero obecnie mogą uregulować swe sprawy własnościowe, gdyż nie mogły tego uczynić wcześniej ze względu na brak ustawowego uregulowania ich następstwa prawnego po nie uznanych ustawowo wcześniejszych formach organizacyjnych swych wyznań.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Właściwe rewindykacje trzeba podzielić na dwie grupy. Pierwsza dotyczy zwrotu nieruchomości, które kiedyś formalnie lub nieformalnie należały do kościołów. Najwięcej, bo 25 nieruchomości chciałby odzyskać Kościół Chrześcijan Baptystów; nie oznacza to, że w opisanej w odpowiednim projekcie ustawy procedurze otrzyma wszystkie z nich. Odpowiednie ustawy przesądzają zwrot 2 nieruchomości dla Kościoła Adwentystów i dla Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego. Kościół Polskokatolicki nie wysuwa roszczeń o zwrot nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Druga grupa, w odniesieniu do której podkomisja ujednoliciła zapisy we wszystkich czterech projektach ustaw, dotyczy swobodnego uznania wojewodów przy ewentualnym przekazywaniu kościołom na własność nieruchomości niezbędnych do sprawowania kultu religijnego, działalności charytatywno-opiekuńczej lub oświatowo-wychowawczej, a także na Ziemiach Zachodnich i Północnych użytków rolnych do 15 ha dla jednej parafii lub zboru. Chodzi tu o nieruchomości dotąd właściwie nie wykorzystane, jak niszczejące budynki kościołów i kaplic lub odłogi rolne.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Jeżeli chodzi o trzeci problem, czyli ulgi celne i podatkowe, przedstawione projekty powtarzają formuły zawarte zarówno w ustawie o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jak i w czterech wcześniej uchwalonych ustawach o stosunku państwa do poszczególnych kościołów. Jest praktyką organów celnych zwalnianie od cła samochodów dostawczych służących rzeczywiście celom charytatywnym, a nie luksusowych samochodów osobowych.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Jednak najważniejsze jest to, że zarówno ulgi celne, jak i ulgi podatkowe opisane w przedstawionych czterech projektach ustaw nie są nowe. Są one dla wszystkich kościołów i związków wyznaniowych przewidziane w ustawie o gwarancjach wolności sumienia i wyznania. Powtórzenie ich w czterech projektach ustaw wynika z przyjętej zasady kompleksowego ich charakteru. Jednakże w sprawach podatkowych trzeba wspomnieć o dwóch szczegółach.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">W dotychczas ustalonych uchwałach o stosunku państwa do kościołów regułą było opodatkowanie podatkiem od nieruchomości mieszkań w budynkach kościelnych, poza wyjątkami dotyczącymi dwóch grup: po pierwsze - mieszkań w budynkach wpisanych do rejestru zabytków. Ta ulga wynika z ogólnej tendencji do odciążenia właścicieli nieruchomości zabytkowych od tego podatku, ze względu na ponoszone przez nich dodatkowe nakłady na utrzymanie tych budynków; po drugie - mieszkań w siedzibach władz centralnych i diecezjalnych. Są to więc ulgi dotyczące niewielkiej liczbowo grupy, mające charakter kurtuazyjny.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Tylko wniesiony do Sejmu pierwotny projekt ustawy metodystycznej odpowiadał opisanym wyżej przepisom. Projekty pierwotne ustaw adwentystycznej i baptystycznej przewidywały rozszerzenie zwolnień mieszkań od podatku od nieruchomości praktycznie na wszelkie budynki kościelne, w szczególności na odpowiedniki plebanii. Natomiast projekt pierwotny ustawy polskokatolickiej był nieznacznie zawężony w porównaniu z już uchwalonymi ustawami, tj. przewidywał ulgi tylko dla części siedzib diecezjalnych. Podkomisja ujednoliciła te przepisy, ściśle przestrzegając zasady równouprawnienia kościołów. Żaden z projektów w obecnej wersji nie dodaje ani nie umniejsza przywilejów w porównaniu z już uchwalonymi ustawami.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">W toku prac podkomisji wyłonił się natomiast problem wysokości ulg dla darczyńców na cele kościelne. Dotychczas uchwalone ustawy wprowadziły tu dualizm. Jeżeli darowizna była przeznaczona na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą, to ustawy te nie wprowadzały ograniczeń co do wysokości tych darowizn. Teoretycznie więc darczyńca może nie zapłacić państwu ani grosza podatku dochodowego od osób fizycznych lub podatku dochodowego od osób prawnych, lecz cały czysty dochód przeznaczyć na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą. W praktyce oczywiście to się nie zdarza. Niejako w zamian za nieograniczoną wysokość takich darowizn uchwalone dotychczas ustawy wprowadzały obowiązek wydania pokwitowania darczyńcy przez kościelną osobę prawną oraz w okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny - przedstawienia sprawozdania o przeznaczeniu jej na tę działalność. W myśl litery prawa niespełnienie tych warunków mogło po upływie dwu lat spowodować wymierzenie darczyńcy podatku dochodowego od darowanej sumy. Zaistnienie takiej możliwości, moim zdaniem, jest czysto teoretyczne.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Dotychczas ustalone ustawy stwierdzały, że „W odniesieniu do darowizn na inne cele mają zastosowanie ogólne przepisy podatkowe”, czyli wysokość darowizny potrącanej od podstawy opodatkowania nie może przekraczać 10% tejże. Jak się wydaje, nie było w ostatnich latach przypadku, by ktokolwiek darował na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą więcej niż 10% swego czystego dochodu. Dlatego problem, który teraz zreferuję, jest teoretyczny.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">W toku prac podkomisji minister finansów dwukrotnie, pismami z 9 lutego i 14 marca br. stwierdzał, że w wyniku dokonanych w 1993 r. i 1994 r. zmian ustaw o podatku dochodowym osoby prawne począwszy od roku podatkowego 1994, zaś osoby fizyczne począwszy od roku podatkowego 1995 mogą odliczać od podstawy opodatkowania tylko 10% tej podstawy, także w przypadku darowizn na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą. Nie dokonano jednak odpowiednich zmian w dotychczas uchwalonych ustawach o stosunku państwa do poszczególnych kościołów. Minister finansów stoi na stanowisku, że zgodnie z regułą prawną „lex posterior derogat legi anteriori” (przepisy późniejsze uchylają przepisy uchwalone wcześniej) nie trzeba było dosłownie uchylać odpowiednich przepisów ustaw o stosunku państwa do poszczególnych kościołów; nie wolno jednak wprowadzać identycznych postanowień do ustaw obecnie przygotowywanych, gdyż jako późniejsze uchylałyby one ustawy podatkowe.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Nie wydaje się, by przy zmianach ustaw podatkowych właściwie dopilnowano uregulowania tej sprawy. Co więcej, jak się okazuje, cztery zainteresowane kościoły: katolicki, prawosławny, ewangelicko-augsburski i ewangelicko-reformowany nie wiedzą o takich zmianach. Podkomisja stanęła więc przed kłopotliwym i odbiegającym od jej zasadniczego zadania problemem rozwiązania tej łamigłówki.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Podkomisja uznała, że należy we wszystkich czterech ustawach odpowiedni przepis ująć następująco: „Darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą, pochodzące od osób fizycznych są wyłączone z podstawy opodatkowania darczyńców podatkiem dochodowym, jeżeli kościelna osoba prawna przedstawi darczyńcy pokwitowanie odbioru oraz w okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny - sprawozdanie o przeznaczeniu jej na tę działalność”.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Tekst ten milczy o darowiznach osób fizycznych na inne (poza charytatywno-opiekuńczymi) cele kościelne oraz o darowiznach osób prawnych na wszelkie cele kościelne. Milczenie to oznacza, że mają tu zastosowanie wyłącznie ogólne przepisy o darowiznach, w tym o ich wysokości, zawarte w ustawach o podatku dochodowym.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Przytoczony wyżej przepis, w imię równości wszystkich kościołów, powtarza dotychczas zastosowane warunki, od których uzależnione jest wyłączenie z podstawy opodatkowania. Natomiast przepis ten nie przesądza o wysokości dozwolonej darowizny. Także tę sprawę powinny więc uregulować ogólne przepisy podatkowe. Nasuwa się wniosek, że jeżeli Ministerstwo Finansów zamierza zmieniać przepisy o ulgach podatkowych zawarte ustawach o stosunku państwa do poszczególnych kościołów, to powinno tego dokonać lege artis, tj. wprowadzić odpowiednie przepisy derogujące i to, jak wymagają wspomniane ustawy, po porozumieniu się z właściwymi władzami kościelnymi. Jest jednak - jak już wyżej wskazano - problem bardziej teoretyczny niż praktyczny.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Przechodząc do właściwych tekstów czterech projektów, chciałabym przede wszystkim podziękować posłowi Tadeuszowi Zielińskiemu i pracownikom Biura Legislacyjnego Kancelarii Sejmu za bardzo trudną pracę ujednolicenia brzmienia przepisów oraz ich kolejności we wszystkich czterech projektach ustaw. Pomimo że wszystkie one przechodziły przez zespoły rządowo-kościelne, przy zachowaniu w zasadzie jednolitości treściowej, nastąpiły bardzo duże różnice w kolejności przepisów i użytej terminologii. Te różnice zostały zlikwidowane wszędzie tam, gdzie nie wynikały one z merytorycznych różnic pomiędzy sytuacją poszczególnych kościołów.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Podkomisja w składzie: Krzysztof Budnik, Jacek Uczkiewicz, Małgorzata Winiarczyk-Kossakowska, Andrzej Wiśniewski, Jerzy Zakrzewski, Tadeusz Zieliński - odbyła 14 posiedzeń, w których uczestniczyli również przedstawiciele czterech zainteresowanych kościołów oraz eksperci i strona rządowa.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Podkomisja uznała za potrzebne przyjęcie wszystkich czterech projektów ustaw, tj.: rządowego projektu ustawy o stosunku państwa do Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej, rządowego projektu ustawy o stosunku państwa do Kościoła Chrześcijan Baptystów w Rzeczypospolitej Polskiej, rządowego projektu ustawy o stosunku państwa do Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Rzeczypospolitej Polskiej, poselskiego projektu ustawy o stosunku państwa do Kościoła Polskokatolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej,</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Uzasadnienie prawne już państwu przedstawiłam. Liczebność wyznawców tych kościołów, wynosząca od kilku do kilkudziesięciu tysięcy, również uzasadnia ustawowe uregulowanie ich sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Wydaje się, że ujednolicone formalnie teksty czterech projektów, nie odbiegające w większości problemów od czterech wcześniej uchwalonych ustaw o stosunku państwa do kościołów: katolickiego, prawosławnego, ewangelicko-augsburskiego i ewangelicko-reformowanego - nie wymagają szczegółowego omawiania tych przepisów, które są zgodne z poprzednimi ustawami. Obecnie ograniczę się do problemów szczególnych.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Podkomisja stanęła przed trzema problemami kontrowersyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Pierwszy problem dotyczył sformułowania zasadniczego przepisu wstępnego, tj. art. 1 wszystkich ustaw. W wariancie pierwszym zawiera on 3 ustępy, wyrażające 3 myśli: po pierwsze - ustawa określa stosunek państwa do danego kościoła oraz jego sytuację prawną i majątkową. Taka definicja przedmiotu ustawy stanowi powtórzenie myśli zawartej w art. 82 ust. 2 zdanie drugie nadal obowiązujących przepisów konstytucyjnych, po drugie - „W sprawach odnoszących się do kościoła, nie uregulowanych w ustawie, stosuje się powszechnie obowiązujące przepisy prawa”. Odesłanie może, chociaż sporadycznie, dotyczyć wszelkich ustaw, że najczęściej odnosić się ono będzie do wielokrotnie już wspomnianej ustawy z 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania; po trzecie - zmiana danej ustawy wymaga uprzedniej opinii władz kościelnych. W ten sposób zachowana będzie zasada „nic o nas bez nas”, ale bez podważania wyłącznego uprawnienia ustawodawczego obu izb parlamentu. W tym kontekście warto przypomnieć, że zgodnie z przepisem art. 11 ust. 3 ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania - kościoły i inne związki wyznaniowe mogą składać wnioski do Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Natomiast wariant drugi poprzedza te trzy ustępy formułą: „Państwo i Kościół są we wzajemnych stosunkach autonomiczne, niezależne i współdziałają dla pomyślności osoby ludzkiej i wspólnego dobra”. Formuła ta, aczkolwiek nie dosłownie, powtarza myśl wyrażoną w art. 1 nieratyfikowanego konkordatu z 28 lipca 1993 r.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Za wariantem pierwszym przemawiają następujące argumenty: przyjmując ten wariant, Sejm nie przesądzi w żaden sposób o ratyfikacji konkordatu, podczas gdy przyjęcie wariantu drugiego w pewnym stopniu antycypuje jego ratyfikację. Gdyby nastąpiła ratyfikacja konkordatu, można by odpowiednio znowelizować omawiane dziś projekty ustaw. Jeśli zaś w przyszłej konstytucji RP zostanie formuła zawarta w art. 16 ust. 3 przyjętego przez Komisję Konstytucyjną Zgromadzenia Narodowego projektu konstytucji („Stosunki między państwem a kościołami i związkami wyznaniowymi są kształtowane na zasadach poszanowania wzajemnej autonomii i niezależności każdego w swoim zakresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego”), to będzie ona dotyczyła także czterech omawianych dzisiaj kościołów bez potrzeby nowelizacji tych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Za wariantem drugim wypowiadają się zwolennicy ratyfikacji konkordatu. Jest on wyrazem obawy kościołów przed naruszeniem ich równouprawnienia w porównaniu z Kościołem katolickim.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Drugi problem, który wyłonił się w toku prac podkomisji dotyczy nauczania religii. Cztery kościoły tylko w kilku miejscowościach mają możliwość korzystania z nauczania religii w szkołach publicznych. Przytłaczająca większość dzieci i młodzieży należącej do tych kościołów żyje w diasporze i korzystać może z nauczania religii jedynie w punktach katechetycznych prowadzonych przez parafie lub zbory. W obu wariantach przedstawionego w projektach ustaw zapisu pisze się o umieszczaniu ocen z religii wystawianych w punktach katechetycznych na świadectwach wydawanych przez szkoły publiczne. W wariancie pierwszym pisze się, że oceny te „mogą być umieszczane” na tych świadectwach, w wariancie drugim, przesądza się natomiast, że oceny te „są umieszczane na świadectwach”.</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Problem ten nie był poruszony w czterech uchwalonych uprzednio ustawach o stosunku państwa do poszczególnych kościołów. Został on niejako „wywołany” przez orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, wykluczające umieszczanie na świadectwach szkolnych ocen z pozaszkolnego nauczania religii. Zainteresowane kościoły czują się w tej sytuacji dyskryminowane. Uczeń może mieć bowiem na świadectwie szkolnym ocenę z religii lub etyki, bez określenia, który z tych przedmiotów był nauczany. Dzieci i młodzież należące do kościołów prowadzących punkty katechetyczne mają natomiast w tej rubryce świadectwa kreskę.</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Trzeba podkreślić, że wariant drugi stwarza jasną sytuację prawną, lecz podważa tok rozumowania Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał argumentował bowiem, że szkoła nie może znać ocen z nauki religii odbywającej się poza szkołą. Wariant pierwszy używający formuły „mogą być umieszczane” pozostawia natomiast bez odpowiedzi pytanie, kto ma decydować o umieszczaniu tej oceny na świadectwie.</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Omówione dwa problemy podkomisja przedkłada połączonym Komisjom z prośbą o rozstrzygnięcie. Jest rzeczą oczywistą w świetle regulaminu Sejmu i praktyki parlamentarnej, że połączone Komisje mogą przedstawić Sejmowi tylko jedną formułę bez wariantów, ewentualnie - obok przegłosowanej przez większość członków Komisji formułę - także wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Trzeci problem dotyczy rozpatrywania poselskiego projektu ustawy o stosunku państwa do Kościoła Polskokatolickiego. W pierwszym czytaniu przedstawiciel rządu zgłosił w tej sprawie zastrzeżenie, motywując to upływem kadencji władz tego kościoła. Jednak kompetentny w sprawach wyznaniowych Departament do Spraw Wyznań Urzędu Rady Ministrów wydał biskupowi koadiutorowi tego kościoła ks. prof. Wiktorowi Wysoczańskiemu zaświadczenia stwierdzające, że według prawa wewnętrznego kościoła jest on, wobec braku innych władz, jedynym uprawnionym do reprezentowania kościoła.</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Biskup W. Wysoczański uczestniczył w pracach podkomisji i wnosił o nieodkładanie rozpatrywania projektu ustawy. Uzasadniał to m.in., że na 27 czerwca br. zwołany został Synod, tj. najwyższa władza Kościoła, złożona z duchownych oraz z wybieranych świeckich delegatów parafii. Synod wybierze Radę Synodalną oraz będzie mógł uchwalić nowe prawo wewnętrzne zgodne z projektowaną ustawą.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Dotychczasowy zwierzchnik kościoła bp Tadeusz Majewski zwrócił się pisemnie do podkomisji o nieprzerywanie prac nad tym projektem. W toku prac podkomisji wyjaśniono w Departamencie do Spraw Wyznań Urzędu Rady Ministrów, że uzgodniony poprzednio w zespole rządowo-kościelnym projekt ustawy nie budzi zastrzeżeń merytorycznych.</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">W przedstawionej sytuacji podkomisja stoi na stanowisku, że nie należy odkładać prac nad poselskim projektem tej ustawy. Oznaczałoby to bowiem pozostawienie Kościoła Polskokatolickiego jako jedynego kościoła uznanego administracyjnie w 1946 r. Natomiast uchwalenie wszystkich czterech projektów ustaw pozwoli na zlikwidowanie kategorii „kościołów uznanych administracyjnie”.</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Proces legislacyjny dotyczący wszystkich czterech projektów przeciągnie się poza termin 27 czerwca br., czyli w terminie wejścia ustawy w życie będą już wybrane nowe władze Kościoła Polskokatolickiego.</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Końcową część sprawozdania podkomisji chciałbym poświęcić omówieniu merytorycznych różnic pomiędzy czterema projektami ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Kościół Adwentystów uważa się za część kościoła ogólnoświatowego swego wyznania, natomiast zgodnie z tradycją adwentystyczną nie przewiduje przynależności do organizacji międzywyznaniowych.</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Kościół Metodystyczny wchodzi w skład ogólnoświatowych struktur swego wyznania, czyli Konferencji Generalnej i Centralnej Zjednoczonego Kościoła Metodystycznego, mających charakter uchwałodawczy. Jest także członkiem Światowej Rady Metodystycznej, będącej formą pośrednią pomiędzy stowarzyszeniem kościołów krajowych a centralą światową. Jako jedyny przewidział on możliwość działalności wśród współwyznawców narodowości polskiej zamieszkałej za granicą.</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Polski Narodowy Kościół Katolicki od 1921 r. stanowił jeden kościół z parafiami. Pod naciskiem władz państwowych wyodrębnił się z niego, tworząc w 1952 r. Kościół Polskokatolicki wyłącznie na terytorium Polski. Projekt ustawy mówi o jedności wiary i moralności z Polskim Narodowym Kościołem Katolickim w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, bez powiązań organizacyjnych. Kościół ten należy do Unii Utrechckiej Kościołów Starokatolickich.</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Do Polskiej Rady Ekumenicznej należą kościoły: Baptystów, Metodystów i Polskokatolicki. Do Światowej Rady Kościołów i Europejskiej Konferencji Kościołów należą natomiast kościoły Metodystów i Polskokatolicki. Kościół Baptystów nie zaproponował, by włączyć do jego ustawy prawo przynależności do organizacji międzywyznaniowych i międzynarodowych, chociaż do nich należy; prawo takie przysługuje mu jednak na podstawie art. 19 ust. 1 pkt 17 i 18 ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania. Tylko kościoły Baptystów i Polskokatolicki wyraźnie zapisały w projektach swoich ustaw niezależność od władz zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Generalnie jednak pominięcie jakiegoś problemu w projekcie jednej z ustaw lub wyraźne napisanie o nim jest jedynie przejawem tego, że dany kościół przykłada do danego problemu dużą lub małą wagę. Nie należałoby tych różnic przeceniać.</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">W miarę możliwości, zwłaszcza w toku omówionego wyżej ujednolicania przepisów dokonywanego przez posła Zielińskiego i pracowników Biura Legislacyjnego Kancelarii Sejmu, znacznie zmniejszono liczbę takich różnic między projektami. Nie należało jednak do zadań podkomisji namawianie poszczególnych kościołów do pomijania lub dopisywania problemów, jeśli obecni na posiedzeniach podkomisji przedstawiciele kościołów nie widzieli takiej potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Dlatego tylko sumarycznie, bez komentarzy wymieniam problemy omówione lub pominięte w niektórych projektach: prawo do wydawania publikacji, prawo do prowadzenia działalności charytatywno-opiekuńczej, wolność kultu, prowadzenie bibliotek, archiwów, muzeów.</u>
          <u xml:id="u-2.55" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">W związku z istnieniem w okresie międzywojennym odmiennych narodowościowo związków wyznaniowych baptystycznych i metodystycznych w Polsce w odpowiednich ustawach pisze się o następstwie prawnym prawnym obu tych kościołów po wspomnianych związkach.</u>
          <u xml:id="u-2.56" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Różna, zależnie od tradycji i możliwości poszczególnych kościołów, jest szczegółowość przepisów o działalności charytatywno-opiekuńczej, (Kościół Polskokatolicki nie poświęca jej osobnego artykułu i wspomina tylko marginalnie w innych artykułach) oraz duszpasterstwa w zakładach opieki zdrowotnej i społecznej oraz w zakładach karnych. Trzy kościoły (poza Kościołem Baptystów) wspominają o możliwości powołania kapelanów dla duszpasterstwa wśród swych wyznawców przebywających w tych zakładach, nie przewidując jednak szczegółowych uprawnień tych kapelanów, w tym nie przewidując wynagrodzenia dla nich. Natomiast Kościół Baptystów przewiduje swobodny dostęp duchownych do wiernych przebywających w zakładach opieki zdrowotnej i społecznej, zaś w odniesieniu do zakładów karnych możliwość uczestniczenia w nabożeństwach transmitowanych przez środki przekazu.</u>
          <u xml:id="u-2.57" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Kościoły Metodystów i Polskokatolicki przewidują istnienie organizacji religijnych nie podlegających prawu o stowarzyszeniu, zaś kościoły Adwentystów i Baptystów - organizacji podlegających temu prawu z pewnymi regulacjami szczegółowymi. Nie przewiduje się także etatowych kapelanów wojskowych.</u>
          <u xml:id="u-2.58" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Kościoły Adwentystów i Baptystów, mające pewne doświadczenie w tej dziedzinie (nadawały one za granicą audycje radiowe w języku polskim redagowane w kraju), przewidują możliwość posiadania, zgodnie z odpowiednimi przepisami polskimi, własnych stacji radiowych i telewizyjnych.</u>
          <u xml:id="u-2.59" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Bardzo różnie, zależne od tradycji danego kościoła, uregulowana jest osobowość prawna jego jednostek. Najprostsza jest struktura organizacyjna Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego, w którym osobowość prawną ma tylko Kościół jako całość oraz parafie. Kościół Adwentystów nie przewiduje osobowości prawnej zborów, dlatego też nie ma obowiązku zawiadamiania administracji państwowej o ich tworzeniu i znoszeniu oraz zmianie ich obsady personalnej. Natomiast ma on 4 wydzielone organizacje i instytucje posiadające osobowość prawną.</u>
          <u xml:id="u-2.60" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Projekty ustaw przewidują osobowość prawną seminariów duchownych, poza Kościołem Metodystycznym, który nie przewidział dla swego seminarium takiej osobowości.</u>
          <u xml:id="u-2.61" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Trzy kościoły mają okręgi lub diecezje posiadające osobowość prawną. We wszystkich jednak przypadkach projekty ustaw nie wprowadzają zmian w porównaniu ze stanem obecnym. Wymienione w projektach osoby prawne były nimi na podstawie dotychczasowych statutów lub praw wewnętrznych kościołów.</u>
          <u xml:id="u-2.62" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Kościoły Baptystów i Metodystów przewidują możliwość zwolnienia swych wyznawców od pracy lub nauki, na podstawie odpowiednich przepisów ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, w Wielki Piątek i w Niebowstąpienie Chrystusa Pana, nie będące dniami ustawowo wolnymi od pracy. Wszystkie święta Kościoła Polskokatolickiego są dniami ustawowo wolnymi od pracy, dlatego odpowiednia ustawa nie porusza tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-2.63" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Klauzulę derogacyjną zawiera tylko projekt ustawy o Kościele Metodystycznym, gdyż - jak już kilkakrotnie wspominałam - pozostałe kościoły były dotąd uznane administracyjnie, a nie ustawowo.</u>
          <u xml:id="u-2.64" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Na zakończenie sprawozdania podkomisja wnosi o rozstrzygnięcie przez połączone Komisje spraw przedstawionych wariantowo w art. 1 wszystkich czterech projektów ustaw oraz w artykułach dotyczących nauczania religii, a także wnosi o przyjęcie wszystkich czterech projektów ustaw, po wskazanym wyżej rozstrzygnięciu w wersji przedstawionej w przedłożonych tekstach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#ZbigniewBujak">Dziękuję przewodniczącej podkomisji za wyczerpujące przedstawienie projektów ustaw i problemów z nimi związanych. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, przystąpimy od razu do rozpatrywania poszczególnych projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#ZbigniewBujak">Nie usłyszałem sprzeciwu. Przystępujemy wobec tego do rozpatrywania projektu ustawy o stosunku państwa do Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#ZbigniewBujak">Czy są uwagi do tytułu ustawy? Nie słyszę uwag. Uznaję tytuł ustawy za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś chciałby zabrać głos w sprawie art. 1?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#TadeuszZieliński">Chciałbym poprzeć rozwiązanie zawarte w wariancie drugim, ponieważ znalazło się ono w projekcie rządowym przedstawionym w Sejmie, a dotyczącym kościoła adwentystycznego. Uważam, że zapis ten z jednej strony uwzględnia interesy wszystkich kościołów, a z drugiej strony w sposób pozytywny podkreśla konieczność współpracy między państwem a kościołami.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#TadeuszZieliński">Jest to nowa zasada ustrojowa: znalazła ona wyraz również w ustawie o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, Dlatego uważam, że wariant drugi zasługuje na pełne poparcie i przyjęcie przez Komisje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos w sprawie art. 1 i proponowanych wariantów? Nie słyszę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#ZbigniewBujak">Przystępujemy wobec tego do rozstrzygnięcia problemu w głosowaniu. Będziemy głosować alternatywnie.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#ZbigniewBujak">Kto z państwa opowiada się za przyjęciem wariantu pierwszego? Kto opowiada się za przyjęciem wariantu drugiego?</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#ZbigniewBujak">W głosowaniu za wariantem pierwszym opowiedziało się 6 posłów, a za wariantem drugim - 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#ZbigniewBujak">Stwierdzam, że Komisje poparły w głosowaniu przyjęcie wariantu drugiego art. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Chciałabym zgłosić wniosek mniejszości popierający przyjęcie wariantu pierwszego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#ZbigniewBujak">Proszę państwa, chciałbym przy omawianiu pierwszego projektu ustawy wymienić poszczególne artykuły. Jeżeli nie będą one budziły wątpliwości, w pozostałych ustawach zostaną one przyjęte w całości, gdy będą to artykuły jednobrzmiące.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś chciałby zgłosić uwagi do artykułów 2, 3, 4 i 5?</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#ZbigniewBujak">Artykuły 2, 3, 4 i 5 przyjęte zostały bez uwag.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#ZbigniewBujak">Przystępujemy do rozpatrzenia rozdziału drugiego.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś chciałby zgłosić uwagi do artykułów 6–10? Uwag nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#ZbigniewBujak">Artykuły 6–10 przyjęte zostały bez uwag.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#ZbigniewBujak">Przystępujemy do rozpatrzenia rozdziału trzeciego. Czy ktoś chciałby zgłosić uwagi do artykułów 11 i 12? Nie słyszę uwag.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#ZbigniewBujak">Uznaję artykuły 11 i 12 za przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#ZbigniewBujak">Czy pani poseł widzi konieczność ponownego przedstawienia wariantów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Sądzę, że nie ma takiej potrzeby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś chciałby zabrać głos w sprawie art. 13?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#TadeuszZieliński">Chciałbym zaprezentować argumentację, którą w pracach podkomisji przedstawiała strona kościelna.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#TadeuszZieliński">Kościoły opowiadają się za rozwiązaniem zawartym w wariancie drugim. Zakłada on bowiem automatyzm wpisania oceny z nauki religii pobieranej w punkcie katechetycznym na świadectwo szkoły publicznej. Nie pozostawia w ten sposób nauczycielowi czy dyrektorowi szkoły swobody podejmowania decyzji: zapisać, czy nie zapisać?</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#TadeuszZieliński">Kościołowi bardziej odpowiada zapis zawarty w wariancie drugim, gdyż każdorazowy wniosek o wpisanie oceny musi być uwzględniony.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#TadeuszZieliński">Jest to oczywiście nowy stan prawny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#GrażynaPłoszajska">Chciałabym wyjaśnić państwu problem, który był poruszany w czasie prac w podkomisji. Otóż wszystkie kościoły mają prawo nauczania religii w systemie oświaty. Ocena z religii jest w takiej sytuacji automatycznie umieszczana na świadectwie szkolnym. Jeżeli nauczanie religii odbywa się w punkcie katechetycznym, który działa w systemie oświaty, także nie przysparza to problemów z umieszczeniem oceny na świadectwie szkoły publicznej.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#GrażynaPłoszajska">Umieszczenie oceny na świadectwie szkolnym nie zależy od miejsca, gdzie odbywa się nauczanie religii, ale od tego, czy jest ona organizowana w strukturze systemu oświaty.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#GrażynaPłoszajska">Są kościoły, które nie chcą uczyć w systemie oświaty, a uczą w punktach katechetycznych. Powstał problem, czy w sytuacji, kiedy kościoły nie chcą mieć nic wspólnego z systemem oświaty, ze szkołą, mają one prawo umieszczania swoich ocen w dokumentacji szkolnej.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#GrażynaPłoszajska">Ponieważ problem ten nie został dokładnie wyjaśniony w sprawozdaniu podkomisji, jeszcze raz podkreślam: nauczanie religii może odbywać się w szkołach publicznych, w klasie, w grupie międzyklasowej, w grupie międzyszkolnej i w pozaszkolnym punkcie katechetycznym. Jeżeli w pozaszkolnym punkcie katechetycznym, działającym w ramach systemu oświaty, na życzenie rodziców i w porozumieniu ze szkołą odbywa się nauczanie religii, to w ogóle nie ma problemu, gdyż od 5 lat te oceny są umieszczane na świadectwach szkolnych. Problem dotyczy tylko tych punktów katechetycznych, które zdecydowanie i świadomie odcinają się od nauczania w systemie oświaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MichałPietrzak">Nie rozumiem związku nauczania religii z systemem oświaty. Przypominając generalne założenia obowiązujące w tej chwili w Polsce (tj. rozdział Kościoła od państwa, świecki i neutralny charakter państwa), uznać trzeba włączanie na siłę punktów katechetycznych do systemu oświaty za niezgodne z obowiązującym prawem.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#MichałPietrzak">Na tę sprawę trzeba także spojrzeć z punktu widzenia dziecka. Skoro bowiem dzieci uczęszczają na lekcje religii odbywające się albo w systemie oświaty, albo poza tym systemem, to - z punktu widzenia wolności sumienia i wyznania gwarantowanych przez państwo i praw człowieka - jest to obojętne.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#MichałPietrzak">Kiedy nauczanie odbywa się poza systemem oświaty, to nauczający nie pobierają od państwa żadnego wynagrodzenia. Z punktu widzenia interesów podatnika jest to rozwiązanie korzystniejsze. Nie ma żadnego uzasadnienia, aby miało ono być dyskryminowane. Jeśli damy bowiem władzom szkolnym wybór, że mogą (ale nie są zobowiązane) umieścić stopień z religii, gdy dziecko przyniesie świadectwo stwierdzające, że uzyskało określony stopień z uczenia się religii, to wprowadza się możliwość, że dla części dzieci uczęszczanie na lekcje religii nie znajdzie odzwierciedlenia na świadectwie szkolnym. Dlatego, wychodząc z punktu widzenia wolności sumienia i wyznania przyznanej każdej jednostce, opowiadam się za drugim wariantem.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#MichałPietrzak">Skoro dziecko przedstawia świadectwo, że pobiera naukę religii, i ocenę, to szkoła powinna być obowiązana wpisać tę ocenę na świadectwo szkolne. Nauczanie religii nie jest przecież tym przedmiotem, którym szkoła w sensie programowym, merytorycznym i dydaktycznym jest zainteresowana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#ZachariaszŁyko">Wariant drugi jest zgodny z obecnie obowiązującymi przepisami prawa, tj. z rozporządzeniem ministra edukacji narodowej. Wyraźnie pisze się w nim, że uczniowie korzystający z nauki religii lub etyki, organizowanej przez organy prowadzące szkoły według zasad określonych w odpowiednich paragrafach, otrzymują ocenę z religii na świadectwie wydawanym przez szkołę, do której chodzą, na podstawie zaświadczenia katechety lub nauczyciela etyki.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#ZachariaszŁyko">Wynika z tego, że wariant drugi, obligatoryjny jest zgodny z obecnie obowiązującym prawem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#ZbigniewBujak">Proponuję przystąpić do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#ZbigniewBujak">Kto z państwa opowiada się za wariantem pierwszym? Kto za wariantem drugim?</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#ZbigniewBujak">W głosowaniu Komisje jednomyślnie opowiedziały się za wariantem drugim.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#ZbigniewBujak">Stwierdzam, że art. 13 został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś chciałby zgłosić uwagi lub sprzeciw wobec artykułów 14–27?</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#ZbigniewBujak">Wobec braku uwag i sprzeciwu uznaję artykuły 14–27 za przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#ZbigniewBujak">Przystępujemy do rozpatrzenia rozdziału czwartego, dotyczącego spraw majątkowych.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś z państwa chciałby zgłosić uwagi lub sprzeciw wobec artykułów 28–34?</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#ZbigniewBujak">Wobec braku uwag i sprzeciwu uznaję artykuły 28–34 za przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#ZbigniewBujak">Przystępujemy do rozpatrzenia rozdziału piątego, odnoszącego się do przepisów przejściowych i końcowych.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś z państwa chciałby zgłosić uwagi lub sprzeciw wobec artykułów 35–42?</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#ZbigniewBujak">Wobec braku uwag i sprzeciwu uznaję artykuły 35–42 za przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#ZbigniewBujak">Pozostał nam jeszcze do omówienia załącznik - Wykaz parafii Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-15.13" who="#ZbigniewBujak">Czy do przedstawione załącznika są uwagi? Nie słyszę uwag. Załącznik uznaję za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-15.14" who="#ZbigniewBujak">Czy wobec przyjęcia wszystkich artykułów ktoś chciałby zgłosić zastrzeżenia do całości ustawy? Nie słyszę zastrzeżeń. Uznaję, że projekt ustawy o stosunku państwa do Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w RP wraz z wnioskiem mniejszości został przyjęty przez połączone Komisje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Chciałabym podziękować przedstawicielom kościoła za uczestnictwo w pracach podkomisji i za wkład w redagowaniu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#EdwardPuślecki">Kościół również chciałby wyrazić podziękowanie za bardzo konstruktywną pracę i za dobrą atmosferę współpracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#ZbigniewBujak">Z zadowoleniem przyjmujemy podziękowanie.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#ZbigniewBujak">Przechodzimy teraz do omawiania kolejnego projektu, tj. do projektu ustawy o stosunku państwa do Kościoła Chrześcijan Baptystów w RP.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś z państwa zgłasza uwagi do rozdziału pierwszego z przegłosowanym wcześniej wariantem? Nie słyszę uwag. Uznaję wobec tego rozdział pierwszy za przyjęty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Wraz z wnioskiem mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#ZbigniewBujak">Oczywiście, wraz z wnioskiem mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś chciałby zgłosić uwagi do rozdziału drugiego? Uwag nie słyszę. Uznaję rozdział drugi za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś chciałby zgłosić uwagi lub zastrzeżenia do rozdziału trzeciego, uwzględniając wariant drugi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#KrystianBer">Chciałbym wyrazić nasze podziękowanie za dotychczasową pracę.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#KrystianBer">Do tego rozdziału chcielibyśmy zaproponować kosmetyczną zmianę. Otóż w naszej ustawie pojawiają się różne określenia: kościół, kościelne osoby prawne. W związku z tym, że cały majątek Kościoła jest przypisany Kościołowi jako całości, proponowalibyśmy - aby nie było później problemu przy tego rodzaju sprawach - w art. 25 i konsekwentnie w dalszych artykułach mieszczących się w innych rozdziałach zamiast określenia „kościelne osoby prawne” użyć określenia „Kościół i jego osoby prawne”. Chodzi o uniknięcie problemów w pracach egzekucyjnych. Zmiany te dotyczyłyby kilku artykułów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#TadeuszZieliński">Pojęcie „kościelne osoby prawne” jest równoważne w stosunku do terminu „Kościół i jego osoby prawne”; w jednym z artykułów na początku projektu ustawy pisze się, że osobowość prawną mają Kościół jako całość i inne, wymienione tam osoby prawne.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#TadeuszZieliński">Moim zdaniem, nie ma problemu z wpisaniem do ustawy określenia „Kościół i jego osoby prawne” Jest ono równoważne. Jeżeli Kościół widzi taką potrzebę, to nie ma problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Także sądzę, że nie ma problemu z wpisaniem tego określenia. Prosiłabym tylko o wskazanie dla potrzeb Biura Legislacyjnego artykułów, w których należy dokonać zmian.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Rzeczywiście jest to określenie tożsame. Jest to tylko ujednolicenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#ZbigniewBujak">Co na to Biuro Legislacyjne KS?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzedstawicielkaBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Biuro Legislacyjne dokona takich zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#ZbigniewBujak">Wynika z tego, że Biuro Legislacyjne nie zgłasza zastrzeżenia...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzedstawicielkaBiuraLegislacyjnegoKS">Nie, chociaż zgadzam się z posłem Zielińskim, że jest to to samo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#KrystianBer">Aby uprościć sprawę, mogę po zakończeniu spotkania dostarczyć wykaz artykułów, których dotyczyłaby ta poprawka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#ZbigniewBujak">Czy wobec zgłoszonej propozycji poprawki redakcyjnej, ktoś chciałby zgłosić zastrzeżenie? Nie słyszę zastrzeżeń. Uznaję wobec tego zgłoszoną poprawkę za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#ZbigniewBujak">Czy uwzględniając tę poprawkę, opowiadacie się państwo za przyjęciem rozdziału trzeciego? Nie słyszę sprzeciwu. Uznaję wobec tego rozdział trzeci za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś z państwa zgłasza uwagi lub sprzeciw wobec rozdziałów czwartego i piątego oraz załącznika?</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę uwag i sprzeciwu. Uznaję rozdziały czwarty i piąty oraz załącznik za przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#ZbigniewBujak">Czy do całości projektu ustawy o stosunku państwa do Kościoła Chrześcijan Baptystów w RP ktoś zgłasza uwagi lub zastrzeżenia?</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę uwag ani zastrzeżeń. Uznaję projekt tej ustawy za przyjęty wraz z wnioskiem mniejszości do art. 1. Przystępujemy do omówienia projektu ustawy o stosunku państwa do Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w RP.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#ZbigniewBujak">Czy do rozdziału pierwszego ktoś z państwa chciałby zgłosić uwagi lub zastrzeżenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Zgłaszam wniosek mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#ZbigniewBujak">Konsekwentnie do art. 1 uwzględniamy wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu rozdziału pierwszego?</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#ZbigniewBujak">Sprzeciwu nie słyszę. Uznaję rozdział pierwszy za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś chciałby zabrać głos w sprawie rozdziału drugiego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#TadeuszZieliński">Chciałbym przejąć wniosek Kościoła odnoszący się do art. 4. Został on zgłoszony na ostatnim posiedzeniu podkomisji, kiedy właściwie zamknęliśmy już prace nad projektem. Dotyczy on pewnych zmian w odniesieniu do reprezentacji różnego rodzaju osób prawnych do diecezji. Odnosiłyby się one do art. 4 ust. 3 pkt 2. Skreśleniu podlegałyby wyrazy: „zjazd diecezji, zwany także „synodem diecezjalnym”, rada diecezji, zarząd diecezji i”, czyli po myślniku pozostawałyby wyrazy „przewodniczący diecezji”.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#TadeuszZieliński">Zmiana ta wynika z tego, że Kościół chce wskazać na jednoosobową reprezentację.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#TadeuszZieliński">Druga zmiana dotyczyłaby art. 4 ust. 5...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#ZbigniewBujak">Proszę powtórzyć ostateczną wersję poprawionego punktu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#TadeuszZieliński">W art. 4 ust. 3 pkt 2 pozostałyby wyrazy: „dla diecezji - przewodniczący diecezji”. Natomiast w ust. 5 wpisana zostałaby nowa treść o następującym brzmieniu: „Do składania oświadczeń woli w sprawach majątkowych, przekraczających zwykły zarząd, uprawnione są organy kościelne osób prawnych, o których mowa w ust. 3 pkt 2 i 4, po uzyskaniu pisemnego upoważnienia zarządu Kościoła”.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#TadeuszZieliński">Jak mnie poinformowano, Kościół zainteresowany jest tym, żeby diecezję reprezentowała jedna osoba i żeby oświadczenie woli w sprawach majątkowych były składane dopiero po uzyskaniu zgody naczelnego organu wykonawczego Kościoła, czyli zarządu Kościoła. Powiadomiono mnie też, że te zmiany - po pierwsze - są w interesie Kościoła, a po drugie - zostały uzgodnione z Biurem ds. Wyznań Urzędu Rady Ministrów. Z tej strony nie były zgłaszane zastrzeżenia.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#TadeuszZieliński">Moim zdaniem, są to wewnętrzne sprawy Kościoła. Jeśli w ten sposób chce on być reprezentowany, to należałoby mu to umożliwić. Chętnie jednak wysłuchałbym opinii w tej sprawie przedstawiciela Biura ds. Wyznań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#ZbigniewBujak">Czy przedstawiciele Kościoła chcieliby się wypowiedzieć w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#ZachariaszŁyko">Strona kościelna będzie wdzięczna za przyjęcie tej propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#ZbigniewBujak">Co na to Biuro ds. Wyznań?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#MarekPernal">Podzielamy argumentację, którą przedstawił poseł Zieliński, że jest to zgodne z wolą Kościoła. Nie ma chyba niebezpieczeństwa, aby naruszone zostało bezpieczeństwo obrotu publicznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#JerzyCiemniewski">Ja natomiast widzę w tej poprawce niebezpieczeństwo dla obrotu, ponieważ strony wchodzące w stosunki prawne z Kościołem, którego oświadczenie woli są ważne za zgodą wyższych osób prawnych, przy zachowaniu osobowości tych diecezji, pozostają w stosunku niepewności prawnej. Skoro dotyczy to tylko jednej takiej sytuacji w rozwiązaniach odnoszących się do różnych wyznań, to wydaje mi się, że jest to zagrożenie dla pewności obrotu prawnego dla stron, które wchodzą w stosunki prawno-majątkowe z tymi kościołami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie będę ukrywał, że patrzę „łakomym” okiem na prof. M. Pietrzaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#MichałPietrzak">Uważam, że jest to raczej wewnętrzna sprawa Kościoła.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#MichałPietrzak">Niewątpliwie poseł Ciemniewski ma rację, że dla bezpieczeństwa obrotu lepsza jest sytuacja jasna. Jest to jednak wewnętrzna sprawa Kościoła. Chce on zabezpieczyć się przed lekkomyślnymi transakcjami dokonywanymi przez zarządców diecezji, w tym wypadku przez przewodniczącego diecezji, i dlatego stawia wniosek, że musi być upoważnienie ze strony władz naczelnych Kościoła.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#MichałPietrzak">Wydaje mi się, że w tym wszystkim chodzi o jakieś poważniejsze transakcje majątkowe, czyli zbycie jakiegoś znaczniejszego majątku, a nie zwykły zarząd, w którym występuje przewodniczący. Dlatego przychylałbym się do wniosku kierownictwa Kościoła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#ZbigniewBujak">Poproszę o wyrażenie opinii także Biuro Legislacyjne KS, gdyż odnoszę wrażenie, że lamie to ogólną normę regulującą funkcjonowanie osoby prawnej. W tym sensie nie jest to tylko i wyłącznie sprawa wewnętrzna Kościoła, gdyż mogłaby ona oddziaływać na zasadzie precedensu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzedstawicielkaBiuraLegislacyjnegoKS">Mogę zgodzić się jedynie ze stanowiskiem wyrażonym przez posła Ciemniewskiego, że wprowadzenie takiego zapisu może stwarzać zagrożenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#ZachariaszŁyko">Jeśli będziecie państwo stali na stanowisku, aby nie wprowadzać zmodyfikowanej treści, to prosilibyśmy o wykreślenie ust. 5. Ten właśnie ustęp wyróżnia diecezję w stosunku do innych osób prawnych kościelnych. Jeśli nie będzie tego zapisu, to nic się nie będzie działo, albowiem i tak o strukturze decyduje statut Kościoła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#JerzyCiemniewski">Kto wówczas ma reprezentować diecezję?</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#JerzyCiemniewski">W przypadku innych osób prawnych jest określone, kto ma ich reprezentować, natomiast w przypadku diecezji zabrakłoby tej informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#MichałPietrzak">Jest przecież przewodniczący diecezji. Pisze się o nim w art. 4 ust. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#JerzyCiemniewski">Skoro jest określone, kto reprezentuje, to nie ma oczywiście problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#TadeuszZieliński">W tej sytuacji przychylam się do stanowiska Kościoła. A zatem popieram wprowadzenie poprawki pierwszej do ust. 3 i wnoszę o skreślenie ust. 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#ZbigniewBujak">Sądzę, że poprawka do art. 4 ust. 3 pkt 2 nie budzi wątpliwości. Po jej wprowadzeniu omawiany punkt przyjmie brzmienie: „dla diecezji - przewodniczący diecezji”.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś jest przeciwny wprowadzeniu tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę sprzeciwu. Uznaję poprawkę za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#ZbigniewBujak">Druga poprawka odnosząca się do art. 4 polega na skreśleniu ust. 5. Następujący po nim ust. 6 otrzymałby numerację ust. 5.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś jest przeciwny wprowadzeniu tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę sprzeciwu,. Uznaję poprawkę za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#ZbigniewBujak">Czy do art. 4, wraz z przyjętymi poprawkami, są uwagi bądź zastrzeżenia?</u>
          <u xml:id="u-49.7" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę uwag ani zastrzeżeń. Uznaję wobec tego art. 4 za przyjęty wraz z przegłosowanymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-49.8" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś chciałby zgłosić uwagi, zastrzeżenia lub wątpliwości do całego rozdziału drugiego?</u>
          <u xml:id="u-49.9" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę uwag ani zastrzeżeń. Rozdział drugi uznaję wobec tego za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-49.10" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś chciałby zgłosić uwagi bądź zastrzeżenia do rozdziału trzeciego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#TadeuszZieliński">W przypadku tej ustawy doszło do innego, w odniesieniu do jednego punktu, uporządkowania niż w pozostałych trzech ustawach, pomimo iż staraliśmy się, aby były one podobne w zakresie chronologii. Proponuję w związku z tym, aby art. 30 znalazł się po art. 22, czyli proponuję przenieść do rozdziału trzeciego jeden z artykułów z rozdziału czwartego.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#TadeuszZieliński">We wszystkich trzech ustawach zachowano taki porządek, że przepisy dotyczące budowy, rozbudowy i konserwacji obiektów sakralnych są zapisane w rozdziale poświęconym działalności publicznej kościoła, a nie sprawom majątkowym. Taka jest także chronologia w ustawach dotyczących Kościoła katolickiego i Kościoła prawosławnego, które były dla nas wzorcem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#ZbigniewBujak">Proszę o powtórzenie treści poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#TadeuszZieliński">Proponuję, aby po art. 22 znalazł się nowy artykuł w brzmieniu dotychczasowego art. 30.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś zgłasza zastrzeżenia do poprawki zgłoszonej przez posła Zielińskiego?</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę zastrzeżeń. Uznaję wobec tego poprawkę za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś chciałby zgłosić inne uwagi bądź zastrzeżenia do rozdziału trzeciego?</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę uwag ani zastrzeżeń. Uznaję wobec tego rozdział trzeci za przyjęty wraz z wariantem drugim w art. 12 z przyjętą poprawką i zmianą numeracji z niej wynikającą.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś z państwa chciałby zgłosić uwagi bądź zastrzeżenia do rozdziału czwartego?</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę uwag ani zastrzeżeń. Uznaję rozdział czwarty za przyjęty. Proszę Biuro Legislacyjne KS o dopilnowanie zmiany numeracji poszczególnych artykułów.</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś chciałby zgłosić uwagi bądź zastrzeżenia do rozdziału piątego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzedstawicielkaBiuraLegislacyjnegoKS">Mam przed sobą propozycję złożoną przez prof. Z. Łyko dotyczącą art. 34 ust. 1. Jest to rozwiązanie analogiczne do tego, które zapisane zostało w projekcie ustawy o stosunku państwa do Kościoła Ewamgelicko Metodystycznego.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#PrzedstawicielkaBiuraLegislacyjnegoKS">Po wprowadzeniu poprawki art. 34 ust. 1 brzmiałby: „Przywraca się Kościołowi prawo własności budynku przy ul. Tureckiej 1 w Warszawie w stanie wolnym od obciążeń oraz roszczeń z tytułu wszelkich nakładów poniesionych przez jej dotychczasowych użytkowników, jak również z prawem nieodpłatnego użytkowania wieczystego działki gruntu oznaczonej ewidencyjnie nr 68 o powierzchni 1432 m2, w obrębie 1-03-04, objętej księgą wieczystą nr hipoteczny 7228”.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#PrzedstawicielkaBiuraLegislacyjnegoKS">Jest to analogiczny zapis do zapisu zawartego w art. 36 ust. 1 w projekcie ustawy o Kościele Ewangelicko-Metodystycznym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#ZbigniewBujak">Czy mogłaby pani powtórzyć nr księgi wieczystej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzedstawicielkaBiuraLegislacyjnegoKS">Jest to nr hipoteczny 7228. Mam dostarczony wpis z rejestru gruntów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#ZbigniewBujak">My mamy inny numer...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Prosiłabym pana profesora o wyjaśnienie tej sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#ZachariaszŁyko">Chodzi po prostu w tej poprawce o bliższe określenie nieruchomości, o której pisze się w tym zapisie.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#ZachariaszŁyko">Ust. 1, w jego dotychczasowym brzmieniu, wymienia się dwa numery księgi wieczystej. Tymczasem nie ma dwóch numerów, jest tylko jedna księga wieczysta. Pomyłkowo został wpisany także pierwszy numer, który dotyczy numeru księgi wieczystej działki sprzed podziału. Na tę niedokładność zwróciło uwagę Biuro Legislacyjne KS.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#ZachariaszŁyko">W naszej propozycji poprawki chodzi o bliższe określenie działki, czyli wprowadzenie do elementu, który występuje w ewidencji gruntu. Podobny zapis występuje w ustawie o Kościele Ewangelicko-Metodystycznym.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#ZachariaszŁyko">Jest to sprecyzowanie zapisu. Polega ono na tym, że jest określona działka, jej powierzchnia, obręb i księga wieczysta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#ZbigniewBujak">Dziękuję za wyjaśnienie wątpliwości dotyczących tego zapisu. Czy Biuro ds. Wyznań potwierdza zasadność tej poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#MarekPernal">Tak, potwierdzam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#ZbigniewBujak">Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do zaproponowanej zmiany dotyczącej art. 34 ust. 1?</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę uwag ani zastrzeżeń. Uznaję wobec tego proponowaną zmianę za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś z państwa chciałby zgłosić jakieś uwagi bądź zastrzeżenia do całości art. 34 wraz z zaproponowaną zmianą?</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę uwag ani sprzeciwu. Uznaję wobec tego art. 34 za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#ZbigniewBujak">Czy są inne uwagi do rozdziału piątego?</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę innych uwag. Uznaję rozdział piąty za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-62.6" who="#ZbigniewBujak">Został nam jeszcze do omówienia załącznik - Wykaz osób prawnych Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-62.7" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś z państwa chciałby zgłosić uwagi do załącznika?</u>
          <u xml:id="u-62.8" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę uwag. Uznaję załącznik za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-62.9" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś z państwa zgłasza zastrzeżenia do całości projektu ustawy o stosunku państwa do Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Rzeczypospolitej Polskiej wraz z wniesionymi poprawkami?</u>
          <u xml:id="u-62.10" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę zastrzeżeń. Uznaję, że projekt ustawy wraz z wniesionymi poprawkami i wnioskiem mniejszości do art. 1 został przyjęty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#ZachariaszŁyko">Proszę państwa, strona kościelna pragnie podziękować podkomisji kierowanej przez panią poseł Małgorzatę Winiarczyk-Kossakowską za ogromny trud wniesiony w przygotowanie tekstu projektu ustawy o kościele adwentystycznym. Obrady były prowadzone bardzo sprężyście, pod bardzo sprężystym kierownictwem, w sposób obiektywny, rzeczowy, rzeczowy i spokojny. Na pewno stanowi to ogromny wkład w prace legislacyjne.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#ZachariaszŁyko">Strona kościelna jest także wdzięczna Komisjom za znalezienie terminu, w którym można było przedstawić przygotowane przez podkomisje ustawy kościelne, w tym ustawę o kościele adwentystycznym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#ZbigniewBujak">Proszę państwa, przystępujemy w tej chwili do rozpatrywania projektu ustawy o stosunku państwa do Kościoła Polskokatolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś chciałby zgłosić uwagi bądź zastrzeżenia do tytułu i rozdziału pierwszego?</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę uwag ani zastrzeżeń. Uznaję tytuł ustawy i rozdział pierwszy za przyjęte wraz z wnioskiem mniejszości do art. 1.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#ZbigniewBujak">Czy są uwagi bądź zastrzeżenia do rozdziału drugiego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#TadeuszZieliński">W art. 4 ust. 6 jest błąd w powołaniu ustępu. Zamiast ust. 1 powinien być tam wyszczególniony ust. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#ZbigniewBujak">Sądzę, że konieczność wniesienia tej poprawki nie budzi wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś chciałby zgłosić inne uwagi do rozdziału drugiego? Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu rozdziału drugiego z proponowaną poprawką?</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę innych uwag ani sprzeciwu. Uznaję rozdział drugi, wraz z wniesioną poprawką, za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś chciałby zabrać głos w sprawie rozdziału trzeciego wraz z przegłosowanym wcześniej wariantem drugim?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#TadeuszZieliński">Chciałbym zgłosić poprawkę do art. 11 ust. 2. Pisze się w nim o seminariach teologicznych, podczas gdy Kościół prowadzi seminaria duchowne, o czym pisze się w art. 4 ust. 3 pkt 4.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#TadeuszZieliński">Konsekwentnie taką zmianę należałoby wprowadzić w art. 12 ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#ZbigniewBujak">Czy wobec proponowanej poprawki ktoś chciałby zgłosić uwagi bądź zastrzeżenia?</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę uwag ani zastrzeżeń. Uznaję poprawkę za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#ZbigniewBujak">Czy do rozdziału trzeciego wraz z przyjętą poprawką są uwagi lub zastrzeżenia?</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę innych uwag ani zastrzeżeń. Uznaję wobec tego rozdział trzeci wraz z wniesioną poprawką oraz wariantem drugim do art. 10 ust. 2, za przyjęty. Wymagane zmiany w art. 11 i 12 polegające na użyciu określenia „seminaria duchowne” wprowadzi Biuro Legislacyjne KS.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#ZbigniewBujak">Czy do rozdziału czwartego są uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#TadeuszZieliński">W art. 27 ust. 3 nie uwzględnione zostały po przecinku wyrazy: „przeznaczone na cele mieszkalne duchownych”, które występują w pozostałych trzech projektach ustaw.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#TadeuszZieliński">Przeczytam całość tego ustępu: „Zwolnienie od opodatkowania podatkiem od nieruchomości obejmuje nieruchomości lub ich części, przeznaczone na cele mieszkalne duchownych, jeżeli: 1) są one wpisane do rejestru zabytków, 2) służą jako internaty przy szkołach i seminariach duchownych, 3) znajdują się w budynkach diecezji, zwierzchników diecezji, ich sufraganów, zwierzchnika Kościoła i Rady Synodalnej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś ma uwagi lub zastrzeżenia do zgłoszonej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę uwag ani zastrzeżeń. Uznaję poprawkę za przyjętą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#TadeuszZieliński">Chciałbym zgłosić jeszcze jedną poprawkę do art. 27. Otóż w ust. 6 występuje błąd w powołaniu. Zamiast powołania na ust. 3 powinno być powołanie na ust. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#ZbigniewBujak">Czy wobec tej poprawki są uwagi lub zastrzeżenia?</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę uwag ani zastrzeżeń. Poprawkę uznaję za przyjętą. Czy są jeszcze inne uwagi do rozdziału czwartego? Czy do całości rozdziału czwartego wraz z przejętymi poprawkami, są uwagi lub zastrzeżenia?</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę uwag ani zastrzeżeń. Uznaję rozdział czwarty wraz z przyjętymi poprawkami za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#ZbigniewBujak">Czy są uwagi do rozdziału piątego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#TadeuszZieliński">Nastąpił błąd w numeracji artykułów. Po art. 35 występuje art. 37, a powinien występować art. 36.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#ZbigniewBujak">Jest to oczywista pomyłka w numeracji.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#ZbigniewBujak">Czy są inne uwagi do rozdziału piątego? Czy do całości rozdziału piątego wraz z poprawką w numeracji, ktoś chciałby zgłosić uwagi lub zastrzeżenia?</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę uwag ani zastrzeżeń. Uznaję rozdział piąty wraz z poprawką w numeracji za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#ZbigniewBujak">Przystępujemy do omówienia załącznika - Wykaz osób prawnych Kościoła Polskokatolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#TadeuszZieliński">W załączniku na str. 13 pisze się o parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy, przy czym termin „Pomocy” pisany jest małą literą. Oczywiście powinna to być duża litera.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#TadeuszZieliński">W następnym wierszu pisze się: „Parafia Świętej Rodziny - w Łódź”. Oczywiste jest, że litera „w” powinna ulec skreśleniu.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#TadeuszZieliński">W ostatnim wierszu na stronie 13 pisze się o diecezji wrocławskiej. Przymiotnik „wrocławska” powinien być zapisany małą literą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Na str. 14 wymienia się parafię Leszno Wielkopolskie, podczas gdy chodzi o parafię Leszno.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#AnnaMałek">W art. 12 projektu ustawy pisze się o Wyższym Seminarium Duchownym Kościoła Polskokatolickiego w Warszawie, natomiast w załączniku pisze się o Wyższym Seminarium Duchownym Kościoła Polskokatolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej. Chodzi chyba o tę samą jednostkę. Proponuję w załączniku także zapisać „w Warszawie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś chciałby zgłosić jeszcze inne uwagi do załącznika?</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę innych uwag. Uznaję wobec tego załącznik, wraz z wniesionymi poprawkami, za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#ZbigniewBujak">Czy do całości projektu ustawy, wraz z przyjętymi poprawkami i wnioskiem mniejszości, są uwagi lub zastrzeżenia?</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#ZbigniewBujak">Nie słyszę uwag ani zastrzeżeń. Uznaję całość ustawy, wraz z wniesionymi poprawkami i wnioskiem mniejszości, za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#ZbigniewBujak">Chciałbym podziękować członkom podkomisji oraz przedstawicielom kościołów za sprawną pracę nad projektami omawianych dzisiaj ustaw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WiktorWysoczański">W imieniu Kościoła Polskokatolickiego pragnę podziękować wszystkim, którzy przyczynili się do nadania kształtu projektowi ustawy o Kościele Polskokatolickim. Szczególnie gorąco dziękuję posłance M. Winiarczyk-Kossakowskiej i posłowi Zielińskiemu. Myślę, że rozwiążemy nasze problemy zgodnie z wolą bożą i unormujemy swoje sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#KonstantyWiazowski">Chciałbym także przyłączyć się do podziękowań i wyrazić je w imieniu naszego Kościoła. Baptyści czekali na tę ustawę przez 48 lat. Dla nas jest to wielka rzecz. Przyjmiemy ją z wdzięcznością. Wszystkim, którzy pracowali nad naszą ustawą, serdecznie dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#ZbigniewBujak">Mam nadzieję, że wszystkie te cztery ustawy bez większych problemów zostaną przyjęte w Sejmie. Nam został jeszcze wybór posła sprawozdawcy. Czy w tej sprawie ktoś chciałby zgłosić wnioski?</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Proponujemy kandydaturę poseł M. Winiarczyk-Kossakowskiej.)</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#ZbigniewBujak">Czy pani poseł podejmie się tej funkcji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#ZbigniewBujak">Czy ktoś chciałby zgłosić inną kandydaturę? Nie słyszę innych kandydatur. Uznaję, że jednogłośnie poseł Winiarczyk-Kossakowska została powołana na posła sprawozdawcę.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#ZbigniewBujak">Dziękuję wszystkim za udział w dzisiejszym posiedzeniu. Zamykam obrady dwóch Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>