text_structure.xml 687 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy marszałek August Chełkowski oraz wicemarszałek Józef Ślisz).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#AugustChełkowski">Proszę panie i panów senatorów o zajmowanie miejsc. Rozpoczynamy posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#AugustChełkowski">Otwieram szóste posiedzenie drugiej kadencji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#AugustChełkowski">Na sekretarzy posiedzenia powołuję senatorów: Adama Struzika oraz Tomasza Jagodzińskiego. Proszę panów senatorów o zajęcie miejsc. Listę mówców będzie prowadził pan senator Tomasz Jagodziński.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#AugustChełkowski">Ustalony przez Prezydium Senatu porządek szóstego posiedzenia został paniom i panom senatorom dostarczony. Porządek ten obejmuje:</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#AugustChełkowski">1. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zasadach gospodarki finansowej państwa w 1992 roku.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#AugustChełkowski">2. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo budżetowe oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#AugustChełkowski">3. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#AugustChełkowski">4. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie niektórych przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach i o postępowaniu w sprawach nieletnich.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#AugustChełkowski">5. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#AugustChełkowski">6. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o prowizorium budżetowym na okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 marca 1992 roku.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#AugustChełkowski">7. Inicjatywa ustawodawcza Senatu - projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#AugustChełkowski">8. Inicjatywa ustawodawcza Senatu - projekt ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#AugustChełkowski">9. Wyrażenie przez Senat zgody na powołanie Tadeusza Zielińskiego na rzecznika praw obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#AugustChełkowski">10. Zmiany w składzie osobowym komisji senackich.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#AugustChełkowski">Prezydium Senatu proponuje przeprowadzenie łącznej debaty nad pierwszymi sześcioma punktami porządku dziennego. W pierwszej kolejności senatorowie sprawozdawcy przedstawiliby stanowiska komisji w sprawie poszczególnych ustaw, a następnie zostałaby przeprowadzona łączna debata nad tymi punktami.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#AugustChełkowski">Prezydium Senatu proponuje ponadto, aby wyrażenie przez Senat zgody na powierzenie Tadeuszowi Zielińskiemu funkcji rzecznika praw obywatelskich, czyli punkt dziewiąty porządku dziennego, zostało rozpatrzone w piątek, 7 lutego 1992 r., po przerwie obiadowej.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#AugustChełkowski">Czy ktoś z pań i panów senatorów ma uwagi do przedstawionego porządku dziennego?</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#AugustChełkowski">Proszę bardzo, pan senator Piesiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#AndrzejPiesiak">Panie Marszałku!</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#AndrzejPiesiak">Nie mam uwag do porządku, mam natomiast propozycję, aby podjąć próbę takiego zorganizowania prac Senatu, by realne było zakończenie obrad jutro wieczorem, a sobota zostałaby w rezerwie. Moja propozycja jest konkretna: dzisiaj zaplanować trzy części posiedzenia - do obiadu, po obiedzie i wieczorem, po godzinie dwudziestej. Jutro od godziny dziesiątej również trzy części, tak żeby można było swobodnie zakończyć obrady około godziny 21.00.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#AndrzejPiesiak">Jeżeli jest taka możliwość, prosiłbym przynajmniej o wzięcie tego pod uwagę. Myślę, że swobodnie możemy pracować po godzinie 20.00, do godziny 22.00. Ten czas również można efektywnie wykorzystać. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#AugustChełkowski">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu wobec tej propozycji, uznam, że państwo się zgadzają. Nie ma sprzeciwu? Nie ma. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#AugustChełkowski">Czy są jeszcze jakieś uwagi do porządku? Jeśli nie, to proszę bardzo, pan senator Kępa ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JerzyKępa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#JerzyKępa">Na zasadzie art. 36, pkt 4 Regulaminu Senatu chciałbym zgłosić poprawkę do stenogramu posiedzenia z dnia 16 stycznia 1992 r. Konkretnie chodzi mi o moją wypowiedź dotyczącą przedawnienia występków dyscyplinarnych popełnionych przez sędziów.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#JerzyKępa">Mianowicie odpowiedź na pytanie pana senatora Edwarda Wendego, dotyczące przedawnienia występków dyscyplinarnych, jest błędnie zapisana: „po upływie tego okresu postępowanie dyscyplinarne może być wszczęte”. Jest to odpowiedź błędna i nielogiczna. Uważam, iż należałoby powiedzieć, że nie może być wszczęte.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#AugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Ten punkt przewidujemy zawsze na koniec posiedzenia, ale dziękuję bardzo za zwrócenie uwagi.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#AugustChełkowski">Czy są jeszcze jakieś zgłoszenia? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#IreneuszChoroszucha">Panie Marszałku, wnioskuję o rozszerzenie programu posiedzenia o jeszcze jeden punkt - wolne wnioski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#AugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Czy są jeszcze jakieś uwagi? Nie ma. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#AugustChełkowski">Stwierdzam, że Senat przyjął z uwagami porządek dzienny posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#AugustChełkowski">Przystępujemy do przedstawienia stanowisk komisji w sprawie ustawy o zasadach gospodarki finansowej państwa na rok 1992. Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 17. Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej senatora Andrzeja Pawlika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#AndrzejPawlik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#AndrzejPawlik">Treścią uchwalonej przez Sejm w dniu 25 stycznia ustawy o zasadach gospodarki finansowej państwa w 1992 r. są istotne zagadnienia regulujące tę gospodarkę. W szczególności są to:</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#AndrzejPawlik">— określenie dopuszczalnej wysokości tzw. przejściowego niedoboru budżetu państwa na 120%;</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#AndrzejPawlik">— upoważnienie do zaciągania dodatkowych kredytów zagranicznych;</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#AndrzejPawlik">— zasady kontynuacji płatności budżetu wynikających z ubiegłorocznego systemu preferencji kredytowych;</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#AndrzejPawlik">— upoważnienie do emisji obligacji skarbowych do kwoty 15 bln zł;</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#AndrzejPawlik">— upoważnienie do refundacji Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych skutków stosowania niższej składki ubezpieczeniowej od osób zatrudnionych w rolnictwie;</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#AndrzejPawlik">— upoważnienie do zlecania za prowizją poboru niepodatkowych należności budżetowych;</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#AndrzejPawlik">— ustalenie limitu udzielanych gwarancji, — określenie zasad rozliczeń między budżetem a Narodowym Bankiem Polskim;</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#AndrzejPawlik">— uregulowanie sprawy wykupu przez budżet skapitalizowanych odsetek od kredytów mieszkaniowych;</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#AndrzejPawlik">— sposób określania zasad przyznawania dotacji restrukturyzacyjnych w przemyśle i rolnictwie;</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#AndrzejPawlik">— zawieszenie waloryzacji wynagrodzeń w sferze budżetowej do czasu uchwalenia ustawy budżetowej na 1992 r.;</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#AndrzejPawlik">— zobowiązanie rządu do przedstawienia ustawy określającej na nowo zasady kształtowania środków na wynagrodzenia w sferze budżetowej;</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#AndrzejPawlik">— określenie sposobu ściągania zaległych wpłat na Centralny Fundusz Rozwoju Nauki i Techniki;</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#AndrzejPawlik">— określenie źródeł sfinansowania składki ZUS od nagród z zysku;</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#AndrzejPawlik">— upoważnienie wojewodów do dokonywania za zgodą odpowiednich ministrów przeniesień wydatków między działami klasyfikacji budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#AndrzejPawlik">Długie wyliczenie najważniejszych spraw, które znalazły się w omawianej ustawie, wskazuje, że są to zagadnienia o kluczowym znaczeniu dla gospodarki państwa.</u>
          <u xml:id="u-9.17" who="#AndrzejPawlik">Ustawa ta ma ścisły związek z pozostałymi ustawami, które będą na tym posiedzeniu izby omawiane, oraz z przedłożonym prowizorium budżetowym.</u>
          <u xml:id="u-9.18" who="#AndrzejPawlik">Komisja Gospodarki Narodowej na posiedzeniu w dniu 30 i 31 stycznia rozpatrzyła treść ustawy o zasadach gospodarki finansowej państwa w 1992 r. i mimo bardzo krytycznego nastawienia do części przedstawionych rozwiązań postanowiła wnioskować do Wysokiej Izby o przyjęcie jej bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-9.19" who="#AndrzejPawlik">Komisja Gospodarki Narodowej chciałaby jednocześnie zwrócić uwagę Wysokiej Izby oraz rządu na następujące sprawy:</u>
          <u xml:id="u-9.20" who="#AndrzejPawlik">Po pierwsze - w dotychczasowej praktyce legislacyjnej treść ustawy o zasadach gospodarki finansowej państwa w 1992 r. stanowiła część ustawy budżetowej. W bieżącym roku ustawy budżetowej jeszcze nie ma, a w prowizorium budżetowym, przyjętym przez Senat w styczniu, nie było treści zawartych w obecnej ustawie o zasadach gospodarki finansowej państwa. Powstaje zatem pytanie, czy nie został w związku z tym naruszony art. 27 ust. 2 konstytucji mówiący, że:</u>
          <u xml:id="u-9.21" who="#AndrzejPawlik">„Senat rozpatruje projekty ustawy budżetowej i planów finansowych państwa. Swoje stanowisko Senat przedstawia Sejmowi”.</u>
          <u xml:id="u-9.22" who="#AndrzejPawlik">W dniu 3 stycznia na piątym posiedzeniu Sejmu pan minister Lutkowski oświadczył m.in.: „Częścią ustawy budżetowej były zawsze przepisy regulujące, szczególnie dla danego roku, sposób i zasady wykonywania budżetu państwa. W tym roku, ze względu na specyficzny charakter prowizorium, przepisy te wprowadzono do odrębnej ustawy, dzięki czemu okres obowiązywania ustawy nie jest ograniczony do jednego kwartału”.</u>
          <u xml:id="u-9.23" who="#AndrzejPawlik">Jak z tego wynika, jest to świadome, jest to nowa interpretacja ustawy zasadniczej, jaką jest, konstytucja.</u>
          <u xml:id="u-9.24" who="#AndrzejPawlik">Po drugie - rząd premiera Bieleckiego uchwałą Rady Ministrów nr 147 z 5 listopada 1991 r. ogłoszoną w Monitorze Polskim nr 44 przyjął zasady techniki prawodawczej. O ile nam wiadomo, uchwała ta nie została przez obecny rząd uchylona. Nasuwa się w związku z tym pytanie, dlaczego w treści ustawy o zasadach gospodarki finansowej państwa znajdują się powtórnie uregulowania zawarte w innych aktach prawnych, np. w art. 2, 6 czy też 13.</u>
          <u xml:id="u-9.25" who="#AndrzejPawlik">Po trzecie - niektóre uregulowania zawarte w ustawie o zasadach gospodarki finansowej państwa w 1992 r. powinny znaleźć się w całości w innych ustawach, np. w prawie budżetowym bądź ustawie o Narodowym Banku Polskim.</u>
          <u xml:id="u-9.26" who="#AndrzejPawlik">Ustawa o zasadach gospodarki finansowej państwa w 1992 r. sprawia wrażenie aktu prawnego zawierającego rozwiązania, o których zapomniano po prostu przy wprowadzaniu poprawek do innych aktów prawnych, a które przedstawiono w pakiecie ustaw towarzyszących prowizorium budżetowemu.</u>
          <u xml:id="u-9.27" who="#AndrzejPawlik">Po czwarte - zgodnie ze wspomnianymi wcześniej zasadami techniki prawodawczej w § 38 zapisano: „W ustawie nie można przepisom nadawać mocy wstecznej”.</u>
          <u xml:id="u-9.28" who="#AndrzejPawlik">Oczywiście Sejm jest władny wprowadzić okres obowiązywania z mocą wsteczną, ale Rada Ministrów, ustalając pewne zasady i nie przestrzegając ich, wprowadza niebezpieczną praktykę nieszanowania własnych ustaleń. Jest to jeden z elementów praworządności. Jeżeli władze naczelne państwa nie przestrzegają zasad praworządności, to trudno tego wymagać od szeregowego obywatela.</u>
          <u xml:id="u-9.29" who="#AndrzejPawlik">Komisja Rolnictwa zgłosiła szereg poprawek do ustawy o zasadach gospodarki finansowej państwa w 1992 r. Poprawki te dotyczą art. 5 i 14. Mają one charakter instrukcyjny dla rządu. Nie wnoszą żadnych zobowiązań finansowych, a zmiany w treści nie wpłyną na ilość przyznanych na ten cel środków. Rozszerzenie zakresu przeznaczenia może spowodować jedynie realne zmniejszenie wielkości środków przeznaczonych na sfinansowanie danej dziedziny. Poprawki wniesione przez Komisję Rolnictwa mogą więc być zaakceptowane, z wyjątkiem art. 5 ust. 3, czyli pkt 1 lit. c) (druk nr 17C), gdyż ustalenia całej ustawy o zasadach gospodarki finansowej państwa mają niestety wsteczną moc obowiązywania. Sprawia to, że poprawka jest bezprzedmiotowa.</u>
          <u xml:id="u-9.30" who="#AndrzejPawlik">Panie Marszałku, Wysoka Izbo! Zastrzeżenia w stosunku do ustawy o zasadach gospodarki finansowej państwa w 1992 r., jakie w imieniu Komisji Gospodarki Narodowej zgłosiłem, nie miały na celu podważenia rozwiązań w niej uregulowanych. Podobne zastrzeżenia można by wnieść do pozostałych ustaw, które dzisiaj przez Wysoką Izbę będą rozważane.</u>
          <u xml:id="u-9.31" who="#AndrzejPawlik">Traktując prowizorium budżetowe i towarzyszący im pakiet ustaw jako rozwiązanie szczególne, nie zawinione przez obecny parlament, ponawiam wniosek Komisji Gospodarki Narodowej o przyjęcie przez Wysoką Izbę ustawy o zasadach gospodarki finansowej państwa w 1992 r. bez poprawek. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#AugustChełkowski">Dziękuję bardzo panu senatorowi. Proszę teraz o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych senatora Waleriana Piotrowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#WalerianPiotrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#WalerianPiotrowski">Sprawozdawca Komisji Gospodarki Narodowej poruszył w swoim wystąpieniu ważny problem, który narzucał się przy rozpatrywaniu tej ustawy, problem ewentualnego obejścia ustawy zasadniczej, ustawy konstytucyjnej. To jest właśnie to zagadnienie, nad którym dyskutowano chyba we wszystkich komisjach: czy ustawa o zasadach gospodarki finansowej państwa nie wkracza w sferę prawa budżetowego? Czy i w jakim zakresie nie są w jej treści zawarte elementy przyszłej ustawy budżetowej?</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#WalerianPiotrowski">Na to pytanie nie można jednoznacznie odpowiedzieć: nie. Ale z całą pewnością trzeba powiedzieć, że są w tej ustawie zawarte również kwestie nie należące do materii prawa budżetowego. Dlatego też Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych uznała, że nie będzie przed Wysoką Izbą podnosić tego problemu jako problemu zawartego we wnioskach, uznając, że ustawa na rok 1992 ma stanowić szczególne narzędzie gospodarki finansowej państwa, i że zasady zawarte w tych jej częściach, które są zbliżone do materii budżetowej, mają stanowić podstawę prac nad ustawą budżetową na rok 1992.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#WalerianPiotrowski">Dlatego też sądzę, że mogę cały ten problem pominąć i uznać, iż nie powinien on stanowić przeszkody w głosowaniu za przyjęciem ustawy bez zastrzeżeń. Są tam bowiem również tego rodzaju normy, bez których budżet nie mógłby w tym okresie funkcjonować. Myślę o postanowieniach dotyczących uruchamiania kredytów. Myślę także o problemach dotyczących gwarancji budżetowych w aspekcie zaciąganych zobowiązań. Do tej materii zaliczyć także można, mimo wszystko, art.6 - upoważnienie ministra finansów do emisji obligacji państwowych, chociaż tego rodzaju upoważnienie generalne zawarte jest w prawie budżetowym. Tutaj określona jest jednak łączna kwota emisji obligacji, które nie stanowią jeszcze - i to może być zagadnienie sporne - wydatku budżetowego, a więc nie należą ściśle do materii prawa budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#WalerianPiotrowski">Skoro nie kwestionujemy faktu, że ustawa ta jest potrzebna, skoro skłonni jesteśmy, jak sądzić można z wniosków Komisji Gospodarki Narodowej, głosować za tą ustawą, to trzeba się zastanowić nad jeszcze innymi problemami, które ta ustawa niesie i które mają bardzo istotne znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#WalerianPiotrowski">Ustawa, co wynika z art. 15, 16 i 17, do czasu uchwalenia ustawy budżetowej zawiesza w dalszym ciągu waloryzację płac w sferze budżetowej. I to jest problem podstawowy w tej sprawie. Jest także bardzo ważny problem wiążący się z podniesioną przez senatora sprawozdawcę kwestią wejścia ustawy w życie z dniem ogłoszenia, ale z mocą od dnia 1 stycznia 1992 r. A więc wstecz, wbrew zasadom stanowienia prawa i niejako wbrew prawu. Decyzję w tej materii, decyzję dotyczącą obowiązywania prawa wstecz, będziemy podejmować w sytuacji, w której Trybunał Konstytucyjny uznał 29 stycznia 1992 r., że rozwiązania zawarte w ustawie z 26 września 1991 r. o zmianie ustawy budżetowej na rok 1991 oraz zasadach wykonywania budżetu państwa, a także w ustawie z 28 września o wynagrodzeniach w sferze budżetowej w 1991 r., to znaczy tych zawieszających z mocą wsteczną waloryzację płac w sferze budżetowej, są sprzeczne z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#WalerianPiotrowski">I teraz nasuwa się pytanie, jak ma postąpić Senat? Powiedziano z tej trybuny, że Sejm jest władny tak postąpić. Ale przecież równocześnie w tej wypowiedzi zawarta była adresowana do rządu krytyka. Równocześnie orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego jest powszechnie znane. Chciałem więc wrócić do tych okoliczności, które sprawiły, że rząd zdecydował się, i wtedy, w 1991 r., i teraz, w pierwszym kwartale 1992 r., na taką propozycję ustawową. To są szczególne okoliczności, w jakich znalazło się nasze państwo, to jest stan jego gospodarki. Stan gospodarki, który nie pozwala na wypłatę wynagrodzeń w ustawowej wysokości, albowiem oznaczałoby to ruinę budżetu.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#WalerianPiotrowski">Pan minister Misiąg przedstawił naszej komisji szacunek wydatków, które byłyby z tym związane, gdyby trzeba było uznać orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego i gdyby w konsekwencji tego, a także w konsekwencji nieprzyjęcia rozwiązań ustawowych zawartych w ustawie o zasadach gospodarki finansowej państwa w 1992 r., trzeba było dokonać wyższych wypłat wynagrodzeń w pierwszym kwartale 1992 r. Niezbędne środki na ten cel, tylko na ten cel, w pierwszym kwartale szacuje się na 7 bln 600 mld zł. Jest oczywiste, że w tej sytuacji, i myślę, że w całym 1992 r., budżet państwa tego ciężaru by nie uniósł.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#WalerianPiotrowski">A przecież - wracam do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego - według tego samego dokumentu wstępna kwota, która umożliwiłaby wykonanie tego orzeczenia, jest szacowana na 35 bln. Musimy sobie zdawać sprawę z tych wszystkich skutków, jakie spowodowałaby nasza ewentualna decyzja, bo i taka może zapaść w głosowaniu, o odrzuceniu tej części ustawy, która zawiesza do chwili uchwalenia ustawy budżetowej waloryzację płac w sferze budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#WalerianPiotrowski">Ale wobec tego powstaje pytanie, co zrobić z zasadą lex retro non agit? Myślę, że te szczególne okoliczności stwarzają jednak podstawę, opartą na doktrynie prawa i praktyce konstytucyjnej nie tylko polskiej, do uznania, że również pod rządami prawa stanowienie prawa obowiązującego wstecz jest możliwe.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#WalerianPiotrowski">W opinii sporządzonej na potrzeby Trybunału Konstytucyjnego pan profesor Zieliński, kandydat na rzecznika praw obywatelskich, a poprzednio przewodniczący Komisji Inicjatyw Ustawodawczych Senatu pierwszej kadencji napisał w tej materii, co następuje. „Według doświadczeń państw respektujących ideę rządów prawa pogarszanie sytuacji prawnej obywateli nawet z mocą wsteczną jest dopuszczalne, ale w taki tylko sposób, aby obywatel z tą regulacją musiał się zawczasu liczyć”. Ten pogląd pana profesora Zielińskiego przytaczany jest za orzeczeniami Trybunału Konstytucyjnego Republiki Federalnej Niemiec.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#WalerianPiotrowski">Co to oznacza, że obywatel musi się zawczasu liczyć z regulacją pogarszającą jego sytuację? Oznacza to nie jakiś akt prawny, nie jakąś wyraźną zapowiedź, ale dzisiaj przecież powszechny dostęp do informacji, z którego wynikało jednoznacznie, że rząd nie zamierza podwyższyć płac w sferze budżetowej, że państwo nie jest w stanie ponieść tego ciężaru. Wskazywała na to cała praktyka rządu - jeśli tak wolno powiedzieć - w 1991 r., i gdyby dzisiaj raptem rząd wystąpił z wnioskiem o podwyższenie tych płac, to oczywiście zostałoby to przyjęte z aprobatą, ale byłoby to działanie rządu, decyzja rządu niejako wbrew oczekiwaniom.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#WalerianPiotrowski">Dlatego też sądzę, że w kontekście całego problemu trzeba i można uznać z pełną odpowiedzialnością, że wtedy gdy dopuszczamy możliwość obowiązywania tej ustawy wstecz, nie działamy przeciwko państwu prawa, nie działamy przeciwko rządom prawa.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#WalerianPiotrowski">I to jest pierwsza konkluzja, która ma bardzo ważne znaczenie, i to są te argumenty, które Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych chciała przedstawić naszej izbie.</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#WalerianPiotrowski">Jest jeszcze jeden problem. Mianowicie taki, iż mówi się, że ustawa w części dotykającej sfer uprawnień pracowniczych nie została skonsultowana ze związkami zawodowymi. Sprawa jest tu złożona, ale nie można powiedzieć, że takiej konsultacji nie było. Nie było jej prawdopodobnie w chwili wniesienia projektu tej ustawy do Sejmu, ale konsultacje rozpoczęły się po wniesieniu tej ustawy. Dysponuję całym plikiem dokumentów, z których wynika, że już w grudniu rozpoczęły się rozmowy, już w grudniu przesłano centralom związków zawodowych projekty ustaw, już w grudniu proponowano rozmowy na ten temat - i niektóre związki odpowiedzi udzieliły.</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#WalerianPiotrowski">Udzielił takiej odpowiedzi Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”, jego Komisja Krajowa, która nie zgadzając się, lub zgadzając się tylko warunkowo na propozycje rządowe, przedstawiła wiele szczegółowych uwag. Zgłosił takie stanowisko na piśmie związek zawodowy „Solidarność 80”. Pisemnego stanowiska nie przedstawiła centrala OPZZ, ale poseł Maciej Manicki wypowiadał się w tej sprawie. Z treści jego wystąpienia wynikało, że również w imieniu OPZZ.</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#WalerianPiotrowski">Dlatego wydaje mi się, że możemy powiedzieć, nie naciągając interpretacji ustawy o związkach zawodowych, iż to o co chodzi w tej ustawie: zakomunikowanie związkom zawodowym projektów ustawy, zamierzeń ustawodawczych, wysłuchanie ich stanowiska - nastąpiło. Nastąpiło już w toku procesu legislacyjnego, ale rzeczywiście nastąpiło. I Sejm uchwalając tę ustawę znał i brał pod uwagę stanowisko związków zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-11.17" who="#WalerianPiotrowski">Dlatego też myślę, że nie ma ani przeszkód konstytucyjnych - konstytucyjnych w tym sensie, że Rzeczpospolita Polska jest państwem prawa, urzeczywistniającym sprawiedliwość społeczną - ani też prawnych, to znaczy ze strony ustawy o związkach zawodowych, do tego, aby przyjąć, że ustawa została uchwalona przez Sejm przy zachowaniu podstawowych reguł praworządności. I że przyjmując ustawę, tych reguł praworządności się nie narusza.</u>
          <u xml:id="u-11.18" who="#WalerianPiotrowski">Oczywiście, przyjęcie tej ustawy, szczególnie w części zawieszającej waloryzację - wprawdzie tylko na kwartał, ale zawsze - nie spotka się z aprobatą społeczną. Sądzę jednak, że spotka się ze zrozumieniem. Spotka się ze zrozumieniem, ponieważ decyzja ta wypływa nie z chęci jakichkolwiek oszczędności, ale z chęci budowania ekonomicznych podstaw do odbudowy życia gospodarczego w Polsce, do odbudowy finansów państwowych. Gdyby to nie nastąpiło, to perspektywa na zmianę, na odmrożenie płac w sferze budżetowej byłaby jeszcze odleglejsza niż w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-11.19" who="#WalerianPiotrowski">Ale wydaje mi się, że mogę i powinienem powiedzieć z tej trybuny, że pan minister Misiąg oświadczył w toku posiedzenia Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, iż rząd nie zamierza w tym roku zamrażać płac w sferze budżetowej, ale zamierza te płace podwyższyć, odchodząc od wiązania ich z płacami w sferze gospodarki materialnej.</u>
          <u xml:id="u-11.20" who="#WalerianPiotrowski">Nie znamy szczegółów tej koncepcji i za wcześnie o tym mówić. Ale myślę, że jest to jakieś rozwiązanie. Jest, otwiera się pewien kierunek, niezbędny kierunek zmian w odniesieniu do płac w sferze budżetowej. Niezbędny, albowiem utrzymywanie poziomu płac z ubiegłego roku powoduje nie tylko frustrację, ale wpływa negatywnie na funkcjonowanie sfery budżetowej, struktur państwa. Wpływa na to, że ludzie zaczynają opuszczać stanowiska, które pełnili, rezygnować z pracy, którą dobrze wykonywali. Odchodzą ludzie z wysokimi kwalifikacjami. I temu trzeba zapobiec.</u>
          <u xml:id="u-11.21" who="#WalerianPiotrowski">Przedstawiając Wysokiej Izbie wniosek o przyjęcie tej ustawy bez zastrzeżeń, uważam również, że Wysoka Izba przyłączy się do wypowiadanego w tym miejscu apelu, by rząd uznał, iż podwyższenie płac w sferze budżetowej jest sprawą niezmiernie pilną i powinno nastąpić jak najprędzej, gdy tylko budżet będzie miał jakiekolwiek możliwości. Problem płac w sferze budżetowej jest niezmiernie ważny i powinien być uwzględniony w opracowaniu budżetu na rok 1992.</u>
          <u xml:id="u-11.22" who="#WalerianPiotrowski">Sądzę, że Senat może tę ustawę przyjąć bez obawy, że godzi w czyjekolwiek interesy, bez obawy, że działa w sposób sprzeczny z konstytucją, i bez obawy, że tworzy prawo nieprawne. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#AugustChełkowski">Dziękuję bardzo panu senatorowi. Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Rolnictwa pana senatora Henryka Makarewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#HenrykMakarewicz">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#HenrykMakarewicz">Komisja Rolnictwa po rozpatrzeniu ustawy o zasadach gospodarki finansowej państwa w roku 1992 zgłasza propozycję dokonania w niej następujących zmian.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#HenrykMakarewicz">W art. 5:</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#HenrykMakarewicz">a) w ust. 1 wyrazy „może być” zastępuje się wyrazem „jest”;</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#HenrykMakarewicz">b) ust. 1 pkt 2 wyraz „płodów” zastępuje się wyrazem „produktów”;</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#HenrykMakarewicz">c) w ust. 3 wyrazy „odnoszą się jedynie do kredytów udzielonych w 1991 r.” zastępuje się wyrazami „odnoszą się do kredytów udzielonych w pierwszym kwartale 1992 r.”. Komisja proponuje również zmiany w art. 14 ust. 2. Proponuje nadanie temu ustępowi następującego brzmienia: „Minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej określi przeznaczenie i zasady przyznawania dotacji przedmiotowych na zaopatrzenie wsi i rolnictwa w wodę oraz pomocy na cele związane z restrukturyzacją i modernizacją rolnictwa i jego otoczenia - ze środków przewidzianych w budżecie na 1991 r. i 1992 r. oraz ze środków pochodzących ze zwrotu pomocy budżetowej udzielonej w latach ubiegłych na zakup nawozów mineralnych, środków ochrony roślin, restrukturyzację i modernizację rolnictwa oraz jego otoczenia”.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#HenrykMakarewicz">W sprawach, których dotyczą postanowienia art. 5 ust. 1, decyzja sejmowa powinna być jednoznaczna i nie dopuszczać możliwości zablokowania pomocy, o której mowa w artykule.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#HenrykMakarewicz">Zmiana ta nie pozostaje bez znaczenia w korespondencji z tworzeniem w przyszłości ustawy Prawo budżetowe oraz usankcjonowaniem pomocy państwa dla rozwoju rolnictwa. W żadnym rozwiniętym kraju rolnictwo nie funkcjonuje normalnie bez pomocy budżetu państwa, Zastąpienie określenia „płodów rolnych” określeniem „produktów rolnych” nie pozostaje bez związku z funkcjonowaniem skupu i przetwarzania. Po przetworzeniu płodów rolnych bardzo często przechowywane są do następnych zbiorów gotowe produkty, np. cukier, półprodukty z owoców i warzyw, nie zaś tylko surowce w postaci płodów rolnych. Ustalenia tego punktu, dotyczące finansowania zapasów produktów rolnych, nie mogłyby być zrealizowane z powodu nieścisłego sformułowania.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#HenrykMakarewicz">Uzupełnienie w art. 5 ust. 3 jest konieczne, ponieważ bez niego przemysł spożywczy nie mógłby korzystać z kredytów na finansowanie zgromadzonych ze zbiorów 1991 r. zapasów, surowców i półproduktów. Pogłębiłoby to kryzys finansowy, zwłaszcza przedsiębiorstw przemysłu zbożowo-młynarskiego, przemysłu cukrowniczego, owocowo-warzywnego oraz jednostek skupujących. Oznaczałoby to, że na finansowanie tych zapasów przedsiębiorstwa i podmioty gospodarcze musiałyby zaciągać kredyt komercyjny, a w większości produktów byłby to już kredyt przeterminowany, o podwyższonym oprocentowaniu.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#HenrykMakarewicz">Zapis ustawy w dotychczasowym brzmieniu, bez proponowanej korekty, jest z powyższych względów w istocie sprzeczny z postanowieniami ust. 1 i również dlatego wymaga korekt.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#HenrykMakarewicz">Zmiana brzmienia art. 14 ust. 2 umożliwi udzielanie pomocy ze środków budżetowych na finansowanie zaopatrzenia wsi w wodę i restrukturyzację rolnictwa oraz jego otoczenia. Środki budżetowe na zaopatrzenie wsi w wodę przewiduje prowizorium na pierwszy kwartał 1992 r. Do wykorzystania są również środki na restrukturyzację rolnictwa i jego otoczenia przyznane na ten cel w roku 1991. Ustawa powinna umożliwić racjonalne ich wykorzystanie, zgodnie z ustalonym przez Sejm przeznaczeniem.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#HenrykMakarewicz">Wymienione zmiany zostały zaproponowane Senatowi w uzgodnieniu z Ministerstwem Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Przyjęcie ich w znacznym zakresie usprawni racjonalne wykorzystanie środków oraz pozytywnie wpłynie na praktyczną pomoc państwa dla rolnictwa i jego otoczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#AugustChełkowski">Dziękuję bardzo panu senatorowi. Przystępujemy do przedstawienia stanowisk komisji w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo budżetowe oraz niektórych innych ustaw. Tekst ustawy zawarły jest w druku nr 18.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#AugustChełkowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej pana senatora Andrzeja Piesiaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#AndrzejPiesiak">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#AndrzejPiesiak">Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Komisji Gospodarki Narodowej sprawozdanie i stanowisko tej komisji w odniesieniu do uchwalonej przez Sejm 25 stycznia 1992 r. ustawy o zmianie ustawy Prawo budżetowe oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#AndrzejPiesiak">Warto przypomnieć, jakich ustaw dotyczą zmiany proponowane przez Sejm. Sejm proponuje zmiany w następujących ustawach:</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#AndrzejPiesiak">— Prawo spółdzielcze;</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#AndrzejPiesiak">— o zakładowych funduszach - socjalnym i mieszkaniowym w jednostkach gospodarki uspołecznionej;</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#AndrzejPiesiak">— o Funduszu Wczasów Pracowniczych;</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#AndrzejPiesiak">— o porządkowaniu zmian stosunków kredytowych;</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#AndrzejPiesiak">— Prawo celne;</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#AndrzejPiesiak">— o ubezpieczeniu społecznym rolników;</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#AndrzejPiesiak">— o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń;</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#AndrzejPiesiak">— o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego;</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#AndrzejPiesiak">— o zatrudnieniu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych;</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#AndrzejPiesiak">— o kontroli skarbowej;</u>
          <u xml:id="u-15.13" who="#AndrzejPiesiak">— o lasach;</u>
          <u xml:id="u-15.14" who="#AndrzejPiesiak">— o badaniu i ogłoszeniu sprawozdań finansowych oraz biegłych, rewidentach i ich samorządzie.</u>
          <u xml:id="u-15.15" who="#AndrzejPiesiak">Jak widać, zmiany dotyczą bardzo szerokiego zakresu tematycznego i w związku z tym postaram się, opierając się na druku senackim nr 18, w sposób skondensowany przedstawić państwu przede wszystkim to, czego merytorycznie te zmiany dotyczą. Chciałem jednocześnie przypomnieć, że będziemy się opierali na drukach nr 18A, to jest na projekcie uchwały Senatu, stanowisku Komisji Gospodarki Narodowej, jak również będę się odnosił ogólnie do druków 18B i 18C, to znaczy do wniosków Komisji Rolnictwa oraz Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Rozumiem, że senatorowie sprawozdawcy uzasadnią tamte stanowiska w sposób szczegółowy. Ja będę się odnosił do tych druków tylko w kontekście proponowanej uchwały Komisji Gospodarki Narodowej i ewentualnych sprzeczności w tych stanowiskach.</u>
          <u xml:id="u-15.16" who="#AndrzejPiesiak">Wracając do druku nr 18, pragnę jeszcze przypomnieć, że Sejm, uchwalając ustawę, opierał się na druku sejmowym nr 26, to jest na projekcie rządowym, który wpłynął do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-15.17" who="#AndrzejPiesiak">Art. 1 omawianej ustawy dotyczy zmian w ustawie Prawo budżetowe, z dnia 5 stycznia 1991 r. Generalnie należy powiedzieć, że zmiany te zmierzają do zwiększenia dyscypliny finansowej jednostek, zwłaszcza budżetowych, jak również precyzują wzajemne zależności między parlamentem a rządem w tym, co dotyczy projektów zarówno prowizorium, jak i ustawy budżetowej, szczególnie w sytuacji, kiedy będzie obowiązywała ustawa o prowizorium budżetowym.</u>
          <u xml:id="u-15.18" who="#AndrzejPiesiak">Pkt 1 w ust. 1 art. 1 dotyczy zmiany w art. 16, ust. 7 ustawy Prawo budżetowe. Może odczytam ten ustęp, aby wszystko było jasne. Ustęp ten w wersji aktualnej brzmi: „Likwidacja jednostki gospodarczej będącej osobą prawną w celu utworzenia jednostki działającej na zasadach gospodarki pozabudżetowej, może nastąpić tylko za zgodą ministra finansów, z tym że w odniesieniu do jednostek stanowiących własność komunalną zgodę wyraża wojewoda”.</u>
          <u xml:id="u-15.19" who="#AndrzejPiesiak">Proponuje się, aby po słowie „wojewoda” dopisać „w porozumieniu z ministrem finansów”. Z tą propozycją komisja się zgadza.</u>
          <u xml:id="u-15.20" who="#AndrzejPiesiak">Pkt 2 dotyczy wprowadzenia nowego art. 19a w ustawie Prawo budżetowe. Ogólnie można to uzasadnić w ten sposób: w roku 1991 delegacja do uregulowania rozporządzeniem zasad i trybu udzielania dotacji budżetowych na zadania w zakresie rolnictwa była zawarta w sposób doraźny w ustawie budżetowej. Wprowadzenie nowego art. 19a zmierza do kompleksowego, systemowego uregulowania tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-15.21" who="#AndrzejPiesiak">Pkt 3 dotyczy zmian w art. 33. Generalnie chodzi o to, aby podstawę do pobierania składek na fundusz pracy stanowił ten artykuł - niezależnie od terminu uchwalenia ustawy budżetowej lub ustawy o prowizorium budżetowym.</u>
          <u xml:id="u-15.22" who="#AndrzejPiesiak">I tutaj od razu chciałem państwa skierować do proponowanej uchwały Komisji Gospodarki Narodowej. Komisja Gospodarki Narodowej proponuje całościowe ujęcie ust. 5, i może od razu odczytam ten ustęp, dlatego że poprzednio była jeszcze nowelizacja ustawy Prawo budżetowe. Żeby to uporządkować w całości, proponuje się jednolite brzmienie ust. 5, art. 33 ustawy Prawo budżetowe: „W przypadku gdy przed rozpoczęciem roku budżetowego nie została uchwalona ustawa budżetowa lub ustawa o prowizorium budżetowym, podstawą gospodarki finansowej państwa, w tym również określenie wysokości stawek należności budżetowych, wielkości zadłużenia z tytułów określonych w art. 40, ust. 1, pkt 1 i 2 oraz składek na państwowe fundusze celowe jest, do czasu uchwalenia odpowiedniej ustawy, przedstawiony Sejmowi jeden z projektów ustaw, o którym mowa w ust. 1 i 3”.</u>
          <u xml:id="u-15.23" who="#AndrzejPiesiak">Ta wersja jest zgodna z intencją rządową i z rozwiązaniem przyjętym w Sejmie. W tym miejscu rząd proponował, co warto od razu zaznaczyć - będę chronologicznie, po kolei do tego przechodził, opierając się na druku nr 18 - zmianę w art. 54 ustawy Prawo budżetowe. Chciałbym państwu odczytać ten artykuł i wyjaśnić, co proponuje Komisja Gospodarki Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-15.24" who="#AndrzejPiesiak">Art. 54, ust. 1 brzmi tak: „Rada Ministrów przedstawia Sejmowi i Najwyższej Izbie Kontroli coroczne sprawozdanie z wykonania budżetu państwa do dnia 31 maja roku następującego po upływie roku budżetowego, wraz ze sprawozdaniem o dochodach i wydatkach dotyczących zadań z zakresu administracji rządowej zleconych gminom oraz zbiorczą informację o wykonaniu budżetu gmin”.</u>
          <u xml:id="u-15.25" who="#AndrzejPiesiak">Rząd, uznając, że przy aktualnych możliwościach technicznych w zakresie sprawozdawczości termin ten jest właściwie nierealny, i że budżet państwa funkcjonuje w warunkach prowizorycznych, zaproponował, aby termin przesunąć z 31 maja na 30 czerwca. Sejm się nie zgodził. Komisja Gospodarki Narodowej proponuje przychylenie się do wniosku rządowego, czyli wprowadzenie tego o miesiąc późniejszego terminu. I to jest zapisane w projekcie uchwały [art. 1 pkt 2] Komisji Gospodarki Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-15.26" who="#AndrzejPiesiak">Dalsza zmiana dotyczy art. 57 ustawy Prawo budżetowe. Artykuł ten znajduje się w rozdziale VIII, który jest zatytułowany „Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny budżetowej”. Konkretnie ust. 1, art. 57 enumeratywnie wymienia przypadki, które są zdefiniowane jako naruszenie dyscypliny budżetowej. Aktualnie w ustawie wymienia się siedem przypadków. Sejm, zgodnie zresztą z wnioskiem rządowym, proponuje dopisanie jeszcze pięciu przypadków, które będą traktowane, jako naruszenie dyscypliny budżetowej. I to jest na stronie 2 druku nr 18, w punkcie a.</u>
          <u xml:id="u-15.27" who="#AndrzejPiesiak">Są to m.in.: zaciągnięcie zobowiązań na kwotę przekraczającą wydatki budżetowe przewidziane w planie finansowym jednostki wykonującej budżet, pobranie z rachunku bankowego środków na wynagrodzenia w jednostce budżetowej lub w jednostce gospodarki pozabudżetowej bez jednoczesnego opłacenia należnych składek na rzecz Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i Funduszu Pracy, niedokonanie zaleconych przez urząd skarbowy operacji związanych z wzajemnym potrącaniem zobowiązań podatkowych i zobowiązań jednostki budżetowej oraz przeznaczanie dochodów uzyskanych przez państwową jednostkę budżetową na wydatki ponoszone w tej jednostce. Podpunkty 12 i 13 dotyczą naruszenia pewnych zasad ustalonych na podstawie prawa budżetowego, odpowiednią uchwałą Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-15.28" who="#AndrzejPiesiak">Wprowadzone zmiany zgodne są z postulatami zgłaszanymi w szczególności przez organy administracji rządowej i administracji samorządowej. Także Komisja Gospodarki Narodowej zgadza się z tym rozwiązaniem.</u>
          <u xml:id="u-15.29" who="#AndrzejPiesiak">Sejm wprowadził trzy nowe ustępy, to znaczy ust. 2, 3 i 4 w art. 1. Ustępy te precyzują terminy składania przez rząd do Sejmu projektu założeń polityki społeczno-gospodarczej, jak również uzależniają od wyników pracy Sejmu termin złożenia projektu ustawy budżetowej. Jednocześnie stanowią zabezpieczenie na wypadek, kiedy np. rząd w terminie złoży założenia polityki społeczno-gospodarczej, a Sejm ich nie rozpatrzy, rząd złoży w terminie projekt ustawy budżetowej, a Sejm go nie rozpatrzy. Aby państwo mogło normalnie funkcjonować, jego gospodarka finansowa opiera się wtedy na projekcie budżetu złożonym do parlamentu w terminach zawartych w tej ustawie. To jest doprecyzowanie, z którym rząd się zresztą również zgodził. Komisja Gospodarki Narodowej te propozycje przyjęła i zaopiniowała pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-15.30" who="#AndrzejPiesiak">Jeżeli chodzi o art. 2, to zmiany dotyczą ustawy Prawo spółdzielcze. Generalnie art. 77, art. 168 i art. 275. Chodzi o to, aby uchylić przewidziane dotychczas w tej ustawie wyłączenia z podstawy naliczania składek na ubezpieczenie społeczne, wypłat nadwyżki bilansowej dokonywanych na podstawie uchwał walnych zgromadzeń. I to jest zmiana w art. 77 §1, czyli jest to pkt 1 art. 2 naszego druku senackiego.</u>
          <u xml:id="u-15.31" who="#AndrzejPiesiak">Dalej art. 168 §1 i art. 275 [pkt 2 i 3 druku], bo te sprawy są powiązane. Chodzi głównie o ujednolicenie zasad naliczania odpisów na fundusz socjalny i mieszkaniowy, a co wydaje mi się nawet ważniejsze, odstąpienie od odrębnych zasad naliczeń na ten cel, dokonywanych obecnie na podstawie prawa spółdzielczego w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i spółdzielniach pracy, czyli o ujednolicenie prawa w stosunku do tych różnych podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-15.32" who="#AndrzejPiesiak">Art. 3, czyli zmiana w ustawie o zakładowych funduszach - socjalnym i mieszkaniowym jest prostą konsekwencją skreślenia art. 275 w prawie spółdzielczym, która została dokonana w poprzednim artykule.</u>
          <u xml:id="u-15.33" who="#AndrzejPiesiak">Art. 4 dotyczący zmian w ustawie o Funduszu Wczasów Pracowniczych. Sprawa wygląda na drobną, bo chodzi o zlikwidowanie dotacji budżetowych dla FWP w wysokości 20 mld zł. Moim zdaniem bardzo istotna jest zasada, którą się tutaj stosuje. Środki na modernizację bazy FWP, powinny pochodzić z dochodów uzyskanych ze sprzedaży usług. Natomiast jeżeli chcemy dofinansowywać np. wczasy dla emerytów i rencistów, to środki na to powinny pochodzić ze środków pomocy społecznej. Taka zasada przyświecała zmianom, które zostały wprowadzone do tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-15.34" who="#AndrzejPiesiak">Jeżeli chodzi o art. 5 dotyczący zmian w ustawie o uporządkowaniu stosunków kredytowych… Są one dość kontrowersyjne, ale chciałbym je pokrótce wyjaśnić. Zapisy proponowane w ustawie zmierzają do ograniczenia dotychczasowych zobowiązań budżetu oraz do wyrównania warunków kredytowania budownictwa mieszkaniowego. Ogólnie można powiedzieć, że zmiany te, po pierwsze: polegają na rezygnacji z umorzeń kredytów mieszkaniowych udzielonych w ramach umów kredytowych zawartych do końca 1989 r., po drugie: zmierzają do przekształcenia dotychczas udzielonych długoterminowych kredytów na inwestycje mieszkaniowe nie oddane do użytku do dnia 31 marca 1992 r. w kredyty średnioterminowe, które będą musiały być spłacone najdalej w ciągu dwóch lat.</u>
          <u xml:id="u-15.35" who="#AndrzejPiesiak">Efekt finansowy, czyli niejako korzyść budżetu z tego tytułu, zgodnie z oświadczeniem Ministerstwa Finansów, określa się na około 5–7 bln zł.</u>
          <u xml:id="u-15.36" who="#AndrzejPiesiak">Warto również zaznaczyć, że zmiany te zmierzają do ujednolicenia zasad kredytowania. Ze względu na to, że podczas przydzielania kredytów funkcjonowały różne zasady, często zdarzały się paradoksalne sytuacje, na przykład: dwie osoby pobierające kredyty i prowadzące inwestycje niemalże obok siebie, podlegały zupełnie innym zasadom kredytowania. Nie jest to wina ani tego parlamentu, ani poprzednich rządów, mówię o dwóch poprzednich rządach. Jest to konsekwencja polityki kredytowej prowadzonej w tym państwie od bardzo dawna.</u>
          <u xml:id="u-15.37" who="#AndrzejPiesiak">Łącznie z tymi zmianami proponuje się pewne udogodnienia dla tych kredytobiorców, którzy gwarantują przeznaczenie kredytów zgodnie z umowami, oraz gwarantują wywiązanie się z terminów zakończenia inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-15.38" who="#AndrzejPiesiak">Następnie art. 6, dotyczący zmian w ustawie o Prawie celnym. Tu może odczytam… to dotyczy zmian w art. 14.</u>
          <u xml:id="u-15.39" who="#AndrzejPiesiak">Art. 14 ust. 1 prawa celnego brzmi:</u>
          <u xml:id="u-15.40" who="#AndrzejPiesiak">„Przywóz towarów z zagranicy w ramach ustanowionych norm jest wolny od cła i od wymaganego zgodnie z art. 7 pozwolenia, jeżeli przedmiotem przywozu są…” - i tutaj mamy sprawę punktu 6 - „…rzeczy stanowiące mienie podróżnego przebywającego czasowo, odpowiednio za granicą albo w kraju, przez co najmniej 6 miesięcy, w związku z zatrudnieniem, studiami, działalnością naukowo-badawczą lub leczeniem, służące do użytku domowego lub zawodowego”.</u>
          <u xml:id="u-15.41" who="#AndrzejPiesiak">Tak więc w takich sytuacjach wycofuje się zwolnienie. Jest to słuszne. Państwo pewnie śledziliście ostatnio różne wystąpienia na ten temat w środkach masowego przekazu. Niestety, wtedy gdy uchwalaliśmy Prawo celne, nie tak dawno zresztą, nikt się nie spodziewał, że zapis ten umożliwi handel takimi zezwoleniami. Oto konsekwencje, które pojawiają się w momencie tworzenia nowego prawa, czy też wtedy, gdy nie przeanalizuje się dokładnie skutków wprowadzenia odpowiednich zapisów, szczególnie w prawie celnym. Uważamy, że należy szybko wprowadzić tę zmianę. Komisja zgadza się na to.</u>
          <u xml:id="u-15.42" who="#AndrzejPiesiak">Chciałem zaznaczyć, iż w tym miejscu znajdował się artykuł proponowany przez rząd, a dotyczący zmiany w ustawie o dochodach i subwencjonowaniu gmin. Państwo również o tym słyszeliście. Rząd proponował, aby budżet przejął dochody z opłaty skarbowej, która aktualnie jest dochodem gmin. Sejm się na to nie zgodził, Komisja Gospodarki Narodowej również. Uważamy, że jest to słuszne stanowisko, natomiast w kontekście tej sprawy warto zaznaczyć, i osobiście zgadzam się tutaj ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów, iż dochody z tytułu opłaty skarbowej rozkładają się bardzo nierównomiernie. Z szacunków, które nam przedstawiono, wynika, że w 1992 r. ogólny dochód z tego tytułu ma w skali kraju wynosić ok. 5 bln zł. Okazuje się natomiast, że gmina Warszawa zyskuje z tego półtora biliona zł. Jeśli przeniesiemy różnicę… Jeżeli chodzi o małe gminy, to oczywiście ich zyski z tego tytułu są niemal żadne.</u>
          <u xml:id="u-15.43" who="#AndrzejPiesiak">Chciałem w pewnym sensie, chyba przedstawiciel rządu będzie o tym mówił, usprawiedliwić dążenia rządu. Chodziło po prostu o próbę wyrównania dochodów tym najsłabszym gminom. Proszę jeszcze zwrócić uwagę, że dochody te radykalnie się zwiększają z powodu zmiany wysokości granicznych stawek opłat skarbowych.</u>
          <u xml:id="u-15.44" who="#AndrzejPiesiak">Potwierdzam, że Komisja Gospodarki Narodowej podtrzymała stanowisko Sejmu i nie zgodziła się na zabranie gminom tych dochodów.</u>
          <u xml:id="u-15.45" who="#AndrzejPiesiak">Następnie art. 7 dotyczący ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Intencja zmian jest taka, aby zmniejszyć dysproporcje w obciążeniach składkami na ubezpieczenie społeczne w systemie pracowniczym i rolniczym. Rząd uzasadniał to w ten sposób, że w 1991 r. przeciętna miesięczna składka rolników indywidualnych na fundusz emerytalno-rentowy wynosiła ok. 54 tys. zł. Natomiast przeciętna składka w systemie pracowniczym wynosiła ok. 700 tys. zł. W związku z tak dużą dysproporcją zmierza się do tego, aby przynajmniej zmniejszyć tę różnicę. Oczywiście nie da się tego wyrównać.</u>
          <u xml:id="u-15.46" who="#AndrzejPiesiak">Dodatkowym uzasadnieniem zwiększenia rolniczej składki jest rozszerzenie od 1992 r. zakresu świadczeń finansowanych z funduszu emerytalno-rentowego.</u>
          <u xml:id="u-15.47" who="#AndrzejPiesiak">Komisja Gospodarki Narodowej przyjęła wersję sejmową. Sejm wypośrodkował tę sprawę i nie zgodził się na tak duże obciążenia, jak to proponował rząd, ani na pozostawienie obowiązującego systemu. Znalazł pośrednią wersję.</u>
          <u xml:id="u-15.48" who="#AndrzejPiesiak">Pragnę zaznaczyć, że w Komisji Gospodarki Narodowej jest wniosek mniejszości, o którym tu panowie senatorowie będą mówili. Jest on zgodny z wnioskiem Komisji Rolnictwa, a zmierza w tym kierunku, aby w art. 7 skreślić zarówno pkt 1 jak i pkt 2. Ma na celu zachowanie dotychczasowego stanu w zakresie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. To tyle jeżeli chodzi o art. 7.</u>
          <u xml:id="u-15.49" who="#AndrzejPiesiak">Może jeszcze omówię pkt 4 w art. 7 dotyczący art. 80 ust. 2. Chodzi bowiem o pewne uporządkowanie sprawy funduszu prewencji i rehabilitacji. Brzmienie ust. 2 precyzuje się w ten sposób: „Fundusz prewencji i rehabilitacji tworzy się z odpisu od funduszu składkowego w wysokości 1% planowanych wydatków oraz dotacji budżetowej”. W aktualnym zapisie ustawy było tu jeszcze sformułowanie, które wiązało ten fundusz z funduszem emerytalno-rentowym. Chodzi o definitywne rozdzielenie tych dwóch funduszy.</u>
          <u xml:id="u-15.50" who="#AndrzejPiesiak">W propozycji Komisji Rolnictwa jest również zmiana, aby jednak pozostawić to powiązanie z funduszem emerytalno-rentowym na poziomie 0,5%. Państwo dowiecie się o tym w momencie dyskusji nad uchwałą Komisji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-15.51" who="#AndrzejPiesiak">Następnie art. 8 dotyczący zmiany w ustawie o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń. Nie wchodząc już w szczegóły, przede wszystkim chodzi o uporządkowanie pewnych spraw w związku z upływem dnia 31 grudnia 1991 r. terminu obowiązywania niektórych przepisów ustawy, w sytuacji gdy generalny system podatkowy, jak wszyscy wiemy, nadal nie wszedł. W związku z tym konieczna jest kontynuacja w 1992 r. niektórych przepisów. To są zmiany w art. 12 i 17 ustawy o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-15.52" who="#AndrzejPiesiak">Jest jeszcze ważna sprawa, to jest pkt 2, zmiana w art. 4. Dotyczy ona zmiany normy, czyli odnośnika, jeżeli chodzi o obliczanie popiwku. W wyniku negocjacji ze związkami zawodowymi kwota bazowa została zwiększona z 800 tys. do 1 mln 100 tys. i Komisja Gospodarki Narodowej tej sprawy nie kwestionuje.</u>
          <u xml:id="u-15.53" who="#AndrzejPiesiak">Dalej art. 9. To jest zmiana w ustawie o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Być może sprawa jest niezbyt istotna, ale istotna jest zasada. Zmiana ta zmierza do tego, aby w przypadku przyznawania kombatantom, inwalidom i innym osobom uprawnionym ulgi w opłatach rejestracyjnych pojazdów samochodowych, była ona wykorzystywana tylko na jeden pojazd samochodowy, z którego korzysta osoba uprawniona do ulgi. Aktualne przepisy umożliwiały rejestrowanie kilku samochodów na jedną osobę. To by było pewnego rodzaju uporządkowanie. Takie jest uzasadnienie tej zmiany.</u>
          <u xml:id="u-15.54" who="#AndrzejPiesiak">Jeżeli chodzi o art. 10 zmiana dotyczy ustawy o zatrudnieniu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Chodzi po prostu o to, aby zaniechać w roku 1992 płacenia przez jednostki sfery budżetowej wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Podyktowane jest to tym, że wydatek związany z tą wpłatą zwiększyłby wydatki tych jednostek, a tym samym ograniczyłby i tak małe możliwości zaspokajania bieżących potrzeb. Komisja zgadza się z tą propozycją.</u>
          <u xml:id="u-15.55" who="#AndrzejPiesiak">Art. 11, i tutaj od razu mówię, że Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych zaproponowała w swojej uchwale zmianę do tego artykułu. Komisja Gospodarki Narodowej, dzisiaj zresztą o tym mówiliśmy, nie wnosi zastrzeżeń do tej zmiany i jest ona zgodna z intencją naszej dyskusji. Po konsultacjach w Biurze Prawnym rozumiem, że zmiana ta została zaproponowana, a my się z nią zgadzamy.</u>
          <u xml:id="u-15.56" who="#AndrzejPiesiak">Art. 12. Jeżeli chodzi o ustawę o lasach, to generalnie chodzi, po pierwsze: o zapewnienie gminom sprawnego poboru podatku leśnego, i co najważniejsze, według jednolitych zasad, po drugie: o wyeliminowanie pewnej luki prawnej, która polegała na tym, że podatkiem leśnym nie objęta była część lasów, a zależało to od tego, czyją własność te lasy stanowiły. Tę lukę zmiana usuwa.</u>
          <u xml:id="u-15.57" who="#AndrzejPiesiak">Art. 13. Jest to nowelizacja ustawy o badaniu i ogłaszaniu sprawozdań finansowych oraz biegłych rewidentach i ich samorządzie. Głównie chodzi o to, że brakuje w ustawie przepisu przejściowego, dotyczącego badania sprawozdań finansowych za rok 1991. Wprowadzona zmiana powoduje, że sprawozdania finansowe za rok 1991 będą podlegały badaniu na dotychczasowych zasadach. To tyle, jeżeli chodzi o omówienie samego projektu ustawy uchwalonej przez Sejm.</u>
          <u xml:id="u-15.58" who="#AndrzejPiesiak">Jeszcze parę słów na temat propozycji naszych dwóch komisji w kontekście tego, co proponuje Komisja Gospodarki Narodowej. Jeżeli chodzi o wniosek Komisji Rolnictwa, to oczywiście w pkt 1 - mówiłem o tych zmianach w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników, są one sprzeczne z wnioskiem Komisji Gospodarki Narodowej i my się z nimi nie zgadzamy. Natomiast jeżeli chodzi o pkt 3, to znaczy zmianę dotyczącą art. 47 ust. 2 i art. 118 w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników, to z tą zmianą się zgadzamy. Przypomnę tylko, zmiana ta była proponowana przez rząd, Sejm tego nie uwzględnił. Komisja Rolnictwa wraca do tej sprawy. Jest to pewne uściślenie, jeżeli chodzi o obrót nieruchomościami Państwowego Funduszu Ziemi.</u>
          <u xml:id="u-15.59" who="#AndrzejPiesiak">Oczywiście sprzeczna jest zmiana czwarta z propozycją Komisji Gospodarki Narodowej. Dotyczy to Funduszu Prewencji i Rehabilitacji, o tym mówiłem wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-15.60" who="#AndrzejPiesiak">I króciutko jeszcze, jeżeli chodzi o wniosek Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Tak jak powiedziałem, zmiana druga jest zgodna z intencją Komisji Gospodarki Narodowej, jest niejako uzupełnieniem, czyli nie jest sprzeczna, zmiana trzecia jest pewnym unormalnieniem. To znaczy, komisja proponuje wprowadzenie vacatio legis na wejście w życie przepisów, dotyczących dyscypliny budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-15.61" who="#AndrzejPiesiak">Natomiast pragnę zwrócić uwagę, że zmiana pierwsza w druku 18C jest zdecydowanie sprzeczna z propozycją Komisji Gospodarki Narodowej dlatego: Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych proponuje skreślenie całego artykułu dotyczącego zmian w ustawie o uporządkowaniu stosunków kredytowych. Komisja Gospodarki Narodowej zgadza się na zmiany wprowadzone przez Sejm, czyli pozytywnie opiniuje te zmiany w ustawie. Komisja inicjatyw skreśla cały artykuł, więc nie zgadza się na te zmiany.</u>
          <u xml:id="u-15.62" who="#AndrzejPiesiak">W związku z tym, w imieniu Komisji Gospodarki Narodowej bardzo proszę Wysoką Izbę o przyjęcie proponowanego stanowiska z uwzględnieniem tych uzupełnień, które nie kolidują ze stanowiskiem Komisji Gospodarki Narodowej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#AugustChełkowski">Dziękuję bardzo panu senatorowi. Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych pana senatora Jerzego Chmurę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JerzyChmura">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#JerzyChmura">Wiadomo ze sprawozdania senatora Piesiaka, sprawozdawcy Komisji Gospodarki Narodowej, że przekazana panu marszałkowi do rozpatrzenia przez Senat, uchwalona przez Sejm 25 stycznia, ustawa o zmianie ustawy - Prawo budżetowe oraz niektórych innych ustaw, druk nr 18, należała do 5 pakietów ustaw, które według intencji rządu mają wesprzeć prowizorium. To nie może zniknąć z pola widzenia przy rozpatrywaniu tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#JerzyChmura">Pakiet w druku nr 18, obecnie przekazany Senatowi do rozpatrzenia, obejmuje zmiany w 13 ustawach spośród 15 przekazanych rządowi. Bowiem przepisy proponujące zmiany w ustawie z 10 lipca. 1985 r. o rocznych nagrodach z zakładowego funduszu nagród w państwowych jednostkach budżetowych oraz ustawy z 14 grudnia 1990 r. o dochodach gmin i zasadach ich subwencjonowania zostały wykreślone już przez Sejm.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#JerzyChmura">Komisja pracowała z pełną świadomością tego, że narzucony krytycznym stanem budżetu państwa proces legislacyjny nie sprzyjał uchwaleniu „dojrzałych” regulacji ustawowych, które winny trwale pozostać w naszym systemie prawnym. Nie jest to technika sprzyjająca stabilizacji, utrwalaniu prawa. Technika ta, zdajemy sobie wszyscy z tego sprawę, narzucona była takim stanem finansowym państwa, który został uznany za krytyczny.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#JerzyChmura">Komisja działała i podejmowała uchwały z tą świadomością. Oczywiście, z udziałem ekspertów. Po wyjaśnieniach przedstawicieli zainteresowanych resortów, podjęto uchwałę, którą przedstawiono Wysokiemu Senatowi do rozpatrzenia. Uchwała proponuje zmiany, wprowadzenie poprawek.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#JerzyChmura">Ale trzeba tu od razu powiedzieć, że działając właśnie z tym przeświadczeniem, ze zrozumieniem stanu finansowego, stanu budżetu państwa, komisja proponowała zmiany tylko w takim zakresie, który z jednej strony rażąco narusza powszechnie szanowane i utrwalone zasady prawne i prawa już uprzednio nabyte przez duże rzesze ludzi, a z drugiej strony działała z tym przeświadczeniem, że proponowane poprawki nie godzą w założenia przyjęte w prowizorium. A jeśli godzą, to w bardzo niewielkim stopniu. Takie były założenia komisji wówczas, kiedy proponowała te zmiany i podejmowała uchwałę.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#JerzyChmura">Sprawozdawca Komisji Gospodarki Narodowej, pan senator Piesiak, bardzo dokładnie omówił pełną problematykę tematyczną ustawy, która została przyjęta przez Sejm. Dlatego zupełnie pominę ten zakres wypowiedzi i zajmę się wyłącznie zmianami, które są proponowane przez Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych w druku nr 18C.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#JerzyChmura">Najpierw zmiany o mniejszym znaczeniu, o charakterze trochę legislacyjnym, tak jak proponowana zmiana art. 11. Została ona podyktowana tym, że istnieją różnice w datach wejścia w życie ustawy o kontroli skarbowej i ustawy o zmianie ustawy karno-skarbowej. W konsekwencji powstała konieczność odrębnego uregulowania podniesienia wartości grzywien stosowanych przez inspektorów kontroli, lecz nie w ustawie z 28 września 1991 r., tak jak to przyjął Sejm, lecz bezpośrednio w ustawie, w której ta grzywna została wprowadzona, a zatem w ustawie karno-skarbowej. Daje to jasne rozwiązanie. Dlatego proponuje się taką zmianę.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#JerzyChmura">Druga zmiana, nieduża, ale znacząca, dotyczy art. 1 ust. 1 pkt 4 rozpatrywanej ustawy. Chodzi o dopisanie do katalogu wykroczeń za naruszenie dyscypliny finansowej szeregu nowych czynów. Są to wykroczenia, które podlegają przepisom części ogólnej kodeksu wykroczeń. Te zaś przewidują zasadę: nulla crimen sine lege i oznacza to oczywiście, że nie można karać za czyny, które zostały popełnione w chwili, kiedy nie obowiązywała ustawa określająca te czyny jako karalne. Dlatego konieczna była zmiana w art. 14, polegająca na tym, że czyny te będą karane dopiero po upływie czternastu dni od dnia wejścia w życie ustawy. Przyjęliśmy czternaście dni jako vacatio legis w tym zakresie. Dlatego że ci, których będzie dotyczyć stosowanie tych przepisów karnych, muszą mieć możliwość zapoznania się z rodzajem tych czynów.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#JerzyChmura">Oczywiście najpoważniejszą poprawką jest poprawka przewidziana w punkcie rzymskim pierwszym, w druku nr 18C. Polega na wykreśleniu z ustawy art. 5, który obejmuje zmiany w ustawie z dnia 28 grudnia 1989 r. o uporządkowaniu stosunków kredytowych.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#JerzyChmura">Ta propozycja wymaga bliższego uzasadnienia. Odwołam się w tym zakresie do historii obowiązywania tego prawa. Mianowicie w dniu 31 stycznia 1989 r. weszła w życie ustawa o prawie bankowym. W ustawie tej dwukrotnie zapewniono trwałość zawartych z bankiem umów kredytowych. Uczyniono to w art. 118, w którym ustalono, że do umów zawartych przez banki oraz do gwarancji i poręczeń udzielonych przed wejściem w życie ustawy stosuje się dotychczasowe przepisy ustawy. I po raz drugi, w art. 121 ust. 2, pozostają w mocy dotychczasowe przepisy wykonawcze dotyczące kredytów i oprocentowania kredytów udzielanych na cele budownictwa mieszkaniowego osobom prawnym i fizycznym na działalność w zakresie produkcji rolnej, osobom fizycznym na zagospodarowanie, dla młodych małżeństw i osób samotnie wychowujących dzieci i dla inwalidów na zakup wózków i samochodów inwalidzkich.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#JerzyChmura">Jednakże już po upływie roku od chwili wejścia tej ustawy w życie, ustawą z dnia 28 grudnia 1989 r. o uporządkowaniu stosunków kredytowych, uchylono w art. 1 ust. 2 wszystkie postanowienia umów kredytowych ustalające oprocentowanie kredytów według stawek stałych i preferencyjnych. Jest to właśnie ta ustawa, którą Sejm znowelizował i co do której uchwała Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych wnosi, aby skreślić to z tej ustawy sejmowej. A więc w tym zakresie odstąpiono od tej gwarancji, która wynikała z art. 118 i art. 121 ustawy o prawie bankowym, bo jednostronnie ingerując w umowy pomiędzy kredytobiorcą a kredytodawcą uchyla się postanowienia umów kredytowych zawartych w tym zakresie, w jakim dotyczą oprocentowania według stawek stałych i preferencyjnych.</u>
          <u xml:id="u-17.12" who="#JerzyChmura">W tej samej ustawie, w art. 5, postanowiono, że tracą moc akty wykonawcze w zakresie dotyczącym oprocentowania i umarzania kredytów, o których jest mowa w art. 121 ustawy o prawie bankowym. A więc w tym zakresie, o którym wspomniałem, udzielania kredytów na cele budownictwa mieszkaniowego, na cele rolnicze, dla inwalidów, dla rodzin, dla małżeństw dopiero co zawartych. W tym zakresie tracą moc te wszystkie akty wykonawcze, które dotychczas rządziły tymi umowami kredytowymi.</u>
          <u xml:id="u-17.13" who="#JerzyChmura">Jednakże jest tu bardzo istotna wzmianka dotycząca tylko nowo zawieranych umów, a więc nie tych, które były już zawarte. Natomiast w stosunku do poprzednich umów w ust. 1 ustawa powiada, że Rada Ministrów zapewni pokrycie różnic wynikających z ulgowego oprocentowania i umarzania kredytów określonych właśnie w ust. 2 w tym przepisie, na podstawie którego tracą moc akty wykonawcze dotyczące tych umów. Jeżeli wystąpią różnice w oprocentowaniu i umarzaniu, to Rada Ministrów zapewnia pokrycie tych różnic w umowach zawieranych do dnia 31 grudnia 1989 r. Ta ustawa stanowi pierwszą ingerencję ustawodawcy w cywilnoprawne stosunki kredytowe łączące banki i kredytobiorcę.</u>
          <u xml:id="u-17.14" who="#JerzyChmura">Taki jest stan prawny w zakresie trwałości umów zawartych z bankiem przez kredytobiorców. W przyjętej przez Sejm ustawie z 25 stycznia, obecnie rozpatrywanej przez Senat, dokonano w tym przedmiocie dalszych zmian. Mianowicie uchyla się postanowienia umów kredytowych nie tylko w zakresie oprocentowania, lecz również w zakresie dotyczącym umorzeń kredytowych na cele budownictwa mieszkaniowego w odniesieniu do zadań nie rozliczonych i nie oddanych do użytku do dnia 31 marca 1992 r., a także dotyczących okresu spłaty kredytów na cele budownictwa mieszkaniowego w odniesieniu do zadań nie rozliczonych i nie oddanych do użytku do dnia 31 marca 1992 r.</u>
          <u xml:id="u-17.15" who="#JerzyChmura">Ta sama ustawa stanowi, że tracą moc akty wykonawcze dotyczące oprocentowania kredytów - mówi się o nich w tych przepisach prawa bankowego, które przytaczałem, na podstawie których udzielano kredytów zarówno na cele mieszkaniowe, jak i na niektóre cele rolnicze, na niektóre cele związane z prowadzeniem gospodarstw domowych lub przeznaczane na niektóre cele przez inwalidów oraz w zakresie umarzania i okresu spłaty kredytów na cele budownictwa mieszkaniowego. Tym razem jednak zmiana nie dotyczy nowo zawieranych umów, tak jak to przewidziano w poprzedniej, a więc nowelizowanej, ustawie z 28 grudnia 1989 r., lecz odnosi się do wszystkich umów. Także do tych, które były zawarte przed wejściem w życie tej ustawy. Także do umów, które zostały zawarte przed 31 grudnia 1989 r., a więc przed wejściem w życie ustawy, która jest nowelizowana.</u>
          <u xml:id="u-17.16" who="#JerzyChmura">I taki jest stan prawny, który został przyjęty przez Sejm w dniu 25 stycznia, wówczas kiedy to Sejm przyjął bez zastrzeżeń, bez zmian, propozycje rządowe, aby zmienić ustawę z dnia 28 grudnia 1989 r. o uporządkowaniu stosunków kredytowych.</u>
          <u xml:id="u-17.17" who="#JerzyChmura">Komisja proponując Senatowi zmianę ustawy przez wykreślenie całego art. 5, a więc przez wykreślenie zmian dokonanych przez Sejm, kierowała się głównie następującymi przesłankami.</u>
          <u xml:id="u-17.18" who="#JerzyChmura">Ustawa w tej części narusza zakaz działania prawa wstecz, i to w sposób rażący. Odnosi się bowiem do stanów faktycznych powstałych przed wejściem w życie postanowień tej ustawy. Ingeruje w sposób znaczny w stosunki cywilnoprawne, uchyla umowy zawarte przed jej wejściem w życie i to w sposób jednostronnie niekorzystny dla kredytobiorców. Powoduje to przy kolejnych następujących po sobie zmianach - zmianach dosyć częstych, bo to już trzecia w ciągu dwóch lat - zamieszanie, i to znaczne zamieszanie, na rynku kredytowym. I to w tak ważnej dziedzinie społecznej, jaką jest budownictwo mieszkaniowe.</u>
          <u xml:id="u-17.19" who="#JerzyChmura">Niekorzystne skutki, jakie wynikną z przyjęcia tej ustawy, dotyczyć będą, jak wyjaśnili przedstawiciele Naczelnej Rady Spółdzielczej, około 60 tysięcy rodzin, które nabyły prawo do otrzymania mieszkania na dotychczasowych warunkach. Spowoduje to, jak zapewniali również przedstawiciele Naczelnej Rady Spółdzielczej, wiele procesów, w których będą brały udział nie bezpośrednie strony umowy kredytowej, lecz strony związane z przydzielaniem mieszkania. Mianowicie członek spółdzielni, który otrzymuje mieszkanie, i spółdzielnia, która to mieszkanie przydziela, oczywiście z udziałem banków w charakterze interwenientów lub przypozwanych.</u>
          <u xml:id="u-17.20" who="#JerzyChmura">Komisja uznaje celowość dokonania radykalnych zmian w dotychczasowym systemie finansowania budownictwa mieszkaniowego. To jest nieuchronne. Komisja zdaje sobie sprawę z tego, że dotychczasowy system nie odpowiada warunkom finansowania budownictwa mieszkaniowego. Ale zarówno z brzmienia przepisów, z uchwalonych przez Sejm zmian, jak też z wyjaśnień przedstawicieli resortu wynika, że finansowe skutki wykreślenia przepisu art. 5 nie obejmują pierwszego kwartału, albo obejmują tylko w zakresie, prawie w całości, przewidzianym w prowizorium budżetowym na pierwszy kwartał, ponieważ prowizorium budżetowe przewiduje pewne kwoty na finansowanie właśnie tych celów. Dlatego nowe rozwiązania w kredytowaniu budownictwa mieszkaniowego powinny znaleźć miejsce w odrębnej regulacji ustawowej. Podjęcie prac legislacyjnych w tym zakresie wymaga szczegółowej analizy społecznej, szczegółowej analizy prawnej, z uwzględnieniem oczywiście wszystkich problemów i aspektów nowej polityki mieszkaniowej.</u>
          <u xml:id="u-17.21" who="#JerzyChmura">Przy takich założeniach komisja wnosi, aby Sejm zechciał przyjąć te poprawki, które znajdują się w druku 18C. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#AugustChełkowski">Dziękuję bardzo panu senatorowi. Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Rolnictwa pana senatora Janusza Woźnicę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#JanuszWoźnica">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#JanuszWoźnica">Zostałem upoważniony przez Komisję Rolnictwa do przedstawienia Wysokiej Izbie wniosku w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo budżetowe i niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#JanuszWoźnica">Komisja Rolnictwa proponuje poprawki do art. 7, który odnosi się do ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Komisja proponuje, aby skreślić pkt 1. Wykreślenie tego punktu oznacza utrzymanie zapisu, który zachowuje dotychczasowe proporcje między wysokością składki emerytalnej a emeryturą podstawową. Skreślenie pkt 2 jest konsekwencją wynikającą ze skreślenia pkt 1.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#JanuszWoźnica">Pragnę pokrótce uzasadnić stanowisko komisji. Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników zawiera wiele uniwersalnych rozwiązań, m.in. wiąże ona wysokość płaconej składki emerytalnej z wysokością emerytury podstawowej. Cóż to oznacza? Otóż wraz ze wzrostem emerytury podstawowej rośnie ciągle płacona przez rolników składka emerytalna. Przyjęcie zapisu sejmowego oznaczałoby niekorzystne dla rolników zmiany proporcji: zastąpienie składki w wysokości jednej czwartej, czyli 25%, emerytury podstawowej 30% kwartalnie. Czyli składka roczna wzrosłaby prawie w ten sposób o 20%.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#JanuszWoźnica">Ten wzrost skumulowałby się z innym wzrostem składki emerytalnej, który nastąpi nieuchronnie w drugim kwartale br. z tytułu tzw. ubruttowienia kwoty emerytury podstawowej. Wynika to z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. A więc nawet bez tych zmian, które się proponuje, nastąpi wzrost składki w granicach 20%.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#JanuszWoźnica">Pragnę ponadto Wysokiej Izbie przypomnieć, że rolnicy płacą drugi rodzaj składki ubezpieczeniowej. Jest to ubezpieczenie wypadkowo-chorobowo-macierzyńskie. Składka na to ubezpieczenie wzrosła na początku br. w porównaniu z drugim kwartałem 1991 r. o 10%. W skali roku jest to wzrost o 40%. A więc jest to wzrost olbrzymi. Aktualnie składka na ubezpieczenie wypadkowo-chorobowo-macierzyńskie jest wyższa niż wysokość składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe i wynosi około 26% emerytury podstawowej.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#JanuszWoźnica">W sumie wydatki rolników na ubezpieczenie społeczne wzrosną w tym roku bardzo gwałtownie, bo o około 50%. Przyjęcie propozycji Sejmu spowodowałoby dalszy wzrost składki o około 20% w skali roku. W sumie byłby to wzrost szokowy.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#JanuszWoźnica">Wysoki Senacie! Wzrost składki emerytalnej z powodu tzw. ubruttowienia, znaczny wzrost składki z tytułu ubezpieczenia wypadkowo-chorobowego, napotka barierę dochodową w większości gospodarstw rolnych. Rozszerzy się i tak duża liczba gospodarstw niezdolnych do regulowania zobowiązań finansowych. Dla przykładu, w województwie zamojskim składki ZUS za ubiegły rok nie mogło uregulować około 30% gospodarstw.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#JanuszWoźnica">Komisja Rolnictwa, proponując poprawkę dotyczącą składki ZUS, kierowała się intencją stworzenia prawa, które jeszcze może być przestrzegane. Cóż bowiem z tego, że uchwalimy restrykcyjną ustawę, skoro nie będzie można jej realizować? Nastąpi w ten sposób tylko deprecjacja uchwalanych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#JanuszWoźnica">Komisja Rolnictwa proponuje również, aby w art. 7 dodać pkt. 3 w brzmieniu: „W art. 47 w ust. 2 i w art. 118 w ust. 4 wyrazy «organ właściwy do sprzedaży nieruchomości Państwowego Funduszu Ziemi» zastępuje się każdorazowo wyrazami «rejonowy organ rządowej administracji ogólnej»”. Tej treści zapis znajdował się w projekcie rządowym. Jest on niekontrowersyjny merytorycznie, a potrzebny do prawidłowego funkcjonowania ustawy. Prawdopodobnie „wypadł” komisji sejmowej w wyniku legislacyjnego zamieszania, w wyniku szybkiego tempa pracy tej komisji.</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#JanuszWoźnica">Pragnę przypomnieć, że senator Piesiak - sprawozdawca Komisji Gospodarki Narodowej, zaakceptował tę naszą propozycję.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#JanuszWoźnica">Komisja proponuje również, aby dotychczasowy pkt 4 oznaczyć jako trzeci i nadać mu następujące brzmienie: „3) w art. 80 ust. 2 otrzymuje brzmienie: Fundusz prewencji i rehabilitacji tworzy się z odpisów w wysokości: 1) 1% od planowanych wydatków funduszu składkowego, 2) 0,5% od planowanych wydatków funduszu emerytalno-rentowego”. Przytoczę dotychczasowe brzmienie w wersji sejmowej: „Fundusz prewencji i rehabilitacji tworzy się z odpisów od funduszu składkowego w wysokości 1% planowanych wydatków oraz dotacji budżetowych”. Jak widać, Sejm zrezygnował w drugiej części z zapisu procentowego.</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#JanuszWoźnica">Komisja Rolnictwa uważa, że w trudnej sytuacji budżetowej uzasadniona jest redukcja o połowę, z jednego do połowy procenta, stopy odpisu od dotacji budżetowej do funduszu emerytalno-rentowego. Nie ma natomiast uzasadnienia rezygnacja z zapisu procentowego. Wynikało z założenia, że określona część wydatków powinna być przeznaczona na rehabilitację emerytów i rencistów. W dłuższym czasie przyniesie to oszczędności w wydatkach na te świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#JanuszWoźnica">Proszę Wysoką Izbę o przyjęcie wniosku Komisji Rolnictwa. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#AugustChełkowski">Dziękuję bardzo panu senatorowi. Przystępujemy do przedstawienia stanowisk komisji w sprawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania. Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 21.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#AugustChełkowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej pana senatora Waldemara Bohdanowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WaldemarBohdanowicz">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#WaldemarBohdanowicz">Komisja Gospodarki Narodowej, na posiedzeniu w dniu 30 stycznia br., omówiła uchwaloną przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 25 stycznia br. ustawę o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania (druk nr 21) i zajęła następujące stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#WaldemarBohdanowicz">Komisja stwierdza, iż wymieniona ustawa stanowi dalszy krok ku usprawnieniu, a także i uproszczeniu systemu podatkowego państwa. Zainicjowano ten proces ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca ub. roku, a mamy nadzieję, iż dopełni zamierzonego celu przewidywany podatek od towarów i usług, czyli od wartości dodanej, WAT. Pożądana jest więc taka konstrukcja ustawy, by korespondowała ona z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co dawałoby praktyczny wyraz zasadzie równego traktowania przez prawo finansowe tak osób fizycznych, jak i prawnych, podejmujących działalność gospodarczą. Z tym, że ustawa ma również zastosowanie do jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, z wyjątkiem nie mających osobowości prawnej spółek.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#WaldemarBohdanowicz">Przepisy ustawy nie mają zastosowania do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem działów specjalnej produkcji rolnej, określonych w art. 2 ust. 3, i z gospodarki leśnej. Te dwa przypadki regulują ustawy o podatku rolnym i o lasach.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#WaldemarBohdanowicz">Ustawa określa w art. 6 podmioty zwolnione z podatku, którymi są skarb państwa, Narodowy Bank Polski, jednostki budżetowe, fundusze celowe oraz przedsiębiorstwa międzynarodowe i jednostki gospodarcze utworzone przez organy administracji państwowej wspólnie z innymi państwami.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#WaldemarBohdanowicz">Zwolnienia nie dotyczą gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych, ale i tu stosowana jest zasada przedmiotowych zwolnień przeznaczonych na działalność podstawową dochodów takich gospodarstw przy szkołach, jednostkach wojskowych, zakładach dla nieletnich, zakładach opiekuńczych, opieki zdrowotnej i innych wymienionych w art. 6 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#WaldemarBohdanowicz">Art. 7. Przedmiotem opodatkowania jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, określany jako nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#WaldemarBohdanowicz">Art. 8 ust. 2. Rokiem podatkowym jest okres 12 miesięcy, z tym że nowością, zawartą w omawianej ustawie, jest możliwość wyboru innego niż kalendarzowy roku podatkowego.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#WaldemarBohdanowicz">Art. 9. Ustawa nakłada na podatników obowiązek prowadzenia ewidencji rachunkowej w sposób zapewniający ustalenie wysokości dochodu, podstawy opodatkowania i należnego podatku.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#WaldemarBohdanowicz">W razie niemożności ustalenia dochodu na podstawie ewidencji rachunkowej, dochód ustala się w drodze oszacowania - art. 11.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#WaldemarBohdanowicz">W rozdziale drugim określone są szczegółowo przychody, w rozdziale trzecim - koszty uzyskania przychodów - art. 15. Określa się też szczegółowo listę wydatków, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów - art. 16.</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#WaldemarBohdanowicz">Komisja Gospodarki Narodowej pragnie w tym miejscu zwrócić uwagę Wysokiego Senatu na fakt nieuchwalenia przez Sejm, na wniosek mniejszości, zapisu regulującego problematykę kosztów uzyskania przychodów z realizacji umów najmu lub dzierżawy rzeczy i praw majątkowych.</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#WaldemarBohdanowicz">Oto brzmienie: „Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków z tytułu czynszu ponoszonych na podstawie umów najmu lub dzierżawy rzeczy lub praw majątkowych innych niż nieruchomości oraz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu:</u>
          <u xml:id="u-21.13" who="#WaldemarBohdanowicz">a) z prawem zakupienia ich przez dzierżawcę lub najemcę za ustaloną w tych umowach cenę, jeżeli zgodnie z odrębnymi przepisami dzierżawca lub najemca jest uprawniony do dokonywania w czasie trwania umów odpisów amortyzacyjnych w części stanowiącej spłatę wartości przedmiotu najmu lub dzierżawy;</u>
          <u xml:id="u-21.14" who="#WaldemarBohdanowicz">b) bez prawa zakupienia ich przez dzierżawcę lub najemcę, jeżeli czas trwania umów jest krótszy od normatywnego czasu amortyzacji tych rzeczy albo praw, określonego w odrębnych przepisach w części stanowiącej równowartość odpisów amortyzacyjnych, do dokonywania których, zgodnie z tymi przepisami, byłby uprawniony najemca lub dzierżawca w okresie trwania umowy, gdyby był właścicielem przedmiotu najmu lub dzierżawy”. Zapis ten znajdował się w art. 16 pkt 3 oraz w art. 35 pkt 6 zmiany do art. 23 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nieujęcie tego zapisu w ustawie doprowadziłoby, wbrew pierwotnym założeniom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do nieuzasadnionej różnicy w zasadach dotyczących kalkulacji kosztów przychodów osób fizycznych i osób prawnych. Konsekwencją nieuwzględnienia tego zapisu byłoby powstanie preferencji podatkowych wynikających z odliczenia od dochodu przed opodatkowaniem 100% wartości przedmiotu najmu lub dzierżawy. Z przywileju takiego nie korzystają osoby, które dokonują zakupu środków trwałych bezpośrednio za własne lub pochodzące z zaciągniętych na ten cel kredytów, środki. Ponadto nastąpiłoby uszczuplenie dochodów budżetu państwa w części odpowiadającej podatkowi utraconemu w związku z dwukrotnym obciążeniem kosztów uzyskania przychodów, wydatkami na zakup środków trwałych - raz w formie uznania za koszt całej spłaty wartości przedmiotu dzierżawy, powtórnie przez zaliczenie do kosztów odpisów amortyzacyjnych. Uszczuplenie dochodów budżetowych stanowi równowartość ceny przedmiotu dzierżawy pomnożonej przez stawkę podatku.</u>
          <u xml:id="u-21.15" who="#WaldemarBohdanowicz">Utrzymanie rozwiązań przyjętych przez Sejm mogłoby, w krańcowych przypadkach, doprowadzić do absurdalnego działania, w którym przedsiębiorstwa wzajemnie wydzierżawiałyby sobie maszyny i urządzenia w celu zmniejszenia należności podatkowych dla budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-21.16" who="#WaldemarBohdanowicz">W sytuacji gdy nie istnieje jeszcze system ulg inwestycyjnych, chociaż możliwość wprowadzenia go rozporządzeniem Rady Ministrów jest zapowiadana - art. 18 ust. 7 - stawiałoby to te przedsiębiorstwa w wyjątkowo uprzywilejowanej pozycji wobec pozostałych podmiotów gospodarczych dokonujących zakupów środków trwałych za środki własne lub pochodzące z zaciągniętych na ten cel kredytów.</u>
          <u xml:id="u-21.17" who="#WaldemarBohdanowicz">Rozdział czwarty ustawy określa zwolnienia przedmiotowe od podatku dochodowego od osób prawnych, co do których Komisja nie wnosi uwag - art. 17.</u>
          <u xml:id="u-21.18" who="#WaldemarBohdanowicz">Rozdział piąty definiuje podstawę opodatkowania i wysokość podatku - art. 18. Należy podkreślić, że zapis przewiduje odliczanie od podstawy opodatkowania kwot darowizn przeznaczonych na wiele celów, z pewnością znanych paniom i panom senatorom, takich jak: nauka, kultura, dobroczynność itp., ale także na nowe inicjatywy społeczne, jak budowa dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi, budowa, wyposażenie i utrzymywanie strażnic, wedle przepisów ustawy o państwowej straży pożarnej. Zwolnienia te dotyczą darowizn nie przekraczających kwotowo 10% dochodu. Ustawa reguluje zasady odliczeń z tytułu wydatków poniesionych na budowę własnego budynku mieszkalnego oraz na zakup działki pod budowę tego budynku - art. 18, ust. 2–6.</u>
          <u xml:id="u-21.19" who="#WaldemarBohdanowicz">Art. 19 - z zastrzeżeniem art. 21 i 22 - określa podatek dochodowy od osób prawnych w wysokości 40% podstawy opodatkowania. Różnica dotyczy podatku dochodowego od przychodów z tytułu praw autorskich, wynalazczych i innych, szczegółowo wymienionych w art. 21, oraz od przychodów z dywidend i udziału w zyskach osób prawnych - art. 22. W obu przypadkach podatek ustala się w wysokości 20% uzyskanego przychodu.</u>
          <u xml:id="u-21.20" who="#WaldemarBohdanowicz">Rozdział szósty określa warunki i formy poboru podatku.</u>
          <u xml:id="u-21.21" who="#WaldemarBohdanowicz">Rozdział siódmy zawiera zmiany w obowiązujących ustawach: z 16 grudnia 1972 r. o podatku obrotowym - art. 29; z 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych - art. 30; z 26 lutego 1982 r. o opodatkowaniu jednostek gospodarki uspołecznionej - art. 31; z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym - art. 32; z 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej - art. 33; z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych - art. 34; z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - art. 35; z 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej - art. 36.</u>
          <u xml:id="u-21.22" who="#WaldemarBohdanowicz">Komisja nie wnosi uwag do zmian w wymienionych ustawach.</u>
          <u xml:id="u-21.23" who="#WaldemarBohdanowicz">Rozdział ósmy zawiera przepisy przejściowe i końcowe, w tym art. 37, który określa czasowe przedmiotowe zwolnienia od podatku dochodowego w latach 1992–1993, obejmujące dochody ze sprzedaży papierów wartościowych oraz środki uzyskane przez przedsiębiorstwa podległe Ministerstwu Obrony Narodowej, Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Ministerstwu Sprawiedliwości, a przeznaczone na cele rozwojowe tych przedsiębiorstw, w tym także jednostek organizacyjnych więziennictwa.</u>
          <u xml:id="u-21.24" who="#WaldemarBohdanowicz">Ustawa daje ministrowi finansów uprawnienia do całkowitego lub częściowego zwolnienia od podatków innych niż wymienione w art. 17 ust. 1 rodzajów dochodów, ale nie dłużej niż do końca br.</u>
          <u xml:id="u-21.25" who="#WaldemarBohdanowicz">Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od 1 stycznia 1992 r., z wyjątkiem art. 30 i 33, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-21.26" who="#WaldemarBohdanowicz">Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-21.27" who="#WaldemarBohdanowicz">Komisja Gospodarki Narodowej wnosi zastrzeżenie do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania jedynie wobec faktu, że nie ma w niej zapisu regulującego problematykę kosztów uzyskania przychodów z realizacji umów najmu lub dzierżawy rzeczy i praw majątkowych - w brzmieniu podanym paniom i panom senatorom w druku nr 21 A. Komisja wnosi, aby Wysoki Senat raczył włączyć ten zapis do art. 16 jako punkt 3, co spowoduje zmianę numeracji dalszych punktów: z trzeciego na czwarty itd., oraz konsekwentnie, do art. 35 pkt 7 zapis dotyczący zmiany w art. 23 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tej samej treści jak pkt 2.</u>
          <u xml:id="u-21.28" who="#WaldemarBohdanowicz">Komisja wnosi o przyjęcie zaproponowanych Wysokiemu Senatowi poprawek.</u>
          <u xml:id="u-21.29" who="#WaldemarBohdanowicz">W stanowisku Komisji Gospodarki Narodowej zawarty jest również wniosek mniejszości dotyczący skali podatku dochodowego od osób fizycznych, który, jak wcześniej ustaliliśmy, miał być przedstawiony przez wnioskodawcę. Nie wiem jednak, czy sprawa jest aktualna, ponieważ ten sam wniosek przedstawia Komisja Rolnictwa i być może będzie on przez nią referowany.</u>
          <u xml:id="u-21.30" who="#WaldemarBohdanowicz">Jeżeli pan marszałek pozwoli, to chciałbym jako sprawozdawca Komisji Gospodarki Narodowej ustosunkować się w jej imieniu do obu wniosków Komisji Rolnictwa i Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych w tej części, w jakiej problemy te poruszała moja komisja, ale już w czasie debaty. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#AugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Poproszę o zabranie głosu przedstawiciela wniosku mniejszości Komisji Gospodarki Narodowej pana senatora Janusza Woźnicę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#JanuszWoźnica">Dziękuję, Panie Marszałku, za udzielenie mi głosu.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#JanuszWoźnica">Wysoki Senacie! Do stanowiska Komisji Gospodarki Narodowej w sprawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i zmianie niektórych innych ustaw podatkowych, dołączony jest wniosek mniejszości zbieżny ze stanowiskiem Komisji Rolnictwa. Wniosek dotyczy art. 35, a artykuł ten odnosi się do ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#JanuszWoźnica">Wniosek polega na tym, że w pkt 9 dodaje się literę a) zawierającą propozycję zmiany skali podatkowej, przy tym zmiana stawki podatku odnosi się tylko do osób osiągających najwyższe dochody. Zmierza on do tego, aby osoby osiągające dochody powyżej 194 mln 400 tys. zł płaciły od nadwyżki ponad tę kwotę podatek w wysokości 50%.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#JanuszWoźnica">Wysoki Senacie! Obserwujemy bardzo szybko postępujący proces polaryzacji dochodów. Część społeczeństwa znalazła się na granicy ubóstwa. Przyjęte przez Sejm prowizorium przesądza dramatyczne pogorszenie sytuacji ludzi będących w najgorszym położeniu. Jednocześnie wąskie kręgi społeczeństwa osiągnęły bardzo szybko, zadziwiająco szybko, niezwykle wysokie dochody. Konieczne jest zwiększenie obciążeń zamożniejszych grup ludności właśnie w ten sposób: przez podniesienie stopy podatkowej od najwyższych dochodów indywidualnych. Myślę, że nastąpiłoby w efekcie ograniczenie przywilejów najzamożniejszej części społeczeństwa. Jest to konieczne szczególnie w tym niezwykle dla państwa dramatycznym, a może i decydującym dla jego przyszłości, okresie. Wysoki Senat ma szansę nieco zmienić kierunek rozwiązań przyjętych przez Sejm, który nie wykazał woli bardziej równomiernego rozłożenia ciężaru.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#JanuszWoźnica">Przypomnę Wysokiej Izbie, że moja propozycja podniesienia skali podatkowej dla, osób najzamożniejszych była zgodna z propozycją rządową. Proszę Wysoki Senat o zaakceptowanie wniosku mniejszości. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#AugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych… przepraszam bardzo, jeszcze wcześniej powinien zabrać głos sprawozdawca Komisji Rolnictwa, pan senator Zbigniew Błaszczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#ZbigniewBłaszczak">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#ZbigniewBłaszczak">Senacka Komisja Rolnictwa proponuje Senatowi zgłoszenie następujących zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#ZbigniewBłaszczak">W art. 2 ust. 3 wyrazy „prowadzenie pasiek” skreśla się. W uzasadnieniu chcę tutaj wyjaśnić, że dotyczy to podatku dochodowego od osób prawnych, to znaczy głównie byłych państwowych gospodarstw rolnych, rolniczych spółdzielni produkcyjnych i innych organizacji rolniczych, nielicznych wprawdzie, ale ten dział produkcji uprawiających. Od opodatkowania podatkiem dochodowym proponuje się zwolnić wszystkie pasieki, nie zaś tylko liczące do 20 pszczelich rodzin. Komisja zajęła takie stanowisko, ponieważ w ostatnim okresie wskutek wielu chorób, szczególnie warozy, wskutek trudności ze zbytem miodu, wysokich cen cukru, zatruć chemicznych, które mają miejsce przy opryskach, wyginęło bardzo wiele pasiek. Z tego tytułu poważne szkody ponosi rolnictwo, wiele roślin jest przecież owadopylnych, na przykład rzepaki.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#ZbigniewBłaszczak">Następnie w art. 32 pkt 4, tytuł rozdziału drugiego otrzymuje brzmienie: „Zasady ustalania podatku”. O co tu chodzi? Miało być w tytule „Podatek rolny”. Taki sam tytuł ma cała ustawa, której ten rozdział jest tylko fragmentem. Zgodnie z zawartością treści tytuł rozdziału powinien brzmieć: „Zasady ustalania podatku”.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#ZbigniewBłaszczak">W art. 35 pkt 1 otrzymuje brzmienie: „W art. 2: a) w ust. 1 dotychczasowy pkt 2 i 3 oznacza się jako 3 i 4 i dodaje się pkt 2 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#ZbigniewBłaszczak">2) Przychodów z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach; b) w ust. 3 wyrazy «prowadzenie pasiek» skreśla się”. Z podobnym jak poprzednio uzasadnieniem, tyle że jest tu zmiana w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, będąca konsekwencją zmiany w podatku dochodowym od prowadzących pasieki osób prawnych. Dotyczy to drobnych pasieczników, głównie starszych rolników, emerytów, rencistów i hobbystów. Niektórzy z nich mają niewielkie pasieki, ale niekiedy przekraczają one tę liczbę 20 pszczelich rodzin. My wiemy, że to są ludzie, którzy mało mają do czynienia z prawem i przepisami. Nie wnikają w szczegóły i, słysząc groźne słowo „podatek”, są skłonni likwidować swoje pasieki. Miałoby to niezmiernie szkodliwe działanie, jeżeli chodzi właśnie o uprawy owadopylne. Wydaje się, że to uzasadnienie powinno trafić do przekonania szanownego Senatu.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#ZbigniewBłaszczak">Pozostaje mi jeszcze… nie wiem, czy warto to omawiać, ponieważ mój przedmówca odniósł się już do pkt 9, dotyczącego ustalania podatku, który otrzymuje brzmienie omówione przeze mnie. Chcę tylko powiedzieć, że Komisja Rolnictwa akceptuje wniosek mniejszości co do zwiększenia i podwyższenia opodatkowania najwyższych dochodów osób fizycznych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#AugustChełkowski">Dziękuję bardzo panu senatorowi. Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych senatora Janusza Mazurka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#JanuszMazurek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#JanuszMazurek">Propozycja zawarta we wniosku Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych jest opublikowana w druku nr 21C.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#JanuszMazurek">Komisja przedstawia kilka wniosków. Propozycje zmierzają do dokonania zmian w trzech ustawach.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#JanuszMazurek">Proszę państwa, pierwsza propozycja jest taka sama, jak propozycja Komisji Gospodarki Narodowej i dotyczy uzupełnienia art. 16 uchwalonej przez Sejm ustawy w kwestii tzw. leasingu, używam tego słowa dla skrócenia swojej wypowiedzi, mimo iż ustawa go nie używa. Otóż w art. 16 powołanej ustawy wylicza się wydatki, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#JanuszMazurek">Proszę państwa, nie będę tej poprawki szeroko omawiał, albowiem wyręczył mnie w tym sprawozdawca z Komisji Gospodarki Narodowej. Może Tylko pokrótce wspomnę, że Sejm odrzucił rozwiązania zaproponowane w art. 16 pkt 3 rządowego projektu omawianej ustawy, a następnie zmodyfikowanego przez sejmowe Komisje Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisję Ustawodawczą.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#JanuszMazurek">Poprawka naszej komisji zmierza do uwzględnienia propozycji komisji sejmowych, pominięcie bowiem tego przepisu stawia leasing w sytuacji szczególnie uprzywilejowanej w stosunku do zwykłego zakupu rzeczy czy nabycia innych praw majątkowych. Uszczupla przy tym budżet państwa.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#JanuszMazurek">Należy zauważyć, że zarówno kupno, jak i leasing są umowami, za pomocą których można osiągać zbliżone cele gospodarcze. Można więc oczekiwać znacznego rozpowszechnienia się umów leasingu, ale umów konstruowanych wyłącznie w celu uzyskania korzyści podatkowych. Stąd też rozwiązanie przyjęte przez Sejm nie jest akceptowane przez naszą komisję, która proponuje rozwiązanie przyjęte w dostarczonym państwu druku, zgodne zresztą z propozycją Komisji Gospodarki Narodowej. Tyle na temat pierwszej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#JanuszMazurek">Szanowni Państwo, omówię teraz propozycję poprawki do art. 30, ustawy uchwalonej przez Sejm dnia 25 stycznia tego roku. Poprawki zmierzającej w istocie do zmiany art. 47 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych. Poprawka ta, przyjęta przez komisję większością głosów, zmierza do rozszerzenia odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe na majątek wspólników spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Taki jest zasadniczy ceł tej poprawki. Propozycja jest więc istotna i do rozważenia.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#JanuszMazurek">Obecne uregulowanie, ograniczające odpowiedzialność do kapitału zakładowego spółki, utrudnia egzekucję zaległości podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#JanuszMazurek">Pojawiły się już pierwsze symptomy świadczące o tym, że dotychczasowe uregulowanie może prowadzić do celowego unikania zapłaty należności podatkowych. W niektórych wypadkach spółki z kapitałem zakładowym liczonym w milionach złotych są zobowiązane do zapłaty podatku liczonego w miliardach złotych. W takich wypadkach tylko od dobrej woli i uczciwości wspólników zależy opłacenie podatków. Problem ten nie może więc ujść uwadze ustawodawcy.</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#JanuszMazurek">Należy podkreślić, że proponowana przez naszą komisję zmiana art. 47 ustawy o zobowiązaniach podatkowych, pomimo swej teoretycznie znacznej represyjności, w rzeczywistości dla większości spółek z ograniczoną odpowiedzialnością nie ma charakteru represyjnego, dotyczy bowiem należności podatkowych wynikających bezpośrednio z mocy prawa i ściśle określonych co do ich wysokości.</u>
          <u xml:id="u-27.11" who="#JanuszMazurek">Nie wkracza natomiast ta propozycja w sferę obrotu cywilnoprawnego. Nie jest więc sprzeczna, wbrew podnoszonym niekiedy obiekcjom, ani z istotą spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, ani z kodeksem handlowym. Nie wpłynie ona na dotychczasowe warunki funkcjonowania tych spółek, co jest rzeczą istotną. Inne natomiast rozwiązanie przedstawionego problemu od proponowanego przez komisję, z pozoru może łagodniejsze, jak na przykład podwyższenie w ustawie minimalnej kwoty kapitału zakładowego, wpłynęłoby wyraźnie i chyba niekorzystnie na dotychczasowe warunki funkcjonowania spółek z ograniczoną odpowiedzialnością.</u>
          <u xml:id="u-27.12" who="#JanuszMazurek">Komisja proponuje rozwiązanie uwzględniające zarówno interesy funkcjonujących spółek, jak też interes budżetu państwa. Rozwiązanie to będzie wymierzone jedynie przeciwko wąskiemu marginesowi niewłaściwie działających spółek. Chodzi o to, żeby zapobiec temu, aby dobrze działające spółki były wypierane na rynku przez spółki złe, tak jak, posłużę się tutaj pewną analogią, zły pieniądz może czasami wypierać pieniądz dobry. Z tych względów w imieniu komisji wnoszę, aby Wysoki Senat przyjął propozycję niniejszej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-27.13" who="#JanuszMazurek">Kolejne poprawki dotyczą art. 35 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Są to trzy poprawki, ich materia jest różna.</u>
          <u xml:id="u-27.14" who="#JanuszMazurek">Pierwsza poprawka przewiduje dodanie do art. 35 pkt 7 litery a), jak państwo widzą w druku. Treść tej poprawki jest taka sama, jak treść wcześniej już omówionej poprawki do art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dlatego nie będę już powtarzać wcześniej powołanych argumentów, zwłaszcza, że na ten temat mówił też sprawozdawca z Komisji Gospodarki Narodowej. My się zgadzamy z tymi argumentami. Jedynie zauważam, że intencją tej propozycji jest właśnie jednolite uregulowanie zasad opodatkowania zarówno osób fizycznych, jak i osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-27.15" who="#JanuszMazurek">Druga poprawka z tej grupy dotyczy zlikwidowania pewnego lapsusu, który wkradł się w sformułowanie zawarte w art. 24, ust. 2. W zdaniu drugim ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych należy zastąpić wyraz „powiększoną”, wyrazem „powiększona”. Tyle na temat tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-27.16" who="#JanuszMazurek">Wreszcie poprawka trzecia i zarazem ostatnia dotyczy podwyższenia do 50% granicznej stawki podatku dochodowego od osób fizycznych. Problem ten znany jest już Wysokiej Izbie zarówno z wcześniejszych wystąpień w trakcie wstępnej debaty nad pakietem ustaw związanych z prowizorium budżetowym, jak też z dzisiejszych wypowiedzi niektórych moich przedmówców.</u>
          <u xml:id="u-27.17" who="#JanuszMazurek">Komisja wzięła pod uwagę okoliczność, że w obecnej trudnej sytuacji finansowej państwa oszczędności i dochody budżetowe nie mogą być realizowane tylko kosztem uboższych grup ludności. W tych kosztach powinny uczestniczyć odpowiednio podmioty gospodarcze zarabiające więcej.</u>
          <u xml:id="u-27.18" who="#JanuszMazurek">Dlatego też komisja większością głosów postanowiła zgłosić Wysokiej Izbie propozycję podwyższenia do 50% granicznej stawki podatku dochodowego od osób fizycznych, która wynosiła dotychczas 40%.</u>
          <u xml:id="u-27.19" who="#JanuszMazurek">Kończąc, zwracam się do Wysokiej Izby o przychylne ustosunkowanie się i zaakceptowanie poprawek Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#AugustChełkowski">Dziękuję bardzo panu senatorowi. Teraz zabierze głos sprawozdawca wniosku mniejszości Komisji Rolnictwa pan senator Henryk Makarewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#HenrykMakarewicz">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#HenrykMakarewicz">Zgłaszam wniosek mniejszości Komisji Rolnictwa w sprawie zmian dotyczących ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Który numer druków?)</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#HenrykMakarewicz">Jest to druk nr 21B.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#HenrykMakarewicz">Wysoka Izbo! Pominięcie w zwolnieniach przedmiotowych od podatku dochodowego organizacji społeczno-zawodowych rolników oznacza niejednakowe traktowanie organizacji społecznych rolników i związków zawodowych rolników. Organizacje społeczno-zawodowe rolników, tj. kółka rolnicze, koła gospodyń wiejskich, rolnicze zrzeszenia branżowe i ich związki funkcjonują na podstawie ustawy z dnia 8 października 1982 r. i spełniają funkcje związku zawodowego. W przepisach podatkowych powinny być zatem traktowane tak samo, jak związki zawodowe rolników indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#HenrykMakarewicz">Nieprzyjęcie cytowanych wyżej uwag jest niezgodne z ustawą z dnia 7 kwietnia 1989 r. o związkach zawodowych rolników indywidualnych i narusza zapis art. 8 tej ustawy, którego brzmienie w ust. 1 jest następujące: „związki działające na podstawie niniejszej ustawy mają prawa i obowiązki, jakie przepisy ustaw przyznają społeczno-zawodowym organizacjom rolników w zakresie reprezentacji i obrony praw oraz interesów rolników”. Ust. 2 tego artykułu wyjaśnia, co. następuje: „organy państwowe i samorządowe są obowiązane traktować na równi wszystkie związki zawodowe rolników indywidualnych i społeczno-zawodowe organizacje rolników w zakresie ich działalności, o której mowa w ust. 1” Takimi rozwiązaniami prawnymi w cytowanej wyżej ustawie, jednoznacznie podkreślono równość praw i obowiązków tych dwóch organizacji działających w środowisku wiejskim na rzecz rolnictwa indywidualnego.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#HenrykMakarewicz">Należy wyjaśnić, że ze zwolnienia podatkowego nie będą korzystały spółdzielnie kółek rolniczych, nie są one bowiem organizacjami społeczno-zawodowymi rolników. Działają tak, jak wszystkie inne spółdzielnie w Polsce na podstawie ustawy o prawie spółdzielczym i podlegają powszechnie obowiązującym przepisom podatkowym.</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#HenrykMakarewicz">Postulowane zwolnienia podatkowe dotyczyłyby natomiast kółek rolniczych, kół gospodyń wiejskich i rolniczych zrzeszeń branżowych, które prowadzą działalność gospodarczą w niewielkim zakresie, a ich celem statutowym nie jest bynajmniej osiąganie dochodów. Nie ma zatem obawy, że przy zwolnieniach działalności gospodarczej tych jednostek od podatku dochodowego, wpływy do budżetu państwa zostaną w istotnym zakresie ograniczone.</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#HenrykMakarewicz">Uzyskane w wyniku zwolnienia podatkowe środki finansowe będą mogły być przeznaczone na działalność społeczną na rzecz całego środowiska wiejskiego.</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#HenrykMakarewicz">Zatem nieuwzględnienie postulowanego zapisu w przedmiotowej ustawie nie tylko dyskryminuje 130-letnią działalność organizacji kółek rolniczych, ale stawia również w bardzo trudnej sytuacji ekonomicznej dalsze funkcjonowanie kółek rolniczych, kół gospodyń wiejskich, rolniczych zrzeszeń branżowych oraz ich związków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#AugustChełkowski">Dziękuję bardzo panu senatorowi. Proszę państwa, mamy trzy ustawy zreferowane. Jest godzina prawie wpół do drugiej. Proponowałbym teraz przerwę obiadową do godziny trzeciej.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#AugustChełkowski">Ogłaszam przerwę do godziny 15.00.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godz. 14.30 do 15.00).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#JózefŚlisz">Proszę o zajmowanie miejsc. Wznawiamy obrady.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#JózefŚlisz">Na sekretarza dzisiejszego posiedzenia w zastępstwie za pana senatora Tomasza Jagodzińskiego proszę pana Wiktora Stasiaka. Proszę bardzo, panie senatorze.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#JózefŚlisz">Przystępujemy do czwartego punktu porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie niektórych przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach i o postępowaniu w sprawach nieletnich. Są to druki nr 19 i 19A. Sprawozdawcą Komisji Praw Człowieka i Praworządności będzie senator Henryk Rossa. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#HenrykRossa">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#HenrykRossa">Komisja Praw Człowieka i Praworządności, na swoim posiedzeniu w dniu 30 stycznia 1992 r. omawiała uchwaloną przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 25 stycznia 1992 r. ustawę o zmianie niektórych przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach i o postępowaniu w sprawach nieletnich, druk nr 19.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#HenrykRossa">Omawiana ustawa pozostaje w związku z zachodzącymi procesami gospodarczymi, bowiem obowiązujące obecnie progi zagrożeń karą grzywny i innymi środkami karnymi o charakterze ekonomicznym, stały się nieadekwatne w stosunku do tychże procesów gospodarczych, a w szczególności do występującego zjawiska inflacji.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#HenrykRossa">Generalnym założeniem tej ustawy jest podwyższenie dolnych i górnych granic grzywny w sprawach dotyczących prawa karnego, prawa o wykroczeniach i o postępowaniu w sprawach nieletnich.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#HenrykRossa">Komisja Praw Człowieka i Praworządności na swoim posiedzeniu zdawała sobie doskonale sprawę z tego, że automatyczne, arytmetyczne podwyższenie kary grzywny, nawiązek nie jest rozwiązaniem idealnym i doskonale sobie zdajemy z tego sprawę. Niemniej jednak w obecnej sytuacji było to konieczne i zrozumiałe. Na tymże posiedzeniu przedstawiciel Ministerstwa Sprawiedliwości złożył oświadczenie o tym, iż do Sejmu wpłynął już projekt nowego kodeksu karnego i ustaw z tym związanych.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#HenrykRossa">Omawiana ustawa z dnia 25 stycznia 1992 r. generalnie podwyższa dolną granicę grzywien 2,5-krotnie, oraz górną granicę grzywien 5-krotnie. Dotyczy to zarówno grzywien, jak i również nawiązek, czyli kar o charakterze majątkowym. Dotyczy to bezpośrednio kodeksu karnego i kodeksu postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#HenrykRossa">Podobną zasadę zastosowano również w kodeksie wykroczeń oraz w kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia. W tym ostatnim w sprawach o wykroczenia jest tylko jeden wyjątek, ujęty w art. 5 pkt 3, dotyczący, krótko mówiąc, mandatów karnych. W tym przypadku odstąpiono od zasady 5-krotnego podwyższenia górnej granicy mandatu karnego i utrzymano na dotychczasowej wysokości 2,5-krotnego podwyższenia tego mandatu.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#HenrykRossa">Otóż wychodzono z założenia, że podwyższenie mandatu karnego do 1 mln zł mogłoby doprowadzić w niektórych przypadkach do nieprawidłowości w ich stosowaniu przez odpowiednie służby.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#HenrykRossa">Wreszcie, w ustawie z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, zastosowano również wskaźnik podwyższenia 2,5-krotnej dolnej granicy i 5-krotnej górnej granicy, przyjmując kwotę od 200 tys. do 1 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#HenrykRossa">Komisja Praw Człowieka i Praworządności zdaje sobie doskonale sprawę, że powyższa ustawa ma charakter tymczasowy, bowiem oczekujemy na uchwalenie nowego, czytelnego, klarownego i jednocześnie nowoczesnego, prawa karnego. Niemniej jednak, obecna ustawa ma bardzo istotne znaczenie związane ze stosowaniem właściwej reakcji ekonomicznej w stosunku do sprawców przestępstw i wykroczeń. Reasumując Komisja Praw Człowieka i Praworządności nie zgłasza żadnych zastrzeżeń do uchwalonej przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 25 stycznia 1992 r. ustawy o zmianie niektórych przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach i o postępowaniu w sprawach nieletnich. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych senatora Waleriana Piotrowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WalerianPiotrowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#WalerianPiotrowski">Wniosek Komisji Praw Człowieka i Praworządności jest również wnioskiem reprezentowanej przeze mnie Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych Senatu. Podwyższenie tych grzywien stało się konieczne zarówno w progach dolnych, jak i, w szczególny sposób, w progach górnych. Jest to efekt inflacji, ale jest to także wyraz dążenia do tego, by grzywna była karą. Nie ma niebezpieczeństwa, iż sądy będą wymierzały grzywny przerastające możliwości płatnicze. Oczywiście, w niektórych przypadkach tak będzie, ale to już jest inna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#WalerianPiotrowski">Generalnie rzecz biorąc, instytucja grzywny w praktyce wymiaru sprawiedliwości zmierza i powinna zmierzać, do tego, by dolegliwość następowała poprzez wymierzenie kary ekonomicznej. I aby kary grzywny, daje temu zresztą wyraz art. 50 kodeksu karnego, wymierzane były w proporcji nie tylko do wyrządzonej szkody, ale także do możliwości i sytuacji majątkowej sprawcy przestępstwa.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#WalerianPiotrowski">To rozwarstwienie, od dolnej do górnej granicy, które państwo obserwujecie, daje sądowi orzekającemu niezależnie, oceniającemu winę sprawcy, warunki jego życia, również majątkowe, pełną podstawę do wymierzenia kary, która będzie karą właściwą, proporcjonalną do winy, do popełnionego przestępstwa, ale również możliwą do wykonania w jej właściwym charakterze, a nie karą zastępczą.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#WalerianPiotrowski">Do ekonomicznie właściwego wykonania kar zmierza także odpowiednie usytuowanie kary zastępczej, w przypadku niemożności wykonania kary grzywny, na poziomie niezbyt wysokim, bo w granicach od 25 tys. zł do 150 tys. zł, jako kary zamiennej za 1 dzień pozbawienia wolności. Można by powiedzieć, że to jest bardzo mało. To ustawienie jest celowe, zmierza bowiem do tego, by nie opłacało się odbywać zamiennej, zastępczej kary pozbawienia wolności, i aby jednak zrobić wszystko, co jest możliwe, dla jej wyegzekwowania we właściwym wymiarze.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#WalerianPiotrowski">Pragnę także zwrócić uwagę Wysokiej Izby na jeden przepis. Mianowicie ten, w którym wprowadza się odpowiednią zmianę na art. 2. Zmianę w przepisach wprowadzających kodeks karny, gdzie podwyższa się karę grzywny do 2 mld 500 mln zł. Jest to szczególna sytuacja, chodzi bowiem o przestępstwa popełnione przez uszkodzenie kabla podmorskiego albo też bezprawne usuwanie ze statku oleju lub innych substancji do morza. A więc chodzi tutaj o odpowiedzialność armatorów czy też kapitanów statków, którzy w naszej strefie terytorialnej dokonują tego rodzaju przestępstw. Tutaj także została odpowiednio podwyższona nawiązka za wyrządzone szkody do 500 mln zł. Są to kary realne, w jakiś sposób współmierne do kar wymierzanych w innych państwach za tego rodzaju przestępstwa. Dlatego myślę, że można tę ustawę przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#WalerianPiotrowski">W wyniku tej ustawy powstała pewna niekonsekwencja w szerzej rozumianym prawie karnym. Mianowicie wcześniejsza nowelizacja ustawy karno-skarbowej, która tym regułom wprost nie podlega, doprowadziła do tego, że kara zamienna za grzywnę jest tam ustalona na innym poziomie, od 50 do 150 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#WalerianPiotrowski">Niestety, w tej procedurze legislacyjnej tej różnicy, tej nierównomierności niewłaściwej dla prawa usunąć nie można, albowiem materia ustawy karno-skarbowej nie jest materią tej procedury legislacyjnej, którą my się zajmujemy.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#WalerianPiotrowski">Popierając ten wniosek chciałbym zwrócić uwagę Wysokiej Izby na jeszcze jedną kwestię. W ustawie sejmowej nie przyjęto art. 8 propozycji rządowej, która to propozycja w dwóch normach art. 8 zawierała delegacje dla Rady Ministrów w drodze rozporządzenia do określenia sposobu dokumentacji i ewidencji grzywien za wykroczenia, ściąganych w postępowaniach mandatowych oraz organy właściwe w sprawach rozprowadzania i rozliczania bloczków mandatowych. Ta trochę śmieszna sprawa na posiedzeniu naszej komisji także miała swoje znaczenie. Mianowicie przez podwyższenie dolnej granicy grzywien wymierzonych za wykroczenia doprowadzono do sytuacji, w której ta dolna granica wynosi 25 tys. zł. Tymczasem Ministerstwo Spraw Wewnętrznych ma bardzo duży zapas bloczków wydrukowanych w innych nominałach, najmniejszych po 10 tys. zł. Wobec tego praktycznie nie ma możliwości wymierzenia grzywny 25 tys. zł, trzeba by dokonać poważnych nakładów pieniężnych na wydrukowanie nowych bloczków.</u>
          <u xml:id="u-34.9" who="#WalerianPiotrowski">Myśmy jednak nie ugięli się pod naciskiem. Uznaliśmy, że ta czysto techniczna sprawa nie może wpłynąć na koncepcje określenia poziomu kary w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-34.10" who="#WalerianPiotrowski">Ale ten problem powrócił w inny sposób. Obecny dzisiaj na sali pan Macierewicz, minister spraw wewnętrznych, zwrócił się do mnie listownie, byśmy rozważyli przywrócenie art. 8, który w ust. 1, właśnie tak jak jest tutaj napisane: „rozstrzyga wielki dla MSW problem, mianowicie partycypacji Urzędu Rady Ministrów w kosztach drukowania tych bloczków mandatowych”. Z tej notatki wynika, że chodzi tutaj o miliardy złotych.</u>
          <u xml:id="u-34.11" who="#WalerianPiotrowski">I druga kwestia, o której pisze pan minister Macierewicz, to powrót do ust. 2 art. 8, tzn. do partycypacji policji, straży granicznej itd. w przychodach budżetowych wymierzanych mandatów. Jak pisze pan minister, nie chodzi o przeznaczenie tych funduszy, bo nigdy tak nie było, na wynagrodzenia policji, ale chodzi o pewne dodatkowe dochody Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, które mogą być przeznaczone na wydatki rzeczowe, to znaczy na wyposażenie.</u>
          <u xml:id="u-34.12" who="#WalerianPiotrowski">Sygnalizuję tylko ten problem. Pan minister Macierewicz zamierza w tej sprawie wystąpić przed Wysoką Izbą. Na razie nie ma wniosków. Moja komisja takiego wniosku także nie zgłasza. Ale jest to problem, do którego może jutro wrócimy.</u>
          <u xml:id="u-34.13" who="#WalerianPiotrowski">Dziękując paniom i panom senatorom za uwagę, proszę o uwzględnienie wniosku komisji, przynajmniej na tym etapie, przez przyjęcie tej ustawy bez poprawek. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Przystępujemy do punktu piątego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego: druk nr 20.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#JózefŚlisz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia panią senator Alinę Pieńkowską. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#AlinaPienkowska">Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia przedstawia Wysokiej Izbie projekt uchwały w sprawie stanowiska Senatu dotyczącego ustawy o zmianie niektórych ustaw o zatrudnieniu oraz zaopatrzeniu emerytalnym. Nasz projekt uchwały brzmi: „Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 25 stycznia 1992 r. ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego, zgłasza propozycję odrzucenia tej ustawy”. W uzasadnieniu komisja stwierdza, że: „proponowana ustawa zawiera pakiet zmian w innych ustawach w zasadniczy sposób zmieniających politykę społeczną państwa. Komisja nie mogła zaakceptować wyżej wymienionych zmian bez wcześniejszego zapoznania się z założeniami polityki społeczno-gospodarczej państwa. W związku z powyższym, komisja wnosi o odrzucenie przez Senat uchwalonej przez Sejm 25 stycznia ustawy. Proponowane w ustawie zmiany muszą być poprzedzone analizą i konsultacją społeczną założeń polityki społeczno-gospodarczej państwa oraz przyjęciem ich przez parlament”.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#AlinaPienkowska">Przedstawiając Wysokiej Izbie stanowisko naszej komisji zdajemy sobie sprawę, iż jej argumenty zderzą się w czasie dyskusji ze stanowiskiem innych komisji. Nie sposób jednak w dzisiejszych czasach, w czasach tak dużego obciążenia społeczeństwa kosztem kryzysu, podejmować decyzji dotyczących budżetu bez uwzględnienia kondycji społeczeństwa. Taki punkt widzenia jest naszym obowiązkiem.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#AlinaPienkowska">Komisja przed zajęciem stanowiska oceniła skutki społeczne proponowanych zmian i z tego punktu widzenia nie zgadza się z następującymi zapisami:</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#AlinaPienkowska">— art. 3 pkt 3 lit. b), — art. 4 pkt 1, 3 oraz 4 lit. a) i h), — art. 5 pkt 1 oraz pkt 4.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#AlinaPienkowska">Kwestionując powyższe artykuły zależy nam, aby prawo stanowione przez parlament było prawem skutecznym, tzn. w przypadku powyższej uchwały, aby kwoty wynikające z proponowanych zmian rzeczywiście wpływały do budżetu, do skarbu państwa. Naszym zdaniem ten proces jest zagrożony.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#AlinaPienkowska">Komisja byłaby skłonna zaakceptować proponowane zmiany na ściśle określony czas, po zapoznaniu się z projektem rządu dotyczącym polityki społecznej, którego w dniu dzisiejszym nie ma. Podejmując decyzje musimy mieć pewność, że rola państwa w takich sprawach, jak bezrobocie i emerytury, nie będzie w nieskończoność ograniczała się jedynie do wypłacania coraz niższych świadczeń. Prawo nie może też zaskakiwać grup społecznych, a tak się stanie w przypadku osób pobierających już rok zasiłki dla bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#AlinaPienkowska">Proponuje się zmiany ustaw bez zapoznania nas z projektem reformy budżetu. Proponuje się zmiany bez danych dotyczących przewidywanego rozmiaru bezrobocia w roku 1992. Musimy wiedzieć, jaki procent społeczeństwa będzie egzystował na poziomie 36% przeciętnego wynagrodzenia i jak ma się ta wielkość do proponowanych świadczeń socjalnych. Świadczenia socjalne nie są przecież obligatoryjne, nie wiemy, jaki procent bezrobotnych będzie mógł korzystać z tej formy pomocy.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#AlinaPienkowska">Nie ma obecnie także prognoz, jakich środowisk dotknie bezrobocie. Brak też danych mówiących, jaka jest relacja między zasiłkiem w wysokości 36% przeciętnego wynagrodzenia a aktualnym minimum socjalnym dotyczącym pierwszego kwartału 1992 r. Porównania z wrześniem 1991 r. są po prostu nieaktualne.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#AlinaPienkowska">Wprowadzenie proponowanych zmian spowoduje, zdaniem komisji, następujące zagrożenia:</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#AlinaPienkowska">Po pierwsze: utratę kontroli państwa nad wpływami do budżetu. Mamy na myśli zaprzestanie płacenia świadczeń, np. czynszu mieszkaniowego lub opłat za energię przez grupy społeczne, które tego ciężaru nie udźwigną.</u>
          <u xml:id="u-36.10" who="#AlinaPienkowska">Drugie zagrożenie: opór dużych zakładów pracy przed zwolnieniami może zahamować tak konieczne zmiany restrukturyzacyjne przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-36.11" who="#AlinaPienkowska">Trzecie zagrożenie: zdając sobie sprawę z konieczności zlikwidowania patologii i nieprawidłowości dotyczących zasiłków dla bezrobotnych, mamy prawo oczekiwać aktywnej polityki państwa m.in. w dziedzinie prac publicznych. Zaniżanie świadczeń, bez jednoczesnego rozpoczęcia prac publicznych, nie stworzy warunków do uregulowania problemów bezrobocia w naszym kraju. Zmiany te budzą sprzeciw także z punktu widzenia elementarnych zasad sprawiedliwości społecznej. Nadal obowiązują, w zależności od resortu, różne systemy naliczania emerytur i rent.</u>
          <u xml:id="u-36.12" who="#AlinaPienkowska">Wszystkie decyzje podejmowane przez Komisję Polityki Społecznej i Zdrowia dotyczące świadczeń emerytalnych powinny zapadać z uwzględnieniem symulacyjnych rachunków dotyczących minimum socjalnego. A także z uwzględnieniem skutków finansowych odpłatności za leki. Ustawa ta bowiem w znacznym stopniu dotyka emerytów. Resort pracy nie przedstawił powyższych danych. Zdaniem komisji dochody emerytów powinien regulować podatek dochodowy, a nie odrębne przepisy.</u>
          <u xml:id="u-36.13" who="#AlinaPienkowska">Chciałabym jednocześnie zaznaczyć, że decyzje dotyczące ograniczenia dochodów emerytów zapadają w atmosferze przeświadczenia społeczeństwa, że nie wszyscy ponoszą równomiernie koszty kryzysu. Mam tutaj na myśli bulwersujące opinię publiczną przypadki miliardowych zadłużeń wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-36.14" who="#AlinaPienkowska">Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia proponuje odrzucenie ustawy i powrót do tej regulacji po przedstawieniu przez rząd założeń polityki gospodarczo-społecznej. Regulacja ta bowiem dotyczy dużych grup społecznych. Inaczej zaistnieje niebezpieczeństwo, że niebawem staniemy dokładnie przed tą samą koniecznością dalszych cięć, bez jakiejkolwiek próby regulacji tak ważnych, nie tylko dla społeczeństwa, ale także dla budżetu, kwestii społecznych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej senatora Andrzeja Kaźmierowskiego. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#AndrzejKaźmierowski">Zostałem upoważniony przez Komisję Gospodarki Narodowej do złożenia Wysokiej Izbie sprawozdania komisji w sprawie ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego. Zmiany zaproponowane przez Komisję Gospodarki Narodowej zawarte są w druku nr 20B.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#AndrzejKaźmierowski">W punkcie 1 w art. 2, lit. b, w ust. 3, pkt 2 po wyrazie: „zasady” dodaje się wyrazy: «obniżania lub»”. Punkt ten będzie brzmiał następująco: „Zasady obniżania lub zawieszania emerytury na czas osiągania wynagrodzenia lub dochodu…”. Nie cytuję dalszej części, chodzi o to, że nowe brzmienie ust. 2 powoduje, iż nie każde wynagrodzenie lub dochód sprawia zawieszenie emerytury, co powinno skłonić emerytów do aktywności i zmniejszyć zapotrzebowanie na zasiłki. Ujednolicenie to wyrównuje zasady dla wszystkich grup emerytów.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#AndrzejKaźmierowski">W punkcie 2 w art. 4: a) dodaje się pkt 5 w brzmieniu: „w art. 22 ust. 1 pkt 2 wyraz: «dwukrotnie» skreśla się”. Chodzi o to, iż prawo do zasiłku nie przysługuje bezrobotnemu, który dwukrotnie odmówił przyjęcia pracy bez uzasadnionej przyczyny. Opuściliśmy wyraz „dwukrotnie”, punkt ten będzie brzmiał: „Odmówił bez uzasadnionej przyczyny propozycji podjęcia odpowiedniej pracy”. W obecnej sytuacji możliwość dwukrotnej odmowy podjęcia pracy powoduje, że przy obecnej liczbie proponowanych miejsc pracy, uchylanie się od jej przyjęcia jest zbyt łatwe i dość powszechnie krytykowane.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#AndrzejKaźmierowski">Litera „b” - w art. 23 po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu: „Bezrobotny, który nabył prawo do emerytury lub renty, jest obowiązany do zwrotu zasiłku wypłaconego za miesiące, za które otrzymywał emeryturę lub rentę, jeżeli organ wypłacający świadczenie pouczył go o tym obowiązku”. Sprawa jest prosta i przejrzysta.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#AndrzejKaźmierowski">Litera „c” - proponujemy następującą zmianę: wyraz „sześć i” skreśla się, na końcu przecinek zastępuje się średnikiem i dodaje wyrazy: „zasiłek podlega waloryzowaniu na zasadach przewidzianych dla świadczeń emerytalno-rentowych”. Zasiłek ten pobiera niewielka grupa osób i przez przeoczenie, tak wyjaśnili nam przedstawiciele resortu, dotychczas nie podlegał on stosownej waloryzacji. Było to krzywdzące.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#AndrzejKaźmierowski">Punkt 3 ma znaczenie porządkowe i nie wymaga omawiania.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#AndrzejKaźmierowski">Przechodzę do punktu 4. W art. 5 pkt 1 otrzymuje brzmienie: „W art. 17 ust. 1 liczbę «105%» zastępuje się liczbą «110%»”. Zdaniem komisji kwartalna waloryzacja jest dostosowana do obowiązujących aktów prawnych i w związku z tym nie ma potrzeby dokładnego ich sprawdzenia. Ponadto ewentualnie przy wysokiej inflacji, kwartalny wskaźnik waloryzacji lepiej ochroni rencistów i emerytów. Jest to powrót do wniosków komisji sejmowych, a przedstawiciele resortów, uczestniczący w posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej, nie wnieśli zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#AndrzejKaźmierowski">Punkt 5. W art. 7 proponujemy następujące sformułowanie: „Wypłata z tytułu pierwszej waloryzacji emerytur i rent w 1992 r. może nastąpić nie wcześniej niż w kwietniu 1992 r.”. Brzmienie tego artykułu powoduje, że skutki finansowe waloryzacji rent i emerytur nie dotyczą kwot zapisanych w prowizorium budżetowym.</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#AndrzejKaźmierowski">Tyle odnośnie do zmian, które wprowadza komisja, natomiast uwagi ogólne były następujące:</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#AndrzejKaźmierowski">— do art. 1, w druku nr 20: zmiany do ustawy z 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych mają charakter wyłącznie porządkowy i proponujemy je przyjąć;</u>
          <u xml:id="u-38.11" who="#AndrzejKaźmierowski">— do art. 2: zmiany do ustawy z 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin; w art. 27 ust. 2a została wydzielona delegacja dla Rady Ministrów do ustalenia zasad wcześniejszego przechodzenia na emeryturę pracowników opiekujących się dziećmi wymagających stałej opieki, było to uregulowane dotychczas w rozporządzeniu Rady Ministrów z 1989 r., obecny zapis zobowiązuje Radę Ministrów do utrzymania tego prawa;</u>
          <u xml:id="u-38.12" who="#AndrzejKaźmierowski">— do art. 3: zmiany do ustawy z 1989 r. o szczegółowych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw; mając na uwadze zły stan gospodarki, komisja akceptuje likwidację dodatku wyrównawczego oraz pozbawienie prawa do odprawy w przypadkach, gdy pracownik posiada dodatkowe źródła dochodu;</u>
          <u xml:id="u-38.13" who="#AndrzejKaźmierowski">— do art. 4: zmiany do ustawy z 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu polegają głównie na obniżeniu zasiłków dla bezrobotnych; mając na uwadze stan budżetu, funduszu pracy i rosnącą liczbę bezrobotnych komisja pozytywnie opiniuje ujednolicenie wysokości zasiłków, niestety na poziomie bardzo zbliżonym do obecnego zasiłku minimalnego; obniżenia tych zasiłków domagała się również część opinii publicznej, jest to także zgodne z propozycjami rządu; komisja pozytywnie opiniuje wysokość zasiłku szkoleniowego, na poziomie 115% zwykłego zasiłku dla bezrobotnych, w tym wypadku motywacją jest nie tylko wysokość zasiłku, ale możliwość zdobycia owych kwalifikacji niezbędnych do podjęcia pracy.</u>
          <u xml:id="u-38.14" who="#AndrzejKaźmierowski">— do art. 5: zmiany do ustawy z 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw; składają się na nie m.in. ustawa o wcześniejszych emeryturach, art. 27 ust. 3 i art. 64 i 65 ustawy z 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, mogą osiągać wynagrodzenie lub dochód na zasadach ogólnych, to znaczy, tak jak pozostałe grupy; osiąganie wynagrodzenia lub dochodu nie powoduje ograniczenia lub zawieszenia rent z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych; podniesienie z 0,8 do 1 mln tak zwanej kwoty gwarancyjnej w razie obniżenia wymiaru emerytury lub renty na podstawie ustawy rewaloryzacyjnej. Wszystko to komisja opiniuje pozytywnie, nie wnosi żadnych zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-38.15" who="#AndrzejKaźmierowski">Jeśli chodzi o ustosunkowanie się do wniosków innych komisji, to Komisji Gospodarki Narodowej w dniu dzisiejszym znana była tylko opinia komisji, którą referowała pani senator Pieńkowska. Ona jest zasadniczo sprzeczna z naszą.</u>
          <u xml:id="u-38.16" who="#AndrzejKaźmierowski">Jeśli chodzi o wniosek Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, to po prostu rzecz niebagatelna związana jest z tym, że my zaproponowaliśmy inny cykl rewaloryzacji rent i emerytur. My proponujemy dalej kwartalny, natomiast Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych pozostała przy wersji zatwierdzonej ustawą sejmową przy czteromiesięcznym.</u>
          <u xml:id="u-38.17" who="#AndrzejKaźmierowski">Jeśli chodzi o wniosek Komisji Rolnictwa, to on nie koliduje z naszym, tym, który Wysokiej Izbie przedstawiłem.</u>
          <u xml:id="u-38.18" who="#AndrzejKaźmierowski">Mając to wszystko na uwadze, w imieniu Komisji Gospodarki Narodowej wnoszę o przyjęcie przez Wysoki Senat uchwały w wersji zawartej w druku nr 20B. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych senatora Waleriana Piotrowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#WalerianPiotrowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#WalerianPiotrowski">Zgłoszony tutaj w imieniu Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia wniosek o odrzucenie tej ustawy nie może nie być przez nas rozpatrywany. Mieści się on bowiem w logice kształtowania polityki socjalnej. I w rezultacie przyjęcia określonej polityki socjalnej, mieści się w logice stanowienia odpowiednich elementów prawa.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#WalerianPiotrowski">Ale musimy sobie zdawać sprawę również z tego, że przyjęcie tego wniosku oznaczałoby konieczność przekonstruowania prowizorium budżetowego w dwóch segmentach. W segmencie dotyczącym funduszu pracy i w segmencie dotyczącym funduszu ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#WalerianPiotrowski">Myślę, że to także wymagałoby dokonania rachunków symulacyjnych. Bo to wszystko, co powiedziała pani senator Alina Pieńkowska, odpowiada rzeczywistości, odpowiada pewnemu ideałowi, i wcale nie takiemu wysokiemu, kształtowania polityki socjalnej.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#WalerianPiotrowski">I wydaje mi się, że na tle tego wniosku, tak zasadniczego i tak odbiegającego od wniosków innych komisji, powinniśmy przed podjęciem głosowania w jakichkolwiek innych kwestiach ten zasadniczy wniosek przegłosować. Od tego bowiem zależy, co będziemy prezentować i jakie stanowisko będziemy zajmować.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#WalerianPiotrowski">Komisja, którą tutaj reprezentuję, zdaje sobie sprawę z wszystkich negatywnych skutków przyjętych w tej ustawie rozwiązań. Ale równocześnie zdaje sobie sprawę także z granic możliwości budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#WalerianPiotrowski">Wiemy, że w otoczce prowizorium budżetowego wprowadza się takie elementy polityki socjalnej, które wykraczają poza czas trwania prowizorium i które będą trwały dłużej niż prowizorium. I które prawdopodobnie będą współkształtowały budżet na rok 1992. Będą trwały dłużej niż ustawa budżetowa na rok 1992. Tylko trzeba sobie postawić pytanie, czy są inne możliwości. W poszukiwaniu takich możliwości, a właściwie w poszukiwaniu możliwości złagodzenia losu tych wszystkich, którzy zostaną zaskoczeni bezrobociem, podjęliśmy próbę przedstawienia zmiany zasiłków dla bezrobotnych przez przyjęcie zasady 50% wynagrodzenia pobieranego w pierwszym miesiącu, 40% w drugim, i później już przejścia na ten system przewidywany w ustawie - 36% przeciętnego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#WalerianPiotrowski">Wiemy, że to nie łagodzi sytuacji tych wszystkich, o których mówiła pani senator Pieńkowska, którzy dzisiaj pobierając zasiłek, jutro otrzymają już tylko 36% przeciętnego wynagrodzenia. Ale znowu stawialiśmy sobie pytanie, czy są inne możliwości?</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#WalerianPiotrowski">Propozycja, którą my przedstawiamy, wiąże się z dodatkowymi wydatkami budżetu. Zasięgnęliśmy w tej sprawie opinii ministerstwa pracy.</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#WalerianPiotrowski">I mamy dokument szacunkowy, z którego wynika, że w okresie obowiązywania prowizorium oznaczałoby to dodatkowy wydatek 70 mld zł miesięcznie. Jest to pewna cyfra szacunkowa.</u>
          <u xml:id="u-40.10" who="#WalerianPiotrowski">Uznaliśmy, że być może, pogłębienie deficytu budżetowego o te 70 mld zł miesięcznie nie będzie stanowiło przyczyny, która w sposób rujnujący gospodarkę pogłębiłaby inflację.</u>
          <u xml:id="u-40.11" who="#WalerianPiotrowski">Myślę, że Ministerstwo Finansów zajmie stanowisko co do tego problemu. Oczywiście nasza propozycja będzie miała znaczenie i pewną wartość dla rozważania tego problemu tylko wtedy, gdy nie zostanie przyjęty wniosek Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-40.12" who="#WalerianPiotrowski">I jeszcze jedna uwaga w odniesieniu do tych problemów, które tutaj prezentujemy. Wszystkie zarzuty stawiane państwu w tym aspekcie są w jakiejś mierze słuszne i nośne. Ale z drugiej strony to państwo, to nasze państwo, nie jest jakimś abstraktem, nie jest po drugiej stronie. To także my je stanowimy, razem z wszystkimi, razem z tymi bezrobotnymi, których doli należy bardzo współczuć i których doli należy jak najprędzej, o ile to będzie możliwe, ulżyć.</u>
          <u xml:id="u-40.13" who="#WalerianPiotrowski">Tylko znowu problem, czy decydując się dzisiaj na odrzucenie tej ustawy, poprawimy sytuację na przyszłość? Jakimi drogami zmierzać do odbudowania i gospodarki, i tej sfery budżetowej? Czy jednak nie trzeba przejść przez ten dół, który się bardzo pogłębia? Robiąc wszystko, aby się nie pogłębił więcej. I robiąc wszystko, by rząd przedstawił założenia społeczno-gospodarcze i by wtedy, gdy z tych założeń społeczno-gospodarczych wynikną pewne możliwości, niezwłocznie poprawił tę sytuację.</u>
          <u xml:id="u-40.14" who="#WalerianPiotrowski">Panie i Panowie Senatorowie! Przedstawiam spisane w druku nr 20C propozycje Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Proszę się nie przerażać rozległością tych poprawek. Znakomita ich część przyjęta została w efekcie inicjatywy ministra pracy i polityki socjalnej, który zwrócił uwagę na to, że w sejmowej procedurze legislacyjnej w atmosferze wielkich problemów i ciężarów odpowiedzialności za rozwiązanie albo niemożność rozwiązania problemów, nie dostrzeżono wszystkich konsekwencji przyjęcia trzykrotnej w ciągu roku waloryzacji rent i emerytur. Pozostały w ustawie elementy waloryzacji kwartalnej. I dlatego też w pkt 1 mamy nawiązanie do tej waloryzacji, trzykrotnej w roku. I to wszystko co jest oznaczone rzymską trójką aż do końca, to są konsekwencje przyjęcia trzykrotnej waloryzacji w ciągu roku.</u>
          <u xml:id="u-40.15" who="#WalerianPiotrowski">Jeżeli Wysoka Izba to zaaprobuje, to proszę o przyjęcie tego wniosku. Myślę zresztą, Panie Marszałku, że po przeprowadzeniu debaty i po przegłosowaniu sprawy zasadniczej - wniosku o odrzucenie - wszystkie komisje, jeżeli nie zostanie odrzucona ustawa, muszą się spotkać i muszą opracować jakieś wspólne stanowisko. Inaczej nie poradzimy sobie z głosowaniem.</u>
          <u xml:id="u-40.16" who="#WalerianPiotrowski">Tyle, Wysoka Izbo w tej bardzo ważnej sprawie. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze. Przystępujemy do punktu 6, a mianowicie stanowiska…</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#komentarz">(Senator Leszek Piotrowski: Jeszcze ja mam jedno pytanie. To znaczy jest jeszcze jeden sprawozdawca, a potem chciałbym wszystkim sprawozdawcom zadać pytanie)</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#JózefŚlisz">Przepraszam, nie zauważyłem.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Poniatowski: W porządku, nie szkodzi)</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#JózefŚlisz">Tak, przepraszam bardzo, sprawozdawca Komisji Rolnictwa, senator Kazimierz Poniatowski. Bardzo przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#KazimierzPoniatowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#KazimierzPoniatowski">Z upoważnienia Komisji Rolnictwa, która 5 lutego br. rozpatrywała ustawę o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego, przedstawiam Wysokiej Izbie projekt uchwały Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#KazimierzPoniatowski">Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 25 stycznia 1992 r. ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego, zgłasza propozycję dokonania w niej następujących zmian:</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#KazimierzPoniatowski">Po pierwsze, w art. 5… Przepraszam, może dodam, że chodzi o druk 20D. W art. 5 dodaje się pkt 1 w brzmieniu: „W art. 15: a) po ust. 3 dodaje się ust 3 a): «W razie zbiegu okresów opłacania składek na Fundusz Emerytalny Rolników i Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników, przypadających od 1 lipca 1977 r. z innym ubezpieczeniem społecznym, świadczenie ulega zwiększeniu, o którym mowa w ust. 3, za okres opłacania tych składek, nawet jeśli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone w myśl art. 2–4, nie wymagałyby uzupełnienia w celu nabycia prawa do świadczenia; b) w ust. 5 wyrazy «ustępy 1–3» zastępuje się wyrazami «ustępy 1–3a». Dotychczasowe punkty 1–6 oznacza się jako pkt 2–7»”.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#KazimierzPoniatowski">Art. 9 otrzymuje brzmienie: „Na wniosek osoby, której świadczenie zostało ustalone bez uwzględnienia art. 15 ust. 3a ustawy wymienionej w art. 5 w brzmieniu ustalonym niniejszą ustawą, ustala się ponownie wysokość świadczenia”.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#KazimierzPoniatowski">Dodatkowe czy dalsze punkty zmian są już, można powiedzieć, redakcyjne. W dotychczasowym art. 9 wyrazy „art. 5 pkt 6” zastępuje się wyrazami „art. 5 pkt 7” i dotychczasowy art. 9 oznacza się jako art. 10.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#KazimierzPoniatowski">Kilka zdań uzasadnienia. W okresie od dnia 1 lipca 1977 r. do dnia 31 grudnia 1988 r., a także, chociaż w pewnej niewielkiej liczbie przypadków, po tym terminie, rolnicy zatrudnieni również poza swoim gospodarstwem rolnym opłacali równocześnie składki na Fundusz Emerytalny Rolników i Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników oraz składki ubezpieczeniowe z racji zatrudnienia poza gospodarstwem rolnym. To podwójne opłacanie składek winno być uwzględnione przy ustalaniu wysokości świadczeń emerytalnych dla tych osób. W przeciwnym razie rzecz wyglądałaby tak, że państwo pobierało składki na poczet przyszłych świadczeń, a później nie wywiązało się z wynikających z tego faktu zobowiązań. Byłoby to wyraźnie krzywdzące dla tych osób. Nadmieniam, że można to uwzględnić niejako dodatek do emerytury, lecz „wmontować” w sam sposób naliczania jej wysokości.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#KazimierzPoniatowski">Zgodnie z szacunkami przekazanymi komisji przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej sprawa dotyczy około 100 tys. osób, a miesięczne koszty proponowanych zmian będą wynosiły w skali miesiąca około 10 mld zł i w dalszej perspektywie, z uwagi na ustawową rezygnację z wymogu podwójnego opłacania składek, mieć będą tendencję spadkową.</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#KazimierzPoniatowski">Dodam, że zmiany te uzyskały zdecydowane poparcie przedstawiciela Ministerstwa Pracy i Spraw Socjalnych obecnego na posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-42.9" who="#KazimierzPoniatowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Rolnictwa wnoszę o przyjęcie proponowanych zmian. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, senator Leszek Piotrowski - pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#LeszekPiotrowski">Mam pytanie w trybie art. 40 regulaminu, do wszystkich czterech sprawozdawców komisji, czy uchwały poszczególnych komisji zapadały jednomyślnie, a jeżeli nie, to dlaczego nie ma wniosków mniejszości? Od odpowiedzi na to pytanie uzależniam zgłoszenie wniosku formalnego o przekazanie sprawy do komisji przed debaty.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: Można prosić?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo, pan senator Walerian Piotrowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WalerianPiotrowski">Panie Senatorze, regulamin nie wymaga i nie zobowiązuje do zgłaszania wniosków mniejszości. Nie wszystkie uchwały zapadały jednomyślnie.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#komentarz">(Senator Leszek Piotrowski: Jaki był stosunek głosów?)</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#WalerianPiotrowski">Różny, ale nie tak, żeby trzy do czterech.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#komentarz">(Senator Leszek Piotrowski: Tak, dziękuję)</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#WalerianPiotrowski">To nie jest przecież pełna informacja, musiałbym sięgnąć do protokołu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo, pan senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#KazimierzPoniatowski">W przypadku mojej komisji, Komisji Rolnictwa, projekt przeszedł jednogłośnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję…</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Mam jedno zastrzeżenie).</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo, pan senator Andrzejewski.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#komentarz">(Senator Leszek Piotrowski: Ale nie ma odpowiedzi na moje pytanie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PiotrAndrzejewski">No to ja chciałem odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Może ja teraz)</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#PiotrAndrzejewski">No, ale… można?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#JózefŚlisz">Tak, tak, proszę bardzo, pan senator Andrzejewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PiotrAndrzejewski">Mam tylko jedno zastrzeżenie. Chciałem spytać, ile jeszcze ustaw będziemy, bez dyskusji, wrzucać do jednego wspólnego mianownika, dlatego, że jeżeli wrzucimy wszystkie te ustawy, to wydaje mi się, że dyskusja będzie bardzo utrudniona, bo każdy z dyskutantów będzie mówił o innej ustawie i będziemy mieli przysłowiową wieżę Babel.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PiotrAndrzejewski">Stąd prosiłbym bardzo, żeby może tę dyskusję podzielić na dyskusje o poszczególnych ustawach, bo eksperyment takiego debatowania, pospiesznego, na czas, może się źle odbić na naszym rozeznaniu co do tego, nad czym głosujemy i czy w pełni świadomie głosujemy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję. Chcę odpowiedzieć panu senatorowi Andrzejewskiemu. Szkoda, że nie był na rozpoczęciu dzisiejszego posiedzenia, kiedy marszałek zaproponował właśnie taką formę debaty i to zostało przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Dziękuję bardzo. Mimo to wydaje mi się, że dopiero praktyka pokazuje, że jest to chyba eksperyment, pierwszy raz zastosowany w takim zakresie w Senacie, nie wytrzymujący próby. Dziękuję)</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#JózefŚlisz">Zgadzam się, że jest to po raz pierwszy. Proszę bardzo, pan senator Madej. Ale czy w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#komentarz">(Senator Leszek Piotrowski: Panie Marszałku! Było czterech sprawozdawców, a dopiero dwóch odpowiedziało na moje pytanie)</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#komentarz">(Senator Jerzy Madej: Nie mogą się „dobić” do głosu)</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#JózefŚlisz">Czy w tej sprawie, panie senatorze?</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#komentarz">(Senator Jerzy Madej: Wyłącznie w tej sprawie, Panie Marszałku)</u>
          <u xml:id="u-53.7" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#JerzyMadej">To znaczy, w dwóch punktach tej sprawy. Po pierwsze do tego, że ci, którzy przychodzą na czas, są zawsze karani przez tych, co się spóźniają - pan senator Andrzejewski stawia problem, który został już rozwiązany.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#JerzyMadej">Po drugie, do pytania pana senatora Piotrowskiego. Nie zawsze, jeżeli głosowanie nie jest jednomyślne, muszą być wnioski mniejszości. Po prostu mniejszość może się nie zgadzać i nie formułować wniosku.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#komentarz">(Senator Leszek Piotrowski: Panie senatorze, ja…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#JózefŚlisz">Ale ja przepraszam, nie udzieliłem panu senatorowi głosu. Proszę bardzo, głos chce pan senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#AdamStruzik">W imieniu mojej komisji stwierdzam, że decyzja zapadła prawie jednogłośnie, przy jednym głosie wstrzymującym się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo senator Kaźmierowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Reprezentuję Komisję Gospodarki Narodowej. Co do ustawy dotyczącej zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego nie przypominam sobie sprzeciwu i chęci zamanifestowania odrębnego stanowiska. Nie było głosów przeciwnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, jeszcze pan senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#AndrzejPawlik">Reprezentuję Komisję Gospodarki Narodowej. Co do ustawy o zasadach gospodarki finansowej państwa na 1992 r. nie było żadnych głosów sprzeciwu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#komentarz">(Senator Leszek Piotrowski: Mam w związku z tym wniosek formalny)</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#LeszekPiotrowski">Na podstawie art. 43 ust. 2 pkt 6 wnoszę o odesłanie sprawy dotyczącej tej ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego do wszystkich czterech komisji, które do tej pory się nią zajmowały, a to celem przeprowadzenia przez te komisje jednego wspólnego posiedzenia, próby porozumienia się tych czterech komisji.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#LeszekPiotrowski">Słyszałem tutaj w jednym ze sprawozdań, że tej komisji nie było znane stanowisko innych komisji. Jest to rzecz niedobra, że komisje pracowały osobno. Jeszcze gorzej wygląda sprawa wyniku ich prac.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#LeszekPiotrowski">Przecież mamy w tej chwili mozaikę czterech różnych stanowisk, mozaikę, w której naprawdę bardzo trudno się wyznać. Przyznaje to sam pan senator Walerian Piotrowski, jako sprawozdawca Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, i twierdzi, że jeżeli nie zostanie odrzucona ta ustawa, czyli nie zostanie uwzględniony wniosek Komisji Zdrowia i Opieki Społecznej, to należy przed głosowaniem dla uproszczenia tego głosowania, doprowadzić do obrad połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#LeszekPiotrowski">Zmodyfikowałbym ten wniosek, ponieważ twierdzę, iż te komisje powinny obradować wspólnie i przed rozpoczęciem debaty i przed głosowaniem. Cztery połączone komisje powinny starać się w miarę możliwości wypracować jedno wspólne stanowisko, bo inaczej naprawdę nie wyjdziemy z impasu, nie damy sobie rady w głosowaniu. W tej kwestii zgadzam się z senatorem Walerianem Piotrowskim.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#komentarz">(Senator Edward Wende: Postaw wniosek!)</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#LeszekPiotrowski">Stawiam wniosek o przekazanie sprawy komisjom, aby spróbowały zająć wspólne stanowisko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Szanowni Państwo! Zamierzałem zgłosić taki wniosek, jaki przedstawił pan senator Leszek Piotrowski. Po dzisiejszej debacie sprawozdawcy różnych komisji powinni się zebrać i przedstawić jeden wspólny wniosek do głosowania w sprawie wszystkich czterech czy pięciu przedstawionych tutaj ustaw. Tam natomiast, gdzie nie można będzie osiągnąć porozumienia, będziemy głosować poszczególne wnioski. Po dzisiejszej debacie. Jeśli natomiast ta debata nie zakończy się dzisiaj, to będziemy musieli zrobić jutro przerwę, ażeby te komisje mogły się zebrać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#WalerianPiotrowski">Panie Marszałku!</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#WalerianPiotrowski">Kontrpropozycja do tego. Jeżeli Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia podtrzymuje swój wniosek, a wszystko wskazuje na to, że podtrzymuje, to może pan marszałek po jakiejś debacie umożliwiłby przedstawicielom rządu zajęcie stanowiska wobec tego wniosku i zarządził głosowanie. Bo gdyby ta ustawa miała być odrzucona, to nie ma potrzeby zbierania wszystkich komisji i modyfikowania wniosków. Te wnioski, ich modyfikacja i ujednolicenie mają sens wtedy, kiedy ustawa nie zostanie odrzucona i dlatego może trzeba by tak postąpić na wszelki wypadek, żeby nie pracować na próżno.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#JózefŚlisz">Czy jeszcze ktoś w tej sprawie? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#LeszekPiotrowski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#LeszekPiotrowski">Obstaję przy swoim wniosku formalnym, opartym na art. 43 ust. 2 pkt 6, i proszę o przegłosowanie tego wniosku. Przecież trudno debatować, jeżeli nie wiemy na pewno, jakie jest stanowisko czterech komisji, które zajmowały się sprawą, a odrzucenie ustawy może być równie dobrze wynikiem właśnie prac tych czterech komisji. Dlaczego miałoby być głosowane jako jedyne akurat stanowisko Komisji Zdrowia i Opieki Społecznej, a potem dopiero miałoby nastąpić odesłanie do komisji? Ja wnoszę o odesłanie do komisji teraz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#JózefŚlisz">Ale Panie Senatorze, jeszcze raz powtarzam, nie było debaty. W tej chwili jest tylko sprawozdanie komisji. I uważam, że powinna być debata, a po niej dopiero odesłanie do komisji.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#komentarz">(Senator Leszek Piotrowski: Ja jestem przeciwnego zdania)</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo, jeszcze pan senator Madej ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#JerzyMadej">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#JerzyMadej">Chciałem zwrócić uwagę, że to nie komisje, lecz Senat podejmuje decyzję o tym, co zrobić z projektem ustawy. To, czego domaga się pan Leszek Piotrowski, jest więc nieuzasadnione. Niech najpierw odbędzie się debata i po niej będzie wiadomo, w jakim kierunku idziemy. Jeżeli po debacie senatorowie uznają, że należy odrzucić ten projekt ustawy jako niezgodny, źle przygotowany, czy nie mający odpowiedniej podstawy, to taką decyzję podejmiemy. A jeżeli uznają, że trzeba to odesłać do wspólnego opracowania do komisji, to tak postąpimy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#JózefŚlisz">Dobrze. Czy pan wycofuje ten wniosek, czy mam go przegłosować?</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#komentarz">(Senator Leszek Piotrowski: Ja proszę o przegłosowanie mojego wniosku)</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Poniatowski: Jeszcze jedno zdanie w tej sprawie. Sądzę, że nie jest rzeczą niezwykłą, że cztery różne komisje przedstawiły różne opinie co do tej ustawy. Natomiast jest sprawą dalszej debaty, i zdecyduje cała ta sala, czy ewentualnie te wnioski uwzględnić w całości lub w części, czy też w całości odrzucić. Dziękuję)</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#JózefŚlisz">Przystępujemy do głosowania wniosku formalnego senatora Leszka Piotrowskiego. Proszę o kartę dla mnie. I proszę pobrać karty.</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#JózefŚlisz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#JózefŚlisz">Proszę nacisnąć przycisk „obecny”.</u>
          <u xml:id="u-69.7" who="#JózefŚlisz">Kto jest za wnioskiem senatora Leszka Piotrowskiego, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk „za”. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-69.8" who="#JózefŚlisz">Kto jest przeciw? Proszę nacisnąć przycisk i podnieść rękę.</u>
          <u xml:id="u-69.9" who="#JózefŚlisz">Kto się wstrzymał? Proszę nacisnąć przycisk i podnieść rękę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-69.10" who="#JózefŚlisz">Proszę o wyniki. Obecnych - 66, za - 9, przeciw - 48.</u>
          <u xml:id="u-69.11" who="#komentarz">(Głosowanie nr 1).</u>
          <u xml:id="u-69.12" who="#JózefŚlisz">Wniosek upadł.</u>
          <u xml:id="u-69.13" who="#JózefŚlisz">Przystępujemy do omówienia punktu 6, a mianowicie stanowiska Senatu w sprawie ustawy o prowizorium budżetowym na okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 marca 1992 r. To jest druk nr 22.</u>
          <u xml:id="u-69.14" who="#JózefŚlisz">Proszę senatora Andrzeja Piesiaka, sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#AndrzejPiesiak">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#AndrzejPiesiak">W tym przypadku przynajmniej nie mamy problemu z wielością opinii, dlatego że opinia jest jedna. Jest to wniosek Komisji Gospodarki Narodowej zawarty w druku nr 22A.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#AndrzejPiesiak">Szanowni Państwo! Kilka słów ogólnych. Chciałem przypomnieć, że projekt ustawy uchwalonej przez Sejm w dniu 25 stycznia 1992 r. dotyczy prowizorium budżetowego i warto pamiętać, że prowizorium budżetowe to tymczasowy i uproszczony plan finansowy, obejmujący dochody i wydatki państwa. Jest to plan tymczasowy, ponieważ obowiązuje do czasu uchwalenia właściwego budżetu i prowizorium - przypominam - jest uchwalone na podstawie ustawy Prawo budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#AndrzejPiesiak">Okres obowiązywania ustawy o prowizorium nie powinien być dłuższy niż trzy miesiące i, jak wszyscy wiemy, termin ten niedługo upływa, a prowizorium jeszcze ostatecznie przyjęte nie zostało. To oczywiście stwarza pewne napięcia i budzi emocje. Naszym podstawowym zadaniem jest jak najszybsze zakończenie pracy nad tym dokumentem czy planem tymczasowym, aby jak najszybciej przystąpić do prac nad właściwym projektem budżetu państwa na pozostałe trzy kwartały. Z informacji wynika, iż rząd w porozumieniu z Prezydium Senatu zobowiązał się niejako do przekazania tego projektu do dnia 5 marca.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#AndrzejPiesiak">Wysoka Izbo! Obecna sytuacja budżetu państwa jest bardzo ciężka i przewidywania co do roku 1992 w zasadzie nie zapowiadają poprawy. Trzeba przyznać, że mimo wszelkich zastrzeżeń i kontrowersji, mimo wszelkich przeciwności projekt, który omawiamy, jest wyrazem jednak aktywnej postawy i wysiłku, podjętego w sytuacji właściwie beznadziejnej, jeżeli chodzi o budżet państwa.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#AndrzejPiesiak">Ta trudna sytuacja budżetu państwa, związana przede wszystkim ze spadkiem dochodów, jest w dużej mierze skutkiem występującej od dwóch lat głębokiej recesji.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#AndrzejPiesiak">Warto przypomnieć, że produkt krajowy brutto w roku bieżącym jest o około 20% niższy od wskaźnika z roku 1989. Recesja nie jest jednak jedyną przyczyną takiego stanu rzeczy. Równocześnie bowiem, co jest również istotne, maleje relacja dochodów budżetowych do produktu krajowego brutto. I tutaj dwa wskaźniki, które obrazują tę sytuację. Jeżeli w roku 1987 relacja ta wynosiła 34%, to na rok 1992 przewiduje się około 27%. Tak że spadek jest bardzo duży.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#AndrzejPiesiak">Jeżeli chodzi o jego przyczyny, to wszyscy powinniśmy sobie zdawać sprawę, że są one związane przede wszystkim z transformacją systemu gospodarczego, a głównie z procesem przekształceń własnościowych. Między innymi chodzi o sytuację, kiedy przedsiębiorstwa państwowe znajdujące się w systemie silnego opodatkowania przechodzą w strukturę własności przedsiębiorstw prywatnych, gdzie aktualnie funkcjonujący system opodatkowania jest inny, jest, można powiedzieć, lżejszy.</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#AndrzejPiesiak">Z tymi trudnościami nie spotykamy się pierwsi w cywilizowanym świecie, z tymi trudnościami spotykały się już kraje zachodnie. Warto natomiast zdać sobie sprawę z tego, że ich przełamanie może nastąpić w zasadzie jedynie drogą stworzenia sprawnych, wysoko kwalifikowanych i odpornych na korupcję służb podatkowych. W krajach, które tę drogę przeszły, wymagało to wieloletniego wysiłku.</u>
          <u xml:id="u-70.9" who="#AndrzejPiesiak">Warto również zaznaczyć i przypomnieć, że równolegle z projektem prowizorium, omawialiśmy projekty nowelizacji różnych ustaw. Podjęte w nich zostały próby zwiększenia dochodów budżetowych. Oczywiście, że są one odbierane przez społeczeństwo źle, ale obiektywnie rzecz biorąc zasługują na poparcie, dlatego że uniknięto w nich posunięć zbyt drastycznych. Parlament, w momencie opracowywania tych ustaw, starał się, jeżeli były elementy drastyczne, niwelować je.</u>
          <u xml:id="u-70.10" who="#AndrzejPiesiak">Wiadomo z informacji płynących od rządu, że przewidywane dochody w skali całego roku 1992 ocenia się na 310 bilionów złotych, zaś wydatki na 358 bilionów, co daje rzeczywisty, maksymalny deficyt w roku 1992 w wysokości 48 bilionów złotych. Przewiduje się również - i tu odsyłam do uzasadnienia rządowego, do projektu prowizorium - miesięczny wzrost cen w pierwszym kwartale o około 4,5%, co oznaczałoby, że w marcu roku 1992 ceny będą o 14 do 15% wyższe niż w grudniu roku 1991.</u>
          <u xml:id="u-70.11" who="#AndrzejPiesiak">Wysoka Izbo! Zasadnicze znaczenie dla oceny projektu prowizorium ma sprawa realności założeń, na których opierają się przewidywania co do dochodów budżetowych w pierwszym kwartale. Z uzasadnień wynika, że zakłada się wzrost produktu krajowego brutto o 0,8% w skali całego roku. Wydaje się, że jest to założenie bardzo optymistyczne. Oznaczałoby odwrócenie dotychczasowego spadkowego trendu aktywności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-70.12" who="#AndrzejPiesiak">Trzeba również pamiętać, że w ciągu trzech kwartałów produkcja stopniowo spadała, zwłaszcza w przemyśle. Osiągnięcie nawet tak minimalnego wzrostu produktu krajowego brutto w skali roku wymaga bardzo dużych przyrostów z miesiąca na miesiąc.</u>
          <u xml:id="u-70.13" who="#AndrzejPiesiak">Warto również przypomnieć, że ustawy budżetowe zarówno na rok 1990 jak i 1991 oparte były, niestety, na zbyt optymistycznych założeniach.</u>
          <u xml:id="u-70.14" who="#AndrzejPiesiak">Jeżeli chodzi o ustawę budżetową na rok 1991, opracowywano ją przy założeniu, że produkt krajowy brutto wzrośnie o 5%, podczas gdy w rzeczywistości, z oceny roku 1991 wynika, że ma się on zmniejszyć o około 8 do 9%.</u>
          <u xml:id="u-70.15" who="#AndrzejPiesiak">Jeżeli przyjąć, tak jak mówiłem, że rzeczywiste dochody budżetu państwa w całym roku mają wynieść 310 bilionów złotych, to udział pierwszego kwartału w całorocznych dochodach, wynikających z projektu prowizorium, jest niepokojąco wysoki. I tu również warto przytoczyć jeden wskaźnik. W roku 1988 udział pierwszego kwartału w całych dochodach stanowił około 18%, natomiast w tym roku przewiduje się, że wyniesie 22%. Czyli wyraźnie wzrasta, mimo że sytuacja jest o wiele trudniejsza. Sugerować by to mogło, że w przyjętym prowizorium dochody są przeszacowane. My tego ocenić nie możemy, natomiast myślę, że warto to zasygnalizować.</u>
          <u xml:id="u-70.16" who="#AndrzejPiesiak">W projekcie prowizorium na pierwszy kwartał przewidziano deficyt w wysokości 17,6 biliona złotych, co stanowi około 20% założonych wydatków i około 37% deficytu uznanego za maksymalnie dopuszczalny, tego o którym mówiłem - 48 bilionów.</u>
          <u xml:id="u-70.17" who="#AndrzejPiesiak">Jeżeli chodzi o skalę kwartału, to deficyt ten jest poważny, ale warto zaznaczyć, w kontekście tych 48 bilionów, że jest to maksymalny deficyt, który może wystąpić i w następnych kwartałach. Powinien się on kwartalnie zmniejszać. Jeżeli chodzi o wskaźniki porównawcze, to w czwartym kwartale roku 1990 relacja deficytu do wydatków stanowiła 9%, w czwartym kwartale roku 1991 — 27%, a w pierwszym kwartale roku 1992, jak mówiłem, jest to około 20%.</u>
          <u xml:id="u-70.18" who="#AndrzejPiesiak">Wysoka Izbo! Właściwie deficyt już na tym planowanym poziomie 17,6 biliona stwarza bardzo poważne zagrożenie i sfinansowanie go, zaplanowane w prowizorium, właściwie wyczerpuje możliwości systemu bankowego. Jest to, jak ja oceniam, punkt graniczny. Dlatego jednym z ważniejszych punktów finansowania deficytu jest sprzedaż nabywcom pozabankowym skarbowych papierów wartościowych, co ma dać kwotę około 2 bilionów złotych.</u>
          <u xml:id="u-70.19" who="#AndrzejPiesiak">Jeszcze raz przypominam, i to również jest w uzasadnieniu, że poziom deficytu z pierwszego kwartału nie może się utrzymać w kwartałach kolejnych, gdyż groziłoby to całkowitym załamaniem finansów państwa.</u>
          <u xml:id="u-70.20" who="#AndrzejPiesiak">I jeszcze dwa słowa na temat problemu, który był omawiany w momencie, kiedy prowizorium się pojawiło. Na temat problemu zobowiązań budżetu z tytułu nie zapłaconych rachunków za dostawy i roboty, a zwłaszcza usługi, jak również z tytułu nie przekazanych w terminie dotacji.</u>
          <u xml:id="u-70.21" who="#AndrzejPiesiak">Warto przypomnieć genezę zaległych zobowiązań. Dokonywane w drugim półroczu 1991 r. cięcia w wydatkach budżetowych nie uwzględniały naturalnej bezwładności tych wydatków i w zasadzie postawiły jednostki sfery budżetowej w sytuacji, z której jedynym wyjściem było niepłacenie rachunków za elektryczność, gaz, centralne ogrzewanie itp. I oczywiście te jednostki były zmuszone z takiej drogi skorzystać.</u>
          <u xml:id="u-70.22" who="#AndrzejPiesiak">Bardzo ważnym problemem jest sprawa konsekwencji dla wydatków budżetowych wprowadzenia powszechnego podatku dochodowego od osób fizycznych. Wydatki bieżące sfery budżetowej w pierwszym kwartale 1992 r. ustalono w wysokości około 43 bilionów złotych, w czym wydatki osobowe stanowią prawie połowę. Są to, tak sądzimy, wynagrodzenia już ubruttowione, to znaczy podwyższone o kwotę należnego podatku, tak aby wynagrodzenie po jego potrąceniu nie było niższe od wynagrodzenia pobieranego przed wprowadzeniem podatku.</u>
          <u xml:id="u-70.23" who="#AndrzejPiesiak">Po przeliczeniach okazuje się, że w warunkach porównywalnych wydatki bieżące sfery budżetowej w pierwszym kwartale będą niższe niż w czwartym kwartale o około 3 biliony złotych, to znaczy o około 8%. Nie chodzi tu o ocenę tego zjawiska, lecz o wyraźne stwierdzenie faktu i o zdanie sobie sprawy z konsekwencji, jakie to rodzi dla sfery budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-70.24" who="#AndrzejPiesiak">Reasumując tę część ogólną, trzeba powiedzieć o trzech kwestiach. Przyjęte w projekcie wydatki są „wywindowane” do maksimum i być może trochę zbyt wysoko oszacowane. Tak jak mówiłem, sfinansowanie deficytu stanowi właściwie granicę możliwości systemu bankowego i nie ma żadnych możliwości podwyższania wydatków.</u>
          <u xml:id="u-70.25" who="#AndrzejPiesiak">Wysoka Izbo! Jeżeli chodzi o kilka konkretnych spraw dotyczących zmian, jakie Sejm wprowadził w porównaniu do senackiego druku nr 6, nad którym już pracowaliśmy, to przede wszystkim ogólnie zwiększono dochody - z kwoty 68 bln 550 mld zł do 69 bln 347 mld zł, to jest o 797 mld.</u>
          <u xml:id="u-70.26" who="#AndrzejPiesiak">Skąd się wzięła ta kwota? Po pierwsze - przesunięto 500 mld zł z Fundacji Na Rzecz Nauki Polskiej. Niejako zabrano je fundacji.</u>
          <u xml:id="u-70.27" who="#AndrzejPiesiak">Po drugie - znaleziono 297 mld zł tytułem planowanych zwiększonych wpływów z prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-70.28" who="#AndrzejPiesiak">Wydatki natomiast zwiększono o 807 mld, z czego większość przeznaczono na sfinansowanie bieżących wydatków sfery budżetowej. Zmieniła się również struktura wydatków, np. uległy zmniejszeniu budżety kancelarii i tych instytucji, które nie są finansowane bezpośrednio przez rząd. Tu chciałbym powiedzieć o szczegółach, bo jest to, moim zdaniem, dosyć istotne, zwłaszcza w kontekście różnych enuncjacji wysuwanych przez środki masowego przekazu na temat wydatków Kancelarii Sejmu, Senatu i Prezydenta. Kancelaria Prezydenta zrezygnowała z ponad 8 mld zł i ta kwota bezpośrednio przekazana została na potrzeby Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Kancelaria Sejmu pomniejszyła budżet o kwotę prawie 50 mld zł, dokładnie 49,8 mld zł. Kancelaria Senatu zmniejszyła budżet o 5 mld 757 mln zł, NIK o kwotę 4 mld zł, Sąd Najwyższy o 1 mld 200 mln zł. Naczelny Sąd Administracyjny o 4 mld 700 mln zł, rzecznik praw obywatelskich o 690 ml zł, Trybunał Konstytucyjny o 160 mln zł i Państwowa Inspekcja Pracy o 13 mld 266 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-70.29" who="#AndrzejPiesiak">W wyniku tych decyzji deficyt budżetowy z poprzedniej wersji został zwiększony o 10 mld zł, czyli było 17 bln 600 mld zł, a w aktualnej wersji jest 17 bln 610 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-70.30" who="#AndrzejPiesiak">Podwyższenie wydatków z kwoty 86 bln 150 mld do 86 bln 957 mld zł zostało spowodowane podwyższeniem o 70 mld wydatków na rozliczenia z bankami, o 4 mld 510 mln wydatków majątkowych oraz o 732 mld 460 mln bieżących wydatków sfery budżetowej, z czego przeznaczono m.in.: 5 mld zł na krajową służbę zdrowia, 8 mld 316 mln zł - to o czym mówiłem - dla Ministerstwa Spraw Zagranicznych, 102 mld 66 mln zł na oświatę i wychowanie, 50 mld zł na zwiększenie dotacji dla Agencji Rynku Rolnego, 30 mld zł na cele zaopatrzenia wsi w wodę, 100 mld zł na cele ochrony zdrowia, ale dla budżetów wojewódzkich, 20 mld zł dla rejonowych biur pracy. Pozostała część stanowi rezerwę.</u>
          <u xml:id="u-70.31" who="#AndrzejPiesiak">Wysoka Izbo! Jeżeli chodzi o zmiany w stosunku do projektu, nad którym dyskutowaliśmy, to istotne jest wprowadzenie - teraz posługuję się drukiem senackim nr 22 - art. 16 i art. 17, których w poprzednich projektach nie było.</u>
          <u xml:id="u-70.32" who="#AndrzejPiesiak">Art. 16 brzmi następująco: „Wypłata nagrody, przysługującej na podstawie ustawy z dnia 10 lipca 1985 r. o rocznych nagrodach z zakładowego funduszu nagród w państwowych jednostkach organizacyjnych nie będących przedsiębiorstwami państwowymi, za 1991 rok, zostanie dokonana w następujący sposób:</u>
          <u xml:id="u-70.33" who="#AndrzejPiesiak">- w I kwartale w wysokości 25% wysokości nagrody, - pozostała część nagrody jest wypłacana po uchwaleniu ustawy budżetowej i w sposób w niej określony”.</u>
          <u xml:id="u-70.34" who="#AndrzejPiesiak">Przypomnę tylko, że w ustawach towarzyszących ustawie o zmianie prawa budżetowego Sejm zrezygnował ze zmiany tej ustawy, gdyż zostało to wprowadzone w tym właśnie projekcie.</u>
          <u xml:id="u-70.35" who="#AndrzejPiesiak">Następnie art. 17 - „Państwowe jednostki budżetowe zaliczane do działu «ochrona zdrowia mogą przeznaczać dochody uzyskane w I kwartale 1992 r. na środek specjalny, z którego mogą pokrywać:</u>
          <u xml:id="u-70.36" who="#AndrzejPiesiak">1) koszty działalności podstawowej z wyłączeniem wynagrodzeń i pochodnych od wynagrodzeń, 2) koszty uzyskania dodatkowych przychodów, do wysokości tych przychodów”.</u>
          <u xml:id="u-70.37" who="#AndrzejPiesiak">Tyle zmian w ustawie Prowizorium budżetowe. Przypomnę, że podczas poprzedniej debaty Komisja Gospodarki Narodowej zgłosiła pewne ogólne zastrzeżenia do prowizorium, natomiast zaakceptowała je i zaopiniowała pozytywnie, przesyłając do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-70.38" who="#AndrzejPiesiak">W dniu dzisiejszym mam zaszczyt przedstawić wniosek Komisji Gospodarki Narodowej, dotyczący stanowiska Senatu w sprawie ustawy o prowizorium budżetowym na okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 marca 1992 r., zawarty w druku nr 22A.</u>
          <u xml:id="u-70.39" who="#AndrzejPiesiak">„Senat po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 25 stycznia ustawy o prowizorium budżetowym na okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 marca 1992 r. postanawia zawiadomić prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, że nie wnosi zastrzeżeń do tej ustawy”. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Otwieram łączną debatę nad przedstawionymi projektami uchwał wraz z prowizorium. Jako pierwszy zabierze głos…</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Ja mam wniosek formalny)</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo, pan senator Andrzejewski ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PiotrAndrzejewski">Zgłaszam wniosek formalny w trybie przepisu regulaminowego, mówiącego o możliwości zmiany porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#PiotrAndrzejewski">Ponieważ odbyła się prezentacja ustaw, z których każda ma ogromną wagę dla budżetu państwa i rozwiązania muszą być jednak od siebie odróżniane, w debacie też, wnoszę, żeby debatę nad każdą z tych ustaw prowadzić odrębnie. Inaczej każdy z mówców będzie mówił o innej ustawie, co wprowadzi jednak pewne zakłócenia w racjonalnej ocenie tematu, nad którym będziemy dyskutować. Stąd mój wniosek, żeby zacząć od dyskusji i wyczerpać listę mówców najpierw co do pierwszej, później co do drugiej, później co do trzeciej, później co do czwartej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#JózefŚlisz">Czy jest jakaś inna propozycja?</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#komentarz">(Senator Dorota Simonides: Tak…)</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo, pani senator Simonides ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#DorotaSimonides">Jestem przeciw tej propozycji dlatego, że niektóre ustawy łączą pewne elementy, będziemy więc mieli senatorów, którzy 5 razy kolejno będą występować, co nam niesłychanie przedłuży obrady. Możemy oczywiście obradować do poniedziałku, ale wydaje się, że sensowniej jest omawiać wszystkie ustawy razem, z wypunktowaniem dokładnie do czego uwagi się odnoszą. Każdy ma przed sobą projekty ustaw. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#JózefŚlisz">Czy pan senator Andrzejewski wycofuje swój wniosek?</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Nie, podtrzymuję go. Tym bardziej, że regulamin…)</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#JózefŚlisz">To głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Tak, ale chciałem powiedzieć coś o czasie wystąpień. Na każdą ustawę przewidziane jest 10 minut. W związku z tym każdy z mówców ma prawo przemawiać 5 minut, mamy 5 ustaw, a więc 50 minut. Dziękuję bardzo).</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo, senator Piesiak ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#AndrzejPiesiak">Z całym szacunkiem dla pana senatora Andrzejewskiego… ale Senat podjął decyzję w tej sprawie na początku posiedzenia, w związku z tym rozumiem, że pan proponuje, aby Senat zmienił tę decyzję.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#AndrzejPiesiak">W związku z tym chciałem zwrócić uwagę, że przesłanką podjęcia tej decyzji było właśnie to, żeby każdy senator miał nie 50 minut, ale żeby miał 10 minut na wystąpienie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę, panie senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PiotrAndrzejewski">Wniosek jest oczywiście zgłoszony w tym trybie, o którym pan mówił, w trybie zmiany porządku obrad. Nie wiem natomiast, czy nie byłoby to ograniczeniem prawa senatorów do wypowiedzi. Sprawa jest sporna. Ja akurat reprezentuję pogląd, że gdyby nawet Senat postanowił, że hurtem, w trybie pospiesznego biegu załatwia dzisiaj 20 ustaw, to nie oznacza, iżby czas wypowiedzi każdego z senatorów miał być ograniczany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#JózefŚlisz">Panie Senatorze, już pana wniosek głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo, głosujemy wniosek pana senatora Andrzejewskiego. Proszę o naciśnięcie przycisku „obecny”.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#JózefŚlisz">Kto jest za wnioskiem senatora Andrzejewskiego, proszę nacisnąć przycisk i podnieść rękę.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#JózefŚlisz">Kto jest przeciw, proszę nacisnąć przycisk i podnieść rękę.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#JózefŚlisz">Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-79.5" who="#JózefŚlisz">Proszę o wynik. Za głosowało 15, przeciw 38, wstrzymało się 9 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-79.6" who="#komentarz">(Głosowanie nr 2).</u>
          <u xml:id="u-79.7" who="#JózefŚlisz">Wniosek senatora Andrzejewskiego nie został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-79.8" who="#JózefŚlisz">Jako pierwszy w łącznej debacie zabierze głos pan senator Ryszard Jarzembowski, następnym mówcą będzie pani senator Dorota Simonides. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#RyszardJarzembowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#RyszardJarzembowski">Byłem jednym z tych senatorów, którzy w głosowaniu opowiedzieli się przeciw rządowemu projektowi prowizorium budżetowego. Dzisiaj, w 12 dni po sejmowej dyskusji i uchwaleniu pakietu ustaw moja krytyczna opinia nie tylko nie zmieniła się, ale została ugruntowana.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#RyszardJarzembowski">Dotychczasowe wypowiedzi w sprawie rozpatrywanych dzisiaj ważkich społecznie aktów wskazują, że Senat nie jest bezkrytyczny wobec przedkładanych projektów ustaw, że nie ma zamiaru pieczętować polityki gospodarczej skutkującej gwałtownym obniżeniem się poziomu życia bez nadziei na poprawę w dającym się przewidzieć okresie.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#RyszardJarzembowski">Dlatego poprę w głosowaniu zmiany proponowane do konkretnych aktów przez poszczególne senackie komisje branżowe, zmierzające do łagodzenia skutków prowizorium. Zresztą, moim zdaniem, nazwa kluczowego dokumentu Prowizorium budżetowe nie w pełni przystaje do rzeczywistego znaczenia tego uchwalonego przez Sejm aktu. Prowizorium, jak widzimy, jak tutaj było zresztą już mówione, nie oznacza przecież wyłącznie planu dochodów i wydatków budżetu państwa na pierwszych 90 dni bieżącego roku. Zawiera bowiem kilkadziesiąt załączników niezwykłej wagi. Są to nowelizacje ustaw, których wdrożenie doprowadzi do dalszego istotnego spadku poziomu życia, zwłaszcza najuboższych rzesz społeczeństwa i to na czas praktycznie nie oznaczony.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#RyszardJarzembowski">W pakiecie tym znajduje się m.in. ustawa z dnia 25 stycznia br. o zmianie ustawy sprzed 2 lat o porządkowaniu stosunków kredytowych. Referował ją pokrótce pan senator Piesiak, chyba jednak, moim zdaniem, zbyt lekko przechodząc nad nią do porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#RyszardJarzembowski">Otóż ustawa ta jest omówiona w druku nr 18 na str. 3 art. 5. Postanowienia tej nowelizacji zawierają rozwiązania istotnie pogarszające warunki zaspokajania potrzeb mieszkaniowych. Ta, jak mówiło mi kilkoro posłów, podjęta poniekąd przez pomyłkę w tym ferworze wielogodzinnego głosowania ustawa, jest sprzeczna z podstawowymi kanonami prawa. Uchwalona 25 stycznia nowelizacja ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r., zwracam uwagę Wysokiego Senatu na tę datę, przewiduje jednostronne wypowiedzenie przez państwo warunków umów o kredytowaniu spółdzielczego budownictwa mieszkaniowego zawartych przed 1 stycznia 1990 r. Owo wypowiedzenie ma dotyczyć zaniechania umarzania na koszt budżetu państwa części kredytów udzielonych na budowę spółdzielczych mieszkań lokatorskich, które zostaną przekazane do użytku po 31 marca tego roku.</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#RyszardJarzembowski">Trzeba w tym miejscu przypomnieć i podkreślić, iż w momencie zawierania wspomnianych umów obowiązywały przepisy rozporządzeń Rady Ministrów określające, iż „kredyt udzielony przez banki spółdzielniom na budowę mieszkań lokatorskich podlega po zakończeniu budowy domu umorzeniu w kwocie odpowiadającej 30% kosztów budowy”.</u>
          <u xml:id="u-80.7" who="#RyszardJarzembowski">Sprawa dotyczy dzisiaj około 60 tys. polskich rodzin, wywodzących się z nie najzamożniejszych przecież warstw społeczeństwa. Aktualnie bowiem, według danych spółdzielczości mieszkaniowej, w kraju po 31 marca znajdować się będzie w budowie 60 tys. mieszkań, których wznoszenie rozpoczęto przed 1 stycznia 1990 r.</u>
          <u xml:id="u-80.8" who="#RyszardJarzembowski">Zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami przyjętymi w spółdzielniach mieszkaniowych, mieszkania te zostały już imiennie przydzielone konkretnym członkom spółdzielni, z którymi spółdzielnie zawarły odpowiednie umowy, gwarantujące uzyskanie mieszkań na zasadach lokatorskich.</u>
          <u xml:id="u-80.9" who="#RyszardJarzembowski">Jeżeli Wysoki Senat nie wniesie zastrzeżeń do uchwalonej przez Sejm nowelizacji, to konsekwencje będą trojakie.</u>
          <u xml:id="u-80.10" who="#RyszardJarzembowski">Po pierwsze, zostaną złamane elementarne zasady prawa o niedopuszczalności działania ustawy wstecz oraz wiążącego charakteru prawnie zawartych umów.</u>
          <u xml:id="u-80.11" who="#RyszardJarzembowski">Po drugie, dokonanie zmiany charakteru tych mieszkań z lokatorskich na własnościowe wbrew woli zainteresowanych.</u>
          <u xml:id="u-80.12" who="#RyszardJarzembowski">Wreszcie, po trzecie, dla budżetów domowych najistotniejsze, poważne zwiększenie obciążeń finansowych członków spółdzielni w związku z koniecznością spłaty rat i obsługi odsetek od pełnej wysokości kredytu, co dla wielu spółdzielców byłoby ciężarem niemożliwym do udźwignięcia.</u>
          <u xml:id="u-80.13" who="#RyszardJarzembowski">Jest oczywiste, że zgoda na nowelizację omawianej tu ustawy o uporządkowaniu stosunków kredytowych wywoła wzburzenie kilkudziesięciu tysięcy rodzin. Postawi bowiem pod znakiem zapytania szczerość i stabilność deklaracji władz państwowych o szczególnej trosce o rozwój budownictwa mieszkaniowego. Można ponadto spodziewać się lawiny procesów sądowych o jednostronne zerwanie umów, sama zaś ustawa może być skutecznie zaskarżona do Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-80.14" who="#RyszardJarzembowski">Wnoszę zatem o oddalenie tej nowelizacji, zawartej, przypomnę, w druku nr 18 art. 5 na str. 3. Proszę panie i panów senatorów o poparcie mego wniosku w głosowaniu. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu panią senator Dorotę Simonides, następnym mówcą będzie pan senator Zdzisław Czarnobilski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#DorotaSimonides">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#DorotaSimonides">Muszę powiedzieć, że odkąd rozpoczęłam swoją pracę w tej drugiej kadencji, to żałuję ogromnie, że nas nie przygotowali jacyś fachowcy z Najwyższej Izby Kontroli, z izby skarbowej z prawa bankowego, bowiem właściwie tego typu wiadomości bardzo by się nam teraz przydały.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#DorotaSimonides">Ja również chcę się odnieść do ustawy z druku nr 18. Mianowicie dotyczy to słynnego art. 5. Budownictwo mieszkaniowe wymaga, wiemy to od dawna, systemowego rozwiązania całkowicie nowej polityki mieszkaniowej. Tymczasem zamiast tego proponuje nam się wycinkowo nowe uporządkowania stosunków kredytowych. Uporządkowania, które znów sięgają wstecz, które godzą w prawa nabyte aż 60 tys. rodzin. Zapis w art. 5 ustawy o zmianie ustawy o prawie budżetowym i innych ustaw grozi niewypłacalnością członków spółdzielni, w konsekwencji upadłością spółdzielni mieszkaniowych w czasach, kiedy wiele młodych małżeństw czeka na mieszkania.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#DorotaSimonides">Już teraz, w obecnie obowiązujących przepisach, mimo że umorzenie kredytu stanowi 50% wartości poniesionych kosztów, spłaty odsetek stanowią wielkości abstrakcyjne. Przypomina się tu słynna anegdota o Napoleonie, który nakładając podatki, pytał, jak ludzie reagują. Dopóki zgrzytali zębami, nakładał nowe. Kiedy jednak usłyszał, że wybuchają śmiechem, to zmieniał podatki.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#DorotaSimonides">Otóż obawiam się, że po prostu przekroczymy pewien próg wyobrażalności i realizmu. Po prostu uchwalamy prawa, o których z góry wiemy, że nie będą mogły być przestrzegane. Czy będzie stać ludzi na to, żeby płacić? A tych nie płacących, czy będziemy eksmitować? Czy mamy mieszkania zastępcze, czy będziemy uchwalać nową policję, która będzie realizowała postanowienia i ich eksmitowała? Z tych wszystkich powodów jestem za odrzuceniem art. 5 ustawy wspomnianej w druku nr 18.</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#DorotaSimonides">Zwróciłabym uwagę na jeszcze szersze zjawisko. Ostatnio nasze społeczeństwo jest zbyt często zaskakiwane ustawami godzącymi w prawa nabyte, a więc ustawami sięgającymi wstecz.</u>
          <u xml:id="u-82.6" who="#DorotaSimonides">W sytuacji, w jakiej się znajdujemy, gdzie społeczeństwo jest pełne frustracji, pełne agresji, ale i lęku, musi istnieć coś, co jest stabilizatorem, o co można się oprzeć. Wydawało mi się zawsze, że jest tym prawo. Prawo, będące istotnie czynnikiem stabilnym. W konstytucji zresztą mamy napisane, że jesteśmy państwem prawa. Tymczasem Trybunał Konstytucyjny niedawno przypomniał nam, że również Senat przyjmuje ustawy sięgające wstecz. A więc nie tylko rząd, ale i my ponosimy odpowiedzialność przed naszymi wyborcami. Nie wiem, nie mam pewności, czy rząd jest naprawdę absolutnie przekonany, że takimi podatkami, takimi ustawami społeczeństwo musi być na nowo obciążone. Nie jestem o tym przekonana.</u>
          <u xml:id="u-82.7" who="#DorotaSimonides">Rozumiem prawników, którzy mówią, że w krytycznym stanie państwa, a w takim niewątpliwie nasze państwo się znajduje, istnieje tak zwany wyższy stan konieczności. Uważam, że powinien pan premier, czy ktoś inny cieszący się autorytetem moralnym, ktoś, kto umie mówić komunikatywnie i umie przekonać społeczeństwo, przemówić, nie raz, ale kilka razy w tygodniu, i zwrócić uwagę na to, dlaczego musimy przyjąć tego typu ustawy; dlaczego jesteśmy zmuszeni do tego. Żeby społeczeństwo w pełni mogło to zrozumieć. Ja raz powiedziałam wprost; jeżeli nie przyjmiemy tego, to zamiast 15 tysięcy szpitali będzie 5 tysięcy, a resztę zamkniemy. Ale te 5 tysięcy będzie w pełni opłacone, zgodnie z waloryzacją. Strzeliłam, powiem szczerze, brak mi było argumentów. Powiedziałam: zamiast 15 tysięcy szkół będzie 5 tysięcy, ale nauczyciele będą dobrze opłaceni. Ten argument trafił, ludzie nie chcą być bezrobotni. Ale to nie ja powinnam tego typu argumentów szukać, nie ja opracowałam te ustawy, nie ja do Senatu je skierowałam. I dlatego bardzo proszę, żeby tam, gdzie jest to możliwe, rząd przemawiał do społeczeństwa często, komunikatywnie, rzetelnie. Natomiast co do prawa spółdzielczego, art. 5, to pochwalam w pełni stanowisko Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych i jestem za jego uchyleniem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-82.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Czarnobilskiego; następnym mówcą będzie pan senator Adam Struzik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#ZdzisławCzarnobilski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#ZdzisławCzarnobilski">Ponieważ w poprzedniej debacie nad prowizorium mówiłem z tej wysokiej trybuny i nie chcę się powtarzać, będę mówił krótko. Społeczeństwo z wielką uwagą i niepokojem śledzi debatę tak w Sejmie, jak i w Senacie nad prowizorium budżetowym na pierwszy kwartał bieżącego roku.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#ZdzisławCzarnobilski">Większość moich wyborców zadaje nam pytanie, dlaczego całe społeczeństwo, w tym również może i nowy rząd, musi wypić to piwo, którego sobie nie naważyło. Ludzie się niepokoją, ponieważ nie znają całej prawdy o naszej rzeczywistości ekonomicznej, a środki społecznego przekazu przeważnie te nastroje i niepokoje podsycają. Wyborcy pytają, w jaki sposób uregulujemy długi z poprzedniego roku, sięgające, jak niektórzy oceniają, ponad 60 bilionów złotych. W bieżącym roku pieniędzy brakuje prawie na wszystko. Mówi się, że to prowizorium to klęska całej sfery budżetowej i nie tylko.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#ZdzisławCzarnobilski">Moi wyborcy nie mogą zgodzić się z tym, że szukanie pieniędzy na pokrycie braków w budżecie odbywa się drogą najłatwiejszą, a więc kosztem, przede wszystkim, całego społeczeństwa. Natomiast pieniądze, które można uzyskać, lecz potrzeba do tego trochę kompetencji i trudu, „uciekają” za granicę lub pozostają u ludzi nieuczciwie zarabiających. Uważają, że tak wynagrodzenie za pracę, jak i podatek powinny być instrumentem, który pobudza gospodarkę, a nie ją hamuje. Ponadto szereg przepisów hamuje inicjatywę społeczną. Podam przykład najbliższy mojej profesji. Służba zdrowia jest zadłużona na około 4 bln zł. Brakuje nam również pieniędzy na bieżącą działalność, co doprowadziło do jej ograniczenia lub nawet zamknięcia szpitali oraz innych placówek służby zdrowia. Chcąc temu częściowo zapobiec, staramy się uzupełnić te bardzo skromne środki budżetowe pieniędzmi z darowizn, dotacji, z dodatkowych usług oraz z oszczędności w innych dziedzinach budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#ZdzisławCzarnobilski">Niestety, ustawa o prowizorium budżetowym nie dopuszczała istnienia konta dobrowolnych świadczeń, a wszystkie różnego rodzaju dochody musiały być odprowadzane do Ministerstwa Finansów. Czyż ten sposób myślenia nie załamuje ludzi uczciwych i z inicjatywą? Dobrze się stało, że Sejm przegłosował poprawkę i wprowadził dodatkowo art. 17. Przykładów można podawać więcej, ale społeczeństwu chodzi przede wszystkim o to, żeby decydenci od rozporządzeń, zarządzeń, instrukcji zmienili sposób myślenia na proludzki, prorodzinny, pronarodowy, a więc propolski.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#ZdzisławCzarnobilski">Wysoka Izbo! Dziś również chcę zwrócić się z prośbą do pana premiera o jak najszybsze przedstawienie społeczeństwu założeń polityki społeczno-ekonomicznej na 1992 r. i uzyskanie przyzwolenia większości społeczeństwa dla tych działań.</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#ZdzisławCzarnobilski">Z dużymi zastrzeżeniami, opierając się na opinii większości moich wyborców, będę głosował za prowizorium budżetowym na pierwszy kwartał bieżącego roku. Uważam, że uchwalenie tego prowizorium będzie wyrazem udzielenia kredytu zaufania dla nowego rządu. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Adama Struzika, następnym mówcą będzie pan senator Eugeniusz Witkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#AdamStruzik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#AdamStruzik">Jako przewodniczący senackiej Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia otrzymuję tygodniowo dziesiątki listów pełnych oburzenia za skutki ustawy emerytalnej z dnia 17 października 1991 r. Spowodowała ona, pod szyldem zmniejszania tzw. wysokich kominów, obniżenie około 75% emerytur i rent przyznawanych w ostatnich dwóch latach oraz około 25% przyznawanych dawniej. Doszło do faktycznego zubożenia szerokich rzesz ludzi żyjących i tak na krawędzi biedy. W tej sprawie toczy się postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#AdamStruzik">Powołując się na trudną sytuację ekonomiczną kraju, wprowadzono ustalenia, które faktycznie były naruszeniem podstawowych prawi człowieka, względnie przekroczeniem norm moralno-etycznych. Zlikwidowano dodatki branżowe; art. 24 ustawy drastycznie ograniczył emerytom i rencistom możliwość podejmowania pracy zarobkowej. Artykuły od 17 do 19 zmieniły zasady waloryzacji emerytur i rent. Następuje ona z opóźnieniem, a w pewnych warunkach prowadzi do bardzo szybkiego spadku realnej wartości. Zakaz pracy zarobkowej miał w zamyśle uszczelnić dziurawy system - dotyczyło to wcześniejszych emerytur - i wpłynąć na rynek pracy, stworzyć miejsce dla bezrobotnych. Według opinii wielu autorów listów, ustawowo nabyte prawo do emerytury nie może w żadnym stopniu zależeć od konstytucyjnego prawa do pracy.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#AdamStruzik">Muszę tutaj przyznać, że uregulowanie takie budzi mój sprzeciw z powodu ograniczenia aktywności zawodowej osób w wieku poprodukcyjnym i rehabilitacji inwalidów, co jest oczywiste z lekarskiego punktu widzenia. Tłumaczenie potrzeby tych wszystkich niekorzystnych rozwiązań brakiem możliwości finansowych, nie przekonuje emerytów i rencistów, którzy za ten stan nie odpowiadają, a są jego skutkami obarczani. Szerokie rzesze emerytów i rencistów domagają się nowelizacji tej ustawy. A co my robimy dzisiaj?</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#AdamStruzik">Teraz parę słów o proponowanej nowelizacji. Zawiera ona kilka korzystnych zmian. Pierwsza, najważniejsza, to podniesienie kwoty gwarancyjnej do wysokości 1 mln zł. Oznacza to, że nie będą obniżane świadczenia, które dotychczas nie przekroczyły tej kwoty. Unikniemy absurdów prowadzących do głośnych już objawów desperacji, z samobójstwami włącznie. Proponuje się również wyłączenie z restrykcyjnych przepisów rent z tytułu wypadków przy pracy, chorób zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#AdamStruzik">Niestety inaczej rzecz się ma z zasadami waloryzacji. Obecne reguły waloryzacji przyjęte w ustawie z dnia 17 października 1991 r. były już mniej korzystne dla emerytów i rencistów niż waloryzacja od przeciętnego, tzw. przewidywanego wynagrodzenia, jaką wprowadzono wcześniej ustawą z dnia 24 maja 1990 r. Opóźnienie waloryzacji prowadziło do obniżenia świadczeń w warunkach inflacji i okresowego szybkiego wzrostu plac w gospodarce. Jednak były to przynajmniej zasady czytelne, spójne, skojarzone z systemem gromadzenia danych statystycznych przez Główny Urząd Statystyczny.</u>
          <u xml:id="u-86.6" who="#AdamStruzik">Intencją proponowanych obecnie zmian, jest przede wszystkim, nieprzeprowadzanie waloryzacji w pierwszym kwartale 1992 r., czyli do dnia 1 marca. Tymczasem zamiast incydentalnej korekty o nieprzeprowadzaniu waloryzacji w pierwszym kwartale, próbuje się wprowadzić zmianę systemową, przechodząc na waloryzację co cztery miesiące. Średnie opóźnienie waloryzacji wydłuży się do 6,7 miesięcy, co uzależni jeszcze bardziej emerytury od inflacji.</u>
          <u xml:id="u-86.7" who="#AdamStruzik">Prawdą jest, że również w krajach zachodnich zdarzają się opóźnienia, lub zawieszenia waloryzacji - tak zwany agastement, z powodu trudności finansowych, ale skala inflacji jest nieporównywalna. Dlatego jeśli brak jest w chwili obecnej środków finansowych, to bardziej uczciwe jest czasowe zawieszenie świadczeń, a nie zmiana systemu prowadząca w podstępny sposób do jej dalszej deprecjacji.</u>
          <u xml:id="u-86.8" who="#AdamStruzik">Miarą kultury społecznej był zawsze stosunek ludzi młodych do starszych i zdrowych do chorych i ułomnych. Jeżeli przywracamy w życiu polityczno-społecznym wartości chrześcijańskie, to pomoc ludziom starszym lub inwalidom staje się naczelnym i formalnym obowiązkiem państwa. O ile nie wszyscy dożywają wieku emerytalnego, to rencistą można stać się w każdej chwili. Stabilizacja sytuacji politycznej w kraju, potrzeba wzrostu zaufania i pozycji parlamentu wymaga, abyśmy uważnie wsłuchiwali się w głosy wyborców. Przypominam paniom i panom senatorom to, co obiecywali państwo rzeszom emerytów i rencistów w kampanii przed wyborami. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Eugeniusza Wilkowskiego, następnym mówcą będzie, pani senator Janina Gościej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#EugeniuszWilkowski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#EugeniuszWilkowski">Chcę ustosunkować się do proponowanych zmian do ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o uporządkowaniu stosunków kredytowych. O tym już tu mówili przedmówcy, pan senator Chmura, pan senator Jarzembowski, pani senator Simonides. W tej sprawie zwracała się grupa posłów, o niej z niepokojem mówią wyborcy podczas spotkań i interesanci, gdy przychodzą podczas dyżuru do biura.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#EugeniuszWilkowski">Proponowane zmiany dotyczą spraw wyjątkowo ważnych, po prostu mieszkań. Już dzisiaj wiele osób rezygnuje z mieszkań, bo po prostu nie stać ich na wniesienie określonego wkładu. Nie będę zresztą mówił o sytuacji w budownictwie mieszkaniowym, znamy ją wszyscy.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#EugeniuszWilkowski">Przyjęcie proponowanych zmian sytuację tę jeszcze bardziej pogorszy, stąd proponuję nie przyjmować tych zmian „na dzisiaj”, tym bardziej, że nie dotyczą one obecnego prowizorium. Sprawę tę, tak myślę, należy rozważyć spokojnie, w całym kompleksie budownictwa mieszkaniowego. Niech będą tu przygotowane rozstrzygnięcia, dające możliwość budowy nowych mieszkań na dzisiaj i w przyszłości. Rozumiem, że są to trudne sprawy. Dotyczą jednak olbrzymiej rzeszy ludzi. Ludzi, którzy po prostu muszą gdzieś mieszkać.</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#EugeniuszWilkowski">Przyjęcie proponowanych zmian uderzy najpierw w tych, którzy do mieszkań powinni wejść teraz, a wymieniana jest liczba 60 tysięcy. Proponowana zmiana odnosi się również do zadań przyszłych, powtarzam: ludzie muszą mieszkać, a sytuacja jaka się wytworzy, jeszcze bardziej będzie oddalała wprowadzenie się do własnego czy lokatorskiego mieszkania. Już dzisiaj jest wiele rezygnacji. Jak będzie w przyszłości?</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#EugeniuszWilkowski">Wypowiadam się za skreśleniem tychże poprawek w tej ustawie i zajęcia się w najbliższym czasie, całościowo, budownictwem mieszkaniowym, przyjmując takie rozstrzygnięcia, aby budownictwo to miało możliwości rozwoju. Myślę, że w tym zakresie powinniśmy poczekać również na propozycje rządowe.</u>
          <u xml:id="u-88.6" who="#EugeniuszWilkowski">Chcę jeszcze ustosunkować się do drugiego problemu, mianowicie do propozycji mniejszości Komisji Rolnictwa, aby w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, zwolnić kółka rolnicze i organizacje branżowe. Sprawa ta wywołała burzliwą dyskusję podczas posiedzenia Komisji Rolnictwa. Na posiedzenie tej komisji przybyli liderzy związku kółek i organizacji branżowych, chcąc na członkach komisji wręcz wymusić owe zwolnienia.</u>
          <u xml:id="u-88.7" who="#EugeniuszWilkowski">Nie będę wdawał się w spory ze zwolennikami zwolnień z tego podatku. Przytaczają oni wieloletnią tradycję kółek rolniczych. Chcę tylko powiedzieć, że czym innym były kółka rolnicze ongiś, czym innym w ostatnich dziesięcioleciach, w tym w latach osiemdziesiątych. Gdy w roku 1982 zakazywano działalności niemal wszystkim, to wówczas, w listopadzie, kółka otrzymały ustawę, na mocy której do dnia dzisiejszego działają. W myśl tej ustawy kółka są organizacjami społeczno-zawodowymi, prowadzą różnorodną działalność gospodarczą, w tym dochodową, podobnie jak Koła Gospodyń Wiejskich. Posłużę się tu pewnym przykładem. Jeżeli właśnie koła gospodyń rozprowadzają pisklęta kur i od rolników biorą dwukrotnie więcej, niż wynosi cena zbytu w wylęgarni, są to po prostu konkretne przypadki, to dlaczego mają w takiej sytuacji nie płacić podatku.</u>
          <u xml:id="u-88.8" who="#EugeniuszWilkowski">Powtarzam, jeżeli organizacje te prowadzą działalność gospodarczą, nie widzę żadnych powodów, dla których należałoby zwalniać je od podatku. Organizacje branżowe znam głównie od strony pobierania składek od rolników i bardzo chciałbym, powtarzam, bardzo chciałbym, aby odtąd było inaczej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu panią senator Janinę Gościej, następnym mówcą będzie pan senator Waldemar Bohdanowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#JaninaGościej">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#JaninaGościej">Chciałabym odnieść się do ustawy Sejmu z dnia 25 stycznia 1992 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#JaninaGościej">Jeśli jednak byśmy mieli, w tej izbie, przyjąć tę ustawę i skierować ją do pana prezydenta, to proponowałabym pewną, z pozoru drobną, ale chyba jednak dla pracy w terenie, zwłaszcza biur pracy wojewódzkich i terenowych, istotną zmianę w art. 9, druk nr 20.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#JaninaGościej">Proponuje się w art. 9 następujący zapis: „Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z tym że przepis art. 5, pkt 6 wchodzi w życie z mocą od dnia 15 listopada 1991 r.”. Proponuję, aby zmienić ten zapis w ten sposób: „Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z tym że przepis art. 5 pkt 6 wchodzi w życie z mocą od dnia 15 listopada 1991 r., a przepisy art. 4 wchodzą w życie od dnia pierwszego następnego miesiąca po ogłoszeniu ustawy”. Chodzi o to, że wspomniane przepisy, ujęte w art. 4, przedstawiają zmiany konkretnych kwot, np. zasiłków dla bezrobotnych. A biura pracy opracowały już programy komputerowe i podjęły inne przygotowania, aby wdrożyć na początku kolejnego miesiąca - sądziło się powszechnie, że może to być już 1 marca - te zmiany. Wprowadzenie ich w życie w środku miesiąca będzie olbrzymim utrudnieniem dla pracowników. Myślę, że warto zapobiec mnożeniu finansowych skutków zmian, które chcemy podjąć. I stąd mój wniosek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Waldemara Bohdanowicza. Następnym mówcą będzie pan senator Jan Chodkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#WaldemarBohdanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#WaldemarBohdanowicz">Moje wystąpienie jest realizacją propozycji, jaką złożyłem przedstawiając stanowisko Komisji Gospodarki Narodowej dotyczące ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#WaldemarBohdanowicz">Chciałbym więc w imieniu komisji poinformować Wysoką Izbę o dyskusjach, jakie miały miejsce w czasie obrad, nad propozycjami zgłoszonymi w stanowiskach Komisji Rolnictwa i Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, dotyczących ustawy o podatku dochodowym.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#WaldemarBohdanowicz">Druk nr 21B - stanowisko Komisji Rolnictwa. Po kolei, tak jak są zgłaszane propozycje. Komisja Gospodarki Narodowej otrzymała stanowisko Stowarzyszenia Hodowców Pszczół, które zawiera prośbę o wykreślenie z art. 2 ust. 3 ustawy słów „prowadzenia pasiek”. Komisja odrzuciła ten wniosek, wychodząc z założenia, iż produkcja miodu jest przedsięwzięciem dochodowym. I tak jak każdy prowadzący działalność gospodarczą, a mający dochód z tej działalności, również i producenci miodu powinni opłacać podatek dochodowy.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#WaldemarBohdanowicz">Myślę, że argument przytoczony przez senatora sprawozdawcę, iż osoby fizyczne, parające się hodowlą pszczół, nie zawsze wiedzą, że prawo każe im płacić podatek, jest akurat mało przekonywający.</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#WaldemarBohdanowicz">Druga propozycja Komisji Rolnictwa - zmiana nazwy rozdziału. Nie ustosunkowujemy się do tego, ponieważ tego nie omawialiśmy.</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#WaldemarBohdanowicz">Trzecia propozycja - umieszczenie w pkt 1 zapisu: „W art. 2:</u>
          <u xml:id="u-92.7" who="#WaldemarBohdanowicz">- a) w ust. 1 dotychczasowe punkty 2 i 3 oznacza się jako pkt 3 i 4”: dodanie pkt 2 w brzmieniu: „2. przychodów z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach”. Jeżeli ja dobrze rozumiem, to ten punkt właśnie jest w druku nr 21 umieszczony. Chyba że skreślenie „prowadzenie pasiek” powoduje konieczność wymienienia jeszcze raz tego punktu. Ale to jest prawdopodobnie jakieś techniczne nieporozumienie.</u>
          <u xml:id="u-92.8" who="#WaldemarBohdanowicz">Chciałbym się teraz ustosunkować do propozycji umieszczenia skali podatkowej z progiem 50% - co jest zarówno propozycją Komisji Rolnictwa, jak i wnioskiem mniejszości Komisji Gospodarki Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-92.9" who="#WaldemarBohdanowicz">Otóż dyskutowaliśmy o tym, mimo iż Sejm przegłosował negatywnie ten wniosek, nie umieścił go w swojej ustawie, i wyszliśmy z następujących założeń. Dążymy do tego, aby zrównoważone były progi podatkowe, a tym samym zrównoważone szanse dla płatników podatku dochodowego zarówno osób fizycznych, jak i osób prawnych. I granicą jest tutaj próg 40%. Na spotkaniach z wyborcami członkowie Komisji Gospodarki Narodowej często słyszeli opinie, iż przy dochodzie w granicach 16 mln zł kwota 194 mln podzielona przez 12 daje około 16 mln zł miesięcznie. Zastosowanie progu 50% powoduje, iż rzemieślnik - bo dotyczy to grupy rzemieślników o stosunkowo niewielkim obrocie - zastanawia się nad tym, czy powinien pożegnać się ze swoją działalnością gospodarczą, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-92.10" who="#WaldemarBohdanowicz">Nasi wyborcy proponowali zróżnicowanie oprocentowania, jak również proponowali podniesienie progów kwotowych. A więc np. proponowano oprocentowanie 50% przy miesięcznych dochodach 80 mln zł. I to wydaje się słuszne. Myślę o samej filozofii, a nie o ustalaniu w tej chwili progów. Wiadomo, że firmy prowadzące bardzo ożywioną działalność gospodarczą są w stanie opłacać 50% podatek dochodowy i że będą na pewno ostatnimi, które legną przy takich wysokich podatkach.</u>
          <u xml:id="u-92.11" who="#WaldemarBohdanowicz">Faktem jest natomiast, i Wysoka Izba na pewno zdaje sobie z tego sprawę, iż te firmy, które mają wysoki dochód, nie wykorzystują różnicy w dochodzie na konsumpcję, natomiast lokują pieniądze w rozwój firmy.</u>
          <u xml:id="u-92.12" who="#WaldemarBohdanowicz">Myślę, że pewne nieporozumienie w tym zakresie zostanie zlikwidowane w momencie wprowadzenia podatków od towarów i usług. I wtedy to, co będziemy nazywali luksusem konsumpcyjnym, będzie prawnie uregulowane.</u>
          <u xml:id="u-92.13" who="#WaldemarBohdanowicz">Jest również warte podkreślenia, iż w życiu ekonomicznym występuje taka zasada, że zerowy dochód daje zerowy podatek, jak również że 100% podatek daje zerowy dochód. Dlatego też optymalne określenie wielkości stopy podatkowej leży gdzieś po środku. W krajach zachodnich waha się ono w granicach od 25 do 40% i jest to uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-92.14" who="#WaldemarBohdanowicz">Wniosek mniejszości Komisji Rolnictwa domagający się dodania wyrazów „społeczno-zawodowych organizacji rolników” także był omawiany w Komisji Gospodarki Narodowej i został odrzucony ze względu, który tutaj jeden z moich przedmówców podał. Mianowicie, komisja uznała. iż każda działalność gospodarcza przynosząca dochód powinna być obciążona podatkiem. Społeczno-zawodowe organizacje rolników mają dochody dość duże, powinny więc płacić od tego podatek dochodowy.</u>
          <u xml:id="u-92.15" who="#WaldemarBohdanowicz">Jeżeli chodzi o wnioski Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, to z prawdziwą satysfakcją Komisja Gospodarki Narodowej odnotowuje umieszczenie dwóch wniosków - pierwszego i trzeciego. Mam na myśli druk 21C. Całkowicie pokrywają się one z wnioskami Komisji Gospodarki Narodowej, dotyczącymi zasad wydzierżawiania środków i urządzeń. Tak że tutaj chciałbym podziękować w imieniu komisji za wzajemne zrozumienie.</u>
          <u xml:id="u-92.16" who="#WaldemarBohdanowicz">Natomiast nie ukrywamy, iż wniosek drugi, dotyczący odpowiedzialności materialnej komandytariuszy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jak i ich wspólników, którzy powinni solidarnie odpowiadać całym swoim majątkiem za zobowiązania podatkowe spółki, budził także nasz niepokój. Zanim inicjatywa ustawodawcza ujrzała światło dzienne, już zgłaszały się do nas firmy protestujące przeciwko takiemu stawianiu sprawy i jako argument podające fakt, iż przy tak wielkim ryzyku i na tych zasadach firmy nie będą podejmowały działalności gospodarczej. Jest również argument przeciwny, mówiący, iż dobre firmy, uczciwie traktujące swoją działalność, nie mają tych obaw i nie jest dla nich istotne, czy kodeks handlowy będzie naruszony w tym zakresie, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-92.17" who="#WaldemarBohdanowicz">Otóż Komisja Gospodarki Narodowej kierowała się tym ostatnim faktem, mianowicie zasadami określonymi w kodeksie handlowym. Senator sprawozdawca Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, argumentując ten punkt twierdził, iż nie narusza to zasad określonych kodeksem handlowym, myślę więc, iż dobrze byłoby, gdybyśmy usłyszeli opinię Biura Prawnego na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-92.18" who="#WaldemarBohdanowicz">To już wszystkie, poruszone w tych dwóch wnioskach, sprawy. Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Jana Chodkowskiego. Następnym mówcą będzie pan senator Piotr Łukasz Andrzejewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#JanChodkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#JanChodkowski">Chciałbym w kilku zdaniach odnieść się do dwóch poprawek, które zgłosiła Komisja Rolnictwa w druku nr 21B.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#JanChodkowski">Pierwsza sprawa, to zwolnienie właścicieli pasiek od podatku dochodowego. Przypuszczam, że każdy, kto zna rolę pszczół w przyrodzie, będzie głosował za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez Komisję Rolnictwa. Trudno spotkać dane statystyczne dotyczące pszczół, ale należy przypuszczać, że w porównaniu z rokiem 1985 jest ich obecnie połowa, a może nawet mniej.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#JanChodkowski">Pozwolę sobie powiedzieć, że Senat poprzedniej kadencji, w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnił pszczelarzy od podatku dochodowego. Nie można się zgodzić z argumentacją przedstawianą przez Ministerstwo Finansów, że taki zapis jest konieczny, a jeśli nie będzie dochodu, nie będzie podatku.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#JanChodkowski">Rzeczywiście przez najbliższe lata podatku nie będzie, ale zapis będzie straszył pszczelarzy. Myślę, że najpierw powinniśmy tak działać, aby zachęcić do powiększenia ilości tych cennych dla przyrody owadów, a dopiero potem mówić o podatku.</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#JanChodkowski">Drugą sprawą, o której chciałbym powiedzieć kilka zdań, jest wniosek mniejszości Komisji Rolnictwa zgłoszony przez pana senatora Makarewicza. Zmierza on do zwolnienia od podatku dochodowego kółek rolniczych, związków branżowych i kół gospodyń wiejskich. Jestem zdecydowanie przeciwny takim zwolnieniom. Dziwię się, że pan senator Makarewicz zgłasza taki wniosek. Zawsze słyszałem, że partia, do której należy pan senator, to znaczy PSL, mówi iż przyczyną naszych trudności gospodarczych jest to, że nie wszyscy płacą podatki.</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#JanChodkowski">Zastanówmy się, kogo mniejszość w Komisji Rolnictwa chce zwolnić od podatku dochodowego? Prowadzę od 1960 r. gospodarstwo rolne i poza Związkiem Hodowców Zwierząt Futerkowych i Koni należałem do wszystkich związków branżowych, do kółek rolniczych, łącznie z kołem gospodyń wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-94.7" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-94.8" who="#JanChodkowski">Do kółka rolniczego zapisałem się z własnej i nieprzymuszonej woli. Byłem jego członkiem dotąd, dokąd rolnik miał w nim coś do powiedzenia. Wtedy była to dobra organizacja rolników, która mogła się odwoływać do ponad stuletniej tradycji.</u>
          <u xml:id="u-94.9" who="#JanChodkowski">Kółka praktycznie przestały istnieć, gdy utworzono eskaery. Władzę przejęli wtedy urzędnicy z województwa i z Warszawy. Zniszczono je doszczętnie. W 1982 r. przed zebraniem kółka niektórych rolników wzywano do SB i udzielano im instrukcji, jak na tym zebraniu trzeba się zachować.</u>
          <u xml:id="u-94.10" who="#JanChodkowski">Należałem do koła gospodyń wiejskich, bo w 1983 r. żona wysłała mnie do wylęgarni, abym kupił 30 kacząt. Żeby je kupić, musiałem zostać członkiem koła gospodyń wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-94.11" who="#JanChodkowski">Należałem do kilku związków branżowych, bo gdy chciałem sprzedać rzepak, zapisano mnie do Związku Plantatorów Roślin Oleistych, gdy sprzedawałem ziemniaki, do Związku Roślin Okopowych, sprzedając mleko byłem w Związku Hodowców Bydła, sprzedając świnie - w Związku Hodowców Trzody, itd., itd., itd.</u>
          <u xml:id="u-94.12" who="#JanChodkowski">Do żadnego z tych związków nie należałem z własnej woli, a przez wiele lat przy sprzedaży potrącano mi 1% sumy, którą otrzymywałem za sprzedane produkty.</u>
          <u xml:id="u-94.13" who="#JanChodkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie może być zwolnienia od podatku dla kółek rolniczych i zrzeszeń branżowych, bo poza Warszawą i miastami wojewódzkimi tych organizacji nie ma. W obecnej rzeczywistości nie ma możliwości manipulowania nazwiskami rolników. Listy z okresu stanu wojennego czas włożyć do lamusa.</u>
          <u xml:id="u-94.14" who="#JanChodkowski">Gdyby panowie z central tych organizacji byli realistami i nie przeszkadzali, na pewno powstałyby nowe organizacje, autentyczne, rolnicze, o jakich mówi się w stuletniej tradycji. Może wtedy należałoby się zastanowić, czy nie należy łych autentycznych organizacji zwolnić od podatku.</u>
          <u xml:id="u-94.15" who="#JanChodkowski">Proszę Wysoką Izbę o odrzucenie wniosku mniejszości Komisji Rolnictwa, zgłoszonego przez pana senatora Makarewicza. Zapewniam państwa, że nie będzie żadnego naruszenia prawa, jeśli odrzucimy ten wniosek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-94.16" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#JózefŚlisz">Proszę o zabranie głosu pana senatora Piotra Łukasza Andrzejewskiego, następnym mówcą będzie pan Zygmunt Węgrzyn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PiotrAndrzejewski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#PiotrAndrzejewski">W konglomeracie rozpatrywanych wspólnie ustaw chcę zająć się dwoma sprawami szczegółowymi.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#PiotrAndrzejewski">Pierwsza dotyczy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - art. 18. Jak wiemy, stopa podatkowa, przewidziana jako reguła, wynosi 40% podstawy opodatkowania. W art. 18 jest norma, która pozwala odliczyć od podstawy opodatkowania określone wydatki podatnika. Dotyczy to darowizn na cele naukowe, naukowo-techniczne, oświatowe, oświatowo-wychowawcze, kulturalne itd. - tam, gdzie strefa budżetowa ma niedostatek funduszy, a gdzie chcemy wesprzeć działalność charytatywną bądź społeczną osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#PiotrAndrzejewski">Z zestawienia tych dwóch norm prawnych jednak wynika, że skutek osiągnięty jest wręcz przeciwny. Jedna z norm jest fikcyjna, albo wręcz zrażająca do tego typu działań. Chodzi o owe darowizny na cele społeczne. Jeżeli weźmiemy pod uwagę ich skutki i wyliczymy je z ołówkiem w ręku, okazuje się, że jeżeli 10% dochodu wydatkuje się na te cele i później z pozostałą kwotą przystąpi się z 40%, z odpisem 40% od tak wyliczonej podstawy, to osiągnie się dużo mniej niż wtedy, kiedy zaniecha się tego typu działań, do których zachęca art. 18.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#PiotrAndrzejewski">Jeżeli, przykładowo, weźmiemy 100 mln zł jako obrót i zechcemy, wedle normy przewidzianej w art. 18, 10%, czyli 10 mln zł wydać na cele charytatywne, to wówczas po zapłaceniu 40% podatku zostanie u nas, dla nas - osoby prawnej - nie 60 a 54 mln zł. Liczyłem to w różny sposób, za każdym razem wynika, że przedsiębiorca, który stosowałby art. 18, musiałby nie być przy zdrowych zmysłach. Za każdym razem, gdy dokona jakiegokolwiek wydatku na cele charytatywne, będzie na tym tracił.</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#PiotrAndrzejewski">W związku z tym mam propozycję, by utrzymać jednak cel art. 18 ust. 1 pkt 1, i przyjąć, że będzie to odpis 10%; a w art. 19, który mówi o podatku, o stopie 40%, zawrzeć przepis w postaci ust. 2 o treści następującej; „Podatek w przypadku ustalenia podstawy opodatkowania z zastosowaniem odliczeń przewidzianych w art. 18 ust. 1 pkt 1, o czym była przed chwilą mowa, wynosi 33% podstawy opodatkowania”. Wtedy, jak dokonamy stosownych wyliczeń, wychodzimy na bardzo przybliżoną kwotę. Kwotę nikłą, ale korzystną dla tego, kto będzie dokonywał wydatków na cele charytatywne w wysokości tych 10%. To jest jedna kwestia.</u>
          <u xml:id="u-96.6" who="#PiotrAndrzejewski">Przechodzę teraz z tego konglomeratu ustaw, może do najbardziej nas w tej chwili różniącej i społecznie drażliwej kwestii, mianowicie dotyczącej zmian niektórych ustaw o zatrudnieniu oraz zaopatrzeniu emerytalnym, konkretnie do art. 4, który dotyczy ustawy z dnia 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-96.7" who="#PiotrAndrzejewski">Otóż, proszę państwa, zewsząd słychać docierające do parlamentu głosy naszych wyborców, które sygnalizują nam, że kwoty wydatkowane na zasiłki dla bezrobotnych często są pobierane przez osoby, które tylko formalnie są bezrobotne, a w gruncie rzeczy handlują, oddają się innym zajęciom i w ten sposób następuje marnotrawienie środków budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-96.8" who="#PiotrAndrzejewski">W związku z powyższym, czyniąc zadość wnioskom moich wyborców i żądaniom opinii publicznej, wnioskuję, a jest to wniosek mniejszości Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, aby w art. 4, mówiącym o zmianie ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu umieścić wymóg, pozbawiający prawa do zasiłku osoby, które odmówiły propozycji przepracowania dwóch dni w tygodniu na cele użyteczności publicznej.</u>
          <u xml:id="u-96.9" who="#PiotrAndrzejewski">Wydaje mi się, że zastrzeżenia, które rozważaliśmy tutaj z przedstawicielem ministerstwa polegały na tym, że przecież, jak dotąd, dwa poprzednie rządy nie były w stanie ani zatrudnić bezrobotnych, ani zapewnić zapowiadanego frontu robót publicznych, tak, żeby rzeczywiście bezrobocie zmieniło się w jakąkolwiek pracę.</u>
          <u xml:id="u-96.10" who="#PiotrAndrzejewski">W związku z tym sens ustawy jest taki, że zawiera warunek odmowy tego przepracowania. Najpierw musi być propozycja ze strony, uwaga, organów samorządowych. Cały sens tej ustawy polega jeszcze na tym, że proponuje ona władzom samorządowym włączenie się do troski o stworzenie miejsc pracy na cele użyteczności publicznej.</u>
          <u xml:id="u-96.11" who="#PiotrAndrzejewski">Stąd proponowany wniosek mniejszości brzmiałby w ten sposób, żeby tam, gdzie jest umowa o pozbawianiu prawa do zasiłku dla bezrobotnych, jako jedną z jego podstaw wpisać pkt 13, mówiący, że jest pozbawiony prawa do zasiłku ten, kto odmówił przepracowania dwóch dni roboczych w tygodniu na cele użyteczności publicznej. Chodzi o nie sprzątnięte place, ulice, nie rozniesione przesyłki. Tam, gdzie takie miejsca pracy będą stworzone przez organa samorządu, tam wydaje mi się, że bezrobotnych należy tej weryfikacji poddać.</u>
          <u xml:id="u-96.12" who="#PiotrAndrzejewski">Jednocześnie proponuję, aby dodać w tymże art. 22 omawianej nowelizowanej ustawy, ust. 4 o następującej treści; „Minister pracy określi w drodze rozporządzenia zasady i tryb kierowania przez władze samorządowe do pracy na cele użyteczności publicznej i warunki utraty prawa do zasiłku”. To nie jest mój pomysł, tylko głos opinii publicznej, oburzonej tym, że teraz, w Polsce są osoby, które żyją bez zasiłków, poniżej podstawowych warunków egzystencji i są inne, podjeżdżające po zasiłki własnymi samochodami. Ta sytuacja jest bardzo niezdrowa i wydaje mi się, że przedstawiony wniosek mniejszości ma jej zapobiec. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.13" who="#PiotrAndrzejewski">Przepraszam, składam te wnioski do powielenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Zygmunta Węgrzyna, a następnym mówcą będzie pan senator Jerzy Chmura.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#ZygmuntWęgrzyn">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#ZygmuntWęgrzyn">W styczniu bieżącego roku Senat rozpatrywał prowizorium budżetowe na pierwszy kwartał 1992 r., a przedtem opinie 11 komisji senackich zostały przedstawione Komisji Gospodarki Narodowej, której jestem członkiem. W wyniku prac poszczególnych komisji budżet, po stronie wydatków pięciu komisji, powinien być wyższy o około 11 bln zł. Mając na względzie trudną sytuację państwa, a nie mogąc wskazać źródeł finansowania wydatków budżetowych, Komisja Gospodarki Narodowej zaopiniowała pozytywnie projekt prowizorium na pierwszy kwartał 1992 r., opracowany przez rząd premiera Bieleckiego.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#ZygmuntWęgrzyn">Senat zatwierdził decyzję Komisji Gospodarki Narodowej 51 głosami i w związku z tym nie zostały uwzględnione poprawki pięciu komisji senackich, mianowicie: Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, Komisji Obrony Narodowej, Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Praw Człowieka i Praworządności oraz Komisji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#ZygmuntWęgrzyn">W komisjach sejmowych oraz na obradach plenarnych Sejmu deficyt budżetowy został powiększony o 10 mld zł i wynosi obecnie 17 610 mld zł. Są natomiast znaczne przesunięcia w poszczególnych działach.</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#ZygmuntWęgrzyn">Obecnie prowizorium budżetowe, a ściślej ustawa o zasadach gospodarki finansowej państwa oraz o zmianie ustawy Prawo budżetowe i niektórych innych ustaw, jest przedmiotem naszych obrad.</u>
          <u xml:id="u-98.5" who="#ZygmuntWęgrzyn">Wysoka Izbo! Nie da się rozpatrywać tych zagadnień w oderwaniu od aktualnej sytuacji gospodarczej państwa. Nie da się ukryć: sytuacja budżetu jest bardzo ciężka, tragiczna. Deficyt założony w wysokości 17 610 mld zł, co stanowi 20,4% przewidzianych wydatków, może okazać się w rzeczywistości znacznie wyższy.</u>
          <u xml:id="u-98.6" who="#ZygmuntWęgrzyn">W związku z ostatnim orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego, dotyczącego wynagrodzenia sfery budżetowej, określony w prowizorium budżetowym deficyt zwiększony zostanie o około 2 bln zł.</u>
          <u xml:id="u-98.7" who="#ZygmuntWęgrzyn">Wysoka Izbo! Należy tę okoliczność wziąć pod uwagę przy głosowaniu ustawy o zasadach gospodarki finansowej państwa. W każdej dziedzinie wydatki budżetowe są ustalone poniżej rzeczywistych potrzeb. Można więc mówić jedynie o zmianach struktury wydatków. Ciężko jednak jest zabierać tam, gdzie i tak brakuje.</u>
          <u xml:id="u-98.8" who="#ZygmuntWęgrzyn">Zgodnie z art. 4 ustawy o zasadach gospodarki finansowej państwa, Rada Ministrów upoważniona została do zwiększenia zadłużenia o 0,6 mld dolarów, w tym 200 mln zł na inwestycje w dziale ochrony zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-98.9" who="#ZygmuntWęgrzyn">Z Raportu o stanie państwa za 1991 r. wynika, że stan rezerw dewizowych na dzień 1 listopada 1991 r. wynosi 6,4 mld dolarów.</u>
          <u xml:id="u-98.10" who="#ZygmuntWęgrzyn">Korzystając z obecności przedstawicieli Ministerstwa Finansów, proszę o wyjaśnienie stanu naszych rezerw dewizowych na dzień dzisiejszy, konkretnie na 31 stycznia. Pytam, dlaczego z tej rezerwy nic nie przeznaczono na służbę zdrowia, oświatę, na policję i wojsko, które winny zapewnić porządek wewnętrzny oraz stan obronności kraju?</u>
          <u xml:id="u-98.11" who="#ZygmuntWęgrzyn">Jeśli takich rezerw nie ma, to należy szukać sposobu zwiększenia dochodów budżetu. Należy rozważyć możliwość ponownego zmonopolizowania produkcji i sprzedaży wyrobów alkoholowych, tytoniowych i innych, które przez wiele dziesiątków lat, a może również w okresie II Rzeczypospolitej, były głównym źródłem zasilania budżetu państwa, a obecnie stają się łatwym żerowiskiem różnego rodzaju niekończących się afer gospodarczych, sięgających bilionowych sum.</u>
          <u xml:id="u-98.12" who="#ZygmuntWęgrzyn">Wysoki Senacie! Czas położyć kres tym praktykom. Społeczeństwo oczekuje tego od nas, zwłaszcza że przepisy prawne o tym mówią. Istniejące uregulowania prawne pozwalają na utrzymanie pozycji monopolistycznej państwa w wybranych obszarach działalności gospodarczej, w tym również w zakresie produkcji wyrobów tytoniowych i alkoholowych. Podstawowym aktem prawnym jest ustawa o działalności gospodarczej z dnia 23 grudnia 1988 r.</u>
          <u xml:id="u-98.13" who="#ZygmuntWęgrzyn">Innym sposobem zmniejszania deficytu budżetowego jest zwiększanie dyscypliny podatkowej, rewizja ulg i zwolnień podatkowych oraz zwiększanie podatków od niektórych jednostek. Mam na myśli przedsiębiorstwa zajmujące się grami liczbowymi, a szczególnie pięć nowych kasyn gry. Podwyższenie podatku do 60–80%, co praktykowane jest w niemieckich kasynach, zwiększy nasz budżet o kilka bln zł.</u>
          <u xml:id="u-98.14" who="#ZygmuntWęgrzyn">Musimy sobie wszyscy zdać sprawę z tego, że dążenie do ograniczenia deficytu w krótkim czasie, drogą drastycznych cięć wydatków budżetowych prowadzi do przekroczenia bariery wytrzymałości społecznej, jest obniżeniem poziomu życia i może doprowadzić do wybuchu społecznego.</u>
          <u xml:id="u-98.15" who="#ZygmuntWęgrzyn">Protestujemy przeciwko niszczeniu służb i usług publicznych. Ciężka sytuacja gospodarcza naszego kraju spowodowana została rabunkową działalnością władzy komunistycznej - zwłaszcza w końcowym okresie jej panowania. W pewnej mierze jest również wynikiem błędnej polityki gospodarczej dwóch ostatnich ekip. Błędy te wynikały nie tylko z niedostatecznego przygotowania zawodowego ludzi zajmujących odpowiedzialne stanowiska rządowe, braku wyobraźni ekonomicznej, ale także niewyciągania wniosków z własnych, błędnych decyzji, a może również,…</u>
          <u xml:id="u-98.16" who="#komentarz">(Wicemarszałek Józef Ślisz: Panie senatorze, czas…).</u>
          <u xml:id="u-98.17" who="#ZygmuntWęgrzyn">Już kończę, panie przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-98.18" who="#ZygmuntWęgrzyn">… a również z konsekwentnej inspiracji płynącej spoza granic Polski. Kontynuacja obecnej polityki i dalsze ograniczenie wydatków budżetowych doprowadzi do degradacji cywilizacyjnej naszego społeczeństwa. I dlatego zadaniem aktualnego rządu winno być szukanie wyjścia z obecnej, ciężkiej sytuacji ekonomicznej i wytyczenie kierunków nowej polityki gospodarczej III Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-98.19" who="#ZygmuntWęgrzyn">Klub Parlamentarny Konfederacji Polski Niepodległej, którego jestem członkiem, przystąpił do opracowania własnej wersji programu gospodarczego rozwoju kraju. Program ten pokaże możliwości wyjścia z obecnej ciężkiej sytuacji ekonomicznej kraju i stworzy lepszą sytuację finansową. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Jerzego Chmurę, następnym mówcą będzie pan senator Tadeusz Brzozowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#JerzyChmura">Panie Marszałku! Panie i Panowie!</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#JerzyChmura">Zapisując się do głosu, działałem w przekonaniu, że przy tej wielości ustaw umknie bardzo ważny problem. Na szczęście został on poruszony.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#JerzyChmura">Mianowicie zmiana w ustawie o zobowiązaniach podatkowych dotyczących odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe wspólników, spółek, szczególnie spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, jak również spółek komandytowych.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#JerzyChmura">Ten problem chciałbym utrwalić dlatego, że jest to problem bardzo istotny. Omówię go w paru słowach. Proszę sięgnąć po druk nr 21C, bo tam jest zawarty wniosek dotyczący poprawki mówiącej o tym, żeby majątek osobisty wszystkich wspólników objąć odpowiedzialnością za zobowiązania ich spółek handlowych.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#JerzyChmura">Proszę państwa, jest to zdecydowanie sprzeczne z kodeksem handlowym, w którym w art. 159 ust. 3 jest wyraźny zapis mówiący o tym, że wspólnicy spółek z ograniczoną odpowiedzialnością nie odpowiadają osobiście za jakiekolwiek zobowiązania spółki. Zobowiązania podatkowe również są zobowiązaniami, o których mowa w kodeksie handlowym, nie są wyłączone z tego przepisu: art. 150 § 3.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#JerzyChmura">W konsekwencji, gdyby przyjąć tego rodzaju poprawkę, to osiągnęłoby się skutek odwrotny do tego, który chce się osiągnąć, wprowadzając te zmiany dla celów prowizorium budżetowego. Dlatego, że moglibyśmy być, i najprawdopodobniej będziemy, świadkami, obserwatorami ucieczki ze spółek handlowych wielu uczciwych kupców. Powtarzam: wielu uczciwych kupców. Szczególnie tych, którzy dysponują kapitałem zachodnim i którzy przystępują do spółek joint venture. Dlatego, że nasz kodeks handlowy jest tłumaczony na wiele języków, a brak odpowiedzialności związanej z majątkiem osobistym za wszelkie zobowiązania spółki jest utrwalony w świadomości prawnej wielu uczciwych kupców z rozwiniętych krajów zachodnich. I z taką świadomością oni do nas przyjeżdżają, aby brać udział w wielu spółkach, w wielu poważnych przedsięwzięciach handlowych.</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#JerzyChmura">Ci ludzie w dalszym ciągu prowadzą spółki razem z udziałem podmiotów polskich, ale najprawdopodobniej należałoby się spodziewać ich ucieczki, jeżeli będą mieli odpowiadać całym swoim majątkiem, wbrew przyjętym w ich wysoko rozwiniętych gospodarczo krajach rozwiązaniom prawnym.</u>
          <u xml:id="u-100.7" who="#JerzyChmura">Rozwiązania prawne w tym zakresie muszą być dostosowane do rozwiązań, które obowiązują w krajach gospodarczo rozwiniętych. W przeciwnym wypadku nie ma mowy o tym, aby postęp gospodarczy był u nas rozwijany. Dlatego apeluję, aby przy tej wielości ustaw nie zapomnieć o tym problemie, kiedy przyjdzie do głosowania, i aby głosować przeciwko poprawce. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Tadeusza Brzozowskiego, następnym mówcą będzie pan senator Henryk Czarnocki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#TadeuszBrzozowski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#TadeuszBrzozowski">Chciałbym się odnieść do propozycji Komisji Rolnictwa, przedstawionej w druku 18B, dotyczącej skreślenia punktu 1 i 2. Uważam, że w tej chwili, a właściwie już w roku ubiegłym, wieś natrafiła na barierę finansową i podwyższenie składki na fundusz emerytalny rolników spowoduje, iż wpływy z tego tytułu będą mniejsze aniżeli się spodziewamy.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#TadeuszBrzozowski">W druku 18B zapisane jest: „organ właściwy do sprzedaży nieruchomości Państwowego Funduszu Ziemi” i jest propozycja, żeby wprowadzić w to miejsce zapis: „rejonowy organ administracji państwowej”. Prosiłbym o wyjaśnienie w tej sprawie, dlaczego tego typu zmiana jest potrzebna. Czy to wiąże się z przewidywanym podziałem administracyjnym kraju?</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#TadeuszBrzozowski">Jeśli chodzi o 50% próg podatkowy zaprezentowany w stanowisku kilku komisji, w tym również Komisji Rolnictwa, to uważam, że ten próg jest zasadny i powinien być utrzymany.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#TadeuszBrzozowski">Jeśli chodzi natomiast o art. 5 ustawy o uporządkowaniu stosunków kredytowych, to zdaję sobie sprawę, że finansowanie spółdzielni mieszkaniowych i obciążenia z tego tytułu ciążące na członkach spółdzielni są ogromne. I jest sprawą jasną, że to będzie musiało być uporządkowane w najbliższym czasie. Ale chciałbym również podkreślić to, że znaczna część społeczeństwa mieszka w domach czy w budynkach mieszkalnych wybudowanych przez siebie lub w budynkach, które w tej chwili buduje. I z tego tytułu ze strony państwa nie uzyskuje żadnych gratyfikacji. Prosiłbym również o zwrócenie w przyszłych pracach uwagi na ten problem.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#TadeuszBrzozowski">Nie zgadzam się również, to znaczy będę przeciwko wnioskowi mniejszości zaprezentowanemu przez członków Komisji Rolnictwa, w sprawie zwolnienia z podatku organizacji społeczno-zawodowych. Jeżeli obciążamy podatkami wszystkie podmioty, które prowadzą działalność dochodową, to oczywiście w tym przypadku również nie powinno być ulg. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Henryka Czarnockiego. Następnym mówcą będzie pan senator Józef Kuczyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#HenrykCzarnocki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#HenrykCzarnocki">Zacznę od nieco wcześniejszych spraw. Otóż wrócę do naszej przysięgi. Zaledwie dzień przed upływem terminu zaprzysiężono nas jako parlamentarzystów. W międzyczasie przygotowywano już prowizorium budżetowe i radzono nad sprawami finansowymi państwa. Postawiono nas przed faktem dokonanym sugerując, że obecna sytuacja finansowa kraju zmusza nas do przyjęcia prowizorium przedstawionego przez poprzedni rząd. Również podwyżki, które zaskoczyły obecny rząd pana premiera Olszewskiego, nie były konsultowane ani z nami, parlamentarzystami, ani z członkami obecnego rządu. Przyjęliśmy to w pięknym prezencie od starego rządu. Nie chodzi o zwalanie odpowiedzialności z jednych na drugich, ale dziwi fakt, że osoby odpowiedzialne za finanse naszego państwa w poprzednich rządach i w obecnym też chcą z siebie zwalić odpowiedzialność za obecny stan.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#HenrykCzarnocki">Żeby nie przeciągać, ustosunkuję się pokrótce do kilku spraw.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#HenrykCzarnocki">Otóż sprawa składki ubezpieczeniowej rolników. Nie będę rozwijał tematu, poprzedni mój kolega z ziemi siedleckiej, senator Brzozowski już o tym powiedział. Dodam tylko, że rolników dotknęły już podwyżki energii, podwyżki paliwa, obliczanie składki ZUS, ubruttowienie z 20% z podatkiem. Jest to jeden z wielu elementów, które będą powodowały upadek gospodarstw rolniczych w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#HenrykCzarnocki">No cóż, budżet pusty, a nawet poniżej dna, deficyt ogromny. Nie starczyło pieniędzy dla służby zdrowia, dla wojska, dla rolnictwa, dla szkół. Pominięto poprawki, które próbowały wnieść poszczególne komisje. Sejm również „przyklepał” to stanowisko. Ale o sobie to nie zapomniał. Po milionie złotych. Wiedziano jak sobie podwyższyć pobory w obecnej trudnej sytuacji kraju, proponując społeczeństwu dalsze zaciskanie pasa.</u>
          <u xml:id="u-104.5" who="#HenrykCzarnocki">Dziwnym problemem jest kilkadziesiąt bilionów złotych, pozostawionych w gestii ministra finansów, które miały być wydatkowane na „zbrojeniówkę”. Pomimo usilnych próśb o informacje w tej sprawie, jak na razie, do tej pory nie ma meldunku, gdzie te pieniążki poszły.</u>
          <u xml:id="u-104.6" who="#HenrykCzarnocki">Tak się złożyło, że byłem w jednym z zakładów zbrojeniowych, zakładu jeszcze z okresu międzywojennego, konkretnie w Radomiu. W okresie międzywojennym, jak również powojennym, produkcja była duża. Nawiasem mówiąc kraj nasz był nastawiony na zaopatrywanie państw Układu Warszawskiego, jak również wszelkich państw, gdzie próbowano „zrobić” ustrój komunistyczny. Wyszło jak wyszło, eksport spadł. I trzeba powiedzieć, że wiele, wiele tysięcy ludzi, pomimo protestów, pomimo strajków, wyrzuconych zostało na ulicę, „poszło na bezrobocie”.</u>
          <u xml:id="u-104.7" who="#HenrykCzarnocki">A w międzyczasie daje się zauważyć, że powstają takie spółeczki, lobby generalskie i one już mówią o imporcie broni z zagranicy, bo to jest podobno opłacalniejsze i tańsze. Zastanówmy się dobrze, czym to będzie pachniało. Wtedy gdy powstanie sytuacja, że będziemy odcięci od dostaw takich czy innych, a wszystkiego się należy spodziewać w naszej sytuacji geopolitycznej, jak to wpłynie na stan naszej obronności? To co mamy, to mamy. Lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu.</u>
          <u xml:id="u-104.8" who="#HenrykCzarnocki">Finanse nasze, prowizorium, jak również i budżet przewiduje się oprzeć głównie na podatkach od ludności i od firm. Około 80% dochodów budżetu państwa mają to być wpływy z tych podatków. Obawiam się, czy to się uda ściągnąć, gdy jest taka sytuacja. A rozmawiałem z kilkoma kolegami senatorami, że na stanowiska szefów izb skarbowych niejednokrotnie powołuje się ludzi starej gwardii, którzy mają układy, którzy skorzystali z wielu przywilejów i uprawnień. Dla wyjaśnienia dodam, że już w czasach pana premiera Rakowskiego stara gwardia „robiła” takie ustawy i przepisy, które pozwalały zabezpieczać im swoje mienie. Teraz oni będą korzystali w dalszym ciągu z poprzednich uprzywilejowań i będą nieraz pomijani przy ścisłych kontrolach.</u>
          <u xml:id="u-104.9" who="#HenrykCzarnocki">Dla przykładu powiem, że my, w Siedleckiem toczyliśmy bój przez pół roku - parlamentarzyści, wojewoda, sejmik, „Solidarność” wiejska, robotnicza, Związek Akowców, Narodowe Siły Zbrojne, Związek Internowanych. Dopiero wielkim wysiłkiem wszystkich udało się nam usunąć człowieka, który był członkiem komitetu wojewódzkiego przez 15 lat.</u>
          <u xml:id="u-104.10" who="#HenrykCzarnocki">Tak że szanowne koleżanki i koledzy senatorowie, rozejrzyjcie się, bo kto ma pieniądz w ręku, to prawdopodobnie będzie miał wkrótce i władzę. A chyba nie o to nam chodzi, żebyśmy powrócili do neokomuny.</u>
          <u xml:id="u-104.11" who="#HenrykCzarnocki">Padł temat zwiększenia podatku do 50% od sumy ponad 16 mln zysku miesięcznego. Trudne to będzie dla niektórych rzemieślników, bo chyba już od tej grupy zawodowej ten podatek będzie obowiązywał. Ale nie zapominajmy, że czegoś chcąc, należy znaleźć jakieś miejsce wyrównania. Nie ściągajmy kołdry z biednego robotnika czy powiedzmy krótko - emeryta czy rencisty.</u>
          <u xml:id="u-104.12" who="#HenrykCzarnocki">Do niedawna nie był pobierany podatek od firm zachodnich czy innych, które po prostu u nas miały zyski. Całe szczęście, że w końcu się tego dopatrzono i ten podatek będzie pobierany w kraju. Odpłynęło wiele, wiele pieniążków, a one by się przydały u nas. Dziwne to, ale w końcu ktoś się dopatrzył.</u>
          <u xml:id="u-104.13" who="#HenrykCzarnocki">Żeby nie przeciągać, powiem krótko. Rząd pana premiera Olszewskiego uzyskał poparcie dla tego prowizorium w Sejmie. Teraz rząd oczekuje tego samego od nas, od Senatu. Od państwa sumień zależy, jak to się potoczy. Uważam, że temu rządowi szansę należy dać, ale przy omawianiu budżetu staniemy konkretnie w obronie interesów ludzi pracy, bo oni są najbardziej pokrzywdzeni.</u>
          <u xml:id="u-104.14" who="#HenrykCzarnocki">Szczęść Boże rządowi premiera Olszewskiego na nowej drodze. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-104.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Józefa Kuczyńskiego, następnym mówcą będzie pan senator Walerian Piotrowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#JózefKuczyński">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#JózefKuczyński">Truizmem byłoby mówienie, jak ważne znaczenie dla gospodarki ma system podatkowy, zasady jego funkcjonowania. Należy więc wyrazić zadowolenie, że Sejm obecnej kadencji uchwalił jako jedną z pierwszych - 25 stycznia br. - ustawę o podatku dochodowym od osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#JózefKuczyński">Istotne też jest to, że ustawa ta nie jest nowelizacją dotychczas obowiązujących przepisów, ale stanowi kompleksowe ujęcie całości tej problematyki. Reguluje w sposób w miarę klarowny i precyzyjny zasady funkcjonowania tej ważnej, podstawowej dziedziny naszego życia gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#JózefKuczyński">I to jest podstawowa zaleta tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#JózefKuczyński">Bardzo ważne jest także, w mojej ocenie, to, że ustawa jest w odpowiedni sposób skorelowana z podjętą w ubiegłym roku, a obowiązującą od 1 stycznia br., ustawą o podatku od dochodów osobistych ludności i z ogólnymi zasadami projektowanego podatku od wartości dodanej.</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#JózefKuczyński">Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi więc istotny krok w całym procesie reformy podatkowej. Tym bardziej, że oprócz problemów związanych z podstawową treścią, wprowadziła wiele istotnych zmian w innych ustawach, regulujących problematykę podatkową. Cechuje ją jednolitość i niezbędna efektywność w stosowaniu zasad podatkowych wobec procesów rynkowych. Wprowadza jasność w różnych formach działalności gospodarczej podlegających opodatkowaniu, m.in.: przez oczyszczenie podatku rolnego tylko do podatku od gruntów - dzięki przeniesieniu działów specjalnych produkcji rolnej do zasad podatkowych tej ustawy; przez zmniejszenie zakresu zwolnień podmiotowych - np. w zasadach opodatkowania zakładów budżetowych oraz w nowych rozwiązaniach dotyczących ustalenia podstawy opłaty skarbowej od umów zamiany. Likwiduje wiele furtek, które wykorzystywane były do unikania opodatkowania.</u>
          <u xml:id="u-106.6" who="#JózefKuczyński">Niezależnie jednak od tych pozytywnych ocen mam uwagi, a także istotne zastrzeżenia, które uważam za niezbędne do zgłoszenia. Dotyczą one następujących zagadnień.</u>
          <u xml:id="u-106.7" who="#JózefKuczyński">Po pierwsze, na tle notowanego spadku i ograniczenia produkcji sadowniczej bardzo słuszne jest, że z podlegających opodatkowaniu działów specjalnych produkcji rolnej wyłączono sady, które w konsekwencji będą obciążone tylko podatkiem gruntowym. Zupełnie jednak nie rozumiem, dlaczego nie zastosowano takiego wyłączenia w stosunku do pasiek. Mimo zgłoszonych już wniosków, dotyczących zwolnienia pasiek od podatku, chcę także poświęcić kilka zdań pszczołom, tym tak pożytecznym gospodarczo owadom. Od pewnego czasu obserwujemy stały spadek zainteresowania pszczelarstwem. Moi wyborcy bardzo mocno podkreślają to zjawisko. Są już rejony, gdzie ilość pszczół spadła o połowę, powstają tzw. obszary niedopszczelne.</u>
          <u xml:id="u-106.8" who="#JózefKuczyński">W gospodarce rolnej Europy wdrażane są obecnie rozwiązania oparte na zasadach biodynamiki, w ramach których m.in. właśnie od pszczół zależy prawidłowa równowaga ekologiczna. W Ameryce w sposób szczególny chronione i rozwijane jest pszczelarstwo, np. dopiero pasieki powyżej 120 uli są opodatkowane. I nie ma co się dziwić, gdyż trudno jest przecenić znaczenie pszczół dla ekologii, dla zbiorów i urodzajów. A u nas pszczoły zaczynają ginąć. Dlatego też serdecznie popieram propozycję, aby w art. 2 ust. 3 dyskutowanej dziś ustawy skreślić „prowadzenie pasiek”.</u>
          <u xml:id="u-106.9" who="#JózefKuczyński">Po drugie, ustawa likwiduje stosowane do tej pory ulgi w opodatkowaniu niektórych produkcyjnych przedsięwzięć inwestycyjnych oraz ochrony środowiska. Ulg takich nie mają też w prawie celnym importowane nowe maszyny, urządzenia i technologie, potrzebne naszemu przemysłowi i rolnictwu. Jest to dla mnie niezrozumiale. Dla mnie jest wprost tragiczny stan dekapitalizacji naszego majątku produkcyjnego.</u>
          <u xml:id="u-106.10" who="#JózefKuczyński">Kilka dni temu prezes GUS, omawiając wyniki ubiegłego roku, stwierdził, że wysoce niepokojący jest postępujący spadek nakładów inwestycyjnych. A jakie to ma znaczenie dla gospodarki i dla przyszłych wpływów do budżetu, nie trzeba uzasadniać.</u>
          <u xml:id="u-106.11" who="#JózefKuczyński">Dlatego też sformułowanie ust. 7 art. 18 ustawy jest według mnie niewystarczające. To nie może być tylko upoważnienie Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-106.12" who="#JózefKuczyński">Wnioskuję, aby to było wyraźne zobowiązanie, a więc na przykład, że zobowiązuje się Radę Ministrów do tego, aby do 30 marca 1992 r. w drodze rozporządzenia określiła podlegające ulgom podatkowym ważne dla rozwoju gospodarczego i ochrony środowiska dziedziny inwestowania.</u>
          <u xml:id="u-106.13" who="#JózefKuczyński">I na zakończenie, niepokojące jest, że ustawa ta w ogóle pomija milczeniem obowiązujące zasady podatku od wzrostu wynagrodzeń w przedsiębiorstwach państwowych i obciążenia tych przedsiębiorstw dodatkowym podatkiem majątkowym, dywidendą. Są to przecież olbrzymie obciążenia, rzutujące na całą gospodarkę i powodujące upadłość olbrzymiej liczby przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-106.14" who="#JózefKuczyński">Dlatego uważam, że problem ten, jeżeli nie do końca, to choćby częściowo, należałoby poruszyć już w tej ustawie, zmniejszając rygory popiwku i przedstawiając perspektywy jego likwidacji oraz powiązania dywidendy z rentownością szacowanego majątku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Waleriana Piotrowskiego, następnym mówcą będzie pan senator Janusz Mazurek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#WalerianPiotrowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie!</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#WalerianPiotrowski">Ja bardzo krótko, w sprawie spółek. Mój przyjaciel z Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, pan senator Chmura, wystąpił z żarliwą obroną czystości instytucji spółki prawa handlowego. Rozumiem tę obronę, ale sądzę, że my musimy tutaj dokonać wyboru. Dokonując wyboru idealistycznego, polegającego na tym, że nie naruszamy instytucji spółki i oddajemy hołd kodeksowi handlowemu, pozostawiamy bardzo szeroki obszar możliwości uchylania się od egzekucji podatkowej.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#WalerianPiotrowski">To jest bardzo poważny problem w Polsce, problem możliwości uchylania się od egzekucji podatkowej. I szerzej, problem uchylania się od podatków. Problem tego, co się tak powszechnie określa jako luki prawne umożliwiające działanie, które pozostaje bez sankcji prawnej, a które powoduje ubytek w skarbie państwa i bogacenie się bez podatku, bez egzekucji, bez płacenia zobowiązań na rzecz skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#WalerianPiotrowski">I dlatego sądzę, że powinniśmy dokonać wyboru propozycji zawartej we wniosku Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych Senatu. Zmierza ona bowiem właśnie do uszczelnienia tej luki. Zmierza do tego, by ludzie, którzy angażują w działalność spółki bardzo nikły kapitał, nie doprowadzali jej do bankructwa, a następnie nie wychodzili z niej z wielkim majątkiem, pozostawiając w spółce grosze uniemożliwiające zapłacenie podatków.</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#WalerianPiotrowski">Nie jestem taki pewny, jak pan senator Chmura, że ci zagraniczni kupcy, którzy wchodzą w układy spółkowe, to są kupcy uczciwi. Jeżeli tak, to po wyjaśnieniu problemu rzeczywiście nie powinni się bać, ponieważ płacą podatki i prowadzą właściwą rejestrację podatkową, więc nie ma żadnego problemu. Jest to tylko ograniczenie możliwości działania nieuczciwych. A jest to problem bardzo ważny w chwili obecnej. Myślę, że problem stojący ponad czystością instytucji prawa handlowego. Jest to problem egzystencji finansowej państwa. Oczywiście, nie w tym sensie, że jeżeli go nie rozwiążemy, to państwo nie będzie egzystowało. Ale jest to jedna z tych składowych, z tych wielkich cegieł, które trzeba jednak stawiać, by nie płynęła rzeka umykających zobowiązań wobec skarbu państwa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pan senatora Janusza Mazurka, następnym mówcą będzie pani senator Bogucka-Skowrońska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#JanuszMazurek">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#JanuszMazurek">Postaram się poruszyć trzy kwestie, ale w miarę krótko.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#JanuszMazurek">Pierwsza kwestia jest to właściwie wystąpienie w imieniu Koła Senatorów NSZZ „Solidarność”. Otóż, w obecnej sytuacji zatorów płatniczych i trudności z realizacją należności powstaje dodatkowe utrudnienie dla wierzycieli, którzy są obciążeni podatkiem dochodowym od należności, które praktycznie nie są zapłacone. Zarówno przedstawiciele Komisji Krajowej „Solidarności”, jak też sekcji przemysłu lekkiego „Solidarności”, zwracają uwagę na problem, iż firmy, zakłady pracy są obciążane podatkiem dochodowym od należnych im odsetek, które trudno wyegzekwować. W związku z tym istnieje propozycja, przynajmniej na okres przejściowy, jeżeli izba zaakceptowałaby takie rozwiązanie, dotyczy to art. 37 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który jest umieszczony w rozdziale zatytułowanym „Przepisy przejściowe i końcowe”. Proponujemy dotychczasową treść art. 37 oznaczyć jako ust. 1 i dodać ust. 2 następującej treści: „Podatek dochodowy naliczony w 1991 r. od odsetek od należności przysługujących podatnikowi w tym roku, a nie wyegzekwowanych, odracza się do czasu ich wyegzekwowania”. Chodzi o rozwiązanie tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#JanuszMazurek">Jak podają przedstawiciele strony prowadzącej negocjacje z Ministerstwem Finansów bywają takie przypadki, że należności, od których jest naliczane opodatkowanie, wynoszą miliard zł, a do tego trzeba doliczyć odsetki 9 mld zł. Tak więc bardziej dolegliwy jest podatek od tych odsetek niż od samej sumy. Stąd właśnie propozycja, żeby nie naliczać podatku dochodowego od odsetek, których nie można wyegzekwować do czasu, aż te odsetki będą rzeczywiście zapłacone.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#JanuszMazurek">Następna kwestia, chciałbym w niej nawiązać do problematyki odpowiedzialności podatkowej wspólników spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Akurat przede mną wypowiedział się w tej sprawie pan senator Walerian Piotrowski, w związku z tym mam może niewiele do dodania. Chciałbym tylko wyraźnie podkreślić, że jest to problem, który możemy i musimy, jako parlament, rozwiązać. Chodzi o to, że nie można kierować się tylko czystością konstrukcji prawnych, to już było powiedziane. Jak mówiłem w swoim wystąpieniu, jako sprawozdawca, tam nie ma naruszenia kodeksu handlowego. Inne są zobowiązania natury cywilnoprawnej, a inny jest charakter zobowiązań natury publicznoprawnej.</u>
          <u xml:id="u-110.5" who="#JanuszMazurek">Jeżeli chodzi o podatki, to jest to jasno określone od strony prawnej i zgadzam się z wypowiedzią pana senatora Waleriana Piotrowskiego, że jeżeli kontrahenci zagraniczni zorientują się, o co chodzi, to nie będzie ich rozwiązanie, proponowane przez naszą Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, odstręczało od inwestowania. Nie narusza to bowiem zasad działania kodeksu handlowego odnośnie do spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Jak powiedziałem, jest to rozwiązanie łagodne, gdyż inne rozwiązania, zwłaszcza podwyższenie kapitału zakładowego, byłoby dla spółek niekorzystne. To, co proponujemy, jest, moim zdaniem, korzystniejsze.</u>
          <u xml:id="u-110.6" who="#JanuszMazurek">Jeszcze trzecia kwestia dotycząca podwyższenia granicznej stawki podatku dochodowego od osób fizycznych. Uważam, że nie ma potrzeby podwyższania tego podatku. Poprzednio, jako sprawozdawca, prezentowałem stanowisko komisji, w tej chwili prezentuję własne stanowisko. Wydaje mi się, że ta propozycja jest bardziej słuszna w aspekcie społecznym czy może nawet moralnym, ale właściwie, chciałbym to państwu uświadomić, ona nic nie daje od strony rzeczywistych dochodów państwa. Na posiedzeniu Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych z wypowiedzi przedstawicieli Ministerstwa Finansów zorientowałem się, że tutaj wpłyną sumy niewielkie, praktycznie nie liczące się. Czy jest więc potrzeba tejże nowelizacji, która może być potraktowana jako ograniczenie możliwości inwestowania? Jestem przeciwny tejże poprawce. Na tym zakończę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu panią senator Annę Bogucką-Skowrońską, następnym mówcą będzie pan senator Henryk Makarewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Panie Marszałku! Koleżanki i Koledzy Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Mój głos ma charakter polemiczny wobec wystąpienia kolegi Piotra Andrzejewskiego w sprawie poprawki, sformułowanej z tej trybuny jako oprawka mniejszości Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, dotyczącej ustawy z 25 stycznia o zmianie niektórych ustaw o zatrudnieniu oraz zaopatrzeniu emerytalnym.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Chciałbym powiedzieć, że my, jako prawnicy, doznajemy stanu jakiejś specyficznej schizofrenii, ponieważ w rzeczywistości podważamy wiarygodność dotychczas stanowionego prawa. Mało tego, dyskusja na temat spółek, jaka rozegrała się między kolegą Jerzym Chmurą a kolegą Walerianem Piotrowskim, wskazuje wyraźnie, że już nie tylko podważamy filozofię aktów prawnych, które istniały, ale wręcz instytucji prawnych, które są, że tak powiem, w naszej tradycji prawnej przyjęte. Ale ad rem, chcę odnieść się do niektórych zmian ustaw o zatrudnieniu oraz zaopatrzeniu emerytalnym. Z uwagą wysłuchałam wniosku Komisji Zdrowia i Polityki Społecznej, reprezentowanego przez koleżankę Alinę Pieńkowską, stanowiska słusznego merytorycznie. Ale jak mówię, ta schizofrenia polega na tym, że sprawą nadrzędną jest wzgląd na interes państwa. Przyjmujemy, iż w tej sytuacji dla potrzeb niepodważania interesu państwa i możliwości działania rządu, w inny sposób oceniamy zarówno prowizorium jak i towarzyszące mu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Wracając do poprawki kolegi Andrzejewskiego, bo to były tylko uwagi ogólne, chcę powiedzieć, że art. 4 ustawy z 25 stycznia znacznie pogarsza sytuację prawną bezrobotnych. Mało tego, podważa filozofię płacenia tych zasiłków, następuje jak gdyby podwójne ujednolicenie, niezależnie od tego, czy ktokolwiek był przedtem zatrudniony, czy nie, i w jaki sposób był zwolniony. W takiej samej sytuacji jest człowiek, który porzuca pracę, jak i ten, którego zwalniają, mimo że chciałby pracować niezależnie od osiąganych zarobków.</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Zasiłki dla bezrobotnych, przy przyjęciu stanowiska Sejmu, stają się stałą zapomogą, jednakową dla ludzi o różnym wykształceniu, o różnym stażu pracy. To uderza w samą filozofię ustawy.</u>
          <u xml:id="u-112.5" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Można powiedzieć, że przeciwko temu występuje wniosek Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, która sugeruje poprawkę poprzez wprowadzenie różnego stopnia procentowych zasiłków w różnych miesiącach, ale i tak jest to sprzeczne z ustaleniami 102 Konwencji MOP, jak podawano w czasie dyskusji na posiedzeniu Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Tak że mamy ujednolicony zasiłek dla wszystkich w postaci 36% przeciętnego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-112.6" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Mamy ujednolicony zasiłek a kolega Andrzejewski wg znanej zasady, że cel uświęca środki, pragnie wyeliminować pozorne bezrobocie przez nałożenie na bezrobotnych obowiązku świadczeń na cele użyteczności publicznej: dwa dni pracy tygodniowo.</u>
          <u xml:id="u-112.7" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Chcę powiedzieć, że to sformułowanie jest niczym innym, jak jednym z rodzajów kary ograniczenia wolności w kodeksie karnym. Polega ona właśnie na tym, że człowiek wypełnia pracę na cele publiczne bezpłatnie albo potrąca mu się z poborów. A więc bezrobotny, pozbawiony pracy wskutek sytuacji gospodarczej, ma w świetle prawa być ukarany tak, jak ludzie skazani: pracować przez dwa dni w tygodniu na cele użyteczności publicznej. I to niezależnie od tego, czy jest z wykształcenia, na przykład, profesorem uniwersytetu. Jeżeli będzie zwolniony, może być zatrudniony, nawet niekoniecznie złośliwie, do sprzątania miasta razem z człowiekiem skazanym za nadużycia czy jakieś inne przewinienia.</u>
          <u xml:id="u-112.8" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Wiem, że intencją kolegi jest, słyszałam przecież dyskusję w komisji inicjatyw, żeby wyeliminować tych, którzy pracują „na czarno” i którzy do tej pracy nie będą się stawiać, a w związku z tym, jeżeli się nie stawią na te dwa dni w tygodniu, to wówczas będzie można pozbawić ich zasiłku.</u>
          <u xml:id="u-112.9" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Ale czy tu rzeczywiście cel uświęca środki? Czy nie większą szkodę poniesie państwo poprzez zmuszanie tych ludzi do pracy na cele użyteczności publicznej i ograniczanie ich wolności? Chcę zauważyć, że praca zwana robotami publicznymi nie jest przewidziana w ustawie, w art. 13, bo art. 13 ustawy zasadniczej z 16 października mówi, że „Rejonowe Urzędy Pracy inicjują oraz finansują w zakresie ustalonym w ustawie roboty publiczne”. Oprócz przyuczenia do zawodu, oprócz organizowania dodatkowych miejsc pracy mogą inicjować takie roboty publiczne, ale werbują ludzi zgodnie z ich wykształceniem, zgodnie z ich przydatnością.</u>
          <u xml:id="u-112.10" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Praca społecznie użyteczna w postaci kary ograniczenia wolności nie sprawdziła się w praktyce. Sprzeciwiam się, bo uważam, że zaakceptowanie zasadniczych zrębów tej filozofii, którą nam tutaj proponuje Sejm i rząd, już będzie ogromnym kompromisem. Nie jest chyba intencją Senatu pogarszanie sytuacji bezrobotnych. Nie przydałoby to autorytetu i nie sprzyjałoby praworządności w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-112.11" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Dlatego wnoszę o to, aby ta poprawka mniejszości, zaprezentowana przez kolegę Andrzejewskiego, nie została przyjęta. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Henryka Makarewicza. Następnym mówcą będzie pan senator Waldemar Bohdanowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#HenrykMakarewicz">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#HenrykMakarewicz">Chciałbym pokrótce odnieść się do wypowiedzi moich przedmówców na temat zgłoszonego przeze mnie wniosku mniejszości, dotyczącego rozdziału czwartego art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatkach dochodowych od osób prawnych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#HenrykMakarewicz">Być może nie byłoby o co kopii kruszyć, gdyby w cytowanym punkcie nie zamieszczono zwolnień dla organizacji pracodawców, partii politycznych oraz związków zawodowych, zresztą rozdział czwarty przewiduje wiele innych zwolnień. Można mieć na tej sali różne sympatie, można mieć antypatie, można dobrze i źle mówić o różnych związkach zawodowych, o różnych organizacjach społeczno-zawodowych czy związkach branżowych.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#HenrykMakarewicz">Musimy jednak pamiętać o tym, że jesteśmy wyższą izbą parlamentu, a to powinno obligować do sprawiedliwego traktowania. Nie możemy również na tej sali kierować się emocjami. Przytaczam jeszcze raz art. 8 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. o związkach zawodowych rolników indywidualnych: „Związki działające na podstawie niniejszej ustawy, mają prawa i obowiązki, jakie przepisy ustaw przyznają społeczno-zawodowym organizacjom rolników w zakresie reprezentacji, obrony praw oraz interesów rolników”.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#HenrykMakarewicz">Ustęp 2 tego artykułu wyjaśnia: „Organy państwowe i samorządowe są obowiązane traktować na równi wszystkie związki zawodowe rolników indywidualnych w zakresie reprezentacji i obrony praw oraz interesów rolników”.</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#HenrykMakarewicz">Wysoka Izbo! Nierówne traktowanie związków zawodowych rolników, organizacji społeczno-zawodowych rolników można w tym kontekście traktować jako decyzję polityczną, jako dzielenie organizacji działających w środowisku wsi na złe i na te dobre, zapominając jednocześnie o tym, że również te dobre prowadzą działalność gospodarczą.</u>
          <u xml:id="u-114.6" who="#HenrykMakarewicz">Nie zgodziłbym się również ze stwierdzeniem, że w środowisku wiejskim nie ma kółek rolniczych. Jeśli tak, to nie ma o co kopii kruszyć, bo przecież nie będzie uszczerbku w budżecie państwa od nie działających kółek. Myślę, że działalność gospodarcza Kół Gospodyń Wiejskich [są to organizacje będące nierzadko jedynym działającym ośrodkiem życia społeczno-kulturalnego na wsi] temu środowisku służy.</u>
          <u xml:id="u-114.7" who="#HenrykMakarewicz">Chciałbym się tutaj również odnieść do wypowiedzi senatora Witkowskiego, który powiedział, że każda działalność powinna przynosić dochód. Tak, zgodziłbym się z takim stwierdzeniem, gdyby nie było rozdziału czwartego art. 17 o zwolnieniach podmiotowych, ale skoro się robi pewne wyjątki, to wydaje mi się, że te wyjątki powinny jednakowo traktować podobne podmioty działające w środowisku wiejskim i nie tylko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Waldemara Bohdanowicza, następnym mówcą będzie pan senator Sylwester Gajewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WaldemarBohdanowicz">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#WaldemarBohdanowicz">Chciałbym powrócić do art. 30 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i przeczytać najistotniejszy fragment opinii przygotowanej przez Biuro Prawne Senatu.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#WaldemarBohdanowicz">Art. 147 kodeksu handlowego wyraźnie mówi, że za zobowiązania spółki komandytariusz odpowiada tylko do wysokości sumy komandytowej. W nauce prawa handlowego nie ulegało wątpliwości, że określona w przepisach kodeksu handlowego odpowiedzialność dotyczy nie tylko zobowiązań prawno-prywatnych, lecz także prawno-publicznych.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#WaldemarBohdanowicz">Miało to także swoje odzwierciedlenie w ustawie z 15 marca 1934 r. o ordynacji podatkowej, której przepisy działu piątego o odpowiedzialności za podatek nie przewidywały odpowiedzialności wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za zobowiązania podatkowe spółki.</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#WaldemarBohdanowicz">Takiej bezpośredniej odpowiedzialności wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie przewidywał nawet dekret z 1946 r. o zobowiązaniach podatkowych, który stanowił jednocześnie, że za zobowiązania podatkowe spółki komandytowej komandytariusz odpowiada tylko do wysokości sumy komandytowej.</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#WaldemarBohdanowicz">Formuła odpowiedzialności wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pojawiła się dopiero w dekrecie z 26 października 1950 r. o zobowiązaniach podatkowych. Taką formułę zawierał również początkowo art. 47 obowiązującej obecnie ustawy z 19 grudnia 1980 r. Jednakże został on znowelizowany przez art. 47 ustawy z 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej z udziałem podmiotów zagranicznych i w obowiązującym brzmieniu nie przewiduje odpowiedzialności wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za jej zobowiązania podatkowe.</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#WaldemarBohdanowicz">Stąd też propozycję powrotu do rozwiązań stosowanych od 1950 do 1988 r., zawartą w art. 30 pkt 2, lit. 8b) projektu, należy ocenić negatywnie. Tyle opinia prawna.</u>
          <u xml:id="u-116.7" who="#WaldemarBohdanowicz">Od siebie mogę dodać, iż jeżeli mamy zastanawiać się, czy zasada prawo prawem a życie życiem powinna nas obowiązywać, to ja osobiście opowiadam się za tą pierwszą częścią - prawo powinno być prawem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.8" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: Ad vocem, Panie Marszałku, ad vocem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo, ale proszę mówić z miejsca, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WalerianPiotrowski">Panie Marszałku, Panie Senatorze!</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#WalerianPiotrowski">O tym, co napisało Biuro Prawne, to my wiemy. Także rząd znał ten problem, gdy zgłaszał odpowiednią propozycję ustawową. Natomiast rzeczywistość się zmieniła. W 1946 r. w zobowiązaniach podatkowych respektowano instytucje prawa handlowego, ale wkrótce potem je całkowicie zlikwidowano. Inaczej wyglądała sytuacja w 1946 r., inaczej w 1934, gdy kupcy byli uczciwi, inaczej wygląda w chwili obecnej. I to nie jest ten problem - prawo prawem, życie życiem.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#WalerianPiotrowski">My postulujemy zmianę prawa. Każdy ustawodawca jest zobowiązany reagować na pewne sytuacje. A tutaj chodzi o instrumenty polityki finansowej i dlatego ten problem postulujemy. Nie dlatego, byśmy chcieli zniszczyć spółki prawa handlowego, tylko dlatego, że chcemy obronić skarb państwa przed nieuczciwością kupców. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo o zabranie głosu pana senatora Sylwestra Gajewskiego. Następnym mówcą będzie pan senator Jan Szafraniec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#SylwesterGajewski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#SylwesterGajewski">Pragnę zgłosić trzy poprawki do art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Chodzi o poprawki do artykułu regulującego zwolnienia przedmiotowe.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#SylwesterGajewski">Po pierwsze, wnoszę, aby w pkt 4 po wyrazach „inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi” dodać „oraz zaopatrzenia wsi w wodę”. W razie przyjęcia tej poprawki, analogiczne uzupełnienie należy wprowadzić do art. 18 ust. 1 pkt 1 i do art. 35 pkt 8 lit. „a”. Chodzi o spójność rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#SylwesterGajewski">Aby poprzeć proponowaną poprawkę pragnę stwierdzić, że skoro ustawodawca słusznie obejmuje zwolnieniem podatkowym społeczne inicjatywy na rzecz budowy dróg wiejskich i sieci telekomunikacyjnej na wsi, to analogicznie takim samym zwolnieniem powinien objąć inicjatywy społeczne na rzecz zaopatrzenia wsi w wodę.</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#SylwesterGajewski">Nie muszę chyba przekonywać, jak poważne są braki w tym zakresie. Zaopatrzenie wsi w wodę to dziedzina, w której występuje jeszcze duże zapóźnienie cywilizacyjne. W wielu studniach woda jest niezdrowa i nie powinna być używana nawet do pojenia. Są całe rejony kraju, gdzie w okresach suszy nie ma wody w studniach i trzeba ją dowozić beczkowozami.</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#SylwesterGajewski">We wsiach powstają komitety społeczne, które wielkim wysiłkiem budują wodociągi. Zwolnienie ich dochodów z podatków powinno być tak samo oczywiste, jak w przypadku budowy sieci telekomunikacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-120.6" who="#SylwesterGajewski">Druga poprawka dotyczy pkt 5 w tym samym art. 17 ust. 1. Proponuję nadać mu brzmienie: „Dochody spółek, jeżeli ich udziałowcami, akcjonariuszami są wyłącznie stowarzyszenia i fundacje, których celem statutowym jest działalność wymieniona w pkt 4, w części przekazanej w roku podatkowym lub w roku po nim następującym na rzecz tych stowarzyszeń lub fundacji i wydatkowanej przez nie na tego rodzaju działalność”.</u>
          <u xml:id="u-120.7" who="#SylwesterGajewski">Uzasadniając tę poprawkę, chciałbym zwrócić uwagę Wysokiej Izby na to, że pkt 5 opiera się na założeniu, iż osoby prawne o charakterze niezarobkowym, których celem statutowym jest działalność wymieniona w pkt 4, a więc która została uznana przez ustawodawcę za szczególnie ważną i użyteczną społecznie, mogą tworzyć spółki z udziałem wyłącznie takich osób. I wówczas dochody tych spółek, o ile zostaną przekazane na rzecz udziałowców i wydatkowane przez nich na owe szczególnie ważne cele statutowe, też są wolne od podatku. Chodzi więc o drożność zwolnienia podatkowego. W myśl pkt 5, ze zwolnienia korzystają nie tylko organizacje realizujące cele wymienione w pkt 4, lecz także spółki powoływane przez te organizacje po to, by przez działalność gospodarczą pozyskiwać środki na realizację celów wymienionych w pkt 4.</u>
          <u xml:id="u-120.8" who="#SylwesterGajewski">Zgadzając się z intencją pkt 5 chcę zwrócić uwagę, że przepis ten został sformułowany niezbyt szczęśliwie. Dopuszcza on tworzenie przez stowarzyszenia spółek korzystających z preferencji podatkowych, ale zamyka taką możliwość przed fundacjami. A przecież cele wymienione w pkt 4 są realizowane głównie przez fundacje, o wiele rzadziej przez stowarzyszenia. To głównie fundacje zajmują się sprawami, o których mowa w pkt 4, na przykład wspieraniem rozwoju infrastruktury wsi, ochrony środowiska, działalnością dobroczynną itd.</u>
          <u xml:id="u-120.9" who="#SylwesterGajewski">Wydaje się, że konsekwentnie w pkt 5 fundacje w tym zakresie powinny być zrównane ze stowarzyszeniami. Punkty 4 i 5 powinny stanowić logiczną całość. W tym kierunku zmierza proponowana poprawka, a przy okazji również pod względem redakcyjnym wydaje się ona jaśniejsza i bardziej precyzyjna. Podkreślam, że moja propozycja w żadnym razie nie polega na zwolnieniu od podatku dochodowego spółek tworzonych przez fundacje, mające inne cele niż te, o których mowa w pkt 4.</u>
          <u xml:id="u-120.10" who="#SylwesterGajewski">W trzeciej i ostatniej poprawce, która rozbudziła tyle emocji - a Senat nie powinien kierować się emocjami - do art. 17 ust. 1 proponuję po pkt 6 dodać pkt 7 w brzmieniu: „Dochody społeczno-zawodowych organizacji rolników, działających na podstawie odrębnych przepisów, w części wydatkowanej w roku podatkowym lub w roku po nim następującym na działalność w zakresie reprezentacji i obrony praw oraz interesów rolników, nie związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej”. Tę poprawkę chciałbym uzasadnić troszkę szerzej. Otóż w toku prac sejmowych, a następnie prac komisji senackich, przedstawiciele organizacji działających na podstawie ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników postulowali, aby w art. 17 ust. 1 uzupełnić pkt 6 w taki sposób, aby te organizacje mogły korzystać ze zwolnienia od podatku na równi ze związkami zawodowymi rolników indywidualnych. Przypomnę, że chodzi o następujące organizacje: kółka rolnicze, koła gospodyń wiejskich, gminne i wojewódzkie związki kółek, krajowy związek kółek, a także związki branżowe producentów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-120.11" who="#SylwesterGajewski">Argumentowano, że organizacje te mają statuty analogiczne do związków zawodowych rolników indywidualnych, gdyż na mocy ustawy z 26 października 1982 r. oraz swoich statutów zajmują się obroną i reprezentacją praw oraz interesów zawodowych rolników indywidualnych i członków ich rodzin. I w tym zakresie od związków zawodowych rolników indywidualnych różnią się tylko nazwami i podstawami prawnymi rejestracji sądowej.</u>
          <u xml:id="u-120.12" who="#SylwesterGajewski">Ze strony Ministerstwa Finansów postulatowi temu przeciwstawiano argument, że w myśl ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników, wśród celów statutowych tych organizacji mogą być także gospodarcze. A to różni je od związków zawodowych rolników indywidualnych, dla których działalność gospodarcza może mieć najwyżej charakter pomocniczy, a nie jest celem statutowym.</u>
          <u xml:id="u-120.13" who="#SylwesterGajewski">Uzupełnienie pkt 6 o społeczno-zawodowe organizacje rolników oznaczałoby więc, zdaniem resortu, uprzywilejowanie ich w stosunku do innych organizacji prowadzących działalność gospodarczą.</u>
          <u xml:id="u-120.14" who="#SylwesterGajewski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Wydaje się, że obie strony mają rację. Próbując uwzględnić racje obu stron, zgłaszam poprawkę o charakterze kompromisowym, która je, jak sądzę, godzi.</u>
          <u xml:id="u-120.15" who="#SylwesterGajewski">Zamiast rozszerzania pkt 6, proponuję sprawę społeczno-zawodowych organizacji rolników ująć w nowym, odrębnym punkcie uwzględniającym specyfikę tych organizacji. Treść tej poprawki ma na celu zapewnienie zgodności ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z zasadą wyrażoną w art. 8 ustawy z dnia 7 kwietnia.</u>
          <u xml:id="u-120.16" who="#SylwesterGajewski">Cytowany przepis zakłada, że organizacje społeczno-zawodowe rolników prowadzą, niezależnie od ich działalności gospodarczej, działalność w zakresie reprezentacji i obrony praw oraz interesów rolników, i że w tym zakresie powinny być traktowane na równi ze związkami zawodowym rolników indywidualnych. I taką właśnie, i tylko taką działalność społeczno-zawodową organizacji rolników proponuję objąć zwolnieniem podatkowym. Dla całkowitej jasności powtórzę, że ona nie ma być związana z prowadzeniem działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-120.17" who="#SylwesterGajewski">Zróżnicowane traktowanie pod względem podatkowym różnych rodzajów działalności jednej i tej samej osoby prawnej ustawa przewiduje także w innych punktach, nie proponuję więc niczego niezwykłego.</u>
          <u xml:id="u-120.18" who="#SylwesterGajewski">Kończąc, pragnę podkreślić, że fundamentalną zasadą państwa prawnego jest równość wobec prawa. Równość wobec prawa oznacza, że sprawy jednakowe traktuje się jednakowo, a sprawy różne - różnie. A zatem nikt nie powinien być bezzasadnie uprzywilejowany ani dyskryminowany.</u>
          <u xml:id="u-120.19" who="#SylwesterGajewski">Jestem przekonany, że jeżeli w art. 17 w ust. 1 po punkcie 6 dodamy nowy punkt w proponowanym brzmieniu, to stanie się zadość równości wobec prawa, a jednocześnie słuszne zastrzeżenia ministra finansów będą uwzględnione. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Jana Szafrańca. Następnym mówcą będzie pan senator Jerzy Madej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#JanSzafraniec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#JanSzafraniec">Chciałbym ustosunkować się do wniosku dotyczącego stanowiska Senatu w sprawie ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego, będącego jak gdyby propozycją nowelizacji ustawy z dnia 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#JanSzafraniec">Otóż przychylam się do wniosku pana senatora Andrzejewskiego nie dlatego, że w jego sąsiedztwie siedzę, ale z najgłębszego przekonania, aby w art. 22 znalazł się wymóg odpracowania zasiłku w formie udziału w pracach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#JanSzafraniec">Na spotkaniach z wyborcami problem ten jest wciąż żywo dyskutowany. Przedstawiciele lokalnych samorządów są w stanie zorganizować pracę bezrobotnym nie tylko w sensie pracy fizycznej, ale również w sensie pracy umysłowej. Byłaby czy nawet jest możliwość zorganizowania pracy zgodnie z kwalifikacjami, czy pracy zbliżonej do rodzaju kwalifikacji zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#JanSzafraniec">Nie muszę dodawać, że zapis taki byłby zgodny moralnym wymogiem świadczenia pracy, stąd też interpretacja propozycji pracy jako kary wydaje mi się po prostu nieporozumieniem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Jerzego Madeja. Następnym mówcą będzie pan senator Wiktor Stasiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#JerzyMadej">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#JerzyMadej">Na początek przypomnę państwu, że wtedy kiedy dyskutowaliśmy po raz pierwszy o prowizorium budżetowym i związanych z nim projektach ustaw, mówiłem, że będę popierał to prowizorium wtedy, kiedy będę widział rozwiązania idące nie tylko w tym kierunku, żeby wycisnąć jak najwięcej pieniędzy od tych wszystkich, którzy je mają, ale żeby znaleźć taki sposób, aby ci, którzy płacą podatki i którzy tworzą dochód budżetu państwa, mieli jak największe dochody.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#JerzyMadej">Zdaję sobie sprawę, że było to raczej niemożliwe w tym czasie, jaki upłynął od dnia, kiedy zajmowaliśmy stanowisko w stosunku do projektu przedstawionego przez rząd, do dzisiaj, kiedy mamy już stanowisko Sejmu. Niemniej, podkreślam, jest to sprawa najistotniejsza i wiąże się z tym, na co wszyscy czekamy, czyli z programem, z założeniami polityki społeczno-gospodarczej rządu.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#JerzyMadej">I dlatego rozumiem stanowisko Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, która proponuje odrzucić projekt ustawy w zakresie zmian do systemu emerytalnego, jako że komisja nie zna polityki społecznej państwa w tym zakresie. Zdaję sobie sprawę, że nie znamy również polityki społecznej państwa w zakresie ubezpieczeń na zdrowie, w zakresie budownictwa mieszkaniowego, w zakresie polityki mieszkaniowej, a z tym również wiążą się te projekty ustaw, zmiany czy nowelizacje, które musimy dzisiaj przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-124.4" who="#JerzyMadej">Obawiam się, że postawieni przed tym dylematem zmierzamy w tym kierunku, iż prowizorium budżetowe przyjmiemy. Będzie to, oczywiście, nasz kredyt zaufania udzielony rządowi na najbliższy okres. Zdajemy sobie z tego sprawę, że ocena rządu będzie możliwa po przedstawieniu programu polityki społeczno-gospodarczej, a potem po jego realizacji. Niemniej musimy to prowizorium przyjąć i wydaje się jednak konieczne wprowadzenie wielu poprawek. Dlatego do kilku szczegółowych poprawek chciałem się w tej chwili ustosunkować.</u>
          <u xml:id="u-124.5" who="#JerzyMadej">Jeśli idzie o poprawki do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - to jest druk nr 21 i wszystkie druki z tym związane - to jak państwo, a szczególnie rolnicy z poprzedniej kadencji, pamiętają, nieczęsto zgadzałem się z propozycjami Komisji Rolnictwa. W tym przypadku zgadzam się z poprawką proponującą zwolnienie od podatku pasiek, to znaczy wyłączenie ich ze specjalnej działalności rolniczej. Przy czym dla mnie przekonującym argumentem są oczywiście sprawy ekologiczne i sprawy związane z czystością naszego rolnictwa, ze zwiększeniem wydajności wynikającym z działania pszczół jako owadów zapylających różnego rodzaju rośliny.</u>
          <u xml:id="u-124.6" who="#JerzyMadej">I wydaje mi się, że jeżeliby podatek miał doprowadzić do likwidacji czy do ograniczenia pasiek, byłoby to podcinanie gałęzi, na której się siedzi. Jestem za zwolnieniem pasiek z tego podatku - tak jak proponuje Komisja Rolnictwa w druku nr 21B.</u>
          <u xml:id="u-124.7" who="#JerzyMadej">Nie mogę się natomiast zgodzić nie tylko z Komisją Rolnictwa, ale również z innymi komisjami, które proponują wprowadzenie 50% podatku po przekroczeniu, wydaje się, niewyobrażalnej dla części państwa senatorów, jak rozumiem, kwoty 194 mln 400 tys. zł dochodu rocznie. Proszę państwa, znowu należy zastanowić się, jaki efekt przyniesie przyjęcie takiego rozwiązania. Mam nadzieję, że przedstawiciele rządu przedstawią nam, ja już nie mówię o statystyce, ale przynajmniej jakieś szacunki, ilu takich ludzi jest w Polsce. To jest, przypominam, zwiększenie podatku tylko o 10%, bo według istniejącej propozycji ten podatek wynosi 40% kwoty powyżej pewnej granicy. Podnosimy natomiast tylko o 10%.</u>
          <u xml:id="u-124.8" who="#JerzyMadej">Nasuwa się pytanie, ilu ludzi prowadzących działalność gospodarczą, i nie tylko gospodarczą - bo to będzie dotyczyło również prowadzących inną działalność - z takiej działalności zrezygnuje, czy ograniczy ją tylko po to, żeby nie płacić tego zwiększonego podatku?</u>
          <u xml:id="u-124.9" who="#JerzyMadej">Dlatego jestem przekonany, to jest oczywiście mój pogląd, że bardziej korzystne będzie pozostawienie tych 40% jako górnej granicy opodatkowania niż te pozorne korzyści, wynikające z podniesienia podatku o kilka procent, a prowadzące być może do likwidacji wielu przedsiębiorstw produkcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-124.10" who="#JerzyMadej">Jest to ta nowa jakość, do której musimy się przyzwyczaić, że jednak rozwój produkcji i wzrost dochodu narodowego spowodują ci, którzy przede wszystkim tworzą miejsca pracy, jak również i ci, którzy osiągają te wysokie dochody. Musi do nas dotrzeć i to, że hasło sprawiedliwości społecznej, które jest bardzo chwytliwe dla dużej części społeczeństwa, dla wielu wyborców, ale które jest pojęciem względnym, a poza tym pojęciem przynoszącym niekiedy szkody zamiast korzyści.</u>
          <u xml:id="u-124.11" who="#JerzyMadej">Moje stanowisko jest takie, żeby nie wprowadzać tego 50% podatku przy dużych dochodach.</u>
          <u xml:id="u-124.12" who="#JerzyMadej">W druku 21C jest propozycja zwolnienia kółek rolniczych od podatku. Jestem oczywiście również przeciwko, nie tylko ze względu na przeszłość kółek rolniczych, ale ze względu na jednolitość systemu podatkowego, po to żeby nie tworzyć wyjątków.</u>
          <u xml:id="u-124.13" who="#JerzyMadej">Następna uwaga dotyczy art. 47 w druku nr 21, to jest znowu druk 21C, czyli wniosek Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych w zakresie wprowadzenia odpowiedzialności wspólników za zobowiązania podatkowe spółki. Znowu jest to sprawa zasadnicza dla przyszłości naszej gospodarki, dla przyszłości produkcji i dochodu narodowego.</u>
          <u xml:id="u-124.14" who="#JerzyMadej">Tu nie chodzi o to, że jest to prawo, którego nie można zmienić. Oczywiście można je zmienić, mówił o tym pan senator Piotrowski. Sejm i Senat mają uprawnienia, żeby zmienić każde prawo, nawet najlepsze, nawet najstarsze. Chodzi tylko o to, żeby nie stwarzać niebezpiecznych precedensów, grożących naszej gospodarce. Jeżeli w przepisach dotyczących spółek z ograniczoną odpowiedzialnością przyjmiemy takie rozwiązanie, to oczywiście spowoduje to odejście wielu ludzi z tych spółek, spowoduje likwidację wielu spółek.</u>
          <u xml:id="u-124.15" who="#JerzyMadej">Znowu jest pytanie, czy opłaca się przysłowiowa skórka za wyprawkę. Oczywiście możemy z góry założyć, że część ludzi podejmujących działalność gospodarczą w takiej czy innej formie, z góry nastawia się na to, że wykorzysta luki prawne czy ominie to prawo po to, żeby uzyskać większe dochody. Ale to nie znaczy, że mamy tworzyć takie prawo, które będzie zniechęcało ludzi do podejmowania działalności gospodarczej w sytuacji, kiedy na tym nam najbardziej zależy. Dla mnie argumentem najbardziej przekonywającym nie jest tradycja, tylko fakt, że takie rozwiązania są przyjęte w tzw. normalnym świecie i dlatego jestem przeciwko poprawce Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych i za stanowiskiem, które również było przedstawiane w wypowiedziach innych osób.</u>
          <u xml:id="u-124.16" who="#JerzyMadej">Jeśli chodzi o sprawę waloryzacji rent i emerytur, to opowiadam się za kwartalną waloryzacją, nie zaś za waloryzacją czteromiesięczną, czyli przeprowadzaną trzy razy w ciągu roku.</u>
          <u xml:id="u-124.17" who="#JerzyMadej">Popieram również poprawkę, może nie tyle formalną, ile bardzo pożyteczną, zgłoszoną przez panią senator Janinę Gościej, by te przepisy weszły w życie od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu ustawy, co jest sprawą czysto techniczną. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Wiktora Stasiaka, następnym mówcą będzie pan senator Jesionek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WiktorStasiak">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#WiktorStasiak">Nawiążę jako kolejny do wniosku zmierzającego do uwzględnienia proponowanego w przedłożeniu rządowym, a odrzuconego przez Sejm, zwiększenia progresji w podatku dochodowym od osób fizycznych przez dodanie kolejnego szczebla dla kwot przekraczających 184 mln zł. Poznaliśmy argumenty przeciwników tego rozwiązania, mówiące o znikomej kwocie przychodów budżetu z tego źródła, antymotywacyjnym działaniu zwiększenia skali podatkowej, możliwości pojawienia się podstaw skłaniających do ukrywania dochodów. Są to argumenty ważkie, które trudno bagatelizować. Należy jednak powiedzieć, że wiele z tych dochodów, których dotyczy zwiększenie, powstaje nie tylko wskutek zdolności i pracy ludzi je osiągających, ale także dzięki niespójnemu prawu i deregulacji gospodarki naszego państwa.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#WiktorStasiak">Nie ma też, proszę państwa, żadnej gwarancji, że uzyskiwane wysokie dochody zostaną przeznaczone na inwestycje, jak to argumentują przeciwnicy zwiększenia skali podatkowej, a nie na przykład na luksusową konsumpcję.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#WiktorStasiak">Wysoki Senacie! Przyjmujemy nowe rozwiązania ustawowe w warunkach silnego zróżnicowania dochodów i szybkiego ubożenia większości społeczeństwa. Niektóre przyjmowane dzisiaj rozwiązania także owo zubożenie zwiększają. Można więc przypuszczać, że wynik głosowania nad proponowanym wnioskiem stanie się dla społeczeństwa wykładnią, na ile prawdziwe jest twierdzenie o woli sprawiedliwego i równomiernego rozkładania ciężaru kryzysu, w jakim znajduje się nasz kraj.</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#WiktorStasiak">Jeszcze raz wnioskuję o uwzględnienie wniosku mniejszości Komisji Gospodarki Narodowej. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Jana Jesionka, następnym mówcą będzie pan marszałek Andrzej Czapski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#JanJesionek">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#JanJesionek">Chciałem zgłosić propozycję zmiany ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń. Poprawka w art. 13 ust. 1 ustawy: wyrazy „w 1991 r.” zastępuje się wyrazami „w 1992r.”. W całości art. 13 ust. 1 ustawy brzmiałby: „Dla ustalenia przekroczenia przeciętnych wynagrodzeń w roku - okresie podatkowym kwotę wynagrodzeń obciążających koszty całokształtu działalności danego okresu podatkowego pomniejsza się o wypłaty z rezerw na wynagrodzenia wypłacane w 1992 r., a następnie dzieli się przez przeciętne miesięczne zatrudnienie w tym okresie”.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#JanJesionek">Uzasadnienie. Rezerwa na wynagrodzenie jest to limit nie wykorzystanego przez przedsiębiorstwo funduszu płac, fundusz płac nie wypłacony w 1990 i 1991. Rezerwy takie powstały w przedsiębiorstwach, które dostosowały się do reguł rynkowych i nie wykorzystywały całego funduszu płac dopuszczanego normą popiwkową. Rezerwą taką dysponują przedsiębiorstwa dobre, dochodowe, zasilające budżet w formie podatków. Pozbawienie przedsiębiorstw rezerw z dniem 1 stycznia 1992 r. spowoduje zatrzymanie zmian strukturalnych i organizacyjnych w tych przedsiębiorstwach, zmusi je do obniżenia płac, spowoduje spadek produkcji, a w konsekwencji także zmniejszenie wpływów do budżetu państwa w formie podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych. Likwidacja rezerw będzie karą za dobrą gospodarkę finansową przedsiębiorstw w danym roku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana marszałka Andrzeja Czapskiego, następnym mówcą będzie pan senator Eugeniusz Dziekan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#AndrzejCzapski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#AndrzejCzapski">Chciałem odnieść się do poprawki zgłoszonej przez pana senatora Piotra Andrzejewskiego, dotyczącej przeznaczenia 10% dochodu na różne cele społeczne i zmniejszenia z tego tytułu podatku do 33%.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#AndrzejCzapski">Otóż nie chcę zgodzić się z tym wnioskiem dlatego, że prowadzi on w prostej linii do uszczuplenia dochodów budżetu, bo te 10%, które podatnicy przeznaczyliby na cele społeczne, pójdzie na te cele w sposób nie kontrolowany. Obliczyłem sobie tutaj w uproszczonym rachunku, że na takiej operacji budżet straci na każdych 100 zł - 13 zł, to znaczy straci w tym sensie, że kwotą nie będzie dysponowało Ministerstwo Finansów, nie będzie dysponował ten, kto dzieli budżet, ale podatnik, który zarabia na tym 0,3%.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#AndrzejCzapski">Wydaje mi się, że istotą wprowadzenia możliwości przeznaczania części dochodu na cele społecznie potrzebne jest to, ażeby podatnik mógł podzielić się z instytucjami potrzebującymi częścią swojego dochodu i dochodu budżetu. A nie podzielić w sposób dla siebie dowolny dochód budżetu w całości. Przy obecnym układzie przeznaczenie 10% na cele społecznie użyteczne kosztuje podatnika sześć jednostek ze stu, budżet kosztuje cztery jednostki ze stu.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#AndrzejCzapski">Przy przyjęciu poprawki pana senatora Andrzejewskiego oznaczałoby to, że „pomysły” podatnika pokrywałby w całości budżet państwa.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#AndrzejCzapski">I jeszcze jedno słowo co do pięćdziesięcioprocentowego opodatkowania od najwyższych dochodów. Nie jest tajemnicą w ekonomii, że podatek na rysunku, gdzie w pionie jest zaznaczona wysokość wpływów podatkowych, a w poziomie skala podatku, ma postać sinusoidy. Przy zerowej stawce podatków wpływy podatku do budżetu są zerowe. Przy 100% podatku wpływy do budżetu z tytułu tego podatku również są zerowe. Gdzieś po drodze jest ta optymalna granica, przy której i podatnik nie jest zniechęcany do płacenia podatków, do utrzymania swojej aktywności, i budżet otrzymuje najwięcej. Ekonomiści wyliczają, że jest to gdzieś, jak powiedział pan senator Bohdanowicz, między 25 a 40%. I to jest górna granica.</u>
          <u xml:id="u-130.6" who="#AndrzejCzapski">Oczywiście możemy uchwalić tutaj 50% podatek od najwyższych dochodów, ale miejmy świadomość, że będzie to tylko zabieg propagandowy po to, żeby wykazać społeczeństwu, że my jesteśmy za tym, żeby najbogatszym zabierać. Wcale tych dochodów nie zabierzemy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Eugeniusza Dziekana, następnym mówcą będzie pan senator Józef Hałasa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#EugeniuszDziekan">Panie Marszałku! Wysoka Senacie!</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#EugeniuszDziekan">W projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo budżetowe, znalazła się propozycja dodania w art. 56, pkt 11, o brzmieniu: „Przeznaczenie dochodów uzyskanych przez państwową jednostkę budżetową na wydatki ponoszone w tej jednostce”. Dotyczy to potraktowania przeznaczenia takich dochodów jako wykroczenia budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#EugeniuszDziekan">Jednocześnie w prowizorium budżetowym dodany został art. 17, który mówi, że „państwowe jednostki budżetowe zaliczone do działu ochrony zdrowia mogą przeznaczać dochody uzyskane w pierwszym kwartale 1992 r. na środek specjalny, z którego mogą pokrywać: koszty działalności podstawowej z wyłączeniem wynagrodzeń i pochodnych od wynagrodzeń, koszty uzyskania dodatkowych przychodów do wysokości tych przychodów”.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#EugeniuszDziekan">Nie ulega wątpliwości, że w budżecie ochrona zdrowia powinna być finansowana również ze środków pozabankowych, i to jest właśnie jedyna możliwość, którą stwarza art. 17. Niestety, zakłada on takie działanie tylko w pierwszym kwartale. Jeżeli w międzyczasie rozwinie się możliwość uzyskiwania dodatkowych dochodów, to po upływie tego kwartału korzystanie z dochodów stanie się już wykroczeniem budżetowym.</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#EugeniuszDziekan">Wnioskuję, żeby art. 17, który znalazł się w ustawie o prowizorium budżetowym, został umieszczony w pkt 11, przy zmianie ustawy o prawie budżetowym. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Józefa Hałasę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#JózefHałasa">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#JózefHałasa">Mam tylko kilka uwag. Zapewne kiedy pan senator Czarnocki wypowiedział tu słowa: „prawo prawem, a życie życiem”, nie zdawał sobie sprawy z tego, że będziemy nieustannie do nich powracać. Myślę, że jest wokół tego duże nieporozumienie. Legaliści uważają, że prawo dane nam przez poprzedników albo przez nas samych jest raz ustanowione i tak już ma być.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#JózefHałasa">Ale po co mielibyśmy tu przychodzić? Po co miałby być Sejm? Po co miałby być Senat, gdyby było tak, że prawo jest prawem i zmieniać go nie można, że życie nie może dyktować prawa. Przecież życie się zmienia.</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#JózefHałasa">Chciałbym odnieść się do sprawy spółek, która była polemiczna. Przecież wiemy, to się dzieje na naszych oczach, że te spółki nie działają opierając na zdrowych zasadach. Oczywiście nie wszystkie, bo wiele spółek zapewne przynosi zgodne z założeniami korzyści tym, którzy w nie weszli i nam wszystkim, państwu. Ale przecież widzimy, bo nie jesteśmy, aż tak naiwni, żeby nie widzieć, co się dzieje z częścią tych spółek. Prawo, które chcemy ustanowić, regulacja, do której zmierzamy, nie zagraża tym spółkom, które działają na zasadach uczciwości. A więc myślę, że sprawa jest jasna.</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#JózefHałasa">Uwaga druga. Praca należy się tym, którzy ją utracili i stali się bezrobotni. Nic dziś na ten temat nie powiedzieliśmy. Pani senator Pieńkowska się do tego nie ustosunkowała, chociaż w naszej komisji była prowadzona dyskusja wokół tej sprawy. Oczywiście nie było żadnych wniosków, żadnych głosowań, ale bardzo wielu z nas się wypowiadało w duchu, który tutaj niektórzy senatorowie prezentowali, że nie może tak być - takie jest zresztą społeczne odczucie - iż jest wiele prac do wykonania, a ludzie biorą zasiłki [już nie chodzi tylko o tych, którzy biorą nieuczciwie, choć wiadomo, że tacy ciągle są i będą], ale my się zachowujemy właściwie tak, jakbyśmy nie widzieli, że sytuacja jest rzeczywiście bardzo zła. Ciągle posługujemy się starą filozofią, w myśl której tylko nam się należy. Rozpad całego systemu na tym m.in. polega, że właściwie widzieliśmy tylko jedną stronę tej równoważni - mianowicie to, co się nam należy. I na tej równoważni spadliśmy w dół, bo nie chcieliśmy widzieć, że mamy także obowiązki. A w świetle takiego widzenia, w świetle takiej filozofii, to nie jest nic nadzwyczajnego, to jest normalna sprawa. Jeżeli ktoś chce tutaj, z tej trybuny, widzieć inaczej, to nie myśli kategoriami interesów kraju, interesów nas wszystkich, tylko ma jakieś własne korzyści.</u>
          <u xml:id="u-134.5" who="#JózefHałasa">Sprawa następna. Dobrze się stało, że pod koniec wszyscy mówimy tak krótko. Myślę, że jeżeli ktoś, to tak na przyszłość, czuje ogromną potrzebę widzenia sali z tej strony, to dobrze byłoby, gdyby sobie jeszcze wcześniej zadał pytanie, czy musi się doczekać dzwonka? Dziękuj?</u>
          <u xml:id="u-134.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. I tak oto wyczerpaliśmy listę mówców.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#komentarz">(Senator Waldemar Bohdanowicz: Jeśli można, Panie Marszałku, ad vocem)</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo, proszę mówić z miejsca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WaldemarBohdanowicz">Tak, tak, oczywiście. Otóż, opowiadając się za prawem miałem na myśli kodeks handlowy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo. Głos ma pani senator Alina Pieńkowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#AlinaPienkowska">Mówiłam wyraźnie o braku aktywnej polityki państwa względem bezrobocia, jak również na temat prac publicznych. Tak więc ustosunkowałam się do tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Wyczerpaliśmy dość długą listę mówców, których było 27. Mam dla Wysokiej Izby pewną propozycję. Mianowicie, zróbmy godzinną przerwę na kolację. Po przerwie zabraliby głos przedstawiciele rządu, natomiast po wygłoszeniu przez nich przemówień zakończylibyśmy posiedzenie. Jutro zaś od godziny 8.00 do 11.00 komisje pracowałyby nad wnioskami do głosowania. O 11.00 rozpoczęlibyśmy spotkanie, głosując nad poszczególnymi wnioskami.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#JózefŚlisz">Jeśli jest aprobata… Proszę bardzo, pan senator Walerian Piotrowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WalerianPiotrowski">Chciałem powiedzieć, że komisje się już umówiły na godzinę 8.30. Proszę o rozważenie możliwości rozpoczęcia posiedzenia o 12.00, ponieważ pracy będzie bardzo dużo, łącznie z techniczną - przepisaniem, ustaleniem… Wniosków jest mnóstwo i żeby uzgodnić wszystko w zbiorowej pracy komisji w ciągu dwóch godzin, to czy byłoby to…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#JózefŚlisz">Panie senatorze, to są dwie i pół godziny. Wydaje mi się, że jeśli się senatorowie nie spóźnią, jeśli przyjdą…</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: Senatorowie się nie spóźnią, to nie o to chodzi…)</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#JózefŚlisz">… na tę godzinę 8.30, to zdążą.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: A druki i to wszystko, Panie Marszałku?)</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo, głos ma pan senator Madej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#JerzyMadej">Panie Marszałku, jestem za rozpoczęciem o godzinie 11.00, bo gdyby komisje nie zdążyły, a można tego się obawiać, to mamy jeszcze sprawę inicjatywy ustawodawczej w zakresie ustaw samorządowych, akceptację rzecznika praw obywatelskich, możemy zająć się nimi,…</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#komentarz">(Głos z sali: A oni będą wtedy poza salą?!)</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#JerzyMadej">... ale to sprawy techniczne, czyli pisanie i drukowanie, byłyby już przygotowane. Natomiast miejmy nadzieję, że komisje do tego czasu zdążą. Jeżeli nie, to oczywiście poczekamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#JózefŚlisz">Czy są jeszcze jakieś głosy w tej sprawie? Jeśli nie, to uważam, że inicjatywa została przyjęta. Ogłaszam przerwę do godziny 20.00.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godz. 18.55 do 20.00).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#JózefŚlisz">Proszę o zajęcie miejsc. Wznawiamy obrady. Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki Przestrzennej pana Adama Kowalewskiego. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#AdamKowalewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#AdamKowalewski">Rezygnacja z umorzeń kredytów mieszkaniowych udzielanych obecnie jest decyzją bardzo złą i bardzo przykrą. Jej główną przyczyną jest sytuacja budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#AdamKowalewski">Chciałbym jednak podać parę dodatkowych elementów, które mogą być pomocne przy podejmowaniu ostatecznej decyzji.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#AdamKowalewski">Po pierwsze, chcę podkreślić, że umorzenia kredytowe stosowane są jedynie w odniesieniu do kredytów udzielanych w ramach umów zawartych do końca 1989 r. Czyli że w Polsce już od ponad dwóch lat nie umarzamy nikomu kredytów mieszkaniowych. Kredyty te stanowią duże obciążenie dla budżetu państwa. W prowizorium na pierwszy kwartał przewidywana jest suma 2 bln zł. Szacujemy, że na trzy pozostałe kwartały, w przypadku utrzymania tych kredytów, suma ta przekroczy 8 bln zł., prawdopodobnie sięgnie 10 bln zł.</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#AdamKowalewski">Trzecią ważną sprawą jest to, że za rezygnacją z umorzeń kredytów mieszkaniowych przemawia potrzeba ujednolicenia warunków spłat tych kredytów dla wszystkich podmiotów i obywateli, nienależnie od daty zawarcia umowy kredytowej. Aktualny stan budzi wiele zastrzeżeń i społeczne niezadowolenie, gdyż sąsiadujące ze sobą budynki, ukończone bądź w trakcie realizacji, charakteryzują się znacznymi różnicami w warunkach kredytowania i, w konsekwencji, obciążeniami użytkowników mieszkań z tytułu spłaty rat i oprocentowania kredytów.</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#AdamKowalewski">Kolejną ważną sprawą jest problem polityki państwa w odniesieniu do kredytów. Otóż ta polityka ulegała ewolucji, kredyty były kiedyś umarzane w 50%, potem w 40%, w 1989 r. w 30%. Czyli nie było tutaj nigdy jednolitego systemu. Było to zmieniane kolejnymi decyzjami rządowymi. I ta zmienna polityka powinna się któregoś dnia zakończyć. W przypadku tego, od czego zacząłem, gdyby sytuacja budżetu była inna, na pewno nikt nie proponowałby, aby to robić dzisiaj, w obecnej sytuacji materialnej społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-145.6" who="#AdamKowalewski">Kolejną ważną sprawą, o której należy pamiętać, jest warunek, który istnieje przy umowach kredytowych, a który stawiają banki. Umowy kredytowe są uwarunkowane dwudziestomiesięcznym cyklem realizacji budowy domu mieszkalnego. Mówię o sytuacji typowej, bo bywają sytuacje bardziej skomplikowane, kiedy jest większa liczba budynków. Tam bywają pewne odchylenia. Ale standardem jest dwadzieścia miesięcy budowy. Jest to cykl dosyć rozwlekły, ale taki obowiązuje w polskich przepisach budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-145.7" who="#AdamKowalewski">Tu jest propozycja, aby to trwało o sześć miesięcy dłużej, ponieważ te dwadzieścia miesięcy minęło 1 września ubiegłego roku. My mówimy o spłacaniu, umarzaniu kredytów tym wszystkim, którzy jeszcze przez następne dwa miesiące zdążą swoje budowy zakończyć. To jest pewien element pozytywny i mógłby on zmobilizować do pokończenia wielu rozwlekle prowadzonych budów. I to jest kolejny element, który w naszej ocenie powinniśmy wziąć pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-145.8" who="#AdamKowalewski">Reasumując chcę podkreślić, że nie uważamy tej decyzji za dobrą i nigdy byśmy jej nie proponowali, gdyby nie prawdziwa katastrofa w sferze budżetowej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej, pana Andrzeja Bączkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#AndrzejBączkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#AndrzejBączkowski">W imieniu rządu chciałbym zaapelować o przyjęcie ustawy dotyczącej zatrudnienia i zaopatrzenia emerytalnego w wersji proponowanej przez dwie komisje - Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisję Gospodarki Narodowej, z jednym wszakże wyjątkiem. Wyjątek ów dotyczy proponowanego podniesienia wysokości zasiłków dla bezrobotnych. Z propozycją taką wystąpiła Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Przypomnę - podniesienie to dotyczyłoby, czy obejmowałoby w kolejnych okresach poziom 50%, 40% i 36% otrzymywanego ostatnio przez bezrobotnych wynagrodzenia. Według naszych szacunków, wydatki miesięczne spowodowane tym podniesieniem wysokości zasiłków byłyby co najmniej na poziomie 77 mld zł. I to też przy założeniu, że nowych bezrobotnych przybywałoby w ciągu miesiąca 70 tys. Przypomnę, że w samym styczniu przybyło 75 tys. bezrobotnych. A więc ta kwota 77 mld jest absolutnie dolną granicą kwoty. I pieniędzy takich prowizorium budżetowe nie przewiduje.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#AndrzejBączkowski">Chciałbym również prosić, aby przepisy regulujące waloryzację rent i emerytur przyjęte zostały w wersji proponowanej przez Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Przypomnę, że propozycja ta przewiduje w ciągu roku trzykrotną waloryzację. Oznaczałoby to więc w konsekwencji odrzucenie propozycji zgłoszonej przez Komisję Gospodarki Narodowej, propozycji przewidującej waloryzację kwartalną.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#AndrzejBączkowski">Na zakończenie chciałbym oświadczyć, że ewentualne odrzucenie ustawy dotyczącej zatrudnienia i zaopatrzenia emerytalnego a proponowane przez Komisję Polityki Społecznej i Zdrowia, oznaczałoby konieczność dodatkowego wydatkowania w skali tylko jednego miesiąca kwoty 1 bln 300 mld zł. Pieniądze takie również nie są przewidziane w prowizorium budżetowym.</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#AndrzejBączkowski">I na zakończenie chcę powiedzieć, że ewentualne przyjęcie poprawki zgłoszonej przez panią senator Janinę Gościej w sprawie terminu wejścia w życie art. 4 ustawy, dotyczącego problematyki zatrudnienia i bezrobocia, mogłoby spowodować konieczność dodatkowych wydatków. Gdyby bowiem ustawa została ogłoszona później niż w ostatnim dniu lutego, to wówczas art. 4 wszedłby, w świetle tej poprawki, w życie dopiero 1 kwietnia. A wówczas z tytułu nieobowiązywania w marcu przepisów przewidzianych w art. 4, należałoby dodatkowo wyasygnować z prowizorium budżetowego kwotę 400 mld zł. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów, panią Danutę Demianiuk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#DanutaDemianiuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#DanutaDemianiuk">Może zacznę od sprawy, która pozornie wydaje się chyba mało istotna, ale która - jak zorientowałam się - wzbudza mnóstwo emocji, a przy tym emocje te, jak sądzę, biorą się z niezrozumienia do końca istoty sprawy.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#DanutaDemianiuk">Chciałabym mianowicie zacząć od problemu dotyczącego pszczół. Oczywiście nie kwestionujemy roli hodowli pszczół dla ochrony środowiska. Tyle tylko, że chciałabym przypomnieć, iż jednym z podstawowych założeń ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a także od osób prawnych, jest założenie, że opodatkowanie tymi podatkami ma mieć charakter powszechny. Że jedynym wykładnikiem poziomu obciążeń podatkowych ma być wielkość osiąganych dochodów.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#DanutaDemianiuk">Zostańmy na moment przy osobach prawnych. Otóż jest tak, że przedmiotem opodatkowania jest różnica między sumami osiągniętymi, w tym przypadku ze sprzedaży miodu, a kosztami, jakie wiążą się z utrzymaniem tychże uli.</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#DanutaDemianiuk">Jeżeli jest tak, jak tutaj na tej sali podnoszono, że z prowadzenia pasiek nie osiąga się dochodów, to oczywiście nie ma o czym mówić, wniosek o zwolnienie od opodatkowania jest bezprzedmiotowy, bo po prostu nie ma dochodu, który mógłby być opodatkowany.</u>
          <u xml:id="u-149.5" who="#DanutaDemianiuk">A teraz jeżeli chodzi o rolników indywidualnych, czyli mówimy w tej chwili o ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-149.6" who="#DanutaDemianiuk">Otóż jest tak, że w obu tych ustawach zawarta jest delegacja dla ministra finansów, by w porozumieniu z ministrem rolnictwa i gospodarki żywnościowej mógł określić, czy prowadzona hodowla nie stanowi działu specjalnego produkcji rolnej. I w odniesieniu do pszczół uznano, że do 20 rodzin pszczelich nie uznaje się w ogóle za dział specjalny produkcji rolnej. Ale to jest początek.</u>
          <u xml:id="u-149.7" who="#DanutaDemianiuk">Niezależnie od tego, w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzono u każdego podatnika taką podstawową kwotę odliczenia od podatku, niezależnie od tego, o podatek od dochodów z jakich źródeł chodzi, i wynosi ona 72 tys. zł. Wprowadzenie tego odliczenia oznacza ni mniej nie więcej tylko to, że jeżeli rolnik poza gospodarstwem rolnym i prowadzeniem pasieki nie ma innych dochodów, to może nie płacić podatku dochodowego w ogóle, jeżeli dochód z tych pasiek nie przekracza rocznie 4 mln 320 tys. zł. A ponieważ jednocześnie minister finansów wraz z ministrem rolnictwa określili szacunkową normę dochodu i ustalili tę normę dochodu aż w wysokości 20 tys. zł rocznie od jednej rodziny pszczelej, to oznacza to, że rolnik, który ma ni mniej ni więcej tylko 200 do 16 uli, podatku dochodowego płacił nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-149.8" who="#DanutaDemianiuk">I wobec tego, czy można w tych warunkach mówić o tym, że przez system podatkowy albo poddanie opodatkowaniu pszczelarstwa doprowadzamy oto do zniszczenia pasiek prowadzonych zarówno przez rolników indywidualnych, jak i przez organizacje czy osoby prawne, takie jak pegeery czy spółdzielnie rolnicze? Wydaje mi się, że nie. A jeżeli nie, to czy można tworzyć w tej chwili precedens i wyłączać z opodatkowania, w sposób zupełnie sztuczny, tę grupę potencjalnych źródeł dochodów? Chciałabym apelować, aby tego nie czynić.</u>
          <u xml:id="u-149.9" who="#DanutaDemianiuk">Kolejny wniosek, tym razem pana senatora Andrzejewskiego, sprowadza się do zmiany konstrukcji premiowania w systemie podatkowym darowizn na cele społecznie użyteczne. Przypomnę, że konstrukcja tychże premii w tej chwili wygląda w ten sposób, że każdy podatnik ma prawo pomniejszyć sobie podstawę opodatkowania o darowizny na cele społecznie użyteczne, enumeratywnie w obu ustawach jednakowo określone, do wysokości 10% dochodów. Oznacza to, że w tejże darowiźnie partycypuje w 40% budżet państwa i w 60% darczyńca. Propozycja pana senatora Andrzejewskiego sprowadza się do, tego, by darowizna była zdziałana wyłącznie kosztem skarbu państwa. Wydaje mi się, że w tej sytuacji w ogóle nie można mówić o darowiźnie, bo to tak jak gdyby po prostu podatnik wyręczał tutaj w dystrybucji czy w redystrybucji dochodów budżet państwa, oczywiście kosztem tylko i wyłącznie budżetu państwa, a nie uczestniczył w tejże darowiźnie w żaden sposób własnymi środkami.</u>
          <u xml:id="u-149.10" who="#DanutaDemianiuk">Kolejne zagadnienie, które również budziło tutaj mnóstwo kontrowersji, to wynikająca z przedłożenia rządowego, a odrzucona przez Sejm, propozycja rozciągnięcia odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe spółki na wspólników tejże spółki. Jeżeli chodzi o aspekt prawny, to myślę, że został on już bardzo obszernie tutaj przedstawiony zarówno przez tych panów senatorów, którzy uważają, że takie rozwiązanie powinno być wprowadzone, jak i tych, którzy są przeciwnikami.</u>
          <u xml:id="u-149.11" who="#DanutaDemianiuk">Chciałabym tylko jeszcze raz wskazać na przesłanki, dla których rząd zdecydował się zaproponować tego typu rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-149.12" who="#DanutaDemianiuk">Otóż jest tak, po wielu zresztą kolejnych nowelizacjach prawa handlowego, że ostatecznie w tej chwili można utworzyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, dysponując kapitałem zakładowym w wysokości 40 mln zł. Oczywiście, taki kapitał zakładowy pozwala spółce funkcjonować zwłaszcza wtedy, kiedy przedmiotem jej działalności jest na przykład pośrednictwo w imporcie, pośrednictwo w eksporcie, albo nawet działalność komisowa, bo wtedy już nie trzeba mieć żadnych środków obrotowych.</u>
          <u xml:id="u-149.13" who="#DanutaDemianiuk">Oczywiście, można również prowadzić działalność produkcyjną, tylko że trzeba wtedy zaciągnąć na ten cel kredyty. Ale jak jest działalność produkcyjna, no to wtedy trzeba oczywiście zainwestować w maszyny i urządzenia, i sprawa staje się jednoznaczna. Nie ma natomiast co ukrywać, że znakomita część spółek trudni się raczej tym pierwszym, to znaczy działalnością, która nie wymaga dużych inwestycji, a jeżeli już, to takich inwestycji, które sprowadzają się do wynajęcia pokoju w hotelu, czy gdzie indziej, i zainstalowania tam telefonu, telefaksu ewentualnie teleksu. I to jest cały majątek spółki.</u>
          <u xml:id="u-149.14" who="#DanutaDemianiuk">Wszystko jest dobrze, jeżeli spółka chce funkcjonować zgodnie z regułami gry, to znaczy nie unika opodatkowania. Ale jeżeli jest tak, a takie przypadki nie należą do rzadkości, i ostatnio prasa taki skrajny przypadek opisywała, kiedy to okazało się, że w wyniku różnego rodzaju oszustw, także popełnianych na granicy, czy przy okazji przekraczania granicy, urząd skarbowy ostatecznie ustalił zobowiązania podatkowe w wysokości kilkudziesięciu miliardów złotych. Spółka, ponieważ utworzyła się kilka lat wcześniej, zanim znowelizowano przepisy kodeksu handlowego, dysponuje kapitałem zakładowym w wysokości, o ile sobie dobrze przypominam, w tej chwili około 800 tys. zł, bo to jest taka spółka, która została bardzo wcześnie utworzona. I odpowiedzmy sobie na pytanie - spółka nie kwestionuje wielkości zobowiązań podatkowych - czy istnieje jakakolwiek możliwość wyegzekwowania tychże zobowiązań? Oczywiście, wspólnicy dysponują sporym majątkiem, ale spółka ma tylko to, co ma, to znaczy właśnie parę pomieszczeń niespecjalnie wyposażonych i kapitał zakładowy w tej wysokości.</u>
          <u xml:id="u-149.15" who="#DanutaDemianiuk">Oczywiście, w takich sytuacjach jesteśmy bezradni. Rząd zdecydował się na propozycję wprowadzenia tego odstępstwa od nieograniczonej odpowiedzialności, która to zasada obowiązuje w stosunkach cywilnoprawnych, właśnie dlatego między innymi, żeby móc zapewnić szczególną ochronę interesów skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-149.16" who="#DanutaDemianiuk">Ostatnio mnożą się zarzuty, i nie bez powodu, że nie wykazujemy dostatecznej energii w ochronie tegoż interesu. Więc chcę przez to po prostu powiedzieć, że niekiedy „nie mamy armat” i możemy tylko bezradnie się takim sytuacjom przyglądać.</u>
          <u xml:id="u-149.17" who="#DanutaDemianiuk">Takie były przesłanki wprowadzenia tej propozycji. Apelowałabym o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-149.18" who="#DanutaDemianiuk">Jeżeli chodzi o wnioski Komisji Rolnictwa inne niż te, które wiążą się z wyłączeniem z opodatkowania prowadzenia pasiek, to oczywiście, niektóre z nich mają wyłącznie charakter formalny, ale przyznaję, że jak gdyby czynią czytelniejszym prawo i takie propozycje jak zmiana tytułu rozdziału, moim zdaniem, powinny być przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-149.19" who="#DanutaDemianiuk">Bardzo kontrowersyjna natomiast, a moim zdaniem wręcz nieuzasadniona jest propozycja rozciągnięcia możliwości zwolnienia od opodatkowania na takich samych zasadach, na jakich przewidzieliśmy to dla związków zawodowych i partii politycznych, organizacji społeczno-zawodowych rolników. Nawet po takiej modyfikacji, jaką zaprezentowano w dniu dzisiejszym, to znaczy jaką zaproponował pan senator Sylwester Gajewski.</u>
          <u xml:id="u-149.20" who="#DanutaDemianiuk">Dlaczego? Jeżeli zdecydowalibyśmy się na wprowadzenie tego zwolnienia w odniesieniu do tych organizacji społeczno-zawodowych rolników, o których mowa w powoływanej już dzisiaj wielokrotnie ustawie z 1982 r., to musielibyśmy sobie odpowiedzieć na pytanie, a co z innymi organizacjami społeczno-zawodowymi, bo takich jest przecież wiele. Czy jest czymś innym na przykład związek rzemiosła polskiego, czy jest czymś innym na przykład zrzeszenie prywatnego handlu i usług? Wszystkie one realizują w mniejszym lub większym stopniu takie czy inne cele statutowe.</u>
          <u xml:id="u-149.21" who="#DanutaDemianiuk">Oczywiście organizacje społeczno-zawodowe rolników tym się różnią od innych, że one wprost w ustawie z 1982 r. mają zapisane, że ich celem statutowym jest również prowadzenie działalności gospodarczej. Boję się, że wprowadzenie tego zwolnienia po prostu otworzyłoby pole do tego, by zwalniać wszystkie inne organizacje. Jak wiadomo, organizację społeczno-zawodową łatwo jest utworzyć. W związku z tym wyłączenie z opodatkowania tej jednej organizacji oczywiście natychmiast postawiłoby przed nami pytania innych organizacji, a w następnej kolejności doprowadzilibyśmy do tego, że zaczęłyby nam się te organizacje społeczno-zawodowe tworzyć. Tymczasem przecież jest tak, że mają one możliwość finansowania także swoich celów statutowych. Jeżeli decydują się na prowadzenie działalności gospodarczej, to rozumiem, że tak jak każdy kto podejmuje działalność gospodarczą i liczy na to, że będzie osiągał dochody, tak i one mogą te swoje cele statutowe realizować z dochodu po opodatkowaniu. Cytowany był tutaj przy okazji art. 8 ustawy o związkach zawodowych rolników indywidualnych. Chciałabym podkreślić, że cytat był chyba niezbyt precyzyjny. Rzeczywiście jest tak, że organy państwowe i samorządowe są obowiązane traktować na równi wszystkie związki zawodowe rolników indywidualnych i społeczno-zawodowe organizacje rolników, ale wyłącznie w zakresie reprezentacji obrony praw oraz interesów rolników. Taką gwarancję stwarza cytowana dzisiaj ustawa, w związku z czym wnosiłabym o nieuwzględnienie tej propozycji.</u>
          <u xml:id="u-149.22" who="#DanutaDemianiuk">Oczywiście wszystkie dzisiaj zgłoszone poprawki zmierzają do rozszerzenia katalogu zwolnień podatkowych i taki też charakter ma również propozycja zgłoszona przez pana senatora Gajewskiego, by zwolnić od podatku nie tylko dochody spółek, w których udziałowcami są stowarzyszenia, ale również i fundacje.</u>
          <u xml:id="u-149.23" who="#DanutaDemianiuk">Chciałabym tylko przypomnieć, że jeżeli chodzi o fundacje to zaczynaliśmy od ogromnie liberalnego ich traktowania i w efekcie doprowadziliśmy do tego, że fundacje, które w zamierzeniu swoim miały realizować bardzo szczytne cele, zaczęły nam się jak grzyby po deszczu mnożyć i w krótkim czasie doszło do tego, że wiele różnych rodzajów działalności gospodarczej tylko dlatego było podejmowanych, że nadawało im się na wstępie status fundacji. Oczywiście to tworzyło określone przywileje, między innymi przywileje podatkowe, zwłaszcza w podatku dochodowym. W roku 1991 udało się to ograniczyć.</u>
          <u xml:id="u-149.24" who="#DanutaDemianiuk">Ale teraz idziemy dalej, to znaczy zwalnialibyśmy od podatku dochodowego nie tylko fundacje, które realizują te szczytne cele, ale zwalnialibyśmy również dochody spółek fundacji, czyli tworzymy już jakieś nowe byty, które stwarzają jeszcze większe możliwości gromadzenia dochodów, oczywiście dochodów bez opodatkowania. Nie sądzę, żeby w takiej sytuacji budżetowej, w jakiej się znajdujemy, można było pozwolić sobie na taką rozrzutność ze strony budżetu.</u>
          <u xml:id="u-149.25" who="#DanutaDemianiuk">I wreszcie jeszcze jeden wniosek. Wniosek, który zmierza do tego, by pobór podatku dochodowego naliczonego w 1991 r. od odsetek, od należności przysługujących w tym roku podatnikowi, a nie wyegzekwowanych, odraczać do czasu ich wyegzekwowania. Podejrzewam, że byłoby to odroczenie w bliżej nieokreśloną przyszłość, ale chyba nie to jest najistotniejsze. Wniosek wziął się, jak sądzę z tego, że poczynając od 1992 r. zmieniamy zasady opodatkowania odsetek. Do tego roku w opodatkowaniu, czy po stronie przychodów, liczone były odsetki naliczone, chociaż ich jeszcze nie zapłacono, ale po stronie kosztów, czy w ciężar kosztów, liczone były również odsetki od należności wymaganych, chociaż ich jeszcze nie zapłacono.</u>
          <u xml:id="u-149.26" who="#DanutaDemianiuk">Propozycja, którą zgłosił pan senator Mazurek oznacza, że mielibyśmy zrezygnować z podatku dochodowego przez odroczenie jego poboru, ale tylko w tej części, w której odsetki nie zapłacone wpłynęły na zwiększenie przychodów. Nie proponuje się natomiast uwzględnienia faktu, że ten sam podatnik wliczył sobie w ciężar kosztów odsetki, które jemu naliczono od należności, których on nie zapłacił. I w związku z tym powstałaby tutaj asymetria, która oznaczałaby wyłącznie obciążenie budżetu państwa skutkami nieterminowego realizowania należności, wobec czego myślę, że nie ma żadnej analogii między tą propozycją, jaką zgłosił pan senator Mazurek, a tymi rozwiązaniami, jakie zaproponowaliśmy tym razem jako rozwiązania stałe w obu ustawach o podatku dochodowym od osób prawnych i osób fizycznych w części dotyczącej zasad opodatkowania odsetek.</u>
          <u xml:id="u-149.27" who="#DanutaDemianiuk">Jeszcze raz podkreślam, że uwzględnienie tego wniosku oznacza, że podatnik może sobie wliczyć w ciężar kosztów odsetki naliczone, chociaż ich jeszcze nie zapłacił, natomiast po stronie przychodów proponuje mu się uwzględnić tylko odsetki faktycznie zapłacone.</u>
          <u xml:id="u-149.28" who="#DanutaDemianiuk">Jakkolwiek na dzisiejszym posiedzeniu nie była poruszana kwestia opodatkowania rat leasingowych, myślę, że przedstawiciele Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisji Gospodarki Narodowej przedstawili tutaj dostatecznie wiele argumentów, które wskazują na to, że należałoby przyjąć wniosek obu tych komisji w takim kształcie, w jakim te komisje to zaproponowały.</u>
          <u xml:id="u-149.29" who="#DanutaDemianiuk">Jeżeli nie chcemy tworzyć jakichś szczególnych form uprzywilejowania nakładów inwestycyjnych przez fakt, że w proces inwestowania włączają się pośrednicy i oczywiście podwyższają w ten sposób koszt inwestycji, to wnioski obu komisji, zresztą zgodne z wnioskami Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisji Ustawodawczej Sejmu z całą pewnością zasługują na uwzględnienie.</u>
          <u xml:id="u-149.30" who="#DanutaDemianiuk">Na marginesie tej sprawy chciałabym jeszcze powiedzieć, że pozostawienie czy niepozostawienie rozwiązania tego problemu w takim stanie, o jakim przesądził Sejm, prowadzi do zupełnie ekonomicznie nieuzasadnionego asymetrycznego sposobu traktowania leasingodawców i leasingobiorców będących osobami fizycznymi, i leasingobiorców i leasingodawców będących osobami prawnymi. Ci pierwsi zostaliby postawieni po prostu w sytuacji nieporównywalnie gorszej.</u>
          <u xml:id="u-149.31" who="#DanutaDemianiuk">Sądzę, że byłyby to chyba najistotniejsze kwestie z dzisiaj poruszonych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-149.32" who="#komentarz">(Senator Piotr Chojnacki: Panie Marszałku, chciałem ad vocem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#JózefŚlisz">Panie Senatorze, może zrobimy tak, że jeszcze…</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#komentarz">(Senator Piotr Chojnacki: Ale ja krótko!)</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#JózefŚlisz">… minister Misiąg, a później będą pytania. Dobrze?</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WojciechMisiąg">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WojciechMisiąg">Niesłychanie trudno jest podsumowywać dyskusję, której problematyka rozciągała się od roli pszczół w przyrodzie do groźby neokomuny w Polsce. Ale padło rzeczywiście bardzo wiele propozycji bardzo różnorodnych zmian i postaram się żadnej z istotnych kwestii, poruszonych w tej dyskusji, nie pominąć.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#WojciechMisiąg">Przede wszystkim chciałbym się odnieść do poprawek i uwag dotyczących poszczególnych ustaw, nie omówionych do tej pory, będących przedmiotem prac Senatu.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#WojciechMisiąg">Komisja Gospodarki Narodowej wnioskowała o przyjęcie bez zmian ustawy o zasadach gospodarki finansowej w 1992 r. Zostały jednak zgłoszone trzy wnioski innych komisji, sugerujące pewne poprawki w tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#WojciechMisiąg">Pierwsza dotyczy dotowania kredytów rolniczych. Zmierza do tego, aby niejako wyprzedzająco, już w tej chwili, na etapie prowizorium, na etapie, kiedy pewne rozstrzygnięcia są dopiero konstruowane, przesądzić o określonym zakresie dotacji kredytowych. Trzeba powiedzieć, że ten niewinnie wyglądający wniosek: zastąpić „może być” przez „będą”, ma również swoje dalsze odgałęzienia, dalsze konsekwencje w postaci równie niewinnie wyglądającej zamiany jednego słowa „płody” na słowo „produkty”. Otóż wydaje się, że jasne jest, jak to jedno słowo zmienia sens tego, co w ustawie chciano powiedzieć. Od dotowania pewnych wybranych rodzajów zapasów, przechodzimy do zapisu, z którego bardzo blisko już do sytuacji, kiedy wykreślimy słowo „rolniczych” i uznamy, że każde kredytowanie zapasów jest niszczeniem dla producenta i najlepiej byłoby, gdyby te kredyty nie były oprocentowane. Na ile jest to zgodne z zasadami, nie mówię już o sytuacji kryzysowej, ale zdrowej gospodarki, w której każdy producent musi się liczyć z tym, że angażuje pewne środki i kredyt, który kosztuje. Nie muszę chyba mówić, że w tak ciężkiej sytuacji, jak obecna, ten wniosek wydaje się nie tylko ekonomicznie bezzasadny, ale i groźny dla całości finansów.</u>
          <u xml:id="u-151.5" who="#WojciechMisiąg">Trzeci ze zgłoszonych wniosków, dotyczący zmiany redakcji art. 14, wydaje się oparty na nieporozumieniu. Chciałem przypomnieć, że druga z omawianych dzisiaj ustaw - o zmianie prawa budżetowego oraz niektórych innych ustaw, nowelizując prawo budżetowe wprowadza art. 19a, zawierający delegację dla ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej do określania zasad i form wypłacania, rozliczania dotacji na restrukturyzację rolnictwa. Ten przepis, jako trwała instytucja prawa budżetowego, ma zostać tam umieszczony. To, co zostało zapisane w ustawie o zasadach gospodarki finansowej w 1992 r., dotyczy tylko zamknięcia pewnej incydentalnej sprawy: określenia sposobu zagospodarowania pewnych pozostałości finansowych z 1991 r.</u>
          <u xml:id="u-151.6" who="#WojciechMisiąg">W 1991 r. Ministerstwo Rolnictwa uruchomiło nowy, niestosowany dotychczas w naszym systemie budżetowym, mechanizm wspierania działalności gospodarczej. Środki, uznane w budżecie za dotacje na restrukturyzację, zostały ulokowane w banku i użyte przy udzielaniu kredytów o obniżonym oprocentowaniu. To oznaczało możliwość kilkakrotnego wykorzystania tych środków i stało się zaczątkiem funduszu, który może pobudzać pewne działania restrukturyzacyjne w rolnictwie. Delegacja dla Ministerstwa Rolnictwa znalazła się w art. 14 ustawy o gospodarce finansowej po to, by nadać pewną formę prawną dalszemu korzystaniu z tych środków. Nie ma, jak sądzę potrzeby, by ją rozszerzać w proponowany sposób. Jest to, jak powiedziałem, uregulowane w innym miejscu i w inny sposób.</u>
          <u xml:id="u-151.7" who="#WojciechMisiąg">Nieco więcej poprawek zgłoszono do ustawy o zmianie ustawy Prawo budżetowe oraz niektórych innych ustaw. Prosiłbym Wysoką Izbę o akceptację poprawek zgłoszonych przez Komisję Gospodarki Narodowej. Uważamy, że one czynią tę ustawę bardziej czytelną, w jednym przypadku zaś przywracają odrzucony przez Sejm przepis przedłożenia rządowego, dotyczący sprawy poniekąd porządkowej, ale ważnej dla całego trybu rozmawiania w parlamencie o budżecie.</u>
          <u xml:id="u-151.8" who="#WojciechMisiąg">Termin 31 maja jest terminem zarówno bardzo wczesnym, jak na europejskie stosunki rozliczania się z budżetu, jak i zupełnie nierealnym w naszych warunkach zbierania i przetwarzania informacji statystycznych. Stąd apeluję o poparcie dla propozycji ponownego ustanowienia tego terminu na dzień 30 czerwca.</u>
          <u xml:id="u-151.9" who="#WojciechMisiąg">Dalej wypada powiedzieć kilka słów o art. 5, o sprawie umorzeń kredytów mieszkaniowych. Pan senator Chmura powiedział co prawda, że komisja brała pod uwagę kryzysową sytuację finansów państwa, niemniej zaraz potem postawił wniosek, którego realizacja w przeliczeniu na „żywe” pieniądze kosztuje w tym roku kilka bilionów zł.</u>
          <u xml:id="u-151.10" who="#WojciechMisiąg">Chciałbym podkreślić, że nie tylko to jest istotne, chociaż tych paru bilionów, zaręczam, będzie brakowało, gdy bardzo niedługo już zaczniemy dyskutować o budżecie na 1992 r. To nie jest jednak tylko sprawa tych kilku bilionów zł, zupełnie bezcennych, prawdę mówiąc, w obecnej sytuacji, jest to również kwestia drogi do normalności w zarządzaniu finansowaniem budownictwa mieszkaniowego. Jest to otwarcie drogi do stworzenia systemu, który mógłby być lepszy, który mógłby bardziej intensyfikować budownictwo mieszkaniowe, ale który nie może współżyć w jednym ciasnym budżecie z mechanizmem, który się wziął z innych czasów, dużo kosztuje, a niewiele daje dla efektów budownictwa mieszkaniowego.</u>
          <u xml:id="u-151.11" who="#WojciechMisiąg">Kolejną sprawą, która wymaga, jak sądzę, komentarza z mojej strony, jest kwestia podniesienia składki na fundusz emerytalno-rentowy w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Muszę z całą odpowiedzialnością stwierdzić i powiedzieć otwarcie, że argumenty, które tutaj padły, zostały dobrane w sposób absolutnie jednostronny. Operowano wskaźnikiem wzrostu składki, nie mówiąc od jakiego i do jakiego poziomu tę składkę zmieniamy.</u>
          <u xml:id="u-151.12" who="#WojciechMisiąg">W planie funduszu emerytalno-rentowego zamieszczonym w ustawie o prowizorium, znajdziecie państwo łatwo zestawienie dochodów i wydatków. Odczytacie, że składka pobierana od rolników pokrywa około 5% wydatków funduszu emerytalno-rentowego. Mówiąc inaczej, jeśli popatrzymy na pełną strukturę dochodów i wydatków tego funduszu, okaże się, że składka wystarcza, z dokładnością do paru miliardów zł, na to, ażeby pokryć koszty zasiłków rodzinnych, a więc tych świadczeń, które trafiają dokładnie do osób opłacających składkę. Natomiast wszystkie emerytury, renty oraz inne zasiłki, a także koszty utrzymania funduszu opłacane są dotacją budżetową.</u>
          <u xml:id="u-151.13" who="#WojciechMisiąg">Taki jest punkt wyjścia. Powiedzmy też, że poziom składki, która obecnie obowiązuje, oznacza obciążenie rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych miesięcznie, podczas gdy obciążenie przeciętnego wynagrodzenia pracowniczego sięga kilkuset tysięcy złotych. Mamy zatem mniej więcej dziesięciokrotną różnicę obciążenia składką miesięczną i mniej więcej 20% różnicę wysokości świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-151.14" who="#WojciechMisiąg">System ubezpieczeń rolniczych jest i będzie głęboko dotowany. Wydaje się jednak, że są pewne granice możliwości tego dotowania i są granice swobodnego doboru argumentów przy prezentowaniu kwestii finansowych.</u>
          <u xml:id="u-151.15" who="#WojciechMisiąg">Kolejna kwestia wiąże się ściśle z tym, o czym powiedziałem przed chwilą, z zapisami dotyczącymi funduszu prewencji i rehabilitacji. Obecnie obowiązujący system polega, najkrócej mówiąc na tym, że od funduszu emerytalno-rentowego, o którego strukturze finansowej przed chwilą powiedziałem, dokonuje się automatycznego 1% odpisu na fundusz prewencji i rehabilitacji. Uważam, że jest to rozwiązanie błędne z co najmniej dwóch powodów.</u>
          <u xml:id="u-151.16" who="#WojciechMisiąg">Po pierwsze, wynika to z faktu właśnie tej, opisywanej przed chwilą struktury funduszu.</u>
          <u xml:id="u-151.17" who="#WojciechMisiąg">Po drugie, tworzy pewien parametr ekonomicznie słuszny - nikt nie jest w stanie uzasadnić potrzeb prewencji i rehabilitacji, wymierzonych w procentach od wypłat emerytur i rent dla rolników.</u>
          <u xml:id="u-151.18" who="#WojciechMisiąg">Proponowaliśmy zapis, mówiący o tym, że zamiast tego sztywno ustawionego parametru określić należy zasadę mówiącą, iż fundusz prewencji i rehabilitacji jest zasilany dotacją budżetową. Dotacja ta może być większa albo mniejsza od poziomu, który jest w tej chwili ustalony. Taki zapis pozwalałby na elastyczne dostosowywanie dotacji do potrzeb prewencji i rehabilitacji wśród rolników, do możliwości efektywnego wydatkowania tych pieniędzy i możliwości budżetu państwa. Sądzę, że zniesienie jeszcze jednego sztucznego mechanizmu jest tutaj ze wszech miar pożądane.</u>
          <u xml:id="u-151.19" who="#WojciechMisiąg">Pan minister Bączkowski mówił o najważniejszych kwestiach związanych z ustawą o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego. Proszę pozwolić, że dorzucę do tego parę słów, nie wnikając już w szczegółowe rozwiązania ustawy.</u>
          <u xml:id="u-151.20" who="#WojciechMisiąg">W rozpoczętych już pracach nad budżetem na 1992 r. zaczynają się rysować pewne proporcje. Jedną z najistotniejszych tego typu proporcji, jaką chciałbym pod rozwagę Wysokiej Izby przedstawić, jest fakt, że około 42% dochodów powinno być, według zgłoszeń resortów odpowiedzialnych za te zagadnienia, przeznaczone na dotacje do funduszy finansujących emerytury i renty oraz świadczenia dla bezrobotnych. Prawie połowa budżetu.</u>
          <u xml:id="u-151.21" who="#WojciechMisiąg">Wydaje się, że w tej sytuacji odrzucanie ustawy, której jednym z istotnych założeń jest pewne uporządkowanie i zdyscyplinowanie wypłat na te cele, jest błędem gigantycznym. Wydaje się przy tym, że w dyskusjach nad systemem świadczeń społecznych, nad systemem świadczeń dla bezrobotnych dopuszcza się często, niestety, do pewnej nierzetelności. Naprawdę Ministerstwo Finansów i rząd - przepraszam za kolejność, ale w takiej kolejności jesteśmy za to atakowani - nie biją się o to, i nie to jest kwestią najistotniejszą, czy bezrobotny, który został pozbawiony źródeł utrzymania, dostanie zasiłek w wysokości o 10 tys. większej lub mniejszej. Istotne jest to, by pieniądze podatników, pieniądze, których brakuje na zdrowie, brakuje na oświatę, brakuje na piętnaście innych rzeczy, kierowane były do osób, dla których rzeczywiście są jedynym źródłem utrzymania. Żeby zasiłek dla bezrobotnych nie był dodatkiem do prawa do ubezpieczalni dla osoby, która prawdziwe dochody na swoje utrzymanie czerpie z zupełnie innych źródeł.</u>
          <u xml:id="u-151.22" who="#WojciechMisiąg">To jest rzecz bulwersująca w czasie powszechnego, codziennego oglądu rzeczywistości, bulwersująca, kiedy widzimy budżet, który chcielibyśmy widzieć aktywnym instrumentem restrukturyzacji, aktywnym instrumentem wychodzenia z kryzysu i który prawie połowę środków wydaje na świadczenia społeczne. Bardzo bym prosił o wzięcie pod uwagę tych proporcji.</u>
          <u xml:id="u-151.23" who="#WojciechMisiąg">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-151.24" who="#WojciechMisiąg">Pan senator Czarnocki powiedział dzisiaj, że może jeszcze nie dziś, ale wtedy, kiedy zaczniemy mówić o budżecie państwa, będziemy bronić interesów ludzi pracy. Pan senator Węgrzyn zaproponował porażające prostotą rozwiązania na dziś. To nie szkodzi, jeżeli deficyt będzie dwa razy większy, bo nie można gwałtownie tak ścinać deficytu. Deficyt nie jest ścinany, Panie Senatorze. Deficyt wynosił 30 bln w skali zeszłego roku i ma wynosić 17 bln w skali jednego kwartału tego roku. Dlaczego? Dlatego, żeby właśnie gwałtownie nie pogarszać sytuacji. Ale pana senatora Czarnockiego chętnie bym zapytał, czy naprawdę interes ludzi pracy polega na tym, żeby jeszcze do budżetu państwa dopisać trochę nie istniejących pieniędzy?</u>
          <u xml:id="u-151.25" who="#WojciechMisiąg">Tu nie pomoże zaklinanie deszczu, objawiające się ostatnio wołaniem o wykorzystanie rezerw dewizowych, które nie są pieniędzmi rządu - są pieniędzmi obywateli, są pieniędzmi umożliwiającymi to, że mamy normalną sytuację walutową w Polsce. Bagatelizowaniem deficytu, bagatelizowaniem napięć budżetowych nie ucieknie się od rozwiązania pewnych problemów. Bo w interesie ludzi pracy, Panie Senatorze, na pewno nie leży to, żeby szpitale były słabo wyposażone, i na pewno nie leży to, by musieli dokładać do szkoły. Natomiast jeszcze mniej leży w ich interesie to, żebyśmy sobie szybko przypomnieli rok 1989, i kolejki, i braki, i pieniądze, które są, ale za które nic nie można kupić. To jest zasadniczy problem.</u>
          <u xml:id="u-151.26" who="#WojciechMisiąg">Prowizorium ma, istotnie, deficyt na granicy ekonomicznego ryzyka. Tego przez więcej niż kilka miesięcy przeciągać nie będzie można. Trzeba będzie podjąć kroki, które pozwolą narastanie tego deficytu - bo on narasta, on nie jest ograniczany - powstrzymać. Po to by w pewnej perspektywie sytuację można było ustabilizować. Nie ustabilizuje się jej wtedy, kiedy na starcie pozwolimy na pewne „odpuszczenie”.</u>
          <u xml:id="u-151.27" who="#WojciechMisiąg">Sytuacja finansowa Polski, sytuacja gospodarki, sytuacja budżetu jest w tej chwili taka, że bardzo łatwo jest coś zepsuć. Bardzo łatwo jest doprowadzić do jeszcze większego rozprzężenia i utraty kontroli nad gospodarką. Bardzo trudno jest osiągnąć sukcesy, które każdy zobaczy w ciągu miesiąca czy dwóch. I nie ma co na to liczyć. Takich sukcesów w miesiąc czy dwa nie będzie. To jest przejście przez rozwiązania bardzo trudne. Stąd pakiet emerytalny. Stąd decyzja o umorzeniach kredytów, o której pan minister Kowalewski nie mówił jako o panaceum na kłopoty, ale jako o decyzji trudnej, niewygodnej, acz koniecznej po to, byśmy sobie na samym początku roku nie odcięli wszystkich szans na najbliższych parę lat. Jak powiedziałem - popsuć jest znacznie łatwiej.</u>
          <u xml:id="u-151.28" who="#WojciechMisiąg">Biorąc to wszystko pod uwagę, proszę pana marszałka, proszę Wysoką Izbę o przyjęcie wniosku Komisji Gospodarki Narodowej, nie zgłaszającego poprawek do ustawy o zasadach gospodarki finansowej w 1992 r. Proszę o przyjęcie wniosku Komisji Gospodarki Narodowej w sprawie ustawy o prawie budżetowym i zmianie innych ustaw. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#JózefŚlisz">Panie Ministrze, ja mam do pana prośbę. Niech pan tutaj pozostanie, bo na pewno będą jeszcze pytania.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo, pan senator chciał zadać pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PiotrChojnacki">Właściwie to miałem pytanie do pani minister Demianiuk. Chyba Wysoki Senat zauważył, że pani minister tak przekonywająco tłumaczy zawiłości prawa podatkowego, iż każdy z przyjemnością jeszcze może chwilę posłuchać. Chciałem nawiązać do spornego między organizacjami zawodowymi rolników pkt 6 w ust. 1 art. 17 dotyczącego zwolnień od podatków partii politycznych, związków zawodowych i organizacji pracodawców. Nie chcę poruszać kwestii zwolnień związków zawodowych, ponieważ związki te trochę się na siebie boczą. Żeby nie zagęszczać atmosfery, odnieśmy to do partii politycznych.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#PiotrChojnacki">O jakie konkretnie dochody w tym przepisie chodzi? Czy o wszelkie dochody pozyskiwane np. przez konkretną partię polityczną ze wszystkich źródeł? Bo już widzę dalsze niebezpieczeństwa takiego zwolnienia.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#PiotrChojnacki">Proszę zauważyć, że zwolnione są dochody przeznaczone na cele statutowe. Jestem w stanie wyobrazić sobie partię, która stworzy, powiedzmy koncern wydawniczy, za rok, dwa, trzy lata. Coś na wzór dawnego RSW, o dochodach sięgających bilionów. I może te pieniądze partia zużyć na cele statutowe, wewnątrzorganizacyjne - wyposażenie licznych biur, licznego personelu, nie wiem, może nawet na bojówki, które mogłaby też sobie za te pieniądze wynająć.</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#PiotrChojnacki">Czy takie dochody również będą wolne od podatków? Chciałbym tę wątpliwość mieć tu wyjaśnioną.</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#PiotrChojnacki">Argument pani minister, jakoby powoływanie organizacji społeczno-zawodowych rolników mogło stać się plagą dla systemu finansowego państwa w tym rozumieniu, że sobie każdy będzie taką organizację zakładał, nie wydaje mi się przekonywającym. Bo wcale nie jest trudniej założyć partię polityczną, już nie mówiąc o tym, że można stworzyć wspólnotę religijną pod nazwą określonego kościoła i również pod tym szyldem „pojechać”, jeżeli chodzi o możliwość tego rodzaju nadużyć.</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#PiotrChojnacki">Tak że ten argument, pani minister wybaczy, dla mnie wcale nie jest przekonywający. I chciałbym te dwie wątpliwości mieć tu dzisiaj wyjaśnione. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Czy pani minister w tej chwili odpowie?</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Danuta Demianiuk: Bardzo proszę)</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#JózefŚlisz">Ale z miejsca, tam jest mikrofon.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#DanutaDemianiuk">Panie Senatorze, nie mówiłam, że będą tworzone organizacje społeczno-zawodowe rolników po to, żeby móc korzystać ze zwolnienia podatkowego. Mówiłam tylko, że obok organizacji społeczno-zawodowej rolników istnieje cały szereg innych organizacji społeczno-zawodowych, które z przywileju zwolnienia od opodatkowania nie korzystały i nie korzystają.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#DanutaDemianiuk">Natomiast faktem pozostaje to, że jeżeli chodzi o partie polityczne, to ich dochody - bez względu na rodzaj źródeł tych dochodów - w tej części, w jakiej w roku podatkowym lub w roku po nim następującym zostaną wydatkowane na cele, które te partie realizują, są wolne od podatku. Tyle tylko, że w przeciwieństwie do różnych organizacji czy stowarzyszeń partie polityczne nie mogą np. prowadzić działalności gospodarczej bezpośrednio. Mogą prowadzić tę działalność wyłącznie w wyodrębnionej formie organizacyjnej, w formie spółek. W związku z czym ich przychody i wydatki pozostają pod ścisłą kontrolą. Każda spółka musi prowadzić pełną księgowość.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#DanutaDemianiuk">Przykład, który pan tutaj podał, że jakaś partia tworzy sobie koncern - oczywiście od czegoś musiałaby zacząć. Rozumiem, że każda partia polityczna zaczyna od składek członkowskich. Gdyby to była partia polityczna, która może liczyć na tak ogromne poparcie w społeczeństwie, że najpierw zgromadzi dochody, które z kolei pozwolą jej, poza przeznaczeniem na bieżące funkcjonowanie, jeszcze ulokować je w przedsięwzięcie gospodarcze, które z kolei pozwoli utworzyć tego typu koncern, to rzeczywiście takie dochody ma szansę osiągać.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#DanutaDemianiuk">Chciałabym tylko zauważyć, że jeżeli chodzi o partie polityczne, to w tym momencie, w którym ich działalność zaczynałaby być sprzeczna z prawem, albo jeżeli cele, jakie partia miałaby realizować, w jakikolwiek sposób naruszałyby prawo, to oczywiście istnieje możliwość orzeczenia zakazu funkcjonowania takiej partii. Tyle na ten temat, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję. Proszę, pan senator Madej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#JerzyMadej">Panie Marszałku, mam jedno pytanie do pani minister Demianiuk i jedno do pana ministra Misiąga. Do pani minister Demianiuk - rzeczywiście słucha się z przyjemnością jej wypowiedzi i zawsze się boję zadawać pytania, ale zaryzykuję.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#JerzyMadej">Chodzi o ściąganie podatków od wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, co proponuje w tej chwili rząd. A ja mam pytanie, jak radzą sobie z tym systemy podatkowe w innych krajach, w tzw. normalnym świecie, gdzie przecież istnieją spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, istnieją przedsiębiorstwa z ograniczoną odpowiedzialnością i funkcjonuje system odpowiedzialności do kwoty udziałów. I tam to działa. Z tego wynika, że można to zorganizować. Oczywiście, należy się liczyć z możliwością przestępstwa, bo tego nigdy nie można wykluczyć, ale tam jest zasadą jednak ta ograniczona odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#JerzyMadej">A do pana ministra Misiąga mam takie pytanie. W dyskusji o kredytach na budownictwo mieszkaniowe - art. 5 druk nr 18, mówiono, że chodzi o około 60 tysięcy członków spółdzielni, którzy są zainteresowani, czy też którzy byliby objęci tymi korzyściami, gdybyśmy skreślili wspomniany artykuł. Pan powiedział, że tam wchodzą w grę biliony złotych. Czy rzeczywiście są to biliony złotych przy skreśleniu artykułu piątego? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#JózefŚlisz">Dobrze. Proszę bardzo, pani minister Demianiuk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#DanutaDemianiuk">Myślę, że musiałabym zacząć od pieca. A ten piec u nas, to jest ustawa o działalności gospodarczej. Ustawa o działalności gospodarczej, która daje ogromną swobodę w podejmowaniu różnych rodzajów tejże działalności. Nie są mi znane kraje, w których na przykład import i eksport, a zwłaszcza import, odbywałby się na takich zasadach, jakie obowiązują u nas. U nas wystarczy mieć walizkę, a jeszcze dobrze, jak się do tej walizki ma co włożyć, to znaczy pieniądze, waluty obce, żeby można było prowadzić na ogromną skalę handel zagraniczny. Każdy rodzaj działalności, jaki tylko przyjdzie do głowy pomysłodawcom, może być uruchomiony. I, oczywiście, podejrzewam, że to ma swoje ogromne zalety, to znaczy dzięki temu pewno w ciągu ostatnich dwóch lat przybyło kilkaset nowych podmiotów gospodarczych. Pewno dzięki temu powstało kilkadziesiąt tysięcy spółek z ograniczoną odpowiedzialnością.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#DanutaDemianiuk">Ale jeżeli istnieje tak ogromna swoboda w podejmowaniu działalności gospodarczej na dużą skalę, na skalę międzynarodową, bez koncesjonowania [oczywiście w tej dziedzinie w ostatnich miesiącach zwłaszcza MWGZ, jakkolwiek nie ukrywam, że z inicjatywy Ministerstwa Finansów, robił czy zrobił już coś niecoś, żeby na przykład operacje handlowe na dużą skalę mogły podejmować, czy mogły prowadzić tzw. poważne podmioty, tzn. takie, które dysponują minimalnym kapitałem zakładowym w wysokości 10 mld złotych], to w ten sposób można uniemożliwić osiąganie nieuczciwych dochodów i unikanie opodatkowania.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#DanutaDemianiuk">My jesteśmy między Scyllą a Charybdą, bo oczywiście mamy do wyboru takie oto rozwiązania: albo wprowadzamy wymóg posiadania ogromnie wysokiego kapitału zakładowego - wtedy uniemożliwiamy tworzenie spółek przez ludzi stosunkowo biednych, których nie stać na zgromadzenie takiego wysokiego kapitału: albo do wyboru mamy możliwość wprowadzenia czy też przywrócenia na szeroką skalę koncesjonowania różnych rodzajów działalności gospodarczej. Oczywiście z wprowadzeniem takich warunków, żeby te rodzaje działalności, w których istnieje niebezpieczeństwo ukrywania przed opodatkowaniem dochodów, uwarunkować właśnie wymogiem posiadania majątku bądź też jakiejś wysokiej sumy kapitału. Albo też adresować normę prawną tylko do nieuczciwych.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#DanutaDemianiuk">I myśmy wybrali to trzecie rozwiązanie. Jeszcze raz chcę podkreślić, a wypowiadający się panowie senatorowie zwracali uwagę na to, że ten przepis nie godzi w nikogo, kto nie ma nieczystych intencji. Muszą się go natomiast bać ci wszyscy, którzy oszukują i którym wisi nad głową takie oto niebezpieczeństwo, że jeżeli już oszustwo wyjdzie na jaw, to będzie można dochodzić nie tylko z majątku spółki albo z majątku osobistego do wysokości kapitału zakładowego czy udziału w kapitale zakładowym, ale także z majątku osobistego. Nie wiem, być może któreś z tych dwóch pierwszych rozwiązań byłoby bardziej prawidłowe.</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#DanutaDemianiuk">I myślę, że w ten sposób pośrednio odpowiedziałam na pytanie, jak sobie radzą z tym inne kraje. Przykładowo Finlandia, która nie ma własnych złóż ropy naftowej, ale importuje paliwa wyłącznie za pośrednictwem jednej organizacji, jednej spółki. Oczywiście w innych krajach nie posunięto się aż tak daleko, ale nie jest też tam tak, że każdy, kto tylko chce, może importować czy eksportować, niezależnie od tego, jakie istnieją zabezpieczenia finansowe co do tego, czy wywiąże się ze swoich obowiązków podatkowych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, pan minister Misiąg.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WojciechMisiąg">Odpowiadam panu senatorowi Madejowi. Otóż wygląda to tak: my rozliczamy się z bankami w kolejnym kwartale z tytułu umorzeń dokonanych w kwartale poprzednim. Te płatności z kwartału na kwartał nieco się wahają, bo to nie jest stałe. Ale w każdym razie jest to na tyle stabilne, że można powiedzieć, że płatności przypadające na kwartał wynoszą między 2,5 a 3,5 bln złotych.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#WojciechMisiąg">Czyli, kiedy na początku zaczynaliśmy mówić o tej ustawie - trafiła jeszcze w grudniu do parlamentu i liczyliśmy, że będzie to możliwe, żeby została jeszcze w grudniu uchwalona - w pierwszym kwartale zostaną spłacone rozliczenia z bankami za czwarty kwartał 1991 r., od drugiego kwartału nie będzie płatności. Wtedy wskutek tego, że od kwietnia mogliśmy te płatności zawiesić, wyniosłyby one około 9 bln złotych do końca roku. Teraz, ponieważ mamy już początek lutego i wiadomo, że umorzenia przez cały ten okres biegną, można powiedzieć, że straciliśmy jeden kwartał, że w drugim kwartale będziemy realizowali płatności, które teraz się rodzą.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#WojciechMisiąg">Wobec tego to, co jeszcze jest do uratowania w tym roku, to jest kwota mniej więcej między 5 a 7 bln złotych tych płatności trzeciego i czwartego kwartału. Gdyby pan senator chciał przeliczyć to na pojedynczego kredytobiorcę, ze wszystkimi restrukturyzacyjnymi możliwościami, o których tu mówiono, to jest to około 100 mln złotych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję. Proszę, pani senator Pieńkowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#AlinaPienkowska">Mam kilka bardzo krótkich kwestii, jednak zasadniczych, do pana ministra Bączkowskiego. Otóż, pierwsze moje pytanie: skoro brakuje finansów na waloryzację emerytur w pierwszym kwartale, dlaczego proponowane zapisy są trwałe? Dlaczego łamie się tę zasadę na przyszłość? To jest jedna kwestia.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#AlinaPienkowska">Druga kwestia. Z całą powagą jednak podchodzę do problemu bezrobocia, zwłaszcza biorąc pod uwagę ostatnie dane publikowane przez GUS, dotyczące wyżu demograficznego, oraz pewne patologie, które w tej chwili obserwujemy „na dole”. Nie wiem, czy państwo sobie zdają sprawę z tego, że na przykład salowe są zwalniane ze szpitali ze względu na małe finanse i przechodzą na wyższe świadczenia emerytalne. Jak się to ma do prac publicznych, organizowanych jednak przez biura zatrudnienia, a więc przez rząd?</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#AlinaPienkowska">Chcę zadać pytanie, jakie kwoty resort pracy przeznaczył na prace publiczne? Bo jeśli dane, które uzyskała nasza komisja na spotkaniu z panią minister Wiktorow, są aktualne, to finanse te wykluczają jakiekolwiek organizowanie prac publicznych. Kiedy resort zamierza wprowadzić zasady zmieniające organizację tych prac? Przecież tak naprawdę pracami publicznymi są zainteresowane tylko i wyłącznie samorządy. Organizowanie tych prac przez biura zatrudnienia czy wojewodów powiększa tylko koszty.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#AlinaPienkowska">Jako pracownik służby zdrowia chciałabym jeszcze zadać pytanie. Nie wszyscy bezrobotni nadużywali zasiłku. Teraz, prawie z tygodnia na tydzień, zostaną zaskoczeni decyzją odebrania go, a przecież w wielu wypadkach płacili kilkanaście lat składkę ubezpieczeniową. W tej chwili z tygodnia na tydzień zostaną pozbawieni nie tylko zasiłków, ale także opieki zdrowotnej. Co mają robić pracownicy służby zdrowia? Przyjmować tych ludzi, czyli w państwie prawa łamać prawo, czy też wystawiać rachunki, których po prostu ci ludzie nigdy, a przynajmniej w najbliższej przyszłości nie zapłacą? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję. Proszę, pan minister Bączkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#AndrzejBączkowski">Ja może bardzo krótko, wbrew oczekiwaniom pani senator chciałem powiedzieć, że propozycja trzykrotnej waloryzacji w ciągu roku, w miejsce kwartalnej, jest podyktowana nie tylko brakiem kwot na waloryzację w prowizorium budżetowym, ale także brakiem pieniędzy przewidywanym w ustawie budżetowej. Pan minister Misiąg mówił właśnie o wielkości dotacji przewidzianej do funduszu pracy, a także do funduszu emerytalnego. Więc jest to antycypacja tych trendów, które są już w tej chwili dosyć wyraźnie obserwowane. To tyle, jeśli chodzi o waloryzację.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#AndrzejBączkowski">Natomiast jeśli chodzi o zasiłki, finansowanie prac publicznych - w prowizorium budżetowym rzeczywiście brakuje na to pieniędzy. Są właściwie przewidziane tylko zabezpieczenia na wypłatę zasiłków, ale o tym, jak będzie w przyszłości, zadecyduje parlament w trakcie prac nad ustawą budżetową. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję. Proszę bardzo, pan senator Pawlik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#AndrzejPawlik">Jeśli chodzi o waloryzację rent i emerytur, 30 stycznia na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej, przedstawiciel Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej wnioskował, aby Komisja Gospodarki Narodowej przywróciła pierwotny zapis waloryzacji rent i emerytur, czyli termin półroczny. W związku z tym, że zdecydowana większość komisji nie zgadzała się z tą propozycją, wypracowane zostało rozwiązanie kompromisowe, na które przedstawiciele Ministerstwa Finansów i Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej przystali. Dlatego ze zdziwieniem w tej chwili słyszę, że ministerstwo popiera projekt, który został zgłoszony przez Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, a mianowicie projekt waloryzacji co cztery miesiące, a nie waloryzacji kwartalnej, gdyż na tymże spotkaniu wypracowane kompromisowe rozwiązanie brzmiało: „utrzymać waloryzację kwartalną, podnosząc próg wzrostu płac, przeciętnej emerytury i renty nie o 105%, jak było w dotychczasowym zapisie, jeszcze przed przedłożeniem rządowym, ale o 110%”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję. Proszę bardzo, minister Misiąg.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#WojciechMisiąg">Chciałem powiedzieć, że senatora Pawlika zawiodła pamięć, dlatego że przedstawiciele ministra finansów w ogóle nie wypowiadali się w kwestii terminów waloryzacji, jako że nie byliśmy zaproszeni na tę część posiedzenia, która dotyczyła tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#WojciechMisiąg">Co do meritum sytuacja wygląda następująco. Przyspieszanie okresów waloryzacji to korzyść pozorna. W istocie rzeczy bowiem jest to doskonały sposób na nakręcanie inflacji. To działa tak, że częściej odzyskujemy to, co stracimy przez ruch cen, ale i ruch cen jest szybszy wtedy, kiedy waloryzacja jest częstsza, więc nie możemy traktować tego w ten sposób. Nie można rozumieć sprawy tak, że jeśli będzie co pół roku waloryzacja, to jest to gorsze rozwiązanie, bo czekamy dłużej, a ceny rosną, natomiast jeśli będzie co trzy miesiące, wtedy te ceny nie zdążą tyle urosnąć. Otóż ceny będą wolniej rosły, jeżeli wszystkie tego typu automatyczne waloryzacje emerytur, płac, świadczeń, czegokolwiek, postaramy się albo wyłączyć, albo przynajmniej właśnie rozrzedzić. I taka była intencja wniosku składanego przez rząd. Nie mówmy tu już o resortach.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#WojciechMisiąg">To jest jeden aspekt zagadnienia. Co do drugiego natomiast, będziemy uważali, że okres czteromiesięczny jest, jak powiedziałem, gorszy niż sześciomiesięczny, bo trzeba tę waloryzację spowolnić.</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#WojciechMisiąg">W momencie, kiedy przechodzimy na waloryzację kwartalną, pojawia się jeszcze następny problem. Bo można powiedzieć, że z punktu widzenia całego tego mechanizmu, czy robimy to co 3 miesiące, czy co 4, nie jest wielką różnicą. Jest to równie niedobre, bo powiedziałem, każda tak częsta waloryzacja jest nakręcaniem, podsycaniem inflacji. Można powiedzieć, że pojawia się wtedy problem formalny, to znaczy albo mieści się to w zakresie prowizorium budżetowego, albo nie. Dokonywanie waloryzacji co 3 miesiące oznacza, że jeszcze w marcu wchodzimy w płatności, które wymagają cięcia czegoś po to, żeby zrobić waloryzację, której rząd nie przewidywał, składając propozycję waloryzacji świadczeń co pół roku. Tak wygląda ta sprawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, senator Czarnocki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#HenrykCzarnocki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#HenrykCzarnocki">Czuję się wywołany do tablicy, a że chłop żywemu nie przepuści, replikuję.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#HenrykCzarnocki">Nie miałem na myśli tego, żeby nakręcać inflację. Mogę podać kilka możliwości wykorzystania rezerw, a myślę, że osoby z sali pomogą mi. Ot, dla przykładu: zniżono wyższe renty ludziom pracy, ale nie wszystkim. A co jest z rentami SB, wojskowych, jakże często po szkole marksizmu-leninizmu, leningradzkiej albo moskiewskiej akademii, ich nie ruszono. A może któraś z komisji podjęłaby się tego, ja chętnie pomogę i opracujemy sposób dobrania się im do skóry. Przestańmy tych prominentów traktować tak lekko.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#HenrykCzarnocki">Była mowa, żeby rzetelnie płacić zasiłki, bo wiele ludzi bierze je nieuczciwie, ale któż inny, jak nie były towarzysz Kuroń, poprzedni minister, potraktował ludzi rzetelnej pracy na równi z obibokami, że tak nieładnie powiem. Na samym początku nie rozpatrywano, czy ktoś ma możliwość podjęcia pracy, czy chce, tylko rejestrowano jako bezrobotnego. Rozbestwiono tych ludzi i dzisiaj oni w ogóle nie garną się do żadnej pracy. I tak jak tu dzisiaj było słusznie powiedziane…</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#komentarz">(Wicemarszałek Józef Ślisz: Panie Senatorze, to ma być pytanie, a nie debata, na miłość boską)</u>
          <u xml:id="u-171.5" who="#HenrykCzarnocki">Na temat robót publicznych wypowiedziała się pani senator… Teraz jeszcze składka ZUS.</u>
          <u xml:id="u-171.6" who="#HenrykCzarnocki">Wysoka Izbo! My, gospodarze płacimy to z własnej kieszeni, niestety. Jest to mały ułamek czerpanych dochodów, to fakt, ale patrzmy na realia sprawy. Pracownicy firm prywatnych, państwowych czy spółdzielczych mają to pokrywane z innych źródeł, to idzie w koszt produkcji ogólnej.</u>
          <u xml:id="u-171.7" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-171.8" who="#HenrykCzarnocki">Widzę, że będzie replika. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo, pan senator jeszcze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#AdamStruzik">Mam pytanie do pana ministra Misiąga w „poszukiwaniu” tych pieniędzy, których brakuje. Chciałem się dowiedzieć, czy to prawda, że w dniach 21, 22, 23 bodajże grudnia, zwolniono z cła alkohol i tytoń wwożony do kraju.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali).</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek Józef Ślisz: To jest nieprawda…)</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Wojciech Misiąg: Mnie o tym nic nie wiadomo i prosiłbym bardzo, żeby nie podsycać nastrojów tego typu prostymi wyjaśnieniami, dlaczego jest źle. To naprawdę do niczego nie prowadzi.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo, senator Kaźmierowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Andrzej Kaźmierowski - Komisja Gospodarki Narodowej. Chciałem powiedzieć panu ministrowi Misiągowi, w uzupełnieniu tego, co mówił pan senator Pawlik, że wydaje mi się, iż jeśli był kłopot z prowizorium, to utrzymanie rewaloryzacji rent i emerytur co kwartał, przy jednoczesnym zastrzeżeniu, że pierwsza wypłata odbędzie się w kwietniu, nie ma absolutnie żadnego wpływu na prowizorium. Natomiast nie zgadzałbym się na ograniczanie waloryzacji rent ze względu na prowizorium, bo nie w tym upatruję przyczynę wypuszczania dużej ilości pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#AndrzejKaźmierowski">Proszę państwa, my wiemy, jak wygląda sytuacja emerytów i rencistów. Uważam, że jeśli pan minister mówi, iż to obciążyłoby z kolei prowizorium, to pan minister nie zrozumiał intencji, która była powodem przesunięcia tych wypłat, przez komisję. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję. Proszę bardzo, po kolei…</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#JózefŚlisz">Pan senator Jerzy Chmura?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#JerzyChmura">Pytanie do pani minister Demianiuk, jeśli można. Czy są jakieś materiały porównawcze, za jakikolwiek uchwytny okres, wpływów do budżetu państwa ze spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i strat poniesionych przez budżet państwa na skutek tego, że nie było możliwości egzekwowania podatków od tychże spółek? Czy są jakiekolwiek dane, bodajże w przybliżeniu?</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#JerzyChmura">Jeśli już jestem przy głosie, to jeszcze jedno pytanie do pana ministra Misiąga. Zostawmy budżet roczny, bo nie prowadzimy nad nim debaty, tu się mówi o przewidywanych wielkich stratach w związku z kredytowaniem przez budżet państwa, ze spłatą przez budżet państwa czy jego udziałem w dopłatach do oprocentowania, do spłaty umorzeń kredytowych albo oprocentowań kredytowych. Chodzi mi o prowizorium na pierwszy kwartał, bo to jest przedmiotem naszej debaty, czy w prowizorium budżetowym na pierwszy kwartał są przewidziane środki na te spłaty? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#DanutaDemianiuk">Panie Senatorze, obawiam się, że gdybyśmy byli już na takim etapie, że ja mogłabym przedstawić szokujący materiał porównawczy określający poziom strat, wynikających z tego, że nie ma możliwości wyegzekwowania od spółek należności, gdyż istnieje ograniczona odpowiedzialność za ich zobowiązania podatkowe, to mówilibyśmy już w atmosferze kolejnej afery. Wobec tego nasza propozycja wzięła się nie z liczonych w miliardach czy bilionach kwot strat, tylko z przykładów kilku spółek, z których jedna była zamieszana w aferę alkoholową, druga jest zamieszana w aferę, może aferę to już nie, zresztą to afera w cudzysłowie, ale która jest związana właśnie z handlem zagranicznym. Nasza propozycja wzięła się stąd, że pojawiły się takie okoliczności i takie trudności w egzekwowaniu należności.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#DanutaDemianiuk">Jeszcze raz podkreślam, gdybyśmy już mówili o masowej skali zjawiska i o dużych stratach, to już mówilibyśmy o tym w atmosferze kolejnej afery, do której dopuścił resort finansów.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chmura: Ale skala porównawcza, jakie zyski, jakie koszty są przewidywane?)</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#DanutaDemianiuk">Przyznaje, że nie rozumiem pytania…</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to pytanie jest proste!)</u>
          <u xml:id="u-179.5" who="#DanutaDemianiuk">… o skalę zysków i strat. Podejrzewam i jestem głęboko przekonana, samo istnienie takiego przepisu pełniłoby już ogromną funkcję prewencyjną, być może w ogóle nie trzeba by było mówić o rzeczywistych stratach.</u>
          <u xml:id="u-179.6" who="#DanutaDemianiuk">Rozumiem natomiast pana pytanie, Panie Senatorze: ile spółek nie utworzy się z powodu istnienia takiego przepisu. Jeżeli będą osoby, które mimo to zechcą prowadzić działalność gospodarczą, podejmą ją jako osoby fizyczne, prowadzące działalność w swoim imieniu i na własny rachunek, z nieograniczoną odpowiedzialnością zobowiązania stąd wynikające, także cywilnoprawne. Nie umiem inaczej na to pytanie odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-179.7" who="#DanutaDemianiuk">Oczywiście spółki komandytowe czy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością są tylko dwiema z wielu form podejmowania działalności gospodarczej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo, minister Wojciech Misiąg.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#WojciechMisiąg">Chciałem odpowiedzieć na dwa pytania. Najpierw na pytanie pana senatora Kaźmierowskiego. Otóż pan senator Kaźmierowski potraktował bardzo wybiórczo całą moją argumentację, bo ja mówiłem o dwóch kwestiach, o tym, czym w ogóle grozi zagęszczanie waloryzacji, a przy okazji powiedziałem, że im rzadziej następuje waloryzacja, tym mniejszy jest nacisk na ceny i w rezultacie mniej się traci na tym, że się odsuwa w czasie, a pojawia się nam jeszcze ten drobny dodatkowy problem, że albo wejdziemy, albo nie wejdziemy w prowizorium.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#WojciechMisiąg">Nawiasem mówiąc, skala zysków i strat zależy od tego, czy robimy to częściej, czy rzadziej w skali roku, przy tych obrotach ZUS, o jakie tu idzie, to jest 4 bln zł, ale nie to jest nawet istotne. Istotny i główny argument tu był taki, że chcemy wreszcie dojść do w miarę stabilnych cen, a to jest coś takiego, co zupełnie to uniemożliwia.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#WojciechMisiąg">Odpowiadając panu senatorowi Chmurze i przepraszając resztę obecnych, powtórzę jeszcze raz to, co dzisiaj powiedziałem: w pierwszym kwartale płacimy umorzenia z czwartego kwartału, pieniądze na to są i to będzie płacone. Pytanie teraz, kiedy będziemy mogli przestać planować kolejne pieniądze na ten cel i zacząć je wydawać sensowniej?</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#WojciechMisiąg">Ostatnia kwestia to jest problem, który często się pojawia, przepraszam, ja poruszę go przy okazji odpowiedzi na drugie pytanie pana senatora Chmury. Jest to pytanie o to, ilu jest takich, którzy by nie zapłacili, a zapłacą? Albo ilu jest takich, którzy stracą ochotę na to, żeby płacić? Bardzo często zdarza się, że proponujemy rozwiązania, których się nie da wymierzyć, Panie Senatorze, nie dlatego, że nie ma bazy statystycznej, że nie potrafimy policzyć, tylko mówimy o zjawiskach, które oby dzięki temu, że coś tu uchwalimy, nie zaistniały. Nie ma sensu w odniesieniu do nich mówić, ile to przyniesie. Cieszmy się, że nic nie przyniesie, ale i nic nie stracimy. Taki jest sens tych zapisów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo…</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Szudejko)</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#JózefŚlisz">... pan senator Bolesław Szudejko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#BolesławSzudejko">Mam dwa pytania do ministra Kowalewskiego. Pierwsze pytanie: czy przewidziane są pieniądze na opłaty za pobyt w szpitalu i leki dla pacjentów, którzy już nie będą bezrobotnymi, a nie będą pracować?</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#BolesławSzudejko">I drugie: mówimy ciągle o wydawaniu pieniędzy, a nie słyszałem ani słowa o planowanym kierunku rozwoju gospodarczego Polski i tego skąd mają te pieniądze przypłynąć. Bez przerwy mówimy o wydawaniu, a czy ministerstwo pracy przewiduje rozwój którejś gałęzi gospodarki polskiej? Co ma dostarczać pieniędzy do budżetu centralnego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#JózefŚlisz">Proszę bardzo. Minister Wojciech Misiąg ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#WojciechMisiąg">Ja mogę w imieniu kolegów zaapelować do senatora Szudejki o przeadresowanie pytań, bo to minister Kowalewski zajmuje się gospodarką przestrzenną i budownictwem. Natomiast…</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#komentarz">(Senator Bolesław Szudejko: To przepraszam bardzo, ja nie zrozumiałem…)</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#WojciechMisiąg">... minister Bączkowski…</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#komentarz">(Senator Bolesław Szudejko: Bączkowski, to do Bączkowskiego…)</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#WojciechMisiąg">... wszystkim, ale nie strategią ogólnogospodarczą.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#komentarz">(Senator Bolesław Szudejko: To proszę mi odpowiedzieć na to pytanie, które zadałem, może pan minister Misiąg mi odpowie.)</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#WojciechMisiąg">Odpowiedzi na drugie pytanie mogę udzielić.</u>
          <u xml:id="u-185.7" who="#komentarz">(Wicemarszałek Józef Ślisz: Proszę bardzo)</u>
          <u xml:id="u-185.8" who="#WojciechMisiąg">Odpowiedź nie będzie satysfakcjonująca dla pana senatora, ale właśnie w tych ustawach, które zostały omówione, jest zawarty zapis obligujący rząd do tego, żeby w terminie 10 dni od dzisiaj, przedłożył Sejmowi założenia polityki społeczno-gospodarczej i wtedy będą one przedmiotem debaty parlamentarnej.</u>
          <u xml:id="u-185.9" who="#komentarz">(Senator Bolesław Szudejko: A co do kosztów leczenia ludzi nie bezrobotnych a nie pracujących?)</u>
          <u xml:id="u-185.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto to są ci nie bezrobotni i nie pracujący?)</u>
          <u xml:id="u-185.11" who="#komentarz">(Senator Bolesław Szudejko: Ci, którzy nie otrzymują zasiłków i nie mają środków na utrzymanie. Kto będzie ponosił koszty?)</u>
          <u xml:id="u-185.12" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej Andrzej Bączkowski: Otrzymają pomoc w ramach pomocy społecznej)</u>
          <u xml:id="u-185.13" who="#komentarz">(Senator Bolesław Szudejko: Ale czy są na to przewidziane kwoty, bo ja nie słyszałem o nich?)</u>
          <u xml:id="u-185.14" who="#WojciechMisiąg">Bo pan senator jeszcze nie widział budżetu na przyszły rok, więc trudno, żeby było o tym słychać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#JózefŚlisz">Dobrze, proszę bardzo jeszcze pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#KonstantyTukałło">Pani minister Demianiuk rozpoczęła swoje wystąpienie od spraw pasiek, przepraszam państwa, ale jeszcze do tego wrócę, bo mam trzy pytania.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#KonstantyTukałło">Jak wielka suma wpłynie do budżetu z tytułu podatku od produkcji i sprzedaży miodu?</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#KonstantyTukałło">Czy rząd się nie obawia, że właściciele szybko zredukują liczbę rojów do 19, a Polacy będą jeść miód importowany?</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#KonstantyTukałło">Czy rząd nie przewiduje, że za dwa lata lub rok będziemy uchwalać dotacje dla ratowania polskiego pszczelarstwa, a pszczoła stanie się owadem chronionym?</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#KonstantyTukałło">Ostatnie pytanie, do pana ministra Misiąga. Dlaczego leki gotowe sprowadzane z zagranicy nie są clone, natomiast surowce są clone, co mocno uderza w nasz przemysł farmaceutyczny. Przyczyną tego pytania jest wczorajsza moja rozmowa z dyrektorami fabryki leków polskich, to znaczy Polfy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#DanutaDemianiuk">Rozumiem, że ja od pszczół zacznę.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#DanutaDemianiuk">Panie Senatorze, oczywiście dochody z tego tytułu naprawdę nie będą się w budżecie liczyły, ale gdybyśmy do tego mieli w taki oto sposób podejść, to na drodze prostej eliminacji moglibyśmy właśnie wyłączać z opodatkowania kolejne rodzaje źródeł przychodów, bo pewno doszlibyśmy do wniosku, że skoro jest na przykład pięciu producentów entomofagów albo czterech producentów dżdżownic, albo dziesięciu hodowców załóżmy jakiejś odmiany psów, to należy ich wyłączyć z opodatkowania, bo dochody, jakie do budżetu wpłynęłyby od nich, są minimalne.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#DanutaDemianiuk">Chciałabym tylko zauważyć, że na sumę dochodów budżetowych składają się dochody cząstkowe pochodzące z różnych, niekiedy bardzo drobnych rodzajów działalności. Bo czym innym, jak nie takim drobnym rodzajem działalności jest wykonywanie usług w zakresie na przykład repasacji pończoch albo dorabiania kluczy, czegoś takiego. Po prostu mówiłam na wstępie, że jeżeli zgodziliśmy się na generalne założenie w obu ustawach, że mają to być ustawy o powszechnym opodatkowaniu, to nie próbujmy teraz albo w każdym razie nie wydaje mi się żeby to było uzasadnione, żebyśmy właściwie w momencie, w którym jedna zaczęła funkcjonować a druga ma szansę zacząć funkcjonować w tym roku, żebyśmy teraz zaczęli je poprawiać przez wyłączanie kolejnych kategorii źródeł przychodów z opodatkowania. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#DanutaDemianiuk">Po drugie, o tym dzisiaj mówiłam - rolnicy, wszyscy rolnicy, którzy nie chcą zapłacić ani złotówki podatku, a nie mają innych dochodów poza prowadzeniem działalności rolniczej, ale tej typowej, czyli uprawy w gruncie, i mają pszczoły, i jeżeli mają tych uli mniej niż 216 albo dokładnie 216, to żadnego podatku dochodowego nie zapłacą ponieważ norma szacunkowa dochodu od jednej rodziny pszczelej została ustalona na poziomie 20 tys. zł rocznie, a kwota wolna, praktycznie wolna, od podatku dochodowego wynosi 4 mln 320 tys. zł. Cztery miliony 320 tys. zł podzielone przez 20 tys. zł daje 216 uli, wobec tego bardzo proszę pana senatora o pomoc Ministerstwu Finansów i rozpowszechnienie gdzie się da, że wszyscy ci, którzy mają aż 216 uli albo do 216 uli, albo mają na przykład 30, to niech jeszcze uruchomią 180 po to, żeby właśnie hodować pszczoły i podatku nie płacić.</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#DanutaDemianiuk">I biorąc pod uwagę to, co przed chwilą powiedziałam, to znaczy odpowiedzi na dwa pierwsze pytania, mam nadzieję, a nawet przekonanie, że pszczoła nie stanie się owadem chronionym, nie będzie musiała stać się owadem chronionym. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, pan senator Piesiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#AndrzejPiesiak">Panie Marszałku, ja mam formalny wniosek o zaniknięcie tej serii pytań dlatego, że się to przerodziło w „sto pytań do…” i seminarium o pszczołach, a nie taka była intencja tego posiedzenia - z całym szacunkiem dla wagi tych spraw. Problemy powtarzają się i myślę, że zasadnicze sprawy zostały wyjaśnione, i to chyba dało nam obraz sytuacji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#JózefŚlisz">Jest wniosek formalny, w związku z tym przegłosujemy ten wniosek.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#JózefŚlisz">Kto jest za tym, żeby dyskusję zamknąć, proszę o naciśnięcie przycisku… Najpierw proszę nacisnąć przycisk „obecny”.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#JózefŚlisz">Kto jest za, proszę nacisnąć przycisk i podnieść rękę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#JózefŚlisz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#JózefŚlisz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#JózefŚlisz">Proszę o wynik. Obecnych 60 senatorów, za wnioskiem głosowało 50, przeciw 5 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-191.6" who="#komentarz">(Głosowanie nr 3).</u>
          <u xml:id="u-191.7" who="#JózefŚlisz">Wniosek przeszedł.</u>
          <u xml:id="u-191.8" who="#JózefŚlisz">W związku z tym proszę senatora sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WiktorStasiak">Jutro o godz. 8.30 w sali nr 179 odbędzie się wspólne posiedzenie Komisji Rolnictwa, Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Gospodarki Narodowej, Polityki Społecznej i Zdrowia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#JózefŚlisz">Zarządzam przerwę do jutra do godziny 11.00. Dziękuję bardzo. Dobranoc.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godziny 21 minut 33)</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godzinie 11 minut 06)</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy wicemarszałek Józef Ślisz oraz wicemarszałek Andrzej Czapski).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#JózefŚlisz">Proszę państwa senatorów o zajmowanie miejsc, będziemy rozpoczynać.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#JózefŚlisz">Wznawiam obrady. Ponieważ nie macie państwo tekstu poprawek przed sobą, mam propozycję, żebyśmy przeszli do punktu 7 i 8, to znaczy żebyśmy teraz omówili ustawę samorządową i projekt ustawy o izbach obrachunkowych, natomiast po przerwie obiadowej i po głosowaniu nad powierzeniem funkcji rzecznika praw obywatelskich, przeszli do głosowania nad prowizorium i pozostałymi ustawami.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#JózefŚlisz">Przechodzimy do punktu 7 porządku obrad, a mianowicie do inicjatywy ustawodawczej Senatu, to znaczy do projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#JózefŚlisz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Samorządu Terytorialnego senatora Jerzego Stępnia. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#JerzyStępień">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#JerzyStępień">Pomiędzy pierwszym a drugim czytaniem mieliśmy dwa posiedzenia połączonych komisji. Jeśli chodzi o ustawę o samorządzie terytorialnym, nasze poprawki miały właściwie charakter kosmetyczny. Myślę, że większość z nich może być przyjęta bez jakiejś poważniejszej dyskusji. Natomiast zdecydowaliśmy się skreślić artykuł, który wprowadzał pewne ograniczenia w zakresie działalności gospodarczej gmin, a to dlatego, że nie mieliśmy właściwej definicji, właściwej formuły, która by wprowadziła pewne ograniczenia.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#JerzyStępień">Mimo iż nie zgłaszałem wniosku mniejszości w tej sprawie, początkowo godząc się nawet z takim rozwiązaniem, to jednak później, po przemyśleniu postanowiłem zaproponować poprawkę w tej części. Ponieważ jestem sprawozdawcą tych ustaw, nie chciałbym teraz tej poprawki referować, ale po prostu na zasadzie obowiązującej każdego dyskutanta chciałbym ją państwu przedstawić. Natomiast inne nasze poprawki miały właściwie charakter wyłącznie redakcyjny, kosmetyczny.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#JerzyStępień">Jeśli chodzi o ustawę o regionalnych izbach obrachunkowych, co do której też będę miał swoje autorskie propozycje, które przedstawię w dalszej części obrad, w dyskusji, to chcę powiedzieć, że również przy tej ustawie nasze poprawki miały w gruncie rzeczy charakter kosmetyczny. Dodaliśmy tylko kilka artykułów, które rozwiązują problem kontroli odpowiedzialności budżetowej, bo zgodnie z prawem budżetowym w tej chwili każda jednostka musi mieć organ, który kontroluje dyscyplinę finansową, dyscyplinę budżetową i tutaj zaproponowaliśmy pewne rozwiązania, zresztą bardzo proste, wzorowane na rządowym projekcie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Otwieram debatę nad przedstawionymi projektami ustawy o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym oraz ustawy o izbach obrachunkowych. Proszę bardzo pana senatora Choroszuchę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#IreneuszChoroszucha">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#IreneuszChoroszucha">Nie jestem członkiem Komisji Samorządu Terytorialnego i gdyby nie ta okoliczność to przynajmniej niektóre spośród uwag, jakie chciałbym w tej chwili państwu przedstawić, mógłbym zgłosić wcześniej na posiedzeniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Mówię o tym dlatego, że niektóre z tych uwag są sugestiami autopoprawek skierowanymi do Komisji Samorządu Terytorialnego. Tak więc proszę państwa, po kolei.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#IreneuszChoroszucha">Artykuł 2 - ograniczę się wyłącznie do ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych - więc art. 2 ust. 2 ustawy mówi: „Izby sprawują nadzór nad działalnością komunalną w zakresie spraw budżetowych podmiotów, o których mowa w ust. 1 oraz wydają i wyrażają opinię w tych sprawach na zasadach określonych ustawowo”. To ostatnie sformułowanie „na zasadach określonych ustawowo” jest po prostu niejasne i chciałbym prosić pana senatora sprawozdawcę o ewentualne wyjaśnienie.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#IreneuszChoroszucha">Dalej proponuję skreślenie art. 7, który mówi: „Izby kontrolują rozliczenia z tytułu subwencji i dotacji celowych na zadania własne i zlecone na podstawie kryterium zgodności z ustawami”, ponieważ w moim najgłębszym przekonaniu i przy mojej najlepszej wiedzy, artykuł ten mieści się w całości w art. 5, w ust. 1 i dlatego jest zbędny.</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#IreneuszChoroszucha">Dalej, ze względów czysto porządkowych, proponowałbym, ażeby ust. 3 art. 8 przenieść do art. 6, również jako ust. 3, ponieważ taki układ będzie bardziej logiczny. Ust. 3 art. 8 precyzuje to, co dotyczy art. 6, więc należałoby go przenieść do art 6.</u>
          <u xml:id="u-197.5" who="#IreneuszChoroszucha">Sprawa następna, art. 14. Przepraszam art. 12, ust 1, pkt 2. Artykuł 12 mówi, że w zakresie spraw budżetowych izba bada uchwały budżetowe gminy, przesyłane w trybie art. 90 itd., itd. w celu stwierdzenia ich nieważności w całości lub części. Otóż z punktu widzenia prawa sformułowanie to jest poprawne, ale uważam, że trochę nieszczęśliwe, gdyż sugeruje niejako, że w tym badaniu już z góry jest założone osiągnięcie pewnego celu, mianowicie stwierdzenia nieważności uchwały.</u>
          <u xml:id="u-197.6" who="#IreneuszChoroszucha">Znacie państwo powiedzenie: dajcie człowieka, a paragraf się znajdzie. Wydaje mi się, że zapis w takim brzmieniu, w takiej stylistyce, również może być w podobny sposób rozumiany przez radnych, a więc przez tysiące ludzi, którzy będą mieli do czynienia z tą ustawą. Proponowałbym w zamian określenie takie: „W zakresie spraw budżetowych izba” - i tutaj przechodzę od razu do punktu 2 - „bada uchwały budżetowe gminy przesłane w trybie art. 90 itd. w celu rozstrzygnięcia kwestii ich ważności w całości lub w części”. Sądzę, że takie sformułowanie byłoby lepsze.</u>
          <u xml:id="u-197.7" who="#IreneuszChoroszucha">Artykuł 14. Tutaj zwróciłbym się do Komisji Samorządu Terytorialnego, żeby uważnie ten artykuł przeczytała, są tu, moim zdaniem, błędy gramatyczne. Do zadań izby ponadto należy - czytamy w pkt 3 - wyrażanie opinii o przesyłanych im do wiadomości… Izba - to jest liczba pojedyncza. Im, czyli izbom, mamy tu liczbę mnogą. Należy to spokojnie przeczytać i po prostu poprawić.</u>
          <u xml:id="u-197.8" who="#IreneuszChoroszucha">Skoro jesteśmy przy art. 14, to niezrozumiały jest również pkt 3. Przypuszczam że też jest to sprawa stylu. Mianowicie pkt 3 ust. 1 mówi: „wyrażanie opinii o przesyłanych im do wiadomości projektach budżetów gmin, wraz z informacjami o stanie mienia komunalnego oraz objaśnieniami”. Do czego się te objaśnienia odnoszą?</u>
          <u xml:id="u-197.9" who="#IreneuszChoroszucha">Artykuł 19 ust. 2: „W skład komisji wchodzi przewodniczący i 5 członków powoływanych i odwoływanych przez kolegium izby spoza swego składu”. Czy odnosi się to tylko do 5 członków, czy odnosi się to również do przewodniczącego? Gramatyczna wykładnia tego tekstu nie daje odpowiedzi na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-197.10" who="#IreneuszChoroszucha">Artykuł następny, dwudziesty. Niefortunne wydaje mi się sformułowanie, że izbę stanowią… dalej czytamy - prezes izby, pełny skład (kolegium) izby, składy orzekające itd. itd. Dlaczego niefortunne? Dlatego, że właśnie w drugim podpunkcie czytamy - pełny skład i w nawiasie - kolegium izby. Skoro kolegium stanowi pełny skład izby, tzn. że wyłącznie kolegium stanowi izbę, a pozostałe organy wymienione w tych podpunktach stanowią izbę o tyle, o ile wchodzą w skład kolegium. Tymczasem tak nie jest, gdyż np. w jednym z dalszych podpunktów mówi się o komisjach orzekających. W artykule poprzednim stanowiło się, że są powoływane spoza składu kolegium. Czyli po prostu ten zbiór, jaki stanowi izba i później te podzbiory, które składają się na tę izbę, częściowo się wykluczają.</u>
          <u xml:id="u-197.11" who="#IreneuszChoroszucha">Proszę Państwa! Na koniec rzecz najważniejsza. Otrzymaliśmy właśnie autopoprawkę pana senatora Jerzego Stępnia. Druga część tej autopoprawki mówi: „Statut izby podlega zatwierdzeniu przez prezesa Rady Ministrów, który określa także zasady współdziałania izb w realizacji ich zadań”. Bardzo słusznie, że ta autopoprawka wpłynęła, ponieważ została tym samym wypełniona pewna luka. Nie może być tak, ażeby statut izby był stanowiony wyłącznie przez samą izbę, bez jakiegokolwiek zatwierdzenia ze strony władzy wyższej. To nie jest najlepsze rozwiązanie, w moim przekonaniu, ale powiedziałbym, że to jest najmniejsze zło. Tak że nie mam co do tego zastrzeżenia.</u>
          <u xml:id="u-197.12" who="#IreneuszChoroszucha">Niemniej jednak proszę zwrócić uwagę, że jeśli w art. 3 ust. 2 ustawy mówi się, iż organizację oraz szczegółowy zakres działania i tryb postępowania izby określa statut, to przez zakres działania i tryb postępowania rozumiemy tę całą dosyć skomplikowaną procedurę, jaka wiąże się z działaniem izb obrachunkowych. Ta procedura w samej ustawie została przedstawiona w sposób bardzo pobieżny, niewystarczający. W moim przekonaniu należałoby ją określić szczegółowiej, czy to w drodze osobnego aktu prawnego, czy też w samej ustawie, dodając do niej jeszcze jeden rozdział.</u>
          <u xml:id="u-197.13" who="#IreneuszChoroszucha">Chciałbym zwrócić uwagę, że w ubiegłym roku Sejm wydał ustawę z dnia 28 września o kontroli skarbowej. Dokument dosyć obszerny, w którym celem ochrony skarbowej jest ochrona interesów i praw majątkowych skarbu państwa oraz zapewnienie skuteczności wykonywania zobowiązań podatkowych i innych należności, stanowiących dochód budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych.</u>
          <u xml:id="u-197.14" who="#IreneuszChoroszucha">Skoro w sposób tak szczegółowy sprawa dochodu budżetu państwa została uregulowana, to nie można pominąć przy regulowaniu statusu regionalnych izb obrachunkowych sprawy gospodarowania tymi funduszami. Wydaje mi się, że tu jest dosyć dotkliwa luka i tę lukę należałoby zapełnić. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana marszałka Andrzeja Czapskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#AndrzejCzapski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#AndrzejCzapski">Do projektu ustawy o izbach obrachunkowych, zgłoszonego przez komisję mam wiele zastrzeżeń. Przepraszam, że jako członek komisji - również samorządowej - zgłaszam je teraz, ale były takie okoliczności, które nie pozwoliły na ich przeforsowanie w komisji.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#AndrzejCzapski">Więc nie wnikając w całą filozofię tworzenia izb, wypowiem się tylko co do formalnych, moim zdaniem, uchybień w projekcie. W niektórych wypadkach będę, być może, powtarzał za panem senatorem, który przede mną referował.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#AndrzejCzapski">Rzecz dotyczy art. 2 ust. 2 - bardzo enigmatyczny zwrot „na zasadach określonych ustawowo”. Wydaje mi się, że jest zupełnie zbędny.</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#AndrzejCzapski">Do art.6 - „kontroli podlegają również podmioty nie wymienione w art. 2 ust. 1 w zakresie wykorzystania środków finansowych uzyskanych z budżetu”. Gdyby dokładnie czytać tak jak jest napisane, to regionalna izba mogłaby kontrolować budżet Kancelarii Sejmu czy Senatu, czy każdej innej jednostki budżetowej, innej instytucji, która bierze pieniądze z budżetu. Wydaje mi się, że niezbędne jest słowo „z budżetu gminy”. Jest to tylko, moim zdaniem, porządkowa poprawka, ale trzeba ją zapisać, żeby uniknąć w przyszłości nieporozumień. Uważam że intencją twórców projektu było to, że chodzi właśnie o budżet gminy, że kontroli podlegają pieniądze w gminie. No to dopiszmy to.</u>
          <u xml:id="u-199.5" who="#komentarz">(Senator Jerzy Stępień: Tu jest napisane w art. 2 - izby sprawują nadzór…)</u>
          <u xml:id="u-199.6" who="#AndrzejCzapski">Dobrze, dobrze, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-199.7" who="#AndrzejCzapski">W art. 6 ust. 2 zwrot „na zasadach określonych ustawowo” też wydaje mi się zbędny.</u>
          <u xml:id="u-199.8" who="#AndrzejCzapski">Artykuł 8 ust. 3: „Kontrolę gospodarki finansowej podmiotów, o których mowa w art. 6 ust. 1, izby mogą prowadzić na zlecenie określonych podmiotów, o których mowa w art. 2 ust. 1”. Wydaje mi się, że nie można w zakresie zlecania kontroli traktować gmin, związków gminnych i sejmików samorządowych na równi z innymi, jak mówi pkt 2 art. 2, czy pkt 1: „i innych komunalnych osób prawnych”. Wydaje mi się, że prawo do zlecania kontroli powinno być zagwarantowane wyłącznie gminom, związkom gminnym i sejmikom. Sprowadzając rzecz do absurdu można powiedzieć tak, że gminna komunalna osoba prawna, na przykład zakład komunikacji miejskiej, może zlecić kontrolę konkurencyjnemu prywatnemu zakładowi komunikacji miejskiej, i może go w ten sposób ciągle szykanować przez zlecanie kontroli. Zarząd komunikacji miejskiej, będący gminnym zakładem, jeśli konkuruje z nim zakład prywatny, który też bierze pieniądze z budżetu, będzie przez ten zakład szykanowany, bo po prostu mogą sobie wzajemnie zlecać kontrole.</u>
          <u xml:id="u-199.9" who="#AndrzejCzapski">Wydaje mi się więc, że zbyt duże uprawnienia dajemy innym komunalnym osobom prawnym, jeśli chodzi o zlecanie właśnie kontroli.</u>
          <u xml:id="u-199.10" who="#AndrzejCzapski">Art. 10 pkt 3 - „sprawozdania i wnioski pokontrolne przekazywane są podmiotowi kontrolowanemu oraz właściwemu wojewodzie”. Nie zgłaszam tego jako poprawki, natomiast chcę powiedzieć jako wojewoda, że wcale mi to nie jest potrzebne. Chciałbym mieć sprawozdanie i wnioski pokontrolne, ale dotyczące tych wydatków, na które ja przekazuję pieniądze w ramach zadań zleconych. Nie ze wszystkiego. Mnie nie interesuje, jak w całym budżecie gminy są realizowane wydatki, czy jak tworzony jest budżet. Mnie interesuje tylko to, i ustawowo powinno mnie interesować, na ile, i jak sensownie są wykorzystane pieniądze, które jako wojewoda przekazuję w ramach zadań zleconych.</u>
          <u xml:id="u-199.11" who="#AndrzejCzapski">Dlatego jeśli można byłoby uzupełnić art. 10 pkt 3, to proponuję zmianę: „oraz właściwemu wojewodzie w zakresie zadań zleconych przez wojewodę”. Pozostałe nie powinny nas interesować. Jest to, moim zdaniem, w jakimś sensie ograniczanie, czy może podporządkowywanie gmin wojewodom, no bo po co wojewodzie wiedza o innych wydatkach, czy o rozproszeniu innych dochodów i kosztów w innych pozycjach?</u>
          <u xml:id="u-199.12" who="#AndrzejCzapski">Artykuł 12. Moim zdaniem pkt 5 tego artykułu całkowicie wypacza czy może bezsensownym czyni całość zabiegów izby w zakresie ustalania budżetu i kontroli budżetu. Jeżeli budżet ustalony przez izbę w trybie ust. 1 i 2 traci moc w przypadku ustalenia budżetu przez radę gminy na dany rok budżetowy, no to ja bardzo przepraszam, chyba się umawiamy, że skoro do 31 marca gmina nie uchwali budżetu, to wtedy izba go narzuca. I to jest, rozumiem, przepis, który strony znają i wiedzą, jak go realizować i co grozi w razie naruszenia. Można sobie w absurdalnych sytuacjach wyobrazić to tak, że wreszcie rada gminy w październiku uchwali sobie budżet i on już nie będzie podważalny.</u>
          <u xml:id="u-199.13" who="#AndrzejCzapski">Ponadto, czy tak uchwalony budżet podlega również weryfikacji w trybie ust. 1? I co, jeżeli znowu izba go odrzuca?</u>
          <u xml:id="u-199.14" who="#komentarz">(Senator Jerzy Stępień: To ma hamować nadużycia)</u>
          <u xml:id="u-199.15" who="#AndrzejCzapski">Panie Senatorze, moim zdaniem, ust. 5 nadaje się do wykreślenia.</u>
          <u xml:id="u-199.16" who="#AndrzejCzapski">Art. 14 ust. 2 - wydawanie odpowiedniej opinii, to jest rzecz oczywista, to wynika z art. 25 i 24, należy do właściwości kolegium i ich działania. Jest to zbędne dopisywanie prozy ustawodawczej. Ust. 2 wydaje mi się zupełnie zbędny.</u>
          <u xml:id="u-199.17" who="#AndrzejCzapski">Art. 15 ust. 1: „Do postępowania i uchwał składów orzekających w przedmiocie wyrażania bądź wydawania opinii w rozumieniu art. 14 mają zastosowanie odpowiednie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego o wydawaniu decyzji”. Przecież opinią, na litość, nie jest decyzją. Opinia nie powinna wiązać strony. Nie wiem, czy nie jest to w ogóle naruszenie zasad kodeksu postępowania administracyjnego. Czy od opinii powinno przysługiwać odwołanie? Moim zdaniem, ust. 1 art. 15 nadaje się wprost do skasowania dlatego, że opinia nie powinna wiązać. Moim zdaniem, tak jak czytam ten projekt ustawy, filozofią jest to, że opinia jest pewnym sygnałem. Opinia nie jest czymś wiążącym, od tego nie powinno być żadnych odwołań, nie powinno być żadnych dyskusji. Na podstawie opinii może być wydana taka lub inna decyzja i od niej może przysługiwać odwołanie. Opinia jest pewną sugestią.</u>
          <u xml:id="u-199.18" who="#AndrzejCzapski">Wróćmy zresztą do art. 14 - wydawanie na wniosek banku innego niż bank wykonujący bankową obsługę budżetu gminy opinii o możliwości spłaty kredytu. Cóż dla banku taka opinia może znaczyć? Bank może ją chcieć, bank nie musi jej chcieć.</u>
          <u xml:id="u-199.19" who="#komentarz">(Senator Jerzy Stępień: A inne podmioty?)</u>
          <u xml:id="u-199.20" who="#AndrzejCzapski">Bank udziela kredytu na podstawie innych reguł niż opinia izby obrachunkowej. Przecież bank przyjmuje inne kryteria. Bank jest instytucją, która daje pieniądze i patrzy, czy ktoś jest wypłacalny, czy nie jest wypłacalny. Natomiast opinia taka czy inna… Ponadto wydaje mi się, że jeżeli już przyjąć, że izba ma słuszność, to opinia powinna spełniać kontrolne i usługowe funkcje wobec gmin, nie zaś wobec banku.</u>
          <u xml:id="u-199.21" who="#AndrzejCzapski">Gdyby skreślić art. 15, należałoby, przesuwając numerację punktów, zapisać: „Od uchwał składów orzekających w przedmiocie określonym w art. 14 służy odwołanie do pełnego składu izby”. Zgoda, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-199.22" who="#komentarz">(Senator Jerzy Stępień: W którym artykule?)</u>
          <u xml:id="u-199.23" who="#AndrzejCzapski">W piętnastym ciągle chcę ust. 1 wykreślić, Art. 15 pkt 3. „Odwołanie od opinii wyrażonej przez skład orzekający w sprawach określonych w art. 14 pkt 3–5 rozpatrywane jest przez pełny skład izby”. Prosimy bardzo o uściślenie tego, co znaczy pełny skład izby. Proponuję dopisanie ust. 3, bo po wykreśleniu ust. 1 będzie to ust. 3: „Do podjęcia uchwały przez pełny skład kolegium izby wymagana jest obecność co najmniej 2/3 członków kolegium”. I to uznajemy za pełny skład izby. Sprowadzając rzecz do absurdu, możemy w przypadku nieobecności spowodowanej chorobą jednego członka kolegium doprowadzić do całkowitej utraty przez kolegium zdolności sprawowania swoich funkcji.</u>
          <u xml:id="u-199.24" who="#AndrzejCzapski">Art 21, pkt 5 mówi tak: „Odwołanie członków kolegium następuje w trybie określonym w ust. 1 „. No, trzeba dopisać, że z zastrzeżeniem ust. 6, bo ust. 6 akurat mówi o tym, że szczególny tryb odwołania dotyczy członków kolegium mianowanych, wskazanych przez sejmiki. Trzeba więc dopisać: z zastrzeżeniem ust. 6. Pomijam już fakt, to znaczy nie pomijam, ale chcę zwrócić uwagę na fakt, że w pkt 1 art. 21 nie ma trybu powoływania członków kolegium, powoływanie następuje w trybie określonym w ust. 1, a ust. 1 nie określa w ogóle trybu. Jest to dziwny zapis, bo nie ma tam trybu. Jest powiedziane, że premier powołuje i sejmik samorządowy mianuje.</u>
          <u xml:id="u-199.25" who="#AndrzejCzapski">Jeżeli ust. 6 w jakiś sposób wyjaśnia, jak ma się odbywać odwołanie i z tego można by wnosić, że tak też powinni być powoływani członkowie kolegium, no to rozumiem, że powinno to się odbywać bez żadnych dyskusji, czy konsultacji. W każdym razie w ust. 1 nie ma mowy o trybie. Ale jeżeli już chcemy uznać, że ten ust. 1 w jakiś sposób ustala, jak prezes Rady Ministrów i sejmiki mają powoływać członków kolegium, to trzeba jednak dla porządku dopisać do tego pkt 5, stanowiący, że odwołanie członków kolegium następuje w trybie ogłoszonym w ust. 1 z zastrzeżeniem ust. 6, bo on w sposób szczególny reguluje sprawę odwołania członków kolegium mianowanych przez sejmiki samorządowe.</u>
          <u xml:id="u-199.26" who="#AndrzejCzapski">I tu nie wniosek, ale wątpliwość do art. 28: „Projekt budżetu izby po uchwaleniu przez kolegium podlega włączeniu do odrębnej części projektu budżetu państwa […]”.</u>
          <u xml:id="u-199.27" who="#AndrzejCzapski">Rozumiem, że każda izba regionalna będzie traktowana na równi z instytucjami państwowymi włączającymi swoje budżety, tak jak Kancelaria Sejmu, jak Kancelaria Senatu, jak NIK itd. Czy jest to właściwe postawienie sprawy? Nie chcę się przy tym upierać. Jest to oczywiście dowartościowanie izb, bo rozumiem, że wówczas ogranicza się dyskusję na temat budżetów izb. Ale czy jest to dowartościowanie słuszne? Po prostu tych izb będzie „naście”, „naście” budżetów będzie włączanych do budżetu państwa. Każdorazowo będziemy mieli prawo dyskutować nad budżetem każdej z tych izb, tak jak wczoraj nad prowizorium i w przyszłości nad budżetem państwa.</u>
          <u xml:id="u-199.28" who="#AndrzejCzapski">Niektóre moje wątpliwości zostaną przekazane w formie poprawek. Nie wiem, czy nie warto by było jeszcze raz odesłać ustawy do dwóch komisji, aby ją gruntownie przepracować. Bo wydaje mi się, że nie powinniśmy świadomie tworzyć ustaw wadliwych tylko po to, ażeby komuś udowodnić, że jest potrzebny; w tym przypadku udowodnić komisjom sejmowym, że są potrzebne, bo muszą coś tam poprawić. Powinniśmy opracować taką ustawę, która naszym zdaniem jest bez wad. Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Franciszka Połomskiego. Następnym mówcą będzie pan senator Piotr Pankanin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#FranciszekPołomski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#FranciszekPołomski">Ja także nie byłem w komisji, która zajmowała się opracowaniem tego projektu, dlatego też moje uwagi mogą być zbyt szczegółowe. Wydaje mi się jednak, że nie można ich pominąć, zwłaszcza że występujemy z tą inicjatywą na forum sejmowym i myślę, że nasza propozycja powinna mieć w miarę doskonały kształt.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#FranciszekPołomski">Kilka uwag do art. 2 projektu ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Otóż w art. 2 wymieniono trzy cele, jakim służyć ma regionalna izba obrachunkowa. Po pierwsze, ma ona kontrolować, po drugie - nadzorować, po trzecie - prowadzić działalność doradczą i szkoleniową.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#FranciszekPołomski">O ile dwa pierwsze cele zostały rozwinięte w dalszych artykułach, przez ujęcie w nowych artykułach, o tyle ta doradcza i szkoleniowa działalność nie znalazła uznania i została odesłana do statutu, który każda z izb ma przyjąć osobno. Otóż mam co do tego wątpliwości. Wydaje mi się, że ustawa powinna objąć wszystkie trzy dziedziny wymienione w art. 2. W pkt 2 miałbym propozycję, ażeby zamiast słów „wydają i wyrażają” wpisać po prostu „wyrażają” opinie w tych sprawach na zasadach określonych ustawowo, bo wydawanie opinii jest już jej wyrażeniem. Uważam drugie słowo za zbędne.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#FranciszekPołomski">Proponuję również, ażeby zrezygnować z tej zbitki słownej, jaka występuje w pkt 3, mianowicie: izby prowadzą działalność doradczo-szkoleniową. Czym innym jest doradztwo, a czym innym jest szkolenie, dlatego proponuję, ażeby to nazwać działalnością doradczą i szkoleniową, bo to są dwie różne dziedziny.</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#FranciszekPołomski">Moje zastrzeżenia budzi art. 4. Otóż, proszę państwa, z istoty tej ustawy wynika, że izby obrachunkowe służą samorządowi. Organ ten ma pomagać samorządowi, organom samorządowym. Natomiast gdy idzie o to, kto ma ponosić koszty, to wyłącznie budżet państwa. Art. 4 tak to ujmuje: „Izby obrachunkowe są państwowymi jednostkami budżetowymi”. Chodzi o to, że samorząd prawdopodobnie nie będzie ponosił żadnych kosztów w związku z działalnością izb obrachunkowych, będzie od tego zwolniony. To nie jest tylko formalność, to jest także kwestia rozbudowywania w przyszłości tych izb, a w ustawie nie znajdujemy żadnych ograniczników w tym kierunku. Nigdzie nie jest powiedziane, czy izba obrachunkowa ma liczyć 20 etatów, 20 osób, czy 200. Nigdzie też nie jest powiedziane, czy ma to być 20 izb, czy 49. Stąd też, proszę państwa, znając skłonność administracji i organów kontrolnych, możemy się liczyć z tym, że zapotrzebowanie na etaty, tak to nazwijmy, będzie duże.</u>
          <u xml:id="u-201.6" who="#FranciszekPołomski">Poza tym, proszę państwa, musimy być świadomi tego, że stwarzamy nową instytucję, nowy dział kontroli państwowej, w tym przypadku samorządowej: dział, którego dotychczas nie było. Rozumiem intencje projektodawców. Chodzi o zamknięcie ustawodawstwa związanego z samorządami. Ale koszty są tu rzeczą niebagatelną! I wydaje mi się, że trzeba je uwzględnić. Ja jeszcze do tych kosztów wrócę, ponieważ pozwoliłem sobie na ostatniej sesji zgłosić pytanie, ile nas ta impreza będzie kosztować.</u>
          <u xml:id="u-201.7" who="#FranciszekPołomski">Mam wątpliwości co do art. 5. Wątpliwości te rodzą się w związku z ust. 1: „Izby kontrolują gospodarkę finansową podmiotów, o których mowa w art. 2 ust. 1 na podstawie kryterium zgodności z prawem […]”. Nie są więc tylko instytucją kontrolną, rewizyjną, rachunkową, jak by wynikało z nazwy, ale też badają zgodność z prawem. To jest, proszę państwa, istotne wyjście poza ramy izby obrachunkowej. Zgodność z prawem to coś więcej aniżeli badanie rachunków, celowości wydatków, rzetelności i gospodarności. To jest coś znacznie więcej.</u>
          <u xml:id="u-201.8" who="#FranciszekPołomski">Następna wątpliwość powstaje przy art. 6: „Kontroli podlegają również podmioty nie wymienione w art. 2 ust. 1 w zakresie wykorzystania środków finansowych uzyskanych z budżetu”.</u>
          <u xml:id="u-201.9" who="#FranciszekPołomski">Pytanie: czy rzeczywiście wszystkie podmioty korzystające z dotacji państwowych, korzystające z budżetu, będą kontrolowane przez regionalne izby obrachunkowe? Konkretnie: czy kontrolowana będzie na przykład kwestura uniwersytetu? Bo to jest…</u>
          <u xml:id="u-201.10" who="#komentarz">(Senator Jerzy Stępień: Art. 2, Panie Senatorze, cały czas ma to na uwadze).</u>
          <u xml:id="u-201.11" who="#FranciszekPołomski">Tak… Bo to jest jednostka, która korzysta z tego. Więc albo uściślenie, albo bliższe wyjaśnienie.</u>
          <u xml:id="u-201.12" who="#FranciszekPołomski">Podzielam zdanie, które tutaj już padło, pan wicemarszałek Czapski je wypowiedział, że od opinii nie powinny przysługiwać środki odwoławcze. To jest rzecz, która się nie mieści w pojęciu „opinia”. Od opinii na ogół się nie odwołuje bo opinię można uwzględnić, albo jej nie uwzględniać, a na temat wadliwości pojęcia „wiążąca opinia” jest już cała literatura. W każdym razie jeśli już została wydana opinia, to nie powinno przysługiwać odwołanie od niej. Nie powinno się więc umieszczać takiego zapisu.</u>
          <u xml:id="u-201.13" who="#FranciszekPołomski">Dość niejasny jest dla mnie art. 20. Nastąpiło tu pomieszanie instytucji z osobami fizycznymi. Nie sposób odpowiedzieć na pytanie o liczebność izby. Nie mogłem się zorientować, jak wielką instytucją będzie izba obrachunkowa. W jednym wyliczeniu zastosowano dwa kryteria. Nie wiadomo, jaka jest relacja między, na przykład, inspektorami a komisjami? Czy te komisje mają charakter trwały, czy też powoływane są ad hoc? Czy są tworzone na użytek konkretnej kontroli, instytucji? Nie wiadomo też, czy izby będą liczyły kilkanaście, kilkadziesiąt czy kilkaset osób.</u>
          <u xml:id="u-201.14" who="#FranciszekPołomski">Inna niejasność występuje w ust. 2 art. 20, mianowicie, czy biuro jest częścią składową izby, czy nie? Wydaje się, że tak, bo w art. 23 ust. 2 jest mowa o biurze izby. Musimy to wszakże jednoznacznie rozstrzygnąć.</u>
          <u xml:id="u-201.15" who="#FranciszekPołomski">W art. 22 są dwie instytucje - mianowanie i powołanie. Moim zdaniem, dobrze byłoby je rozgraniczyć, inny jest bowiem tryb przy powoływaniu na stanowisko, a nieco inny przy odwoływaniu.</u>
          <u xml:id="u-201.16" who="#FranciszekPołomski">Wreszcie art. 24 ust. 1 pkt 5 - uchwalanie statutu izby. Jest to jedna z kompetencji, jedno z zadań, które przysługuje kolegium izby. Z ujęcia autorów wynika, że będziemy mieli tyle statutów, ile będzie izb w kraju - a więc coś w rodzaju autonomii izb. Czy nie byłoby jednak wskazane opracowanie statutu wzorcowego, który stanowiłby pewne ramy dla poszczególnych izb lub rozwinięcie tego problemu w ustawie, tak by było wiadomo jak, w szczegółach, wyglądać ma skład, konstrukcja, może również kompetencje tych izb obrachunkowych?</u>
          <u xml:id="u-201.17" who="#FranciszekPołomski">Powrócę do sprawy kosztów. Sądzę, że pan przewodniczący, który jest również naszym referentem w Sejmie, zechce mi na to pytanie odpowiedzieć. Nie mógłbym głosować za tym projektem, za tą propozycją, gdyby okazało się, że koszty z konieczności obciążające budżet, miałyby być rzeczywiście tak bardzo wysokie. Musielibyśmy się wtedy zastanowić nad inną formą kontroli gmin, przynajmniej w okresie przejściowym. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana Piotra Pankanina, następnym mówcą będzie pan senator Janusz Mazurek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#PiotrPankanin">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Popierając wniosek Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, dotyczący uchwały Senatu w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym, chcę wyrazić satysfakcję z treści uzasadnienia dołączonego do projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#PiotrPankanin">Wynika z niego, że projektodawcy, oprócz widzenia potrzeby doraźnych zmian w ustawie, mają świadomość konieczności dokonania jej gruntownej nowelizacji. Bez mała dwuletni okres praktycznego funkcjonowania ustawy wykazał potrzebę zmiany w sferze jej zasadniczej idei. Dotyczy to również ustaw towarzyszących i mówiących m.in. o ordynacji wyborczej do samorządów, ustawy o pracownikach samorządowych czy wreszcie ustaw regulujących dochody gminy.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#PiotrPankanin">W wielu dyskusjach, w których uczestniczyłem pełniąc od roku obowiązki wiceprezydenta miasta i doświadczając na co dzień dolegliwości obecnego systemu samorządowego, dostrzegłem krystalizowanie się w umysłach praktyków samorządowych wielu cennych koncepcji.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#PiotrPankanin">Dla przykładu sygnalizuję niektóre. I tak wielce dyskutowana jest liczba radnych w bardzo dużych aglomeracjach miejskich. Rozwiązania wielu krajów wskazują na kierunek zmniejszenia liczebnego składu rady gmin. Konfliktogenne są również obecne relacje ustawowe pomiędzy radą gminy a jej zarządem. Często mówi się również o łączeniu funkcji przewodniczącego rady gminy z funkcją prezydenta, burmistrza czy wójta. Postuluje się wreszcie wybór tych ostatnich w wyborach powszechnych.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#PiotrPankanin">Mówię o tym w głębokim przekonaniu, że prace nad nową ustawą należy rozpocząć możliwie najszybciej, by doprowadzić do jej uchwalenia w atmosferze rozwagi i spokoju. O tym, jak ważne jest prawidłowe funkcjonowanie samorządów, nie muszę pań i panów senatorów przekonywać.</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#PiotrPankanin">Apeluję jedynie o możliwie szybkie zajęcie się tą sprawą. Samorządy są władzą stojącą najbliżej codziennych spraw obywateli, a ustawy regulujące ich funkcjonowanie wymagają rzetelnej konsultacji i klarownej formuły.</u>
          <u xml:id="u-203.6" who="#PiotrPankanin">I jeszcze jedna uwag. Otóż, do wniosku Komisji Samorządu Terytorialnego i Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych dołączono wniosek mniejszości, którego nikt z członków komisji nie uzasadnił. Różnica między obydwiema propozycjami dotyczy, przede wszystkim, spraw komisji rewizyjnej. Każdy praktyk wie, jak istotne jest to w pracach samorządu. Bardzo prosiłbym o uzasadnienie tej sprawy, ponieważ obligatoryjne prowadzenie komisji czy nieobligatoryjne pozostawienie jej w składzie samorządu, stwarzają zupełnie inną sytuację. Prosiłbym więc o wyjaśnienie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Janusza Mazurka, następnym mówcą będzie pan senator Józef Borzyszkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#JanuszMazurek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#JanuszMazurek">Może na wstępie ad vocem do wypowiedzi pana senatora Pankanina na temat uzasadnienia wniosku mniejszości dotyczącego komisji rewizyjnej. Jestem do tego przygotowany, ale rozumiem, że za chwilę przejdziemy właśnie do punktu dotyczącego zmiany ustawy o samorządzie terytorialnym.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#JanuszMazurek">Teraz zaś chciałem zabrać głos na temat ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Mam niewiele uwag, gdyż uczestniczyłem w pracach nad projektem tej ustawy i w zasadzie chciałem tylko zaproponować pewną drobną zmianę w ust. 1 art. 8. Przewiduje się tam, że izby przeprowadzają całościową kontrolę gospodarki finansowej gminy co najmniej raz na trzy lata. Czy nie lepiej zamienić to na - raz na cztery lata? Byłoby to lepsze, gdyż dostosowane do kadencji gmin, zwłaszcza że zapis brzmi: „co najmniej”. Obawiam się, że wymóg - raz na trzy lata - byłby trudny do spełnienia, przynajmniej tak mi się wydaje.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#JanuszMazurek">Chciałbym przy okazji ustosunkować się do kilku zgłoszonych dziś uwag. Nie do wszystkich - bo rozumiem, że będzie to rola pana senatora sprawozdawcy - ale do tych ogólniejszej natury.</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#JanuszMazurek">Czy należałoby rozwinąć zagadnienie przewidziane w art. 2 ust. 3, dotyczące prowadzenia przez izby działalności doradczo-szkoleniowej w zakresie spraw budżetowych?</u>
          <u xml:id="u-205.5" who="#JanuszMazurek">Mam wątpliwości czy w ustawie rozwijać tę kwestię. Wydaje mi się, że statut izby obrachunkowej tę kwestię ureguluje. Jest to raczej kwestia organizacji, prowadzenia szkolenia. W ramach szkoleń nie wydaje się decyzji, nie podejmuje się uchwał. Tak więc sądzę, że nie zachodzi jakaś specjalna potrzeba regulowania w tej ustawie kwestii działalności doradczo-szkoleniowej izb. Poza zasygnalizowaniem, że izby prowadzą działalność doradczo-szkoleniową.</u>
          <u xml:id="u-205.6" who="#JanuszMazurek">Kolejna kwestia natury ogólniejszej. Pan senator Połomski zwrócił uwagę na to, że art. 4 przewiduje, iż izby obrachunkowe są państwowymi jednostkami budżetowymi. Tym samym utrzymywane są z budżetu państwa. Nie bardzo sobie wyobrażam sytuację odwrotną, tzn. żeby izby obrachunkowe były utrzymywane z budżetów gmin. Izby obrachunkowe są organami nadzoru nad gminami i w związku z tym powinny być utrzymywane ze źródeł niezależnych od gmin. Może wspomnę, że istnieje taka instytucja jak kolegia odwoławcze przy wojewódzkich sejmikach samorządowych. Są one utrzymywane, może pośrednio, ale jednak z budżetów gmin, i ciągle powstaje problem, jak to rozwiązać. Czy to jest słuszne? Nie jest wskazane, żeby jednostka kontrolująca była uzależniona finansowo od jednostki kontrolowanej. Dlatego takie rozwiązanie akceptuję i wyraźnie popieram.</u>
          <u xml:id="u-205.7" who="#JanuszMazurek">Dalsze kwestie. Właściwie chciałbym jeszcze zwrócić uwagę na problem odwoływania się od opinii - art. 14 i 15 projektu ustawy o izbach obrachunkowych.</u>
          <u xml:id="u-205.8" who="#JanuszMazurek">Chciałbym wyraźnie przedstawić inne stanowisko niż to, jakie zajęli w swoich wypowiedziach pan senator Czapski i pan senator Połomski. Nie widzę żadnej dziwnej konstrukcji w tym, że od opinii przysługuje odwołanie. To mnie, jako prawnika, wcale nie razi. Wręcz odwrotnie. Przypomnę chociażby, że kodeks postępowania administracyjnego, bodajże w art. 106 przewiduje środki zaskarżenia opinii, uzgodnienia itd. Chodzi tu o takie opinie, które wywołują skutki zewnętrzne. Osoba zainteresowana powinna jednak mieć prawo do uruchomienia trybu korygowania tej opinii, która wywołuje takie skutki. Dlatego byłbym za utrzymaniem możliwości odwołania od opinii. Tyle w tej kwestii. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Chciałbym wyjaśnić pewną sprawę. Rozpoczynając dzisiejsze posiedzenie powiedziałem, że przechodzimy do omawiania pkt 7. Senator sprawozdawca zreferował obydwa punkty: 7 i 8. Dyskusja w tej chwili jak gdyby przeszła do pkt 8. W związku z tym chcę zaproponować, żeby obydwa punkty były razem omawiane. Dlatego, że zaistniało pewne nieporozumienie. W tej chwili jest dyskusja łącznie nad 7 i 8 punktem.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#JózefŚlisz">Proszę o zabranie głosu pana senatora Józefa Borzyszkowskiego. Następnym mówcą będzie Ireneusz Choroszucha.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#JózefBorzyszkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#JózefBorzyszkowski">Wyrażam wdzięczność dla autorów dyskutowanych projektów. W moim przekonaniu jest to zarazem najważniejsza i najtrudniejsza cząstka naszych obowiązków. Łatwiej korygować, trudniej konstruować. Mamy jednak nadzieję, że autorzy tych opracowań wszystkie uwagi przyjmują jako chęć wzmocnienia ich pracy.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#JózefBorzyszkowski">Oba projekty dotyczą samorządu i, według mnie, dotyczą państwa. Niepokoi mnie, w tej izbie i gdzie indziej, oddzielanie samorządów od państwa, dla mnie są one jednym z filarów państwa. Władza samorządowa jest jednym z podstawowych rodzajów władzy. Stąd chciałbym, byśmy wychodząc „od dołu”, starali się unikać utożsamiania państwa z władzą centralną.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#JózefBorzyszkowski">Dlatego też sądzę, że szczególnie propozycja dotycząca samorządu terytorialnego, idąca w kierunku wzmocnienia tegoż samorządu przez wzmocnienie organów wykonawczych, czyli zarządu, jest szczególnie ważna. Wydaje mi się dopracowana.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#JózefBorzyszkowski">Podzielam wiele wątpliwości wyartykułowanych tu przez moich przedmówców i chciałbym zwrócić uwagę na język, jakim pisane są nasze projekty. Mamy w nich do czynienia z językiem prawniczym, który jest rzeczywiście specyficzny, ale powoduje, że sami prawnicy mają kłopoty ze znalezieniem jednego satysfakcjonującego ich rozwiązania. Dlatego uważam, że zwłaszcza ten projekt dotyczący regionalnych izb obrachunkowych jest na etapie, który wymaga dopracowania, doszlifowania i uwzględnienia nie tylko specyfiki środowiska prawniczego, ale też tych środowisk, w których to prawo funkcjonuje.</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#JózefBorzyszkowski">Jestem na co dzień bardziej zaangażowany w administracji centralnej niż samorządowej, ale mając kontakt z samorządami wiem, że łatwiej znaleźć wspólny język w samorządach - które na co dzień borykają się z tymi sprawami - niż wśród prawników mających służyć administracji centralnej. Niepokoi mnie fakt, gdy na jakimś spotkaniu z samorządami prawnicy reprezentujący administrację centralną zaczynają między sobą dyskutować. Uważam, że wcześniej powinni to zrobić. Jeśli przychodzi do dyskusji z samorządami, to powinna być to dyskusja w miarę konkretna i spójna. Dlatego podzielam tę opinię, że należałoby nad tym jeszcze popracować w komisjach.</u>
          <u xml:id="u-207.6" who="#JózefBorzyszkowski">Co do ustawy o samorządzie wyraziłem już moją osobistą akceptację. Dziękuję pięknie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#JózefŚlisz">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Ireneusza Choroszuchę. Następnym mówcą będzie pan senator Kazimierz Poniatowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#IreneuszChoroszucha">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#IreneuszChoroszucha">Przez przeoczenie nie odniosłem się do jednego artykułu projektu ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#IreneuszChoroszucha">Art. 27 tej ustawy ust. 4 mówi: „Inspektorom przysługuje status inspektorów Najwyższej Izby Kontroli”. Doskonale rozumiem intencje autorów projektu. Chodzi im o dowartościowanie inspektorów regionalnych izb obrachunkowych. Ale uważam, że ta propozycja może przynieść więcej szkód niż korzyści.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#IreneuszChoroszucha">Po pierwsze: samo słowo „status” w tekście ustawy jest bardzo nieokreślone. Co znaczy status? Jak daleko ten status sięga? Rozumiem, że odsyła się tutaj do przepisów o inspektorach NIK. Ale czy w pełnym zakresie do przepisów dyscyplinarnych obejmujących tych inspektorów?</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#IreneuszChoroszucha">Po drugie: jeśli chodzi o moje wątpliwości co do spraw dotyczących postępowania kontrolnego, powiedziałem, że w moim przekonaniu należałoby tutaj uzupełnić ustawę o cały rozdział, poświęcony postępowaniu kontrolnemu.</u>
          <u xml:id="u-209.5" who="#IreneuszChoroszucha">Chciałbym uzyskać od pana senatora sprawozdawcy informację na temat tego, czy takie unormowanie wystarczy, jego zdaniem, czy też nie. Chodzi o to, że moje pytanie skierowane do pana, nie było pytaniem retorycznym. Tak więc czekam na odpowiedź. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Kazimierza Poniatowskiego, następnym mówcą będzie pan senator Zbigniew Romaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#KazimierzPoniatowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#KazimierzPoniatowski">Mam kilka konkretnych, szczegółowych pytań do pana senatora sprawozdawcy, związanych ze zmianą ustawy o samorządzie terytorialnym.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#KazimierzPoniatowski">Pierwsze pytanie - w związku z art. 1 ust. 4, gdzie mowa jest o tym, że osoby wchodzące w skład organów gminy nie mogą wchodzić w stosunki cywilnoprawne itd. Czy zatrudnianie radnych w urzędach gminnych, czy miejskich, jest w jakiś sposób wykluczone takim przepisem, czy też nie?, Znam przypadki, kiedy ma to miejsce i budzi kontrowersje społeczne.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#komentarz">(Senator Jerzy Stępień: Czy pan mógłby powtórzyć pytanie?)</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#KazimierzPoniatowski">Czy zatrudnianie radnych w urzędzie gminy czy urzędzie miasta jest zakazane w świetle art. 27?</u>
          <u xml:id="u-211.5" who="#komentarz">(Senator Jerzy Stępień: Niestety, nie)</u>
          <u xml:id="u-211.6" who="#KazimierzPoniatowski">Drugie pytanie. Do odwołania zarządu gminy potrzeba bezwzględnej większości ustalonego składu rady gminy, do odwołania poszczególnych członków także. Czy nie byłoby właściwe zróżnicowanie tego wymogu tak, by pełny zarząd gminy był odwoływany właśnie tą bezwzględną większością, ale wobec poszczególnych jego członków próg był nieco niższy, na przykład zwykła większość przy ustalonej liczbie 2/3 obecnych na sesji?</u>
          <u xml:id="u-211.7" who="#KazimierzPoniatowski">I trzecie pytanie. W razie odwołania zarządu rada gminy powołuje nowy zarząd w ciągu miesiąca, a co dzieje się wtedy, gdy odwołany został jeden członek lub tylko część zarządu gminy? O tym się tu nie wspomina. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana senatora Zbigniewa Romaszewskiego, następnym mówcą będzie pan senator Tadeusz Brzozowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#ZbigniewRomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#ZbigniewRomaszewski">Chciałbym zrobić kilka uwag, o różnym znaczeniu, dotyczących tej ustawy. Dwie z nich uważam niewątpliwie za bardzo istotne i nie sądzę, by ustawa rozwiązywała te problemy.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#ZbigniewRomaszewski">Zgadzam się z panem senatorem Połomskim, że sformułowanie: „Izby prowadzą działalność doradczo-szkoleniową”, nie znaczy w ustawie dokładnie nic. Jest frazesem, który nie rozwinięty w ustawie, nie ma żadnej realizacji. Sformułowanie: „doradczo-szkoleniowy” jest nowotworem językowym, który też nic nie znaczy. To była uwaga dotycząca doskonałości ustawy. Należałoby albo doprecyzować sens, albo po prostu z tego zrezygnować. Sądzę, że można by zrezygnować.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#ZbigniewRomaszewski">Są jednak dużo poważniejsze problemy, związane z rozgraniczeniem kompetencji instytucji centralnych i regionalnych. Myślę, że jest to pierwsza ustawa, która expressis verbis, explicite, tworzy w kraju regiony. W gruncie rzeczy, jest to nowa koncepcja ustrojowa i należy się z tym liczyć. Możemy to aprobować bądź odrzucać, ale musimy to sobie uświadomić. Wynika to z kilku punktów.</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#ZbigniewRomaszewski">Proszę państwa, pierwsza sprawa to art. 6 pkt 1. Mówi on, że poza podmiotami, wymienionymi w art. 2 ust. 1, czyli tymi, które dotyczą gospodarki komunalnej, kontroli w zakresie wykorzystania środków finansowych uzyskanych z budżetu podlegają również podmioty nie wymienione w tym artykule. Stajemy tu przed dość poważnym problemem rozgraniczenia kompetencji pomiędzy izbami regionalnymi a delegaturami Najwyższej Izby Kontroli. Różnica pomiędzy tymi dwoma instytucjami, w tym punkcie, dotyczy właściwie tylko jednej kwestii: mianowicie tego, że Najwyższa Izba Kontroli, dokonując kontroli w regionie, czyni to z punktu widzenia generalnej polityki państwa i generalnego planu kontroli realizującego pewne cele państwa, pojmowanego jako całość. Izba obrachunkowa, korzystając dokładnie z tych samych uprawnień, w gruncie rzeczy nie uczestniczy w tym planie i dokonuje kontroli z punktu widzenia regionu. To jest dosyć istotne, bo chodzi o instytucje państwowe i pokrywanie się zakresu kompetencji tych instytucji. To jest sprawa, z którą należałoby coś zrobić. Pytanie: czym one się różnią, w jakim zakresie, i w którą stronę pójść?</u>
          <u xml:id="u-213.5" who="#ZbigniewRomaszewski">Druga sprawa, która to niejako „przyklepuje”, to kwestia budżetu regionalnych izb obrachunkowych. Nagle pojawia nam się w budżecie państwa, nie wiemy w tej chwili ile - 14 czy 49, więcej czy mniej - podmiotów przedstawiających i dołączających swoje budżety na takiej zasadzie jak naczelne organy państwa, a więc Kancelaria Sejmu, Kancelaria Senatu, Kancelaria Prezydenta itd., itd.</u>
          <u xml:id="u-213.6" who="#ZbigniewRomaszewski">Poważne wątpliwości budzi to, czy należy się do tego wszystkiego odnosić z równym szacunkiem. W związku z tym jest dla mnie problemem, czy budżety składane przez regionalne izby obrachunkowe, które rządzą się zupełnie odrębnymi statutami, tak jak przewiduje ustawa, nie powinny podlegać kontroli jako budżety izb obrachunkowych? Czy te izby rzeczywiście nie mają ze sobą dokładnie nic wspólnego?</u>
          <u xml:id="u-213.7" who="#ZbigniewRomaszewski">Tu właśnie tkwi niezwykle ważna kwestia, która jest problemem, gdyż powstaje zarówno w art. 4, jak i w końcowym art. 28. Wobec tego jest to stworzenie pewnych niezależnych bytów regionalnych.</u>
          <u xml:id="u-213.8" who="#ZbigniewRomaszewski">Proszę państwa, ja nie jestem przeciwny regionalizacji kraju, ale na to pytanie musimy sobie odpowiedzieć. To są pewne instytucje zdecydowanie regionalne.</u>
          <u xml:id="u-213.9" who="#ZbigniewRomaszewski">Na zakończenie drobna uwaga. Do zadań izby należy wydawanie na wniosek banku, innego niż wykonujący bankową obsługę budżetu gminy, opinii o możliwości spłaty kredytu. Ale odpłatnie czy za darmo? To jest jednostka budżetowa. Wszystkie banki komercyjne mogą teraz żądać wydania opinii. Proszę państwa, taka opinia to jest niezła praca, prawda? Jeżeli, na przykład, państwo zleca jakiemuś bankowi dokonanie tego rodzaju ekspertyzy, to bank liczy sobie od kilkuset milionów do paru miliardów zł, jeżeli jest to ekspertyza wykonana rzetelnie, a tak powinna być wykonana ekspertyza jakiegoś podmiotu gospodarczego. A tutaj ot tak, darmo - czy to ma być zapisanie kartki papieru? Jak to ma wyglądać? Czy ma to być podjęcie pewnych prac na całkowicie prywatne zlecenie?</u>
          <u xml:id="u-213.10" who="#ZbigniewRomaszewski">Myślę, że izby mogłyby to robić, ale oczywiście odpłatnie. Powstaje jednak bardzo poważna kwestia, czy za te opinie odpowiadałby skarb państwa, czy za straty poniesione z tytułu tej opinii można by skarżyć skarb państwa? To może być bardzo poważna sprawa. Tak więc, jeżeli chodzi o pkt 1, uważam, że wykracza on poza zadania izby obrachunkowej. W moim przekonaniu punkt ten powinien być zlikwidowany. To wszystko. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję panu senatorowi. Proszę o zabranie głosu pana senatora Tadeusza Brzozowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#TadeuszBrzozowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#TadeuszBrzozowski">Fakt, iż kontrola gospodarki finansowej państwa musi być przeprowadzona, nie ulega chyba wątpliwości, natomiast nasze poczynania muszą iść w tym kierunku, ażeby nie była to kontrola za wszelką cenę. Ma ona być efektywna, ale w miarę możliwości tania.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#TadeuszBrzozowski">Niektórzy z moich przedmówców poruszali problem finansowy. Ja również chciałbym uczulić na to Wysoką Izbę. Sądzę, że byłoby dobrą rzeczą dla dalszych losów opracowywanego projektu ustawy, gdyby inicjatorzy przygotowali jakąś koncepcję podziału kraju, ustalili, gdzie te izby obrachunkowe mają się mieścić, jakie województwa mają pod nie podlegać - mniej więcej, mogłyby to być jakieś wariantowe rozwiązania - ilu pracowników, jakie fundusze by były potrzebne na to, żeby izby mogły funkcjonować. Dałoby to możliwość wyliczenia kosztów funkcjonowania tego typu organów kontrolnych, bo być może koszty te będą bardzo duże. Innym rozwiązaniem mogłoby być scedowanie uprawnień kontrolnych nawet na organy NIK. Musimy się również liczyć z tym, że w tej chwili mogą wystąpić trudności z pracownikami o określonych kwalifikacjach do pełnienia funkcji w tych regionalnych izbach obrachunkowych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję panu senatorowi. Proszę o zabranie głosu pana senatora Mazurka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#JanuszMazurek">Przepraszam, że jeszcze raz zabieram głos, ale zrozumiałem, że będzie osobna dyskusja i w tej chwili chcę się wypowiedzieć na temat zmiany ustawy o samorządzie terytorialnym.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#JanuszMazurek">Na wstępie chciałem uzasadnić wniosek mniejszości zawarty w druku, który państwo mają. Jest to druk 14B… tak ten na końcu. Wniosek mniejszości brzmi następująco:</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#JanuszMazurek">1. Pozostawić bez zmian treść art. 18 ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#JanuszMazurek">2. W art. 1 pkt 5 w zdaniu drugim projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym skreślić fragment: „po zapoznaniu się z opinią komisji rewizyjnej”.</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#JanuszMazurek">Proszę państwa, wniosek mniejszości Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych zmierza do utrzymania fakultatywności w powoływaniu komisji rewizyjnej rady gminy czy też rady miasta.</u>
          <u xml:id="u-217.5" who="#JanuszMazurek">Projekt nowelizacji ustawy o samorządzie terytorialnym przewiduje natomiast obowiązkowe powoływanie komisji rewizyjnej przez radę.</u>
          <u xml:id="u-217.6" who="#JanuszMazurek">Zadaniem mniejszości sprawa ta powinna być pozostawiona do indywidualnej decyzji konkretnej rady. Różnie się bowiem przedstawia w poszczególnych gminach. Zapewne w większych gminach, zwłaszcza miejskich, częściej występuje potrzeba powołania komisji rewizyjnej jako stałej komisji rady niż w gminach małych, gdzie określone funkcje komisji rewizyjnej może pełnić komisja o innej nazwie.</u>
          <u xml:id="u-217.7" who="#JanuszMazurek">Ponadto w świetle dotychczasowego uregulowania istnieje możliwość powoływania doraźnej komisji rewizyjnej w określonej sprawie, np. w sprawie dotyczącej udzielenia absolutorium dla zarządu, i taka praktyka występuje.</u>
          <u xml:id="u-217.8" who="#JanuszMazurek">Propozycja nowelizacji ustawy o samorządzie terytorialnym ma na celu wprowadzenie obowiązku powoływania w każdej gminie stałej komisji rewizyjnej. W wielu wypadkach będzie to oznaczało powołanie instytucji sztucznej, która albo nie będzie wypełniać swoich zadań, albo będzie szukać uzasadnienia dla swego istnienia, co może powodować konflikty wewnątrz gminy.</u>
          <u xml:id="u-217.9" who="#JanuszMazurek">Należy dodatkowo zauważyć, że powoływanie komisji rewizyjnej jedynie dla wypełnienia obowiązku ustawowego, nie zaś z rzeczywistej potrzeby, może spowodować wybranie składu osobowego komisji w sposób przypadkowy. I może się okazać, że tak wybrana komisja nie podoła zadaniom, które mogą się przed nią wyłonić w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-217.10" who="#JanuszMazurek">Tyle proszę państwa tytułem uzasadnienia wniosku mniejszości, gdyż pkt 3 wniosku mniejszości w druku, który państwu podałem, nie jest już wnioskiem tej mniejszości, którą reprezentuję.</u>
          <u xml:id="u-217.11" who="#JanuszMazurek">Proszę państwa, korzystając jeszcze z prawa głosu, już jako dyskutant, ale cały czas w sprawie ustawy o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym, chciałbym państwu zwrócić uwagę na problem art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a) ustawy o samorządzie terytorialnym.</u>
          <u xml:id="u-217.12" who="#JanuszMazurek">Jeżeli chodzi o ustawę o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym, to jest proszę państwa art. 1 pkt 2 tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-217.13" who="#JanuszMazurek">Otóż projekt ustawy przewiduje pewne ograniczenie kompetencji rady gminy, a ściślej mówiąc przewiduje możliwość wykonywania przez zarząd gminy czynności w zakresie zbycia, obciążenia nieruchomości gruntowych itd. Może przeczytam, żeby było jasne, na czym polega zmiana.</u>
          <u xml:id="u-217.14" who="#JanuszMazurek">Dotychczas obowiązujący art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a) przewiduje, że do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących - i to jest interesująca nas lit. a) - nabycia, zbycia i obciążenia nieruchomości gruntowych oraz ich wydzierżawiania lub najmu na okres dłuższy niż 3 lata, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej. I w świetle tego przepisu zgodnie z dotychczasową praktyką na każde zbycie, nabycie, obciążenie nieruchomości potrzebna jest uchwała rady gminy.</u>
          <u xml:id="u-217.15" who="#JanuszMazurek">Zgadzam się z intencją projektodawcy, że często bywa to uciążliwe, często rada musi się na sesji zajmować drobnymi sprawami, całymi wykazami nieruchomości, obciążeń itd. Można te funkcje jakby przelać na zarząd w takim stopniu, że rada gminy ustala zasady dokonywania tych czynności, natomiast zarząd czynności łych dokonuje.</u>
          <u xml:id="u-217.16" who="#JanuszMazurek">Ale chciałbym zwrócić uwagę państwa, że na posiedzeniu połączonych Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego powstała kontrowersja, jak rozumieć przepis w proponowanej wersji. Chodzi konkretnie o to, czy zarząd gminy jest uprawniony do nabycia, zbycia itd. obciążania nieruchomości w sytuacji, gdy rada nie uchwali zasad dokonywania tych czynności.</u>
          <u xml:id="u-217.17" who="#JanuszMazurek">Na posiedzeniu połączonych komisji były reprezentowane dwa stanowiska: jedno, według którego w razie braku tych zasad zarząd nie może dokonywać omawianych czynności: drugie, według którego zarząd może dokonywać tych czynności. Tę niejasność trzeba w jakiś sposób wyjaśnić, gdyż jeśli w gronie - można by tak powiedzieć - projektodawców są rozbieżności co do interpretacji przepisu, to rozbieżności te mogą wystąpić również w praktyce. Trzeba, po pierwsze, usunąć tę interpretacyjną rozbieżność, aby zapobiec jej na przyszłość, i po drugie, przesądzić, w jakim kierunku. Czy zarząd może dokonywać czynności wymienionych w art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a) w sytuacji, gdy rada nie kwapi się z ustaleniem zasad ich dokonywania, czy też przyjąć, że dopóki rada nie ustali zasad dokonywania tych czynności, zarząd nie może ich dokonywać.</u>
          <u xml:id="u-217.18" who="#JanuszMazurek">Ja, proszę państwa, skłaniam się do tego drugiego stanowiska. Uważam, że dopóki rada w uchwale nie ustali tych zasad, to wówczas zarząd nie może tych czynności dokonywać. Czym to stanowisko uzasadniam?</u>
          <u xml:id="u-217.19" who="#JanuszMazurek">Otóż trzeba brać pod uwagę różne sytuacje. Zgadzam się, że w wielu wypadkach to są drobne sprawy, ale mogą być też sytuacje poważniejsze. Może być tak, że zarząd gminy dokona jakiejś poważnej czynności, dotyczącej zbycia, nabycia nieruchomości lub, załóżmy, zawarcia umowy w jakiejś małej gminie o budowie hotelu klasy międzynarodowej, a radni się o tym dowiedzą dopiero z prasy, radia, czy w podobny sposób.</u>
          <u xml:id="u-217.20" who="#JanuszMazurek">Jakie to jest zarzewie konfliktów? Czy w ogóle tak należy sprawę rozwiązać? Stawiam taki wniosek, żeby uzupełnić zapis przewidziany w art. 18 ust. 2 pkt 9, litera a) proponowanego tekstu w ten sposób, że po słowach - może zacytuję te słowa…</u>
          <u xml:id="u-217.21" who="#komentarz">(Wicemarszałek Andrzej Czapski: Proszę o skracanie wypowiedzi)</u>
          <u xml:id="u-217.22" who="#JanuszMazurek">…. tak, już kończę. Po słowach: „określania zasad nabycia, zbycia i obciążenia nieruchomości gruntowych oraz ich wydzierżawiania lub najmu na okres dłuższy niż trzy lata, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej”, tutaj proponuję wstawić średnik i dopisać: „do czasu określenia zasad, zarząd może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą rady gminy”. I to byłaby poprawka, która rozwiałaby wątpliwości interpretacyjne. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Myślę, że pan senator swoją długą wypowiedzią przekonał większość senatorów, a nie odwrotnie.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#AndrzejCzapski">Czy ktoś z państwa senatorów chciał jeszcze zabrać głos w debacie nad tymi dwoma punktami?</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#komentarz">(Senator Jerzy Stępień: Chciałbym zabrać głos, ale nie jako sprawozdawca, lecz jako dyskutant)</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#AndrzejCzapski">Rozumiem, proszę bardzo, pan senator Stępień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#JerzyStępień">Sądzę oczywiście, że jeszcze będzie czas na to, aby się ustosunkować do wszystkich podniesionych problemów, zresztą bardzo jestem państwu wdzięczny za zwrócenie uwagi na wiele istotnych spraw. Myślę, że trzeba będzie odbyć jeszcze jedno posiedzenie połączonych komisji, aby ustosunkować się spokojnie zwłaszcza do wszystkich kwestii związanych z ustawą o regionalnych izbach obrachunkowych, bo tutaj rzeczywiście było bardzo dużo wątpliwości. Dzisiaj natomiast - ponieważ ustawa o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym nie wywołuje takich kontrowersji - można byłoby, po krótkim posiedzeniu połączonych komisji w przerwie, zaproponować już jej ostateczny kształt.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#JerzyStępień">Chcę teraz powiedzieć parę słów na temat poprawki, którą sam proponuję. Otóż, proszę państwa, rzecz dotyczy działalności gospodarczej gmin oczywiście wykraczającej poza zakres użyteczności publicznej.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#JerzyStępień">Najpierw parę słów o historii. Dla nas, pracujących nad ustawą o samorządzie terytorialnym, od początku było oczywiste, że gmina nie powinna zajmować się działalnością gospodarczą - tak zwaną biznesową, która wykracza poza zakres użyteczności publicznej. Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#JerzyStępień">Podnoszone były takie argumenty:</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#JerzyStępień">Po pierwsze: wchodzimy na wolny rynek. Zatem gmina, która prowadzi biznes, właściwie sytuuje się w pozycji monopolisty. Oczywiście, że ma większe szanse - na przykład już teraz słyszymy, że gminy nie wydają zezwolenia na sprzedaż benzyny prywatnym przedsiębiorcom, natomiast mówią: my sobie sami będziemy ustanawiali takie dystrybutory i będziemy z nich korzy stali. To był jeden argument.</u>
          <u xml:id="u-219.5" who="#JerzyStępień">Drugi argument, bardzo istotny: władza gminna jest władzą publiczną, a zatem nie powinna zajmować się biznesem, bo tego się nie da pogodzić. Senat poprzedniej kadencji nie miał co do tego wątpliwości i napisał w art. 9 tak: „Gmina nie może prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej”.</u>
          <u xml:id="u-219.6" who="#JerzyStępień">Tak brzmiał ten przepis w wersji senackiej. Ustawa trafiła do Sejmu, tam rozgorzała olbrzymia dyskusja. A ponieważ skład tamtego Sejmu, był taki, jaki był, to zwyciężyły poglądy, że trzeba jeszcze trochę socjalizmu w gminie zostawić. W gruncie rzeczy, jeśli jeden organ prowadzi działalność publiczną w sferze władztwa publicznego i jednocześnie działalność biznesową, to w jednym organie dochodzi do połączenia sfery dominium i imperium i to jest istotą totalizmu komunistycznego.</u>
          <u xml:id="u-219.7" who="#JerzyStępień">Poprzedni skład Sejmu zadecydował o tym, że gminy powinny prowadzić działalność gospodarczą, wprawdzie w ograniczonym zakresie, ale jednak, że powinny ją prowadzić. Później, oczywiście, trwała i przez cały czas trwa dyskusja na ten temat. Wydaje mi się, że powinniśmy ją przeciąć w taki właśnie, jednoznaczny sposób. Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-219.8" who="#JerzyStępień">I tutaj chciałbym, proszę państwa, dotychczasowe wywody pojawiające się w różnych miejscach, w prasie, w nauce, wesprzeć następującym rozumowaniem: otóż jaka jest istotna różnica pomiędzy władzą publiczną a działalnością gospodarczą? Jeśli prowadzę przedsiębiorstwo i podejmuję różnego rodzaju decyzje, to moje decyzje o tym, jak produkować, ile produkować, weryfikuje ktoś w drugiej instancji. Kto jest tą drugą instancją, w podejmowanych przeze mnie jako przedsiębiorcę decyzjach? Kto: rynek, konsument, obywatel? To on podejmuje decyzje, czy ja? To on weryfikuje moją decyzję. Czy jest dobra, czy nie. W biznesie drugą instancją decyzji zapadających w pierwszej instancji jest rynek.</u>
          <u xml:id="u-219.9" who="#JerzyStępień">A teraz popatrzmy na władzę publiczną. Czy rynek, innymi słowy, czy obywatel może być weryfikatorem decyzji administracyjnej podjętej w jego sprawie? Przecież nie. Ktoś inny musi być weryfikatorem tej decyzji, z uwagi na interes publiczny, dlatego, że władza publiczna operuje budżetem pochodzącym ze składek wszystkich obywateli. Zatem ja, jednostkowy obywatel zainteresowany taką czy inną decyzją, nie mogę weryfikować na rynku ekonomicznym decyzji władzy publicznej. Tu jest ta istotna różnica.</u>
          <u xml:id="u-219.10" who="#JerzyStępień">Proszę państwa, co się dzieje, jeśli władza publiczna zajmuje się interesami? Dzieje się tak, że niejednokrotnie przedsiębiorstwa gminne nie poddają się weryfikacji na rynku, dlatego, że mają za sobą budżety. Jeśli przedsiębiorstwo gminne zaczyna upadać, albo jest zwalczane przez konkurencję, to istnieje pokusa i ona zawsze będzie występowała, aby użyć środków budżetu w celu wzmocnienia, że tak powiem, merytorycznej wartości decyzji gospodarczej podejmowanej przez władzę publiczną. Ale dzieje się to oczywiście z wielką szkodą dla rynku, dla wolnego rynku. I co więcej, to się dzieje ze szkodą dla obywateli. Dlaczego? Dlatego, że obywatele jako konsumenci są zainteresowani tym, aby pewne, źle produkujące przedsiębiorstwa bankrutowały. System bankructw i rozwoju przedsiębiorstwa jest weryfikatorem działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-219.11" who="#JerzyStępień">Natomiast, jeśli władza publiczna łączy w swoim ręku władztwo publiczne i działalność gospodarczą, to oczywiście uderza w obywateli. Moim zdaniem, powinniśmy dzisiaj zająć stanowisko i powiedzieć tak, jak proponuję: „gmina oraz inna komunalna osoba prawna nie może prowadzić działalności gospodarczej, wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej”.</u>
          <u xml:id="u-219.12" who="#JerzyStępień">Oczywiście, że na całym świecie w przedsiębiorstwach użyteczności publicznej, które służą ogółowi mieszkańców, np. woda, elektryczność itd., muszą być one oczywiście prowadzone. Ale tam, gdzie to jest niezbędne.</u>
          <u xml:id="u-219.13" who="#JerzyStępień">A zatem gmina oraz inna komunalna osoba prawna nie może prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej, chyba że jest ona niezbędna dla zrealizowania jej zadań. To jest proszę państwa, taka furtka bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-219.14" who="#JerzyStępień">Wiadomo, że jeszcze w okresie przejściowym różne nietypowe sytuacje będą się zdarzały. Wiadomo, że gminy przejęły pewną ilość przedsiębiorstw. To one mają przekształcić te przedsiębiorstwa w jakieś inne podmioty, albo się ich pozbyć, dokonać ich prywatyzacji. W każdym razie wprowadzając tę furtkę, wprowadzamy zasadę - perspektywiczną - że jeśli nawet w okresie przejściowym będziemy tolerowali działalność biznesową, to jednak generalna zasada jest taka: władza publiczna nie powinna się mieszać do biznesu, do produkcji. Proponuję państwu właśnie taką poprawkę. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję panu senatorowi. Czy ktoś jeszcze, z pań i panów senatorów, chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#komentarz">(Senator Józef Hałasa: Czy mogę mówić z miejsca?)</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, pan senator Hałasa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#JózefHałasa">Chciałem podziękować panu senatorowi Stępniowi za ten piękny wykład. Moja publiczna władza lokalna przekonywała mnie dwa dni temu, żeby tutaj prezentować zupełnie inne stanowisko. Ale teraz wycofuję się z tego. Pan mnie przekonał. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Proszę, pan senator Stasiak ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#WiktorStasiak">Ja tylko kilka słów, z miejsca.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#WiktorStasiak">Proszę państwa, przyznając rację wielu argumentom pana senatora Stępnia, chcę zwrócić uwagę na jedną rzecz. Problem działalności gospodarczej gmin budził i ciągle budzi dyskusję. Tak w trakcie tworzenia ustawy, jak i w trakcie jej stosowania. Podobna do przedstawionej przez pana senatora propozycja zapisu była w projekcie zmiany ustawy. W trakcie prac komisji zapis ten został usunięty. Sądzę, że jest to bardzo istotna sprawa. Dlaczego? Gminy przejęły kilkaset przedsiębiorstw, które nie mają charakteru instytucji użyteczności publicznej. Jeżeli wprowadzimy ten zapis, to musimy także określić, w jakich terminach, na jakich zasadach gminy zaprzestaną tej działalności i wyzbędą się mienia, które służyło do jej prowadzenia. Czy otworzymy, jednym słowem, wymuszony, przyspieszony proces ogromnej prywatyzacji o różnych skutkach? Przestrzegałbym przed pochopnym podejmowaniem decyzji. Proponuję, by ustawę odesłać do ponownego rozpatrzenia przez komisję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Oczywiście jest to sprawa pewnej filozofii działania samorządów i nie powinniśmy jej tutaj rozstrzygać. Myślę, że poprawki pana senatora Stępnia dotyczące właśnie zasad - to znaczy tego, czy gmina ma prawo prowadzić działalność komercyjną, czy nie - należy traktować jako takie propozycje, do jakich ma prawo każdy senator, a niejako autopoprawki przewodniczącego komisji. Senat rozpatrzy je w tym trybie.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#AndrzejCzapski">Rozumiem, że pan senator składa, poza wszystkimi innymi, również wniosek o odesłanie tego projektu ustawy do ponownego rozpatrzenia przez komisje.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#AndrzejCzapski">Korzystając z okazji, chcę skrócić swój wniosek, który zgłaszałem jako referent wielu poprawek. Chcę go złożyć w takiej oto formie, iż zgłaszam propozycję odesłania projektu ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych do komisji. Rozumiem, że pan senator Stępień, jako sprawozdawca, imiennie już się z tym zgodził. Wymaga to jednak ustosunkowania się komisji.</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#AndrzejCzapski">Czy jeszcze ktoś chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#AndrzejCzapski">Pan senator Piotrowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#WalerianPiotrowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie!</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#WalerianPiotrowski">Chciałbym dołączyć do wniosków, które wnoszą o ponowne odesłanie obu projektów do komisji.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#WalerianPiotrowski">Pan senator Stępień zgodził się co do potrzeby ponownego przedyskutowania w obu komisjach projektu ustawy o izbach obrachunkowych. Chciałbym rozszerzyć ten wniosek na ustawę o zmianie ustawy o samorządzie.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#WalerianPiotrowski">Zostały tutaj poruszone problemy, które mają charakter nie tylko legislacyjny, ale dotyczą zasad funkcjonowania samorządu, pewnych sprzeczności między sprawowaniem funkcji w samorządzie a pracą w charakterze urzędnika samorządowego.</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#WalerianPiotrowski">Wydaje się, że jest to okazja do przedyskutowania tych problemów, z tym że nie można tego robić na posiedzeniu plenarnym. Dlatego zgłaszam wniosek o skierowanie obu ustaw do komisji w celu przeprowadzenia uzupełniającej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-225.5" who="#WalerianPiotrowski">Wniosek ten nie jest sprzeczny z regulaminem. Wprawdzie jesteśmy w fazie drugiego czytania, ale regulamin stanowi, że nawet po przegłosowaniu czy nieuchwaleniu podjęcia inicjatywy ustawodawczej, Senat może skierować ustawę do dalszych prac w komisji.</u>
          <u xml:id="u-225.6" who="#WalerianPiotrowski">Skoro może w tej fazie, to na pewno może wcześniej, a w ten sposób oszczędzimy sobie całej procedury głosowania, którego wynik może również by nas nie zadowolił. Jeżeli przygotujemy to jeszcze lepiej na kolejne posiedzenie, sądzę, że będzie to sprzyjało jakości obu ustaw. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję panu senatorowi. Głos zabierze senator Stępień, później zaś pan senator Choroszucha.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#JerzyStępień">Nie będę się oczywiście upierał, żeby koniecznie dzisiaj rozpatrzyć ustawę o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym, ale gdyby taka decyzja zapadała, to przed odesłaniem tych ustaw chciałbym jednak wyjaśnić parę kwestii szczegółowych, żeby rozwiać wątpliwości, przynajmniej na ten czas kiedy my będziemy pracowali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#AndrzejCzapski">Panie Senatorze, przepraszam bardzo, jeśli wolno wejść w słowo, mam inną propozycję. Tryb prac według art. 61 regulaminu jest taki, że pan senator, jako senator sprawozdawca, będzie miał okazję zabrać głos, podsumowując tę dyskusję. Proponuję więc, żeby w przerwie, którą zamierzam ogłosić, a której czas w tej chwili już beztrosko sobie zużywamy, Komisja Inicjatyw Ustawodawczych oraz Komisja Samorządu Terytorialnego spotkały się i ustosunkowały do całości spraw poruszonych dziś w debacie, a dotyczących obydwu ustaw. Być może komisje przedstawią wnioski czy to w formie przyjęcia jeszcze raz do przedyskutowania, czy w formie do przegłosowania.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#AndrzejCzapski">Dlatego rezerwując panu senatorowi czas po przerwie, chciałem prosić, żeby odesłać to, jeśli wolno prosić, do komisji.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#komentarz">(Senator Jerzy Stępień: Dobrze, proszę bardzo)</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#AndrzejCzapski">Proszę, pan senator Choroszucha.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#IreneuszChoroszucha">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#IreneuszChoroszucha">Chciałbym ustosunkować się do wypowiedzi moich dwu przedmówców. Z wypowiedzi tych wynika, że ich autorzy na co dzień mają do czynienia z praktyką samorządów terytorialnych w swoich miastach. Ja również od początku jestem radnym. Stąd, jeśli wolno, kilka słów na temat działalności gospodarczej samorządów miasta.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#IreneuszChoroszucha">Pamiętacie państwo, pamiętają wszyscy radni tę atmosferę, kiedy zostaliśmy wybrani, kiedy sądziliśmy, że otwierają się przed nami nowe możliwości, że jako organy samorządu jesteśmy gospodarzami w swoich miastach, w swoich gminach, że możemy być tam liczącymi się podmiotami w życiu gospodarczym, a to dlatego, że możemy zarabiać pieniądze, które będą przeznaczane dla dobra wszystkich mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#IreneuszChoroszucha">W konfrontacji z rzeczywistością okazało się, że wszystkie te szczytne cele, wcale nie są takie szczytne. Wśród mieszkańców zaczęły się rodzić podejrzenia, że w gminie są równi i równiejsi. Ci równiejsi to oczywiście radni, którzy korzystając z uprzywilejowanej pozycji, próbują załatwiać swoje interesy. Dalej - przedsiębiorstwa będące własnością gminy spotykały się z zarzutem, że wykorzystują swoje władcze uprawnienia do tego, ażeby w gruncie rzeczy być nieuczciwymi konkurentami na rynku. Wśród samych radnych pojawiały się poglądy tego typu, że przedsiębiorstwa prywatne nie muszą korzystać z takich przywilejów, z jakich korzystają jednostki gospodarcze będące własnością gminy, bo przecież pochodzących z nich pieniędzy nie zabieramy do swojej prywatnej kieszeni, a zostaną one przeznaczone na potrzeby wszystkich mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#IreneuszChoroszucha">To, o czym mówię w tej chwili, to połączenie imperium i dominium, o którym mówił pan senator Stępień. Ale przecież to samo „przerabialiśmy” przez 45 lat. Zawsze jednostki gospodarki uspołecznionej były uprzywilejowane. Było to zagwarantowane przez kodeks cywilny, ponieważ to są lepsze jednostki niż podmioty prywatne, ponieważ te jednostki pracują dla całego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-229.5" who="#IreneuszChoroszucha">Wydaje mi się, że działalność gospodarcza gminy, chociaż z jednej strony może być uzasadniana samorządnością lub tym, że nareszcie samorząd jest gospodarzem na swoim terenie, a więc może prowadzić działalność gospodarczą, zarabiać pieniądze, przeznaczać te pieniądze na szczytne cele, z drugiej strony jest w istocie przedłużeniem dawnego systemu socjalistycznego. Nie tylko w sferze faktycznych układów pomiędzy jednostkami gospodarki uspołecznionej, tzn. że istnieją gospodarki lepsze, samorządowe, już nie uspołecznione, i gorsze, bo prywatne, ale także w sferze mentalności ludzi, którzy dopuszczają do tego, ażeby na rynku były różne podmioty gospodarcze.</u>
          <u xml:id="u-229.6" who="#IreneuszChoroszucha">Samorząd powinien przede wszystkim gwarantować prawność obrotu na swoim terenie. Samorząd powinien być sędzią, a nie stroną. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję panu senatorowi. Chcąc nie chcąc, wywołujemy dyskusję na temat filozofii funkcjonowania samorządu w zakresie działalności gospodarczej. Myślę, że powinniśmy zakończyć tę dyskusję. Jeśli nie ma więcej chętnych do zabrania głosu, na podstawie art. 61 pkt 3 naszego regulaminu zamykam dyskusję na temat obydwu inicjatyw ustawodawczych.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#AndrzejCzapski">Sugeruję jednocześnie panom przewodniczącym obydwu komisji, aby w czasie przerwy zebrali komisje w celu podsumowania swoich wcześniejszych uchwał. Proponuję, żeby po przerwie przedstawić je jako wnioski komisji.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#AndrzejCzapski">Zarządzam przerwę do godziny 15.00. Proszę jeszcze o łaskawe wysłuchanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#TomaszJagodziński">Posiedzenie Komisji Spraw Emigracji i Polaków za Granicą odbędzie się w przerwie obrad w sali posiedzeń Senatu.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#TomaszJagodziński">Bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy odbędzie się posiedzenie połączonych Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego w sali nr 269. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godz. 12.48 do 15.00).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#AndrzejCzapski">Panie i Panowie Senatorowie, wznawiamy po przerwie obrady. Proponuję następujący ich porządek.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#AndrzejCzapski">Myślę, że w tej chwili zajęlibyśmy stanowisko w sprawie powołania pana profesora Tadeusza Zielińskiego na stanowisko rzecznika praw obywatelskich. Wymaga to głosowania i później podliczenia głosów.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#AndrzejCzapski">Po przeprowadzeniu głosowania senatorowie sekretarze podliczyliby głosy, a w dalszej kolejności rozpatrzylibyśmy wnioski połączonych komisji w sprawie inicjatyw ustawodawczych Senatu dotyczących samorządów i izb obrachunkowych.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#AndrzejCzapski">Później przystąpilibyśmy do głosowania nad pakietem ustaw związanych z prowizorium budżetowym i ostatecznie nad prowizorium budżetowym.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#AndrzejCzapski">I na koniec pozostałe punkty umieszczone w porządku dziennym.</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#AndrzejCzapski">Czy są jakieś uwagi do takiej propozycji? Nie ma. Rozumiem, że możemy tak to przeprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-232.6" who="#AndrzejCzapski">Przypominam, że zgodnie z art. 36 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej rzecznika praw obywatelskich powołuje Sejm za zgodą Senatu na okres 4 lat. Tekst uchwały Sejmu w sprawie powołania rzecznika praw obywatelskich zawarty jest w druku nr 24.</u>
          <u xml:id="u-232.7" who="#AndrzejCzapski">Czy ktoś z pań i panów senatorów chce zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-232.8" who="#AndrzejCzapski">Wobec tego przystąpimy do głosowania w sprawie wyrażenia przez Senat zgody na powołanie pana profesora Zielińskiego na stanowisko rzecznika praw obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-232.9" who="#AndrzejCzapski">Zgodnie z naszym regulaminem w sprawach personalnych głosowanie odbywa się w sposób tajny. Do przeprowadzenia głosowania powołuję panów senatorów sekretarzy Adama Struzika, Tomasza Jagodzińskiego i Marka Czemplika, a więc panów sekretarzy pracujących tutaj ze mną i pana senatora Czemplika. Za chwilę sekretarze rozdadzą państwu karty do głosowania. Na karcie do głosowania należy postawić krzyżyk w jednej kratce, postawienie większej liczby krzyżyków czyni głos nieważnym.</u>
          <u xml:id="u-232.10" who="#AndrzejCzapski">Proszę panów senatorów sekretarzy o rozdanie kart do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-232.11" who="#komentarz">(Rozdawanie kart do głosowania)</u>
          <u xml:id="u-232.12" who="#AndrzejCzapski">Czy ktoś z państwa senatorów nie otrzymał karty do głosowania? Jeszcze tutaj, tak?</u>
          <u xml:id="u-232.13" who="#AndrzejCzapski">Uprzejmie proszę państwa senatorów o wypełnienie kart do głosowania. Pana senatora Struzika poproszę o odczytanie listy senatorów do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#AdamStruzik">— Piotr Łukasz Juliusz Andrzejewski,</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#AdamStruzik">— Janusz Baranowski,</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#AdamStruzik">— Jarosław Marian Barańczak,</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#AdamStruzik">— Gerhard Bartodziej,</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#AdamStruzik">— Ryszard Janusz Bender,</u>
          <u xml:id="u-233.5" who="#AdamStruzik">— Andrzej Kaźmierowski,</u>
          <u xml:id="u-233.6" who="#AdamStruzik">— Jerzy Edward Kępa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Proszę panów senatorów sekretarzy o sporządzenie protokołów wyników głosowania, my w tym czasie przystąpimy do rozpatrzenia stanowiska połączonych Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, dotyczącego ustaw o samorządzie terytorialnym i o regionalnych izbach obrachunkowych.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo o zabranie głosu pana senatora Jerzego Stępnia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#JerzyStępień">Postanowiliśmy na wspólnym posiedzeniu Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, oraz Komisji Samorządu Terytorialnego, które odbyło się w przerwie dzisiejszego posiedzenia Senatu, odbyć jeszcze jedno posiedzenie połączonych izb, które zaplanowaliśmy na 12 lutego i w związku z tym gotowe stanowisko w tych obydwóch sprawach przedstawimy państwu na najbliższym posiedzeniu Senatu.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#JerzyStępień">Chcę rozwiać wątpliwości i pewne nieporozumienia związane z tą ustawą. Otóż jeśli chodzi o koszty tego przedsięwzięcia, to na podstawie ustawy da się wyliczyć, ilu członków regionalnych izb obrachunkowych będzie wchodziło w grę. Mamy 49 województw, 49 sejmików, a każdy z nich deleguje dwóch funkcjonariuszy, czyli połowę. Druga jest dobierana przez prezesa Rady Ministrów. Z tego łatwo można wyliczyć, że będzie to ok. 200 osób. Niektóre regionalne izby obrachunkowe mogą mieć większą liczbę członków, ale nie przekroczy ona, moim zdaniem, ok. 210–220 funkcjonariuszy regionalnych izb obrachunkowych w skali całego kraju.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#JerzyStępień">Postaram się oczywiście zdobyć jakieś informacje - może nawet z Ministerstwa Finansów, które próbowało przedstawić Sejmowi własny projekt regionalnych izb obrachunkowych - na temat projektowanych wydatków, bo tylko w tym zakresie możemy się poruszać, lecz w tej chwili nie potrafię tego zrobić.</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#JerzyStępień">Natomiast co do samej filozofii usytuowania tych regionalnych izb obrachunkowych, otóż proszę państwa, zastanawialiśmy się nad możliwością wtopienia tych izb w Najwyższą Izbę Kontroli. Abstrahując już od tego faktu, że mamy taki NIK, jaki mamy, wymagający potężnych prac reformatorskich, to trzeba z góry założyć, że takie właśnie regionalne izby obrachunkowe, wkomponowane w Najwyższą Izbę Kontroli, były zawsze „kopciuszkiem” i ta działalność komunalna byłaby zawsze na marginesie zadań tej instytucji. Chcielibyśmy po prostu tego uniknąć. Takie są dwie ogólne refleksje.</u>
          <u xml:id="u-235.4" who="#JerzyStępień">Natomiast na najbliższym posiedzeniu Senatu przedstawimy w imieniu naszych komisji pełne stanowisko. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo, panu senatorowi. Uważam, że nie ma potrzeby przeprowadzać głosowania w tej sprawie. Rozumiem, że projekty inicjatyw ustawodawczych pozostają w komisjach. Po zakończeniu prac nad tymi projektami, zostaną one wprowadzone do porządku obrad kolejnego posiedzenia Senatu.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do kluczowej sprawy. Mianowicie, głosowania nad pakietem ustaw dotyczących prowizorium i nad samym prowizorium.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#AndrzejCzapski">Panie i panowie senatorowie otrzymali cztery komplety poprawek dotyczących ustawy o zasadach gospodarki finansowej, ustawy o zmianie ustawy o prawie budżetowym. Również o zmianie innych ustaw - ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania i ustawy o zmianie pewnych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego.</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#AndrzejCzapski">Otrzymali też państwo wnioski Komisji Praw Człowieka i Praworządności dotyczące stanowiska Senatu w sprawie zmian ustawy o zmianie niektórych przepisów prawa karnego wraz z nowym stanowiskiem Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych dotyczących poprawek do tejże ustawy. W pakiecie poprawek są wyjaśnienia, które pozwolę sobie państwu przypomnieć. To legenda do każdego tekstu. Pogrubionym drukiem są zapisane poprawki przyjęte przez połączone komisje - natomiast kursywą poprawki nie przyjęte przez komisje.</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#AndrzejCzapski">Zapytuję wobec tego, czy wnioskodawcy poprawek - w tej chwili traktuję je jako poprawki mniejszości - w dalszym ciągu podtrzymują te poprawki? Jeżeli nie usłyszę innego zdania, to rozumiem, że podtrzymują.</u>
          <u xml:id="u-236.5" who="#AndrzejCzapski">Pan senator Gajewski chciał zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-236.6" who="#komentarz">(Senator Sylwester Gajewski: Dotyczy to prawa budżetowego. Tak?)</u>
          <u xml:id="u-236.7" who="#AndrzejCzapski">To dotyczy pakietu tych pięciu ustaw wraz z prowizorium budżetowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#SylwesterGajewski">Podtrzymuję jedną poprawkę, jak również podtrzymuję poprawkę Komisji Rolnictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#AndrzejCzapski">Przepraszam. Nie proszę o potwierdzenie podtrzymania. Jeżeli nikt nie zgłosi rezygnacji, to rozumiem, że wszystkie poprawki są podtrzymane.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#AndrzejCzapski">Proszę pan senator Piotrowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#WalerianPiotrowski">Panie Marszałku!</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#WalerianPiotrowski">Prosimy o wyjaśnienie bardzo ważnej kwestii, czy zgłoszony przez panią senator Pieńkowską wniosek o odrzucenie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym itd. jest podtrzymywany, bo ta sprawa musi być przed głosowaniem wyjaśniona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, pani senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#AlinaPienkowska">Trzy komisje w głosowaniu odrzuciły ten wniosek. Ja go podtrzymuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#AndrzejCzapski">Pani senator podtrzymuje ten wniosek. Czy on jest zapisany? Pytam autorów tego…</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: Tak, ponieważ pani senator Pieńkowska zgłosiła ten wniosek na sali podczas debaty)</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#AndrzejCzapski">Rozumiem. Czyli głosując w sprawie tej ustawy będziemy musieli…</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: Panie Marszałku, moim zdaniem, trzeba w pierwszej kolejności przegłosować wniosek pani senator Pieńkowskiej. Jego odrzucenie otworzy drogę do głosowania poprawek)</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#AndrzejCzapski">Rzeczywiście, jest to najdalej idący wniosek, i tak go zamierzam potraktować.</u>
          <u xml:id="u-242.5" who="#AndrzejCzapski">Mam również propozycję dotyczącą głosowania nad poszczególnymi poprawkami. Mianowicie, połączone komisje wytypowały spośród siebie referentów do poszczególnych ustaw. Proszę, żeby referenci byli tylko obiektywnymi sprawozdawcami poprawek, nie zaś stronami w dyskusji, żeby nie pojawił się zarzut stronniczości referenta, niech to będzie tylko wyjaśnianie istoty poprawek.</u>
          <u xml:id="u-242.6" who="#AndrzejCzapski">Mam również propozycję co do kolejności głosowania. Prawie we wszystkich ustawach, poza tą o zaopatrzeniu emerytalnym, wnioski mniejszości nie są sprzeczne z wnioskami połączonych komisji. Czy mogę prowadzić głosowanie w ten sposób, że głosować będziemy w takiej kolejności, w jakiej zostały zapisane? To dla porządku.</u>
          <u xml:id="u-242.7" who="#AndrzejCzapski">Pan senator Piotrowski, proszę bardzo o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#WalerianPiotrowski">Panie Marszałku, proponowałbym, żeby zgodnie z regulaminem w pierwszej kolejności głosowane były wnioski komisji. Albowiem pozytywne przegłosowanie wniosków komisji, np. w części dotyczącej ustawy o zatrudnieniu oraz zaopatrzeniu emerytalnym, spowoduje odrzucenie innych wniosków. Nie są to wnioski uzupełniające, ale…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#AndrzejCzapski">Panie Senatorze, wydobył pan sprawę incydentalną w całym tym pakiecie. Bo dokładnie tylko w tym jednym przypadku kwestia kolejności jest istotna. Chciałem ją, rzecz jasna, wówczas uszanować, ale skoro taka jest wola Wysokiej Izby, będę traktował wnioski połączonych komisji jako wnioski komisji, czyli najważniejsze, potem zaś pozostałe jako wnioski mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#AndrzejCzapski">Jeśli państwo senatorowie pozwolą, to jeszcze przed rozpoczęciem głosowania nad pakietem ustaw budżetowych odczytam protokół z głosowania w sprawie wyrażenia przez Senat zgody na powołanie pana profesora Tadeusza Zielińskiego na stanowisko rzecznika praw obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#AndrzejCzapski">W tajnym głosowaniu nad wyrażeniem zgody na powołanie Tadeusza Zielińskiego na stanowisko rzecznika praw obywatelskich oddano 73 głosy. Głosów nieważnych nie było.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#AndrzejCzapski">Senatorowie: Adam Struzik, Tomasz Jagodziński i Marek Czemplik, powołani przez marszałka Senatu do przeprowadzenia głosowania, stwierdzają, że za kandydaturą głosowało 49 senatorów, przeciw - 17; 7 senatorów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#AndrzejCzapski">Wobec takich wyników głosowania stwierdzam, że Senat przyjął uchwałę następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-244.5" who="#AndrzejCzapski">„Senat Rzeczypospolitej Polskiej wyraża zgodę na powołanie Tadeusza Zielińskiego na rzecznika praw obywatelskich”.</u>
          <u xml:id="u-244.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-244.7" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Gratuluję serdecznie panu profesorowi. Tym milej mi gratulować, że pan profesor Zieliński był senatorem w poprzedniej kadencji i jest niektórym z nas bliżej znany. Bardzo się cieszymy, że został obdarzony takim zaufaniem. Wszystkiego najlepszego Panie Profesorze!</u>
          <u xml:id="u-244.8" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, jeżeli pan profesor sobie życzy, proszę zabrać głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#TadeuszZieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#TadeuszZieliński">Przeszło dwa lata temu, kiedy zabierałem głos na jednym z posiedzeń Senatu pierwszej kadencji, przywołałem słowa Piotra Skargi: „Które prawa sprawiedliwości w sobie nie mają, lecz krzywdą ludzką pokrzywione są, są nie prawa lecz złość szczera, bo sprawiedliwość jest fundamentem wszystkiej Rzeczypospolitej”.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#TadeuszZieliński">Myślę, że te słowa powinny stanowić motto rzecznika praw obywatelskich. Powinien on występować przeciw prawom, które „krzywdą ludzką są pokrzywione”. Uczynię wszystko, aby obywatele Rzeczypospolitej otoczeni byli opieką prawa. Prawa, które stanowione jest także i w tej izbie. Dziękuję Wysokiemu Senatowi za okazane mi zaufanie.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękujemy bardzo. Życzymy jak najlepszej pracy, owocnej dla dobra nas wszystkich, obywateli tego kraju, a także dla polepszenia szacunku dla prawa. Wszystkiego najlepszego.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania nad pakietem ustaw. Jako pierwsze będziemy głosować… Proszę, pan senator ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#AndrzejPiesiak">Przepraszam chciałbym się jeszcze wypowiedzieć w sprawie głosowania. Prosiłbym pana senatora Piotrowskiego, aby wycofał swój wniosek i abyśmy głosowali po kolei, gdyż my już się zdecydowaliśmy na rozbicie wniosków komisji przez to, że dyskutowały o tym połączone komisje de facto wnioski poszczególnych komisji i tak zostały już rozbite na części. Dlatego będzie łatwiej, jeżeli będziemy głosowali po kolei. Oczywiście, należy zaznaczać, które wnioski są poparte przez komisje, a które nie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#AndrzejCzapski">Zobowiązałem się tego pilnować, ale za wnioskiem pana senatora Piotrowskiego stoi regulamin. Gdybyśmy mieli przystąpić do głosowania w innym trybie, to wymagana jest pełna zgoda Senatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#WalerianPiotrowski">Panie Marszałku, jeżeli wolno, i Panie Senatorze, ja głównie miałem na myśli to, co pan marszałek zauważył - ustawę o zatrudnieniu i zaopatrzeniu emerytalnym. Tam, szczególnie w części dotyczącej waloryzacji rent i emerytur oraz systemu waloryzacji, przegłosowanie wniosków jednej komisji uczyni zbędnym głosowanie wniosku drugiej komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#AndrzejCzapski">Wobec tego ja zobowiązuję się tak prowadzić w tym momencie głosowanie, ażeby wniosek komisji był traktowany jako pierwszy. Natomiast co do pozostałych zostało to przeanalizowane dość gruntownie, nie ma tu żadnej sprzeczności. Nie uchybiamy więc procedurze poza tym, że troszkę się nie wywiązujemy z art. 47.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#AndrzejCzapski">Rozumiem, że możemy głosować te wnioski w kolejności. W momencie kiedy będą konkurencyjne, głosować będziemy jako pierwszy wniosek komisji.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#AndrzejCzapski">Mam informację, że pan senator Pawlik będzie referował nam zestawienie poprawek do ustawy o zasadach gospodarki finansowej państwa w 1992 r., proszę więc pana senatora Pawlika o zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#AndrzejCzapski">Połączone Komisje Gospodarki Narodowej, Rolnictwa, Zdrowia oraz Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, przegłosowały 4 poprawki do ustawy o zasadach gospodarki finansowej państwa w 1992 r.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#AndrzejCzapski">Poprawka pierwsza dotyczy art. 5 w druku nr 17, w którym w ust. 1 wyraz „może być” zastępuje się wyrazem „jest”. Istotny jest wynik głosowania w komisji dlatego, że przy wszystkich rozstrzygnięciach była prawie równowaga. Pozwolę więc sobie przytoczyć wynik głosowania, żeby był on jednocześnie dla państwa pewną wskazówką.</u>
          <u xml:id="u-250.5" who="#AndrzejCzapski">Proszę, aby pan senator tego jednak nie czynił, żeby nie sugerować pewnych rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-250.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Oczywiście!)</u>
          <u xml:id="u-250.7" who="#komentarz">(Senator Andrzej Pawlik: Ale to jest dość ważne, prawie równowaga, jeden głos tylko… Ma to dość istotne znaczenie…)</u>
          <u xml:id="u-250.8" who="#AndrzejCzapski">Proszę referować jedynie istotę sprawy, to czego poprawka dotyczy. Proszę nie wykraczać poza nią, bo będziemy zmuszeni uniknąć tego typu procedowania, co uważam byłoby ze szkodą dla świadomego głosowania.</u>
          <u xml:id="u-250.9" who="#AndrzejCzapski">A więc czy ktoś ma pytanie co do istoty poprawki w art. 5 omawianej ustawy?</u>
          <u xml:id="u-250.10" who="#AndrzejCzapski">Proszę państwa senatorów! Nie będę za każdym razem powtarzał, że proszę o naciśnięcie przycisku „obecny” itd. Będę tylko mówił, kiedy głosujemy za, kiedy przeciw. Kiedy więc mówię, że przystępujemy do głosowania, tym samym proszę o naciśnięcie przycisku „obecny”. Będzie tych głosowań dużo, więc dlatego…</u>
          <u xml:id="u-250.11" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: Ponieważ pan marszałek ingerował w sprawozdanie pana senatora Pawlika, co zresztą było uzasadnione, ja bym tylko prosił, by referent tej sprawy chociaż w dwóch zdaniach zaakcentował problem występujący w tej poprawce. O to bardzo prosimy)</u>
          <u xml:id="u-250.12" who="#AndrzejCzapski">Taki był zamiar prezydium, kiedy poprosiło o referenta. Tak, proszę bardzo. Jeżeli jeszcze państwo nie są do końca przekonani w czym rzecz, proszę pana senatora o zreferowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#AndrzejPawlik">Poprawka ta uzyskała akceptację połączonych komisji. Wyraz „może być” zastępuje się wyrazem „jest”, przy czym zmienia się istotny charakter tego zapisu, gdyż słowo „jest” powoduje obligatoryjną pomoc państwa na cele wymienione w całym art. 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#AndrzejCzapski">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem przedstawionej poprawki do art. 5 pkt 1?</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wyniki.</u>
          <u xml:id="u-252.5" who="#AndrzejCzapski">Stwierdzam, że Senat przyjął poprawkę połączonych komisji. Za było 35 głosów, przeciw 25, wstrzymało się od głosu 9 osób, nie głosowało 3 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-252.6" who="#komentarz">(Głosowanie nr 4).</u>
          <u xml:id="u-252.7" who="#AndrzejCzapski">W następnej kolejności poprawki mniejszości. Proszę bardzo o objaśnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#AndrzejPawlik">W tym samym art. 5 w ust. 1 pkt 2 wyraz „płodów” zastępuje się wyrazem „produktów”.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#AndrzejPawlik">Poprawka ta powoduje rozszerzenie charakteru tego zapisu. Wyraz „płody” ogranicza do stosunkowo wąskiego zakresu pomoc państwa, natomiast wyraz „produktów” rozszerza znacznie ten zakres.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#AndrzejCzapski">Dotyczy to, rozumiem, preferencji kredytowych. Chodziło o rozszerzenie pomocy państwa.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#komentarz">(Senator Andrzej Pawlik: Tak, oczywiście, dotyczy to tylko art. 5).</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#AndrzejCzapski">Czy ktoś ma pytanie do tego punktu?</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-254.6" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-254.7" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o ogłoszenie wyników.</u>
          <u xml:id="u-254.8" who="#AndrzejCzapski">Stwierdzam, że Senat odrzucił poprawkę 49 głosami przeciw, przy 19 głosach za, 3 wstrzymujących się. Jedna osoba nie głosowała.</u>
          <u xml:id="u-254.9" who="#komentarz">(Głosowanie nr 5).</u>
          <u xml:id="u-254.10" who="#AndrzejCzapski">Proszę o poprawkę trzecią.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#AndrzejPawlik">W tym samym art. 5 proponuje się w ust. 3 wyrazy: „odnoszą się jedynie do kredytów udzielonych w 1991 r.” zastąpić wyrazami: „odnoszą się do kredytów udzielonych w pierwszym kwartale 1992 r. i w 1991 r.” Jest to zasadnicze rozszerzenie zakresu pomocy budżetu państwa na kredyty udzielone w pierwszym kwartale br.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Czy ktoś ma pytanie co do przedmiotu głosowania?</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za wprowadzeniem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-256.5" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o ogłoszenie wyników.</u>
          <u xml:id="u-256.6" who="#AndrzejCzapski">Stwierdzam, że Senat odrzucił proponowaną poprawkę 39 głosami przeciw, przy 25 głosach za, 5 wstrzymujących i jednej osobie nie głosującej.</u>
          <u xml:id="u-256.7" who="#komentarz">(Głosowanie nr 6).</u>
          <u xml:id="u-256.8" who="#AndrzejCzapski">Proszę o zreferowanie kolejnej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#AndrzejPawlik">Kolejna, czwarta poprawka dotyczy art. 14 ust. 2: „Minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej określi przeznaczenie i zasady przyznawania dotacji podmiotowych na zaopatrzenie wsi i rolnictwa w wodę oraz pomocy na cele związane z restrukturyzacją i modernizacją rolnictwa i jego otoczenia ze środków przewidzianych w budżecie na 1991 r. i 1992 r. oraz ze środków pochodzących ze zwrotu pomocy budżetowej udzielonej w latach ubiegłych na zakup nawozów mineralnych, środków ochrony roślin, restrukturyzację i modernizację rolnictwa oraz jego otoczenia.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#AndrzejPawlik">Poprawka dotyczy rozszerzenia dotacji na zaopatrzenie wsi i rolnictwa w wodę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Czy ktoś ma pytanie do przedmiotu głosowania? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#AndrzejCzapski">Proszę, przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#AndrzejCzapski">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwko tej poprawce?</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wyniki.</u>
          <u xml:id="u-258.6" who="#AndrzejCzapski">Stwierdzam, że Senat przyjął poprawkę 41 głosami za, przy 18 przeciw i 13 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-258.7" who="#komentarz">(Głosowanie nr 7).</u>
          <u xml:id="u-258.8" who="#AndrzejCzapski">Przystąpimy teraz do przegłosowania stanowiska Senatu w sprawie ustawy o zasadach gospodarki finansowej państwa w 1992 r. Przypominam, że Senat przyjął pkt 1 i pkt 4.</u>
          <u xml:id="u-258.9" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-258.10" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem projektu uchwały Senatu?</u>
          <u xml:id="u-258.11" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-258.12" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-258.13" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o ogłoszenie wyników.</u>
          <u xml:id="u-258.14" who="#AndrzejCzapski">Stwierdzam, że Senat przyjął stanowisko w sprawie ustawy o zasadach gospodarki finansowej państwa w 1992 r. 54 głosami za, przy 5 przeciwnych i 13 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-258.15" who="#komentarz">(Głosowanie nr 8).</u>
          <u xml:id="u-258.16" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania nad ustawą Prawo budżetowe oraz nad niektórymi innymi ustawami. Proszę pana senatora Piesiaka o pomoc w przeprowadzeniu głosowania. Omawiana ustawa jest zawarta w drukach 18A, 18B, 18C i 18.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#AndrzejPiesiak">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#AndrzejPiesiak">Pkt 1 w zestawieniu poprawek, które państwo otrzymaliście, dotyczy art. 1 ust. 1 pkt 3 litera „a” i jest to doprecyzowanie brzmienia całego tego ustępu. Przypomnę, że był to wniosek Komisji Gospodarki Narodowej, poparty przez wniosek połączonych komisji. Myślę, że nie będę tego odczytywał, ponieważ było to już kilkakrotnie czytane. Wnoszę o przegłosowanie wniosku.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#AndrzejPiesiak">Chodzi oczywiście o pkt 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#AndrzejCzapski">Czy ktoś ma wątpliwości co do istoty sprawy? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Prosimy o wyjaśnienie, na czym to polega)</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#AndrzejCzapski">Słyszę, że są jednak wątpliwości i prośby o to, żeby pan senator wyjaśnił jednak istotę tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#AndrzejPiesiak">Proszę bardzo. Poprawka dotyczy ust. 1 pkt 3 litera a) ustawy o zmianie ustawy Prawo budżetowe, druk nr 18. Chodzi o to, że w propozycji sejmowej w tym ustępie dodano wyrazy „i składek na państwowe fundusze celowe”. Komisja Gospodarki Narodowej nie wniosła do tej poprawki żadnych zmian merytorycznych, natomiast zmiana polega na tym, że wprowadzono cały ustęp w wersji, którą przyjął Sejm, zaakceptowany przez rząd. To jest tylko zabieg techniczny, po prostu wprowadzono całe brzmienie. Ponieważ jeszcze poprzednio były zmiany w ustawie Prawo budżetowe, całość została uporządkowana. To tyle. Nie ma zmiany merytorycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#AndrzejCzapski">Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem poprawki nr 1? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciw tej poprawce?</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-262.4" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wyniki.</u>
          <u xml:id="u-262.5" who="#AndrzejCzapski">Stwierdzam, że poprawka została przyjęta 66 głosami za, przy 5 głosach przeciwnych i 3 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-262.6" who="#komentarz">(Głosowanie nr 9).</u>
          <u xml:id="u-262.7" who="#AndrzejCzapski">Proszę o poprawkę nr 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#AndrzejPiesiak">Poprawka nr 2. Również w art. 1 omawianej ustawy, w ust. 1 dodaje się nowy pkt 4. Poprawka ta przedłuża termin przedłożenia sprawozdania przez Radę Ministrów parlamentowi, z dotychczasowego terminu - 31 maja do 30 czerwca. Wniosła tę poprawkę Komisja Gospodarki Narodowej poparta przez połączone komisje. W związku z tym nastąpiła zmiana numeracji punktów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Czy ktoś ma pytania dotyczące tego punktu?</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#AndrzejCzapski">Nie ma pytań.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem poprawki nr 2?</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-264.6" who="#AndrzejCzapski">Proszę o wyniki.</u>
          <u xml:id="u-264.7" who="#AndrzejCzapski">Stwierdzam, że Senat przyjął poprawkę nr 2, 66 głosami, przy 6 głosach przeciwnych. Nie było osób wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-264.8" who="#komentarz">(Głosowanie nr 10).</u>
          <u xml:id="u-264.9" who="#AndrzejCzapski">Proszę o poprawkę nr 3, która jest, jak rozumiem, wnioskiem mniejszości - zresztą macie to państwo wyjaśnione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#AndrzejPiesiak">Poprawka nr 3 jest poprawką pana senatora Eugeniusza Dziekana. Dotyczy ona umieszczenia w ustawie Prawo budżetowe zapisu, który aktualnie znajduje się w art. 17 prowizorium budżetowego. Zapis ten umożliwia państwowym jednostkom budżetowym, znajdującym się w dziale „ochrona zdrowia”, przeznaczanie dochodów uzyskanych w pierwszym kwartale na środki specjalne itd.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#AndrzejPiesiak">Jeszcze raz podkreślam, że ten zapis aktualnie znajduje się w art. 17 prowizorium budżetowego. W przypadku przyjęcia tej poprawki, konsekwentnie należałoby wykreślić art. 17. Czyli dąży się do umieszczenia tego na stałe w prawie budżetowym. Zarówno połączone komisje jak i Komisja Gospodarki Narodowej wypowiedziały się przeciwko tej poprawce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Czy ktoś jeszcze chciałby w tej sprawie czegoś się dowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#AndrzejCzapski">Rozumieją państwo senatorowie istotę tej poprawki. Przyjęcie tej poprawki będzie zmuszało nas również do poprawienia prowizorium budżetowego w art. 17, czyli do skreślenia tego artykułu.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#komentarz">(Senator Eugeniusz Dziekan: Chciałbym jeszcze zabrać głos)</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#AndrzejCzapski">Pan senator chciał o coś zapytać? Proszę z miejsca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#EugeniuszDziekan">Tak, ponieważ to ja wniosłem tę poprawkę. Chodziło mi o to, że zapis w art. 17 prowizorium budżetowego dotyczy tylko pierwszego kwartału. Budżet może być uchwalony w końcu kwietnia. Zaistnieje sytuacja, że środki gromadzone na funduszu specjalnym nie będą mogły być wykorzystywane. Poza tym, to będzie znów prowizorium stworzone tylko na trzy miesiące…</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek Andrzej Czapski: Przepraszam, pan senator rozpoczyna merytoryczną dyskusję)</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#EugeniuszDziekan">… tak. To jest uzasadnienie. Więc po prostu…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#AndrzejCzapski">Myślę, że już to… Ale Panie Senatorze, przepraszam bardzo, na ten temat była już debata, rozumiemy o co chodzi. Po prostu wyjęcie tego z ustawy Prowizorium budżetowe powoduje, że poprawka staje się zmianą systemową w prawie budżetowym. Pozostawienie jej jest niejako „zabiegiem incydentalnym” na rok 1992, czyli dotyczącym prowizorium. I sądzę, że państwo senatorowie będą głosować z pełną tego świadomością.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#komentarz">(Senator Eugeniusz Dziekan: Dodam jeszcze…)</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#AndrzejCzapski">Panie senatorze. Przepraszam bardzo, ale nie mogę dalej prowadzić dyskusji. Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#AndrzejPiesiak">Przepraszam, Panie Marszałku, ale myślę, iż jako sprawozdawca ustawy prowizorium budżetowe, mam jednak obowiązek poinformowania państwa, że przyjęcie tej poprawki wiąże się - trzeba to podkreślić - ze zmianą w prowizorium budżetowym i z odesłaniem tego prowizorium.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#AndrzejCzapski">Tak, mamy tego świadomość. Oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#komentarz">(Senator Andrzej Piesiak: Tak jest napisany wniosek, proszę państwa)</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#AndrzejCzapski">Przepraszam, zamykam dyskusję na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-270.4" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem proponowanej poprawki? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-270.5" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwko?</u>
          <u xml:id="u-270.6" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-270.7" who="#AndrzejCzapski">Proszę o ogłoszenie wyników.</u>
          <u xml:id="u-270.8" who="#AndrzejCzapski">Poprawka pana senatora Dziekana została odrzucona 45 głosami przeciw, przy 9 głosach za i 16 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-270.9" who="#komentarz">(Głosowanie nr 11).</u>
          <u xml:id="u-270.10" who="#AndrzejCzapski">Proszę o poprawkę nr 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#AndrzejPiesiak">Poprawka nr 4 na str. 2 dotyczy art. 5 omawianej ustawy. Intencją poprawki jest, aby cały art. 5 skreślić, czyli nie wprowadzać żadnych zmian w ustawie o uporządkowaniu stosunków kredytowych.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#AndrzejPiesiak">W aktualnej ustawie te zmiany są wprowadzone, nie będziemy ich powtarzać, mówiliśmy o tym wczoraj. Poprawka jest proponowana przez Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Natomiast nie została ona poparta przez połączone komisje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Rozumiem, że…</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chmura: Jeszcze chciałbym zabrać głos w tej sprawie).</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#JerzyChmura">Zabieram głos dlatego, że z ramienia Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych byłem referentem tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#JerzyChmura">Chciałem dodać tylko jedną informację. Przyjęcie tej poprawki nie wpływa na prowizorium budżetowe i nie będzie konieczne dokonanie zmian w prowizorium budżetowym na pierwszy kwartał. Tę informację [odpowiedź na moje pytanie] otrzymaliśmy wczoraj od pana ministra Misiąga. Przyjęcie tej poprawki może wpłynąć na dalsze okresy budżetowe roku, ale nie wpływa na bieżące prowizorium budżetowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#AndrzejCzapski">Jest to głos merytoryczny. Wywołał pan burzę i w tej chwili widzę jak pan minister Misiąg rwie się do głosu. Nie wiem, co mam zrobić w tej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#AndrzejCzapski">Proszę państwa. Rozumiem, że istotę tej poprawki już znamy i pan senator, niestety, przykro mi bardzo, niepotrzebnie odniósł się do niej merytorycznie.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chmura: W myśl czterdziestego piątego punktu regulaminu, jako referent poprawki chciałem prosić…)</u>
          <u xml:id="u-274.3" who="#AndrzejCzapski">Skoro pan minister Misiąg został wywołany…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#WojciechMisiąg">Chciałem tylko, Panie Marszałku, jednak prosić o przestrzeganie pewnych zasad. Jeżeli dyskutujemy, to dyskutujemy. Czy ja będę miał w takiej sytuacji…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#AndrzejCzapski">Panie Ministrze, rozumiem, że jest to zarzut w stosunku do mnie, że zezwalam na dyskusję. Dlatego też odniosę się do wypowiedzi pana senatora negatywnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#JerzyChmura">Przepraszam. Ja nie dyskutuję, ale korzystam z uprawnień regulaminowych. Mam prawo, jako referent sprawozdawca wniosku, zabrać głos po debacie i po zarządzeniu przerwy. Tak jest napisane w art. 45 ust. 2 regulaminu. I dlatego zabrałem głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#AndrzejCzapski">Proszę państwa, jeżeli doprowadzimy w tej chwili, jeszcze raz, do merytorycznej dyskusji nad poszczególnymi poprawkami i nad całością, naprawdę do poniedziałku tego nie skończymy. Myślę, że wczoraj dyskusja w żaden sposób nie była ograniczona, ani ilością czasu, ani ilością zgłoszeń, żadnymi innymi względami i że można było wszystkie merytoryczne argumenty przedstawić.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#AndrzejCzapski">Prosiłbym bardzo, żeby dzisiaj nie wywoływać znowu dyskusji merytorycznej, bo naprawdę mamy bardzo dużo tych poprawek i możemy po prostu nie zdążyć z tym wszystkim w terminie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#AndrzejPiesiak">Przepraszam, ale jako sprawozdawca wyznaczony przez komisję, proszę jednak, w tym szczególnym przypadku, o dopuszczenie do głosu, dla równowagi, pana ministra. Akurat w tej sprawie, ponieważ tak została ona postawiona. Nie ma rady, proszę państwa, musi być pewna równowaga.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#komentarz">(Senator Edward Wende: Powinniśmy odpowiedzieć na ten temat. Bez dyskusji oczywiście)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#AndrzejCzapski">Proszę pana senatora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#MarekCzemplik">Myślę, że pan senator Chmura ma rację, ponieważ z treści art. 45, pkt 2…</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek Andrzej Czapski: Przepraszam…)</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#MarekCzemplik">… wyraźnie wynika, że po przerwie mogą zabrać głos jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy. I w tym trybie pan senator Chmura zabrał głos.</u>
          <u xml:id="u-281.3" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chmura: Dodam jeszcze, że wczoraj nie było warunków)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#AndrzejCzapski">Proszę państwa senatorów. Rozumiem, że skoro ustaliliśmy wczoraj, iż połączone komisje zbierają się w celu rozpatrzenia poprawek, to w tym momencie połączone komisje stanowią komisję jedną i sprawozdawcą tej jednej komisji jest w tej chwili senator Piesiak. Tak rozumiem wczorajszy zabieg połączenia tych komisji i utworzenia jednej komisji. W tej chwili wszystkie inne głosy są głosami indywidualnymi.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#AndrzejCzapski">Pani senator Skowrońska i pan senator Madej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Chciałam poprzeć stanowisko zajęte przez pana marszałka, bowiem w art. 46 mowa jest wyraźnie, że po rozpoczęciu głosowania wolno zabrać głos tylko dla zgłoszenia lub uzasadnienia wniosku formalnego o sposobie lub porządku głosowania.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chmura: Przepraszam bardzo, ale jeśli chodzi o tę poprawkę, to jeszcze nie rozpoczęto głosowania. Dopiero jest sprawozdanie w tym zakresie, głosowanie się jeszcze nie rozpoczęło. I dlatego ja mogłem korzystać z tego prawa)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#AndrzejCzapski">Panie Senatorze pozostajemy przy swoich stanowiskach. Pan przy swoim, ja przy swoim. Jestem odmiennego zdania. Pan senator Madej. Dziękuję. Pan senator Madej zrezygnował z głosu.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#AndrzejCzapski">Cóż, skoro jest to główny problem, to pozwolę sobie szybciutko przegłosować, czy chcemy udzielić głosu panu ministrowi Misiągowi w sprawie tego…</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Wojciech Misiąg: Dziękuję bardzo)</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#AndrzejCzapski">Dziękuje pan minister? Jeszcze lepiej, dziękuję bardzo za spolegliwość.</u>
          <u xml:id="u-284.4" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-284.5" who="#AndrzejCzapski">Kto z państwa senatorów… Przypominam, że wcześniej trzeba nacisnąć przycisk „obecny”, o czym nie mówię za każdym razem.</u>
          <u xml:id="u-284.6" who="#AndrzejCzapski">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki nr 4, czyli „artykuł 5 skreśla się”?</u>
          <u xml:id="u-284.7" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-284.8" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-284.9" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o ogłoszenie wyników.</u>
          <u xml:id="u-284.10" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została odrzucona 46 głosami, przy 12 głosach - „za” i 14 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-284.11" who="#komentarz">(Głosowanie nr 12).</u>
          <u xml:id="u-284.12" who="#AndrzejCzapski">Proszę o poprawkę nr 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#AndrzejPiesiak">Poprawka nr 5 dotyczy art. 7 ustawy, czyli zmian w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zmierza ona konkretnie do tego, aby zrezygnować ze zmiany, którą wprowadził Sejm, czyli zrezygnować z podwyżki składek w systemie ubezpieczeń społecznych rolników. Taka jest intencja tej poprawki. Był to wniosek mniejszości Komisji Gospodarki Narodowej, wniosek Komisji Rolnictwa, który został poparty przez połączone komisje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Rozumiemy, nad czym będziemy głosować?</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem poprawki nr 5?</u>
          <u xml:id="u-286.3" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciw tej poprawce?</u>
          <u xml:id="u-286.4" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-286.5" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o ogłoszenie wyników.</u>
          <u xml:id="u-286.6" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 31 głosami, przy 30 głosach przeciwnych i 8 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-286.7" who="#komentarz">(Głosowanie nr 13).</u>
          <u xml:id="u-286.8" who="#AndrzejCzapski">Proszę o poprawkę nr 6.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#AndrzejPiesiak">Poprawka nr 6 dotyczy również ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, konkretnie art. 47. Proponuje się, aby w art. 47, w ust. 2 i w art. 118, w ust 4 tej ustawy, wyrazy „organ właściwy do sprzedaży nieruchomości Państwowego Funduszu Ziemi” zastąpić wyrazami „rejonowy organ rządowej administracji ogólnej”. Jest to poprawka wnoszona przez Komisję Rolnictwa, poparta przez połączone komisje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Czy ktoś ma jakieś pytanie w związku z tym punktem głosowania? Nie ma pytań.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwko tej poprawce?</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-288.5" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-288.6" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 58 głosami, przy 8 przeciwnych i 7 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-288.7" who="#komentarz">(Głosowanie nr 14).</u>
          <u xml:id="u-288.8" who="#AndrzejCzapski">Proszę poprawkę nr 7.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#AndrzejPiesiak">Poprawka nr 7 także dotyczy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, zmiany w art. 80, ust. 2 tej ustawy. Różni się tym od aktualnego zapisu w ustawie, że wprowadza się dodatkowo zapis, iż „fundusz prewencji i rehabilitacji tworzy się z odpisów w wysokości 0,5% od planowanych wydatków funduszu emerytalno-rentowego”. Ta pierwsza część znajduje się w ustawie sejmowej, przy czym w ustawie sejmowej jest jeszcze ogólnie dopisana dotacja budżetowa. Poprawka była wniesiona przez Komisję Rolnictwa i poparta przez połączone komisje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwko tej poprawce?</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-290.4" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-290.5" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 42 głosami, przy 17 głosach przeciwnych, 12 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-290.6" who="#komentarz">(Głosowanie nr 15).</u>
          <u xml:id="u-290.7" who="#AndrzejCzapski">Proszę o komentarz do poprawki nr 8.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#AndrzejPiesiak">Poprawka nr 8 dotyczy art. 8 omawianej ustawy, to jest zmian w ustawie o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń. Dotyczy konkretnie punktu 3 litera a), ust. 5. Chodzi o pewne doprecyzowanie brzmienia. Po słowach „wystąpiła nadwyżka wynagrodzeń” dodaje się słowa „obciążająca koszty”. Poprawka wniesiona przez Komisję Gospodarki Narodowej, poparta przez połączone komisje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwko tej poprawce?</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-292.4" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 62 głosami, przy 4 przeciwnych i 7 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-292.5" who="#komentarz">(Głosowanie nr 16).</u>
          <u xml:id="u-292.6" who="#AndrzejCzapski">Proszę o komentarz do poprawki nr 9.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#AndrzejPiesiak">Poprawka nr 9 dotyczy skorygowania błędu, który znalazł się w ustawie. Wnoszona przez Komisję Gospodarki Narodowej, poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek Andrzej Czapski: Poprawka?)</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#AndrzejPiesiak">Poprawka nr 9.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwko tej poprawce?</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-294.3" who="#AndrzejCzapski">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-294.4" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 67 głosami, przy jednym głosie przeciwnym i 3 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-294.5" who="#komentarz">(Głosowanie nr 17).</u>
          <u xml:id="u-294.6" who="#AndrzejCzapski">Proszę o poprawkę nr 10.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#AndrzejPiesiak">Poprawka nr 10. Jest to poprawka pana senatora Jana Jesionka. Dotyczy również ustawy o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń. Składa z dwóch punktów, drugi wynika z pierwszego. Charakter poprawki jest taki, że po pkt 4 dodaje się pkt 5 w brzmieniu: „w art. 13 ust. 1 wyrazy «w1991 r.» zastępuje się wyrazami «w 1992 r.». Dla jasności chyba należałoby odczytać ten artykuł w ustawie, w której dokonujemy zmian.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#AndrzejPiesiak">Art.13 ust. 1 brzmi tak: „w ustawie o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń dla ustalenia przekroczenia normy przeciętnych wynagrodzeń w roku w okresie podatkowym, kwotę wynagrodzeń obciążających koszty całokształtu działalności danego okresu, roku podatkowego, pomniejsza się o wypłaty z rezerw na wynagrodzenia wypłacone w 1991 r., a następnie dzieli się przez przeciętne miesięczne zatrudnienie w tym okresie”. Poprawka zmierza do tego, aby zmienić datę „1991 r.” na „1992 r.”, czyli pomniejsza się o wypłaty z rezerw na wynagrodzenia wypłacane w 1992 r. To wszystko, jeżeli chodzi o techniczną stronę całego zagadnienia.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#AndrzejPiesiak">Poprawka nie została poparta ani przez połączone komisje, ani przez Komisję Gospodarki Narodowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#AndrzejCzapski">Czy rozumiemy to, nad czym będziemy głosować? Nie widzę żadnych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Mam pytanie)</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, pan senator Andrzejewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#PiotrAndrzejewski">Jakie skutki dla skarbu państwa będzie miało wniesienie poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#AndrzejPiesiak">Proszę Państwa, jako sprawozdawca mam obowiązek tylko przedstawić poprawkę i powiedzieć, jaka była sytuacja w połączonych komisjach. Ponieważ sprawa jest szczegółowa i wystąpiła w trakcie naszej dyskusji, w tej sytuacji mogę tylko poprosić o odpowiedź na to pytanie przedstawiciela rządu. Innego wyjścia nie ma. Czy można poprosić pana ministra?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#AndrzejCzapski">Proszę, pan senator Piotrowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#WalerianPiotrowski">Panie Marszałku, pan senator Piesiak, jako sprawozdawca, zwrócił się o zastąpienie go w tej części wyjaśnienia przez kompetentnego i obecnego na sali ministra. Uważam, że to jest szczególna sytuacja, która nie sprzeciwia się regulaminowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#AndrzejCzapski">Pozostaje marszałkowi rozstrzygnąć spór… Panie Ministrze, niech pan naciśnie przycisk i ze swojego miejsca spróbuje odpowiedzieć na postawione pytanie.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#komentarz">(Senator Edward Wende: Panie Marszałku, sprawa jest zdecydowana…)</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#AndrzejCzapski">Panie senatorze, nie udzielam panu głosu. Proszę bardzo, pan minister Misiąg.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#WojciechMisiąg">Żeby pana senatora uspokoić - nie będę podawał żadnych kwot.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#WojciechMisiąg">Problem nie polega na tym, czy skarb państwa będzie miał zyski czy straty. Poprawka oznaczałaby, że te przedsiębiorstwa, które legalnie w 1991 r. dokonywały przekroczeń, zostaną postawione w sytuacji, w której w świetle ustawy będzie to nielegalne. Natomiast w 1992 r. przepis ten jest bezprzedmiotowy, bo nie istnieje już pojęcie czegoś takiego jak rezerwy na wynagrodzenia. Jest to poprawka nie przynosząca skarbowi państwa ani materialnych dochodów, ani realnych szkód, czyniąca natomiast zamieszanie w systemie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za wprowadzeniem poprawki nr 10?</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwko jej wprowadzeniu?</u>
          <u xml:id="u-303.3" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-303.4" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-303.5" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została odrzucona 55 głosami, przy 5 głosach „za” 11 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-303.6" who="#komentarz">(Głosowanie nr 18).</u>
          <u xml:id="u-303.7" who="#AndrzejCzapski">Bardzo denerwująca jest sprawa dwóch osób nie głosujących. Podejrzewam, że są to dwie te same osoby. Może jest jakaś wada naszego urządzenia?</u>
          <u xml:id="u-303.8" who="#komentarz">(Dyrektor Biura Informacyjnego Jarosław Deminet: Nie ma żadnych wad, Panie Marszałku)</u>
          <u xml:id="u-303.9" who="#AndrzejCzapski">Wobec tego niech tak pozostanie. Przepraszam za zgłoszenie tej wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-303.10" who="#AndrzejCzapski">Proszę o poprawkę nr 11.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#AndrzejPiesiak">Poprawka nr 11 na str. 3 dotyczy art. 11, a konkretnie zmian w ustawie o kontroli skarbowej. Poprawka ta wynika z inicjatywy Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Poparta była od samego początku przez Komisję Gospodarki Narodowej, a także przez połączone komisje. Jest ona prawnym doprecyzowaniem sprawy podwyżki grzywien i umieszczenia tego w aktualnym ustawodawstwie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Jeśli nie ma wątpliwości, przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#AndrzejCzapski">Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem poprawki nr 11?</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-305.3" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-305.4" who="#AndrzejCzapski">Pan senator zechce zagłosować jeszcze raz, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-305.5" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o ogłoszenie wyników.</u>
          <u xml:id="u-305.6" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 55 głosami, przy 3 głosach przeciwnych i 8 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-305.7" who="#komentarz">(Głosowanie nr 19).</u>
          <u xml:id="u-305.8" who="#AndrzejCzapski">Poprawka nr 12. Proszę bardzo panie senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#AndrzejPiesiak">Poprawka nr 12 dotyczy zmiany w art. 14 omawianej ustawy, druk nr 18, i daje 14 dni vacatio legis, jeżeli chodzi o wprowadzenie w życie ust. 1 pkt 4 w art. 1. Chodzi o wprowadzenie w życie dodatkowych definicji odnoszących się do przekroczenia dyscypliny budżetowej. Poprawka poparta jest przez połączone komisje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#AndrzejCzapski">Chciałbym zasugerować, że w tej chwili będzie to zapis taki - art. 1 ust. 1 pkt 5. Podobno wcześniej coś poprawiliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#AndrzejPiesiak">Rozumiem, że sugestia ta odnosi się do druku sejmowego nr 18, nie uwzględniającego zmian, które wprowadzamy. Sądzę, że wówczas będzie to prawidłowe sformułowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#AndrzejCzapski">Rozumiem. Jest to zapis prawidłowy. Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwko jej przyjęciu?</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-309.4" who="#AndrzejCzapski">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-309.5" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 58 głosami, przy 10 głosach wstrzymujących się, bez głosów przeciwnych.</u>
          <u xml:id="u-309.6" who="#komentarz">(Głosowanie nr 20).</u>
          <u xml:id="u-309.7" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania całości, tzn. stanowiska Senatu, wraz z przyjętymi poprawkami, o prawie budżetowym oraz paru innych ustaw. Przypomnę dla porządku, że zostały przyjęte poprawki oznaczone nr 1, 2, 5, 6, 7, 8, 9, 11 i 12. Inaczej mówiąc, nie zostały przyjęte żadne poprawki mniejszości, czyli te drukowane kursywą.</u>
          <u xml:id="u-309.8" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem całości ustawy o zmianie ustawy Prawo budżetowe?</u>
          <u xml:id="u-309.9" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny przyjęciu tej ustawy?</u>
          <u xml:id="u-309.10" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-309.11" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o ogłoszenie wyników.</u>
          <u xml:id="u-309.12" who="#AndrzejCzapski">Stanowisko Senatu w sprawie ustawy zostało przyjęte 57 głosami, przy 9 głosach przeciwnych i 3 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-309.13" who="#komentarz">(Głosowanie nr 21).</u>
          <u xml:id="u-309.14" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo panu senatorowi Piesiakowi za pomoc w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-309.15" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do przyjęcia stanowiska w sprawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania. Z tego, co wiem, wynika, że pomocą będzie mi służył pan senator Bohdanowicz. Proszę bardzo pana senatora o pomoc w głosowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#WaldemarBohdanowicz">Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Połączone komisje, Gospodarki Narodowej, Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Polityki Społecznej i Zdrowia, a także Komisja Rolnictwa, w następujący sposób ustosunkowały się do zgłoszonych poprawek do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#WaldemarBohdanowicz">Poprawka nr 1 do art. 2 w ust. 3: wyrazy „prowadzenie pasiek” skreśla się. Poprawka ta, zgłoszona przez Komisję Rolnictwa została przegłosowana pozytywnie, a w rezultacie „dowartościowane zostały „pszczoły osób prawnych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Panie Senatorze, ostatnie zdanie traktuję jako komentarz do… W przyszłości proszę tego nie czynić.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania. Wiemy, o co chodzi, bo pszczoły były przedmiotem wczorajszej całodziennej debaty. Rzecz dotyczy zwolnienia pasiek od podatków.</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-311.3" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny przyjęciu tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-311.4" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-311.5" who="#AndrzejCzapski">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-311.6" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta - „pszczoły dowartościowane” - 39 głosów za, 29 przeciwnych i jeden wstrzymujący się.</u>
          <u xml:id="u-311.7" who="#komentarz">(Głosowanie nr 22).</u>
          <u xml:id="u-311.8" who="#AndrzejCzapski">Proszę o poprawkę nr 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#WaldemarBohdanowicz">Poprawka nr 2, zgłoszona przez Komisję Gospodarki Narodowej oraz Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, dotycząca art. 16: dodaje się pkt 3. Nie wiem, czy jest potrzebne jego odczytanie. Dotyczy on, w uproszczeniu mówiąc, sfery leasingowej. Wprowadzenie tej poprawki powoduje wzrost dochodów budżetu państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#AndrzejCzapski">Czy ktoś ma pytanie dotyczące tej poprawki? Była ona wczoraj dosyć szczegółowo wyjaśniana przez panią minister Demianiuk. A państwo senatorowie też bardzo często podnosili tę kwestię.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem poprawki nr 2?</u>
          <u xml:id="u-313.3" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-313.4" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-313.5" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-313.6" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 61głosami, przy 2 głosach przeciwnych i 7 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-313.7" who="#komentarz">(Głosowanie nr 23).</u>
          <u xml:id="u-313.8" who="#AndrzejCzapski">Proszę o komentarz do poprawki nr 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#WaldemarBohdanowicz">Poprawka nr 3, dotycząca art. 17 ust. 1 - w pkt 4 po wyrazach: „sieci telekomunikacyjnej na wsi” dodaje się wyrazy: „oraz zaopatrzenia wsi w wodę”. Poprawka dotyczy zwolnienia z podatku od osób prawnych inwestycji, które zajmują się rozbudową wodociągów na wsi. Została ona zgłoszona przez senatora Sylwestra Gajewskiego. Połączone komisje przegłosowały ją pozytywnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny jej przyjęciu?</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-315.4" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 63 głosami, przy 3 przeciwnych i 4 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-315.5" who="#komentarz">(Głosowanie nr 24).</u>
          <u xml:id="u-315.6" who="#AndrzejCzapski">Proszę o poprawkę nr 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#WaldemarBohdanowicz">Poprawka nr 4 również dotyczy art. 17 ust. 1 pkt 5. Zgłoszona została przez senatora Sylwestra Gajewskiego. „Dochody spółek, jeżeli ich udziałowcami (akcjonariuszami) są wyłącznie stowarzyszenia i fundacje, których celem statutowym jest działalność wymieniona w pkt 4 - w części przekazanej w roku podatkowym lub w roku po nim następującym na rzecz tych stowarzyszeń lub fundacji i wydatkowanej przez nie na tę działalność”. Poprawka została negatywnie przegłosowana podczas posiedzenia połączonych komisji i wobec tego nie obniży dochodów budżetu skarbu państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#AndrzejCzapski">Pan senator Gajewski chciał zabrać głos? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#SylwesterGajewski">Poprawka ta nie uzyskała poparcia komisji. Uznając argument strony przeciwnej, wycofuję ją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#AndrzejCzapski">Bardzo dziękuję panu senatorowi za spolegliwość. Poprawka nr 5, wobec tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#WaldemarBohdanowicz">Poprawka nr 5 również dotyczy art. 17 ust. 1 pkt 6 - po wyrazach: „związków zawodowych” dodaje się wyrazy: „społeczno-zawodowych organizacji rolników”. Dotyczy ona rozszerzenia uprzywilejowanych, a więc zwolnionych od podatku dochodowego, organizacji. Została negatywnie przegłosowana przez połączone komisje. Jest to wniosek mniejszości Komisji Rolnictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję panu senatorowi. Widzę, że podobny los spotyka pana senatora Makarewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#HenrykMakarewicz">Wycofuję wniosek mniejszości na rzecz następnego, kompromisowego, bardziej bezstronnego wniosku, który został zgłoszony przez pana senatora Gajewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Wniosek został wycofany.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#AndrzejCzapski">Zanim przejdziemy do omawiania poprawki nr 6, może zapytam wnioskodawcę o to, czy podtrzymuje, czy też wycofuje poprawkę nr 6.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#SylwesterGajewski">Podtrzymuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#AndrzejCzapski">Podtrzymuje pan, tak? Wobec tego proszę o komentarz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#WaldemarBohdanowicz">Poprawka nr 6 również dotyczy art. 17 ust. 1. Jest to propozycja dodania pkt 7. Miałby on brzmieć: „Dochody społeczno-zawodowych organizacji rolników działających na podstawie odrębnych przepisów, w części wydatkowanej w roku podatkowym lub w roku po nim następującym na działalność w zakresie reprezentacji i obrony praw oraz interesów rolników, nie związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej”. Jest to poprawka, której wprowadzenie obniża dochody budżetu skarbu państwa, a przez to rozszerza również sferę uprzywilejowaną.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#WaldemarBohdanowicz">Połączone komisje negatywnie przegłosowały tę poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Czy jest to zrozumiałe?</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, pan senator Gajewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#SylwesterGajewski">Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#SylwesterGajewski">Poprawka rzeczywiście nie uzyskała poparcia w komisjach, zabrakło niewielkiej liczby głosów.</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#SylwesterGajewski">Jako wnioskodawca tej poprawki pragnę dodać jedno zdanie, jeśli pan wicemarszałek pozwoli. Tylko jedno zdanie na tej zasadzie, że pan senator Bohdanowicz tak właśnie to skomentował, że chciałbym jeszcze raz zwrócić uwagę, iż poprawka dotyczy tylko zwolnienia tej części dochodów, która jest przeznaczona na niewielką część działalności statutowej, wyłącznie w zakresie reprezentacji i obrony praw oraz interesów rolnika. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#AndrzejCzapski">Każdy z panów ma rację, także senator Bohdanowicz, mówiąc, że to uszczupla dochody i precyzując, w jakim zakresie uszczupla.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#AndrzejPiesiak">Chciałbym zdecydowanie zaprotestować przeciwko dopuszczeniu do dyskusji merytorycznej. Pan senator Bohdanowicz, jako sprawozdawca, ma obowiązek poinformować o skutkach, które niesie dana poprawka. Tak zrobił i zrobił to obiektywnie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#AndrzejCzapski">Proszę państwa senatorów, staram się jak najłagodniej prowadzić dyskusję, żeby nie zadrażniać napiętej atmosfery, a jednocześnie w sposób ludzki podejść do niektórych głosów. Dlatego zezwalam na zabieranie głosu. Czy potrzeba, żeby pan senator Chojnacki zabrał głos?</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#komentarz">(Senator Piotr Chojnacki: W kwestii formalnej, Panie Marszałku)</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#PiotrChojnacki">Padły tu już dwa czy trzy głosy o powołaniu się na art. 45, o którym mówił pan senator Chmura. Rozstrzygnijmy tę kwestię, ale po przerwie, podkreślam, po przerwie. Jeszcze przed przystąpieniem do głosowania mogą zabrać głos jedynie sprawozdawca i wnioskodawca. Jest przecież w tym jakaś określona logika! Trudno, żeby wnioskodawca był pozbawiony głosu w trakcie takiej debaty! Jest to fragment debaty przed głosowaniem, a nie po haśle „głosowanie”. Dlatego bardzo proszę, żeby na przyszłość wnioskodawcy mieli prawo zabierania głosu po sprawozdawcy, zgodnie z treścią art. 45 pkt 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#AndrzejCzapski">Obawiam się, że to by doprowadziło do wznowienia dyskusji nad każdym punktem.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#komentarz">(Senator Piotr Chojnacki: Jedynie poprawka)</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#AndrzejCzapski">Wówczas wnioskodawca byłby „za”, ktoś zażądałby głosu przeciwnego i rozpętałaby się dyskusja.</u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#komentarz">(Senator Piotr Chojnacki: Nikt inny poza wnioskodawcą nie może zażądać głosu!)</u>
          <u xml:id="u-333.4" who="#AndrzejCzapski">Uważam, że głosowanie idzie nam zupełnie dobrze, więc może nie psujmy trybu, nie poprawiajmy tego, co nam idzie dobrze.</u>
          <u xml:id="u-333.5" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania nad poprawką nr 6. proszę o wciśnięcie przycisku „obecny”.</u>
          <u xml:id="u-333.6" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za poprawką?</u>
          <u xml:id="u-333.7" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny tej poprawce?</u>
          <u xml:id="u-333.8" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-333.9" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-333.10" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została odrzucona 50 głosami, przy 20 głosach „za” i 2 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-333.11" who="#komentarz">(Głosowanie nr 25).</u>
          <u xml:id="u-333.12" who="#AndrzejCzapski">Proszę o komentarz do poprawki nr 7.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#WaldemarBohdanowicz">Poprawka nr 7 dotyczy art. 18 ust. 1 pkt 1. Zgłoszona została przez senatora Piotra Łukasza Juliusza Andrzejewskiego. Dotyczy ona uwzględnienia wysokości darowizny przy odliczaniu od podstawy opodatkowania. Różnica polega na zaproponowaniu przez pana senatora zdania: „w wysokości 10% dochodu”, zamiast:„do wysokości nie przekraczającej 10% dochodu”. Poprawka była przegłosowana negatywnie podczas posiedzenia czterech komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#komentarz">(Senator Edward Wende: Ta poprawka jest związana z poprawką nr 10).</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#AndrzejCzapski">Tak, ta poprawka rzeczywiście jest związana z poprawką nr 10. Jej odrzucenie w tym momencie powoduje bezcelowość głosowania w pkt 10. Wczoraj komentarze były dość obszerne. Myślę, że panie i panowie senatorowie mają pełną świadomość konsekwencji, jakie może dać przesądzenie sprawy w tę, czy w inną stronę.</u>
          <u xml:id="u-335.3" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-335.4" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-335.5" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-335.6" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-335.7" who="#AndrzejCzapski">Poproszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-335.8" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została odrzucona 63 głosami, przy 4 głosach „za” i 4 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-335.9" who="#komentarz">(Głosowanie nr 26).</u>
          <u xml:id="u-335.10" who="#AndrzejCzapski">Rozumiem, że poprawka nr 10 również traci sens.</u>
          <u xml:id="u-335.11" who="#AndrzejCzapski">Poprawka nr 8. Proszę o komentarz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#WaldemarBohdanowicz">Poprawka nr 8 dotyczy również art. 18 ust. 1 pkt. Po wyrazach: „sieci telekomunikacyjnej na wsi dodaje się wyrazy: „oraz zaopatrzenia wsi w wodę” co jest konsekwencją przyjętej wcześniej pozytywnie przez Wysoką Izbę poprawki nr 3.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#WaldemarBohdanowicz">Poprawka zgłoszona została przez pana senatora Sylwestra Gajewskiego i pozytywnie przyjęta przez połączone komisje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny tej poprawce?</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#AndrzejCzapski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-337.3" who="#AndrzejCzapski">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-337.4" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 68 głosami, przy 3 wstrzymujących się, bez głosów sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-337.5" who="#komentarz">(Głosowanie nr 27).</u>
          <u xml:id="u-337.6" who="#AndrzejCzapski">Proszę o komentarz do poprawki nr 9.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#WaldemarBohdanowicz">Poprawka nr 9 dotyczy art. 18 ust. 7. Zgłoszona została przez senatora Józefa Kuczyńskiego. Wyrazy: „może określić” zastępuje się wyrazem: „określi”. Negatywnie przegłosowana w połączonych komisjach. Jeżeli Wysoki Senat uzna za potrzebne, to mogę przeczytać ust. 7 tego artykułu.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#WaldemarBohdanowicz">„Rada Ministrów w drodze rozporządzenia może określić, że odliczeniu od dochodu podlegają również wydatki na inwestycje, jeżeli służą one działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#WaldemarBohdanowicz">Pozytywne przegłosowanie tej poprawki nakłada na Radę Ministrów obowiązek wydania określonego rozporządzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-339.3" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Poproszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-339.4" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została odrzucona 49 głosami, przy 13 głosach „za” i 6 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-339.5" who="#komentarz">(Głosowanie nr 28).</u>
          <u xml:id="u-339.6" who="#AndrzejCzapski">Poprawka nr 10 jest ominięta. Poprawka nr 11. Proszę Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#WaldemarBohdanowicz">Poprawka nr 11 dotyczy art. 30. Została zgłoszona przez Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, przegłosowana pozytywnie w połączonych komisjach. Dotyczy rozszerzenia odpowiedzialności finansowej wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością poza wkłady tej spółki.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: Panie Marszałku prosiłbym, żeby pan sprawozdawca uzupełnił tylko: „w aspekcie zobowiązań podatkowych”, ponieważ pan powiedział: „odpowiedzialności finansowej”)</u>
          <u xml:id="u-340.2" who="#WaldemarBohdanowicz">W aspekcie zobowiązań podatkowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Rozumiemy o co chodzi, ponieważ było to przedmiotem wczorajszej debaty.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#AndrzejCzapski">Proszę o przystąpienie do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-341.3" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-341.4" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-341.5" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Poproszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-341.6" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 51 głosami, przy 14 głosach przeciwnych i 4 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-341.7" who="#komentarz">(Głosowanie nr 29).</u>
          <u xml:id="u-341.8" who="#AndrzejCzapski">Proszę o poprawkę nr 12.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#WaldemarBohdanowicz">Poprawka nr 12 dotyczy art. 32, pkt 4. Tytuł rozdziału drugiego otrzymuje brzmienie: „Zasady ustalania podatku”. Poprawka została zgłoszona przez Komisję Rolnictwa. Przegłosowana została pozytywnie przez cztery połączone komisje, również przy pozytywnym stanowisku przedstawicieli Ministerstwa Finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-343.3" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-343.4" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 68 głosami, przy jednym głosie przeciwnym i 4 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-343.5" who="#komentarz">(Głosowanie nr 30).</u>
          <u xml:id="u-343.6" who="#AndrzejCzapski">Proszę o komentarz do poprawki nr 13.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#WaldemarBohdanowicz">Poprawka nr 13, zgłoszona przez Komisję Rolnictwa i pozytywnie przegłosowana przez cztery połączone komisje, dotyczy art. 35. Pkt 1 otrzymuje brzmienie: „W art. 2: a), w ust. 1 dotychczasowe pkt 2 i 3 oznacza się jako pkt 3 i 4 i dodaje pkt 2 w brzmieniu: „2. Przychodów z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach”, b) w ust. 3 skreśla się wyrazy „prowadzenie pasiek”.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#WaldemarBohdanowicz">Jest to konsekwencja przegłosowania przez Wysoką Izbę poprawki nr 1, dotyczącej art. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#AndrzejCzapski">Prosta konsekwencja, czy trzeba jednak głosować?</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Prosta, ale głosować trzeba)</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-345.3" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-345.4" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-345.5" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-345.6" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-345.7" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 50 głosami, przy 17 głosach przeciwnych i 4 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-345.8" who="#komentarz">(Głosowanie nr 31).</u>
          <u xml:id="u-345.9" who="#AndrzejCzapski">Proszę o komentarz do poprawki nr 14.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#WaldemarBohdanowicz">Poprawka nr 14 dotyczy art. 35, czyli zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych i jest konsekwencją przyjęcia przez Wysoką Izbę poprawki dotyczącej warunków wynajmu i dzierżawy, czyli poprawki nr 2 do art. 16. Została zgłoszona oczywiście przez Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisję Gospodarki Narodowej, konsekwentnie pozytywnie przegłosowana przez połączone cztery komisje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-347.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny tej poprawce?</u>
          <u xml:id="u-347.3" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-347.4" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik. Poprawka została przyjęta 59 głosami, przy 6 głosach przeciwnych i 6 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-347.5" who="#komentarz">(Głosowanie nr 32).</u>
          <u xml:id="u-347.6" who="#AndrzejCzapski">Proszę o komentarz do poprawki nr 15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#WaldemarBohdanowicz">Poprawka nr 15 dotyczy również art. 35, pkt 8 w brzmieniu: W art. 24, ust. 2, w zdaniu drugim, wyraz „powiększoną” zastępuje się wyrazem „powiększona”, co jest jedynie gramatyczną korektą zapisu. Poprawka z inicjatywy Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, pozytywnie przegłosowana przez połączone cztery komisje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny tej poprawce?</u>
          <u xml:id="u-349.3" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-349.4" who="#AndrzejCzapski">Proszę o wynik. Poprawka została przyjęta 69 głosami, bez głosów sprzeciwu i przy 2 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-349.5" who="#komentarz">(Głosowanie nr 33)</u>
          <u xml:id="u-349.6" who="#AndrzejCzapski">Proszę o poprawkę nr 16.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#WaldemarBohdanowicz">Poprawka nr 16 dotyczy również art. 35. Zgłoszona przez senatora Sylwestra Gajewskiego, jest konsekwencją przyjętej wcześniej przez Wysoką Izbę poprawki, rozszerzającej zwolnienie z podatku dochodowego inwestycji zaopatrzenia wsi w wodę. Również pozytywnie przegłosowana przez połączone cztery komisje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-351.3" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-351.4" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-351.5" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 63 głosami, przy jednym głosie przeciwnym i 6 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-351.6" who="#komentarz">(Głosowanie nr 34).</u>
          <u xml:id="u-351.7" who="#AndrzejCzapski">Poproszę o komentarz do poprawki nr 17.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#WaldemarBohdanowicz">Poprawka nr 17 dotyczy także art. 35 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W dotychczasowym pkt 9 dodaje się literę „a” w brzmieniu - i tutaj następuje tabela określająca progi podatkowe. Jest to poprawka dotycząca 50% progu podatkowego, zgłoszona przez Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych i przez Komisję Rolnictwa. Była ona także wnioskiem mniejszości Komisji Gospodarki Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#WaldemarBohdanowicz">Poprawka została przegłosowana pozytywnie przez cztery połączone komisje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za wprowadzeniem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny wprowadzeniu tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-353.4" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-353.5" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 40 głosami, przy 25 przeciwnych i 4 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-353.6" who="#komentarz">(Głosowanie nr 35).</u>
          <u xml:id="u-353.7" who="#AndrzejCzapski">Poprawka nr 18, Panie Senatorze. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#WaldemarBohdanowicz">Poprawka nr 18 dotyczy art. 37. Zgłoszona Przez pana senatora Janusza Mazurka: a) dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1, b) dodaje się ust. 2: „Pobór podatku dochodowego naliczonego w 1991 r. od odsetek od należności przysługujących podatnikowi w tym roku, a nie wyegzekwowanych, odracza się do czasu ich wyegzekwowania”. Są to przepisy przejściowe i końcowe ustawy omawianej przez połączone cztery komisje.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#WaldemarBohdanowicz">Poprawka została przegłosowana negatywnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#AndrzejCzapski">Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny tej poprawce?</u>
          <u xml:id="u-355.3" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-355.4" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-355.5" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została odrzucona 38 głosami, przy 14 głosach „za” i 17 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-355.6" who="#komentarz">(Głosowanie nr 36)</u>
          <u xml:id="u-355.7" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo panu senatorowi Bohdanowiczowi za komentarz.</u>
          <u xml:id="u-355.8" who="#AndrzejCzapski">W tej chwili przegłosujemy całość. Przypomnę tylko państwu senatorom, że przyjęliśmy poprawki numer: 1,2,3, 8, 11, 12, 13, 14, 15, 16 i 17.</u>
          <u xml:id="u-355.9" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania stanowiska Senatu w sprawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-355.10" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem stanowiska Senatu?</u>
          <u xml:id="u-355.11" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-355.12" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-355.13" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik. Stanowisko zostało przyjęte 62 głosami „za”, przy 6 przeciwnych i 2 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-355.14" who="#komentarz">(Głosowanie nr 37).</u>
          <u xml:id="u-355.15" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania nad stanowiskiem Senatu w sprawie ustawy o zmianie niektórych przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach i o postępowaniu w sprawach nieletnich.</u>
          <u xml:id="u-355.16" who="#AndrzejCzapski">Z tego, co wiem, wyznaczony został pan senator Andrzej Kaźmierowski.</u>
          <u xml:id="u-355.17" who="#komentarz">(Senator Edward Wende: Nie. Nie pan senator Kaźmierowski)</u>
          <u xml:id="u-355.18" who="#AndrzejCzapski">To nie pan senator Kaźmierowski? A kto? Pan senator Piotrowski. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#WalerianPiotrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#WalerianPiotrowski">Występując wczoraj w sprawie stanowiska komisji wobec zmiany niektórych przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach i postępowaniu w sprawie nieletnich, informowałem Wysoką Izbę o prośbie ministra spraw wewnętrznych, która w swojej istocie zmierzała do tego, by Wysoki Senat zechciał się zastanowić nad przywróceniem w tej ustawie propozycji rządowej, która została przez Sejm pominięta. Ta propozycja rządowa wyrażała się w art. 8, który został Wysokiej Izbie dzisiaj przedstawiony.</u>
          <u xml:id="u-356.2" who="#WalerianPiotrowski">Ta prośba ministra spraw wewnętrznych została w dniu dzisiejszym ponowiona. Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych Senatu zebrała się i po rozważeniu problemu postanowiła przedstawić Wysokiej Izbie odpowiedni wniosek zawarty w druku 19B. Istota tego wniosku sprowadza się do tego, by w ustawie dodać, zgodnie z propozycją rządową, art. 8 składający się z ust. 1, który stanowi o tym, że Rada Ministrów w drodze rozporządzenia określi sposób dokumentacji i ewidencji grzywien. Najważniejsze jest określenie przez Radę Ministrów organów odpowiedzialnych za rozprowadzanie i rozliczanie bloczków mandatowych. Tutaj, jak twierdzi minister spraw wewnętrznych, powstaje problem kosztów drukowania tych bloczków. Problem wyrażający się w wielu miliardach złotych.</u>
          <u xml:id="u-356.3" who="#WalerianPiotrowski">W rządzie, pomiędzy resortami, zagadnienia te napotykają na trudności. Dlatego ustawowe unormowanie tych problemów, zdaniem ministra spraw wewnętrznych, jest konieczne. A było również konieczne zdaniem rządu, skoro w propozycji rządowej ten przepis się pojawił.</u>
          <u xml:id="u-356.4" who="#WalerianPiotrowski">Ust. 2 dotyczy także możliwości, a właściwie powinności ustalenia, w drodze rozporządzenia, przez ministra finansów i ministra spraw wewnętrznych wysokości kwot uzyskanych z grzywien za wykroczenia, nałożonych w drodze mandatu, które mogą być przeznaczone na usprawnienie funkcjonowania tych organów. Z tym, że wysokość tego odpisu nie może być wyższa niż 20% ogólnej sumy wpływów uzyskanych z grzywien nałożonych w drodze mandatów.</u>
          <u xml:id="u-356.5" who="#WalerianPiotrowski">Zastrzeżenia przeciwko temu rozwiązaniu, które było w propozycji rządowej, wynikały stąd, że organy nakładające grzywny nie powinny być zainteresowane wysokością uzyskiwanych grzywien.</u>
          <u xml:id="u-356.6" who="#WalerianPiotrowski">Sądzę jednak, że jeżeli spojrzy się na ten problem dokładniej, to można dojść do wniosku, że nie istnieje tutaj zainteresowanie personalne. Te odpisy bowiem nie służą w żaden sposób podwyższeniu wynagrodzeń, nie są też związane z interesem nakładającej grzywny jednostki, nawet organizacyjnej. One idą przecież i tak do budżetu centralnego, z przeznaczeniem na usprawnienie funkcjonowania ważnych państwowych służb.</u>
          <u xml:id="u-356.7" who="#WalerianPiotrowski">Sytuacja wszystkich tych służb jest trudna. Ale szczególnie trudna jest sytuacja policji, a organ ten jest bardzo ważny dla ładu i porządku prawnego. Dotyczy to straży granicznej i tych wszystkich służb, które dbają o bezpieczeństwo nasze, miast i państwa. Dlatego Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych postanowiła dzisiaj zmienić swoją pierwotną uchwałę o przyjęciu tej ustawy bez zastrzeżeń i przedstawić Wysokiej Izbie tę propozycję pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-356.8" who="#WalerianPiotrowski">Przyjęcie tej propozycji spowoduje konieczność zmiany numeracji artykułów ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Rozumiem, że Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych odstąpiła od poprzednio zajmowanego stanowiska i wspólnie z Komisją Praw Człowieka i Praworządności nie wnosi żadnych zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#AndrzejCzapski">Pan senator Stępień prosił o głos. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#JerzyStępień">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#JerzyStępień">Wydaje się, że rzecz wymaga jednak dyskusji. Chciałem zwrócić uwagę na pewien, wydawałoby się, mało ważny aspekt formalny. Jednak z punktu widzenia budowy prawdziwego rządu i zrywania z zasadą funkcjonowania ciągle resortowej Polski chciałbym namówić państwa do zmiany zapisu w ust. 2. Mianowicie, w ust. 2 jest mowa o tym, że minister finansów, w porozumieniu z ministrem spraw wewnętrznych, ustali w drodze rozporządzenia wysokość kwot uzyskanych z grzywien nałożonych za wykroczenia itd.</u>
          <u xml:id="u-358.2" who="#JerzyStępień">Otóż proponuję abyśmy słowa: „minister finansów w porozumieniu z ministrem spraw wewnętrznych” zastąpili wyrazami: „Rada Ministrów”. Niech rząd o tym decyduje, a nie kierownicy poszczególnych resortów. Widzę, że pan minister spraw wewnętrznych, który chce silnego rządu, zgadza się, kiwa głową. W związku z tym chyba to nie będzie w tej sytuacji sprawiało większego kłopotu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, pan senator Piotrowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#WalerianPiotrowski">Panie Marszałku, nie będziemy zbierać posiedzenia komisji, ale myślę, że mogę wyrazić opinię, iż Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych taką poprawkę by zaaprobowała. Zamiast ministra finansów - Rada Ministrów, tak jak w ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#AndrzejCzapski">Żeby ułatwić zajęcie stanowiska przez komisję, pytam, czy ktoś z Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych jest innego zdania. Proszę bardzo, pan senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#HenrykRossa">Henryk Rossa z Komisji Praw Człowieka i Praworządności.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#HenrykRossa">Nasza komisja nie zabierała głosu na ten temat i nie ustosunkowała się do tego, ponieważ na żadnym z decydujących posiedzeń taki wniosek ministra spraw wewnętrznych nie był stawiany. W dniu dzisiejszym, kiedy ta inicjatywa została zgłoszona, oczywiście nie oponujemy. Chociaż z drugiej strony, jako adwokat, muszę powiedzieć, że na pewno tego rodzaju postawienie sprawy stwarza pewne niebezpieczeństwo, powiedzmy, orzekania tych mandatów w celu uzyskania większego dochodu dla stosownych służb. Generalnie jednak nie sprzeciwiamy się. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Rozumiem, że formalnie komisja po prostu nie może zająć stanowiska w tej sprawie, bo już zajęła. Nie wnosi zastrzeżeń. Ale pan senator jeszcze tutaj wypowiedział się w imieniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#AndrzejCzapski">Wysoka Izbo, dopuściłem do dyskusji dlatego, że sprawa jest wyjątkowa. Dotychczas nie było takiego przypadku, żeby trzeba było tę dyskusję rozszerzać. Uważam, że nie będzie to potraktowane jako niespójność całości trybu głosowania. Rozumiemy chyba, o co chodzi.</u>
          <u xml:id="u-363.2" who="#AndrzejCzapski">Mam tylko dylemat tego rodzaju, że w efekcie są dwa stanowiska komisji. Jedno bez poprawek, drugie z poprawkami. Które więc jest ważniejsze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#WalerianPiotrowski">Panie Marszałku, pragnę powiedzieć, że ta dzisiejsza uchwała dokonuje reasumpcji tamtej uchwały. To, o czym już mówiłem w wystąpieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#AndrzejCzapski">Rozumiem, że mam stanowiska dwóch komisji. Komisji Praw Człowieka i Praworządności, która jest za przyjęciem bez poprawek i Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, która jest za przyjęciem z poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#AndrzejCzapski">I mam jeszcze głos pana senatora Rossy, który zgadza się niejako z tymi poprawkami, ale tylko jako pojedynczy senator, a nie w imieniu całej komisji.</u>
          <u xml:id="u-365.2" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, pan senator Romaszewski, może coś wniesie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#ZbigniewRomaszewski">Po prostu problem polega na tym, że my nie mieliśmy czasu się z tym zapoznać. Dlatego, jeżeli będzie 10-minutowa przerwa, to będziemy w stanie do tego się ustosunkować. I po prostu w ogóle nie będzie drugiego wniosku, jeżeli nastąpi podsumowanie naszej uchwały.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#ZbigniewRomaszewski">Tak więc wydaje mi się, że tego problemu w ogóle nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, pan senator Choroszucha ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#IreneuszChoroszucha">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#IreneuszChoroszucha">Z tego wniosku dowiaduję się, iż część środków z grzywien i z mandatów w wysokości 20%, będzie przeznaczona na potrzeby resortu spraw wewnętrznych, w tym m.in. na ochronę granic.</u>
          <u xml:id="u-368.2" who="#IreneuszChoroszucha">Ze swej strony mogę powiedzieć, że sytuacja granicy wschodniej jest katastrofalna. Jeden funkcjonariusz służby granicznej przypada na 4–5 km. Jest to w dodatku funkcjonariusz, powiedziałbym, idealny, papierkowy, a nie człowiek, który stoi na granicy i pilnuje.</u>
          <u xml:id="u-368.3" who="#IreneuszChoroszucha">Niemniej jednak konstrukcja, zaproponowana w tej chwili przez Komisję Prac i Inicjatyw Ustawodawczych, budzi moje poważne zastrzeżenia, mianowicie, szczegółowość budżetu, wiązanie wydatków budżetowych z dochodami, może wywoływać bardzo niepożądane skutki, na które zwrócił uwagę pan senator Rossa. Dlatego proponowałbym, żeby zastanowić się jeszcze nad tą poprawką.</u>
          <u xml:id="u-368.4" who="#IreneuszChoroszucha">Powtarzam, pieniądze dla resortu spraw wewnętrznych są niezbędne, ale jeśli tak, to dobrze by było znaleźć inne ich źródło. Może choćby inaczej to sformułować, nie wyrażać tego w procentach, nie uzależniać tych środków od wpływów, może ustalić kwotę… W każdym razie znaleźć, jeśli to możliwe, inne rozwiązania. Postępując w ten sposób pomagamy resortowi, ale psujemy prawo. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Wydaje się, że…</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#komentarz">(Senator Edward Wende: Tak było. Pan senator Romaszewski sugerował przerwę).</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, senator Brzozowski ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#TadeuszBrzozowski">Może należałoby również wyjaśnić, komu uszczuplimy dochody tym zapisem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#AndrzejCzapski">Tak czy inaczej, sprawa wymaga zajęcia stanowiska przez Komisję Praw Człowieka i Praworządności, która nie miała okazji, ażeby wniosek czy sugestię Ministerstwa Spraw Wewnętrznych rozpatrzyć, a chciałaby się do tego w jakiś sposób odnieść.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#AndrzejCzapski">Debatujemy już dwie godziny. Wobec tego pytam, czy przerwa powinna być ogłoszona w tej chwili, czy może powinniśmy najpierw głosować nad pkt 5 w sprawie stanowiska Senatu? Ile czasu potrzeba komisji na zajęcie stanowiska?</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: 15 minut.)</u>
          <u xml:id="u-371.3" who="#AndrzejCzapski">Wobec tego ogłaszam przerwę do godz. 17.30.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#TomaszJagodziński">Mam dla państwa komunikat z Biura Obsługi Senatu. Proszę o chwilę uwagi. Diariusz z przebiegu wczorajszego posiedzenia został dostarczony do państwa skrytek.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#TomaszJagodziński">Mam też komunikat ministra Wojciecha Sawickiego. Marszałek Senatu zwołuje posiedzenie Konwentu Seniorów dziś, bezpośrednio po posiedzeniu Senatu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-372.2" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godz. 16.59 do 17.35).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#AndrzejCzapski">Wznawiamy posiedzenie. Na początek drobna uwaga do państwa senatorów. Proszę jednak o przestrzeganie terminu zakończenia przerwy. To troszkę niedobrze, jeżeli jedni drugim utrudniają pracę. Niektórzy z państwa byli tu już o godzinie 17.30, ale nie można było rozpocząć, bo nie było wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#AndrzejCzapski">Nie mamy jeszcze tekstu zawierającego stanowisko Komisji Praw Człowieka i Praworządności… Jest rozdany? Chyba jeszcze nie.</u>
          <u xml:id="u-373.2" who="#AndrzejCzapski">Wobec tego może przystąpilibyśmy do rozpatrzenia pkt 5, czyli ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego, a później do ustaw o prowizorium budżetowym. Po tym wszystkim wrócilibyśmy do ustawy w sprawie przepisów prawa karnego. Chociaż może jednak nie. Powinniśmy to rozpatrzyć przed prowizorium. Rozpatrzymy więc po ustawie emerytalnej.</u>
          <u xml:id="u-373.3" who="#AndrzejCzapski">Proszę do pomocy pana senatora Kaźmierowskiego. Mam informację, że pan senator chce nam pomóc.</u>
          <u xml:id="u-373.4" who="#AndrzejCzapski">Zanim udzielę panu senatorowi głosu, zmuszony jestem poddać pod głosowanie wniosek pani senator Pieńkowskiej, zgłoszony przez komisję. Wniosek dotyczący tego, czy odrzucamy ustawę, czy będziemy ją poprawiać, bo dopiero wówczas potrzebne będą komentarze. Proszę bardzo, druk nr 20A to jest wniosek Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia zawierający projekt uchwały o następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-373.5" who="#AndrzejCzapski">„Senat po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 25 stycznia 1992 r. ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego zgłasza propozycję odrzucenia tej ustawy”.</u>
          <u xml:id="u-373.6" who="#AndrzejCzapski">Wobec tego pytam panie i panów senatorów, kto jest za przyjęciem tego wniosku, to jest wniosku Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, czyli za odrzuceniem ustawy w całości?</u>
          <u xml:id="u-373.7" who="#AndrzejCzapski">Proszę o naciśnięcie przycisku „obecny” i głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-373.8" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za wnioskiem komisji, czyli za odrzuceniem ustawy w całości?</u>
          <u xml:id="u-373.9" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-373.10" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-373.11" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o ogłoszenie wyniku.</u>
          <u xml:id="u-373.12" who="#AndrzejCzapski">Za wnioskiem głosowało 37 senatorów, przeciwko 21, wstrzymało się 10. Wobec tego wniosek Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia został odrzucony większością 31 głosów.</u>
          <u xml:id="u-373.13" who="#komentarz">(Głosowanie nr 38).</u>
          <u xml:id="u-373.14" who="#AndrzejCzapski">Proszę pana senatora o pomoc w referowaniu kolejnych poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#AndrzejKaźmierowski">Uprzejmie proszę o otwarcie zestawienia poprawek do omawianej ustawy na stronie trzeciej.</u>
          <u xml:id="u-374.2" who="#AndrzejKaźmierowski">U dołu tej strony, w pkt 11 wkradł się błąd. Proszę wziąć długopis, może też być pióro. W pkt 11 mamy zapis: „Pkt 1. W art. 17 ust. 1 liczbę 105 zastępuje się liczbą 110”. Proszę o dopisanie, zaraz wszystko wyjaśnię, pkt 2: „W art. 18 ust. 2 liczbę 105 zastępuje się liczbą 110”. To jest ewidentny błąd, szkoda by było drukować te materiały jeszcze raz - po prostu jedno wynika z drugiego.</u>
          <u xml:id="u-374.3" who="#AndrzejKaźmierowski">Jeszcze raz. Mamy tę zmianę w art. 17, wystarczy dopisać, że „W art. 18 ust. 2 liczbę 105 zastępuje się liczbą 110” i wtedy wszystko jest poprawnie.</u>
          <u xml:id="u-374.4" who="#AndrzejKaźmierowski">Czy jest to jasne?</u>
          <u xml:id="u-374.5" who="#AndrzejKaźmierowski">Proszę Wysokiej Izby, tu jest dosyć dużo poprawek. Są trzy grupy poprawek.</u>
          <u xml:id="u-374.6" who="#AndrzejKaźmierowski">Pierwsza, pisana najgrubszym drukiem - mamy to zapisane na pierwszej stronie - to wspólne stanowisko czterech Komisji: Gospodarki Narodowej, Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Polityki Społecznej i Zdrowia oraz Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-374.7" who="#AndrzejKaźmierowski">Kursywą zapisane są poprawki nie przyjęte przez komisje. To są poprawki poszczególnych komisji.</u>
          <u xml:id="u-374.8" who="#AndrzejKaźmierowski">Mniejszą czcionką - wnioski bezprzedmiotowe, w związku z popartą przez komisję zasadą waloryzacji kwartalnej zawartą w pkt 11 i 18.</u>
          <u xml:id="u-374.9" who="#AndrzejKaźmierowski">Ponieważ spójną całość tworzą poprawki wydrukowane w materiałach pogrubionym drukiem, proponuję, żebyśmy od tego rozpoczęli. Czy tak, Panie Wicemarszałku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#AndrzejCzapski">Myślę, Panie Senatorze, że - państwo senatorowie zechcą wysłuchać - przegłosowalibyśmy pkt 11 i 18, które determinują przyjęcie lub odrzucenie punktów wpisanych drobną czcionką, a potem po kolei, bo tylko poprawka w pkt 11 i 18 wyklucza poprawki pisane drobnym drukiem bądź ich nie wyklucza.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#AndrzejCzapski">Czy można taki tryb zaproponować?</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Tak, tak)</u>
          <u xml:id="u-375.3" who="#AndrzejCzapski">Więc może zacznijmy od poprawki nr 11. później 18 i wtedy byśmy już wiedzieli, czy możemy głosować poprawkę nr 1 i dalsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Jeśli jest zgoda, to poprawka 11 dotycząca art. 5 ustawy z dnia 17 marca 1991 r. o waloryzacji rent i emerytur…</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali).</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#AndrzejKaźmierowski">Przepraszam bardzo, muszę jeszcze w takim razie uzupełnić, ponieważ część z państwa zamiast dopisać pkt 2, poprawiła pkt 1.</u>
          <u xml:id="u-376.3" who="#AndrzejKaźmierowski">Jeszcze raz - strona trzecia pkt 11. Pkt 1 ma brzmienie - i ten pkt 1 zostaje - „W art. 17 ust. 1 liczbę 105 zastępuje się liczbą 110”. Dopisujemy pkt 2: „W art. 18 ust. 2 liczbę 105% zastępuje się liczbą 110%”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#WalerianPiotrowski">Panie Marszałku, Panie Senatorze, przepraszam, w dalszym ciągu nie rozumiem. Są to poprawki do art. 5…</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Tak, tak)</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#WalerianPiotrowski">I teraz tak. W art. 5 ustawy nowelizującej, a więc tej sejmowej z 25 stycznia, mamy art. 17 ust. 1, gdzie poprawka dotycząca 110 - w tej ustawie jest 110, a w art. 18 w ust. 2 jest takie brzmienie, do którego proponowana przez pana poprawka w ogóle, moim zdaniem, nie pasuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Pasuje, uzgadniałem to z Biurem Prawnym. Oni uważają, że taki zapis jest lepszy.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: Proszę powiedzieć, jak to jest?)</u>
          <u xml:id="u-378.2" who="#AndrzejKaźmierowski">Odpowiadam. Mam przed sobą tekst ustawy i zaraz przeczytam państwu jaka zmiana następuje. Czytam treść dotychczasowej ustawy art. 18 ust. 2: „Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłasza w dzienniku urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w terminie do 14 dnia roboczego drugiego miesiąca każdego kwartału, wskaźnik waloryzacji, jeżeli ten wskaźnik wynosi co najmniej 105%”.</u>
          <u xml:id="u-378.3" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: Panie senatorze, dopiero teraz, jak pan czyta całość, jest to zrozumiałe)</u>
          <u xml:id="u-378.4" who="#AndrzejKaźmierowski">Najmocniej przepraszam, chciałem skrócić. Bardzo przepraszam państwa, za niejasne wytłumaczenie. Przypuszczam, Panie Senatorze, że wszystko jest jasne. Czy ktoś ma pytania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, pan senator Madej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#JerzyMadej">Panie Marszałku!</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#JerzyMadej">Czy ta poprawka odnosi się do tekstu ustawy sejmowej, czy tekstu ustawy nowelizowanej przez Sejm, bo to są dwa różne…</u>
          <u xml:id="u-380.2" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Może ja odpowiem…)</u>
          <u xml:id="u-380.3" who="#JerzyMadej">Wprowadzamy poprawkę do tekstu oryginalnego, a nie do tekstu sejmowego. Powinniśmy się chyba ustosunkować do tekstu sejmowego.</u>
          <u xml:id="u-380.4" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Ja odpowiem, panie senatorze)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, senatorze Kaźmierowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Panie Senatorze, Sejm przyjął cykl zmian co cztery miesiące. Art. 18, ust. 2 musiał z nim współgrać. Powróciliśmy do waloryzacji kwartalnej.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#AndrzejKaźmierowski">Wystarczyło w art. 17 zmienić liczbę 105 na 110. Konsekwencją tego jest zmiana w art. 18 ust. 2, również ze 105 na 110.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo. Senator Madej ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#JerzyMadej">Ale w której poprawce powróciliśmy do waloryzacji kwartalnej? Zacznijmy może od tej poprawki, która wprowadza waloryzację kwartalną. Głosujemy nad szczegółami, a nie podjęliśmy jeszcze zasadniczej decyzji. Od tego zacznijmy.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Nie głosujemy. To jest tylko techniczny zapis poprawki nr 11).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, pan senator Piotrowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#WalerianPiotrowski">Marszałek zarządził głosowanie innych części poprawki. Aby nie tracić czasu, zmiana tego tekstu została wydrukowana i doręczona każdemu.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: To nie ma, Panie Senatorze… tylko jedna rzecz…)</u>
          <u xml:id="u-386.2" who="#WalerianPiotrowski">To nie jest ta…</u>
          <u xml:id="u-386.3" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Może jeszcze raz przeczytam jak to ma być, dobrze?)</u>
          <u xml:id="u-386.4" who="#komentarz">(Rozmowy na sali).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, pan marszałek Chełkowski ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#AugustChełkowski">Mimo wszystko jednej rzeczy nie rozumiem. W druku nr 20, na stronie 5, w art. 5 pkt 2, jest powiedziane: „art. 18, ust. 2 otrzymuje brzmienie”. Pan proponuje, żeby w art. 2, liczbę 105 zastąpić liczbą 110. Tu w ogóle nie ma liczby 105!</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: już odpowiadam. Mogę?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Panie Marszałku, w naszym druku nr 20, na str. 5 mieliśmy inną wersję. Odnoszę się nie do druku nr 20, ale do literalnego brzmienia art. 17 i 18 ustawy, którą zmieniamy. Wtedy wszystko będzie dobrze, bo nie można poprawić czterech kwartałów na trzy.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#komentarz">(Senator August Chełkowski: Ten druk jest nieaktualny? Dziękuję)</u>
          <u xml:id="u-390.2" who="#AndrzejKaźmierowski">To jest nieaktualne w naszym druku senackim, powróciłem do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-390.3" who="#komentarz">(Senator August Chełkowski: Dziękuję)</u>
          <u xml:id="u-390.4" who="#AndrzejKaźmierowski">Może jeszcze raz przeczytam, jak ma brzmieć ten zapis, żebyśmy uniknęli niejasności. W pkt 11 jest zapis: pkt 1 otrzymuje brzmienie: „ W art. 17 ust 1 liczbę 105 zastępuje się liczbą 110”. Taki jest zapis.</u>
          <u xml:id="u-390.5" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: Panie Marszałku…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#WalerianPiotrowski">To, co mówi pan senator sprawozdawca, jeszcze raz uzasadnia potrzebę wydrukowania prawidłowego tekstu. Stanowimy o prawie państwowym, a nie o innych regulaminach, wobec tego nie możemy polegać na tym, co słyszymy, nawet jeżeli pan senator przedstawiałby tę myśl jak najwierniej.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Nie…)</u>
          <u xml:id="u-392.2" who="#WalerianPiotrowski">Nie ma potrzeby drukowania całego sprawozdania, tylko ten fragment.</u>
          <u xml:id="u-392.3" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Nie)</u>
          <u xml:id="u-392.4" who="#komentarz">(Rozmowy na sali).</u>
          <u xml:id="u-392.5" who="#WalerianPiotrowski">Tak… art. 17 i 18, jak to ma brzmieć i jakiej ustawy ma dotyczyć, nowelizowanej czy nowelizującej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#AdamStruzik">Proszę państwa, może wypowiem się, jako przedstawiciel tej komisji.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#AdamStruzik">Otóż, problem polega na tym, że jeśli przyjmiemy wariant propozycji sejmowej, czyli waloryzacji co cztery miesiące, to stworzy to inny układ niż wtedy, kiedy przyjmiemy wariant dotychczasowej kwartalnej waloryzacji. Moim zdaniem, najpierw trzeba przegłosować to, czy przyjmiemy wariant waloryzacji kwartalnej, a później decydować, czy jej progi wynoszą 105, czy 110.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#AndrzejCzapski">W której poprawce jest wobec tego odniesienie do kwartalnej, czy czteromiesięcznej waloryzacji?</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: W poprawce nr 11, na stronie 3, na samym dole).</u>
          <u xml:id="u-394.2" who="#komentarz">(Senator Adam Struzik: Nie, Panie Senatorze, to nie tak…)</u>
          <u xml:id="u-394.3" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: To jest to)</u>
          <u xml:id="u-394.4" who="#AndrzejCzapski">Przyznam, że nie jestem co do tego przekonany.</u>
          <u xml:id="u-394.5" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Panie Marszałku! Trzecia strona na samym dole, punkt 11! Jest? To dotyczy… może jeszcze raz spokojnie przeczytam…).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#IreneuszChoroszucha">Panie Marszałku, ja w sprawie formalnej.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#IreneuszChoroszucha">Prosiłbym pana senatora, żeby przedyktował tekst ze wszystkimi znakami przestankowymi, z cudzysłowami, z nawiasami, zaznaczając, czy litera „w” w drugim punkcie jest mała czy duża. Dopiero wtedy, mam nadzieję, unikniemy tych niejasności. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-395.2" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: To może podyktuję to jeszcze raz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#AndrzejCzapski">Pan senator Madej, w sprawie formalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#JerzyMadej">Nie w sprawie formalnej, tylko merytorycznej. Pan minister Sawicki teraz mi wytłumaczył, że powinniśmy mieć tekst oryginalnej ustawy, a nie tekst druku sejmowego. Wszyscy mają wątpliwości, bo trzeba te dwa ustępy podać w brzmieniu ustawy nowelizowanej, a nie druku sejmowego. Gdzie w ogóle jest inny tekst? Stąd to niezrozumienie wśród senatorów.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#JerzyMadej">Moim zdaniem, należy przyjąć propozycję pana senatora Piotrowskiego i wydrukować te dwa ustępy z ustawy oryginalnej, albo przeczytać je w całości z ustawy nowelizowanej. Wtedy się wszystko wyjaśni. Poprawka nr 11 jest powrotem do waloryzacji kwartalnej, ale to nie wynika z tego, co pan senator do tej pory zreferował. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#AndrzejCzapski">Czy pan senator dysponuje tym tekstem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Oczywiście, dysponuję. Czytam ustawę: „W art. 17 ust. 1, emerytury i renty podlegają okresowej waloryzacji, jeżeli wskaźnik wzrostu kwoty przeciętnego wynagrodzenia w stosunku do kwoty takiego wynagrodzenia w kwartale, w którym ostatnio została przeprowadzona waloryzacja, zwany dalej wskaźnikiem waloryzacji, wynosi co najmniej 105%”. Liczbę „105” proponujemy zamienić na „110”. Artykuł…</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: To się odnosi, Panie Senatorze nie do ustawy nowelizującej, tylko do ustawy nowelizowanej?).</u>
          <u xml:id="u-399.2" who="#AndrzejKaźmierowski">Do ustawy nowelizowanej.</u>
          <u xml:id="u-399.3" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: Ale pan senator tego nie mówił. Wszyscy patrzą na tekst na stronie 5, na artykuł…).</u>
          <u xml:id="u-399.4" who="#komentarz">(Zamieszanie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#AndrzejCzapski">Panie senatorze Kaźmierowski, proszę o przeczytanie art. 18.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Art. 18 ust. 2 ustawy zasadniczej, ustawy zmienianej.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-401.2" who="#AndrzejKaźmierowski">„Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłasza w dzienniku urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor polski” w terminie do czternastego roboczego dnia drugiego miesiąca każdego kwartału wskaźnik waloryzacji. Jeśli wskaźnik ten wynosi co najmniej 105%, prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłasza jednocześnie kwotę najniższej emerytury i renty, obliczoną stosownie do art. 16”. Taki jest zapis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Pan senator Romaszewski prosił o głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#ZbigniewRomaszewski">Moja uwaga, która zresztą znalazła wyraz na tej sali, byłaby taka, że zapis zawarty w projekcie naszej uchwały jest, powiedziałbym, całkowicie czysty z punktu widzenia legislacyjnego. Jak się jednak okazuje, jest całkowicie nieczytelny z punktu widzenia tego, co ma wyrazić. I dlatego moja propozycja szłaby dalej. Bo przecież całą tę wiedzę, jakiej w tej chwili nabywamy, trzeba będzie jeszcze przekazać Sejmowi, który też przy zapisie 105, 107 w ogóle nie będzie wiedział, o co chodzi.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#ZbigniewRomaszewski">Nie wiem w związku z tym, czy nie warto byłoby wprowadzić tutaj legislacji podobnej, jak wprowadził Sejm. Zapisać wobec tego w ten sposób, że w art. 17 ust. 1 otrzymuje brzmienie… I nie zmieniać tylko 105 na 110, ale zacytować cały artykuł ustawy nowelizowanej…</u>
          <u xml:id="u-403.2" who="#komentarz">(Głos z sali: W czystej wersji).</u>
          <u xml:id="u-403.3" who="#ZbigniewRomaszewski">Żeby każdy wiedział, o co chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, pan senator Pawlik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#AndrzejPawlik">Tutaj należałoby wytłumaczyć podstawową rzecz, że mianowicie dotychczas obowiązywała waloryzacja kwartalna o 105%, jeżeli emerytury wzrosły. Przedłożenie rządowe brzmiało: „waloryzacja co pół roku o 110%”. Sejm z kolei skorygował to do okresów czteromiesięcznych i o 105%. My natomiast proponujemy powrót do wersji pierwotnej, kwartalnej, ale o 110%. I taki jest sens tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#AndrzejCzapski">Chcemy mieć wydrukowany cały tekst, żeby był dokument i żeby nie było żadnych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#AndrzejCzapski">Dobrze, wobec tego musimy zmodyfikować naszą procedurę. Zaczniemy głosowanie od poprawki nr 2, z tekstu zestawienia. A w tym czasie zanim dojdziemy do poprawki nr 11, mam nadzieję, że jej tekst zostanie wydrukowany. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Poprawka nr 2. Dotyczy ona ustawy z 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin. W art. 2 lit. „b” w ust. 3 pkt 2 po wyrazie „zasady” dodaje się wyrazy „obniżania lub”. Teraz przeczytam tak, jak ma być: „zasady obniżania lub zawieszania emerytury”. Chodzi o to, że dotychczasowy zapis zasady zawieszania nie zawierał innej możliwości. Chodzi o to, żeby tak samo działo się we wszystkich grupach emeryckich, a nie żeby jakaś była dyskryminowana. Jest to zapis, który ujednolica wszystkie świadczenia: zasady obniżania lub zawieszania. Czy to jest jasne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#AndrzejCzapski">Proszę, pan senator Mazurek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#JanuszMazurek">Mam tylko drobną uwagę. Chodzi o to, że stylistycznie powinno być „obniżania”, a napisane jest „obniżenia”. Ale to tylko drobna uwaga. Chodzi o to, żeby przegłosować to „obniżania”. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#AndrzejCzapski">Czy jasna jest treść poprawki? Rozumiem, że przyjmiemy poprawną stylistycznie wersję: „obniżania lub”.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-410.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem poprawki nr 2?</u>
          <u xml:id="u-410.3" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-410.4" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-410.5" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-410.6" who="#AndrzejCzapski">Poprawka nr 2 została przyjęta 58 głosami, przy jednym głosie przeciwnym i 9 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-410.7" who="#komentarz">(Głosowanie nr 39)</u>
          <u xml:id="u-410.8" who="#AndrzejCzapski">Proszę o komentarz do poprawki nr 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Poprawka nr 3 dotyczy art. 4 ustawy z 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#AndrzejKaźmierowski">Pkt 4 otrzymuje brzmienie: „W art. 20: a) ust. 3 otrzymuje brzmienie: 3. wysokość zasiłku wynosi, z zastrzeżeniem ust. 11 oraz 25 pkt 2:</u>
          <u xml:id="u-411.2" who="#AndrzejKaźmierowski">1) 50% wynagrodzenia za pierwszy miesiąc pobierania zasiłku.</u>
          <u xml:id="u-411.3" who="#AndrzejKaźmierowski">2) 40% wynagrodzenia za drugi miesiąc pobierania zasiłku.</u>
          <u xml:id="u-411.4" who="#AndrzejKaźmierowski">3) 36% przeciętnego wynagrodzenia za dalszy okres pobierania zasiłku.</u>
          <u xml:id="u-411.5" who="#AndrzejKaźmierowski">Inne zmiany są konsekwencją techniczną tego zapisu, bo w ustawie sejmowej przyjęto dla wszystkich 36%, tak jak u nas w ust. 3 pkt 3.</u>
          <u xml:id="u-411.6" who="#AndrzejKaźmierowski">Reszta jest taka sama i nie potrzeba jej w ogóle czytać. To jest jedyna istotna zmiana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Czy są pytania do tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo pan senator Pawlik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#AndrzejPawlik">Ta poprawka niesie konsekwencje dla prowizorium budżetowego; nie jest umieszczona w prowizorium budżetowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#AndrzejCzapski">Tak jest, myślę, że państwo senatorowie są tego świadomi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Może jeszcze uzupełnię, że to jest wniosek Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych poparty przez cztery komisje, które uczestniczyły we wspólnym posiedzeniu, rzeczywiście wykraczający poza prowizorium.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, pan senator Madej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#JerzyMadej">Panie Marszałku!</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#JerzyMadej">Moje pytanie jest takie. Czy w punkcie pierwszym tej poprawki chodzi o 50% wynagrodzenia przeciętnego, czy wynagrodzenia otrzymywanego? Bo to może być oczywiście sytuacja taka, że w pkt 2 jest 40% wynagrodzenia za drugi miesiąc, w pkt 3 — 36%. I ten pkt 2 może być dla wielu ludzi bardziej niekorzystny niż 36%, jeżeli mają wynagrodzenie poniżej średniej krajowej. Tak więc jest to dla niektórych ludzi bardzo ryzykowna poprawka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem poprawki nr 3?</u>
          <u xml:id="u-418.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-418.3" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-418.4" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-418.5" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została odrzucona 26 głosami, przy 22 głosach „za” i 20 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-418.6" who="#komentarz">(Głosowanie nr 40).</u>
          <u xml:id="u-418.7" who="#AndrzejCzapski">Proszę o poprawkę nr 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Poprawka nr 4. Dodaje się pkt 5 w brzmieniu: „w art. 22 ust. 1 pkt 2 wyraz «dwukrotnie» skreśla się”. Chodzi o to, że prawo do zasiłku nie przysługuje bezrobotnemu, który dwukrotnie, bez uzasadnionej przyczyny, odmówił przyjęcia propozycji pracy.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#AndrzejKaźmierowski">Połączone komisje stanęły na stanowisku, że jednokrotna odmowa bez uzasadnionej przyczyny, uzasadnia odmówienie zasiłku z tym, że na okres 90 dni. To jest normalne postępowanie administracyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#AndrzejCzapski">Czy jest jasność, co do przedmiotu głosowania?</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-420.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem poprawki nr 4?</u>
          <u xml:id="u-420.3" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-420.4" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-420.5" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-420.6" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 33 głosami, przy 25 przeciwnych i 10 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-420.7" who="#komentarz">(Głosowanie nr 41).</u>
          <u xml:id="u-420.8" who="#AndrzejCzapski">Proszę o poprawkę nr 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Dotychczasowy pkt 5 oznacza się jako pkt 6 w brzmieniu; „w art. 23 po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu: „Bezrobotny, który nabył prawo do emerytury lub renty, jest obowiązany do zwrotu zasiłku wypłaconego za miesiące, za które otrzymywał emeryturę lub rentę, jeżeli organ wypłacający świadczenie pouczył go o tym obowiązku”. Komentarz wydaje się zbyteczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#AndrzejCzapski">Tak jest. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-422.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-422.3" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny tej poprawce?</u>
          <u xml:id="u-422.4" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-422.5" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-422.6" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 61 głosami, przy 2 głosach przeciwnych i 3 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-422.7" who="#komentarz">(Głosowanie nr 42).</u>
          <u xml:id="u-422.8" who="#AndrzejCzapski">Rozumiem, że poprawka nr 6 może być w tej kolejności poddana pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-422.9" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: To już była szósta. Teraz… Nie, szósta…)</u>
          <u xml:id="u-422.10" who="#AndrzejCzapski">Nie. Szóstej nie było. Piąta była, poprawka szósta dotyczy poprawki senatora Andrzejewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Tak. Dodaje się pkt 5 w brzmieniu: „5) w art. 22 pkt a) w ust. 1 dodaje się pkt 13 w brzmieniu: odmówił przepracowania dwóch dni roboczych w tygodniu na cele użyteczności publicznej”: b) w ust. 2 dodaje się pkt 10 w brzmieniu: w następnym miesiącu, w przypadku określonym w ust. 1 pkt 13; c) dodaje się ust. 4 w brzmieniu: „minister pracy i polityki socjalnej określi w drodze rozporządzenia zasady i tryb kierowania bezrobotnych do pracy na cele użyteczności publicznej przez organy samorządowe oraz utraty prawa do zasiłku”.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#AndrzejKaźmierowski">Ten wniosek nie jest poparty przez żadną komisję ani nie został poparty na wspólnym posiedzeniu czterech komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję panie senatorze…</u>
          <u xml:id="u-424.1" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Może wyjaśnię, jaki jest sens tego?)</u>
          <u xml:id="u-424.2" who="#AndrzejCzapski">Myślę, że wiemy o co chodzi. Dlatego, że rzecz polega na tym,…</u>
          <u xml:id="u-424.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Pozbawienie zasiłku…)</u>
          <u xml:id="u-424.4" who="#AndrzejCzapski">… czy pozbawić zasiłku kogoś, kto nie przepracuje dwóch dni, czy…</u>
          <u xml:id="u-424.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Kogo pozbawić?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#PiotrAndrzejewski">Nie tego, kto nie przepracuje, ale tego, kto odmówi przyjęcia propozycji. Najpierw organ samorządowy…</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek Andrzej Czapski: Tak, tak…)</u>
          <u xml:id="u-425.2" who="#PiotrAndrzejewski">... musi uznać, że istnieje potrzeba pracy na cele użyteczności publicznej, musi złożyć propozycję. I wtedy, jeżeli bezrobotny odmówi przepracowania, oczywiście za wynagrodzeniem, tych dwóch dni w tygodniu, to wtedy jest tylko na ten miesiąc pozbawiony prawa do zasiłku.</u>
          <u xml:id="u-425.3" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Przecież to nie jest tak sformułowane, że za…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Przystępujemy do głosowania tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-426.1" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-426.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny tej poprawce?</u>
          <u xml:id="u-426.3" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję. Proszę o wyniki.</u>
          <u xml:id="u-426.4" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została odrzucona większością 35 głosów, przy 29 głosach za i 6 głosach wstrzymujący się.</u>
          <u xml:id="u-426.5" who="#AndrzejCzapski">Proszę o poprawkę nr 7.</u>
          <u xml:id="u-426.6" who="#komentarz">(Głosowanie nr 43).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Poprawka nr 7. W dotychczasowym pkt 6 litera b) otrzymuje brzmienie: „b) w punkcie 2; wyraz „6 i” skreśla się, na końcu przecinek zastępuje się średnikiem i dodaje wyrazy: „zasiłek podlega waloryzowaniu na zasadach przewidzianych dla świadczeń emerytalno-rentowych”. Jest to niewielka grupa świadczeniobiorców, która - jak nam wyjaśniono - przez przypadek została przeoczona. Jest to naprawienie błędu legislacyjnego. Pozytywnie zaopiniowane przez wszystkie komisje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Czy ktoś ma wątpliwości? Nie.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#AndrzejCzapski">Proszę o głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-428.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem poprawki?</u>
          <u xml:id="u-428.3" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny tej poprawce?</u>
          <u xml:id="u-428.4" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-428.5" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o ogłoszenie wyników.</u>
          <u xml:id="u-428.6" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 69 głosami, bez żadnego głosu sprzeciwu, przy jednym głosie wstrzymującym się.</u>
          <u xml:id="u-428.7" who="#komentarz">(Głosowanie nr 44).</u>
          <u xml:id="u-428.8" who="#AndrzejCzapski">Proszę o kolejną poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Poprawka nr 8. Do pkt 10 w art. 64 w zdaniu 2 wyrazy: „rejonowe biura prący” zastępuje się wyrazami: „kierownicy rejonowych biur pracy”. Jest to poprawka bardzo prosta i prawidłowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Czy są pytania co do tej poprawki? Proszę bardzo, pan senator Choroszucha.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#IreneuszChoroszucha">Czy pan senator mógłby przeczytać cały nowelizowany przepis?</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Tak, oczywiście)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, Panie Senatorze, o odczytanie tego przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Czytam art. 64: „Do dnia 31 grudnia 1992 r. zadania wynikające z niniejszej ustawy realizują: minister pracy i polityki socjalnej oraz wojewodowie przy pomocy wojewódzkich i rejonowych biur pracy, pozostających w ramach rządowej administracji ogólnej. W okresie tym decyzję w sprawach określonych w ustawie dla rejonowych urzędów pracy wydają kierownicy rejonowych biur pracy. Organem wyższego stopnia w stosunku do rejonowego biura pracy jest wojewoda”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#AndrzejCzapski">Panie Senatorze, może panu pomogę.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Tak, proszę)</u>
          <u xml:id="u-434.2" who="#AndrzejCzapski">Wydaje mi się, że rzecz dotyczy zmiany drugiego zdania, tak jak piszecie państwo w zestawieniu. Czyli dotyczy następującego zdania: „W okresie tym decyzje w sprawach określonych w ustawie dla rejonowych urzędów pracy wydają rejonowe biura pracy”. Tak jest w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-434.3" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Tak)</u>
          <u xml:id="u-434.4" who="#AndrzejCzapski">Natomiast poprawka ma zmierzać ku temu, ażeby te decyzje wydawali kierownicy rejonowych biur pracy.</u>
          <u xml:id="u-434.5" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Tak)</u>
          <u xml:id="u-434.6" who="#AndrzejCzapski">A ostatnie zdanie pozostaje tak jak jest: „Organem wyższego stopnia w stosunku do rejonowego biura pracy jest wojewoda”.</u>
          <u xml:id="u-434.7" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Tak, można się…)</u>
          <u xml:id="u-434.8" who="#AndrzejCzapski">Poprawka dotyczy zmiany, czyli niejako personifikacji...</u>
          <u xml:id="u-434.9" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Kierownika…)</u>
          <u xml:id="u-434.10" who="#AndrzejCzapski">... instytucji, która wydaje decyzję. Czyli nie: „rejonowego biura”. Po prostu: „kierownik”, personalnie.</u>
          <u xml:id="u-434.11" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Kierownik rejonowego biura pracy)</u>
          <u xml:id="u-434.12" who="#AndrzejCzapski">Wydaje mi się, że jest to po prostu porządkowa poprawka.</u>
          <u xml:id="u-434.13" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Tak)</u>
          <u xml:id="u-434.14" who="#AndrzejCzapski">Proszę o głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-434.15" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-434.16" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwko tej poprawce?</u>
          <u xml:id="u-434.17" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-434.18" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-434.19" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 68 głosami, bez głosów sprzeciwu, przy 2 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-434.20" who="#komentarz">(Głosowanie nr 45).</u>
          <u xml:id="u-434.21" who="#AndrzejCzapski">Proszę, poprawka nr 9.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#AndrzejKaźmierowski">W art. 5, który dotyczy ustawy z października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, dodaje się pkt 1 w brzmieniu: w art. 15 a): po ust. 3 dodaje się ust. 3a w brzmieniu: „W razie zbiegu okresów opłacania składek na Fundusz Emerytalny Rolników i Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników, przypadających po 1 lipca…</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Od!)</u>
          <u xml:id="u-435.2" who="#AndrzejKaźmierowski">... od 1 lipca 1977 r. z innym ubezpieczeniem społecznym, świadczenie ulega zawieszeniu, o którym…</u>
          <u xml:id="u-435.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Zwiększeniu!).</u>
          <u xml:id="u-435.4" who="#AndrzejKaźmierowski">Przepraszam najmocniej. Świadczenie ulega zwiększeniu, o którym mowa w ust. 3. za okres opłacania tych składek, nawet jeśli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone w myśl art. 2–4, nie wymagałyby uzupełnienia w celu nabycia prawa do świadczenia”; b): w ust. g wyrazy „ust. 1–3” zastępuje się wyrazami „ustępy 1–3a”. Reszta jest porządkowa.</u>
          <u xml:id="u-435.5" who="#AndrzejKaźmierowski">To jest wniosek Komisji Rolnictwa, który uzyskał akceptację czterech połączonych komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#AndrzejCzapski">Nie wiem, czy nie będzie potrzebny komentarz. Co to oznacza, panie senatorze? Ograniczył się pan do odczytania czegoś, co wszyscy mamy przed oczami. Czy nie potrzebujemy komentarza co do istoty tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#komentarz">(Rozmowy na sali).</u>
          <u xml:id="u-436.2" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Ja bym proponował, żeby to…)</u>
          <u xml:id="u-436.3" who="#AndrzejCzapski">Może wnioskodawca, przewodniczący Komisji Rolnictwa zechciałby to wyjaśnić. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#KazimierzPoniatowski">Chodzi tu o tak zwanych chłopów-robotników - jest to nazwa potocznie przyjęta - którzy w pewnym okresie, od 1977 r. poczynając, podwójnie opłacali składki na swoje przyszłe świadczenia emerytalne. I jak mówiłem już wczoraj, po konsultacji z ZUS oraz z Ministerstwem Pracy i Polityki Socjalnej oszacowano, że chodzi tu o grupę około 100 tys. osób, a miesięczne koszty tej poprawki wynoszą około 10 mld zł. Krótko mówiąc, ponieważ podwójnie opłacali swoje składki - zarówno z racji prowadzenia gospodarstwa, jak i pracy w innym zakładzie - w związku z tym ta pierwsza opłata powinna wpłynąć na ich fundusz emerytalny. Inaczej wychodziłoby na to, że wpłacali pieniądze, tymczasem zapomina się o tym i nie zwraca tych pieniędzy - oczywiście w postaci odpowiednio zwaloryzowanej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Tu jest jeszcze uwaga…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Jeszcze pan senator Gajewski chciał coś dodać?</u>
          <u xml:id="u-438.1" who="#AndrzejCzapski">Senator Sylwester Gajewski.</u>
          <u xml:id="u-438.2" who="#AndrzejCzapski">Tak. Dodałbym do tego tylko jedno zdanie. To, że zapis taki nie znalazł się do tej pory w ustawie, było wyłącznie przeoczeniem.</u>
          <u xml:id="u-438.3" who="#AndrzejCzapski">Proszę, pan senator Piesiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#AndrzejPiesiak">Przepraszam bardzo, ale w tej sytuacji prosiłbym, aby przedstawiciel rządu wypowiedział się kompetentnie w tej sprawie. Czy to było tylko przeoczenie, czy też jednak jakaś zmiana merytoryczna? Bo jeżeli przeoczenie, to oczywiście będziemy „za”, jeżeli zmiana merytoryczna, to wtedy sytuacja jest inna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#AleksandraWiktorow">To nie było przeoczenie, ale na taką zmianę wyraziliśmy zgodę.</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#komentarz">(Senator Andrzej Piesiak: Z konsekwencją budżetową?)</u>
          <u xml:id="u-441.2" who="#AleksandraWiktorow">Tak.</u>
          <u xml:id="u-441.3" who="#AleksandraWiktorow">Dziękuję. Wydaje mi się, że dalsza dyskusja jest zbyteczna.</u>
          <u xml:id="u-441.4" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: I jeszcze jedna sprawa redakcyjna)</u>
          <u xml:id="u-441.5" who="#AleksandraWiktorow">Tak, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Chciałem przedstawić taką sprawę. Czytam jeszcze raz pkt 3a: „W razie zbiegu okresów opłacania składek na Fundusz Emerytalny Rolników - mamy zapisane - i Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników”. Czy nie lepiej „i” zastąpić „lub”.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#AndrzejCzapski">Nie, to nie ma sensu. Nie przyjmujemy tej sugestii.</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania takiej treści, jaka jest w poprawce nr 9.</u>
          <u xml:id="u-443.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-443.3" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny tej poprawce?</u>
          <u xml:id="u-443.4" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-443.5" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-443.6" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: W takim razie…)</u>
          <u xml:id="u-443.7" who="#AndrzejCzapski">Przepraszam, panie senatorze.</u>
          <u xml:id="u-443.8" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 59 głosami, przy 5 głosach przeciwnych i 4 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-443.9" who="#komentarz">(Głosowanie nr 46).</u>
          <u xml:id="u-443.10" who="#AndrzejCzapski">Dziesiątą poprawkę, jak rozumiem, powinniśmy ominąć.</u>
          <u xml:id="u-443.11" who="#AndrzejCzapski">Dochodzimy do nieszczęsnej poprawki nr 11. Nieszczęsnej, jako że to ona właśnie wywołała dyskusję. Rozdany został oryginalny tekst art. 17. Czy w tej chwili możemy przystąpić do głosowania tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-443.12" who="#AndrzejCzapski">Wobec tego przystępujemy do głosowania. Nie widzę sprzeciwów.</u>
          <u xml:id="u-443.13" who="#AndrzejCzapski">Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem poprawki nr 11?</u>
          <u xml:id="u-443.14" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-443.15" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-443.16" who="#AndrzejCzapski">Przypominam, że zanim nie zapytam, nie poproszę o wynik, to można zmieniać jeszcze decyzję, czyli można poprawiać swój głos.</u>
          <u xml:id="u-443.17" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-443.18" who="#AndrzejCzapski">Więc jeżeli mówię: „Proszę o ogłoszenie wyników”, to w tym momencie już nie można poprawiać głosowania.</u>
          <u xml:id="u-443.19" who="#AndrzejCzapski">Tak, już ogłaszamy wyniki.</u>
          <u xml:id="u-443.20" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 51 głosami przy 7 przeciwnych i 11 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-443.21" who="#komentarz">(Głosowanie nr 47).</u>
          <u xml:id="u-443.22" who="#AndrzejCzapski">Nie zachęcam, broń Boże, do zmieniania zdania w trakcie głosowania, tylko czasami może się tak zdarzyć, że ktoś pomyłkowo naciśnie przycisk. Proszę się tym nie gorszyć. Po prostu istnieje możliwość zmiany.</u>
          <u xml:id="u-443.23" who="#AndrzejCzapski">Poprawka nr 15. Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Pkt 5 otrzymuje brzmienie: „W art. 20 ust. 1 wyraz „zaliczkowo” skreśla się”. Pkt 15 na str. 4 napisany jest tłustym drukiem.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek Andrzej Czapski: Co to oznacza, panie senatorze?)</u>
          <u xml:id="u-444.2" who="#AndrzejKaźmierowski">To jest sprawa porządkowa. Jest to nowa poprawka, dotycząca ustawy zmienianej. Czytam art. 20, ust. 1 w nie zmienionej formie: „Rada Ministrów, może zaliczkowo podwyższyć świadczenie na poczet następnej waloryzacji”. Propozycja brzmi: wyraz „zaliczkowo” skreśla się.</u>
          <u xml:id="u-444.3" who="#AndrzejKaźmierowski">Czytam jeszcze raz brzmienie, które mamy zatwierdzić. Gdyby tę poprawkę uznać, art. 20, ust. 1 brzmiałby tak: „Rada Ministrów może podwyższyć świadczenia na poczet następnej waloryzacji”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#AndrzejCzapski">Czy jest to jasne? Pan senator Piotrowski ma wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#WalerianPiotrowski">Panie Senatorze, proszę sprecyzować, czy jest to zmiana w ustawie nowelizowanej, czy nowelizującej i z czego to wynika. Moim zdaniem jest to zmiana w ustawie nowelizowanej. Nasze rozważania dotyczą art. 5 ustawy nowelizowanej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#AndrzejCzapski">Poproszę panią minister o doprecyzowanie przedmiotu głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#AleksandraWiktorow">Jest to zmiana porządkująca. W poprzedniej ustawie emerytalnej dawało się podwyżkę w trzecim kwartale z wyrównaniem od pierwszego miesiąca kwartału. Ponieważ teraz podwyżki są od trzeciego miesiąca, bez żadnego wyrównania, więc nie ma mowy o zaliczce. Albo się podwyższa, albo się nie podwyższa. Nie ma zaliczki, bo nie ma z czego później potrącić.</u>
          <u xml:id="u-448.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek Andrzej Czapski: Rozumiem, że rzecz dotyczy nie tej ustawy, którą my w tej chwili uchwalamy, tylko ustawy pierwotnej)</u>
          <u xml:id="u-448.2" who="#AleksandraWiktorow">Obowiązującej ustawy emerytalnej. W poprzedniej nowelizacji przez, nie wiem, zapomnienie, przeoczenie, nie skreślono tego słowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: Przepraszam. Poproszę w takim razie o informację, jak brzmi art. 20, w którym skreśla się to słowo).</u>
          <u xml:id="u-449.2" who="#AndrzejCzapski">To było tu czytane, ale proszę bardzo jeszcze raz odczytać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Czy przeczytać w nowym brzmieniu, Panie Senatorze?</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: Ten nowelizowany: skreślamy wyraz „zaliczkowo” w art. 20, ust. 1.)</u>
          <u xml:id="u-450.2" who="#AndrzejKaźmierowski">Artykuł bez skreślenia brzmi tak. „Art. 20, ust. 1: Rada Ministrów może zaliczkowo podwyższyć świadczenia na poczet następnej waloryzacji”. Skreślamy słowo „zaliczkowo”.</u>
          <u xml:id="u-450.3" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: Dobrze. Dziękuję)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-451.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwko?</u>
          <u xml:id="u-451.3" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-451.4" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Poproszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-451.5" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 62 głosami, przy jednym przeciw i 3 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-451.6" who="#komentarz">(Głosowanie nr 48).</u>
          <u xml:id="u-451.7" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, poprawka nr 18.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Poprawka numer 18. Do zapisu w naszym druku 20B dodaje się art. 7 w brzmieniu: „Wypłata z tytułu pierwszej waloryzacji emerytur i rent w 1992 r. może nastąpić nie wcześniej niż w kwietniu 1992 r.”. Chodzi o to, żeby te kwoty nie obciążały prowizorium. Wypłaty następują poza okresem obowiązywania prowizorium.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#AndrzejCzapski">Tak, dziękuję. Pan senator chciał coś dodać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#AdamStruzik">Chodzi o to, żeby nie było waloryzacji w pierwszym kwartale.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#AleksandraWiktorow">Zapis tutaj przedstawiony sugeruje, że mamy wypłacić waloryzację marcową od kwietnia. To znaczy w kwietniu z wyrównaniem od marca. Czyli po prostu przesunięcie tych 900 bilionów na…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#AndrzejCzapski">Poza pierwszy kwartał.</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Taki jest sens tego)</u>
          <u xml:id="u-456.2" who="#AndrzejCzapski">Rozumiemy.</u>
          <u xml:id="u-456.3" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-456.4" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem poprawki nr 18?</u>
          <u xml:id="u-456.5" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-456.6" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-456.7" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Poproszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-456.8" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta większością 49 głosów, przy 2 głosach przeciwnych i 13 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-456.9" who="#komentarz">(Głosowanie nr 49).</u>
          <u xml:id="u-456.10" who="#AndrzejCzapski">Z zapisu w zestawieniu poprawek wynika, że poprawki wydrukowane drobnym drukiem tracą sens. Oznacza to, że poprawki tak zapisane, nie będą poddane głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-456.11" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do poprawki nr 20.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Poprawka nr 20 zmienia artykuł w druku nr 20. Dodaje się art. 9 w brzmieniu: „Na wniosek osoby, której świadczenie zostało ustalone bez uwzględnienia art. 15 ust. 3a ustawy wymienionej w art. 5, w brzmieniu ustalonym niniejszą ustawą, ustala się ponownie wysokość świadczenia”. I potem są porządkowe zmiany.</u>
          <u xml:id="u-457.1" who="#AndrzejKaźmierowski">Jest to, proszę państwa, konsekwencja przyjęcia poprzednio art. 15, który omawialiśmy przy okazji poprawki nr 9. To jest prosta konsekwencja poprzedniego zapisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Przystępujemy do głosowania. Nie głosujemy? Ktoś ma wątpliwości?</u>
          <u xml:id="u-458.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie)</u>
          <u xml:id="u-458.2" who="#AndrzejCzapski">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-458.3" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem proponowanej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-458.4" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny tej poprawce?</u>
          <u xml:id="u-458.5" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-458.6" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Poproszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-458.7" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta większością 59 głosów, przy 3 głosach przeciwnych i 2 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-458.8" who="#komentarz">(Głosowanie nr 50).</u>
          <u xml:id="u-458.9" who="#AndrzejCzapski">Proszę o poprawkę nr 22. Ostatnią już. Nie, jeszcze poprawka nr 23.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Poprawka nr 22 ze strony szóstej. Dotychczasowy art. 9 oznacza się jako art. 11 w brzmieniu: „Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z tym że przepis art. 5 pkt 7 i 8 z mocą od dnia 1 stycznia 1992 r., a art. 5 pkt 11 z mocą od dnia 15 listopada 1991 r.”. To jest propozycja czterech połączonych komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#AndrzejCzapski">Mógłby pan senator powiedzieć, czego dotyczą te przepisy? Jeżeli nie, to czy ktoś z komisji mógłby to wyjaśnić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Zaraz to wyjaśnię… art. 5 pkt 7…</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#komentarz">(Rozmowy na sali.)</u>
          <u xml:id="u-461.2" who="#AndrzejKaźmierowski">To są wszystko te przepisy, które wchodzą wcześniej, wszystko na korzyść obywateli. Dotyczy to art. 24 - chodzi o świadczenia z tytułu wypadków przy pracy. Podjęcie pracy nie powoduje ich zawieszenia. Nie powoduje ani zawieszenia, ani zmniejszenia renty.</u>
          <u xml:id="u-461.3" who="#AndrzejKaźmierowski">Jeśli chodzi natomiast o rzecz następną, dotyczy to art. 32 ust. 4, to znaczy kwoty gwarancyjnej. Ktoś, kto miał więcej, nie może otrzymać mniej niż wynosi kwota gwarancyjna.</u>
          <u xml:id="u-461.4" who="#AndrzejKaźmierowski">Następna sprawa to dodatki dla sierot zupełnych, które są określone kwotowo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Czy możemy głosować?</u>
          <u xml:id="u-462.1" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-462.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem poprawki nr 22?</u>
          <u xml:id="u-462.3" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-462.4" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-462.5" who="#AndrzejCzapski">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-462.6" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została przyjęta 55 głosami, przy 2 przeciwnych i 8 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-462.7" who="#komentarz">(Głosowanie nr 51).</u>
          <u xml:id="u-462.8" who="#AndrzejCzapski">Panie Senatorze, proszę o ostatnią poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#AndrzejKaźmierowski">Poprawka nr 23. W art. 9 po wyrazach „15 listopada 1991” dodaje się wyrazy „a przepisy art. 4 wchodzą w życie z dniem 1 następnego miesiąca po ogłoszeniu ustawy”. Jest to poprawka pani senator Janiny Gościej. Nie została ona pozytywnie zaopiniowana przez cztery połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-463.1" who="#AndrzejKaźmierowski">Chodzi o to, że data wejścia w życie może nie pokrywać się z datą pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego. Łatwiej jest liczyć cokolwiek w miesięcznych relacjach, niż obliczać, jeśli ustawa wejdzie w życie np. z dniem 10. Spowoduje to kłopoty z obliczaniem wysokości świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-463.2" who="#AndrzejKaźmierowski">Wnioskodawczyni, jak przypuszczam, chce coś uzupełnić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, pani senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#JaninaGościej">Jeśli można, chciałam zgłosić autopoprawkę. Szanując zastrzeżenia czterech komisji i zastrzeżenia pana ministra Bączkowskiego, że ustawa ta mogłaby wejść w życie później niż w ostatnim dniu lutego - wtedy art. 4 wszedłby w świetle tej poprawki w życie dopiero po 2 kwietnia - proponuję zapisać, że przepisy art. 4 wchodzą w życie z dniem 1 marca 1992 r. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Przystępujemy do głosowania… Proszę bardzo, jeszcze pani senator Bogucka-Skowrońska ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Mam pytanie do kolegi sprawozdawcy, bo widzę tu pewne pomyłki. Jaka będzie ostateczna treść artykułów od 7 do 11? W skrócie. Chodzi bowiem o znaczenie. Były głosowane poprawki różnych komisji, które zmieniały numery artykułów. Moim zdaniem nie ma tu jasności. Czy wszystkie przepisy zostały? Czy nie uległ wyeliminowaniu któryś z artykułów ustawy nowelizującej?</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Art.6…).</u>
          <u xml:id="u-467.2" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Jak rozumiem, zgodnie z poprawką przegłosowaną w pkt 18, wypłata pierwszej waloryzacji w kwietniu - to jest obecnie w art. 7?</u>
          <u xml:id="u-467.3" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Tak jest)</u>
          <u xml:id="u-467.4" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">W związku z tym, jaką treść ma obecnie art. 8?</u>
          <u xml:id="u-467.5" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Dotychczasowy art. 7 i 9, jest to zapisane w druku, oznacza się jako art. 8 - 10).</u>
          <u xml:id="u-467.6" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Tak jest, ale w następnej poprawce dodajemy następny art. 9. Dotychczasowy 9 staje się 10, natomiast już w następnym punkcie dodajemy art. 9, mimo że już go mamy.</u>
          <u xml:id="u-467.7" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-467.8" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Siedem, osiem, dziewięć…).</u>
          <u xml:id="u-467.9" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Co się zmienia? Bo ja rozumiem, że art. 8…Nie, może jednak przeanalizujemy. Art. 8 będzie brzmiał w taki sposób: „do stosunków pracy, które zostały rozwiązane lub wypowiedziane przed dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy ustawy, o której mowa w art. 3” itd. To będzie art. 8.</u>
          <u xml:id="u-467.10" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Teraz art. 9 powinien brzmieć: „do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w art. 2 niniejszej ustawy, zachowują moc przepisy dotychczasowe”. To jest konsekwencja…</u>
          <u xml:id="u-467.11" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Wcześniejszych zmian)</u>
          <u xml:id="u-467.12" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">… wcześniejszej zmiany numeracji. Tymczasem art. 9 jest już zmieniony na art. 20, że na wniosek osoby, której świadczenie zostało ustalone… Art. 9 poprzedni powinien więc być oznaczony jako 10.</u>
          <u xml:id="u-467.13" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowskl: Jako 10).</u>
          <u xml:id="u-467.14" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">I tak tu jest. Ale jest napisane - wyrazy „art. 5 nr 6” zastępuje się wyrazami „art. 5 pkt 7”. To znaczy, że ten kto redagował tę poprawkę, jako art. 9 traktował stary 9, a nie stary 8.</u>
          <u xml:id="u-467.15" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kaźmierowski: Tak, ale jest tam poniżej wyjaśnienie, że dotychczasowy art. 9 oznacza się jako art. 10. Prawda?).</u>
          <u xml:id="u-467.16" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Tak. I koniec. Bo 9 jako 10…</u>
          <u xml:id="u-467.17" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: W kwestii formalnej)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#AndrzejCzapski">Przepraszam, ale pan senator Poniatowski wcześniej prosił o głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#KazimierzPoniatowski">Proszę państwa, ja sądzę, że tę numerację wyprostujemy dokładnie. Proszę patrzeć na 6 stronę druku nr 20. Art. 6 pozostał nie zmieniony. Art. 7 został dopisany. Dotychczasowy art. 7 jest teraz artykułem 8. Art. 9 został dopisany. Dotychczasowy art. 8 jest teraz artykułem 10, a dotychczasowy art. 9 jest artykułem 11.</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Zgadza się, zgadza)</u>
          <u xml:id="u-469.2" who="#KazimierzPoniatowski">Powtórzyć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#AndrzejCzapski">Zgadza się, nie trzeba.</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#komentarz">(Senator Anna Bogucka-Skowrońska: Tak, oczywiście. W związku z tym trzeba wyeliminować te zapisy, które przeszły jako poprawka, a które są mylące)</u>
          <u xml:id="u-470.2" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: Panie Marszałku, ja w kwestii formalnej)</u>
          <u xml:id="u-470.3" who="#AndrzejCzapski">Proszę o zabranie głosu pana senatora Piotrowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#WalerianPiotrowski">Panie Marszałku, proponuję w tym miejscu przerwać głosowanie. W kilkanaście minut uporządkuje się te problemy, słusznie podniesione przez panią senator Skowrońską i ukończymy głosowanie już we właściwym porządku. Pan marszałek w tym czasie może przeprowadzić inne czynności, tak że Senat nie straci czasu.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#komentarz">(Senator Anna Bogucka-Skowrońska: Ja się oczywiście z tym zgadzam, tylko to wymaga… dlatego, że te zapisy, nie mogą być takie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#AndrzejCzapski">Rozumiem, że zrobimy to po przegłosowaniu poprawki pani senator, bo jeszcze nie została ona przegłosowana. Poprawka nr 23.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#komentarz">(Senator Jerzy Madej: Panie Marszałku, proszę o głos)</u>
          <u xml:id="u-472.2" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, senator Madej ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#JerzyMadej">Panie Marszałku, mam uwagę do autopoprawki pani senator Gościej. W debacie popierałem jej propozycję, ale tę w wersji poprzedniej. W tej chwili mam poważne wątpliwości. Jeżeli tak to sformułujemy, że cały art. 4 - proszę spojrzeć na druk nr 20 - dotyczy zasiłków dla bezrobotnych i wchodzi z dniem 1 marca, a ustawa może wejść w życie również 15 marca, korzystniejsze rozwiązanie per saldo to niewprowadzanie poprawki, którą pani senator Gościej teraz zmieniła. To jest merytoryczna, a nie tylko techniczna zmiana. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#AndrzejCzapski">Będzie pan głosował tak, jak pan ocenia tę poprawkę. Przykro mi bardzo, że musi pan zmienić zdanie, Panie Senatorze i inaczej się odnieść do poprawki pani senator.</u>
          <u xml:id="u-474.1" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-474.2" who="#AndrzejCzapski">Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem wraz z autopoprawką poprawki nr 23?</u>
          <u xml:id="u-474.3" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-474.4" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-474.5" who="#AndrzejCzapski">Poproszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-474.6" who="#AndrzejCzapski">Poprawka została odrzucona większością 35 głosów, przy 11 głosach „za” i 12 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-474.7" who="#komentarz">(Głosowanie nr 52).</u>
          <u xml:id="u-474.8" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję panu senatorowi. Rozumiem, że wraz z naszym Biurem Prawnym uporządkuje pan senator kolejność artykułów i wówczas przystąpimy do przegłosowania poprawek w całości i przyjęcia naszego stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-474.9" who="#AndrzejCzapski">Tymczasem przejdziemy do punktu 6 porządku dziennego, to znaczy do głosowania stanowiska Senatu w sprawie ustawy o prowizorium budżetowym. Czy pan senator Piesiak gotów jest zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#AndrzejPiesiak">Ponieważ nie zgłoszono żadnych poprawek, aktualny jest projekt uchwały zawarty w druku 22A, a w tym wniosek Komisji Gospodarki Narodowej o przyjęcie ustawy bez zastrzeżeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania wniosku Komisji Gospodarki Narodowej, która wnosi, żeby przyjąć prowizorium bez zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#AndrzejCzapski">Proszę o naciśnięcie przycisku „obecny”.</u>
          <u xml:id="u-476.2" who="#AndrzejCzapski">Proszę nie przeszkadzać w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-476.3" who="#AndrzejCzapski">Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem uchwały Komisji Gospodarki Narodowej?</u>
          <u xml:id="u-476.4" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ale o co chodzi?)</u>
          <u xml:id="u-476.5" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za przyjęciem uchwały w wersji przekazanej przez Komisję Gospodarki Narodowej, ażeby prowizorium budżetowe przyjąć bez zastrzeżeń? Proszę o naciśnięcie… To jest głosowanie za, jeżeli ktoś jest za przyjęciem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-476.6" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwko takiemu stanowisku?</u>
          <u xml:id="u-476.7" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-476.8" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o ogłoszenie wyników.</u>
          <u xml:id="u-476.9" who="#AndrzejCzapski">Stanowisko Senatu zostało przyjęte większością 44 głosów, przy 19 głosach przeciwnych i 4 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-476.10" who="#komentarz">(Głosowanie nr 53).</u>
          <u xml:id="u-476.11" who="#AndrzejCzapski">Czy możemy przystąpić do omówienia ustawy o zmianie przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach?</u>
          <u xml:id="u-476.12" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo pana senatora Romaszewskiego o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#ZbigniewRomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-477.1" who="#ZbigniewRomaszewski">Po dyskusji w Komisji Praw Człowieka i Praworządności, generalnie rzecz biorąc, podzieliliśmy stanowisko Komisji Prac i Inicjatyw Ustawodawczych wprowadzające, a właściwie przywracające art. 8 w ustawie o zmianie niektórych przepisów. Ten artykuł był w projekcie rządowym, ale został odrzucony w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-477.2" who="#ZbigniewRomaszewski">Przytoczę nasze argumenty za przywróceniem tego artykułu w postaci może nieco zmienionej. Jeśli chodzi o art. 8 ust. 1, stwierdza się tam, że Rada Ministrów w drodze rozporządzenia określi sposób dokumentacji i ewidencji grzywien za wykroczenia ściąganych w postępowaniu mandatowym oraz organy właściwe w sprawach rozprowadzania i rozliczania bloczków mandatowych.</u>
          <u xml:id="u-477.3" who="#ZbigniewRomaszewski">Jeśli chodzi o ust. 1, to sprawa jest właściwie bezdyskusyjna. Istnieje w tym kraju mniej więcej dwadzieścia podmiotów uprawnionych do nakładania mandatów. Musi być jakiś organ, który będzie prowadził ewidencję, który wydrukuje bloczki mandatowe, i który będzie to w ogóle rozliczał.</u>
          <u xml:id="u-477.4" who="#ZbigniewRomaszewski">Jeżeli chodzi o ust. 2, to przewidziane jest w nim odprowadzenie 20% od kwoty mandatów, pobranych przez policję, straż graniczną i państwową straż pożarną, na usprawnienie funkcjonowania tych jednostek resortu spraw wewnętrznych. Ta sprawa, jak wynikało z dyskusji na sali, budziła pewne kontrowersje, jako przykład bezpośredniego zainteresowania resortu dochodami, bo policjant pobiera mandat i resort z tego w jakiś sposób korzysta.</u>
          <u xml:id="u-477.5" who="#ZbigniewRomaszewski">Proszę państwa, wydaje mi się, że po naszych poprawkach jest to znacznie mniej niebezpieczne niż precedensy, które zaistniały w służbach skarbowych czy służbach celnych, gdzie pracownicy opłacani są z prowizji. Żeby definitywnie wyeliminować korzyści materialne odnoszone przez funkcjonariuszy, dodaliśmy tam na końcu jedno zdanie.</u>
          <u xml:id="u-477.6" who="#ZbigniewRomaszewski">Ustosunkowaliśmy się do propozycji przedłożonej przez Komisję Prac i Inicjatyw Ustawodawczych. Pierwsza autopoprawka została przyjęta, my również uważamy, że decyzję w tej sprawie powinna podjąć Rada Ministrów. Wobec tego Rada Ministrów może ustalić w drodze rozporządzenia wysokość kwot uzyskanych z grzywien za wykroczenia nałożonych w drodze mandatu karnego przez organy policji, straży granicznej i państwowej straży pożarnej - my chcemy, żeby to była forma obligatoryjna: które będą przeznaczone, a nie które mogą być przeznaczone: te kwoty nie mogą być przeznaczone na inne cele, tylko na usprawnienie funkcjonowania tych organów - oraz sposób obliczania i przekazywania tych sum. Wysokość tych kwot nie może być wyższa niż 20% ogólnej sumy wpływów uzyskanej z grzywien nałożonych w drodze mandatu. Wprowadzamy zdanie: kwoty te nie mogą zostać przeznaczone na fundusz płac lub nagród. I to jest to zdanie, które w jakiejś mierze w naszym przekonaniu gwarantuje brak bezpośredniego zainteresowania resortu dochodami.</u>
          <u xml:id="u-477.7" who="#ZbigniewRomaszewski">Uważam, że stworzenie dodatkowych źródeł dochodu, które pozwoliłyby na podniesienie sprawności, a więc zakup sprzętu, to są kwestie w tej chwili dla resortu niezwykle ważne i wydaje mi się, że w tej formie art. 8 powinien być przywrócony do ustawy. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-477.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Ust. 1 art. 8 brzmi jednakowo w propozycji obydwu komisji i możemy go głosować odrębnie, natomiast w ust. 2 są dość istotne różnice. Ja je przypomnę.</u>
          <u xml:id="u-478.1" who="#AndrzejCzapski">W stanowisku Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych jest mowa o tym, że to minister finansów w porozumieniu z ministrem spraw wewnętrznych… natomiast w stanowisku Komisji Praw Człowieka, że to Rada Ministrów…</u>
          <u xml:id="u-478.2" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Romaszewski: To obydwie, tam była autopoprawka)</u>
          <u xml:id="u-478.3" who="#AndrzejCzapski">Natomiast różnica sprowadza się do tego, czy kwoty „będą przeznaczone”, jak jest tu, czy „mogą być przeznaczone”, jak jest tam. I dopisane jest zdanie, że kwoty nie mogą zostać przeznaczone na fundusz płac lub nagród, czego nie ma w stanowisku Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych.</u>
          <u xml:id="u-478.4" who="#AndrzejCzapski">Więc proponuję taką procedurę: przegłosujemy ust. 1 i później w kolejności Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych i Komisja Praw Człowieka i Praworządności, ust. 2, ze świadomością różnic.</u>
          <u xml:id="u-478.5" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, pan senator Romaszewski chciał…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#ZbigniewRomaszewski">Kłopot jest taki, że w tej chwili nie ma na sali przewodniczącego komisji inicjatyw, senatora Waleriana Piotrowskiego, który w rozmowie przekazał, że ich intencja jest dokładnie taka sama jak nasza. A więc właściwie nie ma tu o czym dyskutować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#AndrzejCzapski">Rozumiem, ale od strony formalnej są niestety dwa odrębne wnioski.</u>
          <u xml:id="u-480.1" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, pan senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#JanuszMazurek">Jeśli można…</u>
          <u xml:id="u-481.1" who="#komentarz">(Senator August Chełkowski: Ja bym proponował, żeby najpierw głosować trzy, a potem którą…)</u>
          <u xml:id="u-481.2" who="#JanuszMazurek">Ja właśnie chciałem zgłosić w imieniu Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, że my po prostu przychylamy się do wersji zgłoszonej przez pana senatora Romaszewskiego. Nasza intencja jest ta sama i akceptujemy poprawki zaproponowane przez Komisję Praw Człowieka i Praworządności. To mówię w imieniu naszej komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#AndrzejCzapski">Panie przewodniczący, czy wobec tego komisja wycofuje swój wniosek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#WalerianPiotrowski">Panie Marszałku, my już nie robimy formalnego zebrania komisji, ale porozumieliśmy się, że jesteśmy za sformułowaniami przyjętymi przez Komisję Praw Człowieka i Praworządności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Rozumiem, że nie ma innych wniosków. W takim razie jest tylko wniosek Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Bo nie ma wniosku o przyjęcie ustawy bez zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#AndrzejCzapski">A więc głosujemy w tej chwili wniosek Komisji Praw Człowieka i Praworządności.</u>
          <u xml:id="u-484.2" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-484.3" who="#AndrzejCzapski">Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem uchwały w brzmieniu zaproponowanym przez Komisję Praw Człowieka i Praworządności?</u>
          <u xml:id="u-484.4" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-484.5" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-484.6" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-484.7" who="#AndrzejCzapski">Stwierdzam, że Senat przyjął stanowisko w sprawie ustawy o zmianie niektórych przepisów prawa karnego, prawa dotyczącego postępowania w sprawach nieletnich większością 46 głosów, przy 13 głosach przeciwnych i 6 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-484.8" who="#komentarz">(Głosowanie nr 54).</u>
          <u xml:id="u-484.9" who="#AndrzejCzapski">Czy jesteśmy gotowi do głosowania ustawy emerytalnej?</u>
          <u xml:id="u-484.10" who="#komentarz">(Szef Kancelarii Senatu Wojciech Sawicki: Jeżeli ma być gotowy druk, to jeszcze nie)</u>
          <u xml:id="u-484.11" who="#AndrzejCzapski">Rozumiem. Czekamy wobec tego na wydrukowanie poprawek.</u>
          <u xml:id="u-484.12" who="#AndrzejCzapski">Pozostał nam jeszcze punkt: zmiany w składzie osobowym komisji senackich - druk nr 23. Czy pan senator Śnieżko, jako przewodniczący komisji… Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#StefanŚnieżko">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-485.1" who="#StefanŚnieżko">Znowu sprawa niekontrowersyjna, ale taka, która musi być jednak rozstrzygnięta w drodze uchwały Senatu.</u>
          <u xml:id="u-485.2" who="#StefanŚnieżko">Wniosek Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich dotyczy zmiany uchwały Senatu z dnia 6 grudnia w sprawie powołania składu komisji senackich. Chodzi o pana senatora Bolesława Szudejkę, który do tej pory pracował tylko w jednej komisji, a teraz zgłosił akces do drugiej - do Komisji Spraw Emigracji i Polaków za Granicą.</u>
          <u xml:id="u-485.3" who="#StefanŚnieżko">Zgodnie z uprawnieniami, zgodnie z regulaminem, nie ma żadnych przeszkód, aby senator Szudejko pracował w obu komisjach. Komisja zatem wnosi o przyjęcie takiej uchwały, zgodnie ze sformułowaniem w druku 23. To wszystko, dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#AndrzejCzapski">Rozumiem, że jest to prawie formalność.</u>
          <u xml:id="u-486.1" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-486.2" who="#AndrzejCzapski">Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem uchwały w sprawie składu komisji senackich?</u>
          <u xml:id="u-486.3" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-486.4" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-486.5" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-486.6" who="#AndrzejCzapski">Stwierdzam, że Senat przyjął uchwałę jednogłośnie 59 głosami.</u>
          <u xml:id="u-486.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-486.8" who="#komentarz">(Głosowanie nr 55).</u>
          <u xml:id="u-486.9" who="#AndrzejCzapski">Ponieważ do protokołu z 5 posiedzenia Senatu nie zostały wniesione poprawki, protokół ten uważamy za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-486.10" who="#AndrzejCzapski">Czekając na pełny tekst ustawy o emeryturach, zajmiemy się może wolnymi wnioskami.</u>
          <u xml:id="u-486.11" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo, kto z państwa senatorów chciałby zabrać głos? Proszę, pan senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#JanSzafraniec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#JanSzafraniec">Chciałem złożyć oświadczenie.</u>
          <u xml:id="u-487.2" who="#JanSzafraniec">W mojej kampanii wyborczej zobowiązałem się do ochrony i obrony prawa młodego pokolenia do rozwoju w czystym środowisku moralnym. Dzięki kilkudziesięciu tysiącom moich wyborców dostąpiłem zaszczytu zasiadania w tej izbie. Mówię o tym dlatego, że problem, który chcę poruszyć, dotyczy mojego zobowiązania. Obecnie, w kontekście gospodarczej katastrofy, która stała się tutaj przedmiotem naszej troski, może się on wydawać niesytuacyjny, nieadekwatny do sytuacji. Dla wielu może być marginesem, znakiem zapytania, dla niektórych może być kółkiem zakreślonym na czole. O co chodzi?</u>
          <u xml:id="u-487.3" who="#JanSzafraniec">Otóż prasa doniosła o planowanym w Polsce wydaniu francuskiego komiksu o życiu seksualnym, przeznaczonego dla polskich nastolatków. Początkowo Ministerstwo Zdrowia oraz pełnomocnik do spraw kobiet i rodziny zobowiązały się pokryć część wydatków z tym związanych. Jednakże w ostateczności całe przedsięwzięcie, wraz z kolportowaniem w Polsce, sfinansuje rząd francuski.</u>
          <u xml:id="u-487.4" who="#JanSzafraniec">„W ramach pomocy - cytuję gazetę - Francuzi przyjadą do Warszawy, Łodzi i Poznania uczyć polski personel medyczny, a w przyszłości również nauczycieli metod informowania i uczenia o życiu seksualnym. Szwajcaria także będzie partycypować w tej akcji uświadamiania”.</u>
          <u xml:id="u-487.5" who="#JanSzafraniec">Powstaje pytanie: co na to polscy lekarze i polscy nauczyciele? Co na to polscy dydaktycy i polscy wychowawcy? Co wreszcie na to polska rodzina? Społeczeństwo miało już próbną lekcję permisywnego uświadamiania, opartego na wzorcach zachodnich. Oburzyło się i nie chciało z niej skorzystać. Czyżbyśmy nie mieli własnych rozwiązań i własnych metod dydaktycznych? Mówię to ku refleksji pań i panów senatorów, a także inicjatorek przedsięwzięcia. Mówię to także ku refleksji pana ministra edukacji narodowej i ministra zdrowia. Proszę mnie źle nie zrozumieć. Ja nie mam nic przeciwko uświadomieniu, pragnę jedynie zaznaczyć, że powinno ono wyrastać z rodzimej kultury obyczajowej, a nie wzorców zewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-487.6" who="#JanSzafraniec">Z oświadczeniem tym solidaryzują się następujący senatorowie: pan senator Bohdanowicz, pan senator Czarnobilski, pan senator Skupiński, pan senator Rejniewicz, pan senator Jesionek, pan senator Rupacz, pan senator Czarnocki, pan senator Witkowski, pan senator Choroszucha, pan senator Walerian Piotrowski.</u>
          <u xml:id="u-487.7" who="#JanSzafraniec">I jeszcze jedno. Otrzymałem pismo od dyrektora I programu Polskiego Radia z prośbą o wsparcie działań kierownictwa programu, zmierzających do odbudowy masztu nadawczego w Gębinie, który, jak wiadomo, runął w sierpniu ubiegłego roku. Funkcję nadawczą przejęła radiostacja w Raszynie. W efekcie program słyszalny w całej Europie, z ledwością jest odbierany na terenie Polski, zwłaszcza w północno-zachodnim regionie. A co gorsze, przestał być łącznikiem z Ukrainą, Białorusią, Litwą, Łotwą i Estonią, a także z Polonią niemiecką, austriacką, francuską, włoską i szwajcarską. Ministerstwo Łączności przeszkodę w odbudowie masztu widzi w zagrożeniu ekologicznym. Chodzi o promieniowanie elektromagnetyczne. Tymczasem kierownictwo programu zaznacza, że polskie normy w tym względzie są kilkanaście razy ostrzejsze niż normy krajów EWG, a poza tym nadajniki, żeby nie być zagrożeniem, mogą pracować z mniejszą mocą.</u>
          <u xml:id="u-487.8" who="#JanSzafraniec">Innym argumentem, przemawiającym za odbudową masztu w Gębinie ma być to, że majątek stacji był rzędu 85%, natomiast maszt stanowił tylko pozostałe 15%.</u>
          <u xml:id="u-487.9" who="#JanSzafraniec">W efekcie, pisze dyrektor programu pierwszego, zwiększa się moc zagranicznych stacji nadawczych pracujących na zbliżonych częstotliwościach. I co ciekawsze, stacje zachodnie zaczynają nadawać coraz więcej programów w języku polskim. W związku z tym powstaje pytanie o motywację utrzymywania aktualnego status quo.</u>
          <u xml:id="u-487.10" who="#JanSzafraniec">Chciałbym, w związku z tym, poznać racje Ministerstwa Łączności, które podane przez, że tak się wyrażę - opozycję, mogą być zniekształcone.</u>
          <u xml:id="u-487.11" who="#JanSzafraniec">Otrzymuję też informację od moich wyborców, że następuje niepokojąca infiltracja polskiego eteru przez Zachód. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Pan senator do tego wystąpienia, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#AdamStruzik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-489.1" who="#AdamStruzik">Otóż, tak się składa, że jestem mieszkańcem Gąbina, a nie Gębina, Panie Senatorze. Jest to miejscowość położona 22 km od Płocka i tam rzeczywiście był maszt radiowy, który runął. Ale historia tego masztu to nie jest kwestia tylko tego, że on runął w ostatnim czasie. Od wielu lat społeczność lokalna prowadziła uporczywą walkę o zachowanie norm ekologicznych. Prawda jest taka, proszę państwa, że w polskich normach są pewne strefy, w których istnieje określone dopuszczalne promieniowanie elektromagnetyczne. I tak na przykład dopuszczalna norma wynosi od 5 do 20 mV/m2. Natomiast przy telefonie w szkole w miejscowości Barcik, nieopodal tego masztu, wynosiła na przykład 360 mV. Prowadzono szereg badań przez wiele lat, głównie przez sanepid płocki, które wykazywały wielokrotne przekraczanie norm promieniowania.</u>
          <u xml:id="u-489.2" who="#AdamStruzik">Na wniosek mieszkańców prowadzono również badania medyczne, które nie dały jednoznacznych dowodów na szkodliwość promieniowania - w sensie badania ogólnolekarskiego. Badania biochemiczne wykazały natomiast szereg odstępstw, głównie w zakresie układu endokrynologicznego, w gospodarce wapniowej i fosforanowej i również w układzie krwiotwórczym.</u>
          <u xml:id="u-489.3" who="#AdamStruzik">W związku z tym, szereg protestów kierowanych przez miejscową ludność - bo problem dotyczy kilkunastu okolicznych wiosek - znalazł swój wyraz w postawie trzech komisji sejmiku samorządowego, które zdecydowanie zaprotestowały przeciwko odbudowie tego masztu. Problem jest nam znany. Wiemy o ograniczaniu pola nadawania i o problemach technicznych. Jest prosty sposób, aby tego uniknąć. Trzeba po prostu tych ludzi wysiedlić, a na to są potrzebne pieniądze. Ludność miejscowa zgadza się na wysiedlenie, ale oczywiście są potrzebne środki finansowe.</u>
          <u xml:id="u-489.4" who="#AdamStruzik">Natomiast wymuszenie odbudowy poprzez podwyższenie norm ekologicznych wydaje mi się nie do przyjęcia i apeluję tutaj, z tej trybuny, do pana senatora Madeja, aby szczególnie czuwał nad tą sprawą. Abyśmy przy pomocy nacisków nie podwyższali norm tam, gdzie trzeba je, po prostu, przestrzegać.</u>
          <u xml:id="u-489.5" who="#AdamStruzik">Z literatury, a zajmowałem się tym problemem osobiście, wynika, proszę państwa, że takich masztów i nadajników na świecie de facto nie ma. Nikt nie buduje obiektów tego typu. Z literatury wynika też, że nie można udowodnić z całą pewnością, iż promieniowanie elektromagnetyczne nie jest szkodliwe. Na następne posiedzenie plenarne przygotuję na ten temat własne oświadczenie i przedstawię państwu szczegóły - żebyśmy z bardzo wielką uwagą się odnieśli do tego tematu i do tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-489.6" who="#AdamStruzik">Miejscowa ludność jest zdeterminowana. Powiem uczciwie, że pisali nie tylko do prezydenta, nie tylko do ministra łączności, ale nawet do samego Ojca Świętego o pomoc i o interwencję w tej sprawie. Ponieważ uważają, że ich życie jest zagrożone, są zdeterminowani. Proszę mi wierzyć, powiedzieli, że jeżeli będzie próba odbudowy, to będą protestować nawet najbardziej radykalnymi środkami.</u>
          <u xml:id="u-489.7" who="#AdamStruzik">Bardzo proszę, abyśmy po tym temacie nie „prześlizgnęli się” tak zupełnie bezkrytycznie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Nie wzbraniam dyskusji dlatego, że czekamy wszyscy na jednolity tekst ustawy o emeryturach. Ale proszę państwa senatorów o niewychodzenie dlatego, że jesteśmy na krawędzi quorum.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#AndrzejCzapski">Proszę, pan senator Piesiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#KrzysztofPiesiewicz">Proszę państwa. Chciałem ustosunkować się do pierwszej wypowiedzi pana senatora Szafrańca, a szczególnie pierwszej części tego oświadczenia, które dotyczy troski o morale życia rodziny, jak też o prawidłowe wychowanie, kształcenie młodzieży, czy też poznawanie przez nią życia seksualnego.</u>
          <u xml:id="u-491.1" who="#KrzysztofPiesiewicz">Otóż chciałbym tutaj zaprezentować pogląd, że nie wszyscy senatorowie widzą w ten sposób możliwość współpracy na przykład z francuskimi lekarzami. Uważam, że przydałoby nam się troszeczkę otwarcia. Jeżeli istnieje dobra wola ze strony ludzi z tamtej strony, z Francji, to należy to wykorzystać. Zakładanie z góry złej woli tych ludzi albo tego, że będą to złe wydawnictwa, czy że będzie to złe szkolenie, jest zamykaniem się. A mówię o tym tylko i wyłącznie w kontekście tego, że wychowania seksualnego w Polsce nie można uznać za prawidłowe, chociażby z powodu - o czym pan senator powinien dobrze wiedzieć - liczby zabiegów przerywania ciąży. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#komentarz">(Senator Jan Szafraniec: Ad vocem)</u>
          <u xml:id="u-492.2" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#JanSzafraniec">Nie przeprowadziłem, oczywiście, żadnej oceny tego typu akcji, akcji uświadamiającej. Tylko zwróciłem uwagę, że powinniśmy po prostu w uświadamianiu seksualnym wykorzystywać naszą kulturę obyczajową, a nie kulturę obcą. Nie twierdzę, że tamta jest zła. Po prostu ona nie jest nasza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę państwa, zmuszony jestem przerwać jednak tę debatę dlatego, że regulamin nie zezwala nam na prowadzenie dyskusji przy oświadczeniach. Wolę wobec tego ogłosić przerwę do czasu rozpoczęcia głosowania.</u>
          <u xml:id="u-494.1" who="#komentarz">(Senator Józef Borzyszkowski: Czy mogę zgłosić wolne wnioski?)</u>
          <u xml:id="u-494.2" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-494.3" who="#komentarz">(Senator Krzysztof Piesiewicz: Proszę traktować moją wypowiedź jako oświadczenie na ten sam temat)</u>
          <u xml:id="u-494.4" who="#AndrzejCzapski">Jeszcze pan senator Borzyszkowski, w ramach wolnych wniosków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#JózefBorzyszkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#JózefBorzyszkowski">Zgłaszałem chęć zabrania głosu w tej części w czasie przerwy. Jestem nowicjuszem. Nowicjuszem onieśmielonym wiedzą i doświadczeniem parlamentarnym, zwłaszcza w zakresie prawodawstwa, starszych stażem koleżanek i kolegów, przede wszystkim prawników. Jednakże to onieśmielenie nie oznacza, bym czuł się wolny od odpowiedzialności za to, co w Senacie, w Sejmie się tworzy i mówi.</u>
          <u xml:id="u-495.2" who="#JózefBorzyszkowski">Zgodnie z mentalnością reprezentowanej przeze mnie społeczności kaszubsko-pomorskiej i tradycją pluralistycznego Gdańska, jak mówią niektórzy złośliwcy, nieco sprotestantyzowanego, interesuje mnie przede wszystkim tworzenie, maksymalna racjonalizacja naszych sił i możliwości. Także czasowych.</u>
          <u xml:id="u-495.3" who="#JózefBorzyszkowski">Rozumiem, że naszą pracę organizuje Prezydium Senatu i Konwent Seniorów. To bardzo trudne zadanie. Współczuję tym koleżankom i kolegom. Na co dzień wysłuchuję z pokorą w domu, w urzędzie, w terenie, poprzez środki masowego przekazu, opinii o naszej pracy. Wyborcy nieustannie porównują też Sejm z Senatem. Znamy pytanie, czy Senat jest potrzebny. Decydując się na kandydowanie do Wysokiej Izby, dokumentowaliśmy postawę aprobującą jego istnienie.</u>
          <u xml:id="u-495.4" who="#JózefBorzyszkowski">Chciałbym, by dzięki naszej senackiej codzienności, naszej bieżącej pracy, o słuszności tej postawy byli przekonani inni, a także, przynajmniej niektórzy, przeciwnicy.</u>
          <u xml:id="u-495.5" who="#JózefBorzyszkowski">Z satysfakcją usłyszałem w pewnym gronie, że Senat dotąd uchronił się od dyskusji nad problematyką „przeszłościową”, inni mówią - zastępczą.</u>
          <u xml:id="u-495.6" who="#JózefBorzyszkowski">Jednocześnie niektórzy z nas zdają sobie sprawę i mówią, że chodzimy po terenie zaminowanym. Jako nowicjusz chciałbym mieć możliwość bliższego rozpoznania taktyki, którą przyjęło prezydium. Jak przez to zaminowane pole polskiej rzeczywistości społeczno-politycznej my, jako senatorowie, jako Senat, chcemy przejść. To przejście dotyczy nie tylko Senatu czy parlamentu, ale i całego społeczeństwa Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-495.7" who="#JózefBorzyszkowski">Stąd propozycja nieregulaminowego posiedzenia Senatu, swoistego naszego nocnego czuwania. Po to, by bez zbędnych, towarzyszących nam zwykle, instytucji podjąć dyskusję na temat filozofii funkcjonowania Senatu. Idzie o określenie najpilniejszych zadań, o ustalenie pewnej hierarchii harmonogramu naszych działań - nie tylko tych wymuszonych przez pracę Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-495.8" who="#JózefBorzyszkowski">Rozumiem, iż większość nie godzi się z poglądem, że Senat ma tylko korygować działania ustawodawcze i decyzje personalne Sejmu. Podzielam opinię tych, którzy chcieliby, pamiętając o opiniach i nastrojach wśród wyborców, w większym stopniu wykorzystywać możliwość inicjatywy ustawodawczej, ograniczania pozamerytorycznych wpływów działających w naszym środowisku. A to przecież ciężka harówka.</u>
          <u xml:id="u-495.9" who="#JózefBorzyszkowski">Uważam też, że o autorytecie Senatu zadecyduje m.in. jakość naszych propozycji ustawodawczych.</u>
          <u xml:id="u-495.10" who="#JózefBorzyszkowski">Nie zgadzam się z tymi, którzy twierdzą, że nie ma powodu, aby przesadzać w pracach komisji, i że Sejm czy rząd wniosą do naszych projektów poprawki i całość dopracują. Oczywiste, że to zrobią i że to muszą zrobić. Ale chciałbym, żeby przy okazji nie miało miejsca zawstydzanie senatorów.</u>
          <u xml:id="u-495.11" who="#JózefBorzyszkowski">Dzisiejsza dyskusja nad regionalnymi izbami obrachunkowymi również zasygnalizowała potrzebę podjęcia spraw zasadniczych. Do tej kategorii należy sprawa ustroju terytorialnego państwa, rozwoju samorządu, w tym tzw. regionalizacja, o której - jak sądzę - więcej powinniśmy myśleć i mówić. Także ci, którzy myślą głównie o zasadniczym projekcie konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-495.12" who="#JózefBorzyszkowski">Zapowiedzi rządowe mówią o rychłym przygotowaniu nowej propozycji, dotyczącej przekształcenia tak administracji centralnej, jak i samorządu terytorialnego. Myślę głównie o pracy komisji, którą kieruje pan senator Jerzy Stępień. Ale myślę też o jego i komisji poprzednikach. Idzie, jak sądzę o koncepcję i rozwiązania przyszłościowe, a nie doraźne. Opowiadam się właśnie za działaniem perspektywicznym, za rozwiązaniami długotrwałymi.</u>
          <u xml:id="u-495.13" who="#JózefBorzyszkowski">Stąd nawet tak drobna sprawa, jak się niektórym wydaje, jak regionalna izba obrachunkowa, to rzecz, którą należałoby już widzieć w kontekście rozwiązań przyszłościowych.</u>
          <u xml:id="u-495.14" who="#JózefBorzyszkowski">Jesteśmy po pierwszych spotkaniach, posiedzeniach komisji senackich. Niektóre przyjęły roczny plan pracy. Byłbym wdzięczny za wrzucenie do skrzynki zbiorczej informacji, przygotowanej przez Biuro Prac Senackich.</u>
          <u xml:id="u-495.15" who="#JózefBorzyszkowski">Rola kancelarii, biur jest wielka. Zależy mi na tym, by uwolnić je od nadmiernej odpowiedzialności za pracę senatorów i komisji.</u>
          <u xml:id="u-495.16" who="#JózefBorzyszkowski">Występujący dzisiaj rzecznik praw obywatelskich, pan profesor Zieliński przywołał maksymę ks. Piotra Skargi. Sądzę, że maksyma ta dotyczy nie tylko jego, ale nas wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-495.17" who="#JózefBorzyszkowski">Chciałbym podkreślić rolę komisji, wielką odpowiedzialność jej pracy. Żaden z nas nie jest w stanie śledzić wszystkich prac, wszystkich szczegółowych dyskusji i rozwiązań. Jeśli przywołujemy argument czterech komisji, to sądzę, że ci, którzy w nich nie uczestniczyli, mają prawo, a nawet obowiązek zaufania im i nie poddawania się tym nastrojom, które mogą być wywołane w trakcie dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-495.18" who="#JózefBorzyszkowski">Sądzę też, że odrobina dowcipu nam tutaj nie zaszkodzi. A chciałbym przywołać nie tylko dowcip, ale zarazem pewne przysłowie kaszubskie. Florian Cejnowa, twórca regionalizmu kaszubskiego, przed 150 laty za motto swojego pisma „Skorb kaszebsko-słowińszczy młode” przyjął: „Dueżi naji biede jak jejich państwa, kapuste szlachectwo nie oboni”, czyli „Dłużej naszej biedy, jak ich państwa, kapusty szlachectwo nie okrasi”.</u>
          <u xml:id="u-495.19" who="#JózefBorzyszkowski">Dzisiaj, gdy wyborcy znowu bardzo często mówią: my i wy, my i oni, chciałbym, by byli dzięki naszej pracy przekonani, że to nie jest żadne „ich” państwo, tylko że to jest nasze państwo, że władzą tego państwa są również samorządy terytorialne i inne.</u>
          <u xml:id="u-495.20" who="#JózefBorzyszkowski">Gdyby prezydium przyjęło moją sugestię, moją propozycję, to sądzę, że znajdzie się duże grono zainteresowanych uczestnictwem w tej dyskusji, w tym tzw. nocnym czuwaniu, jak również grono mniejsze, które by jakoś konkretniej takie spotkanie przygotowało. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-495.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję panu senatorowi. Pan senator Czarnocki jeszcze chciał zabrać głos w ramach oświadczeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#HenrykCzarnocki">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#HenrykCzarnocki">Chciałbym złożyć wniosek o inicjatywę ustawodawczą dotyczącą zmiany ustawy o Trybunale Stanu.</u>
          <u xml:id="u-497.2" who="#HenrykCzarnocki">Wnoszę o uzupełnienie art. 63 poprzez dodanie ust. 4 o treści: „Senat na wniosek 10 senatorów lub komisji Senatu ma prawo podjąć uchwałę o pociągnięciu do odpowiedzialności przed Trybunał Stanu członków rządu lub innych osób przewidzianych w art. 33 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”.</u>
          <u xml:id="u-497.3" who="#HenrykCzarnocki">Wnoszę o uzupełnienie art. 40 w Regulaminie Senatu poprzez dodanie ust. 6 o treści: „Każdy senator ma prawo przed rozpoczęciem obrad lub w toku ich trwania złożyć dowolny wniosek, który winien być rozpatrzony na bieżącym posiedzeniu lub w obowiązującym ustawowo terminie przez odpowiednie komisje”.</u>
          <u xml:id="u-497.4" who="#HenrykCzarnocki">Wystąpienie z tą inicjatywą podyktowane jest uwagami, jakie nasunęły mi się w toku obrad obecnego Senatu. Senat niestety spełnia drugorzędną rolę, nie ma bezpośredniego wpływu na sytuację gospodarczą i polityczną, jaka istnieje w kraju.</u>
          <u xml:id="u-497.5" who="#HenrykCzarnocki">Napływają do nas, senatorów, liczne uwagi, prośby o interwencje. Niemożność bezpośredniego działania nie pozwala nam na wywiązanie się ze zobowiązań wobec wyborców, którzy rozliczają nas z działania. Poważne traktowanie każdego naszego wniosku zwiększy naszą wiarygodność. Bieżące problemy winny być rozpatrzone w szybkim terminie.</u>
          <u xml:id="u-497.6" who="#HenrykCzarnocki">Skoro mam głos, chciałbym w imieniu rolników zaprotestować przeciwko obniżeniu ceł na dowóz żywności do naszego kraju. Jeśli będziemy obniżali te cła, to w niedługim czasie będziemy wszystko importowali. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo panu senatorowi. Rozumiem, że pan senator złożył propozycję podjęcia inicjatywy ustawodawczej w sprawie zmiany ustawy o Trybunale Stanu. Jeśli chodzi o propozycje dotyczące zmiany w regulaminie, to proszę je złożyć i przekażemy je Komisji Regulaminowej Jeszcze pan senator chciał zabrać głos w ramach wolnych wniosków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#KazimierzPoniatowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#KazimierzPoniatowski">Niedawno został opublikowany raport Ministerstwa Spraw Wewnętrznych o stanie bezpieczeństwa. Krótkie omówienia raportu, zamieszczone w prasie, wzbudziły zaniepokojenie u czytelników. Uważam, że członkowie Senatu winni mieć możliwość zapoznania się z jego treścią.</u>
          <u xml:id="u-499.2" who="#KazimierzPoniatowski">Wnoszę więc do Kancelarii Senatu, czy też do Prezydium Senatu, o spowodowanie dostarczenia nam tego opracowania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Mamy kłopot, proszę państwa, dlatego że…</u>
          <u xml:id="u-500.1" who="#AndrzejCzapski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#JanJesionek">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#JanJesionek">Chciałem poprzeć moich przedmówców, którzy zabierali głos w sprawie infiltracji pod takim bardzo niewinnym nazewnictwem seksualnego uświadamiania naszej młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-501.2" who="#JanJesionek">Proszę państwa, jeśli państwa zachodnie zrezygnowały i odrzuciły tę formę „pomocy”, to wydaje mi się, że komiksowe wydawanie, komiksowe powtarzam, wydawnictw seksualnych dla młodzieży, to jest już kompletny absurd, urągający przekonaniom i poglądom nas wszystkich, którzy stanowimy naród chrześcijański.</u>
          <u xml:id="u-501.3" who="#JanJesionek">Kategorycznie wnoszę o odrzucenie propozycji nasycania naszej młodzieży „brudem zachodnim”. Jestem ojcem czterech dorosłych synów. Moje życiowe doświadczenie ma swoją wymowę i twierdzę, że tego rodzaju „uświadomienia komiksowe” na pewno nie przyczynią się do pozytywnego działania naszej młodzieży w tym względzie.</u>
          <u xml:id="u-501.4" who="#JanJesionek">Korzystając z głosu chciałem, proszę państwa, zaapelować. Ponieważ wczoraj pan prezydent Wałęsa wystąpił w sprawie zdecydowanego potępienia afer i działalności korupcyjnej. Zaapelował do Sejmu i Senatu o stworzenie komisji, które podjęłyby się działalności przeciwko tymże grupom szkodzącym państwu. Chciałem prosić panie i panów senatorów o przemyślenie tej prezydenckiej propozycji i ewentualne podjęcie działań ustawodawczych w tym kierunku. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#AndrzejCzapski">Nie chciałem panu senatorowi przerywać, ale nie ma dyskusji nad oświadczeniami. Nie powinno być dyskusji. Nie wprowadzajmy takiej praktyki, ażeby prowadzić dyskusję nad oświadczeniami.</u>
          <u xml:id="u-502.1" who="#AndrzejCzapski">Proszę państwa, jesteśmy w kłopocie dlatego, że przedłuża się praca nad zestawieniem wszystkich poprawek. Zmuszony jestem ogłosić przerwę i to aż - dla pewnego bezpieczeństwa, żeby był już gotowy tekst - do godziny 20.15. I upraszam o przybycie na godzinę 20.15, aby formalnie przegłosować całość stanowiska w sprawie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym.</u>
          <u xml:id="u-502.2" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godz. 19.28 do 20.15).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#AndrzejCzapski">Wznawiamy posiedzenie. Pobieżne obliczenia wskazują, że mamy quorum. Oznacza to, że Senat jest silnie zdyscyplinowany, za co wyrażam podziękowanie. Głos ma pan senator Piotrowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#WalerianPiotrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-504.1" who="#WalerianPiotrowski">Mamy ten tekst i myślę, że sprawa jest już jasna i uporządkowana. Myślę też, że dobrze się stało, iż go porządkowaliśmy, bo w toku tego porządkowania wyszła na jaw jedna oczywista pomyłka - ustanowiliśmy prawo o treści sprzecznej z naszą intencją. Mianowicie, w tekście, który przyjęliśmy do art. 7, to jest strona 5 tego druku, który opracowaliśmy wcześniej, przyjęlibyśmy takie brzmienie art. 7: „Wypłata z tytułu pierwszej waloryzacji emerytur i rent w 1992 r. może nastąpić nie wcześniej niż w kwietniu 1993 r.”. Oznaczałoby to, według wyjaśnień Ministerstwa Pracy, że dokonywano by waloryzacji również za pierwszy kwartał, tyle tylko, że wypłata zostałaby przesunięta na kwiecień. Spowodowałoby to obciążenie prowizorium budżetowego i, na dodatek, zobowiązywałoby do waloryzacji również w drugim kwartale.</u>
          <u xml:id="u-504.2" who="#WalerianPiotrowski">Tymczasem, naszą intencją było zwolnić budżet od obowiązku dokonywania waloryzacji za pierwszy kwartał i dopiero w drugim kwartale dokonać waloryzacji.</u>
          <u xml:id="u-504.3" who="#WalerianPiotrowski">Stąd propozycja, byśmy na podstawie art. 49 §1 regulaminu dokonali reasumpcji tej uchwały uznając, że jest to ewidentny błąd sprzeczny z naszą intencją ustawodawczą i przyjęli nową wersję, w tym druku wpisaną na str. 2 i oznaczoną rzymską czwórką, według której pierwsza waloryzacja emerytur i rent w 1992 r. może nastąpić nie wcześniej niż w kwietniu 1992 r. Istotna różnica: w pierwszej wersji - „wypłata z tytułu pierwszej waloryzacji”, w drugiej - „pierwsza waloryzacja”.</u>
          <u xml:id="u-504.4" who="#WalerianPiotrowski">Jeżeli Wysoka Izba zgodzi się z taką oceną, a myślę, że tak, gdyż zawsze mówiliśmy, że naszą intencją było nieobciążanie budżetu w pierwszym kwartale, to proszę o dokonanie tej reasumpcji. Proszę pana marszałka, by zechciał poddać tę kwestię pod głosowanie na podstawie wyraźnego postanowienia regulaminu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Czy są inne głosy w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-505.1" who="#AndrzejCzapski">Rozumiem, że brzmienie art. 7 w tym tekście jest już właściwe.</u>
          <u xml:id="u-505.2" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: W tym jedno-stronicowym tekście jest właściwe)</u>
          <u xml:id="u-505.3" who="#AndrzejCzapski">Czyli głosując w tej chwili nad całością naszego stanowiska…</u>
          <u xml:id="u-505.4" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: Przepraszam, ponieważ mamy ten art. 7 do głosowania…).</u>
          <u xml:id="u-505.5" who="#komentarz">(Głosy z sali: Do mikrofonu!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#WalerianPiotrowski">Przepraszam bardzo. Ponieważ art. 7 głosowaliśmy w odrębnym głosowaniu, proponuję, aby pan marszałek zarządził reasumpcję tej uchwały i przyjęcie nowego brzmienia. Potem przegłosujemy już całość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#AndrzejCzapski">Zgoda. Wobec tego poddaję pod głosowanie reasumpcję poprawki, nie wiem jaki był numer tej poprawki, ale dotyczy ona brzmienia art. 7.</u>
          <u xml:id="u-507.1" who="#AndrzejCzapski">Proszę o naciśnięcie przycisku „obecny” Tak, to jest poprawka nr 18.</u>
          <u xml:id="u-507.2" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za tym, żeby dokonać reasumpcji treści art. 7, poprzednio uchwalonego?</u>
          <u xml:id="u-507.3" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-507.4" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-507.5" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-507.6" who="#AndrzejCzapski">Stwierdzam, że Senat dokonał reasumpcji uprzednio uchwalonego art. 7 większością 52 głosów, przy 3 głosach przeciwnych i jednym głosie wstrzymującym się.</u>
          <u xml:id="u-507.7" who="#komentarz">(Głosowanie nr 56).</u>
          <u xml:id="u-507.8" who="#AndrzejCzapski">Wobec tego, proszę bardzo, pan senator Madej ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#JerzyMadej">Panie Marszałku!</u>
          <u xml:id="u-508.1" who="#JerzyMadej">Zauważyłem jeszcze jeden mały błąd w druku, który dostaliśmy na samym końcu. Tam brakuje słów: „od dnia 15 listopada 1991 r.”. To tylko formalna poprawka, którą trzeba nanieść.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#AndrzejCzapski">Oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-509.1" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-509.2" who="#AndrzejCzapski">W punkcie VII na str. 2 powinno być dopisane: „od listopada 1991 r.”. To jest rzecz oczywista.</u>
          <u xml:id="u-509.3" who="#AndrzejCzapski">Przystępujemy do głosowania naszego stanowiska na temat ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego. W całości.</u>
          <u xml:id="u-509.4" who="#AndrzejCzapski">Proszę o naciśnięcie przycisku „obecny”.</u>
          <u xml:id="u-509.5" who="#AndrzejCzapski">Kto jest za podjęciem uchwały?</u>
          <u xml:id="u-509.6" who="#AndrzejCzapski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-509.7" who="#AndrzejCzapski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-509.8" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-509.9" who="#AndrzejCzapski">Stwierdzam, że Senat przyjął stanowisko w sprawie ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego większością 41 głosów, przy 4 głosach przeciwnych i 9 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-509.10" who="#komentarz">(Głosowanie nr 57).</u>
          <u xml:id="u-509.11" who="#AndrzejCzapski">Kończymy nasze posiedzenie. Proszę pana senatora sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#TomaszJagodziński">Komunikat ministra Wojciecha Sawickiego:</u>
          <u xml:id="u-510.1" who="#TomaszJagodziński">— Marszałek Senatu zwołuje posiedzenie Konwentu Seniorów bezpośrednio po dzisiejszym posiedzeniu Senatu.</u>
          <u xml:id="u-510.2" who="#TomaszJagodziński">Komunikaty Komisji:</u>
          <u xml:id="u-510.3" who="#TomaszJagodziński">— posiedzenie Komisji Kultury, Środków Przekazu, Nauki i Edukacji Narodowej odbędzie się dnia 15 lutego 1992 r. o godz. 10.00 w sali nr 79.</u>
          <u xml:id="u-510.4" who="#TomaszJagodziński">— wspólne posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych odbędzie się w dniu 12 lutego tego roku o godz. 16.00 w sali nr 179.</u>
          <u xml:id="u-510.5" who="#TomaszJagodziński">Komunikat Komisji Ochrony Środowiska:</u>
          <u xml:id="u-510.6" who="#TomaszJagodziński">— Z upoważnienia przewodniczącego komisji, senatora Jerzego Madeja, uprzejmie informuję, że kolejne posiedzenie komisji odbędzie się dnia 20 lutego o godz. 14.30 w Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Warszawie przy ul. Podleśnej 61, zapewniony będzie środek transportu spod gmachu Sejmu. Podpisała sekretarz komisji, pani Ewa Wesołowska.</u>
          <u xml:id="u-510.7" who="#TomaszJagodziński">Pani sekretarz informuje również, że dnia 20 lutego o godz. 10.30 rozpocznie się posiedzenie sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, Leśnictwa i Zasobów Naturalnych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#AndrzejCzapski">Dziękuję bardzo. Kończąc chcę wyrazić podziękowanie Paniom i Panom Senatorom za pracę nad całym pakietem ustaw towarzyszącym prowizorium i nad samym prowizorium. Za wysiłek włożony w pracę przez te dwa dni, za zdyscyplinowanie i za spolegliwość co do głosowania. Następne posiedzenie najprawdopodobniej obędzie się w dniach 27 i 28 lutego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-511.1" who="#AndrzejCzapski">Zamykam szóste posiedzenie Senatu.</u>
          <u xml:id="u-511.2" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-511.3" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 20 minut 26)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>