text_structure.xml
46.7 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 20 stycznia 1989 r. Komisje: Współpracy Gospodarczej, z Zagranicą, Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów oraz Prac Ustawodawczych, obradujące pod przewodnictwem posła Tadeusza Łodykowskiego (PZPR), rozpatrzyły w pierwszym czytaniu:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- rządowy projekt ustawy Prawo dewizowe.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">W posiedzeniu uczestniczyli przedstawiciele Ministerstwa Finansów z wiceministrem Januszem Sawickim oraz Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą z wiceministrem Januszem Kaczurbą.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Z upoważnienia przewodniczących dwóch pozostałych Komisji przypadł mi w udziale zaszczyt prowadzenia dzisiejszych obrad. Posiedzenie dotyczy projektu ustawy Prawo dewizowe, a więc aktu o dużym znaczeniu zarówno dla całej gospodarki narodowej, jak i dla obywateli. Jest to dopiero pierwsze czytanie rządowego projektu, który zapewne wywoła, zgodnie z oczekiwaniem społecznym, duże zainteresowanie, a może również emocje. Uzasadnienie rządowego projektu przedstawi podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, Janusz Sawicki.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#JanuszSawicki">W imieniu rządu mam zaszczyt przedstawić projekt nowelizacji ustawy Prawo dewizowe. W dokonywanej obecnie zasadniczej przebudowie stosunków gospodarczych kraju, sprawy walutowe odgrywają bardzo istotną rolę.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#JanuszSawicki">Dotyczy to zarówno odczucia społecznego, jak i procesu nawiązywania i rozwoju międzynarodowych powiązań gospodarczych. Nawarstwione przez wiele lat negatywne zjawiska spowodowane daleko idącą izolacją procesów gospodarczych w Polsce od zmian zachodzących w gospodarce światowej, były w znacznym stopniu związane z wyłącznie wewnętrznym charakterem waluty i bardzo drobiazgowym ograniczeniem udziału obywateli i podmiotów gospodarczych w jakichkolwiek formach obrotu dewizowego.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#JanuszSawicki">Przełamanie tego stanu rzeczy wymaga daleko idących zmian.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#JanuszSawicki">Ich celem w niedalekiej perspektywie powinna być wymienialność złotego na waluty innych państw. Prace nad takimi rozwiązaniami zostały już zapoczątkowane. Tworzenie jednolitego rynku walutowego, dostępnego dla wszystkich i kształtującego kurs rzeczywistej równowagi, było przedmiotem międzyresortowych analiz i dyskusji. Jednakże konieczność zahamowania procesów inflacyjnych oraz umożliwienia podmiotom gospodarczym, w tym również nowym bankom powstałym w wyniku reformy systemu bankowego, dostosowanie się do nowych zasad postępowania, przesądziła o potrzebie stopniowego wprowadzania zasadniczych zmian w sposobie powiązania waluty polskiej z walutami światowymi.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#JanuszSawicki">Zapoczątkowanie pożądanych procesów walutowych wymaga stworzenia nowych ram prawnych. Powinny one różnić się na tyle od obecnie dominujących, aby mogły stworzyć „masę krytyczną” rozpoczynającą nowe procesy w tej dziedzinie. Jednocześnie nowe ramy prawne powinny być na tyle elastyczne, aby w miarę postępującego rozwoju gospodarczego umożliwiały stosowanie rozwiązań coraz bliższych założonego celu. Przedłożony komisjom projekt nowej ustawy dewizowej spełnia, zdaniem rządu, te dwa podstawowe warunki.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#JanuszSawicki">Przemiany zachodzące w kraju, w szczególności w zakresie zarządzania gospodarką narodową sprawiają, że obowiązujący obecnie system reglamentacji dewizowej staje się nie tylko przestarzały, ale wręcz niespójny z nową logiką i tworzonymi zasadami systemowymi. Reforma nie może więc pominąć tak istotnej kwestii, jak system obrotu dewizowego, zasady styku naszej waluty krajowej z walutami obcymi. Kwestie te reguluje właśnie prawo dewizowe.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#JanuszSawicki">Zasady tego prawa zawarte w przedłożonym projekcie ustawy regulować mają po nowemu bardzo wrażliwą sferę działalności podmiotów gospodarczych.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#JanuszSawicki">Należy do nich zakres własności oraz swoboda dysponowania środkami dewizowymi. Dewizy stanowią jedno z najrzadszych dóbr w kraju. Brakuje ich państwu, które obsługuje zadłużenie, brakuje również przedsiębiorstwom na cele produkcyjne. Brakuje także osobom fizycznym, wśród których popyt na dewizy gwałtownie rośnie. Tak więc zagadnienie gospodarki, regulacji dewizowej - to coraz częściej nie tylko problem gospodarczy ale również często drażliwa sprawa społeczno-polityczna.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#JanuszSawicki">Przedstawiony przez rząd projekt jest rezultatem możliwego kompromisu pomiędzy oczekiwaniami podmiotów gospodarczych i osób fizycznych, a twardymi realiami stanu finansów zagranicznych państwa. Główne elementy tego stanu to obsługa zadłużenia wolnodewizowego, importowe potrzeby inwestycyjne i innowacyjne gospodarki, a także presje zaopatrzeniowa i rynkowa. Projekt ustawy Prawo dewizowe tworzy warunki do zdecentralizowanego sposobu podziału środków dewizowych w kraju. Umożliwia jednocześnie zwiększanie szybkości obsługi rzadkiego pieniądza zagranicznego, stwarzając tym samym szanse dla poprawy efektywności jego wykorzystywania.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#JanuszSawicki">Taka filozofia niesie za sobą określone ryzyko. Stwarza ona przede wszystkim presję na Centrum ze strony wygodnych lub niezaradnych gospodarczo podmiotów, które dotychczas otrzymywały dewizy od władzy. Obawa przed wzrostem ceny dewiz, kształtowanej w wyniku zetknięcia się na przetargu popytu i podaży - to kolejny element ryzyka. Alternatywą byłoby jednak tanie rozdzielnictwo centralne dewiz, ze znanymi skutkami antyefektywnościowymi.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#JanuszSawicki">Przedstawiony projekt ustawy dewizowej proponuje ustanowienie legislacyjnych ram dla szybkiego wprowadzenia w kraju wewnętrznej wymienialności pieniądza krajowego, a w miarę poprawy stanu gospodarki - ograniczonej zewnętrznej wymienialności złotówki. Jest to więc istotny element zestawu działań zmierzających do stworzenia nowego jakościowo systemu funkcjonowania i zarządzania gospodarką.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#JanuszSawicki">Obecnie obowiązujące prawo dewizowe z 1983 r. powtarza w znacznej części rozwiązania wprowadzone ustawą dewizową z 1952 r. Istotą tamtych regulacji, odpowiadających nakazowo-rozdzielczemu modelowi gospodarki, jest bardzo daleko posunięty zakres reglamentacji dewizowej. Polega on na regulowaniu przez państwo prawie w każdym aspekcie posiadania przez obywateli oraz jednostki gospodarcze wartości dewizowych, tzn. walut obcych oraz innych obcych dokumentów bankowych i płatniczych oraz dysponowania nimi. Posiadanie i obrót tymi wartościami dewizowymi były ustawowo zabronione i wymagały zezwolenia władzy dewizowej, jaką był minister finansów. To on właśnie decydował kto i z jakiego tytułu może posiadać wartości dewizowe oraz na co je wydatkować, kierując się własnym uznaniem, bez żadnych wskazówek ustawowych.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#JanuszSawicki">System ten uległ tylko niewielkiej modyfikacji w 1983 r. Ustawowo dozwolono na posiadanie wartości dewizowej w kraju przez osoby fizyczne oraz wyłączono spod obowiązku uzyskiwania zezwolenia dewizowego niektóre czynności dewizowe o mało istotnym znaczeniu. Zachowano natomiast, oprócz szerokiego zakresu reglamentacji - co jest w tym przypadku najważniejsze - całą logikę poprzednio obowiązującego systemu. Sprowadziła się ona do zasady: jest zabronione wszystko, co nie jest wyraźnie dozwolone przez władzę dewizową.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#JanuszSawicki">Obecnie takie podejście jest nie do przyjęcia. Hamuje ono rozwój gospodarczy i jest sprzeczne z podstawowymi zasadami obecnej polityki rządu, jak również uchwalonymi ostatnio przez Sejm dwoma ustawami o fundamentalnym znaczeniu - mam na myśli ustawę o działalności gospodarczej oraz ustawę o działalności gospodarczej z udziałem zagranicznym.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#JanuszSawicki">Przedstawiony obecnie posłom projekt proponuje całkowite odwrócenie tej dotychczasowej zasady. Przyjmuje on, że to co nie jest zabronione - jest dozwolone. Przepisy projektu jednoznacznie stwierdzają, że wartości dewizowe mogły być przedmiotem własności osób krajowych w kraju i za granicą, a także, że osoby krajowe mogą swobodnie dokonywać obrotu dewizowego z wyjątkiem ograniczeń wyliczonych w ustawie.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#JanuszSawicki">Wyjątki od generalnej zasady swobody obrotów mają charakter ograniczony i zostały wprowadzone jedynie w przypadkach, kiedy w sposób oczywisty jest to niezbędne ze względu na interes dewizowy państwa. Dla przykładu - chodzi o nakaz sprowadzania do kraju walut obcych posiadanych przez osoby krajowe za granicą i lokowanie ich w bankach krajowych zamiast zagranicznych. Inny przykład to konieczność ochrony złotego; służy temu zakaz żądania walut obcych za towar dostarczony w kraju lub za usługę.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#JanuszSawicki">W pozostałym zakresie obrót dewizowy, zgodnie z projektowaną ustawą, nie będzie podlegał żadnej reglamentacji. Stanowi to dalsze istotne rozszerzenie pola wolności gospodarki, a także osobistej obywateli dokonujących obrotu dewizowego w różnych formach. Nowa ustawa stworzy materialne warunki umożliwiające wykorzystanie mechanizmów rynkowych w zarządzaniu gospodarką narodową, umocni samodzielność podmiotów gospodarczych oraz przyczyni się, jak sądzę, do zwiększenia racjonalności alokacji środków dewizowych. Zwiększenie uprawnień jednostek gospodarczych do dysponowania dewizami uzyskiwanymi przez nie z działalności eksportowej stanowi, jak to dowodzi praktyka ostatnich lat, istotny czynnik zwiększający zainteresowanie zwiększeniem eksportu. Powoduje to w efekcie zwiększenie globalnej ilości walut obcych będących w posiadaniu całej gospodarki.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#JanuszSawicki">Wprowadzenie zasady, że właścicielem dewiz z tytułu eksportu jest podmiot gospodarczy eksportujący swoje wyroby i usługi, zasadniczo zmieni pozycję prawną przedsiębiorstw.</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#JanuszSawicki">Spowoduje także, że nie będzie potrzebne ustanowienie żadnych rozbudowanych i skomplikowanych systemów rachunków odpisów dewizowych. Całość dewiz będzie wpływała bezpośrednio na rachunek dewizowy eksportującego przedsiębiorstwa. Projekt zakłada jednak istotne ograniczenie prawa własności eksporterów do tych dewiz w formie obowiązku odsprzedaży ich części państwu. Uzyskane tą drogą środki będą przeznaczane na potrzeby bilansu płatniczego kraju, takie, jak obsługa zadłużenia zagranicznego, kupno niektórych towarów niezbędnych ze względu strategicznego lub społecznego oraz utrzymywanie rezerw dewizowych państwa.</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#JanuszSawicki">Zasadnicza jednak część dewiz uzyskanych od przedsiębiorstw w ramach obowiązkowej odsprzedaży zostanie przeznaczona do sprzedaży na przetargach walutowych. Na przetargach tych będą mogły zaopatrywać się w dewizy jednostki gospodarcze nie eksportujące oraz takie, których potrzeby dewizowe są wyższe od wpływów z eksportu.</u>
<u xml:id="u-2.20" who="#JanuszSawicki">Ceny dewiz na przetargach będą kształtowane przez podaż i popyt. Nie będzie więc obowiązku stosowania tutaj urzędowego kursu, ustalanego przez prezesa Narodowego Banku Polskiego. Kurs urzędowy nie będzie również miał zastosowania przy sprzedaży dewiz bezpośrednio między przedsiębiorstwami lub osobami fizycznymi, a zwłaszcza przy sprzedaży dewiz przez kantory walutowe. Analogicznie jak podmioty gospodarcze, które będą mogły zaopatrywać się w dewizy na przetargach, osoby fizyczne i prawne nie będące podmiotami gospodarczymi będą mogły swobodnie kupować i sprzedawać waluty obce w kantorach walutowych. Proponuje się upoważnienie prezesa Narodowego Banku Polskiego do udzielania osobom prywatnym i fizycznym zezwoleń na prowadzenie kantorów wymiany pieniędzy na zasadach komercyjnych. Podobnie jak w przypadku podmiotów gospodarczych, również osoby fizyczne będą mogły - zgodnie z projektem prawa dewizowego - swobodnie odstępować między sobą waluty obce. Jedynym wyjątkiem od tej zasady jest nabywanie tej waluty w celu dalszej odsprzedaży z zyskiem; operacje takie będą reglamentowane.</u>
<u xml:id="u-2.21" who="#JanuszSawicki">Kolejnym istotnym novum w stosunku do obecnie obowiązujących uregulowań jest całkowite uwolnienie od ograniczeń dewizowych obrotu za granicą dokonywanego przez podmioty gospodarcze. W projekcie ustawy proponuje się, by podmiot gospodarczy mógł swobodnie zawierać umowy obrotu dewizowego z zagranicą, w tym również umowy eksportu i importu towarów i usług, bez konieczności uzyskiwania jakiegokolwiek zezwolenia dewizowego. Jednocześnie podmiot gospodarczy będzie mógł swobodnie wywozić lub transferować z kraju za granicę środki dewizowe na pokrycie własnych zobowiązań z tytułu zakupu towarów i usług, zaciągniętych na podstawie zawartych umów. Takie rozwiązanie stanowi logiczne uzupełnienie uregulowań zawartych w ustawie z 23 grudnia ub.r. o działalności gospodarczej, które wprowadzają obowiązek uzyskiwania koncesji jedynie w przypadku towarów wyliczonych w akcie wykonawczym.</u>
<u xml:id="u-2.22" who="#JanuszSawicki">Rekapitulując to co powiedziałem, należy podkreślić dwie sprawy. Przede wszystkim obecny projekt po raz pierwszy w powojennej historii prawa dewizowego realizuje zasadę, że wszystko co nie jest zabronione - jest dozwolone. Druga fundamentalna sprawa to istotne ograniczenie zakresu reglamentacji dewizowej państwa.</u>
<u xml:id="u-2.23" who="#JanuszSawicki">Materia prawa dewizowego jest bardzo złożona - dlatego, być może, należałoby się szczegółowo odnieść do poszczególnych rozwiązań proponowanych w projekcie ustawy, a także przedstawić wszystkie za i przeciw w kontekście ich wpływu na sprawność przyszłego dewizowego funkcjonowania podmiotów gospodarczych. W swoim wystąpieniu ograniczę się tylko do scharakteryzowania niektórych spraw szczegółowych, które pomogą lepiej zrozumieć całą filozofię projektu nowego prawa dewizowego. Projekt posługuje się pojęciami o tym samym brzmieniu co dotychczas obowiązujące prawo dewizowe, które dobrze zakorzeniły się w praktyce i nauce tego prawa. Obecny projekt nadaje im jednak nowe, zmienione znaczenie. W szczególności uległ ograniczeniu zakres pojęcia „wartości dewizowej” przez wyłączenie waluty polskiej i dokumentów bankowych oraz finansowych denominowanych w tej walucie, chyba, że są one wywożone za granicę kraju. W konsekwencji z obszaru zainteresowania prawa dewizowego zostaje wyłączona cała sfera obrotów dokonywanych w kraju przez cudzoziemców w walucie polskiej. Będzie to miało istotny wpływ na uproszczenie systemu obsługi cudzoziemców. Będzie również spełnieniem żądań tych głosów krytycznych - a było ich wiele - które zarzucały obecnym uregulowaniom, że złotówka w rękach cudzoziemca ma inną wartość i na co innego może być wydatkowana, niż ta sama złotówka w rękach osoby krajowej.</u>
<u xml:id="u-2.24" who="#JanuszSawicki">Istotnie ograniczony został również zakres pojęcia „obrotu dewizowego” przez wyłączenie obrotu dokonywanego na zlecenie cudzoziemca lub nawet bez zlecenia, ale na rzecz cudzoziemca. Uwzględniając przepisy projektu prawa bankowego, omawiany przeze mnie projekt prawa dewizowego ustala, że określenie „bank dewizowy” oznacza bank upoważniony do czynności, na których dokonywanie wymagane jest zezwolenie dewizowe. Status banku dewizowego będzie nadawał prezes NBP w porozumieniu z ministrem finansów.</u>
<u xml:id="u-2.25" who="#JanuszSawicki">Definicja podmiotu gospodarczego odpowiada przepisom ustawy o działalności gospodarczej. Realizując zasadę równości wszystkich sektorów w gospodarce, projekt posługuje się jedynie pojęciem podmiotu gospodarczego, nie stosując zróżnicowania uprawnień dewizowych w zależności od rodzaju własności danego przedsiębiorstwa.</u>
<u xml:id="u-2.26" who="#JanuszSawicki">Kluczowe znaczenie mają przepisy w sprawie dokonywania obrotu dewizowego. W art. 4 zawarta jest fundamentalna zasada, że wartości dewizowe mogą być przedmiotem własności osób krajowych w kraju i za granicą oraz osób zagranicznych w kraju, a także że osoby krajowe i zagraniczne mogą swobodnie dokonywać obrotu wartościami dewizowymi, z wyłączeniem przypadków wyliczonych w przepisach tego rozdziału. Następnie projekt rozstrzyga istotną kwestię zagranicznych rent i emerytur. Art. 7 nakłada na osoby krajowe fizyczne obowiązek odsprzedaży bankom dewizowym części wartości dewizowych otrzymywanych od zagranicznych instytucji ubezpieczeniowych z tytułu renty lub emerytury. Tak więc renciści będą uprawnieni do wykorzystania części uzyskiwanej z tego tytułu należności w walutach obcych, bez tworzenia jednakże sytuacji, w której najniższa renta zagraniczna, nie pozwalająca na minimum egzystencji w kraju z którego jest wypłacana, umożliwiałaby jej odbiorcy w Polsce uzyskanie dochodów kilkakrotnie przekraczających dochody polskich rencistów. Oczywiście docelowym rozwiązaniem będzie unormowanie spraw kursowych w taki sposób, aby kurs Narodowego Banku Polskiego nie odbiegał od cen równowagi walut obcych, stosowanych w obrocie dewizowym między osobami fizycznymi.</u>
<u xml:id="u-2.27" who="#JanuszSawicki">Kierując się koniecznością ochrony interesu dewizowego państwa, ustawa po raz pierwszy wprowadza zakaz lokowania bez zezwolenia walut obcych na rachunkach w bankach zagranicznych. Wprowadza się także obowiązek sprowadzenia do kraju wszystkich znajdujących się za granicą wartości dewizowych stanowiących własność osób krajowych nie później niż w terminie 1 miesiąca od ich uzyskania.</u>
<u xml:id="u-2.28" who="#JanuszSawicki">Istotne są postanowienia art. 8 mówiącego o czynnościach obrotu dewizowego wymagających zezwolenia dewizowego. Projekt ustala katalog tych czynności, jak również wyjątki od ogólnej zasady swobody obrotu dewizowego.</u>
<u xml:id="u-2.29" who="#JanuszSawicki">Należy zwrócić również uwagę na fakt, że zezwolenia dewizowego będzie wymagał także wywóz lub przekaz wartości dewizowych za granicę. Wyjątkiem jest wywóz wartości dewizowych przez osoby fizyczne na zasadach zawartych w zezwoleniu ministra finansów. Wyprzedzając rozwiązania ustawowe ministra finansów zezwolił na swobodny wywóz kwoty 500 dolarów USA od 1 grudnia 1988 r. Powyżej tej kwoty niezbędne będzie jednak, tak jak obecnie, zaświadczenie banku dewizowego prowadzącego rachunek.</u>
<u xml:id="u-2.30" who="#JanuszSawicki">W przypadku podmiotów gospodarczych zakłada się swobodne przekazywanie za granicę posiadanych przez nie dewiz na kupno towarów oraz usługi związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Obowiązuje generalna zasada, że rozporządzanie przez podmioty gospodarcze walutami obcymi uzyskanymi z tytułu prowadzonej działalności będzie mogło następować bez zezwolenia jedynie na cele wynikające z tej działalności. Reglamentowane będzie również zaciąganie przez osoby krajowe kredytów dewizowych za granicą. Przemawiają za tym racje bilansu płatniczego kraju.</u>
<u xml:id="u-2.31" who="#JanuszSawicki">Art. 11 projektu ustawy zachowuje obowiązek dokonywania przez osoby zagraniczne wymiany walut obcych na walutę polską dla pokrycia kosztu pobytu. Ten sam artykuł upoważnia ministra finansów do określenia stawek oraz zasad i trybu tej wymiany walut. W art. 12 projektu bezpośrednio reguluje unormowany dotychczas w przepisach wykonawczych, na co zwracam uwagę, obowiązek osób zagranicznych do zapłaty wyliczonej w tym artykule należności osób krajowych jedynie w walucie polskiej, pochodzącej z udokumentowanej wymiany lub innych określonych źródeł. Dotyczyć to będzie przede wszystkim pokrycia różnego rodzaju należności skarbu państwa, takich jak podatki, cła, grzywny oraz kosztów leczenia, hoteli, wczasów, najmu lokali, w tym samym trybie opłacane będzie kupno praw rzeczowych do nieruchomości i lokali, których ceny krajowe po przeliczeniu waluty obcej po cenach równowagi byłyby drastycznie niskie. Zasada ta będzie utrzymana przejściowo do czasu normalizacji kursu i cen. Jej utrzymanie jest jednak konieczne także z tego względu, że przekazy na rzecz osób zagranicznych dokonywane z takich tytułów są również realizowane z zastosowaniem kursu ustalonego przez prezesa NBP.</u>
<u xml:id="u-2.32" who="#JanuszSawicki">Prawidłowe funkcjonowanie prawa dewizowego w kształcie nadanym mu w projekcie ustawy wymaga uchylenia niektórych obowiązujących dotychczas aktów prawnych, w tym o randze ustawowej. Logika projektu zakłada, by rozdział środków dewizowych odbywał się na jednolitych zasadach proponowanych w projekcie, bez tworzenia wyjątków, odrębnych ustaleń itp. Oznacza to, że wszystkie podmioty gospodarcze powinny wchodzić w posiadanie środków dewizowych w drodze uzyskania dewiz z zagranicy przez eksport towarów, usług, kredyt, darowiznę itp., przez odkupienie dewiz będących w posiadaniu innych podmiotów krajowych, w drodze zakupu dewiz na przetargu, a także przez otrzymanie dewiz z przydziału centralnego w ramach środków wydzielonych w CPR. W roz. 5 art. 29 wylicza 10 obowiązujących ustaw, w których wprowadza się zmiany w związku z wprowadzeniem nowego prawa dewizowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#TadeuszŁodykowski">Zanim rozpoczniemy chciałbym w imieniu prezydiów trzech komisji zaproponować skład podkomisji. Zajmie się ona zaopiniowaniem projektu omawianej dzisiaj ustawy. Uważamy, że wyłonienie podkomisji przed dyskusją pozwoli jej członkom bardziej uważnie śledzić przebieg dzisiejszej debaty. Proponujemy powołanie pięciu posłów z Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, czterech posłów z Komisji Współpracy Gospodarczej z Zagranicą oraz trzech posłów z Komisji Prac Ustawodawczych. Na przewodniczącego podkomisji proponujemy posła Zdzisława Skakuja.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#TadeuszŁodykowski">Wnoszę o przegłosowanie mojej propozycji; kto jest za jej przyjęciem?</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#TadeuszŁodykowski">Propozycja przewodniczącego przyjęta została jednomyślnie.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#ZdzisławFogielman">Art. 7 projektu stwierdza, że osoby krajowe fizyczne są obowiązane odsprzedawać bankom dewizowym część wartości dewizowych otrzymywanych od zagranicznych instytucji ubezpieczeniowych tytułem renty lub emerytury.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#ZdzisławFogielman">Czy wprowadzenie takiego obowiązku nie spowoduje obniżenia stopy życiowej tych osób? W porównaniu z posiadaczami paszportów konsularnych ich sytuacja jest gorsza. Chciałbym wiedzieć czym się kierowano przy formułowaniu zapisu art. 7?</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#RyszardSzunke">Zgadzam się z wiceministrem J. Sawickim, że cała istota nowego prawa dewizowego zawarta jest w art. 4. Czy wobec tego artykuł ten nie powinien znajdować się na początku tekstu całej ustawy? Za korzystne uważam postanowienia art. 6, że podmioty gospodarcze są obowiązane odprzedawać bankom dewizowym część wpływów w walutach obcych, uzyskiwanych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Jaka będzie to część - ustali dopiero rozporządzenie Rady Ministrów, podobnie jak szczegółowe zasady obliczania tej części wpływów podlegającej odprzedaży. Chciałbym wiedzieć, czy odsetki odprzedaży uwzględniać będą racjonalne potrzeby podmiotów gospodarczych i samej gospodarki. To samo dotyczy art. 7. Tu również wysokość części renty lub emerytury podlegającej odprzedaży będzie określona w rozporządzeniu Rady Ministrów. Proszę o wyjaśnienie tej kwestii.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#RyszardSzunke">Art. 8 pkt 1 c stwierdza, że wymagają zezwolenia dewizowego niektóre czynności obrotu dewizowego, z wyjątkiem m.in. „przekazu za granicę przez podmioty gospodarcze walut obcych na cele zakupu towarów i usług związanych z prowadzoną działalności gospodarczą”. Jak w praktyce będzie wyglądała realizacja zapisów art. 8, a także poprzedniego art. 7? Art. 9 mówi, że banki dewizowe mogą organizować przetargi, na których podmioty gospodarcze będą dokonywały sprzedaży, a także kupna walut obcych niezbędnych na pokrycie ich zobowiązań tych walutach. Proszę o informację na temat zasad prowadzenia tych przetargów. Uwaga ta dotyczy także art. 10. Czy wprowadzenie z prywatnych kantorów wymiany walut obcych nie będzie legalizacją procederu uprawianego przez cinkciarzy?</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#RyszardSzunke">Również art. 12 daje delegację ministrowi finansów do określenia w drodze rozporządzenia szczegółowych zasad dokumentowania pochodzenia waluty polskiej. Właściwie we wszystkich artykułach projektu ustawy, z wyjątkiem art. 4., postanowienia są dosyć płynne i właściwie wszystko się może zdarzyć.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#RyszardSzunke">Jest to bardzo istotne zastrzeżenie do całego projektu omawianej ustawy. Nawiązując do treści art. 24 - chciałbym wiedzieć, jaka będzie polityka państwa w odniesieniu do banków komercyjnych. Proszę także o wyjaśnienie uprawnień Wojsk Ochrony Pogranicza w zakresie granicznej kontroli dewizowej oraz uprawnień poczty przy nadawaniu przesyłek pocztowych za granicę.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#RyszardSzunke">Podzielam opinię wiceministra J. Sawickiego o doniosłym znaczeniu nowego prawa dewizowego i o znacznych korzystnych zmianach w stosunku do przepisów działających dotychczas.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#JanLaskowski">Trudno ocenić właściwie przedłożony przez rząd projekt ustawy prawo dewizowe, nie dysponując rozporządzeniami wykonawczymi. Trudno ocenić czy nowe przepisy dewizowe zawierają mechanizmy zabezpieczające dopływ dewiz dla państwa? Czy nie będzie niekontrolowanego przepływu dewiz przez Polskę, z którego państwo niewiele będzie miało? Brak przepisów wykonawczych uniemożliwia znalezienie odpowiedzi na to pytanie.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#JanLaskowski">Ustawodawca otwarcie przyznaje w uzasadnieniu projektu ustawy, że ocena skutków gospodarczych wprowadzenia nowego prawa dewizowego jest bardzo trudna. Skutki te zależą w znacznym stopniu od tego, jak ukształtuje się cena równowagi walut obcych na przetargach prowadzonych dla podmiotów gospodarczych oraz od ceny kupna i sprzedaży walut w transakcjach osób fizycznych. Można było, jak sądzę, tę ocenę uzyskać choćby w przybliżeniu. Pozwoliłoby to zminimalizować negatywne skutki. Czy zawsze musimy uczyć się na błędach? W moim przekonaniu wprowadzenie nowego ustawodawstwa dewizowego przypomina trochę poker. Proszę o wyjaśnienie moich obaw, w innym wypadku byłbym zmuszony głosować przeciwko uchwaleniu proponowanego prawa dewizowego.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#JanLaskowski">Kolejne pytanie. Czy, zdaniem rządu, projekt omawianej ustawy jest spójny i skojarzony z innymi ustawami, np. o finansach państwa? Oby nie doszło do kolizji między nimi.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#JanLaskowski">Jakie będą skutki przetargów walutowych, czy nie spowodują one nakręcania spirali inflacji?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#EdwardSzymański">Chorobą naszego handlu zagranicznego jest hamowanie bodźców do zwiększenia eksportu.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#EdwardSzymański">Tymczasem pogarszająca się sytuacja zaopatrzeniowa w kraju powoduje, że musimy często importować po wyższych cenach, zamiast te same surowce czy materiały pozyskiwać w kraju znacznie taniej. Taka sytuacja jest konsekwencją istniejącej relacji cen surowców i artykułów o niskim stopniu przetworzenia. Nie uwzględnia ona kapitałochłonności tych surowców i wyrobów. Odwrotnie dzieje się na świecie. Dlatego pozornie opłaca się nam eksportować surowce. Dotychczas proces ten był regulowany środkami administracyjnymi. W warunkach wolności ekonomicznej może to spowodować niekorzystne reperkusje. Przyznana wolność ekonomiczna musi więc wiązać się z cłami eksportowymi, tymczasem u nas nie ma ustawy, regulującej cła eksportowe, ale jedynie importowe. Rząd nie wystąpił z projektem ustanowienia ceł eksportowych, co może spowodować niekorzystne zjawiska, jak również osłabienie funkcjonowania prawa dewizowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#ZdzisławBarański">W związku z nową ustawą o prawie dewizowym niezbędne będą zmiany ustawy karno-skarbowej. W informacji rządowej mówi się o tych zmianach, które powinny uwzględniać nie tylko nowe przepisy merytoryczne, ale również zakładać odmienne niż dotychczas podejście do polityki karnej. Projekt nowelizacji ustawy karno-skarbowej - stwierdza się w uzasadnieniu projektu ustawy - znajduje się w końcowej fazie opracowania. Byłoby dobrze, aby obydwa projekty ustaw zostały łącznie przedyskutowane i przyjęte. Art. 32. projektu ustawy prawo dewizowe stwierdza, że sprawy dewizowe wszczęte i nie zakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy podlegają rozpatrzeniu według tej ustawy. To samo powinno dotyczyć ustawy karno-skarbowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#HelenaMożejko">W art. 5 stwierdza się, że osoby krajowe w kraju są obowiązane sprowadzić do kraju znajdujące się za granicą wartości dewizowe będące ich własnością nie później niż w terminie 1 miesiąca od ich uzyskania, i że odstąpienie od tego obowiązku wymaga zezwolenia dewizowego. Co się stanie, gdy tego wymogu się nie dotrzyma?</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#HelenaMożejko">Nowe przepisy dotyczące zagranicznych rent i emerytur, to jeden z podstawowych artykułów Interesujących ogromną rzeszę obywateli.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#HelenaMożejko">W jaki sposób nastąpi zabezpieczenie świadczeń z tytułu renty lub emerytury, kto będzie je wyliczał i czy to będzie rozliczenie jednorazowe, czy ulegające zmianie w zależności od sytuacji rencistów lub emerytów?</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#HelenaMożejko">W art. 15 stwierdza się, że prezes NBP ustala zasady i normy sprzedaży wartości dewizowych osobom krajowym fizycznym na pokrycie kosztów podróży i pobytu za granicą. Nie wiadomo jakie to są zasady i jakie to będą normy, ale jedno jest wiadome - że obecne środki dewizowe przyznawane na pokrycie kosztów podróży i pobytu za granicą uwłaczają godności, tak bardzo są niskie. Mam pytanie do ministra, czy cudzoziemcy nie mogliby pokrywać w walutach obcych kosztów leczenia bądź pobytu w naszych placówkach medycznych? Szpitale miałyby dzięki temu własne środki dewizowe na kupno niezbędnych lekarstw i urządzeń medycznych. Kolejne pytanie. Podmioty gospodarcze regulują wszystkie swoje sprawy finansowe za granicą tylko za pośrednictwem banku. Czy dotyczy to również osób fizycznych?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#JózefKiszka">17 stycznia br. Komisja Polityki Społecznej, Zdrowia i Kultury Fizycznej omawiając problemy finansowania turystyki stwierdziła, że w projekcie prawa dewizowego należy wprowadzić kilka poprawek. Chciałbym je dzisiaj przedstawić, ponieważ mają istotne znaczenie dla rozwoju kultury fizycznej w Polsce.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#JózefKiszka">W art. 29 Komisja proponowała skreślenie pkt. 5. Chodziło o zmiany proponowane w ustawie z dnia 3 lipca 1984 r. o kulturze fizycznej. Zdaniem Komisji nieuwzględnienie jej poprawki będzie równoznaczne z likwidacją części dewizowej Centralnego Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej. Utworzenie części dewizowej funduszu miało na celu samofinansowanie dewizowe kultury fizycznej w walutach wymienialnych. Środki uzyskane na ten fundusz nie miały w zasadzie charakteru handlowego lecz były związane z działalnością sportową. Ze środków tych refundowano koszty podróży i pobytu naszych ekip za granicą, pokrywano wpisowe pobierane za udział w zawodach. Przeznaczono je także na nagrody za uzyskiwane wyniki, różnego rodzaju darowizny.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#JózefKiszka">Wpływy z tych tytułów w ok. 90% pozostawały na koncie majątkowym funduszu, a tylko ok. 9% było sprzedawane bankowi dewizowemu.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#JózefKiszka">Wspomniana pula dewizowa przeznaczona była na finansowanie wydatków wszystkich jednostek kultury fizycznej, wynikających z kontaktów międzynarodowych z krajami II obszaru płatniczego. Za środki te kupowano specjalistyczny sprzęt i instalowano urządzenia sportowe. W przypadku likwidacji części dewizowej funduszu wpływy dewizowe tylko w wysokości do 50%, a nie od wszystkich tytułów obecnie zaliczanych na fundusz, będą własnością związków i klubów sportowych.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#JózefKiszka">Kolejna uwaga Komisji Polityki Społecznej, Zdrowia i Kultury Fizycznej dotyczy art. 15 ust. 2. Proponujemy, aby wyrazy „oraz w porozumieniu z ministrem finansów określić przeznaczenie środków pochodzących z dopłaty” zastąpić wyrazami: „dopłaty te stanowią dochód Centralnego Funduszu Turystyki i Wypoczynku”. W istocie rzeczy dopłaty z tego tytułu od początku powstania Centralnego Funduszu Turystyki i Wypoczynku są podstawowym źródłem dochodów przeznaczonych na finansowanie infrastruktury turystycznej. Likwidacja tego źródła sprawi, że fundusz nie będzie mógł spełniać nałożonych na niego funkcji. W konsekwencji nastąpiłoby zwiększenie wydatków z budżetu i wycofanie gwarancji dla obcego kapitału realizującego inwestycje w ramach spółek z kapitałem mieszanym.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#JózefKiszka">W art. 11 Komisja proponuje dodać nowy ustęp w brzmieniu: „wartości dewizowe pochodzące z wymiany walut na złote osobom zagranicznym, o których mowa w ust. 1, dokonywanej przez kasy walutowe jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w dziedzinie turystyki i wypoczynku wpływają na Centralny Fundusz Turystyki i Wypoczynku, który odsprzedaje bankom dewizowym część wpływów w wysokości określonej dla danych usług w rozporządzeniu, o którym mowa w art. 5 ust. 2”.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#JózefKiszka">W art. 12 proponujemy dodać ust. 2 w brzmieniu: „podmioty gospodarcze mają prawo wykupić wartości dewizowe za złotówki udokumentowanego pochodzenia w wysokości wynikającej z rozporządzenia, o którym mowa w art. 6 ust. 2, dla danego rodzaju usług świadczonych za waluty obce”.</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#JózefKiszka">Aktualny ust. 2 tego artykułu proponujemy oznaczyć jako 3 i dodać na końcu wyrazy: „jak również zasady wykupywania wartości dewizowych z tytułu świadczenia usług opłaconych złotymi udokumentowanego pochodzenia”. Proponowane rozwiązanie ma na celu zapewnienie jednakowych warunków jednostkom świadczącym usługi hotelarskie za złotówki pochodzące z udokumentowanej wymiany walut z biurami podróży organizującymi przyjazdy turystyczne do Polski. W kasach walutowych wymieniają waluty przeważnie turyści indywidualni nie korzystający z pośrednictwa biur podróży. Dotyczy to ok. 80% turystów. Złotówki pochodzące z wymiany są przeznaczone na opłacenie usług świadczonych przez hotele. Proponowany w nowym brzmieniu art. 11 przeznaczenie wartości dewizowych pochodzących z wymiany stanowiłoby pokrycie w środkach dewizowych na wykup walut przez jednostki świadczące usługi za udokumentowane opłaty.</u>
<u xml:id="u-10.8" who="#JózefKiszka">W razie nieuwzględnienia proponowanego rozwiązania jednostki świadczące usługi zostaną pozbawione odpisów dewizowych, jakie dotychczas miały z tego tytułu. W konsekwencji nie będą one zainteresowane świadczeniem usług dla cudzoziemców, co w praktyce uniemożliwi spłatę kredytów dewizowych zaciąganych na budowę hoteli. Proponowana w ustawie możliwość odsprzedaży wartości dewizowej po uwzględnieniu wartości dewizowej państwa w oparciu o wytyczne Rady Ministrów, nie stanowi gwarancji dla obcego kapitału. Jedynie systemowo zagwarantowany odpis dewizowy umożliwi dalsze zaangażowanie obcego kapitału w inwestycje turystyczne w Polsce.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#JacekAntonowicz">Można się domyślać, że również inne komisje mają propozycje zmian dotyczących rządowego przedłożenia projektu ustawy prawo dewizowe. Stąd moja prośba, aby wszystkie te uwagi zostały dostarczone podkomisji, aby mogła je rozpatrzyć i do nich się ustosunkować.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#TadeuszŁodykowski">W pełni popieram wniosek przedmówcy. Jeśli nie ma innych uwag ze strony posłów, proszę o zabranie głosu wiceministra J. Sawickiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#JanuszSawicki">Spróbuję w miarę możliwości odpowiedzieć na wątpliwości posłów, jak również wyjaśnić niektóre zapisy w projekcie ustawy. Poseł Z. Fogielman słusznie zauważa, że sprawa rent i emerytur budzi ogromne zainteresowanie i emocje. Dlaczego przyjęliśmy rozwiązanie, które znalazło wyraz w art. 7? Rocznie z tytułu rent i emerytur otrzymywanych od zagranicznych instytucji ubezpieczeniowych wpływa ok. 120 mln dolarów. Kwota ta stanowi dla państwa znaczny zastrzyk dewizowy. Nie można sobie pozwolić na wypłacanie całości rent i emerytur w dewizach, ale nie chcemy też utrzymywać obecnego stanu rent, kiedy te renty i emerytury otrzymywane od zagranicznych instytucji są w Polsce wypłacane tylko w złotówkach. Stąd rozwiązanie pośrednie. Jaką część renty lub emerytury będzie podlegała odsprzedaży państwu, określi rozporządzenie Rady Ministrów. Oczywiście Sejm może tę zasadę zmienić.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#JanuszSawicki">Poseł E. Szymański pytał - zresztą nie tylko on - jakie będą skutki przetargów walutowych, w jakiej mierze przetargi powiększą rozmiary inflacji. W 1989 r. przewidujemy sprzedanie na przetargach walutowych ok. 2,3 mld dolarów. Większa ich część, bo ok. 1,6 mld dolarów, znajdzie się w dyspozycji Banku Handlowego. Przetargi będą miały tutaj charakter ograniczony do niektórych towarów i wyrobów szczególnie potrzebnych. Natomiast ok. 650 mln dolarów zostanie sprzedanych na przetargach organizowanych przez Bank Rozwoju Eksportu. Te środki dewizowe, miejmy nadzieję, znajdą się w dyspozycji tych przedsiębiorstw, dla których są one niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej. Same przedsiębiorstwa zdecydują czy stawać do przetargu, czy nie.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#JanuszSawicki">Nie można do końca przewidzieć, w jakim stopniu przetargi wpłyną na wzrost inflacji. Sądzę jednak, że nie będzie to zjawisko zbyt groźne. Możemy oczekiwać, że w Banku Handlowym 1 dolar osiągnie na przetargach cenę ok. 1 tys. do 1.500 zł, natomiast na giełdzie w Banku Rozwoju Eksportu o 500 zł więcej. Przypomnę, że dotychczas klienci Banku Handlowego płacili za dolara zaledwie 500 zł. ponadto giełdy o charakterze celowym, a taki charakter będzie miała giełda w Banku Handlowym, nie należy porównywać do dotychczasowych giełd Banków Rozwoju Eksportu. Jeśli chodzi o wpływ na inflację to z obserwacji wynika, że wzrost kursu dolara o 10% zwiększa inflację od 0,5 do 1%. Chciałbym, abyśmy mieli świadomość, że mówimy jedynie o 1/5 importu, która będzie przechodziła przez nasze giełdy.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#JanuszSawicki">Kantory wymiany walut: wiąże się z tym dwuwalutowość na naszym rynku gospodarczym. W Polsce dolar ma mocną pozycję. Przy opracowaniu projektu prawa dewizowego były głosy, że należy bronić waluty narodowej. Były też jednak inne głosy - że należy usankcjonować obecną dwuwalutowość w naszym kraju. Ustawa przyjmuje takie rozwiązanie, osoby krajowe i zagraniczne mogą swobodnie dokonywać obrotu dewizowego z zastrzeżeniem ograniczeń określonych w przepisach. Chodzi o to, by nie czerpać zysku z takiej wymiany.</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#JanuszSawicki">Zdajemy sobie sprawę z niedoskonałości tęgo zapisu. Idealnym rozwiązaniem byłoby dysponowanie kantorami, w których taka wymiana byłaby dokonywana oficjalnie. Mam na myśli kantory licencjonowane przez bank, jak to ma miejsce w innych krajach. Również u nas przewidujemy powstanie takich kantorów.</u>
<u xml:id="u-13.5" who="#JanuszSawicki">Były pytania dotyczące eksportu wewnętrznego. Na ten temat mamy zapis pkt 7 w art. 8. Stoimy na stanowisku, że likwidacja eksportu wewnętrznego byłaby w obecnych warunkach niecelowa. Musi to być jednak działalność licencjonowana. Obecnie wartość sprzedaży towarów w eksporcie wewnętrznym sięga rocznie kwoty od 700 do 800 mln dolarów.</u>
<u xml:id="u-13.6" who="#JanuszSawicki">Jeśli chodzi o uprawnienia organów wojsk ochrony pogranicza w zakresie granicznej kontroli dewizowej, to pozostają one niezmienione. Słuszna była uwaga jednego z posłów o koniecznym dostarczeniu członkom komisji wypisu wszystkich aktów prawnych, które ulegają likwidacji, bądź też będą musiały być zmienione w konsekwencji uchwalenia omawianego dzisiaj prawa dewizowego. Zgadzam się również z generalną uwagą o nadmiernej ilości aktów wykonawczych. Akurat w tym przypadku jest ich tylko 8, wszystkie są już przygotowane i będziemy je mogli niebawem dostarczyć członkom komisji. Są to akty o różnym ciężarze gatunkowym. Wiele artykułów proponowanych w projekcie ustawy prawo dewizowe być może sformułowanych jest zbyt lapidarnie. Ale i tak ustawa jest, naszym zdaniem, zbyt obszerna i nie chcieliśmy jej jeszcze bardziej rozbudowywać - dlatego wielokrotnie ustawa odwołuje się do rozporządzeń wykonawczych. Ponadto zbyt szczegółowe przepisy mogłyby utrudnić funkcjonowanie samej ustawy.</u>
<u xml:id="u-13.7" who="#JanuszSawicki">Sytuacja w kraju zmienia się. Z pewnością w przyszłości trzeba będzie niektóre postanowienia modyfikować, a zapewne również zmienić, dostosowując do zmienionych potrzeb. Nowa ustawa karno-skarbowa jest już gotowa i dalsze prace nad nią zostały zsynchronizowane z pracami nad ustawą o prawie dewizowym. Chodzi o to, aby obydwa akty mogły wejść w życie jednocześnie.</u>
<u xml:id="u-13.8" who="#JanuszSawicki">Padło szczegółowe pytanie o możliwość leczenia się w Polsce za dewizy pobierane bezpośrednio przez placówki służby zdrowia.</u>
<u xml:id="u-13.9" who="#JanuszSawicki">Takie rozwiązanie uznaliśmy za niewłaściwe, gdyż stanowiłoby nie tylko usankcjonowanie, ale rozszerzenie wielowalutowości w Polsce. Cudzoziemiec korzystając z leczenia w Polsce, wymienia walutę po obowiązującym kursie i w ten sposób środki dewizowe wpływają do centralnego funduszu dewizowego państwa. Jest to również częściowa odpowiedź na propozycje przedstawione przez posła J. Kiszkę w imieniu Komisji Polityki Społecznej, Zdrowia i Kultury Fizycznej. Istotą nowej ustawy prawo dewizowe jest z jednej strony zdecentralizowanie zasobu środków dewizowych w kraju, a z drugiej, jego centralizacja. Jeśli jakieś podmioty gospodarcze nie mogły wejść w posiadanie dewiz, to będą je otrzymywać za pośrednictwem jednej kasy - właśnie Centralnego Funduszu Dewizowego. Taka jest cała filozofia projektu ustawy. Jeśli ją złamiemy, doprowadzimy do niezrównoważonego rachunku dewizowego. Dlatego też celowo nie utrzymywaliśmy dotychczasowego systemu odpisu dewizowego na Centralny Fundusz Kultury Fizycznej. Jeśli kultura fizyczna będzie potrzebowała środków dewizowych, to powinna je otrzymać z Centralnego Funduszu Dewizowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#JanuszKaczurba">Odpowiadając na pytanie posła R. Szunke chciałbym poinformować, że środki, które zostaną sprzedane w br. na giełdach walutowych będą ok. dziesięciokrotnie większe niż w ub.r. Nowe stawki stosowane są już od 1 stycznia br. Jeśli jakieś przedsiębiorstwo korzysta ze stawek, to 40% dewiz wykupuje w banku po cenie oficjalnej. Istnieje pięć grup stawek, wysokość wpłat dewizowych kształtuje się na poziomie od 10% do 50%, a nawet do 90%. Wychodzimy z założenia, że niektóre dziedziny gospodarki, jak np. rybołówstwo, powinny korzystać ze szczególnej pomocy dewizowej.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#JanuszKaczurba">Uznaję argumentację posła E. Szymańskiego o konieczności uregulowania ceł eksportowych. Stoimy jednak na stanowisku, że należy leczyć chorobę, o której mówił poseł E. Szymański. Chodzi przede wszystkim o zwalczanie zjawiska obniżania eksportu artykułów mało przetworzonych.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#JanuszKaczurba">Sądzę, że istnieją obecnie instrumenty regulujące relację pomiędzy eksportem tych właśnie wyrobów i surowców, a zapotrzebowaniem na nie krajowych producentów. Po pierwsze, przedsiębiorstwa działają w układzie cen światowych. Ponadto stosowany jest system pozwoleń na wywóz wyrobów i surowców z kraju. Niektóre grupy towarów zostały objęte obowiązkiem kontroli przy wywozie. Również ekonomiczne instrumenty działają na niekorzyść wyrobów nisko przetworzonych.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#TadeuszŁodykowski">Dziękuję obu wiceministrom za obszerne wyjaśnienia, które - jak sądzę - łącznie z wystąpieniami posłów w dyskusji będą pomocne podkomisji w pracy nad projektem ustawy Prawo dewizowe.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>