text_structure.xml 73.3 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 21 maja 1986 r. Komisja Spraw Samorządowych, obradująca pod przewodnictwem posła Stanisława Kani (PZPR), rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- działalność samorządu załóg w wybranych przedsiębiorstwach przemysłu maszynowego (Fabryka Aparatów Elektrycznych „Agena w Bielsku Białej, Fabryka Samochodów Ciężarowych w Starachowicach i Poznańska Fabryka Maszyn Żniwnych) rzecz postępu technicznego, wynalazczości, racjonalizacji i jakości produkcji.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">W obradach udział wzięli: przewodniczący sejmowej Komisji Nauki i Postępu Technicznego Zbigniew Puzewicz, dyr. gen. w Ministerstwie Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego Tadeusz Haładaj oraz przedstawiciele Najwyższej Izby kontroli, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Urzędu Postępu Naukowo-Technicznego i Wdrożeń, a także zaproszeni dyrektorzy zakładów pracy i przedstawiciele rad pracowniczych.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">W naszym posiedzeniu uczestniczą przewodniczący rad pracowniczych oraz dyrektorzy kilku zakładów wizytowanych przez posłów w ostatnim czasie. Zajmujemy się dziś ważnym problemem oddziaływania samorządu załóg na szeroko rozumiany postęp techniczny. Chcielibyśmy uzyskać wstępną odpowiedź na pytanie, jak spożytkować możliwości samorządu pracowniczego, rad pracowniczych w przyspieszaniu postępu technicznego, rozwijaniu wynalazczości i racjonalizacji, zaczynając od wielkiego postępu aż do pracowniczych działań racjonalizujących produkcję i organizację. Oczekujemy również przedstawienia uwag przez posłów, którzy wizytowali zakłady.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#AleksanderPilch">Przedsiębiorstwo nasze zlokalizowane Jest w uprzemysłowionym regionie, w Bielsku-Białej, w bliskim sąsiedztwie kopalń. Wynikają stąd poważne trudności w utrzymaniu na odpowiednim poziomie zatrudnienia, zwłaszcza fachowców w poszukiwanych specjalnościach. Fabryka zatrudnia 1875 pracowników - o 500 osób mniej niż w 1980 r. Średnia miesięczna płaca w 1985 r, wyniosła wraz z nagrodą z zysku 19907 zł i nie Jest konkurencyjna na tym terenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#AleksanderPilch">Fabryka zajmuje się produkcją skomplikowanej aparatury elektrycznej niskiego napięcia, elektronicznych układów napędowych do obrabiarek sterowanych numerycznie, zespołów sterowniczych, bezpieczników mocy i innych urządzeń. Wymaga to dużego wkładu myśli technicznej, ponieważ gałąź produkcji, którą reprezentuje nasz zakład należy do tych, które są nośnikami postępu technicznego w gospodarce.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#AleksanderPilch">Głównym odbiorcą naszych wyrobów są kontrahenci, zagraniczni. Ekspert stanowi 62,3% sprzedaży. Odbiorcy krajowi, to głównie zakłady górnicze i energetyczne, budownictwo, hutnictwo, przemysł obrabiarkowy, obronny i okrętowy, a także rolnictwo i przemysł spożywczy, Jak również zakłady gospodarki komunalnej i placówki służby zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#AleksanderPilch">Zaplecze techniczne zajmuje się opracowaniem i wdrażaniem do produkcji nowych wyrobów oraz nowoczesnych technologii i metod wytwarzania. Podejmuje się prace modernizujące wyroby oraz przedsięwzięcia oszczędnościowe. Prowadzona Jest szeroka działalność w zakresie racjonalizacji i wynalazczości. Stan kadrowy zaplecza technicznego fabryki zmniejszył się od 1980 r. o ok. 35% i wynosi obecnie 160 osób. Średnia płaca miesięczna w zapleczu technicznym wraz z kadrą kierowniczą wynosi 22423 zł (112,6% w stosunku do średniej płacy w fabryce). Trudna technicznie produkcja „Apeny” wymaga dużego angażowania się w bieżącą obsługę techniczną, która pochłania ok. 70% zdolności produkcyjnej zaplecza; pozostałą część wykorzystuje się do realizacji trudnych tematów rozwojowych i modernizacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#AleksanderPilch">Samorząd pracowniczy, poświęca wiele czasu problemom postępu technicznego, przede wszystkim na etapie tworzenia i zatwierdzania planów rozwoju przedsiębiorstwa oraz planów techniczno-ekonomicznych. których Integralną część stanowią plany postępu technicznego. Rada pracownicza opiniuje w różnych swoich materiałach tematykę związaną z postępem technicznym oraz podejmuje ją w pracach komisji problemowych rady. Oceniamy, że rozmiary postępu technicznego są we właściwej relacji do ilościowego stanu kadry inżynieryjno-technicznej. Rada uważa aktualny stan w zakresie postępu technicznego za dostateczny w stosunku do bieżącej możliwości fabryki, ale niewystarczający w stosunku do potrzeb kraju i dalszego rozwoju naszego zakładu.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#AleksanderPilch">Działalność przedsiębiorstwa uwarunkowana jest wieloma czynnikami zewnętrznymi, przede wszystkim trudną sytuacją gospodarczą kraju oraz niestabilnością przepisów prawnych, zmieniających Się zbyt często, wydawanych z opóźnieniem, czasem działających wstecz oraz ograniczających samodzielność przedsiębiorstwa. Powoduje to niepewność w działaniu i nie stymuluje długofalowej i stabilnej polityki w zakresie rozwoju postępu technicznego. Wyraża się to m.in, w braku możliwości realizacji wytycznych nr 44 ministra pracy, płac i spraw socjalnych z października 1984 r. w sprawie ustalania poziomu wynagrodzeń pracowników zatrudnionych w zakładach pracy, wprowadzających zakładowe systemy wynagradzania. Brak jest szerszej realizacji uchwały Rady Ministrów nr 66 z czerwca 1983 r. w sprawie specjalizacji zawodowej inżynierów. Wynika stąd brak zainteresowania kadry technicznej podejmowaniem trudnych i ryzykownych tematów z zakresu postępu technicznego. Realizuje się niemal wyłącznie tematy przynoszące efekty w bardzo krótkim okresie i pewne w wykonaniu. Nie przynoszą one zbyt dużych efektów gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#AleksanderPilch">Trzeba podkreślić, że założony w tezach KC PZPR na X Zjazd Partii poważny wzrost gospodarczy w oparciu o postęp techniczny nie będzie mógł być realizowany dotychczasowymi metodami. Muszą być przyjęte nowe i stabilne zasady działania w tym zakresie oraz stworzone warunki dla realizacji postępu technicznego na miarę wielkich potrzeb.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#TadeuszMiśkiewicz">Nasza fabryka ma bogate, liczące ponad 100 lat tradycje przemysłowe. Starachowice były kolebką polskiej motoryzacji, a samochody „Star” podstawowymi środkami transportu drogowego w Polsce. Uruchomienie produkcji samochodów ciężarowych spowodowało dynamiczny rozwój przedsiębiorstwa, wielu zakładów kooperacyjnych oraz zaplecza technicznego.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#TadeuszMiśkiewicz">Załoga FSC liczy 16 tys. pracowników, w tym 5 tys. kobiet. Samorząd został reaktywowany w marcu 1983 r. i obecnie trwa druga jego kadencja. W ramach struktury Rady Pracowniczej działa 7 stałych komisji problemowych, w tym komisja ds. postępu technicznego i rozwoju przedsiębiorstwa. W pracach komisji biorą udział delegaci załogi oraz zaproszeni pracownicy poszczególnych służb. Rada poświęca wiele uwagi problemom postępu technicznego, racjonalizacji i jakości produkcji. Podstawowe tematy z tego zakresu wynikają z opracowanego i zatwierdzonego programu rozwoju wyrobów na lata 1983–1990.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#TadeuszMiśkiewicz">Problemy postępu technicznego w przedsiębiorstwie dotyczą prac konstrukcyjnych, badań i procesów wytwarzania. Dzięki realizacji tematów technicznych i technologicznych uzyskano konkretne efekty w zakresie poprawy trwałości i niezawodności samochodów, obniżki pracochłonności, materiałochłonności i energochłonności, a także poprawy warunków pracy na stanowiskach roboczych.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#TadeuszMiśkiewicz">Wiele uwagi poświęca się postępowi technologicznemu; W tym zakresie zaznacza się pewna stagnacja, której powodem jest następująca dekapitalizacja wyposażenia technicznego, braki wysokiej jakości materiałów hutniczych i chemicznych, ograniczone środki na rozwój, a także mało motywacyjny system płac kadry inżynieryjno-technicznej.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#TadeuszMiśkiewicz">Mimo to poziom procesów produkcyjnych odpowiada ogólnie standardowi krajowemu, a niektóre techniki wytwarzania dorównają średniemu standardowi światowemu. Pilnego unowocześnienia wymagają procesy odlewnicze, obróbka plastyczna, technologia pokryć lakierniczych i galwanicznych; stosowane tu metody wytwarzania są przestarzałe i miało wydajne. Unowocześnienie tych procesów wymaga znacznych środków finansowych, na które w obecnej sytuacji nie stać naszej fabryki. Konieczna jest pomoc finansowa przeznaczona na modernizację bazy metalurgicznej, która staje się barierą dalszego rozwoju wyrobów.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#TadeuszMiśkiewicz">W zakresie wynalazczości i racjonalizacji, poczynając od 1980 r. zanotowano znaczny regres. Podstawową przyczyną było zdecydowane nienadążanie należnych racjonalizatorom wynagrodzeń za spadkiem wartości pieniądza. Działalność racjonalizatorska stawała się coraz mniej opłacalna. Wprowadzenie znowelizowanych przepisów o wynalazczości i dokonanie istotnych zmian, zwłaszcza w zakresie zachęt materialnych, spowodowało znaczny wzrost zainteresowania pracowników twórczością racjonalizatorską. Od tego czasu notuje się systematyczny wzrost wynagrodzeń dla twórców - i wzrost efektów, jakie przynosi racjonalizacja. Rozwojowi wynalazczości służy organizowanie giełd wynalazczych oraz konkursów dotyczących ważnych zagadnień technicznych i produkcyjnych. Zorganizowano stały konkurs międzywydziałowy o tytuł najlepszego wydziału w zakresie wynalazczości pracowniczej.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#TadeuszMiśkiewicz">Dalszy postęp w rozwoju wynalazczości pracowniczej uwarunkowany Jest jednak problemami kooperacyjno-zaopatrzeniowymi, a także brakiem Jednoznacznej interpretacji przepisów prawa wynalazczego.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#TadeuszMiśkiewicz">Rada pracownicza dokonuje corocznie oceny wdrażania postępu technicznego i jego wpływu na wzrost efektywności gospodarowania. Dokonuje się również oceny rozwoju wynalazczości pracowniczej. Za szczególnie duże osiągnięcie kadry inżynieryjno-technicznej i robotników FSC należy uznać realizację programu „dieselizacji” samochodu Star w oparciu o własne rozwiązania. Przygotowywane są do produkcji nowe typy samochodów: Star 1142 i 742, Trzeba stwierdzić, że dotychczasowe instrumenty reformy gospodarczej nie stwarzały motywacji do wdrażania postępu naukowo-technicznego w przedsiębiorstwie. Brakowało systemu sterowania procesami rozwojowymi w centralnym zapleczu naukowo-badawczym. Obecnie sytuacja ulega poprawie dzięki działaniom nowo utworzonego Urzędu Postępu Naukowo-Technicznego i Wdrożeń. Programy badawczo-rozwojowe zapewniają w zasadzie koordynację działań umożliwiającą osiąganie bardziej pożądanych społecznie celów i rozwoju techniki. Zauważalna jest jednak nadal niedostateczna motywacja przedsiębiorstw do podejmowania wysiłków na rzecz tworzenia i wdrażani postępu naukowo-technicznego. Wynika to głównie z niedostatków instrumentów ekonomiczno-prawnych w zakresie polityki cenowej, podatkowej i płacowej. Z lepszych parametrów nowych wyrobów korzyści odnosi głównie użytkownik, natomiast ich producent nie znajduje satysfakcji materialnej. Celowym byłoby rozważenie wprowadzenia ulg od opodatkowania części zysku, osiąganego w wyniku lepszych parametrów użytkowych nowych lub zmodernizowanych wyrobów. Nie rozwiązano dotychczas systemowo sprawy ulg dla jednostek gospodarczych realizujących zadania postępu naukowo-technicznego w ramach centralnych programów badawczo-rozwojowych. Krytycznie należy ocenić regulacje prawne dla realizacji centralnych programów badawczo-rozwojowych, które są w większości przypadków przedmiotem centralnego rozdzielnictwa, jeśli chodzi o dostawy materiałów i środki produkcji. Dostawy takie powinny być gwarantowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#TadeuszPaluch">Rada Pracownicza II kadencji została wybrana 13 listopada 1984 r. zgodnie z ustawą o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego. Składa się z reprezentantów wszystkich komórek organizacyjnych fabryki, liczy 25 członków, w tym 18 robotników. Członkowie Rady posiadają następujące wykształcenie:</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#TadeuszPaluch">12 - zawodowe zasadnicze, 7 - średnie, 1 - wyższe techniczne.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#TadeuszPaluch">Rada Pracownicza i jej komisje specjalistyczne zajmują się m.in, zagadnieniami związanymi z postępem technicznym, wynalazczością i jakością produkcji. Projekty planów wieloletnich i rocznych prezentowane są Radzie Pracowniczej przez dyrektora fabryki. Programy rozwoju i inwestycji na lata 1986–1990, po zaopiniowaniu przez komisje specjalistyczne i Radę Pracowniczą, zostały uchwalone na zebraniu delegatów. Roczne plany techniczno-ekonomiczne fabryki, w tym plany postępu technicznego, inwestycyjny, poprawy jakości wyrobów, zostają zaopiniowane przed ich uchwaleniem przez komisję programowania i rozwoju. Plany te, po analizie i dyskusji zostają uchwalone przez Radę Pracowniczą. Jej inicjatywa na rzecz postępu technicznego, wynalazczości i jakości produkcji wyraża się w ocenach poszczególnych komisji Rady Pracowniczej wobec przedstawionych planów, analizie i dyskusji przed podjęciem uchwały. Kontrola wykonania uchwalonych planów prowadzona jest w drodze analizy rocznego sprawozdania dyrektora fabryki.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#TadeuszPaluch">Poziom postępu technicznego w fabryce uzależniony jest nie tylko od posiadanych zasobów finansowych, ale również od możliwości zakupu środków technicznych do realizacji tego postępu. Uwarunkowania te powodują, że mimo znacznych odpisów na inwestycje środki finansowe nie zostają całkowicie wykorzystane, powodując dalsze starzenie się parku maszynowego i brak możliwości wprowadzenia nowoczesnych technik wytwarzania.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#TadeuszPaluch">Fabryka zatrudnia 1900 pracowników, w tym 80 inżynierów w działach technicznego przygotowania produkcji. Realizują oni plan postępu technicznego ukierunkowany w ostatnich latach na przygotowanie do produkcji nowych lub zmodernizowanych wyrobów. W efekcie w latach 1984–1986 wdrożono: zmodernizowaną wiązałkę, kombajn zbożowy półzawieszany, zestaw nawozowo-transportowy, nowy typ ciągnika, kombajn do zbioru zielonek z napędem hydrostatycznym.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#TadeuszPaluch">Do trudności w sferze technicznego przygotowania produkcji w zapleczu badawczo-rozwojowym fabryki należą np.: mała ilość specjalistów z dziedziny maszyn rolniczych, brak na rynku krajowym zespołów specjalistycznych produkowanych seryjnie, potrzebnych do nowoczesnych maszyn rolniczych, biurokratyczna droga do uzyskania świadectwa jakości na wyrób, brak wyników badań maszyn produkowanych przez przodujące firmy światowe, trudności poligraficzne w wydawaniu instrukcji obsługi i katalogów części zamiennych.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#TadeuszPaluch">Średnia płaca podstawowa pracowników inżynieryjno-technicznych wynosi 16750 zł miesięcznie. Pracownicy wyróżniający się inicjatywą, twórczym wysiłkiem zawodowym oraz wysokimi kwalifikacjami mogą otrzymać tytuł wysoko wykwalifikowanego specjalisty zakładowego. Do tytułu Przyznaję się dodatek, który może wynosić 3 tys. zł. Od czerwca zostanie wprowadzona premia motywacyjna, przyznawana uznaniowo. Kryteria jej przyznawania będą uwzględniały zadania oszczędnościowe, jakościowe i ilościowe.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#TadeuszPaluch">Z problematyki postępu technicznego Rada Pracownicza rozpatrywała tematy związane z konstrukcją wyrobów oraz technologią wytwarzania i organizacją. Rada Pracownicza w świetle występujących uwarunkowań ograniczających i utrudniających osiągnięcie wysokiego poziomu technicznego ocenia pozytywnie działania fabryki w tym zakresie. Fabryka wykorzystuje fundusz postępu technicznego i ekonomicznego w szczególności na: prace badawczo-rozwojowe związane z konstrukcją wyrobów, opracowywania i technologii oraz nowych urządzeń, usprawnianie organizacji zarządzenia.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#TadeuszPaluch">W 1985 r. fabryka odprowadziła na Centralny Fundusz Postępu Technicznego i Ekonomicznego 53590 tys. zł, a wykorzystała fundusz w wysokości 96149 tys. zł, w tym z Centralnego Funduszu Postępu Technicznego i Ekonomicznego - 61710 tys. sł. Ruch wynalazczy w fabryce jest inicjowany i koordynowany przez Klub Techniki i Racjonalizacji, powołany na podstawie uchwały Rady Pracowniczej. Działalność Klubu dotyczy: aktywizacji pracowników fabryki w dziedzinie wynalazczości, doradztwa technicznego i pomocy w opracowaniu i zgłaszaniu projektów wynalazczych, organizowania konkursów i giełd, inicjowania umów na projekty wynalazcze, organizowania kontaktów i wymiany doświadczeń między klubami działającymi w innych przedsiębiorstwach, podejmowania interwencji na rzecz twórców.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#TadeuszPaluch">W celu realizacji wyżej wymienionych zadań Rada Pracowniczą corocznie zapewnia Klubowi Techniki i Racjonalizacji odpowiednią ilość środków finansowych. Mimo tych inicjatyw obserwuję się zmniejszenie liczby projektów wynalazczych. U podłożą tego tkwi fakt, że z chwilą podwyższenia w fabryce poziomu technicznego i organizacyjnego wyczerpały się proste sposoby uzyskiwania efektów techniczno-ekonomicznych. Rada Pracownicza w celu podniesienia jakość produkcji i pracy wielokrotnie analizowała te zagadnienia. W 1983 r. został uchwalony „Regulamin samokontroli dla pracowników zatrudnionych w akordowym systemie płac” oraz jego nowelizacja w 1986 r. Działalność Rady Pracowniczej na rzecz jakości produkcji i pracy wyraża się w uchwalaniu rocznego planu poprawy jakości wyrobów oraz tematyki związanej z tymi zagadnieniami w pozostałych częściach planu techniczno-ekonomicznego. Rada Pracownicza nie napotyka na trudności w realizacji zadań określonych w uchwale o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego. Współpraca Rady z dyrekcją fabryki, organizacją partyjną, związkową oraz innymi organizacjami układa się prawidłowo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#TadeuszHaładaj">Chciałbym, swoją wypowiedź podzielić na 2 części: pierwsza dotyczyć będzie problemu: działalność samorządu a postęp techniczny, druga - postępu technicznego w zakładach, które uczestniczą w dzisiejszym posiedzeniu. Nasza wiedza o sprawach tego postępu w zakładach wynika z bezpośrednich kontaktów z radami pracowniczymi. Nie dysponujemy w ministerstwie pogłębionymi analizami i badaniami, dotyczącymi działalności samorządu pracowniczego w procesie wdrażania postępu technicznego, możemy więc formułować opinię tylko na podstawie bezpośrednich kontaktów. Zakładowe rady pracownicze wykorzystują swoje uprawnienia, m.in, uczestniczą w zatwierdzaniu planów technicznych, produkcyjnych, rozwojowych. Plany te uwzględniają elementy postępu technicznego i te problemy są analizowane przez rady pracownicze. Niektóre przedsiębiorstwa opracowują odrębnie plany postępu technicznego.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#TadeuszHaładaj">Rady pracownicze podejmują wprost i pośrednio problem postępu technicznego. Niektóre oceniają wysokość funduszu przeznaczonego w zakładzie na. ten cel i jest to bardzo korzystne, bo sprzyja kumulacji funduszy. Część rad współpracuje z klubami techniki i racjonalizacji, część powołuje komisje problemowe, które zajmują się głównie sprawami postępu technicznego w zakładzie.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#TadeuszHaładaj">Ministerstwo stara się uczestniczyć w szkoleniach działaczy samorządu pracowniczego. W tym roku planowaliśmy 2 spotkania z przedstawicielami samorządu, pierwsze dotyczyło omówienia projektu Centralnego Planu Rocznego, w połowie roku będziemy chcieli dyskutować nad Narodowym Planem Społeczno-Gospodarczym. Będzie to element konsultacji społecznej. Dwa razy w roku staramy się przekazywać przedstawicielom samorządu informacje o sytuacji gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#TadeuszHaładaj">Nasza wiedza o samorządzie pracowniczym opiera się na częstych kontaktach bezpośrednich i bogatej korespondencji. Podejmowany dzisiaj temat postępu technicznego i modernizacji produkcji jest ważny. W dzisiejszych czasach każdy, kto nie ma odpowiedniego tempa rozwoju, pozostaje w tyle. Park maszynowy wymaga stałego unowocześniania i tylko wtedy można planować wzrost eksportu; maszyny muszą też coraz częściej zastępować ludzi.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#TadeuszHaładaj">Ważne jest tworzenie społecznego ruchu wynalazczego w zakładach, ponieważ tkwią tu duże rezerwy unowocześniania produkcji.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#TadeuszHaładaj">Szerokie pole do działania mają giełdy wynalazczości, kluby racjonalizacji itp. - to daje wymierne efekty w postaci nowych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#TadeuszHaładaj">Wszystkie przedsiębiorstwa, o których dzisiaj mówimy, mają wiele osiągnięć w dziedzinie postępu technicznego, ale mają również wiele potrzeb w tym zakresie. Wiele problemów będziemy musieli rozwiązać w planach. Fabryki przedstawiły projekty tematów związanych z postępem technicznym, którymi Chciałbym zająć się w najbliższym czasie.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#TadeuszHaładaj">Fabryka Aparatów Elektrycznych „Apem” zaproponowała tematy dotyczące rozwoju układów sterowania numerycznego, oszczędnych technik wytwarzania, rozwoje napędów głównych i posuwowych w obrabiarkach. Wszystkie tematy są ważne, ale trzeba zastosować pewną gradację i uwzględnić najważniejsze. Wszystkie są opiniowane pozytywnie. Przedsiębiorstwo to wykazuje znaczne osiągnięcia w dziedzinie postępu technicznego np. w dziedzinie produkcji obrabiarek. Zdaniem ministerstwa tematy zaproponowane przez przedsiębiorstwo wymagają pomocy finansowej. Zakład prowadzi wspólnie prace z Centralnym Biurem Konstrukcji Obrabiarek.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#TadeuszHaładaj">Fabryka Samochodów Ciężarowych Starachowice wystąpiła z projektem objęcia zamówieniem rządowym produkcji dwóch samochodów ciężarowych. Ministerstwo także w remach programów rozwojowych Zapisało tematy zaproponowane przez przedsiębiorstwo. Jak słyszeliśmy, przedsiębiorstwo szuka nowych rozwiązań i to stało się już tradycją. Podejmuje się tam wiele prac, ale potrzebna jest dalsza modernizacja i unowocześnianie techniki. Produkcja nowych wyrobów nakłada na organ założycielski obowiązek pomocy przy koordynacji, aby zapewnić harmonijny rozwój. Zakłady w Starachowicach podjęły słuszną działalność opracowywania nowych wyrobów w oparciu o własne rozwiązania i to jest bardzo pożyteczne.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#TadeuszHaładaj">Przed Poznańską Fabryką Maszyn Żniwnych „Agromet” stoi rozległy program podniesienia jakości wyrobów, bo niektóre ich parametry nie dorównują jakości produktów naszych sąsiadów. Ciekawą inicjatywą jest podjęcie produkcji nowych wyrobów, m.in, mikrociągników. Byłoby to uzupełnienie potrzeb naszego rolnictwa, zwłaszcza w małych i specjalistycznych gospodarstwach. Dla tej fabryki najważniejsza jest sprawa zmian technologicznych.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#TadeuszHaładaj">Mam jeszcze dwie uwagi na tle wypowiedzi przedstawicieli przedsiębiorstw. Dodatkowego uzupełnienia wymaga sprawa płac kadry inżynieryjno-technicznej. W ministerstwie oceniamy też źle istniejące relacje płacowe. Co możemy zrobić, to przedstawić analizę stanu rzeczy. Więcej mają do powiedzenia rady pracownicze. Wiadomo, że te relacje płacowe trzeba poprawić, ale na ile zakład może pozwolić sobie na to i jakie preferencje wybiera?</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#TadeuszHaładaj">Rozwiązania systemowe w dziedzinie postępu technicznego są konieczne, ale tymi procesami sterować powinna sama ekonomika przemysłu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#ZbigniewPruszkowski">Wysłuchaliśmy dzisiaj wszyscy, że współpraca rad pracowniczych z dyrekcją zakładu w zakresie postępu technicznego rozwija się właściwie. Ten problem jest dobrze rozwiązany. Mam pytanie do przedstawicieli rad pracowniczych, czy rady są tylko tymi, które zatwierdzają programy postępu technicznego opracowywane i przedstawiane przez dyrekcję? Czy też komisje problemowe biorą udział w tworzeniu programów razem z dyrekcją? Chciałbym usłyszeć opinię przedstawicieli rad pracowniczych, jaka powinna być rola rad, czy powinny brać udział od początku powstawania planu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#StanisławDerda">Jako rolnik Chciałbym zwrócić uwagę, że w rolnictwie istnieje duże zapotrzebowanie na przyspieszenie postępu technicznego w produkcji maszyn rolniczych. Gdybyśmy mieli np. lepsze i bardziej nowoczesne maszyny w mieszalniach pasz, moglibyśmy wytwarzać więcej granulatów paszowych i pasze lepszej jakości.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#StanisławDerda">W rolnictwie powszechnie uważa się, że jakość maszyn pozostawia wiele do życzenia. Znam rolnika, który kupił traktor Fergusona i odkrył w nim ponad 20 usterek. Są to czasem usterki tego typu, jak np.: nieszczelnie założone uszczelki, zła jakość materiałów itp.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#StanisławDerda">Operatorzy pracujący na sieczkarniach narzekają na dużą hałaśliwość tych maszyn: wykonanie ich ze złej jakości materiałów powoduje, iż często ulegają uszkodzeniu, nie można szybko wyrzucić kamieni.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#StanisławDerda">Ferguson pracuje czasem tylko 100 godzin, a traktory starego typu pracowały bez remontu po kilka lat.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#StanisławDerda">Można powiedzieć, że nie będzie postępu technicznego w produkcji maszyn rolniczych, dopóki nie poprawi się jakość produkcji.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#StanisławDerda">Rolnicy jako bezpośredni użytkownicy maszyn, zgłaszają często tysiące pomysłów racjonalizatorskich, służących poprawie ich funkcjonalności. Jak te uwagi są brane pod uwagę przy projektowaniu nowych typów maszyn i ulepszaniu tych, które już są w produkcji?</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#StanisławDerda">Zastanawiam się, czy tzw. zamówienia rządowe nie zahamują działań w zakresie postępu technicznego.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#StanisławDerda">Produkcja maszyn rolniczych wymaga materiałów najwyższej klasy, maszyny te przeznaczone są do pracy w bardzo trudnych warunkach technicznych i klimatycznych.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#StanisławDerda">Poseł Czesław Baran (ZSL).: Przedsiębiorstwa dysponują funduszem na postęp techniczny, wynalazczość i racjonalizację. Jak postąpić w takim przypadku: zgłasza się dwóch obywateli, że wynaleźli kombajn do kopania ziemniaków, proszą o pomoc w sfinansowaniu wykonania prototypu. Czy są takie możliwości, czy mamy na to fundusze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#RyszardCzyż">Rady pracownicze i dyrekcje przedsiębiorstw mają duże trudności w realizacji planu postępu technicznego w szerszym tego słowa rozumieniu, bez pomocy z zewnątrz.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#RyszardCzyż">W nadesłanych nam materiałach podaje się ważniejsze tematy badawcze, które mają być podstawą określonych osiągnięć w dziedzinie modernizacji fabryki. Czy przedsiębiorstwo jest w stanie realizować wszystkie te zamierzenia z własnych funduszy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#StanisławKania">Jak wynika z materiałów nadesłanych do nas przez samorząd załogi FSC Starachowice od 1983 r. obserwuje się poważny wzrost liczby wniosków racjonalizatorskich. I tak np.: w 1983 r. wpłynęło takich wniosków 314, w 1984 - 557, a w. 1985 - 675. Gorzej wygląda zastosowanie tych wniosków w praktyce. O ile w 1983 r. zastosowano 191 wniosków racjonalizatorskich, to w 1984 r. - 202, a w 1985 r. - 240. Czym należy tłumaczyć ten stosunkowo słaby przyrost wykorzystania zgłoszonych wniosków? Czy z upływem czasu niektóre z nich dezaktualizują się, czy też może są jakieś inne przyczyny?</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#StanisławKania">Chciałbym dowiedzieć się, jak wygląda działalność komisji postępu technicznego i racjonalizacji w przedsiębiorstwach oraz współdziałanie ich ze stowarzyszeniami technicznymi, np. Stowarzyszeniem Mechaników Polskich?</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#StanisławKania">Jak należy rozumieć stwierdzenie, zawarte w jednym ze sprawozdań rady pracowniczej, że problemy postępu technicznego nie były przedmiotem obrad rady?</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#StanisławKania">Z informacji Poznańskiej Fabryki Maszyn Żniwnych wynika, że fabryka nie otrzymuje doniesień na temat wyników badań w zakresie modernizacji maszyn. Czy należy rozumieć, że nie macie kontaktu z tym, co dzieje się na świecie, jakie są osiągnięcia? Czy nie otrzymujecie odpowiednich czasopism i informacji na temat, co się dzieje w świecie techniki i technologii?</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#StanisławKania">W sprawozdaniu tego samego zakładu mówi się, że rada pracownicza w celu podniesienia jakości produkcji uchwaliła regulamin samokontroli dla pracowników zatrudnianych w akordowym systemie płac. Rozumiem, że chodzi tu o kontrolę jakości produkcji w toku procesu produkcyjnego. Rozumiem, że w rocznym planie poprawy jakości wyrobów zawarte są przedsięwzięcia służące temu celowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#ZbigniewPuzewicz">Chciałbym dowiedzieć się, co oznacza stwierdzenie, że stan postępu technicznego zabezpiecza obecnie bieżące potrzeby przedsiębiorstw, ale nie zapewnia perspektyw rozwojowych. Czy wprowadzone ulgi podatkowe dla przedsiębiorstw za podejmowanie przedsięwzięć związanych z postępem technicznym są dostatecznie mobilizujące? Jaka jest perspektywa prawidłowej realizacji zamówień rządowych? Problem ten był przedmiotem badań sejmowej Komisji Nauki i Postępu Technicznego.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#ZbigniewPuzewicz">Które rozwiązania są najważniejsze przy realizacji centralnych programów badawczo-rozwojowych i powinny być podejmowane w pierwszej kolejności?</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#ZbigniewPuzewicz">Poseł Lucjan Stępień (SD); Jak wiemy z doniesień prasowych, organizowane są w różnych krajach wystawy maszyn, na których prezentuje się osiągnięcia w technice i technologii światowej. Czy przedstawiciele zainteresowanych przedsiębiorstw w naszym kraju biorą udział w takich wystawach i czy z tego powodu mamy określone korzyści? Czy fundusze przedsiębiorstw przewidują wydatki na wyjazdy zagraniczne na wystawy światowe?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#WładysławKlimczak">Czy rady pracownicze zajmują się problemami poprawy jakości wyrobów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#CzesławBaran">Byłoby dobrze, aby przedstawiciel dyrekcji, czy też Rady Pracowniczej Fabryki Samochodów Ciężarowych w Starachowicach wyjaśnił nam, jakie czynniki wpływają na zahamowanie postępu technicznego i technologicznego. Jakie są relacje pomiędzy funduszami przeznaczonymi na płace, podatki i fundusz postępu technicznego? Jaki wpływ mają bariery materiałowe?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JanCzapiewski">Jak zakłady pracy, w ogólnym tego słowa znaczeniu, korzystają z opracowań i pomocy nauki, uczelni, Naczelnej Organizacji Technicznej? Co pomaga, a co szkodzi w osiąganiu postępu technicznego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#StanisławKania">Na pytania te odpowiedzieć powinni raczej nie przedstawiciele resortu, a przedstawiciele rad pracowniczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#WaldemarGrzywaczewski">Jak wygląda procedura przyznawania znaków jakości i „Q” i „1”, jak resort pomaga przedsiębiorstwom w uzyskiwaniu tych znaków?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#TadeuszBanach">Jako członek Komisji ds. Wprowadzania Reformy Gospodarczej czuję się współwinny, że w pierwszym etapie wprowadzania tej reformy nie stworzono dostatecznych warunków dla zainteresowania przedsiębiorstw wprowadzaniem postępu technicznego i technologicznego, że nie były przewidziane dla tego, celu odpowiednie bodźce.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#TadeuszBanach">W pewnym jednak stopniu reforma gospodarcza wpływa na zainteresowanie przedsiębiorstw wprowadzaniem postępu technicznego. Tak się stało i w naszych zakładach, musieliśmy wycofać z produkcji dwa typy samochodów, na które nie było popytu, gdyż były one na napędzie benzynowym.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#TadeuszBanach">Podstawową sprawą jest osiąganie w produkowanych wyrobach postępu technologicznego, podwyższanie ich walorów eksploatacyjnych, co zapewnia szybszy zbyt.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#TadeuszBanach">System zamówień rządowych należy uznać za poprawny i zamknięty. Jest to próba centralnego sterowania produkcją, ale również i po stępem technicznym. Nie mamy uwag co do finansowania postępu technicznego, trudności pojawiają się dopiero, gdy chodzi o zapewnienie wysoko kwalifikowanej kadry dla wykonania określonych, trudnych technicznie zadań. Musi to być kadra lepiej wynagradzana. Dotychczasowy system płac nie stwarza takich warunków, a wysokie opodatkowanie ponadnormatywnych wynagrodzeń nie zachęca do podejmowania takich prac. Trzeba stworzyć odpowiedni system ulg, chodzi nam o uzyskanie właściwych środków na opłacenie wysoko kwalifikowanych fachowców. W przepisach o wprowadzaniu postępu technicznego, o modernizacji mówi się wprawdzie, że można wyłączyć od opodatkowania na okres 3 lat pewną część wynagrodzeń, ale nie jest to rozwiązanie systemowe.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#TadeuszBanach">Kto ma podejmować decyzje i ponosić odpowiedzialność za przekroczenie limitu wynagrodzeń i relacje płacowe - dyrekcja, czy rada pracownicza? Relacje płacowe pomiędzy pracownikami fizycznymi a kadrą inżynieryjno-techniczną kształtują się u nas na poziomie 1:1, najwyżej 1:2. Naciski społeczne nie pozwalają na ukształtowanie tych relacji na właściwym poziomie. Jeżeli ustala się, że wskaźnik relacji płac i przyrostu produkcji musi być jak 0,4: 1, to znaczy, że za 0,4% przyrostu płac musi być osiągany 1% przyrostu produkcji. W tych warunkach, ażeby osiągnąć ten wzrost płac trzeba podnieść produkcję o 30%; jaki zakład ma obecnie takie możliwości? Toteż należy domagać się, aby w odpowiednich przepisach wyraźnie określono, na jakie tematy badawcze przewidujemy stosowanie ulg czy też preferencji.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#TadeuszBanach">Jedną z głównych barier osiągania postępu technicznego w przemyśle maszynowym są materiały. Wiele mówiono na ten temat i nie ma sensu jego rozwijania.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#TadeuszBanach">Mamy poważne zastrzeżenia co do jakości wyrobów hutniczych, których produkcja dotychczas rozliczana jest wciąż według tonażu, a nie według konkretnych asortymentów. Nie ma dostatecznych zachęt materialnego zainteresowania do podejmowania produkcji nowych wyrobów. Przeszkodą w tym zakresie jest obowiązujący u nas system podatkowy. Przewiduje się np., że nowe rozwiązania powinny przynieść oszczędności w zatrudnieniu i zachodzą takie paradoksy, na szczęście nieczęsto stosowane, że np, w jednym z naszych zakładów w Szczecinie rozwiązano całe biuro konstrukcyjne, pozostawiono tylko jednego konstruktora. Podałem celowo taki przejaskrawiony przykład, ale Jest ich więcej.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#TadeuszBanach">Zdajemy sobie sprawę, że bez postępu technicznego nie Jesteśmy w stanie rozwijać naszej produkcji, że daleko tak nie zajdziemy. Dla podniesienia jakości i zapewnienia wzrostu produkcji odlewów podjęliśmy budowę 4 odlewni, na ten cel musimy przeznaczyć ok. 15 mld zł. Wykorzystano więc prawie cały fundusz rezerwowy; dobrze, że nasza załoga godzi się na uzyskiwanie stosunkowo niskich wypłat z tego funduszu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JacekKrywalt">Mówiono tu o jakości dostaw kooperacyjnych i niedostatkach kooperacji. Nasza fabryka otrzymuje 20 tys. pozycji materiałowych. Mamy bardzo duże kłopoty z Jakością dostaw z kooperacji. Występują poważne braki materiałowe, niektóre dostawy są opóźniane. Z charakteru naszej produkcji wynika, że musimy stale rozwijać, zmieniać i unowocześniać wyroby. Musimy być zadowoleni, że w ogóle coś dostajemy od kooperantów i dostawców. Jak można w naszych warunkach mówić o Jakości, skoro walczymy o przetrwanie? Niskie Jakościowe elementy kooperacyjne obniżają poziom i wartość naszych wyrobów. Bariera materiałowa i braki w zatrudnieniu powodują, iż pokrywamy zapotrzebowanie zaledwie w 40%. Odczuwamy poważnie niską Jakość wyrobów hutniczych oraz niedostatki bazy zespołów i elementów elektronicznych.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#JacekKrywalt">Proporcje płac i stosunkowo niska średnia płaca powodują, że najlepsi nasi pracownicy i fachowcy wysokiej klasy zrezygnują z pracy. Elektronicy naprawiają prywatnie telewizory albo wykonują urządzenia sygnalizacyjne w rolnictwie, albo też podejmują pracę w firmie polonijnej.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#JacekKrywalt">Elektronika wymaga szybkiego rozwijania i wdrażania nowoczesnych technik i technologii. Jest to niemożliwe przy niedostatkach bazy elementów. Niektórych elementów nie można otrzymać z krajów socjalistycznych, konieczny Jest więc import dewizowy. Obecnie Jest to bardzo utrudnione, ponieważ nie korzystamy z rocznych odpisów dewizowych. Urządzeń elektronicznych nie można robić przy pomocy młotka. Konieczna Jest sprawna aparatura pomiarowo-kontrolna, a mamy tu bardzo poważne braki. Klasa produkowanych urządzeń zależy od Jakości tej aparatury. Nie otrzymujemy na to jednak środków, ponieważ tłumaczy się nam, że inne potrzeby są ważniejsze. Być może…</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#JacekKrywalt">Nie ma preferencji dla zaopatrzenia materiałowego dla elektroniki. Inne przedsiębiorstwa - korzystające z naszych urządzeń - wykonują zamówienia rządowe i z tego tytułu korzystają z preferencji. Gdyby jednak nie otrzymywały naszych urządzeń sterowniczych, nie wykonałyby zadań zapisanych w ramach zamówień rządowych.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#JacekKrywalt">Niedobrze dzieje się w zakresie cen. Zakłady, które wprowadzają i preferują wysoką technikę, po prostu tracą. Wyroby wysokiej klasy są nierentowne z uwagi na niewłaściwe relacje cen. Aktualna polityka cen obniża efektywność gospodarowania i skłania do produkowania wyrobów mało skomplikowanych.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#JacekKrywalt">Opóźniamy się z unowocześnianiem wyrobów, Chociaż mamy wiele cennych opracowań i nowoczesnych konstrukcji. Wiemy co mamy robić, ale jakość materiałów uniemożliwia wdrażanie nowości. Większość producentów zagranicznych uzyskuje zbyt na swoje towary wyłącznie dzięki podwyższaniu jakości materiałów do produkcji.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#JacekKrywalt">Jesteśmy eksporterem, ale nie mamy z tego zbyt dużych korzyści. Ulgi podatkowe są znaczne, ale 1/4 tych ulg zabiera się do Skarbu Państwa. Nie zapewniają rentowności kursy walutowe. Ostatnio nastąpiła zmiana kursu rubla z 88 zł na 91 zł; samo przeliczanie więcej kosztuje, niż wynoszą korzyści z takiej zmiany kursu. Zwrócić trzeba również uwagę na to, że przy całym systemie ulg dotacji i preferencji przemysły, które są nośnikami postępu technicznego, znalazły się na dalekich miejscach pod względem poziomu płac.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#JacekKrywalt">Jesteśmy zaskakiwani wydawaniem niektórych przepisów. Przepisy, które mają dotyczyć tworzenia zakładowych funduszów socjalnego i mieszkaniowego, znów preferują zakłady nierentowne. Lepsi producenci płacą wysokie podatki, a mają znacznie mniejsze możliwości niż producenci słabi lub wręcz źli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#TadeuszPaluch">Rada Pracownicza wiele zagadnień dotyczących postępu technicznego rozpatruje, korzystając z pomocy Komisji Programowania Rozwoju. W związku z tym nie widzimy potrzeby, aby przy opracowywaniu planów postępu naukowo-technicznego tworzyć specjalne komisje. Możemy niewątpliwie realizować zadania postępu naukowo-technicznego, jesteśmy do tego przygotowani. Nie możemy Jednak dokonywać tego wyłącznie z własnych środków. Korzystamy z pomocy zaplecza naukowo-badawczego i rozwojowego. Jesteśmy uprzywilejowani z tej racji, że w Poznaniu odbywają się Targi Międzynarodowe. Cała nasza kadra techniczna bierze udział w targach Interagra. Wysyłamy ludzi na wystawy międzynarodowe organizowane w innych krajach. Mogą się oczywiście wiele nauczyć i podpatrzeć, ale wystawiane na targach modele są już w pewnym stopniu rozwiązaniami przestarzałymi. W celu podniesienia jakości wyrobów zdecydowaliśmy się na wprowadzenie powszechnej samokontroli, łącząc to z odpowiednim systemem premiowym. Mamy w związku z tym mniejsze straty w brakach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#AleksanderPilch">Przewodniczący komisji zadał pytanie o możliwości działania samorządu pracowniczego. Nieliczny jest skład Rady Pracowniczej, w takim stanie rzeczy nie może ona zajmować się wszystkim na co dzień. Nie jest przygotowana do tego, aby dublować administrację, zresztą nie ma takiej potrzeby, Rada Pracownicza zna podstawowe problemy związane Z postępem technicznym, ale nie jest konieczne, aby wszystkie plany opracowywała od początku. Chociaż do komisji problemowej postępu technicznego Rada podeszła zupełnie inaczej, to nie należy komisji zlecać dodatkowych prac. W problemowej komisji postępu technicznego w naszym zakładzie pracuje 10 osób, w tym 5 członków stowarzyszeń naukowo-technicznych. Są tam ekonomiści i specjaliści, ale ta komisja - jak podkreślałem - należy do wyjątków.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#AleksanderPilch">Współpraca ze stowarzyszeniami naukowo-technicznymi prowadzona jest w szerokim zakresie, przedstawiciele różnych stowarzyszeń uczestniczą w działaniu Rady Pracowniczej. Najlepsze efekty przynosi współpraca specjalistów z Klubem Racjonalizacji i Techniki. Na działalność klubu są przeznaczane odpowiednie środki.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#AleksanderPilch">Sprawa kontroli postępu technicznego: Rada nie kontrolowała tej działalności, ponieważ była powołana specjalna komisja, a samorząd ograniczył się do przestudiowania materiałów i wniosków. Na posiedzeniach Rady Pracowniczej omawiane są problemy komisji problemowej postępu technicznego, stanu postępu technicznego w zakładzie. Aktualnie przygotowujemy tematy dotyczące kadr, spraw płacowych, jakości, w dalszej kolejności będą opracowywane sprawy postępu technicznego.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#AleksanderPilch">Dlaczego Rada Pracownicza oceniła działalność dotyczącą postępu technicznego pozytywnie? Uważamy, że teraz w tym zakresie robi się dużo, ale nie myśli się o przyszłości. Prowadzone są bieżące rozwiązania. Zdecydowana część sił zaplecza technicznego Jest przeznaczona na obsługę bieżącej produkcji. Nie ma kto zajmować się sprawami przyszłościowymi. Postęp techniczny, który realizujemy teraz - są to krótkie tematy. W zapleczu, które posiadamy nie możemy realizować planów perspektywicznych.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#AleksanderPilch">Działalność członków rad pracowniczych ogranicza się do pracy w komisjach problemowych, nie mogą uczestniczyć w tworzeniu planów rozwoju i produkcji na co dzień, nie mogą dublować administracji.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#AleksanderPilch">Chciałbym ustosunkować się do pytania: czy bez pomocy zewnętrznej jest możliwy postęp techniczny? Mały postęp może być realizowany, ale nie damy rady planować długofalowych przedsięwzięć.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#AleksanderPilch">Problem systemu płac, jak również problem zaopatrzenia w materiały, wymagają centralnych rozwiązań. Jeśli kooperant nie chce podpisać umowy z wykonawcą, to co mamy zrobić? Potrzebne jest rozwiązanie systemowe. Nie takimi metodami, jak dotychczas, możemy załatwić w przyszłości postęp. Np. jeśli złożyliśmy wniosek o produkcję nowego wyrobu w zeszłym roku, to nie może być tak, że sprawa leży już kilka miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#AleksanderPilch">Zakład stara się kierować swoich pracowników na wystawy, Spotkania do innych zakładów pracy w celach szkoleniowych. Ale zainteresowanie kadry zmalało, nikt nie chce się uczyć. Odmawiają uczestnictwa w szkoleniach, bo nie widzą żadnych korzyści dla siebie. Spada również czytelnictwo prasy technicznej, rosną ceny gazet, ludzie mniej czytają. Mówią, że nie warto czytać nowości, bo i tak nie przyniesie to efektu. Nie chcą również kończyć studiów, bo po co, jeśli w spółdzielni studenckiej można zarobić więcej niż w zakładzie.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#AleksanderPilch">Członek rady pracowniczej Fabryki Samochodów Ciężarowych „Star” Tadeusz Miśkiewicz: My stoimy na stanowisku, że samorząd Powinien współtworzyć plany, ale poprzez udział delegatów załogi, specjalistów na każdym etapie tworzenia tych planów.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#AleksanderPilch">Problem jakości produkcji jest złożony i uwarunkowany główcie sytuacją materiałową i kooperacyjną. Podejmujemy rozmowy z kooperantami i to jest poważny problem, ponieważ 60% naszych reklamacji dotyczy ich właśnie. Zaostrzenie wymagań w stosunku do jakości wyrobów powoduje sprzeciwy kooperantów i reagują oni tak, że nie podpisują umowy na następny rok.</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#AleksanderPilch">Postęp bez pomocy z zewnątrz będzie postępem na miarę możliwości, a nie potrzeb. Pojawiają się tu poważne problemy, ponieważ wyroby powinny odpowiadać poziomowi światowemu.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#AleksanderPilch">Zaplecze techniczne w naszych zakładach skurczyło się w ostatnich latach, nie ma również zabezpieczenia materiałowego. Utrudnia to znacznie wdrażanie projektów racjonalizatorskich. Mamy projekty na różnych etapach wdrożenia, nagradzamy twórców, ale Istnieją poważne bariery w ich realizacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#ZbigniewPuzewicz">W pracach Komisji Nauki i Postępu Technicznego rozważaliśmy wiele problemów poruszonych na dzisiejszym posiedzeniu. M.in, rolę zaplecza badawczo-rozwojowego i bodźców, które pobudziłyby zakłady do wprowadzania innowacji. Jest jasne, że nie będzie postępu technicznego, jeśli nie będą, nim zainteresowane zakłady. Ważnym problemem jest prawidłowa konstrukcja programów badawczo-rozwojowych. Zgodnie z głosami w dyskusji należy wytypować tylko niektóre problemy do opracowania w najbliższym czasie i powinny to być te problemy, których zakłady nie mogą rozwiązać same. Konieczne jest tu sterowanie centralne. Wypowiedzi przedstawicieli zakładów na dzisiejszym posiedzeniu były cenne. Na szczególną uwagę zasługuje problem cen oraz stwierdzenie, że podnoszenie jakości produktów nie wpływa na ceny, wobec czego nie opłaca się podnosić jakości. Zakład, który podnosi jakość swoich wyrobów ponosi dodatkowe koszty, natomiast nie może liczyć w obecnych warunkach na dodatkowe zyski. W najbliższej przyszłości rozpatrzone zostaną przez Komisję Nauki problemy jakości i cen.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#ZbigniewPuzewicz">Dyrektorzy i przedstawiciele samorządu pracowniczego zgłaszają pewne obawy dotyczące relacji płac pracowników inżynieryjno-technicznych. Ale pojawia się inny problem - jakościowej wymiany kadry w zapleczu technicznym. Te sprawy będą musiały również być omówione przez nasze komisje.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#ZbigniewPuzewicz">Nie mamy zamkniętego mechanizmu motywacyjnego, a jest on bardzo potrzebny. Obecnie zaplecze techniczne pracuje na bieżąco potrzeby, a co z pracą dla przyszłości? Jest to ważki problem.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#ZbigniewPuzewicz">Komisja Nauki i Postępu Technicznego zobowiązana została do przygotowania uchwały, dotyczącej właściwego opracowania mechanizmów sterowania postępem naukowo-technicznym w warunkach wprowadzania reformy gospodarczej. Przy opracowywaniu tej uchwały zostaną wykorzystane wnioski z dzisiejszego posiedzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#FranciszkaOstrowska">Jestem członkiem zespołu poselskiego, który wizytował Fabrykę Samochodów Ciężarowych „Star”. Spotkanie z radą pracowniczą było bardzo interesujące, ponieważ przedstawiono nam wiele nowatorskich rozwiązań. W mojej ocenie mały postęp techniczny w zakładzie bez pomocy finansowej z zewnątrz jest możliwy. Mówię to po wizycie w zakładach starachowickich, które wprowadziły ten postęp tylko w oparciu o krajową myśl techniczną. Smutne jest tylko to, że o sukcesach w Starachowicach nic nie wiadomo w kraju. Przedstawiciele Rady Pracowniczej skarżyli się na brak instrumentów niezbędnych dla uruchomienia sił wytwórczych. Zakłady starają się, ale nie wszystko zależy od nich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#ZbigniewPuzewicz">Poruszony został ważny problem wymiany informacji. Komisja Nauki dokonuje analizy stanu informacji naukowo-technicznej w kraju. Aktualnie brak jest centralnej informacji o produkowanych w kraju wyrobach. Wiele prac jest dublowanych, co zwiększa koszty badań i opracowań. Taka analiza zostanie dokonana i będą wyciągnięte wnioski i podjęte działania, dotyczące organizacji systemu informacji w kraju. Żaden wyrób nie powinien dostać zezwolenia na sprzedaż, jeśli nie znajdzie się na karcie informacyjnej. Głównym celem tych poczynań jest utworzenie centralnej kartoteki wyrobów i technologii.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#ZbigniewPuzewicz">Dyrektor Fabryki Samochodów Ciężarowych „Star” Tadeusz Banach: Należałoby wykorzystać nie budżet państwa, ale środki obywateli do wprowadzania postępu technicznego. Np. opracowywaliśmy projekt wprowadzenie obligacji na rynek, aby uruchomić produkcję nowego samochodu. Ale obligacji wypuścić nie wolno. Rolnicy chętnie dadzą pieniądze na produkcję samochodów, ale chcieliby mieć gwarancję, że te samochody dostaną. Ja takich gwarancji dać nie mogę, bo przewodniczący Komisji Planowania rozdziela każdy samochód. Trzeba wymyślać takie nowe rozwiązania, aby bez dodatkowych kosztów i obciążenia budżetu państwa wprowadzać innowacje i postęp.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#RyszardCzyż">Chciałbym powiedzieć o poselskiej wizycie w fabryce w Starachowicach. O sprawie postępu technicznego powiedziano dzisiaj wiele. W czasie naszej wizyty poselskiej chcieliśmy zorientować się również, jakie trudności mają samorządy w swojej działalności. Obserwowaliśmy mały udział robotników w Radzie Pracowniczej. Zdaniem członków Rady, kadra inżynieryjno-techniczna jest lepiej przygotowana do prac w tym organie samorządu załogi.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#RyszardCzyż">Opiniowanie i podział nagród z funduszu wynalazczości dokonują się na podstawie obowiązującego w FSC regulaminu. Rada podejmuje własne inicjatywy wpływania poprzez wynalazczość pracowniczą na wynik finansowy, proponując m.in, wprowadzanie zachęt materialnych, polegających na zwiększaniu wynagrodzeń w produkcji istotnej dla FSO w danym okresie.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#RyszardCzyż">Te i inne działania pozwoliły FSC na poprawę wskaźników jakościowych mimo zwiększenia przebiegu gwarancyjnego samochodów z 15 tys. km do 50 tys. km.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#RyszardCzyż">Podjęcie słusznej i prawidłowej działalności w zapleczu technicznym, bazującej na własnych rozwiązaniach oraz krajowych podzespołach kooperacyjnych, wysokich kwalifikacjach robotników, techników i inżynierów, rozwoju konstrukcji i produkcji w latach 1982–1985, wzroście wynalazczości i racjonalizacji, unowocześnieniu prac badawczo-rozwojowych i modernizacji FSO - dają podstawę do stwierdzenia, że zakład idzie właściwą drogą.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#RyszardCzyż">Rada Pracownicza uważa, że dla zapewnienia śmiałych dla gospodarki zamierzeń konieczne jest objęcie zamówieniami rządowymi produkcji samochodów Star-1142 i Star-742.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#RyszardCzyż">Na podstawie przeprowadzonej wizytacji i dyskusji należy wysunąć następujące wnioski:</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#RyszardCzyż">- rada pracownicza FSC w przyszłych wyborach powinna zabezpieczyć właściwy skład socjalny;</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#RyszardCzyż">- dyrekcja i Rada Pracownicza powinny w najbliższym czasie wypracować taki system płac, który lepiej motywowałby do podejmowania pracy kadrę inżynieryjno-techniczną;</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#RyszardCzyż">- zamówieniami rządowymi objąć należy przyszłą produkcję samochodu ciężarowego średniej ładowności (Star-1142) i samochodu dużego dostawczego Star-742. Staje się to niezbędne i należy udzielić na ten cel pomocy ze środków centralnych;</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#RyszardCzyż">- Rada Pracownicza powinna lepiej wykorzystywać funkcje kontrolne wobec ruchu racjonalizatorskiego i wynalazczego;</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#RyszardCzyż">- należy uznać krytyczne uwagi Rady Pracowniczej w stosunku do resortu, opracować system ulg podatkowych, preferencji oraz zaopatrzenia, który ułatwiałby wdrażanie nowej myśli technicznej;</u>
          <u xml:id="u-23.11" who="#RyszardCzyż">- należy uznać uwagi co do złej jakości wyrobów przemysłu metalurgicznego, którego „substytuty” są już obecnie przestarzałe dla przemysłu maszynowego;</u>
          <u xml:id="u-23.12" who="#RyszardCzyż">- należy uruchomić instrumenty dla wyzwolenia sił wytwórczych m.in, poprzez zniesienie podatku ód produkcji urządzeń niezbędnych dla wprowadzenia postępu technologicznego w zakładzie.</u>
          <u xml:id="u-23.13" who="#RyszardCzyż">Współpracę Rady Pracowniczej z dyrekcją zakładu i innymi organizacjami społeczno-politycznymi należy uznać za prawidłową i korzystną dla wszystkich stron.</u>
          <u xml:id="u-23.14" who="#RyszardCzyż">Wizytacja w tych zakładach pozwoliła nam zorientować Się, jak pracują samorządy pracownicze, poznać ich trudności i opracować opinię dla rządu, w której wskażemy na konieczność niezbędnej pomocy dla Rad Pracowniczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#ZbigniewPruszkowski">Pragnę przekazać uwagi zebrane w czasie wizytacji w Poznańskiej Fabryce Maszyn Żniwnych.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#ZbigniewPruszkowski">Na tle tej wizytacji można wysunąć generalną uwagę, że samorządy pracownicze zdołały się wprząc w prowadzenie określonych spraw w przedsiębiorstwie. Ustały spory o interpretację przepisów ustawowych i określanie uprawnień. Rady pracownicze zdobyły sobie pozycję współgospodarza i jest to chyba etap, który chcieliśmy osiągnąć. Dobrze, że rady pracownicze czują się odpowiedzialne za efekty działań przedsiębiorstw. Uwagi swoje opieram nie tylko na podstawie spostrzeżeń zebranych w Poznańskiej Fabryce Maszyn żniwnych, ale również na własnych doświadczeniach przedstawiciela Rady Pracowniczej Zakładów Optycznych w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#ZbigniewPruszkowski">Są przedsiębiorstwa, które zmuszone są korzystać z pomocy wielu kooperantów. Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne są takie, że kooperanci nie odczuwają skutków swojej niesprawnej działalności. Przepisy prawne nie wpływają na poprawę jakości wyrobów, podzespołów. W tej sytuacji producenci wyrobów finalnych zmuszeni są do przyjmowania nawet zespołów miernej jakości, ażeby tylko wykonać zadania planowe. Nie dysponują żadnymi sankcjami w stosunku do kooperantów - przeciwnie, mogą oni w każdej chwili odmówić dalszego przyjmowania zamówień. Sytuacja zakładów produkujących wyroby finalne jest więc bardzo trudna. Dyrekcje zakładów i załogi robią wszystko, ażeby podnieść jakość produkcji, ale nie jest to uzależnione tylko od ich dobrej woli. Nie dysponujemy instrumentami ekonomicznymi, które zmusiłyby kooperantów do wykonywania podzespołów dobrej jakości. Na tym dopiero tle oceniać należy zaangażowanie rad pracowniczych w pokonywanie trudności.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#ZbigniewPruszkowski">Można z całą pewnością stwierdzić, że rady pracownicze dobrze spełniają swoją rolę - chociaż w przyszłości należałoby zadbać o to, aby lepszy był dobór kandydatów do rad. Większą uwagę trzeba zwracać na ich przygotowanie fachowe oraz zaangażowanie społeczne. Prowadzić stałe dokształcanie członków rad.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#ZbigniewPruszkowski">Osiągnięcia postępu technicznego w poszczególnych zakładach powinny być szerzej popularyzowane w środkach masowego przekazu.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#ZbigniewPruszkowski">Mamy obecnie duże trudności z eksportem naszych wyrobów; różne są tego przyczyny, ale przecież kiedyś się skończą. Już dziś musimy myśleć o tym, z czym wyjdziemy, jakie będziemy mieli propozycje eksportowe, jeżeli nie zadbamy o modernizację i unowocześnienie naszych wyrobów. To jest konieczność życiowa.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#ZbigniewPruszkowski">W instrumentach reformy gospodarczej powinny znaleźć się takie bodźce, które wymuszałyby podejmowanie przedsięwzięć w zakresie postępu technicznego. Reforma powinna zmuszać do oszczędności materiałów, paliw, energii, obniżania kosztów produkcji.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#ZbigniewPruszkowski">W moim odczuciu, wyniesionym po wizycie w Poznaniu, tamtejszy, samorząd przeszedł kolejny etap i ma poważne osiągnięcia. Współpraca organu samorządu zarówno z dyrekcją, jak i z załogą układa się dobrze i nie jest on uważany, jak to miało miejsce kiedyś, za „kulę u nogi”. Należy sobie życzyć aby Rady przejawiały większą inicjatywę w zakresie mobilizowania załóg do lepszej pracy, do wprowadzania postępu technicznego.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#ZbigniewPruszkowski">Moim zdaniem Rady Pracownicze przeszły obecnie już na wyższy stopień działalności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#CzesławBaran">W końcowych wnioskach będziemy opracowywać w wyniku dzisiejszej dyskusji, należy poprzeć wnioski wysunięte przez Radę Pracowniczą FSC w Starachowicach w sprawie modernizacji hut. Wyroby hutnicze muszą być takiej jakości, żeby gwarantowały dobrą jakość produktu finalnego.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#CzesławBaran">Na całym świecie za myśl techniczną, za wiedzę płaci się; u nas pracownicy inżynieryjno-techniczni zarabiają często mniej niż robotnicy produkcyjni. Trzeba zapewnić właściwe relacje pomiędzy płacami robotników i wysoko kwalifikowanej kadry inżynieryjno-technicznej. W przeciwnym razie przedsiębiorstwa będą borykały się z realizacją planów postępu technicznego, z modernizacją produkcji.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#CzesławBaran">Zaniepokojenie może budzić wystąpienie przedstawiciela resortu hutnictwa, z którego wynika, że resort zrobił wszystko dla wprowadzenia reformy i nie ponosi odpowiedzialności za działalność przedsiębiorstw, nie ma na to wpływu, gdyż przedsiębiorstwa te są samorządne i samodzielne. Nie może tak być. Resort musi mieć kontakt z przedsiębiorstwami i pomagać im w pokonywaniu podstawowych trudności w zakresie wprowadzania postępu technicznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#TadeuszHaładaj">Resort hutnictwa jako pierwszoplanowe zadanie stawia sobie poprawę jakości wyrobów. Jest to problem bardzo trudny. Na modernizację przemysłu hutniczego przewiduje się nakłady inwestycyjne w wysokości 180 mld. zł. Powinno to zapewnić stabilność produkcji i jej unowocześnienie, a przede wszystkim zwiększenie produkcji stali uszlachetnionych. Jest to kierunkowe uderzenie na najbliższą 5-latkę.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#TadeuszHaładaj">Ok. 100 mld zł przeznacza się na modernizację przemysłu metali nieżelaznych.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#TadeuszHaładaj">Na modernizację odlewnictwa przeznacza się kwotę 90 mld zł, z czego 33 mld zł w bieżącym 5-leciu. W tych warunkach konieczne jest ustalenie priorytetów, najbardziej pilnych zadań.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#TadeuszHaładaj">Resort hutnictwa czuje się odpowiedzialny za realizację zadań produkcyjnych przez przedsiębiorstwa, ale nie dokonuje podziału wyprodukowanych wyrobów. Podkreślić należy, że ten rok jest stosunkowo dobry, musimy jednak nadrabiać zaległości z roku ubiegłego.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#TadeuszHaładaj">Przedsiębiorstwa zamawiając wyroby hutnicze określają ich ilość w stosunku do zamierzonych rozmiarów produkcji, a to wykracza często poza możliwości zaopatrzenia materiałowego. Mamy wrażenie, że nie uda nam się w resorcie zrealizować w pełni złożonych zamówień na wyroby hutnicze, będą trudności w dostawach poszczególnych asortymentów.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#TadeuszHaładaj">Jeżeli chodzi o jakość produkcji, zgłaszano w toku dyskusji krytyczne uwagi co do ciągnika rolniczego typu Ferguson. Problem ten był niedawno rozpatrywany na jednym z posiedzeń komisji sejmowej. Opracowano doraźny program poprawy jakości produkcji tych ciągników i jest on w trakcie wdrażania. Konieczna jest stała, zaostrzona kontrola odbioru produkcji oraz bardziej wnikliwa atestacja wyrobów.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#TadeuszHaładaj">Przepisy dotyczące jakościowego odbioru produkcji są dobre, ale słabo egzekwowane przez odbiorców materiałów. Jeżeli odrzucano by złe partie produkcji, to zakład zmuszony byłby podjąć przedsięwzięcia, mające na celu poprawę jej jakości.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#TadeuszHaładaj">Nie uważam reformy gospodarczej za zamknięty system, przepisy reformy powinny być elastyczne i poddawane nowelizacji w zależności od zmiany warunków. Ilość przyznawanych preferencji i ulg należy bardzo ostrożnie wyważać.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#TadeuszHaładaj">Postęp techniczny musi kosztować, ale i musi się opłacać. Taka zasada obowiązuje na całym świecie. Dlaczego mają być przyznawane jakieś szczególne warunki w okresie wprowadzania postępu technicznego? Za potrzebne przywileje można uznać system kredytowania przedsięwzięć modernizacyjnych oraz mobilizujący system płacowy.</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#TadeuszHaładaj">Resort próbuje włączać się w proces informacyjny o najważniejszych osiągnięciach postępu technicznego w hutnictwie. Opracowano wiele materiałów poglądowych na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-26.10" who="#TadeuszHaładaj">Zdajemy sobie sprawę, że istnieje wiele niedociągnięć we współpracy resortu z przedsiębiorstwami, że niesprawna jest działalność naszej administracji. Do końca czerwca powinny być opracowane i poddane szczegółowej analizie centralne plany badawczo-rozwojowe.</u>
          <u xml:id="u-26.11" who="#TadeuszHaładaj">Jeżeli chodzi o poruszone w dyskusji problemy płacowe, to resort może dokonać tylko analizy bieżącej sytuacji i wskazać istniejące potrzeby. Na ile i kto na szczeblu centralnym powinien podjąć ostateczne decyzje w tej sprawie - zadecyduje Sejm. Rozwiązania końcowe powinny być zarysowane w ustaleniach dotyczących polityki płac.</u>
          <u xml:id="u-26.12" who="#TadeuszHaładaj">Reforma gospodarcza jest ważnym elementem usprawniającym nasz system ekonomiczny. Prowadzimy badania nad tym, które mechanizmy reformy są właściwe, a które przeszkadzają w rozwoju gospodarczym. wyniku tych badań przedstawimy swoje uwagi i propozycje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#StanisławKania">Zapoznanie się z problemami działań samorządu na rzecz postępu technicznego, racjonalizacji produkcji, po zmianie poglądów rad pracowniczych na ten temat rozszerza naszą wiedzę o skuteczności działań samorządu i problemach, z jakimi się boryka. Jako komisja sprawujemy z upoważnienia Sejmu pieczę nad funkcjonowaniem samorządu pracowniczego. Jest naszą powinnością aby ta działalność przynosiła jak najwięcej pożytku załogom pracowniczym i całemu krajowi.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#StanisławKania">Omawialiśmy sprawy oddziaływania samorządu na postęp techniczny na przykładzie trzech zakładów, które mają bardzo duże znaczenie dla gospodarki kraju; Bardzo znaczna jest rola Fabryki Aparatów Elektrycznych, ponieważ produkowane tam wyroby przeznaczone są do wytwarzania innych urządzeń o kluczowym znaczeniu, m.in, dla przemysłu obrabiarkowego, górnictwa, energetyki i nie tylko. Można wyrażać troskę o to, że fabryka nie jest w stanie sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na jej wyroby.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#StanisławKania">Bardzo cieszy duży dynamizm rozwojowy Fabryki Samochodów Ciężarowych, warunkach kryzysu doszło tam do wielu pozytywnych zmian właśnie w zakresie postępu technicznego. Podjęto produkcję silników wysokoprężnych, trwają prace nad nowymi typami samochodów. Są one naszą wizytówką. Pamiętam bardzo dobre opinie, jakimi cieszyły się nasze „Stary” eksploatowane w warunkach bezdroży wietnamskiej dżungli. Ten ciąg ku nowemu fabryki w Starachowicach jest zjawiskiem bardzo pozytywnym.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#StanisławKania">Poznańska Fabryka Maszyn Żniwnych sama się broni w warunkach trudności i ograniczeń nowymi wyrobami i opracowywaniem nowych technologii. Ostatnio przyjęto tam produkcję małego ciągnika z fabryki w Płocku.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#StanisławKania">Wielo spraw podniesionych przez przedstawicieli nad pracowniczych i dyrektorów wymienionych Nakładów zasługuje na uwagę. Rozpatrujemy te zagadnienia na przykładzie trzech fabryk, ale z myślą o uogólnianiu dorobku i doświadczeń i wykorzystaniu sugestii i wniosków dla pobudzania zainteresowali sarno rządu pracowniczego postępem technicznym we wszystkich przedsiębiorstwach. Rozpatrujemy te zagadnienia zarówno z punktu widzenia możliwości wdrażania wielkiego postępu, jak też pod kątem rozwoju masowego ruchu racjonalizatorskiego.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#StanisławKania">Istnieją obiektywne przyczyny spadku zainteresowania nowoczesnością produkcji i nową techniką. Są to znane trudności, wynikające głównie z niedostatku i złej jakości materiałów i wyrobów. Występują poważne kłopoty kooperacyjne. Mamy do czynienia z niezrównoważonym rynkiem pracy. Ciążą na nas konsekwencje zadłużenia. Jest to oczywiste i takie są realia. Dobrze, że o tym mówimy, bo tylko na gruncie realiów można dochodzić do właściwych wniosków i podejmować właściwe działania.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#StanisławKania">Pytano, czy w takiej sytuacji bez zewnętrznego zasilania jest sens mówienia o postępie technicznym, który przecież musi kosztować i pochłaniać wiele środków. Z zazdrością patrzymy na firmy zagraniczne, które wydają na postęp techniczny bardzo znaczne kwoty. Koncern Siemensa wydaje na te cele rocznie więcej, niż cały przemysł włoski. Nie stać nas na taką skalę wydatków, byłaby to czysta fantazja.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#StanisławKania">[TEKST NIECZYTELNY] Wynikają stąd kwestie wyboru kierunku.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#StanisławKania">Do każdego przedsięwzięcia musimy odnosić się nie z partykularnego, ale narodowego punktu widzenia. [TEKST NIECZYTELNY] 40-lecia, ostatnio pogłębiły się na skutek znanej sytuacji kryzysowej. Niestety, nie ubywa, ale przybywa nam towarów, których nie można sprzedać za granicę na opłacalnych warunkach. To ogranicza nasze możliwości importowe, grozi [TEKST NIECZYTELNY] w technice. Musimy podejmować wiele wysiłków, aby wyrwać się ze stagnacji technicznej i technologicznej. Niezależnie od ogromnych środków, które trzeba przeznaczać na rozwój techniki, wielką rangę mają przedsięwzięcia racjonalizatorskie i wynalazcze. Tym sprawom inspirowania i wykorzystywania działalności racjonalizatorskiej musimy poświęcać jak najwięcej uwagi.</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#StanisławKania">Samorząd spełnia ważną rolę przy wyborze orientacji produkcyjnej przedsiębiorstw. Powinniśmy stale pobudzać kadrę inżynieryjno-techniczną i wysoko kwalifikowanych robotników do myślenia, do poszukiwania, do tworzenia ruchu nowatorskiego i innowacyjnego. Wielkie znaczenie ma wszystko to, co dotyczy kondycji kadry inżynieryjno-technicznej. Chodzi tu o stawianie przed nią konkretnych zadań, organizowanie badań i wdrożeń, rozszerzanie dostępu do informacji naukowo-technicznej, odpowiednie honorowanie pracy twórczej.</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#StanisławKania">Na szczególne wyróżnienie zasługują wszystkie formy społecznego patronatu nad ruchem wynalazczości i racjonalizacji. Samorządy wspólnie z dyrekcjami, przy udziale organizacji NOT, powinny stwarzać dogodne warunki dla rozwijania zakładowych klubów techniki i racjonalizacji.</u>
          <u xml:id="u-27.11" who="#StanisławKania">Ogólnie można stwierdzić, iż samorząd docenia sprawy rozwojowe przedsiębiorstw. Odczuwa się jednak z jednej strony niedostatek kontroli, a z drugiej niedostatek inicjatyw wywołujących ruch innowacyjny wśród kadry inżynieryjno-technicznej i wśród załóg.</u>
          <u xml:id="u-27.12" who="#StanisławKania">Zastanawiamy się nad tym, aby kolejną ogólnopolską naradę przedstawicieli samorządu pracowniczego poświęcić generalnemu problemowi - samorząd ą postęp techniczny. Zamierzamy w ten sposób podnieść rangę tego wszystkiego, co robi się w tej materii z inspiracji organów samorządu pracowniczego.</u>
          <u xml:id="u-27.13" who="#StanisławKania">Podniesiono tu wiele konkretnych spraw. Mam sugestię, abyśmy bardziej skonkretyzowali to, co zostało zasygnalizowane w wystąpieniach przedstawicieli rad pracowniczych. Chodzi np. o wyrażenie poglądu na poziom i system płac dla kadry inżynieryjno-technicznej. Jakich należałoby dokonać zmian w centralnych planach badawczo-rozwojowych, aby je zorientować na technologie, a nie na gotowe wyroby?</u>
          <u xml:id="u-27.14" who="#StanisławKania">Wiele uwag zgłoszono w związku z zaopatrzeniem materiałowym i kooperacyjnym. Powinniśmy wspólnie ustalić, jakie należałoby wprowadzić działania systemowe w zakresie kontaktów kooperacyjnych w gospodarce. Jak to należy bliżej określić? Inny temat, to nowe wyroby a ceny. Mówiono tu, że korzyści odnosi użytkownik, a nie korzysta producent. Czy można to udokumentować i zdefiniować, abyśmy mieli tutaj jasny pogląd?</u>
          <u xml:id="u-27.15" who="#StanisławKania">Mówiono o nadmiernie biurokratycznej drodze uzyskiwania świadectw znaków jakości na wyroby. Mówili o tym przedstawiciele Fabryki Maszyn Żniwnych. Może jest to sprawa ogólniejsza z punktu widzenia ambicji i korzyści materialnej producentów.</u>
          <u xml:id="u-27.16" who="#StanisławKania">Zwracam się do obecnych tu przedstawicieli rad pracowniczych, spróbujcie - nie tylko z myślą o sobie - sformułować opinie i propozycję w wymienionych tu kwestiach i nadesłać je do naszej komisji. Podejmowanie stosownych interwencji w takich sprawach uznajemy za nasz obowiązek.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>