text_structure.xml 146 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 22 czerwcu 1987 r. Komisje: Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej, Komunalnej i Mieszkaniowej oraz Prac Ustawodawczych, obradujące pod przewodnictwem posła Emila Kołodzieja (ZSL) oraz posła Jerzego Jaskierni (PZPR) rozpatrzyły:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- sprawozdanie podkomisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy - Prawo lokalowe;</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- odpowiedź przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów na opinię Komisji nr 11/1, dotyczącą spraw poruszanych w raporcie „O stanie i dostosowaniu regulacji prawnych do wymogów reformy gospodarczej i konieczności poprawy efektywności procesów inwestycyjnych”.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">W posiedzeniu uczestniczyli m.in. przedstawiciele Ministerstwa Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej, Komunalnej i Mieszkaniowej z sekretarzem stanu Bogdanem Dymarkiem, Centralnego Związku Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego z wiceprezesem zarządu Ryszardem Jajszczykiem, Urzędu Rady Ministrów, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Poseł Tadeusz Biliński (PZPR) w imieniu podkomisji przedłożył sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy, o zmianie ustawy - Prawo lokalowe:</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Rządowy projekt nowelizacji ustawy poddany został wszechstronnej konsultacji społecznej. Zwrócono się o opinię do kilku komisji sejmowych, a także wojewódzkich zespołów poselskich, do wybranych komisji rad narodowych, urzędów wojewódzkich, niektórych zakładów pracy, wyższych uczelni i instytucji naukowych. Ponadto projekt ustawy przekazano do zaopiniowania centralnym instytucjom, organizacjom społecznym i towarzystwom społecznym, których zakres zainteresowań obejmuje problematykę mieszkaniową. W rezultacie otrzymano ponad 100 opinii wraz z uwagami krytycznymi. Przesłały je m.in. PROM, OPZZ, Sąd Najwyższy, Naczelny Sąd Administracyjny, Prokuratura Generalna, Centralny Związek Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego, Zrzeszenie Właścicieli Domów Czynszowych, Krajowy Związek PGR, Związek Prawników Polskich oraz Federacja Konsumentów. W pracy podkomisja wykorzystała także opinie sejmowych Komisji: Spraw Społecznych, Zdrowia i Kultury Fizycznej, Skarg i Wniosków oraz Przemysłu. Wykorzystano także opinię 7 wojewódzkich zespołów poselskich, kilkanaście indywidualnych opinii poselskich, Zespołu Doradców Sejmowych, Rady Społeczno-Gospodarczej przy Sejmie PRL, a także liczne listy obywateli i pisemne informacje otrzymane z organizacji politycznych.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Podkomisja wykorzystała także wnioski kierowane do władz centralnych w trakcie kampanii wyborczej do Sejmu PRL IX kadencji. Łącznie rozpatrzono prawie 500 uwag krytycznych, z których 45 uwzględniono w większym lub mniejszym stopniu.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Dla pełniejszego rozpoznania społecznych sądów o założeniach nowelizacji ustawy, a także poszczególnych regulacji prawnych, posłowie będący członkami podkomisji prowadzili konsultacje na zebraniach oraz za pośrednictwem radia i prasy.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Oprócz posłów w pracach podkomisji uczestniczyli przedstawiciele zainteresowanych resortów, spółdzielczości mieszkaniowej, Zrzeszenia Właścicieli Nieruchomości, przedstawiciele Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego i Prokuratury Generalnej oraz eksperci i doradcy sejmowi. W sumie prace nad projektem ustawy trwały ponad 6 miesięcy, odbyło się 25 posiedzeń podkomisji, w tym 21 całodniowych.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Przygotowana obecnie kolejna, zasadnicza nowelizacja ustaw Prawo lokalowe z 10 kwietnia 1974 r. przewiduje istotne zmiany w ponad 40 artykułach, pomimo tak licznych i merytorycznych zmian, podkomisja postanowiła przychylić się do stanowiska rządowego i opinii Rady Legislacyjnej, że należy poprzestać na nowelizacji Prawa lokalowego. Z kompleksową regulacją stosunków mieszkaniowych należy poczekać, a prace odłożyć na później. Wielu respondentów opowiadało się za całościowym ujęciem problematyki mieszkaniowej w jednym podstawowym akcie prawnym, jakim byłby np. „Kodeks mieszkaniowy”. Takie systemowe uregulowanie zapobiegłoby niespójności poszczególnych aktów prawnych. Celem nadrzędnym nowelizacji jest doprowadzenie, zgodnie z oczekiwaniami społecznymi, a także potrzebami gospodarczymi, do bardziej racjonalnej gospodarki lokalami mieszkalnymi. W związku z tym za zasadnicze przesłanki nowelizacji prawa lokalowego uznano:</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">- zwiększenie odpowiedzialności administracji domów mieszkalnych za utrzymanie substancji mieszkaniowej, przy jednoczesnym zwiększeniu obowiązków i odpowiedzialności najemców za stan zajmowanych mieszkań;</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">- przyznanie zakładom pracy prawa do dysponowania wybudowanymi przez nie mieszkaniami;</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">- wprowadzenie nowych regulacji prawnych usprawniających zamianę mieszkań i rozszerzenie jej możliwości;</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">- zwiększenie uprawnień właścicieli prywatnych domów czynszowych, zwłaszcza w odniesieniu do zwalnianych mieszkań;</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">- utrzymanie instytucji opieki nad najemcą z jednoczesnym ograniczeniem możliwości wypaczania tej idei;</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">- ujednolicenie wysokości opłat za mieszkania wykupione od państwa, niezależnie od daty zawarcia umowy sprzedaży;</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">- przywrócenie instytucji regulaminów i porządku domowego dla zwiększenia ochrony substancji mieszkaniowej oraz poprawy warunków współżycia społecznego w osiedlach mieszkaniowych. Projekt jest realizacją postanowień uchwały Sejmu z 3 Lipca 1984 r. w sprawie polityki mieszkaniowej do 1990 r. dotyczących m.in. zwiększenia udziału ludności w kosztach utrzymania zasobów mieszkaniowych. Jest także realizacją postanowień uchwały X Zjazdu PZPR w części dotyczącej polityki mieszkaniowej. W uchwale zjazdowej stwierdzono bowiem, że w obecnym 5-leciu konieczny jest postęp w rozwiązywaniu problemu mieszkaniowego. Za jedno z pierwszych zadań w uchwale uznano przygotowanie nowelizacji przepisów prawa lokalowego, m.in. w celu zwiększenia dyscypliny w gospodarowaniu substancją mieszkaniową, zwiększenie odpowiedzialności za stan techniczny budynków i lokali, usprawnienie zamiany mieszkań, a także wprowadzenie zachęt ekonomicznych dla racjonalnego wykorzystania mieszkań.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Projekt ustawy jest także w znacznym stopniu wyjściem naprzeciw wnioskom kierowanym do władz centralnych w trakcie kampanii wyborczej do Sejmu PRL IX kadencji. Jest także zgodny z założeniami II etapu reformy gospodarczej oraz z tezą o niezbędnej edukacji ekonomicznej społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Projekt, pomimo że wprowadza daleko idące zmiany jakościowe w porównaniu do obowiązującej ustawy, nie stanowi ostatecznego, jednorodnego i w pełni dojrzałego dokumentu regulującego funkcjonowanie całej gospodarki mieszkaniowej. Istniejące uwarunkowania społeczno-gospodarcze uniemożliwiają bowiem wprowadzenie w życie „czystego” ekonomicznie modelu gospodarowania lokalami mieszkalnymi. Z tego też względu projekt nowelizacji ustawy stanowi jedynie model przejściowy.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Podkomisja bardzo wnikliwie i dokładnie przeanalizowała projekt rządowy, który został przedstawiony, omówiony i zarekomendowany podczas pierwszego czytania projektu przez ministra budownictwa, gospodarki przestrzennej i komunalnej. Jakkolwiek przedłożony posłom tekst różni się bardzo od projektu rządowego, to chciałbym podkreślić, że podkomisja zaakceptowała wszystkie podstawowe założenia kierunkowe przedłożenia rządowego.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Wprowadzone zmiany mają różny charakter; poza zmianami merytorycznymi, większość dotyczy sposobu ujęcia regulacji prawnych, są też drobne poprawki, uściślenia. Z ważniejszych zmian wprowadzonych do projektu rządowego należy wymienić:</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">W art. 10 projektu rządowego zostały szczegółowo określone obowiązki wynajmujących, dotyczące wykonywania napraw i utrzymania porządku. Natomiast obowiązki najemców określono ogólnie, proponując jednocześnie upoważnienie Rady Ministrów do szczegółowego określenia zakresu obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">Podkomisja uznała, że wyraźnie zwiększone obowiązki najemcy powinny być określone w ustawie, a nie w aktach niższego rzędu na które Sejm nie ma wpływu. Tym samym obowiązki wynajmującego i najemcy zostały analogicznie określone w ustawie. Delegacja dla Rady Ministrów obejmuje jedynie określenie sposobu wykonywania przez najemcę zwalniającego lokal tych obowiązków oraz tryb i zakres wzajemnych rozliczeń między najemcą a wynajmującym z tytułu zużycia lub przyrostu wartości urządzeń technicznych znajdujących się w lokalu w czasie trwania najmu. Jednocześnie w art. 2 określono zakres wzajemnych rozliczeń stron w stosunku najmu z tytułu różnicy wartości urządzeń technicznych w przypadku opróżnienia lokalu oddanego w najem przed dniem wejścia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">W art. 14 a uregulowano kwestię opłat za korzystanie z lokalu mieszkalnego bez tytułu prawnego. Osoby korzystające z takich lokali opłacają wynagrodzenie miesięczne wg obowiązujących stawek podwyższonych o 200%. Rada Ministrów została upoważniona do podwyższenia stawek czynszu przyjmowanych do obliczenia tego wynagrodzenia nie więcej niż o 400%. Rozstrzyganie spraw na tle ustalania wysokości wynagrodzenia za korzystanie z lokalu, bez tytułu prawnego przekazano w art. 14 b do właściwości terenowych organów administracji państwowej o właściwości szczególnej ds. gospodarki mieszkaniowej.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">Podkomisja odmiennie uregulowała egzekucję świadczeń, uznając celowość posługiwania się egzekucją administracyjną wyłącznie w zakresie świadczeń z tytułu najmu lokali, obejmujących świadczenia okresowe, określone w stałej wysokości oraz kaucję przeznaczoną na pokrycie należności w chwili wygaśnięcia najmu. Z postępowania administracyjnego - egzekucyjnego wyłączono świadomie egzekucję należności obciążających najemcę, których wysokość w razie sporu może być ustalona wyłącznie w drodze postępowania sądowego. Dotyczy to np. należności z tytułu remontu lokalu przeprowadzonego zastępczo przez wynajmującego oraz należności z tytułu zużycia elementów wyposażenia lokalu w okresie trwania najmu. W ten sposób ewentualne spory dotyczące ww. należności, bardzo trudne do rozstrzygnięcia, będą rozpatrywane przez sądy powszechne i ściągane w trybie egzekucji [brak wyrazu].</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">W art. 37 zostały skreślone przepisy dotyczące wydawania osobom fizycznym pozwoleń na nadbudowę, rozbudowę i przebudowę budynków państwowych z przeznaczeniem na lokale mieszkalne lub pracownie twórcze. Jest to bowiem materia wykraczająca poza przedmiot prawa lokalowego. W przepisach przejściowych zamieszczono dodatkowo art. 8 wprowadzający odpowiednie zmiany w ustawie Prawo budowlane.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">W art. 42 projektu zostały wprowadzone zmiany ograniczające w znacznym stopniu możliwość uzyskania przydziału na mieszkanie przez osoby, które pozostały w lokalu opuszczonym przez najemcę. Przyjęto zasadę, iż osoby takie powinny być przekwaterowane z zajmowanego lokalu. Jedynie dzieci, osoby przysposobione oraz rodzice najemcy będą uprawnione do przydziału lokalu zajmowanego lub zamiennego, jeżeli powierzchnia lokalu uzyskanego przez najemcę nie zapewnia im przysługujących norm zaludnienia.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">W art. 46 wprowadzono dodatkowe przepisy przewidujące możliwość cofnięcia przydziału lokalu najemcy, który w sposób rażący lub uporczywy narusza regulamin porządku domowego, bądź też z własnej winy nie zakończył budowy domu lub lokalu w terminie 5 lat od dnia uzyskania pozwolenia na budowę lub w terminie przedłużonym na jego wniosek.</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">Zrezygnowano z regulowania w ustawie obowiązku wpłacania przez osoby otrzymujące lokal w budynku państwowym na konto Funduszu Gospodarki Gruntami i Gospodarki Mieszkaniowej depozytu kwoty uzyskanej z tytułu zwrotu równowartości własnościowego prawa do lokalu spółdzielczego lub ceny sprzedaży lokalu nabytego uprzednio od państwa. Natomiast w art. 25 została umieszczona delegacji upoważniająca Radę Państwa do określenia sposobu dysponowania kwotami uzyskanymi przez osoby wymienione w tym artykule, a otrzymującymi przydział mieszkania w budynkach państwowych. Uzyskano tym samym lepsze rozwiązanie z punktu widzenia zwięzłości i czystości prawa.</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">W rozdziale 4 traktującym o mieszkaniach zakładowych wprowadzono dwa nowe przepisy uzupełniające. Pierwszy z nich stanowi, iż małżonek pracownika nie jest najemcą mieszkania zakładowe. Przysługuje mu jedynie prawo do normy zaludnienia. Drugi przepis uprawnia zakład pracy do rozwiązania umowy najmu z pracownikiem, który opuścił mieszkanie funkcyjne pozostawiając w nim osoby nieuprawnione. Jednocześnie zaproponowano skreślenie w dotychczasowym art. 61 ust. 2 ostatniego zdania uprawniającego terenowe organy administracji państwowej do usuwania w trybie postępowania egzekucyjnego, bez potrzeby wydania decyzji, osób pozostających bez tytułu prawnego w mieszkaniu zakładowym lub w lokalu znajdującym się w budynku spółdzielni mieszkaniowej. Usuwanie tych osób w trybie natychmiastowej egzekucji administracyjnej, bez orzeczenia sądowego, uznano za nieuzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">Zasadniczym zmianom uległa treść art. 3, a obecnie 4 - projektu ustawy. Według projektu rządowego status mieszkań zakładowych uzyskałyby tylko dotychczasowe mieszkania funkcyjne oraz lokale wybudowane za środków zakładów pracy i przydzielone po 1 sierpnia 1974 r. (przez toap) pracownikom wskazanym przez te zakłady. Takie unormowanie, spowodowałoby zróżnicowanie charakteru prawnego poszczególnych lokali znajdujących się w tym samym budynku. Dlatego też uznano za celowe wprowadzenie odmiennych rozstrzygnięć. Uznano za mieszkania zakładowe wszystkie lokale w domach pozostających we władaniu zakładów pracy lub uzyskane za ich środki i przydzielono przed wejściem w życie ustawy przez zakłady pracy lub toap. Zastosowano do tych lokali przepisy o opróżnianiu mieszkań zakładowych, z jednoczesnym zapewnieniem prawa do lokalu zamiennego osobom, które w dniu otrzymania przydziału nie były zatrudnione w zakładzie dysponującym danym lokalem. Ponadto wprowadzono obciążenie najemców tych lokali czynszem najmu ustalonym na podstawie stawek określonych przez Radę Ministrów z uwzględnieniem podwyżek w stosunku do byłych pracowników nie uprawnionych do lokalu zamiennego.</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">W projekcie ustawy uwzględniono także autopoprawkę rządu z 13 marca 1987 r., a dotyczącą zmiany art. 36 ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości. Autopoprawka stanowi propozycję ustawowego uregulowania udziału właścicieli lokali wykupionych od państwa w domach wielomieszkaniowych, zarządzanych przez państwowe jednostki organizacyjne, w kosztach eksploatacji i remontów tych domów.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">Podkomisja, akceptując w pełni zasadność ekonomiczną i społeczną tej regulacji, przepracowała odpowiednie uregulowania, aby gwarantowane konstytucyjnie prawo własności mieszkań, a także powaga umów notarialnych, doznały możliwie najmniejszego uszczerbku. Jednocześnie w proponowanej przez podkomisję regulacji prawnej uszanowane zostały ogólne przepisy Kodeksu cywilnego, zwłaszcza w zakresie sprawowania zarządu budynkami, w których mieszkania zostały sprzedane.</u>
          <u xml:id="u-1.33" who="#komentarz">Przyjęte przez podkomisję rozwiązania prawne były wynikiem wielogodzinnych dyskusji, podczas których ścierały się poglądy i analizowano regulacja prawne. Postanowiono bowiem dążyć do wspólnego, jednomyślnego poglądu co do każdej ze zmian proponowanych przez rząd, a jedynie w ostateczności uciekać się do rozstrzygnięć w drodze głosowania. Jedynie w dwóch wypadkach zaszła konieczność głosowania.</u>
          <u xml:id="u-1.34" who="#komentarz">Istotnym wskaźnikiem przy akcentowaniu proponowanych zmian było jednoznaczne udowodnienie ich konieczności i celowości ze społeczno-gospodarczego punktu widzenia. Szczególną także uwagę zwracano na przestrzeganie czystości i jednoznaczności konstrukcji prawnych z punktu widzenia ich regulacji w Konstytucji i w innych ustawach. Ponadto podkomisja zwróciła szczególną uwagę na liczne, niestety, w projekcie delegacje ustawowe, dążąc do tego, by były one konkretne przedmiotowo i podmiotowo. We wszystkich pracach podkomisji zawsze twórczą pomocą służyła strona rządowa dążąc do znalezienia najlepszych rozwiązań prawnych i merytorycznych. W pracach legislacyjnych nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy prawo lokalowe uczestniczyło 9 posłów z trzech komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#EmilKołodziej">Sprawozdanie przedłożone przez posła T. Bilińskiego daje dowód ogromnej pracy włożonej przez posłów w przygotowanie projektu ustawy. Dokonano wielu istotnych zmian w jej tekście, wychodzących naprzeciw oczekiwaniom społecznym, poczyniono również wiele drobnych poprawek. Czy posłom nasuwają się jakieś uwagi, propozycje czy pytania w stosunku do przedstawionych propozycji zmian? Jeśli takowych nie ma proponuję przejście do omawiania poszczególnych artykułów projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#EmilKołodziej">Poprawka pierwsza w art. 2 pkt 2 - czy są uwagi? Jeśli nie ma punkt ten przyjmujemy.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#EmilKołodziej">Poprawka druga art. 3 ust. 2 - nie widzę uwag, wobec czego punkt ten przyjmujemy w proponowanym brzmieniu.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#EmilKołodziej">Poprawka trzecia art. 6 ust. 3, jest to poprawka uściślająca, zamiast słowa „funkcyjnego” proponuje się wyraz „nakładowego”. Jeśli nie ma uwag, poprawkę przyjmujemy w proponowanym brzmieniu.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#EmilKołodziej">Poprawka czwarta w art. 7, czy są uwagi do punktu a?</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#EmilKołodziej">Nie widzę. Poprawkę przyjmujemy. Ust. ust. 3 i 4 mają nowe brzmienie, chodzi o pomieszczenia zastępcze. Czy są uwagi do brzmienia obu tych punktów? Nie widzę, poprawkę przyjmujemy w nowym brzmieniu.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#EmilKołodziej">Poprawka piąta, po art. 7 dodaje się art. 7a w nowym brzmieniu.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#EmilKołodziej">Poprawka szósta. Art. 8 otrzymuje nowe brzmienie. Czy są do niego uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JerzyMichałowski">W pkt 2 art. 8 mówi się, że za osoby bliskie uważa się także inne osoby niż wymienione w ust. 1, sprawujące opiekę nad najemcą na podstawie umowy o jej sprawowaniu, określającej wzajemne prawa i obowiązki stron i zawartej za zgodą toap. Nie jest to szczęśliwe określenie, myślę o osobach bliskich, zresztą sprawę tę reguluje odpowiedni przepis prawa cywilnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Sądzę, że treść ust. 2 jest jednoznaczna, ale można się zgodzić z propozycją przedstawiciela Biura Prawnego i zastąpić zwrot „za osoby bliskie” zwrotem „przez osoby bliskie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#EmilKołodziej">Podzielam stanowisko przedmówcy, w związku z tym początek ust. 2 będzie miał zmienione brzmienie. Czy są uwagi do obydwu ustępów art. 8 w nowym brzmieniu? Jeśli nie, uważam je za przyjęte.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JerzyJaskiernia">Jak więc brzmi ust. 2?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#EmilKołodziej">„Na równi z osobami bliskimi traktuje się także inne osoby niż wymienione w ust. 1…” i dalej, jak w tekście sprawozdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#StanisławMajewski">Uważam, że zwrot „także inne” jest niepotrzebny. Proponuję następujące sformułowanie: „na równi z osobami bliskimi traktuje się osoby sprawujące opiekę nad najemcą na podstawie umowy…” i dalej jak w tekście sprawozdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#EmilKołodziej">Czyli przyjmujemy sformułowanie posła S. Majewskiego.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#EmilKołodziej">Komisje uznały poprawkę szóstą dotyczącą art. 8. Uznały też za uzgodnioną poprawkę siódmą polegającą na dodaniu nowego art. 9a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JerzyMichałowski">Przepraszam, że powrócę jeszcze do art. 8. Aby być konsekwentnym, należałoby w ust. 3 wprowadzić słowa „na równi z osobą bliską najemcy”.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JerzyMichałowski">Komisje uznały tę poprawkę za uzasadnioną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#JanPryszcz">W art. 10 ust. 1 w zdaniu drugim mowa o tym, że: „wynajmujący jest też obowiązany do zapewnienia sprawnego działania urządzeń technicznych w budynku, umożliwiających najemcy korzystanie z oświetlenia, ogrzewania itp.”. Chciałem zapytać, czy nie powstaje w związku z tym wątpliwości, jeśli w budynku nie ma tych urządzeń, co do zobligowania wynajmującego, by je założyć. Może powinniśmy dodać w zdaniu drugim słowo „istniejących” urządzeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">W całym tekście staraliśmy się opuszczać określenie oczywiste. Ponieważ jednak chodzi tu o wyjątkowo duże obowiązki wynajmującego i najemcy, to uważamy, że można by wprowadzić to słowo dla rozwiania wszelkich wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#EmilKołodziej">Moje wątpliwości budzi natomiast sformułowanie ust. 2 mówiące o tym, że „w razie oddania w najem lokalu opróżnionego przez dotychczasowego najemcę, wynajmujący jest obowiązany wymienić elementy wyposażenia technicznego, jeśli znajdująca się w lokalu nie nadają się do dalszej eksploatacji wskutek ich zużycia”. Może to rodzić bezwzględne żądanie takiej wymiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">W takich wypadkach będzie sporządzany protokół i zużycie określi dział techniczny. Możliwość sporów na tym tle, oczywiście, istnieje. Znaczenie rozstrzygające będzie miał jednak protokół.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#EmiliaPogonowskaJucha">A propos protokołu; w poprawce 7 wprowadzającej art. 9a użyto wyrażenia: „Strony sporządzają pisemny protokół”. Czy protokół może być niepisemny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#EmilKołodziej">Mimo, że jest to pewnego rodzaju powtórzenie uważam, że lepiej to zostawić, żeby później sprawy nie były załatwiane na słowo honoru.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Ten protokół będzie bardzo istotnym dokumentom stanowiącym podstawę wiele roszczeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#JanPryszcz">Ust. 5 art. 10 mówi, że „wynajmujący, będący jednostką gospodarki uspołecznionej, jest obowiązany na zlecenie najemcy i na jego koszt wykonać roboty i wymiany obciążające najemcę zgodnie z art. 11 ust. 2”. Chciałem zapytać, czy będą do tego zobowiązane tylko jednostki gospodarki uspołecznionej, czy też inne jednostki uspołecznione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#JózefSzawiec">Rozszerzenie tego obowiązku na właścicieli domów prywatnych byłoby nierealne, ponieważ nie mają oni możliwości wykonawczych. Byłoby to też nie wskazane, ponieważ egzekwowanie tego obowiązku byłoby niezwykle trudne i prowadziłoby do wielu sporów sądowych. Postanowiliśmy więc potraktować go dosyć wąsko trzymając się realiów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#EmilKołodziej">Na dyżurach poselskich często powtarza się, żeby nakłonić administrację do wykonania usług na koszt lokatora. Okazuje się jednak, że założenie zwykłej umywalki trwa całymi miesiącami. Uważam, że jest to bardzo ważny przepis, który powinien zdyscyplinować administrację budynków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#StanisławPartyła">Nie sądzę, aby istniała potrzeba rozszerzenia tego obowiązku na jednostki nie uspołecznione i osoby prywatne. Należy wziąć też pod uwagę, że różne jednostki zarządzają budynkami. Są wśród nich takie, która dysponują odpowiednimi służbami, inne zaś nie mają możliwości wykonawczych. Pozostaje im więc albo tworzyć specjalne komórki, by się tym zajmowały, albo rozwiązać ten problem przez dawanie zleceń. Czy wątpliwości tego rodzaju rozważała podkomisja? Jest to niewątpliwie przepis dyscyplinujący, jednak, czy w praktyce możemy temu podołać? Czy nie będzie to powodowało rozbudowy struktur administracyjnych i zwiększania zatrudnienia. Jakimi przesłankami kierowała się podkomisja?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#EmilKołodziej">Mamy tu więc dwie sprawy: czy rozszerzać ten przepis na gospodarkę nie uspołecznioną…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#Głosyzsali">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#EmilKołodziej">… i druga sprawa, czy rozwiązanie to jest realne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#BogdanDymarek">Sądzę, że celem tego przepisu jest nałożenie obowiązku na wynajmującego. Wynajmujący, ma natomiast kilka sposobów wywiązania się z tego obowiązku. Czy zorganizować własne służby, czy też przez zlecenie i powierzenie tych prac rzemieślnikom, spółdzielczości bądź innym zakładom usługowym. Każde rozwiązanie jest uprawnione jako metoda wywiązywania się z tego obowiązku. Nie musi to wcale powodować powoływania własnego wykonawstwa, choć byłoby dobrze, gdyby się tak działo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">W art. 10 chcemy wprowadzić pewien czysty model postępowania. Nakładamy obowiązki polegające na tym, że najemca płaci, a wynajmujący realizuje jego zlecenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#JanPryszcz">A jeśli wynajmujący nie będzie mógł zapewnić realizacji tego obowiązku… Jakie to pociągnie konsekwencje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#StanisławMajewski">Uważam, że nie do przyjęcia jest nałożenie tego obowiązku w tak szerokim zakresie. Proszę tylko zważyć na art. 11 ust. 2. Jak wiele robót się tam wymienia. Sadzę, że nie wszystkie z nich mogą wykonać służby specjalistyczne będące w gestii administracji domów. Jestem za tym, żeby utrzymując ogólny obowiązek wprowadzić ograniczenia co do jego zakresu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#EmilKołodziej">Mamy więc znowu dwie kwestie: co będzie, jeśli wynajmujący nie zapewni wykonawstwa, jest to zaś bardzo prawdopodobne, wszyscy doskonale wiemy jakie są trudności zaopatrzeniowe. Druga sprawa, że obowiązki wynajmującego są za szerokie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#StanisławMajewski">Proponuję, na koniec ust. 5 dodać następujący zwrot: „w zakresie umożliwiającym korzystanie z istniejących w budynku urządzeń technicznych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#JózefSzawiec">Prawo lokalowe powinno dyscyplinować obie strony. Skoro najemca ma ponieść koszty, to do kogo ma się zwracać o wykonanie tych robót? Przecież administracje domów mają wyspecjalizowane w tym zakresie służby. Uważamy więc, że są to obowiązki, które powinny ciążyć na administracji. W 90% przypadków dotyczy to bowiem administracji domów państwowych, a jedynie w 10% administracji domów zakładów pracy. Oczywiście, może się zdarzyć sytuacja, że naczelnik będzie miał w gminie jeden dom, w którym będzie musiał naprawić np. trzon kuchenny i będzie musiał do tego kogoś wynająć. Generalnie rzecz biorąc przepis ten dyscyplinuje jednak administracje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#MarianSzatybełko">Cała sprawa zaczyna się - moim zdaniem - w art. 10 ust. 3 pkt 3 lit. b. Ponieważ mowa tu o tych samych robotach, które wymienia się w art. 11 ust. 2 pkt 1. Może to rodzić wątpliwości czyje są to obowiązki i kogo obciążają koszty. Brak tu wyraźnego rozgraniczenia, co - jak łatwo przewidzieć - będzie prowadziło do sporów sądowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#EmilKołodziej">Rozgraniczenie polega na tym, że w pierwszym przypadku mowa o naprawie i wymianie instalacji itp., natomiast w drugim o konserwacji tych elementów. Może wypowiedziałby się na ten temat prezes spółdzielczości budownictwa mieszkaniowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#RyszardJajszczyk">Regulaminy rozgraniczają obowiązki spółdzielni i lokatora. Wszystkie podstawowe naprawy wewnątrz należą do lokatora, a spółdzielnia ma zapewnić wykonawstwo oraz zapewnić wymianę pionów kanalizacyjnych, c.o. i wodociągowych oraz stolarki zewnętrznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Ustawa ma ujmować nie tylko wszystkie sytuacje społeczne, jakie mogą powstawać w związku z jej postanowieniami w tej chwili, ale także wybiegać naprzód. W wielu listach, jakie otrzymaliśmy podkreślano, że skoro najemcę obciąża się tak licznymi obowiązkami, to trzeba mu stworzyć możliwości ich realizacji. Na całym świecie dzieje się to przy pomocy wynajmującego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JerzyJaskiernia">Proponuję drobną zmianę redakcyjną, która powinna rozwiać wątpliwości. Po słowach „na zlecenie najemcy” należałoby dodać: „oraz na jego koszt”.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#JerzyJaskiernia">Art. 10, ust. 6 i art. 11, ust. 1 przyjęto bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#MarianSzatybełko">Proponuję wzmocnienie ochrony najemcy w art. 11, ust. 2. Można by tego dokonać poprzez dodanie sformułowania, że usterka nastąpiła w wyniku wieloletniego używania lokalu i nie wynika z winy użytkownika. Sadzę, że jest to sprawa istotna, gdyż nie powinniśmy obciążać najemcy w sytuacji, gdy nie ponosi on winy za zużycie lokalu.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#MarianSzatybełko">Proponuję zetem nie obciążać najemcy kosztami napraw usterek, za które nie ponosi on odpowiedzialności. Zdaję sobie oczywiście sprawę, że będzie istniał konflikt pomiędzy najemcą a wynajmującym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Najemca odpowiada za stan lokalu. Chciałbym jednak przypomnieć, że w przypadku dokonania przez niego napraw otrzyma on za nie ekwiwalent, gdy będzie opuszczał lokal.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#EmilKołodziej">O sprawie tej mówiliśmy już poprzednio. Problem polega na tym, że najemca zaczyna ponosić odpowiedzialność za lokal z momentem jego przejęcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#MarianSzatybełko">Zastanawiam się, z jakich środków będzie mógł pokryć koszty emeryt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#RajmundMoric">Przypominam o istnieniu takiego pojęcia jak amortyzacja. Słuszną sprawą są starania o związanie najemcy z mieszkaniem, ale sądzę, że przechodzimy z jednej skrajności w drugą. Dotychczas bowiem nie było żadnej odpowiedzialności najemcy, a obecnie odpowiedzialność ta ma być zbyt duża. Nie bardzo rozumiem, dlaczego najemca, który zamieszkuje w lokalu przez dłuższy okres ma ponosić koszty zwiększonego zużycia naturalnego, co jest oczywiste w przypadku starszych lokali. Uważam, że ze społecznego punktu widzenia jest to rozwiązanie niesłuszne. W starej substancji mieszkaniowej z upływem czasu konieczna staje się wymiana rozmaitych urządzeń.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#RajmundMoric">Jestem przeciwny sformułowaniu zawartemu w ust. 2 pkt 2 dotyczącemu wymiany mebli przez najemcę. Chcę podkreślić, że nie są to meble typowe i żaden z najemców nie będzie mógł ich nabyć, gdyż są one nieosiągalne na rynku. Jak zatem ma dokonać wymiany, o której mówi przepis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#EmilKołodziej">Zastanawialiśmy się już nad tym, czy najemca będzie mógł dokonać wymiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#RajmundMoric">Nie mówiliśmy o meblach, ale o drzwiach i oknach. Jeśli chodzi o meble, to konieczność wymiany napotyka na barierę w postaci niemożliwości ich zakupu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#EmilKołodziej">O sprawach tych mówi się w ustępie 5. Problem podstawowy polega jednak na tym, że w przypadku, gdy urządzenia są podniszczone i dalej ulegają niszczeniu, wówczas kosztami obciąża się najemcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#MarianSzatybełko">Spowoduje to właśnie, że najemcy będą chcieli z lokali odchodzić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#EugeniuszWojciechowski">Zgadzam się ze stanowiskiem posła R. Morica. W Gdańsku była np. taka sytuacja, że zbudowano eksperymentalne łazienki, które zaczęły później gnić. Nie wiadomo obecnie kto ma je remontować. Jedynym wyjściom dla najemców byłaby ucieczka do nowego lokalu, ale nie wiadomo, gdzie go szukać.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#EugeniuszWojciechowski">Ekspert Komisji prof. Stefan Kaleta:</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#EugeniuszWojciechowski">Sprawa, o której mówimy jest załatwiona w ust. 3 na str.7.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#EmilKołodziej">Podstawowe znaczenie ma sformułowane mówiące o tym, że najemca ponosi koszty związane z utrzymaniem lokalu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Artykuł 11 jest jakby przeniesieniem postanowień zawartych w zarządzeniu ministra budownictwa, które funkcjonuje od 1983 r. Zdecydowano włączyć te sformułowania do ustawy. Nowym elementem są jedynie stwierdzenia ustępu 2 pkt 3. Sprawą podstawowa jest fakt, że najemcy mają być traktowani na równi z członkami spółdzielni użytkującymi lokal na zasadach lokatorskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#MarianSzatybełko">Przypominam, że powinniśmy dyskutować o tym, jak ma być, a nie o tym, jak było w związku z wcześniejszymi przepisami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#StanisławMajewski">W moim przekonaniu, cała sprawa ma wymiar ekonomiczny. Gdyby bowiem czynsz miał charakter ekwiwalentny, wówczas koszty ponosiłby wynajmujący. W sytuacji, gdy czynsz takiego charakteru nie ma, koszty ponosi najemca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#RyszardJajszczyk">W punkcie 7 zawarta jest zasada, że wynajmujący mieszkanie otrzymuje ekwiwalent za jego zużycie. Innymi słowy, najemca musi uiścić wynajmującemu odpowiednio kwotę za zużycie lokalu. Kwotę tę wynajmujący będzie z kolei stawiał, do dyspozycji nowego najemcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#JózefSzawiec">Popieram twierdzenie posła K. Szatybełki, że prawa i obowiązki powinny być określone ustawami, a nie innymi przepisami.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#JózefSzawiec">Chciałbym zwrócić uwagę, że sprawy, nad którymi dyskutujemy dotyczą ochrony ok. 40 tys. mieszkań rocznie. Tyle bowiem mieszkań zużywa się w wyniku nadmiernej eksploatacji.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#JózefSzawiec">Musimy zdawać sobie sprawę, że naszym obowiązkiem jest dbanie o to, aby nie następowało nieracjonalne wypadanie mieszkań z użytkowania. Według moich obliczeń, w okresie powojennym straciliśmy ok. 600 tys. mieszkań na skutek nadmiernej ich eksploatacji.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#JózefSzawiec">Opowiadam się za działaniami zmierzającymi do ograniczenia przedwczesnego wypadania mieszkań z eksploatacji. W indywidualnych przypadkach działania takie mogą spotkać się z negatywne oceną, ale generalnie wyborcy opowiadają się za nimi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Dzisiejsza dyskusja przypomina tę, która miała miejsce podczas posiedzenia podkomisji. W uchwale sejmowej z 3 lipca 1984 r. zawarte jest stwierdzenie, o zwiększonym udziale społeczeństwa w utrzymaniu substancji mieszkaniowej. Oznacza to, że albo zwiększone zostaną czynsze, albo też zobowiąże się obywateli do dbania o właściwe utrzymywani o mieszkań. Koncepcja zwiększenia czynszu nie została przyjęta w wyniku konsultacji, tak więc pozostało drugie rozwiązanie. Zakłada się równocześnie, że zmniejszą się wydatki na różne urządzenia, gdy obywatele będą bardziej dbali o lokale. W moim przekonaniu, część osób nie dba jednak o stan techniczny mieszkań. Z tego m.in. względu nie byłoby słuszne podwyższanie wszystkim lokatorom czynszu w tych samych granicach, gdyż są między nimi różnice, jeśli chodzi o dbałość o lokal.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#MarianSzatybełko">Obawiam się, że obciążanie najemców kosztami naprawy lokali może powodować ukrywanie uszkodzeń. Lokatorzy będą unikali ujawniania usterek, co z kolei może doprowadzić do dalszej dewastacji lokali. Myślę zatem, że takie rozwiązanie jest raczej krótkowzroczne.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#MarianSzatybełko">Należało, jak sądzę, dodać w pkt 2 stwierdzenie dotyczące nadmiernego zużycia i niewłaściwej eksploatacji lokalu. Chodzi mi o to, aby nie rodziło się przekonanie, że „wina” najemcy polega na długim zamieszkiwaniu w lokalu. Należy chronić uczciwego najemcę, aby nie stwarzać sytuacji, w których będzie się on bał ujawniać usterki, które są rzeczą normalną przy dłuższym zamieszkiwaniu lokalu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#EmilKołodziej">Do sprawy nadmiernego zużycia lokali dojdziemy później.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#BogdanDymarek">Trzy sprawy zasługują, w moim przekonaniu, na szczególną uwagę. Jest to kwestia właściwej eksploatacji lokali, ich przeglądu, oraz pomocy ludziom o niskich dochodach. Uważam, że przepis, nad którym dyskutujemy, ma na celu ochronę tej osoby, która wprowadza się do mieszkania. Pozostaje jednak drugi element, tzn. pojęcie remontu kapitalnego. Remont ten będzie wykonywany z dotacji budżetowych. Nie przewidujemy, aby nakłady na remonty kapitalne mogły być wkalkulowane w czynsz. Sądzę, że generalnie biorąc, przepis ma na celu wymuszenie należytej eksploatacji lokalu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#MariaKulik">Pragnę zwrócić uwagę, że w art. 19, ust. 1 jest mowa o obowiązkach najemcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#MarianSzatybełko">Nie jest tam jednak powiedziane, kto będzie ponosił koszty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#RajmundMoric">Mówiłem o realizacji niezwykle istotnej sprawy, tzn. ochrony substancji mieszkaniowej. Zastanawiam się, czy przepisy zapewnią taką ochronę. Zastanawiam się również, czy resort będzie potrafił zapewnić dostateczną ilość materiałów do naprawy i konserwacji lokali. Obawiam się, że resort ma jedynie materiały na swoje potrzeby inwestycyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#BogdanDymarek">Zgadnie z CPR na 1986 r. remonty otrzymały taki sam priorytet w zaopatrzeniu materiałowym jak budownictwo. Wielu materiałów nie ma jeszcze na rynku w wystarczającej ilości, ale będzie następował rozwój produkcji, co poprawi zaopatrzenie rynku. Resort przykłada szczególną wagę do remontów kapitalnych, które są sprawą nadrzędną. Podkreślam, że troska o dalszy rozwój produkcji materiałów odgrywa dużą rolę w pracy resortu. W pierwszej kolejności jednak, jak już mówiłem, będziemy się starali zapewnić materiały na remonty kapitalne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#RajmundMoric">Zdaję sobie sprawę, że są bilansowane materiały budowlane. Wiem również, że przedstawiciel resortu nie mógł nas zapewnić, że nastąpi pełne pokrycie potrzeb. W związku z tym będzie obowiązywać prawo, a równocześnie najemca nie będzie mógł go realizować. Najemca ponoszący odpowiedzialność za lokal będzie pozostawiony sam sobie ze swoją troską o lokal.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#BogdanDymarek">Sprawa dotyczy porządnej eksploatacji lokali i odpowiedzialności za niewłaściwą eksploatację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#EmilKołodziej">Proponuję głosowanie, gdyż podkomisja podtrzymuje swoje stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#EmilKołodziej">Stanowisko podkomisji przyjęto przy 3 głosach przeciwnych.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#EmilKołodziej">Poprawka dziewiąta. Art. 11 otrzymuje nowe brzmienie. Poszczególne jego punkty dosyć szczegółowo mówią o obowiązkach najemców. Czy są uwagi do wszystkich ustępów art. 11? Jeśli nie ma, artykuł ten przyjmujemy w brzmieniu proponowanym przez podkomisję.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#EmilKołodziej">Poprawka dziesiąta. Art. 12 pkt 2 otrzymuje nowe brzmienie. Czy są uwagi? Nie widzę. Punkt przyjmujemy. Pkt 4 podkomisja proponuje skreślić. Czy jest zgoda? Jeśli tak - wykreślamy.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#EmilKołodziej">Poprawka jedenasta. W art.13 pkt a ust. 1 otrzymuje nowe brzmienie. Czy są uwagi do tego punktu? Jeśli nie - pkt a przyjmujemy w nowym brzmieniu. Kolejny pkt b ust. 3 otrzymuje nowe brzmienie. Jeśli nie ma uwag - punkt przyjmujemy. Następnie pkt c, do którego dodaje się ust. ust. 4, 5 i 6. Czy są Jakieś sugestie wobec tych trzech rozbudowanych ustępów? Jeśli nie ma, całość przyjmujemy.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#EmilKołodziej">Poprawka dwunasta. Po art. 14 dodaje się art. 14a w nowym brzmieniu. Czy są uwagi do pkt 1 tego artykułu? Nie widzę. Punkt przyjmujemy. Kolejny pkt 2 - czy budzi czyjeś zastrzeżenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#ZenonMarmaj">W pkt 2 w środkowej części zdania, po wyrazie „z mocy” proponuję dodać słowo „wypowiedzenia”. W ten sposób przepis ten obejmie także najem lokali zakładowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Mam wątpliwości co do rozbudowania tego punktu art. 14a. Mogą powstać trudności przy odwoływaniu się do sądu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#ZenonMarmaj">Sąd jedynie potwierdza wcześniejsze rozwiązania w stosunku najmu, a dopiero następnie rozstrzyga o obowiązku opróżnienia lokalu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#EmilKołodziej">Orzeczenie sądowe może być wydane w każdej fazie rozwiązania stosunku najmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#ZenonMarmaj">Mówimy o różnych sytuacjach prawnych. Jeśli ma miejsce wyprowadzenie najemcy przez zakład pracy, to w każdym przypadku konieczne jest uzyskanie decyzji sądowej, myślę o wyroku egzekucyjnym.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#ZenonMarmaj">Ekspert Komisji prof. Stefan Kaleta:</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#ZenonMarmaj">Wyprowadzanie najemcy z lokalu nie jest równoznaczne z rozwiązaniom stosunku najmu. Dlatego też osoby, z którymi zakład pracy rozwiązałby stosunek najmu nadal płaciłyby ten sam czynsz. Jestem za propozycją zgłoszoną pierwotnie przez sędziego Z. Marmaja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#JanuszPawłowski">W trakcie prac nad projektem ustawy o Prawie lokalowym przyjęliśmy, że skutki prawne nastąpią dopiero wtedy, gdy będzie miało miejsce wypowiedzenie przez zakład pracy. Samo wypowiedzenie nie rodzi takich skutków prawnych i nie jest prawdą, że orzeczenie sądowe jest potrzebne tylko w przypadku wypowiedzenia lokalu przez zakład pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#EmilKołodziej">Ponieważ powstały pewne różnice zdań pomiędzy ekspertami, proponuję krótką przerwę w obradach Komisji, w trakcie której specjaliści uzgodnią swoje stanowiska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">W trakcie przerwy uzgodniliśmy stanowisko i proponujemy dodanie do ust. 2 art. 14a po słowie „z mocy” słów „wypowiedzenia przez zakład pracy”, natomiast w ust. 1 nie sądzę, aby jakiekolwiek zmiany były konieczne, w szczególności podwyższenie stawek o 200%. Nie dotyczy to bowiem osób uprawnionych do lokalu zamiennego, które płacą wynagrodzenie w wysokości czynszu określonego dla tego lokalu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Czy to uzupełnienie do ust. 1, bo przecież to miała na myśli pani B. Wolnicka-Szałek, jest konieczne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Jestem tego zdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Wykładnia taka znajduje się już w przepisach przejściowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#EmilKołodziej">Wróćmy do pkt 2 art. 14a. Czy wniesiona poprawka uzupełniająca budzi czyjeś wątpliwości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Sądzę, że należałoby zmienić pewien szyk wyrazów, przez co cały ust. 2 nabrałby większej jasności. Po uzgodnieniu ze specjalistami proponuję, aby pkt 2 miał następujące brzmienie: „osoby, które utraciły tytuł prawny do zajmowanego lokalu na podstawie wypowiedzenia przez zakład decyzji pracy, na mocy decyzji administracyjnej, albo orzeczenia sądowego lub arbitrażowego, opłacają wynagrodzenie miesięczne od dnia ustania stosunku najmu do dnia opróżnienia lokalu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#EmilKołodziej">Sądzę, że po tej redakcyjnej poprawce ust. 2 wiele zyskał i możemy go w tej formie przyjąć. Jeśli nie ma uwag, punkt ten przyjmujemy w nowym brzmieniu.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#EmilKołodziej">Czy są uwagi do pkt pkt 3, 4 i 5, art. 14a. Jeśli nie ma, punkty te przyjmujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#JanPryszcz">Mam jedną uwagę, a właściwie prośbę o wyjaśnienie stawek czynszu, chodzi o zawarte w pkt 5 400% podwyżki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">W toku prac podkomisji właśnie za taką podwyżką wysokości stawek czynszu opowiadały się zakłady pracy. Stąd odpowiedni zapis w naszym projekcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#JózefSzawiec">W uzupełnieniu wypowiedzi mojej przedmówczyni chciałbym podkreślić bardzo jednolite stanowisko zakładów pracy w wyżej omawianej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#EmilKołodziej">Jeśli nie ma innych uwag, proponuję przyjąć art. 14a w całości w proponowanym brzmieniu.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#EmilKołodziej">Poprawka trzynasta, po art. 14a dodaje się art. 14b. Czy są uwagi wobec tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#EmiliaPogonowskaJucha">W tekście art. 14b użyto zwrotu „w drodze”, ponieważ uprzednio w art. 8 przyjęliśmy zwrot „w formie” proponuję rzecz całą ujednolicić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Różnica jest żadna, ale rzeczywiście dla ujednolicenia proponuję przyjąć wniosek poseł E. Pogonowskiej-Juchy. Sprawa była dyskutowana w podkomisji i uznaliśmy zwrot „w drodze” za bardziej dynamiczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#EmilKołodziej">Przyjmujemy poprawkę poseł E. Pogonowskiej-Juchy. Czy są inne uwagi do poprawki trzynastej? Jeśli nie ma, poprawkę przyjmujemy.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#EmilKołodziej">Poprawka czternasta. W art. 15 pkt a ust. 2 otrzymuje nowe brzmienie. Czy są uwagi do tej propozycji? Jeśli nie ma, poprawki przyjmujemy. Czy są uwagi do pkt b i do pkt c art.15? Jeśli nie ma, całą poprawkę 14 przyjmujemy w nowym brzmieniu.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#EmilKołodziej">Poprawka piętnasta. Art. 16 otrzymuje nowe brzmienie. Czy są uwagi do poszczególnych trzech punktów tego artykułu? Jeśli uwag nie ma, poprawkę przyjmujemy.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#EmilKołodziej">Poprawka szesnasta. Art. 17 otrzymuje nowe brzmienie. Czy są uwagi do pkt pkt 1, 2, 3, 4 tego artykułu? Zwracam uwagę, że jest to punkt dotyczący bardzo drażliwej sprawy - dewastacji przez lokatorów budynków i mieszkań, a także różnego rodzaju zmian i ulepszeń dokonywanych przez najemców. Czy są uwagi do poszczególnych punktów art.17 w nowym brzmieniu? Jeśli nie, całą poprawkę przyjmujemy.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#EmilKołodziej">Poprawka siedemnasta. W art.19 pkt a, ust. 1 otrzymuje nowe brzmienie. Czy są uwagi? Jeśli nie ma, art.19 przyjmujemy w nowym brzmieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Mam drobną, raczej redakcyjną propozycje dotyczącą początku pkt 3a. Proponuję słowa „gdy zachodzi konieczność” zastąpić słowami „w razie konieczności”. Co do innych propozycji i punktów poprawki siedemnastej, nie mam uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#EmilKołodziej">Propozycja jest słuszna i przyjmiemy ją. Czy są ponadto inne uwagi? Jeśli nie ma innych propozycji poprawkę siedemnastą przyjmujemy w nowym brzmieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#BogdanDymarek">Zawarty w poprawce 19 art. 20 odnosi się do budynków mieszkalnych, a także związanych z mieszkalnictwem. Proponujemy nowe brzmienie tego przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">„Budynkami mieszkalnymi, stanowiącymi w całości lub części własność państwa oraz innymi budynkami przeznaczonymi dla jednostek zarządzających lub eksploatujących takie budynki wraz z przynależnymi gruntami…” - i dalej jak dotychczas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Mam wątpliwości co do sformułowania: „lub eksploatującymi takie budynki”. Czy to dotyczy budynków mieszkalnych, czy innych budynków?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#JózefFrąckowiak">O jakie tu budynki chodzi? Kto jest ich właścicielem i jaki jest sens tej poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#BogdanDymarek">Poprzednie sformułowanie dotyczy wszelkich budynków. Poprawka zawęża to do budynków mieszkalnych i z mieszkalnictwem związanych. Nie chodzi więc np. o domy kultury itp.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#JózefFrąckowiak">Czy ten poprzedni tekst dotyczył takich właśnie budynków, jak domy kultury?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#BogdanDymarek">Dotyczył wszelkich budynków zarządzanych przez państwo. Powstawał w ten sposób konflikt z ustawą o gospodarce gruntami i uwłaszczaniu nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#BogdanDymarek">Przepis ten dotyczy nie wszystkich budynków, lecz tych, które zostały oddane pod zarząd państwowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#ZenonMarmaj">Poprawka ta wprowadza pewną niejasność. Idea treści art. 20 była jasna i dotyczyła sytuacji części lokali, które zostały sprzedane. Regułą był więc zarząd tymi budynkami i terenami przez państwowe jednostki organizacyjne z wyjątkiem tego, co zostało sprzedane. Przedstawiona przez Ministerstwo Budownictwa poprawka zaciemnia tę sytuację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">To uściślenie może budzić wątpliwości, dlaczego w innych przypadkach nie zajmowaliśmy się budynkami gospodarczymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#JerzyMichałowski">Dotychczasowa redakcja art. 20 wprowadza pewną granicę. Granicą tą był fakt przekazania budynku komu innemu. Wszystko inne znajduje się pod zarządem państwowych jednostek organizacyjnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#EmilKołodziej">Proponuję zatem utrzymać zapis podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#StanisławŁopaciuk">Ponieważ dokonano zmiany w art. 8 mówiącym o osobach bliskich i osobach traktowanych z nimi na równi, powoływanie się w ust. 3 pkt 2 na ust. 1 art. 8 jest zbędne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#JerzyJaskiernia">Wydaje się, że zapis zawarty w sprawozdaniu jest właściwy. Dla pewnej czystości powinno się go utrzymać. Musimy się bowiem upewnić, że chodzi tylko o osoby bliskie, wykluczamy natomiast osoby w innych sytuacjach traktowane z nimi na równi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#StanisławŁopaciuk">W moim przekonaniu, powoływanie się na art. 3 wprowadza właśnie tę niejasność.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#StanisławŁopaciuk">Musielibyśmy w ogóle nie powoływać się na art. 8. Pojęcie osób bliskich zdefiniowane jest w art. 8 ust. 1. Nie rozumiem więc, gdzie tu zagrożenie. Występowałoby ono, gdybyśmy się powoływali na art. 8 jako całość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#JanPryszcz">W ust. 3a używa się sformułowania, „że naprawy i modernizacje budynków przejętych w zarząd - poza naprawami bieżącymi - przeprowadza się na zasadach określonych w przepisach o remontach i odbudowie oraz o wykańczaniu budowy i nadbudowie budynków”. Czy „wykańczanie budowy” jest sformułowaniem prawniczym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Brzmienie to pokrywa się z tytułem ustawy z 1959 r., która nadal obowiązuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#JerzyJaskiernia">Zapytajmy sędziego S. Łopaciuka, czy pojęcie „wykańczanie „ wzbudzało w orzecznictwie wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#StanisławŁopaciuk">Nie, nie budziło to wątpliwości. W ustawie również mowa o „wykańczaniu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Dodatkowy argument w tej sprawie polega na tym, że prawo budowlane również używa tego pojęcia, choć muszę przyznać brzmi to żargonowo.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Komisja jednomyślnie przyjęły poprawkę 19, dotyczącą art. 20.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Bez dyskusji przyjęto także poprawki od 20 do 22 dotyczące art. art. 21–23.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#StanisławŁopaciuk">W art. 24 ust. 1 litera g pkt 10 należałoby zadbać o większą precyzję, ponieważ są to sprawy budzące emocje. Przepis ten brzmi obecnie: „budynków i lokali będących własnością kościołów i innych związków wyznaniowych oraz ich jednostek organizacyjnych, służących celom kultowym i administracyjnym”. Proponowałbym dodać po słowie „służących” zwrot „zgodnie z przeznaczeniem” a spójnik „i” zastąpić spójnikiem „lub”.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#StanisławŁopaciuk">Ta sprawa jako bardzo delikatna została uzgodniona, z sekretarzem Episkopatu Polski, arcybiskupom Bronisławem Dąbrowskim. Rozwiązanie to zaakceptował kierownik Urzędu ds. Wyznań. Byłoby więc niecelowe dokonywanie tutaj zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#JerzyJaskiernia">W propozycjach sędziego St. Łopaciuka mieszczą się dwa zagadnienia. Jedno o charakterze merytoryczno-politycznym, drugie - dotyczące redakcji przepisu. Powstaje pytanie, czy sformułowanie „zgodnie z przeznaczeniom” było przedmiotem uzgodnień z Episkopatem i czy świadomie zostało wyłączone. Zasadna jest natomiast druga uwaga, ponieważ można przypuszczać, że użycie koniunkcji w tym przypadku było błędem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#EmilKołodziej">Proponuję, abyśmy przeszli do następnych przepisów i powrócili do tej kwestii później.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Za parę minut będziemy mieli dokumenty dotyczące tych uzgodnień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#JerzyJaskiernia">Drugą kwestię można już jednak rozstrzygnąć, ponieważ nie ma to wymiaru politycznego. Koniunkcja jest tu zapewne sprzeczna z intencją projektodawcy.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#JerzyJaskiernia">Może być np. budynek taki jak kancelaria parafialna, który służy tylko celom administracyjnym nie zaś kultowym i zakonnym. Chodzi tu więc o tzw. alternatywę rozłączną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Mam przed sobą pismo ministra A. Łopatki dotyczące tego przepisu i użyte jest w nim wyraźne sformułowanie: „kultowym, zakonnym i administracyjnym”.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Przedłożenie ministra może być jednak przedmiotem rozważań Komisji. Chodzi tu o trzy typy pomieszczeń. Sądzę, że mamy tu do czynienia z błędem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#EmilKołodziej">Proponuję, abyśmy do tego powrócili, gdy będziemy rozpatrywali drugą z kwestii dotyczących tego przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy dokumenty, na które czekamy, niosą coś więcej niż przedstawiła to dyrektor B. Wolnicka-Szałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Zdaje się, że nie, ale może jednak poczekajmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#JerzyJaskiernia">Możemy czekać, ale czy nie lepiej byłoby upoważnić właściwego pracownika Kancelarii Sejmu, by skontaktował się z Urzędem ds. Wyznań, bowiem propozycja sędziego St. Łopaciuka wydaje mi się bardzo ważna. Nie wiem zresztą, poseł M. Szatybełko jest większym specjalistą od spraw kościelnych….</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#MarianSzatybełko">Popieram propozycję posła J. Jaskierni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#JerzyJaskiernia">Sądzę, że dla zachowania właściwej rangi powinniśmy upoważnić do kontaktów z Urzędem ds. Wyznań posła T. Bilińskiego, przewodniczącego podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#JerzyJaskiernia">Następnie Komisje przyjęły bez dyskusji poprawki 24 i 25 dotyczące art. art. 25 i 26.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WiesławEjsmond">Jeśli chodzi o art. 28 ust. 3, podtrzymujemy naszą prośbę, aby nie uprawniać lokatorów do pierwszeństwa zasiedlenia lokali w przypadku ich rozgoszczenia. Nasze prawa właścicieli, są bardzo ograniczone. Ten zapis dotyczy zaś tzw. „kołchozów”, kiedy np. w mieszkaniu 5-pokojowym mieszkają 3 rodziny. Jedna rodzina zwalnia pokój i wówczas druga zajmuje go, powiększając sobie powierzchnie mieszkaniową. Nam chodzi o to, że jest to jedyna okazja dla właściciela, aby zająć ten pokój i wyłączyć go spod kwaterunku. Apeluję w tej sprawie do posłów, ponieważ podkomisja nie czuła się w mocy dokonywać aż tak rewolucyjnych zmian, lecz nie obaliła jednocześnie naszych argumentów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#JanuszPawłowski">Ust. 3 dotyczy sytuacji, gdy część lokali została zwolniona, pozostała zaś część jest nadmiernie zagęszczona. Gdyby nie powołać się w tym miejscu na art. 34 ust. 3, powstałby nowy - jak to mówi prezes W. Ejsmond - „kołchoz”. Właściciel wprowadziłby bowiem na to miejsce nowego lokatora. Przepis ten jednak nie dotyczy uprawnień właściciela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WiesławEjsmond">Nam chodzi o poprzednie brzmienie art. 34 ust. 3, bo obecne daje pierwszeństwo lokatorom mieszkającym właściwie za darmo, aby powiększyli jeszcze swoje mieszkania. To jest nadużyciem konstytucyjnie zagwarantowanych praw własności. Według poprzednich przepisów wygrywaliśmy sprawy przed NSA. Teraz NSA nie będzie nam mogło pomóc. Być może przeszkadzam panom, ale po to tu jestem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">We wszystkich posiedzeniach podkomisji brał udział przedstawiciel Krajowego Związku Zrzeszeń Właścicieli Prywatnych Domów Czynszowych. Na każdym posiedzeniu byliśmy też przekonywani do różnych rozwiązań, staraliśmy się wnikliwie rozważyć i rozstrzygnąć je. Zgodnie z art. 34 właściciele uzyskują prawo do zasiedlenia, opuszczonych lokali. Pozostawać może jednak pokój czy nawet połowa kuchni. Częstokroć tak się dzieje, że jeden z członków rodziny zamieszkujących tak zagęszczony lokal decyduje się wybudować dom, bądź kupić mieszkanie po to, aby poprawić sytuację mieszkaniową pozostałym członkom rodziny i zapewnić im te przepisowe 7 m². Braliśmy pod uwagę tę sprawę oraz postulaty krajowego związku i podkomisja nie wyraziła zgody na takie rozwiązanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#EmilKołodziej">Przejdźmy zatem do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#JerzyJaskiernia">Być może jednak ktoś z posłów zechce się jeszcze wypowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#EmilKołodziej">Wypowiedział się już poseł T. Biliński i nikt nie zgłasza się do głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">W przypadku, gdy zwalnia się lokal w mieszkaniu zajmowanym wspólnie, a pozostałym lokatorom nie przysługuje rozgęszczenie, to, oczywiście pierwszeństwo ma właściciel.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Poprawki 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33 i 34 zostały przyjęte bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WiesławEjsmond">W poprawce 35 dotyczącej art. 38 znajdują się stwierdzenia naruszające prawo własności. Proponowaliśmy, aby umieścić tam sformułowanie brzmiące „po uzgodnieniu z właścicielem”. W obecnej sytuacji w przypadku, gdy właściciel nie zgadza się z decyzją urzędu nie przysługuje mu odwołanie do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Najwyższy czas, aby zmiany prawa lokalowego były zgodne z Konstytucja, to znaczy nie naruszały prawa własności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Każda osoba zamieszkująca w lokalu ma do tego zamieszkiwania tytuł prawny. Jeśli analizujemy rozwiązania z punktu widzenia interesów właścicieli, to sprawa jest jasna. Rozwiązania te są jednak nie do przyjęcia z punktu widzenia wynajmującego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#JózefSzawiec">Sprawy te są rozstrzygane w trybie postępowania administracyjnego, tzn. przysługuje odwołanie do NSA. Opowiadam się za utrzymaniem propozycji podkomisji, natomiast prezes W. Ejsmond postuluje zmianę sformułowania o zasięgnięciu opinii na sformułowanie o uzgodnieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WłodzimierzKrajewski">Opinia właściciela jest wiążąca. Uważam, że powinno się wysłuchiwać właścicieli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#MarianSzatybełko">Stanowisko właściciela zmierza do obrony substancji mieszkaniowej. Uważam, że nie powinno się bronić interesów osoby, która zmierza do zmiany przeznaczenia lokalu. Podstawowe znaczenie mają sprawy mieszkaniowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#StanisławMajewski">Chciałbym się dowiedzieć, jaki procent substancji mieszkaniowej stanowią prywatne domy. Ważna jest bowiem skala zjawiska, gdyż wkraczamy tu w sferę konstytucyjnego prawa własności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WiesławEjsmond">Według szacunku Urzędu Statystycznego, domów czynszowych jest ok.100 tys. i łącznie znajduje się w nich ok. 600 tys. mieszkań, a zamieszkuje je ok. 3 miliony obywateli. Są to dane z ostatnich lat, gdyż, obecnie podaje się, że domów takich jest 80 tysięcy i składają się one z 400 tys. mieszkań. W moim przekonaniu nie są to dane ścisłe, gdyż np. w Poznaniu na 16 tys. domów starych, tzn. przedwojennych, aż 11 tys. stanowią domy prywatne zajęte przez lokatorów. Dotyczy to - jak mówię - samego Poznania, gdyby więc tę wielkość zmultifikować, wówczas moglibyśmy dojść do wniosku, że w każdym z większych miast będzie po kilkanaście tysięcy takich domów. Łącznie zatem przy uwzględnieniu również małych miast z pewnością sprawa dotyczy więcej niż 600 tys. mieszkań. Chciałbym równocześnie podkreślić, że litujemy się wyłącznie nad lokatorami, a nie wszyscy z nich zasługują na litość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#EmilKołodziej">Mamy więc dwie propozycje. Pierwsza z nich polega na umieszczeniu w przepisach sformułowania mówiącego o zgodzie wynajmującego, a druga propozycja dotyczy zasięganiu opinii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#JerzyJaskiernia">Chciałbym się dowiedzieć, jaka jest opinia rządu w tej kwestii, tzn. jakie będą konsekwencje przyjęcia konkretnego rozwiązania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Wprowadziliśmy sformułowanie mówiące o zasięganiu opinii. Jeżeli opinia nie zostanie uwzględniona, wówczas następstwem będzie decyzja o przebudowie, od której służą środki odwoławcze. Oznacza to ochronę wynajmującego. Chciałabym jednak podkreślić, że przypadki zmiany przeznaczenia lokalu są sporadyczne. Dotychczas nie było żadnych sporów w tej sprawie, jeżeli chodzi o prywatne zasoby mieszkaniowe.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Projekt podkomisji został przyjęty w głosowaniu przy 6 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Poprawka 36 dotycząca art. 39 została przyjęta bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#JerzyJaskiernia">Jest propozycja, aby na str.16, w punkcie g - dodać wyrazy „zgodnie z przeznaczeniem” przed wyrazami „celom kultowym i administracyjnym”. Wniosek taki zgłoszony został przez sędziego NSA S. Łopaciuka.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#JerzyJaskiernia">Dyrektor Biura Prawnego Urzędu ds. Wyznań Bogusław Skręta:</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#JerzyJaskiernia">Dotychczasowe regulacje prawa lokalowego sprawiały trudności, ujawniające się przy stosowaniu przepisów i przy opiniowaniu. Po konsultacji z sekretariatem Episkopatu powstała propozycja treści art. 24 ust. 1 pkt 10. Zdajemy sobie sprawę, że nie jest to sformułowanie precyzyjne, ale uważamy, iż w tym przypadku nie można sprawy inaczej potraktować. Staraliśmy się uściślić stanowisko konferencji Episkopatu.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#JerzyJaskiernia">Jeżeli chodzi o sformułowanie „zgodnie z przeznaczeniem”, to nie zgłaszamy zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#JerzyJaskiernia">Druga propozycja dotyczy zastąpienia spójnika „i” spójnikiem „lub”, gdyż użycie tego pierwszego może sugerować, że obie przesłanki muszą być spełnione równocześnie. Spójnik „lub” pozwala na uniknięcie togo niebezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#JerzyJaskiernia">Wnioski dotycząca zmiany g) na str. 16 zostały przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-136.6" who="#JerzyJaskiernia">Zmiany 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43 i 44 w części dotyczącej art. 51, ust. ust.1, 2 i 3 zostały przyjęte bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WłodzimierzKrajewski">Proponuję zastąpienie w zmianie 44 dotyczącej art. 51, ust. 4 sformułowania „kierownicy mogą określić warunki oddawania w najem mieszkań zakładowych” - sformułowaniem „kierownicy określają warunki oddawania w najem mieszkań zakładowych”.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#WłodzimierzKrajewski">Komisja przyjęła wniosek posła W. Krajewskiego.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#WłodzimierzKrajewski">Zmiana dotycząca art. 51a pkt 1 została przyjęta bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#RajmundMoric">Proszę o wyjaśnienie o jakie przyczyny chodzi w pkt 2, gdy mowa jest o warunkach wypowiedzenia najmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#JanuszPawłowski">Chodzi o warunki zawarte w kodeksie cywilnym, tzn. zaległości w płaceniu czynszu, dewastację lokalu oraz zakłócenie porządku.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#JanuszPawłowski">Po tym wyjaśnieniu ustęp 2 został przyjęty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WłodzimierzKrajewski">Uważam, że mówienie w ust. 3 pkt 2 o przejściu do innego zakładu na mocy porozumienia stron jest pozbawione większego sensu, gdyż większość przypadków rozwiązywania umów o pracę odbywa się na mocy porozumienia stron. Nie wiem, czy przez proponowane rozwiązania uda się osiągnąć zamierzony cel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#MarianSzatybełko">Myślę, że sens tego sformułowania polega na tym, iż dyrektor w sytuacji, gdy pracownik zajmuje mieszkanie, nie zgodzi się na jego przejście do innego zakładu za porozumieniem stron. Proponuję więc utrzymać zapis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#MariaJarosz">W pkt 2 chodzi o osoby, które już nie pracują w zakładzie, a zajmują mieszkania zakładowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">W praktyce przechodzenie do innego zakładu na zasadzie porozumienia stron było nadużywane. Przypominam, że w sytuacji, gdy osoba ma uregulowany stosunek z zakładem, przysługuje jej inne mieszkanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#RajmundMoric">Interesuje mnie, czy ust. 3, pkt 3, w którym mowa jest o przechodzeniu na emeryturę oznacza, że należy w tym przypadku dać mieszkanie zastępcze. Mam na myśli emerytów mieszkających w mieszkaniach zakładowych. W moim przekonaniu, emeryci i renciści powinni być traktowani na równi z pracownikami. Jestem więc przeciwny temu, aby zakład pracy wykwaterowywał emerytów i dawał im mieszkania zastępcze. Proszę równocześnie o wyjaśnienie, o jakie stany faktyczne chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#JanuszPawłowski">Mieszkania funkcyjne i zakładowe wynajmowane są na czas trwania stosunku pracy. Przejście na emeryturę jest najbardziej pożądanym sposobem rozwiązania umowy o pracę, ale zakład pracy nie powinien tracić mieszkań w związku z przechodzeniem jego pracowników na emeryturę. Były pracownik powinien uzyskiwać mieszkanie zastępcze, gdyż w przeciwnym wypadku w ogóle instytucja mieszkań zakładowych upadnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#EugeniuszWójcik">Zastanawiam się, kto będzie zapewniał mieszkania emerytom i rencistom, rozumiejąc, oczywiście, że zakład pracy chce odzyskać mieszkania zakładowe?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#MariaJarosz">Uważam, że osoby, która przepracowała wiele lat w zakładzie i której przysługują w związku z tym różne świadczenia socjalne, nie można pozbawiać mieszkania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#HelenaPorycka">Rozumiem, że zakład pracy chce i może odzyskać mieszkania, ale równocześnie trzeba pamiętać, że emeryci nie będą żyć wiecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#JózefSzawiec">Należy skonkretyzować zapis ust. 3 pkt 3, gdyż interpretacja obecnego zapisu jest niehumanitarna. Obecny zapis proponowany był dlatego, iż budownictwo zakładowe koncentruje się wokół zakładu pracy, co ułatwia dotarcie do niego. Uważam, że zamiana mieszkania przez emeryta powinna się odbywać tylko wówczas, gdy zakład pracy zapewni mu nie gorsze mieszkanie. Pamiętajmy bowiem o tym, że sprawa dotyczy ludzi najstarszych i może się to spotkać z oporami. Zakład pracy musi być dysponentem lokalu, ale równocześnie nie ma on obowiązku wykwaterowania emerytów, a jedynie może ich przekwaterować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#RyszardJajszczyk">Główną grupę osób korzystających z mieszkań zakładowych stanowią dozorcy. Uważam, że gdyby przyjąć proponowane rozwiązanie to wówczas wszyscy emeryci pozostaliby w mieszkaniach. W moim przekonaniu pracodawca powinien mieć możliwości decydowania o przydziale mieszkania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#MarianSzatybełko">W ust. 3 pkt 3 mowa jest o osobie obowiązanej do opróżnienia lokalu w wyniku zakończenia najmu. Nie mówi się tu jednak, że chodzi o zamianę mieszkania na gorsze. Myślę, że należy zapis uściślić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">W art. 51a ust. 1 jest powiedziane, że umowa najmu mieszkania zakładowego „może” ulec rozwiązaniu. Nie ma więc w tym stwierdzeniu obligatoryjności. Przysługuje równocześnie prawo do lokalu zastępczego. Zdarza się często, że emeryci mają zbyt dużo mieszkania, a propozycja nie zmierza do tego, aby pozostawić ich bez mieszkania. Należy jednak brać pod uwagę postulaty załóg.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#RajmundMoric">Są zakłady, które dysponują wieloma mieszkaniami. Są jednocześnie pracownicy zmieniający zakłady pracy i uzyskujący w ten sposób poprawę warunków. Emeryci i renciści, w moim przekonaniu, wymagają szczególnej troski i należy do ich problemów podchodzić inaczej niż do bumelantów. Emerytom należy stwarzać możliwości zamieszkiwania poza mieszkaniami zakładowymi. Wydaje mi się, że obecne ujęcie zawiera obligatoryjności. W związku z tym proponuję, aby zamiana mieszkania odbywała się za zgodą emeryta, a równocześnie proponuję zaznaczenie, że lokal zamienny nie może mieć gorszego standardu. Formalny wniosek sprowadza się więc do wpisania do propozycji sformułowania dotyczącego zgody emeryta lub rencisty na zamianę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Zgodnie z proponowanym zapisem zakład pracy może dokonywać, zamian przeznaczając większe mieszkania dla pracowników z rodzinami, a mniejsze dla emerytów. Jestem jednak przekonany, że na takie zamiany nie wyraziliby zgody emeryci. Moim zdaniem, mieszkania muszą być w dyspozycji zakładów pracy. Jeżeli bowiem pozostawilibyśmy emerytów w mieszkaniach zakładowych, to wówczas mieszkania te stałyby się mieszkaniami emerytów. Obowiązkiem zakładu, jest natomiast danie odpowiedniego lokalu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Od 1974 r. obowiązuje zasada, że przekwaterowanie nie jest obligatoryjne. W pierwszej kolejności przeprowadza się osoby z budynków, których odzyskanie jest niezbędne. Chciałabym jednak podkreślić, że operatywność zakładów pracy jest niewielka, a równocześnie praktycznie nie istnieje możliwość przekazania mieszkań przez kwaterunek. Myślę, że wystarczy, iż kierownictwo zakładu i czynnik społeczny będą decydować w poszczególnych przypadkach, gdyż zapis mówiący o zgodzie spowoduje z pewnością, że nie będzie chętnych na zamianę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#RajmundMoric">Podtrzymuję zgłoszony przez siebie wniosek. Mógłbym przedstawić wykaz 2,5 tys. emerytów górniczych, którzy chętnie przeszliby do mieszkań znajdujących się poza Śląskiem. Widzę że Ministerstwo Budownictwa nie ma rozeznania w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#RajmundMoric">Uważam, że główny problem stanowią nie emeryci, ale osoby, które przeszły do innych zakładów pracy. Nie spotkałem się dotychczas z wnioskiem o odzyskanie mieszkań po emerytach. Jeszcze raz zwracam uwagę na konieczność poświęcenia większej troski tej grupie osób i umieszczenia w projekcie zapisu, dotyczącego ich zgody na zamianę. Podkreślić pragnę także, że są to na ogół ludzie zasłużeni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#MieczysławSerwiński">Sprawa, o której dyskutujemy, jest poważna. W dużym mieście lokale komunalne mają jednak na celu zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych osób mało zarabiających. Jeżeli chodzi o mieszkania zamienne, to sytuacja jest dramatyczna, gdyż tysiące podań oczekuje na rozpatrzenie, a na przydział takiego mieszkania czeka się wiele lat. Nie wspominam już o nakładach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#RyszardTupin">Dysponentem mieszkań zakładowych są zakłady pracy. Gdyby więc do postanowień dopisano sformułowania o emerytach, oznaczałoby to ingerowanie w stosunki najmu. Chciałbym także podkreślić, że zakład pracy chcący dokonać zamiany musi uwzględniać sytuację faktyczną. Umowę najmu można wypowiedzieć tylko wówczas, gdy w lokalu zastępczym istnieją te same warunki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#MarianSzatybełko">Proponuję zostawić zapis o prawie do lokalu zamiennego. To istotne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#JerzyJaskiernia">Jestem odmiennego zdania, istoty zapisu to nie zmienia, taki był zresztą wniosek podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#JerzyJaskiernia">Ekspert Komisji, doc. Józef Frąckowiak:</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#JerzyJaskiernia">Jestem za ochroną interesów rencistów i emerytów, ale nie uważam propozycji posłów za trafną. Rzecz staje się ważna w momencie utraty prawa rencistów i emerytów do lokalu zakładowego. Broni i ochrania ich art. 51a projektu ustawy. Jestem za przyjęciem art. 51, pkt 4, który mówi o obowiązku kierowników zakładów pracy określenia warunków oddawania w najem, ale i zwalniania mieszkań zakładowych. Istota sprawy polega na tym, czy pozbawiamy emerytów i rencistów prawa do lokali zakładowych, czy też nie. Nadmiar dobra może im tylko zaszkodzić. Przecież zakład pracy nie musi pozbawiać emerytów i rencistów lokali mieszkalnych. Jestem zdania, że całej tej sprawy generalnie nie da się rozstrzygnąć, są to sprawy indywidualne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#JanPryszcz">Chciałbym zwrócić uwagę na inny, moralny aspekt całej sprawy. Wyobraźmy sobie sytuację, że świetny fachowiec ma porzucić swoje mieszkanie w jednej miejscowości i otrzymuje pracę i mieszkanie zakładowe w innej. Co się dzieje, kiedy przychodzi mu przejść na emeryturę. Czy ludzie w takich sytuacjach nie będą się mocno zastanawiać nad perspektywą przeniesienia na inne stanowiska w innych miejscowościach, nie będą brać pod uwagę także groźby utraty otrzymanego mieszkania zakładowego. Mam wiele do czynienia z takimi sytuacjami, dlatego twierdzę, że sprawa nie jest prosta.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#JanPryszcz">A przecież na emeryturę przechodzą ludzie już wyeksploatowani. Czy musimy im jeszcze „dołożyć” kłopotów wynikających z utraty mieszkań zakładowych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#JerzyJaskiernia">W ten sposób mamy trzy różne propozycje do rozstrzygnięcia. Pierwsza - to wniosek podkomisji; drugą przedłożył poseł R. Moric, by w punkcie 3 dodać zwrot „za jego zgodą” i trzecia - naszego eksperta, doc. J. Frąckowiaka, by w art. 51 ust. 4 dodać na zakończenie „…oraz ochronę emerytów i rencistów”. Czy są uwagi do tych trzech propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#StanisławNowel">Propozycja posła R. Morica jest korzystna dla emerytów i rencistów. Czy przejście na emeryturę oznaczać musi utratę prawa do mieszkania zajmowanego przez emerytów czy rencistów? Może w art. 51, ust. 1 należy szukać nowego zapisu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#JerzyJaskiernia">Sadzę, że należy oddzielić ochronę interesów emerytów i rencistów od ich wyrażenia zgody na opuszczenie zajmowanego lokalu zakładowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#StanisławNowel">Sądzę, że ograniczamy problem, przecież zdarza się, że mieszkania zakładowe wybudowane są ze środków wypracowanych przez ludzi, którzy takich mieszkań nie posiadają. Przepraszam, ale uważam, że wniosek posła R. Morica, by rozszerzyć zapis art. 51 ust. 1 brzmiałby trochę niepoważnie.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#StanisławNowel">Ekspert Komisji, prof. Stefan Kaleta:</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#StanisławNowel">Proponuję zamienić słowo „zamianę” na „ zwolnienia”. To oddaje trafniej istotę sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy są jeszcze jakieś uwagi, wnioski propozycje zmian?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#RajmundMoric">Większość posłów jest, jak sądzę, że wnioskiem o umieszczenie zapisu o szczególnej sytuacji emerytów i rencistów w mieszkaniach zakładowych. Jeśli to zapiszemy w art. 51 ust. 4 - to możemy doprowadzić do sytuacji, że co zakład, to stosowane będą inne rozwiązania. Znam te sprawy i wiem, że nic ludzi bardziej nie denerwuje, jak różne traktowanie emerytów i rencistów, w różnych zakładach. Dlatego przestrzegam przed takim rozwiązaniem, które może powiększyć jedynie poczucie krzywdy pracowników znajdujących się na emeryturze czy rencie. To może być także źródłem napięć społecznych.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#RajmundMoric">Jestem też zdania, że umieszczenie tego zapisu w art. 51 ust. 1 byłoby rzeczywiście niepoważne, co słusznie zauważył poseł S. Nowel. Jestem zdania, że nie powinniśmy bać się ingerencji w wewnętrzne sprawy zakładów pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#JerzyJaskiernia">Proszę zwrócić uwagę na fakt, że art. 51 daje emerytom i rencistom prawo, ale nie wymaga ich zgody. Czy podkomisja gotowa jest do przedłożenia nowej redakcji art. 51 ust. 4? Zgadzam się z posłem R. Moricem, że istnieje możliwość różnych rozstrzygnięć w różnych zakładach pracy; mimo to powinniśmy przyjąć zapis proponowany przez podkomisję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Do tej pory nie było żadnych uwag krytycznych w omawianej kwestii. Zasady, o których mówimy, funkcjonowały od 1974 r. i nie budziły żadnych wątpliwości. Dlatego też nasza podkomisja w zasadzie niczego nie zmieniała. Uważam, że różne są zobowiązania zakładów pracy zaciągane wobec emerytów i rencistów, dlatego też bardzo trudno o jednoznaczne regulacje dobre dla wszystkich. Uważaliśmy za słuszne wyartykułowanie troski o ochronę emerytów i rencistów. Pewnych rzeczy oczywistych, jak sądzę, nie trzeba umieszczać w aktach prawnych, jak np. tego, że dzieci powinny chronić swoich rodziców itd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy zapis proponowany przez podkomisję spełnia wymóg ochrony interesów emerytów i rencistów, chodzi o mieszkania zakładowe?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Tak, spełnia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#JerzyJaskiernia">Pozostały nam więc jedynie dwa projekty, dwie propozycje. Pierwsza sprowadza się do uzupełnień art. 51 ust. 4, druga to propozycja posła Rajmunda Morica. Czy posłowie mają jeszcze inne uwagi, a jeśli nie, czy możemy głosować? Jako pierwszą proponuję przegłosować propozycję podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#JerzyJaskiernia">Zdecydowana większość posłów opowiedziała się za propozycją podkomisji, głosów sprzeciwu było 3, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#JerzyJaskiernia">Ze względu na fakt, że przeważająca część posłów głosowała za propozycją podkomisji nie ma potrzeby głosować nad drugą propozycją posła M. Morica. Czy są jeszcze inne uwagi do ust. ust. 3 i 4 art. 51. Nie widzę, wniosek został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#JerzyJaskiernia">Poprawka 45. Po art. 51 dodaje się art. 51a. Czy są uwagi do pkt pkt 1, 2, 3 i 4 oraz 5 tego artykułu? Nie widzę - propozycję przyjmujemy.</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#JerzyJaskiernia">Poprawka 46 w art. 52. Czy posłowie mają uwagi do pkt pkt a i b oraz c tego artykułu? Uwag nie ma, propozycję przyjmujemy.</u>
          <u xml:id="u-172.5" who="#JerzyJaskiernia">Poprawka 47 w art. 53 ust. 2 ma charakter redakcyjny. Czy są uwagi? Nie ma, propozycję przyjmujemy.</u>
          <u xml:id="u-172.6" who="#JerzyJaskiernia">Poprawka 48 w art. 54. Czy są uwagi do poszczególnych punktów tego artykułu w nowym brzmieniu? Jeśli nie ma, propozycję przyjmujemy.</u>
          <u xml:id="u-172.7" who="#JerzyJaskiernia">Poprawka 51, art. 56 skreśla się. Nie ma innych propozycji, poprawkę przyjmujemy.</u>
          <u xml:id="u-172.8" who="#JerzyJaskiernia">Poprawka 51, art. 57 otrzymuje nowe brzmienie. Czy są jakieś uwagi i propozycje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#JanPryszcz">Mam pytanie. Czy zasięganie opinii w społecznej komisji mieszkaniowej dotyczy wszystkich mieszkań kwaterunkowych, bo zapis nie jest zbyt wyraźny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">W odniesieniu do mieszkań kwaterunkowych zasięga się opinii społecznej komisji mieszkaniowej, powołanej przez terenowy organ administracji państwowej o właściwości ogólnej stopnia podstawowego. W odniesieniu do mieszkań zakładowych komisje takie powołują zakłady pracy. Są to więc dwie odmienne komisje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy odpowiedź pani dyrektor zadowala posła J. Pryszcza?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#JanPryszcz">Intencje zapisu są jasne, ale myśl wyrażona niezbyt precyzyjnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#RyszardTupin">Różnica polega jednak na tym, że przydział mieszkań kwaterunkowych odbywa się na podstawie decyzji administracyjnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#JerzyJaskiernia">Być może należałoby rozgraniczyć wyraźne dwa elementy, które stanowią o treści i istocie art. 57. Jest w nim sprawa jawności postępowania oraz trybu zasięgania opinii przy przydziale i wynajmie mieszkań zakładowych oraz kwaterunkowych. Sądzę, że można te dwie rzeczy podzielić, nie zakłócając jednocześnie wewnętrznego rytmu i logiki całego artykułu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#EmilKołodziej">Może pozostawić osobno pierwsze zdanie, a następnie lekko przeredagować drugi człon art. 57.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy z punktu widzenia czystości prawa zabieg taki jest możliwy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#MieczysławSerwiński">W dotychczasowej ustawie Prawo lokalowe, art. 57 miał brzmienie bardzo ogólne. Popieram wniosek o oddzieleniu obydwu członów obecnego projektu artykułu, a zwłaszcza o wyróżnienie zasady zachowania jawności postępowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#JerzyJaskiernia">Jeśli taka jest opinia posłów, to czy można mieć prośbę do naszego biura prawnego o przygotowanie odpowiedniego tekstu rozwiązania art. 57.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#JerzyJaskiernia">Ekspert Komisji prof. Stefan Kaleta:</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#JerzyJaskiernia">Treść art. 57 powinna współbrzmieć z art. 51 ust. 4, o którym mówiliśmy niedawno. Zasada rozdziału mieszkań zakładowych powinna być ujęta w regulaminach wewnętrznych. Najważniejsza jest zasada jawności i opiniowania przez ciała społeczne.</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#JerzyJaskiernia">Jak wobec tego mógłby brzmieć z kolei art. 51?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#JanuszPawłowski">Zwracamy uwagę, że art. 51 dotyczy dwóch różnych sytuacji. Co innego jest zasada jawności postępowania przy przydziale lokali mieszkalnych i wynajmie, a co innego zasady, według których odbywa się przydział mieszkań. Nie oznacza to, że nie można dokonać pewnego rozbicia art. 57.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#JanuszPawłowski">Czy wydział prawny Sejmu mógłby przedłożyć ostateczną wersję art. 57, uwzględniającą wszystkie zgłoszone do tej pory uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#ZenonMarmaj">Proponuję usunąć z art. 57 cały zapis dotyczący mieszkań zakładowych. Sprawy dotyczące jawności kolegialności reguluje przepis art. 51.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#ZenonMarmaj">Czy „zasady oddawania w najem” i „przydział lokalu” to są to same sytuacje faktyczne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#ZenonMarmaj">Nie, to są zdecydowanie różne sytuacje. Pozostawmy kierownikowi zakładu pracy i w ogóle zakładom sposób regulowania zawierania umów o przydział lokalu. Stawianie w jednym szeregu mieszkań zakładowych i kwaterunkowych to nieporozumienie. Skoro w sprawie mieszkań zakładowych odeszliśmy od decyzji i pozostawiamy to umowie, nie powinniśmy ingerować w tę sytuację.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#ZenonMarmaj">W tej sytuacji zapis brzmiałby następująco: „Przy przydziale lokali mieszkalnych obowiązuje zachowanie jawności postępowania oraz zasięgnięcie opinii społecznej komisji mieszkaniowej powołanej przez terenowy organ administracji państwowej o właściwości ogólnej stopnia podstawowego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#RyszardJajszczyk">Chciałem tylko poprzeć wniosek dyrektora R. Tupina, aby dodać słowa „przy przydziale lokali mieszkalnych na podstawie decyzji administracyjnej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#JózefSzawiec">Obstawałbym jednak za tym, aby zapis dotyczący mieszkań zakładowych zachować w art. 57. W art. 51 ust. 4 wymieniane są obowiązki, ciążące na kierowniku zakładu pracy w związku z warunkami oddania w najem lokalu mieszkalnego. Artykuł 57 dotyczy zaś trybu dokonywania tych przydziałów. Pamiętajmy, że w okresie minionym 25% mieszkań zakładowych było oddawanych z naruszeniem prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#JerzyJaskiernia">Są więc możliwe dwa warianty art. 57. Wariant pierwszy obejmowałby dwie sytuacje. Wariant II obejmowałby przydziały mieszkań na podstawie decyzji administracyjnych i dodalibyśmy ewentualnie ust. 5 w art. 51 dotyczący mieszkań zakładowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#ElżbietaStrzępek">Zwracam uwagę na usytuowanie art. 51 w rozdziale VI.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Proponuje się uściślenie „na podstawie decyzji administracyjnych”, ale mieszkania kwaterunkowe są przydzielone również w miejscowościach, w których nie obowiązuje szczególny tryb najmu nie na podstawie decyzji, a jawność w tych przypadkach, też powinna obowiązywać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy prezes R. Jajszczyk podtrzymuje swoje obiekcje i swoją propozycję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#RyszardJajszczyk">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#RyszardTupin">Czy w art. 57 należy uregulować oba stany faktyczne? Jeśli chodzi o przydzielanie mieszkań zakładowych, to poprzedza je postępowanie faktyczne. Jest celowe, żeby było to poddane kontroli społecznej.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#RyszardTupin">Z drugiej strony można się zastanawiać, czy ustawodawca powinien ingerować w sferę samodzielności zakładu pracy, skoro obowiązuje reforma. Była tu mowa, że 25% mieszkań zakładowych zostało przydzielonych z naruszeniem prawa. Nie wiemy jednak, czy były to tylko usterki formalne, czy też merytoryczne. To co zaproponował sędzia Z. Marmaj jest rozwiązaniem najbliższym regułom reformy gospodarczej. Jeśli jednak zdecydowalibyśmy się narzucić zakładom kontrolę, choć mam wątpliwości, czy potrafiłaby ona zapobiec usterkom, o których mowa, to wówczas oba stany faktyczne należy ująć w art. 57.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#JanPryszcz">Wtedy, gdy istniały mieszkania funkcyjne działo się tak, że jeśli pracownik był na stanowisku uprawniającym do otrzymania takiego mieszkania i nie było do niego zastrzeżeń, to mieszkanie takie przydzielało mu się, a związki zawodowe nie miały nic do tego. Była jednak inna pula mieszkań, w przydziałach których uczestniczyły związki zawodowe. Istniał odpowiedni regulamin i całe postępowanie faktyczne, jak to nazwał dyr. R. Tupin. Przypominam o tym, abyśmy faktu tego nie zapomnieli, ponieważ w zakładach pracy istnieje taka właśnie świadomość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#JerzyJaskiernia">Jak zatem sformułować przepis, żeby uwzględnić obiekcje prezesa R. Jajszczyka, a jednocześnie uwzględnić fakt, że nie wszystkie przydziały mieszkań następują na podstawie decyzji administracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#JerzyJaskiernia">Ekspert Komisji prof. Stefan Kaleta:</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#JerzyJaskiernia">Czy w ogóle może istnieć przydział inny niż na podstawie decyzji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#JanuszPawłowski">W art. 24 ust. 1 pkt 1 mówi się, że przepisy w sprawie przydziału mieszkań na podstawie decyzji administracyjnych nie dotyczą lokali spółdzielczych.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#JanuszPawłowski">Ekspert Komisji prof. Stefan Kaleta:</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#JanuszPawłowski">Trzeba się zdecydować, czy chcemy iść na nowoczesność, czy też zachować stare nawyki, a używać tylko nazwy umowa. Lokale spółdzielcze są wyłączone spod szczególnego trybu najmu i mają swoją ustawę. Do mieszkań zakładowych stosuje się umowę najmu i nic do rzeczy nie ma tu przydział. Art. 57 nie powinien więc dotyczyć mieszkań zakładowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Opowiadam się za takim brzmieniem art. 57, które uwzględniałoby zasady jawności także przy przydziale mieszkań zakładowych. Mówiąc o jawności, mamy na myśli wyniki kontroli prowadzone w ostatnich latach, które dowodzą, że zasada ta nie zawsze jest przestrzegana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#RyszardJajszczyk">Podtrzymuję mój wniosek o dodanie zwrotu „przy przydziale lokali na podstawie decyzji administracyjnej”. Opiniowanie przez społeczne komisje, mogłoby również rodzić podejrzenie, że dotyczy to także list spółdzielczych. Mieliśmy już taką sytuację i była ona dla spółdzielczości i jej członków bardzo niekorzystna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#JerzyJaskiernia">Jakie są przeciwwskazania, żeby dodać to słowa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Przedstawiliśmy art. 24 zawierający zasadę ogólną. Gdyby dalej istniały wątpliwości, to wcięlibyśmy, aby powiedzieć „przy przydziale mieszkań komunalnych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#ElżbietaStrzępek">Konstrukcja ustawy nie stwarzała dotychczas takich problemów, bo gdy mamy na myśli spółdzielczość, wyraźnie to w tekście zaznaczamy. Proponuję więc przyjąć w art. 57 dwa ustępy. Ustęp 1 w brzmieniu dotychczasowym zmodyfikowanym i ustęp 2, który mówiłby wyraźnie, że ustęp 1 nie dotyczy mieszkań spółdzielczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#WiesławEjsmond">Nie mówmy o mieszkaniach komunalnych, bo dotyczy to także mieszkań w domach prywatnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#ElżbietaStrzępek">Proponuję następujące brzmienie art. 57. „Przydział lokali mieszkalnych i wynajem mieszkań zakładowych następuje przy zachowaniu jawności postępowania. W odniesieniu do przydziału lokali mieszkalnych obowiązuje zasięgnięcie opinii społecznej komisji mieszkaniowej powołanej przez terenowy organ administracji państwowej o właściwości ogólnej stopnia podstawowego, a w przypadku wynajmu mieszkań zakładowych zasięgnięcie opinii kierownika zakładu pracy w porozumieniu z organizacją związków zawodowych i radą pracowniczą”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#JerzyJaskiernia">Pojawiła się tu „społeczna komisja mieszkaniowa”. Czy to właściwa nazwa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#RajmundMoric">Uważam tę propozycję za najdalej idącą i rodzącą kontrowersje. W zasadach przydzielania mieszkań, także zakładowych, trzeba zachować jawność. W ostatniej części zapis ton zawiera jednak sformułowanie, które nie koreluje z art. 51, ust. 4. W praktyce w zakładach pracy o rozdziale mieszkań decyduje kierownik zakładu w porozumieniu ze związkami zawodowymi. Nigdy zaś nie decydowały o tym rady pracownicze. Sprzeczne byłoby to nawet z ustawą o samorządzie. Ustawa mówi o wyrażaniu opinii, a nie zgody. Należy więc zrezygnować z końcowego fragmentu ostatniego zdania dotyczącego rady pracowniczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#JanuszPawłowski">Przecież tutaj chodzi nie o przydział, ale o powołanie komisji…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#JerzyJaskiernia">Jednak wyraźnie mówi się tu o przydziale.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#BogdanDymarek">Broniłbym jednak starego zapisu. Wiele tu mówiono o samodzielności, o reformie. Ja rozumiem, że reforma to także jawność i otwartość na wszystko co społecznie cenne. Nie ograniczałbym się w tym przypadku do trybu przydziału mieszkań. Są miejscowości, gdzie nie obowiązuje szczególny tryb najmu, a naczelnicy, którzy prowadzą tam budowy, nie będą wydawali decyzji. Tryb przydzielania tych mieszkań powinien jednak spełniać warunki jawności i kolegialności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#ElżbietaStrzępek">Przedstawiam wersję art. 57 uwzględniającą zgłoszone uwagi: „Przydział lokali mieszkalnych na podstawią decyzji administracyjnej i wynajem mieszkań zakładowych następuje przy zachowaniu jawności postępowania. W odniesieniu do przydziału lokali mieszkalnych obowiązuje zasięgnięcie opinii społecznej remisji mieszkaniowej, powołanej przez terenowy organ administracji o właściwości ogólnej stopnia podstawowego, a w przypadku wynajmu mieszkań zakładowych zasięgnięcie opinii społecznej komisji mieszkaniowej, powołanej przez kierownika zakładu w porozumieniu z zakładową organizacją związkową”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#JerzyJaskiernia">Propozycja ta konsumuje wniosek posła R. Morica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Nie jestem przekonany, że musimy używać sformułowania: „Na podstawie decyzji administracyjnych”. Minister B. Dymarek zwraca uwagę, że nie wszędzie przydziela się lokal na podstawie decyzji…</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Ekspert Komisji prof. Stefan Kaleta:</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Ale tam nie ma przydziału, tam jest umowa.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Zmiany 51, 52, 53, 54, 55 i 56 przyjęte zostały bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#JanuszPawłowski">Moja uwaga dotyczy zmiany nr 57, w której proponuje się skreślenie ust. 5. Oznacza to, że pozostają cztery ustępy. Ze względu na kolizję w przepisach, proponuję skreślenie art. 67 w całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#ElżbietaStrzępek">Ust. 5 dotyczy mieszkań dla funkcjonariuszy milicji i służby więziennej. Biuro Prawne zgłaszało propozycję skreślenia całego artykułu, a cztery pierwsze ustępy utrzymano, gdyż taki był wniosek resortu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#JanuszPawłowski">Był to skutek propozycji zgłoszonej przez podkomisję. Proponujemy skreślenie całego artykułu 67.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#JanuszPawłowski">Wniosek o skreślenie art. 67 został przyjęty. Bez uwag przyjęto zmianę art. 58.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#JanuszPawłowski">Komisja przeszła następnie do art. 2 na str. 32 sprawozdania podkomisji. Art. 2, a także art. 3 przyjęto bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#MariaJarosz">Interesuje mnie, czy w związku z art. 4 ust. 2 będzie podwyższony czynsz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#JanuszPawłowski">O czynszach jest mowa dalej w związku z przepisami wydawanymi przez Radę Ministrów. Jeśli pracownik nie nabył prawa do lokalu zamiennego, wówczas będzie objęty podwyższonym czynszem.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#JanuszPawłowski">Ust. ust. 3, 4 i 5 art. 4 przyjęto bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#JerzyJaskiernia">Proponuje się następująco brzmienie art. 5: „Z dniem wejścia ustawy w życie, mieszkania przydzielone przez terenowy organ administracji państwowej osobom mającym zgromadzony wkład na lokal spółdzielczy jako pomieszczenie zastępcze, wyposażone w trzy lub więcej elementów technicznych, stają się na ich wniosek mieszkaniami przydzielonymi na czas nieoznaczony, jeżeli wystąpiły ze spółdzielni mieszkaniowej na podstawie przepisów prawa spółdzielczego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Jest to propozycja posła K. Orzechowskiego. Nie została ona przedyskutowana, np. z punktu widzenia mieszkań zastępczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#JózefSzawiec">Chodzi o to, aby lokale zastępcze były lokalami pełnowartościowymi. Decyzja dotycząca osób, o których mowa w art. 5 ma być decyzją trwałą, jeżeli wystąpią one ze spółdzielni. Proponuję przyjąć art. 5 w przedstawionym brzmieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#RyszardJajszczyk">Myślę, że proponowany art. 5 zawiera tylko pozorną korzyść, gdyż nie mówi o tym, że osoby bliskie członkowi występującemu ze spółdzielni mają prawo do przejęcia po nim miejsca w kolejce oczekujących na mieszkanie. Uważam, że jest to próba łatwego wyrobienia sobie miejsca w tej kolejce. Jesteśmy przeciwni takiemu sformułowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#JanuszPawłowski">Propozycja ta idzie w odwrotnym kierunku niż zmiany w prawie lokalowym. Umożliwia ona bowiem pozostanie w lokalu zastępczym z możliwością uzyskania mieszkania w lokalu spółdzielczym. Moim zdaniem, jest to nie do przyjęcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#JózefSzawiec">Podzielam poglądu J. Pawłowskiego.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#JózefSzawiec">Nie przyjęto w głosowaniu propozycji posła K. Orzechowskiego. Art. 5 w przedłożeniu podkomisji przyjęto bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Proponuję wrócić do art. 20, gdyż jest on związany z treścią art.6. Redakcja tego artykułu budziła kontrowersje i dlatego proponujemy, aby otrzymał on następujące brzmienie: w ust. 1 „budynkami mieszkalnymi oraz innymi budynkami związanymi z wykonywaniem zarządu i eksploatacji budynkami stanowiącymi w całości lub w części własność państwa wraz z przynależnymi gruntami…” i dalej bez zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#JanPryszcz">Czy przy takim zapisie pozostano budynki niczyje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#JanPawłowski">W art. 20 ust. 1 mówimy wyraźnie o budynkach i gruntach, które nie zostały oddane w zarząd innym jednostkom. Ustawa o gospodarce gruntami stanowi, że grunty, które nie zostały oddane w zarząd innym jednostkom pozostają w dyspozycji organów państwowych. Garaże zaś będą w zarządzie tej jednostki, która zarządza całym gruntem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">W konsekwencji poprawek dokonanych w art. 20, art. 6 ust. 2 miałby brzmienie: „Zarząd gruntami państwowymi, o których mowa w art. 1, zabudowanymi budynkami mieszkalnymi oraz innymi budynkami związanymi z wykonaniem zarządu i eksploatacją budynków mieszkalnych, stanowiących w całości lub części własność państwa, należy do organów określonych w przepisach prawa lokalowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#BogdanDymarek">Chodzi nam o uzyskanie zgodności obydwu ustaw. Zarząd nad gruntami sprawują organy do spraw gospodarki gruntami i geodezji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#EmilKołodziej">Sadzę, że w ust. 2 można powołać się na art. 20. Mówimy o gruntach nie zabudowanych, a więc jest to rozszerzenie zagadnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">W mojej propozycji była mowa o gruntach zabudowanych.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Ust. 2 został po dyskusji przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Ust. 3 przyjęto bez uwag. Bez uwag przyjęto też zmiany 2 i 3 ze str. 35.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Jeżeli chodzi o zmianę 4, to konieczna jest nowelizacja art. 36. Wynika ona z postanowień Trybunału Konstytucyjnego. Chodzi o to, że za takie samo mieszkanie w tym samym domu płaci się różnie w zależności od terminu zasiedlania. Różnica jest znaczna, gdyż waha się miedzy 7 zł/m² a 60 i więcej zł/m². Podkomisja uważa, że zasadne byłoby, aby opłata zależała tylko od wielkości mieszkania, a nie od daty jego wykupu. Poszukiwaliśmy rozwiązania nienaruszającego powagi umów notarialnych i prawa własności. Ponieważ są wątpliwości interpretacyjne, proponuję nową wersję redakcyjna. W tej wersji art. 36.1 powinien zachować dotychczasowe brzmienie do wyrazu „przepisów kodeksu cywilnego”.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Dalej znalazłoby się następujące sformułowanie: „Właściciel lokalu ponosi wydatki z tytułu udziału w kosztach eksploatacji i remontu w wysokości ustalonej według stawek czynszu najmu określonych pracz Radę Ministrów, bez stosowanie podwyżek za powierzchnię ponadnormatywną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#JerzyJaskiernia">W ten sposób otrzymaliśmy autopoprawkę podkomisji, nad której treścią proponuję rozpoczęcie dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#JerzyJaskiernia">Ekspert Komisji doc. Józef Frąckowiak:</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#JerzyJaskiernia">Zachowując główną ideę propozycji, przedstawionej przez posła T. Bilińskiego można by dodać na początek pkt 1. Miałby on charakter ogólny i dawałby delegację Radzie Ministrów ustalenia wysokości czynszów. Słuszne jest bowiem pytanie, czy właściciel mieszkania, który już raz zapłacił wysoką cenę za nabyty lokal ma płacić jeszcze tyle samo za czynsz co najemca lokalu?</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#JerzyJaskiernia">Rozumiem tę propozycję jako dodatkowe wyodrębnienie pkt 1, natomiast pkt 2 art. 36 byłby jako kolejny drugi itd. Mamy trzy warianty propozycji: według przedłożenia podkomisji, autopoprawkę zgłoszono przez posła T. Bilińskiego oraz propozycję eksperta J. Frąckowiaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#JanuszPawłowski">W świetle decyzji Trybunału Konstytucyjnego Rada Ministrów nie posiada takich kompetencji i ustawa musi rozstrzygać kwestie zasadnicze, w tym wypadku chodzi o wysokość stawek czynszu.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#JanuszPawłowski">Który z przedłożonych wariantów bardziej temu odpowiada?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#JanuszPawłowski">Obecny zapis jest z pewnością nie konsekwentny, ponieważ zakłada rozbieżność pomiędzy stawką opłat czynszowych. A tego właśnie chcemy uniknąć. Proponuję przyjęcie autopoprawki zgłoszonej przez posła T. Bilińskiego.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#JanuszPawłowski">Ekspert Komisji, doc. Józef Frąckowiak:</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#JanuszPawłowski">Trybunat Konstytucyjny nie krępuje uprawnień Rady Ministrów w tego typu sprawach, jak ustalenie wysokości czynszów. Właśnie poprzednio nie było takiej podstawy. Moja propozycja daje możliwość jednolitego wykorzystania zróżnicowanych stawek opłat. Chodzi przede wszystkim o pewną elastyczność działania, tak ważną w tego typu aktach prawnych. Rozumiem intencje, propozycji posła T. Bilińskiego, ale - moim zdaniem - nie powinniśmy w ustawie przesądzać rozstrzygnięć o charakterze ekonomicznym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#RyszardTupin">Przypominam, że Trybunał Konstytucyjny nie odmawia prawa do delegowania Radzie Ministrów w określonych sprawach. Jeśli rzecz całą zawrzemy w ustawie, to możemy znowu związać ręce Rządowi. Obecnie, a właściwie w całym okresie powojennym, nie mieliśmy odrębnej regulacji własności lokali. Ten brak stale ujawnia się przy wszystkich dyskusjach na tematy lokalowe. Chcemy w tej ustawie tę lukę wypełnić. Właśnie art. 36 mógłby jednoznacznie sprawę rozstrzygnąć. Dlatego byłoby lepiej rozstrzygnąć zasadę ustalania czynszów w samej ustawie już obecnie.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#RyszardTupin">Ekspert Komisji doc. Józef Frąckowiak:</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#RyszardTupin">Ależ obecny tekst art. 36 właśnie spełnia te wymogi. Poprzednia ustawa nie dawała takich możliwości.</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#RyszardTupin">Raz jeszcze wracam do sprawy. Art. 36 nie wyłącza całkowicie Kodeksu cywilnego. Obawiam się, że innym rozwiązaniem od proponowanego przez posła T. Bilińskiego doprowadzimy do kolizji różnych, zasad. Dlatego prosimy, aby Sejm zapisał w sposób jednoznaczny te zasadę w ustawie. Podtrzymuję raz jeszcze wniosek posła T. Bilińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Istnieje dużo zamieszania przy pobieraniu opłat za mieszkania wykupiona po 17 marca br. Oblicza się te opłaty według czterech zasad. Stwarza to ogromne trudności, a ministerstwo zasypywane jest listami od zarządców budynków i właścicieli wykupionych mieszkań. Dlatego jest konieczne określenie udziału właścicieli, w kosztach eksploatacji budynków. Byłoby najbardziej właściwe określenie tego w samej ustawie. Propozycje zawarte w projekcie mówią o zasadzie. Natomiast o wysokości opłat nie ma mowy. Tymczasem obecnie różnice te są znaczne i wynoszą od 6 do 60 zł za m². Propozycja posła T. Bilińskiego jednoznacznie rozstrzyga tę drażliwą kwestię. Trzeba przerwać pasmo nieporozumień wśród właścicieli wykupionych mieszkań.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Ekspert Komisji doc. Józef Frąckowiak:</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#BarbaraWolnickaSzałek">Zwracam uwagę, że wątpliwości to częściowo rozstrzygnięte są w pkt 3, art. 36. Różnica zdań sprowadza się do jednej kwestii: czy ustawa ma rozstrzygać, czy też Rada Ministrów uczynić ma to w sposób bardziej elastyczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#RajmundMoric">Dyskutujemy o pieniądzach, co musi rodzić określone emocje. Ludzie zawierzyli państwu kupując mieszkania i płacą zróżnicowane stawki i opłaty z tego tytułu. Jaki ma być obecnie ich poziom. Rozumiem propozycję, że opłaty powinny być równo wysokości czynszu. Ale w przyszłości sytuacja może się zmienić. Dlatego opowiadam się za delegacją dla Rady Ministrów, a więc za propozycją eksportów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#StanisławMajewski">Rozumiem, że chodzi o opłaty związane z utrzymaniem zewnętrznym budynków, natomiast opłaty wynikające z utrzymania wewnątrz domów pokrywają sami właściciele. Naszym zadaniem jest danie gwarancji tym, którzy wykupili mieszkania, że nie będą płacić więcej od tych, którzy te mieszkania wynajmują.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#MariaKulik">Jestem trochę zaskoczona autopoprawką zgłoszoną przez posła T. Bilińskiego, jako że uzgodniliśmy inną wersję propozycji podkomisji. Chciałabym wiedzieć, co zdecydowało o dokonaniu zmiany?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Podczas obrad podkomisji zgadzaliśmy się co do meritum sprawy, że opłaty powinny być równe. Ale Liczyliśmy się z tym, że w ciągu najbliższych 10–15 lat będziemy bliżej czynszu ekonomicznego. Szukaliśmy więc rozwiązania pośredniego, które doprowadziło nas do kolejnych wątpliwości. Chcemy uniknąć jednoznaczne go postawienia sprawy, by nie zablokować dalszych rozstrzygnięć. Przecież dzisiaj czynsz stanowi zaledwie 30% rzeczywistych kosztów eksploatacji budynku.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Przyznaję, że podczas prac podkomisji nie zdołaliśmy zakończyć całej tej sprawy, co też wykazała dzisiejsza dyskusja. Czy jest celowe wprowadzenie delegacji dla Rady Ministrów o elastycznym ustalaniu wysokości czynszu, czy też nie powiedzieć już teraz w ustawie, że nie można czekać do kolejnych rozstrzygnięć. Chciałbym przeprosić członków podkomisji, ale nie miałem możliwości skonsultowania z nimi zgłoszonej dzisiaj propozycji mającej charakter auto poprawki.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Ekspert Komisji prof. Stefan Kaleta:</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Każde z rozwiązań jest dopuszczalne, ale każda ustawa posiada swoja wewnętrzną harmonią. Nigdzie, w żadnej ustawie Sejm nie rozstrzyga o stawkach opłat, a jedynie daje delegację Radzie Ministrów. Byłby to jedyny wyjątek nie mający specjalnego uzasadnienia, chyba tylko ze względów prestiżowych. Sztywne ustalenia przez Sejm nie byłyby użyteczne, powinno się raczej stworzyć ogólne ramy działania Radzie Ministrów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#WiesławEjsmond">Od godzin rannych dzielimy włos na czworo, szukając ochrony właścicieli mieszkań wykupionych w budynkach państwowych. Tymczasem od 45 lat dyskryminuje się właścicieli prywatnych domów czynszowych, którzy stale dopłacają do lokatorów. Przeprowadzenia remontów tych domów przekracza ich możliwości. Wyremontowanie dachu o powierzchni 150 m² kosztuje co najmniej 650 tys. zł, podczas gdy maksymalna pomoc finansowa sięga 300 tys. zł Wychodzi na to, że do 1988 r. będziemy nadal żebrać o środki na remonty domów. Niedawne rozporządzenie Rady Ministrów daje prawo przedsiębiorstwom wodnym i kanalizacyjnym na pobieranie 30 zł za m³ wody ze ściekami. Jest to suma przekraczająca o kilka złotych całkowity wpływ z czynszów. Za co więc mamy domy eksploatować i remontować.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#WiesławEjsmond">Niebawem 100 tys. domów czynszowych zostanie bezpańskimi. Ich właściciele po prostu nie wytrzymują i decydują się na rozwiązanie naszego zrzeszenia, a domy przekażą do skarbu państwa. Tracimy cały dzień zajmując się sprawami drugorzędnymi, natomiast nikt nie chce podjąć dyskusji o sprawach, o których mówiłem. Przez głaskanie i przeciąganie niczego nie załatwimy, a przecież jedynie Sejm może to rozstrzygnąć. Jestem przybity tym co tutaj słyszę i co tu się dzieje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#AndrzejKrajewski">W kilku sprawach, jesteśmy zgodni, ale istnieją ciągle rozbieżności co do rozstrzygnięcia, czy główne zasady zawrzeć w ustawie, czy w delegacji dla Rady Ministrów. Proponuję przyjąć propozycję posła T. Bilińskiego z pewną modyfikacją, która godziłaby te dwie sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#RyszardTupin">Zanim rząd skierował poprawkę do Sejmu, to gruntownie rozważano całą sprawę. Chodziło o pytanie, czy można rozstrzygnąć sprawy czynszów posługując się obecnym brzmieniem art. 36. Stwierdzono, że jest to niemożliwe. Zdecydowano się więc na nowelizację ustawy. Doc. J. Frąckowiak pyta, czy chodzi jodynie o zasadę, czy o konkretne ustalenie wysokości opłat. Rząd też tego nie ustala na ogół, a powinien przyjąć pewne ustalenia. Jest to możliwe jedynie w ustawie wyższego rzędu. Dlatego raz jeszcze proponuję, by pozostać przy propozycji posła T. Bilińskiego.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#RyszardTupin">Ekspert Komisji doc. Józef Frąckowiak:</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#RyszardTupin">Właśnie pomiędzy art. 36 w starym brzmienia a według nowej propozycji występuje taka różnica, że poprzedni mówi jedynie o ogólnych zasadach.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#RyszardTupin">Ależ jedyną zasadą jest to, że opłaty nie mogą być wyższe od czynszu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy ktoś z obecnych chciałby przedstawić nowe argumenty wnoszące coś do sprawy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">W swoich dyskusjach w podkomisji próbowaliśmy uniknąć delegacji dla Rady Ministrów. To nam się jednak nie udało i mamy tego pełną świadomość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#EmilKołodziej">Propozycja posła T. Bilińskiego ceną sprawę rozstrzyga i sądzę, że na leżałoby ją przyjąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#JerzyJaskiernia">Ponieważ nie ma na sali posła K. Orzechowskiego, chciałbym przypomnieć jego argumenty i wątpliwości, czy wypada w ustawie mówić, że właściciele płacą określoną stawkę czynszową. Czy ktoś z ekspertów chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#ZenonMarmaj">Nie wiem, czy pod wpływem zauroczenia dyskusją nad propozycją podkomisji, czy innych wyjaśnień posłał. Bilińskiego zrozumiałem opacznie intencję autorów propozycji, dlatego przykro mi, że nie popieram teraz posła T. Bilińskiego. Osobiście widziałbym inaczej zapis art. 36. Jest to kwestia koncepcji, czy wszystko powiedzieć w ustawie, czy zostawić w dotychczasowym brzmieniu. Uważam, że propozycja prokuratora A. Krajewskiego byłaby rozwiązaniem kompromisowym. Pragnę jednak zauważyć, że we wszystkich aktach prawnych wyższego rzędu, zwłaszcza w ustawach unika się jednak ekonomicznych uściśleń. Pragnę zwrócić także uwagę, że do rozstrzygnięcia pozostaje jeszcze ogromny problem przepisów przejściowych. Chodzi o okres od 1 stycznia 1986 r. do 1 stycznia 1988 r. tj. do momentu wejścia w życie nowej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy pańskie przedłożenie pomija sprawę delegacji ustawowej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#ZenonMarmaj">Nie, jestem za rozporządzeniom wykonawczym.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#ZenonMarmaj">Mamy zatem dwa warianty: pierwszy obejmuje przepis ustawowy plus delegację dla Rady Ministrów; wariant drugi w przedłożeniu posła T. Bilińskiego nie przewiduje delegacji, ale budzi wątpliwości z punktu widzenia prawnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#RyszardTupin">Przed poddaniem sprawy pod głosowanie chciałem zwrócić uwagę, że rząd w ostatnim czasie jest krytykowany za to, iż dąży do uzyskiwania delegacji ogólnych, które dawałyby możliwość dość nieograniczonych regulacji. Dzisiaj rząd, zabiega o konkretną i ściśle wyznaczoną delegację i co paradoksalne, też jest z tego powodu krytykowany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#JanuszPawłowski">Jeśli miałaby pozostać w mocy obecna redakcja art. 36 ust. 1 i dodatkowo delegacja dla Rady Ministrów, to powstaje pytanie, co Rada Ministrów może ustalić w rozporządzeniu wykonawczym, skoro opłaty nie mogą przewyższyć stawek czynszowych. W takiej sytuacji może ustalić jedynie opłaty niższe od czynszów. Z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego wynika jednak, że Rada Ministrów nie może naruszyć zapisów notarialnych, jakie zostały dokonane w tych sprawach. Groziłoby to niechybnie procesami sądowymi.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#JanuszPawłowski">Ekspert Komisji prof. Stefan Kaleta:</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#JanuszPawłowski">Gdybym był przedstawicielem rządu, to do czasu uporządkowania pracy ADM, które - jak wiadomo - pracują fatalnie, ustaliłbym te stawki w wysokości 100% czynszu najmu.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#JanuszPawłowski">Ekspert Komisji doc. Józef Frąckowiak:</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#JanuszPawłowski">Jeśli rozporządzenie będzie miało upoważnienie w ustawie, to w myśl art. XVI przepisów wprowadzających Kodeks cywilny, na który tak chętnie powołuje się R. Tupin, będzie miało moc ustawy.</u>
          <u xml:id="u-252.5" who="#JanuszPawłowski">Jeśli taka delegacja dla rządu upoważniałaby do zmiany umów notarialnych oraz zmiany przepisów Kodeksu cywilnego, to moglibyśmy o niej mówić, ale przecież jest to niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-252.6" who="#JanuszPawłowski">Ekspert Komisji doc. Józef Frąckowiak:</u>
          <u xml:id="u-252.7" who="#JanuszPawłowski">Ta delegacja art. 36 ust. ust. 1 i 3 wystarcza, by rząd wydał decyzje ujednolicającą opłaty czynszowe. Jakie zarzuty stawia strona rządowa tej delegacji, która została zaproponowana.</u>
          <u xml:id="u-252.8" who="#JanuszPawłowski">Delegacja ta określa tylko górną granicę opłat i nie zawiera zasad, na jakich ma się opierać określenie tych stawek.</u>
          <u xml:id="u-252.9" who="#JanuszPawłowski">Ekspert Komisji doc. Józef Frąckowiak:</u>
          <u xml:id="u-252.10" who="#JanuszPawłowski">Z art. 36 wynika, że jeśli zarząd nie został wyłączony przez właścicieli, to Rada Ministrów określa ich udział w ponoszeniu kosztów, a jak poprzednio „zasady”. Udział ten nie może jednak przekroczyć wysokości czynszu.</u>
          <u xml:id="u-252.11" who="#JanuszPawłowski">Udział ten nie może być inny niż to określa art. 207 Kodeksu cywilnego. Nie może być też większy od stawki czynszów. Skoro tak, to sprawa jest prosta, po co więc zostawiać rozporządzenie, czy nie lepiej określić to w ustawie?</u>
          <u xml:id="u-252.12" who="#JanuszPawłowski">Ekspert Komisji prof. Stefan Kaleta:</u>
          <u xml:id="u-252.13" who="#JanuszPawłowski">Takie rozwiązanie zwalniałoby jednak rząd od refleksji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Dochodzę do wniosku, że bez delegacji to rozwiązanie było niewystarczające. Posłowie w dyskusji wypowiedzieli się jednoznacznie, że wysokość opłat powinna się równać wysokości czynszu. Gdyby więc rząd ustalił te opłaty w wysokości np. 0,8 czynszu, to byłoby to sprzeczne z intencjami Sejmu. W czasie dyskusji nie podnoszono jednak tej sprawy. Nie czuję się więc upoważniony powtarzać mojej propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#RyszardTupin">Chciałem złożyć wniosek formalny. Poseł T. Biliński nie podtrzymuje swojego wniosku, a propozycja jego pokrywała się z przedłożeniem rządowym, proponuję więc wziąć pod uwagę przedłożenie rządowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#JerzyJaskiernia">Art. 36 ust. 2 brzmiałby wówczas następująco: „Właściciele lokali w domach wielomieszkaniowych, o których mowa w ust. 1, w tym również właściciele lokali nabytych przed dniem wejścia w życie ustawy, ponoszą wydatki z tytułu udziału w kosztach eksploatacji i remontów bieżących domu w wysokości ustalonej według stawek czynszu najmu lokali mieszkalnych, bez stosowania podwyżek za powierzchnię ponadnormatywną”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#JanPryszcz">Chcielibyśmy, żeby precyzyjnie zostało określone to nad czym będziemy głosowali. Czy więc nałoży rozumieć, że w grę wchodzi art. 36 ust. 1 plus to co zaproponował dyrektor R. Tupin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#JerzyJaskiernia">Proszę się nie obawiać, przed przystąpieniem do głosowania sprecyzujemy, dokładnie oba warianty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#JózefSzawiec">Wchodzimy tutaj w delikatną materię aktów notarialnych, których obowiązuje w tej dziedzinie 110 tys. i próbujemy je naruszać. Czy na leżałoby te zasady zawarte w art. 36 ust. 1 pozostawić w ustawie, czy tak jak w drugim wariancie powinno się to znaleźć w delegacji i w konsekwencji w rozporządzeniu Rady Ministrów. Społeczeństwo będzie to oceniać w różny sposób, w zależności od tego, czy decyzję w tej sprawie podejmie Sejm, czy też Rada Ministrów. Argumenty, które przedstawił dyr. R. Tupin przemawiają za tym, aby uregulować to jednak w ustawie. Byłbym przeciwny temu, aby wzruszać akty notarialne rozporządzeniem, a więc przepisem niższej rangi, mimo że doc. J. Frąckowiak sugeruje, że w świetle art. XVI kc mają one rangę ustawową.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#ZenonMarmaj">Do art. 36 ust. 3 ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości proponuję wprowadzić następujące uzupełnienie: po słowach - przepisy ust. ust.1 i 2 stosuje się do lokali mieszkalnych nabytych od państwa niezależnie od daty zawarcia umowy sprzedaży - dodać: „i treści aktu notarialnego w odniesieniu do opłat”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#JerzyJaskiernia">Z którą wersją koresponduje ten wniosek? Z przedłożeniem sprawozdania podkomisji, czy też propozycją posła T. Bilińskiego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#ZenonMarmaj">Raczej ze sprawozdaniem. Propozycja ta wyklucza wszelkie wątpliwości, jakie mogłyby powstawać na tym tle.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#ZenonMarmaj">Ekspert Komisji doc. Józef Frąckowiak:</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#ZenonMarmaj">Poseł J. Szawiec mówi, że rozporządzenie miałoby zmieniać akty notarialne. W rzeczywistości jednak wszystko przesądza ustawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#RyszardTupin">Podoba mi się propozycja sędziego Z. Marmaja. Zasadą ustawową jest jednak w jakim zakresie współwłaściciele ponoszą opłaty i nie możemy tej zasady zmienić rozporządzeniem. Można by w ustawie przyjąć, że współwłaściciele ponoszą koszty w równych częściach. Rząd nie może tego jednak dokonać rozporządzeniem.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#RyszardTupin">Ekspert Komisji, doc. Józef Frąckowiak:</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#RyszardTupin">Przecież art. 207 kc nie jest zmieniany, ponieważ ustalamy jedynie, czy właściciel ma ponosić koszty w całością czy też w części? Ustalamy więc, że w części, ale proporcjonalnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Przepraszam, lecz zapomniałem o pewnej ważnej informacji. Przed rozpoczęciem prac nad tą autopoprawką poprosiliśmy o opinię Sąd najwyższy, Naczelny Sąd Administracyjny, dwóch niezależnych ekspertów. Wszystkie te opinie były pozytywne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#EmilKołodziej">Możemy do rana tak dyskutować. Proponuję poddać sprawę pod głosowanie. Osobiście wypowiadam się za autopoprawką posła T. Bilińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#JerzyJaskiernia">Będziemy głosować w następującej kolejności. Najpierw propozycja posła T. Bilińskiego, a więc jednolita regulacja. Pozostaje tylko pytanie, czy uwzględniamy zmianę zaproponowaną przez Z. Marmaja w ust. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Wydaje mi się, że tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#JerzyJaskiernia">A więc jako pierwszą mamy wersję zaproponowaną przez posła T. Bilińskiego, uzupełnioną o modyfikację ust. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#RyszardTupin">Ta propozycja konweniuje z przedłożeniem rządowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy wzbudza ona jakieś wątpliwości ekspertów? Jeżeli tak, to jakie.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#JerzyJaskiernia">Ekspert Komisji doc. Józef Frąckowiak:</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#JerzyJaskiernia">Wasza propozycja jest inna i pozostajemy przy niej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#ZenonMarmaj">Pragnę zmodyfikować propozycję swojego uzupełnienia art. 36 ust. 3: „i treści postanowień umów notarialnych dotyczących udziału właściciela w ponoszeniu kosztów remontów i eksploatacji”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#EmiliaPogonowskaJucha">Czy ta zmiana będzie również częścią składową drugiej wersji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#ZenonMarmaj">Moja propozycja odnosi się przede wszystkim do rozwiązania podkomisji, ale może znaleźć się także w innych rozwiązaniach.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#ZenonMarmaj">Proponuję przegłosować najpierw wersję podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#JerzyJaskiernia">A więc najpierw przedłożenie podkomisji uzupełnione o wstawkę sędziego Z. Marmaja i rozporządzenie. Kto jest za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#JerzyJaskiernia">Komisje przyjęły ten wniosek większością głosów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#RyszardTupin">Ponieważ druga wersja to było przedłożenie rządowe, to czy według regulaminu Sejmu nie powinna być głosowana w pierwszej kolejności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#MariaKulik">Przedłożenie rządowe było przedyskutowane na podkomisji i podkomisja sprawę tę rozstrzygnęła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#JerzyJaskiernia">Proszę zatem Biuro Prawne Kancelarii Sejmu, by podpowiedziało nam jak to ujmuje regulamin Sejmu. Czy projekt aktu prawnego, który wpływa do Sejmu staje się jego jakby własnością. Która wersja ma pierwszeństwo w głosowaniu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#ElżbietaStrzępek">Przepraszam, lecz potrzebujemy trochę czasu na sprawdzenie tego w regulaminie i zastanowienie się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#JerzyJaskiernia">Powrócimy więc do tego tematu, gdy Biuro Prawne już się z tym upora.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#JerzyJaskiernia">Następnie Komisji o przyjęły bez dyskusji art. art. 7–11.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#JerzyJaskiernia">Proszę teraz ministra B. Dymarka o odpowiedź na zarzuty prezesa W. Ejsmonda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#BogdanDymarek">Sytuacja skomplikowała się, gdyż pogłębiła się różnica pomiędzy kosztami utrzymanie lokali a wpływami z czynszu.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#BogdanDymarek">Po konsultacji z Ministerstwem Finansów przyjęliśmy zasadę, że ceny za wodę i wywóz nieczystości należy pomniejszyć w stosunku do zasad regulujących zmian cen. Po przeprowadzeniu analizy zagadnienia w 5 województwach okazało się, że są to niezbyt wysokie kwoty w stosunku do możliwości finansowych. Jest zatem teza, aby różnice zostały pokryte w drodze dotacji z budżetów terenowych dla przedsiębiorstw wodociągów i kanalizacji. Różnice te zostałyby więc pokryte przez rady narodowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#MieczysławSerwiński">Pragnę zwrócić uwagę, że budżetu wojewódzkich rad narodowych i rad narodowych stopnia podstawowego nie tworzy się z potrzeb, ale z możliwości. Każda więc złotówka w tym budżecie ma swoje przeznaczenie. Terenowe organy administracji państwowej nie mogą liczyć na nadwyżki, które są minimalne. Tak więc wydatki, o których mówiono, nie mogą być pokryte z nadwyżek, gdyż rady narodowe nie udźwignęłyby tego ciężaru.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#ElżbietaStrzępek">Pragnę przypomnieć posłom, że głosowanie nad projektami ustaw przez Komisję odbywa się w taki sam sposób, jak głosowanie podczas obrad plenarnych Sejmu. Oznacza to, że najpierw głosuje się nad poprawkami najdalej idącymi. Stąd wniosek, związany z uwagami obu posłanek, że głosowanie było prawidłowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#AndrzejKrajewski">Jeżeli chodzi o projekt delegacji, to ust. 4 na str. 37 dotyczy fazy nabywania. Należałoby dodać do tego ustępu następujące sformułowanie: „a także wysokość udziału właścicieli lokali w ponoszeniu kosztów eksploatacji i remontów z uwzględnieniem postanowień ust. 1”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#RyszardTupin">Zwracam uwagę, że Sejm dając tę delegację czyni to na własne ryzyko i odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#RyszardTupin">Komisja przyjęła w głosowaniu jednomyślnie projekt ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#JerzyJaskiernia">Proponuję, aby posłem-sprawozdawcą został Tadeusz Biliński.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#JerzyJaskiernia">Komisja przyjęła tę propozycję przy 1 głosie wstrzymującym się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#TadeuszTadeuszBiliński">17 grudnia 1986 r. rozpatrzony został raport o stanie i dostosowaniu regulacji prawnych do wymogów reformy gospodarczej i poprawy efektywności procesów inwestycyjnych. Regulacje nie zawsze efektywnie służą procesowi reformy. Raport ma duże walory, ale można stwierdzić, że prawo inwestycyjne jest najsłabszym ogniwem prawa. Podkomisja opracowała opinię dotyczącą prawa w budownictwie, której projekt rozpatrzony został 29 stycznia br. Opinia została przekazana prezesowi Rady Ministrów 27 marca. Przewodniczący Komisji planowania przekazał na ręce marszałka Sejmu odpowiedź na opinię. Komisja zapoznała się z odpowiedzią i po jej analizie przygotowała opinię.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Podstawowa część tej opinii „sprowadza się do tego, że Komisja Planowania solidaryzuje się z ogólnymi założeniami. W ten sam sposób ocenia proces inwestycji i niewiele różni się w ocenie stanu regulacji. Poważniejsze różnice wystąpiły w związku z kwestią modelu i sterowania procesom inwestycyjnym.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#TadeuszTadeuszBiliński">Uważam, że należy tworzyć takie regulacje prawne, które prowadzą do realizacji celów. Niestety, dotychczas nie udało się zrealizować tego postulatu. Odpowiedź przewodniczącego Komisji Planowania, oparta na analizie efektów i dokumentach, nie stanowi podstawy do stwierdzenia, że nasze stanowisko zostało przyjęto. W związku z tym podkomisja przygotowała projekt opinii, której konkluzja jest następująca: Przedstawiając powyższe uwagi sejmowa Komisja Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej, Komunalnej i Mieszkaniowej i sejmowa Komisja Prac Ustawodawczych oczekują ponownego przeanalizowania „Raportu” oraz bardziej szczegółowego określenia kierunków i sposobów działania, uwzględniając fakt, iż proces inwestycyjno-budowlany powinien także podlegać rygorom II etapu reformy gospodarczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#JózefCiesielski">Zapoznaliśmy się z materiałem przekazanym przez przewodniczącego Komisji Planowania. Przygotowaliśmy informację zbiorczą o realizacji inwestycji, której wyniki korespondują ze stwierdzeniami przewodniczącego Komisji Planowania. Kontrola wykazała, że dość powszechnie nie przestrzegano zasad. W informacji poruszamy też problem wzorcowych cykli realizacji inwestycji. Cykle te są z reguły dłuższe od cykli normatywnych i rzeczywistych. Poza tym zostały one ustalone przed zatwierdzeniem przez poszczególne instytucje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#JózefZajchowski">Chciałbym prosić Komisję, aby w przyszłości udostępniała projekty opinii. Pomogłoby to ustosunkować się do poszczególnych spraw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#JerzyJaskiernia">Jest to uwaga dotycząca przyszłości. Należy dążyć do stworzenia odpowiedniego mechanizmu przygotowania opinii tak, aby dać możliwość zajęcia stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#JerzyJaskiernia">Komisja jednomyślnie przyjęła opinię.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>