text_structure.xml
85.1 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#WłodzimierzOliwa">Dnia 7 stycznia 1981 r. Komisja Zdrowia i Kultury Fizycznej obradująca pod przewodnictwem posła Henryka Rafalskiego (ZSL) rozpatrzyła:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#WłodzimierzOliwa">- projekt planu i budżetu na 1981 rok w części dotyczącej Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#WłodzimierzOliwa">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej z wiceministrem Tadeuszem Szelachowskim, Najwyższej Izby Kontroli, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Urzędu Rady Ministrów oraz Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego, Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, Narodowego Funduszu Ochrony Zdrowia, Polskiego Związku Lekarskiego, Związku Zawodowego Pracowników Służby Zdrowia z przewodniczącym Januszem Biernacikiem, NSZZ „Solidarność”, Szpitala Psychiatrycznego w Drewnicy i Wojewódzkich Rad Narodowych w Ciechanowie i Włocławku.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#WłodzimierzOliwa">Opracowaną na piśmie przez resort zdrowia informację na temat założeń projektu planu i budżetu omówił wiceminister Tadeusz Szelachowski: Podstawowe zadania resortu w roku przyszłym koncentrować się będą na dalszej poprawie zdrowotności społeczeństwa, a w szczególności na:</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#WłodzimierzOliwa">- obniżeniu zachorowalności na choroby zakaźne;</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#WłodzimierzOliwa">- wstrzymaniu wzrostu zachorowań na choroby cywilizacyjne, a w tym na choroby układu krążenia, nowotworowe, psychiczne;</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#WłodzimierzOliwa">- zmniejszeniu liczby zgonów w następstwie wypadków i zatruć oraz chorób zawodowych;</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#WłodzimierzOliwa">- zmniejszeniu wskaźnika umieralności niemowląt;</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#WłodzimierzOliwa">- poprawie opieki nad człowiekiem starym i niepełnosprawnym ze szczególnym uwzględnieniem przedłużenia jego sprawności oraz opieki w środowisku zamieszkania;</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#WłodzimierzOliwa">- zwiększeniu skuteczności działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej;</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#WłodzimierzOliwa">- rozwoju działalności profilaktycznej, a w tym szczególnie szczepień ochronnych (przeciw odrze i różyczce) oraz rozwoju wirusologii.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#WłodzimierzOliwa">W roku bieżącym wzrastają nakłady na ochronę zdrowia, to też resort stawia sobie kilka istotnych celów, które powinny być zrealizowane. Dotyczą one przede wszystkim podjęcia działań w kierunku odczuwalnej poprawy podstawowej opieki zdrowotnej w miejscu zamieszkania, nauki i pracy. Zakładamy obniżenie liczby pacjentów przypadających na jednego pracownika służby zdrowia w podstawowej opiece zdrowotnej. Przewiduje się, że w roku przyszłym liczba lekarzy w podstawowej opiece zdrowotnej wzrośnie o 1200 osób, lekarzy dentystów o 350, pielęgniarek środowiskowych o 1400, pracowników socjalnych o 400. Liczba godzin przyjęć w placówkach opieki podstawowej ma wzrosnąć przeciętnie o 1–2 godzin dziennie, nastąpi poprawa opieki nad chorym w domu przez zwiększenie wizyt domowych i zmniejszenie o 20–30% wyjazdów pogotowia ratunkowego w godzinach pracy służby zdrowia. Wszystko to powinno wpłynąć na ogólną poprawę dostępności i poziomu świadczeń.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#WłodzimierzOliwa">Założenia planu przyszłorocznego przewidują uzyskanie istotnej poprawy stanu zdrowotnego załóg zakładów przemysłowych, budownictwa i transportu poprzez pogłębienie i rozszerzenie działalności profilaktycznej przemysłowej służbie zdrowia.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#WłodzimierzOliwa">Kontynuowane będą kompleksowe działania mające na celu wzmocnienie zdrowia rodziny poprzez poprawę funkcjonowania opieki zdrowotnej nad kobietą, noworodkiem i całą populacją wieku rozwojowego.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#WłodzimierzOliwa">Dla realizacji tych celów zakłada się zwiększenie ilości etatów w podstawowej służbie zdrowia oraz przyznanie preferencji płacowych w ramach posiadanych możliwości z uwzględnieniem systemu stypendiów fundowanych i dodatków osiedleńczych. Opracowujemy program kształcenia i doskonalenia kadr dla podstawowej opieki zdrowotnej. Poprawimy warunki pracy poprzez zapewnienie dodatkowych środków transportu (1200 samochodów służbowych i 3000 samochodów osobowych), przydzielenie 1000 radiotelefonów do terenowych przychodni rejonowych oraz ośrodków zdrowia. Poprawi się wyposażenie przychodni rejonowych oraz gabinetów fizykoterapii w aparaturę.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#WłodzimierzOliwa">Przeprowadziliśmy pełne rozeznanie potrzeb w zakresie opieki nad człowiekiem starym i niepełnosprawnym. Ustalono, że koordynację całokształtu spraw związanych z zapewnieniem tej opieki prowadzi organ administracji stopnia podstawowego. Służba socjalna wykonuje zadania wynikające z poznanych potrzeb, zgłasza sposób ich załatwiania oraz wykonawcę, jak również nadzoruje wykonanie zadań. Instytucje i organizacje realizujące zadania w zakresie opieki i pomocy ludziom starym zobowiązane są do działań wyłącznie w systemie skoordynowanym.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#WłodzimierzOliwa">Ustalono, że zasiłki mogą być mniejsze niż 80% najniższej emerytury. Będziemy starali się, ażeby w I etapie powołać pracowników socjalnych w gminnych ośrodkach zdrowia i przychodniach rejonowych. W każdym województwie dążyć będziemy do utworzenia przynajmniej jednego domu dziennego pobytu dla osób starych i w ten sposób zwiększy się ich liczbę do 104. Planuje się uruchomienie nowych placówek tzw. domów rolnika oraz placówek miejskich w ramach spółdzielczości mieszkaniowej. Około 6.000 osób objętych będzie opieką Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej, a około 60 tys. osób obłożnie chorych opieką pielęgniarską Polskiego Czerwonego Krzyża. Przyrost miejsc w domach pomocy społecznej wyniesie w roku przyszłym 1762, w tym 653 z nowych inwestycji. W tych warunkach liczba miejsc w domach pomocy społecznej wyniesie ogółem 61.168. Zadania zlecone przez państwo organizacjom społecznym PKPS i PCK w zakresie sprawowania opieki nad osobami niepełnosprawnymi i samotnymi będą miały zabezpieczone środki z budżetu państwa.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#WłodzimierzOliwa">Dążyć będziemy do zapewnienia odczuwalnej poprawy w zaopatrzeniu w watę, której wzrost dostaw wynosi 1.400 ton, podpaski (wzrost dostaw o 12 mln opakowań) i gazę (wzrost dostaw o 6 mln m) kosztem rezygnacji z eksportu. Przewiduje się zapewnienie pełnych i rytmicznych dostaw leków z listy leków podstawowych opracowanej przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej oraz dalszą poprawę zaopatrzenia w leki importowane. Podkreślić należy, że zostały zwiększone dla resortu o 200 mln zł dew. środki na zakup leków w II obszarze płatniczym. Z I obszaru płatniczego mamy pełne pokrycie dewizowe importu. Przyrost dostaw leków z resortu chemii powinien wynieść 12% i jest to przyrost rzeczywisty, a nie wynikający z ruchu cen. Sytuacja ta nie wyklucza dalszych działań na rzecz racjonalizacji gospodarki lekami.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#WłodzimierzOliwa">W zakresie opieki specjalistycznej dążyć będziemy do podniesienia roli konsultacyjnej opieki specjalistycznej. Koncentracja usług specjalistycznych dotyczyć będzie ośrodków wojewódzkich, gdzie w I etapie organizowane będą przychodnie specjalistyczne, a następnie w ośrodkach regionalnych i ZOZ-ach.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#WłodzimierzOliwa">W pierwszej kolejności planuje się organizację przychodni onkologicznych i ośrodków kardiologicznych, zwłaszcza w dużych miastach m.in. w Warszawie, Krakowie, Katowicach, Wrocławiu, Gdańsku oraz Poznaniu.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#WłodzimierzOliwa">Zakładamy zdecydowaną poprawę w lecznictwie psychiatrycznym, co osiągane będzie m.in. poprzez odzyskanie łóżek psychiatrycznych przeznaczonych obecnie na inne cele, adaptację uzyskanych nowych obiektów oraz wprowadzenie nowych form lecznictwa ambulatoryjnego.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#WłodzimierzOliwa">Założenia planu przewidują ewidentną poprawę warunków pracy w placówkach służby zdrowia i opieki społecznej. Powinniśmy uzyskać odczuwalną poprawę w zaopatrzeniu w sprzęt, aparaturę i materiały codziennego użytku. Będziemy starali się podnieść stan sanitarny przychodni, poprawić ich wyposażenie oraz warunki leczenia i pobytu pacjentów w szpitalach, sanatoriach i zakładach pomocy społecznej.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#WłodzimierzOliwa">W roku 1981 przewiduje się oddanie do użytku 12,4 tys. łóżek szpitalnych i 713 miejsc w domach pomocy społecznej, 4 tys. miejsc w żłobkach oraz 60 przychodni i 74 ośrodków zdrowia. Podejmuje się również starania o uzyskanie nowych obiektów w poszczególnych województwach i adaptację ich na potrzeby służby zdrowia. Staramy się o zezwolenie na podejmowanie poza planem niedużych inwestycji do wysokości 15 mln zł z Narodowego Funduszu Ochrony Zdrowia.</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#WłodzimierzOliwa">Powstaje pytanie, czy wszystkie przedstawione tutaj zadania są realne i czy będziemy w stanie je wykonać. Środki przeznaczone na ochronę zdrowia wzrastają w roku bieżącym o 27% w stosunku do roku 1980. Udział wydatków przeznaczonych na ochronę zdrowia w dochodzie narodowym wzrósł z 4,8% do 6,4%. Uregulowano pewne podstawowe sprawy dotyczące zatrudnienia pracowników służby zdrowia, zabezpieczając pełną obsadę etatową i środki na ten cel. Podwyżka płac dla pracowników służby zdrowia wynosi łącznie 9,3 mln zł.</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#WłodzimierzOliwa">O 1/3 wzrastają nakłady na cele pomocy społecznej, w tym o 40% na żywienie i o 30% na wydatki rzeczowe. Uregulowano sprawę zasiłków socjalnych, podwyższono normy rzeczowe w szpitalach oraz normy na żywienie. Uregulowano również skutki podwyżek cen co pozwoliło zabezpieczyć stabilizację budżetu. Ponadto zwrócono się do wojewodów, ażeby w ramach swoich możliwości zwiększali nakłady na cele ochrony zdrowia.</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#WłodzimierzOliwa">Zniesienie limitów na roboty zlecane gospodarce nieuspołecznionej pozwolą na lepsze wykonanie planu remontów i konserwacji obiektów służby zdrowia. Istotne znaczenie ma również fakt, że niewykorzystane w roku bieżącym środki na zakup sprzętu i aparaty nie przepadają i przechodzą na rok następny.</u>
<u xml:id="u-1.26" who="#WłodzimierzOliwa">Resort zdrowia podejmuje również cały szereg prac nad nowelizacją niektórych przepisów. Dotyczy to m.in. ustawy o ochronie zdrowia, ustawy przeciwalkoholowej, ustawy o zdrowiu psychicznym, przepisów wykonawczych do ustawy o przerywaniu ciąży. Pracować się będzie nad nowymi układami zbiorowymi pracy, nad nowelizacją ustawy o szkolnictwie wyższym.</u>
<u xml:id="u-1.27" who="#WłodzimierzOliwa">Podejmuje się również działania na rzecz usprawnienia organizacji służby zdrowia, m.in. zintegrowania służby zdrowia w dużych aglomeracjach miejskich.</u>
<u xml:id="u-1.28" who="#WłodzimierzOliwa">Koreferat przedstawiła poseł Bożena Hager-Małecka (bezp.): Środki na ochronę zdrowia wzrastają w planie 1981 r. o 27% w stosunku do roku 1980, a udział tych środków w dochodzie narodowym z 4,7% w roku ubiegłym do 6,5%. Skoncentrować się trzeba na działaniach, które są najbardziej ważne. Do nich zaliczyć można poprawę w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej. Pomimo wzrostu liczby lekarzy w kraju, nie ulega dostatecznej poprawie, a często wręcz komplikuje się kontakt pomiędzy lekarzem a pacjentem. Nie udało się, mimo stosowania bodźców ekonomicznych, poprawić rozmieszczenia kadr medycznych w terenie. Drogi rozwiązania niektórych problemów wielokrotnie wskazywane były przez naszą Komisję, wiele uwag z tym związanych zawarte jest w porozumieniu podpisanych z rządem.</u>
<u xml:id="u-1.29" who="#WłodzimierzOliwa">Dla uzyskania poprawy w lecznictwie podstawowym niezbędne jest podjęcie kompleksowych działań podejmujących zarówno nauczanie przeddyplomowe, aby młody lekarz był przygotowany do podejmowania pracy w lecznictwie podstawowym jak i nauczanie podyplomowe. Ograniczyć należy liczbę specjalizacji do tych, które wynikają z rzeczywistych potrzeb społecznych. Należałoby odstąpić od przypisywania lekarzy do rejonów, a tworzyć rejony odpowiadające zapotrzebowaniu społecznym i starać się czynić lekarza rejonowego odpowiedzialnym za zdrowie obywateli danego rejonu. Oprzeć trzeba rzeczywiście, a nie formalnie pracę lekarza podstawowej opieki zdrowotnej o szpital, realizować zadania w zakresie nadzoru dyrektora ZOZ-u nad funkcjonowaniem każdej przychodzi, stosować bodźce ekonomiczne w postaci przyznawania dodatku na osiedlenie, samochodów, telefonów itp.</u>
<u xml:id="u-1.30" who="#WłodzimierzOliwa">Opieka specjalistyczna powinna koncentrować się nie na kształceniu wąskich specjalistów (onkologów, kardiologów i innych), a na doskonaleniu metod profilaktycznych, diagnostycznych i leczniczych. Oznacza to konieczność prowadzenia dwóch równoległych działań: dysponowania lekarzami posiadającymi wysoki zasób wiedzy medycznej i tworzenia ośrodków wysokospecjalistycznych w instytutach resortowych, akademiach medycznych oraz w dużych szpitalach wojewódzkich z szeroko rozbudowanymi poradniami specjalistycznymi. Lekarz rejonowy powinien czuwać nad prawidłowością prowadzenia pacjentów, jak i przestrzegać, by opieka specjalistyczna była ciągła i optymalna.</u>
<u xml:id="u-1.31" who="#WłodzimierzOliwa">Nadal aktualny jest problem wcześniejszego opiniowania projektów planu i budżetu przez Komisję.</u>
<u xml:id="u-1.32" who="#WłodzimierzOliwa">W wielu ośrodkach wojewódzkich nadal utrzymują się niedostatki kadrowe. Obserwuje się tendencje do pozostawania absolwentów akademii medycznych w ośrodkach akademickich, brak jest kadr w placówkach opieki społecznej i w szkołach. Doskonalenia wymaga system zarządzania szpitalami i akademiami medycznymi. Konieczne jest wprowadzenie nowych zasad polityki zaopatrzenia w sprzęt i aparaturę, zwłaszcza pochodzącą z importu, a także programu inwestycji, modernizacji i remontów obiektów służby zdrowia.</u>
<u xml:id="u-1.33" who="#WłodzimierzOliwa">W całej ostrości utrzymuje się problem poprawy zaopatrzenia w leki, który winien być uregulowany w pierwsze kolejności przez wprowadzenie znacznej części leków z importu, a następnie poprawę gospodarki lekami.</u>
<u xml:id="u-1.34" who="#WłodzimierzOliwa">Wskazać należy, że w październiku br. Komisja Zdrowia przekazała rządowi wnikliwą opinię zawierającą program działania resortu, który powinien być wykorzystany w realizacji zadań planowych resortu zdrowia w roku bieżącym.</u>
<u xml:id="u-1.35" who="#WłodzimierzOliwa">Po raz pierwszy określono w planie trafnie zadania poradni specjalistycznych w ZOZ-ach, ale już na poziomie wojewódzkim i regionalnym nasuwają się pewne wątpliwości. Przecież województwo nie jest równe województwu. To co może załatwić ZOZ w dużym mieście może okazać się nierealne w małym mieście wojewódzkim. Tomografia komputerowa nie może być w 1981 roku realizowana dla całego kraju jedynie w trzech akademiach medycznych, kardiochirurgia w żadnym ośrodku nie zabezpiecza w pełni potrzeb regionu, transplantologia, poza ośrodkiem warszawskim głównie w chorobach nerek, jest praktycznie w kraju sprawą iluzoryczną.</u>
<u xml:id="u-1.36" who="#WłodzimierzOliwa">Wykorzystanie łóżek szpitalnych budzi liczne zastrzeżenia i wątpliwości, nie skraca się dostatecznie szybko średniego pobytu w szpitalach. Należałoby wyjaśnić ile w roku 1981 będziemy mieli łóżek położniczych i noworodkowych, a ile ginekologicznych i patologii ciąży. Jaki jest zasięg profilaktyki w ochronie zdrowia psychicznego, ile przybędzie poradni odwykowych, co wynikło dla praktyki lekarskiej z opracowanego w 1976 roku programu rządowego dotyczącego zwalczania chorób nowotworowych? W jakiej mierze zabezpieczymy rehabilitację dzieci, u których podczas badań bilansowych wykryto odchylenia, kto będzie płacił za tę rehabilitację i kto za nią będzie odpowiadał w szkołach? Jaka będzie dostępność świadczeń rehabilitacyjnych dla wszystkich potrzebujących?</u>
<u xml:id="u-1.37" who="#WłodzimierzOliwa">W dalszym ciągu podnieść trzeba problem opieki nad dziećmi pozbawionymi rodziny. Rozdzielanie dziecka 3-letniego od środowiska domu małego dziecka kierowanego do domu dziecka jest nieludzkie, podobnie jak rozłączanie rodzeństwa. Sprawą o podstawowym znaczeniu jest także zwiększenie wysokości dodatków rodzinnych na dzieci w rodzinach wielodzietnych. Trzeba by rodzina sama mogła decydować, czy matka ma pracować, pomimo posiadania 2–3 dzieci, czy też ma pozostać w domu. Są to sprawy adresowane do Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych oraz Oświaty i Wychowania, ale resort zdrowia powinien wystąpić z inicjatywami.</u>
<u xml:id="u-1.38" who="#WłodzimierzOliwa">Zadania przemysłowej służby zdrowia wymagają ponownego rozpatrzenia; m.in. czy słuszne jest, aby służby te dublowały zadania instytutów, akademii i dużych szpitali wojewódzkich w zakresie takich specjalności jak kardiochirurgia, neurochirurgia i inne. Służby te koncentrować powinny się na świadczeniach profilaktycznych w miejscu pracy, na udzielaniu pomocy w wypadkach przy pracy, na opiece podstawowej. Badania naukowe z zakresu medycyny pracy prowadzone są w przemysłowej służbie zdrowia na miernym poziomie i niewiele przyczyniają się do postępu nauki i praktyki lekarskiej.</u>
<u xml:id="u-1.39" who="#WłodzimierzOliwa">Cieszy nas wzrost o 41% środków budżetowych na pomoc środowiskową. Niedobrze jednak, że nie wystarczy na pełne pokrycie potrzeb PKPS i rozwijających się świadczeń opiekuńczych PCK. Jak przewiduje się zagospodarowanie na cele pomocy społecznej przejmowanych przez państwo willi?</u>
<u xml:id="u-1.40" who="#WłodzimierzOliwa">Dotąd nie opracowano koncepcji działania akademii medycznych. Problematyka tych uczelni podzielona jest między 2 resorty: zdrowia i opieki społecznej, gdzie dominuje troska o szpitale wojewódzkie i terenowe, szeroko pojętą rehabilitację i lecznictwo oraz resortu nauki, szkolnictwa wyższego i techniki, gdzie nietypowa szkoła wyższa jest przedmiotem tylko marginesowego zainteresowania. Trzeba określić rolę i zadania instytutów klinicznych, zasięg usług, zakres i metody badań naukowych.</u>
<u xml:id="u-1.41" who="#WłodzimierzOliwa">Po raz pierwszy resort przedstawił konkretne propozycje, co do rozmieszczenia kadr lekarskich. Należy sobie życzyć pełnej realizacji tych zamierzeń. Nie można natomiast całkowicie zgodzić się z propozycjami rozdziału sprzętu medycznego i aparatury. Wydaje się, że w pierwszej kolejności powinny być one przydzielane szpitalom oraz instytutom i klinikom.</u>
<u xml:id="u-1.42" who="#WłodzimierzOliwa">Dobrze, że w planie stawia się jako zadanie priorytetowe zniwelowanie niedoboru leków, zwłaszcza leków importowanych.</u>
<u xml:id="u-1.43" who="#WłodzimierzOliwa">Wykonanie nakładów inwestycyjnych w 1980 roku nie przebiegało zadowalająco, nie można zatem zgodzić się z tym, że dynamika przyrostu inwestycji w 1981 roku utrzymana będzie na poziomie lat ubiegłych. Przecież zakładamy przesunięcie potencjału inwestycyjnego z inwestycji przemysłowych na rzecz inwestycji socjalnych i resort zdrowia powinien mieć przyznane odpowiednie priorytety. Trzeba już dzisiaj wyraźnie określić kto będzie realizował inwestycje służby zdrowia. Potrzebne są decyzje w tej sprawie oparte na klarownym rozeznaniu aktualnego stanu, potrzebne są spójne działania resortu zdrowia i opieki społecznej, resortu budownictwa i materiałów budowlanych oraz resortów produkcyjnych, a nade wszystko wicewojewodów ds. inwestycji. Przed wykonaniem ekspertyzy stanu i zbilansowaniem możliwości kontynuowania robót me można się zgodzić z wprowadzeniem do realizacji jakiejkolwiek nowej dużej inwestycji. Konieczne jest zapewnienie priorytetów wykonawczych dla zadań służby zdrowia. Działalność „Budopolu” wymaga pilnej analizy na terenie całego kraju. Po dokonaniu takich analiz będzie dopiero można ocenić czy rzeczywiście udział inwestycji służby zdrowia wyniesie 2% ogółu inwestycji kraju i czy rzeczywiście będziemy w stanie w roku 1981 zapewnić oddanie do użytku 7,5 tys. łóżek szpitalnych, w tym 4,7 tys. z poślizgu roku 1980.</u>
<u xml:id="u-1.44" who="#WłodzimierzOliwa">Do Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej należy opracowanie wizji inwestycyjnej akademii medycznych. Każda uczelnia powinna posiadać paszportyzację na 15–20 lat. Ogromne zaniedbania w remontach w akademiach medycznych trzeba możliwie szybko nadrobić.</u>
<u xml:id="u-1.45" who="#WłodzimierzOliwa">Narodowy Fundusz Ochrony Zdrowia jest przedmiotem wnikliwego zainteresowania społecznego. W okresie 8 lat nagromadzono na koncie tego funduszu 25 mld zł. Wydatkowano 12 mld zł na budowę ponad 450 różnych obiektów służby zdrowia. Z funduszu tego w żadnym wypadku nie powinno czerpać się na pokrywanie zadań, które są przewidziane do finansowania ze środków państwowych, są to bowiem składki społeczne.</u>
<u xml:id="u-1.46" who="#WłodzimierzOliwa">W 1981 r. mają zostać ukończone w woj. katowickim 3 pawilony szpitalne o łącznej liczbie 482 łóżek. Realne jest oddanie jednego obiektu wykonywanego systemem gospodarczym. Pawilon kardiologiczny zostanie oddany najwcześniej w 1982 roku, psychiatryczny na przełomie 1981/1982. Podobnie przesunięte zostaną terminy ukończenia innych inwestycji w kraju. Największe opóźnienia dotyczą szpitali wojewódzkich w nowych województwach. W małych województwach buduje się duże szpitale przekraczające nie tylko możliwości kadrowe tych województw, ale także rzeczywiste potrzeby, w starych natomiast nie buduje się szpitali, instytutów klinicznych ani akademii medycznych. W 12 miastach akademickich, gdzie uczelnie pełnią szczególną rolę w całym systemie służby zdrowia, nastąpiła dalsza degradacja budownictwa szpitalnego lub jak np. w Warszawie budowano wielkie centra, a obywatel miasta miał trudności w dostaniu się do zwykłego szpitala. Trzeba teraz zdecydować czy w konkretnych przypadkach rozpoczynać budowę szpitala wojewódzkiego w małym województwie, czy też przystąpić do budowy szpitala klinicznego w województwie sąsiednim.</u>
<u xml:id="u-1.47" who="#WłodzimierzOliwa">Wskaźnik łóżek na 10 tys. mieszkańców wyniesie w 1981 roku 58,9, natomiast wskaźnik łóżek psychiatrycznych tylko 10,9. Problem ten wymaga rozważenia.</u>
<u xml:id="u-1.48" who="#WłodzimierzOliwa">Należy spodziewać się nowych inicjatyw dla poprawy warunków życia ludzi w podeszłym wieku. Może trzeba by rozważyć możliwość otwierania książeczek docelowych na rzecz uzyskania przez osoby starsze mieszkania jednopokojowego z węzłem sanitarnym w dobrze urządzonym domu dla ludzi starych i niesprawnych.</u>
<u xml:id="u-1.49" who="#WłodzimierzOliwa">Dążyć trzeba do wyrównania dysproporcji w rozmieszczeniu sieci ośrodków zdrowia, żłobków i domów pomocy społecznej we wszystkich województwach. W rozbudowie domów pomocy społecznej największe osiągnięcia mają województwa przemyskie i pilskie, szkoda że takich ambicji nie mają inne bogate województwa.</u>
<u xml:id="u-1.50" who="#WłodzimierzOliwa">Wykonanie planu w zakresie kształcenia kadr medycznych przebiega od lat dość sprawnie. Niepokoić może jednak zbyt niski nabór w stosunku do potrzeb na I rok studiów akademii medycznych, zwłaszcza na studiach pielęgniarskich. Przewiduje się, że przyrost kadr medycznych w 1981 roku przekroczy zadania planowe.</u>
<u xml:id="u-1.51" who="#WłodzimierzOliwa">Wysoce niekorzystnym zjawiskiem jest dalsze zmniejszanie się łóżek w izbach porodowych przy równoczesnych znanych brakach łóżek położniczo-noworodkowych w szpitalach. Niedostateczny jest również stań łóżek urazowych i ortopedycznych w szpitalach.</u>
<u xml:id="u-1.52" who="#WłodzimierzOliwa">W związku ze skracaniem czasu pracy i wprowadzeniem większej ilości wolnych sobót, należałoby zwiększyć ilość etatów w służbie zdrowia, ażeby utrzymać działalność poradni i aptek w dni wolne. Trzeba również rozważyć konieczność zwiększenia funduszu płac, gdyż za pracę w wolne soboty mają być wypłacane podwójne zarobki.</u>
<u xml:id="u-1.53" who="#WłodzimierzOliwa">Wydatki na opiekę społeczną zwiększą się o 2 mld zł, to jest o 30,1%. Pewna część tych wydatków przeznaczona będzie na poprawę norm rzeczowych, na zasiłki okresowe i stałe. Są to zjawiska pozytywne i jeżeli będą poparte wzrostem zatrudnienia w placówkach pomocy społecznej, to należy oczekiwać na tym odcinku pewnej poprawy.</u>
<u xml:id="u-1.54" who="#WłodzimierzOliwa">Do pozytywnych zjawisk należy zwiększenie udziału nakładów na służbę zdrowia w dochodzie narodowym do podziału, ale liczyć się trzeba i z tym, że dochód ten może być niższy od przewidywanego.</u>
<u xml:id="u-1.55" who="#WłodzimierzOliwa">Wiele pozytywnych zjawisk odnotowujemy w zakresie poprawy zaopatrzenia i finansowania zakupu leków. Ulegają podwyższeniu również wydatki rzeczowe W szpitalach, dążyć trzeba więc, ażeby wykorzystane one były na rzeczywistą poprawę warunków sanitarno-epidemiologicznych i zapewnienie elementarnej czystości w obiektach służby zdrowia.</u>
<u xml:id="u-1.56" who="#WłodzimierzOliwa">Opracowane przez Instytut Żywienia i Żywności normy uwzględnione zostały w projekcie planu i podwyższono o 35% stawki żywieniowe w szpitalach zapomniano jednak o stawkach żywieniowych w domach dziecka, które podlegają ministerstwu oświaty.</u>
<u xml:id="u-1.57" who="#WłodzimierzOliwa">Stosunkowo nisko zaplanowane zostały wydatki budżetowe na naukę. Kształtują się one na poziomie wykonania roku 1980.</u>
<u xml:id="u-1.58" who="#WłodzimierzOliwa">Reasumując stwierdzić trzeba, że projekt planu i budżetu na 1981 rok jest dopiero zaczątkiem przyznawania priorytetu służbie zdrowia. Podkreślić należy, że od roku 1970 problematyka służby zdrowia stawiana była na pierwszym miejscu w hierarchii potrzeb. Świadczy o tym powołanie Narodowego Funduszu Ochrony Zdrowia i podejmowanie całego szeregu decyzji, które miały poprawić sytuację w zakresie ochrony zdrowia obywateli. Rok 1981 będzie dla gospodarki naszego kraju rokiem bardzo trudnym, toteż należy uważać, że rozpoczynamy w nim tylko poprawę działania służby zdrowia, ale nie zdołamy jeszcze załatwić wielu spraw.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#HenrykRafalski">Marszałek Sejmu przekazał Komisji oświadczenie Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, w którym postuluje ono, aby w roku 1981 szczególną troską otoczyć lecznictwo psychiatrycznie. Trzeba zrobić wszystko, by nie wydarzyło się nigdy więcej to, co miało miejsce w Górnej Grupie. Przede wszystkim więc lecznictwo psychiatryczne powinno uzyskać zwalniane przez administrację budynki. Należy w pierwszej kolejności przeprowadzić kapitalne remonty i modernizacje na wszystkich oddziałach psychiatrycznych - oczywiście tam, gdzie istnieje taka potrzeba. I wreszcie zabezpieczyć oddziały psychiatryczne tak, aby nie miały miejsca przypadki zagrożenia życia i zdrowia pacjentów a tym samym, by polepszyły się warunki pracy personelu medycznego. Komisja Zdrowia i Kultury Fizycznej zamierza w tej sprawie wystosować do rządu odpowiedni dezyderat.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#HenrykRafalski">Dyskusja:</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#HalinaKoźniewska">W roku bież. przybędzie 376 łóżek psychiatrycznych i w związku z tym wskaźnik tych łóżek na 10 tys. ludności wyniesie 10,1. Nie jest to wskaźnik wystarczający. W dodatku w 14 województwach w ogóle nie ma zakładów dla nerwowo i psychicznie chorych. 15% łóżek psychiatrycznych mieści się w placówkach wybudowanych po 1944 roku.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#HalinaKoźniewska">Reszta zajmuje stare walące się budynki często zagrażające życiu pacjentów i personelu. Z tych właśnie powodów wyeliminowano w zakładach dla psychicznie i nerwowo chorych 2000 łóżek. Dodatkową trudność sprawia brak podstawowego wyposażenia. Pacjenci nie wychodzą z budynków często dlatego, że nie mają ubrań. Są bowiem ludźmi nie mającymi żadnego zabezpieczenia materialnego. Nie ma również form pośrednich między zakładem zamkniętym a oddziałem dziennego pobytu. Nie ma pomocy doraźnej, brak działań prewencyjnych, zapobiegawczych zwłaszcza dla dzieci i młodzieży. Skuteczne rozwiązanie problemu działania psychiatrii w Polsce nie jest możliwe bez współdziałania i całego społeczeństwa. Brak jest właściwie przygotowanych kadr, zwłaszcza średnich. Często funkcje sanitariuszy, pielęgniarzy sprawują osobnicy o aberracjach psychicznych. Należy powiększyć bazę leczniczą lecznictwa psychiatrycznego. Zlikwidować oddziały zagrażające życiu i pacjentów i personelu.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#HalinaKoźniewska">Rewindykować oddziały dawniej przekazane na inne cele, innym specjalnościom medycznym, na przykład: w Wodzisławiu Śląskim szpitalu bródnowskim, w Zagórzu, Pawilony w Szczecinie Zdroju, Iławie i Częstochowie. Trzeba przenieść oddziały gruźlicze i zakaźne ze szpitali psychiatrycznych do szpitali ogólnych oraz przyznać preferencje tym województwom, które zakładów dla nerwowo i psychicznie chorych w ogóle nie posiadają, trzeba również adaptować na takie zakłady obiekty zwalniane przez administrację a część pacjentów przekazać do domów pomocy społecznej.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#HalinaKoźniewska">W 1975 roku opracowaliśmy cały szereg wniosków na temat lecznictwa psychiatrycznego, które dzisiaj są aktualne. Projekt ustawy o ochronie zdrowia psychicznego po szerokiej społecznej dyskusji został przekazany do Rady Legislacyjnej. Niestety nie został tam zatwierdzony a jedynie fragmenty zostały włączone do projektu ustawy o ochronie zdrowia społeczeństwa. Projekt ten spotkał się z ostrą krytyką. Należy ponownie ubiegać się o opracowanie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Zawiera ona cały szereg bardzo cennych przepisów. Określają one prawa pacjenta stosunek lekarza do chorego itd.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#HalinaKoźniewska">Instytut Psychoneurologiczny i Polskie Towarzystwo Psychiatryczne wysunęły szereg wniosków, z których wynika, że pracę w zakładach dla nerwowo chorych należy uznać za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia. Psychiatrzy powinni otrzymać preferencje płacowe a wydziały zdrowia powinny opracować programy niesienia pomocy ludziom psychicznie chorym, biorąc za podstawę raport o stanie zdrowia psychicznego społeczeństwa.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#HalinaKoźniewska">Także prawobrzeżną część kraju resort powinien wyposażyć w tomografię komputerową. Jest to rewelacja diagnostyczna niezbędnie potrzebna dla szybkiego i prawidłowego ustalenia przyczyn choroby.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#HalinaKoźniewska">Wyborcy i służba zdrowia z woj. lubelskiego zobowiązali mnie do przedstawienia postulatu, domagającego się włączenia do resortu zdrowia szpitali innych resortów - konkretnie chodzi o MON, PKP i MSW. Szpitale te powinny także pełnić dyżury i przyjmować pacjentów z miasta.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#HelenaJagiełowiczGawle">Społeczeństwo się starzeje, przybywa ludzi w wieku poprodukcyjnym i w związku z tym rośnie zapotrzebowanie na miejsca w domach pomocy społecznej. Na miejsca te czeka obecnie 24 tys. osób. Tyle wskazują rejestry. Ludzi starych mamy jednak znacznie więcej. Plany resortu powinny iść w kierunku rozwijania systemu opieki nad chorym w domu. Należy włączyć do tych działań także PKPS. Polski Komitet Pomocy Społecznej nie ma jednak funduszy na prowadzenie tej działalności. Konkretnie brak mu 102 mln zł. PCK także odczuwa niedobory finansowe. Brak środków powoduje niedostatek sióstr pogotowia PCK, które sprawują opiekę nad chorym w domu. Należy wnioskować zwiększenie budżetu resortu o 70 mln zł dla dofinansowania PCK oraz 102 mln zł dla PKPS.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#HannaBuśko">W jaki sposób resort zdrowia zamierza efektywniej wykorzystywać łóżka szpitalne W obecnej bardzo trudnej sytuacji? Jak zamierza zintensyfikować działania kardiologiczne przy braku aparatury? Jak zwiększyć działania radiologii, skoro nie ma autobusów rentgenowskich? Jak poprawić warunki pobytu na oddziałach ginekologiczno-położniczych, skoro tak trudno np. o środki czystościowe?</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#HannaBuśko">Opieka nad dzieckiem powinna być realizowana wspólnie z resortem oświaty. Co resort w tej dziedzinie zamierza zrobić, bo jak dotąd współpraca między resortami nie jest właściwa.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#HannaBuśko">Jako poseł ziemi włocławskiej jestem zmartwiona, że w planie inwestycyjnym resortu nie przewidziano budowy szpitala w Michelinie. W 1976 r. włączono do rejestru budowę szpitala wojewódzkiego we Włocławku. Dzisiaj okazuje się, że i ten szpital nie zostanie wybudowany. W woj. włocławskim nie ma zakładów dla psychicznie i nerwowo chorych. Szpital w Michelinie jest więc niezbędnie potrzebny. Technicy analityczni członkowie Polskiego Towarzystwa Laboratoryjnego uważają, że w przygotowywanym programie ochrony zdrowia nie można pominąć działalności diagnostyki laboratoryjnej. Błędem minionego okresu było nierozwijanie bazy laboratoryjnej. Okres pobytu w szpitalu jest przecież zależny od szybkości badań analitycznych. Dzisiaj często na badania czeka się do 3-ch tygodni. Laboratoria wyposażone są w przestarzały sprzęt, nie ma odczynników. Należy zatem w nowo budowanych obiektach szpitalnych wydzielić odpowiednie pomieszczenia dla laboratoriów, a w starym budownictwie szpitalnym przeprowadzić remonty i wyposażyć laboratoria w sprzęt i odczynniki.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#StefanDziedzic">Planuje się uruchomienie nowych placówek tzw. domów rolnika oraz placówek miejskich w ramach spółdzielczości mieszkaniowej. Około 6000 osób objętych będzie opieką Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej, a opieką pielęgniarską Polskiego Czerwonego Krzyża około 60 tys. osób obłożnie chorych. Przyrost miejsc w domach pomocy społecznej wyniesie w roku przyszłym 1.762, w tym 653 z nowych inwestycji. W tych warunkach ilość miejsc w domach pomocy społecznej wyniesie ogółem 61.168. Zadania zlecone przez państwo organizacjom społecznym PKPS i PCK w zakresie sprawowania opieki nad osobami niepełnosprawnymi i samotnymi będą miały zabezpieczone środki z budżetu państwa.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#StefanDziedzic">Dążyć będziemy do zapewnienia odczuwalnej poprawy w zaopatrzeniu w watę, której wzrost dostaw wynosi 1.400 ton, podpaski (wzrost dostaw o 12 mln opakowań) i gazę (wzrost dostaw o 6 mln m) kosztem rezygnacji z eksportu.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#StefanDziedzic">Przewiduje się zapewnienie pełnych i rytmicznych dostaw leków z listy leków podstawowych opracowanej przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej oraz dalszą poprawę zaopatrzenia w leki importowane. Podkreślić należy, że zostały zwiększone dla resortu o 200 mln zł dew. środki na zakup leków w II obszarze płatniczym. Z I obszaru płatniczego mamy pełne pokrycie dewizowe importu. Przyrost dostaw leków z resortu chemii powinien wynieść 12% i jest to przyrost rzeczywisty, a nie wynikający z ruchu cen. Sytuacja ta nie wyklucza dalszych działań na rzecz racjonalizacji gospodarki lekami.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#StefanDziedzic">W zakresie opieki specjalistycznej dążyć będziemy do podniesienia roli konsultacyjnej opieki specjalistycznej. Koncentracja usług specjalistycznych dotyczyć będzie ośrodków wojewódzkich, gdzie w I etapie organizowane będą przychodnie specjalistyczne, a następnie w ośrodkach regionalnych i ZOZ-ach. W ub. roku Komisja uchwaliła dezyderat w sprawie budowy Centralnej Przychodni Sportowo-Lekarskiej w Warszawie. 30 września otrzymaliśmy od wicepremiera Kazimierza Barcikowskiego odpowiedź, z której wynika, że budowa tej przychodni została ujęta w planie centralnym na lata 1981–85. Proszę o odpowiedź dlaczego inwestycji tej nie ma w projekcie planu na 1981 r.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#StefanDziedzic">Wyborcy w Krynicy Górskiej postulują wybudowanie pawilonu chirurgicznego. Sytuacja lecznictwa szpitalnego w tej miejscowości jest bardzo trudna, pacjenci leżą na korytarzach.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Mówimy po nowemu, działamy jednak ciągle starym systemem. Wszystkie sprawy dotyczące opieki zdrowotnej i społecznej należy zinwentaryzować, podzielić na pierwszoplanowe i drugorzędne. Te pierwszoplanowe należy zacząć realizować już dziś. W materiałach resortowych zauważyłam większą deklaratywność a mniej konkretów. Obok opieki nad człowiekiem starym trzeba także rozwijać działalność profilaktyczną i intensyfikować leczenie. W inny sposób należy spojrzeć na pracę sióstr PCK. Obecnie otrzymują one tak niskie płace, że niewiele kandydatek zgłasza się do Polskiego Czerwonego Krzyża, by podjąć tę pracę. Może trzeba zorganizować jakieś formy spółdzielcze. Ci renciści i inwalidzi, którzy otrzymują wysokie renty, mogliby płacić za pomoc PCK. Biedniejszych trzeba by dofinansowywać. Sądzę, że podniesienia płac siostrom PCK przyciągnie do tego zawodu wiele kobiet.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Trzeba odejść od tradycyjnego kwalifikowania chorób zakaźnych. Faktem jest, że wiele z tych chorób skutecznie zlikwidowaliśmy lub zmniejszyliśmy ich zasięg. Zwiększyła się jednak liczba nowych jednostek chorobowych np. zakażenia gronkowcami czy paciorkowcami, które pacjenci wynoszą ze szpitali. Jak na tym odcinku będziemy starali się poprawić sytuację?</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Żywność jest źle produkowana, źle przechowywana i przewożona. Jesteśmy jednym z największych producentów mleka w Europie, ale nie możemy osiągnąć poprawy jakości mleka. A przecież niska jakość produktów żywnościowych, to przyczyna całego szeregu schorzeń przewodu pokarmowego.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Jak zamierzamy uregulować problem alkoholizmu w Polsce? Chociaż ostatnio produkujemy i Sprzedajemy mniej wódki, to jednak liczba osób nadużywających stale alkohol wcale się nie zmniejsza.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#BarbaraKoziejŻukowa">W materiałach resortu brak jasnego stanowiska na temat lecznictwa uzdrowiskowego. Najwyższy czas, aby Zjednoczenie Uzdrowiska Polskie przejęło po CRZZ wszystkie, dotychczas branżowe, uzdrowiska w kraju. Jest to bowiem jedyny gestor, jedyna organizacja, która władna jest właściwie prowadzić i właściwie wykorzystać bazę sanatoryjną.</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Sytuacja w szpitalach warszawskich jest bardzo zła, przy czym wskaźniki ilości łóżek nie oddają całej prawdy. Szpitale kliniczne Akademii Medycznej właściwie są szpitalami miejskimi. Szpital bródnowski ciągle jeszcze nie jest przekazany do użytku, a tymczasem trzeba jak najszybciej wyłączyć z użytku 3 szpitale, z powodu bardzo złych warunków tam panujących. Szczególnie ciężkie warunki panują w Omedze - szpitalu dziecięcym w Al. Jerozolimskich. Komisja postulowała już konieczność zamknięcia tego szpitala. Należy więc czym prędzej zagospodarować łóżka w Centrum Zdrowia Dziecka. Nie może być to szpital elitarny, gdy na oddziałach dziecięcych mali pacjenci leżą na korytarzu i ścieśnieni w salach.</u>
<u xml:id="u-7.6" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Dlaczego do planu inwestycyjnego resortu nie weszła budowa Centralnej Przychodni dla Kombatantów, która ma być finansowana przez Ministerstwo ds. Kombatantów?</u>
<u xml:id="u-7.7" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Ministerstwo Zdrowia powinno wykorzystać zniesienie limitów na gospodarkę nieuspołecznioną i zaangażować prywatnych rzemieślników do przeprowadzania remontów także tam, gdzie wymagana jest specjalistyczna przeróbka.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#AnnaBernat">Zabezpieczyć trzeba środki finansowe na cele ochrony zdrowia w budżetach gminnych.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#AnnaBernat">Podjąć trzeba działania na rzecz możliwie jak najszybszego usunięcia zaniedbań w zakresie rozwoju placówek służby zdrowia na poszczególnych terenach. Na niektórych terenach, mimo przyznawanych preferencji, występują duże trudności w utrzymaniu kadry lekarskiej. Dotyczy to np. rejonu żywieckiego i Makowa Podhalańskiego.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#AnnaBernat">Podjęto prace przygotowawcze dla rozpoczęcia budowy szpitala w Bielsku-Białej. Dokumentacja dla tego szpitala od dawna jest przygotowana i należałoby dążyć do tego, ażeby obiekt ten znalazł się w planie bieżącej 5-latki.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#StefanBołoczko">Dobrze, że resort uzależnia rozwój badań profilaktycznych od możliwości poszczególnych regionów. Wyznaczanie zadań bez rozeznania możliwości ich realizacji stawało się właściwie fikcją, nie wszystkie bowiem województwa czy gminy miały warunki do wykonywania badań profilaktycznych.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#StefanBołoczko">Dążyć trzeba do bardziej efektywnego wykorzystania łóżek szpitalnych. Sygnalizowano niedobór łóżek położniczych. Tam gdzie zamykane są niektóre oddziały szpitalne, trzeba te zwolnione łóżka wykorzystać na rzec z położnictwa.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#StefanBołoczko">Poprawy wymaga zaopatrzenie w pomoce ortopedyczne. Sieć pracowni ortopedycznych jest nadal niewystarczająca, ponadto odczuwają one brak fachowców. Sygnalizuje się również pogorszenie jakości materiałów przyznawanych na buty ortopedyczne. Buty wykonane ze złych materiałów nie spełniają swego zadania.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#StefanBołoczko">Opracować trzeba program szkolenia w zakresie traumatologii i pomocy doraźnej. Brak jest nam fachowców, którzy umieliby nieść pomoc w czasie nieszczęśliwych wypadków i przeciwdziałać ich następstwom poprzez udzielenie pierwszej pomocy powypadkowej na odpowiednim poziomie.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#StefanBołoczko">Zmienić trzeba również system szkolenia specjalistycznego lekarzy. Każdy absolwent akademii medycznej powinien uzyskać specjalizację I stopnia w zakresie lecznictwa ogólnego, niezależnie od tego jaką będzie robił później specjalizację w ramach szkolenia podyplomowego.</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#StefanBołoczko">Czy podjęto działania na rzecz budowy Centralnej Przychodni Sportowo-Lekarskiej?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#MariaWrzyszcz">Na ile resort ma potwierdzone przydziały na samochody sanitarne i czy przyznana jest odpowiednia ilość etatów dla kierowców tych samochodów? Czy potwierdzone są przydziały środków czystościowych dla służby zdrowia. Jak rozwiązany będzie problem remontów samochodów?</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#MariaWrzyszcz">Nowego spojrzenia wymaga organizacja Państwowej Inspekcji Sanitarnej. W swoim czasie Komisja zajmowała się tym problemem i proponowano nowelizację ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Nie została ona jednak przeprowadzona. Obecnie wniosek w tej sprawie można by ponowić.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#MariaWrzyszcz">Według statystyki resortu zmniejszyła się w roku ubiegłym ilość zachorowań na świerzb. Wydaje się jednak, że dane te nie są pełne, gdyż wiele osób nie zgłasza się do lekarza. Rozszerzającej się wszawicy trudno przeciwdziałać, przy braku odpowiednich środków do jej zwalczania, jak również podstawowych środków czystościowych jak mydło, proszki do prania itp.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#MariaWrzyszcz">Za całokształt spraw w zakresie opieki społecznej bierze odpowiedzialność resort zdrowia. Według jego informacji rozeznano potrzeby, ale co dalej jak zabezpieczymy opiekę nad ludźmi starymi i niesprawnymi. Komisja nasza proponowała, ażeby problem opieki społecznej stał się przedmiotem dyskusji na plenarnej sesji Sejmu. Odpowiadałby wtedy posłom na pytania rząd, a nie tylko resort zdrowia. Do realizacji poszczególnych zamierzeń ustosunkowałyby się zainteresowane resorty, a więc resort budownictwa, resort handlu i inne resorty świadczące usługi na rzecz społeczeństwa, a więc i ludzi starych i potrzebujących pomocy.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#BarbaraTumułka">Poprawę w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej zamierza się osiągnąć, m.in. poprzez wzrost płac zatrudnionych w tym dziale służby zdrowia, przy czym środki na ten cel resort widzi w przesunięciu kwot przeznaczonych na awanse w innych działach lecznictwa na rzecz lecznictwa podstawowego. Czy takie działanie jest słuszne, czy nie spowoduje to na przykład pogorszenia w lecznictwie szpitalnym czy specjalistycznym. Trzeba mieć również na uwadze inne czynniki, które powinny wpłynąć na poprawę działalności w podstawowej służbie zdrowia, takie jak umożliwienie dokształcania się, odciążenie lekarzy od wykonywania prac administracyjnych, właściwy układ godzin pracy itp.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#BarbaraTumułka">W programie działania resortu anonsuje się poprawę stanu epidemiologicznego. Ujawniono cały szereg chorób, ale przecież nie rozwiązuje to problemu. Poprawa stanu epidemiologicznego zależna jest przede wszystkim od poprawy stanu sanitarnego naszego kraju. W swoim czasie mówiliśmy o konieczności rozszerzenia nadzoru nad produkcją żywności, i żywienia, wysunięto cały szereg wniosków, ale do tej pory nic się w tej dziedzinie nie poprawiło.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#BarbaraTumułka">Interesujące byłoby uzyskać wyjaśnienie resortu jakie działania podjęte będą dla poprawy ochrony środowiska i zahamowania postępującego jego skażenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#JózefRóżański">Czy resort ma w budżecie przewidziane Te zerwy na zwalczanie nieplanowanych, a możliwych epidemii. Wiemy, że stan sanitarny naszych zakładów żywienia, przedszkoli, szkół a nawet niektórych placówek służby zdrowia pozostawia wiele do życzenia. Gdyby wybuchła epidemia, czy jesteśmy przygotowani do jej zwalczania?</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#JózefRóżański">Projekt planu i budżetu w niedostatecznej jeszcze mierze uwzględnia pewne problemy, które zawarte były w porozumieniu gdańskim i w porozumieniu z Jastrzębia. Informowano nas, że rok 1981 ma być rokiem, w którym poważnie ograniczy się realizację wielkich inwestycji, a zwiększy wykonawstwo inwestycji socjalnych. W przedstawionym nam planie inwestycyjnym resortu zdrowia nie odczuwa się tej zmiany. Nadal jest jeszcze wiele działań pozornych i trzeba domagać się bardziej konkretnych przedsięwzięć dla realizacji zawartych porozumień społecznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#AnnaPławska">W planie resortu zapowiada się dalsze zmniejszenie umieralności niemowląt. Wspomina się o zmniejszeniu obszaru rejonów pediatrycznych, ale jak to osiągniemy przy braku lekarzy pediatrów? W dużych miastach sieć przychodni pediatrycznych jest daleko niewystarczająca. W Gdańsku np. trzeba z terenów obrzeża wozić dzieci do centrum. Jak w takich warunkach można prowadzić działalność profilaktyczną? Ośmielam się stwierdzić, że w Gdańsku działania poradni „D” są niejednokrotnie fikcją. Zwiększa się liczba zachorowań na krzywicę, brak jest niektórych podstawowych leków m.in. witaminy D. Jak w takich warunkach można mówić o rozwoju opieki profilaktycznej.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#AnnaPławska">W szkołach stan sanitarny pozostawia nadal wiele do życzenia. Lekcje gimnastyki prowadzone są często na brudnych korytarzach, w niektórych szkołach prowadzona jest nadal nauka na zmiany. Jeżeli do tego dodamy niewłaściwe odżywianie dzieci to problematyczna jest cała akcja profilaktyczna i działania na rzecz podniesienia stanu zdrowotnego dzieci. Obserwujemy ostatnio u dzieci dużą zachorowalność, zwłaszcza na choroby wirusowe. Poddaję pod rozwagę, czy nie należałoby z lecznictwa podstawowego wyłączyć podstawowe lecznictwo pediatryczne.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#AnnaPławska">W materiałach resortu mówi się o usprawnieniu pracy pogotowia ratunkowego. Jak to będzie możliwe, jeżeli na przykład służba zdrowia nie ma przyznanego priorytetu w przydziale akumulatorów i karetki pogotowia są często unieruchomione z powodzi ich braku.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#AnnaPławska">Rozwiązać trzeba problem zakupu aparatury dla terapii onkologicznej dla szpitali nie związanych z placówkami naukowymi, dotyczy to m. in. szpitala w Gdańsku, który świadczy usługi onkologiczne dla trzech województw.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#WacławAuleytner">Zostały podwyższone stawki żywieniowe w domach pomocy społecznej, trzeba jednak dla tych domów zapewnić priorytet w zakupach, cóż bowiem im przyjdzie tylko z pieniędzy.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#WacławAuleytner">PKPS odczuwa niedobór środków na działalność opiekuńczą, jeżeli nie przyznamy mu dotacji, to będzie zmuszony zwolnić wiele opiekunek społecznych.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#WacławAuleytner">Starania resortu zdrowia o przejęcie przez ZUS wypłaty zasiłków stałych nie zostały uwieńczone powodzeniem. Tymczasem jest to problem o dużej wymowie społecznej. Inaczej przyjmowana jest stała renta socjalna a inaczej zasiłek.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#WacławAuleytner">Wskaźnik miejsc w domach pomocy społecznej na koniec 1979 roku wynosił u nas na 10 tys. mieszkańców 16,8. W innych krajach kształtuje się on znacznie wyżej i np. na Węgrzech wynosi 25, w Czechosłowacji 40, w NRD - 59, a w Holandii - 100. Obecnie oczekuje na miejsca w domach pomocy społecznej ok. 12 tys. osób zakwalifikowanych i 23 tys. osób, które powinny być umieszczone, a z których 9 tys. blokuje miejsca w szpitalach. Jeżeli jeszcze dodamy, że na jednego pensjonariusza w domu pomocy społecznej wypada tylko 3,5 m², to mamy obraz trudnej sytuacji w zakresie pomocy społecznej.</u>
<u xml:id="u-14.4" who="#WacławAuleytner">Musimy wszelkimi możliwymi środkami doprowadzić do szybszego zwiększenia ilości miejsc w domach pomocy społecznej. Trzeba zdawać sobie sprawę, że nie rozwiążemy tego problemu bez udziału społeczeństwa. Obecnie czujemy się uspokojeni i zwolnieni od obowiązków wobec ludzi starych, uważając, że powinno to w pełni zabezpieczyć państwo. Musimy rozpocząć zabiegi wychowawcze w stosunku do ludzi dorosłych i dzieci. Trzeba zająć się całą rodziną i propagować model rodziny trzypokoleniowej. Ludzie starzy powinni jak najdłużej pozostawać w swoim środowisku. Niezbędne jest dostosowanie do tego polityki mieszkaniowej, przyznanie dodatkowej powierzchni dla ludzi starych.</u>
<u xml:id="u-14.5" who="#WacławAuleytner">Obecnie mamy ok. 200 domów starego rolnika. Warunki w tych domach pozostawiają wiele do życzenia. Dlaczego obowiązek organizowania takich domów przekazaliśmy naczelnikowi gminy. Czy nie mogłoby to robić np. koło gospodyń wiejskich.</u>
<u xml:id="u-14.6" who="#WacławAuleytner">Do domów pomocy społecznej trafiać powinni tylko ludzie, którzy są w trudnej sytuacji ekonomicznej. Mamy cały szereg rencistów, którzy otrzymują wysokie renty i mogliby być umieszczani np. w domach pomocy społecznej budowanych z fundacji i wcześniej przekazywanych na ten cel wkładów.</u>
<u xml:id="u-14.7" who="#WacławAuleytner">Lepiej wykorzystywać trzeba inicjatywę społeczną. Są na przykład zespoły młodych ludzi, którzy chcą organizować w ramach pracy społecznej opiekę nad młodzieżą opóźnioną w rozwoju. Trzeba na niektóre problemy spojrzeć znacznie szerzej i pozostawić resortowi tylko koordynację działania poszczególnych instytucji i organizacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#TadeuszKoszarowski">Na podkreślenie zasługuje, że po raz pierwszy w budżecie resortu zdrowia odnotowujemy pewną poprawę i zwiększanie nakładów na cele ochrony zdrowia. Może jest to dobry zwiastun i w następnych latach postęp ten będzie jeszcze wyraźniejszy.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#TadeuszKoszarowski">Dyskusja nad projektem planu powinna toczyć się znacznie wcześniej, i tak np. nad szkicem planu na rok 1982 powinniśmy już dyskutować w połowie roku poprzedzającego. Wtedy można coś zmienić i wysunąć konkretne poprawki, teraz dokonujemy tylko pewnych kosmetycznych zabiegów.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#TadeuszKoszarowski">Zwiększyć mamy nakłady na rozwój lecznictwa podstawowego. Ale pieniądze to nie wszystko, podjąć trzeba czynności mające na celu efektywniejsze działanie tej służby, a przede wszystkim zapewnić rozwój bazy podstawowej lecznictwa, jak również dopływ odpowiednio przygotowanej kadry. Szkoleniem kadr dla lecznictwa podstawowego powinno zająć się Centrum Szkolenia Podyplomowego.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#TadeuszKoszarowski">Przedstawiciel Wojewódzkiej Rady Narodowej we Włocławku Michał Krogulski: Na terenie województwa buduje się ze środków NFOZ tylko jeden szpital, który ma być zakończony w 1980 roku. Istnieją obawy, że w tym terminie szpital ten nie będzie ukończony, jeżeli nie zostaną zwiększone nakłady inwestycyjne.</u>
<u xml:id="u-15.4" who="#TadeuszKoszarowski">Województwo włocławskie ma stosunkowo niski wskaźnik nasycenia kadrą lekarską i pielęgniarską, należałoby doprowadzić do poprawy tego stanu.</u>
<u xml:id="u-15.5" who="#TadeuszKoszarowski">Niezbędne jest również wprowadzenie do planu na lata 1981–1985 budowy szpitala wojewódzkiego we Włocławku. Budowa tego szpitala pomogłaby do wyrównania dysproporcji, jakie występują na tym terenie w zakresie lecznictwa szpitalnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#JanRogowski">Jakie resort przewiduje inne, poza świadczeniami finansowymi, działania aby poprawić sytuację kadrową w województwach deficytowych. Farm i apteki dysponują małymi pomieszczeniami magazynowymi. Czy w związku z tym przewiduje się zwiększenie środków na budowanie magazynów leków? Czy budowę aptek można będzie finansować z NFOZ.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#TadeuszKanarek">Obecnie w budowie znajduje się 658 obiektów finansowanych z NFOZ o wartości kosztorysowej 28 mld zł, z czego 6 mld zł już zapłaciliśmy. Na koncie Narodowego Funduszu jest 13 mld zł. Potrzeba więc jeszcze 10 mld zł, aby wszystkie rozpoczęte budowy doprowadzić do końca. Narodowy Fundusz Ochrony Zdrowia w coraz większym stopniu przejmuje funkcje głównego gestora inwestycji dla służby zdrowia. W 1975 r. nasz wkład stanowił 9,6% całości nakładów inwestycyjnych resortu zdrowia, w 1981 r. mamy partycypować aż w 37,4%. Fakt ten bardzo nas niepokoi. Czy zdołamy podźwignąć ten ciężar? Obecnie pokrywamy koszty budowy prawie wszystkich drobnych obiektów. Budujemy 74 ośrodki zdrowia, 24 przychodnie, 16 żłobków i 541 miejsc w domach opieki społecznej. Koszt budowy szpitali (NFOZ finansuje 32) wzrósł do 1 miliona na 1 łóżko. Obawiać się można, że Narodowy Fundusz nie udźwignie kosztów tych tak potrzebnych krajowi inwestycji. Na posiedzeniu prezydium Frontu Jedności Narodu informowaliśmy o sytuacji Narodowego Funduszu Ochrony Zdrowia. Z postulatów, które wysunięto w czasie obrad prezydium FJN dwa zasługują na uwagę. Chodzi mianowicie o to, aby moce produkcyjne zwolnione z obiektów przemysłowych przerzucić na budownictwo szpitalne. Liczymy w tym względzie na pomóc Komisji. Ponadto chcemy starać się, by Fundusz NFOZ był limitotwórczy, aby przyznany nam limit podnieść do 20 mln zł, albowiem taka jest cena wybudowania jednej przychodni.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#TadeuszKanarek">Przewodniczący Narodowego Funduszu Ochrony Zdrowia prof. J. Kostrzewski: NFOZ powołany został dla przyspieszenia rozwoju bazy materialnej służby zdrowia i w związku z tym uzyskania widocznej poprawy opieki zdrowotnej społeczeństwa. Te dwa cele trzeba mieć na uwadze, dyskutując nad wydatkowaniem społecznych pieniędzy. Zastanawiamy się, czy celowe jest rozpraszanie funduszu na kolejne zadania, czy też koncentrowanie się na zadaniach najważniejszych, a więc na budownictwie szpitalnym. Dynamika wzrostu uzyskiwanych kwot od społeczeństwa rośnie z roku na rok. W ubiegłym roku zebraliśmy 3.880 mln zł. Jest to kwota niewiele wyższa od sum przez nas wydawanych. Doszliśmy więc do pułapu. Sądzę, że w latach przyszłych będziemy wydawali więcej aniżeli uzyskamy. Stale rosnący procent udziałów NFOZ w inwestycjach resortu zdrowia skłania do zadania sobie pytania: czy społeczne złotówki mają wyręczać fundusze państwowe, czy też je uzupełniać? Musimy zmobilizować społeczeństwo, aby zrewidować system dotacji środków na inwestycje. Potrzeba przy tym właściwych informacji. W II kwartale br. przygotujemy szczegółową informację o gospodarowaniu środkami z NFOZ. Jeśli mówimy o poprawie świadczeń, to przede wszystkim powinniśmy zainteresować się jak funkcjonują obiekty wybudowane z NFOZ. Z praktyki wiem, że oddanie nowego szpitala w województwie powoduje, że ściągają tam pracownicy służby zdrowia i tym samym pogarsza się jakość świadczeń w rejonie. Uważam zatem, że zanim wybuduje się szpital musi być opracowany program jego obsady kadrowej.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#TadeuszKanarek">Drogą prowadzącą do poprawienia sytuacji w lecznictwie zamkniętym jest szybkie budowanie domów pomocy społecznej. A jak dotychczas źle jest z tymi inwestycjami. W zasadzie istnieją dwa działy resortu zdrowia, które są w najgorszej sytuacji: opieka nad najmłodszymi i nad najstarszymi mieszkańcami kraju. Aby rozwiązać problemy opieki nad ludźmi starszymi trzeba szybciej budować nowe szpitale, a stare adaptować na domy pomocy społecznej. Trzeba także budować domy dla kombatantów. Odciążając szpitale od pacjentów przewlekle chorych nie mających się gdzie podziać, jednocześnie zwiększymy liczbę łóżek. W najbliższym czasie dokonana zostanie analiza świadczeń z Narodowego Funduszu Ochrony Zdrowia na budowę obiektów służby zdrowia.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#TadeuszKanarek">Przedstawiciel NSZZ „Solidarność” ze Szczecina Michał Kurowski: Reprezentuję prawie 500-tysięczną rzeszę członków „Solidarności”, w tym 90% pracowników służby zdrowia z woj. szczecińskiego. Zastanawiamy się dlaczego tak niewspółmiernie mało osiągnięto, jeśli chodzi o rozwój ochrony zdrowia w naszym kraju, mimo ogromnej pracy Komisji i poszczególnych posłów. Nasza 11-dniowa obecność w Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku dała efekty. To w Protokóle Porozumienia zawartego w Gdańsku rząd zobowiązał się przeznaczyć na działalność służby zdrowia 5% z budżetu państwa i 2% na inwestycje. Niewiele jednak o tym Porozumieniu do dzisiaj mówi się i pisze. Gdyby informowano społeczeństwo i obywateli posłów szerzej, niepotrzebne było wystąpienie ministra przemysłu chemicznego H. Próchniewicza na ostatnim plenarnym posiedzeniu Sejmu. Liczymy na to, że Komisja Zdrowia będzie konsekwentnie zabiegała o realizację wszystkich postulatów dotyczących poprawy lecznictwa w Polsce. My ze swej strony zrobimy wszystko, aby rolę Komisji wzmacniać.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#WiesławGraban">Przez 35 lat każda ekipa rządowa była za poprawianiem sytuacji w służbie zdrowia. Żadnej ekipie nie udało się jednak tego zrealizować. Nie załatwiało się całego szeregu spraw wówczas, kiedy można i trzeba było je załatwiać. I dzisiaj w szeregu działach medycyny dzieje się bardzo źle. Problemy wracają do nas w postaci np. spraw psychiatrycznych. Z obawą zauważyłem, że obywatele posłowie ze spokojem wypowiadali się o planie oddawania łóżek szpitalnych. Utrzymanie planu inwestycyjnego na poziomie 1980 r. zaniża nasz stan posiadania, nie uwzględnia bowiem tego, co się obecnie remontuje. W materiałach resortowych nie ma bowiem mowy o remontach szpitali. Zgadzam się z opinią poseł Koziej-Żukowej, że sytuacja w warszawskim lecznictwie zamkniętym jest tragiczna. Zostałem upoważniony przez kolegów z położnictwa i ginekologii do złożenia oświadczenia, iż obecnie, po unieruchomieniu w ubiegłym roku 4-ch oddziałów położniczych w Warszawie, rozważa się możliwość restytucji porodów domowych. Dlaczego przy takim dokładnym planowaniu przewiduje się, że remont szpitala na Karowej ma trwać aż 6 lat. Dochodzę do wniosku, że po prostu my w Polsce nie umiemy budować szpitali. W 1971 r. miałem okazję spotkać się na zjeździe naukowym z ówczesnym wiceprzewodniczącym Komisji Planowania prof. Pajestką, który próbował mówić o naszych sukcesach budowlanych. Zadałem mu wówczas pytanie: a co z budownictwem szpitalnym, jak długo można tak budować placówki lecznicze? Prof. Pajestka zapytał mnie wówczas, co w tej sytuacji powinniśmy zrobić. Należy zawrzeć umowy z kontrahentami zagranicznymi - odpowiedziałem, mając w pamięci ofertę, którą złożyła szwedzka firma budowlana. Szwedzi chcieli zburzyć stary szpital na Oczki i w ciągu dwu lat wybudować na jego miejscu nowy szpital. Dzisiaj jestem również tego samego zdania. Skoro sami nie potrafimy budować szpitali, trzeba zatrudnić obce firmy budowlane. Jesteśmy przeciwko limitowaniu społecznych pieniędzy. Uważamy, że NFOZ nie powinien wchodzić w fundusz resortu.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#WiesławGraban">Nie jest nam znana sprawa kontaktów resortu zdrowia z zagranicą. Plan Ministerstwa w tym względzie zawiera tylko 4 punkty. Nie ma mowy w nich o funduszu dewizowym na wyjazdy i stypendia zagraniczne. A przecież ten fundusz wzbogacają pieniądze uzyskane przez samych lekarzy za pracę poza granicami kraju. Jakie są obecnie możliwości przyznawania stypendiów?</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#WiesławGraban">Poprawa warunków pracy służby zdrowia wymaga podjęcia wreszcie konkretnych decyzji.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#WiesławGraban">Przedstawiciel Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego prof. A. Szymusik.</u>
<u xml:id="u-18.4" who="#WiesławGraban">Można by pomyśleć, że problemy psychiatrii porusza się wyłącznie dzięki procesowi odnowy, a pośrednio z powodu pożaru w szpitalu w Górnej Grupie. Tak jednak nie jest. Ani jeden z wniosków przez nas stawianych nie jest przecież nowy. Nie można także mówić o tym, że winne jest wyłącznie Ministerstwo Zdrowia choć mam pewne w tym względzie obiekcje. Kiedy rozebrano Polskę na 49 województw, każdy wojewoda chciał mieć teatr i filharmonię, a każdy lekarz wojewódzki oddział intensywnej terapii i kardiologię. Psychiatria nie była i nie jest popularna. Rozwój psychiatrii leży w rękach lekarzy, pielęgniarek i psychologów, a więc wszystkich tych, którzy w lecznictwie psychiatrycznym pracują. Bardzo ważne jest przy tym poparcie Komisji Zdrowia, resortu i wreszcie samej opinii publicznej.</u>
<u xml:id="u-18.5" who="#WiesławGraban">O niektórych sprawach Komisja Zdrowia była zresztą informowana. W 1968 r. posłowie wizytowali szpital w Górnej Grupie. W 1979 r. byli tam przedstawiciele związku zawodowego. Już wówczas zadecydowano, że szpital należy zamknąć. A przecież ten szpital wcale nie był najgorszy. Mamy obecnie 22 oddziały psychiatryczne pracujące w jeszcze gorszych warunkach. W najbliższych dniach trzeba będzie je zamknąć, a chorych przenieść do szpitali z 200-procentowym obłożeniem łóżek (2-ch chorych na 1 łóżko). Gdyby wykonano plany budowy domów pomocy społecznej, nie byłoby takich problemów. W ciągu ostatnich 20 lat liczba chorych psychicznie wzrosła średnio o 7 razy. Wielu spośród nich przebywa na oddziałach szpitalnych ze względów socjalnych. Tworzenie oddziałów dziennego pobytu rozwiązałoby problem. Gdyby ponadto w każdym województwie istniały oddziały leczenia alkoholików, także zwolniłyby się łóżka w psychiatrii. Oddział alternatywnej opieki, czy oddział dziennego pobytu można umieścić w mieszkaniu typu M-6. W odróżnieniu do innych dziedzin medycyny budowa takich oddziałów nie wymaga więc dużych nakładów pieniężnych. Bardzo często jednak trudności w terapii powodują same przepisy. Dla nas bowiem lekarstwem jest telewizor, piec ceramiczny czy maszyna do szycia, a terapeutą plastyk, muzyk i nauczyciel wf. Nie możemy jednak uzyskać tego, bo obowiązują limity. Ponadto 50% szpitali psychiatrycznych nie ma szafek, chorzy nie mają gdzie trzymać swoich rzeczy. Oddziały psychiatryczne powinny umożliwiać kontakt pacjenta z rodziną. Nie powinno się chorego przenosić do odległych miejscowości. Chcemy więc, aby te oddziały, które były dla psychiatrii zbudowane, do psychiatrii wróciły. Zajmujemy ostatnie miejsce w świecie, jeśli chodzi o psychiatrię dziecięcą i młodzieżową, a ilość młodzieży przejawiającej odchylenia psychiczne sięga 10% populacji. Mamy obecnie 14 oddziałów psychiatrycznych dla młodzieży i dzieci. W kraju jest tylko 100 specjalistów z dziedziny pediatrycznej psychiatrii. Istnieje więc pilna potrzeba szkolenia kadry i tworzenia nowych oddziałów. W Krakowie w najbliższym czasie musimy zlikwidować 150 łóżek psychiatrycznych, bo stan sanitarny jest tam gorszy niż w Górnej Grupie. W Sylwestra spłonęła część instalacji elektrycznej w Krakowskiej Klinice Psychiatrycznej. Ponadto spłonął jeden z domów pomocy społecznej. Klinikę psychiatryczną wybudowano 130 lat temu dla 50 chorych. W 1945 r. remont jednego skrzydła trwał 2 miesiące. Dziś to samo skrzydło remontować się będzie 4 lata. 130 lat temu budując tę klinikę, przewidziano tam 2–3 osobowe pokoje, teraz leżało w nich do 14 chorych.</u>
<u xml:id="u-18.6" who="#WiesławGraban">Przewodniczący Związku Zawodowego Pracowników Służby Zdrowia dr Janusz Biernacik: Tegoroczny plan i budżet resortu przewidujący dla służby zdrowia 6,5% dochodu narodowego stanowi, być może, przełamanie impasu. Jest to niewątpliwie sukces i skutek masowych wystąpień robotniczych w lecie ub. roku. Uważamy, że do zakładanego w projekcie procesu usprawniania podstawowej opieki zdrowotnej należy wprowadzić szereg korekt dotyczących działalności ZOZ.</u>
<u xml:id="u-18.7" who="#WiesławGraban">To, co zostało zapisane w projekcie tegorocznych zamierzeń resortu, nie wyczerpuje wszystkich problemów, zwłaszcza problemów mieszkaniowych służby zdrowia. Niech przykładem potrzeby pilnego uregulowania spraw mieszkaniowych pracowników służby zdrowia będzie tragiczny pożar hotelu dla pielęgniarek w Grójcu. Sprawą karygodną jest zmuszanie pielęgniarek do mieszkania w nieodpowiednich pomieszczeniach. Warunki pracy służby zdrowia muszą ulec poprawie. Trzeba więc położyć nacisk na prowadzenie remontów. 10,9 mld zł przeznaczonych na inwestycje w tym roku to o 1 mld zł mniej aniżeli w roku ubiegłym. Jeśli do tego dodamy wzrost cen materiałów budowlanych, należy domniemywać, że w tym roku będziemy mogli wybudować mniej obiektów szpitalnych. Apeluję do Komisji, aby domagała się nie tylko zwiększonych na kładów na inwestycje, ale także zwiększonych przydziałów materiałów budowlanych niezbędnych dla ich realizacji.</u>
<u xml:id="u-18.8" who="#WiesławGraban">Przedstawiciel NSZZ „Solidarność w Gdańsku dr Olga Krzyżanowska: W związku z rozdziałem środków budżetowych resortu, wyłaniają się dwa problemy: pierwszy to problem pieniężny, a to w związku z wolnymi sobotami, skróceniem czasu pracy i wprowadzeniem w listopadzie nowego układu zbiorowego. Sądzimy, że średnio rocznie 6 mld zł kosztować będą w resorcie zdrowia dyżury, nadgodziny i praca w wolne soboty. Trzeba tę sumę uwzględnić w budżecie. Nie znajdują w projekcie budżetu odbicia sprawy, wynikające z umów zbiorowych.</u>
<u xml:id="u-18.9" who="#WiesławGraban">Szkolenie podyplomowe lekarzy jest w tej chwili szkoleniem wysoko specjalistycznym, wyłącznie niemal dla ordynatorów. Wojewódzkie ośrodki szkolenia nie zdały egzaminu, praktycznie lekarz konsultant nie ma możliwości wysyłania lekarza z rejonu na szkolenie. Tym samym nie ma mowy o poprawie świadczeń. Trzeba więc koniecznie umożliwić lekarzowi rejonowemu kontakt z uczelnią.</u>
<u xml:id="u-18.10" who="#WiesławGraban">Wiemy, że nie została jeszcze uregulowana sprawa bazy sanatoryjnej. Problem do kogo sanatoria będą należały, to sprawa dalsza. Szybko jednak trzeba ustalić, kto ma do sanatoriów wysyłać. Nasze zdanie jest takie, że rozdział miejsc w sanatoriach powinien przeprowadzać resort zdrowia. Pobyt w sanatorium jest przecież świadczeniem leczniczym, a nie nagrodą.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#TadeuszSzelachowski">Bezsprzecznie postępem jest zwiększony budżet resortu. Nadal jednak sprawą trudną są inwestycje. Budujemy obecnie szpitale na 40 tys. łóżek. Proszę Komisję o dopomożenie resortowi w sprawie wykorzystania zwolnionych mocy przerobowych dla budownictwa szpitalnego.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#TadeuszSzelachowski">Program rozwoju służby zdrowia na lata 1981–85 chcemy przedstawić dwuwariantowo. Jeden wariant prezentujemy dzisiaj, w drugim natomiast kwalifikujemy środki NFOZ poza limitem inwestycyjnym resortu. Sądzimy, że pewne efekty przyniesie odbycie wspólnego kolegium z Ministerstwem Budownictwa. Nie chcemy rezygnować z uzyskanych obiektów. Sądzimy, że po przeróbkach poprawią one sytuację w lecznictwie otwartym. Jedną z otrzymanych placówek przekażemy na dom pomocy społecznej. Sprawdzimy we Włocławku, jak dalece posunięta jest sprawa dokumentacji budowy szpitala wojewódzkiego. Jeżeli uzyskamy zgodę Komisji Planowania, rozpoczniemy budowę szpitala wojewódzkiego w Bielsku-Białej. Jest możliwość rozpoczęcia budowy Centralnej Przychodni Sportowo-Lekarskiej w Warszawie. Prezydent Warszawy jest w trakcie podpisywania umowy z CZD, w myśl której część miejsc przekazana zostanie na potrzeby mieszkańców stolicy. Również instytuty warszawskie świadczą usługi na rzecz miasta. Przy okazji omawiania programu perspektywicznego będziemy sprawę budownictwa szpitalnego w Warszawie prezentowali dokładniej.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#TadeuszSzelachowski">W ciągu 2 miesięcy po wizytacjach we wszystkich ośrodkach psychiatrycznych w kraju przedstawimy wnioski dotyczące rozbudowy, adaptacji i rewindykacji placówek na rzecz lecznictwa chorób psychicznych.</u>
<u xml:id="u-19.3" who="#TadeuszSzelachowski">Chcemy prosić Komisję Zdrowia, aby udzieliła zgody na to, aby część środków przeznaczonych w tym roku na awanse przeznaczyć na poprawę uposażenia lekarzy rejonowych. Nie jesteśmy w stanie wygospodarować nowych środków na podwyżki przed 1 listopada, kiedy to wprowadzimy układ zbiorowy.</u>
<u xml:id="u-19.4" who="#TadeuszSzelachowski">Samochody dla lekarzy przyznał Prezes Rady Ministrów, a karetki sanitarne Komisja Planowania. Ponadto minister handlu wewnętrznego dysponuje kwotą 100 mln zł na podwyżki ratalne na zakup samochodów dla służby zdrowia.</u>
<u xml:id="u-19.5" who="#TadeuszSzelachowski">Resort zamierza skoordynować działania podejmowane przez różne organizacje w dziedzinie opieki społecznej.</u>
<u xml:id="u-19.6" who="#TadeuszSzelachowski">Środki na naukę w akademiach medycznych finansowane są według otrzymanych zleceń. Występuje tu pewien przyrost, chociaż środki te są niższe od zgłaszanych potrzeb.</u>
<u xml:id="u-19.7" who="#TadeuszSzelachowski">Dotychczas województwo uznawane było za deficytowe, jeżeli wskaźnik zatrudnienia lekarzy wynosił 13–14 na 10 tys. mieszkańców. Włocławskie jest województwem deficytowym, podobnie jak ciechanowskie. W woj. bielskim wskaźnik jest wyższy. Rozważamy sprawę, aby uznawać za deficytowe konkretne ZOZ-y. Będziemy zwracać szczególną uwagę na oddziały noworodkowe i psychiatryczne. Stosunek łóżek położniczo-ginekologicznych wynosi 2 do 1. Nie chcemy rozbijać tych oddziałów, albowiem obawiamy się, że wtedy łóżka będą niewykorzystane. Podejmiemy próbę szerszego włączenia szpitali MSW i PKP w pracę na rzecz ludności. Nie wiem jednak z jakim skutkiem. Ustawę o zdrowiu psychicznym traktujemy jako zespół oddzielnych przepisów i zamierzamy ją w miarę szybko przedstawić do zatwierdzenia. Podjęto uchwałę upoważniającą Ministerstwo Finansów i nasz resort, aby w razie potrzeby dofinansować PKPS.</u>
<u xml:id="u-19.8" who="#TadeuszSzelachowski">Resort jest w stanie przydzielić przychodniom niezbędne przystawki do rentgenów do wykonywania zdjęć małoobrazkowych. Będziemy wysyłali również ruchome ambulanse, ale zwracamy się do prasy, ażeby podjęła akcję uświadamiającą; każdy obywatel musi rozumieć, że sam powinien dbać o swoje zdrowie.</u>
<u xml:id="u-19.9" who="#TadeuszSzelachowski">Resort zwrócił się do współpracujących z nim resortów m.in. o przydzielanie do szpitali lepszych gatunków węgla, zapewnienie właściwego zaopatrzenia w podstawowe artykuły spożywcze, jak również o dostawę niezbędnych części, akumulatorów i paliwa dla transportu sanitarnego. Niektóre sprawy mamy już załatwione m.in. przydziały benzyny wysokooktanowej poza kolejnością, przydziały akumulatorów, myślę że i inne sprawy zostaną pozytywnie załatwione.</u>
<u xml:id="u-19.10" who="#TadeuszSzelachowski">Wydaliśmy zalecenie, ażeby bilanse zdrowia wykonywane były wtedy, jeżeli jest możliwość podejmowania działań profilaktycznych dla łagodzenia występujących zjawisk negatywnych, jakie wynikają z tych bilansów.</u>
<u xml:id="u-19.11" who="#TadeuszSzelachowski">Siostry PCK miały podwyższone płace przed podpisaniem porozumienia gdańskiego. Ostatnio obserwuje się zwiększony dopływ sióstr PCK.</u>
<u xml:id="u-19.12" who="#TadeuszSzelachowski">Do czasu unormowania niektórych problemów w ruchu związkowym nie możemy występować o przekazanie nam sanatoriów związkowych.</u>
<u xml:id="u-19.13" who="#TadeuszSzelachowski">Przy pomocy Centrum Doskonalenia Podyplomowego został opracowany program dokształcania kadr lekarskich i będzie on realizowany.</u>
<u xml:id="u-19.14" who="#TadeuszSzelachowski">Nie ma problemów z uzyskaniem etatów dla kierowców samochodów sanitarnych, stosunkowo rytmicznie otrzymujemy również przydziały samochodów dostawczych.</u>
<u xml:id="u-19.15" who="#TadeuszSzelachowski">Ponowiliśmy prośbę do Premiera o przejęcie wypłaty zasiłków socjalnych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.</u>
<u xml:id="u-19.16" who="#TadeuszSzelachowski">Resort jest w stanie przedstawić wcześniej Komisji założenia planu na rok następny, o ile Komisja wyrazi takie życzenie.</u>
<u xml:id="u-19.17" who="#TadeuszSzelachowski">Zwróciliśmy się do ministra szkolnictwa wyższego o nadanie Centrum Szkolenia Podyplomowego uprawnień szkoły wyższej.</u>
<u xml:id="u-19.18" who="#TadeuszSzelachowski">Przedstawiciel wojewódzkiej rady narodowej w Ciechanowie zwrócił się o pomoc kadrową dla placówek służby zdrowia na tym terenie. Należy wyjaśnić, że w 1979 r. województwo to wykorzystało tylko w 31% przydział kadry lekarskiej, a w roku ub. w 50%. Główną przeszkodą w pełnej realizacji planu był brak mieszkań dla nowo przyjmowanych lekarzy.</u>
<u xml:id="u-19.19" who="#TadeuszSzelachowski">Wszystkie możliwe środki dewizowe w tym również przeznaczone na współpracę z zagranicą, wykorzystywane były w latach ubiegłych na zakup leków.</u>
<u xml:id="u-19.20" who="#TadeuszSzelachowski">Dyrektor departamentu w ministerstwie zdrowia Stanisław Orzeszyna: W resorcie powołana została specjalna Komisja do opracowania wniosków w sprawie zmian ustawy o szkołach wyższych. Komisja ta nie przedłożyła jeszcze ostatecznych wniosków. Ogólnie można powiedzieć, że tezy nowej ustawy o szkolnictwie wyższym zmierzają do nadania większej autonomii władzom uczelni, zwiększenie reprezentacji wszystkich organizacji działających na terenie uczelni we władzach uczelni. Komisja stara się w swoich wnioskach zaspokoić potrzeby uczelni medycznych mających na uwadze ich specyfikę. Dążymy do tego ażeby umożliwić uczelniom wykonywanie podstawowego celu do jakiego są powołane to jest szkolenie studentów. Resort zdrowia powinien zachować rolę metodycznego doradcy uczelni. Uczelnie medyczne muszą być w organicznym związku z resortem zdrowia.</u>
<u xml:id="u-19.21" who="#TadeuszSzelachowski">Pracuje się również nad określeniem roli instytutów naukowo-badawczych, prace w tym zakresie znajdują się jeszcze we wstępnym etapie. Uwzględnia się w nich również problemy szczegółowe, m.in. zasady finansowania prac naukowych i określenie jaki procent w ogólnych środkach na badania mają stanowić środki własne.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#BożenaHagerMałecka">W wyniku dyskusji należałoby postawić wniosek o przyjęcie projektu planu i budżetu resortu zdrowia i opieki społecznej na 1981 r. Jeżeli chodzi o projekt planu inwestycyjnego to należałoby skierować do rządu wniosek o przeprowadzenie inwentaryzacji aktualnego stanu obiektów służby zdrowia i obiektów będących w budowie i zestawienie tego stanu z faktycznymi potrzebami. Należy również domagać się przedstawienia przez rząd szczegółowych kierunków działania na rzecz realizacji inwestycji służby zdrowia, chodzi tu o pełne wykonanie planu budownictwa szpitalnego, psychiatrycznego, rozbudowy akademii medycznych, budowy ośrodków zdrowia i innych obiektów.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#BożenaHagerMałecka">Przewodniczący Komisji poseł Henryk Rafalski (ZSL): Zgodnie z propozycją poseł B. Hager-Małeckiej należy przyjąć projekt planu na 1981 r. wraz z uwarunkowaniami dotyczącymi realizacji inwestycji.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#BożenaHagerMałecka">Do Komisji Planowania przy Radzie Ministrów skieruje się wniosek stwierdzający, że inwestycje podejmowane z Narodowego Funduszu Ochrony Zdrowia mogą być tylko inwestycjami uzupełniającymi, to jest dodatkowymi, poza planem inwestycyjnym finansowanych ze środków państwa.</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#BożenaHagerMałecka">Komisja zwróci się do Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów o zwiększenie budżetu Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej o 102 mln zł i budżetu Polskiego Czerwonego Krzyża o 70 mln zł na wydatki związane z rozszerzeniem opieki nad ludźmi starymi i niedołężnymi.</u>
<u xml:id="u-20.4" who="#BożenaHagerMałecka">Skieruje się również do właściwego wicepremiera dezyderat w sprawie wydzielenia środków przeznaczonych na naukę dla resortu zdrowia i opieki społecznej z budżetu resortu nauki, szkolnictwa wyższego i techniki.</u>
<u xml:id="u-20.5" who="#BożenaHagerMałecka">Postulować należy dalsze doskonalenie metodologii zatrudnienia i rozmieszczenia kadr medycznych.</u>
<u xml:id="u-20.6" who="#BożenaHagerMałecka">W zakończeniu swego wystąpienia poseł Rafalski stwierdził, że udało się Komisji przełamać sytuację, w której nakłady na ochronę zdrowia były stabilne. Począwszy od roku 1976 udział budżetu resortu zdrowia w dochodzie narodowym do podziału utrzymywał się w granicach ok. 5%, a w 1981 r. wzrósł do 6,5%.</u>
<u xml:id="u-20.7" who="#BożenaHagerMałecka">Zdołaliśmy zapewnić również poprawę warunków pracy pracowników służby zdrowia i jest prośba ażeby wszystkie związki zawodowe prowadziły kontrolę czy zobowiązania te są przez rząd spełniane.</u>
<u xml:id="u-20.8" who="#BożenaHagerMałecka">Jeżeli chodzi o prezentację planu resortu dla Komisji, to w przyszłości prosimy o podawanie nam informacji, która zawierać będzie tylko wymierzalne efekty.</u>
<u xml:id="u-20.9" who="#BożenaHagerMałecka">Resort powinien przesłać Komisji w najbliższym okresie czasu informacje: o stanie zaopatrzenia w leki w I kwartale br., o przedsięwzięciach resortu w sprawie poprawy lecznictwa psychiatrycznego oraz na temat działań mających na celu pełną realizację planu inwestycyjnego oraz zawierającą wykaz tych czynników, które wpływają na zahamowanie tej realizacji. W oparciu o te materiały Komisja będzie mogła podjąć pewne działania na rzecz usunięcia hamulców w działalności inwestycyjnej.</u>
<u xml:id="u-20.10" who="#BożenaHagerMałecka">Pożądane byłoby ażeby Komisja otrzymała wykaz tematów badań naukowych przewidzianych w latach 1981–85 i mogła przedstawić swoje stanowisko w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-20.11" who="#BożenaHagerMałecka">Trzeba podkreślić, że przebieg dzisiejszego posiedzenia może satysfakcjonować. Udało się nam lepiej usytuować w ogólnym planie społeczno-gospodarczym problemy ochrony zdrowia, plan ten jest bardziej przybliżony do potrzeb społecznych, zapewniliśmy materialne warunki dla realizacji tego planu. Należy złożyć podziękowanie wszystkim tym, którzy nam dopomogli do uzyskania tych osiągnięć, tj. wszystkim organizacjom związkowym i społecznym. Społeczeństwo może zaufać Komisji, że czyni wszystko, ażeby sprawy ochrony zdrowia, znalazły właściwe miejsce w planie społeczno-gospodarczym rozwoju kraju.</u>
<u xml:id="u-20.12" who="#BożenaHagerMałecka">Komisja przyjęła projekt planu i budżetu na 1981 r. w części dotyczącej resortu zdrowia i opieki społecznej wraz z poprawkami do budżetu resortu zdrowia.</u>
<u xml:id="u-20.13" who="#BożenaHagerMałecka">Komisja rozpatrzyła odpowiedź wicepremiera Józefa Macha na dezyderaty w sprawie rozwoju uzdrowiskowego lecznictwa dla dzieci i młodzieży. Uznano odpowiedź za niepełną, gdyż nie wyjaśniono w niej spraw dotyczących rozwoju lecznictwa sanatoryjnego dla dzieci kalekich od 0 do 3 lat, nie ustosunkowano się do sprawy budowy sanatorium dla dzieci wiejskich w Rabce oraz nie podano autorytatywnego stwierdzenia kto ma być gestorem lecznictwa sanatoryjnego. Komisja zwróciła się o nadesłanie ponownej odpowiedzi.</u>
<u xml:id="u-20.14" who="#BożenaHagerMałecka">Komisją uchwaliła dezyderat w sprawie przyśpieszenia rozwoju bazy lecznictwa psychiatrycznego oraz podjęcia działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa i higieny w zakładach lecznictwa psychiatrycznego.</u>
<u xml:id="u-20.15" who="#BożenaHagerMałecka">Komisja postanowiła wystąpić z dezyderatem do Prokuratora Generalnego PRL w sprawie podjęcia działań przewidzianych prawem karnym za stosowanie w budownictwie i przemyśle meblarskim materiałów szkodliwych dla zdrowia.</u>
<u xml:id="u-20.16" who="#BożenaHagerMałecka">Poseł Zbigniew Kledecki (SD) stwierdził, że „Głos Ameryki” podał informację o strajku chłopskim w Ustrzykach, który poparło szereg miejscowych zakładów pracy. Nasze środki masowego przekazu na ten temat milczą. Dlaczego nie podajemy, zgodnie z umową społeczną, wszystkich informacji o tym, co się dzieje w kraju? Poseł zwrócił się do doradcy Premiera o przekazanie powyższej uwagi premierowi.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>