text_structure.xml
22.3 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Dnia 17 lutego 1982 r. Komisje: Prac Ustawodawczych oraz Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości, obradujące na wspólnym powiedzeniu pod przewodnictwem posła Zygmunta Surowca (ZSL), rozpatrzyły rządowy projekt ustawy o księgach wieczystych i hipotece.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Sprawiedliwości z wiceministrem Zdzisławem Jędrzejczakiem, Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z wiceministrem Andrzejem Kacałą, Ministerstwa Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska, Ministerstwa Finansów, Prokuratury Generalnej PRL oraz ekspert prof. dr Witold Czachorski.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Uzasadnienie projektu przedstawił wiceminister sprawiedliwości Zdzisław Jędrzejczak. Stwierdził on, że projekt rządowy wiąże się z projektami ustaw o zmianie Kodeksu cywilnego i zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, które zostały przedyskutowane na posiedzeniach komisji i podkomisji sejmowych, uzyskując pełną aprobatę. Związek ten polega na wspólności podstawowych założeń tych projektów. Zmierzają one do ochrony własności indywidualnych gospodarstw rolnych oraz wzmocnieniu gwarancji nienaruszalności tej formy własności. Realizacja owych założeń w projekcie ustawy o księgach wieczystych i hipotece znajduje wyraz w udoskonaleniu i wzmocnieniu tych instytucji prawnych, które mogą spełniać rolę czynnika ładu i porządku w dziedzinie własności.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Księgi wieczyste i hipoteka mają wiekowe tradycje. Początki ksiąg wieczystych sięgają czasów średniowiecza. Mimo różnych zmian tej instytucji prawnej, zawsze spełniała ona rolę czynnika zabezpieczającego obrót nieruchomości. Początki hipoteki jako zabezpieczenia rzeczowego sięgają czasów starożytnej Grecji i Rzymu. Instytucja ta nie przestała być przydatnym narzędziem zabezpieczania kredytów. W naszym systemie gospodarczym i prawnym kredyt hipoteczny udzielany jest przede wszystkim na inwestycje oraz na cele produkcji rolnej. Hipotecznemu zabezpieczeniu podlegają m.in. pożyczki na finansowanie budownictwa oraz należności z tytułu ceny kupna nieruchomości rolnej.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt zastąpić ma obowiązujące przepisy dawnego prawa rzeczowego, które przystosowane były do warunków obrotu nieruchomości w latach 40-tych. Konieczność rejestrowania praw na nieruchomościach w ramach systemu ksiąg wieczystych jest od dawna powszechnie uznawana. System ksiąg wieczystych, w których wpisy chronione są domniemaniem zgodności z rzeczywistym stanem prawnym, stanowi podstawowe źródło informacji o stanie prawnym nieruchomości. Zapewnia on przejrzystość stosunków w zakresie własności oraz bezpieczeństwo obrotu nieruchomości, a jednocześnie stanowi instrument skutecznej kontroli państwa nad tym obrotem. W odróżnieniu od ewidencji gruntów, służącej ujawnianiu fizycznych właściwości gruntów dla określonych celów gospodarczych, księgi wieczyste prowadzone przez wyspecjalizowane jednostki, jakimi są państwowe biura notarialne, mają na celu ustalenie stanu prawnego nieruchomości i w zakresie ustalania tego stanu powinny być jedynie miarodajne i wiążące. Uznanie tego szczególnego charakteru ksiąg wieczystych przez wszystkie organy państwowe przyczyni się do utrwalenia ogólnego porządku prawnego.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Z uwagi na rozpowszechniony państwowy system kredytowy, związany z produkcją rolną i budownictwem indywidualnym orz ze względu na powszechną praktykę banków, korzystających z odpowiednich form zabezpieczenia udzielanych kredytów, potrzeba utrzymania instytucji hipoteki nie budzi wątpliwości. Instytucja tą wiąże się ściśle z księgami wieczystymi, bowiem powstanie hipoteki uzależnione jest od wpisu w księdze. Wyrazem uznania przydatności ksiąg wieczystych i hipoteki w naszych warunkach społeczno-gospodarczych było utrzymanie w mocy dotychczasowych przepisów uchylonego dla pozostałych stosunków. prawnych prawa rzeczowego z 1946 r. w części dotyczącej ksiąg wieczystych, hipoteki i zagadnień z nimi związanych oraz prawa o księgach wieczystych. Przejściowy charakter dotychczasowych unormowań, a także przemiany społeczno-gospodarcze, jakie dokonały się od 1946 r. oraz fakt powstania w tym czasie nowych instytucji w obrębie stosunków regulowanych przez prawo rzeczowe i administracyjne (m.in. użytkowania wieczystego, odrębnej własności budynków i lokali) zadecydowały już przed kilku laty o potrzebie rozpoczęcia prac legislacyjnych mających na celu uporządkowanie i uproszczenie stanu prawnego w te j dziedzinie. Fakt ścisłego związania hipoteki z księgarni wieczystymi w systemie prawa polskiego nasunął myśl objęcia jedną ustaw obu tych instytucji. W obecnych warunkach, w świetle ustaleń przyjętych w wytycznych Biura Politycznego KC PZPR i Prezydium NK ZSL w sprawie węzłowych problemów polityki rolnej rolnictwa i gospodarki żywnościowej, a także w świetle ustaleń przyjętych w porozumieniach zawartych w Rzeszowie i Ustrzykach - potrzeba uchwalenia ustawy o księgach wieczystych i hipotece wydaje się jeszcze silniejsza. Instytucja ksiąg wieczystych, do której społeczeństwo przywiązuje dużą wagę, która ma za sobą wiekową tradycję, może obecnie spełnić rolę istotnego czynnika ładu i porządku w dziedzinie własności.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Nie budzi wątpliwości, że stworzenie przejrzystego i dostosowanego do aktualnych potrzeb systemu norm w zakresie ksiąg wieczystych umocni poczucie nienaruszalności własności chłopskiej oraz trwałości indywidualnych gospodarstw jako równoprawnego elementu naszej gospodarki narodowej. Tworzenie takiego systemu korzystnie wpłynie na dokonywanie związanych z gospodarstwami rolnymi inwestycji i tym samym przyczyni się do rozwoju produkcji rolnej. Uporządkowanie przepisów odnoszących się do ksiąg wieczystych przyczyni się do uzgodnienia treści tych ksiąg z rzeczywistym stanem prawnym i ułatwi respektowanie treści ksiąg - a więc aktualnego stanu własności - we wszystkich działaniach dotyczących najszerzej pojętego obrotu nieruchomościami.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Omawiając projekt mówca podkreślił, że chodziło o scalenie w jednej ustawie w możliwie najszerszym zakresie wszystkich przepisów dotyczących ksiąg wieczystych i hipoteki zawartych dotychczas w różnych aktach prawnych. Projekt utrzymuje w zasadzie formalną strukturę ksiąg wieczystych w jej obecnej postaci, której przydatność potwierdzona została w długoletniej praktyce. Nie wydają się w pełni słuszne zgłaszane niekiedy zarzuty co do skomplikowanego charakteru przepisów dotyczących ksiąg wieczystych. Wprawdzie przepisy te odnoszą się do wielu milionów właścicieli nieruchomości, jednak ich bezpośrednie stosowanie należy do specjalistów. Trzeba też zwrócić uwagę, że przepisy o księgach wieczystych nie stanowią jakiegoś oderwanego systemu, który może być dowolnie stworzony i zmieniany, ale związane są ściśle z zasadami ustalonymi w Kodeksie cywilnym. Struktura księgi wieczystej, jej układ i sposób dokonywania wpisów dostosowane są do poszczególnych instytucji, często z istoty swej dość skomplikowanych, jakie przyjęte zostały w Kodeksie cywilnym. Dotyczy to w szczególności pojęcia nieruchomości, zarówno w postaci gruntowej, budynkowej jak i lokalowej, prawa własności, użytkowania wieczystego oraz różnych ograniczonych praw rzeczowych i roszczeń. Zdaniem mówcy, księgi wieczyste ułatwiają zrozumienie tych skomplikowanych problemów. Żaden inny rejestr nie mógłby przedstawić w sposób bardziej przejrzysty niż księga wieczysta tak złożonej sytuacji, która wynika np. z oddania terenu państwowego w użytkowanie wieczyste, ustanowienia odrębnej własności znajdującego się na takim terenie budynku, wydzielenia z tego budynku lokali stanowiących odrębne nieruchomości i obciążenia tych lokali ograniczonymi prawami rzeczowymi.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">We wszystkich sytuacjach, w których jest to możliwe, projekt ustawy wprowadza odpowiednie zmiany i uproszczenia w funkcjonowaniu ksiąg wieczystych. Do podstawowych zmian należy:</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">- wprowadzenie w znacznym zakresie powszechności ksiąg wieczystych, w szczególności poprzez działanie z urzędu przy zakładaniu ksiąg wieczystych;</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">- przystosowanie unormowań dotyczących rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych do obecnych potrzeb społeczno-gospodarczych;</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">- zapewnienie ściślejszego współdziałania sądów i organów administracji państwowej z państwowymi biurami notarialnymi w zakresie uzgadniania treści ksiąg wieczystych z rzeczywistym stanem prawnym;</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">- uproszczenie postępowania o wpis w księdze wieczystej;</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">- uproszczenie przepisów dotyczących hipoteki, w szczególności przez zniesienie niektórych instytucji związanych z hipoteką i obecnie całkowicie nieprzydatnych.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Omawiając szczegółowo przepisy projektu mówca podkreślił, że rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych rozstrzygająca kolizję między wymaganiami bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami i interesem osób, których prawa nie zostały ujawnione zgodnie ze stanem rzeczywistym, musi być ukształtowana w zależności od konkretnych potrzeb, wynikających ze stosunków społeczno-gospodarczych dominujących w danym okresie. Dotychczasowe ujęcie tego zagadnienia w prawie rzeczowym przystosowane było do warunków obrotu nieruchomościami w latach 40-tych. Ówczesne potrzeby obrotu wymagały rozstrzygnięcia wymienionej kolizji na korzyść nabywcy, za którym przemawia wyłącznie stan prawno-formalny wynikający z księgi wieczystej. Rozwiązanie takie było już wówczas przedmiotem krytyki, ponieważ prowadziło do konsekwencji nie zawsze słusznych. Projekt idąc za głosem doktryny i judykatury, wyraźnie przewiduje, że rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych ma bardziej ograniczony charakter i nie działa np. przeciwko prawom ciążącym na nieruchomości z mocy ustawy niezależnie od wpisu, czy też przeciw prawu dożywocia i innym prawom. W projekcie odstępuje się od obecnie obowiązującej, zasady, że akty notarialne, których treścią jest przeniesienie, ustanowienie, zmiana lub zniesienie prawą podlegającego wpisowi do księgi wieczystej mogą być sporządzone tylko przez ściśle określone biura notarialne. Przyjęto też zasadę, że właściciel obowiązany jest do ujawnienia swego prawa i że obowiązek ten może być wymuszony przy pomocy grzywny. Istotne znaczenie będzie miało również uregulowanie projektu mające na celu sprawniejsze egzekwowanie obowiązku właściciela do ujawnienia jego prawa. Wiążę się to z zapewnieniem ścisłego współdziałania sądów oraz organów, administracji państwowej z państwowymi biurami notarialnymi prowadzącymi księgi wieczyste w zakresie zawiadamiania o każdej zmianie właściciela nieruchomości. Projekt umożliwia państwowym biurom notarialnym dokonanie wpisu tzw. ostrzeżenia, gdy treść księgi wieczystej stała się niezgodna z rzeczywistym stanem prawnym, a wniosek o dokonanie wpisu potrzebnego do usunięcia tej niezgodności nie został złożony. Podnosi to powagę księgi wieczystej i umacnia zaufanie do prawdziwości wpisów.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Projekt dopuszcza możliwość założenia księgi wieczystej nie tylko na żądanie właściciela nieruchomości, ale także na żądanie osoby, której przysługuje ograniczone prawo rzeczowe oraz na żądanie zainteresowanego wierzyciela. Wpis prawa lub zabezpieczenia hipoteczne stanowić będzie dla tych osób skuteczny sposób zabezpieczenia przed niesumiennym działaniem dłużnika odmawiającego wystąpienia z wnioskiem o założenie księgi wieczystej.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Z uwagi na trudności wynikające w okresie powojennym ze zniszczenia dużej liczby tytułów własności oraz opisów i map nieruchomości, koncepcja powszechności ksiąg wieczystych nie mogła być realizowana. Próbę rozwiązania tych trudności stanowiło wprowadzenie instytucji zbioru dokumentów. Obecnie przesłanki te stały się w dużej mierze nieaktualne, na co wpłynęło uporządkowanie w znacznym stopniu ewidencji gruntów. Zaistniała możliwość zakładania ksiąg wieczystych w dużo szerszym zakresie niż miało to miejsce w latach poprzednich. Projekt daje temu wyraz poprzez stwierdzenie, że akt notarialny, którego treścią jest przeniesienie własności nieruchomości nie mającej założonej księgi, powinien zawierać wniosek o założenie księgi. Wynika to również z unormowania przewidującego wszczęcie - po otrzymaniu zawiadomienia o zmianie właściciela - postępowania z urzędu.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Zmiany w części projektu dotyczące hipoteki zostały podyktowane przede wszystkim potrzebami obrotu kredytowego w społeczno-gospodarczej strukturze państwa socjalistycznego. Zmiany te dotyczą m.in. zniesienia instytucji hipoteki na wierzytelności hipotecznej oraz instytucji umorzenia hipoteki. Projekt zawiera poza tym ograniczenie dopuszczalności ustanowienia hipoteki łącznej na nieruchomościach stanowiących własności różnych osób przez uzależnienie jej od istnienia solidarnej odpowiedzialności za dług podlegający zabezpieczeniu.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Mówca podkreślił, że przystosowanie hipoteki do aktualnych potrzeb społeczno-gospodarczych będzie miało pozytywny wpływ na funkcjonowanie systemu kredytowego. Banki żądają ostatnio coraz częściej zabezpieczenia hipotecznego nie tylko na nieruchomościach należących do osób fizycznych, ale również na nieruchomościach jednostek gospodarki uspołecznionej.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">W przepisach przejściowych i końcowych projektu została unormowaną instytucja zbioru dokumentów. Obecnie stały się nieaktualne przesłanki, dla których wprowadzono tę instytucję w 1946 r. Uzasadnione jest zaniechanie zakładania nowych zbiorów oraz dopuszczenie możliwości składania do istniejących zbiorów jedynie dokumentów dotyczących ograniczonych praw rzeczowych i ograniczeń w rozporządzaniu nieruchomościami. Jeżeli do zbioru ma być złożony dokument dotyczący prawa własności lub brak jest zbioru, zgłoszenie wniosku o złożenie dokumentów traktowane będzie jak zgłoszenie wniosku o założenie księgi wieczystej.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">W zakończeniu swego wystąpienia mówca podkreślił, że projektowana ustawa ma istotne znaczenie i przyczyni się do utrwalenia porządku prawnego w kraju.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Przewodniczący Komisji Prac Ustawodawczych poseł Witold Zakrzewski (bezp.) zaproponował - w porozumieniu z prezydium Komisji Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości - powołanie wspólnej podkomisji do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o księgach wieczystych i hipotece w składzie posłowie: Maria Budzanowska (SD); Jadwiga Biernat (ZSL), Janina Banasik (ZSL), Jadwiga, Giżycka-Koprowska (SD), Zofia Grzebisz-Nowicka (PZPR), Antoni Połowniak (PZPR), Hanna Suchocka (SD) oraz Franciszek Sadurski (ZSL), który kierował będzie pracami podkomisji. W posiedzeniach podkomisji będą także uczestniczyć eksperci: prof. W. Czachórski i prof. J. Ignatowicz.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Propozycja ta została przyjęta.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#WitoldCzachórski">Po wstępnym zapoznaniu się z projektem pragnę podkreślić, że ma on zarówno aspekty historyczne, jak też polityczne i prawne. Gdy chodzi o ten ostatni, to problematyka ksiąg wieczystych i hipoteki, którą dziś rozpatrujemy, została określona przez uporządkowanie systemu prawnego w latach 1946–1947. W miejsce systemów państw zaborczych - różnych w różnych dzielnicach - wprowadzono jednolity system, który obecnie wymaga aktualizacji i uproszczenia. Podstawowe elementy ksiąg wieczystych i hipoteki znane są obowiązującemu prawu. Systemy prawne wieku XIX i w początku XX oprócz tego, co nazywamy rejestrem praw na nieruchomościach, obejmowały rejestrację administracyjną - tzw. kataster. Między rejestracją administracyjną a księgami wieczystymi zachodzi istotna różnica. Rejestracja administracyjna odzwierciedla faktyczne stosunki na gruncie, które mogą być inne niż sytuacja prawna. Zamierzeniem projektu jest powiązanie rejestracji obu typów. Pozwoli to na większe zbliżenie stanu prawnego i faktycznego. Umieszczenie w jednym akcie szeregu przepisów upraszcza możliwość posługiwania się nim. W projekcie przejawia się także tendencja do upowszechnienia hipoteki na niektóre grunty państwowe, co jest wymagane przez banki. Gdy chodzi o sprawę skomplikowania technicznego omawianych przepisów, to stwierdzić trzeba, że system działa dobrze jeśli jest należycie przygotowany od strony prawnej. Obecnie już system ten działa właściwie, a można go jeszcze ulepszyć. Księgi wieczyste muszą być ściśle powiązane i uzgodnione z Kodeksem cywilnym. Trzeba więc skontrolować, czy w projekcie uczyniono to jasno i precyzyjnie. Prace podkomisji mogą wnieść istotne uzupełnienia oraz uwagi, wskazać na elementy wątpliwe bądź dyskusyjne. Mówca podkreślił szczególnie solidnie opracowanie projektu, stanowiącego dobry wstęp do dalszych prac.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#HalinaMinkisiewiczLatecka">Czym kierował się resort proponując organizacyjne podporządkowanie prowadzenia ksiąg wieczystych notariatom a nie sądom? Były przecież okresy, gdy księgi wieczyste prowadziły notariaty, a sądy sprawowały nad tym kontrolę. Czy jest właściwe, by notariat prowadził księgi i kontrolował wykonanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#TadeuszOrlof">Uchwalenie projektowanej ustawy wzbogaci nasze prawo o akt sprzyjający przejrzystości stosunków: własnościowych na wsi. Będzie to chronić indywidualną własność chłopską. Należy podkreślić, że projekt ustawy napisany jest precyzyjnym językiem prawniczym, stanowi przykład wartościowej pracy legislacyjnej. O projekcie tym trzeba szerzej poinformować opinię publiczną, popularyzując jego wartości legislacyjne oraz ideowo-społeczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#WładysławKupiec">Omawiany dziś projekt konsultowałem z praktykami i ich zdaniem - sformułowania projektu są niemal doskonałe. Społeczne znaczenie projektu jest ogromne: rolnicy od wielu lat domagają się, by wszelkie zmiany w sposobie posiadania lub własności były odnotowywane przez państwowe biura notarialne. Rację ma poseł T. Orlof, wskazując na potrzebę propagandy projektu przez środki masowego przekazu.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#WładysławKupiec">W dyskusji poddano w wątpliwość, czy księgi wieczyste ma prowadzić notariat czy sąd. Otóż rozwiązanie zaproponowane w rządowym projekcie ustawy - prowadzenie ksiąg wieczystych przez biura notarialne jest słuszne. Należy uwzględnić fakt sprawowania przez prezesa sądu wojewódzkiego nadzoru nad działalnością państwowych biur notarialnych.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#WładysławKupiec">Chciałbym wnieść tylko niewielką poprawkę do art. 41 projektu ustawy, by dopuszczał on nie tylko określenie wypadków, w których może nastąpić założenie księgi wieczystej na wniosek organu administracji państwowej lub urzędu, lecz także jej zamknięcie. Chodzi tu m.in. o sytuację, kiedy dokonuje się wywłaszczenia terenu, który posiada założoną księgę wieczystą, np. dla poszerzenia drogi publicznej, inwestycji, regulacji rzeki itp. Celowe jest wówczas zamknięcie istniejącej księgi lub zmiana zakresu jej działania przez odłączenie części nieruchomości, podlegających wywłaszczeniu - bez zakładania dla niej nowej księgi wieczystej.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#WładysławKupiec">Bardzo cenna, nowoczesna, przydatna dla praktyki jest koncepcja zawiadamiania właściciela o zmianie zapisów w księdze wieczystej.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#WładysławKupiec">Wiceminister sprawiedliwości Zdzisław Jędrzejczak w odpowiedzi na wątpliwości posłanki H. Minkisiewicz-Lateckiej stwierdził, że księgi wieczyste prowadzone są przez państwowe biura notarialne od 1964 r. Rozwiązanie takie w oparciu o dotychczasową, osiemnastoletnią praktykę oceniane jest wysoko, bowiem nastąpiło złączenie czynności polegających na dokonywaniu wpisów w księgach wieczystych oraz ich prowadzenia. Synchronizacja owa prowadzi do uproszczenia spraw organizacyjnych, kadrowych itp. Prawidłowość funkcjonowania biur notarialnych zabezpieczana jest przez nadzór judykacyjny sądu (orzeczenie biura może zostać zaskarżone do sądu), ponadto zaś nadzór administracyjny nad działalnością państwowych biur notarialnych sprawowany jest przez prezesa sądu wojewódzkiego.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#WładysławKupiec">Propozycje szczegółowych poprawek postanowiono przedyskutować na posiedzeniu podkomisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>