text_structure.xml
70.6 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#GenowefaRejman">Dnia 1 lipca 1981 r. Komisja Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości, obradująca pod przewodnictwem posła Zygmunta Surowca (ZSL), rozpatrzyła:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#GenowefaRejman">- stan ochrony przeciwpożarowej w kraju;</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#GenowefaRejman">- stan realizacji przepisów ustawy o paszportach;</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#GenowefaRejman">- projekt opinii w sprawie realizacji przepisów prawa dotyczących umacniania i ochrony rodziny.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#GenowefaRejman">W posiedzeniu udział wzięli: przedstawiciele Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z wiceministrem Bogusławem Stachurą, Komendy Głównej Straży Pożarnych z komendantem Zygmuntem Jaroszem, Najwyższej Izby Kontroli, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Związku Ochotniczych Straży Pożarnych.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#GenowefaRejman">W informacji Komendy Głównej Straży Pożarnych stwierdza się m.in., iż w latach 1975–80 zaznaczyła się poprawa sytuacji pożarowej w kraju w porównaniu z poprzednim 5-leciem. Mimo okresowych wahań, następował w poszczególnych latach spadek ilości pożarów i wysokości powodowanych przez nie strat bezpośrednich. Zmniejszył się stosunek tych strat do wartości majątku narodowego z 0,19 promila rocznie w latach 1971/75 do 0,15 promila w latach 1976/80. W ub. roku miało miejsce w kraju 18.095 pożarów, to jest o 2.249 mniej niż w 1979 r., ocenianym również jako rok względnie pomyślny. Bezpośrednie straty spowodowane pożarami wyniosły 1451,4 mln zł i były niższe od strat w 1979 r. o blisko 16%. Wzrost strat nastąpił w energetyce, przemyśle maszynowym, drzewnym, chemicznym, w górnictwie i handlu. Zanotowano 223 pożary, w rezultacie których straty jednostkowe przekroczyły 500 tys. zł, w tym 111 pożarów o stratach wyższych od 1 mln złotych.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#GenowefaRejman">Najwięcej pożarów powstaje nadal wskutek nieostrożności i niedbalstwa dorosłych (23,6% ) oraz wad urządzeń elektrycznych (19,5%), co w znacznej mierze łączy się z trudnościami w nabyciu odpowiednich bezpieczników i innego niezbędnego osprzętu elektrycznego oraz niedostatkiem usług w tym zakresie, zwłaszcza na wsi.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#GenowefaRejman">Od 1 stycznia do 30 kwietnia br. zanotowano 7.460 pożarów, tj. o 1262 (20,3%) więcej niż w analogicznym okresie ub. roku. Wzrost nastąpił w lasach, rolnictwie indywidualnym i budynkach mieszkalnych. Straty oszacowano na 712,7 mln zł tj. o ponad 70% więcej niż w porównywalnym okresie ub. roku.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#GenowefaRejman">Najbardziej dotkliwe i niczym niepowetowane są straty w życiu i zdrowiu ludzkim. W 1980 r. podczas gaszenia pożarów zginęło 377 osób, w tym 5 strażaków. Rannych zostało 978 osób, w tym 176 strażaków. Od stycznia do końca kwietnia br. śmierć poniosło 172 osoby, w tym 28 dzieci. Poparzeniom i innym ranom uległo 210 osób, w tym 30 strażaków.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#GenowefaRejman">Jak stwierdza się w przedstawionych materiałach, realizacja uchwały Rady Ministrów z 1974 r. w sprawie rozwoju produkcji i usług w zakresie sprzętu i urządzeń pożarniczych oraz chemicznych środków gaśniczych, chociaż nie w pełni zaspokoiła potrzeby w zakresie wyposażenia technicznego, to jednak zapewniła znaczną poprawę w dostawach oraz pozwoliła na częściowe wyjście z zacofania technicznego. Wobec nie osiągnięci a stanu zadowalającego w 1979 r. Rada Ministrów podjęła nową uchwałę w tej sprawie. Wszystkie zamierzenia będą jednak realne dopiero wówczas, gdy przemysł w sposób prawidłowy podejdzie do produkcji sprzętu pożarniczego. Np. mimo interwencji KGSP przemysł maszynowy w ub. roku nie wykonał 143 samochodów pożarniczych; przemysł chemiczny nie wyprodukował ponad tysiąca ton proszków oraz blisko 900 ton środka pianotwórczego. Brak rytmicznych dostaw tych środków spowodował poważne obniżenie zapasów. Dalszy spadek produkcji chemicznych środków gaśniczych doprowadzić może do daleko idących skutków, szczególnie podczas pożarów w zakładach przemysłu chemicznego.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#GenowefaRejman">Istotne miejsce w ochronie przeciwpożarowej przypada ochotniczym strażom pożarnym, których liczba jednostek wynosi blisko 23 tys. Skupiają one ponad 850 tys. członków. Oprócz udziału w akcjach ratowniczych podczas pożarów, klęsk żywiołowych i katastrof, przeprowadzają ich członkowie liczne kontrole stanu ochrony przeciwpożarowej oraz rozwijają działalność kulturalną i propagandową. OSP napotykają szereg trudności w swojej działalności. Chodzi tu m.in. o nieszanowanie przez terenowe organy administracji państwowej uprawnień OSP do gospodarowania w obiektach przez nich zbudowanych, o kłopoty ze sprzętem, o liczne wymogi biurokratyczne itp.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#GenowefaRejman">Koreferat przedstawił poseł Jerzy Zygmanowski (PZPR): O znaczeniu ochrony przeciwpożarowej dla gospodarki narodowej nie trzeba nikogo przekonywać. Wystarczająco wymowne są straty ponoszone corocznie wskutek pożarów, których wysokość sięga półtora miliarda złotych i są to tylko straty bezpośrednie. Powinniśmy bowiem uwzględnić również wszystkie inne straty, które są trudne do ustalenia, ale na pewno wielokrotnie wyższe. Skutki pożarów wystarczająco często powodują bardzo wysokie straty w przedsiębiorstwach przemysłowych, handlowych, usługowych lub gospodarstwach rolnych, nie mówiąc już o tym, że niejednokrotnie dochodzi do śmierci wielu osób, czego wymownym przykładem był pożar w lokalu szczecińskiej „Kaskady”.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#GenowefaRejman">Jak wynika z przedstawionych informacji, można odnotować w bieżącym 5-leciu pewne tendencje malejące dotyczące pożarów i ich skutków. Nie może to jednak przesłaniać z jednej strony istniejących niedostatków i kłopotów, a z drugiej strony - potrzeby podejmowania zdecydowanych działań dla uzyskania poprawy w obowiązującym systemie organizacyjno-prawnym ochrony przeciwpożarowej, systemie kształcenia i szkolenia pożarniczego, w dalszym podnoszeniu poziomu techniki pożarniczej czy organizacji zaplecza technicznego. Zasadnicze znaczenie dla poprawy stanu ochrony przeciwpożarowej ma także działalność prewencyjna. Fakt ten unaocznia się jeszcze bardziej, jeżeli uwzględnimy, że prawie 1/4 pożarów spowodowana jest zwykłym niedbalstwem, nieostrożnością osób dorosłych.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#GenowefaRejman">Na tle przedstawionej przez Komendę Główną Straży Pożarnych informacji wyłania się szereg zagadnień problemowych, które zasługują na uwagę i winny być dzisiaj przedyskutowane. Do pierwszej grupy zaliczyć można sprawy organizacyjno-prawne związane ze strukturą organizacyjną lub wręcz z modelową kwestią ochrony przeciwpożarowej. Jak wiadomo, ochrona przeciwpożarowa ma charakter powszechny. Zgodnie z ustawą z czerwca 1975 r. za stan ochrony przeciwpożarowej odpowiedzialność ponoszą wszystkie organy władzy i administracji państwowej, kierownictwa organizacji spółdzielczych i społecznych zakładów pracy i wszystkie osoby fizyczne. Jednostki organizacyjne ochrony przeciwpożarowej mają obowiązek bezpośrednich działań w zwalczaniu pożarów oraz współdziałania w realizacji powszechnych zadań prewencyjnych. W informacji stwierdza się, że analiza dotychczasowego stosowania przepisów ustawy wykazała istnienie szeregu luk i niezbyt precyzyjnych sformułowań, które hamująco wpływają na wykonywanie zadań.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#GenowefaRejman">Wysuwanych jest w informacji szereg wniosków dotyczących:</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#GenowefaRejman">- utworzenia przy Komendzie Głównej Państwowej Inspekcji Przeciwpożarowej, mającej swoje odpowiedniki w województwach i w rejonach;</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#GenowefaRejman">- weryfikacji i ustalenia nowych zasad optymalizujących rozmieszczenie i jednostek straży pożarnych;</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#GenowefaRejman">- innego podporządkowania zakładowych straży pożarowych;</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#GenowefaRejman">- oparcie działalności wszystkich jednostek pożarnictwa na budżecie centralnym (na wzór MO, wojaka i więziennictwa).</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#GenowefaRejman">Zgłaszana jest również potrzeba dokonania zmian w dekrecie o służbie funkcjonariuszy pożarnictwa.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#GenowefaRejman">Krytycznie oceniany jest obecnie istniejący stan w kształceniu kursowym kandydatów na szeregowców oraz podoficerów. Dlatego na dzisiejszym posiedzeniu należałoby określić czy przedstawione zamierzenia wymagają dodatkowych nakładów i w jakim okresie mogą być realizowane, by uzyskać zamierzone efekty w podnoszeniu na wyższy poziom system kształcenia i szkolenia.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#GenowefaRejman">W informacji brak również stanowiska Komendy Głównej do wniosków przedstawionych m.in. przez związki zawodowe, a łączących się z nowym modelem organizacji straży pożarnych i zagadnieniami organizacyjno-prawnymi. Są to sprawy istotne, zwłaszcza jeżeli mówi się o potrzebie nowelizacji ustawy i winny one być szczegółowo przeanalizowane pod kątem ich celowości i zasadności. Zadanie to musi spoczywać na Komendzie Głównej ewentualnie przy udziale organów przedstawicielskich i w konsultacji z placówkami naukowymi.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#GenowefaRejman">Następna grupa zagadnień to problemy techniki pożarniczej i organizacji zaplecza technicznego.</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#GenowefaRejman">Stan przedstawiony w informacji jest bardzo niepokojący. Wynika z niego, że nie jest rozwiązywanych szereg podstawowych, elementarnych zagadnień zapewniających jednostkom straży pożarnych sprawność techniczną używanego sprzętu.</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#GenowefaRejman">Mimo podjęcia dwóch uchwał przez Radę Ministrów (w 1974 i w 1979 r.) przemysł maszynowy nie wykonuje w pełnym zakresie nałożonych zadań. Dotyczy to zwłaszcza produkcji samochodów pożarniczych i wyposażenia w pełny regulaminowy zestaw sprzętu pożarniczego.</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#GenowefaRejman">Niepokojące są braki w produkcji chemicznych środków gaśniczych, a już szczególnie groźnie przedstawiają się możliwości przeprowadzania regularnych konserwacji i remontów samochodów i sprzętu pożarniczego (pompy), nie mówiąc już o zaopatrzeniu w części zamienne.</u>
<u xml:id="u-1.26" who="#GenowefaRejman">Sądzę, że być może większej pomocy mógłby udzielić jako członek Rady Ministrów, minister spraw wewnętrznych, który sprawuje nadzór nad ochroną przeciwpożarową w Polsce. Konieczne jest po prostu podjęcie szeregu operatywnych działań i decyzji na szczeblu rządowym lub uzgodnień w sferze kooperacji międzyresortowych.</u>
<u xml:id="u-1.27" who="#GenowefaRejman">Przedstawiciel NIK płk Edmund Roś przekazał ważniejsze ustalenia przeprowadzonej kontroli realizacji dostaw oraz prac badawczo-rozwojowych i wdrożeniowych sprzętu pożarniczego i środków gaśniczych w zjednoczeniach: Przemysłu Motoryzacyjnego „POLMO” i Chemii Gospodarczej „Pollena” oraz w dziewięciu przedsiębiorstwach produkcyjnych. Jak ustaliła NIK przebieg realizacji produkcji i usług znacznie odbiegał od założeń planowych zarówno w ujęciu wartościowym jak i asortymentowym, W ub. roku nastąpił spadek produkcji w porównaniu z 1979 r. mimo, że w rocznych planach dostaw nie uwzględniono wszystkich zgłoszonych potrzeb. Bezpośredni użytkownik sprzętu, jakim jest Komenda Główny Straży Pożarnych, nie otrzymał pełnych dostaw asortymentowych. Spowodowane to było m.in. brakiem surowców, trudnościami kooperacyjnymi oraz nie planowanymi przestojami spowodowanymi awariami maszyn i urządzeń produkcyjnych. Kontrolując wykonanie prac badawczych dotyczących pojazdów pożarniczych i środków gaśniczych ustalono, że na 18 tematów koordynowanych przez Zjednoczenia „POLMO” i „Pollena” w latach w 1976–1980 zakończono i wdrożono 6 tematów, kontynuowanych jest 5, nie podjęto 4, a nad 3 tematami przerwano prace badawcze.</u>
<u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#JadwigaMariaKurzawińska">Czy rzeczywiście najlepszym rozwiązaniem problemów kadrowych jest powołanie 5 szkół podoficerów pożarnictwa. Czy nie lepiej jest przeznaczyć te środki finansowe na podwyżki płac lub poprawę warunków pracy strażaków?</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#ZygmuntSurowiec">Z przedstawionych materiałów oraz z wystąpienia posła J. Zygmanowskiego wynika, iż proponuje się dokonanie zmian w ustawie o ochronie przeciwpożarowej. Czy chodzi tu tylko o zmiany przepisów ustawowych czy też wykonawczych? Czego ma dotyczyć ta nowelizacja? W materiałach pisze się, że podejmowane są działania zmierzające do lepszego zabezpieczenia potrzeb straży pożarnych. Chcielibyśmy jednak wiedzieć, co się konkretnie robi i jakie są efekty tych działań. Trzecia sprawa to wnioski dotyczące ochotniczych straży pożarnych. Trzeba wyjaśnić niektóre kwestie, jak na przykład możliwości podjęcia przez OSP produkcji materiałów budowlanych. Czy ta produkcja byłaby związana z ochroną przeciwpożarową czy nie?</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#MartaCiszewska">Interesuje mnie poruszona w materiałach Komendy Głównej kwestia trudności z egzekwowaniem przez straż pożarną zaleceń pokontrolnych, wydawanych przez komendy w imieniu terenowych organów administracji państwowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#JaninaBanasik">Mocno zabrzmiały słowa posła referenta mówiące o tym, że 1/4 pożarów spowodowana jest przez osoby dorosłe i ich niedbalstwo. Jak przedstawia się więc działanie profilaktyczne, czy są podejmowane środki, które by unaoczniły społeczeństwu groźbę pożarów.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#JadwigaMariaKurzawińska">Jaki sens ma umieszczenie w materiałach o stanie ochrony pożarowej punktu mówiącego o potrzebie zapewnienia orkiestrom dętym OSP właściwego wyposażenia w instrumenty muzyczne. Niewątpliwie jest to ważny odcinek działalności kulturalnej OSP, ale czy powinno się o tym pisać w tym materiale.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#ZygmuntSurowiec">Zostało to spowodowane tym, że wcześniej nie określiliśmy dokładnie tematu, a przecież wielostronna - w tym także kulturalna - działalność OSP na wsi ma ogromne znaczenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#TadeuszRostkowski">Ochotnicze straże pożarne na wsi mają wielkie tradycje. Nawet tak drobne sprawy zdawałoby się, jak zapewnienie instrumentów mają większe znaczenie niż to się wydaje. Dzięki różnorodnej działalności OSP można pozyskać więcej jej członków, którzy dbać będą o bezpieczeństwo pożarowe w swoim rejonie.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#ZygmuntSurowiec">W sprawie finansowania działalności kulturalnej OSP powinniśmy się zwrócić do Komisji Kultury i Sztuki.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#SzczepanStyranowski">OSP domaga się zwiększenia przydziału papieru i kartonu na cele propagandowe. Jest to żądanie dość powszechne. Wydaje mi się, że same ochotnicze straże pożarne powinny wystąpić z inicjatywą np. zbiórki makulatury i dopiero wówczas domagać się zwiększenia przydziału papieru.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#MariannaStaniewska">Dane dotyczące pożarów na wsi są alarmujące, co jest związane z rozluźnieniem dyscypliny społecznej. Sami rolnicy często nie dbają o te sprawy. W obliczu zbliżających się zbiorów należy bezpieczeństwu pożarowemu poświęcić szczególnie wiele uwagi.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#StanisławAdamiak">Jestem członkiem OSP i naczelnikiem jednostki, mogę więc potwierdzić fakt rozluźnienia dyscypliny społecznej. OSP robią to, co do nich należy. Problem leży gdzie indziej. Brak jest po prostu w sklepach sprzętu elektrycznego, a zwłaszcza bezpieczników. Rolnik musi mieć energię w gospodarstwie i trudno się dziwić, że jeśli nie może kupić w sklepie bezpiecznika, to używa drutu. Orkiestry OSP odgrywają bardzo dużą rolę w społeczności miejskiej i mają długoletnią tradycję. Nie można tego lekceważyć i słusznie ujęto ten problem w przedstawionych przez resort materiałach.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#StanisławAdamiak">Z orkiestrami jest coraz gorzej. Brak jest pieniędzy na zakup instrumentów, a jeżeli się znajdą to trzeba załatwiać rachunki co wymaga często bardzo wiele zachodu.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#JadwigaMariaKurzawińska">Komisja powinna wystąpić z opinią lub dezyderatem dotyczącym zapewnienia sprzętu i środków gaśniczych dla straży pożarnej. Trudno tu winić resort spraw wewnętrznych, bowiem sprawa ta znajduje się w gestii szeregu innych resortów.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#SzczepanStyranowski">W materiałach zamieszczony jest wniosek dotyczący objęcia strażaków ochotników zniżką od opłat ubezpieczeniowych od ognia podobnie jak ma to miejsce w ZSRR i Czechosłowacji. Wniosek taki był już zgłaszany wcześniej. Czym można uzasadnić jego odrzucenie?</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#LeonGmur">Rozważenia wymaga odbywanie zastępczej służby wojskowej w strażach pożarnych. Bardzo mało jest ludzi, którzy po dwóch latach szkolenia i pracy decydują się zostać w straży pożarnej. Przed decyzją o skierowaniu do straży pożarnej poborowego, należy zasięgnąć opinii środowiska, a zwłaszcza OSP.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#LeonGmur">Komendant Główny Straży Pożarnych gen. Zygmunt Jarosz: Organizacja ochrony przeciw pożarowej nie budzi zastrzeżeń. Spełniamy funkcję usługową wobec społeczeństwa i gospodarki. Problemy organizacyjne były przedmiotem narady związków zawodowych działających w pożarnictwie, która odbyła się w kwietniu br. Powołaliśmy zespół do rozważenia zagadnień organizacyjnych. Uważamy, że za sprawy ochrony przeciwpożarowej w województwie powinien odpowiadać wojewoda i rada narodowa. Podobnie w resorcie, gdzie podstawowym ogniwem odpowiedzialnym w tym zakresie jest zakład pracy.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#LeonGmur">Nawiązując do przebiegu dyskusji mówca podkreślił, że komendy rejonowe są jednostkami operacyjnymi nie zaś administracyjnymi. Tak więc np. w woj. lubelskim jest rejon obejmujący 17 gmin, którego komendant musi mieć od 17 naczelników upoważnienia do podejmowania decyzji. Dlatego też proponuje się powołanie Państwowej Inspekcji Przeciwpożarowej, która mogłaby podejmować decyzje niezależnie od administracji w sprawach, które tego wymagają. Warto tu przypomnieć tragedię w Górnej Grupie, gdzie przecież były zgłaszane wnioski dotyczące ochrony przeciwpożarowej szpitala, ale nie zostały wprowadzone w życie. Strażacy nie mogą więc być uzależnieni od władz administracyjnych w sprawach ochrony przeciwpożarowej i oni powinni mieć możliwość decydowania.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#LeonGmur">Podstawy prawne naszej działalności określa dekret z 1974 r., opracowany w trybie pilnym w związku z wejściem w życie Kodeksu pracy. Ma on pewne luki, które chcielibyśmy wyeliminować. Chcielibyśmy uregulować prawnie sprawy stosunku organów państwowych do ochotniczej straży pożarnej. W każdym kraju stosunek kadry zawodowej do ochotniczej jest jak 1 do 22–25. Mamy ok. 42 tys. strażaków zawodowych a ochotników 22–25 razy więcej, w tym ok. 6 tys. w zakładach pracy. Straż ochotnicza rzadziej bierze udział w gaszeniu pożarów od zawodowej. Sądzimy, że rejony powinny być również jednostkami właściwymi dla ochotniczych straży pożarnych w przypadku utworzenia Państwowej Inspekcji Przeciwpożarowej.</u>
<u xml:id="u-15.4" who="#LeonGmur">W okresie powojennym ochotnicze straże pożarne produkowały cegłę, tłumice, drabiny - prowadziły działalność gospodarczą. Chcielibyśmy stworzyć obecnie takie możliwości. Należy też pamiętać, że działalność ochotniczych straży pożarnych stanowi szkołę wychowania obywatelskiego. Spośród ochotników rekrutują się kadry podejmujące naukę w szkołach pożarniczych. Chcielibyśmy także, aby były kontynuowane tradycje rodzinne strażaków przekazujących sobie z pokolenia na pokolenie ten zawód, tak jak ma to miejsce w górnictwie.</u>
<u xml:id="u-15.5" who="#LeonGmur">W skali półrocza rb. dane dotyczące liczby pożarów przedstawiają się korzystniej niż dane dla czterech miesięcy tego roku przedstawione w materiałach (np. wzrost liczby pożarów w okresie półrocza wyniósł 13,7%). Zbliża się jednak okres żniw.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#AndrzejGatlik">W latach 70-tych utworzono Wyższą Oficerską Szkołę Pożarnictwa, która uzyskała prawa akademickie. Zorganizowaliśmy też dwie szkoły przygotowujące chorążych. Kolejnym etapem powinno być szkolenie szeregowych i podoficerów. Prace nad koncepcją szkolnictwa średniego zahamowały nasze poczynania w tej dziedzinie. Przymierzaliśmy się do kolejnych wariantów reformy. Obecnie szeregowi odbywający służbę w strażach pożarnych przechodzą 3-miesięczny kurs, po których werbujemy podoficerów młodszych, ci z kolei odbywają kurs na starszego podoficera. Mamy do czynienia ze znaczną płynnością kadr w szeregach podoficerów. Szkolimy ok. 1700 osób rocznie, podczas gdy w poprzednich latach szkoliliśmy tylko 400 osób. Ostatnie decyzje rządu w sprawach socjalnych przyczynią się do zmniejszenia płynności kadr. W ciągu 2–3 lat zmniejszyły liczbę szkolonych do 400–500 osób i przejdziemy na system szkolenia w ośrodkach. Nasze szkolenia obejmują także ok. 17–18 tys. członków ochotniczych straży pożarnych, którzy z kolei szkolą swoich kolegów.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#AndrzejGatlik">Technika, jaką dysponujemy, zależy od ogólnego poziomu techniki w kraju. Obecnie po analizie wyników kontroli przeprowadzonej przez NIK włączamy się do technicznego odbioru produkowanych dla nas samochodów we Wrocławiu i Lublinie, co powinno przyczynić się do poprawy jakości sprzętu. Remonty naszych samochodów przeprowadzane są na takim poziomie jak wszystkie tego rodzaju remonty w kraju. Uzgodniono, że jeden z zakładów zajmie się remontami samochodów „Jelcz” oraz „Żuk”. Mamy także do czynienia z trudnościami w konserwacji sprzętu łączności. Zdecydowaliśmy się na organizację własnych baz remontowych co jest obecnie przygotowywane. Gdy chodzi o środki gaśnicze, to przemysł chemiczny ma kłopoty ze środkiem pianowym opartym o składniki importowane. Pod koniec I kw. produkcja tego środka została wstrzymana. W wyniku interwencji resortu spraw wewnętrznych ruszyła produkcja środków pianowych w oparciu o Składniki organiczne. Prowadzone są starania o dokonanie odpowiedniego importu dla uruchomienia produkcji środków pianowych na podstawie dotychczasowych komponentów.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#AndrzejGatlik">Zastępca komendanta głównego Straży Pożarnych Tomasz Ostrowski: Działalność profilaktyczna w Polsce nastawiona jest na zapobieganie przyczynom pożarów, do których należy w pierwszym rzędzie nieostrożność osób dorosłych - z tego powodu powstaje co czwarty pożar. W wyniku działań profilaktycznych liczba pożarów z tej przyczyny stopniowo maleje. W 1970 r. 30% pożarów spowodowanych było nieostrożnością. Prowadzone są stałe działania nadzorczo-kontrolne, instruktażowe i propagandowe. Odbywają się spotkania z prasą, przy czym straż kieruje się zasadą, by nie publikować zbyt wielu informacji o zaniedbaniach; chodzi tu o to, aby nie wywoływać nadmiernej presji społecznej. Dla zacieśnienia współpracy ze środkami masowego przekazu powołany został w resorcie spraw wewnętrznych zespół DS. propagandy przeciwpożarowej. Chodzi w szczególności o przekazywanie informacji. Ponadto wydawane są odpowiednie broszury i materiały propagandowe dotyczące przyczyn pożarów. Ograniczenie w tym zakresie stanowi brak papieru.</u>
<u xml:id="u-16.3" who="#AndrzejGatlik">Ochotnicze straże pożarne na wsi wykonują rocznie ok. 3 mln kontroli, łączących się często z instruktażem. Wiele jednak zaniedbań trudno usunąć, ponieważ mamy do czynienia z brakami i trudnościami w dziedzinie usług. Dlatego też kontrole te, będące formą pożytecznej działalności społecznej, często pozostają nieefektywne.</u>
<u xml:id="u-16.4" who="#AndrzejGatlik">Wicedyrektor departamentu w Ministerstwie Finansów Wit Stępień: Ochotnicze straże pożarne do r. 1975 nie korzystały z dotacji budżetu. Związek Ochotniczych Straży Pożarnych prowadził - zgodnie ze statutem - działalność gospodarczą (usługi i produkcja) o wartości około 1 mld zł. Począwszy od 1976 r. zakłady prowadzące taką działalność przeszły do gospodarki materiałowej. Związek utracił dochody pozwalające mu na udzielenie pomocy ochotniczym strażom pożarnym (głównie w zakresie propagandy i umundurowania). Jako rekompensatę związek uzyskał wtedy dotację budżetową w wysokości 29 mln zł. Począwszy od 1980 r. zarysowały się znaczne niedobory. W roku 1981 dotacje zostały zwiększone do 34 mln zł, co nie równoważy utraty dochodów. Prezes Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych wystąpił o zwiększenie dotacji. Wniosek ten jest rozpatrywany.</u>
<u xml:id="u-16.5" who="#AndrzejGatlik">Jeśli chodzi o działalność gospodarczą ochotniczych straży pożarnych, to są w tym zakresie precedensy. Minister finansów wydał zezwolenie na prowadzenie produkcji materiałów budowlanych. Czyniliśmy to jednak niechętnie, gdyż jest to działalność nie związana z realizacją statutowych zadań ochotniczych straży pożarnych; są one zresztą słabo zorganizowane i nie przygotowane do prowadzenia działalności finansowej. Konkretne projekty w tym zakresie powinny być rozpatrywane i uzgadniane.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#AlbinLasoń">Organizacja strażacka jest przede wszystkim organizacją o charakterze samorządowym. Nie wolno podważać jej samodzielności, np. przez zajmowanie remiz strażackich bez udziału zainteresowanych, co często czynią władze terenowe. Niezbędne jest stworzenie ochotniczym strażom pożarnym możliwości świadczenia usług. Potrzebna jest też szeroka pomoc dla ochotniczych straży pożarnych. Strażacy, jeśli wypracują znaczne środki, podejmują budowę remiz. Trzeba też pamiętać, że za umundurowanie płacą 50% wartości tego umundurowania. Wśród czynników skłaniających do ochotniczych straży pożarnych na podkreślenie zasługuje szacunek dla tradycji rodzinnych, możliwość noszenia munduru, co ma znaczenie, zwłaszcza dla młodzieży. W środowisku strażackim rozwija się szeroki ruch kulturalny, w ramach którego działa 600 orkiestr. Tak się składa, że tam gdzie jest dobra orkiestra prowadzona jest też dobra praca strażaków. Związek wystosował odpowiednie pisma w sprawie administrowania swym majątkiem do Komisji Zjazdowej i do resortu finansów. Występowano również do ministra kultury i sztuki, a resort spraw wewnętrznych skierował odpowiednie wystąpienie do Ministerstwa Finansów. Wsparcie Komisji dla tych wystąpień ma istotne znaczenie. Strażacy nie mają często możliwości urządzania zabaw tanecznych, bo skąd wziąć pieniądze, skoro trzeba płacić podatek z góry. Staramy się przy tym, żeby były to zabawy bezalkoholowe. Szukamy różnych sposobów by zjednać sobie strażaków, co nie jest proste. Obecnie podjęliśmy współdziałanie ze Związkiem Młodzieży Wiejskiej.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#AlbinLasoń">Związek wydaje co roku kalendarz strażacki w nakładzie 1,5 mln egzemplarzy. Obecnie występują poważne trudności z kartonem, co utrudnia produkcję kalendarzy.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#AlbinLasoń">Wiceminister spraw wewnętrznych Bogusław Stachura: Jesteśmy usatysfakcjonowani działalnością straży pożarnej. W okresie ostatnich 5 lat średnia pożarów utrzymuje się na stabilnym poziomie, mimo obiektywnie większego zagrożenia. Straty nie rosną.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#AlbinLasoń">W sprawie poziomu techniki uzbrojenia pracy strażaków rząd podjął dwie uchwały. Pierwsza z nich została zrealizowana. Strażacy otrzymali nowoczesne urządzenia techniczne, choć w zakresie wciąż jeszcze dalekim od potrzeb. Przemysł krajowy podjął się produkcji środków ochrony przeciwpożarowej. Pewne możliwości rozwiązań technicznych wiążą się także z importem. Uchwała rządu z 1979 r. miała przynieść dalszy postęp. Realizacja tej uchwały przebiega jednak znacznie gorzej, co wynika z ogólnego poziomu gospodarczego. Mamy nawet takie sytuacje, że w czasie strajku strażacy zabezpieczają kadry do produkcji przeznaczonych na potrzeby straży i samochodów.</u>
<u xml:id="u-17.4" who="#AlbinLasoń">W niektórych środowiskach strażackich trwa dyskusja dotycząca modelu podporządkowania straży. Z punktu widzenia resortu jest to sprawa kontrowersyjna. Realizacja tego pomysłu wymaga zajęcia stanowiska nie tylko przez strażaków, lecz także przez innych zainteresowanych. Zawsze uważaliśmy, że ochrona przeciwpożarowa powinna być zdecentralizowana. Nie można zabierać wojewodzie jego instrumentów pracy w terenie, za które on właśnie odpowiada. Trzeba umacniać więzi pomiędzy poszczególnymi jednostkami nie tworząc resortowych barier. Dlatego też uważamy za trafne rozwiązanie, w myśl którego wojewoda jest pracodawcą strażaków, zaś resort spraw wewnętrznych sprawuje ogólny nadzór nad ich poziomem fachowym. Strażacy chcieliby pozostawać w gestii Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Taki model przyjęto w NRD. Rzecz jest jednak dyskusyjna. Przyjmowanie pożarnictwa do resortu spraw wewnętrznych nie wydaje się wskazane. Ma on własny zakres działania - szczególnie obszerny. Może straż pożarna powinna znaleźć się w resorcie gospodarki komunalnej i ochronie środowiska? Obecnie ochrona przeciwpożarowa funkcjonuje dobrze. Dlaczego więc mielibyśmy dokonywać zmian. Nie wyobrażam sobie straży w płockiej „Petrochemii” nie podporządkowanej kombinatowi. Jeśliby Komisja chciała zająć stanowisko w tej sprawie to należałoby przedyskutować ją. Mamy do czynienia z ograniczeniem nakładów. inwestycyjnych, co również dotyczy ochrony przeciwpożarowej. W najbliższych latach powinniśmy usuwać zaniedbania kosztem drobnych nakładów. W 40% jednostek straży brak odpowiednich warunków socjalno-bytowych. Nie załatwimy tego w ciągu paru lat. Trzeba mieć niezbędny program minimum w dziedzinie inwestycji. Zapewne nie będzie można wybudować strażnicy, ale można przecież naprawić kran.</u>
<u xml:id="u-17.5" who="#AlbinLasoń">W zakończeniu swego wystąpienia mówca podkreślił, że uchwalenie przez Komisję dezyderatu w sprawie sprzętu pożarniczego byłoby szczególnie pomocne.</u>
<u xml:id="u-17.6" who="#AlbinLasoń">Komendant Główny Straży Pożarnych gen. Zygmunt Jarosz: Jeżeli chodzi o sprawę obniżenia opłat ubezpieczeniowych od ognia dla członków OSP podobnie jak ma to miejsce w Czechosłowacji i Związku Radzieckim chciałbym zwrócić uwagę, że u nas rolnictwo opiera się na indywidualnych gospodarstwach rolnych. Biorąc to pod uwagę obniżka taka objęła by ok. 700 tys. osób. Są prowadzone prace nad zmianami w odpowiednich przepisach PZU. Ale obniżka taka jest wątpliwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#ZygmuntSurowiec">Nie ulega wątpliwości, że zawodowa i ochotnicza straż pożarna mają bardzo duży dorobek. Można go oceniać poprzez spadkowe tendencje ilości pożarów, czy sprawność działania. Nie można jednak zgodzić się z tym, aby straż odczuwała jakiekolwiek braki. Budzi niepokój np. sposób zaspokajania potrzeb w zakresie techniki i środków gaśniczych, bo przecież w znacznej mierze to właśnie decyduje o sprawności straży. Należy zwrócić się do rządu o zapewnienie straży pełnego zaopatrzenia w sprzęt i środki gaśnicze. Do spraw finansowych poruszanych na dzisiejszym posiedzeniu Ministerstwo Finansów powinno się ustosunkować, gdy będziemy oceniać wykonanie zeszłorocznego budżetu.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#ZygmuntSurowiec">Sprawy organizacyjne i legislacyjne trudno dzisiaj przesądzać. Wiele bowiem zależy od tego w jakiej strukturze chcą działać straże pożarne. Z inicjatywą zmiany przepisów w tych sprawach powinien wystąpić resort spraw wewnętrznych. Projekt taki, nawet jeśli nie wpłynie on jeszcze do rządu, możemy przedyskutować.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#ZygmuntSurowiec">Ważną rzeczą jest działanie straży pożarnej w tym roku. Ostatnie opady zmniejszyły ilość pożarów, tym niemniej konieczne jest odpowiednie zabezpieczenie tegorocznych zbiorów, jak również zapewnienie dostaw osprzętu elektrycznego na wsi.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#ZygmuntSurowiec">Wniosek dotyczący obniżenia opłat ubezpieczeniowych od ognia dla członków OSP jest niedopracowany i wymaga szczegółowego, ponownego przeanalizowania.</u>
<u xml:id="u-18.4" who="#ZygmuntSurowiec">Komisja postanowiła wystąpić do rządu z opinią i dezyderatem, w których postulować będzie poprawę zaopatrzenia straży pożarnej w sprzęt i środki gaśnicze jak również ustosunkuję się do działalności ochotniczych straży pożarnych.</u>
<u xml:id="u-18.5" who="#ZygmuntSurowiec">W kolejnym punkcie porządku dziennego poseł Szczepan Styranowski (SD) omówił wyniki pracy podkomisji powołanej do skontrolowania realizacji przepisów ustawy o paszportach. Z analizy danych uzyskanych w poszczególnych wydziałach paszportowych wynika duże zróżnicowanie wyjazdów do krajów kapitalistycznych i socjalistycznych. Generalnie można przyjąć, że najwięcej obywateli ubiega się o paszport w ramach wyjazdów turystycznych, na zaproszenie w celu odwiedzenia krewnych. Znacznie mniej ubiega się wyjazd na stałe. Głównym kierunkiem emigracji jest RFN, USA i Kanada. Duża ilość wniosków na wyjazd stały do RFN występuje w Katowickim, Wałbrzyskim i Olsztyńskim. Krajami najliczniej odwiedzanymi przez polskich turystów są RFN, Austria, Szwecja, Francja, USA i Kanada. Duża ilość osób wyjeżdża w celach zarobkowych, pragnąc w ten sposób poprawić swoje warunki materialne. Ilość tych osób systematycznie rośnie. Podjęcie pracy zarobkowej za granicą wiąże się z reguły z przedłużeniem pobytu do 2–3 lat. Dość poważną grupę stanowią osoby wykorzystujące wyjazdy do nielegalnego handlu, głównie w Turcji i Grecji.</u>
<u xml:id="u-18.6" who="#ZygmuntSurowiec">Liberalizacja wyjazdów czasowych za granicę, w tym ostatnia zmiana przepisów z 1 kwietnia br. zapewne spowoduje także wzrost naruszeń przepisów celno-dewizowych. Nie można przy tym nie uwzględniać sytuacji występującej obecnie w naszym kraju. Należy się spodziewać wzmożonego ruchu wyjazdowego w celach zarobkowych osób z różnych grup środowisko-zawodowych. Obserwuje się zwiększony wykup dewiz na czarnym rynku w związku z odstąpieniem od praktyki wydawania zaświadczeń o stanie na koncie dla udokumentowania środków na zabezpieczenie kosztów pobytu za granicą.</u>
<u xml:id="u-18.7" who="#ZygmuntSurowiec">Na ogólną ilość uwzględnionych wniosków, decyzje negatywne stanowią średnio ok. 10%. Ma tu miejsce dość duże zróżnicowanie między poszczególnymi województwami. I tak o ile w woj. lubelskim decyzji negatywnych wydano ok. 4%, to w woj. katowickim - ok. 20%. Do głównych przyczyn decyzji negatywnych zaliczyć należy m.in. naruszanie przepisów paszportowych dotyczących wykorzystania paszportu niezgodnie z celem na jaki został wystawiony, naruszanie przepisów celno-dewizowych, uprzednie podejmowanie pracy zarobkowej za granicą, zastrzeżenia złożone przez osoby cywilne i instytucje. Osoby, wobec których podejmowane są decyzje o odmowie wydania paszportu, powiadamiane są o tym w formie pisemnej z podaniem podstawy prawnej i pouczeniem o prawie złożenia odwołania do II instancji. Instancja odwoławcza w przypadku nieuwzględnienia odwołania zawiadamia petenta o decyzji odmownej na druku podającym jedynie odpowiedni przepis prawny - najczęściej nieznany zainteresowanemu - bez bliższego uzasadnienia merytorycznego. Taki stan rzeczy wprowadza petenta w nieświadomość, co do przyczyny i motywów odmowy wydania paszportu.</u>
<u xml:id="u-18.8" who="#ZygmuntSurowiec">Od kilku lat MSW wprowadza ułatwienia w wydawaniu zezwoleń ma wyjazdy zagraniczne. Chodzi tu m.in. o wprowadzenie wpisów do dowodu osobistego przy wyjazdach do krajów socjalistycznych.</u>
<u xml:id="u-18.9" who="#ZygmuntSurowiec">Poseł Szczepan Styranowski reasumując swoje wystąpienie postulował rozpatrzenie następujących spraw przez Komisję:</u>
<u xml:id="u-18.10" who="#ZygmuntSurowiec">- wprowadzenie zmian legislacyjnych zmierzających do bardziej precyzyjnego określenia kryteriów decyzji podejmowanych w sprawach paszportowych, - ewentualnego wprowadzenia sądowej kontroli nad decyzjami odmownymi, - skrócenia kwestionariusza przy pierwszym jego wypełnieniu do najbardziej istotnych danych osobowych i rodzinnych, - uzasadnienia merytorycznego tych odmów, w sprawach których nie stoi na przeszkodzie potrzeba ochrony tajemnicy, - rozpatrzenia możliwości bardziej liberalnego podejścia do odmów wydania paszportów osobom, których członkowie rodziny samowolnie przedłużyli pobyt za granicą.</u>
<u xml:id="u-18.11" who="#ZygmuntSurowiec">- wyciągania konsekwencji w stosunku do osób wypełniających kwestionariusz niezgodnie z prawdą (art. 247 § 1 kk), - niezbędnego zwiększenia ilości etatów w wydziałach paszportowych, - umożliwienia wyjazdów osobom pragnącym podjąć pracę za granicą.</u>
<u xml:id="u-18.12" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#JadwigaMariaKurzawińska">Celem pracy podkomisji było sprawdzenie czy skargi i listy dotyczące odmów były zasadne czy nie. Wszystkie sprawy, które trafiły do moich rąk, były załatwione prawidłowo. Nie zgodziłabym się z niektórymi wnioskami posła S. Styranowskiego. Wprowadzona polityka paszportowa jest jasna, ściśle określona, a w przypadkach wątpliwych wydawane są odpowiednie zarządzenia. Na podkomisji nie stanęła sprawa czy decyzje paszportowe poddawać kontroli sądowej. Biuro Paszportów działa prawidłowo, stosując zasadę, że przy odwołaniu ustnie uzasadnia się decyzje odmowne. Nie możemy uwzględnić wniosku o ułatwienie wyjazdów osobom pragnącym podjąć pracę za granicą, bowiem byłoby to łamanie prawa. Chodzi tu o brak umów międzypaństwowych w tej dziedzinie, co zresztą nie zależy od MSW. Obowiązujące obecnie przepisy wydawania paszportów są bardzo liberalne. Niesłuszne jest natomiast wstrzymywanie paszportu osobom, z których rodziny ktoś pozostał za granicą.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#MartaCiszewska">Podzielam zdanie przedmówczyni co do sprawy wyjazdów zarobkowych. Podczas prac podkomisji długo dyskutowano, czy podawać uzasadnienia odmów. Nie jest to sprawa prosta. To, że ustnie się informuje jest moim zdaniem jedynym słusznym rozwiązaniem. Ustawa o paszportach wymaga nowelizacji, bowiem niektóre przepisy uległy deaktualizacji np. nic nie ma w niej o wyjazdach do krajów socjalistycznych na podstawie pieczątek w dowodach osobistych.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#JaninaBanasik">Sprawy dotyczące uzasadnienia odmów należy rozpatrywać w bardzo szerokim kontekście. Z jednej strony chodzi o zabezpieczenie interesu państwa i osób pozostających w kraju, a z drugiej strony o liberalizowanie postępowania. Ten dylemat nie został całkowicie rozstrzygnięty. Obecnie wyjazdy mają inny charakter. Jest wyraźna tendencja wzrostu wyjazdów na pobyt stały zarówno legalnie jak i nielegalnie. Jaką tu zasadę przyjąć? Nie chodzi przy tym o mnożenie zakazów, których każdy ma dość, ale oddziaływanie na świadomość społeczeństwa. Moim zdaniem polityka paszportowa nie jest zbyt jasna i jednoznaczna. Na dyżury poselskie przychodzą osoby skarżące się, że nie było uzasadnień ustnych. Zgłaszają się ludzie, którzy otrzymują odmowę wyjazdu na stałe, a nie widać racjonalnych powodów wydania takiej decyzji. Coraz więcej jest wyjazdów zarobkowych. Wiele państw nie wyraża zgody na podejmowanie pracy na ich terytorium. Ułatwienia dotyczące wyjazdów zarobkowych mogą być organizowane w podobny sposób jak robi to dla artystów „Pagart”.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#JerzyZygmanowski">Jeżeli 90% osób ubiegających się o wyjazd otrzymuje zgodę, to nie jest to zła proporcja. Poseł S. Styranowski podał przyczyny stanowiące prawne podstawy odmowy wydania paszportu. Wśród nich zamiar wyjazdu za granicę w celach zarobkowych. Nie bardzo widzę tu prawną przyczynę. Druga sprawa, to ta, o której mówiła poseł J. Banasik. Sytuacja jest inna niż np. dwa lata temu. Czy lepiej płacić zapomogi w związku z przewidywanymi zmianami w zatrudnieniu, czy lepiej dać możliwość legalnej pracy za granicą?</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#HalinaMinkisiewiczLatecka">Problem, o którym dzisiaj dyskutujemy, ma dwa aspekty: prawny i polityczny. Co się tyczy pierwszego, to chodzi o dbałość o praworządność. Decyzje paszportowe są decyzjami administracyjnymi, KPA nie przewiduje ustnych uzasadnień, natomiast na żądanie urząd powinien udzielić pisemnego uzasadnienia decyzji. Obywatel powinien znać przyczynę odmowy przynajmniej podaną ustnie, a na jego żądanie także i na piśmie. Powinno się też poddać decyzję paszportowe kontroli sądowej.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#HalinaMinkisiewiczLatecka">Każde państwo prowadzi swoją politykę w tych sprawach. Zmienia się ona w czasie. Gdy odbudowywano Polskę starano się zatrzymać ludzi, bowiem była cenna każda para rąk do pracy. Nie widzę natomiast teraz powodów, aby były daleko idące przeszkody w wyjazdach. Wydaje mi się, że należy z aprobatą mówić o obowiązujących obecnie liberalnych przepisach.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#WładysławKupiec">Zastanawiam się czy w przypadku wyjazdów zarobkowych nie skorzystać z doświadczeń jugosłowiańskich. Czy najpierw zawrzeć umowy i później wyjeżdżać do pracy? Wydaje mi się, że decyzje paszportowe powinny być zaskarżalne do Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#SzczepanStyranowski">Jeżeli chodzi o rozbieżności w ocenie członków podkomisji, to przecież każdy ma prawo do swojego punktu widzenia. Myśmy analizowali politykę paszportową i przedstawili swoje wnioski, a dopiero dzisiejsza dyskusja pozwoli na sporządzenie opinii.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#ZygmuntSurowiec">Sprawy, które dzisiaj omawiamy, nie są po raz pierwszy poruszane przez naszą Komisję. Jeszcze w grudniu ub. roku wystąpiliśmy do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w tych sprawach i już na początku wiosny spotkaliśmy się z konkretnymi efektami naszego wystąpienia. Zabierając głos w tych sprawach mamy na myśli ułatwienia dla porządnych obywateli, a nie tych, którzy przynoszą nam za granicą niesławę. Należy znaleźć taką formułę, która chroniłaby interesy państwa z jednej strony, a z drugiej nie ograniczała porządnych obywateli. Zdajemy sobie jednak sprawę z tego, że doskonałego środka chyba nie znajdziemy.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#WacławSzerszewski">Od 10 lat stopniowo liberalizujemy przepisy paszportowe. Przypomnę, że w 1972 r. nastąpiło prawie całkowite otwarcie granicy z NRD. Jednakże masowy ruch spowodował szereg ujemnych zjawisk, których konsekwencją było wprowadzenie ograniczeń. W 1973 r. umożliwiono bezwizowy ruch z Austrią, Szwecją i Finlandią. W 1976 r. wprowadzono wpisy do dowodów osobistych, upoważniające do wyjazdów do krajów socjalistycznych. Obecnie ma je ok. 6 mln obywateli. W ub. roku zlikwidowano obowiązek dołączania części zaświadczeń, od 1 kwietnia br. wydaje się paszporty wielokrotne ważne na 3 lata. Końcowym etapem będzie to co się określa mianem „paszport w kieszeni”. To jest kierunek naszego działania. W świetle innych państw nie wyglądamy chyba tak źle w tej dziedzinie. Jeżeli chodzi o kraje socjalistyczne to sytuacja naszych obywateli jest nieporównywalna.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#WacławSzerszewski">Od 1970 r. procent odmów zmniejszył się z 40 do 10%. Istnieją jednak tu duże zróżnicowania między województwami o ile np. w woj. ostrołęckim procent ten wynosi 3,9 to w tarnowskiem 30,8%. Są to dane krańcowe. W tej chwili 73% wyjazdów do KK odbywa się na podstawie posiadanych kont. Zgadzam się z krytyką dotyczącą długiego okresu załatwiania wniosków o paszport. Ale nasi pracownicy zatrudnieni są obecnie na dwie zmiany. Urlopy zostały wstrzymane do zakończenia sezonu. Wystarczy stwierdzić, że w ciągu 5 miesięcy br. złożono 306 tys. podań, podczas gdy w tym samym okresie ub. roku 227 tys. Dokąd się wyjeżdża. Oprócz stałych krajów docelowych, takich jak RFN, Austria czy Włochy gdzie zanotowaliśmy wciągu 5 miesięcy br. znaczny wzrost liczby wyjazdów rekord pobiła w br. Turcja. W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba wyjazdów do tego kraju zwiększyła się z blisko 10 tys. do ponad 31 tys. Osobny problem to coraz częściej występujące zjawisko odmawiania wiz polskim obywatelom, zwłaszcza przez władze USA.</u>
<u xml:id="u-27.2" who="#WacławSzerszewski">Petent pytający o przyczynę odmowy udzielenia paszportu z reguły ją zna. Uzasadnienie tej przyczyny na piśmie i przekazanie jej obywatelowi powoduje szereg obaw, o czym mówiłem w toku prac podkomisji. Najwięcej przypadków odmowy udzielenia paszportu to odmowy okresowe, podyktowane wystąpieniem określonych służb. Np. popełniono morderstwo i służba kryminalna zastrzega, aby nie udzielać paszportu grupie osób podejrzanych o ten czyn. Trzeba by więc poinformować obywatela o tym, że jest podejrzany. Czy byłoby to okolicznością sprzyjającą dobru społecznemu? Inne przyczyny odmowy wiążą się też z zastrzeżeniami kontrwywiadu, a więc dotyczą osób podejrzanych o szpiegostwo. Proponowano, by podawać przyczyny odmowy paszportu tym osobom, wobec których można to uczynić. Jeśli jednak 90% petentów otrzyma powiadomienie o przyczynie odmowy udzielenia paszportu, a 10% takiego powiadomienia nie otrzyma, to może uważać się za podejrzanego i zrobić wszystko by uciec. Warto pamiętać zresztą, że ilość prób ucieczek jest znikoma. Z reguły kończą się one u naszych sąsiadów przy usiłowaniu przekroczenia granicy. O udanych ucieczkach trudno mówić, bo przecież z reguły nic o tym nie wiemy. W większości państw nie stosuje się uzasadniania odmowy udzielenia paszportu. Nie podawało też takiego uzasadnienia przedwojenne MSW. To, co obecnie w tym zakresie czynimy, oznacza poważną liberalizację. Praktycy zatrudnieni w naszym resorcie mają do końca sezonu przedłożyć odpowiednie wnioski dotyczące uzasadnienia odmowy.</u>
<u xml:id="u-27.3" who="#WacławSzerszewski">Gdy chodzi o zagadnienie kontroli sprawowanej przez Naczelny Sąd Administracyjny w tym zakresie, to byłem przekonany, że podkomisja pracująca nad tematem, dla której mam wielki szacunek w związku z badaniami jakie przeprowadziła w terenie, dostatecznie to zagadnienie wyświetliła. Widzę, że jesteśmy w punkcie wyjścia. Nie przeszkadza nam kontrola ze strony sądu administracyjnego. Trudno jednak wyobrazić sobie rozpatrywanie przez sąd odwołań od tej ilości odmów. Nie wyobrażam też sobie przygotowania naszymi siłami 100 tys. spraw dla sądu. Mamy przecież problemy nawet z zatrudnieniem maszynistki. Dlatego też należałoby wziąć pod uwagę nasze racje, za którymi nie stoi chęć ukrycia czegokolwiek, lecz wymogi praktyki.</u>
<u xml:id="u-27.4" who="#WacławSzerszewski">Biuro Paszportów nie może być adresatem wniosków w sprawie nielegalnego zatrudnienia. Ostatnio z naszej inicjatywy sprawa została podjęta w toku spotkania u wicepremiera Macha. Problem ten wymaga wszakże uregulowania. Według naszych danych w ub. roku zatrudniało się za granicą 65 tys. osób. Skład tej grupy wydaje się niewłaściwy. Najmniej było robotników, a najwięcej właścicieli małych gospodarstw, było tam także sporo ludzi po studiach. Zatrudnienie nielegalne to takie, które sprzeczne jest z przepisami państwa przyjmującego. Jeżeli obywatel napisze we wniosku, że wyjeżdża by zarabiać, to musimy załatwić jego sprawę odmownie ze względu na wymogi umów o ruchu bezdewizowym. Zdajemy sobie sprawę, że przy przyjęciu zasady ważności paszportu przez okres trzech lat możemy część obywateli zobaczyć ponownie dopiero po upływie tego czasu. Niektóre ambasady udzielają zezwoleń na zatrudnienie, co dotyczy głównie studentów. Nie wyciągaliśmy i nie wyciągamy konsekwencji wobec tych ludzi. Mieliśmy tylko pretensje, gdy na czas nie wrócili na uczelnię. W 1978 r. pracowało za granicą 20 tys. studentów, w 1980 r. 26 tys., a w tym roku pracować będzie 40 tys. studentów. W praktyce międzynarodowej przyjęte jest, że studenci zatrudniają się za granicą. Spotykamy się jednak z administracyjnym pozbawianiem możliwości zatrudnienia za granicą wobec innych obywateli. Np. z USA odesłano do kraju 100 obywateli po miesiącu przetrzymywania ich w areszcie w Nowym Jorku. Mamy przypadki deportacji z Belgii, Holandii i Szwecji, przy czym każdy z tych ludzi przechodzi przez areszt w kraju, w którym ujawniono, że jest nielegalnie zatrudniony. Co z nimi robiono w areszcie - to już zadanie dla kolegów z kontrwywiadu. Warto pamiętać, że w USA istnieje „firma” zajmująca się podrabianiem przedłużeń ważności paszportu i fałszowaniem wiz amerykańskich, na co zwracaliśmy uwagę Ambasadzie Stanów Zjednoczonych.</u>
<u xml:id="u-27.5" who="#WacławSzerszewski">Zagadnienie nielegalnego zatrudnienia za granicą jest przedmiotem naszej stałej troski. Nie mają oczywiście trudności ci, którzy wyjeżdżają legalnie - do pracy na podstawie umowy, a więc np. do Nigerii czy Maroka. Wyjeżdżają tam oni przy naszej pomocy. Gwarantujemy również paszporty rodzinom. Właściciele przedsiębiorstw często zachęcają wybitnych fachowców, by zostali za granicą na stałe. Np. wydaliśmy 9 tys. paszportów konsularnych, legalizując w ten sposób przejście z paszportu turystycznego na pobyt stały. Uważaliśmy przy tym, że powodem pozostania za granicą są kwestie ekonomiczne, a nie polityczne.</u>
<u xml:id="u-27.6" who="#WacławSzerszewski">Nie stosuje się ograniczeń przy kolejnych wyjazdach. Paszporty są wielokrotne. Sprawę zastrzeżeń przy kolejnych wyjazdach reguluje zarządzenie ministra pracy, płac i spraw socjalnych. W przypadku wniosku o kolejny wyjazd informujemy zakład o poprzednich. W każdym razie decyzja należy do firmy delegującej. Chodzi o to, że byli obywatele, którzy przebywali za granicą przez kilka lat. Dlatego wydano zarządzenie, aby między kolejnymi wyjazdami były przerwy. Wyeliminujemy zbędne pytania w kwestionariuszach paszportowych i uprościmy je po wyczerpaniu nakładu, jakim obecnie dysponujemy.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#JaninaBanasik">Proponując zmiany w polityce paszportowej nie chciałem krytykować dotychczasowej liberalizacyjnej tendencji w postępowaniu resortu. Miałam na myśli konieczność dostosowania tej polityki do sytuacji społeczno-gospodarczej w kraju. Jeśli mamy mieć milion bezrobotnych, to należałoby stworzyć możliwości wyjazdu do pracy za granicą. Oczywiście trzeba to czynić ostrożnie, by nie pozbyć się specjalistów. Sejm mógłby się zastanowić nad tą sprawą.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#ZygmuntSurowiec">Inne państwa chronią przecież swój rynek pracy.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#ZygmuntSurowiec">Niech więc inne państwa odmawiają wizy.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#ZygmuntSurowiec">Nie możemy udzielać paszportu, gdy wynika to z umów międzynarodowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#SzczepanStyranowski">Nie domagamy się zmiany polityki paszportowej, ale przedstawiamy uwagi mogące przyczynić się do usprawnień w tym zakresie. Usprawnienia następują. Jako przewodniczący podkomisji, która zajmowała się sprawami paszportowymi, chcę stwierdzić, że nie mogliśmy pominąć możliwości odwołania od odmowy udzielenia paszportu do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Problem ten był zresztą wcześniej podniesiony w informacji resortu, niż uczyniono to w opinii.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#ZygmuntSurowiec">Podkomisja ma obowiązek przygotowania opinii, w której nie muszą zostać opisane wyłącznie same zjawiska negatywne. Można tam również zamieścić oceny dotyczące dotychczasowej działalności. Podkomisja powinna więc przygotować pozytywną ocenę tej działalności, zwłaszcza w ostatnich latach, gdy resort poszukuje środków, by przyspieszyć i uprościć sprawy paszportowe i zredukować przypadki nieprawidłowości. Trzeba też przyjąć do wiadomości zamierzone dalsze poczynania w tym zakresie. Konieczne jest stworzenie lepszych warunków pracy przy załatwianiu spraw paszportowych. Gdybyśmy zdecydowali się, że trzeba sporządzać pełniejsze uzasadnienia, to wymagałoby to dodatkowego czasu i pracowników. Ludzie nie przyjmują do wiadomości, że czasem występuje spiętrzenie i są trudności lokalowe; czego przykładem jest zwłaszcza Warszawa. W tej sprawie Komisja powinna wystąpić z dezyderatem. Trzeba też pamiętać, że - gdy chodzi o sprawę uzasadnień - często trudno o wszystkim napisać, potrzebne są rozmowy indywidualne. W związku z tym warto może rozważyć sformułowanie mówiące o celowości uzasadnień pisemnych. Wymaga rozstrzygnięcia sprawa odwołań do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Opinia publiczna przywiązuje do instytucji odwołań do tego sądu znaczną wagę.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#ZygmuntSurowiec">Komisja w głosowaniu opowiedziała się 11-ma głosami przeciw poddaniu spraw paszportowych kontroli Naczelnego Sądu Administracyjnego; 4-ch posłów głosowało za poddaniem spraw paszportowych tej kontroli, a 2 osoby wstrzymały się od głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#JadwigaMariaKurzawińska">W związku ze sprawą wyjazdów za granicę powinniśmy sformułować opinię do rządu bez sugerowania konkretnych rozwiązań.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#ZygmuntSurowiec">Problem ten zostałby uwzględniony w opinii przygotowywanej przez posła Sz. Styranowskiego. Trzeba pamiętać, że najważniejsze w tych sprawach to rozpatrzenie możliwości bardziej liberalnego podejścia do zagadnienia odmawiania paszportu.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#WacławSzerszewski">Nie ma obecnie przypadków odmawiania paszportów ze względów politycznych. Nie może więc być sytuacji, w której mamy do czynienia z odmową udzielenia paszportu ze względu na przekonania polityczne, jeśli inne okoliczności przemawiają za wydaniem paszportu.</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#WacławSzerszewski">Odpowiedzialność zbiorową - sprowadzoną do zupełnie wyjątkowych przypadków - stosuje się tylko wobec osób, które poprosiły o azyl za granicą ze względów politycznych. Austriacy np. nie uznają takich argumentów, gdyż wiedzą, że w Polsce nie ma powodów uzasadniających ubieganie się o azyl polityczny w innym kraju. W tych więc przypadkach w stosunku do najbliższej rodziny stosujemy zakaz wyjazdów do czasu wyjaśnienia w jakim stopniu rodzina ta ma związek z ucieczką. Mieliśmy przypadki słynnych zdrad, bo tak trzeba nazwać np. ucieczkę pracownika cenzury. Naszym obowiązkiem jest uczynić wszystko, aby taki człowiek wrócił i rodzina też jest argumentem. Oczywiście nie dotyczy to członków rodzin mieszkających w innym mieście i może być stosowane na okres do 2 lat. W trakcie przygotowania jest odpowiedni dokument w tej sprawie, w którym m.in. zastrzeżono, że zasady te stosuje się tylko do przypadków, kiedy potrafimy udowodnić współdziałanie między członkami rodziny a osobą podejmującą ucieczkę. Sam zadecydowałem o zatrzymaniu paszportu osobie, która w podróż turystyczną zabierała biżuterię, dolary i wszystkie dokumenty osobiste w tłumaczeniu na język obcy. Istniało podejrzenie, że osoba ta zamierza nie powrócić. Nie chodzi więc o to, że ktoś wywozi dyplom.</u>
<u xml:id="u-35.2" who="#WacławSzerszewski">Istnieje potrzeba podjęcia zagadnienia zbiorowej odpowiedzialności w przygotowywanej opinii.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#JerzyZygmanowski">Jaka jest podstawa odmowy wydania paszportu, gdy ktoś nie ukrywał, że wyjeżdża do pracy.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#ZygmuntSurowiec">Zawarte umowy międzynarodowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#JerzyZygmanowski">Są jednak państwa, które chcą zatrudniać naszych marynarzy lub rybaków.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#WacławSzerszewski">Nasi rybacy i marynarze podejmują zatrudnienie za granicą i nie mają z tym problemów. Obcy armator przedkłada tylko dokumenty, z których wynika, że dana firma zatrudni zainteresowanego.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#WacławSzerszewski">Władze policyjne tolerują podejmowanie zatrudnienia w Austrii (przy pracach najprostszych i kompromitujących naszych obywateli, takich jak noszenie reklam), w RFN (do trzech miesięcy), w USA (w niektórych stanach stosuje się wobec podejmujących pracę Polaków restrykcje karne, a w innych toleruje to). Gdy chodzi o przykład jugosłowiański, to rząd tego kraju zawarł odpowiednią umowę z RFN, przewidującą zatrudnienie w RFN do pół miliona robotników jugosłowiańskich pod warunkiem, że rodziny tych robotników nie osiedlą się w RFN i nie mogą odwiedzać swych krewnych. RFN potrąca robotnikom jugosłowiańskim składki ubezpieczeniowe i podatek od wynagrodzeń i przekazuje władzom Jugosławii.</u>
<u xml:id="u-39.2" who="#WacławSzerszewski">Trudno stwierdzić obecnie, jakie kroki w związku ze sprawą podejmowania pracy za granicą podejmie nasz rząd.</u>
<u xml:id="u-39.3" who="#WacławSzerszewski">Czy można otrzymać paszport na podstawie potwierdzenia z Austrii, że uzyska się tam pracę?</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#WacławSzerszewski">Wyklucza to umowa z Austrią, Szwecją i Holandią. Przepisy RFN-owskie również mówią, że nie można tam podejmować pracy.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#JerzyZygmanowski">Nie dotyczy to jednak wszystkich zawodów.</u>
<u xml:id="u-41.1" who="#JerzyZygmanowski">Przewodniczący Komisji poseł Zygmunt Surowiec (ZSL): Kontakty resortu z Komisją przyczynią się do wypracowania rozwiązań odpowiadających Ministerstwu i obywatelom, którzy chcą wyjeżdżać za granicę.</u>
<u xml:id="u-41.2" who="#JerzyZygmanowski">Komisja przyjęła informację posła Szczepana Styranowskiego i postanowiła na jej podstawie oraz na podstawie przebiegu dyskusji sformułować opinię i dezyderat.</u>
<u xml:id="u-41.3" who="#JerzyZygmanowski">W kolejnym punkcie porządku dziennego Komisja rozpatrzyła projekt opinii w sprawie realizacji przepisów prawa dotyczących umacniania i ochrony rodziny.</u>
<u xml:id="u-41.4" who="#JerzyZygmanowski">Projekt przedstawiła poseł Maria Ciszewska (PZPR).</u>
<u xml:id="u-41.5" who="#JerzyZygmanowski">W opinii stwierdzono, że Komisja pozytywnie ocenia działania ministra sprawiedliwości, ministra spraw wewnętrznych i Generalnej Prokuratury zmierzające do zapewnienia trwałości rodziny, umacniania jej funkcji opiekuńczo-wychowawczych oraz zabezpieczenia materialnych podstaw jej bytowania. Na podkreślenie zasługuje prawidłowe funkcjonowanie przepisów znowelizowanego kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Natomiast działające od 1976 r. sądy rodzinne, zdaniem Komisji, niezupełnie spełniły pokładane w nich oczekiwania. Komisja uważa za pilne i niezbędne:</u>
<u xml:id="u-41.6" who="#JerzyZygmanowski">1. niezwłoczne doprowadzenie do uchwalenia ustawy o ochronie nieletnich przed demoralizacją i ujednolicenie przepisów ścigania karnego nieletnich oraz postępowania w sprawach nieletnich, 2. wprowadzenie do projektu noweli ustawy o spółdzielniach i ich związkach przepisu, że spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego należy do obydwojga małżonków jako przedmiot wspólności łącznej, a członkami spółdzielni mogą być obydwoje małżonkowie, 3. wprowadzenie do projektu ustawy nowelizującej Kodeks pracy przepisu o 100% odpłatności za pracę w okresie 3-ch miesięcy tymczasowego aresztowania dla sprawców przestępstw z art. 186 i 184 Kodeksu Karnego mających na utrzymaniu małoletnie dzieci.</u>
<u xml:id="u-41.7" who="#JerzyZygmanowski">Ponownego rozważenia wymaga sprawa zakresu właściwości sądów rodzinnych, aby poprzez prawidłowe określenie sfery ich działania można było lepiej wydobyć istotę i możliwości prawno-karnej ochrony rodziny. W chwili obecnej, nawet po wyłączeniu spraw o podział majątku, zakres orzekania jest zbyt szeroki i w gruncie rzeczy przesuwa na sądy rodzinne zbyt wiele spraw. Rzeczą ogromnie ważną jest równoległe:</u>
<u xml:id="u-41.8" who="#JerzyZygmanowski">- stworzenie szans specjalizacji dla sędziów orzekających w sprawach rodzinnych, - wykorzystanie doświadczeń tych sądów dla kształtowania polityki społecznej państwa.</u>
<u xml:id="u-41.9" who="#JerzyZygmanowski">Wymaga to zarówno zwiększenia zakresu szkolenia kadry sędziowskiej, jak i większego zaangażowania placówek naukowo-badawczych w analizę tej problematyki.</u>
<u xml:id="u-41.10" who="#JerzyZygmanowski">Zachodzi także potrzeba zwrócenia uwagi na taki dobór kadr sędziowskich do tych spraw, w którym dominujące znaczenie będą miały:</u>
<u xml:id="u-41.11" who="#JerzyZygmanowski">- doświadczenia w pracy z młodzieżą, - cechy osobnicze wyrażające się w cierpliwości, opanowaniu i umiejętnościach mediacyjnych.</u>
<u xml:id="u-41.12" who="#JerzyZygmanowski">W pełni uzasadniona tendencja rezygnowania z pośpiechu w tych sprawach, ze względu na możliwości mediacyjne sądu, nie może się przerodzić w niczym nie uzasadnioną przewlekłość.</u>
<u xml:id="u-41.13" who="#JerzyZygmanowski">Minister sprawiedliwości w porozumieniu z właściwymi organami i organizacjami powinien rozważyć konieczność:</u>
<u xml:id="u-41.14" who="#JerzyZygmanowski">1. zwiększenia liczby miejsc w domach dziecka i placówkach opiekuńczo-wychowawczych, 2. ulepszenia przepływu informacji między organami administracji państwowej, wykonującymi niektóre wyroki, a sądami rodzinnymi, 3. rozszerzenie funkcji mediacyjnych sądów przed orzekaniem rozwodów i szerszego wykorzystania art. 24 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, 4. szerszego włączenia się kuratorów oświaty i wychowania w działalność kuratorskich ośrodków pracy z młodzieżą, 5. zwiększenia udziału przedstawicieli organizacji społecznych w toczących się postępowaniach przed sądami rodzinnymi, a w szczególności w sprawach o alimenty i znęcanie się nad członkami rodziny, 6. dalszego rozwoju rodzinnych domów dziecka, jak też instytucji rodzin adaptacyjnych i zastępczych.</u>
<u xml:id="u-41.15" who="#JerzyZygmanowski">Nadto wymagają dalszego rozwoju dotychczasowe pozytywne działania profilaktyczne i represyjne prokuratury na rzecz ochrony i umacniania rodziny. Umocnienia i rozwoju wymagają też dotychczasowe pozytywne działania opiekuńczo-wychowawcze i resocjalizacyjne prowadzone przez MO za pośrednictwem milicyjnych izb dziecka i inspektoratów ds. nieletnich, jak też działania w zakresie ścigania i wykrywania nieletnich sprawców przestępstw oraz sprawców dorosłych, godzących w dobro małoletnich i rodziny.</u>
<u xml:id="u-41.16" who="#JerzyZygmanowski">Należy w granicach aktualnej sytuacji gospodarczej kraju zapewnić odpowiednią ilość mieszkań dla małżonków rozwiedzionych.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#ZygmuntSurowiec">Ostatni fragment należy skreślić. Moglibyśmy przecież spowodować rozwody.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#JadwigaGiżyckaKoprowska">Jak powinna wyglądać w świetle opinii właściwość rzeczowa sądów rodzinnych?</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#MariaCiszewska">Opinia nie zawiera sugestii dotyczących ukształtowania zakresu właściwości tych sądów, pozostawiając to ministrowi sprawiedliwości.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#ZygmuntSurowiec">Nie można tego tak zostawić.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#JadwigaGiżyckaKoprowska">Sprawy rozpoznawane przez sądy rodzinne są najłatwiejsze z punktu widzenia prawnego - nie ma tam zawiłych problemów prawnych. Sędziowie pracujący w tych sądach są w stosunku do sędziów zajmujących się problematyką karną, cywilną, znacznie mniej obciążeni ilościowo - nie widzę więc potrzeby zmiany zakresu orzekania tych sądów. Chyba, że zlikwiduje się te sądy i powróci do dawnego rozwiązania wydziałów nieletnich.</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#ZygmuntSurowiec">Opowiadam się za skreśleniem tego fragmentu.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#WładysławKupiec">Zagadnienie to podejmiemy w związku z nowelizacją odpowiednich aktów prawnych, jaka jest przecież zamierzona.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#MariaCiszewska">Odpowiedni fragment będzie więc brzmiał: „ponownego rozważenia wymaga sprawa zakresu właściwości sądów rodzinnych, aby poprzez prawidłowe określenie sfery ich działania można było lepiej wydobyć istotę możliwości prawno-karnej ochrony rodziny”. Skreśleniu ulegnie natomiast fragment mówiący, że obecnie, nawet po wyłączeniu spraw o podział majątku, zakres orzekania jest zbyt szeroki i w gruncie rzeczy przesuwa na sądy rodzinne zbyt wiele spraw.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#WładysławKupiec">Wśród krajów socjalistycznych nasze sądy mają największe obciążenie. Zajdzie więc potrzeba zwiększenia stanu etatów.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#JerzyZaręba">Zagadnienie milicyjnych izb dziecka wymaga rozstrzygnięcia przy rozpatrywaniu projektu ustawy o ochronie nieletnich przed demoralizacją. Milicja ma za zadanie zwalczanie poważnych przestępstw. Tu powinny działać władze oświatowe. Milicyjne izby dziecka powstały z konieczności.</u>
<u xml:id="u-51.1" who="#JerzyZaręba">Poseł Maria Ciszewska (PZPR) zaproponowała następującą redakcję dyskutowanego fragmentu: „umocnienia i rozwoju wymagają też dotychczasowe pozytywne działania MO w zakresie ścigania i wykrywania nieletnich sprawców przestępstw oraz sprawców dorosłych godzących w dobro małoletnich i rodziny”.</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#HalinaPokora">Milicja nie chcąc działać po dyletancku zajmuje się jednak sprawami dzieci od lat i wkracza w kompetencje resortów zdrowia i opieki społecznej oraz oświaty i wychowania. W projekcie opinii nastąpiło pomieszanie problematyki. Marginalnie potraktowano sprawę izb dziecka. Impulsem podjęcia sprawy przez Komisję była likwidacja wrocławskiego inspektoratu. Nie zlikwidowano tam jednak izby dziecka. Działalności w tym zakresie nie zamierzamy likwidować, ale nie zamierzamy jej też rozszerzać. 20–25 tys. dzieci zatrzymywanych rocznie w izbach dziecka nie da się przekazać państwowym placówkom opiekuńczym. Nasze obecne działania spotykają się z poparciem, a przecież mieszczą się one poza prawem. Tymi sprawami powinny zająć się kompetentne resorty.</u>
<u xml:id="u-52.1" who="#HalinaPokora">Komisja uchwaliła opinii w sprawie realizacji przepisów prawa dotyczących umacniania i ochrony rodziny i upoważniła prezydium do dokonania poprawek redakcyjnych.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>