text_structure.xml 17.5 KB
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#AdamŁopatka">W dniu 28 października 1981 r. Komisja ds. Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw rozpatrzyła informację grup roboczych o stanie wcielania w życie ustawy o samorządzie przedsiębiorstw państwowych w wybranych zakładach pracy.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#AdamŁopatka">Obradom przewodniczył poseł Adam Łopatka (PZPR):</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#AdamŁopatka">Zgodnie z uchwałą Komisji podjętą na poprzednim posiedzeniu jeden z zespołów poselskich wizytował Państwowe Gospodarstwo Rolne Manieczki. W relacji z tej wizyty poseł Adam Łopatka (PZPR) przedstawił sprawy związane z wyborem do rady pracowniczej przedsiębiorstwa oraz uwagi przedstawicieli kierownictwa PGR Manieczki.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#AdamŁopatka">Licząca 1200 osób załoga wybierze swą radę pracowniczą 4 listopada br. Natomiast pierwsze zebranie delegatów odbędzie się tydzień później. Również później rozpatrzony zostanie statut rady. Specyfiką PGR jest jego wielozakładowość.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#AdamŁopatka">Według opinii rozmówców, najbardziej zainteresowani samorządem są nowi, młodzi pracownicy. Do „Solidarności” należy 38% załogi, reszta do związku branżowego. „Solidarność” wykazuje dużą aktywność w szkoleniu na temat samorządu, branżyści są bierni, podobnie jak organizacja partyjna. Nie ma tendencji do zmiany kadry kierowniczej. Dyrektor kombinatu, kierujący nim od roku 1960, cieszy się dużym autorytetem.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#AdamŁopatka">Sprawa zjednoczenia PGR: 28 kombinatów, a więc wszystkie działające w poznańskim zjednoczeniu PGR, zamierzają dobrowolnie się zrzeszyć, w tym samym składzie.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#AdamŁopatka">Ze spraw socjalnych na pierwsze miejsce wysuwa się kwestia mieszkaniowa. Potrzeba około 120 mieszkań, natomiast w dwóch budowanych blokach przybędzie 38 mieszkań.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#AdamŁopatka">Sprawa przechodzenia wcześniejszego na emerytury: kandydatów jest wielu, ale niektórzy chcieliby przejść na emeryturę w późniejszym terminie, nie deklarując się - jak tego wymaga rozporządzenie - do końca roku bieżącego.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#AdamŁopatka">Ogólna uwaga: istnieje korzystne nastawienie załogi do obydwu ustaw sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#AdamŁopatka">Poseł Zbigniew Rudnicki (SD) relacjonował wizytę zespołu poselskiego w Miejskich Zakładach Komunikacyjnych w Radomiu. Posłowie stwierdzili tam pełny brak informacji na temat ustaw sejmowych, nie podjęto w zakładzie żadnych działań organizacyjnych. Zamierza się powołać radę pracowniczą przed końcem roku.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#AdamŁopatka">Dyskusja przedstawicieli dyrekcji i załogi z posłami była ogólnikowa, i w większości dotyczyła sytuacji MZK po ich usamodzielnieniu. Na pierwszy plan załoga wysuwała sprawy zaopatrzenia technicznego. Sytuacja jest wręcz katastrofalna i być może zimą stanie 75% autobusów. Wśród pytań powtarzała się sprawa przepisu wykonawczego odnośnie działalności przedsiębiorstw użyteczności publicznej. Uwaga końcowa - było to pierwsze od 6 lat spotkanie posłów z załogą MZK Radom.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#AdamŁopatka">Poseł Marian Żołnierczyk (PZPR) zdał sprawozdanie z wizyty zespołu poselskiego w zakładach WSK Mielec. Działalność miejscowego samorządu pracowniczego jest znacznie zaawansowana. Już 16 lipca powołana została licząca 161 osób rada przedsiębiorstwa, do której wybory zostały rzetelnie przygotowane. Powołano 7 komisji problemowych. Dotychczasowa działalność rady pozwala sformułować kilka konkretnych wniosków:</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#AdamŁopatka">1. Dwuletnia kadencja rady w tak dużych przedsiębiorstwach (załoga WSK Mielec liczy 19 tys. osób) jest okresem za krótkim - postuluje się go przedłużyć do 4 lat.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#AdamŁopatka">2. Programy telewizyjne na temat samorządu powinny być emitowane w godzinach wieczornych i powtarzane następnego dnia przed południem. Ich treść musi być aktualna, a nie abstrakcyjna.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#AdamŁopatka">3. Po każdym wyborze rady ścisłe kierownictwo administracyjne zakładu powinno podać się do dymisji i uzyskać absolutorium.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#AdamŁopatka">4. Sugestia aktywu partyjnego i młodzieżowego: zachować nomenklaturę wobec kadry kierowniczej w poszczególnych zakładach.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#AdamŁopatka">Poseł Zenon Komender (bezp. „Pax”) zrelacjonował wizytę zespołu poselskiego w Hucie „Warszawa”. Posłowie byli obecni na posiedzeniu tymczasowej rady robotniczej huty „Warszawa”. Rada ta została powołana na długo przed ukazaniem się ustawy sejmowej i posiada już znaczne doświadczenia. Głównym tematem posiedzenia rady, w której uczestniczyło 110 delegatów, było dostosowanie jej dotychczasowej struktury do zasad wynikających z uchwały sejmowej. Generalnie rzecz biorąc, różnice są minimalne, to sprawia, iż załoga aprobuje ustawy sejmowe. Rozbieżności dotyczą:</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#AdamŁopatka">1. Kadencji rady: Ustawa przewiduje dwa lata, w hucie przyjęto termin 4-letni. Sugestia delegatów: co dwa lata rotować część składu rady, aby zachować ciągłość jej pracy;</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#AdamŁopatka">2. Dostosowania specyfiki przedsiębiorstw wielozakładowych do przepisów zawartych w ustanie. Należy rozszerzyć kompetencje prezydium rady.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#AdamŁopatka">Drugim nurtem spotkania były wewnętrzne sprawy przedsiębiorstwa. Przygotowywany jest raport o jego stanie. Łączy się z tym problem starych zjednoczeń. Obecnie walczą one o przetrwania, tyle że pod zmienionym szyldem, ale z zachowaniem dotychczasowych kompetencji.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#AdamŁopatka">Na uwagę zasługują stosunki między radą robotniczą a rządową Komisją ds. reformy gospodarczej. Huta „Warszawa” jest jednym ze stu zakładów konsultacyjnych, m.in. opiniowała już projekty niektórych ustaw. Rada robotnicza nie wykazuje jednak zainteresowania tą działalnością. Być może po wizycie posłów dojdzie do wspólnego spotkania rady z Komisją ds. reformy.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#AdamŁopatka">Wniosek der komisji sejmowej: rada robotniczą huty „Warszawa” oferuje swoje usługi w charakterze stałego konsultanta Komisji ds. Samorządu Pracowniczego. Zdaniem posła Komendera, rada robotnicza huty „Warszawa” posiada znaczne doświadczenia w sprawach samorządowych, z których warto skorzystać. W hucie nie ma konfliktów między kierownictwem administracyjnym a samorządem - m.in. dlatego, że dyrektor naczelny cieczy się wielkim autorytetem.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#TadeuszUrbański">Zespoły pracownicze zaniepokojone są brakiem aktów wykonawczych, które powinny były ukazać się w ślad za ustawami o przedsiębiorstwie państwowym i samorządzie pracowniczym. Bez tych dokumentów samorząd nie może działać. Komisja zatem powinna przyczynić się do wyegzekwowania od nich powyższych dokumentów w możliwie najkrótszym terminie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#TadeuszUrbański">Z informacji zebranych na spotkaniach poselskich Oraz podczas wizytacji w zakładach przemysłowych wynika, że problematyka samorządowa budzi wiele wątpliwości. M.in. nie wiadomo, czy przewodniczący i sekretarz samorządu mogą być oddelegowani do tej pracy z zawieszeniem w czynnościach zawodowych. Padają pytania, czy opiniowane przez samorząd mają być tylko kandydatury dyrektora i jednego jego zastępcy (co sugeruje tekst ustawy), czy też opiniowani mają być wszyscy zastępcy dyrektora. Czy mogą być wybierani do organów samorządowych emeryci, którzy dotychczas zajmowali się pracą społeczną w swych macierzystych zakładach. Nie są wyjaśnione możliwości powoływania samorządów w zakładach budżetowych. Sprawą najważniejszą jest jednak przyspieszenie aktów wykonawczych do ustaw. Brak tych aktów blokuje sprawne wprowadzanie w życie ustaw o przedsiębiorstwie państwowym i samorządzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JanWilczek">Bez projektów ustaw o planowaniu społeczno-gospodarczym, gospodarce finansowej i opodatkowaniu przedsiębiorstw Komisja nie jest w stanie prowadzić akcji wyjaśniającej. Toteż niezbędne jest przyspieszenie tempa prac nad wymieniowymi ustawami. Przedstawiciele zakładów produkujących na eksport proponują rozważenie wysokości stawek podatku od eksportu. Promocja eksportu wymaga dążenia do ustalenia podatku według stawek minimalnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#StanisławCzerniej">Ze złożonych dziś sprawozdań wynika, że zespoły poselskie wizytowały przedsiębiorstwa, które określić można jako niekonfliktowe. Zebrane spostrzeżenia dowodzą potrzeby przyspieszenia przepisów wykonawczych, należytej znajomości tekstów ustaw, dostępności tychże ustaw itp. Jednakże do Komisji nadchodzą listy domagające Się odpowiedzi na różne niełatwe pytania, prośby o Interwencje itp. Oznacza to, że w wielu zakładach wprowadzanie samorządu pracowniczego nie odbywa się bezkonfliktowo. Warto więc postawić pytanie, czy trafiliśmy wyłącznie do dobrych zakładów i jak dostać się tam, gdzie jest i będzie trudno. Wiele symptomów wskazuje, że nie tylko trudności techniczne stoją na przeszkodzie wprowadzaniu samorządów. Komisja nie powinna odstępować od podjętego już postanowienia od powołaniu grupy ekspertów, którzy byliby gotowi do udzielania wyczerpujących wykładni i komentarzy do ustaw o przedsiębiorstwie i samorządzie dla posłów, którzy nawiązują kontakty z zakładami, pomoc ekspertów ma doniosłe znaczenie. Poruszamy się bowiem w sferze spraw niezwykle ważnych i często konfliktowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#ZofiaKalisz">Jak wiadomo, ustawa o samorządzie dotyczy przedsiębiorstw państwowych. Dążą jednak do oparcia się na zasadach samodzielności również inne organizmy gospodarcze, m.in. wiele załóg wiejskich spółdzielni produkcyjnych wykazuje takie zamiary. Jak patrzeć na ten problem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#AdamŁopatka">Tę sprawę należy przekazać jako informację do odpowiedniej komisji sejmowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#ZenonSzulc">W wielu zakładach występują tendencje do oddelegowania pracowników do pracy w samorządzie?</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#ZenonSzulc">Komisja nasza powinna w formie opinii przedstawić powszechnie wysuwane postulaty przyspieszenia ustaw na temat planowania i sprawozdawczości, finansów przedsiębiorstw i podziału funduszu zakładowego.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#ZenonSzulc">Nie możemy uznać sytuacji w kombinacie PGR Manieczki za typową dla gospodarstw tego typu. W tym wzorcowym kombinacie panuje spokój, ponieważ jego sytuacja jest wyjątkowo dobra: wydajność wysoka, inwestycje realizowane systematycznie i in.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#ZbigniewPruszkowski">Jest duże społeczne zapotrzebowanie na pomoc naszej Komisji. Załogi wiążą z jej funkcjonowaniem nadzieje na prawidłowe wykonywanie ustaw o samorządzie i przedsiębiorstwie. Z listy zgłoszeń, które napłynęły do Komisji wynika, że w najbliższym czasie trzeba będzie służyć pomocą jeszcze liczniejszym zakładom. Dlatego ponawiam swój wniosek o uruchomienie zespołu ekspertów, którzy powinni się wypowiadać na tematy samorządowe w specjalnej audycji telewizyjnej. Taka forma upowszechniania aktualnej obecnie problematyki byłaby bardzo pożyteczna dla społeczeństwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#BernardKus">Uważam, że wraz z wdrażaniem ustawy o samorządzie okaże się, że realizacja reformy w PGR wymaga pogłębienia. Kombinaty PGR-owskie składają się często z kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu zakładów produkcyjnych. Nie wszystkie z nich działają prawidłowo, a rozliczenia są ogólne - w ramach całego PGR. Przy stosowaniu wspólnego rachunku, zakłady działające prawidłowo uzyskują rezultaty podobne jak zakłady kulejące. Dlatego najlepsze „elementy składowe” kombinatów PGR-owskich dążą do uzyskania pełnej autonomii i pracy na własne konto. Rozwiązanie tego dylematu nie jest łatwe. Zerwanie więzi z dyrekcją kombinatu może się bowiem okazać brzemienne w ujemne następstwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#StefaniaBruzda">W niektórych przedsiębiorstwach znajdują się niewykorzystywane maszyny i urządzenia od których trzeba będzie płacić amortyzację, co stanie się poważnym obciążeniem finansowym dla tych przedsiębiorstw. Niestety zakłady mają zakazane pozbywać się tego majątku. Jak w takiej sytuacji powinny postąpić?</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#StefaniaBruzda">Redaktor Jarosław Karczewski (Trybuna Samorządu Robotniczego Katowice). Wydaje się, że dobrą formą upowszechnienia problematyki samorządowej i wyjaśnienia szeregu problemów aktualnych w fazie wdrażania samorządów, byłby wywiad PAP z przewodniczącym Komisji DS. Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw. Można również publikować compendium wiedzy o samorządzie w dwutygodniku pt. „Zagadnienia i Materiały”, który ukazuje się w 102 tys. egz. i trafia do wszystkich zakładów kraju. W ten sposób pożądane materiały otrzymaliby wszyscy, których zainteresowanie koncentruje się wokół samorządu. Także zespół dziennikarzy stale zajmujących się problemami samorządu informowany na specjalnej konferencji prasowej mógłby upowszechniać aktualne informacje z tego zakresu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#ZbigniewPruszkowski">Uwagi red. Karczewskiego są niewątpliwie słuszne. Pożyteczne jest organizowanie wymienionych przez niego form popularyzacji problematyki samorządowej. Byłoby to źródło dla fachowców. Natomiast szeroka opinia społeczna powinna się zapoznawać z tą problematyką za pośrednictwem TV.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#ZbigniewPruszkowski">Przewodniczący Komisji poseł Adam Łopatka (PZPR): podsumował dyskusję i sformułował wnioski:</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#ZbigniewPruszkowski">-istnieje potrzeba szybkiego wydania rozporządzeń wykonawczych i innych aktów, które towarzyszyć powinny ustawom. Prezydium Komisji sformułuje dezyderat w tej sprawie do Prezesa Rady Ministrów (wniosek przyjęto jednogłośnie).</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#ZbigniewPruszkowski">- znajomość Ustaw o przedsiębiorstwie i samorządzie w zakładach pracy jest niedostateczna. Komisja wnioskować będzie wydanie broszury zawierającej tekst ustaw, w miarę możności również tekst rozporządzeń wykonawczych oraz tekst ustawy sejmowej o powołaniu Komisji. Prezydium zajmie się znalezieniem wydawcy, który podjąłby się druku wymienionych tekstów w kilkuset tysięcznym nakładzie.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#ZbigniewPruszkowski">- na uwagę zasługują wysunięte w dyskusji propozycje dotyczące upowszechniania w prasie problematyki samorządowej.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#ZbigniewPruszkowski">- posłowie Zofia Kalisz i Zenon Szulc (PZPR) skorzystają z zaproszeń wystosowanych pod adresem Komisji i wezmą udział w najbliższych zebraniach na temat samorządu w zakładach pracy.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#ZbigniewPruszkowski">- Komisja będzie kontynuować i zacieśniać kontakty z zakładami pracy tak w fazie wdrażania ustawy o samorządzie, jak w ich późniejszej działalności.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#ZbigniewPruszkowski">- przystąpi się do powołania grupy ekspertów.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#ZbigniewPruszkowski">Poseł A. Łopatka poinformował, że tematem następnego posiedzenia Komisji będzie problematyka związana z wprowadzaniem samorządu w jednostkach nie będących przedsiębiorstwami państwowymi. Rozpatrywane też będą Informacje o działaniu komisji DS. samorządowych przy radach narodowych w Warszawie, Katowicach, Gdańsku, Łodzi i Krakowie.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#ZbigniewPruszkowski">Poseł Józef Cebula zgłosił dwie propozycje: na spotkaniach z załogami zakładów pracy konsultować również projekty ważniejszych zarządzeń wykonawczych w sprawie samorządu przedsiębiorstw oraz zorganizować spotkanie poselskie z ekspertami na temat wspomnianych zarządzeń.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#ZbigniewPruszkowski">Przewodniczący Komisji poseł Adam Łopatka (PZPR) uznał obydwie propozycje za słuszne, z zastrzeżeniem, że rząd nie ma obowiązku konsultowania z komisjami poselskimi projektów zarządzeń wykonawczych do ustaw sejmowych.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>