text_structure.xml 44.3 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#AntoniSeta">Dnia 16 lipca 1985 r. Komisja Przemysłu, obradująca pod przewodnictwem posła Henryka Szafrańskiego (PZPR), rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#AntoniSeta">-odpowiedź na opinię w sprawie możliwości zaspokojenia zapotrzebowania gospodarki narodowej na wyroby przemysłu gumowego;</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#AntoniSeta">- opinię do prezesa Rady Ministrów w sprawie zaopatrzenia kraju w wyroby dla potrzeb lecznictwa oraz intensyfikacji eksportu tych wyrobów;</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#AntoniSeta">- sprawozdanie z działalności komisji w okresie VIII kadencji Sejmu PRL.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#AntoniSeta">W posiedzeniu uczestniczyli: wicemarszałek Sejmu Zbigniew Gertych, minister przemysłu chemicznego i lekkiego Edward Grzywą, przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli, Ministerstwa Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#HenrykSzafrański">Jest to końcowe posiedzenie naszej komisji, na którym mamy zatwierdzić sprawozdanie z działalności w całej kadencji. Jeszcze przed jego rozpatrzeniem chciałbym wszystkim posłom podziękować za udział w naszych pracach. Był to okres wyjątkowych trudności. Wciąż zaskakiwano nas zmianami i reformami. Najpierw z trzech ministerstw utworzono jedno, potem rozpoczęła się - przyjmowana z mieszanymi uczuciami reforma gospodarcza. Nasze mieszane uczucia wynikały stąd, że mieliśmy różne doświadczenia: wielkie organizacje gospodarcze funkcjonowały półtora roku, a potem zostały zlikwidowane. Dlatego też do reformy podchodziliśmy z wielkimi nadziejami, uznaliśmy, że to bardzo istotna próba. Nasza komisja wykazała olbrzymi upór we wdrażaniu reformy, niezależnie od wszystkich trudności. Staraliśmy się w ciężkich chwilach siebie nawzajem przekonywać, wspierać. Widzieliśmy, że reforma gospodarcza winna być konsekwentnie wdrażana. To nie było takie proste. Po 1980 r. nastąpiło rozluźnienie dyscypliny, zanarchizowanie życia w zakładach pracy. Trzeba było wykazać dużą cierpliwość, przekonywać aby zakłady stały się podstawowymi realizatorami reformy. Przeżyliśmy ten trudny okres, zdobyliśmy dużo doświadczeń. Najważniejsze z nich przekonuje nas, że trzeba wykazywać upór, konsekwencję i zrozumienie, pozyskiwać ludzi pracy. Trzeba im uświadamiać, że tylko dobra praca pozwoli wyjść z kryzysu. Dziś mamy dzień podsumowania naszej działalności. Raz jeszcze dziękuję posłom za to, że nie szczędzili czasu i sił, że mieli bieżący kontakt z wyborcami w terenie, z zakładami pracy, skąd przynosili wiadomości i dzielili się nimi.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#HenrykSzafrański">Odpowiedź na opinię omówiła poseł Elżbieta Rutkowska (PZPR): Ministerstwo Przemysłu Chemicznego i Lekkiego udzieliło nam odpowiedzi na opinię dotyczącą możliwości zaspokojenia zapotrzebowania gospodarki narodowej na wyroby przemysłu gumowego. Odpowiedź zawiera bardzo dokładny opis wszystkich przedsięwzięć, które zamierza się podjąć w latach 1986–1990. Są to przedsięwzięcia inwestycyjne, modernizacyjne i innego rodzaju. Ocenia się, że na realizację minimalnego programu modernizacyjno-inwestycyjnego niezbędne są nakłady rzędu 31 mld zł, z czego przemysł gumowy może zgromadzić 17 mld zł (z funduszu rozwoju, kredytów bankowych, partycypacji odbiorców itp.). Pozostała kwota 14 mld zł musiałaby pochodzić z dotacji budżetowych. Byłyby one przeznaczone na budowę nowej wytwórni sadz technicznych w Gliwicach, na modernizację oddziału tkanin kordowych do produkcji opon w Iłowie Żagańskiej oraz na dofinansowanie niektórych inwestycji modernizacyjnych w zakładach przemysłu gumowego.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#HenrykSzafrański">Niezależnie od tego wiele innych zamierzeń ujętych zostało w uchwale Prezydium Rządu z 24 czerwca 1985 r. Dotyczą one m.in. produkcji opon ciągnikowych tylnich i przednich, opon rolniczych itp. W odpowiedzi stwierdza się również, że prowadzone będą prace badawczo-wdrożeniowe w kierunku dalszej poprawy jakości produkowanych wyrobów, obniżenia zużycia surowców i intensyfikacji bieżnikowania opon.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#HenrykSzafrański">Przedstawiony w odpowiedzi program jest jasny i klarowny, ujmuje konkretne zadania. W imieniu podkomisji przemysłu chemicznego proponuję przyjąć odpowiedź na naszą opinię, ze zwróceniem uwagi na konieczność kontroli realizacji tego programu.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#HenrykSzafrański">Komis ja przyjęła odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#HenrykSzafrański">Projekt opinii w sprawie zaopatrzenia kraju w wyroby dla potrzeb lecznictwa oraz intensyfikacji eksportu tych wyrobów przedstawiła poseł Helena Galus (bezp.): W lutym br. powstała ostateczna wersja programu rozwoju farmacji, uwzględniająca także sprawę eksportu. W marcu Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie realizacji tego programu. Na tego rodzaju program czekaliśmy 10 lat. Aby zapoznać się z możliwościami jego realizacji zbieraliśmy informacje w wielu zakładach przemysłu farmaceutycznego. One pomogły przygotować koreferat na posiedzeniu komisji. Nasze uwagi były zgodne z odczuciem zakładów załóg farmaceutycznych, tak więc przedsiębiorstwa te, jak również resort przemysłu chemicznego i lekkiego poparły nasze uwagi. Przygotowaliśmy projekt opinii w tej sprawie. Mamy obowiązek zabrania głosu w sprawie produkcji leków, gdyż wiemy, jaka jest obecnie sytuacja w tym zakresie. W opinii należałoby stwierdzić, że komisja po rozpatrzeniu sprawy uznaje, iż zaopatrzenie kraju w środki lecznicze jest niedostateczne. Odzwierciedleniem tej krytycznej sytuacji są braki w układzie asortymentowym, dotyczące 400–600 pozycji. Również skromny asortyment środków farmaceutycznych dopuszczonych do obrotu w 1984 r., obejmujący tylko 2314 pozycji (w tym 509 z importu), przy występujących brakach bądź niedoborach leków stwarza niejednokrotnie dramatyczną sytuację w lecznictwie. Możliwości produkcyjne przemysłu farmaceutycznego wprawdzie stale rosną w wyniku podejmowanych doraźnie decyzji, ale są niewystarczające w stosunku do rosnących potrzeb społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#HenrykSzafrański">Zdaniem komisji, obecna trudna sytuacja przemysłu farmaceutycznego i zaopatrzenia rynku w leki jest zdeterminowana z jednej strony stagnacją tego przemysłu w latach 70-tych i postępującą dekapitalizacją, a z drugiej - obserwuje się wiele czynników, które obniżają wykorzystanie obecnych możliwości produkcyjnych. Zaliczamy do nich:</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#HenrykSzafrański">- niedostateczne i nierytmiczne zasilanie przemysłu w środki dewizowe. Niedobór środków dewizowych w I połowie roku rodzi nieodwracalne skutki zmniejszenia produkcji z tytułu niewykorzystania zdolności produkcyjnych, - ustalenie w CPR wielkości dostaw wyrobów farmaceutycznych na poziomie nie pokrywającym potrzeb lecznictwa, - nieprecyzyjne określenie potrzeb przez resort zdrowia i opieki społecznej, - brak surowców, materiałów krajowych i opakowań, - opóźnienie w budowie wytwórni antybiotyków, - niska rentowność produkcji farmaceutycznej i w konsekwencji niedobór środków finansowych na rozwój, - marnotrawstwo leków spowodowane m.in. niskimi cenami i rozbudowanymi nadmiernie przywilejami w otrzymywaniu bezpłatnie leków, - długotrwały proces wdrażania nowych wyrobów.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#HenrykSzafrański">Usunięcie tych mankamentów powodowałoby lepsze wykorzystanie obecnego potencjału wytwórczego.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#HenrykSzafrański">Podjęte w 1984 r. postanowienie nr 19 Prezydium Rządu, a szczególnie uchwała Rady Ministrów nr 36 w sprawie poprawy zaopatrzenia kraju w wyroby dla lecznictwa i intensyfikacji eksportu tych wyrobów stwarzają możliwości przeprowadzenia gruntownej rozbudowy i modernizacji przemysłu farmaceutycznego. Opracowany przez Ministerstwo Przemysłu Chemicznego i Lekkiego program zakłada wydatkowanie w latach 1986–1990 - 72 mld zł na realizację określonych przedsięwzięć inwestycyjnych oraz uzyskanie efektów w postaci przyrostu produkcji o 85 mld zł i przyniesie zdecydowaną poprawę w zaopatrzeniu ludności w leki. Dodatkowym efektem realizacji programu będzie dwukrotne zwiększenie eksportu, głównie do ZSRR, co pozwoli na poprawę bilansu handlu zagranicznego oraz pozyskanie środków finansowych na rozwój przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#HenrykSzafrański">Komisja pozytywnie ocenia ten program zauważając jednak, że niski stan zaawansowania prac projektowych, brak zabezpieczenia wykonawstwa robót budowlano-montażowych, długie cykle dostaw maszyn i urządzeń oraz aktualny stan przygotowań organizacyjnych stanowią poważne zagrożenie jego realizacji. Z uwagi na niezwykłą ważność programu oraz wyczulenie społeczeństwa konieczne jest:</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#HenrykSzafrański">- doprowadzenie do zgodności programów w CPR na 1986 r. i NPSG na lata 1986–1990 w nakładach i efektach, - zapewnienie przez Komisję Planowania rytmicznego dopływu środków dewizowych, umożliwiających realizację programu i maksymalne wykorzystanie zdolności produkcyjnych przemysłu, - zapewnienie wykonawstwa robót budowlano-montażowych, - zobligowanie wszystkich resortów współdziałających w realizacji programu do priorytetowego traktowania potrzeb przemysłu farmaceutycznego, - zmniejszenie dewizochłonności przemysłu farmaceutycznego przez uwzględnienie w większym stopniu jego zapotrzebowania na surowce, półprodukty i materiały w programie restrukturyzacji przemysłu chemicznego, - przyspieszenie fazy organizacyjnego przygotowania realizacji programu.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#HenrykSzafrański">Z analizy obecnego systemu zaopatrzenia kraju w leki wynika, że wiele problemów można wyeliminować poprzez lepszą organizację i właściwy system pracy, W tym celu należałoby: opracować długoterminową prognozę zapotrzebowania na leki w określonych grupach terapeutycznych oraz okresowo ją aktualizować, jak też zracjonalizować system określania rocznego zapotrzebowania; opracować jednolity system informacji farmakoterapeutycznej; usprawnić system dystrybucji, zrewidować ceny; zwiększyć rentowność produkcji wyrobów farmaceutycznych, w tym zwłaszcza syntez i zapewnić priorytet zaopatrzenia w surowce, opakowania, części zamienne, urządzenia, wyroby hutnicze itp.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#HenrykSzafrański">W zreferowanym projekcie opinii jest wiele spraw, nad którymi trzeba by się głębiej zastanowić. Dotyczy to chociażby propozycji wzrostu cen leków, ograniczenia rozrzutności itp. Kwestie te powinny być przedyskutowane również przez Komisję Polityki Społecznej, Zdrowia i Kultury Fizycznej. Zdaję sobie sprawę, że leki nie są szanowane i trzeba zmienić obecny stan. Wprowadzając uprawnienia do bezpłatnego otrzymywania leków wiedzieliśmy, że spowoduje to brak szacunku dla nich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#AleksanderGertz">Brałem udział w jednym z zespołów wizytujących Zakłady Przemysłu Farmaceutycznego. Trudno sobie po tych wizytach wyobrazić, abyśmy nie przyjęli opinii. Konieczne jest zadośćuczynienie załogom i całemu społeczeństwu. Musi przecież nastąpić poprawa zaopatrzenia w idei. W tym roku widoczny jest wzrost produkcji leków, jednak jednocześnie deficyt ich jest jeszcze bardziej widoczny. Dlatego tak potrzebna jest opinia. Sejm IX kadencji będzie się ustosunkowywał do postulatów zawartych w tej opinii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#HenrykSzafrański">Czy opinia znacznie się różni od dotychczas zajmowanego przez nas stanowiska, czy wnosi jakieś nowe elementy w stosunku do programu przyjętego przez Radę Ministrów w marcu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#EdwardGrzywa">Tak, zwraca uwagę na wykonawstwo, a więc podstawowy element realizacji uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#HenrykSzafrański">Gdyby uchwała była konsekwentnie realizowana, to wówczas nasza opinia byłaby niepotrzebna…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#EdwardGrzywa">Opinia zwraca uwagę na niebezpieczeństwo i zagrożenia w realizacji uchwały, spełnia rolę wzmacniającą ten dokument.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#HenrykSzafrański">Problem nie polega więc na tym, że opinia proponuje coś nowego, lecz na tym, aby konsekwentnie realizować przyjętą uchwałę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#EdwardGrzywa">Są nowe elementy, np. dotyczące potrzeby zmiany cen, czy też ograniczenia przywilejów korzystania z bezpłatnych leków. Wg naszych szacunków około 11 mln osób ma prawnie zagwarantowane bezpłatne leki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#HenrykSzafrański">Wkraczamy jednak tutaj w zakres kompetencji komisji Polityki Społecznej, Zdrowia i Kultury Fizycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#JaninaŁęgowska">Komisja Polityki Społecznej, Zdrowia i Kultury Fizycznej wielokrotnie rozpatrywała tę sprawę na swoich posiedzeniach. Wiele wyjaśnień nadesłanych w sprawie leków nie satysfakcjonowało nas, dlatego też podejmowaliśmy kolejne kroki. W końcu powstał program. Nie jest nową sprawą mówienie o nadmiernych przywilejach w zakresie bezpłatnego otrzymywania leków. W programie antyinflacyjnym jest twardo zapisane dążenie do ograniczania różnego rodzaju przywilejów. Cała trudność polega na ruszeniu z miejsca, gdyż wywołuje to wiele kontrowersji. Sprawy cen też należy traktować ostrożnie: są leki kosztujące grosze, są też kosztujące kilkaset złotych. Postawiona w projekcie opinii sprawa zmiany cen nie będzie wchodziła w zakres kompetencji naszej komisji. Z drugiej strony uważam też, że jeśli posłowie z Komisji Przemysłu wykonali ogromną pracę przygotowując dzisiejszą opinię, dobrą tradycją jest doprowadzenie sprawy do końca. Z tych względów przychylam się do wniosku poseł H. Galus. Można opinię inaczej sformułować, ale stanowić ona będzie zdecydowane wzmocnienie programu przyjętego uchwałą Rady Ministrów. Przypomnijmy sobie, co było z uchwałą w sprawie elektroniki, ile razy trzeba było zajmować się tym tematem, aby sprawa ruszyła z miejsca, choć jeszcze nie na tyle, na ile powinna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#CecyliaModeracka">Wszyscy doskonale sobie zdajemy sprawę, że całe zło tkwi nie w produkcji leków, lecz w służbie zdrowia. Uprawnieni do bezpłatnego korzystania z leków przychodzą do lekarza, a ten pod ich dyktando wypisuje recepty dla całej rodziny.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#CecyliaModeracka">Rok temu minister zdrowia wydał decyzję, aby nie przepisywać na jednej recepcie więcej niż po jednym opakowaniu danego leku. Obecnie znów powrócono do dawnego stanu: ma ktoś 2 recepty i na każdej widnieją po 2 opakowania danego leku. Jest to ewidentne marnotrawstwo. Trwonimy to co mamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#HenrykSzafrański">Jest więc wniosek, aby przyjąć opinię przedstawioną przez poseł H. Galus. Jestem niespokojny, gdyż należałoby ją wnikliwie przejrzeć i usunąć niektóre sformułowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#AntoniSeta">Konsultowałem się z przewodniczącym Komisji Polityki Społecznej, Zdrowia i Kultury Fizycznej. Potwierdził on, że opinia jest zrobiona dobrze, na miarę potrzeb. Pytał tylko czy jest ona na czasie. Rząd podjął przecież uchwałę w tej sprawie, która wyczerpuje całość problematyki. Kiedy stwierdziłem, że nieprzyjęcie opinii byłoby zaprzepaszczeniem pracy poselskiej, poseł S. Gabrielski powiedział, że opinia może pozostać w dokumentach i stanowić jedną z wytycznych do działania posłów Sejmu IX kadencji.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#AntoniSeta">Komisja uchwaliła opinię.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#AntoniSeta">Sprawozdanie Komisji Przemysłu z działalności w okresie VIII kadencji Sejmu przedstawił poseł Stanisław Baranik (PZPR): Rozpoczynając prace w VIII kadencji Sejmu Komisja Przemysłu Ciężkiego, Maszynowego i Hutnictwa (ta nazwa komisji została utrzymana z okresu VII kadencji Sejmu do dnia 26 kwietnia 1984 r.) skoncentrowała działalność kontrolną na ważniejszych dziedzinach przemysłu zgrupowanych w Ministerstwach: Hutnictwa, Przemysłu Maszynowego oraz Przemysłu Maszyn Ciężkich i Rolniczych. W takim układzie resortowym komisja kontynuowała swoją działalność do dnia 26 kwietnia 1984 r., w którym Sejm dokonując reorganizacji niektórych komisji sejmowych powołał Komisję Przemysłu o rozszerzonym podmiotowym zakresie działania oraz zwiększonym składzie osobowym. Komisja Przemysłu objęła działalnością kontrolną Ministerstwo Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego oraz Ministerstwo Przemysłu Chemicznego i Lekkiego. Zmiana podmiotowego zakresu działania komisji spowodowała konieczność dokonania zmian w strukturze organizacyjnej jej stałych podkomisji. Powołano następujące podkomisje stałe: hutnictwa; przemysłu maszynowego i środków produkcji; przemysłu stoczniowego i maszyn ciężkich; przemysłu maszyn rolniczych i przemysłu spożywczego; przemysłu chemicznego; przemysłu lekkiego; dezyderatów; opinii i wniosków.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#AntoniSeta">Prace komisji w okresie sprawozdawczym zostały skoncentrowana na działalności kontrolnej ważniejszych dziedzin przemysłu, a m.in.: odlewniczego, maszyn rolniczych i ciągników, motoryzacyjnego, stoczniowego, farb i lakierów, petrochemicznego, gumowego, elektronicznego, lekkiego itp.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#AntoniSeta">Ponadto komisja podejmowała szereg tematów zleconych przez Prezydium Sejmu, jak np. realizacja rządowych programów oszczędnościowego i antyinflacyjnego, ocena wdrażania reformy gospodarczej, ocena realizacji rządowego programu rozwoju rolnictwa i gospodarki żywnościowej do 1990 roku, aktualne problemy” samorządu pracowniczego w przedsiębiorstwach nadzorowanych przez resort hutnictwa i przemysłu maszynowego, ocena produkcji materiałów ogniotrwałych, sprzętu i urządzeń dla potrzeb budownictwa mieszkaniowego, ocena działalności i funkcjonowania służb legislacyjnych w nadzorowanych resortach. W tym przypadku komisja przekazywała swoje uwagi i wnioski Komisjom: Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów: Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych oraz Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw jako wiodącym w tych tematach.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#AntoniSeta">W toku bieżącej kadencji komisja podejmowała także wiele tematów wspólnych z innymi komisjami sejmowymi oraz koordynowanych przez Komisję Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów. Zaliczyć do nich należy m.in. realizację programu zmian w strukturze produkcji na rzecz zwiększenia produkcji eksportowej, realizację programu oszczędności surowców w gospodarce, stan i perspektywy zapewnienia środków przewozowych dla potrzeb transportu. Ponadto przedstawiciele komisji brali udział w pracach Komisji Oświaty, Wychowania, Nauki i Postępu Technicznego nad projektem ustawy o znakach towarowych oraz w pracach Komisji Polityki Społecznej, Zdrowia i Kultury Fizycznej nad projektem ustawy o lekach i środkach sanitarnych.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#AntoniSeta">Właściwym doborem problematyki prac komisji zajmowało się prezydium komisji w rozszerzonym składzie z udziałem przewodniczących podkomisji stałych, zainteresowanych członków komisji, przedstawicieli NIK oraz właściwych resortów. Posiedzenia prezydium były zwoływane w zasadzie przed każdym posiedzeniem komisji. Prezydium komisji omawiało każdorazowo materiały resortowe przedstawiane komisji na posiedzenia problemowe pod kątem ich merytorycznej przydatności, zajmowało stanowisko wobec przedstawionych projektów, dezyderatów, opinii, uwag i wniosków przedstawionych do aprobaty komisji, jak również w stosunku do odpowiedzi rządu na dezyderaty i opinie oraz omawiało celowość przeprowadzenia wizytacji poselskich w terenie dla pogłębienia rozpatrywanego przez komisję problemu.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#AntoniSeta">Działalność prezydium komisji sprzyjała podnoszeniu jej efektywności, pobudzaniu aktywności poselskiej na forum Sejmu oraz na terenie własnego okręgu wyborczego. Przyczyniały się do tego m.in. zalecenia prezydium komisji kierowane do poszczególnych jej członków, a dotyczące zbierania dodatkowych materiałów informacyjnych w macierzystym zakładzie przemysłowym oraz w innych przedsiębiorstwach na terenie własnego okręgu wyborczego. Stosowanie tej praktyki przyczyniło się do aktywniejszej dyskusji na posiedzeniu komisji, których w VIII kadencji komisja odbyła ogółem 57.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#AntoniSeta">W związku z podjętą w okresie sprawozdawczym reorganizacją naczelnych organów administracji państwowej, komisja rozpatrzyła projekt ustawy o utworzeniu urzędu ministra hutnictwa i przemysłu maszynowego.</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#AntoniSeta">Ponadto w okresie sprawozdawczym komisja podejmowała kontrolę realizacji następujących ustaw:</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#AntoniSeta">- o przedsiębiorstwach państwowych, dokonując kompleksowej analizy wdrażania reformy gospodarczej w przedsiębiorstwach nadzorowanych przez resort hutnictwa i przemysłu maszynowego, - o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego, rozpatrując aktualne problemy samorządu pracowniczego przedsiębiorstw nadzorowanych przez resort hutnictwa i przemysłu maszynowego, - o przedsiębiorstwach państwowych, dokonując oceny stanu powiązań kooperacyjnych w przemyśle hutniczym i maszynowym w warunkach wdrażania reformy gospodarczej, jak też badając stan i perspektywy rozwoju przemysłu stoczniowego w warunkach reformy gospodarczej oraz dokonując oceny efektywności działania zaplecza naukowo-badawczego na rzecz wdrażania postępu technicznego w przedsiębiorstwach, nadzorowanych przez resort przemysłu chemicznego i lekkiego.</u>
          <u xml:id="u-14.11" who="#AntoniSeta">Każdego roku komisja podejmowała prace związane z analizą sprawozdań rządu oraz uwag Najwyższej Izby Kontroli z wykonania planu i budżetu za rok ubiegły, a także z projektem planu i budżetu na rok następny w częściach dotyczących resortów objętych działalnością kontrolną. Ponadto w omawianym okresie komisja rozpatrzyła projekt uchwały Sejmu PRL o NPSG na lata 1983–1985 oraz rządowego programu działań antyinflacyjnych i programu oszczędnościowego.</u>
          <u xml:id="u-14.12" who="#AntoniSeta">Poważnym utrudnieniem w pracach komisji poświęconych tej problematyce były zbyt krótkie terminy od rozpoczęcia prac do ich zakończenia, zalecane przez Prezydium Sejmu oraz Komisję Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, a także zbyt późne nadsyłanie przez rząd materiałów informacyjnych na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-14.13" who="#AntoniSeta">Mimo tych niesprzyjających warunków pracy, komisja starała się jak najlepiej wywiązać z regulaminowych obowiązków. Z pewnością miały one jednak określony wpływ na jakość merytoryczną formułowanych uwag i wniosków.</u>
          <u xml:id="u-14.14" who="#AntoniSeta">Komisja krytycznie ocenia działalność powoływanych przez Komisję Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów międzykomisyjnych zespołów dla rozpatrywania poszczególnych dziedzin działalności społeczno-gospodarczej. Jak wykazała wieloletnia praktyka, posiedzenia międzykomisyjnych zespołów najczęściej odbywały się również w zbyt dużym pośpiechu, przy napiętych terminach zakończenia prac i małej frekwencji oraz nikłym zainteresowaniu ze strony wielu członków tych zespołów. W związku z powyższym wydaje się celowe, aby w przyszłości prace międzykomisyjnych zespołów mogły odbywać się odpowiednio wcześniej, np. już na etapie prac rządowych, związanych z opracowaniem dokumentów, bodących przedmiotem zainteresowania tych zespołów.</u>
          <u xml:id="u-14.15" who="#AntoniSeta">W okresie sprawozdawczym komisja uchwaliła pod adresem rządu 5 dezyderatów oraz 26 opinii oraz 17 opinii do innych komisji. Oceniając efektywność uchwalonych dezyderatów i opinii skierowanych do rządu trzeba stwierdzić, że w ich wyniku podjęto m.in. szereg działań zmierzających do:</u>
          <u xml:id="u-14.16" who="#AntoniSeta">- aktualizacji rządowego programu elektronizacji gospodarki narodowej, - określenia szczegółowego zakresu działania ministra hutnictwa i przemysłu maszynowego, - zwiększenia dostaw maszyn i urządzeń dla potrzeb rolnictwa z uwzględnieniem dostaw asortymentowych, - dalszego rozwoju hutnictwa żelaza, metali nieżelaznych, materiałów ogniotrwałych przez podjęcie uchwały Rady Ministrów w tym zakresie, - usprawnienia organizacji służb remontowo-budowlanych w hutnictwie, - przygotowania projektu uchwały Rady Ministrów w sprawie rozwoju produkcji ciągników licencyjnych do 1990 r. aktualizującej dotychczas obowiązującą uchwałę nr 134 Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-14.17" who="#AntoniSeta">Niepokojący jest jednak stosunek organów rządowych do dezyderatów i opinii komisji, jeżeli idzie o przestrzeganie regulaminowych terminów przy udzielaniu odpowiedzi na te dokumenty. Odpowiedzi na dezyderaty komisja we wszystkich przypadkach otrzymała po upływie 3 miesięcy. Na jedną tylko opinię odpowiedź nadesłana została w regulaminowym terminie 30 dni. W 11 przypadkach odpowiedzi udzielono po upływie regulaminowego terminu, w tym w 6 przypadkach po upływie ponad 3 miesięcy. Należy podkreślić, że tylko w jednym przypadku rząd zwrócił się o prolongatę terminu udzielenia odpowiedzi. Wydaje się, że w przyszłym regulaminie Sejmu PRL należałoby te sprawy uregulować w sposób bardziej precyzyjny i nie budzący wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-14.18" who="#AntoniSeta">26 kwietnia 1984 r. działalności kontrolnej komisji zostały podporządkowane: Ministerstwo Przemysłu Chemicznego i Lekkiego oraz Ministerstwo Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego. Współpraca z oboma tymi resortami układała się w sposób prawidłowy. Do harmonijnej współpracy przyczynił się z pewnością fakt, że w obu resortach powołano specjalne komórki organizacyjne do spraw współpracy z Sejmem.</u>
          <u xml:id="u-14.19" who="#AntoniSeta">W posiedzeniach podkomisji stałych i komisji uczestniczyli z reguły przedstawiciele kierownictw resortów w randze podsekretarzy stanu (rzadziej ministrów) oraz dyrektorów departamentów.</u>
          <u xml:id="u-14.20" who="#AntoniSeta">Rzetelne traktowanie przez przedstawicieli kierownictwa resortów pytań i wypowiedzi poselskich zasługuje na uznanie. W wielu przypadkach posłowie otrzymywali dodatkowe wyjaśnienia na piśmie, jeżeli z określonych powodów przedstawiciele resortów nie byli w stanie udzielić wyczerpujących wyjaśnień na posiedzeniu komisji. W związku z powyższym, komisja wyraża uznanie oraz podziękowanie przedstawicielom obu resortów, a zwłaszcza przedstawicielom komórek organizacyjnych ds. współpracy z Sejmem. Cechowała ich zawsze wysoka aktywność, zaangażowanie i odpowiedzialność. Na szczególne podkreślenie zasługuje operatywność resortów w zakresie sprawnej organizacji wizytacji poselskich w terenie, zaopatrywanie podkomisji wizytujących w dodatkowe materiały informacyjne, jak również bezpośredni i aktywny udział pracowników obu resortów w pracach podkomisji przy okazji każdej wizytacji.</u>
          <u xml:id="u-14.21" who="#AntoniSeta">Należy stwierdzić, że współdziałanie komisji z zespołami NIK było bardzo owocne, czego dowodem może być ponad 100 opracowań z przeprowadzonych kontroli funkcjonowania poszczególnych branż komisji. Dotyczyły one m.in.:</u>
          <u xml:id="u-14.22" who="#AntoniSeta">- wyników ważniejszych kontroli przeprowadzonych w 1979 r. w resorcie przemysłu maszyn ciężkich i rolniczych, w resorcie przemysłu maszynowego oraz w resorcie hutnictwa, - wyników kontroli realizacji dostaw kooperacyjnych dla przemysłu okrętowego, - wyników kontroli osiągania projektowanych zdolności produkcyjnych w obiektach przemysłowych, przekazywanych do eksploatacji, - wyników kontroli rozwoju produkcji i dostaw maszyn i urządzeń dla potrzeb rolnictwa oraz prawidłowości gospodarowania tymi maszynami przez użytkowników, - wyników kontroli stanu modernizacji bazy wytwórczej hutnictwa żelaza, metali nieżelaznych i materiałów ogniotrwałych, - wyników kontroli współpracy przemysłowej przedsiębiorstw w pierwszym roku wdrażania reformy gospodarczej oraz prawidłowości dostaw wyrobów w ramach tzw. koordynacji biernej i czynnej.</u>
          <u xml:id="u-14.23" who="#AntoniSeta">- wyników kontroli jakości wyrobów hutniczych, - wyników kontroli gospodarki wyrobami hutniczymi, - wyników kontroli racjonalizacji stosowania wyrobów lakierowych, rozwoju produkcji farb i lakierów oraz wykorzystania bazy surowcowej, - stanu zaopatrzenia kraju w wyroby dla potrzeb lecznictwa.</u>
          <u xml:id="u-14.24" who="#AntoniSeta">Ponadto przedstawiciele zespołów NIK brali aktywny udział we wszystkich posiedzeniach podkomisji stałych i komisji oraz w każdej wizytacji poselskiej w terenie, dostarczając często dodatkowe materiały informacyjne.</u>
          <u xml:id="u-14.25" who="#AntoniSeta">Oceniając współdziałanie poszczególnych zespołów NIK z komisją, należy stwierdzić, że było ono bardzo owocne i stanowiło znaczącą pomoc w realizacji przez komisję funkcji kontrolnej w stosunku do omawianych resortów. Wyrazem uznania dla odpowiedzialnej pracy współdziałających zespołów NIK były pozytywne opinie komisji kierowane do Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-14.26" who="#AntoniSeta">W okresie sprawozdawczym podkomisje stałe odbyły ogółem 63 posiedzenia poświęcone przede wszystkim wstępnej analizie projektów planu i budżetu na rok następny oraz sprawozdań wraz z uwagami NIK z wykonania planu i budżetu za ub.r. W niektórych przypadkach, gdy zachodziła potrzeba, odbywały one swoje posiedzenia związane z rozpatrywaniem przez komisję tematów problemowych o kluczowym znaczeniu dla gospodarki narodowej. Komisja wysoko ocenia działalność oraz dorobek podkomisji stałych, a zwłaszcza aktywną postawę ich przewodniczących, którzy w większości przypadków podejmowali obowiązek przygotowania projektów dezyderatów i opinii, uwag i wniosków oraz koreferatów. Należy także podkreślić rolę przewodniczących podkomisji stałych w inicjowaniu wizytacji poselskich w terenie. Ogółem wizytacji tych było 37.</u>
          <u xml:id="u-14.27" who="#AntoniSeta">Kończąc swoją działalność w okresie VIII kadencji Sejmu, komisja zdaje sobie sprawę, że nie wszystkie ważkie problemy przemysłu zdołano w tym okresie objąć działalnością kontrolną. Spowodowane to było m.in. trudną sytuacją społeczno-polityczną i gospodarczą kraju w latach 1980–1981. Z konieczności uwaga komisji została skoncentrowana przede wszystkim na najbardziej newralgicznych problemach przemysłu, mających kluczowe znaczenie dla rozwoju gospodarki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-14.28" who="#AntoniSeta">Komisja Przemysłu uznaje za swój obowiązek zlecić szczególnej uwadze następnej komisji problemy prawidłowego funkcjonowania reformy gospodarczej oraz związanej z nią złożonej problematyki ekonomiczno-finansowej.</u>
          <u xml:id="u-14.29" who="#AntoniSeta">W związku z tym szczególna uwaga powinna być zwrócona na wnikliwe badanie sytuacji w samodzielnych i samorządnych przedsiębiorstwach, przede wszystkim tych, które ubiegać się będą o zastosowanie w stosunku do nich wszelkiego rodzaju ulg i dotacji. Przedsiębiorstwa te muszą przyjąć podstawową zasadę, iż przyrost produkcji musi zawsze wyprzedzać wzrost płac.</u>
          <u xml:id="u-14.30" who="#AntoniSeta">Ważnym problemem będzie także w przyszłości śledzenie zmian w pracy instytutów naukowo-badawczych oraz ośrodków badawczo-rozwojowych nad wprowadzaniem nowoczesnych rozwiązań konstrukcyjnych i procesów technologicznych, jak również ściślejsze powiązanie wyników ich pracy z bieżącymi potrzebami poszczególnych przedsiębiorstw przemysłowych. Jest to szczególnie istotne w okresie kryzysu gospodarczego i braku dopływu licencji z zewnątrz. Więcej uwagi należałoby poświęcić funkcjonowaniu przemysłu kooperacyjno-zaopatrzeniowego, a zwłaszcza przemysłowi łożysk tocznych, elementów złącznych, pasków klinowych, węży wysokociśnieniowych, uszczelek itp.</u>
          <u xml:id="u-14.31" who="#AntoniSeta">Problemem nadal nie rozwiązanym po dokonaniu reorganizacji naczelnych organów administracji państwowej jest uporządkowanie oraz wzmocnienie powiązań kooperacyjnych między resortami gospodarczymi oraz nadzorowanymi przez te resorty przedsiębiorstwami przemysłowymi; powinny być doskonalone poszczególne mechanizmy reformy gospodarczej w celu dalszego stymulowania działalności kooperacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-14.32" who="#AntoniSeta">Zwrócenia większej uwagi wymaga przemysł obrabiarek i narzędzi oraz przemysł urządzeń technologicznych. Od wyników produkcji tych branż przemysłu uzależniony jest dalszy postęp w procesach wytwarzania całego przemysłu, jak również jego proeksportowy charakter.</u>
          <u xml:id="u-14.33" who="#AntoniSeta">Problemem niezwykle istotnym, a dotychczas nie rozwiązanym w sposób zadawalający, pozostaje nadal stan i dalszy rozwój przemysłu odlewniczego. Jest on poważną przeszkodą w prawidłowym rozwoju wielu branż przemysłowych.</u>
          <u xml:id="u-14.34" who="#AntoniSeta">Należałoby nadal pilnie śledzić realizację programu elektronizacji gospodarki narodowej oraz uchwały nr 71/84 Rady Ministrów w sprawie rozwoju i modernizacji hutnictwa. Dotychczasowe wyniki nie są zbyt optymistyczne, pomimo skierowanych do rządu dezyderatów i opinii na powyższe tematy.</u>
          <u xml:id="u-14.35" who="#AntoniSeta">Mimo wielokrotnie podejmowanych wysiłków w okresie VIII kadencji Sejmu PRL, komisji nie udało się doprowadzić do pomyślnego sfinalizowania przedsięwzięcia związanego z uruchomieniem seryjnej produkcji ciągników licencyjnych „Massey-Ferguson-Perkins”. Jak dotychczas wielokrotnie ponawiane postulaty komisji nie doprowadziły do podjęcia przez Radę Ministrów uchwały w sprawie ostatecznego zakończenia największego w kraju zadania, którego realizacja trwa już ponad 10 lat, a które ma tak poważny wpływ na dalszy pomyślny rozwój rolnictwa i gospodarki żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-14.36" who="#AntoniSeta">Istnieje nadal pilna konieczność pełnego zaspokojenia przez przemysł zapotrzebowania rolnictwa i przemysłu rolno-spożywczego na maszyny rolnicze, ciągniki i części zamienne. Dostawy tych środków nie nadążają za popytem.</u>
          <u xml:id="u-14.37" who="#AntoniSeta">Posłowie Komisji Przemysłu niejednokrotnie zwracali uwagę na głęboki niedorozwój przemysłu chemicznego w stosunku do pozostałych gałęzi gospodarki narodowej. Dlatego też wyroby przemysłu chemicznego, takie jak nawozy, środki ochrony roślin, leki, farby i lakiery, wyroby gumowe nie mogą zaspokoić potrzeb rolnictwa, budownictwa, motoryzacji, ochrony zdrowia itd. Komisja Przemysłu postuluje, by posłowie IX kadencji koncentrowali się na prawidłowym rozwoju i funkcjonowaniu przemysłu chemicznego.</u>
          <u xml:id="u-14.38" who="#AntoniSeta">Nadal niezadowalające jest zaopatrzenie w wyroby przemysłu lekkiego. Prawidłowy rozwój przemysłu lekkiego oraz intensyfikacja jego produkcji będą miały nie tylko poważny wpływ na kontynuowanie korzystnego eksportu, ale także na kształtowanie się nastrojów społecznych, gdy podstawowe wyroby tego przemysłu będą dostępne na rynku wewnętrznym. Dlatego też troska komisji sejmowej następnej kadencji Sejmu powinna koncentrować się również na prawidłowym rozwoju i funkcjonowaniu tego przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-14.39" who="#AntoniSeta">Komisja sejmowa przyszłej kadencji Sejmu powinna zwrócić uwagę na wszelkiego rodzaju zgłaszane przez resort finansów propozycje zmian budżetowych dokonywanych w ciągu roku w stosunku do uchwalonego przez Sejm budżetu rocznego, w częściach dotyczących resortów objętych działalnością kontrolną. W takich przypadkach propozycje tych zmian należałoby rozpatrywać na posiedzeniach komisji.</u>
          <u xml:id="u-14.40" who="#AntoniSeta">Komisja przyjęła projekt sprawozdania Komisji Przemysłu z działalności w okresie VIII kadencji Sejmu PRL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#ZbigniewGertych">W imieniu Prezydium Sejmu chciałbym ustosunkować się nie do przedstawionego przed chwilą sprawozdania, ale do pracy Komisji Przemysłu w ciągu kończącej się kadencji. Była to trudna kadencja. W imieniu Prezydium Sejmu dziękuję za patriotyczną postawę i głębokie, wnikliwe podejście do stojących przed komisją problemów. Musimy pamiętać, że był okres, gdy ze wszystkich instytucji państwowych jedynie Sejm zachował autorytet i był gwarantem istnienia państwa. Podziękowanie należy się za to, że komisja w tym okresie znalazła siły i możliwości dla wspomożenia państwa w wychodzeniu z kryzysowej sytuacji politycznej i gospodarczej. Szczególne zasługi obywateli posłów możemy przedstawić przy tworzeniu nowego modelu gospodarki. 75% dochodu narodowego znajduje się w waszych rękach i dzięki wspólnej działalności z rządem udało się przekształcenie całej gospodarki. O ile wiem, trzeba było przestawić 70% całej działalności przemysłu. Wszyscy posłowie przyczynili się do tego, że wschodzimy z kryzysu, a nawet następuje stabilizacja. Niemniej jednak zostało jeszcze parę spraw do zrobienia. Przed sobą mamy pierwszą korektę tego nowego systemu gospodarczego. Nasi następcy z pewnością będą musieli jeszcze nad tym pracować. Nie udało się - w moim przekonaniu - powiązanie systemu płac z wydajnością i jakością produkcji. Może próby podejmowane w przyszłej kadencji będą bardziej skuteczne.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#ZbigniewGertych">Komisja bardzo głęboko i rzetelnie ustosunkowała się do wszystkich stojących przed nią problemów. Jest to cecha wyróżniająca tę komisję spośród innych. Nie zajmowała się tylko sprawami bieżącymi, ale głęboko analizowała politykę przemysłu i jego poszczególnych gałęzi.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#ZbigniewGertych">Chciałbym podziękować także za materiały przedstawiane przez NIK i za dobrą współpracę z tą instytucją. Podobne podziękowanie wyraziła już komisja w swoim sprawozdaniu. Uważam, że należy się ono także prezydium komisji za rzetelną pracę i wysiłek.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#ZbigniewGertych">Minister przemysłu chemicznego i lekkiego Edward Grzywa: Dziękuję za owocną współpracę w ciągu całej kadencji. Mimo, że była to działalność kontrolna, ze względu na jej trwałe wartości dla rządu i jego organów mogę ją chyba nazwać współpracą. Posłowie z Komisji Przemysłu wskazywali nam na niedoskonałości i braki w naszej pracy, inspirowali nowe przedsięwzięcia. Spełnili tym samym bardzo pożyteczną rolę.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#ZbigniewGertych">Niejednokrotnie posłowie prezentowali ostre, krytyczne stanowisko, ale było to z pożytkiem dla obu stron. Być może czasami różnimy się co do sposobów działania, ale co do celów jesteśmy zawsze zgodni.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#ZbigniewGertych">Komisja rozpatrywała wszystkie kluczowe sprawy naszego resortu. Nawet jeżeli zajmowała się sprawami drobnymi, to takimi, które hamowały rozwój całej gospodarki. Niezwykle pożyteczne były wizytacje poselskie, stanowiące wydarzenie dla danego przedsiębiorstwa. Dzięki współpracy z Komisją Przemysłu efektywność naszej pracy była o wiele wyższa. Duża tutaj rola zespołów NIK.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#ZbigniewGertych">Wiele jeszcze pozostało do zrobienia, Zwłaszcza jeżeli chodzi o reformę gospodarczą. Komisja wykazała tutaj dużą elastyczność, co pozwoliło dostosowywać przepisy do zmieniających się warunków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#TadeuszHaładaj">Do tego co powiedziano o współpracy z komisją niewiele już można dodać. Prace Komisji Przemysłu cechowała intensywność i wnikliwość, podejmowała ona trudne i złożone problemy. Bardzo wysoko cenimy krytyczne spojrzenie posłów, umiejętne wychwytywanie wielu złożoności. Towarzysze z kierownictwa resortu wielokrotnie podkreślali, że impulsem do wielu działań były wnikliwe głosy posłów.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#TadeuszHaładaj">Nasz resort został ukształtowany przez reformę gospodarczą. Posłowie wielokrotnie podejmowali sprawę kontaktów między przedsiębiorstwami a centrum resortu. Bardzo pomocne były opinie posłów powstające w wyniku wyjazdów terenowych.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#TadeuszHaładaj">Wiele spraw przyniosło obywatelom posłom satysfakcję. Opracowano w resorcie ok. 20 programów na najbliższą 5-latkę, które to programy w dużej mierze oparte były na analizach i opiniach komisji. Myślę, że owocna będzie kontrola ich realizacji w najbliższej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#TadeuszHaładaj">Serdecznie dziękuję za wnikliwe dezyderaty, opinie i uwagi. Będziemy uważnie śledzili sprawy, których one dotyczyły. Dziękuję za to przewodniczącemu komisji, prezydium i wszystkim posłom.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#TadeuszHaładaj">Życzę, żeby ten dorobek komisji mógł być dobrze spożytkowany w przyszłości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#GustawCzerwik">W imieniu posłów pragnę podziękować przewodniczącemu komisji posłowi Henrykowi Szafrańskiemu. Pod jego przewodnictwem wykonywaliśmy trudną robotę, ale mamy też z niej satysfakcję. Dziękujemy za ukierunkowanie naszych prac, pomoc własnym doświadczeniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#ZbigniewGertych">Chciałbym złożyć najserdeczniejsze życzenia koleżankom posłankom i kolegom posłom. Wszyscy członkowie tej komisji w swojej pracy wykazali ogromną dojrzałość polityczną, zrozumienie polskiej racji stanu i głęboki patriotyzm. Wasza praca przyczyniła się do rozwoju przemysłu, całego kraju jak i też systemu parlamentaryzmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#HenrykSzafrański">Padło dużo ciepłych słów pod naszym adresem. Dziękuję za nie. Staraliśmy się pracować jak umieliśmy najlepiej, choć czy zawsze z dobrymi efektami - trudno powiedzieć. Czasami wysyłaliśmy opinię i niewiele ona pomagała, nic się nie zmieniało. To też jest doświadczenie, że niezbędny jest upór i cierpliwość w naszej pracy, a przede wszystkim pozyskiwanie ludzi dla programów, które tworzymy i chcemy realizować. Najważniejsze jest właśnie to, aby ludzie ufali tym, którzy programy przedstawiają. Dużo spraw będzie miał do rozwiązania Sejm IX kadencji. W naszym sprawozdaniu staraliśmy się zawrzeć wszystkie uwagi i wnioski, jednak życie zawsze przysparza nowych spraw. Jeżeli nie wszystkie uwzględniliśmy, będą one wytyczną do pracy posłów przyszłej kadencji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>