text_structure.xml 63.6 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 11 maja 1985 r. Komisja Nadzwyczajna do rozpatrzenia projektu ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu PRL, obradująca pod przewodnictwem posła Tadeusza Porębskiego (PZPR), rozpatrzyła sprawozdanie podkomisji o projekcie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli: zastępca przewodniczącego Rady Państwa Kazimierz Secomski, szef Kancelarii Rady Państwa minister Jerzy Breitkopf, przedstawiciele Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z wiceministrem Konradem Straszewskim, Ministerstwa Administracji i Gospodarki Przestrzennej z wiceministrem Janem Jabłońskim, Ministerstwa Spraw Zagranicznych z wiceministrem Henrykiem Jaroszkiem, Urzędu Gospodarki Morskiej z wiceministrem Adamem Krzysztoporskim, Urzędu Rady Ministrów, Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">Sprawozdanie podkomisji o przedstawionym przez Radę Państwa projekcie ustawy - Ordynacja wyborcza do Sejmu PRL przedstawił jej przewodniczący poseł Sylwester Zawadzki (PZPR).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#SylwesterZawadzki">Przystępując do pracy podkomisja oparła się na wynikach społecznej konsultacji założeń projektu, uznając za trafne zmiany wprowadzone przez Radę Państwa wobec pierwotnych propozycji. W pełni zgodziliśmy się więc z potrzebą przyznania mandatu zgłaszania kandydatur na posłów wszystkim organizacjom społecznym o charakterze ogólnokrajowym, z nałożeniem na konwenty wyborcze obowiązku kierowania się wnioskami wyborców co do zgłoszonych kandydatów, z uregulowaniem w samej ustawie trybu konsultacji kandydatów, z podkreśleniem sprawy mężów zaufania, z ustaleniem zasady niepołączalności faktu kandydowania w danym okręgu z pozostawaniem w składzie komisji wyborczej lub konwentu wyborczego, z przyjęciem zasady bezwzględnej większości głosów, jaką musi uzyskać kandydat, aby zostać wybranym, z ustaleniem prawa samych wyborców do zgłaszania wniosków o odwołanie posła. Podkomisja w pełni przyjęła też odstąpienie od koncepcji list regionalnych na rzecz wprowadzenia listy krajowej. Wszystkie wymienione zmiany uznaliśmy za słuszne, idące w kierunku demokratyzacji prawa wyborczego.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#SylwesterZawadzki">W toku swych prac komisja założyła też, że w ocenie projektu ustawy nie można w sposób mechaniczny stosować - jako kryterium oceny - ani rozwiązań przyjętych w ordynacji wyborczej do rad narodowych z 1984 r. ani też w prawie wyborczym innych państw.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#SylwesterZawadzki">W naszej pracy uczestniczył wiceprzewodniczący Rady Państwa K. Secomski, przedstawiciele wszystkich zainteresowanych resortów, a także Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego i innych organizacji reprezentujących czynnik społeczny. Podkomisja odbyła dwa posiedzenia - 26 kwietnia i 6 maja - uznając projekt za właściwy, w tym także z jurydycznego punktu widzenia. Przedłożonych ok. 40 poprawek ma służyć lepszemu sprecyzowaniu czy redakcji niektórych postanowień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#TadeuszPorębski">Rozumiem, że proponuje się kolejne rozważanie poszczególnych artykułów, lecz czy są może pytania do przewodniczącego podkomisji?</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#TadeuszPorębski">Uwag nie było i przystąpiono do dyskusji nad kolejnymi rozdziałami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#SylwesterZawadzki">Podkomisja proponuje, aby na początku art. 1, po słowach „Lud pracujący wybiera swoich przedstawicieli na posłów do Sejmu spośród obywateli…” dopisać „polskich”, aby nie budziło wątpliwości, że chodzi o obywateli polskich. Dodam, że Konstytucja PRL kilkakrotnie używa sformułowania „obywatel polski”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#WitoldZakrzewski">Wydaje mi się to wątpliwe. Na tle istniejącej regulacji oczywiste jest, że gdy mowa o obywatelach, to może chodzić tylko o obywateli polskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#TadeuszPorębski">Czy komisja aprobuje propozycję podkomisji? Ponieważ innych głosów nie ma, rozumiem, że tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">W art. 1 mowa jest, że lud pracujący wybiera „swoich przedstawicieli”, natomiast w analogicznym przepisie ordynacji wyborczej do rad narodowych użyto określenia „na swych przedstawicieli”. Czy nie powinniśmy tego dopasować?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#SylwesterZawadzki">Myślę że nie musimy kopiować ordynacji do rad narodowych.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#SylwesterZawadzki">Postanowiono o pozostawieniu sformułowania zawartego w projekcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#AdamWójcik">Chciałbym zwrócić uwagę, że jeśli w art. 1 posłużyliśmy się określeniem „obywatel polski”, to konsekwentnie należałoby uczynić to samo w art. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#SylwesterZawadzki">Jeśli w art. 1 raz już powiedzieliśmy, że chodzi o obywateli polskich, to wystarczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#AdamWójcik">Tu chodzi o co innego. W art. 1 mowa jest o obywatelach jako kandydatach na posłów, natomiast w art. 4 - o obywatelach jako wyborcach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#WitoldZakrzewski">Zgadzam się, bo jeśli ustawa raz będzie mówić o „obywatelach”, a w innym miejscu o „obywatelach polskich” to samo przez się narzuca się pytanie, co ma wynikać z tego zróżnicowania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#EugeniaKempara">W ordynacji wyborczej do rad narodowych jest to ułożone jeszcze inaczej…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#KazimierzSecomski">Proponuję pozostawić określenie „obywatel” zarówno w art. 1 jak i w art. 4 - tak jak w projekcie Rady Państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#TadeuszPorębski">Myślę, że to jest słuszne.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#TadeuszPorębski">Komisja przyjęła to stanowisko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#SylwesterZawadzki">W art. 9 proponujemy poprawkę redakcyjną do ust. 2. Chodzi o większą precyzję sformułowań, a zarazem rozdzielenie dość długiego zdania. Część po średniku, która w projekcie brzmi „uchwała ta określa również dni, w których upływają terminy przewidziane w niniejszej ustawie (kalendarz wyborczy)” stałaby się samodzielnym zdaniem, uzyskując brzmienie: „Uchwała ustala również kalendarz wyborczy, w którym określa się daty wykonania poszczególnych czynności wyborczych; ustalone w uchwale daty nie mogą być jednak późniejsze od terminów, określonych w niniejszej ustawie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#TadeuszPorębski">Czy są inne propozycje? Chciałbym poinformować, że Zespół Doradców Sejmowych proponuje zmianę redakcyjną w art. 2. Zamiast sformułowania „wybory do Sejmu odbywają się w oparciu o deklarację wyborczą PRON, która stanowi podstawę ogólnonarodowej dyskusji…” - przedłożono brzmienie: „Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego uchwala deklarację wyborczą, która stanowi podstawę…”. Poprawka ta wydaje mi się słuszna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#EugeniaKempara">Uważam zmianę za niesłuszną bowiem nie ma to być ustawa o PRON, lecz o wyborach i nie ma potrzeby uwydatniania roli PRON.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#JerzyGrzybczak">Byłbym za utrzymaniem dotychczasowego brzmienia art. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#TadeuszPorębski">Wobec tego art. 2 pozostaje bez zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Art. 86 ust. 1 Konstytucji PRL stanowi, że „obywatele Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uczestniczą w sprawowaniu kontroli społecznej, w konsultacjach i dyskusjach nad węzłowymi problemami rozwoju kraju…”, natomiast w art. 2 projektu ustawy mowa jest o dyskusji nad „węzłowymi zagadnieniami rozwoju kraju”. Czy nie powinniśmy tego ujednolicić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#KazimierzSecomski">Nie warto chyba wprowadzać niewielkiej zmiany, którą trzeba będzie następnie szczegółowo uzasadniać na forum Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#KazimierzSecomski">Po przyjęciu rozdz. 1 przystąpiono do rozpatrzenia rozdziału 2 „Okręgi wyborcze”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#SylwesterZawadzki">Podkomisja wnosi o dodanie - na początek art. 13 - nowego ustępu w brzmieniu: „Dla przeprowadzenia wyborów utworzy się okręgi wyborcze”. Chodzi nam o wprowadzenie przepisu bardziej ogólnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WitoldZakrzewski">Mam wątpliwości, czy tekst jest dobrze sformułowany. Mowa tu o okręgach wyborczych, brak jednak wzmianki, że wybory odbywają się w okręgach lub w ramach krajowej listy wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#EugeniaKempara">Jest o tym mowa w art. 11.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#WitoldZakrzewski">W takim razie wycofuję się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WłodzimierzBerutowicz">Czy nowy art. 13 ust. 1 nie stanowi powtórzenia art. 17?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#Głosyzsali">W art. 17 mowa jest nie o okręgach wyborczych, lecz o obwodach głosowania. To co innego.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#Głosyzsali">Rozdział 2 został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#Głosyzsali">Przystąpiono do rozdziału 3 „Obwody głosowania”.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#Głosyzsali">Poseł Sylwester Zawadzki (PZPR) przedstawił propozycje trzech poprawek redakcyjnych do art. 19, 21 i 22, które bez dyskusji zostały przyjęte, a następnie uwagi do rozdziału 4 „Spisy wyborców”. Niezależnie od zmian redakcyjnych w art. 27, warto zwrócić uwagę na propozycję poprawki w art. 28 ust. 3. W dotychczasowym brzmieniu organem, który miałby podejmować działania ułatwiające wyborcom stwierdzenie prawidłowości umieszczenia ich w spisie - pozostaje organ sporządzający spis wyborców, czyli terenowy organ administracji państwowej. Proponuje się, aby kompetencja ta należała do obwodowych komisji wyborczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Proponuję jednak, aby nie była to tylko możliwość, lecz obowiązek komisji wyborczych. Napiszmy więc „obwodowe komisje wyborcze podejmują działania…”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#TadeuszPorębski">Intencja rozważonego zapisu polega, jak sądzę, na tym, żeby tych, którzy nie sprawdzili list wyborczych, powiadomić pod jakim numerem figurują na liście. Praktyka taka była dotychczas stosowana, również w wyborach do rad narodowych. Czy jednak - zakładając, że będzie tak dalej - zapisywać to wprost w ustawie? Raczej nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#KazimierzSecomski">W Radzie Państwa dyskutowaliśmy o tym samym. Jeśli jednak w ustawie będzie sformułowanie, iż komisja wyborcza ma obowiązek, to ktoś może podważać ważność wyborów twierdząc, że obowiązek ten nie został zrealizowany, a przecież niekiedy może to być trudne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#WitoldZakrzewski">W art. 27 mowa jest o określaniu zasad sporządzania spisów wyborców, wydawania zaświadczeń o prawie do głosowania itd. przez ministra spraw wewnętrznych. Są to kwestie dotyczące praw podmiotowych obywateli, gdzie konieczne wydaje się ogłoszenie w Dzienniku Ustaw. Dlatego proponuję, aby wyraźnie napisać, że określenie tych zasad nastąpi w drodze rozporządzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#KonradStraszewski">Uwagę przyjmujemy. Projekt aktu mamy już przygotowany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#TadeuszPorębski">Tak więc dodajemy zwrot „w drodze rozporządzenia”.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#TadeuszPorębski">Przystąpiono do rozpatrzenia rozdziału 5 „Komisje wyborcze”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#SylwesterZawadzki">W art. 37 ust. 3 podkomisja proponuje skrócenie terminu, w którym powoływane są obwodowe komisje wyborcze - tak, aby miało to miejsce najpóźniej do 45 dni przed dniem wyborów, a nie 40 - jak w projekcie. Chodzi o to, że kalendarz ten jest i tak napięty, wydłużenie okresu działania komisji wydaje się więc potrzebne. W ust. 4 proponujemy większą zmianę. Dotychczas przepis ten brzmiał: „Tryb, zasady i terminy powoływania spośród wyborców obwodowych komisji wyborczych w obwodach głosowania, o których mowa w art. 22 i 23 (to jest na statkach w podróży oraz dla pozostałych obywateli przebywających za granicą) ustalają odpowiednio: minister - kierownik Urzędu Gospodarki Morskiej i minister spraw zagranicznych”. Proponujemy tekst: „Obwodowe komisje wyborcze w obwodach głosowania, o których mowa w art. 22 i 23, powoływane są spośród wyborców przez kapitanów polskich statków morskich oraz kierowników przedstawicielstw dyplomatycznych lub urzędów konsularnych” i dalej jak w projekcie. Ponadto proponujemy poprawkę redakcyjną w art. 38.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#WitoldZakrzewski">Skoro poprzednio przyjęliśmy drogę rozporządzenia dla regulacji spraw obywateli, to czy w art. 37 również nie powinniśmy wprowadzić tej formy? Inaczej grozi nam, że zaczną się szyfrówki między kapitanami a armatorami: czy uruchomić obwód?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#EugeniaKempara">Będzie jednak przecież zarządzenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#KazimierzSecomski">Nie ma przeszkód, aby było to w drodze rozporządzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#AndrzejBancer">Z tym, że w art. 27 ust. 2 i 3 nie zostało określone w jakiej formie ma nastąpić regulacja - będą to więc zarządzenia odpowiednich ministrów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#AlbinMirończuk">Zgodnie z uchwałą nr 93 Rady Ministrów zarządzenia dotyczące realizacji praw i obowiązków obywateli i tak muszą zostać ogłoszone w Monitorze Polskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#WitoldZakrzewski">Dyrektor A. Bancer ma rację - w art. 27 ust. 2 i 3 także powinno być powiedziane o wydaniu rozporządzeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#TadeuszPorębski">Czy jesteśmy w tej sprawie zgodni? Jeśli tak, to przyjęte.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#EugeniaKempara">Lecz czy określanie trybu przekazywania informacji o osobach nie mających prawa wybierania, lub które nie mogą wziąć udziału w głosowaniu (art. 27 ust. 3) także powinno być w drodze rozporządzenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#SylwesterZawadzki">To nie musi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#TadeuszPorębski">Przyjmujemy więc, że mowa o rozporządzeniach w art. 27 ust. 1 i 2.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#TadeuszPorębski">Komisja przyjęła rozdział 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#SylwesterZawadzki">W rozdziale 6 „Konwenty wyborcze” podkomisja proponuje zmianę art. 45, który w dotychczasowej wersji stwierdzał w pkt. 2, iż Ogólnopolski Konwent Wyborczy zgłasza Państwowej Komisji Wyborczej krajową listę wyborczą do zarejestrowania. Podkomisja proponuje, aby przepis ten otrzymał brzmienie, zgodnie z którym Ogólnopolski Konwent Wyborczy ustala krajową listę wyborczą i zgłasza Ją do Państwowej Komisji Wyborczej do zarejestrowania. Następna poprawka dotyczyła art. 50. Chodzi o to, aby ochroną prawną, przewidzianą dla funkcjonariuszy publicznych, objąć również mężów zaufania. Obie poprawki stanowią zabiegi typu kosmetycznego, ale - naszym zdaniem - należy je uwzględnić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#AdamWójcik">W związku z art. 44 chciałbym zwrócić uwagę na zawarte w tekście projektu niewątpliwe przeinaczenie maszynowe, bowiem wszędzie posługujemy się określeniem „Ogólnopolski Konwent Wyborczy”, a nie ogólnokrajowy.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#AdamWójcik">Komisja przyjęła rozdz. 6 z poprawkami podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#AdamWójcik">Przystąpiono do rozpatrzenia rozdziału 7 „Zgłaszanie kandydatów na posłów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#SylwesterZawadzki">Artykułom 51 i 52 proponowaliśmy nadać bardziej stanowcze brzmienie. Mianowicie art. 51 ust. 3 zgodnie z naszymi propozycjami powinien brzmieć, iż Ogólnopolski Konwent Wyborczy ustala i ogłasza termin, do którego przyjmowane będą przez konwenty wyborcze od uprawionych organizacji zgłoszenia osób wysuniętych na kandydatów na posłów. Podobnie w art. 52 przepis otrzymałby brzmienie, zgodnie z którym organizacje uprawnione do wysuwania osób proponowanych na kandydatów na posłów mogą ustalać wewnątrzorganizacyjny tryb zgłaszania i opiniowania tych osób. Jeżeli zaś chodzi o art. 54, to - zdaniem podkomisji - należałoby dokonać zmiany redakcyjnej, polegającej na ujednoliceniu terminologii, zgodnie z prawem prasowym i wówczas przepis ten brzmiałby następująco: „Proponowanych kandydatów na posłów przedstawia się wyborcom na obywatelskich zebraniach konsultacyjnych oraz w środkach masowego przekazywania”.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#SylwesterZawadzki">W art. 55 podkomisja proponuje na końcu ust. 1 dodać zdanie: „Terenowe organy administracji państwowej o właściwości ogólnej stopnia podstawowego udzielają pomocy w organizacji tych zebrań”.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#SylwesterZawadzki">Natomiast w art. 56 ust. 2 otrzymałby brzmienie, zgodnie z którym, na obywatelskich zebraniach konsultacyjnych odbywa się dyskusja nad deklaracją wyborczą Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego oraz przedstawia się charakterystykę wszystkich kandydatów na posłów w danym okręgu wyborczym i z krajowej listy wyborczej, wobec których wyborcy mogą zgłaszać opinie i uwagi.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#SylwesterZawadzki">Zmiana proponowana w art. 57 byłaby konsekwencją poprawki do art. 54 i polegałaby również na ujednoliceniu terminologii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#WitoldZakrzewski">Chciałbym zgłosić samokrytykę, bo gdy omawialiśmy te przepisy, to sam przewodniczyłem posiedzeniu podkomisji. Uważam za słuszne ujednolicenie tej terminologii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Jeżeli chodzi o art. 56, to wydaje mi się konieczne pogodzenie tu dwóch różnych koncepcji, a mianowicie: obligatoryjności uczestnictwa kandydatów na posłów na zebraniach konsultacyjnych i fizycznej niemożności wykonywania tego obowiązku. Dlatego proponowałbym, aby ust. 2 tego artykułu uwzględniał również w przypadku niemożności uczestnictwa kandydata na posła ewentualność przedstawienia jego charakterystyki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#TadeuszPorębski">Zebrań będzie tysiące i prawdopodobnie regułą stanie się ich organizowanie bez uczestnictwa kandydatów. Jest niemożliwością egzekwowanie obowiązku uczestnictwa kandydatów we wszystkich zebraniach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#KazimierzSecomski">Poprawka do wspomnianego przepisu jest konieczna, bo inaczej wprowadzilibyśmy obowiązek uczestnictwa we wszystkich zebraniach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WitoldZakrzewski">Proponuję, aby przepis ten otrzymał następujące brzmienie: „Na obywatelskich zebraniach konsultacyjnych odbywa się dyskusja nad deklaracją wyborczą Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego oraz przedstawiani są kandydaci na posłów, względnie ich charakterystyki…”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Popieram propozycję posła W. Zakrzewskiego, bo odpowiada temu o czym mówiłem. Jednocześnie chciałbym zwrócić uwagę na to, że użycie słowa „uczestniczą” oznacza obowiązek, a nie prawo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#KazimierzSecomski">W takim przypadku można by zapisać „mogą uczestniczyć”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Musimy powiązać powinność wynikającą z art. 56 z harmonogramem spotkań zebrań konsultacyjnych, o których jest mowa w art. 55. Dotychczasowe brzmienie jest zbyt rygorystyczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#EugeniaKempara">Proponuję zmienić kolejność przepisów w ramach art. 56. Jako pierwszy potraktować dotychczasowy ust. 2, mówiący o celu zebrań, a dopiero później zapisać obowiązki ich uczestników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Proponuję, aby w tym przyszłym ust. 2. zapisać, że dyskusja nad deklaracją wyborczą odbywa się przy udziale kandydatów na posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WitoldZakrzewski">Uzgodniliśmy więc, aby w zebraniach albo uczestniczyli kandydaci, albo przedstawione zostałyby ich charakterystyki i o tym traktowałby ust. 2 art. 56. Następny przepis dotyczyłby natomiast samych organizatorów tych zebrań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#TadeuszPorębski">A więc art. 56 ust. 1 stwierdzałby, że na zebraniach przedstawiani byliby kandydaci lub ich charakterystyki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WłodzimierzBerutowicz">Charakterystyki są zawsze na tego typu zebraniach. Zawsze przedstawia się przecież kandydatów, omawia ich życiorys. Ten element musi występować. Proponuję natomiast - aby nie było obligu - zapisać, iż kandydaci uczestniczą w miarę możliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#EdwardSzymański">Jeżeli chodzi o poprawkę podkomisji, to - w moim przekonaniu - jest ona zasadna, bowiem stwierdza, iż na zebraniach przedstawia się charakterystykę wszystkich kandydatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#TadeuszPorębski">Nawiązując do ust. 1 art. 56, to dla mnie określenie „uczestniczą” brzmi jako obowiązek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#KazimierzSecomski">Proponuję następujące wyjście: w ust. 1 art. 56 skreślić sformułowanie, że „uczestniczą proponowani kandydaci na posłów”, natomiast na końcu ust. 2 dopisać zdanie stwierdzające, że „w zebraniach mogą uczestniczyć kandydaci na posłów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#SylwesterZawadzki">Poprzedni artykuł, to jest opatrzony numerem 55, dotyczy w dużym stopniu harmonogramów zebrań konsultacyjnych. W związku z tym proponowałbym, aby ust. 1 art. 56 stwierdzał, iż uczestniczą przewidziani w harmonogramie proponowani kandydaci na posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#EugeniaKempara">Wydaje się, że wracamy do punktu wyjścia. Wystarczy, że zdarzy się jakiś wypadek i co wtedy? Harmonogram ulega naruszeniu, a w konsekwencji może dojść do protestu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#EdwardSzymański">Wynikałoby z tego, że mają się odbywać zebrania konsultacyjne bez udziału kandydatów. Opowiadałbym się za tym, aby w ust. 1 art. 56 skreślić słowa dotyczące „uczestniczenia kandydatów”, natomiast przyjąć poprawką podkomisji, dotyczącą ust. 2, zgodnie z którą na zebraniach tych przedstawiałoby się charakterystykę wszystkich kandydatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#TadeuszPorębski">Wobec tego, należałoby zapisać „oraz przedstawia się charakterystykę wszystkich kandydatów na posłów w danym okręgu wyborczym i z krajowej listy wyborczej, wobec której wyborcy mogą zgłaszać opinie i uwagi”. Wracając natomiast do ust. 1. Czy zgadzamy się, aby skreślić tam sformułowanie dotyczące spotkań kandydatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Byłbym przeciwko temu skreśleniu. W przypadku, gdyby ten zapis usunięto, to przepis stałby się bezprzedmiotowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#EugeniaKempara">Jestem za skreśleniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#KazimierzSecomski">Wobec tego proponowałby zapisanie, iż w zebraniach tych obowiązani są uczestniczyć przedstawiciele konwentów wyborczych oraz organizacji, które wysunęły kandydatów, natomiast mogą w nich brać udział kandydaci na posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#AlojzyBryl">Wspomniano tutaj o harmonogramie i czy nie byłby to dobry punkt zaczepienia. Można byłoby zapisać sformułowanie, że kandydaci uczestniczą w zebraniach zgodnie z przyjętym harmonogramem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#EdwardSzymański">Opowiadałbym się za przyjęciem wariantu, zgodnie z którym obowiązek byłby skreślony z ust. 1. Wydaje mi się, że tak daleko idące próby uściślenia mogą doprowadzić tylko do kolizji. Chodzi o to, aby przepis ten sformułować w taki sposób, aby kandydaci mogli, a nie musieli uczestniczyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#SylwesterZawadzki">Chciałbym podkreślić, że w gruncie rzeczy harmonogram ma charakter wewnętrzny. Może się zmieniać. Właściwie będzie aktualny dopiero w momencie zebrania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Sankcją w stosunku do tych przepisów jest art. 60 ust. 1 tego projektu, w którym stanowi się, że na liście na kandydatów na posłów można mieścić tylko te osoby, któro były przedstawione wyborcom. Pozostaje więc problem, w jakim zakresie i w jakim stopniu kandydaci zostali przedstawieni wyborcom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#EugeniaKempara">Zgodnie z poprawką podkomisji, chodzi o kandydatów przedstawionych wyborcom w trybie art. 56 lub 57.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#SylwesterZawadzki">To znaczy albo na zebraniach, albo w środkach masowego przekazu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#BożenaMaciejewska">Harmonogramy muszą być i tak opracowane. Jeżeli napiszemy w ordynacji, że kandydaci uczestniczą w zebraniach zgodnie z harmonogramami, to będzie to bardziej zobowiązujące, aniżeli propozycja podkomisji. Przecież kandydat i tak w miarę możliwości będzie starał się brać udział w jak największej liczbie zebrań. Uważam, że przewidywanie wyłącznie sytuacji krańcowych nie jest właściwe.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#BożenaMaciejewska">Opowiadam się za propozycją podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#TadeuszPorębski">Chciałbym uświadomić obecnym jedno: gdybyśmy chcieli mieć 5 mln obywateli na zebraniach przedwyborczych, tak jak to było podczas kampanii wyborczej do rad narodowych, w rezultacie 50 tys. zebrań, to przecież pamiętamy, jak znaczna liczba zebrań przypadałaby na jednego kandydata, skoro mamy mieć tysiąc kandydatów na posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#KazimierzSecomski">Wydaje się, że można by w art. 56 ust. 1 skreślić słowa: „proponowani kandydaci na posłów”, a w ust. 2 zamieścić sformułowanie mówiące, że na zebraniach konsultacyjnych odbywa się dyskusja nad deklaracją wyborczą PRON, przedstawiani są kandydaci na posłów bezpośrednio uczestniczący w zebraniu oraz charakterystyki wszystkich kandydatów na posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#TadeuszPorębski">Ale w ten sposób chronimy się tylko przed konsekwencjami sytuacji, w której nie wszyscy kandydaci uczestniczą w zebraniach. Jeden musi uczestniczyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#WitoldZakrzewski">Rzecz w tym, że przedstawia się według tego przepisu kandydatów bezpośrednio uczestniczących w zebraniu, o ile w nim uczestniczą oraz charakterystyki wszystkich kandydatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#TadeuszPorębski">Gdybyśmy przyjęli tę propozycję, to należałoby napisać, że w zebraniach ponadto uczestniczą przedstawiciele konwentów wyborczych oraz organizacji, które wysunęły kandydatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#EugeniaKempara">Nie należy używać określenia „ponadto”, gdyż sugeruje ono, że ktoś inny jeszcze oprócz przedstawicieli konwentów i organizacji uczestniczy we wspomnianych zebraniach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#TadeuszPorębski">W takim razie nie użyjemy określenia „ponadto”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#KazimierzSecomski">Wystarczy wymienić przedstawicieli konwentów wyborczych oraz organizacji, które wysunęły kandydatów na posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#TadeuszPorębski">W takim razie uważam art. 56 za uzgodniony.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#TadeuszPorębski">Komisja podzieliła ten punkt widzenia.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#TadeuszPorębski">Następnie przystąpiono do rozpatrzenia art. 57 projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#SylwesterZawadzki">W art. 57 uwzględniono samokrytykę prof. W. Zakrzewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#TadeuszPorębski">Chciałbym nawiązać jeszcze do art. 55 projektu. Zobowiązaliśmy tam - zgodnie z sugestią podkomisji - terenowe organy administracji państwowej o właściwości ogólnej stopnia podstawowego do udzielania pomocy w organizacji odpowiednich zebrań. Czy nie należałoby także zobowiązać innych instytucji do takiej pomocy, np. zakładów pracy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#KazimierzSecomski">Ten problem unormowany jest wystarczająco w dalszej części projektu.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#KazimierzSecomski">Komisja przyjęła art. 57 zgodnie z propozycją podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#KazimierzSecomski">Następnie przyjęto bez uwag art. 58 projektu oraz cały rozdział 7.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#KazimierzSecomski">Przystąpiono do rozpatrzenia przepisów rozdziału 8 „Listy wyborcze”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#SylwesterZawadzki">Podkomisja proponuje, aby w art. 60 ust. 1 po wyrazie „wyborcom” dodać wyrazy: „w trybie art. 56 lub 57”. To uczyni rozwiązanie zawarte w projekcie bardziej elastycznym. W art. 62 w ust. 2 proponujemy natomiast, aby zamiast sformułowania „i opatrzona pieczęcią konwentu wyborczego, zgłaszającego listę”, użyć sformułowania: „przez członków konwentu wyborczego, zgłaszającego listę i opatrzona jego pieczęcią”. Nie stawiamy wymogów, że muszą to być podpisy wszystkich członków konwentu. W art. 63 proponujemy zamiast wyrazu „rejestracji” użyć wyrazu „zarejestrowania”. Ponadto w ust. 3 wyrazy „a Ogólnokrajowy” zastąpić wyrazami „a jeżeli sprawa dotyczy krajowej listy wyborczej Ogólnokrajowy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#EugeniaKempara">W art. 63 ust. 3 w zdaniu drugim, po słowach: „W razie uznania stanowiska” należy zamieścić słowa: „okręgowej komisji wyborczej”. Chodzi o wyraźne wskazanie, że dotyczy to okręgowej komisji wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#SylwesterZawadzki">Proponujemy też w art. 65 zastąpić wyraz „rejestracji” wyrazem „zarejestrowania”.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#SylwesterZawadzki">Komisja przyjęła proponowane przez podkomisję poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#TadeuszPorębski">Czy nie można by skrócić terminu podania do wiadomości wyborców danych o kandydatach na posłów przez rozplakatowanie obwieszczeń? Projekt powiada, że ma to nastąpić najpóźniej w 25 dniu przed dniem wyborów. Może napisalibyśmy „w 20 dniu przed dniem wyborów”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">W przepisie tym użyto przecież określenia „najpóźniej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#TadeuszPorębski">Wnoszą o to organizatorzy wyborów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#KazimierzSecomski">Myślę, że można zmienić podany w projekcie termin - zamiast w 25 dniu napisać w 20.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#KazimierzSecomski">Komisja przyjęła propozycję zmiany w art. 64 ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#MieczysławStachura">Chciałbym nawiązać do art. 61 ust. 2. Stanowi on, że krajowa lista wyborcza ma liczyć tylu kandydatów, ile mandatów przypada na tę listę.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#MieczysławStachura">To nadaje wyborom w tym zakresie charakter czysto plebiscytarny. Czy takie rozwiązanie jest akurat konieczne? Zwraca się uwagę na problem we wszystkich dyskusjach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#TadeuszPorębski">Takie jest uzgodnienie partii, stronnictw i stowarzyszeń katolickich, które mnie zobowiązuje do podtrzymywania tej propozycji. Musielibyśmy wywrócić do góry nogami całą koncepcję wyborów, gdybyśmy chcieli od tego odejść.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Nie da się tego inaczej rozwiązać aniżeli uczyniono w projekcie. Lista krajowa jest wynikiem negocjacji. Pamiętajmy, że z tej listy ma kandydować 69 osób, a według zgłaszanych deklaracji - jeszcze mniej. W tym stanie rzeczy wobec ogólnej liczby kandydatów na posłów takie rozwiązanie może być przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Komisja podzieliła ten punkt widzenia.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Następnie przyjęto bez uwag rozdział 9 projektu „Głosowanie”. Przystąpiono do rozpatrzenia rozdziału 10.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#SylwesterZawadzki">W art. 74 ust. 1 zaakcentowaliśmy sprawę tajności głosowania. Proponujemy mianowicie, aby ustęp ten otrzymał brzmienie: „Przewodniczący obwodowej komisji wyborczej czuwa nad zapewnieniem tajności głosowania oraz nad utrzymaniem porządku w czasie głosowania i może wydawać odpowiednie zarządzenia porządkowe”. W art. 83 ust. 1 w zdaniu pierwszym wyrazy: „Po porozumieniu” proponujemy zastąpić wyrazami „po uzgodnieniu”. Chodzi o to, że gdyby miały miejsce nadzwyczajne wydarzenia uniemożliwiające przejściowo głosowanie, to przerwanie lub przedłużenie, albo odroczenie głosowania powinno nastąpić nie po porozumieniu, lecz po uzgodnieniu z okręgową komisją wyborczą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#TadeuszPorębski">Przejrzałem postulaty zgłoszone po kampanii wyborczej do rad narodowych. Wskazywano tam na potrzebę wcześniejszego otwierania lokali wyborczych. Chodzi o Śląsk, gdzie pierwsza zmiana kończy pracę o 5 rano. Czy to jest możliwe? Komu dać takie upoważnienie? Czy nie można by napisać, że na żądanie obywateli praca lokali wyborczych może rozpocząć się wcześniej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WitoldZakrzewski">Należy ująć to w art. 70 projektu. Dotychczasowa treść tego artykułu powinna otrzymać oznaczenie „ust. 1”. Natomiast należy dodać tam ust. 2, w którym zostałoby wskazane, że w przypadku wniosków wyborców zgłoszonych na zebraniach konsultacyjnych, okręgowa komisja wyborcza może ustalić wcześniejszy termin otwarcia lokali obwodowych komisji wyborczych. Okręgowa komisja wyborcza zawiadamia o tym Państwową Komisję Wyborczą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#EugeniaKempara">Przecież ci, którzy kończą pracą o 6 zdążą głosować do 22.00.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#TadeuszPorębski">Chodzi o wyborców, którzy kończą pracą o 5. Skoro taki jest postulat, to co nam szkodzi go uwzględnić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#JerzyGołaczyński">Należałoby użyć określenia „rozpoczęcie głosowania”, a nie „otwarcie lokalu”.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#JerzyGołaczyński">Komisja przyjęła rozdział 10 projektu zgodnie z propozycją podkomisji, z uwzględnieniem wniosku posła T. Porębskiego, sformułowanego przez posłów W. Zakrzewskiego i J. Gołaczyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#JerzyGołaczyński">Przystąpiono do rozpatrzenia rozdziału 11 „Ustalenie wyników głosowania w obwodzie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#SylwesterZawadzki">Podkomisja zgłasza poprawki do art. 90 projektu. Proponujemy rozdzielić ust. 2 na dwa ustępy. Dotychczasowy ust. 2 otrzymałby brzmienie: „Dokumenty z przeprowadzonego głosowania w obwodach, o których mowa w art. 22, kapitanowie polskich statków morskich przesyłają ministrowi - kierownikowi Urzędu Gospodarki Morskiej”. Dodatkowy ust. 3 otrzymałby brzmienie: „Dokumenty z przeprowadzonego głosowania w obwodach, o których mowa w art. 23 przechowują kierownicy polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych”. Dotychczasowy ust. 3 proponujemy oznaczyć jako ust. 4 i odpowiednio zmienić w tym ustępie powołania przepisów poprzedzających ustępów tego artykułu. Zwalniałoby to nasze placówki od przekazywania natychmiast całej dokumentacji pocztą kurierską. Wystarczy podać wynik teleksem.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#SylwesterZawadzki">Komisja przyjęła przepisy rozdziału 11 projektu zgodnie z wnioskiem podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#SylwesterZawadzki">Przystąpiono do rozpatrzenia rozdziału 12 „Ustalenie i ogłoszenie wyników wyborów”.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#SylwesterZawadzki">Do przepisów tego rozdziału zgłaszamy poprawki redakcyjne. Rezygnujemy z poprawki do art. 96 projektu, zgodnie z którą wyrazy „masowego przekazu” miały być zastąpione wyrazami „masowego przekazywania”.</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#SylwesterZawadzki">Komisja przyjęła rozdział 12 projektu zgodnie z wnioskiem podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#SylwesterZawadzki">Przystąpiono do rozpatrzenia rozdziału 13 „Wybory ponowne”.</u>
          <u xml:id="u-107.6" who="#SylwesterZawadzki">Proponujemy, aby w art. 98 dodać ust. 3 w brzmieniu: „W wypadku nieuzyskania przez kandydata z krajowej listy wyborczej wymaganej większości głosów o obsadzeniu mandatu w trybie wyborów uzupełniających decyduje Sejm”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#KazimierzSecomski">Chodzi o to, że gdyby jeden z kandydatów tej listy nie został wybrany, to trzeba by zarządzać ponowne wybory. Otóż dzięki temu uzupełnieniu nie będzie to konieczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#TadeuszPorębski">Sejm mógłby ewentualnie rozwiązać problem wybierając inny tryb. Ale to oczywiście już teoretyczne rozważania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#WitoldZakrzewski">W każdym razie mamy tu elastyczną formułę.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#WitoldZakrzewski">Komisja przyjęła art. 98 projektu zgodnie z propozycją podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#SylwesterZawadzki">Do art. 100 proponujemy poprawki redakcyjne. Chodzi m.in. o to, aby wyrazy „na obszarze” zastąpić wyrazami „na terytorium”. Ponadto proponujemy, aby ust. 2 ograniczyć do dotychczasowego pierwszego zdania proponowanego tekstu tego ustępu, a zdanie 2 i 3 oznaczyć jako ust. 3. Ponadto proponujemy dodać ust. 4 w brzmieniu: „Za wybranych z krajowej listy wyborczej uważa się tych kandydatów na posłów, którzy otrzymali więcej niż połowę ważnych głosów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Chciałbym wrócić do art. 98 ust. 3. Rozumiem i podzielam intencje tego przepisu. Uważam jednak, że sformułowanie mówiące o obsadzeniu mandatu w trybie wyborów uzupełniających nie jest zbyt szczęśliwe. Konstytucja przesądza liczbę mandatów. Dlatego myślę, że sformułowanie wskazujące, że to Sejm będzie miał decydować o obsadzeniu mandatu jest zbyt daleko idące. Trzeba szukać innej redakcji. Może stwierdzić, że o zarządzeniu wyborów decyduje Sejm.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#EugeniaKempara">Wybory zarządza Rada Państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Zastanawiam się, czy proponowane sformułowanie będzie przylegało do Konstytucji. Ono trochę razi. Czas, warunki wyborów - to inna sprawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#EugeniaKempara">Może należałoby powiedzieć: o przeprowadzeniu wyborów uzupełniających decyduje Sejm?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#TadeuszPorębski">Rzecz w tym, że panowie, którzy to proponują, chowają w zanadrzu rozwiązanie polegające na tym, że się wyborów nie przeprowadza…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Mogą być oczywiście dwa mandaty nie obsadzone. Sejm może funkcjonować w składzie 458 posłów, porządek konstytucyjny od tego się nie zawali. Ale czy zastosowane sformułowanie jest najlepsze? Może rzeczywiście lepiej powiedzieć, że o przeprowadzeniu wyborów uzupełniających decyduje Sejm…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#EugeniaKempara">Art. 113 ust. 1 projektu powiada, że w przypadku nieobsadzenia mandatu posła albo wygaśnięcia mandatu posła w trakcie kadencji, Sejm może podjąć uchwałę przeprowadzenia wyborów uzupełniających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#JerzyGołaczyński">Może należałoby powiedzieć, że Sejm decyduje w tym przypadku o zasadach obsadzenia mandatów? Tu przecież chodzi o to jak wybrać, a nie o to, czy w ogóle wybierać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Zwrócono mi uwagę, że art. 113 ma charakter ogólny. Czy wobec tego ust. 3 o którym mowa, proponowany przez podkomisję do art. 98 jest w ogóle potrzebny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WitoldZakrzewski">Mam tę samą wątpliwość. Byłbym też przeciwny używaniu określenia „zasady” w tym przepisie. Pojęcie zasad prawa wyborczego oznacza zupełnie co innego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#TadeuszPorębski">Tu chodzi o dwie sprawy. Po pierwsze - co się będzie działo, gdy przepadnie kandydat z listy centralnej. A po drugie - co się będzie działo, gdy więcej niż 23 mandaty w Sejmie są nie obsadzone? Nie wiem, czy unikniemy w tekście ordynacji sformułowania mówiącego o tym, jak uzupełnić listę krajową…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#KazimierzSecomski">Kiedy liczba nie obsadzonych mandatów przekroczy 23, wówczas Sejm podejmie uchwałę o przeprowadzeniu wyborów uzupełniających. Trzeba by więc takiego wypadku, że 23 posłów z listy krajowej przestało być posłami, aby organizować wybory uzupełniające w całym kraju.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Art. 113 ust. 1 dotyczy bardziej ogólnego problemu nieobsadzenia mandatu posła. Uważam, że pozwala to na rezygnację z poprawki do art. 98 zgłoszonej przez podkomisję.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Komisja podzieliła ten punkt widzenia. Postanowiono zrezygnować z uzupełnienia art. 98 o ust. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#JerzyBreitkopf">Należy zwrócić uwagę, że w takim razie art. 113 musi zostać przeredagowany. Podkomisja proponuje przecież, aby w ust. 1 tego artykułu powołać się na art. 98 ust. 3, którego nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#JerzyBreitkopf">Uwagę tę przyjęto do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#JerzyBreitkopf">Przystąpiono do rozdz. 14 „Ważność wyborów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#SylwesterZawadzki">Proszę o zwrócenie uwagi na zmiany proponowane do art. 105 i 106. Zgodnie z dotychczas proponowanym brzmieniem art. 105 ust. 3 „Sąd Najwyższy formułuje w postanowieniu kończącym postępowanie opinię w sprawie protestu i przedstawia ją wraz z aktami sprawy Sejmowi”. Podkomisja przedkłada brzmienie: „Sąd Najwyższy w postanowieniu kończącym postępowanie zajmuje stanowisko w sprawie protestu i przedstawia je wraz z aktami sprawy Sejmowi”.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#SylwesterZawadzki">Istotne poprawki przedkłada się również do art. 106. Ust. 1 miałby uzyskać brzmienie „Sejm po rozpatrzeniu zarzutów zawartych w proteście oraz stanowiska Sądu Najwyższego rozstrzyga co do ważności wyboru posła albo ważności wyborów”. Ust. 2: „Sejm stwierdzając nieważność wyboru posła albo nieważność wyborów rozstrzyga równocześnie co do przeprowadzenia wyborów uzupełniających w okręgu wyborczym lub z krajowej listy wyborczej. Wybory uzupełniające przeprowadza się w granicach unieważnienia”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#KazimierzSecomski">Dyskusja na posiedzeniu podkomisji była w tej sprawie długa. Jednak art. 105 ust. 3 w dalszym ciągu budzi wątpliwości. Proponuję go przeredagować w taki sposób, aby pominąć budzący wątpliwości zwrot o „postanowieniu kończącym postępowanie”. Chodzi o to, aby ktoś nie odniósł wrażenia, że Sąd Najwyższy ostatecznie decyduje. Dlatego proponuję sformułowanie „Sąd Najwyższy formułuje opinię w sprawie protestu i przedstawia stanowisko wraz z aktami sprawy Sejmowi”. W ten sposób zachowana zostanie intencja mówiąca o zajęciu stanowiska przez Sąd Najwyższy - przy pozostawieniu Sejmowi prawa decyzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WłodzimierzBerutowicz">Określenie „zajmuje stanowisko” jest bardziej potoczne, natomiast termin „opinia” ma swoje miejsce w ustawie o Sądzie Najwyższym. M.in. dlatego poprzednie sformułowanie „zajmuje stanowisko w sprawie protestu” było niedobre. W swej opinii Sąd Najwyższy stwierdzi, czy nastąpiło naruszenie prawa, natomiast Sejm postanowi o ewentualnym unieważnieniu mandatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Nie unikniemy jednak słowa „postanowienie”, bo mówiąc o opinii - mówimy o treści, obok tego zaś chodzi o określenie formy. Jak wiadomo, sąd wydaje wyroki lub postanowienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#AlbinMirończuk">Jeśli wynika z przepisów to po co to zapisywać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Nie wynika. Art. 13 pkt 6 ustawy o Sądzie Najwyższym mówi o „rozpoznawaniu innych spraw”, chodzi więc o tryb orzeczniczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WłodzimierzBerutowicz">Zgodnie z art. 105 ust. 1 projektu ustawy, co do którego nie zgłoszono zastrzeżeń - Sąd Najwyższy będzie rozpatrywać protest dotyczący ważności wyborów, stosując odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym. Z Kodeksu wynika zaś, że w trybie nieprocesowym Sąd wydaje tylko postanowienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WitoldZakrzewski">W świetle tego, co panowie mówili - absolutnie nie trzeba używać słowa „postanowienie”. Wiadomo przecież, że owa działalność Sądu Najwyższego nie będzie miała charakteru wymiaru sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#SylwesterZawadzki">Również jestem zdania, że forma wyrażania opinii przez Sąd Najwyższy nie jest tu ważna. Jestem za brzmieniem przedłożonym przez zastępcę przewodniczącego Rady Państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WitoldZakrzewski">Proponuję drobną zmianę redakcyjną: „Sąd Najwyższy formułuje opinię w sprawie protestu i przedstawia ją wraz z aktami sprawy Sejmowi”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#KazimierzSecomski">Chodzi o to, że w dyskusji społecznej podnoszono potrzebę wzmocnienia roli Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#KazimierzSecomski">Mimo tej argumentacji komisja postanowiła o przyjęciu wersji proponowanej przez posła W. Zakrzewskiego. Bez dalszych zmian przyjęto cały rozdział 14.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#KazimierzSecomski">Przystąpiono do rozpatrzenia rozdziału 15 „Wygaśnięcie mandatu poselskiego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#SylwesterZawadzki">Zgodnie z art. 107 ust. 1 pkt 5, wygaśnięcie mandatu posła miało następować wskutek „odwołania przez wyborców albo przez Sejm”. Podkomisja wnosi, aby fragment ten otrzymał brzmienie: „Wygaśnięcie mandatu posła następuje wskutek:… 5) odwołania w trybie przewidzianym niniejszą ustawą”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WitoldZakrzewski">Zgodnie z art. 2 ust. 2 Konstytucji PRL posłowie mogą być odwoływani tylko przez wyborców - i nie możemy tego podważać. Punkt ten powinien więc brzmieć: „odwołania przez wyborców w trybie przewidzianym niniejszą ustawą”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Art. 110 ust. 2 projektu budzi moje wątpliwości. Stanowi on, że z chwilą podjęcia przez Sejm uchwały w sprawie zwrócenia się do wyborców o odwołanie posła, mandat posła ulega zawieszeniu do czasu ustalenia wyników głosowania. Otóż, moim zdaniem, zawieszeniu powinien podlegać nie mandat, lecz działalność poselska. Wyobraźmy sobie np., że dany poseł chciałby skorzystać z przysługującego mu prawa do bezpłatnych przejazdów. Czy traktować to jako nadużycie? Ponadto jestem zdania, że taki poseł powinien mieć możność kontaktu ze swoimi wyborcami.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Komisja wprowadziła odpowiednią poprawkę, z tym że - na wniosek zastępcy przewodniczącego Rady Państwa Kazimierza Secomskiego - postanowiono użyć sformułowania „jego działalność poselska”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#KazimierzSecomski">Zgodnie z art. 111 ust. 2 projektu poseł zostaje odwołany, jeśli większość wyborców biorących udział w głosowaniu wypowie się za odwołaniem. Po dodatkowych konsultacjach proponuję uzupełnienie tego przepisu o zdanie: „Ważność odwołania posła stwierdza Sejm”, co będzie nawiązywać do art. 21 ust. 2 Konstytucji, zgodnie z którym ważność wyboru posła stwierdza Sejm.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#KazimierzSecomski">W art. 112 ust. 1 proponuję skreślić ostatnie zdanie (”Przepisy art. 109 ust. 2–4 stosuje się odpowiednio”) w związku z proponowanymi przekształceniami projektu. Otóż po konsultacji z posłem W. Zakrzewskim proponuję nowe brzmienie art. 112 ust. 2. Według projektu „Sejm po rozpatrzeniu wniosku, o którym mowa w ust. 1, może odwołać posła wybranego z krajowej listy wyborczej. Podjęcie uchwały w tej sprawie wymaga większości 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów”. Zamiast tego przedkłada się tekst następujący: „Sejm ustala tryb odwoływania przez wyborców posłów z listy krajowej”. Chodzi o to, że ust. 1 ustala tryb zwracania się wyborców z wnioskiem o odwołanie posła z tej listy, natomiast dotychczas proponowana konstrukcja odwołania - przez Sejm, a nie przez wyborców - jest nie do pogodzenia z Konstytucją, ponieważ nie przewiduje ona odwołania posła przez Sejm. Oczywiście, proponowany zapis jest tylko częściowy i nie rozwiązuje sprawy do końca, nie określa bowiem szczegółowego trybu odwołania. Ustalone by to zostało - gdyby taka konieczność powstała - w odpowiednim czasie, dopiero po przełożeniu Sejmowi konkretnego wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#EugeniaKempara">Czy w dalszym ciągu wynika stąd, że z wnioskiem o odwołanie posła wybranego z krajowej listy wyborczej mogą wystąpić wyborcy oraz że wniosek taki powinien zostać zaopiniowany przez Radę Krajową PRON itd.?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#KazimierzSecomski">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#AndrzejBancer">W takim razie niesłuszna wydaje się propozycja skreślenia ostatniego zdania art. 112 ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#EdwardSzymański">Sprawę art. 112 ust. 2 dyskutowaliśmy wczoraj wspólnie z zastępcą przewodniczącego Rady Państwa K. Secomskim i w pełni popieram to co dzisiaj przedłożył, proponuję jednak rozważenie jeszcze jednego aspektu sprawy. Otóż posłowie z listy centralnej powinni mieć te same szanse, co posłowie wybrani w okręgach. Zgodnie z art. 110 ust. 1 projektu ordynacji, Sejm może podjąć uchwałę w sprawie zwrócenia się do wyborców o odwołanie posła. Tak więc Sejm ocenia zasadność wniosku wyborców. To samo powinno być przewidziane w odniesieniu do posłów centralnych. Dlatego proponuję, aby art. 112 ust. 2 miał brzmienie mniej więcej takie: „Sejm po rozpatrzeniu wniosku, o którym mowa w ust. 1, może podjąć uchwałę w sprawie zwrócenia się do wyborców o odwołanie posła”. Uchwała równocześnie określa tryb postępowania”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Po wniosku posła E. Szymańskiego trzeba niewątpliwie przywrócić ostatnie zdanie art. 112 ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#KazimierzSecomski">Tak jest. Zgadzam się zarazem z wnioskiem posła E. Szymańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WitoldZakrzewski">Należałoby jednak powiedzieć nie, że „uchwała określa tryb postępowania”, lecz „Sejm”. Mam bowiem wątpliwość, czy będzie to mogło zostać uregulowane w uchwale.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#SylwesterZawadzki">Mam co do tego poważne wątpliwości. Jestem zdania, że powinniśmy obecnie zapisać w ordynacji tylko to, że uchwałę w sprawie trybu odwołania podejmie Sejm, nie ustalając, że odwołanie należeć będzie do wyborców. Uważam, iż przesądzanie - w chwili obecnej - faktu ogólnokrajowego głosowania byłoby szkodliwe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WitoldZakrzewski">Bez zmiany Konstytucji nie możemy odejść od konstytucyjnej zasady odwołania posła przez wyborców. Sformułowanie, które proponuje poseł E. Szymański nie przesądza, jak owo głosowanie zostanie zorganizowane. Można zresztą wówczas ustawą konstytucyjną zmienić art. 2 Konstytucji PRL, albo określić jeszcze inny tryb. Niczego więc tu nie przesądzamy. Sprawa jest rzeczywiście niesłychanie trudna. Zgłoszona propozycja wydaje mi się najlepsza, jaką jesteśmy w stanie obecnie sobie wyobrazić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#SylwesterZawadzki">Można oczywiście tak udoskonalić każdą instytucję, że będzie ona nie do zastosowania. Moim zdaniem jedyne, co nas tu wiąże, to stwierdzenie art. 102 Konstytucji, że tryb odwoływania posłów określa ustawa. Nie jest to pierwszy przypadek, kiedy mam odmienne zdanie niż pozostali znawcy prawa konstytucyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#TadeuszPorębski">Czy nie sformułować tego obligatoryjnie. Nie „Sejm może”, lecz „w przypadku uznania zasadności wniosku Sejm zwraca się…”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#EdwardSzymański">Jednak art. 110 projektu przewiduje możliwość zwrócenia się przez Sejm o odwołanie posła z listy okręgowej.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#EdwardSzymański">Komisja postanowiła o przyjęciu sformułowania w wersji, wynikającej z wypowiedzi posłów E. Szymańskiego i W. Zakrzewskiego.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#EdwardSzymański">Przystąpiono do rozpatrzenia rozdziału 16 „Wybory uzupełniające”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#SylwesterZawadzki">Podkomisja wnosi o wprowadzenie zmian w art. 113 i 114 (ta ostatnia ma charakter wyłącznie redakcyjny). W związku z dokonanymi już przekształceniami, wniosek w sprawie nowego brzmienia art. 113 ust. 1 straci aktualność, jeśli natomiast chodzi o ust. 2, to proponujemy ujęcie tej samej treści w nieco innym sformułowaniu: „Sejm podejmuje uchwałę w sprawie przeprowadzenia wyborów uzupełniających w wyniku nieobsadzenia: 1) w Sejmie - więcej niż 23 mandatów posłów wybranych z okręgowych list wyborczych, 2) w okręgu wyborczym - połowy mandatów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#EdwardSzymański">Art. 113 dotyczy zarówno wyborów uzupełniających, jak i ponownych, bo chodzi tu o wszelkie przypadki nieobsadzenia mandatów. Czy w tym świetle nie powinniśmy przywrócić proponowanego przez podkomisję art. 98 ust. 3?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#AndrzejBancer">Ponieważ wyborami zajmują się nie tylko prawnicy, lepiej aby przepis ten został przywrócony, wprowadza on bowiem większą jasność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#EugeniaKempara">Czy rzeczywiście może tu chodzić o wybory uzupełniające? Chyba tylko ponowne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#AndrzejBancer">Mogą mieć miejsce obie sytuacje. Wyobraźmy sobie np., że obaj kandydaci rezygnują lub umierają przed wyborami, i że ta sytuacja powtarza się w przypadku wyborów ponownych, a te - zgodnie z ordynacją - mogą odbyć się tylko jeden raz. W ubiegłorocznych wyborach do rad narodowych zdarzyło się np., że obaj kandydaci do tego samego mandatu zostali zatrzymani przez milicję, tracąc prawo wybieralności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#TadeuszPorębski">Nie będziemy już wracać do art. 98.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#TadeuszPorębski">Po przyjęciu rozdziału 16 przystąpiono do rozpatrzenia rozdziału 17 „Przepisy końcowe”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#SylwesterZawadzki">Podkomisja wnosi o zmianę tytułu rozdziału na „Przepisy szczególne i końcowe” oraz o poprawkę redakcyjną w art. 116.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Dlaczego „przepisy szczegółowe”?</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Przedstawiciel Biura Prawnego Kancelarii Sejmu Adam Wójcik wyjaśnił, że zgodnie z zasadami techniki prawodawczej przepisy końcowe to tylko postanowienia uchylające oraz o wejściu aktów w życie.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Po zakończeniu dyskusji szczegółowej komisja jednogłośnie przyjęła projekt ustawy, powołując na sprawozdawcę posła Sylwestra Zawadzkiego (PZPR).</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>