text_structure.xml
15.5 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Dnia 10 października 1984 r. Komisje: Kultury oraz Prac Ustawodawczych, obradujące pod przewodnictwem posła Łukasza Balcera (SD), rozpatrzyły:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- sprawozdanie podkomisji o rządowym projekcie ustawy o ustanowieniu tytułu honorowego „Zasłużony dla kultury narodowej”.)</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">(W posiedzeniu udział wzięli: wiceminister kultury i sztuki Wacław Janas, przedstawiciele Komisji Planowania przy Radzie Ministrów oraz Urzędu Rady Ministrów.)</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">(W imieniu podkomisji uwagi do projektu ustawy przedstawił poseł Józef Ozga-Michalski (ZSL).)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#JózefOzgaMichalski">Formułując wnioski pod adresem projektu rządowego, podkomisja uwzględniła zarówno wyniki wstępnej dyskusji przy pierwszym czytaniu projektu, jak również uwagi zgłoszone przez przedstawicieli związków twórczych, wynikające z konsultacji przeprowadzonej w terenie. W rezultacie podkomisja proponuje wprowadzenie kilku poprawek. I tak preambuła ustawy udoskonalona redakcyjnie otrzymałaby następujące brzmienie: „W uznaniu szczególnych zasług artystów, twórców kultury narodowej oraz innych osób, które swoją pracą sprawiają, że wartości i humanistyczne treści kultury narodowej stają się własnością ogólnospołeczną, Sejm Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, stanowi co następuje:”.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#JózefOzgaMichalski">Istotne zmiany zostały wprowadzone w art. 2 projektu ustawy. Określając mianowicie krąg osób, którym może być przyznany tytuł honorowy „Zasłużony dla kultury narodowej” posłużono się formułą bardziej syntetyczną, rezygnując z nader szczegółowego wyliczenia wszystkich działów kultury narodowej, których przedstawiciele mogliby pretendować do tego tytułu. Uznaliśmy, że taka redakcja oddaje lepiej intencje ustawy, a ponadto sformułowanie bardziej zwarte i syntetyczne pozwala uniknąć niebezpieczeństwa, że pewne działy czy sfery działalności kulturalnej zostały pominięte. Warto dodać, że proponowana koncepcja spotkała się z aprobatą przedstawicieli związków twórczych.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#JózefOzgaMichalski">W art. 5 projektu podkomisja - obok drobnych zmian redakcyjnych - dokonała także poprawki polegającej na zastąpieniu błędnego numeru powołanego w tekście Dziennika Ustaw. Jest to sprawa istotna ze względu na konsekwencje prawne przyznania tytułu „Zasłużony dla Kultury Narodowej” w sferze określonych uprawnień emerytalnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#KazimierzRokoszewski">Projektowana ustawa jest bardzo potrzebna, daje satysfakcję tym wszystkim, którzy poprzez swoją działalność twórczą oraz na polu upowszechniania kultury wywierają istotny wpływ na rozwój kultury narodowej oraz kształtowanie się poziomu kulturalnego społeczeństwa. Aprobując zatem intencje projektodawców będę głosował za przyjęciem tego projektu.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#KazimierzRokoszewski">W tym miejscu wypada wszakże poruszyć pewien ogólniejszy problem. Otóż kiedyś wypowiadaliśmy się zarówno na posiedzeniach komisji, jak i na posiedzeniu plenarnym Sejmu za tym, by nie tworzyć dodatkowych kart zawodowych i przywilejów, ze względu na niełatwą sytuację ekonomiczną naszego kraju. Nie ulega przecież wątpliwości, że przyjęcie kolejnych ustaw o odznakach i tytułach honorowych dla określonych grup społecznych ma swoje wymierne konsekwencje finansowe. Dzisiaj np. po południu będziemy jeszcze dyskutowali nad projektem ustawy o ustanowieniu tytułu „Zasłużony energetyk”. Musimy zatem uświadomić sobie istnienie tej sprzeczności: inaczej bowiem przedstawia się ocena, gdy traktujemy sprawę odrębnie, inaczej zaś wtedy, gdy brany jest pod uwagę problem w swym ogólniejszym wymiarze. Nie chcę przez to stwierdzić, że sprzeciwiam się przedłożonemu projektowi ustawy. Uważam wszakże, że dyskutując nad nim musimy zdawać sobie sprawę z poruszonej kwestii. Owe niezbyt konsekwentne postępowanie dotyczy zresztą samego rządu, który jest projektodawcą. To rząd przecież wystąpił z postulatem, by odstąpić od praktyki przyznawania dodatkowych przywilejów kolejnym grupom zawodowym i społecznym. Tymczasem wyjątki od tej ogólnej linii postępowania stają się coraz częstsze.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Chciałem zwrócić uwagę na kwestię drobną, ale wartą jednak rozważenia, ze względu na poprawność i precyzję języka ustaw. Otóż w art. 2 projektu w brzmieniu proponowanym przez podkomisję - mówi się o tym, iż tytuł honorowy nadaje się osobom szczególnie zasłużonym w tworzeniu „wartościowych” dzieł kultury narodowej… Otóż sądzę, że można by pominąć słowo „wartościowych”, ponieważ jeżeli coś już zaliczone do dzieł kultury narodowej, to jest tym samym wartościowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#EugeniaKempara">Proponując zmianę brzmienia art. 2 projektu ustawy poprzez przyjęcie formuły bardziej syntetycznej i zwartej, podkomisji chodziło o to, by zapobiec w przyszłości dewaluowaniu się tytułu honorowego „Zasłużony dla Kultury Narodowej”. Rezygnacja z ust. 2 art. 2 miała więc na celu ograniczenie kręgu osób, którym może być nadany tytuł honorowy. Naszym zdaniem powinien on być przyznawany jedynie szczególnie zasłużonym twórcom oraz tym, którzy ponieśli wybitne zasługi na polu upowszechniania kultury. Zbyt szeroki krąg osób – wymienionych w wersji pierwotnej projektu - mógłby doprowadzić do obniżenia rangi tytułu honorowego. Mieliśmy także na uwadze i to, że formuła ust. 2 art. 2 była mało precyzyjna. Mówiło się tam o zasłużonych pracownikach różnorodnych instytucji kulturalnych, ale w istocie rzeczy nie bardzo było wiadomo, jakie kategorie pracowników tych instytucji będą mogły pretendować do tego tytułu.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#EugeniaKempara">Druga kwestia wiąże się z uzasadnieniem projektu ustawy. Przedstawiciele związków twórczych zwrócili mianowicie uwagę na niezręczne sformułowanie uzasadnienia w tym fragmencie, w którym daje się do zrozumienia, że skutki finansowe ustawy nie będą zbyt wielkie, ponieważ znaczna część osób, którym będzie nadany tytuł honorowy uzyskała już uprawnienia do korzystania z dodatku z tytułu odznaczeń państwowych. Sądzę, że tego rodzaju sformułowanie jest nie tylko niezręcznością, ale może także obniżyć w świadomości odznaczonych rangę samego tytułu. Uzasadnienie nie jest wprawdzie integralną częścią ustawy, ma jednak swą istotną wymowę.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#SzczepanStyranowski">Preambuła w redakcji zaproponowanej przez podkomisję jest lepsza niż w ujęciu projektu rządowego. Czy należy jednak mówić „o innych osobach”, które swoją pracą sprawiają, że wartości i humanistyczne treści narodowej kultury stają się własnością ogólnospołeczną. Sądzę, że ten tekst może pozostawiać pewne wątpliwości interpretacyjne i poprawniej brzmiałby gdyby pominąć określenie „innych” i powiedzieć „osób, które swoją pracą sprawiają…”.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#FranciszekSadurski">Będę głosował za przyjęciem projektu ustawy, mam jednak podobne wątpliwości jak poseł K. Rokoszewski. Otóż, wzrasta liczba grup czy kategorii społecznych, dla których ustanawiane są tytuły honorowe i odznaki, z czym wiążą się także konkretne przywileje natury materialnej. Dzisiaj – jak już wiadomo – będziemy jeszcze dyskutowali nad tytułem „Zasłużony energetyk”. W niedalekiej przyszłości zostanie być może zaproponowany z inicjatywy ZSL projekt przewidujący wprowadzenie tytułu „Zasłużony dla Rolnictwa”. Należałoby oczekiwać, iż rząd mniej pochopnie będzie przyjmował postulaty płynące z różnych środowisk społecznych ustanowienia kolejnych odznaczeń i tytułów honorowych. Jakie mają być kryteria selekcji tych postulatów. W każdym dziale naszej gospodarki czy naszego życia społecznego są osoby, które wyróżniły się na swoim odcinku pracy i działalności. Dlaczego zatem pracownicy jednego działu będą mogli ubiegać się o nadanie honorowego tytułu czy odznaczenia, zaś inni mają być tej możliwości pozbawieni?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#JadwigaCichocka">Nie mogę zgodzić się z propozycją posła S. Styranowskiego skreślenie słowa „innych” mogłoby w konsekwencji sugerować, że tylko te osoby, które wymienione są w drugiej części zdania „sprawiają swoją pracą, że wartości i humanistyczne treści kultury narodowej, stają się wartością ogólnospołeczną”, natomiast nie dotyczy to już artystów i twórców kultury narodowej. Uważam zatem, że tekst proponowany przez podkomisję jest poprawniejszy i powinien być utrzymany.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#JadwigaCichocka">Chciałabym także ustosunkować się do wątpliwości, które podnieśli posłowie K. Rokoszewski i F. Sadurski. Skoro nie wystąpiliśmy wcześniej ze zdecydowanym sprzeciwem przeciwko kreowaniu nowych tytułów i odznak, to tym bardziej nie powinniśmy tego robić obecnie, gdy chodzi o akt tak ważny dla naszej kultury narodowej. Trzeba więc chyba wyciszyć dzisiaj nasz niepokój i wątpliwości.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#BogdanGawroński">Podkomisja znalazła w art. 2 właściwe rozwiązanie zasługujące na nasze poparcie. Proponowana w tym przepisie formuła określa jednoznacznie specjalną rangę tytułu honorowego „Zasłużony dla Kultury Narodowej”, co ma istotne znaczenie ze względu na istniejący już przecież tytuł „Zasłużony Działacz Kultury”.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#BogdanGawroński">Opowiadam się przeciwko propozycji posła S. Styranowskiego. Uważam natomiast za trafną uwagę posła Z. Czeszejko-Sochackiego w sprawie art. 2.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#JózefOzgaMichalski">Myślę, że słowo „innych” należy zachować w tekście preambuły, ponieważ w ten sposób określa się, iż chodzi tu jakby o dwie kategorie osób – z jednej strony o artystów i twórców kultury, z drugiej zaś – o tych innych, którzy swoją pracą ponoszą zasługi w upowszechnianiu kultury narodowej.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#JózefOzgaMichalski">Proponuję także, aby utrzymać tekst art. 2, w brzmieniu proponowanym przez podkomisję. Mówiąc o „wartościowych działach kultury narodowej” decydujemy się w pewnej mierze na rozszerzenie kręgu osób, którym może być przyznany tytuł honorowy. Uwzględniamy bowiem nie tylko dzieła wielkie i ponadczasowe, ale te, które po prostu są wartościowe i jako takie funkcjonują z dużym pożytkiem dla społeczeństwa w obiegu kulturalnym kraju.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#JózefOzgaMichalski">Jeśli zaś chodzi o wątpliwości podniesione przez posłów K. Rokoszewskiego i F. Sadurskiego, to można spojrzeć na ten problem od drugiej strony. Stworzenie możliwości otrzymania odznaki czy tytułu honorowego za zasługi w ramach pewnych rodzajów działalności czy pracy, oczyści sytuację, zmniejszy nacisk w sprawie przyznawania tzw. chlebowych orderów związanych z zasługami wojskowymi. Nierzadko przecież się zdarza, że ludzie skądinąd zasłużeni na polu swej działalności cywilnej, ale pozbawieni możliwości otrzymania takiego odznaczenia dającego dodatkowo uprawnienia emerytalne, zmieniają na siłę swoje życiorysy tak, aby umożliwiało im to otrzymanie wojskowych orderów.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#JózefOzgaMichalski">Komisje przyjęły tekst preambuły w wersji proponowanej przez podkomisję. Art. 1 projektu ustawy komisje przyjęły w wersji przedłożenia rządowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Utrzymuję swój wniosek w sprawie usunięcia z tekstu art. 2 słowa „wartościowych”. Dzieło kultury narodowej musi być w założeniu tego formatu, że nie podlega ocenie jakichś dodatkowych kryteriów wartościujących. Staje się to tym bardziej oczywiste, gdy uwzględnimy kryterium podmiotowe przyznania tytułu honorowego - mówi się przecież o osobach szczególnie zasłużonych.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#EugeniaKempara">Bardziej poprawna wydaje mi się wersja proponowana przez podkomisję. W naszym języku funkcjonują przecież takie sformułowania jak „dzieło wybitne”, czy „dzieło wartościowe” – nie ma tu żadnej sprzeczności. Możemy natomiast rozważyć zastąpienie słowa „wartościowych” – terminem „wybitnych”.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Zgadzam się z tym wnioskiem. O ile mogą być wybitne dzieła kultury narodowej, o tyle sformułowanie „wartościowe dzieło kultury narodowej” jest wewnętrznie sprzeczne, ponieważ sugeruje, że mogą być takie dzieła kultury narodowej, które nie są wartościowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#JózefOzgaMichalski">Mam nieco inny pogląd. Dzieła wybitne to te, których jest najwyżej 10 lub 20, jest to więc jakby pierwsza linia naszej kultury, ale są przecież wartościowe utwory średniej miary, które także powinny być nagradzane. Jakże w końcu rzadkim zjawiskiem są prawdziwe wielkości. Konsekwencją wyeliminowania proponowanego określenia byłoby w sumie znaczne ograniczenie zastosowania ustawy. Nie jest to przecież tytuł dla geniuszy, ale dla ludzi zasłużonych na polu kultury. Jest to więc świadomy wybór, na rzecz którego przemawiają istotne racje. Dzieła średniej wielkości spełniają niezwykle ważne funkcje, przyczyniają się istotnie do rozwoju i upowszechniania kultury w społeczeństwie.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#JadwigaCichocka">Sądzę, że należy wprowadzić do tekstu sformułowanie „wybitne dzieła kultury narodowej”. W przeciwnym bowiem przypadku spowodujemy obniżenie rangi tytułu honorowego. Dla „średniaków” pozostaje tytuł „Zasłużony Działacz Kultury”.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Komisje przyjęły art. 2 projektu ustawy w wersji proponowanej przez podkomisję zastępując jednocześnie słowo „wartościowych” słowem „wybitnych”. Art. 3 i 4 Komisje przyjęły w brzmieniu przędło żenią rządowego, zaś art. 5 w wersji proponowanej przez podkomisję.)</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#komentarz">(Komisje przyjęły jednomyślnie projekt ustawy w całości.)</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#komentarz">(Sprawozdawcą został wybrany poseł Józef Ozga-Michalski (ZSL).)</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>