text_structure.xml 41.6 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Dnia 9 lipca 1985 r. Komisja Górnictwa, Energetyki i Wykorzystania Zasobów Naturalnych, obradująca pod przewodnictwem posła Ryszarda Najsznerskiego (PZPR), rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- sprawozdanie komisji z działalności w okresie VIII kadencji Sejmu PRL.)</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">(W posiedzeniu udział wzięli: przedstawiciele Ministerstwa Górnictwa i Energetyki z wiceministrem Januszem Bojakowskim, Wyższego Urzędu Górniczego z prezesem Władysławem Naglikiem, Głównego Inspektoratu Gospodarki Energetycznej z głównym inspektorem Jerzym Wójcickim, Centralnego Urzędu Geologii z wiceprezesem Janem Żytką oraz Najwyższej Izby Kontroli.)</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">(Sprawozdanie z działalności komisji w VIII kadencji przedstawił poseł Ryszard Najsznerski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#RyszardNajsznerski">W okresie VIII kadencji Sejmu Komisja Górnictwa, Energetyki i Wykorzystania Zasobów Naturalnych pracowała w trudnych warunkach kryzysu gospodarczego i społeczno-politycznego. W polityce partii i rządu problemy górnictwa podziemnego i odkrywkowego, energetyki i gospodarki paliwowo-energetycznej oraz przemysłu chemicznego i geologii znajdowały odbicie na miarę możliwości finansowych państwa. Niezwykle skomplikowane stosunki społeczno-polityczne determinowały działania władz zmierzające do nadania tym problemom odpowiedniej rangi. Kwestią podstawową było niedopuszczenie do spadku wydobycia węgla kamiennego i zabezpieczenie bilansu paliwowo-energetycznego. Uzasadnione obawy przed kryzysem energetycznym istnieją nadal. W tych trudnych warunkach działalność komisji charakteryzowało duże poczucie odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#RyszardNajsznerski">W maju 1984 r. dokonana została reorganizacja komisji, przemysł chemiczny przeszedł do Komisji Przemysłu. Komisja Górnictwa, Energetyki i Chemii przyjęła nazwę: „Górnictwa, Energetyki i Wykorzystania Zasobów Naturalnych”. Zmienił się skład osobowy komisji, jej prezydium i podkomisji stałych. Decyzja Sejmu w tej sprawie z perspektywy czasu wydaje się słuszna i uzasadniona. Komisja rozwinęła i kontynuowała działalność, koncentrując swe prace wokół węzłowych problemów, w tym przede wszystkim zapobiegania pogarszania się sytuacji paliwowo-energetycznej i przemysłu wydobywczego. Obecne kierownictwo resortu górnictwa i energetyki, w ścisłej współpracy z powołanym w dniu 16 maja 1984 r. - prezydium komisji realizuje ambitny i trudny program wychodzenia z kryzysu branży górnictwa i energetyki.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#RyszardNajsznerski">Komisja traktowała problemy socjalne załóg równorzędnie z problemami ekonomiczno-produkcyjnymi, mając pełną świadomość, że nie osiągnie się zamierzonych efektów gospodarczych bez stałego zapobiegania pogarszaniu się warunków pracy i bytu załóg pracowniczych.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#RyszardNajsznerski">Komisja odbyła 71 posiedzeń i 13 wyjazdów w teren. Frekwencję posłów na posiedzeniach ocenić należy jako dobrą, wszystkie nieobecności były usprawiedliwione. Posłowie brali aktywny udział w pracach komisji i stałych podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#RyszardNajsznerski">Komisja pracowała w oparciu o roczne plany, które zależnie od potrzeby były aktualizowane i uzupełniane. Starała się dobierać istotne i węzłowe problemy, żywo interesujące opinię publiczną. Prezydium działało kolegialnie, najczęściej przy udziale przewodniczących stałych podkomisji. W zasadzie każde posiedzenie komisji poprzedzone było posiedzeniem jej prezydium, na którym omawiano porządek dzienny obrad komisji, sprawy organizacyjne oraz oceniano przydatność materiałów rządowych. Komisja podejmowała - w miarę potrzeby - współpracę z innymi komisjami sejmowymi, odbywając z nimi wspólne posiedzenia, delegując na ich posiedzenia swych przedstawicieli, bądź też przesyłając uwagi i wnioski, wynikające z przeprowadzanych analiz.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#RyszardNajsznerski">Pomimo spiętrzenia prac w Sejmie VIII kadencji, komisja systematycznie realizowała swoje plany pracy, wszystkie zaplanowane tematy zostały zrealizowane. Wiele prac w wyniku zaleceń Prezydium Sejmu, bądź z inicjatywy rządu, realizowano dodatkowo.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#RyszardNajsznerski">Komisja rozpatrzyła 84 tematy. Problematyka jej prac była ściśle związana z aktualnymi problemami społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w warunkach kryzysu.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#RyszardNajsznerski">Do ważniejszych tematów problemowych należy zaliczyć następującej aktualna sytuacja społeczno-gospodarcza w górnictwie, energetyce, geologii i przemyśle chemicznym, ze szczególnym uwzględnieniem postulatów robotniczych; stan państwowej służby geologicznej, kierunki jej prac i perspektywy ich rozwoju; ocena wdrażania reformy gospodarczej; bezpieczeństwo pracy w kopalniach węgla kamiennego, zakładach energetycznych i przemysłu chemicznego; etan i perspektywy rozwoju przemysłu gumowego; realizacja programu zaopatrzenia ludności w leki oraz środki higieny osobistej; gospodarka zasobami kopalin stałych; aktualny stan i perspektywy rozwoju przemysłu chemicznego; stan i perspektywy rozwoju węgla brunatnego; zadania resortów górnictwa i energetyki oraz przemysłu chemicznego w realizacji rządowego programu rozwoju rolnictwa i gospodarki żywnościowej do 1990 r.; gospodarka produktami naftowymi; rozwój produkcji środków ochrony roślin; stan i perspektywy rozwoju przemysłu siarkowego; zaopatrzenie gospodarki narodowej w paliwa i energię do 2000 roku.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#RyszardNajsznerski">Należy podkreślić, że komisja corocznie dokonywała oceny aktualnej sytuacji w energetyce zawodowej i ciepłownictwie i stanu przygotowań do szczytu jesienno-zimowego, w wyniku której występowano do rządu z opiniami.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#RyszardNajsznerski">Szczególną uwagę komisja przywiązywała do problematyki związanej z rozwojem bazy paliwowo-energetycznej. Komisja parokrotnie zajmowała się tym tematem, zarówno opiniując program rządowy w tym zakresie, jak i przygotowując problemowe posiedzenie Sejmu na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#RyszardNajsznerski">Niezależnie od posiedzeń poświęconych rozpatrzeniu konkretnych problemów, komisja wysłuchiwała bieżących informacji ministrów i kierowników urzędów centralnych pozostających w jej gestii. I tak m.in. komisja zapoznała się z informacjami: o zakresie działania i zadaniach wynikających dla tych resortów z uchwał VIII Zjazdu PZPR; o realizacji rządowego programu operacyjnego dotyczącego paliw i energii w resorcie górnictwa i energetyki; o sytuacji kadrowej w wyższym i okręgowych urzędach górniczych; o przebiegu realizacji rządowych programów - antyinflacyjnego i oszczędnościowego.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#RyszardNajsznerski">Posiedzenia komisji odbywały się w zasadzie raz w miesiącu. Prezydium Komisji przywiązywało dużą wagę do właściwego przygotowania posiedzeń. Wszystkie ważniejsze posiedzenia poprzedzone były z reguły stosunkowo szerokimi pracami przygotowawczymi, podejmowanymi przez stałe podkomisje i prezydium. Posiedzenia problemowe często poprzedzane były wyjazdami w teren stałych podkomisji. W pracach przygotowawczych do posiedzeń komisji brali aktywny udział dyrektorzy zespołów Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#RyszardNajsznerski">Różnorodność problematyki i wynikająca z niej specyfika komisji wymagają, aby jej skład w przyszłej kadencji był obszerniejszy i wzmocniony pod względem profesjonalnym. Z tego właśnie powodu komisja nie była w stanie zająć się szerzej problematyką zasobów naturalnych.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#RyszardNajsznerski">W okresie sprawozdawczym komisja nie była obarczona liczniejszymi pracami ustawodawczymi. Komisja rozpatrzyła i przyjęła 7 projektów ustaw: o utworzeniu urzędu ministra przemysłu chemicznego i lekkiego; o utworzeniu urzędu ministra górnictwa i energetyki; o zmianie ustawy o gospodarce paliwowo-energetycznej; o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin; o gospodarce energetycznej; o ustanowieniu tytułu honorowego „Zasłużony Energetyk PRL” oraz o zmianie tej ustawy (projekt poselski, wniesiony z inicjatywy komisji). Niewątpliwie najpoważniejszy ciężar gatunkowy miał projekt ustawy o gospodarce energetycznej, w związku z czym komisja po roku obowiązywania ustawy dokonała oceny jej realizacji. W opinii do rządu komisja podkreśliła konieczność rygorystycznego przestrzegania tej zasadniczej dla funkcjonowania gospodarki narodowej ustawy. W przyszłej kadencji komisja powinna systematycznie oceniać przebieg realizacji tej ustawy, tylko bowiem rzetelna jej realizacja może przeciwdziałać zagrażającemu kryzysowi energetycznemu. W IX kadencji komisja powinna także śledzić przebieg realizacji ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin. Jest to kwestia o dużym społecznie ciężarze gatunkowym, o czym świadczą listy i skargi od emerytów i rencistów górniczych kierowane do komisji. Utrzymująca się inflacja potęguje narastanie tzw. „starych portfeli” rentowo-emerytalnych, co w branży górniczej niebezpiecznie oddziaływuje na nabór kandydatów do zawodu górnika.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#RyszardNajsznerski">Należy podkreślić, że obie ustawy mają istotne znaczenie społeczno-gospodarcze, stanowią także spełnienie dotychczasowych postulatów komisji inspirujących rozwiązanie tych ważnych społecznie problemów. Z inicjatywy komisji Sejm znowelizował ustawę o ustanowieniu tytułu honorowego „Zasłużony Energetyk PRL”.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#RyszardNajsznerski">W ramach prac nad rozpatrzeniem projektów ustaw członkowie komisji uczestniczyli w 2 nadzwyczajnych podkomisjach, które odbyły 5 posiedzeń. Komisja zaopiniowała pozytywnie 10 projektów rozporządzeń i uchwał Rady Ministrów. W zasadzie wszystkie dotyczyły ustanowienia, bądź znoszenia obowiązku utworzenia zrzeszeń.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#RyszardNajsznerski">Współpraca komisji z Komisją Prac Ustawodawczych układała się pomyślnie.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#RyszardNajsznerski">W zakresie prac ustawodawczych komisja przedstawia następujące uwagi:</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#RyszardNajsznerski">- niezbędne jest, aby rząd odpowiednio wcześniej przedkładał projekty ustaw, dotychczasowa bowiem praktyka nie sprzyja, ze względu na krótki czas, pogłębionemu rozpatrywaniu przedkładanych projektów, - projekty ustaw powinny być przedkładane łącznie z projektami rozporządzeń wykonawczych, - poprawie powinna ulec forma legislacyjna przedkładanych projektów ustaw, dotychczasowa praktyka wskazuje bowiem na wiele nieprawidłowości w tym zakresie, w rezultacie czego posłowie zbyt wiele czasu poświęcają na poprawki o charakterze redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#RyszardNajsznerski">Komisja przywiązywała dużą wagę do prac nad planem i budżetem oraz kontrolą realizacji planu i budżetu. W okresie sprawozdawczym komisja rozpatrzyła: 6-krotnie sprawozdania z wykonania planu i budżetu, 7-krotnie projekty planu i budżetu, 3-krotnie założenia planu wieloletniego i 2-krotnie założenia CPR. Posiedzenia komisji dotyczące problematyki planu i budżetu - zgodnie z ustaloną praktyką - poprzedzane były posiedzeniami stałych podkomisji, na których przy udziale przedstawicieli zainteresowanych resortów i urzędów centralnych oraz Najwyższej Izby Kontroli dokonywano wnikliwej analizy materiałów resortowych. Przygotowano także koreferaty oraz projekty dezyderatów i opinii.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#RyszardNajsznerski">Należy podkreślić, że jakość materiałów resortowych, jak również wyjaśnienia przedstawicieli resortów były na ogół zadowalające. Zastrzeżenia posłów dotyczyły zbyt późnego nadsyłania do Sejmu rządowych materiałów dotyczących projektów planu i budżetu. Pośpiech przy rozpatrywaniu projektów tych dokumentów powoduje, że komisja nie jest w stanie rozpatrzyć ich wnikliwie, brak bowiem czasu na przygotowanie się posłów. W związku z tym nadal aktualny jest na przyszłość postulat dotyczący zmiany tej niekorzystnej praktyki w przyszłej kadencji Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#RyszardNajsznerski">Należy podkreślić, że wnioski i postulaty posłów z debat nad planem i budżetem oraz kontrolą ich realizacji resorty i centralne urzędy przyjmowały jako wytyczne do swej pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#RyszardNajsznerski">Komisja przekazywała swoje uwagi i wnioski Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów (w sumie komisja przekazała 17 takich opinii).</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#RyszardNajsznerski">W pracach nad rozpatrzeniem projektów planu i budżetu komisja kierowała się zawsze troską o oszczędne planowanie wydatków, jednakże bez uszczerbku dla najpilniejszych i niezbędnych potrzeb. Komisja stanowczo i konsekwentnie wskazywała na konieczność zachowania właściwych proporcji w przeznaczaniu dochodu narodowego na rozwój poszczególnych działów gospodarki narodowej w odniesieniu do energetyki, stanowiącej podstawę rozwoju wszystkich działów gospodarki. Dlatego też komisja w pełni popiera uzasadnione postulaty resortu górnictwa i energetyki w tej kwestii. Niestety nie znajduje to pełnego zrozumienia ze strony Komisji Planowania przy Radzie Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#RyszardNajsznerski">W VIII kadencji stosowana była praktyka powoływania międzykomisyjnych zespołów przy rozpatrywaniu przez komisje sprawozdań z wykonania planu i budżetu oraz projektów planu i budżetu. Metody pracy tych zespołów należałoby jednak ulepszać i wzbogacać, chodzi bowiem o to, aby nie dublować dyskusji z posiedzeń komisji oraz lepiej wykorzystywać wnioski zespołów przez Komisję Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów oraz sprawozdawcę generalnego na posiedzeniach Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#RyszardNajsznerski">W wyniku posiedzeń komisja uchwaliła 8 dezyderatów i 29 opinii do rządu. Dezyderaty dotyczyły: aktualnej sytuacji w przemyśle węglowym i energetyce; utworzenia funduszu dla prac geologicznych; przyspieszenia nowelizacji ustawy o dozorze technicznym; przyznania środków na wynagrodzenia dla urzędów górniczych; korelacji ustawy o gospodarce energetycznej z przepisami ustawy o przedsiębiorstwach państwowych. Opinie dotyczyły węzłowych problemów górnictwa, energetyki, przemysłu chemicznego i geologii. Nosiły one charakter kompleksowy, cechowała je troska o rozwiązywanie najpilniejszych problemów resortowych w kontekście prawidłowego rozwoju całej gospodarki narodowej w warunkach przezwyciężania kryzysu gospodarczego. Najważniejsze opinie komisji dotyczyły: wdrażania reformy gospodarczej, stanu bezpieczeństwa pracy, rozwoju polskiej geologii, gospodarki zasobami kopalin stałych oraz perspektywicznego programu ich wykorzystania, rozwoju przemysłu węgla brunatnego, stanu i perspektyw rozwoju przemysłu siarkowego, gospodarki produktami naftowymi, zaopatrzenia gospodarki narodowej w paliwa i energię do 2000 roku, górniczych świadczeń emerytalno-rentowych oraz realizacji ustawy o gospodarce energetycznej.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#RyszardNajsznerski">Resorty i centralne urzędy wykorzystywały dezyderaty i opinie komisji w swoich programach działania. Komisja dwukrotnie dokonywała przeglądu stopnia realizacji swoich dezyderatów i opinii. Niezbędną i efektywną pomoc okazała tu Najwyższa Izba Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#RyszardNajsznerski">Organy rządowe podjęły szereg działań zmierzających do realizacji postulatów i wniosków zawartych w dezyderatach i opiniach. Należy jednak podkreślić, że wprawdzie większość odpowiedzi rządu była pozytywna, jednakże ich realizację zapowiadano najczęściej w dalszej perspektywie czasu, co nie zawsze satysfakcjonowało komisję. Należy podkreślić, że wszystkie odpowiedzi na dezyderaty zostały przesłane do Sejmu po upływie terminu określonego w regulaminie Sejmu PRL. Terminy te kształtowały się różnie i wynosiły w zasadzie od 1 do 3 miesięcy. Należałoby rozważyć propozycję dotyczącą ewentualnego przedłużenia tego regulaminowego terminu. Pozwoliłoby to rządowi na bardziej kompleksowe formułowanie odpowiedzi oraz ustosunkowanie się do często trudnych problemów podnoszonych w dezyderatach, bez konieczności zwracania się do Prezydium Sejmu o ustalenie innego terminu udzielenia odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#RyszardNajsznerski">Współpraca komisji z kontrolowanymi resortami i centralnymi urzędami układała się na ogół dobrze. Przedstawione przez przedstawicieli resortów referaty i informacje były rzeczowe. Również udzielane odpowiedzi na pytania posłów były rzetelne i wyczerpujące. Materiały resortowe odznaczały się przejrzystością i komunikatywnością, ukazywały perspektywy rozwiązywania przedstawionych problemów, były na ogół wyczerpujące i aktualne, jednakże w zbyt małym stopniu krytyczne. Komisja uważa, że na przyszłość resorty powinny bardziej skrupulatnie przestrzegać ustalonych w planach pracy komisji terminów przedstawiania materiałów. W miarę potrzeby komisja nawiązywała także współpracę z innymi resortami. Zapraszani na wszystkie posiedzenia przedstawiciele Komisji Planowania przy Radzie Ministrów oraz Ministerstwa Finansów uczestniczyli w nich, jednak ich udział był raczej bierny.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#RyszardNajsznerski">Współpraca komisji z zespołami (Górnictwa i Energetyki oraz Przemysłu Chemicznego) Najwyższej Izby Kontroli układała się bardzo dobrze. Komisja otrzymała opracowania NIK, o które zwracała się za pośrednictwem Marszałka Sejmu (w sumie NIK przekazała komisji 19 informacji). Ponadto, Zespoły NIK przekazały bezpośrednio komisji 17 informacji i materiałów. Opracowania NIK ocenić należy jako bardzo przydatne i wzbogacające wiedzę posłów o podejmowanych problemach.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#RyszardNajsznerski">Kierownictwa zespołów NIK utrzymywały ścisłe kontakty z komisją, jej prezydium oraz podkomisjami stałymi, uczestnicząc aktywnie we wszystkich posiedzeniach. Przedstawiciele NIK brali udział w terenowych wizytacjach poselskich. Owocna współpraca polegała także na konsultowaniu referatów i koreferatów poselskich. Komisja w sprawozdaniu ze swej działalności w okresie VIII kadencji pragnie wyrazić uznanie i podziękowanie kierownictwu oraz pracownikom zespołów za ich rzetelny wkład pracy związanej z działalnością kontrolną komisji.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#RyszardNajsznerski">Komisja w IX kadencji powinna jeszcze bardziej rozszerzyć i pogłębić współpracę z Najwyższą Izbą Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#RyszardNajsznerski">W VIII kadencji w ramach komisji działały stałe podkomisje. Od 5.V.1980 r. do 16.V.1984 r. działały one w następującym układzie resortowym: podkomisja górnictwa i geologii, podkomisja energetyki i energii atomowej oraz podkomisja przemysłu chemicznego. Od 16.V.1984 r. - po zmianie struktury komisji - działały następujące stałe podkomisje: górnictwa, energetyki i energii atomowej oraz geologii i wykorzystania zasobów naturalnych. Stałe podkomisje odbyły łącznie 58 posiedzeń.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#RyszardNajsznerski">Komisja wysoko ocenia działalność podkomisji stałych, aktywną postawę ich przewodniczących, którzy w większości przypadków podejmowali obowiązek i trud opracowywania koreferatów na posiedzenia komisji. Szczególnie należy podkreślić rolę przewodniczących podkomisji w przeprowadzaniu wizytacji poselskich w terenie, mających decydujące znaczenie przy formułowaniu projektów dezyderatów i opinii.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#RyszardNajsznerski">W okresie sprawozdawczym podkomisje przeprowadziły ogółem 13 wizytacji w terenie. Znaczenie wyjazdów w teren polegało na konfrontacji spostrzeżeń i opinii poselskich uzyskanych bezpośrednio w terenie z oceną i materiałami resortowymi przedkładanymi komisji. Komisja pozytywnie ocenia efekty oraz doświadczenia posłów, uzyskane w czasie wizytacji zakładów produkcyjnych i uznaje je za niezbędny element działalności kontrolnej komisji w okresie IX kadencji Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#RyszardNajsznerski">W miarę potrzeby komisja powoływała podkomisje nadzwyczajne. W okresie sprawozdawczym powołano dwie takie podkomisje do rozpatrzenia projektów ustaw (o zaopatrzeniu emerytalnym górników i członków ich rodzin oraz o gospodarce energetycznej) oraz dwie ds. gospodarki paliwowo-energetycznej. Pierwsza zajęła się zaopiniowaniem programu rozwoju bazy paliwowo-energetycznej, druga przygotowaniem posiedzenia problemowego Sejmu (w tym projektu uchwały Sejmu) nt. założeń bilansu paliwowo-energetycznego do 2000 roku oraz kierunków rozwoju energetyki atomowej. Podkomisje nadzwyczajne odbyły 10 posiedzeń.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#RyszardNajsznerski">Sprawozdanie ze swej działalności w VIII kadencji Sejmu komisja pragnie zakończyć zaprezentowaniem niektórych refleksji ogólnych i wniosków dla przyszłej komisji.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#RyszardNajsznerski">Komisja jest świadoma faktu, że niektóre jej przedsięwzięcia nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Wynikało to z określonej, kryzysowej sytuacji gospodarczej kraju oraz z konieczności dokonania poważnych ograniczeń, w wyniku których wiele programów i zadań uległo modyfikacji, względnie zaprzestano ich realizacji.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#RyszardNajsznerski">Ustosunkowując się do niektórych podejmowanych problemów, które nie znalazły swego rozwiązania w okresie sprawozdawczym - komisja uznaje za celowe niektóre z nich polecić uwadze komisji IX kadencji Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#RyszardNajsznerski">Komisja wielokrotnie postulowała konieczność rozwiązania problemów dotyczących zagospodarowania zapasów węgla odpadowego oraz gorszych jego gatunków, co mogłoby przyczynić się do poprawy napiętego bilansu paliwowo-energetycznego kraju. Sytuacja paliwowo-energetyczna kraju była przedmiotem szczególnego zainteresowania komisji w okresie VIII kadencji Sejmu. Z uwagi na rangę tej problematyki należy w działalności komisji w IX kadencji wzmóc poselską kontrolę realizacji rządowego programu rozwoju energetyki i bazy paliwowo-energetycznej.</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#RyszardNajsznerski">W trudnej sytuacji surowcowej istnieje konieczność wyprzedzającego rozwoju polskiej geologii w celu pełnego zaspokojenia rosnących potrzeb gospodarki narodowej. Obecnie tempo rozwoju prac geologiczno-poszukiwawczych nie jest w stanie sprostać tym potrzebom.</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#RyszardNajsznerski">Uwaga komisji w IX kadencji Sejmu PRL powinna być nadal skoncentrowana na działalności kontrolnej w zakresie terminowego realizowania zadań inwestycyjnych, szczególnie inwestycji kontynuowanych oraz mających decydujący wpływ na zmniejszenie zapasów nie zagospodarowanych maszyn i urządzeń oraz optymalne wykorzystanie zakupionych licencji.</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#RyszardNajsznerski">Z ogólniejszych spraw - zdaniem komisji - rozważenia wymagają kwestie:</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#RyszardNajsznerski">- bardziej systematycznej i częstszej więzi Prezydium Sejmu z komisjami, - zwiększenia udziału komisji sejmowych w przygotowaniu posiedzeń Sejmu, zwłaszcza problemowych, - zacieśnienia współdziałania komisji sejmowych ze związkami zawodowymi, ogniwami PRON, wojewódzkimi zespołami poselskimi, Radą Społeczno-Gospodarczą oraz Zespołem Doradców Sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#RyszardNajsznerski">Z uwagi na konieczność podejmowania złożonej problematyki gospodarczej w kontrolowanych resortach w okresie wychodzenia z kryzysu - komisja w IX kadencji powinna w znacznie szerszym zakresie korzystać z pomocy ekspertów.</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#RyszardNajsznerski">Komisja stwierdza, że ze strony Kancelarii Sejmu obsługa komisji i pomoc posłom była należyta.</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#RyszardNajsznerski">Dyskusja:</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JanKonieczny">Trudno w zasadzie cokolwiek dodać do tak poprawnie opracowanego sprawozdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JózefGórniak">Moim zdaniem należałoby dodać kilka zdań o sytuacji społeczno-politycznej, w jakiej przyszło nam pracować w mijającej kadencji. Komisja jako całość, jej poszczególni posłowie - stanęli na wysokości zadania. Postawa polityczna i społeczna członków komisji była w tym trudnym dla wszystkich okresie nienaganna i należałoby temu dać wyraz w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#JózefGórniak">Główny inspektor gospodarki energetycznej Jerzy Wójcicki: Swoje uwagi sformułowałem na piśmie i złożyłem je na ręce przewodniczącego komisji - chciałbym jednak podkreślić doniosły charakter uchwalonej w mijającej kadencji ustawy o gospodarce energetycznej. Jest to bardzo ważny akt, odpowiadający aktualnemu stanowi techniki i gospodarki. W imieniu mojego urzędu chciałbym podziękować posłom za wnikliwe podejście w toku prac nad projektem ustawy. Ze zrozumieniem posłów i ich wsparciem spotykaliśmy się ponadto w wielu innych sprawach. Co prawda nie osiągnęliśmy wszystkich zamierzonych celów, ale współpraca nasza jest dobrym prognostykiem, że problemy paliwowo-energetyczne będą rozwiązywane prawidłowo także w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#JózefGórniak">Wiceminister górnictwa i energetyki Janusz Bojakowski: W imieniu kierownictwa resortu - chciałem podziękować posłom za współpracę. Osiągnęliśmy niewątpliwie postęp w najważniejszej dla nas sprawie, tj. lepszego zabezpieczenia warunków pracy oraz rozwoju górnictwa i energetyki, w celu zaspokojenia potrzeb energetyczno-paliwowych kraju. Życzylibyśmy sobie, aby współpraca nasza z posłami komisji w następnej kadencji była równie dobra i owocna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#WładysławNaglik">Również w imieniu mojego urzędu obciąłem złożyć wyrazy podziękowania za pomyślną współpracę. W szczególności dziękuję za pełne zrozumienie, jakie okazywała komisja w rozwiązywaniu naszych problemów, co w części pozwoliło je wyeliminować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JanŻytka">W dniu zakończenia działalności komisji pragnę wszystkim jej członkom złożyć serdeczne podziękowanie za skuteczne wspomaganie działalności służb geologicznych, przygotowujących bazę surowcową dla naszej gospodarki. Życzliwe podejście posłów do wielu naszych codziennych spraw umożliwiło pokonanie lub wydatne złagodzenie dotkliwych trudności i sprzyjało rozwiązaniom, które wywierają skuteczny wpływ na ilościowy i jakościowy rozwój tej bazy.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JanŻytka">Substancje mineralne, których łączne roczne wydobycie obecnie przekracza 500 mln ton - to zespół czynników materialnych, bez których nie byłby możliwy społeczno-gospodarczy rozwój. Rodzajowa struktura bazy zasobowej kopalin i ilościowy wymiar zasobów determinowały kierunki i charakter tego rozwoju. Pod naporem szczególnych trudności w minionym okresie rozwój ten nie mógł być bardziej optymalny i miał charakter ekstensywny. Przezwyciężanie tego trendu było zawsze przedmiotem głębokiej troski posłów. Za ich pracę, za wypełnianie niełatwego obowiązku - składam posłom wyrazy podziękowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#StanisławSkładowski">Sprawozdanie w sposób syntetyczny ujmuje podsumowanie naszych prac w okresie VIII kadencji, choć - moim zdaniem - nie wyraża całości wysiłku posłów i podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#StanisławSkładowski">Do całości chciałbym dodać trzy merytoryczne uwagi. Po pierwsze, chcę podkreślić konsekwencję w realizacji ustawy energetycznej. Jest to bardzo istotna sprawa i zachodzi potrzeba, abyśmy wskazali naszym następcom, że ten dokument powinien być w przyszłości podstawą w działaniu, w celu właściwego gospodarowania zasobami surowcowymi.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#StanisławSkładowski">Po drugie, należy zwrócić uwagę na potrzebę przyspieszenia prac i działań na rzecz restrukturyzacji gospodarki, ze szczególnym uwzględnieniem ograniczenia zużycia materiałów i energii. Potrzebę przyspieszenia rozwoju sprzyjających temu technik i technologii, trzeba uświadamiać na co dzień decydentom i społeczeństwu. Ważne jest przy tym zwracanie uwagi na inne wiążące się z tymi przemianami czynniki, np. na zagadnienie ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#StanisławSkładowski">Po trzecie, konieczny jest bardziej konsekwentny rozwój energetyki atomowej. Obserwujemy w tej dziedzinie pewien postęp. Jednak na obecnym etapie przyspieszenie rozwoju energetyki atomowej zależy nie tylko od takich decyzji, jak umiejscowienie elektrowni lub rozpoczęcie jej budowy, ale również od zapewnienia różnorodnych produktów i wyrobów dla jej potrzeb. Podkomisja wyrażała niejednokrotnie swoje sugestie i uwagi w tej sprawie i należałoby je teraz podjąć szerzej w skali gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#StanisławSkładowski">Jeżeli idzie o uwagi typu organizacyjnego - myślę, że w pracach naszej komisji bardzo cenne były wyjazdowe posiedzenia zespołów. Miały one znaczenie nie tylko dla posłów, bowiem pozwalały zapoznać się z występującymi realiami i uwarunkowaniami rozwoju. Były one również bardzo cenne dla środowisk, które wizytowaliśmy. Nasze wyjazdy mobilizowały je i stanowiły inspirację w działaniu dla kadry i załóg wszystkich odwiedzanych przedsiębiorstw. Spora część pracy posłów owocuje dziś np. w ten sposób, że Zagłębie Bełchatowskie rozwija się w sposób prawidłowy.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#StanisławSkładowski">Zgłaszam również kolejną uwagę typu organizacyjnego nt. współdziałania naszej komisji z innymi komisjami. W celu kompleksowego rozwiązywania wielu zagadnień - np. ochrony zdrowia załóg górniczych, poprawy zaopatrzenia ich w leki - trzeba będzie szerzej sięgać do tej formy. Ten sam problem dotyczy współpracy i współdziałania z wojewódzkimi radami narodowymi. Chodzi o to, aby posłowie Komisji Górnictwa, Energetyki i Wykorzystania Zasobów Naturalnych nowej kadencji podjęli takie działania.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#StanisławSkładowski">Chciałbym bardzo serdecznie podziękować kierownictwu resortu, zwłaszcza ministrowi, gen.dyw. Cz. Piotrowskiemu. Słowa uznania przekazuję również głównemu inspektorowi gospodarki energetycznej i jego zastępcom. Zawsze spotykaliśmy się z ich strony z wydatną pomocą oraz z dobrym przygotowaniem materiałów i z prawidłowym reagowaniem na nasze uwagi. Wiele pomocy w naszej pracy udzieliła nam NIK. Mimo że nasze spotkania nie zawsze były gładkie, a niekiedy wręcz kontrowersyjne, jednak w końcowym efekcie decydowało zrozumienie i dobro polskiego górnictwa i energetyki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MarianSokołowski">Nie sposób we wszystkich szczegółach przedstawić naszej działalności w minionej kadencji. Oprócz spraw zasadniczych, istotnych dla całej gospodarki - rozpatrywaliśmy nieraz kwestie drobiazgowe, ale taka była potrzeba. Pragnę wyrazić w imieniu podkomisji górnictwa podziękowanie resortowi i WUG za to, że na czas otrzymywaliśmy wyczerpującą informację o interesujących nas problemach, jak również za udział w pracach komisji i podkomisji, podczas których dokonywana była szczera wymiana poglądów. Również serdecznie dziękujemy przedstawicielom Najwyższej Izby Kontroli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#AndrzejBończak">Dołączam się do tych życzeń w imieniu podkomisji geologii i wykorzystania zasobów naturalnych. Współpraca z CUG oraz z resortem górnictwa była bardzo owocna i mimo różnych trudności układała się bardzo dobrze.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#AndrzejBończak">Dyrektor Zespołu NIK Marian Bubak: Dziękuję za pozytywne uwagi i oceny - przekażę je wszystkim członkom zespołu, którzy pracowali niejednokrotnie w bardzo trudnych warunkach. Wiedzieliśmy jednak, że nasza praca ma sens, bodźcem dla niej było wykorzystywanie przez posłów zebranych przez nas informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#RyszardNajsznerski">W drugim punkcie porządku dziennego proponuję omówić odpowiedzi nadesłane na nasze dezyderaty i opinie. Nie otrzymaliśmy jeszcze odpowiedzi na dezyderat dotyczący odrębnej regulacji prawnej działania przedsiębiorstw paliwowo-energetycznych, przyjęty na posiedzeniu 16 maja br. i skierowany do prezesa Rady Ministrów. Z powodu krótkiego terminu nie mamy także odpowiedzi na opinię do prezesa Rady Ministrów uchwaloną 24 maja br., dotyczącą funkcjonowania ustawy o gospodarce energetycznej.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#RyszardNajsznerski">Otrzymaliśmy odpowiedź od wicepremiera Zbigniewa Szałajdy na opinię dotyczącą sytuacji polskiej geologii. W opinii tej zwracaliśmy uwagę m.in., że zatrudnienie w Instytucie Geologicznym zmniejsza się. W odpowiedzi stwierdza się, że spadek zatrudnienia spowodowany jest m.in. relatywnie niższymi płacami w tym instytucie w stosunku do innych placówek naukowych. Wicepremier Z. Szałajda nie podziela poglądu, jakoby ten spadek zatrudnienia spowodowany był brakiem odpowiedniego systemu kształcenia geologów. Do tego zawodu przygotowują: AGH w Krakowie oraz uniwersytety w Warszawie, Katowicach i we Wrocławiu. Liczba geologów opuszczających uczelnie - według odpowiedzi - jest wystarczająca dla potrzeb gospodarki. Faktem jest natomiast, że część absolwentów podejmuje pracę poza jednostkami geologicznymi. W odpowiedzi podkreśla się, że zahamowanie tendencji spadkowej w Instytucie Geologicznym powinno nastąpić po zmianie systemu płac w całym dziale „nauka”, która to zmiana jest przewidziana jeszcze w br.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#RyszardNajsznerski">W odpowiedzi na naszą opinię stwierdza się m.in., że stan sprzętu geofizycznego budzi istotny niepokój. Jest on już częściowo zużyty i przestarzały. Jego odtworzenie wymaga m.in. zakupów w krajach II obszaru płatniczego za kwotę ok. 1,2 mln dolarów. Środki na ten cel można by przeznaczyć z funduszu finansowania prac geologicznych. Wymaga to uprzedniej zmiany uchwały Rady Ministrów o funduszu finansowania prac geologicznych. CUG wystąpi jeszcze w br. o nowelizację tej uchwały. Wyposażanie w środki techniczne oraz zaopatrzenie materiałowe przedsiębiorstw zgrupowanych w CUG przebiegało ostatnio z dużymi perturbacjami. Działalność ta nie jest objęta żadnymi priorytetami. Przedsiębiorstwa te uzyskały w br. 20% ulgi we wpłacie części amortyzacji do budżetu. Sprawa produkcji urządzeń i narzędzi wiertniczych będzie rozwiązana po oddaniu do użytku inwestycji w Ciechanowie. Budowa ta przebiega jednak z dużymi opóźnieniami. W wyniku weryfikacji założeń techniczno-ekonomicznych ustalono zakończenie przedsięwzięcia do 1987 r.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#RyszardNajsznerski">Stanowisko komisji sejmowej - stwierdza odpowiedź - w sprawie celowości przeprowadzenia zmian w aktach prawnych dotyczących gospodarki i ochrony zasobów naturalnych jest słuszne. Przeprowadzone w ostatnich latach kontrole i analizy ujawniły, że gospodarowanie złożami kopalin, zwłaszcza tych, których wydobycie nie jest objęte przepisami prawa geologicznego - nie jest zadowalające. Związane jest to z niskimi wskaźnikami wykorzystania zasobów geologicznych, wysokim poziomem ubytków występujących przy eksploatacji kopalin i błędami w zagospodarowywaniu obszarów, na których występują złoża. Wskazuje to na potrzebę nowelizacji ustawy o prawie geologicznym i odpowiednich aktów wykonawczych. CUG przygotował projekt takiej nowelizacji. Został już przedyskutowany w środowisku geologów i Komitecie Zasobów Mineralnych PAN. Jeszcze w br. zostanie on rozpatrzony przez Radę Ministrów i będzie skierowany do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#RyszardNajsznerski">Do prezesa Rady Ministrów skierowaliśmy również uchwaloną na początku br. opinię dotyczącą podniesienia świadczeń emerytalnych „starego portfela” i waloryzacji rent i emerytur odpowiednio do wzrostu płac w górnictwie. Na zlecenie Prezydium Sejmu odbyliśmy spotkanie z górnikami-emerytami i rencistami, w którym wzięli udział także przedstawiciele resortu górnictwa i energetyki, Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych oraz Federacji Górniczych Związków Zawodowych. Sugerowaliśmy wówczas, aby przeznaczoną na waloryzację kwotę 56 mld zł rozdzielić preferencyjnie w stosunku do „starego portfela”. Chodziło o wzięcie pod uwagę zwłaszcza tych, których świadczenia nie przekraczają 15 tys. zł. Proponowaliśmy również, aby zwiększyć wymiar deputatu węglowego z 2,5 do 4 ton rocznie dla stosunkowo niewielkiej grupy emerytów i rencistów górniczych, zamieszkałych w starym budownictwie z ogrzewaniem piecowym i bez gazu przewodowego.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#RyszardNajsznerski">W odpowiedzi podkreśla się, że gospodarki nie stać na taki wysiłek. Dodatkowe deputaty wymagałyby przeznaczenia na ten cel 360 tys. ton węgla rocznie. Z kolei waloryzacja rent i emerytur górniczych musi być powiązana z ogólnym systemem tego rodzaju świadczeń w kraju. Takie są podstawowe tezy odpowiedzi. Uważam sprawę za bardzo trudną. Rozumiemy, że ze względu na realia nie można problemów tych rozwiązać od razu. Będzie to powodować jednak narastanie niezadowolenia wśród emerytów i rencistów górniczych, którzy coraz bardziej odczuwają dysproporcje między ich świadczeniami a świadczeniami tych, którzy na emerytury i renty przechodzą obecnie. Trzeba postawić sprawę tak, aby problem ten został uznany za jeden z ważniejszych do rozwiązania przez komisję IX kadencji. Z tym zastrzeżeniem przyjmujemy odpowiedź. Chyba trochę za późno wzięliśmy się za ten temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#StanisławSkładowski">Aby nie stwarzać sytuacji beznadziejności proponuję, przy uznaniu, że obecne warunki nie pozwalają na realizację postulowanych rozwiązań - aby problem ten był rozwiązany w ogólnym systemie świadczeń emerytalno-rentowych, a także by przyjąć, że powinny być zachowane proporcje wysokości górniczych rent i emerytur w stosunku do płac.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#StanisławSkładowski">Komisja uchwaliła dezyderat dotyczący instrumentów organizacyjno-ekonomicznych przeciwdziałających odpływowi wykwalifikowanych kadr z jednostek podległych Ministerstwu Górnictwa i Energetyki oraz CUG.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#RyszardNajsznerski">Podsumowując nasze ostatnie posiedzenie pragnę podkreślić, że słowa podziękowania, które padły ze strony posłów oraz przedstawicieli resortów i centralnych instytucji nie są tylko kurtuazją. Wiadomo, że działalność organizatorska prezydium komisji zależy od współdziałania z tymi instytucjami i resortami. Posłom przyszłej kadencji, którzy będą zasiadać w komisji życzę, aby współpraca układała się tak jak dotychczas. Niektórzy z obecnych pamiętają, że w VI kadencji Sejmu podczas obrad pojawiały się duże różnice zdań i trudno było rzeczowo dyskutować nad niektórymi problemami. Jednak zarówno w VII, jak i w VIII kadencji dopracowaliśmy się formuły współpracy przynoszącej zadowolenie wszystkim stronom. Trzeba pamiętać, że umiejętność znalezienia kompromisu jest także jedną ze stron pracy parlamentarnej.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#RyszardNajsznerski">Nie mieliśmy zbytnich trudności w podejmowaniu decyzji, co wynikało z głębokiego związania posłów z praktyką. Członkom komisji wyrażam uznanie za nieuleganie w trudnym okresie naciskom z różnych stron. Bywało i tak, że obradowaliśmy w 25-osobowym składzie, zaś liczba różnych ekspertów i doradców była znacznie większa. Przeglądałam dokumenty z tamtych lat i z całą odpowiedzialnością stwierdzam, że dziś podpisałbym się pod nimi ponownie.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#RyszardNajsznerski">Serdecznie dziękuję przedstawicielom rządu, wszystkim, z którymi współpracowaliśmy. Dyskusja była zawsze bardzo szczera. Praca była dla nas wielką szkołą życia, zawodu i społecznej edukacji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>