text_structure.xml 38.1 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 31 maja 1977 r. Komisja Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego obradująca pod przewodnictwem posła Bolesława Strużka (ZSL), rozpatrzyła stan realizacji rządowego programu rozwoju produkcji mleka w latach 1976-1980 oraz przetwórstwa mlecznego.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Rolnictwa z wiceministrem Andrzejem Kacałą, Centralnego Związku Spółdzielni Rolniczych „Samopomoc Chłopska” z wiceprezesem Witoldem Żbikowskim, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Podstawą dyskusji był koreferat posła Stefana Poznańskiego (PZPR), opracowany w oparciu o materiały resortu rolnictwa i Centralnego Związku Spółdzielni Rolniczych oraz przeprowadzone przez zespół poselski wizytacje zakładów mleczarskich w województwach: ciechanowskim, olsztyńskim, piotrkowskim, włocławskim i warszawskim.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Produkcja mleka w latach 1975-1980 wzrosnąć ma z 15.883 mln l w 1975 r. do 18.500 mln l w 1980 r. Zamierza się to osiągnąć przy nieznacznym zwiększeniu pogłowia krów mlecznych z 5.146 mln sztuk do 6.200 mln sztuk. Planowana wydajność mleka od krowy wzrosnąć ma o 14,6 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Rządowy program rozwoju produkcji mleka zapewnia m.in. udzielanie rolnikom, rozwijającym hodowlę krów mlecznych, daleko idącej pomocy (kredytowej, przy budowie i modernizacji obór itp.).</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Prowadzone przez posłów wizytacje terenowe wskazują na szereg trudności, które muszą być usunięte, jeżeli program ten ma być zrealizowany.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Wiele niedociągnięć występuje w organizacji i technologii inseminacji krów. Stosowana u nas technika inseminacji jest już przestarzała. Doświadczenia wskazują, że zbyt dużo krów mlecznych po pierwszym lub drugim wycieleniu jałowieje. Składa się na to wiele czynników i problem ten powinien być kompleksowo rozważony na jednym z posiedzeń Komisji.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Niepokojąco wysoka jest sezonowość produkcji mleka, w wielu rejonach stosunek ten kształtuje się jak 1 do 2,3. Nadmierna rozpiętość między dostawami mleka zimą i latem utrudnia racjonalne zagospodarowanie go i stwarza duże komplikacje dla zakładów przetwórczych. Z materiałów NIK wynika np. że ok. 10 proc. skupowanego w czerwcu i lipcu mleka kieruje się, wskutek nadkwaszenia, na produkcję kazeiny lub bezpośrednio na paszę.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Jednym z czynników warunkujących rozwój produkcji mleka jest zwiększenie dostaw prostego sprzętu do tzw. małej mechanizacji oraz różnych materiałów i środków niezbędnych do hodowli. Na rynku wiejskim odczuwa się nadal brak materiałów budowlanych, poideł automatycznych, pomp „Ola”, hydroforów, ogrodzeń elektrycznych, wentylatorów do suszenia siana, wapna do bielenia obór.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Należałoby usprawnić system rozprowadzania i kredytowania pasz. Czy nie warto byłoby powrócić do poprzednio stosowanej praktyki rozprowadzania pasz przez zakłady mleczarskie, które równocześnie udzielałyby kredytów, a rolnicy spłacali kredyt dostawą mleka. Rozważyć trzeba też postulaty, aby od ilości dostarczanego mleka uzależnione były przydziały węgla, a nawet nawozów sztucznych, podobnie jak to ma miejsce przy dostawach żywca.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Spółdzielczość mleczarska kontynuuje wieloletnie tradycje, prowadząc za pośrednictwem swojej służby liczącą się działalność w zakresie intensyfikacji produkcji mleka, organizacji kół producentów mleka, zawierania umów z gospodarstwami specjalizującymi się w tej produkcji i udzielania im fachowego instruktarzu rozprowadzania jałowic hodowlanych, organizowania punktów aukcyjnych, modernizacji obór oraz rozprowadzania sprzętu specjalistycznego i organizowania produkcji pasz. Służba ta współpracuje z gminną służbą rolną i służbą weterynaryjną. Wynagrodzenie pracowników służby mleczarskiej jest nadal znacznie niższe; rozważyć trzeba możliwość zrównania płac we wszystkich tych pionach.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Nasz przemysł mleczarski rozwinął się dopiero po drugiej wojnie światowej. Uruchomiono i rozpowszechniono nieznane w Polsce działy przerobu mleka, jak np. produkcję proszku mlecznego, mleka zagęszczonego, wyjątkowo wysoką produkcję twarogów, operowano produkcję kazeiny i jej pochodnych. Równocześnie opracowano i wdrożono jeden z efektywniejszych systemów oczyszczania ścieków w przemyśle spożywczym.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Niemniej intensywny wzrost produkcji mleka, wysokie zapotrzebowanie rynku na mleko spożywcze i przetwory mleczarskie wskazują na konieczność zapewnienia dalszego rozwoju przemysłu mleczarskiego. Obecnie brak jest niezbędnych zdolności produkcyjnych do pełnego zagospodarowania ubocznych produktów jak np. serwatki, a w szczytowych okresach dostaw mleka, nawet mleka odtłuszczonego i maślanki. W programie rozwoju przetwórstwa mleka nie znajdują odbicia zamierzenia długofalowe, dotyczące modernizacji zakładów niezbędnej dla podjęcia nowych kierunków produkcji, takich jak np. odżywki dla dzieci, kazeina spożywcza, półprodukty dla przemysłu piekarniczego, jajczarskiego i cukierniczego. Wydaje się, że w tym zakresie przemysł mleczarski jest zbyt pasywny, a wiele branż przemysłu spożywczego nie wykorzystuje w pełni możliwości stosowania składników mleka w uszlachetnianiu produktów żywnościowych.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Zespół poselski wizytujący zakłady mleczarskie stwierdził m.in., że obecny system organizacji transportu w pionie Centralnego Związku Spółdzielni Rolniczych nie zdaje egzaminu. Zwózka mleka do zakładów mleczarskich trwa niejednokrotnie do godziny 18-tej. Odbija się to ujemnie na jakości surowca i otrzymanych z niego przetworów. W resorcie przemysłu spożywczego, przemysł mięsny, tłuszczowy, owocowo-warzywny dysponują własnym transportem. Takim transportem powinien dysponować również przemysł mleczarski, który skupuje i przetwarza najbardziej wrażliwy na psucie się produkt.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Przemysł mleczarski prowadził dotychczas odbiór mleka za pośrednictwem stałych punktów skupu. Od 2 lat rozpowszechnia się system odbioru mleka bezpośrednio od rolnika. Nie wszędzie jest to możliwe ze względu na duże rozdrobnienie gospodarstw. Niezbędna jest dalsza modernizacja punktów skupu. Zaledwie 50 proc. tych punktów wyposażonych jest w urządzenia chłodnicze. Udoskonalenia wymaga również system oceny jakości higienicznej i klasyfikacji mleka przyjmowanego od dostawców. Obecnie stosowany - nie odzwierciedla faktycznego stanu, nie nadaje się do oceny jakości mikrobiologicznej.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Przemysł mleczarski dopracował się wysokiej jakości wielu produkowanych wyrobów m.in. masła, twarogów, niektórych napojów mlecznych, mleka proszkowanego dla dzieci. Jest opracowany kompleksowy program podnoszenia jakości wyrobów, który powinien być systematycznie realizowany. Wysuwany przez ten przemysł projekt zmniejszenia ilości produkowanych gatunków serów nie wydaje się uzasadniony. Można nie wprowadzać nowych rodzajów, ale należy utrzymać i doskonalić technologię wytwarzania tych, które są już produkowane. Konieczne jest też przeszkolenie personelu oceniającego jakość produkcji.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">W związku z szybkim wzrostem spożycia twarogów niezbędne jest opracowanie zmechanizowanych linii produkcyjnych. Instytut Maszyn Spożywczych w Warszawie ma taki temat w swoim plamie wdrożeniowym, brak jest jednak informacji o jego realizacji.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Dla zwiększenia produkcji wyrobów o wyższym stopniu uszlachetniania niezbędne jest rozszerzenie produkcji szczepionek czystych kultur, biopreparatów i unikalnych materiałów pomocniczych. Szczupła baza produkcyjna Zakładu Biopreparatów i Szczepionek nie zapewnia dostatecznej jakości i ilości tych środków, z których wiele importuje się.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Jakość i trwałość wyrobów mleczarskich w dużym stopniu uwarunkowana jest stosowaniem odpowiednich opakowań. Dostawy opakowań dla przemysłu mleczarskiego, z wyjątkiem butelek szklanych, uległy w 1977 r. zmniejszeniu. Komisja powinna zażądać obszerniejszej informacji na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Wyroby mleczarskie nie są atrakcyjnym towarem dla handlu, z uwagi na dużą objętość i wrażliwość na warunki otoczenia oraz na niską cenę. Przemysł mleczarski dla zapewnienia lepszego zaopatrzenia rynku uruchomił w roku ubiegłym dalszych 17 sklepów branżowych. Poprawie ulec musi współdziałanie handlu z tym przemysłem.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Przed zapleczem naukowo-badawczym przemysłu mleczarskiego stoją poważne zadania, których realizacja pozwoliłaby na uruchomienie produkcji wielu nowych wyrobów, na ich uszlachetnienie, jak też wpłynęłaby na ograniczenie importu wielu rozwiązań techniczno-technologicznych.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">Pytania pod adresem resortu oraz spółdzielczości mleczarskiej zadali posłowie: Zbigniew Gołacki (ZSL) oraz Ewelina Szyszko (SD). Pytania dotyczyły perspektyw rozwoju produkcji urządzeń chłodniczych dla gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka, budowy zakładów mleczarskich w Lipnie oraz perspektyw rozwoju produkcji środków do dezynfekcji sprzętu mleczarskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#AndrzejKucała">W porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku stan pogłowia bydła zmalał o około 3 proc. Jednocześnie wzrósł znacznie skup mleka. Na korzystnej sytuacji w skupie zaważył m.in. dobry stan bydła po okresie zimowego.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#AndrzejKucała">Podstawowym warunkiem osiągnięcia postępu genetycznego w hodowli i poprawy jakości mleka jest udoskonalenie inseminacji. Resort realizuje w tym zakresie dwa podstawowe kierunki działania. Przede wszystkim zwiększa się udział etatowych, wykwalifikowanych inseminatorów, przy rezygnacji w miarę możliwości z usług inseminatorów prowizyjnych.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#AndrzejKucała">Ponadto dąży się do wyposażenia służby inseminacyjnej w niezbędne urządzenia telekomunikacyjne. Podejmuje się starania o zapewnienie łączności telefonicznej pomiędzy sołtysem i stałą siedzibą inseminatora. Etatowe punkty inseminacyjne resort stara się lokalizować w siedzibie gminy. Resort dąży również do zapewnienia etatowym inseminatorom samochodów służbowych lub prywatnych użytkowanych na rachunek pracodawcy.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#AndrzejKucała">Wspólnie z resortem przemysłu maszyn ciężkich i rolniczych, resort rolnictwa przygotował program rozwoju produkcji maszyn i urządzeń dla produkcji zwierzęcej. Częściowo rozpoczęto już realizację niektórych planowanych przedsięwzięć. M.in. np. rozwiązano problem zaopatrzenia producentów mleka w dojarki.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#AndrzejKucała">Dostawy wapna do bielenia obór są znaczne. Część tego wapna przeznacza się jednak na cele budownictwa. Jest to podstawową przyczyną odczuwanych w tym zakresie niedoborów.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#AndrzejKucała">Wiceprezes Centralnego Związku Spółdzielni Rolniczych - Witold Żbikowski: Trudności, z jakimi boryka się przemysł mleczarski, wynikają z opóźnienia inwestycji w tym przemyśle w stosunku do wzrostu produkcji towarowej mleka, Na obecnym etapie rozwoju przemysłu mleczarskiego nie można w pełni wykorzystać serwatki, ani też odstąpić od produkcji kazeiny. Należy zresztą mieć na względzie, że kazeina jest cennym artykułem eksportowym. Eksport tego produktu jest bardziej opłacalny, aniżeli innych wyrobów przetwórstwa mlecznego.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#AndrzejKucała">Specyfika przetwórstwa mlecznego wiąże się również ze zróżnicowaną w skali rocznej podażą mleka. W listopadzie ub. roku uzyskiwano ok. 19 mln l mleka dziennie, podczas gdy w czerwcu bież. roku przewiduje się dzienną podaż mleka w wysokości 37 mln l. Moce przerobowe przedsiębiorstw przemysłu mleczarskiego wystarczają, przy wydłużonym, czasie pracy, na racjonalne zagospodarowanie 32 mln l mleka dziennie. Pozostałe 5 mln litrów, przy ogromnym nawet zaangażowaniu załóg, trzeba będzie wykorzystać na produkcję kazeiny, a nawet na paszę.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#AndrzejKucała">Napięty bilans paszowy w końcu ub. roku, stworzył wrażenie ogólnego niedoboru pasz. Wydaje się jednak, że sytuacja w tym zakresie została opanowana. Stworzono system racjonalnego obrotu paszami. W zależności od potrzeb producentów dostarcza się pasze bezpośrednio rolnikom, rozprowadza się je za pośrednictwem punktów skupu, bądź też spółdzielni mleczarskich i ich rejonowych zakładów.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#AndrzejKucała">Instruktorzy zatrudnieni w spółdzielczości mleczarskiej wynagradzani są według innych stawek aniżeli gminna służba rolna. Mniejsze zarobki nie znajdują uzasadnienia ani w zakresie obowiązków, ani też poziomie kwalifikacji zawodowych. Zarząd spółdzielni mleczarskich niejednokrotnie występował z wnioskiem o wyrównanie płac. Dotychczas jednak nie przyznano odpowiednich środków. Być może wyrażona toku dzisiejszej dyskusji opinia Komisji pomoże spółdzielczości mleczarskiej w rozwiązaniu tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#AndrzejKucała">Koszty przemysłowego zagospodarowania serwatki wyniosłyby około 2 mld zł, z uwagi na wysoką cenę urządzeń, z których znaczną część należałoby importować. Dlatego też realizacja programu zagospodarowania serwatki została odłożona do r. 1980.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#AndrzejKucała">W wyniku reorganizacji spółdzielczości mleczarskiej nastąpiła m.in. koncentracja transportu trzech pionów spółdzielczych mleczarskiego, ogrodniczego i gminnych spółdzielni „Samopomoc Chłopska”. Koncentracja ta przyczyniła się do zracjonalizowania transportu oraz poprawy jego wyników ekonomicznych. Zmiany organizacyjne nie mogły jednak doprowadzić same w sobie do uzupełnienia i modernizacji pozostającego w gestii spółdzielczości mleczarskiej taboru. Podjęte ostatnio decyzje rokują, że do 1980 r. problem transportu zostanie rozwiązany. Spółdzielczość otrzyma do tego czasu znaczne ilości cystern do przewozu mleka oraz samochodów dostawczych, co pozwoli na upowszechnienie systemu 2-krotnego w ciągu dnia odbioru mleka od producenta.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#AndrzejKucała">Obecnie nie można zaspokoić zapotrzebowania punktów skupu oraz gospodarstw rolnych na urządzenia do wychładzania mleka. Dopiero od 1978 r. podejmie się produkcję przemysłową urządzeń chłodniczych.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#AndrzejKucała">Ocena jakości mleka poprzez badania zawartości tłuszczu i białka uzyskała aprobatę producentów rolnych. Jej upowszechnieniu stoi na przeszkodzie brak kadry specjalistów oraz laboratoriów. W miarę możliwości będzie się jednak dążyć do eliminowania tradycyjnych metod oceny.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#AndrzejKucała">W planach rozwoju przemysłu mleczarskiego do 1980 r. nie przewidziano budowy zakładów przetwórstwa mlecznego w Lipnie.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#AndrzejKucała">Rozpatrywany obecnie program dodatkowych nakładów inwestycyjnych uwzględnia ten obiekt.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#AndrzejKucała">Braki w zaopatrzeniu w środki dezynfekujące wiążą się z trudnościami surowcowymi. Środki te produkowane są w oparciu o komponenty importowane.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#AndrzejKucała">Przemysł chemiczny nie wywiązuje się wobec przemysłu mleczarskiego ze zobowiązań dotyczących opakowań do przetworów mlecznych. W rezultacie towary muszą być sprzedawane w mniej atrakcyjnej formie. Częściowe problem opakowań zostanie rozwiązany poprzez przyznanie środków dewizowych na zakup opakowań za granicą.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#TadeuszMaj">Na obecnym etapie rozwoju inseminacji, jako powszechnej już prawie metody zapładniania zwierząt. Konieczne jest wprowadzenie postępu technicznego do punktów inseminacyjnych i zakładów unasienniania. Doskonalić też należy pracę personelu inseminacyjnego. Potrzebą chwili jest przede wszystkim wyposażenie każdego punktu inseminacyjnego w telefon oraz samochód służbowy lub prywatny, którego koszty eksploatacji pokrywane byłyby w drodze ryczałtu.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#TadeuszMaj">Niepokój budzi sprzedawanie przez chłopów niecielnych jałówek. Transakcje takie są w zasadzie sprzeczne z interesem hodowli, co powinno znaleźć wyraz w relacjach cen. Okazuję się bowiem, iż zbyt intensywne metody wypasania jałówek (zbliżone do zasad chowu bukatów) powodują zmiany hormonalne przejawiające się w bezpłodności.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#TadeuszMaj">Postęp w hodowli bydła uzależniony jest w dużym stopniu od poziomu pracy tzw. służby surowcowej, tj. instruktorów spółdzielczości mleczarskiej. Zaobserwowano, iż w gminach, w których obsada służby surowcowej jest prawidłowa, nastąpił w ciągu ostatnich lat znaczny wzrost poziomu mleczności krów. Zbyt duże są różnice w obsadzie kadry instruktorów w poszczególnych gminach. Zdarza się nawet, iż jeden instruktor musi obsługiwać dwie gminy.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#TadeuszMaj">Na szczególne podkreślenie zasługuje ogromne zaangażowanie i poświęcenie załóg przedsiębiorstw przemysłu mleczarskiego. Ilość przetwarzanego przez nie surowca przekracza nieraz dwukrotnie moce produkcyjne zakładów. Prawie wszystkie zakłady mają istotne trudności z transportem surowców i produkcji finalnej. Biorąc pod uwagę specyfikę transportu przetworów mleczarskich (jako towaru szczególnie wrażliwego), należałoby pomyśleć o organizacyjnym wyodrębnienie transportu mleczarskiego spośród scentralizowanego transportu spółdzielczego.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#TadeuszMaj">Jednym z najpoważniejszych problemów przemysłu mleczarskiego są sezonowe różnice w podaży mleka. Różnice te związane są z biologicznym cyklem życia i chowu zwierząt. Stąd też można je jedynie ograniczyć a nie wyeliminować. Sytuacja ta stwarza konieczność takiego planowania mocy przerobowych przedsiębiorstw przemysłu mlecznego, aby mogły one racjonalnie zagospodarować cały surowiec dostarczany w szczycie sezonu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#BartoszDanutą">Jakość hodowli jest uzależniona w dużym stopniu od zdrowotności pogłowia. Dlatego tak ważne jest prawidłowe zaopatrzenie w leki weterynaryjno-zootechniczne. Leki te znajdują się w puli, pozarynkowej. Tymczasem rozwijająca się w szybkim tempie hodowla wielkostadna stwarza stale nowe problemy zdrowotne, wymagające natychmiastowej interwencji preparatami, które można uzyskać jedynie ze zwiększonych dostaw z puli rynkowej. Znaczne trudności powstają też przy zaopatrzeniu w leki pochodzące z importu. Otrzymanie tych leków związane jest nadmierną ilością formalności, opóźniających dostawę.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#BartoszDanutą">Brak jest środków do zwalczania much i innych pasożytów zewnętrznych, które stale stanowią poważny problem hodowli. W tej sytuacji hodowcy nie są w stanie przestrzegać warunków wymaganych przez stacje sanitarno-epidemiologiczne. Koniecznym będzie uruchomienie produkcji skutecznego preparatu przeciwko pasożyt tom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#AndrzejZydek">Mleko i przetwory mleczne odgrywają coraz większą rolę w odżywianiu nowoczesnego społeczeństwa. W strukturze spożycia zachodzą znamienne zmiany wyrażające się w zwiększaniu konsumpcji białka kosztem tłuszczów zwierzęcych. Sytuacja ta wskazuje na konieczność systematycznego podnoszenia poziomu genetycznego bydła, a zwłaszcza krów mlecznych. Szczególne zadania w tym zakresie wiążą się z inseminacją. Doprowadziła ona w naszym kraju do korzystnych wyników w hodowli bydła. Jednakże na obecnym etapie rozwoju hodowli zarówno wyposażenie techniczne punktów inseminacyjnych, jak i organizacja inseminacji nie są w stanie zaspokoić wszystkich potrzeb. Inseminatorów jest zbyt mało, a przy tym pracują oni w trudnych warunkach, nie dysponują środkami transportu, łącznością telefoniczną. Należy tworzyć duże, dobrze wyposażone gminne punkty inseminacyjne. Na nieporozumieniu opiera się dotychczasowy system zatrudniania inseminatorów. Jest sprawą oczywistą, że obowiązkom wynikającym z akcji inseminacyjnej może podołać pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze godzin i zajmujący się wyłącznie świadczeniami usług inseminacyjnych. Inseminatorom trzeba zapewnić odpowiednie warunki pracy i płace.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#AndrzejZydek">Problemu bezpłodności krów nie należy utożsamiać z niepowodzeniem zabiegów inseminacyjnych. Rzeczywistą bezpłodnością dotkniętych jest około 500 tys. krów, a ponadto ok. miliona krów wyciela się w odstępach czasu dłuższych niż 12 miesięcy. Należałoby w tej sytuacji zastanowić się nad możliwością wprowadzenia bezpłatnego zwalczania bezpłodności krów. Rozwiązania tego problemu zapewniłoby gospodarce narodowej wymierne korzyści ekonomiczne.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#AndrzejZydek">Specyficzne problemy powstają w zakresie rozrodu w oborach wielkotowarowych. Tak zwane ciche ruje utrudniają prawidłowe stosowanie zabiegów inseminacyjnych. Należałoby w tej sytuacji pomyśleć o utworzeniu specjalnych etatów dla inseminatorów przy wielkotowarowych fermach hodowlanych.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#AndrzejZydek">Złe warunki techniczne zakładów unasienniania uniemożliwiają wprowadzanie na szeroką skalą postępu genetycznego do hodowli. Obecnie tylko około 8 proc. krów zapładnia się nasieniem pochodzącym od dodatnio ocenianych buhajów. Osiągnięto już pewien postęp w dziedzinie wzbogacenia mleka w tłuszcz. W dalszym jednak ciągu brak postępu w odniesieniu do białka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JózefBareła">Na terenie woj. leszczyńskiego mleko odbierane jest wprost od producenta. Ta forma skupu jest niezwykle korzystna dla rolników. Uwagi krytyczne budzi jedynie terminowość odbioru w okresie letnim. Opóźnienia sięgają kilku godzin, co powoduje, zwłaszcza w okresie upałów, ubytek wartości mleka i obniżenie jego klasy.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JózefBareła">Sezonowe różnice cen skupu mleka przyczyniły się do wzrostu podaży mleka w okresie zimowym. Na coraz szerszą skalę stosuje się również zimowe wycielenie krów. Upowszechnienie tej praktyki przyczynić się powinno do złagodzenia w skali całego kraju sezonowych wahań podaży mleka.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#JózefBareła">W r. 1976 pogorszyła się jakość pasz treściwych dla bydła. Niepotrzebnie zwłaszcza zwiększono wśród komponentów paszowych udział suszu. Pasze są przez to mniej wartościowe, a bydło niechętnie je spożywa.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#JózefBareła">Plagą łąk i pastwisk jest chwast - żółty jaskier, który ma właściwości trujące i nie powinien być spożywany przez bydło. Należy opracować naukową metodę jego zwalczania.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#JózefBareła">Zdecydowanej poprawie powinien ulec poziom pracy instruktorów żywieniowych spółdzielni mleczarskich. Na terenie woj. leszczyńskiego instruktorzy ci są w zasadzie nieuchwytni. Postępująca specjalizacja hodowli powoduje, że rolnicy chętnie korzystaliby stale z porad i pomocy odpowiednich fachowców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#MieczysławSolecki">Wzrost skupu mleka nie wynika z podniesienia poziomu mleczności krów, ani ze wzrostu pogłowia, lecz z intensyfikacji samego skupu. Cena jednego litra mleka w skupie wynosi 5 zł, podczas gdy w handlu detalicznym płaci się za 1 Itr mleka 2,60. Wpłynęło to z całą pewnością na dalszą denaturalizację spożycia na wsi. Dyskutowane szeroko założenia nowej ustawy o rentach dla rolników przyczyniły się również do wzrostu skupu. Wiadomo bowiem, że wysokość renty zależeć będzie od poziomu towarowej produkcji gospodarstwa. Obie te przyczyny mogą jedynie tymczasowo zdynamizować skup mleka. Należy wobec tego mieć ciągłe na uwadze konieczność długofalowego oddziaływania na rozwój hodowli (wzrost pogłowia i mleczności krów).</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#MieczysławSolecki">Trafny są zgłaszane w toku dzisiejszej dyskusji krytyczne uwagi na temat poziomu organizacyjnego i technicznego działalności inseminacyjnej. Wielu rolników woli jeszcze korzystać z nielegalnie hodowanych buhajów, aniżeli z usług inseminacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#MieczysławSolecki">Przyczyną spadku pogłowia krów mlecznych będzie stopniowa rezygnacja z hodowli w gospodarstwach posiadających 1–2 krów. Hodowla taka jest nieopłacalna i niezwykle pracochłonna. Ubytek ten może być rekompensowany jedynie w drodze rozwoju gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka. W odczuciu rolników kryteria określające jakie gospodarstwo może być uznane za gospodarstwo specjalistyczne są zawyżone w stosunku do istniejących możliwości intensyfikacji produkcji. Ponieważ kryteria te ustalono w oparciu o ekonomiczny rachunek opłacalności, należy zastanowić się nad możliwością ich zróżnicowania uwzględniającego specyfikę poszczególnych regionów.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#MieczysławSolecki">W ostatnich latach stworzono korzystne warunki dla rozwoju produkcji mleka w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych. Spółdzielniom przyznano wysoko umarzalne kredyty oraz dotacje za przyrost produkcji, o ile spółdzielnia nie korzystała uprzednio z kredytów. Decyzje te zapewniły około 14-proc. przyrost pogłowia krów w tym dziale rolnictwa. Podjęta w tym roku decyzja o spłacaniu kredytów inwestycyjnych ze środków obrotowych jeszcze przed uzyskaniem wpływów ze sprzedaży spowodowała załamanie się korzystnej koniunktury dla rozwoju hodowli w spółdzielczości produkcyjnej. Już obecnie wiele spółdzielni wycofuje się z planowanych zamierzeń inwestycyjnych, z uwagi na brak środków na te spłaty. Należy się zastanowić nad zmianą tego, systemu, chociażby poprzez wprowadzenie uzasadnionej karencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JaninaSzczepańska">Postęp genetyczny w hodowli uzależniony jest również od prawidłowego chowu zwierząt. Szczególne znaczenie ma racjonalne żywienie cieląt. Tymczasem rolnicy indywidualni napotykają na poważne trudności. Brak przede wszystkim środków mleko-zastępczych, które w odpowiedniej ilości dostarczane są jedynie gospodarstwom uspołecznionym. Występują również niedobory niezbędnej do odchowu cieląt mieszanki „C”.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#JaninaSzczepańska">Wiele jest do zrobienia w zakresie higieny udoju i pomieszczeń inwentarskich. Kilka lat temu w powszechnym użyciu znajdowała się aparatura do bielenia obór. Uległa ona jednak zniszczeniu, co uniemożliwia zachowanie podstawowego wymogu higieny w oborze.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#JaninaSzczepańska">Podstawową przyczyną wzrostu skupu mleka jest intensyfikacja skupu, a nie wzrost produkcji. Powszechną praktyką stosowaną przez PGR-y jest sprzedaż całej produkcji mleka. Praktyka ta przyczyni się do spadku spożycia mleka w rodzinach pracowników PGR. Można przypuszczać, iż ekwiwalenty wypłacane za mleko będą przeznaczone na zaspokojenie innych potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#JaninaSzczepańska">Znajdujące się w handlu dojarki mogą być wykorzystane jedynie w pomieszczeniach. Stawia to pod znakiem zapytania ekonomiczną opłacalność stosowania tych urządzeń w mniejszych gospodarstwach rolnych stosujących letni wypas bydła. W okresie letnim rolnicy są bowiem zbyt zaabsorbowani pracami polowymi, aby 2 razy dziennie sprowadzać bydło do obory w celu udoju. Należy pomyśleć o takim przystosowaniu dojarki, aby możliwa było wykorzystywanie dostępnego w polu napędu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#EwelinaSzyszko">W handlu detalicznym występują poważne niedociągnięcia organizacyjne powodujące marnotrawstwo produktów mlecznych. Jakość towarów oferowanych przez handel odbiega znacznie od jakości produktów dostarczanych przez przedsiębiorstwa przemysłu mleczarskiego. Całe partie towarów zwracane są przez handel w stanie nienadającym się do jakiegokolwiek wykorzystania. Jest to wynikiem nieodpowiednich warunków transportu i przechowywania towarów. Np. napoczętych serów nie trzyma się pod kloszem.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#EwelinaSzyszko">Związek Spółdzielni Mleczarskich powinien w większym stopniu interesować się warunkami sprzedaży swoich wyrobów. Należy pomyśleć o rozszerzeniu sieci sklepów patronackich oraz rozwoju działalności informacyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#EdwardGłodowski">Znaczna część gospodarstw zarejestrowanych jako specjalizujące się w produkcji mleka nie odpowiada kryteriom ustalonym dla tego rodzaju gospodarstw. Kryteria te powinny ulec zróżnicowaniu stosowanie do specyfiki poszczególnych regionów kraju. W obecnej bowiem sytuacji należałoby wielu gospodarstwom cofnąć szereg przywilejów, które zostały im przyznane jako gospodarstwom specjalistycznym.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#EdwardGłodowski">Niepokojące jest, że w ciągu najbliższych lat można będzie zaspokoić Jedynie w 10 proc. zapotrzebowanie na urządzenia chłodnicze, które są niezbędne dla podniesienia jakości mleka. Bardziej opłacalne chyba byłoby uruchomienie produkcji urządzeń chłodniczych możliwych do zastosowania w każdym gospodarstwie, aniżeli organizowanie 2-krotnego w ciągu dnia odbioru mleka.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#EdwardGłodowski">Postępująca denaturalizacja spożycia na wsi stwarza nowe zadania dla handlu. Handel nie może jednak wywiązywać się z obowiązków z uwagi na trudne warunki sprzedaży.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#EdwardGłodowski">Istotną rolę w rozwoju hodowli odgrywa sprawna obsługa weterynaryjna. Należy się zastanowić nad możliwością objęcia bezpłatną profilaktyczną opieką weterynaryjną chorób wymienia bydła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#BronisławaPatalas">Nie rozwiązano dotychczas problemu zaopatrzenia w opał gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka. Zagwarantowane tym gospodarstwom 2,5 tony węgla nie wystarczą na opalanie pomieszczeń inwentarskich oraz mieszkalnych. Roczne zapotrzebowanie gospodarstwa na węgiel waha się od 6–10 ton.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#BolesławStrużek">Rozwój hodowli wymaga podniesienia poziomu kontroli użytkowości krów w gospodarstwach indywidualnych. Zadania w tym zakresie powinna realizować służba instruktorska spółdzielczości mleczarskiej.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#BolesławStrużek">Planowany wzrost pogłowia bydła w gospodarce uspołecznionej stawia przed gospodarką indywidualną konkretne zadania w dziedzinie zwiększenia podaży materiału hodowlanego. Tymczasem już w chwili obecnej obserwuje się zjawisko niezaspokojonego popytu na jałówki. Być może sytuacja ta będzie wymagała odpowiednich zmian w relacjach cen.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#BolesławStrużek">Gminne koło hodowców bydła powinno stać się w najbliższej przyszłości podstawowym ogniwem samorządu producentów bydła. Należy w związku z tym pomyśleć o odpowiednim ukształtowaniu zakresu obowiązków i kompetencji tej organizacji. Poza zadaniami w dziedzinie instruktażu i poradnictwa, powinno ono zajmować się kontrolą działalności punktów inseminacyjnych, należytym przebiegiem skupu itd.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#BolesławStrużek">Około 500 tys. gospodarstw w kraju zawarło wieloletnie umowy na dostawę mleka. Status prawny tych umów nie jest jednolity. Trzeba zastanowić się nad nadaniem wieloletnim umowom o dostawę mleka charakteru umów kontraktacyjnych. Wpłynęłoby to na umocnienie pozycji kontraktującego, sprecyzowałoby obowiązki stron.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#BolesławStrużek">Podstawową przyczyną stosunkowo niskiej efektywności produkcji mleka w Polsce jest m.in. znaczne rozproszenie hodowli oraz niska jakość materiału hodowlanego. W całej Europie występuje proces specjalizacji hodowli. Maleje ilość producentów mleka na rzecz wzrostu liczby krów w jednej oborze. Specjalizacja hodowli gwarantuje nie tylko jej opłacalność, lecz również podniesienie jakości, równoczesne ze wzrostem mleczności krów.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#BolesławStrużek">Dodatkowych wyjaśnień udzielił wiceminister rolnictwa Andrzej Kacała. Produkcja mleka jest najtrudniejszym działem w całej produkcji rolniczej. Wszelkie zamierzenia i plany w tej dziedzinie muszą mieć charakter długofalowy. Dopiero po 10–12 latach można oczekiwać efektów podjętych uprzednio decyzji w dziedzinie ilości pogłowia i jego poziomu genetycznego.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#BolesławStrużek">Zdając sobie sprawę z wszystkich niedostatków inseminacji, o których wiele mówiono w dyskusji, należy mieć na względzie, iż inseminacja przyniosła już wymierne efekty w sferze jakości naszego pogłowia. Dalsze doskonalenie genetyczne pogłowia będzie się odbywać w myśl założeń przyjętego niedawno do realizacji programu rządowego. Program ten przewiduje zróżnicowanie w skali kraju metody działania. M.in. w celu podniesienia poziomu białka w mleku rozpoczęto eksperymentalne stosowanie dolewu krwi rasy Holestein-Fryz.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#BolesławStrużek">Próg opłacalności ekonomicznej wprowadzania postępu technicznego do gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka zbliża się do parametrów określonych odpowiednimi przepisami, w myśl których gospodarstwo takie powinno uzyskiwać rocznie 3600 l mleka z hektara i 18 tys. I mleka z całego gospodarstwa. Ustalając te kryteria brano również pod uwagę perspektywę rozwoju gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#BolesławStrużek">Profilaktyczną opieką weterynaryjną w zakresie chorób wymienia objęto do obecnej chwili wszystkie krowy w gospodarstwach uspołecznionych oraz w gospodarstwach indywidualnych, wywiązujących się z wieloletnich umów o dostawę mleka. Postulat objęcia tą opieką wszystkich krów mlecznych wymaga dokładnej analizy ekonomicznej. Koszty tej opieki nie są niskie.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#BolesławStrużek">Program rozwoju przemysłu mleczarskiego przewiduje podniesienie poziomu kontroli użytkowości krów. Bydło wyselekcjonowane w trakcie tej kontrolo powinno tworzyć bazę dla uzyskania materiału zarodowego niezbędnego dla dalszego postępu genetycznego w hodowli. Dotychczas kontrolą użytkowości krów zajmuje się służba instruktorska, która w ocenie resortu należycie wywiązuje się z zadań w tym zakresie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#WitoldŻbikowski">Zgłoszony w toku dyskusji postulat dotyczący jakości i asortymentu pasz treściwych jest całkowicie uzasadniony. Zdając sobie sprawę z niedostatków w zakresie jakości pasz, spółdzielczość mleczarska, która monopolizuje w zasadzie produkcję pasz w skali krajowej, rozpocznie w bieżącym roku produkcję nowych pasz opartych na udoskonalonych komponentach. Przede wszystkim wprowadzi się podział na pasze zimowe i letnie, uwzględniając zwiększone zapotrzebowanie bydła na poszczególne składniki odżywcze.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#WitoldŻbikowski">Problem zaopatrzenia w węgiel gospodarstw specjalizujących się w hodowli mleka zostanie rozwiązany przy okazji określania zasad zaopatrzenia ludności w węgiel w sezonie ogrzewczym 1977/78. Nieznana jest jeszcze w tej chwili wysokość konkretnych przydziałów węgla. Z całą pewnością jednak przyznane limity wystarczą na ogrzanie pomieszczeń mieszkalnych oraz obór.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#WitoldŻbikowski">Rola i zadania gminnych kół hodowców bydła zmieniały się w zależności od zadań gospodarczych i potrzeb samych producentów. Według przyjętych ostatnio koncepcji, koła te mają stać się organizacją statutową samorządu chłopskiego. Pozycja ta umożliwi im korzystanie z pomocy finansowej i instruktażowej wojewódzkich związków spółdzielni mleczarskich. Jako organizacja reprezentująca na terenie gminy wszystkich producentów bydła, koła hodowców podejmują szereg nowych obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#WitoldŻbikowski">Komisja zleciła podkomisji opracowanie projektu opinii i dezyderatów w oparciu o przebieg posiedzenia.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>