text_structure.xml
20.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 16 grudnia 1976 r. Komisja Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, obradująca pod przewodnictwem posła Bolesława Strużka (ZSL), dokonała oceny nowego systemu cen w rolnictwie i funkcjonowania rynku rolnego.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posłowie otrzymali przed posiedzeniem materiały informacyjne Ministerstwa Rolnictwa, Ministerstwa Przemysłu Spożywczego i Skupu oraz Państwowej Komisji Cen, które omówił wiceminister Eugeniusz Mazurkiewicz.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">W ubiegłym 5-leciu tempo wzrostu dochodów ludności rolniczej wyprzedziło tempo wzrostu dochodów ludności zatrudnionej w innych działach gospodarki narodowej. Polityka rolna preferowała rozwój produkcji zwierzęcej, które wzrosło w ub. 5-leciu o 30 proc., podczas gdy produkcja roślinna wzrosła tylko o 12 proc. Te zmiany strukturalne wywoływać zaczęły pod koniec 5-lecia określone ujemne skutki; zmniejszył się ogólny areał upraw zbóż i zasoby zbóż, wystąpiły trudności paszowe. Konieczne stało się spowodowanie w drodze odpowiednio zmienionego układu cen - odnowy zainteresowania rolników uprawą roślin zbożowych. Nowe ceny stanowią skuteczny bodziec do zwiększenia produkcji zbóż, co w następnych latach pozwoli ograniczyć ich import i zapewnić bardziej stabilne warunki dla hodowli.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">W wyniku lipcowej zmiany cen oraz ostatnio wprowadzanych dodatkowych premii za tuczniki, wzrósł fundusz spożycia w gospodarstwach chłopskich.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Wiceminister Mazurkiewicz omówił następnie aktualną sytuację w skupie oraz w kontraktacji płodów rolnych, stwierdzając m.in., że rok bieżący ocenić można jako niepomyślny dla produkcji zwierzęcej, czego skutki rautować będą również na rok 1977.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Koreferat przedstawił poseł Jerzy Ozdowski (bezp. „Znak”).</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Kompleksowa regulacja cen skupu produktów rolnych oraz cen środków produkcji dla rolnictwa -podjęta w lipcu br. ma spełnić dwa podstawowe cele: dokonać kompensacji dochodów przypadających na jednego zatrudnionego w gospodarce chłopskiej, które w latach 1973-1975 wykazywały tendencje spadkowe oraz wprowadzić bodźce zmieniające strukturę oraz zwiększające tempo produkcji rolniczej.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Mimo stosunkowo krótkiego okresu funkcjonowania nowego systemu cen, można już stwierdzić, że przychody gospodarstw chłopskich obniżone w latach ubiegłych przez spadek urodzajów zostały zwiększone. Wzrost cen skupu zrekompensował z nadwyżką wydatki na zakup droższych środków produkcji.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Realizacja skupu w bieżącym roku potwierdza prawidłową reakcję producentów rolnych ma wzrost cen zbóż, przede wszystkim żyta. Należy oczekiwać, że sytuacja na rynku zbóż ulegnie zasadniczej poprawie w przyszłym roku gospodarczym, w którym nowe ceny będą wpływać na decyzje produkcyjne. Według przeprowadzonych przez Instytut Ekonomiki Rolnej badań motywacyjnych zamierzeń producentów rolnych, co piąte gospodarstwo indywidualne zamierza zwiększyć zasiewy zbóż.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Nowe ceny skupu ziemniaków gwarantują wyższą opłacalność tej uprawy. Istotną zmianą było znaczne zróżnicowanie cen skupu ziemniaków jadalnych i przemysłowych, które ułatwiło pełną realizację tegorocznego planu skupu ziemniaków jadalnych. Na zmniejszenie skupu ziemniaków przemysłowych wpłynęła tegoroczna sytuacja paszowy.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Prawie połowa przyrostu przychodów gospodarstw chłopskich z produkcji zwierzęcej, będącego rezultatem zmian cen w lipcu i październiku br. uzyskiwana jest z hodowli świń. Zwłaszcza po podniesieniu cen skupu w październiku br. produkcja trzody chlewnej jest opłacalna, choć wzrost tej opłacalności jest stosunkowo mniejszy niż upraw zbóż i ziemniaków. Opłacalność hodowli świń odczuwają przede wszystkim większe obszarowo gospodarstwa, specjalizujące się w tuczu i dysponujące własną bazą paszową. Natomiast obniżyła się podaż żywca wieprzowego z gospodarstw bezrolnych i małorolnych, w których produkcja zwierzęca zależy nie tyle od relacji cen, ile od zaopatrzenia w pasze.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">W drugiej połowie br. zwiększyło się pogłowie macior, spadł ich skup, zwyżkowały ceny prosiąt. Są to symptomy pozytywnych zmian w zamierzeniach produkcyjnych rolników, które należy wesprzeć i przyśpieszyć.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Po regulacji cen wzrosła podaż żywca wołowego i mleka w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego. Tej pozytywnej tendencji należy wyjść na przeciw, zapewniając większe dostawy pasz oraz pomoc finansową, materiałową i usługową dla tych rolników, którzy zamierzają inwestować w produkcję bydła rzeźnego i bydła mlecznego.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Regulacja cen w rolnictwie jest zgodna ze strategicznymi kierunkami polityki rolnej. Pełne jej rezultaty ujawnią się po dłuższym okresie czasu, kiedy nastąpi zharmonizowanie efektów zmian cenowych z polityką inwestycyjną, handlową, kredytową, usługową itp. w rolnictwie.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Konieczne jest szerokie i konsekwentne wsparcie nowego systemu cen przez dalsze usprawnienia i nakłady w niesurowcowych członach gospodarki żywnościowej, które winny wyprzedzać rozwój produkcji rolniczej. Niezbędne jest zwłaszcza osiągnięcie postępu w systemie kontraktacji, w kierunku kooperacji produkcyjnej, doradztwa fachowego i integracji. Prawidłowa realizacja nowej polityki cenowej wymaga szczególnej troski urzędów gminnych i ich służb.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Na pytania posłów: Władysława Ochoty (PZPR), Tadeusza Maja (ZSL), Józefa Bareły (ZSL), Czesława Jaroszewicza (ZSL), Adama Kucia (PZPR), Bolesława Strużka (ZSL) dotyczące m.in. zaopatrzenia wsi w węgiel, cen narzędzi i maszyn rolniczych, jakości nasion buraków cukrowych, relacji między cenami buraków a ziemniaków, zasad kontraktacji bydła, pomocy dla gospodarstw intensywnie inwestujących, zaopatrzenia rolnictwa w kwalifikowane ziarno siewne, odpowiedzi udzielili: wiceprezes CZSR „Samopomoc Chłopska” Stanisław Sobczyk, wiceminister Eugeniusz Mazurkiewicz, wiceminister przemysłu spożywczego i skupu Wincenty Zydroń oraz wiceprezes Państwowej Komisji Cen Wojciech Pruss.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#EugeniuszObuchowski">Coraz więcej rolników interesuje się specjalizacją produkcji. W opinii rolników, kryteria zaliczania gospodarstwa do grupy gospodarstw specjalizujących się nie są jednak w pełni słuszne; podstawowym kryterium powinien być hektar przeliczeniowy gruntów rolnych.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#EugeniuszObuchowski">Jeśli rolnik odstawi przewidzianą w umowie kontraktacyjnej ilość zboża, otrzymuje bonifikatę; jest jej jednak pozbawiony przy dostarczaniu większej ilości ziarna. Zdaniem rolników, nie sprzyja to pobudzaniu zainteresowania przekraczaniem umów kontraktacyjnych.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#EugeniuszObuchowski">Gospodarstwa wyspecjalizowane w produkcji trzody chlewnej pod wpływem korzystnej obecnie ceny ziemniaków nie tracą zainteresowania nią. Natomiast w gospodarstwach drobnych utrzymujących jedną czy kilka sztuk trzody, karmionych głównie ziemniakami, występuje zjawisko likwidowania hodowli na rzecz uprawy i sprzedaży ziemniaków, zwłaszcza przemysłowych, wysokoskrobiowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#JanMalinowski">Przedstawione przez Państwową Komisję Cen koszty jednostkowe produkcji żywca obliczone są obiektywnie. Wykazują one opłacalność tej produkcji. Nie uwzględnia się jednak wielu dodatkowych czynników rzutujących na przebieg procesu hodowlanego, jak np. trudności z uzyskaniem paszy lub nieodpowiednią jej jakość, niedobór węgla itp. Wszelkie zakłócenia w prawidłowym działaniu tych czynników przedłużają cykl hodowlany ponad przyjęte normatywy i w konsekwencji podrażają koszty hodowli. Na obliczeniach dokonywanych przez rolnika waży też ryzyko producenta, który musi liczyć się np. z ewentualnością choroby w chlewni. Strat poniesionych w takim przypadku nikt mu nie zrekompensuje.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#JanMalinowski">Często w mieszankach paszowych znajdują się całe bądź zbyt mało rozdrobnione ziarna zbóż, co jest karygodnym marnotrawstwem zboża, ponadto tak spreparowana mieszanka nie pozwala na uzyskiwanie założonego przyrostu wagi hodowanych sztuki - wydłuża to cykl hodowli i powoduje straty hodowcy.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#JanMalinowski">Kalkulację hodowli trzody zawyżają ziemniaki powszechnie używane jako pasza. Koszty są wyższe, bo ceny ziemniaków wzrosły, a ponadto na ich sparowanie zużywa się znaczne ilości węgla. Należałoby szerzej zastępować ziemniaki polipastami.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#JanMalinowski">Niektóre grupy mieszkańców wsi nie mają możliwości zaopatrzenia się w węgiel. Sytuacja na wsi byłaby lepsza, gdyby można było uzyskać koks i zastępować nim węgiel.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#TadeuszMaj">Zaopatrzenie wsi w węgiel jest niedostateczne w grudniu sytuacja się pogorszyła. Ponieważ obowiązuje zarządzenie, że w pierwszej kolejności otrzymują węgiel producenci rolni, pogłębia się konflikt między potrzebami bytowymi i produkcyjnymi. Węgiel do wsi musi dojść szybciej. Wzrostowi zainteresowania hodowlą bardzo przysłużyła się fachowa prasa rolnicza, publikując w sposób zrozumiały dla rolników rachunki opłacalności. Uświadamianie rolnikom korzystnych obecnie relacji cenowych jest ważnym zadaniem służby rolnej.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#TadeuszMaj">Relacje te pomogą zwiększyć hodowlę trzody, trzeba jednak rozważnie stymulować ten rozwój, aby nie doprowadzić do kolejnego wahnięcia produkcji. Może on nastąpić w sytuacji, gdyby np. zwiększona podaż prosiąt spowodowała spadek ich ceny.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#TadeuszMaj">Dla rolnika ważna jest świadomość stabilnego układu cen, który pozwala ustalać perspektywicznie założenia produkcyjne. Utrzymując tę stabilność należy systematycznie analizować ceny i czuwać, by były one rzeczywistym stymulatorem produkcji rolnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#MieczysławSolecki">Temat cen dominuje na ostatnich spotkaniach poselskich i wywołuje emocje, których nie wolno lekceważyć. Należy zdawać sobie sprawę, że sytuacja w hodowli trzody, mimo pewnych symptomów poprawy jest nadal trudna. Głównymi zastrzeżeniami, jakie wysuwają wyborcy wobec przedstawionego w tabelach rachunku opłacalności jest wliczanie tam wartości obornika i ściółki oraz zbyt niskiej, nieaktualnej obecnie ceny prosiąt. Materiały te winny również rzetelnie obrabować relację między skalą produkcji a nakładami.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#MieczysławSolecki">Na podstawie spotkań poselskich trzeba stwierdzić, że spadła produkcja trzody w oparciu o pasze z zakupu. Intencje podniesienia cen pasz były niewątpliwie słuszne, zmierzały do oparcia w szerszej mierze produkcji trzody o pasze własne. Przyniosło to jednak w niektórych regionach niekorzystne rezultaty. Dopiero ostatnie zmiany cen trzody przyniosły pewną poprawę. Do najważniejszych postulatów wysuwanych przez producentów trzody należy pełne zaopatrzenie w węgiel. Brak węgla wpływa ujemnie na produkcję trzody. Konieczne wydaje się również określenie minimalnych warunków produkcji trzody do r. 1980, obejmujących gwarantowane dostawy pasz, węgla, pomocy kredytowej, co wpłynęłoby na stabilizację produkcji. Spotkania z producentami wskazują, że odbudowa stanu prosiąt będzie się inaczej kształtować pod względem terytorialnym niż rozmieszczenie zasobów pasz. W tej sytuacji wydaje się konieczne podjęcie działań stymulujących rozwój produkcji prosiąt na terenach posiadających znaczne zasoby pasz własnych.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#MieczysławSolecki">Należy także przeanalizować opłacalność tuczu trzody w gospodarstwach nieposiadających własnych zasobów pasz oraz umocnić informację o warunkach ekonomicznych i opłacalności produkcji zwierzęcej.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#WładysławCabaj">W ostatnich latach wiele zrobiono dla ustalenia prawidłowej polityki cen w rolnictwie i w zasadzie ustalenia te zostały pozytywnie przyjęte przez wieś.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#WładysławCabaj">System cen należy jednak nadal doskonalić, aby nie dopuścić do powtórzenia pewnych błędów minionego okresu. W stosowanych u nas rozwiązaniach cenowych brak jest kompleksowości. Wiele decyzji podejmuje się zbyt późno w sytuacjach krytycznych. Niezbędne jest oparcie opracowywania cen w rolnictwie na wynikach wyprzedzających badań prognostycznych, prowadzonych przez specjalnie do tego powołane komórki. Pozwoliłoby to na uniknięcie takich decyzji, jak np. w sprawie cen ziarna siewnego. Rolnicy kwestionują w tym wypadku nie tyle cenę tego ziarna, ile relacje między ceną ziarna siewnego a konsumpcyjnego. Bardziej związać też trzeba Instytut Ekonomiki Rolnej z resortami i spowodować, by opracowania Instytutu szybko były uwzględniane w praktycznej działalności cenowej.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#WładysławCabaj">Resort rolnictwa na podstawie bieżącej obserwacji sytuacji rolnictwa - powinien zgromadzić dostateczną ilość obiektywnego materiału informacyjnego, który by dał przesłanki dla trafnych decyzji cenowych. Konieczne jest też właściwe komentowanie polityki cen przez służbę rolną i środki masowego przekazu.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#ZbigniewGołacki">Na spotkaniach poselskich po lipcowej reformie cen chłopi przeprowadzali skrupulatne obliczenia korzyści ze wzrostu cen płodów rolnych, a z drugiej strony - wyższych kosztów środków produkcji rolnej i usług.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#ZbigniewGołacki">Producenci warchlaków postulowali gwarancje cenowe, gdyż ceny za warchlaki ulegają stałym zmianom, co ujemnie wpływa na hodowlę.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#WiesławBąkowski">Rolnicy na spotkaniach poselskich wskazują na trudności inwestycyjne, zwłaszcza na brak dostatecznej ilości maszyn, narzędzi, materiałów budowlanych itd. Często spotykanym postulatem jest możliwość spłaty płodami rolnymi nabytych maszyn czy ciągników.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#WiesławBąkowski">Obecne zaopatrzenie wsi w węgiel ocenić trzeba jako krytyczne. Powoduje ono spięcia, podważa zaufanie rolników, niekorzystnie rzutuje na produkcję rolną.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#StefanPoznański">Decyzje cenowe muszą być bardziej trafne. Podejmuje się je w oparciu o zbyt wycinkowe dane. Można odnieść wrażenie, że opinie ekspertów kształtują się nieraz pod wpływem niepełnych informacji, które nie odzwierciedlają rzeczywistości. Trzeba zacząć wykorzystywać w rolnictwie system komputeryzacji danych, zapewniających większą trafność podejmowanych decyzji.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#StefanPoznański">Wicedyrektor Instytutu Ekonomiki Rolnej prof. Zdzisław Grochowski: Zaprezentowane przez Instytut kalkulacje opłacalności produkcji rolnej spotkały się z pozytywną oceną. Krytyczne wypowiedzi dotyczą przede wszystkim tego, co należy w tej kalkulacji uwzględnić. Rolnikowi nie jest jednak potrzebny taki całościowy rachunek kosztów, wystarczy mu kalkulacja uproszczona i nią z zasady się posługuje, Istnieją opinie, że nie opłaca się przetwarzać produktów roślinnych na zwierzęce. Wprawdzie w przeliczeniu na dzień zboże daje wyższy wskaźnik opłacalności, ale w przeliczeniu na 1 ha inaczej się ten wskaźnik kształtuje. Dodać trzeba, że im bardziej specjalizowana produkcja, tym przychodowość większa. W małych gospodarstwach, których właściciel musi kupować pasze dla zwierząt hodowlanych wystąpił największy spadek hodowli.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#StefanPoznański">Za słuszne uznać należy uwagi w sprawie zapewnienia kompleksowości rozwiązań cenowych. Ostatnia reforma cen spełnia wiele warunków tej kompleksowości. Instytut prowadzi bieżące badania ekonomiki w rolnictwie i na bieżąco dostarcza dane władzom. Prowadzi również prognozowanie cen i dochodów, m.in. ostatnio robi się prognozy dochodów do r. 1980. Zaczyna się też wykorzystywać komputery przy prowadzeniu niektórych badań.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#StefanPoznański">Dodatkowych wyjaśnień udzielili: wiceminister rolnictwa Eugeniusz Mazurkiewicz oraz wiceminister przemysłu spożywczego i skupu Wincenty Zydroń.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#BolesławStrużek">W koreferacie i w dyskusji zawarto wiele cennych uwag i wniosków. Za szczególnie słuszne uznać należy postulaty w sprawie prowadzenia bieżącej, stałej analizy cen i kosztów produkcji rolnej, jak też opracowania systemu obserwacji i wskaźników sygnalnych, pozwalającego na wczesne podejmowanie najbardziej trafnych decyzji.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#BolesławStrużek">Resorty rolnictwa i przemysłu spożywczego muszą dokonać oceny stopnia powiązania między obowiązującymi obecnie cenami a zadaniami, jakie na rolnictwo nakłada bieżąca 5-latka. Chodzi o to, czy warunki ekonomiczne, produkcji rolnej są spójne z zadaniami produkcyjnymi.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#BolesławStrużek">Ceny nie stanowią jedynego instrumentu kształtującego produkcję rolną; działają one wspólnie z szeregiem innych czynników, takich jak: zaopatrzenie wsi w środki produkcji, system kontraktacji, rozwój usług dla rolnictwa itp. Jeśli tych czynników braknie, stymulująca rola cen nie będzie mogła być w pełni wykorzystana.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#BolesławStrużek">Dla oceny kształtowania dochodów gospodarstw wiejskich ważne jest zbadanie, jak różnicują się one w zależności od regionu kraju oraz od kategorii gospodarstw. Np. inaczej przychodowość ta wygląda w gospodarstwach mocnych, rozbudowanych, inaczej w tych, które muszą wiele jeszcze inwestować.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#BolesławStrużek">Na podkreślenie zasługują uwagi w sprawie zapewnienia stabilności warunków chowu zwierząt. Producent musi mieć pełne przekonanie do stworzonych mu gwarancji tej stabilności.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#BolesławStrużek">Informacja producentów rolnych o cenach jest jeszcze bardzo niedoskonała. Wynika to z nadmiernie skomplikowanej konstrukcji cenników. Uproszczenie ich dałoby efekty, gdyż pozwoliłoby lepiej orientować się rolnikom w tym, czego mogą po cenach oczekiwać. Niezbędne byłoby również przeszkolenie służby rolnej w dokonywaniu kalkulacji kosztów i przychodów. Ma to znaczenie zarówno dla rolników, którym odpowiednio przeszkolona służba rolna mogłaby okazać większą pomoc, jak i dla resortów, który byłby wtedy lepiej informowany, jak kształtuje się sytuacja w produkcji rolnej, jakie występują w niej trendy rozwojowe.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#BolesławStrużek">Komisja postanowiła opracować opinię dla rządu w oparciu o przebieg posiedzenia.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>