text_structure.xml 20.9 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 25 listopada 1976 r. Komisje: Oświaty i Wychowania oraz Zdrowia i Kultury Fizycznej, obradujące pod kolejnym przewodnictwem posłów: Heleny Jagiełowicz-Gawle (bezp.) i Marii Łopatkowej (ZSL), rozpatrzyły stan i perspektywy rozwoju wychowania fizycznego, sportu i turystyki w szkolnictwie podstawowym i średnim.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Oświaty i Wychowania z wiceministrem Bolesławem Dylakiem, Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki z zastępcą przewodniczącego - Bogusławem Rybą, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Najwyższej Izby Kontroli oraz przedstawicielka Rady Głównej Federacji SZMP - Ewa Tempska i wicewojewoda suwalski - Jan Szumiło.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Uprzednio zostały doręczone posłom informacje Ministerstwa Oświaty i Wychowania, które uzupełnił wiceminister Bolesław Dylak.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Głównym kierunkiem działania resortu w sferze wychowania fizycznego, sportu i turystyki w szkolnictwie jest intensyfikacja pracy szkół i placówek oświatowo-wychowawczych w tej dziedzinie. Wprowadza się powszechnie zwiększony wymiar obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego, pozalekcyjnych zajęć sportowych oraz zwiększa się liczbę uczniów objętych ćwiczeniami korekcyjnymi. Coraz większa liczba uczniów uzdolnionych sportowo obejmowana jest kształceniem w systemie szkół sportowych. Następuje doskonalenie funkcji i programów działania szkolnych klubów sportowych, zwłaszcza kształcenia młodzieżowych organizatorów sportu, zwiększa się samodzielność i samorządność młodzieży w działalności klubów. Ulepsza się rozwiązania organizacyjno-programowe działalności turystyczno-krajoznawczej.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Realizacja założonych kierunków działania w decydującym stopniu powinna wpłynąć na urzeczywistnienie idei powszechnej dostępności kultury fizycznej, której funkcje w procesie wychowania oraz prawidłowego rozwoju psychofizycznego i biologicznego młodzieży szkolnej są niezwykle doniosłe.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">W działaniach na rzecz krzewienia kultury fizycznej wśród młodzieży szkolnej, resort współpracuje z Głównym Komitetem Kultury Fizycznej i Turystyki, Związkiem Harcerstwa Polskiego, Towarzystwem Krzewienia Kultury Fizycznej, Ligą Obrony Kraju oraz z pozaszkolnymi organizacjami kultury fizycznej takimi jak kluby sportowe.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Ważną akcją jednoczącą poczynania resortu oraz współdziałających z nim instytucji i organizacji w dziedzinie rozwoju wychowania fizycznego jest „Sztafeta Olimpijska - Moskwa 80”.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Przyjęte przez resort rozwiązania organizacyjno-programowe i formy działalności w dziedzinie wychowania fizycznego i sportu wymagają pewnych udoskonaleń, przede wszystkim w zakresie zapewnienia szkołom odpowiedniej liczby nauczycieli specjalistów oraz sprzętu i zaplecza.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Koreferat podkomisji przedstawiła poseł Halina Kiliś (SD).</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Prawidłowy rozwój fizyczny dzieci i młodzieży, nawyki wdrożone poprzez systematyczne uprawianie sportu służą przysposobieniu młodego pokolenia do pracy, obrony kraju, współżycia społecznego, a młodzieży utalentowanej - do uprawiania sportu wyczynowego. Stąd też na szczególną aprobatę zasługują wysiłki Ministerstwa Oświaty i Wychowania, Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki oraz wszystkich zainteresowanych organizacji społecznych zmierzające do stworzenia optymalnych warunków dla dalszego rozwoju wychowania fizycznego ogółu dzieci i młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Wychowaniu fizycznemu nadaną odpowiednią rolę i znaczenie w procesie ogólnowychowawczym szkoły, wiele uczyniono w zakresie szkolenia kadr oraz wyposażania szkół w podstawowe urządzenia sportowe. Pozytywnie należy ocenić również nowe programy obozów i kolonii, w których wiele miejsca poświęcono różnorodnym formom wychowania-fizycznego. Pomyślnie rozwijają się również szkoły sportowe, w których młodzież szczególnie utalentowana uzyskała warunki dla wszechstronnego rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Te niewątpliwe sukcesy nie powinny jednak przesłaniać szeregu niedociągnięć związanych z organizacją wychowania fizycznego w szkołach oraz sportu i turystyki młodzieżowej.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Istnieją poważne dysproporcje pomiędzy korzystaniem z nadobowiązkowych i dowolnych form wychowania fizycznego i sportu przez młodzież sprawną ruchowo i utalentowaną oraz młodzież mniej sprawną, dotkniętą szeregiem wad fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Refleksje krytyczne budzi analiza stanu kadry nauczycieli z pełnymi kwalifikacjami wychowania fizycznego. Trudności związane z poważnym niedoborem tej kadry (osiągnięto zaledwie 50 proc. zaspokojenia potrzeb w tym zakresie) pogłębia nierównomierne jej rozmieszczenia. W związku z tym należałoby zbadać możliwość zwiększenia limitów przyjęć na studia wychowania fizycznego wszystkich typów i reaktywowania kierunków wychowania fizycznego w tych wyższych szkołach pedagogicznych, które mają odpowiednie warunki. Niezależnie od tego konieczne jest podnoszenie kwalifikacji pracujących nauczycieli. Realizacja zadań w tym zakresie wymagać będzie udoskonalenia programów oraz usprawnienia organizacji studiów zaocznych wieczorowych.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Ambitne plany resortu oświaty i wychowania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie obiektów i urządzeń sportowych, nie rozwiążą wszystkich istniejących trudności. W związku z tym należy upowszechniać inicjatywę zagospodarowywania boisk szkolnych oraz wyposażania ich w sprzęt sportowy. Nie zadowala wyposażenie szkół podstawowych i średnich w sprzęt do zajęć z wychowania fizycznego. Szczególnie rażące braki w tym zakresie występują w szkołach, podstawowych na wsi. W związku z tym niezbędne wyda je się ustalenie priorytetu szkół przy zakupie sprzętu sportowego oraz umożliwienie im nabywania sprzętu poza limitami sprzedaży dla instytucji.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Jednym z czynników hamujących rozwój szkół sportowych jest brak jednoznacznych przepisów co do ich finansowania. Poza zadaniami dydaktycznymi szkoły sportowe realizują szeroki program związany z organizowaniem obozów szkoleniowych, sprawowaniem całodziennej opieki nad uczniami, współdziałaniem z klubami sportowymi itd., co powinno znaleźć wyraz w systemie ich finansowania.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Podobnie jak wychowanie fizyczne i sport, integralną częścią programu dydaktyczno-wychowawczego szkoły jest turystyka i krajoznawstwo. Dla rozwoju turystyki szkolnej, szczególnie tzw. turystyki kwalifikowanej, potrzebne są wypożyczalnie sprzętu nie tylko na szczeblu województwa, lecz również gminy, a nawet w większych szkołach oraz podjęcie produkcji taniego i lekkiego sprzętu turystyczno-obozowego. Zbyt mało nauczycieli posiada uprawnienia kierowników wycieczek szkolnych i obozów wędrownych. naprowadzenie zagadnień dotyczących organizacji turystyki do programów uczelni kształcących nauczycieli rozwiązałoby ten problem.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JózefRóżański">Problemy wychowania fizycznego dzieci i młodzieży nasuwają wiele uwag odnoszących się do geograficznego rozmieszczenia kadr i urządzeń. Docenić należy to, co już zrobiono i co dalej zamierza się czynić w zakresie dalszego wyrównywania istniejących dysproporcji.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#JózefRóżański">Słuszny jest postulat zwiększenia liczby osób posiadających uprawnienia kierowania wycieczkami szkolnymi; wszyscy nauczyciele i studenci wf powinni te uprawnienia posiadać. Duże znaczenie dla turystyki młodzieżowej ma rozbudowa oraz modernizacja młodzieżowych schronisk turystycznych.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#JózefRóżański">Dotkliwie odczuwa się brak schronisk młodzieżowych na terenach turystycznie atrakcyjnych, gdzie każda szkoła jest maksymalnie wykorzystywana na kolonie organizowane przez zakłady pracy. Mimo trudności, trzeba pewną ilość tych szkół wydzielić na potrzeby wycieczek szkolnych.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#JózefRóżański">Szczególnej troski wymaga problem organizacji szkolnych wycieczek krajoznawczym, zwłaszcza przestrzeganie zasady, że pod opieką jednej osoby nie może znajdować się więcej niż 10 dzieci. Powinno zostać określone dla szkół minimum obowiązkowych wycieczek krajoznawczych. Należałoby wprowadzić do programów wycieczek rozpoznanie istniejących na danym terenie, a często nieznanych ogółowi, miejsc uświęconych walkami i bohaterstwem narodu.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#JózefRóżański">Należałoby przywiązywać większą wagę do masowych imprez sportowych jak np. rajdy i niektóry z nich przywrócić, jak np. biegi narodowe, czwórbój lekkoatletyczny, eliminacje złotego krążka w hokeju itp. Z odpowiednimi korektami przywrócić trzeba również młodzieżową odznakę sprawności fizycznej.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#JózefRóżański">Obowiązek pracy w szkole dla absolwentów studiów nauczycielskich wf rozciągnąć należałoby na 5 lat, przy równoczesnym uchyleniu zakazu podejmowania prac na pół etatu w innych organizacjach sportowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#ZbigniewKledecki">W woj. kaliskim prawie 2/3 zbiorczych szkół gminnych nie posiada sal gimnastycznych, ani pomieszczeń zastępczych. W tych warunkach trudno realizować program wychowania fizycznego.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#ZbigniewKledecki">Obserwuje się niechętny stosunek młodzieży do zajęć wf, częste są prośby rodziców o zwolnienie dzieci z tych zajęć. Wpływa na to m.in. brak szerszych imprez, bardziej urozmaiconych, zachęcających do współzawodnictwa.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#ZbigniewKledecki">Nie można negować wielu osiągnięć jakie notujemy w dziedzinie wf w szkole. Ważna jest jednak należyta realizacja opracowanych w tej dziedzinie programów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#KazimierzPiezia">W woj. tarnowskim istnieje dobra współpraca klubów sportowych ze szkołami. Niektórymi klasami sportowymi kierują zasłużeni mistrzowie sportu. Dzięki wspólnemu wysiłkowi pokonuje się wiele trudności organizacyjno-technicznych w dziedzinie wf w szkołach.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#KazimierzPiezia">M.in. co roku organizowane są spartakiady szkolne, jak również zakładowe, w których uczestniczy młodzież szkolna.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#KazimierzPiezia">Współpraca nauczycieli, działaczy sportowych i zasłużonych sportowców wyzwala u młodzieży chęć do uczestniczenia w zajęcia i imprezach sportowych oraz umożliwia odkrywanie talentów sportowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#WłodzimierzOliwa">Brak w szkołach jednolitych kryteriów oceny sprawności fizycznej młodego człowieka. Najczęściej oceniają wg własnego uznania nauczyciel wf. Powinny być określone jednolite minimalne normy sprawności, które pobudzałyby młodzież do większego zaangażowania w zajęciach sportowych.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#WłodzimierzOliwa">Trzeba zwrócić szczególną uwagę na pełne i efektywne wykorzystanie czasu przeznaczonego na zajęcia wf. Zdarza się bowiem, że program wf nie jest realizowany z powodu nieobecności nauczyciela lub zajęć prowadzonych zastępczo m.in. w formie gier i zabaw, w których nie uczestniczą wszystkie dzieci.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#WłodzimierzOliwa">Realizacja programu wf powinna być częściej przedmiotem oceny rad pedagogicznych. Za mało uwagi poświęca się wychowaniu fizycznemu na spotkaniach z rodzicami.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#WłodzimierzOliwa">Słuszną decyzją było powołanie klas sportowych. Szkoły lubelskie mają już w tym zakresie poważne osiągnięcia, do czego przyczyniają się m.in. trenerzy wojskowi oraz sportowcy i działacze sportowi.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#WłodzimierzOliwa">Dążyć należy do zniwelowania dysproporcji w dziedzinie wf między miastem a wsią.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#WłodzimierzOliwa">W gminnych szkołach zbiorczych, które nie posiadają jeszcze klas sportowych można też, prowadzić na wysokim poziomie zajęcia wf choćby w salach czy korytarzach szkolnych. Oczywiście niezbędny jest do tego odpowiedni drobny sprzęt.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#WłodzimierzOliwa">Należy przekazywać praktykować inicjatywę tzw. „zielonych sal”, tworzenie na terenie gminy bazy sportowej wspólnej dla szkoły i innych organizacji jak LZS, LOK itd. Szkoła gminna ze względów społecznych i wychowawczych powinna być tym ośrodkiem, przy którym tworzy się taką bazę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MariaŁopatkowa">Należałoby się zastanowić nad możliwością organizowania zastępczych sal gimnastycznych, bądź to w formie lekkiego budownictwa pawilonowego, bądź też adaptacji nadających się do tego pomieszczeń.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#MariaŁopatkowa">Szkoły gminne powinny być wyposażona we własny sprzęt turystyczny, co umożliwiłoby masowy rozwój turystyki szkolnej na wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#StanisławaŚwiderska">Niezbędna jest właściwa atmosfera wokół problemów wychowania fizycznego na co składa się stosunek nauczycieli wf do ich pracy, propagowanie idei krzewienia kultury fizycznej w społeczeństwie oraz współpraca szkoły z rodzicami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#LudmiłaMazurkiewicz">Młodzież powszechnie zaakceptowała jedną z form dobrowolnego uprawiania sportu w ramach zajęć szkolnych, określaną „godziną sportu”. Okazuje się jednak, że często nauczyciele boją się pozostawić młodzież bez opieki ze względu na ich odpowiedzialność prawną za zdrowie uczniów i sprzęt sportowy. Wprowadzenie nadzoru nauczycielskiego nad „godziną sportu” musiałoby się łączyć z powiększeniem obowiązków nauczycielskich.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#LudmiłaMazurkiewicz">Wędrowne obozy szkolne muszą organizować swoje trasy zgodnie z centralnymi ustaleniami w tym zakresie. W wielu jednak przypadkach wytyczone centralnie trasy są nieodpowiednie ze względu na zbyt rzadko rozmieszczoną bazę noclegową.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JanSłomski">Od szeregu lat organizowane są tak pożyteczne imprezy jak letnie i zimowe igrzyska młodzieży szkolnej. Towarzyszą temu jednak pewne niekorzystne zjawiska w postaci tworzenia swego rodzaju kadry młodzieżowej, której poświęca się więcej uwagi kosztem realizacji programu wychowania fizycznego w szkole. Tworzy się dla tej „czołówki” obozy treningowe niemal jak dla kadry olimpijskiej. Powstają patronackie komitety itp. Idea współzawodnictwa sportowego jest godna poparcia, powinno ono być jednak realizowane w grupach województw o porównywalnym potencjale.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#JanSłomski">Rozwija się sport kartingowy, cieszący się zainteresowaniem młodzieży. Silniki gokartów, na których jeżdżą chłopcy w wieku 13–14 lat, są zbyt głośne i szkodliwe z medycznego punktu widzenia. Resort powinien wprowadzić obowiązek używania w tym rodzaju sportu ochraniaczy na uszy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JerzySzymanek">Na 6 mln dzieci i młodzieży, 5 mln podlega obowiązkowym zajęciom wychowania fizycznego w szkole. Z wielowariantowego programu resortu oświaty i wychowania trzeba określić wybiórczo te podstawowe zadania, które mogą i powinny być szybciej wcielane w życie, zarówno w środowisku miejskim, jak i wiejskim. Takie inicjatywy jak np. powołanie lig szkolnych mogą stanowić naturalny bodziec przyciągający młodzież do uprawiania sportu.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JerzySzymanek">Szukać należy możliwości poprawy obecnego stanu rzeczy na drodze bezinwestycyjnej. Jak wskazuje przykład wojska oraz inne przykłady, dobry organizator, sportu może zachęcić do uprawiania go w rozmaitych warunkach.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#JerzySzymanek">Nie została dotychczas szerzej wcielona w życie koncepcja otwartych boisk szkolnych, z powodu rygoru odpowiedzialności nauczyciela za bezpieczeństwo młodzieży. Można znaleźć takie rozsądne rozwiązania, np. eliminując niektóre rodzaje sprzętu sportowego mogącego stanowić zagrożenie, które pozwoliło by złagodzić ten rygor i udostępnić boiska młodzieży. Szerzej należy wykorzystywać tzw. „zielone sale” wyposażając je w mniej kosztowny, prosty sprzęt. Można reaktywować wiele pożytecznych akcji inicjowanych kiedyś przez ludowe zespoły sportowe, jak np. akcja „nie bójmy się zimy”.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#JerzySzymanek">Szerzej rozwijać należy turystykę szkolną mającą doniosłe znaczenie wychowawcze. Do pożytecznych, ale nie w pełni realizowanych form tej turystyki należałoby dołączyć i tę, aby młodzież szkół wiejskich zapraszała do siebie młodzież szkolną z miasta, która przy sposobności poznawałaby lepiej problemy wsi i rolnictwa. Wizyty te powinny być wzajemne, połączone ewentualnie z rozgrywkami sportowymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#BarbaraAndrejczyn">Wytypowanie przez lekarza szkolnego uczniów do zajęć korekcyjnych wywołuje często nieuzasadnione obawy rodziców, którzy starają się podjąć intensywne leczenie dziecka. Najczęściej dotyczy to uczniów z różnymi wadami postawy, których ilość wzrasta. Stan bazy lecznictwa rehabilitacyjnego nie pozwala jednak na objęcie wszystkich tych uczniów intensywną terapią. W związku z tym należałoby tak ukształtować programy studiów w zakresie wychowania fizycznego, aby wszyscy absolwenci mieli kwalifikacje do prowadzenia zajęć korekcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#BarbaraAndrejczyn">Dodatkowych wyjaśnień i odpowiedzi udzielili: wiceprzewodniczący Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki - Bogusław Ryba oraz wiceminister Bolesław Dylak.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#BarbaraAndrejczyn">Przewodnicząca obradom poseł Maria Łopatkowa (ZSL) podkreśliła, że dyskusja poselska przyniosła szereg cennych wniosków, nie ujawniła jednak poważniejszych różnic pomiędzy oceną posłów oraz zainteresowanych resortów. Wyłoniona w toku poprzednich obrad podkomisja nadzwyczajna do wniosków i dezyderatów w sprawie rozwoju opieki zdrowotnej nad młodzieżą szkolną powinna w swojej opinii uwzględnić najważniejsze wnioski wynikające z dzisiejszych obrad.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#BarbaraAndrejczyn">Posłowie skoncentrowali się nad zagadnieniami dotyczącymi związków pomiędzy wychowaniem fizycznym a zdrowiem dzieci i młodzieży. Niemniej istotne znaczenie ma relacja pomiędzy wychowaniem fizycznym a wychowaniem w ogóle.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#BarbaraAndrejczyn">Podstawowym warunkiem zapewnienia sportowi szkolnemu funkcji wychowawczych jest właściwy dobór kadry nauczycielskiej oraz zapewnienie stabilizacji tej kadry. W tym celu należy uczynić zawód nauczyciela, w tym również nauczyciela wychowania fizycznego, bardziej atrakcyjnym społecznie. Uczelnie kształcące przyszłych nauczycieli powinny większą wagę przywiązywać do zainteresowania studentów ich przyszłą pracą zawodową. Sprzyjać temu może odpowiednio ukształtowany program oraz dobór wychowawców akademickich.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#BarbaraAndrejczyn">Sportowe zajęcia szkolne są często jedyną płaszczyzną kontaktów z tzw. uczniami trudnymi, którzy swoje ambicje koncentrują często na sukcesie sportowym. Dlatego też niewłaściwą wydaje się praktyka dyscyplinarnego wyłączania tych trudnych uczniów ze sportowych zajęć szkolnych.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>