text_structure.xml
41.5 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 22 czerwca 1978 r. Komisja Kultury i Sztuki, obradująca pod przewodnictwem posła Witolda Lassoty (SD), rozpatrzyła realizację uchwały Sejmu o zadaniach narodu i państwa w wychowaniu młodzieży i jej udziale w budowie socjalistycznej Polski w zakresie kultury i sztuki.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Kultury i Sztuki z I z-cą ministra Zygmuntem Najdowskim, Zarządu Głównego Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej z sekretarzem Kazimierzem Fortuną, Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch” z wiceprezesem Wiesławem Bekiem, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa finansów, Ministerstwa Oświaty i Wychowania, Najwyższej Izby Kontroli, Komitetu DS. Radia i Telewizji oraz GK ZHP.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Podstawą dyskusji były materiały przygotowane przez Ministerstwo Kultury i Sztuki, Robotniczą Spółdzielnię Wydawniczą „Prasa-Książka-Ruch” oraz referat wygłoszony przez sekretarza ZG ZSMP Kazimierza Fortunę.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Zadania zawarte w uchwale Sejmu PRL zostały szeroko podjęte przez polski ruch młodzieżowy. Zainicjowano m. in. dwa lata temu powszechne zebrania ogniw podstawowych związków młodzieży poświęcone ocenie dotychczasowej działalności młodzieży na polu kultury. Wytyczyły one konkretne zadania na przyszłość. Akcja ta przyczyniła się do znacznego ożywienia działalności organizacji młodzieżowych w dziedzinie kultury. Dorobek zebrań poświęconych kulturze stał się podstawą przygotowań do ubiegłorocznego Plenum Rady Głównej Federacji SZMP, które odbyło się pod hasłem „Młodzież współtwórcą socjalistycznej kultury”.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Organizacje młodzieżowe dostrzegają, iż życie pewnych grup młodzieży nie ma nic wspólnego z tym, co rozumieć należy jako socjalistyczną jakość życia. W pewnych kręgach rodzi się pogląd, że sposób życia jest wyłącznie własną, prywatną sprawą. Polska powinna w myśl tego rozumowania żywić, odziać, zapewnić pracę oraz mieszkanie. Kultura w najszerszym rozumieniu powinna unaocznić im ich sytuację, ukazując, iż Polska Stanowi wynik zbiorowego, mądrego działania, owoc wspólnej pracy, rozumnego myślenia i serdecznej troski o jej los. Jest to problem ważny, na dziś i znaczący na przyszłość. I właśnie takie cele stawiają sobie organizacje zrzeszone w Federacji SZMP.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">ZSMP pragnie wychować ludzi zdolnych do świadomego wyboru wartości niesionych przez kulturę, do głębokiego ich przeżywania i samodzielnej nad nimi refleksji. Proces ten rozpoczyna się w domu rodzicielskim i trwa na wszystkich szczeblach edukacji. Wiele szkół jednak traktuje sprawę wychowania młodzieży przez kulturę i dla kultury zbyt marginesowo, szczególnie niepokoi sytuacja w szkołach wiejskich. Należy z wielkim uznaniem odnieść się do koncepcji szkoły 10-letniej, która w swym procesie nauczania i wychowania ma ambicje uczyć młodzież wartościowania zjawisk kultury i kształtować nawyki obcowania ze sztuką. Jest to szansa przeciwdziałania zjawiskom zaniżania aspiracji kulturalnych młodzieży.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Młodzież jest najbardziej chłonnym i wnikliwym odbiorcą kultury. Około 2/3 widzów w kinach, to ludzie w wieku 15-29 lat, a 30% czytelników bibliotek publicznych to dzieci od lat 14-tu. Młodzież staje się coraz bardziej wymagającym partnerem instytucji powołanych do zaspokajania potrzeb kulturalnych. Partnerstwo to ZG SZMP pojmuje z jednej strony jako obowiązek współtworzenia programu kultury i jego realizacji, z drugiej zaś - jako prawo do oceny i wyrażania własnych opinii w zakresie tworzenia warunków dla rozwoju kultury. Tak rozumiane partnerstwo określa współodpowiedzialność organizacji młodzieżowych za rozwój kultury i nakłada na nie obowiązek podejmowania inicjatyw służących jej upowszechnianiu.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Rozwój środków masowego przekazu, a szczególnie radia i telewizji sprawił, że stały się one potężnym instrumentem kształtowania świadomości społecznej. TV notuje niezaprzeczalne sukcesy na polu upowszechniania kultury narodowej. Jednakże nie zaspokaja ona zapotrzebowania wielu środowisk, nie prezentuje osiągnięć i wartości, które rodzą się przy wielkim społecznym wysiłku. Dotyczy to środowisk wiejskiego i miejskiego. Telewizja mogłaby stanowić czynnik inspirujący społeczne działanie w kulturze wielu środowisk, płaszczyznę wymiany doświadczeń, poglądów i opinii. Tymczasem nastąpiło zdominowanie kultury w telewizji przez stałą grupę socjalistów, znawców i krytyków. Organizacje młodzieżowe uważają, że powinny mieć większy wpływ na treść i dobór audycji adresowanych do młodzieży.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Pozytywnie ocenić trzeba rozszerzające się możliwości kontaktu młodzieży z książką. Stwarza ją sieć bibliotek publicznych, szkolnych i zakładowych. Ich działalność bywa jednakże krępowana złymi warunkami lokalowymi, niedostatecznym wyposażeniem oraz złym doborem księgozbiorów. Korzystna ocena dostępności do książki nie może przesłaniać faktu, że spada czytelnictwo wśród młodzieży. Jednym z warunków dalszego upowszechniania czytelnictwa jest rozwój sieci księgarń, zwłaszcza w nowych osiedlach miejskich oraz w gminach.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Organizacje młodzieżowe realizują proces wychowania młodzieży również poprzez jej uczestnictwo w szerokim społecznym ruchu kulturalnym. Dlatego też troską otaczana jest działalność amatorskich zespołów artystycznych. Dla upowszechnienia osiągnięć ruchu amatorskiego, rozwijane są różnorodne formy prezentacji dorobku artystów amatorów. Najbardziej ambitnym zespołom artystycznym stwarza się możliwość wchodzenia na sceny teatrów profesjonalnych, do klubów i placówek kultury w dużych ośrodkach miejskich. Mecenat ten obejmuje również twórców nieprofesjonalnych, uprawiających inne dziedziny sztuki, jak np. rzeźba, malarstwo czy fotografika. Mimo niemałych osiągnięć dotychczasowa praca organizacji młodzieżowych w środowisku młodych twórców nie może zadowalać. Nadal zbyt mało młodych działa w środowiskach twórczych, a ruch młodzieżowy nie zawsze skutecznie reprezentuje ich interesy.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">System i program kształcenia w szkolnictwie artystycznym zbyt często odbiega od potrzeb i zadań stawianych absolwentom tych szkół i uczelni. Niepokoi również znikoma w nich liczba uczniów i studentów pochodzenia robotniczego i chłopskiego. Większej uwagi wymaga sprawa ułatwienia startu młodym, utalentowanym twórcom, w wielu wypadkach rządzi nimi przypadek, lub inne względy dalekie od kryteriów ideowych i artystycznych. Ruch młodzieżowy jest świadomy, że pomoc młodym twórcom nie może ograniczać się tylko do przyznawania stypendiów i nagród. Ruch młodzieżowy powinien mieć również udział w przyznawaniu przez resort kultury i sztuki, stowarzyszenia i związki twórcze stypendiów krajowych i zagranicznych oraz w podejmowaniu decyzji o wartościowych debiutach młodych.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Istnieje potrzeba skoordynowania działań różnorodnych mecenasów kultury. Należy świadomie wykorzystywać posiadane środki i bazę, a przy ich pomocy usuwać dysproporcje kulturalne, jakie istnieją pomiędzy poszczególnymi środowiskami. Federacja SZMP zdaje sobie sprawę z niewystarczającej jeszcze aktywności w tej dziedzinie wielu swoich ogniw, jednakże nie zawsze są one traktowane jako poważny i równorzędny partner w działaniach na polu kultury. Ruch młodzieżowy, wraz z innymi organizacjami i instytucjami odpowiedzialnymi za stan kultury, musi w dalszym ciągu poszukiwać optymalnych rozwiązań w zakresie dostępu do kultury.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Od wiedzy i przygotowania fachowego pracowników ośrodków krzewiących działalność kulturalną zależą w dużej mierze osiągnięte efekty. Zbyt wielu gospodarzy tych obiektów nie ma odpowiedniego wykształcenia do prowadzenia tego typu placówek. Należy więc wraz z działalnością kulturalną równolegle rozszerzać system studiów pomaturalnych o kierunku oświatowo-kulturalnym i tworzyć preferencje dla tych absolwentów szkół wyższych, którzy podejmują pracę poza ośrodkami wielkomiejskimi. Powszechne jest przy tym odczucie potrzeby ustanowienia statusu pracownika kultury.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#StanisławDzieran">Problemami upowszechniania kultury wśród młodzieży zajmuje się roboczy zespół Rady DS. Wychowania w MKiS. W skład zespołu wchodzą przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Sztuki, Ministerstwa Oświaty i Wychowania, Komitetu DS. Radia i Telewizji, Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”, Zespół był współorganizatorem VI Plenum Rady DS. Wychowania, która przyjęła opracowany przez zespół dokument pt. „Zadania w zakresie tworzenia warunków do aktywnego udziału młodzieży w życiu kulturalnym oraz wzorców kulturalnego spędzania czasu wolnego”, W systemie działań adresowanych do młodzieży kultura i sztuka są przede wszystkim czynnikiem integracji kulturalnej młodzieży, nawiązywania i utrwalania socjalistycznych więzi w stosunkach międzyludzkich oraz stanowią płaszczyznę wyrażania i urzeczywistniania zróżnicowanych aspiracji i potrzeb kulturalnych, jak też wyzwalania aktywności społecznej, zawodowej i kulturalnej młodzieży.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#StanisławDzieran">Program urzeczywistniany jest poprzez działalność, w dziedzinie wydawnictw i bibliotek, teatru, muzyki i estrady, plastyki, muzealnictwa, domów i klubów kultury, szkolnictwa artystycznego oraz kinematografii. Ukazało się wiele książek podejmujących ważne problemy ideowo-moralne związane z obecną rzeczywistością. Powstało wiele dobrych filmów i inscenizacji teatralnych poruszających problemy współczesne. Wiele cennych propozycji oferują młodzieży domy kultury, które skupiają amatorski ruch artystyczny. Rozszerzono też formy inspiracji twórców do podejmowania problematyki młodzieżowej.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#StanisławDzieran">Fakty znikania z półek księgarskich dobrych książek, słowników i encyklopedii oraz wyczekiwanie przez wiele godzin w kolejkach po bilety na atrakcyjne filmy i sztuki świadczą, że młodzież nie w pełni ma możliwość zaspokajania swych potrzeb kulturalnych. Dlatego też resort będzie kontynuował wysiłki zmierzające do zmiany tego stanu. Konieczny jest jednak dalszy rozwój bazy. Potrzebne są gmachy dla wojewódzkich bibliotek publicznych np. w Bydgoszczy, Olsztynie, Kielcach, Rzeszowie czy Płocku. Zasadniczej poprawy wymaga również baza wojewódzkich domów kultury np. w Zamościu, Przemyślu, Radoniu, Krośnie czy Suwałkach. W MKiS powstała koncepcja budowy obiektów wielofunkcyjnych, które byłyby powiązane z centrami usługowymi i rekreacyjnymi. Uważa się że, celowe byłoby powstanie 2–3 tego typu modelowych obiektów, które spełniłyby funkcje społecznego laboratorium. Istnieje pilna konieczność zagwarantowania obiektów dla gminnych ośrodków kultury. Modelem docelowym - zdaniem resortu - jest kompleksowy, wielofunkcyjny ośrodek kultury kierujący całością życia kulturalnego w gminie i stwarzający możliwości realizacji zadań ideowo-wychowawczych. Resort za niezwykle ważne zadania uważa stworzenie w 5-latce 1980–1985 niezbędnej bazy do działalności kulturalnej we wszystkich silnych ekonomicznie gminach.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#StanisławDzieran">Tak szeroki rozwój placówek kultury będzie wymagał odpowiedniego przygotowania pracowników do pełnienia funkcji merytorycznych. Rok 1978 zapoczątkowuje wprowadzenie powszechnego kształcenia średniego. Konieczne więc się stają silniejsze niż dotychczas związki placówek kulturalnych ze szkołami. Z jednej strony zapewni to kadry dla ośrodków kultury, z drugiej - przygotuje młodzież do szerokiego udziału w kulturze - co zakłada program 10-letniej szkoły średniej.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#StanisławDzieran">Do podstawowych kierunków działania, jakie należy podjąć przy dalszej realizacji uchwały Sejmu o zadaniach narodu i państwa w wychowaniu młodzieży i jej udziale w budowie socjalistycznej Polski w zakresie kultury i sztuki należą:</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#StanisławDzieran">- rozszerzenie różnorodnych form mecenatu nad działalnością twórczą;</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#StanisławDzieran">- wychowywanie przez sztukę polegające na przygotowaniu młodzieży do jej świadomego odbioru;</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#StanisławDzieran">- udostępnianie młodzieży książek w jak najszerszym zakresie;</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#StanisławDzieran">- tworzenie nowoczesnych podstaw materialnych rozwoju ruchu kulturalnego;</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#StanisławDzieran">- przygotowanie dla kultury kadr o wysokich umiejętnościach i kwalifikacjach zawodowych;</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#StanisławDzieran">- uczynienie z telewizji pełniejszego i bardziej wszechstronnego prezentera zjawisk kulturalnych, przez co liczne rzesze młodzieży uzyskają szansę aktywnego uczestnictwa w kulturze;</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#StanisławDzieran">- stworzenie zintegrowanego środowiska wychowawczego przy współudziale organizacji młodzieżowych.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#StanisławDzieran">Realizacja powyższych zadań pozwoli, poprzez aktywne uczestnictwo dzieci i młodzieży w kulturze, prowadzić szeroką pracę wychowawczą, kształtować umysły i wrażliwość estetyczną młodych obywateli.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#StanisławDzieran">Koreferat przedstawił poseł Jerzy Grzybczak (ZSL): Podjęta przed 5 laty uchwała Sejmu o zadaniach narodu i państwa w wychowaniu młodzieży po raz pierwszy tak konkretnie i szeroko określiła obowiązki instytucji państwowych, społecznych i zawodowych wobec młodego pokolenia. Stworzyło to płaszczyznę dla koordynacji działań administracji centralnej i terenowej, ruchu zawodowego, organizacji społecznych i środowisk twórczych.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#StanisławDzieran">We wszystkich województwach opracowane zostały i przyjęte na sesjach wojewódzkich rad narodowych programy pracy z młodzieżą tworzące warunki szerszego uczestnictwa młodych w kulturze. Problemy i potrzeby młodzieży znalazły również pełniejsze odbicie w regionalnych programach rozwoju kultury, a także sportu i turystyki, ochrony zdrowia, oświaty i wychowania. Pozytywnie ocenić należy zacieśniającą się współpracę Ministerstwa Oświaty i Wychowania z Ministerstwem Kultury i coraz szersze uwzględnianie w procesie wychowania - wychowania poprzez kulturę i sztukę.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#StanisławDzieran">Można podać przykłady wspólnego działania instytucji kultury i oświaty np. Harcerski Festiwal Kultury Młodzieży Szkolnej, Tydzień Kultury Młodzieży Szkolnej w ramach dni Kultury, Oświaty, Książki i Prasy, Poznańskie Biennale Sztuki dla Dziecka, Wzmocnieniu i ujednoliceniu działań instytucji i organizacji w procesie wychowania młodzieży służy program upowszechnienia wiedzy pedagogicznej wśród społeczeństwa, ważną rolę w tym zakresie odgrywa realizacja działań „Sojusz Świata Pracy z Kulturą i Sztuką”.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#StanisławDzieran">Rozszerzony został znacznie mecenat państwa nad twórczością dzieci i młodzieży, wznowiono m, in, przyznawanie dorocznej nagrody Prezesa Rady Ministrów za osiągnięcia kulturalne młodych twórców.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#StanisławDzieran">W twórczości dla dzieci, zwłaszcza w literaturze i filmie, pogłębiony został wątek patriotyczny, którego miejsce zostało wyraźnie określone w procesie wychowawczym młodzieży szkolnej. Dużym powodzeniem cieszą się serie wydawnicze „Nasza Ojczyzna - Polska Ludowa”, „Młodzież - nauczyciel - społeczeństwo” oraz publikacje nt. Konstytucja PRL, hymnu narodowego, postaw obywatelskich, jak i seria wydawnicza „Biblioteka Młodych”, „Klasyka Młodych”.</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#StanisławDzieran">W ostatnich latach zwiększono nakłady na stypendia przeznaczone dla autorów podejmujących twórczość dla dzieci i młodzieży.</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#StanisławDzieran">Mimo to, że plany wydawnicze literatury dla dzieci i młodzieży korzystają z preferencji, potrzeby w tej dziedzinie nie są zaspokojone. Brak jest dobrych książek, zwłaszcza dla dzieci. Niepokojące jest to, że stale rosną ceny książek, co zmniejsza możliwości ich nabywania.</u>
<u xml:id="u-2.20" who="#StanisławDzieran">W upowszechnieniu wartości kultury wśród dzieci i młodzieży dużą rolę odgrywają radio i telewizja. Można stwierdzić, że ukazywanie bohatera młodzieżowego w telewizji jest zjawiskiem coraz częstszym, przyznaje się również preferencje dla prezentowania problematyki współczesnej w filmach. W kinematografii dokonuje się stale konfrontacji dorobku z wymaganiami i oczekiwaniami młodych widzów poprzez organizowanie imprez festiwalowych jak np. Koszalińskie Spotkania Filmowe „Młodzi i Film” oraz Międzynarodowe Forum Filmowe „Człowiek-Praca-Twórczość” w Lublinie.</u>
<u xml:id="u-2.21" who="#StanisławDzieran">O stopniu zaspokojenia potrzeb kulturalnych młodzieży decyduje ogólne sytuacja w kulturze. Istnieje w tej dziedzinie nadal wiele niezaspokojonych potrzeb.</u>
<u xml:id="u-2.22" who="#StanisławDzieran">W końcowych wnioskach koreferent zwrócił uwagę na:</u>
<u xml:id="u-2.23" who="#StanisławDzieran">- konieczność dalszego zwiększania nakładów oraz liczby tytułów książek dla dzieci i młodzieży;</u>
<u xml:id="u-2.24" who="#StanisławDzieran">- celowość aktywizacji instytucji artystycznych w realizacji programu wychowania młodzieży przez sztukę. W kulturalnej aktywizacji młodzieży nie w pełni wykorzystany został potencjał teatrów, filharmonii, estrad - doświadczenia teatrów Wrocławia, Warszawy, Poznania, czy też Poznańskiej Filharmonii, wskazują na potrzebę organizowania imprez dla młodzieży przez wszystkie teatry i filharmonie;</u>
<u xml:id="u-2.25" who="#StanisławDzieran">- rozszerzenie mecenatu nad młodymi talentami (kluby młodych pisarzy i twórców, spotkania filmowe) oraz zwiększanie możliwości prezentowania ich dorobku i debiutów;</u>
<u xml:id="u-2.26" who="#StanisławDzieran">- tworzenie możliwości podejmowania nauki w szkołach artystycznych dla młodzieży utalentowanej - obowiązujące obecnie limity hamują dostęp do średnich i wyższych uczelni artystycznych;</u>
<u xml:id="u-2.27" who="#StanisławDzieran">- rozwijanie sieci placówek kulturalnych w terenie. Niepokoi np. dalsze obniżanie się wskaźnika liczby kin na 1000 mieszkańców, który obecnie jest jednym z najniższych w Europie;</u>
<u xml:id="u-2.28" who="#StanisławDzieran">- konieczność rozwijania sieci placówek kulturalnych w nowych osiedlach mieszkaniowych i na wsi. Na 40 tys. wsi sołeckich, tylko 15 tys. dysponuje, placówkami kulturalnymi i ulegają one często likwidacji.</u>
<u xml:id="u-2.29" who="#StanisławDzieran">Na poparcie zasługują postulaty zawarte w materiałach resortu kultury i sztuki dotyczące m.in. tworzenia silnych ośrodków kultury w gminach. Na 2 tys. gmin zaledwie 500 dysponuje takimi ośrodkami. Placówkom tym zapewnić trzeba dopływ wykwalifikowanych kadr. Osiągnięcie tego celu w znacznym stopniu uzależnione jest od przyznawania mieszkań dla pracowników kultury w terenie.</u>
<u xml:id="u-2.30" who="#StanisławDzieran">Istotną rolę w wychowaniu młodzieży odgrywa prawidłowe organizowanie wypoczynku i imprez turystycznych. Koszty organizowania takich imprez rosną, a stawki na utrzymanie na obozach i koloniach są daleko niewystarczające. Ogromną rolę w kulturalnym wychowaniu młodzieży odgrywają młodzieżowe organizacje jak ZHP, Socjalistyczny Związek Studentów Polskich, Związek Socjalistycznej Młodzieży Polskiej. Wydaje się jednak, że w swojej pracy r wychowawczej nadal jeszcze w niedostatecznym stopniu doceniają one rolę wychowania przez kulturę. Problem ten powinien być przedyskutowany w szerszym gronie organizacji młodzieżowych.</u>
<u xml:id="u-2.31" who="#StanisławDzieran">Godne poparcia są również wnioski resortu kultury o rozszerzenie badań nad uczestnictwem młodzieży w kulturze, jak i badań nad rolą filmu, teatru, książki w rozwoju kultury.</u>
<u xml:id="u-2.32" who="#StanisławDzieran">Dyskusja:</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#MariaŁopatkowa">Twórczość kulturalna i sztuka w szerokim tego słowa rozumieniu odgrywają poważną rolę w kształtowaniu postaw młodego pokolenia, które stara się znaleźć w książce, w filmie, w sztuce teatralnej odpowiedź na wiele nurtujących ją problemów, a przede wszystkim na pytanie: jak żyć i po co żyć? Wielka jest złożoność problemów ludzkich, a każdy młody człowiek chce znaleźć właściwe miejsce dla siebie.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#MariaŁopatkowa">Następnie poseł M. Łopatkowa omówiła listy młodych nadesłane pod jej adresem w odpowiedzi na napisaną przez nią książkę pt. „Co macie na swoją obronę?”, która porusza wiele istotnych problemów dotyczących postaw młodzieży, wytyka młodym szereg nieprawidłowości w tej dziedzinie.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#MariaŁopatkowa">W listach tych młodzi czytelnicy opisują trudności ze znalezieniem swojego miejsca w rodzinie i społeczeństwie, z uzyskaniem odpowiedzi na nurtujące ich problemy moralne i społeczne stwierdzają, że odczuwają pustkę wokół siebie, łatwo załamują się psychicznie.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#MariaŁopatkowa">Niektórzy korespondenci wskazują, że życie młodzieży jest bardzo ubogie, toczy się właściwie pomiędzy domem a szkołą. Zdecydowana większość uczniów nie chodzi do teatru, na koncerty, na wystawy. Kierują poważny zarzut pod adresem dorosłych, że to oni wpoili im konsumpcyjną postawę, przekonanie, że liczy się tylko zaspokojenie potrzeb materialnych i zapewnienie sobie spokojnego życia. Nadmierna troska rodziców o stworzenie dzieciom idealnych warunków życia, uleganie wszelkim zachciankom oducza młodych samodzielności i izoluje od trudności dnia codziennego. Jak wynika z listów tych młodych ludzi nie daje im to szczęścia, rodzi często nawet bunt przeciw takim rodzicom i poszukiwanie własnej drogi życia, niestety nie zawsze prawidłowej.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#MariaŁopatkowa">Odrębnym problemem jest sytuacja dzieci i młodzieży wychowujących się w rodzinach trudnych i rozbitych, która powoduje dużą złożoność ich życia wewnętrznego, jest przyczyną psychonerwic, a czasem nawet targania się na własne życie.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#MariaLorentz">Dla zwiększenia aktywnego uczestnictwa młodzieży w kulturze trzeba wykorzystywać wszelkie dostępne formy, m. in. muzea. Z obserwacji wynika, że frekwencja młodzieży w muzeach zmniejsza się. W programach szkolnych brak jest problemów muzealnictwa. Niedostatecznie jeszcze doceniamy korzyści, jakie wynikają dla procesu wychowawczego z popularyzowania kultury. Zbyt mała jest np. współpraca w tej dziedzinie z domami dziecka, gdzie właśnie powinniśmy z działalnością kulturalną szeroko wchodzić.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#MariaLorentz">Młodym dawać trzeba więcej możliwości wykazania się, uzyskania satysfakcji. Organizuję się, co prawda liczne konkursy, festiwale i inne imprezy dla młodych. Jednakże integracja środowisk twórczych młodzieży i dorosłych nie jest jeszcze głęboka, za mało stwarza się młodym możliwości prezentowania ich dorobku kulturalnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#KrystynaMarszałekMłyńczyk">Całokształt zagadnień kultury znajduje swoje odbicie i w upowszechnianiu kultury wśród młodzieży, i w udziale młodzieży w kulturze. Znane są nam wszystkim np. trudności w dziedzinie wydawnictw książkowych. Wiele razy Komisja poruszyła już sprawę niedostatecznego zaopatrzenia wydawnictw w papier, opóźnień w rozwoju bazy poligraficznej itp. Rzutuje to na wielkość produkcji wydawniczej, na nakłady książek. W rezultacie z upowszechnieniem książki nie jest dobrze. Nie możemy tolerować, że młodzież nie ma w praktyce dostępu do książek współczesnych. Stosunkowo lepiej kształtuje się ta sprawa w dużych miastach, natomiast w małych, a zwłaszcza na wsi książek takich w ogóle nie można dostać. A przecież nikt nie podważa walorów wychowawczych czytelnictwa.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#KrystynaMarszałekMłyńczyk">Równie niedobrze jest z kinematografią. Malejąca ilość kin w mniejszych ośrodkach i na wsi ogranicza dostępność do nich młodzieży.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#KrystynaMarszałekMłyńczyk">Problemy kultury powinny znaleźć swoje odbicie w programie zreformowanej szkoły. Właśnie szkoła musi dać młodym podstawy kultury, ukształtować nawyki korzystania z dóbr kulturalnych. Wiele tu zależy od tego jak tę problematykę prezentować będą nauczyciele zarówno w toku zajęć programowych, jak i też działalności pozalekcyjnej.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#KrystynaMarszałekMłyńczyk">Słusznie wskazywano, że telewizja w zbyt małym stopniu wpływa na rozwijanie społecznej aktywności młodych. Podobny zarzut wnieść można pod adresem innych instytucji kultury. M.in. stanowczo zbyt małe jest uczestnictwo młodych w towarzystwach regionalnych. A jest to dogodne miejsce dla zbliżania młodym rodzimego terenu, wychowywania w duchu patriotycznym. To, że młodzi nie znajdują swego miejsca w towarzystwach regionalnych, najczęściej nie jest ich winą. Wiele tu zależy od postawy dorosłych członków stowarzyszeń.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#TadeuszOrlof">Działalność kulturalna w poważnym stopniu oparta jest na udziale młodzieży. Ona to stanowi ponad 70% uczestników ruchu amatorskiej twórczości artystycznej. Jednakże ruch ten nie ma oparcia w dostatecznie rozbudowanej bazie materialnej, zwłaszcza lokalowej.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#TadeuszOrlof">Szereg uwag krytycznych zgłosić można na temat metod wychowania młodzieży. W procesie wychowywania dochodzą do głosu dwie tendencje. Z jednej strony mamy do czynienia z elementami wychowywania w duchu altruistycznym, z drugiej jednak w całym otoczeniu ludzi młodych dominuje dążenie do rozszerzania własnej sfery posiadania. Brak nam jest autorytetów wychowawczych wysokiej klasy, takich np. jak Paweł Finder czy Ignacy Smolarz. Brak filmów czy książek, które młodzież przyjęłaby jako swoje, powszechnie się na nie powoływała. Nie dość wagi przywiązujemy do wyzwalania życiowych pasji młodych ludzi. A przecież jest to właśnie ten wiek, który powinien charakteryzować się potrzebą przeżywania z pasją różnych zagadnień.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#TadeuszOrlof">Proces wychowawczy w szkole podstawowej i średniej ma charakter zorganizowany. Nie można tego powiedzieć o szkole wyższej. W praktyce nie ma dialogu między profesorem i studentem.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#TadeuszOrlof">Podejmowane przez partię i rząd decyzje dotyczące zaspokajania potrzeb młodych ludzi są bardzo cenne. Dotyczy to m. in. decyzji w sprawie mieszkań dla młodych małżeństw, co jest wyrazem troski państwa o ochronę rodziny. Ważne jest, aby te słuszne decyzje były w pełni realizowane.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#TadeuszOrlof">Amatorski ruch artystyczny był zawsze domeną młodych. Robotnicze i ludowe zespoły stanowiły i stanowią szkołę dobrego wychowania. W tych środowiskach kształtują się osobowości, wyzwalają pasje twórcze.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#IzydorAdamski">Uchwała Sejmu o wychowaniu młodzieży ma charakter długofalowy. Dobrze, że Komisja bada realizację zaleceń uchwały. Na podstawie materiałów dostarczonych przez resort, trudno stwierdzić, na jakim etapie realizacji się obecnie znajdujemy, gdyż materiały te zawierają zbyt mało ocen. Dobrze byłoby, aby na kolejne posiedzenie Komisji poświęcone temu tematowi Instytut Kultury i inne instytuty badawcze przygotowały materiały analityczne, zawierające pogłębione oceny.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#IzydorAdamski">W dziedzinie wychowania bardzo istotne jest oddziaływanie poprzez książkę. Mówiono już na Komisji, że w tej sferze dzieje się niedobrze. Niedobrze jest przede wszystkim z książkami dla dzieci. Mimo podjętych przez resort działań, efektów nie widać. W szczególnie niekorzystnej sytuacji znajdują się biblioteki gminne i ich filie, w których zasób książek dla dzieci w wieku przedszkolnym i z pierwszych klas szkoły podstawowej jest bardzo mały, bądź nie ma ich w ogóle. Nie ma też przeźroczy do wyświetlania bajek, magnetofonów z nagraniami bajek itp. Jak wielkie jest na to zapotrzebowanie świadczyć może przykład jednego z punktów bibliotecznych na wsi, w którym ogromnie wzrosła frekwencja małych dzieci, kiedy zaopatrzony on został w magnetofon i taśmy z bajkami. Bibliotekarze narzekają na nietrwałość książek dla dzieci. Po kilkurazowym wypożyczeniu, książki te zupełnie się rozsypują. Rozważyć należałoby możliwość oprawiania części książek z każdego nakładu w trwałe okładki i przeznaczania ich właśnie dla bibliotek. System zaopatrywania bibliotek gminnych przez biblioteki wojewódzkie jest mechaniczny. Nie bierze się pod uwagę zapotrzebowania czytelniczego danego terenu, które miejscowym bibliotekarzom jest dobrze znane, lecz wysyła książki „na kilogramy”.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#IzydorAdamski">Nie dość widoczna jest działalność kulturalna ZSMP, zwłaszcza na wsi. M.in., jak wynika z badań, czytelnictwo książek w środowisku znajdującym się w zasięgu oddziaływania organizacji młodzieżowej nie tylko nie wzrasta, ale załamuje się.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#IzydorAdamski">Za rzecz co najmniej dziwną uznać trzeba stosowaną teraz formę nagradzania terenowych pracowników kultury. Dostają oni mianowicie zawiadomienia o przyznaniu im nagrody z wyjaśnieniem dodatkowym, że wypłata tej nagrody nastąpi w terminie późniejszym.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#IzydorAdamski">Eksponaty wystawiane do sprzedaży na targach staroci powinny podlegać jakiejś ocenie. Ostatnio obserwuje się wystawianie dużej ilości różnego rodzaju przedmiotów z emblematami hitlerowskimi, które są masowo wykupywane przez turystów.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#WojciechŻukrowski">Komisja wielokrotnie dawała wyraz stanowisku o konieczności zwiększenia nakładów książek, zwłaszcza książek dla dzieci, lektur szkolnych. Nakłady klasyki oraz wartościowych pozycji współczesnych powinny zapewniać stałą obecność tych książek na rynku.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#WojciechŻukrowski">Jeśli chcemy wychowywać światłych obywateli, kształtować u młodych prawidłowe postawy społeczne, musimy szeroko wchodzić z działalnością kulturalną.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#WojciechŻukrowski">Zapotrzebowanie na książki na wsi jest duże. Duże jest też czytelnictwo książek. Świadczy o tym liczne uczestnictwo w konkursach czytelniczych. Ciekawym materiałem socjologicznym jest wynik konkursu Dziennika Ludowego „Złoty kłos”. Nagrodzona została książka Konopielki. Poprzednio książka ta była przez wieś uważana za paszkwil. Obecnie, kiedy wieś jest zamożniejsza, została ona dobrze przyjęta w tym środowisku. Jest to jeden z przejawów awansu naszej wsi.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#WojciechŻukrowski">Uregulowana wymaga sprawa zarobków pisarzy. W wypadku, kiedy pisarz ma wznowienia książek i równocześnie wyda książkę nową wymierza się mu od tych zarobków domiar, a więc traktuje się go jak przedstawiciela prywatnej inicjatywy. Jest to antybodziec. A przecież sprawa dotyczy zaledwie kilkudziesięciu osób w kraju.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#WojciechŻukrowski">Przykładem dobrej działalności wychowawczej jest wojsko. Tam właśnie młodzi ludzie uczą się elementarnych praw i obowiązków obywatelskich, odpowiedzialności, nabywają umiejętność obcowania z techniką, zaznajamiają z kulturą. Na szczególne podkreślenie zasługuje rozwój twórczości amatorskiej w wojsku. Wojsko jest też mecenasem twórczości we wszystkich dziedzinach sztuki.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#WitoldLassota">Doceniając działalność wojska w sferze rozwoju kultury, niezbędne jest odbycie wspólnego posiedzenia w tych sprawach z Komisją Obrony Narodowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#MariaMisiorny">Szkoła powinna dać młodzieży podstawy kultury, wdrożyć nawyk i potrzebę korzystania z dóbr kulturalnych. Problemy związane z działalnością kulturalną szkół omawiane były na posiedzeniu Rady DS. Wychowania. W wyniku tego posiedzenia nastąpiło pewne ożywienie działalności szkół, choć efekty nie są jeszcze zadowalające. Podstawową trudność stanowi brak odpowiednio przygotowanych nauczycieli - instruktorów przekazujących młodzieży treści kulturowe, kształtujących potrzeby w tej dziedzinie. Powszechny obecnie wśród nauczycieli trend do kształcenia zaocznego wyłącza ich z tej działalności. Ogranicza nawet możliwości własnego czynnego uczestnictwa w kulturze. A trudno sobie wyobrazić, aby mógł dobrze przekazywać nawyki kulturalne człowiek, który sam ich nie ma. Wskazuje to na konieczność odpowiedniego przygotowywania zarówno nauczycieli czynnych jak i studentów kierunków pedagogicznych.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#MariaMisiorny">Najbardziej powszechne i dostępne młodzieży dziedziny sztuki, to kino i telewizja. Jednakże repertuar telewizji budzi szereg krytycznych uwag. Wyświetla się bowiem nienajlepsze filmy, prezentujące nieraz niewłaściwe wzorce postępowania. Brak jest filmów skierowanych wyłącznie do młodego odbiorcy, W obecnych warunkach książka, żywy teatr czy żywa muzyka (poza radiową i telewizyjną) nabierają charakteru elitarnego. Szczególnie upośledzona pod tym względem jest młodzież między 10 a 16 rokiem życia.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#MariaMisiorny">Mamy wiele przykładów ożywionego udziału młodzieży w ruchu kulturalnym. Organizowane są różnorodne akcje i imprezy. Wśród nich na najwyższą ocenę zasługuje Harcerski Festiwal Kulturalny Młodzieży Szkolnej. Jest to obecnie jedyne miejsce, w którym głęboki jest kontakt środowisk twórczych z młodzieżą szkolną. Z innych wartościowych imprez młodzieżowych wymienić należałoby coroczne krajowe wystawy plastyczne, festiwale folklorystyczne, Wrocławski Maj, gdzie prezentują się zespoły muzyki współczesnej ze szkół ponadpodstawowych, kaliski krajowy przegląd zespołów uprawiających muzykę, festiwal młodzieżowych orkiestr dętych itp.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#MariaMisiorny">Cenną rzeczą jest to, że każda z tych imprez poprzedzana jest szerokim ruchem amatorskim w województwach.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#MariaMisiorny">Instytut Badań nad Młodzieżą ukończył pierwszy etap badań uczestnictwa młodzieży w kulturze. Już wstępne wyniki wykazują ciekawe zjawisko, że niewielkie są tylko różnice w tym udziale młodzieży pochodzącej ze środowisk miejskich i wiejskich.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#MariaMisiorny">Konieczne jest podjęcie wspólnego wysiłku przez oba resorty dla polepszenia sytuacji repertuarowej młodzieży zespołów artystycznych. Nie wydaje się słuszne, aby te zespoły powielały repertuar teatrów zawodowych, trzeba im zapewnić wartościowe, ciekawe pozycje.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#MariaMisiorny">Resort oświaty w miarę swych możliwości, stara się jak najbardziej przybliżyć młodzieży dzieła sztuki. Przejawia się to nawet w takiej formie, że nagrody zespołowe czy indywidualne przyznawane młodym, to już nie tradycyjne. zegarki czy aparaty fotograficzne, lecz właśnie dzieła sztuki.</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#MariaMisiorny">Redaktor Naczelny Robotniczej Agencji Prasowej w RSW „Prasa-Książka -Ruch” Jerzy Łazarz: W okresie od 1973 r., a właściwie od Plenum Komitetu Centralnego PZPR w 1972 r. poświęconemu sprawom wychowania z młodzieży, mamy do czynienia z procesem stałego wzbogacania funkcji prasy i jej oddziaływania na kształtowanie postaw oraz na kulturalne wychowywanie młodzieży.</u>
<u xml:id="u-10.8" who="#MariaMisiorny">Wiele czyni się dla uatrakcyjnienia gazety i przybliżenia jej do młodych czytelników, do wzmocnienia siły przebicia prasy. Szuka się jak najlepszych metod oddziaływaniu na młodego czytelnika. Dla 16-latka to co działo się 4 lata temu jest już historią i wymaga przypomnienia. Toteż w prasie, zwłaszcza młodzieżowej, stosuje się metodę przypominania i powtarzania niektórych spraw, wyjaśniania faktów, dawania odpowiedzi na podstawowe problemy życia politycznego, gospodarczego, społecznego i kulturalnego naszego kraju. Staramy się lepiej dostosowywać do potrzeb młodego odbiorcy prasy język gazety. Coraz częściej podejmuje się dialog z młodzieżą na wybrane tematy. Dialog ten prowadzi się nie tylko poprzez uzyskiwanie odpowiedzi na pytania, ale poprzez wielką publicystykę. Łatwiej jest nawiązywać kontakt i dialog z młodzieżą zawodowo czynną niż z młodzieżą studencką i uczniami szkół średnich. Impuls tym wszystkim działaniom dała uchwała Sejmu z 1973 r. o zadaniach narodu i państwa w wychowaniu młodzieży.</u>
<u xml:id="u-10.9" who="#MariaMisiorny">W publicystyce i działalności wydawniczej wiele uwagi poświęca się poważnej rozmowie o obowiązkach dorosłych wobec młodzieży i obowiązkach młodzieży wobec społeczeństwa. Nie od rzeczy będzie przypomnieć o dyskusji w prasie na tematy: „rodzina socjalistyczna, ale jaka? „, „przyszły kształt oświaty”, „socjalizm a rewolucja techniczna”.</u>
<u xml:id="u-10.10" who="#MariaMisiorny">Wszystkie te działania prasy mają na celu wspieranie różnych ogniw wychowania i upowszechniania naszego dorobku kulturalnego. Widzimy jeszcze pewne niedostatki w popularyzowaniu np. osiągnięć organizacji młodzieżowych.</u>
<u xml:id="u-10.11" who="#MariaMisiorny">W działalności wydawniczej RSW realizuje się koncepcję wyspecjalizowania jednej z agencji w problematyce młodzieżowej. Równocześnie jednak inne realizują też zadania wynikające z kompleksowego programu działalności wychowawczej i kulturalnej wśród młodzieży.</u>
<u xml:id="u-10.12" who="#MariaMisiorny">Staramy się coraz lepiej rozpoznawać rynek młodzieżowy i jego potrzeby. Nie zawsze możemy w pełni zaspokoić oczekiwania, gdyż limituje niedostatek bazy materialnej. Przypuszcza się jednak, że trudności te zostaną pokonane i że można będzie pełniej zaspokoić potrzeby młodzieży w różnych przedziałach wiekowych i o różnych zainteresowaniach.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#WitoldLassota">Przedstawione informacje, dyskusje i uzupełnienia zaproszonych na posiedzenie przedstawicieli resortów i instytucji zajmujących się problemami wychowania i popularyzacji dorobku kultury wskazują, że mamy już pewne osiągnięcia w tej dziedzinie Dyskusja wykazała, że rozszerza się udział młodzieży w konsumpcji osiągnięć kulturalnych, natomiast niedostatecznie jeszcze włącza się ona w tworzenie kultury i wzbogacanie dorobku kulturalnego. Wiele jest jeszcze niewykorzystanych szans. Występują również duże dysproporcje w rozwoju i korzystaniu z osiągnięć kultury pomiędzy dużymi metropoliami a terenem.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#WitoldLassota">Na poziom i rozwój kultury wśród młodzieży rzutuje ogólna sytuacja w tym zakresie w kraju. Mamy nadzieję, że stworzone zostały warunki ku temu, ażeby postęp w upowszechnianiu i udostępnianiu kultury został przyśpieszony.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#WitoldLassota">Zgodnie z postulatami zgłoszonymi w dyskusji Komisja poświęci jedno z posiedzeń, wspólnie z Komisją Obrony Narodowej, problemom wychowania i upowszechnienia kultury w wojsku.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#WitoldLassota">Komisja postanowiła opracować dezyderaty w oparciu o przebieg obrad.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>