text_structure.xml 13.9 KB
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 20 maja 1974 r. Komisje: Pracy i Spraw Socjalnych oraz Prac Ustawodawczych, obradujące na wspólnym posiedzeniu pod przewodnictwem posła Jerzego Bafii (PZPR), rozpatrzyły i przyjęły rządowe projekty ustaw:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">— o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym;</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">— o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele:</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">— sejmowych Komisji: Górnictwa i Energetyki oraz Obrony Narodowej; Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z ministrem Wincentym Kawalcem, Urzędu do spraw Kombatantów z wiceministrem Stanisławem Kujdą, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Obrony Narodowej; — wicedyrektor Zespołu NIK — Stanisław Zieleniewski oraz przedstawiciele Centralnej Rady Związków Zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Uzasadnienie projektów ustaw przedstawił minister pracy, płac i spraw socjalnych Wincenty Kawalec (streszczenie podajemy na kartkach z numeracją rzymską).</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">W dyskusji udział wzięli posłowie: Marian Górski (bezp.), Janusz Zabłocki (bezp. „Znak”), Paweł Dąbek (PZPR), Sabina Boroń (PZPR), Bronisław Knapik (PZPR), Aleksandra Poch (ZSL), Jadwiga Grześkowiak (SD), Jerzy Bafia (PZPR), Franciszek Krengelewski (SD), Maria Grzelka (PZPR), Maria Gajecka (PZPR); dodatkowych wyjaśnień udzielili: minister pracy, płac i spraw socjalnych — Wincenty Kawalec oraz wiceminister w Urzędzie do spraw Kombatantów — Stanisław Kujda.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">W toku dyskusji dano wyraz akceptacji dla proponowanych w projektach ustaw zmian wysokości emerytur i rent, jak również stworzeniu kobietom i inwalidom możliwości wcześniejszego przechodzenia na emeryturę. Podkreślano pełną zgodność zawartych w projektach rozwiązań z uchwałami I Krajowej Konferencji Partyjnej dotyczącymi poprawy warunków socjalno-bytowych obywateli i zatwierdzonym przez Sejm rządowym programem realizacji tych uchwał.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Dokonano wnikliwego przegląda poszczególnych przepisów projektów i zaproponowano szereg poprawek natury redakcyjnej.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Na sprawozdawcę obu projektów ustaw na plenarnym posiedzeniu Sejmu wybrano posła Alfreda Przydatka (bezp.).</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">O RZĄDOWYCH PROJEKTACH USTAW.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">— O zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym,</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">— O zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Streszczenie referatu złożonego przez ministra pracy, płac i spraw socjalnych — Wincentego Kawalca, na wspólnym posiedzeniu Komisji: Pracy i opraw Socjalnych oraz Prac Ustawodawczych w dniu 20 maja 1974 r.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">Projekty ustaw stanowią kolejny, doniosły krok na wytyczonej przez VI Zjazd Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej drodze poprawy warunków życia całego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">Rzesza emerytów i rencistów jest u nas liczna i będzie nadal się rosła. Zbliża się ona już teraz do 3 milionów, a przewiduje się, że w 1960 r. będzie wynosiła 4,5 miliona osób.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">Poprawa poziomu świadczeń emerytalno-rentowych należy obecnie do najpoważniejszych a zarazem najtrudniejszych problemów polityki socjalnej. Jego rozwiązanie wymaga wielomiliardowych nakładów. Należy jednak podkreślić, że sprawa ta jest — w miarę możliwości gospodarczych państwa — stopniowo rozwiązywana, szczególnie w ostatnich latach.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">W wyniku podjętych po 1970 r. decyzji przeciętna renta wynosząca w roku 1969 — 1,058.zł wzrosła w roku 1973 do 1,309 zł.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#Sprawozdawca">W tym samym okrasie wydatki na renty z funduszu emerytalnego wzrosły z 29,3 mld do 46,6 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#Sprawozdawca">Dalszą generalną poprawę wysokości świadczeń emerytalnych zapowiedział rządowy program realizacji postanowień I Krajowej Konferencji PZPR, przyjęty w dniu 19 I 1974 r. przez Sejm PRL. Zgodnie z tym programem, już od 1 sierpnia 1974 r. ulegną podwyższeniu emerytury i renty najniższe, inwalidów wojennych i kombatantów, inwalidów I grupy, a od 1 I 1975 r. rozpocznie się realizacja zasadniczej reformy systemu emerytalnego, zakładająca podwyższenie wszystkich emerytur i rent wyższych niż minimalne, w drodze zwiększenia stawek procentowych wymiaru świadczeń emerytalnych od zarobków przekraczających 1,500 zł.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#Sprawozdawca">Projekt ustawy o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzenia emerytalnym przewiduje istotną poprawę świadczeń niemal dla 1,5 miliona emerytów i rencistów i to zarówno w ich wysokości bezwzględnej jaki w relacji do płac. I tak np. przeciętna emerytura od zarobku 3.500 zł, do którego zbliża się aktualna przeciętna uposażeń pracowników przechodzących na emeryturę, wynosi obecnie — nie licząc wzrostów i dodatków — 1855 zł. tj. około 53 proc. tego zarobku. Po zrealizowaniu proponowanej podwyżki — w roku 1980 osiągnie ona 2.350 zł tj. 67 proc. zarobku. A więc wzrost niemal o 500 zł. Nie można przy tym zapominać, że coraz więcej emerytów osiąga pełny, 10 procentowy wzrost emerytury za staż pracy w Polsce. A więc w praktyce, po ostatnim etapie podwyżki, wymiar emerytury przy wspomnianym zarobku 3,500 zł osiągnie — uwzględniając ten wzrost — 2.700 zł., a to stanowi już 77 proc. pełnego zarobku.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#Sprawozdawca">W rządowym programie realizacji I krajowej konferencji Partyjnej, zatwierdzonej uchwałą Sejmu z dnia 19 stycznia br. zawarte były następujące 4 podstawowe tezy w tym zakresie:</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#Sprawozdawca">— granica, od której zaczyna działać degresywny wymiar świadczeń zostaje podwyższona z 1,500 do 2,000 zł; oznacza to, na przykładzie emerytury, że 80 proc, jej wymiaru obejmuje dodatkowo 500 zł, co równoczesne jest z podwyżką o 125 zł,</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#Sprawozdawca">— wymiar emerytury od części zarobku ponad 2.000 zł wzrasta dwukrotnie — z 25 do 50 proc.,</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#Sprawozdawca">— odpowiednio wzrastać mają również renty inwalidzkie i rodzinne,</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#Sprawozdawca">— podwyżka następować na sukcesywnie, w sześciu etapach, poczynając od 1 stycznia 1975 r.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#Sprawozdawca">W pracach nad projektem ustawy rozważano szereg wariantów realizacji tych kieratowych założeń.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#Sprawozdawca">Wariant prezentowany w projekcie ustawy uznano za optymalny. W skrócie scharakteryzować go można następująco:</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#Sprawozdawca">— etap I podwyżki — to przesunięcie granicy dygresji z 1,500 do 2.000 zł,</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#Sprawozdawca">— etap II i następne — to sukcesywne podwyższenie po 5 punktów 'wymiaru świadczeń od zarobku przekraczającego 2,000 zł.</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#Sprawozdawca">Przyjęcie tego wariantu oznacza, że wszyscy zarabiający do 2.000 otrzymają pełną podwyżkę już w 1975 r. Taką samą kwotę podwyżki uzyskają równocześnie także i pracownicy z wyższymi zarobkami, z tym że w dalszych latach świadczenia ich będą nadal wzrastać, poprzez sukcesywne zwiększanie ich wymiaru od zarobków przekraczających 2.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#Sprawozdawca">W myśl projektu ustawy przeliczeniu ulec ma niemal 1,5 miliona emerytur i rent obliczonych według dotychczasowych zasad. Przewiduje się, że wszystkie emerytury i renty przeliczone zostaną według nowych zasad, a więc traktowane będą na równi z rentami nowymi, mechanizm podwyżki, polegać będzie na tym, że różnicę pomiędzy aktualną a docelową wysokością świadczeń przysługującą na rok 1980 podzieli się na 6 równych części. Podkreślić przy tym trzeba, że projekt rządowy gwarantuje każdemu z tych rencistów podwyżkę wynoszącą 125 zł, choćby nawet z wyliczenia wypadała kwota niższa, przyspieszona ma być podwyżka dla tych emerytów i rencistów, dla których zwiększenie renty będzie stosunkowo niskie; żeby te zabezpieczyć przewidziano w projekcie zasadę, że w 1975 r. wypłacone zostanie co najmniej 80 zł, a w dalszych co najmniej 60 zł, aż do wyczerpania pełnej kwoty podwyżki, wynikającej z wyliczenia według nowych zasad. Zarabiający mniej otrzymają więc podwyżkę szybciej nie czekając do 1980 r.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#Sprawozdawca">Reforma po jej realizacji kosztować będzie niemal 5 miliardów zł w skali rocznej. Wziąć trzeba również pod uwagę, że projekt ustawy, która przewiduje tylko jedną formę poprawy sytuacji emerytów i rencistów, jaką przyniesie ze sobą realizacja uchwały XII Plenum. Już w sierpniu bieżącego roku przystąpi się do podwyższania emerytur i rent minimalnych — średnio na jednego uprawnionego o około 140 zł. Roczny koszt tej operacji — to dodatkowo 2 miliardy zł. Wzrosną również dodatki dla inwalidów; I grupy, które wynosi będą od sierpnia br. 500 zł, a dla ociemniałych 800 zł. Poza podwyżką emerytur i rent projekt przewiduje stworzenie podstaw prawnych do obejmowania kolejnych grup pracowników uprawnieniami do wcześniejszego, dobrowolnego przechodzenia na emeryturę. Pierwszym krokiem na drodze realizacji uchwały VI Zjazdu PZPR w sprawie stworzenia możliwości wcześniejszego, dobrowolnego przejścia na emeryturę było przyznanie tego uprawnienia inwalidom wojennym i wojskowym. Poczynając od dnia 1 stycznia 1973 r. mogą oni przejść na emeryturę o 5, a nawet 10 lat wcześniej. Zgodnie z rządowym programem realizacji postanowień I krajowej konferencji Partyjnej, przyjętym przez Sejm 19 stycznia tego roku, w najbliższej kolejności, od 1 lipca 1975 r. możliwość wcześniejszego, dobrowolnego przejścia na emeryturę uzyskają wszyscy inwalidzi, jeśli posiadają wymagany ustawą staż pracy oraz kobiety, którym do wieku emerytalnego brakuje nie więcej jak 5 lat, a posiadają co najmniej 30-letni staż pracy. Możliwość ta stworzona zostanie również kobietom, które osiągnęły już ustawowy wiek emerytalny, o ile brakuje im nie więcej niż 5 lat do pełnego stażu pracy. Przyznanie uprawnień w tym zakresie dalszym grupom pracowników uzależnione jeść od sytuacji gospodarczej państwa.</u>
          <u xml:id="u-1.33" who="#Sprawozdawca">Projekt ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin jest projektem nie mniej ważkim, mimo że dotyczy znacznie mniejszego kręgu osób; osoby objęte tym projektem to ci, którym mamy najwięcej do zawdzięczenia, to ci którzy oddali zdrowie w walce o socjalistyczny kształt naszej Ludowej Ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-1.34" who="#Sprawozdawca">Podstawowe założenia projektu nowej ustawy te:</u>
          <u xml:id="u-1.35" who="#Sprawozdawca">— podwyższenie rent, zarówno dla inwalidów wojennych jak i dla wojskowych, ze szczególną preferencją wojennych:</u>
          <u xml:id="u-1.36" who="#Sprawozdawca">— przyznanie inwalidom wojennym takich stawek procentowych, jak mają inwalidzi z wypadków przy pracy;</u>
          <u xml:id="u-1.37" who="#Sprawozdawca">— ustalenie podstawy wymiaru renty na poziomie 2.200 zł tj. około 2/3 przeciętnej płacy u gospodarce narodowej;</u>
          <u xml:id="u-1.38" who="#Sprawozdawca">— wprowadzenie 1.100 zł podatku pielęgnacyjnego dla inwalidów i grupy;</u>
          <u xml:id="u-1.39" who="#Sprawozdawca">— wprowadzenie szeregu nowych uprawnień np. 10 dniowego dodatkowego urlopu, zagwarantowanie leczenia sanatoryjnego raz na 3 lata,</u>
          <u xml:id="u-1.40" who="#Sprawozdawca">— skatalogowanie wszystkich uprawnień rozproszonych dotychczas w różnych przepisach i zasadnicze uproszczenie stanu prawnego.</u>
          <u xml:id="u-1.41" who="#Sprawozdawca">W myśl projektowanej ustawy podwyżki rent dla inwalidów wojennych i wojskowych są znaczne, przekraczające rozmiar podwyżek rent pracowniczych; wyższe podwyżki otrzymają ciężej poszkodowani. Przewiduje się również podjęcie przez Radę Ministrów uchwały, w myśl której podwyższone zostaną z dniem 1 sierpnia br. świadczenia emerytalno-rentowe dla kombatantów, nie będących inwalidami wojennymi.</u>
          <u xml:id="u-1.42" who="#Sprawozdawca">Już obecnie resort wraz z Centralą ZUS stwarza warunki, aby tak doniosłe akty prawne wykonane zostały terminowo i prawidłowe. Przedstawione projekty ustaw, jak również przewidywane utworzenie funduszu alimentacyjnego, podwyżka zasiłków rodzinnych, zwłaszcza dla rodzin wielodzietnych, jak też projekt ustawy o rentach dla rolników przekazujących gospodarstwa na własność państwa traktować trzeba łącznie. Stanowią one bowiem elementy reformy ubezpieczeń społecznych, w którą wkroczyliśmy w trzydziestym roku istnienia Polski Ludowej, reformy, która zmienia jakość całego systemu ubezpieczeniowego, nadając mu treść.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>