text_structure.xml 61.7 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">W dniu 4 listopada 1965 r. Komisja Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, obradująca pod przewodnictwem posła Franciszka Gesinga (ZSL), rozpatrzyła sprawozdanie rządu z wykonania planu i budżetu na rok 1964 w częściach dotyczących: Ministerstwa Rolnictwa, Ministerstwa Przemysłu Spożywczego i Skupu, Centralnego Związku Spółdzielni Mleczarskich i Centrali Spółdzielni Ogrodniczych.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli: przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa z Ministrem — Mieczysławem Jagielskim oraz przedstawiciele Ministerstwa Przemysłu Spożywczego i Skupu z Ministrem — Feliksem Pisulą, dyrektorzy Zespołów NIK — Feliks Nowakowski i Bronisław Szczęśniak.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Informację o wykonaniu planu i budżetu na rok 1964 przez Ministerstwo Rolnictwa przedstawił Minister — Mieczysław Jagielski.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">(Streszczenie informacji podajemy na kartkach z numeracją rzymską)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#EdmundStuczyński">Uwagi Najwyższej Izby Kontroli do sprawozdania rządu z wykonania planu i budżetu przez resort rolnictwa przedstawił dyrektor Zespołu NIK — Feliks Nowakowski:</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#EdmundStuczyński">Przeprowadzone przez NIK kontrole efektywności środków zainwestowanych w gospodarce nasiennej, działalności służb rolnych, zwłaszcza zootechnicznej i weterynaryjnej, nie nasunęły poważniejszych zastrzeżeń do pracy tych działów. Wyniki kontroli kółek rolniczych wskazują na wzrost gospodarności w tych organizacjach. Kółka rolnicze osiągnęły ok. 1000 godzin pracy rocznie na 1 traktor, zbliżając się do granicy, która stwarza podstawy rentowności mechanizacji i planowego odtwarzania majątku trwałego. Jest postęp w stabilizacji kadry traktorzystów zatrudnionych w kółkach rolniczych, jednak nie w pełni zostały uregulowane warunki pracy i opieki socjalnej.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#EdmundStuczyński">Stwierdzono ogólną poprawę w realizacji inwestycji budowlano-montażowych, jednak zadania założone w NPG nie zostały w pełni zrealizowane. Opóźnienia i niedociągnięcia w budownictwie inwentarskim hamowały rozwój produkcji zwierzęcej. Czynnikiem opóźniającym inwestycje była nadmierna zmienność planów w toku ich realizacji. Kontrole wykazały również słabą dyscyplinę w realizacji planów inwestycyjnych w kółkach rolniczych oraz wysokie koszty i niską jakość niektórych obiektów. Hamulcem w rozwoju inwestycji kółek rolniczych są też trudności związane z uzyskaniem działek budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#EdmundStuczyński">Kontrole przeprowadzone na dużych obiektach melioracyjnych wykazują nadmierne wydłużanie okresu robót melioracyjnych, brak kompleksowości w prowadzeniu robót oraz powolny rozwój innych inwestycji warunkujących dobre wykorzystanie zmeliorowanych użytków zielonych.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#EdmundStuczyński">W zakresie pomocy udzielanej gospodarstwom podupadłym kontrole wykazały, że zespoły gromadzkie często popełniały błędy w typowaniu gospodarstw. W części kontrolowanych gromad stwierdzono opracowywanie wniosków w sprawie podniesienia produktywności gospodarstw podupadłych bez bliższego rozeznania ich sytuacji ekonomicznej i bez porozumienia się z właścicielami. W niektórych gromadach liczba gospodarstw pominiętych w udzielaniu pomocy sięgała 50 proc. ogółu gospodarstw zaniedbanych. Zdarzało się, że udzielano pomocy gospodarstwom dobrze wyposażonym w środki produkcji, bądź gospodarstwom niegwarantującym wykorzystanie tej pomocy.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#EdmundStuczyński">Kontrole zagospodarowania gruntów Państwowego Funduszu Ziemi przez PGR pozwoliły stwierdzić znaczną poprawę w produkcyjnym wykorzystaniu tych gruntów. Jednak w wielu PGR-ach wartość produkcji uzyskanej z tych gruntów nie równoważy kosztów ich zagospodarowania. Zwraca również uwagę fakt, że w 1964 r. przybyło więcej nowych gruntów do Państwowego Funduszu Ziemi niż zdołano je przekazać w trwałe użytkowanie. Wpływały na to m.in. zahamowania w sprzedaży gruntów ze względu na brak dokumentacji geodezyjnej, a także zajmowanie zabudowań przez osoby postronne.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#EdmundStuczyński">Oprócz kontroli prowadzonej przez organa NIK prowadzone były kontrole przez organa rewizji resortowej. Ustalenia i wnioski pokontrolne były analizowane przez rady narodowe i jednostki szczebla centralnego oraz były uwzględniane przy podejmowaniu decyzji gospodarczych i organizacyjnych, jak również przy opracowywaniu projektów planu na następne lata.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#EdmundStuczyński">Informację o realizacji planu i budżetu na rok 1964 przez Ministerstwo Przemysłu Spożywczego i Skupu przedstawił Minister Przemysłu Spożywczego i Skupu — Feliks Pisula.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#komentarz">(Streszczenie informacji podajemy na kartkach z numeracją rzymską)</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#EdmundStuczyński">Uwagi Najwyższej Izby Kontroli dotyczące działalności Ministerstwa Przemysłu Spożywczego i Skupu przedstawił dyrektor Zespołu NIK — Bronisław Szczęśniak.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#EdmundStuczyński">Wykonując pomyślnie zadania produkcyjne, resort przemysłu spożywczego osiągnął w 1964 r. znaczny postęp w dziedzinie obniżki kosztów produkcji i wykonał z nadwyżką plan akumulacji. Oceniając pozytywnie całokształt wyników działalności resortu, zespół przemysłu spożywczego NIK zebrał szereg uwag dotyczących ważniejszych dziedzin działalności resortu.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#EdmundStuczyński">W dziedzinie skupu produktów rolnych, przy ogólnie korzystnych wynikach, zanotowano uchybienia w pracy administracyjnego i gospodarczego aparatu skupu. Dokonywany przez prezydia GRN wymiar obowiązkowych dostaw nie zawsze był dokładny; nie przestrzegano zasady systematycznego i terminowego rozliczania dostaw; w wielu prezydiach GRN panował zbyt tolerancyjny stosunek do rolników zalegających bez powodu w dostawach. Niedostateczny nadzór wydziałów skupu szczebla powiatowego i wojewódzkiego sprzyjał popełnianiu nadużyć i udzielaniu bezzasadnych ulg.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#EdmundStuczyński">Przy kontraktacji buraków cukrowych stwierdzono przypadki zawierania umów z osobami nieposiadającymi ziemi.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#EdmundStuczyński">Obsługa dostawców na punktach skupu, mimo dokonania wielu usprawnień, nie była jeszcze w pełni zadowalająca, szczególnie przy odbiorze zbóż i nasion oleistych. Stwierdzono poważne braki w zaopatrzeniu punktów skupu w odpowiednie urządzenia techniczne. W 20 proc. kontrolowanych punktów skupu zbóż i nasion oleistych brak było niezbędnych urządzeń czyszczących. Uchybieniom przy odbiorze zbóż sprzyjała w poważnym stopniu niedostateczna pojemność magazynów, wskutek czego segregacja ograniczyła się do oddzielnego grupowania zbóż tylko rażąco odbiegających od przyjętego standardu.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#EdmundStuczyński">Uchybienia w zakresie skupu produktów rolnych dotyczyły w równym stopniu produktów pochodzenia zwierzęcego. Procedura związana z wtórną klasyfikacją żywca, w przypadku wniesienia przez rolnika reklamacji, była jeszcze często niewłaściwa.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#EdmundStuczyński">Jakość produkowanych artykułów spożywczych, mimo ogólnej poprawy w stosunku do lat ubiegłych, powodowała liczne i na ogół uzasadnione reklamacje odbiorców. W 1964 r. nastąpił wzrost ilości reklamacji w odniesieniu do przetworów zbożowych; w przemyśle cukierniczym ujawniono przypadki stosowania tańszych surowców i materiałów zastępczych ze szkodą dla jakości i estetyki produkowanych wyrobów.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#EdmundStuczyński">Struktura asortymentowa produkowanych artykułów spożywczych odbiegała w niektórych branżach od założeń planu i nie zawsze odpowiadała potrzebom rynku. Np. przemysł cukierniczy przekroczył ilościowy plan produkcji wyrobów wysoko rentownych (czekolady i wyrobów czekoladowych), nie wykonał natomiast planu produkcji cukierków twardych i pieczywa cukierniczego. W produkcji przetworów owocowo-warzywnych zanotowano przekroczenie planu wysoko rentownych win i miodów pitnych, przy niepełnym wykonaniu planu produkcji marmolady i kompotów.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#EdmundStuczyński">W działalności inwestycyjnej poszczególnych branż przemysłu spożywczego zarysowują się niekorzystne tendencje pogłębiania dysproporcji między finansowym a rzeczowym wykonaniem planów. W 1964 r., przy pełnym wykorzystaniu planowych środków finansowych, oddano do eksploatacji w skali resortu 135 gotowych obiektów, podczas gdy plan przewidywał 169. Przy wykonaniu planu nakładów w 100,8 proc. osiągnięto przyrost mocy produkcyjnej w wysokości 78,6 proc. planu. Opóźnienia w realizacji inwestycji wynikały głównie z nieterminowego i nieprawidłowego przygotowania dokumentacji projektowo-kosztorysowej i z trudności wykonawczych. Zanotowano niekorzystne zjawisko narastania zapasów niezagospodarowanych maszyn i urządzeń zwłaszcza w przemyśle cukrowniczym.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#EdmundStuczyński">Zanotowano osiągnięcia w dziedzinie obniżenia kosztów produkcji, niemniej jednak w wielu branżach istniały i nadal istnieją możliwości dalszego obniżania kosztów, szczególnie w drodze lepszego wykorzystania surowców i oszczędnego zużycia innych materiałów.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#EdmundStuczyński">Resort podjął w 1964 r. szereg środków zmierzających do lepszego zabezpieczenia mienia społecznego w przemyśle mięsnym. Zastosowane środki represyjne i profilaktyczne wywarły pozytywny wpływ na lepsze niż w latach ubiegłych wykorzystanie surowca, na wzrost wydajności, na obniżenie ubytków i strat oraz na obniżenie kosztów produkcji.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#EdmundStuczyński">Korzystne wykonanie zadań gospodarczych w 1964 r. pozwoliło na osiągnięcie ponadplanowej akumulacji oraz na przekroczenie dochodów odprowadzanych do budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#EdmundStuczyński">Koreferat podkomisji do spraw produkcji roślinnej przedstawił poseł Franciszek Maj (ZSL):</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#EdmundStuczyński">Prawidłowa realizacja zadań w dziedzinie produkcji roślinnej w 1964 r. pozwoliła na osiągnięcie korzystnych wyników w rolnictwie. Wykorzystanie dobrego urodzaju ziemniaków i buraków w powiązaniu ze zwiększonym zaopatrzeniem w pasze przemysłowe spowodowało znaczne podniesienie stanu pogłowia trzody chlewnej. Prawidłowo przebiegała realizacja ustawy o nasiennictwie.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#EdmundStuczyński">Organizacja produkcji i dostaw materiałów siewnych jest szczególnie pomocna w zwiększaniu produkcji zbóż. W związku z brakiem nasion roślin motylkowych gruboziarnistych, podwyższona ich cena uczyniła produkcję tych nasion bardziej opłacalną. Nie wiadomo jednak, jak podwyższona cena wpłynie na nabycie tych nasion. Osiągnięto pokrycie zapotrzebowania rynku, a także powiększono możliwości eksportu nasion. Pozytywnie należy ocenić troskę resortu o wzrost produkcji zwierzęcej na bazie wzrostu produkcji pasz przemysłowych.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#EdmundStuczyński">Braki w dostawach nawozów azotowych i potasowych odbiły się ujemnie na plonach roku 1964. Podwyżka plonów w 1965 r. uzyskana została dzięki nawozom wysianym w roku ub., a niewykorzystanym z powodu suszy.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#EdmundStuczyński">Należałoby rozszerzyć cenny eksperyment, przeprowadzany w 4 powiatach, polegający na pełnym zaopatrzeniu rolników w potrzebne nawozy. Zaopatrzenie rolnictwa w materiał siewny i nawozy wymaga odpowiedniego wysiłku organizacyjnego ze strony służby rolnej terenowych rad narodowych. Wydziały rolnictwa rad narodowych muszą interesować się aktualnym stanem magazynów GS i zaopatrzeniem rolników zarówno w nawozy, jak i w środki ochrony roślin. Odczuwa się brak dozoru i kontroli w zakresie ochrony roślin; szkolenie sprzedawców i użytkowników środków ochrony roślin należałoby w okresie zimowym rozszerzyć.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#EdmundStuczyński">Mimo lepszego wykonania planu melioracji, jakość wykonawstwa nie jest jeszcze w pełni zadowalająca. Nie wszystkie środki przeznaczone na usunięcie szkód powodziowych wykorzystane zostały na naprawę urządzeń melioracyjnych. Wiele do życzenia przedstawia konserwacja urządzeń wodno-melioracyjnych. Należałoby przeprowadzić weryfikację służby agro-melioracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#EdmundStuczyński">Znaczne rozszerzenie kontraktacji pszenicy nastąpiło w 1964 r. nie tylko dzięki korzystnej cenie skupu; wpływ na to miały również i dostawy dobrych odmian pszenicy do siewu, usprawnienie skuteczności walki z chwastami oraz to, że susza 1963 r. nie poczyniła szkód w plenach pszenicy ozimej. Również w roku bieżącym plony pszenicy są bardzo dobre.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#EdmundStuczyński">Przy kontraktacji dostaw roślin przemysłowych nadal zdarzają się wypadki nadużyć. Administracja rolna powinna uzyskać uprawnienia w stosunku do aparatu kontraktującego cukrowni, aby ograniczyć dowolność działania.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#EdmundStuczyński">Koreferat podkomisji produkcji roślinnej przedstawiła poseł Anna Soroko (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#EdmundStuczyński">Na terenie kraju wprowadzono już rejony produkcyjne w 2.120 gromadach. Pozwala to na działanie w oparciu o szczegółowe programy sadownictwa, warzywnictwa gruntowego oraz produkcji pod szkłem. W trosce o zwiększenie produkcji Centrala Spółdzielni Ogrodniczych dużo uwagi poświęciła w 1964 r. zagadnieniu usług, które mają istotny wpływ na ilość, a zwłaszcza na jakość produkowanych owoców i warzyw. Ilość punktów usługowych CSO wzrosła o 15,1 proc. w stosunku do roku 1963, a wartość usług o 54,6 proc. Świadczono usługi w zakresie sortowania, transportu, przetwórstwa, a także przeszczepień drzew owocowych. Największy był popyt na usługi specjalnych brygad fitosanitarnych.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#EdmundStuczyński">Mimo systematycznego wzrostu zaopatrzenia spółdzielców w środki produkcji występowało na tym odcinku wiele nieprawidłowości. Brak było przede wszystkim koordynacji produkcji sprzętu ogrodniczego z potrzebami użytkowników, koordynacją objęto tylko 30 artykułów na 100 znajdujących się w obrocie; występował niedobór różnego rodzaju sprzętu ogrodniczego, a zakupów dokonywano w sposób żywiołowy, ze źródeł nieuspołecznionych. Dały się odczuć trudności w zaopatrzeniu producentów w niektóre nasiona, braki materiału szkółkarskiego, zwłaszcza drzewek wiśni, czereśni, grusz i krzewów jagodowych. Problem odpowiedniego zaopatrzenia w środki produkcji powinien znaleźć się w centrum uwagi CSO.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#EdmundStuczyński">Dobry urodzaj owoców i warzyw pozwolił na wykonanie planu skupu prawie we wszystkich asortymentach. Osiągnięto 126 proc. wykonania zadań planu. Poważnie wzrosły dostawy z kontraktacji, wzrosła szczególnie kontraktacja warzyw deficytowych, kontraktacja owoców jagodowych i truskawek. Mimo wysokiego urodzaju jabłek wystąpił szereg niekorzystnych zjawisk, m.in. spiętrzenie podaży ograniczające możliwości skupu, nierównomierne zaopatrywanie rynku w jabłka. Głównym powodem jest niewłaściwa struktura odmianowa jabłoni w drzewostanie. Niskie jakościowo jabłka otrzymujemy głównie z sadów amatorskich, a takich mamy aż 75 proc. Przyczyną niskiej jakości jabłek jest także niestosowanie właściwych zabiegów agrotechnicznych i fitosanitarnych.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#EdmundStuczyński">Podstawową rolę w rozładowaniu spiętrzeń podaży, właściwym zagospodarowaniu masy towarowej i zaopatrywaniu rynku odgrywa transport. CSO dysponuje tylko 860 jednostkami ciężarowymi. Braki uzupełnia się transportem kolejowym i PKS, ale nie łagodzi to trudności. CSO posiada 780 stałych punktów skupu, z których tylko 15 proc. odpowiada wymogom prawidłowego odbioru towaru. W dużych ośrodkach konsumpcyjnych spółdzielczość ogrodnicza nie posiada ani jednego dużego magazynu lub przechowalni. Aktualną zdolność przechowalni na okres zimowy ocenia się na 20 tys. ton, u producentów pojemność ta wynosi 15 tys. ton. Konieczne jest wcześniejsze uruchamianie przetwórni i gorzelni dla zabezpieczenia przerobu masy towarowej.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#EdmundStuczyński">Mimo wielu trudności CSO wykonała plan produkcji przemysłowej w 105,7 proc. Eksport warzyw osiągnął w 1964 r. 21,9 proc. skupu, owoców — 12,4 proc. Rozszerzyła się liczba odbiorców zagranicznych oraz wzbogacono asortyment eksportowanych artykułów.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#EdmundStuczyński">Nastąpiło dalsze pogłębienie więzi między zarządami spółdzielni a ich samorządem. Na uznanie zasługuje zwiększenie działalności instrukcyjno-szkoleniowej wśród producentów. Zorganizowano Ogrodniczy Uniwersytet Powszechny w Teresinie.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#EdmundStuczyński">Spółdzielczość ogrodnicza jest nadal niedoinwestowana. Ponadto notuje się w dziedzinie działalności inwestycyjnej wiele nieprawidłowości. Np. na rozwój przemysłu warzywno-owocowego wydatkowano w 1964 r. — 96,7 proc. planowanych nakładów, uzyskując przyrost zdolności produkcyjnej tylko o 49,6 proc. Plan inwestycyjny wykonano w 1964 r. ogółem w 99,2 proc., z czego większość środków skierowano na budowę punktów skupu, magazynów i przechowalni.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#EdmundStuczyński">Mimo szeregu poważnych trudności w realizacji zadań gospodarczych ogólna ocena całokształtu działalności spółdzielczości ogrodniczej w 1964 r. wypada pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#EdmundStuczyński">Koreferat Podkomisji do spraw Przemysłu Spożywczego przedstawił poseł Stanisław Krauss (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#EdmundStuczyński">Korzystny przebieg skupu produktów rolnych w roku 1964 sprawił, że zadania produkcyjne resortu zostały wykonane z nadwyżką. W podstawowych asortymentach wysoko przekroczono plany produkcyjne. Rok 1964 charakteryzował się dalszymi zmianami w strukturze skupu. Udział bydła wzrósł do około 42 proc. Na taki stan rzeczy duży wpływ miał systematyczny rozwój kontraktacji.</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#EdmundStuczyński">Analizując wzrost skupu bydła rzeźnego, można zauważyć niekorzystne zjawisko koncentracji dostaw w IV kwartale. Aby temu zapobiec, wprowadzono w niektórych rejonach kraju sezonowe ceny skupu kontraktowanego bydła rzeźnego. W przetwórstwie przemysłowym Centrala Przemysłu Mięsnego słusznie zwróciła uwagę na konieczność wprowadzenia bardziej urozmaiconego asortymentu przetworów mięsnych.</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#EdmundStuczyński">Na podkreślenie zasługuje usprawnienie gospodarki ubocznymi artykułami poubojowymi oraz zwiększenie produkcji z tych artykułów mączek pastewnych dla inwentarza. Zwiększono też zbiórkę surowców dla przemysłu farmaceutycznego.</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#EdmundStuczyński">W przemyśle jajczarsko-drobiarskim zarysowała się trudna sytuacja w bilansie jajczarskim, a równocześnie nastąpił pomyślny rozwój drobiarstwa. Zmieniła się struktura asortymentowa produkowanego drobiu na korzyść kurcząt, których produkcja stanowiła 32,5 proc. wobec niespełna 20 proc. w roku 1963.</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#EdmundStuczyński">Poważny postęp zaznaczył się w przemyśle paszowym. Przemysł kluczowy skierował swoje wysiłki na podniesienie jakości wybranych mieszanek oraz rozszerzenie ich asortymentu. Dla dalszego rozwoju przemysłu paszowego istotnym zagadnieniem jest pozyskanie jak największej ilości białka zwierzęcego; stąd potrzeba przyspieszenia punktów zbiórki surowców utylizacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#EdmundStuczyński">Dla dalszego rozwoju przemysłu paszowego niezbędne jest prowadzenie analizy naukowej dotychczasowych badań nad surowcami stosowanymi w mieszankach paszowych i wytyczenie kierunków zmierzających do dalszego poprawiania wartości pokarmowej tych surowców. Spośród placówek naukowo-badawczych należałoby wytypować jedną dla koordynacji badań nad surowcami i mieszankami paszowymi. Wydaje się też konieczne opracowanie ustawy o nadzorze nad środkami żywienia zwierząt.</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#EdmundStuczyński">Kampania cukrownicza 1964/65 była wyjątkowo pomyślna. Osiągnięto w niej produkcję w wysokości 1.654 tys. ton cukru, to jest najwyższą w latach powojennych, odpowiadającą równocześnie 5-krotnej rocznej produkcji okresu przedwojennego. W przemyśle cukrowniczym najpoważniejszą trudnością jest niedostateczna powierzchnia magazynowa. Pojemność magazynów wystarcza na ulokowanie w nich zaledwie połowy ubiegłorocznej produkcji; wystąpiła więc konieczność wydzierżawiania na magazyny hal targowych, barek żeglugi śródlądowej itp., co powoduje dodatkowe koszty transportu i magazynowania, które oblicza się na około 40 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#EdmundStuczyński">W przemyśle owocowo-warzywnym należy zwrócić uwagę na rozwój bazy surowcowej, a szczególnie na zwiększenie upraw truskawek i jagód.</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#EdmundStuczyński">Koreferat Podkomisji ds. Produkcji Zwierzęcej przedstawił poseł Bronisław Kałwak (PZPR). W 1964 r. zbiory zbóż oraz siana nie osiągnęły planowanej ilości. W większości województw wystąpiły niedobory pasz. W celu przeciwdziałania niedoborom podjęto szereg środków zaradczych, jak budowa silosów, pokazy kiszenia pasz, pokazy hodowlane. Wydatnie zwiększono też pomoc paszową ze strony państwa. Wszystkie te środki umożliwiły utrzymanie pogłowia bydła; pogłowie trzody chlewnej dzięki urodzajowi ziemniaków wzrosło o 15,2 proc.</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#EdmundStuczyński">W roku 1964 udało się zahamować tendencje spadkowe pogłowia owiec; przyczyniła się do tego uchwała KERM wprowadzająca premie dla hodowców kontraktujących owce.</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#EdmundStuczyński">Założenia mające na celu obniżenie pogłowia koni nie zostały osiągnięte. Nastąpił spadek ilości koni o 27 tys. sztuk, wobec zakładanego — o 80 tys. sztuk.</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#EdmundStuczyński">Produkcja drobiu rzeźnego kształtowała się w granicach planu, przy czym poważnie wzrosła ilość kurcząt rzeźnych. Oddano do użytku 25 zakładów wylęgowych drobiu, a produkcja kurcząt ze sztucznych lęgów wzrosła o 14,8 proc.</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#EdmundStuczyński">Dla osiągnięcia zaplanowanej na koniec 1970 ilości bydła w granicach 12 mln sztuk, roczny przyrost pogłowia musi wynosić około 410 tys. sztuk. W tym celu należy podjąć środki zmierzające do zwiększenia opłacalności odchowu cieląt cięższych, o wadze od 80 do 100 kg. Należałoby również przeanalizować rentowność produkcji mleka.</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#EdmundStuczyński">Koreferat podkomisji ds. spółdzielczości mleczarskiej przedstawiła poseł Pelagia Pająk (bezp.).</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#EdmundStuczyński">Wzrost pogłowia bydła osiągnął ostatnio stan 9.947 tys. sztuk. O rozwoju pogłowia zadecydowały przede wszystkim bodźce wprowadzone w roku 1964, jak powszechna kontraktacja młodego bydła rzeźnego, ulgi w obowiązkowych dostawach za odchów jałówek, podniesienie cen mleka, premie węglowe itp. oraz poczynania inwestycyjne, jak np. melioracje użytków zielonych i rozszerzone działanie dla ich pełnego zagospodarowania.</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#EdmundStuczyński">W wyniku tworzenia korzystnych warunków hodowli bydła poprawie ulega struktura stada, waga bydła, kondycja oraz mleczność krów. Możliwości rozwoju hodowli nie są jednak wszędzie w pełni wykorzystane.</u>
          <u xml:id="u-2.55" who="#EdmundStuczyński">Obsada bydła wynosi obecnie ok. 50 sztuk na 100 ha użytków rolnych, w tym krów 29,7 sztuki. Na 3,5 mln gospodarstw w kraju zaledwie 0,5 mln ma pełną obsadę bydła. Nie osiąga się też pełnych wyników w produkcji mleka. Wprawdzie mleczność bydła rośnie z roku na rok i aktualnie wynosi 2.180 litrów od krowy, ocenia się jednak obecne możliwości na 2.400 litrów od krowy.</u>
          <u xml:id="u-2.56" who="#EdmundStuczyński">Rośnie towarowa produkcja mleka, która po raz pierwszy przekroczyła poziom 4 mld litrów skupionych przez spółdzielczość mleczarską. Wciąż jednak wiele do życzenia pozostawia gospodarka mlekiem. Np. korzystne zmiany w strukturze stada na rzecz większego odchowu sztuk młodych powodują większe zużycie mleka na skarmianie. Aby temu zapobiec, spółdzielczość mleczarska uruchomiła produkcję artykułów mlekozastępczych, wydajnych przy wychowie cieląt. Niedostateczne jest jednak upowszechnienie tych artykułów w gospodarstwach chłopskich.</u>
          <u xml:id="u-2.57" who="#EdmundStuczyński">Aktywizacją skupu mleka zainteresowani są producenci. Świadczy o tym popieranie czynami społecznymi oraz deklarowanie pewnych kwot z wypłat za dostarczone do mleczarń mleko — na budowę nowych punktów skupu. Budową tych punktów, a także organizowaniem dostaw mleka do zlewni i mleczarń coraz bardziej interesują się kółka rolnicze. Nie wszędzie skup mleka jest właściwie zorganizowany. Często na skutek niedoinwestowania zakładów mleczarskich i ich ograniczonej zdolności przerobowej, mleko nie jest odbierane ze wszystkich wsi. Wywiera to ujemny wpływ na rozwój hodowli, szczególnie na terenach, gdzie dokonano poważnych inwestycji melioracyjnych i włożono wiele wysiłku w zagospodarowanie użytków zielonych.</u>
          <u xml:id="u-2.58" who="#EdmundStuczyński">Rozwój hodowli, a szczególnie produkcji mlecznej, jest w niemałym stopniu zasługą pracowników służby zootechnicznej i poradnictwa żywieniowego. W niektórych rejonach obserwuje się pewne osłabienie działalności w tym zakresie, zmniejszenie ilości pokazów żywienia, pokazów higieny udoju itd. Zahamowaniom tym należy przeciwdziałać, wzbogacając formy propagandy prowadzącej do poprawy stanu hodowli. Należy również zaktywizować działalność kół hodowców i zwiększyć kontrolę użytkowości mlecznej krów. Kontrolą tą powinny zajmować się wojewódzkie stacje oceny zwierząt. Nakłady niezbędne dla rozszerzenia kontroli użytkowości krów będą zrekompensowane wynikami hodowli.</u>
          <u xml:id="u-2.59" who="#EdmundStuczyński">Koreferat podkomisji budownictwa i mechanizacji przedstawił poseł Władysław Cabaj (ZSL).</u>
          <u xml:id="u-2.60" who="#EdmundStuczyński">Plan zaopatrzenia rolnictwa w poszukiwane asortymenty maszyn i narzędzi rolniczych w 1964 r. można ogólnie uznać za wykonany. Pewne niedobory, które zanotowano, wyrównane zostały w roku bieżącym lub wyrównane zostaną w roku przyszłym.</u>
          <u xml:id="u-2.61" who="#EdmundStuczyński">Rolnictwo otrzymuje od szeregu lat niedostateczną ilość samochodów ciężarowych, ładowaczy obornika, ciągników o mocy 40–50 KM.</u>
          <u xml:id="u-2.62" who="#EdmundStuczyński">Bardziej operatywnej okresowej analizy wymagają remanenty maszyn i narzędzi gromadzące się w aparacie handlu. Należy wycofywać ze sprzedaży i z magazynu sprzęt nieprzystosowany do dostarczanych rolnictwu ciągników lub zdyskredytowany w oczach użytkowników z powodu błędów konstrukcyjnych i wykonawczych.</u>
          <u xml:id="u-2.63" who="#EdmundStuczyński">Centralnym problemem jest obecnie zabezpieczenie odpowiedniej jakości, trwałości i niezawodności dostarczanego sprzętu. Rozszerzenie zakresu działania stacji oceny sprzętu rolniczego w pionie Ministerstwa Rolnictwa stwarza pomyślne warunki dla osiągnięcia szybszej poprawy jakości maszyn.</u>
          <u xml:id="u-2.64" who="#EdmundStuczyński">Uległa dość wyraźnej poprawie obsługa techniczna i warunki eksploatacji sprzętu. Sprowadzona specjalizacja zakładów remontowych zapewnia lepszą jakość i szybsze wykonywanie napraw. Coraz więcej zakładów naprawczych podpisuje z użytkownikami umowy na systematyczną obsługę techniczną sprzętu przez cały rok w zamian za zryczałtowane opłaty. W coraz szerszym zakresie organizuje się obowiązkowe szkolenie i doszkalanie kadry pracowników zatrudnionych w mechanizacji rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-2.65" who="#EdmundStuczyński">Wyraźnie poprawiło się zaopatrzenie w części zamienne do ciągników i maszyn, wymaga ono jednak dalszego usprawnienia w oparciu o lepsze rozpoznanie potrzeb rynku i stanu zapasów.</u>
          <u xml:id="u-2.66" who="#EdmundStuczyński">Plan budownictwa rolniczego wykonany został w 96,4 proc., a więc daleko lepiej niż w latach ubiegłych. W 1964 r. resort rolnictwa wiele uwagi poświęcił rozwinięciu i umocnieniu nowo powstałych 9 zjednoczeń budownictwa rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-2.67" who="#EdmundStuczyński">Jednym z podstawowych warunków umożliwiających rozwój budownictwa był rozwój własnej bazy usługowej i produkującej materiały i elementy budowlane. Korzystny wpływ na realizację planu budownictwa rolniczego miało ograniczenie liczby projektów typowych z 470 do 283. W poszczególnych województwach ustalono zestawy projektów typowych w ilości od 45 do 85, w oparciu o odpowiednio sporządzone katalogi zunifikowanych elementów konstrukcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-2.68" who="#EdmundStuczyński">Po przejęciu nadzoru nad biurami projektów budownictwa wiejskiego, Ministerstwo Rolnictwa podjęło szereg prac natury organizacyjnej. Powołano nowe biura projektów w Koszalinie, Opolu, Kielcach i Zielonej Górze; przeprowadzono prace porządkujące organizację wewnętrzną biur; wprowadzono zasadę, w myśl której każde biuro projektów budownictwa wiejskiego jest generalnym wykonawcą projektów dla budownictwa na terenie województwa.</u>
          <u xml:id="u-2.69" who="#EdmundStuczyński">W roku 1964 poza cementem, plan zaopatrzenia rolnictwa w potrzebne materiały budowlane nie został wykonany. Odczuwano dotkliwy brak stali zbrojeniowej, cegły, materiałów prefabrykowanych. Wadliwa jest dystrybucja materiałów. Np. 1/3 cementu rynek wiejski otrzymał w IV kwartale, a więc po sezonie budowlanym. Obserwuje się przechwytywanie sporej ilości materiałów budowlanych przeznaczonych dla wsi przez innych odbiorców, Nienależycie wywiązywały się ze swoich zobowiązań wobec rolnictwa zjednoczenia podległe Ministerstwu Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych. Niektóre inwestycje w rolnictwie realizowane były bardzo przewlekle.</u>
          <u xml:id="u-2.70" who="#EdmundStuczyński">Koreferat podkomisji nauki, oświaty i służb rolniczych przedstawił poseł Florian Pierański (SD):</u>
          <u xml:id="u-2.71" who="#EdmundStuczyński">Rok 1964 przyniósł dalszy wzrost ilości niższych szkół rolniczych i uczniów w porównaniu z 1963 r., jednakże założenia planu w tym zakresie nie zostały wykonane, na co wpłynął proces przekształcania niższych szkół rolniczych w zasadnicze szkoły rolnicze oraz w 5-letnie technika rolnicze.</u>
          <u xml:id="u-2.72" who="#EdmundStuczyński">W 5-letnich technikach rolniczych (podstawowej grupie szkolnictwa rolniczego) plan został w zasadzie zrealizowany, jedynie nie osiągnięto założonej ilości absolwentów oraz niedostatecznie podniesiona została sprawność szkolenia.</u>
          <u xml:id="u-2.73" who="#EdmundStuczyński">Wykonanie zadań nastąpiło również w 3-letnich technikach rolniczych, w 2-letnich szkołach technicznych, przyjmujących absolwentów szkół ogólnokształcących, w Studium Nauczycielskim i w korespondencyjnym szkoleniu rolniczym oraz w szkoleniu kursowym.</u>
          <u xml:id="u-2.74" who="#EdmundStuczyński">W celu poprawienia realizacji zadań niższych szkół rolniczych należy zakończyć ostatecznie reorganizację utrudniającą prawidłowy nabór uczniów do tych szkół. Należy również zanalizować przyczyny likwidacji niektórych szkół rocznych specjalistycznych. Podkomisja uważaj rozwój 5-letnich techników rolniczych za godny poparcia i prawidłowy. Pozytywnie ocenić trzeba wysiłek resortu w zakresie rozwoju 5-letnich techników rolniczych. W dalszym ciągu powinna być rozwijana akcja korespondencyjnego szkolenia i upowszechniania różnych form oświaty rolniczej dla podniesienia kultury rolnej i fachowej wiedzy rolników.</u>
          <u xml:id="u-2.75" who="#EdmundStuczyński">Zwiększenie w 1964 r. budżetu na szkolnictwo, w stosunku do roku poprzedniego, spowodowane zostało wzrostem ilości szkół, oddziałów i uczniów. Normy na jeden oddział nie wzrastają jednak od 1960 r., mimo zwiększających się kosztów utrzymania szkół. Wiele szkół nie posiada właściwych pomieszczeń.</u>
          <u xml:id="u-2.76" who="#EdmundStuczyński">Podkomisja pozytywnie ocenia działalność resortu w zakresie rozwoju oświaty rolniczej i pragnie podkreślić prawidłowe wykonanie planu i budżetu w tej dziedzinie. Podkomisja postuluje jednocześnie zwiększenie nakładów finansowych na bieżące potrzeby szkół.</u>
          <u xml:id="u-2.77" who="#EdmundStuczyński">Ważną rolę w przygotowaniu młodzieży do przyszłej pracy zawodowej odgrywają szkolne gospodarstwa rolne. Stan większości tych gospodarstw odpowiada w zasadzie ich zadaniom. Podkomisja postuluje dalsze doinwestowanie gospodarstw szkolnych, zwłaszcza w zakresie pełnej mechanizacji, co podniesie ich poziom i znaczenie jako warsztatów doświadczalnych i ośrodków postępu technicznego.</u>
          <u xml:id="u-2.78" who="#EdmundStuczyński">W odniesieniu do szkół przysposobienia rolniczego prowadzonych przez Ministerstwo Oświaty nasuwają się następujące wnioski: właściwszym rozwiązaniem wydaje się przekształcenie tych szkół w 2-letnie zasadnicze szkoły rolnicze, prowadzące naukę od września do czerwca; podniesie to ich rangę w oczach młodzieży i wsi. Należy zabezpieczyć SPR-om pełną obsadę nauczycieli etatowych o właściwym przygotowaniu zawodowym i pedagogicznym. Do rozważenia jest możliwość pełnego egzekwowania zasady, że warunkiem dziedziczenia gospodarstwa rolnego jest ukończenie co najmniej szkoły przysposobienia rolniczego; dla pracowników państwowych gospodarstw rolnych ukończenie tej lub podobnej szkoły oraz uzyskanie tytułu robotnika kwalifikowanego winno być podstawą do ustalenia wysokości wynagrodzenia za pracę.</u>
          <u xml:id="u-2.79" who="#EdmundStuczyński">Dyskusja:</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#AntoniJankowski">Blisko 50 proc. krów objętych jest inseminacją. Efekty działalności zakładów unasienniania obniża tolerowanie nieuznanych rozpłodników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JózefŁaciak">W rolnictwie osiągnięto znaczny postęp. Są jednak jeszcze sprawy, które przysparzają rolnikom wiele kłopotów. Należy do nich przede wszystkim brak części zamiennych do ciągników i maszyn, niska jeszcze jakość i trwałość maszyn rolniczych. Fabryki maszyn nie dbają w dostateczny sposób o jakość materiałów używanych do produkcji maszyn i narządzi rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#JózefŁaciak">Planowanemu wzrostowi pogłowia bydła w PGR nie towarzyszy odpowiedni wzrost ilości stanowisk w oborach. Wiele uwag nasuwają dokonywane remonty i konserwacja domów mieszkalnych w gospodarstwach państwowych. Są skargi na nietrwałość ubrań ochronnych dla pracowników polowych.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#JózefŁaciak">Usługi z zakresu ochrony roślin nie zawsze świadczone są fachowo. Chemizatorzy doprowadzają niekiedy, w wyniku braku dostatecznych kwalifikacji, do znacznych strat w uprawach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#SzymonDziedzic">Rozwój budownictwa wiejskiego opóźnia się wskutek braku dokumentacji typowej. Biura projektów nie dysponują dostateczną ilością papieru światłoczułego dla powielania projektów. Budownictwo wiejskie odczuwa brak materiałów ściennych. Należałoby reaktywować chłopskie zespoły wypału cegły.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#SzymonDziedzic">Przeszkoleni traktorzyści znają się na obsłudze ciągnika, nie potrafią jednak obchodzić się z maszynami towarzyszącymi. Przemysł powinien zabezpieczyć dostawy części zamiennych, również do starych typów maszyn rolniczych, których produkcji już zaniechano. Wiele takich maszyn można jeszcze długo i dobrze wykorzystać w gospodarstwach rolnych. Konieczne jest rozszerzenie produkcji małych dojarek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WładysławGałka">Nie wszystkie nakłady inwestycyjne w rolnictwie są wykorzystywane celowo i efektywnie. Dotyczy to niektórych inwestycji dokonanych w PGR i spółdzielniach produkcyjnych, które nie zawsze są użyteczne.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#WładysławGałka">Przewodniczący Komisji — poseł Franciszek Gesing (ZSL): Plan i budżet Ministerstwa Rolnictwa na rok 1964 zapoczątkowały znaczne rozszerzenie realizacji zamierzeń mających na celu szybsze unowocześnienie produkcji rolnej. W tymże roku zapoczątkowano tworzenie niezbędnych rezerw zabezpieczających stały, stopniowy rozwój rolnictwa i prawidłowe kierowanie gospodarką rolną. Zwiększono nakłady inwestycyjne na cele modernizacji rolnictwa, zwiększono zaopatrzenie wsi w środki produkcji. Zastosowano elastyczną politykę finansowo-ekonomiczną w stosunku do gospodarstw indywidualnych, umożliwiając im dokonywanie niezbędnych nakładów inwestycyjnych i produkcyjnych, które mają decydujący wpływ na rozwój produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#WładysławGałka">Rok 1964 był rokiem słabym w zakresie wydajności zbóż i pasz objętościowych, dobrym natomiast w zakresie wydajności okopowych, zwłaszcza ziemniaków i buraków cukrowych. Słuszna decyzja zwiększenia zakupów zboża za granicą pozwoliła podtrzymać trend wzrostu produkcji trzody chlewnej i bydła. Nastąpiło przesunięcie nakładów inwestycyjnych w samym rolnictwie, bardziej prawidłowe ich ukierunkowanie w celu uzyskania jak najszybszych efektów. Proces usprawniania budownictwa wiejskiego nie został jeszcze zakończony. Postawiono określone wymagania skrócenia cykli inwestycyjnych, znacznej poprawy wykonawstwa i obniżki kosztów budownictwa.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#WładysławGałka">Poważny krok naprzód uczyniono w uzbrojeniu rolnictwa w sprzęt i maszyny. Dostarczono więcej maszyn nowoczesnych, sprawniejszych, o dobrej jakości. Bardziej efektywnie wykorzystano park maszynowy. Wszystko to wpływało na utrwalenie procesu postępu w gospodarstwie rolnym.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#WładysławGałka">Zanotowano znacznie szybsze tempo wzrostu produkcji w pionie państwowym niż w gospodarce chłopskiej. Pozwala to na wystąpienie z wnioskiem o zwiększenie ofensywności PGR w zakresie dalszego przejmowania gruntów Państwowego Funduszu Ziemi. Jest to tym bardziej uzasadnione, że dotychczasowi użytkownicy gruntów PFZ nie wykazują się dostatecznymi wynikami produkcyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#WładysławGałka">Kredyty dla potrzeb produkcyjnych wsi były w pełni zaspokojone. Kredyty inwestycyjne zostały przekroczone. Cały zespół środków finansowych i organizacyjnych przyniósł dobre efekty.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#WładysławGałka">Wyniki resortu przemysłu spożywczego i skupu są również zadowalające. Występują tu jednak znaczne trudności, zwłaszcza na odcinku bezpośredniego styku resortu z producentami. Wiele do życzenia przedstawia terminowe i prawidłowe odbieranie płodów rolnych. Poprawa, która nastąpiła w tej dziedzinie, jest jeszcze niedostateczna. Dla usprawnienia pracy na odcinku skupu konieczne jest dofinansowanie resortu i zastosowanie odpowiednich ulepszeń organizacyjnych, a także usprawnienie nadzoru. Intensyfikacja skupu mleka jest jeszcze niedostateczna. Istnieją możliwości lepszego zorganizowania odbioru mleka i zwiększenia jego towarowości. Wymaga to również odpowiednich nakładów inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#WładysławGałka">W pionie spółdzielczości ogrodniczej niezbędne jest tworzenie bardziej sprzyjających warunków dla rozwoju produkcji. Zbyt wiele jest jeszcze skarg na nieterminowy odbiór nawet produkcji kontraktowanej.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#WładysławGałka">Komisja przyjęła sprawozdanie rządu z wykonania planu i budżetu w 1964 r. w częściach dotyczących Ministerstwa Rolnictwa, Ministerstwa Przemysłu Spożywczego i Skupu, Centralnego Związku Spółdzielni Mleczarskich i Centrali Spółdzielni Ogrodniczych. Komisja upoważniła swoje prezydium do przekazania uwag zawartych w koreferatach i dyskusji — do Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#WładysławGałka">O WYKONANIU NARODOWEGO PLANU GOSPODARCZEGO I BUDŻETU PAŃSTWA ZA ROK 1965 W CZĘŚCI DOTYCZĄCEJ MINISTERSTWA ROLNICTWA</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#WładysławGałka">Informacja Ministra Rolnictwa — Mieczysława Jagielskiego złożona na posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego w dniu 4 listopada 1965 r.</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#WładysławGałka">Okres lat 1964–1965 charakteryzuje się obok kontynuowania szeregu zasadniczych akcji produkcyjnych również rozpoczęciem nowych. W realizacji programu nasiennego, obok ogólnego zwiększenia dostaw materiału siewnego, wprowadzono szereg nowych form organizacyjnych, jak odnawianie sadzeniaków przez zaopatrywanie w nie całego areału uprawy ziemniaków i wszystkich gospodarstw danej wsi. Tym sposobem rozprowadzono pod zbiory 1965 r. ok. 140 tys. ton sadzeniaków. Ze zbiorów 1965 r. zamierza się na planowe odnowienie rozprowadzić ponad 200 tys. ton sadzeniaków. Pełne zaopatrzenie gospodarki krajowej w sadzeniaki szacuje się na 1.500 tys. ton.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#WładysławGałka">Zaopatrywanie rolnictwa w materiał siewny roślin pastewnych motylkowych charakteryzowało się w ostatnich latach trwale występującymi niedoborami. W związku z tym wprowadzono podwyżkę cen dla większości gatunków tych roślin. Efekt tego posunięcia obserwujemy już w br., kiedy to skup nasion strączkowych szacowany jest na ok. 76 tys. ton, a pokrycie potrzeb krajowych wymaga ok. 50 tys. ton. Nadwyżki, jakie pozostaną ze skupu, przeznaczone będą na eksport i na rezerwy nasienne.</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#WładysławGałka">W 1964 r. rozprowadzono na cele nasienne ok. 366 tys. ton zboża, co praktycznie oznaczało zużycie materiału kwalifikowanego na 50 proc. areału uprawy zbóż w gospodarce chłopskiej.</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#WładysławGałka">W nadchodzącym 5-leciu przed rolnictwem stoi zadanie 2,5-krotnego zwiększenia zużycia nawozów mineralnych, z poziomu 1.107 tys. ton NPK, do 2.725 tys. ton NPK. Oznacza to, że dawki nawozów mineralnych wzrosną z 56 kg na 135 kg na 1 ha użytków rolnych. Taki wzrost zużycia nawozów sztucznych wymagać będzie poważnych zmian w stosowaniu nawozów, jak również w organizacji ich rozprowadzania. W tym celu podjęto badania w kilku rejonach kraju. Eksperymentem objęte zostały 4 powiaty, w których dostawy nawozów mineralnych w pełni pokrywają zapotrzebowanie rolników. Wyniki eksperymentu wskażą, jaka jest efektywność nawożenia i jakie będą skutki ekonomiczne oraz jak należy zmodernizować aparat dystrybucyjny. W 1965 r. rozpoczęto też w powszechnej skali realizację programu wapnowania gleb, zakładającego dynamiczny wzrost zużycia nawozów wapniowych z 1.000 tys. ton CaO do 2.000 tys. ton CaO w roku 1970, co odpowiada ok. 4.500 tys. ton w masie towarowej. Program zakłada również rozszerzenie wykorzystania lokalnych źródeł nawozów wapniowych. Bardzo ważnym warunkiem realizacji programu wapnowania gleb jest rozwój usług transportowych i przy wysiewie wapna w gospodarstwach rolnych. W tym celu rozbudowuje się sieć przedsiębiorstw usługowych, które obejmą około 90 proc. transportu i wysiewu wapna.</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#WładysławGałka">W ostatnich latach zaznaczył się również znaczny postęp w ochronie roślin. Zwiększeniu uległy dostawy chemicznych środków ochrony roślin i aparatury. Pozwoliło to na zwiększenie w latach 1964 i 1965 zużycia zaplanowanych ilości środków do 70 tys. ton.</u>
          <u xml:id="u-6.16" who="#WładysławGałka">W produkcji zwierzęcej centralnym zagadnieniem było opanowanie trudnej sytuacji paszowej. Opracowany przez resort bilans paszowy stworzył podstawę do podjęcia szybkich decyzji w kierunku wydatnego powiększenia pomocy paszowej dla rolnictwa. Posunięcia te na tle wysokiego urodzaju ziemniaków pozwoliły na ożywienie tendencji rozwojowych chowu trzody chlewnej, zapewniając w roku 1965 osiągnięcia wysokiego pogłowia tego gatunku zwierząt.</u>
          <u xml:id="u-6.17" who="#WładysławGałka">W chowie bydła, poza zabezpieczeniem atrakcyjnych warunków dla produkcji kontraktowanego młodego bydła rzeźnego, wprowadzono szereg nowych bodźców o charakterze ekonomiczno-produkcyjnym, a mianowicie: opłacalne ceny skupu dla cieląt ciężkich o wadze powyżej 80 kg, przyznanie gospodarstwom chłopskim w rejonach pomelioracyjnych prawa do nabycia węgla za dostawę kontraktowanego młodego bydła rzeźnego oraz za każdą zacieloną jałowicę pokrytą zarodowym buhajem. Podjęto akcję budowy tanich obór z prefabrykatów. Zabezpieczono także środki dla budowy silosów oraz dosuszania siana przy użyciu wentylatorów. W latach 1964–1965 w indywidualnych gospodarstwach chłopskich wybudowano ponad 250 tys. silosów, rozprowadzono 1.000 wentylatorów do suszenia siana. Poprawa stanu pogłowia bydła stwarza duże perspektywy na zwiększenie jego produkcyjności. W związku z tym służba weterynaryjna została zabezpieczona w środki zapewniające zwalczanie chorób zaraźliwych, prowadzenie planowej walki z chorobami pasożytniczymi, zwalczanie bezmleczności i jałowości bydła. Poważny postęp poczyniono również w zwalczaniu brucelozy bydła.</u>
          <u xml:id="u-6.18" who="#WładysławGałka">W zespole środków, przy pomocy których oddziałujemy na wzrost produkcji rolnej, szczególna rola przypada melioracjom. Plan inwestycji melioracyjnych został w 1964 r. zrealizowany w 100,8 proc. Z każdym rokiem melioracje obejmują coraz większe areały ziemi. Na początku bieżącej 5-latki 130 tys. ha łąk było zmeliorowanych, lecz niezagospodarowanych, stanęło zadanie zlikwidowania tych zaległości. Niezależnie od tego, w trakcie realizacji zadań ubiegłej i bieżącej 5-latki, pewna część obiektów nie została dostatecznie intensywnie zmeliorowana, bądź nieuzbrojona w potrzebne urządzenia. Wszystkie te obiekty zostały skontrolowane i sporządzony został program ich dozbrajania. Zabezpiecza się specjalną pulę nawozów na obszar zagospodarowany w danym roku oraz w poprzednich 2 latach, a w roku przyszłym zapewnimy nawozy na pielęgnację obszarów zagospodarowanych w ostatnich 5 latach. Powołane też zostały specjalistyczne państwowe przedsiębiorstwa konserwacji i eksploatacji urządzeń melioracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-6.19" who="#WładysławGałka">Z roku na rok wzrastają dostawy traktorów, maszyn, narzędzi i urządzeń technicznych dla rolnictwa. W oparciu o współpracę krajów należących do RWPG oraz osiągnięcia nauki i praktyki został opracowany krajowy system maszyn dla kompleksowej mechanizacji podstawowych działów produkcji rolnej. W systemie tym zostały uwzględnione maszyny już produkowane, jak również maszyny, których produkcję trzeba uruchomić. Zostały również powołane do życia 2 zakłady doświadczalne technologii napraw ciągników i maszyn rolniczych w Żdżarach i w Tczewie. Opracowują one pełną technologię napraw i oprzyrządowania dla zakładów naprawczych mechanizacji rolnictwa. Z uwagi na podnoszony wielokrotnie problem jednolitych cen napraw, w oparciu o wyniki wspomnianych zakładów doświadczalnych, wprowadzono stałe ceny za remonty kapitalne ciągników i niektórych maszyn towarzyszących. Rozszerzony został zakres obsługi gwarancyjnej sprzętu rolniczego. Dla tych czynności trzeba było wydzielić grupę 700 mechaników specjalistów i wyposażyć ich w 560 czołówek warsztatowych. Powiększono też kadrę instruktorów mechanizacji rolnictwa, kierując do niej 1.700 specjalistów. Szeroką działalność szkoleniową dla specjalistów zatrudnionych w mechanizacji rolnictwa prowadzą także POM-y. W ub. roku szkolnym 290 przedsiębiorstw POM wyszkoliło łącznie ok. 16 tys. traktorzystów. W warsztatach POM i zakładach naprawczych maszyn rolniczych uczy się ok. 9 tys. mechaników, w tym 5 tys. ze szkół przyzakładowych.</u>
          <u xml:id="u-6.20" who="#WładysławGałka">Rok 1964 był pierwszym rokiem funkcjonowania przedsiębiorstw budowlanych w nowym układzie organizacyjnym. W Ministerstwie Rolnictwa dokonano przeglądu katalogu projektów typowych, eliminując z niego rozwiązania drogie i mniej udane. Dla każdego województwa ustalone zostały zestawy projektów typowych zawierające od 45 do 85 projektów dla uspołecznionego budownictwa rolniczego. Ministerstwo Rolnictwa opracowało program działania przewidujący m.in. dalszą rozbudowę mocy produkcyjnej przedsiębiorstw budownictwa rolniczego. Na ten cel przewidziano 808,7 mln zł w roku bieżącym.</u>
          <u xml:id="u-6.21" who="#WładysławGałka">Na dzień 1. X. br. sklasyfikowano 21,8 mln ha gruntów, a do końca br. będziemy mieć sklasyfikowanych 22 mln ha gruntów, co stanowi 95 proc. wszystkich zadań. W br. kończy klasyfikację dalszych 6 województw: białostockie, poznańskie, bydgoskie, katowickie, koszalińskie i szczecińskie. Materiały z klasyfikacji gruntów są coraz częściej wykorzystywane do prawidłowego organizowania produkcji rolnej. Mapy opracowane w oparciu o wyniki gleboznawcze przeznaczane są dla agronomów gromadzkich, kierowników PGR itd. Mapy syntetyczne obejmujące całe powiaty przeznaczone są dla organów powiatowej i wojewódzkiej służby rolnej. Pomagają one do prawidłowego organizowania produkcji, jej planowania i rejonizowania oraz do prawidłowej dystrybucji środków produkcji.</u>
          <u xml:id="u-6.22" who="#WładysławGałka">Jednym z ważnych zagadnień są gospodarstwa podupadłe. Szacuje się, że gospodarstw tych jest ok. 68 tys. o obszarze 587 tys. ha. Występują one przede wszystkim w województwach: białostockim, warszawskim, łódzkim, poznańskim, bydgoskim, wrocławskim, olsztyńskim i kieleckim. Średni obszar gospodarstwa wynosi ok. 8,5 ha. Gospodarstwom tym udzielono do końca ub. roku następującej pomocy: Bank Rolny wypłacił 419 mln zł pożyczki dla ponad 22.700 gospodarstw, co czyni przeciętnie 19 tys. zł na gospodarstwo; w tym: na kredyty inwestycyjne przeznaczono 307,9 mln zł, z tego na budownictwo — 216 mln zł, na zakup inwentarza żywego — 79 mln zł i na inne cele — 12,7 mln zł. Łączna kwota kredytów obrotowych wynosi 111,2 mln zł, w tym 68,1 mln zł kredytów kontraktacyjnych. Odroczono na okres 3 lat płatność scalonych należności na łączną sumę ok. 450 mln zł. Fachową opieką agronomiczną otoczono 35 tys. gospodarstw, które zawarły umowy z gromadzkimi radami narodowymi. Chodzi jednak o to, aby nie tylko zaopatrywać te gospodarstwa w środki materialne, lecz aby pomoc państwa spotykała się z inicjatywą zainteresowanych. Trudno w pełni ocenić efekty udzielonej pomocy. Z posiadanych materiałów wynika, że dzięki pomocy państwa podniosło swe zdolności produkcyjne ok. 8 tys. gospodarstw, a obecnie liczba tych gospodarstw szacowana jest na 15 tys. W gospodarstwach tych wybudowano ok. 1.100 budynków mieszkalnych i 2.600 gospodarczych, wyremontowano przeszło 5.300 różnych budynków oraz zakupiono 15 tys. sztuk bydła i 24,5 tys. trzody chlewnej.</u>
          <u xml:id="u-6.23" who="#WładysławGałka">W minionym roku gospodarczym główna uwaga w PGR skierowana była m.in. na powiększenie produkcji zbóż i nasiennictwa oleistych oraz przyspieszenie rozwoju produkcji zwierzęcej. W zakresie bydła wzrosło jego pogłowie o 4,2 proc. i osiągnęło 1.245 tys. sztuk. Nastąpiła też poprawa mleczności krów o 144 litry, a dostawy żywca bydlęcego zwiększyły się o 14,8 proc. W ub. roku skierowano do PGR blisko 8 tys. ciągników, 1.400 kombajnów, 1.600 pras i blisko 800 suszarń fluidyzacyjnych. W wyniku tego osiągnęliśmy 11,3 mechanicznych jednostek pociągowych na 100 ha użytków rolnych, a możliwość zbioru zbóż kombajnami wzrosła o 34 proc.</u>
          <u xml:id="u-6.24" who="#WładysławGałka">W minionym roku PGR przejęły 52 tys. ha gruntów Państwowego Funduszu Ziemi. Łącznie od 1960 r. do 1965 r. przejęto takich gruntów 263 tys. ha. Zagospodarowanie nowych gruntów jest sprawą trudną. Niemniej jest to zadanie o dużym znaczeniu gospodarczym i społecznym, które nadal będzie interesowało PGR.</u>
          <u xml:id="u-6.25" who="#WładysławGałka">Ubiegłoroczne wyniki, a przede wszystkim tegoroczne, wskazują, że konsekwentna realizacja naszego programu rolnego wzbogaconego szeregiem nowych poczynań ekonomicznych, technicznych i organizacyjnych przynosi coraz lepszy i obfitszy plon. Coraz efektywniej wykorzystywane są rezerwy produkcyjne rolnictwa, pomyślnie rozwija się społeczno-produkcyjna i inwestycyjna inicjatywa rolników, rosną dostawy artykułów rolnych na potrzeby rynku, przemysłu i eksportu.</u>
          <u xml:id="u-6.26" who="#WładysławGałka">O WYKONANIU NARODOWEGO PLANU GOSPODARCZEGO I BUDŻETU ZA ROK 1964 W CZĘŚCI DOTYCZĄCEJ MINISTERSTWA PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO I SKUPU</u>
          <u xml:id="u-6.27" who="#WładysławGałka">Informacja Ministra Przemysłu Spożywczego i Skupu Feliksa Pisuli złożona na posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego w dniu 4 listopada br.</u>
          <u xml:id="u-6.28" who="#WładysławGałka">Wyniki uzyskane w rolnictwie w 1964 r. pozwoliły na pomyślne na ogół zrealizowanie zadań gospodarczych resortu. Wartościowy plan skupu wykonany został w 100,9 proc., co stanowi wzrost w stosunku do 1963 r. o 6,7 proc. Znacznie przekroczono plany skupu żywca, drobiu, buraków cukrowych, tytoniu, ziemniaków. Nie zrealizowano zadań w skupie jaj, mleka, roślin oleistych i zboża.</u>
          <u xml:id="u-6.29" who="#WładysławGałka">Na wykonanie zadań planu w skupie żywca wpłynęła zwiększona pomoc paszowa dla rolnictwa. W 1964 r. sprzedano 2.160 tys. ton pasz (280 tys. ton więcej niż w 1963 r.). Przekroczono plany skupu trzody i bydła, nie wykonano planu skupu cieląt i owiec. Zadania planu w skupie mleka wykonano w 98,7 proc., jednakże skupiono o 89 mln litrów więcej niż w 1963 r. Do wykonania planu skupu jaj zabrakło 7,4 proc., głównie z powodu trudności w eksporcie.</u>
          <u xml:id="u-6.30" who="#WładysławGałka">Planowy skup zbóż i nasion oleistych zostały niewykonane; niższy skup zboża w porównaniu z 1963 r. spowodowany był spadkiem zbiorów oraz wzrostem zapotrzebowania na paszę wskutek zwiększenia pogłowia trzody chlewnej. Mimo przekroczenia o 3 proc. areału pod kontraktację, wykonano zaledwie 67 proc. planu skupu oleistych; powodem były niekorzystne warunki atmosferyczne.</u>
          <u xml:id="u-6.31" who="#WładysławGałka">Ziemniaków skupiono 5.406 tys. ton, a skup buraków cukrowych wyniósł 12.600 tys. ton. Dzięki znacznemu przekroczeniu planów kontraktacji poważne osiągnięcia (wzrost o 36,7 proc. w stosunku do planu) zanotowano na odcinku tytoniu.</u>
          <u xml:id="u-6.32" who="#WładysławGałka">W produkcji przemysłowej zadania resortu wykonane zostały w 106,4 proc.; przemysł spożywczy uzyskał 6,8 proc. wzrostu produkcji w porównaniu z rokiem poprzednim. Było to najwyższe tempo wzrostu od 1961 r. Dzięki temu odzyskano wysoką dynamikę rozwoju, która uległa osłabieniu w latach 1962–63. Na przekroczenie zadań produkcyjnych wpłynęła wyjątkowo korzystna realizacja w przemyśle mięsnym, cukrowniczym, owocowo-warzywnym, piwowarskim, tytoniowym, ziemniaczanym i chłodniczym. Pozostałe branże wykonały zadania z nadwyżką wynoszącą średnio kilka procent, z wyjątkiem przemysłu zbożowo-młynarskiego.</u>
          <u xml:id="u-6.33" who="#WładysławGałka">W przemyśle cukrowniczym produkcja cukru osiągnęła najwyższy dotychczasowy poziom — 1.654 tys. ton (o 26,3 proc. więcej niż w kampanii 1963 roku). Również areał buraków w 1964 r. był najwyższym zakontraktowanym do tego czasu przez przemysł cukrowniczy. W przemyśle mięsnym produkcja konserw wzrosła o 4,2 proc., szynek o 4,6 proc., przy czym uzyskano znaczne poprawienie jakości gotowego produktu. W przemyśle olejarskim produkcja tłuszczów roślinnych wzrosła wprawdzie o 12,6 proc., w tym margaryny o 13,3 proc., to jednak począwszy od IV kwartału 1964 r. ograniczono produkcję margaryny z powodu zmniejszenia zapotrzebowania rynku.</u>
          <u xml:id="u-6.34" who="#WładysławGałka">Rok 1964 był dla przemysłu owocowo-warzywnego drugim kolejnym rokiem urodzaju, zwłaszcza jabłek, dzięki czemu uzyskano zapas półprzetworów owocowych odpowiadający 2-letniemu zużyciu. Zapas ten wykorzystywany jest w nieurodzajnym roku bieżącym.</u>
          <u xml:id="u-6.35" who="#WładysławGałka">Przemysł ziemniaczany przerobił 1,3 mln ton ziemniaków, przekraczając maksymalny do tej pory przerób z 1963 r. o 0,3 mln ton. Zarówno kampania wiosenna jak i jesienna były najwyższymi ze wszystkich dotychczasowych w tym przemyśle.</u>
          <u xml:id="u-6.36" who="#WładysławGałka">Wykonane zostały planowe dostawy na zaopatrzenie rynku masy mięsno-tłuszczowej, wyrobów cukierniczych, cukru, dżemów, jak i drobiu, piwa, wódek gatunkowych itp. Nastąpiło natomiast obniżenie zapotrzebowania rynku na przetwory zbożowe, makaron, koncentraty obiadowe, pieczywo cukiernicze, spirytus i wódki czyste oraz tłuszcze roślinne. Zaopatrzenie rynku w masę mięsną, mimo wykonania planu produkcji, wzrosło w porównaniu z 1963 r. tylko o 0,6 proc. a tłuszcz o 3,9 proc. Nie osiągnęła planowanego poziomu sprzedaż przetworów zbożowych. Mniejsze zapotrzebowanie na niektóre wyroby spowodował duży urodzaj warzyw i ziemniaków.</u>
          <u xml:id="u-6.37" who="#WładysławGałka">W realizacji zadań eksportu uzyskano wzrost o 22,3 proc. w stosunku do założeń planu. Wpływy dewizowe w stosunku do roku poprzedniego uległy zwiększeniu o 27,9 proc. Wzrost ten uzyskano zarówno dzięki zwiększeniu ilościowemu dostaw niektórych artykułów, jak i wzrostowi cen uzyskiwanych na rynkach zagranicznych. W eksporcie partycypowały głównie przemysły mięsny, cukrowniczy, jajczarsko-drobiarski i mleczarski (80 proc. udziału w eksporcie). Głównymi kierunkami eksportu były nadal rynki europejskie. Jednocześnie poważnie wzrósł eksport do krajów socjalistycznych, głównie w drodze tzw. szerokiej wymiany nadwyżek rynkowych. Dalszej poprawie uległa efektywność eksportu rolno-spożywczego. Import towarów i surowców rolno-spożywczych przekroczono o 26,7 proc., co spowodowane było zwiększonymi dostawami zbóż, tłuszczów olejarskich, tytoniu, ziarna kakaowego i mięsa. Blisko 60 proc. wartości całego importu stanowił import zboża.</u>
          <u xml:id="u-6.38" who="#WładysławGałka">Zadania inwestycyjne resort wykonał w 122 proc. w stosunku do założeń planu. Realizacja planu inwestycyjnego przebiegała na ogół sprawnie, niemniej zanotowano opóźnienia na szeregu ważnych obiektów, głównie w przemyśle paszowym. Opóźnienia wynikały wskutek niedostatecznego postępu robót budowlano-montażowych. Podstawowym problemem działalności inwestycyjnej przemysłu spożywczego jest stworzenie bazy materialno-technicznej dostosowanej do wzrostu produkcji rolniczej i jej nadwyżki towarowej. Szczupłość limitów inwestycyjnych w 1964 r. nie pozwoliła na dokonanie w tym zakresie istotnych przedsięwzięć.</u>
          <u xml:id="u-6.39" who="#WładysławGałka">Plan zatrudnienia wykonany został w 96,9 proc., a plan funduszu płac w 102,5 proc., przy wykonaniu planu produkcji wynoszącym 106,4 proc. Wydajność pracy na 1 robotnika grupy przemysłowej wzrosła w stosunku do roku poprzedniego o 7,7 proc.; wskaźnik udziału kosztów własnych wartości produkcji poprawiono o 0,7 proc., głównie w kosztach materiałowych. Plan akumulacji finansowej resort przekroczył o 5,2 proc.</u>
          <u xml:id="u-6.40" who="#WładysławGałka">Rok 1964 w resorcie przemysłu spożywczego i skupu, mimo trudności oraz niedociągnięć, był rokiem dodatnich wyników w działalności gospodarczej. Dzięki odbudowie tempa wzrostu produkcji stworzone zostały realne podstawy dla dalszego jej rozwoju, który ma miejsce w roku bieżącym i stanowi korzystną pozycję wyjściową do zadań przyszłego planu 5-letniego.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>