text_structure.xml 18.7 KB
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">W dniu 15 października 1966 r. Komisja Przemysłu Ciężkiego, Chemicznego i Górnictwa, obradująca pod kolejnym przewodnictwem posłów Jerzego Bukowskiego (bezp.) i Józefa Niedźwieckiego (PZPR), rozpatrzyła projekt 5-letniego planu rozwoju gospodarki narodowej na lata 1966-1970 w części dotyczącej górnictwa, geologii i energetyki.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli:</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- przedstawiciele sejmowej Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, - przedstawiciele Komisji Planowania przy Radzie Ministrów z zastępcą Przewodniczącego - Józefem Olszewskim, Ministerstwa Górnictwa i Energetyki z Ministrem - Janem Mitręgą, Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego z podsekretarzem stanu - Józefem Talmą oraz przedstawiciele Ministerstwa Przemysłu Chemicznego, Ministerstwa Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, Najwyższej Izby Kontroli, Wyższego Urzędu Górniczego z prezesem - Edmundem Grabowskim i Centralnego Urzędu Geologii z prezesem - Mieczysławem Mrozowskim.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">W imieniu podkomisji projekt planu 5-letniego w części dotyczącej górnictwa, energetyki oraz geologii zreferował poseł Stanisław Pawłowski (bezp.).</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Resort górnictwa i energetyki, podobnie jak w poprzedniej 5-latce, ma najwyższy udział w funduszach inwestycyjnych; w latach 1966-1970 ma do dyspozycji ponad 96 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Zgodnie z założeniami planu, w roku 1970 resort ma osiągnąć produkcję globalną wartości 92,7 mld zł, co w porównaniu z 1965r, oznacza wzrost o 50,7 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">W przemyśle węgla kamiennego wydobycie w 1970 r. wzrosnąć ma do 154,9 mln ton; osiągnie się to przede wszystkim przez wdrażanie nowych postępowych metod naukowej organizacji pracy i zastosowanie nowoczesnego sprzętu, dzięki czemu wzrosną znacznie wskaźniki mechanizacji pracy. Oczekiwana jest poprawa jakości węgla, co nastąpi dzięki maksymalnemu rozwojowi eksploatacji wysoko jakościowych pokładów węgla, zwłaszcza koksowego, zapewnieniu wysokiego udziału asortymentów grubych, intensywnemu rozwojowi zakładów wzbogacenia oraz dalszemu postępowi techniki. Wzrost wydobycia zostanie osiągnięty także przez szybki rozwój i rozbudowę nowych kopalń węgla w Rybnickim Okręgu Węglowym oraz przez rozbudowę starych kopalń. Zdecydowana większość nakładów górnictwa węglowego przeznaczonych na budowę nowych kopalń zostanie skierowana na inwestycje kontynuowane.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Opracowany został program zagospodarowania skał płonnych wydobywanych razem z węglem. W efekcie zmniejszą się ich zwały na hałdach, co wraz z akcją rekultywacji wyrobisk górniczych pozwoli zwiększyć areał użytków i w przyszłości zmienić charakter krajobrazu w zagłębiu węglowym.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">W latach 1966-70 eksport węgla kamiennego może wzrosnąć z 21,5 - 22 mln do ok. 24 mln ton. Istnieje więc szansa umocnienia pozycji polskiego eksportu węgla na światowym rynku.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Zwiększenie w przyszłości efektów ekonomicznych górnictwa węglowego należy łączyć z rozwojem prac naukowych nad przetwórstwem węgla (problemy technologii, pełnego w perspektywie wykorzystania tego surowca). Te prace naukowe należałoby zintensyfikować i przeznaczyć na nie więcej środków.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">W obecnej 5-latce planowany jest dalszy poważny wzrost wydobycia węgla brunatnego: z 22,6 mln ton w 1965 r, do 55,7 mln ton w 1970 r. Nie przewiduje się budowy nowych kopalń węgla brunatnego, zostanie natomiast zakończona budowa kopalni „Kazimierz” i „Jóźwin” w rejonie Konina.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Wzrastające wydobycie węgla brunatnego pozwoli zwiększyć wzrost produkcji energii elektrycznej uzyskiwanej z tego surowca w ogólnej produkcji energetyki zawodowej z 29.4 proc. w 1965 r, do 59,6 proc. w 1970 r.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Poza węglem i częściowo energią wodną, w obecnym 5-leciu nie wchodzą u nas w rachubę inne źródła energii; problemy energetyki jądrowej odsuwane są u nas na dalszy okres.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Produkcja energii elektrycznej osiągnąć ma w 1970 r. 65 -65,5 mld kWh wobec 45,6 mld kWh w 1965 r.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Przewiduje się oddanie do użytku nowych mocy energetycznych na poziomie 4669 MW tj. o 719 MW więcej niż w ubiegłym 5-leciu. W 1970 roku moc zainstalowana w elektrowniach ma wzrosnąć do 14,204 W.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Obecny stan sieci najwyższych napięć nie daje dostatecznej pewności i stabilności pracy. W zestawieniu ze wzrostem produkcji energii elektrycznej niedostateczną jest także organizacja przesyłu energii w sieciach rozdzielczych średnich i niskich napięć. Problem wydłużenia sieci energetycznej, zwiększenia mocy stacji transformatorowych wymaga uważnego stadium i rozsądnych decyzji. Problem ten staje się szczególnie ważny dla wzrastającej liczby odbiorców wiejskich. W jego rozwiązywaniu potrzebne jest zacieśnienie współpracy Ministerstwa Górnictwa i Energetyki z Ministerstwem Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">W obecnym 5-leciu trzeba przeprowadzić - zgodnie z tendencjami światowymi - prace wstępne i przygotowawcze do produkcji dużych turbozespołów o mocy 500-600 W.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Trzeba podjąć decyzję, które ukształtowałyby politykę zagospodarowania i prawidłowego wykorzystania zasobów gazu. Chodzi m. in. o równomierne rozmieszczenie sieci gazociągów magistralnych oraz urządzeń do transportu i magazynowania gaza. Z uwagi na wysokie zasoby gazu ziemnego należy w obecnej 5-latce dążyć do lepszego ich wykorzystania, głównie przez przemysł.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Racjonalne wykorzystanie złóż gazu utrudnia deficyt rur, stanowiąc jeden z głównych powodów ograniczeń w rozbudowie sieci gazociągowej. Uzupełnienie akcji związanej z gazyfikacją kraju należy widzieć w pełnym wykorzystaniu gazu płynnego.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">W bardzo szybkim tempie wzrasta zapotrzebowanie gospodarki na ropę naftową. Pokrycie tych potrzeb urasta do wielkiego problemu wobec małej produkcji ropy z własnych złóż: w 1965 r. wydobycie 340 tys. ton pokryło tylko 9 proc. zapotrzebowania. Import ropy poważnie obciąża bilans płatniczy, także w perspektywie obecnej 5-latki.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">W 5-latce na poszukiwania za ropą przeznacza się 14 mld zł. Jest to wielki wysiłek inwestycyjny. Program badań musi podlegać okresowej krytyce i regulacji na podstawie wypracowanych koncepcji naukowych, Program ten nie jest pozbawiony elementów ryzyka, chodzi jednak o to, by uczynić-wszystko dla uzyskania w rozsądnym czasie pozytywnych wyników, Do zadań Centralnego Urzędu Geologii należy przygotowanie podstawowej bazy geologicznego rozpoznania kraju. Program zadań w obecnej 5-latce charakteryzuje koncentracja wysiłku na poszukiwania - obok ropy naftowej i gazu ziemnego - surowców agrochemicznych, soli potasowych i fosforytów oraz rud cynku i ołowiu. Na obecnym etapie te kierunki poszukiwań podkomisja uznaje za prawidłowe. Zwiększony zakres poszukiwań wymaga zacieśnienia współpracy wszystkich placowej zajmujących się problematyką geologiczną, umocnienia zaplecza naukowo-technicznego.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">Na pytania posłów: Bolesława Gregorka (PZPR), Edwarda Owczarka (PZPR), Jana Dubisa (PZPR), Łucji Matuszewskiej (bezp.) Stanisława Sulimy (PZPR), Teresy Gąsiorkiewicz (PZPR), Kazimierza Kandzierskiego (PZPR), Feliksa Dębskiego (ZSL), Władysława Budzika (PZPR), Tadeusza Jędrucha (ZSL), Antoniego Buczkowskiego (ZSL), Henryka Szafrańskiego (PZPR), Antoniego Daniela (PZPR), Bolesława Bednarka (PZPR - Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów), Ignacego Krakowskiego (PZPR), Władysława Kądziołki (PZPR), Władysława Maciejczyka (PZPR) i Zdzisława Drewki (PZPR) odpowiedzi udzielili: Minister Górnictwa i Energetyki — Jan Mitręga, dyrektor generalny w tym resorcie - Bolesław Bartoszek, dyrektorzy departamentów - Jan Borowski i Leon Noje, Główny Inspektor Gospodarki Paliwowo-Energetycznej - Zygmunt Neumann, zastępca Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów Józef Olszewski i podsekretarz stanu w Ministerstwie Przemysłu Ciężkiego - Józef Talma.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">Wyjaśnienia dotyczyły m.in.:</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">- perspektyw pokrycia zapotrzebowania na węgiel i energię elektryczną w bieżącym 5-leciu:</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">- perspektyw rozszerzenia zagranicznych rynków zbytu węgla kamiennego;</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">- funduszu remontowego w kopalniach węgla kamiennego;</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">- wykorzystania gazu ziemnego przez poszczególne gałęzie przemysłu;</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">- produkcji rur na potrzeby geologii;</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">- programu podniesienia jakości maszyn górniczych;</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">- wierceń poszukiwawczych na Bałtyku;</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">- perspektyw rekonstrukcji sieci energetycznej na wsi;</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">- cen pobieranych za energię elektryczną od mieszkańców wsi.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">(DYSKUSJA)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#KazimierzKopecki">Przemysł gazowniczy w naszym kraju ma do odrobienia znaczne zaległości w porównania do krajów przodujących. Zażycie gaza zarówno na cele technologiczne, jak też socjalno-bytowe jest u nas zbyt małe. Z zadowoleniem należy przyjąć prognozę zwiększenia do 1970 r. ilości zagospodarowanego gazu. Jednakże należy także wyrazić opinię, że planowany postęp jest zbyt wolny, niezadowalający, jeśli brać pod uwagę miarę potrzeb. W tej sytuacji zwiększyć należy wysiłki zmierzające do skorygowania planu w toku praktycznego działania.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#KazimierzKopecki">Zgodnie z dezyderatem Komisji rząd podjął decyzje porządkujące gospodarkę gazem. Jednakże druga część dezyderatu dotycząca zagospodarowania gazu płynnego, nadal pozostaje otwarta. Podstawą dobrego zagospodarowania gazu płynnego powinna być dobra organizacja. Tymczasem gospodarka gazem płynnym przedstawia obecnie chaos. Kompleksowym zagospodarowaniem nie zajmuje się właściwie żadna instytucja, zaś zbyt prowadzi kilka organizacji. Sytuacja wymaga podjęcia radykalnych środków usprawniających.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#KazimierzKopecki">Jednym z istotnych, otwartych zagadnień Pozostają dostawy rur. Nasuwa się postulat rozpatrzenia możliwości szybszego wzrostu ich produkcji.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#KazimierzKopecki">Państwowy Inspektorat Gospodarki Paliwowo-Energetycznej wykazać się może dużym dorobkiem w dziedzinie oszczędności paliw i energii. Nadal jednak poważne straty paliwa powstają przy spalaniu węgla w gospodarstwach domowych. W projekcie planu duża część potrzeb na nowe, sprawniejsze piece i trzony kuchenne nie znajduje pokrycia. Równocześnie zająć się trzeba piecami centralnego ogrzewania, gdyż produkowane modele pochodzą sprzed pół wieku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#WacławMońka">Około 90 proc. strat energii, będących następstwem awarii, powstaje na liniach średniego napięcia. Wynika to m. in. z przeciążenia tych linii. Jest to poważny problem, szczególnie dla wsi. Dla państwowych gospodarstw rolnych, czy kółek rolniczych, w których stosowane są dojarki elektryczne, przerwa w dostawie prądu oznacza poważne zakłócenie pracy. Dzieje się tak, mimo iż resort górnictwa i energetyki zrobił bardzo wiele dla doinwestowania i rozbudowy linii niskiego i średniego napięcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#AntoniRybak">Problem zróżnicowanych opłat za energię elektryczną na wsi budzi nadal poważne wątpliwości. Chodzi przy tym nie tyle o wysokość stawek, ile o sam fakt ich zróżnicowania. Warto przedyskutować w związku z tym możliwość ujednolicenia opłat.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#AntoniRybak">Zaopatrzenie wsi w węgiel wydatnie się ostatnio poprawiło i problem niedoboru został właściwie zlikwidowany. Obecnie należałoby rozważyć możliwość przejścia na wolnorynkową sprzedaż węgla.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#ŁucjaMatuszewska">Największe korzyści ekonomiczne ze stosowania gazu ziemnego osiąga przemysł chemiczny. Dlatego sprawie maksymalnego wykorzystania gazu ziemnego przez ten przemysł należy poświęcić szczególną uwagę.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#ŁucjaMatuszewska">Niektóre procesy technologiczne w chemii wymagają tzw. pewnego zasilania w energię elektryczną. Nawet krótkie przerwy w zasilaniu powodują tu bardzo wysokie straty. Na przykład w kombinacie płockim zaledwie 9-minutowa przerwa w dostawie energii spowodowała niedawno straty w wysokości ok.4 mln zł. W tej sytuacji trzeba zbadać, czy zwiększenie nakładów na podniesienie pewności zasilania nie jest opłacalne. Wydaje się, że zyski uzyskane dzięki ograniczeniu przerw w dostawach energii znacznie przewyższą wysokość przeznaczonych na ten cel środków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#EdwardOwczarek">Stan bezpieczeństwa i higieny pracy w niektórych kopalniach nie jest jeszcze dostateczny. Wynika to m. in. z niedostatku dobrych urządzeń zabezpieczających. Poprawę przyniosłoby niewątpliwie zwiększenie produkcji tych urządzeń, a wśród nich stempli hydraulicznych.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#EdwardOwczarek">Dodatkowych wyjaśnień udzielili: Minister Górnictwa i Energetyki - Jan Mitręga, prezes Wyższego Urzędu Górniczego - Edmund Grabowski, zastępca przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów - Józef Olszewski i prezes Centralnego Urzędu Geologii - Mieczysław Mrozowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#JerzyBukowski">W pracach podkomisji i w toku dyskusji poselskiej poruszone zostały najważniejsze i najbardziej aktualne elementy planu 5-letniego górnictwa i energetyki. Na szczególną uwagę zasługuje problem poszukiwań geologicznych i efektywnego wydatkowania przeznaczonych na ten cel środków. Sprawa ta powinna się znaleźć w centrum zainteresowania właściwych resortów i podległych jednostek.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#JerzyBukowski">Celowe jest poszukiwanie wszelkich dostępnych możliwości poprawy stanu sieci niskiego i średniego napięcia, głównie na terenie wsi.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#JerzyBukowski">W kolejnym punkcie porządku dziennego Komisja rozpatrzyła wnioski wynikające z rozpatrzenia projektu 5-letniego planu rozwoju gospodarki narodowej, w częściach dotyczących: Przemysłu Ciężkiego, Chemicznego, Górnictwa i Energetyki, Geologii, wykorzystania energii jądrowej, elektronicznej techniki obliczeniowej, normalizacji, atomistyki, patentów i organizacji przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#JerzyBukowski">Komisja przyjęła przedłożone projekty kierując równocześnie do Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów propozycję dwóch poprawek, z których jedna dotyczy wprowadzenia do planu opracowania technologii odzysku siarki, druga - opracowania nowych technologii wykorzystania krajowych surowców chemicznych.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#JerzyBukowski">Komisja uchwaliła też treść pisma do Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów informującego o przebiegu 3-dniowych obrad i wypływających z nich wnioskach. W piśmie tym Komisja zwraca uwagę m. in. na.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#JerzyBukowski">- problem zaopatrzenia materiałowego przemysłu maszynowego, zwłaszcza w wyroby hutnicze;</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#JerzyBukowski">- potrzebę zwiększenia potencjału produkcyjnego walcowni;</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#JerzyBukowski">- konieczność wzmocnienia więzi i dyscypliny kooperacyjnej;</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#JerzyBukowski">- potrzebę dalszego usprawniania organizacji produkcji;</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#JerzyBukowski">- konieczność pełnej realizacji nakreślonego programu inwestycyjnego przemysłu chemicznego, od czego w podstawowej mierze zależna jest realizacja 5-letniego planu tej gałęzi przemysłu;</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#JerzyBukowski">- potrzebę rozwijania starań zmierzających do dalszej poprawy jakości chemikaliów;</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#JerzyBukowski">- potrzebę zwrócenia baczniejszej uwagi na zagadnienia elektryfikacji rolnictwa; w dziedzinie tej zachodzi potrzeba usprawnień organizacyjnych i pełniejszego uwzględnienia potrzeb energetycznych wsi;</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#JerzyBukowski">- przyśpieszenie programu gazyfikacji kraju;</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#JerzyBukowski">- celowość zorganizowania ośrodka techniki jądrowej na ziemiach północnych.</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#JerzyBukowski">Ponadto Komisja uchwaliła szereg dezyderatów, w których postuluje m. in.:</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#JerzyBukowski">- dofinansowanie niektórych inwestycji hutniczych, zapewniające wzrost produkcji wyrobów walcowanych;</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#JerzyBukowski">- podjęcie środków, umożliwiających szybszy rozwój przemysłu narzędziowego;</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#JerzyBukowski">- prawidłowy rozdział potencjału produkcyjnego wykonawstwa dla potrzeb inwestycji chemicznych;</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#JerzyBukowski">- uregulowanie sprawy inwestycji rozproszonych;</u>
          <u xml:id="u-7.19" who="#JerzyBukowski">- usprawnienie dostaw inwestycyjnych z importu.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>