text_structure.xml
77.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 5 m. 40 po poł.).</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Przedstawiciele Rządu : Prezydent Ministrów Wincenty Witos, Minister Spraw Zagranicznych Eustachy Sapieha, Minister Spraw Wewnętrznych Leopold Skulski, Minister Wyznań Religii i Oświecenia Publicznego Maciej Rataj, Minister Rolnictwa i Dóbr Państwowych Józef Raczyński, Minister Kolei Żelaznych Zygmunt Jasiński, Minister Poczt i Telegrafów Władysław Stesłowicz, Minister Aprowizacji Bolesław Grodziecki, Minister Pracy i Opieki Społecznej Jan Jankowski, Minister Sprawiedliwości Stanisław Nowodworski, Minister Przemysłu i Handlu Stefan Przanowski, Minister b. dzielnicy pruskiej Władysław Kucharski, Prezes Najwyższej Izby Kontroli Państwa Józef Higersberger.)</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">(Podsekretarze Stanu: W Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Tadeusz Łopuszański, w Ministerstwie Skarbu Roman Rybarski i Ignacy Veinfeld.)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie. Protokuł 218 posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 219 posiedzenia leży w biurze sejmowem do przejrzenia. Jako sekretarze zasiadają posłowie Sołtyk i Waszkiewicz. Listę mówców prowadzi poseł Sołtyk.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Proszę P. Sekretarza o odczytanie interpelacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. ks. Lubelskiego i tow. do pp. Ministrów Skarbu oraz Poczt i Telegrafów w sprawie przesyłki pieniężnej dla p. Józefa Boberka ze Szczucina w Małopolsce.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. Stapińskiego i tow. do p. Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego przeciw forsowaniu w tym czasie tworzenia nowych parafii i budowania nowych gmachów kościelnych.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. Marchuta i tow. do p. Ministra Spraw Wojskowych o zasiłek dla rodziny Jakuba Bernata w Medyni Głogowskiej w pow. łańcuckim.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. Stapińskiego i tow. do p. Ministra Skarbu przeciw praktykom podatkowym w pow. sanockim.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. Krempy i tow. do p. Ministra Robót Publicznych w sprawie zabudowań gospodarczych spalonych przez wojsko w r. 1914–1915 w, wielu gminach pow. niskiego, a dotychczas nie odbudowanych.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. Krempy i tow. do pp. Ministrów Spraw Wewnętrznych i Robót Publicznych w sprawie Kazimierza Pająka z Ołałęży pokrzywdzonego przez władzę polityczną w Mielcu.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. Krempy i tow. do p. Ministrów Rolnictwa i Dóbr Państwowych w sprawie leżących odłogiem gruntów hr. Tarnowskiego w Chorzelowie w pow. mieleckim.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. Krempy i tow. do p. Ministra Spraw Wojskowych w sprawie niezwalniania jedynaków służących w wojsku, wśród nich Michała Koncfoła z Gwoździa w pow. niskim.</u>
<u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. Krempy i tow. do p. Ministrów Rolnictwa i Dóbr Państwowych i Aprowizacji w sprawie usunięcia straży pogranicznej nad Wisłą, która zabrania głodującej ludności zakupywać zboże w Kongresówce.</u>
<u xml:id="u-3.10" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja posłów Związku P. P. S. do całego Rządu w sprawie zbrodni marnotrawienia majątku państwowego przez Ministerstwo Kolei.</u>
<u xml:id="u-3.11" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja posłów pomorskich do p. Prezydenta Ministrów i p. Ministra Spraw Zagranicznych w sprawie twierdzeń niezgodnych z prawdą, ogłoszonych przez Wysokiego Komisarza Ligi Narodów w Gdańsku, o usposobieniu ludności korytarza Gdańskiego.</u>
<u xml:id="u-3.12" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja posłów Klubu Mieszczańskiego do pp. Ministrów Spraw Wewnętrznych i Sprawiedliwości w sprawie bezprawnych zarządzeń urzędu mieszkaniowego.</u>
<u xml:id="u-3.13" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. ks. Kotuli i in. do p. Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie niewypłacania całkowitej pensji profesorom szkoły kupieckiej w Przemyślu.</u>
<u xml:id="u-3.14" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. Seiba i tow. do p. Ministra Spraw Wojskowych o zasiłek dla Józefa Bugary w Gorzkowie ad Nowy Sącz.</u>
<u xml:id="u-3.15" who="#SekretarzpWaszkiewicz">Interpelacja p. Śliwińskiego i tow. do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie praktyk policji państwowej w Krakowie.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Interpelacje te prześlę p. Prezydentowi Ministrów na drodze regulaminem przepisanej.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do jedynego punktu porządku dziennego: dalszy ciąg trzeciego czytania ustawy o Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Muszę donieść Izbie, że nadszedł wniosek, podpisany przez 10 największych klubów, o następującem brzmieniu:</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#Marszałek">„Wstawić jako ustęp trzeci do art. 126.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#Marszałek">„Drugi z rzędu na zasadzie tej Konstytucji wybrany Sejm może dokonać rewizji Ustawy Konstytucyjnej własną uchwałą, powziętą większością 3/5 głosujących, przy obecności conajmniej połowy ustawowej liczby posłów”.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#Marszałek">Wniosek ten stanowi część kompromisu między stronnictwami.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad art. 22. Proszę P. Sekretarza o odczytanie poprawki.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#SekretarzpSołtyk">Poprawka Związku Ludowo-Narodowego: Zamiast pierwszego ustępu wstawić: „Poseł nie może ani na swoje, ani na obce imię kupować lub uzyskiwać dzierżaw dóbr państwowych, przyjmować dostaw publicznych i robót rządowych, ani otrzymywać od Rządu koncesji lub innych korzyści osobistych”.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Poniatowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PPoniatowski">W sformułowaniu tej poprawki mogłaby się nasuwać pewna wątpliwość, żeby mianowicie ograniczenie praw poselskich nie sięgało tak daleko, by mogło uniemożliwiać posłom nabywanie działek gruntu z tytułu reformy rolnej. Sprawozdanie p. referenta, przedstawione Wysokiemu Sejmowi w drugiem czytaniu, wątpliwości te usunęło, bo zupełnie wyraźnie p. sprawozdawca komentował to w ten sposób, że ograniczenie to nie nastąpi. W tem więc mniemaniu, że Wysoka Izba będzie zawsze tak ten artykuł konstytucji rozumiała, za poprawką Zw. L. N. klub nasz będzie głosował.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, żeby wstali. Większość, poprawka przyjęta. Ustęp pierwszy art. 22 w tem brzmieniu został przyjęty, a co do ustępu drugiego niema sprzeciwu.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do art. 23.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PCzapiński">Proszę o głos.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Czapiński.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PCzapiński">Stawiam wniosek o skreślenie art. 23.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Jest wniosek o skreślenie tego artykułu. Proszę Posłów, którzy są za skreśleniem art. 23 według wniosku p. Czapińskiego, żeby wstali. Mniejszość, wniosek odrzucony.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">Do art. 24 niema poprawki.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#Marszałek">Do art. 25 jest poprawka klubu P. P. S. Proszę p. Sekretarza o jej odczytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#SekretarzpSołtyk">Artykuł ten winien brzmieć: „Pierwszą sesję nowo wybranego Sejmu zwołuje Prezydent Rzeczypospolitej dekretem, kontrasygnowanym przez Prezesa Rady Ministrów i wszystkich ministrów. Sejm obraduje w permanencji: odroczenie sesji może nastąpić tylko na podstawie uchwały Sejmu i nie dłużej, niż na trzy miesiące”.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, aby powstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona. Pozostaje jeszcze poprawka Nr. 2 do art. 25, ażeby skreślić wyrazy „i Senat”. Głosowanie nad tem musimy odłożyć po art. 37. Przystępujemy zatem do art. 26. Poprawka Nr. 1, Klubu „Wyzwolenie”. Proszę p. Sekretarza o jej odczytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#SekretarzpSołtyk">W pierwszem zdaniu dodać: „przy obecności połowy ustawowej liczby posłów”.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Stoi większość, poprawka przyjęta. Przystępujemy do poprawki P. P. S. do art. 26. Proszę o odczytanie tej poprawki.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#SekretarzpSołtyk">Zamiast słów: „Prezydent Rzeczypospolitej” i t. d. aż do końca ustępu wstawić: „Sejm może być rozwiązany przez Prezydenta Rzeczypospolitej przed wygaśnięciem mandatów poselskich:</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#SekretarzpSołtyk">a) na żądanie Rady Ministrów, poparte przez 1/3 ogólnej liczby posłów,</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#SekretarzpSołtyk">b) na żądanie przynajmniej 500,000 obywateli, posiadających czynne prawo wyborcze; żądanie to musi być wyrażone w formie złożonego na ręce Prezydenta Rzeczypospolitej oświadczenia na piśmie z podpisami własnoręcznemi, poświadczonemi przez urzędy gminne lub władze sądowe”.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#PWoźnicki">Prosimy o wyłączenie ustępu b) i o głosowanie oddzielne.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#Marszałek">Głosujemy zatem nad poprawką lit. a) do słów: „ogólnej liczby posłów” włącznie. Proszę Posłów, którzy są za pierwszą częścią poprawki, aby powstali. Jest mniejszość. W ten sposób także lit. b) jest według mego zdania załatwiona.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Głos: Nie)</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#Marszałek">W takim razie stawiam pod głosowanie poprawkę z wykluczeniem litery a). Zatem skreśla się w tej drugiej kombinacji słowa: „a) na żądanie Rady Ministrów, poparte przez 1/3 ogólnej liczby posłów”, bo ten punkt jest przegłosowany. Proszę Posłów, którzy są za poprawką z wykluczeniem słów, umieszczonych pod lit. a), aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona. Proszę p. Sekretarza o odczytanie poprawki trzeciej.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#SekretarzpSołtyk">Poprawka Klubu N. P. R. Skreślić słowa: „Prezydent Rzeczypospolitej może rozwiązać Sejm” itd. do drugiego ustępu włącznie. Odpowiednio zmienić ostatnie zdanie artykułu.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#Marszałek">Prószę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby powstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do czwartej poprawki, postawionej przez Klub „Wyzwolenie”. Proszę p. Sekretarza o jej odczytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#SekretarzpSołtyk">W zdaniu drugiem pierwszego ustępu zamiast słów: „za zgodą i t. d.” wstawić: „na wniosek 1/3 liczby posłów”.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PKiernik">Zwracam uwagę na poprawkę drukowaną w załączniku do druku Nr. 2561, która się łączy z tą poprawką, mianowicie na propozycję, ażeby przyjąć poprawkę „Wyzwolenia”, t. j. dodać w pierwszem zdaniu na końcu: „przy obecności przynajmniej połowy ustawowej liczby posłów”.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PWoźnicki">My się godzimy na tę poprawkę. Nasza poprawka byłaby uzupełniana przez ten dodatek.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#Marszałek">Wystarczy więc głosowanie nad poprawką P. S. L. i P. P. S. do tego artykułu. Głosujemy więc najpierw nad poprawką Nr. 4, Klubu „Wyzwolenia”. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby powstali. Stoi mniejszość, zatem ta część poprawki odrzucona. W takim razie poprawka P. S. L. i P. P. S. chyba będzie cofnięta?</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PWoźnicki">To już nieaktualne.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#Marszałek">Jest jeszcze do art. 26 samodzielna poprawka P. S. L. i P. P. S., by drugie zdanie skreślić, a na to miejsce wstawić: „Prezydent Rzeczypospolitej może rozwiązać Sejm na wniosek Rady Ministrów za zgodą 3/5 większości Sejmu przy obecności przynajmniej połowy ustawowej liczby posłów”. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby powstali. Stoi mniejszość, zatem i ta poprawka odrzucona. Dalej jest wniosek Klubu P. S. L. i P. P. S., ażeby drugi ustęp art. 26 skreślić, a więc słowa: „Równocześnie w obu wypadkach z samego prawa rozwiązuje się Senat”.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#PWoźnicki">Należałoby głosowanie nad tem odłożyć do czasu głosowania nad art. 37.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#Marszałek">Słusznie. Odkładamy więc głosowanie.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#Marszałek">Pozostaje jeszcze jedna poprawka Nr. 5, Związku Posłów Narodowości Żydowskiej.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#SekretarzpSołtyk">W drugiem zdaniu pierwszego ustępu zamiast „za zgodą 3/5” i t. d. wstawić „na wniosek Rady Ministrów”.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby powstali. Mniejszość. Poprawka odrzucona.</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#Marszałek">Od art. 27 do 31 niema poprawek. Przystępujemy do poprawki do art. 32, będącej w druku dodatkowym.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#SekretarzpSołtyk">Poprawka do art. 32. Artykuł ten ma brzmieć: „Do prawomocności uchwał potrzebna jest zwykła większość głosów przy obecności przynajmniej 1/3 części ogółu ustawowej liczby posłów, o ile inne przepisy Konstytucji nie zawierają odmiennych postanowień”.</u>
<u xml:id="u-32.2" who="#SekretarzpSołtyk">Ta poprawka mojem zdaniem jest tylko redakcyjna. Czy kto jest przeciwnego zdania i żąda głosowania nad nią?</u>
<u xml:id="u-32.3" who="#komentarz">(Głosy: Nie)</u>
<u xml:id="u-32.4" who="#SekretarzpSołtyk">Uważam ją za przyjętą.</u>
<u xml:id="u-32.5" who="#SekretarzpSołtyk">Do art. 35 jest wniosek o skreślenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#PCzapiński">Proszę o głos w sprawie głosowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Czapiński.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#PCzapiński">Prosiłbym o imienne głosowanie nad poprawką o skreślenie art. 35.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy popierają ten wniosek, ażeby powstali. Poparcie jest dostateczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#PKiernik">Wnosimy, aby w pierwszem głosowaniu wyłączono słowa: „większością 11/20 głosujących”.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#Marszałek">W pierwszem głosowaniu głosujemy nad całością, wyjąwszy te słowa.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#PWoźnicki">Zwracam uwagę, że jest poprawka P. S. L. „Wyzwolenie”, która inne brzmienie tego artykułu proponuje.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#Marszałek">Najdalej posunięty jest wniosek o skreślenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#PCzapiński">Proszę o głos w sprawie głosowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Czapiński.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#PCzapiński">Możeby p. Marszałek i Wysoki Sejm zgodzili się na następujący modus głosowania: najpierw imiennie głosować nad skreśleniem całego artykułu, następnie nad poprawką „Wyzwolenia”. Jeśliby pozostało brzmienie art. 35, to ponieważ w tym artykule kwestionujemy słowa, „większością 11/20 głosujących”, więc proponuję oddzielnie przegłosować właśnie te słowa, a gdyby pokazało się, że poprawka, o skreślenie tych słów została odrzucona, pozostanie art. 35 w brzmieniu pierwotnem.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#Marszałek">Uwaga p. posła Czapińskiego jest słuszna. Głosujemy więc najprzód nad skreśleniem całego artykułu, nie przesądzając o tem, czy „większością 11/20 głosujących” przejdzie.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#PCzapiński">Więc jak głosujemy? Prosimy o wyjaśnienie.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#Marszałek">Kto jest za skreśleniem art. 35, głosuje „tak”. Jeśliby wniosek ten odrzucono, będziemy głosować nad wyrazami „większością 11/20 głosujących”. Proszę pp. Sekretarzy o zajęcie się głosowaniem.</u>
<u xml:id="u-46.1" who="#komentarz">(Po głosowaniu)</u>
<u xml:id="u-46.2" who="#komentarz">(Przewodnictwo obejmuje wicemarszałek Osiecki).</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Wynik głosowania następujący: za wnioskiem o skreślenie art. 35 głosowało posłów 187, przeciwko 198. Wniosek zatem upadł.</u>
<u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">(Wrzawa na ławach Klubu „Wyzwolenie”. Głosy: Skandal! Precz z Senatem! Nigdy się nie pogodzimy! Hańba Senatowi!)</u>
<u xml:id="u-47.2" who="#komentarz">(Dzwoni)</u>
<u xml:id="u-47.3" who="#WicemarszałekOsiecki">Przystępujemy do głosowania nad poprawką P. S. L. „Wyzwolenie”.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-48.1" who="#SekretarzpSołtyk">Artykuł ten winien brzmieć: „Każda ustawa musi być przyjęta przez Sejm w trzech czytaniach. Sejm po drugiem szczegółowem czytaniu i głosowaniu odsyła ustawę ponownie do Komisji i trzecie jej czytanie nie może się odbyć wcześniej, jak po dwóch tygodniach, jeżeli Sejm większością 2/3 głosów nie postanowi inaczej. Wszelkie poprawki do ustawy, przyjętej w dwóch czytaniach, mogą by zgłaszane wyłącznie do Komisji i nie później jak w tydzień po drugiem czytaniu na plenum”.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#PWoźnicki">Wnoszę o imienne głosowanie nad tą poprawką.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Jest wniosek o imienne głosowanie nad poprawką P. S. L. „Wyzwolenie”. Proszę tych Posłów, którzy popierają ten wniosek, ażeby powstali. Wniosek nie uzyskał dostatecznego poparcia, zatem upada. Proszę Panów Posłów, którzy są za poprawką tylko co odczytaną, ażeby powstali. Mniejszość: Poprawka upada.</u>
<u xml:id="u-50.1" who="#WicemarszałekOsiecki">Przystępujemy do głosowania nad skreśleniem wyrazów w art. 35 „większością 11/20 głosujących”.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#PCzapiński">Proponuję, ażeby nad skreśleniem słów „większością 11/20 głosujących” głosować imiennie.</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Jest wniosek o głosowanie imienne nad skreśleniem słów „większością 11/20 głosów”. Proszę tych Posłów, którzy popierają ten wniosek, ażeby powstali. Poparcie dostateczne. Przystępujemy do imiennego głosowania. Proszę Panów Posłów, którzy są za skreśleniem tych wyrazów, ażeby oddali kartki z napisem „tak”, ci, co są temu przeciwni, z napisem „nie”.</u>
<u xml:id="u-52.1" who="#komentarz">(Po głosowaniu).</u>
<u xml:id="u-52.2" who="#WicemarszałekOsiecki">Wynik głosowania: za wnioskiem posła Czapińskiego głosowało 185 przeciw 198. Zatem poprawka upada. Przechodzimy do art. 36. Najdalej idącą poprawką jest poprawka o skreślenie tego artykułu.</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#PKiernik">Proszę o głos.</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Głos ma p. Kiernik.</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#PKiernik">Wnoszę, ażeby w razie odrzucenia poprawki o skreślenie całego artykułu 36 skreślić ustęp drugi art. 36, a nadto, żeby skreślić z ustępu 4 zdanie: „Z każdą kadencją sejmową wygasają mandaty połowy członków Senatu, za pierwszym razem przez losowanie, którego szczegółowe przeprowadzenie określi ordynacja wyborcza”. Nadto wnoszę o imienne głosowanie nad wnioskiem o skreślenie ustępu drugiego art. 36.</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#PdeRosset">Proszę o głos.</u>
</div>
<div xml:id="div-57">
<u xml:id="u-57.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Głos ma p. de Rosset.</u>
</div>
<div xml:id="div-58">
<u xml:id="u-58.0" who="#PdeRosset">Proszę Panów, tutaj najwidoczniej zaszła w druku omyłka, bo jest podany jako punkt trzeci poprawka Klubu Mieszczańskiego, ażeby wyrazy od „nie tracą” do „służbowo” skreślić. Istotnie tak było, że klub nasz proponował pewne wnioski, a mianowicie: albo skreślić ustęp, dający prawo korzystania z prawa wyborczego tym włościanom, którzy korzystają z reformy rolnej, chociaż jeszcze rok tam nie mieszkają, albo też równorzędne prawo dać robotnikom, zmieniającym miejsce pracy, oraz urzędnikom, przeniesionym służbowo. Te dwie poprawki uwzględniono, a więc poprawka nasza jest bezprzedmiotowa.</u>
<u xml:id="u-58.1" who="#PdeRosset">Co do przemówienia p. Kiernika zwracam uwagę, że w załączniku znajduje się ta sama poprawka w sprawie skreślenia: „Z każdą kadencją i t. d.” we wniosku naszym w ustępie 3.</u>
<u xml:id="u-58.2" who="#komentarz">(P. Czapiński: Więc poprawka trzecia jest cofnięta)</u>
<u xml:id="u-58.3" who="#PdeRosset">Cofnięta, bo jest uwzględniona w artykule.</u>
</div>
<div xml:id="div-59">
<u xml:id="u-59.0" who="#PPoniatowski">Proszę o głos w sprawie głosowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-60">
<u xml:id="u-60.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Głos ma p. Poniatowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-61">
<u xml:id="u-61.0" who="#PPoniatowski">Sądzę, że należy przystąpić najpierw do głosowania nad poprawką o skreślenie całego artykułu, potem głosować nad wnioskiem o głosowanie częściowe nad artykułem.</u>
</div>
<div xml:id="div-62">
<u xml:id="u-62.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Przystępujemy do głosowania najpierw nad najdalej idącą poprawką P. S. L. i P. P. S. Jest to poprawka, która zmierza do skreślenia całego artykułu. Jest wniosek o imienne głosowanie nad tą poprawką. Proszę Posłów, którzy popierają ten wniosek, żeby wstali. Wniosek nie uzyskał dostatecznego poparcia. Przystępujemy do głosowania zwykłego. Proszę Posłów, którzy są za skreśleniem całego artykułu 36, żeby wstali. Biuro jest zgodne, że stoi mniejszość, poprawka upadła. Przystępujemy do głosowania nad poprawką klubu P. S. L. „Wyzwolenie”. Proszę P. Sekretarza o jej odczytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-63">
<u xml:id="u-63.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-63.1" who="#SekretarzpSołtyk">Artykuł ten powinien brzmieć: „Ustawy przyjęte przez Sejm w trzech czytaniach ogłasza Naczelnik Państwa najpóźniej w dni 30 od dnia ich uchwalenia. Jeżeli Naczelnik Państwa założy sprzeciw co do ogłoszenia i wykonania ustawy, przez Sejm uchwalonej, musi jednocześnie rozwiązać Sejm i zarządzić nowe wybory”.</u>
</div>
<div xml:id="div-64">
<u xml:id="u-64.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby powstali. Biuro jest zgodne, że stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-64.1" who="#WicemarszałekOsiecki">Poprawka 3), Klubu Mieszczańskiego, została cofnięta. Przystępujemy do głosowania nad ustępem 2, art. 36. Zaznaczam, że sprawozdawca Komisji Konstytucyjnej wycofał punkty a) i b), zatem to odpada w głosowaniu. Przystępujemy do głosowania nad punktami c) i d).</u>
<u xml:id="u-64.2" who="#komentarz">(P. Woźnicki. Wnoszę o rozdzielenie tego głosowania)</u>
<u xml:id="u-64.3" who="#WicemarszałekOsiecki">Zwracam uwagę, że p. Kiernik wniósł o imienne głosowanie nad obydwoma punktami razem. Poseł Woźnicki stawia wniosek, ażeby głosować oddzielnie.</u>
<u xml:id="u-64.4" who="#komentarz">(P. Woźnicki: Cofam to)</u>
<u xml:id="u-64.5" who="#WicemarszałekOsiecki">Przystępujemy zatem do imiennego głosowania. Proszę tych Posłów, którzy popierają wniosek o imienne głosowanie, aby powstali. Jest dostateczne poparcie, przystępujemy do imiennego głosowania. Proszę tych Posłów, którzy są za skreśleniem punktów c) i d) w ust. 2 art. 36, aby oddali kartki z napisem „tak”. Proszę pp. Sekretarzy o zajęcie się głosowaniem.</u>
<u xml:id="u-64.6" who="#komentarz">(Po głosowaniu)</u>
<u xml:id="u-64.7" who="#WicemarszałekOsiecki">Wynik głosowania następujący: Za wnioskiem posła Kiernika o skreślenie punktów c) i d) głosowało posłów 194, przeciw 191, wniosek przeszedł.</u>
<u xml:id="u-64.8" who="#komentarz">(Brawa na lewicy)</u>
<u xml:id="u-64.9" who="#WicemarszałekOsiecki">Przystępujemy do głosowania nad poprawką p. de Rosseta.</u>
</div>
<div xml:id="div-65">
<u xml:id="u-65.0" who="#PdeRosset">Proszę o głos.</u>
</div>
<div xml:id="div-66">
<u xml:id="u-66.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-67">
<u xml:id="u-67.0" who="#PdeRosset">Cofam ten wniosek.</u>
</div>
<div xml:id="div-68">
<u xml:id="u-68.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Wobec tego przystępujemy do głosowania nad, przedostatnim ustępem art. 36. Mianowicie jest wniosek, ażeby z przedostatniego ustępu skreślić zdanie, zaczynające się od słów: „Z każdą kadencją sejmową”, a kończące się słowami „ordynacja wyborcza”. Proszę tych Posłów, którzy są za skreśleniem tego zdania, ażeby powstali. Większość. Wniosek przeszedł, a zatem zdanie to zostaje skreślone.</u>
<u xml:id="u-68.1" who="#WicemarszałekOsiecki">Wracamy teraz do art. 2. Jest tutaj poprawka, obecnie bezprzedmiotowa P. S. L., P. P. S., P. S. L. (Wyzwolenie) N. P. R. i Zw. Posł. Nar. Żyd., domagająca się skreślenia słów „i Senat”; ale jest jeszcze druga poprawka, P. S. L. (Wyzwolenie) i N. P R., aby zamiast „Prezydent Rzeczypospolitej” było powiedziane: „Naczelnik Państwa”. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby powstali. Biuro jest zgodne, że stoi mniejszość. Poprawka ta upada. Wobec uchwalenia art. 35 uważam głosowanie nad poprawką 2) do art. 25 za bezprzedmiotowe. Dla tych samych względów staje się bezcelowem głosowanie nad drugim ustępem art. 26.</u>
<u xml:id="u-68.2" who="#WicemarszałekOsiecki">Przystępujemy do art. 37. Jest tu zgłoszona poprawka P. P. S. Proszę p. Sekretarza o jej odczytanie.</u>
<u xml:id="u-68.3" who="#komentarz">(Głosy: Poco odczytywać. Jest znana wszystkim)</u>
<u xml:id="u-68.4" who="#WicemarszałekOsiecki">Wobec tego, że poprawka jest znana i wydrukowana, możemy przystąpić do głosowania bez jej odczytywania.</u>
</div>
<div xml:id="div-69">
<u xml:id="u-69.0" who="#PWoźnicki">Prosimy najpierw o głosowanie nad ustępami „a, b, c”, a następnie nad „d” oddzielnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-70">
<u xml:id="u-70.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę tych Panów Posłów, którzy są za przyjęciem z artykułu w poprawce P. P. S., który tam się nazywa „art. 51”, pierwszych punktów do litery c) włącznie, aby powstali. Mniejszość. Poprawka upadła. Proszę tych Posłów, którzy są za przyjęciem ustępu lit. d) z tego artykułu, aby powstali. Mniejszość. Poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-70.1" who="#WicemarszałekOsiecki">Przechodzimy do art. 52 i 53 tej poprawki. Proszę tych Posłów, którzy są za temi artykułami, aby powstali. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-70.2" who="#WicemarszałekOsiecki">Do art. 38 poprawek nie zgłoszono.</u>
<u xml:id="u-70.3" who="#WicemarszałekOsiecki">Przystępujemy do głosowania nad art. 39. Jest tu poprawka P. S. L. (Wyzwolenie).</u>
<u xml:id="u-70.4" who="#WicemarszałekOsiecki">Treść jej jest znana P. Posłom.</u>
</div>
<div xml:id="div-71">
<u xml:id="u-71.0" who="#PWoźnicki">Wnosimy o imienne głosowanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-72">
<u xml:id="u-72.0" who="#WicemarszałekOsiecki">P. Woźnicki stawia wniosek o imienne głosowanie. Proszę tych P. Posłów, którzy popierają wniosek p. Woźnickiego, aby powstali. Poparcie niedostateczne, przystępujemy zatem do głosowania zwykłego. Proszę tych PP. Posłów, którzy są za tą poprawką, aby powstali. Mniejszość. Poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-72.1" who="#WicemarszałekOsiecki">Przystępujemy do głosowania nad drugą poprawką PPS, NPR, PSL i Zw. Posłów Nar. Żyd.</u>
</div>
<div xml:id="div-73">
<u xml:id="u-73.0" who="#PFichna">Proszę o głos w sprawie głosowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-74">
<u xml:id="u-74.0" who="#WicemarszałekOsiecki">P. Fichna ma głos w sprawie głosowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-75">
<u xml:id="u-75.0" who="#PFichna">Proponuję, abyśmy głosowali imiennie nad tą poprawką.</u>
</div>
<div xml:id="div-76">
<u xml:id="u-76.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę tych Pp. Posłów, którzy popierają wniosek p. Fichny, aby powstali. Poparcie dostateczne. Przystępujemy do głosowania imiennego. Proszę tych Pp. Posłów, którzy są za przyjęciem tej poprawki, ażeby oddali kartki z napisem „tak”, przeciwni kartki z napisem „nie”.</u>
<u xml:id="u-76.1" who="#komentarz">(Po głosowaniu).</u>
<u xml:id="u-76.2" who="#WicemarszałekOsiecki">Wynik głosowania: za poprawką głosowało 185 posłów, przeciw 201 posłów. Poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-76.3" who="#WicemarszałekOsiecki">Do art. 40 została zgłoszona poprawka Klubów: P. S. L. i P. P. S., ażeby skreślić końcowe słowa „Marszałek Sejmu” a wpisać: „Prezes Rady Ministrów”.</u>
<u xml:id="u-76.4" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę tych Posłów, którzy są za poprawką do art. 40, ażeby powstali. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-76.5" who="#WicemarszałekOsiecki">Do art. 41 zgłoszona jest poprawka P. P. S., NPR, PSL i Zw. Posłów Nar. Żyd. i druga poprawka P. S. L. (Wyzwolenie); te poprawki ze względu na to, że Pp. Posłowie mają przed sobą druki, nie będą odczytane. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem pierwszej poprawki, ażeby wstali. Mniejszość. Poprawka upada.</u>
<u xml:id="u-76.6" who="#WicemarszałekOsiecki">Przystępujemy do głosowania nad poprawką drugą, wniesioną przez P. S. L. (Wyzwolenie).</u>
<u xml:id="u-76.7" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Mniejszość, poprawka upada.</u>
<u xml:id="u-76.8" who="#WicemarszałekOsiecki">Do art. 42 jest poprawka N. Ch. K. R.</u>
</div>
<div xml:id="div-77">
<u xml:id="u-77.0" who="#PCzerniewski">Proszę o imienne głosowanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-78">
<u xml:id="u-78.0" who="#WicemarszałekOsiecki">P. Czerniewski prosi, ażeby głosować imiennie nad poprawką N. Ch. K. R. Proszę P. Sekretarza o jej odczytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-79">
<u xml:id="u-79.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-79.1" who="#SekretarzpSołtyk">Po art. 42 wstawić jako artykuł 43.</u>
<u xml:id="u-79.2" who="#SekretarzpSołtyk">„Na prezydenta Rzeczypospolitej może być wybrany, każdy obywatel Państwa, Polak i katolik, który ukończył 40 lat życia”.</u>
</div>
<div xml:id="div-80">
<u xml:id="u-80.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę Posłów, którzy popierają wniosek o imienne głosowanie, ażeby wstali. Poparcie dostateczne. Przystępujemy do imiennego głosowania. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby oddali kartki z napisem „tak” przeciwni z napisem „nie”.</u>
<u xml:id="u-80.1" who="#komentarz">(Przewodnictwo obejmuje Marszałek).</u>
<u xml:id="u-80.2" who="#komentarz">(Po głosowaniu).</u>
</div>
<div xml:id="div-81">
<u xml:id="u-81.0" who="#Marszałek">Wynik głosowania następujący: za poprawką do art. 42 głosowało posłów 124, przeciw 208, a zatem poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-81.1" who="#Marszałek">Przechodzimy do poprawki do art. 43. P. S. L. i P. P. S. Proszę P. Sekretarza o odczytanie pierwszego punktu.</u>
</div>
<div xml:id="div-82">
<u xml:id="u-82.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-82.1" who="#SekretarzpSołtyk">1) Skreślić cały drugi ustęp t. j. zdanie: „Każdy urzędnik Rzeczypospolitej musi podlegać ministrowi, który za jego działania odpowiada przed Sejmem”.</u>
</div>
<div xml:id="div-83">
<u xml:id="u-83.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za skreśleniem tego drugiego ustępu, ażeby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona. Proszę o odczytanie następnej poprawki.</u>
</div>
<div xml:id="div-84">
<u xml:id="u-84.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-84.1" who="#SekretarzpSołtyk">2) Skreślić cały trzeci ustęp, t. j. zdanie: „Nominacje urzędników kancelarii cywilnej Prezydenta Rzeczypospolitej kontrasygnuje Prezes Rady Ministrów i jest za ich działania odpowiedzialny przed Sejmem”.</u>
</div>
<div xml:id="div-85">
<u xml:id="u-85.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za skreśleniem tego ustępu, ażeby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona.</u>
</div>
<div xml:id="div-86">
<u xml:id="u-86.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-86.1" who="#SekretarzpSołtyk">3) „Ewentualnie, gdyby nie uchwalono skreślenia, uchwalić ustęp trzeci w brzmieniu następującem: „Nominacje wyższych urzędników, urzędów przybocznych Prezydenta Rzeczypospolitej (resp. przydanych Prezydentowi Rzeczypospolitej) kontrasygnuje Prezes Rady Ministrów”.</u>
</div>
<div xml:id="div-87">
<u xml:id="u-87.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona.</u>
<u xml:id="u-87.1" who="#Marszałek">Do art. 44 i 45 poprawek niema. Do art. 46 jest poprawka P. S. L. i P. P. S. Proszę P. Sekretarza o odczytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-88">
<u xml:id="u-88.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-88.1" who="#SekretarzpSołtyk">Skreślić w ustępie pierwszym słowa: „nie może jednak sprawować naczelnego dowództwa w czasie wojny”.</u>
</div>
<div xml:id="div-89">
<u xml:id="u-89.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką t. j. za skreśleniem, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona.</u>
<u xml:id="u-89.1" who="#Marszałek">Przechodzimy do poprawki do art. 47. Proszę P. Sekretarza o jej odczytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-90">
<u xml:id="u-90.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-90.1" who="#SekretarzpSołtyk">Poprawka PSL. i PPS. Zamiast ustępu pierwszego wstawić ustęp: „Prezydentowi Rzeczypospolitej przysługuje w wykonywaniu prawa łaski prawo darowywania albo łagodzenia wymierzonych przez sądy karne kar i skutków prawnych zasądzenia karno-sądowego, oraz wstrzymywania wykonania tychże kar, jak również umarzania postępowania karnego lub zarządzenia zaniechania tegoż, z wyjątkiem spraw z oskarżenia prywatnego”.</u>
</div>
<div xml:id="div-91">
<u xml:id="u-91.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy za tą poprawką, ażeby powstali. I teraz stoi mniejszość, poprawka odrzucona. Do art. 48 niema poprawki. Do art. 49 jest poprawka. Proszę P. Sekretarza o jej odczytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-92">
<u xml:id="u-92.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-92.1" who="#SekretarzpSołtyk">Poprawki P. P. S.</u>
<u xml:id="u-92.2" who="#SekretarzpSołtyk">1) Po wyrazie „zawiera” dodać „za uprzednią zgodą Sejmu”,</u>
<u xml:id="u-92.3" who="#SekretarzpSołtyk">2) w ustępie pierwszym, począwszy od słów „i podaje je”, do końca tego ustępu skreślić.</u>
</div>
<div xml:id="div-93">
<u xml:id="u-93.0" who="#Marszałek">Głosujemy osobno nad temi poprawkami, o ile nie usłyszę innego wniosku. Proszę Posłów, którzy są za pierwszą poprawką P. P. S., ażeby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona.</u>
<u xml:id="u-93.1" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za drugą poprawką.</u>
<u xml:id="u-93.2" who="#komentarz">(Głos: Bezprzedmiotowa)</u>
<u xml:id="u-93.3" who="#Marszałek">Czy pod tym względem panuje zgoda?</u>
<u xml:id="u-93.4" who="#komentarz">(P. Czapiński: Nie słyszeliśmy propozycji)</u>
<u xml:id="u-93.5" who="#Marszałek">Czy po przegłosowaniu pierwszej poprawki druga staje się bezprzedmiotową?</u>
<u xml:id="u-93.6" who="#komentarz">(P. Czapiński: Tak).</u>
<u xml:id="u-93.7" who="#Marszałek">Do art. 50, 51 i 52 niema poprawek. Do art. 53 jest poprawka, ażeby skreślić słowa „lub Senatu”. Po przegłosowaniu art. 35 i 36 ta poprawka jest bezprzedmiotowa. Do art. 54 i 55 niema poprawek. Do art. 56 jest poprawka.</u>
<u xml:id="u-93.8" who="#komentarz">(Głos na prawicy: Zgadza my się na nią)</u>
<u xml:id="u-93.9" who="#Marszałek">Wobec braku sprzeciwu uważam ją za przyjęta. Do art. 57 i 58 niema poprawek. Do art. 59 jest poprawka redakcyjna.</u>
<u xml:id="u-93.10" who="#komentarz">(Głos: Zgadzamy się)</u>
<u xml:id="u-93.11" who="#Marszałek">Jest zgoda. Poprawkę uważam za przyjętą. Do art. 60, 61, 62 i 63 niema poprawek. Do art. 64 jest poprawka P. S. L. i P. P. S., ażeby skreślić słowo „i Senat”. Poprawka ta staje się bezprzedmiotowa.</u>
<u xml:id="u-93.12" who="#Marszałek">Do art. 64 są dwie poprawki, proszę P. Sekretarza o odczytanie pierwszej poprawki.</u>
</div>
<div xml:id="div-94">
<u xml:id="u-94.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-94.1" who="#SekretarzpSołtyk">Poprawką P. S. L., P. S. L. „Wyzwolenie”, N. P. R., Zw. Posłów Nar. Żyd.: Zamiast „których wybierają z poza swego grona: 8 Sejm i 4 Senat” powinno być „których wybiera Sejm”.</u>
</div>
<div xml:id="div-95">
<u xml:id="u-95.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona. Proszę P. Sekretarza o odczytanie drugiej poprawki.</u>
</div>
<div xml:id="div-96">
<u xml:id="u-96.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-96.1" who="#SekretarzpSołtyk">Poprawka P. P. S. „W ustępie pierwszym skreślić słowa: „których wybierają” i t. d. do końca ustępu, a zamiast tego wstawić: „z których 6 wybiera Sejm, 6 zaś korporacja sędziowska w myśl przepisów, które określi ustawa osobna”.</u>
</div>
<div xml:id="div-97">
<u xml:id="u-97.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona. Do art. 65 poprawek niema. Do art. 66 wprowadzona jest tylko stylistyczna zmiana. Czy co do tego są jakie sprzeciwy? Zatem ta zmiana zostaje przyjęta. Do art. 67 są poprawki. Proszę P. Sekretarza o odczytanie pierwszej poprawki.</u>
</div>
<div xml:id="div-98">
<u xml:id="u-98.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-98.1" who="#SekretarzpSołtyk">Poprawka P. P. S. i P. S. L. „Wyzwolenie”: „W ustępie pierwszym po słowach: „radom obieralnym” dodać „w powszechnem, bez różnicy płci, równem, tajnem i stosunkowem głosowaniu”.</u>
<u xml:id="u-98.2" who="#komentarz">(P. Woźnicki: Wnoszę o imienne głosowanie)</u>
</div>
<div xml:id="div-99">
<u xml:id="u-99.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy popierają wniosek p. Woźnickiego o imienne głosowanie nad poprawką do art. 67, aby wstali. Wniosek nie jest dostatecznie poparty. Proszę Posłów, którzy są za tą pierwszą poprawką do art. 67, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona.</u>
<u xml:id="u-99.1" who="#Marszałek">Proszę P. Sekretarza o odczytanie drugiej poprawki do art. 67.</u>
</div>
<div xml:id="div-100">
<u xml:id="u-100.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-100.1" who="#SekretarzpSołtyk">Poprawka P. S. L. „Wyzwolenie”. Na końcu tego ustępu dodać: „których obrady są jawne”.</u>
</div>
<div xml:id="div-101">
<u xml:id="u-101.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, żeby wstali. Mniejszość, poprawka odrzucona. Proszę P. Sekretarza o odczytanie trzeciej poprawki.</u>
</div>
<div xml:id="div-102">
<u xml:id="u-102.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-102.1" who="#SekretarzpSołtyk">Poprawka P. S. L. „Wyzwolenie”. W ustępie drugim skreślić: „i pod ich przewodnictwem”.</u>
</div>
<div xml:id="div-103">
<u xml:id="u-103.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, żeby wstali. Mniejszość, poprawka odrzucona.</u>
<u xml:id="u-103.1" who="#Marszałek">Proszę P. Sekretarza o odczytanie poprawki Klubu Mieszczańskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-104">
<u xml:id="u-104.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-104.1" who="#SekretarzpSołtyk">Artykuł ten powinien brzmieć: „Ustawy rozgranicza kompetencja władz państwowych i samorządowych. W zakresie przysługujących mu praw samorząd działa samodzielnie za pośrednictwem własnych organów wykonawczych.</u>
<u xml:id="u-104.2" who="#SekretarzpSołtyk">Ustawy określą sposób kontroli i nadzoru Państwa nad samorządami”.</u>
</div>
<div xml:id="div-105">
<u xml:id="u-105.0" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, żeby wstali. Mniejszość, poprawka odrzucona.</u>
<u xml:id="u-105.1" who="#Marszałek">Proponuję odroczenie dalszego posiedzenia do jutra godz. 10.</u>
<u xml:id="u-105.2" who="#komentarz">(Głos: Skończmy jeszcze ten rozdział)</u>
<u xml:id="u-105.3" who="#Marszałek">Jak słyszę, jest pragnieniem Izby skończyć ten rozdział.</u>
</div>
<div xml:id="div-106">
<u xml:id="u-106.0" who="#PCzapiński">Proszę o głos w sprawie głosowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-107">
<u xml:id="u-107.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Czapiński.</u>
</div>
<div xml:id="div-108">
<u xml:id="u-108.0" who="#PCzapiński">Do art. 68 postawiliśmy szereg poprawek, mianowicie: artykuły 68, 68a, 68b i t. d. Otóż proponujemy nad temi poprawkami głosować w sposób następujący: Wszystkie poprawki aż do art. 68e proponuję głosować oddzielnie każdą, zaś poczynając od tego artykułu aż do końca wszystkie poprawki głosować en bloc, gdyż obejmują jedną Izbę pracy.</u>
</div>
<div xml:id="div-109">
<u xml:id="u-109.0" who="#PFichna">Panie Marszałku, jest i nasza poprawka do art. 68, proponujemy imienne głosowanie, en bloc nad art. 68, 68a, 68b, i 68c tej poprawki.</u>
</div>
<div xml:id="div-110">
<u xml:id="u-110.0" who="#Marszałek">Nasamprzód głosujemy nad poprawką Klubu N. P. R. Proszę Posłów, którzy popierają wniosek p. Fichny o imienne głosowanie, ażeby wstali. Biuro ma wątpliwości, a zatem musi nastąpić przeliczenie. Proszę Pp. Sekretarzy o przeliczenie.</u>
<u xml:id="u-110.1" who="#komentarz">(Po przeliczeniu)</u>
<u xml:id="u-110.2" who="#Marszałek">Pp. sekretarze twierdzą, że niema 50 posłów. Poparcie nie było dostateczne. Proszę Posłów, którzy są za poprawką klubu N. P. R. do art. 68, ażeby wstali. Stoi mniejszość, poprawka upada.</u>
<u xml:id="u-110.3" who="#Marszałek">Przechodzimy do poprawki P. P. S., składającej się z kilkunastu artykułów. Głosujemy najprzód nad art. 68 poprawki P. P. S. Proszę Posłów, którzy są za art. 68 według poprawki P. P. S., ażeby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona. Dalej głosujemy nad art. 68a poprawki P. P. S. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona. Głosujemy nad art. 68b. Proszę Posłów, którzy są za art. 68b, ażeby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona. Przystępujemy do poprawki art. 68c. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona.</u>
<u xml:id="u-110.4" who="#Marszałek">Przystępujemy do poprawki art. 68d. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, aby powstali. Mniejszość, poprawka upadła. Teraz głosujemy nad resztą poprawek.</u>
</div>
<div xml:id="div-111">
<u xml:id="u-111.0" who="#PChądzyński">Panie Marszałku, proszę o głos.</u>
</div>
<div xml:id="div-112">
<u xml:id="u-112.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Chądzyński.</u>
</div>
<div xml:id="div-113">
<u xml:id="u-113.0" who="#PChądzyński">Proponuję wyrazy: „rady delegatów robotniczych miast i wsi” wyłączyć i głosować najprzód art. 68e i t. d. bez tych wyrazów.</u>
</div>
<div xml:id="div-114">
<u xml:id="u-114.0" who="#Marszałek">Zatem głosujemy nad resztą poprawek od art. 68e do końca, z wyłączeniem słów: „rady delegatów robotniczych miast i wsi”. Proszę tych Posłów, którzy są za temi poprawkami, z wykluczeniem słowa „rady delegatów robotniczych miast i wsi” aby wstali. Mniejszość, wobec tego upadają i słowa, wyłączone dotychczas w głosowaniu.</u>
<u xml:id="u-114.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad poprawką „Wyzwolenia” do art. 68. Proszę tych Posłów, którzy są za poprawką „Wyzwolenia” do art. 68, aby wstali. I tu stoi mniejszość, poprawka upadła. Od art. 69 do końca rozdziału niema poprawek.</u>
<u xml:id="u-114.2" who="#Marszałek">Wobec spóźnionej pory proponuję odroczenie posiedzenia.</u>
<u xml:id="u-114.3" who="#komentarz">(Głos w centrum: Jeszcze „Sądownictwo”. Inne głosy. Skończyć)</u>
<u xml:id="u-114.4" who="#Marszałek">Do art. 76 postawiono wniosek o skreślenie słów: „jednakże sędziowie pokoju z reguły wybierani są przez ludność”. Czy P. Seyda ten wniosek podtrzymuje?</u>
<u xml:id="u-114.5" who="#komentarz">(P. Zygmunt Seyda: Cofam).</u>
<u xml:id="u-114.6" who="#Marszałek">Do art. 77 i następnych aż do 82 włącznie poprawek niema.</u>
<u xml:id="u-114.7" who="#Marszałek">Do art. 83 jest poprawka Klubu P. P. S. Proszę P. Sekretarza o jej odczytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-115">
<u xml:id="u-115.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-115.1" who="#SekretarzpSołtyk">W zdaniu pierwszem po wyrazach „cięższemi karami” dodać: „o przestępstwach, popełnianych osnową pisma drukowego”.</u>
</div>
<div xml:id="div-116">
<u xml:id="u-116.0" who="#Marszałek">Proszę tych Posłów, którzy są za tą poprawką, by wstali. Mniejszość, poprawka odrzucona.</u>
<u xml:id="u-116.1" who="#Marszałek">Do końca rozdziału niema poprawek.</u>
<u xml:id="u-116.2" who="#Marszałek">W rozdziale V od art. 87 do 96 niema poprawek.</u>
<u xml:id="u-116.3" who="#Marszałek">Do art. 96 jest poprawka Związku Posłów Narodowości Żydowskiej i druga poprawka P. S. L. Proszę Posłów, którzy są za pierwszą poprawką do art. 96, ażeby wstali. Mniejszość, poprawka odrzucona. Proszę Posłów, którzy są za poprawką, wniesioną przez PSL., ażeby wstali. Wynik głosowania jest wątpliwy, musi nastąpić głosowanie przez drzwi. Proszę Posłów, którzy są za poprawką P. S. L. ażeby weszli przez drzwi z napisem „tak”, przeciwni przez drzwi z napisem „nie”.</u>
<u xml:id="u-116.4" who="#komentarz">(Po głosowaniu. Przewodnictwo obejmuje Wicemarszałek p. Osiecki).</u>
</div>
<div xml:id="div-117">
<u xml:id="u-117.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Wynik głosowania: za poprawką P. S. L. głosowało posłów 195, przeciw 153. Poprawka przeszła.</u>
<u xml:id="u-117.1" who="#komentarz">(Brawa i okrzyki na lewicy i w lewem centrum)</u>
<u xml:id="u-117.2" who="#WicemarszałekOsiecki">Przechodzimy do dalszego głosowania.</u>
<u xml:id="u-117.3" who="#WicemarszałekOsiecki">Do art. 97 niema poprawek.</u>
<u xml:id="u-117.4" who="#WicemarszałekOsiecki">Do art. 98 jest poprawka Klubu P. S. L. „Wyzwolenie” i Klubu Mieszczańskiego, odczytywać jej nie będę. Przystępujemy do głosowania nad tą poprawką. Proszę Posłów którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Ponieważ wynik głosowania jest wątpliwy, będziemy głosowali przez drzwi. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, żeby przeszli przez drzwi z napisem „tak”, przeciwni przez drzwi z napisem „nie”.</u>
<u xml:id="u-117.5" who="#komentarz">(Po głosowaniu).</u>
<u xml:id="u-117.6" who="#WicemarszałekOsiecki">Rezultat głosowania następujący: za poprawką głosowało posłów 196, przeciwko 166, a zatem poprawka przyjęta.</u>
<u xml:id="u-117.7" who="#WicemarszałekOsiecki">Przechodzimy do art. 99. Zgłoszona jest poprawka P. P. S. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, aby powstali. Mniejszość. Poprawka upadła. Do art. 100 poprawki nie zgłoszono, do art. 101 jest poprawka P. P. S. i Zw. P. Nar. Żyd.</u>
<u xml:id="u-117.8" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę tych Posłów, którzy są za tą pierwszą poprawką, aby wstali. Stoi mniejszość. Poprawka upadła.</u>
</div>
<div xml:id="div-118">
<u xml:id="u-118.0" who="#PCzapiński">Proszę o głos w sprawie głosowania nad art. 102. Proponuję oddzielne głosowanie nad ustępem trzecim art. 102, to znaczy nad ustępem, przewidującym pociechę religijną.</u>
</div>
<div xml:id="div-119">
<u xml:id="u-119.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę tych Posłów, którzy są za tą poprawką p. Czapińskiego,...</u>
<u xml:id="u-119.1" who="#komentarz">(Ks. Lutosławski: Poprawka ta jest skreśleniem 3 ustępu)</u>
<u xml:id="u-119.2" who="#WicemarszałekOsiecki">... to znaczy za skreśleniem ustępu trzeciego art. 102, ażeby wstali. Mniejszość, wniosek p. Czapińskiego upadł.</u>
<u xml:id="u-119.3" who="#WicemarszałekOsiecki">Do art. 103 jest poprawka Nar. Ch. K. R. aby dodać jako ustęp ostatni: „Stałe zatrudnianie pracą zarobkową dzieci i młodzieży w wieku szkolnym jest zakazane”. Proszę tych Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Większość, poprawka przyjęta.</u>
<u xml:id="u-119.4" who="#WicemarszałekOsiecki">Następnie zgłoszona jest poprawka P. S. L. i P. P. S.</u>
<u xml:id="u-119.5" who="#komentarz">(Głos: Bezprzedmiotowa)</u>
<u xml:id="u-119.6" who="#WicemarszałekOsiecki">Bynajmniej, poprawki te ze sobą nie kolidują. Proszę Posłów, którzy są za poprawką P. S. L. i P. P. S., ażeby wstali. Większość, poprawka przyjęta.</u>
<u xml:id="u-119.7" who="#WicemarszałekOsiecki">Do art. 104 i. 105 niema poprawek.</u>
<u xml:id="u-119.8" who="#WicemarszałekOsiecki">Do art. 106 jest poprawka P. P. S., mylnie wydrukowaną przy art. 101: Dodać „na polecenie władz sądowych”. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-119.9" who="#WicemarszałekOsiecki">Do art. 107 i 108 niema poprawek. Do art. 109 jest poprawka Zw. Posł. Nar. Żyd., składająca się z szeregu artykułów.</u>
<u xml:id="u-119.10" who="#komentarz">(Głosy: Znamy)</u>
<u xml:id="u-119.11" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Stoi mniejszość, poprawka upada.</u>
<u xml:id="u-119.12" who="#WicemarszałekOsiecki">Następnie jest poprawka druga, zgłoszona przez P. P. S. Proszę tych Posłów, którzy są za tą poprawką, żeby wstali. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-119.13" who="#WicemarszałekOsiecki">Do art. 110 i 111 poprawek niema.</u>
<u xml:id="u-119.14" who="#WicemarszałekOsiecki">Do art. 112 jest poprawka Posłów Narodowości Żydowskiej. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, żeby wstali. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
</div>
<div xml:id="div-120">
<u xml:id="u-120.0" who="#PPoniatowski">Proszę o głos w sprawie głosowania nad art. 113.</u>
</div>
<div xml:id="div-121">
<u xml:id="u-121.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Głos ma p. Poniatowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-122">
<u xml:id="u-122.0" who="#PPoniatowski">Proszę o głosowanie osobne słów: „uznany przez Państwo”.</u>
</div>
<div xml:id="div-123">
<u xml:id="u-123.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Najpierw jest poprawka P. P. S. do art. 113. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, żeby wstali. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-123.1" who="#WicemarszałekOsiecki">Następnie jest wniosek p. Poniatowskiego o skreślenie słów „uznany przez Państwo”. Proszę Posłów, którzy są za skreśleniem tych wyrazów, żeby wstali. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-123.2" who="#WicemarszałekOsiecki">Przy art. 114 przystępujemy z powodu życzenia niektórych klubów najpierw do głosowania nad poprawkami P. S. L. Proszę P. Sekretarza o ich odczytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-124">
<u xml:id="u-124.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-124.1" who="#SekretarzpSołtyk">Wyraz „religia” zastąpić przez „wyznanie”, a po wyrazach „naczelne stanowisko” dodać „wśród równouprawnionych wyznań”.</u>
</div>
<div xml:id="div-125">
<u xml:id="u-125.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, żeby wstali. Rezultat głosowania jest wątpliwy, musi zatem nastąpić głosowanie przez drzwi. Proszę tych Posłów, którzy są za tą poprawką P. S. L., ażeby przeszli przez drzwi z napisem „tak”, przeciwni przez drzwi z napisem „nie”.</u>
<u xml:id="u-125.1" who="#komentarz">(Po głosowaniu).</u>
<u xml:id="u-125.2" who="#WicemarszałekOsiecki">Wynik głosowania następujący: za pierwszą poprawką P. S. L. głosowało posłów 188, przeciw 176, zatem poprawka przyjęta.</u>
<u xml:id="u-125.3" who="#komentarz">(Głos na lewicy: Niech żyje sprawiedliwość)</u>
</div>
<div xml:id="div-126">
<u xml:id="u-126.0" who="#PGrünbaum">Proszę o głos.</u>
</div>
<div xml:id="div-127">
<u xml:id="u-127.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Głos ma p. Grünbaum.</u>
</div>
<div xml:id="div-128">
<u xml:id="u-128.0" who="#PGrünbaum">Wysoka Izbo! Wobec tego, że poprawka P. S. L., którą dopiero co przyjęto, jest identyczna z naszą poprawką, my poprawkę naszą cofamy.</u>
<u xml:id="u-128.1" who="#PGrünbaum">Przystępujemy do głosowania nad dalszą poprawką P. S. L.</u>
<u xml:id="u-128.2" who="#komentarz">(P. Dębski: Cofnięta!)</u>
</div>
<div xml:id="div-129">
<u xml:id="u-129.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Przystępujemy do drugiej poprawki klubu P. S. L. by wyraz „prawnie” skreślić; natomiast w końcu ustępu dodać słowa: „który podlega ratyfikacji przez Sejm”. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Biuro ma wątpliwości, musi nastąpić przeliczenie przez drzwi. Kto z Posłów jest za przyjęciem poprawki, zechce wejść przez drzwi z napisem „tak”, inni przez drzwi z napisem „nie”</u>
<u xml:id="u-129.1" who="#komentarz">(Po głosowaniu).</u>
<u xml:id="u-129.2" who="#WicemarszałekOsiecki">Wynik głosowania następujący: za poprawką głosowało posłów 190, przeciw 172. Poprawka zatem przeszła.</u>
<u xml:id="u-129.3" who="#WicemarszałekOsiecki">Do art. 115 jest poprawka P. S. L. i P. P. S., ażeby w ustępie pierwszym zamiast słowa: „ustawami”, wstawić słowo: „prawami”. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Mniejszość, poprawka upadła. Do art. 116 poprawek niema. Do art. 117 jest poprawka Zw. Posłów Nar. Żyd. Proszę P. Sekretarza o jej odczytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-130">
<u xml:id="u-130.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-130.1" who="#SekretarzpSołtyk">Wstawić w zdaniu drugiem po wyrazie: „nauczać” — „w dowolnym języku”.</u>
</div>
<div xml:id="div-131">
<u xml:id="u-131.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Mniejszość, poprawka upadła. Jest jeszcze poprawka redakcyjna, ażeby po słowie: „kwalifikacji” dodać: „nauczycieli”. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Większość, poprawka przeszła.</u>
<u xml:id="u-131.1" who="#WicemarszałekOsiecki">Do art. 118 jest poprawka Zw. L. N. Proszę P. Sekretarza o jej odczytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-132">
<u xml:id="u-132.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-132.1" who="#SekretarzpSołtyk">Artykuł ten powinien brzmieć: „W zakresie szkoły powszechnej nauka jest obowiązkowa dla wszystkich obywateli Państwa. Czas, zakres i sposób pobierania tej nauki określi ustawa”.</u>
</div>
<div xml:id="div-133">
<u xml:id="u-133.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Większość, poprawka przyjęta. Do art. 119 jest poprawka Zw. L. N. Proszę P. Sekretarza o jej odczytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-134">
<u xml:id="u-134.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-134.1" who="#SekretarzpSołtyk">Zamiast pierwszego ustępu wstawić: „Nauka początkowa w szkołach powszechnych, utrzymywanych przez Państwo i ciała samorządowe, jest bezpłatna”.</u>
</div>
<div xml:id="div-135">
<u xml:id="u-135.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką aby wstali. Biuro nie jest zgodne, musi nastąpić głosowanie przez drzwi. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, aby przeszli przez drzwi z napisem „tak”, przeciwni poprawce przez drzwi z napisem „nie”.</u>
<u xml:id="u-135.1" who="#komentarz">(Po głosowaniu).</u>
<u xml:id="u-135.2" who="#WicemarszałekOsiecki">Wynik głosowania następujący: za poprawką głosowało 182 posłów, przeciw 196. Poprawka upadła. Przechodzimy, do następnej poprawki: poprawka Związku Posłów Narodowości Żydowskiej, by jako ostatni ustęp dodać: „Każda szkoła początkowa i średnia, czyniąca zadość ustawowym wymaganiom pod względem wiedzy ogólnej, której udziela, ma prawo do zwrotu kosztów, któreby Państwo musiało łożyć na jej uczniów, gdyby na ogólnych warunkach korzystali z równorzędnej szkoły państwowej. Ustawa określi przeprowadzenie tej zasady”. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, aby powstali. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-135.3" who="#WicemarszałekOsiecki">Do art. 120 jest poprawka P. P. S. Proszę tych Posłów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Mniejszość, poprawka upadla.</u>
</div>
<div xml:id="div-136">
<u xml:id="u-136.0" who="#PWoźnicki">Panie Marszałku, prosimy o rozdzielenie art. 120, mianowicie chodzi nam o skreślenie ostatniego zdania od słowa: „Kierownictwo” do końca.</u>
</div>
<div xml:id="div-137">
<u xml:id="u-137.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Jest wniosek p. Woźnickiego, aby skreślić ostatnie zdanie art. 120, zaczynające się od słów: „Kierownictwo”, a kończące się na wyrazie „szkolnych”. Proszę P. Sekretarza o odczytanie tego zdania.</u>
</div>
<div xml:id="div-138">
<u xml:id="u-138.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-138.1" who="#SekretarzpSołtyk">P. Woźnicki wnosi, ażeby skreślić słowa: „Kierownictwo i nadzór nauki religii w szkołach należy do właściwego związku religijnego z zastrzeżeniem naczelnego prawa nadzoru dla państwowych władz szkolnych”.</u>
</div>
<div xml:id="div-139">
<u xml:id="u-139.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę tych Posłów, którzy są za wnioskiem p. Woźnickiego, aby wstali. Mniejszość, wniosek upadł.</u>
<u xml:id="u-139.1" who="#WicemarszałekOsiecki">Przystępujemy do głosowania nad art. 121.</u>
</div>
<div xml:id="div-140">
<u xml:id="u-140.0" who="#PCzerniewski">Wnoszę o imienne głosowanie nad art. 121.</u>
</div>
<div xml:id="div-141">
<u xml:id="u-141.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Jest poprawka P. S. L. i P. P. S, ażeby ten artykuł skreślić. To jest poprawka najdalej sięgająca. P. Czerniewski wnosi o imienne głosowanie nad tą poprawką. Czy Poseł Czerniewski podtrzymuje swój wniosek?</u>
<u xml:id="u-141.1" who="#komentarz">(P. Czerniewski: Tak)</u>
<u xml:id="u-141.2" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę tych Posłów, którzy popierają wniosek p. Czerniewskiego o imienne głosowanie, aby powstali. Poparcie jest dostatecznej przystępujemy do imiennego głosowania. Zaznaczam, że idzie o poprawkę PSL i PPS co do skreślenia tego artykułu. Proszę tych Posłów, którzy są za skreśleniem tego artykułu, aby oddali kartki z napisem „tak”, przeciwni z napisem „nie”.</u>
<u xml:id="u-141.3" who="#komentarz">(Po głosowaniu)</u>
<u xml:id="u-141.4" who="#WicemarszałekOsiecki">Wynik głosowania: za poprawką PSL i PPS, zmierzającą do skreślenia art. 121, oświadczyło się posłów 201 przeciwko posłów 152.</u>
<u xml:id="u-141.5" who="#komentarz">(P. Czapiński: Dowód zdrowego rozsądku w Polsce)</u>
<u xml:id="u-141.6" who="#WicemarszałekOsiecki">Inne poprawki wobec tego upadają.</u>
<u xml:id="u-141.7" who="#WicemarszałekOsiecki">Do art. 122 jest poprawka PSL i PPS.</u>
<u xml:id="u-141.8" who="#komentarz">(Głosy na prawicy: Przyjmujemy).</u>
<u xml:id="u-141.9" who="#WicemarszałekOsiecki">Poprawka została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-141.10" who="#WicemarszałekOsiecki">Do art. 123 niema poprawek. Również do art. 124.</u>
<u xml:id="u-141.11" who="#WicemarszałekOsiecki">Do art 125 jest poprawka PPS i PSL „Wyzwolenie”. Poprawka ta jest w druku. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką składającą się z trzech artykułów, ażeby wstali. Mniejszość, poprawka upadła. Jest poprawka druga: Związku Posłów Narodowości Żydowskiej. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-141.12" who="#WicemarszałekOsiecki">Do art. 126 jest poprawka PSL. i PPS.</u>
</div>
<div xml:id="div-142">
<u xml:id="u-142.0" who="#PCzapiński">Proszę o głos w sprawie głosowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-143">
<u xml:id="u-143.0" who="#WicemarszałekOsiecki">W sprawie głosowania ma głos p. Czapiński.</u>
</div>
<div xml:id="div-144">
<u xml:id="u-144.0" who="#PCzapiński">Wysoka Izbo! W związku z wnioskiem, a raczej z pewnym dodatkiem do art. 126, postawionym tutaj przez szereg wielkich stronnictw Wysokiej Izby proponuję następujący modus głosowania: Poprawka P. P. S. została cofnięta. W tekście art. 126 w pierwszym ustępie wnoszę o skreślenie słów: „względnie członków Senatu”. W ustępie trzecim wnoszę o skreślenie słów: „i Senatu, połączonych w tym celu w Zgromadzenie Narodowe”. Oprócz tego, w związku z nowym wnioskiem proponuję, ażeby skreślić w ustępie ostatnim słowa: „pierwszy raz w lat 10”.</u>
</div>
<div xml:id="div-145">
<u xml:id="u-145.0" who="#PPoniatowski">Proszę o głos.</u>
</div>
<div xml:id="div-146">
<u xml:id="u-146.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Głos ma p. Poniatowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-147">
<u xml:id="u-147.0" who="#PPoniatowski">Ponieważ do ustępu trzeciego jest poprawka klubu P. S. L. „Wyzwolenie” dalej posunięta, niż ta, którą zgłasza p. Czapiński, w imieniu wielu klubów proszę, ażeby była najpierw głosowana.</u>
</div>
<div xml:id="div-148">
<u xml:id="u-148.0" who="#PKiernik">Poprawka 3) P. S. L. wobec kompromisu została cofnięta.</u>
</div>
<div xml:id="div-149">
<u xml:id="u-149.0" who="#PFichna">Nasza poprawka pod Nr. 4. jest również cofnięta.</u>
</div>
<div xml:id="div-150">
<u xml:id="u-150.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Pozostają do głosowania dwie poprawki: poprawka Związku Posłów Narodowości Żydowskiej.</u>
</div>
<div xml:id="div-151">
<u xml:id="u-151.0" who="#PWeinzieher">Cofamy.</u>
</div>
<div xml:id="div-152">
<u xml:id="u-152.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Przystępujemy więc do głosowania nad poprawką P. S. L. „Wyzwolenie”. Proszę P. Sekretarza o jej odczytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-153">
<u xml:id="u-153.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-153.1" who="#SekretarzpSołtyk">Poprawka P. S. L. „Wyzwolenie”. Ustęp trzeci winien brzmieć: „Po roku od ustalenia granic Państwa po raz pierwszy, a następnie co lat 10, postanowienia ustawy niniejszej mogą być zmieniane przez Sejm zwykłą większością głosów przy obecności conajmniej połowy ustawowej liczby posłów”.</u>
</div>
<div xml:id="div-154">
<u xml:id="u-154.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę tych Posłów, którzy są za tą poprawką, ażeby powstali. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
</div>
<div xml:id="div-155">
<u xml:id="u-155.0" who="#PKiernik">Jeszcze pozostała redakcyjna poprawka w załączniku, mianowicie, aby w ustępie drugim zamiast słów: „a wniesienie takiego wniosku zapowiedziane” wstawić słowa: „a zapowiedziany”.</u>
</div>
<div xml:id="div-156">
<u xml:id="u-156.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Tę stylistyczną poprawkę uważam za przyjętą.</u>
<u xml:id="u-156.1" who="#WicemarszałekOsiecki">Przystępujemy do głosowania nad poprawkami wniesionemi przez posła Czapińskiego oraz nad poprawką, zgłoszoną na początku dzisiejszego posiedzenia, a zapowiedzianą przez p. Marszałka. Przedewszystkiem głosujemy nad skreśleniem słów „względnie członków Senatu”. Proszę Posłów, którzy są za skreśleniem tych słów, ażeby wstali. Biuro ma wątpliwości, musi nastąpić przeliczenie przez drzwi. Proszę Posłów, którzy są za skreśleniem tych słów t. j. za wnioskiem p. Czapińskiego, ażeby weszli przez drzwi z napisem „tak”.</u>
<u xml:id="u-156.2" who="#komentarz">(Po głosowaniu).</u>
<u xml:id="u-156.3" who="#WicemarszałekOsiecki">Wynik głosowania następujący: Za poprawką p. Czapińskiego głosowało posłów 174, przeciw 197. Poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-156.4" who="#WicemarszałekOsiecki">Przystępujemy do głosowania nad drugą poprawką, mianowicie, ażeby skreślić z trzeciego ustępu ostatnie słowa „i Senatu, połączonych w tym celu w Zgromadzenie Narodowe”. Proszę Posłów, którzy są za skreśleniem tych słów, ażeby wstali. Mniejszość, wniosek p. Czapińskiego upadł.</u>
<u xml:id="u-156.5" who="#WicemarszałekOsiecki">Teraz przystępujemy do dalszej poprawki p. Czapińskiego, żeby w pierwszym wierszu trzeciego ustępu skreślić słowa: „pierwszy raz w 10 lat”. Mogę przypuścić, że wobec wniosku, nad którym za chwilę będziemy głosowali, słowa te odpadają. Nie słyszę sprzeciwu. Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem, zapowiedzianym na początku posiedzenia. Proszę P. Sekretarza o jego odczytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-157">
<u xml:id="u-157.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-157.1" who="#SekretarzpSołtyk">Do art. 126 dodać ustęp: „Drugi z rzędu na zasadzie tej Konstytucji wybrany Sejm może dokonać rewizji Ustawy Konstytucyjnej własną uchwałą, powziętą większością 3/5 głosujących, przy obecności conajmniej połowy ustawowej liczby posłów”.</u>
</div>
<div xml:id="div-158">
<u xml:id="u-158.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Proszę Posłów, którzy są za tym ustępem art. 126, żeby powstali. Większość, wniosek przyjęty.</u>
<u xml:id="u-158.1" who="#komentarz">(Brawa)</u>
<u xml:id="u-158.2" who="#WicemarszałekOsiecki">Proponuję zakończenie posiedzenia na dziś. Dokończenie głosowania nad konstytucją odbędzie się na jutrzejszem posiedzeniu.</u>
<u xml:id="u-158.3" who="#WicemarszałekOsiecki">Wpłynęły następujące nagłe wnioski: Projekt ustawy w przedmiocie zmiany ustawy z dnia 15 lipca 1920 r. o likwidacji majątków prywatnych w wykonaniu Traktatu Pokoju, podpisanego w Wersalu. Uważając, że dziś odbyło się pierwsze czytanie tego projektu, odsyłam go do Komisji Likwidacyjnej.</u>
<u xml:id="u-158.4" who="#WicemarszałekOsiecki">Wniosek nagły p. Brejskiego i kol. z klubu P. S. L. w sprawie finansowej pomocy dla seminarium duchownego i internatu Kolegjum Marianum w Pelplinie na Pomorzu — odsyłam do Komisji Oświatowej i Skarbowo-Budżetowej.</u>
<u xml:id="u-158.5" who="#WicemarszałekOsiecki">Wniosek nagły Zw. Polskich Posłów Socjalistycznych w sprawie bezprawnego wydania przez Ministra Spraw Wewnętrznych do podległych mu władz policyjnych rozporządzenia z 3-go marca 1921 r. L. 754 o nadzorowaniu zgromadzeń poselskich, oraz w sprawie nielegalnego zaopiniowania tego okólnika przez Marszałka Sejmu — odsyłam do Komisji Regulaminowej.</u>
<u xml:id="u-158.6" who="#WicemarszałekOsiecki">Proponuję odbycie posiedzenia jutro o godz. 4 po poł. z następującym porządkiem dziennym:</u>
<u xml:id="u-158.7" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-158.8" who="#WicemarszałekOsiecki">1) Dalszy ciąg głosowania nad Konstytucją.</u>
<u xml:id="u-158.9" who="#WicemarszałekOsiecki">2) Pierwsze czytanie projektu o zmianie ustawy tymczasowej o uposażeniu osób wojskowych. (Druk Nr. 2594).</u>
<u xml:id="u-158.10" who="#WicemarszałekOsiecki">3) Sprawozdanie Komisji Rolnej i Skarbowo-Budżetowej w sprawie rządowego projektu ustawy o przyznanie kredytu 3,000,000 mk. na pomoc rolną. (Druk Nr. 2600 i 2494).</u>
<u xml:id="u-158.11" who="#WicemarszałekOsiecki">4) Sprawozdanie Komisji Rolnej w sprawie rządowego projektu ustawy w przedmiocie nadzwyczajnego kredytu na zakup zagranicznego zboża siewnego. (Druk 2623).</u>
<u xml:id="u-158.12" who="#WicemarszałekOsiecki">5) Sprawozdanie Komisji Skarbowo-Budżetowej i Wojskowej o wniosku p. Godka, zgłoszonym ustnie na posiedzeniu Komisji w sprawie przyznania ponownego nadzwyczajnego dodatku drożyźnianego dla cywilnych i emerytowanych funkcjonariuszy państwowych. (Druk Nr. 2568).</u>
<u xml:id="u-158.13" who="#WicemarszałekOsiecki">6) Sprawozdanie Komisji Skarbowo-Budżetowej o projekcie ustawy w przedmiocie dodatków drożyźnianych do rent ubezpieczeniowych inwalidów z powodu starości. (Druk Nr. 2540).</u>
<u xml:id="u-158.14" who="#WicemarszałekOsiecki">7) Sprawozdanie Komisji Prawniczej i Skarbowo-Budżetowej w sprawie projektu rządowego, dotyczącego zmian przepisów tymczasowych o kosztach sądowych w b. zaborze rosyjskim. (Druk Nr. 2467 i 1992).</u>
<u xml:id="u-158.15" who="#WicemarszałekOsiecki">8) Sprawozdanie Komisji Prawniczej o projekcie ustawy w przedmiocie niektórych zmian w przepisach przejściowych o urządzeniu sądownictwa w b. Królestwie Polskiem. (Druk Nr. 2550 i 1906).</u>
<u xml:id="u-158.16" who="#WicemarszałekOsiecki">9) Sprawozdanie Komisji Prawniczej w sprawie przedłożonego przez Rząd projektu ustawy o wynagrodzeniu ławników Sądów Pokoju. (Druk 2551 i 2391).</u>
</div>
<div xml:id="div-159">
<u xml:id="u-159.0" who="#PMeissner">Proszę o wprowadzenie na porządek dzienny ustawy o zaopatrzeniu inwalidów, wdów i sierot. Komisja sprawę uzgodniła i kluby są zgodne. Sprawa jest bardzo nagła.</u>
</div>
<div xml:id="div-160">
<u xml:id="u-160.0" who="#WicemarszałekOsiecki">To może być wniesione na piątkowe posiedzenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-161">
<u xml:id="u-161.0" who="#PWasilewski">Proszę Pana Marszałka, ażeby był łaskaw przenieść ustne sprawozdanie Komisji Aprowizacyjnej o wolnym obrocie grochem na jedno z pierwszych miejsc, gdyż sprawa jest bardzo ważna. Chodzi o to, ażeby jutro już mogła przejść.</u>
</div>
<div xml:id="div-162">
<u xml:id="u-162.0" who="#WicemarszałekOsiecki">Sprawę tę będzie można jutro ewentualnie załatwić. Zamykam posiedzenie.</u>
<u xml:id="u-162.1" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 10 m. 55)</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>