text_structure.xml 43.9 KB
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#WojciechHausner">Otwieram posiedzenie Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Porządek obrad został państwu doręczony. Czy ktoś ma uwagi lub propozycje zmian do zaproponowanego porządku obrad Komisji? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#WojciechHausner">Przystępujemy zatem do realizacji pierwszego punktu — zaopiniowanie dla Komisji Kultury i Środków Przekazu projektu ustawy budżetowej na 2001 r. (druk nr 2371) w zakresie wydatków na kulturę mniejszości narodowych (część 24, dział 921, rozdział 92105).</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#WojciechHausner">Członkowie Komisji otrzymali materiał opracowany przez departament kultury mniejszości narodowych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ten dokument mówi o wysokości nakładów oraz prognozach podziału planowanych środków na różne zadania i przedsięwzięcia.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#WojciechHausner">Chciałbym państwa poinformować, że te dane ulegną pewnej modyfikacji, ponieważ w ostatecznym kształcie budżetu, który jest w Sejmie, nastąpił generalny wzrost wydatków w budżecie ministra kultury i dziedzictwa narodowego. To znajdzie swoje odzwierciedlenie w tej części budżetu, która nas interesuje. Myślę, że powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na to, co powie pan dyrektor w kontekście przewidywanych kwot i porównać te informacje z naszymi oczekiwaniami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#RyszardŚwiętek">Pierwotny kształt naszego budżetu przedstawiliśmy państwu w opracowaniu. Wewnątrz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego odbywała się dyskusja, która doprowadziła do zwiększenia budżetu w tej części. Pan minister Stanisław Żurowski poinformował mnie o tych zmianach dzisiaj tuż przed posiedzeniem Komisji. Pozwolicie państwo, że przeczytam pismo, które otrzymałem w tej sprawie:</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#RyszardŚwiętek">„W ślad za pismem z 25 października 2000 r. uprzejmie informuję, że decyzją ministra kultury i dziedzictwa narodowego został zwiększony limit wydatków budżetowych na 2001 rok w dziale 921 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego, rozdział 92105 Pozostałe zadania w zakresie kultury, o kwotę 1.670 tys. zł. Po powyższym zwiększeniu limitu wydatków budżetowych limit wynosi 5.410 tys. zł dotacje i subwencje”.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#RyszardŚwiętek">Pismo zostało podpisane przez pana ministra Stanisława Żurowskiego. To oznacza wzrost budżetu departamentu kultury mniejszości narodowych w stosunku do tego roku o 12%. W ubiegłym roku nasz budżet zamykał się w kwocie 5.160 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#RyszardŚwiętek">A zatem w 2001 r. otrzymamy przynajmniej 5.410 tys. zł. Oczywiście będziemy się zwracać o zwiększenie tego budżetu, ponieważ wnioski, które do nas wpłynęły, po zsumowaniu dają kwotę 10 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#RyszardŚwiętek">O szczegółach poinformuje państwa pani Iwona Grodzka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#IwonaGrodzka">Chciałabym państwu przybliżyć dane zawarte w materiale, który został dostarczony członkom Komisji. To są wstępne symulacje, ponieważ budżet departamentu jest gotowy wtedy, kiedy zakończymy konsultacje z przedstawicielami stowarzyszeń mniejszości narodowych, a dzieje się to zwykle na początku roku budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#IwonaGrodzka">Przedstawiliśmy państwu dwa warianty wydatków. Te założenia zostały sformułowane w oparciu o wszystkie nadesłane do nas wnioski. Przed chwilą pan dyrektor Ryszard Świętek poinformował państwa, jaką sumą będzie dysponował departament w przyszłym roku i wiadomo, że tych pieniędzy nie wystarczy dla wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#IwonaGrodzka">Jak już mówiłam przedstawiliśmy dwa warianty budżetu. W pierwszym pomniejsza się kwotę ogólną wynikającą ze złożonych wniosków do wysokości 3.700 tys. zł. Z tego wzięły się kwoty dotacji na 2001 r. W drugim wariancie starałam się zwiększyć kwoty dotacji. Odjęłam wszystkie nowe zadania i pozostawiłam te, które były realizowane w roku 2000. Po tych działaniach ta kwota się nieznacznie zwiększyła.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#IwonaGrodzka">A zatem, jak państwo widzą, kwota 3.700 tys. nie zapewni choćby minimum środków na wykonanie części zadań. Ta prawidłowość potwierdza się również w przypadku wydatków w zakresie prasy. W tabeli wyraźnie widać, jak zmniejszono dotacje na prasę. W przypadku organizowanych imprez można zmienić ich formułę i zmniejszyć wydatki, natomiast trudno jest ograniczyć koszty wydawania prasy. Wydatki tych redakcji są i tak nieduże. Większość działań opiera się tam na pracy społecznej. Można te dotacje zmniejszać do pewnego poziomu, ale później prasa przestanie się ukazywać lub będzie się ukazywać rzadziej.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#IwonaGrodzka">Jeśli tak jak zapowiedział pan dyrektor Ryszard Świętek, budżet departamentu zostanie zwiększony, to będziemy w stanie zapewnić redakcjom odpowiednie środki. Na pewno nie zaspokoimy wszystkich potrzeb, ale nie będzie takiej sytuacji, w której niektóre tytuły znikną z rynku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WojciechHausner">Zanim otworzę dyskusję, chciałbym państwu przedstawić pewną sugestię. Myślę, że powinniśmy zastanowić się nad dwoma elementami. Pierwszy z nich dotyczy kwoty, która jest zapisana w budżecie departamentu kultury mniejszości narodowych, a która podlega opiniowaniu przez Komisję. Drugi element może być przedmiotem rozważań grudniowego posiedzenia Komisji, co może się zakończyć wystosowaniem dezyderatu skierowanego do ministra kultury i dziedzictwa narodowego w sprawie systemu podziału środków. Tak naprawdę, to co jest zawarte w tych dwóch wariantach, dotyczy rozwiązań systemowych, jeżeli chodzi o sam podział środków. Wydaje się, że tę sprawę można zawrzeć w dezyderacie.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WojciechHausner">W tej chwili najpilniejsze jest zaopiniowanie dla Komisji Kultury i Środków Przekazu proponowanej kwoty. Dyskusję w tej drugiej sprawie możemy oczywiście również prowadzić, ale przy założeniu, że zakończymy ją poprzez przyjęcie dezyderatu na grudniowym posiedzeniu Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JanSyczewski">Pan dyrektor Ryszard Świętek powiedział, że budżet departamentu wzrośnie o 12% w stosunku do tego roku. Przedstawicielka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego poinformowała nas, że w tym roku budżet wynosił 5.160 tys. złotych. Po odjęciu od kwoty planowanych wydatków na rok 2001 liczby 5.160 tys. zł różnica wynosi 250 tys. zł, co daje mniej niż 5% wzrostu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#RyszardŚwiętek">Jak już powiedziałem, dokument otrzymałem tuż przed wyjściem z budynku Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pan minister w obecności dyrektora biura finansowego poinformował mnie, że nastąpi wzrost o 12%, a budżet będzie jeszcze dopracowywany. Dyskusja ciągle jeszcze trwa. Nie wszystkie wydatki są zawarte w kwocie 5.410 tys. zł, ponieważ ona dotyczy tylko departamentu kultury mniejszości narodowych. Niektóre wydatki są realizowane z środków poza departamentem. Dalszy podział środków nastąpi wewnątrz resortu. A zatem spodziewam się, że wydatki na cele kulturalne mniejszości narodowych zostaną jeszcze zwiększone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#WojciechHausner">Rozumiem, że to przesunięcie nastąpi wewnątrz budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Komisję interesuje raczej ta kwota, która jest bezpośrednio zapisana dla departamentu kultury mniejszości narodowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JanSyczewski">Niemniej jednak chciałbym powiedzieć, że dla mniejszości narodowych ta informacja jest bardzo istotna i budująca. W porównaniu z kwotą 3.740 zł katastroficzną z punktu widzenia realizacji niektórych projektów, ta nowa wartość jest jakimś wyjściem z sytuacji. O znaczącej poprawie moglibyśmy mówić, gdyby ten budżet wzrósł o 10–12%.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#JanSyczewski">Rozumiem, że za podstawę naszych rozważań można przyjąć dane zawarte w drugim wariancie i po zwiększeniu limitu uwzględnić zadania, które nie byłyby realizowane bez tych dodatkowych pieniędzy. Jak sądzę, zwiększeniu ulegną głównie środki służące dofinansowaniu prasy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#IwonaGrodzka">Chciałabym przypomnieć, że budżet w tej części zostanie zwiększony tylko o 1.670 tys. zł. Jeżeli państwo spojrzycie na tabele wydatków związanych z wydawaniem prasy, to zobaczycie, że takie środki właściwie powinniśmy przeznaczyć na prasę. Nie mogę w tej chwili powiedzieć, czy przeznaczymy na wydawanie prasy całą tę kwotę. To będzie wiadomo po zakończeniu negocjacji. Każdy wniosek dokładnie analizujemy i dopiero po rozmowach ze stowarzyszeniami mniejszości narodowych będziemy pewni, na co przeznaczymy te środki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JerzySzteliga">Czy na sali jest obecny przedstawiciel Ministerstwa Finansów? Jeśli nie, to jest mi bardzo przykro. W momencie rozpoczęcia debaty budżetowej brak przedstawiciela Ministerstwa Finansów świadczy o ignorowaniu problemu. To zresztą nie zdarza się po raz pierwszy.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JerzySzteliga">Chciałbym także powiedzieć, że dzisiaj budżet jest już w gestii parlamentu. Czy mam rozumieć, że pismo, które pan cytował, gwarantuje złożenie przez rząd autopoprawki?</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#JerzySzteliga">Dlaczego tak zawoalowana jest forma tego zapisu budżetowego? Przez lata przyzwyczailiśmy się do pewnej przejrzystej formuły? Środki przeznaczano na działalność stowarzyszeń. Ten zapis był przejrzysty i gwarantował, że pieniędzy nie będzie się przeznaczać na inne cele. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego od dawna znało treść pisma wystosowanego przez Komisję, mówiącego o tym, że Komisja widzi potrzebę zwiększenia środków w budżecie państwa na rzecz stowarzyszeń reprezentujących mniejszości narodowe i etniczne. Nagle dowiadujemy się, że już po rozpoczęciu w Sejmie debaty budżetowej, kierownictwo Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego czyni jakieś przesunięcia w ramach budżetu. Wydaje się, że jest to swoisty brak skrupulatności.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#JerzySzteliga">Jaką mamy pewność, że ta kwota będzie właśnie taka? Jaki jest stosunek Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego do kwoty, którą Komisja wskazała w piśmie podpisanym przez pana przewodniczącego Wojciecha Hausnera? Jeśli dobrze pamiętam, chodziło o ponad 7 mln zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#WojciechHausner">Rzeczywiście Komisja wystosowała takie pismo 18 października 2000 r. Prezydium Komisji postulowało zwiększenie budżetu w tej części do 7,5 mln zł. To zostało potem potwierdzone w piśmie ministra Stanisława Żurowskiego do ministra Jarosława Bauca. Z tego dokumentu wynikało, że Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego widzi potrzebę zwiększenia budżetu do tej kwoty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MirosławCzech">Bardzo się cieszę z deklaracji pana ministra Stanisława Żurowskiego w kwestii zwiększenia budżetu w tej części. Jednak nauczeni doświadczeniem z poprzednich lat, powinniśmy to ubrać w pewne formy prawne. Jeśli rząd nie zgłosi autopoprawki do ustawy budżetowej, to ta deklaracja pozostanie tylko wewnętrznym zapisem w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pamiętamy, jak było trudno wprowadzić pewne zapisy, o których mówiła pani minister Joanna Wnuk-Nazarowa. Niestety egzekucja tych zapowiedzi napotykała na olbrzymie trudności.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#MirosławCzech">Wydaje się, że na tym etapie prac nad budżetem, Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych powinna wystąpić do Komisji Finansów Publicznych o zwiększenie budżetu w tej części o taką kwotę i poprosić pana ministra Stanisława Żurowskiego o wskazanie, z jakich pozycji już zawartych w ustawie budżetowej przeznaczonych na działalność Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przesunąć środki do rozdziału 92105. Pismo ministra Stanisława Żurowskiego powinno nam zapewnić pewne gwarancje. Posługując się tym dokumentem, będzie można bronić naszych wniosków przed Komisją Finansów Publicznych. Jeśli Komisja Finansów Publicznych nie zaakceptuje naszego stanowiska, trzeba będzie taką poprawkę zgłosić na posiedzeniu plenarnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#MirosławCzech">Jeśli pan minister Stanisław Żurowski wspomniał w tym piśmie o 12% wzroście wydatków, to może należałoby złożyć wniosek o zwiększenie tej kwoty o 590 tys. zł do równych 6 mln zł. Te środki można przesunąć z innego działu, na przykład Kancelarii Premiera lub Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Tym już właściwie powinno się zająć prezydium Komisji po skonsultowaniu całej sprawy z Komisją Kultury i Środków Przekazu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#WojciechHausner">Prezydium Komisji rozważało różne możliwości dokonania przesunięć środków. Rzeczywiście jednym ze źródeł może być budżet Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, który w stosunku do roku 2000 z 17 mln wzrósł do ponad 30 mln zł. Takie są przynajmniej plany KRRiT.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#WojciechHausner">Drugim potencjalnym miejscem pozyskania środków może być Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska. W wydatkach bieżących planuje się wzrost z 48 mln zł do 65 mln zł. W uzasadnieniu nie mówi się jasno, na jakie cele te środki mają być przeznaczone.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#WojciechHausner">Wydaje mi się, że z pisma pana ministra Stanisława Żurowskiego wynika, że zwiększenie budżetu w rozdziale 92105 wynika z wewnętrznych przesunięć w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Paradoksalnie to może być nawet wynik przesunięć w tym samym rozdziale, ponieważ ta kwota ponad 5 mln zł jest zawarta pod ogólną nazwą dotacje i subwencje, na które przeznacza się w sumie ponad 60 mln zł. A zatem z punktu widzenia ustawy budżetowej ten zapis niczego nie wyjaśnia. Te środki można wykorzystać na różne cele.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#WojciechHausner">Rzeczywiście w tych okolicznościach posłużenie się pismem pana ministra Stanisława Żurowskiego, może mieć jakieś znaczenie przy uzasadnianiu wniosków Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych przed Komisją Finansów Publicznych. Pismo oficjalnie otrzymamy dopiero jutro i dlatego niezręczne będzie wspominanie o nim w dzisiaj przyjętej opinii dla Komisji Kultury i Środków Przekazu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#RyszardŚwiętek">Chciałbym powiedzieć, że cały czas działamy w obrębie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. A zatem jesteśmy zależni od wewnętrznych decyzji budżetowych. Ogólna kwota, o której mówił pan poseł Wojciech Hausner, przekazana na dział, w którym zawarte są również środki przeznaczone na finansowanie kultury mniejszości narodowych, wynosi 56.834 tys. zł. W tej kwocie zawierają się środki dla departamentu kultury mniejszości narodowych. W tym przypadku nastąpiły pewne przesunięcia.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#RyszardŚwiętek">Budżet nie jest jeszcze zamknięty, dlatego już na początku mówiłem, że to jest jedynie projekt, który może ulec zmianie. Na pewno te kwoty nie zostaną zmniejszone. Departament kultury mniejszości narodowych będzie występował o zwiększenie środków. Ta kwota nas nie zadowala, ponieważ jest bardzo wiele zadań, których nie uda się zrealizować przy takim stopniu finansowania.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#RyszardŚwiętek">Departament kultury mniejszości narodowych nie ma wpływu na to, czy rząd złoży autopoprawkę do budżetu. Nie wiem, czy to jest w ogóle możliwe. Budżet jest podzielony wewnątrz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#RyszardŚwiętek">Zgłoszono już szereg istotnych wniosków. Bardzo proszę o przechodzenie do konkluzji. Powinniśmy już powoli przystępować do formułowania opinii dla Komisji Kultury i Środków Przekazu. Rozumiem, że Komisja może złożyć wniosek o zwiększenie budżetu ministra kultury i dziedzictwa narodowego w rozdziale 92105 o kwotę 2–2,5 mln zł. Będzie to nawiązanie do wcześniejszego postulatu Komisji, który mówił o zamknięciu tego budżetu w kwocie 7,5 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#RyszardŚwiętek">Sugeruję, abyśmy nie zastanawiali się teraz nad tym, czy pan minister przesunie te środki, czy tego nie zrobi. Proponuję, aby wystąpić o zwiększenie tej kwoty z przeznaczeniem na finansowanie kultury mniejszości narodowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JerzySzteliga">Kierownictwo Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego ponosi pewną odpowiedzialność polityczną. Komisja nauczona doświadczeniem, chce otrzymać jednoznaczną opinię ministra. Uważam, że w sposób jednoznaczny pan minister powinien stwierdzić jakie to będą środki i na co zostaną przeznaczone. Komisję nie interesują wewnętrzne przesunięcia w budżecie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. To są szczegóły techniczne i pewna metodyka pracy rządu.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#JerzySzteliga">Komisja otwierając rok budżetowy 2001 musi mieć pewność, że kiedy pan poseł Wojciech Hausner zwoła posiedzenie z udziałem przedstawicieli stowarzyszeń mniejszości narodowych i etnicznych, będzie mógł ich poinformować o konkretnych kwotach przeznaczonych na finansowanie sfery kultury mniejszości narodowych. Chodzi nam jedynie o jednoznaczność w tym zakresie. Proszę o przekazanie tych słów kierownictwu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MirosławCzech">Jeśli to przesunięcie środków ma miejsce w tym samym rozdziale, to należy poprosić pana ministra o podanie nam dokładnego planu rozdziału środków na poszczególne zadania realizowane w dziale 92105.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#MirosławCzech">Należy również wystąpić o powiększenie globalnych środków z rozdziału 92105 o kwotę 2,5 mln zł z budżetu Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji lub Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#WojciechHausner">W projekcie opinii znajduje się następujący zapis: „Komisja proponuje, aby postulowana kwota została przesunięta...”. Wskazujemy tutaj na dwa źródła, ale w wypadku Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska adresatem nie będzie Komisja Kultury i Środków Przekazu. Ten wniosek trzeba skierować do Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, ponieważ to ona zajmuje się opiniowaniem budżetu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska. Wtedy musiałby się zmienić tytuł opinii.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#WojciechHausner">Istnieje także pewne niebezpieczeństwo, w przypadku gdy podzielimy tę kwotę na pół. Lepiej zdecydować się na jedno źródło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MirosławCzech">W takim razie wycofuję moją propozycję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#WojciechHausner">Czy są jakieś szczegółowe uwagi do projektu opinii? W opinii znajdują się:</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#WojciechHausner">— krótkie uzasadnienie merytoryczne,</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#WojciechHausner">— opis rodzaju działalności prowadzonej przez stowarzyszenia mniejszości narodowych,</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#WojciechHausner">— wniosek o zwiększenie budżetu w tej części o 2,5 mln zł,</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#WojciechHausner">— wskazanie źródła tego przesunięcia.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#WojciechHausner">W końcowym zdaniu piszemy, że ta kwota jest niezbędna do podtrzymania działalności kulturalnej towarzystw i organizacji mniejszości narodowych w Polsce oraz dla zachowania wypracowanych przez dziesięć lat dobrych relacji między polskim państwem a środowiskami mniejszości narodowych. Adresatem tej opinii jest Komisja Kultury i Środków Przekazu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#FranciszekSzelwicki">Myślę, że należałoby dodać, że 2001 rok będzie rokiem kultury polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WojciechHausner">Gdybyśmy chcieli tak rozbudowywać tę część opisową, to musielibyśmy także napisać, że 2001 rok jest także europejskim rokiem języków regionalnych i mniejszościowych.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#WojciechHausner">Przechodzimy do głosowania. Kto z państwa jest za przyjęciem opinii w zaproponowanym kształcie oraz ze zgłoszonymi uwagami? Stwierdzam, że Komisja jednogłośnie przyjęła projekt opinii dla Komisji Kultury i Środków Przekazu.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#WojciechHausner">Przechodzimy do rozpatrzenia drugiego punk-tu porządku dziennego - zapoznanie się z informacją przedstawiciela Ministerstwa Edukacji Narodowej, dotyczącą finansowania edukacji mniejszości narodowych w 2001 r. w odniesieniu do subwencjonowania szkół z językiem mniejszości, programów nauczania i podręczników, doskonalenia nauczycieli i nakładów na inwestycje szkolne.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#WojciechHausner">Ministerstwo Edukacji Narodowej dostarczyło Komisji informacje dotyczące planowanych nakładów na programy nauczania, podręczniki, działalność towarzystw mniejszości narodowych na rzecz edukacji oraz zasad przekazywania środków na inwestycje oświatowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#EdwardJaniszewski">W 2000 r. na programy nauczania przeznaczyliśmy kwotę 50 tys. zł. W następnym roku przewidujemy zwiększenie tych wydatków do 100 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#EdwardJaniszewski">Jeśli chodzi o podręczniki, to w tym roku wydamy na ten cel 2.611 tys. a w roku 2001 przewidujemy kwotę 3,5 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#EdwardJaniszewski">Dofinansowanie organizacji pozarządowych w bieżącym roku wyniosło 323 tys. zł. Nie planujemy wysokości wydatków w tym zakresie w przyszłym roku, ponieważ w zależności od jakości projektów, które do nas wpływają, ta kwota będzie sukcesywnie zwiększana.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#EdwardJaniszewski">Należy tu również wspomnieć o programach w zakresie doskonalenia nauczycieli, które były realizowane głównie przez Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli. W 2000 roku przeznaczono na ten cel ponad 1 mln zł. Środki były przekazywane do różnych grup nauczycielskich w formie grantów.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#EdwardJaniszewski">To są właściwie wszystkie najważniejsze pozycje budżetowe. Nie wspomniałem jeszcze o finansowaniu zadań edukacyjnych wynikających z ustawy o systemie oświaty. Chodzi oczywiście o finansowanie wszystkich placówek i szkół mniejszości narodowych. O szczegółach poinformuje państwa pani Grażyna Kida.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#GrażynaKida">Rok 2001 będzie drugim rokiem, kiedy wszystkie zadania szkolne przejęte przez samorządy jako zadania własne, są finansowane poprzez jednolity system subwencji oświatowej. Jak państwo wiecie, parytet subwencji jest oznaczony w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego i wynosi nie mniej niż 12,8 planowanych dochodów budżetu państwa. Natomiast wysokość samej subwencji określona jest w ustawie budżetowej. W ustawie budżetowej na rok 2001 subwencja wynosi 21.293 mln zł w porównaniu do roku 2000 wzrosła o 10,45%.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#GrażynaKida">Zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego minister edukacji narodowej w drodze rozporządzenia określa algorytm zasady podziału subwencji pomiędzy poszczególne jednostki samorządu terytorialnego. W algorytmie są uwzględnione określone wagi. W 2001 r. zachowano wagę przeznaczoną dla klas i szkół mniejszości narodowych i etnicznych. Wynosi ona 20% planowanego, podstawowego wyliczenia kwoty na jednego ucznia.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#GrażynaKida">Chciałabym państwu przedstawić kilka informacji o charakterze statystycznym, dotyczących uczniów mniejszości narodowych i etnicznych we wszystkich typach szkół w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#GrażynaKida">Dane dotyczą roku szkolnego 1999–2000. Na podstawie tych wartości wyliczono wstępną subwencję na rok 2001. Nastąpiła zmiana terminu składania sprawozdań przez poszczególne szkoły i dyrektorzy powinni przedłożyć dane na dzień 30 września danego roku sprawozdawczego do wojewódzkich urzędów statystycznych do końca listopada. Te informacje Ministerstwo Edukacji Narodowej otrzyma pod koniec grudnia i wtedy subwencja oświatowa zostanie ponownie przeliczona.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#GrażynaKida">Na terenie całego kraju w poprzednim roku szkolnym funkcjonowało 575 szkół i zespołów międzyszkolnych, w których kształciło się ogółem 37.209 uczniów mniejszości narodowych i etnicznych. W porównaniu z poprzednim rokiem 1998–1999 liczba szkół, w których dzieci mniejszości narodowych i etnicznych uczyły się, wzrosła o ok. 26% a sama liczba uczniów wzrosła o ok. 6%. Najbardziej liczebna jest tutaj mniejszość niemiecka, bowiem do ponad 300 szkół uczęszcza 28 tys. uczniów. Następne w kolejności są mniejszości: białoruska, ukraińska, litewska, słowacka i żydowska.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#GrażynaKida">Jeśli chodzi o mniejszości etniczne, to najliczniej reprezentowani są Kaszubi. Mamy ponad 1,4 tys. uczniów w 19 szkołach. Na drugim miejscu są Łemkowie z 80 uczniami w 10 szkołach.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#GrażynaKida">Według danych statystycznych Głównego Urzędu Statystycznego ok. 59% wszystkich uczniów mniejszości narodowych i etnicznych w kraju, uczy się języka ojczystego. Prawie 22 tys. uczniów mniejszości niemieckiej uczy się języka niemieckiego w szkołach podstawowych i gimnazjach. Dzieje się to przede wszystkim w województwie opolskim. Inne szkoły dla mniejszości narodowych i etnicznych znajdują się przede wszystkim w województwach: śląskim, podlaskim, pomorskim i warmińsko-mazurskim. W pozostałych województwach funkcjonują nieliczne szkoły.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#GrażynaKida">W strukturze sieci szkół w całej Polsce mniejszości narodowe obejmują 451 szkół podstawowych, 84 gimnazja, dwa licea ogólnokształcące, dwie szkoły zawodowe i 19 międzyszkolnych zespołów grupujących uczniów. W skali kraju działa także około 17 przedszkoli, do których uczęszczają tylko dzieci mniejszości narodowych.</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#GrażynaKida">Kolejna informacja dotyczy subwencji oświatowej. W 2000 roku na jednego ucznia przeznaczono 1.930 zł. Do tego doliczano ze względu na przynależność do mniejszości narodowej lub etnicznej 20% na ucznia. Niezależnie od kwoty, którą otrzymywał organ prowadzący, z tego tytułu dodatkowo przeznaczono ponad 14 mln zł. W 2001 r. podstawowa kwota finansowania ucznia wynosi 2.100 zł. Do tego również dodajemy 20% na ucznia w związku z jego przynależnością do mniejszości narodowej lub etnicznej. A zatem dodatkowo przeznaczymy na subwencję około 16 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#GrażynaKida">Niezależnie od tego dodatkowe kwoty przeznacza się na uczniów, którzy uczęszczają do szkół w małych miejscowościach. Jest jeszcze waga dla szkół zawodowych oraz dla gmin, które mają bardzo niski dochód na jednego mieszkańca. W tej chwili trudno oszacować, o jaką wartość wzrośnie dzięki tym dodatkowym wagom wysokość subwencji dla 37 tys. uczniów mniejszości narodowych i etnicznych.</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#GrażynaKida">Chciałabym się również odnieść do tego, o czym mówił pan dyrektor Edward Janiszewski. Ogólna kwota stanowiąca budżet ministra edukacji narodowej na rok 2000 w zakresie zadań zleconych dla jednostek nie zaliczanych do sektora finansów publicznych, stanowiła 1% wszystkich wydatków resortu. Wysokość tych wydatków nie zależy tylko od Ministerstwa Edukacji Narodowej. W znacznym stopniu o wydawaniu tych środków decyduje jakość składanych przez te organizacje wniosków. W 2001 r. na dofinansowanie organizacji pozarządowych są zaplanowane środki w budżecie Ministerstwa Edukacji Narodowej i w skali kraju wynoszą one około 25 mln zł. Trudno dzisiaj powiedzieć, jaka część tych środków zostanie przeznaczona dla tych organizacji.</u>
          <u xml:id="u-23.11" who="#GrażynaKida">W przypadku środków na inwestycje oświatowe w budżetach poszczególnych wojewodów zaplanowano łączną kwotę 134.350 tys. zł. W stosunku do roku 2000 odnotowujemy wzrost o ok. 6%.</u>
          <u xml:id="u-23.12" who="#GrażynaKida">Minister edukacji narodowej zgodnie z nowymi przepisami nie ma żadnego wpływu na decyzję wojewody, jakim jednostkom, jakie środki i na które inwestycje przyznaje dotacje. Wynika to z ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Niezależnie od kwot umieszczonych w budżetach wojewodów, w rezerwach celowych jest sześć punktów dotyczących celów oświatowych. Z przykrością muszę stwierdzić, że planuje się przeznaczyć niewielkie kwoty na wydatki majątkowe i inwestycyjne. Wśród tych wydatków uwzględniono program komputeryzacji szkół orz zakończenie programu zakupu autobusów szkolnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WojciechHausner">Myślę, że Komisja jest przede wszystkim zainteresowana tymi 20% dodatkowych środków przeznaczonych tylko dla uczniów mniejszości narodowych. Pozostałe środki są przeznaczone dla wszystkich uczniów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#JerzySzteliga">Dziękuję za te informacje. Chciałbym również przypomnieć, że przed rokiem Ministerstwo Edukacji Narodowej obiecało dostarczyć Komisji opracowanie dotyczące inwestycji oświatowych. Obiecano nam wtedy, że Ministerstwo Edukacji Narodowej będzie monitorować wydatki w części dotyczącej zakończenia inwestycji w zakresie oświaty mniejszości narodowych i etnicznych. Chodzi o Górowo Iławeckie, Hajnówkę itd. Po ostatnich wizytach w tych miejscach mogę powiedzieć, że z tego obowiązku resort oświaty nie do końca się wywiązał. Na przykład Hajnówka w tym czasie, kiedy ja tam byłem, pieniędzy nie otrzymała.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#JerzySzteliga">Obiecano nam również przeprowadzenie analizy rzeczywistej realizacji tej dodatkowej 20% subwencji szczególnie w odniesieniu do szkolnictwa ponadpodstawowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#JanSyczewski">Podczas wyjazdowego posiedzenia Komisji w środowisku łemkowskim złożyłem wniosek, w wyniku którego prezydium Komisji skierowało zapytanie do Ministerstwa Edukacji Narodowej w kwestii dotyczącej funkcjonowania doradców metodycznych w zakresie nauczania języka mniejszości narodowych. O ile wiem, w żadnym środowisku mniejszości narodowych w Polsce po wprowadzeniu reformy instytucja doradców metodycznych nie zaistniała. Chodzi o to, że w tych środowiskach nie ma doradców metodycznych.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#JanSyczewski">Obowiązek uruchomienia tych doradców spoczywa na samorządach, ale one się z niego nie wywiązują. Metodycy działali na terenie kilku samorządów, tymczasem mogą być oni zatrudnieni przez jeden samorząd. W związku z tym taki samorząd nie godził się na finansowanie działalności metodyka także na obszarze innych samorządów.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#JanSyczewski">Myślę, że Ministerstwo Edukacji Narodowej powinno tutaj wprowadzić jakiś okres przejściowy. Być może te działania powinny wesprzeć kuratoria. Bardzo aktywnie działałem w tej sprawie, zgłaszałem liczne interpelacje, wysyłałem pisma do wszystkich samorządów, na terenie których funkcjonują szkoły z białoruskim językiem nauczania i sytuacja nie uległa zmianie. Uważam, że przy wprowadzaniu reformy oświaty poradnictwo metodyczne jest szczególnie potrzebne. Tymczasem do dzisiaj w tej kwestii nie zaobserwowałem poprawy. Bardzo proszę, aby Ministerstwo Edukacji Narodowej próbowało wznowić działalność doradców metodycznych poprzez kuratoria. W skali kraju jest to kwestia kilku etatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WojciechHausner">Rzeczywiście prezydium Komisji skierowało do Ministerstwa Edukacji Narodowej zapytanie w tej sprawie. Właściwie nie otrzymaliśmy odpowiedzi. Wskazywano ogólnie na rozporządzenie, które reguluje system doskonalenia nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#WojciechHausner">Moje wątpliwości dotyczą nie tylko tego problemu, o którym mówił pan poseł Jan Syczewski. Sprawa dotyczy doradztwa metodycznego dla tak zwanych „nisko godzinowych” przedmiotów. Jednostka samorządu terytorialnego nie ma możliwości wypełnienia takiej normy. Nie ma systemowego rozwiązania, które rozwiązywałoby ten problem. To szczególnie boleśnie uderza w szkolnictwo mniejszości narodowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#SergiuszPlewa">Bardzo się cieszę, że w tym roku subwencja oświatowa zostanie zwiększona. Oznacza to, że wzrośnie również ten 20% dodatek dla uczniów mniejszości narodowych i etnicznych.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#SergiuszPlewa">Pozytywne jest również zwiększenie środków na inwestycje w oświacie. Chciałbym się odnieść do wypowiedzi pana posła Jerzego Szteligi. Podział środków inwestycyjnych w tym roku nie był najlepszy. Chodzi o środki dla Górowa Iławeckiego. Jeżeli chodzi o Hajnówkę, to po licznych sporach z wojewodą, nie otrzymano tam żadnych pieniędzy z Ministerstwa Edukacji Narodowej, pomimo że resort poinformował nas, że środki zostały wojewodzie przekazane.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#SergiuszPlewa">Co można zrobić, aby w tym roku pieniądze zostały przekazane bezpośrednio z Ministerstwa Edukacji Narodowej do gminy? Jak w tym roku Ministerstwo Edukacji Narodowej wywiązuje się z wypłacania subwencji i 20% dodatku dla szkół mniejszości narodowych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WojciechHausner">Na początku dyskusji prosiłem, aby w sprawie systemu podziału środków wstrzymać się z wnioskami do grudniowego posiedzenia Komisji. W tej chwili to nie ma bezpośredniego wpływu na opinię w sprawie budżetu. Myślę, że na posiedzeniach Komisji w grudniu i styczniu skupimy się nad tymi problemami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#GrażynaKida">Jeśli chodzi o opracowanie, o którym mówił pan poseł Jerzy Szteliga, to chciałam przeprosić, że jeszcze nie dostarczyliśmy państwu tego materiału. Ta analiza zostanie opracowana w najbliższych dniach, a jej wyniki przekażemy do sekretariatu Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#GrażynaKida">Chciałabym się także odnieść do tego, o czym mówił pan poseł Sergiusz Plewa. Minister edukacji narodowej w swoim budżecie nie posiada już żadnych środków, które mógłby przekazać gminie lub powiatowi, który prowadzi daną szkołę. Art. 44 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego mówi wyraźnie, że zasady i kryteria podziału tych środków ustala wojewoda w porozumieniu z sejmikiem województwa samorządowego. Ministerstwo Edukacji Narodowej może jedynie zwrócić się z prośbą, aby uwzględniono tę szkołę przy podziale środków. Nie mamy w tej kwestii żadnej możliwości prawnej.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#GrażynaKida">Jeżeli chodzi o podział subwencji, to po ich naliczeniu minister finansów informuje wszystkie samorządy o przyznanych kwotach. Środki są dzielone na 13 rat i w pierwszych dniach każdego miesiąca odpowiednia część subwencji jest przekazywana na rachunek jednostki samorządu terytorialnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#JerzySzteliga">W pewnym sensie to był rok eksperymentalny. Uzyskaliśmy publiczne zobowiązanie Ministerstwa Edukacji Narodowej, że kwota inwestycyjna w przypadku województwa podlaskiego będzie zwiększona. Byliśmy zobowiązani do monitorowania realizacji tej inwestycji w Hajnówce w innych warunkach formalnoprawnych. Mimo zapewniania pana kuratora okazało się, że w spisie inwestycji Hajnówki nie było.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#EdwardJaniszewski">Odnośnie kwestii, o której mówił pan poseł Jerzy Szteliga, chciałbym zapewnić, że w najbliższych dniach Ministerstwo Edukacji Narodowej przedstawi raport dotyczący inwestycji mniejszościowych. Spróbujemy wyjaśnić tę skomplikowaną kwestię. Być może ma ona jakieś podłoże polityczne.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#EdwardJaniszewski">Sam proces przekazywania środków i sposobu ich rozdziału na poszczególne inwestycje jest bardzo skomplikowany. Została nawet opracowana specjalna procedura.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#EdwardJaniszewski">Bardzo istotna jest również kwestia poruszona przez pana posła Jana Syczewskiego dotycząca pracy metodyków. Jest to ważne zwłaszcza z punktu widzenia nauczycieli mniejszości, które są rozproszone. Myślę tutaj między innymi o Romach oraz o nauczaniu języka ukraińskiego i kaszubskiego. W tym przypadkach bardzo trudno jest pozyskać doradców. Jeśli się już ich znajdzie, to następny problem pojawia się przy ich lokowaniu w systemie doradztwa.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#EdwardJaniszewski">Ten problem był poruszany przez przedstawicieli mniejszości narodowych podczas spotkania z międzyresortowym zespołem do spraw mniejszości narodowych. Te kwestie leżą w gestii innego departamentu Ministerstwa Edukacji Narodowej. Departament kształcenia i wychowania, którym kieruję, jest odpowiedzialny za kształcenie grup mniejszościowych. Skierujemy pismo do wszystkich kuratorów oświaty, na terenie których znajdują się grupy kształcenia związane z mniejszościami, z prośbą o dokładne informacje w zakresie dodatkowego zatrudniania doradców metodycznych. Wiem, że w przypadku nauczania języka niemieckiego nauczycieli mniejszości wspierają doradcy, zajmujący się kwestiami nauczania języka niemieckiego jako języka obcego.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#EdwardJaniszewski">A zatem zwrócimy się z prośbą do kuratorów o analizę tego zjawiska. Natomiast podobnie jak w przypadku inwestycji, Ministerstwo Edukacji Narodowej nie może finansować bezpośrednio tych etatów. Pieniądze na doradztwo są umieszczone w subwencji i te działania leżą w kompetencji samorządów wojewódzkich, do których się zwrócimy z prośbą o rozwiązanie tego problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WojciechHausner">Myślę, że pan dyrektor Edward Janiszewski wskazał nam nowe kierunki rozwiązania tego problemu. Kiedy Komisja otrzyma obiecane materiały, zwołamy posiedzenie, na którym zastanowimy się nad pewnymi kwestiami systemowymi.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#WojciechHausner">Okazuje się, że po przekazaniu środków i kompetencji samorządom, niektóre kwestie nie są przez te samorządy uwzględniane. Warto się nad tym zastanowić, ale najpierw musimy otrzymać z Ministerstwa Edukacji Narodowej stosowne materiały.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#WojciechHausner">W rezerwach celowych zapisano 1 mln zł na uruchomienie programu romskiego w województwie małopolskim. Dlaczego to jest tylko 1 mln zł? Czy to wystarczy na uruchomienie tego pilotażowego programu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#MateuszSora">Chciałbym polecić państwa uwadze ten zapis. On jest umieszczony w rezerwach celowych jako pozycja nr 64. Chodzi o to, aby te środki nie zostały przesunięte w inne miejsce.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#MateuszSora">Zaproponowano przeznaczenie tylko 1 mln złotych, ponieważ program zostaje dopiero uruchomiony. Założyliśmy, że będziemy dofinansowywać przedsięwzięcia, których ciężar biorą na siebie samorządy. A zatem te środki przeznaczymy na dofinansowanie pewnych programów, które samorządy będą realizować.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#MateuszSora">Jeśli chodzi o pytanie pana posła Wojciecha Hausnera, sugerujące zbyt małą wielkość tych środków, to chciałbym powiedzieć, że tylko tyle udało nam się uzyskać. Kwestionowana jest w ogóle zasadność tego programu. Jego realizacja ma trwać trzy lata. To są minimalne środki, aby to w ogóle uruchomić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WojciechHausner">Rozumiem, że Komisja powinna uważać, aby ktoś nie przesunął tych środków w inne miejsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#GrażynaKida">Chciałbym nawiązać do wypowiedzi pana dyrektora Grzegorza Sory. Z programu rządowego wynika, że inne resorty powinny w swoich budżetach również zagwarantować na ten cel jakieś środki. W budżecie Ministerstwa Edukacji Narodowej zarezerwowano takie środki na rok 2001.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#GrażynaKida">W trakcie realizacji budżetu jest jeszcze dostępna 1% rezerwa subwencji. W 2000 r. okazało się, że w województwach opolskim, śląskim i podlaskim dyrektorzy szkół błędnie wypełnili sprawozdania GUS dotyczące liczby uczniów. Z tego tytułu subwencję oświatową zwiększono o 1,5 mln zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#JerzySzteliga">Chciałbym, aby Ministerstwo Edukacji Narodowej wyjaśniło do końca sprawę Hajnówki. Chodzi o to, aby nie było związku między skargą Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych na przedstawiciela rządu w terenie a retorsją w postaci nie przyznania środków.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#JerzySzteliga">Niedawno uczestniczyłem w spotkaniu Związku Gmin Śląska Opolskiego. Ten organ prowadzi szkolnictwo w tym również szkolnictwo mniejszościowe. Tam padały bardzo złe opinie na temat pracy urzędu kuratora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WojciechHausner">Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos? Nie widzę. Zamykam posiedzenie Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>