text_structure.xml
30.1 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#JacekKuroń">Powodem zwołania dzisiejszego posiedzenia w trybie pilnym jest to, że Komisja Polityki Społecznej dziś rozpoczyna rozpatrywanie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Bardzo zależy mi na tym, aby do tej ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r., Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych wniosła poprawkę w art. 4 ust. 1 pkt 4. Na wstępie proponuję więc, abyśmy rozszerzyli porządek dzienny dzisiejszych obrad o ten punkt. Projekt poprawki oraz uzasadnienie do niej zostały państwu doręczone.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#JacekKuroń">Czy jest zgoda na rozszerzenie porządku dziennego? Skoro jest, to od wniosku o znowelizowanie art. 4 ustawy rozpoczynamy nasze obrady.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#JacekKuroń">Proszę porównać tekst art. 4 w dotychczasowym ujęciu oraz w brzmieniu proponowanym. Dotychczasowy tekst art. 4 ust. 1 pkt 4 brzmiał następująco: „w więzieniach polskich na mocy skazania w latach 1944–1956 - na podstawie przepisów wydanych przez władze polskie przez sądy wojskowe i specjalne, albo w latach 1944–1956 bez wyroku, za działalność polityczną bądź religijną związaną z walką o suwerenność i niepodległość”.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#JacekKuroń">W myśl wniosku punkt ten powinien mieć brzmienie: „w więzieniach polskich oraz w centralnych Obozach Pracy i w Obozie Pracy w Łambinowicach na mocy skazania w latach 1944–1956 na podstawie przepisów wydanych przez władze polskie, przez sądy wojskowe i specjalne, albo w latach 1944–1956 bez wyroku, z przyczyn religijnych i narodowościowych oraz za działalność polityczną, związaną z walką o suwerenność i niepodległość”.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#JacekKuroń">Jak państwo widzicie, w zapisie tym jest uzupełnienie oraz zmiana redakcji w końcowej części zdania zawartego w tym punkcie, w tej części bowiem redakcja przepisu była błędna. Wyszło bowiem na to jakoby działalność religijna związana była z walką o suwerenność i niepodległość, a działalność religijna w żaden sposób nie może być związana z walką o suwerenność i niepodległość.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#JacekKuroń">Propozycja tego zapisu zgodna jest z duchem ustawy, która bierze pod uwagę prześladowania z przyczyn narodowościowych. Represjami w rozumieniu ustawy są okresy przebywania, z przyczyn politycznych, narodowościowych, religijnych, rasowych: w hitlerowskich więzieniach, obozach koncentracyjnych i ośrodkach zagłady, w innych miejscach odosobnienia, w których warunki nie różniły się od warunków w obozach koncentracyjnych, a osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa, w gettach - z przyczyn narodowościowych i rasowych, w więzieniach i łagrach ZSRR i na przymusowych zesłaniach i deportacji w ZSRR. Uprawnienia kombatanckie przysługują również w myśl ustawy osobom - i tu dochodzimy do przepisu, którego nowelizację proponujemy - przebywających w więzieniach polskich na mocy wyroków wydanych w latach 1944–1956 lub bez wyroku, osoby te podlegały represjom za walkę o suwerenność i niepodległość, za działalność polityczną, bądź religijną.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#JacekKuroń">Przepis ten pozbawia uprawnień kombatanckich obywateli polskich, którzy z przyczyn religijnych, narodowościowych i politycznych, w latach 40. trafili do Centralnych Obozów Pracy i Obozu Pracy w Łambinowicach. Za proponowaną nowelizacją przemawia także fakt, że ustawa ze stycznia 1991 r. odnosi się do kombatantów oraz niektórych osób będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, a ta ostatnia kategoria osób obejmuje również ludzi represjonowanych w powojennych obozach pracy.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#JacekKuroń">Jeśli chodziłoby o koszta tej nowelizacji, to w tej chwili obejmuje ona 2–2,5 tys. osób jeszcze żyjących, koszta więc nie będą wielkie.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#JerzySzteliga">Mam ogólnej natury pytanie, czy ustawa dotyczy obywateli polskich, którzy byli obywatelami polskimi wtedy, gdy represje te miały miejsce? Czy też obywateli polskich, którzy obecnie są obywatelami polskimi?</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#HenrykKroll">Jeśli chodzi o mniejszość niemiecką, to osoby te nie były wtedy obywatelami polskimi gdy podlegały one represjom.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#JacekKuroń">Uprawnienia te dotyczą nie tylko Niemców, mają one także zastosowanie wobec wielu Polaków zamieszkałych wtedy na wschód od Bugu, którym to osobom automatycznie przyznawano radzieckie obywatelstwo. W tym momencie, chodzi nam o to, aby z uprawnień tej ustawy korzystały osoby, które obecnie są obywatelami polskimi.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#BogumiłaBerdychowska">Chodzi też o to, aby osoby, które wtedy nie były obywatelami polskimi, a są nimi obecnie, korzystały z tych uprawnień.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#JanWyrowiński">Będą to refleksje czynione na gorąco, nie poparte głębszą lekturą ustawy. Wydaje mi się, mianowicie że ustawa jednoznacznie nie rozstrzyga, iż przyznane w niej uprawnienia dotyczą osób, które obecnie są obywatelami polskimi. W art. 4 stwierdza się, że: „Przepisy ustawy stosuje się również do osób, które podlegały represjom wojennym i okresu powojennego. Represjami w rozumieniu ustawy są okresy przebywania:” dalej wymienia się w punktach poszczególne kategorie osób.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#JanWyrowiński">Nie wiem, gdzie w ustawie jest powiedziane, że odnosi się ona do tych podlegających represjom osób, które są obecnie obywatelami polskimi.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#JacekKuroń">Zaznaczam, że nieprzypadkowo w tytule ustawy wymienia się i kombatantów i osoby, które podlegały represjom. Od początku powstawania ustawy, kombatanci protestowali przeciwko temu, ażeby do grupy kombatantów zaliczać osoby podlegające represjom. Organizacje kombatanckie bardzo zabiegały o to, aby odróżnić w ustawie kombatantów od osób represjonowanych. Dla mnie jest rzeczą oczywistą, że trzeba odróżnić te dwa tytuły do uprawnień. Pierwszy z nich jest tytułem honorowym, drugi wynikającym z praw ludzkich.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#JanWyrowiński">Jest dla mnie rzeczą oczywistą, panie przewodniczący, że trzeba odróżnić te dwa tytuły do uprawnień. Doskonale to rozumiem. Wracając jednak do postawionego wcześniej przeze mnie pytania, nie znajduję w ustawie zapisu, w którym wyraźnie byłoby powiedziane, że uprawnienia ustawy obejmują te osoby, które obecnie są obywatelami polskimi.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#JanWyrowiński">Uważam, że art. 4 ust. 1 powinien być rozszerzony o zapis, który mówiłby, że ze zdobyczy ustawy, mogą korzystać ci, którzy obecnie są obywatelami polskimi.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#JacekKuroń">Przyjrzyjmy się dokładnie tekstowi w art. 4 ust. 1 Może należałoby tu dodać po wyrazie „również” wyrazy „do obecnych obywateli polskich”, tak aby zostało wyraźnie powiedziane, że przepisy te odnoszą się do osób, które obecnie mają polskie obywatelstwo. Jest rzeczą oczywistą, że tak powinno być, ale zastanawiam się z jakiego przepisu ustawy to wynika? Nie umiem odpowiedzieć na to pytanie. Z preambuły to nie wynika. W trzecim akapicie preambuły mówi się o ofiarach represji, lecz w preambule nie ma stwierdzenia, że przyznane ustawą uprawnienia przysługują obecnym obywatelom polskim.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#JacekKuroń">W związku z tym proponuję, aby Komisja przyjęła proponowane uzupełnienie w art,. 4 ust. 1 pkt 4 ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego i abyśmy zwrócili się jednocześnie do Komisji Polityki Społecznej, która rozpatruje projekt ustawy, z pytaniem - na zasadzie jakiego przepisu uprawnienia wynikające z ustawy przyznaje się osobom, które obecnie mają polskie obywatelstwo? Jest to kwestia natury ogólnej. Podniesione tu pytanie nie tyle odnosi się do treści zapisu w art. 4 ust. 1 pkt 4, ile do całej ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#JanWyrowiński">Jest to bardzo delikatna materia, art. 4 budził kontrowersje już w czasie, gdy powstawała rozpatrywana ustawa.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#JacekKuroń">Chcę zwrócić uwagę, że sprawa ta dotyczy również żołnierzy -górników. W tym zapisie mówi się bowiem o prześladowaniach religijnych, narodowościowych, lub o prześladowanych z przyczyn działalności politycznej. My tu nie poruszamy sprawy osób prześladowanych, tj. kierowanych do karnych batalionów w kopalniach z przyczyn politycznych, a były i takie sytuacje, że ktoś został skierowany do karnych batalionów np. za to, że jego ojciec był członkiem Armii Krajowej. Tym aspektem problemu nie zajmujemy się jednak, poruszyłem to na marginesie.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#JacekKuroń">Proponuję więc w reasumpcji naszej wymiany uwag, abyśmy jako Komisja zwrócili się do Komisji Polityki Społecznej z wnioskiem o dokonanie zmiany w art. 4 ust. 1 pkt 4 ustawy kombatanckiej, a równocześnie sformułowali w naszym piśmie pytanie - na jakiej zasadzie uprawnienia kombatanckie odnoszą się do osób, które obecnie mają obywatelstwo polskie. Czy jest zgoda na to, aby pismo z takim wnioskiem i z takim pytaniem skierować do Komisji Polityki Społecznej? Widzę, że jest zgoda.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#JacekKuroń">Poddaję więc tę propozycję pod głosowanie. Kto jest za jej przyjęciem?</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#JacekKuroń">W głosowaniu, większością głosów Komisja przyjęła powyżej sformułowaną propozycję.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#JacekKuroń">Przechodzimy obecnie do drugiego punktu dzisiejszych obrad, to jest do planu pracy Komisji; jego projekt został członkom Komisji przedstawiony. Proszę o zgłaszanie uwag do projektu.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#JerzySzteliga">Mam uwagę do punktu drugiego. Wnoszę, aby do zespołu przygotowującego projekt ustawy o mniejszościach narodowych, obok M.A. Nowickiego, prof. J. Byczkowskiego oraz Ł. Wierzyckiej, wziąć jeszcze po uwagę dokooptowanie dwóch kandydatów. Mam tu na myśli prof. Wiesława Lesiuka oraz Roberta Rause - Rauzińskiego. Są to naukowcy z Instytutu Śląskiego w Opolu, zajmujący się sprawami mniejszości narodowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#JacekKuroń">Dobrze, jeśli nie ma sprzeciwu, to wpisujemy te dwie osoby do zespołu, który będzie przygotowywał projekt ustawy o mniejszościach narodowych. Rozumiem, że nie ma potrzeby głosowania nad nazwiskami.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#JacekKuroń">Uważam, że skład tego zespołu powinien być szerszy, obejmując ponadto: przedstawicieli mniejszości, Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Biura ds. Mniejszości Narodowych i Etnicznych przy ministrze kultury i sztuki.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#JacekKuroń">Proponuję, abyśmy od razu ustalili skład zespołu, który zajmie się przygotowaniem projektu ustawy o mniejszościach narodowych. Wnoszę, aby w składzie tego zespołu, obok osób wymienionych i zgłoszonych znaleźli się: poseł H. Kroll, jako przedstawiciel mniejszości niemieckiej, poseł M. Czech, jako przedstawiciel mniejszości ukraińskiej oraz pan Mirga, jako przedstawiciel etnicznej mniejszości cygańskiej. Pan Mirga jest reprezentantem stowarzyszenia Cyganów w Polsce, prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego i można liczyć, że będzie czynnym członkiem zespołu. Proponuję też, aby w zespole znaleźli się reprezentanci mniejszości białoruskiej i litewskiej.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#JacekKuroń">Wnoszę, abyśmy na tym poprzestali, z tym że przyjmiemy zasadę, iż jeśli przedstawiciele pozostałych zamieszkałych w Polsce mniejszości zwrócą się o dokooptowanie do zespołu ich przedstawicieli, to prośbę taką uwzględnimy.</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#JacekKuroń">Dla mnie istnieje tu taki problem: jeżeli przyjmiemy, że w zespole powinni znaleźć się przedstawiciele mniejszości litewskiej i białoruskiej - to do jakich organizacji mamy się zwrócić? Czy dyr. B. Berdychowska miałaby w tej mierze jakieś propozycje?</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#BogumiłaBerdychowska">Z mniejszością litewską sprawa jest prosta. Można wybrać dwie drogi, tj. albo zwrócić się do Stowarzyszenia Litwinów w Polsce, które jest największą organizacją tej mniejszości, albo do Wspólnoty Litwinów. W Polsce istnieją trzy organizacje mniejszości litewskiej, lecz członkostwo w nich powiela się, dlatego myślę, że można spokojnie zwrócić się do Stowarzyszenia Litwinów w Polsce o wytypowanie swego przedstawiciela do zespołu, który zajmie się opracowaniem projektu ustawy o mniejszościach.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#BogumiłaBerdychowska">Poważnym, natomiast problemem jest - do kogo należy się zwrócić, jakie stowarzyszenie wybrać spośród stowarzyszeń białoruskich? Istnieje bodajże 9 lub 10 organizacji mniejszości białoruskiej w Polsce, występuje w nich jeden wyraźny podział - na młodych i starych, a są to racje nie do pogodzenia. Sytuacja jest taka, że Białorskie Stowarzyszenie Demokratyczne ustami swego przewodniczącego Olega Łatyszonka występuje w ogóle przeciwko ustawie o mniejszościach. Z kolei Białoruskie Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalne, w tej chwili nie jest już do końca reprezentatywne dla środowiska białoruskiego.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#BogumiłaBerdychowska">Proponowałabym następujące postępowanie: aby Komisja zwróciła się do Związku Białoruskiego, który to związek jest jakby organizacją - czapką nad organizacjami białoruskimi w Polsce.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#JacekKuroń">Uważam, że Komisja powinna zwrócić się do Związku Białoruskiego z pytaniem, czy chcą być reprezentowani w zespole przygotowującym projekt ustawy o mniejszościach. Jeśli chcą, to muszą między sobą uzgodnić, kto ma reprezentować mniejszość białoruską w zespole.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#BogumiłaBerdychowska">Być może, że rzeczywiście zmusi to środowisko białoruskie do wyłonienia jednej kandydatury do pracy w zespole.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#JacekKuroń">Do ministra kultury i sztuki zwrócimy się, natomiast z prośbą, aby wydelegował do zespołu przedstawiciela Biura ds. Mniejszości Narodowych i Etnicznych przy ministrze kultury i sztuki.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#JacekKuroń">Taka jest moja propozycja dotycząca składu zespołu. Czy są uwagi do proponowanego składu? Mam też pytanie, czy w tym składzie uwzględniliśmy wszystkie instytucje, które powinny być reprezentowane w zespole?</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#BogumiłaBerdychowska">Chyba nie zostało uwzględnione Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Myślę, że jest to konieczne, gdyż cały nadzór formalno-administracyjny nad organizacjami mniejszości nie jest w gestii ministra kultury i sztuki, lecz w gestii ministra spraw wewnętrznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#JacekKuroń">Dobrze, wpisujemy do zespołu przedstawiciela Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#HenrykKroll">Chciałbym upewnić się, czy dla przygotowania ustawy o mniejszościach ma zostać powołany zespół, czy podkomisja?</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#HenrykKroll">Ma zostać powołany obecnie zespół. Być może, że na następnym etapie prac nad projektem ustawy o mniejszościach powołamy podkomisję dla dalszej pracy nad projektem. W tej chwili chodzi o powołanie takiego zespołu, który popracuje nad koncepcją ustawy, w którym zostaną zapisane różne warianty rozwiązań - pod dalszą dyskusję.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#HenrykKroll">Czy do proponowanego składu zespołu nie ma więc uwag? Jeśli nie ma, to możemy przyjąć, że powołaliśmy zespół do opracowania projektu ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych z udziałem osób i przedstawicieli, o których mówiliśmy. Ten punkt porządku dziennego uważam za wyczerpany.</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#HenrykKroll">Wracając do planu pracy Komisji, czy są uwagi lub uzupełnienia do przedłożonego planu pracy?</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#JanWyrowiński">Chcę poruszyć sprawę imprez dotyczących problematyki mniejszości i zapewnienia w nich uczestnictwa przedstawicieli naszej Komisji. W poprzedniej kadencji Sejmu było kilka poważnych imprez i konferencji, które odnosiły się do problematyki mniejszości i w których nie uczestniczyli członkowie Komisji Narodowych i Etnicznych. Nie wiem, jakie były przyczyny takiego stanu rzeczy. Sądzę, że nasza Komisja musi być aktywna i uczestniczyć we wszystkich konferencjach, seminariach i imprezach dotyczących mniejszości. Jest to również kwestia uzyskiwania pełnych informacji o tych imprezach. Uważam, że to uczestnictwo należy do naszych obowiązków, obok pracy stricte parlamentarnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#JacekKuroń">Proponuję, aby zapisać ten wniosek jako 9 punkt planu pracy ujmując ten postulat tak - udział w imprezach organizacji mniejszości narodowych i etnicznych, a także na temat tych mniejszości. Zwracam się do sekretariatu Komisji o to, aby zapewniło nam bieżący wykaz tego rodzaju imprez. Przed taką imprezą prezydium Komisji lub cała Komisja zbierze się i zastanowi, co my na tym forum chcemy przekazać. Prezydium Komisji będzie też delegowało posłów do uczestniczenia w imprezach. Chodzi o to, aby prezydium Komisji było na bieżąco informowane, jakie imprezy mają się odbyć.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#JanWyrowiński">Z podobnym postulatem chciałbym zwrócić się w sprawie nawiązania przez naszą Komisję kontaktów międzynarodowych. Jak wiemy, problematyka mniejszości jest problematyką „gorącą”, szczególnie w Europie. Nie we wszystkich parlamentach istnieją odpowiedniki naszej Komisji - należy to sprawdzić. Problematyką mniejszości zajmuje się Rada Europy i sądzę, że byłoby dobrze, aby wśród posłów współpracujących z Radą Europy, znaleźli się poseł lub posłowie, którzy interesują się problematyką mniejszości narodowych i etnicznych. Można uznać, że w poprzednim parlamencie taką osobą była pani premier H. Suchocka, która doskonale znała się na tych sprawach. Sądzę, że byłoby dobrze, abyśmy mieli wpływ na personalny skład delegacji poselskich do Rady Europy. Należałoby też poinformować inne parlamenty, że przy polskim parlamencie istnieje Komisja Narodowych i Etnicznych, że jesteśmy otwarci na wymianę doświadczeń. Na przykład przy opracowywaniu projektu ustawy o mniejszościach cenny byłby dla nas kontakt z Węgrami, którzy przygotowali już projekt tego rodzaju ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#JacekKuroń">Nie jest to jednak najlepszy projekt.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#JanWyrowiński">Można byłoby to przy okazji Węgrom powiedzieć.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#JanWyrowiński">Kolejna sprawa, którą chcę poruszyć jest sprawa sprowadzająca się do wniosku, aby w orbicie zainteresowań naszej Komisji znalazły się zagadnienia związane z etniczną mniejszością kaszubską, którą to grupę ja reprezentuję w jakiś sposób. Jest to specyficzna grupa, która pragnie podtrzymać swą tożsamość i życzyłbym sobie, aby sejmowa Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych nie stroniła od problemów mniejszości kaszubskiej.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#JacekKuroń">Proponuję więc, aby poseł J. Wyrowiński przygotował na następne posiedzenie Komisji swe propozycje w sprawie mniejszości kaszubskiej, bo pan poseł najwięcej wie na ten temat.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#JacekKuroń">Co do współpracy z innymi parlamentami, to zwrócę się do Komisji Spraw Zagranicznych, ażeby przy wizytach i kontaktach międzynarodowych uwzględniana była nasza Komisja. Bardzo trafna jest uwaga o potrzebie nawiązywania ze strony naszej Komisji współpracy z innymi parlamentami. Szczególnie podobałby mi się pomysł nawiązania lub zacieśnienia współpracy z parlamentami tych krajów, w których żyją polskie mniejszości narodowe. Chodziłoby tu o szeroką wymianę wzajemnych informacji i doświadczeń. Ten pomysł ze wszech miar wart jest uwzględnienia, trzeba się wszakże zastanowić, w jaki sposób mamy nawiązać te kontakty. Może ktoś z członków Komisji na ochotnika zgłosi się jako osoba, która będzie odpowiadać za przełożenie idei współpracy z parlamentami europejskimi na konkretne zadania dla naszej Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#HenrykKroll">Mogę się tego podjąć.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#HenrykKroll">Bardzo proszę i zapisujemy, że poseł H. Kroll jest odpowiedzialny za sformułowanie zadań Komisji w zakresie współpracy z innymi parlamentami.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#MirosławCzech">Chciałbym zgłosić pytanie i uwagę dotyczącą dostępu mniejszości narodowych do radia i telewizji. Co do radia, to środowiska ukraińskie zgłaszają postulat nie tylko zwiększenia przyznanej częstotliwości, lecz również zwiększenia centralnych programów radiowych przeznaczonych dla mniejszości ukraińskiej. Sądzę, że taki sam postulat dotyczy innych rozproszonych mniejszości narodowych, w szczególności Romów. To pierwsza sprawa.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#MirosławCzech">Druga kwestia sprowadza się do pytania, czy nie powinniśmy zastanowić się nie tylko nad cotygodniową chwalebną audycją poświęconą mniejszościom narodowym, ale rozważyć kwestię emitowania przez telewizję audycji w językach mniejszości, np. raz na miesiąc. Obecnie w związku z reformami publicznych w radio i telewizji jest chyba dobry moment po temu, aby wystąpić z takim generalnym postulatem.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#BogumiłaBerdychowska">Nie wiem, czy jestem upoważniona do zabierania głosu w tej sprawie?</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#JacekKuroń">Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#BogumiłaBerdychowska">Istnieje problem, który nie pojawił się w planie pracy Komisji, a uważam, że powinien się w nim znaleźć. Chodzi mi o sprawy finansowe związane z wydarzeniami w Mławie. Większość domów nie była tam ubezpieczona, ergo nie ma podstawy prawnej, aby zwrócić pieniądze za zniszczenia, zaś straty oszacowano na 4 mld zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#JacekKuroń">W tym punkcie planu pracy, który mówi o działalności interwencyjnej możemy wpisać - rozpatrzenie problemu konsekwencji finansowych zajść w Mławie. Nie potrzeba formułować odrębnego punktu w planie pracy.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#BogumiłaBerdychowska">Co się tyczy pomysłu posła M. Czecha dotyczącego audycji radiowych i telewizyjnych, to pomysł jest dobry, a mamy w tej mierze pewne doświadczenia. Mianowicie, w telewizji katowickiej są emitowane programy równocześnie w dwóch ścieżkach językowych: niemieckiej i polskiej. Są one wprawdzie emitowane rzadko, dotychczas były nadane dwa takie programy, teraz przygotowuje się trzeci. Uważam, że programy w językach mniejszości, przy równolegle nadawanej ścieżce ich tłumaczenia w języku polskim, zasługują na poparcie. Dobre byłoby nadawanie programów mniejszościowych w tej obujęzycznej konwencji.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#JacekKuroń">Zastanawiam się, z kim mam rozmawiać w tej sprawie: z Krajową Radą Radiofonii i Telewizji, czy z kierownictwem radia i telewizji. Sądzę, że z jednymi i drugimi. Jeśli mnie państwo upoważnicie, to najpierw będę rozmawiał z przewodniczącym Rady, uzgadniając z nim zakres jego kompetencji. Następnie zaś zaprosilibyśmy na nasze posiedzenie uprawomocnionych przedstawicieli radia i przedstawicieli telewizji. Czy jest zgoda na taki tryb postępowania? Skoro tak, to szybko przeprowadzę te rozmowy, abyśmy mogli na jednym z najbliższym posiedzeń zastanowić się nad kwestią emitowania audycji dla mniejszości. Przedtem poproszę członków Komisji o zgłaszanie uwag do tego tematu, abyśmy mogli przygotować się do tego posiedzenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#MirosławCzech">Mam jeszcze następną uwagę, która odnosi się do sprawy ruchu amatorskiego mniejszości narodowych. Ruch ten ma znaczne osiągnięcia. Czy nie należałoby przymierzyć się do stworzenia instytucjonalnego centrum kultury mniejszości narodowych, jakie zajmie się amatorskim ruchem artystycznym, aby mniejszości narodowe korzystały z dobrodziejstw ustawy o instytucjach kultury narodowej. Dotychczas były z tym korzystaniem problemy.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#JacekKuroń">Poproszę dyr. B. Berdychowską o skomentowanie tej wypowiedzi. Jak w ogóle wygląda amatorski ruch artystyczny i jego sytuacja?</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#BogumiłaBerdychowska">Rozumiem, że posłowi M. Czechowi chodzi o to, aby odejść od tych reguł w odniesieniu do amatorskiego ruchu artystycznego mniejszości, które obowiązują wobec amatorskiego ruchu artystycznego w ogóle. Ogólnie amatorski ruch artystyczny wspierany jest przez państwo tylko za pomocą dotacji przedmiotowych. Można otrzymać pieniądze na konkretne przedsięwzięcia. W ten sam sposób państwo wspiera również amatorski ruch artystyczny mniejszości. Można otrzymać pieniądze na organizacje festiwalu, ale nie można ich uzyskać na wynajęcie lokalu, zapłacenie etatu itp. Jeśli dobrze zrozumiałam wypowiedź posła M. Czecha, to pan poseł wnosi odejście od reguł ogólnopolskich i utworzenie ośrodków kultury dla mniejszości. Może jednak poseł M. Czech sam wypowie się.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#MirosławCzech">Dotychczas upominano się o to, aby w ogóle istniały jakieś ośrodki zajmujące się kulturą mniejszości narodowych. Czy będzie to jedno centrum, instytucja, która będzie miała swoje filie w terenie? Czy też przyjmie się inne rozwiązanie - tego nie przesądzam. Chodzi tu w końcu o sprawy techniczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#JacekKuroń">Problem amatorskiego ruchu artystycznego mniejszości wpisałbym do planu pracy Komisji, jako problem ochrony dziedzictwa kulturalnego. Do do punktu 8, który mówi o dotacjach podmiotowych dla stowarzyszeń mniejszości można jeszcze dopisać problem amatorskiego ruchu artystycznego. Kwestia ta bowiem ściśle łączy się z zapisem w punkcie, z tym co należy dotować podmiotowo, a jakie przedsięwzięcia należałoby wspierać przedmiotowo. Komisja powinna rozważyć te sprawy, które dla mniejszości narodowych i etnicznych są bardzo ważnymi sprawami.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#JacekKuroń">Czy są jeszcze uwagi do planu pracy Komisji? Jeśli nie ma, to rozumiem, że posłowie zlecają prezydium Komisji przełożenie przyjętego planu pracy wraz z wniesionymi do niego uzupełnieniami na zadania dla Komisji. Za 2 tygodnie zrobimy posiedzenie całej Komisji i zastanowimy się nad tymi zadaniami. Posiedzenie prezydium Komisji odbędzie się w najbliższym tygodniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#JerzySzteliga">Chciałem jeszcze poruszyć następującą sprawę. Jako członek Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych otrzymałem zaproszenie Ewangelickiej Akademii Teologicznej w Munnheim na konferencję dotyczącą generalnie problemów mniejszości narodowych. Za pośrednictwem pana przewodniczącego zwracam się do posłów o przygotowanie sądów wartościujących te problemy, jakie mógłbym zacytować w trakcie konferencji. Będzie to wielostronna konferencja z udziałem Ministerstw Spraw Zagranicznych Niemiec i Polski.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#JacekKuroń">Kiedy pan poseł wyjeżdża? 2 grudnia. Przedtem mamy jeszcze posiedzenie prezydium Komisji i proponuję, aby odpowiedzialny za zebranie uwag członków Komisji był poseł H. Kroll. Proszę zgłosić uwagi na jego ręce.</u>
<u xml:id="u-41.1" who="#JacekKuroń">Dziękuję państwu za udział w obradach, zamykam posiedzenie.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>