text_structure.xml
44.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Dnia 29 marca 1984 r. Komisja Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska, obradująca pod przewodnictwem posła Henryka Kosteckiego (PZPR), rozpatrzyła: informację o systemie kształcenia i doskonalenia zawodowego kadr administracji państwowej, okresowych ocenach urzędników państwowych, aplikacji i wręczania nominacji.)</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(W posiedzeniu udział wzięli: wiceminister administracji i gospodarki przestrzennej Jan Jabłoński oraz przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli i Ministerstwa Finansów.)</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Uwagi do opracowanej przez resort administracji i gospodarki przestrzennej informacji przedstawił poseł Franciszek Dąbal.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#FranciszekDąbal">Dobre przygotowanie zawodowe kadr administracji państwowej ma znaczenie zasadnicze, gdyż w sposób istotny rzutuje na pracę organów administracji. Obecnie znaczna część pracowników urzędów terenowych, zwłaszcza stopnia podstawowego, nie ma dostatecznego przygotowania. Dlatego też tak często słyszy się o skargach obywateli na niewłaściwe załatwianie ich spraw w urzędach państwowych.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#FranciszekDąbal">Informacja resortu zarysowuje przede wszystkim system szkolenia zawodowego kadr administracji państwowej, mało miejsca natomiast poświęca problematyce kształcenia kadr. Wydaje się zaś, że sprawy te mają znaczenie zasadnicze i powinny być szczególnie mocno akcentowane.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#FranciszekDąbal">Niezmiernie ważne jest kształcenie kadry młodych pracowników administracji i uwzględnienie w tej właśnie dziedzinie systemu powiązań organów administracji ze szkolnictwem, zwłaszcza zaś ze szkołami wyższymi, który zapewniałby dopływ dobrze przygotowanych pracowników.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#FranciszekDąbal">Wszyscy bez wyjątku pracownicy administracji państwowej, w tym również kadra kierownicza administracji, powinni być objęci szkoleniem permanentnym. Każda wiedza przecież starzeje się i muszą być stworzone odpowiednie warunki do jej uzupełnienia i dostosowywania jej zakresu do występujących aktualnie potrzeb. W ramach systemu doskonalenia zawodowego należy zwrócić uwagę nie tylko na pogłębianie kwalifikacji ściśle profesjonalnych, ale także na rozszerzenie ogólnej wiedzy społeczno-politycznej pracowników. Funkcjonowanie systemu kształcenia i doskonalenia zawodowego kadry w ogromnym stopniu zależeć będzie od bazy materialnej. W informacji resortu mowa jest o stworzeniu 13 międzywojewódzkich ośrodków doskonalenia kadry administracji państwowej w miejsce dotychczasowych kilkudziesięciu ośrodków wojewódzkich. Trzeba uznać, że ten kierunek jest słuszny, ponieważ umożliwia lepsze wyposażenie dydaktyczno-naukowe tych ośrodków. Niezbędne jest lepsze zaopatrzenie w pomoce naukowe, sprzęt audiowizualny, a nade wszystko zapewnienie wysokiego poziomu kadry naukowo-dydaktycznej. Jak pokazują dotychczasowe doświadczenia, znaczna część kadry dydaktycznej w ośrodkach szkolenia zawodowego, nie zawsze była należycie przygotowana do przekazywania wiedzy.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#FranciszekDąbal">W ramach systemu doskonalenia kadr pracowników administracji należałoby pomyśleć o wprowadzeniu stopni specjalizacyjnych. Towarzyszyłoby temu założenie, że każdy nowo uzyskany stopień specjalizacji stwarzać będzie przesłankę awansu zawodowego lub płacowego. Byłby to ważny bodziec do podnoszenia kwalifikacji, a zarazem zapewniałoby się w ten sposób właściwy system selekcji kadry na wyższe stanowiska w administracji państwowej.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#FranciszekDąbal">Należy większą uwagę zwrócić na właściwe dobieranie kandydatów do kadry rezerwowej. Te sprawy są bowiem obecnie załatwiane zbyt często w drodze posunięć doraźnych, nie zawsze przemyślanych.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#FranciszekDąbal">Pracownicy administracji państwowej przejawiają na ogół dość słaby poziom wiedzy społeczno-politycznej. W ramach proponowanych założeń przewiduje się jedną godzinę miesięcznie na szkolenie polityczne. Jest to zbyt mało zważywszy na fakt że nie zawsze czas przeznaczony na szkolenie wypełniony jest wiedzą o odpowiednio wysokim poziomie, przydatną dla pracowników administracji. System szkolenia społeczno-politycznego pracowników powinien być uzupełniony sprawnym funkcjonowaniem informacji. Obecnie przedstawia się ona bardzo skromnie.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#FranciszekDąbal">Pracownicy administracji państwowej muszą, dla sprawnego wykonywania swoich funkcji, dysponować pełną znajomością organizacyjnych struktur społeczno-gospodarczych funkcjonujących w terenie. Niezbędna jest np. wiedza o organizacji i zakresie działania poszczególnych pionów spółdzielczości, które działają w obrębie właściwości urzędu terenowego. Z tym zagadnieniem wiąże się także znajomość przepisów prawa, które mają zastosowanie w związku z kompetencjami urzędu terenowego. Nie wystarczy więc znajomość ogólnych przepisów regulujących funkcjonowanie rad narodowych, ale potrzebna jest także np. znajomość prawa spółdzielczego czy ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników indywidualnych. Programy szkoleń muszą więc w szerokim zakresie uwzględniać konkretne, bieżące potrzeby danego urzędu terenowego. Nie wystarczy więc tylko ogólna wiedza teoretyczna.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#FranciszekDąbal">Okresowe oceny pracowników państwowych mają także istotne znaczenie dla podnoszenia jakości pracy administracji. Dotychczas, oceny te przeprowadzane są nader często w oparciu o niekompletne materiały. Nasuwa się więc postulat, by dla celów tego rodzaju ocen gromadzić systematycznie odpowiednią dokumentację, obejmującą m.in. wyniki ocen pracy z poprzednich okresów, która stwarzałaby podstawę do bardziej pogłębionych i obiektywnych opinii na temat pracy konkretnego urzędnika.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#FranciszekDąbal">Ważnym wreszcie elementem właściwego przygotowania kadry urzędniczej jest odpowiednio zorganizowany system aplikacji. Bez wątpienia należy większą uwagę przywiązywać do właściwego przebiegu aplikacji, a także do tego, by praktyka w urzędach odbywała się pod kierownictwem doświadczonych i wysoko kwalifikowanych pracowników. Obecnie bowiem aplikacje mają często charakter czysto formalny, co z reguły nie daje pożądanych rezultatów. Należałoby zaproponować zorganizowanie systemu kontroli, nad tym w jaki sposób aplikacja przebiega w poszczególnych urzędach.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#FranciszekDąbal">Informacja przedstawiona przez resort wskazuje na ogólne kierunki działania w zakresie kształcenia i doskonalenia zawodowego kadr administracji państwowej. Na podstawie przedłożonych materiałów trudno się wszakże w pełni ustosunkować do tego tematu. Brak jest bowiem informacji nt. proponowanych programów szkolenia zawodowego. W informacji mówi się np. że na kursach specjalistycznych program szkolenia może być bardzo zróżnicowany, skoro przewiduje się wymiar takich kursów od 30 do 400 godzin zajęć dydaktycznych. Niewiele jednak wiadomo, jaki zakres wiadomości ma być przekazany w ramach zajęć o minimalnym wymiarze godzinowym i w ramach zajęć o maksymalnym wymiarze. Dla dobrego poznania zagadnienia potrzebna jest bardziej szczegółowa informacja.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#FranciszekDąbal">Przedłożoną przez resort informację proponuję przyjąć jako materiał wstępny, a jednocześnie wnoszę o powrót do tej problematyki na jednym z następnych posiedzeń i rozważenie jej z uwzględnieniem założeń programowych szkolenia urzędników państwowych.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#FelicjaTomiak">Z informacji resortu wynika, że uzupełnieniem samokształcenia jest bieżąca informacja polityczna prowadzona dwa razy w miesiącu po 1 godzinie we wszystkich urzędach terenowych organów administracji państwowej. To ogólne stwierdzenie nie pozwala na zorientowanie się, jaki jest charakter owej informacji i jej zakres, a także czy prowadzona będzie ona przez osoby odpowiednio przygotowane. Nie wiadomo wreszcie, czy chodzi tu o szkolenie prowadzone w ramach godzin pracy, czy też poza nimi.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#FelicjaTomiak">W materiałach resortu zawarta jest także informacja o skierowaniu w roku akademickim 1983/1984 na zaoczne studia administracyjne ponad 1500 urzędników, przeważnie z urzędów terenowych stopnia podstawowego. Jest to także informacja zbyt ogólna. Nie wiadomo ile osób, spośród skierowanych na studia, nadal uczęszcza na uczelnie, a także jak resort ocenia dyscyplinę studiów podjętych przez pracowników administracyjnych.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#FelicjaTomiak">Proszę o przedstawienie w obu poruszanych sprawach dokładniejszych informacji przez przedstawicieli resortu.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#TadeuszKlofik">Obywatel niejednokrotnie spotyka się z sytuacją, kiedy ze względu na nieobecność urzędnika właściwego dla załatwienia jego sprawy, nic w urzędzie nie może wyjaśnić. System doskonalenia zawodowego powinien więc uwzględniać tego rodzaju sytuacje i ujmować szerszy zakres tematyki zawodowej u pracowników tego samego działu czy urzędu, by mogli oni skutecznie wypełnić w razie potrzeby lukę spowodowaną nieobecnością kolegi. Nie można dłużej tolerować sytuacji, by brak właściwej organizacji zastępstw w urzędach uniemożliwiał załatwianie spraw przez obywateli.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#StanisławOlecki">Za szczególnie niepokojące zjawisko należy uznać brak właściwego przygotowania zawodowego, występujący nader często u pracowników organów administracji stopnia podstawowego. Dotyczy to zwłaszcza młodych ludzi rozpoczynających pracę, którzy nie dysponują odpowiednim przygotowaniem merytorycznym.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#StanisławOlecki">System edukacji powinien zapewniać napływ do urzędów państwowych ludzi dysponujących właściwym przygotowaniem zawodowym. Należałoby m.in. rozważyć celowość powrotu do systemu kształcenia pracowników administracyjnych w ramach odpowiednio wyspecjalizowanych szkół szczebla średniego. System ten był z powodzeniem stosowany jeszcze na początku lat pięćdziesiątych, kiedy funkcjonowały technika dla pracowników administracji. Można by jednocześnie zaproponować zorganizowanie szkolnictwa zawodowego w ramach pomaturalnych szkół, które przygotowywałyby do pracy w administracji państwowej osoby mające już wykształcenie średnie. Trudno właściwie zrozumieć, dlaczego zrezygnowano z tych koncepcji kształcenia. Właściwe przygotowanie zawodowe młodych pracowników podejmujących pracę w urzędach państwowych staje się bardzo pilne, ponieważ sporo osób starszych odchodzi obecnie na emerytury i renty. Często spotykanym obecnie zjawiskiem jest obsadzanie stanowisk w urzędach państwowych, i to nawet szczebla wojewódzkiego, przez osoby dysponujące jedynie ogólnokształcącym wykształceniem średnim.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#StanisławOlecki">Wykształcenie wyższe pracowników administracji państwowej należy traktować jako rozwiązanie docelowe, do którego należy dążyć. Trzeba sobie jednak zdawać sprawę z tego, że nie wszyscy pracownicy będą w stanie uzupełnić swoje wykształcenie w drodze studiów wyższych. Zawód pracownika administracyjnego, to zawód w znacznym stopniu sfeminizowany. Trzeba więc liczyć się z obiektywnymi przeszkodami. Tym bardziej więc potrzebne są licea ze specjalnością administracji państwowej lub odpowiednie studium pomaturalne. Na terenie woj. płockiego pierwsze kroki w kierunku organizacji tego typu kształcenia zostały już uczynione.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#JanLembas">Informacja przedstawiona przez resort świadczy o tym, że uczyniony został poważny krok naprzód, w celu podniesienia poziomu przygotowania zawodowego pracowników administracji państwowej. Organizując nowy system szkolenia i doskonalenia zawodowego trzeba się liczyć z pewnymi barierami, które mogą w tej dziedzinie występować. Trzeba sobie np. zdawać sprawę z tego, że dużo łatwiej jest zapewnić szkolenie specjalistyczne pracowników administracyjnych urzędów szczebla wojewódzkiego oraz centralnego niż szczebla podstawowego. Wynika to z dobrze znanych uwarunkowań obiektywnych, takich jak m.in. mniejsza liczba etatów, trudności w zapewnieniu odpowiedniego poziomu szkolenia, a także brak kadry naukowo-dydaktycznej. Wydaje się więc, że w tych warunkach większy nacisk musi być położony na samokształcenie pracowników. Szczególnie ważne jest tu zapewnienie odpowiedniego dopływu informacji. Tą problematyką powinien się niewątpliwie zająć w większym stopniu Ośrodek Metodyczny Doskonalenia Kadr.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#JanLembas">Właściwa organizacja szkolenia zawodowego zależeć będzie niewątpliwie od bazy materialnej. Czy są więc zapewnione odpowiednie lokale, internaty, a także środki finansowe?</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#JanLembas">Jaka jest obecnie fluktuacja kadry w urzędach administracji stopnia podstawowego?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#WładysławKandefer">Nie jest dziełem przypadku, że rozpatrujemy dzisiaj problematykę szkolenia i doskonalenia kadr administracji. W niedługim czasie wejdzie w życie nowa ustawa o systemie rad narodowych, z którą łączy się wiele społecznych oczekiwań, m.in. dotyczących podniesienia jakości pracy terenowych urzędów administracji.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#WładysławKandefer">Nie ulega wątpliwości, że bez sprawnej administracji nowo wyłonione rady narodowe nie będą mogły pełnić należycie swoich funkcji, a tym samym spełnić owych społecznych oczekiwań. Niewątpliwie więc troska o właściwy poziom kadry urzędów państwowych rysuje się obecnie jako sprawa szczególnie istotna.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#WładysławKandefer">Nasza komisja niejednokrotnie podejmowała problem podniesienia poziomu przygotowania zawodowego urzędników państwowych. Jednakże postęp w tej dziedzinie jest - jak dotychczas - niewielki, bądź też w ogóle go nie ma. Odnosi się wrażenie, że dezyderaty i opinie komisji nie doczekały się dotychczas pełnej realizacji.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#WładysławKandefer">Problem funkcjonowania administracji zależy nie tylko od jakości kadry, ale także od liczby zatrudnionych pracowników. W pewnych obszarach swego działania administracja państwowa dysponuje zbyt małą liczbą pracowników. Potrzebne są więc działania zapewniające dopływ do urzędów państwowych ludzi odpowiednio przygotowanych, czemu m.in. służyć miały postulaty wysuwane w sprawie specjalizacji absolwentów wydziału prawa.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#WładysławKandefer">Przychylam się w pełni do opinii w sprawie potrzeby utworzenia sieci szkół szczebla średniego przygotowujących pracowników administracji. Można by wykorzystać na ten cel istniejące już technika ekonomiczne, które w wyniku odpowiednich modyfikacji programowych mogłyby pełnić także funkcję placówek przygotowujących kwalifikowane kadry pracowników administracji państwowej.</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#WładysławKandefer">Podejmowane działania okażą się tym bardziej skuteczne, im w większym stopniu wśród pracowników administracji państwowej rozwinie się kult wysokich kwalifikacji. W tym zakresie jest także pole dla rozlicznych inicjatyw również o charakterze lokalnym, mających na celu popularyzowanie godnych naśladowania wzorów w środkach przekazu.</u>
<u xml:id="u-7.6" who="#WładysławKandefer">Poziom kadry w urzędach państwowych zależy nie tylko od odpowiedniego przygotowania zawodowego, ale także od spełnienia wysokich wymagań moralnych, które muszą towarzyszyć tego rodzaju pracy. Chodzi więc nie tylko o to, żeby stworzyć system wtłaczania wiedzy, ale także o to, by zapewnić wysoki prestiż kadry urzędników aparatu państwowego. W tym zakresie potrzebne są odpowiednie działania systemowe, które pozwolą na określenie ogólniejszych założeń i wymagań w odniesieniu do tej jakże odpowiedzialnej kadry pracowników.</u>
<u xml:id="u-7.7" who="#WładysławKandefer">Jakość pracy organów administracyjnych związana jest w niemałym stopniu ze stabilizacją kadry. Ludzie zatrudnieni w urzędach państwowych muszą dostrzegać wyraźnie swoją perspektywę zawodową, możliwości uzyskania awansu i lepszych warunków płacowych. Wydaje się, że w tym względzie też występuje brak podejścia systemowego, które pozwalałoby na odpowiednie usytuowanie w hierarchii zawodowej kategorii pracowników państwowych. Chodzi więc np. o to, by wprowadzone były takie rozwiązania, które dadzą pewność, że płace pracowników administracyjnych nie będą znajdowały się na dolnych szczeblach uposażeń.</u>
<u xml:id="u-7.8" who="#WładysławKandefer">Proponuję powrócić do rozważanej dziś tematyki pod koniec bieżącego roku, stworzy to bowiem możliwość rozważenia działań podjętych na rzecz podniesienia poziomu zawodowego pracowników administracji na tle nowych rozwiązań wprowadzonych przez ustawę o radach narodowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#JerzyGołaczyński">Zaprezentowany w materiałach resortu system kształcenia i doskonalenia kadr ma skalę dotąd niespotykaną. Proponowanych przez ministerstwo form kształcenia jest tak wiele, że nasuwa się wątpliwość, czy nie jest ich za dużo. Podzielam wątpliwości posłów dotyczące urzędów administracji stopnia podstawowego. Czy realna jest możliwość wprowadzenia tam całego cyklu szkolenia? W tych urzędach kadrę stanowią przede wszystkim ludzie młodzi, młode kobiety zakładające rodziny. Czy zdołają one przejść cały cykl szkoleniowy? Wszystkie te uwarunkowania trzeba brać pod uwagę. Niemniej system przedstawiony przez Ministerstwo Administracji należy przyjąć z uznaniem.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#JerzyGołaczyński">Bardzo celowym i skutecznym systemem doskonalenia kadr jest samokształcenie kierowane, pod warunkiem, że jego efekty zostaną poddane kontroli państwowej. Jest to coś w rodzaju dawnych szkoleń wewnętrznych, pozwalających na bieżące uzupełniania wiedzy urzędników. Służyły one jak najlepszemu funkcjonowaniu urzędów. Trzeba uczciwie powiedzieć, że samokształcenie będzie często się odbywać w godzinach pracy. Należy zadbać o to, aby nie zakłócało ono funkcjonowania urzędu, przede wszystkim w jego kontaktach z obywatelami. Ta forma kształcenia pozwala na wymianę doświadczeń między urzędnikami, dyskusję, a nawet ścieranie się poglądów.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#JerzyGołaczyński">Na tym tle jako istotny czynnik kształcenia kadr jawi się aplikacja. Z moich dotychczasowych kontaktów z młodymi ludźmi podlegającymi aplikacji mogę stwierdzić, że młodzi z uznaniem przyjęli jej formy. Jest to dla nich dodatkowe obciążenie, ale daje poczucie pewności siebie i posiadanych kwalifikacji. Zdarza się przecież, iż do urzędów, przede wszystkim urzędów administracji stopnia podstawowego, przychodzą ludzie bez odpowiednich kwalifikacji, bez przygotowania - często dziewczęta bezpośrednio po ukończeniu liceów ogólnokształcących. Nie orientują się one w pracy urzędu. Dzięki aplikacji zapoznają się z pracą na różnych stanowiskach. Jest to bardzo istotne, gdyż umożliwia zastępowanie jednych pracowników przez drugich. Nie ma pracowników o bardzo wąskim zakresie kwalifikacji. Wszechstronność, szczególnie w urzędach stopnia podstawowego jest bardzo potrzebna.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#JerzyGołaczyński">Ważną sprawą jest kultura załatwiania indywidualnych spraw obywateli. Mamy kodeks etyczny urzędnika państwowego i system oceny pracy urzędników. Powinny one służyć doskonaleniu tej kultury, lepszemu stosunkowi urzędnika do obywatela. Na to trzeba położyć szczególny nacisk. Ludzie są bardzo uczuleni na tym punkcie. Należy jednak pamiętać, że do urzędnika przychodzą często ludzie, których nie można nazwać grzecznymi. Mimo tego urzędnik nie ma prawa się irytować.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#JerzyGołaczyński">Instytucja aplikacji, doskonalenie zawodowe, oceny pracowników powinny stanowić podstawę naturalnej drogi awansu urzędnika - z inspektora na zastępcę kierownika, z zastępcy kierownika na kierownika, z kierownika na wicewojewodę i wojewodę. Na przykładzie naszego urzędu wojewódzkiego mogę powiedzieć, że stosujemy z powodzeniem taką drogę awansu. W ostatnim półroczu awansowaliśmy w ten sposób kilka osób. Jest to bardzo naturalny ciąg awansu. Powoduje on tendencję do wybijania się w pracy.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#JerzyGołaczyński">Na koniec chciałbym podpisać się pod wypowiedzią posła W. Kandefera na temat prestiżu administracji. Nie powinien on być budowany sztucznie, ale sama administracja powinna go tworzyć. Ale również środki masowego przekazu powinny podchodzić do omawiania pracy administracji bardziej ostrożnie, gdyż incydentalne fakty bardzo często są uogólniane. Wypowiedziałem się przeciwko odgórnemu budowaniu prestiżu administracji, ale odgórne spojrzenie i ocena są bardzo potrzebne.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#JerzyGołaczyński">Działania, które w tej chwili się podejmuje, są szansą dla poprawy funkcjonowania terenowych organów administracji państwowej i przygotowania ich do pracy pod rządami nowej ustawy o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego. Mogą być one także podstawą do odzyskania przez administrację prestiżu i autorytetu w oczach społeczeństwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#StanisławGałecki">Należy podkreślić, że zamiary kierownictwa resortu zasługują na poparcie i powinny przynieść pozytywne rezultaty w postaci zwiększenia kompetencji urzędników i ukształtowania ich świadomości w taki sposób, żeby zdawali sobie sprawę, że reprezentują organ władzy ludowej. Stabilizacja kadry jest rzeczą niezwykle ważną. Z moich informacji wynika, że fluktuacja wśród pracowników administracji państwowej jest ogromna, większa nawet niż w innych działach gospodarki państwowej. Ważną sprawą jest także ukształtowanie postawy pracowników administracji państwowej w ten sposób, aby na linii obywatel - urząd panowała wzajemna życzliwość. Jeśli nawet urząd nie może załatwić jakiejś sprawy, to odpowiedź nie powinna być udzielana w sposób nonszalancki. Wiąże się też z tym zjawisko zmuszania obywateli do wielokrotnego przychodzenia do urzędu w jednej sprawie. Ciekawe byłyby wyniki badań na temat absencji w pracy z tego powodu.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#StanisławGałecki">W przedstawionym przez resort materiale wyniki przeglądu i oceny pracowników administracji są imponująco dobre. Nie wiem, jak głęboko sięgał przegląd i jakie były kryteria oceny, ale zaledwie 1,7% pracowników otrzymało oceny negatywne. Tymczasem społeczne odczucie na temat funkcjonowania urzędów jest inne. Tak więc ocena ta budzi wątpliwości. Może należałoby zaostrzyć kryteria oceny? Proponowany przez ministerstwo system kształcenia i doskonalenia kadr jest zakrojony na wielką skalę. Czy nie jest to trochę sztuka dla sztuki? Kilkadziesiąt tysięcy ludzi będzie nim przecież objęte! Czy nie należałoby baczniej przyjrzeć się szkoleniu kadr na uniwersytetach. Na wydziałach prawa są kierunki kształcące przyszłych pracowników administracji. Na ile ich program jest skorelowany z potrzebami? To samo dotyczy szkół średnich. Uważam, że absolwenci tych szkół powinni już mieć pewien zakres wiedzy praktycznej.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#StanisławGałecki">Pożądane byłoby, żeby oprócz modelu kształcenia zaproponowanego przez kierownictwo resortu, wojewodowie i naczelnicy rozwijali własne systemy kształcenia i doskonalenia kadr w zależności od potrzeb danego urzędu. W ten sposób dwa nurty kształcenia funkcjonowałyby równolegle.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#BronisławWięcek">W informacji mowa jest o przeglądach kadrowych. Jednym z kryteriów tych przeglądów była, tu cytuję, „postawa ideowo-polityczna i etyczno-moralna, która powinna się wyrażać w pełnej akceptacji zasad ustrojowych socjalizmu w Polsce. Na tle tego kryterium mówi się, że zaledwie 1/60 pracowników nie odpowiada temu kryterium. Znając sytuację w terenie, twierdzę, że sprawa nie wygląda tak różowo. Dlatego resort powinien ponawiać tego rodzaju kontrole i zająć się tymi pracownikami. Nie myślę tutaj o rozstawaniu się z nimi, ale o roztoczeniu nad nimi opieki i naprowadzaniu na właściwą drogę.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#WładysławKandefer">W powszechnej opinii panuje przekonanie, że wysokie kwalifikacje kadry administracyjnej automatycznie oznaczają i są równoznaczne ze sprawną, uczciwą i rzetelną pracą. Niewątpliwie pewien związek tu istnieje, ale nie można wiązać tych rzeczy automatycznie.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#WładysławKandefer">Przed kilkoma miesiącami rozpatrywaliśmy bulwersujący materiał NIK o nadużyciach i niedostatkach w zakresie przydziałów mieszkań kwaterunkowych. Co resort zrobił dla uporządkowania tych spraw i jakie wyciągnął konsekwencje w stosunku do winnych?</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#WładysławKandefer">Proszę o te informacje, gdyż zdaję sobie sprawę, że mnożymy w ostatnim okresie różne organy kontrolne, ostatnio Krajowa Konferencja Partyjna zapowiedziała utworzenie następnego - kontroli robotniczej. Nasuwa się więc pytanie, czy zamiast tworzyć nowe organy kontrolne nie byłoby lepiej staranniej wykorzystywać wszystkie te materiały, które dostarcza nam NIK. Inspektorzy NIK rzetelnie napracowali się, aby wykryć nadużycia i my jako odbiorcy tych informacji nie powinniśmy pozwolić, aby ich praca zmarnowała się. Mamy moralny obowiązek dopilnowania do końca, aby z tych spraw zostały wyciągnięte właściwe wnioski.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#WładysławKandefer">Wiceminister administracji i gospodarki przestrzennej Jan Jabłoński: Istotnie, mamy świadomość, że komisja wiele czasu i wysiłku poświęciła sprawie sprawnego funkcjonowania administracji. Idzie tu jednak przede wszystkim nie o załatwianie indywidualnych przypadków, lecz o wypracowanie odpowiedniego systemu wymuszającego sprawną i uczciwą pracę administracji w skali całego kraju. Doceniamy pomoc, jaką komisja udzielała nam i udziela w budowaniu takiego systemu. Wypracowany został także kompleksowy system kontroli terenowych organów administracji państwowej.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#WładysławKandefer">Chciałbym, aby obywatele posłowie zdali sobie sprawę z tego, że prezentowany dzisiaj materiał jest praktycznie pierwszym tego rodzaju dokumentem w historii PRL dotyczącym kompleksowego systemu szkolenia kadry i nadzoru całej administracji państwowej. Dotychczas bowiem każde województwo załatwiało te sprawy na swój sposób i we własnym zakresie. Dlatego prezentowany dziś materiał stanowi całkiem nową jakość i może być traktowany jako zaczątek tworzenia jednolitego ogólnokrajowego systemu. Być może zamieszczona na wstępie skrótowa informacja nie przedstawiła tego w pełni, ale oczywiście gotowi jesteśmy w każdej chwili poinformować o szczegółowych rozwiązaniach.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#WładysławKandefer">Głównym ogniwem systemu jest opracowany już program podstawowego kursu dla wszystkich pracowników administracji. Program ten jako swój główny cel traktuje zarówno przekazanie szerokiego zakresu wiedzy teoretycznej, jak i informacji na temat aktualnej polityki państwa i działań zmierzających do doskonalenia umiejętności praktycznych, Kursami tymi chcemy w najbliższym czasie objąć 90 tys. pracowników merytorycznych administracji. Kursy te odbywać się będą z zasady w warunkach oderwania od pracy. W tym celu zorganizowaliśmy 13 międzywojewódzkich ośrodków szkolenia kadr administracyjnych, które wyposażyliśmy w odpowiednią bazę szkoleniową i internatową. Ośrodki te powstają w wyniku porozumień między poszczególnymi wojewodami, w których to porozumieniach określone są zasady finansowania i kierowania urzędników na ten kurs.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#WładysławKandefer">Opracowano też projekt systemu samokształcenia kadr kierowniczych. W ramach tego kształcenia poszczególne tematy opracowują sami uczestnicy szkolenia a ich przedmiotem są wszelkie bieżące problemy legislacyjne i gospodarcze. Ten system szkolenia został już w bieżącym roku wdrożony we wszystkich województwach i funkcjonuje na bieżąco. Oczywiście z czasem konieczne będzie lepsze wyposażenie i wsparcie w zakresie materiałów szkoleniowych, sądzimy jednak, że sprawy te uda się załatwić. W tym celu m.in. 13 wspomnianych już ośrodków szkoleniowych skoncentrowano w ośrodkach akademickich, aby ułatwić kursantom kontakt z akademicką kadrą naukową.</u>
<u xml:id="u-11.7" who="#WładysławKandefer">Przekształcamy również stopniowo nasz resortowy ośrodek szkolenia w Białobrzegach. Jego głównym zadaniem staje się świadczenie pomocy dydaktycznej i materiałowej dla ośrodków terenowych.</u>
<u xml:id="u-11.8" who="#WładysławKandefer">W chwili obecnej znaczną część kadry podstawowych jednostek administracji państwowej stanowią młode dziewczyny bezpośrednio po szkołach średnich. Zatrudniamy 27 tys. pracowników z wykształceniem ograniczającym się do liceum ogólnokształcącego. Dlatego zamierzamy po zbilansowaniu potrzeb przystąpić wspólnie z kuratoriami oświaty i wychowania do stopniowego uruchamiania sieci liceów i techników administracyjnych oraz ekonomicznych o profilu administracyjnym. We wszystkich tych szkołach obszerniej będą wykładane podstawowe zasady prawa administracyjnego i Kodeksu postępowania administracyjnego, a także cały blok problemów praktycznych związanych z funkcjonowaniem styku urząd - obywatel. Zamierzamy też zorganizować sieć policealnych studiów administracyjnych. Przygotowania do tego są już poważnie zaawansowane.</u>
<u xml:id="u-11.9" who="#WładysławKandefer">Pragnę równocześnie podkreślić, że cały ten system będzie wdrażany przy bezpośrednim udziale naszego resortu. Szkół tych nie będzie organizowało samo Ministerstwo Oświaty i Wychowania, lecz będzie ściśle z nimi współpracować także w zakresie przygotowania programu.</u>
<u xml:id="u-11.10" who="#WładysławKandefer">Zgłosiliśmy się również do Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki oraz do wszystkich rektorów szkół technicznych z prośbą o zwiększenie w programach studiów liczby godzin poświęconych na wykład podstawowych informacji o funkcjonowaniu państwa i administracji. Czynimy tak, gdyż widzimy, że wraz z postępami decentralizacji decyzji będzie się zwiększać w terenowych organach administracji państwowej zapotrzebowanie na fachowców - inżynierów, architektów, agronomów itp.</u>
<u xml:id="u-11.11" who="#WładysławKandefer">Nasz jednolity system kształcenia kadr obejmie także kadrę kierowniczą szczebla podstawowego i wyższych. Sprawami tymi będzie się zajmował przede wszystkim Centralny Ośrodek Szkolenia Kadr Administracyjnych w Białobrzegach. Jego model będziemy profilować właśnie w kierunku doskonalenia kadry kierowniczej. Szkolenie to będzie odbywało się na kursach prowadzonych z oderwaniem od pracy. Obecnie nasze Centrum Doskonalenia Kadr ma już za sobą dwa lata przygotowywania się do tej roli i widzimy w przyszłości możliwość ukształtowania się koncepcji Akademii Administracji. Oczywiście obecnie jest to tylko przyszłościowy zamiar, ale sądzimy, że z czasem wypracujemy w ministerstwie taką koncepcję i przedstawimy ją Sejmowi.</u>
<u xml:id="u-11.12" who="#WładysławKandefer">Nasz system szkolenia obejmuje także kadrę kierowniczą najwyższego stopnia. Obecnie kończy się już II kurs dla wicewojewodów, który prowadzi dla nas Wyższa Szkoła Nauk Społecznych w Moskwie. Na każdym z tych turnusów przeszkalamy po około 20 wicewojewodów. Program tych 6-tygodniowych kursów jest uzgodniony z KC PZPR i KC KPZR. Jest to, jak nam się wydaje, właściwe rozwiązanie problemu szkolenia centralnej kadry kierowniczej.</u>
<u xml:id="u-11.13" who="#WładysławKandefer">Sprawa wyposażenia terenowych organów administracji państwowej w niezbędny sprzęt jest stopniowo rozwiązywana.</u>
<u xml:id="u-11.14" who="#WładysławKandefer">Problemem jest tu nie tyle brak środków, gdyż w radach narodowych zgromadzono na ten cel na odpowiednich kontach znaczne fundusze, co brak możliwości zakupu sprzętu. Sądzę jednak, że wkrótce zdołamy odpowiednio wyposażyć nasze ośrodki i urzędy.</u>
<u xml:id="u-11.15" who="#WładysławKandefer">Nasz system doskonalenia kadr obejmuje także systematyczne szkolenie polityczne w godzinach pracy. Będzie ono organizowane bez szkody dla bieżącej obsługi obywateli, w godzinach przeznaczonych na czynności wewnętrzne urzędu w wymiarze 1 godziny co dwa tygodnie. Na szkoleniach tych przekazywana będzie bezpośrednio bieżąca informacja polityczna. Nie będą to jednak prasówki, lecz spotkania polegające na przekazywaniu informacji przez lektorów i kierownictwo urzędów oraz na samodzielnym przygotowaniu przez uczestników poszczególnych tematów z literatury oraz z takich czasopism, jak: „Rada Narodowa”, „Gospodarka Terenowa”, czy „Nowe Drogi”. Tego typu system bieżącego szkolenia politycznego obejmuje również wszystkich pracowników centrali ministerstwa. Spotkania te prowadzone są z zasady przez samego ministra, który jako członek rządu najbardziej kompetentnie może przedstawić bieżące i najważniejsze sprawy będące przedmiotem prac Rady Ministrów. Zapraszamy na te spotkania również przedstawicieli innych urzędów centralnych. Niedawno uczestniczył w takim spotkaniu sekretarz Rady Krajowej PRON, tow. Marian Orzechowski, który przekazał obszerne informacje na temat przygotowań do wyborów i zadań administracji państwowej wiążących się z nimi.</u>
<u xml:id="u-11.16" who="#WładysławKandefer">Przeprowadzona ostatnio akcja wystawiania okresowych ocen pracownikom państwowym była pierwszą tego typu operacją zgodnie z ustawą o pragmatyce służbowej urzędników państwowych. Oceny takie będą przeprowadzane systematycznie co dwa lata. Przeprowadzanie ocen należało do komisji, w skład których wchodzili bezpośredni przełożeni ocenianych oraz I sekretarze POP PZPR i przedstawiciele kół ZSL i SD. Być może tegoroczny proces oceniania przeprowadzony został zbyt liberalnie, ale pamiętajmy, że za dwa lata do przeglądu takiego będziemy mogli przystąpić mając do dyspozycji znacznie więcej zgromadzonego materiału. W przyszłości przy ocenach brać będziemy pod uwagę także takie sprawy, jak wyniki uzyskiwane przez poszczególne osoby na kursach szkoleniowych, stosunek do obywatela, liczba odwołań od decyzji danego urzędnika i liczba spraw uwzględnionych przez Naczelny Sąd Administracyjny.</u>
<u xml:id="u-11.17" who="#WładysławKandefer">W roku bieżącym w wyniku przeglądu zaliczono do kadry rezerwowej 16 tys. pracowników urzędów terenowych. Grupa ta będzie w przyszłości awansowana zarówno finansowo, jak i w miarę potrzeby w ramach hierarchii służbowej.</u>
<u xml:id="u-11.18" who="#WładysławKandefer">Nie mogę w chwili obecnej podać szczegółowych danych na temat fluktuacji kadr w urzędach państwowych w roku ubiegłym. Według pierwszych szacunków wskaźnik ten jednak bardzo się obniżył i nie przekracza 15–20%, a przypominam, że w latach 1981–1982 sięgał nawet 50%. Ten korzystny stan rzeczy jest wynikiem m.in. kompleksowej podwyżki płac w całej administracji państwowej. Obecnie średnia płaca w urzędach gminnych wynosi 11.500 zł w porównaniu z 8.500 zł w 1982 r. i 16.000 zł w centrali ministerstwa. Widać więc wyraźny postęp, choć nadal płace w administracji są niższe niż w gospodarce narodowej. W przyszłości zamierzamy konsekwentnie realizować zawarty w ustawie o pracownikach urzędów państwowych zapis stwierdzający, że tempo wzrostu płac administracji nie może być niższe od tempa wzrostu płac w gospodarce narodowej. Zamierzamy nawet uzyskać wzrost płac wyprzedzający nieco tempo wzrostu w gospodarce, dążąc do tego, aby z czasem średnia płaca w administracji i gospodarce zrównała się.</u>
<u xml:id="u-11.19" who="#WładysławKandefer">Padło tu pytanie o przebieg studiów 1.500 urzędników terenowych organów administracji państwowej skierowanych przez wojewodę na zaoczne studia administracyjne. Niestety, na pytanie to nie mogę udzielić pełnej odpowiedzi. Jak wiadomo, w latach 1981–1982 nastąpiła przerwa w kierowaniu urzędników na zaoczne studia administracyjne i dopiero w roku ubiegłym zdołaliśmy w wyniku uzgodnień doprowadzić do wznowienia tej formy studiów. Tak więc ocenę jej funkcjonowania będzie można przedstawić dopiero po zakończeniu roku akademickiego. W chwili obecnej nie mamy w każdym razie żadnych sygnałów o tym, aby w szerszej skali występowało zjawisko rezygnowania z tych studiów.</u>
<u xml:id="u-11.20" who="#WładysławKandefer">Generalną zasadą w naszej pracy jest szerokie wykorzystywanie wszelkich uwag organów kontroli. Wykorzystujemy je jednak głównie nie w celu podejmowania indywidualnych decyzji, lecz dla tworzenia mechanizmów doskonalenia działania administracji i dla wyciągania odpowiednich wniosków prawnych. Muszę jednak stwierdzić, że w zakresie polityki mieszkaniowej starannie badamy i reagujemy na wszystkie sprawy jednostkowe.</u>
<u xml:id="u-11.21" who="#WładysławKandefer">Wyciągamy również daleko idące wnioski personalne w stosunku do wszystkich urzędników, którzy choć raz rażąco naruszyli prawa przysługujące obywatelom.</u>
<u xml:id="u-11.22" who="#WładysławKandefer">W najbliższym czasie opracowany zostanie kodeks etyczny pracownika państwowego. W tej chwili jest już gotowy projekt konsultowany z różnymi jednostkami. Uwagi na jego temat gromadzi Instytut Doskonalenia Kadr i po uwzględnieniu ich zostanie zatwierdzona ostateczna wersja kodeksu, który zostanie wywieszony na widocznym miejscu we wszystkich urzędach. Równolegle przygotowywany jest drugi dokument, a mianowicie zestawienie praw obywatela w urzędzie. Ten dokument również zostanie szeroko rozpropagowany. Wszystkie te działania powinny sprzyjać poprawie funkcjonowania administracji państwowej.</u>
<u xml:id="u-11.23" who="#WładysławKandefer">W naszej ocenie już obecnie w opinii społecznej widoczna jest zdecydowana poprawa działania organów administracji. Pojawiają się oczywiście pojedyncze uwagi krytyczne, także w artykułach prasowych. Niejednokrotnie przedstawiane w niej zarzuty są niedostatecznie uargumentowane. W takich przypadkach Zapraszamy do siebie autorów tych wypowiedzi, przedstawiamy im odpowiednie dokumenty i argumenty, staramy się także ukazać fakty świadczące o dobrej pracy urzędu i prosimy o przedstawienie publicznie także naszych argumentów.</u>
<u xml:id="u-11.24" who="#WładysławKandefer">Wprowadzony przez ustawę obyczaj uroczystego ślubowania był przeżyciem dla wszystkich urzędników. Ślubowanie to odbywało się w sposób podniosły, z udziałem przedstawicieli kierownictwa resortu. Taka oprawa ślubowania pozytywnie wpływa na postawę pracowników i ich samopoczucie. Nabierają oni przekonania, że ich praca ma ważne znaczenie społeczne i że jest doceniana.</u>
<u xml:id="u-11.25" who="#WładysławKandefer">Liczne, trafne i bardzo dla nas pożyteczne uwagi komisji wykorzystamy w pracach zmierzających do dalszej poprawy systemu doskonalenia kadry administracyjnej.</u>
<u xml:id="u-11.26" who="#WładysławKandefer">Zamierzamy po upływie roku dokonać wszechstronnej oceny działania systemu, przejrzenia go i ewentualnego uzupełnienia. Liczymy się bowiem z tym, że poszczególne jego elementy mogą się nie sprawdzić, choć jako całość jest on wzorowany na podobnych systemach od lat z powodzeniem funkcjonujących w innych instytucjach.</u>
<u xml:id="u-11.27" who="#WładysławKandefer">W czerwcu bieżącego roku Sejm ma rozpatrywać program polityki mieszkaniowej państwa. W związku z tym proponuję, by resort administracji i gospodarki przestrzennej poinformował komisję o wynikach badań i kontroli nad łamaniem prawa w sprawach związanych z przydziałami mieszkań. Komisja powinna zapoznać się z tym, jakiego rodzaju wnioski wyciągnięte zostały z przeprowadzonych analiz naruszenia prawa.</u>
<u xml:id="u-11.28" who="#WładysławKandefer">Wiceminister administracji i gospodarki przestrzennej Jan Jabłoński: Resort jest w stanie przygotować tego rodzaju informację. Wypada zaznaczyć, że wnioski wynikające z przeprowadzonych kontroli są wykorzystywane przez resort i kierowane pod adresem właściwych organów terenowych administracji państwowej szczebla wojewódzkiego. Obok materiałów NIK mogą być wykorzystane w ramach tej informacji także materiały zgromadzone przez Główną Inspekcję Terenową oraz departament kontroli resortu.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#HenrykKostecki">Zdajemy sobie w pełni sprawę z tego, że działania podjęte na rzecz podniesienia poziomu kadry zatrudnionej w urzędach administracji państwowej stanowią pochodną rozwiązań prawnych, związanych z wejściem w życie nowej ustawy o radach narodowych. Stanowią też odpowiedź na autentyczne potrzeby społeczne związane z lepszym funkcjonowaniem organów administracji państwowej.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#HenrykKostecki">Nie można jednak tracić z pola widzenia faktu, że podjęte działania stanowią jedynie pewną część środków niezbędnych dla podniesienia poziomu przygotowania zawodowego pracowników urzędów państwowych. Konieczne jest więc np. rozwijanie systemu szkolnictwa średniego przygotowującego pracowników administracji państwowej, a także uruchamianie różnych bodźców dla podnoszenia kwalifikacji. Działania już podjęte stanowią jednak ważny wycinek. Zakres zamierzeń resortu jest bardzo ambitny, o tak dużej skali, jaka nie występowała nigdy dotychczas. Wydaje się więc konieczne, by resort zwracał baczną uwagę na to, w jakim stopniu podejmowane w praktyce działania odpowiadają przyjętym założeniom. Niezbędna jest więc - inaczej mówiąc - stała bieżąca kontrola realizacji zakreślonego programu.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#HenrykKostecki">Proponuję, by komisja przyjęła informację resortu do akceptującej wiadomości, a jednocześnie zobowiązała resort, by w toku swych działań związanych z realizacją przyjętego programu wykorzystał wnioski i uwagi sformułowane w toku dzisiejszej dyskusji. Proponuję także, by komisja powróciła pod koniec roku do rozważanych dzisiaj problemów.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#HenrykKostecki">Komisja przyjęła tę propozycję.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>