text_structure.xml
39.9 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 16 min. 10.)</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Przedstawiciele Rządu: Prezes Rady Ministrów Walery Sławek, Minister Bronisław Pieracki, Minister Spraw Wewnętrznych Felicjan Sławoj Składkowski, Minister Przemysłu i Handlu Aleksander Prystor, Minister Komunikacji Alfons Kühn, Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Sławomir Czerwiński, Minister Reform Rolnych Leon Kozłowski, Minister Poczt i Telegrafów Ignacy Boerner.)</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">(Podsekretarze Stanu: w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Kazimierz Stamirowski, w Ministerstwie Skarbu Stefan Starzyński, w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego ks. Bronisław Żongołłowicz.)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#KazimierzŚwitalski">Otwieram posiedzenie. Protokół 1 posiedzenia znajduje się do przejrzenia w biurze Sejmu. Jako sekretarze zasiadają posłowie: Konstanty Pac i Zbigniew Stypułkowski. Listę mówców prowadzi p. Stypułkowski.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#KazimierzŚwitalski">Posłowie Avenariusz i Ton usprawiedliwiają swą nieobecność na wczorajszem posiedzeniu Sejmu.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#KazimierzŚwitalski">Udzieliłem urlopów p. Psarskiemu na tydzień, p. Daszyńskiemu na tydzień i p. Krzciukowi na jeden dzień.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#KazimierzŚwitalski">Poseł Lieberman prosi o udzielenie mu urlopu zdrowotnego na jeden miesiąc. Nie słyszę protestu, uważam przeto, że Izba zgadza się na udzielenie tego urlopu, Do ślubowania zgłosili się posłowie: Romuald Władysław Tołpyho, Tomasz Jan Czernicki, Stanisław Burzyński, Wacław Rożek i Władysław Danecki.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#KazimierzŚwitalski">Proszę p. Sekretarza o odczytanie roty ślubowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#ZbigniewStypułkowski">„Ślubuję uroczyście jako poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wedle najlepszego mego rozumienia i zgodnie z sumieniem rzetelnie pracować wyłącznie dla dobra Państwa Polskiego jako całości”.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#KazimierzŚwitalski">P. Tołpyho.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#RomualdWładysławTołpyho">Ślubuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#KazimierzŚwitalski">P. Czernicki.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#TomaszJanCzernicki">Ślubuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#KazimierzŚwitalski">P. Burzyński.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#StanisławBurzyński">Ślubuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#KazimierzŚwitalski">P. Rożek.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#WacławRożek">Ślubuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#KazimierzŚwitalski">P. Danecki.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#WładysławDanecki">Ślubuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#KazimierzŚwitalski">Od p. Kierownika Ministerstwa Skarbu otrzymałem wczoraj projekt ustawy skarbowej wraz z preliminarzem budżetowym na okres od 1 kwietnia 1931 do 31 marca 1932; został on pp. posłom dzisiaj rozesłany.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#KazimierzŚwitalski">Przystępujemy do porządku dziennego. Na pierwszym punkcie jest wybór wicemarszałków, na drugim wybór sekretarzy.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#KazimierzŚwitalski">Wpłynął wniosek nagły posłów z Klubu Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem w sprawie zmiany regulaminu obrad Sejmu, poparty dostateczną ilością podpisów, z prośbą o uzupełnienie tym punktem porządku dziennego dzisiejszego posiedzenia. Jeżeli nie usłyszę protestu...</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#komentarz">(P. Trąmpczyński: Protestuję.)</u>
<u xml:id="u-14.4" who="#KazimierzŚwitalski">W takim razie zarządzam głosowanie. Proszę Panów Posłów, którzy są za, wstawieniem trzeciego punktu porządku dziennego, aby wstali. Większość, wobec tego na punkcie 3 porządku dziennego umieszczam nagłość wniosku Bloku Bezpartyjnego w sprawie zmiany Regulaminu Obrad Sejmu.</u>
<u xml:id="u-14.5" who="#KazimierzŚwitalski">Przystępujemy do 1 punktu porządku dziennego: wybór wicemarszałków. Przeprowadziłem rozmowy z przedstawicielami ugrupowań sejmowych w sprawie wyboru wicemarszałków i sekretarzy. Klub B. B. W. R. oświadczył mi, że nie chcąc w układaniu życia wewnętrznego Sejmu wyzyskiwać swej przewagi, wynikającej z posiadania absolutnej większości, i nie chcąc również korzystać z klucza, jaki dałoby mu zastosowanie zasady systemu de Hondt'a, klucza, wyrażającego się w cyfrach 4 wicemarszałków dla Klubu B. B. W. R. na 5, a 7 sekretarzy na 9, pretenduje tylko do stanowisk 3 wicemarszałków i 5 sekretarzy i do tego przystosuje B. B. W. R. swoję technikę głosowania.</u>
<u xml:id="u-14.6" who="#KazimierzŚwitalski">Przystępujemy do wyboru wicemarszałków, Panowie będą łaskawi wypisywać na kartkach nazwiska kandydatów. Panowie posłowie Stypułkowski i Pac będą łaskawi obejść ławy poselskie i odebrać kartki.</u>
<u xml:id="u-14.7" who="#KazimierzŚwitalski">Gzy wszyscy pp. Posłowie oddali głosy? Nikt się nie zgłasza, zamykam głosowanie. Zarządzam 10-minutową przerwę dla obliczenia głosów,</u>
<u xml:id="u-14.8" who="#komentarz">(Po przerwie.)</u>
<u xml:id="u-14.9" who="#KazimierzŚwitalski">Wznawiam posiedzenie. Wynik głosowania następujący: Oddano kartek 378, ważnych 348, bezwzględna większość 175., Otrzymali: p. Car 231, p. Piłsudski 231, p. Polakiewicz 230, p. Czetwertyński 112, p. Dąbski 111, p. Burzyński 4. Zostali wybrani posłowie Car, Piłsudski, Polakiewicz.</u>
<u xml:id="u-14.10" who="#KazimierzŚwitalski">Przystępujemy do wyboru ściślejszego, do którego wchodzą — Panowie będą; łaskawi uwzględnić tylko te nazwiska — pp. Czetwertyński, Dąbski i Burzyński. Panowie Sekretarze będą łaskawi odebrać kartki.</u>
<u xml:id="u-14.11" who="#KazimierzŚwitalski">Czy wszyscy Posłowie oddali głosy? Nikt się nie zgłasza, zamykam głosowanie, Zarządzam przerwę 10-minutową dla obliczenia głosów.</u>
<u xml:id="u-14.12" who="#komentarz">(Po przerwie.)</u>
<u xml:id="u-14.13" who="#KazimierzŚwitalski">Ogłaszam wynik głosowania. Oddano głosów 367, w tem ważnych 122, Otrzymali p. Dąbski 122, p. Czetwertyński 110. Wobec tego zostali wybrani wicemarszałkami: pp. Stanisław Car, Seweryn Czetwertyński, Jan Dąbski, Jan Piłsudski i Karol Polakiewicz.</u>
<u xml:id="u-14.14" who="#KazimierzŚwitalski">Zapytuję p. Cara, czy wybór przyjmuje.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#StanisławCar">Przyjmuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#KazimierzŚwitalski">Zapytuję p. Czetwertyńskiego, czy wybór przyjmuje.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#SewerynCzetwertyński">Przyjmuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#KazimierzŚwitalski">Zapytuję p. Dąbskiego, czy wybór przyjmuje.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#JanDąbski">Przyjmuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#KazimierzŚwitalski">Zapytuję p. Piłsudskiego, czy wybór przyjmuje.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Głos: Nieobecny.)</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#KazimierzŚwitalski">Zapytuję p. Polakiewicza, czy wybór przyjmuje.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#KarolPolakiewicz">Przyjmuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#KazimierzŚwitalski">Przystępujemy do wyboru sekretarzy. Będziemy głosowali w ten sam sposób, co na wicemarszałków. Panowie Sekretarze będą łaskawi odebrać kartki.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#KazimierzŚwitalski">Czy już wszyscy Panowie oddali głosy? Nikt się nie zgłasza, zamykam głosowanie. Zarządzam przerwę 10-minutową dla obliczenia głosów.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#komentarz">(Po przerwie.)</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#KazimierzŚwitalski">Wznawiam posiedzenie i ogłaszam wynik głosowania: oddano głosów 353, w tem ważnych 338, absolutna większość 170. Otrzymali p. Józef Borecki 225, p. Halina Jaroszewiczowa 225, p. Stefan Skrypnik 225, p. Michał Wawrzynowski 225, p. Władysław Wojtowicz 224, p. Jan Kornecki 111, p. Mieczysław Michałkiewicz 112, p. Wojciech Pawlak 113, p. Jar Pobożny 113.</u>
<u xml:id="u-22.4" who="#KazimierzŚwitalski">Wobec tego wybrani zostali na sekretarzy pp Borecki, Jaroszewiczowa, Skrypnik, Wawrzynowski Wojtowicz. Pozostali przechodzą do wyboru ściślejszego, przyczem tylko te ostatnie nazwiska, mianowicie pp. Korneckiego, Michałkiewicza, Pawlak i Pobożnego, wchodzą do głosowania.</u>
<u xml:id="u-22.5" who="#KazimierzŚwitalski">Proszę pp. Sekretarzy, aby zechcieli odebrać kartki.</u>
<u xml:id="u-22.6" who="#KazimierzŚwitalski">Czy wszyscy Panowie oddali kartki?</u>
<u xml:id="u-22.7" who="#komentarz">(Głos: Tak.)</u>
<u xml:id="u-22.8" who="#KazimierzŚwitalski">Ogłaszam głosowanie za zamknięte.</u>
<u xml:id="u-22.9" who="#KazimierzŚwitalski">Zarządzam przerwę 10-minutową.</u>
<u xml:id="u-22.10" who="#komentarz">(Po przerwie.)</u>
<u xml:id="u-22.11" who="#KazimierzŚwitalski">Wznawiam posiedzenie. Wynik głosowania następujący. Głosowało posłów 344, ważnych głosów 114. Otrzymali p. Jan Pobożny 114, p. Wojciech Pawlak 114, p. Mieczysław Michałkiewicz 112, p. Jan Kornecki 112. Wobec tego dokonaliśmy wyboru sekretariatu w składzie następującym: pp. Borecki, Jaroszewiczowa, Skrypnik, Wawrzynowski, Wojtowicz, Pawlak, Pobożny, Kornecki i Michałkiewicz.</u>
<u xml:id="u-22.12" who="#KazimierzŚwitalski">Będę kolejno zapytywał, czy Panowie ten wybór przyjmują.</u>
<u xml:id="u-22.13" who="#KazimierzŚwitalski">P. Borecki?</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#JózefBorecki">Przyjmuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#KazimierzŚwitalski">P. Jaroszewiczowa?</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#HalinaJaroszewiczowa">Przyjmuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#KazimierzŚwitalski">P. Skrypnik?</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#StepanSkrypnyk">Przyjmuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#KazimierzŚwitalski">P. Wawrzynowski?</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#MichałWawrzynowski">Przyjmuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#KazimierzŚwitalski">P. Wojtowicz?</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#WładysławWojtowicz">Przyjmuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#KazimierzŚwitalski">P. Pawlak?</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#WojciechPawlak">Przyjmuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#KazimierzŚwitalski">P. Pobożny?</u>
<u xml:id="u-34.1" who="#komentarz">(Głos: Nieobecny.)</u>
<u xml:id="u-34.2" who="#KazimierzŚwitalski">P. Kornecki?</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#JanKornecki">Przyjmuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#KazimierzŚwitalski">P. Michałkiewicz?</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#MieczysławMichałkiewicz">Przyjmuję.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#MieczysławMichałkiewicz">Dziękuję Panom tymczasowym Sekretarzom za pomoc.</u>
<u xml:id="u-37.2" who="#MieczysławMichałkiewicz">Proszę pp. posłów Michałkiewicza i Wojtowicza o objęcie sekretariatu.</u>
<u xml:id="u-37.3" who="#MieczysławMichałkiewicz">Przystępujemy do 3 punktu porządku dziennego.</u>
<u xml:id="u-37.4" who="#komentarz">(P. Stanisław Stroński: Proszę o głos w sprawie formalnej niedopuszczalności tego wniosku.)</u>
<u xml:id="u-37.5" who="#MieczysławMichałkiewicz">Głos ma p. Stroński.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#StanisławStroński">Wysoki Sejmie! Pragnę zwrócić' uwagę Wysokiego Sejmu i pana Marszałka na niedopuszczalność tego wniosku, jako sprzecznego z Konstytucją.</u>
<u xml:id="u-38.1" who="#komentarz">(P. Polakiewicz: Z czem?)</u>
<u xml:id="u-38.2" who="#StanisławStroński">Z Konstytucją.</u>
<u xml:id="u-38.3" who="#StanisławStroński">Mianowicie wniosek zawiera na stronie 2 zmianę art. 31 istniejącego Regulaminu; w art. 31 liczbę 30 posłów zastępuje się liczbą 75 posłów. Jest to postanowienie, odnoszące się do art. 31, który brzmi tak obecnie: „Posiedzenia Sejmu są jawne, o ile Sejm na wniosek urzędującego Marszałka, przedstawiciela Rządu, albo 30 posłów nie uchwali tajności posiedzenia, rozstrzygając o tem bez rozpraw, po usunięciu publiczności” i t. d. Oczywiście, w zwykłym stanie rzeczy, gdybyśmy zmieniali regulamin, zmiana 30 posłów na 75 posłów, — chociaż zda je mi się, że tyle nie potrzeba, wystarczyłoby 63, bo nas...</u>
<u xml:id="u-38.4" who="#komentarz">(wskazuje na prawicę)</u>
<u xml:id="u-38.5" who="#StanisławStroński">...więcej niema, — byłaby zupełnie dopuszczalna. Ale szanowni wnioskodawcy zapomnieli, że istnieje art. 30 Konstytucji, który mówi: „Posiedzenia Sejmu są jawne. Na wniosek Marszałka, przedstawiciela Rządu lub 30 posłów może Sejm uchwalić tajność posiedzenia”. Liczba 30 posłów jest więc zabezpieczona konstytucyjnie.</u>
<u xml:id="u-38.6" who="#komentarz">(P. Polakiewicz: Ale w jakiej sprawie?)</u>
<u xml:id="u-38.7" who="#StanisławStroński">Zdaje mi się, że wszyscy oprócz p. Kolegi zrozumieli. Liczba 30 posłów jest zabezpieczona konstytucyjnie.</u>
<u xml:id="u-38.8" who="#komentarz">(P, Polakiewicz: Dla tajności.)</u>
<u xml:id="u-38.9" who="#StanisławStroński">Tak, dla tajności. Przeczytałem: „Posiedzenia Sejmu są jawne. Na wniosek Marszałka, przedstawiciela Rządu lub 30 posłów może Sejm uchwalić tajność posiedzenia. Czyli szanowni panowie wnioskodawcy nie spostrzegli, że to postanowienie znajduje się nie tylko w regulaminie, lecz także w Konstytucji.</u>
<u xml:id="u-38.10" who="#StanisławStroński">Druga sprawa. Na stronie 3 wniosku znajduje się poprawka, dotycząca art. 72 Regulaminu. Brzmi ona tak: „Powołanie nadzwyczajnej Komisji na zasadzie art. 34 Konstytucji wymaga uchwały Sejmu, powziętej absolutną większością ustawowej liczby posłów”. Jest to tylko dodatek do art. 72 i w zwykłym trybie rzeczy mógłby być także uchwalony, jednakże panowie wnioskodawcy nie zajrzeli znowu do Konstytucji. Mianowicie pozwolę sobie odczytać najpierw art. 34 Konstytucji: „Sejm może wyłaniać i naznaczać dla zbadania poszczególnych spraw nadzwyczajne komisje z prawem przesłuchiwania stron interesowanych, oraz wzywania świadków i rzeczoznawców. Zakres działania i uprawnień tych komisji uchwala Sejm”. I na tem koniec brzmienia art. 34. Wniosek o zmianę Regulaminu powiada, że taka Komisja może być tylko uchwalona absolutną większością ustawowej liczby posłów, to jest 223. Otóż tutaj trzeba było, by szanowni pp. wnioskodawcy przeczytali art. 32 Konstytucji: „Do prawomocności uchwał potrzebna jest zwykła większość głosów przy obecności przynajmniej 1/3 ogółu ustawowej liczby posłów, o ile inne przepisy Konstytucji nie zawierają odmiennych postanowień”. W art. 34 Konstytucji niema „odmiennych postanowień”, czyli obowiązuje konstytucyjna zwykła większość przy obecności 1/3 ustawowej liczby posłów.</u>
<u xml:id="u-38.11" who="#StanisławStroński">Zatem wniosek do aft 72 Regulaminu nie jest wnioskiem o zmianę Regulaminu, lecz wnioskiem o zmianę Konstytucji, lub jest sprzeczny z Konstytucją.</u>
<u xml:id="u-38.12" who="#StanisławStroński">Wysoka Izbo! Mieliśmy niewiele minut na przejrzenie tego wniosku, więc bardzo przepraszam, jeżeli się okaże kiedyś w przyszłości, że nie tylko te dwie sprawy znajdują się tu sprzeczne z Konstytucją. Ale już te dwie wystarczą. Nie mamy szczęścia w tej Wysokiej Izbie. Słyszeliśmy szczególnie w okresie wyborów o niestarannej — nie powiem, jak to było powiedziane, niechlujnej — pracy poselskiej i zaraz w pierwszym wniosku poselskim, który się zjawił,...</u>
<u xml:id="u-38.13" who="#komentarz">(Oklaski na prawicy i na lewicy)</u>
<u xml:id="u-38.14" who="#StanisławStroński">...okazuje się, że wniosek, który nam jest przedstawiony jako wniosek o zmianę regulaminu, zawiera postanowienia, któreby były zmianą Konstytucji.</u>
<u xml:id="u-38.15" who="#StanisławStroński">Jeżelibyśmy mieli zmieniać Konstytucję, trzeba przeczytać art. 125 Konstytucji, który mówi w ustępie drugim: „Wniosek o zmianę Konstytucji winien być podpisany conajmniej przez 1/4 ustawowej liczby posłów, a zapowiedziany conajmniej na 15 dni”. Czyli musielibyśmy uważać zgłoszenie dziś tego wniosku jako zapowiedź na 15 dni naprzód.</u>
<u xml:id="u-38.16" who="#StanisławStroński">Jeżeli zaś to nie jest wniosek o zmianę Konstytucji, w takim razie jest sprzeczny z Konstytucją. A co się dzieje z wnioskiem, sprzecznym z Konstytucja, o tem mówi art. 45 obowiązującego jeszcze regulaminu. Art. 45 mówi, że jeżeli Marszałek ma wątpliwości, czy wniosek między innemi nie jest sprzeczny z Konstytucją, to zasięga opinii Komisji Regulaminowej, która i t. d. Tym razem nawet nie można mówić, ażeby p. Marszałek mógł mieć wątpliwości, ponieważ przeczytałem artykuły Konstytucji, z któremi jest oczywiście ten wniosek sprzeczny.</u>
<u xml:id="u-38.17" who="#StanisławStroński">Z tego względu ośmielam się zwrócić na to uwagę Wysokiej Izbie i p. Marszałka, prosząc o łaskawe zdjęcie tego wniosku z porządku dziennego i porozumienie się z wnioskodawcami, ażeby usunęli z wniosku to, co jest sprzeczne z Konstytucją, dopiero wtedy będziemy mogli go załatwić.</u>
<u xml:id="u-38.18" who="#komentarz">(Oklaski na prawicy i na lewicy.)</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#KazimierzŚwitalski">O tej sprawie była możność dyskusji przy kwestii stawiania tego wniosku na porządku dziennym.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#komentarz">(Głosy na prawicy: Oho!)</u>
<u xml:id="u-39.2" who="#KazimierzŚwitalski">Skoro zostało uchwalone uzupełnienie porządku dziennego, wniosek B. B. stoi na porządku dziennym. To rzecz pierwsza.</u>
<u xml:id="u-39.3" who="#KazimierzŚwitalski">Druga rzecz. W każdym wniosku można dopatrywać się pewnych rzeczy, które mogą stać w sprzeczności z Konstytucją. Jest to kwestia Komisji Regulaminowej, która po zbadaniu tych rzeczy może oświadczyć, że takiego lub innego postanowienia we wniosku nie może przyjąć, jako sprzecznego z Konstytucją. Jednak to nie stoi zupełnie w sprzeczności z możliwością traktowania w tej chwili tego wniosku, jako nagłego.</u>
<u xml:id="u-39.4" who="#KazimierzŚwitalski">W ten sposób uważam sprawę za wyczerpaną.</u>
<u xml:id="u-39.5" who="#KazimierzŚwitalski">P. poseł Jędrzejewicz prosił o głos dla uzasadnienia nagłości wniosku. Dla uzasadnienia nagłości potrzebne jest poparcie 45 posłów. Proszę Posłów, którzy się zgadzają na to, ażeby p. poseł Jędrzejewicz zabrał głos, ażeby wstali. Poparcie jest dostateczne. P. Jędrzejewiczowi udzielam głosu.</u>
<u xml:id="u-39.6" who="#KazimierzŚwitalski">Zwracam uwagę P. Posłowi, że będzie Pan mówił w sprawie formalnej i będę przestrzegał przeznaczonego czasu 5 minut.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#JanuszJędrzejewicz">Wysoka Izbo! W imieniu Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem mam zaszczyt poprzeć nagłość wniosku naszego w sprawie zmian Regulaminu obrad Sejmu, przyczem proszę o uchwalenie, aby Komisja przedłożyła nam swoje wnioski w nieprzekraczalnym terminie 3 dni. W uzasadnieniu tego wniosku piszemy:</u>
<u xml:id="u-40.1" who="#JanuszJędrzejewicz">Dotychczasowy regulamin obrad Sejmu, uzupełniony kilkakrotnie zgodnie z uchwałami Izby poselskiej, po raz trzeci znajduje zastosowanie w trzecim już z kolei Sejmie. Długoletnie doświadczenie wykazało w sposób niewątpliwy, że nie jest on sprawnem narzędziem obrad sejmowych, że daje pole do nadużywania trybuny sejmowej, nadmiernego przedłużania obrad Izby oraz nie zapewnia należytej powagi wnioskom i interpelacjom poselskim. Pragnąc przyczynić się do usprawnienia prac Sejmu, podniesienia jego powagi, zwartości i porządku obrad oraz ułatwienia Marszałkowi Sejmu strzeżenia godności Izby, niżej podpisani proszą o uchwalenie tej ustawy.</u>
<u xml:id="u-40.2" who="#JanuszJędrzejewicz">Z powyższego wynika, że wnioski nasze nie mają bynajmniej charakteru politycznego, mają charakter ściśle rzeczowy. Chcemy usprawnić pracę tego Sejmu i dotyczy to nawet tego punktu, gdzie wnosimy poprawkę do art. 81, aczkolwiek pod względem nietykalności poselskiej stanowisko nasze zostało już oddawna ustalone i w Izbie i w społeczeństwie jest znane. Żeby tę sprawę wyraźnie uwypuklić, pozwolę sobie złożyć następujące oświadczenie:</u>
<u xml:id="u-40.3" who="#JanuszJędrzejewicz">„Klub nasz, zgodnie ze swą uchwałą, powziętą jeszcze w Sejmie poprzednim, ponownie stwierdza, że stojąc na gruncie ograniczenia nieodpowiedzialności poselskiej za te przekroczenia, które mogą być dokonane poza murami ciał ustawodawczych, a widząc potwierdzenie słuszności tego stanowiska w rezultatach ostatnich wyborów, będzie stale odnosić się pozytywnie do żądań władz sądowych w sprawach wydawania członków izb ustawodawczych sądom, niezależnie od tego, czy żądanie wydania będzie dotyczyło członka naszego klubu, czy też klubów innych”.</u>
<u xml:id="u-40.4" who="#komentarz">(Oklaski na ławach B. B.)</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#KazimierzŚwitalski">Przeciw nagłości głos ma p. Pużak.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#KazimierzPużak">Wysoka Izbo! Trudne jest zadanie oponenta, żeby w ciągu 5 minut umotywować stanowisko przeciw nagłości zgłoszonego przed chwilą wniosku o zmianę regulaminu tej Izby. Mój przedmówca prócz kwestii poprawek czy nowych tekstów do regulaminu poruszył między innemi pewną kapitalną sprawę, która jest związana również z Konstytucją, mianowicie sprawę nietykalności poselskiej. Zrobił to w formie deklaratywnej i dlatego dla mnie, ograniczonego dziś terminem pięciominutowym, pozostaje również tylko deklaracja, mianowicie — mogę to zresztą powiedzieć w imieniu całej opozycji sejmowej — że opozycja ta nie stoi na stanowisku bezkarności poselskiej, ale uważa, że w każdym poszczególnym wypadku sprawa powinna być rozpatrzona merytorycznie przez Komisję Regulaminową.</u>
<u xml:id="u-42.1" who="#komentarz">(Głos: 6 miesięcy.)</u>
<u xml:id="u-42.2" who="#KazimierzPużak">Dotychczas takie stanowisko zajmowaliśmy w poprzednich Sejmach i nie było ani jednego wypadku, by Komisja Regulaminowa uchyliła się od wydania posła sprawiedliwości.</u>
<u xml:id="u-42.3" who="#komentarz">(Wrzawa i głosy na ławach B. B.: Nie zawsze tak było. P. Kleszczyński: Przez trzy lata sprawy leżały w Komisji.)</u>
<u xml:id="u-42.4" who="#KazimierzPużak">Oczywiście, że gdy żądania, stawiane przez Ministra Sprawiedliwości, były poparte argumentacją polityczną, wtedy płaszczyzną dyskusji nie była kwestia ta, o której mówił p. poseł Jędrzejewicz — kwestia kryminalnego ścigania posła, lecz kwestia pojmowania walki politycznej.</u>
<u xml:id="u-42.5" who="#komentarz">(P. Kleszczyński: Zdrady państwa.)</u>
<u xml:id="u-42.6" who="#KazimierzPużak">To jest jedna sprawa.</u>
<u xml:id="u-42.7" who="#KazimierzPużak">A teraz, sprawa regulaminu. Dla nas nie jest niespodzianką zgłoszenie tego wniosku. Zapowiadała go już długo prasa rządowa, a wczoraj sam Pan Marszałek z tego wysokiego miejsca określił, jak pojmuje swoje funkcje w Izbie, a zarazem jak mu się przedstawiają sposoby prowadzenia obrad.</u>
<u xml:id="u-42.8" who="#KazimierzPużak">Proszę Panów, sprawa zmiany regulaminu Sejmu musi wypływać z pewnych potrzeb. Tych potrzeb narazie my nie widzimy.</u>
<u xml:id="u-42.9" who="#komentarz">(Głos: Ale my widzimy.)</u>
<u xml:id="u-42.10" who="#KazimierzPużak">Albowiem dotychczasowa praktyka sejmowa wykazała, że nigdy nie naruszano kardynalnej podstawy funkcjonowania Izby, która ma wyjść z wyborów demokratycznych, a tą podstawą, tą gwarancją jest poszanowanie praw mniejszości.</u>
<u xml:id="u-42.11" who="#komentarz">(Oklaski na ławach opozycji. Głos na ławach B. B.: Będą szanowane.)</u>
<u xml:id="u-42.12" who="#KazimierzPużak">Otóż w tym projekcie, który Panowie przedstawiają, Panowie przedewszystkiem nie gwarantujecie praw mniejszości, ale łamiecie prawa...</u>
<u xml:id="u-42.13" who="#komentarz">(Wrzawa)</u>
<u xml:id="u-42.14" who="#KazimierzPużak">...już zagwarantowane, czego dowodem jest choćby Wasze traktowanie sprawy/Sprawowania mandatu poselskiego.</u>
<u xml:id="u-42.15" who="#komentarz">(Protesty na ławach B, B.)</u>
<u xml:id="u-42.16" who="#KazimierzPużak">Pan kolega dr. Stroński już wykazał tutaj, że szereg postanowień tego nowego regulaminu kłóci się z Konstytucją. Panowie poszli tak daleko, że w swoim projekcie zakwestionowali nawet sprawę terminu trwania mandatu poselskiego. Panowie kwestionują czas zaistnienia mandatu i wprowadzają nowe postanowienia, które się kłócą i z Konstytucją i z orzecznictwem sądowem, mianowicie co do wygaśnięcia mandatu. Odnośny artykuł dotychczasowego regulaminu powiada, że o wygaśnięciu mandatu decyduje Sejm na podstawie sprawozdania Komisji Regulaminowej.</u>
<u xml:id="u-42.17" who="#KazimierzPużak">Wedle propozycji Szanownych Panów Sejm nie rozstrzyga o niczem, albowiem o wszystkiem będzie rozstrzygał Marszałek Sejmu.</u>
<u xml:id="u-42.18" who="#komentarz">(Głos na ławach B. B.: Władza sądowa.)</u>
<u xml:id="u-42.19" who="#KazimierzPużak">Nie tylko władza sądowa będzie przychodziła do głosu wtedy, gdy zajdzie kwestia wygaśnięcia mandatu, bo może chodzić np. o wygaśnięcie z powodu śmierci.</u>
<u xml:id="u-42.20" who="#KazimierzPużak">Tak samo potraktowali Panowie wszystkie prerogatywy, zabezpieczone posłom w czasie sprawowania mandatu. Żeby nie wdawać się w dłuższe wywody z powodu ograniczenia czasu przemówień, wskażę, że Panowie w mechaniczny sposób pozbawili wogóle opozycji, a nawet wogóle większe grupy poselskie możności sprawowania swego urzędu tutaj w Izbie. Proszę Panów, kardynalnem prawem posła...</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#KazimierzŚwitalski">Proszę Pana kończyć.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#KazimierzPużak">Na zgłoszenie wniosku zwyczajnego dotychczasowy regulamin przewidywał 15 podpisów, teraz trzeba ich 30, dla wniosku nagłego 45, teraz 75,...</u>
<u xml:id="u-44.1" who="#komentarz">(Głos: Niech Pan zaproponuje.)</u>
<u xml:id="u-44.2" who="#KazimierzPużak">...dla odroczenia posiedzenia zamiast 50 trzeba będzie 75. Prócz tego Panowie wprowadzają do obrad sejmowych cenzurę przemówień poselskich. Rozumiem, proszę Panów, cenzurowanie niedopuszczalnych przemówień, sprzecznych ze ślubowaniem poselskiem, z kardynalnemi zasadami naszego ustroju i naszej konstytucji, ale od tego rozgrzeszenia cenzury niektórych przemówień dochodzimy do zupełnego zakneblowania ust każdemu mówcy, który ma przemawiać z tej trybuny.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#KazimierzŚwitalski">Panie Pośle, czas Pańskiego przemówienia już upłynął.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#KazimierzPużak">Głosujemy przeciw nagłości.</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#KazimierzŚwitalski">Przystępujemy do głosowania nagłości wniosku, a mianowicie, by na podstawie art. 18 dotychczasowego regulaminu o skróconem postępowaniu wyznaczyć Komisji Regulaminowej termin, jaki jest we wniosku p. Jędrzeje wieża, a mianowicie termin trzydniowy do przedłożenia sprawozdania. Kto jest za tym wnioskiem, zechce wstać. Jest większość — nagłość została przyjęta. Uchwalony został termin trzydniowy do przedłożenia przez Komisję Regulaminową sprawozdania.</u>
<u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">(P. Stanisław Stroński: A gdzie jest Komisja? Niema Komisji.)</u>
<u xml:id="u-47.2" who="#KazimierzŚwitalski">Komisja Regulaminowa będzie utworzona na podstawie dotychczasowego zwyczaju. Ten zwyczaj był taki, że do Komisji Regulaminowej, składającej się z 15 członków, za pomocą systemu proporcjonalności zostawali przez Kluby wyznaczani posłowie, którzy potem mechanicznie wchodzili do Komisji.</u>
<u xml:id="u-47.3" who="#KazimierzŚwitalski">Zastosowanie tego systemu daje nam następujący klucz: Blok Bezpartyjny — 8 posłów, Klub Stronnictwa Narodowego 2, P. P. S. 2, Klub Ukraiński 1, Stronnictwo Chłopskie 1, Wyzwolenie 1, Piast 1.</u>
<u xml:id="u-47.4" who="#KazimierzŚwitalski">Proszę, ażeby Panowie byli łaskawi jutro do godz. 10 rano wyznaczyć ze swoich klubów członków do Komisji Regulaminowej, Po sprawdzeniu listy tych członków o godz. 11 rano zwołam posiedzenie tej Komisji.</u>
<u xml:id="u-47.5" who="#komentarz">(P. Chądzyński; Proszę o głos w sprawie regulaminu.)</u>
<u xml:id="u-47.6" who="#KazimierzŚwitalski">Proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#AdamChądzyński">Art. 71 regulaminu przewiduje, że klubom, które mają mniej członków niż 11, przysługuje prawo łączenia się z klubami większemi, t. zn. posiadającemi 11 członków. Z enuncjacji, jaką przed chwilą złożył Pan Marszałek, to nie wynika, tymczasem art. 71 przewiduje to prawo. Zastrzegam się, że w ciągu jutrzejszego rana te kluby zgłoszą połączenia z innemi.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#KazimierzŚwitalski">Słusznie, nie mam nic przeciw temu.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#StStroński">Panie Marszałku, ale komisji niema, Sejm nie wybrał Komisji Regulaminowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#KazimierzŚwitalski">Plenum komisji nie wybrało, bo członkowie jej mają być desygnowani przez poszczególne kluby.</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#StStroński">Nie było na porządku dziennym wyboru Komisji Regulaminowej, jakże może być komisja ukonstytuowana?</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#KazimierzŚwitalski">Proszę mówić po kolei, proszę zgłaszać się do głosu. Jeżeli kto z Panów ma jakieś propozycje, to proszę je zgłosić w formie wniosku formalnego. P. Stroński ma głos.</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#StStroński">Zarówno Konstytucja, jak i regulamin powiadają, że Sejm ustanawia komisję.</u>
<u xml:id="u-54.1" who="#komentarz">(P. Podoski: Nie art. 71, niech Pan przeczyta.)</u>
<u xml:id="u-54.2" who="#StStroński">Art. 69 mówi, że ustanawia Sejm „celem przygotowania przedmiotu obrad sejmowych komisję”. To jest niewątpliwe.</u>
<u xml:id="u-54.3" who="#komentarz">(Głos: W jaki sposób? W formie wyborów?)</u>
<u xml:id="u-54.4" who="#StStroński">Ar. 71 mówi o tem, jak członków komisji przedstawia się Marszałkowi, ale zanim się przedstawi członków, muszą być ustanowione komisje. Otóż komisje nie ostały jeszcze ustanowione, nie było tej sprawy na porządku dziennym i wskutek tego niema komisji regulaminowej. do której ma być ten wniosek odesłany.</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#KazimierzŚwitalski">Chcę to wyjaśnić, Jeżeli w art. 69 jest mowa o tem, że celem przygotowania przedmiotu obrad sejmowych ustanawia Sejm komisje, a następnie art. 71 mówi, że członków komisyj stałych kluby przedstawiają Marszałkowi według klucza, odpowiadającego ich sile liczebnej i jeżeli ustanowienie wogóle Komisji Regulaminowej jest zawarte w art. 70, który dotychczas przyjmuje się jako obowiązujący, to całe zastrzeżenie Pana Posła jest dla mnie niezrozumiałe.</u>
<u xml:id="u-55.1" who="#komentarz">(Oklaski na ławach B. B.)</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#WłodzimierzZahajkiewicz">Proszę o głos w sprawie formalnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-57">
<u xml:id="u-57.0" who="#KazimierzŚwitalski">Głos ma p. Zahajkiewicz,</u>
</div>
<div xml:id="div-58">
<u xml:id="u-58.0" who="#WłodzimierzZahajkiewicz">Pan Marszałek był łaskaw zaapelować do Izby, aby ewentualnie w tej sprawie zgłaszano wnioski. Otóż ja w tej chwili zgłaszam wniosek do laski Pana Marszałka, ażeby raczył zmodyfikować swoje żądanie, wystosowane do klubów, ażeby jutro, do godz. 10 rano zgłosiły swoich kandydatów, a to w ten sposób, iżby ten termin rozciągnąć conajmniej do wtorku, a to z następujących przyczyn. Chodzi przecież o to, żeby klubom umożliwić desygnowanie kandydatów, oraz aby umożliwić przewidziane w regulaminie zblokowanie pojedynczych klubów, względnie ugrupowań. Przyznać musimy, że formalnem traktowaniem nagłości tego wniosku została zdaje się większa część tej Izby zaskoczona. Wiemy, że wnioski, wniesione do laski marszałkowskiej, Marszałek z reguły przedkładał Izbie do deliberowania nad kwest ją nagłości dopiero na jednem z najbliższych posiedzeń. Byliśmy tedy przekonani, że chociażby dziś taki wniosek wpłynął, to przecież nagłość jego nie będzie jeszcze dziś poddana pod głosowanie. Stało się inaczej i tem, nie ulega wątpliwości, zostaliśmy zaskoczeni. Ale co więcej, bezwarunkowo w nadzwyczaj trudne położenie stawia wszystkie kluby żądanie Pana Marszałka, pozostawiające klubom zaledwie kilka godzin czasu do desygnowania kandydatów i przeprowadzenia wyboru komisji.</u>
<u xml:id="u-58.1" who="#WłodzimierzZahajkiewicz">Proszę łaskawie uwzględnić, że nad tą kwestią wiele klubów prawdopodobnie wcale jeszcze się nie zastanawiało. Prószę uwzględnić, że kluby będę miały do obsadzenia nie tylko tę jedną komisję, ale muszą pomiędzy swoimi kandydatami w miarę ich zgłaszania się i t. d., wybierać, aby ich desygnować do różnych komisyj. To jest jeszcze jedna z wielu przyczyn, dla których wybór komisji nie może się odbyć w tak krótkim czasie. A ponieważ z drugiej strony kwestia zmiany regulaminu ani tok prac Sejmu na tem nie ucierpi, gdy na to wyznaczy się termin dłuższy, jeżeli kluby zamiast godzin 15 czy 12 będą miały dzień albo dwa, więc zanoszę co do tego prośbę do Pana Marszałka, aby poszedł na rękę klubom i przychylił się do tej prośby. Ewentualnie zechce Pan Marszałek traktować tę prośbę jako wniosek.</u>
</div>
<div xml:id="div-59">
<u xml:id="u-59.0" who="#KazimierzŚwitalski">Nie jestem w stanie przychylić się do Pańskiej prośby, bo byłoby to w sprzeczności z uchwałą, która była powzięta przez Izbę, a która domaga się, aby w ciągu trzech dni wniosek został przez Komisję Regulaminową załatwiony. Dlatego jest konieczne, aby Komisja Regulaminowa została natychmiast utworzona. Bardzo przepraszam, ale nie mogę traktować zastrzeżeń, że Komisja nie może być utworzona w ciągu jednego dnia, i potrzeba jej jest do tego aż sześciu dni, inaczej, jak niewątpliwe przecenianie trudności, które, mam wrażenie, nie istnieją. I dlatego nie mogę przychylić się do tego wniosku, który byłby reasumpcją, przekreśleniem uchwały i dlatego też nie mogę zastosować się również do Pańskiego apelu,</u>
<u xml:id="u-59.1" who="#komentarz">(P. Zahajkiewicz: Ja proszę o poddanie wniosku pod głosowanie.)</u>
<u xml:id="u-59.2" who="#KazimierzŚwitalski">Wniosek jest sprzeczny z uchwałą, powziętą dopiero co przez Izbę.</u>
<u xml:id="u-59.3" who="#KazimierzŚwitalski">Wpłynęły dwa wnioski nagłe: jeden wniosek nagły Klubu Narodowego w sprawie uwięzienia b. posłów i postępowania wobec nich w twierdzy w Brześciu i drugi wniosek nagły p. Niedziałkowskiego i tow. o zawieszenie postępowania sądowego i uwolnienie z więzienia posłów Adama Ciołkosza, Władysława Dobrocha, Stanisława Dubois, Józefa Mochnieja, Adolfa Sawickiego, Jana Smoły, Stanisława Wrony.</u>
<u xml:id="u-59.4" who="#KazimierzŚwitalski">Proszę p. Sekretarza o odczytanie zwykłego wniosku.</u>
<u xml:id="u-59.5" who="#komentarz">(czyta)</u>
<u xml:id="u-59.6" who="#KazimierzŚwitalski">Wniosek posłów Koła Żydowskiego w sprawie zmiany regulaminu obrad Sejmu.</u>
</div>
<div xml:id="div-60">
<u xml:id="u-60.0" who="#KazimierzŚwitalski">Odsyłam ten wniosek do Komisji Regulaminowej.</u>
<u xml:id="u-60.1" who="#KazimierzŚwitalski">Proponuję odbycie następnego posiedzenia plenarnego dnia 16 b. m., t. zn. we wtorek następnego tygodnia o godz. 10-ej rano z następującym porządkiem dziennym:</u>
<u xml:id="u-60.2" who="#KazimierzŚwitalski">1. Sprawozdanie Komisji Regulaminowej i Nietykalności Poselskiej w sprawie wniosku nagłego Klubu Bloku Bezpartyjnego Współpracy z Rządem.</u>
<u xml:id="u-60.3" who="#KazimierzŚwitalski">2. Pierwsze czytanie preliminarza budżetowego na rok 1931/32.</u>
<u xml:id="u-60.4" who="#KazimierzŚwitalski">3. Nagłość wniosków Klubu Narodowego i p. Niedziałkowskiego i tow.</u>
<u xml:id="u-60.5" who="#KazimierzŚwitalski">Ponieważ innych propozycyj nie słyszę, uważam ten porządek dzienny za przyjęty i posiedzenie zamykam.</u>
<u xml:id="u-60.6" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 18 min. 55.)</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>