text_structure.xml
14.1 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#JulianSzymański">Otwieram posiedzenie. Protokół 1 posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 2 posiedzenia leży w biurze Senatu do przejrzenia. Jako sekretarze zasiadają senatorowie Gołuchowski i Kopciński. Listę mówców prowadzi s. Kopciński.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#JulianSzymański">Przed porządkiem dziennym złożą ślubowanie następujący senatorowie: Brzeziński Tomasz i Godlewski Stanisław, Proszę p. Sekretarza o odczytanie roty ślubowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#komentarz">(czyta:)</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#StefanKopciński">„Ślubuję uroczyście, jako senator Rzeczypospolitej Polskiej, wedle najlepszego mego rozumienia i zgodnie z sumieniem, rzetelnie pracować wyłącznie dla dobra Państwa Polskiego, jako całości” S. Brzeziński: Ślubuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#StanisławAleksanderGodlewski">Ślubuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#JulianSzymański">Zgodnie z zapowiedzią moją na ostatniem posiedzeniu, porządek dzienny został Panom zakomunikowany pisemnie. Obecnie na wniosek kilku klubów proponuję uzupełnienie tego porządku dziennego, mianowicie wniesienie jako punkt 3: sprawozdania Komisji Regulaminowej o wniosku senatorów z Klubu Ukraińsko-Białoruskiego o zawieszenie postępowania karno-sądowego przeciwko senatorowi Bazylemu Roguli.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#WacławWiktorJanuszewski">Proszę o głos w sprawie porządku dziennego.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#JulianSzymański">Głos ma s. Januszewski.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#WacławWiktorJanuszewski">Prosiłbym, ażeby odłożyć do następnego plenarnego posiedzenia Senatu punkt 1 porządku dziennego, to znaczy wybór czterech członków Trybunału Stanu z tego powodu, że kluby jeszcze się nie porozumiały dostatecznie co do kandydatów, Na miejsce tego punktu prosiłbym wstawić sprawę s. Roguli.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#JulianSzymański">Jest wniosek s. Januszewskiego, ażeby punkt 1 odłożyć do następnego plenarnego posiedzenia. Proszę Senatorów, którzy są za tym wnioskiem, ażeby wstali. Większość — wniosek przyjęty.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#JulianSzymański">Drugi punkt: wybór 2 członków i 1 zastępcy Komisji Kontroli Długów Państwa. Czy są jakie wnioski w tej sprawie?</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(S. Gliwic: W sprawie Komisji Kontroli Długów Państwa jest wniosek Komisji Skarbowo-Budżetowej. Komisja ta proponuje mianowicie senatorów Boguszewskiego i Januszewskiego jako członków Komisji Kontroli Długów Państwa i senatora Everta, jako zastępcę)</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#JulianSzymański">Czy są jeszcze inne wnioski?</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#MaksymilianThullie">Prosimy o głosowanie kartkami.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#JulianSzymański">S. Thullie proponuje głosowanie kartkami. Czy Panowie się na to zgadzają?</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Głosy: Prosimy.)</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#JulianSzymański">Proszę pp. Sekretarzy o zajęcie się głosowaniem.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#komentarz">(Po głosowaniu.)</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#JulianSzymański">Czy wszyscy Panowie Senatorowie oddali kartki? Wobec tego, że kartki oddane, proszę pp. Sekretarzy o obliczenie głosów.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#komentarz">(Po obliczeniu głosów.)</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#JulianSzymański">Głosowało senatorów 95, białych kartek oddano 25, przeto ważnych głosów było 70. Absolutna większość stanowi 36. Otrzymali głosów, jako członkowie Komisji Kontroli Długów Państwa: s. Boguszewski 69, s. Januszewski 69, Jako zastępcy otrzymali głosów: s. Evert 69, s. Szarski 1 głos. Wobec tego są wybrani: s. Boguszewski i s. Januszewski 69, s. Januszewski 69. Jako zastępcy szewski, jako członkowie, s. Evert, jako zastępca.</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#JulianSzymański">Przystępujemy do załatwienia wniosku senatorów Klubu Ukraińsko-Białoruskiego o zawieszenie postępowania karno-sądowego przeciw s. Bazylemu Roguli.</u>
<u xml:id="u-10.8" who="#JulianSzymański">Sprawa ta była oddana do Komisji Regulaminowej. Głos ma sprawozdawca tej komisji, s. Achmatowicz.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#AleksanderAchmatowicz">Z polecenia Komisji Regulaminowej mam zaszczyt zreferować Wysokiej Izbie okoliczności sprawy, dotyczącej zgłoszonego wniosku.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#AleksanderAchmatowicz">Dnia 22 maja 1924 r. na wiecu w Nowogródku ówczesny poseł na Sejm, a obecnie obrany na senatora, Bazyli Rogula, wygłosił przemówienie wyraźnie antypaństwowego charakteru. Był za to oddany pod sąd i sąd sprecyzował faktyczną stronę, jako trzy oddzielne przestępstwa, które podpadają pod art. 129 kodeksu karnego.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#AleksanderAchmatowicz">Przyjęcie wniosku.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#AleksanderAchmatowicz">Interpelacje.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#AleksanderAchmatowicz">Otóż sąd uznał za ustalone następujące przestępstwa: że podburzał ludność białoruską do oderwania województw północno-wschodnich od Polski, mówiąc, że na kresach nie powinno być żadnej Polski, tylko Białoruś, że przy pomocy Białorusi sowieckiej Białorusini wyzwolą się z polskiego regime'u, że dopną celu, jeśli nie drogą ewolucji pokojowej, to drogą rewolucji i kończąc swoje przemówienia krzyknął: niech żyje niezależna Białoruś!; secundo, że nawoływał do nieuległości i przeciwdziałania obowiązującym w Polsce ustawom przez niepłacenie podatków i wymierzonych kar, do uchylania się od powszechnego przymusu szkolnego, oraz do wypędzenia osadników wojskowych, którym Państwo nadało ziemię na kresach i tertio nawoływał do nienawiści pomiędzy ludnością białoruską a Polską, przedstawiając tę ostatnią jako gnębicielkę i wyzyskiwaczkę ludności białoruskiej.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#AleksanderAchmatowicz">Sąd okręgowy zbadał szereg świadków i na podstawie zeznań 8 świadków przyszedł do wniosku, że te trzy oskarżenia zostały całkowicie udowodnione. Stosując trzy części: 1, 3 i 6, art. 129 kodeksu karnego Sąd wymierzył s. Roguli łączną karę dwóch lat ciężkiego więzienia z pozbawieniem wszystkich praw. Po wydaniu wyroku sąd okręgowy zadecydował zaaresztować Rogulę, żeby przeszkodzić mu w uchylaniu się od sądu i wymiaru kary. Na tę decyzję Rogula złożył skargę incydentalną do sądu apelacyjnego w Wilnie i sąd apelacyjny złagodził środek zapobiegawczy, zastępując bezwzględny areszt kaucją w wysokości 10.000 zł., której to kaucji Rogula nie zdążył złożyć i do dzisiejszego dnia jest w areszcie.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#AleksanderAchmatowicz">Komisja Regulaminowa po rozważeniu tej sprawy, najpierw była przekonana widocznie, że to jest zbrodnia, jednak po szczegółowem i głębokiem rozważeniu okoliczności sprawy, mając na względzie, że jak widać z motywacji sądu okręgowego, Rogula w przeciągu 4 lat następnych swojem postępowaniem poprawnem zupełnie się zmienił, zaniechał wszelkiej przestępnej działalności i jak widać ze stosunku rządu sowieckiego Rogula jest przez niego ścigany, jako osoba, która z punktu widzenia Rosji bolszewickiej działa przeciw niej, — wobec tego Komisja Regulaminowa, widząc, że w ideologji s. Roguli nastąpił poważny zwrot, że są wątpliwości co do tego, czy on szczerze wygłaszał takie mowy, tembardziej, że w roku 1924 najbardziej panoszyła się ta akcja, niestety poselska, skierowana wyłącznie do zaskarbienia sobie popularności w masach — z tych wszystkich względów Komisja Regulaminowa zadecydowała postępowanie karno-sądowe względem senatora Bazylego Roguli zawiesić aż do wygaśnięcia mandatu.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#JulianSzymański">Jest wniosek Komisji Regulaminowej Senatu: Postępowanie karno-sądowe przeciwko senatorowi Bazylemu Roguli zawiesić aż do czasu wygaśnięcia mandatu senatorskiego.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#JulianSzymański">Przystępujemy do głosowania. Proszę Panów Senatorów, którzy są za wnioskiem komisji, aby wstali. Stoi większość, wniosek jest przyjęty.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#JulianSzymański">Porządek dzienny wyczerpany. Proszę p. Sekretarza o odczytanie interpelacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#komentarz">(czyta:)</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#StefanKopciński">Interpelacja senatorów Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Sprawiedliwości w sprawie zastanowienia śledztwa przez Prokuraturę Państwową w Samborze przeciw Iwanowi Ortyńskiemu w Ortynicach pow. Samborskiego.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#StefanKopciński">Interpelacja senatorów Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Poczt i Telegrafów w sprawie nieprzyjęcia do służby funkcjonarjusza Andrzeja Daszo.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#StefanKopciński">Interpelacja senatorów Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie reaktywowania szkoły powszechnej w Milnie, pow. Zborowskiego.</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#StefanKopciński">Interpelacja senatorów Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Rolnictwa i Dóbr Państwowych w sprawie odmawiania przez Bank Rolny pożyczek długoterminowych dla ludności rolniczej z powiatów, w których w czasie wojny światowej zniszczone zostały księgi tabularne.</u>
<u xml:id="u-13.5" who="#StefanKopciński">Interpelacja senatorów Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie sprzecznego z ustawami wprowadzenia języka utrakwistycznego do szkoły powszechnej w gminie Hrusiatycze, pow. Bobrka, woj. lwowskiego oraz sprzecznego z ustawami orzeczenia kuratorjum okręgu lwowskiego w tym samym przedmiocie.</u>
<u xml:id="u-13.6" who="#StefanKopciński">Interpelacja senatorów Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie niewłaściwego postępowania kierownika szkoły powszechnej w Bykowie, pow. Samborskiego, p. Franciszka Mareczka.</u>
<u xml:id="u-13.7" who="#StefanKopciński">Interpelacja senatorów Klubu Ukraińsko-Białoruskiego do p. Ministra Robót Publicznych w sprawie bezprawnej ekshumacji zwłok prawosławnych z cmentarza prawosławnego w Baranowiczach i przeniesienia ich na cmentarz niemiecki.</u>
<u xml:id="u-13.8" who="#StefanKopciński">Interpelacja senatorów Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Skarbu w sprawie nieprzyznania i niewypłacania dodatku letniskowego urzędnikom sądowym i skarbowym i nauczycielom w Zaleszczykach, woj. tarnopolskiego.</u>
<u xml:id="u-13.9" who="#StefanKopciński">Interpelacja senatorów Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie zachowania się delegata starostwa w Tłumaczu; woj, stanisławowskiego, p. referendarza Tabęckiego w Tłumaczu przy wyborach zwierzchności gminnej w Pałahiczach pow. tłumackiego, woj. stanisławowskiego.</u>
<u xml:id="u-13.10" who="#StefanKopciński">Interpelacja senatorów Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie bezpodstawnego odwołania wyboru zwierzchności gminnej w Petryłowie, pow. tłumackiego, woj. stanisławowskiego przez p. referendarza Tabęckiego w Tłumaczu.</u>
<u xml:id="u-13.11" who="#StefanKopciński">Wnioski Klubu Ukraińskiego.</u>
<u xml:id="u-13.12" who="#StefanKopciński">Odesłanie do Komisji.</u>
<u xml:id="u-13.13" who="#StefanKopciński">Interpelacja senatora dr. Schreibera i tow. z Koła Żydowskiego do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie sprzecznego z Konstytucją ogłoszenia konkursu przez starostę w Horodence.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#JulianSzymański">Interpelacje te prześlę p. Prezesowi Rady Ministrów. Proszę p. Sekretarza o odczytanie wniosków.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#komentarz">(czyta:)</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#StefanKopciński">Wniosek senatorów Klubu Ukraińskiego w sprawie ściągania podatków gruntowych od ludności wiejskiej w miesiącach przedżniwnych od marca do sierpnia włącznie każdego roku.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#StefanKopciński">Wniosek senatorów Klubu Ukraińskiego w sprawie doraźnej pomocy dla głodującej ludności rolniczej, nawiedzonej klęską gradobicia w pow. Zborowskim.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#StefanKopciński">Obydwa te wnioski prześlę do Komisji Skarbowo-Budżetowej,</u>
<u xml:id="u-15.4" who="#StefanKopciński">Przed zakończeniem posiedzenia pragnąłbym jeszcze zwrócić uwagę pp. Senatorów na konieczność zapisywania się na liście obecności, ażeby potem nie zachodziły nieporozumienia.</u>
<u xml:id="u-15.5" who="#StefanKopciński">O terminie następnego posiedzenia, które odbędzie się prawdopodobnie za miesiąc, otrzymają pp. Senatorowie zawiadomienia.</u>
<u xml:id="u-15.6" who="#StefanKopciński">Zamykam posiedzenie.</u>
<u xml:id="u-15.7" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 19 min. 55).</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>