text_structure.xml 12.4 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelRyszardKalisz">Otwieram posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Spraw Zagranicznych. Porządek dzienny przewiduje pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o ratyfikacji Porozumienia europejskiego w sprawie osób uczestniczących w postępowaniu przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, sporządzonego w Strasburgu dnia 5 marca 1996 r. – druk nr 296. Stwierdzam kworum w obu Komisjach.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelRyszardKalisz">Witam serdecznie panią wiceminister spraw zagranicznych Grażynę Bernatowicz. Proszę o uzasadnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychGrazynaBernatowicz">Dziękuję bardzo. Panowie przewodniczący, panie i panowie posłowie, wzmiankowane Porozumienie weszło w życie w dniu 1 stycznia 1999 r. i obecnie jest ratyfikowane przez 36 państw członków Rady Europy. Porozumienie to zostało opracowane jako konsekwencja przyjęcia Protokołu nr 11 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, zmieniającego system ochrony praw człowieka Rady Europy i powołującego jednolity Europejski Trybunał Praw Człowieka w miejsce uprzednio funkcjonującej Europejskiej Komisji i Trybunału. Z tego względu Porozumienie z 1996 r. co do zasady powtarza zapisy swojego poprzednika, to jest Porozumienia europejskiego w sprawie osób przed Europejską Komisją oraz Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, sporządzonego w Londynie 6 maja 1969 r., wprowadzając jedynie zmiany wynikające z reformy dokonanej wspomnianym Protokołem nr 11.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychGrazynaBernatowicz">Rzeczpospolita Polska jest stroną Porozumienia londyńskiego z 1969 r., natomiast w dniu 2 kwietnia 2008 r. podpisała Porozumienie z roku 1996. Przedmiotowy traktat dotyczy praw osób uczestniczących w postępowaniu przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, takich jak: strony, przedstawiciele lub doradcy, a także świadkowie, biegli i inne osoby wezwane przez Trybunał do uczestnictwa w postępowaniu. Porozumienie przyznaje wyżej wymienionym osobom immunitet procesowy w zakresie składanych oświadczeń pisemnych i ustnych oraz wszelkich dokumentów i dowodów przedstawianych Trybunałowi. Gwarantuje również ochronę prawną związaną z podróżą odbytą w celu uczestniczenia w postępowaniu przed Trybunałem, oraz prawo do swobodnej korespondencji z Trybunałem. Immunitety i ułatwienia określone w Porozumieniu przyznawane są wyłącznie w celu zapewnienia swobody wypowiadania się oraz niezależności niezbędnej do wykonywania funkcji, zadań, obowiązków lub praw osób uczestniczących w postępowaniu przed Trybunałem.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychGrazynaBernatowicz">Warto zwrócić uwagę na to, że Trybunał ma prawo i obowiązek uchylenia w całości lub w części immunitetu w zakresie składanych oświadczeń pisemnych i ustnych oraz wszelkich przedstawionych dokumentów i dowodów, w sytuacjach, w których korzystanie z immunitetu stałoby na drodze do wymierzenia sprawiedliwości. Ponadto Trybunał może uchylić immunitet z urzędu lub na wniosek każdej umawiającej się strony albo zainteresowanej osoby.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychGrazynaBernatowicz">Związanie Rzeczypospolitej Polskiej Porozumieniem z 1996 r. nie będzie wymagać wprowadzenia zmian w dotychczas obowiązujących przepisach rangi ustawowej. W stosunku do obowiązującego stanu prawnego ratyfikowanie Porozumienia nie pociągnie za sobą dodatkowych wydatków finansowych z budżetu państwa, a także skutków społecznych czy gospodarczych. Związanie się Porozumieniem z 1996 r. powinno nastąpić poprzez ratyfikację w trybie art. 89 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, to jest za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie, bowiem Porozumienie dotyczy wolności i praw obywatelskich, a ponadto określonych w konstytucji i ustawach, takich jak prawo swobodnego poruszania się, podróżowywania, tajemnica korespondencji, w tym w szczególności prawo do swobodnej od cenzury korespondencji z Trybunałem osób osadzonych. Warto wreszcie zauważyć, że związanie się niniejszym Porozumieniem wychodzi naprzeciw rekomendacjom Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i potwierdza zaangażowanie Polski w prace Rady Europy.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychGrazynaBernatowicz">Mając powyższe względy na uwadze, wnoszę o przyjęcie ustawy wyrażającej zgodę na dokonanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikacji Porozumienia europejskiego w sprawie osób przed Europejską Komisją oraz Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, sporządzonego w Strasburgu, w dniu 5 marca 1996 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelRyszardKalisz">Dziękuję bardzo, pani minister. Otwieram debatę na temat podstawowych i ogólnych założeń projektu ustawy. Zgłasza się pani poseł Fotyga. Kto z państwa chciałby się jeszcze zgłosić w tej części naszego posiedzenia? Proszę, pani poseł Anna Fotyga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselAnnaFotyga">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Mam tylko pytanie, pani minister. Prosiłabym o rozwinięcie tego wątku ograniczonej możliwości uchylenia immunitetu w sytuacji, kiedy stałoby to na drodze wymierzenia sprawiedliwości czy osądzenia. Wyobrażam sobie, na przykład, sprawę Michaiła Chodorkowskiego, czy – załóżmy – w przyszłości jakieś postępowanie związane z Julią Tymoszenko, czy generalnie z decydentami w państwach, w których bardzo utrudniona jest ochrona i które mają tendencję do stosowania tego typu represji wobec swoich obywateli. Prosiłabym o rozszerzenie tego wątku – po prostu o komentarz, pani minister – i sformułowanie związanych z tym obaw. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelRyszardKalisz">Dziękuję bardzo. Czy są jeszcze inne pytania do pani minister, żeby jako przedstawiciel rządu mogła na nie odpowiedzieć zbiorczo? Jeśli nie ma innych pytań, proszę panią minister Bernatowicz o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PodsekretarzstanuwMSZGrazynaBernatowicz">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Pani poseł, tylko Trybunał jest właściwy do uchylenia w całości lub w części tego immunitetu, i ma prawo, ale również obowiązek, uchylić w każdym przypadku, jeśli w jego ocenie tenże immunitet utrudniałby wymierzenie sprawiedliwości, a jego uchylenie w całości lub w części nie byłoby sprzeczne z celem określonym w ust. 1 niniejszego artykułu, który stanowi, że immunitety i ułatwienia przyznawane są osobom określonym w niniejszym Porozumieniu wyłącznie w celu zapewnienia im wolności wypowiadania się oraz niezależności niezbędnej do wypełniania ich funkcji, zadań, obowiązków lub wykonywania swoich praw w odniesieniu do Trybunału. Także ta sytuacja jest o tyle woluntarystyczna – tak bym powiedziała – że jedynie Trybunał może osądzić, czy taka sytuacja zaistniała, czy nie. Nie ma żadnej innej swobody…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelRyszardKalisz">Tak, ale w tym punkcie pozwolę sobie zabrać głos. Nie zapominajmy, że przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka z jednej strony są obywatele państw członkowskich Rady Europy, a z drugiej strony są państwa. Siłą rzeczy nie dotyczy to obywateli, którzy skarżą i nie dotyczy to państw, a dotyczy dowodów. Jak pani poseł Fotyga powiedziała, może się zdarzyć takie postępowanie, że będą musiały zeznawać w charakterze świadka osoby, które wcześniej pełniły funkcje prokuratora, sędziego, prezydenta, którym służy immunitet.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelRyszardKalisz">Trybunał poprzez ten protokół dostatnie bardzo ważny instrument, dzięki któremu osoba mająca wiedzę na temat działania państwa, nie może zasłonić się immunitetem, a jeśli będzie się nim zasłaniać, to Trybunał sam, z urzędu, będzie mógł wszcząć postępowanie uchylenia tego immunitetu – bo ma taką procedurę – i zwolnienia takiej osoby z immunitetu. Od razu dodam – bo to też jest w tym protokole – że to nie dotyczy tak zwanej tajemnicy pełnej. W polskim przypadku, na podstawie polskiego prawa, dotyczy to tylko dwóch osób – księdza, na okoliczność tego, czego dowiedział się przy okazji spowiedzi, i adwokata odnośnie do informacji, o których dowiedział się przy udzielaniu porady prawnej i prowadzeniu sprawy. Natomiast w przypadku prokuratorów, sędziów itd., w sprawach przeciwko danemu państwu, Trybunał będzie mógł z urzędu uchylić ich immunitet. Tak to wygląda.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacyposelRyszardKalisz">To na pewno jest pójście do przodu w ochronie praw człowieka, bo do tej pory – jak wiemy z wielu spraw – ludzie, którym przysługiwał immunitet, zasłaniali się nim przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka i nie chcieli zeznawać. Tyle z mojej strony.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PrzewodniczacyposelRyszardKalisz">Czy są jeszcze inne pytania, wypowiedzi? Jeśli nie, to powiem, proszę państwa, że ta ustawa jest bardzo krótka, bo w trybie ustawy o umowach międzynarodowych, a więc Sejm tylko zezwala na ratyfikowanie przez pana prezydenta. Przystępujemy do głosowania…</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PrzewodniczacyposelRyszardKalisz">Słuszna uwaga. Jeśli nie ma więcej pytań w pierwszym czytaniu, odnośnie do ogólnych zasad projektu ustawy, zamykam pierwsze czytanie. Ogłaszam 10 sekund przerwy. Od razu wyjaśniam naszym koleżankom i kolegom z Komisji Spraw Zagranicznych, że te 10 sekund było na ewentualne zgłoszenie wniosku o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu. Nie słyszę takiego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#PrzewodniczacyposelRyszardKalisz">Przystępujemy do pracy w Komisjach. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem sprawozdania Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka odnośnie do rządowego projektu ustawy o ratyfikacji Porozumienia europejskiego w sprawie osób uczestniczących w postępowaniu przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, sporządzonego w Strasburgu dnia 5 marca 1996 r., druk nr 296, w brzmieniu propozycji rządowej? Proszę o poniesienie ręki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzKomisjiArturKucharski">36 głosów za.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelRyszardKalisz">Kto jest przeciw?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#SekretarzKomisjiArturKucharski">Brak głosów przeciwnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelRyszardKalisz">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#SekretarzKomisjiArturKucharski">Nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelRyszardKalisz">Dziękuję bardzo. Przyjęliśmy sprawozdanie obu Komisji.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyposelRyszardKalisz">Proponuję, aby posłem sprawozdawcą został pan poseł Jerzy Kozdroń. Czy pan poseł się zgadza?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselJerzyKozdron">Zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelRyszardKalisz">Czy jest sprzeciw wobec propozycji dotyczącej posła sprawozdawcy? Nie ma sprzeciwu. Przyjęliśmy tę propozycję. Zamykam posiedzenie obu Komisji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>