text_structure.xml
13.6 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacaposelHalinaRozpondek">Dzień dobry. Witam państwa serdecznie. Otwieram posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Porządek naszego posiedzenia to rozpatrzenie i zaopiniowanie dla Komisji do Spraw Kontroli Państwowej sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2012 r. Witam serdecznie pana dyrektora, przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli. Witam serdecznie państwa radnych. Rozpoczynamy posiedzenie Komisji. Bardzo proszę o zabranie głosu pana dyrektora.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#WicedyrektorDepartamentuAdministracjiPublicznejwNajwyzszejIzbieKontroliDariuszZielecki">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Wysoka Komisjo, przystępując do prezentacji sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli za 2012 r. na początek chciałbym podać parę liczb, które będą charakteryzować skalę tej działalności. Plan pracy na 2012 r. to łącznie 202 kontrole planowe. Ponadto w ramach kontroli doraźnych zrealizowaliśmy jeszcze około 225 tematów. Ogółem w 2012 r. kontrolami objęliśmy prawie 2900 jednostek. Do końca 2012 r. przedłożyliśmy Wysokiej Izbie w formie stosownych informacji wyniki 185 kontroli. W wyniku tych kontroli, żeby zobrazować efekty ujawniono nieprawidłowości w wymiarze finansowym na kwotę ponad 18,7 mld zł, zaś wymierne korzyści finansowe tych kontroli to 450 mln zł. Mówiąc o korzyściach mam na myśli oszczędności uzyskane w wyniku kontroli NIK, pożytki dla sektora finansów publicznych, czy też pożytki dla obywateli np. zwrot nienależnie pobranych podatków czy opłat. Kierownicy skontrolowanych jednostek stosunkowo rzadko korzystali z możliwości składania zastrzeżeń do naszych raportów. Zastrzeżenia zgłoszono do niecałych 3% protokołów kontroli i 9% wystąpień pokontrolnych. W wielu prowadzonych kontrolach stwierdzamy, że źródłem nieprawidłowości są niedomagania systemowe, stąd też w 2012 r. w 24 informacjach przedstawiliśmy 65 wniosków de lege ferenda, w tym 50 wniosków dotyczyło zmian przepisów rangi ustawowej. Niestety, co zresztą było podnoszone w poprzednich latach, realizacja tych wniosków de lege ferenda jest stosunkowo niewielka. Z tych sformułowanych w 2012 r. zrealizowano 8.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#WicedyrektorDepartamentuAdministracjiPublicznejwNajwyzszejIzbieKontroliDariuszZielecki">Oczywiście, efektami kontroli są również bardzo nieprzyjemne rzeczy. W niektórych przypadkach zaistniało popełnienie przestępstwa. Byliśmy obligowani do zawiadomienia o tym stosownych organów. W 2012 r. skierowaliśmy 136 takich zawiadomień, w tym 85 do prokuratur a 22 do urzędów skarbowych. Również kierowaliśmy do właściwych organów zawiadomienia w sprawie podejrzenia naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Były to 182 zawiadomienia w sprawie 339 przypadków naruszeń dyscypliny. Wśród tych przypadków najczęściej pojawiały się problemy ze stosowaniem prawa zamówień publicznych, dokonywania wydatków lub zaciągania zobowiązań bez upoważnienia, czy nieprzekazanie lub też nieterminowe przekazywanie dochodów należnych budżetowi państwa.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#WicedyrektorDepartamentuAdministracjiPublicznejwNajwyzszejIzbieKontroliDariuszZielecki">Przechodząc do efektów naszej pracy, które mogą stanowić zainteresowanie Wysokiej Komisji, to chciałbym na początek zobrazować efekty jakie Polska osiągnęła od momentu przystąpienia do Unii Europejskiej w zakresie korzystania ze środków unijnych, które też – oczywiście – wpływają na rozwój regionów. Od momentu przystąpienia do Unii Europejskiej otrzymaliśmy środki finansowe z budżetu unijnego w wysokości prawie 77 mld euro, a na koniec 2012 r. saldo rozliczeń finansowych Polski z Unią było korzystne i wyniosło nieco ponad 50 mld euro. Polska jest największym beneficjentem Polityki Spójności i Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich a wśród nowych krajów członkowskich – głównym odbiorcą środków z tytułu dopłat bezpośrednich w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. Nasze kontrole unijne poświęcone zarządzaniu programami operacyjnymi i realizacją projektów współfinansowanych ze środków unijnych wykazują postęp w tym zakresie. Stwierdzamy, że administracja nabrała już doświadczenia. Beneficjenci też przyjęli fakt, że każdy zgłoszony projekt powinien być dobrze przygotowany. W efekcie tego obserwujemy wyraźną poprawę absorpcji środków unijnych. Przypomnę, że Polska spożytkowała prawie w całości środki ze starej perspektywy finansowej 2004-2006 i, pomimo początkowych problemów, środki z nowej perspektywy finansowej są coraz lepiej pozyskiwane. Na koniec 2012 r. co miałem już okazję referować Wysokiej Komisji przy referowaniu wykonania budżetu w części 34 uważamy, że stan absorpcji wykorzystania funduszy unijnych wskazuje na realną szansę pełnego wykorzystania tych środków do końca 2015 r.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#WicedyrektorDepartamentuAdministracjiPublicznejwNajwyzszejIzbieKontroliDariuszZielecki">Jednostki samorządu terytorialnego, jako najbliższe obywatelowi, zajmujące się bardzo szerokim zakresem spraw istotnych dla obywateli, stanowią dla przeciętnego obywatela wizytówkę administracji publicznej. Natomiast kontrole pokazują, że ten obraz nie zawsze spełnia do końca te oczekiwania. Obserwowaliśmy w kontrolach przeprowadzonych w 2012 r., w niektórych przypadkach, przypadki niewykazywania się przez samorządy cechami gospodarzy. Samorządy nie starają się uzyskać wszystkich należnych środków. Czynności windykacyjne dotyczące należności, czy z tytułu zaległych opłat zarówno z tytułu zadań własnych, jak i zleconych prowadzone są opieszale i z miernym skutkiem. Niedostateczny jest też nadzór samorządów nad spółkami komunalnymi i innymi podmiotami wykonującymi zadania zlecone. Żeby zobrazować ten ogólny stan to można wspomnieć o kontroli pozyskiwania środków z budżetu Unii Europejskiej przez małe jednostki samorządu terytorialnego, gdzie ustaliliśmy, że najważniejszym czynnikiem wpływającym na decyzję tych podmiotów co do ubiegania się o środki z budżetu Unii Europejskiej są ich możliwości finansowe. Natomiast inne czynniki, jak przygotowanie kadr, ułatwienia w programach operacyjnych, położenie geograficzne, jakkolwiek również istotne, to jednak nie przesądzają o aktywności małych JST w ubieganiu się o te środki. Główne problemy jakie mają te jednostki w pozyskiwaniu środków, to brak środków na wkład własny oraz zbyt skomplikowane procedury aplikowania o środki unijne.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#WicedyrektorDepartamentuAdministracjiPublicznejwNajwyzszejIzbieKontroliDariuszZielecki">Inna kontrola realizacji przez beneficjentów spoza sektora finansów publicznych projektów współfinansowanych ze środków funduszy europejskich (tutaj kontrola polegała na przykładzie POIG) wykazała, że beneficjenci, którym przyznano wsparcie spełniali kryteria przyznania pomocy publicznej w rozumieniu przepisów unijnych i krajowych, m.in. wywiązali się z obowiązku wniesienia zabezpieczenia należytego wykonania umowy, realizowali projekty zgodnie z harmonogramem rzeczowo-finansowym oraz utworzyli strony internetowe, przez które świadczyli e-usługi dla klientów. Poważnym utrudnieniem w realizacji ich planów był skomplikowany i czasochłonny proces sprawozdawczości finansowej. Wiele problemów sprawiało przedsiębiorcom, którzy byli głównymi adresatami tej pomocy, prawidłowe wypełnianie wniosków o płatność.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#WicedyrektorDepartamentuAdministracjiPublicznejwNajwyzszejIzbieKontroliDariuszZielecki">Pozytywne efekty przyniosła realizacja projektów dotyczących aktywizacji zawodowej bezrobotnych w ramach komponentu regionalnego Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Dotychczasowa realizacja programów objętych kontrolą w województwach wprawdzie nie zdołała zapobiec wzrostowi w latach 2008-2011 bezrobocia, jednak – naszym zdaniem – ograniczyła wielkość tego wzrostu. Potwierdzają to badania tzw. wskaźników rezultatów komponentu regionalnego POKL z których wynika, że odsetek uczestników projektów, którzy podjęli zatrudnienie w ciągu 18 miesięcy od zakończenia ich udziału. wynosił od 50 do 60%.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#WicedyrektorDepartamentuAdministracjiPublicznejwNajwyzszejIzbieKontroliDariuszZielecki">Tyle może pokrótce, jeżeli chodzi o kontrole unijne. Jeżeli chodzi o pozyskiwanie dochodów i windykację należności, gdzie jak mówiłem nie jest najlepiej. Można tu wymienić kontrolę udzielania przez wójtów, burmistrzów i prezydentów miast ulg podatkowych w latach 2009-2011 czy też kontrole pt. ulgi udzielane przez gminy w odniesieniu do podatków stanowiących ich dochód w latach 2008-2010. Tutaj stwierdzamy przypadki uchybień w przygotowywaniu decyzji i prawidłowego uzasadniania decyzji, naruszanie zasady, iż ulga podatkowa winna być udzielana w sytuacjach wyjątkowych i niezawinionych przez podatnika. Zasady udzielania ulg były niejasne, zaś w toku kontroli stwierdzono przypadki nierównego traktowania podatników.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#WicedyrektorDepartamentuAdministracjiPublicznejwNajwyzszejIzbieKontroliDariuszZielecki">Kolejna kontrola to działania promocyjne jednostek samorządu terytorialnego. Tutaj sprawdzaliśmy nieprawidłowości polegające na nieokreśleniu w dokumentach planistycznych wymiernych efektów jakie zamierzano osiągnąć poprzez promocję, niedokonywanie oceny postępów we wdrażaniu strategii promocyjnych i uzyskanych efektów, brak rzetelnego nadzoru nad realizacją zleconych zadań promocyjnych.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#WicedyrektorDepartamentuAdministracjiPublicznejwNajwyzszejIzbieKontroliDariuszZielecki">Już kończąc, żeby zobrazować wady nadzoru nad spółkami, czy też różnymi podmiotami podległymi jednostkom samorządu terytorialnego to warto wspomnieć o kontroli sprawowania nadzoru właścicielskiego nad spółkami z udziałem miasta Lublin, która zakończyła się negatywną oceną. Stwierdziliśmy tam, że prezydent miasta nie reagował na prowadzoną przez spółki działalność, niezgodną z zadaniami własnymi gminy a w kolejnej kontroli sprawowania nadzoru właścicielskiego nad przedsiębiorstwami komunikacji samochodowej przez samorząd woj. lubelskiego wykazaliśmy, że samorząd nie był przygotowany i nie radzi sobie z tym nadzorem a sytuacja finansowa spółek PKS pod tym nadzorem stale się pogarszała. Można by oczywiście wymieniać jeszcze wiele kontroli samorządowych, zarówno tych bardziej obejmujących większy obszar kontroli, jak i kontroli jednostkowych realizowanych przez nasze delegatury, ale myślę, że może, jeżeli chodzi o kwestie 2012 r. i wyników kontroli przedstawionych w naszym sprawozdaniu, to na tym poprzestałbym.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#WicedyrektorDepartamentuAdministracjiPublicznejwNajwyzszejIzbieKontroliDariuszZielecki">Jeszcze pokrótce chciałbym wspomnieć o kontrolach, które realizuje mój departament w 2013 r. Zajmujemy się w tej chwili kontrolą regulowania stanu prawnego nieruchomości zajętych pod drogi gminne i temat jak najbardziej aktualny, czyli wprowadzanie nowego systemu gospodarki odpadami komunalnymi. Ta kontrola właśnie rozpoczęła się. Zamierzamy kontynuować ją w przyszłym roku. W tym roku chcielibyśmy sprawdzić jak wyglądało przygotowanie do tego a w kolejnym roku – jak jest wdrażany ten młody system. Jeśli pani przewodnicząca pozwoli, to na tym zakończyłbym z jednoczesną prośbą o pozytywne zaopiniowanie naszego sprawozdania. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacaposelHalinaRozpondek">Dziękuję bardzo panu dyrektorowi. Otwieram dyskusję. Kto z państwa posłów chce zabrać głos w ramach przedstawionego sprawozdania? Nie słyszę. Czy są jakieś uwagi, wnioski? Nie słyszę. Zatem stawiam wniosek, jeżeli nie ma dalszej dyskusji, to ją zamykam. Stawiam wniosek o pozytywne zaopiniowanie sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2012 r. Czy ktoś z państwa posłów jest przeciwny? Nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacaposelHalinaRozpondek">Wobec powyższego Komisja pozytywnie zaopiniowała sprawozdanie. Dziękuję bardzo, panie dyrektorze. Tylko dodam, że cieszę się, że rozpoczęliście państwo prace związane z kontrolą tej gospodarki odpadami. To jest temat, który w tej chwili jest najbardziej na czasie. On będzie z pewnością rok, dwa, dopóki to się nie ustabilizuje. Dziękuję. Zamykam posiedzenie.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacaposelHalinaRozpondek">A, przepraszam bardzo.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacaposelHalinaRozpondek">W drugim punkcie naszego posiedzenia jest rozpatrzenie propozycji tematów kontroli do planu pracy NIK na 2014 r. Czy ktoś z państwa posłów przedstawia jakieś propozycje? Nie słychać. Zdajemy się na państwa doświadczenie i dotychczasowe kontrole. Zresztą często spotykamy się, więc jak coś by wynikało to z pewnością takie opinie będziemy przekazywać. Dziękuję bardzo. Dziękuję panu i państwu posłom. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>