PPC / ppc

text_structure.xml 439 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 04)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Maciej Płażyński oraz wicemarszałkowie Franciszek Jerzy Stefaniuk, Marek Borowski i Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Proszę o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panów posłów Eugeniusza Kłopotka i Adama Stanisława Szejnfelda.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pan poseł Eugeniusz Kłopotek.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPosełEugeniuszKłopotek">Informuję, że za zgodą marszałka Sejmu odbędą się dzisiaj następujące posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPosełEugeniuszKłopotek">- Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji - bezpośrednio po głosowaniach,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPosełEugeniuszKłopotek">- Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, wspólnie z Komisją Gospodarki oraz Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej - o godz. 11.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPosełEugeniuszKłopotek">Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Pan poseł Manicki.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#Marszałek">Proszę o ciszę.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Prosimy o ciszę.)</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#Marszałek">Proszę o chwilę ciszy.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#Marszałek">Pan poseł Manicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełMaciejManicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj w ostatnią podróż wyrusza...</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Proszę o ciszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełMaciejManicki">... Stanisław Wiśniewski, do niedawna przewodniczący Komisji Rewizyjnej Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych. Stanisław Wiśniewski był działaczem związkowym nieugięcie walczącym o interesy pracownicze. Dobrze zasłużył się sprawom pracowniczym, sprawom związkowym. Dobrze zasłużył się Polsce.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełMaciejManicki">Dzisiaj odbywa się pogrzeb Stanisława Wiśniewskiego. Uczcijmy jego pamięć chwilą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#komentarz">(Zebrani wstają, chwila ciszy)</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PosełMaciejManicki">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełMaciejManicki">Pogrzeb kolegi Wiśniewskiego odbędzie się o godz. 14 na Cmentarzu Komunalnym na Powązkach (dawny Cmentarz Wojskowy). Zostanie poprzedzony mszą w kościele św. Jozafata o godz. 13.15. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! Informuję, że Komisje: Polityki Społecznej i Rodziny zwróciły się z prośbą o skreślenie z porządku dziennego punktu obejmującego rozpatrzenie sprawozdania komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#Marszałek">W związku z tym, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o skreśleniu z porządku dziennego tego punktu.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#Marszałek">Podjąłem także decyzję o skreśleniu z porządku dziennego punktu dotyczącego głosowania nad poprawkami Senatu do noweli Kodeksu pracy, w celu wyjaśnienia trybu głosowania nad poprawkami. Ponieważ sprawa jest kontrowersyjna, chciałbym wyjaśnić, że taka była też opinia większości przedstawicieli klubów, z umówieniem się oczywiście, że na następnym posiedzeniu tę kwestię rozstrzygniemy.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Szwed: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#Marszałek">Proszę bardzo, ale prosiłbym o krótką wypowiedź, panie pośle. W tej sprawie, tak?</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełStanisławSzwed">Panie Marszałku! Technika głosowania nie zależy od stanowiska komisji. Te decyzje podejmuje sekretariat pana marszałka. Na posiedzeniach komisji nie jesteśmy w stanie już nic z tą sprawą zrobić. To są poprawki Senatu i sama technika głosowania nie ma żadnego wpływu na to, co komisja powie. Jest 5 poprawek i nie ma tu żadnych merytorycznych ani legislacyjnych powodów, żeby po raz kolejny to przekładać - teraz, gdy jesteśmy już w trakcie roku, a ustawa ma obowiązywać również w tym roku. Dlatego, panie marszałku, proszę o przegłosowanie tych poprawek na tym posiedzeniu Sejmu, a nie odciąganie tej sprawy o kolejne dwa tygodnie.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">Panie pośle, chciałbym wyjaśnić, że to, iż ta sprawa czekała, nie było moją intencją, tylko intencją wnioskodawców. W związku z tym rzeczywiście moją intencją było przesunięcie o dwa tygodnie. Za to może pan mnie obwiniać, ale nie za to, że czekaliśmy 3 miesiące na wyjaśnienie i uzgodnienia polityczne, bo sprawa jest bardzo kontrowersyjna i jednocześnie bardzo ważna. Będzie rozstrzygnięta za 2 tygodnie. Duża część klubów zgłosiła swoje wątpliwości co do tego, w jaki sposób być może chcą głosować. Wydaje mi się, że jeśli poczekamy 2 tygodnie, to i tak to rozstrzygniemy, i tak. No, trudno. Nie jest to moje indywidualne głosowanie, tylko prośba pozostałych klubów.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#komentarz">(Poseł Marian Krzaklewski: Czyja prośba?)</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#Marszałek">Informuję, że Senat wyraził zgodę na powołanie pana Pawła Jarosa na stanowisko rzecznika praw dziecka.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący ślubowanie rzecznika praw dziecka.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do rozpatrzenia punktu 24. porządku dziennego: Ślubowanie rzecznika praw dziecka.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#Marszałek">Sejm za zgodą Senatu powołał pana Pawła Jarosa na rzecznika praw dziecka.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#Marszałek">Zgodnie z art. 5 ustawy o rzeczniku praw dziecka przed przystąpieniem do wykonywania obowiązków rzecznik składa przed Sejmem ślubowanie.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#Marszałek">Stwierdzam, że powołany przez Sejm rzecznik praw dziecka pan Paweł Jaros zgłosił się w celu złożenia ślubowania.</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#Marszałek">Proszę pana Pawła Jarosa o złożenie ślubowania.</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#Marszałek">Panie posłanki i panów posłów proszę o powstanie.</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#RzecznikPrawDzieckaPawełJaros">„Ślubuję uroczyście, że przy wykonywaniu powierzonych mi obowiązków rzecznika praw dziecka dochowam wierności Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, będę strzec praw dziecka, kierując się przepisami prawa, dobrem dziecka i dobrem rodziny. Ślubuję, że powierzone mi obowiązki będę wypełniać bezstronnie, z najwyższą sumiennością i starannością, że będę strzec godności powierzonego mi stanowiska oraz dochowam tajemnicy państwowej i służbowej. Tak mi dopomóż Bóg”.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#Marszałek">Stwierdzam, że powołany na rzecznika praw dziecka pan Paweł Jaros złożył ślubowanie przed Sejmem.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#Marszałek">Proszę, panie rzeczniku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#RzecznikPrawDzieckaPawełJaros">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jako poseł zakończyłem swoją kadencję. Chciałbym serdecznie podziękować wszystkim paniom i panom posłom oraz tym z państwa, z którymi pracowałem w Sejmie, za 3,5 roku wspólnej pracy. O wszystkich myślę jak najlepiej i w dalszym ciągu liczę na dobrą i bardzo dobrą współpracę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszałek">Życzę powodzenia na nowym miejscu.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#Marszałek">Informuję, że grupa posłów przedłożyła projekt uchwały w 170. rocznicę bitwy o Olszynkę Grochowską.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#Marszałek">Projekt ten został paniom posłankom i panom posłom doręczony w druku nr 2624.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#Marszałek">W związku z tym, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do rozpatrzenia punktu 25. porządku dziennego: Poselski projekt uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w 170. rocznicę bitwy o Olszynkę Grochowską (druk nr 2624).</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu panią poseł Joannę Fabisiak w celu przedstawienia uzasadnienia projektu uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełJoannaFabisiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">Proszę o ciszę.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#Marszałek">Proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełJoannaFabisiak">W imieniu wnioskodawców pragnę przedstawić uchwałę w 170. rocznicę bitwy o Olszynkę Grochowską. Bitwa ta przeszła do historii jako symbol bohaterstwa i ofiarności w walce o wolność i suwerenność narodu. Rok 1831 - trwa powstanie listopadowe. Sejm 25 stycznia 1831 r. dokonuje detronizacji cara, co skutkuje wejściem wojsk rosyjskich.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszałek">Proszę o ciszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełJoannaFabisiak">W pierwszych dniach lutego 1831 r. armia rosyjska pod dowództwem feldmarszałka Dybicza w sile 115 tys. żołnierzy przekroczyła granice Królestwa Polskiego. Przeciw nieprzyjaciołom wystawiono 54-tysięczną armię. W bitwach: pod Stoczkiem, Dobrem, Wawrem, a 25 lutego pod Grochowem armia polska stawiła czoło wrogowi. Bitwa o Olszynkę Grochowską była najbardziej zaciętą i najbardziej krwawą. Zginęli dowódcy. Śmierć poniosło ponad 7 tys. żołnierzy polskich i blisko 10 tys. rosyjskich. Walki na polach Grochowa i Kawęczyna umiędzynarodowiły sprawę polską w Europie. Już 26 kwietnia 1831 r. poseł Józef Modliński podczas posiedzenia izby poselskiej zgłosił wniosek o uczczenie miejsca bohaterskiej walki. W roku 1931, w 100. rocznicę bitwy, do Olszynki przybyło ponad 100 tys. ludzi. W zbiorowej mogile żołnierskiej złożono akt erekcyjny i położono kamień węgielny pod budowę mauzoleum upamiętniającego bohaterstwo obrońców. Akt podpisali: marszałek Józef Piłsudski, prezydent Ignacy Mościcki i kardynał Aleksander Kakowski.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PosełJoannaFabisiak">W 1936 r. w obecności tłumów prezydent Warszawy Stefan Starzyński wydał rozporządzenie uznające Olszynkę Grochowską za pamiątkę narodowych walk o niepodległość, stanowiącą wartość historyczną i kulturalną. Z polecenia prezydenta Starzyńskiego przygotowano plac zagospodarowania przestrzennego Olszynki, w którym uwzględniono 100-metrowej szerokości aleję Chwały Oręża Polskiego. Wkrótce wojna uniemożliwiła realizację tych planów.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PosełJoannaFabisiak">Po II wojnie światowej Olszynka ulegała dewastacji i degradacji. W sercu rezerwatu poprowadzono rurociąg, wyciętego ok. 30 ha lasu. Teren pola bitwy zajęły tabory naprawcze kolei. Od lat 70. z inicjatywy społecznej powołano Krąg Pamięci Narodowej. Organizował on uroczystości i podejmował działania powstrzymujące dalszą degradację. Przypomniano także słowa wyryte na płycie zbiorowej mogiły: Przechodniu, powiedz współbraciom, że walczyliśmy mężnie i umieraliśmy bez trwogi, ale z troską w sercu o losy Polski, losy przyszłych pokoleń, o wasze losy.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PosełJoannaFabisiak">Przedkładając Wysokiej Izbie projekt uchwały w 170. rocznicę bitwy o Olszynkę Grochowską, w imieniu posłów wnioskodawców wnoszę o przyjęcie przez aklamację uchwały następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#Marszałek">Posłuchajmy najpierw treści.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełJoannaFabisiak">„W 170. rocznicę obrony Olszynki Grochowskiej Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uznaje pole najbardziej zaciętej i krwawej bitwy Powstania Listopadowego za miejsce pamięci narodowej istotne dla świadomości historycznej całego narodu.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PosełJoannaFabisiak">Oddajemy hołd poległym żołnierzom, z których większość pozostała na wiecznej warcie w bagnistym lasku Olszynki.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PosełJoannaFabisiak">Uznajemy potrzebę działań przywracających rangę i należytą godność Olszynce Grochowskiej symbolizującej wartości dla Polaków najcenniejsze”. Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#Marszałek">Proponuję, aby Sejm podjął uchwałę w 170. rocznicę bitwy o Olszynkę Grochowską w drodze aklamacji.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#komentarz">(Zebrani wstają, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#Marszałek"> Rozumiem, że to się już zdarzyło.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w 170. rocznicę bitwy o Olszynkę Grochowską.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 16. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ochronie roślin uprawnych.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Marię Stolzman oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#Marszałek">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#Marszałek">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#Marszałek">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#Marszałek">Poprawki od 1. do 20. Senat zgłosił do art. 1 ustawy nowelizującej ustawę o ochronie roślin uprawnych.</u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#Marszałek">W poprawkach:</u>
          <u xml:id="u-24.13" who="#Marszałek">- 1. do art. 3 ust. 2 pkt 1,</u>
          <u xml:id="u-24.14" who="#Marszałek">- 2. do art. 12 ust. 6,</u>
          <u xml:id="u-24.15" who="#Marszałek">- 4. do art. 13c ust. 1,</u>
          <u xml:id="u-24.16" who="#Marszałek">- 10. do art. 22 ust. 4 pkt 2,</u>
          <u xml:id="u-24.17" who="#Marszałek">- 12. do art. 35 ust. 5,</u>
          <u xml:id="u-24.18" who="#Marszałek">- 16. do art. 47a ust. 1,</u>
          <u xml:id="u-24.19" who="#Marszałek">- 17. do art. 47a ust. 5,</u>
          <u xml:id="u-24.20" who="#Marszałek">- 19. do art. 50 ust. 1 pkt 19,</u>
          <u xml:id="u-24.21" who="#Marszałek">- 20. do art. 50 ust. 1 pkt 22.</u>
          <u xml:id="u-24.22" who="#Marszałek">Senat proponuje zmiany o charakterze redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-24.23" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-24.24" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-24.25" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.26" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 1., 2., 4., 10., 12., 16., 17., 19. i 20., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.27" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.28" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.29" who="#Marszałek">Głosowało 408 posłów. Większość bezwzględna - 205. Za - 11, przeciw - 396, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-24.30" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.31" who="#Marszałek">W 3. poprawce do art. 13 ust. 1 pkt 1 Senat proponuje zmiany o charakterze redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-24.32" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.33" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.34" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu do art. 13 ust. 1 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.35" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.36" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.37" who="#Marszałek">Głosowało 408 posłów. Większość bezwzględna - 205. Za - 400, przeciw - 5, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-24.38" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-24.39" who="#Marszałek">W 5. poprawce do art. 13c ust. 3 pkt 2 Senat proponuje, aby podmiot wpisany do rejestru producentów był obowiązany niezwłocznie zawiadomić wojewódzkiego inspektora o zmianach danych podlegających wpisowi, zaistniałych po rejestracji.</u>
          <u xml:id="u-24.40" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.41" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.42" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu do art. 13c ust. 3 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.43" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.44" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.45" who="#Marszałek">Głosowało 418 posłów. Większość bezwzględna - 210. Za - 6, przeciw - 409, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-24.46" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.47" who="#Marszałek">W 6. poprawce do art. 13f Senat proponuje, aby dodać ust. 3a stanowiący, że dla materiału szkółkarskiego i sadzeniaków ziemniaka paszportem roślin jest urzędowa etykieta Inspekcji Nasiennej lub etykieta przedsiębiorcy określona w odrębnych przepisach i zawierająca informacje o stanie zdrowotności roślin, stwierdzone przez wojewódzkiego inspektora.</u>
          <u xml:id="u-24.48" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączy się 23. poprawka polegająca na dodaniu w ustawie nowelizującej art. 4a dotyczącego art. 62 pkt 5 ustawy o nasiennictwie.</u>
          <u xml:id="u-24.49" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-24.50" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-24.51" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.52" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 6. i 23., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.53" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.54" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.55" who="#Marszałek">Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna - 210. Za - 394, przeciw - 23, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-24.56" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-24.57" who="#Marszałek">W 7. poprawce lit. a i b, polegającej na dodaniu nowej zmiany 13a dotyczącej art. 14, Senat proponuje:</u>
          <u xml:id="u-24.58" who="#Marszałek">- w ust. 1, aby do obrotu i stosowania mogły być dopuszczone tylko te środki ochrony roślin, które przy prawidłowym stosowaniu, zgodnie z ich przeznaczeniem, nie stanowią zagrożenia dla zdrowia ludzi, zwierząt oraz środowiska, a w szczególności środki ochrony roślin, które nie zawierają substancji biologicznie czynnych, których stosowanie jest zabronione ze względu na takie zagrożenie,</u>
          <u xml:id="u-24.59" who="#Marszałek">- dodać ust. 1a stanowiący, że środki ochrony roślin zawierające substancje biologicznie czynne, które mogą mieć szkodliwy wpływ w określonych sytuacjach na zdrowie ludzi, zwierząt oraz środowisko, dopuszcza się do obrotu i stosowania w ograniczonym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-24.60" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączy się 13. poprawka do art. 38 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-24.61" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-24.62" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-24.63" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.64" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 7. lit. a i b oraz 13., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.65" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.66" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.67" who="#Marszałek">Głosowało 417 posłów. Większość bezwzględna - 209. Za - 5, przeciw - 412.</u>
          <u xml:id="u-24.68" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.69" who="#Marszałek">W 8. poprawce lit. a i b do art. 15 Senat proponuje w ust. 5, aby dane zawarte w dokumentacji, o której mowa w ust. 4, mogły być wykorzystane tylko na potrzeby prowadzonego postępowania rejestracyjnego przez organ wydający zezwolenie oraz inne jednostki prowadzące badania, a także wydające opinie w tym postępowaniu oraz w dodawanym ust. 5a, aby przepis ust. 5 nie dotyczył danych wymienionych w ust. 5a.</u>
          <u xml:id="u-24.70" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.71" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.72" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki Senatu lit. a i b do art. 15 ust. 5 oraz polegającej na dodaniu ust. 5a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.73" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.74" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.75" who="#Marszałek">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna - 209. Za - 1, przeciw - 414, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-24.76" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.77" who="#Marszałek">W 9. poprawce do art. 15a ust. 10 i 11 Senat proponuje, aby zamiejscowym członkom Komisji do Spraw Rejestracji Środków Ochrony Roślin przysługiwał tylko zwrot kosztów podróży i zakwaterowania, a nie, jak uchwalił Sejm, również diety.</u>
          <u xml:id="u-24.78" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.79" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.80" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 9. poprawki Senatu do art. 15a ust. 10 i 11, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.81" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.82" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.83" who="#Marszałek">Głosowało 420 posłów. Większość bezwzględna - 211. Za - 2, przeciw - 416, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-24.84" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.85" who="#Marszałek">W 11. poprawce do art. 27 ust. 1 pkt 1 lit. e Senat proponuje, aby sprzedaż środków ochrony roślin była zabroniona w pomieszczeniach, w których prowadzona jest sprzedaż żywności i pasz, a nie, jak uchwalił Sejm, w placówkach handlowych prowadzących tę sprzedaż.</u>
          <u xml:id="u-24.86" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.87" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.88" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 11. poprawki Senatu do art. 27 ust. 1 pkt 1 lit. e, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.89" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.90" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.91" who="#Marszałek">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna - 209. Za - 1, przeciw - 413, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-24.92" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.93" who="#Marszałek">W 14. poprawce polegającej na dodaniu zmiany 31a dotyczącej art. 39 Senat proponuje skreślić ust. 3 stanowiący, że Inspekcja Ochrony Roślin jest finansowana na zasadach określonych w prawie budżetowym dla państwowych jednostek budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-24.94" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.95" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.96" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 14. poprawki Senatu do art. 39, polegającej na skreśleniu ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.97" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.98" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.99" who="#Marszałek">Głosowało 420 posłów. Większość bezwzględna - 211. Za - 403, przeciw - 14, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-24.100" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-24.101" who="#Marszałek">W 15. poprawce polegającej na dodaniu zmiany 33a dotyczącej art. 43 ust. 2 Senat proponuje, aby wojewódzkiego inspektora powoływał i odwoływał wojewoda na wniosek głównego inspektora ochrony roślin, a nie, jak stanowi przepis obowiązujący, w porozumieniu z głównym inspektorem.</u>
          <u xml:id="u-24.102" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.103" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.104" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 15. poprawki Senatu do art. 43 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.105" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.106" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.107" who="#Marszałek">Głosowało 420 posłów. Większość bezwzględna - 211. Za - 3, przeciw - 413, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-24.108" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.109" who="#Marszałek">W 18. poprawce do art. 50 ust. 1 pkt 5 Senat proponuje, aby karze aresztu albo karze grzywny m.in. podlegał ten, kto przeładowuje na terenie kraju przewożone rośliny, produkty roślinne i przedmioty nie zawiadamiając o tym wojewódzkiego inspektora, a nie, jak uchwalił Sejm, rośliny i produkty roślinne.</u>
          <u xml:id="u-24.110" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.111" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.112" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 18. poprawki Senatu do art. 50 ust. 1 pkt 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.113" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.114" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.115" who="#Marszałek">Głosowało 413 posłów. Większość bezwzględna - 207. Za - 1, przeciw - 411, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-24.116" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.117" who="#Marszałek">W 21. poprawce do art. 2 ustawy nowelizującej Senat proponuje zmianę o charakterze redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-24.118" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.119" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.120" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 21. poprawki Senatu do art. 2 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.121" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.122" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.123" who="#Marszałek">Głosowało 417 posłów. Większość bezwzględna - 209. Za - 400, przeciw - 16, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-24.124" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-24.125" who="#Marszałek">W 22. poprawce do art. 3 ustawy nowelizującej Senat proponuje zmiany o charakterze redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-24.126" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.127" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.128" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 22. poprawki Senatu do art. 3 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.129" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.130" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.131" who="#Marszałek">Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna - 210. Za - 1, przeciw - 418.</u>
          <u xml:id="u-24.132" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.133" who="#Marszałek">W 24. poprawce Senat proponuje dodać art. 5a w ustawie nowelizującej, stanowiący, że do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w ustawie, nie dłużej jednak niż przez 6 miesięcy od dnia jej wejścia w życie, zachowują moc dotychczasowe przepisy wykonawcze, jeśli nie są z nią sprzeczne.</u>
          <u xml:id="u-24.134" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.135" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.136" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 24. poprawki Senatu, polegającej na dodaniu art. 5a w ustawie nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.137" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.138" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.139" who="#Marszałek">Głosowało 417 posłów. Większość bezwzględna - 209. Za - 409, przeciw - 7, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-24.140" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-24.141" who="#Marszałek">W 25. poprawce do art. 6 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby ustawa weszła w życie po upływie 4 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1 pkt 13, który wszedłby w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-24.142" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.143" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.144" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 25. poprawki Senatu do art. 6 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.145" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.146" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.147" who="#Marszałek">Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna - 210. Za - 4, przeciw - 414, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-24.148" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.149" who="#Marszałek">W 26. poprawce do art. 6 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby art. 1 pkt 27 wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-24.150" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.151" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.152" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 26. poprawki Senatu do art. 6 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.153" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.154" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.155" who="#Marszałek">Głosowało 410 posłów. Większość bezwzględna - 206. Za - 393, przeciw - 14, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-24.156" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-24.157" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o ochronie roślin uprawnych.</u>
          <u xml:id="u-24.158" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury Fizycznej i Turystyki o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Polskiej Organizacji Turystycznej.</u>
          <u xml:id="u-24.159" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Czesława Fiedorowicza oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-24.160" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.161" who="#Marszałek">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-24.162" who="#Marszałek">W 1. poprawce Senat w nowym brzmieniu art. 4 proponuje, aby do tworzenia i działania regionalnych i lokalnych organizacji turystycznych stosować wprost przepisy ustawy Prawo o stowarzyszeniach, a nie, jak uchwalił Sejm, odpowiednio, oraz aby skreślić pkt 3 w ust. 1 dotyczący sądu rejestrowego.</u>
          <u xml:id="u-24.163" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.164" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.165" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu do art. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.166" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.167" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.168" who="#Marszałek">Głosowało 421 posłów. Większość bezwzględna - 211. Za - 9, przeciw - 410, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-24.169" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.170" who="#Marszałek">W 2. poprawce do art. 2 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby ustawa weszła w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-24.171" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.172" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.173" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 2 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.174" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.175" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.176" who="#Marszałek">Głosowało 418 posłów. Większość bezwzględna - 210. Za - 1, przeciw - 415, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-24.177" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.178" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o Polskiej Organizacji Turystycznej.</u>
          <u xml:id="u-24.179" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Sprawozdanie komisji nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Inspekcji Sanitarnej, ustawy o utworzeniu Agencji Rynku Rolnego i ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-24.180" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jacka Janiszewskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-24.181" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.182" who="#Marszałek">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-24.183" who="#Marszałek">W poprawce 1. Senat proponuje, aby w tytule ustawy nowelizującej wymienić tytuły wszystkich ustaw nowelizowanych.</u>
          <u xml:id="u-24.184" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.185" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.186" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu do tytułu ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.187" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.188" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.189" who="#Marszałek">Głosowało 408 posłów. Większość bezwzględna - 205. Za - 7, przeciw - 396, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-24.190" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.191" who="#Marszałek">W poprawce 2. do art. 2 pkt 1 lit. a ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby do zadań Agencji Rynku Rolnego należało podejmowanie innych działań określonych w odrębnych przepisach, a nie, jak uchwalił Sejm, podejmowanie innych działań określonych w odrębnych przepisach, w szczególności w zakresie regulacji rynków rolnych.</u>
          <u xml:id="u-24.192" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.193" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.194" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 2 pkt 1 lit. a ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.195" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.196" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.197" who="#Marszałek">Głosowało 418 posłów. Większość bezwzględna - 210. Za - 398, przeciw - 20.</u>
          <u xml:id="u-24.198" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-24.199" who="#Marszałek">W poprawce 3. do art. 2 pkt 2 lit. b ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby statut Agencji Rynku Rolnego regulował także procedury wyboru przedsiębiorców w zakresie tworzenia i gospodarowania rezerwami.</u>
          <u xml:id="u-24.200" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.201" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.202" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu do art. 2 pkt 1 lit. b ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.203" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.204" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.205" who="#Marszałek">Głosowało 420 posłów. Większość bezwzględna - 211. Za - 6, przeciw - 413, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-24.206" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.207" who="#Marszałek">W poprawkach 4., 8., 9. i 10. do art. 4 ustawy nowelizującej Senat proponuje zmiany o charakterze legislacyjno-redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-24.208" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-24.209" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-24.210" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.211" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek 4., 8., 9. i 10., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.212" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.213" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.214" who="#Marszałek">Głosowało 421 posłów. Większość bezwzględna - 211. Za - 2, przeciw - 419.</u>
          <u xml:id="u-24.215" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.216" who="#Marszałek">W poprawce 5. do art. 4 ustawy nowelizującej Senat w nowym brzmieniu lit. a proponuje, aby w razie ustanowienia kontyngentu taryfowego, o którym mowa w art. 14 § 3 pkt 2 ustawy Kodeks celny, do objęcia towaru procedurą celną z zastosowaniem obniżonych stawek wymagane było pozwolenie ministra właściwego do spraw gospodarki, z zastrzeżeniem § 6m.</u>
          <u xml:id="u-24.217" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.218" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.219" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu do art. 4 lit. a ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.220" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.221" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.222" who="#Marszałek">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna - 209. Za - 1, przeciw - 415.</u>
          <u xml:id="u-24.223" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.224" who="#Marszałek">W poprawce 6. do art. 4 lit. b ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby Rada Ministrów, ustanawiając kontyngent taryfowy, mogła uzależnić wydanie określonego pozwolenia od złożenia przez wnioskodawcę kaucji w określonej wysokości, nieprzekraczającej jednak 100% wartości celnej towaru.</u>
          <u xml:id="u-24.225" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.226" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.227" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu do art. 4 lit. b ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.228" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.229" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.230" who="#Marszałek">Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna - 210. Przeciw - 419.</u>
          <u xml:id="u-24.231" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.232" who="#Marszałek">W poprawce 7. do art. 4 lit. b ustawy nowelizującej Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-24.233" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.234" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.235" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 7. poprawki Senatu do art. 4 lit. b ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.236" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.237" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.238" who="#Marszałek">Głosowało 418 posłów. Większość bezwzględna - 210. Za - 1, przeciw - 416, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-24.239" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.240" who="#Marszałek">W poprawce 11. do art. 5 lit. b ustawy nowelizującej Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-24.241" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.242" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.243" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 11. poprawki Senatu do art. 5 lit. b ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.244" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.245" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.246" who="#Marszałek">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna - 209. Za - 2, przeciw - 413, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-24.247" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.248" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o Inspekcji Sanitarnej, ustawy o utworzeniu Agencji Rynku Rolnego, ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, ustawy Kodeks celny, ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej i ustawy o administrowaniu obrotem z zagranicą towarami i usługami oraz o obrocie specjalnym.</u>
          <u xml:id="u-24.249" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-24.250" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Janusza Zemkego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-24.251" who="#Marszałek">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-24.252" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-24.253" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.254" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 2579.</u>
          <u xml:id="u-24.255" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.256" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.257" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.258" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.259" who="#Marszałek">Głosowało 419 posłów. Za - 402, przeciw - 13, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-24.260" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-24.261" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 22. porządku dziennego: Sprawozdanie komisji nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego o rządowym projekcie ustawy o rolniczych badaniach rynkowych.</u>
          <u xml:id="u-24.262" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Romana Jagielińskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-24.263" who="#Marszałek">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-24.264" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-24.265" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.266" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 2601.</u>
          <u xml:id="u-24.267" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.268" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o rolniczych badaniach rynkowych, w brzmieniu proponowanym przez komisję nadzwyczajną - Komisję Prawa Europejskiego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.269" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.270" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.271" who="#Marszałek">Głosowało 410 posłów. Za - 397, przeciw - 6, wstrzymało się 7.</u>
          <u xml:id="u-24.272" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o rolniczych badaniach rynkowych.</u>
          <u xml:id="u-24.273" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 14. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o wniosku prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie ponownego rozpatrzenia ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o urzędzie prezesa Głównego Urzędu Administracji Publicznej.</u>
          <u xml:id="u-24.274" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał uzasadnienia wniosku przedstawionego przez szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej panią Jolantę Szymanek-Deresz i sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Piotra Żaka oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-24.275" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.276" who="#Marszałek">Przypominam, że zgodnie z art. 122 ust. 5 konstytucji Sejm ponownie uchwala ustawę, której podpisania odmówił prezydent, większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-24.277" who="#Marszałek">Głosować będziemy nad wnioskiem o ponowne uchwalenie ustawy w brzmieniu dotychczasowym.</u>
          <u xml:id="u-24.278" who="#Marszałek">Nieuchwalenie ustawy będzie oznaczało, że Sejm uwzględnił weto prezydenta i tym samym postępowanie ustawodawcze w stosunku do ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o urzędzie prezesa Głównego Urzędu Administracji Publicznej uległo zamknięciu.</u>
          <u xml:id="u-24.279" who="#Marszałek">Komisja wnosi o nieuchwalenie ustawy w brzmieniu dotychczasowym.</u>
          <u xml:id="u-24.280" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.281" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za ponownym uchwaleniem ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o urzędzie prezesa Głównego Urzędu Administracji Publicznej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.282" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.283" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.284" who="#Marszałek">Głosowało 424 posłów. Większość 3/5 —255. Za — 167, przeciw — 214, wstrzymało się 43.</u>
          <u xml:id="u-24.285" who="#Marszałek">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania wymaganej większości głosów Sejm nie uchwalił ponownie ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o urzędzie prezesa Głównego Urzędu Administracji Publicznej.</u>
          <u xml:id="u-24.286" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 26. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o:</u>
          <u xml:id="u-24.287" who="#Marszałek">1) poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym,</u>
          <u xml:id="u-24.288" who="#Marszałek">2) komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym,</u>
          <u xml:id="u-24.289" who="#Marszałek">3) rządowym projekcie ustawy o zmianie ustaw: o samorządzie gminnym, o samorządzie województwa, o samorządzie powiatowym, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druki nr 1041, 1218, 2144, 2410 i 2410-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-24.290" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Józefa Lassotę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełSprawozdawcaJózefLassota">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kilka tygodni temu Sejm debatował nad sprawozdaniem Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym, według druku nr 1041, komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, według druku nr 1218, oraz o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustaw: o samorządzie gminnym, o samorządzie województwa, o samorządzie powiatowym, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw, według druku nr 2144.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PosełSprawozdawcaJózefLassota">W trakcie debaty zgłoszono 73 poprawki. Poprawki były omawiane zarówno na sali sejmowej, jak i w komisji. Komisja proponuje Wysokiej Izbie przyjęcie 39 z tych poprawek i odrzucenie 34 poprawek. W sprawozdaniu zaznaczone jest, które poprawki są proponowane do przyjęcia, a które do odrzucenia. Będę do dyspozycji państwa, jeśli byłyby jakieś pytania w sprawie poszczególnych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#PosełSprawozdawcaJózefLassota">Natomiast, panie marszałku, chciałbym poinformować, iż w przedstawionym sprawozdaniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej projekt uwzględniał przyjętą przez Sejm i Senat ustawę o Głównym Urzędzie Administracji Publicznej w ten sposób, że niektóre kompetencje ministra właściwego ds. administracji publicznej miały stać się kompetencjami prezesa Głównego Urzędu Administracji Publicznej. W związku z przyjęciem przed chwilą weta prezydenta do ustawy o Głównym Urzędzie Administracji Publicznej, nie wejdzie ona w życie. Bezprzedmiotowe stają się więc te zapisy, które w sprawozdaniu komisji dotyczą prezesa Głównego Urzędu Administracji Publicznej.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#PosełSprawozdawcaJózefLassota">W związku z powyższym wnoszę, aby przy opracowywaniu ostatecznej wersji ustawy uwzględniono ten fakt i w sprawozdaniu komisji wyrazy „prezes Głównego Urzędu Administracji Publicznej” zastąpiono użytymi w odpowiednich przypadkach wyrazami „minister właściwy ds. administracji publicznej”. Dotyczy to art. 28a ust. 6 i art. 96 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, art. 29a ust. 3a i ust. 6, art. 47 ust. 1 pkt 2, art. 83 ust. 1 i 2 oraz art. 84 ust. 3 ustawy o samorządzie powiatowym, a także art. 33 ust. 4 i 6, art. 84 ust. 1 i 2 oraz art. 85 ust. 3 ustawy o samorządzie województwa. Wprowadzenie tych zmian ma bowiem charakter wyłącznie formalny i nie zmieni merytorycznie sprawozdania przedstawionego Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#PosełSprawozdawcaJózefLassota">Ponadto pragnę poinformować, że wnioskodawcy wycofali wniosek mniejszości nr 2, wnioski mniejszości nr 3 i 19 oraz poprawkę nr 5, poprawki nr 10 i 45, wnioski mniejszości nr 9, 13 i 18 oraz poprawkę nr 64. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 2410.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#Marszałek">Komisja przedstawia również wnioski mniejszości oraz poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#Marszałek">Informuję, że wnioski mniejszości nr 2, 3 i 19, a także poprawki nr 5, 10, 45 i 64 zostały wycofane.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#Marszałek">Wnioski mniejszości od 1. do 9. oraz poprawki od 1. do 19. zostały zgłoszone do art. 1 zawierającego zmiany do ustawy o samorządzie gminnym.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#Marszałek">W poprawce 1. do art. 4a wnioskodawca proponuje: dodać ust. 2a stanowiący, że konsultacje, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą być przeprowadzone w formie referendum gminnego, niemającego charakteru rozstrzygającego, oraz w ust. 3, aby termin, o którym mowa w tym ustępie, wynosił 6 miesięcy, a nie, jak proponuje komisja, 3 miesiące.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#Marszałek">Jednocześnie w 20. poprawce do art. 3a ustawy o samorządzie powiatowym, polegającej na dodaniu ust. 2a oraz do ust. 3, wnioskodawca proponuje wprowadzenie symetrycznej zmiany do tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tych poprawek będzie dodanie nowego artykułu do projektu ustawy nowelizującej, wprowadzającego odpowiednią zmianę do ustawy o referendum lokalnym, co jest treścią 72. poprawki.</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-26.10" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-26.11" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-26.12" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 1., 20. i 72., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-26.13" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-26.14" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-26.15" who="#Marszałek">Głosowało 396 posłów. Przeciw - 394, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-26.16" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-26.17" who="#Marszałek">W 1. wniosku mniejszości wnioskodawca proponuje skreślić art. 5b, stanowiący, że:</u>
          <u xml:id="u-26.18" who="#Marszałek">- gmina podejmuje działania na rzecz wspierania i upowszechniania idei samorządowej wśród mieszkańców gminy, w tym zwłaszcza wśród młodzieży,</u>
          <u xml:id="u-26.19" who="#Marszałek">- rada gminy na wniosek zainteresowanych środowisk może wyrazić zgodę na utworzenie młodzieżowej rady gminy.</u>
          <u xml:id="u-26.20" who="#Marszałek">Przyjęcie tego wniosku spowoduje bezprzedmiotowość 2. poprawki.</u>
          <u xml:id="u-26.21" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-26.22" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 1. wniosku mniejszości, polegającego na skreśleniu art. 5b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-26.23" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-26.24" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-26.25" who="#Marszałek">Głosowało 346 posłów. Za - 8, przeciw - 261, wstrzymało się 77.</u>
          <u xml:id="u-26.26" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-26.27" who="#Marszałek">W poprawce 2. do art. 5b ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby rada gminy, wykonując działania, o których mowa w ust. 1, mogła wyrazić zgodę również na utworzenie innej organizacji o charakterze konsultacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-26.28" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-26.29" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-26.30" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 2. do art. 5b ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-26.31" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-26.32" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-26.33" who="#Marszałek">Głosowało 402 posłów. Za - 166, przeciw - 219, wstrzymało się 17.</u>
          <u xml:id="u-26.34" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-26.35" who="#Marszałek">W poprawce 3. do art. 7 ust. 1 wnioskodawca proponuje skreślić pkt 17, stanowiący między innymi, że zadania własne gminy obejmują sprawy wspierania i upowszechniania idei samorządowej.</u>
          <u xml:id="u-26.36" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-26.37" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pan poseł Wrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełTadeuszWrona">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wycofuję poprawkę 3.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę wycofać czwartą.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#Marszałek">W poprawce 4. do art. 13b ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby jawność działania organów gminy obejmowała również dostęp do protokołów komisji rady gminy.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#Marszałek">Wnioskodawca proponuje jednocześnie dokonanie symetrycznych zmian:</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#Marszałek">— w art. 8a ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym, co jest treścią 23. poprawki, oraz,</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#Marszałek">— w art. 15a ust. 2 ustawy o samorządzie województwa, co jest treścią 41. poprawki.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 4., 23., 41., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#Marszałek">Głosowało 407 posłów. Za - 403, przeciw - 4.</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#Marszałek">W poprawce 6. do art. 17 wnioskodawca proponuje, aby w skład rady gminy wchodzili między innymi radni w liczbie:</u>
          <u xml:id="u-28.14" who="#Marszałek">- 15 - w gminach do 4 tys. mieszkańców,</u>
          <u xml:id="u-28.15" who="#Marszałek">- 16 - w gminach do 7 tys. mieszkańców,</u>
          <u xml:id="u-28.16" who="#Marszałek">- 17 - w gminach do 10 tys. mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-28.17" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponuje, aby w skład rady gminy wchodzili między innymi radni w liczbie:</u>
          <u xml:id="u-28.18" who="#Marszałek">- 12 - w gminach do 5 tys. mieszkańców,</u>
          <u xml:id="u-28.19" who="#Marszałek">- 15 - w gminach do 10 tys. mieszkańców,</u>
          <u xml:id="u-28.20" who="#Marszałek">- 19 - w gminach do 20 tys. mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-28.21" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-28.22" who="#Marszałek">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość 7. poprawki.</u>
          <u xml:id="u-28.23" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-28.24" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 6. do art. 17, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-28.25" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-28.26" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-28.27" who="#Marszałek">Głosowało 404 posłów. Za - 21, przeciw - 379, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-28.28" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-28.29" who="#Marszałek">W poprawce 7. do art. 17 wnioskodawca proponuje, aby w skład rady gminy wchodzili radni w liczbie:</u>
          <u xml:id="u-28.30" who="#Marszałek">— 13 — w gminach do 4 tys. mieszkańców,</u>
          <u xml:id="u-28.31" who="#Marszałek">— 16 — w gminach do 7 tys. mieszkańców,</u>
          <u xml:id="u-28.32" who="#Marszałek">— 18 — w gminach do 10 tys. mieszkańców,</u>
          <u xml:id="u-28.33" who="#Marszałek">— 20 — w gminach do 15 tys. mieszkańców,</u>
          <u xml:id="u-28.34" who="#Marszałek">— 22 — w gminach do 20 tys. mieszkańców,</u>
          <u xml:id="u-28.35" who="#Marszałek">— 25 — w gminach do 40 tys. mieszkańców,</u>
          <u xml:id="u-28.36" who="#Marszałek">— 29— w gminach do 60 tys. mieszkańców,</u>
          <u xml:id="u-28.37" who="#Marszałek">— 32 — w gminach do 80 tys. mieszkańców,</u>
          <u xml:id="u-28.38" who="#Marszałek">— 36 — w gminach do 100 tys. mieszkańców,</u>
          <u xml:id="u-28.39" who="#Marszałek">— 41 — w gminach do 200 tys. mieszkańców,</u>
          <u xml:id="u-28.40" who="#Marszałek">— oraz po 5 na każde dalsze rozpoczęte 100 tys. mieszkańców, nie więcej jednak niż 100 radnych.</u>
          <u xml:id="u-28.41" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-28.42" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-28.43" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 7. do art. 17, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-28.44" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-28.45" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-28.46" who="#Marszałek">Głosowało 406 posłów. Za - 194, przeciw - 206, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-28.47" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-28.48" who="#Marszałek">W poprawce 8. do art. 18 ust. 2 pkt 2 wnioskodawca proponuje, aby do wyłącznej właściwości rady gminy należało również ustalanie wynagrodzeń przewodniczącego zarządu.</u>
          <u xml:id="u-28.49" who="#Marszałek">Wnioskodawca proponuje jednocześnie dokonanie symetrycznych zmian: w art. 12 pkt 2 ustawy o samorządzie powiatowym, co jest treścią 25. poprawki, oraz w art. 18 pkt 15 ustawy o samorządzie województwa, co jest treścią 43. poprawki.</u>
          <u xml:id="u-28.50" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tych poprawek będzie dodanie nowego artykułu do projektu ustawy nowelizującej, wprowadzającego odpowiednie zmiany do ustawy o pracownikach samorządowych, co jest treścią 61. poprawki.</u>
          <u xml:id="u-28.51" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-28.52" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-28.53" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-28.54" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 8., 25., 43. i 61., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-28.55" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-28.56" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-28.57" who="#Marszałek">Głosowało 408 posłów. Za - 405, przeciw - 1, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-28.58" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-28.59" who="#Marszałek">W poprawce 9. do art. 18a ust. 2 wnioskodawca proponuje określić, że w skład komisji rewizyjnej wchodzą radni - przedstawiciele wszystkich klubów.</u>
          <u xml:id="u-28.60" who="#Marszałek">Wnioskodawca proponuje jednocześnie wprowadzenie symetrycznej zmiany w art. 16 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym, co jest treścią 28. poprawki.</u>
          <u xml:id="u-28.61" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-28.62" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-28.63" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-28.64" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 9. i 28., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-28.65" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-28.66" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-28.67" who="#Marszałek">Głosowało 407 posłów. Za - 394, przeciw - 11, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-28.68" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-28.69" who="#Marszałek">W poprawce 11. do art. 19 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby w zdaniu pierwszym stanowiącym, że „zadaniem przewodniczącego jest wyłącznie organizowanie pracy rady oraz prowadzenie obrad rady”, skreślić wyraz „wyłącznie”.</u>
          <u xml:id="u-28.70" who="#Marszałek">Wnioskodawca proponuje jednocześnie dokonanie symetrycznych zmian: w art. 14 ust. 3 ustawy o samorządzie powiatowym, co jest treścią 26. poprawki, w art. 20 ust. 3 ustawy o samorządzie województwa, co jest treścią 46. poprawki.</u>
          <u xml:id="u-28.71" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-28.72" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-28.73" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-28.74" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 11., 26. i 46., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-28.75" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-28.76" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-28.77" who="#Marszałek">Głosowało 404 posłów. Za - 10, przeciw - 392, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-28.78" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-28.79" who="#Marszałek">W 4. wniosku mniejszości do art. 19 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby w przypadku nieobecności przewodniczącego i niewyznaczenia wiceprzewodniczącego zadania przewodniczącego wykonywał wiceprzewodniczący najstarszy wiekiem, a nie, jak proponuje komisja, obecny wiceprzewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-28.80" who="#Marszałek">Wnioskodawca proponuje jednocześnie dokonanie symetrycznych zmian: w art. 14 ust. 3 ustawy o samorządzie powiatowym, co jest treścią 10. wniosku mniejszości, oraz w art. 20 ust. 3 ustawy o samorządzie województwa, co jest treścią 14. wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-28.81" who="#Marszałek">Nad tymi wnioskami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-28.82" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-28.83" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosków mniejszości 4., 10. i 14., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-28.84" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-28.85" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-28.86" who="#Marszałek">Głosowało 414 posłów. Za - 246, przeciw - 163, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-28.87" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-28.88" who="#Marszałek">W poprawce 12. do art. 20 ust. 1a oraz polegającej na dodaniu ust. 3a wnioskodawca proponuje, aby do porządku obrad sesji zwołanej w trybie określonym w ust. 3 nie można było wprowadzać zmian.</u>
          <u xml:id="u-28.89" who="#Marszałek">Wnioskodawca jednocześnie: w 27. poprawce do art. 15 ustawy o samorządzie powiatowym ust. 2 i polegającej na dodaniu ust. 7a oraz w 47. poprawce do art. 21 ustawy o samorządzie województwa ust. 2 i polegającej na dodaniu ust. 7a, proponuje wprowadzenie symetrycznych zmian do tych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-28.90" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-28.91" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-28.92" who="#Marszałek">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość wniosków mniejszości 5., 11. i 15.</u>
          <u xml:id="u-28.93" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-28.94" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 12., 27. i 47., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-28.95" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-28.96" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-28.97" who="#Marszałek">Głosowało 416 posłów. Za - 175, przeciw - 236, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-28.98" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-28.99" who="#Marszałek">W 5. wniosku mniejszości do art. 20 wnioskodawca w nowym brzmieniu ust. 4 proponuje, aby do zmiany porządku obrad sesji zwołanej w trybie określonym w ust. 3 stosować przepis ust. 1a, stanowiącego, że rada gminy może wprowadzić zmianę w porządku bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, z tym że dodatkowo wymagana jest zgoda wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-28.100" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponuje, aby po upływie terminu określonego w ust. 3 sesję zwoływał wójt, burmistrz, prezydent miasta w ciągu 14 dni od dnia złożenia wniosku.</u>
          <u xml:id="u-28.101" who="#Marszałek">Wnioskodawca jednocześnie w 11. wniosku mniejszości, polegającym na dodaniu ust. 7a w art. 15 ustawy o samorządzie powiatowym, oraz 15. wniosku mniejszości, polegającym na dodaniu ust. 7a w art. 21 ustawy o samorządzie województwa, proponuje wprowadzenie symetrycznych zmian do tych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-28.102" who="#Marszałek">Nad tymi wnioskami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-28.103" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-28.104" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosków mniejszości 5., 11. i 15., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-28.105" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-28.106" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-28.107" who="#Marszałek">Głosowało 414 posłów. Za - 229, przeciw - 184, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-28.108" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wnioski mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-28.109" who="#Marszałek">W poprawce 13. do art. 23 ust. 1 wnioskodawca proponuje inną redakcję tego przepisu.</u>
          <u xml:id="u-28.110" who="#Marszałek">Wnioskodawca proponuje jednocześnie dokonanie symetrycznych zmian redakcyjnych w art. 21 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym, co jest treścią 29. poprawki, oraz w art. 23 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa, co jest treścią 48. poprawki.</u>
          <u xml:id="u-28.111" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-28.112" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-28.113" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-28.114" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 13., 29. i 48., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-28.115" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-28.116" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-28.117" who="#Marszałek">Głosowało 413 posłów. Za - 404, przeciw - 6, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-28.118" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-28.119" who="#Marszałek">W poprawce 14. wnioskodawca proponuje dodać art. 24d, stanowiący, że zarząd gminy lub wójt, burmistrz, prezydent miasta nie może powierzyć radnemu gminy, w której radny uzyskał mandat, wykonywania pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej.</u>
          <u xml:id="u-28.120" who="#Marszałek">Wnioskodawca jednocześnie w 30. poprawce do art. 23 ustawy o samorządzie powiatowym, polegającej na dodaniu ust. 5, oraz w 49. poprawce do art. 25 ustawy o samorządzie województwa, polegającej na dodaniu ust. 4, proponuje wprowadzenie symetrycznych zmian do tych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-28.121" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-28.122" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-28.123" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-28.124" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 14., 30. i 49., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-28.125" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-28.126" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-28.127" who="#Marszałek">Głosowało 415 posłów. Za - 408, przeciw - 4, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-28.128" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-28.129" who="#Marszałek">W poprawce 15. do art. 27 wnioskodawca proponuje, aby członkostwa w zarządzie gminy nie można było łączyć również z mandatem radnego gminy.</u>
          <u xml:id="u-28.130" who="#Marszałek">Wnioskodawca proponuje jednocześnie dokonanie symetrycznych zmian w art. 26 ust. 3 ustawy o samorządzie powiatowym, co jest treścią 31. poprawki, oraz w art. 31 ust. 3 ustawy o samorządzie województwa, co jest treścią 50. poprawki.</u>
          <u xml:id="u-28.131" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia poprawki 50. będzie odpowiednia zmiana w art. 32 ust. 4 ustawy o samorządzie województwa, co jest treścią 54. poprawki.</u>
          <u xml:id="u-28.132" who="#Marszałek">Ponadto konsekwencją przyjęcia tych poprawek będą odpowiednie zmiany w tych ustawach.</u>
          <u xml:id="u-28.133" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-28.134" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-28.135" who="#Marszałek">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość 53. poprawki.</u>
          <u xml:id="u-28.136" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-28.137" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 15., 31. i 50. wraz z konsekwencjami oraz 54., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-28.138" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-28.139" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-28.140" who="#Marszałek">Głosowało 412 posłów. Za - 77, przeciw - 332, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-28.141" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-28.142" who="#Marszałek">W poprawce 16. do art. 28 wnioskodawca proponuje skreślić dodawany ust. 1a, stanowiący, że w gminach do 20 tys. mieszkańców zarząd gminy liczy 3 osoby.</u>
          <u xml:id="u-28.143" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-28.144" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-28.145" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 16. do art. 28, polegającej na skreśleniu ust. 1a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-28.146" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-28.147" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-28.148" who="#Marszałek">Głosowało 413 posłów. Za - 48, przeciw - 359, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-28.149" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-28.150" who="#Marszałek">W poprawce 17. do art. 28c wnioskodawca proponuje:</u>
          <u xml:id="u-28.151" who="#Marszałek">— skreślić ust. 4 stanowiący, że odwołanie wójta lub burmistrza albo złożenie przez niego rezygnacji jest, odpowiednio, równoznaczne z odwołaniem całego zarządu gminy albo złożeniem rezygnacji przez cały zarząd gminy,</u>
          <u xml:id="u-28.152" who="#Marszałek">— oraz w konsekwencji skreślić ust. 2 i 3 z art. 28d.</u>
          <u xml:id="u-28.153" who="#Marszałek">Wnioskodawca jednocześnie:</u>
          <u xml:id="u-28.154" who="#Marszałek">— w poprawkach 32. i 33. do ustawy o samorządzie powiatowym, polegających na skreśleniu ust. 4 art. w 31 i ust. 2 i 3 w art. 31a,</u>
          <u xml:id="u-28.155" who="#Marszałek">— oraz w poprawkach 57. i 58. do ustawy o samorządzie województwa, polegających na skreśleniu ust. 4 w art. 37 i ust. 2 i 3 w art. 38 — proponuje wprowadzenie symetrycznych zmian do tych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-28.156" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-28.157" who="#Marszałek">Komisja wnosi ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-28.158" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-28.159" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 17., 32., 33., 57. i 58., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-28.160" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-28.161" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-28.162" who="#Marszałek">Głosowało 409 posłów. Za - 31, przeciw - 375, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-28.163" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-28.164" who="#Marszałek">W 6. wniosku mniejszości do art. 28e ust. 2 oraz polegającym na dodaniu ust. 2a wnioskodawca proponuje:</u>
          <u xml:id="u-28.165" who="#Marszałek">— aby w przypadku odwołania członka zarządu niebędącego jego przewodniczącym wójt lub burmistrz zobowiązany był najpóźniej w ciągu 1 miesiąca od dnia odwołania przedstawić radzie gminy nową kandydaturę na członka zarządu, a nie, jak proponuje komisja, rada gminy dokonywała wyboru nowego członka,</u>
          <u xml:id="u-28.166" who="#Marszałek">— oraz aby niewypełnienie tego obowiązku było równoznaczne ze złożeniem rezygnacji przez wójta lub burmistrza.</u>
          <u xml:id="u-28.167" who="#Marszałek">W 7. wniosku mniejszości do art. 28f wnioskodawca proponuje dodać ust. 4 stanowiący, że niewypełnienie obowiązku, o którym mowa w ust. 3, jest równoznaczne ze złożeniem rezygnacji przez wójta lub burmistrza.</u>
          <u xml:id="u-28.168" who="#Marszałek">Wnioskodawca jednocześnie:</u>
          <u xml:id="u-28.169" who="#Marszałek">— w 12. wniosku mniejszości do ustawy o samorządzie powiatowym: do art. 31b ust. 2 oraz polegającym na dodaniu ust. 2a, a także polegającym na dodaniu ust. 4 w art. 31c,</u>
          <u xml:id="u-28.170" who="#Marszałek">— w 16. wniosku mniejszości do ustawy o samorządzie województwa: do art. 39 ust. 2 oraz polegającym na dodaniu ust. 2a,</u>
          <u xml:id="u-28.171" who="#Marszałek">— a także w 17. wniosku mniejszości do ustawy o samorządzie województwa, polegającym na dodaniu ust. 4 w art. 40 — proponuje wprowadzenie symetrycznych zmian do tych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-28.172" who="#Marszałek">Nad tymi wnioskami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-28.173" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pan poseł Kaczmarek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełMichałKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy: Czy nieprzegłosowanie wniosku mniejszości o obowiązku zgłaszania przez przewodniczącego zarządu w ciągu miesiąca kandydatur na wygasłe mandaty w zarządzie będzie w dalszym ciągu luką prawną? Praktyka ostatnich miesięcy pokazała, że ta sprawa jest nieuregulowana i powoduje pat prawny w przypadku niezgłaszania przez przewodniczącego zarządu kandydatów do uzupełnienia pełnego składu zarządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PosełJózefLassota">Poniekąd pan poseł ma rację, dlatego że rzeczywiście ten rygor zgłoszenia przez przewodniczącego zarządu, a tylko przewodniczący zarządu ma prawo zgłosić kandydata na członka zarządu, może... to znaczy brak tego rygoru może rzeczywiście przedłużać sytuację, w której będzie wakowało stanowisko członka zarządu. Rozumiem, że w takiej sytuacji rada, która przecież wybiera wójta, burmistrza, prezydenta, powinna wyciągnąć odpowiednie konsekwencje, jeśli wójt, burmistrz, prezydent nie wywiązuje się ze swojego obowiązku i nie zgłasza tego kandydata. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosków mniejszości 6., 7., 12., 16. i 17., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#Marszałek">Głosowało 406 posłów. Za - 163, przeciw - 237, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wnioski mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#Marszałek">W poprawce 18. do art. 37 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby rada dzielnicy (osiedla) składała się nie więcej niż z 21 członków, a nie, jak proponowała komisja, nie więcej niż z 25 członków.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-32.10" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów jest za przyjęciem poprawki 18. do art. 37 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-32.11" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-32.12" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-32.13" who="#Marszałek">Głosowało 410 posłów. Za - 404, przeciw - 4, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-32.14" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-32.15" who="#Marszałek">W 8. wniosku mniejszości do art. 37b ust. 1 wnioskodawca proponuje, by rada gminy ustanawiała zasady, na jakich przewodniczącemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej będzie przysługiwała dieta oraz zwrot kosztów podróży służbowej, a nie, jak stanowi przepis obowiązujący, mogła ustanowić te zasady.</u>
          <u xml:id="u-32.16" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-32.17" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 8. wniosku mniejszości do art. 37b ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-32.18" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-32.19" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-32.20" who="#Marszałek">Głosowało 407 posłów. Za - 143, przeciw - 258, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-32.21" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-32.22" who="#Marszałek">W 9. wniosku mniejszości wnioskodawca, przez skreślenie pkt. 52 w art. 1 projektu ustawy nowelizującej dotyczącego art. 88, proponuje utrzymać dotychczas obowiązujący przepis tego artykułu stanowiący, że organy nadzoru mają prawo żądania niezbędnych informacji i danych dotyczących organizacji i funkcjonowania gminy oraz mogą dokonywać wizytacji administracji gminnej i uczestniczyć w posiedzeniach organów gminy.</u>
          <u xml:id="u-32.23" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponuje, aby organy nadzoru miały prawo żądania informacji i danych niezbędnych do wykonywania przysługujących im uprawnień nadzorczych.</u>
          <u xml:id="u-32.24" who="#Marszałek">Wnioskodawca proponuje jednocześnie w 13. wniosku mniejszości, polegającym na dodaniu art. 77a do ustawy o samorządzie powiatowym, oraz w 18. wniosku mniejszości do art. 80 ustawy o samorządzie województwa dokonanie symetrycznych zmian w tych ustawach.</u>
          <u xml:id="u-32.25" who="#Marszałek">Nad tymi wnioskami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-32.26" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-32.27" who="#Marszałek">Pan poseł Lassota.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełJózefLassota">Panie Marszałku! Wycofuję ten wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#Marszałek">Wniosek jest podobno autorstwa pana posła Korpaka, w związku z tym pan poseł Korpak musiałby się wypowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#Marszałek">Pan poseł Korpak, tak mam tutaj zanotowane. Być może jest dwóch autorów. Już idzie pan poseł Korpak, tak że...</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#Marszałek">Panie pośle, pan jest wnioskodawcą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełJózefKorpak">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PosełJózefKorpak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wycofuję ten wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#Marszałek">W poprawce 19. do art. 98 wnioskodawca proponuje dodać ust. 3a stanowiący, że do złożenia skargi na rozstrzygnięcie organu nadzorczego dotyczące uchwały rady gminy, doręczone po upływie kadencji rady, uprawniona jest rada gminy następnej kadencji w terminie 30 dni od dnia wyboru przewodniczącego rady.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#Marszałek">Wnioskodawca jednocześnie w 37. poprawce do art. 85 ustawy o samorządzie powiatowym, polegającej na dodaniu ust. 3a, oraz w 59. poprawce do art. 86 ustawy o samorządzie województwa, polegającej na dodaniu ust. 2a, proponuje wprowadzenie symetrycznych zmian do tych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 19., 37. i 59., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#Marszałek">Głosowało 414 posłów. Za - 407, przeciw - 5, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.11" who="#Marszałek">Wnioski mniejszości od 10. do 13. oraz poprawki od 20. do 38. zostały zgłoszone do art. 2 zawierającego zmiany do ustawy o samorządzie powiatowym.</u>
          <u xml:id="u-38.12" who="#Marszałek">Wnioski mniejszości oraz poprawkę 20. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-38.13" who="#Marszałek">W poprawce 21. wnioskodawca proponuje dodać art. 3d stanowiący, że w przypadkach przewidzianych ustawą oraz w innych sprawach ważnych dla powiatu mogą być przeprowadzone na jego terytorium konsultacje z mieszkańcami powiatu oraz że zasady i tryb przeprowadzania tych konsultacji określa uchwała rady powiatu.</u>
          <u xml:id="u-38.14" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.15" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.16" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 21., polegającej na dodaniu art. 3d, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.17" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.18" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.19" who="#Marszałek">Głosowało 413 posłów. Za - 407, przeciw - 3, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-38.20" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.21" who="#Marszałek">W poprawce 22. wnioskodawca proponuje dodać art. 4a stanowiący, że ustawy mogą nakładać na powiat obowiązek wykonywania zadań z zakresu organizacji, przygotowań i przeprowadzania wyborów powszechnych oraz referendów.</u>
          <u xml:id="u-38.22" who="#Marszałek">Wnioskodawca jednocześnie w 40. poprawce do art. 14 ustawy o samorządzie województwa, polegającej na dodaniu ust. 3, proponuje wprowadzenie symetrycznej zmiany.</u>
          <u xml:id="u-38.23" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-38.24" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-38.25" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.26" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 22. i 40., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.27" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.28" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.29" who="#Marszałek">Głosowało 407 posłów. Za - 404, przeciw - 2, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-38.30" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.31" who="#Marszałek">W poprawce 24. do art. 9 ust. 4 wnioskodawca proponuje, aby w skład rady powiatu wchodzili radni w liczbie 15 w powiatach liczących do 40 tys. mieszkańców oraz po trzech na każde rozpoczęte 20 tys. mieszkańców, ale nie więcej niż 39 radnych.</u>
          <u xml:id="u-38.32" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będą odpowiednie zmiany w art. 13: ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 projektu ustawy nowelizującej.</u>
          <u xml:id="u-38.33" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.34" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.35" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 24. do art. 9 ust. 4, wraz z konsekwencjami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.36" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.37" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.38" who="#Marszałek">Głosowało 412 posłów. Za - 216, przeciw - 187, wstrzymało się 9.</u>
          <u xml:id="u-38.39" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.40" who="#Marszałek">W poprawce 34. do art. 33a wnioskodawca proponuje dodać ust. 4, stanowiący, że szczególne warunki lub zasady powoływania, odwoływania oraz tryb zatrudniania i zwalniania kierowników i pracowników powiatowych służb, inspekcji i straży określają odrębne ustawy.</u>
          <u xml:id="u-38.41" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.42" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.43" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 34. do art. 33a, polegającej na dodaniu ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.44" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.45" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.46" who="#Marszałek">Głosowało 410 posłów. Za - 402, przeciw - 7, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-38.47" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.48" who="#Marszałek">W poprawce 35. do art. 33b wnioskodawca proponuje, aby powiatową administrację zespoloną stanowili: starosta, kierownik powiatowego urzędu pracy oraz kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży, a nie, jak proponuje komisja, starostwo powiatowe, powiatowy urząd pracy będący jednostką organizacyjną powiatu oraz jednostki organizacyjne stanowiące aparat pomocniczy kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży.</u>
          <u xml:id="u-38.49" who="#Marszałek">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawki 36.</u>
          <u xml:id="u-38.50" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.51" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.52" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 35. do art. 33b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.53" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.54" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.55" who="#Marszałek">Głosowało 414 posłów. Za - 31, przeciw - 371, wstrzymało się 12.</u>
          <u xml:id="u-38.56" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-38.57" who="#Marszałek">W poprawce 36. do art. 33b pkt 2 wnioskodawca proponuje skreślić wyrazy „będący jednostką organizacyjną powiatu”.</u>
          <u xml:id="u-38.58" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.59" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.60" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 36. do art. 33b pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.61" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.62" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.63" who="#Marszałek">Głosowało 416 posłów. Za - 166, przeciw - 246, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-38.64" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-38.65" who="#Marszałek">W poprawce 38. do art. 92 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby określić, że ustawa o samorządzie gminnym określa ustrój i działanie organów miasta na prawach powiatu, a nie, jak proponowała komisja, działanie.</u>
          <u xml:id="u-38.66" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.67" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.68" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 38. do art. 92 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.69" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.70" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.71" who="#Marszałek">Głosowało 406 posłów. Za - 388, przeciw - 16, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-38.72" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.73" who="#Marszałek">Wnioski mniejszości od 14. do 18. oraz poprawki od 39. do 59. zostały zgłoszone do art. 3, zawierającego zmiany do ustawy o samorządzie województwa.</u>
          <u xml:id="u-38.74" who="#Marszałek">Wnioski mniejszości już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-38.75" who="#Marszałek">W poprawce 39. do art. 11 ust. 4 pkt 1 oraz art. 12a ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby użyte w tych przepisach w odpowiednich przypadkach, w liczbie pojedynczej wyrazy „program wojewódzki” użyć w liczbie mnogiej.</u>
          <u xml:id="u-38.76" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie dodanie po art. 10 projektu ustawy nowelizującej nowego artykułu wprowadzającego odpowiednie zmiany do ustawy o zasadach wspierania rozwoju regionalnego, co jest treścią 68. poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.77" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-38.78" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-38.79" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.80" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 39. i 68., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.81" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.82" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.83" who="#Marszałek">Głosowało 408 posłów. Za - 399, przeciw - 7, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-38.84" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.85" who="#Marszałek">W poprawce 42. do art. 16 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby w skład sejmiku województwa wchodzili radni wybrani w wyborach bezpośrednich w liczbie 30 w województwach liczących do 2 mln mieszkańców oraz po 3 radnych na każde kolejne rozpoczęte 500 tys. mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-38.86" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będą odpowiednie zmiany w art. 13 ust. 1 pkt 3 oraz ust. 2 projektu ustawy nowelizującej.</u>
          <u xml:id="u-38.87" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.88" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.89" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 42. do art. 16 ust. 3, wraz z konsekwencjami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.90" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.91" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.92" who="#Marszałek">Głosowało 411 posłów. Za - 217, przeciw - 188, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-38.93" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.94" who="#Marszałek">W poprawce 44. do art. 20 ust. 1 i 3 wnioskodawca proponuje m.in., aby sejmik województwa wybierał ze swojego grona tylko jednego wiceprzewodniczącego, a nie, jak proponuje komisja, nie więcej niż 3 wiceprzewodniczących.</u>
          <u xml:id="u-38.95" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie odpowiednia zmiana w art. 30 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-38.96" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.97" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.98" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 44. do art. 20 ust. 1 i 3, wraz z konsekwencją, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.99" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.100" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.101" who="#Marszałek">Głosowało 401 posłów. Za - 31, przeciw - 365, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-38.102" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-38.103" who="#Marszałek">W poprawce 51. do art. 32 ust. 1 i 3 wnioskodawca proponuje, aby sejmik województwa wybierał zarząd województwa, w tym wicemarszałków, a nie, jak proponowała komisja - wiceprzewodniczących.</u>
          <u xml:id="u-38.104" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie odpowiednia zmiana w art. 31 ust. 2 i art. 46 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-38.105" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.106" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.107" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 51. do art. 32 ust. 1 i 3, wraz z konsekwencjami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.108" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.109" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.110" who="#Marszałek">Głosowało 393 posłów. Za - 381, przeciw - 9, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-38.111" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.112" who="#Marszałek">W poprawce 52. do art. 32 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby sejmik województwa wybierał wicemarszałków oraz pozostałych członków zarządu na wniosek marszałka.</u>
          <u xml:id="u-38.113" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.114" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.115" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 52. do art. 32 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.116" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.117" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.118" who="#Marszałek">Głosowało 411 posłów. Za - 404, przeciw - 6, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-38.119" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.120" who="#Marszałek">W poprawce 53. do art. 32 wnioskodawca proponuje dodać ust. 3a stanowiący, że marszałek, wicemarszałkowie i pozostali członkowie zarządu województwa mogą być wybrani spoza składu sejmiku województwa.</u>
          <u xml:id="u-38.121" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.122" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.123" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 53. do art. 32 polegającej na dodaniu ust. 3a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.124" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.125" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.126" who="#Marszałek">Głosowało 412 posłów. Za - 408, przeciw - 3, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-38.127" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.128" who="#Marszałek">W poprawce 55. do art. 34 ust. 3 oraz w poprawce 56. do art. 37 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby odwołanie zarządu województwa oraz marszałka województwa następowało bezwzględną większością głosów, a nie, jak proponuje komisja, większością 3/5 głosów.</u>
          <u xml:id="u-38.129" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-38.130" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-38.131" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.132" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 55. i 56., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.133" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.134" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.135" who="#Marszałek">Głosowało 415 posłów. Za - 16, przeciw - 396, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-38.136" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-38.137" who="#Marszałek">W poprawce 60. wnioskodawca proponuje po art. 4 projektu ustawy nowelizującej dodać nowy artykuł wprowadzający zmianę do art. 88f ust. 3a ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska, polegającą na dodaniu po wyrazie „planów” wyrazów „działalności Narodowego Funduszu”.</u>
          <u xml:id="u-38.138" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.139" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.140" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 60. polegającej na dodaniu po art. 4 projektu ustawy nowelizującej nowego artykułu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.141" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.142" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.143" who="#Marszałek">Głosowało 407 posłów. Za - 395, przeciw - 9, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-38.144" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.145" who="#Marszałek">Poprawkę 61. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-38.146" who="#Marszałek">W poprawce 62., polegającej na dodaniu po art. 5 projektu ustawy nowelizującej nowego artykułu, wnioskodawca w art. 9 ust. 4 ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy proponuje, aby członkostwa w zarządzie miasta stołecznego Warszawy nie można było łączyć z członkostwem w organie innej jednostki samorządu terytorialnego ani z zatrudnieniem w administracji rządowej, ani też z mandatem posła lub senatora.</u>
          <u xml:id="u-38.147" who="#Marszałek">Przepis obowiązujący stanowi, że funkcji prezydenta miasta stołecznego Warszawy nie można łączyć z pełnieniem innych urzędów lub funkcji w administracji publicznej ani z dodatkowym zatrudnieniem.</u>
          <u xml:id="u-38.148" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie odpowiednia zmiana w art. 13 ust. 1 projektu ustawy nowelizującej.</u>
          <u xml:id="u-38.149" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.150" who="#Marszałek">Proszę, pan poseł Piskorski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełPawełPiskorski">Panie Marszałku! Panie Pośle Sprawozdawco! Ta poprawka, upewniam wszystkich, i tak wchodzi w wyniku uchwalenia tej ustawy. Wszystkich upewniam, że i tak następuje rozdzielenie członkostwa w zarządzie miasta. Chciałbym więc zapytać, czy ta poprawka jest potrzebna. W art. 27, niekontestowanym, panie pośle sprawozdawco, jest wprowadzone rozłączenie wszystkich tych funkcji, o których mówi poprawka, z mandatem posła i senatora, a w art. 73, również niekontestowanym, do którego nie ma żadnej poprawki, mówi się wyraźnie, że to się stosuje również do miasta stołecznego Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PosełPawełPiskorski">Upewniając wszystkich państwa, że następuje rozłączenie funkcji posła i senatora z funkcjami w zarządzie miasta stołecznego Warszawy, pytam tylko, czy jest to poprawka potrzebna. Jest ona już bowiem skonsumowana w innych punktach. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#Marszałek">Proszę, pan poseł sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełJózefLassota">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowelizacja ustawy, nad którą teraz głosujemy, dotyczy ustawy o samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym i samorządzie województwa. Samorząd miasta Warszawy ma odrębną ustawę, stąd konkluzja była taka, że należy znowelizować również ustawę o samorządzie miasta stołecznego Warszawy, po to, aby uregulowania były jednolite, jeśli chodzi o inne samorządy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 62., polegającej na dodaniu po art. 5 projektu ustawy nowelizującej nowego artykułu, wraz z konsekwencją, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#Marszałek">Głosowało 410 posłów. Za - 394, przeciw - 13, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#Marszałek">W poprawce 63. do art. 6 projektu ustawy nowelizującej wnioskodawca w art. 81 ust. 2 ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw proponuje określić, że środki finansowe na zadania zlecone przekazywane są jednostkom samorządu terytorialnego przez kierownika Krajowego Biura Wyborczego lub działających z jego upoważnienia dyrektorów organizacyjnych biura.</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-42.9" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-42.10" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 63. do art. 6 projektu ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-42.11" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-42.12" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-42.13" who="#Marszałek">Głosowało 416 posłów. Za - 413, przeciw - 2, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-42.14" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-42.15" who="#Marszałek">W poprawce 65. do art. 6 projektu ustawy nowelizującej wnioskodawca w art. 123 ust. 1 pkt 1, w art. 151 ust. 1 pkt 1 i w art. 178 ust. 3 pkt 1 ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw proponuje, aby gminne, powiatowe i wojewódzkie komisje wyborcze przy podziale mandatów stosowały system Sainte-Lague'a, a nie, jak stanowi przepis obowiązujący, system d'Hondta.</u>
          <u xml:id="u-42.16" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie odpowiednia zmiana w art. 13 ust. 1 projektu ustawy nowelizującej.</u>
          <u xml:id="u-42.17" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-42.18" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-42.19" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 65. do art. 6 projektu ustawy nowelizującej, wraz z konsekwencją, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-42.20" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-42.21" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-42.22" who="#Marszałek">Głosowało 415 posłów. Za - 116, przeciw - 290, wstrzymało się 9.</u>
          <u xml:id="u-42.23" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-42.24" who="#Marszałek">W poprawce 66. do art. 9 projektu ustawy nowelizującej wnioskodawca proponuje w art. 69 ustawy o finansach publicznych dodać ust. 2a stanowiący, że dotacje na zadania z zakresu administracji rządowej zlecone jednostkom samorządu terytorialnego, wypłacane z rezerw celowych ustalonych na podstawie odrębnych ustaw, podlegają - w przypadku ich zaplanowania w wysokości niewystarczającej do wykonania tych zadań - rozliczeniu w ciągu następnego roku budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-42.25" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-42.26" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-42.27" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 66. do art. 9 projektu ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-42.28" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-42.29" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-42.30" who="#Marszałek">Głosowało 414 posłów. Za - 5, przeciw - 405, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-42.31" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-42.32" who="#Marszałek">W poprawce 67. do art. 10 projektu ustawy nowelizującej wnioskodawca w art. 60 ust. 2 ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej proponuje, aby w zdaniu wstępnym wyrazy „1 stycznia 2001 r.” zastąpić wyrazami „1 stycznia 2002 r.”.</u>
          <u xml:id="u-42.33" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-42.34" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-42.35" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 67. do art. 10 projektu ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-42.36" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-42.37" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-42.38" who="#Marszałek">Głosowało 405 posłów. Za - 4, przeciw - 397, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-42.39" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-42.40" who="#Marszałek">W poprawce 69. w nowo dodawanym artykule do projektu ustawy, nowelizującym ustawę o zasadach wspierania rozwoju regionalnego, wnioskodawca proponuje, aby w art. 7 dodać ust. 3a i 3b stanowiące, że postanowienia ust. 3 dotyczą także tych środków budżetu państwa, które są w dyspozycji wojewody, jeżeli stanowią formę dofinansowania zadań własnych samorządu terytorialnego, oraz tych, które nie są przekazywane jednostkom samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-42.41" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-42.42" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-42.43" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 69., polegającej na dodaniu po art. 10 projektu ustawy nowelizującej nowego artykułu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-42.44" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-42.45" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-42.46" who="#Marszałek">Głosowało 410 posłów. Za - 3, przeciw - 406, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-42.47" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-42.48" who="#Marszałek">W poprawce 70. w nowo dodawanym artykule do projektu ustawy, nowelizującym ustawę o zasadach wspierania rozwoju regionalnego, wnioskodawca proponuje, aby dodać art. 20a stanowiący, że wszystkie dotacje wymienione w art. 4 pkt. 1, 4 i 4a, w art. 9 pkt. 1, 3 i 3a, w art. 12 pkt. 1, 3, 4 i 4a ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999–2001 są objęte kontraktem wojewódzkim, jeżeli stanowią formę dofinansowania zadań własnych samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-42.49" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-42.50" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-42.51" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 70., polegającej na dodaniu po art. 10 projektu ustawy nowelizującej nowego artykułu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-42.52" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-42.53" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-42.54" who="#Marszałek">Głosowało 415 posłów. Za - 158, przeciw - 251, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-42.55" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-42.56" who="#Marszałek">W poprawce 71. w nowo dodawanym artykule do projektu ustawy, nowelizującym ustawę o zasadach wspierania rozwoju regionalnego, wnioskodawca w art. 24 ust. 1 proponuje, aby ustawa budżetowa zawierała limit wydatków na sfinansowanie zadań objętych programem wsparcia uchwalonym przed wejściem w życie ustawy, a nie, jak stanowi przepis obowiązujący, w roku poprzedzającym rok budżetowy.</u>
          <u xml:id="u-42.57" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-42.58" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-42.59" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 71., polegającej na dodaniu po art. 10 projektu ustawy nowelizującej nowego artykułu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-42.60" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-42.61" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-42.62" who="#Marszałek">Głosowało 407 posłów. Za - 4, przeciw - 400, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-42.63" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-42.64" who="#Marszałek">W poprawce 73. do zdania wstępnego w art. 14 projektu ustawy nowelizującej wnioskodawca proponuje, aby ustawa wchodziła w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, a nie, jak proponowała komisja, 3 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-42.65" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-42.66" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-42.67" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 73. do art. 14 projektu ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-42.68" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-42.69" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-42.70" who="#Marszałek">Głosowało 411 posłów. Za - 216, przeciw - 187, wstrzymało się 8.</u>
          <u xml:id="u-42.71" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-42.72" who="#Marszałek">19. wniosek mniejszości już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-42.73" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-42.74" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustaw: o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-42.75" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-42.76" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-42.77" who="#Marszałek">Głosowało 412 posłów. Za - 408, przeciw - 2, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-42.78" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustaw: o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-42.79" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 28. porządku dziennego: Zmiany w składach osobowych komisji sejmowych (druk nr 2626).</u>
          <u xml:id="u-42.80" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło proponowane zmiany w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-42.81" who="#Marszałek">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów pragnie zabrać głos w sprawie przedstawionych propozycji?</u>
          <u xml:id="u-42.82" who="#Marszałek">Nikt się nie zgłasza... Pan poseł Podkański.</u>
          <u xml:id="u-42.83" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełZdzisławPodkański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego proszę o uwzględnienie w Komisji Kultury i Środków Przekazu posła Marka Sawickiego. Oznajmiam, że jest to zgodne z przyjętymi normami. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#Marszałek">Panie pośle, jeszcze raz, jak pan powiedział?</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#komentarz">(Poseł Zdzisław Podkański: Marek Sawicki.)</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#Marszałek">Marek Sawicki, ale w jakie miejsce?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełZdzisławPodkański">Poseł Marek Sawicki jest w jednej komisji, a więc zgodnie z regulaminem może być w dwóch i nie ma przeciwwskazań, żeby dodatkowo nie był członkiem Komisji Kultury i Środków Przekazu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle. Ponieważ zawsze jednak sprawdzamy parytety klubowe, proponowałbym jednak, żebyśmy za dwa tygodnie wprowadzili dla pana posła...</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#Marszałek">.‍.. punkt dodatkowy i przegłosujemy to. Teraz przegłosujemy tak, jak przyjął, zaopiniował Konwent, gdzie jesteśmy pewni po prostu, że wszystko jest w zgodzie z parytetami.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Janiak: Ja też zgłaszam propozycję.)</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#Marszałek">Też jakaś zmiana?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PosełKazimierzJaniak">W imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność chciałbym zgłosić do Komisji Kultury i Środków Masowego Przekazu panią poseł Joannę Fabisiak i pana posła Wiesława Walendziaka.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma już słowa „masowego”.)</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#Marszałek">Panie pośle, podobnie. Za 2 tygodnie rozstrzygniemy skład komisji kultury i w takim razie zostajemy przy tym składzie, który był państwu przedstawiony.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem zmian w składach osobowych komisji sejmowych, w brzmieniu proponowanym w druku nr 2626, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#Marszałek">Głosowało 399 posłów. Za - 370, przeciw - 18, wstrzymało się 11.</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił zmiany w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-48.7" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 29. porządku dziennego: Zmiana w składzie osobowym Komisji do Spraw Służb Specjalnych (druk nr 2627).</u>
          <u xml:id="u-48.8" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! W związku z odwołaniem pana posła Leszka Piotrowskiego ze składu osobowego Komisji do Spraw Służb Specjalnych Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek o uzupełnienie składu osobowego tej komisji.</u>
          <u xml:id="u-48.9" who="#Marszałek">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-48.10" who="#Marszałek">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-48.11" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-48.12" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku w sprawie uzupełnienia składu osobowego Komisji do Spraw Służb Specjalnych, zawartego w druku nr 2627, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-48.13" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-48.14" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-48.15" who="#Marszałek">Głosowało 393 posłów. Za - 369, przeciw - 10, wstrzymało się 14.</u>
          <u xml:id="u-48.16" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm dokonał zmiany w składzie osobowym Komisji do Spraw Służb Specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-48.17" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-48.18" who="#Marszałek">Informuję, że wnioskodawcy wycofali wniosek o rozpatrzenie informacji rządu na temat znaczenia dla negocjacji Rzeczypospolitej Polskiej z Unią Europejską stanowiska prezentowanego przez delegację Sojuszu Lewicy Demokratycznej w Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-48.19" who="#komentarz">(Poseł Izabella Sierakowska: Prowokacja polityczna.)</u>
          <u xml:id="u-48.20" who="#Marszałek">W związku z tym punkt porządku dziennego obejmujący tę informację stał się bezprzedmiotowy.</u>
          <u xml:id="u-48.21" who="#Marszałek">Pan poseł Oleksy, proszę bardzo. Prosiłbym tylko o krótką wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-48.22" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PosełJózefOleksy">Rozumiem, że pan marszałek podjął już decyzję, ale szkoda wielka, że ten wniosek został wycofany. On się zrodził z politycznej podejrzliwości opatrzonej także nieprzemyślanymi wypowiedziami premiera rządu Jerzego Buzka. Warto więc może po wstydliwym wycofaniu się wnioskodawców przytoczyć to, co napisał minister spraw zagranicznych Rzeczypospolitej w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#Marszałek">Panie pośle, wszyscy posłowie to dostali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PosełJózefOleksy">Otóż w sprawie tej delegacji minister spraw zagranicznych stwierdził, iż: Klub Parlamentarny SLD konsultował się z Ministerstwem Spraw Zagranicznych podczas przygotowań tej wizyty. Liderzy SLD wypowiadali się w duchu ponadpartyjnego konsensusu w kwestiach integracyjnych. Ministerstwo Spraw Zagranicznych odpowiadało wielokrotnie na zapytania poselskie dotyczące wspomnianej wizyty, podkreślając, że jej rezultaty miały korzystny wpływ na rozwój kontaktów między Rzecząpospolitą i Unią Europejską. Wizyta delegacji polskiej SLD w Komisji Europejskiej ma korzystny wpływ na przebieg negocjacji akcesyjnych i stanowi wsparcie dla rządu w ich prowadzeniu. Z pewnością służy dobrze koordynacji wysiłków Polski na rzecz członkostwa w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#PosełJózefOleksy">Niech chociaż te cytaty będą zadedykowane tym, którzy nie powstrzymali się przed polityczną agresją i złośliwością, szkodząc właśnie konsensusowi, który razem podobno wyznajemy.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#Marszałek">Wnioskodawcy w końcu zdecydowali się go wycofać, w związku z tym tego punktu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 30. porządku dziennego...</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Iwiński: A regulamin? Przecież punkt został przyjęty.)</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#Marszałek">Ale wnioskodawcy to wycofują, mają prawo do wycofania. To był ich wniosek.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest własność Sejmu.)</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie Marszałku!)</u>
          <u xml:id="u-52.8" who="#Marszałek">W tej sprawie, tak?</u>
          <u xml:id="u-52.9" who="#Marszałek">Proszę bardzo, bo to jeden z wnioskodawców, ale już nie kontynuujmy tej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-52.10" who="#Marszałek">Pan poseł Oleksy odczytał informację ministra spraw zagranicznych, więc sądzę, że sprawa jest wyjaśniona.</u>
          <u xml:id="u-52.11" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PosełZbigniewWawak">Panie Marszałku! W związku z tym, że doszło do naruszenia regulaminu, bo pan poseł Oleksy w pozaregulaminowym trybie złożył oświadczenie, prosiłbym o umożliwienie mi wygłoszenia oświadczenia w podobnym tonie.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Przerwa.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#Marszałek">Ale krótko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PosełZbigniewWawak">Wniosek posłów wnioskodawców - akurat byłem podpisany pod tym wnioskiem - znajdował uzasadnienie w informacjach prasowych. W informacjach prasowych nie jakichś przypadkowych gazet, a takiego uznanego tytułu prasowego, jakim jest „Rzeczpospolita”.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Iwiński: To dlaczego został wycofany?)</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#PosełZbigniewWawak">Mam to przed sobą i odczytam: Przywódcy SLD Leszek Miller i Tadeusz Iwiński powiedzieli,...</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Kazus Wawak.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#Marszałek">Proszę o ciszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PosełZbigniewWawak">... że wystąpienie o 18-letni okres przejściowy w dziedzinie obrotu nieruchomościami, zakazu zakupu polskiej ziemi rolnej przez mieszkańców Unii Europejskiej jest postulatem nierealistycznym. Tak pisał Jędrzej Bielecki z Brukseli. Posłowie, czytając tego rodzaju informację, mieli prawo poczuć się zaniepokojeni tego rodzaju oświadczeniami. A nie słyszałem o tym, aby Sojusz Lewicy Demokratycznej w całości albo wymienieni z imienia i nazwiska liderzy tego obozu wystąpili z powództwem o naruszenie dóbr osobistych przeciwko tej gazecie. Dlatego powiedziałem to, co powiedziałem, w związku z tym, że...</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#Marszałek">Panie pośle, już wyjaśniam w takim razie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PosełZbigniewWawak">Chciałbym móc skończyć swoje wystąpienie, ale jazgot dobywający się z lewej strony sali uniemożliwia mi to. Nie występowałbym, gdyby nie oświadczenie pana posła Oleksego. Ponieważ dopuszczono do tego oświadczenia, uważam, że miałem prawo do swojego oświadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#Marszałek">Pan poseł Wawak wyjaśnił swoją motywację, pan poseł Oleksy przedstawił stanowisko ministra spraw zagranicznych, ale rozumiem, że popierane przez Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#Marszałek">Tego punktu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Iwiński: W sprawie formalnej, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#Marszałek">Panie pośle, w sprawie formalnej...</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-60.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Iwiński na miejsce.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PosełTadeuszIwiński">Ja tylko w sprawie formalnej. Chciałbym zaapelować w związku z tym, co się stało, żeby pan marszałek przywrócił do porządku obrad ten wniosek, ponieważ my mamy zaufanie do tego, co mówi rząd, a nie grupa posłów AWS-ZChN, którzy zajęli nieodpowiedzialne stanowisko i teraz próbują uniknąć blamażu. Skoro został zaaprobowany taki porządek, to bardzo proszę dzisiaj wieczorem czy po południu przedyskutujmy szerzej tę sprawę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#Marszałek">Wniosek został wycofany, w związku z tym wnioskodawcy chyba zgadzają się ze stanowiskiem ministra spraw zagranicznych. Naprawdę nie będziemy toczyć dyskusji. Wrócimy zresztą na posiedzeniu Prezydium Sejmu, jeśli będzie taka potrzeba, do tej czysto proceduralnej kwestii. Rzeczywiście jest to pierwsza taka sytuacja w tej kadencji, ale na tę chwilę, na piątek przyjmujemy, że nie ma tego punktu porządku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PosełEdwardWende">Panie marszałku, jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#Marszałek">Panie pośle, kończmy ten punkt, punkt jest sprzed pół roku.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#komentarz">(Poruszenie, gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PosełEdwardWende">Chodzi mi tylko o jedno pytanie. Panie marszałku, chciałbym zapytać, w jakim trybie były marszałek Sejmu złożył to oświadczenie w tym właśnie momencie? W jakim trybie regulaminowym?</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#Marszałek">Pan poseł Oleksy został dopuszczony przeze mnie do głosu na podobnej zasadzie, co pan poseł Wawak, w związku z tym...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PosełJózefOleksy">Zostałem dopuszczony, myślę, w kwestii formalnej, ponieważ nie mamy pewności, że oficjalne pismo ministra spraw zagranicznych w tej sprawie dotarło do Sejmu, do posłów AWS; dlatego to przeczytałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#Marszałek">Niewątpliwie już teraz dotarło do wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 30. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej (druk nr 2599) o:</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#Marszałek">1) poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy z dnia 28 maja 1993 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (druki nr 1229 i 1229-A),</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#Marszałek">2) poselskim projekcie ustawy Ordynacja wyborcza do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 1230),</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#Marszałek">3) poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy z dnia 10 maja 1991 r. Ordynacja wyborcza do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 1289),</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#Marszałek">4) poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy z dnia 28 maja 1993 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (druki nr 1290 i 1290-A),</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#Marszałek">5) poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy z dnia 28 maja 1993 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 1390),</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#Marszałek">6) poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy z dnia 28 maja 1993 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 1391),</u>
          <u xml:id="u-68.8" who="#Marszałek">7) poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy z dnia 10 maja 1991 r. Ordynacja wyborcza do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 1394),</u>
          <u xml:id="u-68.9" who="#Marszałek">8) poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 1395),</u>
          <u xml:id="u-68.10" who="#Marszałek">9) senackim projekcie ustawy Ordynacja wyborcza do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 1416),</u>
          <u xml:id="u-68.11" who="#Marszałek">10) komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o partiach politycznych (druk nr 2023),</u>
          <u xml:id="u-68.12" who="#Marszałek">11) komisyjnym projekcie ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczpospolitej Polskiej (druk nr 2090),</u>
          <u xml:id="u-68.13" who="#Marszałek">12) komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o partiach politycznych (druk nr 2091).</u>
          <u xml:id="u-68.14" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Mirosława Czecha.</u>
          <u xml:id="u-68.15" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panowie posłowie, ordynacja wyborcza przypomina nam, że będą wybory, dlatego radzę zachowywać się elegancko.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ordynacji wyborczych do Sejmu i do Senatu oraz o zmianie ustawy o wyborze prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zaprezentować sprawozdanie komisji przedkładające ważny dokument, sumujący dotychczasowe prace w Sejmie; prace nad polskim prawem wyborczym trwały od kilkunastu lat. Jest to akt prawny, który po raz pierwszy jednoczy Ordynację wyborczą do Sejmu i do Senatu oraz zawiera głęboką nowelizację ustawy o partiach politycznych.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Przypomnę, że do komisji skierowanych zostało 5 projektów poselskich dotyczących ordynacji wyborczej do Sejmu, 2 projekty poselskie dotyczące ordynacji wyborczej do Senatu, senacki projekt ordynacji wyborczej do Senatu oraz 3 komisyjne projekty dotyczące ordynacji wyborczej do Sejmu i do Senatu i zmiany ustawy o partiach politycznych.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Po kilkumiesięcznych wnikliwych analizach, zasięgnięciu opinii wielu ekspertów oraz po długich dyskusjach w Komisji Nadzwyczajnej przedłożony został jednolity projekt ustaw Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, wprowadzający daleko idące zmiany w ustawie o partiach politycznych, a także w innych ustawach. Przede wszystkim godzi się jednak podkreślić ścisły związek przepisów projektów nowej Ordynacji wyborczej z ustawą o partiach politycznych, przede wszystkim z uwagi na nowatorskie rozwiązania dotyczące finansowania kampanii wyborczej, w której głównymi aktorami, uczestnikami są partie polityczne bądź ich koalicje. Nie oznacza to, aby miało dochodzić do eliminowania samych wyborców z procedury wyłaniania i zgłaszania kandydatów na posłów i senatorów.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">W toku prac nad ustawą w komisji wypracowana została klarowna z prawnego i politycznego punktu widzenia koncepcja trzech kategorii komitetów wyborczych: komitetu wyborczego partii politycznej, koalicyjnego komitetu wyborczego, tworzonego przez partie wchodzące w koalicje wyborcze, oraz komitetu wyborczego wyborców. Te ostatnie, jak dowodzi praktyka, stanowią liczną grupę (blisko 150) w wyborach do Senatu.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">W nowej ordynacji niepomiernie wzrasta odpowiedzialność komitetów wyborczych za uczciwe pozyskiwanie środków na kampanię wyborczą oraz zgodne z prawem wydatkowanie pieniędzy na te cele. Dlatego też zgłoszone zostaną do projektu dodatkowe poprawki zmierzające do wyostrzenia mechanizmów prawnych i jeszcze bardziej precyzyjnego z prawnego punktu widzenia określenia odpowiedzialności majątkowej, czyli cywilnoprawnej komitetów wyborczych. Korzystamy tu z cennych sugestii prawników cywilistów.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Wybory prezydenckie i najnowsze doświadczenia dotyczące oceny sprawozdań finansowych komitetów wyborczych pozwoliły udoskonalić odpowiednie przepisy projektu Ordynacji wyborczej do Sejmu i do Senatu. Godzi się, proszę państwa, przypomnieć, że ustawa Ordynacja wyborcza do Sejmu i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej jest dopełnieniem i uzupełnieniem systemu finansowania polityki w Polsce, który rozpoczęliśmy przy okazji nowelizacji ustawy o wyborze prezydenta. By rozpatrywać doświadczenia wynikające z przeprowadzonych wyborów prezydenckich i z funkcjonowania nowej Ordynacji wyborczej w wyborach prezydenckich, należy mieć na uwadze to, że tam przepisy z ordynacji prezydenckiej były pomyślane w taki sposób, aby uzupełniać się i domykać cały system właśnie przy okazji Ordynacji wyborczej do Sejmu i do Senatu. Podkreślam ten fakt dlatego, że w wielu ocenach, które były i w dalszym ciągu są formułowane w środkach masowego przekazu, umyka ten element. Wiele pytań zrodziło finansowanie np. komitetów wyborczych przez partie polityczne w wyborach prezydenckich; kwestionowano i podważano jako nieprzejrzystą zasadę finansowania wyborów prezydenckich. Otóż wprowadzenie w Ordynacji wyborczej do Sejmu i do Senatu bardzo klarownego systemu, opartego na jawności finansowania partii politycznych, zawierającego zamknięty katalog pozyskiwania środków na funkcjonowanie partii politycznych i komitetów wyborczych, pozwala stwierdzić, że w ten sposób uzyskaliśmy przejrzysty system finansowania polityki w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Po uchwaleniu, w co nie wątpię, przez Wysoką Izbę zaproponowanych przez Komisję Nadzwyczajną rozwiązań pozostanie nam uregulowanie kwestii finansowania wyborów samorządowych, bo to jest olbrzymie pole do takich regulacji i można będzie powiedzieć, że wprowadzane przez nas przepisy są przepisami dojrzałymi, które zbudują system finansowania polityki w Polsce, o którym można będzie powiedzieć, że jest maksymalnie zabezpieczony przed pojawianiem się korupcji w polityce oraz likwidowaniem niejasnych punktów na styku polityki i gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Wydaje się, że dzięki wysiłkowi Komisji Nadzwyczajnej oraz innych instytucji zajmujących się tą sprawą, takich jak Instytut Spraw Publicznych, wiele środków masowego przekazu, jak również dziennikarzy, którzy pracowali nad tymi rozwiązaniami, właśnie ten cel zrealizowano.</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Ze szczególną troską starano się nadać przepisom nowej ordynacji wyborczej właściwą formę legislacyjną, uwzględniającą wszystkie dotychczasowe wnioski nasuwające się z praktyki stosowania ustaw wyborczych. Cenny w tym jest udział kierownictwa Krajowego Biura Wyborczego, co bardzo mocno chcę podkreślić, z panem ministrem Kazimierzem Czaplickim na czele, jak również naszych ekspertów, szczególnie panów prof. Stanisława Gebethnera oraz dr. Bartłomieja Nowotarskiego, którzy włożyli olbrzymi wysiłek, wraz z naszym sejmowym Biurem Legislacyjnym, w to, aby pod względem prawnym, czystości legislacyjnej ten projekt był przejrzysty i taki, który nie będzie budził wątpliwości. Jednakże pomimo podejmowanych wysiłków nie udało się w pełni wyeliminować niektórych usterek. Rozległość materii ustawy, inicjowanie nowatorskich rozwiązań i presja czasu w ostatniej fazie prac komisji wpłynęły na to, że już po sporządzeniu sprawozdania i dostarczeniu posłom druku nr 2599 ujawniły się pewne usterki i błędy, które będą musiały być przedstawione w dodatkowym sprawozdaniu komisji do trzeciego czytania. Odpowiednie wnioski formalnie zostaną przedłożone w toku debaty w drugim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-70.9" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">W referacie posła sprawozdawcy musi się znaleźć odpowiedź na pytanie, czy w nowej ordynacji dokonuje się zmiany dotychczasowego systemu wyborczego do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-70.10" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Po pierwsze, na ile nowa struktura okręgów wyborczych - przy zachowaniu reguły, że okręg wyborczy musi być co najmniej 7-mandatowy - wpływa na zmianę istoty systemu wyborczego? W pewnym sensie tak, lecz nie w sposób znaczący. Przy zniesieniu 50 mandatów dzielonych pomiędzy listy ogólnopolskie można już mówić, że zmiana struktury okręgów rzutuje w jakimś stopniu na efekt skorygowanego systemu wyborczego.</u>
          <u xml:id="u-70.11" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Po drugie, trzeba wyjaśnić, dlaczego w opinii większości członków komisji zastąpienie metody przeliczania głosów na mandaty d'Hondta metodą Sainte-Lague nie zmienia istoty systemu wyborczego, a przyczyni się do lepszego w podziale mandatów w Sejmie odzwierciedlenia układu sił w społeczeństwie.</u>
          <u xml:id="u-70.12" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">O rzeczywiście istotnej i radykalnej zmianie systemu wyborczego można byłoby mówić, kiedy wracałoby się w pełni do systemu wyborczego z 1991 r. Wówczas obowiązywała, przypomnę, metoda przeliczania głosów na mandaty Hare-Niemeyera, którą proponuje się we wnioskach mniejszości nr. 22–24, oraz gdyby zrezygnowano z 5-procentowego progu albo ten próg obniżono. Będę o tym mówił szerzej przy okazji wniosków mniejszości, ale w tym momencie już zasygnalizuję państwu, że w Komisji Nadzwyczajnej te propozycje nie uzyskały absolutnie żadnego większego poparcia. Zdecydowana większość członków komisji była przeciwko likwidacji zarówno 5-procentowego progu dla partii politycznych, jak i 8-procentowego progu dla koalicji partii politycznych przy uzyskiwaniu mandatów w wyborach do Sejmu, jak i również za istotą zmiany systemu przeliczania głosów na mandaty, odejściem od systemu d'Hondta. Przejście na zmodyfikowany model Sainte-Lague w przekonaniu większości członków komisji byłoby lepsze ze względu na odwzorowanie, lepsze odwzorowanie preferencji uzyskanych w wyniku wyborów, procentowych preferencji dla poszczególnych partii politycznych, komitetów wyborczych w przeliczeniu na mandaty i pewne spłaszczenie, i dostosowanie właśnie do tej proporcji. Przy czym bardzo mocno chcę zaakcentować to, że większość członków komisji to zdecydowani zwolennicy tego, aby system wyborczy w Polsce w dalszym ciągu opierał się na dwóch fundamentach, które znajdują się u podstaw każdego systemu wyborczego w każdej dobrze zorganizowanej demokracji. Są to właśnie, po pierwsze, odwzorowanie opinii publicznej i preferencji dla poszczególnych partii politycznych, a po drugie, możliwość wyłonienia skutecznej władzy wykonawczej, która przez okres kadencji przeznaczonej dla funkcjonowania parlamentu będzie mogła realizować odpowiednio władzę wykonawczą i nie będzie zagrożona w swojej większości. Zmodyfikowany system Sainte-Lague, bo nie prosty, ten tzw. normalny system Sainte-Lague, ale właśnie zmodyfikowany system Sainte-Lague w przekonaniu komisji spełnia bardzo dobrze te dwa warunki i pozwala na to, aby stwierdzić, że polska demokracja po 11 latach istnienia III Rzeczypospolitej dzięki temu rozwiązaniu będzie bardziej stabilna, a prawo wyborcze będzie właśnie tym dwu celom służyło.</u>
          <u xml:id="u-70.13" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Przechodzę do omawiania wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-70.14" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">We wniosku nr 1 proponuje się uściślić, że dniem wolnym od pracy, w którym przeprowadza się wybory, jest niedziela. Większość komisji stoi na stanowisku, że powinien tu być utrzymany przepis: „dzień wolny od pracy”. W polskiej tradycji jest już ugruntowane, że to jest niedziela. Mogą się natomiast zdarzyć jakieś sytuacje nadzwyczajne, których przewidzieć przecież nie sposób, kiedy nie będzie się to mogło odbyć w niedzielę. Stąd większość członków komisji optuje za rozwiązaniem, aby pozostawić zapis o dniu wolnym od pracy.</u>
          <u xml:id="u-70.15" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">We wnioskach od 2 do 6 proponuje się ustanowienie instytucji pełnomocnika, za pośrednictwem którego wyborcy niepełnosprawni mogliby uczestniczyć w głosowaniu. W projekcie natomiast przewiduje się obowiązek dostosowania części lokali wyborczych dostępnych dla wyborców niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-70.16" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Proszę państwa, temu zagadnieniu poświęciliśmy w pracach Komisji Nadzwyczajnej bardzo dużo miejsca. To chcę powiedzieć z całą mocą. Intencją komisji, którą podzielają wszyscy członkowie, z wszystkich ugrupowań politycznych obecnych w parlamencie, jest to, aby ułatwić i umożliwić głosowanie osobom niepełnosprawnym. Dyskutowaliśmy natomiast nad najlepszą metodą, nad najlepszym sposobem, aby osoby niepełnosprawne mogły uczestniczyć w głosowaniu. Stąd są wszystkie ułatwienia dostępu do lokali wyborczych, łącznie z tym, że można poza lokal wyborczy, ale nie poza obręb budynku, w którym się znajduje lokal wyborczy, przenieść urnę. Są to tzw. urny pomocnicze. I ta instytucja jest wprowadzona do naszego prawa wyborczego. Większość natomiast członków komisji stanęło na stanowisku, że wprowadzanie instytucji pełnomocnika, czyli osoby innej niż osoba uprawniona do głosowania, stanowiłoby bardzo istotne novum w polskim procesie wyborczym, o trudnych do oszacowania skutkach.</u>
          <u xml:id="u-70.17" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Zasięgnęliśmy różnych opinii, w tym Państwowej Komisji Wyborczej, Krajowego Biura Wyborczego, pełnomocnika rządu do spraw osób niepełnosprawnych, i uzyskaliśmy informację, że prawdopodobnie ta sprawa, o której mówimy, a której dotyczy wniosek mniejszości i rozwiązanie przyjęte we właściwym projekcie ustawy, mogłaby odnosić się do około 300 tys. osób. Jest to zatem niebagatelna liczba naszych obywateli, którzy uczestniczą albo mogliby uczestniczyć w wyborach. Ustanowienie instytucji pełnomocnika, przy stosunkowo jeszcze w tej chwili słabo przygotowanym gruncie, w tych wyborach wydawało się większości członków komisji przedwczesne. Komisja Nadzwyczajna jest jednak otwarta na ten problem, bo, jak podkreślam, opinia co do potrzeby ułatwienia osobom niepełnosprawnym uczestniczenia w wyborach jest zdecydowanie podzielana przez Komisję Nadzwyczajną.</u>
          <u xml:id="u-70.18" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">We wniosku 7. proponuje się skreślić art. 89, który, zgodnie z do tej pory obowiązującymi regulacjami, zakazuje prowadzenia agitacji wyborczej na 24 godziny przed wyborami i w dniu wyborów, jak i w lokalu wyborczym. Wydaje się, że przepis, który zyskał aprobatę większości członków komisji, jest jasny i dobrze już ugruntowany w polskim obyczaju: na 24 godziny przed dniem głosowania jest tzw. cisza wyborcza, tak samo w dniu głosowania. Wyborcy już wtedy wiedzą, na kogo mają głosować, a robienie takich wyścigów do ostatniego dnia, do ostatniego momentu, wprowadzałoby niepomiernie dużo komplikacji i sytuacji, których staramy się uniknąć. Wydaje się, że w polskim prawie wyborczym jest to dobrze ugruntowana tradycja i nie powinniśmy jej zmieniać.</u>
          <u xml:id="u-70.19" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">We wniosku 8. proponuje się obniżenie o 20% limitu wydatków na kampanię wyborczą. Nad tym rozwiązaniem długo dyskutowaliśmy. Jest ono w koncepcji posła wnioskodawcy powiązane z pewnymi regulacjami dotyczącymi tego, co należy rozumieć pod pojęciem kampanii wyborczej i agitacji wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-70.20" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Długo dyskutowaliśmy na ten temat rozumienia kampanii wyborczej, środków w niej używanych i prowadzenia agitacji wyborczej. Czy należy przez to rozumieć tylko środki audiowizualne, plus ekspozycje zewnętrzne, czy również inne działania, takie jak organizowanie zebrań, które są prowadzone w trakcie kampanii wyborczej, całą paletę możliwości docierania do wyborców, która nie podpada pod takie ścisłe rozumienie pojęcia prowadzenia agitacji wyborczej w ekspozycji zewnętrznej. Rozwiązanie, które zostało zaproponowane przez komisje, ze zdefiniowaniem pojęcia kampanii wyborczej i agitacji wyborczej, jak i z terminami, kiedy te dwie czynności mogą być prowadzone, prowadzi właśnie do tego, aby rozwiązanie zaproponowane przez pana posła Schreibera nie było uwzględnione jako wniosek większości komisji, ale by było wnioskiem mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-70.21" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Wnioski nr 9. i 10. są sobie przeciwstawne. W pierwszym z nich proponuje się w ogóle znieść jakiekolwiek limity na wydatki związane z prowadzeniem kampanii wyborczej w formach i na zasadach przewidzianych dla reklamy, a w drugim z tych wniosków proponuje się limit tych wydatków zmniejszyć z 80 do 50%. Starałem się wcześniej wyjaśnić kwestie kontrowersji, jakie pojawiły się właśnie wokół tego problemu. Drugi wniosek - zmniejszenie limitu wydatków na prowadzenie kampanii wyborczych w formach i na zasadach przewidzianych dla reklamy z 80 do 50% ma, w przekonaniu posła wnioskodawcy, na celu ograniczenie w ogóle wydatków na kampanię właśnie taką reklamową, audiowizualną, która - jak wiemy - w limitach wydatków na kampanię wyborczą zawsze stanowi bardzo dużą część. W przekonaniu komisji właśnie utrzymanie 80% kwoty limitu wydatków daje takie bezpieczeństwo i jest odzwierciedleniem realiów życia i pewnej tradycji, która w tej sprawie się ukształtowała.</u>
          <u xml:id="u-70.22" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Wniosek 12. przewiduje szczególną sankcję za przekroczenie wyznaczonych przez ustawę limitów wydatków na kampanię wyborczą. Tą sankcją ma być utrata mandatu. Treść tego wniosku budzi poważne wątpliwości co do zgodności z konstytucją. Ta sprawa, proszę państwa, była przez Komisję Nadzwyczajną bardzo wnikliwie badana, z ekspertyzami wybitnych profesorów prawa konstytucyjnego, których zresztą mamy wśród swoich członków Komisji Nadzwyczajnej. Pogląd większości członków komisji, jak i prawników konstytucjonalistów jest jednoznaczny, to znaczy wprowadzenie aż takich bardzo ostrych sankcji za przekroczenie tych limitów, do utraty mandatu poselskiego czy senatorskiego, byłoby zdecydowanie zbyt daleko idące i byłaby to sankcja niekonstytucyjna.</u>
          <u xml:id="u-70.23" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">We wniosku nr 13 proponuje się zaniechanie wypłacania dotacji podmiotowej z racji uzyskania mandatów. To jest proste, jak wiecie państwo, przewidzieliśmy w naszym prawie dwie formy dotacji: jedna dotacja dotychczas obowiązujące za liczbę uzyskanych mandatów poselskich i senatorskich, druga natomiast to tzw. dotacja podmiotowa, czyli subwencja, zależy jak kto woli używać tego pojęcia. W przekonaniu większości komisji powinny istnieć właśnie takie dwie dotacje, dlatego że — co bardzo mocno chcę podkreślić — dotacja podmiotowa na funkcjonowanie partii politycznych przez okres kadencji jest dotacją degresywną. To znaczy im mniej partia uzyskała ponad 3% (co w ogóle daje możliwość uzyskania tej dotacji), tym za głos uzyskuje więcej pieniędzy. Im więcej, tym te proporcje są odwracane i — jak wiecie państwo — w naszej propozycji jest tak, że partie w progu poparcia od 3% do 5% uzyskują 12 zł za głos, natomiast partie powyżej 30% — 6 zł za głos. To się wydaje być rozwiązaniem absolutnie adekwatnym i dobrym dla naszego porządku i dla propozycji, którą złożyliśmy. Chodzi o finansowanie partii z budżetu, tego czystego sposobu finansowania polityki w Polsce. Chcę powiedzieć, że to rozwiązanie było przyjęte przez wszystkie znaczące siły polityczne w naszym parlamencie, co postrzegam jako naprawdę dobre rozwiązanie i wysoki stan świadomości ugrupowań parlamentarnych; o co w tym problemie finansowania polityki w Polsce chodzi.</u>
          <u xml:id="u-70.24" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">O kluczowym znaczeniu jest wniosek mniejszości nr 14. Proponuje się bowiem w nim zniesienie instytucji list ogólnopolskich w wyborach do Sejmu i w konsekwencji wybieranie wszystkich posłów wyłącznie w okręgach wyborczych. Proszę państwa, ten problem list ogólnopolskich jest długo dyskutowany w polskim prawie wyborczym. Większość członków komisji stanęła na stanowisku, że należy listę ogólnopolską ograniczyć - z 69 do 50 mandatów - ale utrzymać samą instytucję. Argumenty, jakie legły u podstaw przyjęcia przez komisję takiego właśnie rozstrzygnięcia były następujące.</u>
          <u xml:id="u-70.25" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Po pierwsze, listy ogólnopolskie pozwalają na to, aby wprowadzać do Sejmu posłów, którzy są szczególnie w każdym ugrupowaniu aktywni, jeśli chodzi o prace parlamentarne. Przypomnę, że Komisja Finansów Publicznych obarczona jest liczbą posiedzeń przekraczających 250 w ciągu roku. Nie ma komisji, które obradowałyby rzadziej niż 40, 60 czy 70 razy w ciągu roku. Połączenie aktywności z działalnością podkomisji wprowadza naprawdę istotne ograniczenia czasowe, jeśli chodzi o działalność tzw. terenową. I ten argument ma zasadnicze znaczenie w przypadku decyzji większości członków komisji utrzymania list ogólnopolskich. Chciałbym jednak bardzo wyraźnie podkreślić, że ten problem był długo dyskutowany w Komisji Nadzwyczajnej i rozstrzygnięcia dokona Wysoka Izba. Wniosek mniejszości nr 14 jest jasno sprecyzowany. Wydaje się zatem, że Wysoka Izba w głosowaniu... Każdy z posłów będzie zgodnie z własnym sumieniem rozstrzygał, czy rozwiązanie to, które obecnie funkcjonuje i które proponujemy, a zatem utrzymanie listy ogólnopolskiej, jest rozwiązaniem dobrym czy też nie.</u>
          <u xml:id="u-70.26" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">We wniosku nr 15 proponuje się zniesienie 8-procentowego progu dla koalicji wyborczych. Natomiast we wniosku nr 16 proponuje się zniesienie 7-procentowego progu niezbędnego dla udziału w podziale mandatów z list ogólnopolskich. Mówiłem już o tym wcześniej. To znaczy komisja stanęła na stanowisku, że takie instytucje jak 5-procentowy próg dla partii, 8-procentowy próg dla koalicji wyborczych oraz 7-procentowy próg dla list ogólnopolskich dobrze sprawdziły się w polskim prawie wyborczym i pozwoliły na ustabilizowanie systemu politycznego w Polsce, wyłonienie tej sprawnej reprezentacji większościowej, która może skutecznie realizować swoje zadania w oparciu o zaufanie społeczne udzielone w wyborach przez 4-letnią kadencję. I komisja w zdecydowanej większości stanęła - chcę to mocno podkreślić - właśnie na takim stanowisku.</u>
          <u xml:id="u-70.27" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Wniosek nr 17 prowadzi do zniesienia ulgi dla komitetów wyborców reprezentujących zarejestrowane stowarzyszenia mniejszości narodowych. Ten problem również był długo i wnikliwie dyskutowany w trakcie prac komisji i na posiedzeniu plenarnym Sejmu. Chodzi o to, że we wniosku mniejszości proponuje się zlikwidowanie instytucji, która w polskim prawie wyborczym istnieje w całej Trzeciej Rzeczypospolitej roku 1991, to znaczy, aby w przypadku komitetów wyborców zrzeszających reprezentantów mniejszości narodowych nie obowiązywał 5-procentowy próg dla uzyskania mandatów. Wydaje się, że ten przepis dobrze zdał egzamin w polskiej tradycji prawnej w Trzeciej Rzeczypospolitej, dobrze to funkcjonuje i w przekonaniu większości członków komisji nie ma powodów, aby zmieniać stanowisko i pewną tradycję ukształtowaną w Trzeciej Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-70.28" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Wniosek nr 18 zmierza zaś do usunięcia przepisów „awaryjnych”, wprowadzonych w ordynacji z 1993 r., na wypadek, gdyby żaden komitet nie otrzymał 5 i ponad 5% głosów. Jak państwo wiecie, w ordynacji wyborczej jest taki przepis, który obniża te wszystkie progi na wypadek, gdyby żaden z komitetów nie uzyskał 5% w wyborach czy żadna koalicja nie uzyskała powyżej 8%, a te poniżej 5%. Jest to przypadek czysto hipotetyczny, ale w naszej ordynacji wyborczej z 1993 r., jak również w tej projektowanej przez Komisję Nadzwyczajną takie przepisy znalazły się i nie znajdujemy powodów, aby je likwidować.</u>
          <u xml:id="u-70.29" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">We wniosku nr 19 proponuje się zniesienie obowiązku wskazywania na liście preferencji dla określonego kandydata z listy, na którą wyborca oddaje głos.</u>
          <u xml:id="u-70.30" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Pozwólcie, państwo, że zatrzymam się nad tym wnioskiem troszkę dłużej. Otóż w przekonaniu większości członków Komisji Nadzwyczajnej dobrą tradycją polską, prawa wyborczego w Polsce jest to, że głosujemy na listy w wyborach proporcjonalnych, w okręgach wielomandatowych. Jednak aby wyborca czuł większy związek z wybieraną przez siebie osobą i by można było na tej liście poddawać poszczególnych kandydatów weryfikacji nie tylko władz komitetów wyborczych, ale poszczególnych obywateli, została wprowadzona konieczność postawienia przy danym nazwisku znaku „x”. W długiej dyskusji na temat, w jaki sposób zapewnić obywatelom poczucie, że dokonują wyboru i mogą przesuwać w tej hierarchii ustawionej przez komitety wyborcze własnych reprezentantów, to rozwiązanie doskonale się sprawdziło - w polskich realiach posłami zostają osoby z ostatnich, przedostatnich, czwartych, siódmych, szóstych miejsc na listach wyborczych. Jeżeli jakaś osoba dysponuje dużym zaufaniem społecznym, to jest ona w stanie zwyciężyć w wyborach. Dzięki temu, że najpierw zbierane są głosy niejako na listy, ale w ramach danej listy uzyskanie mandatu uzależnione jest od poparcia społecznego, taki system wydaje się dobrze służyć demokracji i, co jest bardzo ważne, jak najbardziej demokratycznej kooptacji do parlamentu osób cieszących się zaufaniem społecznym. W przekonaniu większości członków komisji likwidacja tego zapisu stanowiłaby niedobre rozwiązanie w porównaniu z tym, które w Polsce w tej chwili obowiązuje i jest właściwe dla naszego porządku demokratycznego i dla wytworzonego już obyczaju.</u>
          <u xml:id="u-70.31" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Wniosek nr 20 dotyczy przyznania dla okręgu, do którego przypisane są obwody głosowania za granicą, dodatkowych mandatów, przy równoczesnym pomniejszeniu puli mandatów dzielonych między listy ogólnopolskie.</u>
          <u xml:id="u-70.32" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Otóż o co tutaj, proszę państwa, chodzi? Wniosek mniejszości dotyczy dokładnie tego, jak wiecie państwo, że głosy z obwodów głosowania za granicą są dodawane do głosów w dotychczasowym okręgu nr 1, czyli obejmującym obszar gminy Warszawa Centrum. Posłowie, którzy zgłosili ten wniosek, uznają, że jest pewna norma reprezentatywności przy podziale kraju na okręgi wyborcze. I rzeczywiście tak jest. Ta norma reprezentatywności nie jest powiększana o głosy obywateli polskich stale mieszkających za granicą albo tymczasowo przebywających za granicą, bo trudno, jak wiecie państwo, sporządzić ewidencję takich właśnie osób. Prawo do głosowania ma prawdopodobnie, według różnych szacunków, ponadmilionowa rzesza naszych rodaków mieszkających poza granicami kraju. Ponadmilionowa rzesza.</u>
          <u xml:id="u-70.33" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest więcej.)</u>
          <u xml:id="u-70.34" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Czy nawet więcej. Według różnych szacunków. Ja nie chcę podawać...</u>
          <u xml:id="u-70.35" who="#komentarz">(Głos z sali: Polaków jest więcej.)</u>
          <u xml:id="u-70.36" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Polaków jest więcej. Liczebność Polonii podaje się jako 12 mln, jednak tych, którzy mogą się wylegitymować dokumentem stwierdzającym polskie obywatelstwo, według różnych szacunków, na pewno jest ponadmilionowa rzesza. Z nich, proszę państwa...</u>
          <u xml:id="u-70.37" who="#komentarz">(Głos z sali: Ilu uczestniczy w głosowaniu?)</u>
          <u xml:id="u-70.38" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">... już mówię, uczestniczy w głosowaniu - to jest ważne, o jakich wielkościach mówimy - z wyboru na wybory coraz mniejsza liczba. Największa frekwencja była w roku 1989; było to ponad 100 tys. ludzi. W wyborach 1997 r. oscylowało to około 50 tys., jeśli chodzi o wybory prezydenckie 2000 r. nie znam tych statystyk, za co serdecznie przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-70.39" who="#komentarz">(Głos z sali: 40 tys. w 1997 r.)</u>
          <u xml:id="u-70.40" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">40 tys. w 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-70.41" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Poprawka ta zmierza do pożenienia, przepraszam za kolokwializm, dwóch kwestii, to znaczy powiększenia dla gminy Warszawa Centrum normy reprezentatywności o osoby głosujące poza granicami kraju i tym samym wyrównania pewnej proporcjonalności w gminie Warszawa Centrum. Większość komisji nie podzieliła tego poglądu, a Wysoka Izba będzie rozstrzygała o tym w głosowaniu, ale taka jest istota tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-70.42" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Wnioski nr 21 i 25 zawierają propozycje zmiany zasad podziału, czyli alokacji, mandatów odpowiednio w okręgach i z list ogólnopolskich przez zastosowanie metody przeliczania głosów na mandaty d'Hondta. Uzasadniałem wcześniej zajęcie przez komisję odmiennego stanowiska, tak że nie będę się powtarzał.</u>
          <u xml:id="u-70.43" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Natomiast we wnioskach nr 22–24 proponuje się zmianę zasad podziału mandatów w okręgach przez zastosowanie metody Hare-Niemeyera, czyli zastosowanie takiej metody, która obowiązywała w wyborach do Sejmu w roku 1991. Wcześniej omawiałem te kwestie. Większość komisji zdecydowanie nie podzieliła poglądu, aby używać tej metody, która doprowadziłaby do istotnego rozbicia w parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-70.44" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Wreszcie wnioski nr 26–31 odnoszą się do zmian w podziale na okręgi wyborcze. Dotyczą one innego niż projektowany w ordynacji podziału na okręgi wyborcze do Sejmu i tym samym do Senatu lub zmiany ich granic w czterech województwach: lubelskim, małopolskim, mazowieckim i śląskim.</u>
          <u xml:id="u-70.45" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Proszę państwa, nie będę szeroko omawiał różnic pomiędzy tymi wszystkimi propozycjami, dlatego że ich wykaz macie państwo w druku nr 2599 oraz w erracie do tego druku. Posłowie, którzy zgłosili wnioski mniejszości szeroko to uzasadniali. Wydaje się, że ten problem jest tak znany i wiadomo, o co w tym wszystkim chodzi, że nie ma potrzeby, aby szerzej to uzasadniać. Jedno jest niewątpliwe, że wszelkie decyzje tego rodzaju, a kwestie dotyczą pewnej rekonfiguracji okręgów wyborczych, w większości z nich chodzi po prostu o to, aby kilka powiatów albo jeden powiat przemieścić z jednego okręgu do drugiego w oparciu o różne kryteria: i pewne historyczne, i gospodarcze, i społeczne, że to uzasadnienie na pewno będzie przez posłów wnioskodawców szeroko państwu prezentowane, a w trzecim czytaniu będą pytania i odpowiedzi w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-70.46" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Komisja, a szczególnie prezydium komisji, które mam zaszczyt reprezentować, które było podkomisją do ustalania i wypracowania pewnych rozwiązań konsensualnych, czyli w trybie uzgodnieniowym, poczytuje sobie za duże osiągnięcie, że wnioski mniejszości dotyczą tylko czterech województw, a nie wszystkich województw. Tak więc wydaje się, że Komisja Nadzwyczajna zadanie domowe w tej sprawie wykonała dosyć dobrze, zadowalająco, bo nigdy nie osiągniemy chyba takiego stanu, żeby móc zaprezentować Wysokiej Izbie do drugiego czytania propozycje już tak przedyskutowane i uzgodnione, żeby satysfakcjonowały wszystkich parlamentarzystów czy wszystkie społeczności zamieszkujące poszczególne powiaty.</u>
          <u xml:id="u-70.47" who="#PosełSprawozdawcaMirosławCzech">Kończąc, wyrażam podziękowanie Komisji Nadzwyczajnej za wzmożoną pracę nad niezwykle trudną materią. Komisja obradowała i pracowała w poczuciu, że niektóre rozwiązania są absolutnie nowatorskie w polskim prawie wyborczym, są trudne do zaakceptowania przez część społeczeństwa. Wydawało nam się jednak, że rozwiązania, które proponujemy, dobrze służą polskiej demokracji, dobrze służą stabilizacji systemu politycznego i dobrze służą temu, aby Polska nie była wstrząsana najprzeróżniejszymi problemami, które obecne są w niektórych krajach sąsiednich. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.48" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Sejm ustalił w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 4 do 43 minut, to jest debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jacka Rybickiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PosełJacekRybicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność, w którego imieniu występuję, popiera podstawowe zasady zawarte w omawianym dziś w drugim czytaniu projekcie. Chcę podkreślić, podobnie jak to uczynił przewodniczący komisji, że pracowaliśmy nad tym projektem ze wszystkimi innymi ugrupowaniami parlamentarnymi dość długo, ale dzięki temu ten dokument nie jest przysłowiowym królikiem wyciąganym nagle z kapelusza, ale rzeczywiście owocem kilkumiesięcznego wysiłku wszystkich politycznych formacji i wielu ekspertów. Myślę, że to jest ważne, ponieważ przy wszystkich dzielących nas poglądach, cały czas szukaliśmy rozwiązań po prostu dobrych dla Polski, wykorzystując dorobek innych krajów, posługując się dziesiątkami ekspertyz, organizując seminaria. Rzecz jasna rozstrzygaliśmy sporne sprawy większością głosów, ale przede wszystkim szukaliśmy konsensusu. Najlepiej to zobaczymy, gdy przypomnimy sobie wyjściowe stanowiska poszczególnych klubów. Takim klasycznym przykładem owego konsensusu czy kompromisu są sprawy dotyczące wielkości i liczby okręgów wyborczych. Przypomnę, że w pierwszym czytaniu były przedstawiane projekty, w których niektóre ugrupowania czy środowiska polityczne zgłaszały małe okręgi, których miało być 50 czy więcej, niektóre - duże okręgi wielomandatowe, których miało być niewiele ponad 20. Spotkaliśmy się można powiedzieć w połowie drogi - jest 41 okręgów, a jeśli chodzi o najmniejsze, to ustaliliśmy, że przy istnieniu listy krajowej będą to okręgi 7-mandatowe, a bez tej listy - 8-mandatowe.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#PosełJacekRybicki">Proszę Państwa! Nie ulega kwestii, że dokument, nad którym dziś obradujemy, reguluje podstawowe sprawy w polskim życiu politycznym i że od tej ustawy w dużym stopniu będzie zależeć jakość polskiej polityki, a więc w konsekwencji jakość polskiego państwa, życia społecznego i gospodarki. Uważam, podobnie jak koleżanki i koledzy z Akcji Wyborczej Solidarność, że ta ustawa powinna poprawić jakość polskiej polityki. Pracowano nad nią - jak już powiedziałem - w ponadpartyjnym konsensusie, wykorzystując doświadczenia państw, zwłaszcza tych z zachodniej części kontynentu, w których współczesna demokracja trwa dłużej niż w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#PosełJacekRybicki">Najważniejsza, podstawowa nowa jakość zawarta w dyskutowanym dziś projekcie dotyczy sfery wyborczych i partyjnych finansów. Chcemy, i to jest niesłychanie istotne w omawianym dokumencie, przeciąć szarą strefę przepływu środków między biznesem i polityką. Przy rosnących kosztach socjotechnicznych zabiegów o wyborcę staje się to potrzebą chwili, walką o jakość i przyszłość polskiej demokracji. Aby ograniczyć ryzyko politycznej korupcji, urealniono zapisy egzekwujące konstytucyjną zasadę jawności finansowania partii. Ale w dokumencie tym właściwie bez specjalnych sporów przyjmujemy zakaz prowadzenia przez partie działalności gospodarczej, zakaz finansowania działalności partii przez podmioty prawne, wreszcie zakaz anonimowych zbiórek publicznych, czyli tzw. popularnych cegiełek. Ograniczono tym samym stopień uzależnienia partii od najbogatszych grup interesu, zwiększając równocześnie finansowe wsparcie partii zależne od jej poparcia społecznego uzyskanego w wyborach. Można oczywiście dyskutować, czy przyjęty przez Komisję Nadzwyczajną podział, mówił o tym poseł sprawozdawca, od 6 do 12 zł za uzyskany głos, jest tym odpowiednim, czy nie należałoby go nieco zredukować, natomiast kierunek, myślę, jest tutaj bardzo dobry.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#PosełJacekRybicki">Takie rozwiązania są, trzeba podkreślić, typowe dla współczesnych zachodnich demokracji. Według wybitnego znawcy prawa wyborczego prof. Pinto Duschinsky'ego, który przeanalizował sytuację w kilkudziesięciu krajach, sprawozdania finansowe obowiązują w 87% spośród nich, bezpośrednie finansowanie partii z budżetu — w 74%, różne ograniczenia zakresu darowizn — w 72%, zaś subwencje przedmiotowe — w 65%, a limity wydatków wyborczych, które też wprowadzamy, obowiązują w połowie badanych państw.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#PosełJacekRybicki">Bezpośrednie dotacje z budżetu państwa występują we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej, poza Wielką Brytanią.</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#PosełJacekRybicki">Trzeba, panie marszałku i Wysoka Izbo, powiedzieć sobie wprost: w europejskim wariancie współczesnej, masowej demokracji finansowe wsparcie partii ze środków publicznych, zależne od wyników wyborów, jest zjawiskiem nieuchronnym i w sumie, mimo różnych oczywiście skutków ubocznych, pozytywnym, pozwala bowiem utrzymać równowagę między najbogatszymi grupami interesów a politykami. Takie właśnie finansowanie partii jest, zdaniem ekspertów, warunkiem koniecznym ograniczenia korupcji politycznej. Oczywiście jest to warunek niewystarczający, ale tak jak Kodeks karny nie gwarantuje sam w sobie eliminacji przestępstw, tak oczywiście najlepsze nawet zapisy nie gwarantują osiągnięcia ideału, niemniej są dobrym krokiem w takim właśnie kierunku.</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#PosełJacekRybicki">Negowanie tej zasady jest albo idealistycznym przejawem myślenia życzeniowego czyli utopijnego, albo świadomą polityczną grą tych, którzy chcą, aby partie tworzące nasz system polityczny, stały się własnością najbogatszych.</u>
          <u xml:id="u-72.7" who="#PosełJacekRybicki">Prof. Pinto Duschinsky, o którym już wspomniałem, radzi, żeby uniknąć „przeregulowania” tej sfery. „Zamiast nieskutecznie próbować wszystkiego zakazywać, lepiej przyjąć strategię koncentrowania się na wybranych elementach systemu finansów politycznych” — pisze. To dobra rada. Dlatego m.in. Akcja Wyborcza Solidarność opowiada się za pewną modyfikacją przyjętych przez Komisję Nadzwyczajną zapisów, zawartych w przedstawianym, w dyskutowanym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-72.8" who="#PosełJacekRybicki">Chcemy, aby limity obowiązywały tam, gdzie ich rola jest największa i tam, gdzie są możliwe do policzenia. Dlatego proponujemy wprowadzić w art. 115 limit, który można nazwać w uproszczeniu medialnym - dotyczy bowiem wydatków na kampanię w telewizji, radio, prasie, na kampanię poprzez plakaty wielkoformatowe, a więc tam, gdzie wydatki policzyć jest najłatwiej, a jednocześnie gdzie te wydatki w największym stopniu wpływają na uruchomienie spirali wzrostu wydatków na wyborcze kampanie i na politykę w ogóle. Będzie zresztą mówił o tym mój kolega, pan poseł Schreiber.</u>
          <u xml:id="u-72.9" who="#PosełJacekRybicki">Propozycja limitu medialnego zmniejsza ryzyko przyjęcia rozwiązań, stawiających przed finansowymi pełnomocnikami komitetów wyborczych zadania praktycznie niemożliwe do spełnienia, a jednocześnie powinna przyhamować występujący na całym świecie proces przekształcania się kampanii wyborczych w czysto medialne show. Sprzyjać będzie ukierunkowaniu kampanii na bezpośrednie kontakty z wyborcami, skłaniać do zastępowania reklamowych spotów - spotkaniami z ludźmi. Polityka niewątpliwie powinna, musi być bliżej ludzi i to nie będzie kontakt czysto wirtualny, tak jak w czasie kampanii reklamowej.</u>
          <u xml:id="u-72.10" who="#PosełJacekRybicki">Drugim problemem niesłychanie istotnym dla systemu politycznego, a także dla Akcji Wyborczej Solidarność, jest sposób przeliczania głosów na mandaty. Komisja poświęciła temu sporo czasu. Dyskusje zresztą, trzeba przypomnieć, trwają w tej kwestii od 10 lat. Od 10 lat eksperci i politycy dyskutują, na ile metoda ta powinna służyć maksymalnie dokładnemu odzwierciedleniu proporcji pomiędzy wyborczymi wpływami głównych ugrupowań, na ile zaś sprzyjać powinna stabilizowaniu parlamentu. Przypomnę, że autorzy ordynacji z 1991 r. za ważniejszą uznali kwestię pierwszą, zaś autorzy ordynacji obowiązującej w 1993 r. - tę drugą. Metoda proponowana przez komisję mieści się pomiędzy tymi rozwiązaniami. Miejmy nadzieję, że ten środkowy wybór okaże się wyborem złotego środka. Również Akcji Wyborczej Solidarność wobec trwających ruchów tektonicznych na polskiej scenie politycznej wydaje się, że przełożenie głosów wyborców na skład parlamentu w stopniu możliwie maksymalnym jest dziś wyjściem najlepszym. Stąd opowiedzenie się za zmodyfikowaną metodą Sainte-Lague jako metodą przeliczania głosów na mandaty.</u>
          <u xml:id="u-72.11" who="#PosełJacekRybicki">Jednocześnie Akcja Wyborcza Solidarność opowiada się za zachowaniem dotychczasowych progów wyborczych, zarówno 5-procentowego, jak i 8-procentowego dla koalicji. Wyrażamy przy tym zadowolenie ze wzmocnienia roli koalicyjnych komitetów wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-72.12" who="#PosełJacekRybicki">Wiele dyskusji budzi też kwestia listy krajowej. Te dyskusje przebiegają również poprzez nasz klub, są argumenty za, są przeciw, mówił o tym poseł sprawozdawca. Jest długa tradycja listy krajowej, sięgająca czasów przedwojennych, gdzie była tzw. lista państwowa. Wydaje się, że dziś w Akcji Wyborczej Solidarność rysuje się przewaga tych, którzy chcą likwidacji listy krajowej i za tym się opowiadamy. Oczywiście rozstrzygnie, tak jak we wszystkim, większość sejmowa.</u>
          <u xml:id="u-72.13" who="#PosełJacekRybicki">Wśród wielu innych kwestii będących przedmiotem prac komisji chciałbym wymienić na koniec niektóre. Akcja Wyborcza Solidarność z zadowoleniem przyjmuje dalsze wprowadzanie zakazu łączenia mandatu posła i senatora z kolejnymi funkcjami, dziś w związku i zarządzie kas chorych, oczywiście i w samorządzie terytorialnym. To powinno sprzyjać pewnej jasności reguł gry w polityce i profesjonalizacji pełnionych przez polityków funkcji.</u>
          <u xml:id="u-72.14" who="#PosełJacekRybicki">Wprowadzenie zakazu agitacji na terenie szkół podstawowych i gimnazjów, wobec uczniów nieposiadających prawa wybierania, jest, myślę, krokiem do przodu, jeśli chodzi o ochronę uczniów szkół podstawowych wykorzystywanych często, bo takie przypadki były w poprzednich kampaniach wyborczych, do tychże kampanii. Nie zakazujemy jednocześnie organizowania spotkań na terenie budynków szkół podstawowych, wychodząc z założenia, że często w terenie tą są właściwie jedyne miejsca, gdzie takie spotkania wyborcze można organizować.</u>
          <u xml:id="u-72.15" who="#PosełJacekRybicki">Wspomnę też o popieranym przez zdecydowaną większość Akcji Wyborczej Solidarność wniosku mniejszości, który umożliwia osobom obłożnie chorym i starym głosowanie za pośrednictwem pełnomocnika. Sprawa ta budziła wiele kontrowersji w czasie dyskusji w Komisji Nadzwyczajnej. Naszym zdaniem możliwość ustanowienia pełnomocnika to - zgodnie z wyliczeniem Państwowej Komisji Wyborczej - szansa głosowania dla kilkuset tysięcy ludzi, którzy z różnych przyczyn praktycznie tej szansy byli pozbawieni. Oczywiście jest to pewne ryzyko dla demokracji w ogóle, uczynienie wyłomu poprzez możliwość głosowania przez drugą osobę, ale wydaje się, że jest to ryzyko warte podjęcia, tym bardziej że w różny sposób taka forma głosowania obowiązuje, czy stwarza się taką szansę właściwie w większości dojrzałych demokracji.</u>
          <u xml:id="u-72.16" who="#PosełJacekRybicki">Wreszcie nie sposób pominąć faktu, że pisząc prawo wyborcze niejako przy okazji przygotowaliśmy istotne zmiany w ustawie o partiach politycznych. Można powiedzieć, że staje się to tradycją parlamentu III Rzeczypospolitej, tak samo uczynił wszak Sejm, wypracowując zmienianą dziś ordynację z 1993 r.</u>
          <u xml:id="u-72.17" who="#PosełJacekRybicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście czas najwyższy te prace finalizować. Tworzymy prawo wyborcze, które, mam taką nadzieję, uczyni finanse polityczne jawne, limitowane i kontrolowane, a prawo wyborcze czytelne dla wszystkich obywateli. Tworzymy je przede wszystkim dlatego, że po raz pierwszy najbliższe wybory parlamentarne odbędą się pod rządami nowej konstytucji, która rozwiązuje i porządkuje wiele spraw wyborczych, ale też nakłada istotne ograniczenia. I w tym kontekście należałoby może na koniec postawić pytanie, czy udało się zrobić wszystko. Nasz klub opowiadał się od początku prac komisji za uwieńczeniem tych prac nad wyborami samorządowymi, prezydenckimi i parlamentarnymi, sporządzeniem jednego dokumentu, regulującego polskie prawo wyborcze.</u>
          <u xml:id="u-72.18" who="#PosełJacekRybicki">Czy jest to możliwe? Wydaje się, że wykonaliśmy do tej pory około 80% prac potrzebnych do sporządzenia takiej historycznej ustawy, ale wydaje się też, że nie należałoby rezygnować z ich dokończenia. Dlatego też klub Akcji Wyborczej Solidarność rozważy zgłoszenie zmiany konstytucji, która wróciłaby do naszego programowego założenia zgłoszonego jeszcze w projekcie obywatelskim tejże konstytucji i umożliwiła decyzję polskiego parlamentu co do systemu wyborczego większościowego czy mieszanego, jeśli chodzi wybory do Sejmu. Dziś obowiązująca konstytucja takie zmiany uniemożliwia, jednoznacznie stwierdzając, że wybory do Sejmu muszą odbyć się w myśl zasady pełnej proporcjonalności.</u>
          <u xml:id="u-72.19" who="#PosełJacekRybicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od systemu wyborczego, od ordynacji wyborczej ustawy o partiach zależy, jak wspomniałem na początku, jakość naszej demokracji i zaangażowanie ludzi w te demokratyczne procesy. Mam nadzieję, że prawo wyborcze, które współtworzymy, jakość tej demokracji poprawi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-72.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Janika w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PosełKrzysztofJanik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że zmiana prawa wyborczego zawsze wywołuje kontrowersje, jest dobrze dla stabilności państwa, jeśli to prawo jest stosunkowo rzadko zmieniane. W tej kadencji nie mieliśmy wyboru. Przyjęcie nowego podziału administracyjnego kraju zmusiło nas do tego, aby takiej zmiany dokonać. Przy tej okazji jednakowoż dokonano znacznie szerszych zmian, co powoduje, iż ta debata trwa tak długo, jest tak gorąca, wzbudza tyle emocji. Ona wzbudza także emocje i wątpliwości w Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PosełKrzysztofJanik">Z jednej strony dostrzegamy i wyraźnie widzimy pozytywne elementy tej debaty. Podjęliśmy problem uporządkowania polskiego prawa wyborczego, przynajmniej w tej warstwie logistycznej, organizacyjnej dobrze udało się połączyć i skoordynować te rozwiązania, które są takie same lub muszą być takie same w ustawie o wyborze prezydenta, a także i w projekcie, który dziś omawiamy. Do pozytywów zaliczyłbym dosyć odważne podejście do problemu finansowania polityki, finansowania partii politycznych. Mówił o tym pan poseł Rybicki, w związku z czym nie będę się do tego odnosił.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#PosełKrzysztofJanik">Do pozytywów zaliczyć trzeba chyba także i to, że w debacie wokół ordynacji poruszone zostały dwie kwestie, które są ważne z punktu widzenia naszego życia publicznego. Pierwsza to jest sprawa systemu wyborczego - pan poseł Rybicki zechciał na koniec swojego wystąpienia do tego się odnieść - przy czym to nie jest łatwa decyzja, to nie jest tak, że system większościowy jest lepszy niż proporcjonalny i vice versa. To jest rzecz, która wymaga wielu lat pracy, doświadczeń, wymiany uwag, seminariów - nie polityków, ale uczonych, specjalistów od psychologii społecznej, i w efekcie tego wszystkiego można dopiero podejmować zasadnicze decyzje. Natomiast lepiej jest, żeby Sejm podejmował decyzje jako ostatni podmiot w tej debacie, niż gdyby miało być tak, jak się to niektórym zbyt prędkim politykom wydaje, że najpierw my podejmujemy tu decyzję, a potem uczeni niech analizują jej konsekwencje. Wolelibyśmy, aby było odwrotnie.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#PosełKrzysztofJanik">Druga, myślę, ważna kwestia, aczkolwiek innego obszaru dotycząca, to jest sprawa kobiet w polityce. Chciałbym powiedzieć o naszym doświadczeniu. Otóż jednak ten problem trzeba na początku rozwiązać u siebie, w partii. Najpierw postawić tak sprawę, jak myśmy postawili. Jesteśmy jedyną partią, która ma do statutu wpisany obowiązek 30-procentowej reprezentacji płci we władzach, w tym także na listach osób, które rekomendujemy do różnych władz publicznych. Próba załatwienia tej kwestii w ordynacji będzie budziła wątpliwości, mam tego świadomość. Być może nie ma innego wyjścia. Ale zachęcam tutaj obecnych i nieobecnych polityków, przywódców ugrupowań partyjnych, żeby próbowali najpierw metodami politycznymi, powiem wręcz: metodami mentalnościowymi, rozwiązywać ten problem. Niedobrze byłoby, gdyby było tak, że jeśli nie potrafimy sobie w partii poradzić z jakimś problemem, to próbujemy go rozwiązać przepisem państwowym, który też będzie budził kontrowersje, bo zawsze będzie pytanie o zasadę równości wobec prawa.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#PosełKrzysztofJanik">Chcę także zgłosić wątpliwości Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#PosełKrzysztofJanik">Po pierwsze, chcę powiedzieć, że zamierzamy podtrzymać propozycję związaną z kształtem listy krajowej. Chcielibyśmy ją zostawić, ale zasadniczo zmienić jej kształt. To powinna być premia za najlepsze wyniki osiągane w okręgach. Ta lista powstawałaby po wyborach. Ci najlepsi byliby na tej liście, dając zarazem szansę, dając miejsce dla swojego okręgu. Stosowną poprawkę w tej mierze złożymy.</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#PosełKrzysztofJanik">Po drugie, muszę powiedzieć, że za słabość projektowanych rozwiązań uznajemy zbyt duże czasami okręgi wyborcze. Z jednej strony są tacy, którzy nadużywają pojęcia, hasła czy postulatu konieczności bezpośredniego kontaktu posła ze swoim wyborcą, z okręgiem, a z drugiej strony, drugą ręką niejako, projektują 12-, czy 15-mandatowe okręgi. To po prostu jest ze sobą sprzeczne. Wolelibyśmy, aby Polska miała raczej małe okręgi, bo to daje większą gwarancję, iż poseł, kandydat jest znany w tym okręgu, jest z nim jakiś kontakt.</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#PosełKrzysztofJanik">Trzecia sprawa. Projekt, który został przedłożony przez komisję, zmienia zasadę przeliczania głosów na mandaty. Chcę, panie marszałku, przypomnieć - część z obecnych na tej sali to pamięta - iż rozwiązanie zwane popularnie systemem d'Hondta zostało przyjęte przez Wysoką Izbę u progu drugiej kadencji czy pierwszej; to był 1993 r., przed wyborami, nie pamiętam już, która to była kadencja...</u>
          <u xml:id="u-74.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Pierwsza kadencja.)</u>
          <u xml:id="u-74.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Druga.)</u>
          <u xml:id="u-74.10" who="#PosełKrzysztofJanik">Pierwsza.</u>
          <u xml:id="u-74.11" who="#PosełKrzysztofJanik">Była to odpowiedź na rozdrobnienie ówczesnego Sejmu, na niemożliwość wyłonienia skutecznego rządu, skutecznej egzekutywy. Być może stoimy przed tym samym dylematem. A dylemat, czy lepsza reprezentacja, czy skuteczniejsza egzekutywa, w interesie państwa trzeba rozstrzygać na rzecz skutecznego, mającego stabilne zaplecze polityczne rządu. Dlatego opowiadamy się jednak właśnie za metodą d'Hondta. Opowiadamy się za tym, aby wybierać taki parlament, który w tych trudnych czasach będzie mógł wyłonić silny rząd, mogący przeprowadzić Polskę przez ten najtrudniejszy, najbliższy okres. Chcę zaapelować do koleżanek, kolegów posłów z innych ugrupowań parlamentarnych. Wiem, że odejście od metody d'Hondta jest spowodowane wynikami sondaży. Rok temu pewnie w ogóle tej sprawy nie stawialibyśmy na porządku dziennym. Obawiam się jednak, że pisanie ordynacji pod te słupki, które drukuje prasa, to nie jest dobry pomysł, to jest także świadectwo lęku przed tymi słupkami. Nie bójcie się, napiszmy dobrą ordynację. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-74.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Olgę Krzyżanowską w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Unii Wolności dotyczące Ordynacji wyborczej do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Zdajemy sobie wszyscy sprawę z tego, że przepisy do tej pory obowiązujących ustaw wyborczych do obu izb parlamentu, a przede wszystkim ustawy z dnia 28 maja 1993 r., wymagają dostosowania zarówno do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z kwietnia 1997 r., jak też do zmian wynikających z reformy podziału terytorialnego kraju, dokonanej w 1998 r. Ponadto konieczne było ujednolicenie przepisów prawa wyborczego do parlamentu z nowymi przepisami znowelizowanej w 2000 r. ustawy o wyborze prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz przepisami ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików wojewódzkich. Mogę powtórzyć tylko za moimi przedmówcami, że Komisja Nadzwyczajna stanęła przed trudnym zadaniem: w jakiej mierze trzeba dokonać tylko pewnych kosmetycznych zmian, a w jakiej mierze wejść głębiej w istotę prawa wyborczego i zmienić je. Wydaje mi się, że — przejdę do tego w późniejszej części wystąpienia — istotą tych zmian jest w dużej mierze udana próba prawnego ujęcia finansowania kampanii wyborczej przy sposobności zmian w finansowaniu partii politycznej.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">Komisja Nadzwyczajna do rozpatrzenia projektów ordynacji wyborczych do Sejmu i do Senatu, która przedłożyła omawiany projekt, opierała się w swoich pracach na 5 projektach ustaw nowelizujących Ordynację wyborczą do Sejmu RP i na 4 projektach ustaw nowelizujących Ordynację wyborczą do Senatu RP. Jak już wcześniej powiedziałam, była to trudna praca - ujednolicenie i stworzenie jakiegoś klarownego, jasnego projektu ustawy. Wydaje mi się, że na etapie prac komisji rozsądnym i dobrym pomysłem było to, iż w skład podkomisji przygotowującej ten pierwszy projekt weszli członkowie prezydium komisji wybrani spośród wszystkich klubów politycznych. Stworzyło to, powiedziałabym, już na tym pierwszym etapie pewną podstawę do dyskusji politycznej, bo jednak wybór tej czy innej ordynacji jest poza wyborem prawnym znalezienia najlepszych rozwiązań par excellence wyborem politycznym.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">Projekt ordynacji określa, że wybory do Sejmu i Senatu odbywają się w tym samym dniu i przeprowadzane są przez te same organy, to znaczy komisje wyborcze. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. wprowadziła dwuizbową strukturę naszego parlamentu. Jedna zatem wspólna ordynacja do Sejmu i Senatu stanowi ustawowe potwierdzenie tej decyzji ustrojowej. Proponowany projekt przyjął zasadę pokrywania się okręgów wyborczych do Sejmu i Senatu. W myśl tej zasady granice wielomandatowych okręgów wyborczych do Sejmu nie mogą przecinać granic okręgów wyborczych do Senatu. W ten sposób w okręgu wyborczym do Senatu wybieranych będzie 2–4 senatorów. Zmiana granic okręgów wyborczych do Sejmu oznaczać będzie zatem zmianę granic okręgów wyborczych do Senatu. Wybory do Sejmu i Senatu odbywają się jednocześnie w tym samym dniu i, jak mówiłam, przeprowadzane są przez te same komisje wyborcze. Zmiany wynikające z konieczności dostosowania przepisów ordynacji wyborczej do wymogów konstytucji polegają na zmianie dotychczasowych przepisów ustaw dotyczących:</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">1) zarządzania wyborów, w tym wyborów przedterminowych,</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">2) podmiotów zgłaszających listy kandydatów na posłów i senatorów,</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">3) wykonawczych aktów normatywnych, których nie może obecnie wydawać Państwowa Komisja Wyborcza, jeżeli nakładane w nich są obowiązki na podmioty niepodlegające Państwowej Komisji Wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-76.6" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">Fundamentalne zasady systemu wyborczego nie uległy właściwie zmianie. Jest to system proporcjonalny, tak jak mamy zapisane w konstytucji. Żadnych fundamentalnych zmian w tym względzie tu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-76.7" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">Zmniejszona została w projekcie ordynacji liczba posłów startujących z listy krajowej z 69 do 50, a tym samym została zwiększona liczba posłów wybieranych w okręgach. Problem listy krajowej, omawiany zresztą przez moich przedmówców, wywołuje duże kontrowersje tak na tej sali, jak i, myślę, w społeczeństwie. Można powiedzieć tak - rzeczywiście zasada wybierania posłów bezpośrednio przez wyborców jest chyba lepsza. Jednocześnie nasze życie polityczne w pewien sposób jest jeszcze nieuformowane, uczymy się pewnych rzeczy. Być może utrzymanie części - w mniejszym składzie - listy krajowej, która pozwoli partiom promować osoby, które ich zdaniem będą przydatne w pracy politycznej, ma pewien sens. Myślę, że to zostanie rozstrzygnięte w głosowaniu, bo, jak widać, zdania na ten temat w tej sali są bardzo podzielone.</u>
          <u xml:id="u-76.8" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">Chciałabym jeszcze tylko przypomnieć, że liczba senatorów w poszczególnych okręgach wynika z liczby ludności, a więc ta liczba będzie wynosić od 2 do 4 w poszczególnych okręgach wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-76.9" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">Zgodnie z postanowieniem konstytucji komitety wyborcze mogą tworzyć tylko partie polityczne, koalicje partii politycznych lub grupy wyborców. Projekt ordynacji w sposób bardzo szczegółowy omawia zasady ich powoływania, rejestracji i finansowania. Nie będą wchodzić w szczegóły; przypuszczam, że wszystkim państwu znane są one z druku sejmowego.</u>
          <u xml:id="u-76.10" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">W projekcie ordynacji wyborczej niezmiernie wzrasta odpowiedzialność komitetów wyborczych za pozyskiwanie środków na kampanię wyborczą oraz uczciwe i zgodne z prawem wydatkowanie pieniędzy na te cele. Przyjmując te rozwiązania, komisja opracowująca projekt ordynacji wyborczej wyszła naprzeciw toczącej się, bardzo żywej publicznej dyskusji na temat sposobów finansowania polityki w Polsce, w tym szczególnie przeciwdziałania zjawiskom korupcji. Należy tu podkreślić, że rozwiązania przyjęte w projekcie ordynacji są spójne z zasadami jawności uregulowań prawnych spraw finansowych przyjętych w ustawie o finansowaniu partii politycznych. Wydaje nam się, że właśnie ta współzależność, zrozumienie wagi jawności oraz precyzji pozyskiwania pieniędzy, wydawania pieniędzy, łączności polityki i pieniędzy jest jednym z ważnych osiągnięć zmiany ustawy o partiach politycznych i projektu ordynacji wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-76.11" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">Uważamy, że wszelkie prawne rozwiązania zapewniające jasność i przejrzystość finansowania partii politycznych zasługują na gorące poparcie. Myślę, że nie będą odosobniona, jeżeli powiem, że ta czasami niedobra opinia, jaką politycy czy polityka mają w społeczeństwie, wywodzi się z tego, że bardzo często jesteśmy posądzani... uważani za osoby, które korzystają z pieniędzy publicznych dla celów politycznych czy osobistych. Myślę, że wszelkie uregulowania, które pozwolą nam albo oczyścić się z tych zarzutów, albo nie pozwolą takich rzeczy robić, są niesłychanie ważne.</u>
          <u xml:id="u-76.12" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">Chciałabym powiedzieć, że według klubu Unii Wolności przedstawiony projekt ordynacji ustanawia jednak stabilny system wyborczy, zapewnia reprezentatywność wyborczą, a przez utrzymanie progu 5% i 8% dla komitetów wyborczych daje jednak możliwość skutecznego wyłonienia władzy wykonawczej.</u>
          <u xml:id="u-76.13" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">Wejdę tu w krótką polemikę z wypowiedzią pana posła Janika odnośnie do tego, że lepiej byłoby, gdyby były małe okręgi wyborcze i gdybyśmy wrócili do systemu d'Hondta. Jak państwo wiecie, mamy w projekcie zmianę systemu d'Hondta na system Sainte-Lague. Wydaje mi się, że jest to może słuszne odnośnie do tych argumentów, o których mówił pan poseł, ale też niesłuszne z tego względu, że wtedy może grozić to, że w parlamencie znajdzie się jedno silne ugrupowanie, parlament nie będzie reprezentatywny, nie będzie dyskusji w parlamencie, będzie słaba opozycja. Wydaje mi się, że to też może być dla demokracji niesłychanie niebezpieczne i niedobre. Nie sądzę, że powinniśmy iść w tym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-76.14" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">Według nas umieszczanie na listach krzyżyka, co też budziło kontrowersje w czasie prac wyborczych, daje jednak wyborcy pewną możliwość personifikacji - głosuje on na to ugrupowanie polityczne czy na tę listę, ale jednak też na konkretnego człowieka. Chodzi o znak X, przepraszam. Wydaje mi się, że praktyka pokazała, że niekoniecznie ci, którzy znajdują się na pierwszych miejscach list, wchodzą do parlamentu. Wiele osób szanowanych czy popularnych w środowisku w okręgu, w którym startowało w wyborach, dzięki bardzo dużej ilości głosów weszło do parlamentu. Wydaje mi się, że warto to zostawić.</u>
          <u xml:id="u-76.15" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">Popieramy też umieszczony w projekcie zakaz niełączenia wielu funkcji z pełnieniem mandatu posła i senatora. Wydaje mi się, że to jest jedna z ważnych zasad sprzyjająca oczyszczeniu naszego życia publicznego z pewnej dwutorowości działania. Czasami nie wiemy, z jakiej pozycji występujemy. Wydaje mi się, że porządnie pracujący poseł ma dość zajęć w Sejmie i nie powinien pełnić żadnych innych, szczególnie wielu poważnych, funkcji.</u>
          <u xml:id="u-76.16" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">W imieniu klubu Unii Wolności chciałabym wnieść poprawkę dotyczącą składu list wyborczych. Odnosi się ona do zwiększenia udziału kobiet w życiu politycznym. Jest to problem od dawna dyskutowany tak w Polsce, jak i w wielu innych krajach. Wiemy, że Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia pełną równość praw, polskie prawo nie dyskryminuje kobiet, a mimo to w praktyce jest wiele cichej ukrytej dyskryminacji, np. w zakresie wysokości płac, mniejszych wynagrodzeń, dostępu do pracy. To wśród kobiet jest więcej bezrobotnych, mimo że wykształcenie kobiet nie ustępuje wykształceniu mężczyzn. Udział kobiet w życiu politycznym ciągle nie przekracza kilkunastu procent. Nadal jest bardzo mało kobiet w rządzie, nadal jest mało kobiet na wysokich stanowiskach. Już od kilku lat stawiamy sobie pytanie: Czy czekać na powolną ewolucję w sferze mentalności, obyczajów, która może doprowadzić do faktycznego zrównoważenia szans, czy wpływać aktywnie na zwiększenie udziału kobiet w życiu politycznym? Opowiadamy się za tą drugą drogą. Ostatnie nie tylko lata, ale dziesiątki lat pokazały, że kobiety sprawdzają się w życiu politycznym, w pracy społecznej i w pracy zawodowej i że może potrzebny jest jakiś impuls dla komitetów wyborczych, dla partii politycznych, które te listy będą układać, żeby szukały aktywnych, merytorycznie przygotowanych kobiet. W końcu ostatecznie zawsze zadecyduje wyborca. Uważamy, że potrzebny jest ten impuls. Przykład choćby krajów skandynawskich, wielokrotnie w tych dyskusjach przedstawiany, pokazuje, że jednak można doprowadzić do tego, że udział kobiet w życiu politycznym będzie bardziej odpowiadał ich liczebności w społeczeństwie. Zgłaszamy więc poprawkę do art. 146 pkt 2 mówiącą o tym, że na liście wyborczej kobiety powinny stanowić co najmniej 30%.</u>
          <u xml:id="u-76.17" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">Zwracam się do Wysokiej Izby z prośbą o rzetelne podejście do tego problemu. Wydaje mi się, że problem udziału kobiet w polityce zawsze jest traktowany tak, że albo to kobiety feministki walczą i nie wiadomo, o co im chodzi, albo że to jest troszkę ośmieszające kobiety. Wydaje mi się, że nie. To jest problem, który naprawdę wymaga bardzo spokojnego, rzeczowego podejścia, a ta poprawka mogłaby być jedną z dróg postawienia przed nami tego problemu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-76.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Eugeniusza Kłopotka w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałoby się powiedzieć: nareszcie. Nareszcie dobrnęliśmy do drugiego czytania, a przypomnę tylko, że chcieliśmy przeprowadzić drugie czytanie przed wakacjami ubiegłego roku, w lipcu. Mówię też „nareszcie” dlatego, że prace w Komisji Nadzwyczajnej niekiedy przypominały przysłowiową drogę przez mękę. Z paru ważnych powodów:</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#PosełEugeniuszKłopotek">— po pierwsze, wielość zgłoszonych projektów,</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#PosełEugeniuszKłopotek">— po drugie, złożoność materii,</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#PosełEugeniuszKłopotek">— po trzecie, propozycje często rewolucyjnych wręcz zmian,</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#PosełEugeniuszKłopotek">— po czwarte, powiedzmy sobie też szczerze, bieżąca taktyka niektórych klubów, pojedynczych posłów, zależna od gry politycznej, wyników sondaży wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#PosełEugeniuszKłopotek">W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego chcę powiedzieć, że w odniesieniu do zdecydowanej większości propozycji rozwiązań prawnych podzielamy stanowisko Komisji Nadzwyczajnej. Do tych elementów nie chcę nawiązywać w moim wystąpieniu. Chciałbym się natomiast skupić i skoncentrować na tych kilku wybranych problemach, co do których pełnej zgody nie ma.</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Zacznijmy może od systemu wyborczego. W trakcie prac komisji, zarówno wśród członków komisji, jak i wśród naszych wyborców pojawiały się propozycje, pomysły, aby nawet przy obecnie obowiązującej konstytucji, która zakłada system proporcjonalny, spróbować zapisać system mieszany, proporcjonalno-większościowy. Były nawet i takie ekspertyzy, które mówiły, że taki zapis systemu mieszanego nie kłóciłby się z obecnie obowiązującą konstytucją. Niewątpliwie jednak, wsłuchując się w głosy wyborców, należałoby być trochę konsekwentnym i w niedalekiej przyszłości, kiedy - w co wierzę - rozpoczniemy pracę nad kodeksem wyborczym, spróbować rzeczywiście wprowadzić do naszego systemu wyborczego, może nie od razu system większościowy, ale system mieszany, proporcjonalno-większościowy. Taki system obowiązuje między innymi w niektórych krajach europejskich, na przykład u naszego zachodniego sąsiada - w Niemczech.</u>
          <u xml:id="u-78.7" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Drugie zagadnienie: lista krajowa. Mogę tutaj mówić dosyć odważnie: Polskie Stronnictwo Ludowe, nie bacząc na koniunkturę, od samego początku opowiadało się i nadal się opowiada za całkowitą likwidacją listy krajowej. Oczywiście niektóre argumenty, podnoszone również przez pana posła sprawozdawcę - o tym, że niektórzy z nas, zasiadających w tej Izbie, a pracujących na przykład w Komisji Finansów Publicznych, mają tak dużo obowiązków tutaj, w Sejmie, że nie mogą brać bardziej czynnego udziału w życiu politycznym, publicznym na terenie swojego okręgu - tylko częściowo mogą mieć uzasadnienie.</u>
          <u xml:id="u-78.8" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Tak samo, na szczęście już dzisiaj rzadziej, podnosi się argument, że w Sejmie potrzeba ekspertów, fachowców. My zawsze, od samego początku powtarzaliśmy, że dzisiaj ekspertów, fachowców można doprosić do współpracy, a, po drugie, wielu z nas, zasiadających w tej Izbie, to są naprawdę fachowcy w określonych dziedzinach. Propozycja likwidacji listy krajowej znajduje w tej Izbie coraz większe poparcie. To nas cieszy. Zobaczymy, jak to się zakończy w trzecim czytaniu. Propozycja ta jest słuszna; powinno to być definitywnie rozstrzygnięte na korzyść całkowitego zlikwidowania listy krajowej.</u>
          <u xml:id="u-78.9" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Gdyby jednak tak się nie stało, to warto by, Wysoka Izbo, rozważyć propozycję Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Wówczas rzeczywiście ci najlepsi, z najlepszymi wynikami z okręgów, tworzą tę, powiedzmy, 50-mandatową listę krajową, a przez to premiują też swój okręg i kolejne osoby na tej liście. Można ewentualnie również taką koncepcję rozważyć, gdyby koncepcja całkowitej likwidacji listy krajowej nie znalazła poparcia w Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-78.10" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Wreszcie często podnoszony tutaj problem sposobu przeliczania poparcia wyborców na mandaty. Proszę zważyć, że metoda d'Hondta aż nadto preferuje zwycięzcę. Zwycięzca, zwłaszcza w sytuacji, gdy jego przewaga nad drugim ugrupowaniem jest znacząca, przy 40-procentowym poparciu otrzymuje ok. 55% wszystkich mandatów. Przy zmienionej metodzie Sainte-Lague, mając 40-procentowe poparcie, nadal otrzymuje więcej, ale już ok. 50% mandatów, a więc jest to nadal i tak preferencja. Natomiast nie ma tu absolutnie obawy o rozdrobnienie sceny politycznej w polskim parlamencie, bo również opowiadamy się za utrzymaniem pewnych progów zaporowych, a więc 5-procentowego dla partii politycznej i 8-procentowego dla koalicji partii politycznych.</u>
          <u xml:id="u-78.11" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Chciałbym teraz odnieść się do bardzo kontrowersyjnego zapisu w tej propozycji, a mianowicie do zmiany ustawy o partiach politycznych. Dotyczy to dwóch spraw. Otóż zakłada się, i słusznie, że partia polityczna nie ma prawa prowadzić działalności gospodarczej. Z tym wnioskiem Polskie Stronnictwo Ludowe się zgadza. Ale Komisja Nadzwyczajna wprowadziła również zapis, że proponuje się ograniczyć, i to bardzo znacząco i wymiernie, korzystanie z prawa własności. W tej sytuacji zastanawiamy się, czy przy utrzymaniu takiego zapisu nie zostanie naruszony art. 64 konstytucji ust. 3, który mówi, iż własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności. Zakaz swobodnego korzystania z własności i czerpania z niej pożytków w naszej ocenie narusza istotnie to prawo własności. Tak daleko jak Komisja Nadzwyczajna nie poszła nawet Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych - także obecny tu pan poseł Dorn, znany strażnik jawności i czystości finansowania - która jednak umożliwiła w swojej propozycji prawo do swobodnego korzystania z własności.</u>
          <u xml:id="u-78.12" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Chyba najtrudniejszy problem, najbardziej też kontrowersyjny - wsparcie finansowe bieżącej działalności partii politycznych z budżetu państwa. Zgłoszono tu wiele argumentów, które przemawiałyby za tym, aby spróbować wspierać finansowo partie polityczne, jeśli chodzi o ich bieżącą działalność, z budżetu. Ale kiedy spojrzymy, jaka jest akceptacja społeczeństwa dla partii politycznych, jaka jest mizeria budżetowa, to wydaje nam się, że dzisiaj jeszcze nie czas i nie pora, by wspierać bieżącą działalność partii politycznych z budżetu państwa. Przywołuje się tu często argument, że dzięki temu zdecydowanie ograniczymy korupcję. Skoro dzisiaj powołujemy się na taki argument, to niestety pośrednio przyznajemy się do tego, że korupcja w życiu politycznym istnieje, tylko że w oficjalnych wypowiedziach nikt z nas, polityków nie chce się do tego przyznać.</u>
          <u xml:id="u-78.13" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Dlatego podzielamy pogląd, że nawet najlepsze przepisy prawne i zapory stawiane w określonych ustawach nie poprawią w sposób zdecydowany sytuacji w tym zakresie, bo tak naprawdę to, czy ta korupcja jest i czy będzie, zależy od tego, co my, jako przedstawiciele tej klasy politycznej, nosimy w sercu i o czym myślimy.</u>
          <u xml:id="u-78.14" who="#PosełEugeniuszKłopotek">W związku z tym Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, opowiadając się za większością tych rozwiązań i nie zgadzając się z niektórymi propozycjami, złoży stosowne poprawki na ręce marszałka Sejmu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-78.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Były to wystąpienia w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Tomasza Karwowskiego w imieniu kół parlamentarnych Koalicja dla Polski i Porozumienie Polskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PosełTomaszKarwowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Występując w tej debacie jako poseł KPN - Ojczyzna w imieniu dwóch kół poselskich: Koalicji dla Polski oraz Porozumienia Polskiego, chciałbym przedstawić stanowisko w kwestii ordynacji wyborczych do Sejmu i Senatu.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#PosełTomaszKarwowski">Mija już 10 lat od pierwszych demokratycznych wyborów w 1991 r. - to wystarczający okres, aby przyjrzeć się efektom kolejnych ordynacji wyborczych oraz ich skutkom. Od 10 lat zbliżone do siebie ordynacje powodują stałe zawężanie się kręgu parlamentarzystów, którzy zaliczają kolejne kadencje. W okresie 1991–1997 odbywały się wybory trzykrotnie i trzykrotnie wyborcy, głosując według zbliżonych ordynacji, chcąc czy nie chcąc, byli włączeni w proces manipulacji wyborczej polegającej na ochronie interesów kierownictw kilku partii - interesów i ambicji nie politycznych czy programowych, lecz indywidualnych i osobistych. Dlatego w ciągu tych 10 lat elity polityczne zamknęły się w tym budynku, a kolejne wybory proporcjonalne stwarzały mechanizmy umożliwiające obronę ich interesów. Te same twarze, niezależnie czy to Unia Demokratyczna, czy Wolności, czy Akcja, a jak trzeba, to i znajdzie się odpowiednia platforma.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#PosełTomaszKarwowski">Żaden Sejm w ciągu 10 lat nie wysilił się na to, aby ordynację uchwalić na początku kadencji, lecz zawsze na jej końcu. Dzieje się tak dlatego, że zawsze w ciągu tych trzech kadencji ustępująca większość parlamentarna pod presją aktualnych sondaży i na swoje zapotrzebowanie konstruuje ordynację wyborczą.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#PosełTomaszKarwowski">Czy nie mogliśmy wysilić się na ordynację uniwersalną, której reguły byłyby takie same i niezależne od aktualnej większości i sondaży? Moglibyśmy, ale to nie leży w interesie zastygłej w tym budynku elity, ponieważ nie zabezpiecza jej ochrony.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#PosełTomaszKarwowski">Pomysł ordynacji proporcjonalnej jest pomysłem powodującym stałe zamykanie się tej wąskiej grupy politycznej w obronie swoich mandatów. Szkoda, że po raz kolejny idziemy tym torem, szkoda, że ordynacja większościowa i okręgi jednomandatowe nie znajdują uznania kolejnych większości parlamentarnych. Szkoda, że nie możemy zaproponować uniwersalnej, prostej i przejrzystej mechaniki wyborczej: musisz wygrać, by zostać posłem. I to nas — Koalicję dla Polski oraz Porozumienie Polskie — niepokoi. Wymaga to niestety poprawki do konstytucji, a więc 2/3 głosów na tej sali, a przede wszystkim takiej woli. Mamy nadzieję, że ona się w niedalekiej przyszłości pojawi — dla przejrzystości życia publicznego i dobra demokracji, a przede wszystkim Polski. Ordynacja większościowa i jednomandatowe okręgi wyborcze to dobra recepta dla chorej polskiej pseudodemokracji.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#PosełTomaszKarwowski">Drugie czytanie projektu stwarza możliwość kosmetycznych korekt tego, co mamy. Tak więc składamy na ręce pana marszałka kilka poprawek, a dwie z nich chciałbym szerzej omówić.</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#PosełTomaszKarwowski">Po pierwsze, dlaczego pojawia się znowu kwestia braku 5-procentowego zaporowego progu dla mniejszości? Przewodniczący komisji pan poseł Czech mówił, że jest to dobry zwyczaj, który od 1991 r. w sposób trwały zagościł w polskich ordynacjach, natomiast nikt niestety tego dobrego zwyczaju nie zauważył ani w Niemczech, gdzie Polonia jest trzy razy mniejsza niż mniejszość niemiecka w Polsce, a na Litwie nawet wycofano się, jeśli chodzi o te preferencje, które przez okres dwukrotnych wyborów tam obowiązywały i polska mniejszość nie ma żadnych preferencji. Te preferencje utrzymywane są wbrew konstytucji, której art. 60 mówi wyraźnie: „Obywatele polscy korzystający w pełni z praw publicznych mają prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach”. Jednakowych, a więc równych. Dlatego zapis o preferencjach dla mniejszości powinien zostać usunięty i taki wniosek popieramy i składamy.</u>
          <u xml:id="u-80.7" who="#PosełTomaszKarwowski">Sprawa następna. Lista krajowa - obcięta z 69 do 50 osób, ale jednak jest. Naszym zdaniem powinna być całkowicie zlikwidowana. Jest w tej materii wniosek mniejszości, który w całości popieramy.</u>
          <u xml:id="u-80.8" who="#PosełTomaszKarwowski">Te oraz inne poprawki zgłoszę formalnie na ręce marszałka, ale powtarzam jeszcze raz zdanie Koalicji dla Polski i Porozumienia Polskiego: odważmy się na ordynację opartą na okręgach jednomandatowych. Dlatego oczekujemy, że dzisiejsza propozycja zgłoszona przez pana posła Rybickiego w imieniu AWS, dotycząca ewentualnej poprawki do konstytucji mogącej umożliwić wybory większościowe oparte o okręgi jednomandatowe nie pozostanie tylko pustą obietnicą, bez pokrycia w czynach, choć ciśnie się pytanie: dlaczego tak późno? Czy dlatego, że praktycznie jest to niewykonalne? Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-80.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Ludwika Dorna w imieniu Koła Parlamentarnego Ruchu Odbudowy Polski - Porozumienie Centrum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PosełLudwikDorn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na tej sali wszyscy wiedzą, że diabeł kryje się w szczegółach i drugie czytanie powinno być poświęcone właśnie diabłu, czyli szczegółom, dlatego nie na ogólnych koncepcjach, ale na szczegółach właśnie się skupię.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#PosełLudwikDorn">Ordynacja, ten projekt przynosi zmiany w dwóch istotnych obszarach - styku pieniądza i polityki oraz niejako przetwarzania głosów wyborców na mandaty. W obu tych sprawach koło Ruchu Odbudowy Polski - Porozumienie Centrum zgłasza poprawki i oba te obszary porusza.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#PosełLudwikDorn">Jeśli chodzi o kwestie finansowania wyborów i finansowania partii politycznych, to z racji - nie winię tu nikogo - tempa prac wymuszanego zbliżającymi się wyborami i raczej z racji nieuwagi niż czyjejkolwiek świadomej złej woli pojawiły się pewne niedoskonałości w przepisach otwierające mniejsze lub większe furtki. W tej sprawie złożę na ręce pana marszałka zestaw poprawek, które są istotne, bo dotyczą szczegółów, ale nie sądzę, by budziły większe kontrowersje natury politycznej.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#PosełLudwikDorn">Jedna poprawka jednak może budzić i budziła kontrowersje natury politycznej, ona figuruje jako wniosek mniejszości. Mianowicie, m.in. z mojej inicjatywy, z inicjatywy Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, skoro nie udało się wprowadzić przy darowiznach od osób prawnych i fizycznych ulg podatkowych, zdecydowaliśmy się na przedłożenie Wysokiej Izbie projektu zapewniającego realną możliwość finansowania partii politycznych z budżetu państwa. Wbrew temu, że sprawa ta budzi kontrowersje, jeśli chodzi o opinię publiczną, że nie jest popularna, bronimy tego rozwiązania. Finansowanie z budżetu państwa przybiera dwie formy: subwencji dla partii politycznej i tzw. dotacji podmiotowej dla komitetów wyborczych, mającej charakter częściowej refundacji kosztów kampanii wyborczej. Komisja Nadzwyczajna przyjęła w tej sprawie, naszym zdaniem, rozwiązanie fatalne, tzn. powiązała wysokość refundacji z wysokością średnich kosztów kampanii wyborczej prowadzonej przez wszystkie komitety. W związku z tym został stworzony mechanizm następujący - im więcej w ramach limitu wydasz na kampanię wyborczą, tym więcej jednorazowo dostaniesz. Zgłoszony przeze mnie w imieniu koła wniosek mniejszości proponuje skreślenie tego przepisu, bo opowiadamy się za subwencjonowaniem z budżetu państwa, ale opowiadamy się jednocześnie przeciw temu, by system subwencjonowania zmienić, powiedzmy, w wyścig dojarek sowieckich o przekroczenie normy, ścigających się o to, która więcej mleka wyciśnie z cycka. Mówimy temu: „nie” i do tego namawiamy Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#PosełLudwikDorn">Drugi obszar to kwestia przetwarzania głosów na mandaty. W tej sprawie zwłaszcza klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, ale także sprawozdawca, pan poseł Czech podnosili, iż rozwiązania przyjęte w 1993 r. miały na celu — i rzeczywiście cel ten spełniły — uniknięcie zbyt rozdrobnionego Sejmu, możliwość łatwego wyłonienia władzy wykonawczej. Wszystko to prawda, ale zastosowano dla tego celu nadmiar środków. Wystarczy wziąć kalkulator i policzyć, by wiedzieć, że ten cel zarówno po wyborach w 1993 r., jak i w 1997 r. byłby zapewniony wyłącznie przez 5-procentowy próg wyborczy. Nie ma żadnego uzasadnienia dla różnicowania progów wyborczych dla partii i koalicji. Nie ma żadnego uzasadnienia dla różnicowania tych progów przy możliwości korzystania z listy krajowej, niezależnie od tego, co się sądzi o jej sensowności i racjonalności. Różnicowanie progu wyborczego w odniesieniu do partii i koalicji jest Meciarowskim pomysłem. Tam to rzeczywiście zostało stworzone, właśnie w Czechach. Wypowiedział się w tej sprawie Trybunał Konstytucyjny. Próbowano to wprowadzić na zasadzie zmowy dwóch: Zemana i Klausa. Zostało to uznane za niekonstytucyjne. Nie kontynuujmy praktyki, która Polsce nie przystoi.</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#PosełLudwikDorn">Proponujemy także zmniejszenie liczby okręgów wyborczych do 24 i wprowadzenie wprost do ustawy przepisu, który mówi, że okręgi wyborcze mniejsze niż całe województwo można tworzyć tylko w województwach, w których zamieszkuje więcej niż 6,5% ludności kraju. To owocuje 24 okręgami. Taki przepis ustawowy pozwoli uniknąć szalenie niebezpiecznej praktyki, zwanej od pewnego gubernatora w Stanach Zjednoczonych z początków XIX wieku gerrymanderingiem, czyli praktyki wykrawania okręgów przez kolejne większości pod potrzeby wyborcze.</u>
          <u xml:id="u-82.6" who="#PosełLudwikDorn">Proponujemy także zastąpienie zmodyfikowanej metody Sainte-Lague, którą przyjęła komisja, zwykłym systemem Sainte-Lague. Chodzi o różnicę w pierwszym dzielniku - 0,4%. Tyle że, Wysoka Izbo, to głupie 0,4% przy pierwszym dzieleniu daje Sojuszowi Lewicy Demokratycznej w 7 okręgach wyborczych o 9 mandatów więcej. W związku z tym skoro Komisja Nadzwyczajna odrzuciła system kwotowy, jest on zapisany we wnioskach mniejszości, to nie widzę żadnego uzasadnienia, by nastawiać się na zmodyfikowany system Sainte-Lague, który funkcjonuje tylko w jednym kraju na świecie, mianowicie w Norwegii, i dawać w prezencie Sojuszowi Lewicy Demokratycznej, który i tak będzie w przyszłym Sejmie bardzo obficie obdarzony przez wyborcę, 9 mandatów dodatkowych.</u>
          <u xml:id="u-82.7" who="#PosełLudwikDorn">Kończąc, Wysoka Izbo, chcę jeszcze zwrócić uwagę na dwie kwestie. Jest wśród wniosków mniejszości taki, w którym wnosi się nie o likwidację „x”, ale o jego ograniczenie. W obecnej chwili bowiem jest tak, iż jeżeli na listach wyborczych jest kandydat odkurzacz, który zbiera większość głosów padających na osoby, to dobór pozostałych posłów jest w zasadzie kwestią czystego przypadku — na zasadzie: kto mieszka w bardziej ludnym powiecie, i tyle. To całkowicie deracjonalizuje skład Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-82.8" who="#PosełLudwikDorn">I dwie kwestie natury moralnej, Wysoka Izbo. Pierwsza kwestia dotyczy możliwości głosowania przez pełnomocników dla niepełnosprawnych. Tej sprawy dotyczy wniosek mniejszości. Możliwość ta istnieje w połowie krajów europejskich i się sprawdza, nie ma przy tym żadnych nadużyć. Nie ma żadnego sensu trwać przy prawie wyborczym szalenie tradycjonalnym i restrykcyjnym dla niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-82.9" who="#PosełLudwikDorn">Kwestia niezwiązana z ordynacją, ale związana z moralnością i uczciwością w życiu publicznym. Wysoka Izba większością głosów - pamiętam, kto tę większość współtworzył, akurat współtworzyła ją ta część sceny politycznej, do której mnie z racji historycznych bliżej - przegłosowała przy budżecie to, że nie ma trzech dodatkowych etatów dla Państwowej Komisji Wyborczej, które są niezbędne do tego, by realnie weryfikować sprawozdania finansowe wyborcze, które będą dawać uprawnienia do bardzo dużych pieniędzy z budżetu państwa. Ta sprawa jest teraz rozpatrywana w Senacie. Po prostu apeluję do jednych klubów, by nie zmieniały swego stanowiska i te wnioski popierały, a do innych, by jednak zmieniły swoje stanowisko i ten wniosek poparły, jeżeli bowiem nie będzie tych trzech dodatkowych etatów, a wejdą w życie - i chyba wejdą - ustawy dające partiom politycznym prawo do pieniędzy z budżetu państwa, będzie to świadczyło jednak o nieuczciwości i obłudzie. Wtedy na próżno będzie się mówić o tym, że wprowadzamy finansowanie z budżetu państwa po to, by uniknąć zjawisk korupcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-82.10" who="#PosełLudwikDorn">Tym apelem, licząc na to, że spotka się on z szerokim oddźwiękiem w Senacie, kończę i dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-82.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Przechodzimy do wystąpień indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Schreibera z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PosełGrzegorzSchreiber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dni tego Sejmu powoli się wypełniają, czas zatem najwyższy kończyć pracę nad ordynacją wyborczą, czas ogłosić zasady, na których wybierzemy nowy parlament. Obecnie odbywamy drugie czytanie ordynacji wyborczej. Należy od razu powiedzieć, że projekt poddawany dzisiaj ocenie jest nieporównywalnie zdecydowanie lepszy od wszystkich projektów, które mieliśmy okazję czytać, analizować w pierwszym czytaniu. To jest bezsporne. Tutaj całkowicie należy zgodzić się ze stanowiskiem posła sprawozdawcy. Nie znaczy to jednak, że jest to projekt wolny od wad. Ze względu na krótki czas debaty ograniczę się tylko do trzech, moim zdaniem, najistotniejszych, najważniejszych uchybień, które mamy jeszcze szansę poprawić w drugim i trzecim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#PosełGrzegorzSchreiber">Zanim do tego jednak przejdę muszę odnieść się w dwóch słowach do tego, co nam tutaj przedstawił pan poseł Janik z Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Otóż pan poseł próbuje nam zafundować kolejną wadę. Panie pośle, nie boimy się sondaży wyborczych. Proszę nam nie zarzucać tego, że kierujemy się, że Akcja Wyborcza Solidarność kieruje się sondażami wyborczymi. To właśnie państwo, to właśnie Sojusz Lewicy Demokratycznej próbuje pisać ordynację wyborczą pod dyktando sondaży wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#PosełGrzegorzSchreiber">Odbyliśmy, szanowni państwo, panie i panowie posłowie, długą debatę podczas prac komisji, debatę, w której wysłuchaliśmy wielu ekspertów, którzy poddali państwa projekty ocenie. I co się okazało? Okazało się, że system, który państwo proponujecie, połączenie tych kilku elementów, system d'Hondta połączony z małymi okręgami wyborczymi - do tego również państwo próbowaliście wrócić - i połączony jeszcze z listą krajową, w państwa wydaniu, czyli listą promującą najsilniejsze ugrupowania, jest to system, który w sposób ewidentny łamie zasadę konstytucyjną, zasadę proporcjonalności. To przecież państwo tę zasadę do konstytucji wpisaliście, dzisiaj natomiast wolicie się kierować sondażami wyborczymi. Akcja Wyborcza Solidarność uznała argumenty ekspertów, wycofała się ze swojego projektu i uważamy, że, niestety, zasady konstytucyjne są ważniejsze od sondaży wyborczych. Proponuję również państwu na to zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#PosełGrzegorzSchreiber">Teraz krótko o tych trzech wadach, co do których, zapowiedziałem, że się odniosę. Otóż w istniejącej ordynacji, w tym projekcie, który dziś analizujemy, mamy niestety inne naruszenie konstytucyjnej zasady, zasady bezpośredniości. Dokonuje tego instytucja tak zwanej listy krajowej, której - dla mnie z niezrozumiałym uporem - broni zarówno Sojusz Lewicy Demokratycznej, jak i Unia Wolności. Podnosiłem tę kwestię w pierwszym czytaniu. Komisja wysłuchała ekspertyz prawnych, które wyraźnie potwierdzały opinię, że lista krajowa, cytuję: „uszczupla zasadę bezpośredniości wyborów”, że lista krajowa „zdradza wątpliwości w przedmiocie zgodności listy krajowej z konstytucyjną zasadą bezpośredniości”, a nawet „prowadzi do podważenia zasady reprezentatywności”. I cóż? I nic. Upór w obronie niekonstytucyjnej instytucji trwa niezmiennie. W tej sytuacji nie dziwmy się, panie i panowie posłowie, że różne antypartyjne drezyny wyborczo-obywatelskie będą próbować wypełniać braki swoich programów wyborczych hasłem likwidacji listy krajowej, gdzie lista krajowa służyć im będzie jako przykład niezrozumiałych szańców partyjniactwa. Nie dziwmy się, że i taką postawę prezentować będziemy. Tym, którzy zechcą ten pogląd jednak tutaj prezentować, przypomnę, że Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe, które reprezentuję, od początku prac nad ordynacją wyborczą niezłomnie wyłamywało się z paktu obrony listy krajowej, konsekwentnie głosząc potrzebę jej likwidacji. Tak będzie i tym razem. Będziemy głosować razem z całą Akcją Wyborczą Solidarność za przyjęciem wniosku mniejszości nr 14, wniosku, który wykreśla listę krajową.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#PosełGrzegorzSchreiber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Druga i trzecia wada omawianego projektu ordynacji dotyczą jednej z najważniejszych, chyba najbardziej kontrowersyjnej zmiany w stosunku do obecnie obowiązującego prawa wyborczego. Mam oczywiście na myśli problem radykalnego zwiększenia finansowania partii politycznych, kampanii wyborczych z budżetu państwa w zamian za rezygnację przez partie polityczne z możliwości prowadzenia działalności gospodarczej i pozyskiwania źródeł finansowania od osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#PosełGrzegorzSchreiber">Otóż druga wada ma związek z podstawowym pojęciem tu występującym, mianowicie z pojęciem tzw. limitu wyborczego i dotacją podmiotową. Natomiast wada trzecia dotyczy nie dość jednoznacznych ograniczeń w pozyskiwaniu finansowania od osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#PosełGrzegorzSchreiber">A zatem limity wyborcze w kształcie proponowanym w ordynacji leczą wyłącznie objawy choroby, a nie jej przyczyny. Niebywały wzrost wydatków na kampanię wyborczą, wywołany przez konieczność walki wyborczej w mediach i generalnie na rynku reklam, to jest przyczyna choroby, z którą powinniśmy walczyć, to jest przyczyna, którą powinniśmy zdefiniować jednoznacznie w ordynacji wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-84.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-84.8" who="#PosełGrzegorzSchreiber">W tym kierunku zmierzają wnioski mniejszości nr 8, 9, 11, które stanowią kompleksową propozycję innego zdefiniowania tego trudnego problemu i które chciałbym obecnie w imieniu Akcji Wyborczej Solidarność pokrótce omówić.</u>
          <u xml:id="u-84.9" who="#PosełGrzegorzSchreiber">Na czym polega istota tych zmian?</u>
          <u xml:id="u-84.10" who="#PosełGrzegorzSchreiber">Po pierwsze, limity wyborcze dotyczą jedynie prowadzenie kampanii w telewizji, radiu, prasie oraz przy wykorzystaniu urządzeń i tablic ogłoszeniowych, czyli m.in. tzw. billboardów.</u>
          <u xml:id="u-84.11" who="#PosełGrzegorzSchreiber">Po drugie, dotacja podmiotowa obejmie wyłącznie zwrot wydatków właśnie na telewizję, radio, prasę i urządzenia ogłoszeniowe objęte limitem. Finansowanie innych elementów, co warto podkreślić, będzie jawne, ale bez ścisłych limitów. Żeby również i na tym polu wprowadzić jednak swego rodzaju zabezpieczenia, zamierzam przedstawić poprawkę, która wprowadzi pojęcie tzw. progresywnego podatku charytatywnego, procharytatywnego. Na czym on z grubsza będzie polegał? Otóż jeżeli komitet wyborczy zdecyduje się jednak, co do wydatków, na pewną krotność limitu medialnego, wówczas, będzie musiał dodatkowo wpłacić na organizacje charytatywne kwoty odpowiednie do zwiększających się wydatków. To powinno być skuteczniejsze zabezpieczenie, jeśli chodzi o wojnę wyborczą na tym polu.</u>
          <u xml:id="u-84.12" who="#PosełGrzegorzSchreiber">Jakie są skutki tych propozycji?</u>
          <u xml:id="u-84.13" who="#PosełGrzegorzSchreiber">Po pierwsze, co warto podkreślić, dotacja z budżetu jest o 20% mniejsza w stosunku do tej, którą proponuje komisja.</u>
          <u xml:id="u-84.14" who="#PosełGrzegorzSchreiber">Po drugie, limit finansowy oraz dotacja podmiotowa dotyczą tylko elementów kosztownych, a zarazem możliwych do kontroli. Zatem nie tworzymy w ten sposób fikcji prawnej - mogłoby się bowiem okazać, że pieniądze podatników będą wpompowywane w lokalne struktury partyjne. Nietrudno sobie przecież wyobrazić sytuację, w której jakaś lokalna struktura wynajmie w czasie kampanii wyborczej lokal w cenie sali hotelowej, a będzie to np. jakaś remiza w miejscowości X, i oczywiście różnica pomiędzy ceną w ekskluzywnym hotelu a ceną wynajęcia sali w remizie wpłynie do kieszeni tych, którzy to zorganizują, natomiast wszystko to odbędzie się na koszt budżetu państwa. Niestety, taką sytuację możemy sobie w jakimś stopniu wyobrazić. A co najważniejsze, nikt tej fikcji tak naprawdę nie będzie w stanie sprawdzić. Według mojej propozycji na wszelkie uznaniowe wydatki partie, komitety wyborcze będą musiały pozyskać środki spoza budżetu państwa, bo z budżetu otrzymają finansowanie tylko i wyłącznie na to, co można w sposób niebudzący wątpliwości policzyć.</u>
          <u xml:id="u-84.15" who="#PosełGrzegorzSchreiber">Wreszcie trzecia zasada czy też trzecia wada projektu ordynacji, na którą pragnę zwrócić uwagę. Jak wiemy, partie mają otrzymywać środki z budżetu w zamian za rezygnację z pozyskiwania środków od osób prawnych. Ale proszę mi powiedzieć, jak ten zapis ma się do art. 112 ust. 6, który to artykuł dopuszcza zaciąganie pożyczek od osób prawnych. Czy trudno sobie wyobrazić sytuację, w której pożyczka od osoby prawnej czy też od osoby fizycznej, w tym wypadku już bez żadnych limitów, przy odpowiednio spisanych warunkach spłaty, stanie się tak naprawdę dotacją dla komitetu wyborczego? Przyznam, że w czasie prac komisji i ja ten problem przeoczyłem, w związku z tym w czasie drugiego czytania pragnę złożyć związaną z tym poprawkę i myślę, że w czasie prac komisji przeanalizujemy, przyjrzymy się temu problemowi dokładnie.</u>
          <u xml:id="u-84.16" who="#PosełGrzegorzSchreiber">Podsumowując, generalnie - jak powiedziałem - ustawa nabiera w tej chwili już dobrego kształtu, a kilka wad, o których wspomniałem, jeszcze należy wyeliminować. Myślę, że jesteśmy na dobrej drodze to tego, żeby to uczynić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-84.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">W tym miejscu, skoro jesteśmy przy ordynacji wyborczej, chciałem pozdrowić przysłuchującą się obradom młodzież z Zespołu Szkół Zawodowych w Białej Podlaskiej, ponieważ to jest mój okręg wyborczy.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Mazurkiewicza z Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kontynuując wystąpienia w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej skoncentruję się w swoim wystąpieniu na możliwie krótkim poparciu pakietu wniosków, które klub nasz za moim pośrednictwem zgłasza, a z których niektóre sygnalizował w wystąpieniu klubowym pan poseł Janik.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Na wstępie krótkie zastrzeżenie. Jest sprawą oczywistą, że konieczność podjęcia i przyspieszenia prac nad ordynacją wynikała z konieczności dostosowania naszych ordynacji wyborczych do Sejmu i Senatu do wymagań Konstytucji Rzeczypospolitej z 1997 r., a także z potrzeby, powiedziałbym, polityczno-organizacyjnej dostosowania struktury procedur wyborczych do istniejącego w nowej sytuacji po reformie podziału terytorialnego kraju i wiążących się z tym struktur organizacyjnych. Nie było po prostu ani czasu, ani możliwości podjęcia w tej nowelizacji postulowanego od dawna przez nasze ugrupowanie przygotowania kompleksowego kodeksu wyborczego, obejmującego wszystkie wybory w strukturach politycznych - odrębna jest ordynacja prezydencka, odrębne są ordynacje samorządowe, choć i tu na chwałę komisji, która przygotowywała tę ordynację, trzeba powiedzieć, że wprowadzono wręcz rewolucyjne rozwiązania, gdyby brać pod uwagę nasze międzywojenne i przedwojenne ordynacje. Wprowadzono tutaj jednolitą ordynację dla Sejmu i Senatu, łącząc wiele instytucji dla sprawnego przebiegu tych procedur, wprowadzono także, czego nie można nie doceniać, bardzo precyzyjną - jak na obecny stan prawa, także w państwach Unii Europejskiej - regulację systemów finansowania, a także systemów rozliczania kosztów i odpowiedzialności za działalność związaną z wyborami. Jest to ważny, w moim przekonaniu do podjęcia, miejmy nadzieję w Sejmie następnej kadencji, etap głębokich prac nad jednolitym kodeksem. Skorygowaliśmy zresztą prace nad tą ordynacją także z systemem wyborczym samorządowym, unormowanym przepisami ustaw samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Przechodząc do zaprezentowania wniosków, których nie będę omawiał, przedkładając panu marszałkowi in extenso, chciałbym tylko zasygnalizować na zasadzie glosy niektóre z nich. Pierwsza kwestia - zgłaszamy wniosek o zmianę tej ustawy, pozostawiając jej tytuł Ordynacja do Sejmu Rzeczypospolitej i do Senatu, natomiast wprowadzając w art. 1 wśród zakresu i przedmiotu tej ustawy informację o uregulowaniu przez nią prowadzenia i finansowania kampanii wyborczej. Zarówno w praktyce Polski okresu międzywojennego, powojennej, jak i w praktyce innych państw europejskich, nie obciąża się ustawy ordynacja wyborcza w jej tytule, ustawy która jest jednym z podstawowych aktów prawnych obok konstytucji i innych tego typu aktów, dodatkowymi incydentalnymi informacjami o nowelizacji jakichś innych aktów. To zawiera się w tekście i nie ma potrzeby obciążać tytułu.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#PosełMarekMazurkiewicz">I druga kwestia - nawiązuję tutaj do wypowiedzi przedstawicielki Unii Wolności. Proponujemy w art. 41, określającym zakres kompetencji Państwowej Komisji Wyborczej i zakres obowiązywania wytycznych wydawanych przez tę komisję w trakcie procedur wyborczych, dodać w przepisie określającym zakres obowiązywania tych wytycznych wyrazy „a także dla komitetów wyborczych oraz nadawców radiowych i telewizyjnych”. To zawarte jest w samej ordynacji, przeszkody konstytucyjnej, upewniam, nie ma, bo sam występowałem przed Trybunałem Konstytucyjnym w sytuacji, kiedy kwestionowano jeden z przepisów określających - między innymi w Prawie bankowym - uprawnienia Narodowego Banku Polskiego w stosunku do jednostek organizacyjnie mu niepodlegających. Trybunał Konstytucyjny stworzył tutaj, i to funkcjonuje w naszym prawoznawstwie, konstrukcję funkcjonalnej zależności. I tak jak NBP w stosunku do instytucji systemu bankowego, także niepaństwowych, tak i Państwowa Komisja Wyborcza w stosunku do komitetów wyborczych takie funkcjonalne władztwo posiada.</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Proponujemy także znowelizować art. 38 ust. 1, wracając do przepisu funkcjonującego tradycyjnie w naszych ordynacjach, przewidującego wygaśnięcie mandatu członka Trybunału Konstytucyjnego lub sędziego w przypadku ustania stosunku służbowego sędziowskiego. Konstrukcja jest czysta; w ordynacji z 1991 r. i we wcześniejszych to było precyzyjnie rozwiązane i nie ma potrzeby tworzyć konfliktowych sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-86.6" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Wreszcie, choć popieramy system liczenia głosów według d'Hondta, zgłaszam formalnie - powiedziałbym: po adwokacku, z ostrożności procesowej - propozycję poprawki do art. 171 i 179 (tam gdzie proponuje się w projekcie system de Sainte-Lague), zmianę wskaźnika z 1,4 na 1,7 w pierwszym przedziale liczenia. Zgodne jest to ze skandynawskimi, dobrymi w tej mierze doświadczeniami i oczekiwaniami społecznymi, pozwala na bardziej proporcjonalny podział mandatów, a równocześnie zabezpiecza sprawną, gwarantującą skuteczne działanie egzekutywę i układ parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-86.7" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Zgłaszamy równocześnie jako wniosek w trybie drugiego czytania wniosek zasygnalizowany już przez pana posła Janika w jego wstępnym wystąpieniu. Jeżeliby zdecydowano się także na listę odrębną, poza ogólną listą tych 460 osób, proponujemy przyjęcie listy ogólnokrajowej, ale o zupełnie innym charakterze niż listy, które dotychczas funkcjonowały. A więc nie chodzi o listę dla tych, którzy „przeczołgują” się poniżej pewnego poziomu głosów wyborców - tak funkcjonuje po części obecna lista krajowa, poza osobami najbardziej reprezentatywnymi - ale o listę 50 mandatów zarezerwowanych dla Państwowej Komisji Wyborczej. Obdzielałaby ona tymi mandatami kandydatów, którzy w swoich okręgach uzyskali największą liczbę głosów, i w konsekwencji, przechodząc na listę ogólnokrajową skupiającą najbardziej reprezentatywnych, korzystających z najsilniejszego poparcia społecznego posłów, zwalnialiby miejsca dla osób znajdujących się za nimi na tych samych listach. Spowodowałoby to rzeczywiste i autentyczne uznanie wagi głosu wyborcy, który, oddając głos, decyduje o preferencji, a równocześnie w okręgach, gdzie osoby o dużej dynamice i rekomendowane w sposób szczególny przez ich komitety wyborcze zbierają znaczną część głosów, na co zwrócił uwagę jeden z moich przedmówców, wpływając na ogromny rozziew w liczbie oddanych głosów na osoby znajdujące się na niższych miejscach, stworzono by tym osobom szansę skuteczniejszego uczestniczenia w polityce poprzez wejście do Izby.</u>
          <u xml:id="u-86.8" who="#PosełMarekMazurkiewicz">I wreszcie ostatni wniosek, który referuję z tej trybuny osobiście, a który również jest uzgodniony ze stanowiskiem klubu i jest wbudowany w kompleksowy projekt poprawki, który będzie referował pan poseł Miszczuk. Z uwagi jednak na to, że dotyczy to mojego województwa dolnośląskiego przedstawiam - tak jak pan marszałek w wypadku swojego województwa - uzgodnione i oparte na bardzo jednolitych w tym względzie stanowiskach środowisk lokalnych, samorządowych, także ponadpartyjnych, propozycje zmian w załącznikach nr 1 i 2 do ordynacji w odniesieniu do okręgu 2. i 3. zarówno w wyborach do Sejmu, jak i do Senatu, polegające na tym, że trzy powiaty leżące w obrębie w istocie wielkiego Wrocławia, graniczące z Wrocławiem - których obywatele są ściśle z tym miastem związani zarówno ekonomicznie, jak i społecznie oraz poprzez pracę i atakują, byśmy przyjęli takie rozwiązanie - trzy powiaty, powtarzam, oławski, średzki i strzeliński, przeszłyby z okręgu 2. do okręgu 3., tworząc tradycyjnie funkcjonującą od lat strukturę społeczną. Wiążemy to z odpowiednimi przesunięciami w liczbie mandatów, by nie odbiegała ona od przyjętych standardów. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-86.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Adama Wędrychowicza, Koalicja dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Ale za dużo czasu, panie pośle, to pan nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PosełAdamWędrychowicz">Będę mówił króciutko.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#PosełAdamWędrychowicz">Myślę, że jednak przy tych skomplikowanych dyskusjach, które się toczą w sprawie tego, jak usprawnić ordynację proporcjonalną, nie unikniemy postawienia pytania przez obywateli o to, dlaczego po prostu nie wybierać człowieka, to znaczy nie wrócić do większościowych systemów, które są sprawdzone w wielkich demokracjach, zwłaszcza anglosaskich. O to pytają już polscy obywatele. Wielki ruch społeczny kierowany przez panów Przystawę i pana burmistrza Nysy Sanockiego jest gotowy do przeprowadzenia referendum w sprawie tzw. jednoosobowych okręgów wyborczych. Chodzi o to, żeby ludzie wybierali człowieka, a nie głosowali na partie i potem się zastanawiali, co będzie, gdy coś się zmieni w trakcie układania listy krajowej czy też w kwestii progów 5-, czy 8-procentowych, jeżeli chodzi o koalicje, czy o partie.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#PosełAdamWędrychowicz">W związku z powyższym z panem posłem Macierewiczem złożymy poprawkę dotyczącą jednomandatowych okręgów wyborczych. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana Stanisława Misztala, posła niezrzeszonego.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#WicemarszałekJanKról">57 sekund, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PosełStanisławMisztal">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym przekazać panu marszałkowi bardzo ważne poprawki mające zlikwidować niepopularną wśród wyborców listę krajową. Dość już bowiem przywożenia w teczkach kandydatów, na których wyborcy nie mają żadnego wpływu. Ludzie chcą głosować bezpośrednio na swoich kandydatów, dobrze im znanych.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#PosełStanisławMisztal">Jednocześnie popieram podział na okręgi jednomandatowe, proponowany przez Platformę Obywatelską, które odpowiadałyby powiatom. Im bowiem mniejszy okręg, tym lepszy kontakt z wyborcami. Dlatego też popieram wniosek mniejszości, który tylko nieznacznie powiększa dawny okręg zamojski.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#PosełStanisławMisztal">Panie Pośle Sprawozdawco! Dlaczego utrzymywana jest szkodliwa dla wyborców lista krajowa? I dlaczego proponowane są chorobliwie duże okręgi wyborcze?</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#PosełStanisławMisztal">Panie marszałku, oto poprawka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję, panie pośle. To wszystko, tak? Zmieścił się pan nawet w czasie, za co też dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Edward Maniura z klubu AWS, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PosełEdwardManiura">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Zabierając głos w debacie nad sprawozdaniem Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ordynacji wyborczych do Sejmu i Senatu, zawartym w druku 2599, biorąc pod uwagę krótki czas, pragnę zwrócić uwagę Wysokiej Izby na dwie kwestie.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#PosełEdwardManiura">Zdecydowanie proponujemy - jestem posłem zespołu parlamentarnego SKL - poparcie wniosku mniejszości nr 14, który likwiduje w całości listę krajową. SKL od zawsze był za likwidacją listy krajowej, uważając ją za relikt przeszłości.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#PosełEdwardManiura">Zaproponowane przez Komisję Nadzwyczajną ograniczenie, jeśli chodzi o listę krajową, z 69 do 50 mandatów, jest krokiem pozornym, niewychodzącym naprzeciw oczekiwaniom społecznym. Lista krajowa jest listą przegranych. Nie może być tak, że kandydat, który uzyskał w wielu przypadkach ponad 10 tys. głosów, nie zostaje posłem, natomiast kandydat uzyskujący 200–300 głosów zostaje posłem z listy krajowej. Moim zdaniem wszystkie mandaty poselskie winny pochodzić z wyboru, a nie z nominacji partyjnych.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#PosełEdwardManiura">Jestem w tym zakresie zdumiony postawą liderów Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Z jednej strony deklarują poważne traktowanie wyborców - a przypomnę, iż sondaże pokazują, że prawie 100% wyborców jest za likwidacją listy krajowej - z drugiej zaś są za jej utrzymaniem. Wiem, że wielu posłów Sojuszu podziela mój pogląd w tej materii, ale czy mają odwagę wyrażenia swojego zdania?</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#PosełEdwardManiura">Podobna sytuacja jest w innych klubach. W AWS już blisko 100 posłów poparło całkowitą likwidację listy krajowej. Cieszy pełne poparcie tej inicjatywy ze strony Polskiego Stronnictwa Ludowego i kół prawicowych.</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#PosełEdwardManiura">Motywacja dla utrzymania listy krajowej, przedstawiona na posiedzeniach Komisji Nadzwyczajnej, w moim mniemaniu była mało przekonująca. Wiem, że dla wielu posłów ze szczytów kierownictw partyjnych lista krajowa to jedyna szansa. Ale czy poseł, który nie ma żadnego poparcia społecznego, winien być reprezentantem narodu? Trudno bowiem uznać za takiego posła, który swój mandat zdobywa dzięki poparciu kilkuset wyborców. W wielu gminach taki wynik nie daje nawet mandatu radnego. Myślę, że jest dobry czas, aby kwestię listy krajowej rozwiązać definitywnie, co spotka się zapewne z pełną akceptacją społeczną.</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#PosełEdwardManiura">Druga kwestia jest związana z kształtem okręgu wyborczego do Sejmu nr 28. Nie mogę się zgodzić z faktem umiejscowienia pow. lublinieckiego w okręgu częstochowskim. Wolą mieszkańców tego powiatu, wyrażoną przez liczne stowarzyszenia, rady gmin, radę powiatu, jest wspólny okręg wyborczy z powiatem tarnogórskim i gliwickim. Jest to wynik naturalnego kierunku ciążenia tych ziem, wielowiekowych tradycji, związków gospodarczych, społecznych, kulturowych i rodzinnych. Wniosek ten ma poparcie kilku tysięcy mieszkańców, którzy złożyli swój podpis pod tak skonstruowaną poprawką, którą na ręce pana marszałka pragnę złożyć. Również dysponuję listą zawierającą kilka tysięcy podpisów stanowiących załącznik do poprawki, którą na ręce pana marszałka składam. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-92.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Kurczuka z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PosełGrzegorzKurczuk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Jak widać z dyskusji, uwaga Wysokiej Izby koncentruje się zasadniczo na problemach ordynacji wyborczej do Sejmu. Można powiedzieć, trochę szkoda, bo problem drugiej izby - Senatu, myślę, jest nie mniej ważny. I w tej sprawie chciałem zająć państwu kilka chwil, plus jeszcze jedno pytanie do pana posła Mirosława Czecha, ale to na koniec.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#PosełGrzegorzKurczuk">Otóż, panie i panowie, nie ulega wątpliwości, że system wyborczy do Senatu powinien odróżniać się, choćby w części, od systemu wyborczego do Sejmu. Taka była przecież wola członków Komisji Konstytucyjnej, a mnie osobiście dane było w niej pracować. Ale to nie oznacza, że opowiedziano się wówczas zdecydowanie za systemem opartym bądź na zasadzie proporcjonalności lub na zasadzie większościowej. Dodam, że ani jedna, ani druga nie stoją w sprzeczności z przepisami konstytucji. Pozwolę sobie zgłosić za chwilę dzisiaj, w formie poprawki, bo mamy wszak drugie czytanie i tylko ta forma jest dopuszczalna, koncepcję mieszanego systemu wyborów do Senatu o charakterze wyrównawczym. Powiem tylko, że jest to koncepcja wzorowana na systemie wyborów do Bundestagu (RFN), ale też przyjęta jest w innych parlamentach. Dodam też tytułem uwagi, że ta poprawka jest bardzo bliska jednemu ze wstępnych projektów prezentowanych Wysokiej Izbie w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#PosełGrzegorzKurczuk">Istota systemu, który w poprawce zaproponuję, polega na powiązaniu, ale to ścisłym, wyborów do Senatu z wyborami do Sejmu. Związek ten wynikałby z istnienia tych samych okręgów wyborczych. Byłoby ich do Senatu tyle dokładnie, ile do Sejmu. W wyborach senackich każdy wyborca miałby dwa głosy, przy czym pierwszy oddawałby, dokonując wyboru senatora w jednomandatowym okręgu wyborczym, podkreślę, tożsamym z sejmowym, drugi zaś głos oddawałby w celu dokonania wyboru senatora z listy wojewódzkiej, przy czym dodam, że listę wojewódzką zgłosić mógłby komitet wyborczy, który zarejestrował w województwie kandydata na senatora co najmniej w jednym okręgu wyborczym.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#PosełGrzegorzKurczuk">Przypomnę państwu, że w województwie może być jeden lub więcej okręgów. Nie zmienia to, co chcę zaznaczyć, liczby wybieranych senatorów w poszczególnych województwach, co też określono już w art. 198 projektu zawartego w sprawozdaniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#PosełGrzegorzKurczuk">Proponowane przeze mnie rozwiązanie podwyższa natomiast liczbę wymaganych podpisów osób popierających do 5 tysięcy.</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#PosełGrzegorzKurczuk">Pozwolę sobie też zauważyć, iż propozycja systemu mieszanego, dodam słowo „wyrównawczego”, znosi w dużej części ułomności systemu większościowego, w którym, przypomnę, dominujące ugrupowanie w skrajnej sytuacji zdobywa niemal pełną pulę foteli senatorskich, nie mając nawet często połowy głosów w województwie. Dodam, że system większościowo-proporcjonalny bliżej, dokładniej oddawałby rzeczywiste sympatie elektoratu niż czysty system większościowy, ale jednocześnie, to co proponuję, nie byłby to wcale system proporcjonalny, według którego wybiera się posłów.</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#PosełGrzegorzKurczuk">System mieszany, co ważne, nie zamyka drogi do zgłoszeń na listy sejmowe osób spoza układów partyjnych. Dodam też - myślę, że to zaleta - że ogranicza on w praktyce niemal zupełnie kosztowne, odbywane przy niskiej, wręcz często kompromitującej frekwencji wybory uzupełniające do Senatu.</u>
          <u xml:id="u-94.7" who="#PosełGrzegorzKurczuk">Propozycja, którą przedłożę za moment na ręce pana marszałka, zgodna jest z konstytucją, bo ta rozstrzyga tylko o liczbie senatorów. Ta propozycja spełnia też wymóg art. 97 ust. 2 konstytucji, który wymaga - to jest napisane - aby wybory do Senatu przeprowadzone były na zasadzie powszechności, bezpośredniości i w głosowaniu tajnym. Dlatego przeprowadzenie wyborów do Senatu w mieszanym systemie wyborczym nie rodzi wątpliwości natury konstytucyjnej, choć warunkiem dość istotnym dla tego systemu, myślę, jest ostateczne rozstrzygnięcie przez Wysoką Izbę ilości okręgów do Sejmu, bo, przypomnę, w każdym z nich wybierano by po jednym senatorze, czyli w okręgu jednomandatowym. Pozostała ilość senatorów, niejako przynależnych województwu, stanowiłaby pulę do podziału wyrównawczego z list wojewódzkich. Bliższe szczegóły propozycji, którą składam, zawiera zgłoszona poprawka. Panie marszałku, za chwilę ją panu przekażę.</u>
          <u xml:id="u-94.8" who="#PosełGrzegorzKurczuk">Mam jeszcze jedno pytanie do pana posła sprawozdawcy. Dotyczy ono zasad podziału województw na okręgi wyborcze. Rozumiem, że decydujący jest czynnik ludnościowy, ale ustalenie odległości, rozpiętości w kilometrach poszczególnych okręgów, moim zdaniem, też ma granice, nawet śmieszności. Dowiaduję się bowiem, że w komisji, której pan przewodniczył, panie pośle, niektórzy posłowie oponowali i to głośno przeciw temu, by odległości w okręgu, który najczęściej ich dotyczył, od jednego krańca do drugiego nie przekraczały 100–130 km. Jednocześnie chwilę potem przegłosowano wręcz śmieszną, moim zdaniem, propozycję, dotyczącą województwa lubelskiego, gdzie odległość ta wynosi 300 km, dokładnie 300 km. Wydaje mi się, że jest to po prostu kpina z miejscowych realiów, zdrowego rozsądku i zwycięstwo zakulisowych przetargów.</u>
          <u xml:id="u-94.9" who="#PosełGrzegorzKurczuk">Jeszcze jedna sprawa. Na pomysł takiego, jak proponuje komisja, podziału województwa lubelskiego na dwa okręgi, podziału południkowego, czyli wzdłuż rzeki Bug i wschodniej granicy, z odległościami rzędu 300 km od jednego krańca do drugiego mógł, powiem wprost, wpaść tylko kiepski historyk. Na taki bowiem pomysł, niemal jota w jotę, podziału Lubelszczyzny wpadli jako ostatni ministrowie cara Mikołaja II na fali walki z polskością, tworząc w 1912 r. niesławnej pamięci gubernię chełmską. Kto nie wierzy, niech porówna. Gratuluję zatem nieznanemu mi z imienia i nazwiska autorowi tego pomysłu, choć nie wiem, panie marszałku, czy śmiać się, czy płakać nad tą w końcu w tej chwili już komisyjną propozycją. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pani poseł Elżbieta Radziszewska, posłanka niezrzeszona.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#WicemarszałekJanKról">Pani posłanka chyba po raz pierwszy wystąpi jako niezrzeszona. Prosimy bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PosełElżbietaRadziszewska">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#PosełElżbietaRadziszewska">Wysoki Sejmie! Rzeczywiście po raz pierwszy występuję jako posłanka niezrzeszona, ale chciałabym dziś wyrazić swoją opinię i zgłosić poprawki do omawianego projektu ustawy w imieniu swoim i posła Macieja Płażyńskiego, czyli w imieniu polityków związanych z Platformą Obywatelską.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#PosełElżbietaRadziszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie chcę przy omawianiu projektu ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie ustawy o partiach politycznych i niektórych innych ustaw z druku nr 2599 powtarzać tego, co zostało już dziś powiedziane. Chciałabym tylko zwrócić uwagę na dwa aspekty omawianego projektu, bo właśnie w tej kwestii złożę w imieniu swoim i pana Macieja Płażyńskiego poprawki.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#PosełElżbietaRadziszewska">Pierwsza sprawa dotyczy finansowania partii politycznej. Rzeczywiście, projekt dziś omawiany jest innowacją, ponieważ preferuje partyjność i aparat partyjny. Może tak do końca nie zdajemy sobie sprawy, jak duża jest dotacja na działalność statutową, czyli tak naprawdę na działalność aparatu partyjnego zgodnie z tą ustawą w skali czterech lat, bo dotacja ma funkcjonować przez okres trwania całej kadencji. W Polsce partie polityczne otrzymałyby 400 mln zł, czyli 100 mln zł rocznie. Ja jako doktor to od razu sobie przeliczam — jeden powiatowy szpital kilkuoddziałowy, zabezpieczający cały powiat, ma roczny budżet w wysokości 19 mln zł. Pracuje tam 670 osób. Jest 14 ośrodków zdrowia, gdzie na podstawową opiekę zdrowotną przypada z tego tylko połowa. Łatwo to przeliczyć, owe 400 mln zł to jest utrzymanie 20 powiatowych szpitali, to jest zatrudnienie dla prawie 13,5 tys. pracowników służby zdrowia. Łatwo to przeliczyć. 400 mln zł to jest 20 razy więcej niż potrzeba na oddłużenie i uratowanie przed bankructwem Centrum Zdrowia Dziecka, jedynej tego typu placówki w Polsce. A przecież o taką kwotę, o 400 mln zł w skali czterech lat spadną dotacje, obniży się poziom finansów, które powinniśmy przeznaczyć właśnie na służbę zdrowia, na edukację czy na utrzymanie bezpieczeństwa na ulicach. Dziwi fakt, że o dotowaniu, o subwencjach na aparat partyjny mówią te partie, które najgłośniej krzyczą o wrażliwości społecznej. Według nas jest to po prostu hipokryzja. Proponujemy całkowity zakaz finansowania działalności statutowych partii i w tym kierunku zmierza nasza poprawka. Nadaje ona nową treść art. 244 projektowanej ustawy, który w całości odnosi się do ustawy o partiach politycznych. Poprawka ta całkowicie pozbawia partie finansowania przez cztery lata, jeśli chodzi o tzw. działania statutowe partii.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#PosełElżbietaRadziszewska">Druga poprawka, którą również chciałabym zgłosić w imieniu swoim i pana Macieja Płażyńskiego, czyli w imieniu polityków Platformy Obywatelskiej, dotyczy partyjnej listy krajowej. Już dzisiaj na tej sali nie raz na ten temat mówiliśmy. Lista krajowa chroni aparat polityczny każdej partii. Są politycy, którzy tak naprawdę nigdy nie uzyskali i nie uzyskają poparcia u swoich wyborców, nie cieszą się ich szacunkiem, nie zasługują na ich głosy, a okazuje się, że od wielu lat są posłami. W trakcie wyborów parlamentarnych otrzymują sto kilkadziesiąt głosów, kilkaset, co najwyżej tysiąc, a są posłami. Tak być nie powinno. To wyborcy powinni wybierać, kto ich ma tutaj reprezentować. W związku z naszą poprawką w każdym okręgu wyborczym przybędzie jeden mandat. Mieszkańcy danego okręgu wyborczego mają zdecydować, kto ich reprezentuje. To obywatele powinni mieć wpływ na to, jacy politycy tworzą prawo. Dlatego postulujemy likwidację listy krajowej. Cieszy fakt, że w trakcie dzisiejszej dyskusji niektórzy politycy wypowiadali się również w takim tonie.</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#PosełElżbietaRadziszewska">Myślimy o tym, żeby w przyszłości bardziej dowartościować polityków, którzy cieszą się dużym zaufaniem lokalnym. Myślimy również o tym, żeby docelowo zastanowić się nad zmianą ordynacji i stworzyć tylko okręgi jednomandatowe. Ale na dzień dzisiejszy chciałabym do wszystkich państwa z każdej strony sceny politycznej zaapelować o to, by uwzględnić nasze poprawki, mówiące o tym, by nie finansować partii politycznych z pieniędzy podatników i by znieść listę krajową poszczególnych partii w czasie wyborów do Sejmu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WicemarszałekJanKról">Głos zabierze pan poseł Henryk Dykty z klubu AWS.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PosełHenrykDykty">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym nawiązać do ostatniego zdania wypowiedzi pana posła Jacka Rybickiego, który wypowiadał się w imieniu Klubu Parlamentarnego AWS i stwierdził, że w klubie AWS trwają prace nad ordynacją większościową, nad tym, żeby zmienić zapis konstytucji. Chciałbym również powiązać to z wypowiedzią pana posła Janika z SLD, który stwierdził, że ordynacja większościowa jest ordynacją gorszą od ordynacji proporcjonalnej. W związku z tą kontrowersją i podziałem zdań chciałbym jednak wykazać, że ordynacja większościowa jest lepsza dla Polski, jest lepsza dla Polaków. Dlatego bardzo pokrótce postaram się rzucić kilka argumentów za ordynacją większościową.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#PosełHenrykDykty">Decyzja o kształcie ordynacji wyborczej jest jedną z najbardziej istotnych decyzji ustrojowych, stąd powinna być podjęta z wielką rozwagą, po uwzględnieniu wszystkich za i przeciw, a ostateczny wybór opcji powinien brać pod uwagę opinię publiczną. Nie zauważyłem, by coś takiego miało miejsce w Polsce w czasie obecnych i poprzednich prac Sejmu nad ordynacją wyborczą. Myślę też, iż nie ma tu przypadku. Przyjęty u nas system proporcjonalny jest wygodny dla wielu partii i polityków, choć - jak to będę usiłował wykazać - jest on niekorzystny z punktu widzenia dobra publicznego.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#PosełHenrykDykty">Dla podejścia efektywnościowego najkorzystniejszą opcją jest system większościowy, ponieważ umożliwia w sposób najpewniejszy uzyskanie trwałej większości parlamentarnej oraz implikuje zasadę terytorialności reprezentacji. System ten działa też skutecznie na rzecz ograniczenia liczby partii. Ponadto partie, dążąc do zdobycia poparcia większości, muszą z natury odwoływać się do interesów wielu grup społecznych. Zatem negocjowanie i uzgadnianie interesów dokonuje się między innymi w ramach struktur partyjnych. System większościowy sprzyja integrowaniu społeczeństwa w odróżnieniu od systemu proporcjonalnego, który wywiera wpływ raczej dezintegrujący. Wymienione rodzaje ordynacji wyborczych różnią się w kwestii podmiotu wyboru. Przy ordynacji proporcjonalnej głosuje się na partię i jej program, przy ordynacji większościowej wybiera się kandydata partii. Ma to daleko idące konsekwencje dla życia politycznego. W przypadku pierwszym aparat partyjny decyduje o tym, kto będzie reprezentował partię w parlamencie. Rodzi się pytanie - człowiek czy partia? W warunkach ordynacji większościowej partie wygrywają wybory, kiedy mają atrakcyjnych kandydatów i potrafią w swoich programach podnieść zagadnienia, które opinia publiczna uzna za istotne. Muszą więc szukać i pozyskiwać dla siebie potencjalnych zwycięzców.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#PosełHenrykDykty">W obu systemach mamy do czynienia z inaczej adresowanym poczuciem odpowiedzialności. Przy ordynacji proporcjonalnej jest to odpowiedzialność wobec partii - wyborcy są abstrakcją. Przy ordynacji większościowej jest to realna odpowiedzialność przed wyborcami - zawiedzenie zaufania wyborców zapowiada klęskę w następnych wyborach. Uabstrakcyjnienie zasady odpowiedzialności przed wyborcami i przekazanie decyzji wyboru kandydatów anonimowym dla opinii publicznej gremiom wewnątrzpartyjnym oznacza, że system ordynacji proporcjonalnej, w istocie kolektywistyczny, sprzyja w znacznie większym stopniu korupcji niż jego indywidualistyczna alternatywa. Nic dziwnego, że w obliczu powszechnej korupcji elit politycznych wiele krajów szuka ratunku w zmianie ordynacji wyborczej w kierunku zasady większościowej. Może paść zarzut, iż skoro w ordynacji większościowej głosuje się na kandydatów, a nie na partie, to nie sprzyja ona okrzepnięciu struktur partyjnych, co jest sprawą w Polsce priorytetową. Uważam, że jest przeciwnie - zasada terytorialności reprezentacji powoduje, iż partie muszą dbać o to, by silnie osadzić się na poziomie lokalnym, a przecież brak tego osadzenia jest właśnie główną przyczyną słabości partii w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#PosełHenrykDykty">Warto wreszcie wspomnieć, iż w wyborach przeprowadzanych wedle ordynacji większościowej wyborcy też kierują się sympatiami partyjnymi. Co więcej, każda partia ma swój stały elektorat i porządnie musi się natrudzić, by go utracić. Chociaż można też, jak to się dzieje w Polsce, sprowadzić całą dyskusję nad ordynacją wyborczą do formuły rozdziału mandatów między partie przy zastosowaniu zasady proporcjonalności i udawać, że nie ma między tymi zasadami ważnych różnic merytorycznych. Ale one są i prowadzą do zupełnie odmiennych kultur politycznych. Jeśli opcje strategiczne przedstawiane są jako zwykły problem techniczny, to z pewnością można powiedzieć, iż ktoś tu wprowadza kogoś w błąd.</u>
          <u xml:id="u-98.5" who="#PosełHenrykDykty">Na koniec chciałbym powiedzieć, iż nie zgadzam się na propozycję połączenia Ostrołęki i Siedlec i stworzenia jednego okręgu wyborczego. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-98.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Miszczuka z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PosełPiotrMiszczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To nie jest dobry czas na uchwalanie ordynacji wyborczej. Niestety, emocje oraz doraźne sondaże przedwyborcze wpływają w sposób zasadniczy na to, co mamy kształtować, a przecież zakładaliśmy, że stworzymy stabilny system wyborczy w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#PosełPiotrMiszczuk">Chciałbym zwrócić uwagę na dwa wnioski mniejszości, które zostały zgłoszone, to znaczy 21. i 25. Proponują one powrót do metody d'Hondta. Jakoś tak się złożyło, że zarówno w roku 1993, jak i w roku 1997 nikomu to nie przeszkadzało, było w porządku. Teraz nagle okazuje się, że ta metoda nie jest dobra. I to jest dziwne, bo kiedy przeglądałem stenogramy Komisji Nadzwyczajnej - a były zgłaszane kwestie dotyczące właśnie modelu d'Hondta, tak jak było przyjęte w pierwszym czytaniu - wynikało z nich, że nikt z komisji nawet się nie zająknął, przyjęto to jednomyślnie, a w chwili obecnej, przed drugim czytaniem odwrócono te zasady, przyjmując metodę...</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie było to jednomyślne.)</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#PosełPiotrMiszczuk">Nikt nie wyraził żadnych wątpliwości, panie pośle Czech. Można sprawdzić w stenogramie Komisji Nadzwyczajnej.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#komentarz">(Głosy z sali: Były, były.)</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#PosełPiotrMiszczuk">Natomiast teraz zaczynają się problemy z tym związane.</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#PosełPiotrMiszczuk">Ja rozumiem - pan poseł Schreiber chce ze wszystkich opinii i dyskusji wyczytać to, co jest dla niego korzystne. Ale te dyskusje, również jeśli chodzi o metodę d'Hondta, w komisji nie były prowadzone. Były dyskusje dotyczące różnych innych systemów, a między innymi tego, czy jest możliwe połączenie jednego systemu z drugim, tak jak jest w Niemczech - czyli część proporcjonalnie, a część w okręgach mandatowych. Niestety, układ jest taki, że w żadnym państwie, jeśli w konstytucji jest zapisany system proporcjonalny, nie przeprowadza się wyborów w okręgach jednomandatowych. Wszędzie muszą być to okręgi wielomandatowe. A w niektórych konstytucjach, żeby było stabilniej - jeśli mówimy o stabilności, o czym mówił pan poseł Rybicki, nawiązując do tego, czy wybieramy reprezentatywność czy głos wyborców - jest na trwale zapisana metoda, według jakiej się wybiera, w portugalskiej np. metoda d'Hondta. W niektórych konstytucjach na trwale są określone okręgi wyborcze i to, ilu posłów się wybiera z poszczególnych okręgów. Mówimy, że lepiej byłoby stworzyć małe okręgi wyborcze, bo to blisko wyborcy i pewnych określonych spraw, a później, gdy dochodzi do tworzenia okręgu wyborczego, to rypiemy potężne okręgi, o czym mówił pan poseł Kurczuk, tak jak w przypadku województwa lubelskiego, gdzie odległość od północnego do południowego krańca wynosi 300 km, a więc coś z tym wszystkim jest nie tak.</u>
          <u xml:id="u-100.7" who="#PosełPiotrMiszczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgłaszam kilkanaście poprawek dotyczących ordynacji wyborczych, z tym że jedna może nie jest zasadnicza, bo w sposób generalny nie zmienia tej zasady, zmienia nieco liczbę posłów wybieranych w okręgu wyborczym, tę najmniejszą liczbę, ale jest ważna. Proponujemy, aby to było 6 mandatów. Z czego to się bierze? W poprzednich ordynacjach wyborczych najmniejsze okręgi miały 3 mandaty. Proponujemy, żeby podwoić tę liczbę. Z tego też względu proponujemy, aby zaczynać od okręgów mających 6 mandatów. Nie można tworzyć nagle sytuacji zupełnie innych, zupełnie niewyobrażalnych, karykaturalnych wręcz w niektórych wypadkach.</u>
          <u xml:id="u-100.8" who="#PosełPiotrMiszczuk">Rozumiem, że jest nowy podział na województwa, nowy podział na powiaty i te kwestie musiały być trochę inaczej uregulowane, ale uważam, że gdyby zastosować zasady, które zostały zawarte w poprzednich ordynacjach wyborczych, oprócz podziału na okręgi wyborcze, to można byłoby dostosować tylko i wyłącznie do nich podział na okręgi wyborcze. To się wszystko wiąże z innym podziałem na okręgi wyborcze w poszczególnych województwach i to jako załączniki do naszych wniosków przekazuję panu marszałkowi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-100.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Wronę z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PosełTadeuszWrona">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Polskie prawo wyborcze szczegółowo określa sposób prezentowania się w mediach komitetów wyborczych, a także obowiązki mediów publicznych w stosunku do Państwowej Komisji Wyborczej. Nie ma w nim natomiast zapisów określających zasady prezentowania kampanii przez media „własnym głosem”. Ustawa o radiofonii i telewizji w art. 23 ust. 3 zawiera zapis, że media publiczne mają obowiązek przedstawiania stanowisk partii politycznych. Wydane na tej podstawie rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji określa tryb postępowania w związku z przedstawianiem w programach publicznej radiofonii i telewizji stanowisk partii politycznych, związków zawodowych i związków pracodawców w węzłowych sprawach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#PosełTadeuszWrona">Na tej właśnie podstawie, czyli na podstawie § 2 rozporządzenia, jeden raz w tygodniu Polskie Radio i Telewizja emitują między 16 a 23 45-minutowe programy. Ale w czasie kampanii wyborczej te programy nie są zgodnie z wyżej wymienionym rozporządzeniem, jego § 5, rozpowszechniane. Zastępuje się je, zgodnie z ust. 2 przywołanego paragrafu, specjalne audycje przedstawiające stanowiska partii politycznych.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#PosełTadeuszWrona">Wydaje się, że zapis ten nie jest wystarczający, zwłaszcza gdy porównamy go ze szczegółowymi zapisami dotyczącymi programów przygotowywanych przez komitety wyborcze. Warto też dać mu podstawę ustawową. Uważam, że zapis w rozporządzeniu to za mało. Gdyby zapis § 5 ust. 2 rozporządzenia traktować dosłownie, uprzywilejowywałby on partie w stosunku do innych form komitetów wyborczych. Mógłby też uprzywilejowywać uczestników kampanii sejmowej w stosunku do mniej upartyjnionej kampanii senackiej. Stąd proponuję poprawkę, której treść nawiązuje do sformułowań zawartych dotychczas w rozporządzeniu Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji i na ręce pana marszałka ją składam.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#PosełTadeuszWrona">Jeśli chodzi o kwestie następne, do których się chciałem bardzo krótko odnieść, również pragnąłbym zdecydowanie opowiedzieć się w imieniu moich kolegów posłów samorządowców, którzy są skupieni w lidze krajowej, za likwidacją listy krajowej. Uważamy, że mandaty, które mają przypaść liście krajowej, powinny być dodane poszczególnym okręgom, powinny zwiększyć liczbę mandatów w poszczególnych okręgach. To mieszkańcy powinni decydować o tym, kto jest ich przedstawicielem w Sejmie, a nie gremia partyjne.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#PosełTadeuszWrona">Również chcę podkreślić tutaj z wielką satysfakcją zapisy art. 107 o jawności finansowej kampanii wyborczej. Jawność finansowania kampanii wyborczej jest rozumiana dwojako. W sposób jawny przekazywane są środki finansowe dla komitetów wyborczych, co oznacza, że osoba, która takie środki przekazuje, musi ujawnić wobec tego komitetu i innych podmiotów dane pozwalające na jej identyfikację oraz ujawnić wysokość przekazywanej kwoty. Rozumie się to jako informację o zgromadzonych przez komitet środkach finansowych i ich wydatkowaniu, które są przekazywane do publicznej wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#PosełTadeuszWrona">I kwestia ostatnia. Chciałbym na zakończenie wypowiedzieć się zdecydowanie przeciw próbie rozdrapywania spójności okręgu wyborczego z siedzibą w Częstochowie, szkodliwej i nieuzasadnionej, czy też próbie włączenia Częstochowy do zagłębia. Są to propozycje nieuzasadnione, działające na szkodę miasta, które utraciło, jak pamiętamy, status miasta wojewódzkiego. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-102.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Macieja Porębę z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PosełMaciejPoręba">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W swoim wystąpieniu pragnę zająć się dwoma sprawami, które zgłaszałem w trakcie prac Komisji Nadzwyczajnej. Pierwsza z nich dotyczy zmiany układu okręgów w woj. mazowieckim. W sprawozdaniu komisja proponuje, aby okręgi wyborcze na Mazowszu układały się koncentrycznie od Warszawy, tworząc tzw. rogalik około warszawski. Okręg ten odcina Warszawę od Mazowsza, co stoi w sprzeczności z podstawowymi założeniami reformy administracyjnej kraju, w której integracja społeczna i gospodarcza jednostek podziału terytorialnego działających na wspólnym terenie, w tym przypadku w województwie, uznana została za priorytet. Okręg ten utworzony został, jak należy przypuszczać, głównie z przyczyn politycznych, ze względu na konkretne interesy partii politycznych, a zwłaszcza ich reprezentantów działających w powiatach około warszawskich. Konsekwencją tych propozycji jest na przykład połączenie w jednym okręgu byłych miast wojewódzkich Ostrołęki i Siedlec i utworzenie kuriozalnego okręgu, który w najszerszym miejscu ma około 230–250 km.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#PosełMaciejPoręba">Propozycja zgłoszona przez Klub Parlamentarny SLD tworzy układ logicznie spójny, podporządkowany czterem głównym ośrodkom o ponadregionalnym znaczeniu — Ostrołęce, Płockowi, Radomiowi i Siedlcom, odzwierciedlający lokalne związki społeczne i gospodarcze i działający integracyjnie. W propozycji SLD od okręgu warszawskiego promieniście rozchodzą się cztery okręgi obejmujące powiaty:</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#PosełMaciejPoręba">— w okręgu 16. — legionowski, makowski, ostrołęcki, ostrowski, przasnyski, pułtuski, wołomiński, wyszkowski i miasto Ostrołękę;</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#PosełMaciejPoręba">— w okręgu 17. — ciechanowski, gostyński, mławski, nowodworski, płocki, płoński, sierpecki, sochaczewski, warszawski zachodni, żuromiński i miasto Płock;</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#PosełMaciejPoręba">— w okręgu 18. — białobrzeski, grodziski, grójecki, kozienicki, lipski, piaseczyński, pruszkowski, przysuski, radomski, szydłowiecki, zwoleński, żyrardowski i miasto Radom;</u>
          <u xml:id="u-104.5" who="#PosełMaciejPoręba">— w okręgu 19. — garwoliński, łosicki, miński, otwocki, siedlecki, sokołowski, węgrowski i miasto Siedlce.</u>
          <u xml:id="u-104.6" who="#PosełMaciejPoręba">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W tracie prac komisji zgłosiłem w imieniu Klubu Parlamentarnego SLD stosowny wniosek mniejszości do sprawozdania komisji, dotyczący okręgów wyborczych woj. mazowieckiego, w treści przed chwilą przedstawionej, wraz ze zmianami w okręgach senatorskich. Rekomenduję Wysokiej Izbie przyjęcie tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-104.7" who="#PosełMaciejPoręba">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Drugą sprawą jest problem niedoreprezentacji Warszawy przy podziale mandatów według tzw. klucza ludnościowego. Podczas wszystkich dotychczasowych wyborów parlamentarnych liczba osób głosujących za granicą — a głosy te, przypominam, przypisane są do okręgu warszawskiego — była większa niż liczba głosów przypadających średnio na jeden mandat w kraju. W tej sprawie również złożyłem w komisji stosowny wniosek mniejszości. Ma on moim zdaniem na celu wyrównanie tej rażącej niesprawiedliwości. W celu uspokojenia moich kolegów posłów pragnę powiedzieć, że ewentualne dodatkowe mandaty wzięte zostaną nie z innych okręgów, lecz z listy krajowej. Proszę Wysoki Sejm o poparcie tego wniosku. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-104.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-104.9" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Porębie.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Krzysztof Śmieja z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PosełKrzysztofŚmieja">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zdaję sobie sprawę z tego, że czasu pozostało niewiele, a jeszcze koledzy z mojego klubu chcą zabrać głos. Zwrócę zatem uwagę tylko na kilka istotnych moim zdaniem elementów związanych z ordynacją.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#PosełKrzysztofŚmieja">Po pierwsze, jestem przekonany, iż ordynacja ma służyć wyłonieniu dobrze i sprawnie funkcjonującego parlamentu, a przede wszystkim rządu. Stąd też idea rządów większościowych jest na pewno bliższa sprawnie funkcjonującemu państwu.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#PosełKrzysztofŚmieja">Opowiadam się także za zlikwidowaniem albo dalszym ograniczeniem listy krajowej. Z uwagi na małą ilość czasu nie będę rozwijał tego wątku, ale sądzę, że jest to rozwiązanie długo oczekiwane przez nasze społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#PosełKrzysztofŚmieja">Nieco więcej czasu poświęcę natomiast kwestii kształtów okręgów wyborczych, albowiem uważam, że ma to także wpływ na demokratyczne wybory, o których nieraz mówili tu koledzy w swoich wystąpieniach i o których dyskutowaliśmy w czasie prac w komisji. Co prawda, nie jestem członkiem komisji, ale uczestnicząc w niektórych posiedzeniach, zauważyłem, że nad częścią wniosków dotyczących okręgów wyborczych w ogóle nie przeprowadzono dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#PosełKrzysztofŚmieja">Moje ogromne zastrzeżenia budzi kształt okręgów wyborczych w woj. śląskim, a zwłaszcza przyłączenie powiatu tarnogórskiego do okręgu częstochowskiego. Zdaję sobie sprawę, że argumenty, które przedstawili koledzy, a zwłaszcza pan poseł Wrona, są przekonujące, ale nie można tu godzić wody z ogniem; nie można tego przeprowadzać w ten sposób, że tego rodzaju decyzje zapadają w oderwaniu od jakichkolwiek funkcjonalnych powiązań, od tradycji i historii. W tym wypadku okręg ten nigdy nie należał do okręgu częstochowskiego i nie ma żadnych powiązań. Przypomnę że jeśli chodzi o sądy, siedzibę regionalnej kasy chorych, urząd skarbowy, powiązania instytucjonalne, także w dziedzinie szkolnictwa - jest również wiele dalszych argumentów, nie tylko z zakresu administracji publicznej - wszystko wskazuje na to, że tych połączeń w ogóle nie ma. Niektóre odległości do Gliwic z krańcowych części powiatu sięgają kilku kilometrów.</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#PosełKrzysztofŚmieja">Niestety, już otrzymuję sygnał, że moje wystąpienie powinno się zakończyć.</u>
          <u xml:id="u-106.6" who="#PosełKrzysztofŚmieja">Żywię nadzieję, że w toku dalszych prac to stanowisko ulegnie zmianie, że będzie korekta. Chciałbym przypomnieć, że pozostajemy w zgodzie ze stanowiskiem lokalnych sił politycznych, samorządu wojewódzkiego, samorządu powiatowego i samorządów gminnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-106.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę pana posła Tadeusza Iwińskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PosełTadeuszIwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Oczywiście mało kto z twórców nowej ordynacji wyborczej słusznie zajmuje się pewnymi personalnymi skutkami tej ordynacji - bo jak mówił kiedyś John Kennedy: gdybym wiedział, co mnie czeka, tobym głosował na Nixona - ale na pewno jest to bardzo ważny akt. Zacznę od tego, że do dwóch filarów ordynacji wyborczej, o których mówił pan poseł sprawozdawca, koniecznie należy dodać trzeci, mianowicie stabilność rozwiązań. Z tego punktu widzenia liczenie głosów metodą d'Hondta powinno zostać, bo koalicja SLD i PSL nie zmieniała w 1997 r. na lepsze rozwiązania; powinna tu zostać pewna stabilność. Nawiasem mówiąc, myślę, że prezydent mógłby zawetować taką ustawę.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie podpowiadać.)</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#PosełTadeuszIwiński">Druga kwestia, która tu wiecznie wraca, dotyczy systemu większościowego. Otóż system większościowy ma sens tylko tam, gdzie funkcjonuje system dwupartyjny, a w krajach o rozproszonym układzie sił w większym stopniu niż system proporcjonalny deformował jednak rezultaty. W ogromnej większości państw Unii Europejskiej obowiązuje system proporcjonalny i on winien być utrzymany.</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#PosełTadeuszIwiński">Myślę, że rzeczywiście mocną stroną tego dokumentu są rozwiązania finansowe, pomoc dla niepełnosprawnych. Natomiast istnieją słabsze strony.</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#PosełTadeuszIwiński">Pierwsza kwestia dotyczy listy krajowej. Zgłaszam poprawkę, która, jak mi się wydaje, jest kompromisowa. Chodzi mianowicie żeby w art. 156 dotyczącym zgłaszania ogólnopolskich list kandydatów na posłów dodać nowy punkt w brzmieniu: Posłem z ogólnopolskiej listy kandydatów na posłów można zostać wybranym tylko raz. Oczywiście liczyłoby się to od tegorocznych wyborów. Mamy połowę liderów Unii Wolności regularnie wybieranych z listy krajowej, połowę liderów PSL - to samo, mamy premiera, który otrzymał 1440 głosów w bardzo dużym okręgu, 12-mandatowym. Myślę, że rzeczywiście raz może być taka sytuacja, natomiast mamy tu tłumy posłów wybieranych po 2 i 3 razy z listy krajowej, i to jest rzecz niewłaściwa.</u>
          <u xml:id="u-108.5" who="#PosełTadeuszIwiński">Druga kwestia - i w tej sprawie też zgłaszam odpowiednią poprawkę - dotyczy tego, iż jeżeli się przyjmuje pewną logikę, że najmniejsze województwa tworzą jeden okręg wyborczy, województwa z liczbą do 1,5 mln głosów - i tak jest w przypadku czterech najmniejszych - to powinno to też objąć woj. warmińsko-mazurskie. Gdyby utrzymać podział województwa na dwa okręgi, to na pewno nie może być tak, jak jest obecnie, bo to niszczy więzi tradycyjne i historyczne. Czy ma wspólnego Działdowo, Iława i Ostróda z Elblągiem?</u>
          <u xml:id="u-108.6" who="#PosełTadeuszIwiński">Dlatego zgłaszam poprawkę dotyczącą innego podziału woj. warmińsko-mazurskiego przy utrzymaniu dwóch okręgów (7 i 9) z siedzibami w Elblągu i Olsztynie. Poprawka ta usuwa ten poważny mankament.</u>
          <u xml:id="u-108.7" who="#PosełTadeuszIwiński">Wreszcie ostatnia sprawa - kobiety. Popieram to, o czym mówiła pani marszałek Krzyżanowska. Zresztą SLD, jak mówił kolega poseł Janik, w tej mierze jest w czołówce. Mamy dużo do zrobienia, choć nie musimy się niczego wstydzić.</u>
          <u xml:id="u-108.8" who="#PosełTadeuszIwiński">Nie ma kraju w Europie o tak dużej emancypacji, jak Francja. W parlamencie francuskim jest obecnie 10,9% kobiet. My mamy znacznie więcej, co nie znaczy, że nie powinniśmy dążyć do modelu skandynawskiego.</u>
          <u xml:id="u-108.9" who="#PosełTadeuszIwiński">Zaproponowana poprawka winna zyskać poparcie także SLD. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Michał Kaczmarek - Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PosełMichałKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mój przedmówca mówił o udziale kobiet, o zaproponowanej przez panią posłankę Krzyżanowską poprawce. Ja z panem przewodniczącym komisji miałem okazję uczestniczyć w spotkaniu organizacji pozarządowych. Poprawka została zgłoszona i nie należy jej dublować, wyczerpuje ona kwestię potrzeby udziału kobiet w większej liczbie niż dotychczas. Taki precedens mamy w wypadku mniejszości narodowych; trzeba nad nim popracować, żebyśmy mogli w taki sposób parytetem zwiększyć udział kobiet.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#PosełMichałKaczmarek">Chciałbym powiedzieć o czym innym. W tej ordynacji rozstrzygamy kwestię uczestnictwa posłów tylko w życiu parlamentarnym. Zakazujemy praktycznie łączenia mandatu posła z mandatem innej władzy przedstawicielskiej, np. radnego. Mało tego, w wielu rozwiązaniach poszliśmy tak daleko, że oto poseł nie może być także członkiem zarządu żadnej jednostki samorządu terytorialnego. Przypomnę, że członkiem zarządu może być też nie radny.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#PosełMichałKaczmarek">Dzisiaj głosowaliśmy nad poprawkami dotyczącymi samorządu. Jedna z nich idzie dalej, zakazuje łączenia mandatu wykonawczego z mandatem przedstawicielskim. Tutaj w wielu miejscach barierę stanowi konstytucja, jeśli chodzi o rozwiązania, o których mówili koledzy. Należy jednak rozstrzygnąć, czy 40 posłów z tej Wysokiej Izby pełniących funkcje rządowe ma być dalej parlamentarzystami, a więc czy mają dalej pełnić dwa mandaty, mandat z wyboru, przedstawicielski - wszyscy przecież szliśmy tutaj po to, żeby reprezentować w Sejmie naród - czy mandat rządowy. Tych dwóch mandatów łącznie dobrze pełnić się nie da. 40 posłów z tej Izby jest zablokowanych, ponieważ pełnią funkcje bądź ministrów, bądź sekretarzy stanu. Czy taki stan utrzymywać? W momencie nowelizacji konstytucji należałoby to rozstrzygnąć. Dzisiaj konstytucja dopuszcza, że do rangi sekretarza stanu można te mandaty łączyć.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#PosełMichałKaczmarek">Istnieje pilna konieczność związana z tworzeniem ekip fachowców cywilnych do zarządzania na szczeblu państwa i samorządów. Rozwiązanie polegające na rozdziale mandatów przedstawicielskich od wykonawczych sprzyjałoby takiej decyzji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czas się skończył dla wszystkich ugrupowań.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Mamy jeszcze posłów zapisanych do pytań.</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Odczytam w tej chwili listę tych posłów: Krzysztof Śmieja, Tadeusz Iwiński, Jan Kulas, Józef Korpak, Paweł Nowok, Ewa Sikorska-Trela, Józef Nowicki, Teresa Liszcz, Michał Kaczmarek, Bogumił Andrzej Borowski, Edward Maniura, Ryszard Wawryniewicz.</u>
          <u xml:id="u-111.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy ktoś jeszcze?</u>
          <u xml:id="u-111.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł Fabisiak, pan poseł Macierewicz, pan poseł Polaczek.</u>
          <u xml:id="u-111.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy jeszcze ktoś?</u>
          <u xml:id="u-111.8" who="#WicemarszałekMarekBorowski">To wszyscy, tak? Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-111.9" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Na tym zamykamy listę.</u>
          <u xml:id="u-111.10" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Krzysztof Śmieja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PosełKrzysztofŚmieja">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#PosełKrzysztofŚmieja">Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Chciałbym się dowiedzieć, jakie to powody i względy zadecydowały o tym, że powiat tarnogórski został połączony z okręgiem częstochowskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Może, panie pośle, wstrzyma się pan przez chwilę, bo poseł sprawozdawca był zajęty. Już, zdaje się, słucha. Tak, teraz jeszcze raz.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#komentarz">(Poseł Mirosław Czech: Mam podzielną uwagę.)</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Konsultuje się z ekspertami.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PosełKrzysztofŚmieja">Dla dobra sprawy oczywiście poczekam. Już powtarzam pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Można, tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PosełKrzysztofŚmieja">Jakie względy przemawiały za połączeniem terenu górskiego z okręgiem częstochowskim? Przypomnę, że wszystkie samorządy podjęły uchwały - o czym mówiłem wcześniej w swoim wystąpieniu - zupełnie odmienne: w sprawie łączeniu tego powiatu z Gliwicami, tak jak to było dotychczas. Decydują o tym względy historyczne. Można wymienić wiele powodów, jeśli chodzi o funkcjonalność, o których także wspomniałem, dosłownie nie znajdujemy argumentów. Stawiam to pytanie między innymi dlatego, że na posiedzeniu komisji nie słyszałem, aby ta sprawa została wyjaśniona. Chciałbym, aby pan przewodniczący, sprawozdawca tej komisji, podał wyborcom powody, dla których tak się stało. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Tadeusz Iwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PosełTadeuszIwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam dwa pytania szczegółowe, raczej natury metodologicznej.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#PosełTadeuszIwiński">Po pierwsze, czy komisja rozważała wariant - chyba najbardziej demokratyczny, jaki istnieje w niektórych krajach, choćby w Australii - zakładający stawianie przez wyborców liczb przy poszczególnych nazwiskach w danym okręgu wyborczym, co wskazywałoby konkretną preferencję - od pierwszego do ostatniego kandydata. Nasz system, ten, który działa dotychczas, jest bardzo demokratyczny - trzeba to jasno powiedzieć. W ogromnej większości państw zachodnioeuropejskich partia czy koalicja przedstawia listę i w zależności od liczby uzyskanych mandatów wchodzą osoby z czołówki. Dwa mandaty - wchodzi pierwszy i drugi bądź jeszcze trzeci itd. U nas jest to bardzo dobre rozwiązanie, ale czasem bywa na przykład dwóch świetnych kandydatów. Czy nie należałoby rozważyć właśnie tego systemu w przyszłości - teraz jest pewnie za późno - w którym daje się preferencje wszystkim kandydatom i w ten sposób uzyskuje się średnią ważoną, jeśli chodzi o wszystkich wyborców. Jest to bardzo uczciwe, można wybrać nie tylko najlepszego, ale też drugiego, trzeciego etc.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#PosełTadeuszIwiński">Po wtóre, nawiązując do wypowiedzi, postulatów, które tu padały, chciałbym zapytać, czy pan poseł sprawozdawca zna takie państwa - bo ja ich nie znam, od razu chcę jasno to powiedzieć - w których istnieje zakaz pełnienia funkcji rządowych przez parlamentarzystów? Ja znam dużo państw, poczynając od kolebki parlamentaryzmu, czyli Wielkiej Brytanii, gdzie nie można pełnić funkcji rządowej, nie można być ministrem, jeżeli nie jest się wybranym do Izby Gmin. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Jan Kulas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PosełJanKulas">Panie Marszałku! Panie Pośle Sprawozdawco! Panie i Panowie! Pierwsze pytanie: Jakie racje zadecydowały o tym, że Komisja Nadzwyczajna postanowiła jednak o dużych okręgach wyborczych? Proszę to doprecyzować, wyjaśnić. Z debaty wynikało bowiem, że wielu posłów krytykuje to rozwiązanie. Ja również mam poważne wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#PosełJanKulas">Panie Pośle! Wyrażano tu głęboką troskę, by jednak decydował o demokracji głos obywateli, aby obywatele decydowali o kształcie parlamentu, rządu. Prawo wyborcy ma na to wpływ. Określiliście duże okręgi wyborcze. Czy była podjęta chociaż próba jakichkolwiek konsultacji, zasięgnięcia opinii? Być może tak powinno być, jeżeli większość parlamentarna tak rozstrzygnie, ale pewne obawy, pewne zagrożenia niewątpliwie tutaj istnieją.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#PosełJanKulas">Drugie pytanie. Sam jestem troszkę nim zdziwiony. Przysłuchuję się tej debacie, wszystkie kluby parlamentarne skrytykowały listę krajową. Dlaczego zatem Komisja Nadzwyczajna zaproponowała listę krajową? Wszyscy przedstawiciele się wypowiadali, nawet niektórzy posłowie licytowali się, prześcigali. Ja się w to wpisuję. Dzisiaj podpisałem z rana stosowny wniosek posłów Akcji Wyborczej Solidarność. Tym bardziej lista krajowa na poziomie 50 posłów budzi moją nieufność. To obywatele powinni wybierać bezpośrednio parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#PosełJanKulas">Trzecie pytanie. Prosiłbym, aby pan poseł sprawozdawca był łaskaw wyraźnie określić znaczenie sondaży przedwyborczych. Czytałem ten dokument, ale mam wątpliwości. Kiedyś zakazy dotyczyły tygodnia, dwóch tygodni. Obecnie to będzie kwestia dosłownie 24 godzin. Czy pan poseł się nie obawia, że pewne manipulacje, pewna presja sondaży wyborczych może mieć wpływ na taki, a nie inny wynik wyborczy? Nie mówię o obecnych preferencjach. Akurat notowania SLD spadają i mogą spaść znacznie.</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Wzrosły, wzrosły.)</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#PosełJanKulas">Ale spadają od pewnego czasu.</u>
          <u xml:id="u-120.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeśli chodzi o AWS, też spadają.)</u>
          <u xml:id="u-120.7" who="#PosełJanKulas">Myślę o ugrupowaniach lewicy i prawicy. Chodzi o to, aby wynik sondaży nie miał rzeczywiście żadnego wpływu na właściwe preferencje wyborcze.</u>
          <u xml:id="u-120.8" who="#PosełJanKulas">Panie Pośle! Pytanie kolejne, innej rangi. Jak pan się zapatruje na następującą kwestię, czy taki wątek w ogóle pojawił się w Komisji Nadzwyczajnej. W wielu gminach, miastach, szkołach były dotychczas często organizowane różnego rodzaju mityngi przedwyborcze, prawybory, były przeprowadzane lekcje edukacyjne. Czy trzeba literalnie czytać tę ustawę w ten sposób, że ona wszystkiego zabrania? Prowadzenia kampanii wyborczej — tak, ale jeśli np. w szkole średniej w Gdańsku, Tczewie, Starogardzie czy gdzie indziej nauczyciel wiedzy o społeczeństwie zaproponuje w ramach lekcji wiedzy o społeczeństwie ciekawy układ prawyborczy, prawybory w naszym regionie, to czy to będzie zakazane przepisami tej ordynacji, czy nie. W sferze edukacji aktywności obywatelskiej wydaje mi się to być bardzo ważne. Obyśmy tych rygorów nie posunęli do granic absurdu.</u>
          <u xml:id="u-120.9" who="#PosełJanKulas">Ostatnie pytanie, na które sam staram się odpowiedzieć i mam z tym duże kłopoty, trudności. Jak zwiększyć aktywność obywateli? Jak sprawić, aby w najbliższych wyborach parlamentarnych wzięła udział przynajmniej połowa Polaków? Jak pobudzić frekwencję wyborczą? Panie Pośle! Jakie są racje i argumenty, jeśli chodzi o tę ordynację wyborczą, za tym, że jest to zachęta, istotna motywacja, aby udział obywateli był większy? To jest pośrednio pytanie o kształt naszej demokracji. Czy i w jakim stopniu możemy wnieść propozycje, dodatkowe rozwiązania, które by zachęciły obywateli do szerokiego, powszechnego udziału w wyborach parlamentarnych? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Józef Korpak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PosełJózefKorpak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam kilka pytań do pana posła sprawozdawcy. Po pierwsze. Komu i czemu służą ogólnopolskie listy kandydatów na posłów? Czy jest prawdą, że służą one politykom przegranym, tym, którzy nie potrafią uzyskać mandatów w okręgu, bo nie cieszą się wystarczającym zaufaniem wyborców, politykom niepotrafiącym w całej Polsce znaleźć miejsca, w którym mogliby wygrać wybory? Osobiście, jak również bardzo liczba grupa posłów z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność, uważam, że należy zlikwidować ogólnopolskie listy kandydatów na posłów. Podczas trzeciego czytania należy przegłosować poprawkę, która będzie mówić o tym, że 460 posłów wybiera się w okręgach i tylko okręgach, a nie z ogólnopolskich list. W tym zakresie składam stosowną poprawkę, popartą przez 82 posłów z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#PosełJózefKorpak">Kolejne pytanie. Czy przy tworzeniu okręgów wyborczych nie powinny być brane pod uwagę uwarunkowania historyczne, więzi społeczne i gospodarcze, tak aby okręg wyborczy stanowił obszar możliwie jednorodny? Sądzę, że tak. Jeżeli tak, to proszę powiedzieć, dlaczego powiat tarnogórski z miastem Radzionków, którego jestem mieszkańcem, znalazł się w okręgu częstochowskim, a powiat pszczyński w okręgu z siedzibą w Bielsku-Białej. Przecież powiązania tych powiatów z siedzibami okręgów wyborczych zaproponowanymi przez Komisję Nadzwyczajną nigdy nie były wystarczające, aby takie propozycje przyjąć. Jako poseł z woj. śląskiego jestem zbulwersowany takimi rozstrzygnięciami Komisji Nadzwyczajnej i mam nadzieję, że podczas trzeciego czytania nastąpi korekta granic okręgów wyborczych. W tym celu również składam stosowną poprawkę. Jest ona poparta przez 29 posłów z woj. śląskiego, również z województw ościennych.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#PosełJózefKorpak">Kolejna sprawa, którą jestem mocno zainteresowany i o którą chcę zapytać, dotyczy kwestii finansowania partii politycznych z budżetu państwa. Jakie przesłanki zdecydowały o wprowadzeniu systemu subwencjonowania partii politycznych z budżetu państwa? Przypomnę tu, że zgodnie z zaproponowanym art. 29 ustawy o partiach politycznych partia, która uzyska np. 3 mln głosów, otrzyma ok. 30 mln nowych złotych rocznie, a partia, która uzyska ok. 9 mln głosów, uzyska 54 mln zł rocznie. W skali czterech lat, jeżeli byśmy wzięli pod uwagę ogólną liczbę głosujących, oddanych głosów, będą to kwoty znaczące, będą to kwoty rzędu 500, a może i więcej milionów złotych. Sądzę, że społeczeństwo powinno się dowiedzieć, na jaki cel przeznaczane są tak duże pieniądze. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Paweł Nowok.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PosełPawełNowok">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle Sprawozdawco! Chciałbym się zwrócić do posła sprawozdawcy z pytaniem: Czym kierowała się komisja, tworząc taki dziwoląg z okręgu wyborczego w Katowicach? Mieszkańcy Mikołowa bowiem zostali tu „wycięci”, tj. powiat mikołowski został „wycięty”, powiązany historycznie, gospodarczo, komunikacyjnie z Katowicami. Ktoś w czyimś interesie „wyciął”. Rozumiemy, że Bytom, Zabrze gdzieś dalej. Nie proponuję wielkich zmian w okręgach wyborczych, bo to należało do komisji, ale żeby stworzyć taki dziwoląg, nie było to podyktowane nawet liczbą mandatów, bo okręg, do którego dołączono powiat mikołowski, ma wystarczającą liczbę mandatów, siedem mandatów ma i dodano ósmy mandat. Miał w tym chyba interes jakiś poseł albo ktoś inny, bo ani mieszkańcy Mikołowa, ani samorząd mikołowski nie potrafią tego zrozumieć i proszą o interwencję. Dlatego w imieniu mieszkańców i samorządu składam poprawkę na ręce marszałka. Gdyby ktoś chciał... Uważam bowiem, że komisja powinna zajrzeć przynajmniej do mapy, na mapie jest to oryginalne, bo ktoś jakieś rysunki może robić, a na mapie jest to oryginalne. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Na mapie się nie znają.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł Ewa Sikorska-Trela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Osobiście jestem zdecydowanie za większym udziałem kobiet w życiu publicznym, i to w pełnym jego wymiarze, także w polityce. Partie nie powinny się na nas, kobiety, zamykać, wręcz odwrotnie - powinnyśmy być zachęcane do szerszego włączania się w politykę, gdyż dobrze pojmowana polityka to służba dobru wspólnemu, a nikt nie nadaje się bardziej niż kobieta do służby dobru wspólnemu. Ze względu na wysoką jakość i wartość pracy kobiet posłanek oraz ze względu na ich wyjątkową wrażliwość w dostrzeganiu problemów ważnych dla samych kobiet i ważnych dla całej rodziny wszystkim wyborcom powinno zależeć na tym, by kobiet w Sejmie było jak najwięcej. Pytanie do pana posła sprawozdawcy: Czy problem większej reprezentacji kobiet na listach wyborczych był rozważany w pracach komisji nad ustawą o ordynacjach wyborczych do Sejmu i Senatu? Jak komisja ustosunkowała się do tego problemu? Jakie w tym wypadku widzi rozwiązania? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Józef Nowicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PosełJózefNowicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kieruję trzy pytania do pana posła sprawozdawcy. Czy w związku z podnoszonymi dzisiaj w dyskusji wątpliwościami co do konstytucyjności listy krajowej może pan poseł wypowiedzieć się na temat tego, czy są w tej sprawie opinie?</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#PosełJózefNowicki">I drugie pytanie. Czy ze względu na wymaganą procedurę, między innymi konieczność ewentualnych zmian w konstytucji, a także ze względu na kalendarz wyborczy możliwe jest dzisiaj w ogóle rozpatrywanie przez Sejm zmiany ordynacji proporcjonalnej na ordynację mniejszościową?</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Większościową.)</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#PosełJózefNowicki">Większościową, tak, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#PosełJózefNowicki">I trzecie pytanie: Czy gdybyśmy założyli, że taka ordynacja zostałaby uchwalona - przy jednoczesnym zakazie łączenia mandatów z różnymi funkcjami, również państwowymi - nie zachodziłaby groźba permanentnych wyborów uzupełniających w okręgach jednomandatowych? Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł Teresa Liszcz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PosełTeresaLiszcz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałabym podnieść w moim pytaniu problem uzupełniania składu Senatu w wypadku, gdy w czasie kadencji wygasają mandaty senatorskie. Wiadomo, że obecnie, inaczej niż w przypadku Sejmu, przeprowadza się wybory uzupełniające. Niedawno byliśmy świadkiem takich wyborów uzupełniających w trzech okręgach. Moim zdaniem była to kompromitacją demokracji: brało w nich udział przeciętnie 4–10% wyborców, a kosztowały bardzo dużo, kilka milionów złotych. W szczególności bulwersuje, jeżeli tak dużo kosztuje państwo zmiana posady, powiem bardzo kolokwialnie, przez niektórych senatorów pod koniec kadencji, kiedy to wybierając uzupełniająco senatorów na parę miesięcy, jeden sezon, wyciąga się z kasy państwowej kilka milionów złotych, które można by przeznaczyć na przykład na dożywianie biednych dzieci albo na inny również istotny cel.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#PosełTeresaLiszcz">Chciałam zapytać, czy komisja w swojej pracy brała pod uwagę możliwość zastąpienia tego trybu uzupełniania składu Senatu, trybu wyborów uzupełniających, trybem zbliżonym do tego, który się stosuje w wyborach do Sejmu?</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#PosełTeresaLiszcz">Jednocześnie chcę zaznaczyć, że przekazuję panu marszałkowi poprawkę dotyczącą tej właśnie kwestii. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Michał Kaczmarek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PosełMichałKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem zadać panu przewodniczącemu pytania pod wpływem głosów z prawej strony.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#PosełMichałKaczmarek">Panie Przewodniczący! Chciałbym, żeby pan jasno oświadczył z tej trybuny, czy w czasie pracy w Komisji Nadzwyczajnej, której byłem członkiem, spotkał się pan z tak ostrym stanowiskiem posłów reprezentujących AWS, jeżeli chodzi o system finansowania partii politycznych i nowelizację? Jeśli sobie przypominam, można zajrzeć do protokołów, takich zdecydowanych wystąpień kolegów z AWS nie było.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie byliśmy w komisji.)</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#PosełMichałKaczmarek">Reprezentację mieliście pełną, zgodną z parytetem sejmowym.</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#PosełMichałKaczmarek">Drugie pytanie. Panie Przewodniczący! Czy gdzieś taki system finansowania partii politycznych, do którego zmierzamy, na przykład system niemiecki też w sposób przejrzysty finansuje partie polityczne... Czy jesteśmy bliżej tego systemu? Jakie rozwiązania z tego systemu przyjęliśmy? Czy pan przewodniczący jest przekonany, że to zdecydowanie rozwiązuje sposób kreowania środków na partie polityczne? Chciałbym, żeby pan potwierdził, że ograniczona została też nowelizacja, o której koledzy nie mówią, chodzi o możliwość wspierania indywidualnego składkami do wysokości 11,5 tys. rocznie. To tyle w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#PosełMichałKaczmarek">Panie Przewodniczący! Jeszcze kilka kwestii. Chciałem zapytać, czy nie ma pan poczucia winy za to, że my dzisiaj, po reformie administracyjnej, uchwalamy ordynację, kiedy ona już jest niezmiernie potrzebna, robimy to w ostatniej chwili? To nam bardzo utrudniło pracę wyborczą w okręgach, bo do tej pory jeszcze, do czasu podpisania dokumentów przez prezydenta, nie mamy określonych okręgów, w których powinniśmy prowadzić pracę wyborczą biura, w których powinniśmy zabiegać o przyszłą reelekcję, zwłaszcza w tych powiatach, które zostały rozdzielone, jeżeli chodzi o granice starych województw. To jest dla wielu z nas dramat bieżącej pracy poselskiej.</u>
          <u xml:id="u-132.6" who="#PosełMichałKaczmarek">Chciałem zadać pytanie, czy przyjęte rozwiązania, jeżeli chodzi o wielkość okręgów poselskich, brały pod uwagę możliwości pracy posła w 12 powiatach? Czy środki kreowane na biura poselskie wystarczą na to, żeby prowadzić biura poselskie w 12 powiatach, a takie rozwiązania, takie wielkości okręgów zostały przyjęte?</u>
          <u xml:id="u-132.7" who="#PosełMichałKaczmarek">Teraz, jeżeli chodzi o pytanie zasadnicze, ponieważ koledzy podnosili tę sprawę, chciałbym, żeby pan przewodniczący powiedział, kiedy się zmieniła opcja, jeżeli chodzi o zmianę systemu liczenia głosów z metody d'Hondta na Sainte Lague. Czy może pan podać termin i czy potwierdzi pan, że sytuacja w komisji zmieniła się, i praca nad tym, kiedy notowania AWS spadły poniżej 20%? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-132.8" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Zawsze mogą wzrosnąć.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Bogumił Andrzej Borowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Do zadania troszeczkę innego pytania panu posłowi sprawozdawcy Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ordynacji wyborczych do Sejmu i do Senatu skłonił mnie fakt, iż wśród wniosków mniejszości nie znalazłem ani jednego, który odnosiłby się do art. 92, w tym ust. 7 w brzmieniu: plakaty, hasła wyborcze oraz urządzenia ogłoszeniowe ustawione dla celów prowadzenia kampanii wyborczej komitety wyborcze obowiązane są usunąć w terminie 30 dni od wyborów. Czy zatem, panie pośle, sformułowanie w rozdz. 36, zawierającym przepisy karne, w art. 228 - kto umieszcza plakaty i hasła wyborcze bądź ustawia urządzenia ogłoszeniowe z naruszeniem zasad określonych w art. 92, podlega karze grzywny - będzie miało zastosowanie właśnie do art. 92 ust. 7, czy można to tak zinterpretować? Czy dostrzegł pan poseł, że plakaty z kampanii samorządowej w Warszawie z września ub. r. w dalszym ciągu szpecą miejsca publiczne, a więc inne przepisy w tym zakresie okazały się nieskuteczne? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Edward Maniura.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PosełEdwardManiura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam kilka pytań do pana posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#PosełEdwardManiura">Pierwsze pytanie właściwie już zostało zadane, ale je poszerzę: Czy komisja rozważała sens, jaki mają wybory uzupełniające do Senatu na kilka miesięcy przed tymi nowymi wyborami? Czy nie należy tutaj wprowadzić zupełnie innego trybu, tak aby np. na rok przed wyborami do Senatu nie miały już miejsca wybory uzupełniające?</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#PosełEdwardManiura">Kolejne dwa pytania, które chciałbym zadać, dotyczą okręgu wyborczego nr 28. Czy komisji, którą pan kierował, znane są opinie mieszkańców i ich organów przedstawicielskich co do włączenia powiatu lublinieckiego do częstochowskiego okręgu wyborczego? I czy nie kłóci się z tym fakt, że inny jest okręg wyborczy przygotowany do wyborów sejmowych i np. do wyborów do samorządu województwa? Tutaj powiat lubliniecki należy do okręgu gliwickiego.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#PosełEdwardManiura">Chciałem jeszcze zadać pytanie dotyczące subwencjonowania partii politycznych, ale zadał je poseł Korpak, więc je pomijam. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Ryszard Wawryniewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PosełRyszardWawryniewicz">Panie Marszałku! Chciałbym zadać pytanie posłowi sprawozdawcy: Czy nie uważa pan, że wprowadzenie zasady minimalnej obecności kobiet na listach wyborczych w wysokości 30% jest złamaniem zasady równości? Według mojej wiedzy odsetek kobiet w całości populacji społeczeństwa polskiego jest znacznie wyższy, oscyluje chyba w granicach 50%, bodajże 51–52%. W związku z tym, jeśli wprowadzać w ogóle taki przepis, to czy nie należałoby odnieść go właśnie do obecności kobiet w całości populacji - a zatem nie 30% kobiet na listach wyborczych, ale 51%, czyli tyle, ile jest w całości populacji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#PosełRyszardWawryniewicz">Aha, przepraszam, jeszcze jedno pytanie, właściwie prośba do pana posła sprawozdawcy, żeby zechciał uświadomić kolegom, z różnych stron, którzy w tej chwili na temat listy krajowej się wypowiadają, że ta kwestia była rozważana w komisji, była poddana pod głosowanie i odpowiedni wniosek mniejszości w sprawie likwidacji listy krajowej jest oczywiście umieszczony w sprawozdaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł Fabisiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PosełJoannaFabisiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dwa pytania szczegółowe i jedno natury systemowej, koncepcyjnej.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#PosełJoannaFabisiak">Pytanie pierwsze. Jaka jest populacja wyborców głosujących za granicą? Chciałabym otrzymać odpowiedź w liczbach bezwzględnych.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#PosełJoannaFabisiak">Pytanie drugie. Czy nowa ordynacja gwarantuje, zapewnia, że szkoła będzie obszarem wolnym od indoktrynacji politycznej? Czym innym jest wiedza obywatelska. Jesteśmy za nią. Ale na to są trzy lata. Natomiast jeśli chodzi o ostatni rok, rok wyborczy, czekam na odpowiedź, że takie uregulowania są i że wolność szkoły od wpływów politycznych jakiejkolwiek grupy jest zapewnione w tym nowym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#PosełJoannaFabisiak">I wreszcie pytanie trzecie. Muszę nawiązać do przewijającego się tu wątku udziału kobiet w polityce - większego udziału kobiet w polityce. Jestem za, natomiast myślę, że skoro już dotykamy tego problemu - problemu pewnych równości czy nierówności - to może warto byłoby, aby komisja rozważyła także sprawę udziału osób niepełnosprawnych w życiu publicznym, jakim jest życie parlamentarne. Są uregulowania w tej kwestii w ordynacjach różnych krajów, my w ogóle tą sprawą dotychczas się nie zajmowaliśmy, a może byłoby warto. Przecież osoby niesprawne, czy mniej sprawne w jakimś zakresie, właściwie nie mają żadnej szansy - czy też mają zupełnie minimalną - by przebić się przez trud kampanii, brać udział w trudzie konkurowania. Zatem, skoro pracujemy nad nowym prawem wyborczym, polecam komisji tę sprawę - sprawę możliwości, pewnych preferencji dla osób niepełnosprawnych, tak aby nowy Sejm, pod rządami nowej ordynacji, był Sejmem bez barier dla osób niepełnosprawnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-140.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale czy niepełnosprawni psychicznie też?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Macierewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim poseł sprawozdawca odpowie na pytanie pana posła Wende, mam do niego pytanie związane częściowo z problemem, który był przed chwilą tutaj poruszany, mianowicie problemem równości obywateli wobec prawa. Również chciałbym się dowiedzieć, jakie to przesłanki skłoniły pana przewodniczącego i wysoką komisję do odrzucenia koncepcji oparcia wyborów na okręgach jednomandatowych i zasadzie większościowej. Uważam, że ta decyzja jest decyzją nie tylko nieprzemyślaną, ale dla Polski na dalszą metę katastrofalną. Protestuję przeciwko tej decyzji i w imieniu własnym, a także pana posła Wędrychowicza, składam poprawkę dotyczącą oparcia wyborów na okręgach jednomandatowych.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#PosełAntoniMacierewicz">Ośmielam się zadać to pytanie, zwłaszcza że kwestia równości obywateli wobec prawa była tutaj podnoszona przed chwilą, a w projekcie, który pan poseł pilotuje i który pan reprezentuje, są art. 136 i 137, które są artykułami, Wysoka Izbo, uprzywilejowującymi część ludności, część obywateli Rzeczypospolitej. Otóż niektóre grupy w Rzeczypospolitej zgodnie z zapisami tych artykułów, a jest to nigdzie niewidziany wyjątek w demokratycznych państwach, mają taki oto przywilej, iż nie muszą przekraczać progu 5-procentowego. Nie jest jasne, jakie kryteria miałyby być przypisane temu przywilejowi, dlatego że, jak wiadomo, w Polsce nie ma urzędowej definicji mniejszości narodowej, a tutaj się mówi o mniejszości narodowej. Ja chcę przypomnieć debatę, która miała miejsce rok temu, na temat ratyfikacji konwencji o mniejszościach narodowych. Okazało się podczas tej debaty, że w Polsce takiej definicji nie ma. Konsekwencje zapisu, który państwo proponujecie, są takie, iż w zasadzie każda dowolna grupa osób może orzec, że jest mniejszością narodową i korzystać z tego przywileju, pogarszając jeszcze sytuację większości Polaków - pogarszając ją na tyle, na ile ten przywilej daje im większe szanse.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#PosełAntoniMacierewicz">W związku z tym chciałbym raz jeszcze zapytać, dlaczego w art. 136 i 137 projektu przedstawianego przez posła z Unii Wolności łamie się Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej - łamie się konstytucję, uprzywilejowując grupę osób, a równocześnie odrzuca się zasadę jednomandatowych większościowych okręgów wyborczych? Bardzo byłbym wdzięczny, gdyby pan poseł mógł mi na to odpowiedzieć. Równocześnie zgłaszam poprawkę przywracającą w Polsce jednomandatowe okręgi wyborcze.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: O komunistach nic nie było.)</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#PosełAntoniMacierewicz">Zapewniam pana posła, że w tej sprawie o komunistach nie było nic tylko dlatego, że, jak to często się zdarza, przyłączyliście się do Unii Wolności. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-142.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Polaczek, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PosełJerzyPolaczek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam kilka pytań natury i ogólnej, i szczegółowej do przewodniczącego pana posła Czecha.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#PosełJerzyPolaczek">Pytanie ogólne, które chciałbym skierować do pana posła, jest na początek z mojej strony takie: Czy aparat Państwowej Komisji Wyborczej jest w stanie w pana ocenie skutecznie zweryfikować wydatki ponoszone przez komitety wyborcze, w tym tzw. wydatki uznaniowe? Przykładowo, mogą to być wydatki ponoszone na koszty transportu, na koszty organizacji spotkań wyborczych, dojazdów. Mówię to zwłaszcza w kontekście przyjęcia do ustawy budżetowej co najmniej jednej poprawki do budżetu Państwowej Komisji Wyborczej, co skutkowało zmniejszeniem tego budżetu na 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#PosełJerzyPolaczek">Drugie pytanie ma charakter szczegółowy. Kilkakrotnie w dyskusji pojawiała się kwestia powiatu tarnogórskiego, który został włączony do okręgu w Częstochowie. Chciałbym uzyskać potwierdzenie bądź zaprzeczenie ze strony pana posła Czecha co do tego, czy są przeszkody, aby okręg częstochowski bez powiatu tarnogórskiego mógł spełniać normy przedstawicielstwa przewidziane w ordynacji wyborczej w tym kształcie, jaki został przyjęty w komisji?</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#PosełJerzyPolaczek">Mam pytanie natury ogólnej, myślę, że z jednej strony banalne, a z drugiej strony zasadnicze. Wielokrotnie w dzisiejszej dyskusji przytaczano przykłady niezrozumiałego usytuowania określonych obszarów w takim czy innym okręgu wyborczym i sporów w tej sprawie. Chciałbym w związku z tym zadać pytanie, również jako poseł, który nie uczestniczył w pracach Komisji Nadzwyczajnej: Jakie gremium w komisji zajmowało się przyjmowaniem kształtu okręgów wyborczych? Jest to pytanie bardzo ważne, bo nie wiemy, kto nasz kraj podzielił na okręgi wyborcze w takim kształcie, w jakim widzimy je w chwili obecnej. W tym kontekście ważne jest również to, by uzyskać dodatkową informację w sprawie tego, czy komisja korzystała z rad innych ekspertów, w szczególności osób, które mogą dość miarodajnie wypowiadać się jako znające uwarunkowania przestrzenne, w wielu wymienianych przykładach - również uwarunkowania społeczne, gospodarcze, komunikacyjne. Są to ważne kwestie. Myślę, że gdyby podział na okręgi wyborcze był przyjmowany przez samych polityków bądź przez samych posłów, byłoby to jednak bardzo ułomne postępowanie, jeśli chodzi o dobry kształt samej ordynacji i dobry kształt okręgów wyborczych, w których każdy z nas, a przynajmniej wielu z nas, przystąpi do wyborów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">To wszystkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz poproszę sprawozdawcę komisji pana posła Mirosława Czecha o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PosełMirosławCzech">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję bardzo za debatę. Pytania zadało 15 posłów, a zatem jest to pokaźna liczba. Jeżeliby sprowadzić wszystkie problemy do wspólnego mianownika, takiego, który można wydedukować ze spraw, wokół których powstały kontrowersje, to okazałoby się, że ta debata nie była debatą złą ani nie stwierdzała, że komisja źle pracowała, dlatego że podstawowe założenia projektu komisji, które przedkładamy do drugiego czytania, zostały przez Wysoką Izbę zaaprobowane. Więc jest to na pewno satysfakcja dla wszystkich członków komisji pracujących od dłuższego czasu nad najlepszym kształtem polskiego prawa wyborczego.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#PosełMirosławCzech">Kilka problemów zostało postawionych w sposób zasadniczy, a odnoszący się rzeczywiście do kwestii natury absolutnie fundamentalnej dla rozwiązań, które zostały w komisji przyjęte. I tak, by zacząć od problemów najważniejszych, przez nas wprowadzonych, które rzeczywiście budzą różne wątpliwości, mają różne opinie w społeczeństwie, a także w Wysokiej Izbie, to na pewno kwestią zupełnie fundamentalną dla kształtu ordynacji wyborczej i wraz z nią dla nowelizacji ustawy o partiach politycznych jest wprowadzenie obecnych zasad finansowania partii politycznych. I na tym chciałbym na początek skupić uwagę państwa.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#PosełMirosławCzech">Otóż w wystąpieniach kilku posłów usłyszeliśmy, że proponowany przez nas system finansowania partii politycznych z budżetu będzie odbierał niejako pieniądze jakimś grupom społecznym albo będzie wzmacniał aparat partii politycznych czy wprowadzał złe rozwiązania. Otóż, po pierwsze, rozwiązania przez nas przyjęte zostały bardzo szeroko omówione i przedyskutowane w różnych gremiach. Poświęcił temu specjalne opracowanie, powstał specjalny program Instytut Spraw Publicznych, a w Sejmie odbyło się w tej sprawie specjalne posiedzenie komisji, na którym dyskutowaliśmy z najlepszymi specjalistami w Polsce i mamy materiał porównawczy z innymi krajami. Chcę powiedzieć, że nasz system, który wprowadzamy, jest absolutnie spójny z rozwiązaniami przyjmowanymi w krajach o utrwalonej demokracji, które są wynikiem kilkudziesięciu albo ponad stu lat rozwoju systemu politycznego w tych krajach. I przypomnę, że zasadniczym problemem, który dotyka i próbuje rozwiązać przynajmniej w części... Nasza propozycja jest następująca, aby życie polityczne w Polsce, w tym finansowanie partii politycznych i finansowanie polityki, uczynić jawnym. Taka norma została zapisana w konstytucji i rozwiązania przez nas przyjęte wychodzą dokładnie naprzeciw tym rozstrzygnięciom. To jest pierwsza rzecz, czyli jawność.</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#PosełMirosławCzech">Po drugie. Katalog źródeł finansowania partii politycznych i finansowania polityki w Polsce. Chcę powiedzieć, że ograniczyliśmy wszystkie źródła finansowania poza wpłatami indywidualnymi i dotacjami z budżetu państwa, które są obecnie, o tym za chwilę będę mówił. Tylko dwa źródła finansowania, w tym wpłaty od osób fizycznych, mają być ograniczone do piętnastokrotności najniższego uposażenia. Te wszystkie wpłaty są ewidencjonowane, sprawozdania będą sprawdzane przez Państwową Komisję Wyborczą i weryfikowane przez biegłych rewidentów. System jest niezwykle szczelny, byle by stało siły tym, którzy będą to sprawdzali i determinacji w tym, żeby wykrywać ewentualne nieprawidłowości, bo kary za to, że ktoś przekroczy te ustalenia będą bardzo dotkliwe.</u>
          <u xml:id="u-146.4" who="#PosełMirosławCzech">Polityka w Polsce jest obecnie finansowana z budżetu państwa. To są pieniądze w różny sposób przepływające do partii politycznych, do komitetów wyborczych i do różnych instytucji. Wyszliśmy z propozycją rzeczywiście w naszych warunkach nowatorską, do której opinia publiczna, jeżeli pytana jest o tym, czy jesteś za finansowaniem partii politycznych z budżetu, ma różny stosunek. Można powiedzieć, na pierwsze tak sformułowane pytanie odpowiedź jest nie. Ale gdy zobaczymy te same sondaże i odpowiedź na pytanie, czy jesteś gotowy dać przysłowiową złotówkę z własnej kieszeni na partie polityczne, jeżeli to będzie zapobiegało korupcji, ponad 50% ludzi w Polsce mówi tak, są gotowi to zrobić. I my dokładnie taki system budujemy. I to nie jest tak, jak mówiła tutaj przedstawicielka Platformy Obywatelskiej w ślad za marszałkiem Sejmu, czy też jednocześnie z nim, i będę musiał odnieść się do tego problemu, bo pan marszałek mnie do tego sprowokował, ale o tym za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-146.5" who="#PosełMirosławCzech">Czy będziemy posługiwali się kompletnie demagogicznymi sformułowaniami, odwoływali się do bardzo w tej chwili złej sytuacji w służbie zdrowia, mówiąc: na partie polityczne przekazujemy, i pokazuje fałszywe dane, czy będziemy postępowali w ten sposób, czy będziemy starali się zbudować system, który zapobiega korupcji.</u>
          <u xml:id="u-146.6" who="#PosełMirosławCzech">Chcę państwu powiedzieć tak, że korupcja, dawanie łapówek drożej kosztuje obywatela niż jasny, przejrzysty i klarowny system finansowania polityki; kosztuje drożej, bo musi być najpierw ten, który daje, a skąd ma dać, jeśli nie z wypracowanych przez siebie pieniędzy, i ten, który bierze, który nie ujawni tych swoich dochodów. Weźcie państwo przykład ostatni, modelowy wręcz, jeśli chodzi o finansowanie partii politycznych i finansowanie polityki: telewizja publiczna oskarżyła Komitet Wyborczy Mariana Krzaklewskiego o to, że na jego kampanię z firmy Orlen wziętych zostało 20 mln zł. Co zrobiła firma Orlen? Oskarżyła i zaskarżyła, przepraszam, zwróciła się do prokuratury z wnioskiem o to, aby ukarać telewizję publiczną w kwocie 20 mln zł...</u>
          <u xml:id="u-146.7" who="#komentarz">(Poseł Edward Wende: Do sądu.)</u>
          <u xml:id="u-146.8" who="#PosełMirosławCzech">Do sądu, przepraszam, dziękuję panu posłowi Wendemu. Zwróciła się do sądu, aby sąd ukarał telewizję publiczną kwotą 20 mln zł za to, że skłamała w tej sprawie. I ktoś - jeżeli sąd wymierzy taką karę w jedną albo w drugą stronę - musi to zapłacić; z czyich to będzie pieniędzy, jak nie z pieniędzy podatników, do których tak się wszyscy lubią odwoływać? To jest pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-146.9" who="#PosełMirosławCzech">Korupcja zawsze drożej kosztuje, skorumpowane państwa są państwami, w których ludziom żyje się najciężej: to są społeczeństwa najbiedniejsze. Jesteśmy świadkami, proszę państwa, festiwalu tego co się dzieje za polską wschodnią granicą, jest to opisywane, w tej chwili są kryzysy polityczne, z czego one wynikają? One wynikają z tego, że jest powszechne przekonanie o tym, że jest to skorumpowany system polityczny, nie ma na wypłaty dla ludzi na codzienne życie, nie ma na to, żeby dać 20–30 dolarów, żeby mogli przeżyć, a niektórym grupom społecznym żyje się bardzo dobrze, na wysokim poziomie.</u>
          <u xml:id="u-146.10" who="#PosełMirosławCzech">Chcę powiedzieć, że osiągnięciem tego parlamentu będzie uchwalenie cywilizowanej, mądrej ordynacji wyborczej zawierającej dobre rozwiązania dotyczące finansowania partii politycznych, które odpowiadają tym kryteriom. Jeśli bowiem chcemy w Polsce mieć uczciwą politykę, która nie będzie wstrząsana różnymi aferami, jeżeli chcemy, aby przedsiębiorcy funkcjonowali w dobrym, normalnym otoczeniu, aby nie tworzyć żadnych pokus, aby polskiej polityce, polskiemu życiu publicznemu nie zagrażała w tej chwili groźba oligarchizacji, to powinniśmy właśnie według tego rozwiązania postępować, bo to taniej kosztuje.</u>
          <u xml:id="u-146.11" who="#PosełMirosławCzech">Jeśli chodzi o kwoty, bo padło takie pytanie, dotyczące rozwiązania, które zaproponowaliśmy, to, po pierwsze, usystematyzowaliśmy finansowanie polityki w Polsce z budżetu i zwiększyliśmy te kwoty o nie więcej niż o 50% w stosunku do tych w obecnie obowiązujących rozwiązaniach, powtarzam - o 50%. I to nie jest tak, że w ciągu czterech lat będzie to kwota rzędu 400 mln zł, nie, to będzie grubo poniżej tej kwoty. To będzie to grubo poniżej. Ale to się po prostu społeczeństwu będzie opłacało, bo chcemy walczyć z korupcją. Uważam, że jeżeli i komisja nadzwyczajna, i cała Izba przyjmie ten projekt, to będzie duże osiągnięcie, a społeczeństwo to zrozumie, że będzie taka atmosfera. Bo chcemy doprowadzić do następującej sytuacji: jeżeli ktokolwiek przyjdzie w imieniu jakiejkolwiek partii politycznej i zwróci się o to, aby jakaś suma pieniędzy była przekazana na partię polityczną, na rzecz jakiegoś polityka, żeby można było ze spokojnym, czystym sumieniem powiedzieć: to jest złodziej, który przychodzi naciągać daną osobę. To jest złodziej. Ta osoba korumpuje i chce, żeby takie normy były wprowadzane w polskie życie publiczne.</u>
          <u xml:id="u-146.12" who="#PosełMirosławCzech">Następna kwestia - lista krajowa. Otóż argumenty za wprowadzeniem czy utrzymaniem listy krajowej starałem się państwu przedstawić w swoim wstępnym wystąpieniu. Natomiast padały dalsze pytania o to, jak to się stało, że ona została utrzymana, jakie względy za tym przemawiają. Chciałbym przede wszystkim odmitologizować pewne rzeczy. Otóż w systemie wyborczym proporcjonalnym, takim, jaki mamy w Polsce, z okręgów wyborczych przychodzą posłowie, którzy osiągają kilkaset głosów. Czy ich mandat jest wyższy od mandatu tych osób z listy krajowej, które osiągnęły kilkanaście tysięcy głosów? Nie jest wyższy. Nie ma możliwości porównania tych mandatów. Są pewne osoby, te przysłowiowe lokomotywy, które w każdym okręgu wyborczym zbierają 90% głosów oddanych na daną listę, i za takimi osobami wchodzą w dużych okręgach wyborczych ci, którzy uzyskują kilkaset głosów. A zatem to jest argument absolutnie fałszywy i nie należy go podawać.</u>
          <u xml:id="u-146.13" who="#PosełMirosławCzech">Polski system wyborczy, w którym jest przepis nakazujący - aby głos był ważny - umieszczać znak X obok nazwiska konkretnego kandydata - i tu pozwolę sobie powtórzyć swoje słowa i słowa pana prof. Iwińskiego - jest jednym z najbardziej demokratycznych systemów w demokracjach zachodnich, uniezależniającym wybory od politycznego aparatu partyjnego. Było tutaj wiele dyskusji o okręgach jednomandatowych i o tym, że jest to wyższy stopień zaawansowania demokratycznego. Otóż, proszę państwa, nie da się dowieść tego ani na gruncie empirii, ani na gruncie teoretycznym, że to będzie lepszy system, jeśli chodzi o reprezentowanie demokratycznej woli wyborców. No dobrze, wybieramy w okręgach jednomandatowych, zgłasza się Kowalski, tworzy komitet wyborczy, wchodzi do Sejmu i co? Jest jednym z 460 posłów, zabiera głos w każdej sprawie, dyskutuje na każdy temat i bierze udział w setkach czy tysiącach głosowań w oparciu o swoją wiedzę, po zgłębieniu każdego problemu, od gospodarki odpadami do problemów górnictwa, hutnictwa i najprzeróżniejszych innych? Absurd! Pierwszą rzeczą, którą zrobią ci posłowie, którzy wejdą z tych jednomandatowych okręgów wyborczych, będzie skupienie się w partie polityczne i ugrupowania, będą bowiem chcieli zbudować dla siebie mocne struktury na dole, żeby one z nimi wespół pracowały. Przecież sytuacja to wymusi, że będą się skupiać w partiach politycznych, będą funkcjonować w partiach politycznych. Zostanie kandydatem jakiegoś ugrupowania w jakimś okręgu wyborczym jest zdecydowanie obecnie trudniejsze w tych krajach, w których jest praktykowany system większościowy, niż przy rozwiązaniach obowiązujących w Polsce. Proszę wziąć przykład Wielkiej Brytanii, gdzie funkcjonuje system większościowy. Tam, proszę państwa, rola struktur partyjnych w nominowaniu i wskazywaniu osoby w jakimś okręgu wyborczym jest fundamentalna. Wszyscy posłowie, którzy obecnie narzekają na swoje struktury partyjne i kierownictwa swoich ugrupowań, po prostu nie zdają sobie sprawy, jaka tam jest dyscyplina. Jeśli ktokolwiek zagłosuje inaczej, niż partia każe, to wyskakuje z danego ugrupowania, klubu parlamentarnego i żadna inna partia nie wpuści go do siebie. U nas jest w ogóle, proszę państwa, rozhulana demokracja w porównaniu z tym, co jest w Wielkiej Brytanii, we Francji, w Niemczech itd.</u>
          <u xml:id="u-146.14" who="#komentarz">(Głos z sali: A jak jest w Stanach Zjednoczonych?)</u>
          <u xml:id="u-146.15" who="#PosełMirosławCzech">W Stanach nie jest inaczej, ale bardzo podobnie, nawet jest to jeszcze bardziej rozwinięte. System amerykański jest taki, że jak prezydent Bill Clinton utraci mandat, to wymiar sprawiedliwości w tej chwili może mu wytoczyć sprawę karną, dlatego że ułaskawił jakiegoś biznesmena w zamian za prawdopodobnie przekazanie pieniędzy. To ma być wyższość systemu amerykańskiego nad tym systemem, który my...</u>
          <u xml:id="u-146.16" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Przestępców należy karać, to oczywiste.)</u>
          <u xml:id="u-146.17" who="#PosełMirosławCzech">W pełni się z panem zgadzam. Jeśli chodzi natomiast o system wyborczy, w niczym nie ułatwia on rozwiązania takiego, o którym tu panowie mówicie, a zatem ewentualne wprowadzenie systemu większościowego nie zmniejsza roli aparatu partyjnego czy partii politycznych, a wręcz przeciwnie, on to zdecydowanie wzmacnia, zdecydowanie to wzmacnia. Taka jest logika wprowadzania ordynacji większościowej. Wydaje mi się, że jeżeli będziemy myśleli w takich kategoriach i mówili w takich kategoriach, to będziemy, proszę państwa, o krok dalej, jeśli chodzi o utwierdzanie demokracji w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-146.18" who="#PosełMirosławCzech">Proszę państwa, odpowiadając niektórych posłom, którzy zadawali pytania, m.in. panu posłowi Kulasowi na pytanie, dlaczego mało ludzi uczestniczy w wyborach. Proszę państwa, m.in. dlatego mało ludzi bierze udział w wyborach, że prestiż Sejmu i Senatu, ich wizerunek jest dramatycznie zły w oczach polskiego społeczeństwa. Odpowiadamy za to wszyscy, jak tu siedzimy, 460 posłów w Sejmie i 100 senatorów w Senacie, bo kto inny jest za to odpowiedzialny, jak nie my sami.</u>
          <u xml:id="u-146.19" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Proporcjonalnie, proporcjonalnie.)</u>
          <u xml:id="u-146.20" who="#PosełMirosławCzech">Jeżeliby, proszę państwa, ogłosić badania opinii publicznej albo referendum na temat, czy zlikwidować Sejm, gdyż siedzi tam grupa osób, które bardzo dobrze zarabiają i właściwie nic dla ludzi nie robią, to gwarantuję państwu, że takie referendum byłoby miażdżąco wygrane przez tych, którzy by je zainicjowali. Tylko czy to by się dobrze przysłużyło polskiej demokracji, śmiem powiedzieć, że nie. Przypomnę, że nikt nie wymyślił lepszego systemu niż system demokratyczny, ale nikt nie powiedział też, że jest to system najlepszy z możliwych. Nikt jednak lepszego nie wymyślił. Mieliśmy stare porządki, możliwość przeżywania tego i w odległej, i w nieco bliższej przeszłości. Szanujmy to, co zostało w Polsce wprowadzone, co w miarę dobrze funkcjonuje i pozwoliło Polsce realizować te cele, o których poprzednie pokolenia mogły tylko marzyć, gdyż odbywało się to w drodze bardzo powolnych, żmudnych prac i wyboru osób, które tym kierowały - płaciły za to częstokroć wielką cenę - i wymyślały poszczególne rozwiązania, które okazywały się racjonalne z punktu widzenia dobra kraju i dobra wspólnego.</u>
          <u xml:id="u-146.21" who="#PosełMirosławCzech">Przechodzę do bardziej szczegółowych problemów po omówieniu tych trzech powtarzających się w pytaniach kwestii, czyli finansowania partii, systemu proporcjonalnego albo też systemu większościowego i listy krajowej. Jeśli chodzi o system większościowego czy proporcjonalnego, jeszcze jeden argument. Trochę dziwię się posłom z Akcji Wyborczej Solidarność, którzy obecnie podnoszą ten argument. Zgłosiliście państwo w imieniu własnego klubu projekt, nawet dwa, w których jest system proporcjonalny i w jednym z projektów jest 50-mandatowa lista krajowa. Zostało to zgłoszone w imieniu waszego klubu, w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność, więc najlepiej by było, gdyby można było uzgodnić zeznania, bo w tej sprawie panuje schizofrenia. My w Komisji Nadzwyczajnej procedowaliśmy w oparciu o jak najlepiej pojęte interesy i społeczeństwa, i kraju, i gremium, w którym zasiadamy, to znaczy Sejmu i Senatu, ale musi być to uwarunkowane również tym, że jeżeli pracujemy, przedyskutowujemy ze sobą poszczególne rozwiązania, to one następnie są przenoszone do klubów parlamentarnych i tam się odbywa praca nad przekonaniem osób do takich, a nie innych rozwiązań. W przeciwnym razie mamy szansę przekształcić się w bardzo luźny zbiór 460 posłów, którzy nie będą wiedzieli, co uchwalają, bo jeden głośniejszy fajerwerk bez możliwości przedstawienia dogłębnych analiz z różnymi ekspertami będzie powodował, że cuda będziemy uchwalali. Kompletnie niespójne prawo, które będzie przygotowywane w parlamencie, będzie prawem od początku chorym, bo w żaden sposób nieopartym na dogłębnych analizach. O to apeluję, aby postępować w taki sposób i bronić rozwiązań, które wspólnie przyjęliśmy. To jest w najlepiej pojętym interesie Sejmu i jego prestiżu, reprezentowanego również przez marszałka, który nie jest indywidualnym tylko posłem, ale marszałkiem Sejmu. Rozwiązania zostały przyjęte przez jedną z komisji sejmowych, w której trwały prace. Pod patronatem pana marszałka odbyła się w Sejmie konferencja, na której mówiliśmy o finansowaniu partii politycznych i o sposobach walki z korupcją w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-146.22" who="#PosełMirosławCzech">Jeśli chodzi o kształtowanie się obyczaju parlamentarnego w naszym kraju, to niestety jest to bardzo złe doświadczenie - to, co dzisiaj uskutecznił pan marszałek Płażyński. Mam do niego o to ogromne pretensje, dlatego że on wpływa również na to, iż prestiż Sejmu będzie naprawdę jeszcze niższy, niż jest w tej chwili. Albo umawiamy się, że marszałek Sejmu kieruje pracami parlamentu i stara się bronić tego prestiżu i jeżeli przyjmuje patronat nad jakimiś konferencjami, to wie, co robi (a patronuje też pracom komisji sejmowych), albo też jest tylko luźnym posłem, który wyraża poglądy, reprezentując... zależne od chwili i od tego, w jakim miejscu sceny politycznej w danym momencie siedzi. Jest to po prostu niepoważne.</u>
          <u xml:id="u-146.23" who="#PosełMirosławCzech">Kolejna kwestia szczegółowa. Jeśli chodzi o problemy podniesione przez posłów występujących w debacie w imieniu klubów parlamentarnych i w ramach indywidualnych wystąpień, to wiele dyskusji na ten temat przeprowadziliśmy.</u>
          <u xml:id="u-146.24" who="#PosełMirosławCzech">Głos pana posła Schreibera traktuję z całą powagą. Problem, którego dotknął, jest istotny. Jednak, panie pośle, większość członków komisji, jak pan pamięta, nie podzieliła pańskiego przekonania, a mianowicie tego, że wystarczy ograniczyć sprawozdawczość do wydatków - jak pan był łaskaw określić - kosztownych, aby uzyskać to, na czym nam wszystkim zależy. To znaczy: żeby nie było podejrzeń i żebyśmy mogli z przekonaniem powiedzieć, że system jest szczelny. Będziemy musieli podczas prac w komisji bardzo rzetelnie jeszcze raz ten problem przejrzeć. Intencje pańskie podzielamy, ale musimy mieć argumenty, które by nas do końca przekonały. Zwracam się wobec tego do pana z apelem, aby te argumenty były w sposób jeszcze bardziej klarowny przedstawione.</u>
          <u xml:id="u-146.25" who="#PosełMirosławCzech">Posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej zgłosili propozycję nowego kształtu listy krajowej. Jest on interesujący. Trzeba będzie się nad tym też po prostu pochylić, aby wyjść naprzeciw tym głosom, które kwestionują w ogóle samo utrzymywanie listy krajowej. Wiemy, że tu jest jakiś problem w naszym systemie wyborczym, trzeba go rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-146.26" who="#PosełMirosławCzech">Problemy podniesione przez pana posła Kurczuka. Pan poseł zadał pytanie, czy odmienność systemu wyborczego do Sejmu i do Senatu jest dobrym rozwiązaniem czy też złym.</u>
          <u xml:id="u-146.27" who="#PosełMirosławCzech">Ukształtował się już w Polsce pewien obyczaj i jest pewna tradycja: wybory do Senatu są wyborami większościowymi. Niestety niesie to określone skutki. To również powoduje te problemy, na które zwracała uwagę pani poseł Liszcz i jeden z posłów zadających pytania, jak zrobić, żeby wybory uzupełniające nie były kompromitacją i wywalaniem pieniędzy w błoto, gdy do wyborów uzupełniających idzie 3% uprawnionych do głosowania. Takie są koszty istnienia okręgów jednomandatowych i systemu większościowego. Nie ma możliwości takiej powtórki, żeby wyciągnąć drugiego i przeprowadzić to w symulacji albo coś w tym rodzaju. System większościowy ma to do siebie, że raz się dokonuje wyboru, a potem jeszcze raz. I to kosztuje. Wprowadzenie takiego rozwiązania kosztuje. Rozważaliśmy ten problem na posiedzeniu komisji. Mieliśmy wiele ekspertyz na ten temat. Opinie prawników są jednoznaczne: niestety, przyjęcie systemu większościowego powoduje, że nie może być innych rozwiązań niż wybory uzupełniające. Po prostu nie ma innego rozwiązania przy wyborach większościowych.</u>
          <u xml:id="u-146.28" who="#PosełMirosławCzech">Poseł Wrona podniósł problem mediów, które produkują własne programy w czasie kampanii wyborczych. Otóż chcę powiedzieć, że problemem mediów i sposobu prezentacji programów partii politycznych czy komitetów startujących w wyborach zajmowaliśmy się bardzo długo, wespół z Krajową Radą Radiofonii i Telewizji, naszymi ekspertami, Państwową Komisją Wyborczą. I wszyscy wiemy, że rola bezpłatnych czasów dla poszczególnych komitetów, jeśli chodzi o wpływ na wyborców, jest minimalna. Z wyborów na wybory programy wyborcze emitowane w czasie bezpłatnym, produkowane przez poszczególne komitety wyborcze ogląda coraz mniej ludzi. I to jest realny problem. Chcieliśmy odnośnie do tych programów bezpłatnych wprowadzić jakieś ograniczenie, żeby nie było tej - przepraszam za wyrażenie - sieczki w postaci 10 czy 15 komitetów, które coś produkują, chcieliśmy skrócić czas emisji. Zwróciliśmy się z prośbą do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Chcę powiedzieć, że zapotrzebowanie, aby jakoś uregulować te sprawy, złożyły różne opcje, od prawicy do lewicy. Być może należałoby implementować rozwiązanie z rozporządzenia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w tej sprawie. Ekspert Akcji Wyborczej Solidarność zobowiązał się do tego, że przygotuje odpowiednią poprawkę. Komisja była otwarta na rozwiązania, bo niestety z ekspertami doszliśmy do wniosku, że nie jesteśmy w stanie wprowadzić takich regulacji, które wyczerpywałyby intencje pana posła Wrony i które byłyby wspólne dla całej Komisji Nadzwyczajnej. Niestety nie udało się. Jeżeli ktoś ma, proszę państwa, dobry pomysł, to jest jeszcze...</u>
          <u xml:id="u-146.29" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Wawryniewicz: To jest właśnie ta poprawka.)</u>
          <u xml:id="u-146.30" who="#PosełMirosławCzech">Proszę?</u>
          <u xml:id="u-146.31" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Wawryniewicz: To jest właśnie ta poprawka.)</u>
          <u xml:id="u-146.32" who="#PosełMirosławCzech">Rozumiem. Przedyskutujemy to, zobaczymy. Jak mówię, jeżeli to jest dobra poprawka, taka, o jaką nam chodzi, to Komisja Nadzwyczajna i cały Sejm na pewno ją zaakceptują.</u>
          <u xml:id="u-146.33" who="#PosełMirosławCzech">Panu posłowi Iwińskiemu chcę powiedzieć, że bardzo odważne jest z jego strony wyprzedzenie wyrażenia woli przez prezydenta, który nie zna jeszcze kształtu ordynacji wyborczej, i mówienie, że spotka się ona z wetem prezydenta. To, panie pośle, reprezentantowi Sejmu bardzo niedobrze wróży, jeśli chodzi o to, w jaki sposób chce się reprezentować Sejm i prawo, które jest tu stanowione. Wydaje się, że do dobrego obyczaju politycznego stosowanie takich właśnie metod nie należy.</u>
          <u xml:id="u-146.34" who="#PosełMirosławCzech">Odpowiem teraz na poszczególne pytania posłów. Kto jest winien, że został przyjęty przez Komisję Nadzwyczajną taki właśnie kształt okręgów wyborczych?</u>
          <u xml:id="u-146.35" who="#komentarz">(Głos z sali: Z imienia i nazwiska.)</u>
          <u xml:id="u-146.36" who="#PosełMirosławCzech">Oczywiście podkomisja to proponowała, próbując uzgadniać. W podkomisji znalazło się prezydium komisji, w którym są reprezentanci wszystkich czterech klubów parlamentarnych. Daliśmy to pod osąd Komisji Nadzwyczajnej. Komisja Nadzwyczajna przyjęła takie rozwiązanie, ale jak widzicie państwo, są tam wnioski mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-146.37" who="#PosełMirosławCzech">Chciałbym powiedzieć, że na Śląsku jest skomplikowana sprawa. Najlepszym rozwiązaniem byłoby zrobić jeden okręg wyborczy w woj. śląskim i zapomnieć o tym, że jest jakiś problem. Oczywiście żartuję, bo w tym województwie wybieranych jest ponad 60 posłów. Będziemy się starali doprowadzić do przyjęcia takiego rozwiązania, które będzie uwzględniało wszystkie więzi: gospodarcze, historyczne, ekonomiczne. Jednak, proszę państwa, w wielu regionach czy województwach, które są nowo utworzone po podziale administracyjnym, również występują problemy: są powiaty, które należały do innych województw, są inne tradycje przynależności, łamie się przy tym podziały wynikające jeszcze z czasów, przepraszam, zaborów, bo jeszcze też takie rozumowanie jest niestety widoczne u części kolegów myślących o podziale na okręgi wyborcze. Staraliśmy się wypracować najlepsze, rozsądne rozwiązanie. Udało się osiągnąć naprawdę daleko idące kompromisy.</u>
          <u xml:id="u-146.38" who="#PosełMirosławCzech">Chciałbym powiedzieć panu posłowi Kurczukowi: Chroń, Panie Boże, komukolwiek zarzucać z trybuny sejmowej, że chce powrócić do rozwiązania zaaprobowanego przez cara Mikołaja II i walki z polskością. Takich intencji nikt nie ma. Jest to tylko inaczej sformułowany w woj. lubelskim prosty podział: stare woj. bialskopodlaskie, chełmskie i zamojskie. Koniec, kropka. Nie ma w tym wielkiej filozofii, by się odwoływać do autorytetu Mikołaja II, autorytetu w cudzysłowie oczywiście. I podobnie jest z problemami, które wyniknęły na Śląsku. Tak naprawdę bowiem sprawa dotyczy czterech powiatów, z którymi mamy olbrzymi problem. To jest jak najlepsze ułożenie, jeśli chodzi o ten rogalik, który poseł Nowok w tej chwili prezentuje. Tak samo jest z powiatem lublinieckim. Powiat lubliniecki bowiem — chcę przypomnieć panu posłowi Maniurze — przez 25 lat chwalebnie wchodził w skład woj. częstochowskiego i jakoś mieszkańcy powiatu lublinieckiego nie zaznali aż takiej traumy, która powodowałaby, że nie może być takiego połączenia. Zatem chyba trzeba trochę miarkować argumenty.</u>
          <u xml:id="u-146.39" who="#PosełMirosławCzech">Jeśli chodzi o listy ogólnopolskie, to odpowiedziałem.</u>
          <u xml:id="u-146.40" who="#PosełMirosławCzech">Czy duże okręgi konsultacji, opinie? Tak, konsultowaliśmy, opiniowaliśmy duże okręgi, kształt okręgów wyborczych. Mogę, proszę państwa, z nieukrywaną satysfakcją powiedzieć, że jeśli chodzi o temperaturę dyskusji przy podziałach okręgów wyborczych, to w sumie udało nam się doprowadzić do minimalizacji kwestii kontrowersyjnych. Naprawdę, co do minimalizacji kwestii kontrowersyjnych to zostało to przez komisję i Izbę, jak rozumiem, w tej chwili przyjęte i wnioski dotyczą tylko 5 województw na 16. Nie jest to zły wynik. 2/3 jest okay, 1/3 do poprawki. W sumie niezły wynik.</u>
          <u xml:id="u-146.41" who="#PosełMirosławCzech">Pan poseł Kulas mówił o zakazie kampanii w szkołach średnich. Mogę tylko skierować uwagę do kolegów z klubu Akcji Wyborczej Solidarność, którzy wnieśli takie rozwiązanie. Cała komisja zaś przychyliła się do tego z mniejszymi lub większymi wątpliwościami: Czy to dobrze, czy egzekwowalne, czy nieegzekwowalne? Przyjęliśmy jednak to rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-146.42" who="#PosełMirosławCzech">Jeśli chodzi o sondaże przedwyborcze, to jest pewien problem. Kiedy sondaże można publikować, a kiedy nie? Czy mają one jakiś wpływ, czy nie? Przy dzisiejszych technikach informacji i istnieniu Internetu sondaże przedwyborcze będą publikowane, śmiem wątpić, czy w w dniu wyborów niektóre itd. Mogą być puszczane tzw. fałszywki. Wydaje się, że 24 godziny przed dniem wyborów to termin absolutnie racjonalny, m.in. powodujący, że ludzie mogą po prostu przyjrzeć się temu, co się będzie działo. Zaufajmy rozsądkowi i mądrości wyborców, polskiego społeczeństwa. Wyborca będzie wybierał, opierając się nie tyle na wynikach sondaży, ile kierując się przekonaniem co do ludzi, którzy zostali umieszczeni na poszczególnych listach wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-146.43" who="#PosełMirosławCzech">Pytanie pani poseł Sikorskiej-Treli: Czy problem parytetów kobiecych był rozważany podczas prac Komisji Nadzwyczajnej? Był, aczkolwiek nie było w tej sprawie sformułowanego wniosku mniejszości, w związku z tym wniesiono poprawki podczas drugiego czytania.</u>
          <u xml:id="u-146.44" who="#PosełMirosławCzech">Odpowiadając panu posłowi Nowickiemu: lista ogólnopolska jest zgodna z konstytucją. Czy możliwe jest na obecnym etapie rozpatrywanie zmiany ordynacji wyborczej? Zmiana zasady proporcjonalnej na większościową. Z posiadanych przez nas ekspertyz wynika, że nie. Musiałoby to oznaczać, po pierwsze, zmianę konstytucji. Znalezienie w Zgromadzeniu Narodowym większości zdolnej zmienić konstytucję.</u>
          <u xml:id="u-146.45" who="#PosełMirosławCzech">Po drugie, należałoby przygotować odpowiedni projekt ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu RP i do Senatu RP zmieniający cały system, a terminy konstytucyjne, jeśli chodzi o przeprowadzenie wyborów, biegną. Zatem odpowiadając... Mam ekspertyzę naszego bardzo dobrego eksperta, znawcy prawa konstytucyjnego, pana prof. Stanisława Gebethnera, który stwierdził, że aby się wyrobić w ogóle z ordynacją wyborczą, aby nie można było podważyć jej konstytucyjności, właśnie tej, którą w tej chwili uchwalamy, tryb przez nas przyjęty jest absolutnie ostateczny, to znaczy czasowy. Harmonogram jest krańcowo niebezpieczny, bo jego przekroczenie może powodować różne niedobre skutki.</u>
          <u xml:id="u-146.46" who="#PosełMirosławCzech">I wreszcie pytanie: Czy przy przyjęciu ordynacji większościowej istnieje groźba permanentnych wyborów? Wcześniej odpowiedziałem, że tak, taka groźba istnieje. Pani poseł Liszcz też już odpowiedziałem.</u>
          <u xml:id="u-146.47" who="#PosełMirosławCzech">Pan poseł Kaczmarek. Pierwsze pytanie dotyczyło tego, czy posłowie z Akcji Wyborczej Solidarność tak ostro występowali przeciwko finansowaniu partii z budżetu, jak robią to teraz. Tak intensywnie - nie. Ale oczywiście niektórzy kwestionowali, zwracali uwagę na pewne niebezpieczeństwa z tym związane, ale z innej strony zupełnie nie. Uzależnienia partii politycznych od aparatu państwowego, ministrów, Ministerstwa Finansów itd., ale nie od tej strony, od której w tej chwili niektórzy panowie z Akcji Wyborczej Solidarność próbują podejść do tej kwestii, to znaczy żeby w ogóle odejść od finansowania partii z budżetu.</u>
          <u xml:id="u-146.48" who="#PosełMirosławCzech">Czy finansowanie partii politycznych, które proponujemy, ma analogie w innych krajach, w systemie niemieckim? Myśmy przeglądali, tak jak mówiłem, inne systemy finansowania partii politycznych. System niemiecki analizowaliśmy szczegółowo i mogę powiedzieć, że z afery Kohla wyciągnęliśmy odpowiednie wnioski. U nas są zabezpieczenia, żeby taka afera nie miała miejsca.</u>
          <u xml:id="u-146.49" who="#PosełMirosławCzech">Opóźnienie prac. Rzeczywiście było tak, że starałem się zdążyć, żeby ordynację znać jeszcze przed poprzednimi wakacjami parlamentarnymi, ale stało się tak, że częściowa obstrukcja stosowana przez niektórych posłów powodowała, iż nie mogliśmy uzyskać racjonalnego tempa prac w Komisji Nadzwyczajnej i jest, jak jest.</u>
          <u xml:id="u-146.50" who="#PosełMirosławCzech">Czy jest możliwość pracy w 12 powiatach? Panie pośle, ja jestem w sytuacji takiej, że muszę pracować w 19 powiatach i jakoś staram się to realizować, gorzej czy lepiej. Oczywiście z aż tak dużymi okręgami wiążą się pewne utrudnienia, to jest poza dyskusją. Staraliśmy się, jak państwo widzicie, nie rozdymać okręgów wyborczych do jakichś aberracyjnych rozmiarów. A nad tymi kwestiami, które jeszcze budzą kontrowersje - to jest jeden właściwie problem woj. lubelskiego, który rozumiem - trzeba będzie po prostu popracować, żeby znaleźć dobre rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-146.51" who="#PosełMirosławCzech">Podniesiony przez pana posła Bogumiła Borowskiego problem usunięcia plakatów. To rozwiązanie jest przyjęte przez nas z poprzednich ordynacji i ono w miarę dobrze funkcjonowało. A to, że plakaty nie są ściągane, to już nie od Komisji Nadzwyczajnej, nie od Sejmu zależy. Jest straż miejska, są za to odpowiednie sankcje.</u>
          <u xml:id="u-146.52" who="#PosełMirosławCzech">Pan poseł Maniura podnosił problem okręgu lublinieckiego. Powiedziałem o tym. O subwencjonowaniu partii również.</u>
          <u xml:id="u-146.53" who="#PosełMirosławCzech">Pan poseł Wawryniewicz pytał, czy wprowadzenie 30-procentowych kwot kandydackich dla kobiet będzie złamaniem zasady równości. Nie, nie będzie złamaniem zasady równości. To raczej dążenie do tego, aby kobiety uzyskały równy status. Takie jest moje osobiste przekonanie, przepraszam, bo pan tak sformułował pytanie: czy pan poseł sprawozdawca... Wyrażam swoją opinię w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-146.54" who="#PosełMirosławCzech">Liczba głosujących za granicą. Pytała o to pani poseł Fabisiak. Rozumiem, że nie było pani poseł Fabisiak wcześniej, kiedy podawałem pewne liczby. Otóż tak: w wyborach parlamentarnych z 1991 r. w obwodach za granicą głosowało 38 805 wyborców, w 1993 r. - 40 735 osób, w wyborach z 1997 r. - 44 561 osób. Natomiast, pani poseł, nie możemy podać liczby wyborców za granicą, liczby osób, które mają prawo do głosowania. Takiej ewidencji nasze konsulaty po prostu nie posiadają. Państwo polskie nie wie, ile osób mających polskie obywatelstwo, a będących też obywatelami innych państw może wpływać na wynik wyborów w Polsce. Nie jesteśmy w stanie tego powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-146.55" who="#komentarz">(Poseł Edward Wende: Ale to wielokrotnie więcej.)</u>
          <u xml:id="u-146.56" who="#PosełMirosławCzech">Wielokrotnie. Podawałem, że Polonię liczymy na 12–15 mln. Uprawnionych do głosowania - według różnych statystyk, którymi dysponowałem - na pewno mających ważne paszporty albo inne dokumenty, jest ponad milion. Jeśli chodzi o korzystanie z tego prawa, jak mówię, w wyborach z 1997 r. było to 44 561 osób.</u>
          <u xml:id="u-146.57" who="#PosełMirosławCzech">Udział niepełnosprawnych. Cóż, trzeba byłoby odpowiednie rozwiązania wprowadzić, ale my staraliśmy się przynajmniej doprowadzić do tego, aby osoby niepełnosprawne mogły uczestniczyć w wyborach jak najpełniej. Natomiast to, czy będą reprezentowane na różnych listach, to już zależy trochę od inwencji komitetów wyborczych i samego środowiska. Wiem, że 12 organizacji osób niepełnosprawnych w tej chwili utworzyło komitet porozumiewawczy dla osiągnięcia właśnie tego celu, żeby na listach różnych partii ci kandydaci byli umieszczeni.</u>
          <u xml:id="u-146.58" who="#PosełMirosławCzech">Pan poseł Macierewicz. O ordynacji większościowej powiedziałem.</u>
          <u xml:id="u-146.59" who="#PosełMirosławCzech">Uprzywilejowanie mniejszości narodowych. To jest trwały spór i stały spór z panem posłem Macierewiczem. To jest rozwiązanie konstytucyjne. Można z całą mocą powiedzieć, że rozwiązanie, które u nas jest, jest rozwiązaniem konstytucyjnym.</u>
          <u xml:id="u-146.60" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Przecież ono łamie równość wobec prawa.)</u>
          <u xml:id="u-146.61" who="#PosełMirosławCzech">Panie pośle, w tej chwili nie dyskutuję.</u>
          <u xml:id="u-146.62" who="#PosełMirosławCzech">Jeśli chodzi o rozwiązania w innych krajach, to proszę państwa, w niektórych krajach europejskich, w tym w krajach środkowoeuropejskich, dla mniejszości narodowych wręcz jest wyłączona kuria w wyborach parlamentarnych - na Węgrzech na przykład. Zatem nasze rozwiązanie i tak jest rozwiązaniem bardzo ograniczonym.</u>
          <u xml:id="u-146.63" who="#PosełMirosławCzech">Pan poseł Polaczek - czy aparat Państwowej Komisji Wyborczej jest w stanie weryfikować wydatki. Jest w stanie je weryfikować, z tym że tutaj stało się nieszczęście, dlatego że naszymi głosami - to znaczy głosami większości w Sejmie - padł wniosek o to, aby właśnie zwiększyć aparat Państwowej Komisji Wyborczej, który ma sprawdzać, weryfikować sprawozdania wyborcze. Mam nadzieję, że rozwiązanie się tutaj znajdzie - że w Senacie zostanie to poprawione, a my w Sejmie również to przegłosujemy.</u>
          <u xml:id="u-146.64" who="#PosełMirosławCzech">To już odpowiedziałem na wszystkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-146.65" who="#PosełMirosławCzech">Pan poseł Śmieja, momencik - powiat tarnogórski, jakie względy. To są częściowo te względy, o których mówił pan poseł Wrona w swoim wystąpieniu. W toku dyskusji i prac uznaliśmy, że przy podziale na okręgi wyborcze - dotyczy to wszystkich okręgów wyborczych - nie należy stosować kryteriów, które wiązałyby się z tym, że tworzymy granice okręgów wyborczych, które jednocześnie pokrywałyby się z granicami jakichś tworów administracyjnych i które będą nieprzekraczalne. Okręgi wyborcze służą całemu województwu, posłowie pracują w jednym województwie. I po różnych dyskusjach o tym, jakie związki ma Częstochowa w ogóle z Katowicami i z woj. śląskim, uznaliśmy, że można przyjąć następujące rozwiązanie odnośnie do tego powiatu. Okręg wyborczy z siedzibą w Częstochowie będzie okręgiem zdecydowanie mocniejszym, okręgiem, który będzie mógł wyłaniać większą reprezentację do parlamentu i wzmacniać tę część woj. śląskiego. Takie argumenty padały przy podejmowaniu decyzji o powiecie tarnogórskim w okręgu częstochowskim.</u>
          <u xml:id="u-146.66" who="#PosełMirosławCzech">Panie Marszałku! Udzieliłem odpowiedzi na wszystkie postawione przez posłów pytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-146.67" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeszcze poseł Macierewicz.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie otrzymałem satysfakcjonującej odpowiedzi od pana posła Czecha w dwóch kwestiach i będę bardzo prosił o wyjaśnienie. Mianowicie jaka to ekspertyza, jaki to prawnik stwierdził, iż przyznanie przywileju mniejszościom narodowym co do nieprzekraczania bariery 5% jest realizacją zasady równości wobec prawa? Jaki to prawnik? Mam w związku z tym propozycję, żeby np. większą liczbę partii politycznych uprzywilejować w ten sposób, jak mniejszości narodowe. Wtedy będziemy mieli rzeczywiście realizację zasad, o których pan mówi.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#PosełAntoniMacierewicz">I jeszcze jedna kwestia. Chciałbym, żeby pan poseł powiedział, na jakiej podstawie uważa, iż można przeprowadzić debatę nad tymi, chyba sześcioma, projektami ordynacji wyborczych, a nie zdąży się już przeprowadzić debaty nad projektem większościowej ordynacji wyborczej, który właśnie złożyłem? Na jakiej podstawie wyliczono, że czas na dyskusję nad sześcioma projektami jest wystarczający, a czasu na dyskusję nad jednym projektem ordynacji wyborczej, której żąda coraz większa liczba polskich wyborców, już nie mamy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Schreiber.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PosełGrzegorzSchreiber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trakcie mojego wystąpienia podniosłem jedną fundamentalną sprawę, do której pan poseł sprawozdawca się odniósł, zapowiadając pochylenie się nad nią w czasie prac komisji. Serdecznie za to dziękuję. Ale też zadałem pytanie - trochę tak na marginesie, stąd mogło to umknąć - czy widzi pan poseł sprawozdawca związek między art. 112 ust. 6, tym artykułem, który dopuszcza zaciąganie pożyczek od osób prawnych, i zakazem wprowadzonym przez ordynację dotyczącym właśnie zaciągania jakichkolwiek zobowiązań finansowych u osób prawnych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Kulas.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PosełJanKulas">Panie Marszałku! Panie Pośle Sprawozdawco! Wysoki Sejmie! Najpierw chciałbym podziękować, panie pośle Czech, za te odpowiedzi, za te racje i argumenty. Jedno pytanie panu umknęło. Pytałem kolegów, potwierdzili, że są tutaj pewne wątpliwości. Pytaliśmy - powtarzam to pytanie - o system konsultacji, jeżeli chodzi o tworzenie dużych okręgów wyborczych. Nie mówię o granicach. Czy było to wykonalne, czy na etapie prac Komisji Nadzwyczajnej było możliwe skonsultowanie kwestii dużych okręgów wyborczych? Intencja bowiem jest jasna. Chodzi o to, żeby obywatele się z tym utożsamiali i - jak mówiliśmy - brali udział w wyborach powszechnie i masowo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Korpak.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Chciałbym się dowiedzieć, kto jeszcze nie uzyskał odpowiedzi. Prosiłbym już nie o polemiki, tylko o powtarzanie pytań, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Wawryniewicz jeszcze, tak?</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">I pan poseł Śmieja, i pan poseł Kaczmarek, tak? Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PosełJózefKorpak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#PosełJózefKorpak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zabieram głos w jednej sprawie, w sprawie pytania, na które nie uzyskałem zadowalającej mnie odpowiedzi, tak to określę. Chodzi o kwestię finansowania partii politycznych. Pan przewodniczący Czech stwierdził, że subwencja na partie polityczne ustalona na podstawie nowelizacji ustawy o partiach politycznych nie powinna przekroczyć kwoty 400 mln zł w ciągu 4 lat. Z moich wyliczeń wynika, że będzie to trochę więcej. Jeżeli bowiem założymy, że mamy 27 mln osób uprawnionych do głosowania, to przy 50-procentowej frekwencji będzie to ponad 13 mln osób. Jeżeli średnio na 1 głos przypada 10 zł - tyle będzie kosztował 1 głos - to wychodzi odpowiednio kwota 130 mln zł rocznie, a po pomnożeniu tego przez 4 wyjdzie ponad 500 mln zł. Chciałbym zapytać o jedno - bo zgadzam się z tym, że koszty korupcji mogą być wyższe - bardzo bym prosił na przykład o przedstawienie, jak się będzie miała kwota subwencji na partie polityczne do wydatków budżetu państwa ogółem i jak to wygląda w innych krajach. Były tutaj przywoływane system niemiecki, system francuski, system brytyjski. Prosiłbym bardzo o przedstawienie tego, bo wydaje mi się, że w Polsce jednak te relacje będą odbiegać od tych, które występują w innych rozwiniętych demokracjach. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Kaczmarek jeszcze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PosełMichałKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję za wyczerpujące odpowiedzi, ale w jednej sprawie pan przewodniczący nie udzielił mi odpowiedzi. Zadałem pytanie: W jaki sposób poseł może z pieniędzy otrzymywanych na biuro sfinansować biura w 12 powiatach?</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Bardzo trudne pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">To już wszystkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PosełMirosławCzech">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#PosełMirosławCzech">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając panu Kaczmarkowi na pytanie, w jaki sposób można sfinansować 12 biur, informuję, że znam takich posłów, którzy finansują 12 biur.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#komentarz">(Poseł Edward Wende: Będzie miał jedną centralę.)</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Bogaci.)</u>
          <u xml:id="u-158.4" who="#PosełMirosławCzech">Nie bogaci. Finansują to z pieniędzy, które są. Ja sam finansuję 7 albo 8 biur.</u>
          <u xml:id="u-158.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Wspaniale!)</u>
          <u xml:id="u-158.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-158.7" who="#PosełMirosławCzech">Korzystam z pieniędzy, które mamy wszyscy do swojej dyspozycji. Tak że jest to niewątpliwie możliwe. Z posłem Macierewiczem spór nie wygasa. Jeśli chodzi o równość obywateli w tej sprawie, to są długie dyskusje na ten temat. Zapomniałem o jednej sprawie, o definicji mniejszości narodowych. Definicja mniejszości została zawarta w projekcie ustawy o mniejszościach narodowych, nad którą prace chwalebnie nie mogą wyjść...</u>
          <u xml:id="u-158.8" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Ale jej nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-158.9" who="#PosełMirosławCzech">... z etapu prac podkomisji i komisji. Trudno.</u>
          <u xml:id="u-158.10" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Ponieważ jej nie ma, to nie obowiązuje.)</u>
          <u xml:id="u-158.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Akty międzynarodowe.)</u>
          <u xml:id="u-158.12" who="#PosełMirosławCzech">W aktach międzynarodowych też jest dosyć dobrze zdefiniowane, czym są mniejszości narodowe.</u>
          <u xml:id="u-158.13" who="#PosełMirosławCzech">Jeśli chodzi o pytanie pana posła Schreibera o art. 112, to, panie pośle, w pełni ma pan rację i podzielam pańską opinię, że jest to luka, której nie wychwyciliśmy przed drugim czytaniem. To powinno zostać zweryfikowane, bo istnienie takiego zapisu pozwalać będzie niejako na kredytowanie czy finansowanie tego przez osoby prawne. Zgadzam się z tym. Powinniśmy przegłosować w tej sprawie odpowiednią poprawkę, bo jest to rzeczywiście luka, której nie wychwyciliśmy na tym etapie.</u>
          <u xml:id="u-158.14" who="#PosełMirosławCzech">Pan poseł Korpak pytał o kwoty. Panie pośle, przyjął pan zgrubne liczenie, które nie jest absolutnie adekwatne. Myśmy to policzyli dokładnie. Kwoty, które zostały podane, są to kwoty przypadające na jeden głos, tak jak to zostało przez nas przyjęte w trakcie prac komisyjnych. Niech pan nie zapomina, że jest 3-procentowy próg, więc nie wszystkie głosy są uwzględniane, i że pewna liczba głosów się marnuje. Jest też degresja. a zatem nie wszystkie ugrupowania to zdobywają, nie można liczyć, że jest to średnio 10 zł za głos, bo wprowadza pan opinię publiczną w błąd. Proszę mi wierzyć, że według naszych rachunków nie wyszło więcej, jeżeli wziąć pod uwagę wynik wyborów z roku 1997, w wypadku których i tak kształtuje się to wysoko, bo pierwsze uzyskało 34%, drugie 27%, trzecie 14%, czwarte 7%, piąte 5% głosów itd. Wyszła nam kwota ok. 70 mln zł. Jeśli się doda do tego bardzo niską dotację za tzw. refundację kosztów kampanii wyborczej, to jest kilka milionów złotych na całe 4 lata, uzyskujemy kwoty daleko mniejsze niż przywoływane tutaj 400 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-158.15" who="#PosełMirosławCzech">Jeśli chodzi o relacje z innymi krajami, już panu odpowiadam. Miałem niedawno w ręku odpowiednie opracowanie i służę materiałami z konferencji, które są opublikowane przez Instytut Spraw Publicznych. Chcę także wszystkim zainteresowanym zarekomendować efekty naszej konferencji, pod patronatem marszałka Sejmu, którą tej sprawie poświęciliśmy, zostało to wydane w serii Biblioteki Sejmowej. Tam jest materiał, o który państwo pytacie.</u>
          <u xml:id="u-158.16" who="#PosełMirosławCzech">Jeżeli chodzi o nakłady na finansowanie polityki. Pytał pan, jak to się kształtuje w relacjach, czy nasze finansowanie jest większe, czy też nie, Chcę państwu powiedzieć, że jeśli średnia dochodu na mieszkańca w Polsce jest, powiedzmy, maksymalnie 7–8 razy mniejsza niż w najbogatszym kraju Unii Europejskiej, tzn. w Niemczech, to nasze roczne finansowanie partii z budżetu jest dużo mniejsze niż proporcja, o której mówiliśmy. Przepraszam, że nie mogę w tej chwili podać kwot, jeśli chodzi o Niemcy i inne kraje, ale dzięki uprzejmości członków naszej komisji kontroli państwowej czytałem opracowanie na temat finansowania z budżetu partii politycznych w Izraelu, który ma, jak państwo wiecie, chyba 8 razy mniej mieszkańców niż w Polsce, a nakłady roczne na finansowanie partii politycznych są pięciokrotnie wyższe. A zatem jeśli chodzi o sumę, jest to kilkanaście razy wyższe finansowanie niż ma to miejsce w naszym kraju. A więc my staraliśmy się w naszym pracach, systematyzując finanse publiczne w kontekście finansowania partii politycznych, wychodzić z bardzo oszczędnych racji i stosować system, który nazwę systemem oszczędnym. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-158.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Przepraszam, panie marszałku, czy mogę?)</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeszcze w sprawie tych mniejszości?</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Nie, nie mniejszości, pytałem o nazwisko eksperta...)</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Pytałem pana posła bardzo wyraźnie o nazwisko eksperta, który na użytek Komisji Nadzwyczajnej stwierdził, iż uprzywilejowanie mniejszości nie jest złamaniem konstytucyjnej zasady równości prawa. Na to usłyszałem po raz drugi odpowiedź, że pan poseł Czech różni się w tej sprawie ode mnie. Ja to wiem, panie pośle, i Unia Wolności się różni, i pan się różni; ale gorzej, że się różnicie też z konstytucją. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dobrze. Czy zna pan nazwisko tego eksperta, panie przewodniczący?</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Mam nadzieję, że zna.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PosełMirosławCzech">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiednie ekspertyzy zostaną przez sekretariat naszej Komisji Nadzwyczajnej dostarczone panu posłowi Macierewiczowi, bo jeśli chodzi o nazwiska, nie chcę w tej chwili... Ekspertyz w tej sprawie przez Komisję Nadzwyczajną przeszło kilka, mieliśmy w tej kwestii dyskusje. Jeżeli pan tak pyta, to mogę panu odpowiedzieć, że autorytetem dla mnie, jeśli chodzi o prawo konstytucyjne, jest pan profesor Stanisław Gebethner, który jest ekspertem Komisji Nadzwyczajnej, a który stwierdził autorytatywnie, że nie łamie to zasad konstytucyjnych...</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Na piśmie.)</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#PosełMirosławCzech">Na piśmie. To są stenogramy komisji, które również zostaną panu posłowi dostarczone. Ostatni przewodniczący Komisji Konstytucyjnej, która uchwalała konstytucję, pan profesor Marek Mazurkiewicz, poseł naszej Izby, również autorytatywnie stwierdził, że nie jest to...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PosełMirosławCzech">To jest na piśmie, bo jest...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle Czech, już dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę państwa, nie jest to świeża sprawa, istnieje ona w naszym życiu politycznym, w naszej ordynacji, od dawna. Wielokrotnie był czas, i jest nadal, na ewentualne zaskarżenie tego przepisu do Trybunału Konstytucyjnego i na sprawdzenie, czy jest to konstytucyjne, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Ponieważ w czasie drugiego czytania zgłoszono dużo poprawek, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Nadzwyczajnej w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-165.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-165.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Ostatnią fazę obrad, najbardziej interesującą, czyli oświadczenia poselskie, poprowadzi pan marszałek Król.</u>
          <u xml:id="u-165.7" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszałekJanKról">Jestem zdziwiony, bo byłem przygotowany prowadzić obrady do godz. 19, a pan marszałek Borowski tak się dzielnie uwinął.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#WicemarszałekJanKról">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 101. posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#WicemarszałekJanKról">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich: zgłosiło się 9 posłów, a właściwie 8, bo jeden poseł się wykreślił.</u>
          <u xml:id="u-166.4" who="#WicemarszałekJanKról">Jako pierwszy pan poseł Bogumił Borowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oświadczam, że niemile zaskoczył mnie artykuł w przedwczorajszym „Życiu Warszawy” o brzmieniu „Autostrada tak, ale nie u nas”, a zwłaszcza jego fragment, który cytuję: „Protesty mieszkańców Ursynowa doprowadziły do tego, że nikt już nie chce budować autostrady w stolicy. Minister transportu zdecydował, iż dojdzie do podwarszawskiego Brwinowa. Co dalej? Nie wiadomo”. Jak to nie wiadomo? Przecież osobiście dostarczyłem do redakcji „Życia Warszawy”, do redaktora prowadzącego opisywane spotkanie zainteresowanych w dniu 13 bm. fotokopię pisma ministra transportu i gospodarki morskiej z dnia 11 stycznia tego roku, w którym stwierdzono, iż kierownictwo resortu podjęło decyzję, że autostrada A-2 przez Warszawę nie będzie budowana. A-2 zostanie doprowadzona do zachodnich krańców Warszawy, a ruch tranzytowy będzie prowadzony podniesioną do parametrów drogi międzynarodowej drogą krajową nr 50. Całość tego pisma cytowałem w oświadczeniu w styczniu br. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Tadeusz Iwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PosełTadeuszIwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałem wygłosić oświadczenie w związku z wnioskiem 16 posłów AWS, ZChN sprzed kilku miesięcy o debatę na temat zachowania - bo w istocie o to chodziło - delegacji SLD, która 10 lipca przebywała w Brukseli i prowadziła rozmowy z kierownictwem Unii Europejskiej, a także z dzisiejszą decyzją zdjęcia z porządku obrad tego punktu.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#PosełTadeuszIwiński">W polityce nie ma wdzięczności, wszyscy to dobrze wiedzą i jest to smutna konstatacja. Natomiast jeżeli przedstawiciele opozycji starają się za granicą w podstawowej kwestii dla polityki zagranicznej naszego kraju zaprezentować punkt widzenia, iż są sprawy nadrzędne dla naszego społeczeństwa, i do takich spraw należy kwestia integracji europejskiej, a po powrocie okazuje się, że nie spotykają się z podziękowaniem, z wdzięcznością, a podważa się zachowanie delegacji, i to w sposób zupełnie bezpodstawny, to jest to niesłychanie smutne zjawisko.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#PosełTadeuszIwiński">Otóż pan premier Steinhoff przesłał dzisiaj, czy wczoraj, bardzo wyważone i solidnie napisane stanowisko ministra spraw zagranicznych Władysława Bartoszewskiego. Szkoda, że tak późno, choć lepiej późno niż wcale. W tym stanowisku wspomina się, iż premier Jerzy Buzek pozytywnie ocenił wizytę tej delegacji, tylko że ta pozytywna ocena nastąpiła dopiero po kilku dniach. Nastąpiła ona po tym, gdy sam premier, gdy złotousty, choć nierzadko fatalnie przygotowany, przewodniczący SKL Jan Maria Rokita grzmiał o tym, jak to niepatriotycznie zachowała się delegacja SLD, gdy przez polskie media przetoczyła się fala ataków na Sojusz i pan premier, po tym gdy otrzymał raport ambasadora, który uczestniczył we wszystkich niemal rozmowach zrozumiał, że trzeba tu działać razem, więc cieszymy się z tego nawrócenia.</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#PosełTadeuszIwiński">Natomiast chcę jasno powiedzieć, że ubolewamy nad tym, iż w wielu innych wystąpieniach, jak chociażby w wystąpieniu Mariana Krzaklewskiego w kampanii prezydenckiej, bo było kilka wystąpień, ideę zjednoczonej Europy przedstawiono jako lewicową utopię. Tego typu głosy pogarszają wizerunek Polski za granicą, jeśli chodzi o postrzeganie naszego kraju jako społeczeństwa mówiącego jednym głosem.</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#PosełTadeuszIwiński">Wycofanie się dzisiaj 16 posłów AWS i ZChN po tylu miesiącach świadczy, z jednej strony o otrzeźwieniu, a z drugiej o braku odwagi do ekspiacji, do tego, by powiedzieć: przepraszam, pomyliliśmy się. Powiedziałem to już kilka miesięcy temu w telewizji, że pan premier Jerzy Buzek jest premierem 3,5 roku i powinien wiedzieć, jakie ma do swojej dyspozycji instrumenty - ma ambasadora, ma inne możliwości, na podstawie których powinien formułować swoje zdania w sposób odpowiedzialny. Jeżeli zastępuje się to argumentami wywodzącymi się z niesprawdzonych wiadomości prasowych, to dochodzi do zupełnego nieporozumienia.</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#PosełTadeuszIwiński">Chcę silnie podkreślić, że w rozmowach delegacji SLD w Unii Europejskiej w Brukseli nie recenzowaliśmy stanowiska negocjacyjnego Polski. Mówiliśmy zdecydowanie, że będziemy udzielali poparcia rządowi w kontaktach z Unią Europejską, ale nie kryliśmy też tego, i SLD mówi to nieustannie, że w odróżnieniu od wszystkich innych przypadków rozszerzania Unii Europejskiej, od kazusu szwedzkiego, fińskiego, austriackiego, żeby przypomnieć tylko ostatnie rozszerzenie sprzed 6 lat, polski rząd nie potrafił ułożyć sobie stosunków z opozycją. Tam konsultowano codziennie kwestie poszczególnych stanowisk i dobrze, że premier Buzek zaproponował włączenie przedstawiciela SLD do Komitetu Integracji Europejskiej. Ale gdy czytamy dzisiaj z kolei w prasie, że rząd zamierza zrewidować swoją politykę wobec Unii w kontekście złagodzenia niektórych stanowisk, to pytamy się, czy było to konsultowane z opozycją? Nie. Tak jak żadne z 29 stanowisk nie było konsultowane z Sojuszem - tylko raz przekazano nam kilka stron z 50-stronicowego stanowiska post factum dotyczącego rolnictwa - tak dzisiaj nie wiemy, czy rzeczywiście rząd zamierza zmienić propozycje wniosków w sprawie okresów przejściowych itd.</u>
          <u xml:id="u-169.6" who="#PosełTadeuszIwiński">Na zakończenie, panie marszałku, chcę powiedzieć, że oceniamy jednoznacznie, iż w sprawach integracji z Unią Europejską potrzebna jest wspólna praca, a nie wzajemna konkurencja czy też nerwowe poszukiwanie usprawiedliwień własnych błędów oraz ideologicznych i światopoglądowych ograniczeń. W interesie Polski jest wyciągnięcie wniosków z tej oczywistej prawdy przez wszystkich uczestników życia publicznego w naszym kraju. Życzę, żeby tych 16 posłów AWS i ZChN, którzy podpisali się pod tym nieodpowiedzialnym wnioskiem, także tę lekcję, tę naukę wyciągnęli.</u>
          <u xml:id="u-169.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Jan Chmielewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PosełJanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z inicjatywy Ojca Świętego już po raz dziewiąty 11 lutego obchodziliśmy Światowy Dzień Chorego. Faktem jest, że wiele osób w naszej ojczyźnie podejmuje bardzo cenne inicjatywy na rzecz chorych. Należą do nich m.in. licznie powstające organizacje pozarządowe. Wiele z nich ma pogłębioną formację religijną, ludzie tam zgromadzeni służą w sposób cichy potrzebującym, cierpiącym i niepełnosprawnym. Wiele osób w formie wolontariatu pracuje np. w hospicjum ojców bonifratrów we Wrocławiu, w innych hospicjach, choćby w Zielonej Górze, Gorzowie Wielkopolskim, Wałbrzychu, Legnicy itd. Tym ludziom należy się uznanie i szacunek.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#PosełJanChmielewski">Z wielką radością pragnę powiedzieć, że w Głogowie w woj. dolnośląskim realizowana jest wyjątkowa inwestycja, która w niedługim czasie będzie całkowicie wykończona. W sąsiedztwie zabytkowej kolegiaty powstał Ośrodek Duszpasterstwa Chorych „Uzdrowienia Chorych” im. Jana Pawła II, będący jednym z wielu domów tego typu w Europie i w świecie, prowadzonych przez wspólnotę Cichych Pracowników Krzyża. Dom „Uzdrowienie Chorych” w Głogowie będzie jedyną tego typu placówką w Polsce i w tej części naszego kontynentu. Dlatego w zamierzeniach swoich dzieło w nim realizowane adresowane będzie również do mieszkańców Europy Wschodniej.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#PosełJanChmielewski">Stan budowy jest zaawansowany w przeszło 90%. Obecnie trwają prace wykończeniowe wszystkich pomieszczeń.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#PosełJanChmielewski">Właśnie 11 lutego br. odbyła się uroczystość poświęcenia domowej pięknej kaplicy z udziałem chorych i niepełnosprawnych oraz zaproszonych gości. Poświęcenia dokonał ksiądz biskup Paweł Socha. Miałem zaszczyt uczestniczyć w tej niezwykłej uroczystości i po raz kolejny spotkać się z tym wspaniałym środowiskiem.</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#PosełJanChmielewski">Z założenia ośrodek będzie spełniał wszelkie normy funkcjonowania z punktu widzenia dostosowania do potrzeb osób niepełnosprawnych i starszych, czyli nie będzie tzw. barier architektonicznych. Aktualnie rozpoczyna się wyposażanie pomieszczeń, które będą mogły przyjąć 120 osób. Wyposażona jest kuchnia, refektarz i aula, która będzie mogła pomieścić 180 osób. Przewiduje się także gabinety rehabilitacyjne z pełną dostępnością dla osób niepełnosprawnych i starszych.</u>
          <u xml:id="u-171.5" who="#PosełJanChmielewski">Budowa realizowana jest głównie dzięki wsparciu finansowemu Wspólnoty Cichych Pracowników Krzyża oraz Centrum Ochotników Cierpienia z Włoch, choć nie brakowało i nie brakuje wsparcia polskich członków Wspólnoty Ochotników Cierpienia i ich przyjaciół.</u>
          <u xml:id="u-171.6" who="#PosełJanChmielewski">Pragnieniem wspólnoty jest wykończyć to potrzebne dzieło już jesienią 2001 r., dlatego nadal konieczne i niezbędne jest wsparcie zarówno modlitewne, jak i materialne na rzecz tego wspaniałego przedsięwzięcia, które ma nam uświadomić, iż cierpienie, choroba i niesienie pomocy bliźnim doświadczonym chorobą to fakty, których nie można pozostawić na marginesie ludzkiego życia. Wcześniej czy później dotykają bowiem niemal każdego człowieka. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#WicemarszałekJanKról">Panie poseł Ewa Sikorska-Trela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W niedzielę 11 lutego obchodzony był IX Światowy Dzień Chorego. W Gdańsku ten wyjątkowy ze względu na wagę sprawy, której dotykamy, dzień obchodzony był niezwykle uroczyście i podniośle. Duszpasterstwo Akademickie przy Akademii Medycznej w Gdańsku we współpracy z władzami Akademii Medycznej zorganizowało niezwykle ciekawą sesję naukową pod wymownym i głębokim tytułem: „Pacjent i pracownik służby zdrowia wobec zagrożenia bezdusznością”. Gościem specjalnym obchodów IX Światowego Dnia Chorego w Gdańsku był wysłannik Ojca Świętego Jego Eminencja kardynał Fiorenzo Angelini, współtwórca obchodów Światowego Dnia Chorego i osoba niezwykle zasłużona dla polskich pacjentów, bowiem to dzięki kardynałowi Angelini przez długie lata organizowana była przesyłka do Polski drogiej aparatury medycznej do ratowania zdrowia i życia chorych.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Jego Eminencja kardynał Angelini wygłosił na sesji niezwykle mądry i głęboki w swojej treści wykład pod znamiennym tytułem: „Sprawiedliwość i miłosierdzie warunkiem powszechnej dostępności do współczesnej opieki medycznej”. W wykładzie przytoczone zostały słowa Ojca Świętego Jana Pawła II. Ojciec Święty stwierdza: „Potrzebna jest dziś nowa wyobraźnia miłosierdzia, której przejawem będzie nie tyle i nie tylko skuteczność pomocy, ale zdolność bycia bliźnim dla cierpiącego człowieka, solidaryzowanie się z nim tak, aby gest pomocy nie był odczuwany jako poniżająca jałmużna, ale jako świadectwo braterskiej wspólnoty dóbr”.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Te słowa powinny być dla nas wszystkich drogowskazem i zobowiązaniem, jak należy traktować człowieka chorego i co od nas jako pojedynczego człowieka i całego społeczeństwa choremu się należy. Usłyszeliśmy z ust kardynała także znamienne słowa, że chory jest potrzebującym, który prosi i któremu należy się maksymalna opieka, oraz że służba chorym jest podstawowym obowiązkiem ludzkim wynikającym ze sprawiedliwości i miłości.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Warto przytoczyć także piękne słowa papieża Piusa XII o lekarzach, cytuję: „Lekarz został przeznaczony przez Boga samego do zaradzania potrzeb cierpiącej ludzkości. Jego działanie jest aktem miłości, czymś z miłości Boga, miłości i troskliwości Chrystusa, wielkiego lekarza duszy i ciała”.</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Kardynał Angelini przestrzegał także, iż dziś jesteśmy świadkami sekularyzacji wprowadzonej przez społeczność materialistyczną, która umocniła tendencje zepchnięcia na margines cierpiących i pogłębienia w nich lęku, nieufności i zniechęcenia. Chory staje się coraz częściej praktyką do wykonania czy numerem, a nie bratem czy siostrą, który chce spotkać w lekarzu dobrego Samarytanina, troszczącego się nie tylko o konkretną chorobę, lecz o niego samego jako człowieka cierpiącego.</u>
          <u xml:id="u-173.5" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Na sesji wygłoszone zostały także inne, niezmiernie ciekawe referaty, np. Stefana Chwina „Rozmyślania o bólu”, ks. dr. Henryka Hosera, misjonarza z Rwandy „Obosieczny miecz globalizacji - refleksje nad zmianami w zakresie zdrowia publicznego na świecie”, prof. Janiny Suchorzewskiej z Akademii Medycznej w Gdańsku „Przeobrażenia współczesnej medycyny a niezmienne potrzeby człowieka chorego - impresje z 50-letniej pracy lekarza”, prof. Stefana Raszei „Szacunek dla podmiotowości chorego w świetle zasad deontologii medycznej”.</u>
          <u xml:id="u-173.6" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Wszystkie wysłuchane referaty uczyły przede wszystkim szacunku i pokory względem chorego, a także tego, iż każdy z nas ma ludzki i moralny obowiązek, by pomóc choremu, każdy ze swojego miejsca i swojej pozycji. Powinniśmy pamiętać o tym my, politycy, że zdrowie i choroba nie mają charakteru ideologicznego, politycznego, kulturowego lub religijnego, skierowanego przeciw czemuś lub komuś. Dlatego nigdy nie powinny być obiektem gry politycznej. Nie ma bowiem nic cenniejszego i ważniejszego niż zdrowie i życie człowieka i powinniśmy mu również służyć jako parlamentarzyści.</u>
          <u xml:id="u-173.7" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Jako uczestnik tego niezwykłego IX Światowego Dnia Chorego i sesji poświęconej sprawie ludzi chorych gorąco dziękuję organizatorom tego dnia: ks. Piotrowi Krakowiakowi, duszpasterzowi akademickiemu przy Akademii Medycznej w Gdańsku, oraz władzom Akademii Medycznej w Gdańsku z panem prof. Wiesławem Makarewiczem na czele. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o wygłoszenie oświadczenia pana posła Bogdana Lewandowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PosełBogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stałym punktem posiedzeń Sejmu są pytania w sprawach bieżących. Podobnie jak w innych państwach służą one parlamentarnej kontroli rządu. Jednakże tam w odróżnieniu od Polski rząd przywiązuje do tych pytań ogromne znaczenie. Na pytania posłów odpowiada premier bądź członkowie Rady Ministrów. Tymczasem u nas nie zdarzyło się jeszcze, żeby premier wystąpił w tym punkcie obrad, a do rzadkości należy udział sekretarzy stanu. Bardzo często na pytania posłów występujący podsekretarz stanu udziela odpowiedzi w sposób niechlujny, niekompetentny albo w ogóle nie udziela odpowiedzi na te pytania. Przykładem takiej arogancji, lekceważenia Izby poselskiej było wczorajsze wystąpienie podsekretarz stanu pani Litak-Zarębskiej. Odnosząc się do pytania posła Macieja Manickiego w sprawie Polskiego Koncernu Naftowego „Orlen”, które skierował do prezesa Rady Ministrów, pani minister nie potrafiła odpowiedzieć na większość pytań i zasłaniała się niewiedzą, mimo że na 9 członków rady nadzorczej koncernu aż 5 desygnowanych jest przez skarb państwa. W sprawie PKN „Orlen”, a wcześniej Petrochemii Płockiej rząd wytwarza jakiś nimb tajemnicy. Wcześniej na moje pytanie, jakie są kwalifikacje córki pani marszałek Senatu Alicji Grześkowiak do zajmowania miejsca w radzie nadzorczej Petrochemii, uzyskałem odpowiedź, że jest to tajemnica państwowa. Wczoraj również posłowie nie dowiedzieli się niczego o inwestycyjnych zamiarach PKN „Orlen” i politycznych związkach między koncernem a Akcją Wyborczą Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#PosełBogdanLewandowski">Z trybuny sejmowej zwracam się do pana marszałka z gorącą prośbą, żeby poddać analizie pytania w sprawach bieżących. Nie można dłużej tolerować dotychczasowej sytuacji. Urąga to powadze Wysokiej Izby i prowadzi do degradacji parlamentarnej formy państwa. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#WicemarszałekJanKról">Tak na gorąco chcę powiedzieć, że od 12 lat premier nigdy nie wystąpił w punkcie: Zapytania i interpelacje. Szkoda, nie oceniam tego, ale miejmy świadomość, że to nie dotyczy tej kadencji Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#WicemarszałekJanKról">Pani poseł Ewa Tomaszewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PosełEwaTomaszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem zwolennikiem ograniczania liczebności władz samorządowych na wszystkich szczeblach do rozsądnych rozmiarów, dających szansę efektywnej pracy i ograniczenia zbytecznych wydatków. Moje głosowanie w sprawie poprawki w ustawie o zmianie ustaw o samorządzie gminnym, samorządzie województwa, o samorządzie powiatowym, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw było wynikiem pomyłki spowodowanej zamieszaniem na sali. Na szczęście nie wpłynęło to na wynik głosowania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Jerzy Wenderlich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PosełJerzyWenderlich">Ponieważ pani posłanka Anna Sobecka, chociaż nie ma jej tu na sali, wprowadziła nowy obyczaj, że oprócz pana marszałka witała również księdza Rydzyka, dlatego ja rozpocznę może tak: Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Pani Poseł Anno Sobecka! Chciałbym złożyć oświadczenie w sprawie dość bulwersującej, oświadczenie, które swoją treścią powinno nie tylko zastanowić, ale i przerazić. Znane są rzeczywiście wstrząsające w swej treści...</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#komentarz">(Sygnał telefonu komórkowego)</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#PosełJerzyWenderlich">Przepraszam, ta komórka jest niewyłączalna, jestem na trybunie, przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WicemarszałekJanKról">Panie pośle, naprawdę już...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PosełJerzyWenderlich">Ona jest niewyłączalna, niestety.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WicemarszałekJanKról">Jeśli niewyłączalna, to trzeba ją na zewnątrz zostawić, chyba że chce pan jeszcze przy tej okazji przez komórkę rozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: Może to pani posłanka Sobecka.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PosełJerzyWenderlich">Bulwersujące, wstrząsające są publikacje „Rzeczpospolitej” na temat zachowania niektórych sędziów w Sądzie Okręgowym w Toruniu. Rzeczywiście, należałoby wykarczować te złe rzeczy, bo sąd powinien być kryształowy i ci, którzy w nim pracują, powinni pozostawać poza wszelkimi podejrzeniami. Tymczasem minister Kaczyński zamiast poinformować o konkretnych stanowczych działaniach, które dokonają sanacji, przede wszystkim moralnej, etycznej sanacji tego sądu, obwieszcza rzecz niezwykłą. Skoro w Sądzie Okręgowym w Toruniu pojawiły się nieprawidłowości, rozważa on jego zlikwidowanie. Przyznam szczerze, że jeśli takim trybem mamy rozumować, to przypominają mi się obrazki z PRL, np. zięć zostawał za granicą, teściowej nie dawano paszportu. Inny przykład, gdybyśmy mieli takim trybem rozumować - dlatego że sprzedawca wstawił do sklepu nieświeże szproty w tomacie, to zamiast je wycofać ze sprzedaży i dać po łapach cwanemu sprzedawcy, zlikwidowano by sklep albo zamiast ukarać nożownika, który wbija komuś nóż w brzuch, wydano by zakaz korzystania z noży i od tej chwili chleb trzeba by kroić nożyczkami.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#PosełJerzyWenderlich">Przyznam szczerze, że te obrazki, ta deklaracja ministra Kaczyńskiego jest wypisz wymaluj mrożkowskim obrazem albo - jeszcze lepiej - być może fragmentem scenariusza do filmu świętej pamięci Stanisława Barei. Zamiast więc powiększać obszar bezpieczeństwa, zamiast karczować bezprawie, zamiast pomniejszać obszar nieprawidłowości, minister Kaczyński mówi, że rozważa zlikwidowanie Sądu Okręgowego w Toruniu, jednocześnie można więc domniemywać, że skoro nie będzie sądu, to Toruń stanie się eldorado dla wszelkiej maści przestępców, zjedzie tam i mafia sycylijska, i Wołomin, i Pruszków.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#komentarz">(Poseł Ewa Tomaszewska: To jest kwestia procedury.)</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#PosełJerzyWenderlich">Panie Ministrze! Myślę, że ktoś dostarczy stenogram z końcowej części tego posiedzenia. Myślę, że czas skończyć populistyczne deklaracje, czas zabrać się do pracy. Sąd Okręgowy w Toruniu rzeczywiście musi być bardziej czysty, ale też musi pozostać, musi funkcjonować właśnie dlatego, by poziom praworządności był wyższy.</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#komentarz">(Poseł Ewa Tomaszewska: Panie pośle, nie ma innej procedury, by usunąć tych sędziów.)</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Jan Kulas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PosełJanKulas">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Moje dzisiejsze oświadczenie jest poświęcone ochronie rodzimego polskiego rynku.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#PosełJanKulas">Panie i Panowie! Niewątpliwie znaczenie spraw gospodarczych wzrasta, nie tylko z tytułu fali bezrobocia. Pojawiły się dodatkowe zagrożenia na drugim etapie transformacji, którym trzeba przeciwdziałać. Ochrona rodzimego polskiego rynku może być jedną z takich dróg. Takie głosy dość często słyszę od przedstawicieli Pomorskiej Izby Przemysłowo-Handlowej, Pomorskiej Izby Rzemieślniczej, a w zakresie rolnictwa i wsi - Pomorskiej Izby Rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#PosełJanKulas">Nadmiernie wysoki import w stosunku do eksportu rodzi dodatkowe konsekwencje, aczkolwiek ostatnio obserwujemy całkiem dobre zjawiska, jeśli chodzi o eksport. Oby to się umacniało i nabierało jeszcze większego znaczenia ekonomicznego. Trzeba się jednak upomnieć o polskie produkty, polskie wyroby. Przedstawiciele samorządu gospodarczego uważają, że dziś bardzo ważne jest uświadomienie społeczeństwu znaczenia zakupu polskich wyrobów dla naszej gospodarki oraz egzystencji polskiego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#PosełJanKulas">Dzięki zakupom polskich wyrobów możliwe będzie:</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#PosełJanKulas">1) zapewnienie odpowiednich wyników ekonomicznych firmom produkującym wyroby finalne, a także firmom polskim dostarczającym materiały hutnicze, chemiczne, sprzęt elektroniczny itd.,</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#PosełJanKulas">2) zmniejszenie bezrobocia dzięki zapewnieniu odpowiedniego zatrudnienia w firmach produkujących wyroby finalne oraz w firmach dostarczających materiały, podzespoły itp.,</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#PosełJanKulas">3) odprowadzenie zwiększonych podatków do budżetu w celu finansowania tak istotnych potrzeb w służbie zdrowia, szkolnictwie, opiece społecznej, kulturze,</u>
          <u xml:id="u-185.7" who="#PosełJanKulas">4) zmniejszenie wydatków dewizowych ze względu na możliwość ograniczenia napływu wyrobów z importu.</u>
          <u xml:id="u-185.8" who="#PosełJanKulas">Przedsiębiorcy postulują, aby nasze wyroby krajowe były oznakowane „wyrób polski” - powtarzam: „wyrób polski” - oraz by w tym zakresie prowadzić codziennie przez okres kilku lat programy uświadamiające i odpowiednie dyskusje w telewizji, radiu oraz zamieszczać artykuły w prasie o korzyściach wynikających z zakupu polskich wyrobów dla naszej gospodarki i społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-185.9" who="#PosełJanKulas">Kupowanie przez społeczeństwo oraz firmy wyrobów i materiałów importowanych powoduje, że prawie wszystkie korzyści ze sprzedaży uzyskują firmy zagraniczne, a podatki pozostają w tych krajach. W tym wypadku przede wszystkim zatrudnienie znajdują robotnicy, pracownicy, inżynierowie w tychże krajach. Uczmy się od innych, chciałoby się powiedzieć, to przecież kraje zachodnie podjęły już dawno działania w celu promocji swoich wyrobów i dzięki temu możliwe było utrzymanie produkcji na wysokim poziomie i stosunkowo dobry, wysoki wskaźnik zatrudnienia własnych pracowników. Społeczeństwa krajów zachodnich, jak wspomniałem, już od dawna są przekonane, że należy kupować wyroby rodzimej produkcji. Tak więc Niemcy kupują przede wszystkim wyroby niemieckie, Anglicy - angielskie, Francuzi - francuskie. Natomiast my, Polacy, chyba zbyt często kupujemy wyroby zagraniczne, co jest może nawet błędem, gdyż mamy równie dobre polskie wyroby.</u>
          <u xml:id="u-185.10" who="#PosełJanKulas">Konieczne jest zatem pilne podjęcie działań mających na celu ukształtowanie świadomości naszego społeczeństwa - na wzór krajów zachodnich - co do potrzeby zakupu rodzimych wyrobów i płynących stąd korzyści dla naszej gospodarki, w tym przede wszystkim dla wzrostu zatrudnienia. Każdy rząd powinien przede wszystkim dbać o własny rynek. Dlatego też oczekujemy dalszych inicjatyw i działań naszego rządu.</u>
          <u xml:id="u-185.11" who="#PosełJanKulas">Przedstawiciele samorządu gospodarczego apelują do wszystkich czynników politycznych, w tym także do nas, czynników rządowych, pozarządowych, mass mediów, by przekonywać polskie społeczeństwo do zakupu polskich wyrobów oraz pokazywać, jakie to daje korzyści naszej gospodarce i społeczeństwu.</u>
          <u xml:id="u-185.12" who="#PosełJanKulas">Panie Marszałku! Panie i Panowie! Kończąc, pragnę jeszcze raz przytoczyć główną myśl, kwintesencję: Promujmy wspólnie rodzimą przedsiębiorczość oraz zakupy polskich wyrobów i produktów. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-185.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Michał Kaczmarek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PosełMichałKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Swoje oświadczenie chciałbym poświęcić dzisiejszemu głosowaniu nad nowelizacją wszystkich ustaw dotyczących samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#PosełMichałKaczmarek">Mieliśmy dzisiaj szansę dokonać w tej Izbie ustrojowej zmiany, rozdzielić funkcje wykonawcze od funkcji przedstawicielskich. Głosowaliśmy nad poprawką, która zakazywała łączenia funkcji wójta, burmistrza, członka zarządu z mandatem radnego. Mogliśmy rozdzielić te funkcje. Niestety, poprawka w tej sprawie została odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#PosełMichałKaczmarek">Mam nadzieję, że senatorowie SLD przywrócą tę poprawkę w Senacie i Izba jeszcze raz będzie miała szansę przy ponownym głosowaniu. Ta zmiana jest szczególnie ważna. Przypomnę, że dzisiaj wiele gmin jest sparaliżowanych: 15-osobowa rada ma zarządy 7-osobowe, w których jest 7 radnych. Nie można w tej sytuacji sprawować żadnych funkcji kontrolnych nad zarządem takiej jednostki samorządu terytorialnego. Ta zmiana jest niezbędna.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#PosełMichałKaczmarek">Wspomnę o następnej zmianie. Oto praktyka codziennego życia samorządowego pokazała, że jest możliwość blokowania wyboru zarządu przez niezgłoszenie przez wójta, burmistrza, prezydenta kandydatów na wygasłe miejsca w zarządzie. Wniosek mniejszości dotyczący tej kwestii został zgłoszony, ale nie uzyskał poparcia. Podam przykład Pabianic - przez dwa miesiące gminy były sparaliżowane. Niestety przykład był niewystarczający. Tę lukę prawną pozostawiliśmy. Mam nadzieję, że Senat w poprawce przywróci to, co było we wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#PosełMichałKaczmarek">Jeszcze jedną sprawę chciałbym poruszyć. W tej kadencji samorządu wpłynęły dwa projekty dotyczące bezpośrednich wyborów wójta, burmistrza i prezydenta. Projekt SLD zakładał wybory bezpośrednie w ordynacji większościowej w gminach do 20 tys., a projekt senacki, związany z senatorem Tuskiem, zakładał wybory bezpośrednie we wszystkich jednostkach samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-187.5" who="#PosełMichałKaczmarek">Projekt SLD został odrzucony w pierwszym czytaniu, a przyczyną było zapewne pochodzenie tego projektu. Przeszedł do dalszych prac parlamentarnych projekt pana senatora Tuska, za którym głosowała cała prawa strona. Z planu pracy komisji samorządu terytorialnego w pierwszym półroczu wynika jednak, że się nie przewiduje pracy nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-187.6" who="#PosełMichałKaczmarek">Bardzo ubolewam, że Unia Wolności, działaniem przewodniczącej komisji samorządu terytorialnego, usiłuje zatrzymać prace przy tym niezmiernie potrzebnym projekcie. Projekty te wpłynęły w tej kadencji, wobec tego bardzo bym prosił pana marszałka o interwencję, żeby praca nad tym projektem nabrała tempa i żeby nad nim normalnie procedowano w komisji samorządu terytorialnego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Jerzy Jaskiernia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W roku bieżącym upływa 10 lat od chwili, gdy Polska uzyskała członkostwo w Radzie Europy. Mówię o tym fakcie nie tylko dla przypomnienia tego Wysokiej Izbie, ale też dlatego, że 10 lat temu był entuzjazm, poczucie dumy i satysfakcji z tego, że Polska takie członkostwo uzyskała.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Rada Europy jest często określana jako elitarny klub demokratycznych państw Europy. Do Rady Europy się nie przystępuje. To członkostwo jest uzależnione od spełnienia szeregu kryteriów w zakresie prawa, w zakresie praktyki ustrojowej, w zakresie przestrzegania praw człowieka, w zakresie demokracji i praworządności. To, że Polska mogła przystąpić, wynikało z tego, że zostały przeprowadzone wolne wybory do Sejmu i Senatu. Właśnie ówczesne wybory parlamentarne z 1991 r. były tym ostatecznym czynnikiem, który przesądził o spełnieniu kryteriów.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polacy są aktywni w Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy. Przypomnę, że mamy tam delegację złożoną z 9 posłów, z 3 senatorów, tyleż samo zastępców członków Zgromadzenia Parlamentarnego. Możemy tam się już poszczycić sukcesami. Nie tak dawno przewodniczącym ważnej Komisji ds. Migracji, Uchodźców i Demografii został nasz kolega parlamentarny poseł Tadeusz Iwiński, ja również przez ostatnie 3 kadencje miałem zaszczyt sprawowania funkcji przewodniczącego Podkomisji Praw Człowieka. Z tego, co wiem, we wrześniu na posiedzeniu Zgromadzenia Parlamentarnego będziemy mieli okazję wysłuchania prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Istnieje potrzeba i refleksji dotyczącej naszego członkostwa w Radzie Europy, i refleksji w zakresie tego, czy wypełniliśmy całkowicie zobowiązania związane z tym członkostwem, mam nadzieję, w szczególności ratyfikację konwencji Rady Europy. Wydaje się, że Polska powinna być bardziej szczodra w zakresie finansowania tej organizacji międzynarodowej. Dochodzą nowi członkowie, ostatnio Azerbejdżan, Armenia, Gruzja, w kolejce stoją inne państwa, np. Bośnia i Hercegowina. Organizacja ta ma bardzo wiele do zrobienia, jeśli chodzi o te młode nowe demokracje, jest dużo ważnych inicjatyw, nieco mniej środków. Sądzę, że państwo polskie, które kiedyś korzystało z pomocy, powinno dzisiaj szerzej dzielić się swoimi środkami, aby innym takiej pomocy udzielić.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wydaje się, panie marszałku, że istnieje również potrzeba zaakcentowania w naszej Izbie tej doniosłej rocznicy, jako że to przecież członkowie tej Izby wnieśli wkład w rozwój Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, mamy też wkład w rozwój Komitetu Ministrów Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Dlatego też zwracam się do pana marszałka, aby Prezydium Sejmu zechciało rozważyć, w jaki sposób uczcić tę rocznicę. Chodzi mi nie tylko i nie tyle o sam dokument formalny, o rodzaj uchwały, bo to zawsze możemy przeprowadzić, ale wydaje mi się, że jest potrzebna refleksja na temat tego, jak polskie ustawodawstwo zmieniło się pod wpływem standardów Rady Europy, jakie zmiany jeszcze nas czekają, co powinniśmy zrobić w zakresie ratyfikacji konwencji, jak możemy udokumentować, że po 10 latach te oczekiwania społeczeństwa związane z członkostwem w Radzie Europy przynoszą efekty. Jestem przekonany, że Wysokie Prezydium zechce tę sprawę rozważyć i podjąć stosowne działania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Kazimierz Milner.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PosełKazimierzMilner">Panie Marszałku! Pragnę złożyć oświadczenie jako poseł niezrzeszony, a jednocześnie członek Unii Pracy. Z zaniepokojeniem przyjąłem stanowisko Komisji Etyki Poselskiej, która w dniu 15 lutego ukarała posła Piotra Ikonowicza upomnieniem za utrudnianie eksmisji. Decyzja komisji stwarza niebezpieczny precedens, odbierając posłowi prawo do wystąpień zgodnie z własnymi poglądami i sumieniem w ważnych społecznych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#PosełKazimierzMilner">Pragnę przypomnieć, że Unia Pracy zawsze opowiadała się za ograniczeniem immunitetu poselskiego, który naszym zdaniem nie może w żadnym wypadku służyć parlamentarzyście do uciekania od odpowiedzialności za popełnione wykroczenie lub przestępstwo pospolite. Tymczasem poseł Piotr Ikonowicz, próbując nie dopuścić do eksmisji na bruk, publicznie bronił słusznej sprawy, wykonując tym samym swoje poselskie obowiązki. Trudno więc w tym wypadku oskarżać posła o nadużycie własnych uprawnień; wręcz przeciwnie, to policja, brutalnie traktując posła i towarzyszące mu osoby, dopuściła się karygodnego naruszenia poselskiego immunitetu.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#PosełKazimierzMilner">Chciałbym zwrócić uwagę także na fakt, że w styczniu br. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zmienił ustawę o najmie lokali mieszkalnych, wykreślając z niej przepisy zezwalające na eksmisję ludzi donikąd. Tym samym Sejm przyznał rację wszystkim, którzy czynnie protestując przeciwko niehumanitarnemu prawu, przyczynili się do jego zmiany. Obrona najsłabszych, walka o sprawiedliwość społeczną i ludzką godność będą zawsze wśród członków Unii Pracy budzić uznanie i szacunek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Tadeusz Cymański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PosełTadeuszCymański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Do zabrania głosu skłoniły mnie wystąpienia dwóch posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej w dniu dzisiejszym, tradycyjnych już mówców przy okazji oświadczeń poselskich, mianowicie posła Lewandowskiego i posła Wenderlicha. Chciałbym tutaj w formie oświadczenia wyrazić sprzeciw wobec nadużywania mównicy sejmowej i wykorzystywania prostych technik socjotechnicznych, metod wprowadzania opinii publicznej w błąd. Również stosowność niektórych słów i zawartość tych sformułowań budzi poważne zastrzeżenia.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#PosełTadeuszCymański">Chciałbym jednocześnie podziękować panu marszałkowi za to, że był uprzejmy, że był łaskaw przypomnieć posłowi Lewandowskiemu, iż w odpowiedziach na pytania poselskie premier nie zabierał głosu od kilkunastu lat. Warto jednakże przy tym zauważyć, iż poseł Lewandowski z rozmysłem sprawiał wrażenie, że premier miał występować. Wszystkie te działania, te wypowiedzi mają na celu jedno, mają na celu zdyskredytowanie osoby premiera, przedstawicieli rządu i działań obecnego rządu.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#PosełTadeuszCymański">Niezależnie od krytycznych ocen, skądinąd w wielu przypadkach słusznych, należy bardzo dbać o to, i poseł Rzeczypospolitej powinien to wiedzieć, aby z trybuny sejmowej mówić w taki sposób, aby odbiorca był dokładnie zorientowany w sprawie; tego niestety tutaj nie ma.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#PosełTadeuszCymański">Poseł Wenderlich krytykował panią posłankę Sobecką, nawet z pewnymi elementami szyderstwa, za to, iż miała czelność z trybuny sejmowej przywitać ojca Tadeusza Rydzyka. Świadczy to nie tylko o głębokiej, niegojącej się ranie posła Wenderlicha, o jego niechęci do ojca Tadeusza Rydzyka, świadczy również o tym, że pan Wenderlich przeczy sam sobie: w jednym z ostatnich oświadczeń tu, z tego miejsca, wyraźnie oświadczył, że łączą go z ojcem Tadeuszem długie więzy i dawne wspomnienia przyjaźni. Zdaje się w tym miejscu zapominać, że ten, kto przestaje być przyjacielem, nigdy nim nie był.</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#PosełTadeuszCymański">Oburzające było oświadczenie posła Wenderlicha odnośnie do krytyki obecnego ministra sprawiedliwości, ministra Kaczyńskiego za to, iż, jak poseł tutaj podkreślał, ośmiela się rozważać możliwość likwidacji sądu w Toruniu. W ten oto sposób, tanim i prymitywnym chwytem, stara się wprowadzić w błąd opinię, a może ona nie być zorientowana, jakie są rzeczywiste możliwości i kompetencje ministra, jak dalece autonomiczna w swoich działaniach są organy sprawiedliwości; minister ma bardzo ograniczone możliwości naprawienia m.in. takiej sytuacji, jaka ma miejsce właśnie w Toruniu. To jest dramatyczna zapowiedź możliwości takiego a nie innego działania. Powstaje pytanie, co osobiście poseł Wenderlich zrobił, aby w swoim mieście, w Toruniu, które tak szeroko i świetnie zna, to naprawić. Z jakim apelem zwrócił się do środowiska sędziowskiego, bo nie ma możliwości wpływania na trzecią władzę ani Sejm, ani aparat wykonawczy państwa. Jest to autonomia i jeżeli środowiska sędziowskie nie będą w stanie same środowiska uzdrowić, to nam wszystkim będzie bardzo trudno.</u>
          <u xml:id="u-193.5" who="#PosełTadeuszCymański">Kończąc, chciałbym prosić posłów i zaapelować do nich, aby na tej trybunie oszczędzali i ważyli słowa, a wychodzili oni przed chwilą z tej sali, poklepując się po ramionach, jakby dobrą część pracy wykonali. Sojusz Lewicy Demokratycznej, wątpię, czy już wysoko w górę pójdzie, ale przy okazji może poprawić obraz tej partii, nie nadużywając słów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Ryszard Czarnecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PosełRyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Może z mniejszą troską o opozycję niż mój wielce szacowny przedmówca chciałbym powiedzieć o sprawie, która ma istotny charakter z punktu widzenia strategicznego dla państwa polskiego. To nie jest sprawa tej czy innej partii, nie jest to sprawa takiego czy innego rządu, to jest sprawa żywotna z punktu widzenia interesu państwowego.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#PosełRyszardCzarnecki">Po raz kolejny dosłownie w ciągu ostatnich kilku tygodni jesteśmy przez zachodnie, konkretnie brytyjskie, media alarmowani, powiem alarmowani, a nie niepokojeni, bo to jest właściwe słowo, informacjami o potencjalnej obecności broni atomowej w regionie królewieckim, zwanym, kaliningradzkim, i ta sprawa wraca jak bumerang po raz kolejny. Zabieram głos w tej sprawie, ponieważ wydaje mi się, że nie wystarczą w tym zakresie potrzebne interwencje polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W tej sprawie również jest miejsce na aktywność naszych parlamentarzystów, szczególnie tych, którzy reprezentują polskie społeczeństwo zarówno w Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy, jak i w Zgromadzeniu Parlamentarnym Paktu Północnoatlantyckiego, Zgromadzeniu Parlamentarnym Unii Zachodnioeuropejskiej, jak również w grupach bilateralnych polsko-rosyjskiej, polsko-litewskiej, polsko-niemieckiej, a także w grupach bilateralnych Polski z krajami członkowskimi Unii Europejskiej. Wydaje mi się, że właśnie nasz stały nacisk, presja na parlamentarzystów tych państw powinna prowadzić do sytuacji, w której to, czy ta broń jest, czy jej nie ma, czy w tej sprawie dochodzi do tajnych porozumień między Niemcami a Rosją czy między Komisją Europejską a Rosją nie powinno być sprawą wewnętrzną Rosji, Niemiec czy struktur europejskich, lecz sprawą, która ma jednak charakter szerszy, publiczny, bo z tym związane są żywotne interesy nie tylko Polski, ale także np. Litwy.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#PosełRyszardCzarnecki">Stąd też apel do naszych kolegów parlamentarzystów, aby tę sprawę potraktowali bardzo poważnie, nie koniecznie jako pretekst do oficjalnych wystąpień na forum Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, ale na przykład jako ważny punkt nieformalny w dyskusjach, debatach z parlamentarzystami tych państw, które przed chwilą wymieniłem. Wydaje mi się, że to właśnie jest pewna rola parlamentu polskiego, parlamentarzystów, aby w tej sprawie nie tylko formalnie, ale również w wymiarze politycznego nacisku głos zabierać. Panie marszałku, Wysoki Sejmie, dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#WicemarszałekJanKról">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#WicemarszałekJanKról">Informacja o wpływie interpelacji, zapytań oraz odpowiedzi na nie znajduje się w doręczonym paniom posłankom i panom posłom druku nr 2582.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#WicemarszałekJanKról">Na tym kończymy 101. posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#WicemarszałekJanKról">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-196.5" who="#WicemarszałekJanKról">Porządek dzienny 102. posiedzenia Sejmu zwołanego na dni 28 lutego oraz 1 i 2 marca 2001 r. został paniom posłankom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-196.6" who="#WicemarszałekJanKról">Życzę bezpiecznego powrotu do domów, do wyborców i do zobaczenia za niecałe dwa tygodnie.</u>
          <u xml:id="u-196.7" who="#WicemarszałekJanKról">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-196.8" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-196.9" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 15 min 58)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>