text_structure.xml 889 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 04)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Maciej Płażyński oraz wicemarszałkowie Stanisław Zając, Marek Borowski, Franciszek Jerzy Stefaniuk i Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Proszę o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią posłankę Joannę Sosnowską oraz panów posłów Eugeniusza Kłopotka, Grzegorza Schreibera i Adama Stanisława Szejnfelda.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą pani posłanka Joanna Sosnowska i pan poseł Grzegorz Schreiber.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będą panowie posłowie Grzegorz Schreiber i Eugeniusz Kłopotek.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Proszę panią poseł o zajęcie miejsca przy stole prezydialnym, a pana posła o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">Informuję, że za zgodą marszałka Sejmu w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia następujących Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">- Kultury i Środków Przekazu - bezpośrednio po zakończeniu głosowań,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">- Rodziny wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisją Zdrowia - o godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">- Rolnictwa i Rozwoju Wsi - o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">- Etyki Poselskiej - o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu ustawy o zamówieniach publicznych - o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących problematyki ubezpieczeń społecznych - o godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">- Gospodarki wspólnie z Komisją Obrony Narodowej oraz Komisją Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji - o godz. 13.30,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">- Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie z Komisją do spraw kontroli państwowej oraz Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej - o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">- Kultury Fizycznej i Turystyki - o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">- Sprawiedliwości i Praw Człowieka - o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">- Ochrony Konkurencji i Konsumentów - o godz. 15;</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">- Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej - o godz. 15;</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">- Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa - o godz. 16;</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">- Rodziny - o godz. 16;</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">- nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego - o godz. 16;</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">- Odpowiedzialności Konstytucyjnej - o godz. 17;</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">- Polityki Społecznej wspólnie z Komisją Transportu i Łączności oraz Komisją Zdrowia - o godz. 18;</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">- Sprawiedliwości i Praw Człowieka - o godz. 18;</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">- Mniejszości Narodowych i Etnicznych - o godz. 19;</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">- Rolnictwa i Rozwoju Wsi - o godz. 19.</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">W dniu 29 listopada o godz. 20.30 w sali nr 102 odbędzie się spotkanie Zespołu Parlamentarnego Ruchu Społecznego AWS.</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">Drugi komunikat. Spotkanie Polsko-Amerykańskiej Grupy Parlamentarnej z ambasadorem USA odbędzie się w środę 29 listopada o godz. 12 w sali kolumnowej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Komisja nadzwyczajna - Komisja Prawa Europejskiego przedłożyła dodatkowe sprawozdanie o projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Sprawozdanie to zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 2352-A.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący przeprowadzenie trzeciego czytania tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#Marszałek">Dodany punkt rozpatrzymy jako ostatni w dzisiejszym bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#Marszałek">Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych przedłożyła dodatkowe sprawozdanie o projektach ustaw dotyczących zmiany niektórych upoważnień ustawowych do wydawania aktów normatywnych.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#Marszałek">Sprawozdanie to zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 2259-A.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący przeprowadzenie trzeciego czytania tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#Marszałek">Punkt ten rozpatrzymy jutro w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#Marszałek">O co chodzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełWiesławWoda">Panie Marszałku! Pragnę w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego zwrócić się do pana marszałka o odwołanie w dniu dzisiejszym wszystkich posiedzeń komisji. Powinno się umożliwić posłom udział w najważniejszej w roku debacie - debacie budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełWiesławWoda">Bardzo liczne posiedzenia komisji, na które pan marszałek wyraził zgodę, uniemożliwiają posłom udział w debacie, co w konsekwencji doprowadzi do pojawienia się wielu pytań i uwag zarówno ze strony mediów, jak i wyborców. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Szkoda, że przedstawiciele klubów nie zgłosili tego na wczorajszym spotkaniu Konwentu Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#Marszałek"> Rozumiem, że pan występuje w imieniu klubu, ale przedstawiciel klubu wczoraj o tym nie mówił.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pan poseł Manicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełMaciejManicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem gorąco poprzeć ten wniosek...</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo...)</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PosełMaciejManicki">... również z tego względu, że na przykład w dniu dzisiejszym zostało wyznaczone posiedzenie komisji, która ma zajmować się ważkimi problemami dotyczącymi ubezpieczeń społecznych w tym samym czasie, kiedy będę zabierał głos w debacie. Oczywiście można powiedzieć, że nie ma to większego znaczenia, natomiast będzie miało takie skutki formalne - ponieważ komisja prawdopodobnie rozpatrzy sprawozdanie podkomisji - że wszystko w konsekwencji przeniesione zostanie do rozpatrzenia się w drugim czytaniu i zaowocuje odpowiednią liczbą poprawek, które i tak będą musiały wrócić do komisji, co jeszcze bardziej utrudni - jak podejrzewam - prace nad tą ustawą. Tak na marginesie, panie marszałku, muszę powiedzieć, że ani pan przewodniczący Leszek Miller, ani nikt inny z posłów SLD nie wzbrania się przed pracą, choćby o pierwszej w nocy, nad każdą ustawą, jeśli wymaga tego interes Rzeczypospolitej. Jeśli natomiast musimy o pierwszej w nocy obradować nad bardzo ważną ustawą okołobudżetową tylko dlatego, że odbywa się zjazd jakiejś partii - przepraszam, to podobno ma być związek zawodowy - to chciałem zwrócić uwagę, że to jest co najmniej niestosowne. I dlatego popieram wniosek PSL. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Panie pośle, nikt nie wątpi w pana pracowitość, ale również dla klubu SLD, kiedy był zjazd partii, przesuwaliśmy posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełRyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dzisiaj miało być głosowanie nad projektem ustawy o obywatelstwie polskim. Tymczasem ten projekt po raz kolejny nie jest uwzględniony w porządku głosowań. Dwa tygodnie temu zapadła ostateczna decyzja, że na pewno to głosowanie będzie przeprowadzone dzisiaj. Projekt ten przewiduje, że ustawa o obywatelstwie polskim, nad którą prace trwały prawie dwa lata, ma wejść w życie od 1 stycznia 2001 r. A zatem kolejne przesunięcie głosowania nad tym ważnym projektem, na który czeka również polska emigracja, może spowodować, że się po prostu nie wyrobimy w tym czasie. I dlatego apeluję do pana marszałka, aby głosowanie nad tym projektem było przeprowadzone jutro. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">Zobowiązałem się, że jeszcze raz wysłuchamy głosów przedstawicieli Polonii, ponieważ to przede wszystkim ich dotyczy. To jest ukłon w ich stronę, panie pośle. Mam nadzieję, że pan to zrozumie, bo pan też będzie uczestniczył w tych rozmowach.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#Marszałek">Proszę państwa, nie toczymy tu dyskusji o porządku obrad, to zły zwyczaj.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełMarcinLibicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam nadzieję, że posłowie opozycji, SLD i PSL, będą w czasie debaty budżetowej murem siedzieli tutaj, skoro tak bardzo im zależy na osobistym i bezpośrednim uczestnictwie.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">Po głosowaniach poproszę przedstawicieli klubów o bardzo krótkie spotkanie. Wyjaśnimy, czy państwo uważają, że rzeczywiście trzeba odwołać posiedzenia komisji, czy też odbędą się one zgodnie z tym, co uzgodniliśmy wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie komisji nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie osób i mienia.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jerzego Czepułkowskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#Marszałek">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 2300.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie osób i mienia, w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 2300, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#Marszałek">Głosowało 405 posłów. Za - 398, przeciw - 3, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-12.13" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o ochronie osób i mienia.</u>
          <u xml:id="u-12.14" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie komisji nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego o rządowym projekcie ustawy o zbieraniu i wykorzystywaniu danych rachunkowych z gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-12.15" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Stanisława Steca oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-12.16" who="#Marszałek">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-12.17" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-12.18" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.19" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 2366.</u>
          <u xml:id="u-12.20" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.21" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zbieraniu i wykorzystywaniu danych rachunkowych z gospodarstw rolnych, w brzmieniu proponowanym przez komisję nadzwyczajną - Komisję Prawa Europejskiego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.22" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.23" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.24" who="#Marszałek">Głosowało 412 posłów. Za - 401, przeciw - 4, wstrzymało się 7.</u>
          <u xml:id="u-12.25" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zbieraniu i wykorzystywaniu danych rachunkowych z gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-12.26" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki o rządowym projekcie ustawy o dozorze technicznym.</u>
          <u xml:id="u-12.27" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Zbigniewa Mrozińskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-12.28" who="#Marszałek">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-12.29" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-12.30" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.31" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 2364.</u>
          <u xml:id="u-12.32" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.33" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o dozorze technicznym, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Gospodarki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.34" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.35" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.36" who="#Marszałek">Głosowało 415 posłów. Za - 414, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.37" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o dozorze technicznym.</u>
          <u xml:id="u-12.38" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego: Sprawozdanie komisji nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-12.39" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Ewę Freyberg oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-12.40" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.41" who="#Marszałek">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-12.42" who="#Marszałek">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-12.43" who="#Marszałek">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-12.44" who="#Marszałek">W poprawce 1. do art. 3 pkt. 5, 6 i 8 lit. a Senat proponuje, aby użyte w ustawie określenia: „eksport”, „import” i „obrót” oznaczały odpowiednio działalność polegającą na wyprowadzaniu, wprowadzaniu oraz wszelkiego rodzaju przemieszczaniu przez granicę Rzeczpospolitej Polskiej dotyczącą także usług, a nie, jak uchwalił Sejm, jedynie towarów o znaczeniu strategicznym.</u>
          <u xml:id="u-12.45" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.46" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.47" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu do art. 3 pkt. 5, 6 i 8 lit. a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.48" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.49" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.50" who="#Marszałek">Głosowało 409 posłów. Większość bezwzględna - 205. Za - 408, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-12.51" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.52" who="#Marszałek">W poprawce 2. do art. 47 Senat proponuje, aby podlegały umorzeniu niezakończone do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy ostateczną decyzją postępowania wszczęte na podstawie przepisów ustawy z dnia 2 grudnia 1999 r. o zasadach szczególnej kontroli obrotu z zagranicą towarami i technologiami w związku z porozumieniami i zobowiązaniami międzynarodowymi, a nie, jak uchwalił Sejm, przepisów wykonawczych dotyczących wykazów towarów i technologii objętych szczególną kontrolą obrotu z zagranicą.</u>
          <u xml:id="u-12.53" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.54" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.55" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 47, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.56" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.57" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.58" who="#Marszałek">Głosowało 415 posłów. Większość bezwzględna - 208. Za - 4, przeciw - 410, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-12.59" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.60" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-12.61" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Sprawozdanie komisji nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu oraz rynku suszu paszowego.</u>
          <u xml:id="u-12.62" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Romana Jagielińskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-12.63" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.64" who="#Marszałek">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-12.65" who="#Marszałek">W poprawce 1. do art. 44 ust. 4 pkt 3 Senat proponuje, aby do wniosku o wydanie zezwolenia na podjęcie działalności gospodarczej w zakresie wstępnego przetwarzania surowca tytoniowego dołączać zaświadczenie o niekaralności przedsiębiorcy lub członków zarządu osoby prawnej za przestępstwa przeciwko mieniu i przeciwko wiarygodności dokumentów.</u>
          <u xml:id="u-12.66" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.67" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.68" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu do art. 44 ust. 4 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.69" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.70" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.71" who="#Marszałek">Głosowało 415 posłów. Większość bezwzględna - 208. Za - 8, przeciw - 407.</u>
          <u xml:id="u-12.72" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.73" who="#Marszałek">W poprawce 2. do art. 46 Senat proponuje dodać ust. 2a stanowiący, że roczny limit produkcji surowca tytoniowego jest określany na podstawie 40% zużycia surowca do produkcji wyrobów gotowych w roku ubiegłym.</u>
          <u xml:id="u-12.74" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.75" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.76" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 46 polegającej na dodaniu ust. 2a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.77" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.78" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.79" who="#Marszałek">Głosowało 408 posłów. Większość bezwzględna - 205. Za - 368, przeciw - 37, wstrzymało się - 3.</u>
          <u xml:id="u-12.80" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.81" who="#Marszałek">W poprawkach: 3. do art. 46 ust. 3 i 7. do art. 50 ust. 3 Senat proponuje, aby ustalenie limitu krajowego produkcji surowca tytoniowego oraz określenie rejonów uprawy tytoniu następowało po zasięgnięciu opinii Centralnego Laboratorium Przemysłu Tytoniowego.</u>
          <u xml:id="u-12.82" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-12.83" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-12.84" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.85" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 3. i 7., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.86" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.87" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.88" who="#Marszałek">Głosowało 412 posłów. Większość bezwzględna - 207. Za - 391, przeciw - 21.</u>
          <u xml:id="u-12.89" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.90" who="#Marszałek">W poprawce 4. do art. 47 Senat proponuje dodać ust. 6 stanowiący, że w decyzji w sprawie przyznania limitu produkcji surowca tytoniowego producentowi uwzględnia się wielkość przekroczenia przez producenta limitu w poprzednim okresie oraz zmniejszenie rzeczywistej powierzchni upraw w stosunku do powierzchni określonej we wniosku.</u>
          <u xml:id="u-12.91" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.92" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.93" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu do art. 47, polegającej na dodaniu ust. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.94" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.95" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.96" who="#Marszałek">Głosowało 415 posłów. Większość bezwzględna - 208. Za - 402, przeciw - 10, wstrzymało się - 3.</u>
          <u xml:id="u-12.97" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.98" who="#Marszałek">W poprawkach: 5. do art. 48 ust. 1 i 8. do art. 52 ust. 4 Senat proponuje, aby rezerwa limitu produkcji surowca tytoniowego oraz dodatkowy limit produkcji surowca tytoniowego były przydzielane dotychczasowym producentom, a nie, jak uchwalił Sejm, producentom będącym członkami grup producentów tytoniu.</u>
          <u xml:id="u-12.99" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-12.100" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-12.101" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.102" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 5. i 8., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.103" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.104" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.105" who="#Marszałek">Głosowało 417 posłów. Większość bezwzględna - 209. Za - 27, przeciw - 387, wstrzymało się - 3.</u>
          <u xml:id="u-12.106" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.107" who="#Marszałek">W poprawce 6. do art. 48 ust. 4 Senat proponuje, aby rezerwa limitu produkcji surowca tytoniowego była przyznawana z uwzględnieniem wielkości zgłoszonych we wnioskach, a nie, jak uchwalił Sejm, proporcjonalnie do nich.</u>
          <u xml:id="u-12.108" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.109" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.110" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu do art.48 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.111" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.112" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.113" who="#Marszałek">Głosowało 420 posłów. Większość bezwzględna - 211. Za - 414, przeciw - 5, wstrzymał się - 1.</u>
          <u xml:id="u-12.114" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.115" who="#Marszałek">W poprawce 9. Senat proponuje dodać art. 72a zawierający zmianę do ustawy o utworzeniu Agencji Rynku Rolnego, polegającą na dodaniu w art. 4 ust. 2 nowego pkt. 4, stanowiącego, że agencja wykonuje swoje zadanie dotyczące realizacji interwencyjnej polityki rolnej państwa przez wydawanie decyzji administracyjnych w zakresie ustalonym odrębnymi przepisami.</u>
          <u xml:id="u-12.116" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.117" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.118" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 9. poprawki Senatu, polegającej na dodaniu art. 72a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.119" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.120" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.121" who="#Marszałek">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna - 209. Za - 412, przeciw - 2, wstrzymało się - 2.</u>
          <u xml:id="u-12.122" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.123" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu oraz rynku suszu paszowego.</u>
          <u xml:id="u-12.124" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Pierwsze czytanie pilnego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Karta nauczyciela, ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa, ustawy w sprawie oznaczania wyrobów znakami skarbowymi akcyzy, ustawy o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych, ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-12.125" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów panią Halinę Wasilewską-Trenkner i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-12.126" who="#Marszałek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-12.127" who="#Marszałek">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-12.128" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.129" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu pilnego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Karta nauczyciela, ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa, ustawy w sprawie oznaczania wyrobów znakami skarbowymi akcyzy, ustawy o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych, ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej, zawartego w druku nr 2390, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.130" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.131" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.132" who="#Marszałek">Głosowało 417 posłów. Za - 192, przeciw - 221, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-12.133" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-12.134" who="#Marszałek">Proponuję, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, aby Sejm skierował ten projekt ustawy do Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia, po zasięgnięciu opinii Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
          <u xml:id="u-12.135" who="#Marszałek">Proponuję jednocześnie, aby zobowiązać komisję do przedłożenia opinii w terminie do dnia 4 grudnia 2000 r., a Komisję Finansów Publicznych do przedłożenia sprawozdania w terminie do dnia 5 grudnia 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-12.136" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.137" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-12.138" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 11. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Gospodarki o stanowisku Senatu w sprawie ustawy Prawo atomowe.</u>
          <u xml:id="u-12.139" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Grzegorza Walendzika oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-12.140" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.141" who="#Marszałek">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w punkcie 8. porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-12.142" who="#Marszałek">W poprawce 1. do art. 123 ust. 1 pkt 1 Senat proponuje, aby wskazana w tym przepisie kara wymierzona była kierownikowi jednostki organizacyjnej, który bez wymaganego zezwolenia lub wbrew jego warunkom podejmuje również działalność polegającą na wytwarzaniu, przetwarzaniu, przechowywaniu, składowaniu, transporcie lub stosowaniu materiałów jądrowych, źródeł i odpadów promieniotwórczych oraz wypalonego paliwa jądrowego i obrocie nimi.</u>
          <u xml:id="u-12.143" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.144" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.145" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu do art. 123 ust. 1 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.146" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.147" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.148" who="#Marszałek">Głosowało 414 posłów. Większość bezwzględna - 208. Za - 19, przeciw - 393, wstrzymało się - 2.</u>
          <u xml:id="u-12.149" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.150" who="#Marszałek">W poprawce 2. do art. 133 Senat proponuje między innymi, aby dodać ust. 1a stanowiący, że osoby, o których mowa w ust. 1 tego artykułu, obowiązane są w terminie nie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy spełnić wymogi określone w art. 65 ust. 1 pkt. 1 i 3.</u>
          <u xml:id="u-12.151" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.152" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.153" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 133, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.154" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.155" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.156" who="#Marszałek">Głosowało 417 posłów. Większość bezwzględna - 209. Za - 382, przeciw - 33, wstrzymało się - 2.</u>
          <u xml:id="u-12.157" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.158" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy Prawo atomowe.</u>
          <u xml:id="u-12.159" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej o rządowym projekcie ustawy o objęciu poręczeniami skarbu państwa spłaty niektórych kredytów mieszkaniowych oraz o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz zmianie niektórych ustaw (druki nr 2237 i 2340) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-12.160" who="#Marszałek">Przypominam, że na poprzednim posiedzeniu Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Mirosława Sekułę oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-12.161" who="#Marszałek">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-12.162" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-12.163" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.164" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 2340.</u>
          <u xml:id="u-12.165" who="#Marszałek">Komisje przedstawiają również wniosek mniejszości, nad którym głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-12.166" who="#Marszałek">W jedynym wniosku mniejszości do art. 5 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby za podejmowanie działań zmierzających do odzyskania zadłużenia kredytobiorców wobec skarbu państwa z tytułu wykonania umów poręczenia przysługiwało bankom oraz beneficjentom poręczeń wynagrodzenie w wysokości do 3% wyegzekwowanej kwoty, a nie - jak proponują komisje - w wysokości do 5% tej kwoty.</u>
          <u xml:id="u-12.167" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.168" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 5 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.169" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.170" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.171" who="#Marszałek">Głosowało 416 posłów. Za - 365, przeciw - 51.</u>
          <u xml:id="u-12.172" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.173" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-12.174" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o objęciu poręczeniami skarbu państwu spłaty niektórych kredytów mieszkaniowych oraz o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz zmianie niektórych ustaw, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Finansów Publicznych oraz Komisję Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.175" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.176" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.177" who="#Marszałek">Głosowało 407 posłów. Za - 244, przeciw - 4, wstrzymało się - 159.</u>
          <u xml:id="u-12.178" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o objęciu poręczeniami skarbu państwa spłaty niektórych kredytów mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-12.179" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Sprawozdanie komisji nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty (druki nr 2280, 2352 i 2352-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-12.180" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Kazimierza Marcinkiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełSprawozdawcaKazimierzMarcinkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poprawka ma charakter czysto legislacyjny. W związku z tym, że w odniesieniu do osób pochodzenia polskiego w rozumieniu przepisów o repatriacji przyjęliśmy jako datę wejścia w życie tego przepisu 1 stycznia 2001 r., przejściowe rozwiązanie zapisane w art. 2 wymaga wykreślenia właśnie art. 94a ust. 2 pkt 2, opisującego sytuację osób pochodzenia polskiego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 2352.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#Marszałek">Komisja przedstawia jednocześnie poprawkę, nad którą głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#Marszałek">W jedynej poprawce do art. 2 wnioskodawcy proponują, aby do dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej tylko pracownicy migrujący będący obywatelami państwa członkowskiego Unii, jeżeli chcą być lub byli zatrudnieni w Polsce, a także ich rodziny, o ile zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, mogli korzystać z nauki w publicznych szkołach, zakładach i placówkach, o których mowa w tym przepisie, jako stypendyści albo na warunkach odpłatności.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#Marszałek">Głosowało 408 posłów. Za - 406, przeciw - 1, wstrzymał się - 1.</u>
          <u xml:id="u-14.11" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-14.12" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-14.13" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty, w brzmieniu proponowanym przez komisję nadzwyczajną - Komisję Prawa Europejskiego, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.14" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.15" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-14.16" who="#Marszałek">Głosowało 405 posłów. Za - 398, przeciw - 5, wstrzymało się - 2.</u>
          <u xml:id="u-14.17" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o systemie oświaty.</u>
          <u xml:id="u-14.18" who="#Marszałek">Członków Konwentu Seniorów zapraszam na bardzo krótkie spotkanie.</u>
          <u xml:id="u-14.19" who="#Marszałek">Zrobimy 5 minut przerwy przed dyskusją budżetową.</u>
          <u xml:id="u-14.20" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 9 min 35 do godz. 9 min 39)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#Marszałek">Proszę o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#Marszałek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#Marszałek">Uzgodniliśmy, że posiedzenia komisji odbędą się po godz. 14., tak że do tego czasu nie ma spotkań komisji.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14. i 15. porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#Marszałek">14. Pierwsze czytanie projektu ustawy budżetowej na rok 2001 (druk nr 2371).</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#Marszałek">15. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o wykonywaniu budżetu państwa w roku 2001 (druk nr 2374).</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#Marszałek">Proszę ministra finansów pana Jarosława Bauca o zabranie głosu w celu przedstawienia uzasadnienia obu projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#Marszałek">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Staję przed Wysoką Izbą z zadaniem przedstawienia ustawy budżetowej na rok 2001, przygotowanej przez rząd Jerzego Buzka. Zarazem czuję się w obowiązku zaprezentować Wysokiej Izbie najważniejsze przesłanki, jakimi kierował się rząd opracowując ten dokument, a także warunki niezbędne dla wykonania budżetu.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Budżet, który przedkładam, jest ostatnim budżetem trzeciej kadencji Sejmu. W sposób oczywisty fakt ten skłania do refleksji historycznej i przedstawienia wyzwań na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Gospodarka nie zna roku kalendarzowego. Procesy w niej zachodzące mają charakter ciągły. Warto zatem zobaczyć, które z nich przy wsparciu budżetu będą kontynuowane, jakie ulegną wyhamowaniu, a które wymagają zainicjowania.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Jaką gospodarkę i jaki stan finansów publicznych zastał rząd Jerzego Buzka? Przede wszystkim lata 1995–1997 odznaczały się wysokim wzrostem gospodarczym. Wzrost ten był możliwy dzięki odważnym reformom z początku lat 90., ale niestety odbywał się również dzięki krótkowzrocznej polityce ekspansji fiskalnej, realizowanej przez poprzednią koalicję, i w sporej części finansowanej drukowaniem pieniędzy. Jeszcze w 1997 r. ponad 1700 tys. zł dodrukowanych pieniędzy było wykorzystanych na wsparcie wydatków budżetowych. Teraz ta sytuacja jest już niemożliwa. Towarzyszył temu nadmierny wzrost popytu i narastanie negatywnych zjawisk w zakresie równowagi bilansu płatniczego. Na przykład w 1995 r. PKB wytworzony w kraju wzrósł o 7%, ale PKB wykorzystany wzrósł aż o 12,5%. Podobna relacja kształtowała się w kolejnych latach. W rezultacie między latami 1995, 1997 bilans w obrotach bieżących pogorszył się aż o 7,2% PKB.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">W gospodarce jest jak w sporcie. Dobre rezultaty można osiągnąć wzmacniając organizm treningiem albo stosując środki dopingowe. W drugim przypadku konieczna jest kuracja odwykowa. Rząd Jerzego Buzka taką kurację zastosował i gospodarka ponownie przygotowana jest do uzyskiwania dobrych wyników.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Łybacka: Nie!)</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Na wzrost gospodarczy trzeba patrzeć z dłuższej perspektywy. Celem każdego, uczciwie pojmującego swą rolę rządu winno być zapewnienie trwałych podstaw długoterminowego rozwoju kraju, nie zaś wyśrubowanie wskaźników wzrostu zagrażających w przyszłości stabilizacji makroekonomicznej, a w konsekwencji doprowadzających do recesji. Dla przykładu, różnica między Stanami Zjednoczonymi a Meksykiem jest efektem wzrostu gospodarczego wyższego średniorocznie o 1% przez 100 lat, chociaż były okresy, kiedy Meksyk rozwijał się znacznie szybciej niż Stany Zjednoczone.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Uczciwość nakazuje powiedzieć, iż od polityki nadmiernej ekspansji fiskalnej i nieroztropnego traktowania finansów publicznych zaczął odchodzić już rząd premiera Cimoszewicza w projekcie przygotowanym przez ministra Belkę. W tym też kierunku, aby uchronić kraj przed kryzysem, jaki doświadczyły liczne kraje po 1997 r., kształtowana była polityka gospodarcza lat następnych. Przeszkodą okazał się w międzyczasie kryzys rosyjski, który właśnie wynikał z polityki, na jaką tego kraju nie było stać. Dopiero w tym roku obserwujemy pierwsze wyraźne symptomy pozytywnych zmian w postaci zmniejszenia poziomu nierównowagi w bilansie płatniczym. Po raz pierwszy od 1994 r. to, co w kraju wykorzystujemy, rośnie wolniej od rodzimej produkcji. W tym sensie budżet roku 2001, którego głównym celem jest utrwalenie trendu wzmacniania konkurencyjności gospodarki polskiej, jest swego rodzaju zwieńczeniem działań rządu, najpierw koalicji Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności, a teraz samego AWS, w reformowaniu gospodarki, finansów publicznych i państwa. Budżet, który prezentuję Wysokiej Izbie, to - jak zaznaczyłem - gwarancja stabilizacji makroekonomicznej. Proponujemy obniżenie deficytu ekonomicznego finansów publicznych z poziomu 2,5% PKB w tym roku do 1,6% w przyszłym. To największy postęp w równoważeniu finansów państwa od okresu reform z początku lat 90. W efekcie rok 2001 winien być kolejnym rokiem, w którym spada wielkość państwowego długu publicznego w relacji do produktu krajowego brutto. Na koniec grudnia 2001 r. dług publiczny wyniesie w relacji do PKB 39,7% i wskaźnik ten będzie o 2,4% niższy niż w tym roku i o prawie 5% niższy niż w roku 1999. Mimo tak wyraźnego postępu trzeba pamiętać, iż w pewnym sensie nadal żyjemy na kredyt zaciągany u następnych pokoleń. To dlatego odpowiedzialna polityka w zakresie finansów publicznych musi zawierać w sobie dążenie do zmniejszania poziomu długu publicznego w relacji do PKB.</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Wysoka Izbo! Pragnąłbym zaznaczyć, iż tę niezwykle trudną z budżetowego punktu widzenia politykę obecny rząd prowadzi w dalece mniej sprzyjających warunkach niż jeszcze kilka lat temu. Wskutek między innymi redukcji o połowę zadłużenia z epoki lat 70. w latach 1995–1997 koszty obsługi długu publicznego zmalały w sposób naturalny z 4,7% PKB do 3,4%. To wówczas Polska miała najlepszą okazję do obniżenia deficytu finansów publicznych w relacji do PKB nawet o 1,5%. Co więcej, obniżenie to mogło wówczas nastąpić właściwie bez szkody dla innych wydatków budżetowych. Dodatkowym, pozytywnym czynnikiem ułatwiającym racjonalizację wydatków sektora finansów publicznych była sprzyjająca sytuacja zewnętrzna oraz możliwość wykorzystywania płytkich rezerw wzrostu dzięki reformom z początku lat 90. Gdyby wówczas podjęto konieczne, choć zarazem kosztowne społecznie reformy, gdyby wówczas rozpoczęto restrukturyzowanie takich sektorów jak górnictwo czy hutnictwo, to dziś mógłbym przedłożyć Wysokiej Izbie inną ustawę budżetową. Niestety, przespano najlepszy moment, nie zracjonalizowano wydatków publicznych, zaś środki przejedzono, rozbudzając ponad miarę popyt wewnętrzny.</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Dlatego tak ważne jest zapewnienie równowagi makroekonomicznej. Już dziś widać skutki rozważnej polityki prowadzonej przez koalicję AWS–UW, obecnie przez samą AWS. Po raz pierwszy od 1995 r. deficyt w handlu zagranicznym - nie tylko w relacji do PKB, ale i w kwocie - jest niższy niż rok temu. Rośnie eksport dóbr wysoko przetworzonych, w tym w efekcie inwestycji zagranicznych. W przemyśle odnotowujemy bezprecedensowy wzrost wydajności pracy, szacowany w tym roku na 16%. Poprawia się wynik finansowy kopalń, gdzie o połowę zmniejszyły się straty. Na skutek postępującej restrukturyzacji zyski polskich przedsiębiorstw, wynoszące po trzech kwartałach ubiegłego roku netto 248 mln zł, dziś są wyższe ponad 23-krotnie i zamykają się kwotą 6,3 mld zł. W związku z tym liczę nie tylko na wzrost poziomu inwestycji w przedsiębiorstwach, lecz również na wzrost skłonności do terminowego i pełnego regulowania zobowiązań podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Ten rząd, Wysoka Izbo, ma świadomość, że bez stabilnych podstaw wzrostu gospodarczego nie będziemy w stanie nie tylko dostosować się do integracji z Unią Europejską, lecz również, będąc już w Unii, nawiązać rywalizacji z silnymi gospodarkami tych krajów.</u>
          <u xml:id="u-16.12" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Równocześnie należy przygotować państwo i gospodarkę na wyzwania, jakie niesie ze sobą trzecia rewolucja przemysłowa, w efekcie której gospodarkę, jaką znamy, zastąpi gospodarka oparta na wiedzy i umiejętności jej przetwarzania. Gospodarka, w której największe znaczenie będzie miał kapitał ludzkiej wiedzy oraz umiejętność przystosowania się do szybko zmieniających się warunków otoczenia.</u>
          <u xml:id="u-16.13" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Jednym z pierwszych przejawów tych zmian są dostosowania na rynku pracy. Następują one właściwie w większości krajów OECD. Wzrasta znaczenie elastycznych form zatrudnienia, opartych często na krótkoterminowych kontraktach nieobciążających pracodawcy nadmiernymi kosztami. W krajach OECD udział zatrudnionych na tych zasadach przekroczył już 40% aktywnych zawodowo i z pewnością będzie wzrastał w najbliższych latach.</u>
          <u xml:id="u-16.14" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Obserwując trendy rozwojowe gospodarek państw wysoko rozwiniętych, musimy dojść do wniosku, iż w najbliższym czasie Polska, aby być konkurencyjna w międzynarodowym wyścigu gospodarczym, wyścigu o inwestycje, o miejsca pracy, o wzrost zamożności obywateli, musi przeprowadzić głęboką reformę rynku pracy. Musi nadać mu bardziej elastyczny charakter, zdjąć z przedsiębiorców część niepotrzebnych kosztów związanych z tworzeniem i utrzymywaniem nowych miejsc pracy. Sprzyjać temu powinna dalsza reforma podatków dochodowych, rozpoczęta jeszcze przez premiera Leszka Balcerowicza. Ma to szczególne znaczenie zwłaszcza w Polsce, jednym z najmłodszych krajów Europy, gdzie corocznie kilkaset tysięcy młodych ludzi trafia na rynek pracy. I dlatego musi być bardzo wyraźne wsparcie w budżecie terenów wiejskich, na których muszą powstać miejsca pracy w małych i średnich przedsiębiorstwach. Budżet realizuje przyjęty przez rząd program wspierania drobnej przedsiębiorczości, będzie 2,5-krotny wzrost wydatków oraz działań proeksportowych. Oprócz tego został przygotowany pakiet rozwiązań systemowych.</u>
          <u xml:id="u-16.15" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Wysoka Izbo! Apeluję z tego miejsca, aby największe wyzwanie stojące przed Polską, jakim jest przeciwdziałanie bezrobociu, nie padło ofiarą polityki, lecz by stało się wspólnym interesem wszystkich ugrupowań. Postęp jest bowiem możliwy tylko pod warunkiem zgodnych głosowań na tej sali nad rozwiązaniami, które pod ochronę wezmą nie tyle istniejące miejsca pracy, ile te, które będą mogły dopiero powstać.</u>
          <u xml:id="u-16.16" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Część opozycji, zanim jeszcze przedstawiliśmy projekt ustawy budżetowej, była zdania, iż będzie to budżet wirtualny. Pozwólcie państwo, iż przytoczę kilka cytatów. „Dochody budżetu zawyżone, deficyt nie do sfinansowania”; „770 mln na edukację ma pochodzić ze ściągniętych przez rząd zaległych podatków”; minister finansów w ciągu dnia znajduje 2 mld zł”.</u>
          <u xml:id="u-16.17" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Proszę państwa, cytaty te pochodzą z debat budżetowych z lat 1995–1997. Mógłbym podać jeszcze wiele innych. Od 10 lat każdemu projektowi budżetu towarzyszą propozycje ustaw okołobudżetowych. Od 10 lat każdy projekt budżetu zawiera w sobie ryzyka związane z nieprzewidywalnymi zdarzeniami, na które nasza, wciąż jeszcze dość słaba, gospodarka jest mało odporna. To nie jest usprawiedliwienie, po prostu musimy nadążać za wymogami, jakie stawia nam szybko zmieniająca się gospodarka. Mówienie w takiej sytuacji o wirtualności budżetu, to jedynie chwyt propagandowy i wirtualna krytyka.</u>
          <u xml:id="u-16.18" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oceniając budżet, należy mieć świadomość warunków jego tworzenia. Ten przyszłoroczny będzie kolejnym budżetem, w którym wzrasta udział wydatków sztywnych, maleje zaś poziom wydatków elastycznych. Jeszcze w 1999 r. wydatki sztywne, na które składają się obligatoryjne zobowiązania i efekty ustaw, stanowiły 57,7% ogółu wydatków, w przyszłym osiągną 63,2%. Jest to bezpośredni skutek systematycznego obniżania fiskalizmu i decentralizacji państwa. Jeszcze w 1997 r. przez sektor publiczny przechodziło 42,3% naszych dochodów, w przyszłym roku to będzie już tylko 39,5%. Rok 2001 jest w dodatku nietypowy ze względu na konieczność wypłat emerytur i rent zwaloryzowanych na skutek wyższej inflacji w roku 2000 i obsłużenia wyższych kosztów długu. Razem to ponad 9 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-16.19" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Jednak stoimy przed koniecznością systematycznego równoważenia finansów publicznych. Aby zatem w takich warunkach móc realizować priorytety rozwoju gospodarki i unowocześniania państwa, należy równocześnie reformować strukturę wydatków budżetowych. Pozwala to na przeniesienie środków na finansowanie tych dziedzin, które przynoszą większą korzyść społeczeństwu.</u>
          <u xml:id="u-16.20" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Wraz z budżetem przedkładamy Wysokiej Izbie projekty nowelizacji ustaw, które - mam nadzieję - rozpoczną proces zmian w tym zakresie. Liczę, iż polityka racjonalizacji wydatków kontynuowana będzie w budżetach lat następnych. Nie ma innej możliwości. W latach następnych potrzebować będziemy większych środków na uruchomienie funduszy pomocowych z Unii Europejskiej. Trzeba także pamiętać, że w ciągu następnych kilku lat będziemy musieli spłacić 18 mld dolarów samego kapitału długu zagranicznego pochodzącego jeszcze z lat 70.</u>
          <u xml:id="u-16.21" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Propozycje nowelizacji ustaw zawarte w pakiecie okołobudżetowym nie mają zatem charakteru doraźnego, są ponadpartyjne, stabilizują i trwale porządkują niektóre obszary finansów publicznych. Zdecydowaliśmy się zestawić je łącznie, aby móc pokazać skumulowany efekt finansowy proponowanych zmian.</u>
          <u xml:id="u-16.22" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Ważnym elementem determinującym poziom wydatków w przyszłym roku jest wpłata 5 mld zysku Narodowego Banku Polskiego. Wyższy zysk Narodowego Banku Polskiego należy odczytywać jako premię za dobry kształt polityki pieniężnej i jej koordynacji z polityką fiskalną. Udało się mianowicie doprowadzić do zmniejszenia strukturalnej nadpłynności w sektorze bankowym. Płynny kurs walutowy nie tylko jest zaporą dla inwestycji spekulacyjnych, ale oznacza pełną kontrolę Narodowego Banku Polskiego nad podażą pieniądza, a związane z tym oszczędności w konsekwencji zasilają budżet.</u>
          <u xml:id="u-16.23" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Przypomnę, iż w celu eliminacji kosztownego długu NBP wobec banków komercyjnych skonwertowaliśmy dług skarbu państwa wobec Narodowego Banku Polskiego na kwotę ponad 15 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-16.24" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">W tym miejscu nie mogę się nie odnieść do prób zmian ładu instytucjonalnego, odbierającego NBP część niezależności. Trzeba być świadomym, iż w ten sposób eliminujemy z następnych budżetów wielomiliardowe kwoty pochodzące z zysku NBP.</u>
          <u xml:id="u-16.25" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd przygotowując projekt budżetu przyjął, co oczywiste, pewne priorytety w polityce wydatków. Wynikają one z naszej oceny sytuacji gospodarczej Polski, warunków, jakie musimy spełnić, aby poprawić pozycję konkurencyjną naszego kraju w szybko ewoluującej gospodarce światowej oraz niezbędnych inwestycji, głównie w dziedzinie infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-16.26" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">W budżecie na rok 2001 preferencyjnie traktujemy wieś i rolnictwo, infrastrukturę drogową i transport, bezpieczeństwo publiczne, zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne, oraz naukę. Przeznaczamy znaczne środki niezbędne dla stabilizacji reform społecznych, przede wszystkim: emerytalnej i służby zdrowia. W przyszłym roku Fundusz Ubezpieczeń Społecznych otrzyma prawie 11 mld dotacji niezbędnych na pokrycie deficytu wywołanego przekazywaniem składek do otwartych funduszy emerytalnych. Dodatkowo przekażemy 3,5 mld zł zaległych składek z lat 1999–2000. Chcielibyśmy, aby na koniec przyszłego roku nie było żadnych zaległości Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wobec funduszy emerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-16.27" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">W teorii ekonomii nie jest już właściwie kwestionowany pogląd o negatywnym wpływie poziomu konsumpcji sektora rządowego na perspektywy wzrostu gospodarczego. Uznaje się jednym słowem, że im więcej rząd konsumuje, tym w większym stopniu osłabia tempo wzrostu. Tej reguły nie stosuje się jednak do wydatków na edukację, naukę, nakładów na infrastrukturę i bezpieczeństwo publiczne. Są to raczej swego rodzaju inwestycje, w pierwszym przypadku w kapitał ludzki, tak istotny w epoce tzw. nowej gospodarki, w drugim - w kapitał publiczny, kapitał, który ułatwia obrót gospodarczy i w efekcie poprawia pozycję konkurencyjną kraju w zakresie pozyskiwania np. inwestycji zagranicznych. Dlatego też w przyszłym 2001 r. dysponenci środków publicznych wydadzą na wieś i rolnictwo ponad 21 mld zł. W pozycji tej znajdują się zarówno środki przeznaczone na dopłaty do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, jak i pozostające w dyspozycji ministerstwa rolnictwa i podległych mu agencji. Rachunek ten byłby niepełny, gdybyśmy nie uwzględnili środków przedakcesyjnych z Unii Europejskiej w ramach programu SAPARD oraz kredytów z Banku Światowego. W przyszłorocznym budżecie na rzecz wsi i rolnictwa przeznaczamy 11,7% wszystkich wydatków. Rząd zdecydował się na przyjęcie tego priorytetu, przede wszystkim w poczuciu, iż polskiej wsi po prostu należy się pomoc w pokonywaniu dystansu cywilizacyjnego. Wychodzimy również z założenia, iż odpowiedzialne działanie na rzecz przyspieszenia integracji z Unią musi w praktyce oznaczać przyspieszenie modernizacji polskiej wsi - modernizacji nie tylko gospodarstw rolnych, lecz również infrastruktury, począwszy od dróg, telefonów, kanalizacji i oczyszczalni ścieków, a skończywszy na szkołach i ośrodkach zdrowia. To dlatego tak znacząco, bo aż o 56%, wzrosną środki przeznaczone na działania statutowe Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Po raz pierwszy rząd przeznacza środki także na ubezpieczenie upraw od klęsk żywiołowych.</u>
          <u xml:id="u-16.28" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Nakłady na bezpieczeństwo publiczne, patrząc na tę pozycję globalnie, mają wzrosnąć w przyszłym roku realnie o blisko 4%. Można powiedzieć tylko 4%. Podzielam pogląd, iż obecnie musimy odrabiać wieloletnie zaniedbania w tej dziedzinie. Aby wykorzystywać przeznaczone z budżetu środki w sposób najbardziej efektywny, zdecydowaliśmy się zwiększyć nakłady przede wszystkim na służby liniowe: jednostki terenowe Policji otrzymają o 37,4% środków więcej, a Komenda Główna Policji o 14,5% więcej.</u>
          <u xml:id="u-16.29" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Ważnym priorytetem jest także dostosowanie polskiej armii do wymogów NATO. Obrona narodowa otrzyma ponad 6% realnego wzrostu, co oznacza wzrost udziałów w PKB.</u>
          <u xml:id="u-16.30" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Nauka, inwestowanie w kapitał ludzki dające w rezultacie poprawę konkurencyjności Polski na arenie międzynarodowej, również należy do priorytetów przedkładanego budżetu. Zdecydowaliśmy, że przede wszystkim znacznie wzrosną nakłady na projekty badawcze zarówno w dziedzinie nauk przyrodniczych, jak i technicznych i humanistycznych. We wszystkich tych grupach nakłady wzrosną o 28%.</u>
          <u xml:id="u-16.31" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">W zakresie infrastruktury drogowej również odrabiamy zaległości z dawnych czasów, kiedy w budżetach proponowano konsumpcję kosztem inwestycji. Rok 2001 będzie kolejnym rokiem, w którym wzrastają nakłady na drogi - o ponad 20%. Rząd liczy również, iż w związku z realnym wzrostem subwencji i dotacji dla organów samorządu terytorialnego, również gminy i powiaty będą mogły przeznaczyć więcej środków na pozostające w ich gestii drogi.</u>
          <u xml:id="u-16.32" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Budżet budzi ogromne emocje. Mało tego, budził je już zanim powstał i zanim ktokolwiek mógł go ocenić. Powód był tylko jeden - odrzucenie budżetu przez Wysoką Izbę może skutkować rozwiązaniem parlamentu i przedterminowymi wyborami. Wydaje się, że dla niektórych polityków jest to sedno sprawy. Tylko jako doraźną zagrywkę polityczną można traktować propozycję jednego z polityków, by odrzucić projekt budżetu już w pierwszym czytaniu i nie kierować go nawet do prac w komisji. Mówią niektórzy, że świętym prawem opozycji jest krytykować i odrzucać wszystko, co przedłoży rząd, niezależnie od tego, czy proponowane rozwiązania są dobre czy złe. To nieprawda, bzdura. Świętym prawem opozycji jest surowo recenzować rząd i, podejmując decyzje na tak lub nie, kierować się troską o nasz kraj, poczuciem odpowiedzialności za Rzeczpospolitą i jej obywateli.</u>
          <u xml:id="u-16.33" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Zwracam się do was, panie posłanki i panowie posłowie, o merytoryczną dyskusję nad budżetem. Nie budujemy państwa dla AWS, Unii Wolności, SLD czy PSL...</u>
          <u xml:id="u-16.34" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie?)</u>
          <u xml:id="u-16.35" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">... budujemy państwo dla naszych obywateli, dlatego rząd Jerzego Buzka przedkłada projekt budżetu, który ma zapewnić rozwój kraju i stabilizację gospodarki na kilka najbliższych lat, niezależnie od tego, jakie ugrupowanie będzie sprawowało władzę w Polsce. Taka filozofia przyświecała rządowi, gdy przedkładał projekt budżetu i towarzyszące mu ustawy okołobudżetowe. Pozytywne skutki proponowanych rozwiązań będą odczuwalne w większym stopniu za 2–3 lata niż w roku przyszłym. Nie kierujemy się więc doraźnymi korzyściami politycznymi. Mam nadzieję, że przystępując do prac nad budżetem panie posłanki i panowie posłowie będziecie kierować się właśnie tą filozofią.</u>
          <u xml:id="u-16.36" who="#komentarz">(Poseł Danuta Waniek: Zawsze, zawsze!)</u>
          <u xml:id="u-16.37" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.38" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#Marszałek">Dziękuję panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#Marszałek">Sejm ustalił w łącznej dyskusji nad tymi punktami porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 9 do 135 minut, to jest debatę długą.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#Marszałek">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#Marszałek">W imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność głos zabierze pan poseł Mirosław Sekuła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełMirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność popiera przedłożony przez rząd premiera Jerzego Buzka projekt budżetu państwa na rok 2001, zawarty w druku sejmowym nr 2371, i wnosi o przekazanie go po dzisiejszej debacie do pracy w komisjach, zgodnie z ustalonym uchwałą Prezydium Sejmu trybem prac Komisji Finansów Publicznych i pozostałych komisji sejmowych. Jest to uchwała nr 24 z dnia 17 listopada 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PosełMirosławSekuła">Budżet państwa to pieniądze obywateli, które zbiera państwo, aby zaspokajać zbiorowe potrzeby lub żeby interweniować w niektóre dziedziny życia społecznego. Są to więc pieniądze innych ludzi, przy których wydawaniu należy być bardziej ostrożnym i rzetelnym, jak przy wydawaniu pieniędzy własnych.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#PosełMirosławSekuła">Niestety, budżet państwa wydaje już od lat więcej pieniędzy niż do niego wpływa. Od lat uchwalane i realizowane są budżety z deficytem. Deficyt budżetu państwa, czyli nadwyżka wydatków nad wpływami, corocznie odkłada się jako narastający dług krajowy, który trzeba będzie spłacić.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#PosełMirosławSekuła">W roku przyszłym rząd proponuje deficyt w wysokości 21 747 mln zł. Jest to więcej niż w roku bieżącym, w którym deficyt budżetu państwa jest określony na kwotę nie większą niż 15 400 mln zł. Przy planowanych na rok przyszły dochodach w wysokości 160 510 500 tys. zł oraz wydatkach 182 257 500 tys. zł znaczy to, że dochody pokrywają tylko 46 tygodni wydatków w ciągu roku, a na wydatki 6 tygodni brakuje pokrycia i będą one musiały być sfinansowane przychodami z prywatyzacji oraz sprzedażą skarbowych papierów wartościowych, czyli kredytem u kupujących je. W stosunku do dochodów deficyt będzie stanowił 13,6%, w stosunku do wydatków - 11,9%, a w stosunku do planowanego produktu krajowego brutto - 2,7%, przy planowanej wartości produktu krajowego brutto w wysokości 793,7 mld złotych.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#PosełMirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zwracam uwagę na te liczby po to, aby popatrzeć inaczej na problem deficytu i docenić wysiłki rządu zmierzające do jego zmniejszenia.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#PosełMirosławSekuła">Deficyt budżetu państwa w obecnej sytuacji gospodarczej i finansowej jest złem koniecznym. Nie może być sposobem na finansowanie niekoniecznych wydatków. W projekcie budżetu szacuje się, że dochody budżetu państwa w 2001 r. będą realnie wyższe o 9,2% od dochodów w roku 2000. Struktura dochodów zaplanowana została w następujący sposób: 144 811 mln to dochody podatkowe, 14 134 800 tys. zł to dochody niepodatkowe oraz 1 564 700 tys. to dochody zagraniczne.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#PosełMirosławSekuła">Określony na 2001 r. poziom wydatków jest realnie wyższy o 11,5%. Nie spowoduje to jednak łatwiejszej polityki budżetowej głównie z powodu konieczności sfinansowania następstw wyższej niż planowana inflacji w bieżącym roku. Strukturę wydatków budżetu państwa kształtuje wielkość środków, jakie trzeba przeznaczyć na tzw. wydatki sztywne, czyli na finansowanie wydatków określonych ustawowo lub wynikających z wcześniejszych zobowiązań. Wyniosą one 63,2% wszystkich wydatków, a wydatki elastyczne stanowić będą tylko 36,8%. Do wydatków sztywnych wlicza się subwencje dla jednostek samorządu terytorialnego, jest to kwota bez subwencji drogowej w wysokości 26 324 976 tys. zł. Środki na finansowanie dróg publicznych krajowych, wojewódzkich i powiatowych wynoszą 4 791 120 tys. zł, a koszty obsługi długu publicznego to 22 713 145 tys. zł. Warto zwrócić uwagę na to, że koszty obsługi długu publicznego są większe niż planowany deficyt budżetowy, czyli - inaczej mówiąc - zadłużamy się, żeby spłacać długi.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#PosełMirosławSekuła">Wydatki związane z ubezpieczeniem społecznym wyniosą 49 565 172 tys. zł, wydatki socjalne to 8 739 334 tys. zł, a premie gwarancyjne i odsetki od kredytów mieszkaniowych to 1 520 173 tys. zł, zaś wydatki naczelnych organów władzy, kontroli i sądownictwa to 1 561 861 tys. zł. Warto przypomnieć, że wydatki te są planowane samodzielnie przez naczelne organy władzy, a nie przez Radę Ministrów, i jedynie Wysoki Sejm może te plany zmienić, zatem wzrost planowanych wydatków nie jest ani winą, ani zasługą ministra finansów i Rady Ministrów, lecz samodzielną decyzją tych jednostek.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#PosełMirosławSekuła">Razem wydatki sztywne budżetu państwa, zwane też zdeterminowanymi, wyniosą 115 233 781 tys. zł. Wydatki uznane za elastyczne mają wynieść 67 023 719 tys. zł. Większość wydatków ujęta jest w częściach budżetu państwa, przypisanych poszczególnym dysponentom, reszta zaś, ok. 13%, ujęta jest w rezerwach budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#PosełMirosławSekuła">Zgodnie z priorytetami polityki społeczno-gospodarczej rządu oraz ze zobowiązaniami sojuszniczymi i rozwojem procesu integracji z Unią Europejską w ustawie budżetowej proponuje się zachowanie realnego wzrostu wydatków w następujących dziedzinach: bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa - wzrost realny o 3,7%, obrona narodowa - o 6%, wymiar sprawiedliwości - o 2,2%, nauka - o 2,6%, szkolnictwo wyższe - o 2,8%, oświata i wychowanie - o 2,5%, infrastruktura transportu - o 7,8%.</u>
          <u xml:id="u-18.10" who="#PosełMirosławSekuła">Na sfinansowanie niedoboru budżetowego złożą się: saldo finansowania krajowego w kwocie 23 551 800 tys. zł, z czego przychody z prywatyzacji mają wynieść 18 mld zł, finansowanie bankowe 4 838 800 tys. zł i finansowanie pozabankowe 10 390 600 tys. zł. Saldo finansowania zagranicznego będzie ujemne i wyniesie minus 1 804 008 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-18.11" who="#PosełMirosławSekuła">W projekcie ustawy budżetowej przewiduje się ogólną rezerwę budżetową w wysokości 100 mln zł oraz wzrost emerytur i rent o 7,6%. Prognozowane na rok 2001 przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej ma wynieść 2098 zł, a obowiązkowa składka na Fundusz Pracy - 2,45% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne.</u>
          <u xml:id="u-18.12" who="#PosełMirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Proszę wybaczyć tę litanię liczb, ale taki jest projekt budżetu państwa na rok przyszły, jeśli chodzi o ogólne wskaźniki. Jest to budżet realnych możliwości naszego państwa i naszej gospodarki, jest to budżet przygotowany rzetelnie i jest to budżet trudny na rok wyborczy, w którym uniknięto psucia finansów publicznych i gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-18.13" who="#PosełMirosławSekuła">Rząd premiera Buzka, pomimo że jest rządem mniejszościowym, nie uległ pokusie poprawiania swoich szans wyborczych kosztem wydatków szkodzących gospodarce, co wzbudza uznanie i szacunek. Dlatego w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność zgłaszam wniosek o przekazanie projektu ustawy do prac w komisjach.</u>
          <u xml:id="u-18.14" who="#PosełMirosławSekuła">Jest jeszcze jeden aspekt debaty nad projektem ustawy budżetowej na rok przyszły, który jest złym tłem tej ustawy. Jest nim próba użycia prac nad budżetem jako tzw. wytrycha wyborczego, który ma służyć skróceniu obecnej kadencji Sejmu. Byłoby to możliwe, gdyby parlament w terminie 4 miesięcy od złożenia projektu budżetu nie przedstawił uchwalonego budżetu do podpisu prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej. Wtedy prezydent może zarządzić skrócenie kadencji Sejmu. Siły polityczne, które dążą do takiego rozwiązania, przedkładają krótkoterminowy interes polityczny nad dobro finansów publicznych i dobro gospodarki. Pozostawienie w roku wyborczym państwa bez uchwalonego budżetu przynosi szkodę nie tylko finansom i gospodarce, ale również podważa z takim trudem osiągniętą wiarygodność finansową Polski w świecie.</u>
          <u xml:id="u-18.15" who="#PosełMirosławSekuła">Apeluję, żeby żądza władzy nie przysłoniła interesu ogólnokrajowego. Apeluję o merytoryczną dyskusję nad projektem budżetu i o jego uchwalenie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-18.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#Marszałek">W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wystąpi pan poseł Leszek Miller, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełLeszekMiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jedyna dobra wiadomość związana z projektem przedłożonego budżetu to ta, że jest to ostatni budżet rządu Jerzego Buzka.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PosełLeszekMiller"> Po lekturze tego projektu staje się oczywiste, dlaczego nie został on przedstawiony Sejmowi w konstytucyjnym terminie. Gdyby bowiem tak się stało, byłby to ciężki cios wymierzony w i tak niewielkie szanse Mariana Krzaklewskiego w prezydenckiej kampanii wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#PosełLeszekMiller">Kandydat AWS obiecywał zmniejszenie bezrobocia, gdy tymczasem popierany przez niego rząd zakłada w przyszłorocznej ustawie budżetowej zwiększenie bezrobocia do 15%. W polskich domach będzie mniej pracy i więcej biedy. Na tym, jak rozumiem, ma polegać ta kuracja odwykowa, o której wspomniał pan minister finansów.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#PosełLeszekMiller">Marian Krzaklewski deklarował pomoc dla niezamożnych rodzin, gdy tymczasem rząd AWS zamierza realnie obniżyć zasiłki rodzinny i wychowawczy. Przewodniczący AWS obiecywał wsparcie dla edukacji i nauczycieli, podczas gdy w ustawie budżetowej rząd AWS założył, że nie wypłaci pedagogom kwoty 1 mld 700 mln zł należnej z tytułu Karty nauczyciela.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#PosełLeszekMiller">Pan premier Buzek, o czym mówię z ubolewaniem, wolał narazić się na zarzut łamania konstytucji niż na niezadowolenie przewodniczącego - jak się rychło okazało - zupełnie niepotrzebnie.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#PosełLeszekMiller">Szanowni Państwo! Wojciech Misiąg, konstruktor wielu budżetów po 1989 r. napisał, że od 20 lat przygląda się konstrukcji ustaw budżetowych i jeszcze tak mało czytelnej nie widział. Trudno uwolnić się od wrażenia, że ta nieprzejrzystość jest efektem celowego zabiegu, który ma ukryć całą mizerię przedłożonego projektu. Chodzi też o to, aby recenzenci budżetu, na których AWS szczególnie zależy, bo od ich postawy uzależnione jest przyjęcie go przez Sejm, znaleźli w nim to, co znaleźć powinni, zwłaszcza w odniesieniu do poziomu deficytu finansów publicznych. Mniejsza o to, czy będą to informacje i założenia prawdziwe.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#PosełLeszekMiller">Tak zwany deficyt ekonomiczny wynosi w budżecie 1,6% PKB, ale jest to wskaźnik czysto papierowy. Budżet bowiem został zbudowany na zasadzie: zawyżyć dochody, zaniżyć wydatki, a spłatę narobionych przez siebie długów przesunąć na później. Skutki tych manipulacji wyjdą oczywiście na jaw, ale dopiero w czwartym kwartale przyszłego roku. A wtedy będzie się z nimi borykać już inny rząd. W tym sensie, wbrew temu, co tutaj przed chwilą mówiono, jest to budżet wyborczy. Ma on bowiem zapewnić obecnemu rządowi przetrwanie do końca kadencji, odsuwając perspektywę przyspieszonych wyborów.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#PosełLeszekMiller">Realność liczb zawartych w projekcie budzi zasadnicze wątpliwości. Przede wszystkim niezwykle optymistyczny wskaźnik wzrostu dochodów budżetu, które rosną realnie, czyli ponad inflację, aż o 9,2%, podczas gdy sam rząd szacuje, że w roku bieżącym nastąpi ich realny spadek o 1%.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#PosełLeszekMiller">Bliższa analiza pokazuje, że rząd czyni kilka założeń bez odpowiednich podstaw prawnych lub na podstawie niezobowiązujących przypuszczeń.</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#PosełLeszekMiller">Po pierwsze, zakłada, że Sejm przyjmie propozycje rządu zawarte w projekcie ustawy okołobudżetowej, które mają przynieść dodatkowe korzyści dla budżetu w kwocie 3,5 mld zł. W propozycjach tych rząd sugeruje dokonanie ostrych cięć w wielu wydatkach, w tym w Karcie nauczyciela i polityce społecznej, co budzi zastrzeżenia nie tylko SLD, ale, jak wczoraj mogliśmy przekonać się w debacie, przynajmniej co do niektórych pozycji, także wielu innych posłów. Tymczasem, nie czekając na decyzję Sejmu, kwoty te rząd wpisał już do projektu budżetu.</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#PosełLeszekMiller">Po drugie, 300 mln zł ma przynieść podwyżka VAT na artykuły budowlane. Ten pomysł Sejm już odrzucił i raczej się nie zanosi, aby Senat to zmienił.</u>
          <u xml:id="u-20.13" who="#PosełLeszekMiller">Po trzecie, w projekcie założono, że budżet zaoszczędzi na dotacji do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych 2 mld zł, a środki te FUS uzyska dzięki sprzedaży na rynku wierzytelności, jakie ma w różnych zakładach pracy. Ustawę taką rząd zapowiedział już dawno. Nie ma jej jednak do dzisiaj, gdyż koncepcja ta budzi wiele zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-20.14" who="#PosełLeszekMiller">Po czwarte, zakłada się, że w podatkach nastąpi generalna poprawa ściągalności. Jest to oczywiście pożądane, ale wymaga podjęcia konkretnych działań, m.in. wzmocnienia aparatu skarbowego, o których to działaniach niczego się nie dowiadujemy. Takie założenia były robione i w poprzednich latach, ale za każdym razem bez efektu. Z poprawy ściągalności rząd zamierza uzyskać aż 2 mld zł, ale nie należy traktować tego serio, bo na stronie 402 uzasadnienia do ustawy budżetowej przewiduje się już inne liczby.</u>
          <u xml:id="u-20.15" who="#PosełLeszekMiller">W sumie dla 6 mld zaplanowanych w budżecie dodatkowych dochodów lub zaplanowanych oszczędności nie ma podstaw prawnych i wątpliwe, aby się one pojawiły. Dla dalszych 2 mld brak jest podstaw merytorycznych.</u>
          <u xml:id="u-20.16" who="#PosełLeszekMiller">Budżet, w którym tak silnie kwestionowana jest kwota około 8 mld zł, jest budżetem nierzeczywistym i na dobrą sprawę w ogóle nie powinien pojawiać się w Sejmie, bowiem jest to projekt zbudowany na ruchomych piaskach lub, jak kto woli, na zasadzie pobożnych życzeń. Jest to budżet obliczony na fragment roku, nie na cały rok. Sporządzony, jak się okazuje, znaną metodą ministra Handkego.</u>
          <u xml:id="u-20.17" who="#PosełLeszekMiller">Wysoka Izbo! Drugą, oprócz nikłego kontaktu z rzeczywistością, cechą przedłożonego projektu jest nieprzeparta chęć rządzenia na kredyt, a więc odkładania długów na następne lata, kiedy odpowiedzialność za państwo może ponosić już ktoś inny. I tak, planowana dotacja do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie zapewnia spłaty w roku przyszłym nawet złotówki długów, jakie FUS ma wobec budżetu państwa i banków. Długi przechodzą na rok 2002, przy czym pojawiają się liczne sygnały, że kwota tego zadłużenia może przekroczyć 10 mld zł. Przekłada się spłatę jednomiliardowego długu Funduszu Pracy. Nie będą wykupowane odsetki od kredytów mieszkaniowych w kwocie 300 mln zł. Nie planuje się wypłacać premii od książeczek mieszkaniowych w wysokości 700 mln zł. Nie przewiduje się uregulowania 800-milionowego zadłużenia kas chorych. Rośnie udział obligacji dwuletnich, co oznacza, że rząd zmniejsza spłatę długów w roku przyszłym i przesuwa je na rok 2002. Łącznie kwota ta wyniesie około 14 mld zł. Odkładanie spłat na lata następne w języku ministra finansów nazywa się rolowaniem długów. Dla społeczeństwa oznacza to, że to ono jest rolowane.</u>
          <u xml:id="u-20.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.19" who="#PosełLeszekMiller"> Z góry też zamierza się wyrolować następną ekipę rządzącą.</u>
          <u xml:id="u-20.20" who="#PosełLeszekMiller">Wysoki Sejmie! Budżet państwa nigdy nie jest celem samym w sobie, jest obrazem stanu państwa i prawdziwych intencji władzy, jest odpowiedzią rządzących na problemy społeczno-gospodarcze, ukazuje metody ich rozwiązywania, sposób myślenia rządu o przyszłości, o tym, jak zamierza sprostać jej wyzwaniom. Nie ma w nim, niestety, odpowiedzi na te problemy. On je jedynie rejestruje, a informacje przekazywane społeczeństwu za jego pośrednictwem świadczą o bezradności rządzących wobec narastających negatywnych zjawisk.</u>
          <u xml:id="u-20.21" who="#PosełLeszekMiller">W projekcie ustawy budżetowej próżno na przykład szukać odpowiedzi chociażby na następujące pytania: Ile miliardów trzeba wydać za błędne oszacowanie reformy oświaty i zwykłe, żenujące pomyłki rachunkowe? Ile miliardów kosztuje finanse publiczne niekompetentne kierowanie Zakładem Ubezpieczeń Społecznych? Ile muszą płacić podatnicy za nietrafne oszacowanie inflacji na rok bieżący i niedokonanie w tym roku nowelizacji ustawy budżetowej, by zrekompensować emerytom i rencistom skutki tych błędnych szacunków? Jaki jest koszt złego oszacowania wskaźnika odpisu na ochronę zdrowia i przyjęcia go na nierealistycznym poziomie w trakcie wdrażania reformy zdrowia? Ile kosztują reformy wprowadzane równocześnie, bez liczenia się z możliwościami budżetowymi, o czym zresztą, gwoli prawdzie, mówił swego czasu wicepremier Leszek Balcerowicz, przestrzegając przed takim działaniem? Ile będzie kosztować zadłużenie samorządów? Takich pytań można zadać dużo więcej. Obywatele mają przecież prawo wiedzieć, ile ich, jako podatników, kosztuje obecna władza.</u>
          <u xml:id="u-20.22" who="#PosełLeszekMiller">Podstawowym wyzwaniem, przed jakim stoi dziś Polska, jest zapewnienie gospodarce dynamiki wzrostu na poziomie 6% rocznie. Tylko taki wzrost PKB może zapewnić krajowi środki na rozwój i politykę społeczną zgodną z oczekiwaniami Polaków. Wiemy, że trudno jest dziś sprostać temu wyzwaniu. Mamy jednak prawo oczekiwać, iż w przedstawionym projekcie ustawy budżetowej rząd odniesie się choćby do tych największych zagrożeń, jakie tkwią w polskiej gospodarce i życiu społecznym. Wiemy też, że tych problemów nie da się usunąć za pomocą jednego budżetu, jeśli przez całe lata prowadziło się politykę zaniechań i przerzucania problemów na rząd, który zostanie wyłoniony przez następny parlament.</u>
          <u xml:id="u-20.23" who="#PosełLeszekMiller">Mówiąc o zagrożeniach, mam na myśli utrzymujący się duży deficyt w handlu zagranicznym i prawdziwy deficyt finansów publicznych, co może doprowadzić do kryzysu walutowego, oraz lawinowo rosnące bezrobocie, co może spowodować wielki kryzys społeczny.</u>
          <u xml:id="u-20.24" who="#PosełLeszekMiller">Rząd nie zastanawia się nad tym, skąd będą pochodzić środki na pokrywanie deficytu w handlu zagranicznym po sprzedaży ostatnich już polskich sreber rodowych, jakie pozostały, a mianowicie resztek sektora bankowego, ubezpieczeniowego oraz atrakcyjnych koncesji. W dalszym ciągu nie stwarza podmiotom gospodarczym warunków do wzrostu eksportu. W przedstawionym budżecie planuje się wprawdzie wzrost nominalnych wydatków na promocję eksportu aż o blisko 30%, co witamy z uznaniem, ale choć wydaje się, że jest to wskaźnik imponujący, to kwotowo jest to wzrost tylko o 24 mln zł. Na dopłaty do kredytów eksportowych w budżecie na rok przyszły przewiduje się nawet spadek nakładów z 10 do 7 mln zł. Uzmysłówmy sobie tę kwotę. Jeśli w Polsce mamy 35 tys. podmiotów gospodarczych eksportujących swoje produkty, to zgodnie z propozycją zawartą w budżecie dopłata średnio do każdego eksportera wyniesie 200 zł.</u>
          <u xml:id="u-20.25" who="#PosełLeszekMiller">Jak już wspomniałem, jednym z największych zagrożeń jest rosnące bezrobocie. Kiedy w 1993 r. koalicja SLD–PSL przejmowała władzę, bez pracy było prawie 3 mln osób. Po 4 latach rządów SLD–PSL bezrobocie zmalało o milion osób. Po 3 latach obecnych rządów bezrobocie znowu rośnie. Bez pracy jest 800 tys. ludzi więcej niż 3 lata temu. Wydawać by się mogło, że znaleźliśmy się na dnie, ale rząd w projekcie budżetu oznajmił, że dno odpadło i będziemy spadać dalej.</u>
          <u xml:id="u-20.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.27" who="#PosełLeszekMiller">Dowiadujemy się bowiem, że i tak już bardzo wysokie bezrobocie będzie jeszcze większe i w przyszłym roku wyniesie prawie 15%, a poziom bezrobocia może być jeszcze wyższy zważywszy, że w poprzednich projektach, w poprzednich budżetach zaniżano jego wielkość. Niektórzy przychylni rządowi eksperci mówią, że może ono osiągnąć 18, a nawet 20%. W przyszłym roku wchodzi w dorosłe życie kolejny rocznik wyżu demograficznego, a rynek pracy, mimo iż sytuacja ta nie stanowiła dla nikogo tajemnicy, nie jest na to przygotowany, podobnie jak nie przygotowano się na falę wzmożonego tworzenia nowych gospodarstw domowych.</u>
          <u xml:id="u-20.28" who="#PosełLeszekMiller">Próżno szukać w budżecie informacji o sposobach ograniczenia bezrobocia, o ofercie dla młodego pokolenia. To, co dla każdego państwa jest najważniejszą inwestycją - inwestowanie w swoją młodzież, dla rządu niewarte jest wysiłku i zachodu. Budżet aprobuje pogłębianie się rozwarstwienia dochodowego i rozszerzanie się strefy wielkiej nędzy. Nie ma w nim nic, co wskazywałoby na niezgodę rządzących na zjawiska międzygeneracyjnej transmisji biedy. Co więcej, budżet ogranicza nakłady na pomoc społeczną, na zasiłki rodzinne. Czyni się to w sytuacji, w której, jak wynika z raportu „Prognoza 2000” przygotowanego pod kierunkiem profesorów Czapińskiego i Panka, ponad 45% gospodarstw domowych deklaruje, że ich stałe dochody nie pozwalają na zaspokajanie bieżących potrzeb. Ponad 20% rodzin nie uiszcza w terminie czynszu, niemal tyle samo nie płaci za gaz i energię elektryczną, ponad 1/3 zmuszona jest rezygnować z wybranych form uczestnictwa w kulturze, a ponad połowa musi zrezygnować z wysłania dzieci na wakacje.</u>
          <u xml:id="u-20.29" who="#PosełLeszekMiller">Rok bieżący był drugim z kolei rokiem głębokiego spadku nakładów na pomoc społeczną. Kilka miesięcy temu większość ośrodków pomocy społecznej przestała wypłacać zasiłki okresowe. Miasta powiatowe i gminy środki na zasiłki okresowe uzupełniały kwotami z zasiłków celowych. Państwo przekazało powiatom zadania z zakresu pomocy społecznej, ale nie przekazało pieniędzy na ten cel. Państwo zadłużyło się nawet wobec rodzin zastępczych, które - nie troszcząc się o zapewnienie im bytu - podrzuciło powiatom.</u>
          <u xml:id="u-20.30" who="#PosełLeszekMiller">Co rząd zamierza zaproponować ubogim w przyszłym roku? Jeszcze mniej. Aby ukryć spadek nakładów na zasiłki i pomoc w naturze, połączono je w budżecie ze składkami na ubezpieczenie zdrowotne oraz wydatkami na rodziny poborowych. Ale i tak realnie spadną one o blisko 10%, mimo że rząd wykazuje w budżecie nominalny i realny wzrost, spowodowany jest on jednak zmianą klasyfikacji w budżecie. Nakłady na dożywianie dzieci w szkołach spadają realnie o 30 punktów procentowych, wyraźnie mniejsze będą nakłady na dodatki mieszkaniowe.</u>
          <u xml:id="u-20.31" who="#PosełLeszekMiller">W przyszłorocznym budżecie zamrożona została kwota na zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze, co oznacza, że praktycznie przestanie funkcjonować jeden z najskuteczniejszych sposobów wsparcia rodzin najuboższych i wielodzietnych. Przypominam, że dyskutujemy tu dziś o ustawie budżetowej rządu, dla którego polityka prorodzinna miała być jednym z naczelnych celów,...</u>
          <u xml:id="u-20.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.33" who="#PosełLeszekMiller">... ale cel ten AWS określiła przed zdobyciem władzy, potem okazało się, że nie wie, jak ową politykę prorodzinną realizować. W ubiegłym roku rząd zaproponował prorodzinne ulgi podatkowe, które nie obejmowały najuboższych, czyli rodzin bezrobotnych i wiejskich. Następnie zaproponowano jednorazowy dodatek rodzinny. O ile w obecnym roku przyznano go rodzinom o niskich dochodach, o tyle w przyszłym roku hojny rząd postanowił nie oglądać się na jakiekolwiek kryteria dochodowe.</u>
          <u xml:id="u-20.34" who="#PosełLeszekMiller">Jeśli chodzi o wydatki społeczne, to pomoc stanowi jedną z najmniejszych pozycji, a nie przyniesie wielkich oszczędności budżetowych ograniczanie wydatków w tej dziedzinie. Pomoc społeczna jest ostatnią szansą dla ludzi ubogich na zachowanie godności, a często również zdrowia i życia. A to są wartości, na których straży powinno stać państwo polskie.</u>
          <u xml:id="u-20.35" who="#PosełLeszekMiller">Panie i Panowie Posłowie! Obraz państwa, który wyłania się z projektu budżetu, to wizerunek państwa coraz bardziej rozbudowanego i kosztownego. Codzienne doświadczenie prowadzi też do wniosku, że także coraz bardziej niesprawnego i źle zarządzanego. Nie tylko w wyniku czterech osławionych reform, kontestowanych przez większość obywateli - także w tych dniach jesteśmy świadkami narastania protestu lekarzy i pielęgniarek przeciwko źle przygotowanej i przeprowadzonej reformie służby zdrowia, która drastycznie obniżyła poczucie bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli.</u>
          <u xml:id="u-20.36" who="#PosełLeszekMiller">Brakuje pieniędzy na służbę zdrowia, pomoc społeczną, walkę z bezrobociem, ale nie brakuje na lawinowo rozbudowywaną administrację rządową. W projekcie budżetu przewidziano realny wzrost wydatków na administrację aż o prawie 5%. Mają one wynieść ponad 6 mld 400 mln zł. Równocześnie wzrost w przypadku wydatków na bezpieczeństwo publiczne ma wynieść tylko 3,7%, szkolnictwo wyższe - 2,4%, wymiar sprawiedliwości - zaledwie 0,4%. Jeśli chodzi o wydatki na opiekę społeczną, to nie przewiduje się żadnego wzrostu, a w przypadku wydatków na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego zaplanowano wręcz spadek.</u>
          <u xml:id="u-20.37" who="#PosełLeszekMiller">Wydatki na administrację wzrastają, bo wciąż pojawiają się nowe struktury, które trzeba finansować. W ostatnich trzech latach powstało sześć instytucji, z których tylko na Urząd Regulacji Telekomunikacji przewiduje się w przyszłym roku wydatki budżetowe w wysokości 20 mln zł. W Sejmie znajduje się obecnie co najmniej 21 projektów ustaw rodzących skutki w postaci dalszego wzrostu biurokracji. Wszystkie one zostały złożone przez rząd lub posłów AWS. Uzasadnienia tych projektów pociągają wydatki roczne w wysokości ok. 250 mln zł. Planuje się, na przykład, utworzenie Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców, Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego, Centralnego Urzędu Antykorupcyjnego, Urzędu Regulacji Rynku Pocztowego, Komisji Nadzoru Ubezpieczeniowego, Urzędu Rejestrów Państwowych i Głównego Urzędu Administracji Publicznej.</u>
          <u xml:id="u-20.38" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo...)</u>
          <u xml:id="u-20.39" who="#komentarz">(Głos z sali: Bez przesady.)</u>
          <u xml:id="u-20.40" who="#PosełLeszekMiller">Płace w nowych urzędach określane są najczęściej na poziomie zdecydowanie wyższym od wynagrodzeń otrzymywanych za podobną pracę wykonywaną w już istniejących urzędach. W pierwszym półroczu 2000 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie w ministerstwach i urzędach centralnych wynosiło prawie 3000 zł. Tymczasem w tych nowo utworzonych, na przykład w Państwowym Urzędzie Nadzoru Ubezpieczeń, było to ponad 6 tys. zł...</u>
          <u xml:id="u-20.41" who="#komentarz">(Głos z sali: Niemożliwe.)</u>
          <u xml:id="u-20.42" who="#PosełLeszekMiller">... w Urzędzie Regulacji Energetyki ponad 5 tys. zł, podobnie jak w Urzędzie Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi.</u>
          <u xml:id="u-20.43" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-20.44" who="#PosełLeszekMiller">Pojawienie się nowych, zbędnych bytów organizacyjnych szkodzi budżetowi. Rozprasza środki, zwiększa koszty, utrudnia kontrolę ich wykorzystania, ma sprawić wrażenie aktywności, ale jedynie pozoruje działanie. Wskazuje na niechęć rządzących do partycypacji w ciężarach publicznych i wyrzeczeniach, na utratę z pola widzenia dobra wspólnego na rzecz politycznych, sektorowych czy regionalnych interesów. W wielu przypadkach tego typu nie wynika to z braku realizmu czy zwykłej niekompetencji. To działanie w pełni świadome. W tych strukturach, korzystając z publicznych pieniędzy, mają się przechować kadry obecnego obozu rządzącego i czekać na okazję powrotu do władzy.</u>
          <u xml:id="u-20.45" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.46" who="#PosełLeszekMiller"> Jeśli pan minister finansów mówił przed chwilą, że nie budujemy państwa dla AWS, to w świetle tego, co powiedziałem, oznacza to, że pan minister oderwał się od rzeczywistości. </u>
          <u xml:id="u-20.47" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.48" who="#PosełLeszekMiller">Dla twórców tych opętańczych koncepcji mam złą wiadomość. Jeśli SLD z woli wyborców otrzyma mandat do sprawowania władzy, to dokona likwidacji biurokratycznych struktur i obniży koszty funkcjonowania administracji.</u>
          <u xml:id="u-20.49" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.50" who="#PosełLeszekMiller"> Tańsze państwo, a więc takie, które przeznacza mniej publicznych pieniędzy na własną obsługę, jest już teraz konieczne, a mam nadzieję, że niebawem stanie się możliwe.</u>
          <u xml:id="u-20.51" who="#PosełLeszekMiller">Wysoki Sejmie! W uzasadnieniu do projektu budżetu na rok przyszły, co nie zdarzyło się od wielu lat, pominięto omówienie sytuacji finansowej przedsiębiorstw. Można to traktować jako niezrozumiałe lekceważenie rodzimej wytwórczości. Nie zamieszczono nawet tabeli z podstawowymi danymi dotyczącymi tendencji w kształtowaniu się przychodów i kosztów ich uzyskania, struktury kosztów, wskaźników rentowności i płynności finansowej. Nie wiadomo zatem, na jakiej podstawie skalkulowane zostały dochody podatkowe od podmiotów gospodarczych. Pominięto całkowicie politykę i instrumenty oddziaływania na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw. Tymczasem sytuacja finansowa podmiotów gospodarczych, a więc gospodarki na tym najniższym poziomie w ostatnich dwóch latach stała się bardzo trudna. Ich rentowność netto jest praktycznie śladowa i wynosi po 9. miesiącach zaledwie 1%. W Polsce rentowność powyżej 5% osiąga obecnie około 16,5% firm. Ponad 40% wszystkich przedsiębiorstw nie osiąga w ogóle zysku i jest deficytowa. Ponad 80% jednostek gospodarczych nie jest w stanie regulować na bieżąco swoich zobowiązań. To główna przyczyna wzrostu zobowiązań podatkowych wobec ZUS, a także powód ucieczki w szarą strefę.</u>
          <u xml:id="u-20.52" who="#PosełLeszekMiller">Z uwagi na wysokie oprocentowanie kredytów głównym źródłem finansowania działalności gospodarczej są zobowiązania wobec dostawców. Jest to stan patologiczny. Rośnie zadłużenie podmiotów gospodarczych. Na koniec I półrocza wynosiło ono 337 mld zł, i to tylko w odniesieniu do podmiotów zatrudniających powyżej 50 osób.</u>
          <u xml:id="u-20.53" who="#PosełLeszekMiller">Trudności dotyczą zarówno przedsiębiorstw sektora publicznego, jak i prywatnego i są główną przyczyną redukcji zatrudnienia. Coraz więcej podmiotów gospodarczych wskutek niemożności wyjścia z trudnej sytuacji finansowej przejmowana jest za niską cenę przez podmioty mające dostęp do tanich kredytów zagranicznych. Nie znajdujemy w projekcie żadnych pomysłów, które sprzyjałyby rodzimej wytwórczości.</u>
          <u xml:id="u-20.54" who="#PosełLeszekMiller">Wysoka Izbo! Przedłożony projekt budżetu nie jest wypadkiem przy pracy. To jest efekt filozofii rządzenia uprawianej od kilku lat. Na dobrą sprawę, tu trzeba zgodzić się z panem ministrem finansów, ten rząd nie mógł przygotować innego budżetu. Nie mógł, bo zmusiły go do tego skutki polityki jego własnej i obozu, który go wyłonił.</u>
          <u xml:id="u-20.55" who="#komentarz">(Głos z sali: Coś podobnego!)</u>
          <u xml:id="u-20.56" who="#PosełLeszekMiller">Nie mógł, bowiem nie jest w stanie wyobrazić sobie, że celem działania każdej władzy powinno być dobro obywateli. Nie mógł, bowiem nie jest zdolny sprostać ani problemom bieżącym, ani problemom przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-20.57" who="#PosełLeszekMiller">Z tego budżetu nie płyną żadne dobre sygnały dla małych i średnich przedsiębiorstw, dla samorządów, dla gospodarstw domowych. Nie ma w nim żadnej dobrej nowiny dla gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-20.58" who="#PosełLeszekMiller">Przedłożony projekt budżetu jest swoistym podsumowaniem 3-letnich rządów gabinetu pana premiera. Projekt ten już dzisiaj pokazuje, w jakim stanie przejmą sprawy gospodarcze i społeczne następcy obecnie rządzących.</u>
          <u xml:id="u-20.59" who="#PosełLeszekMiller">Trzy lata temu premier Jerzy Buzek w swoim exposé mówił m.in.: Ocena stanu gospodarki po czterech latach rządów SLD–PSL musi być krytyczna. Wprawdzie przez te lata trwał wzrost gospodarczy i spadała inflacja, ale równocześnie narastały problemy, a wśród nich deficyt handlowy i deficyt obrotów bieżących - prosta konsekwencja zaniechania reform.</u>
          <u xml:id="u-20.60" who="#PosełLeszekMiller">Po trzech latach rządów Jerzego Buzka wszystkie podstawowe wskaźniki gospodarcze są gorsze niż w roku 1997, a wspomniany deficyt obrotów bieżących wzrósł z 3,2% do 7% PKB.</u>
          <u xml:id="u-20.61" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.62" who="#komentarz">(Głos z sali: O kurczę, co się dzieje!)</u>
          <u xml:id="u-20.63" who="#PosełLeszekMiller">Jeśli wówczas premier uznał, że ocena musi być krytyczna, to dzisiaj jest to ocena tragiczna.</u>
          <u xml:id="u-20.64" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.65" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-20.66" who="#PosełLeszekMiller">Głębię porażki podkreśla także zapowiedź pana premiera we wspomnianym exposé, że celem rządu jest, cytuję: szybki wzrost gospodarczy, trzy razy szybszy niż w Europie Zachodniej.</u>
          <u xml:id="u-20.67" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.68" who="#PosełLeszekMiller">‍Premier tym samym zadeklarował, że polska gospodarka będzie się rozwijać w tempie około 9% PKB rocznie. W rzeczywistości przyrost PKB ani razu w okresie rządów pana premiera nie tylko nie zbliżył się do poziomu 7% osiągniętego w okresie rządów koalicji SLD–PSL, ale nie przekroczył magicznych 5%, mimo powtarzanych corocznie buńczucznych zapowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-20.69" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo...)</u>
          <u xml:id="u-20.70" who="#PosełLeszekMiller">Ponieważ zapewne za chwilę usłyszymy, że jest to wina kryzysu w Rosji, to wypada wiedzieć, że kryzys rosyjski już minął. Pora więc szukać jakiegoś innego kraju, łatwego do obciążania własną nieporadnością.</u>
          <u xml:id="u-20.71" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.72" who="#PosełLeszekMiller">Także teraz rząd zaplanował wzrost powyżej 5% PKB. Na wszelki jednak wypadek minister finansów Jarosław Bauc w dniu złożenia projektu budżetu w Sejmie powiedział dziennikowi „Rzeczpospolita”: Oczywiście, jeżeli ktoś mi powie, że wzrost gospodarczy wyniesie 4,8%, a nie 5,1%, to nie będę polemizował.</u>
          <u xml:id="u-20.73" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.74" who="#PosełLeszekMiller">Widać, że bystrość nie opuszcza ludzi inteligentnych. Pan minister po prostu nie przywiązuje specjalnej wagi do ustalonych wskaźników, bo wie, że większość dotychczasowych prognoz, jakie formułował rząd, okazała się nietrafna, a rzeczywistość gospodarcza uporczywie rozmijała się z projektowanymi celami. Na przykład w bieżącym roku inflacja miała wynieść 5,7%, a wyniesie ok. 10%. Po co przejmować się zatem wskaźnikami, które ustala się w budżecie?</u>
          <u xml:id="u-20.75" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.76" who="#PosełLeszekMiller">Wszystko dzieje się odwrotnie, niż zapowiedział premier Buzek w pamiętnym przemówieniu. To, co miało spadać - rośnie, a to, co miało rosnąć - maleje. Tyle zostało z napuszonego programu naprawy państwa przedstawionego w Sejmie 10 listopada 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-20.77" who="#PosełLeszekMiller">Szanowni Państwo! SLD nie poprze przedłożonego projektu budżetu. Moglibyśmy wprawdzie z pełnym przekonaniem wnosić o jego odrzucenie już w pierwszym czytaniu, ale dalsze prace sejmowe będą pożyteczne, umożliwią np. pełne obnażenie zawartych w nim błędnych założeń, przemilczeń i manipulacji. Pragniemy także, jeśli to tylko będzie możliwe, podjąć próbę jego poprawienia - choćby w niewielkim zakresie - ograniczenia jego negatywnych konsekwencji dla obywateli zarówno dziś, jak i w przyszłości. Dlatego też Sojusz Lewicy Demokratycznej opowiada się za skierowaniem projektu do dalszych prac w komisjach sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-20.78" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.79" who="#komentarz">(Głos z sali: Przejaw cynizmu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#Marszałek">Pan poseł Tadeusz Syryjczyk w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#komentarz">(Poseł Maciej Manicki: Panie marszałku, w kwestii formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#Marszałek">W kwestii formalnej, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#Marszałek">Jeszcze wniosek formalny pana posła Manickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełMaciejManicki">Tak, panie marszałku. Chciałbym zwrócić uwagę pana marszałka, że w sytuacji, jaką mamy na sali, tzn. pustych ław po mojej prawej stronie, po następnym wystąpieniu, jeśli ta sytuacja nie ulegnie zmianie, zgłoszę formalny wniosek o odroczenie dyskusji do 15 marca. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#Marszałek">Widzę, że pan poseł Manicki ma dobry humor.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoki Sejmie! Unia Wolności ocenia projekt budżetu z punktu widzenia naczelnego celu - nie tylko gospodarczej polityki państwa - jakim jest zapewnienie wzrostu poziomu życia i zmniejszenie bezrobocia. Koniecznym po temu środkiem jest szybki wzrost gospodarczy, gwarantujący nie tylko poprawę dochodów osobistych już pracującym, ale tworzący nowe miejsca pracy dla licznej rzeszy młodzieży wkraczającej w wiek produkcyjny w nadchodzących latach. Taki wzrost gospodarczy jest gwarantem stabilności życia każdego człowieka, rodziny i państwa. Decyduje w istocie o jego stabilności wewnętrznej i pozycji międzynarodowej. Jesteśmy dziś po dekadzie przemian nie tylko w Polsce, ale i w ościennych krajach. Mamy możliwość porównania różnych dróg, jakie w tym czasie przebyły kraje ościenne, które dziesięć lat temu były w podobnej sytuacji, i ocenić doświadczenia przeszłości; zapytać o to, co mają dziś do powiedzenia zwolennicy stopniowania reform, czeskiej kuponovki, zwiększania deficytu i kilku innych cudownych rozwiązań. Mamy też okazję ocenić politykę gospodarczą krajów, które przechodziły swoją drogę od gospodarek częściowo zamkniętych - o ograniczonym otwarciu, ograniczonym rynku - do pełnego uczestnictwa w Unii Europejskiej. Jest to pouczające doświadczenie, mówiące o naszej przyszłości. A można tam odnaleźć zarówno 20-procentowe bezrobocie po rządach dużych podatków i sztywnego Kodeksu pracy, notabene rządach socjaldemokratycznych tu i ówdzie, i są też kraje, w których bezrobocie wynosi kilka procent, a wzrost 8%.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Warunki osiągnięcia wzrostu gospodarczego i zmniejszenia bezrobocia są znane nie tylko z teorii; dziś można dokonywać porównań praktycznych. Przypomnijmy więc główne skuteczne środki przezwyciężenia pustych półek, szalejącej inflacji i długiego okresu życia na kredyt, drodzy panowie po lewej stronie, a następnie najszybszego przezwyciężenia recesji. Spójrzmy na drogi ograniczenia bezrobocia. Były to: zdecydowane odrzucenie idei wydawania więcej niż się ma - ograniczanie deficytu budżetowego, otwarcie gospodarki, swoboda działalności gospodarczej, zmniejszanie obciążeń podatkowych, usuwanie innych barier przedsiębiorczości. To dzięki tym zabiegom, którym nieuchronnie towarzyszyły ograniczenia wydatków i dyscyplina budżetowa, produkt krajowy brutto jest dziś o 1/4 wyższy od poziomu z roku 1989 i o połowę od poziomu z roku 1991, co - jak dotychczas - nie udało się żadnemu z dawnych krajów socjalistycznych. Mierzony siłą nabywczą wzrósł z ponad 4 tys. dolarów na osobę w roku 1991 do prawie 8 tys. dolarów na osobę dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Wzrost wydajności pracy, dzięki licznym inwestycjom, także zagranicznym, jest niezły, ale wciąż nie wystarcza, aby zdecydowanie poprawić nasz bilans eksportu i importu. Jednocześnie wywołuje zmniejszenie zatrudnienia w tradycyjnych dziedzinach gospodarki. Tak więc dobry wzrost gospodarczy ostatnich lat wymaga wyraźnego wzmocnienia, jeżeli jego skutkiem ma być nie tylko utrzymanie, lecz także zwiększenie zatrudnienia w gospodarce. Muszą być warunki do powstawania nowych przedsiębiorstw i rozwoju istniejących, tworzenia nowych miejsc pracy. W przeciwnym razie czeka nas zwiększenie dramatu bezrobocia.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Budżet państwa jest skondensowanym i realnym wyrazem polityki, gdyż zmusza do ilościowego zdefiniowania priorytetów, nadania konkretnej treści deklaracjom, a jednocześnie dokonania koniecznych wyborów, bez których nie jest możliwe jego zbilansowanie. Przez pryzmat projektu, uchwalonej treści i sposobu realizacji dokonuje się rzeczowa ocena polityki, a realizacja budżetu powoduje trwałe skutki dla ludzi, dla państwa i dla gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Unia Wolności ocenia projekt budżetu z punktu widzenia tych głównych założeń politycznych. Dokonamy tego w trzech wymiarach. Po pierwsze, poprawnej konstrukcji samej ustawy budżetowej, na ile ważne cele państwowe są w niej realizowane, czy deklarowane słuszne cele są w istocie odzwierciedlone w środkach. Po drugie, prawnych warunków realizacji ustaw towarzyszących budżetowi oraz innych ustaw i działań organizacyjnych, które nie tylko stanowią o wielkości dochodów i wydatków, lecz także decydują o skutecznej ich realizacji. Po trzecie, otoczenia politycznego, woli rządu i jego zaplecza do uchwalenia i rzetelnej oraz sprawnej realizacji ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Wysoki Sejmie! Projekt budżetu rozpatrujemy w roku, w którym minęły zagrożenia dla gospodarki wywołane kryzysami w Rosji i na Dalekim Wschodzie. Polska zniosła je lepiej od innych krajów. Tym bardziej wiemy, że mamy już co tracić, że byłoby wielką lekkomyślnością narazić gospodarkę na błędy i własne nieporządki. W bieżącym roku doszło do zwiększenia ekonomicznego deficytu budżetu, gdyż część środków dla ZUS, wbrew pierwotnym ustaleniom, nie zasiliła funduszy emerytalnych, nie stała się inwestycją, lecz służyła pokryciu deficytu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Tak więc środki, które miały tworzyć kapitał, posłużyły jako wpłata zastępująca nieściągalne składki. Inflacja jest większa od planowanej. Konieczne w związku z tym indeksacje świadczeń socjalnych i emerytalnych będą stanowiły istotne obciążenie.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Są też zewnętrzne zagrożenia. Założenia dotyczące wzrostu eksportu, zwłaszcza do krajów Unii Europejskiej, czyli dotyczące 2/3 polskiego eksportu, zależą od trudno przewidywalnych wahań cen ropy oraz paliw i jest to czynnik, który może negatywnie wpłynąć na bilans handlowy. Równocześnie skala zagranicznych inwestycji bezpośrednich jest dość duża, ale wciąż mniejsza niż w Czechach i na Węgrzech w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Rola inwestycji bezpośrednich w bilansie dewizowym słabnie. W rezultacie deficyt rachunku bieżącego jest podatny na nastroje inwestorów. Niektórzy eksperci wywodzą z tych i innych przesłanek tezę o zagrożeniu tempa wzrostu gospodarczego, o zagrożeniach inflacyjnych, nie mówiąc już o bezrobociu. Jedno i drugie oznaczałoby częściowy powrót do okresu początkowego naszych przemian, inflacji zjadającej oszczędności ludzi, a zarazem ponoszenia skutków jej zwalczania przez politykę stóp procentowych, o czym ostrzega Rada Polityki Pieniężnej, a więc zmniejszenie inwestycji, ograniczenie kredytów konsumpcyjnych i mieszkaniowych. Koszty zwalczania inflacji i przezwyciężenia kłopotów są z zasady wyższe niż środków zapobiegawczych. Uważamy, że nie stać nas ani na inflację, ani na jej przezwyciężanie trudną polityką pieniężną. Dlatego konieczna jest realizacja wieloletniej strategii finansowej. Pytamy, jakie są jej losy? Tym niebezpieczeństwom trzeba zaradzić. I nie wystarczy mówić o restrykcyjnym budżecie, bo w tym jest trochę mitu.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Wysoki Sejmie! Założenia konstrukcji budżetu i deklarowane w uzasadnieniu, a także w wypowiedzi pana ministra Bauca intencje są zasadniczo poprawne. Zapisany w ustawie deficyt jest nominalnie mniejszy od zeszłorocznego i o ile byłby zrealizowany, oznaczałby pożądane ze wszech miar zmniejszenie deficytu finansów publicznych. Zmniejszenie trochę uproszczone, gdyż w istocie warunki roku bieżącego spowodowały, że deficyt wzrósł ponad spodziewaną wielkość. Deficyt ekonomiczny wzrósł ponad spodziewaną i projektowaną wielkość. Jednak nie jest jasne, jak tym razem będą wykorzystane środki ZUS, ile z nich znów trafi na rynek, a nie do funduszy. Cieszy deklaracja prorozwojowego charakteru budżetu, martwi zaś jej konfrontacja z treścią. Odnajdujemy w niej dużą dynamikę wydatków na administrację. Pytamy, czemu następuje zmniejszenie (z planowanych 35% do 30%) udziału drogownictwa w akcyzie paliwowej, która rośnie i w związku z tym słusznie jej płatnicy oczekują, że będzie przeznaczona na drogi, które użytkują, oraz zmniejszenie wydatków na promocję turystyki przyjazdowej do Polski, a więc najprostszej formy eksportu, jaką można sobie wyobrazić. Natomiast sama administracja ZUS pochłonie 3 mld zł. Wzrost wydatków na niezbywalne zadanie państwa, jakim jest bezpieczeństwo i wymiar sprawiedliwości, jest nikły, realnie o 3,7% na bezpieczeństwo, 2,2% na wymiar sprawiedliwości. Faktycznie więc jest to dziedzina, która przestała być priorytetową, którą była przez okres ponad 2 lat, kiedy nastąpiło zasadnicze zwiększenie nakładów, w tym także inwestycyjnych. Dziś trudno mówić o priorytecie, jeżeli wzrost jest mniejszy od przewidywanego wzrostu produktu krajowego brutto, który ma wynosić ok. 5%. Tymczasem bandyci są z natury osobnikami o małej wrażliwości uczuciowej i mogą nie przestraszyć się licznych wywiadów ministra sprawiedliwości dla prasy i telewizji. Śledzenie, łapanie i sądzenie przestępców, osadzanie ich w więzieniach jest czynnością kosztowną i wymaga nakładów, i wiemy, że przez wiele, wiele lat przeznaczano na to zbyt mało środków.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Maleją wydatki na programy polityki zdrowotnej, np. wczesnego wykrywania raka, a rośnie składka na kasy chorych, których funkcjonowanie budziło i budzi zastrzeżenia. Sprawa ta zresztą budzi pewną konfuzję. Twórcami kas chorych są przecież Sojusz Lewicy Demokratycznej i Polskie Stronnictwo Ludowe, to one uchwaliły, prawda, że niewykonywalną, ustawę o kasach chorych i dziś dziwi nas rozdwojenie osobowości, jakie zapanowało w kręgach kierowniczych, które zapowiadają likwidację w najbliższym czasie, gdy tylko zdobędą władzę, tychże kas chorych.</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Iwiński: Rozważymy możliwości, jesteśmy elastyczni.)</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Rozważenie możliwości, rozumiem, tylko w ten sposób to wszystko możemy rozważyć. Nie ukrywam, że z pewną konfuzją słuchałem tak miażdżącej krytyki tego systemu ze strony twórców.</u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.13" who="#PosełTadeuszSyryjczyk"> My akurat należeliśmy do pewnych sceptyków tej idei, w związku z tym przypisujemy sobie nieco większe prawo do oceny i krytyki tego systemu, który został wdrożony.</u>
          <u xml:id="u-24.14" who="#komentarz">(Głos z sali: To zostało twórczo poprawione.)</u>
          <u xml:id="u-24.15" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Wysoki Sejmie! Ustawy konieczne do realizacji budżetu wpływają do Sejmu równocześnie lub po złożeniu ustawy budżetowej. Dzieje się tak pomimo odroczenia terminu złożenia projektu budżetu o ponad 6 tygodni. Oznacza to brak pokrycia w dochodach lub realizacji oszczędności na ponad 7 mld zł, to jest 1% produktu krajowego. To dużo, zważywszy nominalnie założony deficyt ekonomiczny rzędu 1,6% produktu krajowego brutto. Czy założona wielkość deficytu jest tylko deklaracją, czy znajdzie pokrycie w ustawach towarzyszących? W uzasadnieniu do budżetu rząd AWS deklaruje ograniczenie roli płacy minimalnej, ograniczenie kosztów produkcji. Równolegle mamy w Sejmie pochodzący od AWS, ale popierany przez Sojusz Lewicy Demokratycznej, projekt zwiększenia kosztów pracy przez skrócenie tygodniowej normy czasu pracy.</u>
          <u xml:id="u-24.16" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">W związku z tym nasuwa się pytanie do rządu, ale razi też hipokryzja lewicowej opozycji, która przypisuje sobie prawo do krytyki kosztów pracy i barier przedsiębiorczości, gdy sama jest twórcą obecnego Kodeksu pracy,...</u>
          <u xml:id="u-24.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.18" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">.‍. .jednego z najbardziej sztywnych, nieelastycznych narzędzi prawnych, regulujących stosunki na rynku pracy, które stanowi dziś utrudnienie. Gdyby był inny, nie musielibyśmy go uelastyczniać.</u>
          <u xml:id="u-24.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.20" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">W uzasadnieniu projektu budżetu rząd deklaruje poprawę ściągalności podatków, a równocześnie mamy w Sejmie projekt odroczenia wejścia w życie ustawy o dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorstw, którą przecież uchwaliliśmy nie dla Unii Europejskiej, choć jest to jedno z wymagań integracji. Uchwaliliśmy tę ustawę nade wszystko dla uporządkowania naszych finansów publicznych i ograniczenia lub przynajmniej jasnego określenia warunków, na jakich udzielane są rozmaite odroczenia, umorzenia składek ZUS i podatków dla przedsiębiorstw, które w poczuciu bezkarności w nieskończoność oddalają restrukturyzację i prywatyzację. Pytamy, jak wygląda realizacja nowego systemu rozliczania izb skarbowych, opracowanego w marcu 2000 r.? Nasuwają się też pytania dotyczące woli realizacji budżetu. Od woli AWS zależy uchwalenie potrzebnych oraz oddalenie szkodliwych ustaw. Jednak istotna jest także wola realizacji takiej, a nie innej polityki w ramach istniejącego prawa.</u>
          <u xml:id="u-24.21" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Pierwszy problem to gotowość pokonania chaosu w ZUS, który zaczął się jeszcze w czasie rządów poprzedniej koalicji, ale którego nie udało się przezwyciężyć. Poprawa dyscypliny płacenia składek i doprowadzenie do tego, aby instytucja ta nie generowała dodatkowego deficytu ekonomicznego finansów,...</u>
          <u xml:id="u-24.22" who="#komentarz">(Głos z sali: Pogłębiła.)</u>
          <u xml:id="u-24.23" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">... a więc inflacji zjadającej emerytury, które wypłaca, i oszczędności, w których tworzeniu uczestniczy, a raczej uczestniczyć powinna.</u>
          <u xml:id="u-24.24" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Drugi problem to sposób uruchomienia rezerw celowych. Mechanizm rezerw celowych teoretycznie może być źródłem pożądanych oszczędności i dyscypliny, ale też bardzo często sprzyja realizacji dowolnych wydatków poza kontrolą parlamentu. W tym budżecie rezerwy znów rosną.</u>
          <u xml:id="u-24.25" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Obserwujemy brak determinacji w realizacji programu naprawczego ZUS i brak działań na rzecz kontroli refundacji leków i w ogóle koncepcji poprawy pracy kas chorych oraz funduszy. ZUS, kasy i fundusze to połowa finansów publicznych, wielkość porównywalna z budżetem realizowanym przez rząd. Realizacja programu naprawy tych instytucji, ograniczenia biurokracji i inwestycji w budynki na rzecz sprawności obsługi ludzi i celów, dla których je powołano, to klucz do powodzenia.</u>
          <u xml:id="u-24.26" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Planowana reforma kolei zakłada decentralizację środków, natomiast wbrew niedawno uchwalonej ustawie budżet przewiduje centralne środki na regionalną kolej, pomimo braku mechanizmów kontroli ich wydatkowania ze szczebla centralnego.</u>
          <u xml:id="u-24.27" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Realizacja wpływów z prywatyzacji oraz poprawa gospodarowania majątkiem produkcyjnym zależy od sposobu i tempa prywatyzacji, które raczej słabnie. Przebieg procesu koncesyjnego, jeśli chodzi o UMTS, budzi niepokój nie tylko co do powagi państwa i rządu, ale także klimatu inwestycyjnego w Polsce. Tymczasem poprawa, a nie pogorszenie klimatu inwestycyjnego oraz warunków inwestowania jest kluczem do zwiększenia wzrostu gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-24.28" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Nie widać rozwoju, a raczej zawężenie demonopolizacji w energetyce. Giełda energii, która mogłaby prowadzić do obniżenia jej cen, raczej się kurczy niż rozwija.</u>
          <u xml:id="u-24.29" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Tak więc, panie premierze, Wysoki Sejmie, budżet jest budżetem pytań: pytań o zgodność deklarowanych intencji z liczbami i środkami organizacyjnymi do ich realizacji, pytań o wolę stanowienia właściwego otoczenia prawnego i pytań o wolę skutecznej, sprawnej, rzetelnej realizacji. Na te pytania warto by udzielić dla dobra nas wszystkich dobrych odpowiedzi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-24.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.31" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Stanisław Zając)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Zanim udzielę głosu panu posłowi Kalinowskiemu, proszę o przeczytanie komunikatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#SekretarzPosełGrzegorzSchreiber">Posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi zostało przesunięte z godz. 11 na godz. 14. Odbędzie się ono w sali nr 14, w budynku G.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Jarosława Kalinowskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PosełJarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trzeba dziś bardzo poważnie się zastanowić, czy jest jakakolwiek dziedzina naszego życia społeczno-gospodarczego, której by twórcza koalicja AWS i Unii Wolności nie zepsuła.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PosełJarosławKalinowski"> Nie trzeba natomiast w ogóle zastanawiać się, żeby stwierdzić, że reforma służby zdrowia przez tę koalicję rzeczywiście została zepsuta.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#PosełJarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rok temu, w debacie nad projektem budżetu na 2000 r., powiedziałem w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, że nie możemy zaakceptować budżetu, który oparty jest na mało wiarygodnych podstawach, który poszerza obszar biedy w kraju, a głównym beneficjentem przyrostu dochodu narodowego czyni wąską grupę najbogatszych, budżetu, który nie tworzy podstaw dla przyszłego rozwoju kraju, a byt gospodarki opiera na wyprzedaży majątku narodowego.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#PosełJarosławKalinowski"> Po roku wyraźnie widać, że nasze oceny w pełni się potwierdziły. Budżet na rok 2000 okazał się niewiarygodny i tak naprawdę kompromitujący zarówno rząd, jak i koalicję AWS-Unia Wolności. Jego twórcy zapewniali z tej trybuny, że będzie to budżet przełomu w gospodarce i finansach kraju.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Przełamała.)</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#PosełJarosławKalinowski">I rzeczywiście nastąpił przełom i to tak głęboki, że finanse kraju de facto załamują się. Trzeba całkowicie nie mieć poczucia realizmu, by przewidzieć inflację na poziomie 5,7%, a wykonać na poziomie ok. 10%, by zaplanować stopę bezrobocia w wysokości 11,5%, a w ciągu 10 miesięcy bieżącego roku osiągnąć aż 14,1%. Karygodna jest przy tym obojętność rządu na dramaty ludzkie, będące wynikiem tych pomyłek.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#PosełJarosławKalinowski">Omawiany dziś budżet jest jeszcze bardziej nierealny niż tegoroczny. Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego nie poparł tamtego budżetu i tym bardziej nie poprze obecnego, gdyż nie tworzy on podstaw rozwoju kraju i pogarsza warunki życia większości polskich rodzin. Nie zapewnia wzrostu środków na budownictwo. Trudno mówić o wzroście w nim nakładów na bezpieczeństwo publiczne. Wreszcie nie stwarza warunków poprawy sytuacji w służbie zdrowia, oświacie i na rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#PosełJarosławKalinowski">Wysoki Sejmie! W ubiegłym roku rząd szukał możliwości zmniejszenia bezrobocia w obniżeniu podatku dochodowego od osób prawnych. Teraz pojawiają się pomysły zmian w Kodeksie pracy. A przecież głównym powodem wysokiego bezrobocia w Polsce jest bardzo duży import, ponad 40% większy od eksportu. Z tego tytułu straciło pracę ponad milion osób.</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#PosełJarosławKalinowski">Według danych GUS blisko połowa krajowych podmiotów gospodarczych ponosi straty i znajduje się na krawędzi bankructwa. Dzieje się tak z powodu polityki gospodarczej rządu i decyzji Rady Polityki Pieniężnej. Wysokie stopy procentowe, nadwartościowy kurs złotego w stosunku do euro i brak wsparcia eksportu powodują, że nasze firmy nie mogą rozwijać działalności. Tracą konkurencyjność i muszą likwidować miejsca pracy. W Polsce stworzono rodzimym przedsiębiorstwom takie warunki działania, jakich nie wytrzymałaby większość przedsiębiorstw zachodnich. Na przykład kredyt na finansowanie inwestycji oprocentowany jest na poziomie 22%, czyli 12 punktów procentowych powyżej wskaźnika wzrostu cen. Zaciągnięcie takiego kredytu jest dla firm wręcz samobójstwem, dlatego trudno się dziwić, że spada tempo inwestowania, a w wielu branżach od trzech lat notuje się nawet regres.</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#PosełJarosławKalinowski">W uzasadnieniu do budżetu przyjmuje się na 2001 r. wysoki wzrost eksportu. Jakimi instrumentami i mechanizmami ma być on osiągnięty, skoro przedsiębiorstwa mają ku temu coraz gorsze warunki? Pozwolę sobie przedstawić dla ilustracji list, który otrzymałem kilka dni temu od właściciela Fabryki Maszyn Sportowych TYTAN. Pisze on w nim, że prowadzona przez szereg lat strategia uwolnienia kursu złotego, sztywnego powiązania kursu złotówki z kursem euro, wysokich stóp procentowych spowodowała i powoduje ogromne straty gospodarcze i społeczne, powoduje hamowanie i zmniejszanie wolumenu eksportu.</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#PosełJarosławKalinowski">Działalność ta kłóci się z werbalnie przynajmniej deklarowaną polityką rządu. Ogromna większość polskiego eksportu kierowana jest na rynki Unii Europejskiej. W jaki sposób mają gospodarować polskie, nastawione na ten eksport, przedsiębiorstwa przy blisko 30-procentowym spadku kursu euro od stycznia 1999 r. i 18-procentowym wzroście inflacji? Można oszacować, że tylko w tym roku polscy eksporterzy z tytułu spadku kursu euro stracili około 4 mld zł. Następnie napisano w tym liście, że jest to polityka samobójcza, niezgodna ani z bieżącymi, ani z długofalowymi interesami polskiego społeczeństwa. Czy nie jest bowiem paradoksem to, że przedsiębiorstwo - moje przedsiębiorstwo, jak napisał właściciel - zamiast kupować wyroby hutnicze w polskich hutach, importuje je z zagranicy? Przy takich relacjach kursowych polskim firmom to się po prostu opłaca, a tymczasem polskie hutnictwo zamiera.</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.14" who="#PosełJarosławKalinowski"> Upadek przedsiębiorstw, eksporterów spowodowany polityką kursową powoduje corocznie utratę ogromnej liczby miejsc pracy. Jestem przekonany, pisze autor listu, że kontynuowanie dotychczasowej polityki pieniężnej spowoduje dalszy szybki wzrost bezrobocia i może się okazać, że połowa środków pozyskiwanych z prywatyzacji polskich przedsiębiorstw państwowych przeznaczana będzie na zasiłki dla bezrobotnych. W moim przekonaniu, pisze autor, nie są to już błędy gospodarcze, a głupota zamienia się w zdradę polskich interesów. Tu zamieszczony jest podpis właściciela fabryki. </u>
          <u xml:id="u-28.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.16" who="#PosełJarosławKalinowski">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Rząd pana premiera Buzka twierdzi, że jego sukcesem jest 5-procentowy wzrost PKB, co stawia nas w czołówce Europy. Nie chce jednak przyznać, że jest on opłacany wysokim deficytem na rachunku obrotów bieżących bilansu płatniczego. Deficyt ten osiągnął już 7,5% PKB, co oznacza, że wzrost osiągamy na kredyt. Zadłużenie zagraniczne kraju pod koniec czerwca br. osiągnęło już 65,5 mld dolarów i to nie z powodu wzrostu państwowego długu zagranicznego, ale firm prywatnych. Trzeba w końcu powiedzieć społeczeństwu, że prywatne zadłużenie zagraniczne wzrosło w ciągu 2,5 roku o 18 mld dolarów: z 14,5 mld do 32,5 mld dolarów. A przecież bilans płatniczy kraju jest jeden.</u>
          <u xml:id="u-28.17" who="#PosełJarosławKalinowski">Pragnę przypomnieć, że w latach 70. Polska zadłużyła się na 20 mld dolarów. Czy rząd premiera Buzka zdaje sobie sprawę, że w zadłużaniu państwa prześcignął już dekadę Gierka?</u>
          <u xml:id="u-28.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.19" who="#PosełJarosławKalinowski"> Pewien wzrost zadłużenia zagranicznego byłby oczywiście uzasadniony, gdyby wynikał z importu inwestycyjnego, zwłaszcza nowych technologii, ale import inwestycyjny stanowi zaledwie 14% całego importu i ciągle się zmniejsza. Wysoki deficyt obrotów bieżących był dotychczas równoważony przez duże, jednorazowe wpływy walutowe ze sprzedaży majątku państwowego, ale od przyszłego roku zaczną się one zmniejszać, bo rząd już sprzedał to, co dawało większy dochód, aby szybko uzyskać środki na pokrycie deficytu budżetu państwa i bilansu płatniczego.</u>
          <u xml:id="u-28.20" who="#PosełJarosławKalinowski">Wysoka Izbo! Propaganda sukcesu w wykonaniu AWS i Unii Wolności eksponuje i chwali wdrażanie czterech tak zwanych wielkich reform. Jakie są ich skutki, wiedzą i dotkliwie odczuwają nasi obywatele, zwłaszcza chodzi tu o sferę ochrony zdrowia i sferę oświaty. To wy, panie i panowie posłowie z klubów AWS i Unii Wolności, skutecznie obrzydziliście społeczeństwu cały proces transformacji systemu społeczno-ekonomicznego. Ludzie tracą nadzieję, ludzie tracą zaufanie do państwa. Wyście to sprawili. Jak podają statystyki, 19 mln osób żyje poniżej obiektywnego minimum socjalnego, a 6 mln osób poniżej granicy ubóstwa.</u>
          <u xml:id="u-28.21" who="#PosełJarosławKalinowski">Zdaniem Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego budżet zgodny z proponowanym projektem te bolesne problemy jeszcze pogłębi. Świadczy o tym fakt, że redukcja deficytu budżetowego ma być osiągnięta kosztem biedniejszej części społeczeństwa. Na to nie ma, nie było, nie ma i nie będzie zgody z naszej strony.</u>
          <u xml:id="u-28.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.23" who="#PosełJarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W budżecie na rok 2001, podobnie jak w budżecie tegorocznym, nie widać troski o stronę przychodów. Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego oczekuje od rządu wyjaśnienia, dlaczego rząd przymyka oczy na to, że firmy z kapitałem zagranicznym, wykazując rentowność zerową, nie płacą podatku dochodowego w kwocie szacowanej na około 3 mld zł, transferują te środki za granicę. Dlaczego rząd godzi się na tak wysokie wydatki na obsługę długu krajowego, spowodowane najwyższą w Europie realną stopą kredytową? Dlaczego rząd sprzedał kontrolę nad PZU za sumę kilkadziesiąt razy niższą od rzeczywistej wartości? Naszym zdaniem sprawa ta musi znaleźć rozstrzygnięcie przed Trybunałem Stanu.</u>
          <u xml:id="u-28.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.25" who="#PosełJarosławKalinowski">Dlaczego skarb państwa sprzedał za tak niską cenę część Telekomunikacji, naszej najbardziej zyskownej firmy? Dlaczego skarb państwa płaci setki milionów złotych za wyceny i analizy zagranicznym firmom doradczym, które w istocie reprezentują interesy kupujących, a pielęgniarki nadal zarabiają po 700 zł?</u>
          <u xml:id="u-28.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.27" who="#PosełJarosławKalinowski">Takich pytań i przykładów jest więcej. Kryją się za nimi sumy, które pozwoliłyby osiągnąć dochody budżetowe wystarczające na zrównoważenie budżetu i na znaczne zmniejszenie długu publicznego. Wytłumaczcie więc, panowie z rządu i koalicji, i przekonajcie społeczeństwo, że zamiast pozyskiwania wskazywanych przeze mnie dochodów musicie dalej podwyższać podatki pośrednie, ciąć wydatki na cele społeczne czy zmieniać Kartę nauczyciela, aby zaoszczędzić na wydatkach płacowych. Przekonajcie społeczeństwo, że nie możecie przeznaczyć więcej na rozwój infrastruktury społeczno-gospodarczej, na obronę narodową, na bezpieczeństwo obywateli, na poprawę beznadziejnej sytuacji w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-28.28" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest nadzieja.)</u>
          <u xml:id="u-28.29" who="#PosełJarosławKalinowski">Wysoki Sejmie! W tym roku nakłady na rolnictwo miały wzrosnąć o 40%. Co z tego wyszło, wszyscy widzą, a rolnicy czują. W przyszłym roku nakłady te mają wzrosnąć realnie o 6,31%, ale wchodzi w to kredyt Banku Światowego i zagraniczne środki pomocowe. A tak naprawdę wzrost dotyczy tylko Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W pozostałych działach dotyczących rolnictwa jest po prostu nędza. Naprawdę trzeba dużej odwagi, żeby rolnictwo nazwać w tym budżecie priorytetem.</u>
          <u xml:id="u-28.30" who="#PosełJarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiony przez rząd projekt budżetu na 2001 r. jest niewiarygodny. Nadal podcina podstawy rozwoju kraju, pogarsza sytuację małych i średnich przedsiębiorstw, nie tworzy ludziom szans na poprawę ich trudnego bytu. Na szczęście będzie to ostatni budżet tego rządu.</u>
          <u xml:id="u-28.31" who="#PosełJarosławKalinowski">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego nie może zaakceptować takiego budżetu. Już dziś to zapowiadamy. Tymczasem w komisjach będziemy wskazywać na wszystkie niedorzeczności zawarte w tym projekcie budżetu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu panią poseł Janinę Kraus w imieniu Koła Parlamentarnego Koalicja dla Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PosełJaninaKraus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moi przedmówcy dokonali prawdziwej wiwisekcji wnętrza patologicznego tworu, jakim, naszym zdaniem, jest projekt budżetu na 2001 r. Z tej analizy wynika, że brak jest pieniędzy właściwie na wszystko. W związku z tym nie widać pozycji, z której można by wziąć jakąś większą kwotę i dofinansować inną, bez pogorszenia już i tak dramatycznej sytuacji w dziedzinie, którą minusowana pozycja reprezentuje. Zresztą w tych ewentualnych roszadach w rachubę wchodzą kwoty niczego do końca niezałatwiające. Ten budżet jest po prostu za mały o wiele miliardów złotych. W dodatku i w tej niewystarczającej wielkości jest nierealny zarówno pod względem przyjętych założeń i wskaźników makroekonomiczynch, jak też pod względem zaplanowanych dochodów. Ten budżet został poczęty in vitro w laboratoriach Ministerstwa Finansów z wirtualnych elementów w postaci ultraliberalnych doktryn i wskaźników.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PosełJaninaKraus"> Jest oderwany nie tylko od rzeczywistych potrzeb polskiego społeczeństwa, samorządów terytorialnych, gospodarki, państwa, ale także od pozytywnych możliwości, jakie istniały i istnieją w zakresie rozwiązania najbardziej palących problemów. To nie jest budżet państwa przyjaznego ludziom, wszystkim ludziom, lecz wręcz przeciwnie - to jest budżet państwa, które manifestuje swój obcy, by nie powiedzieć, wrogi, nieliczący się z losami zwykłych ludzi stosunek do polskiego społeczeństwa i państwa. W naszej opinii jest to budżet antyspołeczny i nieludzki. Bardzo bliski mi człowiek, przemawiając kiedyś pod pomnikiem górników zamordowanych w Kopalni Wujek, powiedział, że ustawy mogą zabijać równie skutecznie jak kule. I nie mogę o tym nie myśleć, patrząc na przedłożony projekt budżetu, jeśli miałby on być realizowany w swojej obecnej postaci. Mechanizm jego działania w stosunku do zwykłych ludzi, zwłaszcza tych spychanych w poszerzającą się strefę ubóstwa i nędzy, jest prosty. Najpierw głodowe dochody, potem utrata pracy, a niedługo potem również stałego zasiłku, potem odcięcie mediów - energii elektrycznej, wody, a w końcu eksmisja i szansa na pomoc społeczną w wysokości kilkunastu złotych na miesiąc.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#PosełJaninaKraus">Wysoka Izbo! Strzeżmy się, byśmy nie przyłożyli ręki do tej budżetowej równi pochyłej. To nie jest żadna demagogia. Na pierwszej stronie uzasadnienia do projektu ustawy budżetowej możemy przeczytać: „Wysoki wzrost gospodarczy nie przyczynia się do tworzenia nowych miejsc pracy. Konsekwencją bardzo szybkiego wzrostu wydajności jest rosnące bezrobocie”. Coś takiego można napisać tylko, biorąc dosłownie powiedzenie, że papier jest cierpliwy, i wierząc, że posłowie są na tyle bezrefleksyjni, że nie zorientują się, o co tak naprawdę chodzi. Przecież to nic innego, jak akceptowanie przez politykę państwa zasady nieograniczonego minimalizowania zatrudnienia w większych przedsiębiorstwach i tworzenie tylko przejściowych azyli dla setek tysięcy obywateli, którzy przez większych przedsiębiorców zostaną uznani za zbędnych. Przecież rząd dobrze wie, że drobni kupcy są eliminowani przez wielkie super- i hipermarkety, a mali i średni producenci, powiązani z wielkimi przedsiębiorstwami, albo będą upadali razem z masowo likwidowanymi przedsiębiorstwami państwowymi należącymi do tzw. nieefektywnych branży sektorów, albo chcąc sprostać konkurencji, będą musieli, podobnie jak wielcy przedsiębiorcy, redukować personel i ograniczać jego wynagrodzenia. I trzeba mieć dużo odwagi albo nie liczyć się z opinią publiczną i reakcjami społecznymi, aby najpierw czyniąc ze wzrostu gospodarczego główny priorytet polityki społeczno-gospodarczej, a następnie stwierdzając, że powiększa on bezrobocie, wyprowadzać z tego wszystkiego wniosek, iż uzasadnia to potrzebę wprowadzania dalszych ograniczeń w dziedzinie wynagrodzeń i praw pracowniczych gwarantowanych dotychczas przez Kodeks pracy czy Kartę nauczyciela. Protestujące pielęgniarki, sfrustrowani nauczyciele nie kojarzą zapewne tego, że u podstaw takiej polityki stoi Unia Europejska i Międzynarodowy Fundusz Walutowy, wedle wymagań i wskazówek których powstał nie tylko ten projekt budżetu na rok przyszły, ale także wszystkie poprzednie budżety od 1989 r. Daje temu zresztą wyraz pan minister Bauc, mówiąc o budżecie przyszłorocznym, że jest to budżet normalny, taki jak poprzednie. Liberalną ideologię, która im przyświeca, dobrze oddają zalecenia, jakich udzielił polskiemu rządowi Międzynarodowy Fundusz Walutowy w grudniu ub.r.: Ograniczenie wydatków publicznych będzie miało kluczowe znaczenie dla zapewnienia docelowego poziomu salda budżetu i zwiększenia wydajności pracy. Konieczne będą trudne decyzje dotyczące wydatków na wynagrodzenia, emerytury i dotacje.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#PosełJaninaKraus">Drugi cytat: „Potrzebne będą również ograniczenia budżetowe nałożone na samorządy. Przykładowo, jeśli władze samorządowe zwrócą się o wsparcie finansowe rządu na pokrycie ponadplanowych wydatków na ochronę zdrowia, wniosek taki musi być stanowczo odrzucony, a fakt ten upubliczniony”. Smaku tym zacytowanym przeze mnie wskazaniom dodaje taka jeszcze dodatkowa uwaga: „Ważne jest, aby zadeklarowany cel fiskalny rządu miał szeroki odbiór społeczny”.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#PosełJaninaKraus">Wysoka Izbo! Pracownicy sfery budżetowej powinni wiedzieć, że ich złe położenie nie jest więc spowodowane obiektywnymi przyczynami, lecz liberalną doktryną zakładającą systematyczne zmniejszanie udziału finansów i wydatków publicznych w ogólnym krajowym dochodzie narodowym. Powinni też zdawać sobie sprawę z tego, że tę doktrynę realizowali konsekwentnie wszyscy liberałowie, niezależnie od tego, czy wywodzili się z kręgów solidarnościowych, czy postkomunistycznych.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#PosełJaninaKraus">My, posłowie KPN-Ojczyzna oraz Polskiej Racji Stanu ze zgrozą dostrzegamy w tym projekcie wyraźne znamiona instrumentu realizowania leninowskiej koncepcji państwa „eksploatatorskiego”. To znaczy państwa, które legalizuje realne panowanie w Polsce zagranicznych i krajowych grup wielkich interesów. Takie państwo troszczy się o to, by wielcy biznesmeni i menedżerowie „rośli w siłę i dostatek”, kosztem nie tylko dostatku, ale minimum godziwej egzystencji milionów tych zwykłych obywateli. Lekarzy, pielęgniarek, nauczycieli, pracowników przemysłu, rolników, bezrobotnych, emerytów i rencistów.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#PosełJaninaKraus">Wedle naszej wiedzy i naszego rozeznania sytuacji istniała możliwość skonstruowania lepszego budżetu na rok 2001 jako podstawy wyjściowej dla budżetów na lata 2002 i 2003 oraz dalszą jeszcze perspektywę. Może to być budżet zgodny z konstytucją i międzynarodowymi paktami praw gospodarczych, socjalnych, kulturalnych, ale nade wszystko zgodny z rzeczywistymi potrzebami polskiego społeczeństwa i państwa oraz ich aktualnymi i potencjalnymi możliwościami realizacyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#PosełJaninaKraus">Już dochody tego przyszłorocznego budżetu mogłyby być co najmniej o kilka miliardów realnych złotych większe niż założone przez rząd. To pozwoliłoby odpowiednio zwiększyć wydatki na najbardziej pilne cele publiczne, a równocześnie istnieje zupełnie realna możliwość poprawienia bilansu w obrotach towarowych i płatniczych z zagranicą.</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#PosełJaninaKraus">To wszystko da się osiągnąć, ale pod warunkiem, że i rząd, i parlament uświadomią sobie wreszcie, że mechaniczne stosowanie zalecanych Polsce przez zagranicznych partnerów ultraliberalnych i monetarystycznych zasad, na obecnym jej etapie rozwoju społeczno-gospodarczego, jest popełnianiem przez państwo ekonomicznego samobójstwa na raty i stanowi zagrożenie dla biologicznej egzystencji znacznej części społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-30.10" who="#PosełJaninaKraus">Wbrew temu, co mówią ci, którzy usiłują Polsce te zasady narzucić, ich realizacja nie przybliża naszej akcesji do Unii. Liczenie na to, że jak pozbędziemy się majątku państwowego, wyprzedamy ten majątek i „skonsolidujemy” finanse publiczne, to 2 stycznia 2003 r. Polska, z milionami bezrobotnych i ze zminimalizowanymi do absurdalnie niskich granic finansami publicznymi, zostanie przyjęta do Unii - jest mrzonką.</u>
          <u xml:id="u-30.11" who="#PosełJaninaKraus">Jedynym wyjściem z obecnej wyraźnie krytycznej sytuacji jest radykalna zmiana filozofii oraz założeń polityki społeczno-gospodarczej. Jej naczelnym celem musi być nie realizowanie jakichś ideologicznych doktryn i interesów międzynarodowego kapitału, lecz efektywny ekonomicznie i społecznie, dynamiczny wzrost gospodarczy nastawiony w pierwszej kolejności na zaspokojenie potrzeb polskiego społeczeństwa i państwa.</u>
          <u xml:id="u-30.12" who="#PosełJaninaKraus">Wytwarzany w Polsce kapitał musi służyć przede wszystkim tym, którzy go wytwarzają, a nie zagranicznym jego właścicielom i dysponentom. Podstawową siłą napędową rozwoju gospodarki powinien stać się rosnący popyt wewnętrzny, wsparty rosnącą siłą nabywczą całego społeczeństwa, wynikającą z rozsądnej proporcji między wzrostem wydajności pracy i dochodów ludności.</u>
          <u xml:id="u-30.13" who="#PosełJaninaKraus">Państwo ma prawne i ekonomiczne instrumenty, aby skończyć z tolerowaniem bezzatrudnieniowego wzrostu gospodarczego, opartego na nieograniczonym i niekontrolowanym wykorzystywaniu postępu naukowo-technicznego i technologicznego do zastępowania pracy ludzi pracą maszyn i komputerów.</u>
          <u xml:id="u-30.14" who="#PosełJaninaKraus">Inwestycje powinny być realizowane w możliwie największym stopniu przy pomocy środków własnych. Konieczne jest też ograniczenie nadmiernego i zbędnego importu, w tym także importu myśli twórczej. Polska nauka nie może głównie czy w dużej części utrzymywać się z pieniędzy PHARE i z pomocy różnych zagranicznych instytucji. Musi otrzymać znacznie większe niż dotąd wsparcie z budżetu oraz zamówienia na prace naukowo-badawcze i usługi z zakresu programowania, i projektowania, dotyczące wdrażania nowych technik i technologii, czy też metod organizacji i zarządzania. Przyjęcie takich założeń stwarza szanse szybkiego ożywienia gospodarki, poprawienia sytuacji finansowej Polski, zwiększenia dochodów budżetu państwa, budżetów samorządów lokalnych, a także polepszenia warunków życiowych podstawowej części społeczeństwa bez nakładów pochodzących ze środków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-30.15" who="#PosełJaninaKraus">Teraz tylko kilka przykładów. Pan minister Bauc nawoływał do konstruktywnych propozycji. Proszę, oto one. Z dziedziny polityki finansowej: należy obniżyć stopy procentowe do poziomu niewielkiej nadwyżki w stosunku do inflacji, to może ożywić inwestycje, ale także zmniejszyć wypływ z Polski dewiz pochodzących z zysków, jakie przynoszą zagranicznemu kapitałowi spekulacyjnemu lokaty złotówkowe w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-30.16" who="#PosełJaninaKraus">Przykład z polityki energetycznej: zamiast importować coraz większe ilości coraz droższej ropy naftowej, gazu, trzeba rozpocząć na wielką skalę gazyfikowanie węgla, biomas i różnego rodzaju odpadów do produkcji energii elektrycznej skojarzonej z produkcją paliw płynnych. Nic, poza oporami naszych zagranicznych i krajowych konkurentów węgla, nie stoi na przeszkodzie, żebyśmy dla tych celów wykorzystywali 20–30 mln ton węgla rocznie. Granica opłacalności tego zastępowania węgla, oceniana według najnowszych danych na 14–21 dolarów za baryłkę ropy, dawno została przekroczona. Nic nie wskazuje na to, żeby w przyszłości miało to stracić aktualność. Taka konwersja może wzbogacić naszą gospodarkę o ładnych kilka miliardów dolarów rocznie, co dla budżetu nie jest bez znaczenia.</u>
          <u xml:id="u-30.17" who="#PosełJaninaKraus">Podobnie rzecz ma się z produkcją bioetanolu, biodiesli. Jej zwiększenie może być poważnym źródłem podniesienia dochodów rolnictwa i zwiększenia opłacalności produkcji rolnej. To także nowe miejsca pracy. Panu premierowi Buzkowi te problemy nie powinny być obce, ponieważ zanim objął urząd prezesa Rady Ministrów, zajmował się nimi zawodowo.</u>
          <u xml:id="u-30.18" who="#PosełJaninaKraus">Państwo może również ucywilizować, w rozsądnych granicach, powstający w Polsce kanibalistyczny wolny rynek przez wprowadzenie systemu podatkowego czyniącego nieopłacalnym szkodliwy dla interesów polskiego państwa i bardzo kosztowny bezzatrudnieniowy wzrost gospodarczy i transferowanie nadmiernej części zysków za granicę.</u>
          <u xml:id="u-30.19" who="#PosełJaninaKraus">Czas najwyższy na wykorzystanie w pełni przez Polskę klauzul restrukturyzacyjnych i transformacyjnych, które wynikają z Układu Europejskiego. Te rozwiązania od lat są w zasięgu ręki. Do ich zastosowania brak tylko woli politycznej.</u>
          <u xml:id="u-30.20" who="#PosełJaninaKraus">Wysoka Izbo! Ten budżet powinien być odrzucony, bo w ramach prac w komisjach, w naszym przekonaniu, nie ma szans, by uzyskał on taki kształt i zawartość, by można było o nim powiedzieć: to dobry budżet dla Polski. Mamy jednak świadomość, że nawet nieprzyjęcie tego budżetu nie daje nadziei na budżet zasadniczo lepszy, taki, jakiego Polska potrzebuje. Nie pozwolą na to wpływowe kręgi liberalne, które niezależnie od tego, czy nazywają się lewicowymi, czy nazywają się prawicowymi, dopilnują, by polityka budżetowa i polityka gospodarcza były kontynuowane. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu panią poseł Halinę Nowinę-Konopczynę w imieniu Koła Poselskiego Porozumienie Polskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Nieco bezpłodnym zajęciem, wydaje się, jest dyskusja nad ustawą budżetową, która leży w tej chwili przed nami na pulpitach. Ustawa budżetowa, która jest konstytucją gospodarczą, stwarza ramy procesów społecznych, gospodarczych, ekonomicznych, jest środkiem ciężkości funkcjonowania państwa. Ta zwykle najbardziej ważna, ważąca, ustawa stawia nas, posłów, na poziomie księgowych w dużym przedsiębiorstwie.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Dlaczego w ten sposób określam naszą pozycję w stosunku do tej ustawy? Otóż rząd jest autorem budżetu, a my możemy jedynie przesunąć poszczególne sumy z działu do działu, nie naruszając filozofii ustawy. A tu leży klucz do tego, czy ustawa budżetowa jest ustawą dobrą czy złą. Jaka jest ta filozofia? Szczególna. AWS - a rząd AWS jest autorem ustawy - od początku skoligacony i związany umową koalicyjną z Unią Wolności, realizował kolejne wizje premiera i ministra finansów Leszka Balcerowicza, bo musiał jako koalicjant. Dziś jest to rząd mniejszościowy - samorządny, a jakże - ale budżet nadal jest uzależniony i czuje się w nim, może nawet silniej niż poprzednio, ducha Leszka Balcerowicza. Być może dlatego tak się dzieje, że AWS boi się wyborów, chyba słusznie.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Na pewno.)</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Być może za cenę poparcia budżetu przez Unię Wolności buduje sobie bezpieczeństwo dotrwania w tych ławach do jesieni. Być może, nie twierdzę, że tak jest. Nie wiadomo zresztą, czy na pewno będzie to poparcie.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Proszę państwa, co by się stało, gdyby ustawa budżetowa nie została przyjęta? Obowiązywałby preliminarz budżetowy. Gdyby AWS zaryzykował zbudowanie prawidłowego budżetu, który służy interesom całego społeczeństwa i zaryzykował jego odrzucenie, to oczywiście ryzykowałby wcześniejsze wybory, ryzykowałby to, że duża część jego posłów nie znajdzie się w tych ławach, ale zapewniłby realizację budżetu, który służyłby Polsce.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#komentarz">(Poseł Danuta Waniek: To nie ta formacja, pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Proszę państwa, to powoduje - jak powiedziałam - że zajmowanie się tym budżetem jest zajęciem nieco bezpłodnym.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Chcę powiedzieć, że uważamy, iż celem gospodarki jest zaspokajanie potrzeb ludzi, w pierwszym rzędzie obywateli własnego państwa, a dopiero w dalszej kolejności realizowanie rozmaitych umów międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-32.10" who="#PosełHalinaNowinaKonopka"> Pan minister Bauc w swoim - panie ministrze, proszę się nie obrazić za określenie, którego w tej chwili użyję - szamańskim wystąpieniu zastosował rodzaj czarowania rzeczywistości. Naprawdę, proszę się nie obrażać, ale jakoś tak mi się to kojarzy. Mówił pan minister, że priorytetem jest wieś, transport, bezpieczeństwo, zabezpieczenia emerytalne, przyspieszenie integracji. Otóż to właśnie nazywam czarowaniem rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-32.11" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Rolnictwo, jako priorytet, ma pochłonąć 11,7% wszystkich wydatków. A jak jest w rzeczywistości? Pakt dla rolnictwa nie został podpisany przez związki zawodowe, bo nie ma realnej gwarancji jego sfinansowania. Rząd nie dotrzymał już umowy z rolnikami. Miało być 3% PKB na rolnictwo, było 2,5. Agencja Rynku Rolnego na ten rok miała przyznane 720 mld zł, w budżecie na 2001 r. jest 640 mld.</u>
          <u xml:id="u-32.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Milionów.)</u>
          <u xml:id="u-32.13" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Milionów, przepraszam. Na postęp biologiczny było 109, jest 93. Na postęp w dziedzinie hodowli zwierząt było 148, jest 127.</u>
          <u xml:id="u-32.14" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Jeśli chodzi o paliwo rolnicze, komisje przyjęły projekt dopłat do tego paliwa, a ja się pytam: czy są zarezerwowane środki na realizację bonów paliwowych? Jest 30 mln na drukowanie bonów.</u>
          <u xml:id="u-32.15" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Powiedział pan minister, że nakłady na tę agencję, fundusze dla niej wzrastają o 57%. O ile się nie mylę, to w 2000 r. było 1,2 mld zł, w 2001 r. będzie 1,8 mld zł. To niekoniecznie jest 57%. Poza tym jest tego wszystkiego za mało. Agencja jest obciążona spłatą odsetek od kredytów z lat 1994–2000. Na agencji ciąży również obowiązek dofinansowania, współfinansowania zadań realizowanych z funduszy SAPARD. Na ten cel przewidziano 250 mld zł. Ze względu na to, że nastąpiło opóźnienie w realizacji SAPARD i jest obietnica, że te środki nie przepadły, że będą skierowane do Polski w tym roku, należałoby przewidzieć, że współfinansowanie - jeżeli środki pomocowe mają być wykorzystane - powinno być na poziomie 400–500 mln zł. Inaczej, proszę państwa, nie będziemy w stanie wykorzystać tych, niesłychanie zresztą skromnych, bardziej symbolicznych, środków pomocowych.</u>
          <u xml:id="u-32.16" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Nie ma możliwości zastosowania w tym roku dopłat do mleka klasy ekstra. Wydaje się, że to drobiazg, trochę mniej zarobią rolnicy. Nie, proszę państwa, jest to element, który będzie rzutował na przyszłe lata. W jaki sposób? Otóż jeżeli w tej chwili nie będzie tego dofinansowania, nie ma możliwości wzrostu produkcji mleka, co będzie w efekcie rzutowało na wyznaczenie Polsce znacznie niższych limitów produkcyjnych mleka w Unii Europejskiej, niż mogłaby otrzymać. Gdzie szklanka mleka? O tym się mówiło, nie ma szklanki mleka. Natomiast co będzie? Będzie wzrost zatrudnienia w sektorze rolno-spożywczym, i to w ciągu trzech lat wzrost z 5 tys. do 50 tys. pracowników. To wszystko to jest biurokracja. Być może w ten sposób rząd ma zamiar przeciwdziałać bezrobociu. Ale ostrzegam - jest to zupełnie puste zatrudnienie, ono tylko pożera nasz dochód, natomiast niczego nie przysparza. Jest to sytuacja wymuszona na nas znowu przez zobowiązania międzynarodowe, przez naszą decyzję dostosowania się do prawa Unii Europejskiej. Efektem tego jest i będzie znaczny wzrost biurokracji. Jest to obciążenie finansów publicznych, a nie przysporzenie ich wartości.</u>
          <u xml:id="u-32.17" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Utrzymanie deficytu budżetowego na poziomie 2,2% PKB oznacza realny spadek wydatków na wiele dziedzin życia społecznego i publicznego. Spowoduje to między innymi wzrost zadłużenia takich elementów sektora finansów publicznych, jak kasy chorych, ZUS, urzędy pracy, publiczne zakłady opieki zdrowotnej, i będzie rzutowało na wiele lat naprzód. To nie są konsekwencje jednoroczne. To są konsekwencje, które będą się ciągnęły przez lata. Co to spowoduje? Ano, nastroje społeczne, proszę państwa, nie są zbyt dobre, nie są zbyt optymistyczne. Tego rodzaju sytuacja spowoduje na pewno nie uspokojenie ich, a dalszą eskalację napięć i z tym musimy się liczyć. Ten budżet spowoduje wzrost bezrobocia. I tutaj bulwersującą sprawą jest świadomość rządu, który wie, bo wie o tym minister tego rządu, że na tym budżecie tracić będą najsłabsi, że tracić będą na zasiłkach dla bezrobotnych, na zasiłkach przedemerytalnych. Wynikało to jasno w dyskusji z udziałem przedstawiciela rządu prowadzonej w radiu dwa dni temu. Wysokie stopy procentowe hamują dodatkowo przyrost miejsc pracy. A wysokie stopy procentowe prawdopodobnie będą utrzymane, wynika to z wypowiedzi publicznej pana profesora Rosatiego, członka Rady Polityki Pieniężnej.</u>
          <u xml:id="u-32.18" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Proszę Państwa! Płacimy w tej chwili za cztery naraz przeprowadzone reformy. Te reformy miały na celu decentralizację. Faktycznie rośnie centralizacja. Rośnie w sposób nieuchronny. I wynika to wprost z tego budżetu, który leży przed nami, bardzo szczegółowe dyspozycje dla samorządów są dowodem na niesłychanie centralistyczne podejście w stosunku do alokacji środków finansowych. To jest znowu zebranie decyzji w jednym ręku. A więc po co było ładować się w te reformy, które nas tyle kosztują.</u>
          <u xml:id="u-32.19" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Proszę Państwa! I to wszystko dzieje się w sytuacji zbliżającego się kryzysu globalnego, kryzysu ekonomicznego. Wyznacznikami tego kryzysu są takie elementy, jak trudny pieniądz, czyli wysoki procent kredytów, plus to, że państwo nie jest kreatorem pieniądza. Wyznacznikiem zbliżającego się kryzysu jest wymywanie pieniędzy z realnego obrotu, rzeczowego obrotu, na rzecz spekulacji. To dzieje się na całym świecie. To dzieje się również u nas.</u>
          <u xml:id="u-32.20" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Rynki finansowe rosną i minister Wąsacz powiedział, że mają się dobrze. Nie wzrastają natomiast wyniki realnej gospodarki. Wymywanie pieniędzy z małych krajów, ze słabszych krajów, między innymi i z Polski, i ściąganie ich do centrali, spowoduje zamieranie gospodarek słabszych państw. Ale, proszę państwa, ten system, który jest systemem samounicestwiającym się, dąży w tej chwili do swojego kresu. I musimy mieć świadomość, że znajdziemy się w sytuacji, kiedy osłabiona Polska, bardzo osłabiona, na własne życzenie stanie wobec wyzwań kryzysu światowego.</u>
          <u xml:id="u-32.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Włodarczyka w imieniu Koła Parlamentarnego Ruchu Odbudowy Polski - Porozumienia Centrum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełWojciechWłodarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozpatrując przedłożony przez rząd Jerzego Buzka z 3-miesięcznym opóźnieniem projekt ustawy budżetowej na rok 2001, musimy przede wszystkim zwrócić uwagę na okoliczności, które warunkują jego konstrukcję. Po pierwsze, ciąży na nim spadek po polityce byłego ministra finansów i byłego wicepremiera Leszka Balcerowicza.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#komentarz">(Poseł Danuta Waniek: To prawda.)</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PosełWojciechWłodarczyk">Absurdalne założenie pana Balcerowicza, który, składając w grudniu 1999 r. poprawkę do projektu budżetu swego autorstwa, twierdził, iż średnioroczna inflacja będzie w roku 2000 na poziomie 5,7%, skutkuje dziś konieczność planowania wyższych wydatków na indeksację rent i emerytur w 2001 r. Rok temu było przecież pewne, że inflacja będzie większa, zapewne dwucyfrowa, bo już wtedy roczny wskaźnik inflacji przekraczał 9%. Takie są fakty i takie są zapewne powody odejścia Unii Wolności z rządu, aby uniknąć odpowiedzialności za błędną politykę finansową własnego ministra. Odpowiedzialność za jej dotychczasowy kształt ponosi całkowicie Unia Wolności i minister finansów Balcerowicz.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#PosełWojciechWłodarczyk">Pan Balcerowicz jest autorem jeszcze jednego kukułczego jaja, podrzuconego obecnemu rządowi, mianowicie faktu prasowego w postaci tzw. założeń budżetu na rok 2001, w których podobno uwzględniono wydatki związane z indeksacją rent i emerytur, a jednocześnie założono deficyt finansów publicznych na poziomie 1,5% PKB. Ta mityczna suma, na którą powołują się teraz finansiści, przede wszystkim z zagranicy, jest tak samo fikcyjna, nierealna i szkodliwa, jak prognozowany przez pana Balcerowicza średnioroczny poziom inflacji w 2000 r. 5,7%.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#PosełWojciechWłodarczyk">Druga okoliczność, warunkująca konstrukcję budżetu na 2001 r., to skutki finansowe wprowadzanych reform społecznych. Komercyjne kredyty, jakie musiał zaciągnąć Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, pożyczki ZUS od skarbu państwa, wreszcie rosnące długi wobec II filaru świadczą o tym, że mamy do czynienia ze złą koncepcją reformy ubezpieczeń społecznych, przygotowanych w zasadniczym kształcie jeszcze przez poprzednią ekipę rządową Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Planowane dotacje budżetowe dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych są zatrważająco wysokie i przekraczają wszystkie najśmielsze nawet prognozy kosztów wprowadzenia reformy ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#PosełWojciechWłodarczyk">Podobnie ma się rzecz z reformą służby zdrowia. W roku 1999, pierwszym roku reformy, na ochronę zdrowia wydano realnie o blisko 22% pieniędzy więcej niż w roku poprzednim, czyli przed reformą. Jeżeli dodamy do tego wszystkie napięcia społeczne związane ze służbą zdrowia, uzasadnione strajki, ostatnio pielęgniarek, gorszy dostęp do usług medycznych, utrzymywanie starych długów placówek służby zdrowia, niebotyczne zarobki w kasach chorych, to należy postawić pytanie o jej sens, o sens reformy. Czy na tym etapie rozwoju gospodarczego i społecznego Polski była potrzeba? Komu była potrzebna w takim kształcie?</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#PosełWojciechWłodarczyk">Trzeba w tym momencie koniecznie przypomnieć o pełnej aprobacie prezydenta Kwaśniewskiego i SLD dla przeprowadzonych reform. Wystarczyłoby jedno weto prezydenta, by uchronić Polskę i Polaków przed skutkami źle zaplanowanych i źle przeprowadzonych reform. Przestrzegało przed nimi wielu polityków ze wszystkich stron sceny politycznej.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#PosełWojciechWłodarczyk">Nie wolno też zapomnieć o złych skutkach reformy administracji, zwłaszcza rozbudowy samorządu wyższego szczebla. Nadmiernie rozbudowana administracja samorządowa szczebla wojewódzkiego, która i tak nie ma odpowiednich narzędzi do realizacji swoich ustawowych celów, przykładem może być problem z programem SAPARD, oraz brak ustawy o służbie publicznej, obejmującej urzędników samorządowych, czyni z samorządów obszar lokalnych układów i wydaje je na łup partyjnych, a nawet rodzinnych wpływów oraz sprzyja korupcji i niegospodarności. Subwencje i dotacje stanowią gros dochodów samorządowych województw i powiatów, zaprzeczając idei samorządności. A zatem samorządność jest fikcją. Pieniądze są najlepszym sposobem na sterowanie i uzależnianie samorządów od administracji centralnej. Koszty pośrednie i bezpośrednie tak funkcjonującej administracji, brak wyraźnej redukcji administracji centralnej, to poważne obciążenie finansowe państwa i przyczyna tak wysokiego deficytu.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#PosełWojciechWłodarczyk">Trzecia okoliczność, być może najważniejsza, określająca rozpatrywany dziś budżet, to zakres władzy Rady Polityki Pieniężnej i jej wątpliwa rola w konstruowaniu polityki finansowej i gospodarczej państwa. Rada została powołana w myśl koncepcji liberalnych i monetarystycznych. Być może przydatna jest dla państwa stabilnego gospodarczo i finansowo, w Polsce działa jednak w warunkach przekształceń systemowych, w warunkach państwa wyniszczonego polityką komunistów, koniecznością spłat zaciągniętych przez nich ogromnych długów. Rada Polityki Pieniężnej, kreując w istocie politykę finansową państwa, nie ponosi za nią żadnej odpowiedzialności. Czterech członków rady desygnuje prezydent, który także nie ponosi za politykę finansową państwa żadnej odpowiedzialności. Tę ustrojową wadę należałoby zmienić. Wysokie stopy procentowe wpływają paraliżująco na rozwój polskiej gospodarki, przyciągają do Polski nieobliczalny kapitał spekulacyjny i stają się zagrożeniem dla stabilności Polski w wymiarze makroekonomicznym, hamują tak potrzebny Polsce eksport.</u>
          <u xml:id="u-34.9" who="#PosełWojciechWłodarczyk">Politykę finansową państwa i projekt budżetu na 2001 r. określa więc, w większym stopniu niż rząd i parlament, niezależna od rządu i Sejmu Rada Polityki Pieniężnej, koszty źle zaplanowanych i źle przeprowadzonych reform oraz konsekwencje złych decyzji Balcerowicza. Jest jeszcze jedna okoliczność warunkująca obecny projekt budżetu: założenie o konieczności przeprowadzenia wyborów parlamentarnych jesienią, a nie wiosną 2001 r., a właściwie założenie o bezpośrednim związku kształtu budżetu z jesiennym terminem wyborów. To fatalne założenie powoduje, że budżet skonstruowany został pod oczekiwania tej partii politycznej, od której jego uchwalenie jest uzależnione. To budżet obliczony na przyjęcie przez Unię Wolności. Ale czy jest on do przyjęcia dla coraz szerszej rzeszy naprawdę biednych Polaków? Czy najniższy w całym dziesięcioleciu wzrost realnych płac w sferze budżetowej, emerytur i rent, zaledwie o 0,4%, jest tym, czego oczekują Polacy? Czy nikłe nakłady na aparat sprawiedliwości, mimo skutecznych działań ministra Kaczyńskiego, wzmocnią nasze poczucie bezpieczeństwa? Czy wzrost o 15% nakładów na rolnictwo związany jest z konkretnym planem dla polskiej wsi i będzie przeznaczony na likwidację przyczyn, a nie skutków - tak jak się to dzieje dotychczas - naszego opóźnienia w rolnictwie?</u>
          <u xml:id="u-34.10" who="#PosełWojciechWłodarczyk">Dziś mamy pewność, że fundamenty systemowe III Rzeczypospolitej zostały źle skonstruowane. Brak jest dostatecznie sprawnych i silnych narzędzi administracji centralnej do prowadzenia własnej polityki finansowej i gospodarczej państwa, kreowania własnej polityki społecznej, niezbędnych zwłaszcza w chwili wchodzenia Polski do struktur gospodarczych Unii Europejskiej i w związku z obecnością Polski w NATO.</u>
          <u xml:id="u-34.11" who="#PosełWojciechWłodarczyk">Brak jest w projekcie budżetu politycznych pomysłów, dotyczących przede wszystkim korekt systemowych służby zdrowia, likwidacji bądź oddania samorządom lekarskim kas chorych. Brak jest w projekcie budżetu zapowiedzi wyraźnych redukcji i systemowych zmian w administracji centralnej i samorządowej. Dziś mamy pewność, że reforma samorządowa w obecnym kształcie, przy obecnych zasadach finansowania i ordynacji wyborczej, nie wzmacnia samorządu. Mamy też pewność, że nie została tak naprawdę dokonana reforma administracji centralnej, a służba cywilna, rozwijana zbyt wolno i nieobejmująca samorządów, wpływa na rozwój korupcji i paraliżuje aparat państwowy i samorządowy. Brak wreszcie programu zmieniającego strukturalnie polską wieś - mówiła o tym i podała bardzo dużo cyfr pani poseł Nowina-Konopka. Na to najważniejsze wyzwanie, przed jakim stanie każdy polski rząd, wyzwanie obejmujące 1/3 Polaków, mieszkańców wsi, wciąż nie została przedstawiona żadna realna koncepcja, bo „Pakt dla wsi” taką koncepcją nie jest. Zarysu takiego uzdrowieńczego planu w budżecie nie ma i nie ma tego w zapowiedziach polityków Akcji Wyborczej Solidarność - nie ma też zresztą w zapowiedziach polityków SLD.</u>
          <u xml:id="u-34.12" who="#PosełWojciechWłodarczyk">Projekt budżetu na rok 2001 jest nierealny. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby przygotował go polityk Unii Wolności, jest to jednak budżet, który, odsłaniając po raz pierwszy faktyczne, katastrofalne skutki dokonanych reform, nie proponuje w związku z tym żadnych zasadniczych środków zaradczych. Jest to budżet, który mimo paraliżujących ograniczeń, jakie nakłada na politykę rządu Rada Polityki Pieniężnej, nie proponuje rozwiązań wzmacniających polską gospodarkę i eksport jej produktów. Nie rozwiązuje najpilniejszego, bieżącego problemu społecznego - bezrobocia. W projekcie ustawy budżetowej na rok 2001 przewidziano wzrost bezrobocia do 15%. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów i kół poselskich.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kontynuujemy dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Zygmunta Berdychowskiego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przygotowany przez Radę Ministrów przesłany Sejmowi w dniu 15 listopada projekt ustawy budżetowej na rok 2001 jest dokumentem, który od razu podzieli opinię publiczną i elity polityczne na tych, którzy go akceptują, i tych, którzy go odrzucają.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Ten przygotowany przez mniejszościowy gabinet Jerzego Buzka dokument budził ogromne kontrowersje, jeszcze zanim ujrzał światło dzienne. Majowa, lipcowa czy wreszcie październikowa debata o tym, co gdzie trzeba zaliczyć, kiedy komu i ile trzeba będzie pożyczyć, co do budżetu wpłynie, a co nie, po raz kolejny potwierdziły tezę, że opozycja poza postulaty negacji przedkładanych przez rząd dokumentów nie jest w stanie wyjść - nawet wtedy gdy debata dotyczy najważniejszych dla kraju rozstrzygnięć. Populizm, brak odpowiedzialności za konieczny dziś dla Polski proces modernizowania struktur państwa i gospodarki nie pozwalają niestety wykreować społecznego i politycznego partnera rządu w tym trudnym procesie przebudowy Rzeczypospolitej, procesie, którego rząd Jerzego Buzka nie przeprowadza przecież we własnym interesie, przeprowadza go w interesie nas wszystkich. Charakteryzująca się zatem politycznymi podziałami na tych, którzy bronią, i na tych, którzy atakują, debata o finansach publicznych państwa w roku 2001 nie daje z powodu postawy opozycji żadnych szans na to, aby uzyskać konsensus co do tego, kiedy, ile i jak należy wydawać nasze pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Przygotowany przez ministra finansów Jarosława Bauca projekt budżetu na rok 2001 na pewno nie jest przykładem dokumentu przełomowego, niosącego z sobą jakąś zasadniczą zmianę. Jest to propozycja kontynuowania niezwykle mozolnej i ciężkiej pracy, jaką od 10 lat prowadzimy dla naprawy Rzeczypospolitej. Jednym słowem, jest to budżet może mniej ambitny, ale na pewno bardziej realny.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Projekt ustawy budżetowej na rok 2001 w swoich najważniejszych założeniach przygotowany został w oparciu o trzy rządowe dokumenty, które precyzują strategiczne cele, jakie stoją przed Polską w ciągu najbliższych lat.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Pierwszy to projekt polityki gospodarczej do roku 2005, projekt drugi to projekt polityki uzdrawiania finansów publicznych w latach 2000–2003, projekt trzeci to projekt polityki prywatyzacyjnej państwa do roku 2001.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Sformułowane w tych dokumentach cele strategiczne polskiej gospodarki to przede wszystkim rozwój gospodarczy; rozwój gospodarczy, który nie jest wartością samą w sobie, ale jedynym sposobem na to, aby poprawić na trwałe dobrobyt Polaków, aby dokonał się prawdziwy awans cywilizacyjny Polski. Zapisany w tym celu w budżecie 5-procentowy wzrost produktu krajowego brutto nie jest z pewnością spełnieniem naszych marzeń. Ale będzie to propozycja, która na pewno zostanie zrealizowana. Zapisane w tym projekcie budżetu i dotychczas osiągane w tym zakresie wskaźniki sytuują Polskę w czołówce najszybciej rozwijających się krajów Europy. Warto zatem o tym pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Walka z bezrobociem i tworzenie nowych miejsc pracy - w pierwszej kolejności miały temu służyć przyjęte już przez parlament ustawy zmierzające do naprawy systemu podatkowego oraz propozycje rządu zawarte w ustawie okołobudżetowej. Dziś bowiem zarówno prawica, jak i lewica mają już świadomość tego, iż bez zasadniczej racjonalizacji wydatków przeznaczonych na cele społeczne, bez zmiany rozwiązań zawartych w ustawodawstwie pracy nie tylko obecne środki okażą się niewystarczające, ale również daleko większe nie zapewnią społecznego zadowolenia i akceptacji. Dlatego w tak drażliwych społecznie kwestiach oczekiwać należy w opozycyjnych deklaracjach poczucia odpowiedzialności za los tych bolesnych zmian, a nie tylko zgłaszania coraz to nowych pretensji i żądań, których realizacji nijak nie można pogodzić z zapewnieniem naszemu krajowi stabilnego rozwoju. Zwłaszcza w obliczu przyszłorocznych wyborów czas najwyższy, aby lewica i PSL zaczęły myśleć o tym, jak sprzyjać rozwojowi, a nie jak przejadać wypracowany przez poprzednie pokolenia dorobek.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Co pan truje, panie Berdychowski.)</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rozumiem, że koledzy z lewicy mogą mieć w tym zakresie, póki jeszcze są w opozycji, zdanie odmienne. Jestem natomiast przekonany, że jeżeli panowie w wyniku wyborów parlamentarnych utworzycie koalicję, która będzie sprawowała władzę, to będziecie stali przed podobnymi wyzwaniami, podobnymi problemami, przed którymi my stoimy w dniu dzisiejszym. I jestem przekonany, że będziecie proponowali podobne rozwiązania, bo po prostu innych zaproponować nie sposób.</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Dalej, wydaje się, iż integracja z Unią Europejską na warunkach partnerskich może się dokonać tylko i wyłącznie wtedy, jeżeli będziemy krajem, który będzie się rozwijał, który będzie partnerem dla wszystkich krajów wchodzących w skład Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-36.10" who="#PosełZygmuntBerdychowski">I wreszcie cel ostatni - i chyba najtrudniejszy do zrealizowania - to przebudowa postsocjalistycznej gospodarki, w tym państwowych molochów w przemysłach ciężkich, w nowoczesną gospodarkę z dominującym w nich sektorem małych i średnich przedsiębiorstw. To właśnie realizacji tego celu mają służyć ogromne, jak na nasze możliwości, środki finansowe zagwarantowane w projekcie budżetu państwa na restrukturyzację hutnictwa - 40 mln, górnictwa - prawie 1,5 mld, przemysłu zbrojeniowego - prawie 40 mln czy na restrukturyzację PKP. A przecież nie są to jedyne tego rodzaju wydatki. Z drugiej strony warto w tym miejscu odnotować ogromny wzrost wydatków budżetowych przeznaczonych na wspieranie rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw. Postulat niby tak oczywisty, ale nigdy przecież wydatki budżetu państwa nie osiągnęły kwoty kilkudziesięciu milionów złotych w tym zakresie. Tym zwłaszcza przedstawicielom opozycji, którzy uważają, że jest to zdecydowanie za mało, przypominam, iż mieliście państwo dużo czasu na to, aby w tym zakresie zrobić cokolwiek, a nie zrobiliście nic.</u>
          <u xml:id="u-36.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-36.12" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Konstrukcja budżetu państwa na rok 2001 opiera się na kilku podstawowych założeniach. Pierwszym jest, jak już wspomniałem, założenie, iż polski produkt krajowy brutto w roku 2001 wzrośnie o 5,1%, do poziomu 793 mld polskich złotych w cenach nominalnych. Drugim jest szacowany na poziomie 7,2% średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług. Trzecim są planowane na poziomie 16,8% stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego. Zgodnie z kolejnym założeniem średnioroczny kurs złotego w stosunku do dolara wyniesie 4,60, a w stosunku do euro 4,10. W końcu ostatnim jest założenie, iż stopa bezrobocia niestety wzrośnie do poziomu 14,9%.</u>
          <u xml:id="u-36.13" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Ze wszystkich wypowiedzi, opinii i komentarzy, z jakimi w ostatnim czasie mogliśmy się zapoznać, przebija z jednej strony troska o to, czy tego rodzaju założenia są możliwe do zrealizowania, ale z drugiej strony brakuje jednoznacznych wypowiedzi, które by te rządowe propozycje całkowicie dezawuowały.</u>
          <u xml:id="u-36.14" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Wydaje się zatem, że przyjęte założenia są bardzo ambitne, ale możliwe do realizacji. Aby sukces ten był możliwy, musimy jednak:</u>
          <u xml:id="u-36.15" who="#PosełZygmuntBerdychowski">— po pierwsze, konsekwentnie restrukturyzować gospodarkę,</u>
          <u xml:id="u-36.16" who="#PosełZygmuntBerdychowski">— po drugie, prywatyzować,</u>
          <u xml:id="u-36.17" who="#PosełZygmuntBerdychowski">— po trzecie, odważnie prowadzić działania zmierzające do zwiększenia elastyczności rynku pracy,</u>
          <u xml:id="u-36.18" who="#PosełZygmuntBerdychowski">— po czwarte, prowadzić konsekwentną decentralizację finansów publicznych,</u>
          <u xml:id="u-36.19" who="#PosełZygmuntBerdychowski">— i po piąte, dokonać dalszej racjonalizacji wydatków w sektorze publicznym.</u>
          <u xml:id="u-36.20" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Są to zadania, których realizacja w części jest uzależniona od czynników, na które mamy wpływ, a w części od czynników, na które żadnego wpływu nie mamy. Oczywiście nie mamy wpływu na to, czy ceny ropy naftowej będą ciągle wzrastać, czy sytuacja na rynkach finansowych w Europie i na świecie będzie ustabilizowana, czy gospodarki Unii Europejskiej będą się rozwijały w dotychczasowym tempie i czy w związku z tym zwiększą się możliwości eksportowe naszej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-36.21" who="#PosełZygmuntBerdychowski">O ile uwarunkowania zewnętrzne dawały ministrowi finansów pewną swobodę przygotowywania projektu przyszłorocznego budżetu - bowiem globalny wzrost gospodarczy jest przewidywany na poziomie 4%, a wzrost w krajach Unii Europejskiej na poziomie prawie 3% - o tyle uwarunkowania wewnętrzne takiej swobody rządowi niestety nie pozostawiły. Przedkładany dokument przewiduje niestety wzrost wydatków zdeterminowanych, który na przestrzeni ostatnich tylko trzech lat wynosi prawie 6% - wzrósł z 57,7% do 63% wszystkich wydatków budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-36.22" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Wydatki te pochłaniają prawie 75% wzrostu dochodów budżetu państwa, a wynikają w głównej mierze:</u>
          <u xml:id="u-36.23" who="#PosełZygmuntBerdychowski">- po pierwsze, z kosztów obsługi długu publicznego; przypomnę w tym miejscu, że na ten cel przeznaczono prawie 23 mld zł;</u>
          <u xml:id="u-36.24" who="#PosełZygmuntBerdychowski">- po drugie, z niższych niż planowano wpływów z podatku VAT w roku 2000; jest to spowodowane zarówno prowadzoną w niektórych branżach restrukturyzacją, jak i zwiększającym się eksportem, w związku z którym następuje przecież zwrot podatku VAT;</u>
          <u xml:id="u-36.25" who="#PosełZygmuntBerdychowski">- po trzecie, z niższych niż planowano wpływów z podatku od dochodów osobistych, co z kolei wynika z niekończących się zapowiedzi reform, które potem nie następują.</u>
          <u xml:id="u-36.26" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Łączny spodziewany ubytek dochodów budżetu państwa z wyżej wymienionych powodów zamknie się zapewne kwotą około miliarda złotych. Przyczyną tego są również: wyższe niż zakładano stopy procentowe w roku bieżącym, rozpoczęcie operacji wypłaty rekompensat oraz wyższa niż zakładano inflacja, która pociąga za sobą konieczność przeprowadzania dodatkowych waloryzacji rent i emerytur.</u>
          <u xml:id="u-36.27" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Jak łatwo zauważyć, w przyszłorocznym budżecie - częściowo z bezradności, a częściowo świadomie - po raz kolejny akceptujemy wzrost wydatków socjalnych. Po zsumowaniu wszystkich wydatków o charakterze socjalnym, które zapisano w budżecie państwa, jak i w budżetach funduszy celowych, otrzymamy sumę prawie 160 mld zł. Wzrost ten jest tak duży, że zagraża stabilności gospodarczej naszego kraju. Wydaje się, że z własnej winy, z powodu braku odpowiedzialności - przede wszystkim opozycji - jesteśmy świadkami przejadania ogromnego dorobku, który udało nam się wypracować w ostatnich latach.</u>
          <u xml:id="u-36.28" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Nieudolnie rozpoczęty proces przekształceń ZUS, równie niechlubnie kontynuowany, gigantyczne zaległości podatkowe państwowych molochów, brak sprawnego systemu informatycznego - wszystko to dodatkowo komplikuje i tak trudną sytuację wyjściową. Proces naprawy tej instytucji to również, a może przede wszystkim, proces uzdrawiania naszych finansów publicznych, który na pewno będzie trwał jeszcze długo, ale który z determinacją jest prowadzony przez nasz rząd. Świadczy o tym zresztą przedstawiony parlamentowi w dniu wczorajszym projekt ustawy okołobudżetowej.</u>
          <u xml:id="u-36.29" who="#komentarz">(Poseł Izabella Sierakowska: Szczególnie Karta Nauczyciela.)</u>
          <u xml:id="u-36.30" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jestem głęboko przekonany, iż proces naprawy finansów publicznych powinien być wyjęty spod bieżących sporów politycznych. Żaden rząd, żaden parlament nie podejmie bowiem wystarczająco radykalnych działań skierowanych na niezwiększanie transferu socjalnego, jeśli będą temu towarzyszyły koniunkturalne protesty ze strony opozycji; raz lewicowej, raz prawicowej. Panie i panowie posłowie, miarą naszej odpowiedzialności musi być również współtworzenie rozwiązań trudnych, niezależnie od tego, jakie miejsce zajmujemy w parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-36.31" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dochody budżetu państwa w roku 2001 zamkną się kwotą prawie 160 mld zł, co oznaczać będzie wzrost niemal o 17% nominalnie i ponad 9% realnie. Dochody podatkowe zamkną się kwotą 148 mld zł, co oznaczać będzie wzrost o 6,3%. Dochody niepodatkowe zamkną się kwotą prawie 14 mld zł, co oznaczać będzie realny wzrost na poziomie 33%. Duży wpływ na tak zapisane dochody ma z jednej strony przyjęcie ustawy okołobudżetowej (prawie 3,5 mld zł dodatkowych środków), a z drugiej strony prognoza zaostrzenia dyscypliny podatkowej, które ma przynieść dodatkową kwotę prawie 2 mld zł. Jest wiele głosów krytycznych odnoszących się do tak zapisanych wskaźników, ale milczeniem zbywa się następujące fakty, które na pewno będą miały ogromny wpływ na realizację budżetu: stopniową poprawę sytuacji w górnictwie, a co za tym idzie - wzrost ściągalności VAT (obecnie 22,5% wszystkich zaległości w tym zakresie to zaległości kopalń); uchwalenie ustawy o restrukturyzacji PKP, która pozwoli na odzyskanie przez nasze koleje płynności finansowej, a w związku z tym również i zdolności do obsługiwania zobowiązań wobec budżetu; restrukturyzację niektórych pozostałych branż i ich prywatyzację; zmiany, które już zostały wprowadzone w ustawodawstwie podatkowym, likwidację niektórych ulg, rozszerzenie poboru podatku VAT i jego zwiększenie.</u>
          <u xml:id="u-36.32" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Rząd przedstawił zatem propozycje odważne, może nawet ryzykowne, ale na pewno dobrze przygotowane, tak że możemy być pewni, iż zostaną zrealizowane. Trudno jest bowiem sobie wyobrazić, aby zwłaszcza propozycje odnoszące się do racjonalizacji wydatków publicznych, zawarte w ustawie okołobudżetowej, nie zostały przyjęte. Zresztą dzisiejsze głosowania w tej sprawie potwierdzają mój optymizm.</u>
          <u xml:id="u-36.33" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Wydatki budżetu państwa osiągną w roku 2001 poziom 182,5 mld zł. Oznacza to nominalny wzrost o 19,5%, a realnie o 11%. Budżet państwa zamknie się deficytem w wysokości 19,7 mld zł; głównym sposobem na jego pokrycie będzie prowadzenie w roku 2001 prywatyzacji, z której wpływy mają przynieść ponad 18 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-36.34" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedstawiony przez rząd pana premiera Buzka projekt budżetu państwa na rok 2001 jest projektem, o którym można mówić wiele złego, który w wielu miejscach wzbudza kontrowersje, który zawiera w sobie wiele bardzo krytycznie społecznie przyjmowanych rozwiązań. Wydaje się, że wkroczyliśmy na drogę, z której w tej chwili nie można już zejść - proste rezerwy, które można było uruchomić, aby dokonywać tych wydatków społecznie najbardziej pożądanych, zostały wyczerpane. Dzisiaj już tych rezerw po prostu nie ma; za każdym razem przy konstrukcji budżetu będziemy się zmagać z odpowiedzią przede wszystkim na pytanie, w jaki sposób racjonalizować wydatki publiczne. I ten budżet po raz pierwszy pokazuje skalę tego problemu. Musimy prowadzić debatę przede wszystkim o tym, jak racjonalizować wydatki. Jest bowiem zarówno w koalicji rządowej, jak i w opozycji zgoda co do tego, iż nasza gospodarka będzie się rozwijała w tempie może i szybkim, jak na warunki Europy Środkowej i Wschodniej, natomiast nie na tyle szybkim, aby w sposób istotny zwiększyć dochody. A więc to, co będzie decydowało o naszym postępie, to przede wszystkim umiejętne wykorzystywanie naszych zasobów, które udało nam się wypracować. Dlatego uważam, iż przedłożone propozycje dają gwarancje, iż ten budżet będzie stanowił właściwą podstawę pracy Komisji Finansów Publicznych celem wyeliminowania, jeżeli są, mankamentów, niedociągnięć i przygotowania do kolejnego czytania budżetu państwa, abyśmy mogli go uchwalić w przepisanym przez konstytucję terminie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Macieja Manickiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PosełMaciejManicki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#PosełMaciejManicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Berdychowski przed chwileczką, nie taką krótką, bo na początku swojego wystąpienia, dziwił się, i nie jest w tym zdziwieniu odosobniony, że opozycja, czytaj: SLD, miała negatywną opinię o tym budżecie zanim trafił on do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#PosełMaciejManicki">Chciałem powiedzieć, że, po pierwsze, Sojusz Lewicy Demokratycznej zna dosyć dobrze sytuację gospodarki, nie najlepszą, i sytuację finansów publicznych, a ta jest fatalna.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#PosełMaciejManicki">Po drugie, dużo wcześniej wiedzieliśmy, na jakich założeniach została oparta konstrukcja tego budżetu.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#PosełMaciejManicki">Po trzecie, wiedzieliśmy, komu ten budżet będzie musiał się podobać.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#PosełMaciejManicki">Po czwarte, znamy potencjał intelektualny i mentalność AWS.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#PosełMaciejManicki">Po piąte, wiedząc powyższe, przy niewielkim wysiłku, można było już dawno przewidzieć, co w generaliach będzie w tym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#PosełMaciejManicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa budżetowa to z jednej strony perspektywa na rok przyszły, czasem i na dalsze lata. Perspektywa, jaka rysuje się na tle projektu ustawy budżetowej na rok 2001, jest fatalna, o tym zresztą jeszcze później. Z drugiej strony ustawa budżetowa ukazuje jak w soczewce stan państwa, stan gospodarki tegoż państwa, stan finansów publicznych. Jaki jest ten stan, powszechnie wiadomo - zły, bardzo zły. Takie przekonanie wyraża, mając po temu podstawy, w licznych badaniach zdecydowana większość społeczeństwa. Trzeba jednak dodać, że niestety nawet już przekonani do takiej oceny w przeważającej części nie wiedzą, jak bardzo zła jest sytuacja.</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#PosełMaciejManicki">Reforma ubezpieczeń społecznych wygenerowała otchłań, która pochłania miliardy, dziesiątki miliardów złotych. Reforma nie działa, więc nawet tak naprawdę nie wiemy, w jakiej skali ta dziura tymi miliardami jest zasypywana. Nie wiemy, czy ta porażająca kwota 14 856 mln długów Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na koniec roku 2000, zapisana w załączniku do ustawy budżetowej, jest prawdziwa. Wiemy, że długi Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na koniec 2000 r. wyniosą co najmniej 14 856 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#PosełMaciejManicki">Z uzasadnienia do ustawy budżetowej wiemy też, że rządowi wydaje się, że zaległe zobowiązania wobec otwartych funduszy emerytalnych, zobowiązania za lata 1999 i 2000, wyniosą 3 482 mln. Z tegoż uzasadnienia wiemy, że rząd w roku 2001 nie zamierza - i tego, w myśl zasady, że jak rząd mówi, że da, to mówi, a jak mówi, że nie da, to nie da, jesteśmy pewni - i nie będzie spłacać pożyczek z budżetu państwa ani kredytów bankowych, ani nawet odsetek od tych pożyczek, które obciążają saldo Zakładu Ubezpieczeń Społecznych czy Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Te miliardy mają być, zdaniem rządu Jerzego Buzka, spłacane dopiero w przyszłej kadencji. Mówiąc o długach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, o zobowiązaniach na poczet przyszłych okresów, trzeba jeszcze powiedzieć o dwóch kwestiach. Po pierwsze, kwestia spłaty zobowiązań za odebrane bezprawnie przez poprzedni, solidarnościowy rząd dodatki emerytalne. Gros tej spłaty przypadnie po roku 2001. Saldo wykazane w budżecie Funduszu Ubezpieczeń Społecznych tych zobowiązań oczywiście nie obejmuje, a to też kolejne miliardy.</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#PosełMaciejManicki">I jeszcze jedna, bardzo istotna wydaje się kwestia - emerytury pomostowe. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych przyjęta w 1998 r. zadekretowała emerytury pomostowe jako pewnego rodzaju substytut tzw. wcześniejszych emerytur. Bliżej niesprecyzowana, bo do tej pory nie ma tej ustawy, populacja, ale są to co najmniej setki tysięcy osób, które będą miały w przyszłości prawo do świadczeń nazywanych emeryturami pomostowymi, a obecnie do składki na te emerytury, składki, która powinna być zapłacona z mocą od 1 stycznia 1999 r. Pani minister Lewicka deklarowała w 1998 r., że ustawa o emeryturach pomostowych trafi do Sejmu w kwietniu. Chodziło oczywiście o kwiecień roku 1999. Dzisiaj jest listopad, a właściwie już grudzień roku 2000 i nie ma nawet założeń do tej ustawy. Tej ustawy nie będzie ani w tym, ani w przyszłym roku. W ogóle nie wiadomo, czy ta ustawa będzie mogła być przyjęta wobec góry zobowiązań finansowych, jakie taki pomysł wykreował. Jeśli tę górę dodamy do tego, o czym już wiemy, to łatwo sobie wyobrazić, jaką pętlę finansową finansom publicznym założyła, jak to powiedział poczytny tygodnik, najdroższa kobieta świata.</u>
          <u xml:id="u-38.11" who="#PosełMaciejManicki">Tę informację o długach, o zobowiązaniach dedykuję premierowi, który wylewa publicznie żale dotyczące spłat zagranicznych kredytów zaciąganych w okresie PRL. Nie chcę gloryfikować czy upiększać tamtego okresu, ale nie można - to ponownie pod adresem premiera i pana posła Berdychowskiego - mówić o tamtych długach, zapominając o dochodach z prywatyzacji majątku państwowego rodem przecież z PRL. I może wreszcie uzgodnijcie panowie, co po tym PRL zostało, bo jedni mówią, że gruzy, zgliszcza i długi zagraniczne, a inni te gruzy i zgliszcza wyprzedają i ktoś za nie płaci pieniędzmi, które zamiast służyć rozwojowi gospodarki, zapychają coraz to nowe dziury w finansach publicznych powstające w efekcie waszych pożałowania godnych tzw. reform. A kiedyś, już niedługo, nie będzie czego sprzedawać.</u>
          <u xml:id="u-38.12" who="#PosełMaciejManicki">Mówiąc o problemach finansowych Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie można pominąć jeszcze jednej kwestii - jest to waloryzacja emerytur i rent w roku 2000. Rząd Jerzego Buzka, rząd etosu i „Solidarności”, z pełnym wyrachowaniem, premedytacją i cynizmem odrzucając opinię ekspertów, przyjął w budżecie roku 2000, że inflacja wyniesie 5,7% i pod ten zakłamany wskaźnik wyliczył, że emerytury i renty w roku bieżącym mają wzrosnąć od 1 czerwca o 4,3%, czyli średnio o około 40 zł miesięcznie na emeryta, na rencistę jeszcze mniej.</u>
          <u xml:id="u-38.13" who="#PosełMaciejManicki">Od dawna już wiadomo, że inflacja w ujęciu średniorocznym będzie wyższa w roku 2000 niż 10%. Mówię o inflacji w ujęciu średniorocznym, czyli rok do roku, bo w tym przypadku ten wskaźnik jest istotny, a nie wskaźnik grudzień do grudnia. A wskaźnik na poziomie ponad 10% oznacza, że waloryzacja powinna być o około 60 zł miesięcznie wyższa - nie 40 zł średnio, lecz ponad 100 zł średnio.</u>
          <u xml:id="u-38.14" who="#PosełMaciejManicki">Te brakujące za siedem miesięcy 60 zł miesięcznie, razem ponad 400 zł, wyrwane cynicznie i z wyrachowaniem z kieszeni średnio każdego emeryta, rząd obiecał w podpisanym porozumieniu oddać emerytom, co dotyczy też rencistów, w lutym 2001 r. - już w lutym, jak mówi rząd, dopiero w lutym, jak mówią emeryci i renciści. Pytanie, dlaczego w świetle tego podpisanego przez rząd porozumienia nie napisano w projekcie ustawy, czy w uzasadnieniu do tego projektu, że ta wypłata ma nastąpić w lutym? Być może w odpowiedzi usłyszymy, że nie ma takiego wymogu formalnego, by wpisać ten termin do ustawy budżetowej, i formalnie to będzie racja. Nie trzeba, nie ma takiego formalnego wymogu. Ale zwykła przyzwoitość nakazuje, by taki zapis w projekcie ustawy zamieścić, bo przecież nie ma przymusu, ale nie ma i zakazu, a jest zasada: pacta servanda sunt - umów trzeba dotrzymywać. I niestety trzeba dodać, że to porozumienie, jak wiele innych porozumień podpisanych przez rząd Jerzego Buzka, jest tyle warte, ile papier, na którym zostało spisane, a nawet mniej, bo tego papieru sensownie nie można już wykorzystać - za twardy, można się pokaleczyć. Bardzo chciałbym się mylić, ale, jak już mówiłem, wszystko na to wskazuje, że się nie mylę. Gdzie bowiem jest projekt ustawy, która by taką wcześniejszą wypłatę umożliwiła? Przy okazji, panie marszałku: W jakiej szufladzie Sejmu utknął zgłoszony przez SLD trzy miesiące temu projekt rezolucji wzywającej rząd do wcześniejszego uregulowania długu wobec emerytów i rencistów z tytułu niedoszacowanej w roku 2000 waloryzacji? Oczywiście projekt rezolucji można schować i o nim zapomnieć, problemu, którego postulowana przez SLD rezolucja dotyczy, schować i zapomnieć o nim się nie da. Pan premier Jerzy Buzek raczył powiedzieć 28 maja 1998 r. w wystąpieniu telewizyjno-radiowym: Nowy system emerytalny będzie działał zgodnie z jasnymi i uczciwymi zasadami. Każdy będzie miał indywidualne konto, na którym rejestrowane będą jego składki emerytalne. Emerytury zostaną ściśle powiązane z sumą wpłaconych składek. Będziemy dokładnie wiedzieli, ile pieniędzy mamy na swoim koncie emerytalnym. Zniknie niepewność co do zabezpieczenia na starość. Polska będzie miała od 1 stycznia przyszłego roku - to znaczy roku 1999 - dobry i nowoczesny system emerytalny. 21 września 1998 r. w wystąpieniu tym razem telewizyjnym premier mówił: Można śmiało powiedzieć, że zbudowaliśmy fundament sprawnego, nowoczesnego państwa. Po roku mamy uporządkowane prawnie najważniejsze dziedziny życia: służbę zdrowia - to już miało być w styczniu 1999 r. - ubezpieczenia emerytalne oraz szkolnictwo i samorząd. Wszystkie reformy wejdą w życie już od nowego 1999 r. Po owocach ich poznacie - to już nie są słowa premiera. Tymi słowami najlapidarniej można by podsumować tzw. reformę emerytalną - gorzkie to owoce. Miało być lepiej, miało być taniej. Lepiej dla ubezpieczonych, taniej dla budżetu i pracodawców. Jak jest? Każdy widzi - ani lepiej, ani taniej. Jak będzie? Oto jest pytanie. Na to pytanie tak naprawdę będzie można odpowiedzieć dopiero wtedy, kiedy po tej ekipie się posprząta. Tutaj najwięcej zależy od tego, kiedy będzie można użyć miotły. Odpowiedź na to pytanie przyniesie finał prac nad budżetem. Decyzja zapadnie w odpowiedzi na pytanie marszałka Sejmu - kto jest za przyjęciem ustawy budżetowej, kto jest przeciw? - to będzie czas na tę decyzję.</u>
          <u xml:id="u-38.15" who="#PosełMaciejManicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bezrobocie jest największym z zagrożeń, przed jakimi stoi Polska. Bez pracy jest ponad 3 mln Polaków, w tym ponad 2,5 mln bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy. Oznacza to, że co piąty dorosły, zdolny do pracy Polak nie może znaleźć zatrudnienia. Jak wynika natomiast z projektu ustawy budżetowej, będzie jeszcze gorzej. Ostrzegaliśmy wielokrotnie przed takim rozwojem sytuacji. Nasze ostrzeżenia i wezwania pozostały bez odzewu. Za obecnego rządu liczba zarejestrowanych bezrobotnych wzrosła o blisko 800 tys. osób, czyli o ponad 45%. W 1997 r. - warto przypomnieć - ostatnim roku rządów koalicji PSL–SLD dotacja do Funduszu Pracy wyniosła 3,5 mld zł, w roku 2000 przewidywane wykonanie wynosi niespełna 840 mln zł, czyli w ujęciu realnym mniej niż 1/5 dotacji w roku 1997. Oto realny wyraz zaangażowania rządu Jerzego Buzka w przeciwdziałanie bezrobociu. Na marginesie powiem, że projektem ustawy budżetowej na rok 2001 rząd po raz kolejny łamie prawo - przepis art. 37o ust. 2 ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Rok temu rząd tłumaczył pokrętnie tę sytuację rzekomą kolizją między przepisami tej ustawy. Tej kolizji już nie ma. Aby takie krętactwo wyeliminować, Sejm nowelizacją z 31 marca 2000 r. zmienił przepis regulujący dochody Funduszu Pracy (art. 57 ust. 1 pkt 2) i tam już expressis verbis, łopatologicznie, napisano, że dochodami z Funduszu Pracy między innymi jest dotacja, która ma pokryć koszty związane z wypłatą zasiłków i świadczeń przedemerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-38.16" who="#PosełMaciejManicki">W związku z tym pytanie: Jak to się stało, że w projekcie ustawy budżetowej, która ma być realizowana w przyszłym roku, łączna dotacja do Funduszu Pracy jest o 1300 mln zł mniejsza od kwoty, jaką przewiduje się na pokrycie kosztów związanych z wypłatą świadczeń i zasiłków przedemerytalnych? Rząd ma po prostu ustawy, które Sejm przyjmuje, w głębokim poważaniu.</u>
          <u xml:id="u-38.17" who="#PosełMaciejManicki">We wspomnianym już projekcie ustawy okołobudżetowej rząd proponuje, aby brakujące na zasiłki i świadczenia przedemerytalne środki również pozyskać, zaciągając kredyt w bankach komercyjnych. Z narzędzia mającego od przyszłego roku służyć wyłącznie poprawie bieżącej płynności finansowej Funduszu Pracy w trakcie roku budżetowego rząd chce uczynić dźwignię przerzucającą problem na następców.</u>
          <u xml:id="u-38.18" who="#PosełMaciejManicki">Polska kredytem stoi - oto nasza rzeczywistość; rzeczywistość, jaką proponuje rząd Jerzego Buzka. Kredyt dla ZUS i Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, kredyt na płace nauczycieli, kredyt na zasiłki dla bezrobotnych, kredyt dla kas chorych. Szkoda tylko, że rozumu dla obecnej ekipy na kredyt, a choćby i za gotówkę, kupić nie można.</u>
          <u xml:id="u-38.19" who="#PosełMaciejManicki">A propos rozumu: zamrożenie zasiłków rodzinnych, rozumiem, to przejaw na pewno polityki prorodzinnej; objaw być może nie zamrożenia, a może odmrożenia tego organu, w którym teoretycznie rozum się znajduje.</u>
          <u xml:id="u-38.20" who="#PosełMaciejManicki">Projekt ustawy budżetowej, panie marszałku, Wysoka Izbo, będziemy starali się w komisjach poprawić. Nie mamy przecież pewności, czy uda się go ostatecznie odrzucić. Włożymy w to tyle wysiłku, ile będzie możliwe. Po prawdzie niewiele sobie po tym wysiłku obiecujemy, ale z tej pracy nie zrezygnujemy, pracy tej nie poniechamy.</u>
          <u xml:id="u-38.21" who="#PosełMaciejManicki">Wiemy doskonale, jakie czynniki ostatecznie zdecydują, czy budżet na rok 2001 zostanie uchwalony. Wiemy też, że skala ewentualnych korzystnych zmian w rządowym projekcie ma się nijak do korzyści Polski i Polaków z odrzucenia tej ustawy. Wobec tej bowiem skali, choćby hipotetycznie najbardziej optymistycznej, uchwalenie budżetu nie ma praktycznie żadnego znaczenia merytorycznego. Uchwalenie budżetu ma znaczenie tylko formalne, gdyż i tak, szczególnie wobec zwłoki rządu w przekazaniu projektu do Sejmu, od 1 stycznia zacznie obowiązywać budżet w wersji uchwalonej przez Radę Ministrów. Obojętnie, czy budżet zostanie przez Sejm zatwierdzony, czy odrzucony, skutek jest praktycznie ten sam.</u>
          <u xml:id="u-38.22" who="#PosełMaciejManicki">Różnica polega tylko na tym, kto przygotuje kolejny budżet. SLD nie chce, aby robił to Jerzy Buzek i jego rząd. SLD chce, aby budżet na rok 2002 był przygotowany przez rząd mający legitymację społeczną do sprawowania władzy w naszym państwie. Sojusz Lewicy Demokratycznej chce, by także ze względu na prace budżetowe wybory parlamentarne odbywały się na wiosnę, a nie na jesieni. Dlatego w zdaniu wypowiedzianym przed chwilą wyraz „tylko” trzeba skreślić. Tak więc różnica pomiędzy uchwaleniem przez Sejm budżetu lub jego odrzuceniem polega na tym, kto przygotuje budżet na rok 2002. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Z uwagi na niektóre fragmenty wypowiedzi zawarte w wystąpieniu pana posła podjąłem decyzję, aby Prezydium Sejmu, po przeanalizowaniu stenogramu, zadecydowało, czy nie zachodzi konieczność zwrócenia się w tej sprawie do Komisji Etyki Poselskiej.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Wielowieyskiego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PosełAndrzejWielowieyski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem panu wdzięczny za przekazaną nam w tej chwili decyzję. Chciałbym też powiedzieć dwa słowa na ten temat. Słowa użyte przez pana posła Manickiego, mówiące o wyrafinowaniu, cynizmie i wyrachowaniu rządu, który nie chciał zapłacić należnego emerytom wyrównania, są rzeczywiście co najmniej nierzetelne. Chyba należałoby to ocenić nawet gorzej. Przecież pan poseł Manicki jako były minister dobrze wie, jak wygląda gospodarka funduszami państwowymi w tym zakresie, dobrze wie, z czego wynikły te trudności. Inflacja wynikła z sytuacji na rynkach światowych i naszego problemu żywnościowego, naszych zbiorów. Budżet państwa musi w tej chwili wydawać, sprzedawać bony 2-, 3-tygodniowe po to, żeby zachować płynność bieżących wypłat. Byłoby rzeczą wspaniałą, gdyby można było zapłacić emerytom niewątpliwie należne im sumy. Naprawdę potrzeba trochę uczciwości i rzetelności, a nie mieszać ludziom w głowach.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#PosełAndrzejWielowieyski">Stoimy przed najważniejszym zadaniem sejmowym, przed zatwierdzeniem budżetu, który ustala kierunki, wymiar działań i ogólną politykę rządu. Sądzę, że postawione w rozpatrywanym projekcie cele są dobrze sformułowane przez rząd. Zasada konstrukcji bilansu finansów publicznych też jest dobrze przygotowana. Chociaż może to być dobry budżet, który zaspokoi potrzeby gospodarki, nasze potrzeby społeczne i uchroni przed zapaścią, a nawet mogącym nam grozić nieszczęściem, nie jest to dobry projekt, dlatego że zawiera sporo niejasności, nawet wyraźnych sprzeczności, i trzeba dużego wysiłki wszystkich klubów, ażeby go poprawić. W budżecie są wielkie dziury. Jeżeli go nie wyprostujemy, nie dopracujemy, to na 2, 3 lata możemy popaść w bardzo duże tarapaty. Zadanie zmniejszenia deficytu budżetowego stoi na ostrzu noża. Jest to nam bezwzględnie potrzebne. Dlatego po tylu debatach ze szczególnym zdumieniem traktuję wypowiedzi niektórych posłów — pana prezesa Kalinowskiego, pań posłanek Kraus i Konopczyny i niektórych innych — którzy mówili o balcerowiczowskim przygotowaniu budżetu. Proszę państwa, jest to po prostu profesjonalne przygotowanie budżetu. Są w nim, podkreślam, niedociągnięcia, niejasności i trudności, ale żaden mocno stąpający po ziemi lewicowy czy prawicowy minister finansów nie mógłby inaczej prezentować tego budżetu. My też będziemy nad nim w ten sposób pracować. Czy będzie to Bauc, czy Kołodko, czy Belka, tak samo będą musieli do tego podchodzić. Tak jest na Zachodzie, nie ma w tej sprawie istotnych różnic między socjaldemokratami a prawicą, trzeba przygotowywać budżet według potrzeb i na miarę możliwości. Jeżeli tego się nie zrobi — będziemy zaspokajać potrzeby, na które nie mamy środków, damy następne 10, 15 mld — doprowadzi to do niezmiernie prostej sytuacji. Wydajemy pieniądze na rynek, natychmiast zwiększamy import, ponieważ sami nie zdążymy od razu więcej wyprodukować, eksport będzie rósł powoli, poważnie wzrośnie deficyt, wartość złotówki bardzo spadnie. Oczywiście grozi i dokonuje się popłoch na rynku, ponieważ polska waluta jest słaba, polska gospodarka jest słaba, kapitał się wycofuje, następują masowe bankructwa i nie mamy 15-procentowego bezrobocia, ale 25-procentowe albo 30-procentowe i na kilka lat pozostajemy w dołku. To jest konsekwencja przygotowywania budżetu według potrzeb, a nie według możliwości. To jest wypróbowane. Takie problemy przeżywała Grecja, przed tym wybronili się Hiszpanie i Irlandczycy, i dlatego poszli do przodu.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#PosełAndrzejWielowieyski">Wysoka Izbo! Stoimy przed problemem deficytu budżetowego w wysokości 21,7 mld zł. Grozi nam 28-miliardowy albo i większy deficyt, ponieważ dziura jest wielkości ok. 7 mld; to nam wypominają banki, koła finansowe, eksperci, na to patrzy bardzo uważnie zagranica, nasi partnerzy zagraniczni. Obecnie mamy dziurę, jest to co najmniej 7 mld, w tym 3,5 mld zł wiąże się z tą ustawą okołobudżetową, o której była mowa. Tam są rzeczy bardzo trudne i ciężkie. Jedną przeżywam szczególnie mocno i solidaryzuję się w tym zakresie z posłem Manickim. Jeżeli chodzi o zasiłki rodzinne, które miałyby być obcięte o 350 mln zł, to przecież jest to mało w porównaniu z 4 mld zł, które wyrównujemy emerytom. Byłaby to naprawdę sprawa niegodna. Zamrożenie na dwa lata zasiłków dziecięcych, ponieważ brakuje tych pieniędzy, kiedy jednocześnie emerytom, ludziom starszym wyrównujemy to gładko, ponieważ oni głosują (dzieci jeszcze nie głosują), to jest tu coś nie tak, jest jakaś rzecz bardzo niegodna.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#PosełAndrzejWielowieyski">Mamy tu problem całych 7 mld zł, w tym 2 mld zł związanych z Kartą nauczyciela, 2 mld zł związanych z co najmniej niepewnymi dochodami ZUS itd. Jesteśmy w komisji w trakcie uchwalania zwrotów z tytułu paliwa rolniczego. Jeżeli rozwiązania dotyczące paliwa byłyby uchwalone - te słowa kieruję pod adresem pana posła Kalinowskiego - to wówczas wzrost, co zresztą byłoby bardzo pożądane dla rolnictwa, wydatków dotyczących zasilania budżetowego dla rolnictwa wyniósłby 50%. Ponieważ w tej chwili jest ta dziura, która uniemożliwia zbilansowanie budżetu, to wszystko jest do rozważenia, daje to Wysokiej Izbie pewną szansę.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#PosełAndrzejWielowieyski">Doszliśmy w analizach do wniosku, że na pewnym odcinku mamy jakieś 1,5–2 mld zł rezerwy. To nam daje szanse, że tych rezerw, tych możliwości jest może jeszcze więcej, trzeba ich tylko poszukać. Finanse samorządów są mianowicie przyjęte w projekcie budżetu z deficytem 3900 mln zł. Stwierdzam, że samorządy takie budżety wykonały i to bilansuje się takim deficytem. Jednakże ten deficyt jest nierealny, dlatego że wiele z tych gmin, wiele jednostek samorządowych nie będzie w stanie już się więcej zadłużać, bo już się zadłużyło, chociaż to jeszcze jest mniejszość, ale co jest bardziej istotne: trudno będzie znaleźć pieniądze na pokrycie deficytu. Mamy przykład z tego roku, kiedy na zaplanowane deficyty samorządów powyżej 3 mld zł nie uzyska się, jak się zdaje, pokrycia większego niż na około 1 mld zł, czyli ponad 2 mld zł nie zostaną wykonane, a więc będą zaoszczędzone. Dzięki temu bilans finansów publicznych poprawi się, deficyt będzie mniejszy.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#PosełAndrzejWielowieyski">Są jednak i dalsze zagrożenia. Niektórzy eksperci mianowicie sygnalizują, że inflacja jest trochę wyższa. Sprawa jest groźna i trzeba ją dobrze zbadać, żebyśmy nie wpadli w podobny dołek, z jakim mieliśmy do czynienia w tym roku. Nawet gdyby to miało być 7,4% czy 7,6% zamiast 7,2%, wymagałoby to bardzo dużej uwagi.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#PosełAndrzejWielowieyski">Szczególnie natomiast ważną i w ostateczności być może decydującą sprawą będzie nasza sejmowa, poselska dyscyplina w traktowaniu spraw budżetu, ostrożność i rzetelność, ale również i wykonanie jest w tej kwestii rzeczą bardzo - że tak powiem - problematyczną.</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#PosełAndrzejWielowieyski">Sygnalizuję państwu problem płac w sferze budżetowej, które nas niepokoiły: duża inflacja, a myśmy zaplanowali tu niskie pensje. Nie martwcie się o budżetowców, oni sobie w przedziwny sposób dają radę. W 1999 r. założyliśmy, że wzrost średniej płacy wyniesie 10,5%. Okazało się, że wyrobili sobie 13,5%, czyli więcej. Żadne zarządzenia ani nawoływania do dyscypliny nie pomogły, urzędnicy rozdrapali, co mogli. W tym roku wykonane obliczenia wskazują na to, że zamiast zaplanowanych niecałych 7% nominalnej podwyżki wobec inflacji, która miała wynosić 5,7%, jest już ponad 10% wzrostu płac. Tak że urzędnicy sobie krzywdy zrobić nie dadzą, wyszarpują natomiast, ile można. Czym to grozi? Ponieważ limity dla poszczególnych jednostek budżetowych nie będą wyższe, nie będziemy realizować zadań statutowych, jeżeli będziemy nadal tak przekraczać założone limity płacowe, względnie będziemy się zadłużać albo robić jakieś nieuzasadnione przesunięcia w budżecie. Tym nam to grozi.</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#PosełAndrzejWielowieyski">Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o inne zagrożenia, trzeba spojrzeć na strukturę wydatków krytycznym okiem. Pojawiają się tutaj groźne pytania. Ogólnie biorąc, średni poziom wydatków jednostek budżetowych jest wyznaczony, sądzę, w zasadzie dobrze. Jeżeli nasze dochody, finansów publicznych, powinny rosnąć co najmniej o 12–13%, bo inflacja wynosi ponad 7%, a dochód narodowy ma wzrosnąć o ok. 5%, może trochę mniej, to oznacza to przeszło 12%. Przyjęto dla jednostek budżetowych ten wzrost w wysokości 11,5%, i dobrze. Ale są tam bardzo duże różnice. Ministerstwa, centralne urzędy, mają tylko 105%, choć nie wiem, czy to nie jest jeszcze trochę za dużo; jakkolwiek limit jest przykry. Jednak rejonowe jednostki, administracja specjalna, wykazują wzrost prawie o 20%. Trzeba to będzie bardzo wyraźnie zbadać. Stawiam tutaj już od razu znak zapytania wobec ministra finansów, dlaczego tak ma być? Jest sprawa pozarządowa, te władze naczelne, kancelarie, trybunały proponują nam wzrost wydatków o 34%. Stawiam sprawę jasno, będę pracował nad tymi budżetami. Nie powinniśmy analizować tych budżetów na innym poziomie niż według wzrostu między 105 a 110%, i oczywiście indywidualne przypadki powinny być rozważane. Nie ma powodów, żeby instytucje ważne dla państwa działały w innych warunkach i inaczej były finansowane niż inne urzędy centralne.</u>
          <u xml:id="u-40.10" who="#PosełAndrzejWielowieyski">Wysoka Izbo! Jeszcze sprawa dochodów. Poseł Miller zakwestionował je, są również eksperci, którzy je kwestionują. Otóż byłbym tutaj ostrożniejszy niż oni, natomiast problem dochodów jest niejasny i kontrowersyjny. Mianowicie zakwestionowano prognozę dochodów o 2–3 mld zł, twierdząc, że zakładana ściągalność zaległych podatków jest nierealistyczna. Fakt jest faktem, przez ubiegłe dwa lata nie ściągaliśmy ich dostatecznie, zaległości rosły, teraz chcemy je zmniejszyć o 2 mld. Nie jest to przekonujące. Wątpię, czy w pełni da się to osiągnąć. Jednakże stwierdzam równocześnie, że mamy rezerwę, która być może stwarza też i pewną nadzieję na najbliższe tygodnie. Może dałoby się w ostatnich tygodniach grudnia zrobić coś dla samorządów za tę oświatę. Dochody podatkowe według trendów, według sygnałów z ostatnich tygodni, wskazują na to, że będą one trochę wyższe do końca roku - o 1–2 mld - niż to zakłada Ministerstwo Finansów. Baza wyjściowa na przyszły rok może więc być trochę wyższa. To nam daje pewną szansę. Sądzę, że na tych dochodach wiele nie stracimy, ale podkreślam - nadal zostaje 7 mld, które zwiększają deficyt.</u>
          <u xml:id="u-40.11" who="#PosełAndrzejWielowieyski">I nadal są znaki zapytania. Powiedzmy, że wymiar sprawiedliwości, bezpieczeństwo, nie mówiąc o nauce czy oświacie, są poniżej tego ogólnego wzrostu wydatków, a była już o tym mowa. Ale stawiam kropkę nad i. Jeżeli się tyle samo daje na więziennictwo, a więźniów ma być o 5 czy 10% więcej, to ktoś musi odpowiedzieć na pytanie, jak ich utrzymać. Oczekuję odpowiedzi od pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-40.12" who="#PosełAndrzejWielowieyski">Na przykład przy tylu kłopotach ze służbą zdrowia nigdzie w projekcie budżetu ani nigdzie poza nim nie otrzymałem odpowiedzi na pytanie: o ile naprawdę wzrosną wydatki finansów publicznych na służbę zdrowia. Odpowiedzi na to pytanie nie ma, a trzeba jej udzielić. Równocześnie w mieszkalnictwie zabrakło, mówiono o tym, 10% pieniędzy na dodatki mieszkaniowe w tym roku - i muszą dopłacić gminy. Na przyszły rok ustalono taki sam pułap. No i jak to będzie, kto będzie za to płacił, jeśli chodzi o dodatki rodzinne? W wypadku pomocy społecznej kwoty zostały podniesione tylko o 5%, czyli wyraźnie poniżej inflacji w sytuacji, kiedy zasiłki też są bardzo niskie i znacznie niewystarczające. Proszę państwa, sądzę, trzeba będzie je korygować in plus. Ale po to musimy szukać rezerw. Sądzę, że w ZUS są rezerwy, są rezerwy w obsłudze zadłużenia zagranicznego wynikające z ostrożnego być może przeliczenia stóp procentowych czy kursów walutowych.</u>
          <u xml:id="u-40.13" who="#PosełAndrzejWielowieyski">Natomiast muszę zakończyć moje wystąpienie jedną smutną zasadniczą uwagą. Panie ministrze, projekt budżetu jest nieczytelny. Połowa użytych słów mogłaby być usunięta z tych grubych tomów, a nie ma rzeczy najważniejszych. Chodzi o to, żeby podając liczby zestawiać je z wykonaniem w poprzednich okresach, żeby podając liczby uzasadniać, dlaczego są wyższe lub dlaczego są niższe. W 90% przypadków tych wyjaśnień nie ma. I dlatego gdy się czyta te dwa grube tomy przedłożonego nam budżetu, bardzo trudno jest go zrozumieć.</u>
          <u xml:id="u-40.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Nie ma pana posła Jana Rulewskiego?</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę zatem o zabranie głosu pana posła Henryka Dykty z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PosełHenrykDykty">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym się skupić tylko na dwóch sprawach związanych z budżetem na przyszły rok, tj. rezerwy ogólne i rezerwy celowe, które w sumie obejmują kwotę ponad 9 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#PosełHenrykDykty">W przedłożonym projekcie ustawy budżetowej na rok 2001 zaplanowano ogólną rezerwę budżetową Rady Ministrów zgodnie z art. 66 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, gdzie mówi się, że rezerwa ta ma charakter obligatoryjny. Obowiązujące przepisy prawa nie wyznaczają konkretnej kwoty ogólnej rezerwy budżetowej, określają jedynie jej górny pułap.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#PosełHenrykDykty">Zgodnie z art. 66 ust. 1 ustawy o finansach publicznych w budżecie państwa tworzy się rezerwę ogólną nie wyższą niż 0,2% wydatków budżetu. Zaplanowana w przedłożonym projekcie ustawy budżetowej rezerwa ogólna wynosi 100 mln zł, a więc jest równa rezerwie, jaka była przewidziana na rok bieżący. Stanowi to zaledwie 0,06% wydatków budżetowych ogółem. I w tym miejscu rodzi się podstawowe pytanie, istotne pytanie, czy ta rezerwa jest wystarczająca. Doświadczenia ostatnich lat pokazują, że zbyt mała rezerwa ogólna nie pozwala Radzie Ministrów szybko i skutecznie przeciwdziałać np. klęskom żywiołowym czy innym nagłym, nieprzewidzianym zdarzeniom. W przeszłości, z braku dostatecznych środków tej rezerwy, źródłem, z którego pokrywano nieprzewidziane wydatki, były rezerwy celowe. Zgodnie z wolą ustawodawcy wyraźnie określone obecnie w art. 66 ust. 2 rezerwy celowe nie powinny służyć finansowaniu wydatków nieprzewidzianych. Wydatki te winny być pokrywane z rezerwy ogólnej. Aby było to możliwe, powinna ona być utworzona w dostatecznych rozmiarach. I w związku z tym nasuwa się kolejne istotne pytanie, jaka ta rezerwa powinna być, w jakiej wysokości.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#PosełHenrykDykty">W przedłożonym projekcie ustawy budżetowej według mnie zaplanowano zbyt małą rezerwę ogólną i, o czym za chwilę powiem, zbyt duże rezerwy celowe. Rezerwa ogólna pozostaje w dyspozycji Rady Ministrów, choć może ona upoważnić inne organy, w tym ministra finansów do dysponowania nią, ale tylko do wysokości określonych kwot. Utworzenie małej rezerwy ogólnej i dużych rezerw celowych spowoduje, że poważna część środków kierowania wykonaniem budżetu państwa będzie pozostawać de facto w dyspozycji ministra finansów, a nie Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#PosełHenrykDykty">Praktyka tworzenia niedużej rezerwy ogólnej Rady Ministrów ma miejsce od szeregu lat, to nie jest problem rządu pana premiera Buzka, jest to problem, który występował również wcześniej. W ustawach budżetowych ostatnich lat stanowiła ona (i w tej chwili przedstawię te wskaźniki, jak one się kształtowały): w 1996 r. — 0,1% wydatków budżetowych, w 1997 r. — 0,07% wydatków budżetowych, w roku 1998 — 0,06% wydatków budżetowych, w 1999 r. — 0,05% wydatków budżetowych i w roku bieżącym, jak już wcześniej mówiłem — 0,06% wydatków budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#PosełHenrykDykty">Projekt ustawy budżetowej na rok 2001 nie przynosi niestety w tym zakresie żadnych zmian. Rząd zaproponował utworzenie rezerwy ogólnej prawie 4-krotnie mniejszej, niż dopuszczają obowiązujące przepisy. Trzeba mieć nadzieję, że nic szczególnego w przyszłym roku się nie wydarzy.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#PosełHenrykDykty">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W przypadku rezerw celowych jest odmiennie niż w odniesieniu do rezerwy ogólnej. Rząd zaproponował ich utworzenie w wysokości niewiele mniejszej od maksymalnego pułapu wyznaczonego przez obowiązujące przepisy. Zgodnie z art. 66 ust. 3 ustawy o finansach publicznych suma rezerw celowych nie może przekroczyć 5% wydatków budżetu. Zaplanowane w projekcie ustawy budżetowej na rok 2001 rezerwy celowe wynoszą łącznie 8 645 457 tys., to jest 4,7% ogółu wydatków budżetu państwa. Jak widać, rząd nie przekroczył górnego pułapu wyznaczonego przez ustawę o finansach publicznych i mogę jednoznacznie powiedzieć, że w tym zakresie projekt ustawy budżetowej odpowiada postanowieniom prawa. Jednak powstają pewne wątpliwości, o których będę za chwilę mówić.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#PosełHenrykDykty">Wątpliwości budzą niektóre pozycje wykazu rezerw celowych. Wydaje się, że nie wszystkie rezerwy celowe spełniają warunki określone w art. 66 ust. 2, który określa dość wąski zakres przyczyn uzasadniających umieszczenie pewnej kwoty w rezerwach celowych. Wyjaśnienia wymaga również kwestia tego, czy do kwoty dotacji dla jednostek górnictwa na przykład węgla kamiennego ma zastosowanie przepis art. 73 ust. 3 zezwalający na umieszczenie w ustawie budżetowej wykazu dotowanych jednostek.</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#PosełHenrykDykty">Kolejna wątpliwość to zaplanowanie wielu rezerw celowych przeznaczonych na dotacje dla jednostek samorządu terytorialnego i na tej sprawie chciałbym się troszeczkę dłużej skupić. Nowością w tym projekcie jest umieszczenie w rezerwach celowych wydatków na dotowane inwestycje własne samorządów w wysokości 1 mld zł. Tak więc to, co do tej pory robiła Wysoka Izba, zostało przeniesione na inny szczebel. Przede wszystkim myślę, iż jest to kwota zbyt mała, biorąc pod uwagę potrzeby, jakie występują. Zgodnie z ustawą o rozwoju regionalnym sprawy kwot na poszczególne inwestycje będą rozstrzygane bezpośrednio w rozmowach rządu z samorządami w ramach programów i kontraktów regionalnych. Być może jest to rozwiązanie słuszne, ale jest ono zastosowane po raz pierwszy, dlatego budzi pewne wątpliwości, budzi pewien niepokój. Tworzenie tak dużych rezerw celowych, których środki są przeznaczone do rozdysponowania w ciągu roku budżetowego na rzecz jednostek samorządu, jest według mnie niepokojące. Rezerwy różnią się istotnie od wydatków budżetowych, choć są tak samo jak wydatki ujmowane po stronie wydatkowej budżetu. Aby zaplanowane w rezerwach środki mogły być wydatkowane, musi mieć miejsce uprzednie rozdysponowanie rezerwy przez jej dysponenta i przeniesienie środków z rezerwy do właściwych podziałek klasyfikacji budżetowej. Dopiero wówczas z tych podziałek można dokonać wydatków, ale zgodnie z przeznaczeniem określonym przez dysponenta rezerwy. Bez rozdysponowania rezerwy dokonanie wydatku jest po prostu niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-42.9" who="#PosełHenrykDykty">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tworząc rezerwy, parlament nie przesądza zatem ostatecznie o możliwości dokonania wydatków, na które rezerwy są planowane. Utworzone rezerwy mogą pozostać niewykorzystane. Jest to pewien problem. Można również, za zgodą sejmowej Komisji Finansów Publicznych, dokonać zmiany przeznaczenia rezerwy celowej. Ilość dotacji celowych przeznaczanych dla jednostek samorządu terytorialnego rośnie i to w taki sposób, że budzi mój pewien niepokój. Jest to zjawisko szczególnie niepokojące w przypadku dotacji celowych na zadania własne tych jednostek, gdyż mamy tu, i trudno to ukrywać, do czynienia ze zjawiskiem centralizacji, jeżeli chodzi o środki finansowe.</u>
          <u xml:id="u-42.10" who="#PosełHenrykDykty">Kończąc omawianie rezerw ogólnych i celowych, chciałbym wyrazić nadzieję, iż te wszystkie wątpliwości, które podniosłem, nie będą miały miejsca w odniesieniu do realizacji proponowanego budżetu na rok 2001. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-42.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Janika z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PosełKrzysztofJanik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Tu już mówiono o tym, że budżet jest to skoncentrowany wyraz, obraz zamierzeń rządowych. W budżecie jak w lustrze odzwierciedla się filozofia państwa, weryfikują się te słynne zapowiedzi o oddawaniu władzy, czyli pieniędzy, ludziom, o budowaniu państwa przyjaznego obywatelom, oszczędnego, wolnego od dominacji urzędniczej biurokracji. I warto pod tym kątem w projekcie tego dokumentu, w projekcie budżetu na rok 2001 poszukać odpowiedzi na pytanie, jakie państwo chcemy w przyszłym roku zafundować Polakom - czy tańsze, oszczędniejsze, bardziej efektywne, na ile to państwo będzie zdecentralizowane, na ile sprzyjać będzie umocnieniu samorządu terytorialnego. Wszak, o czym przypominam, reforma administracyjna zaowocować miała efektywniejszą i sprawniejszą administracją. Koszty realizacji zadań publicznych ulec miały znacznemu ograniczeniu na rzecz jakości i ilości usług świadczonych przez organy władzy publicznej. Niestety, w tym projekcie nie ma jasnych odpowiedzi na te pytania, wręcz przeciwnie - przynajmniej w moim przypadku uważna lektura budżetu owocuje kolejnymi wątpliwościami, kolejnymi pytaniami, choć zapewne o różnej wadze, bo też mówimy tu o różnych pieniądzach.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#PosełKrzysztofJanik">Państwo nasze jest nadal drogie, naczelne organy państwa przewidują znaczny wzrost ich budżetu - Trybunał Konstytucyjny o 93%, główny inspektor ochrony danych osobowych o 63,8%, Krajowa Rada o 59%. I nie chodzi tu o kwestionowanie potrzeb tych instytucji, rozumiem, że niezbędne są nowe siedziby, nowe samochody, nowe komputery, tylko jest pytanie, czy nasze państwo na to stać. Czy w obecnej sytuacji finansów publicznych...</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nowe salony...)</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#PosełKrzysztofJanik">Pan poseł na pewno będzie miał możliwość przemawiania, więc bardzo proszę się nie denerwować, tylko cierpliwie czekać na swoją kolejkę.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeśli już, to proszę wymieniać wszystkie salony.)</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#PosełKrzysztofJanik">Aha, dziękuję bardzo, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#PosełKrzysztofJanik">Czy w obecnej sytuacji finansów publicznych możemy oczekiwać, że opinia publiczna za najpilniejsze uzna właśnie te potrzeby inwestycyjne naczelnych organów państwa? Czy każdy urząd administracji państwowej i prawie każdy wojewoda musi sobie w przyszłym roku kupić nowe samochody, i to koniecznie tak drogie, bo najtańszy, przewiduje się, ma kosztować 120 tys. zł? Czy ktoś koordynuje - także merytorycznie, z uwzględnieniem całości i komplementarności systemu - wydawanie sporych środków na informatyzację poszczególnych instytucji i agend rządowych? Tu ciekawostka - na co urzędowi ds. kombatantów laptopy, w sumie sprzęt niezupełnie przydatny w organizowaniu pracy urzędu?</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#PosełKrzysztofJanik">Zwracam uwagę na te drobiazgi, bo co prawda to nie są wielkie sumy, one nie decydują o kształcie całego budżetu, jednak oddają dobrze filozofię podejścia administracji publicznej do budżetu. Widać tu priorytety tej administracji, bo mówimy: bezrobocie, mówimy: decentralizacja, a jednak te drobne kwoty na poprawę bytu urzędników rządowych są wszędzie przewidziane, zwłaszcza że - i stąd moja uwaga, zarzut, a może tylko pytanie - nie wszystkie przewidywane nakłady zostały ujawnione i nazwane wprost.</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#PosełKrzysztofJanik">Kilka przykładów, jeśli przedstawiciel rządu pozwoli. W ustawie budżetowej zapisano wzrost wynagrodzeń o 6 mln zł i liczby etatów o 250. A w rezerwie celowej - 7 mln zł na rezerwy płacowe, na zmiany organizacyjne i nowe zadania. Warto by wiedzieć, jakież to nowe zadania dla administracji publicznej rząd chce realizować i jakież są przewidywane zmiany organizacyjne, które mają kosztować 7 mln zł. To jest sporo pieniędzy, to jest tyle, ile wynosi budżet niejednej instytucji centralnej.</u>
          <u xml:id="u-44.9" who="#PosełKrzysztofJanik">Jest kolejne 7 mln zł na środki na tworzenie nowych instytucji. I znowu jest pytanie: Jakie nowe instytucje mają powstać w najbliższym czasie?</u>
          <u xml:id="u-44.10" who="#PosełKrzysztofJanik">W art. 15 ustawy budżetowej zapisano 10 400 tys. zł na odprawy dla kadr kierowniczych, ale już w załączniku zapisano na ten cel 12 mln zł. Może to niewielka różnica, ale jednak jest. O co w tym wszystkim chodzi?</u>
          <u xml:id="u-44.11" who="#PosełKrzysztofJanik">Ciekawostka, którą rekomenduję ministrowi finansów, ale chyba nie tylko, również całej Wysokiej Izbie, dotyczy Komitetu Kinematografii. Na ten cel przewidziano w budżecie 2700 tys. zł, w tym na płace i pochodne - 2142 tys. zł, na samochód - 100 tys. zł, zostaje 460 tys. zł na działalność merytoryczną i wydatki bieżące. Odejmijmy od tego kwoty za czynsz, papier, mydło i koszty telefonów. Chciałem zapytać, z czego będą finansowane, opisane zresztą w budżecie, kompetencje i zadania tego znakomitego urzędu. Ile w ogóle mamy jeszcze tego rodzaju urzędów i do czego one tak naprawdę są nam potrzebne, skoro nie dysponują środkami na działalność merytoryczną?</u>
          <u xml:id="u-44.12" who="#PosełKrzysztofJanik">Kolejne pytanie zadaję z pewną nieśmiałością. Kwota 468 mln zł, a więc nie taka mała, jest umieszczona w pozycji dotyczącej zobowiązań skarbu państwa, w tym odszkodowań dla osób niesłusznie represjonowanych za działalność na rzecz niepodległości państwa polskiego, wypłat z tytułu orzeczeń wydanych przez społeczną komisję rewindykacyjną oraz ostatecznego rozliczenia kosztów likwidacji wystawy Expo 2000. No, w tym zapisie są ukryte co najmniej trzy zadania czy trzy cele, które w żaden sposób nie wiążą się ze sobą. Chyba warto byłoby wiedzieć, ile wynoszą koszty likwidacji wystawy, a ile pieniędzy i na jakiej podstawie, na podstawie jakiej bazy wyjściowej, wyda społeczna - oczywiście w cudzysłowie - komisja rewindykacyjna. Na jakiej podstawie ustalamy te kwoty, jeśli chodzi o projektowane zapewne odszkodowania dla osób niesłusznie represjonowanych? Skąd w ogóle bierze się ta suma w budżecie? Czy to jest kolejna cicha rezerwa, czy też rzeczywiście są tak wielkie potrzeby w tej mierze?</u>
          <u xml:id="u-44.13" who="#PosełKrzysztofJanik">Teraz pytanie, które powtarzam: Gdzie w budżecie znajdują się środki na funkcjonowanie Głównego Urzędu Administracji Publicznej, zwłaszcza że w poważnym piśmie, bo we „Wspólnocie”, przeczytałem, że w roku 2001 ten urząd zamierza wydać 60 mln zł? Nie odnalazłem ich w budżecie, być może to jest nieprawda i ta informacja jest fałszywa. Ale ustawę przecież przyjęliśmy, jest w Senacie.</u>
          <u xml:id="u-44.14" who="#PosełKrzysztofJanik">Do tego wszystkiego warto powtórzyć to, co już wielekroć tu mówiono, że budżet przewiduje poważny wzrost wydatków na administrację publiczną. Może on nie wydawałby się wielki, bo o 4,9%, gdyby nie to, że w porównaniu z innymi wydatkami na zadania publiczne, z wydatkami na cele społeczne i na pozostałe ważne cele publiczne, jest po prostu nieprzyzwoicie wysoki. Przy czym mam wątpliwości, czy te wyliczenia są prawdziwe, bo np. na str. 105 podaje się jedną liczbę, oceniając wykonanie budżetu przewidzianego na administrację publiczną w roku 2000, a w zestawieniu na str. 174 podaje się sumę o ponad 230 mln zł wyższą. Tak więc nie wiadomo, czy te matematyczne wyliczenia finansowe są prawdziwe, czy też, być może, uwzględniając różnice między stronami, w miarę pisania uzasadnienia i przybywania stron, proporcjonalnie rosły wydatki na administrację publiczną, bo i papier, i długopis kosztują. Mówię o tym jako o ciekawostce i pytam o to z czystej ciekawości, bo warto wiedzieć, jak się kształtują mechanizmy takich nieporozumień w przytaczaniu liczb.</u>
          <u xml:id="u-44.15" who="#PosełKrzysztofJanik">I teraz, szanowni państwo, warto spojrzeć na to z drugiej strony, to znaczy ze strony najważniejszego partnera rządu w kierowaniu sprawami kraju, w dbaniu o sprawy obywateli, czyli z punktu widzenia samorządu terytorialnego. Ja naprawdę nie chcę przypominać, szkoda mi czasu na przypominaniu państwowotwórczych deklaracji o oddawaniu władzy, o partnerstwie, współodpowiedzialności itd., ale gdyby tak patrzeć na sprawę, to chcę zacząć od tego, że stosunek rządu, klubu będącego zapleczem rządu do reformy administracji publicznej ilustruje fakt, że nadal nie mamy kompleksowej, stabilnej ustawy o finansach komunalnych, a kolejne do niej założenia gdzieś się snują, gdzieś je widziano — a to między resortami, a to w Sejmie. Natomiast ciągle jeszcze nie ma poważnej debaty w tej sprawie i nie ma zamiarów. Są tacy samorządowcy, którzy uważają, że za tym kryje się cichy zamiar recentralizacji państwa, tylko nie drogą instytucjonalną, a drogą finansową. Ale są i tacy politycy, którzy — o czym gdzieniegdzie ze zdumieniem można przeczytać — wykorzystują ten fakt do składania obietnic, przyrzeczeń: a to samorządy będą miały udział w VAT, a to w tym, a to w tamtym. Dobrze wiemy, że to jest i niemożliwe, i nieprawdziwe. Być może po prostu brakuje potencjału intelektualnego i woli politycznej, żeby taką ustawę przygotować i uchwalić. Być może autorom tej reformy — a mówię to z bólem, bo na początku tak mi się nie wydawało — wyobraźni starczyło tylko na narysowanie mapy, na wyrysowanie granic, natomiast nie starczyło już na określenie konsekwencji związanych z funkcjonowaniem nowych podmiotów władzy samorządowej.</u>
          <u xml:id="u-44.16" who="#PosełKrzysztofJanik">Gdy wrócimy do budżetu, to znowu trzeba sformułować być może kilkadziesiąt rozmaitych, ale na pewno kilka najważniejszych pytań, zaczynając od tego, czy dochody gmin, powiatów, województw samorządowych rosną czy maleją. Czy uwzględniono w budżecie konsekwencje dla finansów komunalnych, wynikające ze zwiększenia chociażby składki na powszechne ubezpieczenia zdrowotne? Czy uwzględniono podobne skutki wynikające ze zwiększenia dofinansowania szkół niepublicznych, ze zmian w Karcie nauczyciela, zwłaszcza dla nauczycieli finansowanych poza subwencją, czyli nauczycieli przedszkolnych? Czy uwzględniono konsekwencje zastąpienia opłaty skarbowej przez podatek od czynności cywilnoprawnych? Związek Miast Polskich uważa, i chyba słusznie, że nie mamy do czynienia w Sejmie z konsekwencją w uchwalaniu ustaw właśnie w tym wymiarze skutków, które te ustawy rodzą dla dochodów jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-44.17" who="#PosełKrzysztofJanik">Drugi zestaw tych pytań, a może tylko zdziwień, dotyczy czego innego. Od lat wiemy, że szereg zadań zleconych jest niedofinansowanych przez budżet centralny. I sytuacja znowu się powtarza, znowu braknie pieniędzy na dofinansowanie dodatków mieszkaniowych, na budowę i remonty dróg, na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. Ponieważ szczególnie powiaty ucierpią na tym, to tak naprawdę obok fasadowych samorządów wojewódzkich w coraz większym stopniu powiaty stają się atrapą tych nowych jednostek władzy publicznej uchwalonych przez nas w tym Sejmie dwa lata temu. Nawiasem mówiąc, my już jesteśmy, i ten budżet to potwierdza, bardzo blisko granicy zakreślonej Konstytucją Rzeczypospolitej, kiedy powiadamy, że ani jednego zadania więcej bez należnych jednostkom samorządu terytorialnego pieniędzy na realizację tego zadania. Tu nie mamy tego zjawiska, ale już przekazaliśmy zadania i zmniejszamy pieniądze przeznaczone na ich realizację, i takie wątpliwości w tej mierze pewnie się pojawią.</u>
          <u xml:id="u-44.18" who="#PosełKrzysztofJanik">Nawiasem mówiąc, te wątpliwości mają pewne uzasadnienie, bo pan minister finansów, który był niezwykle uprzejmy, przesyłając jednostkom samorządu terytorialnego informacje o wskaźnikach do ich budżetów na rok 2001, za podstawę wziął projekty ustaw okołobudżetowych, które jeszcze nie są obowiązującym prawem i wcale nie muszą przez Wysoką Izbę zostać uchwalone. To jest właśnie nowelizacja Karty nauczyciela, która poszła do komisji, jej losy mogą być zmienne, to jest zmniejszenie części akcyzy paliwowej przekazywanej gminom, to jest nierozstrzygnięta kwestia szkół artystycznych. Ale pan minister przekazał to gminom, powiatom, województwom jako jak gdyby obowiązujące prawo, czym lekko mojemu poczuciu praworządności się naraził.</u>
          <u xml:id="u-44.19" who="#PosełKrzysztofJanik">Na tym tle trzeba wyraźnie powiedzieć, że bardzo niepokojące rzeczy dzieją się, jeśli chodzi o finanse samorządowe. Nie chcę wnikać w liczne obiektywne przyczyny tego stanu rzeczy. Ale jak patrzymy dziś na reformę administracji publicznej i jej konsekwencje, to trzeba powiedzieć tak: Nie nastąpiło po reformie ograniczenie uznaniowości w przekazywaniu środków publicznych ze szczebla centralnego. Nie ma stabilnego, trwałego ustawodawstwa, które by gwarantowało dochody jednostek samorządu terytorialnego. Nadal istnieje rozbudowany system dotacji celowych. W tym projekcie budżetu są 64 rodzaje rozmaitych dotacji na zadania bieżące, co wedle mnie bardzo poważnie rozstrzyga o poziomie samodzielności, o suwerenności merytorycznej, zadaniowej jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-44.20" who="#PosełKrzysztofJanik">Dodatkowo pragnąłbym zwrócić uwagę, że jeśli przyjrzeć się znajdującym się w Sejmie propozycjom legislacyjnym, to ten projekt budżetu i taka filozofia przygotowania finansów publicznych prowadzi do tego, iż w roku 2001 narastać będzie dysproporcja pomiędzy gminami miejskimi i wiejskimi. Mało tego, powiedziałbym, że będzie się dywersyfikować, będzie się pogłębiać dysproporcja między szansami rozwoju gmin już bogatych, które nie muszą inwestować, nie muszą ponosić wydatków majątkowych, i gmin biednych, których rozwój, że tak powiem, ciągle jest na etapie tej przysłowiowej rury kanalizacyjnej. To też jest zjawisko bardzo niebezpieczne i bardzo wpływające na społeczne oczekiwania i społeczny nastrój, stosunek do państwa, do samorządu.</u>
          <u xml:id="u-44.21" who="#PosełKrzysztofJanik">Przy tym wszystkim - to już ostatnia uwaga - niepokojące jest to, że w projekcie budżetu, moim zdaniem bezpodstawnie, zawyżono dochody własne jednostek samorządu terytorialnego. Mają one wzrosnąć o 26,6%. Niegrzeczne pytanie, skąd, w sytuacji, kiedy już wyczerpują się możliwości własne gmin, kiedy z mienia komunalnego zostały nam same resztówki, jest pytaniem wedle mnie zasadnym. Ale za tym podwyższeniem dochodów, iluzorycznym, idzie także zawyżenie wydatków oraz projektowany deficyt na poziomie 3,8 mld zł. Słuszne zatem wydaje się pytanie: Skąd mają się wziąć te dochody i z czego ma być sfinansowany ten deficyt? Czy to nie jest tak, że jeśli uda nam się obronić jakieś relacje budżetowe na poziomie całego kraju, to deficyt samorządu terytorialnego, przypominam - będącego częścią państwa polskiego, może spowodować konsekwencje, których nie opanujemy w kolejnych latach. Nie sposób nie przypomnieć, że decentralizację, poziom decentralizacji mierzy się przede wszystkim pieniędzmi, poziomem przekazywanych środków, możliwością suwerennego wydawania tych pieniędzy. I ten budżet jest daleki od realizacji tego postulatu, to jest tak, jak mówią Rosjanie: chcieliśmy dobrze, a wyszło tak jak zawsze. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-44.23" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Janikowi z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kracika z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PosełStanisławKracik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nawiążę do wielu głosów, które tutaj padły: budżetu nie uchwalamy po to, żeby się podobał, ale uchwalamy go po to, aby ustalić najbardziej wiarygodną prognozę dochodów i aby ustalić nieprzekraczalne limity wydatków. Gdyby ta dyskusja mogła być dyskusją, jaką postulował pan poseł Berdychowski, o charakterze trochę ekumenicznym, gdyby ona była możliwa, to sądzę, że dawno by to zrobiono już na przykład w Wielkiej Brytanii czy Stanach Zjednoczonych. Sądzę, że debata budżetowa była, jest i będzie konfrontacyjna. Z tym się trzeba liczyć.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PosełStanisławKracik">Chciałbym tylko odnieść się do kilku kwestii. Pierwsza dotyczy tego, jak w tym budżecie ustawiony jest problem relacji pomiędzy budżetami samorządów terytorialnych a budżetem państwa. Gdyby spojrzeć na zadania administracji publicznej, to trzeba powiedzieć, że są cztery: obrona, ochrona, pomoc i świadczenie usług. Obroną zajmowałby się MSZ i MON, ochrona to zdrowie i Policja, pomoc to cały pakiet dotyczący pomocy socjalnej, a świadczenie usług to usługi komunalne, transport publiczny itp. W tej drugiej grupie, w dwójce, mamy kooperację samorządowych finansów budżetu państwa. Jeżeli te relacje są ustawione niepartnersko, a wydaje się, że są ustawione niepartnersko, to budżety samorządowe stracą zdolność tego, co nazwałbym amortyzacją niedofinansowywania takich sfer chociażby, jak sfera socjalna. Można do pewnego stopnia przesuwać wydatki w samorządach, można kompensować skutki biedy, skutki bezdomności, skutki bezrobocia. Ale do pewnej granicy, a od pewnej granicy zaczyna się negatywna kula śnieżna, w której zdolności samorozwojowe gmin spadają poniżej poziomu krytycznego i rozpoczyna się równia pochyła, ruch w dół. Jesteśmy w bardzo niebezpiecznym punkcie, ten balans pewnego solidaryzmu w ponoszeniu wydatków zostaje naruszony. Jak zostaje naruszony? Bardziej niż mówił pan poseł Wielowieyski. Chciałbym przedstawić państwu takie zestawienie. Na 29 inwestycji wieloletnich, które zostały w budżecie państwa na łączną wartość 6,5 mld zł do poniesienia do czasu ich zakończenia, planujemy wydać 634 mln zł, to znaczy, że mamy przy takich wydatkach obłożony budżet na 10 lat. Jest to 630 mln, a wydatki inwestycyjne kancelarii premiera i ministrów miałyby wynosić w przyszłym roku 350 mln zł. Tego się nie godzi robić. Ale jest jeszcze dużo gorzej, bo w tych zestawieniach ministerstw są jeszcze urzędy wojewódzkie i w związku z tym można by powiedzieć, że rozproszenie tych inwestycji jest dosyć duże. Trzeba z całą mocą podkreślić, że nie ma racji poseł Janik oskarżając rząd o to, że w urzędach centralnych planuje się wydatki o 33% wyższe, a inwestycje - wyliczyłem to - prawie 200 mln zł. Ale to nie jest wina rządu, to urzędy centralne zaplanowały sobie budżet, a rząd to przepisał, bo taki jest w tej chwili tryb przygotowania budżetu. Trzeba powiedzieć, że Najwyższa Izba Kontroli zachowała się nieprzyzwoicie, planując sobie wzrosty nakładów, nieprzyzwoicie zachowały się wszystkie pozostałe urzędy, które sądzą, że wybudują sobie siedziby w ciągu przyszłego roku. Jeżeli budżet jest budżetem biedy, to trzeba być w biedzie solidarnym.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#PosełStanisławKracik">Chcę powiedzieć, że w Komisji Finansów Publicznych będę zabiegał o to, aby przyjrzeć się, dlaczego Kancelaria Senatu ma 22 mln na wydatki, skoro tyle samo wydatków inwestycyjnych ma Kancelaria Sejmu, a relacja 460 do 100 o czymś świadczy. Wydaje się, że jeżeli takiego gestu nie zrobimy - nawet gdyby był to gest symboliczny, na 10 mln zł - to stracimy twarz przed wszystkimi, którym mówimy, że budżet jest trudny, że ciężko go złożyć i domknąć. A to, że jest ciężko, jest chyba oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#PosełStanisławKracik">Nie zgadzam się z tezą, że w tym budżecie jest 7 mld deficytu, ale chcę powiedzieć, że znajdują się w nim dotacje podmiotowe, na przykład dotacja do PKS w wysokości 500 mln zł. Przepraszam bardzo, ale trzeba przeanalizować, po co one są i czy są potrzebne we wszystkich regionach. Są regiony, w których transport publiczny został zorganizowany przez podmioty niepubliczne i nie wiem, czy dotacje są tam potrzebne. Trzeba będzie przeanalizować dotację podmiotową po dotacji, żeby sprawdzić, czy nie jest tak, że pewne instytucje po prostu przyzwyczaiły się do dotacji, nauczyły się z nimi żyć i nie bardzo sobie wyobrażają, że można inaczej, i zachowują się jak zagrożeni lobbyści.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#PosełStanisławKracik">Kończę następującą uwagą. Pan poseł Janik mówi o fasadowych województwach. Panie pośle, mogłoby ich być o 4 mniej, gdyby się pan wtedy przyłożył. Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego także nie musi snuć się po Sejmie. Pan jest przecież wiceprzewodniczącym komisji. Myślę, że po tym, co pan powiedział, i po tym, o czym panu wspomniałem, ustawa zostanie szybko uchwalona, a samorządy nie będą fasadowe. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wystąpił pan poseł Stanisław Kracik.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Józef Gruszka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PosełJózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Debata nad budżetem państwa zawsze wzbudza emocje, ponieważ dotyczy wszystkich dziedzin naszego życia publicznego. Generalnie rzecz biorąc, jest to debata o gospodarce, a przynajmniej o tym być powinna - takie są oczekiwania tych, którzy patrzą na parlament i chcą znaleźć odpowiedź na pytanie, czy nasze państwo naprawdę będzie się rozwijało w przyszłym roku, bo przecież o tym dyskutujemy.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PosełJózefGruszka">Jeżeli chodzi o kształt budżetu, to moja pierwsza uwaga jest taka, że budżet zrobiono bardzo niedbale. To nie jest frazes ani hasło. Znajdujemy przecież w projekcie budżetu państwa zapisy, które w momencie doręczenia posłom do rąk są już od trzech tygodni nieaktualne, ponieważ parlament w międzyczasie przyjął inne ustalenia. To po prostu nie uchodzi. Nie będę podkreślał przy okazji, że budżet jest bardzo spóźniony, w związku z czym bardzo późno rozpoczęliśmy nad nim debatę. Nie odkryję również żadnej filozofii, mówiąc, że budżet ma dwie strony: dochodową i wydatkową, i patrząc na przyjęte w nim rozwiązania, trzeba najpierw patrzeć na dochody.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#PosełJózefGruszka">Pani poseł, panowie posłowie, którzy dzisiaj zabierali głos, bardzo różnie odnosili się do tych zapisów i zgłaszali różne uwagi. Możemy mówić, że zapisy są dobre albo złe, albo nie zgadzają się z rzeczywistością. Moim zdaniem, po stronie dochodów rzeczywiście możemy znaleźć kilka dużych wpadek czy dziur - jak ktoś chce, to może je nazwać jeszcze inaczej.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#PosełJózefGruszka">Kwestia pierwsza dotyczy dochodów podatkowych, a bardziej szczegółowo, dochodów z podatku od osób fizycznych. W otrzymanym szacunku Ministerstwa Finansów widzimy, że wykonanie za 10 miesięcy wynosi 76%. Do końca roku pozostały dwa miesiące, a do wykonania 24%. Już dzisiaj widzimy, że to wykonanie będzie niższe, niż zakłada się w prognozie, i to znacznie. Może zatrzymać się na poziomie 90% czy 91%. I zakładany wzrost w przyszłym roku wygląda bardzo niepokojąco. Widać tutaj przeszacowanie. Ale nie tylko to jest ważne. Na przykładzie chociażby tej jednej pozycji widzimy, że gospodarka zamiast się rozwijać - siada (przepraszam za określenie), traci siłę, traci wiatr, bo osoby fizyczne nie uzyskują dochodu. Nasila się bezrobocie. Rząd w projekcie ustawy pisze, że to bezrobocie może być większe, niż jest w tym roku, nawet o 2 punkty procentowe, co będzie również oznaczało w dalszym ciągu stagnację rozwoju. A ciągle mówimy o tym, że oczekujemy, iż gospodarka ruszy i pójdzie do przodu. Jeżeli będziemy mówić o dochodach, to trzeba je bardzo szczegółowo rozpatrywać. Czy rząd dokłada starań o to, żeby te dochody wzrastały? Kwestia, która zaczyna bardzo mocno się zarysowywać, to dalszy rozwój umorzeń czy wakacji podatkowych w odniesieniu do podmiotów zwłaszcza handlowych. Sieci hipermarketów w Polsce w dalszym ciągu przybywa. Oczywiście można powiedzieć, że to jest zgodne z prawem. Tak - jest zgodne z prawem. Ale co rząd, co parlament robi w tym zakresie, żeby to zmienić? Sieci wielkich supermarketów są bowiem - nie chcę powiedzieć, że w całości - w znacznym stopniu własnością kapitału zagranicznego. One drenują rynek, odbierają dochody i rzutują na rozwój gospodarczy. To trzeba zmienić. A mówimy, że nie można zapanować w tym obszarze dochodowym. I kolejna kwestia, która w tej chwili może oczywiście wzbudzić zdziwienie Wysokiej Izby, to obsługa zadłużenia wewnętrznego - 22 mld zł to dużo. Jaka jest tego przyczyną? Pierwsza i najważniejsza przyczyna to nie tyle zadłużenie wzrastające z roku na rok, ale kwestia wartości sprzedaży pieniądza albo jeszcze prościej - ceny sprzedaży pieniądza w systemie bankowym. Czy można w dalszym ciągu przechodzić nad tym do porządku dziennego, gdy mamy bardzo duży rozdźwięk pomiędzy stopami procentowymi w bankach a inflacją? Przecież tę filozofię trzeba zmienić. Trzeba doprowadzić do tego, żeby podmiotom gospodarczym, osobom fizycznym, które mają pieniądze, bardziej się opłacało inwestować w gospodarkę, niż oszczędzać. Na razie bowiem to tylko lokata kapitału przynosi dochód, natomiast nie ma starań o wejście w gospodarkę i tam zarobienie; to nie jest kreatywne, tego nie widać. Oczywiście to nie jest tylko kwestia rządu, ale myślę, że w tym parlamencie powinniśmy coś zrobić. Polskie Stronnictwo Ludowe złożyło projekt ustawy o Narodowym Banku Polskim i należałoby zastanowić się nad tym, jak najszybciej ten projekt przepracować, bo widzimy, że w tym wypadku można by znaleźć pieniądze, których poszukujemy. Mało tego, dług publiczny, na który się zgadzamy tą ustawą budżetową, w przyszłości byłby obsługiwany taniej. Kolejna sprawa to priorytety, o których mówił pan minister, przedstawiając projekt budżetu. Jak możemy mówić o priorytecie w wypadku infrastruktury drogowej, kiedy akurat w tym pakiecie ustaw okołobudżetowych - jest to projekt pilny, który wczoraj wpłynął do parlamentu i nad którym wczoraj debatowaliśmy - o 5 punktów procentowych spadają nakłady na drogi, bo zabiera się to na mocy decyzji, jeżeli oczywiście Wysoka Izba uchwali ten projekt; z 35% udziału, jeśli chodzi o drogi, w podatku akcyzowym na paliwa, schodzimy dalej do 30%, tak jak jest w tym roku. Czy to też jest odzwierciedlenie tej kwestii priorytetowej?</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#PosełJózefGruszka">Kolejna kwestia: rolnictwo. Mamy ogromny niesmak, bo w ubiegłym roku, podczas pracy nad budżetem, najpierw pan minister rolnictwa, a potem pan minister finansów mówili, o ile więcej będzie dla rolnictwa w roku 2000, aż 47%. Program SAPARD do dzisiaj się nie pojawił. Wtedy mówiłem z wysokiej trybuny, że to jest nierealne i że tych pieniędzy nie będzie w 2000 r. Nie chciano się z tym zgodzić. Mówiono, że te pieniądze będą. A realizm wskazywał już wtedy, że tych pieniędzy nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#PosełJózefGruszka">Kolejna sprawa na dzisiaj: znowu jest założenie ogromnego wzrostu. Ale w dalszym ciągu nie wiemy, czy jeśli chodzi o filozofię finansowania programów pomocowych, będzie to przełożone o jeden rok wstecz, czy po prostu będzie można te 50% dołożyć w 2001 r. To jest pytanie do ministra finansów i być może do ministra rolnictwa. Skonsultujcie to, panowie, i powiedzcie wprost.</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#PosełJózefGruszka">Kolejna sprawa: polityka regionalna. Zakładaliśmy wszyscy, mówiąc o reformie administracyjnej, że znaczną część, związaną między innymi z polityką regionalną, przejmą samorządy wojewódzkie. Truizmem byłoby wyliczanie, ile zadań z tej ustawy o samorządzie wojewódzkim nie zostało przekazanych w dalszym ciągu samorządom. W dalszym ciągu te zadania są scentralizowane, pieniądze są tutaj.</u>
          <u xml:id="u-48.7" who="#PosełJózefGruszka">Pojawia się kolejna sprawa, związana właśnie z programami pomocowymi i z SAPARD. Powołuje się oddziały wojewódzkie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Powołane są od pół roku, ale nie mają żadnych zadań, natomiast ludzie tam zatrudnieni biorą pieniądze. Czy to jest oszczędność, czy tak musi po prostu być? Czy to jest zmiana filozofii? Jeżeli to oszczędność, to mówię, że to błąd, a jeżeli to zmiana filozofii, to bardzo proszę rząd, żeby to powiedzieć, a nie ukrywać. Sądzę, że im wcześniej i im szybciej stworzymy czyste reguły gry, będzie to wyglądało zupełnie inaczej.</u>
          <u xml:id="u-48.8" who="#PosełJózefGruszka">Kolejna kwestia i kolejny priorytet: obrona narodowa. Wszyscy wiemy, że tu trzeba dużych inwestycji i że musimy coś zrobić, żeby rzeczywiście obronności naszego państwa nie osłabiać. Wszyscy się cieszyliśmy z wejścia do NATO. Liczyliśmy, że w związku z wejściem do NATO uzyskamy technologie na uzbrojenie i że będziemy mogli zatrudnić nasz przemysł zbrojeniowy, a nie tylko stać się klientem. Dostaliśmy co prawda od Stanów Zjednoczonych fregatę, nie będę mówił o koszcie, ale z tego, co słychać, podobno to jest użyczenie, czyli to nie jest nasza własność. Przy czym były potrzebne pieniądze na przezbrojenie. Kolejna kwestia: zakup samolotów. I znowu użyczenie, ale pieniądze na przezbrojenie tych samolotów trzeba wyłożyć.</u>
          <u xml:id="u-48.9" who="#PosełJózefGruszka">Można by tutaj bardzo długo wskazywać te kwestie, które trzeba wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-48.10" who="#PosełJózefGruszka">Przedstawiciel Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego prezes Jarosław Kalinowski nie złożył wniosku o odrzucenie budżetu w pierwszym czytaniu, świadomie, z tego względu, żeby nie powiedzieć, że nam się nic nie podoba. Chcemy po prostu pracować nad tym budżetem, ale ciągle jest pytanie: Czy większość parlamentarna będzie chciała posłuchać opozycji i zmienić choć jeden krok?</u>
          <u xml:id="u-48.11" who="#PosełJózefGruszka">Ostatnia kwestia - paliwo rolnicze. Zgodziliśmy się z projektem przedstawionym przez posłów AWS, który popiera rząd. Połączone komisje uchwaliły - było nawet wystąpienie przewodniczącego komisji rolnictwa pana Gabriela Janowskiego; patrzę na pana przewodniczącego Sekułę, bo nie pamiętam, czy też podpisał to wystąpienie - żeby rozpatrywać to na tym posiedzeniu. Jednak do dzisiaj do godz. 9, kiedy brałem materiały ze skrytki, nie było sprawozdania połączonych komisji. Pan marszałek obiecywał, że ta sprawa będzie rozpatrywana na następnym posiedzeniu i wierzę w to. Chciałbym jednak, żeby rząd utworzył rezerwę celową na potrzeby tej ustawy i żeby rzeczywiście nie tylko mówić, że coś uchwalamy, coś pokazujemy, ale żeby to zafunkcjonowało, bo sytuacja tego wymaga. Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego zwrócił się z takim pismem, podpisanym przez wszystkich posłów PSL, do pana premiera Buzka.</u>
          <u xml:id="u-48.12" who="#PosełJózefGruszka">Panie premierze, oczekujemy na pańską decyzję w tej sprawie. Nie może być tak, że uchwalimy ustawę i ona będzie obowiązywać w końcu czwartego kwartału bieżącego roku. Nie o to chyba paniom i panom posłom w tej Izbie chodzi. Ja w to jeszcze wierzę, ale chciałbym zobaczyć efekty. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Gruszce.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Jan Klimek, niezrzeszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PosełJanKlimek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Projekt ustawy budżetowej na rok 2001 stał się faktem, jednak, parafrazując znany cytat: Czy stała się jasność? Czy mamy jasność, poza autorami opasłego tomu pełnego liczb, w jakim kierunku pójdzie polska gospodarka? Czy, poza sumowaniem, odejmowaniem, dzieleniem i mnożeniem na potrzeby prywatnych obliczeń wszelakich wskaźników, jesteśmy w stanie, oprócz okrągłych sformułowań, udzielić naszym wyborcom jasnych odpowiedzi? Czy przyszłoroczny budżet przyniesie wzrost koniunktury gospodarki w skali makroekonomicznej? Czy pozwoli na wzrost zamożności obywateli? Czy sprawi, że firmy już teraz balansujące na granicy opłacalności produkcji złapią rynkowy wiatr w żagle? Optymizm przedsiębiorców w tym zakresie jest nawet mniejszy niż wskaźniki rentowności ich przedsiębiorstw, choć w założeniach makroekonomicznych na rok 2001 zakłada się wzrost gospodarczy.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PosełJanKlimek">Nikt tak do końca chyba nie wierzy, że dyskusja nad projektem budżetu będzie czysto merytoryczna, że nie będzie poddawana presji politycznej wobec zbliżających się wyborów parlamentarnych. Nie można z tego powodu rozdzierać szat, tak dzieje się zawsze i wszędzie w państwach demokratycznych. Szkoda jednak, że przedstawiony projekt daje zbyt wiele argumentów, jeśli chodzi o stricte polityczne działania doraźnie mogące zwiększyć sympatie albo antypatie poszczególnych opcji politycznych i polityków, zamiast przysłużyć się merytorycznej debacie nad najważniejszymi elementami społeczno-gospodarczego wzrostu.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#PosełJanKlimek">Środowiska bliskie Stronnictwu Demokratycznemu, małe i średnie przedsiębiorstwa, w tym rzemiosło, handel i kupiectwo, od dłuższego czasu analizowały rozproszone sygnały dochodzące z różnych źródeł, a wytyczające prawdopodobny kształt przyszłorocznego budżetu. Zasadnicza tendencja jego konstrukcji, przyznajmy szczerze, nie nowa, ba, bodaj najłatwiejsza, polegająca na przerzucaniu na barki różnego rodzaju podatników ciężaru zwiększania dochodów państwa w celu częściowego zrównoważenia jego przewidywanych wydatków, wydaje nam się głęboko sprzeczna z zasadą rozwoju społeczno-gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#PosełJanKlimek">Wielu moich przedmówców z tej właśnie trybuny sygnalizowało, że sytuacja w małych i średnich przedsiębiorstwach ulegnie pogorszeniu. Budzi to moje zaniepokojenie nie tylko jako przedstawiciela ponad 300 tys. zakładów rzemieślniczych, nie licząc handlowców i kupców. Ten budżet próbuje utrzymywać nas w przekonaniu, że niska elastyczność rynku pracy, a także restrukturyzacja w przemyśle spowoduje, że bezrobocie wzrośnie do 14,9% w roku 2001 z 14,6 w roku 2000. Myślę, że nie tylko przedsiębiorcy, ale wielu powątpiewa w te wskaźniki, przy ogromnym problemie, jaki już dziś stanowi właśnie bezrobocie. Państwo, pojmowane jako wielki i potrzebny bez wątpienia aparat, nie stara się w proporcjonalnym stopniu redukować własnych kosztów do wzrostu obciążeń obywateli zarówno tych pobierających jedynie różne świadczenia, jak i tych, którzy wypracowują dochód. To nie skłania do podejmowania ryzyka samodzielnej i kreatywnej działalności, bowiem świadome przyjęcie roli przedsiębiorcy, niezależnie od skali, musi opierać się na mocnym przeświadczeniu, że ze strony państwa nie spotka nas żadna niespodzianka. Podatek od osób prawnych, czyli dochody budżetu państwa z podatku dochodowego od osób prawnych wzrosną o 6,3%, od osób fizycznych - o 11,7% w stosunku do roku 2000. Jeden z mówców powiedział, że w tym budżecie tracą najsłabsi. Otóż przedsiębiorcy, którzy nie należą do najsłabszych ekonomicznie, choć dzisiaj wielu z nich jakby funkcjonuje na krawędzi opłacalności, z wielkim niepokojem patrzą właśnie na te wskaźniki. Kiedy wczytamy się w wydatki budżetu państwa, to wielu już dziś wie, że to właśnie oni będą tymi, od których będziemy wymagać zasilania tej kasy. I tylko oni wiedzą, że przy takim potraktowaniu nie tyle, że nie chcą płacić, ale chyba po prostu już nie mogą.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#PosełJanKlimek">Zakładane zwiększenie dochodów państwa z tytułu wzrostu podatku VAT od niektórych rodzajów działalności gospodarczej, nieprzewidujące okresu dostosowania firm do nowych relacji kosztowych, może skutecznie położyć wszelkie nieśmiałe nawet plany utrzymania się na rynku, że o umocnieniu pozycji już nie wspomnę. Wprowadzenie przychylnego klimatu dla przedsiębiorców, na co czekają od dłuższego czasu, a na czym może tylko skorzystać perspektywicznie budżet państwa, odwlekane jest w czasie, natomiast likwidacja ulg, drożenie kredytów, ograniczenie wewnętrznego popytu, podnoszenie kosztów pracy, mnożenie barier biurokratycznych dla przedsiębiorców przychodzi państwu łatwo i szybko. To jest jeden z aspektów ustawy budżetowej na rok przyszły, być może ważniejszy od samych tylko ekonomicznych wskaźników. Czytając projekt budżetu, przedsiębiorca wie tylko, że za większy wysiłek spodziewać się może mniejszych zysków. Brzmi to „łopatologicznie”, lecz prawdziwie i szczerze.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#PosełJanKlimek">Wysoka Izbo! Nie ma budżetu doskonałego, z którego zadowoleni mogliby być wszyscy - wszystkie grupy społeczne, wszyscy wytwórcy dochodu narodowego i wszyscy jego konsumenci, samorządy terytorialne i państwo. Budżet jest walką wpływowych grup i walką o wpływy zarazem. Nic zatem zdrożnego w tym, że w imieniu Stronnictwa Demokratycznego upominać się będę o tę grupę, która jest w stanie zagwarantować państwu rzetelne wywiązywanie się z bieżących obowiązków podatkowych, a więc stały dopływ środków do budżetu, czyli o przedsiębiorców, szczególnie tych małych i średnich, którzy nie wytrzymają już większych obciążeń i chcieliby wiedzieć, także w imieniu milionów zatrudnianych przez nich pracowników, jaka czeka ich przyszłość. Oni czekają na taki ostateczny kształt budżetu, który w ramach priorytetowych celów, np. wzrostu nakładów na rolnictwo i wieś, budowę dróg, zagwarantuje im możliwość tworzenia małych z punktu widzenia wielkich potrzeb makrospołecznych, lecz wielkich w aspekcie tego sektora strategii przetrwania i dalszego rozwoju. Do tego potrzebne są nie tylko wskaźniki, lecz przede wszystkim filozofia rozwoju państwa, która niezbyt precyzyjnie w projekcie budżetu państwa na rok 2001 jest wyłożona. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wypowiedział się pan poseł Jan Klimek, poseł niezrzeszony.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Henryka Goryszewskiego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PosełHenrykGoryszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić nie tylko moje osobiste stanowisko, ale również posłów zgromadzonych w Zespole Chrześcijańsko-Narodowym, którzy na spotkaniu poddali ten budżet analizie i których sugestie tu w ramach swojego wystąpienia postaram się Wysokiej Izbie zaprezentować.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PosełHenrykGoryszewski">Muszę jednak zacząć od dwóch uwag. O jednej, o nieczytelności budżetu, już mówił na zakończenie swojego przemówienia pan poseł Wielowieyski. To już chyba trzeci rok z rzędu Komisja Finansów Publicznych będzie zapewne się domagała i bezskutecznie oczekiwała, tak jak Wysoki Sejm bezskutecznie oczekuje i oczekiwał, że w budżecie znajdą się informacje dające możliwość porównania kształtowania się wielkości dochodów i wydatków budżetowych minionych okresów - roku poprzedniego, kończącego się zwłaszcza, i tego roku, na który budżet jest przygotowywany.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#PosełHenrykGoryszewski">I druga sprawa. Budżet jest spóźniony. Konstytucja została zbudowana w taki sposób, że rząd ma możliwość spóźnienia się z budżetem niemal trzy miesiące, byleby tylko zdążył złożyć jego projekt przed początkiem roku, bo wtedy projekt stanie się prowizorium, według którego będą prowadzone wydatki w roku budżetowym. To Sejm jest związany zawitym terminem konstytucyjnym; jest zagrożony możliwością rozwiązania, jeżeli nie dotrzyma tego terminu i spóźni się z uchwaleniem budżetu. Wypadałoby, aby premier albo przynajmniej minister finansów wyjaśnił Sejmowi, dlaczego nie dotrzymał konstytucyjnego terminu złożenia budżetu. Ten termin może być albo zbyt rygorystyczny, albo może być to konsekwencją złej sytuacji gospodarczej lub finansowej państwa. Może być jeszcze jedna przyczyna, której z litości tu nie wymienię, tym bardziej że, jak sądzę, na pewno nie ona wchodzi w rachubę.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#PosełHenrykGoryszewski">Rzeczywiście nie ma potrzeby ukrywać tego przed społeczeństwem - to trudna sytuacja finansowa państwa spowodowała w mojej ocenie spóźnienie w przedstawieniu tego budżetu. Są co najmniej cztery przyczyny, które się na nią złożyły:</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#PosełHenrykGoryszewski">- skutki waloryzacji wynikającej z podwyższonej inflacji w kończącym się roku;</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#PosełHenrykGoryszewski">- zobowiązania wobec nauczycieli, wynikające, jakkolwiekbyśmy na to patrzyli, z błędnego zapisu ustawowego (w tej chwili już mniejsza o to, kto zawinił - rząd, składając projekt, czy Sejm, projekt ten opracowując);</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#PosełHenrykGoryszewski">- wzrost bezrobocia, społecznie najbardziej dramatyczny wskaźnik makroekonomiczny, a jednocześnie, gdy postrzegamy rząd w perspektywie budżetu, najbardziej dosadny i decydujący o ocenie w ogóle sprawności rządu w odbiorze społecznym;</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#PosełHenrykGoryszewski">- zaniżona składka na ubezpieczenia społeczne. Ta składka była wynikiem pewnej polityki budżetowej, bilansowania budżetu w poprzednich latach. W tym roku już widać, jest zresztą decyzja rządowa, o podniesieniu tej składki o 1/4 punktu procentowego. Ta zaniżona składka spowodowała, poza wszystkimi innymi przyczynami, jakie miały miejsce w segmencie ZUS, w relacji między ZUS a kasami chorych, jednakże bardzo poważne perturbacje finansowe państwa.</u>
          <u xml:id="u-52.8" who="#PosełHenrykGoryszewski">Na tym tle, wydaje się, uzasadniona jest następna uwaga, że założenia makroekonomiczne zostały niestety przykrojone do tych założeń budżetowych, jakie zostały przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-52.9" who="#PosełHenrykGoryszewski">Pomijam kwestię, że chyba wszyscy eksperci oceniający budżet nie wierzą w to, że możliwe jest osiągnięcie wskaźnika przyrostu produktu krajowego brutto na poziomie powyżej 5%, że ostatecznie sam pan minister też do tego nie przywiązuje największej wagi, że inflacja na poziomie 7,2%, jeśli w tym roku jest ok. 10%, będzie też być może trudna do osiągnięcia.</u>
          <u xml:id="u-52.10" who="#PosełHenrykGoryszewski">Największy problem w mojej ocenie budzi przyjęty do założeń budżetowych poziom kursu złotego. Jeżeli kurs złotego w stosunku do dolara kształtuje się w czwartym kwartale na poziomie ok. 4,7 zł, to nie ma naprawdę żadnych szans, żeby osiągnąć średni kurs roczny w przyszłym roku 4,66 zł, a gdyby nawet tak się stało, co by oznaczało realną aprecjację złotego w stosunku do walut wymienialnych, to byłby to znowu straszliwy ciężar, jeśli chodzi o nasze możliwości eksportowe.</u>
          <u xml:id="u-52.11" who="#PosełHenrykGoryszewski">Tylko bezrobocie, zakładane na poziomie 14,9%, zdaje się wskaźnikiem wiarygodnym. W tym momencie muszę przypomnieć, że dokument zatytułowany: Narodowa strategia wzrostu zatrudnienia i rozwoju zasobów ludzkich, przyjęty przez rząd, o ile dobrze pamiętam, w połowie ubiegłego czy nawet tego roku, zakładał pięć różnych ścieżek wzrostu bezrobocia, właściwie nie tyle wzrostu, co poziomu bezrobocia. Była również ścieżka optymistyczna, która zakładała utrzymanie bezrobocia co najwyżej na poziomie z 1998 r. Wydaje się, że w tej chwili zmierzamy w kierunku, przy którym być może nawet najbardziej pesymistyczny wariant spośród przedstawionych w tamtym dokumencie będzie trudny do zrealizowania.</u>
          <u xml:id="u-52.12" who="#PosełHenrykGoryszewski">Wzrost bezrobocia jest rzeczywiście w dużym stopniu spowodowany wzrostem wydajności i poprawą efektywności przedsiębiorstw, ale nie następuje on w wyniku ekspansji. Wzrost wydajności i poprawa efektywności nie przekładają się na ekspansję przedsiębiorstw ani na rynku krajowym, ani na międzynarodowym. Ogranicza się przede wszystkim zatrudnienie, często przy biernej postawie rządu, często w następstwie utraty wpływu na zachowania rynku finansowego, np. w istocie bierna postawa rządu wobec zachowania się głównych banków finansujących Hutę Katowice, która dziś na skutek praktycznie wypowiedzenia umów kredytowych jest na skraju bankructwa.</u>
          <u xml:id="u-52.13" who="#PosełHenrykGoryszewski">Pojawiają się sygnały - docierają do posłów, więc mam nadzieję, że docierają również do rządu - o tym, że banki są wyprzedane. Protestowałem przeciwko temu, uprzedzałem pana premiera, jako przewodniczący prezydium Komisji Finansów Publicznych trzykrotnie byłem u pana premiera, by rozmawiać na temat polityki bankowej, przestrzegać przed tym, co się stanie. Dziś docierają do posłów - mam nadzieję, że docierają również do rządu - informacje o tym, iż pojawiają się i powtarzają przypadki ograniczania lub utrudniania kredytowania polskich przedsiębiorstw, które jeszcze nie dostały się w obce ręce. Stąd biorą się niższe wpływy z PIT, z podatku dochodowego od osób fizycznych. Skoro relatywnie spada liczba osób zatrudnionych, skoro ma miejsce dziwne zjawisko, dla którego nie ma wytłumaczenia w uzasadnieniu ustawy budżetowej poza informacją, że relatywnie zmniejsza się liczba osób płacących podatek w trzeciej grupie podatkowej, to musi oczywiście zmniejszać się suma globalnych wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych. Stąd biorą się również napięcia w Funduszu Pracy, bo wzrasta liczba bezrobotnych, napięcia, które wydają się całkowicie irracjonalne, bo z jednej strony budżet państwa nie przekazuje nawet zaplanowanych środków do Funduszu Pracy, do urzędów pracy, a z drugiej strony inna agenda państwowa blokuje rachunki bankowe tychże urzędów, dlatego że od wypłaconych zasiłków dla bezrobotnych nie są odprowadzane składki do ZUS.</u>
          <u xml:id="u-52.14" who="#PosełHenrykGoryszewski">Czas upływa, postaram się być lojalny wobec moich kolegów, dlatego kolejne kwestie omówię bardzo krótko. Troską napawa poziom inwestycji w budżecie, 8 mld zł, niecałe 9 mld zł, co stanowi 4,9% wydatków budżetowych. To chyba najniższy poziom, nie licząc dwóch pierwszych lat kończącego się dziesięciolecia. Inwestycje samorządowe, przekazane samorządom, zamiast pierwotnie zamierzanych 1700 mln tylko 1 mld zł. To jest wstrzymywanie rozwoju u podstaw, dlatego że są to inwestycje infrastrukturalne, to jest również wyzbywanie się tak naprawdę niezbywalnych funkcji socjalnych państwa, myślę o służbie zdrowia, dlatego że na tym poziomie zasobności społeczeństwa nie ma mowy o tym, żebyśmy mogli zachować jakikolwiek tolerowany na początku XXI wieku poziom opieki medycznej, opierając się wyłącznie na kapitale prywatnym.</u>
          <u xml:id="u-52.15" who="#PosełHenrykGoryszewski">Sprawa obsługi długu. Przyrost o 20%. Wydaje mi się, że taki przyrost nakładów na obsługę długu, abstrahując od wszelkich innych wskaźników, można wytłumaczyć tylko jednym - tworzeniem pewnego zapasu budżetowego oraz niewiarą w to, że utrzyma się poziom kursu walutowego w granicach poniżej 4,7 zł w stosunku do dolara. Raz jeszcze wracam do tego: gdyby taki kurs został utrzymany, wtedy powstałby problem wpływu aprecjacji złotego na nasze szanse eksportowe i w konsekwencji na bilans obrotów bieżących.</u>
          <u xml:id="u-52.16" who="#PosełHenrykGoryszewski">Kolejna kwestia to finansowanie deficytu. Deficyt wynosi niespełna 22 mld zł, z czego 18 mld zł, czyli bez mała 83%, finansowane jest wpływami z prywatyzacji. Gdyby tym deficytem finansowano rozwój kraju, można by to tolerować, ale przecież nakłady na inwestycje wynoszą niespełna 9 mld zł, nieco więcej niż 1/3 deficytu budżetowego. To nie jest wymysł mojego poprzednika, bo o wyprzedaży sreber rodowych już wielokrotnie na tej sali i w wypowiedziach publicystycznych mówiło wielu autorów, ale to tak rzeczywiście jest. To jest absolutnie nieefektywne wykorzystywanie nieodnawialnego źródła finansów publicznych, nieodnawialnego majątku narodowego.</u>
          <u xml:id="u-52.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-52.18" who="#PosełHenrykGoryszewski">Nasuwa mi się refleksja - kończę już, panie marszałku, Wysoka Izbo - że chyba nie doceniamy i w minionych latach nie docenialiśmy inflacjogennej roli wpływu podatków pośrednich jako jednej z przyczyn podciągających krzywą spadku inflacji, która z tego właśnie powodu spada tak powoli i z takimi zahamowaniami.</u>
          <u xml:id="u-52.19" who="#PosełHenrykGoryszewski">Polityka prowadząca do aprecjacji waluty, polityka drogiego kredytu, za którą odpowiada przede wszystkim Rada Polityki Pieniężnej - nie Sejm, bo on wyzbył się w konstytucji tej władzy - i to bardzo dziwnie zbudowana, bo wprawdzie ją wykreowały wszystkie siły reprezentowane w Sejmie, jak również pan prezydent, ale tak naprawdę złożona wyłącznie z liberałów monetarystów,...</u>
          <u xml:id="u-52.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-52.21" who="#PosełHenrykGoryszewski">... wreszcie relatywnie wysoki VAT - to wszystko ogranicza możliwości ekspansji naszej gospodarki, nawet gorzej, stawia nas i nasze przedsiębiorstwa w trudnej sytuacji i to nawet na rynku krajowym.</u>
          <u xml:id="u-52.22" who="#PosełHenrykGoryszewski">Dam przykład tylko jednej sytuacji i skutków fiskalnego traktowania VAT. W tym roku - na skutek wynikającej zresztą z traktatów brukselskich zmniejszającej się ścieżki ochrony celnej rynku samochodowego i jednocześnie podwyższenia, wprowadzenia akcyzy na samochody produkowane w kraju - doszło do tego, że do końca roku zostanie sprowadzonych mniej więcej 200 tys. samochodów używanych, a więc więcej niż wyprodukuje i sprzeda na polskim rynku którykolwiek z rodzimych producentów. Oczywiście za chwilę mogę usłyszeć od polemistów, jeśli chodzi o te samochody produkowane w Polsce, to jest tam niewiele polskiej pracy. To nieprawda. Niektóre modele to 40% i 60% polskiego wkładu, ale nawet jeżeli jest to tylko 40% polskiej pracy, to jest to więcej niż 0%, bo tyle jest tego wkładu w produkcję samochodów importowanych do Polski. Można było tego uniknąć. Nawet jeżeli konieczne było wprowadzenie ze względów fiskalnych owego VAT, to można było wprowadzić - i był na to czas - zakaz importu samochodów używanych, nieodpowiadających standardom Euro 2.</u>
          <u xml:id="u-52.23" who="#PosełHenrykGoryszewski">Jeden z członków rządu, oczywiście z drugiej ligi - mam na myśli jednego z podsekretarzy stanu - powiedział, że i tak Polacy za dużo kupują samochodów. Myślę, że nie najlepiej to świadczy o inteligencji tego podsekretarza stanu, dlatego że gdyby podatek VAT uderzał w obniżenie poziomu popytu na samochody w Polsce, to byłby to argument słuszny. On jednak powoduje zupełnie inny skutek: przesunięcie tego popytu na używane samochody importowane.</u>
          <u xml:id="u-52.24" who="#PosełHenrykGoryszewski">I ostatnia kwestia. Panie premierze, do pana się zwracam. Zespół Chrześcijańsko-Narodowy nie może pogodzić się z kilkoma propozycjami zamieszczonymi w ustawach okołobudżetowych. Przy okazji budżetu chcę z całą mocą powiedzieć, że my posłowie Zespołu Chrześcijańsko-Narodowego nie zgodzimy się na zamrożenie waloryzacji zasiłków rodzinnych i opiekuńczych. Nie po to AWS, którego jesteśmy pełnoprawnym członkiem i współtwórcą, szedł do wyborów z hasłami polityki prorodzinnej, nie po to politykę prorodzinną propagował w tym Sejmie przez trzy lata, żebyśmy teraz my, członkowie ZChN, członkowie Zespołu Chrześcijańsko-Narodowego, podpisywali się pod tego rodzaju karkołomną propozycją. My przynajmniej szanujemy swoje zobowiązania wobec naszych wyborców i wobec naszego społeczeństwa. I proszę na nasze głosy w tej sprawie nie liczyć. Nie jest to stanowisko posła Goryszewskiego. Zostałem wczoraj upoważniony do tak twardego postawienia sprawy przez moich kolegów z Zespołu Chrześcijańsko-Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-52.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-52.26" who="#PosełHenrykGoryszewski">Mamy również poważne wątpliwości co do słuszności zamrożenia wskaźnika odpisu z akcyzy na fundusz drogowy. Tym bardziej że z subwencji drogowej tak naprawdę finansuje się niedofinansowane powiaty. W sytuacji, kiedy nie ma mowy o waloryzacji środków przekazywanych z budżetu centralnego do samorządów, a samorządy, zwłaszcza szczebla powiatowego i wojewódzkiego, są pozbawione tak naprawdę własnych dochodów, trzeba się głęboko zastanowić nad tym, jak zbilansować ich potrzeby i ich dochody i czy możliwe jest, czy jest moralne i czy jest sprawiedliwe rezygnowanie z waloryzacji tego wskaźnika.</u>
          <u xml:id="u-52.27" who="#PosełHenrykGoryszewski">I wreszcie ostatnia kwestia, drobna, to są niewielkie pieniądze, ale gdybyśmy zlikwidowali ulgi przejazdowe, tak jak się proponuje, to tak naprawdę dotknęłoby to dwóch kategorii podróżnych: inwalidów wojennych i wojskowych i inwalidów ociemniałych. Wydaje mi się, że mimo wszystko, mimo tych trudności budżetowych, o których mówiłem na samym początku, trudności finansowych, stać jest jeszcze nas, Polaków, na to, żebyśmy nie sięgali do tego źródła oszczędności.</u>
          <u xml:id="u-52.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-52.29" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Krystynę Łybacką z Klubu Parlamentarnego SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PosełKrystynaŁybacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie ministrze - zwracam się do pana ministra Bauca - pan pozwolił sobie dziś podczas prezentacji ustawy budżetowej zacytować fragmenty debat nad podobną ustawą w latach 1993–1997, więc pozwoli pan, że ja, pańskim wzorem, również rozpocznę od cytatu. Tym razem jest to cytat pochodzący z exposé pana premiera Buzka z 10 listopada 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#PosełKrystynaŁybacka">Otóż pan premier mówił: „Edukacja jest najlepszym sposobem wyrównywania szans życiowych. Dlatego za konieczne uznajemy przeprowadzenie radykalnej reformy systemu edukacji dostosowującej ją do wymogów XXI w.”. Trudno się z tymi myślami nie zgodzić. Wprawdzie nieco byliśmy zaniepokojeni jako klub SLD owym zapowiadanym radykalizmem we wprowadzaniu reformy systemu edukacji, ale można było to traktować jako stylistyczny ozdobnik nadający pewną dynamikę wystąpieniu pana premiera. No i mam przed sobą słynną pomarańczową książkę, najsłynniejszą książkę 1998 r., o wprowadzeniu reformy systemu edukacji w wersji koncepcyjnej.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#PosełKrystynaŁybacka">Otóż w tej książce autor, a wymienianie jego nazwiska byłoby dziś wobec rządu nietaktem, więc tego nie uczynię, mówił: Mamy świadomość, jak wielkie i odpowiedzialne dzieło stanowi reforma edukacji. Chcemy, aby to była taka reforma, która rzeczywiście pozwoli szkole stworzyć warunki dla rozwoju najlepszych cech charakterów i uzdolnień uczniów, która wesprze rodziny oraz ułatwi współpracę rodziców i nauczycieli. Chcemy, żeby to była taka reforma edukacji, dzięki której szkoła stanie się silnym fundamentem rozwoju Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Brawo, brawo!)</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#PosełKrystynaŁybacka">Dzisiaj bardzo chciałabym, jeśli Wysoka Izba pozwoli, popatrzeć, jak trwałe są owe fundamenty rozwoju Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#PosełKrystynaŁybacka">Panie Ministrze! W uzasadnieniu ustawy budżetowej na str. 74 czytamy, że oświata i wychowanie zaliczone są do priorytetów budżetowych rządu AWS. Tego ma dowodzić fakt, że zgodnie z cytowanym uzasadnieniem tejże ustawy w 2000 r. przewidziano na wydatki na oświatę i wychowanie środki w wysokości 23 400 mln zł, co wedle autorów uzasadnienia oznacza realne zwiększenie nakładów o 2,5%. Pozostawiam panu, panie ministrze, wybór określenia tego faktu, ma pan bowiem dwie możliwości: albo to jest świadome wprowadzanie Wysokiej Izby w błąd, albo jest to zwykła niekompetencja. Innej możliwości nie ma z tego oto powodu, że to cytowane przeze mnie zdanie jest zdaniem nieprawdziwym. Otóż wyniknęło ono z faktu - tak należy domniemywać - że nastąpiło zwiększenie wydatków na oświatę i wychowanie na skutek prostego zabiegu polegającego na przesunięciu tychże. W tegorocznej ustawie budżetowej następuje przesunięcie wydatków z budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w kwocie 350 mln zł. Przeklasyfikowano wydatki kuratoriów oświaty z działu: Administracja państwowa do działu: Oświata i wychowanie. Tak na marginesie, jest to chyba jedyny dział w dziale: Oświata i wychowanie, który ma realny wzrost na poziomie 1,9%. Przy czym należy podziwiać bogactwo języka autorów uzasadnienia, bowiem ten wzrost prawie w całości skonsumowany jest przez zakupy samochodów dla kuratoriów, natomiast nazywane jest to różnie: zakup samochodu, zakup środka transportu, usprawnienie działalności kuratorium. A tak naprawdę jest to zjedzone przez zakupy polegające właśnie na zwiększeniu liczby użytkowanych samochodów. Przeklasyfikowano także z działów: Obrona narodowa i Wymiar sprawiedliwości do działów: Oświata i wychowanie oraz Edukacyjna opieka wychowawcza wydatki na łączną kwotę 780 723 tys. zł. To oznacza, panie ministrze, że rzeczywiste nakłady wynoszą 22 783 396 tys. zł. A to oznacza - już łagodnie to potraktuję - w odniesieniu do planowanego wykonania budżetu 2000 r. 0,5-procentowy spadek nakładów na oświatę i wychowanie.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#PosełKrystynaŁybacka">Obawiam się, że ten fakt, który teraz przytoczyłam, jest ogromnie ważki dla próby odpowiedzi na pytanie, czy rząd realizuje reformę systemu edukacji. Dlaczego? Otóż mam przed sobą rządowy dokument - bo tylko takimi chcę się dziś posługiwać - nazwany „Średniookresowym programem finansowania edukacji”. W tym dokumencie czytamy, że jeżeli w roku 2001 nakłady na oświatę wyniosłyby 22 189 mln zł (to jest kwota prawie dokładnie taka jak ta przed chwilą przeze mnie cytowana), to oznacza to (i znowu cytuję): Ten wariant finansowania nie daje możliwości sfinansowania programu reformy oświaty. W programie reformy należałoby w tym przypadku zrezygnować z reformy systemu wynagradzania nauczycieli, zwiększenia funduszu motywacyjnego do reformy oraz bardzo ograniczyć zakres modernizacji bazy szkolnej. Czy można ograniczyć zakres modernizacji bazy szkolnej? Równocześnie z tym cytowanym materiałem przesłana została z ministerstwa edukacji, na życzenie pana premiera Jerzego Buzka, obszerna notatka. W tej notatce czytamy: W toku wdrażania reformy w żadnym przypadku nie można zakładać redukcji dotychczasowego poziomu wydatków inwestycyjnych. No to zapytajmy: Może rzeczywiście w tegorocznym budżecie ma odzwierciedlenie ogromna determinacja, aby jednak te nakłady inwestycyjne były realizowane? Albowiem w innym przypadku trzeba by stwierdzić kategorycznie, że to, z czym mamy do czynienia, nie jest reformą systemu edukacji.</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#PosełKrystynaŁybacka">Mam przed sobą wydatki budżetu państwa w dziedzinie inwestycji. Panie i panowie posłowie, inwestycje w dziedzinie szkół podstawowych sprowadzone są do poziomu 31% z roku ubiegłego, w szkołach podstawowych specjalnych - do 46,9% z roku ubiegłego, w gimnazjach - do 41,9% z roku ubiegłego. Równocześnie, panie ministrze, w materiałach logistycznych do reformy rok 2001 był przewidziany jako ten poświęcony przede wszystkim modernizacji bazy oświatowej w szkołach podstawowych oraz w gimnazjach i na ten cel przeznaczonych miało być dodatkowo 600 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-54.8" who="#PosełKrystynaŁybacka">Patrzmy dalej na inwestycje. W gimnazjach specjalnych spadek do 42% poziomu z roku ubiegłego, w liceach ogólnokształcących - do 87% poziomu z roku ubiegłego, w szkołach zasadniczych - do 41% poziomu z roku ubiegłego, w liceach i technikach zawodowych - do 66,8% poziomu z roku ubiegłego. Co to oznacza dla wszystkich jednostek prowadzących szkoły i placówki oświatowe, nie muszę mówić. My tak niekiedy enigmatycznie mówimy: jednostki prowadzące szkoły i placówki oświatowe, mając na myśli samorządy, którym współczujemy, ale zdajmy sobie sprawę z faktu, że samorządy muszą modernizować bazę, muszą rozpoczynać inwestycje, bo inaczej nie są w stanie wykonać nałożonych na nie zadań związanych z wprowadzaną reformy i zmianą struktury szkolnej. Jeżeli tych środków nie otrzymują, to środki te muszą być poszukiwane. Poszukiwane są kosztem infrastruktury, kosztem innych inwestycji i, niestety, przez wymuszone przez rzeczywistość zwiększanie opłat i podatków za lokale. A więc tak naprawdę oznacza to, że ten ciężar inwestycyjnych wydatków dźwigają obywatele zamieszkujący poszczególne jednostki, czyli my wszyscy.</u>
          <u xml:id="u-54.9" who="#PosełKrystynaŁybacka">Zapytajmy inaczej, panie ministrze, bo ciągle jestem pełna dobrej woli wobec pańskich chęci wykazania, że reforma jest realizowana i jest priorytet budżetowy, mimo że jest to zdanie nieprawdziwe. Być może w rezerwach celowych mamy jakieś zapisy, które pozwolą nam odetchnąć z ulgą? No to popatrzmy na rezerwy celowe.</u>
          <u xml:id="u-54.10" who="#PosełKrystynaŁybacka">Po pierwsze, jest rzeczą bardzo naganną - i na posiedzeniu komisji edukacji, na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych, mówił również o tym mój przedmówca, wielokrotnie to podkreślaliśmy - jeżeli zasadniczą część środków dzielimy w postaci rezerw celowych i miast stabilnego systemu finansowania i znanego systemu prawnego wprowadzamy uznaniowość w rozdziale środków wedle zasady, którą nawet widzieliśmy kiedyś na ekranie: kto szybszy, ten lepszy. I równocześnie wprowadzamy zwiększony zakres tej - jak my to mówimy - warszawskiej poniewierki wójtów, burmistrzów i prezydentów, którzy stoją pod drzwiami, tłoczą się, bo otrzymują dotacje ci, którzy pierwsi złożą wniosek.</u>
          <u xml:id="u-54.11" who="#PosełKrystynaŁybacka">Jak wyglądają rezerwy? Oczywiście zwiększono plan rezerw celowych i one wynoszą w tym roku 997 335 tys. i są wyższe o 303 141 tys. Ale jak zwiększono? Nie zwiększono rezerw, które mogłyby nas cieszyć, np. na racjonalizację sieci szkół, co mogłoby uzupełnić te braki inwestycyjne, zmniejszono o 39%. Zupełnie niezrozumiałe jest, że o 60% w stosunku do roku bazowego zmniejszono planowaną na 2001 r. wysokość odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli, emerytów i rencistów. Zatem również konstrukcja rezerw budżetowych nie uspokaja nas, że realizowana jest reforma systemu edukacji.</u>
          <u xml:id="u-54.12" who="#PosełKrystynaŁybacka">Popatrzmy dalej. Może zatem w dziedzinie edukacyjnej opieki wychowawczej mamy skutki prowadzonej reformy edukacji i gwarancje finansowe? Wysoka Izbo! Specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze - finansowanie zmniejszone do 42,8% poziomu z roku ubiegłego; kolonie i obozy oraz inne formy wypoczynku dzieci i młodzieży szkolnej - finansowanie zmniejszone o 1/4 (74,5% poziomu z roku ubiegłego); pomoc materialna dla uczniów - 12,8% poziomu z roku ubiegłego.</u>
          <u xml:id="u-54.13" who="#PosełKrystynaŁybacka">Rzecz charakterystyczna - była rezerwa celowa, nazwana programem ograniczania ubóstwa i stypendiami dla dzieci z ubogich rodzin. Ta rezerwa wynosiła 63 168 tys. zł. W tym roku zamiast tego programu mamy stypendia prezesa Rady Ministrów. Środki na te stypendia wynoszą 12 586 tys. zł, co stanowi niecałe 20% rezerwy ubiegłorocznej. A więc zamiast programu ograniczania ubóstwa mamy program promowania prezesa Rady Ministrów. Tylko czy to jest wyrównywanie szans edukacyjnych?</u>
          <u xml:id="u-54.14" who="#PosełKrystynaŁybacka">Panie ministrze, proszę pokazać, gdzie w tym budżecie są środki na stypendia socjalne. Gdzie są środki na podręczniki? One w ogóle zniknęły. W jaki sposób państwo zamierzacie wyrównywać szanse edukacyjne i wprowadzać reformę przy takich wskaźnikach jak te, które przed chwilą cytowałam?</u>
          <u xml:id="u-54.15" who="#PosełKrystynaŁybacka">Przechodzimy do następnego działu, czyli do płac nauczycieli. Płace nauczycieli wymagają szczególnego omówienia, bowiem tak naprawdę mamy z jednej strony znane kłopoty bieżącego roku wynikające z trudności z wdrażaniem przepisów znowelizowanej Karty nauczyciela. Jak wiadomo, jednostki samorządu terytorialnego otrzymały zwiększone środki na skutek niedoboru rzędu 1200 mln zł, pozostało jeszcze do spłacenia 600 mln i trudna do oszacowania kwota zaciągniętych kredytów. Panie ministrze, gdzie są te pieniądze w budżecie? Gdzie są pieniądze w budżecie na spłatę kredytów wraz z odsetkami - bo to było gwarantowane w umowie - które zostały zaciągnięte przez samorządy? Poza tym, panie ministrze, chciałabym zapytać, jak można planować bardzo istotną część budżetu oświaty i wychowania, jaką stanowi część oświatowa subwencji ogólnej, jeżeli nie ma wiarygodnych danych co do liczby etatów nauczycieli? Nie ma, bo być nie może. Panie ministrze, wiem, że pan teraz prosi o korepetycje ministra Książka, jednak proszę słuchać. Nie ma, bo być nie może - z tego prostego powodu, że mimo obowiązku ustawowego państwo nie wydaliście standardów. Jak więc państwo chcecie obliczyć liczbę etatów? Nie ma wiarygodnych danych na temat struktury zatrudnienia, nie ma żadnych środków na odprawy dla zwalnianych nauczycieli. A znowu wracam do strategii - w tym roku miało być przewidzianych 145 mln zł. Gdzie one są? Przypomnę, że komisja wspólna rządu i samorządu oszacowała, że w budżecie oświaty i wychowania brakuje 2670 mln zł i odmówiła, jak państwo wiecie, dyskusji nad algorytmem. Tak na marginesie - rzetelna rozmowa o budżecie wymagałaby przedstawienia założeń do części oświatowej subwencji ogólnej, bo jedynie wtedy moglibyśmy mówić o realności tego budżetu.</u>
          <u xml:id="u-54.16" who="#PosełKrystynaŁybacka">I ostatnia kwestia. Gdzie, panie ministrze, jest w budżecie kwota 200 mln zł (mniej więcej tyle wynoszą skutki zmiany systemu prawnego w zakresie finansowania szkół niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych)? Skoro tych pieniędzy w budżecie nie ma, to, Wysoka Izbo, oznacza to tylko jedno - że te środki będą musiały być pokryte z części oświatowej subwencji ogólnej. A to z kolei oznacza, że dotacja na jednego ucznia w szkole publicznej będzie zmniejszona - odpowiednio do tego, ile wynoszą braki z uwagi na wprowadzenie tych nowych regulacji prawnych.</u>
          <u xml:id="u-54.17" who="#PosełKrystynaŁybacka">W kontekście tego, co powiedziałam, panie ministrze, zadam ostatnie pytanie. Być może próbujemy patrzeć tak bardzo szczegółowo na ten budżet, a tak naprawdę nakłady mierzone w procencie PKB generalnie rosną. Otóż odczytam panu dane - nie są to moje obliczenia, są to obliczenia ekspertów znanych z nazwiska i imienia, służę materiałami. W 1999 r., a więc w pierwszym roku wprowadzania reformy, udział wydatków na oświatę i wychowanie wynosił 3,15% PKB. W tym roku mamy 3,06%, na rok przyszły planuje się 2,97%. Jeżeli to jest priorytet budżetowy, to proszę mi pokazać, co nie jest priorytetem budżetowym. Panie ministrze, zadaję retoryczne pytanie: Czy w świetle przeze mnie przedstawionych faktów uprawnione jest twierdzenie, że ten rząd wprowadził i realizuje reformę systemu edukacji? Nie. Jedyne uprawnione stwierdzenie jest takie, że ten rząd realizuje zmianę struktury szkolnej, i to przy ogromnym wysiłku samorządów, które usiłują złagodzić skutki wprowadzania wadliwych aktów prawnych. Na marginesie - proszę to potraktować jako życzliwą podpowiedź - czy państwo jesteście przekonani, że chcąc naprawić błędy prawne w Karcie nauczyciela wprowadzacie dobrą nowelę? Otóż zapewniam państwa, że nie, że ta nowela niczego nie poprawi, bo nie w tym tkwi błąd. Mamy do czynienia ze skutkami nieprzemyślanych zmian wynikających z braku profesjonalizmu i z gwiazdorskiej postawy. Mamy sytuację oświatową, w której kondycja szkół i placówek jest pochodną zasobności gmin, a to oznacza, że miast wyrównywania szans edukacyjnych mamy zwiększony dystans między ubogimi a zasobnymi gminami - co gorsza, mamy zwiększony dystans między dziećmi pochodzącymi z zasobnych i z ubogich rodzin. Tak więc jest to działanie przeciwne do jednego ze słusznych założeń reformy.</u>
          <u xml:id="u-54.18" who="#PosełKrystynaŁybacka">I na koniec, panie ministrze, powracam do pańskiego stwierdzenia z dzisiejszego wystąpienia. Powiedział pan, że już dziś widać skutki rozważnej polityki rządu. Pozwoli pan i wybaczy, że strawestuję to powiedzenie i powiem, że skutki rozważnej polityki rządu byłyby widoczne dziś tylko w przypadku, gdyby rząd ten czym prędzej pozbył się wpływu na kształtowanie polskiej rzeczywistości. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-54.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-54.20" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze się najecie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Marię Stolzman z Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PosełMariaStolzman">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Postaram się streszczać, bo czasu mam niewiele. Chcę zadać rządowi kilka pytań, związanych z budżetem przewidzianym na rolnictwo. Wydatki w tym sektorze rosną nominalnie o 20%. Jeśli jednak zajrzy się do tego budżetu, to okazuje się, że poważny wzrost dotyczy weterynarii. Słusznie, rozumiem, że potrzeby tutaj rosną. Bardzo poważny wzrost dotyczy Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Wszystkie inne istotniejsze wskaźniki w tym budżecie są niższe. Dotyczy to takich np. zadań, jak oświata rolnicza, jak fundusz postępu biologicznego, jak Agencja Rynku Rolnego.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#PosełMariaStolzman">Mam następujące pytania: Dlaczego szereg tych wskaźników jest taki niski? I czy możliwa jest realizacja zadań, jeśli chodzi np. o postęp biologiczny w hodowli roślin i zwierząt i o działalność Agencji Rynku Rolnego? Wiadomo mi, że agencja, określając wariantowo swoje potrzeby, jako minimum potrzebnych jej pieniędzy określiła swoje zapotrzebowanie na miliard złotych, a dostała 642 mln, czyli 64% tego, co stanowiło jej minimalne potrzeby. Proszę o wyjaśnienie tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#PosełMariaStolzman">Druga sprawa, która mnie niepokoi, to to, czy rzeczywiście dokładnie rozpatrzono możliwości wydatkowania tych wszystkich pieniędzy przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Te pieniądze zamykają się w sumie ponad 3 mld zł. To są środki budżetowe na wydatki agencji, to są środki pomocowe - wszystko razem ponad 3 mld zł. Około 3 mld zł będzie musiało poprzez agencję dotrzeć do rolników, przedsiębiorców w przemyśle rolno-spożywczym, do samorządów wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#PosełMariaStolzman">I pytanie: Czy agencja temu podoła, czy jest przygotowana na przerób tak olbrzymich pieniędzy?</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#PosełMariaStolzman">Ostatnie doświadczenia dotyczące niewielkiej sumy 100 mln zł na infrastrukturę wskazują na to, że wójtowie i burmistrzowie, którzy stali dzień i noc pod oddziałami agencji, do dzisiaj nie mają odpowiedzi, czy dostaną te pieniądze, a o tym, czy dostaną je, czy nie, według oficjalnego druku, miała decydować kolejność zgłoszeń. Myślę, że ważniejsza byłaby jakość inwestycji i sytuacja w danej gminie, która się o te środki na infrastrukturę ubiegała.</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#PosełMariaStolzman">I wreszcie czy nie można by część z tych pieniędzy przeznaczyć na rozwój regionalny? Przecież polityka regionalna miała być bardzo ważna w naszym życiu gospodarczym. Czy nie czas zastanowić się nad zmienieniem systemu pomocy? Czy nie warto by się zastanowić nad systemem grantów? Dopłata do kredytów powoduje lawinowy przyrost dopłat z roku na rok. Im więcej kredytów udzielimy, tym więcej odsetek rozkłada się na dłuższy czas i tych dopłat. Myślę, że trzeba byłoby to rozważyć. Oczywiście to już nie jest sprawa tego budżetu.</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#PosełMariaStolzman">Ostatnia sprawa. W budżecie na rolnictwo zaplanowano 110 mln zł na inicjatywy związane ze wspieraniem edukacji na wsi, w tym jest też pomoc materialna dla wiejskiej młodzieży. Podobny fundusz był w roku bieżącym, w 2000. Ale tą rezerwą celową dysponowało Ministerstwo Edukacji Narodowej i tylko w bardzo niewielkim stopniu dopiero w ostatnim miesiącu zaczęto część tego przeznaczać na pomoc materialną dla młodzieży wiejskiej. Czy to samo będzie w 2001 r.? Czy ten fundusz jest tylko na papierze i kto będzie nim dysponował? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Lecha Szymańczyka z Klubu Parlamentarnego...</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#komentarz">(Poseł Lech Szymańczyk: Nie z klubu.)</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">O, pan poseł Lech Szymańczyk jest posłem niezależnym.</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#komentarz">(Poseł Lech Szymańczyk: Niezrzeszonym.)</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Niezrzeszonym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PosełLechSzymańczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy jest opasłym dokumentem, stąd niełatwa jest jego lektura. Przyczyną jest szczegółowość zapisów, zwłaszcza gdy chodzi o zadania zlecone samorządom. Świadczy to o tendencji do znacznej centralizacji decyzji alokacyjnych, do prowadzenia samorządów na smyczy politycznej słusznego ugrupowania rządzącego. Jest to wbrew intencjom reformy samorządowej.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#PosełLechSzymańczyk">Deficyt budżetowy w projekcie budżetu państwa na rok 2001 musi być rozpatrywany na tle przewidywanego wykonania budżetu w 2000 r. Z przedstawionego dokumentu wynika, że rząd jest zdeterminowany, by utrzymać deficyt budżetowy w wysokości 2,2% PKB. Ceną za taki reżim deficytu będzie znaczne niewykonanie wydatków zaplanowanych w ustawie budżetowej, co oznacza spadek wydatków na wiele dziedzin życia społecznego. Potwierdzeniem tego może być nierealne założenie ustawy budżetowej na rok 2000, które życie zweryfikowało. W tej sytuacji należałoby się zastanowić, czy przyjęta strategia rządu ochrony za wszelką cenę w roku 2000 deficytu budżetowego jest słuszna, zwłaszcza przy rozbieżności w poziomie inflacji, co oznacza dotkliwości dla wielu dziedzin życia publicznego i społecznego.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#PosełLechSzymańczyk">Nie ulega wątpliwości, że skutki tej strategii przeniosą się na 2001 r. i następne lata. Tu trzeba postawić kardynalne pytanie: Czy polityka taka się opłaca i komu się opłaca? Czy przypadkiem nie jest ona wymierzona przeciwko finansom publicznym i podatnikom? Mam tu na myśli rosnące długi w innych elementach sektora finansów publicznych, takich jak: kasy chorych, ZUS, urzędy pracy, publiczne zakłady opieki zdrowotnej itp., którym stworzono „szansę” zaciągania pożyczek oraz zmuszania się do zaciągania zobowiązań ponad posiadane środki, gdyż nie są one w stanie pokryć kosztów statutowych zadań.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#PosełLechSzymańczyk">Za te oszczędności budżetowe w ostateczności zapłaci podatnik. Przeszłość pokazuje, że tak właśnie się działo, a na operacjach tych budżet wychodził źle.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#PosełLechSzymańczyk">Moim zdaniem konieczne jest zrewidowanie dogmatu o niezmniejszaniu wielkości deficytu budżetowego w stosunku do zapisu budżetowego. Bardzo krytycznie oceniam uzasadnienie ustawy budżetowej, która mimo swych rozmiarów, opasłości i przeciążenia ogromną liczbą opisów drobnych wydatków, formułowanych niezbyt precyzyjnie, nie daje pełnego obrazu podstawowych problemów przyszłorocznego budżetu. Dotyczy to zwłaszcza informacji, które pozwoliłyby na pełne porównanie tego projektu z budżetem roku 2000.</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#PosełLechSzymańczyk">Sporo zamieszania wprowadza też posługiwanie się różnymi wskaźnikami. Na przykład wzrost wydatków w działach podanych w tabeli na str. 105–106 różni się od analogicznych wskaźników ujętych w tabelach towarzyszących opisom poszczególnych działów.</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#PosełLechSzymańczyk">Mylący jest też sposób prezentacji rezerw celowych, gdy zalicza się je do działu 758, tj.: rozliczenia różne, a w uzasadnieniu znaczna ich część traktowana już jest jako wydatki w innych działach. Z kolei wiele szczegółowych opisów zostało zredagowanych „w poprzek”.</u>
          <u xml:id="u-58.7" who="#PosełLechSzymańczyk">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Jeśli chodzi o prognozę popytu na pracę, dotyczy to przede wszystkim gospodarki - jest to około 0,5%; przewiduje się, iż w sferze budżetowej zmniejszy się on o 1%. Leży to w granicach błędu. Rząd, projektując to w warunkach rosnącej podaży siły roboczej, prowadzi do ciągłego przyrostu bezrobocia, które może utrzymać się przez następne dwa lub trzy lata na poziomie 20% w przypadku czekającej nas restrukturyzacji rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-58.8" who="#PosełLechSzymańczyk">Uważam, że ten budżet jest antyludzki, antyspołeczny, jest budżetem pożyczkowym rządu premiera Buzka, którego długi będą spłacały następne rządy utworzone po 2001 r. Jest jedna nadzieja dla społeczeństwa, że jest to ostatni budżet prawicowych rządów.</u>
          <u xml:id="u-58.9" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Nie wiadomo.)</u>
          <u xml:id="u-58.10" who="#PosełLechSzymańczyk">Reasumując, niczego więcej po tym budżecie społeczeństwo nie mogło się spodziewać. Jest to odzwierciedlenie tego, jaki rząd, taki budżet, zapisany pokrętnie, tak aby masy nie wiedziały, gdzie podziały się ich podatki.</u>
          <u xml:id="u-58.11" who="#PosełLechSzymańczyk">Panie Marszałku! Mam nadzieję, że skierowanie projektu ustawy do komisji pozwoli odkryć lub odnaleźć wnętrze tego budżetu. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Jurgiela z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PosełKrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Celem dzisiejszej debaty jest prezentacja budżetu przez rząd, wysłuchanie często przesadzonej opinii opozycji, wskazanie obszarów, które zdaniem posłów wymagają wsparcia, także ewentualnych przesunięć budżetowych, i wysłuchanie wyjaśnień ze strony rządu.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#PosełKrzysztofJurgiel">Chciałbym zwrócić uwagę na dwa obszary tego budżetu. Sukcesem parlamentu III Rzeczypospolitej jest uchwalenie w dniu 12 maja 2000 r. ustawy o zasadach wspierania rozwoju regionalnego. Ustawa określiła zasady i formy wspierania rozwoju regionalnego oraz zasady współdziałania w tym zakresie Rady Ministrów i organów administracji rządowej z samorządem terytorialnym. Zgodnie z ustawą o wspieraniu rozwoju regionalnego jest to ukierunkowany zespół działań Rady Ministrów na rzecz trwałego rozwoju społeczno-gospodarczego i ochrony środowiska prowadzonych we współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego oraz partnerami społecznymi i gospodarczymi. Kierunki i priorytety wspierania rozwoju regionalnego oraz ogólne zasady wyodrębniania obszarów wsparcia określiła narodowa strategia rozwoju regionalnego, która w tych dniach ma być przyjęta przez rząd. Szczegółowe cele wspierania rozwoju regionalnego oraz zobiektywizowane kryteria wyodrębnienia obszarów wsparcia zawiera program wsparcia uchwalany przez Radę Ministrów. Wsparcie finansowe rozwoju regionalnego ze środków budżetu państwa może być przeznaczone na zadania ujęte w kontraktach wojewódzkich zawartych pomiędzy rządem a samorządem województwa. W art. 5 ust. 3 ustawy o wspieraniu rozwoju regionalnego wymieniono 10 rodzajów zadań, na które można uzyskać wsparcie finansowe.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#PosełKrzysztofJurgiel">Jednostki samorządu terytorialnego wiążą duże nadzieje z wprowadzeniem tej ustawy. Rok 2001 będzie pierwszym rokiem funkcjonowania ustawy, dlatego w pracach właściwych komisji należy szczegółowo przeanalizować realizację postanowień tej ustawy, analizując wysokość środków budżetowych przeznaczonych na poszczególne zadania. W związku z tym proszę rząd o odpowiedź na kilka pytań.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#PosełKrzysztofJurgiel">Na jakim etapie są prace związane z opracowaniem programu wsparcia, który będzie wspierał programy wojewódzkie opracowane przez samorządy województw na podstawie strategii rozwoju województw?</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#PosełKrzysztofJurgiel">Jakie środki finansowe są planowane na dofinansowanie zadań objętych programem wsparcia i przewidywane limity wydatków z budżetu państwa, a więc na politykę regionalną?</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#PosełKrzysztofJurgiel">Jak będzie podzielona wielkość alokacji w ramach kontraktów, jeśli chodzi o część pozostającą w gestii ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego i ministerstw resortowych?</u>
          <u xml:id="u-60.6" who="#PosełKrzysztofJurgiel">Czy dotacje na inwestycje z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki, oświaty, ochrony zdrowia będą objęte kontraktem wojewódzkim?</u>
          <u xml:id="u-60.7" who="#PosełKrzysztofJurgiel">Druga bardzo ważna dziedzina to wymiar sprawiedliwości. Projekt budżetu resortu sprawiedliwości na rok 2001 przewiduje określenie środków na finansowanie działalności merytorycznej 944 jednostek budżetowych. Jednostki budżetowe powinny zrealizować w 2001 r. dochody na kwotę 1,6 mld zł oraz zapewnić skuteczne funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości przy ograniczonych do kwoty 5,3 mln zł wydatkach. Budżet resortu sprawiedliwości obejmuje głównie wydatki na sądy, prokuraturę i więziennictwo. Prognozowane dochody w wysokości 1,6 mld zł stanowią 110,7% planu określonego ustawą na 2000 r. Zważywszy, że przewidywane wykonanie za 2000 r. wyniesie 91% planu, kwotę projektowanych dochodów należy uznać za wysoką i bardzo trudną do wykonania. Natomiast wydatki budżetowe resortu sprawiedliwości w projekcie budżetu na 2001 r. wynoszą 5,3 mld zł i są wyższe o 0,5 mld zł w porównaniu z uchwalonym budżetem na 2000 r. po zmianach. Bardzo ważną sprawą jest liczba etatów w sądownictwie, prokuraturze i więziennictwie. Przewidziano wzrost etatów w następującej wysokości: orzecznictwo ogólne - 500 etatów, sędziowie, prokuratorzy i pozostali pracownicy - 1230 etatów oraz funkcjonariusze służby więziennej - 120 etatów. Potrzeba zwiększenia zatrudnienia w sądownictwie powszechnym wynika ze zmian organizacyjnych związanych z powołaniem nowych wydziałów cywilno-karnych w sądach rejonowych oraz z rozszerzenia kognicji i sądów przede wszystkim z tytułu: wdrażania Krajowego Rejestru Sądowego, przejęcia rozpatrywania spraw karno-skarbowych, spraw o wykroczenia, wzrostu liczby spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych w związku ze zmianą sposobu orzekania o niezdolności do pracy dla celów rentowych. W prokuraturze zwiększenie zatrudnienia jest niezbędne zwłaszcza w celu skrócenia postępowań sądowo-prokuratorskich w konsekwencji zwiększenia zakresu działań merytorycznych wydziałów do zwalczania przestępczości zorganizowanej oraz z uwagi na wykonywanie dodatkowych czynności w związku z przekwalifikowaniem niektórych wykroczeń za przestępstwa. Wzrost zatrudnienia w więziennictwie uzasadnia konieczność: obsadzenia tworzonych oddziałów dla osadzonych niebezpiecznych, obsadzenia działów penitencjarnych, obsadzenia oddziałów dla osadzonych niepełnosprawnych fizycznie. Z uwagi na konieczność utworzenia Krajowego Rejestru Sądowego oraz zapewnienia właściwego funkcjonowania nowych wydziałów cywilno-karnych, przy znacznym wzroście liczby spraw oraz zwiększonym stopniu skomplikowania, resort sprawiedliwości ocenia, iż uzyskane zwiększenie liczby zatrudnionych może nie w pełni wystarczyć na wypełnianie zadań. Dlatego podczas prac w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz w Komisji Finansów Publicznych, a także Sejmu powinniśmy rozważyć możliwość zwiększenia środków na wymiar sprawiedliwości. Wiąże się to też z rozszerzeniem bazy majątkowej. Dodam, że obecny stan posiadania bazy lokalowej wynosi 1 350 tys. m2, poziom niedostatków określa się zaś wielkością około 530 tys. m2, to jest 1/3 całej bazy, a w roku 2001 przewiduje się udostępnienie 34,5 tys. m2. Jakie są w związku z tym zagrożenia, powiem tylko w skrócie. W zakresie służby więziennej: możliwość zaniechania remontów i brak możliwości adaptacji pomieszczeń administracyjnych na cele mieszkalne, brak możliwości kontynuowania zmian technicznych gwarantujących odpowiednie zabezpieczenie ochronne jednostek, brak bezpieczeństwa zakładów karnych. W zakresie sądownictwa: brak możliwości zrealizowania konstytucyjnego przepisu o przejęciu przez sądy spraw rozpoznawanych przez kolegia ds. wykroczeń, wejście w życie art. 178 Kodeksu karnego, a więc dotyczącego prowadzenia pojazdów w stanie nietrzeźwym, spowoduje zwiększenie liczby spraw o 100–120 tys. Jeśli chodzi o prokuratury, to zachodzi obawa, czy ta wysokość środków nie doprowadzi do paraliżu postępowań karnych. Dlatego trzeba szczegółowo przeanalizować kwestie z zakresu wymiaru sprawiedliwości podczas prac w komisji.</u>
          <u xml:id="u-60.8" who="#PosełKrzysztofJurgiel">Jeszcze jedna sprawa, sprawa korzystna, dotyczy części, w której przewidziano państwowe środki dla gospodarki. I tutaj trzeba wskazać, że w projekcie przyszłorocznego budżetu zarezerwowano ponad 4,2 mld zł na modernizację rolnictwa i pomoc dla terenów wiejskich; górnictwo i hutnictwo, a także kilka innych dziedzin gospodarki mają być wsparte kwotą około 1,6 mld zł. Jeśli dodać do tego pieniądze na pomoc w likwidacji kopalń spoza górnictwa węglowego oraz dofinansowanie działalności PKP i PKS, to łączne wydatki na ten cel przekroczą 3 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-60.9" who="#PosełKrzysztofJurgiel">Budżet 2001 r. jest też pozytywny dla PKP. Przede wszystkim skorzystają one z dotacji na przewozy pasażerskie - ok. 642 mld zł. Dodatkowo na koszt podatnika realizowane będą inwestycje modernizacyjne linii kolejowych, w sumie ponad 381 mln zł. Nie zapomniano też o PKS, gdyż właśnie ta firma głównie skorzysta z dotacji dla pasażerskich przewozów osobowych w komunikacji krajowej (440 mln zł). Są też szanse na dotacje dla przewoźników prywatnych, jednak to są kompetencje wojewody. Problemów jest dużo i myślę, że moi koledzy w dalszej części obrad odniosą się do nich. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Przemawiał pan poseł Krzysztof Jurgiel z AWS.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Teraz zabierze głos pan poseł Seweryn Jurgielaniec z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Panie Marszałku! Szanowne Panie i Panowie Posłowie! W dniu dzisiejszym wydajemy opinię o projekcie budżetu na rok 2001, ale aby wyciągnąć wnioski na przyszłość, czyli na przyszły rok, pozwólcie szanowni państwo, że przytoczę słowa pana premiera Jerzego Buzka wygłoszone w dniu, który był wielokrotnie przywoływany - 10 listopada 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#PosełSewerynJurgielaniec">„Reforma w ochronie zdrowia oczywiście zaowocuje podniesieniem realnych wynagrodzeń pracowników służby zdrowia i obniżeniem kosztów funkcjonowania całej struktury. Służba zdrowia winna służyć pacjentom - taki jest cel zmian, które chcemy wprowadzić. Równolegle z głębokimi reformami podejmujemy pilne działania naprawcze, w związku z tym przeprowadzona będzie ponownie dokładna analiza potrzeb, dotyczących wyposażenia szpitali i pomocy doraźnej w sprzęt zwiększający bezpieczeństwo pacjentów. Na tej podstawie stworzony będzie harmonogram najpilniejszych zakupów, na które przeznaczy się środki w budżecie państwa. Duży nacisk położy się na działania profilaktyczne, które będą koordynowane przez rząd. Dzięki wprowadzeniu powszechnych ubezpieczeń i innych zmian w systemie ochrony zdrowia przywrócona zostanie właściwa ranga zawodów medycznych”.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#PosełSewerynJurgielaniec">No cóż, cele zawarte w tych słowach były prawdopodobne i były realne szanse ich osiągnięcia, tym bardziej że koalicja SLD–PSL pozostawiła cały pakiet aktów prawnych, stanowiących podstawę do wprowadzenia reformy w służbie zdrowia. Ale koalicja AWS-Unia Wolności w roku 1998 zamiast przygotowywać reformę do wdrożenia, postanowiła zmienić ustawę o ubezpieczeniu zdrowotnym, wprowadzając ponad 150 poprawek; żadna z nich nie niosła za sobą poprawy sytuacji chorego ani pracownika ochrony zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Panie Premierze! Minęły 3 lata od wypowiedzenia przez pana tych słów i prawie 2 lata od wprowadzenia reformy w ochronie zdrowia. Jaką mamy sytuację w kraju? Panuje powszechnie niezadowolenie z funkcjonowania obecnego systemu opieki zdrowotnej, nasilają się protesty wśród pracowników ochrony zdrowia, istnieje nierówność dostępu do usług służby zdrowia, a więc niezgodność z ustawą konstytucyjną. Limitowane są świadczenia w służbie zdrowia, a stanowi to utratę idei, że pieniądz miał pójść za pacjentem. Zwiększane są wydatki z kieszeni chorego, a ponad 30% chorych nie wykupuje leków z powodu braku pieniędzy. Brak jest opieki stomatologicznej i zabezpieczenia potrzeb higieny szkolnej.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Tak więc w ocenie społeczeństwa rozpoczęta w 1999 r. przez koalicję AWS - Unia Wolności reforma opieki zdrowotnej nie spełniła oczekiwań. Jest reformą ocenianą najgorzej ze wszystkich czterech reform. Jej wprowadzenie tylko 8% osób ocenia korzystnie, negatywnie zaś 76, a nawet ponad 80%. Nawet finansowane przez kancelarię premiera badanie - „Diagnoza społeczna 2000” wykazało, że 51% osób wskazuje na pogorszenie opieki zdrowotnej. Według naszej oceny dzisiaj doszło do społecznie bardzo złego zjawiska, jakim jest utrata poczucia bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli naszego kraju. Stało się tak przez pogorszenie dostępności chorych do pomocy doraźnej, również do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, a przede wszystkim do specjalistów i do leków.</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Kolejnym niekorzystnym zjawiskiem w tej sferze życia społecznego są nasilające się protesty pracowników służby zdrowia - pielęgniarki odchodzą od łóżek chorych z powodu głodowego osłabienia wynikającego ze strajków głodowych. Coraz większa liczba chorych przenoszonych jest do innych szpitali. Proponowana podwyżka z 7,5% na 7,75% odpisu podatkowego, panie ministrze zdrowia, nie rozwiąże sytuacji bytowej pielęgniarek i innych pracowników ochrony zdrowia i pan o tym doskonale wie. Wzbierająca kolejna fala protestów od rozpoczęcia reformy jest wynikiem wielkiego rozczarowania i determinacji głodowo wynagradzanych pielęgniarek.</u>
          <u xml:id="u-62.6" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Panie Premierze! Pan i ówczesny minister zdrowia Wojciech Maksymowicz twierdzili, że po wprowadzeniu reformy pracownicy służby zdrowia będą zarabiać znacznie lepiej. Niestety, dziś zdecydowanie większość z nich nie zarabia tak jak przed reformą, to jest jak przed dwoma laty, ale realnie zarabia o 20–30% mniej, zaś jedynym pomysłem rządzących na obniżenie kosztów jest redukcja zatrudnienia, która zwiększa rosnące w Polsce bezrobocie i nie ma żadnego uzasadnienia w istniejących realiach, prowadzi tylko do pogorszenia opieki nad chorym. Pieniądze, które pozostają po zwolnieniu pracowników, przeznaczone są na działalność bieżącą i próbę utrzymania standardów świadczeń na poziomie zapewnienia minimum bezpieczeństwa chorym i udzielającym świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-62.7" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Przyczyn obecnego stanu ochrony zdrowia, niepowodzenia wprowadzenia reformy jest wiele, ale są to przede wszystkim: zbyt niskie nakłady na ochronę zdrowia, niestworzenie systemu kontroli wydatkowania środków, brak do tej pory rejestru usług medycznych i wydanie olbrzymich pieniędzy w związku z niewykorzystaniem tego systemu, zła organizacja funkcjonowania systemu ochrony zdrowia w dniu dzisiejszym, brak polityki zdrowotnej państwa, brak polityki lekowej państwa i wreszcie kryzys działalności ZUS. Do tej pory, do dnia dzisiejszego nie można określić, kto w Polsce jest ubezpieczony, kto w Polsce jest nieubezpieczony i jakie w ogóle dokładnie kwoty wpływają na konto ZUS, a potem są przekazywane do kas chorych.</u>
          <u xml:id="u-62.8" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Nakłady na służbę zdrowia - budżet na rok 2001. Chciałbym historycznie przypomnieć, że 6 lutego 1997 r. w ustawie o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym koalicja SLD–PSL zapisała 10% składkę na ubezpieczenia zdrowotne. Wysokość tej składki oszacowano na podstawie rzetelnych analiz ekonomicznych, w sporządzeniu których pomagali eksperci z Europy, z Unii Europejskiej. Protestująca wówczas „Solidarność” domagała się 11% składki, w roku 1998 zaś wewnątrz rządzącej koalicji doszło do przetargu politycznego i ostatecznie ustalono ją w wysokości 7,5%, a więc obniżono nakłady na służbę zdrowia o jedną czwartą, o 25%. Efekty tak nieprzemyślanego postępowania ponosimy dzisiaj wszyscy.</u>
          <u xml:id="u-62.9" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Pan poseł Wielowieyski w swojej wypowiedzi był łaskaw stwierdzić, że zadawał pytanie, jaki jest wzrost nakładów na ochronę zdrowia w roku 2001. Musiałbym powiedzieć tak: przy składce wynoszącej 7,5% oraz niedostatecznych środkach z budżetu państwa według wyliczeń już w roku 1999 zeszliśmy po raz pierwszy od początku lat dziewięćdziesiątych poniżej 4% PKB. W roku 2000 jest to 3,8% dochodu narodowego brutto. Jak widać, jest to główne osiągnięcie reformy przeprowadzonej przez rządzącą koalicję. Według projektu budżetu na rok 2001 nakłady łączne na służbę zdrowia będą najprawdopodobniej wynosiły 3,5%. Komentarz jest absolutnie zbędny.</u>
          <u xml:id="u-62.10" who="#PosełSewerynJurgielaniec">W czasach rządów koalicji SLD–PSL nakłady na służbę zdrowia wahały się między 4,2% a 4,8%, ale, szanowni państwo, bez środków, które były uruchamiane z kredytów bankowych. Gdybyśmy jeszcze dodali tamte kwoty, nakłady na służbę zdrowia byłyby większe.</u>
          <u xml:id="u-62.11" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Trzeba tu zadać pytanie, proszę mi wybaczyć: Czy obecnie rządzący chcą, żeby Polska rozwijała się dalej kosztem zdrowia i życia swoich obywateli? Analizując zaproponowany budżet na rok 2001 i budżet w dziale: Ochrona zdrowia, można powiedzieć, że zaplanowane wydatki stanowią 81% przewidywanych tegorocznych wydatków, a w dziale: Ochrona zdrowia są jeszcze niższe, bo wynoszą tylko 74%.</u>
          <u xml:id="u-62.12" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Pragnę tutaj zwrócić uwagę na procedury wysokospecjalistyczne. Jest to sprawa finansowania najdroższych i najbardziej skomplikowanych procedur typu: przeszczep szpiku kości, wątroby, nerek, operacje kardiochirurgiczne, angioplastyka, koronarografia. W budżecie na rok 2001 nastąpiło zmniejszenie tych środków do 74% tegorocznych, a za tym zmniejszeniem kryją się ludzie, którzy nie otrzymają potrzebnej pomocy. Może to będą niektórzy z nas siedzących na tej sali. Wydatki na procedury wysokospecjalistyczne najprawdopodobniej w takim układzie zostaną przeniesione z budżetu państwa do kas chorych, które i tak mają kłopoty z utrzymaniem płynności finansowej. W tej chwili ich zadłużenie wynosi ok. 1,3 mld zł. Natomiast zadłużenie szpitali, szpitali klinicznych i instytutów naukowych rośnie lawinowo z dnia na dzień. To są już w tej chwili miliardy złotych.</u>
          <u xml:id="u-62.13" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Od 1 stycznia 1999 r. uległa minimalizacji ilość zakupywanego sprzętu i ilość zakupywanej aparatury medycznej, a więc pracę swoją jednostki zdrowia opierają na sprzęcie zakupionym do roku 1998. Nakłady na inwestycje w roku 2001 stanowią 41,7% stanu z roku 2000, a nakłady inwestycyjne na szpitale kliniczne 35,45% w stosunku do bieżącego roku. Nakłady na zakłady opiekuńczo-lecznicze i pielęgnacyjne wyniosą w roku 2001 zaledwie 10,39% środków, które zostały przeznaczone na ten cel w tym roku. Tak więc przepadnie jedna z idei, by poprzez tworzenie tych zakładów spowodować, żeby tego typu nakłady były jak najmniejsze i obniżyły koszty służby zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-62.14" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Proponowany budżet jest kolejnym budżetem, w którym rząd poprzez zmniejszenie nakładów na ochronę zdrowia wyzbywa się swoich konstytucyjnych obowiązków. Powtórzyłem te słowa za panem posłem Goryszewskim. Nie ma to nic wspólnego z pańskim exposé, panie premierze, z 10 listopada 1997 r. Jest to kolejny żebraczy budżet, który przerzuca koszty leczenia na społeczeństwo. Trzeba pamiętać, że od początku lat dziewięćdziesiątych do chwili obecnej wydatki gospodarstw rodzinnych na opiekę zdrowotną wzrosły pięciokrotnie. Nie można tu zapominać, że jednocześnie dochodzi do znacznego rozwarstwienia społecznego i że 1/3 społeczeństwa żyje na granicy lub poniżej strefy ubóstwa. Ich nie stać na ponoszenie coraz wyższych kosztów leczenia z własnej kieszeni. Nie może być naszej zgody na tego typu budżet.</u>
          <u xml:id="u-62.15" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Czy przedstawione przeze mnie prognozy czy dane, o których mówiłem, sprawdzą się, wykaże dyskusja w komisjach, ona bowiem albo utwierdzi mnie w tych przekonaniach, albo może je w minimalnym stopniu zmienić. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Fiedorowicza z Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PosełCzesławFiedorowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W swoim wystąpieniu chciałbym poruszyć problem, który nieco koresponduje ze sprawą poruszoną przez mojego przedmówcę pana posła Jurgielańca. Nie zamierzam się również w żadnej mierze licytować w ostrej krytyce tego budżetu ani też licytować się w krytyce, która może tuż po moim wystąpieniu nastąpić. Chcę odnieść się do problemu, który dotyczy bardzo ważnego zadania państwa. Dobrze, że przysłuchują się tej debacie młodzi ludzie, bo to jest również do nich adresowane. W imieniu klubu Unii Wolności chciałbym zgłosić problem, prosząc o poparcie rząd, prawą i lewą stronę sali, bo Unia jest do tego przekonana, by w tym budżecie wyasygnować kwotę 200 mln zł na bardzo ważne zadanie - na budowę sal gimnastycznych przy wszystkich gimnazjach.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#PosełCzesławFiedorowicz">Dzisiaj ponad 50% powstałych w Polsce gimnazjów nie ma sali sportowej. Nie ma, ponieważ szkoły istniejące, wybudowane w okresie powojennym, nie zostały wzbogacone o tę ważną izbę dydaktyczną, jaką jest sala sportowa. Nie jest to oczywiście problem tylko edukacyjny, chociaż w głównej mierze gimnazjum ma niwelować różnice, ma wyrównywać szanse tych młodych ludzi, którzy z małych, wiejskich szkół, miasteczek trafiają do gimnazjum i mają po raz pierwszy okazję właśnie w gimnazjum ćwiczyć w sali sportowej. Jest to problem znacznie szerszy, jest to problem zdrowia. Kiedy mówimy, że w Polsce dzisiaj i w najbliższej przyszłości będzie brakowało pieniędzy na ratowanie zdrowia, to najlepszym sposobem na to jest mieć zdrowe pokolenie. Sport jak nic innego przeciwdziała wszystkim chorobom, ratuje zdrowie przyszłego młodego pokolenia. Jest w budżecie MEN rezerwa nr 66 i chciałbym, by pani minister Wasilewska-Trenkner nie zechciała na nic innego jej przeznaczyć, jak właśnie na budowę sal sportowych. Pomysł jest taki mianowicie, by ta budowa miała trójczłonowy element, a zatem by do tych środków MEN, jednej trzeciej, zostały dołożone środki z tzw. środka specjalnego i z samorządów zainteresowanych, zmuszonych niejako do budowy sal sportowych. Pamiętajmy o tym, że od 2003 r. mocą i decyzją poprzedniego i tego parlamentu wprowadzamy 5 godzin wychowania fizycznego.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#PosełCzesławFiedorowicz">Zatem jest to sprawa, która powinna nas jednoczyć i ten oczywisty błąd czy ten brak powinniśmy skorygować. Sale gimnastyczne to jest problem nie tylko zdrowia. Pamiętajmy, że budowa takich obiektów w roku przyszłym, które mogły być zbudowane na zasadzie tego montażu finansowego, jest również w stanie uruchomić przedsiębiorczość lokalną. Raz jeszcze zwracam się do wszystkich posłów i rządu o poparcie tego, by wyasygnowano 200 mln na budowę sal sportowych przy gimnazjach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Gabriela Janowskiego, posła niezależnego... niezrzeszonego, przepraszam. O, biedny.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#komentarz">(Poseł Izabella Sierakowska: Dlaczego biedny?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PosełGabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na pewno niezależny w swoich poglądach i w swoich działaniach, choć przynależę - mówiłem to już panu wcześniej - do Porozumienia Ludowego, które mam tu zaszczyt reprezentować.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#PosełGabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wśród wielu materiałów otrzymanych z Ministerstwa Finansów jedna broszurka, najcieńsza, zwróciła moją uwagę. Mianowicie w tej broszurce o charakterze instruktażowo-propagandowym czytamy, że budżet państwa to plan finansowy obejmujący wszystkie dochody i wydatki państwa w danym roku kalendarzowym. Wydaje się, że definicja jest poprawna, ale przecież wszyscy wiemy, że budżet to coś więcej niż tylko zestawienie słupków, to obraz państwa, a dyskusja nad budżetem to przede wszystkim debata nad stanem państwa, nad kierunkami jego rozwoju i narzędziami służącymi do osiągnięcia postawionych celów. A zatem warto postawić pytanie: Jaki jest stan państwa polskiego po 10 latach przemian ustrojowych? Odpowiedzi zapewne będą różne. Obcokrajowiec przyjeżdżający do Polski będzie wygłaszał hymny pochwalne pod naszym adresem, jak to zmieniliśmy nasze otoczenie, że witryny nie są już szare, ale kolorowe, a nawet również i chodniki w niektórych miastach. Inną odpowiedź zapewne dadzą pielęgniarki, górnicy czy rolnicy, którzy przez 10 lat są bardzo boleśnie doświadczani eksperymentami -tutaj powiem może mocne, a może słabe słowo, ale chodzi o ludzi, którzy nie do końca identyfikują się z interesem Polski. Mówię to z całą odpowiedzialnością i uważam, że nad wszystkimi budżetami i nad tym budżetem zaciążył grzech pierworodny, polegający na tym, że przemiany w Polsce dokonują się pod dyktando najpierw Międzynarodowego Funduszu Walutowego i innych instytucji zagranicznych. Pomimo zmiany rozmaitych opcji rządzących Polską nadal ciąży ten przymus, w moim przekonaniu szkodliwy. A jeszcze na samym początku specyficzna mieszanka działań panów Balcerowicza i Kuronia spowodowała podcięcie polskiej przedsiębiorczości. Bo jak nazwać wydrenowanie z Polski miliardów dolarów, polegające na tym, że kupowaliśmy wtedy, jak ja to nazywam, jak się to popularnie mówi, wodę barwioną z Renu, że zamiast wydawać pieniądze na rozwój naszej przedsiębiorczości wydawaliśmy je właśnie na taką nierozsądną konsumpcję? Jak nazwać opiekę nad bezrobotnymi na początku lat dziewięćdziesiątych? Chodzi o bezrobotnych, którzy nigdy nie pracowali, których nikt by do pracy nie zmusił, a którym otworzono szerokie strumienie zasiłków. Szczególnie zdemoralizowano wtedy młodzież, która, zamiast szukać pracy, rozwijać swój zmysł przedsiębiorczości, zaraz po skończeniu szkoły czy studiów kierowała swoje kroki do okienek, w których wydawano zasiłki.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#PosełGabrielJanowski">Proszę państwa, powiadam, pomimo zmian rozmaitych rządów ten duch nadal nad budżetem, nad sposobem jego przygotowywania ciąży. Co więcej, teraz zastawiono tzw. pułapkę reform, reform źle zaplanowanych, źle realizowanych, no i oczywiście szerokim frontem prowadzonych. Mam moralne prawo mówić o tych sprawach, ponieważ byłem jednym z trzech posłów AWS, którzy w marcu 1998 r. przestrzegali przed właśnie takim rozwinięciem frontu robót - robót, które przyniosły złe następstwa, przede wszystkim jeżeli idzie o konsekwencje finansowe.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#PosełGabrielJanowski">Patrzyłbym inaczej na tegoroczny budżet, panie ministrze i panie premierze, gdybyście przeprowadzili krytyczną analizę tych reform, wskazali na możliwości oszczędności, na możliwości usprawnienia. Ale nic w tym względzie nie zostało uczynione. Tak jak rządzi, tak pewnie nadal rządzić będzie 64 tys. radnych, bo w wyniku reformy samorządowej taką ustanowiliśmy armię ludzi do rządzenia powiatową, wojewódzką, gminną Polską. Oczekiwałbym, że rząd podejmie trud przedstawienia nowej wizji państwa. Rząd, proszę panów, wielkiej szansy, bo rząd mniejszościowy AWS, nieobciążony sojuszem i małżeństwem z Unią Wolności. Ale panom tej odwagi zabrakło. A może jednak zbierzecie w sobie siły i przedstawicie koncepcję rozwoju Polski taką, jakiej ludzie od was oczekiwali? Zaproponujcie zatem redukcję liczby radnych, redukcję liczby senatorów ze 100 do może 35, i wystarczy. Panowie posłowie, my też powinniśmy pomyśleć, jak zmniejszyć liczbę posłów, bo 460 posłów, jak widać od 10 lat, nie spełnia swojej roli. Gdyby było ich o połowę mniej, pewnie sprawniej by radzili i lepsze przyjmowali ustawy.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Niekoniecznie.)</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#PosełGabrielJanowski">Niekoniecznie. Ale myślę, że na pewno mniej pieniędzy byśmy wydali na ich uposażenia.</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#PosełGabrielJanowski">Osobiście najbardziej mnie niepokoi w tej dzisiejszej debacie, że żadne ze znaczących stronnictw, ani z lewa, ani z prawa, nie wyraziło swego poglądu, nie przedstawiło koncepcji w kwestii spożytkowania majątku obecnie sprzedawanego w sposób, powiedziałbym, bezkrytyczny i bezmyślny — bo ten majątek nigdy już nie będzie służył, inaczej mówiąc, pożytki z tytułu własności nie będą naszymi pożytkami, tylko tych, którzy ten majątek, nierzadko za psi pieniądz, wykupują. I tu, w tym miejscu chcę się odnieść do ważnej dla mnie jako szefa komisji rolnictwa sprawy, do budżetu rolnictwa. Otóż w roku ubiegłym zapowiadano, że budżet na 2000 r. będzie znakomicie lepszy, o ponad 40% wyższy. Jaki jest, każdy widzi — jest niższy w tym roku niż był w roku ubiegłym, a to głównie z powodu niewykonania tzw. programów pomocowych. I budżet na rok przyszły znowu jest niby znakomicie lepszy, faktycznie o 10% realnie jest wyższy, ale oparty na tych samych pieniądzach, tzn. na tegorocznych plus część pieniędzy z SAPARD przypadających na rok 2001. I to ma być ten priorytet, to ma być ta odwaga w myśleniu o rolnictwie, jego przyszłości i konkurencyjności. Proszę panów, to jest po prostu chore i jako poseł tego akceptować nie mogę, tym bardziej że ten rozwój nie wiąże się z polskimi pieniędzmi, tylko z pieniędzmi jałmużnymi, ale to są śmieszne pieniądze. Jeżeli brać, to już znaczące. I to nie jest moja opinia, dokładnie takiego sformułowania o pomocy dla polskiego rolnictwa — mianowicie: śmieszne pieniądze — tu, w Sejmie, użył szef Komisji Rolnictwa Parlamentu Europejskiego: Śmieszne pieniądze otrzymujecie. Istotnie, są to śmieszne pieniądze. A w tym samym czasie — kończę już, panie marszałku — sprzedaje się zasoby rolnicze, sprzedaje się ziemię. Tak, proszę państwa, sprzedaje się ziemię. Są powiaty w woj. zachodniopomorskim, gdzie 40–60% ziemi jest we władaniu obcokrajowców. Na razie są to często dzierżawy, ale wiele z tych areałów — za sprawą tworzenia spółek — stało się już obcą własnością. Sprzedajecie, panowie, cukrownie. Kiedy, trzy tygodnie temu, mówiłem z tej trybuny, że jest przygotowywany kontrakt dotyczący sprzedaży Śląskiej Spółki Cukrowej, to pan marszałek — na szczęście nie ten, ale ten drugi — przerwał mi, by opinia publiczna nie dowiedziała się o tym haniebnym, bo tak to nazywam, czynie i kontrakcie.</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Kracik: Ciszej, ciszej...)</u>
          <u xml:id="u-66.8" who="#PosełGabrielJanowski">Ciszej nad tą trumną - chcesz pan powiedzieć? Nie, trzeba mówić zdecydowanie i głośno o pewnych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-66.9" who="#PosełGabrielJanowski">Kończąc, chcę wyrazić ubolewanie, że niestety w Polsce nie ma ekonomistów, nie ma polityków, którzy byliby zdolni przeciwstawić się tzw. salonowym opiniom, sprowadzającym się do tego, że broń Boże nie można podważyć na przykład żadnego z makrowskaźników przedstawionych w budżecie przez pana Balcerowicza, bo byłoby to ocenione jako prymitywizm polityczny i ekonomiczny. Myślę, że trzeba o tym głośno mówić. Tak jak pan Balcerowicz w zeszłym roku się pomylił, tak — przykro mi to powiedzieć — jego uczeń nieodrodny myli się w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-66.10" who="#PosełGabrielJanowski">I, panowie, proszę was o więcej odwagi w myśleniu o przyszłości Polski, o podejmowanie decyzji, które będą rzeczywiście służyć Polsce. Już ostatni tylko przykład - działania Rady Polityki Pieniężnej, o których tu już była mowa, są ze wszech miar szkodliwe. Ci panowie również pozostają właśnie na uwięzi tych opinii salonów warszawskich. Utrzymywanie tak wysokiej stopy kredytów jest zabijaniem polskiej przedsiębiorczości. Jest to ponad miarę wysokie, niepotrzebne i szkodliwe dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-66.11" who="#PosełGabrielJanowski">Dlatego zwracam się do tych panów - i do innych - by wreszcie pomyśleli o Polsce, a nie o opiniach swoich kolegów czy o przyszłości w międzynarodowych instytucjach finansowych, które im w nagrodę uwiją dobre gniazdka. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-66.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Górnego z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PosełJózefGórny">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W swoim wystąpieniu chciałbym się pochylić nad problematyką, która nie była dziś jeszcze poruszana w wystąpieniach pań i panów posłów. Mam na myśli sprawy związane z ochroną środowiska. Trwają w naszym parlamencie intensywne prace nad przebudową polskiego prawa ekologicznego pod kątem jego dostosowania do prawa Unii Europejskiej. Wszystko wskazuje na to, iż najważniejsza z tego pakietu ustaw, mianowicie ustawa o ochronie środowiska, wejdzie w życie 1 lipca 2001 r. Nałoży to na Polskę określone obowiązki dostosowania stanu środowiska do standardów europejskich, co z kolei pociągnie za sobą konieczność wydatkowania na ten cel wielkich kwot. Szacuje się, iż w ciągu 10 lat trzeba będzie wydać od 30 do 40 mld euro, czyli 120 do 160 mld zł, a więc niemal cały jednoroczny budżet.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#PosełJózefGórny">Czy ma to przełożenie w omawianym dziś projekcie budżetu państwa? Z przykrością trzeba stwierdzić, iż niestety niewielki. Środki na ochronę środowiska w projekcie budżetu znajdują się w części 22: Gospodarka wodna, w części 41: Środowisko, w kilku pozycjach części 83: Rezerwy celowe, w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz w niewielkim stopniu w innych częściach. Należy wyraźnie zauważyć, iż tak w części 22, tj. gospodarka wodna, jak i w części 41 (środowisko) wydatki przeznaczone są głównie na finansowanie zadań własnych resortu. Budżet ministra środowiska z założenia nie finansuje ochrony środowiska w skali kraju. Prawny obowiązek uwzględniania wymagań ochrony środowiska spoczywa głównie na barkach samorządów oraz podmiotów gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#PosełJózefGórny">Jakie generalnie uwagi nasuwają się z lektury projektu budżetu na 2001 r.? Pozytywne jest to, iż z 9 do 7 zmniejsza się liczba inwestycji wieloletnich z zakresu gospodarki wodnej. W roku bieżącym zakończyć się ma bowiem budowa stopnia wodnego Dwory na Wiśle oraz zbiornika wodnego Sosnówka na potoku Czerwonka. W roku przyszłym zakończyć się ma budowa kolejnych dwóch zbiorników wodnych, mianowicie Kozielno i Topola na Nysie Kłodzkiej. To musi cieszyć. Niepokoi natomiast lawinowy wzrost kosztów budowy tych zbiorników. O ile w budżecie na rok bieżący zapisano, iż na zakończenie budowy zbiornika Kozielno potrzeba będzie w 2001 r. 22,4 mln zł, to w projekcie tego budżetu wpisana jest już kwota niemal 61 mln zł, a więc niemal trzykrotnie większa, zaś w przypadku zbiornika Topolno kwota ta rośnie z 24 do niemal 57 mln zł. Nasuwa się pytanie: Z czego wynika tak wielki wzrost kosztów realizacji tych inwestycji?</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#PosełJózefGórny">Sądzę też, iż należałoby znaleźć kwotę niecałych 6 mln zł i zakończyć w 2001 r. trwającą od 1991 r. budowę jazu Lipki na Odrze. Doprowadziłoby to do tego, iż po 2001 r. do realizacji pozostałyby już tylko 4 spośród rozpoczętych inwestycji wieloletnich z zakresu gospodarki wodnej. Niepokoi to, iż nie opracowano dotychczas sposobu finansowania tych inwestycji. Może rozwiąże to nowe Prawo wodne, które należałoby jak najszybciej uchwalić. Szkoda, że prace nad tą ustawą utknęły w martwym punkcie.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#PosełJózefGórny">Obecnie obowiązek finansowania inwestycji wieloletnich nałożono głównie na barki Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Nie jest to najlepszy sposób wykorzystywania środków tego funduszu. Środki narodowego funduszu winny być przekazywane głównie do samorządów i podmiotów gospodarczych, gdyż tam generują one dodatkowe środki na ochronę środowiska.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#PosełJózefGórny">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! To, że środki na realizację zadań w dziedzinie ochrony środowiska są niewielkie, powoduje, iż czas realizacji zadań bardzo się wydłuża, co generuje wielkie wydatki. Jak nigdzie w tym zakresie sprawdza się przysłowie: „Kto szybko daje, dwa razy daje”. Jak sądzę, bardzo dobrym potwierdzeniem może być likwidacja wyrobiska kopalni siarki „Machów”. Aby zakończyć uszczelnianie dna tej kopalni, potrzeba ok. 140 mln zł. Dopóki nie zostanie to zrealizowane, corocznie trzeba wydać ok. 40 mln zł na oczyszczenie i przepompowanie stamtąd wody do Wisły. Martwić musi to, iż na tę inwestycję przeznaczono w budżecie zaledwie 57 mln zł, z czego, przypomnę, 40 mln pochłonie oczyszczanie i przepompowanie wody. Aby te 40 mln wydawanych corocznie zaoszczędzić, inwestycję tę należy jak najszybciej zakończyć. Byłoby bardzo celowe zwiększenie przeznaczonych na 2001 r. środków na ten cel.</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#PosełJózefGórny">Dobrze, a nawet bardzo dobrze, zapowiada się natomiast 2001 r. dla parków narodowych. W budżecie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na dofinansowanie inwestycji w parkach narodowych przeznaczono kwotę 10 mln zł. Wiem też, iż Ekofundusz deklaruje na ten cel kwotę rzędu 5–7 mln. To są środki, jakich parki narodowe nigdy nie posiadały. Aby je jednak otrzymać, będą musiały wydać także swoje środki, stąd też konieczne jest utworzenie rezerwy celowej w wysokości kilku milionów złotych. Środki na ten cel można by uzyskać z pozycji 41 rezerw celowych: Rozbudowa Białowieskiego Parku Narodowego. Tak na marginesie, bardzo dziwi mnie ta pozycja. Powszechnie bowiem wiadomo, iż tamtejsza społeczność nie życzy sobie powiększenia Białowieskiego Parku Narodowego, a nie należy nikogo uszczęśliwiać na siłę.</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#PosełJózefGórny">Swoje wystąpienie chciałbym zakończyć dobrą informacją dla samorządów terytorialnych, wobec których Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zamierza prowadzić znacznie bardziej przyjazną politykę. Przejawi się to znacznym obniżeniem oprocentowania pożyczek dla gmin o niskich dochodach, nawet do 0,1 stopy redyskonta w stosunku rocznym, oraz znacznym wzrostem cen środków przeznaczonych na dotację, bo z 335 do 449 mln zł, a więc o 33%, kosztem pożyczek, na co samorządy, i tak już bardzo zadłużone, z niecierpliwością oczekują. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-68.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Barbarę Blidę z Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PosełBarbaraBlida">Panie Marszałku! Szanowni Państwo Posłowie! Budżet powinien odpowiadać na wiele pytań, m.in. na takie pytania, jaki jest stan ubóstwa i jaki u progu XXI wieku uważamy za dopuszczalny? Jakie minimum zagospodarowania potrzeb podstawowych, niezależnie od możliwości ekonomicznych pojedynczego gospodarstwa domowego, uznajemy za konieczne i jaką wielkość środków z naszych podatków chcemy przeznaczyć na poprawę czyjegoś bytu? W tym kontekście powtórzę slogan, że mieszkanie jest artykułem pierwszej potrzeby, w tym równocześnie jest artykułem bardzo drogim. Pytanie o szansę poprawy sytuacji mieszkaniowej pozostaje od lat bez odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#PosełBarbaraBlida">W Polsce pogłębia się ubóstwo. Co siódmy Polak jest bezrobotny. Według prognoz, jakie przedstawia budżet, sytuacja może się jeszcze pogorszyć. Budownictwo, w tym budownictwo mieszkaniowe, jest tą gałęzią przemysłu, która może zapewnić miejsca pracy. Czy w budżecie zastosowano jakiekolwiek instrumenty, które dawałyby nadzieję na to, że firmy projektujące, firmy realizujące budownictwo czy produkujące materiały budowlane będą mogły w tym roku tworzyć miejsca pracy? Niestety takich obiektywnych odczuć nie można mieć, czytając budżet.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#PosełBarbaraBlida">Nakłady na sferę mieszkaniową spadają w stosunku do ubiegłego roku o 15%, a uwzględniając inflację — o 25. Są w ogóle o 50% mniejsze aniżeli te, które były zastosowane w 1998 r. Na dzień dzisiejszy istniejący od 1995 r. system budowy mieszkań na wynajem, TBS, na bazie środków z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, rozwija się bardzo dobrze. Udział w ogólnych efektach rzeczowych wynosi łącznie ponad 25%. Niestety w budżecie państwa nie projektuje się adekwatnych do zapotrzebowania na rynku środków zasilających Krajowy Fundusz Mieszkaniowy. Niedobór w bieżącym roku wynosi już 200 mln zł. Przypomnę, że Krajowy Fundusz Mieszkaniowy emituje kredyty preferencyjne na budownictwo czynszowe na wynajem i wspomaga przygotowanie terenów pod budownictwo mieszkaniowe, udzielając również kredytów na ten cel. Wnioski złożone do dnia dzisiejszego w Krajowym Funduszu Mieszkaniowym zawierają się w kwocie 1100 mln zł. Są to pieniądze, które, jeśli chodzi o przygotowane tereny i projekty, mogłyby zapewnić, poza dachem nad głową dla rodziny Kowalskiego, przede wszystkim to, czego nam dzisiaj najbardziej brakuje — miejsca pracy. Niestety sytuacja, z którą mamy do czynienia, grozi tym, że rozpoczęte roboty, które obecnie są w różnym stanie, surowym bądź wykończeniowym, będą musiały ulec wstrzymaniu, jeżeli szybko nie zostaną zasilone środkami Krajowego Funduszu Mieszkaniowego. Wtedy to budownictwo będzie droższe, bo im dłużej się buduje, tym buduje się drożej.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#PosełBarbaraBlida">Równocześnie rząd projektuje redukcję uprawnień do wypłaty premii gwarancyjnych, sprowadzającą się do utraty uprawnień do premii przez osoby nabywające mieszkania na rynku wtórnym. Ludzie oszczędzali przez wiele lat na książeczkach mieszkaniowych, była to znaczna część ich dochodów. Wtórny rynek dla znakomitej większości ludzi, którzy dziś mają książeczki mieszkaniowe, jest miejscem pozyskania dość taniego mieszkania. Jeżeli pozbawimy ich tej możliwości, będą musieli oczekiwać na mieszkania nowo budowane, a tych, po pierwsze, jest mało, po drugie, są droższe. Równocześnie te premie gwarancyjne napędzają nie tylko wtórny rynek, ale również budownictwo własnościowe, deweloperskie. To uderza również w ten segment rynku budowlanego, który rozwija się bardzo powoli, ale jednak się rozwija. I szkoda by było, gdybyśmy mieli ten rynek w jakiś sposób ograniczyć. Rząd spodziewa się w ten sposób zaoszczędzić ok. 500 mln zł. To są pieniądze, których zabraknie na rynku w 2001 r. i w następnych latach, już nie mówiąc o tym, czyim kosztem zaoszczędzimy te środki.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#PosełBarbaraBlida">Mówiąc o dodatkach mieszkaniowych, trudno nie zgodzić się z twierdzeniem, że im bardziej ubożeje nam społeczeństwo, tym niższy jest udział budżetu państwa w ich sfinansowaniu. Do 1997 r. udział budżetu państwa w sfinansowaniu dodatków mieszkaniowych wynosił ok. 60%, 40% finansowały gminy. W tym roku brakuje nam już ok. 20%; jeśli chodzi o 20% potrzeb, nakłady na dodatki mieszkaniowe tego nie zabezpieczają. Prognoza na przyszły rok również nie jest lepsza. Dzisiaj jest to jedyna systemowa forma wsparcia rodzin będących w niedostatku; i to w taki sposób, że nie naraża ich na upokarzające oczekiwanie i prośby w ośrodkach pomocy społecznej. Na gminy nałożono dodatkowe zadania. Nie przekazano adekwatnych do tego środków i jednocześnie, biorąc pod uwagę zubożenie społeczeństwa, możemy się spodziewać, a właściwie być pewni, że zapotrzebowanie na dodatki mieszkaniowe będzie o wiele wyższe niż w tym roku - tych środków w wystarczającej wysokości nie zaprojektowano w budżecie państwa.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#PosełBarbaraBlida">Chcę zwrócić uwagę również na sytuację przedsiębiorstw; budowlanych i projektujących dla budownictwa, w tym również budownictwa mieszkaniowego, bo przecież jest ono tylko pewnym segmentem budownictwa. Mówię o sytuacji przedsiębiorstw, które realizują to budownictwo i które produkują materiały budowlane. Sytuacja tych przedsiębiorstw jest bardzo trudna. Zyskowność - o ile jest, a zyski osiąga niewielki procent przedsiębiorstw budowlanych - kształtuje się w granicach 1–2%. Nie gwarantuje to oczywiście żadnego rozwoju, stąd firmy nie są konkurencyjne na rynku. Dzisiaj większość polskich firm budowlanych pracuje jako podwykonawca, przede wszystkim silnych firm, o przeważającym udziale kapitału zachodniego. Pracują jako podwykonawcy, ponosząc równocześnie całe ryzyko kontraktów.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#PosełBarbaraBlida">To, z czym mamy do czynienia, stało się na skutek tego, że w pewnym czasie mówiliśmy, że co małe, to piękne, i oczywiście tworzyło się wtedy bardzo małe przedsiębiorstwa. Zapomnieliśmy o tym, że co duże, to silne. Kiedy w państwach zachodnich powstawały silne koncerny, myśmy rozbijali silne firmy i tworzyliśmy maleńkie firemki, które dzisiaj giną na rynku, zwalniają ludzi zamiast tworzyć miejsca pracy.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#PosełBarbaraBlida">Dostawy z importu rosną. W dziedzinie hutnictwa od dwóch lat przeważa import nad eksportem, mimo że produkujemy materiały budowlane, jak również wyroby hutnicze, spełniające wszystkie zachodnie wymagania i posiadające wszystkie zachodnie certyfikaty.</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#PosełBarbaraBlida">Udało nam się ostatnio - i tu schylam głowę przed posłami rządzącej partii - uratować stawkę podatku VAT dla budownictwa na poziomie 7%. Chcę za to serdecznie podziękować. Jest to oczywiście instrument, który pomoże jeszcze funkcjonować budownictwu, ale nie jest to instrument wystarczający. Potrzebne są kolejne instrumenty wsparcia tych małych i średnich przedsiębiorstw, w postaci funduszu poręczeń kontraktów, ponieważ te małe przedsiębiorstwa nie dysponują kapitałami, a nie dysponując nimi, przegrywają na polskim rynku i oczywiście nie są w stanie podjąć eksportu, czyli robót lub eksportu materiałów budowlanych. Tych instrumentów niestety w budżecie nie ma. Mam nadzieję, że w trakcie prac komisji może spróbujemy w jakiś sposób tę niekorzystną dla budownictwa sytuację na przyszły rok poprawić. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Marcina Zawiłę z Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Ma pan aż dwie minuty, tyle klubowi pozostało.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PosełMarcinZawiła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja również chciałbym się odnieść do tej części budżetu, która dotyczy budownictwa, a konkretnie mieszkalnictwa. Otóż na początku tego roku i w roku poprzednim były zapowiedzi uruchomienia co najmniej kilku tzw. programów mieszkaniowych, czyli instrumentów, które miałyby wpływać stopniowo, acz systematycznie, na rozwój i poprawę w tej sferze.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#PosełMarcinZawiła">W budżecie tego roku obserwujemy de facto spadek nakładów na konkretne programy mieszkaniowe. Niepokoić musi też to, że w sytuacji, kiedy jesteśmy w obliczu nadchodzącego na rynek pracy wyżu demograficznego, kiedy zabiegamy o wzrost liczby miejsc pracy, mobilności ludzi, dwie regulacje prawne, zapowiadane przez rząd, praktycznie nie znalazły żadnego odzwierciedlenia w budżecie. Mówię tutaj o kredycie na własne mieszkanie i kredycie remontowym. Przy czym żadna z tych regulacji nie wymaga w przyszłym roku jakichś kolosalnych nakładów. Potrzebne jest zaznaczenie, i to w kwotach 15 mln, 25 mln zł, dla poszczególnych kredytów, rozpoczęcia funkcjonowania systemu. O tyle to ważne, że kredyt na własne mieszkanie jako program spowodowałby uszczuplenie budżetu z tytułu ulgi mieszkaniowej, gdyż można byłoby korzystać z jednej bądź z drugiej formy. Tyle, jeżeli chodzi o instrumenty, które miałyby wspierać budownictwo.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#PosełMarcinZawiła">Chciałbym się też odnieść do zagadnień bardzo niepokojących. Otóż w tym roku byliśmy świadkami dyskusji dotyczącej eksmisji i wstrzymania eksmisji jako zjawiska, słusznie, niehumanitarnego, złego i ostatecznego. Uważam jednak, że najlepiej jest zapobiegać eksmisji przez stworzenie instrumentów, które pomogą ludziom unieść ciężar wydatków mieszkaniowych. W tym świetle niepokoić musi spadek nakładów przewidzianych na dodatki mieszkaniowe i to, proszę państwa, w sytuacji, kiedy już w roku poprzednim mieliśmy niedobór środków w tej dziedzinie. Kończąc, chciałbym zwrócić uwagę jeszcze na jeden element, mianowicie bardzo niepokojącą zapowiedź zmiany sposobu naliczania premii gwarancyjnych z tytułu posiadania książeczek mieszkaniowych. Pomysł, aby przeznaczyć te premie tylko i wyłącznie dla kupujących nowe mieszkania, jest zły. Proszę państwa, jeżeli służyć one będą wykupywaniu mieszkań starych, to obrót mieszkaniami będzie powodował, że część ludzi korzystających z książeczki przy kupnie starego mieszkania później sprzeda je i będzie szukała na rynku nowych mieszkań. W ten sposób nie oszczędzamy, lecz niszczymy coś, co jest strasznie ważne, mianowicie niszczymy zaufanie do długofalowych systemów mieszkaniowych. Myślę, że stanowisko rządu w tych sprawach będzie miało istotny wpływ na ostateczny sposób głosowania Klubu Parlamentarnego Unii Wolności. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Helmuta Paździora, niezrzeszonego, mniejszość niemiecka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PosełHelmutPaździor">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z zadowoleniem przyjąłem do wiadomości przyznanie priorytetu infrastrukturze transportowej oraz modernizacji polskiego rolnictwa i terenów wiejskich. Przeznacza się na ten cel zwiększone, choć niewystarczające, środki, które oby były efektywnie wykorzystane. Nie wolno dopuścić do ich zmarnowania. A może tak się stać na przykład na terenach leżących wzdłuż Odry, na których osiągnięto już pewien poziom kultury rolnej, które wymagają jednak dalszej stałej modernizacji. Na terenach tych zdołano już w znacznej części odbudować po powodzi tak mozolnie tworzoną w ciągu ostatnich 10 lat infrastrukturę komunalną, drogi zaś wymagają dalszej modernizacji. Powodem zmarnowania pieniędzy kierowanych na obszary wiejskie i na drogi tego rejonu może być brak na odcinku górnej Odry zbiornika retencyjnego odpowiedniej wielkości oraz zastraszające zaniedbania w konserwacji i modernizacji infrastruktury melioracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PosełHelmutPaździor">Nie ma żadnych gwarancji, że w najbliższej przyszłości nie wystąpią podobne opady jak w 1997 r. Wszystkie wydane do tej pory środki zarówno nasze, jak i zagraniczne zostałyby w tym wypadku zmarnowane. Dlatego wnoszę o uwzględnienie w budżecie na rok 2001 znaczących sum na budowę zbiornika retencyjnego w Raciborzu oraz znaczące zwiększenie środków na poprawę infrastruktury melioracyjnej. W wypadku melioracji korzyść byłaby spotęgowana dzięki zadeklarowanym udziałom własnym rolników.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#PosełHelmutPaździor">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nieocenioną wartością dla narodu jest jego własna kultura, a jej wartość jest jeszcze większa, gdy zostaje ona wzbogacona kulturą innych narodów. Taki poziom ponadnarodowy o wymiarze ogólnoeuropejskim możemy osiągnąć, wspomagając kulturę mniejszości narodowych w naszym kraju. Niestety od trzech lat obserwuje się systematyczne obniżanie wysokości środków dla towarzystw i struktur kulturalnych mniejszości narodowych w Polsce. W bieżącym roku najliczniejsza mniejszość narodowa w Polsce, mniejszość niemiecka, po raz pierwszy od 10 lat zwróciła się z prośbą o proporcjonalne obliczenie wysokości dotacji w zależności od liczebności poszczególnych mniejszości narodowych i etnicznych w naszym kraju oraz o dofinansowanie remontu budynku, gdzie mieścić się ma siedziba Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku w Opolu. Niestety, nie doszukałem się w projekcie budżetu żadnej kwoty na ten remont. Dlatego pozwolę sobie przytoczyć oświadczenia wysokiej rangi polityków niemieckich wygłoszone podczas oficjalnych spotkań w Warszawie. Otóż strona niemiecka stwierdziła, że w ciągu ostatnich 10 lat przekazano mniejszości niemieckiej w Polsce kwotę ok. 200 mln marek wykorzystaną przede wszystkim na zakup wysokiej jakości sprzętu i aparatury medycznej dla szpitali i finansowanie infrastruktury komunalnej. Przytaczam ten fakt, aby udowodnić, że zawsze rozumieliśmy problemy budżetowe i nawet nie ośmielaliśmy się prosić o większą pomoc. Teraz jednak zmieniły się priorytety strony niemieckiej, dlatego zwracamy się do naszego rządu i parlamentu o poparcie naszych starań. Gdzie znaleźć dodatkowe środki na oświatę i infrastrukturę melioracyjną, drogi, zbiornik retencyjny i zwiększenie wsparcia mniejszości narodowych? Widzę kilka możliwych źródeł. Myślę, że zwiększenie środków budżetowych zapewni wzmocnienie bezpieczeństwa publicznego i poprawienie efektywności wymiaru sprawiedliwości. Choć w te dziedziny trzeba także najpierw zainwestować, te rezultaty będzie można przeliczać na miliony. Poprawa ściągalności podatków jest także potencjalnym źródłem przychodów. Obecnie zadziwiająco łatwo przychodzi na przykład właścicielom firm uchylanie się od odpowiedzialności finansowej poprzez zmianę nazwy firmy lub właściciela albo sfingowaną upadłość.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#PosełHelmutPaździor">Doskonałym źródłem przychodów powinien być także mały i średni biznes, któremu wbrew szumnym zapowiedziom nie dano szans dobrego i bezpiecznego rozwoju. Najgorzej wygląda to w małych miasteczkach i na wsiach, czyli tam, gdzie rozwój takich firm powinien być najszybszy ze względu na duże bezrobocie. Ogromną stratą dla tego typu firm jest w tym roku zahamowanie lub wręcz zatrzymanie przez gminy inwestycji komunalnych ze względu na problemy z finansowaniem oświaty.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#PosełHelmutPaździor">Podsumowując: choć przedstawionemu projektowi budżetu daleko do doskonałości, uważam, że można i należy dokonać w nim zmian, i dlatego będę głosował za przekazaniem go do komisji sejmowych. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Feliksa Budnika z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panowie Ministrowie! Debata budżetowa jest doskonałą okazją do upomnienia się o skuteczniejsze niż dotychczas mechanizmy wspierania przez rząd sektora małych i średnich przedsiębiorstw. W opinii ogólnopolskich organizacji samorządu gospodarczego, m. in. Krajowej Izby Gospodarczej, BCC, Polskiego Związku Rzemiosła, Zrzeszenia Prywatnego Handlu i Usług, rozwój małych i średnich przedsiębiorstw w 2000 r. nadal napotykał duże trudności. Odnosiło się wrażenie, ja także je miałem jako członek sejmowej Komisji Małych i Średnich Przedsiębiorstw, że rząd jako całość nie nadążał za wieloma nowymi, na ogół dobrze znanymi przez partnerów społecznych, inicjatywami i pomysłami Ministerstwa Gospodarki. Powiedziałem, że nie nadążał, bo nie wierzę, że ich nie dostrzegał i nie doceniał. A przecież dramatyczny spadek rentowności w tym sektorze, tak naprawdę jedynym do niedawna, który jeszcze miał zdolność generowania nadwyżek siły roboczej, zmniejszone aż o 1/3 tempo wzrostu nakładów inwestycyjnych, malejące dochody osób fizycznych prowadzących małe przedsiębiorstwa i zakłady rzemieślnicze muszą niepokoić i skłaniać do szukania nie tyle przyczyn tego stanu rzeczy, bo te są powszechnie znane, co sposobów naprawy i uzdrowienia tej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Sektor małych i średnich przedsiębiorstw wiązał i obecnie nadal wiąże nadzieje z przyjętym przez rząd programem „Kierunki działań rządu wobec małych i średnich przedsiębiorstw do 2002 roku.”. Nie jest to program zły, szczególnie, jeżeli wziąć pod uwagę punkt wyjścia i możliwości finansowe państwa, ale dopóki nie znajdą się w budżecie państwa wystarczające środki na jego pełną realizację, nie wyjdzie on z fazy prac głównie o charakterze analitycznym i przygotowawczym. Wszystko jednak na to wskazuje, że rok 2001 może być w realizacji tego programu rokiem przełomowym.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Nie wiem, czemu to przypisać, być może temu, że minister gospodarki został wicepremierem, co zwiększyło jego siłę przebicia w rządzie, ale w projekcie budżetu państwa na rok 2001 zaplanowano aż dwuipółkrotnie większe środki na ten cel niż w roku 2000. To dobra wiadomość dla polskich przedsiębiorców, dla polskiej gospodarki, od której kondycji tak naprawdę wszystko w tym budżecie zależy i to zarówno po stronie dochodów, jak i po stronie wydatków. Widać, że wreszcie zwyciężyło przekonanie, że nie można skutecznie walczyć z bezrobociem, nie ma innego sposobu na tworzenie nowych miejsc pracy dla wchodzących na rynek pracy roczników wyżu demokratycznego początku lat osiemdziesiątych. Nie można realizować programów restrukturyzacji oraz programów ożywienia gospodarczego w regionach zaniedbanych i na obszarach wiejskich bez aktywnej polityki wspierania przez państwo rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Na co w 2001 r. zostaną przeznaczone środki z budżetu państwa w omawianym przeze mnie zakresie? M.in. na wspomaganie transferu technologii, na udzielanie pomocy w opracowaniu i wdrażaniu systemu zapewniania jakości, szczególnie ISO, na dotację na działania ułatwiające dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania, na wspieranie instytucji i organizacji lokalnych oraz regionalnych działających na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw, na upowszechnianie informacji wśród przedsiębiorców. Również znacznie większe środki będą przeznaczone w przyszłym roku na promocję eksportu przedsiębiorstw, m. in. na dofinansowanie kosztów udziału polskich przedsiębiorstw w międzynarodowych targach, wystawach i misjach gospodarczych za granicą oraz kosztów organizacji misji przyjazdowych, na działalność promocyjną wydziałów ekonomiczno-handlowych ambasad i konsulatów Rzeczypospolitej Polskiej za granicą, na utrzymanie systemu informacji o rynkach zagranicznych na potrzeby polskich podmiotów oraz o polskim rynku na potrzeby podmiotów zagranicznych, na utworzenie i funkcjonowanie teleinformatycznego systemu promocji eksportu Ministerstwa Gospodarki, na tworzenie systemu refundacji kosztów związanych z podnoszeniem przez przedsiębiorców i pracowników kwalifikacji w zakresie marketingu międzynarodowego i technik handlu zagranicznego w ramach projektu Akademia Handlu Zagranicznego, a także na dopłaty, co bardzo ważne, do odsetek od kredytów na finansowanie kontraktów eksportowych. Kwota przyjęta w projekcie budżetu na rok 2001 oznacza ponad 2-krotny wzrost poziomu wydatków na promocję eksportu w porównaniu do roku 2000.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Zwiększenie nakładów budżetowych przeznaczonych na wspieranie przedsiębiorczości oraz promocję eksportu, które niewątpliwie poprawią warunki funkcjonowania przedsiębiorstw, należy przyjąć jako pozytywny sygnał świadczący o zrozumieniu i coraz większym docenianiu roli sektora małych i średnich przedsiębiorstw w rozwoju polskiej gospodarki. Teraz należy tylko zadbać o to, by te niemałe środki zostały należycie wykorzystane. Trzeba tu sięgnąć odważniej niż dotąd po pomoc samorządu gospodarczego. Samorząd gospodarczy od dawna wyciąga do rządu rękę z ofertą współpracy. Nie zawsze niestety jest ona dostrzegana. Fundusze pomocowe, krajowe i zagraniczne, jakoś dziwnie omijały dotychczas samorząd gospodarczy i trafiały prawie wyłącznie do centralnych agend rządowych, które, owszem, są ważnym instrumentem realizacji polityki rządu, ale wcale nie muszą być jedynym.</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Już na koniec trochę dziegciu do beczki miodu. Rozwijała się polska gospodarka, rozwijały się małe i średnie przedsiębiorstwa. Trzeba z większą niż dotąd determinacją likwidować wszystkie doskonale znane rządowi bariery rozwojowe, także te leżące po stronie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Jeżeli chcemy, by polscy przedsiębiorcy utrzymywali, a nawet zwiększali liczbę miejsc pracy, by skutecznie konkurowali na rynkach zagranicznych, nie możemy im fundować coraz to nowych i coraz to większych obciążeń, bo to zwiększa koszty ich działalności, a przez to pogarsza ich sytuację ekonomiczną.</u>
          <u xml:id="u-76.6" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">To samo dotyczy antymotywacyjnego już od dawna systemu podatkowego. Z analizy przeprowadzonej przez panią dr Zofię Szpringer z Biura Studiów i Ekspertyz wynika, że udział dochodów podatkowych w PKB w 2001 r. ma wzrosnąć z 19,4% do 20,2%. Wzrost obciążeń podatkowych z całą pewnością dotknie także sektor małych i średnich przedsiębiorstw, a może szczególnie ten sektor.</u>
          <u xml:id="u-76.7" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Zakończę więc swoje wystąpienie apelem do rządu o jak najszybsze skierowanie do Sejmu projektu zmian Kodeksu pracy, który by uelastyczniał nowe, nasze prawo pracy i dostosował je tym samym do realiów gospodarki rynkowej, do prawa Unii Europejskiej. Chodzi m.in. o takie zmiany, które wyrównałyby pozycję prawną pracodawcy i pracownika, dziś coraz bardziej zachwianą na korzyść tego ostatniego.</u>
          <u xml:id="u-76.8" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Czas także najwyższy, by wreszcie zacząć prace nad nowym systemem podatkowym. Ten, który jest, z tak wysokimi stawkami i tak skomplikowanymi, mało zrozumiałymi dla większości przedsiębiorców regulacjami prawnymi na pewno rozwojowi polskiej gospodarki, w tym rozwojowi sektora małych i średnich przedsiębiorstw, sprzyjać nie będzie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-76.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Jolantę Banach z klubu SLD. Prawdopodobnie jest to ostatnie wystąpienie przed przerwą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PosełJolantaBanach">Dziękuję, panie marszałku. To się nazywa mieć szczęście.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#PosełJolantaBanach">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Budżet, o czym wielokrotnie tutaj mówiono, można porównywać na wiele sposobów, nominalnie, realnie. Ale budżet, który ma tyle rezerw celowych, co polski budżet, oczywiście wykazuje bardzo wielką podatność na nieusprawiedliwione zawyżanie lub zaniżanie wydatków.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#PosełJolantaBanach">Jednakże jeżeli chodzi o budżet pomocy społecznej, o walkę z biedą, w każdym ujęciu realnym, nominalnym w stosunku do budżetu 2000, do wykonania budżetu 2000, budżet ten wykazuje spadek. Nie ma co do tego wątpliwości. Chodzi tu o wszystkie działy - w domach pomocy społecznej, rodzinach, nakładach na rodziny zastępcze, zasiłki, pomoc w naturze - tutaj mamy spadek rzędu 9%, w poprzednich latach, przypomnę, 5% i 8%. W liczbach to jest brak rzędu 600, 500 mln zł. I tak oczywiście można cytować i cytować.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#PosełJolantaBanach">W porównaniu nominalnym budżet 2001pomocy społecznej bez Funduszu Pracy - bo tutaj mamy wzrost 170-procentowy, ale to tylko dlatego, że Fundusz Pracy prawdopodobnie będzie musiał oddać pieniądze i w kolejnym roku zadłuży się ponownie, na co wskazuje projekt ustawy zmieniającej ustawę o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu - wzrasta na poziomie 97,8%. Mamy więc do czynienia z głębokim realnym spadkiem nakładów. Z oficjalnych dokumentów ministerstwa pracy, które dzisiaj otrzymała Komisja Polityki Społecznej wynika dokładnie to samo. Nie chciałabym już do tego wracać, ponieważ z licznych, wcześniejszych wypowiedzi, komentarzy prasowych dowiadujemy się, że jest to budżet wyrzeczeń. Przedmówcy potwierdzili te opinie. I nie o to chodzi, i nie rzecz w tym, aby jeszcze raz udowadniać, że wszędzie mamy do czynienia z realnym spadkiem, tylko o to, iż lokalizowanie oszczędności jest już w tej sytuacji skandaliczne. I towarzyszy temu oszczędzaniu niedopuszczalna retoryka upowszechniająca pogląd, wedle którego wydatki socjalne są w Polsce za duże i rozdawane rozrzutnie. Oszczędności są skandaliczne, ponieważ dotyczą działu obejmującego zadania z ustawy o pomocy społecznej, które trzeci rok nie są realizowane, na co wielokrotnie zwracał rządowi uwagę rzecznik praw obywatelskich. Przypomnę sprawozdanie za 1999 r., wystąpienie do ministra pracy i polityki społecznej z 11 lipca 2000 r., do prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast z 26 września 2000 r. Zresztą na dramatyczne braki w pomocy społecznej, nierealizowanie ustawowych zadań pomocy społecznej zwracały uwagę Komisja Polityki Społecznej i Komisja Rodziny. Skandaliczne jest przekonanie, że na wsparcie dochodów uboższych grup ludności budżet wydaje za dużo i rozrzutnie. Rozstańmy się z tym stereotypem. Struktura wydatków na cele społeczne w Polsce, mimo że są one w porównaniu z udziałem w PKB względnie wysokie, jeśli odnosimy się do innych krajów, to się zgadza, na poziomie 30% PKB, ale struktura - o czym pan minister wie - tych wydatków jest wadliwa. Wadliwa w tym sensie, że udział wydatków na politykę rodzinną i pomoc społeczną jest niewielki, kształtuje się na poziomie 1,5%, na politykę rodzinną - 1,1% PKB. Dla przykładu podam, że udział wydatków na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, na reformę emerytalną kształtuje się na poziomie 15,2% PKB. Są to obliczenia za 1998 r. wykonane na zamówienie KBN, a opracowane przez instytut pracy. Udział wydatków na cele związane ze świadczeniami emerytalno-rentowymi stanowi około 48% wszystkich wydatków społecznych. Dla przykładu: polityki rodzinnej i pomocy społecznej - 4,6%. A więc stereotypem jest, że wydajemy pieniądze rozrzutnie.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#PosełJolantaBanach">W przytaczanej przeze mnie diagnozie zamówionej przez Komitet Badań Naukowych napisano: Szerzej instrumentarium polityki rodzinnej w Polsce nie tylko się nie wykorzystuje, ale nawet przeciwdziałanie ubóstwu rodzin i dzieci opiera się na minimalistycznym instrumentarium i bardzo skromnych środkach. Prof. Stanisława Golinowska w wywiadzie dla „Rzeczpospolitej” z 18 września tego roku mówi: Pomoc społeczna w Polsce stanowi ok. 1,5% PKB, nie jest to dużo, biorąc pod uwagę skalę bezrobocia długotrwałego oraz ubóstwa; w wydatkach społecznych to jedna z najmniejszych pozycji, nie powinno się zaczynać oszczędzania od pozycji stanowiącej najmniejszą część budżetu, bo to nie da efektu, lecz ograniczy pomoc dla tych, którzy i tak są biedni. Mamy do czynienia ze zjawiskiem znanym politykom społecznym jako zjawisko polewaczki ogrodowej - każdemu po trochu, nikomu wystarczająco, a w skali budżetowej dosyć duże pieniądze. Tak więc tu już nie szukajmy oszczędności.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#PosełJolantaBanach">Ponadto jeszcze jedna uwaga. W ostatnich trzech latach rzetelna ocena wydatków budżetowych w zakresie polityki społecznej była bardzo trudna i nie w pełni możliwa, ponieważ liczne modyfikacje ustawowe zmieniały zarówno zakres świadczeń, jak i instytucje polityki społecznej, zwłaszcza w kontekście reformy administracyjnej. Jednakże ocena tegorocznego budżetu na 2001 r. w tym dziale, którym się zajmuję, jest dużo trudniejsza ze względu na kolejne i poważne zmiany klasyfikowania dochodów i wydatków budżetowych. Dotychczas obowiązująca klasyfikacja z 1991 r. została zastąpiona nową, w której zmieniono system numeryczny, ale również wprowadzono zmiany merytoryczne. Istotne różnice występują między informacjami przedstawionymi przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej - w związku z tym, panie ministrze - a informacjami niestety zawartymi w uzasadnieniu do projektu ustawy budżetowej na 2001 r. To dotyczy przewidywanego wykonania np. wydatków na zasiłki i pomoc w naturze w 2000 r. Dane ministerstwa pracy i uzasadnienia różnią się o ok. 100 mln zł, ale o to jeszcze będziemy pytali oczywiście na posiedzeniach komisji. To wszystko skłania do zadania pytania o możliwość wyodrębnienia wydatków na poszczególne cele. A wydaje się, iż taka precyzja - z uwagi na poprawność planowania, dbałość o właściwe i precyzyjne adresowanie świadczeń, następnie unikanie drastycznych różnic między planem a przewidywanym wykonaniem - jest niezbędna. O to prosi nie tylko, jak przypomniał poseł Goryszewski, Komisja Finansów Publicznych, o to prosi Komisja Polityki Społecznej i Komisja Rodziny - o wyraźny budżet socjalny. I pytamy: Kiedy Fundusz Pracy będzie poza opieką społeczną w klasyfikacji budżetowej?</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#PosełJolantaBanach">Jeśli chodzi o poszczególne części pomocy społecznej, to wrócę do tego problemu oczywiście na posiedzeniu Komisji Rodziny i Komisji Polityki Społecznej, bo ze względu na krótki czas, jaki pozostał mojemu klubowi, nie chciałabym dłużej przemawiać. Jedynie zwracam państwa uwagę na to, że już w 2000 r. gminy sygnalizowały pokrycie potrzeb na zasiłki okresowe w 50%. Powiaty pokrywały zadania zlecone w 25%, a więc te niedobory w roku 2001 prawie że na pewno wystąpią, a w związku z tym wydamy pieniądze, które nie załatwią żadnego problemu społecznego. Jednak je wydamy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">W trosce o zdrowie pań posłanek i panów posłów zarządzam przerwę do godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 02 do godz. 17 min 03)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#WicemarszałekJanKról">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#WicemarszałekJanKról">Wysoka Izbo! Informuję, że właściwe komisje przedłożyły sprawozdanie o projekcie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#WicemarszałekJanKról">Sprawozdanie komisji zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 2411.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#WicemarszałekJanKról">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#WicemarszałekJanKról">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 47 pkt 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#WicemarszałekJanKról">Jednocześnie proponuję, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#WicemarszałekJanKról">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-80.7" who="#WicemarszałekJanKról">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-80.8" who="#WicemarszałekJanKról">Punkt ten rozpatrzymy jako ostatni w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-80.9" who="#WicemarszałekJanKról">Kontynuujemy rozpatrywanie punktów 14. i 15. porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-80.10" who="#WicemarszałekJanKról">14. Pierwsze czytanie projektu ustawy budżetowej na rok 2001.</u>
          <u xml:id="u-80.11" who="#WicemarszałekJanKról">15. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o wykonywaniu budżetu państwa w roku 2001.</u>
          <u xml:id="u-80.12" who="#WicemarszałekJanKról">Przed przerwą Sejm wysłuchał uzasadnień projektów ustaw przedstawionych przez ministra finansów pana Jarosława Bauca i rozpoczął dyskusję, którą będziemy kontynuować.</u>
          <u xml:id="u-80.13" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Marcina Libickiego z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PosełMarcinLibicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Słuchając tej debaty budżetowej - podobnie jak w przypadku wielu innych debat budżetowych w poprzednich latach - jesteśmy świadkami nieprawdopodobnego upolitycznienia tej debaty, wydaje się, że upolitycznienia ponad miarę, przechodzącego często w oczywistą demagogię. Już na początku tej debaty byliśmy świadkami składania wniosków formalnych. Pierwszy wniosek dotyczył tego, by pan marszałek odwołał posiedzenia komisji, dlatego że wtedy posłowie nie mogą uczestniczyć w debacie. Ten pierwszy wniosek był złożony przez posła PSL. Drugi to był wniosek - nie zgłoszony, ale, że tak powiem, z zamiarem zgłoszenia wypowiedziany - posła SLD, który sugerował odłożenie debaty na znacznie później z powodu nieobecności posłów. Teraz, w czasie debaty budżetowej, na sali mamy jednego posła SLD przysłuchującego się tej debacie.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#komentarz">(Poseł Wiesław Ciesielski: Źle pan widzi.)</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#PosełMarcinLibicki">Przepraszam, sprostuję: dwóch posłów SLD. Teraz już co prawda pracują komisje, ale w czasie, kiedy komisje nie pracowały, na wniosek posłów opozycji, na sali nigdy nie było więcej niż 15–16% posłów SLD i posłów PSL. Ja osobiście nie uważam, że posłowie powinni być obecni na sali w czasie debaty, ale tak wnosili dzisiaj rano, takie konstatacje wypowiadali właśnie posłowie SLD i PSL.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#komentarz">(Głos z sali: W czasie prezentacji.)</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#PosełMarcinLibicki">Budzi zdziwienie obecność 1/80 składu klubu SLD i jednego posła PSL, czyli 1/30 składu klubu PSL.</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#komentarz">(Głos z sali: A z AWS ilu?)</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#PosełMarcinLibicki">Ale AWS nie składał takich wniosków.</u>
          <u xml:id="u-81.7" who="#PosełMarcinLibicki">Chciałbym zwrócić uwagę, że idealna sytuacja byłaby, gdybyśmy maksymalnie odpolitycznili tę debatę. Zgadzam się z panem posłem Kracikiem, że tego się nie da zrobić. Ale kiedy się mówi o budżecie, trzeba sobie zdać sprawę, że w gruncie rzeczy niezależnie od tego, czy jest to rząd tej strony czy tamtej, lewej czy prawej, pole manewru rządu jest minimalne. Wydatki w budżecie są przede wszystkim wydatkami stałymi, w dziewięćdziesięciu paru procentach. To jest tak jak przy układaniu budżetu rodziny. Wiadomo, że pewna ilość wydatków jest stała i manewr możliwy jest tylko w odniesieniu do pewnej drobnej części, pewnej nadwyżki. Dlatego to niekończące się zgłaszanie pretensji, że ten budżet jest za mały w tym dziale, że za mało przewidziano pieniędzy w innym dziale, że za mało jest na takie czy inne wydatki — to jest, jak mówię, właściwie demagogia, z którejkolwiek strony by ona pochodziła, i ktokolwiek byłby w tym momencie w opozycji, to tak krytykuje rząd. Trzeba powiedzieć, że jeżeli komuś się określona pozycja w budżecie nie podoba i mówi on, że pieniędzy na tę pozycję jest za mało, to powinien wskazać, skąd je wziąć. Jeżeli wskaże, skąd wziąć, to oczywiście komisje będą mogły to uwzględnić. Przypomnę, że w komisjach, kiedy opiniują one działy budżetu im podlegające, jest przyjęty bardzo dobry obyczaj, że niemal nie przywiązuje się wagi do wniosków o powiększenie wydatków na określoną pozycję, jeżeli nie wskaże się, skąd na to wziąć pieniądze. Tak samo powinno być podczas tej debaty budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-81.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-81.9" who="#PosełMarcinLibicki">Trzeba sobie powiedzieć, że ten budżet powinien budzić naszą satysfakcję. I powiem z góry, że to nie jest akurat zasługa tego rządu, to jest zasługa sytuacji gospodarczej w Polsce. Powiem tylko, że wzrost realny, nie nominalny, środków na ubezpieczenia społeczne wynosi około 30%, na bezpieczeństwo - 4%, na sprawiedliwość - 0,2%, na rolnictwo - 20% - podaję w przybliżeniu - na transport - około 20%, na naukę - około 5%, na Ministerstwo Obrony Narodowej - około 5%, na administrację publiczną - około 5%, na szkoły wyższe - około 2%.</u>
          <u xml:id="u-81.10" who="#PosełMarcinLibicki">Warto też przyjrzeć się całemu budżetowi. Otóż w budżecie na rok 1999 przewidziano wydatki w wysokości 142 mld zł; w roku 2000 — 154 mld zł; w roku 2001 przewidujemy 182 mld zł. Tak więc w ciągu dwóch lat wzrost nominalny wynosi 28%, realny — 13%. To powinno budzić zdecydowaną satysfakcję.</u>
          <u xml:id="u-81.11" who="#PosełMarcinLibicki">Trzeba sobie też powiedzieć, że kiedy mówimy, że rząd planuje, to jest to nieporozumienie, bo rząd przede wszystkim przewiduje. Rząd nie może planować określonego wzrostu. Cały czas słyszeliśmy, że ten wzrost będzie wynosił 0,2% więcej, 0,2% mniej. Możliwe. Ale to jest trochę jak wróżenie z fusów, dlatego że trzeba sobie powiedzieć, że rząd nie ma na to bezpośredniego wpływu. Rząd tylko przewiduje, jaki będzie wzrost wydatków. Trzeba powiedzieć, że wszystkie rządy od 10 lat przewidywały na ogół dobrze, bo gdyby nie przewidywały dobrze, to bylibyśmy świadkami wielkiego załamania. Takiego załamania nigdy w ciągu tych 10 ostatnich lat nie było.</u>
          <u xml:id="u-81.12" who="#PosełMarcinLibicki">Padło sformułowanie, że to jest budżet biedy. Naprawdę, proszę państwa, określanie tego budżetu jako budżetu biedy jest nieporozumieniem. Szkoda, że mamy w nim bardzo poważne obciążenia. W tym budżecie przewidziano na spłatę długów zagranicznych 25 mld zł. I warto bez złośliwości powiedzieć, na jakie długi ta spłata idzie. 10 mld zł idzie na tzw. długi gierkowskie. Rozumiem, że nikt na tej sali albo nie chce ponosić odpowiedzialności za nie, albo nie chce się do niej przyznać, albo też personalnie nie ponosi tej odpowiedzialności. Ja się z tym zgadzam, że personalnie nikt na tej sali za zadłużenie sprzed dwudziestu paru, blisko trzydziestu lat, nie ponosi odpowiedzialności. Ale trzeba sobie zdać sprawę, że 10 mld zł idzie na spłaty długów gierkowskich i 15 mld zł idzie na spłatę długów zrobionych w latach dziewięćdziesiątych, z tego za rządów SLD–PSL - 10 mld zł. Czy tych długów nie należało zaciągać? Być może, gdyby rządził w tym czasie AWS, też by te długi zrobił. Nie kwestionuję słuszności zaciągnięcia długów, na których spłatę teraz idzie 15 mld zł, tylko trzeba sobie po prostu zdać sprawę z tego, że to są realne obciążenia i że są to już bardzo duże obciążenia.</u>
          <u xml:id="u-81.13" who="#PosełMarcinLibicki">Trzeba sobie też powiedzieć - i naprawdę warto sobie z tego zdać sprawę, kiedy używa się lekkomyślnie słów, że to jest budżet biedy - że od roku 1991 dochód narodowy wzrósł o połowę. Rok 1991 to był rok słaby, to prawda, ale dochód narodowy non stop wzrasta, wzrósł o 50%. Warto też powiedzieć, że dochód na osobę wzrósł w tym czasie z 4 tys. dolarów do 8 tys. dolarów. Naprawdę to jest istotny wzrost. Ja wiem, że 1991 r. był rokiem bardzo słabym, ale jednak warto o tym pamiętać, kiedy się używa, jak mówię, lekkomyślnie tego sformułowania, że jest to budżet biedy. Myślę, że w każdym kraju zawsze każdy budżet jest za mały. Gdyby spytać sułtanaty naftowe, czy u nich jest za mały budżet czy nie, pewnie też ktoś by powiedział, że jest za mały. Ale powiedzmy sobie, że u nas ten budżet wzrósł w sposób niesłychanie istotny przez te lata.</u>
          <u xml:id="u-81.14" who="#PosełMarcinLibicki">Słyszeliśmy tutaj też słowa krytyki, że za dużo wydaje się na różne urzędy centralne. Ja generalnie zgadzam się, że przerost biurokracji jest rzeczą niedobrą. Przytaczano tu przykład Urzędu Regulacji Telekomunikacji. Ale ten urząd powstał w wyniku ustalenia nowego Prawa telekomunikacyjnego. Przecież lewa strona głosowała za przyjęciem tego nowego Prawa telekomunikacyjnego, bez tego by URT-u nie było. Gdyby te budżety - podkreślam, że mówię o wszystkich budżetach, także o tym - były źle konstruowane, to mielibyśmy na pewno sytuację pewnego załamania wtedy, kiedy np. był kryzys walutowy na rynkach azjatyckich czy kryzys gospodarczy w Rosji - i nieprawdą jest, że ten kryzys rosyjski się skończył, jak tu ktoś powiedział, on dalej trwa i nasz eksport do Rosji, ten tzw. przygraniczny i ten bardziej zorganizowany, sformalizowany, nie jest w stanie się odbudować. Mimo wszystko u nas załamania nie było, bo te budżety były rozsądnie konstruowane. A na czym polegało to rozsądne konstruowanie? Na tym, że po prostu nie planowano zbyt wielkiego deficytu. To jest ta jedyna dziedzina, na którą rząd ma wyraźny wpływ. Jeżeli zaplanuje zbyt wielki deficyt, to w tym się kryje największe ryzyko. Ale przecież przyszły różne wielkie kłopoty i tego załamania nie było. Przypomnę, że przecież płaciliśmy już za rządów AWS–UW te wielkie odszkodowania z powodu powodzi. Nikt nie przewidywał powodzi, a okazało się, że rząd to też pokonał. Pan premier Cimoszewicz wcześniej twierdził, że ci, którym domy zalało, nie powinni wyciągać ręki do państwa, tylko sobie sami jakoś poradzić, bo się nie ubezpieczyli, co było prawdą. Ale my, kiedy objęliśmy rządy, nie przyjęliśmy takiego stanowiska: niech sobie radzą sami, bo się nie ubezpieczyli, tylko wypłaciliśmy te odszkodowania. I ten budżet, który zresztą w 1998 r. był w znacznym stopniu przez nas odziedziczony po rządach SLD–PSL, przez lewą stronę konstruowany, a przez nas w drobnym stopniu skorygowany, w 1998 r. to wytrzymał. Nie należy tu stosować demagogii, trzeba sobie powiedzieć, że każdy rząd konstruuje budżet poprawnie i że tutaj nie było wielkich błędów.</u>
          <u xml:id="u-81.15" who="#PosełMarcinLibicki">Chciałbym też zwrócić uwagę, że oczywiście byłoby idealnie, gdyby budżet państwa był w gruncie rzeczy jak najmniejszy, gdyby to obywatele mieli pieniądze. Jest niestety pewna tendencja na świecie, a także i u nas, polegająca na tym, że państwo wchodzi w coraz więcej dziedzin życia społecznego, że ma skłonność do podwyższania podatków i wyręczania obywateli w wydawaniu pieniędzy. Zrobiliśmy pewną próbę, żeby to zmienić, przez opracowanie ustawy zmniejszającej podatek dochodowy. Niestety, pan prezydent to zawetował. Dziś budżet stanowi kilkanaście procent produktu krajowego brutto, ok. 16 czy 17%. Byłoby bardzo dobrze, żeby w ogóle dochód krajowy brutto był znacznie większy, a budżet w gruncie rzeczy mniejszy, żeby rzeczywiście ludzie mieli wpływ na wydawanie swoich pieniędzy, a nie wyręczało ich państwo. Nasza próba się nie udała z powodu weta prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-81.16" who="#PosełMarcinLibicki">Muszę powiedzieć, że - tak jak już zaznaczyłem - państwo ma stosunkowo niewielki wpływ, gdyż ono nie planuje, ale ocenia. Jest jednak pewien organ państwa, który ma dość istotny wpływ i który, moim zdaniem, odgrywa rolę szkodliwą. To jest Rada Polityki Pieniężnej, dlatego że ustala ona stopy procentowe i pomaga w ręcznym kierowaniu gospodarką. Pieniądz to jest towar i oprocentowanie kredytów powinno wynikać z normalnych zasad popytu i podaży. Natomiast Rada Polityki Pieniężnej, która podejmuje decyzje w sprawie stóp procentowych, przyczynia się do ręcznego sterowania gospodarką. Wzmaga - tak to nazwę - etatystyczne tendencje państwa. Ponadto nieporozumieniem jest sposób podejmowania decyzji przez Radę Polityki Pieniężnej, które to decyzje podejmowane są przy przewadze jednego głosu w sytuacji, gdy każdy ma inne poglądy, gdy skład Rady jest od Sasa do lasa, a - sądząc z wypowiedzi prasowych - każdy ma inną teorię dotyczącą tego, jak powinien wyglądać budżet państwa, gospodarka, polityka pieniężna. Jeżeli już ma być ten element ręcznego sterowania, którego jestem przeciwnikiem, to niech to robi prezes Narodowego Banku Polskiego, a nie w znacznym stopniu przypadkowo skomponowana Rada.</u>
          <u xml:id="u-81.17" who="#PosełMarcinLibicki">Na zakończenie, niezależnie od spraw związanych z budżetem, chciałbym apelować, żeby uzdrowić język. To jest już zupełnie marginalna sprawa. Narzekamy, że język polski jest coraz bardziej zaśmiecony, że młodzież ciągle używa nieprzyzwoitych wyrazów, ale gdy słyszę, jak na tej sali niemal jako przerywnika używa się słowa: filozofia... Proszę państwa, co ma do tego wszystkiego filozofia, a ja ciągle słyszę o filozofii budżetu, filozofii gospodarki, filozofii prywatyzacji. Następne słowo to logistyka. Dziś jedna z pań posłanek, mówiąc o wydatkach na edukację w Polsce, powiedziała o logistyce. Nie bardzo to rozumiem. Nie wspomnę już o takich słowach, jak: granty, jednostki i podmioty. Myślę, że nie jest to bardzo istotny element dyskusji budżetowej, ale służy uzdrowieniu języka jako istotnego elementu każdej debaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Wiesława Ciesielskiego z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PosełWiesławCiesielski">Panie Marszałku! Na początku przedstawię pytanie do pana ministra Bauca. Panie Ministrze! Czy projekt budżetu był konstruowany w oparciu o poglądy ekonomiczne tak oryginalne, jak wygłoszone przed chwilą przez pana posła Libickiego? Czy rząd podziela te poglądy?</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#PosełWiesławCiesielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podstawową wielkością makroekonomiczną, na której oparto konstrukcję budżetu, jest produkt krajowy brutto i jego wzrost, planowany w wysokości 5,1%. Truizmem jest więc twierdzić, że realność tego wskaźnika determinuje realność zapisów budżetowych. Jaka jest więc realność wzrostu PKB o 5,1% w roku 2001? Rząd opiera ten wskaźnik na, po pierwsze, szybszym o 1% tempie wzrostu eksportu nad tempem wzrostu importu, co ma dać przyrost PKB o 1 promil, po drugie, na przyroście krajowego popytu finalnego o 4,8%, na co złoży się przyrost inwestycji o 8,5% i przyrost spożycia indywidualnego o 4,2%. Jak więc widać, kluczowe znaczenie odgrywa tu przyrost inwestycji. Zauważmy, że udział inwestycji rzeczowych w zagranicznych inwestycjach bezpośrednich wykazuje tendencję malejącą. W rezultacie na rok 2001 w porównaniu z rokiem 2000 Ministerstwo Finansów przewiduje spadek bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Podstawą przyrostu inwestycji są więc inwestycje krajowe. Eksperci, wybitni znawcy przedmiotu raczej sceptycznie oceniają realność ich przyrostu o 8,5%. W pełni uprawnione staje się więc pytanie, czy sektor przedsiębiorstw w Polsce stać będzie w roku 2001 na wygenerowanie inwestycji w ilości przekraczającej poziom roku bieżącego o 8,5%, i to w sytuacji, gdy rentowność netto całego sektora w ostatnich 2 latach waha się od 1 promil do 1%, gdy zaledwie 16% podmiotów gospodarczych w naszym kraju osiąga rentowność wynoszącą 5%, ponad 40% z nich jest deficytowa, a ponad 80% ma kłopoty z płynnością, z czego większość bardzo poważne kłopoty.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#PosełWiesławCiesielski">Co miałoby temu sprzyjać? Koniunktura u partnerów aż tak dobra nie będzie. Wzrost nakładów na małe i średnie przedsiębiorstwa? Chwała premierowi Steinhoffowi, że zdobył na to 70 mln zł. Ale to przecież tylko 70 mln zł. Promocja eksportu? Znowu chwalę premiera Steinhoffa, bo to prawie dwukrotny wzrost. Ale przecież mimo tego wzrostu to jest nadal 15 razy mniej, niż trzeba.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#PosełWiesławCiesielski">Nie występują więc czynniki, które by miały spowodować 8,5-procentowy przyrost inwestycji. Nie ma tych czynników również w przeszłości. W roku 2000 planowano ponad 8-procentowy wzrost inwestycji, ale dzisiaj sam rząd przyznaje, że wyjdzie z tego najwyżej 6,1%. Pozarządowi eksperci są tu jeszcze bardziej sceptyczni.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#PosełWiesławCiesielski">Analiza wydatków majątkowych budżetu w minionych latach pokazuje, że, począwszy od roku 1999, mamy do czynienia z poważnym wyhamowaniem tych wydatków. W porównaniu do roku 1998 spadły one w wyrażeniu nominalnym o 30,3%, w roku bieżącym odnotowujemy ich spadek w stosunku do wielkości planowanej, a na rok przyszły rząd planuje 2-procentowy spadek realny tych wydatków. Zauważmy też, że w tym kontekście optymistyczne założenia rządu co do przyspieszenia wzrostu gospodarczego w latach 2002–2003 budowane są na ruchomych piaskach, i to w dodatku zawieszonych w obłokach.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#PosełWiesławCiesielski">Podobnie rzecz się ma z dynamiką nakładów inwestycyjnych brutto. Rok 1997 zakończył się ich przyrostem w stosunku do roku poprzedniego w wysokości blisko 21%, podobnie jak rok wcześniej, ale kolejne lata to wyraźne spowolnienie tego tempa: 14,5% - w 1998 r., 6,9% - w 1999 r., 6,1% - w roku 2000. Szczególnie wyraźnie widać to na przykładzie zależnych przede wszystkim od rządu nakładów na inwestycje wieloletnie.</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#PosełWiesławCiesielski">Tu trzeba powiedzieć, że w ustawie na rok 2000 rząd prognozował, iż w stosunku do roku 2000 rok 2001 przyniesie wzrost nakładów na wieloletnie inwestycje tzw. rządowe o 27,6%, a samorządowe - o 76,4%. Tymczasem według planów rządowych mamy do czynienia przy tegorocznych nakładach ze spadkiem o 13,2%, jeśli chodzi o inwestycje rządowe, a przy samorządowych spadek realny wynosi 3,3%. Gdybyśmy natomiast odnosili to do wielkości założonych na rok 2001 w ustawie roku 2000, to spadek przy inwestycjach rządowych wynosi 32%, a przy samorządowych - 41,1%.</u>
          <u xml:id="u-83.7" who="#PosełWiesławCiesielski">W dziale: Gospodarka nie ma już środków budżetu państwa w roku 2001, natomiast w roku 2002 ma ich być ponad 200 mln zł, a rok później - ponad 300 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-83.8" who="#PosełWiesławCiesielski">To jest też odpowiedź na pytanie pana posła Górnego. W tym roku miało być na Topole i Kozielno 30 mln zł, a będą niecałe 2 mln zł. Już wykonawca schodzi z tej inwestycji. Na takie inwestycje, jak Polanica, Zabrze, hematologia, Centrum Kliniczno-Dydaktyczne Łódź, Wrocław, planowano na rok 2001 po kilkadziesiąt milionów, a tymczasem najwięcej będzie na Polanicę (9 mln zł), na pozostałe — w granicach 1 mln zł. Natomiast już w roku 2002 mają być kilkudziesięcio- i ponad stumilionowe nakłady. Pytanie: Co to za polityka? Odpowiedź jest jedna. To jest polityka awanturnicza. To jest szalona polityka, a raczej brak polityki. To jest schizofrenia polityczna. To jest polityka rolowania kosztów, rolowania nakładów, rolowania problemów, w rezultacie rolowania społeczeństwa. Czarno widzę rezultaty takiej polityki i oby jak najszybciej się ona skończyła. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-83.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#WicemarszałekJanKról">Czas posłów SLD wyczerpał się.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Stanisława Misztala o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PosełStanisławMisztal">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z debatą budżetową nasuwają się wątpliwości w następujących kwestiach:</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#PosełStanisławMisztal">Po pierwsze: Jak zamierza się rozwiązać w przyszłym roku problem ubezpieczenia zdrowotnego bezrobotnych, skoro już w tym roku z tego tytułu są blokowane konta urzędów pracy? A przecież, jak wiadomo, składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane są nie z Funduszu Pracy, lecz ze środków budżetu, które są w dyspozycji Ministerstwa Zdrowia. Czy w przyszłym roku wystarczy na ten cel środków? Czy w roku 2001 wystarczy środków w Funduszu Pracy na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu? Można mieć co do tego wątpliwości, zwłaszcza biorąc pod uwagę doświadczenia tegoroczne, gdy w drugim półroczu nie było w ogóle środków na aktywną walkę z bezrobociem.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#PosełStanisławMisztal">Kolejne pytanie z tym się wiążące: dlaczego przewiduje się w roku 2001 zaciągnięcie, podobnie jak w roku bieżącym, kolejnej pożyczki przez Fundusz Pracy w banku? Czy nie można było zaplanować większych środków Funduszu Pracy, zwłaszcza w sytuacji rosnącego bezrobocia? Pożyczki, jako stały sposób na łatanie dziur Funduszu Pracy, wydają się złym rozwiązaniem. To samo pytanie odnosi się do funduszy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, dla których budżet na rok 2001 przewiduje również zaciągnięcie pożyczki.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#PosełStanisławMisztal">Na koniec, chciałbym zapytać, jak w świetle zwiększenia tylko o 0,25% składki na ubezpieczenie zdrowotne wygląda sprawa wydatków na ochronę zdrowia? Jest to w moim przekonaniu kwestia niezwykle ważna, gdyż stanowi to klucz również do wzrostu wynagrodzeń personelu medycznego, w tym także protestujących obecnie pielęgniarek, których wynagrodzenia są najczęściej wyjątkowo niskie.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#PosełStanisławMisztal">Bardzo proszę pana przedstawiciela rządu o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Adama Łozińskiego z Klubu Parlamentarnego AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PosełAdamŁoziński">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Debata rzeczywiście jest bardzo konfrontacyjna może dlatego, że dotyczy ważnych, generalnych spraw związanych z funkcjonowaniem naszego państwa.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#PosełAdamŁoziński">Chciałbym krótko się zatrzymać nad rządowym programem „Strategia zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2001–2003”. Nikt z opozycji tego tematu nie poruszył. Albo jest bardzo dobrze, albo uważają państwo, że to nie jest ważne.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#komentarz">(Poseł Izabella Sierakowska: Jak pan odda swój czas, to poruszymy.)</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#PosełAdamŁoziński">W sensie szerokim dług publiczny jest jednym z podstawowych parametrów makroekonomicznych, a zarządzanie nim jest współzależne z realizacją celów społeczno-gospodarczych, a więc różnie również wpływa na tworzenie budżetu. Chcę przypomnieć, że w końcu lat 80 z powodu załamania się gospodarki i finansów Polski, nasz kraj nie był w stanie obsługiwać tego długu. To dlatego PZPR musiała się podzielić władzą z opozycją.</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#PosełAdamŁoziński">Przypomnę, że w 1991 r. uzyskaliśmy nowe warunki spłaty długu w Klubie Paryskim, a w 1994 w Klubie Londyńskim. W 1992 r. zadłużenie skarbu państwa w stosunku do PKB wynosiło 88%, w tym 20% to były zadłużenia krajowe. Na koniec roku 1999 dług skarbu państwa w relacji do PKB wyniósł już tylko 42,8%, a w roku 2000 zadłużenie to osiągnie 40%. Według planu rządu do 2003 r. te relacje osiągną 30% produktu krajowego brutto. Widzimy, jaką dobrą drogę przeszliśmy jako państwo w ciągu tych 10 lat. Dług zagraniczny skarbu państwa na koniec 2000 r. wyrażony w dolarach wyniesie 28,5 mld, a więc zmniejszy się w stosunku do poprzedniego roku o 2,7 mld. Czekają nas bardzo duże spłaty, które będą przypadać na lata 2004–2009, ale jest nadzieja, że spłaty długów zakończą się w 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-87.5" who="#PosełAdamŁoziński">Przedstawiona strategia zarządzania długiem publicznym została bardzo dobrze oceniona. Prof. Stanisław Owsiak pisze o niej, że jest to dokument dojrzały, opracowany profesjonalnie. Wyraża się to zarówno w merytorycznej treści, sensie, jak i w metodzie prezentacji. W miarę obiektywnie i wszechstronnie została dokonana ocena realizacji zarządzania długiem w 1999 i 2000 r., co jest ważne, zostały tam przedstawione prognozy państwowego długu oraz koszty jego realizacji. Dług publiczny nie jest kategorią samoistną, funkcjonującą obok procesów gospodarczych i finansów publicznych. Jest jedną z tych ważnych wielkości makroekonomicznych, które są mocno powiązane z innymi wielkościami makroekonomicznymi. Przy zarządzaniu długiem można wyodrębnić czynniki, które są zależne od rządu, i czynniki, na które rząd nie może wpływać. W strategii zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2001–2003 nie wyeksponowano zadłużenia sektora gospodarki przedsiębiorstw, bo jest to inna materia. Niemniej dług przedsiębiorstw nie jest całkowicie obojętny dla finansowania długu zagranicznego. Zadłużenie zagraniczne przedsiębiorstw będzie wywierać wpływ na ich sytuację finansową, a to z kolei będzie miało wpływ na poziom dochodów budżetowych od przedsiębiorstw. Jest wielką nieodpowiedzialnością i manipulacją, że spowodowanie zagranicznego zadłużenia przedsiębiorstw najpierw przypisano podczas tej debaty rządowi premiera Jerzego Buzka, a następnie porównano to zadłużenie do długów zaciągniętych przez ekipę Edwarda Gierka w latach 70-tych. Rzeczywiście zadłużenie to jest duże. Obecnie wynosi ok. 33 mld dolarów.</u>
          <u xml:id="u-87.6" who="#PosełAdamŁoziński">Zjawisko zadłużenia zagranicznego przedsiębiorstw jest w obecnym systemie gospodarczym autonomiczne w stosunku do rządu i finansów publicznych. O tym zdaje się zapomniał mówiący w imieniu klubu PSL pan poseł prezes Jarosław Kalinowski. A więc ambitne plany rządu wyrażone w strategii dają nadzieję na trwałe funkcjonowanie naszego państwa i dobrobytu obywateli, ale rodzi się taka refleksja: Ponieważ rząd nie ma bynajmniej na to większego wpływu, w odniesieniu do każdej części długu, na przykład jeżeli chodzi o Klub Paryski, trzeba negocjować jednocześnie z 12 państwami, ale chciałbym zapytać, panie ministrze, jak to jest, czy lepiej spłacić szybciej, czy wolniej, aby więcej pieniędzy przeznaczyć na inwestycje czy konsumpcję. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Polaczka z klubu AWS.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#WicemarszałekJanKról">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#WicemarszałekJanKról">W takim razie proszę pana posła Kazimierza Marcinkiewicza.</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#WicemarszałekJanKról">Też nie ma.</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Krzysztof Kłak.</u>
          <u xml:id="u-88.6" who="#WicemarszałekJanKról">No, co się dzieje, panowie posłowie?</u>
          <u xml:id="u-88.7" who="#WicemarszałekJanKról">No to pan poseł Jan Kulas. O, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-88.8" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-88.9" who="#WicemarszałekJanKról">Chyba przekonał kolegów, żeby nie przychodzili, bo by sam mógł nie zabrać głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PosełJanKulas">Panie marszałku, o taką małość pan mnie nie może podejrzewać.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#PosełJanKulas">Dziękuję, panie marszałku. Przepraszam za moich kolegów. Widocznie inne okoliczności, inne zajęcia to spowodowały.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale się cieszy pan poseł.)</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ja też się cieszę.)</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#PosełJanKulas">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! Panowie Ministrowie! Wysoki Sejmie! Debata budżetowa zwyczajowo należy do najtrudniejszych debat z punktu widzenia batalii. Niewątpliwie dwie kwestie są tu najistotniejsze.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#PosełJanKulas">Po pierwsze, jaki będzie poziom życia obywateli, a mówiąc inaczej, jaki będzie poziom inflacji? A więc prognoza inflacji na poziomie 7,2% może być skromnym sukcesem w porównaniu do inflacji, która w tym roku może być nawet na poziomie 10%. Każdy procent poniżej poziomu osiągniętego w poprzednim roku może być sukcesem każdego rządu. Dlatego ci posłowie SLD, którzy tak bardzo są żądni władzy, niech też nad tym troszkę się zastanowią. Ale żeby rosły dochody obywateli, żeby rosła stopa życiowa najistotniejszy w tym kontekście oczywiście jest wzrost gospodarczy. Zaprognozowany wzrost gospodarczy na poziomie 5,1% wydaje się być z jednej strony istotnym wzrostem gospodarczym, ale z punktu widzenia oczekiwań, potrzeb niewątpliwie jest dość skromny.</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#PosełJanKulas">Panie i Panowie! Pewnie przestudiowaliście ekspertyzy, także profesorów analityków Biura Studiów i Ekspertyz. Panie Ministrze! Ci analitycy w większości zwracają uwagę, że wzrost gospodarczy może być na poziomie jedynie 4,5%. Oczywiście sam się pochylam nad tym faktem. Mam nadzieję, że racja będzie po stronie ministra Jarosława Bauca. Oby tak było. Ale aby tak było, to przede wszystkim trzeba podjąć wiele wysiłków, działań, aby tej sprawie, wzrostowi PKB, niewątpliwie pomóc. Rząd zaproponował szereg instrumentów, szereg działań.</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#PosełJanKulas">Poseł Ciesielski zauważył prawie 3-krotny wzrost wydatków na małe i średnie przedsiębiorstwa. Jest program rządowy: Kierunki polityki rządu wobec małych i średnich przedsiębiorstw do 2002 r. Dobrze, że są te środki. Ale na pewno są potrzebne inne pośrednie elementy wsparcia tegoż programu. Z małymi i średnimi przedsiębiorstwami wiążemy naprawdę wielkie nadzieje.</u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#PosełJanKulas">Poseł Ciesielski nie powiedział, chociaż zaznaczył ogólnie, że będzie wzrost nakładów finansowych na promocję eksportu, ale widocznie kwota 97 mln wydała mu się już za duża. Tak to z tą rzetelnością niektórych posłów w tej sali bywa. Nawet kwota 100 mln, znacząca w stosunku do ostatnich lat, zasługuje na uwagę, ale zakładam, że będzie potrzebna konsekwencja paru rządów i co najmniej kolejnego parlamentu w zakresie konsekwentnego, bardziej dynamicznego wspierania sektora małych i średnich przedsiębiorstw i potężnej promocji. Jeżeli to porównać z innymi krajami, jak Czechy, Węgry, to nasz wysiłek powinien być stosunkowo jeszcze większy.</u>
          <u xml:id="u-89.9" who="#PosełJanKulas">Panie i Panowie! Każda cenna inicjatywa ustawodawcza, każda złotówka na wzrost gospodarczy, może być przez obywateli zauważona, i może ona rzeczywiście przynieść sprawniejszą realizację ustawy budżetowej. To jest szczególnie istotne, musimy bowiem także sprostać zagrożeniom. Aby posłowie SLD nie posądzali nas o jednostronność, sprawy tych zagrożeń nie będziemy w tej debacie unikali. Niewątpliwie częściowo ma rację posłanka Jolanta Banach, pomijając pewne manipulacje i pewne wybiórcze cytowanie analiz, nawet analiz sejmowych. Mam tu przed sobą opinię dotyczącą porównania planowanej wielkości wydatków w budżecie na 2001 r. na cele społeczne z budżetem na 2000 r. Pomijając już wybiórcze, subiektywne korzystanie z tej analizy, trzeba zwrócić uwagę, że chociaż nie będzie mniej pieniędzy generalnie, kwotowo, w roku 2001 na politykę społeczną, to realnego wzrostu rzeczywiście nie będzie i to jest powodem pewnego niepokoju dla posłów Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-89.10" who="#PosełJanKulas">Mój niepokój budzą szczególnie skromne środki przewidziane na powiatowe centra pomocy rodzinie. Zakładam, że nam posłom Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności - może posłowie SLD też się wzruszą, mam nadzieję - uda się podnieść nakłady na powiatowe centra pomocy rodzinie. To jest stały i naprawdę istotny postulat. Tu wspólnie możemy pomóc.</u>
          <u xml:id="u-89.11" who="#PosełJanKulas">Kolejna kwestia - dożywianie uczniów. Tu również Komisja Finansów Publicznych, posłowie mają spore pole do działania. Rząd zaproponował kwotę 58,8 mln zł. Prawdą jest, że jest to mniejsza kwota niż w roku 2000. Uważam, że to powinien być też jeden z naszych priorytetów, gdzie warto by zabiegać o kolejne miliony. Nie musi to być kilka czy kilkanaście milionów, ale chodzi o dożywianie naszych uczniów. Na przykładzie Tczewa, Starogardu Gdańskiego, Gdańska, Malborka, Nowego Dworu, Kwidzyna...</u>
          <u xml:id="u-89.12" who="#komentarz">(Poseł Bronisława Kowalska: I Kociewia.)</u>
          <u xml:id="u-89.13" who="#PosełJanKulas">... mogę zapewnić, że to jest niezwykle ważne dla samorządów, dla rodziców, a szczególnie dla tej ubogiej młodzieży. Mam nadzieję, że wszyscy parlamentarzyści naprawdę pomogą w tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-89.14" who="#PosełJanKulas">Panie i Panowie! W sprawach pomocy społecznej odbyłem konsultacje z dyrektorami samorządowych ośrodków pomocy społecznej, z dyrektorami powiatowych centrów pomocy rodzinie. Mówię o województwie pomorskim. Na podstawie konsultacji, które odbyły się w Stawiskach k. Kościerzyny, zaproponowano istotną zmianę, panie ministrze. Pana przychylność byłaby też tu potrzebna. Chodzi o to, aby rezerwa celowa nr 12 - zasiłki z pomocy społecznej, w pewnej części, nawet nie mówimy, że w większej części, ale w pewnej części została skierowana bezpośrednio do budżetów wojewodów, aby te pieniądze w prostszy, szybszy sposób docierały do najbardziej potrzebujących rodzin.</u>
          <u xml:id="u-89.15" who="#PosełJanKulas">Mój niepokój budzi również skala bezrobocia. Rząd uczciwie przyznaje, że bezrobocie wzrośnie. Zresztą w uzasadnieniu do ustawy budżetowej na str. 69 pan minister prostolinijnie napisał: Pomimo tak znacznego wzrostu wydatków, bo realnie one wzrastają o 11,5%, realizacja budżetu państwa w 2001 r. będzie bardziej restrykcyjna niż w roku 2000. To jest rzetelna, uczciwa wykładnia tego budżetu. Szkoda, że poseł Ciesielski tego nie zauważył. Faktem jest, że bezrobocie wzrośnie. Czy wzrośnie do stopy na poziomie 4,9%? Wydaje się mi osobiście, że może przekroczyć nawet 15%.</u>
          <u xml:id="u-89.16" who="#PosełJanKulas">Prognoza ekonomiczna mówi, że wzrost gospodarczy w najbliższych 2–3 latach będzie wynosił od 5,1–5,5%. Dlatego trzeba się liczyć, że w najbliższych 2–3 latach każdy rząd, także następny parlament, będzie musiał stawić czoła wzrostowi bezrobocia. I tu nie ma żartów. Tu trzeba współdziałać. Tu trzeba mówić o pewnej ugodzie społecznej. Tu trzeba rzeczywiście działać wspólnie, aby ograniczać bezrobocie, bo takie są niewątpliwie potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-89.17" who="#PosełJanKulas">Kolejne zagrożenie to ustawy okołobudżetowe dotyczące Karty nauczyciela, ustawy o zasiłkach, ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Parlamentarzyści AWS dziś nad tą kwestią będą dalej dyskutowali. Nie wykluczamy, że będziemy zwracali się do rządu, jeżeli nie o wycofanie tych ustaw, to o istotne, być może głębokie zmiany. Ja również w ten głos się wpisuję. Generalnie oczywiście trzeba też szukać pewnego kompromisu, który dałby szansę na przyjęcie ustawy budżetowej na 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-89.18" who="#PosełJanKulas">Mówiłem o bezrobociu, więc może podam też w miarę dobrą informację: Fundusz Pracy będzie w 2001 r. dysponował kwotą 8044 mln zł. Prawie dwukrotnie rośnie dotacja z budżetu państwa na Fundusz Pracy. Czy to wystarczy, trudno jest mi jednoznacznie ocenić, ale jestem pewien tego, co w tej chwili powiem, że pieniądze na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu są niewystarczające. Kwota 900 mln zł będzie niestety zbyt mała.</u>
          <u xml:id="u-89.19" who="#PosełJanKulas">Szczególnie mój niepokój budzi kwota 150 mln zł, która jest przeznaczona na prace interwencyjne i roboty publiczne. Tu też potrzebne są nadzwyczajne działania i przesunięcia w ramach budżetu. Ta kwota powinna być jednak znacznie większa.</u>
          <u xml:id="u-89.20" who="#PosełJanKulas">Panie i Panowie! Jeśli chodzi o pozytywy - zostało już mało czasu, żeby je wymienić - to trzeba powiedzieć, że dobrze, iż rząd zatroszczył się o rzetelną rekompensatę dla emerytów i rencistów z tytułu wyższej inflacji w roku 2000. Dobrze też - i nawet posłowie SLD powinni się wreszcie z tego cieszyć - że w roku 2001 będzie podwyższony wskaźnik waloryzacji. I dobrze, że obliczono, iż będzie to kosztowało 4,2. Nawet gdyby to kosztowało więcej, te pieniądze musiałyby się znaleźć i na szczęście znalazły się. Dobrze, że przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej, jak wynika z tych dokumentów, wzrośnie średnio o 2%. Myślę, że powodem do zadowolenia dla wielu, bo blisko 500 tys. osób, będzie uzyskanie świadectw rekompensacyjnych dla budżetówki, dla emerytów i rencistów za lata 1991–1992 z powodu braku wówczas wzrostu. Łącznie rząd zaplanował tutaj kwotę 2,5 mld zł, uzyskaną oczywiście z tytułu przychodów z prywatyzacji, ale dla 500 tys. osób będzie to kwota niewątpliwie znacząca. To też jest polityka społeczna państwa i te elementy tej polityki należałoby zauważyć.</u>
          <u xml:id="u-89.21" who="#PosełJanKulas">Panie i Panowie! Komisja Finansów Publicznych, w której mam zaszczyt od 3 lata pracować, zwyczajowo dokonuje kilkudziesięciu zmian. Ja wskazuję tylko kilkanaście celów, które należałoby dofinansować kwotami od kilku do kilkunastu milionów złotych. Na pewno mieszczą się w tym badania naukowe, również rybołówstwo i rybactwo, gospodarka wodna, a w zakresie rolnictwa postęp biologiczny w produkcji roślinnej i zwierzęcej, także wprowadzenie bonów na paliwo rolnicze, na czym rzeczywiście bardzo nam zależy, dofinansowanie ODR, czyli ośrodków doradztwa rolniczego. Trzeba by też dorzucić kilka milionów złotych na przeciwdziałanie zagrożeniu powodziowemu na Żuławach. Dodatkowe pieniądze przydałyby się także na parki narodowe. Myślę, że trzeba dofinansować Państwową Agencję Inwestycji Zagranicznych, bo to właśnie ona obsługuje bezpośrednio inwestycje, pozyskuje inwestorów, więc w tę agencję naprawdę warto zainwestować. Potrzebne będą dodatkowe pieniądze na biblioteki, bo te kwoty, które znajdujemy, są zbyt skromne i trzeba uznać je za niewystarczające, także na produkcję polskich filmów. Myślę, że sympatyków i sojuszników w tej sprawie nie zabraknie. Potrzebne będą większe pieniądze na restrukturyzację PKP, na urzędy morskie, na mosty wiślane, w tym także most wiślany w obrębie pow. tczewskiego. Myślę, że trzeba będzie się zastanowić także nad dotacją dla Krajowego Funduszu Mieszkaniowego.</u>
          <u xml:id="u-89.22" who="#PosełJanKulas">Wymieniłem tylko kilkanaście celów. Komisja Finansów Publicznych zwyczajowo wskazuje od 40 do 70 celów i - co ważne - pozyskuje dodatkowe środki w wymiarze 100–450 mln zł. Minister Osiatyński rok temu mówił nawet o 1 mld zł. Takich możliwości oczywiście już nie mamy, ale pewne możliwości w trakcie prac budżetowych w ciągu 2–3 miesięcy komisja zawsze znajduje.</u>
          <u xml:id="u-89.23" who="#PosełJanKulas">Na koniec, panie i panowie, chcę powiedzieć, że przez najbliższe 2 lata, jak już zauważyłem, wzrost gospodarki będzie na poziomie nie większym jak 5–6% PKB, a więc środki z budżetu państwa nie tylko w najbliższym roku, ale i w kolejnych latach będą bardzo podobne. Tu wskazanie i dobra rada dla posłów SLD: Nie wystarczy chcieć władzy, trzeba również przewidywać, trzeba prognozować i trzeba zdawać sobie z tego sprawę, że w najbliższych 2–3 latach trzeba będzie przygotować i realizować trudne, dość podobne do tegorocznej ustawy budżetowe. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-89.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#komentarz">(Poseł Wiesław Ciesielski: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł ze sprostowaniem? Proszę sprostować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PosełWiesławCiesielski">Panie Marszałku! Pan poseł Kulas był uprzejmy postawić zarzut nierzetelności. Postawił go mnie, czemu się nie dziwię, ale postawił go również klubowi SLD, czemu się dziwię, bo ja nie występowałem w imieniu klubu SLD. Świadczy to o tym, że pan poseł Kulas albo nie usłyszał moich słów, albo ich nie zrozumiał. Powtórzę więc je po to, żeby je usłyszał albo zrozumiał.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#PosełWiesławCiesielski">Znowu chwalę premiera Steinhoffa - mówiłem, panie pośle - bo to prawie dwukrotny wzrost nakładów na promocję eksportu. Ale przecież mimo tego wzrostu to jest nadal 15 razy mniej, niż trzeba; mniej niż trzeba, aby zapewnić 8,5-procentowy przyrost inwestycji, taki jaki jest planowany. Jeśli więc pan się nie zgadza z argumentacją, że te nakłady nie wystarczą na taki przyrost inwestycji, to proszę to uzasadnić, a nie mówić, że mam brzydki krawat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Jan Maria Jackowski, proszę bardzo o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PosełJanMariaJackowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj debatujemy nad ustawą budżetową. Różne głosy słyszymy w Wysokiej Izbie na temat oceny tego budżetu. Chciałbym się w swoim wystąpieniu skoncentrować na sprawach kultury, ponieważ uważam, że bardzo dobrą inicjatywą rządu jest to, że rok 2001, z inicjatywy ministra kultury i dziedzictwa narodowego, pan premier Jerzy Buzek zamierza ogłosić rokiem kultury. W ślad za tym ogłoszeniem roku przyszłego rokiem kultury odzwierciedlenie tej intencji rządu, zatroskanie rządu sprawami kultury dostrzegamy również w przedłożonym projekcie ustawy budżetowej na rok 2001. Co jest ciekawe w tym zakresie? Otóż w projekcie budżetu państwa na rok 2001 wydatki na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego stanowią 0,52% wydatków budżetu państwa. I tutaj dostrzegamy pewien wymierny wzrost. Oczywiście ta wartość nie jest satysfakcjonująca. Ludzie, którzy zajmują się sprawami kultury, są o tym głęboko przeświadczeni. Z drugiej jednak strony pamiętajmy o tym, w jakiej sytuacji są finanse publiczne państwa. Najkorzystniejsze wskaźniki zauważyć możemy w wielkościach przyznanych na kulturę dla części 24: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które wynoszą blisko 600 mln zł i wykazują realny wzrost w stosunku do przewidywanego wykonania roku 2000 o 6,2 pkt. procentowego. Wydatki zaplanowane przez wojewodów na 2001 rok wynoszą 183 045 tys. zł (w tym rezerwa celowa na dofinansowanie samorządowych inwestycji kultury w wysokości 132 600 tys. zł) i wykazują realny spadek w stosunku do przewidywanego wykonania w roku 2000 o 26,2%. W budżetach wojewodów nie ujęto środków na inwestycje wieloletnie w obiektach kultury, które będą realizowane w ramach kontraktów wojewódzkich. W projekcie budżetu ogólna kwota na inwestycje wieloletnie znajduje się w rezerwie celowej, jednakże wielkość środków przeznaczonych na inwestycje w kulturze nie jest znana. Środki przewidziane dla działu 921 przez pozostałe resorty wynoszą 180 191 tys. zł i pozostają na realnym poziomie przewidywanego wykonania roku 2000. Biorąc pod uwagę kondycję finansową samorządowych instytucji kultury, sądzę, że w dalszych pracach nad projektem ustawy budżetowej należy w sposób bardzo poważny i wnikliwy rozważyć możliwość zwiększenia wielkości rezerwy celowej na dofinansowanie bieżącej działalności samorządowych instytucji kultury w roku 2001 z kwoty 132 600 tys. zł do kwoty 200 mln zł. Należy również określić kwoty na inwestycje wieloletnie w obiektach kultury na poziomie zapisanym w ustawie budżetowej na rok 2000.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#PosełJanMariaJackowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pada tu wiele różnych głosów pod adresem budżetu, a ja mam do ministra finansów jedno pytanie związane z ustawą budżetową. Można je sformułować następująco: W jakim stopniu, według Ministerstwa Finansów, budżet państw na rok 2001 jest pochodną całej historii gospodarczej III Rzeczypospolitej od 1989 r.? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Tadeusz Wrona. Nie widzę, więc nie zabierze głosu.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Andrzej Woźnicki.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie może.)</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#WicemarszałekJanKról">Nie może zabrać głosu.</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Włodzimierz Wasiński.</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan poseł Chmielewski.)</u>
          <u xml:id="u-94.7" who="#WicemarszałekJanKról">Po kolei, proszę wykreślić posła, ale to nie jest dobra metoda - wpisywanie posłów, których potem nie ma.</u>
          <u xml:id="u-94.8" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Przepraszamy najmocniej.)</u>
          <u xml:id="u-94.9" who="#WicemarszałekJanKról">No cóż, ktoś odpowiada za udział klubu w debacie.</u>
          <u xml:id="u-94.10" who="#komentarz">(Poseł Bronisława Kowalska: Bałagan w klubie, nie ma przywódcy.)</u>
          <u xml:id="u-94.11" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Od razu bałagan, posłowie pracują.)</u>
          <u xml:id="u-94.12" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Jan Chmielewski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PosełJanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo Ministrowie! Pani Minister! Wysoka Izba rozpatruje dziś dwa wyjątkowej wagi projekty ustaw, w tym projekt ustawy budżetowej. Chciałbym przypomnieć, że terminy przedłożenia Wysokiej Izbie ustawy budżetowej, począwszy od 1992 r. do obecnego projektu na 2001 r., były bardzo różne: grudzień 1992 r. w wypadku projektu ustawy budżetowej na rok 1993, 29 grudnia, 4 listopada, 31 października, 28 października, raz jeszcze 28 października i tylko dwa razy do tej pory, w wypadku budżetu na 1999 r. i na 2000 r., udało się przedłożyć projekt ustawy budżetowej do 30 września. Na pewno w okresie transformacji ustrojowej, która wynika z konieczności naprawy państwa, zapaści cywilizacyjnej poprzedniego systemu, w którym żyliśmy w dużej mierze na kredyt, będący do dziś, i jeszcze na wiele lat, bardzo istotnym obciążeniem budżetu naszego państwa, po przeprowadzeniu trudnych, koniecznych reform społeczno-gospodarczych, trzeba dołożyć starań, aby budżet był uchwalany jak najszybciej, najlepiej oczywiście przed rozpoczęciem danego roku budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#PosełJanChmielewski">Dyskusja na temat budżetu państwa co roku jest trudna, gdyż nie jest możliwe spełnienie wszystkich, słusznych nawet, oczekiwań różnych grup społecznych, zawodowych oraz przedstawicieli poszczególnych dziedzin życia społeczno-gospodarczego. Oprócz powyższych spraw podnoszone są zawsze różnego rodzaju kwestie polityczne, zwłaszcza przez opozycję.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#PosełJanChmielewski">Jak co roku specjaliści oczekiwali na założenia makroekonomiczne ustawy budżetowej na 2001 r. Czytając projekt ustawy budżetowej, napotykamy m.in. na dalsze koszty potrzebnych dla rozwoju kraju reform zapoczątkowanych w obecnej kadencji. Z nich najbardziej kosztowna, ale konieczna, jest reforma emerytalna, której koszty także w następnych latach będą bardzo wysokie. Wiadomo, że istnieje konieczność refundacji Funduszowi Ubezpieczeń Społecznych odpływu składki do II filaru oraz spłat zaciągniętych dotychczas zobowiązań. Ważne miejsce w wydatkach budżetu państwa zajmuje reformowana służba zdrowia. Konieczna wydaje się tu być rzeczywista racjonalizacja funkcjonowania tej istotnej dla każdego obywatela sfery życia społecznego, policzenie kosztów leczenia, aby o poprawie w służbie zdrowia nie mówić tylko i wyłącznie w kategoriach składki. Składkę powinno się podwyższać, ale po głębokiej analizie i racjonalnie.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#PosełJanChmielewski">Mam przed sobą raport z początku kadencji, w którym jest mowa o tym, że spośród potrzeb indywidualnych oraz społecznych zdrowie należy do najważniejszych, a starania i zabiegi w celu odzyskania utraconego zdrowia są codziennym doświadczeniem Polaków. Od polityków wymaga się prowadzenia aktywnej i długofalowej polityki legislacyjnej, a proces naprawy służby zdrowia jest długi. Wynika to z bardzo wielu różnych powodów, także z pewnych przyzwyczajeń, jeżeli chodzi o sposoby zarządzania, jeżeli chodzi o mentalność ludzi, pacjentów, którzy muszą się przyzwyczaić do nowej struktury i w związku z tym nie możemy tak szybko oczekiwać efektów, ale działania należało podjąć.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#PosełJanChmielewski">Z braku czasu nie będę wyliczał, jakie zadłużenia miała służba zdrowia, mam to rozpisane na poszczególne lata. I to był oczywiście problem, jeżeliby tego zagadnienia nie ruszyć, to po prostu bylibyśmy wydaje się w jeszcze gorszej sytuacji. Chciałbym poruszyć bardzo ważną kwestię, abyśmy myśląc dalekowzrocznie postawili przede wszystkim na promocję zdrowia i parlament tej kadencji zrobił tu bardzo znaczny krok. Niedługo będziemy mieli zakaz reklamy wyrobów tytoniowych, co będzie bardzo ważne, ale efekty tego będziemy po prostu odczuwali w przyszłości. I tutaj oczywiście można by mówić również o innych programach, także o tych zagrożeniach, o tych dziurach budżetowych, o tym zadłużeniu, ale po to robimy, żeby to naprawić. I wiemy, że budżet przejął prawie 8 mld zadłużenia w wyniku rozpoczęcia reformy służby zdrowia. Jest to bardzo realny, konieczny koszt, który trzeba ponieść i nauczyć się po prostu zarządzać na tyle optymalnie, na ile nas stać, a nie na tyle, na ile byśmy chcieli.</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#PosełJanChmielewski">Jeżeli chodzi o wskaźniki, które koledzy bardzo szczegółowo omawiali, chcę powiedzieć, że bardzo wielu fachowców niezależnych bardzo optymistycznie i pozytywnie ocenia ten budżet i jest nawet mile zaskoczonych, jeżeli chodzi o taką jego wersję. Oczywiście zawsze będzie to przedmiotem kontrowersji, bo nikt nie wie, co będzie za rok, jakie będą w pełni czynniki zewnętrzne i wewnętrzne i w związku z tym tutaj zawsze są pewne niewiadome i można to snuć albo na plus, albo na minus, ale wielu znawców wcale tak pesymistycznie na to nie patrzy. Chciałbym, żeby społeczeństwo też nie czuło się zagrożone słuchając naszej debaty budżetowej. Uznano, że realny wzrost wydatków mamy w wielu dziedzinach, a więc: bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa - o 3,7%, obrona narodowa - o ponad 6%, wymiar sprawiedliwości - o 2,2%, nauka - o 2,6%, oświata i wychowanie - o 2,5% (mimo ciągłego zmniejszania się liczby uczniów w szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach średnich; dobrze byłoby, żeby do tego pan minister także się ustosunkował), infrastruktura transportu, drogi - o 7,8%, mimo że mówimy, iż akcyza o 30%, ale to jest kwotowo wzrost o przeszło 25%.</u>
          <u xml:id="u-95.6" who="#PosełJanChmielewski">I tutaj gdyby pozbierać różne nakłady, w różnych miejscach, to co składa się na kulturę, mówił o tym przed chwilą kolega, to mamy, moim zdaniem, właśnie realny wzrost i samorządy nie muszą czuć się zagrożone, z czego jako samorządowiec także się cieszę. A jeśli chodzi o nakłady na służbę zdrowia, powinniśmy patrzeć nie tylko na to, co budżet bezpośrednio daje, dodatkowa składka 815 mln zł to jest coś, ale także wiemy, że jeszcze są narodowe programy zdrowia, inwestycje wieloletnie, samorządy, które są przecież częścią Polski, i także wiele na te cele przeznaczają. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Franciszka Szelwickiego o zabranie głosu z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PosełFranciszekSzelwicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Wsłuchując się w dyskusję nad dzisiejszym budżetem dochodzę do wniosku, że opozycja nie pozostawiła tu suchej nitki. Często dochodzę do wniosku, że ci sami posłowie mają również amnezję, np. poseł sprawozdawca z SLD mówił o reformie służby zdrowia, że jest źle przygotowana, a zapomniał o tym, kto wprowadzał tę reformę; nie zaczynano od pierwszego filaru, lecz robiono program z drugiego i dzisiaj mamy z tego...</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Chodziło o ZUS.)</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#PosełFranciszekSzelwicki">... Tak, przepraszam, ma pani rację, tu chodziło o ZUS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#WicemarszałekJanKról">I reformę ubezpieczeń społecznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PosełFranciszekSzelwicki">Tak, i reformę ubezpieczeń społecznych. Pan poseł sprawozdawca również mówił, że miało rosnąć, lecz maleje, ale ten sam pan poseł zapomniał, że te wszystkie ustawy były wprowadzane za tamtej koalicji, że brak środków w budżecie to również kwestia tych 512 przedsiębiorstw wprowadzonych do narodowych funduszy inwestycyjnych, bo na dzień dzisiejszy większość z nich pada.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Filek: Pan minister powie, jakie jest ich zadłużenie...)</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#PosełFranciszekSzelwicki">Myślę, że minister finansów poda nam dane liczbowe, jak potężne jest zadłużenie tych przedsiębiorstw w stosunku do budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#PosełFranciszekSzelwicki">Z kolei zgadzam się z wypowiedzią pana posła Kalinowskiego. Powiedział on m.in., że jest ponad 3 mld zł niedopłaty z tytułu umorzenia dotyczącego podatku dochodowego, jeśli chodzi o przedsiębiorstwa z kapitałem zagranicznym. Ale również pan poseł Kalinowski zapomniał o tym, że kiedy był wicepremierem, 80 przedsiębiorstwom umorzono podatek dochodowy co do centa. I w ubiegłym roku, i dzisiaj zostało pokazane, ile to kosztuje nasz budżet państwa.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#PosełFranciszekSzelwicki">Odnośnie do wypowiedzi pana posła Manickiego - świadczy o jego kulturze. Naprawdę, nie powinien takich rzeczy... Ale zresztą jaki szef, taki i członek.</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-99.6" who="#PosełFranciszekSzelwicki">W tych kwestiach nic nie mogę powiedzieć, bo pan poseł Wielowieyski ładnie, kulturalnie to skwitował. Myślę, że to wystarczy.</u>
          <u xml:id="u-99.7" who="#komentarz">(Poseł Bronisława Kowalska: Lepiej nic nie mówić.)</u>
          <u xml:id="u-99.8" who="#PosełFranciszekSzelwicki">Pan poseł Manicki mówił również o rekompensatach, o zaległościach z 1992 r., ale zapomniał powiedzieć, że był wiceministrem pracy, i ten okres, załóżmy, z 1993 r.... Zadłużenie wynosiło 4300 mld zł i gdyby np. sprzedano jeden zakład i przeznaczono na to, dzisiaj nie musielibyśmy odprowadzać i wyrównywać tych strat 14 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-99.9" who="#PosełFranciszekSzelwicki">Wsłuchując się w dzisiejszą dyskusję posłów z opozycji, można odnieść wrażenie, że jest jakaś nienawiść w stosunku do pana premiera Buzka.</u>
          <u xml:id="u-99.10" who="#komentarz">(Poseł Bronisława Kowalska: Skąd? My Buzka kochamy.)</u>
          <u xml:id="u-99.11" who="#PosełFranciszekSzelwicki">I tak myślę, pani posłanko, iż gdyby pan premier Buzek wziął was nad Wisłę i powiedział: Żebym był dla was wiarygodny, przejdę po tej Wiśle, nie będę musiał przepływać, to wasz szef, przewodniczący, zwołałby zaraz na drugi dzień konferencję i powiedział, że on pływać nie umie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-99.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#WicemarszałekJanKról">Czy pan poseł Wrona chce zabrać głos w ramach czasu przysługującego klubowi?</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Prosimy, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Wrona: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#WicemarszałekJanKról">To marszałek musi dostrzegać posłów, a sami posłowie się nie garną do zabierania głosu. Co to za czasy nastały.</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#komentarz">(Poseł Anna Filek: My się garniemy, to znowu pan marszałek nas...)</u>
          <u xml:id="u-100.7" who="#WicemarszałekJanKról">Nie, nie pan marszałek, to przyjęte reguły gry.</u>
          <u xml:id="u-100.8" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę państwa, było pytanie, czy jutro po południu będą głosowania. Otóż rano będzie decyzja, zostanie to przesądzone na posiedzeniu Konwentu Seniorów i Prezydium Sejmu, ponieważ nie wiemy jeszcze, jak będą się toczyły sprawy. Obecnie tej informacji jeszcze nie mamy.</u>
          <u xml:id="u-100.9" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PosełTadeuszWrona">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Każdy kolejny budżet prezentowany przez rząd Jerzego Buzka odzwierciedla głębokość zmian będących wynikiem wprowadzanych reform. To właśnie różni budżet z ostatnich lat od budżetów tworzonych w latach 1994–1997. Być może łatwiej jest nie robić nic, czerpać z dorobku poprzedników. Ostra krytyka jest sposobem ukrycia własnych błędów. Jeżeli ktoś porównuje reformy rządu Jerzego Buzka do plagi niszczącej Polskę, niech uda się ze swoimi problemami do lekarza, bo nie reformy są źródłem trudności życiowych Polaków. Płacimy i płacić będziemy jeszcze długo gorzki rachunek za czas, kiedy Polska umieszczona była w poprzednim ustroju zwanym realnym socjalizmem.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#PosełTadeuszWrona">Co istotnego chciałbym podkreślić w budżecie na rok 2001? Po raz pierwszy ten budżet realizuje ustawę o zasadach wspierania rozwoju regionalnego. Utworzona została rezerwa w wysokości 1 mld zł na ten cel, z założenia przeznaczona do rozdzielenia według wynegocjowanych kontraktów wojewódzkich.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#PosełTadeuszWrona">Każdy pierwszy krok jest krokiem w nieznane. Ustawa z maja 2000 r. dopiero ma szanse sprawdzić się w praktyce. Jeszcze nie wiemy nic, jeszcze nie wiemy, jak to będzie działać. Województwa samorządowe dopiero ukończyły prace nad strategią rozwoju; brak jeszcze narodowej strategii. Wszystko to jest w trakcie tworzenia. W tym roku zatem nie zafunkcjonują w pełni mechanizmy przewidziane w ustawie. Będziemy mieli raczej do czynienia z rodzajem pilotażu, rodzajem wprowadzenia do kontraktów wojewódzkich. Trudno nam nawet dziś określić, jaki będzie praktyczny tryb podziału przewidzianej rezerwy budżetowej. Można tu rozważać wiele rozwiązań. Może to być tryb skrajnie samorządowy: kwota ta zostanie rozdzielona między poszczególne województwa, radni wojewódzcy będą mieli pełną swobodę jej dalszego rozdysponowania. Może to też być tryb skrajnie rządowy: minister odgórnie podzieli pulę między konkretne inwestycje, sprowadzając zarządy województw do roli wykonawców zadań z góry narzuconych. Metody rozdziału tej rezerwy będą dopiero ćwiczone w praktyce. Negocjacje samorządów z rządem z pewnością nie będą ani spotkaniem na imieninach u cioci, ani antyszambrowaniem u drzwi władzy. Minister będzie musiał umieć zdefiniować, co to jest interes państwa, i będzie go musiał bronić. Wzajemnie: marszałkowie województw będą definiowali interes regionalny i bronili go, będą spory, spięcia, lecz przy otwartej kurtynie prowadzone negocjacje skuteczniej wypracują kompromis, skuteczniej wypracują najlepsze rozwiązania dla dobra ogólnego.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#PosełTadeuszWrona">Dlaczego w to wierzę? Uchwalając ustawę o zasadach wspierania rozwoju regionalnego, my, posłowie, pozbawiliśmy się części władzy. Tak, władzy, bo kto ma wpływ na rozdział środków publicznych, ma władzę. Zrezygnowaliśmy z części władzy w imię odpowiedzialności. Dodajmy także: w imię ograniczenia nieodpowiedzialności w marnowaniu pieniędzy publicznych - tak funkcjonował system, w którym o inwestycjach wieloletnich decydował nacisk nieformalnego lobby i arbitralna wola centrum.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#PosełTadeuszWrona">Nie oszukujmy się, było to dla nas wygodne. Każdy chce legitymować się pewnymi osiągnięciami. Nic tak nie wzmacnia pozycji posła, jak wywalczenie dla swojego miasta środków na budowę szpitala, szkoły czy basenu. Ale ta metoda w skrajnej sytuacji przypominała Sienkiewiczowski opis szarpania Rzeczypospolitej jak postawu czerwonego sukna. Wypomnę tu publicznie metody handlu. Gdy ministrowi zależy na głosach poselskich, na jakiejś sprawie do przeforsowania w komisji, sięga do rezerw: wy mi pomożecie, a ja wam pomogę „załapać się” na kolejną inwestycję. Tak było i tak jeszcze jest: Rozpoczęcie czegoś, bez określenia, czy są możliwości kontynuowania, potem zaś rok po roku wydzieranie z budżetu drobnych sum na dalsze prowadzenie zadania.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#PosełTadeuszWrona">Szanowni Państwo! Jeszcze raz powiem, że wkraczamy na teren nieznany, dlatego ten pierwszy krok cechuje, moim zdaniem, wielka nieśmiałość. Przypomnę, iż w ustawie określaliśmy wspieranie rozwoju regionalnego jako terytorialnie ukierunkowany zespół działań na rzecz trwałego rozwoju społeczno-gospodarczego i ochrony środowiska, prowadzonych we współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego oraz partnerami społecznymi i gospodarczymi.</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#PosełTadeuszWrona">W art. 5 ust. 3 wspomnianej ustawy wyliczyliśmy aż 10 rodzajów zadań, jakie mogą być przedmiotem kontraktu wojewódzkiego, w tym między innymi zadania z zakresu restrukturyzacji gospodarki, przedsięwzięć edukacyjnych, tworzenia miejsc pracy. Jak ów katalog zadań wymienionych w przywołanym artykule ma się do 1 mld zł wydzielonych w rezerwie budżetowej? W trakcie dyskusji w komisji nad ustawą o zasadach wspierania rozwoju regionalnego było dla nas oczywiste, że do sfery objętej mechanizmami wspierania rozwoju regionalnego powinny przejść środki przeznaczone na inwestycje i programy restrukturyzacyjne znajdujące się w gestii różnych ministrów, środki szacowane na wiele miliardów złotych, dotyczące prawie wszystkich zadań ukierunkowanych terytorialnie.</u>
          <u xml:id="u-101.7" who="#PosełTadeuszWrona">Tak się nie stało. Widzimy to w budżecie. Nie chodzi o owe 29 inwestycji wieloletnich, pozostawionych do określenia w ustawie budżetowej. Część z nich powinna znaleźć miejsce w narodowych programach. Wspomniany stopień wodny w Malczycach, obok zbiornika Racibórz i Kamieniec Ząbkowicki, powinien być ujęty w narodowym „Programie dla Odry 2006”. Być może konieczny jest także narodowy program dotyczący Wisły górnej i dolnej. Nie chodzi zatem o owe 29 inwestycji i o pozostałą w budżecie sumę 660 mln zł, przeznaczoną na ich kontynuację. Chodzi o cały zbiór inwestycji terenowo ukierunkowanych, pozostawionych w budżetach poszczególnych ministerstw. Kłóci się z zasadą decentralizacji fakt, że nadal rządowe centrum decydować ma o budowie wałów na Konopce, Domu Opieki Społecznej w Lelowie, komisariatu Policji w Poczesnej czy szkoły gminnej w Mykanowie.</u>
          <u xml:id="u-101.8" who="#PosełTadeuszWrona">Przyjmuję, że w przyszłorocznym budżecie owe inwestycje resortowe zostaną bez zmian, ale konieczny jest w przyszłym roku wielki remanent. Gotowe będą strategie i programy wykonawcze w samorządach wojewódzkich. Przetarta zostanie droga kontraktów wojewódzkich. Wszelkie tego typu zadania w budżecie na rok 2002 mogą już zostać ujęte w rezerwie na wspieranie rozwoju regionalnego.</u>
          <u xml:id="u-101.9" who="#PosełTadeuszWrona">Czeka nas także odpowiedź na kolejne ważne pytanie. Oto rozwój regionalny wspieramy sumą 1 mld zł. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dysponuje kwotą 1700 mln, do tego jeszcze w jej dyspozycji będą środki SAPARD. Trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie, czy niejako odrębną ścieżką wspieramy rozwój ogólny regionów, a jeszcze inną rozwój obszarów wiejskich, czy może uznamy, że najefektywniejsze jest włączenie środków na rozwój obszarów wiejskich do strategicznych zadań samorządowych województw.</u>
          <u xml:id="u-101.10" who="#PosełTadeuszWrona">Nie można zarzucić rządowi premiera Jerzego Buzka, że zaniechana została kwestia rozwoju wsi. W porównaniu z czasami, gdy Polską rządziła koalicja SLD–PSL, nakłady na rozwój obszarów wiejskich wzrosły podwójnie. Mniej jest też marnotrawstwa, nie ma dziś takich pomysłów, jak program budowy hurtowni rolniczych w prawie każdym dużym mieście. Nie znaczy to jednak, że system działa doskonale. Trudno nie zauważyć kolejki wójtów w październiku przed oddziałami Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, dobijających się o środki rozdzielane na zasadzie: kto pierwszy, ten lepszy.</u>
          <u xml:id="u-101.11" who="#PosełTadeuszWrona">Wrócę do owego 1 mld zł w dyspozycji ministra rozwoju regionalnego. Poseł ugrupowania... Przepraszam, już mam informację od marszałka, że czas na ostatnie zdania.</u>
          <u xml:id="u-101.12" who="#PosełTadeuszWrona">Uważam, że analiza budżetu pozwoli znaleźć kwotę 700 mln zł niezbędną dla zwiększenia wydatków na wspieranie rozwoju regionalnego. Jestem pewny, że suma ta będzie też racjonalniej wykorzystana niż na zasadach podziału resortowego. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-101.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#WicemarszałekJanKról">Czas przeznaczony na wypowiedzi został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#WicemarszałekJanKról">Zanim przejdziemy do pytań, głos zabierze pan minister finansów Jarosław Bauc. Bardzo proszę o uważne wysłuchanie wystąpienia, ponieważ pan minister może antycypować pytania niektórych spośród 47 posłów zapisanych do zadania pytań. Po prostu chodzi o to, żeby nie rywalizować odnośnie do częstotliwości zadawanych pytań.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#komentarz">(Poseł Anna Filek: A pan minister może?)</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#WicemarszałekJanKról">Nie, nie. Pan minister prosił o zabranie głosu i do tego ma prawo. A po drugie, myślę, że rzeczywiście może paść szereg niejako antycypujących odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Było bardzo dużo wypowiedzi i wiele podniesionych kwestii. Myślę, że w trakcie sesji, która nas czeka, kiedy padną pytania, będziemy po części odnosić się do problemów podobnych do już poruszonych podczas dotychczasowego przebiegu dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Filek: Niekoniecznie, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Powiedziałem: w części.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">W tym sensie jest to główny powód mojego wystąpienia - być może w części uda się uniknąć kilku pytań. Żywię nadzieję, że tak będzie, aczkolwiek osobiście oceniam, że prawdopodobieństwo realizacji takiego celu jest bardzo niskie. Ale być może uprzedzę jakieś pytanie.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Szanowni Państwo! Budżet wraz z uzasadnieniem i moje wystąpienie dzisiejsze mają na celu rzetelną ocenę stanu gospodarki w okresie ostatnich 10 lat przemian i przedstawienie problemów i wyzwań, przed jakimi stoimy na koniec tej dekady i na koniec tej kadencji Sejmu. Reakcje, w szczególności posłów opozycji, przypominały jednak w moim mniemaniu festiwal luźnych wypowiedzi, które w większości nie znajdowały w ogóle potwierdzenia w faktach. Często odnosiłem wrażenie, że wypowiedzi przygotowywane były pod z góry określoną tezę - i to wcześniej jeszcze, zanim państwo przeczytaliście budżet. Skąd to przekonanie? Otóż, po pierwsze, można było dostrzec wyraźny relatywizm w układzie odniesienia.</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Były wypowiedzi, w których padał zarzut, jeśli coś rosło o 5%, że rośnie aż o 5%, np. w przypadku wydatków na administrację państwową, chociaż wystarczyło tylko otworzyć uzasadnienie do ustawy budżetowej na tej stronie, gdzie są wyspecyfikowane wydatki na administrację państwową, żeby się dowiedzieć, że ten wzrost wynika tylko i wyłącznie ze wzrostu wydatków na integrację europejską. Wystarczyło zdobyć się chociażby na taki jeden wysiłek. Ale to było: aż 5%. Jeśli coś rosło o 12% czy 17, to mówiono, że rośnie tylko o 12% albo 17. Oczywiście można sobie dostosować każdą tezę do z góry zadanego poglądu.</u>
          <u xml:id="u-103.7" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Mnóstwo było nieporozumień co do liczb.</u>
          <u xml:id="u-103.8" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Pani poseł Łybacka przedstawiła cały repertuar liczb i z przykrością muszę stwierdzić, że w żadnym przypadku wskaźniki, które podawała, nie pokrywają się z rzeczywistymi, nie pokrywają się z tym, co jest ujęte w budżecie. Jesteśmy oczywiście gotowi dyskutować o szczegółach. Ja tylko mówię, że można jakąś tezę uzasadnić danymi liczbowymi, których w budżecie nie ma.</u>
          <u xml:id="u-103.9" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Pan poseł Goryszewski poszedł - powiedziałbym - jeszcze dalej, bo skrytykował ustawę należącą do ustaw okołobudżetowych, której tam nie ma. Skrytykował ją i powiedział, że nie będzie za jej przyjęciem głosował, chociaż jej tam nie ma. Nie zmartwiło mnie to specjalnie.</u>
          <u xml:id="u-103.10" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Proszę Państwa! Trudno wymagać afirmacji budżetu, szczególnie od opozycji. To jest oczywiste. Jestem całkowicie otwarty na krytykę, tylko w krytyce trzeba zachować pewien umiar i proporcje oraz odrobinę rzetelności w podawaniu faktów, w podawaniu liczb przynajmniej.</u>
          <u xml:id="u-103.11" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Jakie tezy były przedstawiane, najogólniej to ujmując? Były trzy rodzaje wypowiedzi. Gloryfikacja okresu rządu SLD–PSL to pierwsza sprawa. Druga to kwestionowanie wszystkich...</u>
          <u xml:id="u-103.12" who="#komentarz">(Poseł Bronisława Kowalska: I słusznie; są dane porównawcze.)</u>
          <u xml:id="u-103.13" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Zaraz do tych danych przejdę.</u>
          <u xml:id="u-103.14" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">... kroków na rzecz umocnienia gospodarki i państwa w ciągu ostatnich 3 lat - wszystkich - i rysowanie wizji katastroficznej. I wreszcie trzeci obszar, na którego temat się państwo wypowiadacie, to wydatki. Na wszystko jest za mało. Na wszystko jest za mało. I twierdzi się, że wszystko da się rozwiązać poprzez budżet i wszystko da się zaplanować poprzez budżet. Rozumiem, że może występować pewien sentyment do czasów słusznie minionych, kiedy w gospodarce centralnie planowanej wszystko planowano,...</u>
          <u xml:id="u-103.15" who="#komentarz">(Poseł Bronisława Kowalska: To już stara zdarta płyta...)</u>
          <u xml:id="u-103.16" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">... ale nie po to było 10 lat transformacji, aby ułatwiać życie politykom. Nie. To było po to, by utrudniać życie politykom, ale ułatwiać funkcjonowanie gospodarki. Po to przechodziliśmy ten trudny okres.</u>
          <u xml:id="u-103.17" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: A co z obywatelami?)</u>
          <u xml:id="u-103.18" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Truizmem jest stwierdzenie, że efekty w gospodarce pojawiają się z dużym opóźnieniem. Najłatwiej jest to odnieść do wzrostu gospodarczego, który z definicji jest kategorią długookresową. Rząd dzisiaj, gdyby się nawet bardzo starał - chyba że tak bardzo by się starał, że chciałby popsuć gospodarkę w przyszłości, wtedy mógłby troszeczkę wpłynąć na wzrost gospodarczy poprzez ekspansję fiskalną, czyli wydawanie pieniędzy na lewo i prawo - nie mógłby na to wpłynąć. Padały w dyskusji stwierdzenia, że oto w budżecie rząd założył 5-procentowy wzrost gospodarczy, albo tylko 5-procentowy albo aż 5-procentowy. Nie, to jest prognoza. To jest prognoza ukształtowana według naszej najlepszej wiedzy. Czy będzie mniejszy? Nie wiem, trudno mi się do tego odnieść. Ostatni raport do OECD, który od paru dni mam w ręku, mówi o 5%. Prognoza Komisji Europejskiej, oceniająca stan przygotowania gospodarki polskiej, sprzed kilku dni, mówi o 5%. My nie jesteśmy osamotnieni. Oczywiście są różne szacunki, które nie odbiegają od tej wielkości w sposób statystycznie istotny. Stąd porównywanie okresu środka lat dziewięćdziesiątych, o kompletnie innym podłożu wzrostu gospodarczego niż teraz, jest jakby błędem metodologicznym i z definicji jest skazane na wyciąganie fałszywych wniosków. Ja o tym mówiłem podczas wystąpienia przedpołudniowego. Rząd powinien dbać nie o wzrost w budżecie na rok 2001, bo w ten sposób tylko można popsuć gospodarkę, lecz o to, żeby ten wzrost był podtrzymywany albo wysoki w latach 2003, 2004, 2005, bo z takim opóźnieniem pojawiają się pozytywne czy negatywne efekty ważniejszych decyzji regulacyjnych, ważniejszych decyzji co do takich czy innych wydatków.</u>
          <u xml:id="u-103.19" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Bardzo często padał zarzut, iż w trakcie tych ostatnich 3 lat doprowadziliśmy do olbrzymiego zagrożenia, jakim jest wzrost deficytu na rachunku obrotów bieżących. Proszę państwa, chciałem powiedzieć — już to mówiłem kilkakrotnie, ale to nie dociera do szerszej opinii publicznej — że w okresie 1995–1997 bilans w obrotach bieżących pogorszył się w ciągu dwóch lat o ponad 7% PKB, o ponad 7%. Od roku 1997 do 2001 to będzie 3,5%. Oczywiście jesteśmy na innym poziomie i ten poziom emocjonuje. Ale chodzi o to, gdzie się ten proces zainicjował i jakie były tego przyczyny. Te przyczyny to oczywiście nadekspansywna polityka fiskalna i rozrzutność w wydatkach, które się przenoszą w automatyczny sposób na import. I tego się z dnia na dzień nie wstrzyma. Dopiero teraz w roku 2000 po raz pierwszy w historii mamy normalną sytuację, kiedy dynamika eksportu jest wyższa niż dynamika importu. Tak jest skonstruowany ten budżet. I mam nadzieję, że następne budżety tego nie popsują, bo to jest nam potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-103.20" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">A teraz inne elementy tej katastroficznej wizji gospodarczej. Mamy niespotykany wzrost wydajności pracy w przemyśle, kilkunastoprocentowy, co oznacza, że mniej osób produkuje znacząco więcej. Padała teza pana prezesa Kalinowskiego o zwijaniu się naszej gospodarki. Otóż w ciągu ostatnich 7 lat produkcja przemysłowa wzrosła dwukrotnie. To jest zwijająca się gospodarka?</u>
          <u xml:id="u-103.21" who="#komentarz">(Poseł Eugeniusz Kłopotek: Czego innego to rolowanie dotyczyło, innej tezy.)</u>
          <u xml:id="u-103.22" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Mówił o rolowaniu, ale o zwijaniu również.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#WicemarszałekJanKról">Panie pośle sekretarzu obrad, proszę nie przeszkadzać ministrowi. Sprawę rolowania i zwijania wyjaśnicie sobie na boku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Mamy utrwalony bardzo ważny aspekt w rozwoju gospodarki polskiej, bardzo szybkie tempo wzrostu wydajności, czyli gonimy świat. I tego nie można zatrzymać. A skąd się to bierze? Z restrukturyzacji. Tylko że tę restrukturyzację też trzeba zainicjować, a efekty przychodzą po dłuższym czasie. Można to negować, ale tak jest.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">1998 r. Z dnia na dzień 70-procentowy spadek eksportu do Rosji. Wtedy Rosja była trzecim partnerem gospodarczym, dzisiaj jest w drugiej dziesiątce. Pan przewodniczący Miller mówi: czym się to różni, tam się kryzys skończył. Skończył się, tylko że są oni dwa razy biedniejsi, niż byli. Jesteśmy więc w zupełnie innej sytuacji. Tego się nie odzyska z dnia na dzień, a mimo to, to co straciliśmy, gospodarka poprzez reorientację i procesy restrukturyzacji zdołała odzyskać z nawiązką. W tym roku eksport do Unii Europejskiej wzrósł o 30%. Natomiast nawet mimo wysokiej dynamiki, jeśli się będzie rozwijał do Rosji, to jednak startujemy z bardzo niskiego poziomu. Jest to nieporównywalna sytuacja. Takie tezy są po prostu nieuprawnione, metodologicznie błędne.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Wzrost wyniku, polepszenie wyniku finansowego przedsiębiorstw. Mamy grupę przedsiębiorstw ponoszących straty, czasem permanentnie, całe branże. Mamy grupę przedsiębiorstw, które generują zyski. W tym roku wydatnie wzrosła liczba przedsiębiorstw, które przeszły z tej pierwszej grupy, generujących straty, do drugiej, a te, które generują straty, generują straty mniejsze. A co to oznacza? To oznacza, że na drodze restrukturyzacji obniżone zostały koszty funkcjonowania.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Czy jest lepszy fundament pod przyszły wzrost, niż wzrost konkurencyjności całej gospodarki poprzez obniżanie kosztów jej funkcjonowania? Można oczywiście mówić, że sytuacja jest tragiczna, ale ponad 20-krotny wzrost wyniku finansowego przedsiębiorstw w Polsce w okresie dwóch lat jest efektem dużego wysiłku, do którego albo bezpośrednio, albo pośrednio poprzez politykę makroekonomiczną te przedsiębiorstwa zostały zmuszone.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Było nawoływanie do ułatwiania przedsiębiorstwom funkcjonowania. Co to znaczy ułatwić? Zwiększyć popyt sektora publicznego. To, po pierwsze, psuje finanse publiczne na dłuższą metę, po drugie, zniechęca do działań restrukturyzacyjnych. Mieliśmy taki okres, już nie będę się odnosił konkretnie, w tym dziesięcioleciu, kiedy tak się działo i kiedy trzeba było to naprawić.</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">W wypowiedziach wymieniano cele, jakim powinna służyć polityka gospodarcza. Ze wszystkimi się zgadzam. Wymienię je: duży wzrost gospodarczy, obniżanie deficytu w obrotach bieżących, niższe stopy procentowe, niższy dług publiczny, niższe bezrobocie. Trudno się nie zgodzić. Ale środki polityki gospodarczej do realizacji tych celów, jakie w większości padały, to wzrost wydatków, obniżanie podatków i ewentualnie wstrzymywanie restrukturyzacji, żeby nie rosło bezrobocie. Jeśli się w ekspansji wydatków publicznych widzi źródło sukcesu, to trzeba sobie od razu do końca odpowiedzieć: to za jakim modelem gospodarki się opowiadamy? Chcemy zwiększyć wydatki i nie obciążać więcej obywateli, to co - zwiększamy deficyt? To trzeba powiedzieć, nie wystarczy powiedzieć, że chcemy zwiększyć wydatki. Albo od razu uczciwie powiedzmy, że być może należy zrobić tak jak państwo w 1993 r., zaczęliście od wzrostu podatków. Innego wyjścia nie ma.</u>
          <u xml:id="u-105.6" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">W 1995 r. udział sektora publicznego to 45%, w 1997 r. - 43%, 42 z kawałkiem, 2001 r. - 39,5%. Jeden procent PKB to jest w warunkach przyszłego roku prawie 8 mld zł. Gdyby utrzymać taki poziom fiskalizmu, jaki był chociażby w 1997 r., mielibyśmy około 20 mld zł więcej w tym budżecie.</u>
          <u xml:id="u-105.7" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Oczywiście można powiedzieć: jesteśmy za takim budżetem. Ale wydaje mi się, że jeżeli się o tym mówi, to trzeba zapytać otwarcie ludzi: Chcecie mieć u siebie w kieszeniach te 20 mld i dysponować tym swobodnie, czy może państwo ma za was wydawać? Ale trzeba stawiać pytanie uczciwie i otwarcie, nie wystarczy powiedzieć, że jest mało.</u>
          <u xml:id="u-105.8" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Padł też zarzut, że kultura jest w kryzysie, bo wydatki są realnie niższe niż w roku 2000. Proszę państwa, wystarczy otworzyć uzasadnienie na odpowiedniej stronie, na której są liczby. Można mówić, tylko jak człowiek jest zmuszony odnieść się do liczb, to trzeba wtedy zmienić zdanie siłą rzeczy, więc lepiej się nie odwoływać. A liczby mówią, że wzrost wydatków jest realnie wyższy o 6,2.</u>
          <u xml:id="u-105.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Aż o 6,2%.)</u>
          <u xml:id="u-105.10" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">Tak można mnożyć szereg nieporozumień. Dlatego na zakończenie krótki apel. Jeżeli w tej serii pytań będą pytania dotyczące liczb, to bardzo proszę najpierw zerknąć do ustawy budżetowej. To nam wszystkim zaoszczędzi i czasu, i niepotrzebnych kontrowersji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-105.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#WicemarszałekJanKról">Przechodzimy zatem do pytań.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Bogumił Borowski, a następnie pan poseł Longin Pastusiak.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Do zadania trzech pytań panu Jarosławowi Baucowi, ministrowi finansów, w debacie w pierwszym czytaniu nad projektem ustawy budżetowej na 2001 r. (druk nr 2371, na który będę się powoływał) skłoniły mnie uwagi, jakie zgłosiłem na 60. i 67. posiedzeniu Sejmu podczas pierwszego i drugiego czytania projektu ustawy budżetowej na 2000 r., a odnoszące się do załącznika nr 3/1...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#WicemarszałekJanKról">Pytanie, pytanie, panie pośle. Wszystko to wiemy, również pana koledzy wiedzą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">... w części dotyczącej środków bezzwrotnych. Czy nie uważa pan minister, iż umieszczenie w budżecie państwa na 2000 r. środków bezzwrotnych pochodzących z pomocy zagranicznej z funduszu ISPA na inwestycje w dziedzinie ochrony środowiska w wysokości 57,7 mln euro, przy przewidywanym wykonaniu (patrz zał. nr 3, druk nr 2371) wynoszącym tylko 260 tys. euro, oraz środków bezzwrotnych pochodzących z pomocy z funduszu SAPARD na inwestycje rolnicze w kwocie 168 mln euro, przy przewidywanym wykonaniu (wspomniany druk) wynoszącym zero, powtarzam: zero, może podważyć wiarygodność zapisów przewidywanych wydatków w 2001 r., szczególnie w zakresie funduszu SAPARD 2000 oraz SAPARD 2001? Czy zatem nie obawia się pan minister, iż można uznać, że tak ważny problem został potraktowany zbyt lakonicznie na str. 309 uzasadnienia do ustawy budżetowej na rok 2001, bo w jednym zdaniu, bez żadnego wyjaśnienia należnego rolnikom, podano tę sprawę?</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Pytanie drugie. Czy znany jest panu ministrowi fakt, iż wielkość zadeklarowanej pomocy zagranicznej dla Polski, jaką zgłosiła w ramach programu ISPA Unia Europejska, jak to wynika bezpośrednio z informacji zawartej w Biuletynie Integracji Europejskiej dla Europy Środkowej i Wschodniej „Uniting Europe” z 26 lipca 1999 r. nr 63, wynosi corocznie 30–37% z kwoty 1040 mln euro, co oznacza, że do dyspozycji Polski została postawiona kwota 312–384 mln euro, z tego 50% na inwestycje w ochronie środowiska, tj. 156–190 mln euro? Jak zatem określi pan minister, co zdecydowało, że w przewidywanych wydatkach na 2001 r. w zakresie środków bezzwrotnych pochodzących z programów pomocy zagranicznej w części dotyczącej ISPA na inwestycje w dziedzinie ochrony środowiska nie wykorzystano w pełni zadeklarowanych na lata 2000–2001 środków w kwocie minimum 312 mln euro, proponując w zapisie zaledwie 100 mln euro? Czy to jest, panie ministrze, asekuracja wynikająca z niewykonania, niewykorzystania omawianych środków ustalonych w budżecie państwa na 2000 r., czy też, panie ministrze, jest to brak koncepcji co do wykorzystania pełnej puli środków pomocy zagranicznej oddanych do dyspozycji Polski? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Longin Pastusiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PosełLonginPastusiak">Mam pytanie do pana ministra Bauca. Wielu posłów w dzisiejszej debacie wskazywało na nierealność wielu wskaźników makroekonomicznych, przede wszystkim stopy wzrostu produktu narodowego brutto. Podobną zresztą opinię wyraziła Rada Polityki Pieniężnej, a także wielu znanych ekspertów polskich. Mój sceptycyzm odnośnie do wskaźników podanych w projekcie budżetu wynika nie tyle z faktu, że jestem posłem opozycji, ale przede wszystkim z faktu, że ten rząd również we wszystkich poprzednich latach wykazywał po prostu niekompetencję i nieudolność w prognozowaniu wskaźników społeczno-gospodarczych. Aby nie być gołosłownym, panie ministrze, przypomnę: PKB w 1998 r. miał według założeń projektu rządowego wzrosnąć o 5,6%, a wzrósł o 4,8%; w 1999 r. miał wzrosnąć o 5,1%, a wzrósł o około 4%. Ujemne saldo obrotów bieżących w 1998 r. miało wynieść 5 mld dolarów, a wyniosło 6,9 mld dolarów; w 1999 r. miało wynieść 7,8 mld, a wyniosło ponad 10 mld. Bezrobocie w 1999 r. miało wynieść według założeń ustawy budżetowej 9,4%, a zbliżyło się do 13%. Otóż w różnych krajach, panie ministrze, zdarzają się takie sytuacje, że założenia budżetowe odbiegają później od faktycznych wyników, ale, muszę powiedzieć, że nie znam kraju na świecie, w którym byłaby taka rozbieżność między założeniami a wynikami. I jeżeli sobie przypomnimy również niedoszacowanie kosztów reform, które ten rząd zainicjował, to muszę powiedzieć, iż świadczy to o braku profesjonalizmu tego rządu. I tu moje pytanie, panie ministrze: Czy w tej sytuacji możemy mieć zaufanie do pańskich deklaracji i zapewnień co do wiarygodności wskaźników, które pan przedstawił dziś z tej trybuny? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pani poseł Irena Nowacka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PosełIrenaMariaNowacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wiele godzin dyskutowaliśmy nad budżetem, ale muszę powiedzieć, że na wiele pytań, które w minionym tygodniu zadawano mi na spotkaniach, nie znalazłam odpowiedzi. Pozwolę sobie zatem skierować pytania dotyczące przede wszystkim oświaty, ochrony zdrowia i więziennictwa do pana ministra Bauca, pana ministra Książka, a także do innych panów.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#PosełIrenaMariaNowacka">Mówi się, że w budżecie jest mniej środków na dożywianie. Panowie ministrowie doskonale sobie zdają sprawę z tego, że likwiduje się wiejskie szkoły, że dzieci dojeżdżają, dochodzą. Wiem, że w tej chwili gminy na dożywianie miały dziennie 60–90 gr na jedno dziecko. Proszę mi powiedzieć: Ile tych środków może być przewidzianych na jedno dziecko dziennie w roku 2001? Brakuje środków na podręczniki. Rok 2001 ma być rokiem jeszcze gorszym. Proszą powiedzieć, czy mamy na wsiach, w szkołach mówić dyrektorom, wójtom, że na tym właśnie polega wyrównywanie szans młodego pokolenia. Rodzinom wiejskim brakuje środków, ich sytuacja jest w tej chwili okropna. Podejmuje się sztywne, administracyjne decyzje polegające na tym, że szkoła, która nie ma 100 czy ponad 100 uczniów, powinna być zlikwidowana. Proponuje się te dzieci dowozić czy każe im się dochodzić do innych szkół. Natomiast szkoły w większych ośrodkach, proszę mi wierzyć, to nie guma z majtek, którą o centymetr czy dwa można jeszcze naciągnąć. Tam nauka odbywa się już na dwie zmiany. Na jakie pieniądze można liczyć, żeby ten problem rozwiązać?</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#PosełIrenaMariaNowacka">Drodzy panowie, mówię to na podstawie spotkań w gminach, gdzie mi pokazywano wyliczenia, ile szkół powinno się zlikwidować, w jaki sposób zabezpieczyć naukę w szkołach w większych ośrodkach, które nie są już w stanie tych dzieci przyjąć. Ale to są sztywne decyzje MEN. Sto i koniec. Nie ma setki - likwidować.</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#PosełIrenaMariaNowacka">Wczoraj pytałam o środki przeznaczone na spłaty kredytów, które zaciągnęły samorządy na realizację karty. Nadal nie uzyskałam odpowiedzi, która by satysfakcjonowała mnie, a zwłaszcza samorządowców.</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#PosełIrenaMariaNowacka">Ponieważ mówiono, wprowadzając ustawę edukacyjną, że gimnazja mają być w oddzielnych budynkach, mają być wyposażone w sale gimnastyczne, pracownie komputerowe, biblioteki, chcę również zapytać, czy panowie wiecie, ile gimnazjów spełnia te kryteria? Czy w takim razie pozostałe gimnazja, które gnieżdżą się razem ze szkołami podstawowymi, należy obecnie zamknąć czy zlikwidować ustawę, bo nie jest ona realizowana? Nigdzie również nie znalazłam informacji, że są przewidziane środki na wybudowanie i wyposażenie tylu i tylu gimnazjów.</u>
          <u xml:id="u-113.5" who="#PosełIrenaMariaNowacka">Podejrzewam, że cały szereg szczegółowych pytań w kwestii oświaty zadadzą jeszcze moje koleżanki, więc jeśli pozwolicie, panowie, to teraz ochrona zdrowia. Otóż w budżecie na rok 2000 zapisaliśmy miliard złotych kredytu na dofinansowanie kas chorych. Obecnie pięć kas chorych nadal jest bardzo zadłużonych. Zadłużona kasa chorych, jak państwo wiecie, to mniejsze kontrakty, to jest mniej środków na funkcjonowanie placówek ochrony zdrowia. Jak państwo myślicie, dlaczego strajkują pielęgniarki i lekarze w całym kraju? Czy dlatego, że mają takie fanaberie, czy dlatego, że kontrakty, które dostają szpitale, nie pozwalają im na przeżycie? Jeżeli nie ma pieniędzy na kontraktowanie usług, to trzeba powiedzieć: proszę bardzo, na bruk, bo nie ma dla was pieniędzy. Nikt nie chce z tymi ludźmi dzisiaj, proszę państwa, rozmawiać. Mało tego, przecież nie wszystkie ZOZ zostały przygotowane do wejścia w system. To wojewodowie z AWS nie podjęli działań, nie umorzyli długów i ta sprawa się ciągnie, więc jak panowie macie zamiar ten problem dzisiaj rozwiązać? Bo cały szereg ZOZ ciągnie za sobą długi od momentu wejścia w nowy system.</u>
          <u xml:id="u-113.6" who="#PosełIrenaMariaNowacka">Jak wiadomo, zostały przyjęte programy restrukturyzacyjne we wszystkich województwach. Nie wiem, czy są pieniądze na ich realizację. Nigdzie nie znalazłam takiego zapisu, a przecież restrukturyzacja często odczytywana jest wprost jako redukcja zatrudnienia. A ile kosztuje zwalnianie ludzi, to chyba państwo wiedzą. Nie może być tak, żeby dyrektor placówki zwalniający ludzi wypłacał im odprawy ze środków na działalność bieżącą. Nie może tak być. A doświadczenie uczy, że w tym roku ZOZ czekały pół roku i więcej na to, żeby z szybkiej ścieżki dostać pieniądze na odprawy.</u>
          <u xml:id="u-113.7" who="#PosełIrenaMariaNowacka">I ostatni już temat - więziennictwo. Pan minister Kaczyński mówi: no, teraz zaprowadzimy porządek. Ja się z tego bardzo cieszę, bo rozumiem, że wreszcie więziennictwo będzie elementem szeroko pojętego bezpieczeństwa. Ale, proszę państwa, jeżeli zwiększa się liczba osób osadzonych w zakładach karnych, a nie daje się na to więcej pieniędzy, to proszę mi wierzyć, że lada chwila albo przestępcy z wyrokami będą chodzili na wolności i czekali na zwolnienie celi, albo będziemy przeznaczali świetlice na stworzenie dodatkowych cel, gdzie będą osadzeni siedzieli. Jakie środki w tym roku przeznaczone są na wprowadzenie K.k.w? K.k.w. już wszedł w życie. Tych pieniędzy nie było w roku 2000. Czy one będą w 2001? Przecież to są świetlice terapeutyczne, to są cele tzw. eski, to są wyższe stawki żywieniowe. Spotykam się z więziennikami: tylko głowami kiwają i pytają. Jeżeli się mówi o tym, że będzie lepiej, to proszę powiedzieć, jakie na ten cel będą pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-113.8" who="#PosełIrenaMariaNowacka">I ostatnie pytanie. Rok temu zabrano przywięziennym zakładom pracy VAT. Dla budżetu państwa to jest kropla w morzu. Natomiast jeśli chodzi o zakłady przywięzienne, o których mówiło się, że mają spełnić wspaniałą rolę resocjalizacji odbywających karę, dzisiaj na 18 zakładów 3 wahają się w okolicy zera, 15 jest zadłużonych. Proszę zatem powiedzieć, czy państwo to interesuje, czy też nie. Jeżeli nie, to proszę powiedzieć: zamykamy, i nie ma problemu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pani poseł Ewa Tomaszewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PosełEwaTomaszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym zapytać pana ministra, jak zapisy ustawy realizują uchwały i dezyderaty Komisji Polityki Społecznej i Komisji Rodziny w sprawie finansowania pomocy społecznej, a także jak będą realizowane rosnące potrzeby w zakresie zasiłków okresowych. Z zasiłków tych korzystają przede wszystkim bezrobotni, którzy utracili prawo do zasiłku dla bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#PosełEwaTomaszewska">Chciałabym również zapytać o poziom środków na aktywne formy zwalczania bezrobocia w relacji do roku ubiegłego.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#PosełEwaTomaszewska">I jeszcze jedno. Od lat Wysoka Izba do kolejnych rządów zwracała się o zmianę konstrukcji ustawy budżetowej tak, by Fundusz Pracy wyłączyć z części: Pomoc społeczna. Obecny układ utrudnia racjonalną ocenę możliwości wykonania zadań. Proszę wyjaśnić, dlaczego zmiana ta nie nastąpiła. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pani poseł Anna Filek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PosełAnnaFilek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Wprowadzając reformę ubezpieczeń społecznych, rząd wyliczył w dostarczonych nam materiałach, że II filar obejmie ok. 4 mln ludzi. Po roku działania tej reformy pan minister, ówczesny minister finansów pan Balcerowicz powiedział, że obliczenia były na 6 mln ludzi. Chciałabym zapytać, ile konkretnie osób, ponieważ padają różne dane, mamy zapisanych do II filaru. A pytam o to dlatego, że uważam, iż środki - 10 800 mln, prawie 11 mld - przeznaczone na ten cel, na uzupełniającą dotację dla ZUS-u są niewystarczające, ale nie mogę tego zweryfikować, o ile nie będę znała danych dotyczących liczby osób objętych II filarem.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#PosełAnnaFilek">Pytanie drugie. Art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS mówi — i tutaj pozwolę sobie zacytować: Jeżeli wskaźnik realnej przeciętnej emerytury i renty brutto w poprzednim roku jest niższy od przyjętego w ustawie budżetowej, podwyższa się wskaźnik waloryzacji w bieżącym roku. I pytanie. Dlaczego w art. 25 pkt 3 projektu budżetu zapisano waloryzację 109,9%, zamiast wskaźnika waloryzacji — 12,9%, który to zresztą wskaźnik w opisówce rząd sam podaje.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#PosełAnnaFilek">Trzecie pytanie. W ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych zawarto w art. 2 ust. 3 gwarancje budżetowe dla FUS. Dlaczego więc nie uwzględniono w projekcie budżetu FUS dotacji uzupełniającej na różnicę ubytku składki z tytułu rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składki do wysokości 30-krotności planowanego średniego wynagrodzenia i dlaczego rząd nie umieścił w wydatkach budżetowych umorzenia zaciągniętego przez FUS kredytu ani też spłaty kredytów komercyjnych. To są, moim zdaniem, długi państwa, bo państwo, budżet państwa, jest gwarantem wypłat emerytur i rent. Chciałabym, żeby uprzedzić ewentualne wyjaśnienie, powiedzieć, że wtedy, gdy komisja zatwierdzała możliwość zaciągania kredytów, tłumaczono, że jest to możliwość zaciągania tylko krótkotrwałego kredytu obrotowego, związanego tylko z różnicą, jaka wynika z konieczności wypłaty emerytur a niewpłynięciem jeszcze do budżetu państwa podatków. Rozumieliśmy, że to jest tydzień, dwa i państwo tę dotację dla FUS przekaże.</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#PosełAnnaFilek">Czwarte pytanie. Wszyscy wiemy o wzroście cen mediów energetycznych, który ma być prawie 30-procentowy, co odbije się na wysokości wydatków mieszkaniowych. Znamy również orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, zgodnie z którym od lipca w prywatnych domach czynsze mają być wolne. Spowoduje to konieczność zwiększenia zasiłków, dodatków mieszkaniowych. Dlaczego wobec tego w przedstawionym projekcie budżetu nie widać realnego wzrostu kwot na te dodatki?</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#PosełAnnaFilek">Wreszcie ostatnie pytanie. To moje hobby i konik. Kiedy mianowicie Ministerstwo Finansów zaprzestanie gnębienia zakładów pracy chronionej cofaniem tym zakładom resztek ulg? W ustawie okołobudżetowej zakłady te były zwolnione z wpłat na Fundusz Pracy, a państwo wprowadzają opłaty tych zakładów na Fundusz Pracy. Czy to już jest ostatnia propozycja w stosunku do tych zakładów, czy macie państwo jeszcze coś w zanadrzu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Mirosław Kukliński.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#komentarz">(Poseł Izabella Sierakowska: No nie, panie ministrze. Jak pan może tak reagować? Kiwa głową, że tak...)</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: Kiwa, że nie.)</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Iwiński: Tak - pan minister kiwa głową po bułgarsku.)</u>
          <u xml:id="u-118.5" who="#WicemarszałekJanKról">A ktoś jakoś źle reaguje?</u>
          <u xml:id="u-118.6" who="#WicemarszałekJanKról">Pozwólcie również ministrowi pokiwać głową. Chociaż kiwanie jest znaczące. I ważne, w którą stronę minister kiwa. Ale naprawdę nie odbierajmy sobie tego prawa.</u>
          <u xml:id="u-118.7" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo, pan poseł Kukliński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PosełMirosławKukliński">Panie Ministrze! Krajowy Fundusz Mieszkaniowy to, tak można chyba tutaj powiedzieć, program budowy mieszkań na wynajem o umiarkowanych czynszach. Oczywiście jest to typowa definicja potoczna, nie ma to żadnego przełożenia, jeżeli chodzi o wymiar legislacyjny, prawny.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#PosełMirosławKukliński">Funkcjonowanie tego programu cieszyło się, przynajmniej do tej pory, różnym powodzeniem. Jest dzisiaj bezsporne to, że w okresie przynajmniej ostatnich dwóch lat zdecydowanie wzrasta zainteresowanie tym programem, coraz więcej przybywa wniosków do Banku Gospodarstwa Krajowego, który zarządza tym funduszem na zaciąganie kredytów, a tym samym na budowanie mieszkań na wynajem o umiarkowanych czynszach. Zapotrzebowanie to, oczywiście przy dzisiejszej skali braku mieszkań, może tylko cieszyć i zdecydowanie pozytywnie odbieramy to, że, mimo iż krytykuje się stan gospodarki w Polsce, w dalszym ciągu zainteresowanie budowaniem mieszkań z tego funduszu cieszy się tak ogromnym powodzeniem. W ustawie budżetowej na rok 2001, czyli w tej, którą omawiamy, zapisano na zasilenie tego funduszu kwotę 204 mln zł. Przypomnę tylko, że w ustawie na rok bieżący, czyli na rok 2000, była to kwota 266 mln zł, czyli kwota zdecydowanie wyższa.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#PosełMirosławKukliński">Jak wynika z szacunków Banku Gospodarstwa Krajowego, który zarządza tym funduszem, gdyby utrzymać tę zapisaną kwotę w ustawie budżetowej na 2001 r. i dołożyć do tego ewentualną pożyczkę z Banku Rozwoju Rady Europy, która jest zapowiadana i ma być poręczona przez skarb państwa, to pozwoli to na zrealizowanie tych wniosków, które już do dnia dzisiejszego wpłynęły do Banku Gospodarstwa Krajowego. Nie pozwoli to na składanie kolejnych wniosków, ponieważ środki którymi będzie obracał fundusz, są wysoce niezadowalające. Za to będzie można wybudować około 8 tys. mieszkań w przyszłym roku.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#PosełMirosławKukliński">Chciałbym zapytać zatem, panie ministrze, czemu akurat w ustawie budżetowej na nadchodzący rok ta kwota właśnie została zmniejszona, mimo znanego, jak mi się wydaje, Ministerstwu Finansów wzrostu popytu i zapotrzebowania na korzystanie ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Stanisław Stec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PosełStanisławStec">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#PosełStanisławStec">Niestety, mam kilka pytań. Panie ministrze, starałem się przeczytać ustawę, mimo że potwierdzam to, co mówili posłowie, że jest mało czytelna.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#PosełStanisławStec">Pierwsze pytanie skieruję do pana ministra Kołodziejczyka, jako poznaniaka. Myślę, że mi autorytatywnie odpowie na pytania w sprawach, z którymi stykam się na dyżurach poselskich. Na każdy dyżur poselski, na każde spotkanie przychodzą bezrobotni, w średnim wieku, bardzo młodzi, bardzo często z wyższym wykształceniem. Co mam im powiedzieć? Co proponuje budżet? Czy mam im powiedzieć po prostu, że budżet proponuje wzrost bezrobocia? Bardzo proszę o konkretną odpowiedź, bo tę odpowiedź wytnę ze stenogramu i będę przedkładał zainteresowanym.</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#PosełStanisławStec">Teraz pytanie do ministra finansów. Panie ministrze, na 2001 r. znowu rząd planuje podwyżkę akcyzy na paliwo o 16,5%. Pytam się, jak długo? Czy nie uważa pan minister, że jest to szkodliwe dla gospodarki, dla rolnictwa? Czy pan wie, że litr oleju napędowego już kosztuje ponad 3 zł? Czy nadal rolnicy muszą kupować w związku z tym olej opałowy i później urzędy skarbowe będą ich ciągać po sądach czy urzędach i naliczać kary? Przecież trzeba uwzględnić poziom akcyzy i poziom VAT u nas obowiązujący i wpływ na gospodarkę.</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#PosełStanisławStec">W budżecie zakładacie państwo, że średnie stopy NBP będą na poziomie 16,8%. Skąd te przesłanki, jeżeli w tej chwili jest 21,5.</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#PosełStanisławStec">Przy okazji, panie marszałku, dlaczego podczas tej debaty nie ma tu przedstawiciela Narodowego Banku Polskiego, którego działanie ma poważny wpływ na ograniczenie rozwoju gospodarczego, gdyż ustalono najwyższą stopę procentową w Europie? Ma to przecież wpływ na koszty obsługi długu publicznego i na kredyty preferencyjne. W tej sytuacji wcale się nie dziwię posłom, którzy chcą zmiany ustawy o Narodowym Banku Polskim. Bo przecież Narodowy Bank Polski tym, że w ogóle nie interesuje się budżetem, dowiódł, że tę zmianę trzeba wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-121.6" who="#PosełStanisławStec">Pan minister był uprzejmy w swoim wystąpieniu stwierdzić, że widzi potrzebę wzmocnienia trendu konkurencyjności polskiej gospodarki i że to budżet zapewnia. Proszę mi podać przykłady z budżetu, które założenia realizują możliwości konkurencyjności naszej gospodarki. Przecież tej konkurencyjności nie będzie, jeżeli nadal będziemy ponosić tak wysokie koszty obsługi bankowej, jeżeli na promocję eksportu będziemy mieli w budżecie tylko 90 mln. Szkoda, że nie ma pana premiera Steinhoffa, który był tu do południa. Chciałbym się go zapytać, czy to mu wystarczy. Przecież to są grosze i to nie spowoduje absolutnie zwiększenia polskiego eksportu. Przecież żeby zrealizować pańskie założenia, założenie rządu o wzroście gospodarczym 5,1, musi nastąpić radykalna poprawa polskiego eksportu, bo popyt krajowy jest ograniczony. A ożywienie gospodarki możemy spowodować przez zwiększenie eksportu.</u>
          <u xml:id="u-121.7" who="#PosełStanisławStec">Koszty obsługi długu krajowego na przyszły rok planowane są w wysokości 17 mld, samego długu krajowego. To jest 9% budżetu. W związku z tym mam pytanie: Czy planowany deficyt na 2001 r. - 22 mld zł - to nie jest zbyt dużo, biorąc pod uwagę możliwości finansowania naszego budżetu w zakresie długu publicznego? Nie chcę się odnosić do PKB, bo odnośnie do PKB jest to prostu wskaźnik przyzwoity. Musimy brać pod uwagę to, jakie koszty ponosimy przy obsłudze długu krajowego. Na dotacje do funduszu ubezpieczeń przeznacza się 26 mld zł. Proszę mi powiedzieć, jaka część tej sumy jest efektem tego, że ZUS nadal nie posiada systemu komputerowego i w związku z tym nie panuje nad prawidłowym egzekwowaniem składek. Przy okazji - zakładacie państwo ściągalność składek w 96,9%, a na ten rok zakładano, że wyniesie ona 96%. Te 0,9% to nie jest procentowo dużo, ale w sumie jest to poważna kwota. Z drugiej strony będzie jednak bardzo trudno to uzyskać. Dodatkowo zakładacie 2 mld z tytułu sprzedaży wierzytelności. W jaki sposób chcecie to uzyskać?</u>
          <u xml:id="u-121.8" who="#PosełStanisławStec">Następnie, na czym pan minister opiera założenie realnego wzrostu wpływów z podatków pośrednich o 9,2% w 2001 r., skoro założenia planu mniej ambitnego na 2000 r. nie zostały w tym zakresie zrealizowane?</u>
          <u xml:id="u-121.9" who="#PosełStanisławStec">Nie byłem w stanie wyliczyć, jaki jest udział wydatków na inwestycje w wydatkach ogółem. Jeżeli pan minister albo któryś z państwa pomocników mógłby mi to powiedzieć, byłbym zobowiązany. Czy tu jest wzrost, czy spadek? Raczej jest spadek, jeśli wziąć pod uwagę inwestycje centralne, a przecież zmniejszenie zakresu inwestycji to moim zdaniem osłabienie gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-121.10" who="#PosełStanisławStec">Kilka słów o rolnictwie. Pan poseł Wrona twierdzi, że na rolnictwo wydaje się w okresie rządów pana premiera Buzka dwukrotnie więcej. Zapraszam pana posła Wronę 6 grudnia na godz. 12 na posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Przedstawię mu obraz tego, jak to jest z tymi wydatkami. Są one przenoszone z jednego roku na drugi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WicemarszałekJanKról">Ale może pytanie, panie pośle. Naprawdę, proszę kierować w tej chwili pytanie, a nie zaproszenia. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PosełStanisławStec">Dobrze. Już zadaję pytanie, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#PosełStanisławStec">Panie ministrze, czy pan wie, ile ze środków przyznanych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - 1796 mln zł - przeznaczone jest na dopłaty do kredytów już udzielonych, a ile pozostaje na nowe kredyty? Z informacji otrzymanych z agencji wynika, że na nowe kredyty, na nowe działania zostaje 70 mln zł, czyli praktycznie niecałe 5% tej sumy. Natomiast kredyty obrotowe - dlaczego przeznacza się tylko 66% sumy z roku ubiegłego? Przy skutkach wynoszących 150 mln na nowe kredyty zostanie 100 mln. Dla Agencji Rynku Rolnego przeznacza się 88% sumy z roku bieżącego. Zakłada się, że nie będzie interwencji na rynku wieprzowym. Skąd ten optymizm? Brak jest środków na wprowadzenie ustawy o dopłatach do paliwa, o tych słynnych bonach paliwowych, o których mamy decydować na przyszłym posiedzeniu Sejmu. Pan minister Rudowski potwierdził to w Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#PosełStanisławStec">I jeszcze pytanie do pana ministra Biernackiego. Jaka jest sytuacja odnośnie do wydatków rzeczowych na Policję? Komenda Miejska w Poznaniu stwierdza, że na wydatki rzeczowe na 2001 r. ma tylko 77% potrzebnych środków, w związku z tym nie będzie pieniędzy na wyjazdy na interwencje w związku z przestępcami czy wypadkami drogowymi.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#PosełStanisławStec">Pytanie do pana ministra Kropiwnickiego. Jest do dyspozycji pana ministra 1 mld zł na inwestycje centralne. Ale jest to przeznaczone na kontynuację tych inwestycji, które zostały rozpoczęte przez samorządy w latach ubiegłych. W Poznaniu jest oczyszczalnia ścieków, jest również inwestycja onkologiczna. W jaki sposób samorządy mogą się starać o te środki? Kiedy pan minister określi zasady wykorzystania tych środków?</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#PosełStanisławStec">I ostatnie pytanie, panie marszałku, jeżeli pan pozwoli, skierowane do pana: Czy pan nie zapraszał na dzisiejszą debatę przedstawicieli instytucji, którym podlegają poszczególne części budżetowe i którzy swoje wersje do budżetu zgłaszają jako autorskie i rząd nie może ich korygować. Chciałbym bowiem zadać pytanie panu prezesowi Trybunału Konstytucyjnego, który planuje realny wzrost środków o 93%, panu inspektorowi ochrony danych osobowych, który planuje realny ich wzrost o 63%, panu prezesowi Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, który planuje realny wzrost środków o 54%, panu prezesowi NSA, który planuje realny wzrost o 39%, czy naprawdę nie biorą pod uwagę rzeczywistości finansowej i budżetowej naszego kraju i czy nie powinni sami skorygować tego projektu ustawy, tak aby te pieniądze przeznaczyć na aktywne formy zwalczania bezrobocia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#WicemarszałekJanKról">Wszyscy wymienieni szefowie instytucji centralnych są zapraszani na posiedzenia Sejmu. Od ich decyzji zależy, kiedy przyjdą, kiedy zechcą być obecni.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#WicemarszałekJanKról">Pani posłanka Bańkowska, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PosełAnnaBańkowska">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#PosełAnnaBańkowska">Chciałabym powiedzieć, że z wielką trwogą zapoznawałam się z liczbami zawartymi w projekcie budżetu państwa, szczególnie w kwestiach dotyczących polityki społecznej, aktywnych form walki z bezrobociem itd. Mam nadzieję, że o tych problemach będę miała okazję szczegółowo mówić podczas prac w mojej komisji. Stąd moje pytania z trybuny ograniczę do problematyki budżetu woj. kujawsko-pomorskiego. Nie wiem, czy byliśmy jedynym województwem na mapie Polski, w którym od dawna brakuje pieniędzy na zasiłki okresowe, w którym od dawna nie ma pieniędzy na składki ubezpieczeniowe za bezrobotnych, w którym rodziny zastępcze nie otrzymywały w terminie pieniędzy, a na ten cel urzędy zaciągały kredyty. Nie wiem, czy jesteśmy jedynym województwem, gdzie na przykład niektóre samorządy gmin nie mogły zaciągnąć kredytów na zrealizowanie Karty nauczyciela, bowiem już dawno są dla banków niewiarygodnymi partnerami itd. Myślę, że nie. I dlatego z największą trwogą, przerażeniem wręcz zapoznawałam się z limitami wydatków dla woj. kujawsko-pomorskiego, które mają dotyczyć przyszłego roku. Nasz budżet w ostatnich trzech latach był budżetem możliwości, a nie potrzeb. A w tym roku chciałabym zapytać pana ministra: Czy jesteśmy wyjątkiem, czy tak jest wszędzie? Nakłady bowiem, limit wydatków dla woj. kujawsko-pomorskiego na przyszły rok będą o 30% niższe od limitu tegorocznych wydatków.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#PosełAnnaBańkowska">Chciałabym zapytać pana ministra, jak to jest możliwe, z czego ma wojewoda pokryć niedobory, które łącznie wynoszą 1316 tys. zł, w tym niedobory w zakresie wydatków rzeczowych na administrację zespoloną, taką jak: nadzór budowlany, Inspekcja Handlowa, Inspekcja Farmaceutyczna, Inspekcja Weterynaryjna, Kuratorium Oświaty - 575 tys., a w zakresie wydatków płacowych - 741 tys. zł. Czy te instytucje są niepotrzebne? Czy będzie można wygospodarować, nie wiem z jakich źródeł, środki, bowiem te instytucje nie będą w stanie realizować podstawowych zadań? Nie wiem, czy pan minister wie, że w ramach limitu wydatków rzeczowych, przeznaczonych dla woj. kujawsko-pomorskiego, dla Policji i Państwowej Straży Pożarnej, wystarczy pieniędzy wyłącznie na 6 miesięcy. To nie są pomysły tylko Anny Bańkowskiej, opozycyjnego posła, ale takie dokumenty otrzymałam z urzędu wojewódzkiego, a przecież w woj. kujawsko-pomorskim my, SLD, wojewody nie mamy.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#PosełAnnaBańkowska">Proszę sobie wyobrazić, że łączny niedobór środków na wydatki rzeczowe wynosi prawie 14 mln zł, ponadto Policji i straży potrzebne jest 6 mln zł na utrzymanie, na wymianę sprzętu informatycznego i środki łączności. Jak pan minister to sobie wyobraża, czy tylko dlatego, że jestem posłem opozycji, będę głosować przeciwko budżetowi, czy mam prawo głosować przeciwko niemu, między innymi dlatego, że na przykład stacja sanitarno-epidemiologiczna dostanie na wydatki rzeczowe limit w wysokości 10% potrzeb związanych z uzupełnieniem wyposażenia laboratorium w celu uzyskania akredytacji w Polskim Centrum Badań i Certyfikacji lub że wojewódzki inspektorat weterynaryjny - o czym od 2 dni głośno w środkach przekazu - otrzyma 150 tys. zł, a powinien otrzymać 1262 tys. zł, żeby dostosować się do standardów i wymogów unijnych?</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#PosełAnnaBańkowska">Czy pan minister wie, że opieka społeczna, która dawno już sięgnęła dna, będzie miała niedobór środków w wysokości 74 mln zł i nie będzie pieniędzy na zasiłki okresowe, na rodziny zastępcze, na domy pomocy społecznej, ale również na placówki opiekuńczo-wychowawcze? Chcę powiedzieć, że dzieci będą pozbawione jakiejkolwiek opieki, domy pomocy społecznej zostaną bez środków na funkcjonowanie. Czy pan minister wie, że budżet, który zachwalał pan dziś rano, spowoduje to, iż urzędy pracy nie będą w stanie zapewnić wydatków rzeczowych np. na przesyłki pocztowe, energię elektryczną, cieplną i różne inne? Czy pan wie, że urzędy pracy w moim woj. kujawsko-pomorskim mają nieuregulowane zobowiązania z grudnia 1999 r.?</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#PosełAnnaBańkowska">Nie chcę wydłużać listy niedoborów, mówię tylko o najistotniejszych sprawach. Wspomnę jeszcze, że starostwa nie przejęły niektórych szpitali tylko dlatego, że do tej pory mają one zadłużenie sprzed momentu wejścia w życie reformy. Łączny niedobór, jeśli chodzi o pozycje, o których mówiłam, wynosi prawie 95 mln zł. Pytam zatem, jak pan minister, jak premier rządu widzi możliwość zlikwidowania tego olbrzymiego niedoboru? Nie wierzę, że komisja w Sejmie jest w stanie to uczynić. Jak przy tak olbrzymim deficycie środków finansowych można zapewnić bezpieczeństwo obywatelom w naszym województwie, kiedy nakłady wystarczą zaledwie na 6 miesięcy? Skąd instytucje pomocy społecznej wezmą pieniądze, aby uchronić w tej sytuacji tysiące osób przed głodem i niedostatkiem? Jak w tej niezwykle trudnej sytuacji finansowej Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki i wojewoda, który nie jest z naszej opcji politycznej - jest wręcz, powiedziałabym, ostrym przeciwnikiem mojego ugrupowania, ale lituję się nad nim - mają realizować zadania wynikające z prawa materialnego, kiedy jego rząd, rząd AWS, tak źle myśli o swoim wojewodzie z AWS, że pan wojewoda mówi: nasze usilne starania w rządzie nie znalazły odzwierciedlenia. Proszą nas, posłów opozycji, o pomoc w zdobyciu środków.</u>
          <u xml:id="u-125.6" who="#PosełAnnaBańkowska">Proszę państwa, zwracam się również do posłanek i posłów z Komisji Finansów Publicznych, abyście w trakcie pracy zechcieli te problemy, których on nie dostrzegł, załatać imieniu rządu, który się podobno kieruje dobrymi racjami. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pani poseł Łybacka prosiła o sprostowanie. Zgodziłem się na nie, ponieważ rzeczywiście była zgoda na posiedzeniu komisji. Pani poseł na nim była, a jedno zdanie chce powiedzieć, nawiązując do wystąpienia pana ministra Bauca.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#WicemarszałekJanKról">Pan minister na chwilę wyszedł, ale zostanie mu to przekazane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PosełKrystynaŁybacka">Jest stenogram.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#PosełKrystynaŁybacka">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#PosełKrystynaŁybacka">Chciałabym sprostować mylnie zrozumianą przez pana ministra Bauca część mojego wystąpienia. Otóż chciałabym pana ministra poinformować, że żadne z podawanych przeze mnie danych nie były moimi danymi. Wszystkie wskaźniki, które przytaczałam, pochodziły z projektu budżetu i z opracowań Biura Studiów i Ekspertyz. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Wiesław Woda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PosełWiesławWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Choć zabrałem ze sobą tę grubą księgę - uzasadnienie do ustawy, to zamierzam jednak tylko zadać pytania, natomiast powiem, dlaczego zabrałem książkę. Mianowicie w projekcie ustawy założono realny wzrost wydatków na urzędy naczelne organów władzy państwowej o około 26%. Założono również wzrost wydatków na administrację, podczas gdy na opiekę społeczną, przy rosnącym bezrobociu, zakłada się realny ich spadek. A na rodziny zastępcze nominalnie planuje się poniżej 80% wydatków na ten cel w tegorocznym budżecie. Jak pan minister uzasadni te rażące wskaźniki? To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#PosełWiesławWoda">Po drugie, pan minister wprawdzie zaprzeczył, powiedział, że nie ma przyrostu wydatków na administrację, ale wobec tego proszę o skomentowanie, czy dobrze odczytałem w uzasadnieniu, że w Małopolsce przeznacza się na modernizację i klimatyzację budynku urzędu wojewódzkiego oraz na zakup luksusowych samochodów, czytaj BMW 520i, kwotę 1 777 000, a na budownictwo inwestycyjne szkół podstawowych w całym województwie 2 700 000 zł. Czy te relacje są, zdaniem pana ministra, właściwe?</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#PosełWiesławWoda">Po trzecie, tu wprost do pana ministra chcę się odnieść. Gdzie zapisano w ustawie przyrost wydatków na kulturę, skoro w uzasadnieniu do budżetu na stronie 106 podano dynamikę 104,3%, czyli realny spadek wydatków? Ponieważ tym wskaźnikiem przyrostu wydatków na kulturę chwalił się już i pan premier, i posłowie, i pan minister, proszę mi pomóc znaleźć te optymistyczne wskaźniki.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#PosełWiesławWoda">Wreszcie ostatnie, czwarte pytanie. Wydatki na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt spadają z planowanych w roku 2000 — 44 964 000 zł do 18 118 000 zł. Czy rząd ocenia, że tak znacznie poprawiła się zdrowotność zwierząt? Czy tak znacząco spada zainteresowanie państwa tym problemem i rolnictwem w ogóle? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Stanisław Kalemba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PosełStanisławKalemba">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#PosełStanisławKalemba">Mam też kilka pytań związanych z możliwością zwiększenia przychodów budżetowych. Nie ma pana ministra, ale sądzę, że zostaną one wnikliwie odnotowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WicemarszałekJanKról">Wszystko jest przekazywane ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PosełStanisławKalemba">Pierwsze pytanie. Znany jest powszechnie fakt, że podmioty z kapitałem zagranicznym po sprywatyzowanie najlepszej części gospodarki w sprawozdaniach finansowych nie wykazują dochodów, unikając płacenia podatku, oczywiście zaniżając tak niezbędne wpływy do budżetu. Była już o tym mowa, pan minister się do tego nie ustosunkował. Czy pan minister to potwierdza? Jak zamierza się przeciąć te praktyki?</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#PosełStanisławKalemba">Drugie pytanie. Jaka jest kwota zrealizowanych wpłat podatku dochodowego za rok 1999 przez wszystkie banki działające w Polsce? Jaka jest przewidywana w roku 2000 i planowana na rok 2001?</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#PosełStanisławKalemba">Trzecie pytanie. Kiedy zostanie wprowadzony informatyczny system komputerowy, o którym wielokrotnie była mowa, także w raporcie Komisji Europejskiej dotyczącym kontroli przepływu towarów i usług przez granicę, którego brak zaniża wpływy do budżetu? Udowodniły to kontrole NIK. Stwierdza się, że na dwóch zmianach praktycznie nie prowadzi się kontroli fitosanitarnej, szczególnie artykułów rolno-spożywczych.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#PosełStanisławKalemba">Następne pytanie związane jest ze zwalczaniem bezrobocia. Jakie przewidywane są środki zwiększające możliwość wykorzystywania aktywnych form zwalczania bezrobocia w powiatowych urzędach pracy? Pytam w związku z tym, że w roku obecnym z powiatów o najwyższym bezrobociu docierały informacje, że jest 30–40% środków, które były w roku 1999. Tak samo ma się sprawa ze świadczeniami ZUS.</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#PosełStanisławKalemba">I następne pytanie do pana ministra Bauca. W jakiej wysokości w projekcie budżetu przewiduje się dochody rolniczych rodzin w roku 2001 w porównaniu z poprzednimi latami i z obecnym rokiem? To pytanie zadaję dlatego, że w kolejnych latach te dochody spadają. Parytet dochodów rodzin rolniczych do nierolniczych faktycznie spadł z ponad 60% do poniżej 50%. Jaka jest sytuacja? Sądzę, że ta sprawa jest znana.</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#PosełStanisławKalemba">Jeżeli chodzi o omawianą dzisiaj część budżetu związaną z rolnictwem, to jak to jest, panie ministrze, że w zasadzie w kilkudziesięciu pozycjach na str. 107 i 108, gdzie są wyszczególnione wydatki dla działu: Rolnictwo i łowiectwo, przewidywane wydatki są niższe generalnie o 10%, 20%, 30%, 40%, z wyjątkiem Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa? Skąd to się bierze, że tak zmniejszone są nakłady dla rolnictwa? Podaję przykłady: upowszechnienie doradztwa rolniczego — realnie o około 20%, prace geodezyjno-urządzeniowe — o około 30%, budowa i utrzymanie urządzeń melioracji wodnych — o około 25%, spółki wodne — o około 37%, infrastruktura wodociągowa i sanitacyjna wsi — o około 45%, nawozy wapniowe, na które wydatki były obcinane tak drastycznie szczególnie w ostatnim roku — dalszy spadek realnie o 20%, postęp biologiczny w produkcji roślinnej — o ponad 20%, postęp biologiczny w produkcji zwierzęcej — o ponad 20%, dopłaty do odsetek od kredytów na cele gospodarki rolnej — spadek o około 60%. Można wymieniać jeszcze następne pozycje. Jest też ta wspomniana już pozycja Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która nie dotyczy tylko rolnictwa i wsi.</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#PosełStanisławKalemba">Chciałem zwrócić uwagę na to, że konkretne pozycje w budżecie, związane z unowocześnieniem produkcji rolnej, z produkcją rolną, z postępem, z modernizacją, z jakością tej produkcji, planowane są niższe aniżeli w roku obecnym. Jest oczywistą nieprawdą to, co mówił pan poseł Wrona, że w ciągu ostatnich 2–3 lat nakłady na rolnictwo się podwoiły. Te nakłady stricte na produkcję rolną nawet jeszcze nie dogoniły tego, co było w roku 1997. Jest to właśnie związane z pogarszaniem się dochodów rolniczych rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WicemarszałekJanKról">To może pytanie, panie pośle, na przykład o to, kiedy może się zwiększą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PosełStanisławKalemba">To są cały czas pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WicemarszałekJanKról">Ale nie trzeba przedstawiać takiego obszernego uzasadnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PosełStanisławKalemba">I teraz, panie ministrze, kolejne pytanie: Jaka jest przewidywana realna stopa kredytu komercyjnego? Jaka jest możliwość uzyskania kredytu na budownictwo mieszkaniowe, kredytu mieszkaniowego - tak można powiedzieć - przy tej zaplanowanej tutaj inflacji? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Sergiusz Plewa, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PosełSergiuszPlewa">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoki Sejmie! O tym, że projekt budżetu na rok 2001 jest sporządzony na zasadzie krótkiej kołdry, mówiło wielu posłów. Do marnotrawstwa pieniędzy naszych podatników przyczyniły się m.in. nieudolnie wprowadzone cztery reformy. Powszechnie jest to znane, dzisiaj na temat tych reform mówiło się dużo, więc nie będę tematu rozwijał. Panie ministrze, czy w związku z tym potrzebna jest rządowi piąta reforma? A tą piątą reformą można nazwać uchwalenie ostatnio przez Sejm prawa o spółdzielczości mieszkaniowej; otrzymaliśmy już poprawki Senatu. Przecież wprowadzenie tej ustawy w życie znowu będzie kosztowało budżet państwa sporą ilość pieniędzy. Na dzisiaj nikt nie wyliczył, ile to będzie kosztowało.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#PosełSergiuszPlewa">Panie ministrze, po co pakować się w kolejną finansową kabałę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#MinisterFinansówJarosławBauc">To jest projekt poselski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PosełSergiuszPlewa">Zgadza się, ale rząd przecież też ktoś reprezentuje; przecież ta ustawa jest uchwalona nie na wniosek posłów opozycji, lecz posłów koalicji, którzy szykują następne buty dla swego rządu. Z jakich środków, panie ministrze, będzie finansowane wprowadzenie w życie tej ustawy? W projekcie budżetu nie znalazłem niczego na ten temat. Bardzo proszę, panie ministrze, o odpowiedź, ile to będzie kosztowało budżet.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#PosełSergiuszPlewa">Pytanie kolejne: Czym jest spowodowane zmniejszenie środków na mniejszości narodowe i etniczne? W roku 2000 było 5 160 tys. zł - to jest suma w nawiązaniu do budżetu niewielka - natomiast na rok 2001 przewidziano 3 740 tys. zł. Czy istnieje możliwość, panie ministrze, skorygowania tej sumy przynajmniej do wysokości z roku 2000?</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#PosełSergiuszPlewa">Dzisiaj na posiedzeniu komisji budownictwa rozpatrywaliśmy odpowiedź na dezyderat komisji w sprawie zagospodarowania terenów po wojskach Federacji Rosyjskiej. Na rok 2001 rząd zaproponował w programie 30 mln zł. W budżecie jest zapisane 9 mln zł. Panie ministrze, czy istnieje możliwość pokrycia tej różnicy? Z jakich to będzie źródeł? Panie ministrze, bardzo przepraszam, że nie wysłucham odpowiedzi, ale mam posiedzenie komisji. Przeczytam tę odpowiedź - jeśli pan minister będzie uprzejmy jej udzielić - w stenogramie. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Władysław Stępień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PosełWładysławStępień">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#PosełWładysławStępień">Nie mam zamiaru krytykować ministra finansów za przedłożony projekt budżetu, ponieważ minister finansów nie jest tu nic winien. Takie możliwości były i takie przedstawia się Wysokiej Izbie. Mam natomiast kilka pytań, ponieważ jeśli chodzi o realizację tego budżetu, to bez względu na to, czy jest on bardzo krytykowany, czy nie, zweryfikują to ludzie w najbliższych wyborach parlamentarnych i być może w wyniku tych wyborów nastąpi zmiana rządu. Chciałbym zapytać: Czy jest przewidziana kwota na odprawy finansowe przysługujące przedstawicielom rządu według innych zapisów prawa? Jaka to jest kwota? Chciałbym zapytać: Czy w tym budżecie jest jakiś program, bo nie mogłem znaleźć, który realizowałby zapowiedź premiera Jerzego Buzka dotyczącą pomocy finansowej dla miast, które utraciły status miast wojewódzkich?</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#komentarz">(Poseł Izabella Sierakowska: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#PosełWładysławStępień">Nie ma? Pani posłanka, widzę, dobrze wie. Kolejne pytanie. Czy są dokładnie wyliczone środki niezbędne na rekompensaty dla emerytów i rencistów, które mają być, według zapowiedzi rządu, wypłacone z tytułu niedoszacowania inflacji w lutym przyszłego roku, czy też z tego powodu mogą być jakieś kolejne niepokoje? Następne pytanie. Czy rząd przewiduje pomoc finansową polegającą na zastosowaniu instrumentów finansowych wobec powiatów zagrożonych degradacją ekonomiczną i gospodarczą? Takich powiatów w woj. podkarpackim, z którego pochodzę, jest bardzo dużo. W budżecie jest zapisana rezerwa na utworzenie nowych wyższych uczelni w kwocie 18 730 tys. Chciałbym zapytać: Czy ta kwota wystarczy na sfinansowanie wszystkich propozycji, jakie Ministerstwo Edukacji Narodowej będzie przedkładać w kwestii tworzenia w roku przyszłym nowych uczelni? Od odpowiedzi na to pytanie zależy, czy będę nadal aktywny w czasie prac nad budżetem, czy mogę spokojnie czekać na finał.</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#PosełWładysławStępień">Chciałbym zapytać pana ministra... Jest taka drastyczna sprawa - dwóch posłów, którym jestem wdzięczny, pan poseł Górny i pan poseł Kracik, mówiło o tym w debacie, mnie zabrakło czasu - jest to ostatni rok uszczelniania dna wyrobiska kopalni siarki „Machów” a zabrano 11 mln, co może spowodować, że o rok dłużej będziemy zrzucać zasiarczone wody do Wisły, a była szansa, żeby w przyszłym roku wreszcie to zakończyć. To jest operacja na skalę światową, nikt takiej likwidacji nie przeprowadza. Czy jest szansa, żeby chociaż 9 mln znaleźć w innych miejscach budżetu i zakończyć sprawę tak, jak przewidywał minister gospodarki, którego wcale nie winię, bo w ostatniej chwili sprzątnięto mu te pieniądze sprzed nosa.</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#PosełWładysławStępień">Chciałbym dołączyć się do pytania pana posła Steca i poprosić, aby pan minister Kropiwnicki, który ma 1 mld zł na dokończenie i na inwestycje, które są w gestii marszałków i powiatów, w trakcie prac nad budżetem przedstawił na piśmie informację, jakie będą formuły pozyskiwania tych środków. Chodzi mi o konkretny przykład, jest to ostatni rok realizacji centralnej inwestycji: rozbudowa i modernizacja szpitala w Tarnobrzegu, który jest w gestii marszałka woj. podkarpackiego.</u>
          <u xml:id="u-143.6" who="#PosełWładysławStępień">Jeszcze dwa ostatnie pytania, króciutkie. Czy w znacznym przyroście środków na Fundusz Pracy w przyszłym roku są zawarte rekompensaty za programy, które nie są dofinansowane w roku 2000? To jest ważne pytanie, ponieważ na odpowiedź oczekują urzędy pracy, które są w bardzo trudnej sytuacji, jeśli chodzi o partnerów, z którymi zawarli umowy o realizację programu. Czy będzie można z tych pieniędzy refinansować to, z czym w tym roku zalegamy? Ostatnie pytanie. W pozycji: dotacje jest kwota 64 154 tys. zł na Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. Chciałem zapytać, czy te spore pieniądze są tylko na organizację tej nowej instytucji, na jej funkcjonowanie, czy też na realizację programów dla średnich i małych przedsiębiorstw, które ta agencja ma firmować? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Józef Gruszka.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#WicemarszałekJanKról">Nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#WicemarszałekJanKról">Wiem, że jest poseł Grzegorz Gruszka, ale jest zapisany poseł Józef Gruszka.</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Jan Kulas.</u>
          <u xml:id="u-144.5" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Jestem, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-144.6" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Kulas ma prawo do pytań. Myślę, że wśród posłów SLD są też tacy, którzy zabierali głos i będą jeszcze pytali.</u>
          <u xml:id="u-144.7" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PosełJanKulas">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! Panie i Panowie! Dokładnie cztery pytania.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#PosełJanKulas">Pierwsze pytanie dotyczy oświaty, jest związane z tą wizją klęski, katastrofy, jak trafnie zauważył pan minister Jarosław Bauc.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#PosełJanKulas">Panie Ministrze! Niezależnie od tego, czy nowelizacja karty będzie przyjęta, czy nie, czy może nas pan zapewnić o podwyżkach płac dla nauczycieli? Czy jest preferencja w tym budżecie dla oświaty wiejskiej? Czy jest wyraźne wsparcie dla pracowni internetowych? Odpowiedź publiczna wydaje mi się tu naprawdę ważna i potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#PosełJanKulas">Pytanie drugie. Rosną nakłady na drogownictwa o 20% - tak powiedział minister finansów - a więc zapytuję, czy ten budżet umożliwi także wsparcie programu budowy autostrad? Czy np. dla nas posłów pomorskich ta bliska autostrada A-1 ma większe szanse na realizację w projekcie ustawy budżetowej na 2001 r.?</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#PosełJanKulas">Trzecie pytanie. Rolnictwo. Jak będzie wyglądał nowy system finansowania izb rolniczych? Czy członkowie tych izb mogą być całkowicie spokojni, że nowy system i rezerwa w budżecie państwa na 2001 r. zapewnią normalną pełną działalność samorządu rolniczego?</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#PosełJanKulas">Czwarte, ostatnie, pytanie. W jaki sposób rząd zabiega, proszę o kilka przykładów, o inwestycje zagraniczne? Sam byłem niedawno świadkiem otwarcia takiej wielkiej inwestycji w Tczewie Flextronics — firma o randze światowej. Podobne inwestycje są potrzebne także w innych miastach, powiatach w Polsce. Jakie nadzieje należy wiązać z napływem bezpośrednich inwestycji zagranicznych i realizacją budżetu w 2001 r.? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pani poseł Danuta Grabowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PosełDanutaGrabowska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Jest pewien sposób prezentacji budżetu. Jest to klasyczny układ, w którym pisze się: wynagrodzenia, osobowy i zakładowy fundusz nagród, wydatki pochodne od wynagrodzeń, część integralna, wydatki pozapłacowe, w tym na rzecz osób fizycznych, np. stypendia, dodatki socjalne dla pracowników, następnie wydatki rzeczowe, wydatki inwestycyjne, w tym majątkowe.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#PosełDanutaGrabowska">Szkoda, że nie w ten sposób zaprezentowano budżet przynajmniej w dziale 79: Oświata i wychowanie. Chciałoby się popatrzeć na kąty wzrostu lub spadku wydatków w każdej z tych grup. Dlatego bardzo proszę o objaśnienie mi, bym mogła zrozumieć, dlaczego w ten klasyczny sposób nie przygotowano konstrukcji budżetu? Czyżby rzeczywiście spodziewano się, że nie będziemy umieli go odczytać?</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#PosełDanutaGrabowska">Mówi się, a ja mam na to dowody w budżecie, że jedna z tych grup, ale nie tylko, nie ulega zwiększeniu, ale nawet zmniejszeniu. Mam tu na uwadze wydatki rzeczowe. Chcę usłyszeć dzisiaj, jaka jest prawda. Jakie zostały zastosowane wskaźniki dynamiki dla każdej z poszczególnych wymienionych przeze mnie grup?</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#PosełDanutaGrabowska">Drugie pytanie. Dlaczego przekwalifikowano wydatki kuratoriów oświaty, wcale nie małą kwotę 96 218 tys. zł, z działu: Administracja państwowa do działu: Oświata i wychowanie? Przecież nie są to żadną miarą działania oświatowe, to jest działanie urzędów i kuratoryjnych urzędników.</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#PosełDanutaGrabowska">Następnie. Dlaczego z zupełnie niezrozumiałych dla mnie powodów o ponad 60% w stosunku do roku bazowego zmniejszono planowaną na 2001 r. wysokość odpisów na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli emerytów, ujętą przecież w rezerwie celowej nr 17? Zgodnie bowiem z art. 53 ust. 2 Karty nauczyciela środki budżetowe na ten cel planuje się na poziomie, to jest zapis ustawowy, 5% emerytur i rent pobieranych przez nauczycieli, a więc wysokość ww. rezerwy należałoby dodatkowo zwiększyć o około 100 mln zł. Uzasadnienie do projektu ustawy budżetowej na 2001 r. nie zawiera szczegółowego sposobu i dlatego proszę o przedstawienie kalkulacji planowanych środków finansowych w działach, w których lokowane są zadania oświatowe.</u>
          <u xml:id="u-147.5" who="#PosełDanutaGrabowska">W szczególności nie określono wskaźników waloryzacji środków na wynagrodzenia dla nauczycieli, zatrudnionych w szkołach i placówkach zarówno prowadzonych przez organy administracji rządowej, jak i samorządowej. Nie określono wskaźników waloryzacji środków na wynagrodzenia pracowników niebędących nauczycielami. Nie określono sposobu kalkulacji środków na wydatki pozapłacowe. Nie określono również założeń do kalkulacji środków na wydatki majątkowe. W tej sytuacji odnotować należy, że po sprawdzeniu planowanych kwot wydatków do porównywalności i wyłączeniu z planu na 2001 r. zadań realizowanych w ramach innych działów, np. administracja państwowa, wymiar sprawiedliwości, obrona narodowa, wydatki na oświatę w warunkach porównywalnych w układzie plan do planu rosną nominalnie tylko o 10%. Czy to prawda, czy nie? Czy moje wyliczenia są rzeczywiście precyzyjne?</u>
          <u xml:id="u-147.6" who="#PosełDanutaGrabowska">Wreszcie wskazać także należy, że w trakcie bieżącego roku z powodu trudności z wdrażaniem przepisów znowelizowanej Karty nauczyciela dokonywane były zwiększenia w formie dotacji dla jednostek samorządu terytorialnego. Jak wynika z zestawienia: Wydatki według działów, z uzasadnienia do projektu ustawy budżetowej (str. 105), przewidywane wykonanie tegorocznych wydatków w działach 801 i 854 wyniesie łącznie 2 072 900 tys. zł. Oznacza to, że w roku bieżącym środki asygnowane z budżetu państwa na oświatę wyniosą 21 350 185 tys. zł, jeżeli dobrze czytam. Jeśli chodzi o porównywanie tej kwoty z wielkością środków na zadania oświatowe w roku 2001, po wyłączeniu środków przesuwanych z innych działów - jak mówiłam, niekoniecznie są to zadania oświatowe - wynosi to 22 783 396 tys. zł. Czyli wskaźnik wzrostu według moich wyliczeń wyniesie 6,7. Wskaźnik ten nie odpowiada zakładanemu w projekcie ustawy budżetowej na rok 2001 wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych - państwo piszecie 7,2 - ani skali waloryzacji płac pracowników sfery budżetowej - państwo piszecie 7,6 - ani tym bardziej obowiązującym przecież zapisom art. 30 ust. 3 oraz art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy Karta nauczyciela. Jak więc będą się miały realnie wzrosty płac nauczycieli w świetle planowanej inflacji i tego, co państwo proponują w budżecie? Uprzejmie proszę, by zechcieli państwo na to pytanie możliwie precyzyjnie odpowiedzieć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Stanisław Żelichowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PosełStanisławŻelichowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym zadać dwa krótkie pytania. Jedno do pana ministra finansów. Pan minister w swoim wprowadzeniu, na wstępie, główną winę za problemy budżetowe zwalił w zasadzie na poprzednią koalicję i na Rosjan. Natomiast kryzys rosyjski... Gdyby pan minister potrzebował dalszych uzasadnień, to przypominam, że jeszcze była szarańcza w Afryce; to też można było podciągnąć, bo również się ładnie sprzedaje. Natomiast chcę przypomnieć panu ministrowi, że w moim obecnym województwie, warmińsko-mazurskim, jak poprzednia koalicja oddawała władzę, to w samym Olsztynie było 50 tys. bezrobotnych, w tych częściach, które doszły do tego województwa, dalsze 40 tys., czyli razem 90 tys. W tej chwili jest to 156 tys., czyli co czwarty dorosły mieszkaniec tego województwa jest bez pracy.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#PosełStanisławŻelichowski">Rząd zakłada dalszy wzrost bezrobocia. Rozumiem, że bezrobocie będzie większe w tych województwach, gdzie i tak jest już bardzo wysokie, a mniejsze będzie tam, gdzie ta skala jest w tej chwili mniejsza. Przypominam również, że w tym województwie były masowe protesty społeczne rolników. Policja użyła wszelkich dostępnych środków, łącznie z kulami gumowymi, co spowodowało wiele tragedii ludzkich. Pytanie jest takie: Co rząd może zaoferować? Jak pan minister mi odpowie na pytanie, co ja mogę powiedzieć mieszkańcom tegoż województwa po powrocie z debaty budżetowej na temat tego, co ich czeka; jakie będą środki na pomoc społeczną, na rozwiązywanie problemów bezrobocia, na Fundusz Pracy? Bo wszystko to, co się tam w tej chwili dzieje, przeraża. Narasta coś, co może wybuchnąć w niekontrolowany sposób. Pan minister prosił, żeby opozycja pokazywała również zagrożenia, więc takie zagrożenie panu pokazuję; w tym województwie tak dalej być nie może.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#PosełStanisławŻelichowski">I druga sprawa - byłbym bardzo rad za odpowiedź - jaka będzie łączna suma odsetek od kredytów zaciągniętych w bankach przez ZUS i Fundusz Pracy, od tych zaciągniętych wcześniej, i czy te zaciągnięte kredyty wystarczą na rozwiązanie tych wszystkich problemów w tym roku i w przyszłym roku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#WicemarszałekJanKról">Teraz pytanie zada pan poseł Jan Oraniec, który był jako drugi wpisany, ale też był na posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PosełJanOraniec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam dwa pytania do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#PosełJanOraniec">Pierwsze pytanie dotyczy rezerwy celowej, a dokładnie dotacji na inwestycje wieloletnie jednostek samorządu terytorialnego, które zostały przekazane przez rząd. Mam tu na myśli szpitale, na które samorządom w ustawie budżetowej zarezerwowano 1 mld zł. Jest to kwota troszkę za mała. Panie ministrze, czy rząd będzie rozdzielał te środki, proporcjonalnie do możliwości budżetu, na poszczególne województwa i przekazane inwestycje i nadzorował ich wydawanie, czy przyjmie zasadę: bierzcie i problem z głowy. Obawiam się, że marszałkowie w województwach będą te środki rozdzielać według swojego uznania, szczególnie wywodzący się z opozycji, np. w woj. świętokrzyskim, i ci, którzy nie otrzymają odpowiedniej ilości środków finansowych, winą za taki stan rzeczy obarczą rząd. Wiele inwestycji jest blisko ukończenia i przedłużanie terminu budowy podroży tylko koszty.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#PosełJanOraniec">Pytanie drugie, już bardziej szczegółowe. Ile środków finansowych z tej rezerwy na wyżej wymienione inwestycje szpitalne otrzyma woj. świętokrzyskie? Proszę o podanie wysokości kwot na realizację budowy Centrum Onkologii w Kielcach, szpitali w Starachowicach i Opatowie - są to inwestycje przekazane samorządom przez rząd. Jeżeli pan minister nie może udzielić mi wyczerpującej odpowiedzi na to pytanie, to proszę o pisemną odpowiedź. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Grzegorz Gruszka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PosełGrzegorzGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie marszałku, dziwna jest sytuacja, kiedy minister podczas ważnych pytań i odpowiedzi wychodzi sobie z sali. Najpierw się bardzo ironicznie śmiał, gdy występowała pani poseł Anna Bańkowska i przedstawiała sytuację w jednym województwie, w którym tak de facto to środków starcza na 3/4 roku, później opuścił salę sejmową, jakby go te słowa nie interesowały albo po prostu się zakłopotał nimi.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Chmielewski: Cały czas był.)</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Panie marszałku, tak nie można.)</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#PosełGrzegorzGruszka">Panie pośle Kulas, ja pana nie pytam, pan jest, posłucha pan może chwilę.</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#PosełGrzegorzGruszka">Panie Marszałku! Środki na sądownictwo są daleko niewystarczające w tym budżecie. Ministra Kaczyńskiego wprawdzie nie ma na tej sali, ale moim zdaniem nie zadbał on właściwie, aby środki finansowe na nowe etaty w sądach znalazły się w budżecie. Chciałem zapytać, jak w Polsce ma się polepszyć funkcjonowanie sądów, jak ma się zmniejszyć czas rozpatrywania spraw w tych sądach, skoro ta sama liczba sędziów musi rozpatrywać coraz większą ilość spraw? 15 grudnia z kolegiów do spraw wykroczeń przejdą wszystkie sprawy, chodzi tu o sprawy dotyczące prowadzenia pojazdów mechanicznych pod wpływem alkoholu, w okręgu bydgoskim to jest ok. 6,5 tys. spraw. Jak można mówić o poprawie funkcjonowania sądownictwa, gdy coraz więcej obowiązków, zadań spada na te sądy, na tę samą liczbę sędziów, a środki są takie same.</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#PosełGrzegorzGruszka">Panie ministrze Kaczyński - zwracam się do pana mimo że pan tu jest nieobecny - postępuje pan czasami bardzo efektownie, czasami mocno spóźniony w wielu decyzjach, jak można bez zwiększenia środków na nowe etaty poprawić sytuację, poprawić funkcjonowanie sądów. Może pan minister Kaczyński zapomniał, może Ministerstwo Finansów będzie o tym pamiętało, bo bez dodatkowych środków, bez dodatkowych pieniędzy sądy będą funkcjonowały coraz gorzej, sprawy mogą ulec przedawnieniu.</u>
          <u xml:id="u-153.6" who="#PosełGrzegorzGruszka">Pytanie drugie. Krajowy Fundusz Mieszkaniowy mimo planowanej podwyżki chyba nie będzie miał wystarczającej ilości środków na 2001 rok dla towarzystw budownictwa społecznego i dla spółdzielni, które realizują budynki dla ludzi, którzy zdecydowanie mniej zarabiają, ale one cieszą się coraz większą popularnością. Czy nie można by zwiększyć środków na Krajowy Fundusz Mieszkaniowy w 2001 roku tak, aby starczyło ich na cały rok, a nie tylko na przykład na pierwsze trzy kwartały?</u>
          <u xml:id="u-153.7" who="#PosełGrzegorzGruszka">Pytanie ostatnie. Ono się pojawia często, również mój przedmówca je zadał. Otóż wieloletnie inwestycje, kontynuowane dzisiaj przez samorządy, które je przejęły, trwają czasami bardzo długo. Chyba jedną z dłużej realizowanych inwestycji jest budowa Opery Nowej w Bydgoszczy, prowadzona od 1975 r. Każde przedłużanie tych inwestycji - to są szpitale, to są oczyszczalnie ścieków, to są instytucje kultury - oczywiście kosztuje z roku na rok. Tak się składa, że do czasu podpisania kontraktów regionalnych środkami tymi, zgodnie z ustawą o wspieraniu rozwoju regionalnego, art. 53 ust. 2, będzie dysponował właściwy minister do spraw rozwoju regionalnego. Chciałbym zapytać, jakie będą kryteria rozdysponowania tych środków - bo one są dzisiaj w rezerwie celowej. Jeśli chodzi o te środki, według planowanego budżetu, jak zapisano w 2000 r., brakuje prawie 700 mln. Czy to będzie kryterium uznaniowe, czy to będą jakieś inne kryteria? Jak tę rezerwę celową podzielić? Bo przedłużanie realizacji tych inwestycji będzie powodować to, że one będą droższe, a mnie się wydaje, że czas je po prostu skończyć. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#WicemarszałekJanKról">Chciałbym pana posła Gruszkę i innych posłów uspokoić i zapewnić, że wszystkie pytania są odnotowywane. Pan minister Bauc jest obecny i czuwa, przedstawiciel Ministerstwa Sprawiedliwości w osobie pana ministra Niedzieli jest obecny. Tak że naprawdę proszę nie wprowadzać nerwowości. Debatujemy już, nie wiem, dziesiątą godzinę, więc myślę, że minister i inni uczestnicy debaty mają prawo rozprostować kości. Nie ma zatem powodów do alarmu. Pytania są zadawane i odpowiedzi będą na pewno również wyczerpujące.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Witold Deręgowski.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PosełWitoldDeręgowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Kieruję do pana ministra finansów dwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#PosełWitoldDeręgowski">Pytanie pierwsze. Jak długo i do jakiego stopnia gospodarka polska może rozwijać się na kredyt, przy dużym ujemnym saldzie obrotów z zagranicą, przy wzroście bezrobocia w okresie ostatnich trzech lat o ok. 700 tys. osób, przy wzroście inflacji do 10%, przy malejącej sile nabywczej na rynku wewnętrznym i przy coraz bardziej malejących nadziejach młodego pokolenia Polaków na znalezienie pracy w swojej ojczyźnie?</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#PosełWitoldDeręgowski">Drugie pytanie. Pan minister i posłowie Akcji Wyborczej Solidarność w swoich wystąpieniach wylewali krokodyle łzy, że trzeba spłacać pożyczki zaciągnięte w poprzednich latach, sięgające epoki Gierka. Proszę pana ministra, aby odpowiedział: Na jaką kwotę rządy AWS i Unii Wolności zadłużyły Polskę za granicą w okresie ostatnich trzech lat rządzenia i do jakiego poziomu wzrosło zadłużenie wewnętrzne związane z wypuszczanymi bonami skarbowymi przewidzianymi do wykupu w przyszłości, które są również pożyczką, tylko od obywateli? Z uwagą będę słuchał odpowiedzi pana ministra. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Wojciech Zarzycki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dlaczego rząd uprawia propagandę sukcesów, jakie rzekomo ma odnieść polskie rolnictwo w oparciu o zaplanowane wydatki budżetowe w 2001 r.? Podobna propaganda już była w 1999 r., kiedy trwała debata na temat budżetu w 2000 r. Panie ministrze, jaki jest udział w projektowanych wydatkach na rolnictwo PKB na rok 2001 bez KRUS, kredytu Banku Światowego i środków pomocowych w porównaniu do lat 2000, 1999, 1998, 1997? Według rządu projekt budżetu ma dawać priorytet rolnictwu. Jeśli tak, to o ile zmieni się dysparytet dochodowy rolników, który jest najniższy od lat pięćdziesiątych i szacowany jest na ok. 38 do 100?</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Dlaczego rząd nie zamierza wykorzystać w pełni zapowiadanych środków pomocowych SAPARD, niezrealizowanych w 2000 r., tj. 168 680 tys. euro, i przewidzianej takiej samej kwoty 168 680 tys. euro w 2001 r.? I z tej kwoty zamierza się wykorzystać tylko połowę, tj. 84 340 tys. euro, pozostawiając 84 340 tys. euro na następne lata. Jak pan minister uzasadni tę propozycję, czyżby nie wierzył pan w ogóle w realizację funduszu przedakcesyjnego?</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Dlaczego przewidziano zdecydowanie mniejsze nakłady na rolnictwo w kwestiach dotyczących postępu biologicznego, produkcji roślinnej, zwierzęcej, spółek wodnych, budowy i utrzymania urządzeń melioracyjnych, upowszechniania doradztwa, nawozów? Czy tak mają wyglądać przykłady realizacji zapewnień rządu o popieraniu rozwoju rolnictwa? I co na to minister rolnictwa?</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Dlaczego w projekcie budżetu państwa zapisano tylko 1 750 000 zł w wydatkach na sfinansowanie działalności izb rolniczych w I kwartale 2001 r., gdy w rządowym projekcie nowelizacji ustawy o izbach rolniczych rząd w uzasadnieniu szacuje te wydatki w wysokości 3,5 mln zł, a przecież w ogóle z racji dekoniunktury w rolnictwie izby rolnicze powinny być finansowane, tak jak jest we Francji, w całości z budżetu państwa. W jaki sposób rząd zamierza utrzymać średnioroczny wzrost cen konsumpcyjnych na poziomie 7,2%? Czy to jest realne? Proszę podać, jaki będzie udział w tym wskaźniku cen artykułów żywnościowych.</u>
          <u xml:id="u-157.4" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Głównym uzasadnieniem dla obniżenia podatku dochodowego od osób prawnych CIT na 2000 r. miał być zwrot w inwestycji przedsiębiorstw i tworzenie nowych miejsc pracy. Ile w ocenie ministerstwa finansów powstało z tego tytułu nowych miejsc pracy w bieżącym roku? I czy w ogóle powstały?</u>
          <u xml:id="u-157.5" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Co mogę odpowiedzieć policjantom z komendy powiatowej, którzy zaniepokojeni są tym, że projektowane są zdecydowanie niższe wydatki rzeczowe? Jak będzie wobec tego wyglądało zapewnienie bezpieczeństwa obywateli? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Mieczysław Jedoń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#PosełMieczysławJedoń">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Dwa pytania do pana ministra. Wzrostowi gospodarczemu nie sprzyja wysokie, ciągle rosnące bezrobocie, a jednocześnie brakuje środków na aktywne formy zwalczania bezrobocia. Zakłada się zwiększenie stopy bezrobocia do 15%, ale w przypadku restrukturyzacji rolnictwa stopa ta łatwo może wzrosnąć do ponad 20%. Czy pan minister może to potwierdzić i w jaki sposób ograniczy się to bezrobocie?</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#PosełMieczysławJedoń">I drugie pytanie. Minister finansów wprowadza w sposób nieformalny pojęcie deficytu ekonomicznego. Czy przewiduje się nowelizację ustawy o finansach publicznych i wprowadzenie nowego pojęcia deficytu ekonomicznego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Mirosław Pawlak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PosełMirosławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Liberalni ekonomiści twierdzą, że przeszkodą w walce z inflacją jest deficyt budżetowy. Mam więc pytanie do pana ministra finansów. Proszę odpowiedzieć, jaki jest udział deficytu finansów publicznych we wskaźniku inflacji, który na 2001 r. został zaplanowany na poziomie 7,2%.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#PosełMirosławPawlak">Drugie pytanie. Dlaczego w uzasadnieniu do budżetu po raz pierwszy nie zamieszczono podstawowych danych dotyczących sytuacji finansowej podmiotów gospodarczych? Jaki jest więc średni wskaźnik rentowności brutto i netto naszych firm przyjęty w budżecie na 2001 r., który jest podstawą kalkulacji wpływów podatkowych?</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#PosełMirosławPawlak">Kolejne pytanie: Przy pomocy jakich instrumentów finansowych rząd zamierza zrealizować w 2001 r. wzrost inwestycji o 8,5%, jeśli przedsiębiorstwa tracą płynność finansową, mają bardzo niską rentowność, a kredyty należą do najdroższych w świecie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Jan Rzymełka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#PosełJanRzymełka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chciałbym zadać dwa pytania systemowe.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#PosełJanRzymełka">Pierwsze dotyczy sprawy samorządu województwa. Jeszcze do niedawna byłem wicemarszałkiem woj. śląskiego. Chciałbym zapytać, co to jest tzw. program wsparcia albo program wspierania, dotyczący kontraktów wojewódzkich. Pytanie jest konkretne: Jaki typ wydatków będzie wspierany? Jakie są elementy tego programu wsparcia? Jest bowiem podana tylko kwota, nie ma natomiast regulaminu, sposobu starania się i wydatkowania tych środków. Są one dość duże i zarządy wszystkich województw w Polsce oczekują instrukcji, w pewnym sensie, co to jest ten program wspierania i jak on będzie wyglądał.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#PosełJanRzymełka">Drugie pytanie dotyczy spraw ochrony środowiska. Zaniepokojenie budzi pewna niebezpieczna tendencja, która uwidoczniła się w ostatnich latach, a mianowicie ograniczanie finansów, jeśli chodzi o inwestycje ekologiczne. Kiedyś Polska jeszcze była tzw. zielonym tygrysem. Ostatnie lata wskazują i budżet na najbliższy rok wskazuje na to, że wypadamy z tego szeregu krajów, które liczyły się w Europie pod względem postępów w ekologii. Z doświadczeń bogatych krajów natomiast wynika, że oszczędności czynione w sferze ekologii w jednym roku okazują się zwielokrotnioną stratą w następnych latach. Już dzisiaj w tej debacie kilka osób mówiło o tym. Problem zbiornika Racibórz, problem uszczelnienia dna w Machowie. Te wszystkie inwestycje zostają wstrzymane albo spowolnione w następnym budżecie, natomiast nikt nie policzył, jakie straty dla budżetu państwa czy dla finansów publicznych powoduje nieskończenie ich. Wydaje się, że te straty niekiedy są większe niż te pozorne oszczędności, które robimy w budżecie na rok następny.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#PosełJanRzymełka">Chcę panu ministrowi podać przykład podobnych oszczędności poczynionych prawie dwadzieścia parę lat temu w Nadwiślańskiej Spółce Węglowej. Z planu budowy wielkich kopalń („Piast”, „Ziemowit”, „Czeczot”) wykreślono w ramach oszczędności ekologicznych zakład odsalania dołowych wód kopalnianych i do dzisiaj Kraków, Warszawa... w ogóle cała Wisła jest rzeką zasoloną i ponosimy w następstwie korozji, utraty zdrowia ogromne szkody, zdecydowanie większe, niż kosztowałaby ta stacja odsalania, którą w ramach oszczędności skreślono.</u>
          <u xml:id="u-163.4" who="#PosełJanRzymełka">Jako poseł z woj. śląskiego chciałbym zapytać: Jaka była przyczyna tego, że poczyniono oszczędności w największej inwestycji ekologicznej w Polsce, w budowie centralnego zakładu wzbogacania i odsiarczania węgla oraz zagospodarowania odpadów kopalni „Piast”? Inwestycja ta ma służyć największym kopalniom węgla w Polsce. Jest ona zgodna zarówno z protokołem konwencji z Kioto, jak i ostatniej konwencji klimatycznej z Hagi. Istnieje szansa dla Polski, aby zarobić na handlu emisjami. Szacuje się, że to może być kwota 300–400 mln dolarów, a my tutaj poczynimy oszczędności rzędu kilkunastu milionów złotych, wstrzymując realizację tej wielkiej inwestycji, zakładu wzbogacania i odsiarczania węgla, która ma konsekwencje dla całej Polski, zarówno dla żywotności lasów, jak i dla jakości powietrza. Obawiam się, że gdyby dalej ta tendencja miała pojawiać się w kolejnych budżetach, to Polska straci, jeśli chodzi o integrację z Unią Europejską.</u>
          <u xml:id="u-163.5" who="#PosełJanRzymełka">Poza sprawami zapóźnionego rolnictwa stan środowiska i nasze negocjacje właśnie w zakresie okresów przejściowych mogą utwierdzać urzędników Unii, że niezbyt poważnie podchodzimy do problemów środowiska. Tak więc proszę o odpowiedź na pytanie, jaka była tego przyczyna, że próbujemy oszczędzać na inwestycjach, na których możemy zarobić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-163.6" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Przypominam, że to są pytania.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#komentarz">(Poseł Izabella Sierakowska: Tak jest, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">I proszę jeszcze panie i panów posłów, których nazwiska są wyświetlone na tablicy, by przygotowali sobie precyzyjne pytania, bo inaczej z tego gąszczu słów pan minister nie będzie mógł wyciągnąć esencji i udzielić konkretnej odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-164.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, pani Izabella Sierakowska, posłanka z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PosełIzabellaSierakowska">Panie marszałku, pan marszałek Król był bardziej łaskawy dla nas, a zawsze bywa w Sejmie odwrotnie. Tak się cieszyliśmy, że pan przyszedł, a tu od razu taki zimny prysznic.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pani poseł, pomagam posłom, jak mogę, a pani tego nie zrozumiała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PosełIzabellaSierakowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#PosełIzabellaSierakowska">Ja jeszcze do pana ministra Bauca skieruję dosłownie parę słów. Pan apelował do nas, żebyśmy z sercem podeszli do tego budżetu, ale pan sam z sercem do tego budżetu nie podchodzi.</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#PosełIzabellaSierakowska">Był właściwie jeden jedyny przypadek, kiedy Sejm z sercem podszedł do budżetu; zagłosowali za nim wszyscy, niezależnie od tego, czy to była opozycja czy to byli rządzący. Były to lata 1989–1990. To był jedyny wypadek. Potem byli tacy ministrowie, że cała sala dosłownie była pełna posłów. To byli minister Misiąg, minister Modzelewski i minister Kołodko, którzy mówili o podatkach tak, jak gdyby mówili o czymś najwspanialszym.</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#PosełIzabellaSierakowska">Wracam do pytań. Dotyczą one tzw. rezerw celowych. Wydatki majątkowe, które zostały zaplanowane w projekcie budżetu na rok 2001 na kwotę około 8,9 mld zł, są wyższe zaledwie o 7,8% od zaplanowanej kwoty na rok 2000. Oznacza to wprawdzie realny wzrost nakładów na inwestycje, ale jednocześnie powoduje spadek udziału inwestycji w wydatkach budżetowych do około 4,9%. Jest to najniższy udział od wielu lat. I co ważniejsze, występuje dalszy wzrost rozpiętości między poziomem wydatków niezbędnych do utrzymania normalnego rytmu realizacji rozpoczętych inwestycji a wydatkami przeznaczonymi na ten cel w budżecie. Jak pan doskonale wie, skutkiem tego jest przesuwanie terminów zakończenia poszczególnych inwestycji, a także znaczne zmniejszenie w stosunku do kwot ujętych w budżecie na rok 2000 wydatków zaplanowanych na kontynuację wielu zadań inwestycyjnych. Przykładów jest bardzo wiele.</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#PosełIzabellaSierakowska">Zgodnie z ustawą budżetową na rok 2000 w roku 2001 wydatki budżetu państwa na dotowane inwestycje własne samorządów miały wynieść prawie 1,6 mld zł, natomiast w projekcie budżetu na rok 2001 dotacja ta, ujęta w rezerwach celowych, wynosi tylko i wyłącznie 1,1 mld zł. Jakie będą skutki zmniejszenia nakładów na inwestycje już rozpoczęte? Przecież pan doskonale wie, że każda odłożona inwestycja kosztuje potem więcej. Okazuje się, że pieniądze te trafiły do ministra Kropiwnickiego, czyli do resortu rozwoju regionalnego, i to właściwie nas przeraża. Dlatego że pan doskonale wie, że w budżecie są wydatki, śmiesznie niskie, o których decyduje rząd i potem Sejm, w wysokości 5–10 tys. zł - bo i takie wydatki są tu ujęte - natomiast poważna kwota 1 mld zł, i to na inwestycje w toku, inwestycje rozpoczęte, znajduje się w gestii jednego resortu. Boimy się, że znów to będzie wyglądało tak jak przy przydziale środków na inwestycje dla samorządów wiejskich - kolejki, kto pierwszy, ten lepszy. Boję się, dlatego że mamy w woj. lubelskim rozpoczętą inwestycję, budowę szpitala w Łęcznej, gdzie zainwestowano prawie 12 mln zł, i teraz 60-tysięczny powiat dosłownie płacze, co będzie dalej z tą budową. Nie mam żadnych gwarancji - chyba że pan mi z trybuny sejmowej powie, że mam gwarancje, że Łęczna ma gwarancje - że przewidziane w roku 2000 pieniądze na rok 2001 w wysokości 22 mln zł będą Łęcznej przydzielone. Tak że tej odpowiedzi od pana oczekuję.</u>
          <u xml:id="u-167.5" who="#PosełIzabellaSierakowska">Mam jeszcze jedno pytanie, na które nie odpowiedziała mi wczoraj podczas debaty pani minister Knysok. Otóż udzielił pan bardzo ciekawego wywiadu „Rzeczpospolitej” 17 listopada. Dziennikarz powiedział, że rząd zwiększył składkę na kasy chorych z 7,5 do 7,75% i ma to przynieść kasom dodatkowe 800 mln zł, i zapytał, czy podejmując tę decyzję, rząd automatycznie zmniejszył wydatki na inne cele, czy doszukał się może wyższych dochodów. Pan odpowiedział: Zdjęliśmy te 800 mln zł z innych wydatków. Na to dziennikarz zapytał: Jakich? A pan odpowiedział: m.in. 600 mln zł z budżetu ministra. No i teraz niech mi pan powie, czy są to dodatkowe pieniądze - dodatkowe pieniądze - które są przeznaczone na funkcjonowanie kas chorych, czy, jak zrozumiałam to ja i jak zrozumiał dziennikarz, jest to tylko przesunięcie środków z resortu na kasy chorych. Jeżeli jest to przesunięcie środków z resortu na kasy chorych, to świadczy to o tym, że sytuacja w służbie zdrowia ulegnie pogorszeniu. Tak że bardzo pana proszę o rzeczową odpowiedź. Jeżeli mnie nie będzie na sali, to proszę się nie przejmować, bo jutro to wszystko wyczytam, a jak nie, to jeszcze raz się będę pytać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">No, dużo będzie pani musiała czytać.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#komentarz">(Poseł Izabella Sierakowska: No to będę czytać.)</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Czesław Cieślak z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PosełCzesławCieślak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Ministrowie! Wysoki Sejmie! Wielokrotnie z tej trybuny pytaliśmy, często pozostawało to bez echa, o poziom stóp procentowych. Jeszcze raz chciałbym zapytać pana ministra, czy jest w Europie i w świecie chociażby jeden taki kraj, który ma wyższą niż w Polsce realną stopę procentową banku centralnego, 10 punktów procentowych ponad wskaźnik inflacji? Jeśli są takie państwa, prosiłbym ewentualnie o wymienienie ich. Jaki ma to skutek dla budżetu i jaka jest tu możliwość konkurowania kapitału polskiego z inwestorami zagranicznymi - przy tak drogim kredycie?</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#PosełCzesławCieślak">Mam także trochę pytań do ministra rolnictwa. Jak rząd zamierza zrealizować zakładany wzrost produkcji mleka i uzyskać od Unii Europejskiej przyznanie odpowiednio wysokiej kwoty produkcji przy zmniejszeniu środków przeznaczonych na postęp hodowlany? Jak długo jeszcze najważniejsze dla Polski będzie przeprowadzenie przez parlament unijnych ustaw? Kiedy zaczniemy realizować obowiązujące w Unii dopłaty, chociażby do programu „Szklanka mleka w szkole”, czy też dopłaty do cen skupu mleka klasy ekstra? Czy zakładamy zwiększenie spożycia polskiego mleka i jego przetworów do poziomu występującego w państwach Unii, czy też zostaniemy importerem tych produktów? A chcę podkreślić, że przy dotychczasowej produkcji przemysł mleczarski ma większe dochody w eksporcie w porównaniu z importem, przy czym spożycie mleka przez polskie społeczeństwo jest o ok. 100 l niższe niż w społeczeństwach unijnych.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#PosełCzesławCieślak">I ostatnie pytanie, przepraszam, może trochę retoryczne. Czy pan nie uważa, panie ministrze, że rząd może ma pecha czy też pech go prześladuje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Każdy ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PosełCzesławCieślak">Otóż przy tak doskonałych według rządzących wynikach - chociażby trzeba tu powiedzieć o malejącym deficycie handlowym, o bezrobociu, inflacji - powtórnie trzeba będzie być może oddać władzę, na co wskazują badania opinii publicznej, w ręce, myślę, SLD, aby mogła to wszystko, co wy postaraliście się naprawić, popsuć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Piotr Krutul, PP - Porozumienie Polskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PosełPiotrKrutul">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#PosełPiotrKrutul">Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Od roku zadaję ciągle to samo pytanie i jeszcze raz, korzystając z tego, że pan minister jest tu obecny, ponawiam je: Kiedy do Polski, do polskich rolników trafią pieniądze z SAPARD? Mówiłem w tej Izbie rok temu, że w 2000 r. pieniędzy z SAPARD nie będzie, i mówię również dzisiaj, że pieniędzy z SAPARD na rok 2001 w takiej kwocie, jaka została zapisana w budżecie państwa na rok 2001, nie będzie. Czy pan minister potwierdzi to, że ta kwota została zmniejszona z uwagi na przekazanie przez Unię Europejską, o czym wczoraj w nocy mówiła pani wiceminister finansów, 5 mld euro w 2000 r. do Kosowa na odbudowę, a po spotkaniu ostatnim w Zagrzebiu komisarze europejscy zadecydowali, że 4,5 mld euro przekażą krajom bałkańskim. Czy to może mieć wpływ na zmniejszenie kwoty czy nieprzekazanie z FEOGA pieniędzy na SAPARD, już nie mówię o innych pieniądzach? Czy pan minister się zgodzi z tym, że projekt ustawy budżetowej na rok 2001 jest niezgodny z ustawą o finansach publicznych? Pragnę zacytować opinię pana Wojciecha Misiąga, który stwierdza, że niezgodne z art. 61 ust. 3 wyłączenie z budżetu państwa środków ze źródeł zagranicznych, niepodlegających zwrotowi wydatków finansowanych tymi środkami powoduje nie tylko zniekształcenie kwot łącznych dochodów i wydatków budżetu państwa, lecz również, co ważniejsze, wyłączenie środków pomocowych spod przepisów o dyscyplinie finansów publicznych odnoszących się do środków budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#PosełPiotrKrutul">Nikt nie jest nieodpowiedzialny. To nie jest debata, to jest pytanie, panie ministrze. Kto jest odpowiedzialny za to, że te pieniądze nie wpłynęły? I czy ktoś przeprosił rolników polskich i samorządy terytorialne, które czekały od stycznia ubiegłego roku, później był marzec, potem lipiec, wrzesień, a później były słynne kolejki przed regionalnymi oddziałami Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, by otrzymać dotację? Czy tak będzie w 2001 r.?</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#PosełPiotrKrutul">I teraz zapytam jako burmistrz jednej z gmin województwa podlaskiego, najbiedniejszego: Co pan by radził radom gmin, radom miejskim przy planowaniu budżetu na rok 2001 - mówię o załączniku inwestycyjnym - jak ci samorządowcy, wójtowie, burmistrzowie powinni zaplanować środki, które mogą wpłynąć na tzw. infrastrukturę wiejską? Prosiłbym o odpowiedź, ponieważ pana ministra rzadko można tutaj spytać, a na posiedzeniach komisji rolnictwa od trzech lat nie słyszano, aby był tam minister finansów. Te pytania są bardzo ważne dla polskiego rolnictwa i polskich samorządów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski z klubu SLD.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Tylko litości, panowie posłowie, jeszcze tyle pytań, ponad 20.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym na początku zadać pytania ministrowi finansów. Gdyby zechciał pan w sposób jednoznaczny przekazać informacje do samorządów terytorialnych gmin, powiatów i województw o tym, co zawiera projekt budżetu na rok 2001 na realizację zadań w zakresie Karty nauczyciela. Czy te gminy, te powiaty i te województwa, które zdecydowały się zaciągnąć kredyty, otrzymają rekompensatę, a przewiduje to projekt budżetu na rok 2001?</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Po drugie, kwestia udziału samorządów w podatkach, zwłaszcza w podatku dochodowym od osób fizycznych, który jest istotny dla samorządów gminnych. Pan minister nawoływał do tego, żeby mówić o faktach i rzeczywistości, a więc powiem, że na str. 55 uzasadnienia mówi się, iż na koniec września te planowane podatki, jeśli chodzi o podatki od osób fizycznych, nie będą wykonane, będzie ich mniej o 8,7%. Czy przekazane w związku z tym do samorządów wskaźniki do planowania budżetów na rok 2001, jeśli chodzi o udział w tych podatkach, to są pana zdaniem wskaźniki realne? Czy będzie poprawka, tak jak w tym roku w lutym, i trzeba będzie zmieniać budżety?</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Drugi zestaw pytań kierowany jest do pana ministra Piotra Kołodziejczyka. Chciałbym, aby również pan ze znaną poznańską skrupulatnością mógł powiedzieć samorządom powiatowym, że w tym roku będziemy w stanie uregulować wszystkie zobowiązania powiatowych urzędów pracy, że rok przyszły to również szansa na zwiększoną ilość środków finansowych na aktywne formy zwalczania bezrobocia. I o ile te środki rzeczywiście wzrosną? Czy realnie wystarczy to na pokrycie wszystkich tegorocznych zobowiązań i w przyszłym roku będzie można mówić o pewnej polityce?</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Druga kwestia, również adresowana do pana ministra Kołodziejczyka, dotyczy ilości środków finansowych przewidzianych na funkcjonowanie i prowadzenie działalności oświatowo-wychowawczej ochotniczych hufców pracy, str. 281. Wskaźnik przekazany przez państwo to 90,8% planowego wykonania dla ochotniczych hufców pracy. Czy to oznacza, że jest mniej osób objętych tym systemem? Czy w kontekście wzrastającego bezrobocia, zmniejszonych realnie środków na pomoc społeczną ochotnicze hufce pracy będą miały mniejszy zakres działań w związku z planowym zmniejszaniem ilości środków finansowych?</u>
          <u xml:id="u-175.4" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Trzeci zestaw pytań adresowany jest do pani minister Wasilewskiej-Trenkner. Komisja Kultury Fizycznej i Turystyki we wrześniu przyjęła dezyderat kierowany do prezesa Rady Ministrów w sprawie planowanych przez rząd drastycznie mniejszych środków finansowych przewidzianych na działy: Turystyka oraz Kultura fizyczna i sport. Wówczas to przedstawiciele rządu informowali, że nie ma potrzeby podnosić alarmu, bo nie ma budżetu. Pani minister również odpowiedziała ogólnie, natomiast wskaźniki są następujące: str. 105, Turystyka - 78,3% planowego wykonania, jeśli chodzi o kulturę fizyczną, str. 106, 67,2% planowego wykonania. W związku z tym chciałbym zapytać pana ministra finansów, czy nie uwzględniał publicznych próśb, wyrażanych przez pana ministra Steinhoffa, w sprawie nakładów na promocję Polski jako kraju atrakcyjnego w świecie, jeśli chodzi o nakłady na Polską Organizację Turystyczną, na którą przewiduje się wydatki w wysokości 73,2%, jest to na str. 150 uzasadnienia projektu budżetu państwa. Czy pozyskiwanie środków z turystyki do budżetu nie jest już dzisiaj istotne?</u>
          <u xml:id="u-175.5" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Kolejne pytanie do pani minister Wasilewskiej-Trenkner. Jak to się stało, że jednak projekt budżetu przewiduje inne proporcje niż wynika to z odpowiedzi pani minister, zwłaszcza jeśli popatrzy się na wskaźnik związany z ratowaniem życia i zdrowia ludzkiego, czyli dotyczący ratownictwa górskiego i wodnego, zgodnie z którym przewiduje się 75,6% planowego wykonania, jest to zawarte na str. 305.</u>
          <u xml:id="u-175.6" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Chciałbym zapytać panią minister o sprawę, o której wielokrotnie mówiła pani na posiedzeniach komisji. W tym roku w części budżetu dotyczącej oświaty przewidywane są 44 mln zł na prowadzenie schronisk młodzieżowych przez powiaty, to na str. 281, tymczasem jeśli chodzi o rok 2001, nie ma nic na ten temat. Czy to jest błąd drukarski, czy też przeniesiono te zadania w inne miejsce?</u>
          <u xml:id="u-175.7" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Jeśli chodzi o Ministerstwo Edukacji Narodowej, kieruję pytanie do pana ministra Książka. Jakie środki przewidziane są w ustawie budżetowej na wdrożenie od 1 września 2001 r. czwartej godziny wychowania fizycznego? Czy w takiej wysokości, jak pan minister Kawęcki zapisał w piśmie skierowanym do komisji, że potrzeba na ten cel 226 mln zł, czy też takie, jak w jednej rezerwie przewidzianej na realizację sześciu celów związanych z reformą oświaty w wysokości 100 mln zł? W związku z tym chciałbym zapytać, czy w takim razie resort finansów nie podziela wyliczeń Ministerstwa Edukacji Narodowej w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-175.8" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Kolejne kwestie, również adresowane do pana ministra edukacji narodowej. Pan minister prof. Wittbrodt wystąpił do pana premiera Jerzego Buzka z wnioskiem, aby w rezerwie uwzględnić kwotę 200 mln zł na realizację programu budowy sal gimnastycznych przy gimnazjach. Przypomnę, że był to jeden z wymogów...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, proszę sprecyzować pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Tak. Czy Ministerstwo Finansów podziela tę sugestię i prośbę ministra edukacji narodowej w sprawie możliwości wdrożenia tego programu, chociażby na podobnych zasadach, jak wdrażano komputer czy Internet w każdej szkole?</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Ostatnie dwie sprawy. Wysoki Sejm przyjął we wrześniu uchwałę o uczczeniu Milenium Zjazdu Gnieźnieńskiego. W uchwale tej popiera również inicjatywę Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w sprawie budowy Kolegium Europejskiego w Gnieźnie. Czy projekt budżetu zawiera środki przewidziane na realizację tego zadania?</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#PosełTadeuszTomaszewski">I ostatnia sprawa, która dotyczy bezpieczeństwa obywateli, w tym ochrony przeciwpożarowej. Również zgodnie z sugestią pana ministra, na str. 211 przewiduje się wspomaganie działalności ochotniczych straży pożarnych w wysokości 77,3% planowego wykonania. Jakie okoliczności wpływają na to, że proponuje się mniejsze środki, mimo że zadania są te same, a niektóre projekty ustaw przewidują nowe zadania np. dla ochotniczych straży pożarnych związane z ochroną cywilną?</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Podobne pytanie kieruję do pana ministra finansów, ostatnie. W roku bieżącym za pośrednictwem komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej jednostki ochotnicze, wchodzące w skład krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, a więc te, które są prowadzone w głównej mierze przez samorządy, uzyskiwały jednorazowo około 5 tys. zł dotacji. Jaką kwotę przewiduje się w roku 2001? Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Mirosław Pietrewicz z klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PosełMirosławPietrewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym pozytywnie odpowiedzieć na apel pana marszałka i w związku z tym bardzo krótko sformułuję swoje pytania. Panie ministrze, mam trzy pytania.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#PosełMirosławPietrewicz">Pierwsze: Dlaczego przy ogólnym wzroście wydatków na urzędy państwowe o 8,1% wydatki na utrzymanie kancelarii Polskiej Akademii Nauk mają zmniejszyć się realnie o ponad 11%, a na działalność komitetów Polskiej Akademii Nauk nawet o około 34%? Powołuję się na dane zawarte w tabeli na str. 174. Pan minister, że tak powiem, niezbyt precyzyjnie zechciał się do niektórych spraw ustosunkować.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#PosełMirosławPietrewicz">Drugie pytanie: Czym uzasadnione jest zmniejszenie wydatków budżetu państwa na ochronę zdrowia z 4,6 mld zł w 2000 r. do 3,9 mld zł w 2001 r., tj. o 15,3%? Dane zawarte na str. 261 uzasadnienia.</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#PosełMirosławPietrewicz">I trzecie pytanie: Jakie są argumenty, które skłoniły do umieszczenia w projekcie budżetu mniejszej kwoty na dopłaty do odsetek od kredytów dla rolnictwa o około 40%? Jest to zawarte na str. 108 uzasadnienia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie i panowie posłowie, to były rzeczywiście zadane pytania.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Apeluję do was i będę interweniował, ponieważ nie możemy po raz drugi dopuścić do dyskusji. Niektórzy posłowie zadają pytania - z zegarkiem w ręku po pięć minut - prawie o nic nie pytając, tylko komentując.</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, pani posłanka Hyla-Makowska.</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Teraz już postaram się być rygorystyczny, ponieważ sprawdziłem, że poseł jest w stanie zadać pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PosełBarbaraHylaMakowska">Bo pan, panie marszałku, w stosunku do kobiet jest bardziej rygorystyczny niż do mężczyzn. Ale zobaczę, jak to mi wyjdzie, będę się starała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Wcale nie odnoszę tego do pani, pani poseł, ponieważ wierzę, że pani zada pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PosełBarbaraHylaMakowska">Panie ministrze, mam do pana ministra finansów kilka pytań. Nie będę już pytała o los długów samorządowych spowodowanych Kartą nauczyciela, bo pytał o to mój przedmówca. Natomiast ponawiam pytanie: Jak mają funkcjonować Ochotnicze Hufce Pracy przy tak zmniejszonych wydatkach na ich działalność?</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#PosełBarbaraHylaMakowska">Panie ministrze, proszę o wyjaśnienie: Dlaczego wydatki na urzędy centralne rosną powyżej 30%, a na oświatę, kulturę, na cele społeczne - w granicach przewidywanej inflacji albo poniżej tej inflacji? Dlaczego bieda nie dotyka urzędów centralnych? - pytają wyborcy docierający do mojego biura poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#PosełBarbaraHylaMakowska">Kolejne pytanie do pana ministra edukacji. Poruszany był już problem dożywiania i zakupu podręczników. Liczba uczniów potrzebujących zastraszająco rośnie w związku z bezrobociem ich rodziców. Jaką kwotę na jednego ucznia przeznaczy rząd na dożywianie i zakup tych podręczników w bieżącym roku?</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#PosełBarbaraHylaMakowska">Kolejne pytanie dotyczy ośrodków informacji turystycznej. Spada turystyka przyjazdowa. Ogromną rolę w tym wypadku odgrywają OIT-y. Dlaczego plan kosztów zadań statutowych w polskich ośrodkach informacji stanowi tylko 73% planów tegorocznych? Jak te ośrodki mają wykonywać swoje zadania związane z promowaniem Polski na świecie?</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#PosełBarbaraHylaMakowska">Następna sprawa. Zmieniam to, o co chciałam spytać, ale to przez to, że się spieszę. Dlaczego planowany jest spadek dochodów na kulturę fizyczną i sport, które stanowią 87,7% planu wydatków budżetowych w 2000 r., a w moim woj. kujawsko-pomorskim mniej niż 70% planowanych wydatków tegorocznych, które - jak wiadomo - już w tym roku były za niskie? Samorządy w obecnej sytuacji nie będą miały środków na dofinansowanie działalności na sport dzieci i młodzieży. Dlaczego tak jest, dlaczego właśnie na sport dzieci i młodzieży obcinamy pieniądze, zapowiadamy natomiast zwiększenie liczby więzień, chociaż na więzienia też nie przeznacza się większych pieniędzy? A przecież trzeba zacząć od najmłodszych, trzeba zapewnić im opiekę i dać możliwość uczciwego zajęcia.</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#PosełBarbaraHylaMakowska">Następna sprawa. Czy w budżecie oświaty zostały uwzględnione odpowiednie środki na wprowadzenie czwartej godziny wychowania fizycznego? Czy znowu nie obciążymy tym problemem samorządów? Tak jak bowiem już poseł Tomaszewski wskazywał, mamy na ten temat różne dane. Chciałabym się dowiedzieć, jak ta sprawa naprawdę wygląda.</u>
          <u xml:id="u-183.6" who="#PosełBarbaraHylaMakowska">I ostatnia sprawa. Opracowano w MEN program: Sala gimnastyczna w każdym gimnazjum. Jest to hasło nośne i ważne. Jak jednak mają się odbywać lekcje w gimnazjach, w których dyrekcja znajduje się w oddzielnych budynkach, w budynkach szkół podstawowych, i po wprowadzeniu, panie ministrze, następnego rocznika nie będzie gdzie odbywać lekcji? Jak rząd chce rozwiązać ten problem? Jaką kwotę w tym roku przeznaczy na budowę gimnazjów? Ile powstanie nowych budynków gimnazjów? I jeszcze jedna sprawa: Jak rząd zamierza pomóc gimnazjom, które otrzymały komputery, a nie mają środków na ich uruchomienie? Dyrektorzy martwią się, żeby ktoś im tych komputerów po prostu nie ukradł. Samo dostarczenie komputerów to jeszcze nie wszystko, bo potrzebni są specjaliści i potrzebne są środki na ich uruchomienie. Jak ten problem będzie rozwiązany? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Andrzej Otręba z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PosełAndrzejOtręba">Będzie bardzo krótko, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#PosełAndrzejOtręba">Panie Ministrze! Otrzymałem informację z urzędu celnego, iż na 2001 r. przewiduje się zmniejszenie nakładów na działalność tych urzędów o 40%. Wynika z tego, że środków finansowych starczy im do sierpnia. Chciałem zapytać, czy faktycznie tak jest, bo w projekcie ustawy budżetowej nie można się tego doczytać, nie ma porównania tegorocznych wydatków i planu na rok przyszły. Czy rzeczywiście aż o tyle zmniejsza się wydatki na urzędy celne, a jeżeli nie, to o ile? Przecież z działalności tych urzędów celnych ma wpływać do budżetu 5 mld zł. Tak przynajmniej jest zaplanowane. Jest to co prawda mniej niż w tym roku, ale myślę, że jednak jest to kwota pieniężna spora i dość znacząca przy tej mizerii dochodowej.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#PosełAndrzejOtręba">I drugie pytanie. Jest w uzasadnieniu do ustawy budżetowej część mówiąca o powszechnym uwłaszczeniu. Czytamy w niej, iż w 2001 r. podjęte zostaną prace nad systemową regulacją powszechnego uwłaszczenia. Będzie to jakby realizacja nowelizacji ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, na mocy której 7% akcji spółek ma być przeznaczone na uwłaszczenie powszechne. Chciałbym zapytać, czy rząd rzeczywiście pracuje nad nowym projektem ustawy o powszechnym uwłaszczeniu, jak ten projekt będzie ewentualnie wyglądał i kiedy się ukaże?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Bogdan Lewandowski.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Lewandowski często zadaje pytania, to wie, jak to się robi.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PosełBogdanLewandowski">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#PosełBogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam 4 pytania do pana ministra Bauca i bardzo proszę moją przemiłą koleżankę klubową, panią posłankę Annę Filek, żeby pozwoliła ich wysłuchać panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#PosełBogdanLewandowski">Pierwsze pytanie. Panie ministrze, czy w dalszych pracach nad budżetem weźmie pan pod uwagę stanowisko Rady Polityki Pieniężnej wobec projektu budżetu? Zdaniem rady plan zredukowania deficytu ekonomicznego finansów publicznych z 2,5 do 1,6 PKB nie jest możliwy, a bank centralny w tej sytuacji nie będzie mógł konstruować odpowiedniej polityki pieniężnej. Teraz pytanie, właściwie można powiedzieć, że jeszcze z tej samej sekwencji. Jakie są źródła rozbieżności między Radą Polityki Pieniężnej a rządem w ocenie tempa wzrostu gospodarczego?</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#PosełBogdanLewandowski">Drugie pytanie. Na jakiej podstawie rząd założył wzrost dochodu ZUS o 2 mld zł z tytułu sprzedaży wierzytelności? Czy istnieją dostateczne rozwiązania prawne i czy rynek obrotu wierzytelnościami jest wystarczający do przeprowadzenia takiej operacji?</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#PosełBogdanLewandowski">Trzecia kwestia. W związku z luką w dochodach tegorocznego budżetu, której źródłem są mniejsze niż zakładano wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz z podatku od towarów i usług, proszę o odpowiedź, czy rząd zamierza znowelizować ustawę budżetową, czy też finansowanie zaplanowanych zakupów czy robót budowlanych przerzuci na przyszły rok?</u>
          <u xml:id="u-187.5" who="#PosełBogdanLewandowski">I ostatnie pytanie. Ile kosztować będzie budżet 2001 r. naprawienie błędu z poprzedniego roku (przyjęcie zaniżonego wskaźnika inflacji i w związku z tym konieczność przeprowadzenia waloryzacji rent i emerytur)? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pani posłanka Maria Kleitz-Żółtowska z klubu AWS zada pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PosełMariaKleitzŻółtowska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Ja też poproszę pana posła o umożliwienie mi zadania pytania panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#PosełMariaKleitzŻółtowska"> To na zasadzie wzajemności.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#PosełMariaKleitzŻółtowska">Panie Ministrze! Tak wiele gorzkich uwag padło tu dzisiaj z tej trybuny na temat poziomu środków zagwarantowanych na pomoc społeczną. Nie ulega wątpliwości, że przez cały poprzedni rok kierowano apele i sygnały oraz informacje o tym, że poziom tych środków nie gwarantuje realizacji ustawy o pomocy społecznej. Chciałabym zapytać i uzyskać informację, w oparciu o jakie kryteria została skalkulowana wysokość tych środków na poziomie roku ubiegłego?</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#PosełMariaKleitzŻółtowska">I pytanie następne, tylko pozornie niewiążące się z poprzednim. Chciałabym zapytać, czy pan minister i rząd dostrzegają bardzo niebezpieczną i niepokojącą tendencję do zwiększania ilości jednostek tak zwanej gospodarki pozabudżetowej? Chodzi mi tu o środki specjalne oraz gospodarstwa pomocnicze (to już w wymiarze jednostek budżetowych samorządowych). Czy pan minister i Ministerstwo Finansów analizujecie gospodarkę finansową jednostek tego segmentu, czyli gospodarki pozabudżetowej? To pytanie zadaję w kontekście ustaleń NIK, niepokojących, z których wynika, że ze środków specjalnych finansowane są na przykład wynagrodzenia i że następuje ich wzrost o kilkaset procent. Poza tym brak kontroli powoduje wzrost aspiracji do budowy bardzo drogich siedzib, biur, gabinetów itd. Czy pan minister nie uważa, że jest coś niestosownego w tym, że przy znanych trudnościach w sektorze finansów publicznych jeden z jego segmentów, jakim jest przecież gospodarka pozabudżetowa, cieszy się tutaj zupełnie nieskrępowaną swobodą?</u>
          <u xml:id="u-189.5" who="#PosełMariaKleitzŻółtowska">Dwa pytania szczegółowe. Była tu już mowa o tzw. przedsiębiorstwach przywięziennych. Chciałam skonkretyzować ten problem, prosząc pana ministra o odpowiedź na następujące pytanie. W zeszłym roku przedsiębiorstwa przywięzienne utraciły ulgę VAT. Ministerstwo Finansów wywiązało się z deklaracji zrekompensowania Ministerstwu Sprawiedliwości strat poniesionych na skutek likwidacji tej ulgi. Z posiadanych informacji wiem jednak, że do przedsiębiorstw przywięziennych te pieniądze nie trafiły. Chciałam zapytać: Czy jest nadzieja, że w tym roku temu ważnemu segmentowi systemu penitencjarnego zostaną zrekompensowane straty wynikające z likwidacji tej ulgi?</u>
          <u xml:id="u-189.6" who="#PosełMariaKleitzŻółtowska">Następne pytanie. Budżet przewiduje wzrost środków na drogownictwo. Czy powiaty obciążone inwestycjami ponadlokalnymi, których nie są w stanie udźwignąć, chodzi mi np. o drugą przeprawę mostową w Płocku, jedyną drogę ewakuacyjną dla 150-tysięcznego miasta, mogą liczyć na jakąś pomoc z budżetu centralnego w realizacji tych inwestycji? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o pytanie pana posła Jana Zaciurę z klubu SLD.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł zawsze tak króciutko pyta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PosełJanZaciura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam cztery krótkie pytania do pana ministra Bauca i jedno pytanie do pana ministra Książka.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#PosełJanZaciura">Pierwsze pytanie, w pewnym sensie regulaminowe, w związku z ustawą o prawach i obowiązkach posłów, mianowicie pan minister Bauc w swoim wystąpieniu po debacie, przed pytaniami, dokonał swoistego podziału posłów zabierających głos w dyskusji z punktu widzenia posługiwania się metodą relatywizmu, gloryfikacji rządów PSL–SLD. Wymienił dwóch posłów, którzy posługiwali się w swoich wystąpieniach faktami, mówiąc delikatnie, dalekimi od prawdy. Panie marszałku, pani poseł Łybacka złożyła w tej kwestii oświadczenie. W związku z tym pytam pana ministra, czy nie należałoby pani poseł Łybackiej i pana posła Goryszewskiego przeprosić za to oskarżenie, które, wydaje mi się, nie ma żadnego uzasadnienia.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#PosełJanZaciura">A przechodząc do pytań merytorycznych, chciałem...</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Mają być pytania.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PosełJanZaciura">Jak zwykle pan poseł, mój przyjaciel, musi przerywać.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#PosełJanZaciura">Jeśli chodzi o pytania merytoryczne, mam jedno dotyczące Warszawy. Przy każdej debacie budżetowej, od kilku lat powtarza się problem niedofinasowania budżetu Warszawy w zakresie realizacji wielkiej inwestycji, nie tylko warszawskiej, można powiedzieć: narodowej, mianowicie metra. Panie ministrze, czy analizowano propozycje władz Warszawy i czy te minimalne środki, które są zawarte w budżecie, wystarczą, żeby zrealizować ambitny plan robót przewidzianych na rok 2001?</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#PosełJanZaciura">Dwa pytania dotyczą edukacji. Mianowicie chcę mówić tylko o wskaźnikach makroekonomicznych odnoszących się do produktu krajowego brutto, jeśli chodzi o nakłady na edukację łącznie, na oświatę i szkolnictwo wyższe. Państwo głosicie w wielu publicznych wystąpieniach, dzisiaj też można było to usłyszeć, że ten budżet jest skierowany ku przyszłości. Jak można uzasadnić tę tezę merytorycznie, przy założeniu wynikającym z materiałów, że w ubiegłym roku nakłady na oświatę wynosiły 3,17, już po zmianach, a na ten rok w budżecie jest 2,97 produktu krajowego brutto, a na szkolnictwo wyższe było w ubiegłym roku 0,89, a w tym roku - 0,82. Czy te fakty nie przeczą temu twierdzeniu i czy nie warto powiedzieć prawdy, tym bardziej że pozostaje to w rażącej sprzeczności z dezyderatami komisji edukacji, rady głównej i konferencji rektorów.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#PosełJanZaciura">Pytanie odnoszące się do subwencji oświatowej. W materiałach można wyczytać, że subwencja oświatowa na rok 2001 wzrasta o 10,45% i stanowi 13,27% planowanych dochodów budżetu państwa. Ale jednocześnie przedstawiciele strony samorządowej w komisji wspólnej stwierdzają, że ta subwencja nie wystarczy na realizację zadań i będzie brakowało ok. 2 600 mln zł. Czy ta wielkość, jeśli chodzi o żądania zwiększenia tej subwencji, adresowane przez przedstawicieli samorządów, uwzględnia ewentualnie zyski, czy też straty wynikające z nowelizacji Karty nauczyciela, czy też podana jest bez tego? I czy ta wielkość subwencji w jakimś stopniu była negocjowana, konsultowana z organizacjami samorządowymi, chociażby w trakcie poszukiwania środków na realizację należności z roku 2000?</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#PosełJanZaciura">I może jedna wątpliwość. Jakie powody można by było wymienić, że zadłużenie samorządów terytorialnych w 2000 r. wzrosło o 33,8%? Czy na to zadłużenie samorządów terytorialnych rzeczywiście wpłynęły tylko perturbacje z realizacją budżetu oświaty, czy też wystąpiły inne przyczyny, i jakie?</u>
          <u xml:id="u-193.5" who="#PosełJanZaciura">Do pana ministra Książka mam zaś pytanie; przepraszam za może lekki jego charakter na początku: Czy panu ministrowi jest znane powiedzenie, że nie zmienia się zaprzęgu na środku ruczaju? Bardziej po sportowemu określenie to brzmi tak, że nie zmienia się zasad gry w czasie gry.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">To nie dotyczy zapisów budżetowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PosełJanZaciura">Tylko pozornie, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#PosełJanZaciura">Przedstawiona wczoraj nowelizacja Karty nauczyciela, dzisiaj wielokrotnie też tu przedstawiana, moim zdaniem nie odnosi się wyłącznie do tej wielkości 75%, jeśli chodzi o wykreślenia z art. 30, ale zmienia to generalną zasadę funkcjonowania systemu płac w oświacie. Chciałbym pana ministra zapytać, czy to prawda, że ta wielkość była wynegocjowana z jednym związkiem zawodowym, którego nie wymienię, żeby nie robić reklamy, i że ta negocjacja zakończyła się na poziomie 75%, albowiem w zamian za to zrezygnowano z prawie 20 dodatków w systemie płac nauczycielskich. Jeżeli zatem chcecie państwo wycofać te 75% z zapisów w art. 30 karty, to należałoby rozpocząć negocjacje i powrócić z powrotem do starych dodatków. A przecież to miało być zupełnie inaczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pytanie, panie pośle. Proszę zapytać i czekać na odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Przepraszam, panowie posłowie, przecież realizujemy porządek dzienny, ja za to odpowiadam, jako marszałek prowadzący. Przepraszam, proszę się podporządkować.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Staram się być tolerancyjny, ale będę musiał wprowadzić wreszcie jakiś rygor.</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, proszę zadać wszystkie pytania, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PosełJanZaciura">Pytanie dotyczyło kwestii, czy państwo, proponując zmiany w Karcie nauczyciela, nie proponujecie zmian w całym systemie; ale nowelizacja tego systemu nie odnosi się do innych składników systemu wynagrodzenia. Czy w ten sposób nie burzy się całego systemu płac, który miał preferować, motywować itd.?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Zbyszek Zaborowski z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PosełZbyszekZaborowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dwa zasadnicze i trzy szczegółowe pytania do pana ministra Bauca.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#PosełZbyszekZaborowski">Pierwsze dotyczy tego słynnego już 1 mld zł na wspieranie polityki rozwoju regionalnego. Z analizy budżetu wynika, że jest jeszcze ponad 600 mln na 29 inwestycji wieloletnich, realizowanych przez resorty i wojewodów.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#PosełZbyszekZaborowski">Łącznie to jest kwota 1 mld 600 z kawałkiem. Jeszcze w roku bieżącym było ok. 3 mld. To oznacza zasadniczy spadek nakładów na inwestycje. Czy pan minister nie obawia się kompromitacji idei wsparcia rozwoju regionalnego poprzez kontrakty regionalne wskutek znaczącego zmniejszenia nakładów na inwestycje realizowane poprzez samorządy? Drugie pytanie, bardziej techniczne: Jak pan minister wyobraża sobie zachowanie ciągłości cyklów inwestycyjnych, skoro negocjacje jeszcze nie zostały podjęte, a za miesiąc rozpoczyna się nowy rok budżetowy? Te wszystkie inwestycje są w trakcie realizacji, a rząd nie tylko jeszcze niczego nie uzgodnił, ale nie podjął negocjacji i nie określił kryteriów. To jest następne pytanie: Jakie będą kryteria? Część województw do tej pory nie miała inwestycji wieloletnich. Czy to oznacza, że z uwagi na wspieranie rozwoju regionalnego w całym kraju mniejsza ilość środków będzie przeznaczana na wszystkie województwa? Czy będą finansowane tylko te inwestycje, które do tej pory były realizowane, panie ministrze?</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#PosełZbyszekZaborowski">Druga sprawa dotyczy służby zdrowia. Pani minister Knysok nie była wczoraj uprzejma odpowiedzieć na pytanie, o ile zmniejszy się budżet Ministerstwa Zdrowia w związku ze zwiększeniem składki na kasy chorych. Być może pan minister finansów jest zorientowany w kwocie, jaka ulega zmniejszeniu, jeżeli idzie o nakłady realizowane poprzez resort zdrowia? Jaka część kosztów jest przerzucana na kasy chorych między innymi w wyniku ograniczenia nakładów na procedury wysokospecjalistyczne? Bardzo proszę o odpowiedź na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#PosełZbyszekZaborowski">Kilka pytań szczegółowych. Dotyczą one woj. śląskiego. W woj. śląskim istnieją jeszcze takie instytucje, jak Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Tramwajowe oraz Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku. Minister finansów w budżecie wojewody zaprojektował 0 na Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Tramwajowe. W przypadku Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku - 1,3 mln zł. Wydatki tej instytucji wynoszą ok. 16 mln zł. Jeszcze w tegorocznym budżecie, wskutek poprawki poselskiej, znalazło się 10 mln zł. Pytam: Jak pan minister wyobraża sobie utrzymanie i funkcjonowanie tych instytucji? Jeżeli pan minister zaproponuje komercjalizację bądź komunalizację, to pytam, dlaczego wojewoda, który jest organem założycielskim, do tej pory nie podjął ani komercjalizacji, ani komunalizacji tych przedsiębiorstw. Są one przedsiębiorstwami państwowymi, świadczą usługi dla ludności, a minister finansów w ogóle nie zadbał o te instytucje w swoim budżecie.</u>
          <u xml:id="u-199.5" who="#PosełZbyszekZaborowski">Ostatnie pytanie szczegółowe dotyczy zbiornika Dolny Racibórz. Od kilku lat rząd obiecuje wprowadzenie go do planu inwestycji wieloletnich, w tym budżecie nie ma takiego tytułu inwestycyjnego. Czy pan minister zamierza poprzez negocjacje kontraktu regionalnego wprowadzić tę inwestycję, czy po prostu świadomie została pominięta? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Jacek Kasprzyk z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#PosełJacekKasprzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan minister był uprzejmy zwrócić uwagę na krytycyzm posłów opozycji. Ja chciałbym zapytać, czy rządowi znany jest dokument pt. „Uwagi do projektu ustawy budżetowej”, który przedłożyła każdemu z posłów Kancelaria Sejmu. W tym dokumencie jest sporo wątpliwości, myślę więc, że uwaga o jednostronnym krytycyzmie jest nieuzasadniona. Czy pan podziela tę opinię?</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#PosełJacekKasprzyk">Kolejne moje pytanie dotyczy spraw związanych z wpływami. Czy - mając na uwadze wypowiedź przedstawiciela Głównego Urzędu Statystycznego, że w Polsce wzrasta bezrobocie i że ok. 80% podmiotów gospodarczych traci płynność finansową - rząd uważa, że w tych warunkach ekonomicznych, gospodarczych są realne wpływy zarówno od podmiotów gospodarczych, jak i od osób fizycznych, czyli zatrudnionych tam pracowników?</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#PosełJacekKasprzyk">Następne pytanie dotyczy kwestii bezrobocia. Czy przy obniżających się realnie środkach na pomoc społeczną - a wiadomo, że w Polsce mamy ponad 2,5-milionowe bezrobocie, z czego ok. 80% osób nie ma już prawa do zasiłku dla bezrobotnych - są państwo w stanie zapewnić, że ta grupa społeczna będzie objęta jakąkolwiek pomocą?</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#PosełJacekKasprzyk">Kolejne pytanie, z zakresu polityki społecznej. Od 1998 r. trwają w Sejmie prace nad nowelizacją ustawy o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych, czyli dotyczącej tzw. eksmisji na bruk. Jednym z projektów jest projekt rządowy. Istotą tych zmian jest odejście od eksmisji, a przynajmniej bardzo mocne jej ograniczenie. W tym przypadku ktoś musi ponieść...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#PosełJacekKasprzyk">Już zaraz przejdę do pytania, panie marszałku. Przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#PosełJacekKasprzyk">... koszty wynajmu tych mieszkań w momencie, kiedy użytkownik nie będzie w stanie płacić. Albo zrobią to gminy, albo zrobi to państwo. Nie widać środków zabezpieczonych na ten cel, jeżeli, dajmy na to, w tym roku ta ustawa zostałaby uchwalona.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#PosełJacekKasprzyk">Czwarte pytanie dotyczy zapewnienia środków na restrukturyzację hutnictwa, górnictwa, zbrojeniówki i energetyki. Czy państwo oceniają, że są realne zabezpieczenia środków na te potrzeby, czy też będą tutaj jakieś komplikacje?</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#PosełJacekKasprzyk">W związku z tym mam jeszcze jedno pytanie dotyczące tej sprawy. Czy przewidziane są środki na programy innowacyjno-wdrożeniowe dotyczące innego wykorzystania chociażby źródeł energii? Chodzi mi o węgiel. Jeżeli 1,5 mld zł przeznaczamy na restrukturyzację górnictwa, z czego prawie 1 mld na zwolnienia pracowników, czy nie należałoby - mając świadomość pewnych zagrożeń kryzysowych w świecie, a zatem i związanych z tym czynników energetycznych, wzrostu cen - części środków inaczej wygospodarować.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#PosełJacekKasprzyk">Są przewidziane w budżecie również środki na promocję Polski. Chciałbym się dowiedzieć, czy przewidziane jest również wykorzystanie tych środków na promocję bardziej ofensywnego działania polskich podmiotów na rynkach zagranicznych, a więc na dostosowanie ich nie tylko organizacyjne do funkcjonowania w ramach Unii Europejskiej, ale przygotowywanie ich wręcz do konkurencyjności. My się bardzo otwieramy, natomiast nie ma u nas zainteresowania większą ekspansją na innych terenach.</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#PosełJacekKasprzyk">Ostatnie moje pytanie dotyczy równości podmiotów gospodarczych, co również ma wpływ na wpływy do budżetu państwa. Czy rząd zamierza skończyć z praktyką preferowania podmiotów zewnętrznych? Chodzi mi o wakacje podatkowe. Drastycznym tego przykładem jest chociażby to, co się stało w Daewoo. Minął 5-letni okres i firma się wycofuje. Czy tej praktyki nie należałoby zaniechać i czy nie należałoby stworzyć równie dobrych warunków pomagających w rozwoju naszych rodzimych podmiotów? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Eugeniusz Kłopotek z Klubu Parlamentarnego PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam do pana dwa pytania. Tak jak i wielu poprzedników, niepokoi mnie SAPARD. Chciałbym się dowiedzieć, na jakich przesłankach rząd oparł swoją wiarę w to, że w roku 2001 wykorzystamy limit w wysokości ponad 1 mld zł? Mówię o limicie niewykorzystanym z 2000 r. i 50-procentowym z 2001 r. Jakie przesłanki legły u podstaw tego, by taką kwotę zapisać, bo z informacji - być może nie do końca prawdziwych - które uzyskujemy poprzez media, wynika, że jeżeli nastąpi uruchomienie środków w roku 2000, to co najwyżej od drugiego półrocza. Są również pogłoski, które mówią, że niewykorzystany limit z 2000 r. nie będzie kumulowany w następnych latach realizacji programu, tylko cały program zostanie o jeden rok przesunięty. To jest pytanie dotyczące SAPARD.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Teraz drugie. Wracam z uporem do tej ładnej książeczki „Pakt dla rolnictwa i obszarów wiejskich”. Otóż w tym pakcie przyjętym przez Radę Ministrów nie tak dawno, bo 1 września 2000 r., trzy miesiące temu, zapisano wsparcie czterech filarów tego paktu w roku 2001 na kwotę 7,6 mld zł. Na dwa pierwsze filary, związane z wspieraniem rolnictwa i rozwoju infrastruktury, tworzeniem nowych miejsc pracy, z 7,6 zapisano 7 mld. Podjąłem się trudu wyłuskania z projektu budżetu wszystkich pozycji, które w jakikolwiek sposób korespondują z tymi dwoma filarami, i uszczegółowienia ich troszeczkę dalej. Wyliczyłem, że w projekcie budżetu państwa na rok 2001 na dwa pierwsze filary zaproponowano kwotę od ok. 4 mld zł. Gdybym nawet doliczył środki z SAPARD, które by przyszły w całości, to byłoby to 5 mld. Tak więc mam pytanie: Czy ja po prostu nie potrafię już szukać tych pieniędzy, czy rzeczywiście, powiedzmy sobie szczerze, projekt budżetu nie zakłada wsparcia tych 4 filarów kwotą rzędu 7,6 mld, tak jak 3 miesiące temu Rada Ministrów postanowiła? Proszę po prostu tylko o szczerą odpowiedź na pytanie: Czy ja się mylę, czy rzeczywiście tych środków brakuje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Franciszek Potulski z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#PosełFranciszekPotulski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Tegoroczne nakłady na subwencje wynoszą 19,3 mld plus 1,2 mld, która to kwota została ustalona w porozumieniu między rządem a samorządem. Zwaloryzowanie tej łącznej kwoty z tytułu inflacji daje 22 mld zł. Tymczasem w projekcie budżetu przewidziano niespełna 21,3 mld. Czy to oznacza, że nakłady na oświatę w 2001 r. będą realnie niższe niż w roku obecnym, co znaczyłoby, że również płace pracowników oświaty, w tym nauczycieli, realnie zmaleją? Bo gdyby tegoroczne nakłady tylko zwaloryzować za pomocą wskaźnika inflacji, to powinno być w budżecie 22 mld zł, a jest 21,3.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#PosełFranciszekPotulski">Drugie pytanie. Jeśli planowana na rok 2000 inflacja została przekroczona o ponad 70%, co najmniej o ponad 70%, to jaka jest możliwość, że w następnym roku może zostać ona przekroczona, a zatem czy zaplanowany wzrost realnych płac o 0,4 nie spowoduje powtórki tegorocznego spadku realnej wartości rent i emerytur?</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#PosełFranciszekPotulski">Trzecie pytanie: Gdzie w projekcie budżetu - może nieudolnie szukałem, bo nie mogłem znaleźć - jest ujęta kwota 600 mln, które rząd obiecał przekazać jako swój dług samorządom z tytułu realizacji Karty nauczyciela? Jest do przekazania jeszcze 6. Samorządy, moim zdaniem, zbyt pochopnie uwierzyły, że otrzymają ten zwrot. Gdzie ta kwota jest ujęta w budżecie, bo nie mogę jej znaleźć?</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#PosełFranciszekPotulski">I czwarte pytanie: O ile powinien wzrosnąć udział gmin w podatku dochodowym od osób fizycznych po podniesieniu składki na ubezpieczenia zdrowotne? Składka na ubezpieczenia zdrowotne obniża wartość planowanych dochodów z podatku PIT. Gminy mają w nich swój udział dotychczas wynoszący 27,8%. O ile powinno to wzrosnąć, żeby zachować dochody gmin na tym samym poziomie? Bo inaczej wzrost składki na ubezpieczenia zdrowotne będzie po prostu zrzutką gmin na ten cel. Czy liczba 29,1 została dobrze wyliczona? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Marek Wikiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PosełMarekWikiński">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#PosełMarekWikiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! W projekcie ustawy budżetowej na rok 2000 wszystkie inwestycje centralne, które zostały rozpoczęte w poprzednich latach, zostały włożone do jednego worka i przekazane do ministra Kropiwnickiego. W projekcie tegorocznej ustawy na Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Radomiu zapisano w prognozie na rok 2001 42 mln zł. Mam pytanie, panie ministrze. Czy mogę otrzymać gwarancje, że ta kwota zostanie w przyszłorocznym budżecie utrzymana na tę tak bardzo potrzebną dla regionu radomskiego inwestycję? Bardzo uprzejmie proszę o odpowiedź na to pytanie na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#PosełMarekWikiński">Drugie pytanie: Czy widzi pan minister możliwość zwiększenia nakładów na kredyty studenckie na dalszych etapach prac nad ustawą budżetową? Obecnie zapisana kwota według środowiska studenckiego jest niewystarczająca.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#PosełMarekWikiński">I ostatnie pytanie. Z informacji uzyskanych od starostów w powiatach zwoleńskim i kozienickim wynika, że nakłady rzeczowe na Policję są drastycznie ograniczone. Panie ministrze, czy możliwe jest zwiększenie tych nakładów w dalszych pracach nad ustawą budżetową? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Józef Korpak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PosełJózefKorpak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam kilka pytań do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#PosełJózefKorpak">Pierwsze pytanie. W budżecie państwa na rok 2001 jest wskazana inflacja średnioroczna w wysokości 7,2%. Nasuwają się tutaj wątpliwości. W roku 2000 było 5,7%. Okazało się później, że ta inflacja jest większa. W związku z tym, że inflacja uderza praktycznie we wszystkie dziedziny życia społecznego, które są uwzględnione w budżecie, mam pytanie do pana ministra: Czy ten wskaźnik się utrzyma? Jakie są ewentualne zagrożenia dla tej wielkości, które mogą wpłynąć na jego zmianę? Uważam, że powinniśmy te zagrożenia poznać.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#PosełJózefKorpak">Drugie pytanie. Wszyscy zgadzają się z tezą, że bezrobocie jest zasadniczym problemem, który władze publiczne muszą rozwiązać. Chcę zapytać pana ministra: Jakie środki budżetowe zostaną zaangażowane, aby przeciwdziałać bezrobociu i zaktywizować rynek pracy w 2001 r.? Wydaje mi się, że jest to pytanie, które tutaj się wielokrotnie powtarzało. Uważam, że konieczna jest rzetelna odpowiedź na to pytanie - nie tylko posłom, ale również wielu osobom, które przychodzą do naszych biur poselskich. Poproszę o odpowiedź na to pytanie na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#PosełJózefKorpak">Trzecie pytanie zadaję dlatego, że jeden z posłów stwierdził, że zadłużenie zagraniczne naszego państwa jest zawinione przez rząd pana premiera Buzka. Bardzo bym prosił o odpowiedź na pytanie: Skąd wzięło się zadłużenie zagraniczne budżetu państwa, które ten budżet obecnie obciąża poważnymi kwotami, z tytułu samych odsetek w przyszłym roku ponad 5 mld zł? Ile to zadłużenie wynosi, jakie będą koszty spłaty tego zadłużenia i w jakim czasie zadłużenie to zostanie spłacone?</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#PosełJózefKorpak">Czwarte pytanie wiąże się z tym, że zwykli ludzie po prostu przekładają budżet państwa na proste cyfry, nie czytają tej litanii liczb, która tam jest zawarta, tylko pytają się nas wprost. Takie pytania wprost ja również chciałbym zadać poszczególnym ministrom: O ile kwotowo wzrośnie w 2001 r. w porównaniu do 2000 r. przeciętna emerytura i renta? O ile kwotowo wzrośnie w 2001 r. w porównaniu do 2000 r. wynagrodzenie w sferze budżetowej? O ile wzrośnie przeciętne wynagrodzenie policjanta, sędziego, prokuratora, żołnierza?</u>
          <u xml:id="u-211.5" who="#PosełJózefKorpak">Kolejne pytanie jest pytaniem szczegółowym, również poproszę o odpowiedź na nie na piśmie. Otóż w moim okręgu wyborczym jest realizowane zadanie pod nazwą: kompleksowe unieszkodliwienie odpadów wraz z rekultywacją terenów skażonych po działalności zakładów chemicznych w Tarnowskich Górach. W budżecie woj. śląskiego na realizację tego zadania na rok 2001 została zapisana kwota 4800 tys. nowych złotych. Całość zadania, które ma być realizowane w latach 2000–2005, skalkulowana została na kwotę 350 mln zł. Z budżetu państwa potrzebna będzie kwota ok. 142 mln zł. Mam pytanie: Ile lat będzie realizowane to jakże niezbędne zadanie, które gwarantuje ochronę głównego zbiornika wód podziemnych, z którego wodę czerpią mieszkańcy kilku miast? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Jan Chojnacki z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#PosełJanChojnacki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! W ustawie mówimy o restrukturyzacji górnictwa, o przeznaczonych dużych środkach na tę restrukturyzację. W związku z tym mam pytanie. Chciałbym wiedzieć: W jaki sposób dokapitalizował się w wyniku tej restrukturyzacji majątek kopalń? Jakie technologie zostały zmienione i czy wprowadzono technologie nowoczesne, które gwarantują rozwój tego przemysłu, uzyskanie i utrzymanie jego rentowności? Jeśli chodzi o roboty przygotowawcze, bo w górnictwie trzeba mieć przygotowane wcześniej odpowiednie pola do eksploatacji wyrobiska, to w jaki sposób to będzie przeprowadzone i czy jest pewność, że w następnych latach górnictwo dzięki tym działaniom będzie przemysłem czy gałęzią gospodarki dochodową? Czy też może inaczej, że te pieniądze zostały przeznaczone w głównej mierze na likwidację miejsc pracy i zamykanie wielu kopalń, które nie tylko, że nie przyniosą efektu do budżetu, ale raczej wydatki, bo z tych odpraw budżet państwa będzie musiał wypłacać zasiłki dla bezrobotnych, jak również świadczenia socjalne, żeby rodziny mogły utrzymać się przy życiu, i to nie tylko górnicze, ale i z jego otoczenia. To by było pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#PosełJanChojnacki">Drugie pytanie. Mówimy o rozwoju gospodarki, rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw. I bardzo dobrze. Inwestycje, które prowadzimy, też temu sprzyjają. Mam w związku z tym takie pytanie, może nie pytanie, ale porównanie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pytania, panie pośle, pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#PosełJanChojnacki">Dobrze. Czy środki przeznaczone na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw w wysokości 70,7 mln zł są dużymi środkami w porównaniu np. ze środkami przeznaczonymi na Fundusz Kościelny, które wynoszą 92 989 tys. zł?</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#PosełJanChojnacki">Kolejne pytanie - inwestycje centralne. Też świadczy to o kondycji finansów publicznych państwa. Pan minister był przedtem w Ministerstwie Finansów. W budżecie przygotowanym na 2000 r. zaplanowane było, że w roku 2001 inwestycje centralne będą finansowane z budżetu państwa w wysokości 1 095 319 tys. zł. W tej chwili proponuje się 634 666 tys. zł. Jakkolwiek by było, jest to ok. 460 mln mniej. Ale jednocześnie już w roku 2002 przeznaczamy na te inwestycje budżetu państwa 1 243 762 tys. zł. Tak na okrągło razy dwa. Czym to jest podyktowane? Czy jest taka perspektywa rozwoju gospodarczego kraju, czy wpłyną jakieś środki, nie wiadomo, skąd? Jeśli mówimy o inwestowaniu w gospodarkę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pytanie, panie pośle, pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#PosełJanChojnacki">Tak, dlatego zadaję kolejne pytanie. Planowano na budowę zakładu wzbogacania węgla w Nadwiślańskiej Spółce Węglowej na rok 2001, wcześniej, rok temu, 5,1 mln zł, w projekcie budżetu, który omawiamy w tej chwili, jest 0 zł, ale już w roku 2002 jest planowane 89 369 tys. zł. Kolejna taka inwestycja - Akademickie Centrum Medyczne w Zabrzu, w planie na rok 2001 w projekcie budżetu ubiegłorocznego było 50 mln zł, w tegorocznym projekcie jest aż 765 tys. zł. Na co to jest? To jest na opłacenie zabezpieczenia przez stróżów tego budynku. Ale już w roku 2002 planuje się 104 150 tys. zł. Kolejny przykład - skąd te pieniądze się znajdą?</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#PosełJanChojnacki">Kolejna sprawa. Czy Ministerstwo Finansów lub inne ministerstwa przewidują suszę w następnych latach, dlatego że jeśli chodzi o inwestycje centralne, to w projekcie jest 0 zł na inwestycje związane z gospodarką wodną, ze zbiornikami itd., ale już w roku 2002 jest przewidziane 204 459 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#PosełJanChojnacki">Ostatnie pytanie. Zakład, który się nazywa Orzeł Biały Spółka Akcyjna, pompuje wodę i oprócz tego również przerabia złom z akumulatorów. Zatrudnia 1500 pracowników. Wydatki związane z pompowaniem wody są szacowane na kwotę ok. 14 mln zł. Dotacja budżetowa co roku jest mniejsza i w tym roku proponuje się 5700 tys. zł. I w związku z tym mam pytanie, czy tej wody ubyło, czy obniżyła się energia lub być może zmniejszyły się opłaty za gospodarcze korzystanie z urządzeń wodnych? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Józef Nowicki.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panowie, to niedorzeczne, żeby zadanie pytania trwało ponad 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Chojnacki: Ale to było sześć pytań, panie marszałku.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PosełJózefNowicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałbym zapytać pana ministra, jak to się stało, że inwestycja, która jest w wykazie inwestycji centralnych, Kopalnia Węgla Brunatnego Drzewce została pominięta w budżecie, bo środki, które zostały przekazane do budżetu wojewody wielkopolskiego są po prostu rażąco niewystarczające, żeby cokolwiek w tym zakresie uczynić. Starostwo powiatowe w Koninie uzyskało informację, że może otrzymać 370 tys. zł na wywłaszczanie gruntów, podczas gdy z rachunku wynika, że potrzeba 5–6 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#PosełJózefNowicki">Czy pan minister wie o tym, że kopalnia w ramach umów cywilnoprawnych w tym roku wykupuje grunty o wartości 25 mln, a na przyszły rok zaplanowała wykupienie gruntów o wartości 30 mln zł? Czy pan minister nie uważa, że ta inwestycja wymaga wsparcia ze strony budżetu państwa? Czy nie sądzi pan minister, że wojewoda wielkopolski powinien otrzymać przeznaczone na ten cel środki, bo przecież pan minister, jak sądzę, zdaje sobie sprawę z tego, że jeśli ta inwestycja zostanie zatrzymana w wyniku niemożności wywłaszczenia gruntów, które mogą zatrzymać tę inwestycję, to również pod znakiem zapytania stanie cały proces związany z modernizacją kompleksu paliwowo-energetycznego w Koninie. Bardzo proszę pana ministra o odpowiedź na to pytanie. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Jan Chmielewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#PosełJanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Ministrowie! Istotą każdego budżetu jest między innymi to, że posiada pewne priorytety. Kraje wysoko rozwinięte mają nawet kilka priorytetów w pojedynczej, powiedzmy, liczbie, nie są to rozproszone wielości, bo rozproszone środki nie pozwalają szybko uzyskać jakiegoś efektu. Mam pytania następujące.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#PosełJanChmielewski">Czy nie należy pewnych kwot, tematów, problemów, jeżeli mówimy o kwotach, podawać tutaj także w formie kwotowej, nieprocentowej? Proszę też powiedzieć, czy to nie jest po prostu mylące, bo generalnie kwotowo wiele rzeczy się zwiększa, a procentowo wcale to nie musi akurat w budżecie oznaczać procentowego wzrostu, gdyż produkt krajowy brutto jest wyższy w tym roku, niż planuje się poprzednio. Czy wzrost nakładów na małą i średnią przedsiębiorczość wiąże się z jednoznacznie pozytywną oceną dotychczasowego rządowego programu „Kierunki rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw do 2002 r.”? Jakie będą preferowane formy promocji polskiego eksportu, bo trzeba się na jakieś zdecydować? Jak ceny urzędowe na leki wpływają na kondycję producentów leków w Polsce? I kolejne pytanie do pana ministra: Jaka jest ocena rządu, agencji rządowych, funduszy celowych, ile ich było, ile jest, jaka jest wobec nich strategia, jaką część finansów publicznych one oferują?</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#PosełJanChmielewski">Jak pan minister ocenia proces przygotowania naszej administracji, gospodarki do standardów Unii Europejskiej, bo stąd wynikają konkretne koszty, które muszą być zapisane i które mogą dać właśnie efekt wzrostu w określonych dziedzinach, ale one muszą się pojawić. Na jakie środki pomocowe możemy liczyć w 2001 r. i na jakie one będą cele? Czy wszystkie te środki zostały już zapisane w projekcie budżetu? Czy reformy ustrojowe, restrukturyzacje to nie jednorazowy akt, ale pewien proces, który musi trwać, bo jeżeli psucie trwa wiele lat, to nie można tego w jednym momencie przecież naprawić. Proszę o konkretne informacje na temat wymiernych korzyści finansowych dla nauczycieli, wynikających z reformy oświaty, w bieżącym roku i w roku następnym w porównaniu z poprzednimi latami.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#PosełJanChmielewski">I ostatnie już pytanie, żeby nie przedłużać, to czy kwotowo wzrosły nakłady na te usługi medyczne, które są teraz płacone z kas chorych, w porównaniu z poprzednimi latami? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Franciszek Szelwicki z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#PosełFranciszekSzelwicki">Panie Marszałku! Wszyscy troszczymy się o finanse, ja również spytam pana ministra, bo dzisiaj pan poseł Jurgielaniec powiedział, że poprzednia koalicja wydawała ponad 4% na ochronę zdrowia. Pytam pana ministra, ile miliardów złotych zapłacono za nietrafione zakupy urządzeń, które do dzisiaj są jeszcze niezamontowane? Protokół NIK dotyczący 1995, 1996 i 1997 r. podaje tę kwotę.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#PosełFranciszekSzelwicki">Następna kwestia. Jakie zadłużenie w stosunku do budżetu państwa jest w tych 512 przedsiębiorstwach państwowych przekazanych do narodowych funduszy inwestycyjnych? Jaki procent pracowników pozostał w nich do dnia dzisiejszego, bo już wszyscy wiemy, że co kwartał są tam zwalniani pracownicy.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#PosełFranciszekSzelwicki">I trzecie pytanie. Jaka jest ogólna kwota umorzonych podatków w latach 1993–1997 dla 80. przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym i przez ile lat nie będzie od nich wpływów do budżetu państwa? Dzisiaj pan poseł Kalinowski powiedział, że tylko w tym roku tego odpisu jest ponad 3 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#PosełFranciszekSzelwicki">Następna kwestia. Wszyscy wiemy, panie ministrze, że posłowie dbają o zdrowie, jak również wiemy, że kasy chorych funkcjonują na podstawie ustawy. Pytam, dlaczego kasy chorych nie wywiązują się ze zobowiązań i dlaczego np. łódzka, mazowiecka, podlaska i inne kasy tak wysoko zadłużyły się w stosunku do budżetu państwa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Tadeusz Iwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#PosełTadeuszIwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zanim przystąpię do sformułowania pytań, chciałbym, choć może zabrzmi to paradoksalnie, wyrazić współczucie panu ministrowi finansów, ponieważ znalazł się w takiej sytuacji, która przypomina mi sytuację, gdy przed kilku laty byłem w Gruzji, oczekiwałem na przyjęciu ogromnie wielkiej gościnności, wznoszenia toastów w obecności tamada i gdy to nie następowało, zapytałem siedzącego koło mnie szefa parlamentu Gruzji, dlaczego to nie następuje. On powiedział: sytuacja jest taka, że nawet nikomu się nie chce wznosić toastów. Otóż właśnie sytuacja w Polsce wydaje się dzisiaj taka, że nie wiem, czy nie chce się, czy nawet nie można przedstawić porządnego budżetu.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Toast to chyba zawsze można.)</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#PosełTadeuszIwiński">Być może nie można po prostu ze względu na to, co się działo w ostatnich latach.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#PosełTadeuszIwiński">Pierwsze pytanie jest króciutkie: Skąd się bierze kwota deficytu na poziomie 1,6% PKB? Dlaczego akurat taki wskaźnik a nie inny?</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#PosełTadeuszIwiński">Druga rzecz. Czy pan się zgodzi z dość brutalną tezą, że projekt budżetu, który pan przedłożył i rząd przedłożył, ma charakter odhumanizowany i jest par excellence nakierowany na wskaźniki ekonomiczne, nie bierze w ogóle pod uwagę pierwiastka społecznego, ponieważ mamy de facto obniżenie wydatków, propozycję obniżenia wydatków na kluczowe cele społeczne, niskie nakłady na opiekę społeczną, propozycję wstrzymania waloryzacji zasiłków rodzinnych i wychowawczych, zaostrzenie zasad wypłacania świadczeń przedemerytalnych, wyraźny spadek nakładów na mieszkalnictwo. Czy pan się z tym zgodzi, czy nie? A jeżeli się pan nie zgodzi, to będę wdzięczny za uzasadnienie pańskiego toku rozumowania.</u>
          <u xml:id="u-225.5" who="#PosełTadeuszIwiński">Po trzecie, czy jeżeli — a wszystko na to wskazuje — kwota 8 mld zł proponowana w zapisie wpływów to wishful thinking, pobożne życzenia, które być może się częściowo ziszczą przy uchwalaniu kilku ustaw, ale nie wiadomo, czy tak będzie - to np. co się może zdarzyć, jeżeli Sejm — zatrącił o to pan poseł Zaciura już wcześniej — nie zgodzi się na propozycję zmian w Karcie nauczyciela, które mają doprowadzić do poprawienia znanego już błędu matematycznego. Jak można, przedstawiając projekt budżetu, który siłą rzeczy powinien bardzo dbać o precyzję matematyczną — mówię to jako absolwent studiów ścisłych — zakładać rozwiązania, które w kategoriach teorii prawdopodobieństwa mieszczą się w niskiej strefie stanów średnich, żeby powiedzieć łagodnie?</u>
          <u xml:id="u-225.6" who="#PosełTadeuszIwiński">I ostatnie, czwarte pytanie - wspominał już o tym pan poseł Pietrewicz - mianowicie jeżeli o sile czy o słabości Polski, ja tak uważam, zadecydują dwa czynniki: stan gospodarki oraz nauka i postęp techniczny, to jak może być w projekcie budżetu na przyszły rok - zresztą można powiedzieć, że żaden z budżetów z minionych lat, żeby sformułować sprawę uczciwie, nie był pod tym względem wystarczająco otwarty - wyraźny spadek nakładów na naukę i postęp techniczny, na Polską Akademię Nauk itd. Jak może dochodzić do tego, że udział procentowy w wydatkach na te cele w Polsce jest 5–7 razy niższy aniżeli w państwach Unii Europejskiej, nie wspominając o Japonii, Stanach Zjednoczonych itd. I czy w ogóle - i to już jest moja ostatnia uwaga, nawiązuję tu do mojego ulubionego powiedzenia Johna Kennedy'ego, który twierdził, że lepsze są nieprzyjemne prawdy niż przyjemne iluzje - nie odnosi pan wrażenia, że jest to pod wieloma względami budżet iluzji? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Józef Bergier z klubu AWS zada pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#PosełJózefBergier">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Naturalną rzeczą jest, iż jeszcze przez wiele lat w polskim parlamencie będzie łatwiej poddawać krytyce budżet niż wskazywać jego pozytywne strony. Chciałbym skierować pytanie do ministra edukacji, pana ministra Książka. Czy zgodzi się pan, panie ministrze, że jednak w tym trudnym budżecie są zapisy, które dobrze świadczą o działach obejmujących oświatę i wychowanie oraz szkolnictwo wyższe? I stąd dwa pytania: Czy prawdą jest, że w naszym szkolnictwie w roku 2001 Polska wyjdzie na pierwsze miejsce w Europie pod względem obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego, wprowadzając czwartą godzinę lekcyjną. Oczywiście można na to zareagować i uśmiechem, jak czyni to jeden z parlamentarzystów opozycji.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#PosełJózefBergier">I drugie pytanie...</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Iwiński: Trzeba obniżyć wiek rozpoczynania nauki do sześciu lat, jak czynią to na świecie...)</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#PosełJózefBergier">Panie pośle, zapraszam pana na dyskusję merytoryczną na ten temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pytać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#PosełJózefBergier">I drugie pytanie: Czy prawdą jest, iż w kolejnym roku akademickim powstaną następne wyższe szkoły zawodowe, które są szansą rozwoju dla małych regionów. I zadając to pytanie, odpowiadam na pytanie postawione przez posła opozycji w czasie debaty, który dopytywał się, czy są jakiekolwiek elementy dające szansę wyrównywania różnic w przypadku miast, które utraciły status wojewódzki. Zadając to pytanie, mogę powiedzieć na przykładzie mego miasta Białej Podlaskiej, że takie szanse miasta mają i wówczas ok. 90% młodych ludzi z tego środowiska korzysta z tej propozycji.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#PosełJózefBergier">Reasumując, zadaję pytanie w sposób następujący: Czy w dziale: Oświata i wychowanie oraz w dziale: Szkolnictwo wyższe są zapisy, którymi możemy się w tym budżecie pochwalić? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Grzegorz Woźny z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#PosełGrzegorzWoźny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie powtarzając pytań, które zostały zadane, postawię trzy krótkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#PosełGrzegorzWoźny">Panie Ministrze! Z czego wynika bardzo optymistyczny wzrost wpływów z podatku od osób fizycznych, nominalnie o 11,7%, a realnie o 4,2%, skoro w świetle doświadczeń bieżącego roku wpływy będą niższe od zaplanowanych o 2,2 mld zł, tj. o 8,7%?</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#PosełGrzegorzWoźny">Pytanie drugie. Jak rząd wyobraża sobie ochronę osób najbiedniejszych, których rzesza z dnia na dzień rośnie, skoro wydatki na opiekę społeczną są realnie mniejsze w porównaniu z rokiem bieżącym? Wydatki na domy opieki społecznej, na zasiłki i pomoc w naturze, na zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze - chodzi o największe pozycje w tym dziale - mają być w roku 2001 w porównaniu z rokiem bieżącym mniejsze także w ujęciu nominalnym. Przy pogłębiającym się stanie ubóstwa licznych grup społecznych trudno zaakceptować takie ustalenia wydatków w przypadku opieki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#PosełGrzegorzWoźny">I trzecie pytanie. W jakim zakresie w projekcie budżetu na 2001 r. uwzględniono długi samorządów, organów administracji centralnej w odniesieniu do oświaty, zdrowia, opieki społecznej i urzędów pracy? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Czesław Śleziak z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#PosełCzesławŚleziak">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#PosełCzesławŚleziak">Moje pytania dotyczyć będą tej części budżetu, która odnosi się do ochrony środowiska i przyrody. Czy rząd, czy pan, panie ministrze, ma świadomość tego, że jest to najbardziej wrogi dla środowiska i przyrody budżet od 1991 r. i to wbrew temu, co w Brukseli niejednokrotnie opowiadamy o czynieniu postępów również w zakresie dostosowywania się do standardów z punktu widzenia finansowego? Ten budżet to jest obniżenie w stosunku do tego roku o 30–70% wydatków. Pytam: Jakie jest uzasadnienie merytoryczne wycofania się w przypadku budżetu z finansowania zadań w 2001 r.? Między innymi dotyczy to 7 zadań w zakresie gospodarki wodnej. Mówi się o kontynuacji tego od 2002 i 2003 r. Kto poniesie odpowiedzialność za ewentualne zagrożenia dla życia i zdrowia, jeśli dojdzie do katastrofy? Nie wiem, czy pan ma świadomość śląskiej bomby ekologicznej. Dzisiaj komisja sejmowa dostała pismo od likwidatora, że przerywa wszelkie prace, ponieważ firmy, które realizują te inwestycje, już wydały 20 mln zł, a wy panowie planujecie 4 mln zł na przyszły rok. Potrzeba 360 mln zł. To jest bomba, to jest zbiornik wody pitnej dla 600 tys. ludzi, to może grozić katastrofą. Kto za to poniesie odpowiedzialność? Skończę na tym, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Michał Kaczmarek z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#PosełMichałKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam dwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#PosełMichałKaczmarek">Panie ministrze, z uwagi na brak w projekcie budżetu informacji pytam: Jak ma zostać sfinansowany deficyt Funduszu Pracy w 2001 r.?</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#PosełMichałKaczmarek">Drugie pytanie. Dlaczego w trzecim roku istnienia województw, mimo iż na sztandarach wypisano, że nowe województwa mają realizować politykę regionalną, nie uda się tej polityki regionalnej realizować z powodu pomieszania kontynuacji inwestycji centralnych z zadaniami polityki regionalnej? Kwota przeznaczona na te obydwa cele uniemożliwia realizację ustawy o wspieraniu rozwoju regionalnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Były to pytania.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Przechodzimy teraz do udzielenia odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Chcę Wysoką Izbę poinformować, że zgłosiło się ośmiu przedstawicieli rządu do udzielenia odpowiedzi. A po zakończeniu tego punktu mamy jeszcze pełne cztery punkty porządku dziennego. Stąd chyba rozumiecie moje zdenerwowanie. Nie byliście jednak wyrozumiali dla regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości ministra Janusza Niedzielę.</u>
          <u xml:id="u-236.5" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">No, nareszcie jakoś świątecznie powiało.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiedziela">Panie marszałku, urodziłem się w Wielki Piątek, tak że...</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiedziela">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Odpowiadam na pytania odnoszące się do resortu sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiedziela">Jedno z pytań, które padły, dotyczyło tego, czy rząd, państwo interesuje się zakładami przywięziennymi. Otóż mogę potwierdzić, że tak. W tej chwili opracowywany jest już projekt, który doprowadzi do systemowych zmian w zakresie zatrudnienia w tych zakładach przywięziennych i w niedługim czasie zostanie skierowany pod obrady rządu, a następnie Sejmu. Mamy nadzieję, że dotychczasowe rozwiązania systemowe, chociażby ulgi VAT-owskie, zostaną z powodzeniem zastąpione przez ten nowy system. Ponieważ nie jest to ustawa, która ma charakter okołobudżetowy, pozwolę sobie w tej chwili jej szczegółowo nie omawiać, natomiast uczynię to w momencie przedstawienia tego projektu przez rząd.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiedziela">Pan poseł Gruszka zadał pytanie, jak można zmniejszyć czas rozpoznawania spraw. Otóż bez wątpienia poprzez zmianę procedur. Przyznaję, że procedury, które są w tej chwili stosowane, są procedurami niezwykle kosztownymi i nieefektywnymi. Przypomnę, że rząd zgłosi w najbliższym czasie do Sejmu w ramach całego pakietu ustaw dotyczących spraw karnych również zmiany w Kodeksie postępowania karnego, gdzie przewidujemy znaczne uproszczenia procedur. Myślę, że będzie to właściwy środek w zakresie postępowania cywilnego. Takie zmiany zostały już dokonane, a pracujemy również nad pewnymi zmianami np. w zakresie postępowania ze sprawami cywilnymi. Sądzimy, że w ten sposób, nawet dysponując stosunkowo skromnymi środkami finansowymi, będziemy w stanie w przyszłym roku załatwić większą ilość spraw niż w roku obecnym.</u>
          <u xml:id="u-237.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiedziela">Padło pytanie, czy możliwe jest funkcjonowanie sądów bez środków finansowych i większej liczby sędziów. Chciałbym przypomnieć, że budżet przewiduje znaczne zwiększenie liczby stanowisk sędziów i referendarzy, czyli stanowisk związanych z wyrokowaniem. Będzie 400 sędziów i 200 referendarzy - to powinno wystarczyć, zarówno jeśli chodzi o kwestie związane z wprowadzeniem Krajowego Rejestru Sądowego od stycznia przyszłego roku, jak i z przejściem spraw wykroczeń do sądów, co będzie dokonywać się jesienią przyszłego roku. Ta ilość etatów powinna być wystarczająca. Nasze badania w tym zakresie potwierdzają te dane.</u>
          <u xml:id="u-237.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiedziela">Jednocześnie chciałbym przypomnieć, że ten budżet zawiera dość optymistyczne dane, jeżeli chodzi o wynagrodzenie w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości. Sędziowie uzyskują znaczący, bo 0,3%, wzrost wskaźnika wynagrodzeń, co jest, myślę, wiadomością bardzo pomyślną i przyczyni się do utrzymania najlepszych sędziów w zawodzie. Od 1 stycznia będzie również wzrost wskaźnika wynagrodzeń dotyczącego Służby Więziennej. I są to starania pana ministra Kaczyńskiego zaakceptowane przez rząd.</u>
          <u xml:id="u-237.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiedziela">Pani poseł Kleitz-Żółtowska zwracała się z pytaniem o rekompensaty z tytułu utraty ulgi VAT-owskiej dla zakładów przywięziennych. To pytanie wynika z pewnego nieporozumienia. Otóż rzeczywiście taka ulga została utracona, natomiast dla zakładów przywięziennych, a właściwie dla całej Służby Więziennej przewidziano środki budżetowe, ale były to środki budżetowe, a nie dotacja, i środki te zostały skierowane do wszystkich jednostek, czyli zakładów karnych i aresztów śledczych, a pośrednio one trafiły oczywiście do zakładów, przedsiębiorstw przywięziennych, ponieważ tam dokonują zakupów zakłady karne i areszty śledcze.</u>
          <u xml:id="u-237.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiedziela">To wszystko, jeżeli chodzi o kwestie dotyczące wymiaru sprawiedliwości. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana ministra Ryszarda Brzezika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBrzezik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chciałbym udzielić odpowiedzi na pytania związane z budżetem w części dotyczącej rolnictwa, rynków rolnych i rozwoju wsi. Może zacznę od pewnych generalnych wielkości, bo m.in. pan poseł Zarzycki zarzucał przedłożonemu dokumentowi, że ten dokument stanowi dla niego propagandę sukcesu. Jeśli chodzi o wielkości zapisane w tych wymienionych częściach, jak również w rezerwach budżetowych - ale bez środków pochodzących z SAPARD i PHARE - to w odniesieniu do rolnictwa są one wyższe o 17,5% w stosunku do ustawy budżetowej na rok 2000. Jeśli doliczymy środki, które w ustawie budżetowej zostały zapisane jako środki pochodzące z SAPARD i PHARE, wówczas ten wzrost w stosunku do roku bieżącego, w zasadzie do ustawy budżetowej na rok 2000, będzie wynosił nominalnie 21%. To są pewne fakty, o których, jak sądzę, nie warto dyskutować - to są liczby, które zostały zapisane.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBrzezik">Pan poseł Kłopotek...</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#komentarz">(Poseł Eugeniusz Kłopotek: Tylko w jednej pozycji jest wzrost.)</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBrzezik">Już odpowiadam...</u>
          <u xml:id="u-239.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBrzezik">Odpowiem w takim razie w pierwszej kolejności na pytania zadane przez pana posła Kłopotka, dotyczące Paktu dla wsi. Szczerze odpowiadam, że nie w pełni prawdopodobnie będę w stanie zaspokoić oczekiwania pana posła, gdyż Pakt dla wsi jest dokumentem ponad resortowym i obejmuje odnośnie do strony budżetowej wydatki zapisane nie tylko w budżecie ministra rolnictwa, ale również budżetach pozostałych resortów, m.in. ministra gospodarki, ministra pracy, oświaty itd. Mogę powiedzieć w ten sposób, że jeśli chodzi o filar pierwszy — wspieranie rolnictwa — i środki tam przewidziane na rok 2001 w wysokości ok. 3300 mln zł, to tutaj się pewnie zgodzimy, że te środki znajdziemy w budżecie ministra rolnictwa. Jeśli chodzi o filar drugi, 3700 mln, musimy, panie pośle, obok środków SAPARD uwzględniać środki we wspomnianych przeze mnie ministerstwach, a także środki, które nie są zapisane w budżecie państwa, ale są zapisane w pakcie, np. środki wydatkowane przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa na cele związane z restrukturyzacją wsi polskiej.</u>
          <u xml:id="u-239.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBrzezik">Tyle mam na ten temat do powiedzenia wprost i w tym momencie. Myślę, że jeśli chodzi o pytania szczegółowe dotyczące poszczególnych pozycji, takiego rozbioru na poszczególne elementy, to będzie dobra do tego okazja na posiedzeniach komisji rolnictwa, która niebawem się prawdopodobnie zbierze, a do której dzisiaj skierowana została szczegółowa informacja dotycząca budżetu ministra rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-239.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBrzezik">Szczegółowe...</u>
          <u xml:id="u-239.7" who="#komentarz">(Poseł Eugeniusz Kłopotek: Panie ministrze, dwa zdania o SAPARD.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę, proszę kontynuować.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#komentarz">(Poseł Eugeniusz Kłopotek: Prośba. Skoro pan już odpowiada na moje pytania - przepraszam, panie marszałku - to o tym SAPARD jeszcze.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBrzezik">Czy mógłbym jednak według porządku, który przygotowałem...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Tak, tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBrzezik">Obiecuję, że o SAPARD, panie pośle, również.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBrzezik">Jeśli chodzi o pytanie generalne, dlaczego w takich, a nie innych proporcjach zostały podzielone środki będące w dyspozycji ministra rolnictwa, powiem najkrócej, jak można: Takiego wyboru dokonał minister rolnictwa - mając do dyspozycji określone środki, o których wspominałem, a więc wyższe o te 17% - preferując między innymi znacznie wyższe wydatki na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt, co jest chyba, zwłaszcza w dniu dzisiejszym, zrozumiałe (przypominam, że rezerwa na ten cel wzrasta z 21 mln zł do 51 mln zł), i oczywiście, wspominane w wielu wystąpieniach panów posłów, zwiększenie środków Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Tu są zarówno wydatki agencji, które mają charakter sztywny i wynikają z wcześniej udzielonych kredytów - przypomnę, że w tym roku agencja skierowała znaczne środki na przykład na pomoc gospodarstwom dotkniętym suszą - i skutki tych kredytów będą w większości odczuwalne po stronie wydatków budżetowych w roku przyszłym, jak również wszelkie wydatki związane przecież z przyjmowanymi w tej Izbie ustawami, m.in. o grupach producenckich, o poszczególnych rynkach. W większości tych ustaw przewidziane jest, że ta właśnie agencja będzie finansowała tam zawarte programy. W tejże agencji są również środki w wysokości ok. 160 mln zł na współfinansowanie programu realizowanego z SAPARD.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBrzezik">Dodam tu jeszcze wyjaśnienie dotyczące szczegółowych podziałów środków. Pytanie zadane przez pana posła Pietrewicza było konkretnie sformułowane i chcę na nie konkretnie odpowiedzieć. Rzeczywiście w budżecie pod pozycją „odsetki od kredytów rolnych” jest kwota 250 mln zł, czyli mniejsza od poprzedniej, bo było 378 mln zł, ale wynika to właśnie z tego, że w większości skutki przeniesione na rok 2001 kredytów udzielanych w tym roku są nie w tej pozycji, lecz właśnie w obrębie kwot przewidzianych dla Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Te środki, które w środowisku rolniczym nazywamy dopłatami do kredytów nawozowych i skupowych, mają zagwarantować udzielanie nowych kredytów, podczas gdy skutki kredytów tegorocznych w większości będą finansowane z budżetu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBrzezik">Wreszcie sprawa SAPARD, a więc środków, które, jak oczekujemy, wreszcie w roku przyszłym wpłyną do Polski i będą wspierały restrukturyzację polskiego rolnictwa. Jedno, co jest pewne i co chciałbym przekazać, to to, że program operacyjny dotyczący SAPARD, a więc dokument, którego obowiązek opracowania ciążył na stronie polskiej, a który określa cele, środki i sposoby wydatkowania tych środków pomocowych oraz współfinansowania, został zaakceptowany przez Unię Europejską.</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBrzezik">Jest również faktem to, że do dnia dzisiejszego nie mamy podpisanego memorandum finansowego, ani wieloletniego, ani przyszłorocznego. Prace w tej sprawie trwają. Jeszcze dzisiaj najpewniej minister Chrzanowski wylatuje do Brukseli, będzie prawdopodobnie na ten temat rozmawiał. Brak podpisanego memorandum finansowego jest to oczywiście pewne utrudnienie, jeśli chodzi o pewność, sposób i termin wpłynięcia tych środków, niemniej jednak, według wszelkich znaków na niebie i ziemi, te środki od roku przyszłego będą wpływać. Przy tym są również pewne zapewnienia co do sposobów i możliwości spożytkowania tych środków. Mamy, jak myślę, potwierdzone przez ministra finansów informacje, że środki te można będzie wydawać w cyklach dwuletnich, a więc środki SAPARD przeznaczone na ten cel w roku 2000 będzie można wydać, jeśli się uda, jeszcze w tym roku i w roku następnym, z roku 2001 - zarówno w roku 2001, jak i w roku 2002 itd. W ten sposób zapisano w budżecie - jak myślę, dość ostrożnie - że w przyszłym roku z tego tytułu uda nam się wydatkować zarówno środki SAPARD-owskie, które były zapisane na rok 2000, jak i 50% środków SAPARD z 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-243.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBrzezik">Było pytanie, czy jest to realne, na czym opieramy przekonanie, że będzie możliwość wydatkowania tych środków w takiej wysokości, a więc w wysokości około miliarda złotych. A opieramy je na tym, że we wspomnianym przeze mnie programie operacyjnym założyliśmy, że w pierwszym okresie funkcjonowania tego programu znaczne środki będą skierowane na wspieranie infrastruktury na terenach wiejskich. Po ostatnich wnioskach, jakie napływają z samorządów, oraz ze względu na to, że samorządy, zwłaszcza gminne, są jak na razie w naszej ocenie dobrze przygotowane do stosowania procedur - a więc są przeprowadzane przetargi, są przygotowane wnioski, które spełniają już, przynajmniej w znacznej części, wymagania w zakresie procedur, jakie będą prawdopodobnie obowiązywały w SAPARD - sądzimy, że te środki będą w dużym stopniu skierowane na rozwój infrastruktury, a gminy, jak tu słusznie podkreślano, oczekują na możliwość wydatkowania tych środków.</u>
          <u xml:id="u-243.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBrzezik">Jest również tajemnicą poliszynela, że jesteśmy przed równie ważnym krokiem związanym z akredytacją agencji, to znaczy z uznaniem Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa za zdolną do spełniania wszelkich wymagań Unii Europejskiej w tym zakresie. Została wybrana firma audytorska, właśnie w tych dniach rozpoczął się proces audytu, bodajże w dniu wczorajszym, w związku z tym ten proces biegnie. Trudno tutaj o składanie solennych przyrzeczeń czy, panie pośle, deklaracji. Opisuję stan, jaki jest na dzień dzisiejszy.</u>
          <u xml:id="u-243.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBrzezik">Jeśli chodzi o pytania szczegółowe, to pragnąłbym się odnieść do jednego z licznych pytań, do pytania zadanego przez posła Kulasa i jeszcze przez kogoś. Przepraszam, tego nie odnotowałem. Sprawa dotyczy finansowania izb rolniczych. Jak państwo posłowie pamiętacie, ustawa o izbach rolniczych od przyszłego roku zmienia system finansowania izb rolniczych. Zresztą było to zapowiadane w momencie przyjmowania ustawy o izbach rolniczych. Izby rolnicze przestają być finansowane wprost ze środków publicznych budżetu państwa, a przechodzą na zakładany przecież pierwotnie system finansowania z odpisów od podatku rolnego. Ze względu na okres przejściowy związany z tym, że pobór podatku odbywa się w okresach kwartalnych, na pierwszy kwartał, na przełom lat 2000 i 2001, przewidziano na to - można to oczywiście określić jako skromną kwotę - 1600 tys. zł. Jest również faktem, że minister rolnictwa, jak gdyby przenosząc sugestie izb rolniczych na forum rządowe, wnosił o większe środki. Myślę, że jeśliby się okazało, że są potrzebne środki, które są jeszcze stosunkowo niewielkie, to w trakcie prac parlamentarnych, będą mogły być one w jakiś sposób wygospodarowane.</u>
          <u xml:id="u-243.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBrzezik">Były również pytania o sprawy bardziej generalne dotyczące sytuacji dochodowej i sytuacji w mleczarstwie, były też inne bardziej szczegółowe pytania. Myślę, że ze względu na późną porę oraz fakt, że nie wszystkich panów posłów to interesuje, minister rolnictwa odpowie na nie szczegółowo na posiedzeniach komisji lub przy najbliższej okazji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej panią Ewę Lewicką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wielu osób, które zadały pytania dotyczące fragmentu obszaru, za który odpowiada minister pracy, mianowicie pytania dotyczące pomocy społecznej i środków na pomoc społeczną, a także Funduszu Pracy, nie ma w tej chwili na tej sali, postaram się jednak odpowiedzieć na generalne kwestie poruszone w pytaniach.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Po pierwsze, problematyka pomocy społecznej, a szerzej ujmując tę kwestię, poruszana także w debacie wstępnej w wystąpieniach i oświadczeniach klubowych problematyka ubóstwa, bo tak ona była tutaj przedstawiana. Proszę państwa, warto może na tle wysuwanych tu postulatów czy konkluzji przyjrzeć się pewnej dynamice tego zjawiska, to znaczy powiedzieć sobie, o czym tak naprawdę tutaj mówimy.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">W wystąpieniu pana posła Kalinowskiego pojawił się taki oto wątek, że bardzo wiele rodzin podlega temu zjawisku, to znaczy, że znajduje się w obszarze ubóstwa. Mowa była o 6 mln, jak też o kilkunastu milionach osób, których to dotyczy, a więc o zjawisku, które miałoby przybrać pewne apokaliptyczne rozmiary. Otóż nie bagatelizując skali zjawiska ubóstwa, należy powiedzieć, czym dzisiaj w Polsce można to mierzyć, to znaczy jakimi miarami, i czy ta dynamika ma tendencję wzrostową, czy też utrzymuje się na tym samym poziomie. Dzisiaj w Polsce tak naprawdę w miarę obiektywnie mierzy się ubóstwo, po pierwsze, liczebnością rodzin objętych pomocą społeczną. To jest kryterium umowne, dlatego że wszystkie inne obiektywne lub subiektywne kryteria prowadzą nas do konkluzji, które właściwie dzisiaj są nie do wykorzystania. Otóż taką miarą ubóstwa czy też miarą skali potrzeb rodzin jest kryterium dochodowe dzisiaj wyrażone kwotą 324 zł. To jest mniej więcej 64% minimum socjalnego na osobę. I to kryterium prowadzi nas do następującej informacji:</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Przy zastosowaniu tego kryterium aktualnie w Polsce objętych jest pomocą społeczną w różnej postaci około 1,5 mln rodzin; przychodzi po pomoc społeczną, spełniając to kryterium dochodowe. Nie oznacza to, że są to jedyne osoby, które znajdują się w kręgu zainteresowania państwa i pomocy społecznej. Przeciętnie w tych rodzinach żyje około 3,5 osoby. Oznacza to, że tak naprawdę w tym kręgu zainteresowania państwa znajduje się około 5 mln osób. I tak należy tę skalę ustawić. I teraz, mierząc tym samym kryterium ten problem, dochodzimy do następującego wniosku. W roku 1997 przy zastosowaniu tegoż kryterium pomocą społeczną objętych było 13,3% rodzin. W roku 1998 był niewielki spadek - 12,1%. Dzisiaj mamy do czynienia z niewielkim wzrostem - 14,4%. Dzisiaj, to znaczy mówimy o roku 1999, bo mamy dane zarówno nasze własne, ministerstwa pracy, jak i GUS dotyczące tego problemu. A więc nie mówimy o jakimś powiedziałabym procesie lawinowego narastania ubóstwa w Polsce, mówimy natomiast o istotnych problemach społecznych, które związane są z innymi kwestiami, m.in. z kwestią bezrobocia i wysokiej skali bezrobocia, która przenosi się na kondycję ekonomiczną rodzin, i trzeba o tym pamiętać. O tym będzie mówił pan minister Kołodziejczyk. Ja starałam się państwu pokazać jakby skalę zjawiska.</u>
          <u xml:id="u-245.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">W pytaniach szczegółowych pani posłanki Bańkowskiej, pana posła Wody, pani posłanki Nowackiej, a także pań posłanek Ewy Tomaszewskiej i Kleitz-Żółtowskiej pojawiały się szczegółowe pytania dotyczące kwestii przeznaczania środków z pomocy społecznej na bardzo określone cele. Dwie rzeczy wymagają wyraźnego wyjaśnienia, ponieważ jest tu pewne nieporozumienie. I tak np. pani posłanka Nowacka pyta z troską, zresztą wielu posłów o to pytało, o środki na dożywianie uczniów, wskazując na to, że między rokiem 2000 a 2001 nastąpił nominalny spadek nakładów na ten cel.</u>
          <u xml:id="u-245.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Na czym polega nieporozumienie? Otóż nie chodzi tu o symboliczną kwotę wydatków na jedno dziecko dożywiane w wysokości 90 groszy, jak zostało to przez panią posłankę policzone, tylko tak naprawdę oznacza to wydatki rzędu średnio 1,69 zł, przy czym waha się to w różnych województwach od 1,35 do 2,15 zł w zależności od województwa, którego to dotyczy. Skąd się biorą te różnice w wyliczeniach? Otóż biorą się stąd, że dożywianie dzieci finansują dwie strony: budżet państwa i samorządy. To nieporozumienie w podawaniu kwot bierze się stąd, że te proporcje są jak 70% do 30%. Do pieniędzy budżetu państwa dodawane są jeszcze pieniądze gminy.</u>
          <u xml:id="u-245.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Teraz ważna jest jeszcze jedna proporcja - i to jest, myślę, dla państwa posłów istotna informacja - otóż spośród 3300 tys. dzieci, które skorzystały z tej formy pomocy w roku 1999, aż 2 mln stanowiły dzieci zamieszkałe na wsi, a więc była to pomoc dla dzieci wiejskich, czyli z regionów, w których problem ubóstwa jest relatywnie bolesny i znaczący. Wśród tych wypłaconych form pomocy aż 61% stanowiło dożywianie przeznaczone dla dzieci wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-245.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Inny problem, który był przez państwa poruszany, dotyczył rodzin zastępczych. Tutaj też doszło do pewnego nieporozumienia. Otóż w trakcie dyskusji stwierdzono, że zmniejszono środki na rodziny zastępcze i że to prawdopodobnie o czymś świadczy, to znaczy albo nastąpiła jakaś zmiana polityki państwa w tym zakresie, albo dzieje się coś niepokojącego. Otóż chciałam państwu powiedzieć, że nastąpiło w gruncie rzeczy, tak wynika z naszych raportów, zmniejszenie zapotrzebowania na środki tego typu. W sumie w pierwszym półroczu tego roku zaledwie 40% zaplanowanych środków zostało wykorzystanych na rodziny zastępcze. Przyczyny tego mogą być różne: zaplanowano trochę więcej, z pewną rezerwą, bojąc się powtórzenia zeszłorocznych problemów, albo istnieją jakieś zatory w wypłacaniu tej formy pomocy. Pierwsze półrocze zakończono wykonaniem na poziomie 40% zaplanowanych środków. Mając tę informację, w przyszłym roku w stosunku do wykonania przewidywanego zaplanowano nieco mniej środków.</u>
          <u xml:id="u-245.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Trudno jest odnosić się do wypowiedzi pani posłanki Bańkowskiej, która pytała o bardzo konkretne kwoty przeznaczone dla woj. kujawsko-pomorskiego. Myślę, że jest to kwestia do rozpatrzenia w Komisji Polityki Społecznej, podobnie zresztą jak wiele elementów szczegółowych planów, także planu przedstawionego przez ministerstwo pracy, dotyczącego pomocy społecznej. Państwo posłowie dostaliście takie materiały i warto się im przyjrzeć w toku prac w komisji. Z tych materiałów wynika, że np. o 0,3% wzrosły nakłady na placówki opiekuńczo-wychowawcze, o 3,5% wzrastają zasiłki i pomoc w naturze, liczona łącznie ze składkami i rezerwami. Tutaj chciałam zwrócić uwagę państwa posłów na to, że tabele przedstawione m.in. przez ministerstwo pracy trzeba czytać razem z kwotami zawartymi w rezerwach. Otóż wydaje się, że wiele nieporozumień i wiele pytań dotyczących m.in. obszaru pomocy społecznej bierze się stąd, że w tym budżecie trzeba szukać środków na określone cele czy na określone kierunki polityki w wielu miejscach. Trzeba ich szukać w budżetach wojewodów, trzeba ich szukać w rezerwach. Jeśli więc pada pytanie o pomoc państwa rodzinom w świadczeniach typu zasiłki rodzinne czy jednorazowe dodatki, to one są w wielu miejscach budżetu. W tym wypadku zwracam uwagę na to, że one znajdują się w rezerwach. W przyszłym roku znaczny wzrost wydatków ma nastąpić na zespoły orzekające o stopniu niepełnosprawności, aż 37,2%.</u>
          <u xml:id="u-245.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Chciałam też odpowiedzieć pani posłance Kleitz-Żółtowskiej, że zmieniły się nieco kryteria, bo tego dotyczyło pytanie, stosowane przy naliczaniu środków na pomoc społeczną. Jakie były do tej pory i jakie przyjęto przy tworzeniu tego projektu? Otóż do dzisiaj planowano środki dla całego kraju, m.in. uwzględniając bilans potrzeb przedstawiany przez wojewodów, a opracowany z udziałem samorządów wszystkich szczebli, bo taki był wymóg. Brano pod uwagę planowany wzrost cen i usług konsumpcyjnych na rok następny, brano także pod uwagę przewidywane wykonanie środków w roku bieżącym. Dokonując podziału środków na zasiłki, stosowano metodę parametryczną - ta metoda jest tu ważna - uwzględniającą liczbę mieszkańców w danym województwie, liczbę osób bezrobotnych w tym województwie, a więc kryterium bezrobocia było zawsze brane pod uwagę przy naliczaniu tych środków, oraz liczbę osób w wieku nieprodukcyjnym. Określało się udział procentowy dla każdej takiej wielkości. W roku bieżącym, jeśli chodzi o te bardzo skomplikowane kryteria, to zastosowano je, ale tak naprawdę przeważającym kryterium były zgłaszane przez wojewodów potrzeby. Jest to kryterium niewątpliwie uproszczone. Trzeba powiedzieć, jak sygnalizuje Ministerstwo Finansów, bo opieramy się na takiej informacji, że zgłaszane przez wojewodów potrzeby uległy jednak pewnej redukcji. I to też stało się przyczyną, że niektóre pozycje w prezentowanych tabelach są niższe niż w roku poprzednim. To są kwestie dotyczące pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-245.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Chciałabym państwu jednocześnie odpowiedzieć na kwestie poruszone m.in. przez panią posłankę Filek, ale także wcześniej przez pana posła Manickiego, przez pana posła Steca oraz pana posła Lewandowskiego, a dotyczące nie tyle Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ile problemów związanych z planem finansowym FUS i innymi sprawami. Po pierwsze, pani posłanka Filek pytała o szczegóły w gruncie rzeczy planu finansowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który zostanie w dniu jutrzejszym przekazany komisji sejmowej, ze wszystkim szczegółami. Ja przekażę tylko podstawowe, najważniejsze informacje. Jest to procedura, która obowiązuje od dawna, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych przedstawia Komisji Polityki Społecznej plan finansowy, który tłumaczy niejako wszystkie wewnętrzne zależności.</u>
          <u xml:id="u-245.11" who="#komentarz">(Poseł Anna Filek: Od wszystkich mamy, a od zakładu nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-245.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Ale, pani posłanko, od razu powiem, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych wystąpił o to, żeby mógł w dniu dzisiejszym przekazać ten plan finansowy, i tak też się stanie. Poprosił o prolongatę i w dniu jutrzejszym pani posłanka będzie miała te informacje. Ja nie uchylam się od odpowiedzi; te najważniejsze kwestie za chwilę przekażę. Po pierwsze, pani posłanka niepokoiła się, czy na pewno prawidłowo została zaplanowana kwota na uregulowanie ubytku składki Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, składki przekazywanej potem do otwartych funduszy emerytalnych. I było pytanie o to, jaką założono liczbę uczestników tego drugiego filara i w związku z tym jaki jest ubytek składki. Chcę państwu powiedzieć, że zarówno w roku 2000, jak i 2001 uczyniono bardzo podobne założenie co do tego, ile osób uczestniczy w drugim filarze. Jest to liczba 8200 tys. osób, co do których uczyniono założenie, że w roku 2001 będą za nie systematycznie napływać składki. Trzeba pamiętać, że niektórzy członkowie otwartych funduszy emerytalnych pracują incydentalnie i płacą kilka składek w roku, bo pracują tylko na umowy zlecenia. My jednak staraliśmy się wyszacować taką grupę, która te składki będzie przesyłać systematycznie; jest to 8200 tys. osób. Z tego powodu ubytek szacowany wynosi ok. 10 900 mln zł, prawie 11 mld. Do tego postanowiono dodać kwotę prawie 3400 mln zł z tytułu zaległości, jakie powstały między rokiem 1999 i 2000. Tak też rząd postanowił, że właściwie w roku 2001 nie dość, że zostanie zapłacona bieżąca składka do otwartych funduszy emerytalnych, przy tych założeniach, ale jeszcze zostanie spłacona zaległość. Razem daje to niebagatelną kwotę powyżej 14 mld zł. I zarówno Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jak i Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwo Finansów są przekonane, że jest ona wystarczająca. Nie jest to kwota zbyt mała.</u>
          <u xml:id="u-245.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Problem 30-krotności, o co pani posłanka pytała. Jest to zjawisko, które, można powiedzieć, ma dosyć znaczną dynamikę, większą niż zakładano w poprzednich latach, i wyszacowano, że skutki będą się kształtować na poziomie nieco ponad 2 mld zł. Ale tego pani posłanka nie znajdzie w planie finansowym jako wyodrębnionej pozycji, dlatego że są to kwoty, które obniżają de facto przypis składki, ponieważ nowa metodologia prezentowania planu finansowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - i pani posłanka to zobaczy - pokazuje składkę należną na każdy z funduszy, na fundusz emerytalny, na fundusz rentowy i inne, która pozostaje na koncie Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i jest jego własnością.</u>
          <u xml:id="u-245.14" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Wszystkie te elementy zostaną pokazane w planie finansowym Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, kiedy będzie on prezentowany i rozkładany na czynniki pierwsze w komisji sejmowej. Tak że tutaj nie chcę odkrywać wcześniej całej metodologii, jest to zapisane w całym planie konstrukcji.</u>
          <u xml:id="u-245.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Następna bardzo ważna kwestia dotyczy waloryzacji przyszłorocznych emerytur i rent. Tutaj pani posłanka zwróciła uwagę na to, że między tekstem ustawy budżetowej a uzasadnieniem jest pewna rozbieżność. Pani posłanka wskazywała na to, że w tekście jest mowa o tym, że wskaźnik wzrostu wynosi 109,9%, a powinien być wyższy, i że tak naprawdę w uzasadnieniu jest mowa o 112,9%.</u>
          <u xml:id="u-245.16" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Całe nieporozumienie polega na tym, że rzeczywiście ani w uzasadnieniu, ani w tej ustawie nie jest napisane, że rząd planuje w przyszłym roku dwie waloryzacje. Spieszę państwu przypomnieć, mówiliśmy o tym na posiedzeniach komisji, m.in. rozpatrując dezyderat SLD w sprawie przeprowadzenia dodatkowej waloryzacji jeszcze w tym roku, że rząd postanowił, po rozmowach prowadzonych z organizacjami emeryckimi, dokonać przyspieszonej waloryzacji jednorazowej, właściwie wypłacenia tzw. dodatkowej waloryzacji wyrównawczej, poczynając od lutego 2001 r., a więc nie czekając na waloryzację czerwcową. Ta waloryzacja ma być robiona według wskaźnika 102,7%, tak tutaj zaplanowano. Natomiast tak naprawdę dopiero w momencie kiedy znany jest ostatecznie średnioroczny wskaźnik wzrostu cen, po komunikacie GUS, który jest przedstawiany 9 lutego, będzie można według właściwego już, rzeczywistego wskaźnika przeprowadzić tę jednorazową de facto waloryzację. Czyli to jest rodzaj wyrównania z tytułu wyższej inflacji w roku 2000.</u>
          <u xml:id="u-245.17" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">To oczywiście wpłynie na podniesienie bazy do waloryzacji czerwcowej. Stąd te informacje są ze sobą jeszcze niespójne, ale chciałam państwu powiedzieć, że projekt ustawy o jednorazowej wypłacie został skierowany do partnerów społecznych i jest już po konsultacjach. Zarówno „Solidarność”, jak i OPZZ i wszyscy tu pytający na sali winni wiedzieć, że ten projekt przeszedł opiniowanie we wszystkich strukturach i że Rada Ministrów powinna go przyjąć bardzo szybko. Trafi on do Wysokiej Izby i wówczas te niespójne informacje zaczną być spójne. To jest odpowiedź na pytanie pani posłanki Filek.</u>
          <u xml:id="u-245.18" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">A przepraszam, była jeszcze jedna kwestia, poruszana także przez innych posłów, dotycząca umorzenia pożyczki i kwestia kredytu, jaki Fundusz Ubezpieczeń Społecznych zaciągnął. Tutaj spieszę państwu donieść, że obciążenie Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu pożyczek zaciągniętych w budżecie państwa wynosi aktualnie 5,5 mld. To są niecałe 4 mld, 3900 mln z pewnym ogonkiem, wzięte w roku ubiegłym, i 1,5 mld w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-245.19" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Natomiast obciążenie kredytem komercyjnym jest na poziomie prawie 3 mld zł, przy czym ZUS korzysta z takiego kredytu odnawialnego, który pozwala mu zachować płynność finansową w okresach, kiedy nie można czerpać wprost z wyższej dotacji lub kiedy ta dotacja z końcem roku się kończy. Jest to kredyt dużo tańszy w obsłudze niż ten, który ZUS zaciągnął w ubiegłym roku. Z tego też tytułu w tym roku mniej zostanie wydane na odsetki, jest wyraźna, powiedziałabym, ulga, jeśli chodzi o te rzeczy. Zatem nie jest prawdą, jeśli chodzi o pożyczki i kredyty, że to obciążenie jest tak wysokie i sięga rzędu 10 mld zł, jak dzisiaj była o tym mowa na tej sali.</u>
          <u xml:id="u-245.20" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Pan poseł Lewandowski zapytał, jakie są skutki niedoszacowania inflacji, jeśli chodzi o waloryzację.</u>
          <u xml:id="u-245.21" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Jeśli chodzi o waloryzację w przyszłym roku, to skutki tego niedoszacowania inflacji wynoszą prawie 5 mld zł. Mówiliśmy już o tym państwu wcześniej, przy czym dotyczy to nie tylko Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ale także KRUS, oczywiście służb mundurowych, bo dotyczy to wszystkich emerytów i rencistów. Jest to 5 mld zł i ta kwota zostanie w przyszłym roku wypłacona. Tak więc duże kwoty znajdują się w związku z tym w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na wypłacenie w związku ze skutkami niedoszacowania.</u>
          <u xml:id="u-245.22" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Pan poseł Stec pytał o to, czy istnieje specjalna dotacja do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, związana z brakiem systemu komputerowego, a w domyśle z tym, że ZUS nie wie, od kogo ściągać składki. Rozumiem, że jest to pytanie związane z faktem, że w zeszłym roku mieliśmy do czynienia z sytuacją, w której ZUS nie do końca kontrolował płatników składek. W tym roku z taką sytuacją nie mamy do czynienia. Można powiedzieć, że jest dużo lepiej i wiedzą o tym posłowie komisji nadzwyczajnej, dlatego że Zakład Ubezpieczeń Społecznych dysponuje narzędziem informatycznym do monitorowania płatników składek. Jest to stare narzędzie informatyczne - w zeszłym roku ono nie funkcjonowało - o nazwie ARS, które sprzęgnięte z nowoczesnym systemem informatycznym pozwala na bieżąco monitorować płatników składek. W związku z tym ściągalność składek w tym roku po 8 miesiącach jest na poziomie 69,2%, przepraszam, 96,2%, to tzw. czeski błąd.</u>
          <u xml:id="u-245.23" who="#komentarz">(Poseł Anna Filek: Byłam przerażona.)</u>
          <u xml:id="u-245.24" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Tak jest, 96,2% po 8 miesiącach. Przypomnę, że założone było, iż będzie to 96,9%. Różnica 0,7% wcale nie oznacza, że do końca roku pojawią jakiekolwiek skutki z tego tytułu. W kolejnych miesiącach, obserwujemy to już dzisiaj, znacznie zwiększyły się wpływy do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i trudno to przesądzać, ale prawdopodobnie ściągalność będzie zgodna z zakładaną w ustawie budżetowej. Po 8 miesiącach jest ona nieco niższa. Można zatem powiedzieć, że ZUS kontroluje wpływy i w związku z tym z powodu braku docelowego systemu informatycznego nie należy się spodziewać jakichkolwiek potrzeb w postaci dotacji.</u>
          <u xml:id="u-245.25" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Chciałabym jeszcze zwrócić uwagę tym, którzy w trakcie wcześniejszej debaty mówili o wysokich kosztach wprowadzania reform, w tym o wysokim koszcie wprowadzenia reformy systemu emerytalnego; m.in. pani posłanka Filek mówiła o tym, że rząd szacował skutki odpływu składki do drugiego filara na poziomie 4 mln osób. Nie, pani posłanko, pomyliły nam się tu liczby uczestników drugiego filara z kwotami zaplanowanymi w kolejnych budżetach. Rząd zaplanował de facto, że będzie nieco ponad 6 mln osób uczestniczących w drugim filarze, ponieważ przyjął założenie, że wszyscy ludzie młodzi, którzy muszą w tym systemie uczestniczyć obligatoryjnie, będą w nim uczestniczyć, a to jest powyżej 3 mln osób, i że nie wszyscy, którzy mają wybór, a więc osoby między 30 a 50 rokiem życia, z tego wyboru skorzystają, skorzysta połowa z nich. Okazało się, że z drugiej grupy chętnych było więcej niż przewidywano, ale nie oznacza to, że jest to czyjaś strata. Oznacza to tyle, że wymaga to większego finansowania z prywatyzacji niż zakładano i ono jest większe de facto o owe 2200 tys. osób, o których tu mówimy, czyli planowaliśmy dla 6 mln, a dzisiaj liczymy odpływ składki dla 8200 tys. osób, tu jest różnica.</u>
          <u xml:id="u-245.26" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Chciałabym państwu powiedzieć, że nie można przy pomocy takiego miernika próbować oceniać kosztów reformy systemu emerytalnego, ponieważ trzeba zastosować kilka innych kryteriów. Kryterium, które zastosowali państwo posłowie, jest czysto budżetowe, krótkookresowe, dotyczące skutków dla danego roku. Natomiast pragnę przypomnieć państwu, jakie były cele przeprowadzenia reformy systemu emerytalnego i że mają one charakter długookresowy, a wiele owoców reformy pojawi się za ładnych parę lat.</u>
          <u xml:id="u-245.27" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">O co tu tak naprawdę chodziło? Chodziło tak naprawdę o to, że około roku 2010 czeka nas gwałtowny ubytek osób pracujących, czyli w wieku produkcyjnym, i jednocześnie wzrost liczby świadczeniobiorców, czyli emerytów i rencistów, i że te relacje będą tak niebezpieczne, że niezmiernie trudno będzie w tym okresie sfinansować z bieżącej składki świadczenia emerytalno-rentowe. Stoimy więc w perspektywie 10 lat przed dylematem bardzo trudnym, mianowicie albo należy podnosić przyszłe składki, aby sfinansować te rozwiązania, albo obniżać stopniowo świadczenia, zapowiadając, że trzeba to zrobić. Żeby uniknąć obu tych bardzo drastycznych działań, postanowiono metodą ewolucyjną przechodzić do zupełnie innego systemu, a więc m.in. obniżać przyszłe obciążenia Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-245.28" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Co oznacza to obniżenie? Oznacza, że jeżeli więcej osób przystąpiło do drugiego filara i skorzystało z tej oferty, to osoby te przeniosły zobowiązania z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na system funduszu emerytalnego, tzn. pójdą po 1/3 swojej emerytury do innego systemu, mniej narażonego na wszystkie te niedogodności, które wiążą się z systemem repartycyjnym, czyli z systemem finansowania z bieżącej składki. Dzisiaj ponosimy pewien trud sfinansowania tego przejścia, ale dzisiaj mamy sytuację demograficzną o niebo lepszą niż będziemy mieli za lat 10. Dzisiaj mamy kolejne roczniki wchodzących na rynek pracy młodych ludzi i oby udało nam się ich zatrudnić. To powinien być nasz ból i trud: jak dla młodych ludzi znaleźć miejsca pracy - bo oni tak naprawdę, pracując dzisiaj, sfinansują nam ten ubytek w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Na tym polega cała filozofia zamiany jednego systemu na drugi, ale tylko w tym jednym elemencie, bo nie o to tylko oczywiście tu chodzi. W związku z tym czysto budżetowe podejście do kwestii kosztów reformy jest podejściem po prostu niesprawiedliwym.</u>
          <u xml:id="u-245.29" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Przypomnę też, że wydatkowanie środków z prywatyzacji na ten cel jest wydatkowaniem racjonalnym, tzn. takim, które zamienia pieniądze z naszego wspólnego majątku na coś, co jest inwestycją w przyszłość, po to, żebyśmy nie ugięli się w przyszłości pod garbem zobowiązań z przeszłości, a jednocześnie nie ma charakteru inflacyjnego. Te pieniądze ulokowane dzisiaj w funduszach emerytalnych zamieniają się, proszę państwa, bo to są nasze wspólne oszczędności na inwestycje i przynoszą nam też korzyść w postaci możliwości wzrostu produktu krajowego brutto. To nie są zmarnowane pieniądze. Trzeba zatem o tym pamiętać, kiedy ocenia się skutki finansowe wprowadzania reform, w tym reformy emerytalnej.</u>
          <u xml:id="u-245.30" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Warto też zadać sobie pytanie, kiedy mówi się o nieudanych - jak państwo to nazywacie - reformach, o reformie ochrony zdrowia: jak prawdopodobnie byłoby nam trudno dzisiaj tworzyć budżet, każdy budżet konstruowany przez każdy rząd, gdybyśmy mieli do czynienia z takim poziomem zadłużeń placówek ochrony zdrowia, z jakim mieliśmy do czynienia jeszcze dwa lata temu. Czyż budżetu nie byłoby o wiele trudniej zbudować i domknąć?</u>
          <u xml:id="u-245.31" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejEwaLewicka">Kończąc tym, chciałabym zapowiedzieć mojego kolegę z Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, który odpowie państwu na pytania dotyczące kwestii bezrobocia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej pana Piotra Kołodziejczyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim przejdę do szczegółowych odpowiedzi na konkretne pytania, pozwolę sobie spróbować odpowiedzieć na kwestie generalne, które były zawarte w pytaniach większej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Po pierwsze, chcę trochę uporządkować język. Padały w dyskusji różnego rodzaju sprzeczne liczby dotyczące stopy bezrobocia, dotyczące liczby bezrobotnych. Na przykład pan poseł Manicki mówił, że jest ponad 3 mln osób bezrobotnych. Jest to nieprawdą zarówno jeśli chodzi o bezrobocie rejestrowane, podawane przez Główny Urząd Statystyczny, jak i gdy idzie o publikowane przez tenże GUS wyniki badania aktywności ekonomicznej ludności. Taka liczba nie jest liczbą prawdziwą.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Dlaczego o tym mówię? Dlatego, że w debatach pojawiały się pytania o to, czy nie należałoby zahamować tempa restrukturyzacji tych nieefektywnych sektorów, których reformowania rząd się podjął.</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Padały pytania o to, czy rząd liczył tych ukrytych bezrobotnych na wsi. Ja myślę, że podając te dane, o ile wzrosła liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy czy tych z BAEL-u, warto się zastanowić, ilu tych bezrobotnych rzeczywiście było dwa lata temu, ilu było tzw. ukrytych bezrobotnych w górnictwie, w PKP, w innych sektorach i czy to ten rząd jest odpowiedzialny za to, że oni w tych przedsiębiorstwach byli. Drugim ujednoliceniem, jak sądzę, powinna być taka generalna refleksja nad tym, w jaki sposób bezrobocie należy zwalczać. Powinniśmy zastanowić się - to w kontekście niektórych pytań szczegółowych - kto i dlaczego tworzy miejsca pracy, jaka jest tu wpływ kosztów pracy, kosztów kredytu, kosztów związanych z prawem pracy, z różnymi innymi kwestiami i jaka jest rola budżetu państwa w ograniczaniu tych kosztów, a więc w stwarzaniu perspektyw na to, by powstawały nowe produktywne miejsca pracy po to, by ludzie znajdowali zatrudnienie. I co można zmienić w budżecie państwa, by przyspieszyć proces tworzenia miejsc pracy? Wreszcie w tym kontekście trzeba zadać pytanie: Czy środki na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu mogą zrekompensować brak pewnych reform strukturalnych? To też jest ważne pytanie w kontekście debaty na temat prawa pracy, regulacji wiążących pracodawcę z pracobiorcą i często generujących koszty, generujących pewne bariery biurokratyczne. Czy budżet państwa ma zastąpić przedsiębiorców w tworzeniu miejsc pracy?</u>
          <u xml:id="u-247.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Chciałbym też zwrócić uwagę na to, by w tej debacie nie koncentrować się wyłącznie na tym, co jest zapisane w załączniku do ustawy budżetowej w pozycji „Plan finansowy Funduszu Pracy”. Wielu posłów pytało o kwestie związane z Funduszem Pracy, z tzw. aktywnym przeciwdziałaniem bezrobociu. Ja chciałbym zwrócić uwagę na to, że zmieniła się Polska i w ślad za tym zmienił się również budżet państwa, że są w tym budżecie takie kwoty, które w przeszłości w nim nie występowały, że są rezerwy celowe, np. na osłony w służbie zdrowia bardzo duża rezerwa. Osłony nie oznaczają tylko biernych form, ale to również aktywne formy przekwalifikowań — to jest rezerwa 32 w kwocie 450 mln zł. Są rezerwy dotyczące aktywizacji obszarów wiejskich równie — to jest rezerwa 55 — 240 mln zł. Są wreszcie — o czym wielu posłów mówiło w czasie tej debaty, nie wiążąc tego jednak z bezrobociem — kwoty przeznaczane na promocję eksportu czy na wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw. To są środki, które powinny być uwzględniane w analizach dotyczących przeciwdziałania bezrobociu. Proszę zwrócić uwagę, że w roku 2001 w proces przeciwdziałania bezrobociu będzie wprzęgnięty cały rząd, a nie tylko minister pracy i nie tylko Fundusz Pracy jako jedyne źródło finansowania tworzenia nowych miejsc pracy. Sądzę, że to pozwoli nam lepiej na ten budżet spojrzeć, mniej krytycznie.</u>
          <u xml:id="u-247.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Wreszcie podnoszone były w tej debacie przez wielu posłów kwestie pewnego, jakbym to nazwał, sposobu funkcjonowania administracji. Pytano o zajmowanie kont w urzędach pracy przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Powiem uczciwie, że nie byłem z tego powodu szczęśliwy, natomiast wydaje się, że jeśli chodzi o to, o czym mówiła przed chwilą pani minister Lewicka - ściągalność składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych - to przedsiębiorcy przynajmniej w tym fragmencie zaczęli mieć poczucie, że prawo jest jednakie dla wszystkich. Przypomnijcie sobie państwo rygorystyczne traktowanie wielkich dłużników Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wielkich nietykalnych do tej pory z przedsiębiorstw państwowych. Budżet czy jednostki okołobudżetowe również tym rygorom były poddane. Nie chcę w tej chwili rozwijać wątków, dlaczego tak było, to jest pewna historia związana z wyższą niż planowano inflacją. W tym roku udało się ten problem, myślę, szczęśliwie przezwyciężyć. I w przyszłości nie będzie z tym już więcej problemów.</u>
          <u xml:id="u-247.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Kwestia, którą również pani minister Lewicka zasygnalizowała, mówiąc o przeciwdziałaniu ubóstwu. My postanowiliśmy troszeczkę inaczej podejść do kwestii przeciwdziałania bezrobociu. Mówiłem, że pojawiły się nowe pomysły polityczne dotyczące promowania, tworzenia nowych miejsc pracy czy wspierania nowych miejsc pracy. Wielu posłów w tej debacie budżetowej z uznaniem mówiło o tym, jak ważne jest wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw, jak ono może się przełożyć na stworzenie wielu miejsc pracy. Liczymy na to, że to wsparcie spowoduje tworzenie nowych miejsc pracy i wówczas te środki przeznaczone z Funduszu Pracy na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu będą miały szanse być efektywnie wykorzystane. Bo gdyby gospodarka nie tworzyła nowych miejsc pracy, to wówczas środki, które są tak naprawdę przeznaczone na to, by pomóc dostosować bezrobotnym swoje kwalifikacje do zmieniających się wymogów rynku pracy, nie mogłyby być efektywnie wykorzystane. Tak więc nastąpi też wzrost zatrudnienia. Ustawa budżetowa podaje różne wskaźniki, podaje prognozowane, nie planowane, rząd nie planuje wzrostu bezrobocia. Rząd prognozuje, że wzrost bezrobocia będzie, podaje to jasno i uczciwie, ale rząd prognozuje też, że wzrośnie liczba zatrudnionych. Wchodzi na rynek pracy duży wyż demograficzny i sądzimy, że dzięki temu przyrostowi liczby zatrudnionych będzie też większa liczba osób utrzymujących się z pracy, a więc mniejsza skala ubóstwa. Tworzenie miejsc pracy to jest likwidowanie przyczyny ubóstwa. Wśród osób klientów pomocy społecznej nie ma ludzi pracujących czy też stanowią rzadkość. Klientami pomocy społecznej są raczej osoby bezrobotne.</u>
          <u xml:id="u-247.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Teraz przejdę do kwestii szczegółowych poruszonych w wystąpieniach klubowych czy w pytaniach. Otóż pan poseł Manicki przedstawiał relacje dotacji do Funduszu Pracy 1997 do 2000 i mówił, że ma się ona jak 1 do 5. Tak, ale sam fakt uzyskania wysokiej dotacji budżetowej nie jest wartością samą w sobie. Można to było zrobić za pomocą bardzo sztucznego zabiegu, np. obniżając składkę na Fundusz Pracy, a ekwiwalentnie podnosić dochód, dotacje z budżetu i też by się uzyskało taki wskaźnik. Ważniejszy jest rzeczywisty budżet Funduszu Pracy. On wzrasta z 6 miliardów przewidywanego wykonania w roku 2000 do 7,5 mld w roku przyszłym, a więc ten wzrost jest znaczący.</u>
          <u xml:id="u-247.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Następna kwestia podniesiona przez pana posła Manickiego i przez paru innych posłów to jest kwestia rzekomego przerzucania przez rząd obciążeń na następną kadencję parlamentu czy na następne rządy poprzez zmianę dotyczącą sposobu zaciągania kredytów przez Fundusz Pracy. Otóż nie jest to propozycja nowa, rząd z tą propozycją zwrócił się do Sejmu w lipcu tego roku. Ona została przez Sejm przyjęta z pewną modyfikacją. Otóż modyfikacja polega na tym, że kredyt Fundusz Pracy może zaciągnąć w dowolnym miesiącu, z ograniczeniami wskazanymi przez Sejm, i przejść z nim, z tym zaciągniętym kredytem, na następny miesiąc. Wprowadzono jedną wszakże zmianę w stosunku do propozycji rządowej, mianowicie zaproponowano, iżby miesiącem, w którym nie można przenieść kredytu, był grudzień. To jest nieracjonalne. Oczywiście to da się załatwić w taki sposób, że się spłaci kredyt 31 grudnia i weźmie się nowy kredyt 2 stycznia, ponosząc koszty operacyjne tego kredytu, wykonując jakieś prace administracyjne. Proszę zwrócić uwagę, że z punktu widzenia zachowania płynności finansowej to przejście, podobnie jak z 30 kwietnia na 1 maja, czy z 31 lipca na 1 sierpnia, jest tak samo neutralne jak przejście z 31 grudnia na 1 stycznia. Wydatki z Funduszu Pracy, te na zasiłki i zasiłki dla bezrobotnych, zasiłki i świadczenia przedemerytalne, są ponoszone głównie w pierwszej dekadzie, w pierwszych piętnastu dniach miesiąca. Wpływy zaczynają się od początku trzeciej dekady, bo wtedy wpływają podatki, wtedy wpływają składki. I tak to po prostu już jest. Styczeń tutaj nie różni się w żaden sposób od innych miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-247.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Pan poseł Goryszewski mówił o nieporozumieniu z blokowaniem kont. Tę kwestię już wyjaśniałem.</u>
          <u xml:id="u-247.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Pan poseł Szymańczyk mówił właśnie o tym, że bezrobocie wzrośnie, zwłaszcza jeśli ruszą reformy rolnictwa. Ja o tym mówiłem. My nie możemy traktować bezrobocia rejestrowanego jako czegoś, co jest oderwane od bezrobocia ukrytego. Otóż jest prawdą, że są jeszcze przerosty zatrudnienia w niektórych sektorach. Również sektor bankowy, który się konsoliduje, racjonalizuje swoje zatrudnienie po to, by przetrwać. I to na krótką metę - o tym mówił pan minister Bauc - rodzi problem zarówno dla tych pojedynczych ludzi, których dotyka ten proces, jak i dla gospodarki czy dla budżetu państwa, który musi pomagać, natomiast per saldo sprawia to, że polska gospodarka staje się bardziej konkurencyjna. Spotykam się z różnymi ludźmi, i z tymi z likwidowanych zakładów pracy, i z tymi, którzy sobie cenią miejsca pracy, bo wiedzą, że ich firma jest firmą stabilną, bo ma dobre wyniki ekonomiczne, i przestrzegałbym przed mówieniem, że jeżeli wzrośnie liczba bezrobotnych rejestrowanych, a spadnie ukryte bezrobocie w jakiejś gałęzie, to jest na pewno źle. Myślę, że nie warto tego rządu, tak jak to poseł Szymańczyk próbował tutaj robić, obciążać za to, że jeżeli zaczną działać pewne mechanizmy dostosowawcze w rolnictwie to wzrośnie bezrobocie, bo naprawdę to nie ten rząd generował ukryte bezrobocie w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-247.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Poseł Gabriel Janowski mówił o pewnych zaszłościach dotyczących polityki społecznej wynikających z rozwiązań przyjętych w polityce lat dziewięćdziesiątych. Ja się do tego nie odniosę, dlatego że to ma znaczenie historyczne, jakkolwiek podzielam niektóre poglądy zgłoszone przez pana posła Gabriela Janowskiego.</u>
          <u xml:id="u-247.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Pan poseł Misztal pytał o poziom zabezpieczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne dla bezrobotnych, którzy nie mają prawa do zasiłku. To jest w dwóch miejscach w budżecie zapisane, po części w budżetach wojewodów, po części w rezerwie celowej, ja tutaj zaraz szybko odszukam numer tejże rezerwy celowej i państwu podam.</u>
          <u xml:id="u-247.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Pytał też pan poseł Misztal, zresztą nie on jeden, o środki na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. Było też pytanie, czy rząd zrekompensuje niższe w tym roku wydatki na aktywne formy. Otóż, proszę państwa, panie i panowie posłowie, ustawa o finansach publicznych stanowi, iż planuje się wydatki budżetowe w danym roku budżetowym. Ponosić wydatki można w zakresie przewidzianym ustawą o finansach publicznych, a więc trzeba tymi środkami zgodnie z tą ustawą gospodarować. A budżet Funduszu Pracy jest zapisany w... Zresztą za chwilę powiem, jak to się ma do budżetu tegorocznego.</u>
          <u xml:id="u-247.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Kolejna kwestia dotyczyła właśnie tego, jak się ma budżet na 2000 r. do wykonania po 10 miesiącach i planowanego wykonania po 12 miesiącach oraz do planu na 2001 r. Jeżeli mówimy o aktywnych formach przeciwdziałania bezrobociu, to w tej chwili po 10 miesiącach mamy wykonanie 803 mln zł, przewidywane wykonanie to 930 mln zł, plan w zakresie aktywnych form na rok przyszły to jest 900 mln zł. Z tym że już mówiłem wcześniej, żeby nie oglądać tego wyłącznie przez pryzmat planu finansowego Funduszu Pracy, dlatego że po raz pierwszy są ogromne środki u ministra gospodarki i po raz pierwszy chcemy zastosować inną formę wspierania tworzenia nowych miejsc pracy, zresztą zapowiadaną w „Narodowej strategii wzrostu zatrudnienia i rozwoju zasobów ludzkich”, która była Wysokiej Izbie przedstawiana, debata w tej kwestii odbywała się w maju. Planowane wykonanie, jeżeli chodzi o wydatki na aktywizację młodocianych, to 240 mln zł w tym roku, 390 mln zł w roku przyszłym, w planie finansowym Funduszu Pracy.</u>
          <u xml:id="u-247.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Jest jeszcze jedna sprawa, o której chciałbym powiedzieć. Otóż art. 57 ust. 4 ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu stanowi, iż kwoty niewykorzystane na jakieś cele, np. na zasiłki dla bezrobotnych, można wykorzystać na inne cele. Jeśli udałoby się uzyskać planowany wzrost gospodarczy i pewne mechanizmy zaczęłyby działać, wówczas można byłoby te kwoty zaoszczędzone - to dotyczy również pewnych rozwiązań wynikających z ustaw okołobudżetowych - przeznaczyć na wyższe finansowanie aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-247.16" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Teraz następna kwestia... Przepraszam, ale mi się troszeczkę karteczki pomyliły. Już mam. Pani poseł Tomaszewska pytała, jaki jest stosunek rządu do dezyderatów przedstawionych przez Komisję Polityki Społecznej. Ta kwestia była niedawno przedmiotem debaty na forum komisji. Rząd zawsze bardzo poważnie traktował dezyderaty. Było drobne uchybienie, o czym Wysoka Izba pewno wie, minister pracy opóźnił przekazanie odpowiedzi na jeden z elementów dezyderatu, rzeczywiście tak się zdarzyło.</u>
          <u xml:id="u-247.17" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Co do kwestii aktywnych form w latach 2000–2001, odpowiadałem przed chwilą.</u>
          <u xml:id="u-247.18" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Kolejne pytanie zadane przez panią poseł Tomaszewską: Dlaczego nie zmieniono konstrukcji budżetu Funduszu Pracy w części: Pomoc społeczna? Ano nie zmieniono, dlatego że trudno byłoby w innej działce zapisać dotację budżetową do Funduszu Pracy. Skoro mamy zapis art. 37o ust. 2 mówiący o tym, że z dotacji się finansuje zasiłki i świadczenia przedemerytalne, mamy zapis art. 57 ust. 2 bodajże, gdzie expressis verbis są pewne rzeczy powtórzone, to trudno nie uznać zasiłków czy świadczeń przedemerytalnych za świadczenia społeczne, a więc trudno sobie wyobrazić, żeby zapisywać to w jakimś innym miejscu w budżecie.</u>
          <u xml:id="u-247.19" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Pan poseł Stec zadał bardzo ciekawe pytanie. Pytanie było następujące. Pan poseł Stec powiedział, że przychodzą do niego ludzie i pytają o radę, ludzie bezrobotni, i chciałby, żebym bardzo precyzyjnie powiedział tym ludziom, co mają robić. I prosił, żebym to zrobił z poznańską rzetelnością, bo on wytnie fragment ze sprawozdania sejmowego, ze stenogramu i będzie tym ludziom pokazywał. Więc z poznańską rzetelnością spróbuję na to odpowiedzieć. Doradztwo zdalne w moim przekonaniu jest obarczone ryzykiem niepowodzenia. Przez wiele lat zajmowałem się problemami bezrobocia i chciałbym powiedzieć tak — radzenie komuś, kogo się nie widziało na oczy i nie wie, jaki jest jego rzeczywisty problem, przypomina leczenie na odległość. Był taki pan, Kaszpirowski się nazywał, i usiłował uzdrawiać z telewizora. Niektórzy Polacy w to wierzyli. Otóż trzeba tym ludziom też powiedzieć — i tutaj radziłbym panu posłowi Stecowi załączyć również stenogram z debaty nad Paktem dla pracy czy nad porozumieniem dla tworzenia nowych miejsc pracy, bo można tam znaleźć wiele ciekawych odpowiedzi — i być może ci ludzie na dyżurze poselskim dowiedzieliby się, że są takie kraje w Europie, jak Irlandia, Norwegia, jak Hiszpania, zwłaszcza Irlandia czy Norwegia. W Norwegii stopa bezrobocia to 3% i występuje deficyt ludzi do pracy. Problemem gospodarki norweskiej jest deficyt ludzi do pracy. Ale Norwegowie na początku lat 90. przeprowadzili śmiałe reformy, uelastycznili regulacje prawne, uelastycznili system wynagrodzeń, decentralizując szereg rozwiązań poprzednio scentralizowanych na poziomie wyższym niż przedsiębiorstwo. I okazało się, że w ciągu kilku lat radykalnie spadła stopa bezrobocia, do 3,2% w tej chwili. Stopa uczestnictwa w norweskim rynku pracy to 71%, jest ona prawie tak wysoka, jak w Stanach Zjednoczonych, i Norwegowie zabiegają w Polsce o to, by móc poszukiwać pracowników w Polsce, ponieważ ich gospodarka nie jest w stanie dalej się rozwijać. I trzeba powiedzieć tym ludziom, że rząd Jerzego Buzka z taką propozycją kilkakrotnie wychodził. Sformułowaliśmy propozycję uelastycznienia Kodeksu pracy, uelastycznienia płac, któremu towarzyszyć miała ich faktyczna podwyżka. Bo podwyższeniu płac miało m.in. służyć obniżenie stawek podatku dochodowego od osób fizycznych. Ta oferta została odrzucona. I to też trzeba uczciwie powiedzieć tym wyborcom.</u>
          <u xml:id="u-247.20" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Rozumiem, że informacja, iż stenogram zostanie pokazany gościom w biurze poselskim, miała mnie skłonić do udzielenia odpowiedzi, która byłaby odpowiedzią popularną, ale ja postaram się udzielić odpowiedzi prawdziwej. Trzeba powiedzieć, że w budżecie państwa nie ma takiej pozycji, jak tworzenie miejsc pracy. Ostatni raz była taka pozycja w budżecie państwa zapisywana przed rokiem 1989 i w ramach tej pozycji w budżecie państwa zbudowano na przykład Hutę Katowice, o którą dzisiaj, panie pośle, również pan się upominał. Moja odpowiedź jest więc taka. Są w Poznaniu w miarę dobrze rozwinięte instytucje doradztwa zawodowego - przekażę panu posłowi adresy tych instytucji - i ludzie profesjonalni, którzy potrafią pojedynczym osobom doradzić, znając kwalifikacje tych osób, ich profil zawodowy, sytuację na lokalnym rynku pracy. Potrafią im doradzić, jak mają postąpić w konkretnym przypadku.</u>
          <u xml:id="u-247.21" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Pan poseł Kalemba, jak również grupa posłów z Wielkopolski, pytał, jakie środki są przewidywane na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu i na składki. Jeżeli chodzi o formy aktywne, już o tym mówiłem, z tymi uzupełnieniami. Jeżeli chodzi o składki na ubezpieczenie zdrowotne, są one w dwóch miejscach, po pierwsze, w budżetach wojewodów, a rezerwa uzupełniająca jest w budżecie państwa w rezerwie celowej 12. - uzupełnienie środków na składki na ubezpieczenie zdrowotne za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-247.22" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Pan poseł Stępień zadał trzy pytania. Czy w ustawie budżetowej jest zapisany program dla miast tracących status? Otóż mam dla pana posła Stępnia informację, iż ustawa budżetowa nie może stanowić odrębnych tytułów dla tworzenia czy finansowania jakichś programów. Jeżeli taki program nie został zrealizowany czy nie został stworzony, to on w budżecie państwa nie może być odzwierciedlony jako pozycja finansowa. Niemniej, jak sądzę, w strategiach samorządów wojewódzkich - o ile wiem, wszystkie 16 samorządów już szczęśliwie przyjęło swoje strategie - są takie elementy.</u>
          <u xml:id="u-247.23" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Byłem na przykład miesiąc temu w Radomiu na dużej debacie, dobrej debacie, w jaki sposób ożywić to miasto, i udało się prowadzić bardzo ciekawą dyskusję, ponad podziałami politycznymi, bardzo merytoryczną. Myślę, że środowiska radomskie będą w stanie wykorzystać te środki, które są przeznaczone na wspieranie rozwoju regionalnego, i sfinansować z nich również wsparcie dla miasta, które straciło status województwa. Tak samo, jak sądzę, pan poseł Stępień może postąpić w przypadku Tarnobrzega.</u>
          <u xml:id="u-247.24" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Kolejne pytanie posła Stępnia: Czy rząd przewiduje pomoc rejonom zagrożonym bezrobociem? Otóż, panie pośle, mam kłopot, dlatego że gdyby pan poseł przed zadaniem pytania przeczytał ustawę budżetową, to zobaczyłby pan, że tam są rezerwy 26. i 27., a na każdą z nich jest 50 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-247.25" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Czy Fundusz Pracy przewiduje rekompensaty zaległości - o tym już mówiłem. Tę kwestię przesądza ustawa o finansach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-247.26" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Kwestie OHP. Porównując ten budżet z budżetem na rok 2000, widzimy, że rzeczywiście OHP mają trochę mniej pieniędzy na wydatki rzeczowe, natomiast mają bardzo dużo na inwestycje, prawie 6 mln zł. Trzeba też powiedzieć, że OHP miały bardzo dobry budżet w roku 2000, a jeżeli porównać budżet 2001 r. z budżetem roku 1999, to widać, że tutaj jest realny wzrost.</u>
          <u xml:id="u-247.27" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">To byłoby wszystko.</u>
          <u xml:id="u-247.28" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Pan poseł Chmielewski...</u>
          <u xml:id="u-247.29" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejPiotrKołodziejczyk">Myślę, że na pozostałe pytania udzieliłem odpowiedzi w obrębie uwag generalnych.</u>
          <u xml:id="u-247.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-247.31" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana ministra Dariusza Książka.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę wziąć pod uwagę, że czekają nas jeszcze cztery punkty porządku dziennego. Chodzi o odpowiedzi, ale krótkie: tak - tak, nie - nie, ewentualnie liczby. To są najlepsze odpowiedzi, które lubią posłowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWojciechKsiążek">Panie Marszałku! Jeżeli Unia Wolności będzie popierała to przedłożenie budżetu, szczególnie w części oświatowej, zwiększając jeszcze pewne nakłady, między innymi na nowelizację Karty nauczyciela, to wszystko zrobimy.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWojciechKsiążek">Po pierwsze, tytułem sprostowania, mam piękne słowiańskie imię Wojciech, nie Dariusz.</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWojciechKsiążek">Proszę państwa, odpowiem teraz zbiorczo na pytania między innymi pani poseł Łybackiej, pani poseł Nowackiej, pani poseł Hyli-Makowskiej. Jeżeli chodzi o rezerwę na zwalczanie ubóstwa, to w porównaniu z ubiegłoroczną 63-milionową, obecna jest w podobnej wysokości i ma być przeznaczona wstępnie na kilka celów. Po pierwsze, na podręczniki szkolne. Było pytanie — 18 mln zł wstępnie planujemy. Na zasiłki socjalne, na zapomogi. W budżetach wojewodów z kolei na wypoczynek letni i podczas ferii dla uczniów z rodzin zaniedbanych środowiskowo przeznaczamy 12 mln zł, na stypendia premiera — 12 mln zł. Udało się obronić dużą rezerwę na pomoc materialną, mam tu na myśli stypendia dla uczniów z terenów wiejskich, którzy wybierają szkoły średnie, w których mogą uzyskać maturę. W tym roku to było 30 mln zł. Zwiększamy te środki do 78 mln zł, to jest na ok. 100 tys. stypendiów dla uczniów z terenów wiejskich. To jest rzeczywiście potężny zastrzyk dla uczniów, którzy nie wybierają wąskoprofilowych szkół zawodowych, lecz szkoły, w których mogą otrzymać maturę. Wiadomo, że w tym roku najważniejszą sprawą jest dokończenie inwestycji około gimnazjalnych, to jest trzeci rok formowania gimnazjów i moment kluczowy. W budżetach wojewodów jest kwota ok. 130 mln zł na inwestycje około gimnazjalne. Jeśli chodzi o inne środki, które są w różnych rezerwach, to wygospodarujemy kwotę do 100 mln zł na ten cel, czyli w tym wypadku będziemy dysponowali kwotą ponad 200 mln zł. Odrębna grupa środków przewidziana jest na doskonalenie nauczycieli, dyrektorów, samorządowców, na doskonalenie w zakresie m.in. znajomości języków obcych, nowych przedmiotów takich jak przedsiębiorczość czy informatyka. Na ten cel planujemy środki w granicach ok. 50 mln zł. Zachowana jest rezerwa na zakup pracowni internetowych. W tym roku zakończymy już program „Internet w każdym gimnazjum” i część środków będziemy mogli przeznaczyć już na doposażenie liceów, szkół zawodowych. Będziemy chcieli utworzyć w nich nie 10-stanowiskowe, lecz 16-stanowiskowe pracownie, żeby maksimum po dwóch uczniów mogło z tych bardziej licznych oddziałów uczyć się tak ważnego przedmiotu, jakim jest informatyka. Niezwykle ważny jest też problem dowożenia uczniów z miejsc, gdzie nie ma szkół bądź podlegają one procesowi redukcji. Chciałbym powiedzieć tytułem sprostowania, że to nie MEN likwiduje szkoły. Decyzje są autonomicznymi decyzjami społeczności lokalnych i rad gminnych. MEN robi wszystko, żeby bronić zwłaszcza szkół filialnych, oddziałów 1–3 i zerówek, żeby one pozostały. Od 4. klasy wydaje się, że w racjonalnych sytuacjach warto się skoncentrować na dowozie. Co w tym zakresie robimy?</u>
          <u xml:id="u-249.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWojciechKsiążek">Po pierwsze, w przypadku każdego ucznia, który podlega dowozowi, gmina będzie otrzymywała na niego zwiększenie subwencji o ok. 30%, to jest w skali roku ok. 700 zł.</u>
          <u xml:id="u-249.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWojciechKsiążek">Po drugie, planujemy zamknąć program zakupu autobusów szkolnych. Chcemy na ten cel przeznaczyć kwotę ok. 35 mln zł po to, żeby zakupić ok. 150–170 autobusów szkolnych. Świadomie nie używam słowa gimbus, bo tutaj obowiązuje ustawa o języku polskim, przynajmniej mam taką nadzieję.</u>
          <u xml:id="u-249.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWojciechKsiążek">Proszę Państwa! Jeśli chodzi o szereg innych pytań szczegółowych, to myślę, że możemy się do nich odnieść na posiedzeniach Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży. Zadawała pytania pani poseł Grabowska, było szereg pytań szczegółowych. Myślę, że na posiedzeniu komisji edukacji do nich wrócimy. Jeżeli chodzi o środki na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, to podjęliśmy taką decyzję, że z kwoty ok. 160 mln zł w budżetach wojewodów już od początku roku będzie kwota 101 mln zł, natomiast 58 mln zł będzie w dyspozycji MEN na ewentualne doszacowanie, bo trzeba się liczyć z pewnymi ruchami, z tytułu śmierci, z tytułu przenoszenia się emerytów. Więc rezerwa będzie na poziomie ministerialnym. Wojewodowie będą dysponowali środkami od początku roku, żeby ten pierwszy rzut dotarł do 31 maja przyszłego roku.</u>
          <u xml:id="u-249.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWojciechKsiążek">Panowie posłowie Tomaszewski, Fiedorowicz, Bergier sporo uwagi poświęcali problemowi czwartej godziny wf. i środkom przeznaczonym na jej wprowadzenie. Przypominam, że wdrożenie czwartej godziny wf. zostało przesunięte na 1 września 2001 r., czyli krótszy jest okres realizacji tego zobowiązania. Rezerwujemy kwotę 100 mln zł na ten cel. Jest ona mniejsza od kwoty ze wstępnego wystąpienia ministra edukacji narodowej pana Kawęckiego. Tyle środków udało się zgromadzić na ten cel. Wydaje się, że kwota jest wystarczająca.</u>
          <u xml:id="u-249.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWojciechKsiążek">Na marginesie powiem, że wydaje się, że dobrze byłoby raczej myśleć o przekazywaniu środków do dyspozycji szkoły, a wstrzymywać się z obligatoryjnym układaniem siatki godzin z czwartą, docelowo piątą godziną wf., bo w przypadku np. dwuletnich szkół zawodowych, gdzie mamy praktycznie jedną trzecią godzin przeznaczonych na zajęcia teoretyczne, dwie trzecie na zajęcia prozawodowe, wstawienie pięciu godzin wf. do planu lekcji dwóch dni, w których prowadzi się zajęcia z teorii, zupełnie nam rozsadzi program przygotowania młodych ludzi do dorosłego życia. Oni swój wf. mają w warsztatach, pracując pilnikami, pracując na budowach itd. Tak więc jest tu niezbędna pewna elastyczność.</u>
          <u xml:id="u-249.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWojciechKsiążek">Jeśli chodzi o pogram „Sale gimnastyczne w każdym gimnazjum”, to było wystąpienie ministra edukacji o kwotę 150 mln zł. Byłoby to niezwykle ważne. Jeżeli w trakcie prac parlamentarnych znajdą się środki na stworzenie takiej rezerwy, bylibyśmy bardzo zobowiązani. W tym momencie tego nie ma. Przypominam, że na mocy ustawy o Totalizatorze Sportowym przy budowie pełnowymiarowych sal gimnastycznych można korzystać w 1/3 z dofinansowania ze środków z tego tytułu.</u>
          <u xml:id="u-249.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-249.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWojciechKsiążek">W budżetach wojewodów z kolei jest kwota 130 mln zł, która może służyć do tego. Tworząc silne gimnazjum, można pewne środki wykorzystywać na dokończenie budowy sali gimnastycznej. Już wójtowie wiedzą, jak to zrobić najlepiej.</u>
          <u xml:id="u-249.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-249.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWojciechKsiążek">Cieszę się, że pan poseł Bergier popiera takie pośrednie rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-249.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWojciechKsiążek">Zadał pan pytanie o elementy sukcesu, jeżeli chodzi o sprawy edukacyjne. Myślę, proszę państwa, że najważniejszym jednak sukcesem jest to, że nie bacząc na nic, rozpoczęliśmy wdrażanie reformy oświaty. To jest drugi rok. Problemów jest masa, ale nie wolno nam było czekać. I nawet to, o czym mówił pan minister Kołodziejczyk - a mówił o problemach z rynkiem pracy, o potężnym wyżu, który w tej chwili atakuje rynek pracy - wskazuje, że istnieje potrzeba, żeby system szkolny, a nie edukacja ustawiczna, w miarę dobrze przygotował absolwentów do znalezienia się na rynku pracy. I dlatego uważam, że jest to najważniejsze przedsięwzięcie.</u>
          <u xml:id="u-249.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWojciechKsiążek">Niezwykle ważne było to, że wprowadziliśmy też nowy system awansu zawodowego nauczycieli związany z dużymi podwyżkami dla najlepszych. Proszę państwa, z tytułu dwóch podwyżek w roku 2000 średnio nauczyciel polski uzyskał miesięcznie 450 zł podwyżki. Proszę zestawić to ze średnią około 1500 zł brutto, która była przedtem. Kiedy po wojnie była tego rodzaju podwyżka? I to ten rząd, ta koalicja do tego doprowadziła. Świadomie mówię koalicja Unia Wolności - Akcja Wyborcza Solidarność, bo mam nadzieję, że panowie z Unii Wolności mimo wszystko będą popierali tak jak do tej pory rozwiązania dotyczące reformy. To jest najważniejsza polska reforma.</u>
          <u xml:id="u-249.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-249.17" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWojciechKsiążek">I z tym jest związane z kolei największe nasze nieszczęście. Bo to było naprawdę wielkim sukcesem, wielkim początkiem, ale okazało się, że niestety pewne błędy doprowadziły do tego, że konsekwencje polityczne musieli ponieść pan minister Handke i pan minister Karwacki. W dniu jutrzejszym po raz ostatni w MEN będzie pani minister Irena Dzierzgowska - to jest innego rodzaju decyzja - znakomita osoba. Ogromnie ubolewam, że tak się dzieje.</u>
          <u xml:id="u-249.18" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWojciechKsiążek">W każdym razie, proszę państwa, idziemy z nowelizacją art. 30 Karty nauczyciela, żeby przywrócić sterowalność temu systemowi. Popełniliśmy błąd. To się też stało tu, w parlamencie. Przecież nowelizacja Karty nauczyciela była naszą wspólną decyzją. Pozwólcie państwo to zmienić. Aby ochronić system trzyletniego wdrażania nowego statusu zawodowego nauczycieli, w 2001 r. dla nich jest przewidziana kolejna transza podwyżek z 1772 na 2080 zł dla nauczyciela mianowanego. Około 40 tys. nauczycieli uzyska stopień nauczyciela dyplomowanego. Tam średnia w roku 2001 wyniesie prawie 2400 zł. Nie może być tak, że nie możemy do końca zaplanować środków, bo na poziomie szkoły okazuje się, że te 75% bazy płacy zasadniczej rozsadza nam ten system. Jest więc wielka prośba o to, żeby pozwolić nam na skorygowanie tego błędu, bo zrobić błąd - trudno, ale trwać w nim - to już jest, niestety, głupota. My chcemy się z tego problemu jakoś wywinąć.</u>
          <u xml:id="u-249.19" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWojciechKsiążek">Szanowni Państwo! Były też pytania dotyczące wyższych szkół zawodowych. Pytało dwóch panów posłów. W moim odczuciu, jeżeli chodzi o obszar szkolnictwa wyższego, można by tam więcej zrobić. W stosunku do zmian w oświacie chyba tutaj są pewne zapóźnienia. Natomiast na pewno ewidentny sukces to stworzenie ustawy o możliwości powoływania wyższych szkół zawodowych. Przypominam, w 1999 r. - 9 szkół, w 2000 r. - 5. Na 2001 r. gromadzimy środki na następne ok. 5 wyższych uczelni. Wniosków jest trochę więcej, tych racjonalnych, m.in. pochodzących z byłych województw, które straciły swój status. Wydaje się, że środki zgromadzone na ten cel zostaną zagospodarowane.</u>
          <u xml:id="u-249.20" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWojciechKsiążek">Drugim niewątpliwym osiągnięciem jest system kredytów studenckich. To oczywiście jest system mieszany, są stypendia socjalne, naukowe itd., ale to rozwiązanie, które jest rozwiązaniem wolnorynkowym, jest pewną dodatkową szansą dla polskiej młodzieży. To, że korzysta z niej ok. 140 tys. studentów, wydaje się, jest drugim ważnym elementem w tym obszarze.</u>
          <u xml:id="u-249.21" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWojciechKsiążek">Konkluzja. Pan poseł Zaciura, pan poseł Potulski, pani poseł Nowacka, pan poseł Jan Kulas pytali m.in. czy wystarczy środków na wdrożenie drugiego roku z trzyletniego systemu wdrażania nowelizacji Karty nauczyciela. Proszę państwa, o środkach będzie mówiła pani minister Wasilewska-Trenkner. Mamy nadzieję, że powinny one wystarczyć na wdrożenie. Jeżeli znalazłyby się jakiekolwiek inne, to myślę, że samorządy terytorialne, na których spoczywa ten ciężar, byłyby z tego niezwykle zadowolone. Liczymy na to, że w parlamencie, po pierwsze — może uda się zgromadzić pewne środki głównie na inwestycje około gimnazjalne i środki pomocowe dla młodzieży z terenów wiejskich, ale też z rodzin niezamożnych, które znajdują się nie tylko na terenach wiejskich; po drugie — na wdrożenie Karty nauczyciela. Naprawdę, proszę państwa, fakt, że w tym roku polscy nauczyciele otrzymali miesięcznie średnio tak znaczącą podwyżkę, która zmienia ich status zawodowy, jest początkiem tego trzyletniego procesu wdrażania systemu, w którym w trzecim roku, w 2002 r., nauczyciel dyplomowany, nie uwzględniając inflacji, ma zarabiać ok. 3100 zł. Naprawdę jest to rozwiązanie, które warto popierać, do czego zachęcam, namawiam. Myślę, że na sprawy związane ze szczegółami finansowymi lepiej odpowie pani minister Wasilewska-Trenkner.</u>
          <u xml:id="u-249.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana ministra Marka Naglewskiego o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiMarekNaglewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pozwolę sobie udzielić odpowiedzi pani poseł Bańkowskiej i panu posłowi Stecowi na pytania dotyczące poziomu nakładów na bezpieczeństwo publiczne w budżetach wojewodów. Pozwolę sobie zauważyć, że kreowanie wniosków i ocen w odniesieniu do nakładów na bezpieczeństwo publiczne na podstawie tylko projektów budżetów wojewodów w części 85 jest niepełne, albowiem w budżecie w części 42: Sprawy wewnętrzne dodatkowo przewidziana jest kwota ok. 552 mln zł, z której 302 mln zł w trakcie roku zostanie przekazane do budżetu wojewodów na wydatki płacowe, a kwota 250 mln zł przeznaczona będzie na zakupy sprzętu i uzbrojenia, które prowadzone są centralnie z przeznaczeniem dla komend wojewódzkich i powiatowych Policji oraz Państwowej Straży Pożarnej. Z kwoty 302 mln na wydatki płacowe 220 mln zostanie przekazane do komend wojewódzkich i powiatowych Policji, a kwota około 82 mln - do komend wojewódzkich i komend powiatowych Państwowej Straży Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiMarekNaglewski">Jeśli chodzi o wydatki rzeczowe, to chciałbym poinformować, że w ramach kwoty 250 mln zł dla Policji przewiduje się przekazać kwotę 200 mln zł i w ramach tej kwoty zakupiony zostanie sprzęt łączności, sprzęt transportowy, a także częściowo uzbrojenie.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiMarekNaglewski">Na zakupy sprzętu dla komend wojewódzkich i powiatowych Państwowej Straży Pożarnej przewidziano kwotę 50 mln zł. Ponadto oprócz środków, o których powiedziałem do tej pory, przewidziana jest kwota 30 mln na przezbrojenie Policji i Straży Granicznej. Dotyczy to przezbrojenia w zakresie broni osobistej. Podkreślić należy, że zakupy te dokonywane są centralnie w ramach wydatków budżetu resortu spraw wewnętrznych w celu obniżenia kosztów zakupu oraz zapewnienia zunifikowania sprzętu i uzbrojenia. Tak więc wydatków na te cele nie ma obecnie w budżetach wojewodów.</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiMarekNaglewski">Odpowiadając natomiast na pytanie pana posła Tomaszewskiego w odniesieniu do poziomu środków dla ochotniczych straży pożarnych, które są skupione w ramach krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, pragnę poinformować, że w budżecie resortu spraw wewnętrznych dla jednostek ochotniczych straży pożarnych włączonych do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego przewidziano dotacje w wysokości około 20 mln, to jest ok. 7150 zł dla każdej jednostki, a więc o 33,5% więcej w porównaniu z rokiem bieżącym.</u>
          <u xml:id="u-251.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiMarekNaglewski">Odpowiadając na pytanie pana posła Korpaka odnośnie do poziomu wynagrodzeń między innymi w służbach, w obszarze bezpieczeństwa publicznego, pragnę poinformować o wielkości wskaźników wzrostu płac w służbach w roku 2001. I tak, jeśli chodzi o wskaźnik wzrostu, to w porównaniu z rokiem 2000 w Straży Granicznej średnia płaca wzrasta o 13,5%, w Policji - o 15% oraz jeśli chodzi o funkcjonariuszy zawodowych Państwowej Straży Pożarnej, to płace wzrastają o 19,2%.</u>
          <u xml:id="u-251.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiMarekNaglewski">Ponadto pragnę poinformować, jeśli chodzi o szczegółowe pytania w tym zakresie, że minister spraw wewnętrznych przekazał Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych bardzo szczegółową informację dotyczącą projektu budżetu na rok 2001 w części 42 w odniesieniu do przewidywanego wykonania budżetu za rok 2000 oraz w części 85 w odniesieniu do nakładów na bezpieczeństwo publiczne i ochronę przeciwpożarową zgodnie zresztą z wymogami określonymi przez komisję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-251.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana ministra Olgierda Dziekońskiego o zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuRegionalnegoiBudownictwaOlgierdDziekoński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sześć pytań zadanych przez panią poseł Sierakowską, panów posłów Steca, Stępnia, Gruszkę, Rzymełkę i Zaborowskiego dotyczyło kwestii związanych z charakterem programu wsparcia, kryteriami, jakie w nim będą zastosowane dla rozdzielania środków finansowych oraz wyrażono pewne obawy dotyczące możliwej roli ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego co do rozdzielania tych środków finansowych. Odpowiedź na te wątpliwości, jak również odpowiedź na te kwestie znajduje się w art. 13 ustawy o zasadach wspierania rozwoju regionalnego, która określa, że kryteria, których spełnienie upoważnia samorządy województw do uzyskania wsparcia dla rozwoju regionalnego, oraz zobiektywizowane kryteria wyodrębnienia obszarów wsparcia przyjmuje Rada Ministrów w drodze rozporządzenia, którym jest program wsparcia. Określa się w nim zakres, tryb i warunki wspierania przez państwo programów wojewódzkich, czyli, inaczej mówiąc, programów, na podstawie których samorządy województw będą mogły preliminować swoje wydatki związane ze szczegółowymi przedsięwzięciami inwestycyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuRegionalnegoiBudownictwaOlgierdDziekoński">Warto również zauważyć, że program wsparcia, który jest opracowywany przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego i Budownictwa, zanim zostanie przyjęty w formie rozporządzenia przez Radę Ministrów, zgodnie z ustawą, musi zostać zaopiniowany przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego, musi być również zaopiniowany przez Radę Polityki Regionalnej Państwa, zarządy województw, które w tym momencie mogą wyrazić swoją opinię co do sposobu rozdziału tych środków, jak i przedstawicielstwa partnerów społecznych i gospodarczych. Wydaje się w związku z tym, że obawy co do pewnych indywidualnych sposobów rozdzielania środków powinny zostać rozwiane, ponieważ mechanizm zaproponowany przez ustawę jest dalece zobiektywizowany i zapewnia prawidłowy rozdział tych środków.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuRegionalnegoiBudownictwaOlgierdDziekoński">Jeżeli chodzi o termin przygotowania programu wsparcia, jest to koniec grudnia tego roku, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu panią minister Halinę Wasilewską-Trenkner.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chciałam dopowiedzieć tylko to, czego moi koledzy nie zdołali jeszcze wyjaśnić, były bowiem pytania dotyczące transportu i układu wydatków na transport. Chodzi o propozycję rządu, aby udział wydatków na utrzymanie dróg, ich modernizację w roku 2001, pozostał na tym samym poziomie, co w roku bieżącym, czyli 30% wpływów z akcyzy od paliw silnikowych, a zatem żeby na rzecz transportu przeznaczyć prawie 5 mld zł, jednak mniej nieco niż to wynikałoby z sytuacji, w której udział wydatków stanowił 35% akcyzy z paliw silnikowych. Decyzja uzasadniająca tę propozycję rządu bierze się stąd, że w roku 2001 to, co jest przychodem z akcyzy, wzrasta o 28,3%. Na to mamy środki, które pochodzą z grantów PHARE, to jest 300 mln zł, mamy środki pochodzące z ISPA - prawie 580 mln zł, i środki pochodzące z innych międzynarodowych instytucji finansowych - ok. 860 mln zł. To daje dodatkowe szanse na sfinansowanie prac nad naszymi drogami i wprowadzenie wszystkich usprawnień. Zwiększy to także szansę realizacji programu budowy autostrad, w tym także A-1, która była przedmiotem specjalnego zainteresowania pana posła Kulasa, ponieważ będziemy mieli zawarte umowy koncesyjne, i realizację południowego odcinka tej trasy od Sośnicy.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Pan poseł Kracik pytał o 500 mln zł na dotacje dla PKS, twierdził, że jest ona niczym nieuzasadniona, gdyż nie jest powiązana z zadaniami. To są środki rekompensujące utracone wpływy przewoźników transportu drogowego z tytułu honorowania ulg i bezpłatnych przewozów pasażerskich, to jest ustawa z dnia 20 czerwca 1992 r. Są nieprawidłowości w wykorzystywaniu tej dotacji, są napięcia między samorządami a wojewodami z jednej strony, samorządami województw a przewoźnikami z drugiej strony, ponieważ w tej chwili układ jest taki, że dotacja jest liczona jako relacja do ceny biletu - 50%, to ulga w cenie przejazdu. Jeśli przedsiębiorstwa podnoszą ceny, to automatycznie wzrasta to, co powinniśmy przekazać w formie dotacji. Ta dotacja jest jednym z wydatków, który ma bardzo dramatyczny, szybki trend wzrostu - 148 mln zł w roku 1999, prawie 300 mln zł w roku 2000, 500 mln zł na rok 2001 i zapowiedzi przewoźników, że i tak, mówiąc w największym skrócie, będą od nas chcieli więcej.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Jeśli chodzi o pytania, które także zadali państwo posłowie w trakcie dzisiejszej debaty, a które odnosiły się do innych zadań inwestycyjnych na drogach. Jedno z pytań dotyczyło mostu w Płocku. Jest to most w układzie drogi wojewódzkiej. Jeśli chodzi o łączny koszt jego budowy, są to nakłady w wysokości ok. 500 mln zł. Droga ta nie leży w korytarzach paneuropejskich, wobec tego dość trudno sfinansować ją przy pomocy ISPA. Jest jednak możliwość, mamy taką nadzieję, że będziemy ją realizowali, a przynajmniej rozpoczniemy realizację z 10-procentowej rezerwy środków na inwestycje transportowe. Jak bowiem państwo doskonale wiedzą, 90% tego, co pochodzi z akcyzy, jest zużywane na sfinansowanie zadań samorządów i ministra transportu, 10% natomiast stanowi rezerwę i z tej rezerwy minister transportu chce przewidzieć rozpoczęcie realizacji inwestycji w Płocku.</u>
          <u xml:id="u-255.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Natomiast jeśli chodzi o warszawskie metro, o które też było pytanie, jest to inwestycja samorządowa, prowadzona przez miasto stołeczne. Warszawa ma odmienne finansowanie inwestycji transportowych niż wszystkie inne jednostki samorządu terytorialnego; ma 2,5% rezerwy, którą tworzy się z 60-procentowego udziału samorządów w środkach pochodzących z akcyzy, wobec czego jest to źródło na sfinansowanie metra. Dwie inne duże inwestycje wieloletnie, czyli aleja Prymasa Tysiąclecia, która kosztuje 50 mln, i Trasa Armii Krajowej, która kosztuje jeszcze 17,6 mln w roku przyszłym, finansuje minister transportu i gospodarki, ponieważ są to drogi o charakterze krajowym. Tyle, jeśli chodzi o bardzo krótkie odpowiedzi z zakresu spraw związanych z transportem.</u>
          <u xml:id="u-255.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Padały także pytania dotyczące finansowania ochrony środowiska. Muszę powiedzieć, że rzadko kiedy budżet i środki publiczne pochodzące z budżetu oraz z funduszy były tak korzystne dla ochrony środowiska, jak ma to miejsce obecnie, ponieważ do nakładów, które są wskazane w budżecie państwa i bezpośrednio w budżecie ministra środowiska, jednocześnie trzeba doliczyć uruchomiony fundusz ISPA; jest to 167 mln zł w roku bieżącym i prawdopodobnie kwotę 167 mln zł, być może z niewielką różnicą, wynikającą z kursu przeliczenia euro na złote, będziemy mieli do wykorzystania w roku 2001. Mamy także do wykorzystania środki kredytowe z banków zachodnich. W sumie daje to dość znaczne środki, które owocują efektami, o czym tu państwo mówili; chodzi o przyspieszenie zakończenia pewnych inwestycji, które były realizowane przez wiele lat, chociażby takich, jak Topólno i jaz Lipki, nie wspominając o Kozielnie. To przyspieszenie jest spowodowane możliwościami wykorzystania środków zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-255.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Jeśli chodzi natomiast o składowisko odpadów niebezpiecznych w Tarnowskich Górach, to chciałabym poinformować państwa posłów, że dwa dni temu na ręce ministra środowiska wpłynął projekt przebudowy tego składowiska, zbudowania specjalnego składowiska, które będzie chronić otoczenie. Ten projekt jednakowoż wymaga bardzo złożonego montażu finansowego, ponieważ koszty zostały określone na 300 mln zł. Trzeba powiedzieć, że dwa lata temu grupa inicjatywna, która wnosiła o realizację tego projektu, mówiła o 100 mln zł, czyli jest to dosyć szybki wzrost wartości kosztorysowej jeszcze przed rozpoczęciem inwestycji. Muszą się na nią złożyć środki wojewody, po części być może środki starosty, na pewno ministra skarbu, który wykonuje prawa właścicielskie w stosunku do upadającego Orła Białego, a także musimy wykorzystać Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i wojewódzki fundusz ochrony środowiska, ponieważ inaczej ta inwestycja będzie realizowana bardzo długo. Chodzi o to, żeby szybko zorganizować środki na ten projekt, ale także - minister środowiska prosił, by państwu to przekazać - przeanalizować dostarczony projekt ze względu na to bardzo gwałtowne zwiększenie nakładów.</u>
          <u xml:id="u-255.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Wreszcie ostatnia sprawa to kwestia nakładów na ochronę zdrowia. Mówiliście tutaj państwo o różnych sukcesach reform. Proszę mi zatem pozwolić powiedzieć, że reforma ochrony zdrowia z punktu widzenia racjonalności gospodarowania środkami, racjonalności gospodarowania potencjałem technicznym, jaki istnieje w ochronie zdrowia, nie jest wcale aż tak dramatycznie zła, jakby to wynikało z różnego rodzaju doniesień. W roku 2000 prawdopodobnie ogólne nakłady na kasy chorych liczone wraz z pożyczką, której udzieliliśmy na początku roku, będą sięgały 27,3 mld zł. Bardzo wyraźnie bowiem wzrasta skala windykacji środków dla kas chorych. Tylko dwie kasy chorych są w tej chwili w niebezpiecznej sytuacji finansowej, to znaczy mają ujemny trwały wynik, debet na rachunkach bankowych. Jest to kasa podlaska i kasa łódzka. W obu przypadkach jest to nie tyle wina kas, co wynik bardzo specyficznej struktury demograficznej z jednej strony, a z drugiej specyficznej struktury instytucji zdrowotnych, jakie istnieją na terenach działania kas. Kasy pozostałe nie mają perturbacji o charakterze trwałym. Muszę powiedzieć, że nawet sześć z nich powoli zaczyna regulować pożyczkę, której udzielił budżet na początku tego roku, a którą to pożyczkę kasy spłacają do końca roku 2002. I jeżeli popatrzymy na nakłady tegoroczne, licząc wszystkie nakłady - z budżetu państwa, z budżetów kas i innych przychodów kas, czasem z dotacji pochodzących od samorządów - to udział nakładów na ochronę zdrowia, łącznie z tą miliardową pożyczką z budżetu państwa, stanowi 4% PKB. Na rok przyszły, biorąc pod uwagę to, że kasy będą spłacały pożyczkę, ale uwzględniając propozycję, jaką rząd przedłożył Wysokiej Izbie, iż zwiększymy o 0,25 punkta procentowego odpisy, składki na kasy, ten ogólny wynik finansowy kas szacujemy na prawie 29 mld zł, co da relacje nakładów do PKB rzędu 3,8%, czyli te katastroficzne informacje, których tu byliśmy świadkami, niekoniecznie znajdują pokrycie w faktach.</u>
          <u xml:id="u-255.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Jest jeszcze jeden wielki sukces naszym zdaniem. Mówili tu państwo wielokrotnie o tym, w jak trudnej sytuacji są zakłady opieki zdrowotnej, ponieważ niosą ze sobą zadłużenie. Otóż chciałabym powiedzieć, że nie niosą ze sobą zadłużenia. Z 8,5 mld zł długów, jakie były do spłacenia, narosłych w latach 1995–1996, budżet państwa skonwertował i przejął do obsługi zadłużenie w wysokości 8 mld zł. Jest jeszcze pewna część długu w trakcie przejmowania. Czasami wynika to z rozpoczętych rozpraw sądowych, czasem wynika to z bałaganu w dokumentacji, którą trzeba uzupełnić, bo w końcu trzeba wiedzieć za co i dlaczego budżet ma przejmować długi.</u>
          <u xml:id="u-255.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Jest nierozwiązana - a było to pytanie, dlaczego tak duża jest rezerwa na zobowiązania skarbu państwa na rok przyszły - a powracająca do nas falą wyroków sądowych i orzeczeń kwestia rent deliktowych za błędy w sztuce lekarskiej popełnione wtedy, kiedy zakłady opieki zdrowotnej nie były samorządowe, nie były usamodzielnione, lecz były jednostkami budżetowymi. Łączna suma tych wyroków, o których wiemy, a koszt narasta, w tej chwili wynosi prawie 50 mln zł. To tylko jeden z elementów składających się na zobowiązania skarbu państwa. Pozostają również i inne zobowiązania, które są zidentyfikowane, jak np. kwoty, które muszą podlegać windykacji z tytułu orzeczeń komisji społecznej rewindykującej mienie związków zawodowych; to jest prawie 200 mln zł. To są istniejące, a niezapłacone, bo w tej chwili nie ma już zasobów w budżecie państwa na ich zapłacenie, zobowiązania wynikające również z wyroków dla osób represjonowanych i innych orzeczeń. To jest dosyć długa lista wyroków. Mając na względzie doświadczenia i uwagi, jakie państwo przedstawiali, w roku bieżącym chcielibyśmy, aby te rezerwa pozwoliła szybko, sprawnie uregulować zobowiązania, które jeszcze ciążą na skarbie państwa i, co ważniejsze, są zobowiązaniem państwa w dużej mierze w relacji do obywateli.</u>
          <u xml:id="u-255.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Podobnie ma się sprawa z rekompensatami, o które państwo pytali, jeśli chodzi o osoby, które pracowały w sferze budżetowej i nie otrzymały stosownych zwyżek wynagrodzeń w roku 1991 i 1992, oraz o osoby, którym w tym okresie, zmieniając system emerytalny, odebrano uprawnienia do zasiłków branżowych przy rentach i emeryturach. Ta akcja rozwija się w ciągu całego tego roku. Jeśli państwo zechcą zajrzeć do załącznika nr 4 w ustawie budżetowej, to wśród wielu elementów, które są rozliczeniami zobowiązań kapitałowych budżetu państwa, znajdą państwo wiersz: Rekompensaty, pokazujący że i w roku przyszłym kwota przeznaczona na spłatę tych zobowiązań pozostaje w proporcji do wydatków, jakie ponieśliśmy w tym roku. W przyszłym roku w sferę wypłacania tych zaległości, tych zobowiązań skarbu państwa wchodzą roczniki mniej liczne niż te, które obsługiwaliśmy dotychczas. W związku z tym i sumy na poszczególne miesiące będą prawdopodobnie nieco mniejsze z jednej strony, ale z drugiej strony będą waloryzowane inflacyjnie, wobec czego kwoty miesięczne są rzędu 370 mln zł. To jest tego rzędu wielkość spłat.</u>
          <u xml:id="u-255.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Wreszcie ostatnia sprawa, o której chciałam powiedzieć, to kwestia tajemnicy nakładów inwestycyjnych w dziale: Zdrowie, na różnych poziomach budżetu. Jest tak, że 19,8 mln zł na inwestycje dotyczące zdrowia znajduje się w budżetach wojewodów, 28,3 mln zł to są dotacje na inwestycje dla jednostek samorządu terytorialnego, i są w rezerwie celowej, 300 mln zł to są wydatki majątkowe w ramach programu restrukturyzacji, też jest to rezerwa celowa, wreszcie 90,7 mln zł to jest budownictwo inwestycyjne, a 153 mln - tak należy tę kwotę dzielić - to zakupy dóbr inwestycyjnych związane z programami restrukturyzacji. Jeśli porównamy jedne i drugie nakłady, to okaże się, że w roku 2000 było łącznie 469 mln zł, w tym roku łącznie jest do dyspozycji, pomijając to, co rozdysponowane w rezerwach wojewodów, w gestii ministra, jego zarządzie, 243,8 mln. Oczywiście maleją zobowiązania inwestycyjne, ponieważ dokonywane są zmiany przeznaczenia niektórych obiektów i te decyzje wpływają na wysokość nakładów. To także wiąże się częściowo z tym, o czym mówiła pani poseł Bańkowska na przykładzie woj. kujawsko-pomorskiego i co kilka innych osób poruszało w dyskusji, mówiąc, co się stało ze środkami w budżetach wojewodów. Środki w budżetach wojewodów nie mają w tym roku owego zasilenia kwotami dotacji na inwestycje realizowane w jednostkach samorządu terytorialnego. Zgodnie z ustawą o wspieraniu rozwoju regionalnego te środki zostały zamieszczone w rezerwie. O ich podziale mówił krótko przed chwilą pan minister Dziekoński.</u>
          <u xml:id="u-255.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Proszę Państwa! Nie będę mówiła dokładnie o woj. kujawsko-pomorskim, dlatego że dzisiaj została przygotowana odpowiedź dla pani poseł Anny Bańkowskiej, pani poseł Barbary Hyli-Makowskiej, pana posła Witolda Deręgowskiego, pana posła Grzegorza Gruszki i pana posła Janusza Zemke w sprawie pytań, które zostały skierowane do ministra finansów, a dotyczyły woj. kujawsko-pomorskiego. Ponieważ województw jest 16, a chyba tylko 1, a może 2 nie miały dotychczas szansy na to, żeby posłowie danej ziemi skierowali pytania do ministra finansów, to tam, gdzie już te pytania zostały skierowane, mogliśmy odpowiedzieć. Na to jedno z ostatnich odpowiadamy dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-255.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">I wreszcie ostatnia sprawa, którą był łaskaw podnieść pan poseł Tomaszewski - dlaczego odpowiadając we wrześniu na dezyderat sejmowej komisji do spraw turystyki, młodzieży i sportu, podałam inne wskaźniki niż te, które są obecnie w ustawie budżetowej. Z bardzo prostego powodu, o którym pisałam wówczas - tam były dane wstępne, a teraz mamy już projekt ustawy budżetowej, który był przedmiotem naszej dzisiejszej dyskusji, który został przedtem przyjęty przez Radę Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-255.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Dziękuję państwu za uwagę i przepraszam, że nasze wyjaśnienia były proporcjonalne do państwa pytań. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-255.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#WicemarszałekJanKról">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#WicemarszałekJanKról">Zgodnie z artykułem...</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł w jakiej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#komentarz">(Poseł Jan Oraniec: Nie otrzymałem odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-256.5" who="#WicemarszałekJanKról">Nie otrzymał pan odpowiedzi? Na jakie pytanie?</u>
          <u xml:id="u-256.6" who="#komentarz">(Poseł Jan Oraniec: Na postawione pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-256.7" who="#WicemarszałekJanKról">Niech pan powtórzy to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-256.8" who="#WicemarszałekJanKról">Ale pan poseł ma wątpliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#PosełJanOraniec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Postawiłem dwa pytania dotyczące rozdziału środków w ramach rozwoju polityki regionalnej na budowę szpitali, które były finansowane do tej pory z budżetu centralnego, a teraz jest to w gestii wojewody. Pytanie brzmiało: Czy rząd będzie rozdzielał i nadzorował środki proporcjonalnie do możliwości budżetu, bo są skromne - na str. 2/37 ustawy budżetowej jest pozycja 1 mld zł na te inwestycje - czy przyjmie zasadę: bierzcie i problem z głowy? Tak jak powiedziano przed panią minister, że do końca grudnia marszałkowie otrzymają pieniądze i będą te pieniądze rozdzielać na inwestycje.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#PosełJanOraniec">Postawiłem też drugie pytanie: Ile środków otrzyma woj. świętokrzyskie, bo niektórzy domagają się informacji o tym, ile jest w województwie takim czy takim. Ja jestem z woj. świętokrzyskiego i chciałbym to wiedzieć, bo są 3 inwestycje na ukończeniu. Jedna trwa 9 lat, inne trwają blisko 20 lat. Im dłużej są te inwestycje prowadzone, tym są droższe. Tutaj konkretnie chodziło o Centrum Onkologii w Kielcach i szpitale w Starachowicach i Opatowie. Są to inwestycje już praktycznie na ukończeniu. Prosiłem o odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#PosełJanOraniec">A chciałbym jeszcze powiedzieć, że w ramach, i to już nie jest związane z budżetem - to jest tylko parę sekund - ratownictwa medycznego rząd przekazał dwie karetki typu R, które stoją od kwietnia w Sandomierzu, a były przeznaczone dla szpitala w Opatowie i w Ożarowie w woj. świętokrzyskim. Minister pisał, mam pismo od ministra, i nie ma silnego, żeby to wyegzekwować, żeby te karetki uruchomić. I stąd moja obawa, że te szpitale nie otrzymają pieniędzy, a szczególnie szpital w Opatowie, który jest nowoczesnym szpitalem, inwestycją zrealizowaną w 80% i praktycznie zapada decyzja, żeby ten szpital rozebrać. Stąd moja obawa, czy ta inwestycja będzie kontynuowana, czy nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#WicemarszałekJanKról">Panie pośle, ale pan powiedział, że na piśmie pan chce odpowiedź na te pytania, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#PosełJanOraniec">Ale jedno miało być normalnie, a jedno na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#WicemarszałekJanKról">Które na piśmie, to drugie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#PosełJanOraniec">To pierwsze normalnie, a drugie na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#WicemarszałekJanKról">Czyli w sprawie Opatowa, Kielc itd. na piśmie, a w sprawie udziału ministra finansów w wydatkach realizowanych dotychczas przez wojewodów, jaki to będzie udział, proszę bardzo o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Zaraz znajdziemy dokładną liczbę, ponieważ ja jej nie pamiętam, koledzy mi pomogą. Przepraszam, ja po prostu źle zrozumiałam, bo wydawało mi się, że pańskie oba pytania, panie pośle, dotyczyły odpowiedzi na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Jeśli chodzi o woj. świętokrzyskie, to w budżecie państwa, bez inwestycji, tak jak mówiliśmy, jest kwota wynosząca dokładnie, pewnie pan już ją doskonale zna, 524,9 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Chciałam przypomnieć, bo sprawa jest trudna, ale cały budżet państwa, tak jak to zapisywaliśmy, był konstruowany wedle tej samej zasady dla wszystkich, a mianowicie wydatki płacowe zwiększone o 7,6% wliczone są w wydatki bieżące. Wydatki bieżące i wydatki inwestycyjne niestety nie są waloryzowane do końca z wyjątkiem sytuacji, które były omawiane tu dzisiaj, o których mówiliśmy jako o priorytetach. Wszyscy cierpią na ten sam niedobór środków. Województwa ostrzej, ponieważ z woj. świętokrzyskiego wychodzą te zadania inwestycyjne, o których pan poseł mówił. Zgodnie z tym, co mówiliśmy wcześniej, wszystkie inwestycje, jakie są realizowane na terenie poszczególnych województw - nie jest to szykana w stosunku do województwa świętokrzyskiego czy któregokolwiek innego - są zliczone w tej rezerwie miliarda złotych do dyspozycji w kontraktach, a pod tym miliardem złotych w następnej rezerwie macie państwo jeszcze kwotę 28 mln zł na inwestycje zdrowotne poza tymi środkami, które ma minister zdrowia do dyspozycji w ramach restrukturyzacji. Przedmiotem kontraktu będzie również to, które z inwestycji zdrowotnych mają być rozwijane i w jakim tempie. Ja przy najlepszych chęciach nie wiem, jakie priorytety będą ustalone między marszałkiem a wojewodą i ministrem rozwoju regionalnego, jakie proporcje państwo wybiorą, więc nie potrafię odpowiedzieć ani na piśmie, ani w tej chwili nie na piśmie na temat tego, jakie nakłady będą poniesione na poszczególne inwestycje. To po pierwsze. I po drugie, gdybyśmy chcieli pozostawić samym sobie, jak pan był łaskaw powiedzieć, niektóre zadania, to znaczy nie dofinansowywać, nie wspierać ich z budżetu państwa bądź innymi środkami, to sytuacja wyglądałaby nieco inaczej, ponieważ również i woj. świętokrzyskie korzysta w niektórych sytuacjach z dotacji celowych i ze środków pomocowych.</u>
          <u xml:id="u-263.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">I wreszcie sprawa czwarta. Był pan łaskaw powiedzieć o tym, że powiat, rozumiem, sandomierski zabrał karetki, które były przeznaczone dla kogo innego. To jest zużycie dotacji z budżetu państwa niezgodne z prawem, co oznacza, że jeśli powiat sandomierski nie odda tych karetek tam, gdzie miały trafić zgodnie ze zleceniem ministra zdrowia, to przez trzy najbliższe lata, zgodnie z ustawą o finansach publicznych, nie otrzyma żadnej dotacji celowej z budżetu państwa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#WicemarszałekJanKról">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#WicemarszałekJanKról">Zgodnie z art. 58 regulaminu Sejmu projekt ustawy budżetowej wraz z załącznikami Sejm kieruje do rozpatrzenia do Komisji Finansów Publicznych, a poszczególne części projektu rozpatrują także właściwe komisje sejmowe, które przekazują Komisji Finansów Publicznych stanowiska zawierające wnioski, opinie lub propozycje poprawek wraz z uzasadnieniem.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#WicemarszałekJanKról">Zgodnie z uchwałą Prezydium Sejmu w sprawie określenia trybu prac nad projektem ustawy budżetowej na rok 2001 komisje sejmowe przekażą swoje stanowiska Komisji Finansów Publicznych do dnia 15 grudnia 2000 r., a Komisja Finansów Publicznych przyjmie sprawozdanie do dnia 19 stycznia 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#WicemarszałekJanKról">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował rządowy projekt ustawy o wykonywaniu budżetu państwa w roku 2001 r., zawarty w druku nr 2374, do Komisji Finansów Publicznych z zaleceniem zasięgnięcia opinii właściwych komisji sejmowych do dnia 15 grudnia 2000 r. w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#WicemarszałekJanKról">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-264.6" who="#WicemarszałekJanKról">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-264.7" who="#WicemarszałekJanKról">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdrowia o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej (druki nr 2306 i 2380).</u>
          <u xml:id="u-264.8" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Seweryna Jurgielańca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#PosełSprawozdawcaSewerynJurgielaniec">Panie Marszałku! Szanowne Panie, Szanowni Panowie Posłowie! Druk nr 2306 zawiera propozycję nowelizacji ustawy o zakładach opieki zdrowotnej. Projekt tej nowelizacji przewiduje uporządkowanie stanu prawnego w zakresie zasad przekazywania i pozyskiwania przez samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej środków finansowych oraz środków rzeczowych z budżetu państwa. Chodzi o wydatki związane z wdrażaniem programów restrukturyzacyjnych przez placówki służby zdrowia, sprawy wynikające z dofinansowania zakładów opieki zdrowotnej w zakresie doposażenia aparaturowego, wreszcie „Narodowy program ochrony serca” czy „Program zintegrowanego ratownictwa medycznego”.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#PosełSprawozdawcaSewerynJurgielaniec">Z materiałów z Biura Studiów i Ekspertyz, jakie przedstawiono Komisji Zdrowia, wynikało wiele pytań, które się pojawiły i które były podnoszone w czasie prac komisji. Oczywiście nie ulega najmniejszej wątpliwości, że projekt nowelizacji ustawy jest sprawą bardzo istotną i ważną. Właśnie w związku z tymi wszystkimi programami, łącznie z „Narodowym programem zdrowia” czy z restrukturyzacyjnymi zmianami, powstawało wrażenie, że powinno to być zrobione szybko. Tyle tylko, że nowelizacja ta niestety powinna być dokonana przynajmniej półtora roku temu, a nie dopiero teraz. Pojawiły się pytania i zastrzeżenia, że proponowane przepisy nowelizacji wprawdzie powodują, że pojawia się prawny, centralny rozdział środków na inwestycje dla publicznych zakładów opieki zdrowotnej, ale z pominięciem zakładów, które są organem założycielskim placówki służby zdrowia, czyli tych, które tworzą zakład. Nie można było dzisiaj określić, jaka jest skala tych inwestycji, jaka jest skala zaangażowania finansowego Ministerstwa Zdrowia. No i rodziło się pytanie, dlaczego dotyczy to tylko publicznych zakładów opieki zdrowotnej, a nie również innych zakładów opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#PosełSprawozdawcaSewerynJurgielaniec">Według oceny Biura Studiów i Ekspertyz najsłabszym punktem tej nowelizacji jest brak określenia zasad, według których minister właściwy do spraw zdrowia będzie wybierał samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#PosełSprawozdawcaSewerynJurgielaniec">Projekt nie tworzy systemu finansowania ze środków budżetowych świadczeń określonego rodzaju, otwiera jedynie możliwości legalnego wydatkowania środków budżetowych według kryteriów określonych przez ministra zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-265.4" who="#PosełSprawozdawcaSewerynJurgielaniec">Wreszcie pojawiają się w projekcie tej nowelizacji określenia - na przykład takie jak ratownictwo medyczne - które w zasadzie w ogóle nie istnieją w prawie polskim. Wiemy, że jest projekt ustawy w tej sprawie, który nigdy nie stał się dokumentem sejmowym, tymczasem używa się określenia: ratownictwo medyczne. Nie zostały zdefiniowane takie pojęcia jak programy restrukturyzacyjne i działania osłonowe. One nie są określone i zdefiniowane w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-265.5" who="#PosełSprawozdawcaSewerynJurgielaniec">Jeszcze raz Biuro Studiów i Ekspertyz podkreśla to pytanie, które zadałem: Dlaczego w realizacji programów zdrowotnych finansowanych z budżetu państwa mogą brać udział tylko publiczne zakłady opieki zdrowotnej?</u>
          <u xml:id="u-265.6" who="#PosełSprawozdawcaSewerynJurgielaniec">Komisja Zdrowia zbierała się w sprawie tego dokumentu trzykrotnie. Członkowie Komisji Zdrowia wyrazili wątpliwość w sprawie tego, czy tryb pilny dla rozpatrywania tego projektu jest właściwy, tym bardziej że przecież chodzi o kwoty sięgające setek milionów złotych. Nie wiadomo było, jakie kwoty zostały wydatkowane uprzednio, a nagle zgodnie z tym prawem miano akceptować wszystko, co dokonało się od 1 stycznia 2000 r. Tymczasem właściwie w ciągu kilku dni - trzech, być może czterech - miała się dokonać nowelizacja dotycząca tak dużych i poważnych kwot. W rachubę według opinii członków komisji wchodziła spokojna dyskusja, sięgnięcie do ekspertyz, które by między innymi precyzyjnie określiły wielkość kwot, które resort zdrowia przekazał do placówek, które będzie miał zamiar przekazać, i w związku z tym na pierwszym posiedzeniu Komisja Zdrowia większością głosów przyjęła uchwałę o zdjęciu klauzuli pilności dotyczącej prac nad tą uchwałą.</u>
          <u xml:id="u-265.7" who="#PosełSprawozdawcaSewerynJurgielaniec">Były również głosy mówiące o tym, że jest to projekt pilny - o czym powiedziałem na początku mojej wypowiedzi - że to powinno być uchwalone jak najszybciej, ale zastrzeżenia, które pojawiły się w trakcie prac, jak się okazało, spowodowały, że komisja przyjęła uchwałę w sprawie propozycji zdjęcia klauzuli pilności.</u>
          <u xml:id="u-265.8" who="#PosełSprawozdawcaSewerynJurgielaniec">Na drugim posiedzeniu komisja niestety w związku z przewagą tych, którzy twierdzili, że nad tym projektem powinny trwać obrady, uchyliła poprzedni wniosek. Na trzecim posiedzeniu przyjęto wniosek, ażeby komisja w związku z sytuacją, jaka zaistniała po drugim posiedzeniu, odrzuciła projekt w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-265.9" who="#PosełSprawozdawcaSewerynJurgielaniec">I tak, szanowni państwo, przy 9 głosach za odrzuceniem projektu w pierwszym czytaniu, dwóch głosach przeciwnych i 1pośle wstrzymującym się Komisja podjęła ustalenie, iż należy projekt odrzucić w pierwszym czytaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-265.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#WicemarszałekJanKról">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#WicemarszałekJanKról">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu panią poseł Barbarę Frączek w imieniu klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#PosełBarbaraFrączek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zabierając głos w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność w dyskusji nad projektem z druku nr 2306, pragnę na wstępie wyrazić niepokój z powodu nieprzychylności ze strony pozostałych klubów, jeśli chodzi o kontynuowanie prac nad tym przedłożeniem rządowym.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#PosełBarbaraFrączek">Nowelizacja ustawy o zakładach opieki zdrowotnej wynikła z potrzeby dostosowania przepisów do faktycznie występujących zjawisk. Wynika to z doświadczeń w funkcjonowaniu reformy ochrony zdrowia, a szczególnie realizacji programów zdrowotnych i wysokospecjalistycznych procedur medycznych. Już sama materia tego projektu wskazuje na potrzebę pilnych rozwiązań, aby umożliwić przekazywanie samodzielnym publicznym zakładom opieki zdrowotnej zarówno środków finansowych, jak i środków rzeczowych jeszcze w bieżącym roku.</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#PosełBarbaraFrączek">Trzeba dodać, że nie jest to uregulowanie obszerne, gdyż dotyczy dwóch artykułów: zmiany art. 54 i dopisania art. 54a oraz wykreślenia art. 29, 35, 70 i 70d. Sejmowe Biuro Studiów i Ekspertyz w swej opinii nie znajduje w proponowanych przepisach istotnych uchybień natury prawnej. Nie wydaje się więc racjonalne stanowisko Komisji Zdrowia, która proponuje Wysokiej Izbie odrzucenie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#PosełBarbaraFrączek">Przejdźmy do szczegółów.</u>
          <u xml:id="u-267.4" who="#PosełBarbaraFrączek">W art. 54 ustawodawca wprowadza nowe źródło środków finansowych dla samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Źródłem tym miałyby być umowy zawierane pomiędzy zleceniodawcami a odpowiednimi publicznymi zakładami opieki zdrowotnej. Zleceniodawcami, prócz organu założycielskiego, mogliby być: minister właściwy do spraw zdrowia, jednostki samorządu terytorialnego i inne podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-267.5" who="#PosełBarbaraFrączek">Dodany do ustawy o zakładach opieki zdrowotnej art. 54a uprawnia wymienione wyżej podmioty do przenoszenia nieodpłatnie, na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym, na rzecz samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej środków rzeczowych.</u>
          <u xml:id="u-267.6" who="#PosełBarbaraFrączek">Art. 2 wprowadza przepis przejściowy dotyczący terminu realizacji programu restrukturyzacji i działań osłonowych w ochronie zdrowia ze środków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-267.7" who="#PosełBarbaraFrączek">Merytoryczna ocena tej nowelizacji utwierdza w przekonaniu, że przepisy te są potrzebne i zwłoka w pracach nad nimi jest nieracjonalna.</u>
          <u xml:id="u-267.8" who="#PosełBarbaraFrączek">W trakcie wstępnych prac nad tym projektem w Komisji Zdrowia zgłaszano pewne istotne uwagi, które ze względu na odrzucenie projektu nie mogły stać się przedmiotem prac komisji, dlatego pozwolę sobie przedstawić propozycje poprawek, które złożę na ręce pana marszałka.</u>
          <u xml:id="u-267.9" who="#PosełBarbaraFrączek">Poprawka 1.: W art. 54 wprowadza się nowy ust. 3, który określa zasady wyboru realizatorów programów zdrowotnych w drodze konkursu ofert przeprowadzanego przez dysponenta środków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-267.10" who="#PosełBarbaraFrączek">Poprawka 2. dotyczy art. 2 ust. 1 i proponuje niewielką modyfikację tego ustępu. Określa ona zakres działań podejmowanych w ramach programu działań osłonowych i restrukturyzacji w ochronie zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-267.11" who="#PosełBarbaraFrączek">W poprawce 3. proponuje się wykreślenie art. 3.</u>
          <u xml:id="u-267.12" who="#PosełBarbaraFrączek">Uwzględniając powyższe poprawki, klub Akcji Wyborczej Solidarność będzie głosował za przyjęciem projektu z druku nr 2306.</u>
          <u xml:id="u-267.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Władysław Szkop zabierze głos w imieniu klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#PosełWładysławSzkop">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Godzina duchów tuż, tuż. Wygląda na to, że już po jej nastaniu skończę wypowiedź, ale zanim zacznę, chciałbym sprostować pewną informację, albowiem Wysoka Izba, nawet wówczas, kiedy jest pustawa, powinna wiedzieć, że to nie nieprzychylność klubów spowodowała odrzucenie ustawy w pierwszym czytaniu. To brak elastyczności ze strony rządu. Brak woli normalnej pracy nad przedłożonym projektem. To kluby zwracały się do rządu o zdjęcie klauzuli pilności, aby można było ten projekt normalnie opracować.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#PosełWładysławSzkop">Mam nadzieję, że większość członków Wysokiej Izby, która od czasu do czasu czytuje dokumenty Najwyższej Izby Kontroli dotyczące ochrony zdrowia, ma świadomość, że regulacje prawne dotyczące sposobu przepływu środków między dysponentami budżetu, ministrem zdrowia a odbiorcą, zakładem opieki zdrowotnej, powinny być jasne, precyzyjne i klarowne.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#PosełWładysławSzkop">Regulacje, które pozwalają zrozumieć, dlaczego zakład A otrzymał środki i rozstrzygnąć, dlaczego pretensje zakładu B o brak dofinansowania były nieuzasadnione, jako że wynikało to z racjonalnej polityki prowadzonej przez ministra zdrowia realizującego polityką zdrowotną państwa i art. 68 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-269.3" who="#PosełWładysławSzkop">Przedłożenie, które w trybie pilnym było kierowane do Sejmu, niestety - poseł sprawozdawca był uprzejmy wyłuszczyć wszystkie zastrzeżenia wynikające z opinii prawnych, opinii eksperckich - naruszało cały szereg przepisów, łącznie z tym, że była bardzo poważna wątpliwość dotycząca retroakcji - czy nie narusza ono przepisów konstytucji i przepisów o stanowieniu prawa. W sytuacji kiedy rząd Rzeczypospolitej nie chciał dokonać zmiany trybu rozpatrywania tej ustawy, posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w imieniu których mam zaszczyt przemawiać, wnosili o odrzucenie tej ustawy w pierwszym czytaniu. Wydaje się, że stworzone zostały warunki do wyjścia z tego impasu i nadal one istnieją, ale tryb pilny nie może być w tej sytuacji zachowany. Klub podtrzymuje ten wniosek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-269.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Tadeusz Zieliński zabierze głos w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#PosełTadeuszJacekZieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wysoki Sejm ma wreszcie okazję zapoznać się z projektem ustawy zmieniającej ustawę o zakładach opieki zdrowotnej, z projektem pilnym. Wyrażam ubolewanie, że dopiero teraz Izba plenarna może się zająć tym projektem, mimo że dotyczy on materii bardzo poważnej, materii budżetowej, kwestii dysponowania poważnymi środkami publicznymi, a więc materii, która wymagałaby odbycia pierwszego czytania właśnie podczas posiedzenia plenarnego. Niestety tak się nie stało, marszałek skierował projekt do komisji, komisja chciała rozpatrzyć go spokojnie w odpowiednim czasie, niestety nie miała okazji tego uczynić, bowiem rząd nie chciał zdjąć z tego projektu rygoru pilności. Rząd oczekiwał od Sejmu, że załatwi tę trudną sprawę bardzo szybko. Pan premier podpisał list przewodni do marszałka Sejmu 24 października i oczekuje wraz z Radą Ministrów, że do końca roku ustawa stanie się prawem, bo chodzi o to, aby projekt stał się prawem w tym roku, konwalidując m.in. zawarte przez ministra umowy przekazujące środki finansowe i inne sposoby dysponowania majątkiem publicznym.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#PosełTadeuszJacekZieliński">Wysoka Izbo! Nad tak poważnym zagadnieniem nie sposób pracować w trybie pilnym, stąd większość członków komisji, również przy udziale posłów mojego klubu, domagała się umożliwienia jej spokojnego namysłu w trakcie pracy nad poszczególnymi przepisami. Ale determinacja kierownictwa ministerstwa, które domaga się, jak pisze w uzasadnieniu, dostosowania przepisów prawa do potrzeb, do faktycznie występujących zjawisk, sprawiła, że udaremniono właśnie możliwość spokojnego ustalenia przepisów tej ważnej ustawy. Jak już powiedziałem, dotyczy ona spraw bardzo poważnych.</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#PosełTadeuszJacekZieliński">Wielokrotnie oczekiwaliśmy, także w toku prac Komisji Zdrowia, że ministerstwo podejmie się próby opisu swojej roli w ramach systemu ochrony zdrowia w naszym kraju, nie tylko ubezpieczenia zdrowotnego, ale w ogóle w zakresie ochrony zdrowia. Określi swoje kompetencje, swoją rolę, stwierdzi, czy chce być organem regulacyjnym, czy także organem, który dysponuje środkami, wręcz rozdaje środki w sposób arbitralny. Ministerstwo takiej całościowej próby nie podjęło i oto stara się cerować dziurę, lukę, jaka istnieje w przepisach prawnych - wytykaną zresztą wielokrotnie przez Najwyższą Izbę Kontroli - która sprawia, że środkami budżetowymi dysponuje się bez należnego tytułu ustawowego.</u>
          <u xml:id="u-271.3" who="#PosełTadeuszJacekZieliński">Wysoka Izbo! Przedłożenie ma dać ministerstwu na przyszłe lata prawo do dysponowania środkami na programy polityki zdrowotnej, na programy restrukturyzacji i działania osłonowe, na ratownictwo medyczne, rezydentury, prawo do dysponowania aparaturą i innymi środkami rzeczowymi, a jednocześnie projektowane przepisy nie wskazują kryteriów, którymi ministerstwo ma się przy tym dysponowaniu kierować. Nasuwa się spostrzeżenie, że ministerstwo chciałoby mieć możliwość arbitralnego decydowania, który podmiot, publiczny podmiot działający w dziedzinie ochrony zdrowia z owych nadań ze strony ministerstwa będzie korzystał, który podmiot w taki sposób zostanie obdarowany. Oczywiście jest tutaj mowa tylko o podmiotach publicznych, a przecież reforma ochrony zdrowia miała wyeliminować tego rodzaju sektorowość.</u>
          <u xml:id="u-271.4" who="#PosełTadeuszJacekZieliński">Projekt ten spotkał się z frontalną krytyką nie tylko ze strony posłów, ale także ze strony ekspertów. Trzy ekspertyzy, którymi dysponujemy, wskazują przede wszystkim na zarzuty niekonstytucyjności. Najbardziej rażącym przepisem w tym aspekcie jest art. 3, który ma konwalidować wszystkie decyzje, dotyczące dysponowania środkami, o których wcześniej mówiłem, od początku roku bieżącego. Reasumując, Wysoka Izbo, wygląda to bardzo źle i niepokoi to mój klub. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Wiesława Wodę o zabranie głosu w imieniu klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#PosełWiesławWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zabierając głos w sprawie pilnego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, można by dojść po pobieżnej lekturze do wniosku, że zmiana niektórych przepisów wynika z potrzeby ich dostosowania do faktycznie występujących zjawisk, wynikających z doświadczeń funkcjonowania reformy ochrony zdrowia. Zmiana w art. 54 pozwala samodzielnemu publicznemu zakładowi opieki zdrowotnej na uzyskiwanie środków finansowych nie tylko od organu założycielskiego, ale także od innych podmiotów. Przepis ust. 2 daje również zakładom możliwość wykorzystywania otrzymanych nieodpłatnie środków rzeczowych w celu udzielania przez ten zakład świadczeń zdrowotnych innych niż wynikające z realizacji programu zdrowotnego lub wysoko specjalistycznych procedur medycznych, by wyeliminować sytuacje, w których nowoczesny sprzęt nie będzie w pełni wykorzystany.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#PosełWiesławWoda">Wprowadzenie przepisów ust. 3 i 4, dotyczących przekazania środków trwałych, zakupionych ze środków publicznych i przekazanych na własność do samodzielnego zakładu opieki zdrowotnej, gwarantuje zwrot do budżetu państwa wartości przekazanych środków, pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne w przypadku wykorzystania środków trwałych niezgodnie z przeznaczeniem, a także przy likwidacji publicznego zakładu opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#PosełWiesławWoda">Uważna jednak lektura projektu ustawy pozwala na stwierdzenie, że próbuje się zalegalizować nieprawidłowości, jak bowiem inaczej interpretować zapis, że finansowanie niektórych zadań ujętych w budżecie na rok 2000, także ze środków, które nie wygasły do końca 1999 r., jest możliwe w terminie do 30 listopada 2000 r., a wszak jutro mija ten termin. Ustawa daje możliwość ministrowi zdrowia dofinansowania niektórych zakładów według własnego uznania. Ustawa akceptuje działania podjęte już od 1 stycznia mijającego roku. Nie wynika z niej, jakich te wydatki mają dotyczyć kwot, jakie to będą środki i na jakie potrzeby. Brak również jakiejkolwiek propozycji standaryzacji wyposażenia publicznych zakładów opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-273.3" who="#PosełWiesławWoda">Biorąc pod uwagę próbę legalizacji zaistniałych nieprawidłowości oraz rozdzielnictwa środków publicznych bez jakichkolwiek kryteriów, klub Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował zgodnie z propozycją Komisji Zdrowia, a więc za odrzuceniem ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#WicemarszałekJanKról">W imieniu koła Koalicja dla Polski głos zabierze pan poseł Adam Wędrychowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#PosełAdamWędrychowicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Sądzę, iż trwa już właściwie program restrukturyzacyjny, który nie był niestety ustawowo umocowany, ale sprawa ze względu na potrzeby jest rzeczywiście tak pilna, iż rozważenie tych poprawek, które tu przedstawiła pani poseł, powinno odbyć się w komisji, a pomimo wszystkich zastrzeżeń, o których mówią koledzy, jeszcze raz ta ustawa powinna tam wrócić, bo i tak ta kwestia musi być rozwiązywana. W związku z tym uważamy, że ustawa powinna jednak być po raz kolejny rozważona. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Stanisław Misztal. Jest pan zapisany do wypowiedzi i zapytania, proszę więc w jednej odsłonie dokonać wypowiedzi i zadać pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#PosełStanisławMisztal">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#PosełStanisławMisztal">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proponowana nowelizacja ustawy jest ze wszech miar potrzebna, ponieważ poszerza źródła finansowania zakładów opieki zdrowotnej i pozwala uelastycznić gospodarkę środkami oraz sprzętem medycznym. Mówię to jako lekarz znający dobrze niewesołą sytuację materialną służby zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#PosełStanisławMisztal">Przechodzę do pytań, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#PosełStanisławMisztal">Odnosząc się pozytywnie do rządowego projektu nowelizacji ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, chciałbym zadać następujące pytania z nią związane.</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#PosełStanisławMisztal">Pytanie pierwsze: w jaki sposób rząd zamierza zmniejszyć nadmierne obciążenie związane z wydatkami na ochronę zdrowia, z kosztami obsługi kas chorych? Moim zdaniem są one zdecydowanie za wysokie. Chodzi mi tu nie tylko o kominy płacowe kierownictw kas chorych, lecz także o nadmierne zatrudnienie w tych kasach.</u>
          <u xml:id="u-277.5" who="#PosełStanisławMisztal">Pytanie drugie. Jako poseł, członek sejmowej Komisji Zdrowia i lekarz otrzymałem od pielęgniarek Zamojszczyzny prośbę o wsparcie ich słusznych postulatów płacowych. Jako praktykujący już 20 lat okulista z wielkim niepokojem patrzę na chorobliwie niskie zarobki pielęgniarek. Czy zwiększenie składki z 7,5% do 7,75% spowoduje zwiększenie realnych płac pracowników zatrudnionych w sektorze ochrony zdrowia, a zwłaszcza pielęgniarek, których wynagrodzenie woła o pomstą do nieba? Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-277.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#WicemarszałekJanKról">O zabranie głosu prosił prezes Najwyższej Izby Kontroli pan Janusz Wojciechowski.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo, panie marszałku, za udzielenie mi głosu.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Najwyższa Izba Kontroli w zasadzie nie wtrąca się bezpośrednio w legislację, natomiast jest naszym obowiązkiem, Izby i moim jako jej prezesa, przedstawiać obawy, które biorą się z wyników wcześniej przeprowadzonych kontroli. Z taką sytuacją mamy do czynienia przy tym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Otóż dodany do ustawy art. 54a zmierza do zalegalizowania praktyki centralnych zakupów sprzętu medycznego, co kilkakrotnie było kontrolowane przez Izbę, a wyniki tych kontroli w każdym wypadku były krytyczne. Kilka lat temu, już bodajże w 1995 r., była obszerna kontrola dotycząca takich zakupów i wtedy nawet dość szerokim echem w środkach masowego przekazu odbiły się wyniki tej kontroli. Okazało się, że kupowano sprzęt wielokrotnie droższy, niż to było możliwe np. stoliki używane przy badaniu niemowląt kupowano po 4100 zł za sztukę, podczas gdy ceny dostępnego sprzętu wynosiły 410 zł, a więc przepłacano dziesięciokrotnie.</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Kolejna kontrola, która była przeprowadzona w roku ubiegłym, wykazała, że ten system w dalszym ciągu prowadzi do marnotrawstwa. Stwierdzili kontrolerzy na przykład, że w Centrum Onkologii w Warszawie zakupiono akcelerator do radioterapii za 3,6 mln zł, który do tej pory stoi niezainstalowany, bo brakuje odpowiednich pomieszczeń. Miały być środki na te pomieszczenia, nie było ich. W szpitalu w Bielsku-Białej podobna sytuacja - chodzi o rezonans magnetyczny wartości ponad 3 mln zł. Ostatni przypadek badany przez Izbę w jednym ze szpitali warszawskich - szpital otrzymał 900 ampułek interferonu, bardzo drogiego leku, z terminem ważności do czerwca 2000 r., wykorzystano z tego tylko 328 ampułek. Wkrótce szpital, bez złożenia zapotrzebowania, otrzymał kolejne 900 ampułek. To są tylko pojedyncze przypadki takiej praktyki, która wbrew zapewnieniom w uzasadnieniu ustawy, że to są oszczędności, że to jest bardziej ekonomiczna forma zakupów, nie potwierdza się w świetle wyników naszych kontroli. Mamy wszelkie podstawy twierdzić, że to prowadzi do marnotrawstwa, a tym bardziej jeśli zakupy, centralny ich rozdział, dokonywane są bez określonych kryteriów, bez przejrzystych reguł rozdysponowywania tego sprzętu.</u>
          <u xml:id="u-279.4" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! To wynika z naszych kontroli i moim obowiązkiem było zwrócenie uwagi Wysokiej Izby na niebezpieczeństwa, które z centralnymi zakupami się wiążą. Zresztą to nie jest tylko problem Ministerstwa Zdrowia. Może tutaj najbardziej ostro to występuje, ale też w innych ministerstwach czy centralnych urzędach, gdzie ten system jest stosowany, w Ministerstwie Obrony Narodowej, w Policji na przykład, stwierdzaliśmy wiele patologii związanych właśnie z nieefektywną formą tego rodzaju zakupów i rozdzielania zakupionego sprzętu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-279.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu panią minister Annę Knysok, podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaAnnaKnysok">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Postaram się bardzo krótko. Podstawowe zarzuty, które przedstawił pan poseł sprawozdawca. Pierwszy - dlaczego uregulowanie dotyczy tylko sposobu przekazywania zadań, środków i zamówień do publicznych zakładów? Bowiem sposób zawierania umów z niepublicznymi zakładami opieki zdrowotnej jest uregulowany w innych artykułach. Ten problem jest uregulowany, natomiast jeśli chodzi o publiczne zakłady, to nie było uregulowane i w związku z tym tylko zmiany do dwóch artykułów.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaAnnaKnysok">Podstawowy zarzut, że Ministerstwo Zdrowia nie było chętne zmienić w projekcie pewnych zapisów. Nie było obojętne na opinię biura ekspertyz. Ja tylko przypomnę 8-godzinne posiedzenie Komisji Zdrowia, na którym pan minister Grad przyjął wszystkie uwagi komisji i wydyskutowano wspólnie z całą komisją propozycje takich zmian, by wszystkie zastrzeżenia przedstawione przez Biuro Studiów i Ekspertyz zostały usunięte. Te poprawki zgłosiła pani poseł Frączek. To są poprawki, które w toku 8-godzinnej dyskusji zostały wspólnie wypracowane i usuwają podstawowe mankamenty tego projektu. Mam więc nadzieję, że zostaną przez Wysoką Izbę przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaAnnaKnysok">A teraz sprawa kryteriów. Właśnie jedną z podstawowych poprawek jest określenie sposobu wyboru realizatora programu polityki zdrowotnej. Drugi wniosek dotyczy definicji programu restrukturyzacji, który, jeżeli Wysoka Izba to przyjmie, zostanie wpisany do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-281.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaAnnaKnysok">I podstawowy zarzut dotyczący art. 3, że działania ministra, od 1 stycznia, które polegały na dokonywaniu już bardzo nielicznych, ale jednak pewnych centralnych zakupów leków i na przykład karetek w ramach programu ratownictwo medyczne, został usunięty, jest bowiem propozycja całkowitego skreślenia tego artykułu. W związku z tym ustawa będzie obowiązywać, tak jak posłowie postanowili, po pewnym okresie od ogłoszenia. W związku z tym te podstawowe zarzuty, mam nadzieję, zostaną dzięki zgłoszonym poprawkom usunięte.</u>
          <u xml:id="u-281.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaAnnaKnysok">Nie jestem w stanie na bieżąco odpowiedzieć na zarzuty pana prezesa NIK dotyczące tych trzech konkretnych przypadków. Niemniej jednak chyba również pan prezes twierdzi, że nietrafione zakupy praktycznie w 2000 r. i 1999 r.... Jak mówię, nie odnoszę się do tych trzech wyjątków, bo muszę je sprawdzić, praktycznie nie miały miejsca.</u>
          <u xml:id="u-281.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaAnnaKnysok">Na czym polegały podstawowe zarzuty i co legło u podstaw zgłoszenia tego projektu? Procedury wysokospecjalistyczne określone w rozporządzeniu do ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym polegały na trzech rodzajach świadczeń:</u>
          <u xml:id="u-281.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaAnnaKnysok">1) udzielaniu świadczeń zdrowotnych w wysokospecjalistycznych placówkach;</u>
          <u xml:id="u-281.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaAnnaKnysok">2) zakupie leków stosowanych przy leczeniu bardzo rzadkich chorób, na które zapada bardzo mała populacja, np. 28, 50, 200 osób, a leczenie jest bardzo drogie i praktycznie polega tylko na podaniu tego leku - i to były te zakupy centralne leku;</u>
          <u xml:id="u-281.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaAnnaKnysok">3) zakupie leczniczych środków technicznych stosowanych przy procedurach i programach polityki zdrowotnej typu: stenty, rozruszniki serca, zastawki do operacji neurochirurgicznych - to były te zakupy dokonywane centralnie. Nie kupowaliśmy już ani łóżek, ani łóżeczek, ani wag dla niemowląt. Te wszystkie elementy dotyczące zakupów centralnych wiązały się bezpośrednio albo ze stosowaniem procedury wysokospecjalistycznej albo z realizowanym programem polityki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-281.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaAnnaKnysok">I odpowiedź dla pana posła Misztala. Panie pośle, myślę, że przyjmie pan kilkanaście razy już składane wyjaśnienie dotyczące wydatków na system kas chorych. To jest mit, panie pośle, że kasy chorych kosztują drogo. W 2001 roku łączne wydatki na 17 kas chorych, wydatki administracyjne, nie przekraczają 1,65% ogólnych nakładów. Mitem jest też przerost administracyjny, moim zdaniem bowiem jest za mało pracowników kas i w związku z tym być może niektóre zadania nie są dobrze wykonywane. I kolejna sprawa - kominy płacowe. Myślę, że pan poseł również głosował za tzw. ustawą kominową, która w żaden sposób nie pozwala na jakiekolwiek kominy płacowe. Dyrektor kasy, która ma 5 mln ubezpieczonych i dysponuje budżetem 3 mld zł, zarabia tyle samo, co dyrektor przychodni lub dyrektor szpitala, który zatrudnia - nie wiem - 100 ludzi, a w wypadku przychodni - 20 ludzi. Taki jest poziom płacy dyrektora, który jest jeden, a tych dyrektorów jest 17. Więc, panie pośle, bardzo proszę... Mogę na kolejnym posiedzeniu znowu wyjaśniać, ale może raz oparlibyśmy się na faktach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-281.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła sprawozdawcę Seweryna Jurgielańca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! W zasadzie specjalnie nie mam nic do dodania w związku z tą dyskusją, która tu się wywiązała. Natomiast chciałbym, pani minister, sprostować jednak pani wypowiedź. Jako poseł sprawozdawca - nie wiem, czy koledzy odnieśli takie wrażenie, ale wydaje mi się, że tak - nie przedstawiłem żadnych zarzutów. Przedstawiłem tylko te uwagi, które zgłoszono na posiedzeniu Komisji Zdrowia, a także to, co zostało zaprezentowane przez Biuro Studiów i Ekspertyz. W związku z tym wydaje mi się, że starałem się być bezstronny, bez, że tak powiem, jakichkolwiek... I wydaje mi się, że to, co dzisiaj usłyszeliśmy na sali sejmowej, potwierdza tę całą sprawę. Tak więc dziękuję bardzo. Wydaje mi się, że w głosowaniu na sali sejmowej zostanie podjęta ostatecznie decyzja co do odrzucenia projektu po pierwszym czytaniu lub nieodrzucenia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#WicemarszałekJanKról">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#WicemarszałekJanKról">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował projekt ustawy do Komisji Zdrowia w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#WicemarszałekJanKról">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-284.4" who="#WicemarszałekJanKról">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-284.5" who="#WicemarszałekJanKról">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o świadku koronnym (druki nr 2307 i 2360).</u>
          <u xml:id="u-284.6" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Iwanickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka przypadł mi w udziale zaszczyt zrelacjonowania prac nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o świadku koronnym (druk nr 2307). Projekt ten marszałek Sejmu skierował do pierwszego czytania w dniu 3 listopada do wskazanych komisji na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 8, art. 34 ust. 1 i art. 37 ust. 1 regulaminu Sejmu. Członkowie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Sprawiedliwości i Praw Człowieka przeprowadzili w dniu 14 listopada pierwsze czytanie oraz rozpatrzyli przedmiotowy projekt.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Uchwalona w dniu 25 czerwca 1997 r. ustawa o świadku koronnym obowiązuje już od ponad dwóch lat. Weszła bowiem w życie dnia 1 września 1998 r. wraz z nowymi kodyfikacjami karnymi i zdaniem przedstawicieli rządu odgrywa niezwykle istotną, konstruktywną rolę w zwalczaniu przestępczości najgroźniejszej, zwłaszcza zorganizowanej. W trakcie dyskusji członkowie obu komisji wyrazili jednoznacznie przekonanie i wolę, iż w dzisiejszej debacie plenarnej upoważniony minister zaprezentuje kompleksową informację o dotychczasowych konkretnych efektach stosowania ustawy o świadku koronnym, przede wszystkim procesowych, oczywiście uwzględniając wszelkie specyficzne rygory formalne. Przecież poufność i tajność oraz ochrona i bezpieczeństwo są immanentnymi atrybutami świadka koronnego w każdym stadium jego funkcjonowania. Czy to się komuś podoba, czy też nie, rezygnacja i zaniechanie kontynuowania instytucji świadka koronnego stanowiłaby bezcenny prezent świąteczny dla bandyckich, coraz lepiej zorganizowanych grup przestępczych.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Charakterystyczne, że już po aktualnych kilkunastomiesięcznych doświadczeniach zdecydowanie zmalała liczba przeciwników świadka koronnego w polskim procesie karnym. Nie słychać już teoretycznych, werbalnych dywagacji, że zapewnienie częściowej choćby bezkarności bandycie jest niemoralne, że ten relatywizm koliduje z elementarnym poczuciem sprawiedliwości i odpowiedzialności. Przecież dotyczy to bezpośrednio sytuacji, gdy owa bezkarność jest obiektywną koniecznością — braku możliwości uzyskania informacji o całej grupie przestępczej w inny sposób, innymi metodami operacyjno-procesowymi. Nikt chyba nie ma złudzeń, że są to znacznie efektywniejsze działania niż dotychczasowe klasyczne i bez udziału instytucji świadka koronnego nie sposób byłoby osiągnąć równie spektakularnych jak ostatnio sukcesów w ściganiu przestępczości zorganizowanej.</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Wbrew pozorom stosowanie w codziennej praktyce tej instytucji nastręcza zdecydowanie mniej problemów i wątpliwości niż podobna tylko z nazwy instytucja świadka incognito. Państwo nasze musi ukręcić łeb przestępczej hydrze, musi być skuteczne, bezwzględne, nie można tolerować konsolidacji i umacniania się tych patologicznych niczym nowotwór struktur. Przestępcy muszą być w permanentnym odwrocie oraz żyć w poczuciu atmosfery stałego zagrożenia i strachu. Temu właśnie m.in. służy instytucja świadka koronnego odpowiadająca w prawie europejskim we Włoszech — pentiti, a w Niemczech — kreuzeuge.</u>
          <u xml:id="u-285.4" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Omawiany projekt ustawy, poza zapisem przedłużającym czas obowiązywania ustawy, nie wprowadza poważnych modyfikacji merytorycznych, a zmierza wyłącznie do wyeliminowania wszelkich mankamentów, które zostały do tej pory ujawnione. I tak projektodawcy przewidują obligatoryjność wyłączenia jawności rozprawy przez sąd na wniosek przesłuchiwanego o statusie świadka koronnego zamiast obecnej fakultatywności. Uzasadnieniem tego wariantu jest ewidentna potrzeba maksymalnego zapewnienia bezpieczeństwa zarówno świadkowi, jak i jego bliskim. Naturalne zainteresowanie środków społecznego przekazu tego rodzaju rozprawami może w konsekwencji doprowadzić do upublicznienia wizerunku takiego świadka i perturbacji w jego ochronie. Jeszcze jeden aspekt tej kwestii pragnę wyeksponować: poprawę bezpieczeństwa składu orzekającego. Taka koncepcja prawna nie jest ewenementem w polskim prawie karnym. Kodeks postępowania karnego w art. 359 i 360 w zakresie innych stanów faktycznych wyłącza uznaniowość sądu w tej materii.</u>
          <u xml:id="u-285.5" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Instytucja świadka koronnego jest wyjątkiem od zasady legalizmu, ale jeśli ma, i powinna, być efektywna, należy w ramach kreowania prawa uczynić wszystko co niezbędne, a zarazem nie koliduje z porządkiem konstytucyjnym. W tym kontekście obligatoryjne, niejako automatyczne wyłączenie jawności rozprawy przez sąd na wniosek świadka koronnego nie może być postrzegane jako wyraz dezaprobaty, braku zaufania do sędziów, a tylko i wyłącznie jako element procedury karnej zapobiegający przedłużaniom procesu ze względów subiektywnych, w wyniku taktyki obrony oraz jałowych debat nad zasadnością procesowego wykorzystania. Nie bez znaczenia dla samego świadka koronnego i społecznej percepcji jest wzgląd humanitarny, czysto ludzki - ograniczenie stresu towarzyszącego zeznaniom przed sądem.</u>
          <u xml:id="u-285.6" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Kolejna z proponowanych zmian dotyczy ochrony osobistej świadka koronnego i właściwych działań, jakie powinny być podejmowane w tym celu. W aktualnie obowiązującej ustawie wymienia się je enumeratywnie: nowe dokumenty, pomoc w zmianie miejsca pobytu i znalezieniu nowej pracy. Nowela przewiduje otwarty katalog form pomocy, życie może bowiem wymagać zastosowania niekonwencjonalnych form pomocy i ochrony, których nie można przewidzieć w toku prac ustawodawczych. Jest to doświadczenie praktyki, jak i propozycje całkowicie nowatorskie w polskim prawie: operacje plastyczne i zabiegi chirurgiczne pozbawiające świadka koronnego charakterystycznych cech wyglądu.</u>
          <u xml:id="u-285.7" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dalsza zmiana to rezygnacja z jednoznacznego określenia celów, na jakie może być przeznaczona pomoc finansowa dla świadka koronnego. Obecnie precyzyjnie przesądza się, iż chodzi o pokrycie kosztów utrzymania. To eliminuje inne niezbędne wydatki, np. gdy osoba taka nie jest w stanie podjąć pracy, jest wyłączona z systemu ubezpieczeń społecznych i świadczeń zdrowotnych. Pragmatyczne wyspecyfikowanie celów stworzy nie tylko warunki sprzyjające lepszemu gospodarowaniu środkami finansowymi, ale i stosowanie środków ochrony i pomocy adekwatnych do zaistniałych realiów i okoliczności.</u>
          <u xml:id="u-285.8" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Zmiana w art. 16 ust. 1 ma charakter sensu stricto redakcyjny. Obecna konstrukcja przepisu wywoływała wiele wątpliwości interpretacyjnych, mogła sugerować, że osoby niepełnoletniej nie można objąć ochroną ani udzielić jej pomocy.</u>
          <u xml:id="u-285.9" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Postulowana nowelizacja art. 18 ustawy sankcjonuje status quo, istniejący stan faktyczny. Policja nie ma prerogatyw do wykonywania swoich uprawnień i obowiązków związanych z ochroną osobistą świadka koronnego przebywającego w areszcie śledczym lub w zakładzie karnym, dlatego też stosowne kompetencje uzyska dyrektor generalny Służby Więziennej. Minister sprawiedliwości oszacował koszty z tym związane na ok. 3 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-285.10" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Propozycja następna, art. 18a, uprawnia Policję do wprowadzania zmienionych danych chronionych świadków do systemów informatycznych i kartotek, skorowidzów, ksiąg, wykazów i innych zbiorów ewidencyjnych organów państwowych oraz jednostek samorządu terytorialnego. Pozwoli to chronionemu na zameldowanie, na nadanie mu numeru PESEL, NIP czy kontynuowanie nauki, a nadto na wydawanie mu dokumentów tożsamości zawierających fałszywe dane, co wykluczy ewentualną dekonspirację świadka koronnego, ułatwi jego ochronę, wzmocni jego poczucie bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-285.11" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Proponowana treść art. 20 rozszerza kompetencje komendanta głównego Policji. Komendant ten będzie oceniał sytuację wymagającą ustanowienia pełnomocnika dla osoby chronionej. Takie rozstrzygnięcie eliminuje wszelkie pojawiające się wątpliwości interpretacyjne, na które osoby chronione mogłyby się powoływać w okolicznościach niewystarczająco uzasadnionych i tym samym narażać na niebezpieczeństwo osoby trzecie.</u>
          <u xml:id="u-285.12" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Środki finansowe niezbędne do wykonywania ustawy o świadku koronnym są zaplanowane w budżecie. Z obowiązku posła sprawozdawcy sygnalizuję, iż w dyskusji ponadto postulowano zmianę charakteru tej ustawy; z epizodycznej w stałą, trwale wkomponowaną w polską procedurę karną. Omawiana nowela nie jest objęta zakresem prawa Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-285.13" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Panie Marszałku! W imieniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka mam zaszczyt prosić Wysoką Izbę o uchwalenie projektu ustawy o zmianie ustawy o świadku koronnym. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-285.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#WicemarszałekJanKról">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#WicemarszałekJanKról">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-286.3" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Leszek Piotrowski zabierze głos w imieniu klubu AWS.</u>
          <u xml:id="u-286.4" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#PosełLeszekPiotrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Akcja Wyborcza Solidarność aprobuję w całości sprawozdanie połączonych komisji zawarte w druku nr 2360.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#PosełLeszekPiotrowski">Przedłużamy moc obowiązującą tej ustawy epizodycznej, można powiedzieć, bez przyjemności, bo jest to naprawdę zło konieczne. Odstępujemy od odgórnych reguł procedury karnej, po to by skuteczniej ścigać najgroźniejsze przestępstwa, o czym mówił pan poseł sprawozdawca. To kosztuje, zarówno w sensie materialnym, jak i z uwagi na rezygnację z uprawnień procesowych. Jest to ograniczenie do obrony, utrudnienie postępowania karnego; ale jest to zarazem ułatwienie walki z przestępczością i w związku z tym nie możemy zejść z tej drogi.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#PosełLeszekPiotrowski">Powtarzam, że mój klub aprobuje w całej rozciągłości przedłożone sprawozdanie. Nie składamy żadnych poprawek. Jesteśmy po etapie głębokiego zastanawiania się nad tym, czy fakultatywność zmiany dotyczącej publiczności rozprawy na obligatoryjną zmianę, czy wyłączenie tej publiczności jest dobrym, czy też złym rozwiązaniem. Uważamy, że racja jest po stronie przedłożenia rządowego, jeśli to stanowisko uzasadnia się w ten sposób, iż gospodarzem tej sytuacji powinien być sam świadek koronny, bo powinien on mieć prawo do tego, by subiektywnie oceniać sytuację wytworzoną w danej, konkretnej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-287.3" who="#PosełLeszekPiotrowski">W dyskusji sejmowej zauważyłem spór co do tego, czy aresztant lub osoba odbywająca karę pozbawienia wolności, a przebywająca chwilowo na przepustce, powinna być w dyspozycji komendanta głównego Policji, czy też dyrektora generalnego Służby Więziennej. Uważam, że przebywający na przepustce jest przebywającym w zakładzie karnym. Wydaje mi się, że tak należy interpretować tę jedyną wątpliwość związaną z tym, co wyczytałem w sprawozdaniu z posiedzenia komisji, bo poza tym wszystkie inne kwestie nie wywoływały sporu między członkami obu połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-287.4" who="#PosełLeszekPiotrowski">Wnoszę, panie marszałku, o skierowanie projektu do trzeciego czytania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Marka Lewandowskiego o zabranie głosu w imieniu klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#PosełMarekLewandowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałbym się najpierw krótko odnieść do wystąpienia pana posła sprawozdawcy. Rzeczywiście świadek koronny nie ma dzisiaj zdeklarowanych przeciwników, nawet w świecie przestępczym. I to jest dla nas pewien powód do przemyśleń i konstatacji.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#PosełMarekLewandowski">Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawić stanowisko dotyczące sprawozdania Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o świadku koronnym (druk nr 2307). Ustawa o świadku koronnym weszła w życie razem z nowymi kodyfikacjami w dniu 1 września 1998 r. na okres 3 lat. Była to w powszechnej ocenie szybka i racjonalna reakcja państwa na lawinowo wzrastającą przestępczość zorganizowaną. Jako przewodniczący tej podkomisji chcę paniom i panom przypomnieć, że dopiero przy trzeciej próbie w parlamencie Rzeczypospolitej ta ustawa znalazła poparcie Wysokiej Izby. Ustawa ta po dwóch latach obowiązywania uzyskała bardzo wysoką ocenę tak przedstawicieli nauki prawa, jak i praktyki.</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#PosełMarekLewandowski">Według danych prokuratury krajowej do końca października br. było i jest prowadzonych 17 spraw, w których występują świadkowie koronni. W tych postępowaniach ujawniono 1100 przestępstw, w tym 840 tylko dzięki zeznaniom świadka koronnego. Zeznania te pozwoliły na przedstawienie zarzutów 442 podejrzanym, z których 170 zostało tymczasowo aresztowanych. Jest to instytucja, która jest odbierana jako bardzo wiarygodna przez wymiar sprawiedliwości. I to jest również wniosek, który powinniśmy brać pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-289.3" who="#PosełMarekLewandowski">Mając na względzie wagę przestępstw i stopień ich skomplikowania, ta statystyka po prostu budzi optymizm. Świadek koronny to dobry instrument zwalczania przestępczości zorganizowanej i, co istotne, instytucja ta została powszechnie zaakceptowana tak przez policję, prokuraturę, jak i, jak już wspomniałem, wymiar sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-289.4" who="#PosełMarekLewandowski">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej przyjmuje jednak z pewnym zaskoczeniem ten rządowy projekt nowelizacji ustawy o świadku koronnym. Naszym zdaniem byłaby to dobra okazja nie tylko do usunięcia mankamentów ustawy, ale również do dokonania koniecznych zmian merytorycznych. Jak nam wiadomo, projekt takich zmian został przygotowany w Ministerstwie Sprawiedliwości, ale z nieznanych nam powodów nie wywołał zainteresowania Rządowego Centrum Legislacyjnego. Podam przykład - dzisiaj z takim pytaniem zwracają się do nas i policjanci i prokuratorzy: Co robić w sytuacjach, kiedy mamy do czynienia z przestępstwem incydentalnym, popełnianym przez potencjalnego świadka koronnego czy kandydata na świadka koronnego, czyli z przestępstwem, które nie zostało popełnione w zorganizowanej grupie albo w związku mającym na celu popełnienie przestępstw wymienionych w art. 1 ustawy o świadku koronnym - np. gdy ten potencjalny świadek koronny dopuszcza się czynnej napaści na policjanta? Ile trzeba pomysłowości i zwyczajnego sprytu, żeby uratować status świadka koronnego w tej sytuacji. A sądzę, że moglibyśmy się przy tej okazji zająć tym problemem i go po prostu rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-289.5" who="#PosełMarekLewandowski">W moim wystąpieniu najpierw chciałbym się odnieść do zmian zaproponowanych w przedłożeniu rządowym, a w dalszej części zaproponować poprawkę do ustawy o świadku koronnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#WicemarszałekJanKról">Tylko czas się kończy, panie pośle. Mam pan minutę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#PosełMarekLewandowski">Opowiadam się za skreśleniem zmiany zaproponowanej w pkt. 1 sprawozdania. W art. 13 wyrazy: „może wyłączyć” zastępuje się wyrazem: „wyłącza”, czyli wprowadza się obligatoryjność wyłączenia jawności rozprawy na wniosek świadka koronnego. To jest jednak naruszenie art. 360 Kodeksu postępowania karnego. Propozycja ta jest niekonstytucyjna - art. 45 ust. 2 Konstytucji RP - a przy tym naszym zdaniem sprzeczna z prawem europejskim i w sposób istotny ograniczająca prawo do obrony. Świadek koronny to bandyta, a nie fetysz i tylko beneficjent. Po prostu są granice ustępstw. W trakcie procesu karnego świadek koronny musi wypełniać swoją rolę - zeznawać, brać udział w konfrontacjach, okazaniach, wizjach lokalnych itd., tak więc niejako zasłużyć na swój status i program ochrony.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#PosełMarekLewandowski">W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej oświadczam, że wszystkie pozostałe zmiany w pkt. od 2 do 7 sprawozdania popieramy.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#PosełMarekLewandowski">Zgłaszam poprawkę do ustawy z dnia 25 czerwca 1997 r. o świadku koronnym. W art. 1 ust. 1...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#WicemarszałekJanKról">Ale to już może na piśmie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#PosełMarekLewandowski">Już kończę, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#WicemarszałekJanKról">Już skończył się czas zgodnie z limitem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#PosełMarekLewandowski">Chcę tę zmianę panu przekazać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#WicemarszałekJanKról">To proszę przekazać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#PosełMarekLewandowski">... dodać pkt 6 w brzmieniu: „określone w art. 228 § 1, 3, 4 i 5, art. 229 § 1, 3 i 4 oraz w art. 230 Kodeksu karnego”. Chodzi o przestępstwa korupcyjne.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#PosełMarekLewandowski">Łapownictwo to wyzwanie dla państwa i demokracji. Według powszechnej opinii możliwość dopuszczenia dowodów z zeznań świadka koronnego w sprawach korupcyjnych to podstawowy warunek skutecznego procesu wykrywania. Łapówki, jak wszyscy wiemy, to tajna broń bossów świata przestępczego. Aktualnie trwają prace legislacyjne nad instytucją kontrolowanego wręczania łapówki. Zmiany m.in. polegają na zniesieniu warunku mienia wielkiej wartości. Do prowokacji będzie można użyć nawet symbolicznej złotówki. Świadek koronny, możliwość kontrolowanego wręczenia łapówki, a także projektowane zmiany kodeksowe powinny w sumie pozwolić także na skuteczne zwalczanie korupcji.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#PosełMarekLewandowski">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera zmiany ujęte w sprawozdaniu. Jednocześnie składam na ręce pana marszałka omówioną przeze mnie poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Ryszard Ostrowski zabierze głos w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności mam zaszczyt zaprezentować Wysokiej Izbie stanowisko mojego klubu wobec sprawozdania Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o świadku koronnym.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Przedłożone Wysokiej Izbie sprawozdanie w sposób nieznaczny tylko odbiega od przedłożenia rządowego. Konieczne jest przedłużenie czasu obowiązywania ustawy, która obowiązuje od 2 lat, co do tego nie ma żadnych wątpliwości. Brak w niej zmian o charakterze merytorycznym, co najwyżej zmiany mogące nasuwać takie skojarzenia związane są z usunięciem pewnych nieprawidłowości występujących w ustawie, które odkryli przede wszystkim praktycy ją stosujący. Pierwsza ze zmian dotycząca obligatoryjności wyłączenia jawności rozprawy była przedmiotem uwag mojego przedmówcy i w tym zakresie poleciłbym uzasadnienie do przedłożenia rządowego, które w sposób dość dobry wyjaśnia, dlaczego ta propozycja znalazła się w przedłożeniu rządowym. Również bardzo poważny zarzut niekonstytucyjności, który, jak sądzę, będzie przedmiotem dalszych prac komisji, wydaje się możliwy do podważenia wobec zapisów art. 359 i 360 Kodeksu postępowania karnego w odniesieniu co prawda do innych stanów faktycznych, ale również niezezwalających sądowi na uznaniowość w przedmiocie wyłączenia jawności rozprawy.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Groźba wywierania presji na świadka koronnego, w szczególności poprzez udział osób, których obecność mogłaby stanowić formę zastraszenia, obecność mediów na rozprawie, wydaje się być wystarczającym argumentem. Chyba należy odpowiedzieć sobie na pytanie, czy w celu usprawnienia zwalczania przestępczości wprowadzenie takiego wyjątku jest konieczne. A zatem klub mój popiera w tym zakresie to przedłożenie rządowe, nie wykluczając oczywiście zbadania tych zarzutów niekonstytucyjności, o których mówił mój przedmówca.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Konieczna również wydaje się zmiana do art. 14 ust. 1, polegająca na dodaniu do form ochrony świadka koronnego innych możliwości chronienia świadka. Wydaje się logiczne, iż nie da się przewidzieć wszystkich form ochrony świadka koronnego.</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Niejakie wątpliwości budzi natomiast zapis art. 14 ust. 2. Dotychczasowy zapis mówi o tym, iż pomoc finansowa dla świadka koronnego może być przeznaczona wyłącznie na pokrycie kosztów utrzymania. Brak enumeratywnego wyliczenia, na co mogą być przeznaczone środki finansowe, otwiera trudny do wyobrażenia katalog oczekiwań, roszczeń ze strony świadków koronnych. Należy mieć jednak na uwadze, że te roszczenia mogą być dosyć szerokie.</u>
          <u xml:id="u-299.5" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Propozycja zmiany w art. 16 ust. 1, rozszerzająca pojęcie świadka na osoby niepełnoletnie, jak i regulacja związana z ochroną osób przebywających w zakładach karnych są oczywistą potrzebą, którą należy w tym zakresie uwzględnić poprzez odpowiednie zmiany.</u>
          <u xml:id="u-299.6" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Kolejne wątpliwości pojawiają się przy obecnej redakcji art. 18a, umożliwiającego funkcjonariuszom Policji w ramach wykonywanej ochrony wprowadzanie, także w drodze czynności operacyjno-rozpoznawczych, danych do systemów informatycznych oraz kartotek, skorowidzów, ksiąg, wykazów, innych zbiorów ewidencyjnych organów państwowych oraz jednostek samorządu terytorialnego, a także innych państwowych lub komunalnych jednostek organizacyjnych oraz podmiotów niepaństwowych realizujących zadania publiczne. Wydaje się, iż trzeba być ogromnie ostrożnym przy realizacji tych zapisów. Nie wiem, czy mamy w tym zakresie opinię głównego inspektora ochrony danych osobowych. Myślę, że jeżeli pan minister Biernacki zechce zabrać głos w tej sprawie, to na pewno jest w stanie udzielić odpowiedzi, w jakim sensie pozostałe dane osobowe będą chronione, jeżeli dopuścimy funkcjonariuszy do wprowadzenia danych przewidzianych tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-299.7" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Mimo wątpliwości, które tutaj zgłaszałem, panie marszałku, w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności oświadczam, że popieramy przedłożone sprawozdanie, zdając sobie sprawę z tego, iż zgłoszone poprawki powodują konieczność skierowania projektu do dalszych prac w komisji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Ryszarda Kędrę o zabranie głosu w imieniu koła Koalicja dla Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#PosełRyszardKędra">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Omawiana w dniu dzisiejszym nowelizacja pokazuje, że ustawa o świadku koronnym jest niezbędna istnieje potrzeba wydłużenia okresu jej obowiązywania, jak też wprowadzenia istotnych poprawek. Taki był chyba zamysł projektodawców niniejszej ustawy, ponieważ walka z przestępczością jest aktem nie tylko społecznym, jest również aktem politycznym, jest zadaniem i obowiązkiem państwa. Dlatego też rozwiązania te budzą tak wiele kontrowersji, narażone są na mniej lub bardziej uzasadnioną krytykę. Być może zwiększone nakłady na wymiar sprawiedliwości i policję znacznie poprawiłyby efektywność ścigania przestępczości zorganizowanej, ale przy takiej konstrukcji budżetu państwa, jaką Wysoka Izba omawiała w dniu wczorajszym, jest to niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#PosełRyszardKędra">Funkcjonowanie instytucji świadka koronnego w dużym stopniu zależy od możliwości zapewnienia skutecznej ochrony jemu i jego najbliższym. Proponowane przez rząd poprawki usuwają pewne mankamenty tej ustawy i zwiększają przez to skuteczność ochrony świadka. Dotyczy to głównie art. 13 i art. 14 ust. 1, które budzą pewne obawy natury moralnej, ale zasługują na naszą uwagę i poparcie.</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#PosełRyszardKędra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Posłowie Koła Parlamentarnego Koalicja dla Polski poprą nowelizację ustawy o świadku koronnym. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#WicemarszałekJanKról">Z pytaniem zgłosił się pan poseł Bogdan Lewandowski.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#PosełBogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam jedno pytanie do pana ministra Biernackiego. Poseł sprawozdawca pan Iwanicki w swoim wystąpieniu podkreślił, że poufność i tajność są immanentnymi atrybutami świadka koronnego. I trudno nie zgodzić się z takim stwierdzeniem. Jednakże ostatnio w Toruniu miał miejsce przypadek, że świadek koronny został zdekonspirowany. Na ironię zakrawa fakt, że był to pierwszy świadek koronny w dziejach tej instytucji w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#PosełBogdanLewandowski">Panie Ministrze! Dlaczego doszło do tak kompromitującej sytuacji? Czy przyjęcie nowelizacji pozwoli rzeczywiście zapewnić świadkowi koronnemu poufność i tajność? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#WicemarszałekJanKról">Lista mówców, w tym zadających pytania, została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-304.2" who="#WicemarszałekJanKról">Czy pan minister Biernacki?</u>
          <u xml:id="u-304.3" who="#WicemarszałekJanKról">Pan minister Kazimierz Ferenc, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji.</u>
          <u xml:id="u-304.4" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKazimierzFerenc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Instytucja świadka koronnego to instytucja, której skuteczność potwierdziło dotychczasowe 3-letnie doświadczenie. Rząd jest zobowiązany panu posłowi sprawozdawcy, jak i występującym w imieniu klubów posłom, za docenienie wagi tej instytucji i potwierdzenie tego w formie wystąpień klubowych.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKazimierzFerenc">Rząd przyjął na siebie zobowiązanie przedstawienia skuteczności działania instytucji w ostatnich 3 latach, co za chwilę uczynię. Przedtem chciałbym ustosunkować się do paru wniosków i propozycji pań i panów posłów. Chciałbym na wstępie powiedzieć, że rząd proponował przedłużenie działania ustawy na najbliższe 6 lat, natomiast gdyby Wysoka Izba uznała, że dotychczasowe doświadczenia uzasadniają wprowadzenie tej instytucji w sposób trwały, rząd nie będzie przeciwny takiej propozycji. Chciałbym też powiedzieć, że proponowane przez pana posła Lewandowskiego występującego w imieniu SLD rozszerzenie instytucji świadka koronnego będzie rozważane przez rząd i jeżeli propozycja taka zostanie formalnie złożona, to wtedy rząd zajmie stanowisko w tej sprawie. Jeśli w trakcie prac komisyjnych komisja rozważy tę sprawę, rząd się do tego ustosunkuje.</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKazimierzFerenc">Chcę też powiedzieć, że nowela ustawy o świadku koronnym przeszła całą procedurę i stało się zadość regulaminowi prac Rady Ministrów - łącznie z trybem uzgodnień międzyresortowych, konferencji prawnej i konferencji uzgodnieniowej. I stwierdzam w imieniu rządu, że minister sprawiedliwości nie składał żadnych wniosków co do tej ustawy. Mam prawo w imieniu rządu oświadczyć, że gdyby były takie konstruktywne wnioski, niewątpliwie rząd zarejestrowałby te propozycje. Tak że tutaj pozostanie rozbieżność w odniesieniu do stanowiska pana posła. Natomiast chciałbym, żeby pan przyjął to ze zrozumieniem. Minister sprawiedliwości nie wnosił innych propozycji oprócz tych, które są zawarte w przedłożeniu rządowym, bo to jest nie przedłożenie ministra spraw wewnętrznych, tylko przedłożenie rządu.</u>
          <u xml:id="u-305.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKazimierzFerenc">Mam też obowiązek stwierdzić, że proponowana w noweli obligatoryjność i wyłączenie jawności rozprawy, które wysoka komisja proponuje Izbie, a wcześniej rząd proponował to Sejmowi, wynika z doświadczeń pracy policji i potrzeby zapewnienia świadkowi koronnemu komfortu, z obserwacji skuteczności działania instytucji świadka koronnego w sytuacji, gdy sąd dotychczas, przy fakultatywności dopuszczenia wyłączenia jawności, dopuszczał wyłączenie jawności. Wtedy skuteczność instytucji świadka koronnego była znacznie większa, tym bardziej że rząd proponował obligatoryjność. I wysoka komisja przedkłada w sytuacji, gdy to następuje, każdorazowo obligatoryjne wyłączenie jawności na wniosek świadka koronnego. Jest to ważne w działaniu tej instytucji.</u>
          <u xml:id="u-305.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKazimierzFerenc">Jeżeli chodzi o problem niekonstytucyjności tego zapisu, w czasie procesu legislacyjnego było to badane przez rząd. Nie ma przesłanek, bym w imieniu rządu mógł stwierdzić, że jest to propozycja niekonstytucyjna. Natomiast chcę powiedzieć, że rząd posiada opinię Komitetu Integracji Europejskiej, jeśli chodzi o zgodność tego zapisu z prawem europejskim. Wobec tego nie mam prawa stwierdzić, że wątpliwości podnoszone tutaj przez panów posłów są trafne.</u>
          <u xml:id="u-305.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKazimierzFerenc">Przed informacją, której za chwilę w skrócie udzielę, winny jestem wyjaśnienie, że dopuszczamy rozszerzenie katalogu form ochrony ze względu na jego fakultatywność i że rozszerzenia i formy ochrony nie określa świadek. Wobec tego nie ma tego niebezpieczeństwa, które tu pan poseł podnosił, że to świadek będzie decydował o instytucji chroniącej, bo ta ustawa rozszerza to na Straż Więzienną. Nie tylko policja będzie chronić świadka koronnego, nie ma takiego niebezpieczeństwa przy rozszerzonej formie katalogu ochrony, żeby świadek koronny narzucał formy ochrony.</u>
          <u xml:id="u-305.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKazimierzFerenc">Jeszcze jedna sprawa, którą podniósł pan poseł Ostrowski. Jeżeli chodzi o zapis art. 18a, o to, czy konsultowaliśmy to z głównym inspektorem ochrony danych osobowych, to pani minister Kulesza wnosiła te wątpliwości, które podnosił dzisiaj pan poseł. Chcę powiedzieć, że to dla bezpieczeństwa świadka i dla skuteczności działania instytucji świadka koronnego. Bez możliwości elektronicznego przetwarzania danych w rejestrach zarówno katalog form ochrony świadka koronnego byłby ograniczony, jak i skuteczność działania tej instytucji byłaby ograniczona. Możliwość znalezienia bez zmian w danych osobowych, w PESEL i w rejestrach, które posiadamy, zmiany identyfikacji świadka, przy pełnym, odpowiedzialnym stwierdzeniu, że nie dzieje się to poza kontrolą organów do tego upoważnionych, tzn. sądów, prokuratury, bez tego nie ma możliwości ochrony świadka koronnego. Wobec tego skuteczność działania instytucji wymaga po prostu przetwarzania elektronicznego danych osobowych w sytuacji, gdy chcemy rzeczywiście działać skutecznie i gdy uznajemy, że instytucja ta jest instytucją trwałą.</u>
          <u xml:id="u-305.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKazimierzFerenc">Teraz jestem winny, panie marszałku, Wysokiej Izbie krótką informację, która uzasadnia, że instytucja świadka koronnego jest elementem trwałym i że możliwość przedłużenia tej instytucji na następne lata zwiększy efektywność wykrywalności przestępstw i równocześnie w efekcie zwiększy bezpieczeństwo państwa.</u>
          <u xml:id="u-305.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKazimierzFerenc">Jak Wysoka Izba, panie i panowie posłowie, wie, instytucja świadka uchwalona była w czerwcu 1997 r. i miała obowiązywać do 1 stycznia 1998 r., a faktycznie zaczęła obowiązywać od 1 września 1998 r. W zasadzie od pierwszego dnia obowiązywania ustawy pojawili się już pierwsi świadkowie koronni, z tym że proces ich przygotowania trwał znacznie dłużej. Już w czasie procedowania nad tą ustawą przygotowywaliśmy świadków koronnych.</u>
          <u xml:id="u-305.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKazimierzFerenc">Pod koniec 1998 r., czyli w pół roku po wejściu w życie ustawy, policja prowadziła już pięć programów ochrony świadka koronnego, w ramach których chroniono 10 osób. Ilość programów ochrony nie jest równoznaczna - i to chcę powiedzieć - z ilością osób chronionych, są to zarówno świadkowie koronni, jak również osoby im najbliższe objęte postanowieniem prokuratora o ochronie na zasadzie ustawy o świadku koronnym. My chronimy nie tylko świadków, ale i ludzi im bliskich, którzy mogą z tego powodu czuć dolegliwości lub mieć inne problemy.</u>
          <u xml:id="u-305.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKazimierzFerenc">Informacja o liczbie świadków koronnych ma charakter wyłącznie wewnętrzny i nie nadaje się do publikowania na zewnątrz. We wszelkiego rodzaju przekazach zewnętrznych minister spraw wewnętrznych proponuje Wysokiej Izbie operować tylko ogólną liczbą osób chronionych. To zwiększa bezpieczeństwo, a także skuteczność działania tej instytucji.</u>
          <u xml:id="u-305.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKazimierzFerenc">W pierwszym roku prowadzenia działań ochronnych, a właściwie w ostatnich miesiącach 1998 r., bo to był pierwszy rok, koszty ochrony były stosunkowo niewielkie i pokryte zostały z funduszu, jakim dysponował komendant główny Policji. Za to już w następnym roku obowiązywania ustawy - 1999 r. - zarówno ilość programów, jak i liczba osób chronionych powiększyła się dwukrotnie. Na koniec 1999 r. prowadzono 10 programów ochrony świadka koronnego, w ramach których chroniono 21 osób. Koszty ochrony zamknęły się w 1999 r. sumą 2,7 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-305.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKazimierzFerenc">Aktualnie prowadzonych jest, tak jak powiedział pan poseł sprawozdawca, 25 programów ochronnych, którymi objęto 57 osób.</u>
          <u xml:id="u-305.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKazimierzFerenc">Dynamizm rozwoju instytucji świadka koronnego jest zaskoczeniem nie tylko dla specjalistów, ale głównie dla specjalistów, bo oni mają pełniejszą wiedzę. Mimo że na rok 2000 zaplanowano koszty ochrony w wysokości 3 mln zł, w III kwartale bieżącego roku komendant główny Policji był zmuszony do wyegzekwowania dalszych środków finansowych, które otrzymał od ministra spraw wewnętrznych, gdyż te 3 mln to już było za mało. Na rok 2001 przewiduje się środki na ochronę świadka koronnego w wysokości 5 mln zł. To pokazuje dynamizm i efektywność działania tej instytucji. Nie sposób jednak ocenić dzisiaj, czy środki te okażą się wystarczające, bo ta instytucja ma formę bardzo dynamiczną. Chciałbym zauważyć, że w świetle aktualnie obowiązujących przepisów inny organ zarządza ochronę - jest to prokurator, inny ustanawia świadka koronnego - jest to sąd, a jeszcze inny chroni i ponosi pełne koszty tej ochrony - do dzisiaj jest to komendant główny Policji. Gdy Wysoka Izba zechce uchwalić i pan prezydent podpisać nowelę tej ustawy, to będzie to nie tylko komendant główny Policji, ale i komendant główny Straży Więziennej...</u>
          <u xml:id="u-305.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Dyrektor.)</u>
          <u xml:id="u-305.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKazimierzFerenc">... dyrektor Straży Więziennej. Przy czym organy te nie są w żaden sposób od siebie zależne - prokurator, sąd i komendant główny Policji czy Straż Więzienna - w tym sensie, że komendant główny nie ma wpływu na to, ile osób przyjdzie mu chronić w roku przyszłym i w latach następnych. To jest niezależne, nie ma tu zależności.</u>
          <u xml:id="u-305.16" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKazimierzFerenc">Od momentu podjęcia pierwszych działań do chwili obecnej na przestrzeni dwóch lat zakończono trzy programy. W jednym przypadku prokurator - to jest informacja dosyć szczegółowa - cofnął ochronę (osoba chroniona nie miała jeszcze wtedy statusu świadka koronnego i prokurator cofnął tę ochronę). W drugim przypadku świadek koronny sam zrezygnował z ochrony, nie mogąc zaakceptować ograniczeń wynikających z programu ochrony, a w trzecim - inne służby zakończyły program ochrony wobec osób ochranianych. Były takie trzy przypadki w naszym kraju. Wszyscy świadkowie koronni, poza jednym przypadkiem, przebywają na wolności. Kary pozbawienia wolności pozawieszano, areszty tymczasowe uchylono. Jeżeli chodzi o osoby chronione, to chronieni są zarówno mężczyźni, jak i kobiety, i dzieci. To mówił pan poseł sprawozdawca. Dorosłym pomaga się, tam, gdzie jest to możliwe, podejmować pracę. Problem w tym zakresie jest bardzo często o tyle trudny, że świadkowie koronni nie są zainteresowani podejmowaniem pracy. Ich środki, gromadzone, zanim się stali świadkami koronnymi, często z nielegalnych źródeł, są w rażącej dysproporcji wobec oferty pracy, jaką jako świadkowie koronni otrzymują. Często nie podejmują tej pracy, co utrudnia realizację programu ochrony. Przy znanych trudnościach na polskim rynku pracy to pogłębia kłopoty ochrony.</u>
          <u xml:id="u-305.17" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKazimierzFerenc">Postanowienia prokuratora o objęciu świadka koronnego, a najczęściej też osób mu najbliższych, ustawowymi formami ochrony i pomocy wiążą się z kosztami ponoszonymi przez Policję. Chcę poinformować panie i panów posłów, że średnio, z dużym uproszczeniem, przyjmujemy, iż koszt jednego programu ochrony zamyka się kwotą 9 tys. w skali miesiąca. W skład tej kwoty wchodzą takie elementy, jak pomoc finansowa przeznaczona na pokrycie kosztów utrzymania w miejscu pobytu chronionego, wynajem mieszkania lub często innej formy zamieszkania, koszty leczenia, opłaty, które ponosi się w ramach programu za utrzymanie mieszkanie, w którym poprzednio mieszkał chroniony świadek, koszty organizacji i prowadzenia czynności urzędowych (przesłuchania, wizje lokalne, konfrontacje, rozprawy sądowe). Świadkowie koronni...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#WicemarszałekJanKról">Panie Ministrze! Czy pan jeszcze długi wywód chce prowadzić? To nie było w ogóle przedmiotem ani dyskusji, ani pytań, jest to więc ciekawe rozważanie, ale mamy jeszcze dwa punkty porządku dziennego... Nie wiem, czy posłowie chcą słuchać dalej tego wywodu.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o ducha syntezy, naprawdę. Wszystko jest jasne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKazimierzFerenc">Ja oczywiście kończę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKazimierzFerenc">Tytułem wytłumaczenia chcę powiedzieć, że zostałem zobowiązany przez komisję i realizuję to, w związku z czym pan poseł sprawozdawca mnie wywołał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo, tylko jeszcze proszę mieć na uwadze porę, w jakiej obradujemy, i to, że jeszcze dwa punkty mamy przed sobą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKazimierzFerenc">Chciałem powiedzieć jeszcze tylko o grupach; o grupie Krakowiaka - instytucja świadka koronnego pozwoliła nam rozbić tę grupę; o łódzkiej „ośmiornicy”, o takich centralnych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKazimierzFerenc">Jeżeli pan marszałek rzeczywiście uznaje, że powinienem skończyć wypowiedź, chciałbym serdecznie podziękować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#WicemarszałekJanKról">Czy pan poseł sprawozdawca chce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#WicemarszałekJanKról">Nie. No właśnie. Czyli już jednak pora daje o sobie znać.</u>
          <u xml:id="u-310.3" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Ostrowski w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-310.4" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Bardzo króciutko chciałbym sprostować. Wydaje mi się, że pan minister nie do końca zrozumiał, o co mi chodzi. Nie kwestionowałem absolutnie uprawnień funkcjonariuszy Policji w ramach wykonywanych czynności, czyli tego, by mogli w ramach czynności operacyjno-rozpoznawczych również przetwarzać dane dotyczące świadków koronnych. Mój ogromny niepokój natomiast budzi - cieszę się, że również, niezależnie ode mnie, zgłaszał to główny inspektor ochrony danych - to, iż funkcjonariusze Policji będą mieli, na podstawie tak ogólnego zapisu art. 18a, dostęp do wszelkich systemów informatycznych, kartotek, skorowidzów, ksiąg, wykazów, innych zbiorów ewidencyjnych organów państwowych, jednostek samorządu terytorialnego, innych państwowych lub komunalnych jednostek organizacyjnych oraz podmiotów niepaństwowych realizujących zadania publiczne i będą na podstawie tego artykułu mogli przetwarzać dane, o których mówimy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#WicemarszałekJanKról">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#WicemarszałekJanKról">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-312.3" who="#WicemarszałekJanKról">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-312.4" who="#WicemarszałekJanKról">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-312.5" who="#WicemarszałekJanKról">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o Inspekcji Sanitarnej (druk nr 2373).</u>
          <u xml:id="u-312.6" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Jaszewskiego w celu uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#PosełMarianJaszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu posłów wnioskodawców mam zaszczyt przedstawić projekt ustawy o zmianie ustawy o Inspekcji Sanitarnej. Panie i panowie posłowie otrzymali projekt w druku nr 2373 wraz z uzasadnieniem.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#PosełMarianJaszewski">W swoim wystąpieniu chciałbym omówić najważniejsze propozycje zmian zawartych w projekcie. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną spowodowały zmianę statusu Inspekcji Sanitarnej poprzez włączenie jej do podporządkowanych wojewodzie lub staroście służb inspekcji i straży. Projekt ustawy podkreśla rolę Inspekcji Sanitarnej w realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego, zwiększa niezależność konieczną do sprawowania nadzoru nad warunkami higieny środowiska, higieny pracy, higieny radiacyjnej, higieny procesów nauczania, wychowania, wypoczynku, rekreacji, zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku, higieniczno-sanitarnymi udzielania świadczeń zdrowotnych.</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#PosełMarianJaszewski">Obecnie służba ta wymaga zwiększenia obszarów działania m.in. o zadania w zakresie ochrony granic i prewencji chorób cywilizacyjnych. Będę omawiał poszczególne punkty, nie wszystkie, te, które mają najważniejsze znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-313.3" who="#PosełMarianJaszewski">Zmiany w art. 1 precyzują zadania i cele Inspekcji Sanitarnej. Myślę, że nie wymagają szczegółowego omówienia. Mają to, panie i panowie, posłowie ujęte w projekcie.</u>
          <u xml:id="u-313.4" who="#PosełMarianJaszewski">W art. 2 wykreślenie sformułowania: „jeżeli postępowanie ma charakter epidemiczny” ma na celu podkreślenie, że Inspekcja Sanitarna podejmuje działania w zakresie chorób zakaźnych i innych nawet wtedy, gdy nie mają one charakteru epidemicznego.</u>
          <u xml:id="u-313.5" who="#PosełMarianJaszewski">Nowelizacja art. 3 dostosowuje jego treść do przepisów innych ustaw, m.in. ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, Prawo budowlane, ustawy o normalizacji.</u>
          <u xml:id="u-313.6" who="#PosełMarianJaszewski">Dodanie w art. 8 ust. 2 dotyczy utworzenia stanowiska zastępców głównego inspektora sanitarnego powoływanych przez ministra właściwego do spraw zdrowia. Jest to niezbędne do prawidłowego funkcjonowania urzędu.</u>
          <u xml:id="u-313.7" who="#PosełMarianJaszewski">Zmiany art. 9 są celowe. Rada Sanitarno-Epidemiologiczna jest organem doradczym i opiniodawczym głównego inspektora sanitarnego, a nie ministra właściwego do spraw zdrowia, tak więc główny inspektor powinien powoływać i odwoływać jej członków i mieć nad nią bezpośredni nadzór.</u>
          <u xml:id="u-313.8" who="#PosełMarianJaszewski">Proponowana zmiana art. 11 dotyczy zasad powoływania inspektorów sanitarnych. Obecnie powiatowy i wojewódzki inspektorzy sanitarni są powoływani odpowiednio przez starostę i wojewodę oraz wynagradzani zgodnie z warunkami przez nich ustalonymi. To uzależnienie z pewnością co najmniej ogranicza ich działania kontrolno-represyjne. Próba uniezależnienia inspektorów sanitarnych od organów administracji zespolonej jest zasadna. Wprowadzana jest zasada powoływania inspektorów przez głównego inspektora sanitarnego po przeprowadzeniu postępowania kwalifikacyjnego prowadzonego z udziałem wojewody w przypadku wojewódzkich i granicznych inspektorów sanitarnych oraz starosty przy powoływaniu powiatowych inspektorów sanitarnych.</u>
          <u xml:id="u-313.9" who="#PosełMarianJaszewski">Zasady postępowania kwalifikacyjnego oraz wymagania w stosunku do kandydatów określi w rozporządzeniu minister właściwy do spraw zdrowia. Wprowadzenie kadencyjności na tych stanowiskach ma celu spowodowanie większej staranności w wykonywaniu zadań przez osoby zamierzające się ubiegać o ponowne powołanie.</u>
          <u xml:id="u-313.10" who="#PosełMarianJaszewski">W projekcie proponuje się wprowadzenie stanowiska granicznego inspektora sanitarnego oraz jego aparatu pomocniczego w postaci granicznej stacji sanitarno-epidemiologicznej (art. 10, art. 12 oraz art. 12a). Ma to umożliwić zintensyfikowanie i skoncentrowanie działalności Inspekcji Sanitarnej na ochronie granic państwa nie tylko morskich, ale także lądowych i lotniczych w celu ochrony zdrowia ludzi przed wpływem czynników szkodliwych i uciążliwych dla zdrowia. Przykładem mogą być działania mające na celu zakaz importu do polski wołowiny z państw, gdzie występuje gąbczasta encefalopatia bydła, a więc ochrona polskiego społeczeństwa przed chorobą Creutzfeldta-Jakoba.</u>
          <u xml:id="u-313.11" who="#PosełMarianJaszewski">Zmiany w art. 13 ust. 1 ściśle określają kwalifikacje wymagane na stanowisku inspektora sanitarnego, usuwają jednocześnie dotychczasowe wątpliwości w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-313.12" who="#PosełMarianJaszewski">Art. 14 ust. 2 i art. 15 ust. 2 zawierają delegację dla ministra właściwego do spraw zdrowia do wydania rozporządzeń regulujących kwalifikacje pracowników Inspekcji Sanitarnej i organizację stacji sanitarno-epidemiologicznych.</u>
          <u xml:id="u-313.13" who="#PosełMarianJaszewski">Kolejną ważną zmianą jest zmiana w art. 34. Obecnie obowiązujący art. 34 oraz wydane na jego podstawie rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie nadania uprawnień rzeczoznawcy do spraw sanitarno-higienicznych oraz opiniowania dokumentacji projektowej, tj. Dziennik Ustaw z 1993 r., nie zawiera ograniczeń w zakresie przyznawania uprawnienia rzeczoznawcy do spraw sanitarno-higienicznych pracownikom stacji sanitarno-epidemiologicznych i członkom służby cywilnej w Głównym Inspektoracie Sanitarnym. Łączenie funkcji rzeczoznawcy z funkcją pracownika stacji sanitarno-epidemiologicznej może prowadzić do zarzutu dokonywania nadużyć. Możliwa jest więc sytuacja, że ta sama osoba opiniuje dokumentację projektową budowanych obiektów, a następnie jako inspektor sanitarny dokonuje kontroli zgodności tych obiektów z wymaganiami higienicznymi i zdrowotnymi. Zmiany zawarte w projekcie skutecznie przeciwdziałają takim praktykom.</u>
          <u xml:id="u-313.14" who="#PosełMarianJaszewski">Bardzo istotną, jedną z istotniejszych zmian, jest zmiana ust. 5 i 6 w art. 36. Dotyczy ona możliwości kontynuowania przez stacje sanitarno-epidemiologiczne prac w ramach tzw. środka specjalnego. Jest to wykonywanie badań, pomiarów i innych czynności niewynikających z ustawowego nadzoru odpłatnych usług na zasadzie zlecenia i za umownie ustaloną zapłatą. Pozyskiwane środki w znacznym stopniu uzupełniają dochody stacji i pokrywają koszty realizacji ustawowych zadań Inspekcji Sanitarnej. W 1999 r. środki te stanowiły blisko 25% całego budżetu działu 85, rozdziału 8531. W obowiązujących przepisach środki te mogą funkcjonować jedynie do dnia 31 grudnia 2000 r. Istotne jest więc wyraźne wskazanie w ustawie o Inspekcji Sanitarnej możliwości odpłatnego świadczenia usług w ramach środka specjalnego.</u>
          <u xml:id="u-313.15" who="#PosełMarianJaszewski">Proponowane w projekcie zmiany nie niosą ze sobą negatywnych skutków finansowych dla budżetu państwa. Projekt ustawy nie jest sprzeczny z postanowieniami prawa wspólnotowego i postanowieniami Układu Europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-313.16" who="#PosełMarianJaszewski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wnioskodawcami projektu są przedstawiciele większości klubów parlamentarnych. Uważamy, że nowelizacja ustawy o Inspekcji Sanitarnej jest konieczna i pilna. Wnioskujemy o przyjęcie projektu bez poprawek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-313.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#WicemarszałekJanKról">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#WicemarszałekJanKról">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-314.3" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Wojtyłę w imieniu klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#PosełAndrzejWojtyła">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#PosełAndrzejWojtyła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu AWS mam zaszczyt przedstawić państwu stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o Inspekcji Sanitarnej. Podstawowym zadaniem rządu, a zwłaszcza Ministerstwa Zdrowia jest zabezpieczenie potrzeb zdrowotnych obywateli. Wynika to bezpośrednio z art. 68 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#PosełAndrzejWojtyła">Dotychczas zadania z zakresu zdrowia publicznego wykonywała w Polsce Państwowa Inspekcja Sanitarna. Spełniała ona swoje zadania w sensie globalnym, czego dowodem były działania w zakresie zwalczania wielu chorób zakaźnych w przeszłości i obecnie, np. gruźlicy, działania w chwilach zagrożeń epidemiologicznych czy w przypadku wielu klęsk żywiołowych. Przykładem jest ostatnia klęska powodzi, w której organy służb sanitarnych nie dopuściły do epidemii zagrażających populacjom dotkniętych tą klęską.</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#PosełAndrzejWojtyła">Eksperci, nie tylko w Polsce, ale i eksperci międzynarodowi, podkreślają, że organizacja Inspekcji Sanitarnej jest jednym z nielicznych pozytywnych atrybutów organizacyjnych dawnego systemu ochrony zdrowia w Polsce. Podkreśla się również, że siatka SANEPID jest unikalna na świecie, zaś jej podporządkowanie pozwala reagować w potrzebie szybko i skutecznie. Rola tych służb staje się jeszcze bardziej istotna po zmianach dokonanych w polskim systemie ochrony zdrowia po 1999 r., kiedy to doszło do decentralizacji finansowania i organizacji ochrony zdrowia, czyli przekazania wielu zadań samorządom i kasom chorych.</u>
          <u xml:id="u-315.4" who="#PosełAndrzejWojtyła">Minister zdrowia jest konstytucyjnie odpowiedzialny za politykę zdrowotną w Polsce i dlatego też jego obowiązkiem jest zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego i sanitarnego w sytuacjach zagrożeń zdrowotnych, włączając w to przypadek również możliwego zaistnienia realizacji zadań w godzinie „W”. Uważamy, że instytucję tę należy wzmocnić z powyższych powodów i poszerzyć zakres jej zadań, dostosowując je do obecnych potrzeb. Rola tych służb nabiera szczególnego znaczenia, zwłaszcza że współczesna medycyna to medycyna prewencyjna i profilaktyczna, a największe efekty zdrowotne uzyskuje się, promując zdrowe zachowania, walkę z patologiami zdrowotnymi i wczesne wykrywanie chorób, a nie leczenie, czyli działanie medycyny naprawczej.</u>
          <u xml:id="u-315.5" who="#PosełAndrzejWojtyła">Inspekcja Sanitarna w Polsce wykonuje wiele zadań z zakresu promocji zdrowia, ma kadry, które posiadają odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie, a przede wszystkim jest zorganizowana w całym kraju. Doceniają to również kraje Unii Europejskiej, które nie wszędzie posiadają taką zorganizowaną instytucję, stąd też afery zdrowotne - jak np. ostatnia związana z chorobą wściekłych krów czy afera dioksynowa. Takie problemy w Polsce są bardzo rzadkie, a trzeba zaznaczyć, że w sensie geograficznym znajdujemy się w bardzo niekorzystnej sytuacji, na granicy z krajami dawnego bloku radzieckiego, gdzie sytuacja sanitarna jest o wiele gorsza aniżeli na Zachodzie, biorąc pod uwagę wzmożoną migrację ludności z tamtego obszaru do Polski po 1989 r.</u>
          <u xml:id="u-315.6" who="#PosełAndrzejWojtyła">Dlatego też popieramy zawarte w zmianie 1. propozycje dotyczące poszerzenia zadań inspekcji. Zadania te dostosowują działalność inspekcji do potrzeb wynikających z obecnie istniejących zagrożeń zdrowotnych, najczęściej występujących chorób oraz promowania zdrowia w miejscu nauki, pracy i wypoczynku.</u>
          <u xml:id="u-315.7" who="#PosełAndrzejWojtyła">Popieramy również zmianę 2., która rozszerza działania inspekcji na przypadki poza epidemiczne. Inspekcja Sanitarna większość swoich obecnych zadań wykonuje na bieżąco. Jest to walka z chorobami zakaźnymi nie tylko w przypadku zachorowania czy wystąpienia epidemii, ale przede wszystkim działalność ta polega na promowaniu zachowań zdrowotnych zapobiegających wystąpieniu tych chorób. Dotyczy to także chorób cywilizacyjnych — układu krążenia i nowotworowych, gdzie walka polega przede wszystkim na promocji zdrowych zachowań.</u>
          <u xml:id="u-315.8" who="#PosełAndrzejWojtyła">Popieramy również zmianę 3., w której proponuje się dostosowanie treści tych przepisów do innej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-315.9" who="#PosełAndrzejWojtyła">Poprawki 4. i 5. również naszym zdaniem nie budzą zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-315.10" who="#PosełAndrzejWojtyła">Poprawka 7. dotyczy art. 8, który reguluje tryb powoływania zastępców głównego inspektora sanitarnego. Dotychczasowy zapis jest nieprecyzyjny. Zgodnie z ustawą o organizacji i zakresie działania Rady Ministrów oraz zakresie działania ministrów zaproponowany przez wnioskodawców zapis powinien znaleźć się w przedmiotowej ustawie. Jest on niezbędny również dla prawidłowego zapewnienia wykonywania zadań przez głównego inspektora sanitarnego.</u>
          <u xml:id="u-315.11" who="#PosełAndrzejWojtyła">Popieramy również proponowane zmiany w art. 9 dające możliwość powoływania Rady Sanitarno-Epidemiologicznej przez głównego inspektora sanitarnego.</u>
          <u xml:id="u-315.12" who="#PosełAndrzejWojtyła">Popieramy również zmiany do art. 10, które naszym zdaniem dostosowują organizację inspekcji do zadań rzeczywistych. Przed reformą administracyjną państwowych inspektorów sanitarnych powoływał i odwoływał główny inspektor sanitarny. Dawało to dużą niezależność tym inspekcji od organów administracji zarówno państwowej, jak również samorządowej. Sytuacja zasadniczo zmieniła się po 1 stycznia 1999 r., kiedy to wprowadzono odmienną strukturę inspekcji, pozostawiając niezmieniony zakres jej ustawowych zadań. Podległość Inspekcji Sanitarnej tym organom ogranicza ich działalność kontrolno-represyjną. Przecież niejednokrotnie kontrolują obiekty i instytucje podległe swemu pracodawcy. Aby uniezależnić inspektorów, zarówno powiatowych jak i wojewódzkich, od administracji zespolonych czy samorządów, wnioskodawcy proponują wprowadzenie zasady powoływania inspektorów sanitarnych przez głównego inspektora po przeprowadzeniu postępowania kwalifikacyjnego z udziałem wojewody lub starosty. Godna poparcia jest również koncepcja kadencyjności powoływania inspektorów. Naszym zdaniem przyniesie to poprawę skuteczności i rzetelności wykonywania przez nich zadań.</u>
          <u xml:id="u-315.13" who="#PosełAndrzejWojtyła">Bardzo słuszna jest, naszym zdaniem, koncepcja ustanowienia granicznego inspektora sanitarnego oraz utworzenia granicznych stacji san.-epid. W dobie masowej migracji przez granice Polski ludności, głównie ze wschodu, jak również coraz częstszych zagrożeń zdrowotnych ze strony państw zachodnich takie rozwiązanie, naszym zdaniem, jest nie tylko pożądane, ale konieczne. Popieramy również propozycje dotyczące określenia kwalifikacji osób ubiegających się o stanowiska w inspekcji.</u>
          <u xml:id="u-315.14" who="#PosełAndrzejWojtyła">Opowiadamy się za propozycją dotyczącą zakazu łączenia funkcji rzeczoznawcy do spraw san.-epid. z zatrudnieniem w pionie san.-epid. lub Głównym Inspektoracie Sanitarnym. Dotychczasowy zapis stwarza możliwość zarówno jednoczesnego opiniowania dokumentacji, jak i kontroli. Naszym zdaniem proponowane rozwiązanie zapobiega tej patologii.</u>
          <u xml:id="u-315.15" who="#PosełAndrzejWojtyła">Proponowane zmiany art. 36 dotyczą kontynuowania funkcjonowania tzw. środka specjalnego, którego dochody uzupełniają koszty działalności ustawowej sanepidu. Zgodnie z art. 193 ustawy o finansach publicznych mogą one funkcjonować jedynie do 31 grudnia br. W bieżącym roku środki te stanowiły około 25% całego budżetu sanepidu. Ich brak, naszym zdaniem, w sposób istotny zaburzyć może funkcjonowanie sanepidu na terenie kraju.</u>
          <u xml:id="u-315.16" who="#PosełAndrzejWojtyła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wnoszę w imieniu mojego klubu o przyjęcie przedmiotowego projektu nowelizacji bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-315.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Alfred Owoc zabierze głos w imieniu klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#PosełAlfredOwoc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu SLD wyrażam generalne poparcie dla projektu, który jest przedmiotem naszej debaty, uznając, że wychodzi on naprzeciw potrzebom doskonalenia funkcjonowania Inspekcji Sanitarnej, jak również środowiska pracowników tejże inspekcji. Najważniejsza jest propozycja zapisu dotycząca środka specjalnego, który, jak wszyscy przynajmniej tutaj zebrani wiemy, stanowi wręcz tlen konieczny do życia Inspekcji Sanitarnej; chodzi o jego wielkość w budżecie Inspekcji Sanitarnej.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#PosełAlfredOwoc">Pozwolę sobie w tym momencie przerwać dalsze artykułowanie szczegółowych uwag ze względu oczywiście na porę debaty, jak też fakt, że higiena pracy obowiązuje szczególnie przy omawianiu konstytucyjnej ustawy dla instytucji zajmującej się m.in. higieną pracy, i wnoszę w imieniu mojego klubu o skierowanie projektu do prac komisyjnych, w których zawarte w projekcie drobne niedoskonałości znajdą, mam nadzieję, pozytywny finał. Mam nadzieję również, że stanie się to w bardzo krótkim czasie, bo pilność rozwiązań problemu jest bezsporna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#WicemarszałekJanKról">Tu duże brawa należą się panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-318.3" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Paweł Bryłowski zabierze głos w imieniu klubu Unii Wolności. Może zawalczy o jeszcze większe brawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#PosełPawełBryłowski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o Inspekcji Sanitarnej.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#PosełPawełBryłowski">Przedłożony projekt dotyczy regulacji prawnej bardzo ważnej dziedziny uprawnień państwa, służy ochronie podstawowych wartości obywateli oraz ochronie życia i zdrowia, wymaga zatem większej rozwagi przy wprowadzaniu zmian. Przyznać trzeba, że przedmiotowa ustawa wymaga wprowadzenia różnego rodzaju korekt i dobrze byłoby gdyby projekt rządowy, który według naszej informacji znajduje się w tej chwili w uzgodnieniach międzyresortowych, został możliwie szybko Izbie przedstawiony. Być może zdarzy się tak, że te projekty zbiegną się w jednym czasie.</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#PosełPawełBryłowski">Potrzeby zmian wynikają przede wszystkim ze zmieniających się warunków życia w Polsce, ze zmiany systemu prowadzenia działalności gospodarczej, innych stosunków społecznych oraz zwiększenia wymogów bezpieczeństwa sanitarnego. Nowe zagrożenia dla zdrowia ludzkiego może nieść wkraczanie nowej techniki i technologii oraz zmiana warunków codziennego bytowania, większa mobilność naszego społeczeństwa, zwielokrotnienie kontaktów, intensywna wymiana zagraniczna. To wszystko nakazuje uważnie przyjrzeć się skuteczności inspekcji i przydatności prawnych instrumentów jej pracy.</u>
          <u xml:id="u-319.3" who="#PosełPawełBryłowski">Powyższa argumentacja prowadzić może jednak równie dobrze do wniosku o szczególnie dokładne rozważenie potrzeby wprowadzenia już w tej chwili zmian przed projektem, o którym mówiłem poprzednio.</u>
          <u xml:id="u-319.4" who="#PosełPawełBryłowski">Kolejnym istotnym argumentem, który przemawia za rozważnym działaniem, jest fakt dokonania w ciągu ostatnich dwóch lat poważnych zmian w systemie sprawowania funkcji państwowych, szczególnie poprzez jego decentralizację i powierzenie wielu zadań samorządowi terytorialnemu. Dotyczy to również Inspekcji Sanitarnej, która w swojej regionalnej części znalazła się wśród państwowo-samorządowych służb, inspekcji i straży. Z pewnością należy uczynić wszystko, aby ułatwić funkcjonowanie tej właśnie inspekcji w nowym systemie. Nie może być jednak mowy o powrocie do centralistycznych praktyk oraz uszczuplaniu prerogatyw wojewodów i samorządu terytorialnego pod nieco zawoalowaną i stawianą ostrożnie tezą o wyższości ukształtowanej przez dziesięciolecia praktyki Inspekcji Sanitarnej w stosunku do nowych rozwiązań organizacyjnych. Przeczy temu stawiana wcześniej teza, także przez moich przedmówców, że nowe warunki wymagają nowego sposobu reagowania na nie.</u>
          <u xml:id="u-319.5" who="#PosełPawełBryłowski">W projektowanej zmianie ustawy spotykamy rozwiązania, które zasługują na uwagę. Należą do nich: dostosowanie do nowych potrzeb praktycznych zakresu nadzoru w celu skuteczniejszej ochrony zdrowia ludzkiego przed szkodliwymi lub uciążliwymi czynnikami; skorelowanie zapisów dotyczących zakresu działania Inspekcji Sanitarnej ze zmianami w innych ustawach; unowocześnienie i uczynienie bardziej skutecznymi stosownych służb na granicach naszego kraju oraz dostosowanie zapisów ustawy w części dotyczącej delegacji ustawowej dla właściwego ministra do konstytucyjnych wymogów tego rodzaju postanowień ustawowych.</u>
          <u xml:id="u-319.6" who="#PosełPawełBryłowski">Jednocześnie należy powiedzieć, że projekt zawiera propozycje ryzykowne lub nie do przyjęcia, szczególnie w związku z przeprowadzoną nie tak dawno decentralizacją naszego systemu administracyjnego. Ten zarzut stawia pod znakiem zapytania konieczność wprowadzenia w tej sprawie tychże rozwiązań. Należałoby równocześnie poczekać na przedłożenie rządowe, jak mówiłem w tej chwili uzgadniane. Dotyczy to w szczególności propozycji przejęcia przez głównego inspektora sanitarnego uprawnień do samodzielnego powoływania i odwoływania Rady Sanitarno-Epidemiologicznej i rozszerzenia listy ustawowo wymienionych stanowisk o dwóch zastępców inspektora sanitarnego. Dotychczasowe uregulowania pozwalają na zorganizowanie stosownych służb bez konieczności mnożenia stanowisk, które wymagają nominacji z tak wysokiej ręki. Kolejna kwestia to zamiar uszczuplenia uprawnień wojewody i starosty w sprawie powoływania i odwoływania wojewódzkiego i powiatowego inspektora sanitarnego oraz ich zastępców, szczególnie w sytuacji, gdy wojewoda i starosta nie są tu samodzielni, a wręcz można powiedzieć, że decyduje przede wszystkim główny inspektor sanitarny, tym bardziej że może on dla dobra służby w każdej chwili sam odwołać takiego urzędnika, nie pytając nikogo o zdanie. Poza tym kłopotliwe wydaje się rozszerzenie kręgu osób, które ze względu na swoje przygotowanie zawodowe mogą być brane pod uwagę jako kandydaci na funkcję inspektora sanitarnego.</u>
          <u xml:id="u-319.7" who="#PosełPawełBryłowski">Jednym z powodów podanych w uzasadnieniu do projektu ustawy przedłożenia poselskiego była konieczność ustawowego zapewnienia prawa do tworzenia środka specjalnego po dniu 31 grudnia 2000 r. Argument ten, z uwagi na prowadzone przez stacje sanitarno-epidemiologiczne prace, z których uzupełniane są dochody na pokrycie ustawowych zadań inspekcji, jest trafny. Jednakże zapis o utworzeniu takiego środka specjalnego znajduje się w projekcie zmiany ustawy o Inspekcji Sanitarnej w pakiecie projektów zmian do ustaw samorządowych, która najprawdopodobniej w następnym tygodniu znajdzie się w drugim czytaniu w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-319.8" who="#PosełPawełBryłowski">W tej sytuacji, mając na uwadze poważne, naszym zdaniem, mankamenty projektowanych rozwiązań, wymienione poprzednio, choć zdajemy sobie sprawę z tego, że projekt ustawy zawiera wiele ważnych rozwiązań, trafnych, wnosimy o odrzucenie go w pierwszym czytaniu. Jednocześnie zwracamy się do rządu z prośbą o możliwie szybkie zakończenie prac nad projektem rządowym. Uważamy, że zakończenie tych prac jest możliwe jeszcze podczas obecnej kadencji Sejmu. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Wiesław Woda zabierze głos w imieniu klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#PosełWiesławWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Debata o zmianie ustawy o Inspekcji Sanitarnej w czasie realnego zagrożenia mało rozpoznaną chorobą szalonych krów chyba wszystkim uświadamia ogromną rolę, jaką ma do spełnienia ta instytucja. Obecnie służba ta wymaga zwiększenia obszarów działania m.in. o zadania z zakresu ochrony granic i prewencji chorób cywilizacyjnych. Zmieniony art. 1 ustawy o Inspekcji Sanitarnej precyzuje zadania i cele, które mają realizować laboratoria stacji sanitarno-epidemiologicznych, wykonując specjalistyczne badania medyczne w dziedzinie bakteriologii i wirusologii, prowadząc stały nadzór nad warunkami pracy i środowiska naturalnego, kontrolując jakość i zdrowotność środków spożywczych, używek i substancji dodatkowych.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#PosełWiesławWoda">Akceptując w większości projekt ustawy o zmianie ustawy o Inspekcji Sanitarnej, z wyjątkiem ust. 2 w art. 34, który winien zostać wykreślony, bo dubluje zapisy art. 24 Kodeksu postępowania administracyjnego, należy jednak należy stwierdzić, że nie zostały w nim wyczerpane założenia do nowelizacji ustawy o Inspekcji Sanitarnej, zawarte w dezyderacie nr 8 Komisji Zdrowia. Dezyderat ten, uchwalony na posiedzeniu w dniu 6 października 1999 r., skierowany do prezesa Rady Ministrów w sprawie stanu sanitarnego kraju, określał znowelizowanie ustawy o Inspekcji Sanitarnej w zakresie pionowego podporządkowania jej na wzór innych służb publicznych. Znowelizowanie ustawy o Inspekcji Sanitarnej w zakresie pionowego podporządkowania inspekcji na wzór służb w innych krajach jest nieodzowne. Już dzisiaj obserwujemy bardzo różne traktowanie w poszczególnych województwach i powiatach tej inspekcji.</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#PosełWiesławWoda">Biorąc pod uwagę drugi aspekt decydujący o działalności Inspekcji Sanitarnej, tj. budżet, zapis wyżej wymienionego dezyderatu mówił również o zwiększeniu nakładów na działalność inspekcji. Nie został jednak zrealizowany, wręcz przeciwnie, limity środków budżetowych przeznaczone na wydatki rzeczowe dla Inspekcji Sanitarnej są sukcesywnie zmniejszane. W 1999 r. w porównaniu do 1998 r. zostały one pomniejszone o 25%, natomiast w 2000 r. o 40% i więcej, bo nie przewidziano środków na opłacenie transportu. Od wielu lat koszty działalności Inspekcji Sanitarnej w ok. 30% finansowane są z wpływów uzyskiwanych przez stacje sanitarno-epidemiologiczne w ramach prowadzonego środka specjalnego. Od stycznia przyszłego roku, zgodnie z art. 21 ustawy o finansach publicznych, stacje sanepidu tylko wówczas będą prowadzić działalność w ramach środka specjalnego, jeśli w ustawie o Inspekcji Sanitarnej będzie zapis o jego funkcjonowaniu. W tej sytuacji pokrycie kosztów działalności inspekcji w 2001 r. będzie możliwe tylko w przypadku przyjęcia projektu zapisu ust. 5 w art. 36; a zatem jedynie niniejsze uregulowanie ustawowe umożliwi Inspekcji Sanitarnej prowadzenie działalności w formie środka specjalnego, począwszy od 2001 r. W tej sytuacji praca nad nową ustawą, o inspekcji zdrowia publicznego, powinna stać się pilnym zadaniem rządu Rzeczypospolitej w przyszłym roku.</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#PosełWiesławWoda">Wracając do problemu zagrożenia zdrowia i życia zwierząt, a w konsekwencji ludzi, warto przypomnieć, że niedawno uporaliśmy się z konsekwencjami importu żywności skażonej dioksynami, a pojawiło się kolejne zagrożenie chorobą BSE, również związane z nieracjonalnym żywieniem. Te przykłady dowodzą, że należy dążyć do samodzielności żywnościowej, do tworzenia bezpieczeństwa państwa w zakresie wyżywienia społeczeństwa. W naszym kraju jest kilka milionów łąk i pastwisk dających znakomitą, naturalną, zdrową paszę dla bydła. Niestety, w dużej mierze leżą one odłogiem. Uwierzmy w nasze możliwości. Lepiej zapobiegać chorobom niż je leczyć.</u>
          <u xml:id="u-321.4" who="#PosełWiesławWoda">Wnoszę w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego o skierowanie projektu ustawy do dalszych prac. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-321.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#WicemarszałekJanKról">Głos zabierze obecnie pan poseł Stanisław Misztal, poseł niezrzeszony, który w związku z tym ma mało czasu na wystąpienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#PosełStanisławMisztal">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę z satysfakcją odnotować w moim przekonaniu słuszny kierunek zmian w usytuowaniu głównego inspektora sanitarnego i Inspekcji Sanitarnej, które de facto zmierzają do usprawnienia działań tego sektora jako systemu administracji specjalnej; jest on bowiem specyficzny i ma bardzo szczególne i ważne zadania. Wskazują na to ostatnie doświadczenia krajów Unii Europejskiej dotyczące tzw. choroby wściekłych krów.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#PosełStanisławMisztal">Popierając proponowany kierunek zmian, zmierzający do wyodrębnienia Inspekcji Sanitarnej z tzw. administracji zespolonej i do jej uniezależnienia, co uważam za konieczne, zwłaszcza w obliczu integracji Polski z Unią Europejską, chciałbym zapytać panią minister, jak wygląda sprawa wzmocnienia kadrowego oraz materialno-finansowego służb sanitarnych, zarówno w długofalowych założeniach ich rozwoju, jak i, co szczególnie ważne, w świetle projektu budżetu na rok 2001.</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#PosełStanisławMisztal">Drugie pytanie. Czy bez znaczącego zasilenia materialnego oraz kadrowego tych służb samo nadanie im statusu administracji wydzielonej będzie wystarczające dla zwiększenia skuteczności działania Inspekcji Sanitarnej?</u>
          <u xml:id="u-323.3" who="#PosełStanisławMisztal">Trzecie pytanie. Popierając przedłożoną nowelizację, chciałbym zasygnalizować szerszy problem, a mianowicie rzeczywistą likwidację w wyniku reformy samorządowo-administracyjnej niemal wszystkich administracji specjalnych. Życie pokazuje jednak - na co zresztą wskazywały doświadczenia zagraniczne - że funkcjonowanie wydzielonej administracji specjalnej w niektórych dziedzinach jest konieczne. Czy nie widzi pani minister, że konieczność przywrócenia administracji specjalnej, poza omawianą dzisiaj Inspekcją Sanitarną, odnosi się również do Inspekcji Farmaceutycznej, ochrony środowiska oraz urzędów pracy? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-323.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#WicemarszałekJanKról">Do zadania pytania zapisał się pan poseł Tadeusz Jacek Zieliński. Poseł dwojga imion.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#PosełTadeuszJacekZieliński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#PosełTadeuszJacekZieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ jesteśmy w przypadku tego projektu świadkami sporu między zwolennikami służb specjalnych a zwolennikami decentralizacji władz w różnych pionach, chciałbym zapytać pana posła reprezentującego wnioskodawców: Na czym polega niestosowność podporządkowania niektórych wycinków Inspekcji Sanitarnej samorządom terytorialnym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#WicemarszałekJanKról">Lista posłów pytających i przemawiających została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#WicemarszałekJanKról">W pierwszej kolejności zabierze głos pani minister Anna Knysok.</u>
          <u xml:id="u-326.3" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaAnnaKnysok">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaAnnaKnysok">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd popiera skierowanie projektu do komisji i aktywnie włączy się w prace, bowiem jednak jest zobowiązany do zgłoszenia do tego projektu kilku poważnych zastrzeżeń i uwag. W toku prac komisji również oficjalne stanowisko rządu zostanie przedstawione. Jak powiedział pan poseł, kończą się uzgodnienia dotyczące rządowego projektu i być może warto, by komisja popracowała nad tymi dwoma projektami łącznie.</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaAnnaKnysok">Natomiast odpowiadając na pytanie pana posła Misztala, może podam tylko kilka liczb, a jeśli chodzi o resztę, myślę, że przy omawianiu części 46, dotyczącej zdrowia, komisja zapozna się szczegółowo z finansowaniem. Mogę tylko powiedzieć, że wzmocnienie kadrowe będzie, i to już pionu głównego inspektora sanitarnego, przydzielono dodatkowych 10 etatów, zwiększono również środki finansowe i plan na 2001 r. zamyka się kwotą 3397 tys. Plan ten w stosunku do wykonania 2000 r. wzrasta do 117,19%. Natomiast wojewodowie w swoich budżetach zaplanowali środki na inwestycje w stacjach wojewódzkich i powiatowych na łączną kwotę 13 587 tys., tj. i na zakupy, i na budownictwo w tych stacjach. Najwięcej zaplanowali w tym zakresie wojewodowie: małopolski, wielkopolski, kujawsko-pomorski. Ale szczegóły również będą przy dokładnym omawianiu tej części budżetowej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-327.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Marian Jaszewski w imieniu wnioskodawców, proszę bardzo o dwa słowa jeszcze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#PosełMarianJaszewski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Dziękuję panu posłowi Zielińskiemu za to pytanie. Może odpowiem w ten sposób. Inspekcja Sanitarna powinna sprawować rolę kontrolno-represyjną i tak jest w większości krajów Unii Europejskiej. Tutaj pan poseł Bryłowski mówił, że główny inspektor sanitarny może odwołać. No, odwołanie jest środkiem ostatecznym. Natomiast decydującą rolę przy powołaniu inspektora powiatowego ma starosta, bo zgłasza kandydaturę i jednocześnie ustala także zarobki powiatowego inspektora sanitarnego. Istnieje więc możliwość nacisku na powiatowego inspektora sanitarnego. Były tego typu przykłady - nie będę ich tutaj podawał - podejrzenia o tego typu działania, które mogą powodować ocenę jego pracy jako nieobiektywnej, a jednocześnie podejmowane decyzje mogą być szkodliwe. Jak gdyby podlega on bezpośrednio w tym momencie staroście, chociaż kontrola inspektora wojewódzkiego oczywiście również jest. Natomiast, jak mówię, chociażby to, że jest zgłaszany przez starostę i jego wynagrodzenie również ustalane jest przez starostę, tego nie ma w większości krajów Unii Europejskiej; ta rola kontrolno-represyjna jest tam zachowana. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#WicemarszałekJanKról">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#WicemarszałekJanKról">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-330.3" who="#WicemarszałekJanKról">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy dzisiaj rano. Rano po prostu.</u>
          <u xml:id="u-330.4" who="#WicemarszałekJanKról">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Zdrowia o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (druki nr 2375 i 2411).</u>
          <u xml:id="u-330.5" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Zbigniewa Szymańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#PosełSprawozdawcaZbigniewSzymański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie połączonych Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Zdrowia o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (druk nr 2375).</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#PosełSprawozdawcaZbigniewSzymański">Podczas posiedzenia komisji nie było większych kontrowersji. Z obowiązku sprawozdawcy chciałbym stwierdzić, iż jeden z posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego zgłosił zapytanie do rządu, czy rząd nie zechciałby zgłosić autopoprawki podwyższającej w jeszcze większym stopniu składkę na ubezpieczenia zdrowotne. Rząd autopoprawki nie zgłosił.</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#PosełSprawozdawcaZbigniewSzymański">W głosowaniu 21 posłów połączonych komisji opowiedziało się za przedłożeniem Wysokiej Izbie sprawozdania zgodnie z przedłożeniem rządowym, 1 osoba głosowała przeciw, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-331.3" who="#PosełSprawozdawcaZbigniewSzymański">Połączone komisje: Komisja Finansów Publicznych oraz Komisja Zdrowia wnoszą, aby Wysoki Sejm przyjąć raczył projekt ustawy z druku nr 2375, zgodnie z przedłożeniem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#WicemarszałekJanKról">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-332.2" who="#WicemarszałekJanKról">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-332.3" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu panią poseł Barbarę Frączek w imieniu klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#PosełBarbaraFrączek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zabierając głos w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność w drugim czytaniu projektu ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, pragnę oświadczyć, że klub Akcji Wyborczej Solidarność będzie głosował za przyjęciem zmian zawartych w druku nr 2375, a zatem za zwiększeniem wysokości składki na ubezpieczenia zdrowotne do 7,75%.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#PosełBarbaraFrączek">W trakcie wczorajszej debaty padło bardzo wiele krytycznych uwag dotyczących wdrażania systemu ubezpieczeń zdrowotnych. Pozwólcie państwo, że korzystając z tego, iż dzisiaj zabieram głos, przedstawię nieco inną ocenę tego systemu. Na niedoszacowywanym permanentnie w poprzednim systemie Podkarpaciu po wprowadzeniu ubezpieczeń zdrowotnych nakłady na ochronę zdrowia wzrosły realnie o 20%. Znaczna większość jednostek służby zdrowia kończy 2000 r. bez zadłużeń. Wprawdzie składka w wysokości 7,5% nie satysfakcjonowała nas, ale ten poziom nakładów na ochronę zdrowia zmuszał dyrektorów jednostek do skrupulatnego liczenia kosztów i znacznie większej gospodarności. Wzrost składki o ćwierć procenta też nas nie satysfakcjonuje, ale daje szansę na chociaż częściowe zaspokojenie słusznych żądań strajkujących pielęgniarek.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#PosełBarbaraFrączek">Naszym celem ostatecznym jest stopniowe dochodzenie do składki na poziomie 9% poprzez wprowadzenie rozwiązań systemowych. Na obecnym etapie, stosownie do możliwości budżetowych, klub Akcji Wyborczej Solidarność zagłosuje za składką w wysokości 7,75%. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Władysława Szkopa w imieniu klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#PosełWładysławSzkop">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zawsze z niepokojem staję na tej trybunie, kiedy przychodzi mi mówić o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, tym bardziej dzisiaj, bo sprawa tak naprawdę dotyczy finansów, co więcej, w czasie debaty nad budżetem. Tak naprawdę sprawa dotyczy finansów państwa i samorządów. I nie dziwię się, że rząd nie zgłosił autopoprawki. Klub opozycyjny w trosce o konstytucyjność zgłaszanych przepisów tego projektu ustawy przedkłada zbiór poprawek do ustawy o dochodach jednostek samorządów terytorialnych w latach 1999 i 2000, przedłożenie rządowe bowiem chronione konstytucyjnymi przepisami pomniejsza finanse samorządów i co więcej łamie ustawę o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, która w jednym ze swoich przepisów mówi, że zmiana składki nie może obniżać dochodów jednostek samorządów terytorialnych. Za chwilę panu marszałkowi te poprawki wręczę. I w trosce o to, aby kasy chorych miały lepszą sytuację, aby można było zrealizować marzenia kolegów parlamentarzystów, zwłaszcza ze ściany południowo-wschodniej, żeby można było podnieść płace, przedstawiam zestaw poprawek... To nie musi pani już mieć więcej pieniędzy. Rozumiem, że przeniesiemy pani poseł te pieniądze do woj. pomorskiego. Przedstawiam zestaw poprawek dotyczących ograniczeń wydatków na administrację kas chorych, na biurokrację kas chorych, jak się o tym mówi, i ten zestaw poprawek, panie marszałku, pozwolę sobie panu wręczyć.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#PosełWładysławSzkop">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej proponuje skierowanie ustawy do dalszych prac w komisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#WicemarszałekJanKról">Siłą rzeczy, jeśli wróci projekt do komisji.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Tadeusz Zieliński zabierze głos w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#PosełTadeuszJacekZieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiając w dniu wczorajszym stanowisko Klubu Parlamentarnego Unii Wolności odnośnie do projektu ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, zapowiadałem, że posłowie naszego klubu wykorzystają procedurę związaną z przyjmowaniem tego projektu do zgłoszenia poprawek, które dadzą nam porękę, iż pieniądze funkcjonujące w ramach systemu ubezpieczeń zdrowotnych będą przeznaczane na świadczenia medyczne, a nie na biurokrację, która naszym zdaniem jest już zbyt rozwinięta. Realizując tę zapowiedź, panie marszałku, przedkładam w toku drugiego czytania następujące propozycje zmian.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#PosełTadeuszJacekZieliński">Proponujemy, aby ustawa zawierała przepisy umożliwiające łączenie kas chorych, ponieważ wydaje nam się, że kas chorych w chwili obecnej jest zbyt dużo, a niektóre - jak zresztą mówiła dzisiaj pani wiceminister finansów - mają poważne problemy finansowe. Proponujemy więc, by kasy mogły łączyć się w oparciu o uchwały własnych rad kas, a także by Rada Ministrów miała prawo dokonywać scalania kas chorych. I tutaj proponujemy zestaw przepisów, które tę procedurę uściślałyby i w pierwszym, i w drugim przypadku. Zgodnie z wczorajszą zapowiedzią, przedkładamy też poprawki, które mają na celu likwidację Krajowego Związku Kas Chorych jako niepotrzebnej struktury zwierzchniej w stosunku do kas chorych, która to struktura jest kosztowna, a efekty jej działalności są znikome. W związku z tym przedstawiamy też przepisy, które określają sposób postępowania w kontekście likwidacji tej struktury biurokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#PosełTadeuszJacekZieliński">Realizując wczorajszą zapowiedź, proponujemy także zmniejszenie liczebności rad kas chorych do 9 członków i wprowadzenie kryteriów fachowych dla osób zasiadających w tych ciałach. Chcemy, aby osoby te posiadały wyższe wykształcenie akademickie oraz zdany egzamin na członka rady nadzorczej jednoosobowej spółki skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-337.3" who="#PosełTadeuszJacekZieliński">I wreszcie wątek równie ważny, dotyczący jawności działalności finansowej kas chorych, o co zabiegamy od długiego czasu, a co nie potrafi się ziścić, przepis ten powiada, iż finanse kas chorych są jawne.</u>
          <u xml:id="u-337.4" who="#PosełTadeuszJacekZieliński">Przedkładam panu marszałkowi te poprawki i mam nadzieję, że w toku dalszych prac zyskają one pozytywną opinię Komisji Zdrowia, a następnie aprobatą ze strony Wysokiej Izby. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#WicemarszałekJanKról">Lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#WicemarszałekJanKról">Pani minister chce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-338.3" who="#WicemarszałekJanKról">Nie chce pani minister.</u>
          <u xml:id="u-338.4" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Szymański też nie chce, więc zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-338.5" who="#WicemarszałekJanKról">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował projekt ustawy do Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Zdrowia w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-338.6" who="#WicemarszałekJanKról">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-338.7" who="#WicemarszałekJanKról">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-338.8" who="#WicemarszałekJanKról">A pan poseł?</u>
          <u xml:id="u-338.9" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Szymański: Proponowałbym tylko do Komisji Zdrowia.)</u>
          <u xml:id="u-338.10" who="#WicemarszałekJanKról">Nie ma takiej możliwości, bo już tam było skierowane wcześniej i muszą te komisje prace kontynuować.</u>
          <u xml:id="u-338.11" who="#WicemarszałekJanKról">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-338.12" who="#WicemarszałekJanKról">Informuję, że zgłosili się dwaj posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-338.13" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Franciszek Potulski, proszę bardzo. I pan poseł Bogdan Lewandowski, proszę bardzo już też bliżej, żeby szybciej było.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#PosełFranciszekPotulski">Ja przepraszam, panie marszałku, że nie podszedłem bliżej, ale byłem drugim i wydawało mi się, że mam jeszcze trochę czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#WicemarszałekJanKról">Jest pan pierwszy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#PosełFranciszekPotulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W czasie wczorajszej - teraz trzeba by powiedzieć przedwczorajszej, w każdym razie w pierwszym dniu obrad Sejmu - debaty dotyczącej zmian m.in. w Karcie nauczyciela, jeden z posłów stwierdził publicznie: Poseł Potulski również nie poparł tej podwyżki płac dla nauczycieli. Jest to dosyć obrzydliwa moralnie interpretacja mojego wstrzymania się od głosowania przy uchwalaniu nowelizacji Karty nauczyciela. Mam duży wkład w opracowanie tej nowelizacji jako członek odpowiedniej podkomisji. Co więcej, uważam, że nie ma w niej żadnego błędu, ale wiedziałem też, tak jak i cały klub SLD, że nie było w budżecie środków na jej realizację. Wiedziałem też, że tym razem samorządy mogą nie dać rady zniwelować braku wyobraźni ministra Handkego co do skutków tej nowelizacji. I przekonanie, że następuje zamach na stabilność finansową państwa, spowodowało, że cały klub SLD, i ja również, wstrzymał się od głosowania. Zresztą obecnie rząd, moim zdaniem dosyć nieudolnie, próbuje naprawić błędne szacunki przegłosowane niefrasobliwie prawie rok temu przez większość sejmową.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#PosełFranciszekPotulski">Kartezjusz ogłosił swoją słynną tezę: Myślę, więc jestem. Jego następcy wskazali na błąd logiczny tego stwierdzenia. Z faktu, że myślę, można wysnuć wniosek, że istnieje myślenie, a nie że jestem. Aby z faktu wstrzymania się od głosu nad ustawą wysnuć wniosek, że jest to sprzeciw wobec podwyżek płac dla nauczycieli trzeba albo być na tak niskim poziomie intelektualnym, że nie rozumie się najbardziej prostych związków i zależności, albo mieć w sobie ponad miarę złej woli i w sposób amoralny, niegodny posła próbować dyskredytować osobę mającą inne poglądy niż swoje własne. Ponieważ to publiczne stwierdzenie godzi w moje dobra osobiste i jest próbą dyskredytacji mojej osoby w środowisku nauczycieli, zwracam się do pana marszałka o skierowanie tej sprawy do Komisji Etyki Poselskiej, bo wydaje mi się, że są granice niegodziwości we wzajemnych stosunkach między posłami i że tu zostały one przekroczone. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Bogdan Lewandowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#PosełBogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Brodnica należy do najpiękniejszych miast woj. kujawsko-pomorskiego. Harmonia przyrody i architektury dała wspaniały, niepowtarzalny efekt. Ludzie i władze municypalne nie zadowalają się wyłącznie darem losu, ale podejmują działania, które sprawiają, że w mieście przybywa wiele nowych gmachów użyteczności publicznej, istotnych dla zaspokojenia potrzeb społecznych.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#PosełBogdanLewandowski">Niewątpliwie do najważniejszych należy kompleks budynków Szkoły Podstawowej nr 7, która w ubiegłym tygodniu obchodziła jubileusz 10-lecia. Szkoła ta jest swoistym fenomenem w skali ogólnopolskiej. Wystarczy powiedzieć, że wyposażona jest w basen, halę sportową i salę audytoryjną zdolną do pomieszczenia ponad 200 osób. Nazwa „szkoła podstawowa” jest pod pewnym względem myląca, albowiem de iure mamy do czynienia z zespołem szkół, obejmującym również gimnazjum i liceum ogólnokształcące, które też mają swoją numerację. Nazwa „Siódemka” przyjęła się jednak i weszła do codziennego języka brodniczan.</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#PosełBogdanLewandowski">Duszą i motorem wszystkich przedsięwzięć inwestycyjnych jest dyrektor szkoły pan Tomasz Wysocki. Dzięki jego talentom organizatorskim i ogromnemu zaangażowaniu udało się zgromadzić wokół szkoły wielu przyjaciół i sympatyków. Wielką rolę we wszystkich dokonaniach szkoły spełniają rodzice. Krąg ludzi dobrej woli, którzy oddają szkole swój czas i środki materialne, wciąż poszerza się. We wszystkich częściach szkoły pracuje profesjonalna i niezwykle ofiarna kadra pedagogiczna. Od niej w głównej mierze zależy prawidłowa realizacja edukacyjnych i wychowawczych zadań, nie tylko podczas lekcji, ale również w ramach licznych kół zainteresowań. Szkoła reaguje na wyzwania czasu, czego przykładem jest dynamicznie działający Klub Europejski.</u>
          <u xml:id="u-343.3" who="#PosełBogdanLewandowski">Sukcesy szkoły nie byłyby możliwe bez udziału samorządu terytorialnego, z burmistrzem Brodnicy panem Leonem Krysińskim na czele. Ta rola burmistrza urasta do rangi symbolu. W drugiej połowie lat 80. jako przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej Brodnicy pan Krysiński był jednym z inicjatorów budowy nowej szkoły. Wielkim marzeniem dyrektora, nauczycieli, rodziców, a przede wszystkim dzieci jest boisko szkolne. Dzisiaj dziatwa korzysta z gościny spółdzielni mieszkaniowej i przychylności pana prezesa Zawadzkiego. Jest to jednak rozwiązanie niedoskonałe, powoduje ono wiele perturbacji. Własne boisko jest zespołowi szkół niezbędne.</u>
          <u xml:id="u-343.4" who="#PosełBogdanLewandowski">Chciałbym dlatego zaapelować do ministra edukacji narodowej pana Wittbrodta i szefa Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu pana Nowickiego, żeby dostrzegli problem boiska szkolnego w Brodnicy. Społeczność „Siódemki” udowodniła, że w pełni zasługuje na poparcie. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#WicemarszałekJanKról">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-344.2" who="#WicemarszałekJanKról">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-344.3" who="#WicemarszałekJanKról">Życzę dobrej nocy.</u>
          <u xml:id="u-344.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 2 min 09)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>