text_structure.xml 681 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 11 min 06)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Maciej Płażyński oraz wicemarszałkowie Stanisław Zając, Marek Borowski i Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią posłankę Joannę Sosnowską oraz panów posłów Eugeniusza Kłopotka, Zbigniewa Wawaka i Andrzeja Zapałowskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą pani posłanka Joanna Sosnowska i pan poseł Andrzej Zapałowski.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będą pani posłanka Joanna Sosnowska i pan poseł Eugeniusz Kłopotek.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszałek">Posłowie sekretarze już zajęli miejsca.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! Informuję, że po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego posiedzenia o punkty:</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Marszałek">- Sprawozdanie komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o samorządzie województwa oraz ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw,</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#Marszałek">- Sprawozdanie komisji o projekcie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego - trzecie czytanie,</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#Marszałek">- Sprawozdanie komisji o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym,</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#Marszałek">- Sprawozdanie komisji o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o łączności,</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#Marszałek">- Sprawozdanie komisji o projekcie ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego w produkcji rolnej - trzecie czytanie,</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#Marszałek">- Sprawozdanie komisji o projektach ustaw o: zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, zmianie ustaw o zawodzie lekarza i o zakładach opieki zdrowotnej, zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej, zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej oraz ustawy o szkolnictwie wyższym - trzecie czytanie,</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#Marszałek">- Sprawozdanie komisji o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu,</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#Marszałek">- Informacja rządu w sprawie aktualnej sytuacji przemysłu zbrojeniowego,</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#Marszałek">- Sprawozdanie komisji o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej,</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#Marszałek">- Pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym,</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#Marszałek">- Pierwsze czytanie pilnego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o zasadach odpłatności za leki i artykuły sanitarne.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#Marszałek">Informuję, że posłowie nie zgłosili gotowości zadania pytań na bieżącym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#Marszałek">W związku z tym punkt dotyczący pytań w sprawach bieżących i interpelacji nie zostanie zrealizowany.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#Marszałek">Informuję również, że Prezydium Sejmu podjęło decyzję o przedłużeniu obrad 34 posiedzenia Sejmu na dzień 10 listopada 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#Marszałek">Wznowienie posiedzenia nastąpi o godz. 12.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu, po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów, proponuje, aby Sejm w pierwszym czytaniu projektu ustawy budżetowej przeprowadził debatę długą.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w pierwszym czytaniu projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje również, aby nad pozostałymi punktami wymagającymi dyskusji Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#Marszałek">Za chwilę przystąpimy do pierwszego czytania projektu ustawy budżetowej. Około godz. 16 przystąpimy do drugiego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie województwa oraz ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz do głosowań nad: projektem ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, pilnym projektem ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, pilnym projektem ustawy o zmianie ustawy o łączności, projektem ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego w produkcji rolnej, projektami ustaw dotyczącymi służby zdrowia, poprawkami Senatu do ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#Marszałek">Po bloku głosowań powrócimy do debaty budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#Marszałek">W dniu jutrzejszym rozpatrzymy pozostałe punkty porządku dziennego w następującej kolejności:</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#Marszałek">- Informacja rządu w sprawie aktualnej sytuacji przemysłu zbrojeniowego,</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#Marszałek">- Sprawozdanie komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej,</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#Marszałek">- Pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym,</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#Marszałek">- Pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o zasadach odpłatności za leki i artykuły sanitarne.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1 porządku dziennego: Pierwsze czytanie projektu ustawy budżetowej na rok 1999 (druk nr 676).</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#Marszałek">Pan poseł Manicki, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełMaciejManicki">Panie Marszałku! Chciałem się dowiedzieć, dlaczego zdecydował się pan wprowadzić ten punkt do porządku dziennego posiedzenia Sejmu, skoro wiadomo - jest to jednoznaczne i ewidentne - że rząd złamał tutaj prawo, przedstawiając Sejmowi projekt ustawy budżetowej bez zasięgnięcia wcześniej opinii, której wymagają przepisy prawa, a mianowicie art. 19 ustawy o związkach zawodowych, art. 16 ustawy o organizacjach pracodawców i odnośne artykuły ustawy o organizacjach związkowych działających w obszarze rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PosełMaciejManicki">Chciałem zwrócić uwagę, że przecież ustawa budżetowa to nie tylko kwestia płac pracowników sfery budżetowej, ale również szereg decyzji dotyczących obszaru zatrudnienia, Funduszu Pracy, wysokości składki na ten fundusz i innych elementów, które niezbędnie wymagają skonsultowania przed przedstawieniem projektu ustawy budżetowej w Sejmie. Na taki stan rzeczy wskazuje również nadesłanie w ostatnich dniach projektu ustawy budżetowej - celem przedstawienia opinii przez związki zawodowe - przez ministra pracy i polityki socjalnej pana Longina Komołowskiego.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Zwróciłem się do pana premiera o informację i pan premier tej informacji udzielił. Przyjąłem stanowisko rządu. Pan premier Balcerowicz zaraz w swoim wystąpieniu to uzasadnienie przedstawi, przynajmniej prosiłbym o odniesienie się do wniosku pana posła. Jest tu odpowiedzialność rządu, panie pośle, bo rząd się ewentualnie naraża...</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełMaciejManicki">Panie Marszałku! W związku z taką treścią tej odpowiedzi pragnę zmniejszyć odpowiedzialność rządu w tym zakresie. Wnoszę formalnie o odroczenie obrad do końca listopada po to, aby rząd mógł uzyskać opinię związków zawodowych w wymaganym prawem terminie i ewentualnie skorygować projekt ustawy, jeśli uzna to za stosowne. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Poddam pod głosowanie wniosek pana posła o odroczenie debaty do końca miesiąca. Tak, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku pana posła Manickiego o odroczenie debaty do końca listopada, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#Marszałek">Głosowało 371 posłów. Za - 134, przeciw - 222, wstrzymało się 15.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#Marszałek">Wniosek został odrzucony.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#Marszałek">Przystępujemy w takim razie do rozpatrzenia tego punktu.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu wiceprezesa Rady Ministrów ministra finansów pana Leszka Balcerowicza w celu przedstawienia uzasadnienia.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#Marszałek">Proszę, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najpierw pragnę przeprosić Wysoką Izbę, że ze względu na widoczne zaczątki grypy będę mówił nie swoim głosem,...</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale AWS.)</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">... ale zapewniam państwa, że będę wypowiadał swoje poglądy, przedstawiając jednocześnie budżet...</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Można kontynuować, proszę państwa?</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">... przedstawiając jednocześnie budżet, najważniejszy dokument państwa, który nie jest moim budżetem prywatnym, lecz jest wspólnym projektem rządu, Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Odniosę się najpierw do uwagi pana posła Manickiego. Zgodnie z odpowiedzią, którą przesłał pan premier panu marszałkowi i za jego pośrednictwem Wysokiej Izbie, pragnę potwierdzić, że wedle wykładni prawnej, którą uzyskaliśmy, konsultacjom podlegają zasadnicze założenia budżetu oraz wynikające z nich liczby bezpośrednio odnoszące się do warunków życia ludzi. I takie konsultacje, choć przyznajemy, z opóźnieniem ze względu na przygotowywane reformy, się odbyły.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie!)</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Pragnę także zauważyć, proszę państwa, że mamy bardzo liczną reprezentację związków zawodowych w parlamencie - i tutaj, i tutaj,...</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">... wobec tego de facto te konsultacje się odbywają i jeżeli trzeba, to będą się odbywały tutaj intensywnie.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">A teraz przechodzę, proszę państwa, do przedstawienia głównych tez związanych z przedłożonym projektem.</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Szanowni Państwo! W każdym kraju budżet państwa jest najważniejszym projektem rządu. Budżet państwa odbija bowiem diagnozę stanu gospodarki, odbija przewidywania co do rozwoju gospodarki światowej, zawiera założenia odnośnie do polityki gospodarczej, jest wreszcie centralną częścią tej polityki poprzez swoje główne liczby, takie jak: deficyt, suma podatków, struktura podatków, struktura wydatków. Rangę tego projektu budżetu - dziesiątego budżetu od wielkiego, wolnościowego przełomu 1989 r. - niepomiernie zwiększa kilka dodatkowych okoliczności,...</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">... na które chciałbym zwrócić uwagę także pani posłance Kraus.</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Proszę państwa, Polska jest krajem na dorobku i potrzebuje rozwoju jak powietrza. Na ten budżet należy patrzeć właśnie z tego punktu widzenia - jaką on daje odpowiedź na wielką potrzebę rozwoju Polski. Po drugie, jak wiemy, narasta wyż demograficzny. Polska potrzebuje nowych miejsc pracy, miejsc pracy trwałych i konkurencyjnych. I to jest następny punkt widzenia na budżet i na całą politykę gospodarczą. Po trzecie, w gospodarce światowej, w wielu jej ważnych częściach, narastają zjawiska kryzysowe i należy zapytać, jak ten budżet chroni nas przed wstrząsami zewnętrznymi. Wreszcie wskutek zmian instytucjonalnych - takich jak decentralizacja państwa, jak wprowadzenie wyodrębnionego, choć nadal budżetowego finansowania służby zdrowia - trzeba było dokonać wielu zasadniczych przesunięć w całym sektorze finansów publicznych i w układzie budżetu państwa. Jest to więc, proszę państwa, budżet niezwykłych wyzwań, jest on odpowiedzią na najtrudniejsze bodaj pytania, jakie stanęły tutaj przed nami, przed całą polityką społeczno-gospodarczą od 1989 r.</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem głęboko przekonany, że każdy krok w polityce dotyczący gospodarki, a szczególnie budżetu państwa, należy oceniać z jednego, głównego punktu widzenia, a mianowicie z punktu widzenia tego, czy i jak służy on osiągnięciu zasadniczych, wręcz narodowych celów. Na temat tych celów wypowiada się wiele pięknych słów. Ja chcę natomiast powiedzieć prosto: Każdy w Polsce chce lepiej żyć, chce żyć w kraju stabilnym i dynamicznym. Każdy chce móc odczuwać dumę z osiągnięć swojego kraju. Z tych milionów ludzkich pragnień, z milionów ludzkich dążeń można wywieść jeden wielki narodowy cel - należy umacniać nasze państwo, należy tworzyć warunki dla systematycznego, nieprzerwanego rozwoju naszej gospodarki, nadganiać historyczne opóźnienia. Dopiero od 1989 r. możemy to robić.</u>
          <u xml:id="u-7.19" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">A co pokazuje doświadczenie? Proszę państwa, rzut oka na historię i na współczesność pokazuje trzy fakty, z których trzeba wyciągnąć wnioski. Pokazuje przede wszystkim, że różne kraje osiągają różne tempo rozwoju i w różnym stopniu poprawiają warunki życia swoich mieszkańców. Po pierwsze, znajdujemy przykłady krajów niegdyś bogatych, które wypadły z czołówki, i potem musiały nadrabiać stracony czas, na przykład Argentyna, niegdyś jeden z najbogatszych krajów świata. Po wtóre, są kraje niegdyś biedne, które szybko nadganiały stracony czas, a część z nich niedawno wpadła w kryzys i znów zaczyna ten czas tracić. To jest większość tzw. azjatyckich tygrysów, które osiągnęły autentyczny sukces w poprawie warunków życia swoich mieszkańców, ale wpadły w kryzys. Wreszcie, po trzecie, są kraje, które były gospodarczo opóźnione już na początku tego stulecia, stulecia, które kończymy. Dystans pogłębił się po II wojnie światowej.</u>
          <u xml:id="u-7.20" who="#komentarz">(Głos z sali: Dlaczego pan nie patrzy na prawo?)</u>
          <u xml:id="u-7.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak trzeba tłumaczyć te prawa.)</u>
          <u xml:id="u-7.22" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">I nie wiem, w którym kierunku patrzeć - to jest odpowiedź na pytanie, gdzie mam patrzeć.</u>
          <u xml:id="u-7.23" who="#komentarz">(Głos z sali: Przed siebie.)</u>
          <u xml:id="u-7.24" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Dobrze, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.25" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Proszę państwa, dystans pogłębił się w wyniku panowania socjalizmu. Straciliśmy bardzo wiele.</u>
          <u xml:id="u-7.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.27" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz"> Był to ustrój narzucony. Dopiero od 1989 r. możemy nadrabiać stracony czas.</u>
          <u xml:id="u-7.28" who="#komentarz">(Głos z sali: To już drugi raz.)</u>
          <u xml:id="u-7.29" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Bo to jest niezwykle ważne, proszę państwa. I teraz powstaje podstawowe pytanie. Polska jest jednym z większych krajów wychodzących z tego ustroju, które miały kryzys na początku. Odziedziczyły go po latach panowania tego systemu i do tej pory, w trakcie naszej transformacji, w odróżnieniu od Czech, w odróżnieniu do Węgier, nie było żadnego kryzysu. I taką sytuację musimy utrzymać. Jeżeli mamy takie różne doświadczenia, to powstaje zasadnicze pytanie: Co kryje się za tymi różnicami? Co sprawia, że jedne kraje tracą dystans, a inne doganiają czołówkę? I to nie jest pytanie teoretyczne. To jest pytanie, które żywo obchodzi każdą polską rodzinę. Proszę państwa, generalnie to, w jakim tempie rozwija się kraj, w tym jego gospodarka, zależy od trzech grup czynników: po pierwsze - zależy od warunków startu w danym momencie do następnego etapu; po drugie - zależy od okoliczności towarzyszących, przede wszystkim temu, co się dzieje w otoczeniu gospodarczym danego kraju; wreszcie po trzecie - zależy od jakości polityki gospodarczej, którą w danym kraju prowadzi jego elita polityczna, bo polityka gospodarcza jest produktem elity politycznej. I na te trzy tematy chciałem teraz powiedzieć parę słów.</u>
          <u xml:id="u-7.30" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Warunki startu. Myślę, że tutaj trzeba wspomnieć o fakcie podstawowym, o którym bardzo często trzeba powtarzać, a mianowicie, że wskutek tych kilkudziesięciu czy nawet więcej lat narosła ogromna luka w rozwoju, to znaczy w poziomie życia, między Polską a krajami Zachodu. I każdy chce, żeby ta luka była szybko usuwana. Otóż, proszę państwa, w fakcie pewnego relatywnego opóźnienia gospodarczego kryją się sprężyny przyspieszenia, uruchamia się je przez odpowiednią politykę gospodarczą. Jedną z tych przyczyn przyspieszenia jest to, że można korzystać z doświadczeń krajów bardziej zaawansowanych, i to korzystać podwójnie.</u>
          <u xml:id="u-7.31" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Po pierwsze - nie powtarzać ich błędów, bo nie wszystko, co występuje w krajach już bogatych, jest przyczyną ich obecnego bogactwa. Kraje obecnie bogate nie miały niektórych rozwiązań, które mają teraz. Dla przykładu Niemcy - mówię o Niemczech Zachodnich - miały w latach pięćdziesiątych daleko mniej skrępowany, mniej uregulowany system, niż mają dzisiaj, i rozwijały się wtedy w tempie 8% rocznie.</u>
          <u xml:id="u-7.32" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Po drugie - proszę państwa, trzeba umieć korzystać z pozytywnych doświadczeń, z najlepszych praktyk. Do tego oczywiście trzeba mieć odpowiednią wiedzę, żeby wiedzieć, co jest, co się sprawdza dla rozwoju, a co się nie sprawdza dla rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-7.33" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Drugim elementem warunków startu jest obecny stan gospodarki. I na ten temat chciałem powiedzieć rzecz następującą. Rok temu, prezentując budżet na 1998 r., miałem okazję wystąpić przed Wysoką Izbą i przedstawić krótką diagnozę gospodarki. Przypomnę - nie negowałem w żadnej mierze osiągnięć ubiegłych lat, w tym szybkiego wzrostu polskiej gospodarki w latach 1992–1997, ale jednocześnie zwróciłem uwagę na to, że temu rozwojowi, zwłaszcza w latach 1995–1997, towarzyszyło gromadzenie się potencjału destabilizacji, czyli zagrożenia przyszłego wzrostu, że końcowe lata owego rozwoju były w jakimś sensie kosztem ryzyka przerwy w następnym rozwoju. To narastanie potencjału destabilizacji, czyli zagrożenia dla przyszłego rozwoju, przejawiało się przede wszystkim w tym, że narastała luka w handlu zagranicznym czy, szerzej, w bilansie obrotów bieżących; i gdyby to przekroczyło pewien krytyczny poziom, oznaczałoby to ryzyko takiego kryzysu, jaki zdarzył się na Węgrzech w 1994 r., w Czechach w 1995 r. czy z rozmaitych innych powodów, ale wskutek tej samej zasadniczej przyczyny, w niektórych krajach azjatyckich tygrysów.</u>
          <u xml:id="u-7.34" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Rok temu stanęliśmy przed zadaniem, jak chronić dalszy wzrost. To sprowadzało się w ogromnym stopniu do tego, aby polityka budżetowa służyła stabilizacji dalszego wzrostu i aby jednocześnie umożliwiła ona obniżanie oprocentowania kredytów, czyli tanienie kredytu. Priorytetem w bieżącej polityce gospodarczej ubiegłego roku była - powtarzam - ochrona szans na dalszy wzrost poprzez redukowanie ryzyka destabilizacji i umożliwianie obniżki stóp procentowych, co się stało. Jestem przekonany, że takie obniżki będą następować przy założeniu kontynuacji tego typu polityki.</u>
          <u xml:id="u-7.35" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Chciałem powiedzieć przy tej okazji, że to, co niektórzy nazywają pejoratywnie chłodzeniem koniunktury, jest ochroną dalszego rozwoju. Wyobraźmy sobie, że gdybyśmy tę koniunkturę rozgrzewali, gdybyśmy zwiększali wydatki w tempie przekraczającym rozwój produkcji, wtedy mielibyśmy narastający deficyt w handlu zagranicznym, narastający deficyt w obrotach bieżących, aż do osiągnięcia punktu, w którym byłaby zachwiana pozycja naszego narodowego pieniądza - złotówki. Do tego oczywiście nie mogliśmy dopuścić i nie możemy nadal dopuścić.</u>
          <u xml:id="u-7.36" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Chcę powiedzieć, że nie wszystkie zadania związane z uzdrawianiem finansów zostały zrealizowane i wiele ciężkiej pracy jeszcze jest przed nami. Do takich zadań zaliczyłbym powstrzymanie niekontrolowanego wzrostu zasiłków chorobowych, porządkowanie frontu inwestycji centralnych, zwłaszcza jeżeli chodzi o budowę szpitali, które nie w każdym miejscu rzeczywiście są potrzebne, zmiany w zasadach refundacji leków, tak aby trafiały one do najbardziej potrzebujących. Zaliczyłbym też do tych zadań - dzięki, mam nadzieję, uchwaleniu odpowiedniej ustawy przez Wysoką Izbę - powstrzymanie narastania strat w górnictwie węgla kamiennego i wreszcie uczynienie z tego niezwykle ważnego sektora naszej gospodarki takiego działu, który ma dobrą ekonomiczną przyszłość, tzn. nie ponosi strat, a przynosi zyski.</u>
          <u xml:id="u-7.37" who="#komentarz">(Głos z sali: A podatki?)</u>
          <u xml:id="u-7.38" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Szanowni państwo, to jest pierwsza część, a mianowicie warunki zastane.</u>
          <u xml:id="u-7.39" who="#komentarz">(Głos z sali: A podatek liniowy?)</u>
          <u xml:id="u-7.40" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">To przy polityce gospodarczej, panie pośle. Trzeba odróżniać różne czynniki rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-7.41" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Teraz chciałbym powiedzieć parę słów na temat drugiego czynnika, od którego zależy tempo rozwoju każdego kraju, a mianowicie okoliczności zewnętrznych. Miałem okazję na ten temat wypowiadać się kilkakrotnie. Przypomnę więc podstawowe fakty.</u>
          <u xml:id="u-7.42" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Otóż sytuacja w gospodarce światowej i prognozy dotyczące stanu gospodarki światowej, w tym stanu gospodarki naszych głównych partnerów, uległy wyraźnemu pogorszeniu w ciągu paru miesięcy. Głębszy, poważniejszy przebieg, jak wiadomo, ma kryzys w Azji, który rozpoczął się w zeszłym roku. Japonia - druga co do wielkości gospodarka świata - zmaga się z niezwykłymi komplikacjami w swoim systemie bankowym. W bardzo poważnej sytuacji znajduje się gospodarka Rosji. I muszę powiedzieć, że to, co się działo w czasie, który upłynął od momentu mego ostatniego wystąpienia na temat stanu gospodarki światowej, nie napawa optymizmem. Zresztą wyniki w polskim handlu zagranicznym we wrześniu, które były niekorzystne, w mniej więcej 2/3 można przypisać obniżce polskiego eksportu do Rosji i krajów z nią graniczących. Wielki znak zapytania nadal wisi nad gospodarką Brazylii, która choć daleka, ma dla nas duże znaczenie, bo jej stan będzie ważyć na dalszym przebiegu procesów w gospodarce światowej. A wielki znak zapytania wisi dlatego, że nie wiadomo, czy parlament w tym kraju uchwali dostatecznie szybko dostatecznie mocny pakiet oszczędności fiskalnych. Od tego zależy przebieg sytuacji w tym kraju. Wreszcie jeżeli chodzi o naszego najważniejszego partnera, a mianowicie kraje Europy Zachodniej, to choć one znajdują się w stosunkowo najlepszej sytuacji, jednak ostatnie prognozy dotyczące tempa wzrostu są wyraźnie niższe, w granicach pół punktu procentowego, od prognoz, które były formułowane jeszcze pół roku temu, jeszcze trzy miesiące temu.</u>
          <u xml:id="u-7.43" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">My z tej sytuacji wyciągnęliśmy wnioski. W jaki sposób? Przede wszystkim w taki, że przez ten budżet i inne dziedziny polityki gospodarczej chcemy wzmacniać odporność polskiej gospodarki i jej rozwoju na te wstrząsy zewnętrzne. Ale jednocześnie musieliśmy uznać rzeczywistość zewnętrzną, bo kto jej nie uznaje generalnie, ten często się z nią zderza. Dlatego skorygowaliśmy prognozy przyszłorocznego rozwoju polskiej gospodarki do poziomu 5,1%. Podkreślę, że to jest jedno z najwyższych temp wzrostu na świecie, bodaj jesteśmy w absolutnej czołówce co do zakładanego tempa rozwoju naszej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-7.44" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">I wreszcie, panie marszałku, szanowni państwo, chciałbym powiedzieć kilka słów na temat trzeciego czynnika, od którego zależy rozwój czy kryzys w danej gospodarce. Przypomnę, warunki startu są dane przez przeszłość, są poza naszą kontrolą. Warunki towarzyszące w gospodarce światowej są dane w tym sensie, że nie możemy na nie wpływać, musimy się do nich dostosować. A zatem tylko polityka wobec gospodarki, szeroko pojmowana polityka gospodarcza może być narzędziem rozwoju. I tu pojawia się wielkie pytanie, czy jest. To zależy, najogólniej mówiąc, od jej jakości - za chwilę powiem, co rozumiem przez jakość polityki gospodarczej - i tego, w jakim stopniu służy rozwojowi. Chciałbym tu sformułować bardzo krótko ważną zależność. Otóż powiedziałbym tak: wobec tego, że te inne czynniki, warunki startu, warunki towarzyszące, są dane obiektywnie, to rozwój zależy przede wszystkim od jakości polityki wobec gospodarki, a jakość polityki wobec gospodarki, mówiąc wprost, zależy od jakości polityków - każdy naród ma taki rozwój, jakich wybiera polityków. Co składa się na tę jakość? Po pierwsze, to, czy w działaniach wobec gospodarki dominuje krótkowzroczność czy też dłuższy dystans, czy zakłada się i dąży do tego, żeby realizować systematyczne cele długofalowe. Kto ma perspektywę paru miesięcy, ten nie jest w stanie służyć rozwojowi swojego kraju. Po drugie, zależy to od tego, czy w polityce dominują odcinkowe punkty widzenia i odcinkowe interesy rozmaitych grup nacisku, niezależnie od tego, jak się nazywają, czy też odpowiednie miejsce ma spojrzenie całościowe na dobro wspólne, a niewątpliwie systematyczny rozwój całej gospodarki jest takim dobrem wspólnym, bo z niego czerpią korzyści wszyscy. I wreszcie po trzecie, jakość polityków zależy od tego, w jakim stopniu potrafią dobierać środki do celów, czyli, innymi słowy, czy są kompetentni. Bo można głosić cele i nie potrafić dobrać środków do realizacji tych celów.</u>
          <u xml:id="u-7.45" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Szanowni Państwo! Wiemy, że Polska potrzebuje nieprzerwanego i szybkiego rozwoju przez wiele lat. A wobec tego pytanie, jakie należy postawić w rzetelnej, zakładam, i uczciwej dyskusji na temat tego budżetu, jest takie: Czy podstawowe założenia proponowanego projektu budżetu służą rozwojowi Polski, umocnieniu polskiego państwa w trudnych zewnętrznych okolicznościach i w sytuacji, kiedy mamy tyle do nadrobienia? Jestem przekonany, że na to pytanie uczciwa odpowiedź jest twierdząca.</u>
          <u xml:id="u-7.46" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Chciałbym tu przedstawić założenia budżetu, które przede wszystkim należy brać pod uwagę, jeżeli chce się odpowiedzieć na to podstawowe polskie pytanie. Otóż należy uwzględniać trzy główne założenia finansów publicznych: po pierwsze, obciążenie rodzin i przedsiębiorstw podatkami, po drugie, deficyt całości finansów publicznych, po trzecie, struktura wydatków, czyli na co wydajemy pieniądze podatników i czy nie marnujemy tych pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-7.47" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Odnośnie do pierwszego pytania, dotyczącego obciążenia ludzi, rodzin, przedsiębiorstw podatkami, chcę powiedzieć, że proponowany projekt budżetu zawiera założenia pewnego niewielkiego postępu; gdybym miał wypowiadać prywatny pogląd, to powiedziałbym - jeszcze niedostatecznego. Otóż jeżeli bierzemy pod uwagę całość finansów publicznych - a musimy brać pod uwagę całość, nie tylko tzw. budżet państwa, który jest przecież wycinkiem, ale i dodatkowo budżety samorządów oraz nadal liczne jeszcze parabudżety, budżety celowe - to przy tym całościowym spojrzeniu widać, że suma obciążeń do produktu krajowego brutto w 1998 r. jest szacowana na 43,3%, a w 1999 r. ma wynosić 42,9%. Nadal jest to bardzo wysoki odsetek. Dlaczego? Z bardzo prostego powodu: mamy w Polsce wysokie podatki liczone jako suma w relacji do produktu krajowego brutto, bo mamy jeszcze większe wydatki publiczne. To jest ta prosta prawda. Wydatki publiczne jako odsetek produktu krajowego brutto w 1998 r. wyniosą bowiem 45,9%, a w 1999 r. mają wynosić 45,3%, a więc są jeszcze większe; to znaczy, że mamy deficyt.</u>
          <u xml:id="u-7.48" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Droga do obniżki podatków wiedzie wobec tego przez lepsze wydatkowanie podatkowych pieniędzy. Tutaj zostało wiele do zrobienia.</u>
          <u xml:id="u-7.49" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Proszę państwa, mamy w Polsce bardzo wiele niewidzialnego marnotrawstwa podatkowych pieniędzy, które traktowane są jako pieniądze cudze. A to niewidzialne marnotrawstwo polega na tym, że się podejmuje złe decyzje o wydatkowaniu pieniędzy; czasami na tej sali, bez rachunku, albo może inaczej, głównie pod wpływem rachunku krótkookresowych i odcinkowych korzyści politycznych. Zawsze będziemy płacić wysokie podatki, jeżeli to się nie zmieni; jeżeli w praktyce nie wzrośnie szacunek do pieniędzy podatników, jeżeli decyzje o wydatkowaniu miliona, dziesiątka milionów, stu milionów złotych nie będą oparte na rzetelnym rachunku, ale nie korzyści politycznych, nie odcinkowej gry interesów, lecz całościowego spojrzenia. I zwracam się do Wysokiej Izby, bo tu podejmowane są ostateczne decyzje, żeby tak wreszcie było.</u>
          <u xml:id="u-7.50" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.51" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Z myślą o tym, panie marszałku, Wysoka Izbo, uchwaliliśmy wspólnie bardzo ważną ustawę o finansach publicznych, która zawiera normy zobowiązujące nas, decydentów publicznych, do rachunku - rachunku w kategoriach korzyści dla ludzi, korzyści społecznych, a nie doraźnych korzyści politycznych. Ale ta ustawa musi żyć, nie może zostać na papierze. To, czy będzie żyła, czy nie, zależy oczywiście od wielkiej organizacyjnej pracy w rządzie, w ministerstwach, ale i tutaj. Ileż to bowiem razy przedkłada się projekty ustaw, które w gruncie rzeczy naruszają regulamin Sejmu! Regulamin przecież wymaga, żeby powiedzieć, skąd się weźmie pieniądze, jakie będzie pokrycie. Najczęściej w tych projektach poselskich nie ma wskazania, jak się sfinansuje dodatkowe wydatki.</u>
          <u xml:id="u-7.52" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.53" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Osiatyński: Ale nie o tym w tym miejscu.)</u>
          <u xml:id="u-7.54" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">W związku z tym zwracam się do Wysokiej Izby o to, by przy każdej propozycji dodatkowych wydatków, wydatkowania pieniędzy podatników powiedzieć, skąd się weźmie te pieniądze. Bo na pustych obietnicach nie buduje się rozwoju. W Polsce ludzie nie chcą pustych obietnic.</u>
          <u xml:id="u-7.55" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.56" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">I ludzie nie wierzą tym, którzy składają takie obietnice.</u>
          <u xml:id="u-7.57" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Szanowni Państwo! Wobec tego odpowiedź na pierwsze pytanie - dlaczego osiągamy do tej pory tak mały postęp w obniżaniu podatków - jest prosta: musimy zdecydowanie lepiej gospodarować pieniędzmi podatników. Wtedy będzie można obniżyć podatki. Mam nadzieję, że to się stanie.</u>
          <u xml:id="u-7.58" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Drugie założenie budżetu, które ma istotny wpływ na osiąganie tego celu zasadniczego, celu narodowego, jakim jest nieprzerwany rozwój - to jest skala deficytu finansów publicznych, całości finansów publicznych. Deficyt - jak wiemy z definicji - oznacza nadwyżkę wydatków nad wpływami z podatków. Jeżeli chcemy go zmniejszać, to chyba nie przez podwyżki podatków. A zatem - poprzez lepsze gospodarowanie publicznymi, podatkowymi pieniędzmi.</u>
          <u xml:id="u-7.59" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Wracamy tu oczywiście do sprawy wydatków. Chciałbym powiedzieć, że w tym budżecie i w założeniach dotyczących całości finansów publicznych chcemy uczynić dalszy znaczny krok w ich uzdrawianiu. Otóż projekt budżetu, projekt całości finansów publicznych zakłada, że deficyt liczony według standardów zachodnich - tak że prywatyzacja jest wykluczona z dochodów budżetu, bo przecież nie możemy jej bez przerwy przejadać - deficyt ten w 1997 r. wynosił 3,2%, w 1998 r., wedle naszych szacunków, powinien wynosić 2,7% PKB, a wedle założeń przedłożonego budżetu na rok przyszły deficyt całości finansów publicznych miałby wynieść 2,4% PKB. Jesteśmy na drodze - niełatwej, trudnej drodze - uzdrawiania naszych narodowych finansów.</u>
          <u xml:id="u-7.60" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Dlaczego jest to takie ważne? Otóż jest to ważne z kilku zasadniczych powodów. W naszych warunkach ten sam odsetek znaczy dużo więcej niż na Zachodzie. 2,4% PKB to jest w gruncie rzeczy dużo więcej niż taki sam odsetek na Zachodzie, dlatego że mamy płytki jeszcze rynek pieniężny i kapitałowy. Jeśli wobec tego w celu sfinansowania nadwyżki wydatków nad dochodami z podatków budżet państwa - czyli my, szanowni państwo, my - emituje bony skarbowe i obligacje, to wtedy odciągamy, przy tym płytkim rynku pieniężnym, kapitałowym, dużą część oszczędności.</u>
          <u xml:id="u-7.61" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">A jeżeli odciągamy dużą część oszczędności, to oznacza to, że popyt przedsiębiorstw, które chcą się rozwijać, natrafia na znacznie zredukowaną podaż kredytu - w konsekwencji cena kredytu, czyli stopa procentowa, jest wysoka. Czyli przy tak zwanej, jak to się żargonowo mówi, małej monetyzacji gospodarki nawet taki deficyt - 2,4 czy 2,7% - jest za duży, bo jest czynnikiem podbijania stóp procentowych, a one muszą być niższe, gdyż chcemy, żeby kredyt taniał. Droga do tańszego kredytu, tak ważna dla rozwoju przedsiębiorstw, szczególnie setek tysięcy rodzinnych firm, prowadzi przez ograniczanie deficytu finansów publicznych. To jest pierwszy powód, dla którego przedkładamy propozycje w tym zakresie - to dlatego zmniejszanie deficytu ma takie znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-7.62" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Jest i drugi powód, proszę państwa. A mianowicie, jak wspomniałem, zastaliśmy, odziedziczyliśmy sytuację, w której następował szybki rozwój - tej sytuacji towarzyszy potencjał destabilizacji na przyszłość. Wynikało to z faktu, że globalne wydatki rosły szybciej niż produkcja w kraju. Globalne wydatki w ostatnich 2 latach rosły o około 10%, a produkcja (czyli PKB) od 6 do 7%. Jak wypełniana była ta luka, co się z tym działo? W gospodarce, tak jak w przyrodzie, nic nie ginie. To, po pierwsze, szło w kierunku inflacji, nadmierne wydatki ciągnęły w górę ceny, a po drugie, przybierało to postać deficytu w obrotach bieżących, w tym w handlu zagranicznym, co z kolei, gdyby narastało, zagrażałoby stabilności złotego. Deficyt jest jednym z najważniejszych czynników zwiększających lukę między globalnymi wydatkami a możliwością odpowiedzi gospodarki. Dlatego jego zmniejszanie stabilizuje dalszy rozwój, a także pozwala na obniżanie stóp procentowych, co jest ważne dla każdego przedsiębiorcy i, jestem o tym przekonany - patrzę teraz w kierunku kolegów z PSL - dla każdego rolnika. I liczę wobec tego na poparcie...</u>
          <u xml:id="u-7.63" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.64" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">.‍.. ograniczania deficytu po to, żeby kredyt, w tym rolny, był tańszy.</u>
          <u xml:id="u-7.65" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">I wreszcie, proszę państwa, jeśli chodzi o uzasadnienie ograniczania deficytu, to trzeba powiedzieć, że nasz rozwój zależy od skali inwestowania. Z kolei skala inwestowania zależy w ogromnym stopniu od tego, czy jesteśmy w stanie sfinansować inwestycje przedsiębiorstw. Jeżeli wskutek deficytu odciągamy niejako kredyt ze sfery przedsiębiorstw, to nie jesteśmy w stanie w dostatecznym stopniu finansować inwestycji. Więc nawet gdyby nie było potrzeby zmniejszania ryzyka bieżącej destabilizacji, a taka potrzeba istnieje, to i tak z tych powodów - systematycznych, długofalowych - trzeba by ograniczyć deficyt aż do zupełnego zrównoważenia finansów publicznych, co jest jednym z centralnych, ważnych założeń na rzecz rozwoju. To drugi czynnik, szanowni państwo, druga więź między budżetem a rozwojem.</u>
          <u xml:id="u-7.66" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Trzecie ważne założenie tego budżetu i całości finansów publicznych to struktura wydatków. Przy wydatkach są największe dylematy, bo niemal każdy wydatek jest niewystarczający. Z jakiegoś poszczególnego punktu widzenia jest to prawdą, ale przecież wiemy, że gdyby było tak, iż dajemy tyle pieniędzy, by starczało na wszystkie potrzeby, to wszyscy byśmy skończyli źle, nastąpiłaby katastrofa. Zresztą taką katastrofę przeżywaliśmy w 1989 r.; pamiętam, jak przemawiałem na tej sali w owym roku. Wobec tego odpowiedzialność wyraża się w tym, że odpowiednio kształtujemy pułap wydatków, a pułap wydatków jest prostą sumą wynikającą z szacunku, oceny przyszłych dochodów, co z kolei opiera się na założeniach co do przyszłego rozwoju gospodarki. Do tego dodajemy dopuszczalny deficyt, który powinien być - jak starałem się wykazać - jak najmniejszy. Dodając te dwie wielkości, otrzymujemy pułap wydatków. I wtedy pojawia się wielki, ważny i trudny problem, jak rozdzielić ten limit.</u>
          <u xml:id="u-7.67" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę powiedzieć, że rząd, projektując budżet, przyjął świadomie pewne ważne priorytety. Otóż uznaliśmy za priorytetowe wydatki służące finansowaniu podstawowych funkcji państwa, tak aby nasze wspólne państwo polskie mogło lepiej wywiązywać się z zasadniczych obowiązków wobec własnych obywateli. Te podstawowe funkcje państwa zyskują wydatne dodatkowe finansowanie. Realne wydatki na ten agregat rosną o 10% ponad inflację. Tutaj mieszczą się wydatki na bezpieczeństwo wewnętrzne, na wymiar sprawiedliwości - a to podstawowa funkcja państwowa, tu państwo musi lepiej się wywiązywać ze swych obowiązków - na służbę zagraniczną, na dostosowanie polskiej armii do wymogów NATO. To jest pierwsza kategoria.</u>
          <u xml:id="u-7.68" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Druga kategoria, która w części krzyżuje się z pierwszą, to wydatki na te cele, na te dziedziny, które bardzo ściśle wiążą się szeroko pojmowanym rozwojem ludzi i gospodarki, te dwie sprawy ze sobą się zresztą wiążą. Rząd proponuje, aby łączne wydatki na oświatę i wychowanie wzrosły o 6% realnie, aby łączne wydatki na naukę i szkolnictwo wyższe wzrosły o 8% realnie, a chcę podkreślić, że proponujemy podwojenie nakładów inwestycyjnych na szkolnictwo wyższe, bo wiem, jak w Polsce wielki jest pęd do kształcenia się. To jest bardzo ważna i pozytywna tendencja, na którą trzeba odpowiedzieć i staramy się w tym budżecie na to odpowiedzieć, w ramach tych ograniczonych środków. Na infrastrukturę transportową, rzecz chyba oczywista, że potrzebujemy lepszych i bardziej bezpiecznych dróg, w tym budżecie przeznaczamy o 7,5% realnie więcej. Na restrukturyzację górnictwa i innych dziedzin przemysłu ciężkiego, tak aby były one wreszcie ekonomicznie zdrowe i miały przyszłość, proponujemy przeznaczyć 1,7 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-7.69" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Wreszcie trzecia kategoria wydatków priorytetowych to wydatki na zmiany instytucjonalne nazywane reformami. Na niezwykle ważną i, cieszę się, że wspólną, reformę emerytalną proponujemy przeznaczyć niemal 4 mld zł, tego nie było poprzednio. Na reformę terytorialną, ustanowienie samorządów, sfinansowanie związanych z tym wydatków proponujemy przeznaczyć w tym budżecie 0,6 mld zł. Wreszcie w tym budżecie przewiduje się niemal 2 mld zł na ustanowienie nowego sposobu publicznego finansowania służby zdrowia. Te 2 mld zł to jest różnica między wydatkami planowanymi w tym budżecie a kwotami, jakie byłyby przeznaczone na ochronę zdrowia przy ogólnych założeniach budżetu, gdyby nie było przejścia od ogólnobudżetowego finansowania służby zdrowia do finansowania z wyodrębnionych budżetów, ale nadal budżetów.</u>
          <u xml:id="u-7.70" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Druga kategoria wydatków nazywana jest często wydatkami sztywnymi. Tu mieszczą się dwie kategorie - to są nakłady na obsługę długu publicznego, czyli ponoszenie kosztów przeszłości, dług zagraniczny oraz dług wewnętrzny. Te nakłady uwzględniają założenia dotyczące narosłych zobowiązań oraz rewolucji stóp procentowych. Jest oczywiste, że musimy, i będziemy, honorować wszelkie zobowiązania: krajowe i zagraniczne. W tym sensie jest to kategoria wydatków sztywnych. Druga więc grupa wydatków, nazywanych chyba niezbyt poprawnie, ale popularnie, sztywnymi, to są takie, które wynikają z istniejących ustaw w zakresie rozmaitych transferów socjalnych: na renty, na emerytury, na zasiłki chorobowe itd. Ta kategoria wydatków, jak starałem się powiedzieć, rośnie bardzo szybko. Wielkim problemem jest takie adresowanie tych środków, żeby one rzeczywiście docierały do osób, do których powinny dotrzeć; tak aby jak najwięcej środków można było przeznaczyć na rozwój - najlepszą chyba formę pomocy każdemu człowiekowi.</u>
          <u xml:id="u-7.71" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Wreszcie, jeżeli podsumuje się, proszę państwa, te dwie kategorie wydatków, a mianowicie wydatki priorytetowe oraz wydatki nazywane sztywnymi, to okaże się, przy tym pułapie wydatków wynikających z odpowiedzialnego myślenia o Polsce, że pozostała, trzecia grupa wydatków jest mała. To znaczy, że pieniądze, jakie możemy przeznaczyć na tę trzecią grupę, są ograniczone. Wynika to z prostego rachunku. W tej grupie wydatków mieszczą się co najmniej trzy ważne kategorie. Są to wydatki osobowe - i tutaj przewidujemy realny wzrost nieco większy niż 2 punkty procentowe. Drugą częścią są wydatki majątkowe, w tym zwłaszcza związane z inwestycjami centralnymi. Tu są istotne ograniczenia. Ale jeszcze większa jest potrzeba ograniczenia frontu inwestycyjnego - że użyję wyrażenia z dawnego ustroju. To, co się dzieje w dziedzinie inwestycji centralnych, często przypomina jeszcze dawny ustrój. Liczę na wsparcie szanownych państwa w decyzjach porządkujących ten bardzo ważny odcinek finansów publicznych. I wreszcie są bieżące wydatki rzeczowe na funkcjonowanie administracji, gdzie ograniczenia są najsilniejsze właśnie po to, żeby można było sfinansować wydatki priorytetowe i żeby nie naruszać założeń budżetu, tak ważnych centralnie, żeby był on instrumentem stabilnego rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-7.72" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wiemy wszyscy z doświadczenia - ja wiem o tym doskonale - że zwykle przy budżecie mówi się, iż na to, na to, na to, jest za mało pieniędzy. Jak powiedziałem, z każdego odcinkowego punktu widzenia można się zgodzić, ale nie można tego wszystkiego dodać, a następnie sfinansować. To byłoby nieodpowiedzialne.</u>
          <u xml:id="u-7.73" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Liczę na to, że ten projekt budżetu - jestem przekonany, że jest to budżet nadzwyczajnych wyzwań - będzie przedmiotem uczciwej, rzetelnej, krytycznej, byle rzeczowej debaty. Liczę na to, szanowni państwo, że postulaty dotyczące dodatkowych wydatków będą formułowane i rozpatrywane tak, jak się to czyni w każdej polskiej rodzinie, a mianowicie, że będą temu towarzyszyć propozycje, jak to sfinansować, to znaczy, skąd wziąć pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-7.74" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Jeżeli rozpatrujemy budżet polskiej rodziny w całości, czyli budżet państwa, nasz narodowy budżet, to właściwie są tylko dwa źródła sfinansowania dodatkowych wydatków ponad to, co się proponuje: po pierwsze, jest to wzrost podatków, który, jak wiemy, byłby niedopuszczalny i ze społecznego, i gospodarczego punktu widzenia, a po drugie - pomniejszenie innych wydatków. Liczyłbym na to, że każdemu postulatowi, propozycji zwiększenia tego, tego, tego, będzie towarzyszyć uczciwe i jawne wskazanie: czy pierwsze, czy drugie. Pomijam zupełnie możliwość postulowania zwiększenia deficytu, bo z przyczyn, które starałem się tu przedstawić, byłoby to w moim przekonaniu skrajną nieodpowiedzialnością.</u>
          <u xml:id="u-7.75" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kończąc swoje wprowadzenie do debaty budżetowej i prezentację rządowego projektu budżetu, pragnę raz jeszcze wyrazić nadzieję, że - jak to powiedziałem na wstępie - będzie on rozpatrywany z punktu widzenia bodaj najważniejszego, a mianowicie znaczenia jego podstawowych założeń dla umacniania polskiego państwa, dla naszych szans na rozwój w tych okolicznościach międzynarodowych, jakie każdy musi dostrzec, oraz że będzie on rozpatrywany w sposób rzetelny i uczciwy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.76" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 9 do 138 minut, to jest debatę długą.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#Marszałek">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#Marszałek">Rozpoczynamy wystąpienia w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#Marszałek">O wystąpienie w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność proszę pana posła Henryka Goryszewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełHenrykGoryszewski">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Przychodzi mi otwierać debatę, która - wyjąwszy kryzysowe sytuacje państwa i debatę tworzącą rząd po każdorazowym akcie wyborczym - jest zawsze debatą najważniejszą. W trakcie debaty budżetowej mówi się nie tylko o stanie finansów państwa, o planie wydatków na przyszły rok, ale także dokonuje się ześrodkowania wszystkich problemów i oceny tych, które łączą się z polityką gospodarczą.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełHenrykGoryszewski">Otwierając tę debatę mogę na samym początku zapewnić w imieniu mojego klubu - największego klubu w parlamencie i większego klubu koalicji rządowej - że będziemy prowadzili wyłącznie odpowiedzialną i rzeczową debatę, debatę większości parlamentu ze swoim rządem. Również w granicach konstytucyjnej odpowiedzialności za państwo, która jest złożona zarówno na barkach rządu, jak i parlamentu, będziemy poszukiwali takich szczegółowych rozwiązań, które przynajmniej w warstwie subiektywnej, dotyczącej naszych osobistych oczekiwań i przekonań, gwarantują utrzymanie tendencji rozwojowych w naszej gospodarce.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PosełHenrykGoryszewski"> Nie ma mowy o tym, żebyśmy zgłaszali lub tolerowali nieodpowiedzialne propozycje. </u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PosełHenrykGoryszewski">Panie i Panowie Posłowie! O budżecie mówi się często z pewnym patosem, że jest to budżet trudny. Jednak wyjąwszy szczególne sytuacje - np. budżety hiszpańskie z czasu, gdy Hiszpania była zasilana strumieniem południowoamerykańskiego złota, bądź obecne budżety państw zasilanych złotem za ropę naftową - nie ma budżetów łatwych. Każdy budżet jest na swój sposób trudny, ponieważ w trakcie jego tworzenia okazuje się, że oczekiwania społeczne - a więc oczekiwania dotyczące wydatków, które wymagają finansowania ze środków publicznych - są zawsze wyższe od środków, jakimi państwo w sposób odpowiedzialny może dysponować. Jest więc rzeczą wielką i ważną, aby politycy podejmujący te decyzje - nie patrząc na swoje interesy osobiste, przemijające interesy polityczne - wybierali to, co jest konieczne, co jest najlepsze dla państwa, nawet jeżeli czasami trzeba płacić za to osobistą popularnością.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PosełHenrykGoryszewski">Ten budżet - jak wszystkie budżety z lat poprzednich i wiele budżetów, które powstaną w następnym dziesięcioleciu - charakteryzują dwie grupy wyjątkowo trudnych wydatków, mianowicie: obsługa długu zagranicznego, nazywana wydatkami sztywnymi - pan premier Balcerowicz także użył tego określenia - oraz tak naprawdę politycznie sztywne wydatki socjalne. Jeżeli chodzi o tę drugą grupę, to trzeba umieć znaleźć granicę, której nie wolno przekroczyć właśnie ze względu na ową wytrzymałość społeczną na wyrzeczenia. Równocześnie jednak trzeba mieć odwagę postawić samemu sobie twarde wymogi, tak by żadnym gestem, żadnym czynem nie osłabiać tej niezbędnej zdolności do wyrzeczeń, która musi stać się udziałem nas wszystkich. I że tak jak wszyscy mamy prawo do uczestniczenia w tym, co jest dobre, w tym, co jest korzyścią rozwoju gospodarczego. Wszyscy, wszystkie stany i zawody, wszystkie regiony i budżety wszystkich szczebli administracji, muszą się podzielić niedostatkiem, tą koniecznością rezygnowania z ambicji i z tych wydatków, które w świetle stanu finansów publicznych - tego, co możemy zgromadzić i odpowiedzialnie wydać - są niemożliwe do zrealizowania.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PosełHenrykGoryszewski">Zazwyczaj punktem wyjścia rozważań nad budżetem jest ocena stanu gospodarki i odnoszenie się w jakiś sposób do przewidywań, które towarzyszyły Wysokiej Izbie, nam, przy uchwalaniu budżetu bieżącego, oraz porównywanie ich z rzeczywistym przebiegiem procesów finansowych i gospodarczych. Jeśli więc patrzymy wstecz, na nasze debaty z przełomu poprzedniego i obecnego roku, i porównujemy wyniki, relacje, jakich możemy się spodziewać na koniec tego roku, teraz, kiedy zbliża się połowa listopada, to nasuwają się co najmniej dwie uwagi. Przewidywane dochody budżetu będą wyższe od założonych o blisko 0,5 mld zł. I jednocześnie wyraźnie należy się liczyć z zaniżeniem wydatków. Zarazem jednak w wypadku dochodów budżetowych niższe będą o ponad 2 mld zł dochody z akcyzy, wynikające głównie z przesuwania terminów zaplanowanych wcześniej podwyżek i ich wysokości, a te przesunięcia i te redukcje były - to trzeba przyznać - niezbędne ze względu na konieczność realizacji innego podstawowego wskaźnika decydującego o przyszłości gospodarki, jakim była konieczność ograniczania tendencji inflacyjnych w gospodarce, które w pierwszej połowie roku, a zwłaszcza w I kwartale, z odłożonymi skutkami, mogły napawać niepokojem. Dochody z ceł będą również niższe mniej więcej o 1 mld zł. Są one konsekwencją nie tylko polityki celnej, koniecznych obniżek ceł - te parametry, te warunki były przewidywalne w momencie tworzenia budżetu - ale również nieprzewidywalnego wydarzenia, jakim jest kryzys finansowy i kryzys rosyjski i, co gorsza, oddziaływanie skutków owego kryzysu rosyjskiego na gospodarkę polską poprzez państwa Zachodu, z którymi jesteśmy tak ściśle powiązani więzami handlowymi, kooperacyjnymi, więzami gospodarczymi.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PosełHenrykGoryszewski">Dlatego też przypominam, Wysoka Izbo, że zarówno tu, na tej sali, jak i w pracy komisji, którą kierowałem, musieliśmy - chcąc racjonalnie i odpowiedzialnie współpracować z rządem i ponosić pełną polityczną współodpowiedzialność za rządowy projekt budżetu - przeciwstawić się także naciskom związanym z próbami zwiększenia szacunku produktu krajowego brutto. Dzisiaj okazałoby się, że owe pół punktu procentowego, które miały przynieść dodatkowe dochody na kartach budżetu - bo nie w rzeczywistości - byłoby niewykonalne. Były to:</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PosełHenrykGoryszewski">- Nacisk na zwiększenie wpływów z ceł, które według wielu posłów były wówczas niedoszacowane; a dochody z ceł będą niższe o miliard w stosunku do szacunku budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#PosełHenrykGoryszewski">- Nacisk na dochody z prywatyzacji. Jeszcze do tego wrócę, ale chcę powiedzieć, że gdyby nie pomyślna - jak należy oczekiwać - prywatyzacja telefonii polskiej, co było widoczne do połowy roku, dochody z prywatyzacji mogłyby nie zostać zrealizowane. I to miało wpływ na płynność budżetową i na możliwość realizacji wydatków budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#PosełHenrykGoryszewski">- Wreszcie nacisk na podwyższenie wpłat z Narodowego Banku Polskiego. Przypominam sobie argumenty, za pomocą których wówczas przekonywano, że dobry wynik 1997 r. miał charakter wyjątkowy i że nie można oczekiwać równie dobrego wyniku w roku 1998.</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#PosełHenrykGoryszewski">Odwołuję się do tamtych doświadczeń, ponieważ raz jeszcze chcę podkreślić, w imieniu mojego klubu, że w podobnie odpowiedzialny sposób będziemy traktowali budżet na 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#PosełHenrykGoryszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kiedy mówimy o wskaźnikach makroekonomicznych, które są podstawą do tworzenia każdego projektu ustawy budżetowej, to chciałbym się podzielić pewną wątpliwością. Może powiem inaczej, może słowo „wątpliwość” jest za mocne. Chciałbym postawić znak zapytania, zadać pytanie i prosić, aby rząd poświęcił chwilę uwagi temu pytaniu, które będzie w jakimś momencie postawione. Nie teraz, nie w tej debacie budżetowej, ale w praktyce przyszłego roku. Mianowicie jest to pytanie o realność szacowania polskiego poziomu inflacji. W ostatnich latach pojawiły się na Zachodzie, również w Stanach Zjednoczonych, pewne wątpliwości co do stosowanych dotychczas, tradycyjnych metod szacowania inflacji. Mówi się, że podwyżka cen towarów powoduje, iż nabywca szuka substytutu, podobnego towaru, ale ewentualnie gorszej jakości. Nie musi koniecznie kupować chleba, który akurat zdrożał, ponieważ jest wiele gatunków chleba. Często jest tak, że jeśli chodzi o pewne towary, ich ceny utrzymują się na tym samym lub na zwiększonym poziomie, ale jednocześnie następuje - w większym tempie niż w przypadku wzrostu cen - wzrost jakości tych towarów. Dotyczy to głównie towarów przemysłowych. Niektórzy teoretycy oceniają, że gdybyśmy szacowali inflację, uwzględniając zarówno ową substytucję towarów tańszych, jak i ową dynamikę dotyczącą jakości przy porównywalnej cenie, to wówczas... Na przykład w Stanach Zjednoczonych ocenia się, że prawdopodobnie ich niesłychanie niska w porównaniu z Polską inflacja mogłaby być wyszacowana niżej o 50%. W uzasadnieniu do ustawy budżetowej znalazłem sformułowanie „inflacja bazowa”. Chciałbym zapytać, czy nie jest to próba zważenia - bardzo potrzebnego zważenia - owych wskaźników inflacji szacujących ją tradycyjnie.</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#PosełHenrykGoryszewski">Drugie pytanie, druga wątpliwość, którą chciałbym się tu podzielić, dotyczy podatków. Każdy podatek jest podatkiem za wysokim.</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#PosełHenrykGoryszewski">Chwileczkę, panie pośle, niech pan tak wcześnie nie klaszcze.</u>
          <u xml:id="u-9.17" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.18" who="#PosełHenrykGoryszewski">Subiektywnie każdy z nas chciałby płacić niższy podatek. I subiektywnie każdy z nas odbiera każdy podatek - wysoki lub niski - jako dolegliwość. Ale tak naprawdę poziom podatków wyznaczany jest dwoma wskaźnikami, zależy od dwu warunków: od wolumenu koniecznych wydatków publicznych oraz od rozmiaru funkcji państwa.</u>
          <u xml:id="u-9.19" who="#PosełHenrykGoryszewski">Panie i panowie posłowie, przy każdej okazji można mówić, że się chce niskich podatków, ale jeżeli państwo ma rozbudowane funkcje i bez kryzysu politycznego nie można ich wyeliminować lub wydatnie ograniczyć, to opowiadanie o tym, jak dobrze byłoby przy niskich podatkach, jest po prostu stratą czasu.</u>
          <u xml:id="u-9.20" who="#PosełHenrykGoryszewski">Wysoka Izbo, chciałbym powiedzieć o pewnym wydarzeniu. Wiem o tym, że fundacja narodowego wydania dzieł Chopina, jednego z dwóch Polaków, obok Kopernika, których podobizny miałyby szansę znaleźć się na banknotach europejskich - wtedy, kiedy już będziemy rozliczali się w walucie euro, a ja jestem tego zwolennikiem - zwróciła się do najbogatszych polskich instytucji o wsparcie tego wydania, ponieważ finansów publicznych nie było stać na sfinansowanie wydania kolejnych albumów. Na 84 listy pozytywnie odpowiedziało 4 adresatów. Dopóki jest taka proporcja, dopóty państwo nie może się wyzbywać mecenatu i odpowiedzialności za wypełnianie zadań istotnych dla dobrego funkcjonowania społeczeństwa. Czasami dla racji stanu. I ta świadomość musi nam towarzyszyć wtedy, gdy mówimy o wysokości owych podatków.</u>
          <u xml:id="u-9.21" who="#PosełHenrykGoryszewski">Wydaje mi się, Wysoka Izbo, że jest kilka pól - dwa, trzy - na których się pojawiają lub mogą pojawić główne zagrożenia dla długookresowej stabilizacji gospodarki i jej rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-9.22" who="#PosełHenrykGoryszewski">Pierwszym z nich jest, w moim przekonaniu, nawet nie tyle rachunek obrotów bieżących, ile niska stopa oszczędności i jej spadkowa tendencja. W ciągu 5–6 lat stopa oszczędności spadła w Polsce o około 3 punktów procentowych. Jest niższa o kilka punktów procentowych od stopy inwestycji, jaką osiągniemy w 1998 r. I spada mimo wzrostu dochodów realnych, zarówno gospodarstw, jak i dochodów przedsiębiorstw, oraz mimo spadku podatków, bo stopy podatkowe są redukowane. A więc mimo dwu zjawisk, zarówno po stronie dochodowej, jak i po stronie obciążającej płatników podatków, sprzyjających zwiększeniu wolumenu środków, jakie pozostają w ich dyspozycji, stopa oszczędności w Polsce ma w mijającej dekadzie tendencję spadkową, i to od kilku lat. Trzeba więc zastanowić się nad tym, czy nie jest konieczne przemyślenie... Przepraszam, przemyślenie jest konieczne - chodzi o przemyślenie ewentualnego powrotu do zastosowania instrumentów, w zmienionej może postaci, które już kiedyś były stosowane, w pierwszym pięcioleciu, dla pobudzania owych zdolności do inwestowania. Myślę o specjalnym premiowaniu inwestowania w obligacje, być może w fundusze emerytalne. I oczywiście rozwiązania, jakie zostaną przyjęte, jeśli w ogóle przekonamy rząd co do ich potrzeby, a wcześniej sami się do nich przekonamy, muszą uwzględniać zarówno niewielki stopień monetyzacji gospodarki, jak i wpływ na popyt konsumpcyjny wewnętrzny, będący chyba ciągle głównym motorem rozwoju, aczkolwiek w 1999 r. będzie chyba jeszcze wymagał, jak rozumiem z uzasadnienia ustawy budżetowej, pewnego procesu schładzania, że użyję tego terminu mimo jego pejoratywnego znaczenia.</u>
          <u xml:id="u-9.23" who="#PosełHenrykGoryszewski">Drugim polem jest deficyt na rachunku obrotów bieżących. Główny niepokój, którym chcę się podzielić z Wysoką Izbą, wynika z faktu różnych ocen tego deficytu; przyrostu rezerw, inwestycji bezpośrednich, a więc części składających się na deficyt. Inaczej to jest oceniane przez Narodowy Bank Polski i przez rząd. Wydaje się, że ta kwestia powinna stać się przedmiotem wspólnej debaty Rady Polityki Pieniężnej i rządu, bo Sejm konstytucyjnie pozbawił się praktycznie możliwości efektywnego debatowania na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-9.24" who="#PosełHenrykGoryszewski">Być może należałoby również z pewną troską myśleć o strukturze wpływów na rachunek kapitałowy. Inwestycje portfelowe, których wysokość w tym roku ma osiągnąć blisko 3 mld dolarów, a w przyszłym roku jest to szacowane na 2,5 mld dolarów, właściwie bez trudu, z łatwością mogą zostać w sytuacjach zagrożenia zaufania do Polski wycofane. Dlatego też jest rzeczą tak istotną, żeby polskie elity polityczne powstrzymywały się - również Wysoka Izba - przed jakimikolwiek gestami, przed jakimikolwiek działaniami, zachowaniami, które by w tych trudnych warunkach finansowych, kiedy fluktuują finanse światowe, mogły osłabić zaufanie do stabilności polskiej gospodarki i polskiego systemu finansowego. Jak to jest ważne, Wysoka Izbo, to pozwolę sobie to zilustrować następującym porównaniem: suma wartości rocznych obrotów handlu światowego jest równoważona przez sumę 3-dniowych obrotów na światowych giełdach. To chyba daje dobre wyobrażenie, jak bardzo niebezpieczne jest manipulowanie przy systemie finansowym i jak bardzo niebezpieczne jest doprowadzenie do sytuacji, w której światowi potentaci finansowi, centra finansowe, utraciliby zaufanie do Polski. Musimy pamiętać - zwracam się tym razem głównie do prawej strony - bez względu na nasz osobisty stosunek do naszej ojczyzny i do naszego narodu, że jesteśmy tylko narodem średniej wielkości, na dorobku, z produktem krajowym per capita kilkakrotnie niższym od produktu krajów bogatszych od nas, nawet leżących w pobliskim sąsiedztwie. To nie my narzucamy reguły gry, my musimy tym regułom gry, nawet jeżeli ich nie lubimy, się podporządkować.</u>
          <u xml:id="u-9.25" who="#PosełHenrykGoryszewski">Trzecią okolicznością budzącą mój niepokój jest pewna jednostronność eksportu. 70% polskiego eksportu jest kierowane do Unii Europejskiej, 30% - do Niemiec. Panie i panowie posłowie - muszę to powiedzieć, żeby broń Boże nie było wątpliwości - wejście do Unii Europejskiej Polski, i to jako członka pełnoprawnego, na dobrych prawach, na dobrych warunkach, takich które pozwolą nam tam zająć miejsce odpowiednie dla naszego narodu i zapewnią wpływy na późniejszą wspólną politykę Unii Europejskiej, jest w moim osobistym przekonaniu absolutnym priorytetem polskiej polityki. Ale to nie oznacza, że nie powinniśmy dążyć do zdywersyfikowania kierunków naszego eksportu po to, żeby uniezależnić się od fluktuacji, nieuchronnych przecież stanów, jeśli nie kryzysu, to dekoniunktury na rynkach każdego z państw. Wielu uważa, że gdyby system bankowy tygrysów południowo-wschodniej Azji nie był tak ściśle powiązany z systemem bankowym Japonii, to kryzys finansowy na tamtych terenach tak szybko by się nie rozprzestrzenił.</u>
          <u xml:id="u-9.26" who="#PosełHenrykGoryszewski">Sądzę, że od kilku lat podstawowym problemem naszej polityki jest bierny bilans handlowy, i dlatego z pewnym niepokojem myślę o braku działań wyraźnie wspierających eksport. Z różnych powodów, których nie mamy czasu tu omawiać - powiązania eksportowe - poziom eksportu jest mało elastyczny wobec kursu walutowego, zarówno wtedy, kiedy ten kurs rośnie, jak i wtedy, gdy spada. Wbrew pozorom - bo chociażby z tego powodu, że eksporter nie chce utracić rynku zbytu i przez długi czas, póki ma jeszcze warunki ku temu, żeby się bronić przed skutkami niekorzystnej relacji, chce przetrzymać okres dekoniunktury, licząc na przyszłe korzyści. Dlatego też potrzebne są inne działania.</u>
          <u xml:id="u-9.27" who="#PosełHenrykGoryszewski">Wydaje mi się, że potrzebne są przede wszystkim gwarancje i uproszczenie procedur kredytowych, jak również utworzenie większego wolumenu kredytów wspierających nasz eksport. Jeśli w budżecie znajdą się oszczędności, jeśli na skutek poprawnych, pozytywnych, korzystnych procesów finansowych zachodzących w ostatnich tygodniach roku znalazłyby się środki dodatkowe, to powinny one być, w moim przekonaniu, ulokowane w tym roku w Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych, a jednocześnie rząd powinien dokonać gruntownej analizy funkcjonowania tej korporacji, która do tej pory tak naprawdę nie spełnia pokładanych w niej nadziei. Ona musi stać się rzeczywistym instrumentem wspierania polskiego eksportu, zwłaszcza prowadzonego przez podmioty gospodarcze średniej wielkości, którym jest niesłychanie trudno samodzielnie dotrzeć do pomocy finansowej i uzyskać efektywny kredyt bankowy. Przy czym, panie premierze, za rzecz absolutnie konieczną uważam zreformowanie dotychczasowej praktyki w zakresie udzielania gwarancji. Należy wrócić... Albo może inaczej: należy szerzej stosować zasadę, że gwarancją obejmuje się tylko część kredytu, a w pozostałej części musi być to absolutnie niczym nie ograniczone ryzyko banku. Wtedy nie urzędnicy, tylko bank ryzykujący utratę kredytu, jego części nie zagwarantowanej, będzie, po pierwsze, oceniał wiarygodność analiz ekonomicznych uzasadniających udzielenie kredytu, a po drugie, pilnował gospodarki kredytobiorcy.</u>
          <u xml:id="u-9.28" who="#PosełHenrykGoryszewski">Przed rokiem, podczas dyskusji w Komisji Finansów Publicznych właśnie nad funkcjonowaniem gwarancji, otrzymałem informację, że jedna z polskich hut tak naprawdę nie zawiodła państwa w przypadku jednego gwarantowanego przez skarb państwa kredytu. Ale tam właśnie udzielona gwarancja, o ile dobrze pamiętam, obejmowała 70%. Mogę się mylić o kilka procent.</u>
          <u xml:id="u-9.29" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Osiatyński: 60%.)</u>
          <u xml:id="u-9.30" who="#PosełHenrykGoryszewski">60%. 40% wziął na swoje ryzyko bank handlowy. Z tej gwarancji państwo nie musiało wypłacić kredytodawcy ani złotówki.</u>
          <u xml:id="u-9.31" who="#PosełHenrykGoryszewski">Wydaje się też, że w przyszłym roku muszą znaleźć się pieniądze - nie będzie już wystawy w Lizbonie - na promocję eksportu.</u>
          <u xml:id="u-9.32" who="#komentarz">(Głos z sali: Będzie w Hanowerze.)</u>
          <u xml:id="u-9.33" who="#PosełHenrykGoryszewski">Ja nie mówiłem, czy będzie w Hanowerze, tylko mówiłem, że nie będzie w Lizbonie. Mam nadzieję, że pan poseł wie, czym się te miasta różnią od siebie.</u>
          <u xml:id="u-9.34" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.35" who="#komentarz">(Poseł Marek Borowski: Ale pieniądze te same.)</u>
          <u xml:id="u-9.36" who="#PosełHenrykGoryszewski">Panie marszałku, z panem nawet bym się nie ośmielił polemizować.</u>
          <u xml:id="u-9.37" who="#komentarz">(Poseł Marek Wagner: O pieniądzach.)</u>
          <u xml:id="u-9.38" who="#PosełHenrykGoryszewski">Zwłaszcza.</u>
          <u xml:id="u-9.39" who="#PosełHenrykGoryszewski">Panie i Panowie Posłowie! Drugą kwestią jest tak naprawdę niepokojący brak programu dla wsi, brak koncepcji...</u>
          <u xml:id="u-9.40" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.41" who="#PosełHenrykGoryszewski"> Program dla wsi nie polega na tym, żeby tylko mówić koniecznie, że potrzebne są na to, czy na owo dodatkowe pieniądze. Koncentracja gospodarstw i ograniczenie liczby ludności żyjącej z pracy na roli jest koniecznością historyczną. Jeżeli, panie i panowie posłowie, ktokolwiek polskim rolnikom próbuje tłumaczyć, że może pozostać na następne stulecie obecna struktura, jeśli chodzi o zamieszkanie i o zatrudnienie w polskim rolnictwie, to oszukuje i ich, i siebie. </u>
          <u xml:id="u-9.42" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.43" who="#PosełHenrykGoryszewski">Na południu Europy - mówię o takich krajach jak Hiszpania, Portugalia, Grecja, o naszych przyszłych współtowarzyszach z Unii Europejskiej - z rolnictwa utrzymuje się około 10% ludności zawodowo czynnej. To w pierwszej fazie powinien być nasz narodowy cel w polityce rolnej. Ale to oznacza, uwzględniając wszelkie poprawki na bezrobocie mające tylko statystyczny charakter, że w ciągu 15–20 lat powinniśmy zmniejszyć liczbę pracujących w rolnictwie o około 1,5 mln, tzn. o około 80–100 tys. rocznie. Mówiąc inaczej, jest to - żeby sobie uzmysłowić - wielkość odpowiadająca liczbie zatrudnionych mniej więcej w 12–15 takich hutach jak Huta Sendzimira, przy takim poziomie zatrudnienia, jaki jest na Zachodzie, i takiej wydajności pracy jak na Zachodzie.</u>
          <u xml:id="u-9.44" who="#PosełHenrykGoryszewski">Wszelkie rozważania, wszelkie zachęty do tworzenia miejsc pracy, lokowania inwestycji na terenie wiejskim, szerzej: w tych regionach kraju, które charakteryzują się niższym produktem krajowym brutto - nie chcę użyć innego określenia - będą bezskuteczne. To już przerabiano, tego rodzaju poglądy przedstawiane były parędziesiąt lat temu. Inwestor kieruje się przede wszystkim rynkiem zbytu, rynkiem siły roboczej, powiązaniami kooperacyjnymi, a te regiony i regiony wiejskie niczego, jeśli chodzi o te wymogi, nie mogą mu zaoferować. Potrzebne jest wywołanie efektu kuli śniegowej albo, inaczej mówiąc, perły. To znaczy, potrzebne jest ze strony rządu zainicjowanie na tych terenach programów inwestycyjnych, które by w momencie, kiedy zostaną uruchomione, uatrakcyjniły tereny inwestycyjnie i przyciągnęły następnych przedsiębiorców. Bez tego rodzaju inicjatywy będziemy budowali Polskę A i Polskę B, Polskę miast i Polskę wsi.</u>
          <u xml:id="u-9.45" who="#PosełHenrykGoryszewski">Myślę, że to półgodzinne przemówienie w imieniu klubu powinienem już kończyć, dlatego niektóre tematy pozostawię moim kolegom, a sam chciałbym jeszcze powiedzieć o trzech kwestiach dotyczących priorytetów wymienionych w ustawie budżetowej i w jej uzasadnieniu w przedłożeniu rządowym.</u>
          <u xml:id="u-9.46" who="#PosełHenrykGoryszewski">Pierwsza kwestia to autostrady. Wysoka Izbo, możemy mówić bardzo wiele o potrzebie ich budowy, o programie rządowym w Polsce i o tym, że państwo musi się wywiązać ze swoich zobowiązań wynikających z ustawy o autostradach płatnych, według której państwo ma obowiązek oddać inwestorom teren pod tę budowę, wnieść ten teren do owego wspólnego przedsięwzięcia.</u>
          <u xml:id="u-9.47" who="#PosełHenrykGoryszewski">Panie Premierze! Będziemy w Komisji Finansów Publicznych bardzo wyraźnie stawiali pytanie, które było zadawane przed rokiem. Tylko że tym razem mamy trochę więcej czasu, więc będziemy o to pytali dłużej. I jesteśmy gotowi dłużej poczekać na odpowiedź, ale musi ona być konkretna. Bo z moich nieoficjalnych informacji wynika, że z pieniędzy, które przyznaliśmy w tym budżecie na wykup ziemi - były one mniejsze i nawet próbowano się w prasie tłumaczyć, że wykup ziemi nie przebiega w należytym tempie, bo winien jest Sejm, a zwłaszcza Komisja Finansów Publicznych - zaledwie 10 czy 15% środków zostało wydanych na wykup ziemi na terenach, przez które będą przebiegały odcinki autostrady przewidziane do budowy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-9.48" who="#PosełHenrykGoryszewski">Panie Premierze! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wydawanie w 1999 r., kolejnym roku trudnego budżetu, pieniędzy na wykup ziemi, jeżeli autostradę będziemy budowali za 10 czy 15 lat, jest po prostu rozrzutnością. I na to, mam nadzieję, Komisja Finansów Publicznych się nie zgodzi.</u>
          <u xml:id="u-9.49" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.50" who="#PosełHenrykGoryszewski">Drugą sprawą jest bezpieczeństwo państwa i łącząca się z tym kwestia wymiaru sprawiedliwości. Jest dla nas oczywiste, że to jeden z najważniejszych postulatów i słusznych kierunków działania, również polityki budżetowej, to prawda. Ani ja, ani mój klub nie mamy zamiaru kwestionować takiego priorytetu wybranego przez rząd. Będziemy jednak stawiali pytanie, jak długo jeszcze będzie się tolerować w sądownictwie obyczaje polegające na tym, że zanim prokurator się zastanowi, to już sędzia sobie przypomni, że według nowego kodeksu powinien zbrodniarzowi obniżyć karę o połowę. I będziemy się zastanawiać nad tym, jak to się dzieje - a jest to tolerowane przez sądownictwo administracyjne - że w Polsce jakaś pani doktor może zablokować budowę linii wysokiego napięcia będącą efektem porozumienia dwóch państw. Szlachcic na zagrodzie równy wojewodzie...</u>
          <u xml:id="u-9.51" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto zawinił?)</u>
          <u xml:id="u-9.52" who="#komentarz">(Głos z sali: Trzecia władza...)</u>
          <u xml:id="u-9.53" who="#PosełHenrykGoryszewski">Panie pośle, pan jest członkiem pierwszej władzy i nie powinien pan o tym zapominać. A jeżeli pan o tym zapomina, to po prostu pomylił się pan, jeśli chodzi o pański pobyt na tej sali.</u>
          <u xml:id="u-9.54" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.55" who="#komentarz">‍(Protesty na sali)</u>
          <u xml:id="u-9.56" who="#komentarz">(Głos z sali: Ad rem!)</u>
          <u xml:id="u-9.57" who="#PosełHenrykGoryszewski">Jak to możliwe, że po 4 latach pracy, przygotowywania inwestycji, chodzi o most średnicowy, wystarczył sprzeciw jednej osoby, aby uniemożliwić realizację tak potrzebnego przedsięwzięcia?</u>
          <u xml:id="u-9.58" who="#PosełHenrykGoryszewski">Panie i Panowie Posłowie! Nie jest to, wbrew pozorom, atak na trzecią władzę, ale to pierwsza władza wraz z rządem jest odpowiedzialna za politykę finansową, za budżet, za to, na co idą środki publiczne.</u>
          <u xml:id="u-9.59" who="#PosełHenrykGoryszewski">Panie Premierze! Będziemy więc pytali nie tylko o to, czy te środki się bilansują, lecz również o to, czy środki te są zagospodarowywane w sposób odpowiedzialny. A jeżeli ktoś wyciąga rękę, żeby dostać więcej, to będziemy mieli prawo pytać o to i oceniać go przez pryzmat tego, czy lepiej pracuje.</u>
          <u xml:id="u-9.60" who="#PosełHenrykGoryszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę zakończyć deklaracją, którą złożyłem na początku. Klub Akcji Wyborczej Solidarność będzie głosował za skierowaniem projektu budżetu do pracy w Komisji Finansów Publicznych, i zarówno tam, jak i w tym oraz w następnym czytaniu w sposób odpowiedzialny będzie współpracował z rządem, po to byśmy zbudowali ustawę najlepiej służącą interesom i potrzebom Polski 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-9.61" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">O wystąpienie w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej proszę pana posła Leszka Millera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełLeszekMiller">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Pan premier Balcerowicz w swoim wystąpieniu bardzo mocno podkreślał wagę odpowiedzialności. Zanim przejdę do omówienia budżetu - pan premier też nieco później to uczynił - chciałbym zacząć właśnie od przykładu odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełLeszekMiller">Dowiedzieliśmy się, że w dniu wczorajszym został zawarty kompromis między rządem a Klubem Parlamentarnym Akcji Wyborczej Solidarność. Jest to dobra wiadomość, bo kompromis zawsze w takich ważnych sprawach jest potrzebny. Ale jaka jest cena tego kompromisu? Po pierwsze, jest to zwiększenie wydatków budżetu na przyszły rok o 70 mln zł, a przecież budżet jest już w Sejmie. Czy rząd zatem zamierza zwiększyć o tę kwotę deficyt budżetowy, a może zmniejszyć wydatki na opiekę społeczną? I po drugie, odrzucona dzisiaj przez koalicję ustawa podatkowa zawierała ważny dla budżetu przepis, który uniemożliwiał oszukiwanie fiskusa przez powszechne ustanowienie tzw. rent przez jednych podatników dla innych podatników. Odrzucenie ustawy powoduje, że ta furtka będzie nadal szeroko otwarta. Jak zatem zostanie załatana ta wyrwa i gdzie wskazuje się źródło sfinansowania tej luki? Stwierdzam zatem, że kompromis pana premiera z Klubem Parlamentarnym AWS skutkuje znacznym zmniejszeniem dochodów budżetowych. I to, nawiązując do wypowiedzi pana premiera Balcerowicza, jest właśnie przykładem szczególnej nieodpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PosełLeszekMiller">Szanowni Państwo! Rząd pana premiera Buzka miał 12 miesięcy na przygotowanie projektu budżetu, mimo to został on przekazany Sejmowi z blisko miesięcznym opóźnieniem w stosunku do terminu określonego w konstytucji. Pominięto konsultacje z partnerami społecznymi, w tym ze związkami zawodowymi. Nie uzgodniono wskaźników wzrostu realnych wynagrodzeń w Komisji Trójstronnej ds. Społeczno-Gospodarczych. Od samego początku przedłożeniu rządowemu towarzyszy atmosfera sporów i konfliktów w koalicji oraz niepewność i zamieszanie w fundamentalnej dla obywateli sprawie podatków. Rok temu rząd wszczął spór dotyczący ojcostwa ustawy budżetowej. Tym razem nikt nie będzie miał wątpliwości. Premier Balcerowicz zresztą w swoim wystąpieniu wyraźnie to podkreślił. Budżet jest autorstwa AWS i UW; Jerzego Buzka, Mariana Krzaklewskiego i Leszka Balcerowicza. Właśnie tym politykom dedykuję opinię wyrażoną w przyjaznym przecież rządowi dzienniku „Rzeczpospolita”. Piotr Aleksandrowicz i Krzysztof Bień parę dni temu napisali: „Przy lekturze projektu budżetu można osiwieć”. Mnie to już na szczęście nie dotyczy, ale dla pana Mariana Krzaklewskiego byłby to jakiś problem. „Siwizna jako element lektury budżetu - pisali dalej ci autorzy - pojawia się, ponieważ autorzy budżetu zrobili niewiele, by pokazać co istotnego, poza pewnymi priorytetami, stanie się w przyszłym roku, albo całkiem dużo, by nie pokazać, jak realnie zmienią się środki do dyspozycji poszczególnych działów sfery budżetowej. Liczba zbiorczych tabel w uzasadnieniu do budżetu, bodaj najważniejsza analitycznie jego część, zmniejsza się w tym roku z 20 do 14. Znikają wszystkie dotyczące wydatków”.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PosełLeszekMiller">Najpierw zatem rząd opóźnił przesłanie projektu budżetu do Sejmu, bo odbywały się wybory do samorządu terytorialnego. Pan premier słusznie obawiał się bolesnej reakcji wielu wyborców. Teraz, kiedy już nie może dalej czekać, przedkłada projekt pogmatwany i niejasny, z którego niewiele ma wynikać. Jeśli dla opozycji, to jest to trud daremny, bo w dalszych pracach nad budżetem i tak będziemy się domagać stosownych wyjaśnień i analiz. Jeśli dla koalicji rządzącej, to jest to założenie trafne, bo chociażby niedawne piątkowe głosowanie w sprawie podatków wykazało, że posłowie koalicyjni i tak często nie wiedzą, za czym głosują.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PosełLeszekMiller">W projekcie ustawy budżetowej nie zapisano np. przewidywanego wykonania wydatków w 1998 r., w związku z czym kwoty, które rząd zamierza wydać na różne dziedziny, są zawieszone w próżni, tym bardziej że wskaźniki wzrostu wydatków podane są wybiórczo. Skąpa i trudna do zweryfikowania jest informacja o priorytetach. Nie wiadomo, czy rzeczywiście istnieją ani czy wybrano je właściwie. Równie niewiele wiadomo o redukcji w wydatkach.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PosełLeszekMiller">Prezentacja budżetu w uzasadnieniu jest mało przejrzysta, a istotne założenia są schowane w dziwnych miejscach lub za parawanem ładnych haseł. Tak np. długo trzeba szukać tempa wzrostu PKB, które jest wymienione dopiero w części o popycie wewnętrznym. Wszystkiego jednak ukryć się nie da. Pewne rzeczy nie ulegają wątpliwości i mają wymiar dramatyczny, jak np. najniższy od wielu lat realny wzrost emerytur i rent - o 1%, czyli bliski zeru. W dodatku planuje się, że emerytury i renty zostaną zwaloryzowane dopiero w połowie przyszłego roku, podczas gdy większość wysokich podwyżek cen wejdzie w życie już od 1 stycznia. Dotyczyć to będzie m.in. uwolnienia cen ciepła i gazu, także podwyżek stawek podatku akcyzowego i VAT. Oznacza to, że w całym pierwszym półroczu nastąpi realny spadek przeciętnej emerytury i renty, co spowoduje dramatyczne pogorszenie sytuacji emerytów i rencistów. Zaplanowano również bardzo niski realny wzrost płac w sferze budżetowej, bo tylko o 2%, tak więc tendencja systematycznej poprawy sytuacji pracowników sfery budżetowej oraz zmniejszenia rozpiętości między płacami w sferze materialnej i budżetowej, jaka zarysowała się w okresie rządów SLD-PSL, zaczyna się załamywać. Nie ulegają też wątpliwości spadki realnych, a nieraz i nominalnych wydatków na inwestycje, na rolnictwo, budownictwo, przemysł transportowy, kulturę i - co trzeba przyjąć ze szczególnym niepokojem - na opieką społeczną. Nocne uzgodnienia koalicji rządowej niewiele tu zmieniają. Niejasna jest także wysokość środków, jakie rząd chce przekazać samorządom. Wbrew wielorakim zapowiedziom, ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego jest ciągle niegotowa, a wyliczenia, jakie rząd przedstawia, są sprzeczne. Można się spodziewać zmniejszenia wydatków na sferę rzeczową, która właśnie w głównej mierze przejdzie w gestię samorządów. Można także niestety oczekiwać, że za przekazanymi do samorządów zadaniami nie zostaną przekazane odpowiednie środki niezbędne do obsługi tych zadań. To zagrożenie wywołuje już protesty działaczy samorządowych, czego dowodem jest chociażby niedawne stanowisko Związku Miast Polskich.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#PosełLeszekMiller">Wysoki Sejmie! Projekt budżetu na przyszły rok dowodzi, że wyraźnie pogarsza się sytuacja polskiej gospodarki. Pan premier Balcerowicz ma rację, kiedy mówi, że projekt budżetu odbija stan gospodarki. W czasie ubiegłorocznej kampanii wyborczej do parlamentu politycy AWS i Unii Wolności zarzucali koalicji SLD-PSL zbyt wolne tempo rozwoju gospodarczego, tyle tylko że w roku 1997 wzrost PKB wynosił prawie 7%, a w roku przyszłym ma wynieść tylko 5,1%. Wzrost płac w sferze budżetowej wyniósł ponad 7%, a w przyszłym roku - o czym już mówiłem - spadnie do 2%. Emerytury i renty pracownicze wówczas wzrosły o 4,6%, a w przyszłym roku ich przyrost zmaleje do 1%. Podobnie jest z emeryturami i rentami rolniczymi, których przyrost zmaleje z 5,6% do 1%.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#PosełLeszekMiller">Przedłożenie rządowe jest zatem propozycją obniżenia tempa wzrostu gospodarczego. Jest programem stagnacji w zakresie realnego poziomu płac sfery budżetowej oraz wysokości rent i emerytur. Jest to plan regresu w rolnictwie i pobudzaniu przedsiębiorczości. Jeśli chodzi o rolnictwo, to przed chwilą z charakterystycznym dla siebie znawstwem mówił o tym pan poseł Henryk Goryszewski. Jest to zatem budżet pasywny, w którym nie można doszukać się perspektywy rozwiązania podstawowych problemów społecznych.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#PosełLeszekMiller">Ten projekt nijak się ma do zapowiedzi programowych, które usłyszeliśmy w tej sali prawie dokładnie rok temu, kiedy 10 listopada 1997 r. pan premier Jerzy Buzek zabiegał o uzyskanie zaufania Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#PosełLeszekMiller">Trzeba więc dziś zapytać: Co się stało z ówczesną obietnicą, że pierwszym i podstawowym zadaniem rządu będzie zapewnienie ludziom, polskim rodzinom, odpowiednich warunków życia? Co pozostało z przedstawionej wówczas filozofii, zgodnie z którą sposobem na rozwiązywanie naszych spraw jest szybki wzrost gospodarczy i przyspieszenie powstawania nowych miejsc pracy? Jaki związek ma przedstawiony projekt z zapowiadanym przed rokiem przez pana premiera programem wzrostu płac nauczycieli, podniesienia realnych wynagrodzeń pracowników ochrony zdrowia, aktywnego wsparcia konkurencyjności i nowoczesności krajowego przemysłu oraz jego proeksportowej orientacji, a także wsparcia rozwoju wsi i małych miast czy też tworzenia nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich? Gdzie w tym projekcie zawarte są środki na realizację zapowiadanego przez pana premiera narodowego programu budownictwa mieszkaniowego? Gdzie są pieniądze na zapowiedziane przez pana premiera specjalne stypendia dla najzdolniejszych uczniów i studentów z rodzin wielodzietnych ze wsi i małych miast? Gdzie w projekcie budżetu można odnaleźć instrumenty zapowiadanej przez pana premiera skutecznej polityki zapobiegającej zakłóceniom na rynku produktów rolnych i spożywczych - szczególnie wywołanych importem dotowanej lub niepełnowartościowej żywności?</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#PosełLeszekMiller">Te i podobne pytania można mnożyć. Dorzucę tylko jeszcze jedno: Czy rząd pana premiera Jerzego Buzka jest w stanie prowadzić spójną politykę gospodarczą? Co chwila przecież zdarza się rządzącej koalicji udowadniać zasadnicze różnice programowe. Jedni są za uwłaszczeniem, a drudzy przeciw uwłaszczeniu. Jedni są za Prokuratorią Generalną, a drudzy uważają, że jest zbędna i niepotrzebnie będzie obciążać budżet. Jedni występują przeciw liniowej reformie podatkowej, a drudzy są za taką właśnie reformą. Nawiasem mówiąc, wielki reformatorski ruch podatkowy zakończył się utrzymaniem rozwiązań wypracowanych przez koalicję SLD-PSL.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#PosełLeszekMiller"> Jedni optują za ulgami prorodzinnymi w systemie podatkowym, a drudzy występują przeciw takim ulgom.</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#PosełLeszekMiller">Największym osiągnięciem ostatnich dni było zatem to, że w sprawie podatków pan premier Buzek głosował tak jak Leszek Balcerowicz.</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#PosełLeszekMiller">... — zapewne pod wpływem bliskiego sąsiedztwa pana premiera Balcerowicza w ławach rządowych — ale już na dalej siedzących ministrów profesor Balcerowicz nie miał wpływu.</u>
          <u xml:id="u-11.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.18" who="#PosełLeszekMiller"> Osiągnięciem jest także to - o czym już mówiłem - że kolejny raz zawarto kompromis między rządem a klubem AWS. Czy czekają nas zatem ciągłe przepychania i konflikty podważające zaufanie do rządu? Który program rząd chce realizować: czy ten sprzed roku, zawarty w umowie koalicyjnej AWS i UW, czy może różniący się od niego program ujęty w średniookresowej strategii finansowej z marca tego roku, a może zupełnie nowy program, który wynika z przedłożonego właśnie przez rząd projektu budżetu?</u>
          <u xml:id="u-11.19" who="#PosełLeszekMiller">Wysoki Sejmie! Bliższe przyjrzenie się poszczególnym zapowiedziom rządu rodzi więcej pytań niż jednoznacznych odpowiedzi. Dotyczy to również tak eksponowanych przez rząd priorytetów. Jak można, dla przykładu, mówić o preferencjach związanych z nauką, kiedy założony realnie o 1,8% wzrost wydatków bieżących w dziale: Nauka, oznacza w istocie znaczny spadek udziału tych wydatków w PKB? Rosną, to prawda, wydatki na inwestycje w dziale: Nauka, są to jednak przede wszystkim wzrosty dotyczące inwestycji kubaturowych; nie dotyczą ani płac kadry naukowej, ani też środków bezpośrednio przeznaczonych na badania naukowe. W tej sytuacji nie można spodziewać się postępu w tworzeniu warunków do wspomagania przez naukę polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-11.20" who="#PosełLeszekMiller">Kiedy dokładnie przeanalizuje się zamiary dotyczące szkolnictwa, w tym podejście do płac nauczycieli, iluzoryczny staje się również priorytet związany z oświatą.</u>
          <u xml:id="u-11.21" who="#PosełLeszekMiller">Parę słów o innym priorytecie. W lipcu tego roku proponowałem zorganizowanie pod auspicjami pana premiera spotkania przedstawicieli ugrupowań parlamentarnych, organizacji rządowych i pozarządowych oraz środowisk prawniczych, którego celem byłoby uzgodnienie decyzji dotyczących walki z narastającą przestępczością, a także wypracowanie kompleksowego podejścia do tego problemu. Proponowałem porozumienie między koalicją a opozycją w sprawie nakładów budżetowych na walkę z przestępczością i przyznanie w budżecie na przyszły rok nadzwyczajnych środków finansowych poprzez zwiększenie nakładów na bezpieczeństwo publiczne z 3,8% do 5% ogółu wydatków budżetu państwa. W liście do pana premiera pisałem, że zdaję sobie sprawę, iż musi to nastąpić kosztem ważnych celów społecznych i dlatego też należy zainicjować obywatelską debatę w celu uzyskania społecznego przyzwolenia dla takiej decyzji. Ta inicjatywa spotkała się z obojętnością. W rezultacie nie ma porozumienia i nie ma wystarczającej kwoty na walkę z bandytyzmem, z tą narastającą plagą społeczną.</u>
          <u xml:id="u-11.22" who="#PosełLeszekMiller">Wysoki Sejmie! Rząd tłumaczy plany spowolnienia rozwoju gospodarczego kraju światowym kryzysem finansowym. Jesteśmy dalecy od lekceważenia sygnałów płynących ze światowego rynku finansowego. Ostrożność jest w tej sprawie bez wątpienia potrzebna i wyczulenie, które w tej sprawie prezentuje pan premier Balcerowicz, jest zrozumiałe i uzasadnione. Nie można wszakże podzielać założenia, że ograniczenia zewnętrzne zwalniają z poszukiwań dodatkowych instrumentów przyspieszenia gospodarczego wewnątrz kraju. Odnosimy bowiem wrażenie, że polityka schładzania gospodarki stanowi, niestety, jedyny sposób reakcji na zmieniające się warunki międzynarodowe. Co więcej, że stała się ona kierunkowym wyborem jeszcze przed kryzysem w Rosji. W tej sytuacji kryzys ten wydaje się w większym stopniu uzasadnieniem dla wybranej wcześniej polityki niż jej faktycznym uwarunkowaniem. Doktrynalne podejście do tej sprawy musi nieuchronnie prowadzić do marnotrawienia potencjału gospodarczego, który powstał w wyniku wysiłku inwestycyjnego ostatnich lat.</u>
          <u xml:id="u-11.23" who="#PosełLeszekMiller">Przyczyn spadku wzrostu szukać trzeba wewnątrz kraju. Jedną z nich jest polityka stóp procentowych, dopuszczająca do stopniowego wzrostu stóp realnych, inną, szczególnie niepokojącą - brak aktywnej polityki wspierania polskich wytwórców. Rząd nie ma programu zwiększenia konkurencyjności polskiej gospodarki i wzrostu eksportu, niewiele robi dla wspierania nakładów na badania i rozwój w przedsiębiorstwach, zwłaszcza małych i średnich, nie zachęca rodzimego kapitału do inwestowania. Mało tego, próbował jeszcze zlikwidować ulgi inwestycyjne. Brak długofalowej polityki popierania eksportu, o czym mówił pan poseł Goryszewski, z którego wypowiedzią się zgadzam, i równocześnie brak instrumentów zmniejszania importu, zwłaszcza konsumpcyjnego, który nie stymuluje rozwoju, grozi, że deficyt obrotów bieżących będzie się powiększał. Podobno nie możemy prowadzić bardziej aktywnej polityki kursowej, ponieważ zbyt duży jest napływ kapitału spekulacyjnego. Po części jest to sprawa polityki banku i dobrze, że stopy procentowe zostały obniżone (mam nadzieję, że ten proces będzie kontynuowany), ale co rząd zamierza zrobić, by zniechęcić kapitał spekulacyjny, powstrzymać przed napływem do Polski?</u>
          <u xml:id="u-11.24" who="#PosełLeszekMiller">Wśród ograniczeń budżetowych rząd wymienia też konieczność sfinansowania zapowiedzianych reform. To oczywiste, że reformy kosztują. Ta prawda była jednak znana od początku. Nie może ona więc nikogo zaskakiwać. Szczególnie nie może zaskakiwać rządu, który z własnej inicjatywy przyjął koncepcję równoległego ich prowadzenia. Reformy mają służyć ludziom, nie można więc akceptować sytuacji, w której ich wdrażanie miałoby stanowić dodatkowe trwałe obciążenie dla budżetów domowych polskich rodzin, tak jak też nie można zgodzić się z sytuacją, w której te reformy będą stanowiły dodatkowe źródło udręk i niepewności dla ludzi. A tak niestety coraz wyraźniej się zapowiada, szczególnie w sprawach związanych z ochroną zdrowia, gdzie nie brakuje już tylko kolejnych poprawek do ustawy zgłaszanych przez rząd.</u>
          <u xml:id="u-11.25" who="#PosełLeszekMiller">Słusznie stwierdza się w projekcie ustawy budżetowej, że reforma terytorialna i kompetencyjna będzie stanowiła dodatkowy wydatek. Ministrowie Kulesza i Stępień swego czasu oświadczali, że będzie to kwota od 200 do 250 mln zł. Premier Balcerowicz w marcu tego roku operował sumą znacznie wyższą, bo 1800 mln zł. Minister Jerzy Miller w czerwcu tego roku podał kwotę 1300 mln zł. Po burzliwej dyskusji w rządzie wylosowano więc sumę 623 mln i taką właśnie wpisano do budżetu.</u>
          <u xml:id="u-11.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.27" who="#PosełLeszekMiller">Sojusz Lewicy Demokratycznej nie zamierza w sprawie budżetu pójść ani spotykaną często drogą niefrasobliwości AWS, ani też ulegać postawie doktrynerstwa, którą można ujrzeć w stanowisku Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-11.28" who="#PosełLeszekMiller">Nie zamierzamy włączać się w wewnętrzne spory koalicji rządowej. Jesteśmy w tej sali z woli naszych wyborców i dla obrony naszego programu społecznego i gospodarczego. Niemniej jednak z mieszanymi uczuciami obserwujemy, jak w sposób koniunkturalny przedstawiciele koalicji rządzącej zmieniają swoje stanowisko w sprawach tak istotnych, jak ulgi i zasiłki rodzinne i macierzyńskie czy dotyczących paliwa rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-11.29" who="#PosełLeszekMiller">Liczymy, że rząd wykorzysta najbliższe dni na zaproponowanie niezbędnych zmian w swoim projekcie. Oczekujemy przede wszystkim przedstawienia trzyletniej prognozy obejmującej dochody, wydatki, priorytety i koszty reform, prognozy, która by uzasadniała, dlaczego dzisiaj musimy ponosić określone koszty, oraz przesądzała, jak długo jeszcze i kto będzie te koszty ponosił. Rząd, który tyle uwagi poświęca kryzysowi światowemu, podkreślając, że Polska powinna wyciągnąć z niego wnioski, a jednocześnie nie przedstawia trzyletniego programu działań w tym zakresie, postępuje nieodpowiedzialnie i biernie reaguje na kryzys.</u>
          <u xml:id="u-11.30" who="#PosełLeszekMiller">Jeżeli pan premier wzywa do odpowiedzialności, to poczucie odpowiedzialności właśnie wymaga, żeby w sytuacji globalnych zagrożeń pokazać kilkuletnią, a nie tylko z dnia na dzień, perspektywę działania.</u>
          <u xml:id="u-11.31" who="#PosełLeszekMiller">Poczucie odpowiedzialności powoduje, że Sojusz Lewicy Demokratycznej nie poprze projektu budżetu w przedłożonym kształcie. W tym projekcie, jak złe wspomnienie z lat dziewięćdziesiątych, powraca koncepcja, według której za przemiany w największym stopniu płacić mają ci, którzy znajdują się w najtrudniejszej sytuacji bytowej. Trzeba zarzucić plany oszczędzania na osłonach socjalnych. Trzeba wreszcie, czego rząd nie przewiduje w budżecie, sfinalizować w przyszłym roku sprawy rekompensat dla pracowników sfery budżetowej, emerytów i rencistów za utracone w przeszłości świadczenia i podjąć stosowne decyzje. Projekt ustawy został przyjęty przez Sejm jeszcze poprzedniej kadencji, co do tej dawno przesądzonej sprawy. W projekcie budżetu mówi się zaledwie o pierwszym etapie realizacji zobowiązań państwa, tymczasem w wypadku nie rozstrzygniętej jeszcze kwestii reprywatyzacji rząd już rezerwuje akcje wartości ponad 3,5 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-11.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.33" who="#PosełLeszekMiller"> Dalej, przy zwolnieniu tempa rozwoju gospodarczego bez dodatkowych działań państwa nie można także liczyć na automatyczne rozładowanie bezrobocia i tworzenie miejsc pracy. To, co rząd proponuje w budżecie, grozi w perspektywie wzrostem bezrobocia.</u>
          <u xml:id="u-11.34" who="#PosełLeszekMiller">Z tych i przytoczonych wcześniej powodów posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej zgłoszą w trakcie dalszych prac propozycje stosownych poprawek. Mamy nadzieję, że w trakcie merytorycznych prac w komisjach sejmowych te poprawki i propozycje staną się przedmiotem wnikliwej analizy i nie będą odrzucane przez parlamentarzystów AWS i Unii Wolności tylko dlatego, że są składane przez posłów lewicy. Od przyjęcia tych propozycji uzależniamy ostateczną decyzję w sprawie głosowania nad projektem budżetu na rok 1999.</u>
          <u xml:id="u-11.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">W imieniu klubu Unii Wolności głos zabierze pan poseł Tadeusz Syryjczyk.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan Leszek Miller jak zwykle pochylił się z niesłychaną troską nad problemami koalicji rządzącej.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak zawsze.)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Jak zawsze, tak.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Zauważył, że podjęliśmy decyzję o zwiększeniu o 70 mln zł nakładów na politykę prorodzinną - zresztą w takiej formie, która, jak sądzę, była proponowana, była rozważana także po stronie lewicowej. Tyle że to jest kwota, którą można odnaleźć w wyniku prac komisji budżetowej - na ogół one właśnie prowadzą do znalezienia kwot rzędu 200–300 mln zł i pozwalają na dokonanie pewnej korekty przedłożenia rządowego. Państwa projekt zakładał 4 mld zł ponad możliwości budżetu. Jak rozumiem, chodziło o składkę wśród posłów SLD, bo innych źródeł pokrycia nie zaobserwowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Pan Leszek Miller mówił, że zachowaliśmy system podatkowy wypracowany przez poprzednią koalicję. Z grubsza biorąc, mnie się wydaje, że podatek dochodowy i VAT zostały wdrożone w latach 1990–1993, a dorobkiem koalicji były na przykład darowizny, które pochłonęły z budżetu około 4 mld zł i jeszcze dzisiaj w nich tkwimy.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Jeśli chodzi o rozbieżności poglądów, to rzeczywiście mamy własne poglądy i one się co nieco różnią...</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Ze sobą.)</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">... od siebie ze względu na indywidualizm jednostki ludzkiej.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#PosełTadeuszSyryjczyk"> Natomiast jak dotąd nie mamy jeszcze objawów schizofrenii, przypominam sobie jednak, że w toku tej kampanii wyborczej Sojusz Lewicy Demokratycznej ustami swojego przewodniczącego zanegował Kodeks karny, który wprowadził jako uczestnik koalicji rządzącej, zanegował kwestię zniesienia kary śmierci.</u>
          <u xml:id="u-13.13" who="#komentarz">(Poseł Leszek Miller: Tylko niektóre przepisy.)</u>
          <u xml:id="u-13.14" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">No, ale panowie nad wszystkimi przepisami głosowaliście. Nie wchodzę teraz w szczegóły - słuszne zmiany czy niesłuszne. Natomiast te same osoby, które kodeks wprowadziły i uchwaliły, wykorzystały ten sam kodeks do walki z koalicją rządzącą w trakcie kampanii wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-13.15" who="#komentarz">(Poseł Leszek Miller: Do walki z przestępcami.)</u>
          <u xml:id="u-13.16" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Taka jest niestety prawda, panie przewodniczący, i to jest objaw jeszcze głębszego pluralizmu - głębszego od występującego w naszych szeregach.</u>
          <u xml:id="u-13.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.18" who="#PosełTadeuszSyryjczyk"> Śmiem twierdzić, że przesadnego.</u>
          <u xml:id="u-13.19" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-13.20" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">No, skoro pan przewodniczący uznał, że celowe jest omówienie skali pluralizmu, to postarałem się przez uprzejmość nawiązać także do tej tematyki, która jak najbardziej może mieć miejsce w parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-13.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale z głową.)</u>
          <u xml:id="u-13.22" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Tak, wszystko się zgadza, z głową, tylko wie pan, trzeba mieć w tej głowie uporządkowany przynajmniej swój własny pogląd, żeby się od kogoś różnić.</u>
          <u xml:id="u-13.23" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.24" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">A ja właśnie pokazuję, że niestety mamy już do czynienia z wewnętrznymi różnicami między „wczesnym” a „późnym” Millerem, np. w sprawach Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-13.25" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-13.26" who="#komentarz">(Głosy z sali: Do tematu.)</u>
          <u xml:id="u-13.27" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Przechodząc do tematu budżetu, chciałem przypomnieć to, co chyba każdy w tym miejscu uważa za stosowne powiedzieć, że właśnie w budżecie wyraża się polityka rządu i parlamentu. Jest to najbardziej konkretny wyraz tej polityki, gdyż nie sposób już niczego obiecać, ale trzeba pewne potrzeby sfinansować, a inne czasami ograniczyć. Tu właśnie dokonuje się już konkretny wybór. Tu naprawdę wartościuje się priorytety polityczne, potrzeby społeczne, kierunki rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-13.28" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Są dwa rodzaje uwarunkowań. Pierwsze to sytuacja Polski oraz przyjęte ważne rozstrzygnięcia, dotyczące nie tylko wzrostu gospodarczego, ale także kwestii związanych z ważnymi reformami.</u>
          <u xml:id="u-13.29" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Rząd AWS i Unii Wolności podjął ważne wyzwania: przeprowadził reformę samorządową, na co czekaliśmy 4 lata, choć przecież jej główne założenia były gotowe znacznie wcześniej i część tych wydatków, które tak barwnie raczył opisać mój przedmówca, można było ponieść rok wcześniej i nie losować, a państwo byście - jak wierzę - starannie je wyliczyli; wreszcie podjął reformę emerytalną, również odwlekaną, choć wszyscy zdawali sobie sprawę, że mijają cenne lata, że dotyczy ona półwiecza, a moment wprowadzenia będzie kosztowny, ale będzie taki rok, w którym trzeba będzie sfinansować pewne zaszłości starego systemu i już wkraczać w nowy system. To przecież wiadomo od 3 lat i ten wydatek, jaki poniesiemy w roku 1999, czyli dodatkowy nakład na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych rzędu 3,8 mld zł, a więc istotne zwiększenie w porównaniu do nakładów realnych, wynika z tej wielkiej reformy, którą czynimy w imię przyszłych lat, w imię tego, aby w latach 2005–2015 nie doszło do krachu systemu emerytalnego, aby dzisiejsi pracownicy mieli zachowaną wiarę w to, że ich emerytury są bezpieczne, że system nie zbankrutuje. Te wydatki również można było ponieść wcześniej i rozłożyć w czasie, na przykład na lata 1995–1997, powstrzymując nieco konsumpcję indywidualną, przynajmniej poniżej wzrostu produktu krajowego brutto. Bo to prawda, że wtedy było pewne rozgrzanie gospodarki, ale jakim kosztem? Między innymi takim, że szybciej rosła indywidualna konsumpcja niż produkt krajowy brutto. Taki wzrost jest możliwy, ale krótko. Już raz tak było: były pozory dobrobytu, ale okazało się, że płacą za to przyszłe pokolenia. Za nasz rząd przyszłe pokolenia płacić nie będą.</u>
          <u xml:id="u-13.30" who="#komentarz">(Głos z sali: To się okaże.)</u>
          <u xml:id="u-13.31" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Na razie płacą za wasze rządy z lat siedemdziesiątych - i to sporo, bo czasami paręnaście procent z budżetu.</u>
          <u xml:id="u-13.32" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie te rządy, kochany!)</u>
          <u xml:id="u-13.33" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">To już każdy sobie swoją historię rozliczy we własnym zakresie, ale na razie jest tak - skoro państwa ten temat zainteresował - że jednak w każdym roku od dwóch do trzech tygodni pracujemy na spłatę tego, co pożyczył Edward Gierek i nie oddał.</u>
          <u xml:id="u-13.34" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.35" who="#komentarz">(Głos z sali: Przejedli wszyscy obywatele.)</u>
          <u xml:id="u-13.36" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">No właśnie, no właśnie. Część przejedliśmy, część źle zainwestowaliśmy, część się rozpłynęła. Tylko pytanie: Czy rzeczywiście taka ma być polityka gospodarcza państwa? Czy teraz również ma być tak, że zaciągniemy długi i kredyty, a płacić będą następne pokolenia? Czy to jest zdrowa gospodarka? Czy to jest porządek w finansach publicznych? Czy to jest porządek, elementarny rozsądek gospodarza, ojca rodziny? Dobrze, możemy się na kimś wzorować, tylko właśnie to odrzucamy. I to jest ta różnica, którą trzeba wyraźnie tutaj podkreślić.</u>
          <u xml:id="u-13.37" who="#komentarz">(Głos z sali: W sprawie ojcostwa?)</u>
          <u xml:id="u-13.38" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Ojcostwo... Ja bym wolał, żeby panowie mi nie przerywali, bo ja sobie dość dobrze radzę z odpowiedziami, ale czas - że tak powiem - umyka i pozostaje problem możliwości merytorycznej debaty. Tak więc może się państwo powstrzymają od doraźnej polemiki. Ja chętnie zamienię parę słów już po debacie.</u>
          <u xml:id="u-13.39" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Jest oczywiście bardzo ważną determinantą tego budżetu to, że akurat w roku 1999 konstatują się istotne reformy społeczne, w tym reforma emerytalna. Reforma, której nie można już dłużej odkładać, której odłożenie spowodowałoby podwyższenie jej kosztów, a nie obniżenie, i która realizowana jest - można powiedzieć - w ostatnim momencie dziejowym, aby przyszłe półwiecze było pod tym względem uporządkowane, aby system emerytalny działał dobrze. I to jest ważne uwarunkowanie wewnętrzne.</u>
          <u xml:id="u-13.40" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Inne uwarunkowania, kwestie uwarunkowań zewnętrznych. Nie jest rzeczą stosowną wpadanie w panikę. Ani rząd, ani posłowie, ani tym bardziej Unia Wolności nie zamierzają nikogo straszyć. Konieczna jest jednak ostrożność, roztropność. Dorobku całego narodu nie wolno wystawić na ryzyko. Nie jest tak, że nie mamy nic do stracenia. Jesteśmy wciąż na dorobku, ale mamy już za sobą sporo osiągnięć, będących wynikiem rozsądnej polityki, będących wynikiem pracy wszystkich, a także wyrzeczeń i trudności, które przeżywał, praktycznie rzecz biorąc, każdy obywatel, zarówno pracownik, jak i drobny przedsiębiorca. Każdy z nich odczuwał koszty dostosowania się do gospodarki rynkowej i do konkurencji. Jednym wyszło lepiej, drugim gorzej. Ale to im także winni jesteśmy zachowanie należytej ostrożności, aby ten dorobek nie uległ roztrwonieniu. Tymczasem jest już tak, że pierwsze symptomy zagranicznego kryzysu docierają do Polski. Po raz pierwszy od 4 czy nawet 5 lat... Po lipcowym załamaniu - właściwie nie załamaniu, lecz pogorszeniu koniunktury, do którego zawsze dochodzi w okresie wakacji - następuje pewien wzrost. Teraz jest on nieznaczny albo wręcz nie ma go w wielu dziedzinach gospodarki. To sygnał, że symptomy radosnej twórczości ekonomicznej na Wschodzie oraz kryzysów w innych krajach odbijają się także na naszej gospodarce - i do tej ostrożności jesteśmy po prostu zobowiązani.</u>
          <u xml:id="u-13.41" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">W ramach tych uwarunkowań, panie marszałku, Wysoki Sejmie, rząd przedstawia budżet określający pewne polityczne priorytety. Przypomnijmy w tym miejscu, że dość systematycznie zauważaliśmy konieczność poprawy sytuacji szkolnictwa wyższego i edukacji. W ubiegłym roku uruchomiony został pilotażowy program stypendiów studenckich. W tym roku nastąpiło uchwalenie ustawy i uruchomienie tego programu pożyczek. Obecny budżet zawiera też znaczące zwiększenie wydatków inwestycyjnych w szkolnictwie wyższym. To bardzo ważna odpowiedź na oczekiwania młodzieży i potrzeby rozwojowe naszego kraju. Aspiracje w zakresie wykształcenia są wielekroć wyższe niż zdolność ich zaspokojenia przez nasz system edukacyjny i szkolnictwa wyższego. To, co zastaliśmy po okresie rzekomo świetnej edukacji w czasach PRL - raptem 7% naszych maturzystów ma szansę zdobywać wykształcenie wyższe - to bardzo mało. Szkolnictwo wyższe wykonało dzięki wysiłkowi swoich pracowników wielką pracę, dokonało wielkiego dzieła. Na uczelniach studiuje dzisiaj niemal dwukrotnie więcej studentów niż w roku 1989. Dzieje się to jednak kosztem warunków studiowania, kosztem jakości nauczania. W związku z tym inwestycje w szkolnictwie wyższym to podstawowa sprawa, którą musimy się teraz zająć, i dobrze, że budżet dokonuje w tym zakresie znaczącego zwiększenia, choć zdajemy sobie sprawę, iż ciągle niewystarczającego. W każdym razie udział wydatków na naukę i szkolnictwo wyższe w produkcie krajowym brutto wzrasta z 1,2% do 1,3%. Następuje więc zwiększenie nakładów państwa w tej właśnie dziedzinie kosztem innych.</u>
          <u xml:id="u-13.42" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Kolejny priorytet polityczny, który Unia Wolności podnosi w swoim programie i o którym mówi przez cały czas - gdy jest u władzy i gdy jest w opozycji - to konieczność dowartościowania głównych funkcji państwa związanych z bezpieczeństwem i wymiarem sprawiedliwości. Przypomnijmy jeszcze raz, że od wielu lat trwa w Polsce systematyczny proces zwiększania udziału sądów w rozwiązywaniu rozmaitych spraw. Zwiększyliśmy zakres kontroli administracyjnej... Kontroli sądów nad działaniami administracji państwowej, nad możliwością odwoływania się od decyzji administracyjnych. Zwiększyła się liczba podmiotów gospodarczych, które rozstrzygają swoje spory przed sądami. Także podmioty sektora publicznego mają osobowość prawną, samodzielność i prawo sądowego dochodzenia swoich racji względem skarbu państwa i innych podmiotów prywatnych i publicznych. Zwiększył się zakres rejestrów sądowych. Tymczasem sądownictwo w sensie materialnym stało w miejscu. Niedawno otrzymaliśmy raport Fundacji Helsińskiej, który warto przeczytać, aby zorientować się, na ile obywatel ma szansę zauważyć, że sąd jest władzą sądowniczą i z jednej strony jest miejscem dochodzenia jego słusznych praw, a z drugiej strony miejscem godnego i skutecznego karania osób winnych. Ponad 3/4 sądów ma po prostu złe warunki pracy, złą słyszalność, nie sposób usłyszeć, co się mówi na sali rozpraw. 2/3 sądów nie ma żadnej ochrony; w niespełna 1/3 sądów zajmuje się tym albo policja sądowa, albo wynajęta agencja ochrony. 60% sędziów nie ma dostępu do komputera, raptem niecałe 10% z nich ma dostęp do programu z aktualnym orzecznictwem, z którego korzystamy przecież w Sejmie, a tylko 2% ma komputer osobisty. To wyimki z wielkiego raportu Fundacji Helsińskiej, gdzie się mówi, jak źle jest realizowane w Polsce prawo obywatela do sądu. Nie jest rzeczą przypadkową, że pierwsze sprawy przed Trybunałem Praw Człowieka rząd polski przegrał właśnie nie z powodu złego prawa, ale braku możliwości dochodzenia tego prawa. Dlatego zdecydowanie popieramy włączenie do priorytetów politycznych budżetu państwa dowartościowania bezpieczeństwa i sądownictwa. W porównaniu do lat poprzednich następuje tu bardzo wyraźny wzrost. Jeszcze 3 lata temu było to 2,2 mld zł, później 2,7 mld zł, w obecnym roku jest 2,8 mld zł, na rok przyszły na wymiar sprawiedliwości planuje się 3,6 mld zł. Łącznie wymiar sprawiedliwości i bezpieczeństwo publiczne mają około 10-procentowy wzrost realny wydatków. Jest to bardzo ważny kierunek działań. Na pewno nie rozwiąże to wielu problemów, o których tu mówiłem. Uważamy jednak, że to jest właśnie główna funkcja państwa. A dla obywatela ważne jest nie tylko dobre prawo, które tu stanowimy, ale również możliwość jego egzekucji, dochodzenia i wykonania.</u>
          <u xml:id="u-13.43" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Kolejnym, niezbywalnym zadaniem państwa, w którym nie zastąpi go nikt, jest poprawa infrastruktury, a zwłaszcza drogownictwa. Na sieć dróg wydawaliśmy za mało pieniędzy. Nasze drogownictwo padło ofiarą pierwszych oszczędności budżetowych. W tej chwili odbudowujemy ten stan rzeczy. Już kolejny, drugi rok będą wyraźnie zwiększone wydatki na drogownictwo, linie kolejowe o znaczeniu państwowym, przejścia graniczne. Realny udział wydatków w produkcie krajowym brutto wzrośnie z 1,8 do 1,9% produktu krajowego brutto. Wydatki te w roku 1996 wyniosły 2 mld zł, w 1997 r. - 2,5 mld zł, w 1998 r. - 3,5 mld zł, a w 1999 r. wyniosą nieomal 4 mld zł. Miejmy nadzieję, że poprawi to bezpieczeństwo człowieka na drogach, a także posłuży rozwojowi gospodarczemu. Dzisiaj bowiem stan dróg, stan infrastruktury jest jedną z barier wzrostu gospodarczego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-13.44" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rok 1999 będzie pierwszym rokiem działania samorządu terytorialnego w województwie i w powiecie, dziewiątym - jego działania w gminie. Oznacza to znaczny wzrost udziału samorządu w wydatkach publicznych, a także wzrost odpowiedzialności tego samorządu za stan wydatków, za stan finansów, za zapobieganie marnotrawstwu, ale także za zadłużenie, za deficyt, za jakość wydatków. Wiemy i wierzymy, że samorządy zrobią to lepiej. Omal 1/4 wydatków budżetu państwa to transfer dla samorządu. Nie takiego kształtu ich finansowania chcieliśmy. Wolelibyśmy, aby już więcej ich stanowiły dochody własne samorządów. Temat ten był zresztą przedmiotem wielkiej wrzawy tuż przed wyborami, kiedy ci sami ludzie, którzy kilkadziesiąt razy głosowali przeciwko temu, aby pewne zadanie samorządu było jego własnym zadaniem, aby było finansowane z dochodów własnych, a nie było zadaniem zleconym, finansowanym z dotacji lub subwencji, podnieśli problem nikłego udziału dochodów własnych. To też pewien rodzaj schizofrenii politycznej ze strony Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-13.45" who="#komentarz">(Poseł Józef Oleksy: Czy my mamy większość w parlamencie?)</u>
          <u xml:id="u-13.46" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Faktem jest, że spora część wydatków będzie właśnie tak finansowana. Omal 1/4 wydatków budżetu państwa to będzie właśnie transfer dla samorządów. Rok będzie wymagał wielkiej pracy, aby ten transfer przekształcić w dochody własne. I w tym kierunku trzeba pracować.</u>
          <u xml:id="u-13.47" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Musimy też powiedzieć jedno: zwiększone wydatki to zwiększona odpowiedzialność. Myślę, że właśnie w imieniu Unii Wolności mam prawo o tym powiedzieć, gdyż zawsze przez te ostatnie lata broniliśmy kompetencji i finansów samorządu terytorialnego, chcieliśmy, aby były one proporcjonalne do ich zadań. Ale też trzeba w tym miejscu powiedzieć, gdy dyskutujemy właśnie o stawkach odpisów, o podziale podatków, że budzi to wielkie kontrowersje. To właśnie z tego miejsca trzeba powiedzieć o paru sprawach, które przybierają niekoniecznie dobry obrót.</u>
          <u xml:id="u-13.48" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Piszą do mnie pracownicy Biblioteki Narodowej w Warszawie, że starszy bibliotekarz z wyższym wykształceniem po 22 latach pracy zarabia tam 685 zł miesięcznie. Piszą też, że młodszy bibliotekarz w Bibliotece Publicznej gminy Bemowo zarabia 1132 zł brutto, natomiast w Bibliotece Narodowej - 580 zł brutto, więc praktycznie dwa razy mniej. Cały czas byliśmy za tym, aby maksimum instytucji przechodziło do samorządu, ale też musi być jasne, że są instytucje o charakterze ogólnonarodowym, które nie mogą być niedofinansowane i nie może być tak, że w istocie jedna czy dwie instytucje o charakterze ogólnopaństwowym, które przechowują dziedzictwo kultury narodowej, są traktowane gorzej niż biblioteka gminna. Oczywiście nie zazdrościmy, cieszymy się, że samorząd Bemowa dba o instytucję kultury publicznej, ale musimy tę proporcję zachować. I dlatego, gdy dziś jeszcze będziemy głosować nad podziałem środków między samorząd a rząd, musimy także o tym pamiętać. Musi być zachowana pewna równowaga, choć cały czas podkreślam: jesteśmy za tym, aby stopniowo i kompetencje, i wydatki, i dochody znajdowały się właśnie w samorządzie, a niekoniecznie na szczeblu rządowym.</u>
          <u xml:id="u-13.49" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wszystkie priorytety polityczne oraz wzrost gospodarczy i przyszła zasobność naszego kraju zależą od gospodarczej strony naszego życia. Strategicznym problemem Polski, nie tylko w zakresie właśnie tych czysto ekonomicznych wartości, jakimi są poziom życia i produkt krajowy brutto, jest kwestia szybkości rozwoju gospodarczego. Polska musi mieć wzrost szybszy niż Europa i ten wzrost musi być trwały, to znaczy nie może być właśnie tak, że następuje chwilowy wybuch inicjatywy, który następnie legnie w gruzach na skutek złej polityki monetarnej, zagrożenia inflacją czy innymi czynnikami równowagi. Dlatego właśnie nie chcemy, by powtórzyła się sytuacja z lat 1995–1997, kiedy na skutek słabszej polityki fiskalnej - choć przyznaję, że w granicach odpowiedzialności, ale jednak słabszej - doszło do pewnego przyspieszenia w 1997 r., kiedy właśnie - jak już powiedziałem na samym początku - konsumpcja indywidualna wzrosła o 7,1%, a więc szybciej niż produkt krajowy brutto, a więc kosztem stopy inwestycji, a więc kosztem zabezpieczenia trwałości wzrostu, jego ciągłości.</u>
          <u xml:id="u-13.50" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Warunkiem wzrostu jest dokończenie prywatyzacji i demonopolizacji, a także wspomożenie restrukturyzacji trudnych dziedzin przemysłu, takich jak górnictwo i hutnictwo. Dobrze, że tam są przewidziane odpowiednie wydatki, ale będziemy się im bardzo starannie przyglądać, albowiem doświadczenie wskazuje, że w takich dziedzinach, w których występuje dotowanie pewnych gałęzi przemysłu czy innych dziedzin gospodarki, bardzo łatwo o to, ażeby pieniądze przedłożone w zasadzie na to, aby zmienić strukturę gospodarki w tym zakresie... aby ludzie zmienili charakter swojej pracy, aby nastąpiła zmiana charakteru wytwórczości w tej dziedzinie, aby nastąpiło przesunięcie pracowników i kapitału do innych dziedzin, i aby to ułatwić, służą w istocie stagnacji tych dziedzin.</u>
          <u xml:id="u-13.51" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">I komisja budżetowa, i cały Sejm są po debatach absolutoryjnych za rok 1997. Mamy na bieżąco oceny działania i w przemyśle, i w rolnictwie rozmaitych agend i działań restrukturyzacyjnych. I wiemy, jak łatwo złotówka przewidziana na zmiany staje się złotówką finansującą stagnację, a więc zmarnowaną. W tej dziedzinie trzeba więc bardzo starannie przejrzeć wszelkie wydatki i tam, gdzie nie ma dobrej koncepcji i pewnych sposobów egzekucji właściwego wydawania pieniędzy, tam lepiej zaoszczędzić, a te środki przeznaczyć na pogłębienie tych priorytetów, które wspólnie uznajemy.</u>
          <u xml:id="u-13.52" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Unii Wolności uważa, że Sejm powinien podjąć prace nad budżetem w komisji i doprowadzić do jego uchwalenia w przewidzianym prawem czasie. Faktem jest, że rozpoczynamy tę debatę miesiąc później niż przewiduje konstytucja, ale też jest faktem, że właśnie w tym okresie, w połowie roku, uchwalono wiele ustaw, które diametralnie zmieniły strukturę finansów publicznych, mam na myśli reformę emerytalną, samorządową i służby zdrowia. Stąd było to odpowiedzialne, iż rząd przekazał budżet uwzględniający te zmiany, nie zaś proponował liczne autopoprawki.</u>
          <u xml:id="u-13.53" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">W pracach komisyjnych będziemy poszukiwać możliwości redukcji wydatków tam, gdzie doświadczenie wskazuje, że nie są one dobrze wykorzystywane i że zaufanie podatnika jest nadużywane. Liczymy, że w wyniku tego uda się rozwiązać niektóre kwestie, które już zostały przyrzeczone, bądź też poprawić finansowanie tych działań priorytetowych, o których mówiliśmy, w tym także działań związanych z nauką, infrastrukturą, także infrastrukturą wsi i edukacją na wsi, czyli będzie to służyć zmianom, które są potrzebne zarówno wsi, jak i całej Polsce. Wnoszę więc o przekazanie ustawy budżetowej do komisji finansów i oświadczam, że klub Unii Wolności popiera przedłożenie budżetowe, będzie nad nim pracować zgodnie z kierunkami, które określiłem, kierunkami zgodnymi z programowymi założeniami naszej partii i koalicji, którą tworzymy, tak aby uchwalono budżet, który utrwali wzrost gospodarczy, który pomoże ludziom, który także zwiększy nasze nakłady na naukę i edukację, szkolnictwo wyższe, infrastrukturę, te, które uważamy za najważniejsze w tej chwili dla Polski, które stanowią odpowiedź na edukacyjne oczekiwania młodzieży, na chęć do nauki, która jest bardzo pozytywnym, bardzo dobrym odzewem młodego pokolenia na obecne czasy, które pozwolą czuć się bezpieczniej i lepiej każdemu z nas. Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-13.54" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.55" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Stanisław Zając)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi Tadeuszowi Syryjczykowi za wystąpienie w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę pana posła Jarosława Kalinowskiego o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełJarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na wstępie chcę stanowczo zaprotestować przeciwko warunkom, w jakich odbywa się dzisiejsza debata, najważniejsza przecież debata gospodarcza w roku. Chodzi mi nie tylko o stronę formalną, a więc o późne dostarczenie materiałów, uniemożliwiające rzetelną ocenę propozycji rządu, ale przede wszystkim o sprawy zasadnicze, merytoryczne. Chodzi mianowicie o to, że budżet nie jest przecież doraźną próbą bilansowania dochodów i wydatków, budżet to wyraz dostosowania instrumentów ekonomiczno-finansowych do strategii społeczno-gospodarczej. Tymczasem dziś występuje taka sytuacja, że mamy projekt budżetu, ale nikt, ani posłowie, ani społeczeństwo, nie został poinformowany, czy istnieją założenia polityki gospodarczej na 1999 r. Nie wiadomo też, czy istnieje średniookresowa strategia gospodarcza aprobowana przez koalicję; autorska jest, ale czy aprobowana przez koalicję? Brak takich dokumentów sprawia, że dzisiejsza debata już na jej wstępie jest niespójna i nie przygotowana. Jak można w głównej w roku debacie gospodarczej dochodzić do kompromisu z opozycją, skoro trudności w uzgodnieniu polityki gospodarczej ma sama rządząca koalicja i jej rząd? Jak można poważnie debatować o najbardziej żywotnych dla społeczeństwa sprawach, gdy z rządu płyną sprzeczne sygnały i informacje? Z jednej strony sygnały o potrzebie schładzania gospodarki, z drugiej - o potrzebie jej zdynamizowania. Z jednej strony o potrzebie wzrostu oszczędności, a więc zwiększenia rodzimego kapitału, a z drugiej - o likwidacji wszelkich ulg, które mogą te oszczędności pobudzać. Mówi się o nadrzędności przygotowań do integracji z Unią Europejską, a jednocześnie rolnictwo traktuje się jak piąte koło u wozu, chociaż od początku wiadomo, że jego unowocześnienie i modernizacja jest podstawowym wyznacznikiem przygotowań do integracji. Jak dwa dni temu mogliśmy wszyscy usłyszeć od przewodniczącego Krzaklewskiego, cenę za kompromis między rządem a Akcją Wyborczą Solidarność, cenę za kompromis między Unią Wolności a Akcją Wyborczą Solidarność zapłacą rolnicy, ponieważ Akcja Wyborcza Solidarność zobowiązała się nie popierać projektu ustawy o tzw. paliwie rolniczym. Nie po raz pierwszy mamy taką sytuację, że płacą właśnie rolnicy.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PosełJarosławKalinowski">Wreszcie, otrzymujemy z jednej strony propozycję skrajnie liberalnej wersji podatku liniowego, z drugiej - podatków prorodzinnych. W tej sytuacji wyodrębnienie generalnej linii polityki gospodarczej i dostosowanie budżetu do jej realizacji staje się niezwykle złożone, jeśli w ogóle możliwe.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PosełJarosławKalinowski">Prawie 2000 lat temu Seneka pisał: „Jeśli nie wiesz, do jakiego portu płyniesz, to wszystkie wiatry są dla ciebie sprzyjające”. To, co w ramach koalicji działo się na tej sali w ubiegły piątek, świadczy o tym, że kapitanowie na mostku kapitańskim chyba nie do końca wiedzą, dokąd płyniemy.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PosełJarosławKalinowski">Chcemy wierzyć, że wszyscy na tej sali są zgodni, iż najważniejszym zadaniem jest utrzymanie długofalowego wysokiego tempa wzrostu. Bez niego nie będzie można zrealizować żadnych zadań - ani tych preferowanych przez liberałów, jak ograniczenie inflacji, zrównoważenie budżetu i napływ zagranicznych inwestycji bezpośrednich, ani tych preferowanych przez posłów zorientowanych prospołecznie, jak ograniczenie bezrobocia, wsparcie dla rozwoju kapitału ludzkiego i ograniczenie polaryzacji dochodowej społeczeństwa. Zebranych na tej sali nie różni stosunek do potrzeby utrzymania wysokiego wzrostu gospodarczego, ale stosunek do sposobów realizacji tego zadania, które można uznać za polską rację stanu na najbliższe dziesięciolecie.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PosełJarosławKalinowski">Przedstawiony budżet, a szerzej: koncepcja finansów publicznych, jest w swej generalnej logice wyrazem skrajnie liberalnego podejścia do polityki gospodarczej. U podstaw tego podejścia leży grzech pychy i samozadowolenia. W istocie zakłada się bowiem, że Polsce do szczęścia potrzebna jest tylko kontynuacja prywatyzacji oraz walka z inflacją i deficytem budżetowym. Wszystko inne, a zwłaszcza szybki wzrost, przyjdzie już samo. Jak z tego widać, rządowi chodzi o mały budżet i koncepcję państwa minimum. Takie podejście z trudem można by uznać za dopuszczalne w krajach najbardziej rozwiniętych, gdzie podobne stanowisko uzasadniać może poziom technologiczny, jakość kapitału ludzkiego i autentyczna siła konkurencyjna. Jednak nawet w krajach wysoko rozwiniętych trudno znaleźć przykład takiego właśnie podejścia do polityki gospodarczej. A cóż dopiero mówić o kraju, który jest na dorobku i musi odrabiać zaległości, zmniejszać dystans cywilizacyjny. Taki kraj musi stawiać na strategię doganiania, na kompleksową strategię wsparcia konkurencyjności, modernizacji i rozwoju infrastruktury eksportowej.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PosełJarosławKalinowski">W czasie, gdy w krajach wysoko rozwiniętych następuje widoczny odwrót od dogmatów liberalizmu gospodarczego, w Polsce w Ministerstwie Finansów dominuje neoficka wiara w niewidzialną rękę rynku. Rząd pana premiera Jerzego Buzka zdaje się nie dostrzegać różnic w polityce i strategii gospodarczej pomiędzy krajami przodującymi w wyścigu ekonomicznym i krajami doganiającymi, chociaż te różnice są powszechnie znane i uznawane w całym świecie. Rząd prowadzi taką politykę, jakby Polska była liderem wyścigu gospodarczego, jakby najważniejszą sprawą dla polskiej gospodarki było dopuszczenie naszych przedsiębiorstw do otwartej i frontalnej konkurencji. Takie przynajmniej wrażenie mogliby odnieść obserwatorzy zewnętrzni. Wygląda to tak, jakbyśmy na ringu bokserskim chcieli postawić zawodnika wagi lekkiej przeciwko zawodnikowi wagi ciężkiej, a jednocześnie uznali, że przed walką niepotrzebne jest żadne przygotowanie kondycyjne. Bo czymże jest w końcu zamiar likwidacji wszelkich ulg inwestycyjnych i preferencji proeksportowych, jeśli nie likwidacją instrumentów polityki gospodarczej i w konsekwencji samej polityki gospodarczej, która mogłaby wspierać modernizację i konkurencyjność?</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#PosełJarosławKalinowski">Polska mogłaby czerpać z doświadczeń innych krajów, które wspierają u siebie rozwój konkurencyjności. Idąc za ich przykładem, moglibyśmy doskonalić bodźce do oszczędzania, gwarantować niskie podatki tym, którzy rzeczywiście inwestują, umożliwić korzystanie z tzw. przyspieszonej amortyzacji tym, którzy rozwijają przemysł wysokiej techniki, stosować wakacje podatkowe dla tych wydatków z zysku, które przeznaczane są na badania rozwojowe.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#PosełJarosławKalinowski">Panie Premierze! Nie widzę pana premiera.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Mazowiecki: Jest, jest, tam siedzi.)</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#PosełJarosławKalinowski">Uchodząca za bardzo liberalną administracja prezydenta Reagana stosowała właśnie takie instrumenty, ale nasz rząd tego nie robi. Chce być oryginalny. Chce jednym zdecydowanym ruchem zlikwidować wszystkie te możliwości. Polskie Stronnictwo Ludowe nie chce być oryginalne na skalę światową. Skromnie mówi, że polskiej gospodarce potrzebna jest strategia oraz instrumenty wspierające jej modernizację i konkurencyjność.</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#PosełJarosławKalinowski">Pan wicepremier Balcerowicz zbudował koncepcję polityki podatkowej i finansowej wokół tezy, że niskie podatki mają być dla wszystkich. A więc nie tylko dla tych, którzy rzeczywiście inwestują i modernizują, ale i dla tych, którzy preferują wystawną konsumpcję. I to właśnie ma służyć wzrostowi i zwiększaniu zatrudnienia. Ta teza nie wytrzymuje żadnej wiarygodnej weryfikacji, ani teoretycznej, ani empirycznej. W tej sprawie, zasadniczej dla całej polityki finansowej i gospodarczej, oczekujemy wiarygodnych argumentów. Nie będziemy niczego przyjmować na wiarę. Uważamy, że konieczna jest radykalna zmiana podejścia do kwestii pobudzania wzrostu produkcji eksportowej i podnoszenia jej konkurencyjności. W przeciwnym razie polska gospodarka stanie w niedługim czasie przed barierą deficytu handlu zagranicznego, co przekreśli szansę wysokiej dynamiki wzrostu gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#PosełJarosławKalinowski">Rząd nie chce walczyć z przyczynami trudności w handlu zagranicznym. W konsekwencji pozostanie mu walka ze skutkami. Bo niczym innym, jak taką właśnie walką, jest tzw. schładzanie gospodarki, a więc działania służące ograniczaniu popytu wewnętrznego. Rząd stawia więc na działania doraźne, a nie długofalowe. Nie jest to dobra recepta na niewydolność handlu zagranicznego.</u>
          <u xml:id="u-15.13" who="#PosełJarosławKalinowski">Wysoka Izbo! Przedstawiony budżet, mimo wielu zapowiedzi, tak naprawdę nie uwzględnia zakładanych priorytetów. Trzeba bowiem wziąć pod uwagę to, że:</u>
          <u xml:id="u-15.14" who="#PosełJarosławKalinowski">- realny wzrost wydatków na wymiar sprawiedliwości w zasadniczej części pochłonie likwidacja 49 sądów wojewódzkich, powołanie 30 sądów okręgowych oraz powołanie sądów grodzkich;</u>
          <u xml:id="u-15.15" who="#PosełJarosławKalinowski">- realny wzrost nakładów na bezpieczeństwo narodowe musi być również przeznaczony na likwidację 49 i powołanie 16 komend wojewódzkich;</u>
          <u xml:id="u-15.16" who="#PosełJarosławKalinowski">- realny wzrost nakładów na oświatę i wychowanie pochłonie powołanie 6-klasowych szkół powszechnych i 3-letnich gimnazjów;</u>
          <u xml:id="u-15.17" who="#PosełJarosławKalinowski">- wzrost nakładów na szkolnictwo wyższe został praktycznie wymuszony przyrostem liczby studentów; jest to więc faktycznie próba częściowego pokrycia zwiększonych już w tej chwili wydatków szkół wyższych;</u>
          <u xml:id="u-15.18" who="#PosełJarosławKalinowski">- wymienienie wśród priorytetów realnego wzrostu wydatków na infrastrukturę drogową jest konsekwencją ustawy przyjętej jeszcze w 1997 r. przez poprzednią koalicję;</u>
          <u xml:id="u-15.19" who="#PosełJarosławKalinowski">- pozostałe propozycje, takie jak realny wzrost płac w sferze budżetowej o 2%, rent i emerytur o 1%, w sytuacji, kiedy w latach 1994–1997 płace i emerytury rosły w tempie 5–6% realnie rocznie, to próba przenoszenia ciężarów reform na najsłabsze grupy społeczne.</u>
          <u xml:id="u-15.20" who="#PosełJarosławKalinowski">Wysoki Sejmie! W dyskusji nad przedłożeniem budżetowym nie można pominąć kosztów reformy terytorialnej. W jednym miejscu podaje się, że koszty te wyniosą 623 mln zł, natomiast w części: pozostałe wydatki, znajdujemy kwotę 510 mln zł. Która kwota jest prawdziwa? A może jest to suma obydwu kwot? Chciałbym tu przypomnieć, że posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego zawsze, również na tej sali, przed Wysoką Izbą, twierdzili, że koszty wdrażania rządowego projektu reformy będą bardzo wysokie. Rząd twierdził, że będą one niskie, wyniosą 3 zł na mieszkańca. Dziś wiadomo, że będą kilkakrotnie wyższe. A przecież wiemy, że w budżecie nie zostały zawarte pełne koszty tej operacji. Trzeba jeszcze dodać koszty, jakie poniosą społeczności lokalne. A gdzie są koszty likwidacji dotychczasowych urzędów, koszty odpraw dla pracowników i społeczne koszty braku dla nich zatrudnienia? A gdzie zapowiadane przez pana premiera Buzka działania, które będą dawały rekompensatę miastom, które utracą status miast wojewódzkich?</u>
          <u xml:id="u-15.21" who="#PosełJarosławKalinowski">W projekcie budżetu przewidziano 32 mld zł na subwencje i dotacje dla samorządów na finansowanie zadań bieżących. Czy na podstawie przedłożonych materiałów można w jakikolwiek sposób ocenić adekwatność środków do zadań tych jednostek? Z całą odpowiedzialnością stwierdzam, że nie. Przecież, Wysoki Sejmie, za półtora miesiąca wchodzi w życie rewolucyjna reforma terytorialna. Czy rząd nie powinien szczegółowo przedstawić struktury budżetu dla samorządów? Dzisiaj nie wiemy, czy mamy do czynienia z budżetem kreatywnym dla samorządów, czy tylko z decentralizacją zadań bez niezbędnej decentralizacji finansów. Nie wiedzą tego również nowo wybrane samorządy. Czy dowiedzą się dopiero po 1 stycznia, gdy porównają swoje zadania ze środkami, jakie otrzymają? Czy my też poznamy tę prawdę w styczniu? Czy poznamy ją na tej sali, czy może dopiero wtedy, kiedy będą napływały liczne petycje i będą demonstracje?</u>
          <u xml:id="u-15.22" who="#PosełJarosławKalinowski">Wysoka Izbo! Ten rząd przygotowuje już drugi budżet. I po raz drugi nie uwzględnia olbrzymich zadań, jakie w perspektywie integracji z Unią Europejską stoją przed polską wsią i rolnictwem - dziedziną, która będzie w przyszłości rozstrzygała o szansach i czasie integracji. Jest ta dziedzina w istocie traktowana jako margines polskich spraw. Rząd nie dostrzega potrzeb w zakresie infrastruktury i tworzenia miejsc pracy na wsi oraz modernizacji rolnictwa. Świadczy o tym nie tylko spadek nakładów na rolnictwo, ale całkowita marginalizacja zadań w zakresie polityki regionalnej. Mam tu na myśli nie tylko wydatki bieżące i planowane na przyszły rok, ale również tzw. średniookresową strategię finansową, w której nie dostrzega się potrzeby wygospodarowania niezbędnych środków na przekształcenia wsi i rolnictwa. Chodzi nie tylko o restrukturyzację rolnictwa, ale także o związane z nią olbrzymie jawne i utajone bezrobocie. Nie dostrzega się tych problemów i potrzeb finansowych służących przekształceniom terenów wiejskich. Oznacza to w praktyce pogłębianie istniejących różnic i pozbawienie życiowych szans kilku milionów obywateli.</u>
          <u xml:id="u-15.23" who="#PosełJarosławKalinowski">Na przekształcenie tych terenów Polska może uzyskać pomoc z funduszy przedakcesyjnych, a później funduszy strukturalnych Wspólnot Europejskich. Korzystanie z tych funduszy wymaga jednak wygospodarowania własnych środków w wysokości około 50% kosztów podejmowanych przedsięwzięć modernizacyjnych. Rząd polski nie uwzględnił tych środków w projekcie budżetu. W ten sposób po raz kolejny stracimy szansę na pomoc finansową na rzecz modernizacji naszego rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-15.24" who="#PosełJarosławKalinowski">Wysoka Izbo! Rolnictwo i wieś wielokrotnie wspierały kraj w potrzebie. Tak było w latach powojennej industrializacji i dostaw obowiązkowych, tak było również w latach 1990–1991, gdy wieś stała się głównym amortyzatorem szokowej terapii. Teraz polska wieś oczekuje solidarnego wysiłku państwa na rzecz rekonstrukcji wsi i rolnictwa. W świetle integracji z Unią Europejską jest to wspólny interes wszystkich Polaków. Z przykrością trzeba stwierdzić, że rząd koalicji AWS-UW nie dostrzega olbrzymiej wagi tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-15.25" who="#PosełJarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polskie Stronnictwo Ludowe uważa, że przewidywany w projekcie budżetu 5-procentowy wzrost produktu krajowego brutto jest nie do przyjęcia, gdyż nie gwarantuje rozwoju gospodarczego i społecznego ani nie stwarza warunków do umocnienia pozycji Polski na arenie międzynarodowej. Nie możemy również zaakceptować doraźnych ani długofalowych zamierzeń rządu wobec wsi i rolnictwa, dotyczących przecież 40% obywateli naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-15.26" who="#PosełJarosławKalinowski">Dlatego Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego nie może poprzeć tak skonstruowanego budżetu państwa, przedłożonego przez obecny rząd. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-15.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi Jarosławowi Kalinowskiemu za wystąpienie w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Łopuszańskiego w imieniu Koła Poselskiego „Nasze Koło”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełJanŁopuszański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! - chciałbym powiedzieć, ale nie mam do kogo. Chcę poinformować, że występując przed państwem w imieniu „Naszego Koła”, wypowiadam fragment wspólnej oceny sytuacji, której dokonaliśmy razem z Konfederacją Polski Niepodległej - Obóz Patriotyczny oraz Ruchem Odbudowy Polski. W tym sensie wypowiedzi kolegów reprezentujących te formacje będą uzupełnieniem treści mojego wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PosełJanŁopuszański">Pragnę rozpocząć od przypomnienia zastrzeżenia, które z tej trybuny złożyłem tydzień temu. Dostaliśmy niespełna tydzień temu dwie grube książki - jedna to budżet, a druga to uzasadnienie budżetu. To nie są proste teksty, to są teksty, które trzeba czytać w sposób analityczny, zestawiając je ze sobą, z analogicznymi dokumentami z lat poprzednich. Dano nam na to mniej niż tydzień, mniej niż wskazuje regulamin Sejmu. Przecież nie jest to jedyny przykład manipulacji związanych z tym budżetem, że wspomnę tutaj oczywistą w tej chwili dla wszystkich obserwatorów sceny politycznej sprawę, iż podatki, które są główną częścią strony dochodowej budżetu, dopiero mają być ustanowione, a już leży przed nami budżet. To skąd wzięła się strona dochodowa budżetu? Płacimy, zdaje się, za zabawę z podatkiem liniowym, za zajmowanie się przez pana ministra finansów wątpliwymi eksperymentami. Najpierw było opóźnienie rządu w pracach nad podatkami, nad budżetem, teraz mamy pośpiech. I teraz jest pytanie: Czy to jest pośpiech, żeby nadrobić stracony czas, czy też to jest przemyślany scenariusz? Ja bym chciał w szczególności zadać pytanie panom posłom rządzącej koalicji. Czy nie obawiacie się państwo, że zwłaszcza w drugim i trzecim czytaniu będziecie państwo podejmowali decyzje w sprawach budżetu nie ze względu na swój stosunek do treści rozwiązań budżetowych, tylko ze względu na problem, czy nie upadnie budżet i czy nie upadnie parlament? W jakiej sytuacji ze względu na naszą odpowiedzialność wobec państwa polskiego znaleźliśmy się?</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PosełJanŁopuszański">Co zatem w tym budżecie jest takiego szczególnego, że trzeba go przepychać niejako chyłkiem? Otóż znowu chciałbym przypomnieć sytuację sprzed roku. Projekt budżetu pana ministra Belki z SLD przy sprzeciwie SLD przyjęty został przez koalicję AWS-Unia Wolności. Był argument pośpiechu, brak możliwości głębokich zmian, ale jednocześnie zapewnienia poprawy tej polityki w ramach kolejnego budżetu.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PosełJanŁopuszański">Co uległo zmianom? Tu należałoby bardzo długo wyliczać, ja pozwolę sobie posłużyć się jednym prostym przykładem - rolnictwa. Przed rokiem w stosunku do 1997 r. zmalały nakłady na rolnictwo o 1/4. No, dzisiaj tylko o 5%, w związku z tym możemy się cieszyć, że nie aż tak głęboko. Niemniej tendencja w tym zakresie się utrwala. Jak zajrzymy do szczegółowych działów, to zobaczymy, że np. jeśli chodzi o Agencję Rynku Rolnego, to już jest spadek o 30%. Co będzie z interwencjami na rynku zbożowym, mięsnym, mlecznym? Dotacje do zaopatrzenia wsi w wodę - 5-krotny spadek, do oświaty rolniczej - 6-krotny, i to w warunkach gdy dysparytet pomiędzy dochodami ludności miast a dochodami ludności wsi ma się jak 100 do 43. W związku z tym powstaje pytanie: Czy projekt tego budżetu został ułożony na zamówienie wrogów polskiego rolnictwa?</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#PosełJanŁopuszański"> Nie był to jedyny priorytet programu wyborczego Akcji Wyborczej Solidarność, który wyniósł do władzy większość rządową, ten budżet układającą.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#PosełJanŁopuszański">Chciałem powiedzieć, że jest przedmiotem mojej wielkiej satysfakcji, iż w ubiegłym tygodniu mogłem choć przez chwilę czuć się dumny i wspólnie z posłami AWS głosować za prorodzinnymi poprawkami do ustawy o podatku od osób fizycznych. Właśnie zostały sprzedane po proteście Unii Wolności. Gratuluję skuteczności.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#PosełJanŁopuszański">Natomiast chciałbym zwrócić uwagę na to, że Akcja Wyborcza Solidarność po raz kolejny zastosowała mechanizm dyscypliny w głosowaniu nad punktami programowymi broniącymi programu Unii Wolności, a nie programu AWS, bo w głosowaniu nad Prokuratorią Generalną dyscypliny nie było.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#PosełJanŁopuszański">Charakterystycznym priorytetem programu Akcji Wyborczej Solidarność było, jest - pytam: czy jest? - powszechne uwłaszczenie. Ten rząd, kolejny oczywiście, nie pierwszy, realizuje politykę łatania dziur w budżecie przychodami ze sprzedaży polskiego majątku. Już miałem okazję nazwać tę politykę z tej trybuny polityką ojca alkoholika, który wynosi z domu rodzinnego sprzęty, żeby mieć za co pić. Miejmy świadomość, że akceptacja tego budżetu to jest akceptacja programu wyprzedaży polskiego majątku w ręce obce.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.12" who="#PosełJanŁopuszański"> Chciałbym wszystkim ludziom dobrej woli, którzy zaangażowali się w realizację postulatu powszechnego uwłaszczenia, postawić pytanie: W jaki sposób można godzić wiarę w realizację powszechnego uwłaszczenia z akceptacją tego konkretnego projektu budżetowego? A może postulat powszechnego uwłaszczenia służył jedynie do nagonienia wyborców?</u>
          <u xml:id="u-17.13" who="#komentarz">(Poseł Józef Oleksy: Tak, oczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-17.14" who="#PosełJanŁopuszański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Każdy, kto stawia postulaty w sprawie poszerzenia wydatków lub ograniczenia dochodów, staje oczywiście w obliczu pytania o bilans tych dwóch stron budżetu. I jeżeli mielibyśmy dać wiarę projektodawcom budżetu co do strony dochodowej, to nasze postulaty poszerzenia wydatków lub ograniczenia dochodów muszą być bilansowane wyłącznie w obszarze projektu. Ale gdybyśmy przyjęli takie stanowisko, oznaczałoby to, że rolę parlamentu zawężamy do roli pomocnika głównego księgowego. A pomocnikowi wolno wykonać jedynie kosmetyczne poprawki w dobrym dziele księgowym.</u>
          <u xml:id="u-17.15" who="#PosełJanŁopuszański">Proszę pozwolić mi wskazać także inne, szersze zakresy naszej odpowiedzialności za finanse państwa polskiego i za polskie państwo. Wspomniana przeze mnie polityka łatania dziur w budżecie wyprzedażą polskiego majątku jest realizowana na progu światowego kryzysu finansowego, bodaj największego w tym stuleciu, o zasięgu globalnym, w środowisku globalnie tak powiązanym, jak tego dotychczas jeszcze nie było, o niewyobrażalnych w skali historii skutkach. To nie jest moja opinia, wiele środowisk na świecie to wypowiada, na przykład na posiedzeniu Rady Stosunków Zagranicznych pan prezydent Stanów Zjednoczonych. Otóż w tej sytuacji zamiana rzeczy na pieniądze, które najprawdopodobniej za chwilę stracą swoją wartość, jest działaniem bezmyślnym.</u>
          <u xml:id="u-17.16" who="#PosełJanŁopuszański">Przy okazji zagadnienia kryzysu stajemy wobec szerszego pytania: jak bronić się przed skutkami kryzysu tego i innych, które będą do nas przychodzić? Znamy prawie na pamięć receptę Międzynarodowego Funduszu Walutowego: zaciskać pasa, redukować wydatki, mnożyć podatki, utrzymywać wysokie stopy procentowe, zahamować rozwój rodzimej wytwórczości, niech podatnicy zapłacą za spekulację światowych magnatów finansowych,...</u>
          <u xml:id="u-17.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.18" who="#PosełJanŁopuszański">... a wtedy międzynarodowe inwestycje kapitałowe napłyną do Polski niejako w nagrodę i dadzą, za cenę uzależnienia i na pewien czas, możliwość wykazania tzw. dobrych wskaźników gospodarczych, a pan minister finansów będzie mógł się pochwalić z tej trybuny, że jesteśmy jednym z tygrysów gospodarczych. A co będzie potem, gdy już nas wydoją jak krowę, gdy już wyzbędziemy się wszelkich rezerw - państwowych, bankowych, przedsiębiorstw, rezerw ludności - gdy już sprzedamy polski majątek w obce ręce?</u>
          <u xml:id="u-17.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.20" who="#PosełJanŁopuszański">Czy kiedy naród, zorganizowany w swoim państwie, staje w obliczu międzynarodowej agresji finansowej, to ma prawo bronić się, czy też nie? Rozumielibyśmy budżetowe zaciskanie pasa, gdyby rząd podejmował obronę przed taką agresją i jednocześnie zaciskał pasa. Gdy jednak budżetowe zaciskanie pasa staje się elementem polityki podporządkowań międzynarodowych, gdy elementem takiej polityki staje się wyprzedaż polskiego majątku, dławienie polskiego rolnictwa, polskiej wytwórczości, że wspomnę przemysł okrętowy, zbrojeniowy, to stajemy wobec pytania, komu służy taki budżet i komu służy polski rząd, który taki budżet tworzy?</u>
          <u xml:id="u-17.21" who="#PosełJanŁopuszański">Co więcej, upowszechnienie doktryny monetarystów w Polsce doprowadziło do nieszczęśliwego, moim zdaniem, przyjęcia art. 216 i art. 220 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (to nie jest atak na konstytucję, proszę państwa, to jest uprawniony postulat koniecznych jej zmian). Ograniczenia konstytucyjne długu publicznego i zakaz pożyczania pieniędzy od własnego banku centralnego to jest w wypadku kryzysu, poważnych zagrożeń państwa zniesienie istotnych mechanizmów obronnych. Prawdą oczywiście jest, że instrumenty inflacyjne zawsze powodują skutki ujemne (notabene instrumenty antyinflacyjne też powodują skutki ujemne). Ale mogą się zdarzyć sytuacje, że od uruchomienia własnych możliwości tworzenia środków płatniczych zależeć będzie nawet niepodległość państwa polskiego. Oby tak nie było! Oby się nie zdarzyło tak, że kiedyś będziemy musieli wybierać: czy bronić państwa polskiego wbrew przepisom konstytucji, czy biernie patrzeć, jak niepodległość upada zgodnie z konstytucją. Mówię o tym przy okazji ustawy budżetowej, bo ten projekt wyraża tę samą fatalną tendencję nadmiernego obciążenia obywateli, podmiotów gospodarczych, skutkami doktrynerstwa ekonomicznego monetarystów i pochodzącej od tego doktrynerstwa światowej spekulacji finansowej, której koszty przerzucane są na narody za pośrednictwem budżetów państw. To nie jest tylko przypadek Polski, to jest zjawisko o charakterze światowym.</u>
          <u xml:id="u-17.22" who="#PosełJanŁopuszański">Chciałbym zapytać w tym miejscu, dlaczego państwo polskie na przestrzeni ostatnich 10 lat nie podjęło, poza kontynuacjami działań wcześniej rozpoczętych, żadnych wielkich inwestycji infrastrukturalnych? Dlaczego nie zechciało skorzystać z możliwości ożywienia gospodarki przez swoje zaangażowanie w tworzenie nowych dzieł gospodarczych? Przecież wiele rządów postawiło swoje kraje gospodarczo na nogi dzięki takim działaniom. Czy to dlatego się nie stało, że nie byłoby to dobrze przyjęte przez IMF, Bank Światowy, Klub Londyński, Klub Paryski? Czy to się dlatego nie stało, że Unia Europejska w traktacie z Maastricht domaga się zaniechania interwencyjnej działalności państw narodowych? Oczywiście, Bruksela ma prawo interweniować, tylko rządy narodowe nie mają prawa interweniować.</u>
          <u xml:id="u-17.23" who="#PosełJanŁopuszański">Kiedy patrzę na zbieg tych okoliczności i staram się to jakoś zrozumieć, poszukuję dystansu, to czasem staram się spojrzeć na te sprawy okiem, na ile to oczywiście możliwe, polskiego obywatela, który dzisiaj przemierza ulice polskiego miasta czy drogi polskiej wsi. Tak na zdrowy rozum to widać, do czego prowadzi cały ten, z lekka tylko tutaj zarysowany przeze mnie, zbieg wydarzeń. Polak, przeciętny Polak wie, że Polska nie jest krajem bogatym i nie oczekuje cudów. Ale wie także, że złożone publicznie obietnice nie są realizowane i, niestety, podejrzewa złą wiarę. Polak wie, że współpraca międzynarodowa i napływ kapitału są Polsce potrzebne, ale wie też, że niszczenie polskiego rolnictwa, przemysłu, wyprzedaż polskiego majątku do bogactwa nas nie doprowadzą. Polak pyta w związku z tym: jak długo jeszcze? A Wysoki Sejm? Wysoka Izba, koalicja rządząca, a Akcja Wyborcza Solidarność - trzon tej koalicji?</u>
          <u xml:id="u-17.24" who="#PosełJanŁopuszański">Chciałbym na zakończenie zadać państwu w imieniu posłów „Naszego Koła” i kolegów z KPN OP i ROP pytanie: Czy będziecie mieli odwagę w toku prac nad budżetem w komisji, w drugim czytaniu dokonać głębokich zmian konstrukcji przedstawionego projektu budżetowego? Czy też w ostatnich czytaniach postawicie nas w obliczu konieczności opowiedzenia się za tak, jak zostało to tutaj opisane, skonstruowanym budżetem? Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-17.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę panią poseł Janinę Kraus o zabranie głosu w imieniu Koła Poselskiego Konfederacji Polski Niepodległej Obóz Patriotyczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełJaninaKraus">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan premier Balcerowicz poświęcił mojej osobie szczególne miejsce w swojej prezentacji tegorocznego budżetu, nawołując mnie, jak zrozumiałam, do wysłuchania ze szczególną uwagą jego argumentacji.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PosełJaninaKraus">Otóż chciałabym nieobecnego, niestety, pana premiera zapewnić, że zawsze bardzo uważnie wsłuchuję się w jego wypowiedzi, również w tę dzisiejszą. W odpowiedzi chciałabym zadedykować panu premierowi moje wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PosełJaninaKraus">Wysoka Izbo! Całościowych analiz i ocen budżetu, a także intencji i założeń polityki społeczno-gospodarczej, których realizacji ma budżet służyć, dokonali wcześniej referenci stanowisk klubowych.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PosełJaninaKraus">Moje wystąpienie stanowi jeden z segmentów stanowiska, reprezentowanego przez trzy koła: KPN OP, Nasze Koło i ROP. Klubowe analizy i oceny tylko pozornie dokonywane były z różnych pozycji. W gruncie rzeczy bowiem wyrastają one z jednej filozofii polityki budżetowej. Wspólne jest tutaj to, że budżet traktuje się nie jako instrument finansowania rzeczywistych potrzeb rzeczowych społeczeństwa i państwa, które na obecnym etapie rozwoju obiektywnie nie mają szans być zaspokojonymi z innych źródeł niż środki publiczne, lecz jako instrument realizacji określonych doktryn ekonomicznych i finansowych, a także indywidualnych reformatorskich pomysłów ministrów finansów. Oznacza to kompletne odwrócenie naturalnego porządku rzeczy i jest to wyraźne zaprzeczenie zasady, że celem działań państwa i samorządów ma być wspólne dobro i pomyślność obywateli, a nie realizowanie jakichś ideologii czy koncepcji.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PosełJaninaKraus">Jedynym poważnym novum obecnego projektu budżetu jest to, iż z jego uzasadnienia zniknęły właściwie w ogóle cele i potrzeby rzeczowe, a przede wszystkim oceny realizacji stopnia ich zaspokojenia z punktu widzenia nie tylko społecznie uznanych, ale także obiektywnie określanych minimów. Same średnie statystyczne tu nie wystarczą. Trzeba uwzględnić zróżnicowane sytuacje poszczególnych grup i kategorii społecznych.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#PosełJaninaKraus">Uzasadnienie ustawy nie może być oderwane od postulatów, od lat zgłaszanych przez różne zdesperowane swoją krytyczną sytuacją grupy społeczne. Odpowiedzią w budżecie na rok przyszły jest wolniejszy o 1,8 punktu procentowego wzrost płac, jedynie 1-procentowy wzrost emerytur i rent oraz spadek tempa wzrostu przychodów rodzinnych. I to wszystko przy realnie rosnącym VAT na leki oraz podwyżkach cen urzędowych leków, gazu i przewozów kolejowych, które dotykają przede wszystkim najsłabszych ekonomicznie. A co ze skutkami uwolnienia cen ciepła i ewentualnie elektryczności?</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#PosełJaninaKraus">I nie ma co mówić o pozytywach i prorozwojowym charakterze proponowanego budżetu w związku z zaplanowaniem realnego wzrostu wydatków na przykład na naukę i szkolnictwo wyższe o 8%, na oświatę i wychowanie o 6% czy na sprawiedliwość o 19%, gdy osiągnięcie jakiegoś rzeczywistego minimum zaspokojenia potrzeb w tych dziedzinach wymagałoby zwiększenia wydatków liczonego w krotnościach. Postęp jest tym bardziej wątpliwy, że równoczesne ograniczenia w niektórych wydatkach powodują dramatyczny przyrost zobowiązań wymagalnych, w tym roku z 3 do 7 mld zł, a w przyszłym z 7 do 10 mld, co oznacza ich wzrost do 4% całego zadłużenia publicznego. Wydatki inwestycyjne i bieżące w dziedzinach tzw. poza priorytetowych zaplanowano na poziomie zaledwie 75% - powtarzam, tylko 3/4 - wydatków z tego roku.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#PosełJaninaKraus">To wszystko jest efektem realizowania od szeregu już lat w konstruowaniu kolejnych budżetów z gruntu fałszywej w polskich realiach tezy o konieczności systematycznego zmniejszania udziału sektora publicznego w PKB, jako tendencji właściwej dla krajów OECD i Unii Europejskiej. W związku z tym warto wskazać na sprzeczność pomiędzy danymi i wnioskami na ten temat zawartymi w średniookresowej strategii finansowej ministra finansów a odpowiednimi wskaźnikami i wnioskami przytaczanymi przez ekspertów Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu. Według ministra finansów w Polsce w latach 1992–1997 wydatki sektora publicznego wahały się w przedziale 48,1–50,5% PKB, podczas gdy w krajach OECD miały się one mieścić w przedziale 39,6–41,1%. Tymczasem Biuro Studiów i Ekspertyz podaje, że wydatki tego rodzaju w krajach OECD w 1995 r. zamykały się w granicach od 33,3% w USA, do 66,2% w Szwecji, przy czym w Polsce wynosiły konkretnie 49,7%, a na przykład w Niemczech 49,5%.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#PosełJaninaKraus">W świetle tych danych twierdzenie ministra finansów o konieczności ciągłego zmniejszania wydatków publicznych, rzekomo na wzór krajów OECD, wydaje się bezpodstawne i w naszej opinii jest to po prostu szkodliwe doktrynerstwo. Z finansów publicznych zaspokaja się bowiem te potrzeby, których podstawowa część społeczeństwa albo nie jest w stanie zaspokoić ze swoich dochodów indywidualnych, albo wynika to ze zbiorowego charakteru tych potrzeb (np. obronność państwa) lub też ich zaspokojenie, choć niezbędne, jest nieopłacalne według kryteriów czysto rynkowych (np. podstawowe badania naukowe). Im kraj biedniejszy, tym zakres tych potrzeb jest większy, a możliwości jego zaspokojenia z reguły niewystarczające. Stąd zjawisko kumulacji braków, które muszą być z pewnym poślizgiem nadrabiane w ramach rozwoju gospodarczego. Tym należy tłumaczyć, że w krajach OECD Europy Zachodniej w ciągu ostatnich kilku dziesięcioleci udział finansów sektora publicznego nie tylko nie zmniejszał się w okresie ich wzrostu gospodarczego, ale nawet wyprzedzał go. Dopiero po osiągnięciu pewnego poziomu ogólnego dostatku gospodarczego i dochodów indywidualnych podstawowej części społeczeństwa może zacząć maleć rzeczowy zakres tych wydatków i oczywiście procentowy ich udział w PKB.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#PosełJaninaKraus">Trzeba od razu powiedzieć, że w analizach i ocenach dotyczących tego problemu w Polsce nie wolno posługiwać się wyłącznie procentami. Podstawowe znaczenie muszą mieć liczby bezwzględne dotyczące zarówno wielkości PKB na głowę mieszkańca, jak też i wydatki per capita w zakresie poszczególnych ich rodzajów.</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#PosełJaninaKraus">Nie wiem, ile razy trzeba powtarzać przy kolejnych debatach budżetowych, aby dotarło do świadomości posłów, a także opinii publicznej, że postulaty procentowego dostosowywania udziału wydatków do poziomu właściwego krajom rozwiniętym - jako gwarancja poprawy sytuacji materialnej w poszczególnych dziedzinach sfery budżetowej w Polsce - jest nieporozumieniem i co więcej - niebezpieczną pułapką kryzysową. Co innego bowiem „w żywym pieniądzu” oznacza zakładany w budżecie na 1999 r. 23,8-procentowy poziom wydatków PKB w Polsce, a co innego na przykład we Francji. W Polsce w wymiarze dolarowym w przeliczeniu na jednego mieszkańca oznacza to (prawie dokładnie) tylko 1000 dolarów, natomiast we Francji, przy PKB wynoszącym na jednego mieszkańca 26,4 tys. dolarów (w 1995 r.) i przy przyjęciu takiego samego jak w Polsce procentowego udziału wydatków, dawałoby to 6,3 tys. dolarów. I to właśnie z tego powodu we Francji w przeliczeniu na osobę przeznacza się na badania naukowe 486 dolarów, w Wielkiej Brytanii - 365, a w Polsce do tej pory - 41. I właśnie spojrzenie na wskaźniki statystyczne od tej strony pozwala dostrzec - nie boję się tego powiedzieć - propagandowe oblicze tych danych, którymi posługuje się rząd w uzasadnieniu ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#PosełJaninaKraus">Jeśli weźmiemy pod uwagę, że za wyposażenie w aparaturę naukową płaci się nie żadnymi procentami, ale konkretnymi kwotami, i to najczęściej w wymiarze dolarowym, to stanie się zrozumiałe, dlaczego w Unii Europejskiej pełen cykl odnawiania produktu trwa 4 lata, a w Polsce 15 lat. To równocześnie w dużej mierze wyjaśnia, dlaczego w Polsce deficyt w wymianie handlowej z zagranicą rośnie w zastraszającym tempie - z plus 4,8 mld USD w 1990 r. do minus 20 mld USD w roku 1998. A według oceny ministra gospodarki w roku przyszłym ten deficyt może być wyższy o blisko 2,5–3,5 mld USD. Jeśli tak się stanie, deficyt obrotów bieżących przekroczy poziom 6,5%, powszechnie uważany za krytyczny dla bezpieczeństwa finansów publicznych i bilansu płatniczego. W kontekście rosnącego ponad wszelkie prognozy importu zdumiewające jest niewykonanie zaplanowanych na 1998 r. dochodów w wysokości 3,3 mld zł z tytułu akcyzy i ceł. Dzieje się to przy generalnym programowym obniżaniu wpływu z ceł, efektywnej stawki celnej, w związku z podjętymi wcześniej zobowiązaniami międzynarodowymi - co jest niczym innym jak wspieraniem zagranicznej konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#PosełJaninaKraus">I tu dochodzimy do kluczowego problemu, jakim jest kwestia globalnej wielkości dochodów publicznych, określających możliwości zaspokajania najpilniejszych potrzeb społeczeństwa i państwa, a nie tylko zmniejszania deficytu budżetowego w razie uzyskania nadwyżek. Otóż rokrocznie przekraczane są zaplanowane dochody przy równoczesnym niewykonywaniu wydatków, zaniżanych na etapie konstruowania budżetu. Uzyskane w ten sposób oszczędności w części są przeznaczane na zmniejszanie deficytu - w tym roku o 9% - a w części marnotrawione w postaci tolerowania przecieków do szarej strefy.</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#PosełJaninaKraus">W 1998 r. uzyskane dochody mają być w sumie wyższe od zaplanowanych o 3,8 mld zł, a wydatki niższe o 807,9 mln zł. Przy takich praktykach rozpętana przez Unię Wolności „wojna na górze” - związana z uchwaleniem przez Sejm podatku prorodzinnego, skutkującego zwiększeniem wydatków liczonych w milionach, dziesiątkach milionów w roku przyszłym, a 1–2 mld zł w latach następnych - w naszej ocenie nosi znamiona reakcji histerycznej. To nie prorodzinne podatki, ale zły, bo niewystarczający na zaspokojenie najpilniejszych potrzeb, budżet na rok 1999 wprowadza służby publiczne i państwo oraz znaczną część społeczeństwa w stan faktycznego kryzysu. Szczególnie dramatycznie rysuje się tu sytuacja nowych, konstytuujących się dopiero samorządów. W związku z przekazaniem im zadań rzeczowych - a wszystko wskazuje na to, że bez odpowiedniego pokrycia finansowego - staną one przed następującym dylematem: albo będą przestrzegały dyscypliny finansowej i nie wykonają niezbędnych lokalnie zadań rzeczowych, albo będą starały się je realizować i narażą się na konsekwencje, które trudno w tej chwili przewidzieć.</u>
          <u xml:id="u-19.14" who="#PosełJaninaKraus">W tej sytuacji niech konstruktorzy przyszłorocznego budżetu nie wyobrażają sobie, że jego zrealizowanie w obecnym kształcie przybliży Polskę do Unii Europejskiej. Bo o tym, czy i kiedy Polska zostanie pełnoprawnym członkiem Unii, zadecydują nie nasze sukcesy w zakresie dochodzenia do wskaźników z Maastricht lub nawet wyprzedzanie w tej dziedzinie znacznie wyżej rozwiniętych krajów Unii - jak to ma miejsce w przypadku długu publicznego - ale zmniejszanie dystansu dzielącego nas od tych krajów w ogólnym poziomie rozwoju gospodarczego i dobrobytu. Od tego bowiem będzie zależało, ile Unia będzie musiała wydawać ze swojego budżetu. A trzeba wiedzieć, że według najnowszych analiz Rządowego Centrum Studiów Strategicznych, jeśli będziemy rozwijać się w średnim tempie 5% PKB rocznie, a Unia Europejska w dotychczasowym tempie, to poziom PKB na mieszkańca w najsłabszym kraju Unii, Grecji, osiągniemy w latach 2012–2017, a średni poziom Unii w latach 2025–2035.</u>
          <u xml:id="u-19.15" who="#PosełJaninaKraus">I tak można by krótko, poprzez przedstawienie tych danych, zrecenzować obiektywne skutki działań rządu w zakresie wspierania dążeń Polski do zajęcia przez nią godnego miejsca w rodzinie państw europejskich.</u>
          <u xml:id="u-19.16" who="#PosełJaninaKraus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podstawowym zadaniem posłów winno być więc przedłużenie zbyt krótkiej kołdry budżetowej, przede wszystkim przez skorygowanie przyjętego tempa wzrostu gospodarczego i wykorzystanie klauzul restrukturyzacyjnych oraz uruchomienie części rezerw dewizowych państwa dla potrzeb rozwoju polskiej gospodarki, a ponadto przez zmianę polityki kursowej - na promującą eksport. Oznacza to zmianę polityki gospodarczej na prospołeczną, postulowaną przez lata przez ugrupowania pozostające od lat w opozycji, polityki gospodarczej, która jest przecież jedną z ważniejszych determinant budżetu.</u>
          <u xml:id="u-19.17" who="#PosełJaninaKraus">Konkludując, jeśli proponowane wyżej zmiany, czy raczej kierunki zmian, nie zostaną uwzględnione, to nie będziemy mogli poprzeć przedłożonego projektu budżetu i w związku z tym będziemy zmuszeni do złożenia wniosku o jego odrzucenie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-19.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o wystąpienie pana posła Dariusza Grabowskiego w imieniu Koła Parlamentarnego Ruchu Odbudowy Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełDariuszGrabowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Budżet to podstawowy dokument, który powinniśmy uchwalić. Trzeba sobie od razu powiedzieć, że projekt tego budżetu jest zły i słaby. Słaby nawet pod względem formalnym. Są tam bowiem tego rodzaju usterki językowe, jak określenia: „neutralny wpływ kursu walutowego” czy „realny popyt”. Brak jest danych i odniesień statystycznych, tym bardziej ważnych. Ponieważ pewne metody liczenia się zmieniają, byłyby one bardzo potrzebne. To jest wzgląd formalny, nie czas na rozwijanie tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PosełDariuszGrabowski">Budżet ten jest słaby także dlatego, że nie zawiera żadnej nowej koncepcji, żadnego nowego podejścia. Stanowi właściwie kontynuację starej doktryny gospodarczej, doktryny ograniczania roli państwa, doktryny wkomponowywania Polski w międzynarodowy układ gospodarczy z uprzywilejowaniem kapitału spekulacyjnego. Była o tym tutaj mowa. Z tego wynikają bardzo przygnębiające założenia tego budżetu. Tempo wzrostu spada, tempo konsumpcji także spada. Wszystkie właściwie parametry są niekorzystne. To oczywiście przekłada się na podawane tutaj cyfry dotyczące poziomu życia ludności, emerytów itd.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PosełDariuszGrabowski">W sumie zatem mamy rzeczywiście do czynienia z polityką schładzania gospodarki i można powiedzieć, że konsekwencje tej polityki gospodarka już odczuwa. Co ciekawe, odczuwa je także osobiście pan premier Balcerowicz, ponieważ już się przeziębił. Trzeba mu współczuć z tego powodu.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Iwiński: Schłodził się nadmiernie.)</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#PosełDariuszGrabowski">Schłodził się. Być może trzeba w związku z tym zalecić terapię.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Iwiński: Terapię szokową.)</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#PosełDariuszGrabowski">Broń Boże - właśnie nieszokową, bo tę już znamy, ale przede wszystkim trzeba go prosić, by nas nie zaraził, moi państwo.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#PosełDariuszGrabowski"> I to jest sprawa podstawowa.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#PosełDariuszGrabowski">Jakie są parametry tego budżetu po stronie dochodów? Rosną wpływy z podatku VAT i to jest - można powiedzieć - podatek skuteczny, natomiast obciążony ze wszech miar wszelkimi wadami, ale tego nie będę rozwijał.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#PosełDariuszGrabowski">Założony jest wzrost dochodów z podatków od osób fizycznych. I tutaj już jest wątpliwość. Przy zwolnieniu tempa gospodarki, przy spadku na przykład tempa wzrostu płac, przyjęcie tego współczynnika dochodów z podatków od osób fizycznych jest, moim zdaniem, zbyt optymistyczne.</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#PosełDariuszGrabowski">Drugim elementem jest akcyza. Mówiliśmy już przy poprzednim budżecie, że akcyza i tzw. podatek pośredni nałożony na używki może się okazać niewykonalny, i jest niewykonalny na poziomie około 10%. Na następny rok znowu projektuje się, że dochody będą wyższe. To także jest bardzo wątpliwe.</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#PosełDariuszGrabowski">Jest jeszcze jedno pytanie, które warto by tutaj postawić: gdzie są mierzone - jeśli w ogóle są - w budżecie dochody wynikające z lokat zagranicznych polskich rezerw dewizowych? Są to bądź co bądź ogromne kwoty, które nigdzie nie funkcjonują. Czy my naprawdę nie mamy odwagi powiedzieć, co się dzieje z tymi pieniędzmi?</u>
          <u xml:id="u-21.13" who="#PosełDariuszGrabowski">Jeśli chodzi o wydatki budżetu, to po stronie wydatków rosną przede wszystkim subwencje i dotacje. Rosną także wydatki na dofinansowanie rent i emerytur oraz obsługa długu krajowego i zagranicznego.</u>
          <u xml:id="u-21.14" who="#PosełDariuszGrabowski">W sumie tzw. sztywne pozycje budżetu ulegają gwałtownemu zwiększeniu i to jest znowu niekorzystne, ponieważ w tym budżecie naprawdę nie ma pieniędzy, dzięki którym można by prowadzić jakąkolwiek politykę rozwojową, wspierania jakichkolwiek dziedzin czy ich bronienia, pomocy jakimkolwiek dziedzinom. To jest realny efekt tej polityki gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-21.15" who="#PosełDariuszGrabowski">Co nas zatem czeka? Spadek tempa wzrostu, spadek tempa konsumpcji, spadek rentowności przedsiębiorstw, spadek rentowności banków i, oczywiście, spadek wpływów do budżetu. To jest pewien ciąg logiczny wynikający z tej konstrukcji. Oczywiście, powstaje wtedy kwestia deficytu budżetowego. Deficyt ten skalkulowany jest bardzo nisko, ale jednocześnie jest powiedziane, że jeśli przy realizacji tzw. reformy ubezpieczeń społecznych zabraknie pieniędzy, to można dodatkowo sprywatyzować następne przedsiębiorstwa. Tak naprawdę prawdziwym panaceum na deficyt okazuje się prywatyzacja, czyli najgorsze z możliwych rozwiązań: prywatyzacja jako środek na likwidowanie deficytu budżetowego to jest po prostu marnotrawienie pieniędzy, natomiast o skali tego marnotrawstwa możemy się przekonać, kiedy dochodzimy do konkretów.</u>
          <u xml:id="u-21.16" who="#PosełDariuszGrabowski">Mamy listopad, rząd składa projekt budżetu. W uzasadnieniu jest takie oto zdanie, że w tym roku szacuje się, iż nadwyżka z wpływów z prywatyzacji może wynieść od 12% do 64% - to jest miara, jak dokładnie potrafi się na miesiąc przed zakończeniem roku wyliczyć dochody budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-21.17" who="#PosełDariuszGrabowski">Jest jeszcze drugi dokument, o którym należy tu powiedzieć: jest to dokument zatytułowany „Założenia polityki pieniężnej”, przygotowany przez Narodowy Bank Polski. Narodowy Bank Polski nie jest już, niestety, instytucją, która odpowiada przed parlamentem za prowadzoną przez siebie politykę. Ten dokument także jest bardzo przygnębiający, ponieważ instrumenty, które powołuje czy akcentuje, są antyrozwojowe: stopa procentowa - spadek stosunkowo nieznaczny, polityka wyłącznie antyinflacyjna, rezerwa obowiązkowa może ulec zwiększeniu, co gwałtownie obniży rentowność banków, która i tak w tym roku spadła już o około 10%, i kurs walutowy, który ma być podporządkowany polityce antyinflacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-21.18" who="#PosełDariuszGrabowski">Efektem takiej polityki Narodowego Banku Polskiego - powiedzmy to sobie od razu - będzie gwałtowny wzrost zadłużenia, deficyt bilansu płatniczego i handlowego, a jeśli nie płatniczego, to ukierunkowanie w związku z tym naszej gospodarki na coraz większe uzależnienie od kapitału spekulacyjnego i w konsekwencji wystawienie nas na bardzo poważne problemy wynikające z napływu kapitału spekulacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-21.19" who="#PosełDariuszGrabowski">W tym miejscu chciałbym zwrócić uwagę, jak bardzo problematyczne są liczby podane w tym budżecie. Zadłużenie w roku 1997 wynosiło 117 mld zł, szacunek zadłużenia na rok 1998 wynosi 120 mld zł. Jest tylko kwestia przyjęcia kursu walutowego. Przyjęto kurs 3,6; ten kurs jest nieaktualny. Gdyby przyjąć kurs, który jest zbliżony do dzisiejszego - 3,4 - zadłużenie maleje do 113 mld zł, o 7 mld zł, a od tych kwot liczone są przecież koszty obsługi długu. Jeśli to przeniesiemy na rok 1999, to przy podobnych wyliczeniach dojdziemy do różnic sięgających 10 mld zł. I znowu od tych kwot liczone są koszty obsługi długu.</u>
          <u xml:id="u-21.20" who="#PosełDariuszGrabowski">W związku z tym jeśli szukamy pieniędzy, zastanówmy się, że przy tej polityce - szczególnie polityce kursu walutowego - szacunki odnośnie do długu są nierealne, są zawyżone. Jeśli tak, to i koszty jego obsługi są zawyżone; jeśli tak, to i wydatki budżetu są zawyżone. To są te źródła, nad którymi powinniśmy tak naprawdę dyskutować.</u>
          <u xml:id="u-21.21" who="#PosełDariuszGrabowski">Teraz wnioski. To jest zły budżet i trzeba się zastanowić, co zrobić, żeby go zmienić. Jak jest on zły - podam przykład tylko dwóch dziedzin, które wydają mi się szczególnie ważne... Już kończę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-21.22" who="#PosełDariuszGrabowski">Pierwsza sprawa - obrona narodowa. Wzrost nakładów na obronę narodową jest praktycznie symboliczny, wynosi niewiele ponad 1%. Jeśli przyjmiemy, że będzie to przeznaczone na zakup broni za granicą, to oznacza to, tak naprawdę, likwidację polskiego przemysłu zbrojeniowego. To sobie powiedzmy. Czy tego chcemy? Czy konsekwencje polityczne tego były wzięte pod uwagę? Czy możemy być członkiem NATO, nie mając własnego przemysłu zbrojeniowego? Nawet takie kraje jak Finlandia i Szwecja, o małej liczbie ludności, mają znakomicie funkcjonujący przemysł zbrojeniowy. My go chcemy tym budżetem po prostu zlikwidować. Przypomnę, że w przedwojennej Polsce w budżecie były dwie najistotniejsze pozycje: oświata i wojsko. Gdzie jesteśmy?</u>
          <u xml:id="u-21.23" who="#PosełDariuszGrabowski">Druga kwestia dotyczy osób niepełnosprawnych. Jest ich ponad 4 mln. Ten budżet praktycznie roztapia środki w nowych tworach, takich jak na przykład powiatowe centra pomocy rodzinie. W miastach wojewódzkich nastąpi likwidacja PFRON. To wszystko spowoduje, że ubędzie pieniędzy dla niepełnosprawnych albo że trafią one do zupełnie innych kieszeni. To jest kolejny dowód na to, że ten budżet jest antyspołeczny.</u>
          <u xml:id="u-21.24" who="#PosełDariuszGrabowski">W związku z tym jedyne, co nam pozostaje - i o to apelujemy - to przepracowanie wspólnie tego budżetu. Trzeba go zmienić i zrobić takim, jakim powinien być, to znaczy by był w nim i obywatel, i przedsiębiorstwo, i bank - by była w nim Polska. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kontynuujemy dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Zygmunta Berdychowskiego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślą przewodnią staropolskiego przysłowia: Mądry Polak po szkodzie, była konstatacja, iż z reguły Polacy popełniają błędy, postępując nierozsądnie, nieroztropnie, a dopiero po fakcie, kiedy zaistnieje szkoda, uszczerbek czy strata, starają się to postępowanie naprawić, tak aby wywołane błędy, straty czy uszczerbki były jak najmniejsze. W dniu dzisiejszym debatujemy nad najważniejszym projektem ustawy przedkładanym w parlamencie przez rząd, debatujemy o dochodach i wydatkach państwa w 1999 r. Po raz pierwszy od dawna debata ta daje nam szansę na przełamanie tego negatywnego stereotypu, albowiem projekt przedstawiony przez wiceprezesa Rady Ministrów, ministra finansów Leszka Balcerowicza jest próbą zapobieżenia temu nieszczęściu. Nieszczęściu, które w tym roku dotknęło tak wiele krajów.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po raz pierwszy od rewolucji dokonanej przez „Solidarność” przyszło nam debatować nad budżetem państwa w zasadniczo odmiennych warunkach funkcjonowania gospodarki i finansów w skali globalnej. Nikt już dziś nie ma najmniejszych wątpliwości, że stan koniunktury u naszych najważniejszych partnerów w Unii Europejskiej pogorszy się. Obniżenie, według prognoz, tempa rozwoju gospodarczego w wypadku wielu krajów Europy Zachodniej na pewno w rezultacie przyniesie w odniesieniu do naszej gospodarki zahamowanie dynamicznie rozwijającego się w ostatnich latach eksportu. Natomiast zjawisko to na pewno wywrze wpływ na inne czynniki dotyczące stabilizacji makroekonomicznej.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Równie istotne znaczenie dla naszej gospodarki będzie miało wprowadzenie wspólnej europejskiej waluty - euro, co musi wywołać wzrost presji konkurencyjności na nasze przedsiębiorstwa, a co za tym idzie, wpłynie - czy może wpłynąć - na ograniczanie eksportu.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Kolejną, bardzo ważną przesłanką wiążącą się z otoczeniem międzynarodowym, która legła u podstaw konstrukcji tegorocznego budżetu, był ubiegłoroczny kryzys w krajach dalekiej Azji, który w tym roku się pogłębił. Objął swym zasięgiem najbogatsze państwo tamtego regionu - Japonię. Przypomnę tylko, że rząd i parlament tego kraju w ostatnich tygodniach podjęły historyczną decyzję o wydatkowaniu 600 mld dolarów na restrukturyzację swojej gospodarki i banków. Świadczyć to może o powadze tego problemu i chociażby z tego powodu nie powinniśmy bagatelizować wpływu tego zjawiska na gospodarkę światową, w tym polską.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Już dziś w polskiej gospodarce widać pierwsze następstwa kryzysu finansowego i gospodarczego, jaki w ostatnich miesiącach wstrząsa Rosją i krajami Wspólnoty Niepodległych Państw. Jestem przekonany, że nawet najbardziej optymistyczne prognozy, a tych obecnie jest bardzo niewiele, określające wpływ tego kryzysu na gospodarkę Polski, muszą uwzględniać fakt, iż jeszcze niedawno było tam kierowane 10% naszego eksportu, a teraz mamy zastój, niepewność i myśl o tym, aby ratować, co tylko jeszcze można. Równie ważne dla światowej gospodarki wydarzenia rozgrywać się będą w przyszłym roku w Brazylii i w innych krajach Ameryki Południowej. Nikt dzisiaj nie jest w stanie przewidzieć, jak zakończą się działania podejmowane przez prezydenta Brazylii i parlament tego kraju, a przecież porażka w tamtym regionie to również daleko idące skutki dla gospodarki polskiej. Te właśnie przesłanki, z otoczenia zewnętrznego, legły u podstaw konstrukcji ostrożnego budżetu, który gwarantuje nade wszystko stabilizację makroekonomiczną, szybki rozwój gospodarczy kraju, walkę z bezrobociem i tworzenie nowych miejsc pracy. Ponieważ jesteśmy ciągle krajem na dorobku, uważam, że lepiej planować ostrożnie i realizować plany, niż planować optymistycznie i nie realizować zamierzeń.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przygotowanie budżetu państwa to ogromna praca, która, przy uwzględnieniu wpływu czynników od nas niezależnych, o których wspomniał w swoim wystąpieniu pan premier Balcerowicz - to jest wynikających z przeszłości następstw socjalistycznej gospodarki niedoboru, negatywnego wpływu na naszą gospodarkę międzynarodowego otoczenia - musi się jednak opierać na przewidywaniach i prognozach dotyczących działań, które sami z determinacją będziemy podejmować, aby realizować cel nadrzędny, cel strategiczny, jakim jest rozwój naszego kraju. Wśród wewnętrznych uwarunkowań przyszłorocznego budżetu należy wymienić, po pierwsze, wydatki na finansowanie wielkich reform społecznych i ustrojowych, które przez Wysoką Izbę zostały uchwalone w tym roku (na przykład na administrację państwową - 623 mln, górnictwo i hutnictwo - 1,7 mld, Fundusz Ubezpieczeń Społecznych - prawie 4 mld zł, a także na zdrowie i edukację), po drugie, decentralizację finansów publicznych, która w pierwszym etapie spowoduje udział dotacji i subwencji dla samorządów w wydatkach budżetu państwa na poziomie 23% - oczywiście zaraz pojawią się tacy, którzy będą uważać, że to dalece niewystarczająca suma, ale przypomnę, że tylko my byliśmy decydentami w tej sprawie - po trzecie, koszty finansowania obsługi długu publicznego oraz wydatki na finansowanie świadczeń emerytalno-rentowych, sięgające 36% całości budżetu państwa, i po czwarte, widoczne już w naszej gospodarce pierwsze skutki rosyjskiego kryzysu finansowego i gospodarczego, to jest obniżenie tempa wzrostu gospodarczego w III kwartale br. i rekordowy deficyt w handlu zagranicznym w październiku. A zatem po pobieżnym podsumowaniu wielkości wynikających z tych uwarunkowań pozostaje do naszej dyspozycji tylko 28% przyszłorocznych wydatków, czyli około 40 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Budżet państwa na rok 1999 zakłada, że Polska będzie, oczywiście jeżeli uda nam się tę prognozę zrealizować, jednym z najszybciej rozwijających się krajów świata. To jest fakt i każdy, kto tak ochoczo i odważnie krytykuje ten plan dla Polski na rok 1999, musi o tym pamiętać. Jest bowiem tak, iż w powodzi dobrych chęci, pobożnych życzeń zatracamy poczucie realizmu i działamy na szkodę wszystkich. W tym miejscu chcę zadedykować naszym politycznym przeciwnikom taki aforyzm: lepsze jest wrogiem dobrego, a piekło jest dobrymi chęciami wybrukowane.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polską racją stanu, naszym celem strategicznym jest:</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#PosełZygmuntBerdychowski">1) utrzymanie długofalowego wzrostu gospodarczego na poziomie około 6% rocznie - nie może się to jednak odbywać poprzez pobudzanie popytu wewnętrznego wydatkami rządowymi, lecz tylko poprzez poprawę warunków gospodarowania;</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#PosełZygmuntBerdychowski">2) walka z bezrobociem i tworzenie nowych miejsc pracy - tylko przy zachowaniu inwestycji bezpośrednich na obecnym poziomie;</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#PosełZygmuntBerdychowski">3) stabilizowanie gospodarki, obniżanie inflacji, zmniejszanie deficytu budżetowego i w końcu przyspieszenie prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-23.11" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Jestem głęboko przekonany, iż tylko taki budżet, jaki w imieniu Rady Ministrów przedłożył nam wiceprezes Rady Ministrów Leszek Balcerowicz, odpowiada na te najtrudniejsze wyzwania, które staną przed nami w 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-23.12" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Konstruując budżet państwa na rok 1999, rząd jako zasadę przyjął określenie wydatków priorytetowych jako szczególnych dla jakości życia obywateli, uznając równocześnie, iż wydatki te muszą rosnąć w tempie wzrostu produktu krajowego brutto.</u>
          <u xml:id="u-23.13" who="#PosełZygmuntBerdychowski">W swoim wystąpieniu minister finansów zakwalifikował te wydatki do dwóch podgrup:</u>
          <u xml:id="u-23.14" who="#PosełZygmuntBerdychowski">- pierwsza, pozwalająca skutecznie realizować podstawowe funkcje państwa, obejmuje wydatki na bezpieczeństwo, ochronę granic, wydatki na armię i na wymiar sprawiedliwości,</u>
          <u xml:id="u-23.15" who="#PosełZygmuntBerdychowski">- druga, obejmuje wydatki prorozwojowe: na badania naukowe, szkolnictwo wyższe i na infrastrukturę, czyli drogi, koleje, przejścia graniczne.</u>
          <u xml:id="u-23.16" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Niestety, wśród tych priorytetów nie ma spraw związanych z przekształceniami polskiego rolnictwa. Jako przedstawiciel Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego z trudem przyjmuję przesunięcie godziny 0, jeżeli chodzi o start reform polskiego rolnictwa, na przyszły rok. Na pewno realizacja priorytetów prorozwojowych, odnoszących się do funkcjonowania całego państwa, przyniesie istotną poprawę stanu spraw na polskiej wsi, ale przecież bardzo boli to, iż rząd potrafił wygospodarować tak duże środki na restrukturyzację górnictwa, a brakuje mu środków na reformy na wsi. Sądzę jednak, że w przyszłości musimy być świadkami procesu odwrotnego.</u>
          <u xml:id="u-23.17" who="#PosełZygmuntBerdychowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe, jako integralna część Akcji Wyborczej Solidarność, wnosi o przesłanie omawianego dziś projektu budżetu państwa na rok 1999 do komisji sejmowych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-23.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Macieja Manickiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełMaciejManicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd premiera Jerzego Buzka od początku swej działalności nie przestrzega ustawy o związkach zawodowych, a szczególnie jej art. 19, mówiącego o trybie konsultacji projektów aktów prawnych objętych zadaniami związków zawodowych. Protestując przeciwko tej skandalicznej praktyce, OPZZ dwukrotnie organizowało wielkie demonstracje w Warszawie. Zwróciliśmy się też ze skargą na polski rząd do Międzynarodowej Organizacji Pracy. W trakcie ostatniej demonstracji przekazaliśmy premierowi Czarną księgę dialogu społecznego. Zawiera ona wielostronicowy zapis przypadków naruszania przez rząd praw związkowych i zasady dialogu społecznego.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PosełMaciejManicki">Ostatnim, szczególnie jaskrawym przykładem ignorowania tego przez gabinet premiera Jerzego Buzka jest skierowanie do Sejmu projektu ustawy budżetowej na rok 1999 bez przeprowadzenia ustawowo nakazanych konsultacji społecznych. W tej sprawie wydaliśmy wspólne oświadczenie z Konfederacją Pracodawców Polskich. Z podobnym protestem wystąpiło trzech wiceprzewodniczących Komisji Trójstronnej do Spraw Społeczno-Gospodarczych, która również została pominięta w konsultacjach w sprawie tak ważnego dla obywateli Rzeczypospolitej projektu budżetu na przyszły rok, mimo że gwarantuje jej udział w tychże konsultacjach uchwała rządu. Sposób, w jaki rząd wprowadza do Sejmu projekt ustawy budżetowej, jest skandalem i drwiną z zasad partnerstwa i dialogu społecznego. Z podobnymi w duchu ocenami wystąpiły organizacje związków rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#PosełMaciejManicki">I nie zmienia tego skandalicznego faktu opinia dyspozycyjnych wobec rządu prawników z kancelarii premiera, której zaprzecza sam minister pracy i polityki socjalnej pan Longin Komołowski. Art. 19 ustawy o związkach zawodowych nakazuje przedłożenie związkom projektów ustaw, które regulują materię objętą ich zakresem działania, a ustawa budżetowa reguluje wiele takich kwestii, np. przeciwdziałanie bezrobociu - ustalając wysokość składki na Fundusz Pracy i plan finansowy Funduszu Pracy - przeciwdziałanie skutkom samego bezrobocia, pomoc społeczną, skalę waloryzacji emerytur i rent, wzrost wynagrodzeń i wiele innych. Z tego całego zakresu tylko kwestia wynagrodzeń może być formalnie uznana za zaopiniowaną. I to tylko formalnie, bo to, co wynika z obrad Komisji Trójstronnej, to również drwina z dialogu społecznego.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#PosełMaciejManicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wysłuchaliśmy wystąpienia pana premiera Balcerowicza. W kontekście zarówno jego treści, jak również treści wypowiedzi pana przewodniczącego Komisji Finansów Publicznych, ale występującego w imieniu AWS, możemy zastanowić się, jak odbierają te wystąpienia, zresztą nie tylko te, obywatele, którzy przysłuchują się obradom naszej Izby. W mojej ocenie, wymagają zastanowienia tezy, które można było w tych wystąpieniach odnaleźć. Po pierwsze, myślę, że nikt nie może już mieć żadnych wątpliwości, że ani pod koniec tego wieku, ani na początku przyszłego wieku w istotny sposób nie poprawi się sytuacja polskich rodzin. Po drugie, że wynika to z obiektywnych uwarunkowań zewnętrznych, jak powiedział to wicepremier Balcerowicz, ale z jego wypowiedzi wynika również, że rząd nie ma żadnej, konkretnie żadnej koncepcji wyjścia z tej sytuacji, a jedynie pasywnie się do niej dostosowuje. I po trzecie - to już jest, bym powiedział, chyba cecha stała wypowiedzi premiera Balcerowicza - że trzeba być cierpliwym, wyrozumiałym, gotowym do dalszych wyrzeczeń. Taki program nadziei dla Polek i Polaków przedstawił rząd w przedłożonym obecnie projekcie ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#PosełMaciejManicki">Tak a propos oczekiwanej poprawy, z wypowiedzi pana premiera Balcerowicza można było zrozumieć, że lepiej to już było w ostatnich latach - myślę, że chodziło tutaj o lata koalicji SLD-PSL - ale zaraz pan premier Balcerowicz łyżkę dziegciu do tej wypowiedzi dołożył mówiąc, że te lata wygenerowały nam zagrożenia, które dzisiaj będą być może przyczyną takiego, a nie innego budżetu.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#PosełMaciejManicki">Przechodzę do konkretów: w projekcie budżetu państwa na 1999 r. na politykę społeczną sklasyfikowaną jako dział 86 wraz z rezerwami celowymi przewidziano wydatki rzędu 9,8 mld zł. Stanowi to 6,93% wydatków budżetu państwa i 1,6% produktu krajowego brutto. W budżecie na rok 1998, a więc obecny, na analogiczne wydatki przeznaczono 11,5 mld zł, co stanowiło 8,2% wydatków budżetowych (według ustawy) i 2,1 PKB. Oznacza to realne zmniejszenie środków na politykę społeczną w stosunku do bieżącego roku o 22,8%. Warto zwrócić uwagę, że spadek środków występuje w sytuacji zwiększenia zadań opisanych w tym dziale o trzy nowe - mianowicie: powiatowe centrum pomocy rodzinie, zespoły orzekające i rodziny zastępcze - na kwotę 411,8 mln zł. Uwzględniając wydatki porównywalne, rok 1998 do roku 1999, oznacza to realny spadek wydatków na politykę społeczną w stosunku do bieżącego roku o 26%.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#PosełMaciejManicki">Kolejny problem - zasiłki rodzinne. Z podsumowania planu wydatków na zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne wynika, że wydatki te mają wzrosnąć nominalnie o nieco ponad 1%, czyli realny spadek wyniesie 7,5%. Oznacza to, że rząd planuje albo spadek liczby zasiłkobiorców, albo cięcia wydatków. Jak to się ma do wczorajszych ustaleń koalicji? Jak to się ma do umowy koalicyjnej AWS-UW, w której zapowiadano między innymi korzystne zmiany w systemie zasiłków rodzinnych, przy okazji również w systemach pomocy społecznej, o czym mówiłem przed chwilą?</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#PosełMaciejManicki">Kolejny temat - zasiłki z pomocy społecznej. W budżecie na zasiłki i pomoc w naturze zaplanowano niespełna 2 mld zł, łącznie z rezerwą celową. W stosunku do 1998 r. jest to spadek nominalny o blisko 0,5%, czyli realny spadek o 9% wydatków z bieżącego roku. Uwzględniając potencjalny wzrost zasiłkobiorców z tytułu bezrobocia (w 1998 r. liczba pobierających zasiłki dla bezrobotnych znacznie się zmniejszyła) oraz wydatki na zasiłki związane ze zwiększeniem kosztów utrzymania spowodowanym podwyżką cen energii, należy uznać te propozycje za wręcz niepoważne.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#PosełMaciejManicki">Dodatki mieszkaniowe - następna sprawa. W projekcie budżetu zaplanowano na dofinansowanie wypłat dodatków mieszkaniowych kwotę 416 mln zł. Oznacza to realny spadek w stosunku do bieżącego roku o blisko 25%, bowiem w 1998 r. na ten cel została przeznaczona kwota 497,3 mln zł. Można by więc sądzić, że w 1997 r. zaplanowano zbyt wysokie środki budżetowe na ten cel. Ale przecież w dokumencie rządowym pt. „Drugie sprawozdanie z prowadzonych działań osłonowych podjętych w związku z uwolnieniem cen nośników energii” czytamy m. in., iż wykorzystanie tych środków już w pierwszej połowie br. wyniosło ponad 40%, co wskazuje, że w ciągu tego roku środki finansowe na dodatki mieszkaniowe zostaną wykorzystane w całości. Również według informacji przekazanych związkom zawodowym na posiedzeniu Komisji Trójstronnej w pierwszym półroczu br. wykorzystano limit ponad 200 mln zł, wskazując w tym okresie na niedobór blisko 20 mln zł. Do tego należy dodać fakt, iż w projektach nowelizacji rozporządzenia o dodatkach mieszkaniowych planuje się podwyższyć dodatki o nie ujmowane dotychczas wydatki mieszkaniowe. W połączeniu z podwyżkami cen energii w 1999 r., które nie będą należały do umiarkowanych, należy zapytać, czy środki na dodatki mieszkaniowe są skalkulowane w sposób prawidłowy? Naszym zdaniem, są bardzo poważnie zaniżone.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#PosełMaciejManicki">Następna sprawa - domy pomocy społecznej. Planowane wydatki na domy pomocy społecznej i środowiskowe domy samopomocy mają wynieść 1,2 mld nowych złotych, z czego dotacje na sfinansowanie zadań własnych powiatów w zakresie prowadzenia domów pomocy społecznej - 1,1 mld zł. W 1998 r. na domy pomocy społecznej przewidziano 1,4 mld zł. Oznacza to więc realny spadek wydatków na domy pomocy społecznej o blisko 24%. Warto przypomnieć, że w 1998 r. wydatki na ten cel spadły realnie o 6,4%. Przy czym to zmniejszenie obciąża już, panowie z AWS i Unii Wolności, wasz dorobek, bowiem Komisja Polityki Społecznej proponowała zwiększenie wydatków na ten cel o 40 mln zł, co więcej znalazła na to środki. Niestety, tzw. druga autopoprawka rządu zniweczyła starania naszej komisji, więc mamy do czynienia z kolejnym rokiem drastycznego spadku nakładów na ten cel.</u>
          <u xml:id="u-25.10" who="#PosełMaciejManicki">Ośrodki pomocy społecznej - kolejny problem. W 1998 r. na terenowe ośrodki pomocy społecznej w gminach przewidziano 373,7 mln zł, zaś w 1999 r. - 397,2 mln zł. Oznacza to wzrost tylko o 6,3%, czyli realny spadek o 2,2%. Powstaje pytanie, czy w 1998 r. wykonano postanowienia art. 46 ust. 8 ustawy o pomocy społecznej, który wszedł w życie od 1 stycznia 1998 r., a który zobowiązywał ośrodki pomocy społecznej do zatrudnienia jednego pracownika socjalnego na każde 2000 mieszkańców, nie mniej jednak niż 3 pracowników? O ile wiadomo, w budżecie na rok 1998 były środki na ten cel. Czy zadanie to zostało wykonane, czy nie? Czy to zadanie będzie wykonane w roku 1999? Według budżetu na rok 1999 nie ma ono najmniejszych szans realizacji. Istnieje oczywiście wytłumaczenie tak skandalicznych propozycji dla pomocy społecznej. Wytłumaczeniem jest reforma samorządowa. Analiza projektu budżetu państwa wskazuje, że rząd postanowił radykalnie zmniejszyć wydatki socjalne, licząc na to, że brakujące środki zapewnią gminy i powiaty. Pozostaje tylko odpowiedź na pytanie: Z jakich źródeł miałyby pochodzić te środki? Pytanie jest retoryczne. Wiemy, że samorządy nie mają i nie będą miały na to pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-25.11" who="#PosełMaciejManicki">Kolejnym tematem, na który warto zwrócić uwagę, są wydatki na politykę zatrudnienia. Dochody z Funduszu Pracy zaplanowano w wysokości 5,9 mld zł, z czego z dotacji budżetowej 838 mln zł. Tak radykalny spadek dotacji wynika z sytuacji w bieżącym roku, gdzie planowane wydatki na zasiłki, bez ZUS, w wysokości 3,1 mld zł wykorzystano w wysokości 1,9 mld zł. W tym momencie pytanie do ministra finansów, pana premiera Balcerowicza: gdzie się podziało owe 1,2 mld zł w roku 1998, skoro nie przeznaczono tych środków na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu?</u>
          <u xml:id="u-25.12" who="#PosełMaciejManicki">Warto, będąc przy kwestiach zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu, zwrócić uwagę na dwie kwestie.</u>
          <u xml:id="u-25.13" who="#PosełMaciejManicki">Po pierwsze, w związku z proponowanymi lub realizowanymi programami restrukturyzacyjnymi zaniżona wydaje się kalkulacja zasiłków i świadczeń przedemerytalnych, mimo że kalkulacja ta przewiduje średniorocznie ok. 150 tys. świadczeniobiorców. Obecnie zasiłki i świadczenia pobiera ok. 110 tys. osób. Zastanowienia wymaga więc to, czy wzrost o 40 tys. osób rzeczywiście zostanie odnotowany.</u>
          <u xml:id="u-25.14" who="#PosełMaciejManicki">Drugi element, na który warto zwrócić uwagę, to fakt, iż proponowane wydatki na aktywizację absolwentów nie wzrastają w oczekiwanym tempie. Refundacje na wynagrodzenia dla absolwentów wzrastają nominalnie o 11%, a na stypendia o 8,4%. Tak więc w pierwszym wypadku mamy do czynienia z niewielkim realnym wzrostem, natomiast jeśli chodzi o stypendia - tego wzrostu nie odnotowujemy. Jeśli dodamy do tego spadek nakładów na niezwykle ważną i pożyteczną instytucję, jaką są Ochotnicze Hufce Pracy, i to spadek o blisko 25%, co uniemożliwi aktywizację społeczną i zawodową kilku tysięcy młodych ludzi, wobec których te procesy zostały rozpoczęte, nie może to w żadnym wypadku budzić zadowolenia.</u>
          <u xml:id="u-25.15" who="#PosełMaciejManicki">W uzasadnieniu do projektu ustawy budżetowej bardzo wyraźnie postawiony jest problem wzrostu liczby ludności w wieku produkcyjnym, który w okresie najbliższych 3 lat przekroczy ogółem 650 tys. osób. Nie ma to jednak żadnego odzwierciedlenia w projekcie budżetu. Niepokojące jest również podejście do kwestii lokalnych i regionalnych rynków pracy. Środki na inwestycje infrastrukturalne w gminach uznanych za zagrożone szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym spadają realnie w stosunku do bieżącego roku o ponad 31%, a środki na regionalne programy restrukturyzacyjne zmniejszają się realnie o 4%. Warto zwrócić uwagę na to, że środki te były wykorzystywane w sposób niezwykle efektywny w tzw. starych regionach przemysłowych i obszarach postpegeerowskich.</u>
          <u xml:id="u-25.16" who="#PosełMaciejManicki">Tyle uwag do projektu ustawy budżetowej, który musi zostać w sposób istotny przepracowany w komisjach i, na ile to będzie możliwe, poprawiony w tych miejscach, na które wskazywałem w swoim wystąpieniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-25.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Wierchowicza z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poprzednia koalicja SLD-PSL, jak mówiła, że bierze, to zabierała, jak mówiła, że daje, to mówiła. Tego na pewno nie można powiedzieć - stary numer, ale prawdziwy - o obecnej, zwartej, wzmocnionej ostatnimi zdarzeniami koalicji Akcja Wyborcza Solidarność - Unia Wolności.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: Daje, a później zabiera.)</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PosełJerzyWierchowicz">Z uznaniem należy przyjąć ustalone przez rząd priorytety w postaci zwiększenia nakładów na wymiar sprawiedliwości, bezpieczeństwo publiczne i w ślad za tym - propozycje budżetowe przedłożone przez pana premiera Balcerowicza. Wszyscy jesteśmy zaniepokojeni stanem bezpieczeństwa publicznego, czujemy się zagrożeni na ulicach, w domach; nie czujemy się bezpiecznie w naszym kraju. Społeczeństwo nie przyjmuje do wiadomości, i słusznie, uspokajających sygnałów, że poziom przestępczości w Polsce jest niższy niż w innych krajach, także Europy Zachodniej, gdyż w tej sprawie liczy się subiektywne odczucie obywateli, a jest ono negatywne. Podstawowym obowiązkiem państwa jest zapewnienie obywatelom bezpieczeństwa zewnętrznego i wewnętrznego. W sprawie bezpieczeństwa zewnętrznego działamy wspólnie i zgodnie, w sprawie bezpieczeństwa wewnętrznego działać musi przede wszystkim rząd i parlament.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#PosełJerzyWierchowicz">Rząd proponuje satysfakcjonującą wysokość nakładów na resort spraw wewnętrznych, na Policję. Myślę, że w Policji poprawi to stan kadrowy i techniczny. Miejmy nadzieję, że ustaną żenujące wieści np. o tym, iż policja nie może dojechać na miejsce zdarzenia, wypadku, ponieważ nie ma benzyny na dojazd. Oczywiście w tym jednym budżecie nie załatwi się wszystkich potrzeb resortu spraw wewnętrznych czy Policji, ale uważam, że jest to krok naprzód, ku zdecydowanej poprawie. I teraz głównie od Policji należy oczekiwać poprawy jej skuteczności, sprawności, a głównie wykrywalności przestępstw, gdyż są tu olbrzymie rezerwy. I na to, Wysoki Sejmie, liczymy.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#PosełJerzyWierchowicz">Stan bezpieczeństwa publicznego i poczucie bezpieczeństwa obywateli są także nierozerwalnie związane ze stanem, z kondycją sądownictwa i prokuratury, a te nie są dobre. Obywatele słusznie mają już dosyć utrudnień w dostępie do sądu, które uwidaczniają się w wielomiesięcznym, a czasami wieloletnim oczekiwaniu na rozprawę, rozstrzygnięcie sprawy, wydanie wyroku. Zatory w sądach, w prokuraturach, brak szybkiej reakcji wymiaru sprawiedliwości, prokuratury, policji na fakt popełnienia przestępstwa rodzi wśród obywateli słuszne przekonanie o bezkarności wszystkich, którzy łamią, naruszają prawo. Jest to bardzo niebezpieczne zjawisko. Rząd premiera Buzka, jak widzę, jest zdeterminowany, by takie postrzeganie tejże funkcji państwa diametralnie zmienić. Należy zrobić wszystko, by sądy, prokuratury zaczęły działać sprawnie i skutecznie. Ostatnio otrzymaliśmy wyraźny sygnał alarmowy z Międzynarodowego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, gdzie Polska jako państwo przegrała kilka postępowań wytoczonych przez polskich obywateli, którzy nie mogli się doczekać na wydanie wyroku przed polskim sądem w rozsądnym terminie. Rząd słusznie nie lekceważy tego sygnału. Proponowane w tym budżecie nakłady na wymiar sprawiedliwości, prokuraturę, znacznie przewyższają poziom nakładów w ubiegłym roku i, co ważne, zdecydowanie wzrastają ponad poziom inflacji.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#PosełJerzyWierchowicz">A jednak najlepsze przepisy karne - myślę tutaj o przepisach karnych w postaci kodeksów, które weszły w życie 1 września - bez należytego wsparcia w postaci stworzenia odpowiednich warunków pracy dla ludzi, którzy te przepisy wprowadzają, którzy je stosują, nie zapewnią ich właściwego działania. Potrzebna jest dbałość o sędziów, o prokuratorów, a także o personel administracyjno-pomocniczy sądów i prokuratur. I o tym także rząd pamięta. Myślę tutaj o rządowym projekcie ustawy o pracownikach sądów i prokuratur, który trafia właśnie do laski marszałkowskiej; ustawa ta nareszcie zapewni właściwy status, przede wszystkim materialny, tej jakże ważnej grupie zawodowej. I sądzę, że w tej sprawie można liczyć na parlament, na to, że ustawa ta zostanie szybko uchwalona, tak by ustawowo zagwarantowane wyższe uposażenie ta grupa zawodowa otrzymała już na początku przyszłego roku. Pozostaje jeszcze sprawa wynagrodzenia dla kuratorów, którą rozpoczęliśmy przy opracowywaniu ubiegłorocznego budżetu, a która do dzisiaj nie została jeszcze, jak państwo wiecie, pomyślnie zakończona.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#PosełJerzyWierchowicz">Sądzimy także, iż proponowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości zmiany w strukturze organizacyjnej sądów i prokuratur są słuszne. Nie mają racji ci, którzy domagają się, by siatka organizacyjna sądów i prokuratur pokrywała się z nową mapą administracyjną kraju. Sądzę, że nie ma takiej potrzeby. Wiązałoby się to z likwidacją kilkudziesięciu sądów wojewódzkich, z tworzeniem kilkuset sądów powiatowych, a to wszystko pochłonęłoby pieniądze, które są potrzebne przede wszystkim na nowe etaty w sądownictwie, wymiarze sprawiedliwości, na podwyżki wynagrodzeń dla wszystkich zatrudnionych w sferze trzeciej władzy. Nie ma powodów, by zmieniać obecną siatkę organów trzeciej władzy. Każda likwidacja sądu, likwidacja prokuratury powodowałaby oddalenie urzędu od obywatela, a więc byłaby zaprzeczeniem idei reformy administracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#PosełJerzyWierchowicz">Obecny układ sądów i prokuratur kształtował się na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat. Obywatele się do niego przyzwyczaili, zaakceptowali i nie ma żadnych powodów, by zmieniać obecne siedziby sądów i prokuratur oraz zakres obszaru ich działania. Nie należy robić zmian tylko po to, by zrobić zmiany. Przypomnę, że także w II Rzeczpospolitej siatka sądów, prokuratur nie pokrywała się z mapą administracyjną kraju i było to funkcjonalne, akceptowane rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#PosełJerzyWierchowicz">I na koniec mam pytanie, Wysoka Izbo, czy propozycje budżetowe rządu w zakresie bezpieczeństwa publicznego i wymiaru sprawiedliwości pozwolą na przełamanie kryzysu panującego w tych dziedzinach? Moim zdaniem pozwolą na zdecydowane poprawienie sytuacji. Cieszy jasne postawienie przez rząd priorytetów: poprawienie sytuacji wymiaru sprawiedliwości oraz w sferze bezpieczeństwa publicznego. Należy mieć nadzieję, iż w przyszłych budżetach te priorytety zostaną utrzymane, co pozwoli na normalizację sytuacji - obywatele w naszym kraju będą mieli poczucie bezpieczeństwa i pewność, że każdy, kto naruszy prawo, spotyka się z należytą karą. Proces naprawy został więc rozpoczęty. Oby również został przez ten rząd i przez ten parlament zakończony, w co głęboko wierzę. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Sawickiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełMarekSawicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pragnę poinformować Wysoką Izbę, że drugi plan wicepremiera Leszka Balcerowicza, mający na celu schładzanie gospodarki, daje wyniki. Polska gospodarka rozwija się coraz słabiej, przyrost płac w gospodarce narodowej, a zwłaszcza w sferze budżetowej, jest coraz niższy, relacja płac sfery budżetowej do płac w sferze produkcji obniża się do wskaźnika najniższego od lat, dynamicznie rosną ceny leków, usług komunalnych, dramatycznie zmniejszają się środki wsparcia budownictwa mieszkaniowego, zmniejszają się nakłady na inwestycje zwłaszcza w ochronie zdrowia, rolnictwie, ochronie środowiska. Rosną natomiast wydatki na szkolenia i działania propagandowe, np. na utrzymanie urzędników w Ministerstwie Spraw Zagranicznych o ponad 21%. Szczególnie drastycznie pogarsza się sytuacja rolnictwa i ludności rolniczej. Ten dział gospodarki jest przedmiotem dyskryminacji realizowanej z całą konsekwencją. Tak było w latach 1990–1992 i tak jest obecnie. Już w roku bieżącym wobec obcięcia środków na na Agencję Rynku Rolnego nie ma pieniędzy na interwencyjny skup żywca wieprzowego. Jednocześnie rząd nie podjął działań, aby wyeliminować import mięsa, co owocuje spadkiem cen skupu o ponad 1/3 w stosunku do początku tego roku. Ceny płacone rolnikom za zboże w br. są niższe niż w roku ubiegłym o ponad 1/4. Spadły ceny ziemniaków i żywca wołowego. Rosły natomiast systematycznie i wyłącznie ceny płacone przez rolników za nawozy, paliwo, energię i inne środki do produkcji rolnej. „Rzeczpospolita” z 30 października podaje, że ceny produktów rolnych, tych najważniejszych, a więc zboża, żywca, w porównaniu do cen z 1957 r., a średnia płaca jest porównywalna, są 3-krotnie niższe niż ówczesne ceny w tzw. skupie obowiązkowym, a cena pszenicy jest 10-krotnie niższa od ceny płaconej wówczas na wolnym rynku.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PosełMarekSawicki">Wysoki Sejmie! Rząd, nie dostrzegając dramatycznej sytuacji ekonomicznej ludności rolniczej i bliskiej perspektywy upadku gospodarstw, wychodzi z projektem budżetu na 1999 r. przewidującym po raz drugi z rzędu realne zmniejszenie wydatków na ten dział gospodarki. Jeszcze w roku 1998 wydatki budżetowe na rolnictwo, łącznie z dopłatami do kredytów rolnych i dotacją na Agencję Rynku Rolnego, stanowiły 0,69% rocznego produktu krajowego brutto, a w 1999 r. - już tylko 0,44%. Aby osiągnąć poziom finansowania potrzeb rolnictwa, jaki zapewniała poprzednia koalicja PSL-SLD w ostatnim budżecie przez nas przygotowanym z 1997 r., na potrzeby rolnictwa w budżecie roku 1999 rząd musiałby wydatkować, przeznaczyć nie 2,6 mld zł, lecz 4,1 mld zł. Chodzi więc o różnicę rzędu 1,5 mld zł, to jest 15 bln starych złotych.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PosełMarekSawicki">Obecny rząd rząd realizuje politykę już nie destrukcji w rolnictwie, ale strukturalnego wyniszczania rolnictwa, gdyż proponuje szczególnie głębokie zmniejszenie wydatków na postęp biologiczny w produkcji roślinnej (o 30% realnie), na postęp biologiczny w produkcji zwierzęcej (o 25%), na nawozy wapniowe (o ponad 30%), na doradztwo rolnicze (o ponad 15%). Generalnie - jeśli wyłączyć jedną pozycję, na którą przewidziano zwiększenie środków, to jest na Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - wydatki bieżące zmniejszają się realnie o około 30%. Przypomnijmy, że w budżecie na rok bieżący rząd tej koalicji zapisał obniżenie tych wydatków o około 23% w stosunku do roku 1997. Wobec tego retoryczne chyba pozostaje pytanie, do czego zmierza rząd Akcji Wyborczej Solidarność-Unii Wolności w zakresie polityki rolnej.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#PosełMarekSawicki">Do pełnego obrazu trzeba dodać, że nakłady budżetowe na inwestycje związane z rolnictwem zmniejszają się realnie o ponad 60%, a dopłaty do oprocentowania kredytów rolnych - o około 15,5%. Czyżby to była zapowiedź inicjacji kuli śniegowej, o której mówił przed chwilą pan poseł Goryszewski?</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#PosełMarekSawicki">Wobec niekorzystnego rozwarcia cen w rolnictwie, skutkującego gwałtownym pogorszeniem opłacalności zarówno podstawowej produkcji roślinnej, jak i zwierzęcej, powstaje pytanie, skąd rolnicy wezmą pieniądze na przeprowadzenie wiosennych prac polowych i pielęgnację roślin? Czyją żywność będą kupowali Polacy w przyszłym roku i w latach następnych? Czy rządowi chodzi o to, aby to była żywność importowana? Wczoraj na zjeździe wojewódzkim Polskiego Stronnictwa Ludowego w Bydgoszczy rolnicy z pogranicza Kujaw i Wielkopolski, ci najlepsi w kraju, prosili mnie o przekazanie panu wicepremierowi Balcerowiczowi następującego pozdrowienia: „Przetrwaliśmy sanację i okupację, przeżyliśmy Cyrankiewicza, przeżyjemy i Balcerowicza”.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#PosełMarekSawicki">Ta drastyczna, pogarszająca się sytuacja w rolnictwie zmusza do zadania pytania także premierowi Buzkowi. Jak wyglądają w świetle tego budżetu jego zapowiedzi i przysięgi składane rolnikom na Jasnej Górze podczas ostatnich dożynek?</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#PosełMarekSawicki">Nie tylko potrzeby rolnictwa zostały w projekcie budżetu potraktowane jako nieważne. Podobnie rząd traktuje potrzeby mieszkaniowe Polaków. Wsparcie z budżetu państwa zadań mieszkaniowych zmniejsza się w stosunku do roku bieżącego o około 600 mln zł, co oznacza, że dotacja do Krajowego Funduszu Mieszkaniowego będzie mniejsza o ponad 31%, a na wykup odsetek od kredytów mieszkaniowych wydatki spadną realnie o 51%. Przypominamy, że rząd zamierzał wycofać ulgę mieszkaniową w podatku dochodowym od osób fizycznych, czemu przeciwstawili się posłowie z Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#PosełMarekSawicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan premier Jerzy Buzek w dzisiejszych „Sygnałach dnia” jednym tchem wymieniał priorytety budżetu, m.in. reformy, restrukturyzację górnictwa, usuwanie skutków powodzi itd. Restrukturyzacja górnictwa wygląda tak, że już w tym roku zabrakło środków na odprawy dla górników, hałdy węgla w naszych kopalniach rosną niewspółmiernie, a ciepłownie korzystają z węgla importowanego. Liberalna polityka otwarcia na import i niszczenia polskiej produkcji i tu się potwierdza. Priorytetowe usuwanie skutków powodzi wygląda następująco: poprzednia koalicja w roku 1997 na ten cel przeznaczyła kwotę 207 mln zł, NIK uznała, że była to kwota drastycznie niska; obecna koalicja w roku 1998 poprawiła ją, zmniejszając tę kwotę o połowę - do 107 mln zł, a w budżecie na rok bieżący przewidziano kwotę zaledwie 30 mln zł, co nie wystarcza nawet na zatrzymanie już prowadzonych inwestycji. Aż ciśnie się na usta druga część wiersza: Nową przypowieść Polak sobie kupi, że i przed szkodą, i po szkodzie głupi.</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#PosełMarekSawicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kończąc to wystąpienie, pragnę podkreślić, że jest to budżet jeszcze gorszy od obecnego, po którego uchwaleniu pan premier mówił, iż jest to pierwszy znaczący sukces obecnej koalicji, chociaż jeszcze przed jego uchwaleniem i później w trakcie realizacji koalicja do jego ojcostwa się nie przyznawała. Mam nadzieję, że ten budżet, mimo że tak zły, sierotą nie będzie i że obecna koalicja bierze za niego pełną odpowiedzialność. Potwierdził to, co prawda, wicepremier Balcerowicz, chyba że znów - tak jak w przypadku ustawy podatkowej, wobec jej odrzucenia - pan premier powie, iż budżet tworzony był w wielkim pośpiechu i stąd wielkie niedoróbki i niezrozumienie wewnątrz koalicji.</u>
          <u xml:id="u-29.10" who="#PosełMarekSawicki">Panie Marszałku! Patrząc na puste ławy, zarówno rządowe, jak i koalicyjne - cóż to jest, ilu członków liczy rząd? - nie przypominam sobie, żeby przy kolejnych dyskusjach budżetowych w poprzedniej koalicji ławy rządowe były tak puste.</u>
          <u xml:id="u-29.11" who="#PosełMarekSawicki">Zadaję wam pytanie: Czy rzeczywiście już ustaliliście ostateczny kształt tego budżetu i ta dyskusja jest wam niepotrzebna? Jeśli tak, to niech wam wystarczy odwagi do złożenia wniosku o przejście od razu do drugiego czytania i dajmy sobie spokój z zabawą w dyskusję nad budżetem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Romana Jagielińskiego, nie zrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PosełRomanJagieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zastanawiam się, czy powinienem tak się zwracać do Wysokiej Izby, bo dzisiaj po raz pierwszy usłyszałem z tej mównicy, że jesteśmy wysoką salą. Myślę, że jest to nowy język, który zaczyna panować na tej sali, ale jestem przywiązany do tradycji, więc zwracam się do szanownego państwa: Wysoka Izbo. Proszę też o rzetelną ocenę tego, co powiem, dlatego że chcę odnieść się do projektu budżetu przedstawionego przez rząd na 1999 r. rzetelnie i po chrześcijańsku. Po chrześcijańsku m.in. dlatego, że uczestniczyłem w dorocznym święcie dziękczynienia na Jasnej Górze i słyszałem wypowiedzi dwóch przedstawicieli rządu: premiera Jerzego Buzka i ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej Jacka Janiszewskiego. I tak, jak się odnoszę, to rzetelnie mogę powiedzieć, że chyba tutaj popełnia się grzech, i to ciężki. Kiedyś będzie rozgrzeszenie. Myślę, że rozgrzeszenie dzisiaj, w imię tego, że to poprzednicy - a często jest to jeszcze z tym utożsamiane - nie jest już aktualne, gdyż trzeba je odnosić do 12 miesięcy funkcjonowania tej koalicji. I tak jak zapowiadałem, jestem przychylny dla intencji, ale przy tym muszę rzetelnie powiedzieć, że przychylność przychylnością, a ocena jest oceną.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PosełRomanJagieliński">Na pewno projekcje są właściwe, bo deficyt budżetowy jest utrzymany w reżimie wymaganym przez instytucje międzynarodowe, bo mamy przychody, także przychody z prywatyzacji. Ale przed jedną rzeczą przestrzegam, żeby nie popełnić ciężkiego grzechu wobec narodu polskiego. Dzisiaj w Radiu Biznes usłyszałem, że aktywa kapitału zagranicznego w polskich bankach komercyjnych przekraczają już 44%. Jeśli w dalszym ciągu będziemy w ten sposób prywatyzować, bilansując oczywiście budżet i przychody, wyprzedając przede wszystkim banki, to te aktywa mogą niebawem przekroczyć poziom 70%, a nawet wynosić więcej. I wtedy jednoznacznie trzeba stwierdzić: kto rządzi kapitałem, kto kontroluje finanse publiczne i finanse bankowe, ten rządzi gospodarką, a jeśli rządzi gospodarką, to może też wpływać na osłabienie tożsamości państwowej i narodowej.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#PosełRomanJagieliński">Chciałbym też zwrócić uwagę na fakt utrzymywania reżimu inflacyjnego kosztem polskiej wsi, a przede wszystkim rolnictwa. Tak jest w 1998 r., proszę też popatrzeć na rok 1999. Średnioroczna inflacja 8,5%, wzrost cen na artykuły żywnościowe 6,5%; przy inflacji grudzień do grudnia 8,1%, taki sam - 6,5% - wzrost cen na artykuły żywnościowe. I oczywiście jest tego pochodna - spadek dochodów w polskim rolnictwie, zauważalny w wyraźny sposób (mówili o tym nie tylko posłowie opozycji, ale także posłowie koalicji), spadek dochodów rolników, producentów rolnych. To samo będzie w 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#PosełRomanJagieliński">I to jest to, co mówił pan poseł Łopuszański - dysparytet dochodów, to jest 43:100, oczywiście na niekorzyść rodzin rolniczych. I dostąpiliśmy jeszcze tego zaszczytu, że następuje wzrost kosztów produkcji na przykład z powodu podniesienia podatku akcyzowego od paliw. 10, 5, 5 i 5, 5 i 5 - razem 35%. Ten podatek akcyzowy będziemy płacić nie tylko pośrednio, kupując dobra konsumpcyjne, ale przede wszystkim nabywając środki produkcji.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#PosełRomanJagieliński">Następna rzecz, trochę nie zauważana, to ograniczenie subwencji do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych tytułem pokrycia różnicy w poziomie odpłatności za ubezpieczenia zatrudnionych w rolnictwie. Dochodzenie miało być okresowe, żeby się wszyscy do tego przygotowali. W tym roku, 1998, 38%; 40% w 1999 r.; 42% w 2000 r. i pełne 45%, gdybyśmy zachowali ten układ ubezpieczenia, w roku 2000. Dziś rząd nam funduje stawkę ubezpieczenia w wysokości 45% dla wszystkich, którzy zatrudniają pracowników w rolnictwie, tych zakładów, które są własnością skarbu państwa, dla tych, którzy administrują, tych, którzy są dzierżawcami, czy tych, którzy zdecydowali się intensyfikować rolnictwo. Tytułem zwrotu - skąd? Stawiam więc pytanie retoryczne, bo wiem, że odpowiedzi dziś nie uzyskam: czy temu rządowi zależy na tym, żeby wykończyć także to rolnictwo, które daje szansę na to, aby w przyszłości, w zintegrowanej Unii Europejskiej polskie rolnictwo było konkurencyjne? Takich symptomów nie widzę. Zresztą mówił o tym także pan poseł Berdychowski, przedstawiciel układu koalicyjnego.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#PosełRomanJagieliński">Chciałbym też powiedzieć, że nie zauważyłem, aby w ciągu 12 miesięcy rząd zdecydował się na prorozwojową politykę rolną. W dalszym ciągu jest prosocjalna. Gdy bowiem patrzę na nakłady wzrastające w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, to z jednej strony się cieszę, ale z drugiej strony zastanawiam się, jak wygospodarowujemy tak ogromne pieniądze, bez zróżnicowania odpłatności składki, z częstszą możliwością wygospodarowania pieniędzy na prorozwojową gospodarkę. Ja uważam, że powinniśmy postąpić w taki sposób: tym, których nie stać dzisiaj na opłacenie składki, opłacić ją w całości; jeśli będziemy prowadzili w rolnictwie politykę prorozwojową, to część rolników będzie miała określone dochody i będzie mogła tę składkę, porównywalną do składki w zawodach pozarolniczych, w pełni opłacać. Wszystko to pod warunkiem, że dostaniemy też odpowiednie apanaże przy przejściu na emeryturę czy, w wypadku utraty zdrowia, na rentę. Takiej koncepcji w tym przedłożeniu budżetowym nie zauważyłem.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#PosełRomanJagieliński">Następna sprawa, podatku od wartości dodanej.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#PosełRomanJagieliński">Kolejna sprawa: w jaki sposób zagospodarować nadwyżki. Może byśmy pomyśleli, że tych nadwyżek mamy permanentnie od 3 lat sporo i moglibyśmy część środków wygospodarować tak, żeby subwencjonować eksport lub ewentualnie zagospodarować część tych produktów w postaci dolewu etanolu, co zresztą rząd zapowiada.</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#PosełRomanJagieliński">Ograniczenie wsparcia infrastruktury. A w zasadzie jest tylko zapowiedź, że będziemy mieli 40 mln dolarów pożyczki z Banku Światowego na ograniczenie bezrobocia i wsparcie infrastruktury. Zapowiedź, że będzie to dopiero w drugiej połowie - a co w pierwszej połowie? Przecież już i tak wygenerowaliśmy dodatkowe bezrobocie na wsi w związku z ograniczeniem inwestycji infrastrukturalnych na wsi. Po pierwsze, nie poprawiamy tych warunków życia, a po drugie - przecież tam, przy tych inwestycjach infrastrukturalnych, byli także zatrudnieni mieszkańcy wsi i tego przyrostu zatrudnienia nie widać.</u>
          <u xml:id="u-31.9" who="#PosełRomanJagieliński">W związku z tym, że nakładów na ten obszar jest mało, nie wyobrażam sobie także możliwości przystosowania tego sektora, tejże naszej wsi do zagospodarowania środków pomocowych takich jak z funduszu PHARE czy też takich jak SAPARD, który wejdzie w 2000 r. Nikt nam przecież tych pieniędzy w postaci 100% na nasze inwestycje nie da. Będzie tylko propozycja, że może uzyskamy w proporcji 3:1, a może w proporcji 1:1, wtedy będzie 50% naszych środków i 50% środków pomocowych.</u>
          <u xml:id="u-31.10" who="#PosełRomanJagieliński">Chciałbym jeszcze raz podkreślić - i zaapelować do koalicji, do rządu - że omawiany dzisiaj projekt budżetu zabija także albo osłabia intencje w zakresie najlepszego rolnictwa. Tego rolnictwa, które, jak powiedział mój przedmówca, kumuluje się w Wielkopolsce, w regionie kujawsko-pomorskim, a które było wzorcem w początkowych latach XX w. i jest wzorcem dzisiaj jako to, które potrafi dać sobie radę w układzie konkurencyjnym. Obecnie traci ono płynność finansową, wręcz zadłuża się. Zadłuża się często już nie w bankach polskich, lecz kupując środki produkcji sprzedawane za marki, a później, przy trudnościach ze spłatą, następuje odsprzedaż ziemi - często odsprzedaż ziemi podmiotom, w których kapitał jest obcy, w których osoby fizyczne mają obywatelstwo polskie, ale także drugi paszport, na ogół niemiecki.</u>
          <u xml:id="u-31.11" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: Co na to rząd?)</u>
          <u xml:id="u-31.12" who="#PosełRomanJagieliński">I teraz sprawa ogólna, panie marszałku...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przekroczył pan znacząco limit czasu. Nie mogę panu pozwolić na kontynuowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełRomanJagieliński">... to jest sprawa negatywnego wpływu na naszą gospodarkę. Przecież jeśli nie możemy mieć dobrego popytu w układzie prorozwojowym, w układzie rolnictwa, to jest to także zabójcze dla małej i średniej przedsiębiorczości, o której pan premier Balcerowicz tak często mówi. Jest to również zabójcze dla dużych firm, które dzisiaj restrukturyzujemy, m.in. Ursusa. Ursus dzisiaj nie może sprzedać nawet 10 tys. ciągników, bo nie ma popytu.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: Co wy robicie, panowie?)</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#PosełRomanJagieliński">W pierwszym półroczu nastąpił spadek sprzedaży ciągników o 55%, kombajnów - o 40%.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Zakrzewski: Sprzeda się, spokojnie.)</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#PosełRomanJagieliński">Mógłbym o tym mówić także w przełożeniu na inne uwarunkowania.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Zakrzewski: Sprzedali stocznię, sprzedadzą i Ursus. Co to za problem?)</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#PosełRomanJagieliński">W związku z tym proszę o przeanalizowanie jeszcze raz tego budżetu i przesunięcie środków z rezerw budżetowych na prorozwojową politykę dotyczącą obszarów wiejskich i polskiego rolnictwa. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Tomasza Szyszko z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełTomaszSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym powiedzieć, rozpoczynając dyskusję nad kształtem tegorocznego budżetu w imieniu Zespołu Chrześcijańsko-Narodowego, że wydaje mi się, iż jeśli chcemy podjąć taką właśnie dyskusję, musimy najpierw postawić sobie parę zasadniczych pytań.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PosełTomaszSzyszko">Po pierwsze, jakie są podstawowe priorytety i cele polityki gospodarczej określone w tym budżecie? Następnie, jakich narzędzi należałoby użyć, by cele te zrealizować? I wreszcie, jakie mogą być skutki uboczne wykorzystywania tych, a nie innych instrumentów dla całej gospodarki naszego państwa.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#PosełTomaszSzyszko">Odnosząc się do podstawowych, długookresowych celów gospodarczych obecnej koalicji rządowej, jakimi są: utrzymanie wysokiego tempa wzrostu gospodarczego, stopniowa poprawa sytuacji na rynku pracy, stabilizacja sytuacji makroekonomicznej kraju czy to, co w naszej ocenie jest kwestią najistotniejszą, która jest kryterium podstawowym, a więc poprawa sytuacji ekonomicznej polskich rodzin, chciałbym powiedzieć, że trzeba zdawać sobie sprawę, iż implikuje to czy każe rozważyć pewne korekty podstawowych narzędzi polityki gospodarczej albo, przede wszystkim może, polityki fiskalnej, tak aby te cele osiągnąć. Oczywiście mamy świadomość, że wręcz fundamentalna, zasadnicza przebudowa sfery społecznej, jakiej podjęła się obecna koalicja - polegająca na czterech wielkich reformach całej sfery społecznej, a więc reformie emerytalnej, służby zdrowia, edukacji - jest właśnie instrumentem realizacji przyjętych założeń. Do tego należy dodać restrukturyzację przemysłu ciężkiego, rozbudowę infrastruktury, wzrost nakładów na naukę i edukację oraz bezpieczeństwo i obronę narodową. To jest właśnie pełen katalog priorytetów, które w przyszłości mają zaowocować i sprostać niełatwym wyzwaniom.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#PosełTomaszSzyszko">Jeżeli chcielibyśmy sfinansować tak ogromne zadania właśnie w tym roku, przez ten budżet, to oczywiście byłoby to bardzo trudne. Widać w tej chwili, że realizacja niektórych celów przedstawionych wcześniej w programie Akcji Wyborczej musi być rozłożona na lata. I stąd pewna korekta dotycząca obszarów inwestycji czy wydatków bieżących. Rozumiemy takie stanowisko, w którym niestety z pewną dezaprobatą odnoszono się do zmian w polityce podatkowej, związanej z polityką prorodzinną oraz z polityką, która miała stymulować wzrost nakładów na budownictwo mieszkaniowe. Choć w tym roku zawarliśmy tutaj pewien kompromis, to wydaje mi się, że w następnych latach, co roku, raz jeszcze w przyszłym roku, i w kolejnym, będziemy tę sprawę stawiać. Jeżeli w tej kadencji Sejmu nie udałoby się tego zrealizować... Sadzę, że jest to tak fundamentalne wyzwanie, że jest to na pewno praca na lata. Wydaje mi się, że fakt niezrealizowania tego w kategoriach jednorocznego budżetu jest przejawem dość takiego krótkowzrocznego myślenia. Tymczasem zaproponowany pakiet reform, jak i zaproponowana polityka prorodzinna mają skutki długookresowe. To właśnie ta polityka w przyszłości utrwali wzrost gospodarczy, stabilizację makroekonomiczną i spowoduje znaczną redukcję wydatków budżetowych, a przede wszystkim odwróci niekorzystne tendencje demograficzne.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#PosełTomaszSzyszko">Chciałbym pozwolić sobie na chwilę krytyki w związku pewną nieprawdą, przedstawioną tu z pobudek politycznych, czy wręcz z kłamstwem. My nie sprzedaliśmy polityki prorodzinnej w żadnym układzie koalicyjnym.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#PosełTomaszSzyszko"> O tym świadczy chociażby fakt, że na politykę prorodzinną będzie dodatkowo przeznaczone około 70 mln zł więcej, niż było to przewidziane w pierwotnym przedłożeniu rządowym. W związku z tym jest pytanie: jak te wszystkie ważne cele polityki gospodarczej można sfinalizować?</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#PosełTomaszSzyszko">Teraz chciałbym podzielić się paroma refleksjami dotyczącymi pewnych działań związanych z prywatyzacją. Oto w zasobach skarbu państwa pozostają wciąż bardzo poważne aktywa w postaci zgromadzonego majątku, za które, w drodze prywatyzacji, można by z powodzeniem sfinansować część koniecznych zmian, jako że zmiany te przede wszystkim mają charakter krótkoterminowy. Jednorazowy zastrzyk prywatyzacji wydawałby się najodpowiedniejszy do tego sfinansowania. Wydaje mi się, że trzeba się temu zagadnieniu bardzo poważnie przyjrzeć i że trzeba skończyć z taką dość niefrasobliwą czasami formułą pozbywania się tych zasobów w chwili obecnej, często w dość trudnej sytuacji, jaka panuje na rynkach finansowych, czasami po niezbyt dobrej cenie. Wydaje mi się, że powinniśmy to prywatyzować i wprowadzać na rynek wtedy, gdy rozpoczną działania w Polsce nowe podmioty dysponujące odpowiednimi zasobami - takimi, jakimi będą fundusze emerytalne. W ten sposób przynajmniej część zasobów „utraconych” przez budżet na skutek bardzo istotnych reform zapracuje na ich sfinansowanie.</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#PosełTomaszSzyszko">Myślę, że podobną refleksję, jeżeli odnosilibyśmy się do bardzo trudnej, wręcz kryzysowej sytuacji na świecie, moglibyśmy przedstawić odnośnie do prywatyzacji banków. Wierzę, że polityka naszego rządu doprowadzi do tego, że jednak większa część rynku bankowego czy usług bankowych pozostanie w paru silnych grupach, w których będzie dominował nasz rodzimy kapitał.</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#PosełTomaszSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dyskutując na tym forum o kształcie przyszłorocznego budżetu oraz kierunkach zmian w całej gospodarce, należy również, jak sądzę, odnieść parę uwag do polityki monetarnej w w związku z prognozą bilansu płatniczego Polski. Tu oczywiście są takie poglądy, że gdy analizujemy przedłożone dokumenty, nie sposób oprzeć się wrażeniu, że niektórzy autorzy, kształtując podstawowe parametry makroekonomiczne, dokonali prostej eksploracji panujących obecnie tendencji, nieznacznie je tylko modyfikując w obliczu narastającego kryzysu w Azji, Ameryce Południowej i Rosji. Niektórzy mówią, że jest to przedstawienie zbyt optymistycznych prognoz, mnie zaś brakuje również spojrzenia jakby od innej strony: że kryzys zagraniczny również ograniczył popyt zewnętrzny na polskie towary. Nie mogę powiedzieć, że znalazły się tu instrumenty służące do pobudzania działalności czy pewnej polityki proeksportowej u źródła, czyli wspierania naszych przedsiębiorstw. Tego niestety nie mogę tutaj odnaleźć. Zamiast oczekiwanej równowagi w obrotach bieżących, a przynajmniej trendu umożliwiającego osiągnięcie takiego stanu w najbliższych latach, otrzymujemy prognozę pogłębiającego się deficytu. W tej sytuacji niekorzystne saldo obrotów bieżących musi być równoważone obrotami finansowymi i kapitałowymi, jednakże napływ kapitału w postaci inwestycji portfelowych jest nie tylko niepewny w perspektywie pogłębiającego się kryzysu i wycofywania się inwestorów, ale również może rodzić poważne niebezpieczeństwa. Inwestycje bezpośrednie w Polsce to główna pochodna procesu prywatyzacji, często po zaniżonych cenach, najlepszych polskich przedsiębiorstw - których lista siłą rzeczy staje się coraz krótsza - a tylko w niewielkim stopniu rezultat nowych przedsięwzięć w istotny sposób zwiększających potencjał gospodarczy. W ten sposób równowaga bilansu płatniczego jest co prawda osiągalna, lecz za cenę silniejszego uzależnienia gospodarki narodowej od obcego, często spekulacyjnego kapitału. Można w związku z tym postawić pytanie: co się stanie, gdy zasoby skarbu państwa będą na wyczerpaniu?</u>
          <u xml:id="u-35.10" who="#PosełTomaszSzyszko">Jest jeszcze jedno poważne niebezpieczeństwo, które może się pojawić przy finansowaniu deficytu w drodze emisji krótkoterminowych papierów skarbowych. Wedle przedstawionych projekcji w przyszłym roku tzw. inwestycje portfelowe, obejmujące przede wszystkim papiery skarbowe, wzrosną blisko dwukrotnie. Taka sytuacja może jednakże zachęcić kapitał spekulacyjny, zainteresowany rosnącymi rezerwami dewizowymi Polski. Nie tak dawno - chciałem to zaznaczyć - Brazylia, dynamicznie rozwijający się kraj, w ciągu dwóch tygodni straciła 20 mld dolarów wydrenowanych z kasy państwa w trakcie spekulacyjnego ataku. Nie będę już tego wątku rozwijał, ale nad tym trzeba byłoby bardzo poważnie się zastanowić.</u>
          <u xml:id="u-35.11" who="#PosełTomaszSzyszko">Na zakończenie pozwolę sobie na polemikę z wystąpieniem pana przewodniczącego Millera. Pan przewodniczący Miller mówił, że państwo mieliście problemy z konstrukcją budżetu, z różnymi ujęciami, słupkami itd., w związku z tym mieliście problemy ze zrozumieniem tego. Być może jest tak, że macie w ogóle dużo problemów ze zrozumieniem wielu kwestii.</u>
          <u xml:id="u-35.12" who="#PosełTomaszSzyszko">Druga kwestia...</u>
          <u xml:id="u-35.13" who="#komentarz">(Poseł Józef Oleksy: E, tam.)</u>
          <u xml:id="u-35.14" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Kaniewski: To o was chodzi.)</u>
          <u xml:id="u-35.15" who="#PosełTomaszSzyszko">Ale, panowie, może skończę. Panowie nie będziecie mnie przekrzykiwali.</u>
          <u xml:id="u-35.16" who="#PosełTomaszSzyszko">Rozumiem troskę pana przewodniczącego posła Millera odnośnie do sporów w koalicji, wewnątrz rządu. Rozumiem, że dotyczy to zwłaszcza panów, którzy wychowywani byli w szkole jednomyślności, jednakowego myślenia. Chciałbym jednak powiedzieć, że wy, panowie, poszliście w poprzedniej koalicji znacznie dalej. To wy, panowie, zgłaszaliście nawzajem wotum nieufności, będąc jednocześnie w rządzie, w poprzednim czteroleciu.</u>
          <u xml:id="u-35.17" who="#PosełTomaszSzyszko">I jeszcze jedna kwestia...</u>
          <u xml:id="u-35.18" who="#komentarz">(Poseł Józef Oleksy: Ale my się tego wstydzimy.)</u>
          <u xml:id="u-35.19" who="#PosełTomaszSzyszko">Jeszcze jedna kwestia w tej polemice. Rozumiem, że pan poseł Miller ogłosił dzisiaj, że oto nastąpił kres działań reformatorskich. W tym wypadku mógłbym się raz z panem posłem Millerem zgodzić. Jednak może warto zadać pytanie, skoro już mówimy takim językiem: Kiedy był początek? Nie wiem, czy to było 13 grudnia 1981 r. Chciałbym państwa o to zapytać.</u>
          <u xml:id="u-35.20" who="#PosełTomaszSzyszko">Na zakończenie chciałbym powiedzieć, panie marszałku, Wysoki Sejmie, że wbrew tym wszystkim atakom przyszłoroczny budżet jest budżetem reform. Oczywiście po tylu latach cały czas trzeba mówić, że ten budżet jest wielkim wyzwaniem, ma sprostać wielkim reformom, które ta koalicja i ten rząd realizuje.</u>
          <u xml:id="u-35.21" who="#PosełTomaszSzyszko">Dlatego też w imieniu Zespołu Chrześcijańsko-Narodowego, który mam zaszczyt reprezentować, chciałbym poprzeć ten budżet. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Ikonowicz: Proponuję, żeby żartowali wyłącznie posłowie dowcipni.)</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu panią poseł Barbarę Blidę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PosełBarbaraBlida">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że najlepiej będzie, jeżeli na początku odniosę się do tego, co powiedział pan poseł na końcu swojego wystąpienia. A szkoda, że powiedział, bo - tak jak tu koledzy mówią - może zostawmy żarty tym, którzy potrafią to robić z polotem, dowcipnie i lekko.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#PosełBarbaraBlida"> Ja tego nie potrafię, w związku z tym, jeżeli państwo pozwolą, przejdę do meritum.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#PosełBarbaraBlida">Pan premier Balcerowicz powiedział dzisiaj - jakby we wstępie do wykładu na temat polityki budżetowej - o tym, co to jest budżet i o czym on świadczy, jeżeli chodzi o koalicję, która go przedstawia. Mówił o wielkiej potrzebie rozwoju, mówił - zanotowałam to sobie - o wyżu demograficznym, który czeka na swoje miejsce w naszym społeczeństwie. W kontekście tego mówił o potrzebie nowych miejsc pracy. Szkoda, że mówiąc o tej wielkiej potrzebie rozwoju, o wyżu demograficznym i o potrzebie nowych miejsc pracy, nie pomyślał o tym, że budownictwo mieszkaniowe może być tym, co zaspokoi lub co będzie mogło zaspokoić tę wielką potrzebę rozwoju, że zapewni ono mieszkania, w których będą mogli mieszkać nasi potomkowie z wyżu demograficznego, a także wiele nowych miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#PosełBarbaraBlida">Sięgnęłam do tego, co powiedział pan premier Buzek, kiedy wygłaszał swoje exposé. Wtedy to wystąpienie pana premiera napawało mnie wielkim optymizmem. Zabrałam wówczas głos i wyraziłam swój optymizm. Życzyłam panu premierowi dużo odwagi w realizacji programu i powodzenia. Przypomnę, o czym była wtedy mowa. Otóż pan premier Buzek w swoim exposé powiedział, że zostanie rozpoczęta realizacja narodowego programu budownictwa mieszkaniowego. Powiedział także, co to oznacza. Miało to oznaczać uruchomienie kas mieszkaniowych - tak pan premier powiedział - a rozumiem, że chodziło o kontynuację, o rozwój kas mieszkaniowych, które zostały już wcześniej wprowadzone ustawami. Mówił o zwiększeniu inwestycji, jeśli chodzi o zbrojenie terenów budowlanych. Mówił o zachęcaniu samorządów do inwestowania w budownictwo mieszkaniowe. Mówił, że przywrócony zostanie system dużych ulg w podatku dochodowym.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#PosełBarbaraBlida">A jak to, proszę państwa, wygląda dzisiaj? Po pierwszym roku... Rozumiem, że program rządu to program na cztery lata, ale ten pierwszy rok napawa mnie dużą obawą i dużą troską o to, co może być w następnych latach. Tak się jakoś zdarza, że kolejne rządy znajdują bardzo mało pieniędzy - coraz mniej pieniędzy - na budownictwo mieszkaniowe.</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#PosełBarbaraBlida">Wydaje się, że ten rok powinien być ostatnim rokiem, w którym środki przekazywane z budżetu państwa czy zaplanowane w budżecie państwa na wspomaganie rozwoju budownictwa mieszkaniowego są tak małe, że następne lata mogą być już tylko latami, w których może będziemy mówili, że przyrost środków, jakie państwo czy rząd przewiduje czy planuje na to, jest zbyt mały, ale na pewno wystąpi wzrost tych środków.</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#PosełBarbaraBlida">Stąd pozwolę sobie zwrócić uwagę na parę elementów w tym projekcie ustawy budżetowej, które mnie bardzo niepokoją. Udział PKB spadł już do bardzo niskiego poziomu - 0,4% to są już dolne strefy stanów niskich - a równocześnie był zamysł... Jestem bardzo zadowolona, i jeszcze raz wyrażę tu swoje zadowolenie, z tego, że pozostawiliśmy ulgi w podatku dochodowym. Sprawa ulg w podatku dochodowym, oczywiście nakierowanych na rozwój budownictwa mieszkaniowego, w zderzeniu z tym, co mamy w projekcie ustawy budżetowej, daje nam obraz tego, co mogłoby być, gdybyśmy te ulgi skutecznie z ustawy podatkowej wyeliminowali, nie mając niczego w zamian.</u>
          <u xml:id="u-37.8" who="#PosełBarbaraBlida">Proszę państwa, w ubiegłych latach, w poprzedniej kadencji Sejmu zostały uchwalone nowe systemy finansowania budownictwa mieszkaniowego, został stworzony Krajowy Fundusz Mieszkaniowy, z którego udzielane są preferencyjne kredyty na budownictwo czynszowe, na budownictwo na wynajem, a więc adresowane do tych ludzi, których nie stać na kupno mieszkania, na budowę domu, tego dobra, które jest dobrem podstawowym dla rodziny, ale niestety, mimo że jest to dobro pierwszej potrzeby, dobrem bardzo drogim. Tak więc dla tych ludzi stworzony został system budownictwa czynszowego, system budownictwa na wynajem, dzięki któremu powinny znajdować dach nad głową przede wszystkim rodziny stawiające swoje pierwsze samodzielne kroki w życiu.</u>
          <u xml:id="u-37.9" who="#PosełBarbaraBlida">Krajowy Fundusz Mieszkaniowy ma trochę środków na swoim koncie, a równocześnie mamy Towarzystwa Budownictwa Społecznego. Jak w najświeższym materiale Instytutu Gospodarki Mieszkaniowej jest napisane, najszybciej rozwija się dzisiaj system budownictwa TBS. W tym roku przewidywane jest oddanie około 1,5 tys. mieszkań w tym systemie. Ze spotkań, jakie mam okazję odbywać, z konsultacji z Ogólnopolskim Porozumieniem TBS wynika, że zapotrzebowanie na ten rodzaj budownictwa jest bardzo wysokie, bardzo duże. Krajowy Fundusz Mieszkaniowy jest tą instytucją, która udziela preferencyjnie oprocentowanych kredytów na to budownictwo, a po zmianie ustawy, dokonanej jeszcze przez Sejm poprzedniej kadencję, spółdzielczość mieszkaniowa może również realizować z tych kredytów budownictwo na wynajem.</u>
          <u xml:id="u-37.10" who="#PosełBarbaraBlida">Bardzo niepokojący jest, proszę państwa, dla mnie fakt, że środki dla Krajowego Funduszu Mieszkaniowego zapisane w projekcie ustawy budżetowej są bardzo niskie. Dzisiaj Krajowy Fundusz Mieszkaniowy będzie potrzebował bardzo wiele środków, ażeby wszystkie Towarzystwa Budownictwa Społecznego, które powstają i które są przygotowane do realizacji inwestycji mieszkaniowych w Polsce, mogły z niego otrzymać potrzebne środki. Krajowy Fundusz Mieszkaniowy udziela dzisiaj również kredytów preferencyjnych na uzbrojenie terenów pod budownictwo mieszkaniowe, pod budowę mieszkań TBS. W momencie kiedy sytuacja w Polsce była bardzo trudna na wielu terenach Krajowy Fundusz Mieszkaniowy mógł udzielać kredytów preferencyjnych, które w 1997 r. wprowadziliśmy, rodzinom dotkniętym powodzią, tym którzy stracili dach nad głową, a mieli możliwość odbudowy swoich domostw albo ich remontu.</u>
          <u xml:id="u-37.11" who="#PosełBarbaraBlida">Pan minister Widzyk uznał również za stosowne, ażeby w dalszym ciągu utrzymać kredyty i wspomaganie z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego rodzin dotkniętych skutkami powodzi. Doszedł więc dodatkowy tytuł obciążający Krajowy Fundusz Mieszkaniowy.</u>
          <u xml:id="u-37.12" who="#PosełBarbaraBlida">Proszę Państwa! W ubiegłym roku, w momencie kiedy częściowo zostały uwolnione ceny energii cieplnej, uznano, że również Krajowy Fundusz Mieszkaniowy będzie mógł emitować i wspomagać termomodernizacyjne procesy w małych kotłowniach osiedlowych. Chcielibyśmy, ażeby Krajowy Fundusz Mieszkaniowy mógł wszystkie te zadania realizować, ale żeby mógł je realizować, środki muszą być znakomicie większe aniżeli te, które dzisiaj są zaprojektowane w ustawie budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-37.13" who="#PosełBarbaraBlida">Proszę Państwa! Nie ma również w projekcie ustawy budżetowej środków na premie termomodernizacyjne. W ubiegłym roku rząd, likwidując dotacje do procesów termomodernizacyjnych, które jeszcze do końca 1997 r. sięgały kilku bilionów złotych, mówił, że zaproponuje nowe, lepsze, skuteczniejsze, bardziej ekonomiczne rozwiązania, bardziej przystające do nowych warunków, z jakimi mamy do czynienia (chodzi tu o warunki ustrojowe). I oto rząd przedstawił, oczywiście z dużym opóźnieniem, projekt ustawy termomodernizacyjnej, której Wysoka Izba jeszcze nie uchwaliła. Liczę na to, że w przyszłym tygodniu to zrobimy. Ale wiedząc o tym, że taka ustawa jest już przygotowana przez komisję i ma się odbyć nad nią debata - mam nadzieję, że w przyszłym tygodniu przyjmiemy ją w trzecim czytaniu - na premie termomodernizacyjne rząd nie przewidział żadnych środków w projekcie ustawy budżetowej na 1999 r. Czy miałoby to oznaczać, że ustawa będzie nie do skonsumowania przez kolejny rok? Procesy termomodernizacyjne były realizowane w Polsce przez wiele lat. Wiele budynków się dociepliło. Dzięki temu poprawił się wygląd, architektura naszych - przepraszam za żargon - blokowisk. Opomiarowano zużycie energii, a więc dano ludziom możliwość regulacji ilości poboru ciepła - taka regulacja jest szczególnie potrzebna, kiedy uwalnia się ceny energii cieplnej. Można bowiem uwolnić cenę energii cieplnej, ale nie dając ludziom możliwości regulacji ilości poboru ciepła w mieszkaniach, skazujemy ich na duże obciążenia.</u>
          <u xml:id="u-37.14" who="#PosełBarbaraBlida">Ostateczne uwolnienie cen energii cieplnej ma nastąpić 1 stycznia 1999 r. Pytam: w jaki sposób chcemy wspomóc rodziny, które zostaną skazane na zapłacenie bardzo wysokich kosztów energii cieplnej? Tego w projekcie ustawy budżetowej, niestety, nie mamy.</u>
          <u xml:id="u-37.15" who="#PosełBarbaraBlida">Skoro mówimy, proszę państwa, o narodowym programie budownictwa mieszkaniowego, to myślałam, że w ciągu roku dostaniemy chociaż jakąś zapowiedź tego programu i że będziemy mogli trochę na ten temat podyskutować. Niestety, programu tego nie przedstawiono. Niezależnie od tego, proszę państwa, budownictwo mieszkaniowe potrzebuje wsparcia przede wszystkim w tym, żeby mogło funkcjonować. Bo można postawić budynki, można je wybudować, ale żeby mogły być zasiedlone, żeby mogły żyć, trzeba doprowadzić do nich wodę, energię, odprowadzić ścieki. Do 1997 r. wspieraliśmy gminy dotacjami na wykonywanie uzbrojenia pod budownictwo mieszkaniowe. W różnych latach były to różne kwoty. Było to półtora biliona złotych, było 900 mld zł w 1997 r. Na ten rok nie przewidziano takich środków. Jest ustawa, nad którą kończy pracę Komisja Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej wspólnie z Komisją Finansów Publicznych. Powinniśmy również przewidzieć, zaprogramować środki wspomagające gminy w wykonywaniu tego, co, jeżeli chodzi o budownictwo mieszkaniowe, najważniejsze - uzbrajania terenów pod nie.</u>
          <u xml:id="u-37.16" who="#PosełBarbaraBlida">Szanowni Państwo Posłowie! Wiele mówimy o polityce prorodzinnej w ostatnich latach. Mówimy o tym w naszej Wysokiej Izbie, chcemy wprowadzać ulgi w podatku dochodowym dla rodzin, które mają więcej dzieci. Mówimy o wielu problemach rodzin, lecz bardzo mało o tym, że rodzina, ażeby się mogła prawidłowo rozwijać, musi najzwyczajniej w świecie gdzieś mieszkać. O tym dachu nad głową dla polskich rodzin bardzo mało mówimy w ramach polityki prorodzinnej. Jakby w polityce prorodzinnej zabrakło miejsca na mieszkanie.</u>
          <u xml:id="u-37.17" who="#PosełBarbaraBlida">Pan prof. Balcerowicz jest osobą bardzo skuteczną jako ekonomista i jako polityk. Niestety, czasem jest za bardzo skuteczny. Panu prof. Balcerowiczowi tak skutecznie udało się położyć na łopatki budownictwo mieszkaniowe, że do dziś ono nie potrafi się podnieść. I obawiam się, że pan prof. Balcerowicz kolejny raz chce udowodnić, na podstawie tego projektu budżetu, że można mieszkać bez mieszkania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-37.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Henryka Wujca z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełHenrykWujec">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Szanowni Państwo! Mija dzisiaj ważny moment - to prawie rok funkcjonowania koalicji i przedstawienie projektu budżetu jest takim ważnym momentem, bo jest on pewną wypadkową polityki rządu na rok następny. W tym projekcie budżetu odzwierciedlają się zarówno problemy tego rządu, jak i jego zamiary. Słusznie państwo poddają budżet krytyce, bo ma wiele wad, ale jednocześnie nikt na tej sali nie podał w wątpliwość tej zasadniczej tezy, którą przedstawił premier Balcerowicz. Jak sądzę, wszyscy z tym się zgadzają - przynajmniej w myślach - że jeżeli program polityki gospodarczej przedstawiony przez rząd, przez Leszka Balcerowicza, a wyrażony w tym budżecie, zostanie zrealizowany i ta polityka gospodarcza będzie kontynuowana, wówczas obietnica koalicji rządzącej, że w ciągu najbliższych 10 lat zostanie podwojony dochód narodowy Polski i podwojone zostaną dochody polskich rodzin, zostanie spełniona. Co do tego nie ma wątpliwości, bo poprzednia polityka gospodarcza Leszka Balcerowicza w tej chwili także zapewnia wzrost gospodarczy Polski, a więc i ta polityka, tak przedstawiona, również ma te same zamiary.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PosełHenrykWujec">Jednocześnie widzimy oczywiście w tym budżecie bardzo trudne dziedziny, które wymagają naprawy. Są to dziedziny zaniedbane, zarówno w poprzednim okresie, komunistycznym, jak i w następnych latach. Ale ten rząd ma wolę naprawy i o tym państwo też wiedzą. I to też jest widoczne w tym budżecie. Jedną z najtrudniejszych dziedzin, o której chciałbym powiedzieć, jest rolnictwo. Ono niewątpliwie wymaga uzdrowienia i naprawy, a koalicja AWS-Unia Wolności ma tutaj szczególnie trudną sytuację, bo w 4 poprzednich latach rządów koalicji SLD-PSL w tej sprawie w zasadzie nic nie ruszono. Poprzednia koalicja nie zaproponowała programu naprawy rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#PosełHenrykWujec">Nie mówię tego po to tylko, żeby państwa krytykować, bo są dziedziny, w których państwo rozpoczęli naprawę, na przykład w dziedzinie ubezpieczeń społecznych. Myśmy to z satysfakcją podjęli. Tu takiego zamiaru nie było. Sądzę, że rząd premiera Buzka taką naprawę w dziedzinie rolnictwa rozpocznie, a kto będzie ją kontynuował, to jeszcze zobaczymy. Życzę państwu jak najlepiej.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#PosełHenrykWujec">Chciałbym się do tego budżetu odnieść właśnie z punktu widzenia rolnictwa. Oczywiście, że ten budżet nie jest zadowalający w tej dziedzinie. Chciałbym go tu przedstawić realnie z mojego punktu widzenia, patrząc zarówno na jego wady, jak i zalety, patrząc zarówno na to, co jest pozytywne, jak i negatywne. Najpierw odniosę się do liczb, bo oczywiście liczbami można żonglować w sposób dowolny, ale jednak pewne liczby, najbardziej istotne, chciałbym podać.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#PosełHenrykWujec">W budżecie w uzasadnieniu jest podane, że łączne wydatki na rolnictwo wynoszą około 2 mld zł. Łącznie z wydatkami na Agencję Rynku Rolnego, na dopłaty do kredytów, na inne dziedziny wynosi to 3360 mln. Do tego dochodzi jeszcze pożyczka z Banku Światowego, na szczęście uruchomiona w wyniku działań rządu, a w szczególności Leszka Balcerowicza, w wysokości 40 mln dolarów — 151 mln zł. Czyli łącznie wydatki na rolnictwo wynoszą 3,5 mld zł. To jest dokładnie 100,5% wydatków roku bieżącego, czyli jest to spadek realny. Ale nie jest to spadek tak katastroficzny, jak tu przedstawiano. Jest to spadek i oczywiście lepszy byłby wzrost, ale nie jest to spadek katastroficzny. A trzeba jeszcze dodać rzecz bardzo ważną, dotychczas tu nie wymienioną. Wspomnijmy o funduszu, który zasadniczo ciąży na wydatkach również dotyczących sfery rolniczej i wiejskiej. To jest fundusz KRUS. Rośnie on w tym roku o 24% — 2,7 mld zł. Jest to bardzo duży wydatek. Przypominam, że dopłaty do paliwa miały wynosić w tym roku tylko 0,5 mld zł. 2,7 mld zł to jest 10% produktu krajowego brutto. Tak duże wydatki na KRUS nie znajdują uzasadnienia. Tutaj też w zasadzie koalicja powinna się uderzyć w piersi, gdyż niewiele w tej sprawie zrobiła. Przecież biedny rolnik płaci taką samą składkę na KRUS, jak rolnik bogaty. Jest to niesprawiedliwe, na pewno wymaga naprawy, na pewno możliwe są tutaj działania oszczędnościowe, ale takowe nie zostały podjęte.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#PosełHenrykWujec">Gdy doda się wydatki przeznaczone na KRUS, które idą w końcu na wieś, na sferę rolniczą, i te wydatki, które przedstawiłem, przeznaczone na rolnictwo, to łącznie wyniosą one 17 mld 265 mln, co stanowi 118% w stosunku do roku ubiegłego, a więc jest to wzrost. Tylko ten wzrost nie jest efektywny. Dużą jego część przeznacza się na konserwowanie obecnej sytuacji wsi. To jest pewna nasza samokrytyka.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#PosełHenrykWujec">Chciałem też jednak zwrócić uwagę na pewne tendencje pozytywne w tym budżecie. Te tendencje to zwiększenie funduszy na Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o 68% - z 584 mln na 980 mln. Do tego trzeba dodać właśnie wspomniane fundusze z Banku Światowego, 151 mln, które też pójdą na infrastrukturę, na pobudzanie przedsiębiorczości. Dodatkowo mamy jeszcze środki, które nie zostały umieszczone w dziale rolniczym, ale wiadomo, że pójdą na rolnictwo - 250 mln z Funduszu Pracy na aktywizację zawodową i walkę z bezrobociem na wsi. Czyli środki przeznaczone na pobudzanie przedsiębiorczości, na restrukturyzację będą stanowić łącznie 250% środków z roku bieżącego. Jest to bardzo duży wzrost.</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#PosełHenrykWujec">To, że sprawa została tak rozwiązana, należy przyjąć z dużym uznaniem. Szczególnie ma to znaczenie w walce z bezrobociem na wsi. Chciałem zwrócić państwa uwagę na to, że dotychczas mówiło się tylko o bezrobociu w mieście, bo to był problem miejski. Nikt nie zwracał uwagi, że jest to także problem wsi. A teraz staje się to problemem głównie wsi, bo polityka państwa była nastawiona przede wszystkim na walkę z bezrobociem w mieście. Tymczasem na wsi jest 760 tys. osób zarejestrowanych jako bezrobotni, a ukryte bezrobocie w różnej postaci kształtuje się na poziomie 900 tys. osób. Łącznie mamy więc na wsi 1,6 mln osób, które są potencjalnie bezrobotne lub zarejestrowane jako bezrobotne. Dodatkowo dochodzi wyż demograficzny - około 2 mln osób; trzeba stworzyć miejsca pracy dla nich.</u>
          <u xml:id="u-39.8" who="#PosełHenrykWujec">I właśnie te fundusze z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, z Banku Światowego, z Funduszu Pracy będą na to przeznaczone. To bardzo dobrze, ale nie trzeba z tego tytułu być w pełni zadowolonym. Sądzę, że rząd powinien podjąć wysiłki w celu uruchomienia drugiej pożyczki kredytowej - ASAL-II - takiej, jaką otrzymano za czasów rządu Suchockiej, co potem z powodzeniem wykorzystała koalicja SLD-PSL, tylko niestety nie zadbała o to, żeby postarać się o takie środki na następne lata. I to jest zadanie tej koalicji. Ta koalicja musi ciągle naprawiać błędy poprzedniej.</u>
          <u xml:id="u-39.9" who="#PosełHenrykWujec">Mówiłem tu o pozytywach, ale chcę wspomnieć też o pewnych negatywach. Najważniejszym negatywem w tej koncepcji projektu budżetu dla rolnictwa jest brak środków na Agencję Rynku Rolnego, czyli na drugie ważne narzędzie polityki rolnej, które służy ochronie interesów producenta rolnego, wszystkich, którzy produkują na wsi, i stabilizacji rynku. Te fundusze zostały znacznie uszczuplone. Nie dość, że one i tak były za niskie, nie dość, że agencja zadłużyła się na 500 mln w związku z kryzysem na rynku rolnym, w związku z kryzysem na rynku radzieckim, przepraszam, rosyjskim, gdzie z powodu...</u>
          <u xml:id="u-39.10" who="#komentarz">(Głos z sali: To chyba nie błąd.)</u>
          <u xml:id="u-39.11" who="#PosełHenrykWujec">Ciągle to przyzwyczajenie, ze starych lat jeszcze.</u>
          <u xml:id="u-39.12" who="#PosełHenrykWujec">A więc kryzys spowodował gwałtowny spadek eksportu żywności i konieczność wydania około 500 mln zł. Mimo to fundusze na ARR zostały uszczuplone o 68%. Moim zdaniem jest to antychłopska polityka i chciałem tu wyraźnie powiedzieć, że na taką politykę Unia Wolności się nie zgodzi.</u>
          <u xml:id="u-39.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-39.14" who="#PosełHenrykWujec"> Na pewno w ramach tego budżetu, dzięki uważnemu spojrzeniu na ten budżet, jest możliwa poprawa jego rozplanowania, właśnie tak, żeby zwiększyć środki na Agencję Rynku Rolnego. Sądzę, że w Komisji Finansów Publicznych to zapewnimy.</u>
          <u xml:id="u-39.15" who="#PosełHenrykWujec">Drugim punktem, na który chciałem zwrócić uwagę, również bardzo ważnym, jest przygotowanie do integracji europejskiej. Środki przeznaczone na ten cel są tak śmiesznie małe - 3 mln - że lepiej w ogóle o tym nie mówić. A przecież od tych środków, od naszego przygotowania, będzie zależało wykorzystanie przez nas wielkich środków preakcesyjnych. Jeśli my tego nie wykorzystamy, to wstyd będzie jeszcze większy niż przy funduszach PHARE. Zatem to też na pewno wymaga naprawy.</u>
          <u xml:id="u-39.16" who="#PosełHenrykWujec">Koledzy pokazują mi, że mija czas, więc już kończę.</u>
          <u xml:id="u-39.17" who="#PosełHenrykWujec">Minister rolnictwa oświadczył w jakiejś wypowiedzi, że, cytuję: „Mój resort w przyszłym roku dostanie 100% niezbędnych środków”. Wydaje mi się, że to jest stwierdzenie troszkę na wyrost. Myślę, że takie właśnie zadowolenie, zarówno z przyznanych środków budżetowych, jak i z naszych osiągnięć, nie powinno być prezentowane. Sądzę, że resort i kierownictwo tego resortu powinny się otrząsnąć z pewnego letargu, bo zadania, jakie stoją przed resortem rolnictwa na rok następny, w tym momencie są jeszcze większe niż rok temu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-39.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-39.19" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wystąpił pan poseł Henryk Wujec z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obecnie... Zdaje się, że pan poseł Żelichowski zrezygnował. Aha, już nie ma czasu.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz pan poseł Jan Rulewski, poseł nie zrzeszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełJanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sądzę, że zmieszczę się w czasie, zwłaszcza że mój podstawowy temat pracy poselskiej - polityka prorodzinna - padł ofiarą spisku...</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#PosełJanRulewski">... podatkowych populistów liberalnych i kunktatorów lewicowych.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#PosełJanRulewski"> W związku z tym chciałbym namówić Wysoką Izbę, a przede wszystkim rząd, do krótkiej refleksji nad reformą administracyjno-samorządową kraju, w tym nad problemem podziału administracyjnego kraju. Wydaje się, że reforma nie kończy się wraz z uchwaleniem odpowiednich ustaw i rozporządzeń, ani też z aktem wyborczym. Włączył się już zegar zysków i strat, a ich bilans będzie widoczny podczas najbliższych wyborów. Już dzisiaj możemy dostrzec, że w miastach, które utraciły status miast wojewódzkich, koalicja ma ujemne saldo. I w tym bilansie bynajmniej nie chodzi tylko o stworzenie miejsc pracy czy też jakieś obietnice dotyczące dalekiej przyszłości, ale o zmierzenie się z pewną rzeczywistością. Dzisiaj ta rzeczywistość jest odbierana jako swoista degradacja, zagrożenie. Jeśli dodamy, że ma ona jeszcze swój wymiar moralny, polegający na tym, że obiecane w przeszłości środki budżetowe na politykę regionalną są bardzo nikłe i że zapisane w budżecie środki na programy regionalne są jeszcze bardziej nikłe, to oznacza, że w tych miastach, w tych ośrodkach wahania czy wątpliwości mogą się zwiększać. Przecież nie chodzi o to, żeby ludzi, którzy dotychczas byli motorem rozwoju, zepchnąć na pozycje dysydentów politycznych - chodzi o to, żeby pozostali oni partnerami.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#PosełJanRulewski">Wydaje się, że rząd, publikując w marcu dokument „Dialog i rozwój”, we właściwym czasie wyszedł naprzeciw tym niepokojom, wątpliwościom. Ale dziś, wysoki rządzie, złośliwi twierdzą, że z tego dokumentu, przesłanego wszystkim posłom, pozostał tylko „dialog”. Ja zaś z całą pewnością nie mogę w ustawie budżetowej dostrzec, aby to drugie słowo - słowo istotne: „rozwój” - znalazło swoje materialne odniesienia.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#PosełJanRulewski">Wspomniałem, że ten dokument nosi w sobie bardzo wiele przewidujących stwierdzeń i odpowiedzi na nie w postaci wniosków, w tym wniosków szczegółowych. W jednym z nich rząd przewiduje, aby w ośrodkach, które nie tylko tracą status, prestiż, ale w których występuje bezrobocie i nadto bezrobocie to zostanie pogłębione przez proces reformy, stworzyć wyższe szkoły zawodowe. Wyższe szkoły zawodowe - potwierdził to przecież Sejm poprzedniej, drugiej kadencji - nie tylko są ośrodkiem edukacyjnym, ale również ośrodkiem dokształcania, niejako waloryzacji wykształcenia, wręcz ośrodkiem myśli inteligenckiej. Niestety, jak powiadam, budżet w tej sprawie milczy lub raczej są w nim, jeżeli chodzi o te kwestie, białe plamy. Dlatego namawiam rząd, aby w ramach swoich prac dokonał swoistej autorefleksji, a Wysoka Izba by te działania dotarła, po to żeby kolejna obietnica wyborcza nie padła ofiarą politycznych wyborów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-41.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę państwa, zgodnie z ustaleniami, jakie dzisiaj rano powzięliśmy, zawieszamy w tej chwili dyskusję nad budżetem i przystępujemy do serii głosowań, czyli do kolejnych punktów.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o samorządzie województwa oraz ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (druki nr 688 i 698).</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Kazimierza Chrzanowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełKazimierzChrzanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z upoważnienia Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej mam przyjemność przedstawić sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o samorządzie województwa oraz ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (druk nr 688).</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#PosełKazimierzChrzanowski">Komisja, po rozpatrzeniu projektu na posiedzeniu w dniu 5 listopada br., wnosi o przyjęcie przez Wysoką Izbę ustawy w brzmieniu zawartym w sprawozdaniu i nie przedstawia wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#PosełKazimierzChrzanowski">Komisja proponuje ujednolicenie przepisów w zakresie ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej w stosunku do radnych gmin, powiatów i województw, czyli dotychczasowy art. 24 ust. 4 w ustawie o samorządzie województwa, który podlega nowelizacji, a odnosił się do tzw. ustawy antykorupcyjnej z dnia 21 sierpnia 1997 r., otrzymuje treść zgodną z zapisami w ustawie o samorządzie terytorialnym i samorządzie powiatowym, a mianowicie taką, że do radnego województwa stosuje się odpowiednio przepisy art. 24e do 24h ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym. Natomiast art. 2 projektu ustawy - przypomnę - reguluje nieuregulowaną w ustawie Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw procedurę uzupełniania składu sejmiku w wypadku wygaśnięcia mandatu radnego w trakcie kadencji.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#PosełKazimierzChrzanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu wnioskodawców proszę o niezwłoczne przystąpienie do trzeciego czytania ustawy. Przypomnę, że wniosek ten zyskał akceptację pana marszałka i klubów parlamentarnych w trakcie pierwszego czytania. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Chwileczkę, pan poseł Walendzik, tak?</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełGrzegorzWalendzik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność ponownie poprzeć poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie województwa oraz ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#PosełGrzegorzWalendzik">Wniesione przez projekt poselski zmiany zrównają status radnego gminy, powiatu oraz województwa i uzupełnią przeoczenie, które powstało w ustawie, umożliwiając uzupełnienie składu sejmiku województwa.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#PosełGrzegorzWalendzik">Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność popiera natychmiastowe przystąpienie do trzeciego czytania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Byra.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Byra: Mam pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Chwileczkę. Czy przed pytaniami ktoś jeszcze chce wypowiedzieć się w tej sprawie merytorycznie?</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nie widzę chętnych.</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Kaczyński: Ja jestem następny.)</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Kaczyński? Nie, tam jest tylko pytanie. Pan poseł też ma pytanie?</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Kaczyński: Nie, nie, wystąpienie.)</u>
          <u xml:id="u-46.8" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wystąpienie, tak?</u>
          <u xml:id="u-46.9" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Kaczyński: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-46.10" who="#WicemarszałekMarekBorowski">To proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PosełJarosławKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kiedy w tej Izbie była mowa o reformie administracji państwowej, o reformie państwa, to mówiono wtedy, iż cele reformy są następujące. Miało to być głębokie zreorganizowanie naszego życia publicznego, w tym istotnym elementem było odrzucenie przeszłości, wskazywano na to, że reforma ta ma mieć skutki dekomunizacyjne; mówiono także o lepszym merytorycznym rządzeniu i wreszcie o przeciwstawieniu się patologiom społecznym, patologiom związanym z procesem rządzenia.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#PosełJarosławKaczyński">Jaką, Wysoka Izbo, mamy w tej chwili rzeczywistość? Jeśli chodzi o skutki dekomunizacyjne...</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#PosełJarosławKaczyński">Panie marszałku, czy mógłbym...? Rozumiem...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę państwa, proszę umożliwić panu posłowi wypowiedź. Proszę o zajęcie miejsc i przerwanie rozmów na sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PosełJarosławKaczyński">Otóż jeśli chodzi o skutki dekomunizacyjne, to reforma już dzisiaj, po triumfalnie zwycięskich dla AWS wyborach, ma skutki, które śmiało można określić jako strukturalny podział władzy między AWS, obozem solidarnościowym w ogóle, a lewicą, czyli obozem postkomunistycznym. Podkreślam: w ramach tych rozwiązań taki strukturalny podział władzy jest oczywistością. Czyli mamy, krótko mówiąc, to, o czym mówiłem z tej trybuny jeszcze przed tymi wszystkimi wydarzeniami, tzn. mamy rekomunizację; częściową, ale jednak rekomunizację. Oddawanie obecnie SLD władzy w bardzo wielu miejscach, w województwach, w powiatach, jest bowiem niczym innym jak rekomunizacją. I to jest skutek pierwszy.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Szmajdziński: To społeczeństwo oddało tę władzę.)</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#PosełJarosławKaczyński">Wiem, że państwu to się bardzo nie podoba, ale takie są fakty. Być może zresztą po części się to podoba, a po części nie, ale ja zwracam uwagę na ten drugi aspekt sprawy. Otóż, proszę państwa...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle, najmocniej przepraszam, czy jesteśmy pewni tematu wystąpienia? Mówimy o ustawie o samorządzie województwa i o ordynacji wyborczej. Rozumiem, że pan poseł przejdzie do tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PosełJarosławKaczyński">Panie Marszałku! Jestem tu już parę lat i jeszcze nie słyszałem, żeby kiedykolwiek posłowi zwracano uwagę na to, co mówi w trakcie dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#PosełJarosławKaczyński"> Zaraz do tego przejdę, tylko...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dobrze, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PosełJarosławKaczyński">Mam nadzieję, że pan odliczy ten czas, który mi pan zajął.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#PosełJarosławKaczyński">Otóż to jest skutek pierwszy, powtarzam. Skutkiem drugim miała być merytokracja, rządzenie bardziej merytoryczne niż dotychczas. To, jak to wygląda, jeżeli spojrzeć na zupełny brak wymagań merytorycznych wobec osób, które zajmują czy mają zająć stanowiska starostów, marszałków, wojewodów, można sobie wyobrazić.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#PosełJarosławKaczyński"> Krótko mówiąc, i tutaj sukcesu nie ma i być nie może, bo już założenia tej reformy sukces taki uniemożliwiały.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#PosełJarosławKaczyński">I wreszcie trzecia sprawa, o której dzisiaj - jak mi tu pan marszałek był łaskaw zwrócić uwagę - obradujemy, tzn. skutki dotyczące patologii władzy, m.in. korupcji. Tutaj mamy dzień dzisiejszy; jest propozycja, żeby radnych różnych szczebli zwolnić od wymogów, które nie tak dawno wprowadzono, po to by korupcję choćby trochę ograniczyć; nie zlikwidować, bo tymi metodami się jej zlikwidować z całą pewnością nie da, ale choćby trochę ograniczyć. Otóż niesłychanie zastanawiające, dziwne i, obawiam się, charakterystyczne jest to, iż w tej Izbie nie można było przeprowadzić postanowień antykorupcyjnych dotyczących ordynacji wyborczych, a teraz wprowadza się tego rodzaju przepisy. Argumentacja jest następująca: radni nie mogą podlegać tak daleko idącym ograniczeniom, żeby np. praktykujący prywatnie lekarz, adwokat czy rzemieślnik nie mógł zostać radnym. To są oczywiście całkowicie słuszne postulaty. Natomiast jeżeli chodzi o zniesienie innych ograniczeń, to chciałbym Wysokiej Izbie przypomnieć, że samorządy mają mieć w ręku ogromną część grosza publicznego, a samorządy wojewódzkie, których to przede wszystkim dotyczy, mają głównie zajmować się sprawami ekonomicznymi. Krótko mówiąc, uchylenie rozwiązań o charakterze antykorupcyjnym jest niczym innym, jak zachęcaniem do nadużyć.</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#PosełJarosławKaczyński">Niezależnie od tego, jak mało to Wysoką Izbę, sądząc po szumie, interesuje, chciałbym zwrócić na to uwagę. Chciałbym zwrócić uwagę na to, że można tę sprawę rozwiązać, wprowadzając jeszcze pewną zmianę dotyczącą tej ustawy. Można wprowadzić zmianę, która zniesie te ograniczenia, które rzeczywiście nie byłyby sensowne w stosunku do radnych, w tym radnych wojewódzkich, a zostawić te, które z całą pewnością są sensowne. Ten postulat przedstawiam Wysokiej Izbie. Projekt odpowiedniej poprawki także jest gotowy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-53.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Byra, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PosełJanByra">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Chciałbym prosić pana posła sprawozdawcę, żeby upewnił mnie w przekonaniu: chodzi o to, czy art. 1, który obejmuje zmianę wobec radnych samorządu województwa, będzie dotyczył radnych wybranych w pierwszej kadencji, czyli wybranych 11 października, czy dopiero radnych następnej kadencji. Odbieram ten zapis w ten sposób, że skoro samorząd województwa zacznie działać dopiero od 1 stycznia, to znaczy, że ten przepis obejmie także radnych wybranych 11 października. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy są jeszcze jakieś pytania?</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Bardzo proszę, pan poseł Schreiber.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PosełGrzegorzSchreiber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest to zasadzie rozwinięcie pytania mojego poprzednika. Otóż jedno z orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego potwierdza, że w trakcie trwania kadencji nie wolno zmieniać warunków wykonywania mandatu radnego. To było podjęte w poprzedniej kadencji rady. Czy obecna zmiana nie naraża Wysokiej Izby na kolejne orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, który orzeknie i w tym wypadku tego typu niezgodność?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy są jeszcze jakieś pytania? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy pan poseł jest gotów odpowiedzieć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PosełKazimierzChrzanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Otóż o sprawie, o której mówił pan poseł Kaczyński, Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej szczegółowo dyskutowała. Doszliśmy do wniosku, zresztą zgodnie z ekspertyzami prawnymi, jakie w tej sprawie uzyskała komisja i indywidualnie posłowie, że przepisy ustawy, tzw. ustawy antykorupcyjnej, praktycznie zakazują osobom, do których ma ona zastosowanie, a więc i radnym wojewódzkim, prowadzenia jakiejkolwiek działalności gospodarczej, czyli radny prowadzący zakład fryzjerski też nie mógłby być radnym w sejmiku wojewódzkim. Dlatego też proponowaliśmy, i po dyskusji proponujemy, ujednolicenie sprawy ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej do wszystkich radnych: gmin, powiatów i województw. Oczywiście w trakcie posiedzenia komisji pojawiły się też głosy, żeby na tę sprawę spojrzeć szerzej, dokładniej. Była zapowiedź dokładnego przyjrzenia się już nie tym dwóm wnioskom, które dziś są proponowane do rozstrzygnięcia, ale innym niezgodnościom przepisów ustawy o samorządzie województwa z samorządem terytorialnym w najbliższej przyszłości. Dlatego też te dwa wnioski pozostawiamy ocenie Wysokiej Izbie i rozpatrzeniu przez nią. Jeśli chodzi o pytanie, czy dotyczy to radnych wybranych w tej kadencji. Tak, dotyczy to radnych wybranych na pierwszą kadencję do sejmików województw, dlatego że spora grupa radnych wybrana do sejmików województw po prostu musiałaby rezygnować z mandatu radnego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł Lipowicz, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PosełIrenaLipowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście mamy tutaj pewien dylemat, w trakcie posiedzenia komisji to się ujawniło. Z jednej strony jest wysoce naganne i niebezpieczne, żeby już po wybraniu dokonywać zmian dotyczących radnych tej samej kadencji, możemy się tutaj liczyć z konsekwencjami w Trybunale Konstytucyjnym i m.in. dlatego na posiedzeniu komisji głosowałam przeciwko temu, posłowie jednak stwierdzają, że to jest bliskie, w ich przekonaniu, oczywistemu błędowi. Uważałam, że skoro Sejm podjął taką decyzję, to skutki musimy ponosić,...</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani poseł, to Senat poprawia.)</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#PosełIrenaLipowicz">... ale istotnie konsekwencje dla radnych są daleko idące, bo praktycznie nie mogą prowadzić żadnej działalności gospodarczej. Jest teraz kwestia, czy taka była wola parlamentu, czy to jest doprowadzenie do usunięcia czegoś, co można ocenić jako oczywisty błąd, czy jest to naruszenie konstytucyjnych zasad w tym zakresie i to musimy rozstrzygnąć w głosowaniu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Czepułkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mój klub, klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, miał szczery zamiar nieuczestniczenia w debacie podczas drugiego czytania nad projektem ustawy, nad sprawozdaniem komisji. Jednakże dyskusja, która trwa, oraz pytania, które w dyskusji padły, skłoniły mnie do wystąpienia w imieniu klubu. Generalnie popieram ideę zmian, które proponuje ustawa, jednakże w celu doprecyzowania tego, czy ustawa ma obowiązywać radnych obecnej kadencji, czy też radnych kadencji następnej, doszedłem do wniosku, że należy uściślić treść art. 3 projektu ustawy. Proponuję, by brzmiał on następująco: Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z mocą obowiązującą od 11 października 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Reasumując, wnoszę o ponowne skierowanie projektu ustawy do komisji i o ustosunkowanie się do niego jeszcze w dniu dzisiejszym, aby jutro mogło się odbyć trzecie czytanie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o tę poprawkę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę Państwa! Mamy zgłoszone dwie poprawki, pojawiły się także dodatkowe wątpliwości związane z tekstem tej ustawy i aczkolwiek wydawała się ona niekontrowersyjna, to jednak pewne kontrowersje wystąpiły. Sprawa jest poważna, dotyczy radnych, ludzi reprezentujących społeczności lokalne i w związku z tym, mimo że chcieliśmy tę sprawę załatwić jak najszybciej, proponuję jednak skierowanie projektu ustawy do komisji. Prosiłbym komisję o to, aby jeszcze w dniu dzisiejszym rozpatrzyła te kwestie i przygotowała dodatkowe sprawozdanie dotyczące poprawek, abyśmy jutro mogli przystąpić do trzeciego czytania. Przypomnę, że po pierwszej części, uroczystej, w trakcie której posłowie spotkają się na tej sali z senatorami, o godz. 12 wznowimy obrady i na wstępie tych obrad będziemy mogli ten wniosek przegłosować.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Wysoka Izba tę propozycję przyjęła.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o rządowym projekcie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (druki nr 343, 343-A, 661 i 661-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-64.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Marka Nawarę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PosełMarekNawara">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W drugim czytaniu projektu ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (druk nr 343 i 343-A) zgłoszono 22 poprawki. Połączone Komisja Finansów Publicznych i Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej na swoim posiedzeniu 4 listopada rozpatrzyła poprawki i przedstawiła w druku nr 661-A dodatkowe sprawozdanie Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#PosełMarekNawara">Chcę powiedzieć, że przeważająca większość zgłoszonych w drugim czytaniu poprawek dotyczyła zwiększenia dochodów jednostek samorządu terytorialnego zarówno jeżeli chodzi o udział w podatku dochodowym gmin, powiatów i województw, jak i o określony poziom subwencji przekazywanych tym jednostkom. Część poprawek dotyczyła także uszczegółowień niektórych artykułów.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#PosełMarekNawara">W trakcie posiedzenia połączone komisje obradowały nad poprawkami i postanowiły poprawki nr 1, 2, 3, 6, 8, 12, 13, 15, 16 i 19 przyjąć oraz poprawki nr 4, 5, 7, 10, 11, 14, 17 i 18 odrzucić. Poprawki nr 9 komisje postanowiły nie rozpatrywać, natomiast 3 pozostałe poprawki zostały w trakcie posiedzenia wycofane przez wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#PosełMarekNawara">Nie będę szczegółowo wszystkich poprawek omawiał. Prosiłbym pana marszałka o przystąpienie do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#PosełMarekNawara">Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało posłom doręczone. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję, panu posłowi,</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja przedstawia również wnioski mniejszości i poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wysokości udziałów we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych zamieszkałych na terenie gminy, stanowiących między innymi dochody gmin, dotyczą poprawki od nr 1 do 4.</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 1 do art. 3 pkt 3 lit. a wnioskodawca proponuje, aby dochody gminy stanowiły udziały w wysokości 29% wpływów, a nie, jak proponowały komisje, 26,7%.</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 2 do art. 5 oraz w poprawce nr 3 do art. 6 ust. 1 i 2 pkt. 1 i 2 wnioskodawca proponuje, aby wskaźnik służący ustaleniu udziału gminy we wpływach wynosił 0,29, a nie, jak proponowały komisje, 0,267.</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki te poddam łącznie pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-66.8" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-66.9" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 4 do art. 6 ust. 1 i 2 pkt. 1 i 2, w której wnioskodawca proponuje, aby wyżej wspomniany wskaźnik wynosił 0, 279.</u>
          <u xml:id="u-66.10" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-66.11" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W pierwszej kolejności poddam zatem pod głosowanie poprawki nr 1, 2 i 3, a w przypadku ich ewentualnego odrzucenia - poprawkę nr 4.</u>
          <u xml:id="u-66.12" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad poprawkami nr 1, 2 i 3.</u>
          <u xml:id="u-66.13" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: nr 1 do art. 3 pkt 3 lit. a, nr 2 do art. 5 oraz nr 3 do art. 6 ust. 1 i 2 pkt. 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-66.14" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-66.15" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-66.16" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 375 posłów. Za opowiedziało się 159, przeciw - 215, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-66.17" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-66.18" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę, pan poseł Pęczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PosełAndrzejPęczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zadać pytanie panu posłowi sprawozdawcy. Otóż poprawka nr 4 nie była rozpatrywana w głosowaniu na posiedzeniu komisji, a pomimo to jest napisane: odrzucić. Chciałbym wiedzieć, dlaczego pan poseł powiedział, że taki jest zapis.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#PosełAndrzejPęczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zadać pytanie panu posłowi sprawozdawcy. Otóż poprawka nr 4 nie była rozpatrywana w głosowaniu na posiedzeniu komisji, a pomimo to jest napisane: odrzucić. Chciałbym wiedzieć, dlaczego pan poseł powiedział, że taki jest zapis.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#PosełAndrzejPęczak">I drugie pytanie. W czasie prac w komisji przekazaliśmy stronie rządowej wyliczenie algorytmu, po zastosowaniu danych przedstawionych przez rząd. W wyniku normalnego dzielenia i mnożenia wychodzi wartość 27,9%. Czy pan poseł dostał odpowiedź od strony rządowej, jak to strona rządowa liczyła? A po drugie, dlaczego jest różnica pomiędzy naszym wyliczeniem prostego algorytmu a wyliczeniem tego samego dokonanym przez stronę rządową? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PosełMarekNawara">Jeżeli chodzi o poprawkę nr 4 w odniesieniu do poprawek wcześniejszych, czyli nr 1, 2 i 3 - poprawki nr 2 i 3 są konsekwencją przyjęcia poprawki nr 1 - to komisje postanowiły rekomendować przyjęcie tych poprawek jako dalej idących. W związku z tym interpretacja Biura Legislacyjnego była taka, że należy zaproponować odrzucenie poprawki nr 4 jako poprawki bliżej idącej. Dlatego komisje proponują odrzucenie poprawki nr 4. Przy tym poprawka nr 4 dotyczy tylko zmiany wskaźnika w odniesieniu do roku 1999 - chodzi o zwiększenie wskaźnika udziału gmin z 0,267 do 0,279.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#PosełMarekNawara">Jeżeli chodzi o ministra finansów, to minister finansów przedstawił stosowne wyliczenia. Skutek finansowy wynikający ze zwiększenia udziału w tym podatku - sumaryczny uzysk, który musiałby zrównoważyć zwiększenie udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych - to w sumie kwota 745 mln nowych złotych polskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad poprawką nr 4.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 4 do art. 6 ust. 1 i 2 pkt. 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 374 posłów. Za było 157, przeciw - 215, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wniosek mniejszości nr 1 oraz poprawki nr 5 i 6 do art. 8 pkt 1 oraz nr 7 do art. 10 dotyczą wysokości udziału powiatu we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych zamieszkałych na terenie powiatu.</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#WicemarszałekMarekBorowski">We wniosku mniejszości wnioskodawcy proponują, aby dochodem powiatu był m.in. udział w wysokości 2,5% wpływów z tego podatku, a nie - jak proponowały komisje - 1% wpływów.</u>
          <u xml:id="u-70.9" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 5 wnioskodawcy proponują, aby udział ten wynosił 2% wpływów.</u>
          <u xml:id="u-70.10" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Z poprawką tą łączy się poprawka nr 7, w której wnioskodawca proponuje, aby wskaźnik służący ustaleniu udziału powiatu we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych wynosił 0,02 a nie - jak proponowały komisje - 0,01.</u>
          <u xml:id="u-70.11" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-70.12" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Propozycje te poddam kolejno pod głosowanie. Przyjęcie którejkolwiek z nich spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 6, w której wnioskodawca proponuje, aby dochodem powiatu był udział w wysokości 1,5% wpływów z podatku.</u>
          <u xml:id="u-70.13" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie poprawki nr 6.</u>
          <u xml:id="u-70.14" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie zmiana w art. 10 polegająca na zmianie wskaźnika służącego ustaleniu udziału powiatu we wpływach z podatku w wysokości 0,015.</u>
          <u xml:id="u-70.15" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-70.16" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 8 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.17" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.18" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.19" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 377 posłów. Za opowiedziało się 151, przeciw - 215, wstrzymało się 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-70.20" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-70.21" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad poprawkami nr 5 i 7.</u>
          <u xml:id="u-70.22" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 5 do art. 8 pkt 1 oraz poprawki nr 7 do art. 10, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.23" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.24" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.25" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 377 posłów. Za opowiedziało się 149, przeciw - 218, wstrzymało się 10 posłów.</u>
          <u xml:id="u-70.26" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-70.27" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad poprawką nr 6.</u>
          <u xml:id="u-70.28" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 6 do art. 8 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.29" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.30" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.31" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 377 posłów. Za opowiedziało się 149, przeciw - 219, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-70.32" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-70.33" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 8 do art. 15 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby zmniejszyć z 20 do 15 dni termin odprowadzania przez urzędy skarbowe dochodów jednostek samorządu terytorialnego na rachunki budżetów tych jednostek.</u>
          <u xml:id="u-70.34" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-70.35" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-70.36" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 15 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.37" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.38" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.39" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 377 posłów. Za opowiedziało się 180, przeciw - 190, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-70.40" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-70.41" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 9 do art. 24 pkt 2 w dodawanej lit. c wnioskodawca proponuje, aby część rekompensująca subwencji ogólnej dla gminy mogła składać się z kwoty rekompensującej dochody utracone bezpośrednio z tytułu obniżenia wysokości podatku dochodowego płaconego w formie karty podatkowej na podstawie art. 31 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.</u>
          <u xml:id="u-70.42" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje proponują pozostawić tę poprawkę bez rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-70.43" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę tę poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-70.44" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-70.45" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 24 pkt 2, polegającej na dodaniu lit. c, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.46" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.47" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.48" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 375 posłów. Za opowiedziało się 35, przeciw - 329, wstrzymało się 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-70.49" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-70.50" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wniosek mniejszości nr 2 oraz poprawka nr 10 do art. 34 ust. 1 dotyczą kwot przeznaczonych na część oświatową subwencji ogólnej dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-70.51" who="#WicemarszałekMarekBorowski">We wniosku mniejszości wnioskodawcy proponują, aby łączna kwota przeznaczona na część oświatową subwencji wynosiła nie mniej niż 13% planowanych dochodów budżetu państwa, a nie, jak proponują komisje, 12,8%.</u>
          <u xml:id="u-70.52" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce wnioskodawcy proponują natomiast, aby kwota ta wynosiła 12,9%.</u>
          <u xml:id="u-70.53" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-70.54" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W pierwszej kolejności poddam pod głosowanie wniosek mniejszości, a po jego ewentualnym odrzuceniu - poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-70.55" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-70.56" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 34 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.57" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.58" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.59" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 378 posłów. Za opowiedziało się 159, przeciw - 213, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-70.60" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-70.61" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad poprawką.</u>
          <u xml:id="u-70.62" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 34 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.63" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.64" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.65" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 371 posłów. Za opowiedziało się 144, przeciw - 218, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-70.66" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-70.67" who="#WicemarszałekMarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 3 do art. 34 ust. 2 wnioskodawcy proponują, aby od kwoty przeznaczonej na część oświatową subwencji ogólnej odliczać 1%, a nie, jak proponują komisje, 0,5% na rezerwę tej subwencji.</u>
          <u xml:id="u-70.68" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-70.69" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 34 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.70" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.71" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.72" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 379 posłów. Za opowiedziało się 260, przeciw - 111, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-70.73" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-70.74" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 11 do art. 36 w dodawanym ust. 1a wnioskodawca proponuje, aby kwotę przeznaczoną dla wszystkich powiatów i województw na część drogową subwencji ogólnej ustalało się w ustawie budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-70.75" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Pęczak: Wycofuję tę poprawkę, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-70.76" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł wycofuje, tak?</u>
          <u xml:id="u-70.77" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawka zatem została wycofana.</u>
          <u xml:id="u-70.78" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 12 do art. 41 ust. 1 pkt 1 wnioskodawca proponuje, aby minister właściwy do spraw finansów publicznych przekazywał jednostkom samorządu terytorialnego część oświatową subwencji ogólnej w terminie do 25 dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty wynagrodzeń, a nie - jak proponują komisje - do 1 dnia każdego miesiąca.</u>
          <u xml:id="u-70.79" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-70.80" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-70.81" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 41 ust. 1 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.82" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.83" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.84" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 378 posłów. Za opowiedziało się 372, głosów przeciwnych nie było, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-70.85" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-70.86" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 13 i 14 do art. 41 ust. 1 pkt 3 dotyczą przekazania kwoty rekompensującej dochody utracone w związku z częściową likwidacją podatku od środków transportowych jednostkom samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-70.87" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 13 wnioskodawca proponuje, aby kwotę tę minister właściwy do spraw finansów publicznych przekazywał w dwunastu równych ratach miesięcznych w terminie do 25 dnia każdego miesiąca.</u>
          <u xml:id="u-70.88" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-70.89" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 14 wnioskodawca proponuje, podobnie jak komisje, aby kwota była przekazywana w dwóch ratach, ale ustalając termin przekazania pierwszej raty do dnia 31 marca, a nie - jak proponują komisje - do dnia 31 maja.</u>
          <u xml:id="u-70.90" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-70.91" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki te poddam kolejno pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-70.92" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przyjęcie pierwszej z nich spowoduje bezprzedmiotowość drugiej.</u>
          <u xml:id="u-70.93" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad poprawką nr 13.</u>
          <u xml:id="u-70.94" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 13 do art. 41 ust. 1 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.95" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.96" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.97" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 378 posłów. Za opowiedziało się 376, 1 poseł był przeciw, 1 wstrzymał się.</u>
          <u xml:id="u-70.98" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-70.99" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 15 do art. 42 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby minister właściwy do spraw finansów publicznych zawiadamiał regionalną izbę obrachunkową o zmniejszeniu kwoty należnej gminie części subwencji ogólnej.</u>
          <u xml:id="u-70.100" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-70.101" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-70.102" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 42 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.103" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.104" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.105" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 380 posłów. Za było 379, przeciw - 1, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-70.106" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-70.107" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 16 do art. 42 ust. 4 wnioskodawca proponuje, aby kwoty uzyskane nienależnie przez gminę przy ustalaniu części subwencji ogólnej zwiększały kwotę rezerwy części podstawowej subwencji, którą dysponuje minister właściwy do spraw finansów publicznych, z przeznaczeniem na pomoc gminom w przypadkach losowych.</u>
          <u xml:id="u-70.108" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-70.109" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-70.110" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 42 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.111" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.112" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.113" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 377 posłów. Za opowiedziało się 376, przeciw - 1, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-70.114" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-70.115" who="#WicemarszałekMarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 4 do art. 43 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby na realizację wieloletnich programów rozwoju województwa samorząd województwa otrzymywał, a nie - jak proponują komisje - mógł otrzymywać dotacje celowe z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-70.116" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-70.117" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 43 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.118" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.119" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.120" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 378 posłów. Za opowiedziało się 39, przeciw - 233, wstrzymało się 106 posłów.</u>
          <u xml:id="u-70.121" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-70.122" who="#WicemarszałekMarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 5 do art. 44 wnioskodawcy proponują skreślić ust. 2, stanowiący, że zasady i kryteria podziału środków na dotacje celowe przeznaczone na dofinansowanie inwestycji realizowanych przez samorządy jako zadania własne ustalane są przez wojewodów po zasięgnięciu opinii samorządu województwa.</u>
          <u xml:id="u-70.123" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-70.124" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 44, polegającego na skreśleniu ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.125" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.126" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.127" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 378 posłów. Za opowiedziało się 7 posłów, przeciw - 370, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-70.128" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-70.129" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wnioski mniejszości nr 6, 7 i 9 do art. 49, 52 i 55 dotyczą przysługującego jednostkom samorządu terytorialnego prawa dochodzenia należnego świadczenia w postępowaniu sądowym.</u>
          <u xml:id="u-70.130" who="#WicemarszałekMarekBorowski">We wnioskach tych wnioskodawca, przez skreślenie w każdym artykule ust. 5, proponuje, aby prawo to nie przysługiwało gminie, powiatowi i województwu.</u>
          <u xml:id="u-70.131" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wnioski te podam łącznie pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-70.132" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-70.133" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosków mniejszości do art. 49, 52 i 55, polegających na skreśleniu w każdym artykule ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.134" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.135" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.136" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 379 posłów. Za opowiedziało się 8 posłów, przeciw - 371, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-70.137" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wnioski mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-70.138" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W sprawie wykorzystania dotacji celowych z budżetu państwa na finansowanie zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego w zakresie pomocy społecznej, określonych w odrębnych przepisach, zgłoszono wnioski mniejszości nr 8 i 10.</u>
          <u xml:id="u-70.139" who="#WicemarszałekMarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 8, w dodawanym art. 53a, wnioskodawca proponuje, aby:</u>
          <u xml:id="u-70.140" who="#WicemarszałekMarekBorowski">- rada powiatu mogła środki z dotacji na finansowanie pomocy społecznej przeznaczać na inne cele,</u>
          <u xml:id="u-70.141" who="#WicemarszałekMarekBorowski">- dotacje nie wykorzystane w roku budżetowym, w którym zostały udzielone, nie podlegały zwrotowi do budżetu państwa,</u>
          <u xml:id="u-70.142" who="#WicemarszałekMarekBorowski">- niewykorzystanie środków z tych dotacji oraz przeznaczenie ich na inne cele nie stanowiło podstawy do obniżenia kwoty dotacji na te zadania w kolejnym roku budżetowym.</u>
          <u xml:id="u-70.143" who="#WicemarszałekMarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 10, w dodawanym art. 56a, wnioskodawca proponuje, aby propozycje te dotyczyły również województwa.</u>
          <u xml:id="u-70.144" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obydwa wnioski poddam łącznie pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-70.145" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-70.146" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosków mniejszości polegających na dodaniu art. 53a i art. 56a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.147" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.148" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.149" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 377 posłów. Za opowiedziało się 135, przeciw - 225, wstrzymało się 17 posłów.</u>
          <u xml:id="u-70.150" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wnioski mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-70.151" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 17 do art. 59 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby w 1999 r. zwiększyć rezerwę subwencji ogólnych z 1,5% sumy kwot części wyrównawczych, jak proponują komisje, do 2,5% tej sumy.</u>
          <u xml:id="u-70.152" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-70.153" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-70.154" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 17 do art. 59 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.155" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.156" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.157" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 373 posłów. Za opowiedziało się 9 posłów, przeciw - 364, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-70.158" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-70.159" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 18 do art. 59 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby w 1999 r. rezerwę subwencji ogólnych przeznaczać dla jednostek samorządu terytorialnego, w których wystąpi nie zawinione poważne zagrożenie realizacji ustawowych zadań.</u>
          <u xml:id="u-70.160" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-70.161" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-70.162" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 18 do art. 59 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.163" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.164" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.165" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 377 posłów. Za opowiedziało się 121, przeciw - 254, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-70.166" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-70.167" who="#WicemarszałekMarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 11 w dodawanym art. 59a wnioskodawca proponuje, aby:</u>
          <u xml:id="u-70.168" who="#WicemarszałekMarekBorowski">- w budżecie państwa na lata 1999 i 2000 utworzyć rezerwę celową w wysokości 1% części oświatowej subwencji ogólnej na dofinansowanie zadań oświatowych realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego,</u>
          <u xml:id="u-70.169" who="#WicemarszałekMarekBorowski">- rezerwą tą dysponował minister właściwy do spraw finansów publicznych po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania oraz reprezentacji jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-70.170" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-70.171" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na dodaniu art. 59a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.172" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.173" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.174" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 377 posłów. Za opowiedziało się 145 posłów, przeciw - 225, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-70.175" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-70.176" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 19 do art. 63 wnioskodawca proponuje, aby informacje dotyczące roku 1999, o których mowa w art. 40, minister właściwy do spraw finansów publicznych przekazał gminom do 15 stycznia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-70.177" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-70.178" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-70.179" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 63, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.180" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.181" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.182" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 380 posłów. Za opowiedziało się 375, przeciw - 2, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-70.183" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-70.184" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad całością ustawy.</u>
          <u xml:id="u-70.185" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem projektu ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w brzmieniu proponowanym przez Komisję Finansów Publicznych oraz Komisję Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.186" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.187" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.188" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 378 posłów. Za opowiedziało się 228, przeciw - 144, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-70.189" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000.</u>
          <u xml:id="u-70.190" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-70.191" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdrowia o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (druki nr 659, 668 i 668-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-70.192" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Grzonkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PosełStanisławMarianGrzonkowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Komisja Zdrowia rozpatrzyła na posiedzeniu w dniu 5 listopada poprawki zgłoszone w drugim czytaniu. W wyniku dyskusji 3 poprawki zostały wycofane przez posłów wnioskodawców, wobec tego stały się bezprzedmiotowe. Są to poprawki nr 2, 4 i 7.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#PosełStanisławMarianGrzonkowski">Komisja Zdrowia pozytywnie oceniła 4 poprawki zgłoszone przez panią poseł Sikorską-Trelę i rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie tych poprawek. Są to poprawki nr 2a i 2b oraz 3 i 4a. Mają one charakter legislacyjny oraz uściślający.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#PosełStanisławMarianGrzonkowski">Poprawka nr 7 pana posła Jurgiela dotycząca art. 25 ust. 1 prowadzi do tego, aby składkę na ubezpieczenie zdrowotne osób zatrudnionych w zakładach pracy chronionej opłacał pracodawca, który otrzymałby na to dotacje z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#PosełStanisławMarianGrzonkowski">Komisja uznała po dyskusji, że osoby zatrudnione w zakładach pracy chronionej powyższą składkę płacą ze swojego dochodu, podobnie jak osoby pozostające w stosunku pracy, a pracodawca to oblicza, pobiera i odprowadza do instytucji ubezpieczeniowej. Tak więc komisja proponuje, żeby pozostawić to rozwiązanie bez zmian.</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#PosełStanisławMarianGrzonkowski">Poprawkę nr 4b polegającą na skreśleniu art. 168b komisja proponuje odrzucić, ale ponieważ wnioskodawca poinformował mnie, iż po posiedzeniu komisji wystąpił do pana marszałka z prośbą o wycofanie tej poprawki, a więc, jeżeli Wysoki Sejm pozwoli, nie będę już jej omawiał.</u>
          <u xml:id="u-71.5" who="#PosełStanisławMarianGrzonkowski">Wysoki Sejmie! Po przedstawieniu dodatkowego sprawozdania Komisja Zdrowia wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w druku nr 668, wraz z rekomendowanymi poprawkami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł Filek ma pytanie, tak?</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PosełAnnaFilek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałabym zapytać, czy prawdą jest, że zakłady pracy chronionej nie odprowadzają podatku od osób fizycznych do skarbu państwa, tylko pozostawiają ten podatek na funduszu rehabilitacji, i czy w związku z tym prawdą jest, że jeżeli nie zostanie przyjęta poprawka pana posła Jurgielańca, to zmniejszy się fundusz rehabilitacyjny w zakładach pracy chronionej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PosełStanisławMarianGrzonkowski">Problem, który się pojawia w związku z poprawką pana posła Jurgiela...</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto jest autorem poprawki?)</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#PosełStanisławMarianGrzonkowski">Poseł Jurgiel.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#PosełStanisławMarianGrzonkowski">... dotyczący zmniejszenia przychodów zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, jest związany z obowiązkiem płacenia składki przez ubezpieczonego. Rację ma pani poseł Filek, że opłacenie składki przez te osoby spowoduje oczywiście zmniejszenie przychodów tego funduszu, ale problem należy rozwiązać w innym trybie. Komisja Zdrowia uznała, że rozwiązanie, jakie proponował pan poseł Jurgiel, aby składkę za osoby zatrudnione w zakładach pracy chronionej opłacał budżet państwa - bo do tego się sprowadzała poprawka - idzie za daleko. Należy oczywiście szukać rozwiązania, które pozwoli na utrzymanie przychodów zakładowych funduszów rehabilitacji osób niepełnosprawnych, ale to już wykracza poza materię tej poprawki i poza materię tej ustawy. Komisja po dyskusji uznała, że takie rozwiązanie jest potrzebne, ale wykracza ono poza materię tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja przedstawia jednocześnie wniosek mniejszości i poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Rozumiem, że pytanie pani poseł Filek dotyczyło pierwszej poprawki, tak?</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Chcę poinformować Wysoką Izbę, że pierwsza poprawka wywołała sporą dyskusję na posiedzeniu komisji, a także odnosiły się do niej uwagi Biura Legislacyjnego. Mianowicie projekt rządowy, który został zgłoszony w tej materii, jest projektem pilnym. Właśnie z uwagi na fakt, że został wniesiony w trybie pilnym, zaistniała wątpliwość co do konstytucyjności tej poprawki, ponieważ Trybunał Konstytucyjny stoi konsekwentnie na stanowisku, że w przypadku ustaw rozpatrywanych w tym trybie poprawki lub wnioski mniejszości wykraczające poza zakres przedmiotowy projektu są niedopuszczalne. W takim przypadku bowiem w trybie pilnym uchwalane byłyby przepisy z inicjatywy podmiotów nie mających prawa nadawania swym wnioskom klauzuli pilności. To orzeczenie Trybunału w swoim czasie zostało odrzucone przez Wysoką Izbę, na mocy jej uprawnień. Jednakże czuję się w obowiązku poinformować, że takie ono było i że w związku z tym istnieje pewne ryzyko - nie ma tu oczywiście żadnej pewności, ale istnieje pewne ryzyko - zakwestionowania tego przepisu przez Trybunał Konstytucyjny. Niemniej jednak to Wysoka Izba będzie decydować o tym, czy poprawka ta zostanie przyjęta, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-76.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">A więc w poprawce nr 1 do art. 25 ust. 1, polegającej na dodaniu nowego punktu, wnioskodawca proponuje, aby składki za osoby zatrudnione w zakładach pracy chronionej opłacał pracodawca.</u>
          <u xml:id="u-76.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-76.8" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania...</u>
          <u xml:id="u-76.9" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poseł Manicki? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PosełMaciejManicki">Panie Marszałku! W świetle komentarza, którym opatrzył pan głosowanie nad tą poprawką, chciałbym prosić - bo tylko w tej formie mogę to uczynić - aby pan poseł sprawozdawca odniósł się do następujących kwestii.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#PosełMaciejManicki">Po pierwsze, orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, o którym pan marszałek mówił, zostało odrzucone, i to oczywiście nie budzi wątpliwości. Natomiast trzeba również dodać, że w orzeczeniu, w którym Trybunał Konstytucyjny zajmował się sprawą będącą wówczas przedmiotem badania, chodziło nie tylko o to, że nastąpiło wyjście poza materię ustawy skierowanej w trybie pilnym, ale nastąpiło również wejście w materię, której rozpatrzenie w trybie pilnym jest niedopuszczalne.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#PosełMaciejManicki">Natomiast w drugim orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego, które w tej sprawie może mieć pewne odniesienie, chodziło o zarzut, iż nie tylko wyszło się poza materię przedstawioną w ustawie, ale poprawka dotyczyła kwestii, która powinna być przedmiotem wymaganej ustawą opinii, w tym przypadku Krajowej Rady Sądownictwa, i nie było takiej opinii. I w związku z tym właśnie Trybunał w tych kwestiach podniósł tę materię, przy czym w jednej sprawa została zarzucona. Zwracam na to uwagę, ponieważ dzisiaj, o ile wiem, będziemy głosować nad inną poprawką dotyczącą też tej materii, przy okazji innej ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PosełStanisławMarianGrzonkowski">Panie Marszałku! Pan poseł Manicki słusznie podnosi ten problem, zresztą Komisja Zdrowia też dyskutowała nad tym, czy należy w ogóle rozpatrywać tę poprawkę, ponieważ w świetle orzeczenia Trybunału wyjście poza materię pilnego projektu rządowego nie powinno mieć miejsca. Ponieważ jednak pan marszałek poddał ten wniosek pod głosowanie, oznacza to, że Izba może w tej sprawie zdecydować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 25 ust. 1 polegającej na dodaniu nowego punktu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 362 posłów. Za opowiedziało się 127, przeciw - 222, wstrzymało się 13 posłów.</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-80.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">We wniosku mniejszości do art. 67 ust. 4 wnioskodawca proponuje, aby minister sprawiedliwości, tak jak dotychczas, określał dokumenty wymagane do rejestracji kas chorych, a nie, jak proponuje komisja, wymagania, jakie powinien spełniać wniosek o wpis do rejestru.</u>
          <u xml:id="u-80.8" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-80.9" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 67 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-80.10" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-80.11" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-80.12" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 367 posłów. Za opowiedziało się 119, przeciw - 244, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-80.13" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-80.14" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 2 lit.a do art. 69c ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby skreślić wyraz „członkostwa”.</u>
          <u xml:id="u-80.15" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-80.16" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-80.17" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 2 lit.a do art. 69c ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-80.18" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-80.19" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-80.20" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 373 posłów. Za było 372, przeciw - 1, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-80.21" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-80.22" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 2 lit.b do art. 69c ust. 3 pkt 6 wnioskodawca proponuje, aby w rozporządzeniu o utworzeniu branżowej kasy chorych Rada Ministrów określała zakres podmiotowy branżowej kasy chorych, a nie, jak proponowała komisja, kryteria stosowane przy przyjmowaniu w poczet członków branżowej kasy chorych.</u>
          <u xml:id="u-80.23" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-80.24" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-80.25" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 2 lit.b do art. 69c ust. 3 pkt 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-80.26" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-80.27" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-80.28" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 371 posłów. Za było 370 posłów, przeciw - 1, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-80.29" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-80.30" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 3 do art. 168 wnioskodawca proponuje, aby w okresie do dnia 31 grudnia 1998 r. także opinię Rady Krajowego Związku Kas Chorych dotyczącą powołania branżowej kasy chorych wydawał pełnomocnik rządu do spraw wprowadzenia powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego.</u>
          <u xml:id="u-80.31" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-80.32" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-80.33" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 168, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-80.34" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-80.35" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-80.36" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 372 posłów. Za było 369, przeciw - 2, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-80.37" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-80.38" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 4 lit. a do art. 168a ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby wyraz „kryteriom” zastąpić wyrazem „warunkom”.</u>
          <u xml:id="u-80.39" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-80.40" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-80.41" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 4 lit. a do art. 168a ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-80.42" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-80.43" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-80.44" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 371 posłów. Za opowiedziało 369, przeciw był 1 poseł, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-80.45" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-80.46" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawka nr 4 lit. b została wycofana.</u>
          <u xml:id="u-80.47" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-80.48" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo! Co jest?)</u>
          <u xml:id="u-80.49" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy są jakieś pytania?</u>
          <u xml:id="u-80.50" who="#komentarz">(Głos z sali: No comments.)</u>
          <u xml:id="u-80.51" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawka nr 4 lit. b została wycofana.</u>
          <u xml:id="u-80.52" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-80.53" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem projektu ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym w brzmieniu proponowanym przez Komisję Zdrowia, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-80.54" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-80.55" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-80.56" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 371 posłów. Za było 363, przeciw - 2, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-80.57" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.</u>
          <u xml:id="u-80.58" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-80.59" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji oraz Komisji Transportu i Łączności o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o łączności (druki nr 571-A i 656-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-80.60" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Stanisława Szweda i przeprowadził dyskusję, w której nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-80.61" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy zatem do trzeciego pytania...</u>
          <u xml:id="u-80.62" who="#komentarz">(Głos z sali: Czytania.)</u>
          <u xml:id="u-80.63" who="#WicemarszałekMarekBorowski">... czytania, oczywiście, do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-80.64" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-80.65" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-80.66" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje przedstawiają wnioski mniejszości, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-80.67" who="#WicemarszałekMarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 1 do art. 82 wnioskodawca proponuje:</u>
          <u xml:id="u-80.68" who="#WicemarszałekMarekBorowski">- aby w zakresie prawa do nieodpłatnego nabycia akcji spółki Telekomunikacja Polska SA przez uprawnionych pracowników miały zastosowanie przepisy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych,</u>
          <u xml:id="u-80.69" who="#WicemarszałekMarekBorowski">- aby uprawnionymi pracownikami były:</u>
          <u xml:id="u-80.70" who="#WicemarszałekMarekBorowski">1) osoby będące pracownikami byłej Polskiej Poczty, Telegrafu i Telefonu w dniu 31 grudnia 1991 r.,</u>
          <u xml:id="u-80.71" who="#WicemarszałekMarekBorowski">2) osoby, które przepracowały co najmniej 10 lat w PPTT lub Telekomunikacji Polskiej SA, a rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w przypadkach określonych w tym przepisie,</u>
          <u xml:id="u-80.72" who="#WicemarszałekMarekBorowski">3) osoby zatrudnione w Telekomunikacji Polskiej SA w okresie od 31 grudnia 1991 r. do 30 czerwca 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-80.73" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W drugim wniosku mniejszości wnioskodawca proponuje, aby dodać nowy artykuł stanowiący o terminach składania oświadczeń o zamiarze nieodpłatnego nabycia akcji spółki Telekomunikacja Polska SA.</u>
          <u xml:id="u-80.74" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi wnioskami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-80.75" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Chcę powiedzieć, że do tych wniosków odnosi się ta sama uwaga, którą przed chwilą zgłosiłem do nowelizacji ustawy o ubezpieczeniach zdrowotnych, a więc nie będę już tego powtarzał. Zresztą sprawa, jak sądzę, jest Wysokiej Izbie dobrze znana.</u>
          <u xml:id="u-80.76" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-80.77" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosków mniejszości: nr 1, polegającego na dodaniu nowej zmiany w art. 1, oraz nr 2, polegającego na dodaniu nowego artykułu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-80.78" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-80.79" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-80.80" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 372 posłów. Za opowiedziało się 362 posłów, przeciw - 5, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-80.81" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wnioski mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-80.82" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-80.83" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o łączności w brzmieniu proponowanym przez Komisję Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji oraz Komisję Transportu i Łączności, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-80.84" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-80.85" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-80.86" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 372 posłów. Za było 358, przeciw - 2, wstrzymało się 12 posłów.</u>
          <u xml:id="u-80.87" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o łączności.</u>
          <u xml:id="u-80.88" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o poselskim projekcie ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego w produkcji rolnej (druki nr 120, 623 i 623-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-80.89" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jarosława Kalinowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PosełJarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Połączone Komisje: Finansów Publicznych oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi, na wspólnym posiedzeniu w dniu 22 października rozpatrzyły poprawki zgłoszone w drugim czytaniu. Poprawek było 7. W trakcie dyskusji nad poprawkami dwie z nich zostały wycofane. Z pozostałych pięciu poprawek komisje rekomendują przyjęcie trzech, a dwie proponują odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#PosełJarosławKalinowski">Poprawka nr 1, dotycząca art. 4, i poprawka nr 4, dotycząca art. 5 ust. 2, mają charakter uściślający. Komisje proponują przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#PosełJarosławKalinowski">Poprawka nr 5, którą komisje proponują przyjąć, zmierza do skreślenia ust. 5 w art. 5. Skreślenie to spowoduje, że do całości postępowania w sprawie zwrotu podatku akcyzowego będą stosowane przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#PosełJarosławKalinowski">Jeśli chodzi o poprawkę nr 2 do art. 4 ust. 3, komisje proponują, aby ją odrzucić. Poprawka zmierza do tego, by ograniczyć, w ramach przyjętej normy, powierzchnię uprawniającą do uzyskania zwrotu podatku akcyzowego. Chodzi o wyłonienie pewnej grupy gospodarstw szczególnie preferowanych. Do uzyskania preferencji uprawniałoby posiadanie gruntów rolnych o powierzchni 100 ha. Komisje proponują odrzucenie tej poprawki, argumentując to w ten sposób, że zgodnie z prawem Wspólnot Europejskich, z którym musimy się liczyć - musimy harmonizować nasze prawo z tym prawem - preferencje dotyczą kredytowania inwestycyjnego czy wspierania inwestycyjnego, a nie obrotowego. To była argumentacja przemawiająca za tym, żeby tę poprawkę odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#PosełJarosławKalinowski">Poprawka nr 3, dotycząca art. 5 ust. 1, zmierza do tego, aby wypłata z tytułu zwrotu podatku następowała na wniosek zainteresowanego rolnika. Komisje uznały, że byłaby to niepotrzebna mitręga administracyjna. Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#PosełJarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Autorem projektu ustawy, sprawozdawcą w pierwszym i w drugim czytaniu, był tragicznie zmarły nasz kolega Ryszard Bondyra. Czasu, niestety, nie można ani cofnąć, ani zatrzymać, bo gdyby to było możliwe, to właśnie on byłby sprawozdawcą tego projektu ustawy w trzecim czytaniu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje przedstawiają poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 1 do art. 4 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby określić, że podstawą obliczania kwoty zwrotu podatku jest powierzchnia użytków rolnych według stanu na dzień 1 kwietnia w danym roku kalendarzowym.</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-82.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-82.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 4 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-82.8" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-82.9" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-82.10" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 355 posłów. Za opowiedziało się 204 posłów, przeciw - 142, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-82.11" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-82.12" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 2 do art. 4 wnioskodawca proponuje, aby dodać nowy ust. 3, stanowiący, że zwrot podatku przysługuje na powierzchnię nie większą niż 100 ha gruntów w jednym gospodarstwie rolnym.</u>
          <u xml:id="u-82.13" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-82.14" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-82.15" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 4, polegającej na dodaniu ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-82.16" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-82.17" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-82.18" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 362 posłów. Za opowiedziało się 103 posłów, przeciw - 242, wstrzymało się 17 posłów.</u>
          <u xml:id="u-82.19" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-82.20" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 3 do art. 5 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby wysokość kwoty zwrotu podatku była ustalana na wniosek podatnika, złożony nie później niż do dnia 31 maja, a nie - jak proponują komisje - z urzędu.</u>
          <u xml:id="u-82.21" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-82.22" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-82.23" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 5 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-82.24" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-82.25" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-82.26" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 363 posłów. Za opowiedziało się 35, przeciw - 320, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-82.27" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-82.28" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 4 do art. 5 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby określić, że organem stwierdzającym niewykorzystywanie gruntów na prowadzenie działalności rolniczej jest wójt lub burmistrz albo prezydent miasta.</u>
          <u xml:id="u-82.29" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-82.30" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-82.31" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 5 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-82.32" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-82.33" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-82.34" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 363 posłów. Za opowiedziało się 209, przeciw - 145, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-82.35" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-82.36" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 5 do art. 5 wnioskodawca - przez skreślenie ust. 5 - proponuje, aby do całości postępowania w sprawach zwrotu podatku miały zastosowanie wyłącznie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-82.37" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie odpowiednia zmiana w art. 5 ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-82.38" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-82.39" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-82.40" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 5 polegającej na skreśleniu ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-82.41" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-82.42" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-82.43" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 367 posłów. Za było 200 posłów, przeciw - 163, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-82.44" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-82.45" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-82.46" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego w produkcji rolnej - w brzmieniu proponowanym przez Komisję Finansów Publicznych oraz Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi, wraz z przyjętymi poprawkami - zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-82.47" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-82.48" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-82.49" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 365 posłów. Za opowiedziało się 166, przeciw - 191, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-82.50" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-82.51" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił projekt ustawy o zryczałtowanym zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego w produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-82.52" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdrowia o poselskich projektach ustaw o:</u>
          <u xml:id="u-82.53" who="#WicemarszałekMarekBorowski">1) zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej,</u>
          <u xml:id="u-82.54" who="#WicemarszałekMarekBorowski">2) zmianie ustaw o zawodzie lekarza i o zakładach opieki zdrowotnej,</u>
          <u xml:id="u-82.55" who="#WicemarszałekMarekBorowski">3) zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej,</u>
          <u xml:id="u-82.56" who="#WicemarszałekMarekBorowski">4) zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej oraz ustawy o szkolnictwie wyższym (druki nr 301, 426, 555, 580, 665 i 665-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-82.57" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Barbarę Frączek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PosełBarbaraFrączek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trakcie drugiego czytania projektu ustaw zawartego w druku nr 665 zgłoszono 13 poprawek.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#PosełBarbaraFrączek">Podczas pracy w Komisji Zdrowia wycofano 8 poprawek.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#PosełBarbaraFrączek">W dodatkowym sprawozdaniu zawartym w druku nr 665-A Komisja Zdrowia przedkłada Wysokiej Izbie następujące poprawki: poprawkę nr 1 do art. 1, dotyczącą art. 35 ust. 1 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, w której dodatkowo poza organami założycielskimi upoważnia się kierownika samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej do udzielania zamówień na świadczenia zdrowotne. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki...</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł, przepraszam bardzo, bo niestety nie ma pani warunków do wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę panów ministrów, żeby umożliwili wypowiedź pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PosełBarbaraFrączek">Ponieważ państwo mnie dopingują, żeby skracać wypowiedź, powiem, że komisja rekomenduje przyjęcie poprawek nr 2, 3, 4 i 5. Poprawka nr 2 wynika z przyjęcia poprawki nr 3, poprawka nr 4 zaś ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#PosełBarbaraFrączek">Wnoszę w imieniu Komisji Zdrowia o przyjęcie projektu ustawy z druku nr 665 z rekomendowanymi w druku nr 665-A poprawkami. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja przedstawia wnioski mniejszości oraz poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Informuję, że wniosek mniejszości nr 2 został wycofany.</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 1 polegającym na dodaniu art. 20a w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej wnioskodawcy proponują, aby apteki szpitalne tworzyć w szpitalach posiadających więcej niż 150 łóżek.</u>
          <u xml:id="u-86.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na dodaniu art. 20a w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.8" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.9" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.10" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 353 posłów. Za przyjęciem było 199, przeciw - 148, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.11" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.12" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 1 do art. 35 ust. 1 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej wnioskodawca proponuje, aby również kierownik samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej mógł udzielać zamówienia na świadczenia zdrowotne.</u>
          <u xml:id="u-86.13" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.14" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.15" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 35 ust. 1 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.16" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.17" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.18" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 354 posłów. Za przyjęciem opowiedziało się 11, przeciw - 340, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.19" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-86.20" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 2 do art. 43b ust. 1 i poprawce nr 3 do art. 43b, polegającej na dodaniu ust. 1a w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej, wnioskodawca proponuje, aby rektor państwowej uczelni medycznej, państwowej uczelni prowadzącej działalność dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycznych mógł wystąpić do ministra zdrowia i opieki społecznej z wnioskiem o przekształcenie szpitala klinicznego.</u>
          <u xml:id="u-86.21" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-86.22" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-86.23" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.24" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 43b ust. 1 i polegającej na dodaniu ust. 1a w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.25" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.26" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.27" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 364 posłów. Za opowiedziało się 361, przeciw - 1, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.28" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.29" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawka nr 4 do art. 70d ust. 6 pkt 2 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-86.30" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.31" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.32" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 70d ust. 6 pkt 2 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.33" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.34" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.35" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 362 posłów. Nie było głosów przeciwnych ani posłów wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-86.36" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.37" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 5, polegającej na dodaniu art. 7a w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej, wnioskodawca proponuje, aby zobowiązania szpitali klinicznych będących publicznymi zakładami opieki zdrowotnej powstałe do dnia 31 grudnia 1998 r. pozostały zobowiązaniami skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-86.38" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.39" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.40" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na dodaniu art. 7a w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.41" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.42" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.43" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 362 posłów. Za opowiedziało się 138, przeciw - 215, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.44" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-86.45" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wniosek mniejszości nr 2 został wycofany.</u>
          <u xml:id="u-86.46" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy zatem do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-86.47" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustaw: o zakładach opieki zdrowotnej, o zawodzie lekarza, o zawodach pielęgniarki i położnej oraz o szkolnictwie wyższym, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.48" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.49" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.50" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 369 posłów. Za opowiedziało się 358, przeciw - 4, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.51" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustaw: o zakładach opieki zdrowotnej, o zawodzie lekarza, o zawodach pielęgniarki i położnej oraz o szkolnictwie wyższym.</u>
          <u xml:id="u-86.52" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (druki nr 644 i 658).</u>
          <u xml:id="u-86.53" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Stefana Niesiołowskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-86.54" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.55" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.56" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-86.57" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-86.58" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 1 do art. 1 pkt 2 Senat proponuje, aby zastąpić określenie „funkcja śledcza” wyrazami „tryb postępowania w zakresie ścigania”.</u>
          <u xml:id="u-86.59" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.60" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.61" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 1 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.62" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.63" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.64" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 358 posłów. Większość bezwzględna wynosi 180. Za opowiedziało się 2 posłów, przeciw - 355, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.65" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.66" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 2 do art. 2 Senat proponuje, aby za zbrodnie komunistyczne uznawać czyny polegające na stosowaniu represji lub innych form naruszania praw człowieka wobec jednostek lub grup ludności, a nie, jak uchwalił Sejm, czyny pozostające w związku z represjami lub naruszaniem praw człowieka.</u>
          <u xml:id="u-86.67" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.68" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.69" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 2 Senatu do art. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.70" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.71" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.72" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 366 posłów. Większość bezwzględna wynosi 184. Za odrzuceniem opowiedziało się 7 posłów, przeciw - 359, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-86.73" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.74" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 3 do art. 2 Senat proponuje, aby definicję zbrodni komunistycznych uzupełnić o zapis o represjach lub innych naruszeniach prawa stanowiących czyny zabronione według ogólnych zasad prawa uznanych przez narody cywilizowane.</u>
          <u xml:id="u-86.75" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.76" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.77" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 3 Senatu do art. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.78" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.79" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.80" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 366 posłów. Większość bezwzględna wynosi 184. Za odrzuceniem opowiedziało się 356 posłów, przeciw - 10, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-86.81" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-86.82" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 4 do art. 2, polegającej na dodaniu nowego ustępu, Senat proponuje zdefiniowanie pojęcia funkcjonariusza państwa komunistycznego.</u>
          <u xml:id="u-86.83" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.84" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.85" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 2, polegającej na dodaniu nowego ustępu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.86" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.87" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.88" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 366 posłów. Większość bezwzględna wynosi 184 głosy. Za odrzuceniem opowiedziało się 168 posłów, przeciw - 195, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.89" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.90" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 5 do art. 4 ust. 1 Senat proponuje, aby również w stosunku do przestępstw określonych w art. 105 § 2 Kodeksu karnego (umyślne zabójstwo, ciężkie uszkodzenie ciała, ciężki uszczerbek na zdrowiu, pozbawienie wolności łączone ze szczególnym udręczeniem) bieg przedawnienia rozpoczynał się 1 stycznia 1990 r.</u>
          <u xml:id="u-86.91" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.92" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.93" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 4 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.94" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.95" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.96" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 368 posłów. Większość bezwzględna wynosi 185 głosów. Za odrzuceniem opowiedziało się 363 posłów, przeciw - 2, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.97" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-86.98" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 6 do art. 4 ust. 2 Senat proponuje, aby określić, że przestępstwa wymienione w ustawie są przedmiotem działania jednostek organizacyjnych utworzonych ustawą, a nie - jak uchwalił Sejm - organów powołanych przez ustawę.</u>
          <u xml:id="u-86.99" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie odpowiednia zmiana w tytule rozdziału 2, co jest treścią poprawki nr 13.</u>
          <u xml:id="u-86.100" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-86.101" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-86.102" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.103" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu do art. 4 ust. 2 oraz do tytułu rozdziału 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.104" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.105" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.106" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 371 posłów. Większość bezwzględna wynosi 186 głosów. Za odrzuceniem opowiedziało się 369 posłów, przeciw - 2, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-86.107" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-86.108" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 7 do art. 4 ust. 3 Senat proponuje, aby wyrazy „określonych w art. 2” zastąpić wyrazem „komunistycznych”.</u>
          <u xml:id="u-86.109" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.110" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.111" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 4 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.112" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.113" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.114" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 367 posłów. Większość bezwzględna wynosi 184 głosy. Za odrzuceniem opowiedziało się 2 posłów, przeciw - 365, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-86.115" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.116" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 8 do art. 5 ust. 1 pkt 5 Senat proponuje, aby wyrazy „instytucje centralne” zastąpić wyrazami „jednostki organizacyjne”.</u>
          <u xml:id="u-86.117" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.118" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.119" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 5 ust. 1 pkt 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.120" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.121" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.122" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 370 posłów. Większość bezwzględna wynosi 186 głosów. Za odrzuceniem opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 367, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-86.123" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.124" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawkach nr 9 i 11 do art. 6 Senat proponuje, aby przepis stanowiący, że za pokrzywdzonego w rozumieniu ustawy nie uznaje się osoby, która została następnie funkcjonariuszem, pracownikiem lub współpracownikiem organów bezpieczeństwa państwa, przenieść z ust. 1 do dodawanego ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-86.125" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-86.126" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-86.127" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W przypadku ich odrzucenia bezprzedmiotowa stanie się poprawka nr 59.</u>
          <u xml:id="u-86.128" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.129" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu do art. 6 ust. 1 oraz polegającej na dodaniu nowego ustępu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.130" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.131" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.132" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 369 posłów. Większość bezwzględna wynosi 185. Za odrzuceniem opowiedziało się 120 posłów, przeciw - 248, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.133" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.134" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 10 do art. 6 ust. 2 Senat proponuje, aby niniejsza ustawa regulowała uprawnienia pokrzywdzonego przysługujące osobie najbliższej jedynie w wypadku śmierci pokrzywdzonego.</u>
          <u xml:id="u-86.135" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.136" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.137" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 6 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.138" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.139" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.140" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 369 posłów. Większość bezwzględna wynosi 185. Za odrzuceniem opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 365, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-86.141" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.142" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 11 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-86.143" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 12 do art. 7 Senat proponuje, aby wyraz „którym” zastąpić wyrazem „których”.</u>
          <u xml:id="u-86.144" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.145" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.146" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.147" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.148" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.149" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 367 posłów. Większość bezwzględna wynosi 184. Za odrzuceniem opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 362, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.150" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.151" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 13 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-86.152" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 14 do art. 8 ust. 3 Senat proponuje, aby w tym artykule nie określać trybu przyjmowania statutu Instytutu Pamięci.</u>
          <u xml:id="u-86.153" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 31 do art. 23 ust. 2 Senat proponuje, aby Kolegium Instytutu Pamięci uchwalało statut Instytutu Pamięci, zatwierdzało zasady postępowania i udostępniania dokumentacji, oceniało politykę ścigania przez Instytut Pamięci przestępstw określonych w ustawie oraz programy badawcze w zakresie działalności organów bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-86.154" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-86.155" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-86.156" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.157" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu do art. 8 ust. 3 oraz do art. 23 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.158" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.159" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.160" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 365 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za odrzuceniem opowiedziało się 362 posłów, przeciw - 2, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.161" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-86.162" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 15 do art. 9 ust. 2 Senat proponuje, aby skreślić przepis, stanowiący, że prezes Instytutu Pamięci odpowiada jedynie przed Sejmem na zasadach określonych w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-86.163" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.164" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.165" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 9 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.166" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.167" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.168" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 364 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za odrzuceniem opowiedziało się 153 posłów, przeciw - 209, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.169" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.170" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawkach nr 16 i 27 Senat proponuje, aby przepis stanowiący, że prezes Instytutu Pamięci może powołać nie więcej niż 3 swoich zastępców przenieść z art. 9 do art. 16.</u>
          <u xml:id="u-86.171" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-86.172" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-86.173" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.174" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu do art. 9, polegającej na skreśleniu ust. 3, oraz do art. 16, polegającej na dodaniu ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.175" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.176" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.177" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 366 posłów. Większość bezwzględna wynosi 184. Za odrzuceniem opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 361, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.178" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.179" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 17 do art. 10 ust. 1 Senat proponuje, aby Sejm powoływał i odwoływał prezesa Instytutu Pamięci za zgodą Senatu.</u>
          <u xml:id="u-86.180" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.181" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.182" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 17 Senatu do art. 10 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.183" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.184" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.185" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 367 posłów. Większość bezwzględna wynosi 184 głosy. Za odrzuceniem opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 363, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.186" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.187" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 18 do art. 10 ust. 1 Senat proponuje, aby kandydat na prezesa Instytutu pochodził spoza grona członków kolegium Instytutu.</u>
          <u xml:id="u-86.188" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.189" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 18 Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.190" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.191" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.192" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 369 posłów. Większość bezwzględna wynosi 185 głosów. Za odrzuceniem opowiedziało się 2 posłów, przeciw - 367, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-86.193" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.194" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 19 do art. 10 ust. 3 Senat proponuje, aby bieg terminu zgłaszania kandydatur na stanowisko prezesa Instytutu Pamięci rozpoczynał się od dnia ogłoszenia konkursu.</u>
          <u xml:id="u-86.195" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.196" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.197" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 19 Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.198" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.199" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.200" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 262 posłów. Większość bezwzględna wynosi 182 głosy. Za odrzuceniem nie opowiedział się żaden poseł, przeciw - 360, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.201" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.202" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 20 lit. a do art. 11 Senat proponuje, aby określić ogólne kryteria, jakim powinien odpowiadać kandydat na stanowisko prezesa Instytutu Pamięci.</u>
          <u xml:id="u-86.203" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 20 lit. b Senat w dodawanym ust. 1a proponuje, aby na stanowisko prezesa Instytutu Pamięci nie mogła być powoływana osoba, która pełniła służbę, pracowała lub była współpracownikiem organów bezpieczeństwa państwa w rozumieniu art. 5 ustawy, ani też sędzia, którzy sprzeniewierzył się niezawisłości sędziowskiej.</u>
          <u xml:id="u-86.204" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 21 do art. 11 ust. 5 Senat proponuje, aby spełnienie warunków dotyczących nieprowadzenia działalności politycznej oraz łączenia stanowiska z mandatem posła lub senatora odnosiło się również do prokuratorów i pracowników Instytutu Pamięci oraz członków kolegium Instytutu Pamięci.</u>
          <u xml:id="u-86.205" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-86.206" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-86.207" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.208" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu do art. 11 ust. 1 i 5 oraz polegającej na dodaniu ust. 1a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.209" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.210" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.211" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 365 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183 głosy. Za odrzuceniem opowiedziała się 1 osoba, przeciw - 360, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.212" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.213" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 22 do art. 13 pkt 3 i art. 15 ust. 3 pkt 3 Senat proponuje, aby odwołanie ze stanowiska prezesa Instytutu Pamięci oraz ustanie członkostwa w kolegium Instytutu Pamięci następowało w wyniku skazania prawomocnym wyrokiem sądu, lecz tylko za przestępstwa umyślne ścigane z urzędu.</u>
          <u xml:id="u-86.214" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.215" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.216" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 13 pkt 3 i art. 15 ust. 3 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.217" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.218" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.219" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 363 posłów. Większość bezwzględna wynosi 182 głosy. Za odrzuceniem opowiedziało się 172 posłów, przeciw - 188, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.220" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.221" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 23 do art. 13 polegającej na dodaniu nowego punktu Senat proponuje, aby Kolegium Instytutu wnosiło o odwołanie prezesa Instytutu Pamięci również gdy sprzeniewierzył się on celom ustawy.</u>
          <u xml:id="u-86.222" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.223" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.224" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 13 polegającej na dodaniu nowego punktu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.225" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.226" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.227" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 368 posłów. Większość bezwzględna wynosi 185. Za odrzuceniem odpowiedziało się 54 posłów, przeciw - 312, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.228" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.229" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 24 do art. 14 Senat proponuje, aby prezes Instytutu nie mógł być pociągnięty do odpowiedzialności karnej, pozbawiony wolności, zatrzymany lub aresztowany bez zgody Sejmu z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa i jeżeli zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania.</u>
          <u xml:id="u-86.230" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm natomiast uchwalił, że prezes Instytutu nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej za czyny pozostające w związku z pełnioną przez niego funkcją.</u>
          <u xml:id="u-86.231" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.232" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.233" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 14, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.234" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.235" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.236" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 366 posłów. Większość bezwzględna wynosi 184. Za odrzuceniem opowiedziało się 129 posłów, przeciw - 236, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.237" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.238" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 25 do art. 15 ust. 1 Senat proponuje, aby Sejm wybierał członków Kolegium Instytutu Pamięci spoza swojego grona.</u>
          <u xml:id="u-86.239" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.240" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.241" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 15 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.242" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.243" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.244" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 365 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za odrzuceniem opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 360, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.245" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.246" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 26 do art. 15 ust. 3 pkt 4 Senat proponuje, aby odwołanie członka Kolegium Instytutu Pamięci z powodu długotrwałej choroby, ułomności lub upadku sił powodujących trwałą niezdolność do pełnienia obowiązków albo z powodu sprzeniewierzenia się celom ustawy następowało większością 2/3 ustawowego składu Kolegium.</u>
          <u xml:id="u-86.247" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.248" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.249" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 15 ust. 3 pkt 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.250" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.251" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.252" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 365 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za odrzuceniem opowiedziało się 127 posłów, przeciw - 236, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.253" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.254" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 27 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-86.255" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawka nr 28 do art. 18 ust. 2 pkt 1 ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-86.256" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-86.257" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.258" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 28 Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.259" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.260" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.261" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 364 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za odrzuceniem opowiedział się 1 poseł, przeciw - 361, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.262" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.263" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 29 do art. 20 ust. 1 Senat proponuje, aby zachowanie tajemnicy przez pracowników Instytutu Pamięci, także po ustaniu stosunku pracy, dotyczyło wszystkich wiadomości związanych z działalnością Instytutu Pamięci.</u>
          <u xml:id="u-86.264" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.265" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.266" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki do art. 20 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.267" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.268" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.269" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 365 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za odrzuceniem opowiedział się 1 poseł, przeciw - 362, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.270" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.271" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 30 do art. 22 Senat proponuje, aby prezes Instytutu Pamięci nie ustalał wykazów rodzajów wiadomości stanowiących tajemnicę państwową, a także Senat usuwa możliwość skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego na odmowną decyzję prezesa Instytutu Pamięci ujawnienia wiadomości stanowiącej tajemnicę.</u>
          <u xml:id="u-86.272" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.273" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.274" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 22, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.275" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.276" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.277" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 361 posłów. Większość bezwzględna wynosi 181. Za odrzuceniem opowiedziało się 126 posłów, przeciw - 235, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-86.278" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.279" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 31 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-86.280" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 32 do art. 24 ust. 1 Senat proponuje, aby prezes Instytutu Pamięci składał sprawozdanie ze swej działalności nie tylko Sejmowi, lecz również Senatowi.</u>
          <u xml:id="u-86.281" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.282" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.283" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 24 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.284" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.285" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.286" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 365 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za odrzuceniem opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 359, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.287" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.288" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 33 Senat proponuje, aby tytuł rozdziału 3 brzmiał: „Gromadzenie dokumentów przez Instytut Pamięci”, a nie - jak uchwalił Sejm - „Archiwum Instytutu Pamięci”.</u>
          <u xml:id="u-86.289" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.290" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.291" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do tytułu rozdziału 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.292" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.293" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.294" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 361 posłów. Większość bezwzględna wynosi 181. Za odrzuceniem opowiedziało się 124 posłów, przeciw - 235, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.295" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.296" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 34 do art. 25 ust. 1 Senat proponuje, aby w terminie 60 dni od dnia utworzenia Instytutu Pamięci jednostki wymienione w przepisie przygotowały do przekazania dokumentację dotyczącą działalności organów bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-86.297" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm uchwalił, że dokumenty te podlegają przekazaniu do Instytutu Pamięci w terminie 90 dni od dnia utworzenia Instytutu.</u>
          <u xml:id="u-86.298" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 37 do art. 25 ust. 6 Senat proponuje, aby prezes Instytutu Pamięci wyznaczał organom wymienionym w ustawie terminy przekazania dokumentów, zbiorów danych, rejestrów i kartotek.</u>
          <u xml:id="u-86.299" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Konsekwencją przyjęcia tych poprawek będzie odpowiednia zmiana w art. 25 ust. 4, co jest treścią poprawki nr 35.</u>
          <u xml:id="u-86.300" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-86.301" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-86.302" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.303" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu do art. 25 ust. 1, 4 i 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.304" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.305" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.306" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 364 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za odrzuceniem opowiedziało się 2 posłów, przeciw - 361, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.307" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.308" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 36 do art. 25 ust. 5 Senat proponuje, aby minister spraw wewnętrznych i administracji, szef Urzędu Ochrony Państwa oraz minister obrony narodowej mogli dla potrzeb swojego urzędu kopiować akta funkcjonariuszy, które powstały w okresach, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2.</u>
          <u xml:id="u-86.309" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.310" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.311" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 25 ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.312" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.313" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.314" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 365 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za odrzuceniem opowiedziało się 7 posłów, przeciw - 355, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.315" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.316" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 37 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-86.317" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawka nr 38 do art. 26 ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-86.318" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-86.319" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.320" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 38, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.321" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.322" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.323" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 360 posłów. Większość bezwzględna wynosi 181. Za opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 356, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.324" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.325" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 39 do art. 28 ust. 1 Senat proponuje, aby z obowiązku wydawania dokumentacji zawierającej informacje z zakresu działania Instytutu Pamięci była wyłączona osoba, która posiada tytuł prawny do tej dokumentacji, a nie, jak uchwalił Sejm, jedynie właściciel.</u>
          <u xml:id="u-86.326" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 40 do art. 28 ust. 2 Senat proponuje, aby również osoby mające inny tytuł prawny niż prawo własności dokumentów były obowiązane do ich udostępnienia prezesowi Instytutu Pamięci w celu sporządzenia kopii.</u>
          <u xml:id="u-86.327" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-86.328" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-86.329" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.330" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu do art. 28 ust. 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.331" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.332" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.333" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 364 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za odrzuceniem opowiedziało się 2 posłów, przeciw - 359, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.334" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.335" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 41 do art. 28 ust. 3 Senat proponuje, aby wyraz „poszkodowanym” zastąpić wyrazem „pokrzywdzonym”.</u>
          <u xml:id="u-86.336" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.337" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.338" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 28 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.339" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.340" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.341" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 362 posłów. Wielkość bezwzględna wynosi 182. Za odrzuceniem opowiedziało się 2 posłów, przeciw - 357, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.342" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.343" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 42 do art. 30 ust. 1 Senat proponuje, aby skreślić wyrazy „przez działalność organów bezpieczeństwa państwa”.</u>
          <u xml:id="u-86.344" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.345" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.346" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 30 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.347" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.348" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.349" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 361 posłów. Większość bezwzględna wynosi 181. Za odrzuceniem opowiedziało się 112 posłów, przeciw - 249, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-86.350" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.351" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 43 do art. 30, polegającej na dodaniu nowego ustępu, Senat proponuje, aby każdy mógł wystąpić do Instytutu Pamięci z pytaniem, czy jest pokrzywdzonym w rozumieniu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-86.352" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.353" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.354" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 30, polegającej na dodaniu nowego ustępu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.355" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.356" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.357" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 363 posłów. Większość bezwzględna wynosi 182. Za odrzuceniem opowiedział się 1 poseł, przeciw - 359, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.358" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.359" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 44 do art. 30, polegającej na dodaniu nowego ustępu, Senat proponuje, aby osoba mająca stałe miejsce zamieszkania za granicą miała prawo złożyć wniosek w celu uzyskania dotyczących jej dokumentów i informacji w polskiej placówce konsularnej.</u>
          <u xml:id="u-86.360" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.361" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.362" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 30, polegającej na dodaniu nowego ustępu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.363" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.364" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.365" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 361 posłów. Większość bezwzględna wynosi 181. Za odrzuceniem opowiedział się 1 poseł, przeciw - 358, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.366" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.367" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 45 do art. 31 ust. 1 oraz art. 35 ust. 2 Senat proponuje, aby wyrazy „zasobach archiwalnych” zastąpić wyrazem „archiwum”.</u>
          <u xml:id="u-86.368" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.369" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.370" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 45 Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.371" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.372" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.373" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 361 posłów. Większość bezwzględna wynosi 181. Za odrzuceniem opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 354, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.374" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.375" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 46 do art. 33, polegającej na dodaniu nowego ustępu, Senat proponuje, aby pokrzywdzonemu na jego żądanie wydawano utracone przedmioty, których był właścicielem lub były w jego posiadaniu, jeżeli znajdują się w archiwum Instytutu Pamięci.</u>
          <u xml:id="u-86.376" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.377" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.378" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 46 Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.379" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.380" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.381" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 364 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za odrzuceniem opowiedział się 1 poseł, przeciw - 360, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.382" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.383" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 47 do art. 38 ust. 1 Senat proponuje, aby funkcjonariuszom służb specjalnych upoważnienia do wglądu w dokumentację Instytutu Pamięci udzielał szef Urzędu Ochrony Państwa oraz aby wgląd do tej dokumentacji następował tylko w granicach upoważnienia.</u>
          <u xml:id="u-86.384" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.385" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.386" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 38 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.387" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.388" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.389" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 363 posłów. Większość bezwzględna wynosi 182. Za odrzuceniem opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 357, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.390" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.391" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 48 do art. 39 ust. 3 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-86.392" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-86.393" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.394" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 39 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.395" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.396" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.397" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 356 posłów. Większość bezwzględna wynosi 179. Za odrzuceniem opowiedział się 1 poseł, przeciw - 353, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.398" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.399" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 49 do art. 39, polegającej na dodaniu nowego ustępu, Senat proponuje, aby zastrzeżenie niedostępności do określonych dokumentów nie ograniczało uprawnień sądu w postępowaniu lustracyjnym i rzecznika interesu publicznego.</u>
          <u xml:id="u-86.400" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.401" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.402" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 39, polegającej na dodaniu nowego ustępu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.403" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.404" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.405" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 365 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za odrzuceniem opowiedział się 1 poseł, przeciw - 362, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.406" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.407" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 50, 51, 61, 62, 64 mają charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-86.408" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-86.409" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-86.410" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.411" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem wymienionych poprawek Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.412" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.413" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.414" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 358 posłów. Większość bezwzględna wynosi 180. Za odrzuceniem opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 354, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.415" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.416" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 52 do art. 45 ust. 9 Senat proponuje, aby prokuratorzy Głównej Komisji występowali również przed sądem I instancji.</u>
          <u xml:id="u-86.417" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.418" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.419" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 52 Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.420" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.421" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.422" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 363 posłów. Większość bezwzględna wynosi 182. Za odrzuceniem opowiedziało się 349 posłów, przeciw - 14, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-86.423" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-86.424" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 53 do art. 47 ust. 5 Senat proponuje, aby uposażenie prokuratorów Głównej Komisji oraz prokuratorów komisji oddziałowych, wraz ze związanymi z nim świadczeniami o charakterze osobowym, było finansowane ze środków Instytutu Pamięci.</u>
          <u xml:id="u-86.425" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 55 Senat proponuje, aby skreślić art. 52, stanowiący, że działalność Głównej Komisji i komisji oddziałowych jest finansowana ze środków Instytutu Pamięci.</u>
          <u xml:id="u-86.426" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-86.427" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-86.428" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.429" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek nr 53 i 55 Senatu do art. 47 oraz polegającej na skreśleniu art. 52, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.430" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.431" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.432" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 365 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za odrzuceniem głosował 1 poseł, przeciw - 362, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.433" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.434" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 54 do art. 51 ust. 1 Senat proponuje, aby do kolegium prokuratorów oddziałowych komisji były stosowane przepisy o kolegium prokuratury wojewódzkiej, a nie - jak uchwalił Sejm - także przepisy o zgromadzeniu.</u>
          <u xml:id="u-86.435" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.436" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.437" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 51 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.438" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.439" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.440" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 365 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za odrzuceniem opowiedziało się 2 posłów, przeciw - 362, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.441" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.442" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 55 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-86.443" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 56 lit. a do art. 54 pkt 3 Senat proponuje, aby w przepisie tym określić, że dotyczy on organów bezpieczeństwa państwa wymienionych w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-86.444" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.445" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.446" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 56 lit. a do art. 54 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.447" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.448" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.449" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 364 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za odrzuceniem opowiedziało się 360 posłów, przeciw - 3, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.450" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-86.451" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 56 lit. b do art. 54 pkt 4 Senat proponuje, aby Instytut Pamięci wspierał działania innych instytucji, organizacji i osób zajmujących się badaniami nad zdarzeniami i zbrodniami określonymi w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-86.452" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.453" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.454" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 56 lit. b do art. 54 pkt 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.455" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.456" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.457" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 363 posłów. Większość bezwzględna wynosi 182. Za odrzuceniem opowiedziało się 362 posłów, przeciw - 1, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-86.458" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-86.459" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 57 do art. 55 ust. 1 Senat proponuje, aby przepisem karnym objąć również osobę, która niszczy, ukrywa, usuwa lub w inny sposób udaremnia uprawnionemu podmiotowi zapoznanie się z dokumentami lub informacjami znajdującymi się w archiwum Instytutu Pamięci.</u>
          <u xml:id="u-86.460" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 58 do art. 55, polegającej na dodaniu nowego ustępu, Senat proponuje, aby przepisem karnym objąć także osobę, która, będąc w posiadaniu dokumentów podlegających przekazaniu do Instytutu Pamięci, uchyla się od ich przekazania, utrudnia lub udaremnia ich przekazanie.</u>
          <u xml:id="u-86.461" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-86.462" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-86.463" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.464" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek nr 57 i 58 Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.465" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.466" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.467" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 358 posłów. Większość bezwzględna wynosi 180. Za odrzuceniem opowiedziało się 116 posłów, przeciw - 241, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.468" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.469" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 59 do art. 55 ust. 2 Senat proponuje, aby osoba, która w obawie przed ujawnieniem dotyczących jej danych, wiedząc, że dotyczą jej okoliczności zawarte w art. 6 ust. 3, podaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlegała karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 3.</u>
          <u xml:id="u-86.470" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.471" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.472" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 55 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.473" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.474" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.475" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 359 posłów. Większość bezwzględna wynosi 180. Za odrzuceniem było 117 posłów, przeciw - 241, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.476" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.477" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 60 do art. 56 Senat proponuje, aby karze podlegała osoba, która rozpowszechnia informacje zaprzeczające zbrodniom, o których mowa w art. 1 pkt 1, w zamiarze wprowadzenia w błąd.</u>
          <u xml:id="u-86.478" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.479" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.480" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 56, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.481" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.482" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.483" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 361 posłów. Większość bezwzględna wynosi 181. Za odrzuceniem głosowało 186 posłów, przeciw - 171, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-86.484" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-86.485" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 61 i 62 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-86.486" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 63 do art. 59, który zawiera zmiany do ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach, Senat proponuje, aby również szef Kancelarii Senatu określał organizację podległego mu archiwum wyodrębnionego.</u>
          <u xml:id="u-86.487" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.488" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.489" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 58, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.490" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.491" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.492" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 364 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za odrzuceniem opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 359, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.493" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.494" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 64 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-86.495" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 65 do art. 60 pkt 3 Senat proponuje, aby w art. 23 ust. 1 ustawy o prokuraturze wyrazy „delegowanych do Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Instytutu Pamięci Narodowej” zastąpić wyrazami „Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu”.</u>
          <u xml:id="u-86.496" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.497" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.498" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 60 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.499" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.500" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.501" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 364 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za odrzuceniem opowiedziało się 131 posłów, przeciw - 233, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-86.502" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.503" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawka nr 66 do art. 62 ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-86.504" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-86.505" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.506" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 62, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.507" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.508" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.509" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 362 posłów. Większość bezwzględna wynosi 182. Za odrzuceniem opowiedziało się 343 posłów, przeciw - 17, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.510" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-86.511" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 67 do art. 64 Senat proponuje, aby Główna Komisja Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu była postawiona w stan likwidacji z dniem wejścia w życie ustawy, a nie, jak uchwalił Sejm, z dniem złożenia ślubowania przez prezesa Instytutu Pamięci.</u>
          <u xml:id="u-86.512" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 70 do art. 73 Senat proponuje, aby ustawa o Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu utraciła moc z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, a nie, jak uchwalił Sejm, z dniem złożenia ślubowania przez prezesa Instytutu Pamięci.</u>
          <u xml:id="u-86.513" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-86.514" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-86.515" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.516" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu do art. 64 oraz do art. 73, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.517" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.518" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.519" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 365 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za odrzuceniem opowiedział się 1 poseł, przeciw - 362, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.520" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.521" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 68 do art. 65 Senat proponuje, aby wyrazy „powołuje organy” zastąpić wyrazami „tworzy jednostki organizacyjne”.</u>
          <u xml:id="u-86.522" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.523" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.524" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 65, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.525" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.526" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.527" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 363 posłów. Większość bezwzględna wynosi 182. Za odrzuceniem opowiedział się 1 poseł, przeciw - 361, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.528" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.529" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 69 do art. 72 Senat proponuje, aby ustawa zezwalała w działalności Instytutu Pamięci na przetwarzanie danych osobowych, o których mowa w art. 27 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych, bez zgody i wiedzy osoby, której dotyczą.</u>
          <u xml:id="u-86.530" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.531" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.532" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 72, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.533" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.534" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.535" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 357 posłów. Większość bezwzględna wynosi 179. Za odrzuceniem było 3 posłów, przeciw - 352, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.536" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-86.537" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 70 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-86.538" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie stanowiska Senatu w sprawie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.</u>
          <u xml:id="u-86.539" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zanim przejdziemy do następnych punktów, a konkretnie do powrotu do dyskusji nad ustawą budżetową, proszę pana posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#SekretarzPosełZbigniewWawak">Posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej odbędzie się dzisiaj o godzinie 20 w sali nr 12.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#SekretarzPosełZbigniewWawak">Posiedzenie podkomisji stałej do spraw finansów samorządowych rozpocznie się bezpośrednio po zakończeniu głosowań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 1 porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">5 minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 18 min 22 do godz. 18 min 32)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 1 porządku dziennego: Pierwsze czytanie projektu ustawy budżetowej na rok 1999.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kontynuujemy dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Kaczyńskiego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PosełMarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałoby się na wstępie powiedzieć, że czas jest nieubłagany i bardzo szybko mija. Rok temu w tym samym miejscu występując w tej samej sprawie, w sprawie projektu budżetu państwa, mówiliśmy o wielu potrzebach, wielu możliwościach, a zarazem wielu niemożnościach. Minął ten rok bardzo szybko i myślę, że dzisiaj jest dobra okazja na krótkie podsumowanie.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#PosełMarekKaczyński">Z satysfakcją trzeba przyznać, że parę spraw udało się rozwiązać obecnej koalicji. Chodzi o wymieniane już wielokrotnie reformy, które udało się przeprowadzić i które sukcesywnie wchodzą w życie. Jeszcze większa satysfakcja wynika z faktu, iż w przyszłym roku nastąpi realny wzrost wydatków przewidzianych w budżecie państwa na część działów. Wymienić tutaj należy oświatę i wychowanie, naukę i szkolnictwo wyższe. Na oświatę i wychowanie wydatki realnie wzrosną o 6%, na szkolnictwo wyższe o 8%. Znaczne środki przeznaczono na restrukturyzację górnictwa - w wysokości 1,7 mld zł. Te środki pozwolą na zmiany, które przyniosą w długim okresie pozytywne skutki. Zmiany jednak - te pozytywne, o których mówiłem przed chwilą - nie obejmą wszystkich grup społecznych. Z żalem i z przykrością trzeba to stwierdzić, ale taka jest prawda.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#PosełMarekKaczyński">Pan wicepremier Leszek Balcerowicz z dużą dozą optymizmu wymienił cele, jakim ma służyć budżet na 1999 rok. Przypomnę to, co pan minister podkreślał. Budżet na 1999 rok to: wielka potrzeba rozwoju Polski; osiągnięcie narodowych celów, a każdy chce odczuwać dumę z osiągnięć i rozwoju naszego kraju; dalszy duży krok w kierunku rozwoju państwa i społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#PosełMarekKaczyński">Słowo rozwój pojawiało się w wypowiedzi pana premiera wiele razy. Słuchałem bardzo uważnie i nie doczekałem się jakiegokolwiek zapewnienia czy deklaracji skierowanych do wsi, dotyczących rolnictwa. O tym zechcę głównie mówić w swoim wystąpieniu. Aby nie zabierać za dużo czasu, skupić się chcę tylko na rolnictwie, gdyż inni posłowie na pewno będą mówili o innych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#PosełMarekKaczyński">Panie Wicepremierze! Jestem przytłoczony faktem, iż chce pan dążyć do rozwoju państwa, a nie zauważa w nim prawie 8 mln ludzi żyjących z gospodarstw rolnych i z nimi związanych. Słowo rozwój zupełnie tu nie pasuje, jeżeli przeanalizujemy część 19 tegoż budżetu: Rolnictwo.</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#PosełMarekKaczyński">Aby nie być gołosłownym, chcę teraz przedstawić fakty oparte na danych liczbowych. Fakty te są smutne, zatrważające i wręcz niebezpieczne - z całą odpowiedzialnością to stwierdzam - dla koalicji rządzącej, której jestem posłem, ale przede wszystkim dla wsi i dla ludności rolniczej. W projekcie ustawy budżetowej na 1999 r. na rolnictwo planuje się 1978 mln zł, przy czym w 1998 r. przeznaczono 1922 mln zł. Planowane wydatki na rolnictwo w 1999 r. są zatem tylko o 2,9% wyższe od wydatków w roku obecnym. Należy tutaj dodać, że jeszcze dojdzie inflacja, czyli realne nakłady na rolnictwo w przyszłym roku będą niższe. Trzeba także przypomnieć, iż budżet dla rolnictwa na rok 1998 był niższy o 25% od budżetu na rok 1997 i te brakujące 25% to już były środki niezbędne, jeśli chodzi o zmiany strukturalne na wsi.</u>
          <u xml:id="u-90.6" who="#PosełMarekKaczyński">Przestawione fakty pokazują, że jeżeli założenia budżetu w części 19 dotyczącej rolnictwa zostaną przyjęte, to nastąpi dalsze pogorszenie już obecnie tragicznej sytuacji na wsi. Dochód rodzin rolniczych - co wynika z obliczeń, ze statystyk - jest obecnie najgorszy na przestrzeni ostatnich 8 lat. Udział rolnictwa w produkcie krajowym brutto w roku 1999 wyniesie 2,37% i będzie najniższy na przestrzeni ostatnich 5 lat. Jest to o wiele za mało.</u>
          <u xml:id="u-90.7" who="#PosełMarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Wicepremierze! Czyż można mówić o wielkiej potrzebie rozwoju Polski, o osiągnięciu narodowych celów, dalszym kroku w kierunku rozwoju państwa i społeczeństwa bez dostrzeżenia ludności rolniczej? Jak można mówić o odczuwaniu dumy z osiągnięć i rozwoju naszego kraju, jeżeli wieś została pominięta i zapomniana w procesie reform? Czyż ludność wiejska, a szczególnie rolnicy, nie należy do narodu? Każdy Polak wie lub powinien wiedzieć, że bez własnego rolnictwa, które zapewnia żywność dla całego narodu, nie można mówić o realizacji interesów narodowych, o których mówił pan Balcerowicz. Obecna sytuacja rolnictwa i zamierzenia budżetowe na 1999 r. w części 19 - jeśli założone wielkości zostałyby przyjęte - doprowadzą do zmarginalizowania i upadku naszego rolnictwa w konfrontacji z rolnictwem innych krajów.</u>
          <u xml:id="u-90.8" who="#PosełMarekKaczyński">Przy proponowanym budżecie nie można w ogóle mówić o realizacji priorytetów dla wsi i rolnictwa. Przypomnę, iż priorytetami są następujące cele: restrukturyzacja i modernizacja rolnictwa oraz jego otoczenia; kształtowanie takich warunków pracy i bytu ludności wiejskiej, które odpowiadają standardom cywilizacyjnym i pozwalają mieszkańcom wsi realizować ich podstawowe cele bytowe; kształtowanie warunków zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. Na wymienione cele nie ma środków w budżecie dla rolnictwa w części 19; według założeń tej właśnie części nie ma nawet nadziei na rozpoczęcie ich realizacji. Brakuje 200 mln zł dla Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na dopłaty do oprocentowania nowo udzielanych kredytów inwestycyjnych i obrotowych. Pan poseł Wujec z satysfakcją twierdził, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dostanie dużo więcej niż w tym roku. Tak, tylko nie powiedział, że dostanie na spłatę zobowiązań z lat ubiegłych, a już nie dostanie w ogóle nic na nowe kredyty. Następnie brakuje 400 mln zł dla Agencji Rynku Rolnego na spłatę zobowiązań z 1998 r. - na spłatę zobowiązań, natomiast na nowe działania w przyszłym roku, na interwencję na rynku rolnym agencja nie posiada prawie wcale środków. I co będzie, jeżeli pojawią się - a pojawią się, bo rolnicy będą produkować i zboże, i mięso, i inne produkty - następne górki? Co będzie wtedy? Czym agencja będzie dysponować? W takim układzie, jaki jest proponowany, należałoby agencję rozwiązać. I niech spłaci, ewentualnie przejmie, zobowiązania agencji na przykład jakiś bank. Agencja nie ma racji bytu, nie ma podstaw funkcjonowania, jeżeli nie ma pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-90.9" who="#PosełMarekKaczyński">Następną, bardzo ważną, sprawą jest to, że w tym projekcie budżetu brakuje dla rolnictwa co najmniej 60 mln zł na postęp biologiczny zarówno w produkcji roślinnej, jak i zwierzęcej. 60 mln zł to jest minimum, biorąc pod uwagę tylko chęć dorównywania do poziomu rozwoju rolnictwa unijnego bądź innego. Tylko chęć, nie mówiąc o postępie wprowadzanym na takim poziomie, który umożliwi nam w szybkim tempie dopędzenie rolnictwa innych krajów.</u>
          <u xml:id="u-90.10" who="#PosełMarekKaczyński">Na integrację z Unią Europejską, a więc na wszystkie koszty związane z negocjacjami, z obsługą funduszu PHARE i wielu innych, brakuje 70 mln zł. Wymienione wyżej środki są tylko niezbędnym minimum służącym przetrwaniu tych instytucji. Nie mówimy już o tym, że mogłyby one wspomagać rozwój pewnych dziedzin w rolnictwie. Jak, panie wicepremierze, można mówić w tej sytuacji o restrukturyzacji, o rozwoju rolnictwa? Czy możliwa jest interwencja na rynku rolnym, interwencja, która jest mechanizmem, instrumentem niezbędnym, stosowanym we wszystkich cywilizowanych krajach, które poważnie myślą o rolnictwie? Interwencja jest instrumentem niezbędnym. Przy tak dużych nadwyżkach żywności na świecie polskie rolnictwo wymaga szczególnego wsparcia i pomocy. Jest to jeszcze bardziej istotne w okresie przedakcesyjnym. Jeżeli nie będziemy chronić polskiego rolnictwa, doprowadzimy do jego upadku oraz do tego, że żywność będziemy przywozić z zagranicy, co już obecnie się dzieje.</u>
          <u xml:id="u-90.11" who="#PosełMarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pragnę przypomnieć po raz kolejny, iż na wsi polskiej żyje 38% ludności kraju. Aż 93% obszaru Polski stanowią obszary wiejskie. Z indywidualnymi gospodarstwami rolnymi związanych jest 7,5 mln osób. Jest to ogromny potencjał ludności oraz obszaru naszego kraju. Uważam, że kwestie te powinny być dostrzeżone przez Wysoką Izbę właśnie w tym budżecie. A tak się nie stało. Jeżeli mamy dążyć do zmian strukturalnych na wsi, na pewno nie uda się tego osiągnąć bez przeznaczenia co najmniej 2,8% PKB na rolnictwo, nie zaś 2,37%, jak zostało zaplanowane na 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-90.12" who="#PosełMarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na zakończenie pragnę wyrazić zadowolenie z faktu, iż w wielu dziedzinach budżet na 1999 r. jest prorozwojowy. Te fakty są niezaprzeczalne. Wypada się z tego cieszyć, tym bardziej że ciąży na nas, na państwie polskim, zarówno ogromne zadłużenie, jak i zaniedbania wielu lat.</u>
          <u xml:id="u-90.13" who="#PosełMarekKaczyński">Natomiast z żalem, z rozgoryczeniem i smutkiem oświadczam, iż środki planowane na rolnictwo są antyrozwojowe i nie mogą być przedmiotem zgody. Apeluję do Wysokiej Izby o dostrzeżenie rolnictwa w pracach nad budżetem jako jednego z priorytetów. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Markowi Kaczyńskiemu z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogusława Liberadzkiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PosełBogusławLiberadzki">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Kiedy słuchałem wypowiedzi o tym, że budżet na rok bieżący ma być budżetem rozwojowym, że ma być budżetem stwarzającym nowe szanse gospodarcze, budżetem zmieniającym warunki na takie, w których przyjdzie rozkwitać gospodarce, spodziewałem się, że do sektorów prorozwojowych będzie zaliczony cały sektor transportu. Te moje oczekiwania - to, czego się spodziewałem - zderzyły się z rzeczywistością.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#PosełBogusławLiberadzki">Pozwolę sobie skonfrontować dwie wielkości, mianowicie przewidywane wykonanie nakładów na transport w roku 1998 i projekt planu na 1999 r. Przewidywane wykonanie po stronie: wydatki budżetu państwa, rok 1998–3974 mln; projekt planu na rok 1999–2758 mln. Dla porównania: rok 1997 r. - 3358 mln.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#PosełBogusławLiberadzki">Jednym z zasadniczych motorów, czynników przekształceń, przemian jest integracja z Unią Europejską. W tym roku rozpoczną się negocjacje z Unią Europejską przynajmniej w trzech sferach transportowych. Na ten cel środki w budżecie ministerstwa transportu wzrastają o całe 30 tys. zł. Słownie: trzydzieści tysięcy zł.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#PosełBogusławLiberadzki">Jest także zastanawiające, iż w kontekście złej sytuacji w gospodarce morskiej, na przykład, nakłady na urzędy morskie maleją o 10%. Deklarowane jest przedsięwzięcie „Odra 2006”, w dużej mierze odpowiadać za nie będą inspektoraty żeglugi śródlądowej - nakłady maleją o prawie 15%. Jesteśmy w przededniu negocjacji, właściwie powinniśmy przyjmować w parlamencie ustawę o lotnictwie cywilnym. Wiem, jaki jest jej los: nie kwalifikuje się do przyjęcia. Jednocześnie nakłady na Główny Inspektorat Lotnictwa Cywilnego maleją o 4%.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#PosełBogusławLiberadzki">Pan premier wspominał w swoim wystąpieniu, iż rosną nakłady na drogi publiczne krajowe. Otóż: jednostki dróg publicznych krajowych, koszty utrzymania - na rok bieżący było to 1565 mln, na rok przyszły będzie 1379 mln. Rosną o około 7% nakłady na inwestycje, tyle że to jest przyrost za mały.</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#PosełBogusławLiberadzki">Wysoki Sejmie! Na ten rok na mocy ustawy o finansowaniu dróg publicznych, którą przyjęliśmy w roku ubiegłym, nakłady inwestycyjne na drogi krajowe mogły wzrosnąć o około 90%. Przyznam, nie rozumiem, dlaczego - a może rozumiem, ale warto byłoby sobie to potwierdzić - w sytuacji, kiedy rośnie liczba samochodów poruszających się na naszych drogach, rośnie akcyza, która jest pobierana od paliw płynnych, nie rośnie proporcjonalnie - mniej niż proporcjonalnie - suma pieniędzy przeznaczanych na drogi krajowe. Dlaczego na rok 1999 przewiduje się zmniejszenie odpisu z akcyzy przeznaczonego na drogi krajowe? Również dlaczego - mimo że ponad 1/3 obecnych dróg krajowych pozostaje w gestii ministra transportu - w mniej więcej proporcjonalnym stopniu daje się też pieniądze? Tymi drogami odbywa się około 60% ruchu. Czy rząd zważył dokładnie, w jakiej proporcji należało te środki przesuwać?</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#PosełBogusławLiberadzki">Następnie, skoro jesteśmy przy drogownictwie, pan poseł Goryszewski podniósł sprawę budowy autostrad i kwot przewidzianych na ten cel. Z dużym zdziwieniem wysłuchałem jego stanowiska. Jeżeli to prawda, że około 10% pieniędzy przewidzianych na wykup gruntów ma być wykorzystane w tym roku, to chciałbym jednak - nawiązując też do słów mojego przedmówcy, pana posła Kaczyńskiego, który powiedział: czas szybko mija - stwierdzić: minął już rok. Rok temu tu, z tej mównicy, ta koalicja mówiła: my nie będziemy mówić o autostradach, my je będziemy budować.</u>
          <u xml:id="u-92.7" who="#PosełBogusławLiberadzki">Wysoki Sejmie! Nic się nie stało. Przede wszystkim wynegocjowane umowy koncesyjne nie są finalizowane. Koncesja wydana na autostradę A-1 - umowa koncesyjna powinna być podpisana w lutym - nie jest podpisana. Jedyne, co zrobiono, to otwarcie mostu pod Toruniem i 12 km autostrady, która była zbudowana już wcześniej. Nie wydano także jeszcze zgody na to, żeby mogła funkcjonować autostrada A-4 między Katowicami i Krakowem.</u>
          <u xml:id="u-92.8" who="#PosełBogusławLiberadzki">Chciałbym zadać tu, z tej mównicy, bardzo zasadnicze pytanie: czy rząd chce budować autostrady? Czytam w gazetach, że trzeba zmienić ustawę. Czytam, że budżet chce ze swoich środków te autostrady budować. Pytam: gdzie są środki na budowę autostrad? Dlaczego zatem nie zgadzamy się, dlaczego hamujemy, dlaczego utrudniamy budowę autostrad w systemie koncesyjnym, w którym to systemie są chętni? Wpłacili oni należne pieniądze, które mieli ustawowo wpłacić, natomiast czego im brakuje?</u>
          <u xml:id="u-92.9" who="#PosełBogusławLiberadzki">Brakuje im gruntów, na których można byłoby planować technicznie budowę autostrady i w oparciu o to dostać zezwolenie na budowę, a na końcu uzyskać finansowanie z banków finansujących. Panowie, po prostu rząd nie się wywiązuje ze swoich ustawowych obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-92.10" who="#PosełBogusławLiberadzki">Słyszeliśmy także o zasadniczej poprawie w szkolnictwie wyższym, o znacznie większych kwotach pieniędzy przewidzianych na dydaktykę, na badania. W sektorze transportu są dwie uczelnie wyższe. Generalnie nakłady na te uczelnie, czyli wyższe szkoły morskie, w roku bieżącym prawdopodobnie będą na poziomie 61,7 mln zł, zaś w projekcie na rok przyszły - 51,3 mln zł, czyli prawie 20% mniej, a na działalność dydaktyczną 22% mniej. Gdzie zatem jest ten przyrost nakładów na szkolnictwo wyższe? Gdzie jest ten przyrost nakładów na badania i na całe szkolnictwo akademickie? Czy można to potraktować tak, że wyższe szkoły morskie są dyskryminowane? A jeżeli tak, to warto byłoby wiedzieć dlaczego.</u>
          <u xml:id="u-92.11" who="#PosełBogusławLiberadzki">Niewątpliwie pozytywem jest to, iż radykalnie wzrosną nakłady na infrastrukturę transportu kolejowego, na PKP. Mam tylko poważne obawy, czy one wystarczą, żeby skompensować już narosłe w ciągu tego roku zadłużenie, prawie na poziomie 1 200 mln zł. Deficyt przedsiębiorstwa Polskie Koleje Państwowe jest - tu powtarzam za swoim następcą - prawie 8 razy większy niż ten, jaki był w analogicznym okresie roku ubiegłego.</u>
          <u xml:id="u-92.12" who="#PosełBogusławLiberadzki">Pewne zastrzeżenia czy niejasności rodzą się także w związku z całym sektorem morskim, w tym zwłaszcza z rybołówstwem: radykalnie zmniejszyły się dopłaty do odsetek od kredytów na cele gospodarki rybnej i zupełnie pominięto rybołówstwo dalekomorskie.</u>
          <u xml:id="u-92.13" who="#PosełBogusławLiberadzki">I na końcu, transport jest jednym z czynników, w którym też realizuje się polityka społeczna, prospołeczna, w tym prorodzinna. Otóż chciałbym wiedzieć, jak ukształtują się dotacje do przejazdów pasażerskich autobusowych. Budżet centralny rezygnuje z tej pozycji, odsyłając ją do sejmików samorządowych. W sumie, czy pasażerowie na tym stracą? A jeżeli tak, to ile? Utrzymuje się na tym samym poziomie dotacje do przejazdów pasażerskich kolejowych, jako rekompensatę za przyznane ulgi, przy czym w tej chwili rząd określa poziom możliwej podwyżki cen i od lutego będzie to 7,5%. Czy te 7,5% podwyżki cen biletów od lutego rzeczywiście przedsiębiorstwu Polskie Koleje Państwowe skompensują ewentualne straty? I czy to jest dopuszczalne, czy to jest prawidłowe, że regulujemy podwyżkę cen biletów na poziomie nie większym niż określona, a jednocześnie udowodnionych być może z tego powodu strat nie rekompensujemy poprzez dotacje. Dziękuję, panie marszałku, dziękuję, Wysoka Izbo, za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-92.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wystąpił pan poseł Bogusław Liberadzki z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kracika z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PosełStanisławKracik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan poseł Grabowski kończył swoje wystąpienie takim życzeniem, że chciałby, aby w tym budżecie był obywatel, było przedsiębiorstwo i aby była Polska. Jaką Polskę widać przez ten budżet, bo przecież w budżecie widać Polskę? Myślę, że taką właśnie, o której była mowa w głosach poważnych: Polskę na dorobku. Ale gdyby się odnieść do tego, co padało tutaj do południa, to widz czy słuchacz musi wpaść w przerażenie - otwieramy Polskę dla spekulacyjnego kapitału, przejadamy majątek, niszczymy polskie rolnictwo, są jakieś niezwykłe prawa ekonomii podobnej do tej, jaką stosuje woźnica, który chcąc koniowi ulżyć, nie schodzi z wozu, tylko bierze worek na plecy. Taka jest mniej więcej filozofia, którą zaprezentował nam prezes Kalinowski. Ja bym chciał, żebyśmy o budżecie rozmawiali tak, jak się rozmawia w Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#PosełStanisławKracik">Chciałem panu posłowi Kaczyńskiemu, jako koalicjantowi, zgłosić propozycję: jestem w stanie pana przelicytować, jeżeli chodzi o potrzebę nakładów na rolnictwo; przelicytuję pana, jeżeli chodzi o potrzebę nakładów na edukację, na drogownictwo. Posła Liberadzkiego też przelicytuję. Spróbujmy rozmawiać w ten sposób - komu zabrać, kto tu ma za dużo...</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#PosełStanisławKracik"> Nie - kto tu ma za dużo, komu zostało za dużo zaproponowane. Bo musi być tak: trzeba powiedzieć, kto ma za dużo i komu trzeba przekazać, dołożyć te pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#PosełStanisławKracik">I jeszcze jedna uwaga, panie pośle Kaczyński. Mam wrażenie, że adresatem pańskich postulatów w sprawie rolnictwa powinien być pana kolega klubowy, minister rolnictwa. Bo to jest rządowy projekt budżetu - projekt rządu, a nie Leszka Balcerowicza; wicepremier to wyraźnie podkreślał - rządu premiera Buzka. W związku z tym nie może być tak, że postulaty w sprawie nieniszczenia polskiego rolnictwa będziemy adresować do Leszka Balcerowicza. Przecież jest tam, jak rozumiem, ten niezbędny element, akceptacja ministra rolnictwa, a jeżeli jest, to minister musiał uznać racje pozostałych resortów związane z innymi wydatkami. Chciałbym w związku z tym, żeby dyskusja toczyła się w tym duchu, żeby nie była to licytacja, kto lepszy, kto więcej by przeznaczył na jakąś ważną dziedzinę.</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#PosełStanisławKracik">To, co dla mnie jest ogromnie istotne, to pytanie o to, ile przeznaczamy na inwestycje. Mogę powiedzieć, że na inwestycje centralne przeznaczamy z budżetu jedną z 70 złotówek. To strasznie mało, to przerażająco mało. Prawie tyle samo przeznaczamy na restrukturyzację górnictwa - też jedną złotówkę z tych 70. Jeśli podsumujemy wydatki inwestycyjne w poszczególnych resortach, to jest to poziom 7%. 7% z tytułu wydatków inwestycyjnych to jest to tak naprawdę poziom dobrze policzonej amortyzacji, umożliwiający nieprzejadanie dekapitalizującego się majątku. Taki mamy poziom inwestycji i to jest trudna prawda o tym budżecie. Wydaje się, że trzeba byłoby zrobić wszystko, aby nakłady inwestycyjne mogły rosnąć, bo wtedy byłyby osiągane owe prorozwojowe cele.</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#PosełStanisławKracik">Wydaje się również, że stajemy jako posłowie przed bardzo trudnym wyzwaniem z innego jeszcze powodu. Bardzo ciężko będzie precyzyjnie wyliczyć wskaźniki odnoszące się do roku poprzedniego. To idealnie widać w odniesieniu do edukacji. Edukacja była dzielona na resortową i samorządową, odtąd będzie to edukacja samorządowa, ale na kilku szczeblach. Została ona nie najgorzej wyposażona w projekcie budżetu, ale będzie problem podziału pieniędzy na inwestycje oświatowe pomiędzy poszczególne szczeble samorządu terytorialnego. Brak takiego prostego przeliczania: było - jest, wzrost - procent wzrostu wymaga od nas wszystkich dużej czujności w czasie prac nad tym budżetem, żebyśmy nie zrobili komuś krzywdy.</u>
          <u xml:id="u-94.7" who="#PosełStanisławKracik">Ponieważ po mnie będzie mówił pan poseł Kamiński, a dowiedziałem się, że zajmie się wystąpieniem pana Leszka Millera, to chcę tylko powiedzieć panu Millerowi, że skoro zaczynał przedstawianie swoich argumentów przeciw temu budżetowi od przytoczenia stanowiska Związku Miast Polskich, to dedykuję mu lekturę - to stos wysoki może na metr - petycji Związku Miast Polskich i pozostałych organizacji samorządowych pisanych przez cztery lata do niego i do ówczesnej koalicji, petycji o pieniądze. Wtedy nic nie nastąpiło, a teraz nagle Leszek Miller uwrażliwił się na tak wyważoną opinię Związku Miast Polskich. No, gratuluję. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Kracikowi z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obecnie zabierze głos pan poseł Michał Tomasz Kamiński z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PosełMichałTomaszKamiński">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przemawiać w imieniu zespołu posłów Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego zasiadających w klubie Akcji Wyborczej Solidarność. W istocie, jak był łaskaw już to zapowiedzieć poseł Kracik, zanim przejdę do meritum mojego wystąpienia, mam zamiar w kilku zdaniach odnieść się do wypowiedzi jednej z moich ulubionych postaci na polskiej scenie politycznej, mianowicie pana Leszka Millera, którego wystąpień zawsze słucham z uwagą i nigdy się nie zawodzę. Tak stało się i dzisiaj. Szkoda tylko, że pan Leszek Miller, zanim przystąpił do swojej wypowiedzi, nie przeczytał dzisiejszego wydania „Gazety Wyborczej”, bowiem Leszek Miller, zarzucając obecnej koalicji pewien spór podatkowy, który w istocie miał miejsce i którego przecież nikt nie ukrywa, zapomniał jakby, że spory, i to nie gorsze, miały miejsce w poprzedniej koalicji. Warto więc konfrontować swoje własne wypowiedzi sprzed dwóch lat i wypowiedzi obecne. A co do drugiej części zarzutów Leszka Millera pod adresem tego budżetu - że można osiwieć, jak się go czyta - to w istocie Leszek Miller ma rację: jemu osiwienie już nie grozi. A to, co jeszcze może się stać z włosami człowieka, czyli ich utrata, wyłysienie, też mu nie grozi zgodnie ze staropolskim przysłowiem, które wyraźnie precyzuje, jakiej głowy włos się nie trzyma.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#PosełMichałTomaszKamiński">Co do meritum, panie marszałku, Wysoka Izbo, posłowie Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, w których imieniu mam zaszczyt występować, chcą zwrócić uwagę Wysokiej Izby na w istocie niewystarczające uwzględnienie w obecnym budżecie problematyki rolniczej. My, posłowie narodowi, dalecy jesteśmy od dwóch ekstremizmów, które obowiązują w polskim myśleniu, także w tej Izbie, o polskim rolnictwie. Jeden z tych ekstremizmów każe patrzeć na polską wieś wyłącznie jako na obciążenie w kontekście naszej integracji z Unią Europejską, każe patrzeć na polską wieś wyłącznie jako na swego rodzaju cywilizacyjny i ekonomiczny balast Rzeczypospolitej. Takie myślenie musimy odrzucić, choćby czy może przede wszystkim dlatego że dzisiaj w konfrontacji z Unią Europejską mamy do czynienia z bardzo regulowanym i dotowanym rynkiem rolnym. W Polsce rynek jest szczególnie rozregulowany, a o tym, że dotowany nie jest, to w tej Izbie nikomu mówić nie trzeba. Jeżeli dzisiaj mówimy uczciwie o tym, że chcemy bronić polskich interesów narodowych w kontekście integracji europejskiej, jeżeli mówimy również o tym, że chcemy uczciwie i dobrze przygotować polskich obywateli, także polskich rolników, do integracji europejskiej, to musimy wiedzieć, że dramatyczne ograniczanie wydatków na strukturalne reformy polskiej wsi jest działaniem przeciwskutecznym. Jeżeli mówimy uczciwie, że chcemy, by polski rolnik dobrze konkurował z rolnikiem europejskim w ramach Unii Europejskiej czy nawet już teraz, a nie dajemy mu ekonomicznego wsparcia, to w takim razie jesteśmy nieuczciwi.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#PosełMichałTomaszKamiński">W polskiej polityce zabrakło wyraźnego określenia, co konkretnie czeka polską wieś, jaki jest program naprawy, od ilu hektarów zaczyna się gospodarstwo dochodowe, a od ilu gospodarstwo nie ma szans na przetrwanie. Żaden z polskich polityków nie miał jeszcze odwagi tego powiedzieć - i bardzo niedobrze, bo dzisiaj w reprezentowanym przeze mnie okręgu wyborczym także w tych gospodarstwach rolniczych na ziemi łomżyńskiej, które odpowiadają bardzo często matematycznym kryteriom Unii Europejskiej, w gospodarstwach, w których hoduje się po dwadzieścia parę, trzydzieści parę krów - a są to liczby doskonale mieszczące się w standardach europejskich - szczerze narzeka się na ogromny regres ekonomiczny polskiej wsi. W oczywisty sposób winę za to ponosi także fatalna naszym zdaniem umowa o stowarzyszeniu z Europejską Wspólnotą Gospodarczą, zawarta w 1992 r. i ratyfikowana przez tę Izbę w 1992 r., przy sprzeciwie jedynie posłów ówczesnego Klubu Parlamentarnego Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego. Taka jest prawda. Dzisiejsi obrońcy wsi wtedy byli często głusi na zagrożenia wynikające z niedoskonałego traktatu stowarzyszeniowego, który naszym zdaniem nie najlepiej chroni polski interes, właśnie dlatego, że rolnik w Unii Europejskiej jest dotowany, a polski rolnik dotowany nie jest.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#PosełMichałTomaszKamiński">Chciałbym tu jednak w imieniu Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego bardzo wyraźnie powiedzieć, że odrzucamy także tę skrajną socjalną demagogię, która bardzo często pojawia się w tej Izbie, kiedy dyskutujemy na temat rolnictwa. Nie jest bowiem tak, że w polskim rolnictwie nic się nie może zmienić, że możemy utrzymywać archaiczną strukturę polskiej wsi. To trzeba z całą pewnością zmieniać. Trzeba także tworzyć nowe miejsca pracy na wsi w sektorze pozarolniczym, trzeba rolnikom polskim tłumaczyć, jak wiele jeszcze na polskiej wsi musi się zmienić i że wolny rynek, prawdziwie wolny rynek, z całą pewnością leży także w ich interesie, tak jak w ogóle wolny rynek leży w interesie polskiego narodu, co my, posłowie Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, zawsze chętnie podkreślamy.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#PosełMichałTomaszKamiński">Na koniec czuję się szczególnie w obowiązku odnieść się do części wystąpień, w których atakowano nas z prawej niejako strony, w których zarzucano nam wprost zdradę czy zaprzedanie polityki prorodzinnej. Chcę bardzo wyraźnie oświadczyć: Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe nigdy nie zrezygnuje z obrony polityki prorodzinnej. W trudnej konkretnej sytuacji politycznej, kiedy temu rządowi groził upadek i tej koalicji groził rozpad, Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe zaakceptowało w istocie trudny kompromis. Zaakceptowało go z bólem, pod przymusem, uznając, że istnieją wyższe racje, a z całą pewnością taką wyższą racją jest stabilizacja obecnego układu rządowego, bo przecież panowie z lewej strony sali tylko czekają na to, by ten rząd się rozwalił - tylko czekają na to, by w przededniu lustracji, w przededniu rozpoczęcia konkretnych negocjacji o wejście Polski do Unii Europejskiej polska prawica nie miała wpływu na ster rządów w naszym kraju. Chcę także powiedzieć, iż nie jest tak, że niczego nam się nie udało w tym budżecie załatwić. Mamy konkretną obietnicę konkretnych pieniędzy na zasiłki dla polskich dzieci. Chcę bardzo wyraźnie powiedzieć, iż mimo że jesteśmy zwolennikami wolnego rynku, jesteśmy za tym, by ograniczać rolę państwa w gospodarce, to jednak państwo - szczególnie w takim kraju jak Polska, szczególnie wobec kryzysu demograficznego - od użycia pewnych instrumentów natury politycznej w gospodarce uchylać się nie powinno. W każdym kraju Unii Europejskiej mamy do czynienia z rozwiązaniami prorodzinnymi w polityce podatkowej; że tak jest, dowodziliśmy na jednej z konferencji Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego. Możemy śmiało powiedzieć, że jeżeli dzisiaj weszlibyśmy do Europy, z obecnym stanem prawnym Rzeczypospolitej, bylibyśmy pod tym względem najbardziej zacofanym krajem wspólnego rynku.</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#PosełMichałTomaszKamiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kończąc, chcę powiedzieć, że posłowie Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, zasiadający w klubie Akcji Wyborczej Solidarność, z ciężkim sercem, ale w poczuciu odpowiedzialności za Rzeczpospolitą poprą projekt budżetu, będą nad nim pracować w komisjach sejmowych. Dziękuję państwu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wystąpił pan poseł Michał Tomasz Kamiński z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Józef Jerzy Pilarczyk z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę wyrazić zadowolenie, że nasz przewodniczący, pan poseł Leszek Miller, ma jeszcze jednego zwolennika wśród posłów Akcji Wyborczej Solidarność, choć wolałbym usłyszeć wywód merytoryczny na temat wypowiedzi pana posła Millera, pana przewodniczącego Millera. Jeżeli bowiem pan poseł mówi tylko o fryzurach, to obawiam się, że może pan ma na tym tle jakiś kompleks - czyżby pan za często patrzył w lustro? Ale do rzeczy, bo mówimy o sprawach bardzo poważnych.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu zespołu rolnego posłów Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej chciałbym wyrazić nasz pogląd na temat projektu budżetu na 1999 r. Otóż debata nad projektem każdego budżetu państwa - a w zasadzie już sam projekt - jest sprawdzianem prawdziwych celów polityki ugrupowań rządzących. O tym, że wcześniej wytyczone cele strategiczne są najważniejsze przy konstruowaniu budżetu, mówił pan premier Balcerowicz. Ale też przy okazji przedstawiania projektu budżetu w Sejmie należy, panie premierze, pamiętać o wszystkich celach, o których w czasie między jednym a drugim budżetem - przy okazji różnych kampanii politycznych, przy okazji różnych zobowiązań, w tym również międzynarodowych - mówi się w imieniu rządu. Pragnę przypomnieć, że rząd pana premiera Buzka, przedstawiając w kwietniu bieżącego roku średniookresową strategię dla rolnictwa i obszarów wiejskich, zaakceptował i przyjął także cele już wcześniej określone przez SLD i PSL. Cele te pragnę przypomnieć, w szczególności panu premierowi Balcerowiczowi.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Po pierwsze i przede wszystkim poprawa opłacalności produkcji rolniczej; po drugie, poprawa warunków życia na wsi; po trzecie, poprawa konkurencyjności polskiego rolnictwa; po czwarte, przygotowanie do członkostwa w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">To, że żaden z pierwszych trzech celów w pierwszym roku rządów koalicji AWS i Unii Wolności nie był realizowany, nie jest dla nikogo tajemnicą, w szczególności nie budzi to żadnych wątpliwości wśród rolników. W zakresie realizacji pierwszego celu koalicja Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności może się pochwalić, niestety, mniej więcej 20-procentowym spadkiem opłacalności produkcji rolniczej - są to dane potwierdzone przez niezależnych ekspertów i instytucje zajmujące się badaniem rynków i koniunktury w gospodarce. Taki efekt udało się osiągnąć, marnując na jego osiągnięcie pieniądze podatników.</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Pan, panie premierze, słusznie podkreślał, że obciążenia podatkowe rodzin będą mniejsze tylko wtedy, kiedy pieniądze podatników będą lepiej wykorzystane.</u>
          <u xml:id="u-98.5" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Otóż, panie premierze, zdjęcie w bieżącym roku z interwencji bezpośredniej na rynku zbóż ok. 100 mln zł i przeznaczenie ich na dopłaty do podmiotów prowadzących skup zbóż spowodowało w efekcie obniżenie cen skupu mniej więcej o 20%. Pieniądze budżetowe, które zapisane zostały w budżecie Agencji Rynku Rolnego m.in. dla ochrony opłacalności produkcji rolniczej i dla obrony minimalnych cen zbóż ustalonych wcześniej przez rząd, zostają faktycznie użyte przeciwko rolnikom, przeciwko celom określonym w wielu dokumentach rządowych rządu pana premiera Buzka. W efekcie spadła opłacalność produkcji rolniczej, a około 100 mln zł z kasy podatników, o których pan premier Balcerowicz tak się troszczył w swoim dzisiejszym wystąpieniu, zostało użyte przeciwko interesom polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-98.6" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Pierwszy cel średniookresowej strategii dla wsi i rolnictwa został więc osiągnięty ze skutkiem odwrotnym. Chciałbym w tym momencie odnieść się do wypowiedzi pana posła Kracika, który pytał pana posła Kaczyńskiego, komu zabrać, żeby poprawić sytuację w rolnictwie. Otóż myślę, że tak polemiczne głosy nie występowałyby może wtedy, kiedy faktycznie dzięki działaniom rządu poprawiłaby się, a nie pogorszyła o 20% opłacalność produkcji rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-98.7" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Ten słuszny cel, jaki nakreśliła sobie koalicja Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności, trzeba po prostu zrealizować. Wtedy żądania budżetu nie byłyby tak ostre, nie byłyby potrzebne. Ambicją polskich rolników nie jest wyciąganie ręki po pieniądze budżetowe, ale to, ażeby w warunkach, jakie zostaną im stworzone, mogli zapracować nie tylko na bieżące utrzymanie, ale również na rozwój, na środki inwestycyjne.</u>
          <u xml:id="u-98.8" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">W tym kontekście, o którym wcześniej mówiłem, a więc środków przeznaczonych na Agencję Rynku Rolnego, nieporozumieniem są aktualne propozycje budżetu dla Agencji Rynku Rolnego w 1999 r. Jak może wyglądać interwencja na rynku produktów rolnych, jeżeli Agencja Rynku Rolnego w 1999 r. otrzyma tylko 67% środków, które miała w bieżącym roku? Aby jeszcze raz zwrócić uwagę rządu na kompletny brak konsekwencji w słowach i czynach, pragnę przypomnieć, iż w stanowisku negocjacyjnym przedstawionym w Brukseli przez polską delegację założono, że Polska dostosuje swój system interwencji na rynku zbóż do systemu obowiązującego w Unii Europejskiej. A proces dostosowawczy, który ma się zakończyć 31 grudnia 2002 r. i który będzie następować stopniowo w ciągu kilku lat, polegać będzie m.in. na rozszerzeniu zakresu interwencji, ujednoliceniu cen interwencyjnych, wprowadzeniu miesięcznych dodatków do cen jako rekompensaty kosztów przechowywania. Panie premierze, przy okazji konstruowania budżetu należy pamiętać nie tylko o celach, za których realizację otrzymuje się nagrody w instytucjach międzynarodowych. Należy również pamiętać o celach określanych w dokumentach uchwalanych na posiedzeniach Rady Ministrów i w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-98.9" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Co się tyczy deklarowanego zatroskania o los rolników i mieszkańców wsi, wiele wzniosłych, by nie powiedzieć „czułych” słów słyszeliśmy nie tylko podczas plenarnych obrad Sejmu, nie tylko na posiedzeniu sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, ale także na licznych konferencjach prasowych ministra rolnictwa i pana premiera Buzka. Cóż z tego, kiedy planuje się w projekcie budżetu zupełnie inne realia.</u>
          <u xml:id="u-98.10" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Na dofinansowanie postępu biologicznego w produkcji roślinnej środki zmniejsza się realnie o 29%, na dofinansowanie postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej - o 23%. I tak po kolei: dofinansowanie upowszechnienia doradztwa rolniczego zmniejsza się realnie o 40%, dofinansowanie zwalczania chorób zakaźnych - o 27%, dofinansowanie utrzymania urządzeń melioracyjnych - o 26%, dofinansowanie zadań z zakresu chemizacji rolnictwa - 31%. Jedyna pozycja to zwiększenie środków dla Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Ale i tak ogólne nakłady na rolnictwo w układzie realnym stanowić będą tylko 93,8% tego, co było w roku bieżącym. Na ten projekt należy nałożyć właśnie drastycznie obniżoną opłacalność produkcji rolniczej - głównie poprzez obniżenie cen skupu produktów rolnych i obniżenie cen żywności.</u>
          <u xml:id="u-98.11" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Pan premier Balcerowicz w swoim uzasadnieniu do projektu budżetu zwracał uwagę na właściwą strukturę wydatków budżetowych. Posłowie zespołu rolnego klubu SLD uważają, że konstruując strukturę wydatków, należy pamiętać, która grupa zawodowa i społeczna ponosi największe konsekwencje naprawy gospodarki, w tym również obniżenia inflacji. Tylko dzięki obniżeniu cen skupu produktów rolnych i cen żywności wskaźnik inflacji będzie w tym roku jednocyfrowy. Tego pan premier Balcerowicz i cały rząd nie doceniają w projekcie budżetu.</u>
          <u xml:id="u-98.12" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na kiepski żart zakrawają próby rządu i niektórych posłów zaliczania do nakładów na rolnictwo zwiększonych wydatków na KRUS i likwidowanie skutków powodzi, wydatków na stypendia dla młodzieży wiejskiej, środków na aktywizację bezrobotnych na wsi. Dla lepszego samopoczucia rządu proponuję również zaliczenie do nakładów na rolnictwo finansowania oświaty wiejskiej, wiejskich ośrodków zdrowia, a może i nakładów na przygotowywanie i ogłaszanie prognozy pogody, bo rolnicy często z tego korzystają.</u>
          <u xml:id="u-98.13" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Prawdziwe intencje rządu są wyrażane w takich konkretach, jak malejący wskaźnik udziału nakładów na rolnictwo w budżecie ogółem, w PKB czy nominalne i realne obniżanie w kolejnym roku pomocy dla restrukturyzującego się rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-98.14" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Posłowie zespołu rolnego działającego w ramach Klubu Parlamentarnego SLD apelują do posłów klubów koalicyjnych o przyłączenie się do naszych działań, szczególnie w sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Finansów Publicznych, w celu poprawienia tego tragicznego dla polskiego rolnictwa budżetu na 1999 r. Wypowiedzi pana posła Wujca i pana posła Kaczyńskiego w dzisiejszej debacie są dobrą prognozą na taką współpracę i nadzieją na zmianę budżetu dla rolnictwa w trakcie prac sejmowych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-98.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-98.16" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Stanisław Zając)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę pana posła Jerzego Osiatyńskiego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PosełJerzyOsiatyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Najpierw kilka słów o priorytetach. Otóż mówiliśmy tutaj wcześniej, że naszym ważnym celem jest zwiększenie w Polsce wydatków na naukę. Chociaż suma globalna tych wydatków rośnie realnie o przeszło 6%, są to przede wszystkim wydatki inwestycyjne. Są to wydatki na rozbudowę wydziału biologii dwóch uniwersytetów: Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Łódzkiego, na budowę Wydziału Technologii Żywności Akademii Rolniczej w Krakowie i podobne. Wydatki bieżące na naukę rosną znacznie mniej.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#PosełJerzyOsiatyński">Chcę złożyć w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności deklarację, że dołożymy wszelkich starań, aby doprowadzić do takiego samego, także 6-procentowego, realnego wzrostu wydatków bieżących. To jest kwota dodatkowych 100 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#PosełJerzyOsiatyński">Wcześniej podczas tej debaty jeden z posłów pytał, skąd weźmiemy dodatkowe 70 mln zł, które w rezultacie zawartej wczoraj umowy koalicyjnej obiecaliśmy na zwiększenie zasiłków rodzinnych, a wydawało się, że jest to suma bez pokrycia.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#PosełJerzyOsiatyński">Chciałbym koleżankom i kolegom przypomnieć, że rokrocznie, co najmniej od 1992 r. komisja budżetowa jest w stanie zaoszczędzić, znaleźć i inaczej rozdysponować kwoty rzędu 1% wydatków budżetowych. Tak było w latach 1992–1994, za ministrów finansów Osiatyńskiego, Borowskiego, Kołodki, i w ubiegłym roku także za Balcerowicza; tak też będzie w tym roku. 1% od przeszło 140 mld to jest 1,4 mld; 70 mln to jest 0,5% od tej kwoty. Naprawdę nie należy robić larum o to, w jaki sposób znajdą się te środki, jest to 0,5% tego, co na koniec pracy Komisja Finansów Publicznych będzie rozdzielać z zaoszczędzonych środków.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#PosełJerzyOsiatyński">Zwiększenie wydatków na naukę, tak by było tam realnie także 6%, oznacza dodatkowe 100 mln zł. Te dodatkowe 100 mln z powodzeniem zmieści się w tej kwocie bliskiej 1,5 mld, którą najprawdopodobniej znajdziemy.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#PosełJerzyOsiatyński">Sprawa druga. Przed chwilą „odebraliśmy” dopłaty do paliwa rolniczego, ale zdajemy sobie sprawę z tego, że mamy sytuację, w której ceny skupu w roku ubiegłym i poprzednim, a także w bieżącym nie są zmienione, natomiast koszty nakładów w rolnictwie rosną. Będziemy dążyli do tego, aby to zrekompensować, żeby znaleźć, po pierwsze, część środków, które w tej chwili już są w dziale: Rolnictwo; nastąpiło zmniejszenie stawek procentowych, to znaczy, że z tych środków, które obecnie są zapisane w budżecie na dopłaty do kredytów, będzie można obsłużyć tych kredytów znacznie więcej niż przed obniżkami stóp. Być może nie wszystkie środki będą wykorzystane i część tych środków można przeznaczyć w inny sposób, dla Agencji Rynku Rolnego, która prowadzi skup. Zdajemy sobie jednak sprawę z tego, że ta agencja musi dostać także dodatkowe pieniądze; będziemy ich szukali.</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#PosełJerzyOsiatyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeszcze kilka słów na temat założeń budżetu, o których tutaj się niestety nie mówiło bądź mówiło się niewiele. a które muszą budzić różne wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-100.7" who="#PosełJerzyOsiatyński">Chciałbym zwrócić uwagę, że przewidziana i będąca podstawą ustawy budżetowej stopa wzrostu dochodu narodowego na ten rok jest zaplanowana bardzo optymistycznie, według najnowszych danych może się okazać, że stopa wzrostu, którą rzeczywiście uda się w Polsce osiągnąć, będzie niestety nieco niższa, ale to oznacza, że niższe będą dochody z podatku obrotowego, tzn. z podatku od wartości towarów i usług i z akcyz, a także podatki dochodowe. Pokazuje to, że szacunek dochodów jest na górnej granicy. Mogę to powiedzieć z całą pewnością na podstawie pierwszego rozliczenia dochodów z ceł; są one przeszacowane. Na dokładkę, jak się wydaje, będziemy mieli szybciej niższą inflację niż ta, która jest założona w ustawie budżetowej. To skądinąd jest bardzo ważne i bardzo dobre, ale nasz sukces w zwalczaniu inflacji będzie jakimś kosztem, bo będzie oznaczał znowu od tej strony niższe wpływy z tytułu podatku od towarów i usług. Wszystko to pokazuje, jak wiele ostrożności musimy zachować, kiedy będziemy dokonywali analitycznego rozbioru budżetu w pracach Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-100.8" who="#PosełJerzyOsiatyński">Są także pewne niebezpieczne założenia dotyczące polityki pieniężnej. Obecnie jest to samoistna odrębna domena Narodowego Banku Polskiego. Tak zdecydowaliśmy; tylko Narodowy Bank Polski odpowiada za tę politykę, ale nie znaczy to, że nie możemy mieć wobec niej naszej własnej oceny. Chcę powiedzieć Wysokiej Izbie, że odnoszę się z wielką rezerwą, powiem więcej, krytycznie, do tego, co Narodowy Bank Polski proponuje w zakresie aprecjacji złotówki, w jakim stopniu dopuszcza do dalszej aprecjacji złotego. Wydaje mi się, że z jednej strony polityka Narodowego Banku Polskiego powinna być niewątpliwie ostrożna, ale z drugiej strony polityka asekurancka prowadzi do kosztów. Myślę, że znaleźliśmy się gdzieś w przedziale pomiędzy polityką ostrożną a polityką asekurancką. Jak się wydaje, obniżki stóp procentowych mogły następować wcześniej; są także inne instrumenty, dzięki którym można zmniejszyć ryzyko napływu krótkoterminowego kapitału spekulacyjnego. I za to wszystko także odpowiada Narodowy Bank Polski. I nie wydaje się, w świetle także kryzysu finansowego na Wschodzie, żeby Narodowy Bank Polski do końca wywiązywał się z zadań, które nań nałożono. Nie jestem także przekonany, czy rzeczywiście w świetle ostatnich prognoz i wydarzeń Narodowy Bank Polski próbował dokonać rewizji założeń polityki pieniężnej na nadchodzący rok. Jak się wydaje, będziemy musieli poprosić kolegów z Narodowego Banku Polskiego o bliższe przedstawienie nam tej sprawy i o ponowną analizę związku pomiędzy polityką pieniężną i polityką fiskalną. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-100.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Pawła Arndta z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PosełPawełArndt">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! W swoim wystąpieniu chciałbym zwrócić uwagę na dwa elementy projektu budżetu państwa na 1999 rok. Pierwsza sprawa to budownictwo mieszkaniowe. Znana jest nam wszystkim sytuacja mieszkaniowa w naszym kraju. Wiemy, ile rodzin nie ma samodzielnego mieszkania, wiemy, ile mieszkań przypada na tysiąc mieszkańców, wiemy wreszcie, jaka jest ich wielkość i jaki standard. I dlatego musi napawać niepokojem projekt wydatków na sferę mieszkalnictwa. Oczywiście znane są potrzeby przyszłorocznego budżetu, potrzeba wprowadzania i finansowania zaniechanych wcześniej reform, ale wydatki na poziomie ok. 75% kwoty zaplanowanej w ustawie budżetowej na 1998 r., a nawet ok. 65% po zmianach, to chyba jednak trochę za mało. Znaczna część tej kwoty w projekcie budżetu przeznaczona jest na realizację wcześniejszych zobowiązań, refundacje premii gwarancyjnych od wkładów mieszkaniowych, premie za systematyczne oszczędzanie na mieszkaniowych książeczkach oszczędnościowych czy wykup odsetek od kredytów mieszkaniowych. I tu wydatki również maleją, ale sytuacja ta przecież nie martwi. Martwi natomiast redukcja tych wydatków, które są przeznaczone na stymulację budownictwa mieszkaniowego. Plan wydatków przeznaczonych np. na zasilanie Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, utworzonego na mocy ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, wynosi ok. 204 mln zł, co stanowi niewiele ponad 70% wydatków planowanych na 1998 r. Na tej sali dzisiaj już była o tym mowa. Na szczęście Bank Gospodarstwa Krajowego, który obsługuje Krajowy Fundusz Mieszkaniowy, ma w tej chwili znaczną kwotę na koncie, nie wiadomo jednak, czy przy rozwoju towarzystw budownictwa społecznego ta kwota wystarczy. Brakuje również środków na dofinansowanie uzbrajania terenu, na cele termomodernizacyjne, również dzisiaj była już o tym mowa, ale ustawy dotyczące zarówno uzbrajania terenu, jak i termomodernizacji nie są jeszcze gotowe.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#PosełPawełArndt">W kwestii wydatków mieszkaniowych chciałbym zwrócić uwagę na jeszcze jeden element, a mianowicie są to dodatki mieszkaniowe umieszczone w części 83: Rezerwy celowe. Plan dotacji wynosi 416 mln zł, co stanowi 84% kwoty planowanej w 1998 r. Ten fakt również budzi pewne zaniepokojenie, ponieważ przy poszerzeniu kręgu osób objętych dodatkami mieszkaniowymi może być to kwota niewystarczająca, chyba że znowu ma wzrosnąć udział własny gmin.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#PosełPawełArndt">Natomiast z zadowoleniem chciałbym stwierdzić, że w projekcie budżetu znalazły się wreszcie środki na finansowanie oświetlenia dróg publicznych, a więc załatwiony został problem wcześniej budzący spore emocje. Ogólnie należy stwierdzić, że o problemach dotyczących rozwoju budownictwa mieszkaniowego trzeba jeszcze rozmawiać. Będzie z pewnością taka możliwość podczas dalszych prac nad budżetem.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#PosełPawełArndt">Druga kwestia, którą chciałbym dziś poruszyć, to sprawa inwestycji centralnych zamieszczonych w załączniku nr 6 do projektu ustawy. Wykaz inwestycji centralnych na 1999 r. obejmuje 110 zadań inwestycyjnych, z tego 38 uznano za inwestycje realizowane przez państwowe jednostki budżetowe, państwowe zakłady budżetowe, a 72 to inwestycje województw samorządowych, powiatów i gmin, dofinansowywane oczywiście z budżetu państwa. Na ich realizację przewidziano kwotę nieco ponad 2 mld zł. Chciałbym przypomnieć, że w roku 1998 realizowanych było 161 zadań inwestycyjnych. Malejąca liczba tytułów inwestycyjnych to niewątpliwie krok w dobrym kierunku. W 1999 r. zostanie zakończonych kolejnych 11 zadań. W połowie lat dziewięćdziesiątych niepokojąco rosła liczba inwestycji centralnych, wydłużał się cykl ich realizacji. Teraz mamy szanse, aby te inwestycje były realizowane sprawniej, racjonalniej. Szkoda tylko, że kwota przeznaczona na ich realizację stanowi zaledwie ok. 70% środków przeznaczonych na ten cel w roku 1998. W projekcie budżetu pojawia się tylko jedna nowa inwestycja - budowa III Kampusu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jest to niewątpliwie ważna inwestycja, jednakże inne uczelnie mają podobne potrzeby, wspomnę tu chociażby Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu i trwającą już kilka lat budowę kompleksu akademickiego na Morasku. Uważam też, że należy zastanowić się nad realizacją niektórych inwestycji w dziedzinie ochrony środowiska. Zakończenie budowy kilku zbiorników wodnych wymaga ogromnej kwoty ponad 2,7 mld zł, podczas gdy w projekcie budżetu na 1999 r. ujęto ledwie kwotę 6 mln zł, co stanowi 2,3 promil potrzeb. Albo te inwestycje realizujemy, bo taka jest potrzeba i wtedy nakłady należy zdecydowanie zwiększyć, albo ich realizację kończymy, przerywamy, odkładamy na następne lata. Moje wątpliwości budzi kwota przeznaczona na budowę kompleksu obiektów wymiaru sprawiedliwości w Warszawie, powinna ona zostać zakończona w roku 2000. Czy w takim wypadku w 1999 r. należy na realizację tego obiektu przeznaczyć aż 154 mln zł? Już w 1998 r. okazało się, że trudne było wydatkowanie kwoty dużo mniejszej. Na uwagę zasługuje także fakt, że w 1999 r. w ramach inwestycji centralnych nie rozpoczynamy żadnej nowej inwestycji drogowej.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#PosełPawełArndt">Chciałbym jeszcze przypomnieć, że nowa ustawa o finansach publicznych mówi o potrzebie przeznaczania w wypadku inwestycji centralnych środków finansowych także na kolejne dwa lata realizacji, co w moim przekonaniu zdecydowanie powinno poprawić planowanie inwestycji centralnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Ikonowicza z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PosełPiotrIkonowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Już po raz drugi z tej trybuny można było usłyszeć wicepremiera Balcerowicza, który kreślił obraz katastrofy światowego kapitalizmu, katastrofy światowego systemu finansowego. Oczywiście można by, będąc socjalistą, ucieszyć się z takiego obrotu rzeczy, gdyby nie fakt, że za taką katastrofę, za taki krach zawsze płacą zwykli, prości ludzie, a ci w normalnym układzie rzeczy to zwolennicy lewicy, zwolennicy rozwiązań sprawiedliwych i racjonalnych, tak jak w większości Europy.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#PosełPiotrIkonowicz">Chciałbym powiedzieć, że premier Balcerowicz dopatruje się przyczyn kryzysu w Azji, kryzysu w Rosji, kryzysu w Japonii i w wielu innych krajach, w złej polityce rządowej i całość winy za ten kryzys składa na karb rządów, parlamentów, społeczeństw, które wykazywały się dążnością do wygrywania wyścigu ekonomicznego. Przecież kraje, poza Rosją, które stały się ofiarami międzynarodowej spekulacji kapitałowej, jak gdyby najazdu Hunów, tzw. kapitału gorącego czy też krótkoterminowego, to były kraje, które charakteryzowały się bardzo wysoką stopą wzrostu gospodarczego. Problemem tych krajów nie było to, że się szybko rozwijały. Problemem tych krajów było to, że w dzisiejszym stworzonym na modłę liberałów i monetarystów świecie wolnego obiegu kapitałów, kupując i sprzedając, i grając na zwyżkę papierów wartościowych, doprowadzano do sztucznej podwyżki cen, do inflacji, do balona inflacyjnego cen, który powodował późniejsze załamanie.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#PosełPiotrIkonowicz">Pan Leszek Balcerowicz wyprowadza niezwykle naiwny wniosek z tego kryzysu światowego. Mianowicie taki wniosek, że jeżeli Polska nie będzie się wcale rozwijać, to być może ci drapieżcy, to być może międzynarodowy kapitał spekulacyjny nigdy o Polsce nie usłyszy i nie przyjdzie tu i nie zniszczy naszej gospodarki. Jeżeli jedyną odpowiedzią poważnego finansisty, człowieka odpowiedzialnego za finanse i gospodarkę krajową, jest chłodzenie gospodarki, spowalnianie tempa, w jakim polska gospodarka i polskie społeczeństwo dogania najbardziej rozwinięte gospodarki państw Europy, to jest to co najmniej żałosne i smutne dla nas wszystkich. Zakładane tempo wzrostu sprawia, że przez kilka jeszcze dziesięcioleci gonić będziemy ogon Unii Europejskiej, czyli Portugalię.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#PosełPiotrIkonowicz">Natomiast oczywistą sprawą jest to, że trzeba zadać inne pytanie: w jaki sposób kraje rozwinięte dzisiaj, już, próbują przyciągnąć inwestycje długoterminowe, w jaki sposób próbują tego typu inwestycje premiować, a w jaki ścigać i karać wszystkich tych spekulantów, którzy przychodzą tu, aby niszczyć dorobek milionów obywateli, którzy ciężką pracą, w trudzie, z wysiłkiem, w wyniku przedsiębiorczości dopracowują się wysokiej stopy wzrostu dochodu narodowego. I to jest pierwsza uwaga, którą chciałbym uczynić.</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#PosełPiotrIkonowicz">Druga uwaga dotyczy tego budżetu, który niestety niczym się nie różni od kilku poprzednich budżetów w jednej zasadniczej sprawie. Otóż takiej, że budżet rośnie o wiele wolniej niż dochód narodowy. W ciągu ostatnich lat sześciu dochód narodowy Polski wzrósł o 36%, a wydatki i dochody budżetowe zamykały się sumą wzrostu 10%. Czyli im bardziej rozwija się gospodarka, tym mniejsza jest skłonność do redystrybucji, a więc powiedzmy po polsku - do dzielenia się owocami tego rozwoju gospodarczego. Taka polityka kurczącego się budżetu, polityka malejącego udziału budżetu w produkcie krajowym brutto służy tym wszystkim ludziom, którzy nie muszą już dzisiaj liczyć na budżet. Tak samo wszystkie te reformy społeczne zostały przykrojone i zaprojektowane pod kieszeń i portfel ludzi, którzy nie muszą już dzisiaj liczyć na budżet, ludzi, którzy posyłają swe dzieci do prywatnych szkół, więc nie martwi ich fakt, że waloryzacja w sferze budżetowej jest 2%, bo w prywatnych szkołach płaci się prawdziwe pensje, ludzi, którzy leczą się w prywatnych klinikach i nie martwi to, że wzrosną płace lekarzy, ponieważ oni będą się leczyć u wysoko przez siebie opłaconych najwyższej klasy specjalistów albo będą operować się i leczyć za granicą, bo ich na to stać. Ale dlaczego ich na to stać? Dlatego, że albo nie płacą żadnych podatków, albo płacą podatki śmiesznie niskie w stosunku do tego, ile zarabiają kosztem innych.</u>
          <u xml:id="u-104.5" who="#PosełPiotrIkonowicz">Bardzo często premier Balcerowicz i jego koledzy ze szkoły liberalnej próbują nam wszystkim wmówić, że państwo jest grabieżcą, że podatki są złe, że państwo nam coś rabuje. Otóż nie jest to prawda. Dla większości obywateli i ta część dochodu, którą otrzymują w płacy, i ta, którą wpłacają w formie podatków, wraca do nich w formie usług społecznych. Im mniejsze podatki, im mniejszy budżet, tym mniejsza dostępność do uczenia się, leczenia się i do bezpieczeństwa emerytalnego. To jest zasada, której nie trzeba udowadniać.</u>
          <u xml:id="u-104.6" who="#PosełPiotrIkonowicz">Te reformy, nawet jeżeli są szkodliwe dla zwykłych, ciężko pracujących ludzi, są zawsze kosztowne. I premier Balcerowicz powiedział tutaj, z tego miejsca jedno kłamstwo. Mianowicie premier Balcerowicz odżegnał się od podnoszenia podatku, ale premier Balcerowicz, owszem, podniósł podatki, tylko że podatki pośrednie, akcyzę, VAT, nałożył na biednych ludzi specjalny podatek od reform, które mają im szkodzić. Bo przecież ten podwyższony VAT w bochenku chleba, w lekarstwach, w artykułach dla dzieci, w środkach transportu i biletach kolejowych - bogaci koleją nie jeżdżą - zapłacą ludzie biedni. I ten podwyższony VAT jest sposobem na to, żeby jeszcze raz za chybione, antyspołeczne reformy ekipy Balcerowicza i Buzka zapłacili zwykli, ciężko pracujący ludzie.</u>
          <u xml:id="u-104.7" who="#PosełPiotrIkonowicz">Premier Balcerowicz i rząd premiera Buzka nie zdaje sobie sprawy z dramatyzmu sytuacji społecznej, w której się dzisiaj znajdujemy. Ten dramatyzm nie polega wyłącznie na załamywaniu się światowych rynków finansowych. Ten dramatyzm polega na sytuacji społecznej, na wielkim rozwarstwieniu i na tym, że ten budżet nie zawiera żadnej propozycji dla wielkiej fali ludzkiej, dla 650 tys. młodych ludzi, którzy w ciągu najbliższych trzech lat wejdą na rynek pracy, aby nie znaleźć na nim ani pracy, ani możliwości zwiększenia kwalifikacji, ani możliwości zdobycia mieszkania. Ten budżet, jego filozofia nie zawiera żadnej propozycji dla mieszkańców zaoranych przez tę samą ekipę kilka lat wcześniej pegeerów. Ten budżet i jego filozofia nie zawiera żadnej propozycji dla ok. 3 mln ludzi, których wyrzuci, wypchnie wieś, ponieważ nie będzie ich mogła utrzymać! I już dzisiaj trzeba sobie zadać pytanie, gdzie w dużych polskich miastach powstaną slumsy, bo że ludzie za pracą i chlebem do tych miast przyjdą, to jest rzecz pewna. A że ten rząd nie zaproponował żadnych rozwiązań dla taniego budownictwa mieszkaniowego, mimo że lewica takie rozwiązania proponowała w formie subsydiów na tanie budownictwo czynszowe w sektorze komunalnym i samorządowym - to jest też oczywista prawda.</u>
          <u xml:id="u-104.8" who="#PosełPiotrIkonowicz">Jedno zmniejszenie w tym budżecie urasta dla mnie do rangi symbolu. Otóż funkcjonuje coś, co się nazywa ochotnicze hufce pracy. Jest to organizacja, która bezrobotnej młodzieży, często w wyniku panujących warunków i biedy żyjącej już na granicy prawa, daje szansę powrotu do społeczeństwa i zdobycia pieniędzy i zawodu. Otóż fundusze na tę bardzo wąską ścieżkę ucieczki przed biedą, nędzą i marginalizacją zostały obcięte o 1/4, tak jak obcięto fundusze na pomoc społeczną, tak jak obcięto fundusze na rolnictwo. A w chwili, kiedy na tę mównicę wchodził przedstawiciel partii chłopskiej pan Jarosław Kalinowski, premier Balcerowicz i premier Buzek wyszli, ponieważ problem biedy i wsi nie wydawał się ich specjalnie interesować.</u>
          <u xml:id="u-104.9" who="#PosełPiotrIkonowicz">Chciałbym więc z tego miejsca zaproponować, żebyśmy po tej debacie budżetowej, która już przepadła, i drobne przesunięcia tego budżetu nie uratują - jest to budżet biedy i wyrzeczeń, jest to budżet rezygnacji z aspiracji do awansu społecznego dla milionów polskich obywateli - rozpoczęli prawdziwą debatę nad tym, jak w ogóle budżet powinien wyglądać i jak sprawić, żeby w przyszłym budżecie było co dzielić. Otóż można to sprawić, wymuszając inne rozwiązania podatkowe, rozwiązania sprawiedliwsze, wymuszając prawdziwe ulgi inwestycyjne, wreszcie wymuszając to, aby system podatkowy nie premiował luksusowej konsumpcji najbogatszych, tak jak się to dzieje w dniu dzisiejszym, kiedy właściciel firmy może wliczyć wszystko w koszty firmy, od luksusowego samochodu po papier toaletowy. Chciałbym z tego miejsca zaprotestować przeciwko temu budżetowi, ponieważ budżet ten jest krzywdzący dla większości polskich obywateli. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-104.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Dąbrowskiego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PosełJózefDąbrowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Rozpoczęliśmy debatę nad budżetem na rok 1999. Będzie to, jak słyszeliśmy, rok wdrażania reform, nad których przygotowaniem rząd i parlament pracowały wyjątkowo intensywnie. Czy to jednak do końca usprawiedliwia fakt, że stajemy dziś wobec kolejnych rozważań nad zmarnowaną okazją do położenia fundamentu pod nowy dom zreformowanego państwa?</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#PosełJózefDąbrowski">W swoim wystąpieniu pan wicepremier Balcerowicz zarzucał, nie wymienianym oczywiście z nazwy, środowiskom politycznym krótkookresowe, odcinkowe gry interesów służące doraźnym celom politycznym. Czy „Biała księga” nie była tego laboratoryjnym wręcz przykładem? Czy nie lepiej było poświęcić czas i pieniądze na realizację systemowych rozwiązań podatku prorodzinnego - zapisanych przecież, z terminem realizacji na czerwiec 1998 r., w umowie koalicyjnej? Nie można stosować w tym względzie filozofii Kalego: jeśli ja, to dobrze, a jeśli inni, to źle.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#PosełJózefDąbrowski">Oczywiście można głosić nośne hasła obniżania podatków, ale przyjrzyjmy się komu i w jakiej wysokości są one obniżane bądź kto i na jakie kwoty jest z tych podatków zwalniany. Jako przykład rozsądnych działań finansowych przywołał pan wicepremier rodzinę. To prawda, że mechanizm obowiązujący w każdej normalnej polskiej rodzinie nie polega nigdy na tym, że zaczyna ona od redukcji wydatków, jeżeli wcześniej nie wyczerpie możliwości zwiększenia swoich przychodów.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#PosełJózefDąbrowski">Wielkie reformy, szczególnie dotyczące zmian własnościowych, teoretycznie zmierzają do tego, aby gospodarka była bardziej efektywna. Dlaczego więc w uzasadnieniu do budżetu brakło tego najistotniejszego elementu, który pokazywałby nie tylko posłom, ale i całemu społeczeństwu, że opłaca się prywatyzować, że każdy obywatel ma z tego zysk w postaci lepszych świadczeń ze strony państwa? Dlaczego minister finansów - na konkretnych przykładach, popartych konkretnymi liczbami - nie chce nas przekonać, że wyrażana głośno przez znaczną część społeczeństwa krytyka nie jest słuszna i sprawiedliwa?</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#PosełJózefDąbrowski">Jeżeli więc minister finansów przykłada dużą wagę do zrównoważonego budżetu, to dlaczego z taką samą troską Ministerstwo Finansów nie dba o systemowe rozwiązania, które wdrażałyby podobne mechanizmy choćby w przedsiębiorstwach transportowych? Transport od 1989 r. nigdy nie był pieszczoszkiem sprawujących władzę, ani tych z lewicy, ani tych z prawicy. Dlaczego więc w pakiecie ustaw regulujących funkcjonowanie nowej struktury państwa zabrakło ustawy, a w niej reguł, które by jasno regulowały zasady rekompensat za przestrzeganie ustawowo przecież ustanowionych ulg w odniesieniu do przewozów pasażerskich?</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#PosełJózefDąbrowski">Nie wystarczy krytykować inicjatywy posłów, że nie są dość przygotowane pod względem szacunku wydatków obciążających budżet. Minister finansów dysponuje wystarczająco licznym aparatem, aby przygotować tego typu rozwiązania. Jest to, czy nawet była, doskonała okazja, aby w całym 1998 r. prowadzić prace nad regułami dla państwowych i prywatnych przewoźników realizujących usługi transportowe.</u>
          <u xml:id="u-106.6" who="#PosełJózefDąbrowski">Właściwością i powinnością władzy państwowej jest ustanawianie praw, które chronią i wspomagają słabe ekonomicznie grupy społeczeństwa lub też ważne interesy publiczne, jak choćby ochronę środowiska. Cena usługi nie może być niższa niż koszty jej wytworzenia. A jeśli tak, to nie można wymagać od przedsiębiorstwa, żeby te usługi sprzedawało na przykład za 50% bez jakiejkolwiek rekompensaty ze strony państwa. Czy i kiedy możemy się spodziewać ze strony Ministerstwa Finansów inicjatywy legislacyjnej, która w sposób jasny i nie budzący wątpliwości ustali zasady rekompensowania podmiotom gospodarczym strat wynikających z polityki państwa, a w przypadku przewoźników, jak już wspominałem, strat wynikających z ustawy o ulgach w 1992 r. I żeby nie być gołosłownym, podam kilka liczb, dotyczących jednego tylko przedsiębiorstwa - PKS. W 1997 r. na kwotę 2 151 611 zł, uzyskaną ze sprzedaży biletów ulgowych, dotacja pokryła tylko 1 668 518 zł. Za 7 miesięcy 1998 r. na kwotę 1 487 100 zł, uzyskaną ze sprzedaży biletów ulgowych, dotacja pokryła 820 tys. zł. Kto pokryje tym przedsiębiorstwom stratę?</u>
          <u xml:id="u-106.7" who="#PosełJózefDąbrowski">Podobnie rzecz się ma w stosunku do przedsiębiorstwa PKP. Dotacje pokrywają niecałe 60% wpływów, które przedsiębiorstwo uzyskuje ze sprzedaży biletów ulgowych. Wylewa się niemal krokodyle łzy nad tym, że powiększa się strata finansowa PKP, ale ten proces rozpoczął się dużo wcześniej. Dlaczego nikt z koalicji poprzednio sprawującej władzę nie wspomina o opcji zerowej, jaka obowiązywała w przedsiębiorstwie PKP, dzięki której dzisiaj musimy regulować zobowiązania powstałe w 1997 r.? Dlaczego dzisiaj lewica, z taką chlubą wypowiadająca słowa o potrzebie takich czy innych świadczeń, zapomina, że nie realizowała uchwalanych przez siebie ustaw? Najlepszym przykładem jest ustawa o PKP i rozdział dotyczący gospodarki finansowej. Teraz, w ramach prac nad ustawami kompetencyjnymi, ten rozdział skreślono. I dobrze, bo po co utrzymywać fikcję? Czy jednak przez cały czas jej obowiązywania Ministerstwo Finansów oraz Ministerstwo Transportu i Gospodarki Morskiej nie były zobowiązane do realizacji tej ustawy? Dzisiaj zarzuca się PKP, że mogłoby być dobrym przedsiębiorstwem, gdyby nie wyrażało opinii, że sytuacja finansowa jest spowodowana zaniżonymi dotacjami. Jeśli porównamy kwoty dotacji w roku 1997, które wynosiły 720 mln zł, do kwot dotacji w roku 1998 i proponowanych na rok 1999 w wysokości 560 mln, to myślę, że nie muszą nikogo przekonywać o tym, iż zapowiadany w wystąpieniu pana premiera Balcerowicza rozwój na pewno nie dotyczy transportu.</u>
          <u xml:id="u-106.8" who="#PosełJózefDąbrowski">Kończąc moje wystąpienie, chciałbym w sposób zdecydowany zwrócić uwagę na to, że transport, który nazywany jest krwiobiegiem gospodarki, zmierza ku zapaści i nie wystarczą tylko podwyższone kwoty na infrastrukturalne inwestycje, bo może się okazać, że po tych nowych, wyremontowanych torach nie będzie ani czym, ani komu jeździć, przynajmniej jeśli chodzi o polskich przewoźników. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-106.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Kaniewskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PosełZbigniewKaniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że należy wyrazić uznanie przynajmniej dla niektórych posłów Akcji Wyborczej Solidarność za to, iż nie są tak bardzo zadowoleni z bieżącej sytuacji, jak niektórzy posłowie na tej sali bądź przedstawiciele rządu. Myślę, że dobre samopoczucie nie zawsze pomaga ostro spojrzeć na niektóre problemy, z którymi mamy aktualnie do czynienia.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#PosełZbigniewKaniewski">Bardzo przypadło mi do gustu stwierdzenie pana premiera Balcerowicza, że rozwoju potrzeba jak powietrza. I to jest prawda. Podpisuję się również pod tym drugim stwierdzeniem pana premiera, że potrzeba nowych miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#PosełZbigniewKaniewski">Tylko żeby to zrealizować, trzeba prowadzić skoordynowaną politykę zarówno wspierającą rodzime podmioty gospodarcze, jak i chroniącą je, zwłaszcza w okresie zmian gospodarczych, procesów restrukturyzacji, za pomocą odpowiednich narzędzi prawnych, którymi Polska dysponuje. A jak to rzeczywiście wygląda, za chwilę do tego przejdę.</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#PosełZbigniewKaniewski">Niedawno pan poseł Kracik z Unii Wolności ubolewał, że mamy mało środków na inwestycje, ale w dniu dzisiejszym w głosowaniu nad wnioskiem mniejszości dotyczącym obniżenia poziomu dochodów przedsiębiorstwa przy uzyskiwaniu tak zwanej ulgi inwestycyjnej opowiedział się przeciwko niemu. Jakie w związku z tym są intencje rządu? Czy intencją rządu jest wspieranie procesów rozwojowych? Czy intencje rządu sprowadzają się tylko do tego, że się mówi o wspieraniu procesów rozwojowych, a z drugiej strony patrzy się bezradnie na pewne procesy ekonomiczne, z którymi mamy do czynienia? Za chwilę do tego przejdę. Muszę powiedzieć, że Sojusz Lewicy Demokratycznej ogromnie żałuje, że ten wniosek mniejszości nie uzyskał akceptacji. Trzeba bowiem powiedzieć, że podmioty gospodarcze, w zacieśniającym się w tej chwili rynku mające mniejszą rentowność, nie tylko z własnej winy, oczekują każdego, nawet drobnego wsparcia ekonomicznego. Inne państwa jakoś potrafią o to zadbać, a u nas częściej się mówi o polityce prorodzinnej, wyciąganiu pieniędzy z budżetu niż o wspieraniu procesów rozwoju po to, żeby te pieniądze dla tych rodzin były.</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#PosełZbigniewKaniewski">Chciałbym powiedzieć o następnej sprawie, i polecam to uwadze koalicji rządzącej. Dużo się mówi na temat wspierania polityki eksportowej. Sejmowa Komisja Gospodarki, którą kieruję, a która zebrała się w lutym br., przedstawiła rządowi konkretne propozycje rozwiązań w tym zakresie. Pan premier Buzek skierował do ministra gospodarki dezyderat w tej sprawie. Minister gospodarki potwierdził, że wszystkie propozycje są celowe, rozsądne, uznał, że należy je wdrażać. Z przykrością trzeba jednak stwierdzić, że do tej pory rząd w sprawie tych propozycji, które przedstawiono, nie podjął żadnych decyzji. Szkoda, dlatego że posłowie Unii Wolności i Akcji Wyborczej Solidarność w tej komisji jednogłośnie opowiedzieli się za tymi propozycjami. A tam są pieniądze dla budżetu. Dlaczego państwo tego nie robicie?</u>
          <u xml:id="u-108.5" who="#PosełZbigniewKaniewski">Sprawa trzecia. Państwo mówicie o tym z rozgoryczeniem, ja również, mówił też o tym pan poseł Goryszewski, wspominając, że przeszacowane były dochody z cła. 1 mld zł, jak stwierdził, będzie brakowało w 1998 r. do sumy, która jest zapisana w budżecie. Ubolewał też nad tym przed chwilą pan poseł minister Osiatyński. Czy były w roku bieżącym jakieś działania ze strony władzy, aby doprowadzić do realnego wykonania projektu co do tej wielkości? W moim przekonaniu nie. Od początku roku Komisja Gospodarki zajmuje się ustawicznie tą kwestią, ciągle są spotkania ze środowiskami gospodarczymi, z izbami gospodarczymi, które bez przerwy kierują te same wnioski do rządu, by je rozważył. One są znane rządowi, ale nie są podejmowane w tej sprawie inicjatywy. Nie chcę tutaj wymieniać tych wniosków, bo czas mi po prostu na to nie pozwala. Cała dokumentacja w tej sprawie jest u ministra finansów, który nadzoruje Główny Urząd Ceł. I co z tej działalności wynika? Ano, proszę państwa, z tej działalności właśnie wynika następujący fakt. Otóż Polska Izba Przemysłu Tekstylnego zleciła opracowanie odpowiednich materiałów w tej sprawie, z których wynika, że: tajemnicą poliszynela jest, że importerzy podają lewe ceny i lewe faktury, chodzi o tzw. podwójne fakturowanie. Z badań tych wynika, że strata budżetu państwa tylko na przemyśle tekstylnym, na imporcie stanowi 15% rocznej luki budżetowej. Z badań i z kontroli skarbowej wynika ponadto, że 90% importerów tekstyliów deklaruje zaniżone ceny. Niektórzy twierdzą, że...</u>
          <u xml:id="u-108.6" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: To sprawa służb celnych.)</u>
          <u xml:id="u-108.7" who="#PosełZbigniewKaniewski">Zaraz do tego przejdę. Niektórzy twierdzą, że import tekstyliów to jest jeszcze większa afera niż afera alkoholowa.</u>
          <u xml:id="u-108.8" who="#PosełZbigniewKaniewski">Obecny rząd dysponuje już od 1 stycznia ustawami około celnymi, które chronią nasz rynek. Te ustawy powinny być z większą dynamiką wykorzystywane przez obecny rząd. Czy tak będzie? Jeżeli popatrzymy na projekt budżetu państwa, to okaże się, iż w przyszłym roku po raz pierwszy zdarzy się tak, że środki na utrzymanie służb celnych nominalnie będą niższe niż w roku poprzednim. Nominalnie to będzie 92%; jeżeli do tego jeszcze dołożymy inflację, to będzie osiemdziesiąt parę procent. Moim zdaniem to jest skandal, bo przez granicę przeciekają ogromne pieniądze. Eliminuje się polskich producentów. Oni nie są w stanie wytrzymać tej konkurencji. Porozmawiajcie z najlepszymi, którzy dzisiaj inwestują. Nie są w stanie wytrzymać tej konkurencji, bo nikt nie jest w stanie obniżyć kosztów o 20% czy o 22%. Tej sprawie należy się przyjrzeć bezzwłocznie. Sejmowa Komisja Gospodarki ponownie się tą kwestią zajęła. Zwracam się do obecnie rządzącej koalicji: jeżeli państwo nie chcecie słuchać głosów Sojuszu Lewicy Demokratycznej, posłuchajcie swoich posłów, posłów Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności, którzy w tej sprawie razem z posłami SLD deklarują wspólne propozycje rozwiązań. Nie lekceważcie ich, bo w środowiskach typowo rynkowych, które nie mogą sobie po prostu z tym procesem poradzić, narasta agresja. Patrzę tutaj na posłów z Łodzi, Niesiołowskiego i Kropiwnickiego - oni dobrze znają te problemy, istniejące również i w naszym regionie. Myślę, że dołożycie w tej sprawie wszelkich możliwych starań, aby odwrócić fatalne tendencje, jakie w tym zakresie występują. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-108.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Gabriela Janowskiego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PosełGabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jedenaście priorytetów w tegorocznym budżecie, wymienionych przez pana premiera Balcerowicza, dowodzi, jak wielka jest sfera potrzeb z jednej strony, a z drugiej - jak odległe jest myślenie, przede wszystkim ministrów finansów i rolnictwa, o sprawach wsi i rolnictwa. Niestety, ta dziedzina nie znalazła ich uznania, jeśli chodzi o tegoroczny budżet. A sytuacja na wsi jest dramatyczna.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#PosełGabrielJanowski">Nieobecny panie premierze, pański kolega partyjny pan poseł Osiatyński, były minister finansów, podczas debaty sejmowej w ubiegłym tygodniu powiedział: „bieda skoncentrowana jest na wsi”. Istotnie. Rolnictwo stało się buforem gospodarki narodowej, przechowuje ogromną liczbę ludzi, której działy pozarolnicze nie są w stanie wchłonąć. Mówienie więc o rolnictwie, że jest kulą u nogi gospodarki, jest niesprawiedliwe, jest nadużyciem. Można by rzec, że w tej sytuacji ekonomicznej jest to dobroczynne.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#PosełGabrielJanowski">Wysoka Izbo! Większość społeczeństwa polskiego opowiada się za przekształceniami w polskim rolnictwie, za wydźwignięciem go z zapaści, w jakiej się znajduje, za stworzeniem warunków, które polskiemu rolnictwu i wsi umożliwią konkurowanie z rolnictwem krajów europejskich. Czy przedstawiony Wysokiej Izbie przez rząd projekt budżetu stwarza te warunki? Odpowiadam z całą odpowiedzialnością - nie. Przy tym niekorzystnym budżecie rolnictwo polskie będzie trwać, ale tracić będzie kolejne szanse na rozwój. Chcę, by ten fakt dotarł do opinii publicznej, a przede wszystkim do pań i panów posłów. Co zatem musi być uczynione? Po pierwsze, trzeba zapewnić miejsca pracy na wsi, w rolnictwie, w jego otoczeniu. Musi powstać około 100 tys. miejsc pracy rocznie, by tej biedzie zapobiec, by nie wykształcić nowej klasy ludzi wyciągających ręce po pieniądze. A ten styl, niestety, został w Polsce swego czasu niejako utrwalony i spotęgowany przez jednego z ministrów pracy.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#PosełGabrielJanowski">Proponowana w tej chwili suma 150 mln zł na nowe miejsca pracy na wsi jest bardzo, bardzo mała. W tym miejscu chcę wyrazić ubolewanie, że oto nasi poprzednicy z tamtej koalicji nie zadbali o tzw. ASAL - II, a więc o środki na infrastrukturę i przedsiębiorczość wiejską. Wierzę, że obecny minister finansów oraz minister rolnictwa nie popełnią grzechu zaniechania i zdecydowanie wystąpią o takie środki do Banku Światowego bądź do innych instytucji. Inwestowanie w infrastrukturę, w miejsca pracy jest najlepszym sposobem rozwoju gospodarki. Te kredyty po stokroć się opłacą dzisiejszemu i następnym pokoleniom.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#PosełGabrielJanowski">Co należy czynić dalej? Przede wszystkim należy wesprzeć samo rolnictwo i gospodarstwo jako miejsce wytwarzania dobra dla nas wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-110.5" who="#komentarz">(Głos z sali: I sprawa paliwa.)</u>
          <u xml:id="u-110.6" who="#PosełGabrielJanowski">Tak, i więcej paliwa. O tym za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-110.7" who="#PosełGabrielJanowski">Szanowni państwo, dzisiaj gospodarstwa praktycznie przestają inwestować. Powiem więcej, rolnicy nie biorą już kredytów. Niektórzy finansiści mówią, że nie ma już zainteresowania. Otóż powody są głębsze i, powiedziałbym, bardzo niebezpieczne. Otóż rolnicy nie inwestują, bo nie mają z czego, i nie biorą kredytów, nawet jeżeli są to kredyty preferencyjne, ponieważ obawiają się, że drastycznie spadające dochody uniemożliwią im spłatę. Postępują zatem w pełni odpowiedzialnie. Jednak taki stan rzeczy, utrzymywany przez dłuży okres, doprowadzi do nieodwracalnych skutków, jeżeli chodzi o zainwestowanie w gospodarstwa. Ciągniki mają po 20 lat i więcej. Walą się budynki gospodarcze. To nie jest krakanie, to są fakty. W ostatnim okresie odbyłem dziesiątki spotkań we wszystkich regionach Polski i głos rolników jest w tym wypadku jednoznaczny.</u>
          <u xml:id="u-110.8" who="#PosełGabrielJanowski">Co zatem należy uczynić, proszę państwa? Przede wszystkim należy zagwarantować minimalne dochody, by rolnicy mogli, jak powiadam, godnie żyć i inwestować, a temu celowi musi służyć polityka dochodowa. Między innymi chodzi o świadome działanie Agencji Rynku Rolnego, która interweniuje w krytycznych momentach i nie dopuszcza do nadmiernych spadków cen. Tutaj przechodzę do sedna sprawy. Nakłady na Agencję Rynku Rolnego zostały drastyczne obniżone. Pytam, czy minister finansów, wiceministrowie i minister rolnictwa mają świadomość tego, jakie to pociągnie za sobą konsekwencje? Obawiam się, panowie, że nie macie takiej świadomości. Jeżeli natomiast macie, to tym gorzej. Oznacza to bowiem, że sprawa jest wielce niebezpieczna. Jaki może być zamysł? Może być taki, jaki wynika m.in. z umowy z Bankiem Światowym, by w najbliższej perspektywie zlikwidować Agencję Rynku Rolnego. To błąd i jeszcze raz błąd, jeżeli do tego stanu dopuścimy.</u>
          <u xml:id="u-110.9" who="#PosełGabrielJanowski">Szanowni Państwo! We wszystkich naszych działaniach na rzecz poprawy budżetu w rolnictwie trzeba bezwzględnie znaleźć środki na Agencję Rynku Rolnego, by miała ona w przyszłym roku czym gospodarować, a w przypadkach krańcowego niebezpieczeństwa - by mogła interweniować. To po pierwsze. Po drugie, panowie, mówicie, że zostały zwiększone nakłady na Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. To jest prawda, tylko że te zwiększone środki będą służyły pokryciu zobowiązań, które zaciągnęła poprzednia koalicja, a nie dają szansy na uruchomienie nowych linii, nowych kredytów.</u>
          <u xml:id="u-110.10" who="#PosełGabrielJanowski">Z przykrością muszę powiedzieć, że tej debacie nie przysłuchuje się pan premier, jak również chyba tylko jeden sprawiedliwy kolega z PSL przysłuchuje się jej. Dobrze, żebyście panowie też niejako uczyli się, co było robione źle i co może być naprawione, również przy waszym udziale.</u>
          <u xml:id="u-110.11" who="#PosełGabrielJanowski">Szanowni państwo, na koniec ostatnie pytanie, które pan premier stawiał: Dobrze, że wszyscy jesteście tacy hojni, ale skąd wziąć na to pieniądze? Podpowiadam choćby dwa przykłady. Tu mój przedmówca z SLD przywołał sprawę kontroli na granicy. Ja, nie porozumiewając się z nim, w swoim konspekcie również tę sprawę mam bardzo mocno podkreśloną. Na granicy musi być prowadzona rygorystyczna kontrola! W tej chwili odbywają się odprawy, ale okazuje się, że odprawiane produkty mają wielokrotnie niższą wartość niż rzeczywista. Buty kosztują po prostu przysłowiowe dwa centy, a tekstylia warte są tyle co papier do pakowania. Rząd w tej sprawie musi podjąć kategoryczne działania.</u>
          <u xml:id="u-110.12" who="#PosełGabrielJanowski">I ostatnia propozycja. Przede wszystkim, panowie z Ministerstwa Finansów, czas mija, ale nie dla tej operacji, o której mówię w tej chwili. (Panie marszałku, już kończę). To jest przede wszystkim kwestia podjęcia zdecydowanych działań w celu odzyskania środków, jakie są w tej chwili w tzw. rozmaitych podatkach, które nie zostały uiszczone. Jeżeli tylko potraficie odzyskać 10% tej sumy, to będzie przynajmniej 600 mln. 600 mln z odzyskanych podatków plus pieniądze, które odzyskacie na granicy - to będzie w tej chwili równowartość całego budżetu rolnictwa. A więc będziecie mieli z czego zasilić nie tylko rolnictwo, ale też inne działy gospodarki. Życząc tego, dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-110.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Szarawarskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem się wypowiedzieć w kilku kwestiach, które chyba odbiją się na odczuciach społecznych, a związane są z wykonywaniem przez państwo pewnych podstawowych funkcji, a zapisy w tym budżecie raczej nie poprawią sytuacji, tylko pogorszą.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Mówiono wiele o transporcie, a jedną z podstawowych funkcji transportu jest zapewnienie komunikacji publicznej. W Polsce ciągle miliony ludzi przemieszczają się codziennie do pracy i do szkoły, i z powrotem, przy pomocy publicznych środków komunikacji. I co znajdujemy w tym budżecie? Jeśli chodzi o komunikację autobusową, jest to kolejny rok drastycznego zmniejszenia dotacji do przewozów pasażerskich autobusowych. W stosunku do roku ubiegłego o ponad 10%, w stosunku do roku 1997 o ponad 24%. Jednocześnie zdjęto dotację pozwalającą PKS, które wykonują ponad 80% przewozów pasażerskich międzymiastowych w Polsce, uzupełniać tabor. Okazuje się, że ta dotacja w tym budżecie już nie istnieje. Nałożywszy to na fakt, że praktycznie to są jedyne przedsiębiorstwa, które tolerują ulgi ustawowe na przejazdy, szczególnie dla uczniów, dla emerytów i rencistów, pogorszy to zdecydowanie ich kondycję finansową. W Polsce, obok PKS i przedsiębiorstw komunikacji miejskiej, przewozy w ramach skoordynowanych rozkładów jazdy wykonuje ponad 1600 przewoźników, ale już tylko 100 prywatnych przewoźników toleruje ulgi, wszyscy inni ulg nie uznają. Jak tak dalej pójdzie, to Polska powiatowa i gminna niestety będzie chodzić pieszo, ponieważ albo nie będzie czym jeździć, albo ludzi nie będzie stać na to, żeby płacić za bilety pełną cenę.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Podobnie jest z przedsiębiorstwem PKP. W tym roku dotacja przedmiotowa do przewozów pasażerskich jest utrzymana kwotowo na tym samym poziomie co w roku ubiegłym, ale de facto, uwzględniając poziom inflacji, jest mniejsza. Zważywszy na fakt, że przedsiębiorstwo PKP jest dziś w bardzo trudnej sytuacji, że zakończy ten rok stratą w wysokości ponad miliarda złotych, trzeba zadać pytanie, czy PKP będzie w stanie o własnych siłach utrzymywać taki rozkład jazdy i taką sieć połączeń jak dotąd, czy po prostu, szukając oszczędności, nie zacznie zamykać nierentownych linii, likwidować nierentownych połączeń, szczególnie na tych kierunkach, gdzie większość ludzi ma jedynie kolej do wyboru. Dotyczy to znowu Polski małomiasteczkowej, Polski powiatowej. Nasuwa się więc pytanie: jaka jest funkcja państwa, czy będziemy wspierać te procesy i mądrze je restrukturyzować, czy, wycofując się, pogłębiać kłopoty komunikacyjne ludności? Dotyczy to głównie ludzi biednych, ludzi o niskich i średnich dochodach, dotyczy to młodzieży szkolnej. Bogaci jeżdżą własnymi samochodami i komunikacja publiczna im specjalnie nie jest potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Druga sprawa związana z komunikacją to kwestia dróg publicznych. Mówiono tu już o liczbach, ale trzeba powiedzieć, co się kryje za tymi liczbami. Otóż dotacja na drogi publiczne krajowe w wysokości 1384 mln, praktycznie rzecz biorąc, nie pozwala na tworzenie żadnych nowych tytułów inwestycyjnych; poza czterema nowymi tytułami inwestycyjnymi, reszta pieniędzy zostanie zużyta na utrzymanie, modernizację, naprawy dróg i administrację drogową. Jak bardzo przeciążona jest polska sieć drogowa, można się było przekonać choćby w zeszłym tygodniu w Warszawie, kiedy to pęknięcie rury spowodowało zablokowanie stolicy państwa na cały dzień. Można się było o tym przekonać, kiedy zamknięto most w Górze Kalwarii i nagle problemem międzynarodowym stał się przejazd przez Polskę z jednej strony Wisły na drugą. Takich przykładów można byłoby cytować wiele.</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#PosełAndrzejSzarawarski">W tym świetle także trzeba inaczej popatrzeć na problem budowy autostrad, czy nie jest to problem, który trzeba kojarzyć z dzisiejszym stanem drogownictwa i widzieć w nim szanse na rozdzielenie ruchu tranzytowego przez Polskę od ruchu odbywającego na terenie wielkich aglomeracji. Ale kiedy przeczyta się budżet państwa, to okaże się tak naprawdę, że na program budowy autostrad przeznaczona jest kwota 100 mln zł, bo taka jest zapisana, jako bezdyskusyjna, kwota na wykup gruntów. Co prawda art. 45 mówi, że jeżeli będą oszczędności w wydatkach planowanych na obsługę długu zagranicznego i wewnętrznego, to na program autostradowy może zostać przekazana kwota nie większa niż 283 mln. Może - pytanie tylko, czy będą takie oszczędności. Tak ważny program, od którego tak wiele zależy, nie może opierać się na zasadzie: 1/4 damy, a 3/4 to, jak będzie, damy, a jak nie będzie, to nie damy.</u>
          <u xml:id="u-112.5" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Ustalono przecież już decyzje lokalizacyjne dla tysiąca kilometrów autostrad, dla ponad 500 lada moment te decyzje zostaną wydane. Pytanie: Jak budować drogi, kiedy nie ma gruntów, kiedy, praktycznie rzecz biorąc, operacje zakupu gruntów na każdy odcinek wiążą się z kilkunastoma tysiącami umów cywilnoprawnych z właścicielami działek? To długotrwały proces. Te pieniądze muszę się znaleźć, inaczej zapomnijmy o autostradach.</u>
          <u xml:id="u-112.6" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Pan premier Balcerowicz mówił również - z czym się w całej rozciągłości zgadzam - że powinniśmy bardzo skrupulatnie liczyć pieniądze publiczne. Ja chciałbym powiedzieć o jeszcze jednym problemie, o którym dzisiaj nie mówiono, a który również będzie dla budżetu państwa w tym roku i w latach następnych bardzo kosztownym wydatkiem. To reforma górnictwa i hutnictwa. Te dwa przemysły pochłaniać będą w najbliższych latach znaczne pieniądze budżetowe na restrukturyzację, na przemieszczenie zatrudnienia. Ale jak będziemy to robić? Na przyszły rok na reformę górnictwa zaplanowano ponad 1,5 mld zł, ale kiedy się widzi, jak wygląda realizacja tegorocznych wydatków, to należy mieć bardzo poważne obawy, czy hasło o gospodarne zarządzanie tymi pieniędzmi zmaterializuje się w postaci faktów. Przecież w tym roku brakuje pieniędzy na fizyczną likwidację kopalń, w tym roku rozpętano akcję werbunku górników na osłony socjalne, odchodzenie ludzi z pracy bez względu na to, czy ich stanowiska są likwidowane, czy nie, czy będą likwidowane, czy nie będą. W efekcie wielu ludzi, którzy zaufali władzy, nie dostaje dzisiaj wynagrodzeń i nie ma z czego żyć.</u>
          <u xml:id="u-112.7" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Kryteria likwidacji kopalń są również bardzo dziwne i trzeba zadać pytanie: czy chodzi tutaj o gospodarność, czy o kończące się złoża, czy po prostu o jakieś powody polityczne? Mówię tak dlatego, że dzisiaj pod siedzibą holdingu katowickiego odbyła się demonstracja górników z kopalni Niwka-Modrzejów, kopalni, która przeszła bardzo głęboką restrukturyzację i dziś, jako jedna z pierwszych i nielicznych, osiąga dodatnią akumulację. Otwarto tam najlepsze pokłady węgla, które dają kopalni szansę na przynajmniej 10 lat dodatniej akumulacji. Efekt? Kopalnia ma iść do likwidacji. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że jest to trzecia kopalnia w jednym mieście likwidowana w ciągu dwóch lat. Czy jest to - choćby z punktu widzenia rynku pracy - rozwiązanie racjonalne? Chyba nie. Takich pytań trzeba byłoby zadać wiele. Dlatego myślę, że czeka nas jeszcze duża dyskusja o tym, jak powinien wyglądać tegoroczny budżet. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-112.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Stefana Niesiołowskiego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PosełStefanNiesiołowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na wstępie krótka polemika. Przewodniczący klubu SLD był uprzejmy wymienić duże sukcesy koalicji SLD-PSL - trzeba naprawdę dużej przenikliwości, żeby te sukcesy dostrzec. Widocznie społeczeństwo taką przenikliwością się nie odznacza, czego rezultaty można dostrzec w kolejnych wyborach parlamentarnych.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#PosełStefanNiesiołowski">Chciałem powiedzieć, iż to, że pan poseł Miller zajmuje się klubem AWS, to w jakiś sposób jest z jego strony racjonalne. Na tej sali otrzymał bardzo silne wsparcie ze strony pana posła Łopuszańskiego, który w swoim zajmowaniu się klubem AWS poszedł, jak sądzę, jeszcze dalej. Powiem tak: panowie, AWS bez nieproszonych recenzentów sobie poradzi.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Wagner: Załatwcie to u siebie, w klubie, a nie w Sejmie.)</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#PosełStefanNiesiołowski">Chciałem też zacytować, przypomnieć, panie pośle, słowa, które padły tutaj odnośnie do tego budżetu: „budżet na zamówienie wrogów polskiego rolnictwa”, albo „naród staje w obliczu międzynarodowej agresji” itd. To także wasze cytaty, panie pośle. W takim razie zapytam: dlaczego tak skromnie? Panowie, skąd te ograniczenia, jak mówił towarzysz Józef Wissarionowicz? Przecież pamiętam debatę budżetową w Sejmie I kadencji i tam po prostu mówiono o budżecie ludobójczym. I to przynajmniej była kropka nad i.</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-114.6" who="#PosełStefanNiesiołowski"> Tak więc krytyków tego budżetu zachęcam do większej otwartości, towarzysze, do proletariackiej szczerości i uczciwości.</u>
          <u xml:id="u-114.7" who="#PosełStefanNiesiołowski">Przechodząc do zasadniczego wystąpienia, merytorycznego, chcę powiedzieć, że polityka koalicji SLD-PSL w latach 1996–1997 doprowadziła do masowych zwolnień młodych, wykształconych i obiecujących ludzi. Zjawisko to w dużej mierze dotknęło także Urząd Ochrony Państwa. W tym czasie zdecydowanie faworyzowano osoby z wieloletnim doświadczeniem, co oznaczało doświadczenie esbeckie. W programie koalicji AWS-UW wprawdzie jest zapisana głęboka reforma służb specjalnych, lecz w roku 1998 nie przewidziano wystarczających funduszy na ten cel. W chwili obecnej z Urzędu Ochrony Państwa znowu odchodzą ludzie młodzi, z kilkuletnim doświadczeniem. Uważam, że jest to niepokojące zjawisko i należy się poważnie zastanowić, dlaczego tak się dzieje. W większości wysoko rozwiniętych państw do pracy w służbach specjalnych przyjmowane są osoby z wojska, Policji i innych instytucji państwowych. Praca w tych służbach jest nobilitacją - zarówno społeczną, jak i materialną. Są to wysokiej klasy dobrze opłacani fachowcy. W tym miejscu pragnę zwrócić państwa uwagę na istotny element, mianowicie kwalifikacje moralne. Należy przez to rozumieć przede wszystkim lojalność wobec kraju, mierzoną stopniem identyfikacji danej osoby z panującym ustrojem i porządkiem prawnym. Oczywiście także polskim funkcjonariuszom służb specjalnych stawiane są wysokie wymagania, np. znajomość języków itd. Ponadto trzeba mieć świadomość, że służba w tych formacjach wiąże się z szeregiem ograniczeń dotyczących m.in. wyjazdów za granicę samych funkcjonariuszy, członków ich rodzin, przynależności do partii politycznych, podejmowania dodatkowego zatrudnienia itd. Są to wszystko istotne ograniczenia. Dlatego pozwalam sobie zauważyć, że wymienione tu wymagania dotyczące kwalifikacji zawodowych wiążą się ze stałym doskonaleniem. Potrzeba szybkiego podnoszenia tych kwalifikacji staje się jeszcze bardziej oczywista w przededniu przystąpienia Polski do Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego. M.in. od prawidłowego wykonania zadań zależy to, czy Polska jest już gotowa przystąpić do sojuszu, czy też nie. Na ten temat debata odbędzie się na najbliższej sesji parlamentu. Jest to także kwestia wprowadzenia w życie nowoczesnego i skutecznego systemu ochrony informacji faktycznie najistotniejszych z punktu widzenia interesów państwa polskiego. Jest także szereg innych, nowych zadań stojących przed polskimi służbami specjalnymi. Są to prace związane między innymi z przygotowaniem realizacji ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej. Przecież obecnie to właśnie te służby dysponują kilometrami materiałów archiwalnych stanowiących podstawę do jej realizacji.</u>
          <u xml:id="u-114.8" who="#PosełStefanNiesiołowski">Mając powyższe na uwadze, uważam, że sytuacja, w której przeciętne wynagrodzenie kształtuje się na takim poziomie, iż - uwzględniając całokształt sytuacji na rynku pracy - pozwala na zatrudnienie jedynie osób o przeciętnych lub słabych kwalifikacjach zawodowych, stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa. Trudno bowiem znaleźć chętnych do szkoły wywiadu czy kandydata na oficera kontrwywiadu za 1300 zł brutto.</u>
          <u xml:id="u-114.9" who="#PosełStefanNiesiołowski">Szanowni Państwo! Oprócz tych wszystkich argumentów, które przytoczyłem, wielu z nas ma - lub w najbliższym czasie będzie miało - dostęp do tajemnicy państwowej. W każdym demokratycznym, nowoczesnym państwie dostęp do takiej tajemnicy wiąże się z uprzednim przeprowadzeniem odpowiedniego postępowania sprawdzającego. Cóż oznacza takie postępowanie? Jest to staranne sprawdzenie życiorysu, co nigdy nie jest przyjemne, jak wiadomo, ale innego, lepszego systemu dotychczas nie wymyślono. Czy wyobrażacie sobie państwo sytuację, w której przychodzi człowiek przedstawiający się jako oficer UOP, a którego wy pamiętacie jako tego, który w czasach PRL pracował w SB lub UB i rozpracowywał odpowiednią osobę w związku z działalnością „wywrotową” lub „nielegalną”? Delikatnie mówiąc - jest to sytuacja nie do zaakceptowania.</u>
          <u xml:id="u-114.10" who="#komentarz">(Poseł Marek Wagner: Jaki jest to dział budżetu?)</u>
          <u xml:id="u-114.11" who="#PosełStefanNiesiołowski">Z tych względów pozwalam sobie zwrócić uwagę w podsumowaniu, że bez dodatkowych środków, szczególnie na wynagrodzenia dla polskich służb specjalnych, nie będzie możliwa prawdziwa reforma tych służb. Odpowiednie poprawki złożyłem do Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-114.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Wiesława Ciesielskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PosełWiesławCiesielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę pozytywnie odpowiedzieć na apel premiera Balcerowicza o wsparcie w dziele porządkowania inwestycji centralnych. Pierwsze, co chcę zauważyć, to duży, bo blisko o 1/3, spadek nakładów na inwestycje centralne planowany na rok przyszły. Rodzi to, oczywiście, pytanie: czy radykalne obniżenie nakładów na inwestycje centralne jest przejawem porządkowania, czy też jest to - mówiąc wprost - koszt reform? Aby na reformy dać, trzeba było gdzieś zabrać. Trafiło na inwestycje centralne, zgodnie ze średniookresową strategią finansową z marca tego roku. Prosiłbym tu o odpowiedź, czy to jest prawidłowe rozumowanie. Natomiast jeśli porządkowanie jest tym wyznacznikiem takich zjawisk w inwestycjach centralnych, to muszę wyrazić pewne wątpliwości co do kierunku i sposobów takiego porządkowania.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#PosełWiesławCiesielski">Mamy do tej pory 163 inwestycje centralne. W projekcie na przyszły rok jest ich 110, w tym dwie nowe - nie, jak mówił poseł Arndt, jedna. Po bieżącym roku, według ustawy budżetowej, powinno ich pozostać 125. Rachunek jest więc prosty: gdzieś zagubiliśmy 17 inwestycji centralnych, i to niektórych szalenie ważnych - na przykład most na Odrze w Opolu, most Lecha w Poznaniu, sześć inwestycji kolejowych, drogowa trasa średnicowa w Katowicach, szpital wojskowy w Ełku, Instytut Hematologii w Warszawie, obwodnice Wałbrzycha i Jeleniej Góry. Czyżby rząd zakwestionował ich celowość i zasadność? Jakie będą dalsze losy tych inwestycji?</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#PosełWiesławCiesielski">Wśród inwestycji realizowanych ma być według projektu ustawy most w Wyszogrodzie, który powinien być ukończony w roku bieżącym. Rozumiem, że przyczyną umieszczenia tej inwestycji w budżecie na rok przyszły jest fakt jej nieukończenia, ale rodzi to automatycznie pytanie, jakie kryteria zaważyły, że Wyszogród jest w budżecie, a na przykład takie inwestycje, też nie zakończone, jak obwodnica Skoczowa, lotnisko Balice, szpital w Kościerzynie, przeprawa mostowa w Gorzowie Wielkopolskim czy Szpital Rejonowy w Mielcu nie znajdują się w nim. Jakie będą dalsze losy tych inwestycji? Chcę wierzyć, że tymi kryteriami uznania inwestycji za inwestycje centralne nie są korzyści polityczne ani jednostkowe interesy, tak słusznie potępione przez premiera Balcerowicza w dzisiejszym wystąpieniu. Jeśli nie te kryteria, to jakie? Bardzo proszę o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#PosełWiesławCiesielski">Do budżetu roku przyszłego wprowadzono dwie nowe inwestycje: kompleks budynków nauk biologicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i Szpital Południowy w Warszawie. Tę pierwszą gorąco popieram, bo to inwestycja w naukę, a i podwaliny pod wielki kompleks nauki i nowoczesnej technologii. Ta druga natomiast budzi wątpliwości, gdyż, po pierwsze, wyprowadzono inwestycję centralną pod nazwą Instytut Hematologii, niezwykłą inwestycję, która ma oddalać zagrożenie życia ludzkiego, mówiąc wprost, ratować życie ludzkie, podobno najwyższe dobro dla nas wszystkich. Dlaczego i kto ocenił, że z Instytutu Hematologii można zrezygnować, ale Szpital Południowy przy ulicy Wołoskiej w Warszawie musi być wprowadzony? Po drugie, wprowadza się nową inwestycję szpitalną w Warszawie, a brakuje środków na zakończenie budowy tanich, małych, ale niezwykle potrzebnych szpitali rejonowych. Po trzecie, nie wprowadzono do budżetu inwestycji pod nazwą Centrum Kardiologii w Kielcach, mimo że jest to najsprawniej realizowana inwestycja służby zdrowia w Polsce. Jakie kryteria tu zastosowano, bo nie wierzę, że to korzyści polityczne i jednostkowe interesy odegrały główną rolę. Czy kardiologia w Kielcach ma szansę na budżetowe finansowanie, które by pozwoliło zakończyć tę inwestycję w roku 1999, a tym samym czy jest szansa na zrealizowanie tak dużej i trudnej inwestycji w ciągu zaledwie dwóch sezonów budowlanych, co jest absolutnym rekordem Polski?</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#PosełWiesławCiesielski">Z projektu ustawy budżetowej wynika, że w wypadku 70 ze 108 inwestycji zmianie - a dokładnie: wydłużeniu - ulegają terminy realizacji: w 38 wypadkach o jeden rok, w 22 o 2 lata, w 5 o trzy, w następnych 5 o cztery lata i więcej. Nie ulega też wątpliwości, że przyczyną tego wydłużenia są daleko niewystarczające nakłady na realizację inwestycji. Ale trzeba mieć świadomość, że ta operacja skutkuje wzrostem kosztów, i to nie tylko wzrostem inflacyjnym. To z kolei wywołuje kolejne przesunięcie terminów realizacji inwestycji. Kółko się zamyka. Trudno więc uznać tę operację za porządkowanie inwestycji centralnych.</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#PosełWiesławCiesielski">Mój niepokój budzi też zerwanie, po raz pierwszy od wielu lat, z zasadą pełnego i w miarę równego finansowania inwestycji w ostatnich 2 latach ich realizacji. Ta zasada pozwalała inwestorom i wykonawcom lepiej planować harmonogram rzeczowy i finansowy, co niewątpliwie miało pozytywny wpływ na skuteczność inwestycji. Tej operacji też trudno byłoby przydać miano porządkowania.</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#PosełWiesławCiesielski">Rząd wprowadził też do projektu ustawy realizację inwestycji, która powinna się zakończyć w 1997 r. - chodzi o szpital MSWiA w Olsztynie. Rozumiem, że i w tym przypadku porządkowanie polega na kończeniu tego, co nie zakończone, ale czy ta zasada będzie też miała zastosowanie na przykład do Szpitala Rejonowego w Mielcu? Niezrozumiałe jest też dla mnie kontynuowanie inwestycji centralnych o nazwach: stopień wodny Dwory i stopień wodny Smolice, których zasadność czy celowość jest dzisiaj raczej średnia. Nie znalazła natomiast uznania w rządzie inwestycja hydrologiczna pod nazwą zbiornik Racibórz, będąca logicznym następstwem zakończonej już inwestycji pod nazwą polder Buków. Można oczywiście zakładać, że ubiegło-, czy tegoroczna powódź pojawi się u nas za 100 lat, ale co robić, jeśli powódź powtórzy się w roku na przykład 2001? Znowu Wrocław będzie pod wodą?</u>
          <u xml:id="u-116.7" who="#PosełWiesławCiesielski">Co najmniej zdziwienie budzi zmiana wartości kosztorysowej niektórych inwestycji, niekiedy nawet o 250%, tak jak w wypadku teatru i filharmonii w Lublinie. Chciałbym wyrazić bardzo mocno zdziwienie tym faktem, tym bardziej że w wypadku niektórych inwestycji wcale nie dochodzi, mimo inflacji, do zmiany ich wartości kosztorysowej - mam na myśli na przykład filharmonię w Łodzi czy szpital w Nowym Targu.</u>
          <u xml:id="u-116.8" who="#PosełWiesławCiesielski">Niektóre terminy nie ulegają zmianie, ale poziom finansowania czyni mało realnym dotrzymanie terminów realizacji. Tak jest na przykład ze szpitalem w Chojnicach - termin jest ten sam, to znaczy rok 2001, ale na przyszły rok przewidziano 15 mln zł, mimo że nakłady, które są konieczne do zakończenia tej inwestycji, zamykają się kwotą w wysokości 157 mln zł. Podobnie rzecz się ma z Centrum Traumatologii w Gdańsku. Niejasny jest też cel wydłużenia terminów takich inwestycji jak szpital w Trzebnicy czy szpital zakaźny we Wrocławiu, skoro do ich zakończenia trzeba niewiele ponad 2 mln zł, gdy - przypomnę - wprowadza się nową inwestycję w Warszawie na ul. Wołoskiej, która „na początku” otrzymuje zasilanie w wysokości 10 mln zł. W załączniku nr 6 do ustawy jest też wiele innych dziwnych zjawisk, jak np. naruszenie proporcji między różnymi źródłami finansowania na niekorzyść dotacji budżetowej, nie zgadzające się kwoty, rażące dysproporcje w kosztach, np. jednego łóżka w tym właśnie szpitalu przy ul. Wołoskiej 500 tys. zł, w szpitalu w Grodzisku 376 tys. zł, a w Płocku zaledwie 86 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-116.9" who="#PosełWiesławCiesielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Reasumując te uwagi, nie jestem wolny od chęci wyrażenia opinii, że podjęta przez rząd w projekcie ustawy budżetowej na rok 1999 próba porządkowania inwestycji centralnych wypada, delikatnie mówiąc, średnio. Trzeba będzie wesprzeć rząd w tym dziele w trakcie prac w Komisji Finansów Publicznych, wykorzystując m.in. wiedzę tej komisji i wnioski Najwyższej Izby Kontroli. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Markiewicza z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PosełMarekMarkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kilku debat budżetowych miałem już okazję wysłuchać i zawsze podlegają one jednemu schematowi: kolejni ministrowie finansów lepiej czy gorzej powiadają, że dobry budżet i gospodarka jest dźwignią uzdrowienia państwa, na co polemiści lobbują za określonymi sektorami bądź grupami społecznymi, słusznie powiadając, że trzeba im dodać. Natomiast z rzadka, i tak jest w dzisiejszej debacie, stawia się pytanie, czy nasze państwo jest już tak silne, by stać się silniejszym dzięki dobrze prowadzonej polityce gospodarczej, dzięki egzekwowaniu od wszystkich obywateli tych obowiązków, które składają się na dochody budżetowe. Trzy tylko głosy tego dotykały, a przecież wystarczy być posłem przez rok, by zobaczyć, co jest z tą sferą destabilizacji pozostawioną w ostatnich latach, która strasznie niepokoi obywateli.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#PosełMarekMarkiewicz">Oto jestem rok posłem i przypadkiem przecież w moim biurze znalazło się pokłosie okresu kredytów jeszcze z 1992 czy 1993 r., wysoko oprocentowanych, a jakże chętnie branych. Wtedy było wiadomo i teraz również, że branych ze złą wolą, z fałszywymi zabezpieczeniami. Zbadałem 15 przypadkowych spraw - we wszystkich wierzytelności banku zostały sprzedane za piętnastą część ich wartości. Rodzi to u ludzi pytanie nie o to, gdzie trzeba wsadzić tych, którzy te kredyty brali, tylko dlaczego ci ludzie mają za to płacić. We wszystkich tych sprawach, jak zbadałem, komornicy nie podejmowali trudu ścigania dłużników, którzy się ukrywali, co zaprzecza tezie, że trzeba podwyższać w nieskończoność celnikom, policjantom, bo komornicy jak raz są najlepiej opłacanymi funkcjonariuszami państwa, a nie chcieli tych długów egzekwować i ktoś za nie musiał zapłacić - byli to klienci naszych biur. Nie wszystko można odrobić po minionym okresie, ale rodzi się pytanie, czy obywatel ma pewność, że to się nie powtórzy, że państwo będzie już teraz tak silne, by takie patologie nie miały miejsca. Nie było tego w wystąpieniu pana premiera i o to można mieć żal. Może przeciętny słuchacz i widz zapytać, co się dzieje z informacją ze stycznia tego roku, kiedy publicznie podano, że w poprzednich dwu latach do Polski sprowadzono 2 mln litrów spirytusu. Co się stało? Dowcipniś odpowie: nic - wypito. Ale czy ten mały podatnik, który jest ścigany przez urzędy skarbowe, ma poczucie, że bardziej mu się opłaca płacić podatki, czy lepiej sprowadzać spirytus, w dodatku bezkarnie, bo z publicznych informacji nie wynika, by to było karane, podobnie jak wypadku tekstyliów i mnóstwa innych spraw.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#PosełMarekMarkiewicz">Trzy miesiące temu podano wiadomość, że granicę naszego państwa przekroczyły dwa tiry, których kierowcy obezwładnili straż graniczną, a tiry złamały bariery graniczne. I co? I nic. Proszę mi dać przykład informacji, z której dowiedzieliśmy się, kto złapał te tiry, co w nich przewożono i jak wielki może okazać się jeszcze tupet bezkarnych w ostatnich latach przemytników. Takich przykładów można podawać wiele i trzeba oczekiwać od wystąpienia budżetowego wskazania także tych narzędzi siły państwa, które każdego obywatela doprowadzą do przekonania, że warto jeszcze ponosić wyrzeczenia, że warto pracować dla owego uzdrowienia gospodarki państwa, że bardziej warto być uczciwym niż nieuczciwym. Szczerze muszę powiedzieć po roku pracy poselskiej, że większość moich klientów ma przekonanie wręcz odwrotne, że lepiej mają nieuczciwi, bądź mieli; wcale źle na tym nie wychodzą. Jeżeli dzisiaj z tej trybuny słyszymy - ciągle się zastanawiam, czy to jest propaganda, czy to już jest rodzaj rzeczywistości - że uzdrowienie finansów wynikać ma z ograniczenia zasiłków, z ograniczenia frontu inwestycyjnego i przykładem jest akurat budowa szpitali, a nie budynków publicznych, czy z ograniczenia wydatków rzeczowych, jak to eufemistycznie powiedziano, że trzeba szukać zmian w refundacji leków i powstrzymać straty górnicze, to brakuje mi odpowiedzi na te pytania, które wcześniej postawiłem. Muszę stwierdzić, że takie zestawienie jest dla obywateli mało motywacyjne. Podobnie jak dla posłów takich jak ja, którzy pytają ministra zdrowia o refundację jedynego leku leczącego stwardnienie rozsiane; w odpowiedzi z orłem czytam, że wymaga to rachunku ekonomicznego. Obywatel i poseł pyta, czy wszędzie taki rachunek ekonomiczny był przeprowadzany i czy to już jest regułą w naszym państwie.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#PosełMarekMarkiewicz">Powiada pan premier, że jakość polityki ekonomicznej zależy od jakości polityków, co czytamy, że każdy, kto krytykuje, jest niskiej jakości przynajmniej politykiem. A przecież pytanie o jakość służb funkcjonujących w państwie, które to państwo mają wspierać, zbierać jego dochody, by mogły być one sprawiedliwie rozdysponowane, jest otwarte. Poseł Niesiołowski przywołał przykład oficera UOP, który zarabia 13 milionów starych złotych; i tak będzie on strzegł państwa. Pytanie, czy to jest przypadek, czy nie, czy podjęto już kroki, by to zmienić, jest ciągle otwarte. A anegdota, jaką ci sami oficerowie UOP opowiadali, jak to ścigany przez nich przestępca wielkiej skali gratulował im kamuflażu, bo ścigali go 8-letnim fiatem kombi, a nie wiedział, że to nie jest kamuflaż, gdyż był to pojazd służbowy, jest dobrą ilustracją problemu.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#PosełMarekMarkiewicz">Jeżeli, proszę państwa, przypomnimy sobie inne przykłady z ostatnich miesięcy, to pytanie obywateli, z którym się do nas zwracają, o to, czy państwo jest już silne, staje się aktualne. A co z informacją, że Ministerstwo Edukacji Narodowej zaczyna liczyć nauczycieli, bo w Polsce nie policzono ich do tej pory? Była taka informacja w mediach publicznych 3 miesiące temu. Trzeba może wpierw policzyć, by potem troskać się, i słusznie, o ich los.</u>
          <u xml:id="u-118.5" who="#PosełMarekMarkiewicz">Czy została rozstrzygnięta wreszcie sprawa, o której mówiono: pan premier Balcerowicz mówił 11 maja, że poleci zbadać, czy urzędnicy resortu finansów nie zaplanowali przypadkiem luki podatkowej w postaci stypendiów. Ta informacja została przekazana 11 maja, a dotąd nie ma efektów. Nie wskazano, czy myśl ta była tak absurdalna, czy to już jest norma, że taki zarzut można postawić, czy też winnych trzeba wreszcie ukarać.</u>
          <u xml:id="u-118.6" who="#PosełMarekMarkiewicz">Wreszcie można podać wiele innych przykładów: z jaką wielką troską w ubiegłym roku wszyscy odnosili się do strajku kolejarzy, którego nielegalność ostatnio stwierdzono, a podały to tylko nieliczne dzienniki, choć przyniósł on straty w wysokości 55 mln. Jeżeli przychodzą do mojego biura obywatele, to mówią mi tak przed debatą budżetową: powiedz im pan, że ciągle jeszcze mały przedsiębiorca ma gorzej, bo o lepszych, większych przedsiębiorcach ukaranych za oszustwa podatkowe, za działanie bez podatku, nie słyszano. Powiedz im pan, mówią mi wyborcy, że jeżeli policzyć te małe firmy w Łodzi, to gdyby chciały działań legalnie... nie działają one legalnie, oczywiście oszukują i jest to pewnym elementem krajobrazu. O tym także trzeba mówić. Wreszcie powiadają, że jeżeli długo będzie trwać ta sytuacja, jeżeli nie będzie jasnej odpowiedzialności tych, którzy nie respektują zasady równości obowiązku wobec państwa, to może być tak, że krzywa tolerowanej bezkarności tych, którzy działają obok sfery podatkowej, minie się z krzywą wzrostu gospodarczego wypracowanego przez część społeczeństwa, które jednak zapyta: Dlaczego tylko my na to pracujemy?</u>
          <u xml:id="u-118.7" who="#PosełMarekMarkiewicz">Wreszcie uwaga czysto propagandowa. Nie powinno się kończyć wystąpienia w ten sposób: gdybyśmy zaspokoili wszystkie potrzeby, toby była katastrofa - a to dzisiaj z tej trybuny usłyszeliśmy. Jest bowiem logicznie równie uprawnione inne sformułowanie: gdybyśmy zaspokoili wszystkie potrzeby, toby były zaspokojone. A jeżeli nie wszystkie, to trzeba przynajmniej do tego dążyć. Zaspokajanie potrzeb społecznych nie musi być wizją katastrofy, ciągle powtarzaną, co także jest spuścizną po pokładach destabilizacji poprzedniego okresu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-118.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Wagnera z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PosełMarekWagner">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejsza debata, która jeszcze się nie skończyła, potwierdziła chyba, że wystąpienia posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej były przesycone troską o budżet, bo my uważamy, że to nie jest budżet tego rządu, to jest budżet tego państwa.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#PosełMarekWagner">Jeśli chodzi o pana posła Niesiołowskiego, ponieważ tak się czarująco do mnie uśmiecha, chcę powiedzieć, że jestem z wykształcenia ekonomistą...</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#komentarz">(Poseł Stefan Niesiołowski: Ale nieukiem.)</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#PosełMarekWagner">... posłem zawodowym, nie mam więc żadnych kwalifikacji, by zajmować się panem, panie pośle, i pana wypowiedzią. To pozostawiam komu innemu.</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#PosełMarekWagner">Chcę sprostować i wyjaśnić dwie rzeczy. Pan poseł Syryjczyk stwierdził, że nasza propozycja dotycząca zasiłków rodzinnych to projekt, który zakłada wydatkowanie z budżetu 4 mld zł. Chcę powiedzieć, że nie można tak dezinformować społeczeństwa, kiedy sam minister finansów mówił, że nasza propozycja obciąża budżet dokładnie w tym samym stopniu co projekt rządowy, a więc mieści się w 180 mln. I to nie o to chodzi, żeby komuś robić wodę z mózgu. Nie, trzeba mówić z tej trybuny również do tych, którzy słuchają. Nie należy wykorzystywać tej trybuny do tego, żeby dezinformować.</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#PosełMarekWagner">Druga sprawa: pan poseł Osiatyński mówi, że te 70 mln, któreście państwo w nocy między sobą ustalili, to bardzo łatwo znaleźć, bo to jest jak rozkurz w młynie, bo Komisja Finansów Publicznych obraca takimi środkami, które przesuwa itd. To ja mam propozycję dla pana posła Osiatyńskiego. Trzeba było to powiedzieć swojemu sekretarzowi generalnemu, który wczoraj w jednej z audycji domagał się tej odpowiedzi od pana posła Rybickiego przez pół godziny, mówiąc: panie pośle, proszę powiedzieć, skąd zabrać te 70 mln, proszę wskazać to miejsce. Myślę, że pan poseł Osiatyński po prostu nie wiedział o tym, że pan poseł Czech o tym nie wie.</u>
          <u xml:id="u-120.6" who="#PosełMarekWagner">Ostatnia sprawa, proszę państwa: dzisiejsza wypowiedź pana premiera Buzka, która była w „Wiadomościach”, już po tej debacie. Pan premier Buzek nasze stanowisko, rzetelne stanowisko, oceniające ten budżet, przedstawił w ten sposób: żadnych zarzutów, jesteśmy sfrustrowani, zazdrościmy temu rządowi sukcesów.</u>
          <u xml:id="u-120.7" who="#PosełMarekWagner">Panie premierze Buzek, jak można zazdrościć panu sukcesu, kiedy u nas produkt krajowy brutto rósł o 7%, a u pana - o 5%? To my mieliśmy sukces, czy pan miał większy sukces? Pan podnosi płace budżetówce o 2%, a my - o 7%. Pan...</u>
          <u xml:id="u-120.8" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest propozycja 4 mln zł.)</u>
          <u xml:id="u-120.9" who="#PosełMarekWagner">Budżetówce 2%, jesteście hojni. Emerytom i rencistom dajecie 1%, a u nas było 4,6%.</u>
          <u xml:id="u-120.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Z naszych zasobów.)</u>
          <u xml:id="u-120.11" who="#PosełMarekWagner">Z zasobów. Wy macie takie nieszczęście, proszę państwa, że wtedy kiedy rządzicie, to macie kryzys. Pecha macie po prostu. My jednak obrócilibyśmy ten kryzys na swoją korzyść, bo można to zrobić.</u>
          <u xml:id="u-120.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Na swoją na pewno.)</u>
          <u xml:id="u-120.13" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-120.14" who="#PosełMarekWagner">Myślę, że któryś z posłów...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Rozumiem, panie pośle, tylko bardzo proszę kontynuować wystąpienie, a nie wdawać się w dyskusję z salą, bo to są tego konsekwencje. Proszę kontynuować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PosełMarekWagner">Chcę powiedzieć paniom i panom posłom z AWS: naprawdę liczby mówią prawdę. My nie jesteśmy sfrustrowani, tym bardziej że od czasu do czasu od ministra z tego rządu słyszymy, że to, co Polska osiągnęła przez siedem lat, było sukcesem wszystkich rządów. W związku z tym ustalcie, czy myśmy Polskę, rządząc kilka lat, przez te siedem lat rujnowali, czy posuwaliśmy ją do przodu?</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#komentarz">(Poseł Ewa Tomaszewska: Nie 7 lat, lecz 50.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Bardzo proszę o umożliwienie wystąpienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PosełMarekWagner">Seminarium historyczne to nie dzisiaj, proszę państwa, bo dzisiaj mamy debatę budżetową.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#PosełMarekWagner">Ostatnia sprawa jest następująca: naprawdę chcemy nad tym budżetem pracować w komisji rzetelnie. Daliśmy dowód takiej postawy przy pracy nad ustawami podatkowymi. Przypomnę, iż z tej trybuny powiedziałem, że jeszcze nie wiadomo, jak się skończy ten bałagan, jeżeli chodzi o podatki, że pokaże to głosowanie - i głosowanie to pokazało. Dzisiaj widzę, że są zaczątki takiego samego zamętu przy budżecie; a dlaczego tak jest? A dlatego - znowu się odwołam do tego, co powiedziałem - że są siły polityczne, które naprawdę z ekonomią mają mało wspólnego, a najgorzej jest, gdy są one umiejscowione w koalicji rządowej, tak jak obecnie. Jeżeli państwo będziecie w dalszym ciągu tak rozciągać ten budżet na prawo i lewo, ale nie w kierunku ludzi ubogich i tych, co potrzebują, tylko w jakieś inne swoje polityczne strony, to będziecie również później mieli ponownie kłopoty, tak jak przy podatkach, i znowu będzie loteria przy głosowaniu nad budżetem. Ale myślę, że może w końcu zrozumiecie, iż warto z opozycją pracować nad budżetem, bo nie jest to wasz budżet; to jest budżet tego państwa, a wasz budżet to macie w domu, w portfelu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Sołtysiewicza z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PosełMarianSołtysiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W obecnej debacie dotyczącej budżetu państwa na 1999 r. wielu mówców zwracało uwagę na różne aspekty związane zarówno z dochodami państwa, jak i z jego wydatkami. Podnoszono i przedstawiano jego pozytywy i negatywy oraz sprawy budzące wątpliwości. Ja również chciałbym zwrócić uwagę Wysokiej Izby i rządu na jeden z elementów budżetu, jakim jest załącznik nr 6, który zawiera wykaz inwestycji centralnych, a precyzując, na liczbę porządkową nr 13 w dziale 66 rozdz. 6822: Budowa zbiornika Świnna Poręba na rzece Skawie, woj. małopolskie. Planowane nakłady z budżetu centralnego na tę inwestycję wynoszą 3 mln zł, a więc są dziesięciokrotnie niższe aniżeli w roku bieżącym. W budżecie roku obecnego zapisana została data ukończenia budowy zbiornika - 2006 r., a w planie na 1999 r. ta data została już zmieniona na 2008 r. Nie trzeba być ekonomistą, aby stwierdzić, że i ta data przy tak drastycznie niskim finansowaniu należy do tzw. pobożnych życzeń i jest po prostu fikcją.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#PosełMarianSołtysiewicz">Chciałbym krótko przybliżyć paniom posłankom i panom posłom kilka danych i faktów, które pozwolą poznać dodatkowe informacje w tej bardzo ważnej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#PosełMarianSołtysiewicz">Po pierwsze, patrząc na wartość kosztorysową całej inwestycji i na wartość nakładów z budżetu centralnego ponoszonych w ciągu bieżącego roku, można stwierdzić, że inwestycja ta zostanie zakończona za 84 lata, a patrząc na plan na rok 1999 - że za 840 lat.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#PosełMarianSołtysiewicz">Po drugie, Polska jest na przedostatnim miejscu w Europie, jeżeli chodzi o zasoby retencyjne wody (za nami jest tylko Albania), co zdaniem ekspertów polskich i międzynarodowych za kilkanaście lat może być przyczyną dramatycznego jej braku.</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#PosełMarianSołtysiewicz">I po trzecie, powódź w lipcu 1997 r. była, mam nadzieję, już ostatnią przestrogą dla nas wszystkich i wyciągniemy z niej wnioski. Wykazała ona, że gdyby poziom wody w rzece Skawie był wyższy o 40 cm, to Wisła przelałaby się przez wały ochronne w Krakowie i zalała ten bezcenny skarb dziedzictwa narodowego, przynosząc społeczeństwu polskiemu niczym nie powetowane straty. Ponadto ten, kto zna specyfikę górskich rzek, wie, jak trudny do opanowania jest ten żywioł; następuje gwałtowny przybór wody (w ciągu kilku czy kilkunastu godzin jej poziom podnosi się nawet o 6–8 m), która niszczy wszystko, co napotka na drodze. Budowa zapory zabezpieczy przed skutkami powodzi nie tylko Kraków, ale i mieszkańców wiosek i miast, takich jak np. Wadowice, Zator, położonych w zlewisku rzeki Skawy.</u>
          <u xml:id="u-126.5" who="#PosełMarianSołtysiewicz">Mitem jest twierdzenie bardzo często przedstawiane przez niektóre środowiska, że teraz nie ma sensu budowa zapory, bo nie jest już potrzebna woda dla Śląska. To nieprawda, albowiem usytuowany w Goczałkowicach zbiornik wody pitnej dla Śląska uległ już tak wielkiej biodegradacji, że za parę lat będzie musiał zostać zamknięty.</u>
          <u xml:id="u-126.6" who="#PosełMarianSołtysiewicz">I wreszcie, Wysoki Sejmie, nie mniej ważny aspekt całej tej sprawy, a mianowicie aspekt społeczny. W małych miejscowościach położonych 8 km powyżej Wadowic, tam gdzie ma powstać zbiornik, już w połowie lat sześćdziesiątych zabroniono ludziom jakiegokolwiek inwestowania w substancję mieszkaniową i gospodarczą, zlikwidowano infrastrukturę transportową, zamknięto małe zakłady pracy. Część ludzi wysiedlono z ich macierzystych siedzib, rodzinnych domów, z gospodarstw, które prowadzili. Obecnie teren wokół planowanego zbiornika straszy opuszczonymi domostwami, ruinami budynków, rozoraną ziemią, zniszczonymi, starymi drogami i nie dokończonymi nowymi, pozostałościami zlikwidowanej komunikacji kolejowej, betonowymi konstrukcjami filarów i sztolni, które już zostały wybudowane. Ziemia ta została w okrutny sposób okaleczona, infrastruktura zniszczona, panuje frustracja, bowiem od 40 lat wyrządzano tym ludziom ogromną krzywdę, a ciągle brak właściwego zadośćuczynienia. Dwukrotnie w ciągu tego roku przebywały tam delegacje Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z ministrem Szyszko i wiceministrem Gawlikiem, także członkowie Komisji Finansów Publicznych z panem posłem Ciesielskim oraz posłowie i senatorowie woj. bielskiego, krakowskiego, katowickiego i nowosądeckiego - wszyscy podkreślali konieczność i celowość zintensyfikowania prac i zwiększenia nakładów na tę ze wszech miar potrzebną i konieczną inwestycję. I jaki jest efekt? Żaden.</u>
          <u xml:id="u-126.7" who="#PosełMarianSołtysiewicz">Wobec powyższego proszę ministra finansów o zajęcie jasnego, jednoznacznego i precyzyjnego stanowiska i opowiedzenie się w tej sprawie, czy zbiornik w Świnnej Porębie na rzece Skawie będzie budowany, czy też nie. Pora, żeby wreszcie powiedzieć ludziom prawdę. Według mnie bowiem planowana w budżecie na 1999 r. kwota 3 mln zł na tę inwestycję to pieniądze zmarnowane, powiem więcej: to są kpiny.</u>
          <u xml:id="u-126.8" who="#PosełMarianSołtysiewicz">Zwracam się przede wszystkim do sejmowych Komisji Finansów Publicznych oraz Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa o rzetelne i odpowiedzialne przeanalizowanie wszystkich kwestii finansowych i społecznych dotyczących celowości zwiększenia nakładów z budżetu państwa na kontynuację i zakończenie budowy zbiornika na rzece Skawie do 2008 r. We środę, 18 listopada, na ręce przewodniczących komisji sejmowych Finansów Publicznych oraz Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa złożę dodatkowe materiały dotyczące zagadnień związanych z tą inwestycją.</u>
          <u xml:id="u-126.9" who="#PosełMarianSołtysiewicz">Wysoka Izbo! Decyzja parlamentu w tej jakże ważnej sprawie winna zapaść jak najszybciej i powinna być jednoznaczna: tak lub nie - z całą konsekwencją.</u>
          <u xml:id="u-126.10" who="#PosełMarianSołtysiewicz">Na zakończenie mego wystąpienia jako samorządowiec mam kilka pytań, na które proszę o odpowiedź ministra finansów pana Leszka Balcerowicza.</u>
          <u xml:id="u-126.11" who="#PosełMarianSołtysiewicz">Kto w nowych warunkach funkcjonowania urzędów wojewody oraz w nowej strukturze samorządowej będzie realizował inwestycje do chwili obecnej realizowane przez urzędy wojewódzkie?</u>
          <u xml:id="u-126.12" who="#PosełMarianSołtysiewicz">Jeżeli odpowiedź na to pytanie brzmi: sejmiki wojewódzkie, to w takim razie, czy w budżecie państwa, w części dotyczącej finansowania sejmików wojewódzkich, przeznaczono na ten cel jakieś środki i ile?</u>
          <u xml:id="u-126.13" who="#PosełMarianSołtysiewicz">Jeżeli inwestycje wojewódzkie miałyby stać się centralnymi, to dlaczego w budżecie na 1999 r. nie są ujęte?</u>
          <u xml:id="u-126.14" who="#PosełMarianSołtysiewicz">I wreszcie ostatnie pytanie. Jeśli inwestycje mają być realizowane przez województwa samorządowe, a nie przewidziano dodatkowych środków inwestycyjnych dla tych województw, to jak rząd wyobraża sobie kontynuację tych zadań od 1999 r.?</u>
          <u xml:id="u-126.15" who="#PosełMarianSołtysiewicz">Proszę o odpowiedź na te pytania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Zaciurę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PosełJanZaciura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dyskusji nad projektem budżetu państwa na 1990 r. padło wiele, bardzo wiele słów o przyszłości, cywilizacyjnych zagrożeniach, o wielkim znaczeniu oświaty, szkolnictwa wyższego i nauki dla naszego miejsca w Europie i świecie. Czy te piękne słowa i deklaracje mają szanse wywrzeć wpływ na zmianę przedłożonych przez rząd wskaźników w projekcie budżetu? Trudno o tym powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#PosełJanZaciura">W Wysokiej Izbie przez ostatnie lata padały piękne słowa i deklaracje. Przytoczę jedną z nich, albowiem mogłaby ona służyć nam wszystkim, gdybyśmy potraktowali te dziedziny jako dziedziny w naszym rozumieniu ponad podziałami. Oto deklaracja Sejmu Rzeczypospolitej z 13 października 1995 r. przyjęta w przeddzień święta edukacji narodowej:</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#PosełJanZaciura">„My, posłanki i posłowie, mając na względzie dobro Rzeczypospolitej, wznosząc się ponad dzielące nas różnice, deklarujemy, że dołożymy wszelkich starań, aby edukacja i nauka stały się rzeczywistym priorytetem w polityce państwa. Wydatki na edukację i naukę uznajemy za najważniejsze dla zapewnienia pomyślności naszego kraju”.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#PosełJanZaciura">W ustawie budżetowej na 1999 r. w uzasadnieniu na str. 17 znajdują się podobne słowa przełożone oczywiście na język bardzo fachowy. Mianowicie oświata, nauka i szkolnictwo wyższe należą do priorytetów budżetu roku 1999. I tu oczywiście podawane są wielkości dowodzące, jak to będzie nam miło i przyjemnie w 1999 r., jak to ładnie rośnie ten budżet. Ale gdy się czyta, gdy się wgłębia w te różnego rodzaju rozważania, bardzo szybko przychodzą rozczarowania.</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#PosełJanZaciura">Rozczarowanie pierwsze. Zakończone negatywnym wynikiem negocjacje w Komisji Trójstronnej w sprawie ustalenia realnego wzrostu płacy w sferze budżetowej udowodniły, że mechanizm negocjacyjny w rozmowach z partnerami społecznymi obecnej ekipie rządowej nie jest potrzebny, a Komisja Trójstronna winna wszystkie propozycje tylko akceptować. Ustalenie, że wskaźnik wzrostu płac w sferze budżetowej realnie wyniesie 2%, przy tegorocznym dwukrotnie wyższym wzroście płac w sferze przedsiębiorstw, doprowadzi do dalszego pogorszenia relacji płac pracowników oświaty, nauki, szkolnictwa wyższego w porównaniu do płac w przedsiębiorstwach.</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#PosełJanZaciura">Rozczarowanie drugie. Ministrowie tego rządu, a w szczególności minister edukacji narodowej, wielokrotnie obiecywali termin podwyżek dla pracowników sfery budżetowej od 1 stycznia, a nie, jak za czasów poprzedniej koalicji, kiedy było bardzo źle, od 1 kwietnia. Obiecywano także, że dla pracowników oświaty będzie jeszcze druga, znaczna podwyżka od 1 września 1999 r. - jako swoista nagroda za akceptację założeń reformatorskich, wielokrotnie przedstawianych publicznie. Jeszcze 4 listopada br. na konferencji kuratorów w Szczyrku ministerstwo edukacji obiecywało bardzo wysoką podwyżkę dla niewielkiej grupy, od 1 września. Niestety, w przedłożonym projekcie jakoś nie mogę wyczytać tych obietnic.</u>
          <u xml:id="u-128.6" who="#PosełJanZaciura">Rozczarowanie trzecie. Przedstawiona tabela wielkości podwyżek dla pracowników cywilnych sfery budżetowej (na str. 305 uzasadnienia) budzi zdziwienie i oburzenie. Podwyżki dla niektórych pracowników są rażąco niskie, są wręcz śmieszne. I tak: pracownicy oświaty mają dostać 93,30 zł, pracownicy kultury - 91,60 zł, pracownicy cywilni resortu bezpieczeństwa publicznego - 66,30 zł, pracownicy cywilni resortu obrony narodowej - 79,80 zł i pracownicy szkolnictwa wyższego - 111,40 zł. Oburzać musi fakt, że zaproponowano taką tabelę, która w Komisji Trójstronnej nigdy nie była dyskutowana i nie uzyskała w takim zakresie akceptacji partnerów społecznych, nie tylko tych, którzy są reprezentowani w Komisji Trójstronnej.</u>
          <u xml:id="u-128.7" who="#PosełJanZaciura">Rozczarowanie czwarte. Szczegółowa analiza budżetu oświaty na rok 1999 pozwala na podważenie obiecywanego wskaźnika 6% wzrostu nakładów realnych. Oto bowiem w założeniach do budżetu przy analizie subwencji dla gmin na 1999 r. stwierdza się, że 87% środków to są płace i pochodne oraz że te płace i pochodne rosną realnie o 2%. Jak zatem mogą wzrosnąć wydatki rzeczowe, które wynoszą 13% tejże kwoty, aby realne nakłady na oświatę w 1999 r. wzrosły o 6%? To są cuda.</u>
          <u xml:id="u-128.8" who="#PosełJanZaciura">Rozczarowanie piąte. Projektowane nakłady na naukę budzą głęboki niepokój ze względu na spadek nakładów w stosunku do produktu krajowego brutto. W 1996 r. było to 0,52% produktu krajowego brutto, a w 1999 r. będzie to 0,46%. W tym względzie solidaryzuję się z panem posłem Osiatyńskim, jeśli chodzi o tę część jego wystąpienia, w której wyraża pogląd, że oczywiście realny wzrost nakładów na naukę w sferze inwestycji to nie jest zaspokojenie potrzeb nauki, które wynikają z normalnej, codziennej działalności. Natomiast zjawiska negatywne: odchodzenie pracowników ze sfery nauki, luka pokoleniowa, mogą kłaść się cieniem na naszej edukacji, na nauce, na naszej przyszłości, jeżeli dostatecznie szybko tego procesu nie zatrzymamy.</u>
          <u xml:id="u-128.9" who="#PosełJanZaciura">I ostatnia sprawa - środki przeznaczone na szkolnictwo wyższe mają pokrycie, jeśli chodzi o płace, tylko w wysokości 96,1%, a środowiska szkół wyższych mówią, że te środki powinny pokrywać przydzielone limity w granicach minimum 98%. Dziękuję serdecznie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-128.10" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Macierewicza, posła nie zrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie sformułować tylko kilka uwag, w zasadzie przyczynkarskich, do dzisiejszej debaty budżetowej. Czynię to ze świadomością, że na pełną wypowiedź musiałbym mieć dużo więcej czasu, ale też z taką tendencją i z taką intencją, ażeby rozumiejąc wszystkie trudności i uwarunkowania tego budżetu, znajdować pozytywne rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#PosełAntoniMacierewicz">Ten budżet już ochrzczono jako trudny, jako budżet przetrwania, jak powiedział pan wicepremier Balcerowicz, jak dopowiedział pan poseł Goryszewski. Jest to budżet kształtowany w cieniu wielkiego kryzysu, światowego kryzysu finansowego. Należę do tych polityków, którzy przykładają do tego kryzysu olbrzymią wagę, którzy uważają, że nie jest to papierowy tygrys, tylko rzeczywisty dramat, który się do drzwi polskich autentycznie zbliża. A jeżeli tak jest, to na dwie kwestie trzeba zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#PosełAntoniMacierewicz">Po pierwsze, trzeba szukać takich rozwiązań, które przede wszystkim dadzą szansę na rozwój polskiej produkcji, bo właśnie z rozwojem produkcji wiąże się prawdziwy dramat krajów ogarniętych kryzysem. Jeśli w tym kierunku miał pójść wysiłek rządowy, to naprawdę nie jest zrozumiałe, dlaczego w ogóle nie przewidziano w tym budżecie ustawy o powszechnym uwłaszczeniu.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#PosełAntoniMacierewicz">Panie premierze, szanowni przedstawiciele rządu, trudno sobie wyobrazić bardziej proprodukcyjne pchnięcie rozwoju polskiej gospodarki niż konsekwencje zrealizowania ustawy o powszechnym uwłaszczeniu. O niej się jednak milczy, ona stanowi taki wstydliwy szkielet w szafie tego budżetu i tej gospodarki. Wydaje się, że ta sprawa musi zostać podjęta.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#PosełAntoniMacierewicz">Po drugie, z pewnym przerażeniem usłyszałem wyznanie pana posła Goryszewskiego, który stwierdził, że gdyby nie ryzyko, jakie na szczęście rząd podjął, czyli gdyby nie dobrze przeprowadzona akcja sprzedaży pierwszej transzy akcji TP SA, to być może budżet tegoroczny by się nie domknął, nie starczyłoby środków na jego rzeczywiste sfinansowanie. Stwierdził też, że ta sytuacja wymusza ostrożność, wymusza rzeczywiste zaciśnięcie pasa. Zgoda, rozumiem tę ostrożność, dlatego rozumiem też konieczność popierania tego budżetu. Jeżeli jednak konsekwencje mają być rozkładane po równo, to naprawdę nie mogę zrozumieć, dlaczego rok po roku wydajemy pieniądze na Nadwiślańskie Jednostki Wojskowe. Mówiłem o tym z tej trybuny rok temu. Dlaczego 250 mln zł jest wydawanych w istocie bezproduktywnie? Tymczasem cała Izba, ba, cała Polska wstrzymuje oddech w związku z problemem 70 mln zł, które są ostatecznie przeznaczane na zasiłki rodzinne. Mam wrażenie, że to jest jakieś gigantyczne nieporozumienie. A powtarzam - była o tym mowa rok temu - były przyrzeczenia, że sprawa Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych zostanie rozwiązana.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#PosełAntoniMacierewicz">I druga kwestia, która jest skandalem po prostu nieprawdopodobnym w świetle sytuacji tak kryzysowej, tak trudnej i tak wymagającej od nas wszystkich, a przede wszystkim od najuboższych, wyrzeczeń. Otóż ponad 7 tys. funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa jest zatrudnionych, w tym na najwyższych stanowiskach kilkuset, w dzisiejszym aparacie bezpieczeństwa, ludzi odpowiedzialnych za aparat represji w czasach komunistycznych. Tak więc najubożsi Polacy mają zaciskać pasa, a mają być wypłacane pensje rzędu 3 tys. zł i więcej ludziom ze służby bezpieczeństwa. Bardzo proszę, panie premierze, zaciskajmy pasa, ale równo. W związku z tym proszę, żeby ten budżet nie stał się budżetem finansowania dawnego aparatu służby bezpieczeństwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-130.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Kulasa z klubu Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PosełJanKulas">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mówiono tutaj o apelu o uczciwą, rzetelną debatę. W takim razie trzeba by najkrócej powiedzieć, że ten budżet jest to budżet realnych możliwości naszej gospodarki. Jest to budżet trudny, ale dający szansę na rozwój gospodarczy, budżet, który mimo wszystko niesie nadzieje społeczne.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#PosełJanKulas">Trzeba pamiętać o tych wszystkich okolicznościach zewnętrznych, w których przychodzi nam pracować, o kryzysie finansowym na Wschodzie, o spadku koniunktury w świecie, co pomniejsza nasz wzrost gospodarczy o 1%. Tych pieniędzy właśnie zabraknie na rolnictwo, budownictwo, inwestycje. Trzeba też pamiętać o tych wielkich, potężnych wydatkach na obsługę długu publicznego, to ponad 21 mld zł. To jest kwota znacznie większa niż potrzebna na bezpieczeństwo publiczne, naukę, szkolnictwo wyższe. Tu jeszcze pokutują lata siedemdziesiąte i osiemdziesiąte. Potężny dług publiczny to kula u nogi naszego rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#PosełJanKulas">Po pierwsze, największą zaletą tego budżetu będzie chyba utrzymanie wysokiego wzrostu gospodarczego - na poziomie 5–6%.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#PosełJanKulas">Po drugie, przewiduje się dalsze obniżanie bezrobocia. Będzie to skutkiem wzrostu liczby zatrudnionych w sektorze przedsiębiorstw prawie do 6 mln. Na koniec przyszłego roku stopa bezrobocia spadnie do 9,4%. Rynek pracy się rozwija, przedsiębiorczość wzrasta, rośnie zatrudnienie, bezrobocie realnie spada. Już jest jednocyfrowe. To jest nasze wspólne osiągnięcie, żeby nie było wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#PosełJanKulas">Po trzecie, nastąpi dalsze stabilizowanie gospodarki i obniżanie inflacji do jednocyfrowej. W przyszłym roku po 10 latach demokracji rządy prawicowe i lewicowe będą miały wspólny powód do satysfakcji, zadowolenia - wreszcie osiągniemy poziom inflacji wyrażającej się jednocyfrową liczbą, średnia roczna - 8,5%. Choćby z tego tytułu ten budżet zasługuje na uwagę i pewien szacunek, mimo wszystkich niedostatków i niedomogów. To spowoduje, że będą tańsze kredyty, pobudzi także rynek inwestycyjny.</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#PosełJanKulas">Wielką zaletą tego budżetu jest to, że stwarza on możliwość realnego zabezpieczenia wszystkich czterech reform ustrojowych. Tak szybko licząc, na podstawową obsługę tych czterech reform ustrojowych trzeba co najmniej 7 mld zł, nie wliczając w to oczywiście ubezpieczeń zdrowotnych. To jest potężna kwota. Przygotowaliśmy te reformy, uchwaliliśmy ustawy - mówię o Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności, bo te kluby mają tu zasługi - i nasz rząd, nasza koalicja rządowo-parlamentarna wprowadzi - jak sądzę, będzie to miało pomyślny przebieg - te reformy w życie.</u>
          <u xml:id="u-132.6" who="#PosełJanKulas">Ten budżet daje możliwość zaspokojenia naszej podstawowej potrzeby, potrzeby poczucia bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo publiczne obywateli jest jednym z priorytetów tego budżetu. Ale chodzi także o bezpieczeństwo narodowe, bezpieczeństwo naszego państwa. W projekcie ustawy budżetowej są zapisane elementarne środki na pokrycie kosztów wejścia Polski do NATO, jak również na przygotowanie się Polski do integracji z Unią Europejską. To są walory tego budżetu. Sam rozwój gospodarczy by nie wystarczył, potrzebne są pewne dźwignie rozwoju, priorytety rozwojowe. Trzeba się z tego bardzo cieszyć. Nawet poseł Zaciura powinien się cieszyć, że oświata, nauka i szkolnictwo wyższe, ale także bezpieczeństwo publiczne, resort sprawiedliwości, prokuratura, również restrukturyzacja armii to są główne priorytety tego właśnie budżetu. Pomimo tych wielu niedostatków, niedomogów, braku środków finansowych są tu pewne pozycje, które zasługują na szacunek i uwagę. Pamiętamy o tej wielkiej tragedii zeszłego roku. Prawie miliard złotych przeznaczamy na kredyty inwestycyjne. Priorytetem jest dla nas młodzież studiująca, dlatego w tym budżecie zapisaliśmy aż 139 mln zł na fundusz pożyczek i kredytów.</u>
          <u xml:id="u-132.7" who="#PosełJanKulas">Chcemy uczynić zadość sprawiedliwości społecznej. Chodzi o świadectwa rekompensacyjne dla 4,5 mln pracowników sfery budżetowej, emerytów i rencistów. W budżecie zapisaliśmy 4,5 mld zł, które umożliwią realizację pierwszego etapu wydawania tych świadectw rekompensacyjnych. Myślę, że to też zasługuje na naszą uwagę.</u>
          <u xml:id="u-132.8" who="#PosełJanKulas">Dobrze się stało, że nawet w rolnictwie mamy 980 mln zł na Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, to jest prawie dwukrotnie więcej niż w roku ubiegłym. Jeżeli chodzi o inne wskaźniki, rzeczywiście jest tych środków mniej. Jestem członkiem Komisji Finansów Publicznych, dlatego uważam, że trzeba podjąć szczególne czy nawet nadzwyczajne wysiłki, żeby wygospodarować - tak jak mówił poseł Osiatyński - od 1 mld do 1,5 mld zł. Wydaje mi się, że to rzeczywiście możliwe. Osobiście wskazałbym tutaj następujące cele: Agencja Rynku Rolnego - podwojenie środków; dopłata do kredytów rolniczych - 150 mln zł; Krajowy Fundusz Mieszkaniowy - podwojenie środków; niektóre inwestycje centralne - 150 mln zł; promocja oświaty - 50 mln zł; wynagrodzenia funkcjonariuszy Policji - ok. 250 mln zł. Te dodatkowe środki w sumie sięgałyby kwoty ok. 1 mld zł. Myślę, że ich znalezienie w toku prac Komisji Finansów Publicznych jest możliwe.</u>
          <u xml:id="u-132.9" who="#PosełJanKulas">Sumując, budżet zapewnia wzrost gospodarczy, budżet niesie nadzieje społeczne, budżet zapewnia bezpieczeństwo publiczne i bezpieczeństwo narodowe, przede wszystkim budżet stwarza realną nadzieję na zrealizowanie i wprowadzenie w życie czterech kluczowych reform ustrojowych państwa, które mają doprowadzić do lepszego stanu państwa, a także do polepszenia życia jego obywateli. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-132.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi. Myślę, że po tym wystąpieniu budżet na pewno przejdzie.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Czas przeznaczony na dyskusję został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Posłowie zgłosili się do zadania zapytań.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Marka Olewińskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Przepraszam. Chyba pan poseł Niewiarowski słyszał sygnał komputerowy, który oznajmia koniec czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PosełMarekOlewiński">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoki Sejmie! Załącznik nr 11 do ustawy budżetowej, „Kierunki prywatyzacji w 1999 r.”, mówi w ostatnim rozdziale o przewidywanych przychodach z prywatyzacji w przyszłym roku i planowanym ich podziale. Zastanawia mnie - i w związku z tym zadaję pytanie - jak można rozdzielać te wpływy na cele, co do których nie ma przyjętych rozwiązań ustawowych. Brak jest nowelizacji ustawy o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent. W związku z tym nie ma podstawy do tych rekompensat w gotówce, a także brak jest ustawy reprywatyzacyjnej - a na oba te cele zakłada się w roku przyszłym wydatkowanie dochodów z prywatyzacji w wysokości 8,1 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#PosełMarekOlewiński">Ponadto trzeba też sobie odpowiedzieć na pytanie, a właściwie na dwa pytania. Mianowicie w jaki sposób uchwalenie ustawy o Prokuratorii Generalnej wpłynie na tempo przekształceń własnościowych i realność założeń przedstawionych w kierunkach prywatyzacji na przyszły rok, w tym na wielkość planowanych dochodów z prywatyzacji, oraz w jaki sposób ewentualne przyjęcie ustawy o powszechnym uwłaszczeniu w wersji poselskiej, bo rządowej brak, uniemożliwi realizację tych wszystkich programów, które są zawarte i przedstawione w „Kierunkach prywatyzacji w 1999 r.”? Bez poznania odpowiedzi na te pytania nierealne wydają mi się wszystkie zapisy tam przedstawione.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#PosełMarekOlewiński">Mam jeszcze jedno pytanie dotyczące inwestycji centralnych. Dlaczego nie znalazło się w tych inwestycjach zadanie pod nazwą: budowa stopnia wodnego w Ciechocinku? Katastrofalny stan zapory wodnej we Włocławku z pewnością uzasadnia bardzo szybkie rozpoczęcie tego zadania. Czy wszyscy mamy czekać, aż tama we Włocławku ulegnie katastrofie? Wówczas znajdą się pieniądze na ratowanie, na usuwanie tej katastrofy budowlanej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Prosiłbym o zwięźlejsze precyzowanie pytań.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Władysław Skrzypek z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PosełWładysławJózefSkrzypek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Premierze! Chciałbym zadać trzy pytania.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#PosełWładysławJózefSkrzypek">Pytanie pierwsze. Panie premierze, ile nietrafnych decyzji dotyczących wydatkowania społecznych pieniędzy zostało podjętych w ostatnich latach, jak duża jest to skala?</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#PosełWładysławJózefSkrzypek">Pytanie drugie. Jakie środki w budżecie na rok 1999 zostały przeznaczone na promocję polskich osiągnięć na rynkach światowych?</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#PosełWładysławJózefSkrzypek">I pytanie trzecie. Panie premierze, czy dla regionów o największym bezrobociu przewidziane są w budżecie środki na jego zmniejszenie? Dotyczy to m.in. woj. włocławskiego, gdzie poziom bezrobocia jest jednym z największych w kraju. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Bogdan Lewandowski z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PosełBogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Pod koniec lat sześćdziesiątych Herbert Marcuse pisał o syndromie potencjału rewolucyjnego. Pan, panie premierze, w swoim wystąpieniu wielokrotnie odwoływał się do pojęcia „potencjału destabilizacji”. Byłbym bardzo wdzięczny panu premierowi za bliższe sprecyzowanie tego pojęcia; co wchodzi w jego skład i czy ministrowie, którzy głosowali przeciw własnemu rządowi, także zaliczają się do tego potencjału destabilizacji.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#PosełBogdanLewandowski">Drugie pytanie. Panie premierze, jaki jest pana stosunek do nauki? Mam tu pewnie znane panu premierowi czasopismo „Nauka i Przyszłość”, gdzie są przedstawiane treści wręcz alarmujące. Otóż wskazują tam najwybitniejsi polscy uczeni, że właściwie cała historia demokracji od 1989 r. to jest historia regresu polskiej nauki, że w czasach PRL nakłady na naukę wynosiły 2% PKB. Obecnie ci uczeni mówią, że trwa rozpaczliwa walka o to, żeby wskaźnik 0,452 zwiększyć do 0,456. Jest tam również przypisywane panu premierowi stwierdzenie, cytat, że pan miał wyrazić się, że nauka nie powinna być w ogóle finansowana z budżetu. Bardzo bym pana premiera prosił o wyrażenie stosunku do tego problemu, gdyż w istocie rzeczy od nauki w dużym stopniu zależy nasza zdolność konkurencyjna na rynkach światowych.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#PosełBogdanLewandowski">I bardzo szczegółowe już pytanie, związane z moim bezpośrednim regionem. To jest kwestia budowy wydziału prawa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Czy, panie premierze, jest możliwość efektywnego wsparcia tej bardzo ważnej inwestycji w regionie? Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pytanie zada poseł Bogumił Andrzej Borowski, SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do ministra finansów w związku z przedłożonym projektem ustawy budżetowej na rok 1999: Jaka była przyczyna tak drastycznego ograniczenia dotacji budżetowej zaproponowanej na 1999 r. na budowę metra w Warszawie?</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">W projekcie ustawy budżetowej część 85/14 dział 70 rozdział 7395 w zapisie dotyczącym inwestycji centralnych finansowanych z dotacji celowych na inwestycje własne samorządu województwa i powiatu oraz na zadania własne gmin na 1999 r.: Urząd Miasta Stołecznego Warszawy i Generalna Dyrekcja Budowy Metra, budowa I linii metra w Warszawie, zaproponowano nakłady do poniesienia w 1999 r. w kwocie 44 mln zł, podczas gdy w piśmie z dnia 12 sierpnia 1998 r. znak Fin II-3020/I/276/98 Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, Wydział Finansowy, skierowanym do Wydziału Rozwoju Miasta w Biurze Zarządu Miasta Stołecznego Warszawy stwierdzono, cytuję, iż: w projekcie budżetowym na 1999 r. w dziale 70: Gospodarka komunalna, została przyznana na inwestycje centralne kwota 79 mln zł, w tym na metro 64 mln zł. Dlaczego dokonano cięcia zaproponowanej dotacji w granicach 1/3, tj. z 64 mln zł do 44 mln zł? Załączam kopię powyższego pisma do protokółu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Mieczysława Jedonia z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PosełMieczysławJedoń">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pytanie do pana premiera. Panie premierze, wyliczył pan w swoim wystąpieniu, że nakłady na reformę wynoszą 6,6 mld zł, a tymczasem w średniookresowej strategii finansowej roczne koszty reform oszacował pan na poziomie 6–8-krotnie wyższym. Czy to oznacza, że szacunek kosztów reform był zawyżony, czy też że reformy będą finansowane na poziomie od 12 do 16% rocznych potrzeb, co będzie oznaczało poważne perturbacje przy ich wdrażaniu?</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#PosełMieczysławJedoń">Panie premierze, w swoim rannym wystąpieniu mówił pan o inwestycjach centralnych.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#PosełMieczysławJedoń">Pan poseł Ciesielski w swoim wystąpieniu scharakteryzował projekt załącznika nr 6 do ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#PosełMieczysławJedoń">W związku z uchwaleniem przez Sejm ustawy o finansach publicznych mam prośbę do pana premiera o przedstawienie w formie pisemnej 3-letniej strategii finansowania inwestycji centralnych zapisanych w projekcie ustawy w załączniku nr 6. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Jan Byra z SLD zada pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PosełJanByra">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Ja niestety także muszę zacząć od inwestycji centralnych. Pan premier w swoim wystąpieniu użył określenia, że w tej akurat części dominują jeszcze stare praktyki, to znaczy - jak rozumiem - mamy do czynienia z olbrzymimi oczekiwaniami i niewspółmiernie niską dyscypliną w wydawaniu pieniędzy. Rozumiem też, że pan premier ten stan chce naprawić, ale wydaje mi się, że zaczął pan od tej drugiej strony, czyli nie od dyscyplinowania, ale od cięcia. Chciałem zapytać, panie premierze, czy dopuszcza pan takie zmiany budżetu, by znalazły się dodatkowe środki na różne inwestycje centralne, np. na rozbudowę szpitala rejonowego w Biłgoraju.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#PosełJanByra">Drugie pytanie. W związku z nowym podziałem administracyjnym, być może, jedni skorzystają, ale z całą pewnością inni stracą, np. miasta, które od 1 stycznia przyszłego roku nie będą już siedzibami województw. Pan premier Buzek wielokrotnie publicznie zapewniał nas o pomocy dla tych miast, był nawet oficjalny dokument „Program, dialog i rozwój”. Dialog został już zakończony i teraz czekamy na rozwój. Pytam, panie premierze, gdzie w projekcie budżetu znajduje się zapis o środkach dla tych miast? Ja w żaden sposób nie potrafiłem tego zapisu odnaleźć.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#PosełJanByra">I trzecie pytanie. Ciekaw jestem, panie premierze, jaki jest powód, że dofinansowanie działalności kulturalnej mniejszości narodowych zostało zmniejszone w stosunku do roku ubiegłego aż o 20%. Pytam i dziwię się, a dziwię się z dwóch powodów: raz, że chodzi tutaj o naprawdę śmiesznie małe kwoty; i dwa, że pański kolega poseł Mirosław Czech będzie się musiał za pana w komisji mniejszości rumienić. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania panią posłankę Ewę Tomaszewską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PosełEwaTomaszewska">Panie Premierze! Udział wydatków na szkolnictwo wyższe w produkcie krajowym brutto w 1990 r. wynosił 1,1%, w roku bieżącym - 0,81%. Według mojego rozeznania, być może nie najlepszego, ten budżet nie zawiera obiecanych wcześniej 0,86% na wydatki szkolnictwa wyższego. Jeśli chodzi o scholaryzację na poziomie wyższym, to Polska jest po prostu na szarym końcu wśród krajów europejskich, jesteśmy w ogonie. I moje pytanie jest takie: Jak będziemy nadążać za rozwojem gospodarczym Unii Europejskiej przy obecnym niedofinansowaniu edukacji i nauki? To nie jest pytanie o charakterze demagogicznym. Ja rozumiem, że w najbliższym roku będziemy pokrywać koszty 4 wielkich reform, ale chodzi mi o to, jaką mamy perspektywę. Chciałabym, żeby dziś można było to zrealizować na poziomie wyższym. Ale niezależnie od tego, doceniając sytuację i uzależnienia międzynarodowe, chciałabym wiedzieć, jakie są perspektywy i jakie zamiary w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Zbyszka Zaborowskiego z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PosełZbyszekZaborowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje pytania głównie dotyczą inwestycji centralnych. Zadałem sobie trud porównania nakładów na inwestycje centralne w woj. katowickim i śląskim w nowym wydaniu samorządowym, panie premierze, i wygląda to następująco. W bieżącym budżecie mamy 190 mln 10 tys. zł, w projekcie budżetu na 1999 r. - 161 mln 500 tys. Dwie inwestycje ubyły, a dwie przybyły w związku z większym województwem i bilans mniej więcej wychodzi na zero, natomiast kwota jest zdecydowanie mniejsza. Z czym należy to wiązać? Czy z przekazaniem tych inwestycji samorządowi w nowym roku budżetowym? Skąd taki drastyczny spadek? W końcu trzeba jeszcze uwzględnić inflację.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#PosełZbyszekZaborowski">Szerszy problem dotyczy inwestycji wodnych związanych z ochroną przeciwpowodziową. W budżecie mamy na ten cel 30 mln zł. Kosztorys prowadzonych inwestycji to 2900 mln. Kiedy rząd zamierza faktycznie zająć się ochroną przeciwpowodziową? Do tego trzeba dołożyć, że wypadł z budżetu, z inwestycji centralnych, polder „Buków”. Nie ma drugiego etapu, którym miał być zbiornik „Dolny Racibórz”. Eksperci mówią, że jest on niezbędny dla unormowania sytuacji na górnej i środkowej Odrze. Skutki braku obwałowań i zbiornika mieliśmy w 1997 r. Czy rząd zamierza w przyszłości wprowadzić do planu inwestycji centralnych zbiornik „Dolny Racibórz”? Drogowa trasa średnicowa, kluczowa dla komunikacji w aglomeracji górnośląskiej, wypadła z planu inwestycji centralnych. Wiem, że rząd dał gwarancje na kredyt z banku europejskiego. Panie premierze, jak wygląda system finansowania tej inwestycji i jakiej gwarancji może udzielić rząd, że ta inwestycja zostanie ukończona w dającym się przewidzieć terminie?</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#PosełZbyszekZaborowski">Teraz dwie, wydawałoby się drobne, sprawy. Pierwsza dotyczy remontu zabytkowego gmachu Teatru Śląskiego. Brakuje 5080 tys. zł na dokończenie remontu, który jest prowadzony od 1997 r. Wtedy ta inwestycja była ujęta w budżecie państwa. Teraz jej tam nie ma. Czym to jest spowodowane? Druga sprawa dotyczy Biblioteki Śląskiej. W terminie oddano do użytku piękny gmach, lecz nie przewidziano środków na jego uruchomienie, na nowe etaty i utrzymanie tego budynku. Czy to będzie normalna praktyka - takie oddawanie do użytku inwestycji centralnych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan podjął dyskusję, ale pan nie zadaje pytań. Zgodnie z regulaminem pan może zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PosełZbyszekZaborowski">Dziękuję, zakończyłem pytaniem, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Ireneusz Niewiarowski z klubu AWS zada pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PosełIreneuszNiewiarowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Chciałbym zwrócić uwagę na pewien szczegół w dziale dotyczącym rolnictwa. Chodzi o etanol, czyli alkohol bezwodny dolewany głównie do benzyny 94. Budżet przeznacza na ulgi w podatku akcyzowym 430 mln zł i dobrze, że przeznacza. Problem tkwi w tym, że CPN od 1 stycznia ma zamiar zlikwidować sprzedaż etyliny 94. Mam na to odpowiedni dokument.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#PosełIreneuszNiewiarowski">I w związku z tym mam pytanie. Czy ta sprawa jest znana rządowi i czy w związku z tym, aby zachować ten korzystny „proceder” nie tylko dla rolnictwa, ale również dla ochrony środowiska, rząd ma zamiar rozszerzyć dolewanie etanolu do benzyny uniwersalnej czy też do benzyn bezołowiowych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pytanie zada pan poseł Jan Zaciura z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PosełJanZaciura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam cztery pytania. Przepraszam, że zapowiadam na początku. Mianowicie pierwsze pytanie kieruję, panie profesorze, do do ministra finansów.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#PosełJanZaciura">Kilka tygodni temu powstał komitet ratowania nauki polskiej, w składzie bardzo prominentnym - profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego, Polskiej Akademii Nauk, wśród nich nawet minister w rządzie pana premiera Mazowieckiego. Od tego czasu powstaje pewien ruch w środowisku intelektualnym wspierającym tenże komitet. Mam przy sobie oświadczenie Komisji Solidarności Uniwersytetu Warszawskiego. Co pan premier mógłby powiedzieć temu środowisku, które jest bardzo zaniepokojone stanem polskiej nauki? W szczególności chodzi tu o nakłady na badania naukowe. To było pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#PosełJanZaciura">Drugie pytanie odnosi się do sposobu finansowania części sfery budżetowej, a w szczególności nauczycieli. Od wielu lat różni ministrowie finansów rozpatrują możliwość przejścia z wypłacania nauczycielom wynagrodzeń z góry na taki sposób, jaki występuje prawie powszechnie - na płace z dołu. Czy pan premier, czy ekipa, którą pan kieruje, rozważa taką operację? Jeżeli tak, to kiedy i w jaki sposób taką operację można byłoby przeprowadzić?</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#PosełJanZaciura">To pytanie zadaję w kontekście może drobnej sprawy, ale muszę ją przedstawić w postaci pytania. To trzecie pytanie. Mianowicie: kto i kiedy wypłaci wynagrodzenia nauczycielom za styczeń 1999 r.? Proszę zwrócić uwagę, że obowiązki prowadzenia szkół z dniem 1 stycznia przejmą władze powiatowe - to będzie przecież zupełnie nowa administracja, a piątek to 1 stycznia, sobota to dzień wolny, niedziela to jest 3 stycznia. Z tego kalendarza wynikałoby więc, że najwcześniej 4 stycznia można byłoby wypłacić to wynagrodzenie. Przepisy w zasadzie regulują to dokładnie, ale będą liczne komplikacje w tym względzie, z uwagi chociażby na sposób dysponowania środkami w grudniu, żeby można było wypłacić wynagrodzenie.</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#PosełJanZaciura">Ostatnie pytanie odnosi się do tego, co zasygnalizowałem w swoim wystąpieniu, ale nie miałem czasu, by to rozwijać. Mianowicie dane w tabeli, którą państwo pomieścili na str. 305 uzasadnienia, a która zawiera przeciętne płace, podwyżki płac dla pracowników cywilnej sfery budżetowej oraz relacje wynagrodzeń w obrębie tejże cywilnej sfery budżetowej, przyjęte zostały przez różne zbulwersowane środowiska sfery budżetowej. Przede wszystkim nie wiemy, według jakich kryteriów ustalono relacje płac: że płace w oświacie mają wynosić 93 czy 94%, płace w kulturze to jeszcze inny procent, prace w szkolnictwie wyższym - jeszcze inny. Jaka była metodologia ustalenia tychże relacji? Z kim to było negocjowane i ustalane? Wiem, że kiedyś taka tabela była, ale była ona oparta na tzw. uniwersalnej metodzie wartościowania pracy, która w miarę obiektywnie lokowała poszczególne grupy zatrudnionych w sferze budżetowej w tejże zróżnicowanej tabeli. Nie bardzo wiem, wedle jakich kryteriów i metodologii, ale jednocześnie w jaki sposób Ministerstwo Finansów doszło do uzyskania akceptacji partnerów społecznych dla takiej a nie innej relacji płac między poszczególnymi grupami sfery budżetowej? Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pytanie zada pan poseł Czesław Siekierski z Klubu Parlamentarnego PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PosełCzesławSiekierski">Panie Premierze! W swym wystąpieniu mówił pan dużo o znaczeniu bilansu handlu zagranicznego dla rozwoju gospodarczego. Jakie przewiduje pan instrumenty, w które będzie wyposażony rząd w celu bardzo szybkiego i efektywnego reagowania w ciągu roku, żeby nie trzeba się było odwoływać do innych rozwiązań, tylko by rząd mógł sam podejmować działania, poza oczywiście tymi typowymi, jak sprawa promocji, ubezpieczeń, kredytów itd.? Jest to bardzo ważne dla rozwoju i prowadzenia pewnej polityki w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#PosełCzesławSiekierski">Drugi problem to sprawa integracji. Oczywiście, najważniejszy jest tu problem kadr i problem finansowania przygotowania kadr dla integracji. Dobre kadry zadecydują o całym procesie przygotowania. Obserwujemy bardzo duży przepływ, odchodzenie zdolnych ludzi z administracji. Jak wygląda sytuacja, jeśli chodzi o poziom płac? Jest tak, że z innych resortów odchodzą oni do resortu finansów. Ja się z tego cieszę, ale oznaczałoby to, że resort finansów jest wyżej sytuowany, jeśli chodzi o płace pracowników.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#PosełCzesławSiekierski">Trzecie pytanie: czy polityka regionalna będzie finansowana tylko w ramach budżetów województw samorządowych, czy też będzie miała pewne wsparcie ze strony budżetu centralnego?</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#PosełCzesławSiekierski">I ostatnie pytanie. Kiedy zaprezentuje pan strategię przewidzianą do końca kadencji, zakładając, że ten rząd będzie funkcjonował do końca kadencji? Na pewno jest oczekiwanie, by otrzymać taką strategię, ponieważ wtedy można byłoby inaczej interpretować pewne fakty dotyczące budżetu na 1999 r. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Eugeniusz Kłopotek z PSL, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Mam dwa pytania do pana premiera.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Pierwsze pytanie: Czy rząd definitywnie zaprzestał dokończenia finansowania z budżetu państwa - przynajmniej nie zgłasza propozycji w tym zakresie - bardzo ważnej inwestycji w regionie kujawsko-pomorskim, jaką jest budowa centrum onkologicznego? W wykazie inwestycji nie znalazłem pozycji dotyczącej dokończenia budowy tego centrum.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Drugie pytanie dotyczy Szpitala Rejonowego w Chojnicach. Ten szpital budowany jest, z przerwami, od roku 1988. 4 lata temu wartość kosztorysowa budowy wynosiła 80 mln zł. Dzisiaj - przynajmniej tak jest zapisane - ta budowa ma kosztować prawie 200 mln zł. Jej zakończenie przewiduje się w roku 2001. Tymczasem, by dokończyć budowę, brakuje, według cen roku 1999, prawie 160 mln zł, natomiast propozycja zmierza do tego, aby w roku 1999 na to zadanie było wyasygnowane zaledwie 15 mln zł. Panie premierze, jeżeli w takim tempie będziemy dofinansowywać tę inwestycję, to prawdopodobnie szpital wcale nie będzie wybudowany. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pytanie zada pani poseł Ewa Sikorska-Trela z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Panie ministrze, pan poseł Ciesielski stwierdził, że zgodnie z jego wiedzą w budżecie centralnym nie ma inwestycji: szpital w Kościerzynie. Jest to inwestycja nie ukończona, nie została uruchomiona część szpitalna, i dlatego niezbędne są środki, by szpital mógł spełniać swoją rolę. Nie może stać budynek - bez chorych. Może są jednak pieniądze na tę inwestycję w innym budżecie, poza budżetem centralnym? Jeśli tak, to prosiłabym o wskazanie, w jakiej kwocie i gdzie należy ich szukać.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Drugie pytanie. W wydatkach inwestycyjnych na szkolnictwo wyższe zaplanowano w budżecie na 1999 r. 292 846 tys. zł, w tym na inwestycje dotyczące uniwersytetów - 88 870 tys. zł. Chcę zapytać: Czy w tej kwocie są przewidziane pieniądze na Wydział Prawa na Uniwersytecie Gdańskim i w jakiej wysokości? Jest to inwestycja, która nie może doczekać się łaskawości Ministerstwa Finansów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pani posłanka Barbara Blida z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PosełBarbaraBlida">Po raz drugi w projekcie ustawy budżetowej nie została umieszczona bardzo ważna inwestycja planowana w woj. katowickim - oczyszczalnia ścieków Radocha-II, która ma oczyszczać ścieki z Sosnowca, Mysłowic i dużej części Katowic. Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji, które powinno spłacić kredyt w wysokości ponad 88 mln zł, stoi na skraju bankructwa. Będzie to chyba pierwsze przedsiębiorstwo wodociągowe, któremu grozi plajta. Chcę zapytać o powody nieuwzględnienia w planie inwestycji centralnych, już drugi rok z rzędu, wniosku wojewody katowickiego odnośnie do Radochy-II, wraz z tzw. kolektorem Bobrek; ma on doprowadzać ścieki do tej oczyszczalni, po to, by oczyszczalnia pracowała wydajnie, przy pełnym obciążeniu. Inaczej bowiem taka oczyszczalnia nie byłaby potrzebna, jeśli nie można byłoby odprowadzać do niej wszystkich ścieków i zapewnić odpowiedniego jej obciążenia. Jeżeli pan premier chce mi powiedzieć, że nie ma zwyczaju, ażeby w ramach centralnych inwestycji finansowano inwestycje komunalne, to mam kontrargument, że oczyszczalnię ścieków w Gdańsku umieszczono w planie inwestycji centralnych, drugi rok z kolei, i jest to finansowane, proszę więc o realną odpowiedź na pytanie, dlaczego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu wiceprezesa Rady Ministrów ministra finansów pana Leszka Balcerowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Jestem przekonany, że ze względu na późną porę nie oczekujecie państwo ode mnie wyczerpujących i szczegółowych odpowiedzi na wszystkie zadane tu pytania i zgłoszone uwagi. Jeżeli nie sformułuję ich ustnie, to z całą pewnością odpowiemy na piśmie, a zresztą w kluczowych konkretach zostanie to uzupełnione przez moją koleżankę, panią minister Wasilewską-Trenkner.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Uwagi, które zostały tu zgłoszone, dadzą się z grubsza podzielić na trzy kategorie:</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">— po pierwsze, takie, z którymi trudno polemizować, albowiem zawierają mało merytorycznych punktów zaczepienia (podam parę przykładów);</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">— po drugie, takie, które polegają na tym, że mówi się, iż na ten i na ten cel ma być więcej (zwracałem już uwagę na problem, który się wiąże z zaspokojeniem tego typu postulatów, ale za chwilę również do tego wrócę);</u>
          <u xml:id="u-164.4" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">— wreszcie, po trzecie, uwagi o charakterze zasadniczym, merytorycznym, które zasługują na to, by odnieść się do nich chociażby przez chwilę.</u>
          <u xml:id="u-164.5" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Uwagi pierwszego typu to takie, do których bardzo trudno jest odnieść się merytorycznie, bo niekiedy mają charakter, powiedziałbym, egzotyczny. Żałuję, że nie ma tutaj pana prezesa Kalinowskiego. Szkoda, ponieważ gdyby byli tu koledzy, poważni ludowcy, z jakiegokolwiek kraju Europy Zachodniej i dowiedzieliby się, że liberalizm polega z definicji na walce z inflacją, a jego przeciwieństwo, jak tu słyszę, postawa prospołeczna - jak myślę, na tolerowaniu inflacji, wyraziliby co najmniej odrobinę zdziwienia. A więc są to takie definicje egzotyczne, które odbiegają od standardów myśli cywilizowanej i związku z tym bardzo trudno jest tu w ogóle nawiązać dialog. Dialog wymaga odrobiny respektu dla pewnych standardów, tak żeby była wymiana myśli. Tutaj mam bardzo duże kłopoty z nawiązaniem dialogu i zrezygnuję z takiej próby.</u>
          <u xml:id="u-164.6" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Trudno także nawiązać dialog z panem Ikonowiczem, który, jak sądzę, w imieniu SLD ogłosił kryzys światowego kapitalizmu. Rozumiem, że jest to konsekwentnie lewicowa postawa. Gratuluję koleżankom i kolegom wykrycia tego kryzysu, którego zresztą tutaj nie taimy; rzeczywiście na świecie są pewne tego objawy. Tylko może bym przypomniał, że trochę wcześniej pewien system zbankrutował z hukiem; nazywał się socjalizm.</u>
          <u xml:id="u-164.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-164.8" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz"> Ale są to takie uwagi egzotyczne...</u>
          <u xml:id="u-164.9" who="#komentarz">(Poseł Jan Byra: Nas nie było wtedy na świecie.)</u>
          <u xml:id="u-164.10" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Ale to przecież nie do państwa, nie są to żadne wycieczki osobiste. Odnoszę się nie do ludzi, lecz do fragmentów wypowiedzi. Są to odrębne światy.</u>
          <u xml:id="u-164.11" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Co do uwag należących do drugiej kategorii, to przyznam, że zdecydowanie dominowały postulaty wypowiadane w tonie moralnej słuszności, że ma być więcej na ten, na ten i na ten cel. Wobec tego zapytam, proszę państwa, z czego. Są dwa źródła pokrycia: jedno to wyższe podatki, a drugie to przesunięcia wydatków. I bardzo proszę o wskazanie. Jeżelibyśmy ograniczali się do podwyżek podatków, to nawet proste obliczenia, których dokonywaliśmy tu w ławach rządowych, wykazywały, że doszlibyśmy prostą drogą do podwojenia tych podatków. A zatem bardzo proszę każdego, kto zgłaszał takie postulaty, aby uczciwie swoim współobywatelom powiedział, że w poczuciu racji żąda czy oczekuje od nich, iż będą płacić dwukrotnie wyższe podatki, bo na to, na to i na to się należy. A jeśli nie, to niech powie, jakie wydatki trzeba ograniczyć, i niech uzgodni to z koleżanką czy kolegą na tej sali.</u>
          <u xml:id="u-164.12" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Zwracam uwagę, że właściwie do rzadkości należały wypowiedzi, w których zwracano uwagę na to, że można co nieco ograniczyć. Właściwie zauważyłem jedną taką osobę - pana posła Antoniego Macierewicza. Nie wypowiadam w tej chwili swego merytorycznego sądu, dlatego że brak mi jeszcze może należytej ekspertyzy w tej dziedzinie, ale odnotowuję to jako chwalebny wyjątek i życzyłbym, żeby to właściwie nie było wyjątkiem a regułą, bo wtedy na pewno wreszcie odpowiemy swoim obywatelom: obniżymy podatki.</u>
          <u xml:id="u-164.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Dlaczego?)</u>
          <u xml:id="u-164.14" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Dlaczego? Bo wskazujemy, gdzie ograniczyć wydatki. Jak się zmieni proporcje, to szanse na ten wielki sukces także wzrosną.</u>
          <u xml:id="u-164.15" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">A teraz, proszę państwa, odniosę się bardzo krótko do paru poważnych problemów, które zostały podniesione w tej dyskusji, w kolejności wypowiedzi, przez pana posła Goryszewskiego. Zwrócił on słusznie uwagę, że istnieje problem mierzenia inflacji. Rzeczywiście posługujemy się bardzo prymitywną miarą, bo kiedy mówimy o inflacji, to mamy na myśli ten bardzo uproszczony wskaźnik podawany przez GUS: tempo wzrostu cen konsumpcyjnych, nie oczyszczone rzeczywiście z czegoś, co jest korektą cen. Jak się tę korektę cen odejmie, to dociera się do tego, co nazywa się underlying inflation, tzn. inflację bazową, i ona jest niższa niż inflacja wykazywana przez GUS. Ponadto zwrócę uwagę na to, że istnieją inne kategorie cen, a raczej indeksów cenowych - mianowicie indeks wzrostu cen przemysłowych, który kształtuje się w tym roku bardzo dobrze, bo to jest tempo wzrostu w granicach 6%. To ma zasadniczy wpływ na konkurencyjność naszego eksportu. A więc mamy już w tym roku grubo poniżej 10% i to dobrze wróży, jeżeli chodzi o rok przyszły. Nie zdziwiłbym się, gdyby inflacja, mam taką nadzieję, okazała się w przyszłym roku może niższa niż założona w budżecie. Oczywiście dużo zależy czy raczej przede wszystkim zależy to od polityki monetarnej i kursowej banku centralnego. W każdym razie jest to bardzo istotny problem.</u>
          <u xml:id="u-164.16" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Pan poseł Goryszewski zwrócił również uwagę na pewien kompleks spraw, a mianowicie na taką triadę: tempo rozwoju, inwestycje, oszczędności. Tempo rozwoju jest pewnym celem, a inwestycje i oszczędności są środkami wiodącymi do tego celu. Inwestycje wymagają finansowania, czyli oszczędności. Pan poseł Goryszewski zwrócił uwagę na to, że u nas oszczędności są niedostateczne, i z tym trzeba się zgodzić, choć niekoniecznie ze wszystkimi proponowanymi środkami. To jest odrębna sprawa. Chciałbym także podkreślić, że niezmiernie ważna jest produktywność inwestycji. Okazuje się, że Stany Zjednoczone mają niższą stopę oszczędzania niż Europa Zachodnia, ale w ostatnich kilkunastu latach mają nie niższe tempo wzrostu. Dlaczego? Dlatego że inwestycje w Stanach Zjednoczonych są bardziej produktywne niż w Europie Zachodniej, przede wszystkim ze względu na to, że jest mniej biurokratycznych regulacji poszczególnych rynków, lepszy styl zarządzania. Czyli zasadniczą kwestią jest to, jakie warunki do inwestowania i funkcjonowania przedsiębiorstw stwarza się poprzez reformy odbiurokratyzowujące gospodarkę, umacniające struktury finansowe. To bowiem kształtuje produktywność inwestycji i całego nagromadzonego kapitału rzeczowego i ludzkiego, to jest czynnik zasadniczy.</u>
          <u xml:id="u-164.17" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Zgadzam się jednak z faktem, że w kraju na dorobku trzeba mieć wysoką stopę inwestycji, co wymaga wysokiej stopy oszczędzania, i tu docieramy do pytania: od czego to zależy? Trzeba przede wszystkim zwrócić uwagę na fakt, że w tym agregacie o nazwie krajowe oszczędności mieszczą się dwa składniki: oszczędności lub dezoszczędności publiczne oraz oszczędności prywatne. Deficyt pomniejsza oszczędności krajowe. Kiedy jest deficyt, sprzedaje się papiery skarbowe, odciąga się kredyt od przedsiębiorstw, jest mniejsze finansowanie inwestycji. Im więc mniejszy deficyt, tym więcej - przy innych czynnikach niezmiennych - oszczędności dla inwestycji. Zresztą miałem okazję o tym mówić kilkakrotnie również dzisiaj, na wstępie tej dyskusji. Od czego zależy drugi składnik, oszczędności prywatne, czyli oszczędności gospodarstw domowych i przedsiębiorstw? Na ten temat są ogromne teorie w ekonomii, w pewnej mierze sporne, ale parę rzeczy nie podlega, jak się wydaje, dyskusji. Bardzo wiele zależy, jeżeli chodzi o gospodarstwa domowe, od pewności oszczędzania w systemie finansowym, czyli produktywnego, a więc od zdrowia instytucji finansowych, od atrakcyjności oszczędzania, w ogóle od rozwoju rynku kapitałowego.</u>
          <u xml:id="u-164.18" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Jeżeli zaś chodzi o oszczędności przedsiębiorstw, to są to zatrzymane zyski. Zależy to od tego, jak sprawnie działają przedsiębiorstwa, ile mają owych zysków. Tu docieramy do problemu prywatyzacji. W sektorze państwowych bowiem - oczywiście z przyczyn nie zawinionych przez ludzi, ale ze względu na to, że przedsiębiorstwa te podlegają regułom własności państwowej, słabej albo, co gorsza, czasami upolitycznionej - w miejsce zysków często występują straty. Popatrzmy, gdzie w naszej gospodarce występują straty. Przede wszystkim w dużych strukturach, dużych organizacjach sektora państwowego; dużych, a więc przez to często upolitycznionych, na dodatek bardzo silnie uzwiązkowionych. Są tam straty. Jeżeli chcemy straty zmienić w zyski, to trzeba odpowiednio prywatyzować, sprawnie i w sposób zapewniający stały wzrost produktywności.</u>
          <u xml:id="u-164.19" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Przedstawiłem to w telegraficznym skrócie. Wydaje mi się, że jest kilka istotnych faktów, odnoszących się do tego trójkąta: rozwój, inwestycje, oszczędności.</u>
          <u xml:id="u-164.20" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Bardzo ważne pytanie, które pojawiło się w wypowiedzi pana posła Goryszewskiego i w wielu innych wypowiedziach, dotyczy kwestii strategii rozwoju wsi i rolnictwa, zakresu, w jakim obejmuje to finansowanie publiczne. Z całą pewnością jest to temat na wielką debatę i jest to problem zasługujący na długofalowe rozwiązanie, na strategiczne rozwiązanie. W tym się zgadzamy, nie ma tu między nami różnicy.</u>
          <u xml:id="u-164.21" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Ważne jest jednak, aby każdy program miał u swych podstaw jakąś elementarną, uzgodnioną diagnozę, bo z tego wyprowadzamy jego główne kierunki. Wydaje mi się, że na wstępie w wypadku takiej diagnozy trzeba przyjąć, że program ma objąć nie tylko pewien wycinek o nazwie rolnictwo, lecz coś szerszego - wieś, ludzi mieszkających na wsi. Wtedy dostrzega się, że przeciętne dochody rolnika są niskie - trzeba tę sytuację poprawić - ale jednocześnie ceny, jakie płaci polski konsument za żywność, są wysokie, w niektórych przypadkach, np. w przypadku drobiu, wieprzowiny, wyższe niż w Europie Zachodniej, gdzie jest silny protekcjonizm, w innych przypadkach - niższe. Zapewne każdy z nas się zgodzi, że problemu rolnictwa i pośrednio wsi nie rozwiąże się wyłącznie - czy głównie - przez dalsze windowanie cen, jakie płaci polski konsument, ale że należy obrać inną drogę. Jaką?</u>
          <u xml:id="u-164.22" who="#komentarz">(Głos z sali: Pośrednicy.)</u>
          <u xml:id="u-164.23" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">O pośrednikach to słyszę od 1989 r., proszę państwa. Pośrednicy to jest handel, a handel to produkcja. Proszę państwa, tak zwane marże w Polsce w ostatnich latach nie są wyższe niż na Zachodzie. Nie tu jest problem. Służę danymi. Nie tu jest naprawdę problem. Problem tkwi w tym, że przeciętne rozmiary gospodarstwa chłopskiego są zbyt małe, aby zapewnić godziwy byt. W związku z tym trzeba umożliwiać stopniowe poszerzanie jego rozmiarów, dostosowywanie się do możliwości, jeśli chodzi o rynkową sprzedaż, również na Zachodzie.</u>
          <u xml:id="u-164.24" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Uważam, że mamy tu wiele uśpionych atutów, do tej pory nie wykorzystywanych, a wymaga to publicznej interwencji, ale rozumnej publicznej interwencji, takiej która sprawia, że publiczne pieniądze są kierowane na kluczowe odcinki odblokowujące rozwój.</u>
          <u xml:id="u-164.25" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Żeby proces stopniowego powiększania się rozmiarów gospodarstwa chłopskiego mógł szybciej następować, musi jednocześnie szybciej postępować proces tworzenia miejsc pracy na wsi, najlepiej na wsi, poza rolnictwem. I tu moim zdaniem czynimy za mało. Ale za mało czynimy nie tylko ze względu na globalne ograniczenia budżetu, ale także z uwagi na strukturę całościowych wydatków na wieś i rolnictwo, co jest problemem nie od dziś. Tak więc istnieje potrzeba przyspieszenia procesu tworzenia miejsc pracy na wsi poza rolnictwem dzięki rozmaitym mikrokredytom, rozwojowi infrastruktury, szkolnictwa, oświaty, po to, żeby jednocześnie szybciej mógł postępować ten zasadniczy proces stopniowej - i dobrowolnej - koncentracji i powiększania wielkości gospodarstw chłopskich.</u>
          <u xml:id="u-164.26" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Proszę państwa, myśląc i dyskutując o wsi i rolnictwie trzeba oczywiście brać pod uwagę wszystkie dane, wszystkie liczby i wszystkie pieniądze - wtedy dostrzegamy, że na ten kompleks składają się też bardzo duże dotacje na KRUS. W 1998 r. wydaliśmy 10,98 mld zł, na 1999 r. planowane jest 13,75 mld zł - to jest realny wzrost o 15,36%. Natomiast co do działu: Rolnictwo - jak mówię, trzeba patrzeć kompleksowo na wieś i rolnictwo, żeby policzyć wszystkie pieniądze i zastanowić się, jak zmienić strukturę.</u>
          <u xml:id="u-164.27" who="#komentarz">(Poseł Józef Jerzy Pilarczyk: Nakłady na KRUS i rolnictwo to są odrębne problemy.)</u>
          <u xml:id="u-164.28" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Jeżeli pan chce unieważnić 13 mld zł, proszę bardzo, ale to tak, jakby pan unieważniał część rzeczywistości. To dosyć ryzykowna procedura. Wydatki na rolnictwo rzeczywiście rosną - z 1096 mln do 2,1 mld zł. Mamy odpowiednie sumy na zwalczanie skutków powodzi, które trafiają na wieś. Dodatkowe wreszcie kwoty, które będą przeznaczone w przyszłym roku, są związane z kredytem z Banku Światowego w wysokości 151 mln zł. Uważamy też - to zostało przyjęte w ramach programu rządowego - że należy negocjować nową, dużą pożyczkę z Banku Światowego, żeby przyspieszyć proces restrukturyzacji wsi i rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-164.29" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Proszę państwa, kolejny ważny problem... Aha, dyskutowano tu na temat tempa rozwoju. Nie ma pana przewodniczącego Leszka Millera i trochę mi niezręcznie pod jego nieobecność zwracać uwagę na fragmenty wypowiedzi, ale ponieważ ona zabrzmiała donośnie, a padła z takich ust, to wskażę tylko, że mechaniczne zestawianie liczb prowadzi na manowce. Jeżeli się mówi, że w 1996 czy w 1997 r. wzrost wynosił 6,9, a na przykład w 1999 r. jest założony na poziomie 5,1, i z tego wyprowadza się wnioski co do jakości rządzenia w 1997 i w 1999 r., to, jak rozumiem, nawet pan Leszek Miller w to nie wierzy. Jestem o tym głęboko przekonany, bo jest człowiekiem o bardzo dużej inteligencji. Nie wierzy, bo przecież w 1997 r. mieliśmy zupełnie inne okoliczności zewnętrzne, a nade wszystko, tak jak powiedziałem, ten rzeczywiście szybki wzrost był osiągany kosztem zagrożenia dla przyszłego rozwoju, gdyż zmiany w strukturze naszej gospodarki - tempo prywatyzacji, odbiurokratyzowania - były zbyt wolne, a jednocześnie podsycaliśmy wzrost za sprawą tempa wzrostu wydatków, które było większe od tempa wzrostu podaży, co doprowadziło do tego tajemniczego potencjału destabilizacji, o który pytał pan poseł Lewandowski. Otóż miałem po prostu na myśli narastanie deficytu w handlu zagranicznym i w całym bilansie obrotów bieżących, które było skutkiem tego, że wydatki łączne, w tym wydatki budżetowe, rosły szybciej niż produkcja. Jednym z głównych skutków takiego stanu rzeczy było poszerzanie się luki w bilansie płatniczym, co groziło destabilizacją, gdyby nie udało się tego powstrzymać. Albowiem jest tak, że istnieje wzrost chory i istnieje wzrost zdrowy. Wzrost chory to taki, który zagraża swojej przyszłości, bo właśnie towarzyszy mu to, co ekonomiści nazywają nierównowagą gospodarczą. I lepiej nie przekraczać granic bezpieczeństwa, bo jeżeli się je przekroczy, to przez dwa, trzy lata mamy bardzo szybki wzrost, a w następnych dwóch, trzech latach - ujemne wskaźniki. Przeciętna wychodzi bardzo niska, a zawsze trzeba maksymalizować przeciętne tempo wzrostu z co najmniej 5, 6, 7 lat, bo przecież odpowiedzialnie rządzi się tylko wtedy, kiedy uwzględnia się dłuższy horyzont czasowy, a nie tylko rok. To miałem na myśli i to przede wszystkim sprawia, że te porównania po prostu o niczym nie mówią i w poważnej dyskusji nie powinny być przeprowadzane.</u>
          <u xml:id="u-164.30" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Teraz może jeszcze kilka odpowiedzi na niektóre z zadanych pytań.</u>
          <u xml:id="u-164.31" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Była tu mowa o tym, w jaki sposób uchwalenie ustawy o Prokuratorii Generalnej czy czegoś, co się nazywa uwłaszczenie, wpłynęłoby na realizację tego budżetu. Definicje są różne i dlatego mówię w ten sposób. Proszę państwa, budżet jest oparty na założeniach, które przyjął rząd. Rząd zajął stanowisko; jeżeli chodzi o Prokuratorię Generalną, jest projekt rządowy i jest rządowy projekt prywatyzacji. I na tym opiera się ten budżet. Tylko na tym przecież może się opierać. Zasadnicza zmiana założeń co do prywatyzacji musiałaby oczywiście wywołać negatywne skutki co do założonego tempa wzrostu, bowiem pewne reformy uległyby spowolnieniu lub zahamowaniu.</u>
          <u xml:id="u-164.32" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">O potencjale destabilizacji, panie pośle, już mówiłem. Mój stosunek do nauki jest pozytywny. Zapewniam pana o tym. To wyraża się też w tym budżecie, moim zdaniem, na miarę, jaką stwarza nam rzeczywistość i uzgodnione, zaakceptowane przez rząd priorytety.</u>
          <u xml:id="u-164.33" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Pan poseł Zaciura pytał mnie w związku z tą sprawą o komitet ratowania nauki polskiej. Tak, jest to jedna z grup nieformalnych, dosyć głośnych, nie jedyna w środowisku naukowym, które generalnie, jestem przekonany, odznacza się obywatelskim myśleniem, to znaczy myśleniem o całości, a nie tylko o swojej dziedzinie, i nie o dniu dzisiejszym, tylko o dalszej perspektywie. Jest to bardzo ważna cecha tego wspaniałego środowiska.</u>
          <u xml:id="u-164.34" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Była cała seria pytań dotyczących finansowania badań i oświaty. Liczby zostały tu przedstawione. Mogę tylko dodać, że gdy mówimy o finansowaniu, badań zwłaszcza - a w swojej poprzedniej działalności akademickiej tym się akurat zajmowałem, teorią postępu technicznego - to trzeba odróżnić badania podstawowe, z definicji takie, które na starcie nie zmierzają do celów komercyjnych, i badania stosowane, prace rozwojowe. Muszą być inne sposoby finansowania. Badania podstawowe z definicji nie mogą być finansowane przez rynek, a więc powinny być finansowane w sposób pozarynkowy, jednak nie tylko z budżetu państwa. Trzeba rozwijać rozmaite formy niebudżetowego finansowania, fundacje, żeby była różnorodność, żeby projekt, który został odrzucony u jednego źródła, nie tracił szans. Czyli chodzi o pluralizm form finansowania. I może jeszcze jedno. Badania podstawowe warto finansować wtedy, kiedy mają szanse na posunięcie wiedzy w skali światowej. Inaczej nie mają one sensu. Jeśli chodzi w nich o coś, co już zostało odkryte, to jest to czysta strata czasu. Ja nigdy nie powiedziałem, że budżet nie powinien finansować badań podstawowych. Natomiast im bliżej jesteśmy zastosowań, to tym większy powinien być udział odbiorców, to znaczy przedsiębiorstw czy jakiejś ich reprezentacji w finansowaniu tych badań - bo to jest także miarą użyteczności. Odbiorca jest w stanie ocenić, czy proponowane mu projekty mają rzeczywiście szansę realizacji w praktyce gospodarczej i przez to mogą być sfinansowane. Nie możemy myśleć o badaniach stosowanych wyłącznie przez pryzmat pieniędzy podatników. Natomiast warto myśleć o rozwoju instytucji, które finansowałyby przedsięwzięcia o dużym, wysokim poziomie ryzyka. Na przykład - to się najpierw rozwinęło w Stanach Zjednoczonych - instytucje typu venture capital, kapitał instytucyjny. I my takie instytucje powinniśmy szybciej rozwijać. Wtedy będzie jak gdyby grupa takich fachowych instytucji, mających i pieniądze, i wiedzę menedżerską, oferujących fundusze w celu skomercjalizowania, wykorzystania w praktyce różnych nowatorskich pomysłów. Tego na pewno nam brak i to powinniśmy rozwijać.</u>
          <u xml:id="u-164.35" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Pan poseł Siekierski również zadał pytanie dotyczące instrumentów; jak rozumiem, to odnosiło się do handlu zagranicznego. Chodziłoby więc zapewne panu o to, w jaki sposób kształtować eksport i w jaki sposób kształtować import. Otóż nie neguję znaczenia promocji - promocji kraju jako całości, głównych dziedzin - uważam, że rzeczywiście powinna być bardziej skuteczna, bardziej skonsolidowana. Dodam, że najlepszą promocją jest dobry stan gospodarki i dobra polityka gospodarcza. To jest ten produkt, który musi być dobry, bo inaczej się niczego nie wyreklamuje. Złego produktu nie zastąpi dobra reklama. I my, proszę państwa, przyjmując ten budżet i główne kierunki polityki gospodarczej, będziemy tworzyć dobry produkt o nazwie polska gospodarka. A oprócz tego, oczywiście, trzeba fachowców, żeby przekazali do świadomości inwestorów i opinii publicznej Zachodu, że Polska jest już w innej klasie niż jej sąsiedzi, że to jest kraj nowoczesnej, prężnej, dynamicznej gospodarki. Tyle o promocji.</u>
          <u xml:id="u-164.36" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Co do kształtowania eksportu i importu. Eksport w jakimś sensie jest miarą konkurencyjności całej gospodarki, a ta konkurencyjność zależy od konkurencyjności przedsiębiorstw. To z kolei zależy od czego? Od prywatyzacji i od jakości otoczenia prawnego. Innowacyjność natomiast zależy od własności, od sprawności zarządzania, od instytucji, od funduszy wysokiego ryzyka itd. Czyli generalnie to tempo i kierunki oraz jakość zasadniczych reform w gospodarce są najważniejszym podażowym instrumentem po stronie eksportu.</u>
          <u xml:id="u-164.37" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">A import z kolei to - jak wiemy - do pewnego stopnia zjawisko popytowe i przy danej konkurencyjności gospodarki zależy od tego, czy dopuszcza się do szybszego wzrostu całkowitego popytu w danym kraju w stosunku do podaży. Czyli zależy to od sprawności polityki monetarnej - nie ma nikogo z banku - oraz od polityki budżetowej. I to są najpoważniejsze, powiedziałbym, instrumenty, jakie ma w swojej dyspozycji władza publiczna.</u>
          <u xml:id="u-164.38" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Wreszcie było pytanie o to, czy poziom płac w administracji wystarcza, żeby zatrzymać najlepszych fachowców. Pytanie to traktuję jako retoryczne. Kiedy starcza, proszę państwa. Z całą pewnością warto sobie uświadamiać, wbrew popularnemu przekonaniu, że sprawne państwo wymaga bardzo dobrych urzędników, a bardzo dobrych urzędników będzie się miało wtedy, kiedy będzie się ich bardzo dobrze opłacać, czyli dobrze wynagradzać. To może być nieduża elitarna grupa, ale na pewno wtedy będzie się miało dobrych specjalistów.</u>
          <u xml:id="u-164.39" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">Nie jestem w stanie odpowiedzieć na rozmaite szczegółowe pytania dotyczące tego, dlaczego w danym miejscu nie ma określonej inwestycji, a w innym miejscu określona inwestycja jest. Jeśli panie posłanki i panowie posłowie oczekujecie odpowiedzi na te pytania natychmiast, to przynajmniej w jakimś zakresie pani minister Wasilewska spróbowałaby się do nich odnieść. A jeżeli byście się zgodzili, że odpowiemy na piśmie, to może byłoby to dobre rozwiązanie. Tak? Bardzo dziękuję. Przez milczącą aklamację.</u>
          <u xml:id="u-164.40" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówLeszekBalcerowicz">I jeszcze na koniec chcę powiedzieć, że bardzo ważna jest uwaga pani posłanki Tomaszewskiej, żeby przedstawić program średniookresowy. To zresztą zauważyło kilka osób, m.in. pan przewodniczący Miller zwrócił na to uwagę. Tak, proszę państwa, pracujemy nad zaktualizowaną wersją strategii średniookresowej. Po co to jest potrzebne? Po to, abyśmy podejmując dzisiaj decyzje, wiedzieli, jakie będą miały skutki dla roku 2000 i 2001. Bo tylko wtedy takie decyzje mogą być rzeczywiście odpowiedzialne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-164.41" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu wiceprezesowi Rady Ministrów, ministrowi finansów Leszkowi Balcerowiczowi.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów panią Halinę Wasilewską-Trenkner.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Miało być na piśmie. Na piśmie jest wartościowsze.)</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Tak więc chciałem uzyskać konsensus. Na piśmie, tak? Dobrze. To jeszcze popertaktujemy.</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">A, pani podsekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa Aldona Kamela-Sowińska. Brawo, pani minister. Posłowie chcą pani słuchać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaAldonaKamelaSowińska">Szanowni Państwo! Na szczęście pytań do ministra skarbu było tylko 6.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaAldonaKamelaSowińska">Odpowiadam na pytanie pana posła Olewińskiego, dotyczące rekompensat w gotówce. Ustawa o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej w art. 15 ust. 4 jednoznacznie głosi, że rekompensaty te będą wydawane czy pokrywane w akcjach i udziałach skarbu państwa lub w majątku przedsiębiorstw państwowych. Wobec powyższego nie jest możliwe zaprezentowanie tych kwot w budżecie. Ustawa ta jest z 1997 r. i nie została zmieniona. Pan poseł Olewiński był jej współtwórcą i głosował za nią w poprzednim parlamencie. Art. 15 jednoznacznie głosi, że nie ma gotówki, zatem nie może być przedłożenia gotówkowego.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaAldonaKamelaSowińska">Drugie pytanie pana posła Olewińskiego dotyczące opóźnienia prywatyzacji po wprowadzeniu Prokuratorii. Jeżeli zostanie wprowadzona Prokuratoria Generalna w kształcie rządowym, nie można mówić o żadnym opóźnieniu, ponieważ proces prywatyzacji nie jest tam kontrolowany. Jeżeli zostałaby wprowadzona Prokuratoria w kształcie poselskim, a więc takim, który uwzględnia możliwość zgłaszania sprzeciwu przez Prokuratorię Generalną, nie można mówić o opóźnieniu, trzeba by bowiem odróżnić dwa procesy: opóźnienie i przedłużenie. Opóźnienia by nie było, natomiast niewątpliwie nastąpiłoby sześciotygodniowe przedłużenie procesu podejmowania decyzji, bo taki okres sprzeciwu zakłada Prokuratoria.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaAldonaKamelaSowińska">Pan poseł Macierewicz pytał o proces uwłaszczenia. Otóż na dzień dzisiejszy, a więc na dzień przedłożenia budżetu, uwłaszczenie nie ma jeszcze ostatecznego kształtu ideowego, nie ma kształtu formalnoprawnego, nie ma kształtu w wymiarze wartościowym, co jest fundamentalną cechą budżetu. A zatem jeśli projekt uwłaszczenia nie będzie logiczną, kompletną, wewnętrznie spójną, jednolitą, skwantyfikowaną ustawą, nie może mieć żadnego przedłożenia w budżecie. Natomiast w kierunkach prywatyzacji w pkt. 3, 3.2 uwłaszczenie jest uwzględnione, jest tam zapis, który mówi, że będą kontynuowane prace nad tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-166.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaAldonaKamelaSowińska">Było jeszcze przed godz. 19 pytanie o preferencje dla obcego kapitału. Otóż uważam, że nie ma problemu preferencji dla obcego kapitału, jest problem słabości kapitału krajowego. Wobec tego, że mamy świadomość wielu przyczyn tej słabości, ustawa o prywatyzacji i komercjalizacji przedsiębiorstw państwowych wnikliwemu czytelnikowi jednoznacznie mówi - art. 34 - o preferencjach dla obywateli polskich i spółek obywateli polskich. Cały rozdz. 2 ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji, szczególnie art. 50, 51, mówi o wyraźnych preferencjach dla pracowników prywatyzowanych przedsiębiorstw, a któż w końcu pracuje w prywatyzowanych przedsiębiorstwach w Polsce, jak nie Polacy. Na bazie tego artykułu powstało aż 1307 spółek, w których wyraźne preferencje ma kapitał polski. Kolejny argument przemawiający za preferencją kapitału polskiego, tak mocno ukształtowanego, że aż znajduje wyraz w ustawie, a mianowicie we wszystkich umowach inwestycyjnych przy sprzedaży akcji czy udziałów skarbu państwa są zawierane pakiety socjalne. Państwo doskonale wiedzą, że te pakiety zawierają 24–36 miesięcy okresu ochronnego dla pracowników danych spółek przed ich zwalnianiem. To jest wymuszanie nieefektywności w tym obszarze na podmiotach głównie kapitału zagranicznego, który te spółki nabyły, zatem to są mocne ograniczenia i preferencje dla kapitału polskiego.</u>
          <u xml:id="u-166.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaAldonaKamelaSowińska">Ostatni punkt, jak będzie wyglądał - nie wiem, ale tak sobie to wyobrażam - screening polskich ustaw gospodarczych przy przechodzeniu, wchodzeniu do Unii Europejskiej, do struktur gospodarczych. W tej chwili jest powołany jeden z wielu podzespołów dotyczących kontroli finansowej, jestem członkiem tego zespołu, gdyż bardzo precyzyjnie patrzą na nasze ustawy. Z niepokojem oczekuję, co będzie, gdy wezmą naszą ustawę o komercjalizacji i prywatyzacji i zobaczą te wszystkie formalne, ustawowe elementy ochrony kapitału polskiego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-166.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł?</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#komentarz">(Poseł Eugeniusz Kłopotek: Chciałbym zadać pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">W zasadzie... proszę bardzo, gdyż pan zadawał pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Panie marszałku, bardzo przepraszam, ale jest jeszcze pani minister.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Mam gorącą prośbę, mianowicie mam przykre doświadczenia w kontaktach z ministerstwami: nie odpowiadają one posłom w przyzwoitych terminach na zadawane pytania i dlatego bardzo proszę panią minister, abym w możliwie przyzwoitym terminie otrzymał odpowiedź na moje dwa pytania - jedno dotyczyło regionalnego Centrum Onkologii w Bydgoszczy, a drugie Szpitala Rejonowego w Chojnicach - oczywiście na piśmie, nie oczekuję odpowiedzi w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Tak na marginesie, panie marszałku, pozwolę sobie na jedno zdanie. Pan premier woła do nas posłów, abyśmy szukali oszczędności. Po co daleko szukać, dzisiaj koalicja pokazała, gdzie tych oszczędności szukać, na kim jeszcze można oszczędzać. Przy paliwie rolniczym udowodniła, że dla zgniłego kompromisu, zawartego wczoraj, można dobijać rolników.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Panie marszałku, obowiązuje regulamin.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Tak, ale stało się.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Regulamin wszystkich obowiązuje.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Musiałem to powiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Halina Wasilewska-Trenkner: Czy mogę odpowiedzieć panu posłowi? Jedno zdanie. W uzasadnieniu jest napisane o obu tych inwestycjach. To jest napisane, ale odpowiem jeszcze na piśmie.)</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Wysoka Izbo! Zgodnie z art. 58 regulaminu Sejmu projekt ustawy budżetowej wraz z załącznikami Sejm kieruje do rozpatrzenia do Komisji Finansów Publicznych, a poszczególne części projektu rozpatrują także właściwe komisje sejmowe, które przekazują Komisji Finansów Publicznych stanowiska zawierające wnioski, opinie lub propozycje poprawek wraz z uzasadnieniem.</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Komisje sejmowe przekażą opinie i wnioski Komisji Finansów Publicznych do dnia 24 listopada 1998 r., a Komisja Finansów Publicznych przedstawi sprawozdanie do dnia 21 grudnia 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-171.5" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-171.6" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Informuję, że marszałek Sejmu wyraził zgodę na posiedzenie w dniu 10 listopada o godzinie 11.30 Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej wspólnie z Komisją Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-171.7" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-171.8" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Zadaję pytanie: czy ktoś z pań posłanek i panów posłów pragnie jeszcze zgłosić się do oświadczenia?</u>
          <u xml:id="u-171.9" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Kulas.</u>
          <u xml:id="u-171.10" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Czy jeszcze ktoś?</u>
          <u xml:id="u-171.11" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-171.12" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam listę zgłoszonych do oświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-171.13" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Ewę Tomaszewską z klubu Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PosełEwaTomaszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kryzysowa sytuacja ostatnich dni w związku z głosowaniami nad ustawą o podatku od osób fizycznych wymaga wyjaśnień. Należą się one naszym wyborcom. Głosowanie przeciw tej ustawie w dyscyplinie klubowej nie oznacza rezygnacji naszego klubu z wprowadzenia podatków prorodzinnych na lata następne. Nie oznacza też rezygnacji z przeznaczenia dodatkowych środków na wspieranie rodzin wielodzietnych. Uzyskany w negocjacjach z koalicjantem kompromis gwarantuje przekazanie tych środków zarówno rodzinom płacącym podatek dochodowy, jak i nie objętym tym podatkiem rodzinom rolniczym - w postaci zasiłku prorodzinnego. W miejsce środków na paliwo rolnicze przekazane zostaną odpowiednie kwoty na wspieranie inwestycji w rolnictwie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogumiła Andrzeja Borowskiego z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W oświadczeniu wygłoszonym 23 września br. na 29 posiedzeniu Sejmu, a nawiązującym do prac nad uchwaleniem budżetu państwa na rok 1999, wyprzedzająco starałem się zapoznać panie i panów posłów z trudną sytuacją finansową m.st. Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Przypominam, że w latach 1994–1997 wydatki inwestycyjne i bieżące na funkcjonowanie przebiegających przez Warszawę dróg krajowych i wojewódzkich były pokryte z budżetu wojewody w zaledwie 42,3%. Tym samym budżet miasta musiał w zastępstwie sfinansować z własnych środków 57,7% kosztów utrzymania dróg krajowych i wojewódzkich na olbrzymią wręcz kwotę 230 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Oświadczam, że, jak wykazuje przewidywane wykonanie za 1998 r., relacja ta nie uległa istotnym zmianom i w dalszym ciągu 56% wydatków na kwotę 90 mln zł musiał pokryć w zastępstwie budżet miasta. Dlatego liczę, iż panie i panowie posłowie będący w większości gośćmi m.st. Warszawy, ale hojnie korzystający z jego infrastruktury, sprawiedliwie potraktują potrzeby miasta w zaplanowanym podziale kwoty 2 077 320 tys. zł, zaproponowanej w skali kraju w ramach subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego - część drogowa dla powiatów i województw projektu ustawy budżetowej, a może doprowadzą do powiększenia tej kwoty z przeznaczeniem nadwyżki na potrzeby powiatu warszawskiego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogdana Lewandowskiego z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PosełBogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wśród wielu czynników wzrostu gospodarczego istotne znaczenie ma czas. Pan premier Leszek Balcerowicz, występując z trybuny sejmowej, wielokrotnie podkreślał rolę tego czynnika. Niestety, jeszcze raz okazało się, że słowa premiera nie mają mocy sprawczej i nie znajdują odzwierciedlenia w praktyce parlamentarnej.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#PosełBogdanLewandowski">W ostatni piątek miliony Polaków za pośrednictwem telewizji i radia mogły się przekonać, w jaki sposób marnowane są środki przeznaczone na funkcjonowanie parlamentu. Tak jak na początku kadencji Sejmu głównym punktem obrad stała się przerwa. Posłowie nie mogli wykonywać swoich obowiązków, gdyż między premierem Balcerowiczem a superpremierem Krzaklewskim wystąpił spór co do ostatecznego kształtu ustawy podatkowej. W historii demokracji spory między koalicjantami są na porządku dziennym i nie wzbudzają nadmiernych emocji. Jednakże rozstrzygane są one przed głosowaniem, w toku często trudnych i żmudnych negocjacji.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#PosełBogdanLewandowski">Jest głęboko zawstydzającym, trudnym do zrozumienia, nie mówiąc już o akceptacji, aktem ekshibicjonizmu wystawianie na publiczny widok wewnątrzkoalicyjnych kłótni i przetargów. Jest przejawem braku kultury politycznej dezorganizowanie ustalonego porządku posiedzenia Sejmu i skazywanie posłów na permanentną przerwę. Jest naruszeniem podstaw kultury prawnej, żeby w parlamencie, gdzie uchwala się ustawy, tuszować międzypartyjne waśnie próbami łamania regulaminu Sejmu. Jest już zjawiskiem sensu stricto patologicznym, żeby ministrowie głosowali przeciw własnemu rządowi.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#PosełBogdanLewandowski">Już Boy wiedział, że w tym największy jest ambaras, żeby dwoje chciało naraz. Burzliwe dzieje związku AWS z Unią Wolności, trudności w koalicyjnym pożyciu, także to, co przed chwilą oświadczyła pani posłanka Tomaszewska, dają uzasadnione powody do obaw, że piątkowa awantura może się powtórzyć, kompromitując demokrację, zniechęcając wielu ludzi do udziału w życiu publicznym. Dlatego zwracam się do pana premiera Balcerowicza i pana superpremiera Krzaklewskiego z apelem, żeby w możliwie najszybszym terminie poddali analizie koherentność programów obydwu ugrupowań. Czy są one zdolne do stworzenia skutecznej i przemawiającej jednym głosem koalicji? Jeżeli zaś okaże się to niemożliwe, to panowie zdejmijcie maski i zaprzestańcie grania tej farsy. Naród z pewnością będzie wam za to wdzięczny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pani posłanka Zofia Krasicka-Domka z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pojutrze będziemy świętować Dzień Niepodległości. Pojawia się więc sposobność, aby przywołać pamięć o tych bohaterach, którzy - jak to określił Władysław Orkan - „dali rodnej ziemi co najlepsze”, aż po ofiarę życia.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Otóż 8 listopada, czyli w dniu wczorajszym, świętowaliśmy na Podhalu nadanie imienia Augustyna Józefa Suskiego Szkole Podstawowej w Szaflarach. Gazdą uroczystości był szaflarski wójt mgr Stanisław Ślimak, który w ciągu sześciu lat w swej gminie wybudował trzy szkoły, a wśród trzech generalnie wyremontowanych jest właśnie Szkoła Podstawowa w Szaflarach z zaplanowanym w niej gimnazjum.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Centralnym punktem uroczystości była msza święta w miejscowym kościele parafialnym, podczas której został poświęcony sztandar szkoły. Następnie złożono kwiaty pod tablicą pamiątkową umieszczoną na rodzinnym domu sławnego Podhalanina i wreszcie uroczyście nadano szaflarskiej szkole imię Augustyna Suskiego.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Pozwolę sobie przybliżyć postać podhalańskiego bohatera. Urodził się w 1907 r. w Szaflarach w rodzinie wielodzietnej. Wychowany był w atmosferze religijno-patriotycznej. Od najmłodszych lat zaprawiał się do twardego życia, przez osiem lat chodząc codziennie pieszo do odległego o 6 kilometrów nowotarskiego gimnazjum. Po zdaniu egzaminu dojrzałości studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W Krakowie poznał wybitnych działaczy regionalnych. Stał się aktywnym działaczem Akademickiego Związku Podhalan. Po studiach pracował na Wołyniu jako wykładowca na uniwersytetach ludowych. Wychowywał polską młodzież w duchu patriotycznym, gotową służyć Polsce. Pisze liczne wiersze świadczące o ogromnej wrażliwości, o umiłowaniu ojczyzny i góralskiej ślebody.</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Wybuchła wojna 1939 r. Augustyn Suski odbył długą i obfitującą w dramatyczne wydarzenia tułaczkę. Łapany trzykrotnie przez Niemców, wreszcie powraca do Szaflar.</u>
          <u xml:id="u-178.5" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Rok 1941. W odpowiedzi na kolaborancką „krzeptowszczyznę” - „Goralenvolk” utworzył podziemną organizację Konfederacja Tatrzańska do walki z Niemcami i o honor polskiego górala. Staje się naczelnikiem, organizuje wydawanie tajnych gazetek: „Na placówce”, „Wiadomości polskie”, a dla żołnierzy wermachtu niemieckojęzyczną „Der Freie Deutsch”, demaskując goebbelsowską propagandę, informując o walkach polskich żołnierzy na różnych frontach, przyczyniając się do wzmocnienia wiary społeczeństwa w zwycięstwo nad faszyzmem.</u>
          <u xml:id="u-178.6" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Zdradzony Augustyn Suski, aresztowany, torturowany przez gestapowców, po niemal 4 miesiącach zginął zamordowany przez hitlerowskich oprawców w oświęcimskim obozie koncentracyjnym w dniu 26 maja 1942 r.</u>
          <u xml:id="u-178.7" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Podhalański lud oddaje należny hołd niezwykłemu bohaterowi, a poeci - jak Kudasikowa i Dzioboń - opiewają serdecznie pamięć o nim. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-178.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Kulasa z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Na pewno coś miłego pan poseł powie nam na dobranoc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PosełJanKulas">Panie Marszałku! Panie i Panowie! Z pewnością pan marszałek również zauważył, jak dobry był dzisiejszy dzień dla Sejmu i dla polskiego społeczeństwa. Myślę, że pan marszałek oraz panie i panowie posłowie wyrazicie uzasadnioną radość, że udało się przyjąć kilka ważnych ustaw, w tym jedną, która porządkuje przeszłość i realizuje kwestię sprawiedliwości dziejowej. Myślę tutaj o ustawie o Instytucie Pamięci Narodowej. Dobrze, że tę ustawę dzisiaj przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#PosełJanKulas">Równie dobre jest to, że myślimy o przyszłości. Ta troska towarzyszyła dzisiejszej debacie budżetowej. Jest to trudny budżet, ale daje wzrost gospodarczy, umożliwia wprowadzenie 4 wielkich reform ustrojowych państwa. Wreszcie będzie w Polsce jednocyfrowy wskaźnik inflacji, jednocyfrowy wskaźnik bezrobocia. To cieszy, aczkolwiek czeka nas bardzo trudna praca - prawie 100 dni, jak wynika z kalendarza, który przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#PosełJanKulas">Dzisiejszy dzień był także dowodem pięknego współdziałania. Szkoda, że pan poseł Lewandowski tego nie zauważył, ale to się zdarza. Nie zauważył solidarnego, zgodnego współdziałania klubów parlamentarnych Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności. Wszystkie dzisiejsze głosowania były piękne, gładkie, skuteczne, dobre i owocne. Wiecie państwo, nie ma czasem tego złego, co by na dobre nie wyszło. Był kryzys, ale został rozwiązany, trwał nie dłużej niż 3 doby. Pamiętam, jak to było w ostatnich 4–5 latach, ileż było sporów, trwały tygodniami i miesiącami, ileż kłótni, ile awantur, nawet odwoływanie premiera. To wszystko było, to wszystko wiemy, pamiętamy to. Jest to zapisane w polskich podręcznikach. Ten spór był dość poważny, nie ukrywamy, i dla wielu ludzi „Solidarności”, w tym i dla mnie. Był to krok czy może pół kroku do tyłu po to, żeby zrobić kilka kroków do przodu. Był on jednak konieczny, bo są dobra większe, jak realizacja reform, zmiany polskiej gospodarki, zmiany polskiego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#PosełJanKulas">Ten kompromis umożliwia realizację programu Akcji Wyborczej Solidarność. To jest dobro największe. Rozwiązanie tego sporu dowiodło tego, że jesteśmy zdolni myśleć w kategoriach państwa, że towarzyszy nam troska o budżet państwa. To jest kwestia delikatna, wrażliwa, przy okazji wiele się nauczyliśmy. Nauka na pewno nie pójdzie w las. Dzisiejsze zgodne głosowania świadczą o tym, że spór został rozwiązany z dobrym skutkiem. Sądzę, że owocnie i skutecznie. Tak więc niech opozycja tylko się z tego raduje.</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#PosełJanKulas">I ostatnia refleksja, panie marszałku. Dla pana i dla nas jutro jest ważny dzień - 10 listopada. Nie tylko dlatego, że jest to wigilia niepodległości, ponieważ ten dzień będziemy świętowali i jutro, i pojutrze. Jest to ważny dzień dla tego parlamentu i dla rządu. Pierwsza rocznica od udzielenia wotum zaufania naszemu premierowi Jerzemu Buzkowi, pierwsza rocznica działania rządu. Jakiż ogrom pracy został włożony, jakiż wielki wysiłek. Przedświt sukcesów i dokonań, rok pracy.</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#PosełJanKulas">Słuchając dziś pana premiera w głównych „Wiadomościach”, pomyślałem sobie, jak to się szczęśliwie ułożyło dla opozycji i koalicji, że na czele polskiego rządu stoi człowiek przede wszystkim uczciwy, człowiek prawy, powiedziałbym: człowiek mądry. Takiemu rządowi należy życzyć dobrej, skutecznej i owocnej działalności. Ufam, że jutrzejszy dzień będzie wyrazem nadziei i radości z pierwszej rocznicy działalności rządu Jerzego Buzka. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi i gratuluję panu. Pan poseł odniósł dziś szczególny sukces, bo jak zauważyłem, przekonał pan do budżetu chyba nawet premiera Balcerowicza.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#komentarz">(Oklaski, wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. do 10 listopada, do godz. 12.</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo o godz. 10 Zgromadzenie Narodowe.)</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Tak. O godz. 12 posiedzenie robocze, a o godz. 10 Sejm i Senat zbierają się na uroczystym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-181.6" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję za wytrwałość. Życzę dobrej nocy.</u>
          <u xml:id="u-181.7" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 22 min 35)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>