PPC / ppc

text_structure.xml 955 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 3401 3402 3403 3404 3405 3406 3407 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 3415 3416 3417 3418 3419 3420 3421 3422 3423 3424 3425 3426 3427 3428 3429 3430 3431 3432 3433 3434 3435 3436 3437 3438 3439 3440 3441 3442 3443 3444 3445 3446 3447 3448 3449 3450 3451 3452 3453 3454 3455 3456 3457 3458 3459 3460 3461 3462 3463 3464 3465 3466 3467 3468 3469 3470 3471 3472 3473 3474 3475 3476 3477 3478 3479 3480 3481 3482 3483 3484 3485 3486 3487 3488 3489 3490 3491 3492 3493 3494 3495 3496 3497 3498 3499 3500 3501 3502 3503 3504 3505 3506 3507 3508 3509 3510 3511 3512 3513 3514 3515 3516 3517 3518 3519 3520 3521 3522 3523 3524 3525 3526 3527 3528 3529 3530 3531 3532 3533 3534 3535 3536 3537 3538 3539 3540 3541 3542 3543 3544 3545 3546 3547 3548 3549 3550 3551 3552 3553 3554 3555 3556 3557 3558 3559 3560 3561 3562 3563 3564 3565 3566 3567 3568 3569 3570 3571 3572 3573 3574 3575 3576 3577 3578 3579 3580 3581 3582 3583 3584 3585 3586 3587 3588 3589 3590 3591 3592 3593 3594 3595 3596 3597 3598 3599 3600 3601 3602 3603 3604 3605 3606 3607 3608 3609 3610 3611 3612 3613 3614 3615 3616 3617 3618 3619 3620 3621 3622 3623 3624 3625 3626 3627 3628 3629 3630 3631 3632 3633 3634 3635 3636 3637 3638 3639 3640 3641 3642 3643 3644 3645 3646 3647 3648 3649 3650 3651 3652 3653 3654 3655 3656 3657 3658 3659 3660 3661 3662 3663 3664 3665 3666 3667 3668 3669 3670 3671 3672 3673 3674 3675 3676 3677 3678 3679 3680 3681 3682 3683 3684 3685 3686 3687 3688 3689 3690 3691 3692 3693 3694 3695 3696 3697 3698 3699 3700 3701 3702 3703 3704 3705 3706 3707 3708 3709 3710 3711 3712 3713 3714 3715 3716 3717 3718 3719 3720 3721 3722 3723 3724 3725 3726 3727 3728 3729 3730 3731 3732 3733 3734 3735 3736 3737 3738 3739 3740 3741 3742 3743 3744 3745 3746 3747 3748 3749 3750 3751 3752 3753 3754 3755 3756 3757 3758 3759 3760 3761 3762 3763 3764 3765 3766 3767 3768 3769 3770 3771 3772 3773 3774 3775 3776 3777 3778 3779 3780 3781 3782 3783 3784 3785 3786 3787 3788 3789 3790 3791 3792 3793 3794 3795 3796 3797 3798 3799 3800 3801 3802 3803 3804 3805 3806 3807 3808 3809 3810 3811 3812 3813 3814 3815 3816 3817 3818 3819 3820 3821 3822 3823 3824 3825 3826 3827 3828 3829 3830 3831 3832 3833 3834 3835 3836 3837 3838 3839 3840 3841 3842 3843 3844 3845 3846 3847 3848 3849 3850 3851 3852 3853 3854 
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 19)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Maciej Płażyński oraz wicemarszałkowie Jan Król, Marek Borowski i Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#Komentarz">Cierpliwości.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#Komentarz">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#Komentarz">Proszę zająć miejsca.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#Komentarz">W jakiej sprawie wniosek formalny? Nie ma wniosków formalnych do porządku dziennego, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Wniosek formalny w pilnej sprawie.)</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#Komentarz">Moment.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#Komentarz">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panie posłanki Elżbietę Radziszewską i Joannę Sosnowską oraz panów posłów Eugeniusza Kłopotka i Macieja Rudnickiego.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#Komentarz">W pierwszej części obrad sekretarzami będą pani poseł Joanna Sosnowska i pan poseł Maciej Rudnicki.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#Komentarz">Protokół i listę mówców prowadzić będą pani poseł Elżbieta Radziszewska i pan poseł Maciej Rudnicki.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#Komentarz">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#Komentarz">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzPosełMaciejRudnicki">Wysoka Izbo! Dzisiaj za zgodą marszałka Sejmu odbędą się posiedzenia następujących Komisji:</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzPosełMaciejRudnicki">- Transportu i Łączności - bezpośrednio po głosowaniach;</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzPosełMaciejRudnicki">- Regulaminowej i Spraw Poselskich - bezpośrednio po głosowaniach;</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#SekretarzPosełMaciejRudnicki">- Edukacji, Nauki i Młodzieży wspólnie z Komisją Finansów Publicznych - o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#SekretarzPosełMaciejRudnicki">- Rodziny - o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#SekretarzPosełMaciejRudnicki">- Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej - o godz. 14.30;</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#SekretarzPosełMaciejRudnicki">- Małych i Średnich Przedsiębiorstw - o godz. 16.15.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#SekretarzPosełMaciejRudnicki">Posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących ubezpieczeń społecznych odbędzie się dzisiaj o godz. 13 w sali nr 14 w budynku G.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#SekretarzPosełMaciejRudnicki">Posiedzenie Komisji Polityki Społecznej dotyczące rozpatrzenia poprawek do projektu ustawy z druku nr 535 odbędzie się dzisiaj o godz. 10 w sali nr 13.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#SekretarzPosełMaciejRudnicki">Jeżeli chodzi o korektę odnośnie do posiedzenia Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich, to komisja ta zbierze się o godz. 10.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle. Wniosek formalny, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełJanŁopuszański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W kwestii formalnej. W imieniu grupy posłów chciałbym zgłosić wniosek o uzupełnienie porządku dziennego dzisiejszych obrad o informację rządu dotyczącą stosunku rządu do faktu sprzedaży Stoczni Gdańskiej.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PosełJanŁopuszański">Dwa słowa uzasadnienia. Wczoraj zapadła decyzja Sądu Rejonowego w Gdańsku o dopuszczalności sprzedaży Stoczni Gdańskiej zadłużonemu zakładowi pracy Stoczni Gdynia w sytuacji, w której zgromadzone ogromnym wysiłkiem społecznym środki oraz zapewnienie konsorcjum kapitałowego dla prowadzenia i podtrzymania produkcji w Stoczni Gdańskiej zostały zlekceważone, w sytuacji, w której perspektywa tej transakcji prowadzi do faktycznego upadku produkcji Stoczni Gdańskiej i zamknięcia tego zakładu. Sprawa ta bulwersuje opinię społeczną nie tylko na Wybrzeżu, ale również w całej Polsce, zwłaszcza jeżeli weźmie się pod uwagę to, symbolem jakich spraw była w przeszłości i jest dzisiaj Stocznia Gdańska.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#Marszałek">Przypominam, że posłowie ziemi wałbrzyskiej zwrócili się z prośbą o wprowadzenie do porządku dziennego informacji rządu o skutkach powodzi w Kotlinie Kłodzkiej.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#Marszałek">Po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów podjąłem decyzję o uwzględnieniu tych wniosków i dodaniu nowego punktu porządku dziennego w brzmieniu zgodnym z propozycjami wnioskodawców: Informacja rządu o podjętych działaniach zmierzających do likwidacji tragicznych skutków powodzi, jaka ponownie dotknęła gminy ziemi kłodzkiej w woj. wałbrzyskim.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#Marszałek">Proponuję, aby Sejm wysłuchał w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#Marszałek">Informuję, że prezydium Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży zwróciło się z prośbą o uzupełnienie porządku dziennego o sprawozdanie komisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#Marszałek">Sprawozdanie to zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 538.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#Marszałek">Po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów podjąłem decyzję o dodaniu nowego punktu porządku dziennego w brzmieniu zgodnym z propozycją.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#Marszałek">Proponuję, aby Sejm wyraził zgodę na zastosowanie w tym przypadku art. 47 pkt 3 regulaminu Sejmu i wysłuchał w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#Marszałek">Pan poseł? Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#komentarz">(Głos z sali: 15-minutowych.)</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#Marszałek">Przepraszam. Rzeczywiście ustaliśmy, że wysłuchamy 15-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych w imieniu kół. Taka jest propozycja Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#Marszałek">Czy pan poseł zgłasza sprzeciw?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zgłaszam sprzeciw do propozycji Prezydium Sejmu w sprawie wprowadzenia do porządku posiedzenia punktu dotyczącego drugiego czytania ustawy o systemie oświaty. Są trzy powody.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Po pierwsze, tryb procedowania nad projektem i ekspresowe tempo prac od początku budziły wiele zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Po drugie, do chwili obecnej marszałek Sejmu nie udzielił odpowiedzi grupie posłów na pytanie, czy można procedować nad ustawą, skoro trwają wyznaczone przez ministra edukacji narodowej do 30 września konsultacje nad projektem.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Po trzecie, prace nad nowelizacją zakończyły się w środę wieczorem, lecz nie przedstawiono stosownych ekspertyz i opinii środowisk samorządowych, więc wątpliwości pozostały. Mamy również procedować, nie mając jednolitego tekstu, o który prosiliśmy. Stąd zgłaszam sprzeciw. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle, ale porządek dzienny obrad opiniuje Konwent Seniorów, który wyraził jednolite stanowisko, że jest za. W związku z tym nie będziemy głosować nad tym punktem. Rozumiem, że pan nie zgłasza sprzeciwu co do 15-minutowych oświadczeń. W związku z tym...</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Łopuszański: Panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#Marszałek">Panie pośle, czy sprzeciw do tego punktu?</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Łopuszański: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełJanŁopuszański">Panie Marszałku! Zgłaszam sprzeciw wobec tak krótkiego czasu trwania debaty nad ustawą, która będzie decydowała o losach przyszłych polskich pokoleń. Przecież rozmawiamy w tej chwili o systemie edukacji narodowej. Tego nie można załatwiać przy pomocy oświadczeń klubowych.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#Marszałek">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#Marszałek">Poddam pod głosowanie wniosek Prezydium Sejmu dotyczący 15-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#Marszałek">Kto jest za wnioskiem Prezydium Sejmu, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#Marszałek">Głosowało 401 posłów. Za - 168, przeciw - 200, wstrzymało się 33.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#Marszałek">A więc będzie debata krótka.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Debata krótka?)</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#Marszałek">Panie pośle, mówiłem, że nie głosujemy nad tym, czy wprowadzamy ten punkt, czy nie, dlatego że decyzja w tej sprawie należy do Konwentu Seniorów i marszałka. Głosowaliśmy tylko nad kwestią, czy będzie debata krótka, czy będą oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#Marszałek">Proszę państwa, dla pełnej jasności, żebyśmy nie mieli żadnych wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełHenrykGoryszewski">Panie Marszałku! Bardzo przepraszam...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#Marszałek">Panie pośle, pan podniósł rękę, ale ja nie powiedziałem, że dopuszczam pana do głosu. Przepraszam bardzo, chciałem wyjaśnić najpierw swoją kwestię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełHenrykGoryszewski">Panie Marszałku! Zarówno ja, jak i moi koledzy, siedzący w pobliżu, byliśmy przekonani, że głosujemy tylko nad tym, czy mają to być oświadczenia, a nie nad długością debaty.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#Marszałek">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#Marszałek">Proszę państwa, punkt został uzgodniony z Konwentem Seniorów. Wpisałem go do porządku dziennego obrad na prośbę komisji, która chciała odbyć drugie czytanie, w klubach też były konsultacje na ten temat. Jeśli jest sprzeciw do propozycji Prezydium Sejmu, by to były 15-minutowe oświadczenia, możemy głosować nad inną formą debaty, czyli debatą krótką, średnią bądź długą.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#Marszałek">Czy pan poseł ten wniosek traktuje jako wniosek o debatę krótką, średnią czy długą?</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Łopuszański: O debatę długą.)</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#Marszałek">Długą, tak?</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#Marszałek">Proszę bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełJanKról">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nieprzypadkowo Konwent Seniorów i Prezydium Sejmu przedłużyły swoje obrady, ponieważ mamy bardzo poważny problem, jeżeli chodzi o zmieszczenie wszystkich punktów porządku dziennego, które są równie ważne. Obecnie, przy uwzględnieniu oświadczeń w tym punkcie, wychodzi nam, że zakończenie obrad przypadnie gdzieś około godz. 2 w nocy, a jednocześnie wszyscy chcą, żeby dzisiaj zakończyć obrady, więc na coś się zdecydujmy. Jeżeli Sejm przegłosował, że nie będzie oświadczeń w tym punkcie, to ja wnoszę, żeby była debata krótka.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo, też w tej sprawie? Kolejny sprzeciw?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełMarekWagner">Przepraszam bardzo, nie wiem, czy dobrze zrozumiałem pana marszałka Króla, czy pan chce powiedzieć młodemu pokoleniu, że Sejm nie ma dla niego czasu?</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Proszę państwa, że dzisiaj mamy kończyć, to jest wniosek klubu PSL i SLD. Może pan poseł Wagner zdecydowałby się, czy mu zależy na tym, żeby posiedzenie dziś się skończyło, czy żeby trwało do niedzieli.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Konwent Seniorów wyraźnie przedstawił tylko dwie propozycje: albo kończymy obrady w sobotę, albo dzisiaj działamy, że tak powiem, do wyczerpania. I to działanie do wyczerpania było na wyraźny wniosek Sojuszu Lewicy Demokratycznej i PSL. A więc może by państwo uzgodnili strategię.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Kisieliński: W kwestii formalnej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo, ale już zamykamy dyskusję nad formalnymi kwestiami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełJanKisieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Żeby ułatwić tę sytuację patową - ponieważ pan poseł Syryjczyk powiedział, że nam chodzi o to, aby siedzieć dłużej - mam prawie salomonowe wyjście, a mianowicie...</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PosełJanKisieliński">‍... wbrew decyzji 12 central związkowych działających w górnictwie, wbrew grupie posłów związkowych zrzeszonych w OPZZ... wnoszę po raz kolejny, z powodu nieuzgodnienia projektu ustawy zawartego w druku nr 480, dotyczącego dostosowania górnictwa węgla kamiennego i gmin górniczych do gospodarki rynkowej...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#Marszałek">Panie pośle, rozstrzygamy najpierw inny punkt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełJanKisieliński">... o zdjęcie tego z porządku obrad. Ponieważ jednak jest to sprawa tak pilna, informuję pana marszałka, że zgłoszę również wniosek o wydłużenie debaty, będę wnosił przynajmniej o debatę średnią. Jest to bowiem kwestia 105 tys. ludzi zatrudnionych w kopalniach węgla kamiennego i trzykrotnie więcej w resortach okołogórniczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#Marszałek">Panie pośle, debaty będą takie, jakich będzie sobie życzyła Wysoka Izba. W związku z tym pana wypowiedź akurat nie w tym punkcie była potrzebna. Jesteśmy przy rozstrzyganiu innego punktu. Wróćmy więc do tego, co mamy rozstrzygać.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Oświata.)</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#Marszałek">Najpierw oświata, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełWojciechWłodarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uczestniczyłem w posiedzeniach Konwentu Seniorów, ale argumenty, które tutaj padały w sprawie debaty na temat oświaty, nie były podnoszone. W związku z tym w myśl art. 109 ust. 3 pkt 4 wnoszę o to, aby debata na temat reformy oświaty została przełożona na wrzesień.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PosełWojciechWłodarczyk">I proszę o przegłosowanie tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#Marszałek">Panie pośle, jak dojdziemy do tego punktu, będziemy mówić o odroczeniu. Na razie mówimy jeszcze o porządku obrad. W związku z tym ustalimy najpierw, jaka będzie debata.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#Marszałek">Poddaję pod głosowanie wniosek zgłoszony...</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Trzeba głosować najdalej idący wniosek.)</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#Marszałek">Proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#Marszałek">Poddaję pod głosowanie wniosek zgłoszony przez pana marszałka Króla o debatę krótką nad ustawą o systemie oświaty.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#Marszałek">Kto jest za debatą krótką, proszę o naciśnięcie przycisku i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#Marszałek">Głosowało 420 posłów. Za - 207, przeciw - 187, wstrzymało się - 26.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#Marszałek">Będzie debata krótka zgodnie z wolą Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-25.10" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! W związku z uzupełnieniem porządku dziennego o trzy nowe punkty...</u>
          <u xml:id="u-25.11" who="#komentarz">(Głos z sali: We wrześniu.)</u>
          <u xml:id="u-25.12" who="#Marszałek">Jeszcze uzupełnienia.</u>
          <u xml:id="u-25.13" who="#Marszałek">Informuję, że posłowie z klubu PSL zwrócili się z prośbą o wprowadzenie do porządku dziennego informacji dotyczącej skupu produktów rolnych. Po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów podjąłem decyzję o uwzględnieniu tego wniosku i dodaniu nowego punktu porządku dziennego w brzmieniu zgodnym z propozycjami wnioskodawców: Informacja prezesa Rady Ministrów o aktualnej sytuacji i zamierzeniach rządu dotyczących interwencyjnego skupu produktów rolnych, ze szczególnym uwzględnieniem skupu zbóż.</u>
          <u xml:id="u-25.14" who="#Marszałek">Proponuję, aby Sejm wysłuchał w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-25.15" who="#Marszałek">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-25.16" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-25.17" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! W związku z uzupełnieniem porządku dziennego o trzy nowe punkty, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów podjąłem decyzję o skreśleniu dotychczasowego punktu 21 porządku dziennego, dotyczącego pierwszego czytania projektów ustaw o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, oraz punktu 22, dotyczącego sprawozdania komisji o projektach uchwał w sprawie zmiany regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-25.18" who="#Marszałek">Wracając jeszcze do kwestii konsultacji z górnikami, proszę pana ministra Komołowskiego o stwierdzenie, czy rząd dopełnił wymogów ustawy o związkach zawodowych, czy też nie.</u>
          <u xml:id="u-25.19" who="#Marszałek">Ten punkt jest w porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-25.20" who="#Marszałek">Proszę, panie ministrze, o deklarację.</u>
          <u xml:id="u-25.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Tylko szczerze.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#MinisterPracyiPolitykiSocjalnejLonginKomołowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozmawiamy o programie bardzo trudnym dla Polski, bardzo trudnym dla pracowników w sektorze górniczym. Dlatego też negocjacje nad programem restrukturyzacji górnictwa, a następnie nad projektem ustawy miały bardzo złożony charakter. Trwały bardzo długo i - jak państwo widzieliście w środę - również w tym momencie, pomimo wielu dni negocjacji, nie ma uzgodnionego stanowiska. Rząd wie, że to stanowisko nie będzie uzgodnione do końca.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#MinisterPracyiPolitykiSocjalnejLonginKomołowski">Problem ma nie tylko wymiar formalny, to znaczy taki, czy negocjacje od strony formalnej się zakończyły, ponieważ one formalnie się zakończyły - rząd w czasie negocjacji nie musi uwzględnić wszystkich opinii związków zawodowych. Oczywiście rząd w czasie tych negocjacji jak najdalej uwzględnił - w sposób możliwy dla siebie i w sposób możliwy do udźwignięcia przez budżet, a więc przez nas wszystkich - uwagi zgłoszone przez związki zawodowe. Problem polega na tym, że kolejne wersje, kolejne etapy negocjacji - jeszcze brakuje paru dni do ich zakończenia - nie zmieniają faktu, że w świetle tego, co się wydarzyło, negocjacje od strony formalnej się zakończyły.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#MinisterPracyiPolitykiSocjalnejLonginKomołowski">Jak powiedziałem, program jest trudny dla środowiska, jest ważny dla kraju, a myślę, że najważniejsze jest to, żeby był wdrażany przy konsensusie central związkowych, które funkcjonują w górnictwie. W dniu dzisiejszym, w tej chwili, apeluję do środowiska górniczego - mówiłem o tym w ostatni piątek w czasie negocjacji w ministerstwie pracy - w sensie kosztowym ten program już nie może być zmieniony. To jest program, na który rząd w tej chwili wyraził zgodę i który już nie może być bardziej wzbogacony kosztowo. Apeluję do środowiska związkowego o zgodę na to, aby Sejm wysłuchał ministra Steinhoffa, który przedstawi ten program Wysokiej Izbie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#Marszałek">Pan poseł?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PosełKarolŁużniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako poseł Akcji Wyborczej Solidarność i członek sekcji krajowej górnictwa węgla kamiennego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” stwierdzam, że kilkunastu przywódców związkowych pod przewodnictwem posła SLD Jana Kisielińskiego blokuje i działa na szkodę polskiego górnictwa i polskich górników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#Marszałek">Panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PosełKarolŁużniak">Mieliśmy kilka miesięcy na to, żeby wyrazić swoją opinię.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PosełKarolŁużniak"> Pan poseł Kisieliński i inni przywódcy związkowi...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#Marszałek">Panie pośle....</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PosełKarolŁużniak">... wyrazili ją na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Kisieliński: Panie marszałku...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#Marszałek">Pan zabierał dwukrotnie głos na ten temat, pan minister wypowiedział się...</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#Marszałek">W jakiej sprawie, panie pośle?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełJanKisieliński">Panie Marszałku! W kwestii formalnej. Pan minister Komołowski mija się z prawdą. Panie ministrze, po pierwsze, proszę nie wmawiać polskiemu społeczeństwu, że górnicy mówią o następnych pieniądzach...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#Marszałek">Odbieram panu głos! Proszę zejść!</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#komentarz">(Marszałek wyłącza mikrofon, poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#Marszałek">Panie pośle, będzie debata na ten temat i wtedy pan przedstawi swoje wątpliwości. O tym, czy było skonsultowane czy nie, decyduje w tym wypadku marszałek. Proszę opuścić mównicę.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Kisieliński: Chcę zauważyć, że związek otrzymał druk nr 480 dopiero 3 lipca, chociaż ustawa o związkach zawodowych gwarantuje 30 dni na konsultacje.)</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#Marszałek">Będzie pan miał czas, teraz proszę zejść. Panie pośle, będzie pan miał czas. Dziękuję. Upominam pana: to było wbrew regulaminowi.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#Marszałek">Kolejność rozpatrywanych punktów będzie następująca: najpierw informacja o skutkach powodzi, następnie sprawozdanie komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty, pierwsze czytanie projektu ustawy dotyczącej górnictwa, głosowania ok. godz. 15. Po głosowaniach: stanowisko Senatu do ustawy o podziale terytorialnym kraju, pierwsze czytanie projektu ustawy o Prokuratorii Generalnej, druga tura głosowań, informacja rzecznika praw obywatelskich, informacja o skupie.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#Marszałek">To, w jakim tempie będziemy pracować i czy skończymy dzisiaj, czy będziemy pracowali jutro, nie zależy od tego, ile czasu chcemy poświęcić, tylko od tego, jak długo Wysoka Izba będzie chciała debatować i jak będzie pracował Senat. Dla rozpatrzenia wszystkich punktów znajdziemy wystarczającą ilość czasu, nawet gdybyśmy mieli pracować w niedzielę.</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Niedziela - dzień wolny od pracy.)</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19 porządku dziennego: Informacja rządu o podjętych działaniach zmierzających do likwidacji tragicznych skutków powodzi, jaka ponownie dotknęła gminy ziemi kłodzkiej w woj. wałbrzyskim.</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu ministra - członka Rady Ministrów pełnomocnika rządu ds. usuwania skutków powodzi pana Jerzego Widzyka w celu przedstawienia informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Urząd szefa Obrony Cywilnej kraju na podstawie informacji Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej 22 lipca br. w godzinach przedpołudniowych za pośrednictwem wojewody wałbrzyskiego powiadomił organy samorządu terytorialnego Kotliny Kłodzkiej o burzach i deszczach, które mają wystąpić 22 lipca po południu i w nocy z 22 na 23 lipca. W komunikacie znajdowało się ostrzeżenie, że burze mogą być intensywne i powodować miejscowe wystąpienia wody z cieków wodnych, a w ich następstwie uszkodzenie dróg oraz budynków. Komunikat zawierał polecenie ostrzeżenia mieszkańców i przygotowania odpowiednich służb do działania.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Ostrzeżenia się potwierdziły. Katastrofalna powódź, która w godzinach nocnych 22 lipca i we wczesnych godzinach porannych 23 lipca br. nawiedziła ponownie Kotlinę Kłodzką, dotknęła najbardziej Polanicę Zdrój, Duszniki, Szczytno i część gminy wiejskiej Kłodzko. W Polanicy zerwane zostały mosty, zalana została stacja transformatora, oczyszczalnia ścieków, huta szkła, uszkodzeniom uległo wiele budynków. Częściowo zniszczony jest park zdrojowy. Wczoraj nie było jeszcze wyników przydatności wody do picia.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">W Dusznikach na odcinku ponad 7 km został uszkodzony wodociąg, zalane zostało Muzeum Papiernictwa, uszkodzonych zostało kilka budynków, zniszczony jest park zdrojowy.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Trudna sytuacja panuje w Szczytnej, ponieważ powódź zniszczyła wodociąg i trzeba było dowozić wodę do mieszkańców. Utrudnione było przemieszczanie się z jednej strony rzeki na drugą. Brakowało prądu, łączności i gazu. Na pewno uszkodzonych zostało 5 budynków. Zalanych i podtopionych jest 156 budynków w miastach i 224 gospodarstwa rolne. Uszkodzonych jest 8 km dróg gminnych i wojewódzkich oraz 0,5 km drogi krajowej nr 8. Łącznie zniszczonych jest 21 mostów i kładek pieszo-jezdnych.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">W wyniku powodzi śmierć poniosło 7 osób, spośród których jedna nie jest jeszcze zidentyfikowana. Ewakuowano ponad 1440 osób, w tym 400 z powodu bezpośredniego zagrożenia życia. 13 chorych ze szpitala w Polanicy przeniesiono do innych szpitali. W akcji brały udział jednostki straży pożarnej, policja i wojsko. Nadal pracuje ponad 300 strażaków i 400 żołnierzy, którzy m.in. zabezpieczają skarpy przed osunięciami i usuwają zwały ziemi. Policja zabezpieczyła mienie pozostawione przez ewakuowanych mieszkańców oraz wznowiła patrole w gminach dotkniętych powodzią. W pogotowiu pozostają jednostki straży pożarnej w ościennych województwach. Zapewniona jest żywność i woda dla mieszkańców poszkodowanych gmin. Wojewódzki Zespół Pomocy Społecznej w Wałbrzychu przeznaczył 110 tys. zł na zasiłki dla powodzian. W ośrodkach pomocy społecznej trwają całodobowe dyżury, pomoc otrzymuje każdy potrzebujący.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Mieszkańcy gmin dotkniętych powodzią nie poradzą sobie sami z ogromem zniszczeń, jakich dokonała powódź. Dlatego wczoraj zaproponowałem Komitetowi Ekonomicznemu Rady Ministrów, po pierwsze, wypłatę przez ośrodki pomocy społecznej odszkodowań dla mieszkańców terenów dotkniętych powodzią w zależności od wysokości strat - natychmiast; po drugie, przeznaczenie środków na drogi wojewódzkie oraz melioracje szczegółowe; po trzecie, pomoc gminom w usuwaniu skutków powodzi. Ta ostatnia decyzja wymaga zmiany ustawy o finansowaniu gmin. Projekt tej zmiany przedstawiony zostanie na najbliższym posiedzeniu Rady Ministrów oraz Wysokiej Izbie. W wyniku tej zmiany Rada Ministrów miałaby uzyskać możliwość aktualizacji wykazu gmin dotkniętych skutkami powodzi.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Złożyłem również do rozpatrzenia przez Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie warunków wprowadzenia drugiej transzy nisko oprocentowanych, na 2%, kredytów udzielanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego oraz inne banki komercyjne w roku 1998 wraz z założeniami systemu dopłat do pożyczek i kredytów dla powodzian na remont mieszkań i odbudowę budynków mieszkalnych, które mają umożliwić powodzianom szybką odbudowę ich mieszkań i budynków. W ubiegłym roku wykorzystaliśmy na ten cel kwotę 400 mln złotych. W roku bieżącym propozycja nie zawiera informacji na temat pułapu kwoty. Uznajemy, że wszystkie uzasadnione wnioski zostaną rozpatrzone pozytywnie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Czytał z gazety.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#Marszałek">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#Marszałek">Przed otwarciem dyskusji proszę Wysoki Sejm o uczczenie ofiar śmiertelnych powodzi chwilą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#komentarz">(Zebrani wstają, chwila ciszy)</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#Marszałek">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#Marszałek">O wystąpienie w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej proszę pana posła Czesława Pogodę.</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#komentarz">(Głos z sali: A AWS?)</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#Marszałek">Nie wpisał się.</u>
          <u xml:id="u-37.8" who="#Marszałek">Będzie inna kolejność. Proszę zgłosić AWS.</u>
          <u xml:id="u-37.9" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-37.10" who="#Marszałek">AWS się dopisuje - przepraszam, spóźnił się.</u>
          <u xml:id="u-37.11" who="#Marszałek">Zgodnie z kolejnością - pan poseł Ryszard Wawryniewicz, Akcja Wyborcza Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PosełRyszardWawryniewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trudno jest w rok po powodzi, która dotknęła również Kotlinę Kłodzką, ponownie mówić o powodzi w Kotlinie Kłodzkiej. Mam również wrażenie, że nie słów tym ludziom potrzeba, nie naszych dziesięcio-, czy pięciominutowych oświadczeń, lecz konkretnej pomocy. Dlatego też mogę wyrazić zadowolenie, że pan minister Widzyk bardzo krótko i konkretnie powiedział, co rząd i my, jako parlament, możemy w tej chwili zrobić. Tragedia, która dotknęła Kotlinę Kłodzką, wymaga bowiem udzielenia pomocy na trzech płaszczyznach.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#PosełRyszardWawryniewicz">Po pierwsze, chodzi o działania doraźne, o których usłyszeliśmy, o pomoc dla tych ludzi, którzy w tej chwili nie mają gdzie mieszkać.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#PosełRyszardWawryniewicz">Po drugie - o działania ustawodawcze, które pan minister w imieniu rządu zapowiedział; mam nadzieję, że Wysoka Izba w tempie ekspresowym te działania podejmie i przeprowadzi.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#PosełRyszardWawryniewicz">Po trzecie - o działania długofalowe, o których wiemy, że zostały podjęte po ubiegłorocznej powodzi i są prowadzone.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#PosełRyszardWawryniewicz">Powódź ta dotknęła te gminy Kotliny Kłodzkiej, które w roku ubiegłym ocalały. Tym mocniej odczuwamy tę tragedię i tym bardziej chcielibyśmy tym ludziom pomóc. Powtórzę jednak raz jeszcze: powódź była w ubiegłym roku, jest w tym roku. Należy się obawiać, że tego typu kataklizmy przyrodnicze będą się powtarzały. Dlatego też najistotniejsze dla nas wszystkich jest to, by te długofalowe działania, które w ubiegłym roku zostały zapoczątkowane, przebiegały bez większych problemów i zostały w możliwie szybkim tempie zakończone. Myślę tutaj przede wszystkim o systemie ostrzegania przed tego typu kataklizmami, przed zjawiskami atmosferycznymi. Nie może być tak, że grupa ludzi, którzy mają inne idee, blokuje powstawanie części składowych tego systemu. Wiemy dokładnie, że co najmniej jeden radar wczesnego ostrzegania przed tymi zjawiskami mógłby już funkcjonować, ale wskutek protestu grupy ludzi jeszcze go nie ma. Jeszcze raz powtórzę, że najistotniejsza jest nasza długofalowa praca, która oczywiście wymaga pieniędzy. W związku z tym, w momencie, kiedy zbliżamy się do debaty budżetowej i do naszej dyskusji na temat tego, ile w przyszłym roku wydamy pieniędzy, nie tylko na działania bieżące, ale również na działania długofalowe, to musimy o tym pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#PosełRyszardWawryniewicz">Jeszcze raz dziękując panu ministrowi za tę informację, którą przyjmujemy, prosiłbym zarówno rząd, jak i Wysoką Izbę o podjęcie tych działań, o których wspomniał pan minister i o których mówiłem w swoim wystąpieniu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#Marszałek">W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej wystąpi pan poseł Czesław Pogoda.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PosełCzesławPogoda">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wysoka Izbo! Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w imieniu którego mam zaszczyt występować, składa głębokie wyrazy współczucia wszystkim ofiarom powodzi. Solidaryzujemy się ze społeczeństwem ziemi kłodzkiej, lokalnymi samorządami takich miast jak Polanica Zdrój, Duszniki Zdrój, Szczytna, gminy miasta Kłodzko i gminy Kłodzko. Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej pomny doświadczeń z ubiegłorocznej powodzi wykazuje ogromną pokorę wobec żywiołu i sił przyrody. Mamy świadomość, że skala i tempo powodzi są tak ogromne, że dzisiaj nie mają znaczenia żadne słowa wobec powodzi, która miała miejsce dwa dni temu, ani powodzi, która miała miejsce rok temu. Ogromu, skali, wielkości tego żywiołu nie są w stanie do końca określić.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PosełCzesławPogoda">Nie pytamy dzisiaj, czy był czas na przeciwdziałania, czy ktoś kogoś powiadomił w porę, czy wykorzystano wszystkie możliwości, bo wszyscy ci, którzy mieli do czynienia z powodzią rok temu i z powodzią sprzed dwóch dni, wiedzą o tym, że takich pytań stawiać nie można. Choć przypomnę Wysokiej Izbie, a zwłaszcza jej prawej części, że takie pytania rok temu nam stawiano. Jeszcze raz w imieniu klubu SLD, w imieniu poprzedniej koalicji apeluję o pokorę wobec tego żywiołu. Takich pytań nie można było wtedy stawiać i dzisiaj również ich nie stawiamy. Również nie pytamy, a pytano nas o to, czy przedstawiciel rządu powinien helikopterem polecieć na tereny powodziowe. O to w tym czasie pytano ówczesnego szefa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji Leszka Millera. Dobrze, że minister Widzyk wczoraj natychmiast tam był i miał możliwość zapoznania się z tą skalą zniszczeń, miał możliwość spotkania się z tymi ludźmi, wyrażenia im szacunku za to, że od razu wzięli się do roboty. Za to należą się ministrowi podziękowania. Nie pytamy, czy były to spektakularne przedsięwzięcia, bo również i o to pytać nie można.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Mazowiecki: Nie pyta pan, a jednak pyta.)</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Lityński: Pyta pan...)</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#PosełCzesławPogoda">Natomiast pytamy, panie pośle Lityński, koalicję rządową...</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Dlaczego ma nie pytać?)</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#PosełCzesławPogoda">... i pana, panie pośle Lityński, bo jest pan z tego województwa.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#komentarz">(Poseł Jacek Rybicki: Ile czasu czekaliście w zeszłym roku? Co to jest?)</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#Marszałek">Proszę nie zabierać głosu. Panie pośle, proszę o ciszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PosełCzesławPogoda">Pytamy w imieniu klubu SLD, panie pośle Lityński, a także w pańskim,...</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Lityński: Nie, proszę tylko we własnym.)</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#PosełCzesławPogoda">... bo jest pan posłem z tego województwa, dlaczego wniesione w listopadzie przez pana prezydenta Kwaśniewskiego do Sejmu projekty ustaw w sprawie nadzwyczajnych rozwiązań w przypadku klęsk żywiołowych nie zostały uruchomione w procesie legislacyjnym. Przecież te projekty, które wniósł pan prezydent Kwaśniewski...</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#PosełCzesławPogoda">‍... wskazują drogę, jak należy w tym wszystkim postępować, jak należy walczyć z żywiołami. Mógłbym dzisiaj powiedzieć, że dla Wysokiej Izby są sprawy ważniejsze, jak dekomunizacja, lustracja. Ale dla społeczeństwa ziemi kłodzkiej, dla społeczeństwa woj. wałbrzyskiego, opolskiego, wrocławskiego, które zostały dotknięte skutkami powodzi, to nie są najważniejsze sprawy. Najważniejsze jest to, w jaki sposób rząd rozwiąże problemy lokalnych społeczeństw.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#PosełCzesławPogoda">Pytamy również, dlaczego rząd nie uruchomił pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw. Dlaczego dotychczas tylko 4 firmy - o czym dowiedzieliśmy się na wtorkowym posiedzeniu Komisji Małych i Średnich Przedsiębiorstw - skorzystały z tego programu, który rzekomo rząd uruchomił i który jest znakomity? Dlaczego po upływie tylu miesięcy ten program dla małych i średnich przedsiębiorstw nie został w pełni uruchomiony?</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#PosełCzesławPogoda">Pytamy również, dlaczego rząd uruchomił kredyty preferencyjne dla rolników zbyt późno, po terminach agrotechnicznych. Rolnicy dokonali zasiewów, natomiast kredyty zostały uruchomione zbyt późno. Pytamy także o to, dlaczego rząd skierował zbyt małe środki finansowe do samorządów lokalnych ziemi kłodzkiej. Przecież miasto Kłodzko jest symbolem powodzi w Polsce, a uzyskało w tym roku tylko 900 tys. zł pomocy na infrastrukturę techniczną. To są zbyt skromne środki, żeby samorządy mogły się same z tym uporać. Pomni doświadczeń, które rząd w tej chwili prezentuje, obawiamy się, że Polanica, Duszniki Zdrój, Szczytna Śląska nie otrzymają tej pomocy w porę. Życzylibyśmy sobie, żeby pomoc nastąpiła w porę.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#PosełCzesławPogoda">Pytamy pana ministra Widzyka również o to (a był w Kamieńcu Ząbkowickim, był w Pilcach), jakie działania rząd zamierza podjąć wobec tej wioski - także symbolu w Polsce - która utraciła wszystko. Czy rząd zamierza podjąć decyzję w sprawie budowy zbiorników retencyjnych w Kamieńcu Ząbkowickim i na terenie woj. wałbrzyskiego? I kiedy zamierza je podjąć, kiedy zostanie wysiedlona wioska Pilce, gdzie ci ludzie będą mieszkać, czy będą czekać na następną powódź?</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#PosełCzesławPogoda">Takich pytań moglibyśmy zadawać wiele. Ja rozumiem, że są one niewygodne, rozumiem, że poseł Lityński może być nimi oburzony. Ale te pytania, panie pośle, trzeba zadać, bo są to pytania naszych wyborców, pańskich i moich.</u>
          <u xml:id="u-42.9" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Mazowiecki: Niech pan przy tej okazji nie prowadzi kampanii wyborczej.)</u>
          <u xml:id="u-42.10" who="#PosełCzesławPogoda">Klub SLD, widząc nieporadność, jaką prezentuje obecna koalicja, wyraża pewne obawy. Rozmawiałem wczoraj z burmistrzami - z tymi, do których mogłem się dodzwonić - wszyscy ci burmistrzowie, burmistrz Polanicy, wójt gminy Kłodzko, burmistrz miasta Kłodzko, wyrażają swoje obawy. Obawy te trwają już od roku. Ci, którzy dotknięci zostali powodzią w dniu przedwczorajszym, też wyrażają obawy. Przypomnę również, że ten teren, który wczoraj został dotknięty skutkami powodzi, to teren uzdrowiskowy, są to perełki uzdrowisk polskich, te samorządy żyją z podatników kuracjuszy. Myślę, że resort zdrowia powinien również poświęcić większą uwagę temu regionowi uzdrowisk ziemi kłodzkiej.</u>
          <u xml:id="u-42.11" who="#PosełCzesławPogoda">Panie i Panowie Posłowie! Wysoka Izbo! Na zakończenie wyrażam w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej przekonanie, że rząd uczyni wszystko, żeby temu regionowi Polski, bardzo uroczemu zakątkowi geograficznemu, udzielić maksymalnej pomocy, pomny doświadczeń - powtarzam się - z powodzi sprzed roku, jak i również tego, co się wydarzyło teraz. Tam naprawdę są ogromne zniszczenia, zgadzam się ze wszystkim, co powiedział dzisiaj minister Widzyk, one są tak ogromne, że wymagają rzeczywiście ogromnych środków finansowych. Wyrażam nadzieję w imieniu klubu SLD, że rząd AWS-Unia Wolności uczyni wszystko, aby sprostać wyzwaniom, jakie stanowi to, co stało się na terenie ziemi kłodzkiej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-42.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#Marszałek">Pan poseł Jan Lityński z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PosełJanLityński">Chciałem przede wszystkim bardzo przeprosić mieszkańców ziemi wałbrzyskiej i wszystkich dotkniętych powodzią za to, że nawet w jej obliczu ani pan poseł Pogoda, ani ja nie potrafimy znaleźć się ponad swoimi literkami. Właśnie za to chciałem bardzo przeprosić.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#PosełJanLityński">Uważam, że w tym momencie powinniśmy zapomnieć o barwach klubowych, o tym, że funkcjonują takie nazwy jak SLD, AWS, Unia Wolności. Teraz istnieją tylko ludzie dotknięci powodzią. Wydaje mi się, że tylko o tym powinniśmy dzisiaj mówić.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#PosełJanLityński">Trudno znaleźć odpowiednie słowa dla określenia kolejnego kataklizmu na ziemi kłodzkiej. W związku z tym cokolwiek by się powiedziało, to i tak powie się i za mało, i za dużo równocześnie. Właśnie dlatego z trudem wypowiadam te słowa, składając wyrazy współczucia rodzinom ofiar i wszystkim ludziom poszkodowanym przez powódź. Widziałem tragedię tych ludzi i wiem, że teraz znowu ona powtórzyła się. Nikt im nie wróci utraconego dorobku. Jestem przekonany, że w takim wypadku jedynie ludzka solidarność może stanowić pomoc. I dlatego mój klub poprze wszelkie zarówno finansowe, jak i organizacyjne działania na rzecz pomocy.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#PosełJanLityński">Wierzę głęboko, że ta tragedia, podobnie jak ta z ubiegłego roku, wyzwoli w nas to, co najlepsze. Wierzę, że tak jak w ubiegłym roku, Polacy pokażą, że stać ich na solidarność, współpracę i solidarne działanie zmierzające do tego, aby ocalić dobro wspólne. I wierzę, że będzie tak w tym roku w obliczu tragedii na ziemi kłodzkiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#Marszałek">Pan poseł Józef Gruszka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PosełJózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na początku chciałbym podziękować panu marszałkowi za apel do Wysokiej Izby, aby uczcić pamięć tych, którzy zginęli w powodzi. Wydaje mi się, że najważniejsze w tej informacji było to, że wszyscy solidaryzujemy się z tymi, których ten kataklizm dotknął najbardziej.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PosełJózefGruszka">Po wysłuchaniu wystąpień klubowych odnoszących się do informacji rządu chciałbym skierować apel do pań posłanek i panów posłów o trochę więcej pokory wobec działania sił nadprzyrodzonych, czy jak powiedzieliby niewierzący - wobec sił żywiołu. Jedno i drugie możemy tylko rozważać pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#PosełJózefGruszka">W tym roku powódź dotknęła te obszary, na których bardzo dawno jej nie było. Potwierdziła się prawda, że nieszczęście może dotknąć ludzi na tych terenach, na których nigdy takiego nieszczęścia nie było. Innymi słowy taka tragedia może dotknąć każdego i o tym powinniśmy pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#PosełJózefGruszka">W tej chwili trudno stwierdzić, czy działania rządu w tym zakresie były dostateczne i na miarę potrzeb, czy też za małe. W tym momencie trudno o tych sprawach rozstrzygać.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#PosełJózefGruszka">Chciałbym podziękować tym, którzy przyszli z pomocą, bo bez ich wsparcia tragedia byłaby jeszcze większa. Chciałbym podziękować strażakom, którzy jak zwykle stanęli na wysokości zadania. Mam tu na myśli zarówno funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej, jak i rzeszę ochotników, którzy tam byli pierwsi. Zresztą mogliśmy to wczoraj widzieć w informacjach telewizyjnych, słyszeć w informacjach radiowych, że bez strażaków nic by się nie udało zrobić. Dlatego apel do pana premiera o to, ażeby takie działania podejmować, właśnie jednostki straży pożarnej jako te najszybciej reagujące wyposażać w sprzęt, który umożliwiłby podejmowanie działań.</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#PosełJózefGruszka">Cóż można jeszcze powiedzieć o informacji, którą złożył tutaj w imieniu rządu pan minister Widzyk. Chcę wierzyć, że przedstawione Wysokiej Izbie deklaracje, aczkolwiek bardzo krótkie, będą zrealizowane i rząd dołoży wszelkich starań, ażeby tym ludziom rzeczywiście pomóc. Bez pomocy, wszyscy się zgadzamy w Wysokiej Izbie, ci ludzie po prostu sobie nie poradzą.</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#PosełJózefGruszka">Wczoraj głosowaliśmy bardzo ważną sprawę, która być może zapobiegnie kolejnym nieszczęściom, a mianowicie zgodę na ratyfikację Statutu Funduszu Rozwoju Społecznego Rady Europy. Późno, ale dobrze, że ta zgoda jest, dobrze, że w tym momencie będzie można sięgnąć... przepraszam, dopiero w drugim roku będzie można sięgnąć po pieniądze z Rady Europy, żeby wspomagać likwidację tych klęsk żywiołowych, które się wydarzyły.</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#PosełJózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W tej chwili trudno byłoby składać wniosek o nieprzyjęcie informacji. Powiedziałem jedno - trzeba wierzyć w to, że intencje rządu, które zostały tu przedstawione, jeszcze się rozszerzą i będą służyły ludziom. Resztę oceni społeczeństwo. Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-46.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#Marszałek">Pan poseł Adam Słomka, KPN - Obóz Patriotyczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PosełAdamSłomka">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Trzeba oczywiście pochylić się nad dramatycznym losem tych wszystkich, którzy stracili w ciągu ostatnich godzin swoje domy, dobytek, prywatny dorobek życia, tych, którzy stracili miejsca pracy, własne firmy i to jest oczywiście ogromny dramat i wspaniała solidarność tych, którzy byli w pobliżu, udzielili im pomocy, wspaniałego wysiłku straży pożarnej i innych służb, które włączyły się natychmiast w akcję niesienia pomocy. Szybka reakcja rządu też wymaga podkreślenia - mamy w oczach debatę w Izbie rok temu nad znacznie większą tragedią, kiedy rząd przez 7 dni zwlekał ze zrozumieniem rozmiarów dramatu. Trzeba przypomnieć zupełnie inne słowa rządu rok temu o tym, iż poszkodowani są sobie winni i szkoda, że się nie ubezpieczyli sami.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PosełAdamSłomka">Cieszy, że jest nowy rząd i zupełnie inaczej podchodzi do tego dramatu, jaki się zdarzył, choć z drugiej strony, wystąpienie ministra Widzyka nie zawiera kluczowych informacji, które są niezbędne do przeprowadzenia poważnej debaty. Przede wszystkim brakuje pełnej informacji. Znacznie szerszą informację znajdujemy dzisiaj w mediach i to jest duży kontrast, myślę, że pan minister mógłby przekazać w parlamencie jak najszerszą, pełną, aktualną informację znaną komórkom rządowym. Ponadto żeby poważnie debatować nad tym, jak można pomóc terenom dotkniętym kataklizmem, trzeba znać przynajmniej ramowy katalog potrzeb i strat. Trzeba wiedzieć, w jakiej skali instytucje rządowe szacują straty bezpośrednie i jakie są potrzeby długofalowe. Trzeba tu wspomnieć choćby tylko o raporcie Najwyższej Izby Kontroli z czerwca ubiegłego roku, który mówi o konieczności poważnych, długoterminowych inwestycji infrastrukturalnych. One są przecież najważniejsze. Mówiliśmy o tym w ostatniej debacie budżetowej i będziemy zapewne o tym debatować w najbliższym czasie.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#PosełAdamSłomka">Skutki ubiegłorocznej powodzi to kilka bądź kilkanaście mld zł strat. Trzeba wiedzieć, jakie są skutki bezpośrednie i czy rzeczywiście rząd ma w tej chwili wystarczającą rezerwę w obecnym budżecie. Trzeba wiedzieć, jakie są potrzeby długofalowe, ponieważ bez rozwoju infrastruktury, bez budowy zbiorników retencyjnych oczywiście nie będzie możliwości zapobiegania w przyszłości podobnym kataklizmom.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#PosełAdamSłomka">Żeby prowadzić taką poważną debatę, potrzebujemy szacunków potrzeb, szacunków możliwości, przedstawienia pewnego bilansu i o to reprezentacja parlamentarna Konfederacji Polski Niepodległej pana ministra bardzo prosi, ponieważ tylko pod tym warunkiem możemy się merytorycznie włączyć w pomoc dla tych, którzy są w tej chwili poszkodowani, i dla ludzi mieszkających na terenach, które w związku ze zmianą klimatu w Europie Środkowej, w tym w Polsce, będą coraz bardziej zagrożone powtarzaniem się takich kataklizmów. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#Marszałek">Pan poseł Jan Olszewski z Ruchu Odbudowy Polski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PosełJanOlszewski">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Musimy sobie zdawać sprawę z tego, że nasza dzisiejsza dyskusja jest dyskusją nie tyle nad rozlanym mlekiem, ile nad rozlaną wodą. Żaden potop czy nawet powódź najbardziej podniosłych słów ani nie umniejszy cierpień ofiar, ani w żadnej mierze nie poprawi istniejącej tam sytuacji. Tę sytuację poprawić mogą tylko zdecydowane, jednoznaczne i podjęte w pełnym zakresie działania rządu. I to, co do nas należy, co zrobić możemy i powinniśmy, to apelowanie. Apelowanie do pana, panie premierze, do rządu, o zrobienie wszystkiego, co jest możliwe, o uruchomienie wszystkich środków dla naprawienia tego, co się w Kotlinie Kłodzkiej stało.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PosełJanOlszewski">Myślę, że to, co my z kolei możemy, powinniśmy i musimy zrobić, to, co jest naszym zadaniem, to rzeczywiście przeprowadzenie takiej dyskusji za - nie wiem - może dwa, może trzy miesiące, kiedy rząd będzie nam mógł przedstawić pełne, właściwe sprawozdanie z przebiegu całej klęski i ze swoich działań. Wtedy można będzie także wyciągnąć odpowiednie wnioski co do zapobieżenia tego rodzaju nieszczęściom w przyszłości. Myślę, że w zasadzie do tego powinniśmy dzisiaj ograniczyć nasze wystąpienia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#Marszałek">Pan poseł Tomasz Wójcik, w ramach czasu przysługującego AWS, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PosełTomaszFeliksWójcik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym bardzo podziękować panu ministrowi Widzykowi za przedstawienie programu pomocy dotkniętym powodzią.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PosełTomaszFeliksWójcik">Tak się składa, że w roku ubiegłym byłem w samym środku kataklizmu, który dotknął nasz region. Wiem, co znaczy obietnica i realizacja pomocy strukturalnej, pomocy organizowanej przez rząd. Ale wiem również, co znaczy odruch serca. Wiem, jak bardzo ważne dla ludzi dotkniętych powodzią były właśnie dary serca.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#PosełTomaszFeliksWójcik">I dlatego zwracam się do Wysokiej Izby, do każdego z osobna, pań i panów posłów, o to, abyśmy dzisiaj odruchem serca wspomogli dotkniętych powodzią w Kotlinie Kłodzkiej.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#PosełTomaszFeliksWójcik"> Po zakończeniu przerwy w palarni będę zbierał datki, jakie dadzą panie i panowie posłowie, dla...</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#komentarz">(Poseł Bronisława Kowalska: Oddać diety, diety...)</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#PosełTomaszFeliksWójcik">Bardzo się cieszę, jeśli ktoś zechce, proszę bardzo, będę do dyspozycji i zapewnimy jakąś doraźną pomoc właśnie z odruchu serca. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#Marszałek">Panowie posłowie: Dyduch, Dembiński, Zbrzyzny, Stryjak, Jaskiernia zapisali się do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pan Marek Dyduch z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PosełMarekDyduch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj oczywiście jest poważna sytuacja i poważna chwila. Poseł Lityński mówi, żeby nie zadawać pytań. Właśnie dzisiaj, z tej trybuny, trzeba zadać pytania. Właśnie z tej trybuny. Pan wicepremier Balcerowicz, pan premier Buzek, pan przewodniczący Krzaklewski zapewniali opinię publiczną, całą Polskę, że w budżecie państwa są duże środki na odbudowę terenów popowodziowych. Ja jestem z terenu województwa wałbrzyskiego, robimy już czwarte spotkanie w naszym województwie i pytamy się: gdzie są te środki? Za każdym razem słyszymy, że są środki na odbudowę terenów popowodziowych, ale spłynęły może w czerwcu. Będą przetargi. W październiku tak naprawdę zostaną uruchomione te środki. Mamy stracony rok. To szczęście, że powódź w tym roku dotknęła inną część Kotliny Kłodzkiej, bo inaczej mielibyśmy bardzo poważną sytuację, jeszcze gorszą tam, gdzie się to już pojawiło. Chciałbym zapytać: dlaczego środki na odbudowę terenów popowodziowych, właśnie w Kotlinie Kłodzkiej, zostały tak późno uruchomione? Chciałbym zapytać rząd: gdzie jest program rządowy odnośnie do odbudowy terenów popowodziowych, który miał być stworzony przez ten rząd? Chciałbym zapytać, panie ministrze Widzyk: w jakiej wysokości będą przyznane przez rząd odszkodowania dla osób, które zostały teraz poszkodowane w Dusznikach, w Polanicy? Poprzedni rząd, w ciągu jednego dnia, podjął decyzję o przekazaniu 30 mln starych zł dla kilkuset tysięcy osób, a pan mówi, że rząd tą sprawą się zajmie. Pytam: jaka to będzie wysokość? Wreszcie, ja rozumiem, że premier Buzek ma wewnętrzne kłopoty w koalicji, że rozmawia, negocjuje z ZChN, kto ma być szefem KIE, kto nie. Panie premierze, może trzeba było tam pojechać, do Polanicy, do Dusznik, i zainteresować się sytuacją, jaka tam jest, bo Kotlina Kłodzka trzeciej powodzi już nie przeżyje. Tam po prostu trzeba jechać i pomóc tym ludziom. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#Marszałek">Zaraz, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#Marszałek">Kto z państwa chce jeszcze zadać pytania? - bo zamykamy listę. Proszę się zapisać. W tym momencie zamykamy listę tych, którzy chcą zadać pytania.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Lityński: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#Marszałek">Pan poseł Lityński w trybie sprostowania, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PosełJanLityński">Pan poseł mnie nie zrozumiał. Ja nie prosiłem o niezadawanie pytań. Uważam, że zadawanie pytań jest jak najbardziej na miejscu. Prosiłem tylko, żeby posłowie nie żerowali na ludzkiej tragedii i nie próbowali osiągać z tego politycznych zysków.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: A kto to robi, no kto?)</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#PosełJanLityński">I dlatego...</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#Marszałek">Proszę umożliwić wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PosełJanLityński">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#PosełJanLityński">I dlatego przepraszam także mieszkańców województwa wałbrzyskiego w imieniu pana posła Dyducha.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PosełMarianDembiński">Wysoka Izbo! Chciałbym się zwrócić do pana Widzyka z następującym zapytaniem, czy rząd podejmie działania zmierzające do udzielenia pomocy rolnikom, którzy zostali dotknięci powodzią, jeżeli chodzi o zniszczenia zabudowań. Poprzednie decyzje, właśnie pańskiej koalicji, dotyczyły udzielenia pomocy rolnikom tylko w odbudowie zabudowań budynków mieszkalnych, nie dotyczyły zabudowań gospodarczych. Po pierwsze, wnoszę od razu o to, ażebyście, mówię tutaj o resorcie, jakim pan Widzyk zarządza, udzielili pomocy rolnikom dotkniętym powodzią w sposób następujący, ażeby ona objęła również odbudowę zabudowań zniszczonych, stracony sprzęt. Sam widziałem kombajny zatopione równo z hederami, stojące w mule, który przyjął konsystencję betonu. To jest nie do odzyskania. Mogłyby to być pożyczki bezzwrotne. Chciałbym również zapytać pana Widzyka, kiedy pan Kwaśniewski wniósł ten projekt? - bo to jest ważne.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Sobotka: Prezydent Kwaśniewski, prezydent.)</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#PosełMarianDembiński">Ale nazwisko powiedziałem poprawnie, w przeciwieństwie do któregoś z panów, do Jaskierni, któremu musiałem napisać na papierze, jak się pisze nazwisko naszego ministra Derdziuka. Pamięta pan? Chciałbym zapytać, czy rząd bierze pod uwagę... Proszę państwa, mówię do ludzi przy telewizorach, wy tego nie słyszycie, ale bez przerwy lewa strona sali ubliża i prowokuje każdego z AWS, kto stoi na tej trybunie.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#PosełMarianDembiński">Chciałbym zapytać, czy rząd zamierza rozszerzyć pomoc dla rolników, którzy stracili plony, bo do tej pory decyzją poprzedniej koalicji otrzymywali po tonie za zniszczone plony. Uważam, że powinni dostać do średniej bądź do rzeczywistych zniszczeń. Jeżeli chodzi o wasze polityczne wypowiedzi, do czego prowokujecie, chciałbym powiedzieć, że Bogu dziękuję za to,...</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Iwiński: Panie marszałku, co się dzieje?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#Marszałek">Pytanie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PosełMarianDembiński">... że przedstawiciel rządu nie powiedział tego, co pan Cimoszewicz, że rolnicy są winni temu...</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Iwiński: Panie marszałku, co to jest?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#Marszałek">Panie pośle, pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PosełMarianDembiński">Proszę bardzo, wdajecie się w pyskówkę normalną. To jest kultura parlamentarna?</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Sobotka: W takiej samej sytuacji pan marszałek wyłączył mikrofon koledze.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#Marszałek">Panie pośle!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PosełMarianDembiński">Wszyscy pamiętają, co powiedział Cimoszewicz, że rolnicy są winni temu, że ich klęska dotknęła. To jest debata, to jest pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#Marszałek">Panie pośle, proszę nie dyskutować z posłami. Proszę zadać pytanie bez dyskusji z posłami.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Iwiński: Niech mu pan też wyłączy mikrofon.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PosełMarianDembiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#PosełMarianDembiński">Na ty nie jestem z panem, panie Iwiński.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Wenderlich: Mnie pan wyłączył, jak chciałem dwa zdania powiedzieć... Niech się pan poseł nauczy regulaminu...)</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#PosełMarianDembiński">Dziękuję, panie pośle, będę się uczył, jestem pojętnym uczniem.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#PosełMarianDembiński">Chciałbym na tym pytania skończyć, dlatego że w tej atmosferze nie można w ogóle pracować. Panowie czekacie, żeby dojść do mikrofonu i mówić, a naprawdę nie interesuje was los tych ludzi w Kotlinie Kłodzkiej.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Dyduch: Panie marszałku, w sprawie formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PosełMarekDyduch">Panie marszałku, chciałbym sprostować. Nie upoważniłem pana posła Lityńskiego, żeby przepraszał w moim imieniu mieszkańców woj. wałbrzyskiego, nie mam powodów, by przepraszać mieszkańców woj. wałbrzyskiego, bo ja i moi koledzy z SLD niejedno zrobiliśmy dla powodzian. Tym, co mówiłem, chciałem tylko wykazać, że rząd do tej pory nie spełnił pewnych obietnic i nie ma dzisiaj gwarancji, że spełni te, które padają z tej strony. Dlatego to powiedziałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#Marszałek">Panie pośle, to miało być sprostowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PosełMarekDyduch">To rząd powinien przeprosić mieszkańców woj. wałbrzyskiego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#Marszałek">Pan poseł Ryszard Zbrzyzny, SLD.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#Marszałek">Koniec zapisywania się do zadania pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PosełRyszardZbrzyzny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozumiem, że posłowie AWS chcieliby zatkać usta lewicy, ale nie uda wam się to, panowie. Chciałem zapytać przedstawicieli rządu, czy Polak mądry tylko po szkodzie, czy przed szkodą też? I rozwijając to pytanie: czy i jakie wnioski wyciągnięto po ubiegłorocznej powodzi? Chodzi mi o inwestycje hydrotechniczne, o budowle hydrotechniczne, o cały system wczesnego ostrzegania, o system ratownictwa powodziowego, system pomocowy dla poszkodowanych i wszystkie inne elementy, które składają się na zabezpieczenie przed tego rodzaju kataklizmami. Chciałbym, żeby pan minister Widzyk nieco więcej powiedział na ten temat niż w swoim pierwszym wcześniejszym wystąpieniu. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#Marszałek">Pan poseł Cezary Stryjak, SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PosełCezaryStryjak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Otrzymaliśmy od pana ministra informację, iż zostały uruchomione środki finansowe w ramach opieki społecznej. Rozumiem, że są to zaliczki. Wiemy, iż każdy obywatel Polski znajdujący się w trudnej sytuacji od wielu lat może liczyć na taką opiekę ze strony państwa i to bez względu na to, czy powódź jest, czy też jej nie ma. Zatem zadaję pytanie, czy osoby nieubezpieczone otrzymają od rządu ubezpieczenie za straty wynikłe z tej powodzi? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#Marszałek">Pan poseł Jerzy Jaskiernia, SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym skierować do pana ministra trzy pytania. Pierwsze dotyczy systemu monitorowania. Z tego, co zrozumieliśmy, odpowiedni monitor - radar - jeszcze nie działa, ale mamy również informacje, że w Słowacji, gdzie był zainstalowany, nie przyniósł właściwych rezultatów.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Chciałbym zapytać, czy są znane jakieś skuteczne techniki i czy na przykład w krajach Unii Europejskiej takowe są zastosowane. Czy jest możliwość, aby w ramach środków pomocowych dla Polski ze strony Unii Europejskiej taki system przeciwdziałania kataklizmowi w Polsce zainstalować?</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">Pytanie drugie dotyczy kwestii zbiorników retencyjnych. Tutaj dzisiaj była mowa o dwóch z nich. Czy rząd ma plan budowy zbiorników retencyjnych w ramach pewnych priorytetów? Jakie są tego koszty i z jaką perspektywą realizacji tego zamierzenia możemy się liczyć?</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wreszcie trzecie pytanie. Powtarzające się powodzie tworzą zagadnienie również dla skutków budżetowych. Chciałbym zapytać pana ministra: Zakładając, że tego typu kataklizm może się powtórzyć, czy w projekcie budżetu na przyszły rok zostały przewidziane stosowne środki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#Marszałek">Pan poseł Jan Rulewski, Unia Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PosełJanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę nawiązać do innej informacji, a mianowicie telewizyjnej. Gdy się ogląda telewizję, to nasuwa się nieodparta refleksja, że coś u nas nie gra. Być może właśnie dramaturgia telewizyjna to tak pokazuje. Otóż powódź miała miejsce zarówno w Czechach, jak i w Polsce. Przekaz telewizyjny jest taki, że w Czechach widzimy sprzęt, oznakowanych, ubranych odpowiednio ratowników, w górze helikoptery, pływające amfibie. Przypuszczam, że nawet jeśli telewizja czegoś nie pokazuje, to działają stacje łączności, takie jak radio, radary. Natomiast w Polsce pokazuje się ludzi wyciągających ręce do nieba.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#PosełJanRulewski"> W związku z tym mam pytanie. Czy w momencie, gdy obecnie ujawniono już zbędne mienie wojskowe, w tym szczególnie techniczne, rząd podjął działania, aby w sposób natychmiastowy przejąć sprzęt od wojska dla krajowego bądź wojewódzkich komitetów przeciwpowodziowych? Przesłanki ustawowe upoważniają właśnie do takich działań. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#Marszałek">Pan poseł Jerzy Wenderlich z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PosełJerzyWenderlich">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Najpierw jeśli można, to w sprawie formalnej. Otóż w ostatnim czasie dwukrotnie wyłączono mi mikrofon, kiedy poważyłem się na dwa, trzy, może góra cztery słowa komentarza do pytania, które zadawałem. Uczyniono to może z tego względu, że jestem posłem Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Tymczasem, kiedy posłowie „Solidarności” wchodzą na trybunę, aby zadać pytanie, i wygłaszają komentarz w całości, mikrofonu się nie wyłącza i aprobuje się tego rodzaju wystąpienia. W związku z tym prosiłbym o równoprawne traktowanie posłów bez względu na to, z jakiego są ugrupowania. To w sprawie formalnej.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#PosełJerzyWenderlich">Chciałbym zadać pytanie panu ministrowi Widzykowi. Panie ministrze, w swoim wystąpieniu pomija pan dość ważną sekwencję dotyczącą tego, co wydarzyło się przedwczoraj. Mówi pan najpierw o rannym komunikacie meteorologów, którzy informowali, że nastąpią wystąpienia wód ze ścieków wodnych i którzy w komunikacie tym zalecają, aby ostrzec mieszkańców po to, aby zdążyli się ewakuować. O tym pan mówi. Ale następna sekwencja pana wywodu dotyczyła już skutków tej powodzi. Chciałem więc zapytać, co było pomiędzy skutkami, o których mówi pan na końcu, a komunikatem meteorologów z zaleceniami, o którym mówi pan na początku? Czy z tego komunikatu skorzystano? Czy w tym bałaganie rządowym wśród wiecznych kłótni o dalsze tysiąc stanowisk nie było tak, że nie podjęto tych działań i tragedia zaskoczyła mieszkańców?</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#Marszałek">Pan poseł Władysław Stępień SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PosełWładysławStępień">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#PosełWładysławStępień">Panie Marszałku! Mam trzy pytania. Pierwsze, może natury ogólnej, jest skierowane do pana premiera. Myślę, że pan minister się do tego ustosunkuje. Czy w związku z tym, że powtarzają się kolejne nieszczęścia i tragedie z tytułu nagłych opadów deszczu, rząd jest w stanie przyspieszyć realizację programu odbudowy z ubiegłorocznych zniszczeń powodziowych i czy jest w stanie przyspieszyć realizację programu zabezpieczeń, jeśli chodzi o inwestycje, zbiorniki, które mogłyby te wody przejąć, uchronić ludzi od katastrofy.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#PosełWładysławStępień">Drugie moje pytanie nawiązuje do tego apelu pana posła Lityńskiego, do stwierdzenia, że powinniśmy wszyscy w obliczu tragedii wznieść się ponad podziały polityczne. Dlaczego rząd hamuje inicjatywy prezydenckie mające na celu to, aby można było organizacyjnie stosować takie formy, które przynajmniej częściowo zabezpieczyłyby przed nieszczęściem i szybko przyniosły pomoc? Czy to jest w interesie narodu, czy w interesie polityki obecnej koalicji?</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#PosełWładysławStępień">Trzecie moje pytanie dotyczy tego nieszczęścia na ziemi kłodzkiej. Solidaryzuję się z mieszkańcami tej pięknej ziemi, których co jakiś dotyka takie nieszczęście. Chciałem zapytać, czy rząd zamierza podpisać wspólnie z rządem czeskim - albo prowadzi na ten temat rozmowy - protokół lub porozumienie w sprawie wspólnych inwestycji, budowy zbiorników, które przejęłyby wodę w Kotlinie Kłodzkiej, aby w przyszłości ci ludzie mogli tam żyć bez obaw. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#Marszałek">Pan poseł Mirosław Pawlak, PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PosełMirosławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wobec przykrych doświadczeń związanych z ubiegłoroczną powodzią, która objęła znacznie większy teren niż powódź na wiosnę bieżącego roku, oraz tego, co stało się obecnie na ziemi kłodzkiej, należy tu dzisiaj rządowi, panu ministrowi Widzykowi zadać pytania.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#PosełMirosławPawlak">Mój kolega klubowy dziękował tutaj strażakom Państwowej Straży Pożarnej i strażakom ochotnikom jako tym, którzy w ubiegłym roku, jak zawsze w takich sytuacjach, sprawdzili się, byli pierwsi. Z tym właśnie jest związane moje pierwsze pytanie. Jakie środki finansowe przewiduje rząd na przyszły rok na tworzenie i umacnianie krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego? Podczas powodzi niszczony jest bowiem również sprzęt strażacki, środki transportu, motopompy, węże, inne środki służące do ratowania ludzi.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#PosełMirosławPawlak">Drugie pytanie: Jaki podział środków z funduszu PHARE dla gmin popowodziowych, środków na cele związane z ochroną przeciwpożarową i ratownictwem, przewiduje pan minister Widzyk? Wiem, że takie środki są i były już dzielone. Jak to będzie w tej trudnej sytuacji, w związku z tym, co się teraz zdarzyło? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#Marszałek">Pan poseł Tadeusz Iwiński, SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PosełTadeuszIwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przede wszystkim chciałbym się zgodzić z panem posłem Słomką, że jest rzeczą niestosowną, iż minister, który udziela wyjaśnień, przekazuje zaledwie garść informacji, znacznie mniej aniżeli dzisiejsza prasa. Uważam, że z tego punktu widzenia informacja pana ministra Widzyka była rozczarowująca.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#PosełTadeuszIwiński">Chciałem zadać trzy następujące pytania. Po pierwsze, pan premier mówił kilkakrotnie, że są zagwarantowane dostateczne środki na udzielenie szybkiej i skutecznej pomocy. Pan minister i pan wicepremier Balcerowicz akcentowali wczoraj, że będą one pochodziły z budżetu państwa. Chcielibyśmy usłyszeć, o jaką konkretnie kwotę w tej chwili chodzi, jaka kwota może być jeszcze uruchomiona w ramach budżetu państwa, gdyby ewentualnie w najbliższych dniach kataklizm się powtórzył. Po wtóre: Co w ciągu dotychczasowych 250 dni działania rządu zrobiono, aby wyciągnąć należyte wnioski z ubiegłorocznego kataklizmu? Chodzi mi na przykład o sprawę organizacji pomocy, a także o liczbę kilometrów wałów przeciwpowodziowych, które umacniano - o informacje bardzo konkretne. Tego nam zabrakło i dlatego uznałem tę wypowiedź za rozczarowującą. Wreszcie, po trzecie, w ubiegłym roku rząd SLD-PSL, który także przecież nie działał idealnie, bo w obliczu takiego kataklizmu popełnia się czasem błędy, był w stanie dość szybko dokonać nowelizacji 48 ustaw i aktów prawnych po to, żeby zapewnić odpowiednią pomoc. Jak to się dzieje, że ustawa, o której mówił pan minister Widzyk, dająca szanse bezpośredniej pomocy gminom, nie została przygotowana - powtarzam - w ciągu 250 dni działania obecnego rządu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zadanie pytania pana posła Czesława Pogodę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PosełCzesławPogoda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Swoje pytania kieruję do pana ministra Widzyka. Panie ministrze, w rocznicę powodzi, 7 lipca, odbyła się w Kłodzku smutna procesja, na której czele jechał karawan pogrzebowy, a tworzyło ją 200 przedsiębiorców, którzy protestowali przeciwko skali i rodzajowi pomocy rządu w zakresie kredytów. Proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania: Czy rząd zamierza uruchomić trzecią transzę pożyczek bezzwrotnych w ramach istniejącej listy rankingowej, które posiadają izby przemysłowo-handlowe z terenu województw wałbrzyskiego, wrocławskiego, opolskiego i katowickiego? Następne pytanie: Czy rząd widzi możliwość zaliczenia do rozliczeń pod udzielone kredyty faktur, które zostały zrealizowane tuż po powodzi, w ramach odbudowy własnych warsztatów pracy? I trzecie pytanie: Czy rząd widzi możliwość złagodzenia, na podstawie porozumień z 13 bankami, kryteriów przydziału kredytów dla małych i średnich firm? Było to przedmiotem naszej ostatniej debaty na posiedzeniu Komisji Małych i Średnich Przedsiębiorstw, w trakcie której przedstawiciel pańskiego resortu nie był w stanie udzielić odpowiednich, właściwych odpowiedzi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zadanie pytania pana posła Jerzego Jankowskiego z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PosełJerzyJankowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Sądzę, że jeden z posłów opacznie zrozumiał słowa premiera Cimoszewicza, który powiedział, powołując się na to ubezpieczenie...</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nic nie powiedział.)</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#PosełJerzyJankowski">Nie, wyraził ubolewanie, że ponieważ się nie ubezpieczyli, nie mogą skorzystać z tego tytułu z zasilania finansowego...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WicemarszałekJanKról">Pytanie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PosełJerzyJankowski">Tego dotyczy moje pytanie: w ubiegłym miesiącu grupa posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej złożyła projekt ustawy o obowiązkowych ubezpieczeniach na wypadek klęsk żywiołowych i wspólnie z innymi klubami doszliśmy do wniosku, że należy ją skierować do Komisji Finansów Publicznych, by jednocześnie rząd zdeklarował, że w najbliższym czasie opracuje całościowy program w sferze ubezpieczeń. Mam pytanie: Czy ta kolejna powódź nie potwierdza konieczności wprowadzenia takiego ubezpieczenia? Kiedy te dokumenty zostaną skierowane do Sejmu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zadanie pytania pana posła Kazimierza Działochę z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PosełKazimierzDziałocha">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na terenach powodziowych na ziemi kłodzkiej jest jeszcze wiele tragedii, wiele szkód, wiele trzeba uczynić, a ja zabieram głos w małej sprawie w porównaniu z tymi wielkimi stratami i tragediami. Mianowicie 7 sierpnia w Dusznikach Zdroju powinien się rozpocząć 53 Międzynarodowy Festiwal Chopinowski, najstarsza, najwspanialsza impreza chopinowska w świecie. Organizatorzy, Fundacja Międzynarodowych Festiwali Chopinowskich, była gotowa do rozpoczęcia tego festiwalu, zebrała dosyć grosza od sponsorów, małym groszem sypnęła także pani minister kultury, ale sytuacja się zmieniła, organizatorzy są w pewnym kłopocie, pieniądze musiałyby być większe.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#PosełKazimierzDziałocha">Chciałbym się zwrócić do pani minister kultury: Czy ze swoich skromnych środków w tej nadzwyczajnej sytuacji mogłaby pani dodać coś do tej imprezy, by mogła się ona odbyć w tym zakresie, w tym rozmiarze, jak zostało to zaplanowane?</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#PosełKazimierzDziałocha">Nie jesteśmy w stanie odwołać tej imprezy ze względu na jej międzynarodowy charakter, ze względu na artystów, którzy przyjadą do Dusznik z całego świata. Dajmy może dowód tego, że życie na tych terenach wraca do normalności, a wyrazem tej normalności jest m.in. to, że Festiwal Chopinowski w Dusznikach Zdroju odbyłby się tak, jak odbywał się co roku, i żadne przeszkody do tej pory - a były niejedne - nie przeszkodziły tej wielkiej, pięknej imprezie.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#PosełKazimierzDziałocha">Do pani minister kultury zatem kieruję apel o możliwą pomoc. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję, panie pośle. Proszę pana posła Józefa Nowickiego z SLD o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PosełJózefNowicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Po raz kolejny przekonujemy się, jak ważne jest w takich sytuacjach precyzyjne i wcześniejsze przewidywanie kataklizmu.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#PosełJózefNowicki">Chciałbym zapytać w związku z tym pana ministra, czy jest możliwe zbudowanie takiego systemu w naszym kraju? Jaki jest koszt budowy tego systemu? Czy w budżecie są środki na sfinansowanie tego przedsięwzięcia i przede wszystkim jaki czas jest potrzebny na to, aby taki system powstał? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WicemarszałekJanKról">Lista posłów zapisanych do pytań została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#WicemarszałekJanKról">Obecnie proszę pana ministra Jerzego Widzyka o odpowiedź na zadane pytania, o ustosunkowanie się do debaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Wawryniewicz był łaskaw powiedzieć o kilku bardzo istotnych sprawach dotyczących działań, szczególnie długookresowych, w tym systemie, o systemie ostrzegania przed kataklizmami, o środkach, które są wymagane, i determinacji, którą musimy wykazać, żeby ten system wprowadzić. Ponieważ było to również przedmiotem kilku pytań pań i panów posłów oraz innych wystąpień, pozwolę sobie poruszyć temat szerzej.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Otóż z kredytu pozyskanego z Banku Światowego rząd polski przeznaczył 80 mln dolarów na budowę systemu monitorowania, ostrzegania i reagowania na klęski żywiołowe. Wdrożeniem tych środków zajmuje się minister ochrony środowiska. System ten polegać ma na tym, ażeby w przypadku części monitorującej mieć przynajmniej kilka równoległych możliwości prognozowania pogody. M.in. jest to system radarów meteorologicznych. Drugim elementem jest system automatycznych posterunków pomiarowych, które nie będą niszczone podczas powodzi i będą przekazywać automatycznie wiarygodną informację.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Następny element to budowa i oprzyrządowanie modeli matematycznych, kilku przynajmniej, które będą prognozowały i przewidywały pogodę na podstawie założeń w nie wmontowanych. W tej chwili w Polsce działa jeden taki model, na Politechnice Warszawskiej.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">I te informacje razem wzięte, opracowane przez dobrego synoptyka, przez człowieka, który zna się na tych sprawach, mogą być dopiero podstawą wiarygodnej prognozy, sprawdzonej oczywiście z tymi informacjami, które na bieżąco otrzymujemy z krajów sąsiednich - z Niemiec, z Czech, i z innych ośrodków meteorologicznych świata. To pierwszy punkt programu.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Drugi punkt programu, dotyczący w szczególności ochrony przeciwpowodziowej, to stworzenie dwóch ośrodków obliczeniowych, wspomagających decyzje w poszczególnych zlewniach. Przewidujemy powstanie ośrodka we Wrocławiu - dla zlewni Odry, i w Krakowie - dla zlewni Wisły. Te ośrodki na podstawie wiarygodnych prognoz, na podstawie również innych urządzeń, jak na przykład cyfrowy obraz rzeźby terenu naszego kraju, przedstawiać będą wojewodom, burmistrzom, starostom oraz sztabowi antykryzysowemu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji możliwości rozwoju sytuacji w zależności od podjętych decyzji. A zatem jak w zależności od pracy na zbiornikach przeciwpowodziowych, w zależności od pracy na polderach i od wykorzystania terenów zalewowych kształtować się będzie fala powodziowa, jakie tereny będą zagrożone i jak należy przeprowadzać w związku z powyższym akcję chroniącą ludzi i dobytek. Te informacje mają być dostępne w ciągu kilku godzin. Z tymi informacjami chcemy zdążyć na czas nawet w górach, nawet w wypadku takiej klęski, jaka się zdarzyła w woj. wałbrzyskim.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">I wreszcie trzeci element tego systemu, czyli system reagowania. To jest domena ministra spraw wewnętrznych i administracji, wymagająca przebudowy służb Obrony Cywilnej, wymagająca dużych nakładów finansowych na wyposażenie wszystkich służb - nie tylko Obrony Cywilnej, ale również straży pożarnej, Policji, pogotowia ratunkowego, straży miejskich - w jednolity system łączności, system łączności, który nie przestanie działać wtedy, kiedy przychodzi powódź, który nie przestanie działać wtedy, kiedy rozmowy prowadzone są godzinami. A takie sytuacje znowu miały miejsce, właśnie podczas powodzi w woj. wałbrzyskim. Dopiero to wszystko połączone razem stworzy system, który chronić będzie nasz kraj organizacyjnie w przypadku wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa państwa. Myślę, że na wdrożenie całego systemu potrzebne są trzy lata, natomiast poszczególne jego elementy będziemy realizować szybciej. To jest ta informacja, którą chcę państwu w tej dziedzinie przekazać.</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Dziękuję panu posłowi Pogodzie za niepostawienie niektórych pytań. Myślę, że to jest sposób, ażebyśmy mówili o nieszczęściu merytorycznie i nie wykorzystywali go do gry politycznej. Tu od razu chcę się odnieść do dwóch innych pytań: pana posła Słomki i jednego z panów posłów z SLD. Dlaczego moja wypowiedź nie była szersza? Mógłbym państwu przez godzinę opowiadać o sytuacji w woj. wałbrzyskim, ale to nie jest teatr jednego aktora. Wobec śmierci 7 osób - jak najmniej słów, a jak najwięcej pracy. To jest moja odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-100.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-100.8" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk"> Dziękuję panu posłowi za niezadanie tych pytań.</u>
          <u xml:id="u-100.9" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Teraz postaram się odpowiedzieć na pytania, które pan poseł był łaskaw zadać. Dlaczego w stosunku do projektów prezydenta nie został uruchomiony proces legislacyjny? To nie jest pytanie do rządu,...</u>
          <u xml:id="u-100.10" who="#komentarz">(Głos z sali: A do kogo?)</u>
          <u xml:id="u-100.11" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">... ponieważ te projekty znajdują się w parlamencie. Projekty pana prezydenta dotyczą wyjątków od reguły, przy czym nie podają, jak ma wyglądać reguła, jak ma wyglądać działanie państwa w sytuacji kryzysowej. Dotyczą wyjątków od reguły...</u>
          <u xml:id="u-100.12" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Łybacka: Żadna klęska nie jest regułą.)</u>
          <u xml:id="u-100.13" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Jeżeli pani poseł będzie łaskawa zapoznać się z tymi projektami, to wtedy pani poseł zobaczy, że tak jest.</u>
          <u xml:id="u-100.14" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Rząd będzie dyskutował na temat założeń ustawy o bezpieczeństwie państwa we wrześniu bieżącego roku. W grudniu zaś przedłoży projekt takiej ustawy jako odpowiedź na to, co zdarzyło się w ubiegłym roku i co zdarza się również w bieżącym roku co kilka miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-100.15" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Na pytanie pana posła dotyczące pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw - to pytanie był pan łaskaw zadać również później, rozwijając temat i zadając trzy inne pytania, bardziej szczegółowe - odpowiem w sposób następujący.</u>
          <u xml:id="u-100.16" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Po pierwsze, rząd już przystąpił do wypłaty, do realizacji trzeciej transzy pożyczek bezgotówkowych. Na etapie końcowym znajduje się to, jak pan poseł wie, we Wrocławiu. Następnie w krótkim czasie zrealizujemy to w pozostałych trzech województwach.</u>
          <u xml:id="u-100.17" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Po drugie, w sprawie ziemi kłodzkiej porozumieliśmy się z samorządami ziemi kłodzkiej i chcemy wykorzystać ich pomysł i ich pieniądze, jak również pieniądze rządowe i pieniądze przeznaczone na restrukturyzację, do budowy lokalnego programu pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw. Taką propozycję złożyłem wczoraj Komitetowi Ekonomicznemu Rady Ministrów i mam przekonanie, że na najbliższym posiedzeniu Rady Ministrów ta propozycja zostanie zaakceptowana.</u>
          <u xml:id="u-100.18" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Postanowiliśmy złagodzić kryteria czy też sposoby pozyskiwania środków przez przedsiębiorców dotkniętych powodzią w ramach kredytów preferencyjnych. Możliwe będzie pozyskiwanie tych środków przez te przedsiębiorstwa, które otrzymały już bezzwrotną pomoc w takiej części, że pomniejszona zostanie właśnie o tyle dotacja przyznana w przypadku kredytu preferencyjnego. Mam nadzieję, że pan poseł rozumie to, co mówię, i nie będę musiał już tego tłumaczyć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-100.19" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Dlaczego rząd uruchomił kredyty dla rolników tak późno? Muszę powiedzieć - sądzę, że mogę to powiedzieć również w imieniu ministra rolnictwa - że nie posiadam informacji, jakoby kredyty te zostały przyznane zbyt późno. Na początku roku przedstawiłem panu ministrowi rolnictwa moją opinię, zgodnie z którą każda wielkość kredytów klęskowych związanych z likwidacją skutków powodzi - chodzi tu o dopłaty do odsetek w przypadku tych kredytów - zostanie zabezpieczona z pieniędzy na likwidację skutków powodzi. W związku z powyższym nie ma ograniczenia ani co do wielkości, ani co do czasu.</u>
          <u xml:id="u-100.20" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Jeżeli chodzi o kwestię dotyczącą zbyt małych środków finansowych - pan poseł był łaskaw podać tu jako przykład gminę Kłodzko - to mam przed sobą listę środków, które zostały przyznane gminom. Nie będę jej czytał, ponieważ zajęłoby to dużo czasu. Jeżeli pan poseł sobie życzy, to po tej debacie panu i wszystkim innym zainteresowanym udostępnię ją.</u>
          <u xml:id="u-100.21" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">W tym momencie odniosę się do sprawy tejże gminy miasta Kłodzko, z tego względu, że wystąpiła tam pewna perturbacja, którą udało się nam w bardzo krótkim czasie wyjaśnić. Otóż miasto Kłodzko otrzymało dotacje z budżetu państwa ze środków pozyskanych z kredytu z Banku Światowego w wysokości ponad 5 mln zł. Te środki, po uruchomieniu tego systemu - co trwało kilka miesięcy - zostają przekazane na konto miasta Kłodzko w takiej wysokości, w jakiej przewiduje on wykorzystanie tych środków w roku bieżącym. Zachęcam samorząd do wykorzystania jak największej kwoty.</u>
          <u xml:id="u-100.22" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Otrzymałem informację, która była błędna i dotyczyła miasta Kłodzko i strat powstałych w wyniku powodzi w 1997 r. Pochodziła ona z terenu i zaniżała straty. Dotacje były liczone w ten sposób, że od strat odejmowano wszystkie dochody i procent. Sprawa została szybko wyjaśniona i Kłodzko otrzyma w najbliższych dniach - decyzja już została podjęta - ok. 10 mln zł dotacji z budżetu państwa na likwidację skutków powodzi, na zadania własne inwestycyjne i bieżące.</u>
          <u xml:id="u-100.23" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Myślę, że jeżeli chodzi o kwestię dotyczącą działań w sprawie wsi Pilce, to mogę ją połączyć z innymi pytaniami panów posłów dotyczącymi projektów rządu w sprawie budowy zbiorników hydrotechnicznych, zbiorników przeciwpowodziowych. Pod koniec ubiegłego roku powiadomiłem mieszkańców wsi Pilce o podjęciu decyzji o jej wykupieniu i zlikwidowaniu problemu społecznego. Przeznaczone zostało na ten cel 18,7 mln zł z budżetu na likwidację skutków powodzi. Pieniądze te zostaną przeznaczone na zapłatę za majątek tych mieszkańców, którzy zdecydują się uzyskać środki pieniężne. Przyjęliśmy wersję, że wykorzystamy pomoc rządu szwedzkiego w postaci nowych budynków mieszkalnych wybudowanych za pieniądze rządu szwedzkiego przez polsko-szwedzką firmę na terenie gminy Kamieniec Ząbkowicki dla mieszkańców wsi Pilce. Gmina przekazuje grunty, rząd szwedzki - domy, budżet państwa daje środki na uzbrojenie terenu. Wójt gminy Kamieniec Ząbkowicki już otrzymał te środki i rozpoczął prace związane z uzbrajaniem terenu. W zależności od tego, ilu mieszkańców - a w tej chwili mamy informację, że 2/3 - zdecyduje się na skorzystanie z tych domów, taka ilość domów zostanie wybudowana. Z pozostałymi mieszkańcami sprawę załatwimy w sposób uzgodniony, na przykład poprzez wypłatę pieniędzy. Również Okręgowa Dyrekcja Gospodarki Wodnej we Wrocławiu na podstawie decyzji ministra ochrony środowiska, korzystając ze środków na likwidację skutków powodzi, przystąpiła do wykonania dokumentacji technicznej na budowę zbiornika pod Kamieńcem Ząbkowickim. Na podstawie tej dokumentacji będziemy przedstawiać propozycje finansowania tej inwestycji. Chcę powiedzieć, że firma szwedzka Skanska zgłasza bardzo intensywnie możliwość współuczestniczenia w tym projekcie. Sądzę, że na przełomie września i października założenia techniczno-ekonomiczne tej inwestycji będą gotowe.</u>
          <u xml:id="u-100.24" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Pan poseł Lityński był łaskaw wyrazić współczucie. Chciałbym mu podziękować za ten głos i podziękować za wskazanie, żeby na tę tragedię odpowiedzieć intensywną pracą.</u>
          <u xml:id="u-100.25" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Pan poseł Gruszka był łaskaw wspomnieć o podjęciu przez Wysoką Izbę decyzji o możliwości ratyfikacji Statutu Funduszu Rozwoju Społecznego Rady Europy. Środki z tego funduszu zostaną przeznaczone na odbudowę terenów po powodzi, w szczególności - w pierwszej połowie przyszłego roku - na dokończenie likwidacji skutków powodzi w szpitalach i w jednostkach służby zdrowia oraz na inwestycje w dziedzinie poprawy sytuacji na wałach przeciwpowodziowych, a więc na modernizację wałów, odbudowę, i wreszcie część środków - na prace na rzekach, czyli na czyszczenie rzek i wykonywanie inwestycji, które przeciwdziałają powodzi.</u>
          <u xml:id="u-100.26" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Pan poseł Słomka zgłosił uwagę dotyczącą wielkości informacji. Na ten temat już się wypowiadałem. Poruszył jednocześnie bardzo ważny problem znajomości katalogu potrzeb i strat. Szanowny panie pośle, w dniu wczorajszym nawet nie zadawałem tego pytania burmistrzom. Widziałem to, co widziałem, mam obraz tych strat i mogę powiedzieć z dużą dokładnością, że w każdej z tych gmin będzie to ponad 10 mln zł, a w niektórych ok. 30 mln. Ale czas na szacunek będzie może za parę dni. Dzisiaj jest czas prowadzenia akcji ratowniczej. Dziś ci ludzie nie śpią przez kilkadziesiąt godzin i wykonują pracę. W związku z tym za dwa lub trzy dni otrzymam wstępny szacunek strat, a pewnie za kilka tygodni szacunek ostateczny. Taką wersją wydarzeń przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-100.27" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">W kwestii długoterminowych inwestycji pan poseł również pytał o zbiorniki. Dokończę to zagadnienie, o którym zamierzałem powiedzieć wcześniej. W ramach likwidacji skutków powodzi przeprowadzamy nowe inwestycje. Taką inwestycją jest na przykład ochrona miasta Kędzierzyn-Koźle przed powodzią - kwota 38 mln zł, która jest przeznaczona na ten cel w ciągu trzech lat. Pracy tej nie da się przeprowadzić szybciej. Na przykład kwota 120 mln zł na dokończenie budowy, a tak naprawdę wybudowanie, ponieważ zaawansowanie prac przy zbiorniku jest niewielkie, polderu Łuków, pierwszej części suchego zbiornika do ochrony przed powodzią pod Raciborzem. Ten zbiornik będzie działał tylko przeciwpowodziowo. Czas realizacji tego zadania to rok 2000. To są przykłady. Ale w ramach likwidacji skutków powodzi nie da się wykonać inwestycji - nie da się tego zrobić również w ciągu trzech lat - które by zabezpieczały pod względem technicznym nasz kraj przed powodzią. Mimo że Okręgowa Dyrekcja Gospodarki Wodnej we Wrocławiu w tym roku otrzymała trzy razy więcej środków na inwestycje w dziedzinie przeciwpowodziowej, mimo że wojewódzkie zarządy melioracji otrzymują w tym roku kilkadziesiąt razy więcej środków na odbudowę i modernizację wałów - tych inwestycji nie da się przeprowadzić w tak krótkim czasie.</u>
          <u xml:id="u-100.28" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Potrzebny jest nam 15–20-letni program, aby zrealizować te zadania i aby wykorzystać środki w takim rozmiarze, w jakim są w tej chwili wykorzystywane na likwidację skutków powodzi. W roku bieżącym dysponujemy kwotą około 2 mld zł przeznaczoną na likwidowanie skutków powodzi. Zatem chodzi tu o pozostawienie tej kwoty po roku 2000 i przeznaczenie jej na inwestycje w dziedzinie ochrony przeciwpowodziowej. Wtedy, po kilkunastu latach, będziemy mieć świadomość, że takie miasta jak Kraków czy Wrocław chronione będą przed wodą tysiącletnią, że także inne ośrodki będziemy chronić przed wodą co najmniej stuletnią. Będziemy również mieć możliwość wykorzystania wybudowanych polderów i zabezpieczonych miejsc zalewowych, które chronić będą całe zlewnie przed powodzią nawet dwudziestoletnią. Taki program przedstawimy i będziemy się ubiegać o jego realizację w poszczególnych ustawach budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-100.29" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Pan poseł zapytał, czy mamy rezerwy w budżecie. Na potrzeby związane z tą powodzią oraz tymi, które się zdarzyły do tej pory, środki zabezpieczone w budżecie państwa są wystarczające. W związku z powyższym nie zwróciłem się do Rady Ministrów z propozycją powiększenia tych środków. W ramach tych środków, którymi dysponujemy, jesteśmy w stanie pokryć te potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-100.30" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Pan poseł Olszewski zwracał się z prośbą o przeprowadzenie za 2–3 miesiące dyskusji na temat wniosków. Myślę, że taka dyskusja na pewno się odbędzie. Trudno mi powiedzieć, czy to będzie za 2 miesiące, ale na pewno jeszcze w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-100.31" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Bardzo serdecznie dziękuję panu posłowi Wójcikowi za propozycję daru serca naszego parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-100.32" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Teraz, jeśli chodzi o pytania. Pan poseł Dyduch pytał o środki dla województwa wałbrzyskiego. Dlaczego tak późno? Gdzie jest program rządowy? Jaka będzie wysokość odszkodowań dla mieszkańców w kontekście tych 3 tys., które zostały wypłacone? Został skierowany apel do pana premiera, że może by trzeba było tam pojechać.</u>
          <u xml:id="u-100.33" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Może zacznę od tego ostatniego, panie pośle. Pan premier już, zdaje się, czeka na mnie na lotnisku, bo właśnie dzisiaj mamy tam jechać. Teraz odpowiedzi na pytania. Częściowo się już do nich odnosiłem. Jeśli chodzi o kwestię środków dla województwa wałbrzyskiego. Otóż te środki są duże i otrzymuję informacje, że większość gmin, również województwa wałbrzyskiego, jest bardzo zadowolona z tej wielkości środków. Jeśli chodzi o niektóre sytuacje, to już przeprowadziłem rozmowy, żeby część tych środków można było wykorzystać w przyszłym roku, a zatem przesunąć je, ponieważ nie jest możliwe wykorzystanie ich w roku bieżącym. To jest pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-100.34" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Jeśli chodzi o kwestię opóźnienia w przekazywaniu tych środków. Tutaj mamy do czynienia z kilkoma przyczynami. Pierwsza z nich dotyczy środków z Banku Światowego. To jest temat wdrożenia kredytu i realizacji pierwszej transzy tego kredytu. W tej chwili mówię o środkach dla gmin. Proszę państwa, trwało to kilka miesięcy i nawet pod sam koniec tej pracy, kiedy się okazało, że wnioski już są złożone, to jeszcze trzeba było je poprawić ze względu na to, ażeby nie było pomyłek w urzędach wojewódzkich, żeby środki mogły faktycznie trafić do gmin. Nie wiem, czy to jest bardzo długi okres. Bardzo bym sobie życzył, żeby był krótszy. Myślę, że włożyliśmy wiele pracy w to, żeby to było zrealizowane w krótszym okresie. Nie będę się odnosił do sprawy innych kredytów, które były podjęte przez poprzedników i nie zostały wcale albo prawie w ogóle nie zostały wykorzystane. W tej chwili te środki są już dostępne w gminach, choć nie we wszystkich. W niektórych gminach dlatego są niedostępne, ponieważ jeszcze cały czas uzgadniamy kwestię dokumentów wymaganych od gmin. W stosunku do gmin były określone pewne wymagania. Niektóre gminy tych wymagań nie spełniły. W związku z powyższym nie mogliśmy podpisać umów i nie mogłem z całą odpowiedzialnością przekazać im środków. Ten proces trwa. Zostanie zakończony prawdopodobnie w ciągu najbliższych trzech tygodni. Natomiast w wypadku około 60% środków z tego kredytu umowy są już podpisane i środki są rozdysponowane.</u>
          <u xml:id="u-100.35" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Również do tej pory, pomimo informacji, którą przekazałem gminom na początku czerwca, nie otrzymałem jeszcze wszystkich decyzji rad i zarządów gmin dotyczących podziału środków z rezerwy podstawowej budżetu państwa. Do tej pory jeszcze niektóre gminy przekazują te informacje. To też blokuje możliwość przekazywania środków, ponieważ są one przekazywane na konkretne zadania, określone w paragrafach, działach i rozdziałach.</u>
          <u xml:id="u-100.36" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Pytanie dotyczące odszkodowań dla mieszkańców. Przyjęliśmy wersję - taką propozycję składałem wczoraj Komitetowi Ekonomicznemu Rady Ministrów i złożę Radzie Ministrów na najbliższym posiedzeniu - żeby nie była to równa kwota dla wszystkich dotkniętych przez powódź. Ludzie zostali dotknięci w różny sposób, mieszkania są zniszczone w różnym stopniu. Tę decyzję, oczywiście w określonych granicach, będzie mógł podjąć na miejscu burmistrz. Zabezpieczymy wszystkie potrzeby, ale decyzję podejmie samorząd na miejscu.</u>
          <u xml:id="u-100.37" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Program rządowy. Panie pośle, w tej chwili, również w ramach środków z Banku Światowego, wykonywane są prace dotyczące strategicznych programów rządowych związanych z ochroną przeciwpowodziową. A jednym z elementów jest program nazwany, na razie umownie, „Odra-2006”, który został już wniesiony pod obrady Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów. Mam nadzieję, że ten program, program działań inwestycyjnych w dziedzinie hydrotechnicznej i zabezpieczenia przeciwpowodziowego rzeki Odry, zostanie rzetelnie rozpatrzony przez Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów i włączony do całego programu dotyczącego ochrony dorzecza Odry, także ochrony przyrody i dziedzictwa, które mamy nad Odrą.</u>
          <u xml:id="u-100.38" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Pan poseł Dembiński pytał o decyzje rządu dotyczące rolników, a więc pomocy rolnikom przy odbudowie zabudowań gospodarczych i sprzętu. Chcemy, panie pośle, prowadzić te działania w sposób następujący: Po pierwsze, aby dostępne były dla rolników kredyty preferencyjne we wnioskowanej wielkości, tak na odbudowę gospodarstw, jak na odbudowę infrastruktury technicznej i wreszcie na następne zasiewy, na zniszczone plony. Chcemy również objąć rolników pomocą społeczną, a więc dotacjami, które zostaną przekazane przez pomoc społeczną. Taki jest kierunek naszej pomocy dla rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-100.39" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Pan poseł Zbrzyzny pytał o wnioski wyciągnięte po powodzi, dotyczące inwestycji hydrotechnicznych, ratownictwa i ostrzegania. O ostrzeganiu i prognozowaniu już mówiłem, częściowo mówiłem też na temat działań hydrotechnicznych. Myślę, że mogę w imieniu ministra spraw wewnętrznych i administracji powiedzieć również o działaniach ratowniczych. A więc doprowadzamy do tego, żeby wszystkie służby, które mogą być wykorzystane w akcji ratowniczej, znajdowały się pod jednym kierownictwem, pod kierownictwem ministra spraw wewnętrznych i administracji, pod kierownictwem wojewody w województwie, starosty w powiecie, ale żeby również w swoim zakresie mógł dysponować tymi służbami burmistrz czy wójt. Zmierzamy do takiego rozwiązania, które będzie można wprowadzić od 1 stycznia 1999 r. Wymaga to jednak bardzo wiele pracy, szczególnie jeśli chodzi o obronę cywilną, o przekształcenie tej formacji z formacji przygotowującej się na atak jądrowy w formację, która będzie mogła dysponować i użytkować sprzęt techniczny taki właśnie, o jakim mówił jeden z panów posłów, jaki jest pokazywany w relacjach z Czech. Chcemy, żeby ta formacja miała taki właśnie sprzęt - coś na wzór formacji działającej w Niemczech. To oczywiście wymaga przekształcenia tej służby, wyszkolenia i wdrożenia jej do działania.</u>
          <u xml:id="u-100.40" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Jednolity system ratowniczy zakłada powstanie centrów kryzysowych w każdym województwie, zakłada, że służby te będą współpracować ze sobą na co dzień, a więc nie tylko wtedy, kiedy jest ogłoszony stan zagrożenia bezpieczeństwa państwa. Trzeba więc, żeby nauczyły się ze sobą współpracować, żeby było jedno miejsce, w którym decyduje się o tych sprawach. I do takiej sytuacji chcemy doprowadzać. Szacujemy jednak, że tylko na system łączności trzeba będzie wydać kwotę około miliarda złotych.</u>
          <u xml:id="u-100.41" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Pan poseł Stryjak pytał, czy osoby nieubezpieczone otrzymają ubezpieczenie od rządu. Panie pośle, na tak postawione pytanie odpowiedź jest jedna: nie. Osoby nieubezpieczone nie otrzymają ubezpieczenia od rządu. Osoby nieubezpieczone otrzymają pomoc finansową od rządu, otrzymają od rządu pomoc bezzwrotną, dotację, ale nie ubezpieczenie. Ubezpieczenie otrzymuje się od zakładów ubezpieczających.</u>
          <u xml:id="u-100.42" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Pan poseł Jaskiernia pytał o system monitorowania, o radary, o skuteczne techniki monitorowania i czy mamy dostateczną wiedzę, żeby zainstalować takie zabezpieczenia. Mówiłem o tym, panie pośle, szczegółowo, przedstawiając te jakby poziomy, które musimy wprowadzić, żeby ten system był spójny, możliwy do zrealizowania. Miejmy jednak świadomość dwojakich możliwości działania państwa i służb państwowych w wypadku wystąpienia klęski powodzi. Ta sytuacja dotyczy miejsc położonych w górach i miejsc położonych na równinach. To są diametralnie różne sytuacje. W górnym biegu rzek mamy najwyżej kilka godzin, w dolnym biegu rzek czasem mamy kilka dni na reakcję. W górnym biegu rzek ta akcja w bardzo wielu wypadkach będzie się musiała koncentrować na ewakuacji, na szybkiej akcji zabezpieczenia ludzi przed możliwością poniesienia szkody i w niewielkim stopniu na działaniu zapobiegającym powstaniu szkód materialnych. Natomiast na nizinach, gdzie mamy więcej czasu, znacznie wzrastają możliwości przeprowadzenia takiej akcji.</u>
          <u xml:id="u-100.43" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Czy jest plan budowy zbiorników retencyjnych? Mówiłem na ten temat i nie będę już nic dodawał. Tak, program dotyczący Odry jest w tej chwili przedmiotem obrad Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-100.44" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Skutki budżetowe na przyszły rok. Mam nadzieję, i takie przedstawiłem propozycje, że środki na likwidację skutków powodzi nie będą w przyszłym roku mniejsze, bo to gwarantuje, że w ciągu trzech lat likwidacja skutków powodzi z 1997 r. i powodzi tego typu, z jaką mamy do czynienia w roku bieżącym, zostanie zakończona, generalnie zostanie zakończona. Zostaną pewnie na rok 2001 duże inwestycje, których nie uda się zakończyć, na przykład będzie to dokończenie, już kosmetyczne, budowy polderu Buków i pewnie kilku innych dużych inwestycji. To również zgłaszają takie miasta jak Wrocław, które swój harmonogram prac rozpisały do roku 2001 - pomimo to, że środki dostępne są już dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-100.45" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Pan poseł Rulewski mówił o przykładzie Czech i Polski, o przejęciu do komitetów przeciwpowodziowych sprzętu od wojska. Myślę, że przede wszystkim nie do komitetów przeciwpowodziowych, gdyż są one ciałami, które w moim przekonaniu powinny zniknąć z mapy, żeby nie było dwoistości. To ma być w gestii jednego urzędu i w ramach tego urzędu mają działać fachowcy, którzy będą mogli prowadzić akcję przeciwpowodziową. A więc ma to być tam, gdzie jest możliwość koordynowania tych działań, czyli u ministra spraw wewnętrznych i administracji, nie umniejszając roli ministra ochrony środowiska i jego służb, którym będą podlegały ośrodki obliczeniowe, przygotowujące decyzje dotyczące na przykład instalowania zbiorników, i przewidujące, jak może się rozwinąć sytuacja powodziowa.</u>
          <u xml:id="u-100.46" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Pan poseł Wenderlich zwrócił mi uwagę na pominięcie sekwencji wydarzeń. Powiedział, że mówiłem o komunikacie meteorologów, a potem już o skutkach. Otóż, panie pośle, mówiłem nie tylko o komunikacie meteorologów, ale o komunikacie szefa obrony cywilnej. To właśnie szef obrony cywilnej na podstawie komunikatu meteorologów przekazał informacje do wojewodów z wymaganiem, ażeby zostały przekazane do gmin i to właśnie szef obrony cywilnej mówił o ostrzeżeniu mieszkańców i postawieniu w stan gotowości służb. I tak się stało.</u>
          <u xml:id="u-100.47" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Jednak sytuacja, nie chciałem o tym mówić w pierwszym wystąpieniu, na przykład w mieście Polanica była taka: po pierwszej fali deszczu, około godz. 1 w nocy, pan burmistrz był przekonany, tak jak zresztą w sąsiednich gminach, że jest już po zabawie, że to się skończyło, że woda nie wystąpi z brzegów. Wtedy jadąc, sprawdzając, co się może zdarzyć, napotkał falę powodziową, musiał uciec ze swojego samochodu, który został w błocie, żeby się uratować - taka sytuacja wystąpiła. Państwo to również oglądaliście w telewizji. Ludzie mówili o tym, że przyszli strażacy i powiedzieli: macie opuścić budynek. Ktoś odpowiedział: Ale ja przecież tutaj mieszkam 70 lat i nigdy nie było takiej wody, i w związku z tym nie posłuchał strażaków. Z takimi sytuacjami również mamy do czynienia. Mieszkańcy nie zareagowali na ostrzeżenia kierowane wprost do nich, wtedy kiedy byli w tych budynkach. Niestety, taka sytuacja również wystąpiła w przypadku tej powodzi. A więc, panie pośle, wystąpiła sekwencja pomiędzy ostrzeżeniem szefa obrony cywilnej i skutkami powodzi.</u>
          <u xml:id="u-100.48" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Pan poseł Stępień zwrócił się do pana premiera o przyspieszenie programu odbudowy i programu dotyczącego zabezpieczeń przeciwpowodziowych. Panie pośle, program, który przedstawiłem jedynie w zarysie, ale mówi on o tej perspektywie trzech lat, o likwidacji skutków powodzi, jest programem realnym przy tym poziomie wydatków. Jeżeli Wysoka Izba zaakceptuje tę propozycję, która, mam nadzieję, będzie propozycją rządową, ażeby poziom wydatków przeznaczonych na likwidację skutków powodzi utrzymać w przyszłym roku... Nie jesteśmy w stanie, w bardzo wielu przypadkach, wykonać większej ilości prac ani w sposób techniczny, ani technologiczny. Zapotrzebowanie na wały przeciwpowodziowe, zgłoszone przez ministra rolnictwa - 800 mln zł - zostało rozpisane na 3 lata. W roku bieżącym zabezpieczyliśmy 280 mln zł, a więc ponad 1/3 sumy. Zatem perspektywa wykonania tych prac w ciągu trzech lat jest rzeczywiście realna i taką perspektywą się posługujemy. Oczywiste jest, że tam, gdzie można przyspieszać, to zachęcam do przyspieszenia, ale środkami dysponujemy takimi, jakimi dysponujemy, ale również, jeszcze raz powtarzam, w bardzo wielu przypadkach jest to kwestia niemożności wykonania tej pracy i dotyczy to również gmin, dotyczy to również tych prac, które wykonują gminy.</u>
          <u xml:id="u-100.49" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">W harmonogramie przedstawionym przez pana prezydenta Wrocławia z kwoty w wysokości 150 mln zł, którą otrzyma Wrocław z budżetu państwa, z kredytu zaciągniętego w Banku Światowym, tylko 50 mln zł jest zaproponowane do wydatkowania w roku bieżącym, a pozostałe 100 mln zł w następnych latach, bo nie można przerobić tych środków. A więc również z takimi sytuacjami mamy do czynienia.</u>
          <u xml:id="u-100.50" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Na temat inicjatyw prezydenckich już się wypowiadałem. Teraz kwestia dotycząca współpracy z rządem czeskim, mówiąca o wspólnych inwestycji. Otóż współpraca z rządem czeskim i niemieckim dotyczy inwestycji przeciwpowodziowych, ale również dotyczy, w moim przekonaniu, w przypadku Czech bardzo ważnej rzeczy, mianowicie wzajemnego informowania się. Informacja z Czech jest dla nas niezwykle istotna. To, co się dzieje na terenie Czech, jakie będą działania przeciwpowodziowe, jaka będzie sekwencja spuszczania wody ze zbiorników przeciwpowodziowych, ma decydujący wpływ na sytuację powodziową w zlewni Odry. Takie działania są podejmowane od wielu lat i mam nadzieję, że zostaną one doprowadzone do takiego stanu, w którym służby meteorologiczne i nasze służby, reagujące na klęskę żywiołową, będą współdziałać z sobą na bieżąco, cały czas, również w sobotę i w niedzielę, również wtedy, kiedy normalnie się nie pracuje. Myślę, że to nastąpi już w niedługim czasie. Oczywiście wymaga to uzgodnień i spotkań międzynarodowych, które się odbywają. Takie spotkania i ostatnie rozmowy pana ministra Geremka w Niemczech prowadzone z szefami landów wschodnioniemieckich były w szczególności poświęcone tym tematom, jak również inwestycjom przeciwpowodziowym w zlewni Odry, które przecież chronią tak samo stronę niemiecką.</u>
          <u xml:id="u-100.51" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Pan poseł Pawlak pytał o środki finansowe na przyszły rok. Ja na ten temat mówiłem. Pytał o działania w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym. Myślę, że na ten temat więcej mógłby powiedzieć minister spraw wewnętrznych i administracji, ale ja również powiedziałem na ten temat parę słów, tj. o działaniach, które są prowadzone, i o cementowaniu służb właśnie poprzez zamiar powoływania ośrodków interwencji kryzysowej, ośrodków antykryzysowych na początku w każdym województwie, z osobnym sztabem, który działałby 24 godziny na dobę. Pan poseł również pytał o podział środków z funduszu PHARE. Te środki, jeśli chodzi o system ratowniczy, wynoszą 64 mln ECU. Otrzymaliśmy je z tych programów, które wcześniej zostały przyznane Polsce. Zostały one przeznaczone na likwidację skutków powodzi i są wykorzystane prawie w całości. Ostatnia transza tych środków została rozdysponowana w ostatnim czasie. Wszystkie te środki trafiły do gmin na zadania związane z likwidacją skutków powodzi. Przy czym część środków została przeznaczona na małe projekty hydrotechniczne, a część - na pomoc małym i średnim przedsiębiorstwom.</u>
          <u xml:id="u-100.52" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Z tegorocznego budżetu przeznaczyliśmy prawie 16 mln zł na odtworzenie wyposażenia utraconego przez ochotnicze straże pożarne. Ten wniosek jest zbieżny z wnioskiem, który został złożony przez ochotnicze straże pożarne i dotyczył takiej właśnie wysokości. A zatem tutaj nie było żadnego obcięcia środków. Środki te poprzez wojewodów zostały przekazane ochotniczym strażom pożarnym w województwach. Również zawodowe straże pożarne otrzymały pomoc. Pomoc ta, w wysokości kilku milionów złotych, trafia tam, gdzie były złożone wnioski. Także te wnioski, wszystkie, które u mnie były, zostały rozpatrzone w tym roku w stu procentach.</u>
          <u xml:id="u-100.53" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Pan poseł Iwiński mówił, że moje informacje nie są wystarczające. Na ten temat już trochę powiedziałem.</u>
          <u xml:id="u-100.54" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">O tym, o jaką kwotę chodzi, jakie środki są zagwarantowane, również mówiłem. Dokładnie jest to kwota składająca się z czterech rezerw. Pierwsza, podstawowa rezerwa to 862 mln zł. Dwie rezerwy po 376 mln zł to kredyty z Europejskiego Banku Inwestycyjnego i z Banku Światowego. Wreszcie czwarta rezerwa to 284 mln zł, z których ok. 30 mln przeznaczonych zostanie na zwrot gminom utraconego podatku rolnego, a ponad 254 mln w znacznej części już zostały przeznaczone na zadania własne gmin, bieżące i inwestycyjne. Część środków z tej właśnie, czwartej rezerwy, ok. 90 mln zł, została jeszcze zatrzymana na takie właśnie wypadki, z jakimi mamy do czynienia w woj. wałbrzyskim. Między innymi dzięki tym środkom chcę zaspokoić te potrzeby gmin, jeżeli będę miał taką możliwość.</u>
          <u xml:id="u-100.55" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Jeśli chodzi o to, jakie wyciągnięto wnioski, o organizację pomocy, kilometry wałów przeciwpowodziowych, to chcę powiedzieć, że tam, na tym terenie, jak obserwowałem przez kilkadziesiąt minut - bo tyle czasu tam byłem, nie przedłużałem swojej obecności, żeby nie przeszkadzać tym, którzy pracują... Byłem tam, żeby zobaczyć, co jest potrzebne i co jeszcze może być natychmiast zrobione. Wszystkie prace wykonywane są przez gminy i przez sztab wojewódzki i służby te radzą sobie z tymi pracami. Oczywiście te prace również wymagają czasu. W Polanicy Zdroju w jednym miejscu zator z naniesionego błota, drzew, kamieni był wczoraj likwidowany przez kilkanaście godzin; nie było innej możliwości, ponieważ dostęp do niego był tylko w jednym miejscu. Do takich sytuacji dochodzi tam w tej chwili. Wojsko przystąpiło do odbudowy trzech najważniejszych mostów w Polanicy Zdroju i te mosty tymczasowe powinny być odbudowane w krótkim czasie. Na szczęście nie wszystkie mosty w tym mieście zostały zniszczone, więc można się poruszać, przemieszczać, przewozić samochodami materiały na drugi brzeg rzeki.</u>
          <u xml:id="u-100.56" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Ostatnia kwestia, dotycząca nowelizacji. Mam nadzieję, że we wtorek, na najbliższym posiedzeniu Rady Ministrów, rząd przyjmie ten projekt i zostanie on natychmiast zaakceptowany przez Wysoką Izbę. Nie widzę w tej chwili potrzeby nowelizacji innych ustaw. Te, które zostały przygotowane za przyczyną Komisji Małych i Średnich Przedsiębiorstw, dotyczące przedłużenia możliwości korzystania z ulg podatkowych przez te przedsiębiorstwa, zostały już przez Wysoką Izbę zaakceptowane.</u>
          <u xml:id="u-100.57" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Tak jak powiadam: rozmiar strat materialnych, z którymi mamy do czynienia w wyniku powodzi w roku 1998, nie jest porażający. Jesteśmy w stanie poradzić sobie dzięki dostępnym środkom i sposobom. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-100.58" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#WicemarszałekJanKról">O umożliwienie wygłoszenia uzupełniającej wypowiedzi poprosił pan Radosław Gawlik, sekretarz stanu w Ministerstwie Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaRadosławGawlik">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Minister ochrony środowiska zgodnie z ustawami odpowiada za strategię gospodarki wodnej, strategię ochrony przeciwpowodziowej, merytorycznie także za realizację programu Banku Światowego - o którym szczegółowo mówił tutaj pan minister Widzyk - co w ramach programu tego banku w zakresie ochrony przeciwpowodziowej zrobimy.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaRadosławGawlik">Chciałbym wyjaśnić kwestię związaną z radarem, która pojawiła się w wystąpieniu posła Wawryniewicza, a także w wystąpieniach wcześniejszych. Radar nie może być zlokalizowany na Śnieżce dlatego - jak twierdzą fachowcy - że wtedy omiatałby wiązką elektronową wyłącznie wierzchołki chmur, tych chmur burzowych. Natomiast istotą jest, żeby radarem objąć całość chmury deszczowej, wobec tego musi on być zlokalizowany niżej. W tej chwili chcę zakomunikować, że ukończono pracę nad lokalizacją radaru na jednym z poligonów w woj. jeleniogórskim. Jest umowa między wojskiem, Okręgową Dyrekcją Gospodarki Wodnej oraz Instytutem Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Pozostaje tylko kwestia środków - środki na ten projekt mamy zapewnione w ramach pożyczki Banku Światowego.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaRadosławGawlik">Chciałem się też ustosunkować do wypowiadanych tu kwestii dotyczących programu inwestycji na rzekach, inwestycji hydrotechnicznych związanych z budową wałów i odnieść się do tego, co słusznie pan poseł Pokora i inni posłowie także z AWS...</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#komentarz">(Poseł Czesław Pogoda: Pogoda, panie ministrze, a z pokorą się odnoszę.)</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaRadosławGawlik">...przepraszam, poseł Pogoda, mówili o pokorze. Pan poseł Pogoda mówił o pokorze wobec zjawisk atmosferycznych. Proszę państwa, chcę, żeby Izba miała świadomość, że pewnych spraw nie unikniemy, nawet kiedy będziemy mieli świetnie zabudowane rzeki, świetnie uregulowane kaskady na tych rzekach, dlatego że jeśli w ciągu 12 godzin spada 170 mm deszczu, to jest to 1/4 tego, co spada w ciągu roku, w Dusznikach Zdroju, nie ma takich urządzeń hydrotechnicznych, które by zabezpieczyły przed lawiną wody, która spłynie tą doliną. Jedynym zabezpieczeniem jest rzeczywiście sprawny system ostrzegania, sprawny system ewakuacji ludzi, ewakuacji ich majątku.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaRadosławGawlik">Słuszne było pytanie jednego z posłów, posła Jankowskiego chyba, o ubezpieczenia. Do tego całego systemu musi być system ubezpieczeń, który pozwoli ludziom spokojnie opuścić teren ze świadomością, że za ten dobytek będą mieli zwrócone pieniądze. To się nazywa działanie pozainwestycyjne czy poza strukturalne, jest ono elementem całej strategii ochrony przeciwpowodziowej dla górnej i środkowej Odry, także dla górnej Wisły, która jest w tej chwili sporządzana w ramach pożyczki Banku Światowego. Tyle krótkiego wyjaśnienia.</u>
          <u xml:id="u-102.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaRadosławGawlik">Pan poseł Stępień pytał w kontekście Kotliny Kłodzkiej o rozmowy z Czechami, z rządem czeskim. Tak się składa, że w Kotlinie Kłodzkiej te wszystkie rzeki są na naszym terenie i nie ma tutaj spływu ze strony czeskiej. Natomiast dzieje się tak rzeczywiście w przypadku Odry. Współpracę tę rzeczywiście rozwijamy. Niezbędne jest, aby nasza krajowa strategia ochrony przeciwpowodziowej uwzględniała górny bieg rzeki, czyli Czechy, a także interes strony niemieckiej, dlatego że te działania muszą być jakoś skoordynowane. Temu służy grupa „Powódź” umiejscowiona przy tymczasowej komisji ochrony Odry przed zanieczyszczeniem. Niedawno polski parlament ratyfikował jednogłośnie umowę dotyczącą tej komisji. I mamy nadzieję, że rzeczywiście grupa „Powódź” opracuje wspólną strategię dla trzech naszych krajów przy wsparciu Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł w jakiej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Dyduch: Oczekuję odpowiedzi na pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#WicemarszałekJanKról">Tylko w zakresie pytania, na które uznaje pan, że nie dostał odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PosełMarekDyduch">Panie Marszałku! W sprawie formalnej. Mam prośbę, pan minister Widzyk dość interesująco objaśnił nam zakres pomocy dla gmin poszkodowanych. Czy moglibyśmy prosić, żeby ten program łącznie z harmonogramem działań rządu przedłożył Wysokiej Izbie, żeby każdy poseł mógł się z tym zapoznać na przykład do końca sierpnia. Jeżeli ten program jest, to problemu z tym nie powinno być. To dopiero daje pewnego rodzaju obraz wiarygodności funkcjonowania rządu.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Miało być pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#PosełMarekDyduch">Składam w tej sprawie wniosek formalny, żeby rząd przedłożył Wysokiej Izbie taki program łącznie z harmonogramem do końca sierpnia.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#PosełMarekDyduch">A nie mam odpowiedzi na pytanie, którego minister prawdopodobnie nie zrozumiał. Nie pytałem o trudności w przekazywaniu środków z Banku Światowego dla gmin, tylko dlaczego tak długo gminy woj. wałbrzyskiego - to wiem na pewno, nie będę mówił o innych gminach - nie otrzymały pomocy z budżetu państwa. Otrzymały deklaracje dopiero w czerwcu i w lipcu, a niektóre jeszcze w tej chwili ich nie mają. Dlaczego więc środki z budżetu państwa dla gmin woj. wałbrzyskiego zostały tak późno uruchomione, przy założeniu, że pan minister wprowadził w błąd Wysoką Izbę i opinię publiczną mówiąc, że gminy te nie mają programów odbudowy terenów popowodziowych? Gminy województwa wałbrzyskiego te programy mają od 1997 r. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#WicemarszałekJanKról">Też nie otrzymał pan poseł odpowiedzi, tak? Ale pan minister może zna odpowiedź i uzna, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PosełJerzyWenderlich">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Powiem krótko. Pytałem, dlaczego pomija pan sekwencję niewygodną dla rządu, a mianowicie najpierw mówi pan o komunikatach Obrony Cywilnej i wcześniej meteorologów, a potem - już o skutkach. Pan moje pytanie zrozumiał, tylko że znowu pan na nie nie odpowiedział, bo pozostaje ten środek. Teraz albo pan mówi nieprawdę, albo znowu winni są dziennikarze. Dzisiejsza „Gazeta Wyborcza” pisze: „Nikt nie ostrzegł”. Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#komentarz">(Głos z sali: „Gazeta Wyborcza” kłamie.)</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#komentarz">(Głos z sali: A „Trybuna” zaspała?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo, panie ministrze, jeżeli pan zechce odnieść się jeszcze do tych dwóch pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Panie pośle, myślę, że dobrze byłoby przeczytać ten artykuł, ponieważ jego treść dokładnie przeczy tytułowi. W treści artykułu jest napisane...</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale tylko tytuły czytają, bo tam są duże litery.)</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Jeśli chodzi o kwestię przekazywania środków dla gmin wałbrzyskich, środków z budżetu, z tej rezerwy, o której mówimy: otóż, panie pośle, gminy dotknięte powodzią korzystają z kilku źródeł pomocy budżetowej. Gminy nadodrzańskie korzystają ze środków kredytowych Banku Światowego - to jest podstawowe źródło pieniędzy, które zostało dla nich przeznaczone. Z 200 mln dolarów 120 mln przeznaczone jest dla gmin nadodrzańskich z siedmiu województw dotkniętych przez powódź, m.in. gmin województwa wałbrzyskiego. Już 31 stycznia gminy dokładnie znały projekty, które zostały zaakceptowane. W bardzo wielu wypadkach - przykro mi to powiedzieć, ale w większości wypadków - w momencie kiedy środki są na kontach gmin, projekty inwestycyjne mimo to nie ruszają, ponieważ nie została jeszcze dokończona procedura przetargowa, która jest niezbędna do wykonania. Nie rozdajemy pieniędzy budżetu państwa, pieniędzy publicznych w sposób niezgodny z procedurami. Te procedury muszą być przestrzegane. Taką sytuację mamy również tutaj. Podawałem przykład miasta Wrocławia, nie chcąc podawać innych przykładów. Ale te przykłady mogą się odnosić prawie do każdej gminy. Namawiam do wcześniejszego wykorzystania środków, namawiam wręcz do tego, żeby środki z Banku Światowego były wykorzystane wcześniej niż środki gminne, chociaż normalnie powinny być wykorzystywane równolegle. To jest jeden sposób finansowania.</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">Pozostałe gminy mają możliwość korzystania ze środków rezerwy podstawowej, też z przeznaczeniem na konkretne zadania inwestycyjne, na podstawie umów pomiędzy gminą i mną. Dla nich utworzyłem biuro w Krakowie, żeby było bliżej, żeby dostęp do informacji i kontakt był łatwiejszy. Tam w pierwszej kolejności rozdysponowaliśmy 30 mln zł, w tej chwili mamy wnioski na następne 50 mln zł, które są w trakcie obróbki, tzn. gminy w celu pozyskania środków muszą przedstawić informacje o tym, że jest już po przetargu, że jest wybrany wykonawca inwestycji, że środki mogą być przekazywane. Wtedy otrzymują 60% kwoty, a 40% po rozliczeniu zadania, na zakończenie.</u>
          <u xml:id="u-108.5" who="#MinisterCzłonekRadyMinistrówPełnomocnikRządudoSprawUsuwaniaSkutkówPowodziJerzyWidzyk">I wreszcie trzecia rezerwa, a właściwie czwarta, o jakiej mówiłem, dotycząca utraconych w części dochodów. Czekaliśmy z tymi środkami dlatego, że należało sprawdzić, jaka ich część musi być przekazana gminom właśnie z tytułu utraconych dochodów z podatku rolnego. Sprawozdania spływają do końca lutego. Opracowanie tych sprawozdań w Ministerstwie Finansów trwało, niestety, kilka tygodni. Jedna z propozycji dotyczących rozdzielenia pozostałej części środków była taka: należy policzyć utracone dochody gmin w ogóle, także te z innych tytułów. Okazało się, po bardzo dużym trudzie Ministerstwa Finansów, że te rachunki nie sprawdziły się. Po prostu gminy planują w różny sposób swoje budżety i nie ma powiązania między stratami a utraconymi dochodami. Stąd ostatecznie decyzja, ażeby przyjąć prosty mechanizm, który polega na tym, że od strat odejmujemy wszystkie dochody, a uzyskana kwota jest podstawą kwoty dotacji na zadania określone przez gminy, już bez podpisywania umów. Takie jest wytłumaczenie. Nie ma innego rozwiązania. Mam świadomość tego, że to trwa zbyt długo. Chciałbym, żeby działo się to szybciej. Chciałbym również, żeby Wysoka Izba pamiętała, kiedy został uchwalony w Wysokiej Izbie budżet państwa, kiedy pan prezydent go podpisał i kiedy tak naprawdę wiedziałem, jakimi środkami dysponuję, i mogłem rozpocząć rozmowy pomiędzy resortami o tym, jakie środki komu przeznaczyć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-108.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WicemarszałekJanKról">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#WicemarszałekJanKról">Proponuję, aby Sejm przyjął informację rządu o podjętych działaniach zmierzających do likwidacji tragicznych skutków powodzi, jaka ponownie dotknęła gminy ziemi kłodzkiej w woj. wałbrzyskim.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#WicemarszałekJanKról">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#WicemarszałekJanKról">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#WicemarszałekJanKról">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty (druki nr 389 i 538).</u>
          <u xml:id="u-109.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-109.7" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Kazimierza Marcinkiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Komisja edukacji narodowej rozpatrywała nowelizację ustawy o systemie oświaty w czasie pięciu bardzo intensywnych posiedzeń. Wcześniej odbyły się dwa, również prawie całodzienne, posiedzenia podkomisji specjalnie do spraw tego projektu powołanej. Jedno z posiedzeń komisji było poświęcone w całości jeszcze raz debacie, dyskusji z udziałem ministra edukacji narodowej oraz jego pracowników, w związku z zawartością tej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Czego dotyczy projekt zmian? Projekt zmian, który komisja przedstawia w swoim sprawozdaniu, zawiera zmiany w gruncie rzeczy dopiero rozpoczynające zapowiadaną reformę systemu edukacji narodowej. Poruszamy w tej nowelizacji tylko kilka, ale za to bardzo ważnych kwestii. Po pierwsze, jest to sprawa zarządzania oświatą. Prace nad tym problemem zostały rozpoczęte już w 1990 r. i swój wyraz, taki najpełniejszy, uzyskały w ustawie o systemie oświaty z 7 września 1991 r. A więc z jednej strony jest to przekazanie prowadzenia szkół i innych placówek oświatowych samorządom terytorialnym na różnym poziomie, w tym niejako odebranie tego elementu prowadzenia szkół ministerstwom oraz kuratorowi oświaty. Ale za to jest przekazanie całego nadzoru pedagogicznego właśnie w gestię ministra edukacji narodowej (z jednym wyjątkiem - także innego ministra) i przede wszystkim kuratora oświaty.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">W związku z tym w ustawie mamy szereg zapisów, które za chwilę omówię, dzielących kompetencje dotyczące oświaty na szczebel gminy, powiatu i samorządowego województwa - ale z jednoczesnym nowym spojrzeniem na nadzór pedagogiczny, z nowym spojrzeniem właśnie po to, by ten nadzór w pewnej mierze trochę od nowa zacząć budować.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Oprócz tego nowelizacja ta zawiera nowy ustrój szkolny, zawiera wprowadzenie systemu czy zaczęcie wprowadzania tak naprawdę nowego systemu egzaminacyjnego, opis obowiązku szkolnego wynikający ze zmiany konstytucji oraz niewielkie, ale ważne zmiany związane z systemem finansowania oświaty.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Jakie zmiany są najistotniejsze? Otóż po pierwsze, porządkując system oświaty, wpisaliśmy ogniska artystyczne - działające naprawdę państwowe ogniska artystyczne, nigdzie nie ulokowane w systemie oświaty.</u>
          <u xml:id="u-110.5" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Następnie zapisaliśmy gminie oraz powiatowi te kompetencje, które są niezbędne w zakresie oświaty. I tak gmina będzie zakładała i prowadziła -jak to robi do tej pory - publiczne przedszkola, specjalne szkoły podstawowe oraz gimnazja. Ale nastąpiła ważna zmiana, a mianowicie dopisaliśmy tu także przedszkola i szkoły z oddziałami integracyjnymi, zwracając uwagę na wagę tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-110.6" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Jeżeli chodzi o powiat, to będzie miał on w swojej gestii zakładanie i prowadzenie publicznych szkół podstawowych, specjalnych i gimnazjów specjalnych, szkół ponadgimnazjalnych, w tym również z oddziałami integracyjnymi, a także szkół artystycznych, sportowych, mistrzostwa sportowego i różnego rodzaju placówek oświatowych i opiekuńczo-wychowawczych o charakterze ponad gminnym. Ważne jest jednak to, że zapisy te nie ograniczają gminy ani powiatu w zakładaniu i prowadzeniu szkół i placówek innych niż im podległe, zapisaliśmy bowiem w odpowiednim miejscu, że szkoły i placówki, które gmina dziś prowadzi, a które nie należą do jej zadań własnych, będzie mogła prowadzić nadal - na przykład licea - jeżeli taka będzie wola rady gminy.</u>
          <u xml:id="u-110.7" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">W gestii samorządu województwa będzie zakładanie i prowadzenie publicznych zakładów kształcenia i placówek doskonalenia nauczycieli, bibliotek pedagogicznych oraz szkół i placówek o znaczeniu regionalnym, które zostaną opisane w odpowiednim rozporządzeniu ministra edukacji narodowej.</u>
          <u xml:id="u-110.8" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Jeżeli chodzi o nowy ustrój szkolny, to temat ten wywołał chyba najwięcej dyskusji, najbardziej burzliwych. Zapisaliśmy, że szkoły publiczne i niepubliczne będą się dzieliły na 6-letnią szkołę podstawową, 3-letnie gimnazjum oraz szkoły ponadgimnazjalne różnego rodzaju - 3-letnie licea profilowane, 2-letnie szkoły zawodowe, 2-letnie licea uzupełniające oraz szkoły policealne.</u>
          <u xml:id="u-110.9" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">W dyskusji padały bardzo różne argumenty za i przeciw takiemu ustrojowi szkolnemu.</u>
          <u xml:id="u-110.10" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Jeżeli chodzi o argumenty za (które przeważyły i dlatego komisja rekomenduje ten system), przede wszystkim chodziło o to, aby dzieci, w wieku od 7 do 12 lat oddzielić od młodzieży 13-, 16-letniej, młodzieży dojrzewającej - nawet może jeszcze nie dorastającej, ale już właśnie dojrzewającej - po to, by lepiej czuwać nad ich rozwojem, zarówno intelektualnym, jak i, może przede wszystkim, emocjonalnym.</u>
          <u xml:id="u-110.11" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Ale oczywiście padały także inne argumenty. Myślę, że równie ważne. Do nich należy ten, że zmiany cywilizacyjne, rozwój nauki i technologii powodują konieczność zmieniania programów szkolnych - zwłaszcza w zakresie kształcenia zawodowego, dla młodzieży. Trudno jest oczywiście zmienić taki program w sytuacji, kiedy nauka trwa 8 lat, czy też 5 lat - tak jak to jest w przypadku technikum. Bardzo często zdarza się, że nawet dobry program wprowadzony do takiego długiego cyklu kształcenia na wyjściu jest już nieaktualny. Skrócenie tych cykli daje większą możliwość reagowania na zmiany, które są dla kształcenia i wychowania niezmiernie istotne.</u>
          <u xml:id="u-110.12" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Propozycja utworzenia gimnazjum, która w tej dyskusji wywołała największą burzę, ma szczególne znaczenie dla najmniejszych środowisk, dla środowisk wiejskich. Wydzielenie gimnazjum przy odpowiednim dofinansowaniu i uzupełnieniu bazy, może być wielką szansą na rozwój biednych czy najbardziej zaniedbanych środowisk wiejskich. W dyskusji w komisji właśnie te argumenty zadecydowały o przyjęciu takiego ustroju szkolnego. Przy czym komisja uznała, że decyzja co do tego, kiedy ma nastąpić wprowadzenie tego ustroju szkolnego nie musi być w tej ustawie zapisana.</u>
          <u xml:id="u-110.13" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Kolejnym ważnym elementem dyskutowanym już od wielu wielu lat w środowiskach oświatowych jest Centralna Komisja Egzaminacyjna, a mówiąc mniej instytucjonalnie system egzaminacyjny. Jest to system niezmiernie istotny, zwłaszcza w odniesieniu do dalszych progów kształcenia, a także niezbędny przy wprowadzaniu prawdziwego egzaminu państwowego. Dzisiaj matura będąca egzaminem państwowym, tak naprawdę jest egzaminem wojewódzkim, bo układanie pytań następuje w województwie. Można nawet powiedzieć, że jest ona nieporównywalna w różnych szkołach tego samego województwa, ponieważ prace sprawdza się i oceniania w szkole, do której chodził uczeń. W związku z tym wyprowadzenie tego egzaminu na zewnątrz poprzez stworzenie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej oraz komisji okręgowych umożliwi jednakowe w całym kraju spojrzenie na szkołę, na efekty kształcenia i wychowania.</u>
          <u xml:id="u-110.14" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Następnym istotnym elementem tej nowelizacji jest zapis dotyczący obowiązku szkolnego. W konstytucji mamy zapis mówiący o tym, że nauka jest obowiązkowa do 18 roku życia. W związku z tym w omawianej ustawie o systemie oświaty mamy do czynienia z kilkoma zapisami uwzględniającymi ten obowiązek. Wyróżniony jest obowiązek szkolny, który dotyczy szkoły podstawowej i gimnazjum, a więc jego trwanie jest o rok dłuższe od dotychczasowego obowiązku szkolnego dotyczącego jedynie szkoły podstawowej. Następnie do 18 roku życia nakłada się obowiązek nauki, który nie musi być wypełniany tylko i wyłącznie w systemie szkolnym. Może być spełniany także w systemie kursowym, a więc w innych formach kształcenia.</u>
          <u xml:id="u-110.15" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Myślę, że ważnymi elementami związanymi z wprowadzeniem nowego podziału terytorialnego kraju jest uzyskanie przez radę gminy i radę powiatu samodzielności w tworzeniu sieci publicznych szkół. Do tej pory odbywało się to na zasadach silnego współdziałania z kuratorem oświaty. Ale łatwo to sobie było wyobrazić w przypadku małych województw. W przypadku dużych województw, gdy kurator jest jednak w pewnym oddaleniu, uznaliśmy, że można to pominąć. W zamian za to wpisaliśmy obowiązek ustalania z kuratorem oświaty takich sytuacji, kiedy dochodzi do likwidacji szkoły. To też jest dosyć istotna zmiana dokonana podczas trwania obrad naszej komisji.</u>
          <u xml:id="u-110.16" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Wiele emocji budził i może budzi nadal fakt, że szkoły i placówki przestają być prowadzone przez resorty i że w gruncie rzeczy szkoły, cała oświata przechodzi w gestię samorządów terytorialnych, jeżeli chodzi o stronę administrowania, gospodarowania, finansowania oświaty. Jest jednak wyjątek od tej zasady i to w dwóch miejscach. Dotyczy on szkół prowadzonych przez ministra spraw wewnętrznych, przez ministra obrony narodowej i przez ministra sprawiedliwości. Te szkoły ze względu na swoją specyfikę dotyczącą obronności bądź usytuowanie w zakładach czy przy zakładach karnych, nadal pozostają w gestii tych ministrów, ale to jest właśnie ten wyjątek. Pozostałe resorty także przekazują swoje szkoły do prowadzenia bądź powiatom, bądź samorządowemu województwu.</u>
          <u xml:id="u-110.17" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Dokonujemy również w tych zapisach wzmocnienia nadzoru pedagogicznego, chociaż może słowo „wzmocnienie” nie jest najlepsze, bo tak naprawdę chodzi o nowe spojrzenie na nadzór pedagogiczny. Do tej pory nadzór pedagogiczny nad szkołami sprawowali kurator oświaty oraz ministrowie, ale jednocześnie byli oni organami prowadzącymi szkoły, a więc zajmowali się także sprawami związanymi np. z dachem w szkole, z remontami, a więc z tymi różnymi kwestiami bytowymi szkoły. Natomiast w momencie, kiedy szkoły zostaną przekazane samorządom, można zbudować nowy system nadzoru pedagogicznego, który oczywiście będzie prowadzony przez ministra edukacji narodowej, a podstawowym wykonawcą będzie kurator oświaty. Jest tylko jeden wyjątek od tej reguły i dotyczy on szkół artystycznych. Otóż nadal minister kultury będzie odpowiadał za nadzór pedagogiczny nad szkołami artystycznymi. Akurat ten element wiąże się z wyjątkowością kształcenia w szkołach artystycznych, szczególnie muzycznych i baletowych, polegającą na, w gruncie rzeczy, indywidualnym spotkaniu mistrza z uczniem i stąd także specyfika nadzoru nad tymi szkołami.</u>
          <u xml:id="u-110.18" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Wzmocniliśmy także nadzór poprzez dopisanie takiej oto zasady. Mianowicie w sytuacji, kiedy szkoła nie będzie kształcić na odpowiednim poziomie albo złamie prawo, wówczas może nastąpić ingerencja kuratora oświaty. Jeżeli na tę ingerencję szkoła nie zareaguje, nie dokona zmiany postępowania, nie przestanie łamać prawa lub też jeśli nie nastąpi realizacja programu naprawczego, wówczas kurator oświaty w odniesieniu do niektórych szkół będzie mógł nawet postawić je w stan likwidacji, a w odniesieniu do szkół prowadzonych przez samorządy, do tego stopnia będzie mógł ingerować, iż będzie miał możliwość zwrócenia się o odwołanie dyrektora tej szkoły czy placówki. Myślę, że ważną zmianą, choć kontrowersyjną, ale przez komisję rekomendowaną, jest to, że kurator oświaty będzie mógł zlecić wykonywanie czynności nadzoru pedagogicznego - nie samego nadzoru, bo decyzje pozostają tylko i wyłącznie w jego ręku, ale czynności nadzoru pedagogicznego - innym osobom mającym odpowiednie kwalifikacje. To jest ta zmiana, która da możliwość zlecania chociażby badania jakości kształcenia na przykład odpowiednim jednostkom uniwersyteckim.</u>
          <u xml:id="u-110.19" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Ważną zmianą tutaj dokonaną - a wiąże się ona także z pracami Komisji Nadzwyczajnej i z ustawami kompetencyjnymi - jest przekazanie rodzin zastępczych instytucjom pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-110.20" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Jeżeli chodzi o zmiany dotyczące finansów, to komisja nasza dokonała zmian pierwotnych zapisów przedstawionych przez rząd. Wiąże się to z faktem, że w innej komisji trwają cały czas prace nad ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz nad ustawą o finansach publicznych. W związku z tym zaproponowaliśmy z jednej strony, aby szkoły nie tylko, tak jak do tej pory, mogły być jednostkami budżetowymi i nie tylko, tak jak proponuje rząd, by były zakładami budżetowymi, ale by ten wybór między jednostką budżetową a zakładem budżetowym był w dyspozycji organu prowadzącego. Natomiast jeżeli chodzi o środki przekazywane na prowadzenie szkół i placówek oświatowych, uznaliśmy, że oczywiście zasady dostarczania tych środków będą opisane w innej ustawie, ale jednocześnie zapisaliśmy, że niezbędne środki na realizację zadań oświatowych - w tym także na wynagrodzenia nauczycieli oraz utrzymanie szkół i placówek - są zagwarantowane w dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Chodziło o to, by jednak pewne gwarancje bezpieczeństwa pozostawały w rękach państwa, rozumianego jako rząd i samorząd.</u>
          <u xml:id="u-110.21" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Proszę Państwa! Wysoka Izbo! Myślę, że warto na koniec powiedzieć, dlaczego teraz ta ustawa jest omawiana. Padają zarzuty, że jest omawiana w sposób zbyt szybki. Odpowiadam: W gruncie rzeczy nasza komisja pracowała w sposób szybki, bo spotkania odbywaliśmy prawie codziennie, ale jednak dużo czasu poświęcono na ten cel. Z drugiej strony chodzi o to, by określić jasno, jakie są kompetencje samorządów w stosunku do oświaty, trudno bowiem sobie wyobrazić, że w październiku nowe samorządy rozpoczną swoją działalność, a nie będą wiedziały, jakie mają kompetencje wobec placówek oświatowych. Dlatego bardzo proszę o interesującą debatę i uchwalenie tej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-110.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#WicemarszałekJanKról">Przypominam, że Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 4 do 46 minut, tj. debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#WicemarszałekJanKról">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Włodarczyk: Wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Włodarczyk, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PosełWojciechWłodarczyk">Panie Marszałku! Ja - przypominam - zgłosiłem wniosek formalny na podstawie odpowiednich punktów regulaminu. W sprawozdaniu posła sprawozdawcy zostało powiedziane, że musimy sprawę reformy oświaty, jednej z najważniejszych reform, jakie przeprowadzamy w tej Izbie, uwzględnić w kontekście sprawy reformy administracji. Ja przypominam, i poseł sprawozdawca również to powiedział, że dyskusji na temat finansowania jednostek samorządu jeszcze nie przeprowadziliśmy do końca i nie wiemy, jak będą finansowane jednostki samorządu terytorialnego. Dlatego uważam, że w tej przyszłościowej, najważniejszej debacie na temat reformy oświaty nie można działać w pośpiechu, nie można działać zbyt szybko i należy uwzględnić, panie marszałku, wnioski zarówno z lewej, jak i z prawej strony sali i przeprowadzić tę dyskusję we wrześniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WicemarszałekJanKról">Jeszcze, panie pośle, chwileczkę, może pan przypomni ten wniosek, bo nie został on do końca sprecyzowany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PosełWojciechWłodarczyk">Zgłaszam wniosek o odroczenie debaty nad tym punktem do września.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#WicemarszałekJanKról">Ogłaszam 10-minutową przerwę, po której rozpatrzymy ten wniosek.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 12 do godz. 12 min 10)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WicemarszałekJanKról">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pan poseł Wojciech Włodarczyk zgłosił wniosek, zgodnie z art. 109 ust. 3 pkt 4 regulaminu Sejmu, który rozstrzygniemy w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#WicemarszałekJanKról">Art. 109 ust. 5 mówi, że Sejm rozstrzyga o wniosku formalnym po wysłuchaniu wnioskodawcy i ewentualnie jednego przeciwnika wniosku.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#WicemarszałekJanKról">Pani poseł Staniszewska, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PosełGrażynaStaniszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę złożyć wniosek przeciwny. Nowelizacja ustawy o systemie oświaty to nie jest kompleksowa nowelizacja związana z całością reformy systemu edukacji. To jest częściowa nowelizacja, w istocie wyjęta z pakietu kompetencyjnego, w której tak naprawdę chodzi o to, żeby nowe szczeble samorządu terytorialnego wiedziały, czym mają się zająć, i żeby już w kampanii wyborczej można się było do tego odnieść, a bezpośrednio po wyborach przystąpić do organizacji, do wykonywania odpowiednich zadań oświatowych. Chodzi również o to, aby w budżecie państwa, który w tej chwili jest przygotowywany przez rząd, umieścić odpowiednie kwoty na nowe struktury i przyporządkować je odpowiednim szczeblom samorządu terytorialnego. Z tą ustawą wiąże się również ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, bo pewne sprawy najpierw tu przesądzamy, zanim w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego zostaną określone reguły finansowania zadań na poszczególnych szczeblach samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#PosełGrażynaStaniszewska">Dlatego w imieniu komisji edukacji serdecznie proszę, abyśmy mogli rozpatrzyć w dniu dzisiejszym tę ważną, chociaż bardzo krótką, nowelizację.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#WicemarszałekJanKról">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem pana posła Wojciecha Włodarczyka o odroczenie na wrzesień dyskusji nad sprawozdaniem Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty, bo tak brzmiał wniosek.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#WicemarszałekJanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za wnioskiem pana posła Włodarczyka, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#WicemarszałekJanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#WicemarszałekJanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-118.5" who="#WicemarszałekJanKról">Głosowało 326 posłów. Za wnioskiem - 76, przeciw - 232, wstrzymało się od głosu 18 posłów.</u>
          <u xml:id="u-118.6" who="#WicemarszałekJanKról">Stwierdzam, że wniosek nie uzyskał wymaganej większości.</u>
          <u xml:id="u-118.7" who="#WicemarszałekJanKról">Przystępujemy więc do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-118.8" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę panią poseł Urszulę Wachowską o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego AWS.</u>
          <u xml:id="u-118.9" who="#WicemarszałekJanKról">Czy jest pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-118.10" who="#WicemarszałekJanKról">Panowie posłowie, zróbcie miejsce pani poseł, która nie może przedrzeć się na mównicę.</u>
          <u xml:id="u-118.11" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-118.12" who="#WicemarszałekJanKról">Jeszcze proszę o chwilę uwagi.</u>
          <u xml:id="u-118.13" who="#WicemarszałekJanKról">Kto ma zamiar opuścić salę, proszę, aby to uczynił. Proszę nie prowadzić rozmów na sali, szczególnie stojąc.</u>
          <u xml:id="u-118.14" who="#WicemarszałekJanKról">Panowie posłowie, zwracam uwagę, żeby pani poseł mogła spokojnie przemawiać.</u>
          <u xml:id="u-118.15" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PosełUrszulaWachowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Reforma edukacji jest niezbędna, mówiliśmy już o tym na tej sali. Wymagania cywilizacyjne są takie, aby cele kształcenia rozszerzać. Nie wystarczy wyposażać w wiadomości, nawet rozległe, ale o charakterze informacyjnym, encyklopedycznym. Polska szkoła może się wprawdzie poszczycić tym, że realizuje szeroki program, ale wiedza naszych uczniów ma jednak charakter encyklopedyczny. Zakres wiedzy z różnych dziedzin jest ostatnio tak szeroki, że nie pomieści go żadna głowa, nawet najzdolniejszego ucznia. Cele kształcenia trzeba więc zmodyfikować. Celem reformy jest wyposażyć w wiedzę, ale także kształcić umiejętności i postawy, przygotowywać do życia w społeczeństwie obywatelskim i w cywilizacji, jaką niesie nasz wiek.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#PosełUrszulaWachowska">Program reformy edukacji przewiduje stworzenie odpowiednich warunków i instrumentów do realizacji tych zadań. Trzeba więc dokonać niezbędnej selekcji wiedzy i mądrej korelacji. Aby sprostać temu zadaniu w programie reformy oświaty, przewiduje się opracowanie standardów wiedzy. Naszych polskich standardów, odpowiadających naszym potrzebom, naszej tradycji, ale pozwalających utrzymać zasoby wiedzy na odpowiednim poziomie, możliwie najbardziej wyrównanym w mieście i na wsi i takim, żebyśmy w porównaniu z innymi krajami nie wypadali gorzej, aby poziom naszych uczniów był przynajmniej taki jak na innych uczelniach albo lepszy, żeby uczniowie nasi mogli bez trudu kontynuować kształcenie na wybranych przez siebie uczelniach Europy czy świata.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#PosełUrszulaWachowska">Reforma zakłada także wyposażenie uczniów w określone umiejętności, na przykład w znajomość języków obcych, posługiwanie się najnowszymi instrumentami, komputerami, zdolność komunikowania się i pracy w grupach. Ważną sprawą jest, aby nauczyć się mierzyć jakość kształcenia. Dotychczas nauczyciel był jedynym źródłem informacji o postępach, jakie czyni uczeń. Ale nawet najbardziej obiektywny nauczyciel jest jednak człowiekiem i dlatego jego ocena zawsze ma pewien wymiar subiektywny. Reforma przewiduje więc stworzenie odpowiedniej instytucji, centralnej komisji egzaminacyjnej, której zadaniem będzie opracowanie standardów wymagań, dokonywanie analizy wyników nauczania, a więc wiedzy, umiejętności, sprawności uczniów na odpowiednich etapach kształcenia.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#PosełUrszulaWachowska">Test kompetencji szkolnych miałby - zgodnie z projektem reformy - charakter egzaminu zewnętrznego i uprawniałby do podjęcia nauki na wyższym poziomie kształcenia. Sześcioletnia szkoła podstawowa kończyłaby się sprawdzianem, który uprawniałby bez egzaminu do podjęcia nauki w trwającym 3 lata gimnazjum. Trzyletnie gimnazjum kończyłoby się egzaminem, który pozwalałby na kontynuowanie nauki w szkole ponadgimnazjalnej, w trzyletnim profilowanym liceum, umożliwiającym z kolei uzyskanie świadectwa dojrzałości po egzaminie maturalnym, który także miałby charakter egzaminu zewnętrznego i dawałby z kolei prawo do wstępu na wyższe uczelnie bez egzaminu wstępnego.</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#PosełUrszulaWachowska">Nowa struktura systemu szkolnego jest korzystna z wielu powodów. Wymienię tylko jeden, spojrzę na to z pozycji ucznia. Jest korzystna dla dzieci i młodzieży, ponieważ uwzględnia ich rozwój psychofizyczny i emocjonalny, oddziela młodzież od małych dzieci. Długi, z powodu uwarunkowań psychologicznych zbyt długi okres dzisiejszej szkoły podstawowej, 8-letniej, reforma rozdziela na dwa etapy. Po klasie 6 znudzony już często młodzieniec czy panienka rozpocznie nowy etap. Będzie już uczniem gimnazjum. Nowa szkoła, nowi nauczyciele, nowe warunki - to młodego człowieka będzie nobilitować i zobowiązywać, wyjdzie więc z pożytkiem dla jego dalszej edukacji. Pragnę jednak podkreślić, że obydwa te etapy kształcenia, a więc szkoła podstawowa i gimnazjum, są obowiązkowe.</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#PosełUrszulaWachowska">Osobno pragnę też podkreślić, że ważnym i do tej pory bardzo zaniedbywanym obowiązkiem szkoły, a mocno podkreślanym w programie reformy, jest zadanie wychowawcze szkoły. Ogromną stratą, stratą nie do odrobienia, jest fakt, że młodzież nasza przez całe lata pod względem moralnym wzrastała w atmosferze schizofrenii. Co innego mówiło się w szkole, co innego w domu, co innego pokazywało życie publiczne. Może przypomnę tu przywoływane już raz przeze mnie słowa prof. Kwiecińskiego, który mówi, że jeżeli młodzież w tym wieku nie ma silnego oparcia w systemie wartości i we wzorcach osobowych, wchodzi w życie dorosłe okaleczona.</u>
          <u xml:id="u-119.6" who="#komentarz">(Poseł Bronisława Kowalska: Proszę mówić na temat ustawy, bez komentarzy.)</u>
          <u xml:id="u-119.7" who="#PosełUrszulaWachowska">Jeszcze gorzej było, jeżeli chodzi o tzw. postawy obywatelskie. Była przez długie lata wychowywana w duchu internacjonalizmu, w duchu pogardy dla własnego narodu, dla własnej historii, a także w duchu pogardy dla tzw. kapitalizmu. Do dziś jeszcze funkcjonuje pogardliwie rozumiane słowo prywaciarz, wyraźnie pejoratywnie nacechowane.</u>
          <u xml:id="u-119.8" who="#PosełUrszulaWachowska">Przypomnę państwu, bo z lewej strony są, widzę, szemrania i niezadowolenie. Proszę państwa, do niedawna maturzysta na egzaminie maturalnym z tzw. przedmiotu wiedza o Polsce i świecie współczesnym otrzymywał polecenie, brzmiało ono mniej więcej tak: wykaż wyższość gospodarki socjalistycznej nad kapitalistyczną. I ci ludzie, tak wykształceni, dzisiaj są w życiu dorosłym i muszą sobie radzić w gospodarce rynkowej. Być może dlatego państwo po lewej stronie macie jeszcze wielu zwolenników w swoim elektoracie, bo ci ludzie nie rozumieją zmian, jakie się dokonują.</u>
          <u xml:id="u-119.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Co to ma znaczyć, panie marszałku?)</u>
          <u xml:id="u-119.10" who="#PosełUrszulaWachowska">To jest o ustawie, bo mówię o celach kształcenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę dać pani poseł kontynuować wypowiedź na temat omawiany w tym punkcie.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#WicemarszałekJanKról">Pani poseł, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PosełUrszulaWachowska">Szanowni Państwo! Nauczyciel w myśl nowych zadań ma obowiązek zabiegać o zdrowie uczniów, o ich wykształcenie, ale także o ich postawę moralną i obywatelską. Tworzenie programu wychowawczego ma się odbywać we współpracy z rodzicami. Zapisy o społecznych organach w systemie oświaty pozwalają, nawet w tej chwili, na ścisłą współpracę z rodzicami. Te zapisy są jednak do tej pory martwe, bo trzeba czasu, aby rodzice i nauczyciele nauczyli się ze sobą współpracować, aby nie ograniczali się wyłącznie do wzajemnych roszczeń lub przesadnych wzajemnych oczekiwań.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#PosełUrszulaWachowska">Powinny powstać - zgodnie z zapisem, jaki istnieje - rady szkół i ich reprezentacja na szczeblu krajowym. Pomocą w usytuowaniu tych społecznych ciał będzie z pewnością przeniesienie zadań prowadzenia szkół do samorządów różnych szczebli. Otworzy to możliwość większej, szerszej współpracy. Szkoła znajdzie się bliżej rodziców, bliżej środowiska. Będzie nasza. Nie będzie można mówić o szkole, że to oni, będzie się mówić: to my. Tu na miejscu, w gminie, w powiecie będą nasi radni, nasi dyrektorzy szkół, nasi nauczyciele, będziemy my rodzice. Tylko ci, co znają powierzone im dzieci prawie że z imienia i z nazwiska, będą sprzyjać temu, żeby warunki do ich rozwoju były jak najlepsze, żeby działania wychowawcze przynosiły owoce niemal natychmiast, żeby konkretny Michał czy Jakub wiedział, jak ma się zachować na ulicy czy na boisku sportowym.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#PosełUrszulaWachowska">Teraz o ustawie. Temu sprzyja właśnie projektowana ustawa. Zakłada ona, że szkoły przejęte przez samorządy nie będą zamknięte po skończonych lekcjach, że będą tętniły życiem, będą ośrodkami kultury, bo, jak już powiedziałam wcześniej, w interesie tych najbliżej dziecka żyjących społeczności będzie, aby ono na zajęciach pozalekcyjnych rozwijało swoje zdolności lub uzupełniało swoje deficyty.</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#PosełUrszulaWachowska">Temu wszystkiemu sprzyja jasny rozdział kompetencji. Ciężar rozłożony został na dwa ramiona. Organizacja pracy szkoły, zarządzanie, finansowanie procesu dydaktycznego i wychowawczego spoczywają na barkach samorządu odpowiedniego szczebla. Nadzór pedagogiczny pozostanie zadaniem państwa, pozostanie w kompetencjach kuratorów - to jest podstawowy filar nadzoru pedagogicznego. Jak wspomniałam, będzie on wyposażony w nowoczesne narzędzia pomiaru pedagogicznego i dydaktycznego, więc będzie bardziej skuteczny niż dziś. Drugi filar to nadzór wewnętrzny. Prawdopodobnie dyrektor szkoły będzie tą osobą, która na bieżąco będzie czuwać nad tym, aby proces dydaktyczny przebiegał jak najlepiej. Nadzór pedagogiczny będą też sprawować odpowiednio do tego przygotowani, wskazani przez ministrów, ludzie z Ministerstwa Kultury i Sztuki i z innych resortów.</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#PosełUrszulaWachowska">Sprawą pierwszej wagi, jeśli chodzi o reformę, są jednak nauczyciele. Polscy nauczyciele są najczęściej absolwentami uniwersytetów, czasem, niestety, także absolwentami uczelni technicznych. Ich wiedza jest szeroka, ale przygotowanie do wykonywania zawodu nauczyciela nie zawsze wystarczające. Trzeba więc zmienić system kształcenia nauczycieli i system doskonalenia kształcenia - i to także przewiduje reforma. Należy jednak natychmiast znaleźć pieniądze na to, aby nauczycieli obecnie zatrudnionych przygotować poprzez kursy do wypełniania zadań związanych z nową reformą. Szczególnie przygotować ich do wypełniania zadań w pracy w klasach zintegrowanych oraz w edukacji w tak zwanym systemie zblokowanym.</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Łybacka: Proszę, pani poseł, o ustawie.)</u>
          <u xml:id="u-121.6" who="#PosełUrszulaWachowska">O co chodzi? Chodzi o to, aby nasze dzieci były mądre, zdrowe i dobre. Chodzi o młodzież, która umie funkcjonować w cywilizacji XXI wieku, jest nowoczesna, umie się znaleźć w świecie, ale jednocześnie jest silnie osadzona we własnej, polskiej kulturze, w naszym systemie wartości, który wyrasta z europejskiej, chrześcijańskiej kolebki; o młodzież, która jest dobra, przygotowana do wybierania w skomplikowanej, relatywnej rzeczywistości naszych czasów i która umie wybierać to, co dobre. Tego wszystkiego spodziewam się po tej reformie i wierzę, że ona to przyniesie.</u>
          <u xml:id="u-121.7" who="#PosełUrszulaWachowska">Proszę zatem o przyjęcie projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty i o uchwalenie tej reformy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-121.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Jana Zaciurę o zabranie głosu w imieniu klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PosełJanZaciura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałem, nawiązując do pięknego wystąpienia pani poseł Wachowskiej, powiedzieć, że dyskutujemy dzisiaj na temat projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty, który spełnia trzy co najmniej cele.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#PosełJanZaciura">Po pierwsze, ma charakter ustawy kompetencyjnej, wyłączonej z pakietu ustaw kompetencyjnych.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#PosełJanZaciura">Po drugie, rozszerza problematykę związaną z obowiązkiem szkolnym.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#PosełJanZaciura">I po trzecie, zarysowuje pewne pola odnośnie do przyszłego ustroju szkolnego, ale odsyła tę kwestię do oddzielnej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#PosełJanZaciura">Mam zaszczyt zatem przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej w sprawie sprawozdania Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty - druki nr 389 i 538. Na wstępie chciałem jednak przypomnieć, że wokół prac komisji nad tym projektem było dużo, zbyt dużo, nieporozumień, tak merytorycznych, jak i regulaminowych. Myślałem, że powie o tym pan poseł sprawozdawca. Skoro nie, to chciałbym powiedzieć, że wynikały one z nadmiernego naszym zdaniem pośpiechu oraz braku woli koalicji poszukiwania porozumienia w rozstrzyganiu spraw, które z jednej strony miały znaczenie epizodyczne, a więc dostosowawcze do przemian ustrojowych, z drugiej zaś miały rozstrzygać sprawy wielkie, przenoszące nas w XXI w. Właśnie ta dwoistość spojrzeń nas różniła. Różniła nas też metoda pracy.</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#PosełJanZaciura">Nie możemy jeszcze teraz, kiedy przezwyciężyliśmy konflikty i uprzedzenia, kiedy osiągnęliśmy kompromis, zrozumieć, dlaczego zrezygnowano w toku prac komisji z wysłuchania opinii Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, opinii Komisji Finansów Publicznych, opinii organizacji samorządu terytorialnego, związków i organizacji związkowych czy też opinii i ekspertyz tematycznych, które w toku prac zgłaszaliśmy. O tych mankamentach nie tylko mówiliśmy w czasie posiedzeń, ale także informowaliśmy pana marszałka oraz Prezydium Sejmu. Z pewnym zakłopotaniem stwierdzam, że nie otrzymaliśmy żadnego stanowiska Prezydium Sejmu i marszałka w tejże kwestii.</u>
          <u xml:id="u-123.6" who="#PosełJanZaciura">To pierwszy, zdaniem Sojuszu Lewicy Demokratycznej, niedobry okres w pracy nad projektem ustawy o systemie oświaty. Jeszcze dziś mówimy, że nie można tracić zaufania społeczeństwa do reformy i reformatorów, podejmując ważne decyzje w czasie społecznej debaty, której zakończenie wyznaczono na koniec września.</u>
          <u xml:id="u-123.7" who="#PosełJanZaciura">To dobrze, że refleksja jednak przyszła, że zwyciężyła chęć szukania kompromisu. Dzisiejsza debata z jednej strony jest owocem tego kompromisu, ale też jest wielkim egzaminem - czy nie zburzymy tej delikatnej ugody, która może nam w przyszłości służyć w reformowaniu edukacji narodowej.</u>
          <u xml:id="u-123.8" who="#PosełJanZaciura">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej w szczególności podkreśla - z satysfakcją podkreśla - te zapisy projektu ustawy, które na początku nas tak bardzo różniły. Są to zapisy chociażby w zmianie 7 dotyczącej art. 5a, gwarantujące niezbędny poziom środków finansowych na realizację zadań oświatowych, zabezpieczenie tych środków w dochodach jednostek samorządu terytorialnego; zagwarantowanie w art. 5b praw i obowiązków nauczycieli publicznych przedszkoli i szkół, zapisanych w Karcie nauczyciela; wzmocnienie w stosunku do przedłożenia rządowego roli nadzoru pedagogicznego, realizowanego przez kuratora oświaty; pozostawienie na dotychczasowym poziomie zasad finansowania szkół prywatnych i społecznych; powołanie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej; przedłużenie do 18 roku życia obowiązku kształcenia oraz określenie zasad jego wykonywania i kontroli.</u>
          <u xml:id="u-123.9" who="#PosełJanZaciura">Są też, jak mówił pan poseł sprawozdawca, w projekcie ustawy zapisy kontrowersyjne, które być może będą krytykowane w czasie tej debaty, ale mogą też budzić liczne spory po uchwaleniu ustawy. Takim bardzo kontrowersyjnym zapisem jest zapis zawarty w zmianie 11 do art. 9, opisujący przyszły ustrój szkolny. Naszym zdaniem przyszły ustrój szkolny powinna regulować - w terminie późniejszym - odrębna ustawa. Wtedy będzie możliwość wielkiej debaty edukacyjnej. Szkoda tylko, że tej wielkiej debaty edukacyjnej nie odbyliśmy przed nowelizacją tej ustawy, a będziemy niewątpliwie debatować w terminie późniejszym. Jest to zbyt ważna sprawa, by ją rozstrzygać bez zgody społecznej, którą można by zapisać w swoistym pakcie dla edukacji, o który apelujemy, który może być gwarancją dla reformy w warunkach spokoju społecznego.</u>
          <u xml:id="u-123.10" who="#PosełJanZaciura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej, zabierający głos w debacie, zgłoszą stosowną liczbę poprawek do projektu ustawy. Poprawki te nie zburzą materii, którą dzisiaj poddajemy procesowi dyskusji parlamentarnej. Nasze poparcie dla całości ustawy uzależniamy jednak od tego, jak te poprawki potraktuje komisja i koalicja rządowa, czy potwierdzi się, że poszukiwanie porozumienia jest trwałą zasadą w sprawach reformy edukacji narodowej jako dobra wspólnego.</u>
          <u xml:id="u-123.11" who="#PosełJanZaciura">Na zakończenie, panie marszałku, Wysoki Sejmie, chciałbym postawić jedno pytanie ministrowi edukacji narodowej. Bardzo kontrowersyjną kwestią w czasie debat, którą trudno zapisać, ale którą należy poddać wszechstronnej analizie, jest polityka kadrowa oraz związane z nią konsekwencje wprowadzenia nowego ustroju szkolnego, pokazanie, w jaki sposób kończą się prace nad projektowaną siecią szkolną, jakie będą skutki kadrowe oraz jaka jest propozycja działań osłonowych, przedstawionych przez rząd. Myślę, że byłoby dobrze przyjęte przez Wysoką Izbę, gdyby pan minister edukacji odpowiedział na to bardzo ważne pytanie. Dziękuję serdecznie za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękujemy panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę panią poseł Grażynę Staniszewską o zabranie głosu w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PosełGrażynaStaniszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście, dzisiejsza debata, a zwłaszcza głosowania kończące tę debatę są egzaminem, czy uda nam się ochronić, czy uda nam się nie zubożyć delikatnego porozumienia, do którego doszło pod koniec prac nad tą nowelizacją. Kończyliśmy prace w naprawdę dobrej atmosferze, co zresztą nie znaczy, że cały przebieg prac był dobry. Nie był dobry. Było mnóstwo nieporozumień, które, jak sądzę, udało się nam zażegnać. Pośpiech wynikał z tego, że ustawa została wyjęta z pakietu ustaw kompetencyjnych. Nie było tu braku woli porozumienia z opozycją. Właśnie po to, żeby tę ustawę nieco szerzej niż inne ustawy zawarte w zestawie kompetencyjnym przedyskutować, wystąpiliśmy jako prezydium do marszałka Sejmu z propozycją, aby tą ustawą zajmowała się komisja edukacji, a nie Komisja Nadzwyczajna do ustaw kompetencyjnych. Ustawa została skonsultowana ze związkami zawodowymi w kwietniu i w maju. Zaproszone zostały do konsultacji związki międzygminne, które nie wypowiedziały się w odpowiednim terminie. Jedyną komisją sejmową, która zechciała przysłać nam swoje uwagi, była komisja kultury. Rozważaliśmy wnikliwie jej uwagi, część wniosków komisji kultury uwzględniliśmy w pracach naszej komisji i w sprawozdaniu przedłożonym Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#PosełGrażynaStaniszewska">Proszę Państwa! Szanowni Posłowie! Wielka debata nad systemem edukacji rozpoczęła się w styczniu bieżącego roku. Od stycznia bieżącego roku trwa zwłaszcza konsultacja w sprawie nowego ustroju szkolnego, zakończona oficjalną opinią związków zawodowych. Tak naprawdę rozpoczyna to dopiero prawdziwą debatę nad całą reformą systemu szkolnictwa i systemu edukacji. Ta duża konsultacja całościowej reformy ma trwać do 30 września. Nie sądzę jednak, żeby 30 września się zakończyła, bo jeżeli dużą nowelizację ustawy o systemie oświaty otrzymamy jesienią, to tak naprawdę ta debata będzie trwała wraz z pracami parlamentu, wraz z pracami komisji.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#PosełGrażynaStaniszewska">Potwierdzam w imieniu mojego klubu, że pakt dla edukacji jest niezbędny. Niezbędny jest pakt ponad podziałami. Mam wrażenie, że pod koniec prac komisji taką nić porozumienia, która mogłaby być wstępem do owego paktu, udało się nam nawiązać. Ale ważne jest, aby ten pakt służył niezwłocznemu przystąpieniu do reformy, a nie oddaleniu jej na jakiś bliżej nieokreślony czas, dlatego że o reformie systemu edukacji mówimy już naprawdę za długo. Jestem posłem już dziewiąty rok i już dziewiąty rok mówi się o tym, że wreszcie coś tu należałoby zrobić, i właściwie na mówieniu się kończy. Dzięki nowelizacji tej ustawy po raz pierwszy mamy szansę zrobić krok na tej drodze, ale będzie to dopiero pierwszy krok w kierunku wprowadzenia w życie reformy systemu edukacji. Drugim krokiem, na który oczekuje mój klub, jest krok dotyczący odpowiedniego kształtu ustawy budżetowej. Mam nadzieję, że już we wrześniu uzyskamy potwierdzenie, iż obecny rząd naprawdę chce przystąpić do reformy systemu edukacji. Oprócz tej niewielkiej nowelizacji, która sprowadza się w istocie do przyporządkowania nowego ustroju szkolnego konkretnym szczeblom samorządu terytorialnego, oprócz tej nowelizacji potrzebne są odpowiednie zapisy w tegorocznej ustawie budżetowej i odpowiednia perspektywa finansowania kolejnych etapów reformy systemu edukacji przez 2–3 następne lata. Liczę, że wraz z ustawą budżetową poznamy zamierzenia rządu w tym względzie właśnie na 2–3 najbliższe lata.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#PosełGrażynaStaniszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trakcie prac nad ustawą staraliśmy się ograniczać nasze wnioski i nasze pomysły dotyczące całości ustawy właśnie po to, aby nie straciła ona charakteru kompetencyjnego. Niemniej z inicjatywy mojego klubu udało się nam wpisać do systemu oświaty szkoły ogólnodostępne i przedszkola ogólnodostępne z oddziałami integracyjnymi. To było ważne uzupełnienie. Chodziło o to, aby gminy, powiaty i województwa od samego początku zdawały sobie sprawę z tego, że oprócz szkół ogólnodostępnych i potem specjalnych jest jeszcze pośrodku szkoła ogólnodostępna z klasami integracyjnymi i że trzeba też rozważać taką organizację kształcenia, stawiając ją na równi z rozwiązaniem: szkoły bez klas integracyjnych i szkoły specjalne.</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#PosełGrażynaStaniszewska">Udało się nam również umieścić w projekcie zapis, że system edukacji wspierają organizacje pozarządowe, stowarzyszenia i fundacje, których cele statutowe dotyczą także dziedziny oświaty i wychowania. Był to ważny postulat organizacji społecznych, które przejmują na siebie coraz więcej zadań oświatowych i coraz więcej ciekawych, nowatorskich propozycji wypływa właśnie od nich. Do tej pory zarówno przez samorząd, jak i przez organy rządowe organizacje były traktowane jako coś takiego jak rodzynek, który może być, ale nie musi, coś, co nie gra ważnej roli. Poprzez ten zapis, sytuujący organizacje pozarządowe wśród tych, które wspierają cały system edukacji i mają w tym zakresie ważne zadanie, nadajemy im odpowiednią rangę.</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#PosełGrażynaStaniszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa, oprócz tego, że określa nowy ustrój szkolny i przyporządkowuje ten ustrój poszczególnym jednostkom samorządu terytorialnego, zmienia nieco nadzór pedagogiczny. Właśnie jeśli chodzi o nadzór, udało nam się uzyskać największe porozumienie z opozycją. Osiągnęliśmy wzmocnienie tego nadzoru. Jest to tym istotniejsze, że w sytuacji, kiedy administracja rządowa, kuratoria rezygnują z prowadzenia szkół, ważne jest, aby poprzez nadzór mogły wpływać na to, co się dzieje w szkole. Tu udało nam się uzyskać taki kompromisowy zapis, że kurator może wystąpić z wnioskiem o odwołanie dyrektora szkoły, jeżeli program naprawczy, zmierzający do poprawy efektywności kształcenia nie jest w szkole realizowany. To ważny zapis i ważne narzędzie efektywnego sprawowania nadzoru.</u>
          <u xml:id="u-125.6" who="#PosełGrażynaStaniszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Unii Wolności opowiada się za przyjęciem tej drobnej, niemniej ważnej nowelizacji; opowiada się za jak najszybszym jej uchwaleniem, aby inna komisja mogła na podstawie tej nowelizacji odpowiednio ukształtować ustawę o dochodach jednostek samorządu terytorialnego; opowiada się za uchwaleniem jej jak najszybciej, aby w budżecie państwa mogły się znaleźć odpowiednie kwoty uwiarygodniające zamierzenia rządu dotyczące rzeczywistego przystąpienia do reformy systemu edukacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-125.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o wystąpienie w imieniu klubu PSL pana posła Aleksandra Łuczaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PosełAleksanderŁuczak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chciałbym przypomnieć, że podczas pierwszej dyskusji mówiąc o planowanym projekcie, wypowiedziałem zdanie, że ta reforma nie jest przygotowana z trzech powodów. Nie są przygotowani nauczyciele, nie jest przygotowany program i nie są przygotowane, zapewnione środki materialne. W związku z tym wypowiedzieliśmy się przeciwko pracy nad tą reformą w komisji. Po przeprowadzonej dyskusji chciałbym swoje stanowisko niejako umocnić i potwierdzić.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#PosełAleksanderŁuczak">Otóż nadal uważam, że nie stało się nic, co mogłoby spowodować inne nastawienie do tej reformy. Przygotowanie nauczycieli, najważniejszy czynnik, nadal jest takie, jakie jest. Nie można zaplanować czy przewidywać, że przy zmianie struktury organizacyjnej szkoły nastąpi swego rodzaju selekcja nauczycieli. A taki zamiar w pewnym sensie jest podtekstem tej reformy; zakłada się, że tworząc system 6 czy 3 uda się rozbić pewną jedność i spójność nauczycielską. Uważam, że stosując tę metodę, chce się doprowadzić do tego, że nie kryteria przygotowania nauczycieli, nie system wynagradzania nauczycieli, motywacja do odpowiedniej pracy, lecz właśnie zabieg organizacyjny spowoduje takie a nie inne zachowania i taką a nie inną selekcję wśród nauczycieli. Uważam, że jest to zabieg, który nie powinien mieć miejsca.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#PosełAleksanderŁuczak">Drugi powód, który motywuje, to jest kwestia programowa. Otóż w szkole sześcioletniej proponuje się odejście od kształcenia przedmiotowego na rzecz kształcenia ogólnego. Można więc powiedzieć, że zmierza się do tego, aby to, co obecnie uczeń uzyskuje po 3, 4 latach nauki nabył po 6 latach. I w niektórych przypadkach, oczywiście z punktu widzenia założeń i teoretycznych podstaw tej reformy, mówi się, że to będzie tylko wstęp do tego, żeby uczeń nadal miał możliwość przejścia dalej do gimnazjum, do liceum i że ta jego wiedza w ciągu tych lat znacznie się poszerzy i będzie lepsza, większa, bogatsza niż obecnie. Jednak mimo ustawicznych zapewnień ze strony ministerstwa nadal podtrzymuję ten pogląd, że jest to dążenie czy tendencja, która może doprowadzić do tego, że znaczna, większa część młodzieży, szczególnie na wsi, zostanie na tym sześcioletnim poziomie. Pozostanie z wykształceniem ledwo umiejętności czytania, pisania, pozostawiona sama sobie. Jest to niebezpieczne zjawisko i mimo założeń teoretycznych, że będzie inaczej, trudno go nie dostrzec - zresztą, jeśli chodzi o ten pogląd, to nie jestem osamotniony. Na marginesie chcę powiedzieć, że pogląd dotyczący krytycznego stosunku do reformy nie jest tylko poglądem, który wypływa z kręgów Polskiego Stronnictwa Ludowego. Krytycznie wypowiedziała się też na ten temat Rada Główna Szkolnictwa Wyższego, Polska Akademia Nauk.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#PosełAleksanderŁuczak">Trzeci problem, który uważam za bardzo istotny, to takie życzeniowe dążenie do tego, czy reforma, którą dzisiaj lub w następnych dniach uchwalimy i nad którą obecnie pracujemy, załatwi środki finansowe. Odniesienie do tego problemu dało się również zauważyć w wystąpieniach pań przedmówczyń zabierających głos przede mną.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#PosełAleksanderŁuczak">Nie jest tak, że nagle, gdy tu sobie powiemy, że szkoła i reforma jest rzeczą ważną, to minister finansów te środki - większe lub odpowiednie do zamiaru, jaki się wiąże z reformą oświatową - zabezpieczy. Byłem świadkiem dyskusji toczącej się w obecności pana ministra edukacji, pana ministra finansów, kiedy zdecydowanie ze strony przedstawicieli Ministerstwa Finansów padły zarzuty, że na taką reformę środków nie będzie. Wczoraj w trakcie odpowiedzi na pytania, które dotyczyły tej samej sprawy, był przedłożony dokument podpisany przez ministra finansów. Bardzo krytycznie wypowiada się on na temat możliwości finansowania takiej struktury i takich zasad tej reformy, która ma być przeprowadzona w najbliższych miesiącach czy latach. A więc mamy sytuację, kiedy to piękne i szczytne hasła chcemy rozwiązać tylko poprzez to, że popieramy je słowami. Nie można - jeszcze raz powtarzam - nie można budować domu, jeżeli nie ma się na to środków finansowych. To, że weźmiemy kredyt, jest na pewno jakimś wyjściem, które należy brać pod uwagę. Ale to, czy ten kredyt otrzymamy, na jakich warunkach oraz jaka będzie jego spłata, jest zupełnie niewiadome.</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#PosełAleksanderŁuczak">Zatem przystępując do tej reformy, nie mając zabezpieczenia finansowego, a licząc na to, że jak wprowadzimy ten system, to we wrześniu czy w październiku podczas prac nad reformą, nad budżetem państwa uda się zapewnić odpowiednie środki, jest pewnego rodzaju złudą. Miałem możność doświadczyć tego osobiście. W tej sytuacji, w jakiej się obecnie znajduje państwo polskie, kiedy występują napięcia budżetowe, socjalne, trudno jest mi przewidzieć takie rozwiązanie, jeśli chodzi o odpowiednie możliwości finansowe przeznaczone na tak zakrojoną reformę.</u>
          <u xml:id="u-127.6" who="#PosełAleksanderŁuczak">A zatem mamy do czynienia z projektem reformy, który zakłada nieprzygotowanie do jej przeprowadzenia. W tym miejscu wyłania się kwestia, którą na pewno powinno się też w pewnym momencie rozważyć: Czy reformę można przeprowadzać właśnie w tym czasie i w takim tempie, jak to zostało zapowiedziane? W wielu krajach, gdzie przeprowadzano taką reformę, raczej robi się to w sposób stopniowy, wyspowy, wprowadzając pewne jej elementy. Zupełnie nieznana jest historia, żeby przeprowadzać reformę w sposób tak natychmiastowy. I nie zgadzam się z wyrażonym tu poglądem, że to, nad czym w tej chwili dyskutujemy, jest czymś minimalnym. Właśnie przy okazji ustaw kompetencyjnych to jest bardzo głębokie wejście w strukturę organizacyjną szkoły, to jest przeprowadzenie w bardzo krótkim czasie totalnej zmiany systemu organizacyjnego. I to musi kosztować, do tego muszą być przygotowani nauczyciele, do tego muszą być opracowane programy. Takich, jak powiedziałem, zapewnień nie dostrzegam.</u>
          <u xml:id="u-127.7" who="#PosełAleksanderŁuczak">W związku z tym podtrzymuję krytyczne stanowisko Polskiego Stronnictwa Ludowego, które wyraziłem w pierwszym czytaniu, wobec przedłożonego projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Andrzeja Zapałowskiego w imieniu koła KPN - Obóz Patriotyczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PosełAndrzejZapałowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu reprezentacji parlamentarnej Konfederacji Polski Niepodległej - Obóz Patriotyczny chciałbym wyrazić głębokie zaniepokojenie tym, iż debatuje się nad tą ustawą w chwili, kiedy najbardziej zainteresowani, tj. nauczyciele, przebywają na zasłużonym wypoczynku. Jako nauczyciel czuję się głęboko rozczarowany sposobem, w jaki potraktowano nasze środowisko, a nawet szerzej - cały naród i jego przyszłość. Wnoszenie tak znienacka punktu do porządku dziennego obrad nie licuje z wagą zagadnienia. Nie licuje też z powagą debaty nad świadomością przyszłych pokoleń, iż ustawa zmieniająca ustrój szkolny jest rozpatrywana jako element reformy samorządowej, a jednocześnie odracza się debatę nad reformą treści programowych.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#PosełAndrzejZapałowski">Panie Marszałku! W dalszym ciągu nie rozwiązano wielu wątpliwości, o których mówiłem w poprzedniej debacie. Z związku z tym je przypomnę.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#PosełAndrzejZapałowski">Wiele niejasności czy wręcz zagrożeń dla polskiej szkoły stwarza bazowanie na argumencie, iż jednym z głównych powodów przeprowadzenia reformy jest niż demograficzny. Skoro bowiem trzeba przeprowadzić całościową reformę z uwagi na gwałtowne zmniejszenie się liczby uczniów, co się stanie, jeżeli nadejdzie, a z pewnością nadejdzie, wyż? Czy dokonamy wówczas kolejnej zmiany systemu? Jest chyba oczywiste, że nie można tworzyć w skali państwa systemu opartego na fluktuacji sytuacji. Trzeba tu zresztą dodać, że niż demograficzny może i powinien zostać wykorzystany w zupełnie odmienny sposób, to znaczy należy po prostu zmniejszyć liczebność uczniów w istniejących klasach. Całkowicie niezrozumiały jest także pomysł wprowadzania tzw. bloków tematycznych łączących w ramach jednych zajęć elementy różnych nauk. Odchodzenie od wykładania w szkołach tradycyjnych dyscyplin akademickich nie sprawdziło się nigdzie, z wyjątkiem szkół specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#PosełAndrzejZapałowski">Wątpliwości budzi proponowany sprawdzian kompetencji ucznia po zakończeniu podstawówki. Skoro nie ma on charakteru selekcyjnego, jaki jest cel jego wprowadzania? Nie jest nim chyba dodatkowe obciążanie uczniów stresem egzaminacyjnym, tym bardziej że dotyczy to 12-latków.</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#PosełAndrzejZapałowski">Odnosząc się do kwestii statusu zawodowego nauczyciela, projektodawcy chcą wprowadzić wiele korzystnych zmian. Jednakże duży niepokój budzi fakt, iż w całym projekcie nie mówi się jasno, że główną bolączką polskiego systemu oświaty są skandalicznie niskie płace. Niezaakcentowanie tej kwestii choćby jako postulatu na nieodległą przyszłość podważy zaufanie całego środowiska nauczycielskiego do koncepcji reformy. Niepokój budzą także propozycje podporządkowania szkolnictwa specjalnego gminom bądź powiatom. Może to mieć negatywny wpływ na jego poziom oraz doprowadzić do nadmiernego oszczędzania przez samorządy na tego typu placówkach, a to byłoby niebezpieczne.</u>
          <u xml:id="u-129.5" who="#PosełAndrzejZapałowski">Reforma ta może doprowadzić wiele gmin wiejskich do bankructwa w związku z wyodrębnieniem gimnazjum i koniecznością podjęcia prac adaptacyjnych do nowych warunków oraz dowozem dzieci. Długofalowa pomoc państwa w tym względzie jest wątpliwa w kontekście planowanych wydatków na reformę administracji, zdrowia, ubezpieczeń czy też armii. W najgorszej sytuacji znajdują się gminy okalające miasta, z uwagi na ogromne problemy związane z dowozem dzieci do szkół. Wiele zaproponowanych przez autorów projektu zmian można i należy poprzeć oraz wprowadzić. Jednakże wskazane niebezpieczeństwa nie zneutralizowane w porę mogą spowodować załamanie polskiego systemu edukacyjnego. Polska oświata winna umożliwiać wyrównywanie szans życiowych milionów zdolnych Polaków z niezamożnych rodzin.</u>
          <u xml:id="u-129.6" who="#PosełAndrzejZapałowski">Panie Marszałku! Apeluję do Wysokiej Izby o bardzo poważne potraktowanie debaty i końcowych rozstrzygnięć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Dariusza Grabowskiego o zabranie głosu w imieniu koła ROP.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PosełDariuszGrabowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Debatujemy nad sprawą zasadniczą z punktu widzenia przyszłości narodu, z punktu widzenia przyszłości Polski. Debatujemy także nad sprawą, co do której, myślę, że wszyscy się zgodzimy, że jest naszym wspólnym interesem i wspólną troską. To jest przyszłość naszych dzieci, a dla niektórych przyszłość dzieci ich dzieci. W związku z tym rozumiem, że nie ma wśród nas sporu o to, że reforma jest potrzebna i że trzeba jej dokonać. I od lewa do prawa wszyscy rozumiemy, że trzeba się porozumieć i taką reformę przeprowadzić. Jednakże ten pakt, o który apeluje pani poseł Staniszewska - bo trzeba paktu nad reformą oświaty - to powinno być danie szansy wypowiedzenia się wszystkim, wysłuchania wszystkich argumentów, wypracowania jednego stanowiska. Tymczasem to, co ma miejsce tutaj, ze względu przede wszystkim na tryb, w jakim pracujemy, pośpiech, powierzchowność, nieodwoływanie się do środowiska nauczycielskiego, nieodwoływanie się do środowisk społecznych, w tym rodziców, to w związku z tym, moim zdaniem, nie jest pakt, lecz raczej dyktat tych, którzy uznali, że rozwiązanie, które oni sami przyjęli, jest dobre i nie ma nad czym debatować.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#PosełDariuszGrabowski">Przechodząc już do merytorycznych wątków - chociaż czasu na to mieliśmy praktycznie tyle, co dzisiaj - i jednocześnie podzielając pogląd, że dyskutowanie nad tym w czasie wakacji, kiedy najbardziej zainteresowani nie mogą w tym uczestniczyć, jest szczególnym przejawem troski o to środowisko, powiem tylko o kilku kwestiach, moim zdaniem podstawowych.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#PosełDariuszGrabowski">Sprawa pierwsza to sprawa wieku szkolnego. W całym świecie ten wiek jest skracany, naukę zaczyna się od 6 roku życia. U nas tego tematu nie podjęto. To jest nasza pierwsza wątpliwość. Sprawa druga to jest 12 lat, które przyjmuje reforma: 6 plus 3 plus 3, a jednocześnie w tym samym dokumencie pisze się, że obowiązek szkolny kończy się na 18 roku życia. Jakkolwiek by liczyć, 7 plus 12 to jest trochę więcej niż 18. W związku z tym tu jest niespójność. Co to znaczy? Że „niedokończony” uczeń nie podlega już obowiązkowi szkolnemu? Jak to rozumieć? Dlaczego to tak jest?</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#PosełDariuszGrabowski">Sprawa następna to kwestia programów nauczania. O tym w ogóle nie rozmawiamy, a przecież to się z dnia na dzień nie stanie, że będą one dobre, lepsze, inne i takie, o które nam chodzi.</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#PosełDariuszGrabowski">Sprawa kolejna to nauczyciele. Kwestia ich wykształcenia tym bardziej jest ważna, że przecież wchodzimy w okres niżu demograficznego najmłodszych pokoleń i wyżu młodzieżowego. Co to znaczy - że tych nauczycieli się przekwalifikuje w ciągu kilku tygodni ze szkół podstawowych do szkół ogólnokształcących? To się nie stanie. W związku z tym powstaje pytanie, czego ci nauczyciele będą uczyć.</u>
          <u xml:id="u-131.5" who="#PosełDariuszGrabowski">I wreszcie sprawa ostatnia, finanse. Tutaj dotykamy zasadniczej kwestii. Ja się zgadzam i w pełni podzielam stanowisko właśnie m.in. pani poseł Staniszewskiej, że to trzeba potraktować ze szczególną troską. Jednocześnie jako poseł Komisji Finansów Publicznych wiem już dzisiaj, że według założeń udział wydatków na oświatę w przyszłorocznym budżecie ma spaść. Moi państwo, to jest wybór: albo chcemy reformować oświatę, inwestować w młode pokolenie - bo to jest najlepsza inwestycja - i mieć nowoczesną Polskę, albo będziemy ograniczać wydatki na oświatę. I dlatego ta reforma jest niespójna, tym bardziej że przekazanie kompetencji co do szkół w ręce samorządów w jakimś sensie jednak oznacza wyzbycie się przez władze i przez rząd odpowiedzialności za wykształcenie młodego pokolenia. W tym sensie, że pieniądze ma dać samorząd, a jeśli samorząd nie da, trzeba się zdać na dobrą wolę ministra finansów. Państwo, które w ten sposób podchodzi do najważniejszej kwestii młodego pokolenia, nie jest nowoczesne. Dlatego Ruch Odbudowy Polski nie może uznać projektowanej reformy za dobre rozwiązania. Albo ma się pogląd całościowy i przedstawia się wszystkie kwestie, albo jest to wyrwane z kontekstu i nie skoordynowane z tymi innymi elementami. Wtedy to jest złe rozwiązanie. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#WicemarszałekJanKról">Przechodzimy obecnie do wystąpień indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Marka Kaczyńskiego z klubu AWS o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PosełMarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wprowadzenie nowego ustroju szkolnego nie jest celem reformy, lecz drogą do osiągnięcia jej głównych celów. Pierwszym celem jest podniesienie poziomu edukacji społeczeństwa przez upowszechnienie wykształcenia średniego i wyższego, drugim - wyrównanie szans edukacyjnych, trzecim - sprzyjanie poprawie jakości edukacji rozumianej jako integralny proces wychowania i kształcenia. Aby wymienione cele mogły być osiągnięte, trzeba uzyskać wolę współpracy i poparcie wszystkich środowisk reprezentujących pracowników oświaty. Bardzo ważnym wyzwaniem dla Ministerstwa Edukacji Narodowej, a także samorządów, które zarządzają i będą zarządzać systemem edukacji, jest zapewnienie awansu zawodowego nauczycieli kształcących we wszystkich typach szkół. Awans zawodowy nieodłącznie wiąże się z możliwością doskonalenia nauczycieli. Stawiam pytanie, panie ministrze: czy w proponowanym nowym systemie oświaty wszystkie samorządy będą miały dość dobrej woli i środków na zgodne z kierunkami reformy kształcenie nauczycieli? Wiadomo, iż nowe formy kształcenia będą wymagały większych nakładów na ten cel.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#PosełMarekKaczyński">Awans zawodowy wiąże się nieodłącznie ze zwiększeniem możliwości uzyskiwania przez nauczycieli wyższych dochodów.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#PosełMarekKaczyński">Panie Ministrze! Pan doskonale zna wysokość dochodów, jakie osiągają nauczyciele w poszczególnych szkołach podstawowych, średnich, na uczelniach wyższych. Pracowałem 11 lat jako nauczyciel w szkole podstawowej, więc doskonale wiem, jaka była siła nabywcza moich zarobków. Wiem też, iż obecnie ta siła też jest niewielka. Dochody uzyskiwane przez nauczycieli wszystkich szczebli są stosunkowo małe. Wyrażam obawę, że bardzo trudno będzie samorządom, szczególnie gmin biednych, wiejskich, zapewnić awans zawodowy, a więc i finansowy uczącym w szkołach. Jestem obecnie wójtem gminy wiejskiej. Doświadczenie w zarządzaniu szkołami podstawowymi uprawnia mnie do powiedzenia, że bardzo trudno jest umożliwić nauczycielom wyższe zarobki, kiedy do podstawowych wymaganych zadań z budżetu poza oświatowego - do opału, energii, środków czystości - w przypadku mojej gminy trzeba dołożyć średnio 15% do subwencji oświatowej. Są zaś gminy wiejskie, które do tej subwencji dokładają nawet 20, a bywają przypadki, że 40%. W kontekście wyżej przytoczonych faktów stawiam pytania.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#PosełMarekKaczyński">Panie Ministrze! Czy nowy system edukacji pozwoli na podniesienie statusu nauczyciela również w kwestii finansowej? Czy najbardziej wartościowi ludzie nie będą odchodzić do innych działów gospodarki? Jak niskie zarobki nauczycieli wpłyną na główny cel reformy: podniesienie poziomu edukacji społeczeństwa? Czy samorządy poradzą sobie z utrzymaniem szkół? Pragnę także wyrazić swoje obawy o jakość systemu wychowawczego. Wiadomo, że obecny system wychowawczy nie spełnia oczekiwań. Gdzieś po drodze zagubione zostały wzorce wychowawcze, autorytety, priorytety. Ustawa o zmianie ustawy o systemie oświaty zakłada, iż priorytetami w zakresie wychowania będą: pomoc w uzyskaniu orientacji etycznej i hierarchizacji wartości; personalizacja życia w rodzinie, w grupie koleżeńskiej, w szerszej społeczności; kształtowanie etyki pracy. Czy proponowane w projekcie ustawy priorytety i kierunki zapewnią możliwości zmian, na jakie oczekuje społeczeństwo? Czy nowy system wychowania pozwoli na zmniejszenie bądź wyeliminowanie agresji, przestępczości, dewiacji z życia naszej polskiej społeczności?</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#PosełMarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Występując w debacie podczas pierwszego czytania ustawy, podnosiłem problem kształcenia w szkołach rolniczych. Dzisiaj pragnę przypomnieć i poinformować pana ministra, Wysoką Izbę, że środowisko rolnicze, izby rolnicze, ośrodki doradztwa, związki zawodowe rolników, stoją na stanowisku, iż minister rolnictwa powinien mieć wpływ na jakość i kierunki kształcenia rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#PosełMarekKaczyński">Jeszcze raz podkreślam, iż w obliczu mających nastąpić przemian na wsi, w obliczu czekającej nas integracji z Unią Europejską, wieś polska oczekuje na dostarczenie jej wiedzy i rozwijanie umiejętności umożliwiających odpowiednie przygotowanie i godne wejście do struktur unijnych. To właśnie minister rolnictwa będzie wiedział, jakie cele kształcenia rolniczego powinny być realizowane i jaka wiedza potrzebna jest teraz i będzie potrzebna w przyszłości rolnikom i mieszkańcom wsi. Powinien być on kreatorem przemian na wsi również w zakresie oświaty. Średniookresowa strategia rozwoju wsi i rolnictwa zakłada bardzo ambitne cele. Aby je zrealizować, społeczeństwo wiejskie musi zdobyć wykształcenie umożliwiające realizację tejże strategii.</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#PosełMarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Proszę o uwzględnienie roli ministra rolnictwa w nowym systemie oświaty. Zapewniam państwa, iż taka jest wola środowisk rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-133.7" who="#PosełMarekKaczyński">W imieniu Zespołu Rolnego AWS złożę na ręce pana marszałka poprawki do ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty i proszę, aby zostały one uwzględnione w pracach komisji. Pomimo zgłaszanych obaw i wątpliwości uważam, że reforma systemu oświaty jest potrzebna i że przyniesie ona pozytywne zmiany. Dlatego będę głosował za ustawą. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Franciszka Potulskiego z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PosełFranciszekPotulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa o zmianie ustawy o systemie oświaty jest ważna i istotna, ponieważ w pewnym sensie praktycznie rozpoczyna proces reformowania systemu edukacji. Może część wystąpień, których mieliśmy okazję wysłuchać, wynika z pewnego nieporozumienia. Staraliśmy się ograniczyć tę zmianę ustawy tylko do przystosowania systemu oświatowego do nowego systemu funkcjonowania państwa, o czym Izba przesądziła nie tak dawno - jeśli oczywiście dzisiejsze głosowania nie zmienią wszystkiego. Chodzi o to, co w tej ustawie ma charakter dostosowujący system oświaty do nowego podziału państwa, który nie jest jeszcze do końca wiadomy.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#PosełFranciszekPotulski">W trakcie prac nad tymi zmianami pojawiały się obawy, że niejako kuchennymi drzwiami próbowano w tej ustawie zmienić ustrój szkolny i to w okresie, gdy po pierwsze - minister edukacji przesłał do partnerów społecznych założenia reformy do konsultacji dając na to czas do 30 września, a po drugie - Sejm nie zatwierdził generalnej koncepcji reformy, bo pojawiło się zbyt dużo pytań, wątpliwości i zagrożeń z nią związanych. Gdyby nie było pytań i zagrożeń, to Sejm poprzedniej kadencji zatwierdziłby i gimnazja, i obowiązek nauki od lat 6, co zostało ujęte w odpowiednim druku sejmowym. Przyjęliśmy jednak, że obawy opozycji są uzasadnione i nie zaczęliśmy wdrażać reformy bez wzięcia pod uwagę jej opinii. Postąpiliśmy tak przede wszystkim dlatego, że reforma systemu niesie ze sobą znaczną redukcję zatrudnienia, problem pogłębiany jeszcze przez niż demograficzny i wymagający znacznego podniesienia nakładów na oświatę.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#PosełFranciszekPotulski">W 1993 r. problemy finansowe oświaty scedowano na gminy i gminy dopłacają do tego. Mimo niżu demograficznego i znaczącego zwiększenia nakładów w budżetach roku 1996 i 1997, skala dopłat nie maleje. Jeśli gminy dopłacają średnio 10% do subwencji, to nie mówmy o braku dyscypliny, tylko o faktycznym niedoszacowaniu środków na oświatę.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#PosełFranciszekPotulski">W 1997 r. pojawiły się gminy, które nie dopłacają do wydatków bieżących oświaty w stosunku do subwencji. Rodzi to nowy problem, polegający na tym, czy znaczyć pieniądze oświatowe. Przypomnę, że dopiero w 1996 r. subwencja zaczęła wystarczać na płace. Nie da się wprowadzić reformy bez poważnej rozmowy o finansach oświaty, bo tej reformie będą przeciwne nie tylko zagrożone zwolnieniami środowiska oświaty, ale i samorząd terytorialny, który powoli przestanie mieć z czego dopłacać. Samorząd powiatowy, a przynajmniej znaczna większość jednostek tego samorządu, w ogóle nie będzie miał z czego dopłacać. A przecież przejmuje on oświatę ponadpodstawową, która tym razem ze względu na wyż demograficzny ma znaczne trudności finansowe. Niczemu nie zaradzi karanie dyrektorów za przekraczanie dyscypliny budżetowej, z uwagami typu, że to nie z ich winy.</u>
          <u xml:id="u-135.4" who="#PosełFranciszekPotulski">Teraz powiem skrótowo o niektórych problemach związanych tylko z tą nowelizacją. Ustawa wprowadza inne niż dotychczas pojęcie wykształcenia podstawowego. W wielu przypadkach w życiu publicznym wymagane jest wykształcenie podstawowe. Stare, czy nowe? Ośmioklasowe, czy sześcioklasowe? W tym też przypadku trzeba ustalić tryb umożliwiający jego ukończenie po przekroczeniu odpowiedniego wieku. Zaproponowałem odpowiedni wniosek mniejszości, ale w sprawozdaniu ujęto go błędnie, niezgodnie z wolą wnioskodawcy. Nie zgadzam się z taką manipulacją, wycofuję swój wniosek i wniosę odpowiedni projekt poprawki w tym zakresie, chodzi o wnioski nr 4 i 5.</u>
          <u xml:id="u-135.5" who="#PosełFranciszekPotulski">W jaki sposób młodzież, która ukończyła 14 lat i nie ukończyła 6-letniej szkoły podstawowej, będzie ją kończyć? W OHP. To sprawa odpowiednich uzgodnień pomiędzy OHP, ministrem edukacji i ministrem pracy. Już teraz mamy problem, co to właściwie znaczy wykształcenie wyższe, a będzie jeszcze problem, co to znaczy wykształcenie podstawowe.</u>
          <u xml:id="u-135.6" who="#PosełFranciszekPotulski">Druga uwaga natury generalnej. Wnikliwej dyskusji wymaga problem finansowania szkół innych niż prowadzone przez samorządy. Wszystkie zapisy ustawy idą w kierunku przyznania im kwoty biletu, bo wszystkie dzieci są nasze. To prawda, że należy dzieci traktować jednakowo, ale ulga podatkowa rodziców płacących czesne jest porównywalna z nakładami na ucznia w szkołach publicznych i to zmniejsza dochody budżetu państwa, na które wszyscy się składamy. Stoimy na stanowisku, żeby do szkół pobierających czesne dopłat państwa, czyli nas wszystkich, nie było. Jeśli kwotę ulgi każdy z rodziców przyniesie do szkoły, to tak jakby przyniósł dotację z pominięciem budżetu państwa. Jeśli zniesiemy ulgę podatkową, możemy do sprawy wrócić, ale tylko wtedy. Co innego szkoły, przedszkola i placówki o charakterze specjalnym. Tu sądzę, że dotacja jest wskazana z wielu powodów i mam nadzieję, że będzie jeszcze czas na rozmowę w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-135.7" who="#PosełFranciszekPotulski">Koalicja prze do reformy, my też uważamy, że reforma jest konieczna, ale nie dlatego, że polska szkoła jest zła. Bo chcę z całą mocą podkreślić: polska szkoła jest dobrą szkołą, a polski nauczyciel pracuje dobrze, a jeśli wziąć pod uwagę infrastrukturę otoczenia i nauczyciela, i ucznia, to mają imponujące wyniki. Reformy chcemy, bo trzeba sprostać wyzwaniom XXI wieku, w tym przede wszystkim rewolucji informatycznej i naszej integracji z Unią Europejską. Nie ma zatem zgody na reformę jako naprawę złej szkoły, nie ma zgody na reformę po to, żeby ją dostosować do możliwości finansowych państwa. Tak już było 1991 r. i 1993 r. Jest zgoda na reformę, bo takie są wymagania cywilizacyjne przełomu wieków.</u>
          <u xml:id="u-135.8" who="#PosełFranciszekPotulski">Reformę trzeba wprowadzić ponad podziałami, bo dotyczy całego społeczeństwa, nie tylko elektoratu AWS. Wiem, że byłoby łatwiej, gdyby Polskę podzielić na część prawicową i lewicową, co nawet próbowano zrobić, ale ani tak nie jest, ani tak być nie powinno. Jeśli jednak mamy zachować w polskiej szkole to, co w niej dobre, a zmienić to, co nie najlepsze, zrealizować reformę ponad podziałami, to nie wprowadzajcie tych podziałów. Niech minister przestanie jedne organizacje faworyzować, te o słusznym rodowodzie, a omijać inne. Niech rzecznik rządu, który w końcu reprezentuje rząd Rzeczypospolitej, nie dzieli społeczeństwa na tych sprzed 1989 r. i tych po tym roku. Niech minister edukacji nie obraża nauczycieli, nawet jeśli co innego miał na myśli.</u>
          <u xml:id="u-135.9" who="#PosełFranciszekPotulski">W tej sytuacji jeszcze jedna uwaga. Wypowiadam się w sprawach oświaty, wywołując różne reakcje, wiem, że nie zawsze muszę mieć rację i nie zawsze to, co mówię jest jedyne i słuszne. Jednak łatwo rozpoznaję, kiedy na pewno mam rację - wtedy gdy koalicja zaczyna mówić o potrzebie pracy ponad podziałami i że wypowiedź ma charakter polityczny. Jeśli mówimy o sprawach niewygodnych, to próbujecie zdyskredytować wypowiedź, mówicie o jej politycznym charakterze. Przestańcie mówić o pracy ponad podziałami, tylko zacznijcie tę zasadę realizować. Znaczna część nowelizacji jest dobrym przykładem konsensusu i wypada żałować, że prace nad nowelizacją nie przebiegały tak harmonijnie od samego początku.</u>
          <u xml:id="u-135.10" who="#PosełFranciszekPotulski">Moim zdaniem na wprowadzenie reformy programowej powinniśmy mieć 6–8 lat: rok na przygotowanie programów kształcenia nauczycieli na uniwersytetach, 5 lat studiów i co najmniej rok na sprawdzenie ich kwalifikacji. Tyle też lat trzeba dać czynnym nauczycielom. W tym czasie, tak jak wszędzie na świecie, trzeba wypróbować i ocenić skuteczność nowych metod pedagogicznych. Reforma strukturalna może być przeprowadzona w krótszym czasie, jeśli będą środki na uzupełnienie bazy materialnej, bo gimnazjum czy liceum gminne to musi być porządna szkoła, z salą gimnastyczną, pracowniami - komputerową, fizyczną itd.</u>
          <u xml:id="u-135.11" who="#PosełFranciszekPotulski">Moim zdaniem, najważniejsza i najpilniejsza jest reforma finansowania oświaty, ale to wymaga poważnych rozmów i analiz. Nie zgadzam się na bilet oświatowy z dwóch powodów: bo niesie ze sobą zbyt szybką redukcję zatrudnienia i szkoła będzie mogła wybierać ucznia. To może podzielić szkoły na elitarne i slumsowe. Zgoda jednak na zróżnicowanie płac w zależności od pracy, a nie od stażu i wykształcenia. Stąd na przykład sądzę, że wynagrodzenie nauczyciela można oprzeć na stawce za godzinę, zbliżając ją do rynkowej ceny usług pedagogicznych, czyli do cen za korepetycje - ale i wymagania stosując takie, jak na tamtym rynku. Niech w tej stawce będzie na przykład i długopis, który formalnie się nauczycielowi należy, i inne przywileje specjalne.</u>
          <u xml:id="u-135.12" who="#PosełFranciszekPotulski">Mam nadzieję, że sprawę finansów uda się wszechstronnie i wnikliwie omówić, zanim zostaną podjęte jedynie słuszne polityczne decyzje. Szczegółowe propozycje poprawek wniosę do protokołu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-135.13" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Potulskiemu z SLD.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle, pan wycofał wnioski mniejszości, tak?</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#komentarz">(Poseł Franciszek Potulski: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Może pan zechce powtórzyć ich numery.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#komentarz">(Poseł Franciszek Potulski: Numery 5 i 6.)</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nr 5 i 6, tak. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-136.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kracika z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PosełStanisławKracik">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Mam wrażenie, że prowadzimy jednocześnie dwie debaty. Jedną: dlaczego teraz? A drugą: o samej ustawie. Nie ośmieliłbym się powiedzieć, że przez sam fakt wyłączenia tej ustawy z pakietu 143 ustaw kompetencyjnych uzyskaliśmy prawo do dokonania wielkiej rewolucji w systemie oświaty, ale też nie ośmieliłbym się powiedzieć, że zmiany w tym systemie są kosmetyczne. Myślę, że nie jest to ani duża zmiana, ani mała. Jest to dokładnie zmiana średnia. Dlaczego średnia? Dlatego że ta ustawa jest podobna, jeśli chodzi o zakres nowelizacji, do tych, które w pakiecie kompetencyjnym budzą emocje, rozpalają je do białości, jak na przykład fundusze ochrony środowiska, gdzie trzeba wprowadzić powiat i powiedzieć, ile on dostanie, silne samorządowe województwo - i powiedzieć, ile ono dostanie i czyim kosztem.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#PosełStanisławKracik">Postrzegam to rozwiązanie, które przygotowała komisja, jako rozsądny kompromis, który nie wyszedł za daleko, ale również nie mógł być za bardzo powściągliwy: trzeba było powiedzieć, jakie typy szkół będzie prowadził powiat, trzeba było powiedzieć coś na temat finansowania. Przy okazji muszę zaznaczyć, że w jakiejś mierze dzięki temu rozwieją się niepokoje pana posła Potulskiego, bo bon edukacyjny niejako przechodzi do historii. Bon edukacyjny może zaistnieć na poziomie gminy, powiatu i województwa dla tych szkół, które będzie prowadzić województwo. Ale będzie to podział wewnętrzny czy - jak pan poseł Zaciura kiedyś tutaj mówił - pieniądz wirtualny. Natomiast z poziomu budżetu państwa wydaje się, że sprawa przez komisję została rozstrzygnięta i nie spodziewam się, aby Sejm zakwestionował tę decyzję.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#PosełStanisławKracik">Nawet w związku z koniecznością debaty na temat strukturalnej reformy edukacji można jedynie dyskutować, czy trzeba ją było robić teraz w odniesieniu do gmin, ale jak się chce zdefiniować oświatę ponad gminną, dla powiatu, to należy zrobić ją dla gmin - trzeba było podjąć decyzję, czy to będzie dalej 8 + zerówka, czy to będzie tak naprawdę o rok dłużej.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#PosełStanisławKracik">Nie chcę dyskutować, który model jest lepszy. Czy ten z poprzednich czterech lat: 4 + 4 + 4? Pan poseł Łuczak mówił na temat zagrożeń dla edukacji wiejskiej. Z drugiej strony powiedzmy tak - w tamtym modelu 4 + 4 można by też było, posługując się zasadą nadmiernej procesowej ostrożności, powiedzieć, że edukacja na wsi skończyłaby się po czterech latach, a teraz będzie się kończyć po sześciu. Ale to są dywagacje, które niczego nowego do sprawy nie wnoszą.</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#PosełStanisławKracik">Wydaje mi się, że zasługuje na podkreślenie to, że samorząd terytorialny - niezależnie od kontrowersyjnych opinii, jakie na ten temat pojawiały się w komisji, kiedy jeszcze w niej miałem zaszczyt pracować - został potraktowany jako kreator sytuacji edukacyjnej, a nie kasjer. Bo, powiadam, pójście w kierunku bonów czyniłoby z niego kasjera. To byłaby sprawa oczywista.</u>
          <u xml:id="u-137.5" who="#PosełStanisławKracik">W związku z obawami, które dotyczą edukacji resortowej, chciałbym prosić, również i pana posła Kaczyńskiego, żebyśmy nie mówili o tym, że zabieramy z jednych resortów... że minister edukacji zabiera edukację z resortu. Powiedziałbym tak: tamte resorty powierzają ministrowi edukacji prowadzenie tych szkół, ale przecież godzimy się wszyscy na to w odniesieniu do Ministerstwa Kultury i Sztuki, pewnie i Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, że zostanie jakaś jednostka, w której będą dyskusje, w której będą rozpatrywane problemy merytoryczne i kierunkowe. To dobrze, że minister edukacji przestanie być twierdzą edukacyjną i będzie musiał pootwierać furtki do innych resortów, żeby prowadzić konsultacje co do kierunków i innych spraw. Myślę, że to jest dobre rozwiązanie. Sądzę, że wprowadzenie organizacji pozarządowych, rozstrzygnięcia w sprawach edukacji niepublicznej, te kwestie, które dotyczą integracji środowisk i uczniów, są pomyślane, powiedziałbym, w takim głęboko humanistycznym wymiarze - to jest nie tylko usamorządowienie edukacji, to jest również jej autentyczne uspołecznienie. Oczywiście zawsze będzie można dyskutować na ten temat, w różnych odcieniach, kiedy będziemy mówili na przykład o pieniądzach.</u>
          <u xml:id="u-137.6" who="#PosełStanisławKracik">Chciałbym zasygnalizować, że zamierzam złożyć jedną poprawkę dotyczącą tej kwestii, odnoszącą się do rad oświatowych. Jeżeli komisja twierdzi, że one mogą być powoływane, ale jednocześnie w sposób fantastycznie precyzyjny definiuje zadania tych rad oświatowych na poziomie jednostki samorządu terytorialnego, to ja chcę, żeby one były powoływane, dlatego że one fakultatywność... Pozwolę sobie koleżankom i kolegom z komisji edukacji przypomnieć, że mieliśmy taką sytuację, iż w ciągu czterech lat można było tworzyć rady oświatowe i na 49 województw jedna powstała po czterech latach. To oznacza, że takie rady powstawałyby dwieście lat, gdyby robić to w tym tempie. Myślę, że jest to sytuacja, w której i tak większość gmin do tej pory miała komisję edukacji. To nie będzie miała komisji edukacji, będzie miała tę radę, z precyzyjnie ustawowo określonymi kompetencjami. Chciałbym prosić, żeby komisja, rozpatrując tę poprawkę, zechciała łaskawie ją uznać, ponieważ nie wchodzimy na nie swoje pole. Nie ograniczamy tutaj kompetencji samorządu, jedynie porządkujemy tę problematykę, bo rzeczywiście trzeba powiedzieć, że nawet dla nowych rad powiatowych, będzie to pewien walor również edukacyjny - jak mają się zachować. Fakultatywność... Przecież wyniki wyborów mogą być różne, rozkład priorytetów może być różny. Chcę powiedzieć równocześnie, że dla edukacji powiatowej w większości się okaże - ale też dzięki waszemu zapisowi, za którym się w pełni opowiadam - że jak się nie odwoła prowadzenia szkoły średniej przez gminę, a gmina ją dzisiaj prowadzi, to będzie ją prowadziła nadal. W związku z tym w niektórych powiatach będzie to tylko nominalne zadanie prowadzenia owych szkół ponadgminnych. Będą nadal je prowadziły duże miasta grodzkie i gminy, które je do tej pory prowadziły, i może dobrze, że tak będzie. Natomiast rada oświatowa byłaby tutaj niezwykle pomocna.</u>
          <u xml:id="u-137.7" who="#PosełStanisławKracik">Wiążę ogromne nadzieje z centralną komisją i okręgowymi komisjami egzaminacyjnymi. Myślę, że środowisko wygeneruje w ten sposób pewien wewnętrzny sprawdzian: jedni będą sprawdzać prace drugich i będą sprawdzać się jakoś nawzajem po to, aby efekt edukacyjny był jak najlepszy.</u>
          <u xml:id="u-137.8" who="#PosełStanisławKracik">Już tylko dla porządku chcę zapytać komisję o to, kiedy będzie dyskutowana sprawa związana z ostatecznym naliczaniem budżetu na przyszły rok? Deklaruję jako członek Komisji Finansów Publicznych dopilnować tego. Są to takie zadania, jak na przykład dowóz dzieci niepełnosprawnych do szkoły. Jako zadanie nowe ono musi być wpisane w coś, co będzie czymś zastępującym ten dzisiejszy algorytm, będzie to rzecz, która chociaż raz porządnie musi zostać załatwiona. Za tym zadaniem idą środki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przemawiał pan poseł Stanisław Kracik z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obecnie zabierze głos pan poseł Jan Łopuszański, poseł niezależny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PosełJanŁopuszański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po pierwsze, chciałbym powiedzieć, proszę mi wybaczyć ciężar słów, ale wydaje mi się, iż uczestniczymy w skandalu oświatowym, skandalu politycznym. Po raz kolejny chcę zwrócić uwagę, że przez zaskoczenie została wyciągnięta dzisiaj rano ustawa do drugiego czytania. Mieliśmy kilka godzin na intelektualne przygotowanie się do zabrania głosu w sprawie projektu, który właśnie został nam dostarczony. Była propozycja, żeby nie było debaty nad tak ważną sprawą dotyczącą kształtu systemu oświatowego w Polsce. Niezwykłe są skojarzenia tej metody działania z podobnymi metodami działania zastosowanymi przy reformie administracji publicznej, przy kasach chorych, przy jeszcze innych sprawach, które są przepychane! Przecież to jest metoda, która powoduje, że Wysoka Izba jest odrywana intelektualnie od przedmiotu obrad i powstają wtedy potworki intelektualne, niefunkcjonalne i szkodliwe dla państwa.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#PosełJanŁopuszański">Po drugie, reforma jest oczywiście potrzebna, w oświacie jest wiele spraw do naprawienia. Zawsze jednak jest pytanie - jaka. W styczniu, kiedy była ta reforma prezentowana, Ministerstwo Edukacji Narodowej proponowało następującą metodologię reformy, która dzisiaj jest wdrażana. Najpierw zajmiemy się strukturami, następnie reformą finansów, potem - kadrami nauczycielskimi, a jeszcze później programami.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#PosełJanŁopuszański">Panie Ministrze Edukacji Narodowej! Panie Profesorze! Przecież to jest sprzeczne ze zdrowym rozsądkiem. Przecież gdy budujemy system oświatowy, to najpierw pytamy, kim jest młody człowiek i co jest mu potrzebne, i w odpowiedzi na to pytanie konstruujemy program. Potem zadajemy pytanie, kto jest w stanie ten program zrealizować, i w odpowiedzi na to mówimy o kadrach. Następnie zastanawiamy się, ile mamy pieniędzy, jaką mamy infrastrukturę, czyli zastanawiamy się nad stroną materialną, i potem do tego dobieramy wszystko, co jest w konsekwencji strukturą organizacyjną. My zaczynamy od dymu z komina. O ile rozumiem, o to m.in. chodziło przedstawicielowi PSL, kiedy mówił, że brakuje mu tutaj wypowiedzi o programie, wypowiedzi o nauczycielach, wypowiedzi o środkach materialnych.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#PosełJanŁopuszański">Mało tego. Ta ustawa, która leży przed nami, projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty, ma dwie warstwy. Jedna z nich jest związana z reformą administracji publicznej - rozumiem, że tu pewna konieczność dostosowań jest. Jest jednak druga warstwa, która cichaczem przechodzi i być może tylko po to, żeby przeszła cichaczem, żeby tę warstwę ukryć, proponowano nam taki tryb działania, pośpieszny, bez zrozumienia, bez zastanowienia. Mówię o zmianie ustroju szkolnego.</u>
          <u xml:id="u-139.5" who="#PosełJanŁopuszański">Proszę państwa, czy nie jest to tak, że ktoś dzisiaj manipuluje ustrojem szkolnym po to, żeby jutro manipulując kolejnymi elementami finansów, kadr, doprowadzić do manipulacji programami w kierunku, który on zna, a którego my jeszcze nie znamy? Nie jestem w stanie w ciągu kilku minut, które przysługują mi zgodnie z regulaminem Sejmu, opisać szczegółowo tego zjawiska. Posłużę się jednym prostym przykładem. Ktoś z państwa posłów powiedział tutaj, że musimy odejść od kształcenia encyklopedycznego. Oczywiście tak. Czy dlatego, że kształcenie encyklopedyczne dostarcza wiedzy? Nie, wiedza jest potrzebna. Tylko że kształcenie encyklopedyczne, będące dziedzictwem intelektualnym oświecenia, dostarcza wiedzy intelektualnie nieuporządkowanej. Przeciąża młodzież elementami wiedzy szczegółowej, często niepotrzebnej, nie dostarczając jej kluczowych elementów intelektualnych, pozwalających jej poruszać się swobodnie w systemie wiedzy ludzkiej. Nam jest potrzebna reforma, która odejdzie od kształcenia encyklopedycznego w kierunku kanonów wykształcenia klasycznego, które budowało cywilizację Zachodu, cywilizację europejską. Chyba jednak nie w kierunku metod interaktywnych, do których, jak rozumiem, jest przygotowana sześciolatka, a które zamiast kształcenia intelektualnego dadzą jakieś zajęcia kończące się egzaminem, na którym zostanie sprawdzone, czy uczeń, że tak powiem, został dostosowany do życia społecznego i dalszej kariery, a 6 lat niezwykle intensywnego rozwoju małego człowieka zostanie zmarnowanych dla rozwoju intelektualnego.</u>
          <u xml:id="u-139.6" who="#PosełJanŁopuszański">Chciałem zwrócić uwagę Wysokiej Izby - zwłaszcza specjaliści z systemu oświatowego to potwierdzą na tej sali - że kiedy się porównuje standard wykształcenia polskiej młodzieży i młodzieży w krajach zachodnich, nie mówię o szkołach elitarnych, mówię o powszechnym wykształceniu, to wykształcenie polskiej młodzieży jest kilka pięter wyżej niż wykształcenie młodzieży na Zachodzie wprowadzane po latach sześćdziesiątych.</u>
          <u xml:id="u-139.7" who="#PosełJanŁopuszański">Proszę Państwa! W Polsce mamy kompleks niższości w stosunku do rozwiniętych krajów Zachodu. W związku z tym ludzie nie znający tematu nie dostrzegają tego wyraźnego przywileju, tej wyraźnej przewagi polskiej młodzieży, dzięki której polski słaby uczeń trafiający do szkoły angielskiej, amerykańskiej, francuskiej staje się prymusem. On w kolejnych klasach nie ma o czym rozmawiać z młodzieżą sobie równą. Otóż na tym tle chciałem zadać wszystkim państwu posłom pytanie, czy jest sens uchwalać ustawę, która zawiera takie instrumentarium i która będzie skutkowała degradacją intelektualną młodych polskich pokoleń. Chcę zadać pytanie obecnym na tej sali i będącym poza nią przedstawicielom polskiej prawicy: Polska prawico, dlaczego uczestniczysz w tworzeniu systemu, który będzie źródłem degradacji intelektualnej młodego polskiego pokolenia? Dlaczego ten system firmujesz?</u>
          <u xml:id="u-139.8" who="#PosełJanŁopuszański">Nie mogę głosować za takim wnioskiem, za tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-139.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-139.10" who="#PosełJanŁopuszański">Wysoka Izbo! Składam wniosek o odrzucenie tej ustawy w całości. Rozumiem, że do września ci, którzy formułują rozwiązania dostosowujące system finansowania oświaty i administrowania nią do reformy administracyjnej, uporają się ze stosownymi projektami. Wniosek mój składam ze względu na zawarty w tej ustawie projekt reformy ustroju szkolnego. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-139.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Łopuszańskiemu.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Kuklińskiego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PosełMirosławKukliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przychodzi nam dziś debatować nad stanem oświaty w naszym kraju, a konkretnie nad przyszłą reformą oświatową. Pojawiają się tutaj pytania, czy jest w ogóle sens debatować nad taką właśnie reformą. Myślę, że zamiast zgłaszania takich uwag powinniśmy naprawdę przystąpić do merytorycznej debaty i pracy nad tą ustawą, a nie próbować demagogicznych haseł i bojkotowania wszystkiego tego, co rząd zaproponuje. Rząd chce doprowadzić... Mówi się o mających nastąpić masowych zwolnieniach nauczycieli, o zamykaniu szkół itd. To są kolejne głosy, które często pojawiają się, jeżeli nie na tej trybunie, to przynajmniej w niektórych naszych środkach masowego przekazu.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#PosełMirosławKukliński">Szanowne Panie i Panowie Posłowie! Wszyscy wiemy, że nasze państwo jest niewydolne w wielu dziedzinach i wymaga wielu, i to gruntownych reform. W zasadzie co do tego nie ma sporu. Wszyscy o tym wiemy, wiedzą to również nauczyciele, zdają sobie sprawę z tego, że dalej tak być nie może. Powszechny brak pieniędzy, niedofinansowanie wielu dziedzin gospodarki, w tym także oświaty, jest mocno odczuwalne. Ci właśnie, którym należy się nie tylko głęboki szacunek, ale także godziwa zapłata ze względu na przygotowanie przyszłych pokoleń, są dziś bardzo słabo lub wręcz najniżej opłacani. Wielu nauczycieli, szczególnie w małych gminach, zarabia niewiele więcej niż wynosi najniższa pensja krajowa. Należy tutaj dodać ciągle występujące kłopoty finansowe wielu szkół. Brakuje pieniędzy niekiedy na podstawowe pomoce naukowe. Szkoły są często nie dogrzane w okresie zimowym - również właśnie z powodu braku środków finansowych. Taki stan oświaty mamy na dzień dzisiejszy. Można by tu jeszcze wymienić liczne szczegółowe potrzeby dzisiejszej szkoły, jednak z braku czasu poprzestanę na tych właśnie wymienionych.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#PosełMirosławKukliński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rząd Jerzego Buzka proponuje dziś wielką reformę, naprawę państwa. W zasadzie nie tylko proponuje, lecz, jak widać od pierwszych dni jego urzędowania, przystąpił do energicznej pracy. Praktycznie nieprzerwanie do Sejmu wpływały i wciąż wpływają projekty wielu ustaw zmieniających nie tylko ustrój państwa, lecz także reformujących inne dziedziny, w tym również oświatę.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#PosełMirosławKukliński">W reformie oświaty rząd proponuje wydłużenie okresu szkolenia ogólnokształcącego praktycznie o jeden rok. Mają temu służyć utworzone gimnazja i dalej nauka w liceach ogólnokształcących. Niezrozumiałe więc wydają się zarzuty niektórych posłów, i to także z koalicji rządzącej, twierdzących, jakoby poziom nauczania miał ulec pogorszeniu. Dotarły do mnie nawet głosy, iż reforma spowoduje - przepraszam za określenie - ogłupianie polskiej młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#PosełMirosławKukliński">Szanowni Państwo! Szczególnie ci, którzy podnosicie te niedorzeczności, proszę was o więcej rozwagi i zdrowego rozsądku. Mogę zrozumieć, że ktoś ma nie spełnione ambicje, być może urażone nadzieje, jednak nie można poddawać totalnej krytyce wszystkiego. Owszem, można mieć różne zdania, jednak różnijmy się twórczo, bo tylko taką drogą można dojść do dobrych i mądrych rozwiązań. Mówiąc o kwestii wydłużonego czasu nauczania, nie sposób nie odnieść się do zarzutów o mających nastąpić jakoby masowych zwolnieniach nauczycieli. Panie i panowie posłowie, skoro wydłużyliśmy cykl szkolenia ogólnokształcącego, to tym samym zwiększyliśmy liczbę godzin nauki, a co za tym idzie, potrzebni będą nauczyciele, którzy te godziny będą musieli wypełnić. Jeśli więc nie dojdzie do zatrudnienia nowych nauczycieli, to już na pewno nie będzie masowych zwolnień. Obawy te są tak samo nieuzasadnione jak poprzednie. Corocznie, gdy nadchodzi okres egzaminów maturalnych, pojawia się w naszych mediach różnego rodzaju krytyka, dotycząca zarówno systemu przeprowadzania w naszym kraju egzaminów, jak też wiążących się z tym niedociągnięć.</u>
          <u xml:id="u-141.5" who="#PosełMirosławKukliński">Największy chyba sprzeciw budzą egzaminy na studia wyższe, a także wszelkie inne podwójne egzaminy. Uczeń kończący szkołę egzaminem musi za miesiąc bądź kilka miesięcy zdawać kolejny egzamin, do następnej szkoły. Jest to sytuacja zdecydowanie naganna, ten stan należy zmienić. Właśnie reforma ma na celu poprawić także tę sytuację. Uczeń, który kończy szkołę egzaminem, uzyskując stopień pozytywny, daje tym samym świadectwo z poprzedniego okresu nauki i nie ma potrzeby, aby czynił to dwukrotnie.</u>
          <u xml:id="u-141.6" who="#PosełMirosławKukliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o reformę oświaty, to istotnie można mówić bardzo dużo i bardzo długo. W swoim wystąpieniu poruszyłem tylko nieliczne kwestie, z pewnością jest ich bardzo dużo. Do dziś powiedziano już bardzo dużo nie tylko z tej trybuny, lecz także w wielu innych wystąpieniach i publikacjach. Zasady reformy oświatowej są publikowane w wielu periodykach, nie tylko w ustawach. Być może nie wszędzie one dotarły, nie każdy miał możliwość zapoznania się z nimi, myślę jednak, że przy odrobinie dobrej woli i chęci można sięgnąć do tych publikacji, do czego szczególnie namawiam przeciwników reformy.</u>
          <u xml:id="u-141.7" who="#PosełMirosławKukliński">Na zakończenie chcę podzielić się swoimi obawami, które mam, mimo iż popieram założenia reformy, chodzi mianowicie o tworzenie gimnazjów. Obawiam się, czy aby znajdzie się rozsądne rozwiązanie techniczne dotyczące tej kwestii. Szkół w Polsce mamy tyle, ile mamy. Od nowego roku nie przybędzie ich wiele, jeśli w ogóle przybędą. Moja obawa wiąże się szczególnie z terenami wiejskimi. Małe gminy wiejskie lub małomiasteczkowe są dość ubogie w budynki szkolne, stąd rodzi się obawa, czy nie powtórzy się sytuacja z poprzednich lat ze zbiorczymi szkołami wiejskimi, do których młodzież i dzieci były dowożone niejednokrotnie po kilkadziesiąt kilometrów, i to często w bardzo złych warunkach.</u>
          <u xml:id="u-141.8" who="#PosełMirosławKukliński">Szanowny Panie Ministrze! Pragnę na ten problem zwrócić pana szczególną uwagę. Gdy chodzi o młode roczniki w szkołach podstawowych, mamy obecnie niż demograficzny. Polecając tę kwestię pana uwadze, kończę wystąpienie i dziękuję wszystkim za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-141.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Kuklińskiemu z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Teresę Jasztal z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PosełTeresaJasztal">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan minister Handke w słowie wstępnym do tzw. pomarańczowej książeczki napisał m.in.: Chcemy, aby to była taka reforma, która rzeczywiście pozwoli szkole stworzyć warunki dla rozwoju najlepszych cech charakterów i uzdolnień uczniów, która wesprze rodziny oraz ułatwi współpracę rodziców i nauczycieli. Chcemy, żeby to była taka reforma edukacji, dzięki której szkoła stanie się silnym fundamentem rozwoju Rzeczypospolitej Polskiej. Ja też tego chcę, panie ministrze, ale chcę również poczucia bezpieczeństwa pracy dla tych, bez których tej reformy nie zrealizujemy, dla nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#PosełTeresaJasztal">Wysoka Izbo! Można reformę edukacji postrzegać w sposób życzeniowy, tak jak czynią to przedstawiciele Ministerstwa Edukacji Narodowej, przekazując informacje oparte na stwierdzeniu: będzie lepiej, będzie lepsza jakość kształcenia, będzie więcej środków - chociaż nie wiadomo skąd, za lepszą pracę będzie wyższa płaca, i to znacznie, ale nikt nie wie, co, a właściwie - ile, znaczy magiczne słowo: znacznie. Szkoły nie będą likwidowane, mimo że symulacja sieci mówi zupełnie co innego, dla nauczycieli będzie więcej pracy, bo o rok przedłużamy obowiązkową naukę, itd. Jednak 12 równa się 12, niezależnie od tego, jak tę sumę zapiszemy, czy tak, jak obecnie: 8 plus 4, czy tak, jak proponuje MEN: 6 plus 3 plus 3. Zapewnienie pani minister Dzierzgowskiej, że MEN nie przewiduje ani likwidacji szkół, ani bezrobocia wśród nauczycieli, ma się nijak do przekazanej posłom Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży analizy sieci szkół, nowego, zreformowanego ustroju szkolnego.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#PosełTeresaJasztal">Z analizy tej sieci dla województwa wrocławskiego wynikają następujące wnioski: w 2001 r., przy spadku o 4% liczby dzieci, zatrudnienie nauczycieli spadnie o 12%, to jest o 1222 nauczycieli. W bieżącym roku szkolnym w województwie wrocławskim, również z powodu niżu i nie tylko, zatrudnienie spadło o 187 nauczycieli, to jest sześciokrotnie mniej niż jest planowane w 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#PosełTeresaJasztal">MEN opracowało tzw. wariant efektywnościowy. Co prawda MEN zastrzega, że wariant ten nie stanowi zalecenia ani decyzji dla władz samorządowych, ale przecież wystarczy, aby, tak jak obecnie, środki finansowe przekazywane samorządom były obliczone dla wariantu efektywnościowego i gminy będą zmuszone do korekty sieci szkół, a co za tym idzie - zwolnień nauczycieli. Ten wariant oszczędnościowy zakłada zwiększenie do 16% grupy nauczycieli tracących pracę w województwie wrocławskim, to jest do 1585 osób, 9 razy więcej niż w obecnym roku. Te dane dotyczą tylko jednego województwa. Nietrudno policzyć, że w skali kraju będzie to kilkadziesiąt tysięcy. Mój niepokój potwierdza to, co sam MEN pisze w tym dokumencie, że można oczekiwać zmniejszenia zatrudnienia i że wymaga to pilnego - powtarzam: pilnego - stworzenia osłon socjalnych dla nauczycieli po 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#PosełTeresaJasztal">Pani minister Dzierzgowska stwierdziła publicznie, komentując konferencję prasową prezesa Związku Nauczycielstwa Polskiego, że bez reformy straci pracę 100 tys. nauczycieli. Więc kiedy pani minister mówi prawdę? Czy problem zwolnień nauczycieli nie powinien budzić niepokoju? Czy można udawać, że problemu nie ma? Można. Można, tak jak pan poseł Kulas, nagradzać każdą wypowiedź „misjonarzy” z MEN brawami, zamiast pytać, analizować, dociekać i podejmować decyzje w zgodzie z tym, co się mówi. Być może ta reforma musi być bolesna dla dużej grupy nauczycieli. Może tak musi być. Ale trzeba mieć odwagę o tych problemach mówić. Nie wolno udawać, że sprawa utraty pracy przez nauczycieli nie istnieje. Dlatego zachęcam koleżanki i kolegów posłów Akcji Wyborczej Solidarność, żeby tak zupełnie bezkrytycznie nie podchodzili do tego wszystkiego, co się mówi, żeby zaczęli analizować i czasem naprawdę posłuchać tego, co mówi druga strona. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wystąpiła pani poseł Teresa Jasztal z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Kulasa z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeszcze raz upraszam o wyłączenie telefonów komórkowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PosełJanKulas">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czuję się zaszczycony, że przywołano tu moje nazwisko w kontekście misyjnej odpowiedzialności za dzieło edukacji, za dzieło tej wielkiej reformy ustrojowej.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#PosełJanKulas">Panie i Panowie! Zacznę od akcentów polemicznych, żeby przejść do tego, co nas łączy, w czym powinniśmy współdziałać i łączyć wysiłki na rzecz tej wielkiej sprawy. Myślę, że nie jest przypadkiem, pani poseł Jasztal, że 3 lipca tego roku, kiedy po raz pierwszy postawiliśmy pytanie, czy chcemy pracować nad wielką reformą oświaty, aż 172 posłów było przeciwnych jakiejkolwiek pracy nad ustawą o systemie oświaty. Innymi słowy - jakiejkolwiek pracy nad reformą polskiej edukacji. Pani poseł też była w tej grupie posłów, którzy byli przeciwko tej reformie, tej pracy. Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#komentarz">(Poseł Teresa Jasztal: Przeciwko projektowi.)</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#PosełJanKulas">Dobrze, że ta sytuacja się zmienia, że argumenty docierają, że wiele wyjaśniliśmy. To jest droga ku dobremu. Mimo akcentów polemicznych niewątpliwie trzeba dla dobra polskiej edukacji współdziałać.</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#PosełJanKulas">Pan poseł Zaciura posunął się do daleko idącego stwierdzenia. Postawił niejako koalicji rządzącej: Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności tzw. propozycję nie do odrzucenia w klasycznym wydaniu. Nie poprzemy tej ustawy - poniekąd mówił poseł - jeśli nie przyjmiecie naszych poprawek. Przepraszam, ale w takim duchu, takimi słowy do porozumienia nigdy nie dojdziemy. Wszystkie poprawki będą jednakowo rzeczowo i obiektywnie traktowane, jak sądzę, przez tę Izbę. Ale takich warunków nigdy nikomu w polskim Sejmie stawiać nie wolno.</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#PosełJanKulas">Pan poseł Łuczak użył wybitnie niefortunnego określenia: selekcja polskich nauczycieli, mówił też o dzieleniu środowiska. Przecież ta reforma ma łączyć, integrować, jest wielką szansą również dla polskich nauczycieli. Chyba że ma być dalej sprawiedliwie, jak w ostatnich kilkunastu latach, chyba że dalej chcemy po równo, sprawiedliwie dzielić biedę, chyba że, jak wczoraj mówiono, mamy się zajmować jedynie dodatkami osłonowymi. Takie myślenie występuje w tym Sejmie i to wcale nie tak rzadko. I o tym trzeba również tutaj powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-145.6" who="#PosełJanKulas">Padło tutaj słowo „prawda”. Pytam: jaka jest prawda o ostatnich 4 latach rządów SLD-PSL? Na ile zreformowano polską edukację? Na ile zmieniła się sytuacja uposażenia polskich nauczycieli? Dlaczego polskie szkoły są tak zdekapitalizowane? Dlaczego tak słabe jest przygotowanie właśnie do tej reformy? Co nie znaczy - żebyśmy się dobrze rozumieli - że nic nie zrobiono. Ale słowo „prawda” ma zawsze głęboki, wielki wymiar.</u>
          <u xml:id="u-145.7" who="#PosełJanKulas">Mój sympatyczny kolega Zapałowski - z żalem to mówię, ale wyjście z AWS niewątpliwie tutaj okazało się nietwórcze. Sprawdziło się to, jeśli chodzi o postawę - od postawy reformatorskiej, niestety, do postawy populistycznej i roszczeniowej. Tak można, tylko dlaczego, po co, czemu to ma służyć?</u>
          <u xml:id="u-145.8" who="#PosełJanKulas">Kolegę Łopuszańskiego osobiście lubię, cenię jako człowieka, ale używanie takich określeń, jak „skandal oświatowy”, jest niedopuszczalne w Sejmie III Rzeczypospolitej. Kolega całkowicie stracił umiar i poczucie odpowiedzialności za słowo. My nad tą reformą pracujemy od stycznia tego roku. Ile się odbyło debat w Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, przecież to kolejna debata w tym Sejmie. I z żalem mówię, że na tych posiedzeniach komisji, kiedy te debaty o reformie polskiej edukacji się odbywały, posła Jana Łopuszańskiego, niestety, nie było.</u>
          <u xml:id="u-145.9" who="#komentarz">(Poseł Bronisława Kowalska: To wasza sprawa...)</u>
          <u xml:id="u-145.10" who="#PosełJanKulas">Ale każdy głos odbieramy z pewnym szacunkiem i myślę, że nigdy nie jest za późno, żeby dołączyć się - dla wspólnego dobra.</u>
          <u xml:id="u-145.11" who="#PosełJanKulas">Panie i Panowie! Były tu akcenty, które niejako odnosiły się do środowiska opozycji. Widzę tutaj oznaki pozytywne, bo jeżeli część argumentów merytorycznych jest odbierana pozytywnie, jeżeli możemy współdziałać, jeżeli były tu również głosy, że coś się dokonało w ostatnich dniach, że doszło do pewnego kompromisu w Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, że ta debata może być próbą współdziałania, to jest dobrze, tym bardziej dobrze, że w październiku tego roku, jak mi wiadomo, odbędzie się kongres Związku Nauczycielstwa Polskiego i nauczycielom - posłom powinno zależeć na tym, aby w darze na ten kongres złożyć przyjętą dobrą, nowoczesną ustawę o systemie edukacji - w zakresie, w jakim to jest możliwe.</u>
          <u xml:id="u-145.12" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Łybacka: Nie zdążą, przecież nie mogą łamać prawa.)</u>
          <u xml:id="u-145.13" who="#PosełJanKulas">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chciałbym zwrócić uwagę na kilka akcentów tej reformy, które warto podkreślić.</u>
          <u xml:id="u-145.14" who="#PosełJanKulas">Art. 2 mówi o tym, że należy współdziałać ze stowarzyszeniami i fundacjami prowadzącymi statutową działalność w zakresie oświaty i wychowania. Myślę, że to jest niezwykle ważne - szerokie współdziałanie z organizacjami pozarządowymi.</u>
          <u xml:id="u-145.15" who="#PosełJanKulas">Art. 4 mówi rzeczywiście o tej trosce, o dobru ucznia, w trosce także o jego zdrowie, z podkreśleniem roli, jaką odgrywa postawa moralna i obywatelska. Rzeczywiście w nowoczesnym państwie młodzież, obywatele powinni być przygotowani do autentycznego udziału w społeczeństwie obywatelskim, do umiejętnego korzystania ze zdobyczy demokracji i III Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-145.16" who="#PosełJanKulas">Dobrze mówimy o tych funkcjach podstawowych szkoły, że szkoła kształci, wychowuje i opiekuje się. Powiedziałbym więcej: polska szkoła powinna uczyć i wychować, ale przede wszystkim wychowywać.</u>
          <u xml:id="u-145.17" who="#PosełJanKulas">O kwestiach finansowych niejednokrotnie będziemy mówili, będziemy do tego wracali. Te kwestie zostaną rozstrzygnięte w debacie nad ustawą o finansowaniu jednostek samorządu terytorialnego. Ale dobrze, że i dziś jest możliwość ustawowa, aby zwiększyć wynagrodzenia nauczycieli w szkołach i placówkach prowadzonych przez samorządy terytorialne. To, że nauka jest obowiązkowa od siódmego do osiemnastego roku życia i że obowiązek ten zaczyna się od siódmego roku życia i trwa do ukończenia gimnazjum, powtarzam: do ukończenia gimnazjum, uważam za zasadne.</u>
          <u xml:id="u-145.18" who="#PosełJanKulas">Art. 48 wzbudził mój lekki niepokój, aczkolwiek w żadnym stopniu nie może to kwestionować tejże nowelizacji. Mianowicie organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może powołać radę oświatową. Ja uważam, że powinniśmy pójść dalej, być bardziej konsekwentni. Obligatoryjne powołanie tych miniparlamentów w gminach, w powiatach, w województwach, w formie rad oświatowych, uważam za zbyt daleko idące ustępstwo, ale nie kwestionuję, jak mówię, całości ustawy.</u>
          <u xml:id="u-145.19" who="#PosełJanKulas">Dobrze, że mówimy wyraźnie o ochotniczych hufcach pracy, o tej części młodzieży, często zaniedbanej nie z własnej winy, trzeba mówić, że dajemy jej szansę zdobycia kwalifikacji zawodowych oraz uzupełnienia wykształcenia. Ta młodzież zasługuje na taką samą naszą troskę. Dobrze, że również nadzór pedagogiczny został wyraźnie określony i rozstrzygnięty. Że dotyczy nie tylko szkół publicznych, ale także placówek niepublicznych. Ta kwestia została wyraźnie dopowiedziana. Jest wiele jeszcze innych zalet tej reformy, o których będą mówili moi koledzy.</u>
          <u xml:id="u-145.20" who="#PosełJanKulas">Panie i Panowie! W moim przekonaniu, po 8 miesiącach prac nad reformą w tym parlamencie, w tej koalicji, reforma edukacji jest wielką szansą dla naszego kraju, dla naszego społeczeństwa. Może nade wszystko dla polskich nauczycieli i wychowawców. Ale także dla naszych dzieci i młodzieży. Co także ważne, rodzice i samorządy lokalne staną się współgospodarzami szkoły. Jeszcze rok temu jeden z ministrów edukacji próbował odsunąć polskich rodziców od polskiej szkoły. Wreszcie samorządy lokalne i rodzice staną się współgospodarzami szkoły. Mam nadzieję, że ministerstwu edukacji, a szczególnie czcigodnemu panu ministrowi, nie zabraknie wytrwałości i determinacji w wprowadzaniu tejże reformy. Na wielu parlamentarzystów - mam nadzieję, że nie tylko Akcji Wyborczej Solidarność - ministerstwo edukacji może niewątpliwie liczyć. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Kulasowi z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Bronisławę Kowalską z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PosełBronisławaKowalska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W czasie poprzedniej debaty dotyczącej omawianego także dziś projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty zwracaliśmy uwagę Wysokiej Izby, i czynimy to teraz, na możliwości budżetu państwa w latach 1999–2000, na konieczność pokrycia określonych kosztów przeprowadzenia reformy, które przedstawiane są w dzisiaj rozpatrywanym druku.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#PosełBronisławaKowalska">Wydatki na oświatę kształtowały się przez wiele lat znacznie poniżej poziomu 4% produktu krajowego brutto, co UNESCO uznaje za próg śmierci oświatowej. Reformowana edukacja wymaga długoletnich nakładów w granicach co najmniej 6–7% PKB. Tymczasem rząd na 1999 r. zaplanował udział nakładów na oświatę w PKB na poziomie 3,16%. Subwencja oświatowa z budżetu państwa w 1998 r. wynosiła 7,32%, a w 1999 r. proponujecie państwo 6,8% dochodów budżetu państwa. Wyliczenie to motywowane jest przewidywanym niżem demograficznym. Ale nie będzie on wpływał na obecny poziom długu w oświacie ani bezpośrednio na potrzeby infrastruktury oświatowej. Środowisko nauczycieli, bez współpracy z którym trudno wyobrazić sobie wprowadzenie zmian, ma poczucie głębokiej krzywdy. Bez znaczącej zachęty finansowej duża jego część będzie niechętna reformie.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#PosełBronisławaKowalska">Niechęć wynika też z niepewności nauczycieli o swój dalszy los w zawodzie. Obawy budzi też brak zabezpieczeń socjalnych reformy, sprawa statusu zawodowego, dróg awansu. Kształcenie i doskonalenie nauczycieli wymagać będzie corocznie wydzielonych środków. Konieczność nowych programów szkolnych, podręczników i pomocy naukowych, zmiana w organizacji sieci szkolnej wiążą się z ogromnymi wydatkami. Tymczasem na rok 1999 rząd przeznacza na reformę sumę 87 mln zł, a do roku 2002 — 800 mln, co jest zdecydowanie niewystarczające.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#PosełBronisławaKowalska">Panie Marszałku! Śmiem twierdzić, że rząd, przedkładając projekt nowelizacji ustawy o systemie oświaty, zaniżył wielokrotnie koszty jej przeprowadzenia już na 1999 r. Albowiem minister edukacji narodowej wniósł o przyznanie dodatkowej kwoty z budżetu państwa - 1353 mln zł - w związku z planowanymi przekształceniami, reformą systemu oświaty, w szczególności na etaty kalkulacyjne, wydatki rzeczowe, zmiany ustrojowe, oddłużenie szkół, inwestycje, dotacje dla szkół niepaństwowych oraz podwyżki płac dla nauczycieli od 1 września 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#PosełBronisławaKowalska">Chcę w związku z tym zapytać: Dlaczego są tak wielkie rozbieżności w szacunkach kosztów niezbędnych dla resortu edukacji w roku 1999 i w latach następnych? Jakie będą gwarancje właściwego finansowania oświaty w latach 1999–2002? Kto poniesie koszty tworzonych i likwidowanych szkół? Jaki program osłonowy dla zwalnianych nauczycieli ma rząd? (Taki program osłonowy został przedstawiony innym grupom zawodowym). Czy można programować w szybkim tempie wielkie zmiany w systemie edukacji bez gwarancji wieloletniego stosownego ich finansowania? Czy wobec tych rozbieżności rząd ma zamiar złożyć autopoprawki do projektu budżetu? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-147.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">To była pani poseł Bronisława Kowalska z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obecnie zabierze głos pan poseł Leszek Marian Szewc z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PosełLeszekMarianSzewc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak można się było spodziewać, dyskusja jest gorąca, ale myślę, że potrzebna i nie skończy się podczas tej debaty. Ubolewam, że parlamentarzyści, szczególnie z małych klubów, dużo podczas tej debaty mówili na temat pracy parlamentarzystów, którzy pracują w komisjach, a nie wiedzą, co tam tak naprawdę było. A przecież od stycznia w naszej komisji edukacji permanentnie, dużo i dobrze dyskutuje się na temat tej reformy. Ubolewam, że, niestety, oni nie mogą uczestniczyć w dyskusji. Może niebawem wzrosną troszeczkę w swojej liczbie i będą mogli być reprezentowani również w naszej komisji.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#PosełLeszekMarianSzewc">Podstawowym pytaniem, które nasuwa się podczas dzisiejszej debaty, jest to, czy 1 września 1999 r. będzie dniem rozpoczęcia reformy. I tu nasuwa się istotna uwaga. Wszyscy staramy się przedstawiać fakt, że ta reforma rozpocznie się i skończy z tym dniem. Tak nie jest. Ona jest rozciągnięta w czasie. Jeżeli pytamy o pieniądze, to rozumiem, że budżet finansów roku 2000–2001 nie jest nam znany, ale może być dobry, jeżeli decyzje polityczne tego parlamentu będą bezpieczne dla finansów tego państwa.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#PosełLeszekMarianSzewc">W końcu minister Handke od dłuższego czasu mówi do komisji: jesteśmy gotowi, czekamy na pomoc parlamentu. Ale okazuje się, że opozycja nic nie mówi, gdyż nie uczestniczy w niektórych posiedzeniach komisji. Zaiste dziwna jest choroba w tym parlamencie, nazwałbym ją chorobą Ikonowicza, która zezwala na milczenie parlamentarzystów. Prosiłbym, żeby na tę chorobę jednak parlamentarzyści SLD w najbliższym czasie nie zapadali, bo potrzebny jest ich głos w tej reformie.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#PosełLeszekMarianSzewc">Niepewność nauczycieli dotyczy również kwestii utrzymania istniejącego stanu rzeczy. To nie jest tak, że nauczyciele, mając dzisiaj pracę i bardzo minimalną płacę, czują się bardzo bezpieczni. Tak nie jest. Oni wręcz życzą sobie - jeździłem i rozmawiałem z nauczycielami - by ta reforma dała im szansę.</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#PosełLeszekMarianSzewc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiana dzisiaj ustawa o systemie oświaty wpisuje się, bo musi się wpisać, w kalendarz reform koalicji AWS-UW. Tempa prac komisji oraz klimatu, w którym pracowaliśmy, nie można uznać za idealne. Jednak, poszukując kompromisu, wszyscy partnerzy doszli do wniosku, że proponowany projekt zmian ustawy o oświacie jest nie tylko możliwy, ale wręcz konieczny. Ustawa dostosowuje problematykę oświaty do innych ustaw, do innych reform, w tym reformy administracji państwa. Pierwszą i kto wie czy nie najważniejszą zmianą jest dostosowanie przepisu o obowiązku nauki do 18 roku życia do art. 70 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-149.5" who="#PosełLeszekMarianSzewc">Proszę państwa, mieszkam w województwie wałbrzyskim, w którym występuje jeden z najgorszych wskaźników, jeżeli chodzi o osoby z wykształceniem wyższym. Województwo wałbrzyskie ma również jeden z najwyższych wskaźników bezrobocia w kraju. Myślę, że damy jego mieszkańcom szansę podniesienia edukacji. Faktem jest bowiem - wynika to z danych o bezrobociu - że im lepsze wykształcenie, tym lepsza wiedza, tym mniejszy procent na rynku bezrobocia, a osoby z wyższym czy lepszym wykształceniem zdecydowanie łatwiej potrafią znaleźć swoje miejsce w rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-149.6" who="#PosełLeszekMarianSzewc">Projekt nowelizacji ustawy o systemie oświaty obejmuje jeszcze kilka innych grup zagadnień, o których tu szeroko mówiono. Chciałbym powiedzieć o jednym elemencie, a mianowicie o badaniu, sprawdzianie kompetencji ucznia, dlatego że akurat w moim mieście, czyli w Wałbrzychu, taki sprawdzian zafunkcjonował jako pilotażowy i myślę, że potencjalnie województwo wałbrzyskie jednak wpisuje się od kilku lat w reformowanie edukacji.</u>
          <u xml:id="u-149.7" who="#PosełLeszekMarianSzewc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest obowiązkiem rządu i ministerstwa edukacji, by partnerzy społeczni, szczególnie związki zawodowe, czynnie uczestniczyli we współtworzeniu tej reformy. Odnoszę jednak wrażenie od pierwszego momentu swojej pracy w komisji, a nie jestem nauczycielem, że Związek Nauczycielstwa Polskiego, reprezentowany w Sejmie oraz w komisji przez wielu posłów, ważnych posłów, jest przeciwny reformie edukacji. Być może chce zachować status quo w oświacie.</u>
          <u xml:id="u-149.8" who="#PosełLeszekMarianSzewc">Zamiarem ministerstwa jest przeprowadzenie dużej nowelizacji, wręcz wprowadzenie nowej ustawy o systemie oświaty jesienią tego roku, powiązanej z finansowaniem, zawartością programów nauczania, awansem nauczycieli. Czeka więc nas wszystkich jeszcze wiele pracy oraz debat na ten temat. Jednakże muszę się zwrócić do posła Łopuszańskiego, który nie jest członkiem komisji edukacji. Nie ma pan, panie pośle, innych propozycji zmian w systemie oświaty? Jeżeli myśli pan, że długie, bardzo długie debaty spowodują powstanie alternatywnej ustawy o oświacie, to się pan myli. Proponuję, gdyż posiada pan świetne zaplecze eksperckie, aby spróbował pan przedłożyć swój projekt zmian, a zapewniam, że komisja chętnie pańskim oraz innym projektom poświęci swój czas.</u>
          <u xml:id="u-149.9" who="#PosełLeszekMarianSzewc">Na zakończenie, proszę państwa, mamy drobną nowelizację, kompromisową, która nie przyspiesza reformy oświaty, ale daje iskierkę nadziei, że opozycja parlamentarna zechce dalej uczestniczyć w pracach nad tą reformą, dla której deklaratywnie występowało podczas prac komisji wielu parlamentarzystów SLD. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-149.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przemawiał pan poseł Szewc z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obecnie zabierze głos pani poseł Danuta Grabowska z Sojuszu Lewicy Demokratycznej,</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PosełDanutaGrabowska">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Ograniczę się w swoim wystąpieniu do zgłoszenia konkretnych poprawek, ponieważ zamiast takiego deklaratywnego przemawiania, tylko konkretne zapisy mogą wpłynąć na jakość tej ustawy i o tym należałoby mówić. Ale ze zwykłej ludzkiej przyzwoitości trzeba powiedzieć, jak wyglądała praca w podkomisji, a potem w komisji. Nie było to tak, że posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej zgłaszali jakieś tam deklaracje. To my w podkomisji zaczęliśmy od tego, że jeżeli mamy poważnie mówić o poważnej ustawie, to prosimy o poważne ekspertyzy i powiedzieliśmy, o jakie nam chodzi. Jaka była reakcja kolegów z AWS, to sami najlepiej wiecie. Nie interesowały was te ekspertyzy, nie chcieliście niczego wiedzieć, bo po co. Artykuł po artykule trzeba było pracować. Taką przyjęliście państwo zasadę. Nie dziwcie się więc, że pojawiają się pytania i pojawiają się wątpliwości. Jeżeli chcecie rzeczywiście, żeby praca posuwała się do przodu, to nie wyciągajcie jak królika z kapelusza tego typu zarzutów, które tutaj publicznie państwo przedstawiacie. To tyle celem sprostowania, bo czuję się wręcz dotknięta i urażona jako osoba, która i w podkomisji, i myślę, że w komisji pracowała na tyle rzetelnie, że ma prawo do rzetelnej oceny.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#PosełDanutaGrabowska">Chcę wrócić do kilku spraw, które mogą w moim przekonaniu poprawić jeszcze jakość tej ustawy, i na piśmie to zgłaszam, nie będę więc omawiać zmian redakcyjnych, które porządkują słowniczek. Dobrze byłoby to zrobić możliwie skutecznie, żeby po prostu była czytelność tych zapisów. Są to zmiana 4 w art. 3, zmiana 6 dotycząca art. 5 itd. Wszystko to złożę na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#PosełDanutaGrabowska">Mam jedną uwagę merytoryczną przy zgłaszaniu tych poprawek, żebyśmy umożliwili w ustawie ministrowi edukacji zakładanie i prowadzenie szkół o charakterze eksperymentalnym. Jeżeli mówimy o tym, że trzeba prowadzić eksperymenty pedagogiczne, dajmy taką możliwość ministrowi edukacji. Po to, by te szkoły były prowadzone, żeby można było eksperyment ewentualnie korygować w czasie jego trwania. A jeżeli wyjdzie dobrze, upowszechniać szerzej. To pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#PosełDanutaGrabowska">Wracam do nadzoru. Proponuję zmianę art. 35 ust. 5a i 6, w którym umożliwiamy kuratorowi sięganie do zaplecza eksperckiego, ale nie zaplecze eksperckie decyduje o nadzorze, lecz kurator. Brzmiałoby to: „kurator oświaty oraz organy, o których mowa w ust. 5, mogą zlecać osobom posiadającym odpowiednie kwalifikacje”. Tu w debacie mówiono: trzeba sięgać do zaplecza eksperckiego wyższych uczelni, instytutów itd., itd. Jest to dobra myśl i można ją zmaterializować w postaci bardzo konkretnego zapisu, który również przedkładam na piśmie. Będę konsekwentna, wiem, że oczywiście budzi to emocje, co prawda nie z punktu widzenia pedagogicznego, ale z punktu widzenia finansowego. W związku z tym zgłaszam poprawki, których tu nie będę omawiać. Dotyczą one wychowania przedszkolnego i obowiązku szkolnego, konsekwentnie zmierzają do rozpoczęcia obowiązku szkolnego od 5 roku życia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Była to pani poseł Danuta Grabowska z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Swoszowskiego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PosełMirosławSwoszowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Najważniejszym celem systemu oświaty jest sprzyjanie rozwojowi osoby ludzkiej. Ustawa o systemie oświaty ma ułatwiać realizację tego celu, powinna gwarantować autonomię szkoły jako społeczności szkolnej, autonomię dyrektora i nauczyciela oraz stwarzać warunki do wpływu na życie szkoły rodziców i społeczności lokalnych. Nowelizacja, o której dzisiaj dyskutujemy, w dużej mierze przybliża realizację wymienionych przeze mnie celów. Jedną z głównych słabości zarządzania oświatą jest fakt, że w dużej części ten sam organ prowadzi i sprawuje nadzór pedagogiczny nad szkołą. Jest to sprzeczne z logiką zarządzania.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#PosełMirosławSwoszowski">Ustawa o systemie oświaty z 1991 r. stworzyła możliwości rozdzielenia kompetencji organu prowadzącego i nadzorującego w odniesieniu do przedszkoli i szkół podstawowych. Dzisiejsza nowelizacja do końca rozwiązuje ten problem. Rozwiązania zawarte w art. 5 stanowią, że samorządy gminne, powiatowe i wojewódzkie stają się organami prowadzącymi dla wszystkich szkół i placówek oświatowych, z nielicznymi wyjątkami. Istnieją sceptycy nieufni w stosunku do samorządów, przyzwyczajeni do scentralizowanego zarządzania oświatą, bojący się oddać prowadzenie szkół w ręce społeczności lokalnych. Ustawodawca powinien wierzyć, że w gruncie rzeczy ludzie dbają o zaspokajanie własnych potrzeb i oczywiste jest, że społeczność lokalna, złożona w większości z rodziców, będzie się troszczyła o szkołę, a nie ją zaniedbywała. Udowodniły to już samorządy gminne w stosunku do przedszkoli i szkół podstawowych.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#PosełMirosławSwoszowski">W art. 5a określa się jednoznacznie, że zadaniem oświatowym gmin, powiatów i województw jest zapewnienie kształcenia, wychowania i opieki w szkołach. Tak zapisane zadania samorządu powodują, że nie sprowadza się roli samorządów terytorialnych jedynie do dostarczania szkole środków finansowych i wyposażenia oraz do wykonywania remontów i obsługi administracyjno-finansowej.</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#PosełMirosławSwoszowski">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Drugą zasadniczą zmianą w tej nowelizacji ustawy jest to, że art. 9 określa nowy ustrój szkolny w postaci sześcioletniej szkoły podstawowej, trzyletniego gimnazjum, szkół ponadgimnazjalnych, takich jak licea profilowane, umożliwiające uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego, dwuletnie szkoły zawodowe, kończące się egzaminem zawodowym oraz dające możliwość dalszego kształcenia się w dwuletnim liceum uzupełniającym, oraz szkoły policealne. Zapisy art. 9a-d dotyczą powstania Centralnej Komisji Egzaminacyjnej oraz regionalnych komisji egzaminacyjnych i określają zasady ich działania.</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#PosełMirosławSwoszowski">Waga zapisów art. 9 i 9a-d jest olbrzymia, gdyż materializują, po kilkumiesięcznej debacie, wprowadzenie przygotowanej przez ministerstwo edukacji, długo oczekiwanej przez liczne środowiska oświatowe, reformy edukacji narodowej. Zmienia ona w zasadniczy sposób system oświaty i wychowania, tworząc nowoczesny ustrój szkolny, lepiej przystosowany do wymogów cywilizacyjnych. Rodzi się szansa na znaczną poprawę jakościową kształcenia i wychowania naszych dzieci i młodzieży, a także na zwiększenie ilości młodzieży z pełnym średnim i wyższym wykształceniem. Wprowadzenie tej reformy pozwala na znaczne zwiększenie autonomii szkoły, również finansowej (szkoły mają być zakładami budżetowymi), na większe możliwości twórczej pracy nauczycieli. Daje też nadzieję na znaczną poprawę statusu finansowego nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#PosełMirosławSwoszowski">Komisja zmieniła też zapis art. 12 dotyczącego realizacji nauki religii na życzenie rodziców. Uczniowie decydują o pobieraniu nauki religii po osiągnięciu pełnoletności. Poprawka mniejszości godzi w prawa rodzicielskie, gdyż dziecko niepełnoletnie może wbrew rodzicom decydować o uczęszczaniu bądź nie na lekcje religii.</u>
          <u xml:id="u-153.6" who="#PosełMirosławSwoszowski">Chcę jeszcze zwrócić uwagę na zapis art. 48, który zmienia usytuowanie rady oświatowej, określając, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego powołuje radę oświatową, do zadań której należy: badanie potrzeb oświatowych na obszarze jej działania, przygotowywanie projektów zaspokajania tych potrzeb, opiniowanie budżetu jednostki samorządu terytorialnego w części dotyczącej wydatków na oświatę, opiniowanie projektów sieci publicznych szkół i placówek, opiniowanie projektów aktów prawa miejscowego wydawanych w sprawach oświaty oraz wyrażanie opinii i wniosków w innych sprawach dotyczących oświaty. Zmienione zapisy art. 48 i 49 w mojej ocenie spowodują powstanie rad oświatowych tam, gdzie dotychczas nie powstały, a zwłaszcza na szczeblu wojewódzkim. Opowiadam się tutaj - również jak moi poprzednicy, którzy mówili wcześniej - za obligatoryjnością powoływania rad oświatowych na trzech szczeblach samorządu terytorialnego oraz uważam, że znacznie zwiększą się kompetencje oświatowych rad gminnych, powiatowych i wojewódzkich.</u>
          <u xml:id="u-153.7" who="#PosełMirosławSwoszowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży zajmowała się w większości nowelizacją tylko tych artykułów, w których zmiany były konieczne dla przekazania prowadzenia szkół i placówek oświatowych samorządom oraz dla wprowadzenia nowego ustroju szkolnego. Ustawa o systemie oświaty wymaga jeszcze wielu zmian, ale dużą nowelizacją tej ustawy zajmiemy się jesienią bieżącego roku.</u>
          <u xml:id="u-153.8" who="#PosełMirosławSwoszowski">Z pełnym przekonaniem stwierdzam, że zmiany dokonane w ustawie będą dobrze służyć polskiej szkole, dzieciom, młodzieży, nauczycielom i rodzicom. Dlatego też będę głosował za uchwaleniem proponowanej zmiany ustawy o systemie oświaty. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Swoszowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kopcia z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PosełStanisławKopeć">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W swoim wystąpieniu chciałbym się odnieść tylko do tych części projektu zmian w ustawie o systemie oświaty, które dotyczą szkolnictwa zawodowego, głównie nadzoru nad nim, oraz przedszkoli, szczególnie wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#PosełStanisławKopeć">Wysoka Izbo! Występuję tu dziś w imieniu sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz szerokiej rzeszy organizatorów szkolnictwa rolniczego i oświaty na wsi. Sejmowa komisja rolnictwa w dezyderacie i opinii do prezesa Rady Ministrów 24 czerwca - przy okazji zwracam się do pani poseł Staniszewskiej: nie wiem, dlaczego ten materiał do komisji edukacji nie dotarł - wyraziła swoje zaniepokojenie pozbawieniem ministra rolnictwa wpływu na ten ważny odcinek kreowania narodowej i regionalnej polityki rolnej oraz na realizację średniookresowej strategii rozwój wsi i rolnictwa (przypomnę: jedynego, jak dotychczas, programu rządowego przyjętego przez Sejm).</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#PosełStanisławKopeć">Wysoki Sejmie! Zgłaszam w imieniu dużej grupy posłów, w tym członków sejmowej komisji rolnictwa, poprawki do: art. 5 - zmiana 6, art. 35 - zmiana 30 i art. 59 - zmiana 39, dotyczące możliwości prowadzenia przez ministra rolnictwa jedynej centralnej placówki doskonalenia nauczycieli, kształcenia zawodowego szkół rolniczych i gospodarki żywnościowej o zasięgu ogólnopolskim, może wspólnie z ministrem edukacji narodowej.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#PosełStanisławKopeć">Poprawki dotyczą ponadto umożliwienia resortowi wpływu na sprawowanie nadzoru pedagogicznego nad kształceniem zawodowym, tworzenie podstaw programowych dla zawodów i profili zawodowych w rolnictwie, czy wreszcie standardów egzaminacyjnych. Wnoszę również o zapewnienie możliwości wyrażania opinii w przypadku zamiaru likwidacji tych szkół.</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#PosełStanisławKopeć">Dezyderat komisji zobowiązuje mnie również do zgłoszenia poprawki do zmiany 15 do art. 14a, polegającej na jego skreśleniu. Zmiana ta powoduje, iż przy likwidacji przedszkola, w tym szczególnie na wsi, nie ma potrzeby jej uzgadniania z kuratorem oświaty. Przeciw takiemu zapisowi i przede wszystkim w obawie przed przyspieszoną likwidacją przedszkoli wypowiedział się również minister edukacji narodowej w opracowaniu z dnia 1 czerwca 1998 r. w przygotowanym na specjalne, poświęcone reformie edukacji na wsi i obszarach wiejskich, posiedzenie sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Przypomnę, że ten materiał podpisał wiceminister edukacji pan Wojciech Książek. Uwzględniając program realizacji średniookresowej strategii rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, wnoszę również o rozszerzenie listy szkół rolniczych o znaczeniu regionalnym, których prowadzenie należy do samorządów wojewódzkich. Odpowiednią propozycję przedstawię MEN jeszcze dziś. Myślę jednak, że najlepiej byłoby, gdyby tę liczbę i te szkoły ustalał sejmik województwa w uzgodnieniu z regionalną izbą rolniczą. Swoje propozycje poprawek przekazuję panu marszałkowi. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-155.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wystąpił pan poseł Stanisław Kopeć z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz proszę o zabranie głosu panią posłankę Zalewską, również z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nie ma pani poseł? W takim razie pan poseł Krzysztof Baszczyński z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ubolewam, że przyszło mi uczestniczyć w farsie procedowania nad nowelizacją ustawy o systemie oświaty, która jest swoistą konstytucją oświatową. Mój podstawowy zarzut dotyczy przede wszystkim złego trybu pracy nad tą nowelizacją - bez ekspertyz, bez opinii, ekspresowe tempo, które narzucono, aby tę nowelę wprowadzić. Poza tym tylnymi drzwiami próbuje się wprowadzić - i to budzi moje największe zastrzeżenia - nowy ustrój szkolny. Przypomnę, że podczas prac w komisji wprowadzono aż 56 nowych zapisów do ustawy o systemie oświaty, w tym aż w około 20 przypadkach wprowadza się zapisy, które mówią o tym, że jest nowy ustrój szkolny, czyli 6-letnia szkoła podstawowa, gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalne. Jeśli wobec tego ktoś z tej trybuny mówi, że ta nowela ma tylko charakter dostosowawczy, to albo wprowadza większość parlamentarzystów w błąd, albo nie wie, o czym mówi. Niestety, ubolewam nad tymi słowami, które przyszło mi w tym momencie wygłosić. Stąd pozwalam sobie wnieść aż 20, a może tylko 20 poprawek, rzeczywiście czyniących z tej noweli ustawę dostosowującą szkoły do nowej struktury państwa, która z dniem 1 stycznia 1999 r. będzie obowiązywała w naszym kraju. Myślę, że te poprawki uporządkują właśnie to, o czym tak bardzo wiele się będzie mówiło.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Jakie poprawki, jakie?)</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Panie pośle Kulas, trudno żebym teraz omówił 20 poprawek, będzie na to czas w komisji. Teraz przekażę je panu marszałkowi. Oczywiście wśród tych poprawek, które rzeczywiście poprawiają klarowność zapisów i pozwalają na dopasowanie szkół do nowego ustroju państwa, jest również poprawka dotycząca art. 5a. Uważam, że jeżeli państwo, jeżeli rząd, jeżeli resort edukacji narodowej tak wiele mówi o wartościowaniu pracy, o tym, żeby w należyty sposób wynagradzać nauczycieli, to rząd nie może pozbywać się prawa odpowiedzialności za płace nauczycieli. Stąd w art. 5a wprowadzam albo przywracam zapis o tym, że państwo gwarantuje płace nauczycielom.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-157.4" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Co na to powie samorząd?)</u>
          <u xml:id="u-157.5" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Panie pośle, dowie się pan w komisji, jak ten artykuł jest sformułowany.</u>
          <u xml:id="u-157.6" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Kończąc już swoje wystąpienie, chcę przypomnieć tym, którzy tutaj tak wiele słów rzucali o tym, że ta ustawa jest niezbędna i konieczna: ja też tak uważam, tylko pod jednym warunkiem. W Instytucie Praw Publicznych powiedziano, że największym zagrożeniem dla reformy jest brak poparcia społecznego. Państwo pozbawiliście, niestety, środowisko oświaty poważnej dyskusji nad tym, co nazywa się nowym ustrojem szkolnym, który zamierzacie wprowadzić tylnymi drzwiami. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-157.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Baszczyńskiemu z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Hylę-Makowską, również z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#PosełBarbaraHylaMakowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Pragnę wnieść konkretne poprawki do omawianego druku nr 538. Proponuję skreślić zmianę 5 dotyczącą art. 4, pozostawić ten artykuł w dotychczasowym brzmieniu.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#PosełBarbaraHylaMakowska">Następnie proponuję, aby zmiana 14 dotycząca art. 12 ust. 1 otrzymała brzmienie... To jest bardzo ważne, dlatego że chce się pozbawić młodzież możliwości decydowania o sobie aż do 18 roku życia, podczas gdy w innych aktach jest zapisane, że dziewczyna mająca 16 lat może zawrzeć związek małżeński. A więc pragnę, aby w art. 12 ust. 1 zostało zapisane: Uznając prawo rodziców do religijnego wychowania dzieci, publiczne przedszkola, szkoły podstawowe organizują naukę religii na życzenie rodziców, natomiast szkoły publiczne ponadpodstawowe na życzenie rodziców bądź samych uczniów; po osiągnięciu pełnoletności o pobieraniu nauki religii decydują uczniowie.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#PosełBarbaraHylaMakowska">Ostatnia poprawka dotyczy kwestii, która również była już tutaj omawiana, ale nie była poruszana sprawa specyfiki tych szkół. Chodzi o to, żeby w art. 29 dodać po wyrazie „sprawiedliwości” wyrazy „transportu i gospodarki morskiej”. Poprawka ta dotyczy 3 techników żeglugi śródlądowej i 12 techników kolejowych w Polsce. Naprawdę nie są to szkoły o zasięgu wojewódzkim, lecz regionalnym, i ministerstwo transportu powinno mieć wpływ na pracę tych szkół i na ich programy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogumiła Borowskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle Sprawozdawco! Na 23 posiedzeniu Sejmu w dniu 2 lipca br. w debacie nad projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty zgłosiłem do art. 5b. ust. 2 poprawkę, której treść znajduje się na str. 130 Sprawozdania Stenograficznego. Zgłosiłem ją w trzech zdaniach, które zacytuję. „Podstawowym pytaniem jest, co my, posłowie III kadencji, powinniśmy uczynić, aby podnieść - irracjonalny w stosunku do wkładu pracy i kwalifikacji - niski poziom płac nauczycieli szkół, szczególnie podstawowych”. Drugie zdanie: „Dlaczego, jeżeli już w końcu w omawianym projekcie ustawy pojawia się coś, na co nauczyciele czekali, tj. sformułowanie w art. 5b, że „jednostka samorządu terytorialnego może zwiększyć wynagrodzenia nauczycieli w szkołach i placówkach przez nią prowadzonych ponad poziom określony w odrębnych przepisach”, to jest to tak delikatnie zapisane: „może zwiększyć”?” Trzecie zdanie: „Dlatego składam na ręce pana marszałka - bo chciałem to zrobić na czas (tak powiedziałem) - poprawkę, która brzmi: Jednostka samorządu terytorialnego powinna zwiększać, w miarę możliwości, wynagrodzenia nauczycieli”. Z zaprotokołowanego dialogu pomiędzy mną a wicemarszałkiem Franciszkiem Jerzy Stefaniukiem wynika, że poprawka ta została złożona.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Jako poseł wybrany m.in. przez środowisko warszawskich nauczycieli pytam: Dlaczego ta poprawka nie została uwzględniona? Myślę, że już najwyższy czas, aby komisje sejmowe przy rozpatrywaniu projektów ustaw doceniały trud, jaki wkładają pracownicy Kancelarii Sejmu w rzetelne i terminowe opracowanie Sprawozdań Stenograficznych.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">To powinien być materiał dowodowy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Bogumiłowi Borowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przyszedł teraz czas na wystąpienie pana posła Jerzego Jaskierni, któremu zostały 22 sekundy.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Wobec tego może zabiorę głos w sekwencji pytań, panie marszałku?)</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-162.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zatem lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-162.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz przejdziemy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-162.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł Irena Maria Nowacka.</u>
          <u xml:id="u-162.8" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie ma, nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-162.9" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-162.10" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Bogumił Borowski.</u>
          <u xml:id="u-162.11" who="#komentarz">(Poseł Bogumił Andrzej Borowski: Dziękuję, już wyczerpałem...)</u>
          <u xml:id="u-162.12" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-162.13" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Seweryn Kaczmarek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#PosełSewerynKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam następujące pytanie do pana ministra: czy uważa pan za słuszne, aby te same środowiska szkolnictwa, które nauczały w okresie przedmaturalnym, przeprowadzały egzaminy uprawniające do wstępu na studia? Rozszerzenie w ten sposób uprawnień egzaminu maturalnego będzie miało z definicji charakter nadania - zamiast certyfikacji. Czy ma to oznaczać powrót do średniowiecza, z tą tylko różnicą, że - zamiast rodów - teraz grupy zawodowe byłyby z urodzenia równe lub równiejsze?</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#PosełSewerynKaczmarek">Panie ministrze, w tworzonych obecnie budżetach resortów na 1999 r. nie znalazły się środki finansowe na szkoły resortowe. Na przykład w resorcie rolnictwa było to w ubiegłym roku 600 mln zł. Jaki będzie przepływ tych środków do samorządów i według jakich kryteriów? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Jerzy Jaskiernia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ czas klubowy został wyczerpany, chciałbym w postaci pytań zaadresować do przedstawicieli rządu pięć problemów związanych z tą debatą. Ponieważ debata mimo wszystko dotyka spraw systemowych, a nie tylko wąskiej nowelizacji, pytania będą odpowiednio szersze.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Pierwsze pytanie. Chciałbym zapytać, panie ministrze, czy rząd dokonał analizy potrzeb podejmowanej reformy w aspekcie technicznym, lokalowym? Słyszy się bowiem głosy podczas prowadzonych konsultacji, że jest to bardzo radykalna reforma. Gimnazja to jest inny typ szkół. To nie jest taka prosta sekwencja, że się przekształca szkołę w sześcioletnią szkołę podstawową i trzyletnie gimnazjum. Nie wszystkie szkoły będą przecież automatycznie gimnazjami. Czy państwo takiego bilansu dokonali i jakie są jego wyniki? Czy dokonywaliście tego w konsultacji z władzami oświatowymi w terenie? Pojawia się bowiem wątpliwość, czy ta reforma ma stosowne zabezpieczenie techniczne.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">Drugie pytanie dotyczy subwencji oświatowej. Ponieważ dyskutujemy tutaj o kwestiach kompetencyjnych, o tym, jak poszczególne szczeble będą zaangażowane w podejmowaną reformę oświatową, chciałbym zapytać: czy rząd ma precyzyjną prognozę, jak będzie się kształtowała subwencja oświatowa i na ile ona wystarczy? W konsultacji z przedstawicielami samorządów, którą podejmowałem, zwracano uwagę na jeden element - problem nie jest w tym, aby w punkcie wyjściowym stwierdzić, że daje się subwencję, która w założeniu ma pokrywać koszty, bo doświadczenie uczy, że później brakuje 20, 30, 40%. Uczestnicy konsultacji, w których brałem udział, podkreślali zwłaszcza kwestię remontów kapitalnych. Przecież zmiana systemu szkół może się wiązać z dodatkowymi kosztami o charakterze technicznym. Dlatego też chciałem zapytać, czy państwo, podejmując tę reformę, możecie w sposób realistyczny przedstawić taką prognozę? Chodzi o to, żeby później nie było tego lamentu samorządowego, że oto jest przejęcie obowiązków, przejęcie kompetencji, a brak stosownych środków.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#PosełJerzyJaskiernia">Trzecie pytanie, panie ministrze, nawiązuje do pańskiego przemówienia w Sejmie sprzed kilkunastu dni, gdzie pan dokonał bardzo krytycznej oceny szkolnictwa technicznego. Pan wtedy oparł się na wskaźniku, że z technikum tylko 20% młodzieży idzie do szkół wyższych, z liceów 80% - i z tego wyprowadził pan, przynajmniej tak to odebrali ludzie, bardzo ostrą krytykę tego typu kształcenia. Tymczasem chociażby ze swego okręgu mógłbym wskazać na znakomity Zespół Szkół Spożywczych w Sandomierzu, Zespół Szkół Elektrycznych w Nisku i wiele innych. Ludzie pytają, czy rzeczywiście pańska diagnoza jest trafna, czy można ocenę szkolnictwa technicznego sprowadzać tylko do wskaźnika, ile młodzieży idzie do szkół wyższych. Bo jeśli ktoś wybierał technikum, to w założeniu liczył się z tym, że być może już na tym szczeblu zakończy swoją edukację. Jeżeli ktoś szedł do liceum, to niejako zakładał, że będzie kontynuował naukę na poziomie wyższym. Pytanie jest następujące: czy nie dojdzie do sytuacji, że pod pretekstem podniesienia poziomu kształcenia ogólnego, które być może się dzięki temu systemowi szkoła podstawowa plus gimnazjum osiągnie, nie dojdzie do osłabienia przygotowania ludzi do konkretnych zawodów? Czy państwo się tego nie obawiacie? Rozumiem, że chodzi o to, żeby poziom wiedzy ogólnej był lepszy, ale czy to nie będzie kosztem potrzeb gospodarki? Bo często w przeszłości się okazywało, że właśnie absolwenci techników, absolwenci szkół zawodowych byli dobrze przygotowani do potrzeb gospodarki. Czy tutaj nie powstaje ryzyko, że absolwent będzie miał wyższy poziom wykształcenia ogólnego, a już zabraknie tej ostatniej sekwencji w postaci stosownego zdobycia kwalifikacji praktycznie użytecznych.</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#PosełJerzyJaskiernia">Z tym się bardzo ściśle wiąże, panie marszałku, moje czwarte pytanie. Pytałem już o to pana ministra, ale wracam jeszcze do tej kwestii. Jak państwo rozumiecie obowiązek szkolny? Bo mówi się o nauce do 18 roku życia. Czy to oznacza, że państwo przewiduje gwarancję obowiązku szkolnego - również w postaci zabezpieczenia odpowiednich szkół - tylko do poziomu gimnazjum, czy uwzględnia też ten dodatkowy szczebel, bez względu na to, czy to będzie liceum profilowane, czy jakaś szkoła o profilu technicznym? Czy oznacza to tylko obowiązek podjęcia edukacji, czy także jej dokończenia? A co w sytuacji, jeśli na przykład dziecko w wieku 17 lat będzie u progu podjęcia właśnie tego trzeciego etapu? Czy ten cały etap będzie obowiązkowy? To jest sprawa bardzo istotna. Gdyby bowiem państwo nie brali jednak pod uwagę całego etapu, wówczas może się okazać, że w obszarze obowiązku szkolnego nie znajdzie się nawet to minimum, które obejmowało dotychczas ukończenie szkoły zawodowej czy technikum, a co już było przygotowaniem do określonych działań zawodowych. Sprawa jest o tyle ważna, że chodzi o preorientację zawodową. Jak państwo oceniacie, czy w tym projektowanym systemie będzie lepsze dostosowanie kadr do potrzeb gospodarki, bo to jest dzisiaj olbrzymi mankament. Ale państwo jakoś o tym nie mówicie.</u>
          <u xml:id="u-165.5" who="#PosełJerzyJaskiernia">Ostatnie pytanie, panie marszałku, dotyczy problemu konsultacji. Abstrahuję już od formuły tej debaty i od wszystkich uciążliwości, które były w tej Izbie sygnalizowane. Ale chciałbym zapytać, panie ministrze, jak pan - jako osoba odpowiedzialna w rządzie za edukację narodową - ocenia przebieg konsultacji? Czy może pan stwierdzić przed Wysoką Izbą, że to, co państwo prezentujecie i w tym projekcie, i w tym bardziej kompleksowym, było przedmiotem konsultacji w środowisku nauczycielskim, rodzicielskim, w środowisku uczniowskim? Przecież ta reforma może się udać dopiero wówczas, kiedy będzie poczucie współsprawstwa, podmiotowości. Może być najlepsza, ale jeśli będzie technokratyczna - pojawią się te same wątpliwości i trudności co przy reformie terytorialnej. Nie wystarczy, że pewne wskaźniki techniczne, ekonomiczne się przecinają, skoro ludzie nie są przeświadczeni o tym, że to jest ich reforma.</u>
          <u xml:id="u-165.6" who="#PosełJerzyJaskiernia">Chciałbym zapytać, czy państwo jako rząd możecie stwierdzić - wedle ocen, jakie posiadacie, i znając stan rzeczy - że było to przedmiotem konsultacji społecznej w stopniu choćby tak minimalnym, że może wystarczyć do tego, aby ta reforma się powiodła. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę, pan poseł Andrzej Słomski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PosełAndrzejSłomski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowelizacja z pewnością nałoży na samorządy również tak szczególne zadanie, jak utrzymanie ośrodków rehabilitacyjno-wychowawczych na rzecz osób upośledzonych umysłowo. Na dzień dzisiejszy są one w 40% finansowane ze środków Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej, a w 60% przez Ministerstwo Edukacji Narodowej w zakresie programu wychowawczo-edukacyjnego. W Polsce funkcjonuje dzisiaj 36 takich ośrodków, w których przebywa 1500 dzieci. To jest bardzo szczególny problem.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#PosełAndrzejSłomski">Niestety, według aktualnych wyliczeń Ministerstwo Edukacji Narodowej winno zwiększyć swoje zobowiązania w stosunku do tych ośrodków z kwoty 450 zł do 750 zł miesięcznie na jedno dziecko. I tu mam pytania. Czy Ministerstwo Edukacji Narodowej zamierza przekazać te ośrodki samorządom bez wywiązania się z tych bardzo szczególnych zobowiązań? Pytanie drugie: Kiedy Ministerstwo Edukacji Narodowej zamierza dokonać rewaloryzacji kwoty z 450 zł do 750 zł na jedno dziecko? I trzecie pytanie: Czy pan, panie ministrze, uważa, że ośrodki te poradzą sobie - w nowych warunkach finansowania przez samorządy - bez wsparcia ze strony państwa, a zwłaszcza bez uregulowania zobowiązań, jakie państwo ma wobec tych ośrodków, tych dzieci i rodziców? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Jan Kulas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PosełJanKulas">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam kilka pytań do pana posła sprawozdawcy i do pana ministra, może nieco mniej niż poseł Jaskiernia i nieco krótszych. Aczkolwiek tamte pytania też mnie interesowały i będę czekał na odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#PosełJanKulas">Z tą dyskusją, z tą debatą i z pracą w Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży łączono nadzieję, że dojdzie do pewnego porozumienia, kompromisu. Zapewniano mnie o tym. Bardzo się uradowałem z tego - pomijając pewną grupę posłów niechętnych tej reformie, wręcz przeciwnych - że jest na tej sali wielu parlamentarzystów mających naprawdę otwarte serca i umysły dla tej reformy. Pytam więc: Na czym ten kompromis polega? Pytam w kontekście tego, że - jak naliczyłem - zgłoszono około czterdziestu poprawek.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#PosełJanKulas">Panie Pośle Sprawozdawco! Czy możliwe jest dzisiaj, przed godz. 15, kiedy składa się tyle różnych poprawek - których nie mogę nawet poznać, choć pytałem o nie - ich twórcze przetworzenie, przeanalizowanie? W tym momencie stawiam ważniejsze pytanie: Jaki jest w ogóle sens tych poprawek? Czy chodzi tu rzeczywiście o zahamowanie, zablokowanie tej nowelizacji, czy może są inne intencje? O co w tym wszystkim naprawdę chodzi? Pytam grupę posłów, niestety z SLD, bo tylko przez tę grupę, jak zauważyłem, były składane te liczne, rozmaite, nie znane mi poprawki. Czy jest możliwe to, abyśmy to dzieło wykonali? Chyba w jakimś sensie próbowaliśmy się umówić co do tego, że jeszcze teraz, latem tego roku, przed 1 września, doprowadzimy do tego pierwszego etapu nowelizacji ustawy o systemie oświaty. I chyba byliśmy zgodni, że jesienią tego roku dokonamy wielkiej nowelizacji ustrojowej, ze wszystkimi tego konsekwencjami. To wszystko też w duchu kompromisu, pluralizmu, wsłuchiwania się w racje.</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#PosełJanKulas">Drugie pytanie jest do pana ministra edukacji narodowej. Panie ministrze, padły tu, niestety, bardzo krytyczne, negatywne uwagi o pracy Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, co z żalem mówię jako członek tej komisji. Moim zdaniem było przeciwnie - duże zaangażowanie, wielka praca, częste narady, olbrzymi wysiłek. Jak pan minister postrzega współpracę z tą naszą komisją, z Komisją Edukacji, Nauki i Młodzieży? Jak pan minister to ocenia?</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#PosełJanKulas">Kolejne pytanie do pana ministra. Często uwaga skupiała się tu na kwestiach finansowych, dlatego może powiedzmy wyraźnie - to jest moje pytanie - jak dziś przedstawia się płaca polskiego nauczyciela w stosunku do przeciętnej płacy w Polsce. Jak przedstawia się ona dziś, po ostatnich czterech czy pięciu latach, żeby w szczegóły nie wnikać? Jak to naprawdę jest? I jak mają się z tym wiązać kwestie finansowe? Jaką nadzieją dla polskich nauczycieli mają być ich przyszłe płace w kontekście tej wielkiej reformy?</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#PosełJanKulas">Kolejne pytanie. Zastanawiano się w tej debacie nad tematem poparcia społecznego. Dla Akcji Wyborczej Solidarność, a myślę, że i dla Unii Wolności jest to koronny argument, niezwykle ważny. Z naszych obserwacji wynika - ja mogę mówić o województwie gdańskim, o Gdańsku dla przykładu, o Tczewie, Starogardzie, Gniewie, Pelplinie, Starej Kiszewie i w wielu innych miejscach - że było duże poparcie dla tej reformy. Czy pan minister mógłby, na podstawie danych, informacji z całego kraju, powiedzieć, jak pan zarejestrował i jak pan ocenia rzeczywiste poparcie dla reformy edukacji narodowej?</u>
          <u xml:id="u-169.6" who="#PosełJanKulas">Ostatnie pytanie do pana ministra. Kiedy możemy się spodziewać kolejnego materiału, informacji, propozycji, które będą podstawą dyskusji o tej wielkiej nowelizacji ustawy o systemie oświaty? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Józef Nowicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PosełJózefNowicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Dwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#PosełJózefNowicki">Jeśli przyjąć ten pogląd, że przedstawiana nowelizacja ustawy jest tylko częścią reformy, to czy mógłby pan minister dzisiaj nas poinformować, jakie będą główne kierunki dalszych działań mających składać się na kompleksową, systemową reformę oświaty?</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#PosełJózefNowicki">I drugie pytanie. Przyjmuję to, co pan minister wielokrotnie podkreślał, że środków na wprowadzenie tej części reformy na pewno wystarczy. Pytanie moje jest następujące: Czy pan minister nie obawia się, że w świetle innych zapowiadanych reform i związanego z tym zapotrzebowania na środki budżetowe ta reforma może przegrać w następnych latach jej wdrażania, właśnie w związku z niedostateczną wielkością środków budżetowych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł Krystyna Łybacka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PosełKrystynaŁybacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam uprzejme pytanie do pana posła sprawozdawcy, czy pan poseł zechciałby odpowiedzieć: Czy mocą tej noweli, o której dziś mówimy, bez tzw. dużej nowelizacji ustawy o systemie oświaty, można wprowadzić reformę szkolną? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł Fabisiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PosełJoannaFabisiak">Mam szczegółowe pytania dotyczące szkolnictwa artystycznego; będą to trzy pytania.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#PosełJoannaFabisiak">Pierwsze dotyczy programu, a może jeszcze inaczej, wkomponowania szkolnictwa artystycznego w system edukacyjny. Gdy pytałam podczas pierwszego czytania, czy istnieją satysfakcjonujące rozwiązania, to znaczy takie, które zagwarantują właściwe, to znaczy dobre, funkcjonowanie tego typu szkolnictwa, właściwie nie otrzymałam odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#PosełJoannaFabisiak">Drugie pytanie dotyczy aktów prawnych. To dość skomplikowana modyfikacja, pozornie tylko może wydawać się prosta, bo szkół mało, tak naprawdę jest skomplikowana. Czy wszystkie akty wykonawcze potrzebne do dobrego funkcjonowania są przygotowane?</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#PosełJoannaFabisiak">Wreszcie trzecie pytanie, natury finansowej. Dotychczas z dwustu osiemdziesięciu kilku takich placówek, szkół tego typu, samorządy z własnej woli przejęły 44. Zatem nie ma wielkiego zainteresowania i chęci przejmowania tych placówek. Można by oczywiście zachęcić, osiągnąć cel, satysfakcjonujący dla stanu tych szkół, poprzez stosowne finansowanie czy też dofinansowanie tego szkolnictwa. Z tego co wiem nie ma takiego systemu. Proszę o odpowiedź: Czy są zagwarantowane środki finansowe na ten typ szkolnictwa, czy będą to takie same środki, jak te przeznaczane na wszystkie inne typy szkolnictwa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zakończyliśmy sekwencję pytań.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Za chwilę poproszę pana ministra o zabranie głosu, ale przedtem chciałem poinformować, że w dolnej palarni wystawiona jest skarbonka przeznaczona na zbiórkę darów pieniężnych dla powodzian.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz bardzo proszę pana ministra o ustosunkowanie się do kwestii, które były poruszane w dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałem rozpocząć od podziękowań i wyrażenia ogromnej radości, bo widzę pewną zmianę tonu w debacie nad reformowaniem naszego systemu oświaty. Przede wszystkim dzisiaj proponowano poprawianie, udoskonalanie pewnych propozycji, a nie a priori ich odrzucenie, a więc jest to wyraźna zmiana tonu.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Jak powinniśmy patrzeć na to, co jest naszą propozycją? Określiłbym to tak: jest to pewien mały krok w kierunku reformowania oświaty, skojarzony z reformą administracji, a co jest niezwykle ważne, ten mały krok jest właściwie krokiem nieodwracalnym. To znaczy jeżeli zdecydujemy się na ten mały krok, który proponujemy, to możemy powiedzieć, że w zasadzie nie można się już wycofać z reformowania oświaty. Nie ukrywam, że to także w dużej mierze było naszym celem. W matematyce, w logice jako metodę dowodzenia przyjęto dowodzenie nie wprost, to znaczy zaprzecza się czemuś, żeby potem udowodnić dane twierdzenie. Proponuję, żeby tak popatrzeć na naszą propozycję. Jak potoczy się reformowanie państwa, jeżeli reforma administracyjna, i to, co z niej wynika, będą zupełnie oderwane od reformy systemu edukacji? To znaczy reforma systemu edukacji polegałaby wyłącznie na wykonaniu tego, co musimy zrobić, aby tę reformę administracyjną wprowadzić i wówczas zobaczymy, że będzie bardzo dużo niekorzystnych konsekwencji.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Po pierwsze, nie będzie odpowiedniego dystansu, odpowiedniej perspektywy, żeby planować finansowanie, nie będzie przygotowania samorządów do pewnych działań przygotowawczych itd. Moim zdaniem, wynika to właściwie z analizy propozycji pana posła Baszczyńskiego: żebyśmy zrezygnowali z wszelkich cech wprowadzania reformy i zadbali o czystość tej nowelizacji, czystość wynikającą tylko z reformy administracyjnej państwa. Wydaje mi się, że byłoby to wielce kłopotliwe i także w jakiejś mierze podważyłoby sens reformy administracyjnej, bo przecież ta reforma administracyjna nie jest robiona dla samej administracji, tylko po to, aby dać nam pewną formę, za pomocą której będziemy reformowali państwo.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Myślę, że liczne wątpliwości, które były zgłaszane, także w czasie prac komisji, zaowocowały ważnym uzgodnieniem, właśnie może nie tyle kompromisem, panie pośle, co pewnym uzgodnieniem. Otóż my w tej chwili niejako zawieszamy decyzję co do tego, kiedy nowy ustrój szkolny ma być wprowadzony. Myślę też, że porozumienie ponad podziałami politycznymi, które zostało tu zawarte, jest niezwykle optymistyczne. Także ton wypowiedzi wielu posłów opozycyjnych pokazuje, że jednak reforma oświaty jest reformą o zasadniczym znaczeniu dla naszego narodu, dla naszego państwa i że może i powinna być realizowana ponad podziałami politycznymi. Po tym, co stało się już na poziomie prac komisji i co w dzisiejszych wypowiedziach miało miejsce, zaczynam widzieć szansę na zawarcie pewnego paktu społecznego o reformie systemu oświaty. Myślę, że przyjęcie tej nowelizacji tylko to ułatwi, natomiast niczego nie uczyni nieodwracalnym. Proszę zauważyć, że przyjęcie nowelizacji nie wprowadza całej reformy, że debata nad tą reformą także nie skończy się czy w momencie przyjęcia, czy nawet w momencie wygaśnięcia terminu, który proponowałem, czyli 30 września. Bo przecież następny dokument, który będziemy proponowali po 30 września, to będzie ta zasadnicza nowelizacja ustawy o systemie oświaty, ta nowelizacja, którą my nazywamy w skrócie dużą, a która rzeczywiście wprowadzi tę reformę. Przecież nad tą nowelizacją także zostanie przeprowadzona debata, czyli będziemy dyskutowali, tylko już na innym poziomie. W tej chwili dyskutujemy nad pewnym projektem, pewnym fragmentem, który chcemy wprowadzić, natomiast po zakończeniu tej debaty nad tzw. pomarańczową książeczką rozpocznie się debata nad dużą nowelizacją ustawy systemu oświaty. Ta debata więc jeszcze potrwa. Myślę, że będzie także czas na to, żeby przed tą zasadniczą debatą nad dużą nowelizacją osiągnąć pewne porozumienie, które określiłbym jako swego rodzaju pakt społeczny na rzecz zreformowania naszego systemu oświaty. Sądzę, że bardzo wiele emocji, które są zupełnie zrozumiałe, powoli przekształca się już w sposoby rozważnego, wolnego od emocji dyskutowania o tych kwestiach.</u>
          <u xml:id="u-177.4" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Teraz chciałbym przejść do omówienia paru uwag, które zostały zgłoszone w wystąpieniach, a potem przejdę do odpowiedzi na pytania pań posłanek i panów posłów. Proszę wybaczyć, ale zachowam pewną chronologię głosów, tak będzie mi wygodniej, bo w ten sposób przygotowane są moje notatki.</u>
          <u xml:id="u-177.5" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Zacznę od wystąpienia pana posła Zaciury, w którym dominowała troska o kadry. Oczywiście, wielokrotnie powtarzałem i powtarzam jeszcze raz, że ta reforma bez daleko idącego wsparcia i współpracy ze środowiskiem nauczycielskim oczywiście nie ma sensu. Ale chodzi też o to, żebyśmy zachowali właściwe proporcje. Chcemy reformować szkołę niejako po to, aby dziecko odgrywało w niej fundamentalną rolę; aby nauczyciel był właśnie dla dziecka, a nie odwrotnie; abyśmy znowu nie przesadzili w drugą stronę i nie widzieli w szkole tylko zatrudnionych, traktując dziecko jako dodatek. Nie muszę dodawać, że w moim środowisku szkół wyższych często się mówi: po co nam ci studenci, gdyby ich nie było, to byłoby fantastycznie we wszystkich szkołach wyższych, moglibyśmy się zająć naprawdę ambitnymi pracami naukowymi. A więc żebyśmy tu zachowali właściwe proporcje.</u>
          <u xml:id="u-177.6" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">My w tej reformie także o to dbamy. Rozumiem obawy o nauczyciela, chociaż ten bon oświatowy jeszcze nie jest gotowy do końca, można powiedzieć, że chcemy finansowanie przestawić na finansowanie poprzez dziecko, a teraz istnieje finansowanie szkolnictwa poprzez nauczyciela. Jeżeli odchodzimy od finansowania lub swego rodzaju bonu nauczycielskiego na rzecz bonu dla dziecka, może się pojawić obawa: w takim razie co z nauczycielem?</u>
          <u xml:id="u-177.7" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Przede wszystkim ta reforma jest bardzo rozłożona w czasie i wszelkie zmiany wprowadzone w polityce kadrowej czy w zatrudnieniu będą również rozłożone w czasie. Nie widzimy zagrożenia jakimś gwałtownym procesem weryfikacji czy zwalniania nauczycieli. Nie będzie tego typu procesu. Chcemy uruchomić pewne mechanizmy ewolucyjne, które zmienią charakter zatrudnienia nauczyciela, ale nie wywołają żadnych gwałtownych ruchów. W naszych symulacjach, kiedy mówimy o tym, że nauczycieli będzie mniej w innej sieci szkół, to nie oznacza, że będzie ich mniej nagle 1 września 1999 r. Mniej nauczycieli pojawi się w kilka lat po wprowadzeniu tej reformy. Być może w ciągu tych kilku lat, upowszechniając jednocześnie edukację, spowodujemy pewną równowagę; przecież część nauczycieli z racji zupełnie naturalnych przechodzi na zasłużoną emeryturę lub zmienia pracę. Wystarczy regulowanie tych procesów ewolucyjnych. Wcale nie potrzeba nam gwałtownych ruchów kadrowych, związanych z tą reformą. Takie jest nasze założenie, jeżeli chodzi o politykę kadrową: żadnych gwałtownych decyzji - wygenerowanie pewnego pozytywnego mechanizmu selekcji, który rozłożony w okresie około 8 lat spowoduje pewną istotną zmianę zatrudniania nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-177.8" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Pan poseł Kaczyński bardzo martwi się, i w wielu wypowiedziach to się powtarza, o kształcenie nauczycieli. Proszę państwa, naprawdę kształcenia nauczycieli nie można odrywać od tego, co jest, co planujemy - nie postponujmy tak bardzo naszych nauczycieli. Z niektórych wypowiedzi wynika, że nauczyciel w ogóle nie byłby w stanie zaadaptować się do jakichkolwiek zmian, jakby w ogóle był źle przygotowany do swojej funkcji. Naprawdę, znakomita większość nauczycieli jest nieźle przygotowana i da sobie radę z tym, co proponujemy w reformie, nawet bez specjalnych kursów. Bardzo wielu nauczycielom pomożemy poprzez różne formy kształcenia, uruchamiamy je już po wakacjach.</u>
          <u xml:id="u-177.9" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Było wiele obaw o poziom płac nauczycielskich. Jeszcze nic w odniesieniu do budżetu 1999 r. nie zostało przesądzone. Pracujemy niezwykle intensywnie, nie tylko nad założeniami, ale także nad kształtem tego budżetu. Ostatnio, i nie tylko ostatnio, widzę w ministrze finansów osobę niezwykle życzliwą dla spraw oświatowych, w ogóle dla całego projektu reformy. I jeszcze nie widzę powodów, abym musiał zwątpić w możliwość wprowadzenia czy rozpoczęcia tej reformy tylko dlatego, że nie będzie stosownych nakładów finansowych. Dlatego także ciągle wierzę, że uda się wprowadzić wraz z tą reformą nowy system płac, wyraźnie wyższy niż obecnie.</u>
          <u xml:id="u-177.10" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Bardzo wiele pytań dotyczyło szkół prowadzonych przez ministrów branżowych. Tutaj, wydaje mi się, jest pewne niezrozumienie. Po pierwsze, chciałbym wszystkim przypomnieć, że minister edukacji nie będzie prowadził żadnej szkoły. Wszystkie szkoły będą prowadzone przez samorządy, osoby prawne i fizyczne. Jeszcze raz to powtarzam. Nie widzę powodów, dlaczego minister rolnictwa czy inny właściwy minister miałby prowadzić jakąkolwiek szkołę. Nieprawdą jest natomiast, że tegoż ministra pozbawiamy wpływu na szkoły o odpowiednim charakterze: szkoły transportowe, rolnicze czy inne. I tutaj bardzo bym zalecał, aby rzucić okiem na art. 23, który wyraźnie określa, że w tego typu szkołach programy i wszystkie wymogi muszą być konsultowane z właściwym ministrem, a zatem, jeżeli to jest technikum rolnicze, to programy nauczania muszą być uzgadniane z właściwym ministrem rolnictwa, jeżeli to jest technikum kolejowe - z ministrem transportu. Jeżeli natomiast pozostawiamy szkołę w gestii jednej branży, to proszę zauważyć, co się stanie. Zwykle szkoła najsilniej oddziałuje na bliższe środowisko, a więc, jeżeli w środowisku wiejskim jest szkoła rolnicza, to w sposób naturalny, ponieważ ona jest blisko, wszyscy się do niej garną; i tak tworzymy getta. Obecnie jest tak, że jeżeli ktoś mieszka na wsi, to musi się kształcić w szkole rolniczej. My proponujemy bardziej elastyczny system, żeby ten ktoś mógł kiedyś zmienić profil swojego wykształcenia. I nawiązując do wielu pytań o szkolnictwo zawodowe powiem, że proponujemy je zmienić w sposób istotny, co nie znaczy, że rezygnujemy ze szkolenia zawodowego. Teraz ono będzie nieco inne, ale na bardzo różnych poziomach i niezwykle elastyczne. A więc oprócz tego, że liceum będzie dawało pewien ogólny profil, pewne przygotowanie do późniejszych zawodów, będą szerokoprofilowe szkoły zawodowe, różne formy szkół pomaturalnych zawodowych, będzie cały inny system, którego organizacja wynika z innych potrzeb rynkowych.</u>
          <u xml:id="u-177.11" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Pan poseł Potulski uważa, że tę reformę trzeba wprowadzać po przygotowaniu nauczycieli w cyklu wieloletnim. Gdybyśmy ekstrapolowali propozycję pana posła, to tę reformę musielibyśmy wprowadzać przez około 20–30 lat. Bo najpierw musielibyśmy przygotować nauczycieli, ale przecież nie może ich być tylko ileś procent, trzeba by mieć całe pokolenie nowo przygotowanych nauczycieli, i dopiero wtedy wprowadzalibyśmy pewne mechanizmy reformy. Proszę sobie wyobrazić, jak długo by to trwało! W naszym kraju debata o reformie oświaty jest tak długa, że warto by było zrobić ten mały krok w nieodwracalnym kierunku zreformowania oświaty.</u>
          <u xml:id="u-177.12" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Pan poseł Kracik powątpiewa, że będzie bon oświatowy. On będzie, jest natomiast problem z technologią. Nie ma problemu co do idei, jak to zrobić, jak za pomocą tego bonu doprowadzić do istotnego wpływu rodzica czy społeczności lokalnej na oświatę. Problem tkwi w technologii, a wynika z bardzo dużego zróżnicowania i kosztów w obrębie szkół podstawowych, i kosztów wynikających z różnych form szkół itd. To nie jest takie proste, żeby to był jeden bon, gdyż jest to także kwestia standaryzacji.</u>
          <u xml:id="u-177.13" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Ze smutkiem wysłuchałem wypowiedzi pana posła Łopuszańskiego, który zarzucił nam nie tyle błędy, co przede wszystkim złą wolę. Panie pośle, bardzo bym prosił pana posła o spotkanie, o poświęcenie chociaż pół godziny na przerzucenie tylko tego, co napisaliśmy w pomarańczowej książeczce. Będę wdzięczny za rozmowę, bo widzę w wypowiedzi pana posła niezrozumienie albo brak zasadniczych informacji. W innym przypadku musiałbym sądzić, że pan poseł po prostu emocjonalnie nie jest w stanie być życzliwym czy widzieć u kogoś innego także dobrą wolę. Nie podejrzewam pana posła o złą wolę, tylko chciałbym, żeby pan poseł dostrzegł tę dobrą wolę także w tym, co my proponujemy.</u>
          <u xml:id="u-177.14" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Czy polscy uczniowie są znacznie lepsi od uczniów szkół zachodnich? To też było w wypowiedzi pana posła Łopuszańskiego. Proszę państwa, przestrzegałbym przed błędem pars pro toto, czy - jak kto woli - dużego kwantyfikatora, bo wszystko zależy od tego, jak porównujemy. Gdybyśmy porównywali - no, nie wiem czy można to sobie wyobrazić - jakiegoś średniego ucznia naszej szkoły i średniego ucznia jakiejś szkoły zachodniej, gdyby taki eksperyment myślowy był możliwy, to wówczas pewne porównania byłyby uprawnione. Oczywiście znaczna część naszej młodzieży jest bardzo inteligentna, tak samo jak znaczna część młodzieży w każdym innym kraju. Natomiast proszę pamiętać, że na ogół szkolnictwo średnie jest w krajach zachodnich o wiele bardziej upowszechnione niż u nas, czyli podstawą średniej jest tam znacznie większa populacja. Tak naprawdę najczęściej porównujemy 30% naszej młodzieży z 80% młodzieży w innych krajach, a wtedy dochodzi się do nieuprawnionych wniosków, że nasi są lepsi. Nasi są lepsi, ale jest ich mało. Istotą reformy jest właśnie to, że chcielibyśmy, aby nasi byli nie gorsi niż teraz tych 30% z wykształceniem średnim, ale żeby ich było więcej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Momencik, dobrze? Chcę tylko poinformować wszystkich zebranych - bo minęła godz. 15, był komunikat w tej sprawie, ale może nie do wszystkich dotarł - że ze względu na przedłużenie się punktów, które były w porządku dziennym, Prezydium Sejmu nieco zmieniło porządek dnia, a mianowicie po zakończeniu tego punktu, po wypowiedzi pana ministra i posła sprawozdawcy pana Marcinkiewicza, przejdziemy do punktu 21, dotyczącego projektu ustawy - mówiąc ogólnie - o reformie górnictwa, i dopiero potem odbędą się głosowania nad ustawami kompetencyjnymi, najprawdopodobniej - będziemy oczywiście powiadamiać o tym - około godz. 18.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze, przepraszam za przerwę, proszę kontynuować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Uwaga pana posła Kuklińskiego na temat problemów gimnazjum i dowozu do szkół. To jest problem, ale nie jest on nowy. Pozwoliłem sobie spędzić miniony weekend objeżdżając najmniej zaludnione nasze województwo, w dodatku nawet bez zwartej wiejskiej zabudowy. Spędziłem 4 dni, wędrując bardzo dokładnie po województwie suwalskim i analizując sprawy z punktu widzenia potencjalnej sieci szkół, aby zobaczyć, jak zafunkcjonuje tam gimnazjum, jak trzeba będzie dowozić.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Proszę zwrócić uwagę, że w przeciwieństwie do dawnej idei szkół gminnych, my proponujemy co najwyżej dowożenie do gimnazjum, a więc dowożenie dzieci starszych. Natomiast jest wiele innych możliwości. Na przykład w województwie suwalskim, rozmawiałem tam o tym, problemem jest zima, trudna zima. Latem dowożenie do szkół, nawet z odległości 5–10 km, nie jest żadnym problemem. Problemy pojawiają się zimą. Ale okazuje się, że w tego typu słabo zaludnionych województwach jest bardzo wiele szkół z bursami, które doskonale mogłyby pełnić w okresie zimy rolę kilkudniowego internatu, natomiast w miesiącach wakacyjnych czy letnich są one doskonałym miejscem wypoczynku dla młodzieży. Podaję to tylko jako jeden z przykładów. Nie było to przerażające dla gmin, które odwiedzałem, gdzie trzeba będzie organizować dowożenie. Chcę także powiedzieć, że w naszych projektach wszędzie przewidujemy pieniądze na dowóz. Dowóz będzie dotowany z subwencji.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Pani posłanka Jasztal bardzo martwi się o skalę zwolnień nauczycieli. Jeszcze raz powtarzam: poprzez upowszechnienie szkoły średniej, poprzez wydłużenie de facto szkoły podstawowej, proponowana reforma będzie także złagodzeniem znacznej redukcji etatów nauczycielskich, która wyniknie z niżu demograficznego. W tej chwili niż demograficzny zaczął obejmować szkoły podstawowe, jeszcze nie osiągnął swego minimum. Wyż mamy w szkołach średnich, zaczyna on powoli z nich wychodzić. I różnica między najliczniejszymi rocznikami, które są w tej chwili w starszych klasach szkół licealnych, a tym minimum będzie rzędu 40%, przy czym wygląda to bardzo różnie w różnych rejonach kraju. Na przykład w nowosądeckim będzie wzrost populacji, a w innych województwach, w dużych miastach, liczba dzieci zmniejszy się nawet o połowę.</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Proszę państwa, z przewidywań demograficznych, które mam, wynika, że nie kroi nam się potem znaczący wyż. To znaczy, wyjdziemy z tego minimum, osiągniemy wyższą wartość, będzie to jednak bardzo spłaszczony wyż. Z żalem to stwierdzam, ale tak wyglądają prognozy. Czyli niż jest głęboki, natomiast potem wyjście z niego nie będzie wyraźne. A więc dość trwale zmniejszy się zapotrzebowanie na nauczycieli. Reforma więc, która proponuje wydłużenie i upowszechnienie, łagodzi to, i tak proszę na nią patrzeć. Bez reformy utrata pracy przez nauczycieli będzie miała znacznie większą skalę.</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Pan poseł Kulas zwracał uwagę na obligatoryjność rad oświatowych. Chciałem przypomnieć, że w przedłożeniu rządowym ta obligatoryjność była, tę zmianę zaproponowano tutaj, w parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-179.5" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Pani posłanka Kowalska pyta, jakie są naprawdę koszty reformy. Proszę państwa, reforma, jak powiedziałem, będzie wprowadzana przez wiele lat. Koszty reformy w roku 1999 są naprawdę nieduże. Proszę pamiętać, że dotyczą 4 miesięcy i tylko dwóch klas, tzn. początku szkoły podstawowej i początku gimnazjum. Te koszty nam się rozkładają w ciągu trzech lat, potem będą miały tendencję spadkową. Niskie koszty tej reformy wynikają więc z jej początkowego charakteru i tego, że dotyczą tylko 4 miesięcy, naprawdę nie było naszym celem ich zaniżanie.</u>
          <u xml:id="u-179.6" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Jeśli chodzi o programy osłonowe, naszym zdaniem, ponieważ nie decydujemy się na żadne radykalne ruchy w zatrudnieniu w szkołach, tylko na pewne mechanizmy ewolucyjne, nie jest potrzebny program rozumiany jako osłonowy. Jest trwały system odpowiedniej płacy nauczycielskiej i trwały system możliwie dobrych rent czy emerytur. Natomiast jeszcze raz powtarzam, nie przewidujemy redukcji zatrudnienia, która wymagałaby osłony czy przekwalifikowania. Było tutaj bardzo wiele domysłów co do struktury budżetu. Są na razie wstępne propozycje założeń do budżetu, pracy nad budżetem jest jeszcze bardzo dużo i w trakcie może się zdarzyć jeszcze wiele rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-179.7" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Omówiłem uwagi, które tu poczyniono, teraz chciałbym odpowiedzieć na cykl pytań.</u>
          <u xml:id="u-179.8" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Matura zamiast egzaminu wstępnego. Proszę państwa, to co my proponujemy, to nie jest dokładnie zastąpienie matury rekrutacją, znaczy: to, że matura będzie państwowym egzaminem, którego nie będzie można powtarzać w formie egzaminu wstępnego, nie oznacza braku rekrutacji. Jeszcze raz powtarzam, szkoły wyższe będą prowadziły rekrutację, ale nie będą mogły wyrażać wotum nieufności wobec egzaminu maturalnego. Będą musiały uwzględniać wynik egzaminu jako element kwalifikacji, ale elementy kwalifikacji mogą być bardzo różnorodne. Wydaje mi się, że w tej chwili, mówię to z własnego doświadczenia, egzaminy wstępne na uczelnie są przede wszystkim wotum nieufności wobec wyników egzaminów maturalnych i niemożności porównywania matur z różnych szkół.</u>
          <u xml:id="u-179.9" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Jeśli chodzi o środki resortowe dla samorządów, myślę, że sprawy ich przekazywania - środków czy sposobu finansowania - przedstawiają się następująco. Jak państwo wiecie, przewidujemy, że znaczna część podatków będzie zostawała w gminach, gminy będą więc realizowały różne zadania edukacyjne jako zadania własne, natomiast subwencja będzie raczej wyrównawcza, na szczeblu powiatów. To państwo wiecie zresztą lepiej ode mnie. Natomiast chciałbym tutaj nawiązać do naszych prac nad bonem edukacyjnym. Wydaje się stosunkowo mało prawdopodobne, aby bon edukacyjny został wprowadzony wcześniej niż reforma systemu edukacji. Rozpoczęcie reformy systemu edukacji planujemy na 1 września 1999 r., wydaje mi się więc, że właściwą datą na wprowadzenie bonu edukacyjnego będzie początek roku 2000. Mamy więc jeszcze sporo prac nad dokończeniem różnych symulacji i doświadczeń związanych z bonem edukacyjnym. Nie sądzę, żebyśmy mogli uwzględnić w budżecie na rok 1999 sprawę bonu edukacyjnego. Natomiast są możliwości eksperymentalnego wprowadzania bonów edukacyjnych na zasadzie połączenia ich z algorytmem oraz generowania gminnych bonów edukacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-179.10" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Seria pytań pana posła Jaskierni. Pierwsze dotyczyło analizy lokalowej sieci nowych szkół. Przeprowadziliśmy taki bilans. Każda gmina w Polsce przez kuratoria przygotowała dla nas symulację. Fragment symulacji dla dwóch województw przekazaliśmy komisji sejmowej. Są to symulacje dla województw białostockiego i wrocławskiego - województw znacznie różniących się pod względem zaludnienia, liczby miast, liczby wsi itd. Ale symulacja była przeprowadzona dla każdej z gmin. Nie było gminy, która by nie znalazła możliwości i odpowiedziała nam negatywnie, że nie może się przestawić na nową sieć szkolną. Było dosłownie kilka przypadków, kiedy gminy proponowały wspólne przedsięwzięcie międzygminne, na przykład gimnazjum, bo były zbyt małe w sensie liczby ludności i gimnazjum z niewielką liczbą uczniów nie pełniłoby tej funkcji, którą chcemy, aby pełniło. Te wszystkie symulacje były przygotowane przez gminy bez wymuszania z naszej strony jakichkolwiek rozwiązań. Miało być tak, jak one by sobie życzyły. Potem był drugi wariant, kiedy kuratorium próbowało racjonalizować to, co gminy zaproponowały. W związku z tym przygotowaliśmy to w dwóch wariantach: według tego, co chciały gminy i według tego, co chciały gminy, ale po zracjonalizowaniu przez kuratoria. Taką symulację mamy przeprowadzoną dla wszystkich gmin w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-179.11" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Następne pytanie: subwencja oświatowa - na ile ona wystarczy, co na przykład z remontami. Proszę państwa, jeżeli chodzi o nakłady na edukację, to nie należą one u nas do najwyższych. Ale także prawdą jest, że jeszcze nie do końca wydatki oświatowe są na pewno racjonalne. Proszę zauważyć, że te liczby - które wzbudziły niepokój wielu związkowców, że potrzeba mniej nauczycieli, jeżeli zmieniamy sieć szkół, jeżeli zmieniamy organizację ustroju szkolnego - pokazują, że mamy prostą rezerwę w samej strukturze szkół. Zmiana struktury szkolnej powoduje, że liczba nauczycieli czy liczba etatów maleje. Nie chciałbym tutaj podawać różnych symulacji porównawczych, które robiliśmy, ale faktem jest, że w systemie oświatowym w tej chwili, ze względu na organizację sieci i organizację oddziałów w szkole, mamy pewne nadmierne zatrudnienie. To nadmierne zatrudnienie można by spożytkować na znacznie lepsze cele, np. wydłużając pracę w szkole przez zajęcia pozalekcyjne czy przez otwartość szkoły.</u>
          <u xml:id="u-179.12" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Chciałem też przypomnieć jedną ważną rzecz, o której często zapominamy. Mówiąc o pensum nauczycielskim, mówimy o części obowiązków nauczyciela. Każdy nauczyciel ma obowiązek 40-godzinnej pracy w tygodniu, w tym 18 godzin lekcyjnych. Reszta godzin to przygotowanie, poprawianie klasówek, ale także inne dodatkowe obowiązki. A więc nie wolno mówić, że nauczyciele pracują 18 godzin w tygodniu. Nauczyciel w Polsce pracuje co najmniej 40 godzin.</u>
          <u xml:id="u-179.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-179.14" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke"> W tym ma, jeszcze raz powtarzam, 18 lekcji. Nie mylmy tych dwóch pojęć. Myślę, że gdybyśmy troszeczkę zracjonalizowali te obowiązki nauczyciela plus sieć szkolną, to także znaleźlibyśmy pewne rezerwy wewnątrzsystemowe. Chodzi o to, żeby je tą reformą także uruchomić.</u>
          <u xml:id="u-179.15" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">A więc nakłady na co najmniej takim samym poziomie PKB jak w tej chwili plus wykorzystanie, przez racjonalizację, pewnych rezerw - i wówczas jest nadzieja, że gminy wcale nie będą musiały tak dużo dokładać. Wydaje mi się, że jeżeli gmina uzna, że przecież szkoła pełni nie tylko rolę wyłącznie edukacyjną, ale także kulturową, że stanowi pewne centrum cywilizacyjne społeczności lokalnej, to przecież przez rozszerzenie różnych zadań szkoły niejako znajdzie nowe środki dla tej szkoły. To również spowoduje pewne zracjonalizowanie kosztów. Myślę, że zmiana statusu finansowego szkoły, którą proponujemy, także odegra swoją rolę.</u>
          <u xml:id="u-179.16" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">A więc subwencje na pewno są niewystarczające, ale także na pewno są rezerwy. Sądzę, że jeżeli razem zadziałamy, w perspektywie 2–3 lat to finansowanie mogłoby być zupełnie racjonalne i spokojnie sobie wtedy poradzimy i z inwestycjami, i z remontami. Mógłbym podać przykłady wielu gmin, w których system oświatowy został przez społeczność lokalną uznany za tak ważny, że bardzo chętnie w niego inwestują i szkół buduje się teraz niezwykle dużo.</u>
          <u xml:id="u-179.17" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Co z diagnozą odnoszącą się do szkół zawodowych? Pan poseł Jaskiernia był łaskaw w swojej wypowiedzi dokładnie wyrazić to, co jest, że tak powiem, istotną naszej oceny, że pójście do technikum to jest jednocześnie dokonanie pewnego wyboru, polegającego na potencjalnej rezygnacji ze studiów wyższych. To jest ta negatywna rola technikum, i tak one były zaprojektowane. A więc często młody człowiek, wybierając między szkołą ogólnokształcącą a technikum, dokonywał wyboru ścieżki kształcenia. Ten kto szedł do liceum, wiedział, że na pewno będzie musiał pójść na studia. Ten kto szedł do technikum, nie rozważał poważnie potem ewentualnych studiów wyższych. To generowało pewien mechanizm, w którym znaczna część naszej młodzieży ze względu na ten typ szkoły nie stara się dostać na studia. Program i istota technikum to jest właśnie nieprzygotowanie do dalszego kształcenia akademickiego. A więc z definicji technikum, naszym zdaniem, nie przygotowuje dobrze do studiów. A chcielibyśmy, aby jak najwięcej młodzieży szkół średnich jednak decydowało się na studia wyższe. Natomiast to, co robi technikum, czyli przygotowanie zawodowe, chcielibyśmy przenieść na okres pomaturalny. Pewne profilowane liceum, młodzież kończy je maturą, ale jeżeli nie chce kończyć studiów akademickich, idzie na przykład do rocznego technikum pomaturalnego. Przewidujemy w naszym systemie tego typu szkoły - roczne, dwuletnie, o różnym charakterze - dla tych, którzy nie będą chcieli pójść na studia. Chodzi o to, aby tej decyzji o rezygnacji ze studiów wyższych nie podejmować zbyt wcześnie, żeby nie poddawać się pewnemu procesowi, który niejako odwodzi od studiów wyższych. Jeszcze raz powtarzam, celem reformy jest upowszechnienie wykształcenia średniego i znaczne zwiększenie liczby młodzieży na studiach wyższych.</u>
          <u xml:id="u-179.18" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Obowiązek szkolny do 18 roku życia. Panie pośle, już raz odpowiadałem, jeszcze raz... Tam jest napisane tak: obowiązek szkolny dotyczy szkoły podstawowej i gimnazjum - a potem - do ukończenia 18 roku życia albo różnych kursów, albo innych szkół. A więc, odczytując dokładnie ten zapis, będziemy mieli obowiązek szkolny mierzony do końca gimnazjum plus tyle lat, ile zostało do ukończenia 18 roku życia, w różnych innych formach kształcenia. W tej chwili obowiązek szkolny dotyczy wyłącznie szkoły podstawowej. Czyli, mówiąc ściśle, w tej chwili obowiązkiem jest przebywanie w szkole podstawowej, koniec, kropka. Ten obowiązek, który my wprowadzamy, jest oczywiście wymogiem konstytucyjnym. Został on przez naszą nowelizację zaproponowany w ten sposób - szkoła podstawowa plus gimnazjum obowiązkowe dla wszystkich plus co najmniej pozostały okres do 18 roku życia w różnych formach. Jak ktoś jest w liceum, to oczywiście go spełnia, jeżeli pójdzie do dwuletniej szkoły zawodowej, spełnia go, jeżeli wybierze różne kursy zawodowe, to musi przebywać na tych kursach zawodowych do 18 roku życia. Musi być w obrębie systemu szkolnego.</u>
          <u xml:id="u-179.19" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Następne pytanie pana posła, czy były konsultacje? Panie pośle, jeździliśmy wszyscy bardzo dużo. Ja osobiście byłem w sześciu województwach, mogą je wymienić. Były to wyjazdy dwu- lub trzydniowe, od rana do wieczora bardzo dbano o to, abym się spotykał z różnymi środowiskami szkolnymi. Ostatni, jak powiadam, to była Suwalszczyzna, przedtem byłem na Podhalu, w woj. wrocławskim, gdańskim. Mógłbym długo wymieniać. Tak było z każdym z moich współpracowników. To były bezpośredni kontakty. Oprócz tego mógłbym tutaj wymienić, jak duży nakład tej „pomarańczowej książeczki” czy, jak kto woli, „pomarańczowej alternatywy” dla edukacji wydrukowaliśmy, to co państwo posłowie dostali kiedyś do swoich szuflad. To był dość znaczny nakład i te książki są rozsyłane w kilku egzemplarzach do każdej szkoły. Kolportaż tej książki właśnie się kończy. Przygotowaliśmy też cały szereg materiałów na kasetach wideo, oczywiście nie dla każdej szkoły, ale dla sieci wideotek, które mamy, i ta sieć ma obowiązek ich rozpowszechniania dalej do szkół ze swobodą kopiowania.</u>
          <u xml:id="u-179.20" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Odbywały się także konsultacje z różnymi środowiskami, wiele było tych spotkań. Także zbierane były opinie od różnych osób. Tych opinii nadesłano, to nie są tylko opinie osób fizycznych, ale także całych stowarzyszeń, ponad 400. Przeprowadziliśmy całą ich systematyzację, analizę, i proszę mi wierzyć, że pomiędzy tą pierwszą wersją, która była opublikowana w styczniu, a tą pomarańczową, jest cały szereg zmian wynikających właśnie z tych konsultacji.</u>
          <u xml:id="u-179.21" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Jak powiadam, te konsultacje się nie kończą. Będą one trwały jeszcze co najmniej do końca września. Potem przedłożymy propozycję dużej nowelizacji ustawy o systemie oświatowym i znów rozpocznie się okres konsultacji.</u>
          <u xml:id="u-179.22" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Myślę także, że może chcielibyśmy, żeby media więcej pomogły, ale i tak pomogły bardzo wiele. Podam przykład dodatku specjalnego „Rzeczpospolitej”. „Rzeczpospolita” wydrukowała w zasadzie wszystkie istotne fragmenty naszego projektu reformy. Praktycznie każda gazeta w takich czy w innych odcinkach drukowała projekt tej reformy. Muszę przyznać, że w najbardziej atrakcyjnej formie zrobiła to „Gazeta Wyborcza”. Były tam ilustrowane bardzo dowcipnymi ilustracjami informacje, czym jest ta propozycja reformy.</u>
          <u xml:id="u-179.23" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Jeśli chodzi o pytanie pana posła o ośrodki dla upośledzonych, to myślę, że jest to w ogóle pytanie, które można by tutaj poszerzyć o cały szereg i instytucji opiekuńczych, i specjalnych instytucji edukacyjnych. Tutaj mogą być pewne obawy, jaki interes będzie miał samorząd w utrzymywaniu czegoś, co znacznie przekracza jego zakres. Myślę, że tutaj nie powinno się zmienić jednak centralne finansowanie tego typu instytucji. Ono może iść różnymi ścieżkami, ale to nie może być tak, żeby tego typu instytucje o wyraźnym znaczeniu ponad społeczność lokalną były zależne do tej społeczności lokalnej. A więc my tę kwestię szkół dla upośledzonych w szerszym kontekście zakładów opieki czy szkół specjalnych przygotowujemy.</u>
          <u xml:id="u-179.24" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Pan poseł Kulas pyta, jak postrzegam swoją pracę czy współpracę z komisją edukacji Sejmu. Muszę powiedzieć naprawdę szczerze, i proszę tutaj nie myśleć, że próbuję kokietować Wysoką Izbę, że bardzo dobrze. Tych spotkań mam bardzo wiele. Staram się być na posiedzeniach komisji. Oprócz posiedzeń komisji mamy jeszcze spotkania prezydium komisji, że tak powiem, z prezydium ministerstwa. Podam np., że na ostatnim spotkaniu międzyprezydialnym, powiedzmy: ministrów, byłem osobiście, było także czterech wiceministrów, było nas więcej niż członków prezydium. Niech to pokaże, jak bardzo poważnie traktujemy tę współpracę. I naprawdę ta współpraca... Oprócz oczywiście formalnych spotkań także mamy spotkania z poszczególnymi jej członkami. Powiem szczerze, że nawet te bardzo krytyczne wypowiedzi, które są rzeczą naturalną w przypadku posłów opozycji, nie są wypowiedziami takimi, które by człowieka frustrowały. Widzę tutaj poziom emocji, który jest silnie związany czy raczej ilustruje stopień zaangażowania w problemy edukacji.</u>
          <u xml:id="u-179.25" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Mogę powiedzieć o swoim resorcie, że w pełni udała się w nim koalicja AWS-Unia Wolności, tak samo mogę powiedzieć, że pomiędzy resortem a komisją sejmową jest bardzo dobra współpraca.</u>
          <u xml:id="u-179.26" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Jaki poziom płac dla nauczycieli? Oczywiście podałem ten poziom i dalej będę powtarzał, że uważam, że taki sensowny poziom, który by motywował do pracy i który by jednocześnie powodował, że nauczyciela byłoby stać na pełne oddanie się nie tylko temu zawodowi, ale misji, to jest poziom 700–1000 dolarów. Przepraszam, mówię o tym poziomie w dolarach, żeby pokazać jego wartość. Moim zdaniem przy racjonalizacji zatrudnienia i przy tych mechanizmach, które uruchamiamy, jesteśmy w stanie do niego dojść, ale nie w ciągu jednego roku. Przewiduję, że to może być kwestia 3, góra 4 lat, aby taki poziom płac nauczycielskich był w Polsce. Byłoby to rzeczywiście godziwe wynagrodzenie za tę pracę przy jednoczesnym wygenerowaniu pewnych pozytywnych mechanizmów selekcji w owym zawodzie.</u>
          <u xml:id="u-179.27" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Jak oceniam poparcie dla reformy? Muszę powiedzieć, że podzieliłbym to tak. Czytając prasę, obserwuje się prostą korelację między poparciem a stopniem niezależności czy zależności mediów od takiej czy innej opcji politycznej. Nie chciałbym nazywać po imieniu tych mediów, które wyraźnie nie popierają reformy i szukają w niej wszystkich możliwych słabości.</u>
          <u xml:id="u-179.28" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Natomiast z moich wizyt w szkołach i spotkań z nauczycielami mam inną obserwację niż na przykład Związek Nauczycielstwa Polskiego. Może to wynika z faktu, że mam dość okazałą posturę i w bezpośrednich spotkaniach to jakoś oddziaływuje, ale te bezpośrednie spotkania na ogół wyraźnie wskazują na to, że ta reforma jest popierana. Co nie znaczy, że się nie istnieją wątpliwości czy różne opinie co do szczegółowych rozwiązań. Gdybym miał wprowadzić jakąś skalę, to powiedziałbym, że reforma ta jest niezwykle popierana przez tych, którzy rządzą polskimi szkołami, a więc przede wszystkim przez dyrektorów. Jeśli chodzi o nauczycieli, tu jest także pewna korelacja, mamy nauczycieli takich, których nazwałbym nauczycielami z bardzo silną motywacją idealistyczną do pracy w zawodzie. Ci na ogół bardzo się w nią angażują. Są nauczyciele, których - myślę - na pewno pozyskamy, bo są na to szanse. Oczywiście jest też pewna grupa nauczycieli, dla których ta reforma jest ogromnym wysiłkiem, którego nie chcą podjąć i jest to grupa przeciwna tej reformie. Często jednak wynika to, moim zdaniem, z braku informacji, z braku wiedzy. Jest to naturalny strach przed nowym, strach przed dodatkową pracą. Generalnie jestem bardzo mile wręcz zaskoczony skalą poparcia dla tej reformy, jaką obserwuję.</u>
          <u xml:id="u-179.29" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Kiedy będzie kolejny materiał? - To są ciągle pytania pana posła Kulasa. Kolejnym materiałem będzie propozycja dużej nowelizacji ustawy o systemie oświaty i propozycja nowelizacji ustawy Karta nauczyciela. To będzie następny krok, który wykonamy po zakończeniu debaty nad pomarańczową książką, po opracowaniu. Oczekuję, że to będzie jesienią tego roku i że będzie to ten następny krok w reformie, nie muszę dodawać, przede wszystkim skoncentrowany właśnie na parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-179.30" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Pan poseł Nowicki pyta: Jest to tylko część reformy, a co więcej? Jeszcze raz powtarzam, że nie chcieliśmy wprowadzać tej reformy zbyt szybko i w dużej porcji. Faktem jest, że ten pierwszy kroczek wykonujemy niejako przy okazji, ale wykonujemy go, przy okazji pokazując tło. Pomarańczowa książka, którą panowie posłowie otrzymali dwa miesiące temu, pokazuje całość reformy, natomiast my debatujemy nad małym jej fragmentem, który należy widzieć w kontekście całości tej reformy. Całość reformy wyraźnie określiliśmy, a więc nie może być pytania: Co więcej? Pokazaliśmy cały projekt reformy, a teraz debatujemy nad tym małym krokiem.</u>
          <u xml:id="u-179.31" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Czy nie obawiam się, że w następnych latach nie będzie pieniędzy? Myślę, że jest to sprzężenie zwrotne. Wydaje mi się, że jeżeli podejmiemy tę decyzję polityczną, że reformujemy nasz system szkolny i znajdą się pieniądze na początek, to potem prawie przymusem będzie dla tych, którzy będą decydowali o podziale środków budżetowych, dalsze jej sfinansowanie. Zapytałbym tak: Czy jest możliwy wzrost nakładów na edukację bez reformy? Wydaje mi się, że będzie on w związku z reformą.</u>
          <u xml:id="u-179.32" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Pani poseł Fabisiak nadal się martwi o szkoły artystyczne. Nie chcemy nic uronić z ich osiągnięć. Rozmawiałem z panią poseł, być może mamy jeszcze nie do końca gotową tę koncepcję. Można sobie wyobrazić pewne odsunięcie w czasie dostosowania szkolnictwa artystycznego do nowej formuły, do nowego ustroju. Proszę pamiętać, że szkolnictwo artystyczne było dostosowywane do istniejących szkół i teraz powinno być tak samo. Tworzymy pewien nowy ustrój szkolny i do tego nowego ustroju szkolnego musi być dostosowane szkolnictwo artystyczne. Myślę, że najroztropniej byłoby tutaj nieco opóźnić system dostosowawczy szkół artystycznych. Jeszcze raz powtarzam, że gimnazjum, które jest tak bardzo kontrowersyjne, będziemy wprowadzali przez 4 lata. Rok mamy jeszcze na wstępne prace. Dopiero za rok będzie otwarta pierwsza klasa i potem 3 lata będzie trwało wypełnienie całości gimnazjum. Myślę, że w okresie wprowadzania gimnazjum możemy spokojnie dopasować szkolnictwo artystyczne, nie spowoduje to żadnego dysonansu czy bałaganu w systemie. Oczywiście byłoby bardzo niedobrze, gdybyśmy cokolwiek z tego stracili, ponieważ jest to bardzo spójny i powszechnie akceptowany system kształcenia artystycznego.</u>
          <u xml:id="u-179.33" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Myślę, że jeśli chodzi o podstawowe pytania i główne uwagi, to w jakiejś mierze paniom posłankom i panom posłom odpowiedziałem. Chciałbym jeszcze raz prosić Wysoką Izbę, aby umożliwiła uczynienie tego kroku - nieodwracalnego, co prawda - aby znowu nie było tak, że dochodzi do debaty nad wielką reformą edukacyjną i na tej debacie się kończy.</u>
          <u xml:id="u-179.34" who="#MinisterEdukacjiNarodowejMirosławHandke">Chciałem zapewnić wszystkich państwa, że nie będziemy ograniczali prac, dyskusji, współpracy - tak, aby ta reforma była możliwie najlepsza i żeby spełniło się to, czego po niej oczekujemy, co jest jej celem. Aby poziom wykształcenia naszego narodu, naszego społeczeństwa był na tyle wysoki, by nie musieć obawiać się o to, że edukacja stanie się kiedyś barierą rozwoju albo spowoduje, że będziemy gorszym państwem w Europie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-179.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-179.36" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Kazimierza Marcinkiewicza.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#komentarz">(Poseł Franciszek Potulski: Panie marszałku, sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">W trybie sprostowania?</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#komentarz">(Poseł Franciszek Potulski: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, pan poseł Potulski w trybie sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PosełFranciszekPotulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zostało wymienione moje nazwisko, chciałem więc sprostować. Nie mówiłem o reformie programowej przeciąganej na 30 lat, tylko o cyklu przygotowania nowych nauczycieli, i wnioskowałem o to, żeby starym dać tyle samo czasu, aby mogli się przekwalifikować - 6, 8 lat. Nie będę prostował tego, co mówił pan minister, bo to jest pozaregulaminowe - ubolewam jedynie nad tym, że pan minister raczy słuchać tylko siebie.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Chciałbym jednak powiedzieć, że regulamin dopuszcza sprostowania, ubolewania zaś nie dopuszcza.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo pana...</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Słomski: Panie marszałku, ja nie uzyskałem odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-182.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Posłów, którzy nie uzyskali odpowiedzi, dopuszczę do głosu po wystąpieniu posła sprawozdawcy, ponieważ być może poseł sprawozdawca jeszcze coś uzupełni.</u>
          <u xml:id="u-182.5" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Najpierw chciałem bardzo serdecznie - myślę, że w imieniu całej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży - podziękować za tę debatę. Wniosła ona wiele do naszej pracy nad tą ustawą, nad zmianą ustawy o systemie oświaty - tym bardziej że w dyskusji zabierali głos także posłowie i posłanki z innych komisji. A więc mamy świeże, nowe spojrzenie na tę problematykę.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Zostały zadane dwa pytania. Pan poseł Kulas pytał, czy przy zgłoszeniu 40 poprawek jest w ogóle możliwość dopracowania wszystkiego, bo same zmiany mniej więcej w takiej liczbie są dokonywane. Otóż uważam, że tak. I nie jest to podyktowane moim wrodzonym optymizmem, ale faktem, że większość tych poprawek, jeśli chodzi o ich sens merytoryczny, była już omawiana i komisja zajmowała się tą problematyką. W gruncie rzeczy, poza nowymi i ciekawymi poprawkami pani poseł Grabowskiej, pozostałe poprawki były już właściwie przez komisję omawiane. Myślę więc, że nie jest to przedłużanie pracy.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">I drugie pytanie, pani poseł Łybackiej: Czy mocą tej noweli można wprowadzić reformę szkolną? Pytanie może prowadzić tylko do odpowiedzi: i tak, i nie. Jeżeli bowiem chodzi o reformy systemu zarządzania, systemu nadzorowania i systemu egzaminacyjnego - to oczywiście nowelizacja je wprowadza. Jeżeli natomiast chodzi o ustrój szkolny, to wprawdzie go opisuje, ale do jego wprowadzenia potrzebna jest inna, nowa ustawa. Takie przyjęliśmy rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Jeżeli chodzi o głosy w dyskusji, jako sprawozdawca komisji muszę odpowiedzieć na kilka zarzutów, które tu padły.</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Dlaczego nie wzięliśmy pod uwagę poprawki z pierwszego głosowania, zgłoszonej przez pana posła Borowskiego? Otóż nie mogliśmy wziąć, gdyż poprawki zgłasza się bądź w trakcie pracy komisji, bądź w drugim czytaniu; nie ma możliwości zgłaszania poprawek w czasie pierwszego czytania.</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Jeżeli chodzi o to, czy ministrowie innych resortów będą mieli wpływ na system edukacji, było to troską zwłaszcza resortu rolnictwa, resortu transportu. Myślę, że warto tutaj przypomnieć, że jest art. 23, który bardzo wyraźnie mówi, że w zakresie kształcenia zawodowego minister właściwy do spraw oświaty i wychowania wykonuje swoje zadania przy udziale innych ministrów właściwych dla zawodów podstawowych w reprezentowanych przez nich branżach. Jest to więc wpływ wszystkich resortów, które mogą uczestniczyć w określaniu zawodów szkolnych, mają wpływ na programy kształcenia. Jednocześnie w art. 35 wprowadzono zarówno nową poprawką, jak i wnioskiem mniejszości zapis, który mówi o tym, że minister edukacji wspólnie z innymi ministrami ustala kwalifikacje nauczycieli nadzoru pedagogicznego, a więc również od strony nadzoru istnieje możliwość wpłynięcia na tego typu działania.</u>
          <u xml:id="u-183.6" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Było także sporo głosów mówiących o tym, że komisja nie skorzystała z ekspertyz i pomocy ekspertów. Rzeczywiście, jeżeli chodzi o ekspertyzy, to w gruncie rzeczy była wykonana tylko jedna, dotycząca nadzoru. Natomiast jeżeli chodzi o ekspertów, to poza ekspertami posłami, którzy są członkami komisji edukacji narodowej, w pracach komisji brali udział eksperci spoza komisji, specjalnie do tej nowelizacji zaproszeni.</u>
          <u xml:id="u-183.7" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Natomiast jeżeli chodzi o zarzuty, które tutaj padały, a było tak: to jest dyktat, a nie pakt, ktoś wymyśla i w ogóle nie ma dyskusji, mówił pan poseł Grabowski. Pan poseł Łopuszański mówił, że cichaczem wprowadza się zmianę ustroju szkolnego, a pan poseł Baszczyński, że nie było poważnej debaty nad nowym ustrojem szkolnym. W imieniu całej komisji muszę jednak zaprzeczyć. Przede wszystkim już w styczniu nasza komisja zapoznała się z propozycją nowego ustroju szkolnego, prezentowaną przez pana ministra i jego zespół, a następnie przedstawioną w tzw. wówczas jeszcze żółtej książeczce. Następnie, myślę, że warto przypomnieć, że nasza komisja debatowała kilkakrotnie także nad ustrojem szkolnym. Było także wiele debat na ten temat w różnych miejscach. Rada konsultacyjna do spraw reform, składająca się mniej więcej z 60 ekspertów, również na ten temat debatowała, ale dyskusja na temat ustroju szkolnego tak naprawdę trwa dużo dłużej. Przypomnę dwa elementy.</u>
          <u xml:id="u-183.8" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Otóż w roku 1980 „Solidarność” nauczycielska proponowała rozwiązanie: 6, 4, 2, tzn. sześcioletnia szkoła podstawowa, czteroletnie gimnazjum, dwuletnie liceum. W ubiegłej kadencji - nie pamiętam, czy było to 3, czy 4 lata temu - zaproponowano rozwiązanie: 4, 4, 4, które było tutaj wspominane. W tej chwili jest prezentowana, już na fali tej wieloletniej dyskusji, kolejna umotywowana propozycja zmiany ustroju szkolnego, wprowadzenia gimnazjum, jako kwestii bardzo ważnej. Padały ze strony przedstawiciela KPN - OP, a także ze strony posła Łopuszańskiego zarzuty, że w tej ustawie wprowadza się rewolucję programową i że ta rewolucja będzie prowadziła, użyto takiego sformułowania, nawet do intelektualnej degradacji młodzieży. Trzeba też wyraźnie powiedzieć, że ustrój szkolny to tylko formuła organizacyjna, to niejako opakowanie. Jakie ma być wnętrze - programy, nauczyciele, metody kształcenia - o tym jeszcze nie zadecydowano. To po pierwsze. Po drugie, nie parlament będzie o tym decydował, tylko minister edukacji narodowej, który ma właśnie takie kompetencje. O tym też chyba warto wiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-183.9" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Wreszcie sprawa piąta, dla mnie osobiście niezmiernie bolesna. Otóż pan poseł Łopuszański to, co się dzieje, tę debatę, drugą już przecież, nazwał skandalem. Powiedział, że w gruncie rzeczy to wszystko prowadzi do degradacji intelektualnej młodzieży. Nawet zadał pytanie, czy zadaniem polskiej prawicy jest stworzenie takiej reformy, która prowadzić będzie do degradacji młodego pokolenia Polaków. Muszę powiedzieć, że to jest rzecz bardzo bolesna, dlatego że w Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, a nawet i wcześniej, od wielu lat, pracowaliśmy nad dokonywaniem zmian z myślą o rozwoju młodego polskiego pokolenia, a nie wręcz przeciwnie. Muszę przyznać, że w kuluarach przedstawiciel prawicy zadał z kolei pytanie panu posłowi Łopuszańskiemu, czy wobec tego zadaniem polskiej prawicy ma być konserwowanie ustroju szkolnego wprowadzonego w czasach stalinowskich, czyli jak gdyby stalinowskiego ustroju szkolnego. Myślę, że to też nie jest na to odpowiedź. A swoją drogą jestem pełen podziwu, dlatego że posłowie z poszczególnych klubów poselskich dzielą się przeważnie pracą w różnych komisjach, zajmują się różnymi sprawami, a więc ktoś się zna na oświacie, ktoś na finansach itd. Natomiast pan poseł Łopuszański, odkąd stał się niezależny, wypowiada się w każdej sprawie i to w bardzo ostrym tonie, pełnym emocji.</u>
          <u xml:id="u-183.10" who="#komentarz">(Poseł Janina Kraus: To jego poselskie prawo.)</u>
          <u xml:id="u-183.11" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Myślę, że jako komisja edukacji, grupująca przecież bardzo różnych posłów, możemy chyba poczuć się dotknięci taką właśnie oceną ze strony pana posła Łopuszańskiego. Niemniej jednak, jak powiedziałem, w tej dyskusji nad zmianą ustawy o systemie oświaty rozpoczynającą wprowadzanie reformy edukacji narodowej każdy głos jest ważny. Myślę, że za tę dyskusję warto podziękować. Na pewno skorzystamy z niej także w pracach komisji edukacji, i to nie tylko nad tą zmianą, którą dzisiaj omawiamy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-183.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Słomski nie uzyskał odpowiedzi na pytanie. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PosełAndrzejSłomski">Panie ministrze, oczywiście chciałbym bardzo podziękować za te odpowiedzi o charakterze ogólnym. Jednak wśród pytań o charakterze ogólnym zawarłem też bardzo konkretne pytanie. Odnosi się ono do zobowiązań Ministerstwa Edukacji Narodowej wobec tych 36 ośrodków rehabilitacyjno-wychowawczych. Chciałbym więc...</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#komentarz">(Minister Edukacji Narodowej Mirosław Handke: Nie jestem w stanie odpowiedzieć szczegółowo na wszystkie kwestie.)</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#PosełAndrzejSłomski">Ta kwestia, panie ministrze, nie jest znana od dzisiaj. Jest znana od wielu miesięcy i dlatego spodziewałem się, panie ministrze, że będzie pan dzisiaj uprzejmy udzielić takiej odpowiedzi, odpowiedzieć konkretnie na to pytanie. Bo jeśli nie, to będę miał wrażenie, że zamiast pomarańczowej alternatywy tworzy pan tym ośrodkom rodzaj czarnej alternatywy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Żeby tę kwestię wyjaśnić: pan minister w tej chwili wyraźnie informuje, że nie jest w stanie od ręki udzielić odpowiedzi, ale rozumiem, że w innym czasie udzieli panu posłowi odpowiedzi. Dlatego staram się być pomostem w tej sprawie, żeby nie pozostawić wrażenia, że pan minister nie chce udzielić odpowiedzi, ponieważ pan minister wyraźnie określa, że chce, tylko w tej chwili nie może.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł w trybie sprostowania? Brał pan udział w debacie, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PosełMarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Myślę, że ustosunkowując się do moich obaw i troski o wykształcenie nauczycieli, błędnie mnie pan zrozumiał, chciałbym więc to sprostować. Jestem świadom, iż ogólnie poziom wykształcenia nauczycieli w Polsce jest wysoki, miałem natomiast na myśli - zresztą dawałem temu wyraz w swoim wystąpieniu - iż chodzi mi o wykształcenie nauczycieli w małych gminach wiejskich, gdzie często poziom wykształcenia jest niski. Biorąc pod uwagę to, że gminy te są niezamożne, często nie są w stanie pomagać nauczycielom, aby mogli oni się kształcić, by mogli dostosować się do wymogów reformy. Mam tego przykłady chociażby w swojej gminie, która nie jest w stanie w dostatecznym stopniu pomóc tym nauczycielom. Moje obawy dotyczyły tej kwestii. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">W czasie dyskusji zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">W związku z tym proponuję, aby Sejm ponownie skierował projekt ustawy do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-188.5" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-188.6" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pozwolę sobie przedstawić w związku z tym komunikat, że posiedzenie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży w sprawie rozpatrzenia poprawek z drugiego czytania do projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty odbędzie się w dniu dzisiejszym bezpośrednio po zakończeniu pierwszej tury głosowań, w sali nr 22.</u>
          <u xml:id="u-188.7" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego i gmin górniczych do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej (druk nr 480).</u>
          <u xml:id="u-188.8" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu ministra gospodarki pana Janusza Steinhoffa w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym przedstawić założenia i ważniejsze elementy rządowego programu reformy górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 1998–2002 oraz projektu ustawy o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego i gmin górniczych do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej. Na uchwalenie tej ustawy przez Sejm pilnie czeka nie tylko środowisko górnicze, lecz cała społeczność Górnego Śląska i Zagłębia, dla której pomyślność tego sektora jest sprawą o pierwszorzędnym znaczeniu.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Moja znajomość rzeczy, więcej: szacunek dla samych górników, dyktują mi jasne i uczciwe stawianie spraw, nawet gdyby głoszone prawdy miały być trudne i niepopularne.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Pierwszą z nich jest fakt, iż górnictwo węgla kamiennego znajduje się w stanie bardzo głębokiej zapaści finansowej. Od lat narasta zadłużenie kopalń, które w maju br. osiągnęło gigantyczną wręcz kwotę 13,9 mld zł. Tak ogromne zobowiązania producentów węgla kamiennego są konsekwencją strat finansowych, jakie od lat powoduje działalność nie respektująca w pełni rygorów rynku. Spójrzmy na ten niepomyślny bieg rzeczy poprzez pryzmat przygnębiającego rachunku i kalendarza. W 1995 r. łączne straty wyniosły prawie 800 mln zł, w roku 1996 urosły do 1800 mln zł, by w roku ubiegłym sięgnąć już ponad 2,6 mld zł. Powiedzmy zatem jasno, że w grę wchodzą ogromne kwoty, także w skali całej gospodarki. A taki deficyt swymi rozmiarami jest zdolny zachwiać, a nawet rozsadzić finanse publiczne państwa.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Chciałbym tutaj powiedzieć, że wcale nie dramatyzuję. Mamy do czynienia z taką właśnie przygnębiającą sytuacją. Rząd pana premiera Jerzego Buzka ma świadomość, że brak zdecydowanych działań i odwlekanie wdrożenia reformy górnictwa musi doprowadzić ten sektor do upadłości, mającej groźne, zgoła niewyobrażalne skutki ekonomiczne i społeczne. Sytuacja górnictwa węgla kamiennego jest, powtarzam, w najbliższym stopniu alarmująca. Dlatego też przyjęcie przez rząd programu reformy górnictwa i nadanie jej ustawowej rangi stało się sprawą niesłychanie pilną, ponieważ ma ona - podkreślam raz jeszcze - „ożywić” przewidziane w tym programie instrumenty i mechanizmy pozwalające na osiągnięcie przez spółki założonych celów. Ten najważniejszy z nich mieści się w jednym słowie: rentowność. Oznacza to podporządkowanie górnictwa rygorom rozumnej działalności i sensownego rachunku.</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Chcę przy tym zaakcentować jeszcze jedną ważną okoliczność. Rządowy program reformy górnictwa, któremu przy aprobacie Wysokiej Izby zamierzamy nadać ustawowy wymiar, nie jest wyłącznie produktem przemyśleń ministerialnych urzędników, wspomaganych przez ekspertów. Przypominam, nie bez osobistej satysfakcji, że ten program w istotnym zakresie realizuje wyborczą wizję obecnej koalicji, która już prawie rok temu uzyskała społeczną aprobatę, zwłaszcza w województwie katowickim.</u>
          <u xml:id="u-189.5" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Pogłębiająca się zapaść finansowa górnictwa postawiła rząd przed koniecznością opracowania i wdrożenia nowego programu sanacji tego sektora. Nie leży w moim zwyczaju dezawuowanie dotychczasowych prób uzdrawiania górnictwa, jakie podejmowali moi poprzednicy. Przyznaję więc, w latach 1990–1997 o ponad 50% wzrosła wydajność pracy w górnictwie, odnotowaliśmy bardzo wyraźny postęp w zakresie koncentracji produkcji, a zatrudnienie spadło o ponad 170 tys. osób. Te pozytywne tendencje nie powstrzymały jednak sektora przed lawinowym narastaniem strat finansowych.</u>
          <u xml:id="u-189.6" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Nie można też oczywiście abstrahować od realiów rynku, czyli powszechnie narastającej w tym czasie nadprodukcji węgla. Realizacja poprzedniego rządowego programu restrukturyzacji górnictwa pod nazwą „Górnictwo węgla kamiennego; polityka państwa i sektora na lata 1996–2000” nie doprowadziła, niestety, do poprawy wyników finansowych. Nie uzdrowiono bowiem finansów spółek węglowych, nie zmniejszono wydobycia węgla, a powiedziałbym, że wręcz przeciwnie - zwiększono owo wydobycie, a zdolności produkcyjne górnictwa nadal bardzo wyraźnie rozmijały się z potrzebami rynku.</u>
          <u xml:id="u-189.7" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najpoważniejszą przyczyną choroby, która od wielu lat trawi polskie górnictwo węgla kamiennego, są nadmierne i niewykorzystane moce produkcyjne. Takie wiano otrzymaliśmy w spuściźnie po okresie, kiedy polska gospodarka energochłonna i nieefektywna potrzebowała znacznie większej ilości węgla kamiennego niż obecnie. Przypominam, że w tamtych latach paliwa konkurencyjne nie były w znaczącej większości dostępne. Inna była również sytuacja tego nośnika energii na światowych rynkach. Nadmierne wydobycie węgla w ostatnich latach kłóci się więc znacząco z ustabilizowanym, mniejszym popytem ze strony jego krajowych odbiorców. To wynika z obniżania - i jest to bardzo pozytywny efekt podejmowanych działań - energochłonności polskiej gospodarki. Wymownym przykładem tej prawdy są znacząco rosnące zapasy węgla. Aktualnie na kopalnianych zwałach pozostaje ponad 8 mln ton.</u>
          <u xml:id="u-189.8" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Kolejną przyczyną strat - choć zdaję sobie sprawę, że głoszę w tej chwili pogląd niepopularny wśród górników - jest nadmierny poziom zatrudnienia w kopalniach. Także i to zjawisko jest swoistym spadkiem po dawnym, ignorującym prawa ekonomii i zdrowego rozsądku systemie gospodarki. Pomimo że liczba osób pracujących w kopalniach zmniejszyła się z ponad 381 tys. zatrudnionych w 1990 r. do 231 tys. w maju br., to jednak nadal poziom zatrudnienia, spoglądając przez pryzmat rachunku ekonomicznego, utrudnia spółkom węglowym uzyskiwanie pozytywnych wyników.</u>
          <u xml:id="u-189.9" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Najważniejszym celem programu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego jest doprowadzenie spółek węglowych do trwałej rentowności po 2000 roku. Oznaczać to będzie utrzymanie konkurencyjności polskiego węgla zarówno na rynku krajowym, jak i zagranicznym. Akcentując ten cel, chcę zarazem podkreślić, iż rząd jest zdeterminowany w takim działaniu, by móc wreszcie zerwać z olbrzymimi stratami generowanymi przez spółki węglowe. Mam świadomość, iż w wyniku realizacji reformy górnictwa z pracy w kopalniach zrezygnuje ponad 100 tys. osób. Rządowy program, już tylko z racji jego rodowodu, został jednak podporządkowany zasadzie, by działo się to w sposób dobrowolny i jak najmniej społecznie dolegliwy. Właśnie dlatego tak wielką wagę przywiązujemy do zapewnienia górnikom nowych miejsc pracy oraz sfinansowania koniecznych osłon socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-189.10" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Obok sprostania kryteriom rentowności o powodzeniu reformy tak naprawdę będziemy mogli mówić dopiero wtedy, gdy indywidualne losy tych pracowników nie będą dawały powodów do oskarżenia, że stała im się krzywda. Stąd tak mocno został wyeksponowany w programie regionalny aspekt reformy. Stąd tak czytelna w Górniczym pakiecie socjalnym jest presja na to, by odejścia pracowników z górnictwa odbywały się w warunkach akceptowalnych społecznie. Nikt, kim nie powoduje zła wola, nie może przecież kwestionować prawdy, iż zakres i skala instrumentów osłonowych i aktywizujących zawartych w Górniczym pakiecie socjalnym nie ma sobie równych w dotychczasowych próbach restrukturyzacji górnictwa.</u>
          <u xml:id="u-189.11" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Chcę ponadto zauważyć, iż rozmiary spodziewanej redukcji załóg często, abstrahując od intencji oponentów rządowego programu, bywają demonizowane. Tymczasem program zakłada, że do roku 2002 około 55 tys. osób odejdzie z górnictwa w następstwie nabycia uprawnień emerytalnych oraz innych indywidualnych decyzji pracownika, a około 60 tys. osób - tak to właśnie przewidujemy - będzie mogło skorzystać z udogodnień górniczego pakietu socjalnego. Nie są to iluzoryczne rachuby. Przecież oferta, jaką niesie górniczy pakiet socjalny, obowiązuje raptem kilka miesięcy, tymczasem już dotąd - mówię tu o sytuacji z połowy lipca br. - w kopalniach i przedsiębiorstwach budownictwa podziemnego z rozmaitych postaci instrumentów osłonowych i aktywizujących realnie skorzystało ponad 6 tys. osób. Dzieje się tak, tego faktu również niepodobna przeoczyć, dzięki rozwiązaniom zawartym w rozporządzeniu ministra gospodarki, a więc w sytuacji, kiedy oferta górniczego pakietu socjalnego w pełnym swym zakresie nie nabrała jeszcze ustawowej rangi. Przyjęcie więc przez Wysoką Izbę ustawy o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego i gmin górniczych do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej będzie miało pierwszorzędne i dodatkowo stymulujące znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-189.12" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Problem rentowności górnictwa węgla kamiennego wiąże się oczywiście ściśle z zaplanowaną operacją oddłużenia. Rząd ma świadomość, iż sektor ten nie jest i w najbliższych latach nie będzie w stanie samodzielnie spłacić długów narosłych w latach 1990–1998. W programie proponujemy zatem restrukturyzację finansową górnictwa w drodze postępowania oddłużeniowego spółek węglowych, samodzielnych kopalń i przedsiębiorstw górniczych będących przedsiębiorstwami państwowymi lub spółkami z udziałem skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-189.13" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Chcę jednocześnie jasno powiedzieć, iż oddłużeniem nie będą objęte zobowiązania wobec dostawców towarów i usług oraz zobowiązania z tytułu kredytów bankowych. W szczególny sposób, chroniąc w maksymalnie możliwym stopniu interesy społeczności lokalnych, potraktowano zobowiązania wobec gmin górniczych. Łączna suma umorzeń wobec górnictwa - to chciałbym bardzo mocno podkreślić - w myśl zapisów tego programu wyniesie 6,9 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-189.14" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Konieczna jest dalsza likwidacja nierentownych, powtarzam, trwale nierentownych kopalń. To powtórzenie nie jest pustą figurą retoryczną. Budzą otóż mój sprzeciw nie tak znów rzadkie, a z gruntu fałszywe oskarżenia sugerujące, jakoby rządowy program reformy zmierzał do likwidacji polskiego górnictwa. To absurd. Chcemy uczynić górnictwo sektorem rentownym. Chcemy, aby mogło ono sprostać nieubłaganym regułom rynku.</u>
          <u xml:id="u-189.15" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Podobnie bezpodstawne są zarzuty rzekomego nieodpowiedzialnego traktowania narodowego bogactwa, jakim są złoża węgla. Nie podzielam więc opinii nagłaśniających tezę o nieracjonalnym gospodarowaniu zasobami naturalnymi. W naszym kraju obowiązuje przecież Prawo geologiczne i górnicze, która to ustawa jednoznacznie przypisuje kompetencje w tej materii ministrowi ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa i prezesowi Wyższego Urzędu Górniczego. Chciałbym powiedzieć, iż przecież pozostawienie części węgla w złożu zamiast wydobywania go i realizowania nieefektywnej sprzedaży jest wszakże jakimś sposobem zabezpieczenia go dla przyszłych pokoleń i pozwoli sięgnąć po niego w bardziej sprzyjających z punktu widzenia ekonomicznego okolicznościach.</u>
          <u xml:id="u-189.16" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">W programie założono również, iż prywatyzacja kopalń powinna stać się jednym z podstawowych narzędzi umożliwiających osiągnięcie celów reformy. Zostaną więc jej poddane wybrane zakłady górnicze. Kopalnie przewidziane do prywatyzacji muszą jednak dawać gwarancję uzyskiwania dodatnich wyników finansowych, i to w perspektywie wieloletniej.</u>
          <u xml:id="u-189.17" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Aby motywować zarządy spółek węglowych do konsekwentnej realizacji reformy i doprowadzenia spółek do rentowności, wprowadzone zostaną jeszcze w tym roku nowe zasady wynagradzania zarządów w oparciu o umowy menadżerskie. Projekt takich umów został już przygotowany. Przebieg reformy monitorować będzie komitet sterujący, w którego skład wejdą przedstawiciele kierownictw Ministerstw: Gospodarki; Finansów; Skarbu Państwa; Pracy i Polityki Socjalnej; Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, a także wojewoda katowicki i przewodniczący sejmiku samorządowego województwa katowickiego.</u>
          <u xml:id="u-189.18" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Realizacja reformy górnictwa łączy się oczywiście z koniecznością zaangażowania znaczących zewnętrznych środków finansowych w wysokości przekraczającej 7 mld zł. W większości będą one pochodziły z budżetu państwa. Na restrukturyzację zatrudnienia w programie przewidziano kwotę 4,3 mld zł, na likwidację kopalń - 1,5 mld, oraz na tworzenie nowych miejsc pracy w gminach górniczych - 200 mln zł. Właściwe wykorzystanie tych środków pozwoli osiągnąć główne cele reformy, czyli systematyczną poprawę wyników ekonomiczno-finansowych górnictwa i uzyskanie w 2000 r. dodatniego wyniku na działalności operacyjnej oraz uzyskanie w 2001 r. zysku netto.</u>
          <u xml:id="u-189.19" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rok bieżący jest dla górnictwa węgla kamiennego wyjątkowo trudny. Ze znanych przyczyn, przede wszystkim pogodowych, zapotrzebowanie na węgiel w kraju w okresie pierwszego półrocza spadło - w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego - o ponad 12,5 mln ton, czyli o 1/4. W podobnym stopniu zmniejszyła się sprzedaż węgla na eksport. Te niekorzystne tendencje wpłynęły na utrzymanie się wciąż bardzo wysokich strat. Dlatego też rząd, równolegle z pracą nad reformą górnictwa, podjął zdecydowane działania zmierzające do poprawy sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-189.20" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Dla przeciwdziałania skutkom nadmiernego importu węgla Ministerstwo Gospodarki wydało rozporządzenie w sprawie ustanowienia nieautomatycznej rejestracji obrotu w przywozie, na mocy którego przywóz węgla do Polski w 1998 r. będzie mógł się odbywać po uzyskaniu pozwolenia importowego. To było jedyne narzędzie, które pozostawało w rękach ministra gospodarki, oczywiście według obowiązującego prawa. Na wniosek pracodawców górniczych Ministerstwo Gospodarki ogłosiło kilka dni temu w Monitorze Polskim postanowienie o wszczęciu postępowania ochronnego przed nadmiernym przywozem do Polski, na polski obszar celny, węgla z Federacji Rosyjskiej, które po dwóch miesiącach może - ale nie musi, chciałbym to podkreślić - stworzyć podstawy prawne do wprowadzenia tymczasowych środków ochronnych. Ponadto, jak już wspomniałem, zostało wydane rozporządzenie ministra gospodarki w sprawie sposobu wykorzystania dotacji przeznaczonych na finansowanie restrukturyzacji zatrudnienia, które wprowadza częściowo w życie warunki do zmniejszania zatrudnienia, a w konsekwencji - do rozpoczęcia procesu dostosowywania poziomu wydobycia do aktualnego popytu na węgiel.</u>
          <u xml:id="u-189.21" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dla wsparcia realizacji rządowego programu reformy górnictwa został opracowany projekt ustawy o dostosowywaniu górnictwa węgla kamiennego i gmin górniczych do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej. Przesłanką dla wsparcia reformy dodatkowymi instrumentami prawnymi było przeświadczenie, iż skala problemów, przed którymi stoi górnictwo węgla kamiennego, zakres proponowanych przemian oraz miejsce górnictwa w polskiej gospodarce wymagają ustawowego rozwiązania. Podobnie czyniły to inne państwa, które stanęły przed koniecznością restrukturyzacji tej branży. Przedkładany projekt ustawy określa podstawowe instrumenty prawne realizacji reformy górnictwa, do których należą takie zasady jak: restrukturyzacja finansowa spółek, likwidacja kopalń węgla kamiennego, restrukturyzacja zatrudnienia, zarządzanie w górnictwie oraz sposób finansowania reformy.</u>
          <u xml:id="u-189.22" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Szanowni Państwo! Jestem głęboko przekonany, że przyjęcie przez Sejm proponowanej przez rząd ustawy stworzy dodatkowe warunki prawne do podjęcia zdecydowanych działań mających na celu uzdrowienie polskiego górnictwa. Nie jest bowiem zamiarem rządu likwidacja polskiego górnictwa - zamiarem rządu jest jego ratowanie. Mam nadzieję, iż waga problemu, katastrofalna wręcz sytuacja branży, a przede wszystkim szacunek dla polskich górników pozwoli na porozumienie posłów koalicji rządzącej i partii opozycyjnych w pracach komisji nad przedłożonym programem. Były już w przeszłości programy ministra Lipki, ministra Morawskiego, był program ministra Markowskiego. Nie chciałbym, aby ten kolejny program funkcjonował pod czyimkolwiek nazwiskiem. Chciałbym, by był to program polskiego rządu i polskiego parlamentu, który będzie go mógł zaakceptować, wznosząc się ponad polityczne podziały. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-189.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 4 do 46 minut, tj. debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Kisieliński: Panie marszałku, wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o wniosek formalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PosełJanKisieliński">Panie marszałku, zgodnie z art. 109 ust. 3 pkt 4 regulaminu Sejmu po wysłuchaniu opinii pana ministra gospodarki wnoszę o odroczenie debaty do następnego posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Zgodnie z regulaminem art. 109 ust. 3 pkt 4 pozwala wnosić o odroczenie lub zamknięcie dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#komentarz">(Poseł Czesław Sobierajski: Panie marszałku, w kwestii formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Tak, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PosełCzesławSobierajski">Panie marszałku, zgodnie z tradycją proszę o 10 minut przerwy dla klubu AWS. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Chwileczkę. O wniosku formalnym, o którym mowa w ust. 3 m.in.w pkt. 4, Sejm rozstrzyga większością głosów obecnych posłów. Sejm rozstrzyga o wniosku formalnym po wysłuchaniu wnioskodawcy i ewentualnie jednego przeciwnika wniosku. Czy właściwie rozumiem, że pan poseł Sobierajski zgłasza wniosek przeciwny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PosełCzesławSobierajski">Panie marszałku, wobec sytuacji, gdy na Śląsku górnicy, ale nie tylko, mieszkańcy Śląska, ale również...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Ale ja nie prosiłem o uzasadnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PosełCzesławSobierajski">Jednak wniosek trzeba uzasadnić. W przynajmniej kilku zdaniach uzasadnienia przedstawiam, dlaczego w ogóle zgłaszam wniosek przeciwny. Nie tylko Śląsk czeka na tę ustawę, nie tylko górnicy, ale i tysiące przedsiębiorstw, które kooperują z górnictwem. Nie ma takiego województwa nikogo z państwa siedzących na tej sali, w którym wasi wyborcy, również przedsiębiorcy i rodziny związane, nie korzystaliby z dobrodziejstwa tej ustawy. I właśnie czekają na nią nie tylko na Śląsku, ale w wielu miejscach Polski. Wniosek zgłaszany przez posła Kisielińskiego - i dzisiaj, i wczoraj, i ponawiany - o storpedowanie tej sprawy po prostu jest nieodpowiedzialny.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#PosełCzesławSobierajski">Panie pośle, jeszcze raz powtarzam: Górnicy czekają na to, że parlament znajdzie czas przed wakacjami, a nawet gdyby potrzeba było pracować jeszcze dzień czy następny tydzień, znajdzie czas; nie we wrześniu...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle Sobierajski, czy ja mam panu odliczać ten czas od czasu przysługującego, jeżeli debata będzie prowadzona?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PosełCzesławSobierajski">Jeśli nawet tak, to po prostu niech to będzie rzeczywiście tak, jak pan marszałek mówi. Niemniej jeszcze raz...</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Kisieliński: Uzasadnienie wniosku przeciwnego - do 2 minut, zgodnie z regulaminem.)</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#PosełCzesławSobierajski">... jeszcze raz powtarzam, panie pośle Kisieliński, że działa pan na szkodę górnictwa. Tak, gdyż górnicy, spółki, zarządy, gdy się rozmawia w kuluarach również z przedstawicielami waszego klubu, mówią dokładnie co innego. Dlatego ponawiam wniosek przeciwny. I motywowałem to tym, co powiedziałem przed chwilą, że Śląsk, górnicy i nie tylko, ale znaczna część Polski jest właściwie zainteresowana i oczekuje tej ustawy. I dlatego zgłaszam wniosek przeciwny.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Kisieliński: Jeszcze raz powtórz.)</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#PosełCzesławSobierajski">Zgłaszam wniosek przeciwny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">A czy pan podtrzymuje wniosek o przerwę?</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Nie.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, nie.)</u>
          <u xml:id="u-200.6" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Wobec tego zarządzam 5-minutową przerwę.</u>
          <u xml:id="u-200.7" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-200.8" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dokładnie po 5 minutach wniosek poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-200.9" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 18 do godz. 16 min 23)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Jan Kisieliński zgłosił wniosek o odroczenie debaty.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Sobierajski zgłosił wniosek przeciwny.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Wysoka Izbo! Poddaję pod głosowanie wniosek pana posła Jana Kisielińskiego o odroczenie debaty - oczywiście do następnego posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest za wnioskiem pana posła Jana Kisielińskiego o odroczenie debaty, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-201.6" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-201.7" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 234 posłów. Za wnioskiem głosowało 93 posłów, przeciw - 138, 3 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-201.8" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Wniosek został oddalony.</u>
          <u xml:id="u-201.9" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Sobierajskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PosełCzesławSobierajski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przynajmniej debata o górnictwie będzie rozpoczęta przy pełnej sali. A to też plus.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#komentarz">(Głos z sali: O to chodziło.)</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#PosełCzesławSobierajski">Jeśli o to chodziło...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o kontynuowanie dyskusji, bo i tak mamy poślizg czasowy i jeszcze zahamowanie spowodowane przez ten wniosek.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PosełCzesławSobierajski">Mam zaszczyt wystąpić w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność i przedstawić stanowisko odnośnie do projektu ustawy rządowej o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego i gmin górniczych do funkcjonowania w warunkach gospodarki wolnorynkowej.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#PosełCzesławSobierajski">Wpierw kilka zdań historii. Przełom polityczny, gospodarczy, który dokonał się w Polsce w 1989 r...</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Informuję, że posłowie mogą zostać na sali podczas tego punktu.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PosełCzesławSobierajski">... zastał górnictwo węgla kamiennego w sytuacji bardzo niekorzystnej. Przy wysokim poziomie rozwiniętych zdolności produkcyjnych, sięgających ponad 180 mln t na rok, w ciągu kilku lat nastąpił wyraźny spadek zapotrzebowania na węgiel kamienny w kraju do około 100 mln t na rok. Równocześnie na rynkach zagranicznych zaczęły się kształtować niekorzystne relacje cenowe, skazujące polski eksport węgla kamiennego na sprzedaż poniżej kosztów wytwarzania. Oczywiście należy dodać, że w 1990 r. pojawiła się również przyczyna decyzji politycznej. Cena węgla była ustalana administracyjnie, daleko poniżej ścieżki inflacyjnej. Eksport obłożono wysokim podatkiem. Energetyka jednak narzucała swoje ceny. Rynkowe otoczenie górnictwa narzucało swoje ceny. Opłaty ekologiczne, środowiskowe i bardzo drogi kredyt - choćby na płace - coraz bardziej pogłębiały trudną sytuację finansową górnictwa.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#PosełCzesławSobierajski">Transformacja górnictwa to szereg ważnych etapów działań politycznych, organizacyjnych i strukturalnych, które szczególnie w pierwszych latach 1989–1994 ukształtowały nowy obraz polskiego górnictwa węglowego, zmierzającego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#PosełCzesławSobierajski">W pierwszej połowie 1993 r. w wyniku realizacji, w ramach możliwości finansowej państwa, pierwszego etapu programu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w Polsce oraz drugiego jego etapu w 1993 r. górnictwo zaczęło wychodzić z zapaści finansowej. W końcu 1993 r. został przygotowany program drugiego etapu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego - na lata 1994–1995. Jego realizacja doprowadziła do osiągnięcia w 1994 r. dodatniej akumulacji na sprzedaży węgla całego sektora. Przypominam i powtarzam z naciskiem - dodatniej akumulacji w 1994 r. Spośród węglowych spółek 5 osiągnęło i uzyskało właśnie wynik finansowy netto dodatni. Jednak w skali całego sektora pojawił się oczywiście wynik minusowy: minus 191 mln t. W 1995 r., to już za rządów waszej koalicji, wskutek osłabienia konsekwencji w realizacji tego programu, a w końcu zarzucenia go, strata netto w porównaniu do roku 1994 powiększyła się aż czterokrotnie i wyniosła 782 mln. Sytuacji górnictwa nie poprawił program przyjęty w 1996 r. na lata 1996–2000, pt. Górnictwo węgla kamiennego - polityka państwa i sektora na lata 1996–2000. Umownie mówiąc - program Markowskiego.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#PosełCzesławSobierajski">Program ten zakładał podniesienie ekonomicznej efektywności górnictwa w tempie umożliwiającym osiągnięcie dodatniego wyniku finansowego - uwaga - od 1998 r. Czyli opierając się na tym programie, dzisiaj, w tym roku, winniśmy mieć w górnictwie dodatni wynik finansowy. Proszę państwa, ten program jeszcze jest praktycznie w realizacji, bo nie ma innego uchwalonego. Jest próba modyfikacji przez Ministerstwo Gospodarki i przez rząd tego złego programu. Niemniej, nie skończył się ten program we wrześniu w tamtym roku, jak państwo chcecie nam wmówić, nie. On trwa. Dlatego przynosi takie konsekwencje. I dlatego chcemy uchwalić za wszelką cenę drugi, aby odwrócić ten szaleńczy trend.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#PosełCzesławSobierajski">W 1998 r. miał być wynik finansowy dodatni. A jaki będzie, za chwilę powiem. Pozostało to wszystko w sferze deklaracji. Wdrożenie rządowego programu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 1996–1997 zakończyło się całkowitym fiaskiem. W latach 1996–1997 we wszystkich tych obszarach działalności górnictwa, które poddawane były procesowi restrukturyzacji, praktycznie nie zostały zrealizowane żadne z zadań założonych w programie, w waszym programie, państwo. Dotyczy to zarówno zadań w zakresie ekonomiki i finansów, jak i wydobycia i struktury sprzedaży węgla. Doszedł import, za waszych rządów właśnie i teraz jest próba blokady tego importu przez nasz rząd. Ale rozpoczął się za waszych rządów. Dotyczy to zatrudnienia, dostosowania zdolności produkcyjnych do potrzeb rynku, jak i zadań związanych z wprowadzeniem decyzji i instrumentów prawnych, warunkujących ich efektywną realizację. W efekcie strata finansowa netto w 1996 r. powiększyła się do wartości 1789 mln zł. Również w 1997 r., kiedy już miało się wychodzić praktycznie na plus, strata finansowa netto wyniosła 3383,5 mln zł. Myślę, że te liczby same mówią za siebie, są porażające. Dlatego próba torpedowania wejścia programu, który popchnie górnictwo i gospodarkę polską na zupełnie inne tory, jest wielce nieodpowiedzialna z waszej strony, państwo, nie wszyscy, bo na pewno tak nie będzie, ale dotyczy to niektórych posłów.</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#PosełCzesławSobierajski">Jedynym rzeczywistym powodem, dla którego kolejne rządy podejmowały realizację programów restrukturyzacyjnych, było to, aby górnictwo węgla kamiennego przynosiło wreszcie zyski, aby skończył się ten koszmar, że nie płaci przedsiębiorstwom, gminom, do budżetu, praktycznie nigdzie. I padają tysiące kooperujących z nim przedsiębiorstw. To się po prostu skończyć musi, bo w aktualnej sytuacji ekonomiczno-finansowej podmioty gospodarcze w górnictwie węgla kamiennego nie są zdolne do wygenerowania odpowiednich środków finansowych na rozwiązanie swoich podstawowych problemów: zadłużenia z przeszłości, bieżącego regulowania zobowiązań i zmniejszenia w przyszłości nieefektywnych zdolności produkcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#PosełCzesławSobierajski">Problem górnictwa węgla kamiennego w Polsce narastał przez wiele lat, przy czym korzyści z taniego węgla - darujcie państwo, ale muszę to powiedzieć - i produkowanej z niego energii elektrycznej czerpała cała gospodarka i zdecydowana większość polskiego społeczeństwa. Natomiast uciążliwości oraz straty ekologiczne i społeczne, degradacja spowodowana produkcją węgla przez dziesiątki lat, dotyczą szczególnie regionów Śląska, Zagłębia, Wałbrzycha i jego mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-206.7" who="#PosełCzesławSobierajski">Skala problemu, jakim jest restrukturyzacja górnictwa oraz zakres uciążliwości i szkód w tych regionach, powoduje, że przerastają one znacznie możliwości samego górnictwa. Nie można też absolutnie oczekiwać, że z problemem tym poradzą sobie same władze regionalne. Dlatego ustawa mówi o pomocy budżetu, czyli państwa, czyli nas wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-206.8" who="#PosełCzesławSobierajski">Pojawia się zatem zasadnicze pytanie: dlaczego po ośmiu latach restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego musimy dalej reformować ten sektor, a właściwie musimy go ratować. Dzisiaj trzeba mówić o ratowaniu tego sektora. Dalsze reformowanie górnictwa jest konieczne, aby spółki w górnictwie przestały ponosić olbrzymie straty finansowe, o czym już powiedziałem. Górnictwo nie utrzymywało się kosztem swojego rynkowego otoczenia i nie stanowiło zagrożenia dla podmiotów gospodarczych w regionie śląsko-zagłębiowskim i nie tylko.</u>
          <u xml:id="u-206.9" who="#PosełCzesławSobierajski">Mówiłem wcześniej w moim krótkim wystąpieniu, że kooperują z górnictwem tysiące przedsiębiorstw z całej Polski, dostawcy różnego rodzaju. To nie jest problem tylko górnictwa i Śląska, bo czasami w ciągu być może miesiąca pada tysiące przedsiębiorstw drobnych, rodzinnych, w różnych regionach Polski, dlatego że górnicy nie mają czym zapłacić za dostawy, które muszą otrzymać. Dlatego to nie jest problem tylko Śląska, to problem całej Polski, całej gospodarki, wszystkich nas siedzących na tej sali. Trudna sytuacja ekonomiczna i finansowa górnictwa i ewentualny brak wypłacalności jego podmiotów gospodarczych może stanowić zarzewie niepokojów społecznych, oby tak się nie stało, bo przecież już jest próba na tej sali podgrzewania takiej atmosfery.</u>
          <u xml:id="u-206.10" who="#PosełCzesławSobierajski">Górnictwo węgla kamiennego zlokalizowane w regionie śląsko-zagłębiowskim, w Zagłębiu Wałbrzyskim, właściwie już go tam nie ma, można określić jako ważny problem gospodarczy, społeczny i polityczny w skali całego państwa. Czynione w ciągu minionych ośmiu lat próby restrukturyzacji nie doprowadziły do jego sanacji i dostosowania działalności do systemu rynkowego. Biorąc pod uwagę strategiczną pozycję węgla kamiennego w polskiej gospodarce, ilość węgla sprzedawanego na rynku krajowym i w eksporcie, wielkość zatrudnienia w kopalniach, wielkość strat finansowych generowanych przez podmioty gospodarcze w sektorze i poziom ich zadłużenia, stwierdzić należy, że przeprowadzenie racjonalnej restrukturyzacji sektora jednym z najistotniejszych problemów w zakresie polityki gospodarczej państwa.</u>
          <u xml:id="u-206.11" who="#PosełCzesławSobierajski">Z chwilą utworzenia nowej koalicji rządowej powstała więc pilna potrzeba opracowania nowego programu dla dalszego reformowania, a właściwie - jak powiedziałem - ratowania górnictwa. Został on w stosunkowo krótkim czasie przygotowany i przedstawiony przez ministra gospodarki jako średniookresowy program gospodarczy o charakterze sektorowym. Program ten, pod nazwą „Reforma górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 1998–2002” został przyjęty przez rząd w dniu 30 czerwca br. Zakładał osiągnięcie kilku ważkich celów, z których na pierwszy plan wysuwa się zadanie, aby spółki węglowe w górnictwie przestały ponosić straty finansowe, a górnictwo nie utrzymywało się kosztem swojego rynkowego otoczenia i nie stanowiło zagrożenia dla podmiotów gospodarczych w regionie śląsko-zagłębiowskim i - jak wspomniałem - również całej Polski, a także dla finansów publicznych państwa. W rezultacie celem nadrzędnym jest uzyskanie przez spółki węglowe dodatniego wyniku, jeśli chodzi o działalność operacyjną, już w 2000 r., zaś w 2001 r. dodatniego wyniku finansowego netto.</u>
          <u xml:id="u-206.12" who="#PosełCzesławSobierajski">Dziś Wysoka Izba obraduje nad projektem ustawy, który ma stworzyć podstawy prawne dla skutecznej realizacji programu reformy górnictwa węgla kamiennego. Warto w tym miejscu postawić sobie pytanie, jaki jest cel tej ustawy i jakie przesłanki przemawiają za jej wprowadzeniem? Otóż chodzi przede wszystkim o to, aby wyposażyć podmioty gospodarcze w górnictwie węgla kamiennego w zespół dodatkowych instrumentów prawnych, które stworzą wsparcie dla realizacji reformy i osiągnięcia jej celów. W tym miejscu trzeba stwierdzić, iż górnictwo swoją działalność opiera na ogólnie obowiązujących aktach prawnych, jednym zaś z nielicznych uregulowań prawnych, dotyczących wyłącznie górnictwa węgla kamiennego, jest ustawa z dnia 27 sierpnia ub. r. o restrukturyzacji finansowej jednostek górnictwa węgla kamiennego oraz o wprowadzeniu opłaty węglowej. Ustawa odnosiła się do problemów oddłużeniowych górnictwa, nie zapewniając, niestety, w sposób skuteczny realizacji tego zadania.</u>
          <u xml:id="u-206.13" who="#PosełCzesławSobierajski">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Omawiany dziś projekt ustawy proponuje rozwiązanie zasadniczych zagadnień związanych z reformą górnictwa w sposób kompleksowy. Zwraca się przede wszystkim do górników, do przedsiębiorców, do gmin górniczych, do spółek - czyli próbuje rozwiązać kompleksowo sytuację, umożliwiając naprawę tego sektora. Do walorów tego projektu przede wszystkim zaliczyć wypada fakt, iż w odróżnieniu od cytowanej przez chwilą ustawy z ub. r. stwarza możliwość skutecznego, odczuwalnego oddłużenia górnictwa węgla kamiennego, co z kolei umożliwi ukształtowanie normalnych stosunków handlowych pomiędzy przedsiębiorstwami górniczymi i ich wierzycielami, jak powiedziałem, z całej Polski.</u>
          <u xml:id="u-206.14" who="#PosełCzesławSobierajski">Niezwykle istotnym elementem, godnym podkreślenia, jest szczególny sposób potraktowania problemu regulowania zobowiązań górnictwa i firm górniczych wobec gmin górniczych. Ustawa wyklucza bowiem możliwość umorzenia zobowiązań powstałych przed dniem 1 kwietnia 1998 r., a dopuszcza jedynie ich odroczenie, a następnie ratalną spłatę. W podobny zresztą sposób rozwiązuje zobowiązania z tytułu podatków od towarów i usług oraz zobowiązań wobec Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - wojewódzkiego i narodowego. Ustawa precyzyjnie też określa zasady oraz tryb rozpoczęcia prowadzenia procesów uzasadnionych likwidacji kopalń nierentownych, zwracając szczególną uwagę, że procesy te wymagają opracowania bardzo szczegółowego programu likwidacji kopalń i programu socjalnego likwidacji, uzgodnionego i zaopiniowanego przez reprezentację związków zawodowych i gminę górniczą. Do rangi rozwiązań ustawowych podniesione zostały instrumenty socjalne w ramach tzw. górniczego pakietu socjalnego, w którym zawarto różnorodne formy osłon socjalnych. Górnicy pierwszy raz mają propozycje absolutnie adekwatne do wysiłku, do niebezpieczeństwa pracy i do tego, co ich czeka. Proszę państwa, niech nikt nie używa później demagogicznych sformułowań, że chce się zwolnić iluś tam górników itd., bo w tym projekcie ustawy jest to oparte na zasadach dobrowolności. Jeśli ktoś się nie zdecyduje odejść, pracuje dalej. A już dzisiaj akces i chęć odejścia z górnictwa wyraziło ponad 6 tys. górników w ciągu 5 miesięcy tego roku i to w dodatku, kiedy ustawa jeszcze nie obowiązuje, a jest tylko rozporządzenie ministra gospodarki. O czymś to świadczy. Mówimy jednak: dobrowolność. Solidarność, AWS nie pozwoliłaby na to, co próbujecie państwo wmówić, czyli na zwolnienia ludzi nie wiadomo dlaczego i po co, na likwidację górnictwa. Dlaczego i po co? Dlatego mówimy: ludzie mają po prostu wybrać możliwość swojego funkcjonowania - czy ktoś ma się męczyć jeszcze ileś lat w trudnych warunkach, bardzo często w złych kopalniach, czy należy stworzyć mu możliwość pracy w innym miejscu i poprowadzić go, dać pomoc. To on ma wybrać, a kiedy wybierze, trzeba będzie mu pomóc. Państwo jest również od tego.</u>
          <u xml:id="u-206.15" who="#PosełCzesławSobierajski">Po raz pierwszy w historii restrukturyzacji polskiego górnictwa ustawa zakłada partnerskie współuczestnictwo w tym procesie przedsiębiorstw górniczych i instytucji regionalnych, gmin górniczych. Gminy górnicze będą więc mogły wspólnie z przedsiębiorstwami górniczymi wchodzić w związki gospodarcze, nabywać zbędne, nieprodukcyjne mienie górnicze i korzystać z preferencji dla przedsiębiorstw podejmujących działalność na terenach gmin z likwidowaną kopalnią, co powinno sprzyjać powstawaniu nowych miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-206.16" who="#PosełCzesławSobierajski">I tu, proszę państwa, jest kwestia wyborów samorządowych. Natychmiast po wyborach stwórzcie tam, gdzie jeszcze nie powstały, agencje rozwoju lokalnego, instytucje, które pomogą górnikom obsłużyć te wszystkie środki, które skierujemy z budżetu. Niech będą one zagospodarowane najlepiej, jak to jest możliwe. Ci z was, którzy zostaną radnymi, wójtami, prezydentami, burmistrzami miast na Śląsku, mają tu wielkie pole do popisu.</u>
          <u xml:id="u-206.17" who="#PosełCzesławSobierajski">Po raz pierwszy też w historii restrukturyzacji polskiego górnictwa trzeba wreszcie zwrócić uwagę na projektowane rozwiązania w zakresie nadzoru nad realizacją reformy i usprawnieniem zarządzania przedsiębiorstwami górniczymi. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych instrumentów prawno-organizacyjnych w tym zakresie. Zasadnicza rola przypadnie ministrowi gospodarki, który przejmie niektóre uprawnienia ministra skarbu państwa wobec spółek węglowych. Chodzi o to, aby ich kompetencje nie krzyżowały się tak jak dzisiaj, gdy nie wiadomo, kto ma decyzję podjąć, a kto za nią odpowiada. A gdzie jeszcze szukać pieniędzy? To musi być jasne i klarowne. W tym projekcie ustawy takie właśnie to jest. A jeśli nie wszystko jest do końca dobre, to poprawimy to w komisji. Powołany zostanie też przez prezesa Rady Ministrów komitet sterujący, w którym będą i wojewoda, i przedstawiciele regionu oraz rządu, aby na bieżąco monitorować całą sprawę. Istotną zmianą będzie tryb powoływania członków zarządu spółek węglowych. Czynić to będą nie jak dotychczas rady nadzorcze, lecz walne zgromadzenia akcjonariuszy, po przeprowadzeniu publicznych konkursów. Wprowadzone też zostaną umowy menedżerskie dla członków zarządów spółek węglowych, które mieć będą za zadanie zwiększenie aktywności i poczucia odpowiedzialności kierownictw za wyniki działalności firmy. Nie zawsze do tej pory było tak, że pieniądze z budżetu były adekwatnie i dobrze wykorzystywane. To po prostu musi się skończyć.</u>
          <u xml:id="u-206.18" who="#PosełCzesławSobierajski">Dokładna analiza projektowanej ustawy o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego i gmin górniczych do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej daje podstawę do wyrażenia przekonania, iż jej przyjęcie przez Wysoką Izbę w sposób decydujący pozwoli stworzyć górnictwu węgla kamiennego warunki do skutecznego przeprowadzenia reformy należącej do zasadniczego pakietu rozwiązań systemowych.</u>
          <u xml:id="u-206.19" who="#PosełCzesławSobierajski">Kończąc, proszę państwa, chcę dodać, że jestem przekonany... Apeluję tylko do wszystkich: nie podbijajmy bębenka politycznego. Jest to zbyt poważna sprawa dla Śląska i dla Polski. Czekają na nią nie tylko górnicy, jak powiedziałem, ale jest to w interesie całego państwa, gospodarki państwa. Taka po prostu jest skala problemu, takie są konsekwencje. Dlatego myślę, że będziemy pracować merytorycznie i znajdziemy zwolenników z prawej, co oczywiste, ale również, mam nadzieję, z lewej strony.</u>
          <u xml:id="u-206.20" who="#PosełCzesławSobierajski">Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność zwraca się, by przekazać ów projekt do pracy w Komisji Gospodarki. Dziękuję państwu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-206.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Wiesława Kaczmarka w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Przepraszam, panie pośle, pozwolę sobie jeszcze odczytać komunikat.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Posiedzenie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży w sprawie rozpatrzenia poprawek zgłoszonych w trakcie drugiego czytania do projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty odbędzie się w dniu dzisiejszym o godz. 18.30, w sali nr 22.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PosełWiesławKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zanim przejdę do przedstawienia wystąpienia klubowego, chciałbym w dwóch zdaniach skomentować to, z czym zechciał się zwrócić do Wysokiej Izby przedstawiciel klubu AWS.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#PosełWiesławKaczmarek">Przyznaję, że traktuję to jako pewien zgrzyt, ponieważ nie rozumiem, na czym ma polegać intencja pana posła Sobierajskiego. Z jednej strony minister pana rządu nawołuje do tego, by dyskusja o górnictwie, jego problemach - ja nie przystępuję do tej dyskusji z tak dobrym samopoczuciem, jak pan - była dyskusją ponad podziałami, a z drugiej strony pan, jako przedstawiciel klubu tworzącego ten rząd, od razu na wstępie dzieli na waszych i naszych, na mądrych i głupich, na skutecznych i nieskutecznych, i prosi pan, abyśmy teraz jeszcze raz spróbowali wspólnie.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#PosełWiesławKaczmarek">Po drugie, sam pan mówi, że ustawa została uchwalona w sierpniu, a nie jest wykonywana. Ten program, panie pośle, po prostu nie jest dzisiaj wykonywany. To dla ścisłości. Podzielam również... To niepotrzebne starcie, ale rozumiem intencje związkowców, i myślę, że do dzisiaj do górnictwa przenika ten problem związkowego sporu... i obrony przy stole związkowców, to jest zrozumiałe, ale przede wszystkim tych interesów i tych ludzi, których reprezentują. Ale myślę, że zarówno związkowcy, jak i politycy ekonomiści powiedzą, że górnictwo nie może czekać.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#PosełWiesławKaczmarek">Źle się stało, że ostateczna wersja rządowego programu reformy górnictwa węgla kamiennego w latach 1998–2002 nie została dostarczona posłom. Znaleźliśmy się w takiej sytuacji, że oceniamy projekt ustawy, nie znając programu, i właściwie tak naprawdę nie wiem dzisiaj, czy to, co powiem o tej ustawie w imieniu klubu... czy to realizuje program, który uchwalił rząd bodajże 29 czy 30 czerwca. Do tej pory Sejm właściwie nie ma punktu odniesienia i tej oceny rzetelnie dokonać nie może. To zastanawiające niedopatrzenie pozostawiam bez komentarza.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#PosełWiesławKaczmarek">Projekt ustawy, który, jak rozumiem, ma stworzyć podstawy prawne reformy, powinien być funkcją rządowego programu, sprawnym narzędziem, za pomocą którego mają się materializować zarówno jego ekonomiczne, jak i społeczne cele. Jeśli tak ma być, to musimy zapytać przede wszystkim, czy z pomocą dyskutowanej dzisiaj ustawy i zaprojektowanych w niej rozwiązań rząd Solidarności i Unii Wolności ma szansę uzdrowić polskie górnictwo. Przywołać musimy także pytanie o koszty nie tylko samej reformy, ale również o koszty jej uruchomienia i wdrożenia. To dwa powiązane ze sobą, ale różne przecież zagadnienia. Wreszcie zapytać musimy po raz kolejny przy tej właśnie okazji o poziom społecznej akceptacji dla proponowanych w projekcie ustawy rozwiązań. Sens tego pytania wiąże się z potrzebą wyjaśnienia nie tylko ludziom związanym z górnictwem, których reforma dotyczy bezpośrednio, ale także szerokiej opinii publicznej, jakie korzyści przyniesie zastosowanie proponowanych rozwiązań i mechanizmów chociażby dla budżetu państwa i w jakim stopniu zaprojektowane rozwiązania kojarzą podstawowy cel, czyli uzdrowienie górnictwa z potrzebą nadania nowych impulsów dla społecznego i gospodarczego rozwoju Śląska.</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#PosełWiesławKaczmarek">Wysoki Sejmie! Najpierw kilka słów o pożytkach płynących z posiadania przez obecną koalicję rządową kompetentnej i konstruktywnej opozycji sejmowej. W dyskusjach nad kolejnymi wersjami programu reformy górnictwa, z wyłączeniem wersji końcowej, której po prostu nie znamy, podnosiliśmy konieczność zapewnienia reformie stabilnego systemu finansowania. Proponowaliśmy wówczas, aby poza środkami budżetu, które muszą być wyasygnowane na ten cel, poszukiwać jeszcze innych źródeł jego finansowania. Tak się chyba nie stało. Autorzy programu zadekretowali co prawda udział samych spółek węglowych w finansowaniu reformy, ale trudno byłoby uwierzyć, że udźwigną one lwią część jej kosztów. Utrącony został przez KERM - i należy zgodzić się z tą decyzją - utopijny projekt konsolidacji sektora energetycznego, w którym założono, że część kopalń znajdzie się w wielkich energetycznych holdingach z całym dobrodziejstwem inwentarza. Zrezygnowano z propozycji wprowadzenia opłaty węglowej, która dawałaby szansę stabilizacji i dodatkowego zasilania reformy ze środków budżetowych i tym samym przeznaczenia poważniejszych kwot z budżetu na potrzeby rozwojowe Śląska.</u>
          <u xml:id="u-208.6" who="#PosełWiesławKaczmarek">Z satysfakcją odnotować jednak należy, że domaganie się przez SLD zapewnienia reformie stabilnego systemu finansowania ze strony budżetu państwa zostało przyjęte. W rozdziale 6 projektu ustawy, dotyczącym źródeł i zasad finansowania realizacji reformy, Rada Ministrów, poczynając od 1999 r., a kończąc na roku 2002, ma obowiązek określenia w projekcie budżetu państwa wysokości dotacji niezbędnych dla realizacji reformy górnictwa węgla kamiennego.</u>
          <u xml:id="u-208.7" who="#PosełWiesławKaczmarek">Przy wszystkich zastrzeżeniach i uwagach, jakie można by zgłosić do takiej konstrukcji, należy uznać, że przy obecnej zasadzie uchwalania jednorocznych budżetów, a zwłaszcza kumulacji innych programów wymagających przecież nie mniejszych nakładów budżetowych, takich jak chociażby reforma systemu emerytalnego i ubezpieczeń społecznych czy reforma służby zdrowia i opieki zdrowotnej, oraz pewnej wszechwładzy ministra finansów w określaniu priorytetów gospodarczych, proponowane rozwiązanie stanowi kruchy, ale i dostateczny mechanizm gwarantujący zasilanie reformy w środki finansowe w horyzoncie dłuższym niż jeden rok budżetowy.</u>
          <u xml:id="u-208.8" who="#PosełWiesławKaczmarek">Co prawda zapisy tego rozdziału projektu ustawy należy traktować wyłącznie jako sygnał, gdyż będą one musiały ulec weryfikacji z chwilą uchwalenia przez Sejm ustawy budżetowej na 1999 r. i ustawy o świadczeniu i monitorowaniu pomocy publicznej, która w sposób zasadniczy, miejmy nadzieję, ureguluje sposób wykorzystywania pieniędzy publicznych w formie dotacji dla przedsiębiorstw państwowych. Należy jednak wesprzeć tę propozycję w przedłożonym projekcie ustawy, truizmem jest bowiem przypominanie, że ślamazarna, nie mająca podstaw finansowych reforma byłaby droższa. Prosi się jednak właśnie w trosce o dyscyplinę prowadzenia reformy, aby cele, na które przeznaczona ma być dotacja z budżetu, były określone bardziej precyzyjnie. Bez tego doprecyzowania dotacje mogą bowiem z powodzeniem być używane na inne przedsięwzięcia, niekoniecznie wiążące się z realizacją programu reformy. Z drugiej strony należy odpowiedzieć na pytanie, czy na przykład słusznie zapisany cel, na który gmina górnicza może otrzymać dotację, tj. tworzenie nowych miejsc pracy, pozwoli jej z pomocą otrzymywanych środków wchodzić w przedsięwzięcia kapitałowe. Inaczej mówiąc, czy środki budżetowe będą służyć jedynie rozwiązywaniu trudnych, bieżących problemów, czy też wspomogą rozwój. Wydaje się też, że wyłącznie taka enumeracja celów, na które mogą być przeznaczone dotacje z budżetu, prowadzi nieuchronnie do ich rozdrobnienia. W naszym przekonaniu z części środków budżetowych przeznaczonych na dotacje dla przedsiębiorstw i gmin górniczych powinien zostać utworzony Państwowy Górniczy Fundusz Gwarancyjny, którego zadania sprowadziłyby się do udzielania poręczeń i gwarancji dla przedsięwzięć i projektów związanych z tworzeniem nowych miejsc pracy, rozwojem infrastruktury inwestycyjnej w gminach górniczych, pozyskiwaniem pozabudżetowych środków na te cele, m.in. przez gwarancje dla emisji obligacji. W naszym przekonaniu jest to propozycja zgodna z zasadami nowoczesnej, rynkowej gospodarki, pozwalająca na uruchomienie na Śląsku przedsięwzięć łączących wysiłki i inicjatywy kilku jednostek gminnych. Wreszcie Państwowy Górniczy Fundusz Gwarancyjny byłby skuteczniejszym - w porównaniu z innymi instytucjami i mechanizmami projektowanymi w dyskutowanej ustawie - narzędziem kontrolowania efektywności działań i możliwości pozyskiwania z dodatkowych źródeł środków pomocowych. Chodzi także o to, Wysoka Izbo, aby wraz z reformą górnictwa uruchomić nie tylko inicjatywę samych przedsiębiorstw górniczych i górniczych gmin, to najlepsza okazja do wyzwolenia nowej energii małych i średnich firm. To one mogłyby wchłonąć w najlepszym tego słowa znaczeniu wielu pracowników górnictwa. To one są zdolne do elastycznego działania, pod warunkiem jednak, że będą mogły otrzymać niewielkie na ogół kredyty czy też gwarancje. Przykład działającego w Polsce Funduszu Mikro jest tego najlepszym dowodem. Udzielone do dzisiaj dla ponad 14 tys. firm kredyty, niekiedy od 5 do 10 tys. dolarów, zwracane są prawie w stopie zwrotu powyżej 95%. Taka byłaby też rola Państwowego Górniczego Funduszu Gwarancyjnego, którego działalność zakończyłaby się wraz z osiągnięciem celów reformy polskiego górnictwa. Projekt ten nie stoi w sprzeczności z projektowanymi w ustawie możliwościami udzielania pożyczek dla przedsiębiorców, którzy przejmą pracowników górnictwa, z innych niż fundusz źródeł, w tym przez banki i lokalne oraz regionalne instytucje finansowe Kontraktu regionalnego dla woj. katowickiego. On tworzy i wzmacnia te instrumenty. Na marginesie trzeba dodać, że projekt przedstawionej nam ustawy dowodzi raz jeszcze, że centralne organy administracji państwowej potrafią organizować wspólne działania kontrolno-restrykcyjne, gorzej z widzeniem pól i obszarów wspólnych, kiedy przychodzi wyjść poza ministerialne granice dla wspomagania dużych programów i projektów rządowych. W ustawie powinna zostać uwypuklona rola Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej, m.in. w zakresie tworzenia w gminach górniczych „inkubatorów przedsiębiorczości”. To unikalne doświadczenie i jeden z niewielu programów finansowanych z pożyczki Banku Światowego, o którym można powiedzieć, że przyniósł namacalne, konkretne efekty.</u>
          <u xml:id="u-208.9" who="#PosełWiesławKaczmarek">Wysoka Izbo! Jednym z najistotniejszych mechanizmów dla osiągnięcia założonych celów reformy polskiego górnictwa jest restrukturyzacja finansowa przedsiębiorstw górniczych. Cel jest oczywisty. Nie będzie zdrowego sektora górnictwa węgla kamiennego bez zdrowofinansowych górniczych przedsiębiorstw. Nie jest to pierwszy w dziejach górnictwa projekt finansowej sanacji górniczych przedsiębiorstw. Te działania mają swoją historię. Wykorzystywano tą kwestię do walki politycznej, oskarżając poprzednie rządy o dawanie lekką ręką środków budżetowych przez umarzanie zobowiązań wobec budżetu. Nie toczymy dzisiaj sporu o to, czy jest możliwa finansowa restrukturyzacja przedsiębiorstw górniczych bez darowania przez budżet całości lub części ich zobowiązań. Tak, godzimy się wszyscy z tą koniecznością.</u>
          <u xml:id="u-208.10" who="#PosełWiesławKaczmarek">Mamy także świadomość głosów podnoszonych przez różne środowiska o uprzywilejowanej pozycji górnictwa, o nierównym traktowaniu podmiotów gospodarczych. Jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest brak polityki informacyjnej obecnego rządu, który ma co prawda dwóch wybitnych rzeczników w osobach premiera Buzka i wicepremiera Balcerowicza, ale nie przeprowadził sprawnie żadnej kampanii informacyjnej. Nie jest to materia związana bezpośrednio z projektem ustawy, ale pogląd, że reformie górnictwa nie jest potrzebna taka kampania, uderza w samą reformę. Wyjaśnienie chociażby istoty i celów restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw górniczych leży w interesie sterników budżetu, tym bardziej że zgodnie z zapisami w projekcie ustawy przedsiębiorstwo górnicze może skorzystać z postępowania oddłużeniowego bez żadnego sprawdzalnego warunku wstępnego.</u>
          <u xml:id="u-208.11" who="#PosełWiesławKaczmarek">Uruchomienie oddłużenia, przy literalnym odczytaniu zapisów ustawy w części poświęconej restrukturyzacji finansowej, zależy od złożenia deklaracji intencji poprawy stanu rzeczy i osiągnięcia dodatniego wyniku finansowego na działalności operacyjnej najpóźniej do 2000 r. Później wniosek wymaga kolejnych uzgodnień międzyresortowych i ostatecznie jego przyjęcie zależy od decyzji administracyjnej. Cała procedura kończy się podpisaniem umowy między wierzycielami a dłużnikiem. Nie jest naszą intencją proponowanie, aby rozbudowywać warunki wstępne, które miałyby spełnić przedsiębiorstwa górnicze, ale właśnie w tym miejscu należałoby zapytać, jak do całej koncepcji restrukturyzacji finansowej górnictwa będzie się miał intratny niejednokrotnie handel długami kopalń oraz jak odzyskiwane będą należności? Pytając jeszcze inaczej, kto może zarobić na finansowej restrukturyzacji przedsiębiorstw górniczych? Z tych przyczyn, a także dlatego, że w całe przedsięwzięcie zaangażowany jest budżet, wnosimy, aby ten rozdział projektu ustawy uzupełnić o obowiązek publikowania informacji w mass mediach o osiągnięciu i zawarciu porozumienia w sprawie finansowej restrukturyzacji przedsiębiorstwa górniczego bądź też umorzenia długu, wraz z podaniem przyczyn takiej decyzji.</u>
          <u xml:id="u-208.12" who="#PosełWiesławKaczmarek">Projektodawcy ustawy w tym właśnie rozdziale znaleźli miejsce w całym, jak rozumiem, procesie przekształceń w polskim górnictwie dla Państwowej Agencji Restrukturyzacji Górnictwa Węgla Kamiennego Spółka Akcyjna w Katowicach. Ma ona monitorować przebieg postępowania oddłużeniowego. Chcielibyśmy zapytać w związku z tym, nie kwestionując dotychczasowych kompetencji agencji, jak autorzy projektu ustawy zamierzają zadbać o niezależny charakter opinii agencji, której wyznacza się tak odpowiedzialne zadanie? Jak zmieni się statut agencji, czy dokonane zostaną zmiany w radzie nadzorczej i wreszcie jaki jest przewidziany tryb odwoływania się od jej opinii i ocen?</u>
          <u xml:id="u-208.13" who="#PosełWiesławKaczmarek">Wysoka Izbo! W projekcie ustawy znajduje się istotny z punktu widzenia osiągnięcia celów reformy rozdział o likwidacji kopalni, porządkujący, trzeba przyznać, procedury likwidacyjne i towarzyszące im działania, które muszą być podjęte przed i podczas procesu likwidacji. Bolesny moment tych operacji wiąże się ze znalezieniem miejsca na ziemi dla zwalnianych pracowników likwidowanej kopalni. Projekt ustawy wymienia nigdzie nie definiowaną co do zakresu działań, a nawet charakteru, Górniczą Agencję Pracy. Co to za twór - nie wiemy, trudno więc ocenić, co to za instytucja i czy jest w stanie zrealizować przypisane jej zadania z zakresu realizacji programu socjalnego likwidowanej kopalni. Trudno też ustalić, w jaki sposób będzie finansowana działalność tej dość tajemniczej agencji w zakresie pomocy zawodowej dla górników likwidowanej kopalni, jak się ma ona do systemu urzędów i biur pracy, czy jest wpisana w zadania instytucji podległych ministrowi pracy, czy też będzie sterowana przez komitet sterujący. Ale nie czas na uszczypliwości. Jedna z ważnych, jak sądzimy, instytucji została w projekcie ustawy potraktowana marginalne.</u>
          <u xml:id="u-208.14" who="#PosełWiesławKaczmarek">Z rozdziałem 4 projektu ustawy, traktującym o restrukturyzacji zatrudnienia w przedsiębiorstwach górniczych, a mówiąc po ludzku, o redukcji i zwolnieniach, wiąże się też pytanie, na ile przedstawiony tam program działań osłonowych jest skojarzony z prowadzonymi pracami nad reformą zabezpieczenia społecznego? Pytam również jako członek Komisji Nadzwyczajnej, która pracuje nad ustawami określającymi nowy system ubezpieczeń społecznych. Problem przywilejów branżowych stanowi z naszego oglądu istotną barierę w zbudowaniu spójnego i przejrzystego systemu. Odnoszę wrażenie, że proponowane w projekcie dyskutowanej dzisiaj ustawy rozwiązania nie są znane pełnomocnikowi rządu do spraw reformy, a przynajmniej w ramach prezentacji systemu podczas prac Komisji Nadzwyczajnej nad ustawami emerytalnymi nie były przedstawione. Trudno więc ocenić chociażby ich finansowe skutki i realność spełnienia zaproponowanych rozwiązań w zakresie osłony socjalnej dla górników w trakcie programu reformy górnictwa.</u>
          <u xml:id="u-208.15" who="#PosełWiesławKaczmarek">Na marginesie chciałbym podzielić się smutną refleksją. Jak to się dzieje, że ugrupowanie, które forsuje ideę powszechnego uwłaszczenia, nie wpadło na pomysł, aby dopuścić możliwość uwłaszczenia częścią majątku likwidowanych kopalni pracowników, którzy chcieliby z jego pomocą rozpocząć działalność gospodarczą na własny rachunek w formie spółki bądź innej dopuszczalnej prawem instytucji. Czy są takie możliwości? Myślę, że tak.</u>
          <u xml:id="u-208.16" who="#PosełWiesławKaczmarek">Jeśli już mówimy o przedsiębiorczości, to warto powrócić do rozdziału projektu, w którym traktuje on o gminach górniczych. Zawiera on kilka istotnych obietnic zarówno dla samych gmin, jak i przedsiębiorców działających na ich terenie. Te obietnice to zwiększony udział w podatku. Żal, że w przepisach zmieniających inne ustawy nie zaproponowano tej regulacji, wskazując wielkość udziału w podatkach przez nowelizację ustawy o finansowaniu gmin. Brak tej nowelizacji, eufemistycznie mówiąc, podważa wiarygodność deklaracji wsparcia finansowego dla gmin górniczych i uniemożliwia ocenę rzetelności propozycji rządowej. Podobny charakter rządowych obietnic bez gwarancji mają przepisy art. 40, w których mówi się, że przedsiębiorcy działający na terenie gmin górniczych uzyskają różne ułatwienia i przywileje - które zresztą już istnieją, to nie są żadne nowe rozwiązania - jak podwyższone stawki amortyzacji, poręczenia budżetowe, pomoc w formie dotacji lub odmienne przepisy fiskalne - jak odliczenie od dochodu czy nawet obniżka podatku dochodowego. Zapisy interesujące i smakowite, tworzące kolejną grupę uprzywilejowanych podatników, ale trudno je ocenić jako wartościowe. Trudno też ocenić, czy proponowany zakres ulg wystarczy do uruchomienia rzeczywistych zmian w strukturze gospodarczej i przemysłowej regionu. Ważne byłoby też, z punktu widzenia przedsiębiorców, ustalenie horyzontu czasowego wsparcia fiskalnego dla ich działalności. Na podstawie zaproponowanych przepisów trudno dyskutować o przypuszczalnych działaniach inwestycyjnych. Jeśli czytać je jako deklarację intencji rządu, to jest to za mało, aby uruchomić nową przedsiębiorczość. Rezultat drukowania takich strzelistych aktów dobrej woli musi być odwrotny do zamierzonego. W tym miejscu ponawiam propozycję powołania górniczego funduszu gwarancyjnego.</u>
          <u xml:id="u-208.17" who="#PosełWiesławKaczmarek">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Grzechem głównym przedłożonego projektu ustawy jest wyzierająca z niego, budowana z myślą o dziesiątkach i setkach nowych dobrze płatnych stanowisk, gigantyczna struktura biurokratyczna, która - co nie daj Boże - udusi własnym cielskiem dziecię reformy już podczas porodu. Mówiąc mniej obrazowo, struktura ta staje się według tegoż projektu zasadniczą funkcją reformy, zamiast stanowić sprawny i nowoczesny warsztat do jej przeprowadzenia. Tak naprawdę można by sądzić, iż mamy do czynienia z ukrytą propozycją powołania przez Wysoką Izbę ministerstwa reformy górnictwa węgla kamiennego w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, z wyraźnie za to napisaną zawczasu uchwałą o podziale dywidendy.</u>
          <u xml:id="u-208.18" who="#PosełWiesławKaczmarek">Liczne uzgodnienia międzyresortowe, specjalne tryby wyboru władz spółek handlowych (spółek węglowych w postaci spółek handlowych), co przecież reguluje już w sposób dostateczny Kodeks handlowy, i wreszcie szczyt tej piramidy w postaci instytucji nadzorującej wykonywanie ustawy, którą to instytucją jest Komitet Sterujący, raz władczy, a innym razem, jak piszą w uzasadnieniu do projektu ustawy jej twórcy, będący tylko ciałem doradczym - są jaskrawym przykładem sposobu myślenia rodem z minionej epoki. Tworzy się kolejną agendę rządową złożoną z członków rządu, podczas gdy istnieją urzędy ministra gospodarki, ministra skarbu, Państwowa Agencja Restrukturyzacji Górnictwa Węgla Kamiennego oraz statutowe organy spółek handlowych jako forma prawna obowiązująca w górnictwie. Jest to wyraźny przejaw wiary w prymat regulacji administracyjnych, niewiara w reguły gospodarki rynkowej i brak zaufania do kadr zarządzających przedsiębiorstwami górniczymi. Cała ta struktura jest emanacją nastroju obrońców oblężonej twierdzy. Jeszcze bardziej wyraziście potwierdza to rozdział o zarządzaniu w spółkach węglowych. Już sam jego tytuł oddaje intencje rządu, a więc chęć i zamiar ręcznego sterowania sektorem i sektorowego podejścia do polityki gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-208.19" who="#PosełWiesławKaczmarek">Rozumiem, że premier Balcerowicz w odniesieniu do sektora górnictwa wyzbył się swoich niezłomnych zasad i krytyka, z jaką spotykała się ingerencja urzędników państwowych w procesy gospodarcze, już nie obowiązuje. Wydaje się zasadne pytanie: co stoi na przeszkodzie, aby stosować powszechnie obowiązujący Kodeks handlowy, ustawę o prywatyzacji, również w odniesieniu do przedsiębiorstw górniczych? W tym rozdziale projektu ustawy tworzy się cały system koncesjonowanych decyzji zależnych od urzędników administracji rządowej i regionalnej oraz od struktur towarzyszących, co - przytaczam tu opinię premiera Balcerowicza - jest zawsze powodem niegospodarności w dysponowaniu pieniędzmi podatników, a stąd już blisko do korupcji. A pieniądze do wydania, szanowni podatnicy, są ogromne: według autorów ustawy, rzędu 1,6 mld nowych twardych złotych rocznie.</u>
          <u xml:id="u-208.20" who="#PosełWiesławKaczmarek">Na tym tle zupełnie niezrozumiałe i zaskakujące wydają się przepisy w sposób szczególny traktujące wynagradzanie członków zarządu spółek węglowych, wprowadzające na przykład premię za prywatyzację - niespotykaną dotychczas praktykę gratyfikacji za prowadzenie projektów prywatyzacyjnych w ostatnich latach. Bez trudu można podać wiele przykładów przedsiębiorstw będących w gorszym stanie ekonomicznym i rynkowym, których zarządy nie uzyskały nagrody za prywatyzację przy wielokrotnie niższych uposażeniach miesięcznych. To jest nieuczciwa propozycja. Nie znajduję żadnego powodu tego przywileju. Należało się raczej spodziewać innej regulacji, uzależniającej wynagrodzenia zarządów od wyników spółek węglowych, sprowadzającej te wynagrodzenia do rzeczywistych wartości.</u>
          <u xml:id="u-208.21" who="#PosełWiesławKaczmarek">Poza wszystkim normy art. 45 w swej istocie nie odbiegają od zasady kontraktu menedżerskiego, który proponuje art. 18 ustawy o prywatyzacji, łącznie z ostatnio wniesioną przez rząd nowelizacją. To jeszcze jeden dowód na to, aby nie stosować zasady odrębnego traktowania spółek węglowych. Tak jak wszystkie przedsiębiorstwa państwowe powinny one podlegać regułom Kodeksu handlowego i ustawy o prywatyzacji i komercjalizacji przedsiębiorstw państwowych. Inaczej bowiem utrwali się obyczaj, że jedni są cacy, a drudzy be. Wobec jednej spółki skarbu państwa, na przykład telewizji, ministra skarbu stać na radykalne działania redukujące nawet wynagrodzenia rady nadzorczej, a w przypadku innych, czyli spółek węglowych czy TP SA, tolerowane są nie zawsze zasłużone wysokie wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-208.22" who="#PosełWiesławKaczmarek">W tym kontekście zdecydowany sprzeciw budzić musi zderzenie dwóch norm, odnoszących się do dyscypliny finansowej w reformie górnictwa: twardo wygłaszana teza o potrzebie zamrożenia płac w górnictwie i wyjątkowe zasady wynagradzania zarządów spółek węglowych. W czyim więc interesie jest realizowany program uzdrowienia i naprawy górnictwa?</u>
          <u xml:id="u-208.23" who="#PosełWiesławKaczmarek">Wysoki Sejmie! Panie Marszałku! Można się spierać o diagnozę, ale należy się zgodzić z potrzebą przeprowadzenia tej trudnej operacji, pod warunkiem, że zespół operacyjny zastosuje odpowiednie narzędzia i techniki w interesie pacjenta, a nie z myślą o kolejnym eksperymencie. Myślę, że Śląsk i górnictwo polskie czeka na taki zespół lekarzy. Klub SLD opowie się za skierowaniem ustawy do dalszych prac i wyraża nadzieję, że rząd zechce przedstawić Sejmowi również program naprawy górnictwa, który omawiana ustawa ma za zadanie zrealizować. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-208.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Klimka w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PosełJanKlimek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności przedstawię nasze stanowisko w sprawie przedłożonego rządowego projektu ustawy o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego i gmin górniczych do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej, chciałbym poczynić kilka uwag, które - moim zdaniem - są istotne dla klimatu debaty nad tym niezwykle ważnym dla reform gospodarczych i społecznych dokumentem. Skłania mnie do tego obserwacja dotychczasowych dyskusji o górnictwie i jego przyszłości, jakie toczyły się na tej sali i w sejmowych komisjach, wreszcie zaś klimat towarzyszący zagadnieniom restrukturyzacji górnictwa w społecznościach lokalnych, a do nich przecież odnosi się znaczna część poddanego pod obrady Sejmu projektu przedmiotowej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#PosełJanKlimek">Po pierwsze, mimo naturalnego podziału sympatii wobec obecnego gabinetu, trudno obronić tezę, iż tylko koleżanki i koledzy z lewej strony sali sejmowej poddawali program restrukturyzacji górnictwa krytyce i że tylko posłanki i posłowie ze strony prawej i z centrum w pełni akceptowali zarówno zamierzenia rządu, jak i bieżące działania. Oznacza to, że względy polityczne nie są jedynymi punktami odniesienia w dyskusji. Sądzę, iż dobrze to rokuje na przyszłość, świadczy o tym, że parlament będzie przedkładał argumenty ekonomiczne i społeczne nad taktykę reprezentowanych w nim ugrupowań politycznych. W każdym razie mam taką nadzieję i nie będę odnosił się do przeszłości.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#PosełJanKlimek">Po drugie, społeczne nastawienie do zagadnień restrukturyzacji i reform gospodarczych w ogóle, a górnictwa w szczególności, musi mieć dla nas wymiar skali społecznego przyzwolenia na wszelkie planowane w tym sektorze zmiany, implikujące z kolei konkretne zmiany sytuacji zawodowej i materialnej samych górników i ich rodzin. Ponieważ mówimy o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego i gmin górniczych do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej, chciałbym na chwilę zatrzymać się nad analizą Centrum Badania Opinii Społecznej z czerwca br. Otóż prawie 40% respondentów uważa, że jesteśmy bliżej niż dalej od gospodarki rynkowej, 17% - że wciąż bliżej gospodarki socjalistycznej, 32% ocenia zaawansowanie przemian polskiej gospodarki na połowę drogi, a 12% nie ma zdania.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#PosełJanKlimek">Coraz więcej obywateli postrzega zatem gospodarkę kraju jako rynkową. Interesująco na tym tle wypadają odpowiedzi na pytanie: Na jakie potrzeby państwa można by obniżyć wydatki z chwilą obniżenia podatków? Wysoko w tym rankingu sytuują się odpowiedzi, że obniżenie wydatków powinno objąć dopłaty i ulgi do nierentownych przedsiębiorstw państwowych, mające na celu utrzymanie ich produkcji i zatrudnienia. 69% ankietowanych opowiada się za takim rozwiązaniem, a 23% jest mu przeciwnych. Jednocześnie jednak tylko 24% zaakceptowałoby obniżenie wydatków państwa na zasiłki dla bezrobotnych, zasiłki losowe i rodzinne. 72% badanych jest zdecydowanie przeciwnych takiemu rozwiązaniu.</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#PosełJanKlimek">Co to oznacza w praktyce? Otóż w świadomości społecznej nie funkcjonuje prosty związek pomiędzy akceptacją rynkowych mechanizmów makroekonomicznych a w pełni rynkowymi regulacjami w sferze zatrudnienia i ochrony socjalno-społecznej pracujących. Słowem, jest zgoda na dalsze urynkowienie gospodarki, pod warunkiem jednak, iż społeczne koszty tego procesu nie będą zbyt wysokie, a państwo dołoży starań, by chronić ludzi. Tak można by podsumować, bez dalszych subtelnych dociekań psychosocjologicznych, klimat wokół reform, wokół restrukturyzacji górnictwa.</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#PosełJanKlimek">Po trzecie, cieszy mnie - jako mieszkańca gminy górniczej wedle definicji z omawianego projektu ustawy - że problemy rozwojowe tych gmin zostały dostrzeżone, a zagwarantowanie perspektyw ich dalszego rozwoju zostanie podniesiony do rangi ustawy. Tak się bowiem składa, że gmina, w której mieszkam - Chełm Śląski - w roku 1997 znajdowała się na wysokim, 21 miejscu listy gmin o najwyższych dochodach własnych na jednego mieszkańca w układzie malejących dochodów własnych i na 28 miejscu w układzie malejących dochodów ogółem. Dochody tej gminy, istniejącej jako samodzielny organizm od roku 1995, w 70 prawie procentach zależą od wpływów z górnictwa. Trzeba tutaj dodać, że Regionalna Izba Obrachunkowa według powyższych kryteriów zawsze sytuuje gminy górnicze na górze tabeli gmin województwa katowickiego, choć często są to gminy stosunkowo nieliczne, kilku-, czy kilkunastotysięczne. Ich dochody mają jednak znaczący wpływ na dochody całego województwa, na poziom życia jego mieszkańców, którzy w największym stopniu ponosić będą społeczne skutki restrukturyzacji górnictwa. Dziś wsłuchują się w naszą dyskusję nie tylko górnicy. Wsłuchują się w nią mieszkańcy miast i miasteczek, pod którymi mają swe wyrobiska kopalnie, miasteczek, w których mieszkają górnicy. Dyskusja ta będzie odbierana jako sprawdzian przygotowania rządu i parlamentu do kolejnych działań restrukturyzacyjnych w odniesieniu do hutnictwa, włókiennictwa, kolejnictwa - i można tak wymieniać kolejne branże, mając w tle lokalne społeczności, które z nimi związały swój byt.</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#PosełJanKlimek">Te trzy aspekty dyskusji o przedmiotowym projekcie ustawy powinniśmy mieć na uwadze.</u>
          <u xml:id="u-210.7" who="#PosełJanKlimek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Wolności w zasadzie akceptuje przedłożenie rządowe, jednak mamy w stosunku do niego pewne zastrzeżenia, wynikające nie z jego konstrukcji, z przesłanek ustawowych, lecz ze sformułowania niektórych zapisów, które naszym zdaniem powinny być może inaczej ujęte, zwłaszcza jeśli chodzi o skutki społeczne.</u>
          <u xml:id="u-210.8" who="#PosełJanKlimek">Akceptujemy konstrukcję rządowego projektu restrukturyzacji zadłużenia przedsiębiorstw branży górniczej i jego harmonogram. Doceniamy odwagę rządu w przerzucaniu głównych kosztów tego nieuniknionego procesu na budżet państwa, z zachowaniem interesów budżetów lokalnych, którym proponuje się nie zastosowanie moratorium podatkowego wobec górnictwa, lecz jedynie odłożenie w czasie ściągnięcia górniczych należności.</u>
          <u xml:id="u-210.9" who="#PosełJanKlimek">Musimy jednak zwrócić uwagę Wysokiej Izby i projektodawców na pewne istotne aspekty, nie tylko legislacyjne, ale nade wszystko społeczne, gwarantujące w naszym przekonaniu życzliwe przyjęcie projektu programu naprawy i zracjonalizowania wzajemnych relacji między budżetem państwa, budżetami gmin i sektorem górnictwa węgla kamiennego.</u>
          <u xml:id="u-210.10" who="#PosełJanKlimek">Art. 48 mówi o powołaniu komitetu sterującego i jego składzie. Jeśli uwzględnić, iż kredyty udzielane na podejmowanie samodzielnej działalności gospodarczej przez redukowanych z kopalń górników i dla przedsiębiorstw, które będą ich zatrudniać, mają być istotnym czynnikiem stymulującym proces „miękkiego” przechodzenia tysięcy osób osób z górnictwa do innych sektorów gospodarczych, to uważam za właściwe zaproponowanie, by w skład Komitetu Sterującego wchodzili także przedstawiciele Rady Polityki Pieniężnej lub NBP, by mogli bezpośrednio zapoznawać się z potrzebami w tym zakresie i podejmować stosowne decyzje w ramach swych uprawnień, z uwzględnieniem interesów gospodarczych i społecznych.</u>
          <u xml:id="u-210.11" who="#PosełJanKlimek">Wydaje się również, że skala zachęt dla pracowników górnictwa oraz przedsiębiorstw zatrudniających zwolnionych w ramach racjonalizacji zatrudnienia w tym sektorze ludzi mogłaby być wyższa, przy zachowaniu nadrzędnego interesu, jakim jest ochrona budżetu państwa przed społecznie uzasadnionymi, choć ekonomicznie do uniknięcia wydatkami. Oto art. 31 omawianego projektu ustawy stanowi, że przedsiębiorca zatrudniający zwolnionego z przedsiębiorstwa górniczego pracownika otrzymuje zwrot kwoty składki ZUS i pochodnych od wynagrodzenia składek na inne fundusze celowe przez ustawowo określony okres. Porównajmy te preferencje dla przedsiębiorstw rozładowujących stan społecznego napięcia z tymi, które może osiągnąć pracodawca zatrudniający pracowników w ramach prac interwencyjnych. W tym drugim przypadku zwrotowi podlega także kwota wynagrodzenia do wysokości zasiłku dla bezrobotnych oraz pochodne wynagrodzenie. Trwa to co prawda krócej niż w proponowanej przez omawiany projekt ustawie, lecz uwzględniając szczególne przesłanki, dla których w ogóle nad nią debatujemy, wydaje mi się, że celowe byłoby zastosowanie rozszerzonych przywilejów dla pracodawców, na przykład obok zwrotu składki ZUS i pochodnych także ulga w podatku dochodowym w wymiarze obliczonym jako procent od liczby zatrudnionych na podstawie omawianej ustawy pracowników w okresie 5 lat. Taki instrument polityki podatkowej wpływałby na stabilizację zatrudnienia sporej grupy osób, stabilizowałby ekonomiczne strategie rozwojowe firm zatrudniających tę grupę ludzi, co dla małych i średnich firm miałoby ogromne znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-210.12" who="#PosełJanKlimek">Wydaje się również, że definicja gminy górniczej jest - przy całej swojej zwartości - za wąska, jeśli uwzględni się ruchy migracyjne oraz fakt, iż wiele gmin na terenie województwa katowickiego odczuwać będzie skutki racjonalizacji zatrudnienia w górnictwie, bowiem na ich terenie mieszkają górnicy, zlokalizowane są całe osiedla górnicze, w innych rodziny górnicze występują rzadziej, lecz są one znaczące w klimacie społecznym.</u>
          <u xml:id="u-210.13" who="#PosełJanKlimek">Jestem przekonany, że ograniczone przywileje, o których mowa w odniesieniu do gmin stricte górniczych, powinny mieć także przełożenie na gminy, w których także żyją obecni górnicy - przyszli klienci rządowego programu łagodzenia skutków restrukturyzacji tej branży.</u>
          <u xml:id="u-210.14" who="#PosełJanKlimek">Mam nadzieję, że stosowne zapisy znajdą się w kolejnej wersji przedłożonego projektu ustawy. Musimy bowiem zdać sobie sprawę, że poruszony problem dotyczy blisko 100 tys. osób, a jeśli pomnożymy to tylko przez 3 (według najmniejszej liczby modelu, czyli 2 + 1), to otrzymany 300 tys. osób, czyli blisko 0,1 planowanej ludności przyszłego województwa śląskiego, które restrukturyzacja górnictwa dotknie najbardziej, a właściwie należałoby powiedzieć - dla którego może ona albo stać się kamieniem węgielnym nowoczesnego rozwoju, albo kamieniem u szyi.</u>
          <u xml:id="u-210.15" who="#PosełJanKlimek">Dlatego w moim przekonaniu należy art. 38 projektu, mówiący o konieczności opracowania programów aktywizacji gospodarczej gmin górniczych, odnieść także do innych gmin, w których odczuwalne będą reperkusje wielkiego procesu dostosowania polskiego górnictwa do warunków gospodarki rynkowej, w ślad za którym idą dolegliwe społeczne procesy przekwalifikowania się sporej grupy osób.</u>
          <u xml:id="u-210.16" who="#PosełJanKlimek">Chciałbym zwrócić uwagę również na art. 8 pkt. 2 przedłożonego projektu ustawy, gdzie jest napisane, że podstawą realizacji postępowania oddłużeniowego jest spełnienie przez dłużnika w okresie od dnia wejścia w życie ustawy do dnia 31 grudnia 2002 r. warunków - i tam są 4 warunki: nieprzekroczenia przyrostu przeciętnego wynagrodzenia, niedokonywania darowizn, realizowania przez dłużnika restrukturyzacji, regulowania bieżących zobowiązań. Chciałoby się zapytać: co z podatkami, żeby nam nie umknęły podatki, żebyśmy o tym również pamiętali.</u>
          <u xml:id="u-210.17" who="#PosełJanKlimek">Art. 38 mówi, że gmina górnicza, na terenie której rozpoczęto całkowitą lub częściową likwidację kopalni lub od zakończenia likwidacji upłynął okres 3 lat, uzyska zwiększony udział w podatku stanowiącym dochód budżetu państwa, o którym mowa w art. 4 pkt. 3 o finansowaniu gmin, w wysokości określonej odrębną ustawą. Mam pytanie: gdzie jest ta ustawa, bo ja jej nie mam. Być może jest.</u>
          <u xml:id="u-210.18" who="#PosełJanKlimek">Art. 40 mówi, że przedsiębiorcy podejmujący działalność gospodarczą na terenie gminy górniczej z likwidowaną kopalnią, wykorzystując do tego celu majątek nieprodukcyjny likwidowanej kopalni, uprawnieni są do korzystania na zasadach określonych w odrębnych przepisach... Pytam: gdzie są te odrębne przepisy czy załączniki. Prawdopodobnie są, ja, niestety, ich nie mam i dlatego zgłaszam wniosek, żeby je ewentualnie dołączyć.</u>
          <u xml:id="u-210.19" who="#PosełJanKlimek">Jest jeszcze jeden aspekt omawianego projektu ustawy, choć z nią nie związany bezpośrednio. Mam tu na myśli sprawozdanie Najwyższej Izby Kontroli z wykonania budżetu państwa w roku 1997.</u>
          <u xml:id="u-210.20" who="#PosełJanKlimek">Na stronie 49 raportu NIK możemy przeczytać, że od 38 podmiotów górnictwa dotowanych z części 13 budżetu państwa nie wyegzekwowano zwrócenia w terminie nie wykorzystanych kwot dotacji na ponad 7300 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-210.21" who="#PosełJanKlimek">Na kolejnej stronie raportu mamy informację, że w ubiegłym roku 39 likwidatorów kopalń nierzetelnie rozliczyło się z obowiązku przestrzegania ustalonego przez Komisję Trójstronną wskaźnika przyrostu przeciętnego wynagrodzenia i żaden z likwidatorów nie wykazał faktycznej wysokości tego składnika.</u>
          <u xml:id="u-210.22" who="#PosełJanKlimek">Działania te mają z pewnością znaczne skutki dla budżetu państwa. Dają one jednak wiele do myślenia w kontekście nowych, większych uprawnień zarządców majątku górniczego, których mają dotyczyć kontrakty menedżerskie i w kontekście uprawnień likwidatorów kopalń. Jeśli restrukturyzacja zadłużenia górnictwa wobec skarbu państwa, budżetów gmin, dostawców towarów i usług dla górnictwa, zakładająca redukcję znacznych kwot i odroczenie spłaty pozostałych, ma być akceptowana przez całe społeczeństwo, przez środowiska gospodarcze i samorządowe, to, podkreślam, niedopuszczalne jest tolerowanie takich przypadków. Sądzę zatem, iż należy wzmocnić w sposób ustawowy kontrolę nad prawidłowym przebiegiem procesów nakreślonych w omawianym projekcie ustawy o dostosowaniu górnictwa i gmin górniczych do warunków gospodarki rynkowej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-210.23" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Stanisława Żelichowskiego z klubu PSL o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PosełStanisławŻelichowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny PSL, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, z dużą uwagą zapoznał się z rządowym projektem ustawy o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego i gmin górniczych do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej. Bardzo żałujemy, że nie mogliśmy zapoznać się równolegle z dotyczącym tej dziedziny przyjętym rządowym programem, o którym mówił przed chwilą pan minister. Być może, że, jeśli chodzi o sprawy, które poruszę, czy wątpliwości, które w tej chwili mam, nie znając tego programu, nie miałbym ich, gdybym znał wszystkie szczegóły. Ale wierzę, że w czasie pracy w komisji te sprawy zostaną przybliżone posłom i będziemy mogli o tym rozmawiać już bardziej konkretnie, znając szczegóły tego programu.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#PosełStanisławŻelichowski">Zdajemy sobie w Polskim Stronnictwie Ludowym sprawę, że realizowany i zakładany wzrost gospodarczy - a jest on niemały - wymaga wzrostu również energii, której istotną częścią jest energia uzyskiwana z węgla kamiennego. Pan minister mówił i napisał o tych wszystkich programach poprzednich rządów, które w tej dziedzinie były realizowane. My pamiętamy obietnice wyborcze składane przez obecną koalicję również górnikom w tej mierze, i stąd nasze szczególne zainteresowanie tym przedłożeniem.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#PosełStanisławŻelichowski">Jak można się zorientować z dokumentów przedstawionych nam dziś pod obrady, diagnoza sytuacji, przedstawiona przez pana ministra, jest mniej więcej taka, że mamy z jednej strony potężne zadłużenie kopalń, nadmierne moce produkcyjne (to jest druga sprawa), 50% kosztów kopalń to koszty pracy, a energia z węgla kamiennego jest droga, więc rezygnacja z niej w takim zakresie, jak jest to możliwe, będzie korzystna dla gospodarki. Nie chciałbym tu być złośliwy, ale czasami, nie mając tych wszystkich szczegółów, o których mówiłem, można przyjąć, że jest to bardziej wizja księgowego niż wizja gospodarza odpowiedzialnego za to, co się stanie. Przypomnę, że do redukcji zatrudnienia różne rządy się przymierzały.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#PosełStanisławŻelichowski">To chyba za wczesnego Babiucha była tzw. atestacja stanowisk pracy. I pamiętam, że w leśnictwie pracowały trójosobowe zespoły: jeden kopał dołek, drugi wkładał drzewko, trzeci zasypywał ten dołek, gdy atestowali tego, który wkładał drzewko. I wówczas dla księgowego była to bardzo ważna sprawa, ponieważ jedną trzecią kosztów zaoszczędził, natomiast dla całości sprawy byłoby to trochę inne.</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#PosełStanisławŻelichowski">Tu, nie mając tych szczegółów, ja mam wątpliwości, czy my nie idziemy tą samą drogą, którą kiedyś już próbowaliśmy pójść. Bo trzeba zrobić rzetelny... myślę, że taki rzetelny bilans energii w kraju istnieje. My mamy dziś taką sytuację, że wzrost gospodarczy mniej więcej o 6% PKB w skali roku powoduje wzrost zużycia energii jedynie o 2%. To jest wskaźnik niezmiernie pozytywny, to świadczy o energooszczędności naszej gospodarki. Ale obawiamy się, że w pierwszym okresie zostały uruchomione rezerwy proste, że już dla zapewnienia wzrostu gospodarczego będzie potrzebne trochę większe zużycie energii, bo te rezerwy proste zostały zużyte. I będziemy oczekiwali tego, żeby w pracach komisji przedstawić wszystkie szczegóły, jak się ma zużycie energii, bilans energetyczny kraju do naszych wymagań, jeżeli chodzi o wzrost gospodarczy, ile będzie energii alternatywnej, która jest w tej chwili w śladowych ilościach, ile będzie energii z węgla brunatnego, z gazu. Nie sądzę, żebyśmy tu się silili na jakąś energetykę jądrową itd. Na tej podstawie dopiero można ustalić zakres zmian w górnictwie węgla kamiennego, bo cokolwiek by było, to górnictwo węgla kamiennego jest istotnym elementem w produkcji energii w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#PosełStanisławŻelichowski">Jeżeli chodzi o koszt energii produkowanej z węgla kamiennego, dla przykładu przypomnę, czego mi brakuje w przedłożeniu rządowym. Dziś nie da się sprzedać na zewnątrz polskiego węgla zasiarczonego. Powstaje kilka zakładów wzbogacenia węgla, ale niestety węgiel wzbogacony w tych zakładach jest sprzedawany na zewnątrz, bo nikt innego nie kupi. W związku z tym nasza energetyka zawodowa, spalająca węgiel kamienny, sili się na bardzo drogie urządzenia w zakresie mokrych instalacji odsiarczania tegoż węgla, czym podraża koszty produkcji energii. Gdyby w tym programie, tam gdzie jest mowa o środkach budżetowych, które będą przydzielone na różne cele, była również propozycja przeznaczenia ich na zakłady wzbogacające węgiel, to w moim przekonaniu, z jednej strony dawałoby to możliwość zatrudnienia górnikom na Śląsku czy pracownikom kopalni, a z drugiej, byłoby to bardziej efektywne kosztowo w zakresie produkcji energii. Tego tutaj brakuje i to jest w moim przekonaniu spory mankament.</u>
          <u xml:id="u-212.6" who="#PosełStanisławŻelichowski">Jeszcze jedna uwaga. Jeżeli się zrealizuje te pomysły, które w końcu rząd zaproponował, czyli, że tak powiem, oskubania Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska. Przypomnę, że w ostatnich czterech latach przekazywaliśmy na Śląsk ze środków ekologicznych ponad bilion złotych więcej niż uzyskiwaliśmy ze Śląska. Jeżeli dzisiaj z 38% zobowiązań należnych dotychczas z tytułu opłat i kar schodzimy na 25%, a Senat znowu coś tam by jeszcze zmniejszył, to możliwości redystrybucji środków przez narodowy fundusz będą praktycznie żadne. Czyli złożone problemy Śląska, za które Śląsk nie odpowiada, będą pozostawione do rozwiązania siłami i środkami samego Śląska. Jeżeli sobie dalej pomanewrujemy w tym zagadnieniu, to byłoby w moim przekonaniu niezmierne trudne do zaakceptowania.</u>
          <u xml:id="u-212.7" who="#PosełStanisławŻelichowski">Wysoka Izbo, niezbędna jest oszczędność kosztów w górnictwie. Pewne elementy tej oszczędności są przedstawione. Patrząc na te propozycje, na zapisy, na wątpliwości, które tu zgłosił pan poseł Kaczmarek, w większości je podzielam, nie chciałbym ich omawiać, choć miałem wiele z nich wymienionych. Przypomnę tylko, że Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego złożył do laski marszałkowskiej projekt rozwiązań prawnych, normujących sprawę wynagrodzeń w spółkach skarbu państwa. To, że dzisiaj niezależnie od wyniku ekonomicznego żyją sobie zupełnie dobrze zarządy i rady nadzorcze, to jest chore, tego nie można w tym kierunku prowadzić. Kiedy się patrzy na przedłożone przez rząd rozwiązania, to w zasadzie idziemy w tym samym kierunku. W naszym przekonaniu jest to droga donikąd i z tej drogi trzeba byłoby się możliwie szybko wycofać.</u>
          <u xml:id="u-212.8" who="#PosełStanisławŻelichowski">Chciałem wyrazić takie przekonanie, że podobny program osłon socjalnych rząd zaproponuje dla drugiej ważnej dziedziny, jaką jest polskie rolnictwo. Bardzo byśmy tego chcieli. Rozumiem, że nie wszystko można od razu, najpierw zaczynamy od górnictwa, później taki program powinien być zaprojektowany również dla polskiego rolnictwa, bo skala problemu nie jest mniejsza niż w górnictwie.</u>
          <u xml:id="u-212.9" who="#PosełStanisławŻelichowski">Reasumując, chcę stwierdzić, panie marszałku, że klub mój będzie wnioskował za przekazaniem sprawy do merytorycznych komisji i deklarujemy swój udział w pracach w tych komisjach. Liczę, że wiele z tych wątpliwości i problemów, które zgłaszałem w imieniu mojego klubu, wyjaśni się po przedstawieniu programu rządowego, którego na dzień dzisiejszy nie znamy. Dziękuję ślicznie.</u>
          <u xml:id="u-212.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę panią poseł Janinę Kraus o zabranie głosu w imieniu koła KPN - Obóz Patriotyczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#PosełJaninaKraus">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Omawiany projekt ustawy ma za zadanie stworzenie prawnych podstaw realizacji programu reformy górnictwa węgla kamiennego, mającej na celu wyprowadzenie tego sektora z obecnej kryzysowej sytuacji i umożliwienie mu rentowności w 2000 r. W zamyśle konstruktorów ustawy drogami mającymi prowadzić do osiągnięcia tych celów mają być: odciążenie górnictwa z gigantycznych długów, zmniejszenie kosztów produkcji i ponoszonych przez ten sektor strat poprzez zmniejszenie wydobycia w drodze likwidacji najbardziej nierentownych kopalń, ograniczanie nieopłacalnego eksportu i radykalną redukcją zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#PosełJaninaKraus">W opinii Konfederacji Polski Niepodległej przewidziano w projekcie ustawy bardzo kosztowne rozwiązania sanacyjne. Przypomnę, że dla uniknięcia powstawania dalszych strat w latach 1998–2002, szacowanych na łączną kwotę około 17 mld złotych, przewiduje się wydatkowanie około 15 mld złotych. W praktyce, według naszej opinii, nie gwarantują zapowiadanej poprawy efektywności ekonomicznej spółek i tych kopalń, które ostaną się po działaniach likwidacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#PosełJaninaKraus">Chłodna analiza propozycji sanacyjnych zawartych w omawianym projekcie ustawy prowadzi do smętnego wniosku, iż usiłuje się ustawowo zalegalizować i utrwalić stosowane dotąd koncepcje i rozwiązania, które nie tylko były istotną rzeczywistą przyczyną zapaści górnictwa, ale także powstawania sprzeczności z wymogami konstytucji i Układem Europejskim.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#PosełJaninaKraus">Obecny projekt ustawy, m.in. na skutek presji Unii Europejskiej, chce sankcjonować i stwarzać prawne mechanizmy, prowadzące do regresu górnictwa. Tymczasem art. 71 Układu Europejskiego zobowiązuje Unię Europejską i Polskę do współpracy, mającej na celu przyczynianie się do rozwoju Polski i jej przemysłu. W myśl ust. 2 tego artykułu polityka skierowana na realizację rozwoju gospodarczego i społecznego Polski, a w szczególności polityka odnosząca się do przemysłu, włączając w to górnictwo, powinna kierować się zasadą trwałego rozwoju. Jak wynika z dalszej części tego artykułu, polityka ta powinna uwzględniać również wymogi trwałego rozwoju społecznego. Dobrze byłoby więc, aby posłowie, dyskutując projekt ustawy, wzięli pod uwagę, że ratyfikowany przez Polskę Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Socjalnych i Kulturalnych w art. 6 i 7 zobowiązuje państwa-strony tego paktu do prowadzenia takiej polityki i metod, które by w efekcie umożliwiały pełne i wydajne zatrudnienie na warunkach zapewniających pracownikom słuszną płacę i godne warunki życia dla nich samych i ich rodzin. Sama zaś konstytucja zobowiązuje zarówno członków rządu, jak i posłów do tego, aby jako najwyższy nakaz traktowali nie wcielanie w życie liberalnych doktryn ekonomicznych, ale dobro państwa i pomyślność obywateli, a ustawy, by chroniły interes skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#PosełJaninaKraus">W związku z tym, aby właściwie ocenić przedłożony projekt ustawy, musimy stwierdzić cztery rzeczy. Po pierwsze, istnieje niekwestionowana konieczność uwolnienia górnictwa od gigantycznego, a w dużej części niezawinionego przez ten sektor zadłużenia, którego koszty obsługi same w sobie stanowią wystarczające obciążenie kosztów produkcji, decydujące o jej nierentowności. Z naszych szacunków z grubsza wynika, że przy obecnej wielkości wydobycia obciążenie produkcji z tego tytułu wynosi około kilkunastu złotych na tonę, to jest mniej więcej tyle, ile wynosi jednostkowa ujemna akumulacja na węglu. W roku 1997 wynosiła ona minus 6 zł. Duży udział w zobowiązaniach górnictwa zobowiązań przeterminowanych powoduje, że żadne częściowe oddłużenia nie rozwiązują problemu, ponieważ po krótkim czasie dojdzie do odtworzenia obecnej sytuacji. Po drugie, górnictwo, podobnie jak energetyka, musi uzyskiwać realną możliwość sprzedaży węgla po cenach ekonomicznie uzasadnionych, tzn. takich, które pokrywałyby nie tylko bieżące koszty produkcji, ale także koszty niezbędnych inwestycji i obsługi zadłużenia sprowadzonego do rozsądnego poziomu. Po trzecie, niezbędne są inwestycje, które umożliwiłyby górnictwu polepszenie jakości węgla i w związku z tym uzyskiwanie wyższych cen zbytu zarówno w sprzedaży na rynku krajowym, jak i w eksporcie. Po czwarte, krajowy węgiel kamienny i brunatny są najtańszymi nośnikami energii dla energetyki i to one bez żadnych zastrzeżeń powinny stanowić główne źródło zaopatrzenia energetyki w energię pierwotną. W związku z tym należy zaprzestać zastępowania taniego węgla krajowego dużo droższym, importowanym, głównie z Rosji, gazem ziemnym. Również takiego ograniczenia, wręcz zakazu, wymaga import węgla po cenach dumpingowych. Po piąte, muszą zostać zrealizowane przedsięwzięcia umożliwiające obniżenie kosztów transportu węgla, które w tej chwili na trasach łączących Śląsk z portami polskimi wynoszą mniej więcej tyle, ile z Australii do Europy. I po szóste wreszcie, polityka kursowa musi wspierać konkurencyjność polskiego eksportu, w tym węgla, a nie sztucznie obniżać jego złotówkową wartość.</u>
          <u xml:id="u-214.5" who="#PosełJaninaKraus">Rozwiązanie pierwszego z tych problemów, tzn. zadłużenia, powinno i może nastąpić albo przez umorzenie długów na koszt skarbu państwa, albo przez stworzenie górnictwu możliwości kredytowych, pozwalających spłacić obecne, wysoko oprocentowane, zobowiązania górnictwa w bankach komercyjnych dużo niżej oprocentowanym kredytem uzyskanym, jak rozumiemy, przy udziale Narodowego Banku Polskiego z rezerw dewizowych, lokowanych obecnie średnio na 6,5% za granicą bądź w kraju w zagranicznych papierach wartościowych. To, być może, wymaga odpowiednich regulacji prawnych i to one właśnie powinny być głównym przedmiotem regulacji ustawowych. To, że rozwiązanie tych problemów jest w naszej ocenie obowiązkiem państwa i w żadnym wypadku nie powinno odbywać się kosztem takich instytucji, jak: ZUS, Fundusz Pracy, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, fundusze ochrony środowiska, wynika z faktu, że obecne zadłużenie i jego ujemne wyniki finansowe już nie od 1990 r., ale co najmniej od 1988 r. są efektem programowo niekorzystnej dla górnictwa polityki cenowo-kosztowej oraz kursowej rządu i Narodowego Banku Polskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#WicemarszałekJanKról">Pani poseł, czas się kończy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#PosełJaninaKraus">Chciałabym zwrócić uwagę koleżankom i kolegom posłom, że cały program reform, dla którego prawne oprzyrządowanie stanowić ma dyskutowany projekt ustawy, oparty jest na fałszywej diagnozie i typowo sofistycznej argumentacji, która ma uzasadniać konieczność przyjęcia proponowanych rozwiązań. Mówienie o nadprodukcji węgla w sytuacji, gdy istnieją możliwości jego eksportu w związku z rosnącym w skali świata zużyciem tego surowca i importu w wielu wysoko rozwiniętych krajach świata, w tym Unii Europejskiej, jest nieporozumieniem. Nieopłacalność eksportu polskiego węgla jest pozorna, bo występuje tylko na szczeblu kopalń i jest powodowana w dużym stopniu aprecjacją złotego. Przy wysokich kosztach stałych i bardzo wysokich kosztach obsługi rosnącego zadłużenia programowe zmniejszanie wydobycia i eksportu jest samobójstwem ekonomicznym. W tej sytuacji przeznaczanie tak ogromnych środków z budżetu państwa na likwidację kopalń - czego pochodną jest oczywiście redukcja zatrudnienia, przy rozpaczliwej sytuacji budżetu - jest wątpliwe.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#PosełJaninaKraus">Wysoka Izbo! Biorąc to wszystko pod uwagę i uznając konieczność rozwiązania problemów, które wymieniłam wcześniej, w naszej opinii projekt ustawy jako nie odpowiadający rzeczywistym potrzebom górnictwa i nie dający szans trwałego uzdrowienia powinien po prostu zostać zwrócony rządowi celem jego całkowitego poprawienia w myśl sygnalizowanych przeze mnie kierunków. Jednak po wystąpieniach moich przedmówców rozumiem, że taki wniosek i ten kierunek myślenia właściwie jest mało realny. W związku z powyższym, jeśli Wysoka Izba zdecyduje, że ten projekt ustawy zostanie przekazany do komisji sejmowych, proszę, żeby to była Komisja Gospodarki oraz - ze względu na konsekwencje dla budżetu państwa i finansów publicznych - żeby to była również właśnie Komisja Finansów Publicznych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Adama Wędrychowicza w imieniu Koła Parlamentarnego Ruchu Odbudowy Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#PosełAdamWędrychowicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie! W pierwszym stwierdzeniu muszę przychylić się do wystąpień moich poprzedników, że zasadniczo podstawowym dokumentem, który powinien poprzedzać naszą dyskusję, jest program rządowy w sensie bilansu, który zawierałby bilans energetyczny państwa i wynikające stąd wnioski o sytuacji górnictwa. Jednak koło Ruchu Odbudowy Polski było za tym, żeby dzisiaj ten problem restrukturyzacji górnictwa, ustawy, o której mówimy, był przyjęty przez parlament do porządku dziennego dlatego, że sądzimy, iż najważniejszą sprawą w tej chwili są skutki społeczne, które są powodowane sytuacją zadłużenia i funkcjonowania górnictwa na Śląsku. Sądzimy, że zwracaliśmy już uwagę, iż w trakcie poprzednich informacji rządowych... żeby nie lekceważyć czynnika czasu w tej sprawie dlatego, że ta bomba społeczna, która istnieje na Śląsku, ciągle nie jest rozbrojona.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#PosełAdamWędrychowicz">Dobrze się więc stało, że zajęty głównie podziałem administracyjnym kraju oraz prywatyzacją kapitałową rząd zdążył przeprowadzić rozmowy międzyresortowe, które - jak wiemy - były konfliktogenne i opóźniały ten proces. Mamy tutaj propozycję, projekt ustawy, do której możemy się odnieść.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#PosełAdamWędrychowicz">Wyraźnie tutaj widać, że brakuje jakiegoś jednego centrum dowodzenia. Problem dotyczący tego rzeczywiście opóźniał program, a program ten jest właściwie dosyć niespójny. Praktycznie przecież każda decyzja dotycząca restrukturyzacji musi być uzgadniana co najmniej w trzech ministerstwach, pomiędzy ministrem finansów, ministrem skarbu a ministrem gospodarki. Perspektywa, która nas czeka, dotycząca Komitetu Sterującego, jest podtrzymaniem kolegialnego modelu decyzyjnego. Myślę, że wynika to z modelu rządzenia Polską, gdzie istnieje superministerstwo finansów, a drugie ministerstwo to jest Komitet Integracji Europejskiej w sprawach zagranicznych. Sądzimy, że należy jednak rozpocząć prace nad tą ustawą i chciałbym przedstawić kilka uwag do tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#PosełAdamWędrychowicz">Przedstawiony projekt ustawy o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego i gmin górniczych do funkcjonowania w warunkach rynkowych właściwie zajmuje się dwoma kwestiami: kwestią oddłużenia przedsiębiorstw górniczych, praktycznie przez likwidację części kopalni i umorzenie długów przedsiębiorstw górniczych, a drugą, bardzo ważną, sprawą jest program osłon socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-218.4" who="#PosełAdamWędrychowicz">W zasadzie kwestionuję, nawet w tytule, jakieś poważne zajęcie się sprawami gmin górniczych. Sądzę, że odkładanie do roku 2000 i dalej restrukturyzacji długów w stosunku do gmin jest błędem. Sami państwo słyszeli, jakie to są różnice kwotowe, jeżeli chodzi o stosunek wydawanych kwot na osłony, na likwidację kopalń, a na gminy. Są to tak duże różnice, że w zasadzie trudno mówić o restrukturyzacji gmin. Przecież tam będzie problem nie tylko zmian dotyczących szkód środowiskowych, ale również problem stworzenia nowych miejsc pracy. Uważam to za minus programu.</u>
          <u xml:id="u-218.5" who="#PosełAdamWędrychowicz">Panie marszałku, czy jeszcze dwie minuty?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#WicemarszałekJanKról">To będzie bardzo trudne, panie pośle. Jednak trzeba respektować reguły, które przyjęliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#PosełAdamWędrychowicz">Dobrze, więc krótko. Zwracamy uwagę, że w tej części programu trzeba się odnieść do zmian. Oczywiście będziemy brali udział w tym programie i zgłosimy wnioski. Natomiast zasadniczym wnioskiem, który chcę teraz zgłosić jest wniosek o skierowanie projektu - oprócz skierowania do dwóch poprzednio już wymienionych komisji - również do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, żeby zabezpieczyć interesy gmin. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#WicemarszałekJanKról">Przechodzimy do wystąpień indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Leszka Szewca z klubu AWS o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#PosełLeszekMarianSzewc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wiedziałem, że będzie to debata bardzo trudna, ale jestem podbudowany wystąpieniami klubowymi wszystkich klubów i kół, gdyż wyraźnie wskazują one na to, że problem jest duży, ale jest jednocześnie problemem do rozwiązania. Może jakimś zagrożeniem dla tej debaty będzie za chwileczkę wystąpienie posła Kisielińskiego, który zechce jednak mocno nie podzielić mojej argumentacji. Dlatego też chciałbym wystąpić nietypowo z pewną jakby formułą zapytania. Nie do pana, panie pośle, tylko do wszystkich górników. Czy górnicy mogliby prosto w oczy zadać pytanie, ale nie nam, tylko swoim dzieciom: Czy chcesz, synu, żebym uchronił miejsce w górnictwie dla ciebie poprzez blokowanie tychże reform?</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#PosełLeszekMarianSzewc">Myślę - a znam górnictwo, gdyż pochodzę z rodziny górniczej, brat jest górnikiem - że nigdy takich pytań nie zadają górnicy na Górnym Śląsku. Zadają inne pytania, inaczej z dziećmi rozmawiają. Mówią: szukaj pracy poza górnictwem, ucz się, nie wiąż swojej przyszłej sytuacji życiowej, swych rodzin z górnictwem, ponieważ nie ma to szans. Tak się mówi w domach w Wałbrzyskiem i na Górnym Śląsku.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#PosełLeszekMarianSzewc">Dlatego cieszy mnie - jak powiedziałem - wystąpienie poszczególnych przedstawicieli kół i klubów, a chcę od razu, na początku tej dyskusji, debaty zwrócić się do moich kolegów i do państwa również, abyście państwo skorzystali z doświadczeń Zagłębia Wałbrzyskiego.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#PosełLeszekMarianSzewc">To było bardzo szczególne, bo niewielkie w sensie ilościowym i jakościowym - restrukturyzacja czy likwidacja miejsc górniczych. Warto pod obrady komisji wziąć przynajmniej analizy wynikające z tego procesu restrukturyzacji węgla kamiennego w zagłębiu wałbrzyskim i noworudzkim. Bardzo o to proszę, gdyż dynamika i problemy tych zmian były rozciągnięte w czasie i być może posłużą do analiz prac komisji.</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#PosełLeszekMarianSzewc">Dobrze, że problemy polskiego górnictwa znalazły się pod obradami tego Sejmu, gdyż problem jest znany praktycznie już od „okrągłego stołu”. Przypomnę podstolik górniczy, przy którym m.in. dyskutowano o zakładach, kopalniach, które są nierentowne, które w perspektywie muszą zostać zlikwidowane. Wtedy, przy tym podstoliku, zaczęła się dobra dyskusja, tylko szkoda, że nie była ona kontynuowana przez kilka lat. Brak tej dyskusji spowodował duże straty obciążające budżet państwa.</u>
          <u xml:id="u-222.5" who="#PosełLeszekMarianSzewc">Jak powiedziałem, przez wiele lat stworzono wiele bardziej lub mniej znanych programów, w tym - przypomnę jeszcze - restrukturyzacja woj. wałbrzyskiego oraz tzw. kontrakt dla Śląska. Pierwszy pojawił się wraz z decyzjami o likwidacji wałbrzyskiego zagłębia węglowego na początku lat dziewięćdziesiątych, drugi nie tak dawno, kilka lat temu. Oba programy mają jeden wspólny mianownik, który jest zawarty w tytule omawianej ustawy. Mianownikiem tym jest uspołecznienie problemów górnictwa, tzn. że wszyscy, nie tylko górnicy, a więc zarządy oraz radni gmin, lokalne instytucje kapitałowe, fundacje, wyższe uczelnie, urzędy pracy powinny współtworzyć programy oraz realizować je zgodnie z potrzebami obszarów dotkniętych likwidacją miejsc pracy w górnictwie. Przykład wałbrzyski: proszę państwa, zainteresowani są wszyscy politycy z Wałbrzycha, bez względu na opcje polityczne. Jest taki element programu, uruchamiający dużo miejsc pracy dla górników. Tu nie jest tak, o czym poinformowano mnie kilka dni temu, że drogownictwo nie jest w stanie generować miejsc pracy. Mamy lokalny wałbrzyski program, który w ciągu 1–2 lat po wdrożeniu może przynieść ok. 500 miejsc pracy dla zwalnianych górników, tylko i wyłącznie górników. W końcu mogłoby też tak się stać, że zostanie obalony pewien mit, który jest bardzo mocny na Górnym Śląsku, ale nie bardzo w Wałbrzychu, mianowicie, że górnicy nadają się tylko i wyłącznie do rąbania węgla i do pracy w górnictwie. Nie jest to prawda. Projekt obwodnicy wałbrzyskiej i stworzenia alternatywnych miejsc pracy dla górników, którzy nie będą chcieli tylko i wyłącznie konsumować „socjale”, jest dobry.</u>
          <u xml:id="u-222.6" who="#PosełLeszekMarianSzewc">Po drugie, ustawa zakłada przeprowadzenie naprawy górnictwa węgla kamiennego przez ścisłą współpracę przedsiębiorstw górniczych z różnymi instytucjami, szczególnie z gminami. W mojej gminie Wałbrzych oraz w województwie wiemy o tym od początku likwidacji wałbrzyskiego zagłębia węglowego, że problemy nie tylko górnictwa, ale również wielu innych dziedzin życia społecznego muszą być rozwiązywane przez wszystkich, można by rzec aktorów sceny lokalnej. Kolejnym pozytywem tej ustawy - chcę to podkreślić z wielką starannością - jest zachęcenie pracodawców spoza górnictwa do inwestowania oraz tworzenia nowych miejsc pracy. Chciałbym, aby te zapisy ustawowe obaliły właśnie mit, o którym przed chwilą wspomniałem.</u>
          <u xml:id="u-222.7" who="#PosełLeszekMarianSzewc">Chciałbym się podzielić również moim spostrzeżeniem związanym z uzyskiwaniem przez górników dużych odpraw finansowych. Proszę państwa, to również przećwiczyliśmy w woj. wałbrzyskim. Doświadczenie wałbrzyskie wyraźnie pokazuje, że odprawy górnicze w znakomitej większości są konsumowane przez górników oraz ich rodziny na bieżące potrzeby. Tylko niewielki odsetek osób, które otrzymały odprawy, zainwestowały je w tworzenie nowego miejsca pracy. Większość byłych pracowników kopalń trafia ponownie do ośrodków zajmujących się pomocą socjalną i pomocą społeczną. Dlatego wykorzystując trybunę sejmową należy w sposób bardzo wyraźny powiedzieć wszystkim tym, którym grozi albo którzy zdecydują się na odejście z kopalnictwa: Szukajcie takich rozwiązań, korzystając właśnie z pomocy tej ustawy, abyście już nigdy nie musieli korzystać z pomocy państwa przy budowaniu przyszłości swojej oraz swoich rodzin. Ta ustawa moim zdaniem daje takie możliwości.</u>
          <u xml:id="u-222.8" who="#PosełLeszekMarianSzewc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa ta daje odpowiedź na częste zarzuty, że górników zostawia się samych z ich problemami. Tak nie jest. Budżet państwa bierze na siebie odpowiedzialność za finansowanie restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 1998–2002.</u>
          <u xml:id="u-222.9" who="#PosełLeszekMarianSzewc">Kto wie, czy nie jest bardziej potrzebą chwili uzyskanie rentowności wydobycia węgla oraz funkcjonowanie w warunkach gospodarki rynkowej przedsiębiorstw górniczych niż na przykład omawiana przez nas reforma administracyjna. Górnictwo generuje zbyt duże straty, aby budżet państwa było stać na dłuższe tego kontynuowanie.</u>
          <u xml:id="u-222.10" who="#PosełLeszekMarianSzewc">Celem ustawy jest stworzenie takich warunków prawnych dla realizacji reformy górnictwa, by reforma ta dała skuteczność ekonomiczną przedsiębiorstwom górniczym przy zapewnieniu wielu form pomocy łagodzących zmniejszanie zatrudnienia w górnictwie. Przy okazji chcę powiedzieć, że w moim województwie w latach dziewięćdziesiątych więcej osób odeszło z pracy w przemyśle lekkim niż w górnictwie. Muszę państwu powiedzieć, że takich osłon i takich warunków nie było. Dobrze, że przemysł lekki się odradza, i to pozytywnie, nie tylko w woj. wałbrzyskim, ale również na innych terenach. Jednak myślę, że to doświadczenie powoduje, że trzeba porównywać sytuację górnictwa do sytuacji innych branż.</u>
          <u xml:id="u-222.11" who="#PosełLeszekMarianSzewc">Wierzę, że wielokrotne próby reformowania górnictwa zakończą się wprowadzeniem projektu ustawy, ustawy potrzebnej nie tylko górnictwu, ale mającej być podstawą dla innych sektorów, które naprawy jeszcze nie przeszły, a jej potrzebują. Jest to trudna ustawa pod względem społecznym, szczególnie dla Górnego Śląska, dlatego należy docenić determinację rządu w jej realizacji oraz odpowiedzialność polityków rządzącej koalicji, by reforma stała się faktem, a nie została odłożona dla kolejnej ekipy rządowo-parlamentarnej.</u>
          <u xml:id="u-222.12" who="#PosełLeszekMarianSzewc">Proszę swoich kolegów z AWS, jak również kolegów z opozycji, o szybkie uchwalenie tejże ustawy, gdyż proces składania wypowiedzeń dla górników Wałbrzyskiego Zagłębia Węglowego trwa, a ta ustawa pomoże złagodzić skutki likwidacji miejsc pracy, te właśnie zwolnienia. Serdecznie dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-222.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Kisielińskiego z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PosełJanKisieliński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ja również rozpocznę od rysu historycznego, jak pan poseł Sobierajski. To pan, panie pośle, i pana rząd, zlikwidował struktury zarządzające polskim górnictwem. To pan, i pana rząd, doprowadził do stworzenia 7 spółek węglowych, gdzie z miejsca jedna mogła być zgodnie z prawem handlowym postawiona w stan upadłości. To pana rząd zlikwidował w ciągu jednej nocy dotacje do jednej tony węgla. To pana rząd spowodował zerwanie kontraktów międzynarodowych i do dnia dzisiejszego nie odtworzyliśmy rynków, a jeżeli odtworzyliśmy, to nie uzyskaliśmy poprzedniej ceny. Skutkiem były urlopy w następnym roku. To, czym pan się chwali, postępowanie układowe, doprowadziło do likwidacji 400 przedsiębiorstw w woj. katowickim kooperujących z górnictwem. Tak że gdyby analizować działania pana rządu i naszego rządu, to powiem tak: nasz rząd likwidował kopalnie, likwidował złoża i szyby po pełnym wyczerpaniu złóż bilansowych w polu górniczym kopalń. Ten rząd zmniejszał zatrudnienie, przenosząc górników z kopalń likwidowanych do kopalń czynnych. Taka, panie pośle Sobierajski, jest różnica między pana rządem a tamtym rządem.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#PosełJanKisieliński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W mojej 5-letniej pracy parlamentarnej po raz pierwszy spotkałem się ze świadomym wprowadzeniem pod obrady Sejmu projektu nie skonsultowanego ze związkami zawodowymi. A jest to ustawa tak znacząca dla polskiego górnictwa i polskiej gospodarki, ustawa, która ma na celu likwidację 105 tys. miejsc pracy w kopalniach i w konsekwencji likwidację 450 tys. miejsc pracy w różnych regionach Polski. Projekt wszedł pod obrady mimo zapewnień rządu, że ustawa będzie rozpatrywana po przerwie wakacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#PosełJanKisieliński">Nasuwa się pytanie, czemu lub komu ma służyć dzisiejsza debata. Dlaczego rząd chce doprowadzić do wywołania akcji strajkowej w górnictwie? Czemu ma służyć skonfliktowanie górników z resztą polskiego społeczeństwa? Chodzi choćby o stwierdzenie pana ministra Komołowskiego, że rząd nie da więcej pieniędzy na restrukturyzację. Gdy chciałem sprostować, powiedzieć, że pan minister mija się z prawdą, to okazało się, że na wszelki wypadek, by społeczeństwo nie dowiedziało się prawdy o polskim górnictwie i łamaniu prawa przez demokratycznie wybrany rząd, najlepiej było posłowi z opozycji wyłączyć mikrofon i tak zatkać mu usta.</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#PosełJanKisieliński">Panie Marszałku! Polskie górnictwo węgla kamiennego prowadzi restrukturyzację od 1990 r. Zmniejszyliśmy w tym okresie wydobycie ze 180 mln ton do 135 mln ton, zatrudnienie z 430 tys. do 238 tys. Zlikwidowano kilkanaście kopalń, ponad sto szybów, kilkadziesiąt kilometrów wyrobisk itp. Rząd niemiecki prowadzi restrukturyzację swojego górnictwa od 1957 r. i będzie ona trwała do 2010 r.</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#PosełJanKisieliński">Panie i Panowie Posłowie! Kwestią wywołującą oburzenie jest sposób, w jaki przedstawiono ten program związkom zawodowym. Górnicy z przekazów prasowych wiedzieli, że powstał nowy program restrukturyzacji. Poszczególni ministrowie chwalili się, że program został skonsultowany z Unią Europejską i Bankiem Światowym i został pozytywnie zaopiniowany przez te organizacje. Trzeba było sporów zbiorowych, by obecna koalicja zrozumiała, że tak ważne rozwiązania muszą być konsultowane ze związkami. Program był tak głęboko tajny, że w pierwszym projekcie związki otrzymały program z pustymi stronami. Dopiero wspólne wystąpienie działaczy 12 central związkowych skupiających ponad 65% górników należących do związków zawodowych oraz zagrożenie ostrzejszymi formami protestu doprowadziło do dyskusji. Długo by trzeba było wymieniać, ile to razy rząd umawiał się na dyskusję i ile razy odwoływał spotkania. By nie podawać całego kalendarium, powiem tylko, że podczas ostatniego spotkania 14 lipca przedstawiciele rządu gwarantowali związkom zawodowym, iż projekt ustawy z druku nr 480 wejdzie pod obrady Sejmu po przerwie wakacyjnej, a my spotkamy się 20 lipca w Katowicach. Do spotkania oczywiście nie doszło. Za to projekt ustawy wszedł pod obrady dziś.</u>
          <u xml:id="u-224.5" who="#PosełJanKisieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Druk sejmowy nr 480 wskazuje na wyjątkową restrykcyjność programu. Program zakłada utratę 105 tys. miejsc pracy tylko w kopalniach węgla kamiennego, lecz pomija się w tej wyliczance górników zatrudnionych w PRG i w PBS. Pomija się trzykrotnie większą liczbę pracowników, którzy do tej pory pracowali na rzecz górnictwa. Myślę tutaj o pracownikach kopalń piasku, fabryk maszyn górniczych, biur projektów, wykładowców i nauczycieli uczelni górniczych. Projekt ten dzieli nawet górników zatrudnionych pod ziemią na lepszych i gorszych. Projekt ten wyrzuca na bruk górników zatrudnionych w takich zakładach jak PBK Bytom, PBK Częstochowa czy zakładów zrzeszonych w Krajowej Izbie Budownictwa Górniczego, a do dziś zatrudnionych stale i w pełnym wymiarze pod ziemią. Ci ludzie nie podlegają nawet przepisom o urlopach górniczych czy osłonach socjalnych. Zwolnienie tych wszystkich ludzi ma doprowadzić do rentowności górnictwa. Lecz w wypadku nieuzyskania dodatniego wyniku finansowego przewiduje się dalsze zwolnienia w kopalniach. Program zakłada również, że wynik ten będzie osiągnięty kosztem wynagrodzeń pracowników zatrudnionych w kopalniach, lecz znowu nie wszystkich, gdyż prezesi i dyrektorzy będą otrzymywali w zamian za zwolnienia dodatkowe wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-224.6" who="#PosełJanKisieliński">Niestety, w programie nader enigmatycznie mówi się o procesie kreowania nowych miejsc pracy. To stanowi jedną z podstawowych wad programu. Przypomnę, że temu celowi miała służyć opłata węglowa, którą Wysoka Izba zawiesiła na rok, a obecnie mówi się o likwidacji tej ustawy. Środki pieniężne przeznaczone na tworzenie nowych miejsc pracy w gminach górniczych są zdecydowanie niewystarczające. Narada Państwowej Agencji Restrukturyzacji Górnictwa Węgla Kamiennego 3 lipca wykazała, że trudno jest znaleźć miejsce pracy dla górnika po kilkunastoletniej pracy pod ziemią. Najczęstszymi słowami wypowiadanymi na tej naradzie były: prawdopodobnie, chcielibyśmy, wydaje nam się, może itp. Udowodniła ona, że ani rząd, ani agendy do tego powołane nie mają koncepcji zatrudnienia tych ludzi.</u>
          <u xml:id="u-224.7" who="#PosełJanKisieliński">Panie Marszałku! Związkowcy zwracają uwagę, że program powstaje, gdy w Polsce nie ma bilansu energetycznego kraju, lecz z góry zakłada się likwidację kopalń, które posiadają złoża rozpoznane i ekonomicznie opłacalne. A na udostępnienie tych złóż płacił każdy polski podatnik. Proces likwidacyjny kopalń ma być przeprowadzony w bardzo krótkim czasie, lecz projekt nie wymienia kopalń poddanych całkowitej likwidacji, co nie pozwala na opracowanie długoterminowych planów ochrony socjalnej zwalnianych załóg. Ogromne zdziwienie budzi fakt, że kopalnie przeznaczone do likwidacji przez nasz rząd są w kręgu zainteresowania innych państw. Te państwa chcą kupić całe kopalnie i prowadzić w nich eksploatację. Im będzie się opłacało.</u>
          <u xml:id="u-224.8" who="#PosełJanKisieliński">Następną pomyłką jest drastyczne ograniczenie eksportu węgla. W 1997 r. zwiększyliśmy eksport, odzyskując niektóre rynki utracone po decyzji rządu w 1992 r. I tutaj nasuwa się pytanie: kto zabrania Polsce eksportować węgiel i co w zamian będziemy eksportować? Przecież 1/3 dochodu z eksportu w naszym kraju to dochód z eksportu węgla.</u>
          <u xml:id="u-224.9" who="#PosełJanKisieliński">Panie Marszałku! Inną, ale równie ważną słabością programu jest kwestia nadzoru nad jego realizacją. Oto wprowadza się cały pakiet zachęt materialnych dla menedżerów, którzy sprywatyzują lub w inny sposób upłynnią majątek górniczy. Fakt ten musi rodzić oburzenie, gdyż powszechnie wiadomo, iż zarządzający górnictwem należą do czołówki finansowej kraju, a ich pazerność jest wręcz nieograniczona. Możemy się zatem spodziewać nieco zwariowanych działań prywatyzacyjnych, jak odnoszących się do przyszybowych punktów opatrunkowych, ratownictwa górniczego czy ratowniczej łączności podziemnej. Ale oto nadzór nad działalnością podmiotów gospodarczych w górnictwie ma sprawować kuriozalne ciało zwane Komitetem Sterującym. W jego skład mają wchodzić przedstawiciele Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwa Finansów, ministra skarbu państwa, ministra pracy i ministra ochrony środowiska, wojewoda katowicki i przewodniczący sejmiku samorządowego. A przecież w ramach nadzorczych spółek węglowych zasiadają przedstawiciele tych samych instytucji. Czy powołanie owego ciała nie ma służyć przypadkiem jedynie mnożeniu lukratywnych stanowisk? Wątpię bowiem, by ktokolwiek zasiadał w owym ciele za darmo. Jedynym celem komitetu będzie doradzanie ministrowi gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-224.10" who="#PosełJanKisieliński">Podobnych błędów i niedoróbek jest w tym programie oraz w aktach wykonawczych bardzo wiele. Dlatego uważam, że w pierwszych dniach sierpnia powinno jeszcze nastąpić spotkanie rządu ze związkami zawodowymi, abyśmy mogli we własnym gronie to wyjaśnić. Uważam również, że tak lewa, jak prawa strona w parlamencie doprowadzi do unormowania tej ustawy dla dobra polskiego górnictwa. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-224.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Marka Kaczyńskiego z klubu AWS o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#PosełMarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego i gmin górniczych do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej wraz z projektami podstawowych aktów wykonawczych określa zasady reformy górnictwa węgla kamiennego, która ma nastąpić w latach 1998–2002. Program naprawczy, zawarty w wyżej wymienionej ustawie, został przyjęty przez rząd już trzy tygodnie temu, dlatego spóźnione nieco i tym samym bezprzedmiotowe stały się wnioski o przesunięcie debaty nad ustawą na wrzesień.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#PosełMarekKaczyński">Ustawa zakłada siedem zasad reformy górnictwa węgla kamiennego, mających doprowadzić do redukcji 105 tys. miejsc pracy, co sprawi, że w górnictwie w 2002 r. pracować będzie około 138 tys. osób z obecnie pracujących 243 tys. Wymienionych 105 tys. ludzi, pomimo że nie będą oni objęci zwolnieniami grupowymi ani urlopami przymusowymi, stanowi ogromne wyzwanie dla zarządów kopalń i rządu. Największym wyzwaniem jest jednak dla samych górników i ich rodzin. Dalszą konsekwencją reformy będzie również zmniejszenie rocznego wydobycia węgla kamiennego z obecnych około 137 mln ton do 112 mln. Realizacja powyższych zamierzeń ma spowodować zwiększenie wydajności pracy w kopalniach o 40%. Koszt wynagrodzeń przypadających na tonę sprzedanego węgla obniży się o około 30%. Efekt będzie taki, że po zakończeniu realizacji programu sprzedana tona ma przynosić zysk w wysokości 14 zł, podczas gdy obecnie do tony węgla dopłaca się 19,5 zł.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#PosełMarekKaczyński">Najbardziej niepokojąco brzmi informacja o liczbie ludzi, którzy mają odejść z pracy pod ziemią czy na powierzchni kopalni - 105 tys. to liczba ludzi zamieszkujących przeciętnej wielkości miasto. Dla każdego z nich utrata miejsca pracy będzie osobistym przeżyciem czy czasami wręcz dramatem, lecz utrzymywanie stanu obecnego byłoby pogłębieniem tego dramatu.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#PosełMarekKaczyński">Już od wielu lat polskie górnictwo węgla kamiennego jest nierentowne. Główne przyczyny nierentowności to nadmierne, jak się okazało, możliwości wydobycia oraz nadmierne zatrudnienie w kopalniach. Jeszcze jedna przyczyna, którą należy wymienić, to import w poszczególnych minionych latach tańszego węgla z Czech czy Ukrainy. W efekcie braku woli politycznej ze strony poszczególnych ekip rządzących, przy każdej próbie zwycięstwa argumentacji ekonomicznej nad populistyczną ta druga wygrywała.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#PosełMarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że nie można dłużej odwlekać wprowadzenia tej tak bardzo istotnej reformy. Każdy następny rok to coraz szybsze wzrastanie deficytu i pogarszanie się sytuacji ekonomiczno-finansowej górnictwa. Do argumentów przemawiających za jak najszybszym wprowadzeniem reformy należy dodać fakt, że zmniejsza się stale zapotrzebowanie na węgiel kamienny na rynku krajowym. Przeprowadzenie głębokiej reformy górnictwa węgla kamiennego staje się zatem pilną koniecznością, gdyż - jak się szacuje - gdyby realizować dotychczasowe tempo restrukturyzacji górnictwa, łączna strata netto w latach 1998–2002 wyniosłaby 16,937 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#PosełMarekKaczyński">Dostosowanie górnictwa węgla kamiennego i gmin górniczych do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej będzie łącznie kosztować w przeciągu pięciu lat 7,2 mld zł. Tak więc, porównując te dwie kwoty, widzimy realne korzyści dla budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#PosełMarekKaczyński">Na początku swego wystąpienia podkreśliłem, że restrukturyzacja zatrudnienia budzi niewątpliwie największy niepokój samych górników. Proponowany przez rząd pakiet socjalny dla pracowników kopalń objętych restrukturyzacją zatrudnienia przedstawia się korzystnie. Wymienię takie instrumenty osłonowe, jak wydłużenie urlopu górniczego z 3 do 5 lat i zwiększenie wysokości świadczenia socjalnego z tego tytułu z 70% do 75% ekwiwalentu pieniężnego, obliczanego jak wynagrodzenie za urlop. Bardzo ważnym czynnikiem będą preferencje dla przedsiębiorstw podejmujących działalność na terenach gmin z likwidowaną kopalnią, co powinno sprzyjać powstawaniu nowych miejsc pracy. Inne instrumenty pomocy to kredyty, pożyczki i dotacje. Dla większości ze 105 tys. górników, którzy mają odejść z kopalń, muszą powstać miejsca pracy. Myślę, że przy dalszym opracowywaniu projektu ustawy właśnie ludzie poszkodowani w procesie restrukturyzacji górnictwa będą stawiani na pierwszym miejscu, a kwestia otrzymania przez nich pracy stanie przed kwestią udzielenia im pomocy socjalnej.</u>
          <u xml:id="u-226.7" who="#PosełMarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako członek sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie mogę oprzeć się chęci, aby porównać konieczność restrukturyzacji górnictwa i gmin górniczych do restrukturyzacji i modernizacji wsi, która niebawem będzie nas czekała. Pragnę zwrócić uwagę państwa posłów i rządu, że restrukturyzacja i modernizacja wsi dotyczy około 2,8 mln ludzi pracujących na wsi bezpośrednio w rolnictwie, z czego około 1,3 mln będzie musiało w ciągu najbliższych lat znaleźć inne źródła zarobkowania.</u>
          <u xml:id="u-226.8" who="#PosełMarekKaczyński">Należy podkreślić, że na zapewnienie miejsc pracy dla odchodzących z kopalń 105 tys. górników trzeba przez 5 lat przeznaczyć 7,2 mld zł. Nietrudno policzyć, że przy restrukturyzacji wsi trzeba by wyłożyć na ten cel o wiele większe środki, tak aby 1,3 mln ludzi związanych z rolnictwem mogło przejść do innych źródeł zarobkowania czy na wcześniejsze emerytury. Z moich wyliczeń wynika, że na restrukturyzację wsi - w kontekście porównawczym do górnictwa - trzeba by wydatkować z budżetu państwa przez kilka kolejnych lat około 90 mld zł. Czy rząd i parlament potraktuje tak samo rolnictwo i ludność rolniczą, jak górników i górnictwo?</u>
          <u xml:id="u-226.9" who="#PosełMarekKaczyński">W tym miejscu pragnę podziękować panu posłowi Kaczmarkowi za zaskakująco dla mnie pozytywne ustosunkowanie się do projektu rządowego. Chciałbym też zwrócić się do pana posła Kisielińskiego. Panie pośle Kisieliński, na szczęście pański klub - klub SLD - nie podziela pana zdania i zachowuje w tej sprawie rozsądek, co widoczne było w wystąpieniu pana posła Kaczmarka. A co do odebrania mikrofonu, myślę, że jeżeli ktoś chce mówić byle co, nie powinien mówić wcale. Pana wystąpienie i wcześniejsze wnioski pokazały, że tak naprawdę chce pan zbijać kapitał polityczny, a nie restrukturyzować górnictwo i mu pomagać.</u>
          <u xml:id="u-226.10" who="#PosełMarekKaczyński">Mając na uwadze potrzebę jak najszybszego uchwalenia ustawy, w celu umożliwienia sektorowi górniczemu realizacji działań mających doprowadzić do jego uzdrowienia, popieramy projekt rządowy. Wnoszę o przekazanie go do Komisji Gospodarki, aby jak najszybciej doszło do dalszych prac parlamentarnych. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Andrzeja Szarawarskiego z klubu SLD o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Potrzeba dyskusji nad ustawą i szybkie jej uchwalenie nie budzi wątpliwości, ponieważ ciągle utrzymują się przyczyny, które generują wysokie straty w górnictwie i narażają ten sektor na ryzyko zapaści finansowej. Jest to przede wszystkim utrzymująca się od lat nadwyżka zatrudnienia oraz nadmierne zdolności produkcyjne. To nie budzi wątpliwości. Podstawowe pytanie, które się nasuwa przy czytaniu tej ustawy - bez lektury całego projektu reformy górnictwa - to pytanie o ostateczny cel tej reformy. Czy chodzi tylko o to, by sektor uzyskał odpowiednią rentowność? Czy też generalnie chodzi o przystosowanie wielkości produkcji, zatrudnienia i rentowności tego sektora do przyszłych potrzeb gospodarki, szczególnie naszej energetyki, koksownictwa i ewentualnie utrzymania opłacalnego eksportu? Na bazie lektury tej ustawy trudno sobie wyrobić ostateczne zdanie.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Z pewnością w ustawie zapisano bardzo wiele cennych, długo oczekiwanych regulacji, takich jak: pakiet socjalny, sposób oddłużenia kopalń, wsparcie dla gmin górniczych czy choćby środki finansowe na ich realizację. Wiele zapisów budzi jednak wątpliwości z powodu ogólnikowości czy braku odniesienia w innych przepisach, co może zachwiać wiarę w skuteczność i programu, i instrumentów w nim przewidzianych. O kilku takich zapisach chciałem powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Po pierwsze, w ustawie pojawia się nowe w polskim ustawodawstwie pojęcie „gminy górnicze”. Do tej pory ani w ustawie o samorządzie terytorialnym, ani w ustawach kompetencyjnych, które tworzymy w związku z reformą, to pojęcie nigdzie się nie pojawia. Myślę, że to jest wada. Pojęcie gminy górniczej powinno zostać zapisane w ustawie o samorządzie terytorialnym, m.in. dlatego, że można łatwo wyszczególnić pewne specyficzne straty, jakie te gminy poniosą, a jakich żadne inne gminy w Polsce ponosić nie będą, takie jak choćby zmniejszone dochody z powodu likwidacji zakładów pracy, utrata miejsc pracy w górnictwie, obniżenie poziomu życia mieszkańców narażające te gminy na konflikty społeczne, czy choćby szkody górnicze związane z eksploatacją górniczą, powodujące pękanie budynków, niszczenie kanalizacji, niszczenie jezdni itd.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#PosełAndrzejSzarawarski">W ustawie zapisane są pewne przywileje gmin górniczych, takie jak zwolnienie z wpłat przeznaczonych na zwiększenie subwencji ogólnej budżetu państwa do opłaty eksploatacyjnej, prawo do podwyższania wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych itd. Ale tych zapisów nie ma w ustawach o podatku dochodowym od osób fizycznych, prawnych itd. Znam projekty ustaw, które minister finansów zaprezentuje w ramach dyskusji nad ustawami podatkowymi, są to m.in. kompleksowe zmiany ustaw o podatku dochodowym od osób prawnych i od osób fizycznych. Pytanie, czy te regulacje, które znajdują się w tej ustawie, zostaną czytelnie przełożone na polski system podatkowy, bo od tego należy uzależnić możliwość ich egzekucji.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Art. 37, który mówi, że gmina górnicza będzie uprawniona do korzystania z różnych szczególnych instrumentów ekonomiczno-finansowych określonych w odpowiednich przepisach, jest właściwie zapisem blankietowym. Bo jakie to szczególne instrumenty, jakie to przepisy? Nigdzie w treści ustawy odniesienia do tych szczególnych instrumentów nie ma. Jest to takie pobożne życzenie. Również art. 38–40, które mówią o zwolnieniach podatkowych, nie znajdują odniesienia w tych ustawach, o których mówiłem. Nie ma też gwarancji, że znajdują się w projekcie budżetu państwa na rok bieżący w takim wymiarze, w jakim projektuje się to w ustawie. Na ile więc będą skuteczne jako instrument realizacji programu, który rząd niedawno przyjął?</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Kontrakt regionalny i jego instytucje zgodnie z ustawą mają służyć gminom górniczym pomocą, m.in. w postaci preferencyjnych pożyczek na finansowanie tworzenia nowych miejsc pracy dla pracowników odchodzących z gmin górniczych. Jednak zapis ten jak gdyby nie uwzględnia reformy administracyjnej, która jest tworzona. Na przykład część gmin dzisiejszego woj. katowickiego za chwilę znajdzie się poza nim. I przykładowo, co zrobi gmina Trzebinia, gdzie mamy kopalnię „Siersza”, co zrobi gmina Libiąż, gdzie mamy kopalnię „Janina”? Czy będą mogły skorzystać z tych środków? Po zmianie granic praktycznie nie. Stąd pytanie: czy nie należałoby w tej ustawie, podczas dalszych prac nad nią, zapisać jakiegoś „wytrychu”, który by umożliwił tym gminom, do niedawna przecież leżącym w woj. katowickim, i tym kopalniom, które są dokładnie w takiej samej sytuacji, jak wiele innych kopalń, skorzystanie z jakiejś formy pomocy?</u>
          <u xml:id="u-228.6" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Art. 48 powołuje zespół sterujący. I znowu, gdy się przeczyta art. 47 i 48 - art. 47 mówi o tym, że nadzór nad realizacją programu sprawuje minister gospodarki, a art. 48 powołuje zespół sterujący z uprawnieniami kontrolnymi - rodzi się pytanie, czy tu nie ma jakiejś sprzeczności kompetencji, czy podczas różnych dyskusji nie będzie „iskrzenia” z powodu różnicy zdań między ministrem gospodarki a resztą, np. ministrem finansów, który ma wejść w skład zespołu sterującego.</u>
          <u xml:id="u-228.7" who="#PosełAndrzejSzarawarski">A już zupełnie dziwny jest zapis, który powoduje, że Komitet Sterujący ma m.in. przeprowadzać konkursy na prezesów spółek. To jest art. 48 ust. 2 pkt 3. Pytanie, czy to jest zadanie dla zespołu sterującego, który ma przecież kontrolować strategię przebiegu programu, a nie konstruować warunki jako komisja konkursowa do wyłaniania prezesów spółek węglowych. Takie uprawnienie wynika przecież z Kodeksu handlowego dla właściciela, a zgodnie z ustawą właścicielem jest minister gospodarki. Czy tu znowu nie ma jakiejś sprzeczności kompetencji?</u>
          <u xml:id="u-228.8" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Bardzo ważne znaczenie dla realizacji tego programu będzie miało rozwiązanie problemów zatrudnienia. I znowu, praktycznie rzecz biorąc, w ustawie taki obowiązek współpracy, szczególnie jeśli chodzi o kopalnie likwidowane, w zakresie opracowania programów socjalnych, a także w zakresie aktywnych form przekształcania zatrudnienia z górnictwa poza górnictwo ma być Górnicza Agencja Pracy. Jest to na dzień dzisiejszy jakby agencja powołana przez wojewódzki urząd pracy - słaba finansowo, słaba kadrowo. Czy to ma być tylko zadanie agencji i gmin - bo tak zostało zapisane w ustawie? Czy ustawa zwalnia z obowiązku aktywnego kształtowania rynku pracy przede wszystkim struktury, które są do tego powołane, czyli wojewódzki urząd pracy i rejonowe urzędy pracy? Czy środki finansowe, jeżeli założyć, że Górnicza Agencja Pracy ma podjąć ciężar przekształcania rynku pracy, mogą być przeznaczone na przykład na podstawie art. 41 ust. 2 i pkt 2, czyli chodzi o przeznaczenie nowych miejsc, w budżecie państwa? Czy to będą środki z krajowego Funduszu Pracy? Czy to mogą być na przykład środki pomocowe, kredytowe z Banku Światowego?</u>
          <u xml:id="u-228.9" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Wypadałoby jakoś tę agencję mocniej zakotwiczyć w tej ustawie, jeżeli ma ona się podjąć takiego bardzo ważnego zadania, jak przemieszczenie tysięcy ludzi w skali tych kilku lat z górnictwa poza górnictwo. Zwracam na to uwagę, bo jest to jeden z kluczowych warunków powodzenia tego programu. Jeżeli nie będzie skutecznych metod rozładowywania napięć w zatrudnieniu, okaże się, że ten program jest po prostu nie do zrealizowania.</u>
          <u xml:id="u-228.10" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Inna wątpliwość dotyczy art. 18, który zakłada, że po roku 2000 kopalnie będą tworzyły fundusz likwidacji kopalń przez odpisy amortyzacyjne. I znowu chciałbym zadać pytanie panu ministrowi Steinhoffowi. Czy do tej pory, praktycznie w skali dwóch lat, tak bardzo sytuacja finansowa kopalń zmieni się na plus, że już w roku 2000 będzie możliwe odpisywanie tych 3–10% na fundusz amortyzacji, którym de facto zakłady górnicze nie będą mogły dysponować. Bo przecież wiemy, jak zdekapitalizowany jest produkcyjny majątek kopalń i jakie warunki bhp, jakiego to wymaga dofinansowania.</u>
          <u xml:id="u-228.11" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Ogólnie rzecz biorąc, projekt ustawy wymaga dalszej dyskusji na tle programu. Jestem zwolennikiem skierowania go do komisji i dalszej merytorycznej dyskusji nad tym programem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-228.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#WicemarszałekJanKról">Czas SLD skończył się.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana Stanisława Misztala z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#PosełStanisławMisztal">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Pragnę podkreślić, że przedłożony przez rząd projekt ustawy o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego i gmin górniczych do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej, wraz z projektami podstawowych aktów wykonawczych, stanowi całościową, a zarazem postępową próbę reformy funkcjonowania i restrukturyzacji górnictwa węglowego. Jest to zadanie bardzo trudne, głównie z uwagi na konieczność znacznej redukcji zatrudnienia. Pozbawienie ludzi pracy jest zawsze procesem bolesnym. Z tego względu głównie na tych właśnie zagadnieniach chciałbym się tu skoncentrować.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#PosełStanisławMisztal">Na wstępie z satysfakcją muszę odnotować dwa fakty. Po pierwsze, na restrukturyzację zatrudnienia rząd przewiduje stosunkowo największe nakłady finansowe, bo aż 60% ogółu nakładów na restrukturyzację przemysłu węglowego w latach 1998–2002. Po drugie, że do rangi rozwiązań ustawowych podniesione zostały instrumenty socjalne tzw. Górniczego pakietu socjalnego dla pracowników kopalń objętych restrukturyzacją zatrudnienia. Chcę przy tym podkreślić, że wspomniany Górniczy pakiet socjalny zawiera bardzo różnorodne i korzystne rozwiązania osłonowo-socjalne dla zwalnianych z pracy górników.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#PosełStanisławMisztal">Pomimo wskazanych tu przeze mnie pozytywnych rozstrzygnięć ustawowo-systemowych dotyczących reformy i restrukturyzacji górnictwa węglowego czuję się w obowiązku wskazać na szereg istotnych moim zdaniem niebezpieczeństw i zagrożeń. Chciałbym zwłaszcza zauważyć, że w wielu krajach zachodnioeuropejskich, takich jak Niemcy, Francja czy Belgia, a obecnie Hiszpania, procesy restrukturyzacji górnictwa, a także hutnictwa, przebiegały w długim czasie, najczęściej 15–20 lat. Z kolei przyspieszanie tych procesów w Wielkiej Brytanii dało wprawdzie po latach pozytywne efekty ekonomiczne, jednak odbyło się to kosztem dużych napięć i konfliktów społecznych. Musimy o tych doświadczeniach pamiętać również teraz w Polsce, zwłaszcza że jednocześnie z reformą górnictwa węglowego dokonywana będzie restrukturyzacja hutnictwa, a to oznacza też znaczną redukcję zatrudnienia, skoncentrowaną w dużej mierze na obszarze jednego regionu, to znaczy województwa katowickiego.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#PosełStanisławMisztal">Wśród pozytywów restrukturyzacji sektora węglowego należy także wskazać, że postrestrukturyzacja i redukcje zatrudnienia w niektórych kopalniach mogą spowodować, iż część kopalń stanie się rentowna i nie będzie wymagać likwidacji. Trzeba pamiętać, że koszty pracy stanowią w przemyśle węglowym w Polsce aż ponad 50% kosztów produkcji.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#PosełStanisławMisztal">Korzystne efekty w podnoszeniu rentowności kopalń powinna także przynieść ich prywatyzacja, którą należałoby przyspieszyć. Prywatyzacja może bowiem pozwolić na większe wsparcie kredytowe i kapitałowe ze strony organizacji międzynarodowych (w tym zwłaszcza Banku Światowego) oraz inwestorów zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#PosełStanisławMisztal">Pewne wątpliwości budzi natomiast wysoki wymiar jednorazowych odpraw dla górników dobrowolnie rezygnujących z pracy w kopalniach. Tak wysokie odprawy będą oddziaływać zniechęcająco do poszukiwania i podejmowania pracy oraz do zmiany kwalifikacji. Aby odprawy mogły być z powodzeniem wykorzystywane przez byłych górników do uruchamiania samodzielnej działalności gospodarczej, muszą być poprzedzone szkoleniami w zakresie prowadzenia małego biznesu.</u>
          <u xml:id="u-230.6" who="#PosełStanisławMisztal">Należy też stymulować większe wsparcie finansowe dla powstawania nowych miejsc pracy, zwłaszcza przez zaangażowanie instytucji bankowych. W związku z tym trzeba także postulować, aby na pierwszym miejscu Górniczego pakietu socjalnego znalazły się działania aktywizujące zawodowo i ekonomicznie zwalnianych pracowników, a nie działania osłonowo-socjalne.</u>
          <u xml:id="u-230.7" who="#PosełStanisławMisztal">Większy nacisk należy też położyć na szkolenie i przekwalifikowanie zwalnianych pracowników. W tym celu opracowany powinien zostać program wyprzedzający w dziedzinie szkolenia i przekwalifikowania. Takie wyprzedzające programy szkoleniowe realizowane były w przeszłości w krajach Unii Europejskiej, dokonujących restrukturyzacji przemysłu węglowego oraz hutniczego.</u>
          <u xml:id="u-230.8" who="#PosełStanisławMisztal">Godne uznania jest natomiast przyznanie preferencji ekonomiczno-finansowych dla pracodawców, którzy zatrudnią byłych górników, a także będą ich przekwalifikowywać.</u>
          <u xml:id="u-230.9" who="#PosełStanisławMisztal">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę zwrócić uwagę, że problemem mogą być również skutki zwolnień z górnictwa i w mniejszym stopniu z hutnictwa dla rynków pracy w innych regionach poza katowickim, z których rekrutowana była w przeszłości do górnictwa znaczna liczba pracowników. Powrót do macierzystych regionów zwalnianych górników może wywołać pewien wzrost bezrobocia w niektórych województwach. Chodzi tu m.in. o nowosądeckie, lubelskie i zamojskie. Konieczne zatem będzie uruchomienie w tych województwach odpowiednich specjalnych programów zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-230.10" who="#PosełStanisławMisztal">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Popierając program restrukturyzacji górnictwa węglowego oraz akty prawne towarzyszące temu programowi, chciałbym skierować do rządu bardzo ważne, moim zdaniem, pytanie. Chciałbym się mianowicie dowiedzieć, na jaką pomoc zagraniczną w związku z realizacją tego programu Polska może liczyć. Pragnę bowiem przypomnieć, że restrukturyzacja zarówno górnictwa węglowego, jak i hutnictwa, aczkolwiek obiektywnie konieczna, była i jest przyspieszana głównie przez Unię Europejską, jak też przez niektóre organizacje gospodarcze, na przykład przez Bank Światowy. Przez te organizacje były i są nadal czynione liczne obietnice udzielenia Polsce pomocy w realizacji procesów restrukturyzacyjnych. Jak więc ta pomoc ma konkretnie wyglądać i jakie może mieć rozmiary finansowe?</u>
          <u xml:id="u-230.11" who="#PosełStanisławMisztal">Na zakończenie chciałbym podkreślić, że według prognoz niektórych organizacji międzynarodowych zapotrzebowanie rynku światowego na węgiel kamienny po 2000 r. nie powinno już spadać. Dlatego w prognozowaniu strategicznym dla Polski należy również uwzględniać możliwość zwiększenia eksportu polskiego węgla do innych krajów, także pozaeuropejskich. Warunkiem jest tu zapewnienie jego konkurencyjności cenowo-jakościowej.</u>
          <u xml:id="u-230.12" who="#PosełStanisławMisztal">Musimy przy tym pamiętać, że Polska importuje obecnie kilka milionów ton węgla rocznie z Ukrainy i Rosji, gdyż jest on dość wyraźnie tańszy od naszego. Nie jest to na dłuższą metę sytuacja prawidłowa. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Karola Łużniaka z klubu AWS o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#PosełKarolŁużniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim chciałem podziękować tym wszystkim, którzy przyczynili się do tego, że rozpoczęliśmy dyskusję - rzeczywistą, logiczną, merytoryczną dyskusję na temat sytuacji w polskim górnictwie i nad jego przyszłością. Serdecznie dziękuję również za wystąpienia klubowe, które świadczą o tym, o czym właśnie powiedziałem. Przypomnę państwu, że mieliśmy w Sejmie okazję dwa razy rozmawiać o górnictwie i rozmawialiśmy tak naprawdę o wszystkim i o niczym. Tymczasem jest kilka kwestii, co do których mam pewne wątpliwości, i chciałem się z państwem tymi wątpliwościami podzielić.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#PosełKarolŁużniak">Przypomnijcie sobie państwo, że gdy tu dyskutowaliśmy właśnie na temat górnictwa, najważniejszym zarzutem był ten - gdzie jest program. Dzisiaj program jest. I dzisiaj pada wniosek o odłożenie debaty o tym programie. To pierwsza wątpliwość, pytanie właściwie - dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#PosełKarolŁużniak">Druga sprawa. Jeden z posłów miał tutaj dramatyczne wystąpienie co do zawartości tego programu. Ja państwu przypomnę. Na tej sali odbyły się w poprzedniej kadencji debaty o górnictwie. Mam tu ze sobą trzy stenogramy z tej dyskusji. Ci z państwa, którzy byli posłami w poprzedniej kadencji, powinni to dobrze pamiętać. Było to na trzech kolejnych debatach plenarnych. W stenogramie są różne, przeróżne wypowiedzi. Panie i panowie z poprzedniej kadencji znacie tę zieloną książeczkę, to jest program Markowskiego. W tej książeczce jest napisane, państwo to znacie, że do 2000 r. z górnictwa odejdzie 80 tys. ludzi. Tymczasem w programie rządu terminem końcowym reformy jest 2002 r. Przewiduje się do tego roku odejście z górnictwa o 25 tys. osób więcej niż w programie Markowskiego. W ciągu roku z górnictwa na emerytury odchodzi 16 tys. osób. Jeżeli program będzie trwać o dwa lata dłużej - nie ma o czym rozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#PosełKarolŁużniak">Pytam, czy państwo pamiętacie, a pewnie tak, że w tamtym programie było ograniczenie wydobycia dokładnie do takiej samej wielkości, jaka jest zawarta programie obecnego rządu. I jeszcze jedno. Mam tu gazetę „Wolny Związkowiec. Sierpień 80” sprzed roku. Jest tam bezwzględne „Nie” dla programu Markowskiego. Dzisiaj „Wolny Związkowiec” jest głównym publikatorem, który drukuje wypowiedzi posłów tutaj siedzących, posłów, którzy mówili kiedyś: „Nie będziemy już szukać zwolenników programu Markowskiego, tylko będziemy niszczyć jego przeciwników”. To dotyczyło „Sierpnia 80” To było w kopalni „Halemba” - przypominam państwu, a szczególnie górnikom, którzy się na tych różnych spotkaniach gdzieś tam przewijali. Dzisiaj „Wolny Związek Sierpień 80” jest sztandarowym związkiem dla posła SLD obecnej kadencji, powołującego się na argumenty tego związku.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#PosełKarolŁużniak">Kolejne kwestie. Mówi się o braku konsultacji programu ze związkowcami. Proszę państwa, ja jestem związkowcem. Przeczytałem sześć programów Markowskiego, tych oficjalnych. Nieoficjalnych, a więc tych, które wpłynęły do parlamentu, czterech, nie czytałem. I nikt się mnie nie pytał, czy opiniowałem, czy nie opiniowałem. Rozumiem bowiem, że jeżeli następują jakieś końcowe korekty programu, to ja na ten temat już nie mam nic do powiedzenia. Wszystko, co panu Markowskiemu mogłem powiedzieć, powiedziałem. Pan Markowski to uwzględnił albo nie uwzględnił. Taki był czas, taki był rząd i tak SLD wtedy sobie postanowił.</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#PosełKarolŁużniak">I kilka dat dla przypomnienia losów obecnego programu. 16 kwietnia br. zespół bezpieczeństwa socjalnego, czyli wchodzące w jego skład centrale związkowe, otrzymał program. Program, nie projekt ustawy. 13 maja 12 central stwierdza na piśmie, że to wszystko jest „be”. 21 maja te 12 central otrzymuje odpowiedź od rządu, że ich zarzuty w większości zostały uwzględnione. 22 maja owe 12 central otrzymuje projekt ustawy, tej właśnie, o której dzisiaj dyskutujemy. 19 czerwca te 12 central pisze wspólną odpowiedź z opinią o tej ustawie. 30 czerwca otrzymują odpowiedź, że niektóre elementy tej opinii zostały uwzględnione. Czy to była konsultacja, czy nie? W tym czasie zdarzyło się coś ciekawego, o czym muszę państwu powiedzieć, bo nie wszyscy o tym wiecie. Otóż w tym czasie te 12 central odmówiło przyjazdu na spotkanie zespołu bezpieczeństwa socjalnego górników (to taka górnicza komisja trójstronna). Ale ze swej strony zaproponowało, żeby się spotkać z rządem w hali „Spodka”. Nie wiem, czy państwo wiecie, że jest taka duża hala widowiskowa w Katowicach. Proponowali, aby w tej hali podyskutować z rządem o górnictwie. Ja ich przebiłem, zaproponowałem, że na Stadionie Śląskim będzie lepiej, bo będzie można jeszcze jakieś cyrkowe sztuczki zrobić.</u>
          <u xml:id="u-232.6" who="#PosełKarolŁużniak">W tym tkwi jakaś schizofrenia. Chciałbym na koniec powiedzieć państwu - zwracam się szczególnie do swoich kolegów: To nie jest tak, że wszystko potępiamy w czambuł, nasza centrala NSZZ „Solidarność” popiera ten program. Zapewniam państwa, że zgłosimy komisji sejmowej szczegółowe uwagi do tego programu. Mamy je zresztą sformułowane również na piśmie: „Przedłożony program odbiega w znacznej mierze od wcześniej przygotowanego przez AWS programu. W sposób świadomy uniknięto postanowień wynikających z zasad społecznej gospodarki rynkowej. Brak jest w programie strategii makroekonomicznej” itd.</u>
          <u xml:id="u-232.7" who="#PosełKarolŁużniak">A więc, proszę państwa, zacznijmy mówić, przestańmy robić wobec górnictwa propagandę także w tym parlamencie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-232.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#WicemarszałekJanKról">Obecnie proszę bardzo pana posła Jerzego Polaczka z klubu AWS o zabranie głosu w czasie 1 minuty i 59 sekund, bo tyle czasu pozostało klubowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#PosełJerzyPolaczek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Każdy proces dokonujący się w obrębie górnictwa dotyka oczywiście bezpośrednio takie obszary naszego kraju, jak Górny Śląsk czy okręg wałbrzyski, w których górnictwo w sposób decydujący ukształtowało strukturę przemysłową. Z uwagi na prośbę pana marszałka, dotyczącą czasu klubowego, chciałbym tylko zwrócić uwagę na kilka takich elementów, które w mojej ocenie nie zostały w istotnym stopniu zauważone w projekcie ustawy, a mianowicie mam tutaj na uwadze restrukturyzację techniczną kopalń, które mają pozostać na górniczej mapie kraju i tak istotne zagadnienia, jak koncentracja produkcji w przodkach eksploatacyjnych, uproszczenie modelu i struktury kopalń, poprawa jakości węgla handlowego poprzez modernizację zakładów wzbogacania węgla. Oprócz tego kopalniom potrzebna jest odpowiednia polityka kadrowa. W wielu zakładach górniczych, biorąc pod uwagę obowiązujący wiek emerytalny, obecny wiek osób dozoru i kierownictwa kopalń, wymogi co do kwalifikacji ogólnych, zawodowych i naukowych stawiane osobom kierownictwa i dozoru ruchu, w najbliższym czasie, najprawdopodobniej przy okazji tej reformy, może wystąpić brak osób dozoru, co może stać się istotną przeszkodą w efektywnym funkcjonowaniu górnictwa. W procesie dokonującej się restrukturyzacji jego powodzenie będzie wspólne wtedy, kiedy będą uczestniczyły w nim i organy administracji państwowej, i organy administracji publicznej, jakimi są samorządy, w tym przede wszystkim gminy górnicze.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#PosełJerzyPolaczek">Chciałbym odnieść się do wypowiedzi pana posła Kaczmarka, który wystąpił w imieniu klubu SLD. Według mnie to wystąpienie cechowało się przede wszystkim, jakby to powiedzieć, utratą pamięci. Poza tym miałem wrażenie, że słucham przedstawiciela jakiejś frakcji baronów w klubie SLD, która proponuje górnikom uwłaszczenie zlikwidowanych kopalń - szybów, łaźni i innych urządzeń, zbędnych i trudnych do zaakceptowania jako mienie, które można wykorzystać pod przyszłe spółki handlowe czy inne formy gospodarowania.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#PosełJerzyPolaczek">Na zakończenie chciałbym jeszcze powiedzieć, iż projekt ustawy wnoszony przez rząd jest w istocie projektem ratunkowym i mówię to bez żadnego cudzysłowu. Ta katastrofalna sytuacja finansowa jest właściwie przyczyną, dla której ten projekt ustawy się pojawił i powinien być pilnie uchwalony. Jest on odpowiedzią na zaniechania i pozorne działania ostatnich kilku lat. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo pana posła Wiesława Szwedę, nie zrzeszonego, o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#PosełWiesławSzweda">Króciuteńko powiem o paru kwestiach. Mianowicie z ogromnym zażenowaniem przysłuchuję się dyskusji na temat górnictwa. Wypowiadali się tu wszyscy: od byłego ministra gospodarki do szeregowego posła, od pracownika górnictwa do górniczego menedżera - miał się wypowiadać poseł Chojnacki, ale nie został dopuszczony do głosu - od profesora do posła z wykształceniem zawodowym, od prawej do lewej strony.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#PosełWiesławSzweda">Padło tutaj z tych różnych ust wiele słów, mówiono o receptach, o panaceum na rozwiązanie problemów górnictwa. Każdy, a przynajmniej wielu z tych wypowiadających się uważa się za eksperta od górnictwa, eksperta od górnictwa od 1991 r. A efekt, jaki mamy dzisiaj - to kwota zadłużenia, o której już mówił minister. Trzeba tylko dodać, że zadłużenie, jakie będziemy mieli w 1998 r., jest największym zadłużeniem w historii górnictwa. Podobno musimy zwolnić z górnictwa ponad 100 tys. ludzi, a gdy się rozmawia z dyrektorami kopalń, to największym problemem dla nich jest brak ludzi do pracy. Branża praktycznie zbankrutowała. Cena, jaką górnictwo uzyskuje za tonę węgla, wynosi obecnie tyle, ile wynosiła trzy lata temu. To tylko niektóre aspekty i opisy sytuacji, w jakiej znajduje się górnictwo. I ten proces naprawczy już trwa od 1991 r., jak powiedziałem. Uważam, że to zakrawa na śmieszność i jest bliższe kabaretowi niż racjonalnemu kierowaniu gospodarką. Za ten stan w moim mniemaniu chyba powinniśmy się wszyscy wstydzić.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#PosełWiesławSzweda">Od ostatnich wyborów parlamentarnych straciliśmy kolejny rok. Kolejny rok to kolejny rok większych kosztów, jakie będziemy musieli ponieść wszyscy, żeby branżę górniczą wyprowadzić na prostą. Wydaje mi się, że trzeba by się tu wreszcie zabrać do pracy, aby nie okazać się po raz kolejny... nie otrzeć się o śmieszność. Chciałbym, panie marszałku, żeby to widmo śmieszności przyświecało wszystkim, którzy będą w komisjach sejmowych nad tą ustawą pracowali, i żeby to przyniosło odpowiednie efekty. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#WicemarszałekJanKról">Obecnie umożliwię zadanie pytań.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#WicemarszałekJanKról">Do zadania pytań zgłosili się: pani poseł Krystyna Cencek, panowie posłowie Kazimierz Milner, Zdzisław Kałamaga, Jan Kisieliński, Ryszard Zbrzyzny, Jerzy Jaskiernia, Jan Sieńko, pani poseł Janina Kraus.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo, jako pierwsza zada pytanie pani poseł Krystyna Cencek.</u>
          <u xml:id="u-237.4" who="#WicemarszałekJanKról">Mamy bardzo duże opóźnienie, więc proszę naprawdę o skondensowane i możliwie krótkie wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#PosełKrystynaCencek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przyjęcie założenia, że procesom oddłużeniowym podlegają zobowiązania według stanu na dzień 31 marca 1998 r., a nie w momencie wejścia w życie ustawy o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego i gmin górniczych do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej, jest istotnym mankamentem tego programu i dodatkowo spowoduje dalsze narastanie zadłużenia sektora do końca bieżącego roku. Czy panu ministrowi nie wydaje się bezwarunkowo konieczne oddłużenie sektora według stanu w momencie wejścia w życie wyżej wymienionej ustawy, przy jednoczesnej zmianie niekorzystnej polityki gospodarczej państwa wobec sektora? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Kazimierza Milnera z SLD o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#PosełKazimierzMilner">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Proszę zaprzeczyć faktowi, że eksperci Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej dokonali analizy, która wykazała, że gdyby od 1990 r. do 1997 r. cena węgla wzrastała o wskaźnik inflacji, górnictwo wypracowałoby zysk rzędu 20 mld zł. O ile mi wiadomo, stosowny materiał posiada pan minister Szlązak. Proszę potwierdzić lub odrzucić tę analizę.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#PosełKazimierzMilner">Pytanie drugie: Czy uwzględniając tę analizę, można wysnuć tezę, że aktualne środki dla górnictwa są spłatą długu wobec tej branży?</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#PosełKazimierzMilner">Trzecie pytanie: Czy bez bilansu paliwowo-energetycznego można opracować tak istotny problem dla tej branży gospodarki? Wątpliwości się tutaj rodzą ze względu na informację, którą otrzymaliśmy jako Komisja Gospodarki z Instytutu Paliw Polskiej Akademii Nauk z Krakowa. W informacji tej dostrzega się między innymi zwiększone zapotrzebowanie energetyki na paliwo, czyli na węgiel kamienny, w 2002 r. i różnica między szacunkiem a potrzebami energetyki jest rzędu 30 mln ton.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#PosełKazimierzMilner">Po czwarte, proszę podać przykład niedotowanego górnictwa na świecie o podobnym systemie wydobycia węgla.</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#PosełKazimierzMilner">Kolejne pytanie. Jaki jest udział górnictwa w eksporcie kraju i w jakiej wysokości spływają środki dewizowe z tego tytułu?</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#PosełKazimierzMilner">I ostatnie pytanie. Gdyby na przykład nie było konkretnej odpowiedzi, panie ministrze, bardzo bym prosił o informację pisemną. Jakie straty poniosły kopalnie z powodu akcji strajkowych podejmowanych przez związek zawodowy „Solidarność” w latach 1993–1997? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Zdzisława Kałamagę o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PosełZdzisławKałamaga">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Z przedstawionego programu wynika, że niepewny i nijaki los czeka około pół miliona ludzi, wszak górnicy mają rodziny. Powiadacie panowie również, że będzie wspaniale, bo górnicy dostaną przecież odprawy, które mają wystarczyć na nowe miejsca pracy. Są to niestety, tak na marginesie, kwoty wielokroć niższe chociażby od sum wypłacanych górnikom angielskim.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#PosełZdzisławKałamaga">W jednym z dokumentów związkowych przeczytałem, że te propozycje są całkowicie wyprane z humanitaryzmu. Z drugiej strony wielu Polaków mieszkających poza Śląskiem myśli sobie tak: skoro górnicy dostaną 44 400 zł brutto i zabezpieczenia socjalne na przyszłość, to czego oni jeszcze chcą, przecież to są także nasze pieniądze. Czy pan, panie ministrze, nie obawia się antagonizmów, które mogą powstać między górnikami a resztą społeczeństwa?</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#PosełZdzisławKałamaga">Pytanie następne. Ja w Komisji Gospodarki zajmuję się restrukturyzacją hutnictwa. Jaką pan ma wizję funkcjonowania Śląska w bliższej i dalszej przyszłości, jeżeli zrealizuje się program restrukturyzacji górnictwa, hutnictwa i tych firm, które pracowały dla górnictwa i dla hutnictwa?</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#PosełZdzisławKałamaga">I pytanie ostatnie. Czy pan zgadza się z opiniami niektórych ekonomistów (czy niektórych osób), którzy twierdzą, że do obecnej krytycznej sytuacji ekonomicznej górnictwa przyczynił się w roku 1990 Leszek Balcerowicz, zamrażając ceny węgla i tworząc z tego sektora swoistą kotwicę antyinflacyjną? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Jana Kisielińskiego o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#PosełJanKisieliński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Ponieważ pan premier Rzeczypospolitej Polskiej na konferencji prasowej 4 maja był łaskaw powiedzieć, że związki zawodowe popierają program restrukturyzacji górnictwa, to mam pytanie. Jakie związki zawodowe działające w górnictwie poparły projekt ustawy o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego i gmin górniczych do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej, którą dziś rozpatruje Wysoka Izba?</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#PosełJanKisieliński">Dwa. Jaką pan minister ma propozycję pracy dla górników PBK Bytom, PBK Częstochowa oraz Krajowej Izby Budownictwa Górniczego, którzy stale i w pełnym wymiarze pracują pod ziemią i którzy nie są objęci ani osłonami, ani urlopami górniczymi?</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#PosełJanKisieliński">Trzy. Na kogo pan minister chce przekwalifikować górników? A ponieważ pan minister jest również parlamentarzystą z woj. katowickiego, to w których zakładach ci przekwalifikowani górnicy mieliby otrzymać pracę? Pytam, bo my jako związki zawodowe nie za bardzo to widzimy.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#PosełJanKisieliński">Cztery. Jak chce pan minister wydobyć węgiel pozostawiony w złożu po likwidacji poziomu i szybu? Pan minister był łaskaw w swoim wystąpieniu powiedzieć, że do tego węgla wrócimy. Ile będzie kosztował powrót po ten węgiel, po który, jak pan powiedział, jesteśmy w stanie wrócić - tym bardziej że i pan, i ja jako górnicy wiemy, jak wygląda technika i chociażby zasypanie rury szybowej - oraz jaki będzie koszt wydobycia tego węgla?</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#PosełJanKisieliński">Pięć. Co z projektów składanych przez 12 central związkowych pan minister uwzględnił w kolejnej wersji programu? Od pana posła Karola Łużniaka dowiedziałem się, że wiele tych projektów pan uwzględnił, mam więc prośbę, żeby pan był łaskaw powiedzieć co.</u>
          <u xml:id="u-244.5" who="#PosełJanKisieliński">I ostatnie pytanie. Ile wynosił dług górnictwa w Polsce w momencie, gdy pan obejmował resort, ile wynosi dziś? I gdyby pan mógł sięgnąć do historii, aczkolwiek pan wtedy ministrem nie był: ile wynosił ten dług na rok przed objęciem przez pana władzy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Ryszarda Zbrzyznego o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#PosełRyszardZbrzyzny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałem zapytać, czy prawdą jest, że dokładnie 3 lipca rząd przedstawił omawiany dzisiaj projekt ustawy jednocześnie związkom zawodowym i Sejmowi? Czy i w jaki sposób rząd chciałby skorzystać z opinii związków zawodowych, prawnie zapisanych w ustawie o związkach zawodowych, skoro już 3 lipca ten sam projekt wpłynął tutaj do Wysokiej Izby? Dlaczego nie dano organizacjom związkowym szans współuczestnictwa w tworzeniu tego projektu ustawy? Dlaczego rządowi nie zależy na dialogu społecznym? Czy rząd nie obawia się, że ustawa może zostać zaskarżona do Trybunału Konstytucyjnego, bowiem w podobnym przypadku Trybunał Konstytucyjny orzekł właśnie niekonstytucyjność działań rządu przygotowującego inny projekt ustawy? Na zakończenie: Jak to jest, panie ministrze, że utyskuje się na znaczące przyrosty płac górników - przypomnę, że nie przekraczają one wskaźnika rokrocznie ustalanego przez Komisję Trójstronną - a jednocześnie nie napiętnuje się na przykład czterdziestoprocentowej podwyżki płac z końca 1997 r. w agencji restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego? Czyżby różnymi miarkami mierzyło się pracowników przemysłu węglowego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Jerzego Jaskiernię o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym pana ministra prosić o rozwinięcie wątku projektu tej ustawy w kontekście integracji europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Jak rozumiem, jest stanowisko przewodniczącego Komitetu Integracji Europejskiej stwierdzające, że projekt jest zgodny z dyrektywą Unii Europejskiej w tej sprawie. Chciałbym natomiast prosić pana ministra o odpowiedź, czy koncepcja zawarta w tym projekcie wychodzi naprzeciw oczekiwaniom związanym z rozmowami przedakcesyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">Na posiedzeniu Parlamentarnej Komisji Wspólnej Rzeczypospolitej Polskiej i Unii Europejskiej zwracano uwagę, że obszar górnictwa, hutnictwa i rolnictwa to są trzy wrażliwe obszary, co do których istnieje oczekiwanie określonych przekształceń.</u>
          <u xml:id="u-248.3" who="#PosełJerzyJaskiernia">Chciałbym zapytać: czy ta wersja była w jakikolwiek sposób konsultowana z organami Unii Europejskiej i jakie ewentualnie pole manewru ma Polska - gdyby doszło do modyfikacji tego projektu w toku procesowo-parlamentarnym - żeby zmieścić się w ramach, które Unia Europejska mogłaby akceptować jako spełniające oczekiwania związane z procesem restrukturyzacji jako warunkiem członkostwa Polski w Unii Europejskiej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Jana Sieńkę o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#PosełJanSieńko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wszyscy w pełni zdajemy sobie sprawę z szalenie wysokich kosztów restrukturyzacji przemysłu węglowego - około 7 mld nowych polskich złotych na samo oddłużenie, blisko tyle samo na osłony socjalne, na fundusz ochrony socjalnej. Stanowi to wszystko około 5 mld dolarów. To są ogromne pieniądze dla budżetu naszego państwa. W związku z tym rodzi się zasadnicze pytanie: Czy jest to konieczny i niezbędny zabieg w naszej gospodarce i czy stać nas na to już dzisiaj? Jak wskazują wszystkie badania, węgiel jest najtańszym paliwem do wytwarzania energii. Gaz jest o 30–40% droższy, do tego brak nam własnych jego zasobów; ropa naftowa jest dwukrotnie droższa, i też brak nam własnych jej zasobów. Czy nie byłoby zatem zasadne, panie ministrze, zastanowić się chociaż przez chwilę nad nowymi technologiami, na przykład stosowanymi w spalaniu węgla, które funkcjonują od dawna w wysoko rozwiniętych krajach świata?</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#PosełJanSieńko">Po drugie, wiele się mówi, że jednym z zasadniczych elementów budujących cenę węgla jest jego transport. Jak to się stało, na pewno wie minister od finansów pan Balcerowicz. Ja natomiast mam pytanie do ministra gospodarki. Przez wiele lat w kraju funkcjonowały, i to z wielkim powodzeniem, składy węglowe przy PKP. Zostały zlikwidowane. Do dzisiaj nie wiemy, jakie było podłoże tej decyzji. Jednak dzięki składom węglowym przy PKP wszystkim żyło się dobrze. Indywidualni odbiorcy wiedzieli dokładnie, gdzie można było węgiel kupić i po jakiej cenie. Kolej kompensowała sobie transport węglem, przez co nie windowała cen węgla ani transportu, a górnicy nie martwili się o zwały.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#PosełJanSieńko">Panie ministrze, czy pan minister widzi możliwość ułożenia się wreszcie z Dyrekcją Generalną PKP?</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#PosełJanSieńko">Szczególnie dotyczy to rejonów, od których węgiel jest najbardziej oddalony i w których jest najdroższy, chociażby w woj. słupskim. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zadanie pytania panią poseł Janinę Kraus.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#PosełJaninaKraus">Panie Ministrze! Według wnikliwych i solidnych, moim zdaniem, analiz i wyliczeń specjalistów związanych z Górniczą Izbą Przemysłowo-Handlową, górnictwo, na skutek niekorzystnej dla tego sektora polityki, zostało w latach 1990–1997, wbrew wszelkim zasadom gospodarki rynkowej, niezgodnie z Kodeksem handlowym pozbawione łącznie ok. 26,8 mld zł, co po uwzględnieniu 6,8 mln zł wszelkiego rodzaju dotacji, odliczeń itd. daje kwotę 20 mld zł. Chciałabym zapytać: Czy Ministerstwo Gospodarki uznaje zasadność tych analiz, a jeśli nie, to dlaczego? Jeśli tak, to czy nie uważa pan minister, że skutki tej polityki i odpowiedzialność za nią powinno ponieść państwo i że niedopuszczalne jest, w świetle tych analiz, przerzucanie skutków zadłużenia i tej polityki na takie podmioty, jak Fundusz Pracy, ZUS, fundusz ochrony środowiska, fundusz rehabilitacji, gminy? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zadanie pytania pana posła Czesława Śleziaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#PosełCzesławŚleziak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje pytanie będzie dotyczyło modelu zarządzania branżą górniczą. Jako jednostki współzarządzające, kierujące będą występowały: Komitet Sterujący, organ powołany przez prezesa Rady Ministrów, zespół, który nie ma umocowania w Kodeksie handlowym, minister skarbu państwa, minister gospodarki, który przejmie część kompetencji ministra skarbu państwa, Państwowa Agencja Restrukturyzacji Górnictwa Węgla Kamiennego, walne zgromadzenie akcjonariuszy, rada nadzorcza, zarząd spółki. Chcę zapytać: Czy przedstawiony model zarządzania górnictwem, w moim przekonaniu niezgodny z minimalnymi kanonami teorii organizacji i zarządzania, nie rozmydla odpowiedzialności, a jednocześnie czy nie wrasta znakomicie liczba jednostek, które bez żadnej odpowiedzialności będą mogły „majstrować” przy zarządzaniu branżą górniczą? Ten model zarządzania jest, w moim przekonaniu, zasadniczym zagrożeniem dla tej reformy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo o zadanie pytania pana posła Jana Chojnackiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#PosełJanChojnacki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! W swoim pytaniu chciałbym wrócić do historii. Czy w pewnym sensie rząd nie czuje się zobowiązany do wspomagania górnictwa, dlatego że nadal obowiązuje zarządzenie prezesa Rady Ministrów z grudnia 1981 r.? Wiemy, że wtedy była gospodarka socjalistyczna, liczyły się tony, nie liczyły się efekty. I to zarządzenie było przygotowane właśnie pod tym kątem, żeby było jak najwięcej ton i zachęt dla górników. Teraz, kiedy zmieniliśmy kształt gospodarki i dążymy do gospodarki rynkowej, państwo w okresie przejściowym powinno się w pewnym sensie czuć zobowiązane do świadczenia na rzecz górnictwa.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#PosełJanChojnacki">W wystąpieniu jednego z posłów padło ciekawe stwierdzenie, że należy myśleć o dzieciach górników. Chciałbym też nawiązać do wystąpienia pana posła Łużniaka, bo też kiedyś mieliśmy taką dyskusję i on również martwił się o te swoje dzieci, o pracę dla nich. Czy nie należałoby w tej ustawie zwiększyć środków i możliwości tworzenia właśnie tam nowych miejsc pracy, nie tylko czekając na to, co zrobią same gminy, ale również żeby ze strony rządowej, ze strony ministerstwa, słać takie impulsy do gmin górniczych, żeby zachęcać do tworzenia nowych miejsc pracy nie tylko samych górników, bo tych górników trzeba zorganizować, ale przedsiębiorców, którzy podejmą się takiej działalności? I tutaj nasuwa się kolejne pytanie. Mamy program ich likwidacji. Czy nie warto przed przystąpieniem do likwidacji kopalń, szczególnie obiektów powierzchniowych, zaprosić chętne grupy lub firmy, które skorzystałyby z tych obiektów i czy nie warto dać im te obiekty nawet za symboliczną złotówkę, nie ponosząc jednocześnie kosztów związanych z ich likwidacją, bo również są przypadki, że w kopalni, żeby bilans się jej w jakiś sposób równał (pasywa z aktywami), w sposób sztuczny są zawyżane wartości obiektów? Następnie zgodnie z obowiązującym prawem likwidator musi przeprowadzać to w formie przetargu. Obiekt, który jest praktycznie zerowej wartości rynkowej, w zapisach księgowych zyskuje wartość już kilkakrotnie wyższą, już nie mówię o milionach czy innych kwotach.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#PosełJanChojnacki">I tutaj właśnie byłoby obniżenie kosztów likwidacji przed wcześniejszym podejściem do tego zagadnienia. Tyle miałbym swoich uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Zbyszka Zaborowskiego - nie zrzeszonego - o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#PosełZbyszekZaborowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje pytanie również dotyczy nowych miejsc pracy. To jest truizm, że ten ambitny program nie zostanie zrealizowany, jeżeli równolegle nie powstaną nowe miejsca pracy. Nie można bezboleśnie, bezproblemowo zlikwidować stu pięciu tysięcy miejsc pracy i jeszcze kilkaset tysięcy w otoczeniu górnictwa czy branżach powiązanych. A więc muszą one powstawać.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#PosełZbyszekZaborowski">W województwie katowickim funkcjonuje rozproszona specjalna strefa ekonomiczna. Funkcjonuje ona dobrze w Gliwicach i w Tychach, natomiast funkcjonuje niesprawnie i nie przyciąga inwestorów w Zagłębiu, gdzie zlikwidowano najwięcej kopalń i gdzie kończy się węgiel, oraz w Żorach i w Jastrzębiu-Zdroju.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#PosełZbyszekZaborowski">Mam pytanie: co rząd zamierza zrobić, jakie zamierza podjąć działania aktywizujące, aby ta specjalna strefa ekonomiczna była użytecznym instrumentem również w restrukturyzacji przemysłu ciężkiego, w tym kopalń węgla kamiennego w województwie śląskim?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#WicemarszałekJanKról">Lista posłów zapisanych do pytań została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#WicemarszałekJanKról">Jednocześnie chcę w tej chwili przekazać paniom posłankom i paniom posłom komunikat, że po wystąpieniu pana ministra, które nie wiem, jak długo będzie trwało, ale myślę, że może pół godziny, będzie ogłoszona przerwa półgodzinna, po czym odbędzie się zebranie Prezydium Sejmu, a potem Konwentu Seniorów. W związku z tym do głosowań przystąpimy ok. godz. 20.</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#WicemarszałekJanKról">Tak więc żeby się państwo nie denerwowali, można jeszcze zjeść kolację przed tą długą turą głosowań.</u>
          <u xml:id="u-259.4" who="#WicemarszałekJanKról">Obecnie proszę pana ministra gospodarki Janusza Steinhoffa o ustosunkowanie się do debaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Chciałbym odnieść się do części pytań i części spraw poruszanych w trakcie debaty nad projektem ustawy. Część zawarta byłaby w wypowiedzi mojego zastępcy pana ministra Szlązaka i pana ministra Kołodziejczyka z ministerstwa pracy.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Otóż chciałbym serdecznie podziękować za bardzo merytoryczną debatę. Jestem pod wrażeniem konstruktywności wielu wypowiedzi. Jestem również pod wrażeniem tego, iż zarówno opozycja, jak i koalicja chce wnieść do tego programu te wszystkie elementy, które mogą go wzbogacić, a z drugiej strony nie wykluczają realizacji tego programu, jako że mamy do dyspozycji określone środki finansowe.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Pojawiały się w trakcie tej debaty wypowiedzi z dwóch stron. Z jednej strony bardzo często słychać było zdania kontestujące konieczność przeznaczenia tak dużych nakładów na restrukturyzację jednej branży, chociaż nikt nie kwestionował tego, iż jest ona bardzo znacząca dla polskiej gospodarki. Z drugiej strony pojawiały się oczekiwania większych środków, które mogą i powinny być przeznaczone na rozwiązanie problemów górnictwa i Śląska.</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Oczywiście takich możliwości nie ma w budżecie państwa. Chciałbym zdecydowanie powiedzieć, iż na ten program, jeśliby w jego koszt wliczyć również środki przeznaczone na oddłużenie, musimy wydać ponad 14 mld zł. To wielka suma, wielki wysiłek polskiego podatnika i dlatego sposób nadzorowania procesu restrukturyzacji górnictwa musi być wyjątkowo racjonalnie zorganizowany. Nie chcielibyśmy bowiem dopuścić do sytuacji, w której jakakolwiek złotówka polskiego podatnika zostanie wydana niezgodnie z przeznaczeniem. W przeszłości bywało tak dość często. Wydawano pieniądze przeznaczone na likwidację kopalń na dotacje, czy quasi-dotacje do wydobycia węgla. Ten problem chcemy jasno postawić. Większość środków będzie przeznaczona na osłony socjalne, czyli na rozwiązanie tego wielkiego problemu społecznego. Część środków natomiast, przeznaczona na likwidację trwale nierentownych kopalń, musi być wykorzystana zgodnie z przeznaczeniem.</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">W wypowiedzi pana posła Kaczmarka, zresztą również w wypowiedziach innych posłów, pojawił się problem Górniczej Agencji Pracy, sposobów jej funkcjonowania. Były również wątpliwości, czy Górnicza Agencja Pracy w ogóle funkcjonuje. Chciałbym powiedzieć, że funkcjonuje ona nie najgorzej. Ma 18 biur pomocy zawodowej przy kopalniach. Jest to spółka z o.o. spółek węglowych i Państwowej Agencji Restrukturyzacji Górnictwa Węgla Kamiennego. W tej chwili chcielibyśmy, aby udziałowcem Górniczej Agencji Pracy - znaczącym udziałowcem, z udziałami powyżej 51% - był Fundusz Pracy, co, jak sądzę, znacznie zaktywizuje działalność Górniczej Agencji Pracy, którą zamierzamy zresztą wspomagać, aby mogła funkcjonować coraz lepiej.</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Pan poseł Kaczmarek mówił również o propozycji utworzenia Państwowego Górniczego Funduszu Gwarancyjnego. To bardzo dobry pomysł, szczególnie w aspekcie wspierania sektora małych i średnich przedsiębiorstw, czyli kredytów o dużym stopniu ryzyka. Chciałbym powiedzieć, że projekt tego typu działań może być zawarty w uzupełnieniu projektu ustawy, a jeśli komisja postanowi umieścić go w tekście ustawy, rząd również będzie skłonny to poprzeć, bo pomysł jest bardzo dobry. Natomiast wpisuje się on - tu odpowiadam również posłom, którzy zgłaszali tego typu pomysły - w koncepcję dywersyfikacji działalności spółek węglowych. Wychodzimy z założenia, iż spółka węglowa nie musi i nie powinna zajmować się tylko wydobyciem węgla. Może, jeśli przemawiają za tym racje ekonomiczne, w sposób racjonalny zagospodarowywać zbędny majątek, zakładać tam podmioty gospodarcze i wyprowadzać ludzi z kopalń, tworząc dla nich nowe miejsca pracy. Zarządy spółek w tym nowym okresie będą rozliczane m.in. również za to. Wyprowadzenie pracowników z kopalń trwale nierentownych w sposób bezbolesny, przez stworzenie im miejsc pracy i pomoc w pierwszym okresie, jest najbardziej racjonalnym sposobem restrukturyzacji zatrudnienia. Zresztą w programie restrukturyzacji wielokrotnie podnosimy temat dywersyfikacji działalności spółek węglowych.</u>
          <u xml:id="u-260.6" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">W trakcie zadawanych pytań pojawiły się wątpliwości dotyczące systemu spalania węgla. Pan poseł Żelichowski był łaskaw poruszyć problem jakości węgla, jego odsiarczania, stanu polskiej energetyki. Chciałbym powiedzieć, że jest to problem bardzo złożony: czy odsiarczać węgiel, czy odsiarczać spaliny w elektrowni? W Stanach Zjednoczonych, gdzie siarka zawarta w węglu jest siarką organiczną, czyli nie sposób jej wydzielić w procesie mechanicznego wzbogacania, tak jak ma to miejsce w zakładach wzbogacania w Polsce, odsiarcza się spaliny. To jest operacja dość droga, mniej więcej podnosząca koszty inwestycyjne w elektrowniach o 10%. To oczywiście musi wynikać z rachunku ekonomicznego. Jeżeli odległość elektrowni jest stosunkowo duża, opłaca się odsiarczać węgiel i bardzo mocno go wzbogacać po to, aby nie wozić tzw. balastu, a koszty transportu są w Polsce bardzo wysokie. To jest problem ekonomii i ochrony środowiska. Natomiast zdecydowanie wypowiadam się za rozwiązaniem problemu emisji S02, i zresztą przepisy obowiązujące w Polsce sprzyjają w tej materii wszystkim podmiotom gospodarczym, aby realizowały te inwestycje. W poprzednich latach zbudowano kilkanaście zakładów przeróbczych, zakładów wzbogacania węgla, bo przy okazji ten węgiel się odsiarcza, natomiast w tej chwili ze względu na konstrukcję urządzeń kotłowych elektrownie nie zgłaszają większego zapotrzebowania na węgiel wyższej jakości.</u>
          <u xml:id="u-260.7" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Kolejna sprawa dotyczyła przyczyn zadłużenia polskiego górnictwa, a w wypowiedziach kilku z państwa pojawił się problem lat dziewięćdziesiątych, administracyjnego sterowania cenami węgla, i ja tę przyczynę uznaję. Wielokrotnie wypowiadałem się na ten temat publicznie. Górnictwo było w pewnym okresie kotwicą antyinflacyjną, trzeba sobie o tym uczciwie powiedzieć. Wynikało to z przyczyn makroekonomicznych. Chciałbym przypomnieć, jaki wówczas był stan polskiej gospodarki. Absolutnie nie kwestionuję celowości tego typu działania w tamtych czasach. Wielu z państwa zresztą również wtedy było w Sejmie. Mam świadomość, iż wcześniej czy później za taką operację trzeba płacić rachunki. Teraz właśnie przyszedł czas płacenia tych rachunków przez państwo. Stąd to oddłużenie, które obejmuje kwotę 70 bln starych zł, czyli 7 mld nowych zł. Oddłużenie to nie będzie odnosiło się do społeczności lokalnej i podmiotów gospodarczych, które funkcjonują w otoczeniu górnictwa, wychodziliśmy bowiem z założenia od początku, iż koszt oddłużenia górnictwa przeniesiony musi być na budżet centralny.</u>
          <u xml:id="u-260.8" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Sądzę, że wyjaśniłem stanowisko rządu w tej materii. To jest odpowiedź również na pytanie pani posłanki Kraus, które dotyczyło mojego stosunku do opracowania Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej.</u>
          <u xml:id="u-260.9" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Problem, który poruszył pan poseł Śleziak, dotyczy sposobu zarządzania. Muszę państwu powiedzieć, iż zgłaszałem różne wątpliwości, czy to rozmycie odpowiedzialności czy też mijanie się odpowiedzialności z kompetencjami nie jest tutaj nadmierne. Chciałbym przypomnieć, iż w programie zapisano, a w ustawie, sądzę, że jest wystarczająco precyzyjnie określone, iż Komitet Sterujący nie ma żadnych uprawnień władczych. Przy okazji sprostowanie - w druku sejmowym jest pomyłka. Komitet Sterujący wyłania w postępowaniu konkursowym członków rad nadzorczych, natomiast zarządy spółek będzie powoływał minister gospodarki. Czyli praktycznie odpowiedzialność za realizację tego programu spoczywa na ministrze gospodarki, któremu przyznano uprawnienia walnego zgromadzenia z pewnymi wyłączeniami dotyczącymi przekształceń własnościowych - są one nadal w kompetencji ministra skarbu. Wychodziliśmy z założenia, iż musi być jednoznacznie określona odpowiedzialność i jednoznacznie muszą być określone kompetencje naczelnego organu administracji państwowej. To jest zresztą szerszy problem, problem nadzorowania jednoosobowych spółek skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-260.10" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Pojawiło się również pytanie pana posła Sieńki odnoszące się do kosztów transportu węgla. To jest problem Polskich Kolei Państwowych. Jak państwo wiecie, problem ułomnego w pewnym sensie rachunku kosztów w gospodarce był wielokrotnie podnoszony. Dotyczy to również kosztów przewozowych PKP, ze względu na niewystarczające zaangażowanie w proces restrukturyzacji oraz ponoszone dość wysokie koszty. Kolejarze twierdzą, iż subwencja budżetowa jest w tej materii niewystarczająca, jeśli chodzi o przewozy pasażerskie; część kosztów poniesionych strat przerzuca się na przewozy towarowe. Mam świadomość, że jeśli chodzi o przewóz towarów masowych, te koszty w Polskich Kolejach Państwowych są znacząco zawyżone. Przewiezienie tony węgla ze Śląska na Wybrzeże kosztuje mniej więcej tyle ile tona importowanego węgla z Rosji, który przywożony jest z Syberii.</u>
          <u xml:id="u-260.11" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Pytanie pana posła Zaborowskiego dotyczyło tworzenia nowych miejsc pracy. To oczywiście jest bardzo szeroki problem. Jednym z działań w tym zakresie, które można było podjąć w okresie poprzednim, jest utworzenie specjalnej strefy ekonomicznej na Śląsku, rozproszonej strefy ekonomicznej. Jej zagospodarowanie jest coraz większe. Rząd nie ma narzędzi wspomagania podmiotów gospodarczych, które funkcjonują w specjalnej strefie ekonomicznej. Już sam fakt funkcjonowania jakiegokolwiek podmiotu gospodarczego w tej strefie daje mu dużo większe możliwości w stosunku do podmiotów, które funkcjonują poza nią. Specjalna strefa ekonomiczna jest jedną z możliwych form pomocy publicznej dla przedsiębiorcy. Natomiast oczywiście problem generowania nowych miejsc pracy to przede wszystkim problem wsparcia małych i średnich przedsiębiorstw na Śląsku, gdzie funkcjonuje około 200 tys. tego typu przedsiębiorstw. I właśnie przez racjonalną pomoc wsparcia kredytowego chcemy generować znaczące ilości miejsc pracy w małych i średnich przedsiębiorstwach.</u>
          <u xml:id="u-260.12" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Pytanie o wpływ spadku eksportu węgla na bilans w obrotach handlu zagranicznego. Chciałbym powiedzieć, iż w tej chwili nie jest to już taki znaczący zakres. Eksport węgla daje nam w sumie, o ile dokładnie pamiętam - zastrzegam się, że moja pamięć może być omylna - około 900 mln dolarów rocznie. To już nie jest pierwsza pozycja. Pierwszą pozycją jest eksport mebli, który daje, o ile pamiętam, ponad 2 mld dolarów.</u>
          <u xml:id="u-260.13" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Pan poseł Kisieliński był łaskaw zapytać, jakie związki zawodowe popierają projekt ustawy...</u>
          <u xml:id="u-260.14" who="#komentarz">(Poseł Jan Kisieliński: Poparły.)</u>
          <u xml:id="u-260.15" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">... poparły projekt ustawy. Myślę, że jest dobrą możliwością dla związków zawodowych, iż mogą mieć różne uwagi i mogą kontestować różne ustawy, które przedkłada rząd. Wiem, że w sprawie wielu ustaw będzie bardzo trudno się porozumieć. Natomiast pan, panie pośle, doskonale wie, iż rząd wyszedł naprzeciw wszędzie tam, gdzie można było, nie zmieniając sumarycznych nakładów na proces restrukturyzacji górnictwa, zaaprobować postulaty związkowe. Natomiast mam świadomość, iż to Sejm ostatecznie zdecyduje o przyjęciu bądź odrzuceniu projektu ustawy. Jak można było usłyszeć na tej sali, właściwie wszystkie związki zawodowe mają pewne wątpliwości i wszystkie zgłaszają w dalszym ciągu uwagi do przedstawionego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-260.16" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Co się tyczy zarzutu o niekonsultowaniu projektu ustawy oraz programu restrukturyzacji, to chciałbym powiedzieć, iż kolejne wersje były wzbogacone o uwagi związków zawodowych. Trudno wyobrazić sobie sytuację, w której rząd konsultuje ze związkami zawodowymi projekt programu, który poddany jest ewolucji między innymi w wyniku dyskusji z partnerami społecznymi, jako kolejne wersje. Czynnik czasu, biorąc pod uwagę obecną sytuację w górnictwie, zapaść finansową, trudności w pozyskiwaniu kredytów, jest tu bardzo istotny i stąd jest prośba rządu, aby procedowanie w parlamencie nad projektem tej ustawy było bardzo szybkie.</u>
          <u xml:id="u-260.17" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Dlaczego nie objęto Górniczym pakietem socjalnym pracowników innych przedsiębiorstw? Otóż dlatego, że nie mieliśmy na to środków. Gdzieś trzeba jednak postawić barierę, gdzieś trzeba skończyć. Można by mnożyć te oczekiwania, natomiast po prostu nie mamy na to środków.</u>
          <u xml:id="u-260.18" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Likwidacja kopalń i ochrona złoża. Doskonale wszyscy wiemy, iż w Polsce funkcjonuje bardzo dobra ustawa, wielu z państwa tę ustawę, tj. Prawo geologiczne i górnicze, uchwalało. W Polsce gospodarka złożem jest zupełnie inaczej traktowana niż na przykład, porównawczo, w Stanach Zjednoczonych, gdzie ta gospodarka prowadzona jest zupełnie inaczej, zupełnie inaczej odbywa się również nadzór. Pan, panie pośle, pytał, czy jest możliwe zamykanie kopalni i niezabezpieczenie złoża. Oczywiście tak. Warunkiem przyjęcia projektu likwidacji zakładu górniczego jest jego akceptacja przez głównego geologa kraju, który z ramienia administracji jest odpowiedzialny za racjonalną gospodarkę złożem. Główny geolog kraju nigdy nie wyraża zgody na nieracjonalną likwidację złoża bez odpowiedniej procedury zabezpieczenia tego złoża. Takiej możliwości nie ma.</u>
          <u xml:id="u-260.19" who="#komentarz">(Poseł Jan Kisieliński: Koszt.)</u>
          <u xml:id="u-260.20" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Koszt wynika z ekonomiki. Otóż to nie rząd, nie minister, nie prezes Wyższego Urzędu Górniczego czy minister ochrony środowiska będzie decydował o tym, czy kopalnia X lub Y powinna zostać zlikwidowana. To może być tylko decyzja o podłożu ekonomicznym. Będą likwidowane te kopalnie, w których wyczerpują się zasoby i te, które nie mają szans na uzyskanie rentowności. Trudno jest utrzymywać kopalnię, która generuje coraz większe straty.</u>
          <u xml:id="u-260.21" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Wzrost zadłużenia. Pan był łaskaw zapytać, o ile za czasów mojej kadencji na stanowisku ministra gospodarki wzrosło zadłużenie. Mniej więcej o 1,5 mld zł, przy czym chciałbym powiedzieć, iż to zadłużenie będzie w dalszym ciągu rosło. Rozpoczęto realizację programu, właściwie nastąpiło to już kilka miesięcy temu, bo redukcja liczebności załóg górniczych jest już faktem. Mówiłem o tym w swoim wystąpieniu, iż ta redukcja, w efekcie częściowego tylko funkcjonowania osłon socjalnych, dotyczy ponad 6 tys. ludzi. Otóż każdy górnik, który podejmuje taką decyzję, podejmuje ją we własnym interesie, zgodnie z własną wolą. Chciałbym podkreślić to, iż załogi górnicze w wielu kopalniach akceptują Górniczy pakiet socjalny, akceptują ten sposób odniesienia się do problematyki społecznej. Jak sądzę, możemy przewidywać, iż w tym roku redukcja zatrudnienia w górnictwie węgla kamiennego osiągnie wielkość ok. 25 tys. osób, jeżeli oczywiście wliczymy w to odejścia naturalne, odejścia na emerytury.</u>
          <u xml:id="u-260.22" who="#MinisterGospodarkiJanuszSteinhoff">Sądzę, że o pozostałych problemach, które tutaj zostały poruszone, będzie mógł powiedzieć pan minister Szlązak. Natomiast o harmonogramie negocjacji, które były prowadzone ze związkami zawodowymi, powie pan minister Kołodziejczyk. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę obecnie o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej pana Piotra Kołodziejczyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejPiotrKołodziejczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgodnie z zapowiedzią pana ministra Steinhoffa najpierw parę zdań na temat dialogu społecznego związanego z pracą nad pakietem aktów prawnych reformujących górnictwo węgla kamiennego. Ten problem był podnoszony głównie przez pana posła Kisielińskiego, chciałbym więc zwrócić się głównie do niego. Otóż, panie pośle, mam przed sobą dokumenty, na przykład list pana ministra Szlązaka do pana z 22 maja br., zawierający projekt ustawy o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego i gmin górniczych do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz kserokopię odpowiedzi, jaka została przesłana panu ministrowi Steinhoffowi w imieniu 12 central związkowych w dniu 19 czerwca. Pod tą odpowiedzią jest podpisany m.in. wiceprzewodniczący Związku Zawodowego Górników w Polsce, pański zastępca związkowy. Żeby nie wdawać się tutaj w ten typ sporu, wyliczę tylko czy przypomnę trzy etapy pracy nad reformą górnictwa węgla kamiennego.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejPiotrKołodziejczyk">Najpierw pracowaliśmy nad rozporządzeniami. W lutym prowadziliśmy konsultacje ze wszystkimi związkami zawodowymi w sprawie rozporządzeń górniczych do tegorocznej ustawy budżetowej. Pracowaliśmy ze wszystkimi związkami zawodowymi nad tymi rozwiązaniami, które później znalazły się w programie. Następnie, o czym też mówiono z tej trybuny, 16 kwietnia wszystkie górnicze centrale związkowe dostały projekt programu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego. Po miesiącu, 22 maja, do wszystkich central związkowych został wysłany projekt ustawy o reformie górnictwa. Ten proces trwał, uwagi bywały uwzględniane, siedzieliśmy wspólnie ze związkowcami, w nocy z 30 kwietnia na 1 maja zostało podpisane porozumienie o niektórych warunkach realizacji tego programu. Stąd uprawnione było stwierdzenie pana premiera Buzka, wygłoszone w dniu 4 maja na Śląsku, że związki zawodowe częściowo popierają niektóre rozwiązania zaproponowane w pakiecie.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejPiotrKołodziejczyk">Niemniej jednak chciałbym przejść do istoty rzeczy. Panowie posłowie Kaczmarek i Szarawarski pytali o instytucję Górniczej Agencji Pracy. Pan minister Steinhoff wyjaśnił pokrótce, dlaczego minister pracy wejdzie do tej agencji jako partner. Chcielibyśmy wzmocnić tę agencję, nie tylko finansowo. Warto, żeby Wysoka Izba wiedziała, iż w czasie ostatniej misji Banku Światowego w ubiegłym tygodniu uzyskaliśmy zgodę na wykorzystanie części pieniędzy z pożyczki zaciągniętej przez rząd polski na promocję zatrudnienia i usług. Będzie to ok. 2,7 mln dolarów, przeznaczymy je m.in. na wyposażenie i przygotowanie profesjonalne biur pomocy zawodowej, które zamierzamy utworzyć we wszystkich likwidowanych kopalniach. Tych biur pomocy zawodowej powstanie łącznie 46. Będą zatrudniały profesjonalnie przygotowane kadry, w tym ekspertów zachodnich, zagranicznych, ale również i polskich. Rolą ministra pracy będzie również zasilanie środkami pomocowymi. W przyszłym tygodniu mamy delegację departamentu pracy Stanów Zjednoczonych, z którą będziemy rozmawiać na temat grantu w wysokości miliona dolarów. Taka agencja jest potrzebna nie tylko po to, żeby móc wykorzystać racjonalnie środki pomocowe, których nie wolno mieszać ze środkami budżetowymi i dlatego nie zawsze może się tym zająć na przykład urząd pracy. Chodzi również o to, że my chcemy, żeby realizacja programu restrukturyzacji zatrudnienia przebiegała, tak jak przygotowanie całego programu górniczego, w warunkach dialogu społecznego. Chcielibyśmy, żeby proces likwidacji kopalń zaczynał się już elementami dialogu społecznego, żeby te biura działały na terenie kopalń. Stąd nie chcemy, żeby one były w oficjalnych strukturach rejonowych urzędów pracy.</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejPiotrKołodziejczyk">Takich przyczyn jest więcej, sądzę, że pora i miejsce nie jest stosowne do dyskutowania szczegółów. Chciałbym pokrótce odnieść się do aspektu regionalnego.</u>
          <u xml:id="u-262.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejPiotrKołodziejczyk">Proszę Państwa! Panie i Panowie Posłowie! Mówimy o redukcji zatrudnienia 105 tys. osób. Z punktu widzenia ministra pracy ten program jest na tyle atrakcyjny, że daje on szansę uratowania 130 tys. miejsc pracy w górnictwie.</u>
          <u xml:id="u-262.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejPiotrKołodziejczyk">Z tej trybuny wiele osób mówiło o tym, jak wielkie jest zagrożenie upadkiem sektora górniczego. Chcielibyśmy przyciągnąć wszystkie środowiska do współdziałania w realizacji tego programu, dlatego że te 105 tys. osób, o które powinno zostać zmniejszone zatrudnienie, jest to wyliczenie makroekonomiczne. Jesteśmy przekonani, że współdziałanie we wdrożeniu tego programu, w znalezieniu lokalnych rezerw i lokalnych pomysłów - tak jak na przykład powiedział to dzisiaj pan poseł Chojnacki - potencjalne wykorzystanie majątku zbędnego dla tworzenia miejsc pracy połączonego ze środkami finansowymi, jakie są przeznaczane na tworzenie kredytów czy na tworzenie miejsc pracy przez gminy górnicze, mogą rzeczywiście w znaczący sposób tę liczbę zredukować.</u>
          <u xml:id="u-262.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejPiotrKołodziejczyk">Niemniej jednak, proszę państwa, spośród tych 105 tys. osób, 55 tys. - zgodnie z naszymi szacunkami - odejdzie na emerytury, 27 tys. na 5-letnie urlopy górnicze, a rzeczywiście na rynek pracy wejdzie około 23 tys. osób, które dostaną odprawy i około 11 tys., które wezmą zasiłki górnicze.</u>
          <u xml:id="u-262.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejPiotrKołodziejczyk">Proszę Państwa! To znaczy, że niecałe 40 tys. osób, które dodatkowo odejdzie do innych miejsc rynku pracy, rozłoży się na 5 lat; średnio 8 tys. rocznie.</u>
          <u xml:id="u-262.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejPiotrKołodziejczyk">W rejonowych urzędach pracy na Górnym Śląsku rejestrujemy rocznie ponad 50 tys. wolnych ofert pracy. Jesteśmy w stanie, i chciałbym to z tej trybuny powiedzieć jasno, przynajmniej jedną ofertę pracy przedstawić każdemu górnikowi. Stąd właśnie jest to wsparcie instytucji, żeby to była nie tylko oferta pracy, jakieś skierowanie, ale żeby to również było doradztwo zawodowe, wsparcie technologiczne.</u>
          <u xml:id="u-262.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejPiotrKołodziejczyk">Przygotowujemy program i myślę, że ruszy on w najbliższym czasie właśnie dzięki pieniądzom z Banku Światowego. Chodzi o to, żeby każdy górnik, który weźmie jednorazową odprawę, dostał jednocześnie coś w rodzaju bonu na doradztwo biznesowe, żeby miał szansę w jednej z istniejących instytucji lokalnych, z których minister pracy tworzył i będzie tworzyć w dalszym ciągu ośrodki wspierania przedsiębiorczości, inkubatory, w tym również inkubatory nowoczesnych technologii dla tworzenia miejsc pracy. Zaczniemy to robić już wkrótce.</u>
          <u xml:id="u-262.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejPiotrKołodziejczyk">Ostatnia duża kwestia dotycząca aspektu regionalnego to są gminy górnicze. Otóż panowie posłowie: Zaborowski i Chojnacki pytali o przyszłość dzieci górników. Pan poseł Zaborowski pytał, jak uaktywniać strefy w zagłębiu. Inni posłowie także pytali o te aspekty, wyrażając obawę, czy gminy górnicze nie stracą zbyt wiele. Otóż chciałbym Wysokiej Izbie przypomnieć, iż to rozwiązanie - rekompensowanie gminie, na terenie której znajduje się zakład pracy, strat z tytułu potencjalnych korzyści, typu: podatek gruntowy, podatek od nieruchomości czy inne opłaty eksploatacyjne, jest wprowadzone po raz pierwszy; jak upadały w przeszłości zakłady, to gminy nie uzyskiwały z tego tytułu żadnych rekompensat.</u>
          <u xml:id="u-262.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejPiotrKołodziejczyk">Właśnie dlatego chcemy wzmocnić gminy górnicze, które teoretycznie ponoszą stratę i to również chciałbym podkreślić, dlatego że dług spółek węglowych wobec kopalń, wobec gmin górniczych na 31 grudnia 1997 r. wynosi 172 mln złotych, więc te straty byłyby tylko teoretycznie.</u>
          <u xml:id="u-262.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejPiotrKołodziejczyk">My przewidujemy, że gminy górnicze dostaną dotacje w wysokości 200 mln zł na wsparcie tworzenia miejsc pracy. Jestem przekonany, że samorząd lokalny będzie miał dzięki temu środki, którymi będzie mógł wspierać tworzenie miejsc pracy, będzie mógł wspierać systemy edukacyjne, po to, żeby dzieci górników w przyszłości miały produktywne miejsca pracy w takich sektorach, które wykazują duże perspektywy rozwojowe. Tyle szczegółowych wyjaśnień. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#WicemarszałekJanKról">Obecnie proszę o zabranie głosu pana Jana Szlązaka podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Już dosyć.)</u>
          <u xml:id="u-263.3" who="#WicemarszałekJanKról">No, pytania były, panowie, i to głównie ze strony SLD, tych, którzy teraz mówią: po co. Były pytania - jest odpowiedź. A za chwilę będą głosy, że odpowiedź jest niewystarczająca, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiJanSzlązak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym tylko uzupełnić odpowiedzi na niektóre pytania, które po prostu zostały pominięte.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiJanSzlązak">Pani poseł Cencek sugerowała, aby oddłużenie górnictwa było według stanu w dniu wejścia w życie ustawy, a nie według stanu w dniu 31 marca, jak to jest aktualnie proponowane.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiJanSzlązak">Otóż oczywiście przyznaję, że jest to kusząca propozycja, ale raczej nierealna, dlatego że data oddłużenia zawsze jest ustalana według tej daty, która już minęła, aby nie stwarzać możliwości celowego zadłużania się podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiJanSzlązak">Pan poseł Milner wspominał m.in. również o braku bilansu energetycznego. Otóż taki bilans jest. Jest to część dokumentu o nazwie „Założenia polityki energetycznej Polski do roku 2010”. Dokument ten został przyjęty przez Radę Ministrów w październiku 1995 r. Niemniej jednak, ponieważ te akurat elementy gospodarki wymagają dłuższej perspektywy, aktualnie jest opracowywany bilans, którego pierwsza wersja być może już we wrześniu będzie dostępna, ale generalnie całościowo zostanie zakończona w I kwartale przyszłego roku; obejmuje horyzont czasowy do 2020 r.</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiJanSzlązak">Czy są jakieś nie dotowane górnictwa na świecie? Oczywiście tak. Właściwie można powiedzieć, że wszystkie na świecie, a w Europie w Anglii i w Czechach.</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiJanSzlązak">Sprawa inna... na to w międzyczasie również pan minister Kołodziejczyk odpowiedział.</u>
          <u xml:id="u-264.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiJanSzlązak">Pan poseł Kisieliński pytał, ile wynosiły długi. Pan minister powiedział, jaka jest różnica między listopadem a czerwcem tego roku, ale ja jeszcze dodam dosłownie dwie liczby, bo być może i o to panu posłowi chodziło. W chwili obejmowania rządów przez koalicję SLD-PSL w 1993 r. - 5454 mln zł, na koniec roku 1997 — 13346 mln zł. A więc jest to ponad 8 mld zł salda. Tak że tyle to wyszło.</u>
          <u xml:id="u-264.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiJanSzlązak">Pan poseł Jaskiernia. Czy program był konsultowany w Unii Europejskiej? Tak. Pierwszy raz 23 lutego. Były to główne założenia tego programu prezentowane w Dyrekcji 17, to znaczy tej, która zajmuje się akurat sprawami energetyki, a obecnie, parę dni temu został wysłany już dokument końcowy w wersji angielskojęzycznej właśnie do tej dyrekcji, a także na życzenie osobiste pani dyrektor Catherine Dey.</u>
          <u xml:id="u-264.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiJanSzlązak">Pan poseł Sieńko. Czy nas stać na osłony w obecnej sytuacji? Otóż program ten - to już przewijało się w toku dyskusji - jest programem ratunkowym. To nie jest tak, że chcemy zmienić coś, co jest dobre. Po prostu trzeba ratować i to jest niestety właśnie kosztowne, ale konieczne.</u>
          <u xml:id="u-264.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiJanSzlązak">Pani poseł Kraus. Dokument Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej, który pokazuje, że gdyby nie restrykcje względem górnictwa, to górnictwo byłoby dzisiaj rentowne i miałoby 20 mld zł zysku. Ja ten dokument akurat znam i oprócz pewnie wielu również słusznych tez jest tam, powiedziałbym, zwykła polityka. Na przykład jest takie stwierdzenie, że gdyby w górnictwie nie racjonalizowano kosztów, to wynik byłby gorszy o 16 mld zł. Przepraszam bardzo, ale takiego argumentu przyjąć nie sposób, jeżeli zarząd kopalni czy spółki nie racjonalizuje kosztów, to po prostu trzeba go wyrzucić. Natomiast generalnie, rzeczywiście, górnictwo w wyniku różnych działań straciło, o czym już mówił pan minister Steinhoff.</u>
          <u xml:id="u-264.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiJanSzlązak">Pan poseł Chojnacki pytał, czy można zachęcać przedsiębiorców przez sprzedanie za symboliczną nawet złotówkę majątku. Oczywiście, jeżeli jest zbędny dla produkcji, to jak najbardziej należy to zrobić, i to jest również zapisane w ustawie i w programie. Tak że jest to działalność jak najbardziej popierana. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#WicemarszałekJanKról">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#WicemarszałekJanKról">Marszałek Sejmu - po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu - proponuje, aby Sejm skierował projekt ustawy o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego i gmin górniczych do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej do Komisji Gospodarki w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#WicemarszałekJanKról">W dyskusji zgłoszono wnioski o dodatkowe skierowanie projektu ustawy do Komisji Finansów Publicznych oraz do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.</u>
          <u xml:id="u-265.4" who="#WicemarszałekJanKról">Do głosowania nad tymi wnioskami przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-265.5" who="#WicemarszałekJanKról">Obecnie zarządzam przerwę do godz. 20.05.</u>
          <u xml:id="u-265.6" who="#WicemarszałekJanKról">W imieniu marszałka zapraszam na posiedzenie Konwentu Seniorów do gabinetu marszałka.</u>
          <u xml:id="u-265.7" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 19 min 36 do godz. 20 min 23)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy jest pani poseł Staniszewska, pan poseł Marcinkiewicz, pan poseł Zaciura? Nie ma. Jest pan poseł Marcinkiewicz, to dobrze.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zajęcie miejsc. Proszę o przerwanie rozmów telefonicznych.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę Państwa! Chciałem państwa poinformować o ustaleniach Konwentu Seniorów. W czasie spotkania, które odbyło się przed chwilą, rozpatrywaliśmy dalszy porządek naszych prac. Myślę, że dało się już zauważyć, iż sytuacja się wielostronnie skomplikowała. Ale nad całością czuwa Prezydium...</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-266.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">.‍.. wspierane przez Konwent.</u>
          <u xml:id="u-266.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-266.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nasze dalsze prace będą wyglądały następująco.</u>
          <u xml:id="u-266.8" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zaczynamy teraz od głosowań. Jest cały cykl głosowań - nie tylko kompetencje, ale i te wszystkie sprawy, które zostały do tej pory rozpatrzone. Później, przed przystąpieniem do debaty na temat trójszczeblowego podziału kraju, ogłoszę godzinną przerwę. Kluby odbędą wtedy posiedzenia, spotkania, w celu wypracowania stanowiska wobec poprawek zgłoszonych przez Senat do ustawy o trójszczeblowym podziale kraju.</u>
          <u xml:id="u-266.9" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Po przerwie odbędzie się debata na temat poprawek Senatu dotyczących trójszczeblowego podziału kraju. W tej debacie proponujemy 5-minutowe wystąpienia w imieniu klubów i kół, dodając uprzejmą prośbę o niezadawanie pytań. Bezpośrednio po debacie przystąpimy do głosowań nad poprawkami Senatu. W ten sposób zamkniemy ten temat.</u>
          <u xml:id="u-266.10" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Rozumiem, że nie ma sprzeciwu wobec debaty, jaką tu w imieniu Prezydium zaproponowałem.</u>
          <u xml:id="u-266.11" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Następnie minister rolnictwa przedstawi informację o problemach skupu. I to będzie ostatni punkt dzisiejszego porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-266.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-266.13" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Niestety, nie udało się nam zakończyć przewidzianej na dziś tematyki. Praca w pełni nocy byłaby absurdem. W związku z tym pewne punkty przechodzą na dzień jutrzejszy.</u>
          <u xml:id="u-266.14" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Rozpoczniemy od debaty przewidzianej na dzień dzisiejszy, ale przesuniętej na jutro, na temat rządowego projektu ustawy o Prokuratorii Generalnej.</u>
          <u xml:id="u-266.15" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Następnie odbędą się głosowania na temat tego projektu, jeśli będą takie wnioski, oraz nad sprawozdaniem przygotowanym przez Komisję Edukacji, Nauki i Młodzieży w sprawie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty. Komisja zakończyła pracę i sprawozdanie będzie przygotowane na jutro.</u>
          <u xml:id="u-266.16" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Ponadto mamy do rozpatrzenia sprawy, których nie możemy przełożyć. Są to mianowicie poprawki Senatu do pilnej ustawy o statystyce, które zostały już zgłoszone przez Senat, i aby uniknąć zwoływania Sejmu w przyszłym tygodniu, trzeba je rozpatrzyć w dniu jutrzejszym. To jest krótka sprawa.</u>
          <u xml:id="u-266.17" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Mamy nadzieję, że będziemy mogli zająć się też projektem ustawy, który zapowiedział pan minister Widzyk, a która to ustawa zdaniem rządu jest niezbędna do tego, aby ułatwić przekazywanie pomocy gminom w związku z powodzią w Kotlinie Kłodzkiej.</u>
          <u xml:id="u-266.18" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Tak więc te kwestie byłyby rozpatrzone jeszcze w dniu jutrzejszym.</u>
          <u xml:id="u-266.19" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeśli natomiast chodzi o informację rzecznika praw obywatelskich i debatę na ten temat, to - ponieważ mieści się to jeszcze w przepisach regulaminowych - punkt ten marszałek Sejmu skreślił po zasięgnięciu opinii. Informacja zostanie rozpatrzona na następnym posiedzeniu, które odbędzie się w ostatnim tygodniu sierpnia. Oczywiście marszałek zwoła formalnie to posiedzenie i określi termin. Nie wiadomo jeszcze, nie wiem, czy to posiedzenie będzie dwu-, czy trzydniowe, ale odbędzie się we środę, czwartek, bodaj 26, 27 sierpnia. I wtedy to sprawozdanie będzie rozpatrzone.</u>
          <u xml:id="u-266.20" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Myślę, że wszystko w tej chwili jest jasne.</u>
          <u xml:id="u-266.21" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do sprawy porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-266.22" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Chciałem poinformować, że właściwe komisje przedłożyły sprawozdanie o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa. Sprawozdanie to zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 545. W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję o rozpatrzeniu tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-266.23" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 50 ust. 5 regulaminu Sejmu i wysłuchał w dyskusji nad tym punktem 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół. Powtarzam to dla formalności.</u>
          <u xml:id="u-266.24" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-266.25" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-266.26" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 8 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz ustawy o działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-266.27" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Mirosława Pawlaka oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-266.28" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-266.29" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-266.30" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy w brzmieniu przedłożenia z druku nr 460.</u>
          <u xml:id="u-266.31" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-266.32" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz ustawy o działalności gospodarczej, w brzmieniu przedłożenia, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-266.33" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-266.34" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-266.35" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 423 posłów. Za opowiedziało się 421, przeciw - 1, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-266.36" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę zmieniającą ustawę o zmianie ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz ustawy o działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-266.37" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 10 porządku dziennego: Sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z rocznego okresu działalności wraz z informacją o podstawowych problemach radiofonii i telewizji oraz komisyjny projekt uchwały.</u>
          <u xml:id="u-266.38" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przypominam, że w dniu wczorajszym Sejm wysłuchał wystąpień przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji pana Bolesława Sulika oraz sprawozdawcy komisji pana posła Juliusza Brauna, a także przeprowadził dyskusję w pierwszym czytaniu projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-266.39" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zgłoszony wniosek o odrzucenie projektu uchwały w pierwszym czytaniu został wycofany.</u>
          <u xml:id="u-266.40" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W związku z tym proponuję, aby Sejm przystąpił niezwłocznie do drugiego czytania projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-266.41" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-266.42" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-266.43" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów pragnie zabrać głos w drugim czytaniu projektu uchwały?</u>
          <u xml:id="u-266.44" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-266.45" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-266.46" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeżeli Sejm nie przyjmie tego projektu uchwały, oznaczać to będzie, że podjął uchwałę o odrzuceniu sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-266.47" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem projektu uchwały w sprawie sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z rocznej działalności, w brzmieniu zawartym w druku nr 304, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-266.48" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-266.49" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-266.50" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 424 posłów. Za opowiedziało się 227 posłów, przeciw - 190, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-266.51" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę przyjmującą sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z rocznej działalności.</u>
          <u xml:id="u-266.52" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 12 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustaw: Kodeks rodziny i opiekuńczy, Kodeks postępowania cywilnego, Prawo o aktach stanu cywilnego, ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-266.53" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przypominam, że Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jacka Szczota oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-266.54" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W dyskusji zgłoszono poprawki.</u>
          <u xml:id="u-266.55" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dodatkowe sprawozdanie zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 485-A.</u>
          <u xml:id="u-266.56" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jacka Szczota w celu przedstawienia zgłoszonych poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#PosełJacekSzczot">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W skrócie przedstawię przedłożone poprawki. Zostały one zgłoszone przez grupę posłów z Akcji Wyborczej Solidarność oraz przez grupę posłów z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#PosełJacekSzczot">Poprawka nr 1, którą komisja postanowiła rekomendować Wysokiej Izbie do przyjęcia, dotyczy wprowadzenia w art. 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wyrazów „ratyfikowana umowa międzynarodowa”, a więc małżeństwa wyznaniowe, które mogą być zawarte przed osobą duchowną, a mające rodzić skutki cywilne, mogą być stosowane, jeżeli ratyfikowana umowa międzynarodowa lub ustawa regulująca stosunki między państwem a Kościołem bądź innym związkiem wyznaniowym przewiduje taką możliwość.</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#PosełJacekSzczot">Poprawka nr 2, tutaj była zgodność dwóch projektów nowelizacji, zarówno złożonego przez grupę posłów z AWS, jak i z Sojuszu Lewicy Demokratycznej, wprowadza jasną interpretację zapisu, iż okres wyczekiwania na otrzymanie zaświadczenia od kierownika urzędu stanu cywilnego może dotyczyć tylko osób zawierających związek małżeński przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. W poprawce nr 2 chodzi o to, aby uniknąć rozbieżności interpretacyjnych przy stosowaniu tego przepisu w art. 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#PosełJacekSzczot">Kolejna poprawka, poprawka nr 3 - również była tu zgodność wnioskodawców, i to zarówno z SLD, jak i AWS - zmierza do tego, aby ograniczyć możliwość prowadzenia sprawy przed sądem tylko do określonego rodzaju czynności. Zgodnie z wnioskiem posłów SLD dotyczyłoby to odmowy przyjęcia oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński, wydania zaświadczenia o braku okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa, o których mowa w odpowiednim artykule Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jak również wydania zezwolenia na zawarcie małżeństwa przed upływem tego miesięcznego terminu, a także odmowa sporządzenia aktu małżeństwa zawartego zgodnie z art. 1 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, czyli małżeństwa przed osobą duchowną. I ostatnie, wydanie zaświadczenia, że obywatel polski lub zamieszkały w Polsce cudzoziemiec, który nie ma żadnego obywatelstwa, zgodnie z prawem polskim może zawrzeć małżeństwo za granicą.</u>
          <u xml:id="u-267.4" who="#PosełJacekSzczot">Zbieżna z tym jest poprawka grupy posłów z Akcji Wyborczej Solidarność, aczkolwiek w sposób bardziej jednoznaczny mówi właściwie tylko o jednej sytuacji, którą można zaskarżać w postępowaniu sądowym, mianowicie o odmowie przyjęcia przez kierownika urzędu stanu cywilnego oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński.</u>
          <u xml:id="u-267.5" who="#PosełJacekSzczot">Reszta czynności, które wykonywałby kierownik urzędu stanu cywilnego - chodzi nam o odmowę wydania stosownego zaświadczenia czy sprostowanie oczywistych pomyłek i tym podobne - miałaby być nowelizowana czy naprawiana w postępowaniu administracyjnym, gdyż kierownik urzędu stanu cywilnego wydawałby w tej materii tylko decyzje, a więc postępowanie administracyjne jest tutaj odpowiednie.</u>
          <u xml:id="u-267.6" who="#PosełJacekSzczot">Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Komisja rekomenduje państwu przyjęcie poprawki nr 4, a wnosi o odrzucenie poprawki nr 3. W przypadku przyjęcia którejś z tych poprawek konieczne jest znowelizowanie art. 564 Kodeksu postępowania cywilnego w brzmieniu przedłożonym w niniejszym sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-267.7" who="#PosełJacekSzczot">Poprawka nr 5 i poprawka nr 6 są związane z odpowiednimi poprawkami zgłoszonymi wcześniej. A więc poprawka nr 6 związana jest z poprawką nr 3, a poprawka nr 5 związana z poprawką nr 4. Przyjmując odpowiednio poprawkę nr 4, należałoby zdaniem komisji przyjąć poprawkę nr 5. Przyjmując natomiast poprawkę nr 3, należałoby również przyjąć poprawkę nr 6.</u>
          <u xml:id="u-267.8" who="#PosełJacekSzczot">Następnie, Wysoka Izbo, poprawka nr 7 i poprawka nr 8. Poprawka nr 7 ma na celu wprowadzenie tego, by w razie utraty przesyłki z informacją o zawarciu związku małżeńskiego osoba duchowna zamiast przekazania pocztowego dowodu nadania tej przesyłki mogła również przedłożyć dokument, który by potwierdzał utratę takiego zaświadczenia. Oznaczałoby to, że osoba duchowna nie musi tylko drogą pocztową przekazywać zaświadczeń, natomiast może przekazywać je w inny sposób; może tu nastąpić również utrata zaświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-267.9" who="#PosełJacekSzczot">Poprawka nr 9, której przyjęcie komisja rekomenduje Wysokiej Izbie. Chodzi w niej o to, aby dla małżonków zawierających małżeństwo poza granicami kraju zlikwidować okres, w którym małżonkowie ci mają czas na zgłoszenie zmiany nazwiska. Do tej pory istnieje okres sześciomiesięczny. Wnioskodawcy proszą, aby go zlikwidować, gdyż zdarza się, że małżonkowie po zawarciu związku małżeńskiego poza granicami kraju wracają do kraju po upływie sześciu miesięcy i to powoduje perturbacje.</u>
          <u xml:id="u-267.10" who="#PosełJacekSzczot">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgodnie z przedłożeniem proszę o przyjęcie całego projektu ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle, może pan zajmie tu jednak miejsce, bo mogą być jakieś pytania.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poczekamy chwilę.</u>
          <u xml:id="u-268.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o uchwalenie załączonego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-268.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja przedstawia również wnioski mniejszości i poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-268.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 1 do art. 1 zmiana 1 wnioskodawca proponuje, aby dotychczasowy § 1 w art. 1 wyodrębnić jako art. 1.</u>
          <u xml:id="u-268.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 2 do art. 1 zmiana 1 wnioskodawca proponuje, aby dotychczasowe § 2 i 3 w art. 1 wyodrębnić jako art. 11.</u>
          <u xml:id="u-268.8" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Konsekwencją przyjęcia tych wniosków będzie zmiana odpowiednich powołań w całej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-268.9" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi wnioskami mniejszości będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-268.10" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.11" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosków mniejszości do art. 1 zmiana 1 oraz polegającego na dodaniu nowej zmiany wraz z konsekwencjami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.12" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.13" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.14" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 423 posłów. Za opowiedziało się 158, przeciw - 261, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.15" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wnioski mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-268.16" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 1 do art. 1 zmiany 1 dotyczącej art. 1 § 3 wnioskodawcy proponują, aby związek małżeński podlegający prawu wewnętrznemu kościoła albo innego związku wyznaniowego mógł być zawarty także, jeżeli ratyfikowana umowa międzynarodowa regulująca stosunki między państwem a kościołem albo innym związkiem wyznaniowym przewiduje możliwość wywołania takich skutków, jakie pociąga za sobą zawarcie małżeństwa przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-268.17" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.18" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.19" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 1 zmiany 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.20" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.21" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.22" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 423 posłów. Za opowiedziało się 261, przeciw - 161, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-268.23" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.24" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 2 do art. 1, polegającej na dodaniu nowej zmiany, wnioskodawcy proponują, aby przepis stanowiący, że małżeństwo nie może być zawarte przed upływem miesiąca od dnia, kiedy osoby, które zamierzają je zawrzeć, złożyły kierownikowi urzędu stanu cywilnego pisemne zapewnienie, że nie wiedzą o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie tego małżeństwa, dotyczył tylko małżeństwa zawieranego w urzędzie stanu cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-268.25" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.26" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.27" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 1, polegającej na dodaniu nowej zmiany, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.28" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.29" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.30" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 404 posłów. Za opowiedziało się 228, przeciw - 152, wstrzymało się 24 posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.31" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.32" who="#WicemarszałekMarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 3 do art. 1 zmiana 3 dotycząca art. 10 § 1 i 2 wnioskodawca proponuje, aby sąd opiekuńczy mógł zezwolić na zawarcie małżeństwa osobie, która ukończyła lat szesnaście, jeżeli drugi z przyszłych małżonków ukończył lat osiemnaście, a nie - jak proponuje komisja - tylko kobiecie, która ukończyła lat szesnaście.</u>
          <u xml:id="u-268.33" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.34" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 1 zmiana 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.35" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.36" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.37" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 423 posłów. Za opowiedziało się 202, przeciw - 211, wstrzymało się 10 posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.38" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-268.39" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 3 do art. 3 zmiana 1 lit. a dotycząca art. 7 ust. 2 wnioskodawcy proponują katalog sytuacji, kiedy odmowa kierownika urzędu stanu cywilnego rozstrzygana jest na drodze sądowej.</u>
          <u xml:id="u-268.40" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Z poprawką tą łączy się poprawka nr 6 do art. 3 zmiana 1 polegająca na dodaniu ust. 4 do art. 7, w którym wnioskodawcy proponują, aby odmowa dokonania innych czynności związanych z rejestracją stanu cywilnego niż określonych w ust. 2 oraz nie przewidzianych w ustawie, a mogących mieć wpływ na stan cywilny osób, następowała w formie decyzji.</u>
          <u xml:id="u-268.41" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-268.42" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-268.43" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość poprawek nr 4 i 5, a także odpowiednie zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-268.44" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.45" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek nr 3 i 6 do art. 3 zmiana 1 lit. a oraz polegającej na dodaniu zmiany wraz z konsekwencjami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.46" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.47" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.48" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 423 posłów. Za opowiedziało się 211, przeciw - 208, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.49" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.50" who="#WicemarszałekMarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 4 do art. 3 zmiana 3 dotycząca art. 27 ust. 1 wnioskodawca w dodawanym punkcie proponuje, aby minister spraw wewnętrznych i administracji określał w drodze rozporządzenia również formułę oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński składanego przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-268.51" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.52" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 3 zmiana 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.53" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.54" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.55" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 421 posłów. Za opowiedziało się 191 posłów, przeciw - 222, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.56" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-268.57" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 7 do art. 3 zmiana 7, dotyczącej art. 61a ust. 4 wnioskodawcy proponują, aby w przypadku gdy zaświadczenie o sporządzeniu aktu małżeństwa przez duchownego zostanie utracone przed dotarciem do urzędu stanu cywilnego, duchowny mógł również przekazać do tego urzędu inny dokument potwierdzający utracone zaświadczenie, a nie, jak proponuje komisja, tylko pocztowy dowód nadania przesyłki.</u>
          <u xml:id="u-268.58" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.59" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.60" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 3 zmiana 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.61" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.62" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.63" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 421 posłów. Za opowiedziało się 197 posłów, przeciw - 218, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.64" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-268.65" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 8 do art. 3 zmiana 8 lit. c dotycząca art. 62 ust. 3 wnioskodawcy proponują, aby w przypadku gdy: obywatel polski zawierający małżeństwo w zagranicznym urzędzie stanu cywilnego nie złożył oświadczenia w sprawie swojego nazwiska, mógł je złożyć wraz z wnioskiem o wpisanie aktu małżeństwa do polskiej księgi małżeństw, a gdy małżeństwo będą zawierali obywatele polscy, mogli złożyć także oświadczenie o nazwisku dzieci zrodzonych z tego małżeństwa.</u>
          <u xml:id="u-268.66" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.67" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.68" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 3 zmiana 8 lit. c, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.69" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.70" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.71" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 417 posłów. Za opowiedziało się 416 posłów, głosów przeciwnych nie było, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-268.72" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.73" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-268.74" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustaw: Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks postępowania cywilnego, Prawo o aktach stanu cywilnego, ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Nadzwyczajną, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.75" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.76" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.77" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 417 posłów. Za opowiedziało się 282 posłów, przeciw - 118, wstrzymało się 17 posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.78" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustaw: Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks postępowania cywilnego, Prawo o aktach stanu cywilnego, ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-268.79" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-268.80" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 13 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz ustawy Prawo przewozowe.</u>
          <u xml:id="u-268.81" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Krzysztofa Śmieję oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-268.82" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-268.83" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-268.84" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-268.85" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.86" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz ustawy Prawo przewozowe w brzmieniu proponowanym przez Komisję Nadzwyczajną, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.87" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.88" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.89" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 421 posłów. Za opowiedziało się 419, przeciwnych głosów nie było, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.90" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zamianie ustawy Kodeks cywilny oraz ustawy Prawo przewozowe.</u>
          <u xml:id="u-268.91" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 14 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks karny.</u>
          <u xml:id="u-268.92" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przypominam, że Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jerzego Ciemniewskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-268.93" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-268.94" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przechodzimy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-268.95" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o uchwalenie załączonego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-268.96" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.97" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks karny w brzmieniu proponowanym przez Komisję Nadzwyczajną, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.98" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.99" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.100" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 422 posłów. Za opowiedziało się 416 posłów, przeciw - 3, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.101" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks karny.</u>
          <u xml:id="u-268.102" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 15 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowych projektów ustaw o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa.</u>
          <u xml:id="u-268.103" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Stanisława Kracika oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-268.104" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.105" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-268.106" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-268.107" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wysoka Izbo! Zgodnie z art. 50 ust. 7 regulaminu Sejmu nad poprawkami Senatu, co do których komisja wnioskuje o ich uchwalenie, głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-268.108" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że zgłoszono wnioski o oddzielne głosowanie nad poprawkami nr: 31, 61, 63, 71, 78, 99, 171, 197, 228, 223 i 230, które komisja proponuje przyjąć. W związku z tym poprawki te, pomimo pozytywnej rekomendacji komisji, poddam oddzielnie pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-268.109" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przechodzimy zatem do łącznego głosowania nad poprawkami, które komisja proponuje przyjąć i gdzie nie było sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-268.110" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Są to następujące poprawki nr: od 2 do 8, od 10 do 15, od 17 do 20, 22, od 24 do 28, od 32 do 35, 37, 39, 40, od 42 do 44, od 46 do 60, od 65 do 68, 70, 72, 73, 76, 79, 80, 84, od 92 do 94, 96, 100, 101lit. b...</u>
          <u xml:id="u-268.111" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-268.112" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję. Wiedziałem, że mogę na państwa liczyć.</u>
          <u xml:id="u-268.113" who="#WicemarszałekMarekBorowski">103 lit. c, 104, od 107 do 120, od 122 do 127, 129, 130, 132, 133, 137, 138, od 141 do 143 lit. a, 150, 151, 153, 155, 156, od 160 do 165, od 167 do 170, od 173 do 177, 180, 182, 184, 186, 192, od 194 do 196, 200, 201, 204, 205, od 207 do 216, 219, 225 i 226.</u>
          <u xml:id="u-268.114" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.115" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest odrzuceniem poprawek Senatu wcześniej wymienionych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.116" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.117" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.118" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 424 posłów. Większość bezwzględna wynosi 213. Za opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 420, wstrzymał się jeden poseł.</u>
          <u xml:id="u-268.119" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm, wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów, poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.120" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 1, polegającej na skreśleniu art. 5 oraz na dodaniu art. 149a w ustawie zawierającej zmiany do dekretu z dnia 8 sierpnia 1946 r. o wpisywaniu w księgach hipotecznych prawa własności nieruchomości przejętych na cele reformy rolnej Senat proponuje inny zapis dotyczący przekazywania spraw w zakresie wpisywania w księgach hipotecznych prawa własności nieruchomości przejętych na cele reformy rolnej - do właściwości starosty, jako zadania z zakresu administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-268.121" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.122" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.123" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu, polegającej na skreśleniu art. 5 i dodaniu art. 149a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.124" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.125" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.126" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 424 posłów. Większość bezwzględna wynosi 213. Za opowiedziało się 233 posłów, przeciw - 189, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.127" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-268.128" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 2–8 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-268.129" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 9 do art. 18, zawierającego zmiany do ustawy o ochronie dóbr kultury, w zmianie 25, dotyczącej art. 41, Senat proponuje w nowym brzmieniu ust. 4, aby uprawnienia do wydawania zezwoleń na wywóz dzieł sztuki na stałe za granicę minister właściwy do spraw kultury mógł przekazać na wniosek generalnego konserwatora zabytków.</u>
          <u xml:id="u-268.130" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.131" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.132" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 9 Senatu do art. 18, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.133" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.134" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.135" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 420 posłów. Większość bezwzględna wynosi 211. Za opowiedziało się 235 posłów, przeciw - 181, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.136" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-268.137" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 10–15 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-268.138" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 16 do art. 25, zawierającego zmiany do ustawy Kodeks postępowania cywilnego w zmianie 2 Senat proponuje, aby wyraz „terminie” zastąpić wyrazem „organami”.</u>
          <u xml:id="u-268.139" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-268.140" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.141" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.142" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 16 Senatu do art. 25, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.143" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.144" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.145" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 424 posłów. Większość bezwzględna wynosi 213. Za opowiedziało się 420 posłów, przeciw - 3, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-268.146" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-268.147" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 17–20 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-268.148" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 21 do art. 30, zawierającego zmiany do ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i ich rodzin, w zmianie 1 dotyczącej art. 18 ust. 2, Senat proponuje, aby pracodawca, do którego starosta skierował inwalidę, był obowiązany zatrudnić go, ale w miarę możliwości.</u>
          <u xml:id="u-268.149" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-268.150" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.151" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.152" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 30, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.153" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.154" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.155" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 420 posłów. Większość bezwzględna wynosi 211. Za odrzuceniem opowiedziało się 413 posłów, przeciw - 4, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.156" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-268.157" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 22 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-268.158" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W sprawie przekazania wojewodom uprawnień ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa do prowadzenia list biegłych wykonujących ekspertyzy w zakresie ochrony środowiska Senat zgłosił poprawki: nr 23 do art. 33 oraz nr 29 i 30 do art. 36.</u>
          <u xml:id="u-268.159" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-268.160" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-268.161" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.162" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 23 Senatu do art. 33 oraz nr 29 i 30 do art. 36, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.163" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.164" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.165" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 423 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212. Za odrzuceniem opowiedziało się 394 posłów, przeciw - 23, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.166" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-268.167" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 24–27 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-268.168" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Do art. 36 ustawy zmieniającej ustawę o ochronie i kształtowaniu środowiska zgłoszono poprawki nr 28–34.</u>
          <u xml:id="u-268.169" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 28–30 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-268.170" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 31 w zmianie 21 lit. e Senat proponuje, aby dochody gminnego funduszu ochrony środowiska zwiększyć z 10 do 20%, a powiatowego z 5 do 10% wpływów z opłat i kar wymienionych w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-268.171" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.172" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.173" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 31 Senatu do art. 36, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.174" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.175" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.176" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 422 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212. Za odrzuceniem opowiedziało się 171 posłów, przeciw - 235, wstrzymało się 16 posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.177" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-268.178" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 32–35 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-268.179" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 36 do art. 37 zawierającego zmiany do ustawy o pracowniczych ogrodach działkowych w zmianie 3 dotyczącej art. 21 Senat proponuje w nowym brzmieniu ust. 1, aby w razie likwidacji pracowniczego ogrodu działkowego wojewoda przydzielał teren zastęp-czy na koszt zainteresowanego podmiotu.</u>
          <u xml:id="u-268.180" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.181" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.182" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 36 Senatu do art. 37, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.183" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.184" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.185" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna wynosi 210. Za odrzuceniem opowiedziało się 230 posłów, przeciw - 178, wstrzymało się 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.186" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-268.187" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 37 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-268.188" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 38 do art. 38 zawierającego zmiany do ustawy Karta nauczyciela w zmianie 6 dotyczącej art. 42 Senat proponuje, aby w tabeli określającej obowiązkowy tygodniowy wymiar czasu zajęć dydaktycznych nie uwzględniać nauczycieli gimnazjów.</u>
          <u xml:id="u-268.189" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.190" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.191" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 38 Senatu do art. 38, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.192" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.193" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.194" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 417 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem opowiedziało się 415 posłów, przeciw - 1 poseł, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-268.195" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-268.196" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 39 i 40 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-268.197" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 41 do art. 39 zawierającego zmiany do ustawy o cenach Senat proponuje, aby skreślić ust. 4 w art. 18 upoważniający radę powiatu do ustalania cen urzędowych za usługi przewozowe powiatowego transportu zbiorowego.</u>
          <u xml:id="u-268.198" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.199" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.200" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 39, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.201" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.202" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.203" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 422 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212. Za odrzuceniem opowiedziało się 418 posłów, przeciw - 3, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-268.204" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-268.205" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 42–44 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-268.206" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 45 do art. 47 zawierającego zmiany do ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w zmianie 4 dotyczącej art. 11 lit. b Senat proponuje, aby minister właściwy do spraw zdrowia, a nie - jak uchwalił Sejm - Rada Ministrów, ustalał udział samorządów województw i powiatów w środkach przeznaczanych corocznie z budżetu państwa na finansowanie zadań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych.</u>
          <u xml:id="u-268.207" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.208" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.209" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 45 Senatu do art. 47, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.210" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.211" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.212" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 422 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212. Za odrzuceniem opowiedziało się 418 posłów, przeciw - 3, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-268.213" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-268.214" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki od nr 46 do nr 60 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-268.215" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Do art. 52 zawierającego zmiany do ustawy o drogach publicznych w zmianie 10 Senat zgłosił poprawki od nr 61 do nr 63.</u>
          <u xml:id="u-268.216" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 61 dotyczącej art. 18 Senat proponuje, aby wykonywanie zadań zarządu dróg krajowych powierzyć zarządom województw jako zadanie z zakresu administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-268.217" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm natomiast uchwalił, aby zarząd ten sprawowała Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych poprzez swój oddział centralny i 8 oddziałów terenowych.</u>
          <u xml:id="u-268.218" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Z tą poprawką łączy się poprawka nr 63, która ma charakter legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-268.219" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-268.220" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-268.221" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.222" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu nr 61 i nr 63 do art. 52, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.223" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.224" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.225" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 422 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212. Za odrzuceniem opowiedziało się 289 posłów, przeciw - 130, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.226" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-268.227" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 62 dotyczącej art. 19 ust. 4 Senat proponuje, aby można było zarządzać również częścią drogi publicznej, a nie - jak uchwalił Sejm - tylko całością.</u>
          <u xml:id="u-268.228" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.229" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.230" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 62 do art. 52, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.231" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.232" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.233" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 423 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212. Za odrzuceniem opowiedziało się 419 posłów, przeciw - 3, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-268.234" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-268.235" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 63 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-268.236" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 64 do art. 53 zawierającego zmiany do ustawy o rybactwie śródlądowym w zmianie 4 dotyczącej art. 17 lit. b Senat proponuje, aby wojewoda wydawał zakaz połowu niektórych gatunków ryb w drodze rozporządzenia.</u>
          <u xml:id="u-268.237" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.238" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-268.239" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 64 do art. 53, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-268.240" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-268.241" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-268.242" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 424 posłów. Większość bezwzględna wynosi 213. Za odrzuceniem opowiedziało się 397 posłów, przeciw - 20, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-268.243" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-268.244" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki od nr 65 do nr 68 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-268.245" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 69 do art. 56, zawierającego zmiany do ustawy o kinematografii, Senat proponuje, poprzez skreślenie zmiany 2, aby utrzymać dotychczasowe brzmienie art. 17 stanowiącego, że instytucja filmowa jest powołana do produkcji, opracowania i dystrybucji lub rozpowszechniania filmów.</u>
          <u xml:id="u-268.246" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm natomiast uchwalił, że do dystrybucji lub rozpowszechniania filmów powołana jest samorządowa instytucja filmowa.</u>
          <u xml:id="u-268.247" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.248" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jest pytanie?</u>
          <u xml:id="u-268.249" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#PosełRyszardWawryniewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Generalną zasadą przyjętą w ustawach kompetencyjnych było przekazywanie bibliotek, muzeów i instytucji kultury do prowadzenia samorządom.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#PosełRyszardWawryniewicz">Mam pytanie do posła sprawozdawcy. Czy przyjęcie tej poprawki Senatu oznacza, że państwowe instytucje filmowe pozostaną państwowe i nie będą przekazane samorządom?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo pana posła Kracika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#PosełStanisławKracik">Sens poprawki Senatu jest taki, że w sytuacji, kiedy Sejm przyjął, iż produkcją, najkrócej rzecz ujmując, zajmują się państwowe wytwórnie, a dystrybucją - samorządowe, to jeżeli przyjmiemy tę poprawkę Senatu, to muzea, operetki, opery będą samorządowe, kina natomiast pozostaną państwowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Braun, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#PosełJuliuszBraun">Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Czy mógłby pan potwierdzić informację, że w tej chwili 3/4 kin jest prywatnych, natomiast kina, o których tutaj mówimy, stanowią część systemu przygotowywanego obecnie do reformy, zgodnie z projektem ustawy o kinematografii, który ma być wkrótce rozpatrywany? Czy rozłączenie tego systemu nie utrudni przeprowadzenia reformy przewidywanej przez ustawę o kinematografii?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Kracik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#PosełStanisławKracik">Nie jest uprawnieniem posła sprawozdawcy ani Komisji Nadzwyczajnej rozpatrywanie, co będzie, kiedy będzie ustawa. Nie ma jeszcze ustawy.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#PosełStanisławKracik">Mogę jedynie odczytać to, co Sejm przyjął, a brzmi to tak: „Państwowa instytucja filmowa jest powołana do produkcji i opracowywania filmów. Samorządowa instytucja filmowa jest powoływana do dystrybucji lub rozpowszechniania filmów”. W związku z tym Komisja Nadzwyczajna nic nie wie, nie miała żadnych wiadomości o pracach nad jakąś ustawą. Zresztą przed chwilą Wysoki Sejm, zamieniając owe organy na podmioty, nie uznał właśnie, że będą w przyszłości organy, które zaczną funkcjonować od 1 stycznia. To jest dokładnie... Kierunkowe rozwiązanie już raz przyjęliśmy, przed chwilą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 69 do art. 56, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-276.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-276.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 420 posłów. Większość bezwzględna wynosi 211. Za odrzuceniem opowiedziało się 251 posłów, przeciw - 147, wstrzymało się 22 posłów.</u>
          <u xml:id="u-276.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-276.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 70 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-276.8" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 71 Senat - skreślając art. 57, dotyczący ustawy o dozorze technicznym - proponuje utrzymać obowiązujący stan prawny.</u>
          <u xml:id="u-276.9" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-276.10" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Do zadania pytania zgłasza się pani poseł Lipowicz.</u>
          <u xml:id="u-276.11" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-276.12" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę państwa, proszę powstrzymać swoje reakcje.</u>
          <u xml:id="u-276.13" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#PosełIrenaLipowicz">Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Ponieważ są tylko dwa takie przypadki w tej ustawie, następny będzie w ostatniej poprawce, już z góry chciałam uprzedzić, że też zadam wtedy pytanie... Proszę państwa, jest ustawa ustrojowa i jest ustawa kompetencyjna. To jest pierwszy przypadek, kiedy zmieniamy ustawę ustrojową, gdzie wyliczono rodzaje administracji, które nie zostają scalone, tylko wyodrębnione, i wtedy mieliśmy pełne prawo zawrzeć tam również urzędy dozoru technicznego. W tej chwili, jeżeli ktoś chce to zmienić, to musi zrobić nowelizację, ponieważ ustawą kompetencyjną, o uprawnieniach, nie powinno się zmieniać ustaw ustrojowych. Jest to wielokrotnie uznana zasada. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jakie będzie pytanie, pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#PosełIrenaLipowicz">Chciałam zapytać, ponieważ nie byłam członkiem tej komisji, jakie były motywy tego, że komisja senacka przyjęła takie rozwiązanie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">No, w sprawie komisji senackiej pan poseł może mieć...</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#PosełStanisławKracik">Z referowaniem wyników głosowania jest zawsze problem, bo można podać jedynie wynik. Mogę powiedzieć tak: Biuro Legislacyjne Sejmu i Biuro Legislacyjne Senatu, pracując wspólnie w czasie posiedzenia Komisji Nadzwyczajnej, nie dostrzegły sprzeczności prawnej, o której mówi pani poseł Lipowicz.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przepraszam, pani poseł, pani usłyszała odpowiedź, tak?</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie!)</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-282.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Ale odpowiedź była.</u>
          <u xml:id="u-282.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 71 polegającej na skreśleniu art. 57, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.8" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna wynosi 210. Za odrzuceniem opowiedziało się 33 posłów, przeciw - 382, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.9" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-282.10" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 72 i 73 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.11" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Do art. 63 ustawy zawierającej zmiany do ustawy o Policji Senat zgłosił poprawki od nr 74 do nr 78. W poprawce nr 74 w zmianie 2 dotyczącej art. 4 poprzez skreślenie lit. b Senat proponuje, aby w skład Policji wchodziła, tak jak dotychczas, policja sądowa.</u>
          <u xml:id="u-282.12" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.13" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.14" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 74 do art. 63, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.15" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.16" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.17" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 415 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Za odrzuceniem opowiedziało się 194 posłów, przeciw - 217, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.18" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-282.19" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 75 w zmianie 10 dotyczącej art. 11 Senat proponuje m.in., aby komendant Policji mógł kwestionować podstawę prawną żądania przewodniczącego zarządu gminy lub powiatu przywrócenia stanu zgodnego z porządkiem prawnym.</u>
          <u xml:id="u-282.20" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.21" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.22" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 75 do art. 63, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.23" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.24" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.25" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 418 posłów. Większość bezwzględna wynosi 210. Za odrzuceniem opowiedziało się 399 posłów, przeciw - 13, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.26" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.27" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 76 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.28" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 77 w zmianie 28 dotyczącej art. 62 ust. 1 Senat proponuje, aby policjant mógł podjąć zajęcie zarobkowe poza służbą także za zgodą komendanta wojewódzkiego, a nie - jak uchwalił Sejm - tylko za zgodą przełożonego.</u>
          <u xml:id="u-282.29" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.30" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.31" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 77 do art. 63, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.32" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.33" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.34" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem opowiedziało się 382 posłów, przeciw - 24, wstrzymało się 10 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.35" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.36" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 78 Senat proponuje, aby skreślić w art. 63 zmianę 32, w której Sejm uchwalił, że policjantowi zwolnionemu ze służby w przypadkach wymierzenia kary dyscyplinarnej, wydalenia ze służby lub skazania prawomocnym wyrokiem sądu, który z powodu nadal trwającej choroby nie może podjąć zatrudnienia, wypłaca się wynagrodzenie, nie dłużej jednak niż przez okres 3 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-282.37" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.38" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.39" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 78 do art. 63, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.40" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.41" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.42" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 418 posłów. Większość bezwzględna wynosi 210. Za odrzuceniem opowiedziało się 56 posłów, przeciw - 355, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.43" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-282.44" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 79 i 80 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.45" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki od nr 81 do nr 91 dotyczą art. 65 zawierającego zmiany w ustawie o pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-282.46" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawkach nr 81 i 82 do art. 65 Senat proponuje, aby niektóre zadania z zakresu administracji rządowej realizowane przez powiat stały się zadaniami własnymi powiatu.</u>
          <u xml:id="u-282.47" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-282.48" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-282.49" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.50" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu nr 81 i 82 do art. 65, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.51" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.52" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.53" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 413 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za odrzuceniem opowiedziało się 410 posłów, przeciw - 3, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-282.54" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.55" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 83 do art. 65 Senat proponuje, aby do zadań wojewody w zakresie pomocy społecznej należało również udzielanie pomocy uchodźcom na podstawie rządowego programu.</u>
          <u xml:id="u-282.56" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.57" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.58" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest odrzuceniem poprawki Senatu nr 83 do art. 65, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.59" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.60" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.61" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 420 posłów. Większość bezwzględna wynosi 211. Za odrzuceniem opowiedziało się 262 posłów, przeciw - 153, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.62" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.63" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 84 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.64" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 85 do art. 65 Senat proponuje, aby osoba wymagająca całodobowej opieki mogła ubiegać się o skierowanie do domu pomocy społecznej w razie niemożności zapewnienia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania.</u>
          <u xml:id="u-282.65" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm natomiast uchwalił, że o takie skierowanie można ubiegać się w razie niemożności zapewnienia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania przez rodzinę i gminę.</u>
          <u xml:id="u-282.66" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.67" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.68" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 85 do art. 65, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.69" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.70" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.71" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 422 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212. Za odrzuceniem opowiedziało się 409 posłów, przeciw - 9, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.72" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.73" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 86 do art. 65 Senat proponuje, aby Rada Ministrów w drodze rozporządzenia mogła wprowadzić określone w tym przepisie programy pomocy społecznej, określić szczegóły dotyczące świadczeń przyznawanych w ramach takiego programu oraz środki finansowe na jego realizację.</u>
          <u xml:id="u-282.74" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Natomiast obowiązujący przepis stanowi, że Rada Ministrów w drodze rozporządzenia określa szczegółowe zasady przyznawania świadczeń i środków finansowych na pomoc społeczną w ramach programów rządowych.</u>
          <u xml:id="u-282.75" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.76" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.77" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 86 do art. 65, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.78" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.79" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.80" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 420 posłów. Większość bezwzględna wynosi 211. Za odrzuceniem opowiedziało się 417 posłów, przeciw - 3, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-282.81" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.82" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 87 do art. 65 Senat proponuje skreślenie przepisu stanowiącego, że pobyt w specjalistycznym domu pomocy społecznej jest odpłatny, a wysokość opłaty ustala organ kierujący, w porozumieniu z osobą ubiegającą się o przyjęcie do tego domu, uwzględniając jej sytuacją materialną i zakres usług świadczonych przez dom.</u>
          <u xml:id="u-282.83" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Konsekwencją tej zmiany jest usunięcie zasad ustalenia opłat za pobyt w specjalistycznym domu opieki społecznej z rozporządzenia wydawanego przez ministra pracy i polityki społecznej, co jest treścią poprawki nr 91.</u>
          <u xml:id="u-282.84" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad poprawkami tymi głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-282.85" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-282.86" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.87" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu nr 87 i 91 do art. 65, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.88" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.89" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.90" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 418 posłów. Większość bezwzględna wynosi 210. Za odrzuceniem opowiedziało się 229 posłów, przeciw - 185, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.91" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.92" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 88 do art. 65 Senat proponuje, aby:</u>
          <u xml:id="u-282.93" who="#WicemarszałekMarekBorowski">— w powiecie utworzyć funkcję powiatowego pełnomocnika do spraw rodziny,</u>
          <u xml:id="u-282.94" who="#WicemarszałekMarekBorowski">— określić jego zadania i sposoby ich realizacji — oraz aby,</u>
          <u xml:id="u-282.95" who="#WicemarszałekMarekBorowski">— zobowiązać powiatowego pełnomocnika do spraw rodziny do przedstawiania radzie powiatu analiz i wniosków w zakresie jego działania.</u>
          <u xml:id="u-282.96" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.97" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.98" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 88 do art. 65, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.99" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.100" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.101" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 424 posłów. Większość bezwzględna wynosi 213. Za odrzuceniem opowiedziało się 216 posłów, przeciw - 200, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.102" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.103" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-282.104" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-282.105" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 89 do art. 65 Senat proponuje, aby skreślić przepis stanowiący, że środki na realizację określonych w ustawie zadań powiatów oraz samorządu województwa określają odrębne ustawy.</u>
          <u xml:id="u-282.106" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jednocześnie w poprawce nr 90 do art. 65 Senat proponuje, aby do czasu wprowadzenia indywidualnego świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania w domu pomocy społecznej powiaty otrzymywały z budżetu państwa dotację na pomoc społeczną, uwzględniającą liczbę miejsc w prowadzonych domach pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-282.107" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Senat proponuje ponadto, aby algorytm dotacji określał minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego po zasięgnięciu opinii strony samorządowej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-282.108" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-282.109" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-282.110" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.111" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu nr 89 i 90 do art. 65, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.112" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.113" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.114" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 423 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212. Za odrzuceniem opowiedziało się 243 posłów, przeciw - 173, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.115" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.116" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 92–94 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.117" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawkach nr 95 i 134 Senat proponuje dostosowanie nazw w niektórych przepisach nowelizowanych ustaw do ustawy o działach administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-282.118" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki te mają charakter legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-282.119" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Będziemy nad nimi głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-282.120" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-282.121" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.122" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu nr 95 i 134, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.123" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.124" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.125" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 421 posłów. Większość bezwzględna wynosi 211. Za odrzuceniem opowiedziało się 403 posłów, przeciw - 7, wstrzymało się 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.126" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.127" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 96–100 dotyczą art. 75, zawierającego zmiany w ustawie o Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-282.128" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 96 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.129" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 97 do art. 75 Senat proponuje, aby wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska powoływał minister właściwy do spraw środowiska w uzgodnieniu z właściwym wojewodą, a nie, jak uchwalił Sejm, wojewoda w porozumieniu z głównym inspektorem ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-282.130" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.131" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.132" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 97 do art. 75, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.133" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.134" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.135" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 423 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212. Za odrzuceniem opowiedziało się 194 posłów, przeciw - 224, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.136" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-282.137" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 98 do art. 75 Senat w dodawanym przepisie proponuje, aby zastępcę wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska powoływał główny inspektor ochrony środowiska na wniosek wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-282.138" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.139" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.140" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 98 do art. 75, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.141" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.142" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.143" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 422 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212. Za odrzuceniem opowiedziało się 186 posłów, przeciw - 226, wstrzymało się 10 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.144" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-282.145" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 99 do art. 75 Senat - w nowym brzmieniu zmiany 8 - proponuje, aby:</u>
          <u xml:id="u-282.146" who="#WicemarszałekMarekBorowski">- główny inspektor ochrony środowiska ustalał ogólne kierunki działania organów inspekcji, a w przypadku nadzwyczajnego zagrożenia środowiska ustalał szczegółowe zasady postępowania inspektorów, a także zasady ich współdziałania z innymi organami administracji publicznej;</u>
          <u xml:id="u-282.147" who="#WicemarszałekMarekBorowski">- właściwy inspektor ochrony środowiska przedkładał informację o stanie środowiska na każde żądanie właściwej rady gminy, rady powiatu lub sejmiku województwa;</u>
          <u xml:id="u-282.148" who="#WicemarszałekMarekBorowski">- organy samorządu terytorialnego - w sytuacjach i w trybie określonych w przepisach - miały możliwość wpływu na działania organów inspekcji ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-282.149" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.150" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.151" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 99 do art. 75, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.152" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.153" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.154" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 418 posłów. Większość bezwzględna wynosi 210. Za odrzuceniem opowiedziało się 183, przeciw - 228, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.155" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-282.156" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 100 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.157" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 101–103 dotyczą art. 76 zawierającego zmiany w ustawie o ochronie przeciwpożarowej.</u>
          <u xml:id="u-282.158" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 101 lit. a do art. 76 Senat proponuje, aby we wskazanych przepisach oprócz wymienionych zespołów do spraw ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa wymienić zespoły do spraw ochrony cywilnej.</u>
          <u xml:id="u-282.159" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.160" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.161" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 101 lit. a do art. 76, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.162" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.163" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.164" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 421 posłów. Większość bezwzględna wynosi 211. Za odrzuceniem opowiedziało się 415 posłów, przeciw - 4, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.165" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.166" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 101 lit. b już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.167" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 102 do art. 76 Senat proponuje, aby wskazane w tym przepisie rozporządzenie regulowało zasady, a nie - jak uchwalił Sejm - szczegółowe zasady działania zespołów do spraw ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa.</u>
          <u xml:id="u-282.168" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.169" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.170" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 102 do art. 76, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.171" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.172" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.173" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna wynosi 210. Za odrzuceniem opowiedziało się 411 posłów, przeciw - 6, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.174" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.175" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 103 lit. a, b i d do art. 76 Senat proponuje, aby do zadań własnych powiatu w zakresie ochrony przeciwpożarowej należało również:</u>
          <u xml:id="u-282.176" who="#WicemarszałekMarekBorowski">— organizowanie systemu rozpoznawania zagrożeń pożarowych i alarmowania na obszarze powiatu,</u>
          <u xml:id="u-282.177" who="#WicemarszałekMarekBorowski">— planowanie materiałowo-techniczne na potrzeby likwidacji nadzwyczajnych zagrożeń i innych miejscowych zagrożeń,</u>
          <u xml:id="u-282.178" who="#WicemarszałekMarekBorowski">— ustalanie planów ratowniczych obszarów powiatu,</u>
          <u xml:id="u-282.179" who="#WicemarszałekMarekBorowski">— oraz usuwanie skutków innych miejscowych zagrożeń.</u>
          <u xml:id="u-282.180" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.181" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.182" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 103 lit. a, b i d do art. 76, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.183" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.184" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.185" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem opowiedziało się 408 posłów, przeciw - 5, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.186" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.187" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 103 lit. c oraz 104 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.188" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 105 i 106 dotyczą art. 78 zawierającego zmiany w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-282.189" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 105 do zmiany 1 Senat proponuje, aby zakład opieki zdrowotnej mógł być utworzony i prowadzony przez wskazane w tym przepisie podmioty. Przepis uchwalony przez Sejm wskazuje jedynie na możliwość utworzenia takiego zakładu, nie wiążąc utworzenia z prowadzeniem zakładu.</u>
          <u xml:id="u-282.190" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.191" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.192" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 105 do art. 78, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.193" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.194" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.195" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem opowiedziało się 407 posłów, przeciw - 2, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.196" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.197" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 106 do art. 78 Senat proponuje, aby w skład rady społecznej działającej przy publicznym zakładzie opieki zdrowotnej utworzonym przez organ gminy, powiatu lub samorządu województwa wchodził przedstawiciel wyłoniony przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, a nie, jak uchwalił Sejm, przewodniczący zarządu jednostki samorządu terytorialnego lub osoba przez niego wyznaczona.</u>
          <u xml:id="u-282.198" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.199" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.200" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 106 do art. 78, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.201" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.202" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.203" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem opowiedziało się 396 posłów, przeciw - 11, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.204" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.205" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki od nr 107 do nr 120 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.206" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 121 do art. 83 zawierającego zmiany w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej Senat proponuje, aby zasady zawierania kontraktów menedżerskich były określane w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw kultury.</u>
          <u xml:id="u-282.207" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm natomiast uchwalił, że zasady zawierania takich kontraktów będą regulowane odpowiednimi przepisami ustawy o przedsiębiorstwach państwowych.</u>
          <u xml:id="u-282.208" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.209" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.210" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 121 do art. 83, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.211" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.212" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.213" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 417 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem opowiedziało się 410 posłów, przeciw - 4, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.214" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.215" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki od nr 122 do nr 127 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.216" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 128 do art. 85 zawierającego zmiany w ustawie o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy Senat proponuje, aby czynności i zadania przekazane przez Sejm marszałkowi województwa wykonywał minister właściwy do spraw pracy.</u>
          <u xml:id="u-282.217" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.218" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.219" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 128 do art. 85, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.220" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.221" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.222" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem opowiedziało się 240 posłów, przeciw - 172, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.223" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.224" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 129, 130 i 132 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.225" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawkach nr 131, 144, 145, 148, 149 i 206 Senat proponuje, aby kompetencje przewidziane w ustawie dla marszałka województwa i starosty w zakresie zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu wykonywali odpowiednio w ich imieniu - dyrektor wojewódzkiego urzędu pracy i kierownik powiatowego urzędu pracy.</u>
          <u xml:id="u-282.226" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad poprawkami tymi głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-282.227" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-282.228" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.229" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem wymienionych poprawek Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.230" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.231" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.232" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 417 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem opowiedziało się 389 posłów, przeciw - 20, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.233" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.234" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 134 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.235" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 135 i 136 dotyczą art. 90 zawierającego zmiany w ustawie o zagospodarowaniu nieruchomości skarbu państwa przejętych od wojsk Federacji Rosyjskiej.</u>
          <u xml:id="u-282.236" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawkach tych Senat proponuje, aby:</u>
          <u xml:id="u-282.237" who="#WicemarszałekMarekBorowski">- wojewoda mógł zbyć nieruchomość w drodze darowizny na rzecz samorządu terytorialnego, jeżeli zbywane mienie byłoby związane z realizacją zadań własnych tych jednostek,</u>
          <u xml:id="u-282.238" who="#WicemarszałekMarekBorowski">- takie zbycie mogło również być dokonane, w przypadku gdy mienie jest związane z realizacją zadań innych niż własne, ale jedynie na rzecz gminy, związku gmin, związku powiatów, lub związku województw.</u>
          <u xml:id="u-282.239" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad poprawkami tymi głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-282.240" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-282.241" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.242" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu nr 135 i 136 do art. 90, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.243" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.244" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.245" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna wynosi 210. Za odrzuceniem opowiedziało się 409 posłów, przeciw - 4, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.246" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.247" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 137 i 138 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.248" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 139–141 dotyczą art. 93 zawierającego zmiany w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego.</u>
          <u xml:id="u-282.249" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 139 do art. 93 Senat proponuje, aby domy pomocy społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi były tworzone i utrzymywane na zasadach określonych w ustawie o pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-282.250" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przepis przyjęty przez Sejm stanowi jedynie o tworzeniu takich domów pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-282.251" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.252" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.253" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 139 do art. 93, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.254" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.255" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.256" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 415 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Za odrzuceniem opowiedziało się 388 posłów, przeciw - 19, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.257" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.258" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 140 do art. 93 Senat proponuje, aby w ogóle nie pobierać opłat za świadczenia zdrowotne udzielane osobom chorym w publicznych zakładach psychiatrycznych, a nie tylko od tych osób, jak uchwalił Sejm.</u>
          <u xml:id="u-282.259" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.260" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.261" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 140 do art. 93, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.262" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.263" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.264" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 414 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Za odrzuceniem opowiedziało się 400 posłów, przeciw - 9, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.265" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.266" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 141–143 lit. a już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.267" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 143 lit. b do art. 98 zawierającego zmiany do ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu Senat w art. 4 ust. 5 proponuje, aby prezes Rady Ministrów określał sposób wykonywania zadań przez wojewodę, a nie, jak uchwalił Sejm, zadania wojewody w zakresie realizacji przepisów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-282.268" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.269" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.270" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 143 lit. b do art. 98, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.271" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.272" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.273" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 420 posłów. Większość bezwzględna wynosi 211. Za odrzuceniem opowiedziało się 414 posłów, przeciw - 5, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-282.274" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.275" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 144 i 145 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.276" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 146 do art. 98 Senat proponuje, aby w zmianie 7 dotyczącej art. 6 dodać pkt 9 stanowiący, że do zadań z zakresu administracji rządowej realizowanej przez powiaty należy również wykonywanie zadań określonych w odrębnych przepisach.</u>
          <u xml:id="u-282.277" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.278" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.279" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 146 do art. 98, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.280" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.281" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.282" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 417 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem opowiedziało się 181 posłów, przeciw - 233, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.283" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-282.284" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 147 do art. 98 w art. 6a pkt 6 Senat proponuje, aby do zadań samorządu powiatowego należało współdziałanie w zakresie rozdziału i wykorzystania środków nie tylko Funduszu Pracy - jak uchwalił Sejm - ale również Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-282.285" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.286" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.287" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 147 do art. 98, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.288" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.289" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.290" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 415 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Za odrzuceniem opowiedziało się 186 posłów, przeciw - 226, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.291" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-282.292" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki od nr 148 do nr 151 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.293" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 152 do art. 98 Senat w nowym brzmieniu zmiany 25, dotyczącej art. 45, proponuje, aby minister właściwy do spraw pracy określał w drodze rozporządzenia zasady organizacji i funkcjonowania ochotniczych hufców pracy.</u>
          <u xml:id="u-282.294" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm natomiast skreślił ten artykuł, zostawiając tę regulację do właściwości samorządu.</u>
          <u xml:id="u-282.295" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.296" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.297" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 152 do art. 98, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.298" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.299" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.300" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 420 posłów. Większość bezwzględna wynosi 211. Za odrzuceniem opowiedziało się 58 posłów, przeciw - 356, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.301" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-282.302" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 153 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.303" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 154 do art. 98 w art. 57a ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu Senat proponuje, aby środki, o których mowa w tym przepisie, prezes Krajowego Urzędu Pracy przekazywał kierownikom powiatowych urzędów pracy, a nie - jak uchwalił Sejm - wojewódzkim i powiatowym samorządom, a także aby nie określać algorytmu, według którego przekazywane są środki finansowe na cele określone w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-282.304" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.305" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.306" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 154 do art. 98, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.307" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.308" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.309" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna wynosi 210. Za odrzuceniem opowiedziało się 236 posłów, przeciw - 181, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.310" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.311" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 155 i nr 156 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.312" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Do art. 107, zawierającego zmiany do ustawy o przedsiębiorstwie państwowym Polskie Koleje Państwowe, Senat zgłosił poprawki od nr 157 do nr 159.</u>
          <u xml:id="u-282.313" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 157 do art. 107 w nowym brzmieniu zmiany 1, dotyczącej art. 10, Senat w ust. 1 proponuje, aby PKP także mogło likwidować i przekształcać, na zasadach określonych odrębnymi przepisami, publiczne zakłady opieki zdrowotnej, zwane kolejową służbą zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-282.314" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 158 do zmiany 2, dotyczącej art. 13 ust. 6, Senat proponuje, aby PKP mogło przekazać zbędne mienie nieodpłatnie również na rzecz zakładu opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-282.315" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Konsekwencją tych poprawek jest propozycja zawarta w poprawce nr 159.</u>
          <u xml:id="u-282.316" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-282.317" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-282.318" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.319" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu od nr 157 do nr 159 do art. 107, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.320" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.321" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.322" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za odrzuceniem opowiedziało się 232 posłów, przeciw - 173, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.323" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.324" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki od nr 160 do nr 165 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.325" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Do art. 109, zawierającego zmiany do ustawy Prawo łowieckie, Senat zgłosił poprawki nr 166 i 167.</u>
          <u xml:id="u-282.326" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 167 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.327" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 166 w nowym brzmieniu zmiany 3, dotyczącej art. 29, Senat w ust. 1 proponuje, aby wszelkie obwody łowieckie wydzierżawiał w uzgodnieniu z dyrektorem regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-282.328" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm natomiast, utrzymując podział obwodów łowieckich na leśne i polne, uchwalił, aby starosta wydzierżawiał tylko obwody polne.</u>
          <u xml:id="u-282.329" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.330" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.331" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 166 do art. 109, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.332" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.333" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.334" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za odrzuceniem opowiedziało się 221 posłów, przeciw - 182, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.335" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.336" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 168–170 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.337" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 171 do art. 111, zawierającego zmiany do ustawy o izbach rolniczych, Senat proponuje, aby Rada Ministrów, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Izb Rolniczych, określiła w drodze rozporządzenia liczbę i teren działania izb.</u>
          <u xml:id="u-282.338" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm uchwalił natomiast, że teren działania izby określa Krajowa Rada Izb Rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-282.339" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.340" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.341" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest odrzuceniem poprawki Senatu nr 171 do art. 111, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.342" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.343" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.344" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna wynosi 210. Za odrzuceniem opowiedziało 174 posłów, przeciw - 240, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.345" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-282.346" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 172 Senat proponuje, aby skreślić art. 113, zawierający zmiany do ustawy o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia skarbu państwa oraz o Agencji Mienia Wojskowego, które stanowią o nieodpłatnym przekazywaniu mienia, nie podlegającego przekazaniu Agencji Mienia Wojskowego, w drodze decyzji administracyjnej na potrzeby samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-282.347" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.348" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.349" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 172 do art. 113, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.350" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.351" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.352" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem opowiedziało się 183 posłów, przeciw - 220, wstrzymało się 13 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.353" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-282.354" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 173–177 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.355" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 178 do art. 126, zawierającego zmiany do ustawy Prawo energetyczne, Senat w art. 22 proponuje, aby w skład Urzędu Regulacji i Energetyki wchodziły m.in. oddziały wojewódzkie, a nie, jak uchwalił Sejm, 8 wymienionych oddziałów terenowych.</u>
          <u xml:id="u-282.356" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.357" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.358" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 178 do art. 126, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.359" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.360" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.361" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 417 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem opowiedziało się 377 posłów, przeciw - 28, wstrzymało się 12 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.362" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.363" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 179 do art. 127 zawierającego zmiany do ustawy o zapobieganiu narkomanii Senat w art. 14 proponuje, aby świadczenia, o których mowa w tym artykule, były udzielane osobie uzależnionej tylko przez publiczne zakłady opieki zdrowotnej, a nie, jak uchwalił Sejm, wszelkie zakłady opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-282.364" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.365" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.366" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 179 do art. 127, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.367" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.368" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.369" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 417 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem opowiedziało się 408 posłów, przeciw - 9, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-282.370" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.371" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 180 i 182 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.372" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 181 do art. 128 zawierającego zmiany do ustawy dotyczącej Państwowej Służby Weterynaryjnej Senat proponuje, aby w art. 36 dodać ust. 3a stanowiący, że graniczny lekarz weterynarii podlega wojewódzkiemu lekarzowi weterynarii.</u>
          <u xml:id="u-282.373" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Z poprawką tą łączy się poprawka nr 183 do art. 38.</u>
          <u xml:id="u-282.374" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad poprawkami tymi głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-282.375" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-282.376" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.377" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu nr 181 i 183 do art. 128, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.378" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.379" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.380" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 418 posłów. Większość bezwzględna wynosi 210. Za odrzuceniem opowiedziało się 382 posłów, przeciw - 31, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.381" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.382" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 184 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.383" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 185 do art. 129 zawierającego zmiany do ustawy Prawo o ruchu drogowym Senat proponuje, aby tak jak dotychczas wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego tworzone były przez wojewodę, a nie - jak uchwalił Sejm - przez zarządy województw.</u>
          <u xml:id="u-282.384" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.385" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.386" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 185 do art. 129, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.387" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.388" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.389" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 421 posłów. Większość bezwzględna wynosi 211. Za odrzuceniem opowiedziało się 375 posłów, przeciw - 39, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.390" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.391" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 186 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.392" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawkach nr 187, nr 189–191 i nr 193 do art. 131 zawierającego zmiany do ustawy o wyższych szkołach zawodowych Senat proponuje inny tryb tworzenia, znoszenia i łączenia państwowych uczelni zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-282.393" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-282.394" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-282.395" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.396" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu nr 187, nr 189–191 oraz nr 193 do art. 131, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.397" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.398" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.399" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 423 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212. Za odrzuceniem opowiedziało się 415 posłów, przeciw - 3, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.400" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.401" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 188 do art. 131 Senat proponuje, aby wprowadzić jednolity tryb nadawania statutów nowo utworzonym państwowym uczelniom zawodowym.</u>
          <u xml:id="u-282.402" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.403" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.404" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 188 do art. 131, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.405" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.406" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.407" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 422 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212. Za odrzuceniem opowiedziało się 251 posłów, przeciw - 168, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.408" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-282.409" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 192 oraz nr 194–196 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-282.410" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Do art. 135 zawierającego zmiany do ustawy o transporcie kolejowym zgłoszono dwie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-282.411" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawkach nr 197 do art. 135 oraz nr 223 polegającej na dodaniu nowego art. 149b Senat proponuje, aby przepisy stanowiące o zasadach przekazywania samorządom województwa gruntów zajętych pod linie kolejowe o znaczeniu wojewódzkim przenieść do przepisów przejściowych i końcowych ustawy.</u>
          <u xml:id="u-282.412" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-282.413" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-282.414" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-282.415" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu nr 197 do art. 135 oraz nr 223 polegającej na dodaniu nowego art. 149b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-282.416" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-282.417" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-282.418" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 414 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Za odrzuceniem opowiedziało się 8 posłów, przeciw - 404, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-282.419" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-282.420" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawkach nr 198...</u>
          <u xml:id="u-282.421" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-282.422" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-282.423" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Ja tylko to przeczytam.</u>
          <u xml:id="u-282.424" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawkach nr 198 do art. 135 oraz nr 229 do art. 151 Senat proponuje, aby organizowanie kolejowych przewozów pasażerskich o zasięgu wojewódzkim należało od 1 stycznia 2000 r. do zadań własnych samorządu wojewódzkiego.</u>
          <u xml:id="u-282.425" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-282.426" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Bardzo proszę, pani poseł Franciszka Cegielska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#PosełFranciszkaCegielska">Panie Marszałku! Panie Pośle Sprawozdawco! Czy ja dobrze rozumiem, że poprawka nr 198 polega na dopisaniu ust.3–5 do art. 22 ust. 1, który brzmiał do tej pory: Przewoźnicy kolejowi wykonujący przewozy pasażerskie na obszarze kraju otrzymują z budżetu państwa dotację przedmiotową na wyrównanie utraconych przychodów z tytułu obowiązujących ustawowych ulg w krajowych przewozach pasażerskich na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Wysokość dotacji, o której mowa w ust. 1, określa odrębna ustawa.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#PosełFranciszkaCegielska">Potem jest jeszcze ust. 3, 4 i 5, który proponuje dopisać Senat:</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#PosełFranciszkaCegielska">Ust. 3. Organizowanie kolejowych publicznych przewozów pasażerskich o zasięgu wojewódzkim należy do zadań własnych samorządu województwa.</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#PosełFranciszkaCegielska">Ust. 4. Zadania, o których mowa w ust. 3, są realizowane w drodze umowy z przewoźnikami kolejowymi.</u>
          <u xml:id="u-283.4" who="#PosełFranciszkaCegielska">Ust. 5. Na realizację zadań, o których mowa w ust. 3, samorząd województwa otrzymuje także celową dotację z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-283.5" who="#PosełFranciszkaCegielska">Chciałabym się dowiedzieć, czy zostały przedstawione informacje o poziomie deficytu na tych liniach gwoli ich likwidowania i czy de facto poprawka proponowana przez Senat powoduje, że od 1 stycznia 2000 r. województwa zostaną obciążone zadaniem własnym, co do którego dzisiaj toczy się postępowanie sądowe między PKP a budżetem państwa z powodu niewystarczającej dotacji na jego realizację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#PosełStanisławKracik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mógłbym odpowiedzieć jednym słowem: prawda.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#PosełStanisławKracik"> Myślę zresztą, że Komisja Nadzwyczajna odrzucenie tych poprawek potwierdziła, a jeśli chodzi o zasadność tych obaw, to Komisja Nadzwyczajna już przed drugim czytaniem ten dylemat rozstrzygała.</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#PosełStanisławKracik">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: nr 198 do art. 135 i nr 229 do art. 151, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-286.3" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Kracik: Uwalniamy starostę.)</u>
          <u xml:id="u-286.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-286.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-286.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 417 posłów, większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem opowiedziało się 255 posłów, przeciw - 156, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-286.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-286.8" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 199 do art. 137 zawierającego zmiany do ustawy o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich, Senat proponuje, aby decyzje o dopuszczeniu reproduktora do rozrodu starosta podejmował...</u>
          <u xml:id="u-286.9" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-286.10" who="#WicemarszałekMarekBorowski">.‍.. po zasięgnięciu opinii właściwej izby rolniczej, a nie, jak uchwalił Sejm, regionalnej organizacji hodowców.</u>
          <u xml:id="u-286.11" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-286.12" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-286.13" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 199 do art. 137, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-286.14" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-286.15" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-286.16" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 417 posłów, większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem poprawki Senatu opowiedziało się 174 posłów, przeciw - 229, wstrzymało się 14 posłów.</u>
          <u xml:id="u-286.17" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-286.18" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 200 i 201 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-286.19" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 202 do art. 139 zawierającego zmiany do ustawy o gospodarce nieruchomościami Senat proponuje, aby powtórzyć, iż trwały zarząd jest formą władania nieruchomością przez jednostkę organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej.</u>
          <u xml:id="u-286.20" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-286.21" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-286.22" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 202 do art. 139, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-286.23" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-286.24" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-286.25" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 417 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem opowiedziało się 414 posłów, przeciw - 1, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-286.26" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-286.27" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 203 do art. 141 zawierającego zmiany do ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych Senat proponuje, aby rozszerzyć krąg podmiotów, które mogą występować w imieniu osób w postępowaniu o wydanie orzeczeń o stopniu niepełnosprawności.</u>
          <u xml:id="u-286.28" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-286.29" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-286.30" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 203 do art. 141, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-286.31" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-286.32" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-286.33" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 415 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Za odrzuceniem opowiedziało się 403 posłów, przeciw - 7, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-286.34" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-286.35" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki od nr 204 do nr 216 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-286.36" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 217 Senat proponuje, aby dodać art. 146 b stanowiący, że ilekroć w przepisach ustawy mówi się o staroście, należy przez to także rozumieć przewodniczącego zarządu miasta na prawach powiatu.</u>
          <u xml:id="u-286.37" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-286.38" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-286.39" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 217 polegającej na dodaniu art. 146b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-286.40" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-286.41" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-286.42" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 418 posłów. Większość bezwzględna wynosi 210. Za odrzuceniem opowiedziało się 233 posłów, przeciw - 176, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-286.43" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-286.44" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 218 Senat proponuje, aby w art. 147 dodać ust. 4a stanowiący, że minister właściwy do spraw kultury przejmuje do prowadzenia:</u>
          <u xml:id="u-286.45" who="#WicemarszałekMarekBorowski">- Muzeum Narodowe we Wrocławiu,</u>
          <u xml:id="u-286.46" who="#WicemarszałekMarekBorowski">- Muzeum Narodowe w Gdańsku,</u>
          <u xml:id="u-286.47" who="#WicemarszałekMarekBorowski">- Muzeum Sztuki w Łodzi,</u>
          <u xml:id="u-286.48" who="#WicemarszałekMarekBorowski">- Ośrodek Praktyk Teatralnych Gardzienice.</u>
          <u xml:id="u-286.49" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-286.50" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-286.51" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 218 do art. 147, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-286.52" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-286.53" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-286.54" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem opowiedziało się 387 posłów, przeciw - 19, wstrzymało się 10 posłów.</u>
          <u xml:id="u-286.55" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-286.56" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 219 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-286.57" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 220 Senat w dodawanym art. 148a proponuje, aby publiczne zakłady opieki zdrowotnej, które nie uzyskają wpisu do rejestru samodzielnych publicznych ZOZ-ów, stały się nimi z mocy prawa z dniem 1 stycznia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-286.58" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 221 Senat proponuje, aby dodać art. 148b stanowiący o zasadach i trybie przejęcia przez jednostki samorządu terytorialnego z dniem 1 stycznia 1999 r. od wojewodów do prowadzenia jako zadania własne samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-286.59" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Senat proponuje, aby przepisy te weszły w życie z dniem 1 stycznia 2000 r., co jest treścią poprawki nr 227.</u>
          <u xml:id="u-286.60" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad poprawkami tymi będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-286.61" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-286.62" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-286.63" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: nr 220 polegającej na dodaniu art. 148a, nr 221 polegającej na dodaniu art. 148b oraz nr 227, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-286.64" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-286.65" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-286.66" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna wynosi 210. Za odrzuceniem opowiedziało się 239 posłów, przeciw - 178, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-286.67" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-286.68" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 222 do art. 149 Senat proponuje, aby powiaty przejęły z dniem 1 stycznia 1999 r. domy pomocy społecznej dostosowane do potrzeb osób z zaburzeniami psychicznymi.</u>
          <u xml:id="u-286.69" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-286.70" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-286.71" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 222 do art. 149, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-286.72" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-286.73" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-286.74" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem opowiedziało się 259 posłów, przeciw - 150, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-286.75" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-286.76" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 223 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-286.77" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 224 Senat proponuje, aby dodać art. 150a derogujący ustawy o zakładach utylizacyjnych oraz o ograniczeniu uboju cieląt.</u>
          <u xml:id="u-286.78" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-286.79" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-286.80" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 224 polegającej na dodaniu art. 150a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-286.81" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-286.82" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-286.83" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna wynosi 210. Za odrzuceniem opowiedziało się 411 posłów, przeciw - 5, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-286.84" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-286.85" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawki nr 225–227 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-286.86" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawkach nr 228 i 230 do art. 151 Senat proponuje, aby przepisy art. 34 pkt 1, art. 48 pkt 1 i 3, art. 85, art. 98 pkt od 1 do 3, do 5 do 10 oraz od 12 do 34 i art. 141 pkt. 9 lit. a weszły w życie z dniem 1 stycznia 2000 r., a nie - jak uchwalił Sejm - z dniem 1 stycznia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-286.87" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-286.88" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-286.89" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł Lipowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#PosełIrenaLipowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! To jest jedno z najbardziej doniosłych dzisiejszych rozstrzygnięć i chciałabym zapytać pana posła sprawozdawcę... Pomijam już fakt, że z nową ustawą kompetencyjną...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł, to proszę to pominąć, proszę zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#PosełIrenaLipowicz">Pan marszałek okazuje mi zawsze szczególną uprzejmość. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#PosełIrenaLipowicz">Pomijam już fakt, że poprzez ustawę, która powinna dotyczyć przepisów wprowadzających, zamieszczamy to w przepisach kompetencyjnych. Jest to jednak sytuacja, w której urzędy pracy jeszcze...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę państwa, proszę o spokój. Chwila, moment, parę słów uzasadnienia pani poseł ma prawo przekazać.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Iwiński: Proszę opuścić preambułę!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#PosełIrenaLipowicz">Wysoki Sejmie! Przez dwa lata urzędy pracy pozostaną praktycznie w niezmienionej formie. Chciałam zapytać pana posła sprawozdawcę, jaki to będzie stanowiło uszczerbek dla dochodów i dla kompetencji powiatów, oraz jakie argumenty były podnoszone przeciwko takiemu rozwiązaniu podczas obrad komisji, której nie byłam członkiem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#PosełStanisławKracik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawa urzędów pracy kilka razy wracała w czasie prac nad poprawkami Senatu, dlatego że dzisiaj już parę razy nad tym głosowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#PosełStanisławKracik">Sprawa związana z późniejszym wejściem w życie przyjętych przed chwilą rozstrzygnięć została tak przez komisję rozstrzygnięta, jak została, to znaczy z rekomendacją na ten późniejszy termin. Ale z innej strony eksperci komisji twierdzili, że jawi się bardzo duża trudność w napisaniu tej części ustawy wprowadzającej, która musi opisać stan na ów okres przejściowy.</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale my nic z tego nie rozumiemy!)</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#PosełStanisławKracik">Panie Pośle! No, bo nie słuchacie. To w takim razie posłuchajcie. Trzeba ustawą wprowadzającą, nad którą rząd kończy prace, opisać sytuację, w której urzędy pracy, wylobbowawszy to, co wylobbowały, będą miały 2 lata działania, tak jak dotychczas. A jednocześnie 1 stycznia przyszłego roku wchodzą w życie ustawy ustrojowe, w których powiat i województwo mają wpisane jako zadanie własne walkę z bezrobociem, zwalczanie bezrobocia. Problem jest tego rodzaju, że w tym okresie przejściowym powiaty i województwa albo będą tworzyć własną administrację obok urzędów pracy - po to, żeby wywiązać się z ustawowych obowiązków - albo będą te obowiązki wykonywały na niby. W tej sprawie eksperci rozdzierali szaty, komisja zdecydowała inaczej.</u>
          <u xml:id="u-293.4" who="#PosełStanisławKracik">Sejm rozstrzygnie ostatecznie, czy woli mieć stan dwuwładzy, czy też traktuje poważnie to, co przyjął w ustawach ustrojowych. Tyle mogę powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-293.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#PosełJacekRybicki">Mam pytanie do posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#PosełJacekRybicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czy prawdą jest, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę państwa, proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#PosełJacekRybicki">...swoiste vacatio legis, wprowadzone w tym rozstrzygnięciu, stanowi pewien kompromis między likwidacją dotychczasowej struktury urzędów pracy a przekazaniem ich w gestię samorządu terytorialnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#PosełStanisławKracik">Panie pośle, to nieprawda.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#PosełStanisławKracik"> Ponieważ urzędy pracy nie ulegają likwidacji, lecz zespoleniu z administracją samorządową. To jest ta fundamentalna sprawa, którą Sejm już wprowadził, a teraz nie chce być konsekwentny. </u>
          <u xml:id="u-298.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Dyduch, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#PosełMarekDyduch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan sprawozdawca przed chwilą powiedział, że urzędy pracy w ustawach kompetencyjnych są przekazane samorządowi jako zadania własne. W moim odczuciu są to zadania zlecone. Prosiłbym o wyjaśnienie tej sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#PosełStanisławKracik">Panie pośle, ja rozumiem, że pora wszystko wyjaśnia. Powiedziałem, że zwalczanie bezrobocia jest zadaniem własnym powiatu i województwa, a nie - że zadaniem własnym są urzędy pracy. Urzędy są narzędziem, naprawdę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy są jeszcze jakieś pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-303.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu nr 228 i 230 do art. 151, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-303.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-303.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-303.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 417 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem opowiedziało się 104 posłów, przeciw - 302 posłów, wstrzymało się 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-303.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-303.8" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poprawkę nr 229 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-303.9" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej w związku z reformą ustrojową państwa.</u>
          <u xml:id="u-303.10" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 16 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o wejściu w życie ustawy o samorządzie powiatowym, ustawy o samorządzie województwa oraz ustawy o administracji rządowej w województwie.</u>
          <u xml:id="u-303.11" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jerzego Czepułkowskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-303.12" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-303.13" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawkach nr 1 do art. 1 ust. 1 oraz nr 4 do art. 2 ust. 1 Senat proponuje, aby przepisy art. 62 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym oraz art. 73 ust. 1 i 2 ustawy o samorządzie wojewódzkim wchodziły w życie z dniem ogłoszenia wyników wyborów, a nie, jak uchwalił Sejm, z dniem 1 stycznia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-303.14" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-303.15" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-303.16" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-303.17" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek nr 1 i 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-303.18" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-303.19" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-303.20" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 413 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za odrzuceniem opowiedziało się 14 posłów, przeciw - 399, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-303.21" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-303.22" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 2 do art. 1 ust. 4 Senat proponuje, aby umowy między zarządem powiatu a bankiem określające zasady wykonywania obsługi bankowej, zawarte przed dniem 1 stycznia 1999 r., weszły w życie nie wcześniej niż z dniem 1 stycznia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-303.23" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 5 do art. 2 ust. 4 Senat proponuje, aby umowy pomiędzy zarządem województwa a bankiem określające zasady wykonywania obsługi bankowej, zawarte przed dniem 1 stycznia 1999 r., weszły w życie nie wcześniej niż z dniem 1 stycznia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-303.24" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-303.25" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-303.26" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-303.27" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek nr 2 do art. 1 ust. 4 oraz nr 5 do art. 2 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-303.28" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-303.29" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-303.30" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna wynosi 210. Za odrzuceniem opowiedziało się 412 posłów, przeciw - 5, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-303.31" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-303.32" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 3 do art. 1, polegającej na dodaniu nowego ust. 5, Senat proponuje, aby zarządy miast w związku z upływem kadencji rad miejskich mogły składać wnioski do Rady Ministrów o odstąpienie od nadania danemu miastu statusu miasta na prawach powiatu nie później niż do dnia wyznaczenia pierwszych wyborów do rad powiatów i sejmików województw.</u>
          <u xml:id="u-303.33" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-303.34" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-303.35" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 1, polegającej na dodaniu nowego ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-303.36" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-303.37" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-303.38" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem opowiedziało się 15 posłów, przeciw - 397, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-303.39" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-303.40" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce nr 6, polegającej na dodaniu nowego art. 7a, Senat proponuje, aby w przypadku przeprowadzenia wyborów uzupełniających do Senatu IV kadencji po dniu 1 stycznia 1999 r. okręgiem wyborczym był obszar województwa istniejącego do dnia 31 grudnia 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-303.41" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-303.42" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-303.43" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek nr 2 do art. 1 ust. 4 oraz nr 5 do art. 2 ust. 4...</u>
          <u xml:id="u-303.44" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-303.45" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-303.46" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-303.47" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-303.48" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-303.49" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 423 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212. Za odrzuceniem opowiedziało się 160 posłów, przeciw - 260, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-303.50" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-303.51" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie stanowiska Senatu w sprawie ustawy o wejściu w życie ustawy o samorządzie powiatowym, ustawy o samorządzie wojewódzkim oraz ustawy o administracji rządowej w województwie.</u>
          <u xml:id="u-303.52" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 17 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych programach emerytalnych oraz o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-303.53" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jana Lityńskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-303.54" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W dyskusji zgłoszono poprawki.</u>
          <u xml:id="u-303.55" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W związku z tym Sejm skierował projekt ustawy ponownie do komisji.</u>
          <u xml:id="u-303.56" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sprawozdanie komisji zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 535-A.</u>
          <u xml:id="u-303.57" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-303.58" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jana Lityńskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#PosełJanLityński">Zgłoszono jedną poprawkę. Komisja jednym głosem proponuje, aby ją odrzucić. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł Tomaszewska, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#PosełEwaTomaszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym zadać pytanie panu posłowi sprawozdawcy: Jakie znaczenie dla ubezpieczonych będzie miało wniesienie tej poprawki? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#PosełJanLityński">Poprawka wnosi o utrzymanie terminu rozpoczęcia przyznawania koncesji i utrzymanie terminu 1 sierpnia, co przewiduje obecna ustawa. Wniosek rządowy przewiduje przesunięcie tego terminu na 1 listopada. Trudno jest z całą pewnością stwierdzić, jakie to będzie miało skutki. Natomiast z dużym prawdopodobieństwem możemy powiedzieć, że 1 sierpnia o koncesje wystąpią firmy silne i dobrze przygotowane. W związku tym można też z dużym prawdopodobieństwem powiedzieć, że firmy te nie będą miały bardzo agresywnego sposobu akwizycji, co spowoduje zmniejszenie prowizji i prawdopodobnie ci, którzy wstąpią do funduszy emerytalnych, organizowanych przez silne towarzystwo emerytalne, będą mieli większe pule do inwestycji, co przypuszczalnie będzie oznaczać, że polski rynek kapitałowy będzie bardziej stabilny. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 532.</u>
          <u xml:id="u-308.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad poprawką głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-308.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce do art. 2 ustawy nowelizującej wnioskodawca proponuje, aby przepisy dotyczące rozpoczęcia procedury tworzenia i licencjonowania powszechnych towarzystw emerytalnych i otwartych funduszy emerytalnych weszły w życie z dniem 1 sierpnia 1998 r., a nie, jak proponuje komisja, z dniem 1 listopada 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-308.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-308.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-308.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 2 projektu ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-308.8" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-308.9" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-308.10" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 424 posłów. Za przyjęciem poprawki opowiedziało się 207 posłów, przeciw - 199, wstrzymało się 18 posłów.</u>
          <u xml:id="u-308.11" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-308.12" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy teraz do głosowania nad całością ustawy w brzmieniu przedstawionym Wysokiej Izbie, wraz z przyjętą przed chwilą poprawką.</u>
          <u xml:id="u-308.13" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych programach emerytalnych oraz o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, w brzmieniu przedłożenia, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-308.14" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-308.15" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-308.16" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 424 posłów. Za opowiedziało się 403 posłów, przeciw - 12, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-308.17" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o pracowniczych programach emerytalnych oraz o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-308.18" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 18 porządku dziennego: Pierwsze czytanie komisyjnego projektu uchwały w sprawie organizacji XX Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 2006 r. w Zakopanem.</u>
          <u xml:id="u-308.19" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przypominam, że Sejm przeprowadził pierwsze czytanie projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-308.20" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W trakcie drugiego czytania zgłoszono do projektu uchwały jedną poprawkę, której tekst został paniom posłankom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-308.21" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przechodzimy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-308.22" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W poprawce wnioskodawca proponuje, aby działania legislacyjne dotyczące organizacji Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Zakopanem miały na względzie także wymogi ochrony środowiska i przyrody Tatr.</u>
          <u xml:id="u-308.23" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-308.24" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do projektu uchwały, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-308.25" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-308.26" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-308.27" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 421 posłów. Za opowiedziało się 404 posłów, przeciw - 4, wstrzymało się 13 posłów.</u>
          <u xml:id="u-308.28" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-308.29" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-308.30" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem projektu uchwały w sprawie organizacji XX Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 2006 r. w Zakopanem, w brzmieniu proponowanym w druku nr 537, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-308.31" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-308.32" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-308.33" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 419 posłów. Za opowiedziało się 354, przeciw - 28, wstrzymało się 37 posłów.</u>
          <u xml:id="u-308.34" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie organizacji XX Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 2006 r. w Zakopanem.</u>
          <u xml:id="u-308.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-308.36" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Co oczywiście jeszcze nie oznacza, że się odbędą.</u>
          <u xml:id="u-308.37" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-308.38" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 21 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego i gmin górniczych do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-308.39" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez ministra gospodarki pana Janusza Steinhoffa oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-308.40" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proponuję, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, aby Sejm skierował projekt ustawy do Komisji Gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-308.41" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W dyskusji zgłoszono wniosek o skierowanie projektu ustawy również do Komisji Finansów Publicznych, a także do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.</u>
          <u xml:id="u-308.42" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm wyraził zgodę na skierowanie projektu ustawy do Komisji Gospodarki, a wnioski o dodatkowe skierowania poddam kolejno pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-308.43" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-308.44" who="#komentarz">(Poseł Henryk Goryszewski: Jest sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-308.45" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wobec Komisji Gospodarki?</u>
          <u xml:id="u-308.46" who="#komentarz">(Poseł Henryk Goryszewski: Nie, żeby skierować do Komisji Finansów Publicznych.)</u>
          <u xml:id="u-308.47" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Rozumiem, panie pośle. Nie ma o czym mówić.</u>
          <u xml:id="u-308.48" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem w sprawie skierowania do Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-308.49" who="#WicemarszałekMarekBorowski">To jest ten wniosek, który pana interesował, panie pośle, w sprawie skierowania do Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-308.50" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za skierowaniem projektu ustawy do Komisji Finansów Publicznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-308.51" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-308.52" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-308.53" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 421 posłów. Za opowiedziało się 273 posłów, przeciw - 136, wstrzymało się 12 posłów.</u>
          <u xml:id="u-308.54" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-308.55" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem w sprawie skierowania projektu ustawy do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.</u>
          <u xml:id="u-308.56" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za skierowaniem projektu ustawy do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-308.57" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-308.58" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-308.59" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 423 posłów. Za opowiedziało się 46 posłów, przeciw - 356, wstrzymało się 21 posłów.</u>
          <u xml:id="u-308.60" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-308.61" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wobec tego kierujemy ten projekt do dwóch komisji.</u>
          <u xml:id="u-308.62" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy mogę prosić pana posła Janika na chwilę do mnie, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-308.63" who="#komentarz">(Głos z sali: Janiaka.)</u>
          <u xml:id="u-308.64" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pana posła Janiaka, przepraszam najmocniej.</u>
          <u xml:id="u-308.65" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę państwa, mamy godz. 10.33, godz. 22.33.</u>
          <u xml:id="u-308.66" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Ogłaszam przerwę, w porozumieniu z klubami, do godz. 23.30. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#SekretarzPosełElżbietaRadziszewska">Przepraszam, jeszcze komunikaty w sprawie spotkań klubów parlamentarnych.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#SekretarzPosełElżbietaRadziszewska">Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność zbierze się w sali kolumnowej.</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#SekretarzPosełElżbietaRadziszewska">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej zbierze się w sali nr 118.</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#SekretarzPosełElżbietaRadziszewska">Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej zbierze się w sali nr 25 w budynku G.</u>
          <u xml:id="u-309.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 22 min 33 do godz. 23 min 33)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#Marszałek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 22 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (druki nr 544 i 545).</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Mirosława Sekułę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#PosełMirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ustawa o wprowadzeniu trójstopniowego podziału terytorialnego państwa została uchwalona ponownie po wecie prezydenta w dniu 18 lipca bieżącego roku i przesłana do Senatu. Wysoki Senat po przedyskutowaniu projektu w senackiej Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwa i debacie przyjął dzisiaj rano uchwałę zawartą w druku nr 544.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#PosełMirosławSekuła">Połączone komisje sejmowe: Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej rozpatrzyły poprawki Senatu na dzisiejszym posiedzeniu i przedstawiają Wysokiemu Sejmowi sprawozdanie zawarte w druku nr 545.</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#PosełMirosławSekuła">W swojej uchwale Senat wprowadził poprawki zmierzające do zmiany treści ustawy - są to poprawki zawarte w punktach 1, 2, 3, 4, 5 i 6 - oraz poprawki do załącznika do ustawy, zawarte w punktach od 7 do 15.</u>
          <u xml:id="u-311.3" who="#PosełMirosławSekuła">Poprawki nr 1 i 2 precyzują datę utworzenia województw na 1 stycznia 1999 r. Komisje proponują przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-311.4" who="#PosełMirosławSekuła">Poprawka nr 3 powinna być rozpatrywana łącznie z poprawką nr 8. Obydwie te poprawki dotyczą zmiany przyporządkowania gmin tworzących obecne województwo toruńskie. W rozstrzygnięciu sejmowym zdecydowano, że gminy te będą przynależeć do województwa kujawsko-pomorskiego. W propozycji Senatu zawarto, że mają należeć do województwa pomorskiego. Połączone komisje proponują tę poprawkę odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-311.5" who="#PosełMirosławSekuła">W pkt 4 proponuje się rozdzielenie siedzib sejmiku i województwa pomiędzy Szczecin i Koszalin. Komisje proponują tę poprawkę odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-311.6" who="#PosełMirosławSekuła">Pkt 5 dotyczy rozszerzenia sformułowania art. 5 i komisje proponują te poprawki przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-311.7" who="#PosełMirosławSekuła">Pkt 7 dotyczy przeniesienia Głogowa razem z okolicznymi gminami.</u>
          <u xml:id="u-311.8" who="#PosełMirosławSekuła">Pkt 9 dotyczy przeniesienia gmin mających utworzyć w przyszłości powiat skierniewicki z woj. łódzkiego do woj. mazowieckiego.</u>
          <u xml:id="u-311.9" who="#PosełMirosławSekuła">Pkt 10 proponuje przeniesienie gminy Gidle i Nowa Brzeźnica z obecnego woj. łódzkiego do woj. śląskiego.</u>
          <u xml:id="u-311.10" who="#PosełMirosławSekuła">Poprawka zawarta w pkt. 11 proponuje przeniesienie gminy Szerzyny z woj. podkarpackiego do woj. małopolskiego.</u>
          <u xml:id="u-311.11" who="#PosełMirosławSekuła">Poprawka nr 12 dotyczy przeniesienia gmin: Bolesław, Klucze, Sławków i Bukowno z woj. śląskiego do woj. małopolskiego.</u>
          <u xml:id="u-311.12" who="#PosełMirosławSekuła">Pkt 13 dotyczy przeniesienia grupy gmin: Andrzejewa i kilku innych z woj. mazowieckiego do woj. podlaskiego, a poprawka zawarta w pkt. 14 proponuje przeniesienie gmin: Chotcza, Ciepielów, Lipsko, Rzeczniów, Sienno i Solec nad Wisłą z woj. mazowieckiego do woj. podlaskiego.</u>
          <u xml:id="u-311.13" who="#PosełMirosławSekuła">Poprawka zawarta w pkt. 15 proponuje przeniesienie gmin skupionych wokół Ełku, Gołdapi i Olecka z woj. warmińsko-mazurskiego do woj. podlaskiego.</u>
          <u xml:id="u-311.14" who="#PosełMirosławSekuła">Szczegółowe informacje dotyczące stanowiska połączonych komisji wobec tych poprawek są zawarte w sprawozdaniu. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#Marszałek">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#Marszałek">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-312.3" who="#Marszałek">W imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność głos zabierze pan poseł Grzegorz Walendzik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#PosełGrzegorzWalendzik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt występować przed Wysoką Izbą w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność i przekazać stanowisko tego klubu oraz jego ocenę na temat ustawy o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#PosełGrzegorzWalendzik">Wysoka Izbo! Oto jesteśmy przed momentem historycznym, w którym skonsumujemy uchwalone wcześniej ustawy ustrojowe wprowadzające nowe szczeble samorządu terytorialnego, jak samorząd powiatowy, samorząd wojewódzki, i wprowadzające w ogóle nowy ustrój państwa polskiego. Ten dzień, ta noc przed 25 lipca i z końcem 24 lipca wejdzie do annałów polskiej legislatury. Ten dzień będzie ukoronowaniem wspólnego kompromisu, który dla dobra państwa polskiego zawarły największe ugrupowania polityczne i dzięki temu kompromisowi możemy kończyć prace legislacyjne nad zasadami i konkretami dotyczącymi zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#Marszałek">Proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#PosełGrzegorzWalendzik">Ja wiem i wszyscy wiemy, jak długą drogę przeszliśmy. Niezależnie od tego, jak ją oceniamy i czy jesteśmy zadowoleni z ostatecznego wyniku, ta droga na pewno zakończyła się sukcesem dla państwa polskiego, dla interesów nadrzędnych państwa.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#PosełGrzegorzWalendzik">Chciałem tylko na zakończenie krótkiej wypowiedzi... Ponieważ wszyscy wiele już razy wsłuchiwaliśmy się w głosy mówiące o tym podziale, zetknęliśmy się z wieloma emocjami zarówno w tej Izbie, jak i w sali Senatu, wiemy, że podstawą ustawy, którą właśnie będziemy kończyć, będziemy głosować nad ostatecznym jej tekstem, był zawarty kompromis. Kompromis, który - chciałbym przypomnieć - opiera się na przyjęciu wcześniejszej mapy podziału Polski na 15 województw, z wyłączeniem szesnastego województwa świętokrzyskiego. Zwracam się z apelem do pań posłanek i panów posłów - do wszystkich, którzy w tej Izbie będą decydować teraz o losach tej ustawy - ażeby porozumienie, które zostało zawarte, było uszanowane, i takie też jest stanowisko mojego klubu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#Marszałek">W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej wystąpi pan poseł Andrzej Brachmański.</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#PosełAndrzejBrachmański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W tej sprawie wszystko zostało już powiedziane, na co najlepszym dowodem jest to, że na posiedzeniach komisji powtarzały się praktycznie cały czas ciągle te same wnioski.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#PosełAndrzejBrachmański">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej dokładnie przeanalizował wszystkie wnioski i postanowił odpowiedzieć na apel prawej strony i nie wprowadzać dyscypliny w głosowaniu. Posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej będą głosować nad poprawkami Senatu zgodnie ze zdrowym rozsądkiem i kierując się racją stanu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#Marszałek">W imieniu klubu Unii Wolności głos zabierze pan poseł Andrzej Potocki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#PosełAndrzejPotocki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ jest to jedna z niewielu debat, w której raczej liczy się to, że posłowie będą mówić krótko, niż racje merytoryczne, pozwolę sobie także mówić krótko.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#PosełAndrzejPotocki">Klub Unii Wolności wyraża swoje głębokie zadowolenie z tego, że zbliżamy się do końca jednej z najtrudniejszych, ale najbardziej doniosłych debat politycznych w historii niepodległej Rzeczypospolitej. Chciałbym w imieniu klubu Unii Wolności podziękować serdecznie wszystkim, którzy przyczynili się do tego, że prace nad tą ustawą znajdują się wreszcie o krok od zakończenia. Wykonano wielką pracę, a dotyczy to nie tylko posłów, często reprezentujących rozbieżne i sprzeczne interesy, ale także pracowników Biura Legislacyjnego, ekspertów i wszystkich ludzi dobrej woli, którzy nad tym pracowali.</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#PosełAndrzejPotocki">Klub Unii Wolności będzie głosował bez dyscypliny, aczkolwiek zgodnie i rzetelnie, z zachowaniem zasady zdrowego rozsądku. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-319.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#Marszałek">W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego wystąpi pan poseł Eugeniusz Kłopotek.</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego nie zmienia swojego stanowiska wyrażonego podczas poprzedniego głosowania. Nie zmienia dlatego, że nie przybyło nowych zasadnych argumentów za określoną zmianą. Wychodzimy z generalnego założenia, że przede wszystkim należy dążyć do zrównoważonego rozwoju kraju, a nie poprzez niefortunne decyzje doprowadzać do pogłębiania i tak już dużych dysproporcji pomiędzy proponowanymi 16 regionami.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Sądzimy również, że idea wzajemnej solidarności zachowała jeszcze swój wymiar w polskim Sejmie. Mimo podejmowanych do końca prób załatwiania przez niektórych - na szczęście nielicznych - parlamentarzystów swoich nie zawsze racjonalnych wniosków, Wysoka Izba, połączone komisje sejmowe zachowują godną uznania obiektywność w rozstrzyganiu tych spraw.</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Niewątpliwie najwięcej emocji wywołuje problem dotyczący przynależności prawie całego obszaru obecnego województwa toruńskiego. Czy województwo kujawsko-pomorskie z siedzibą wojewody w Bydgoszczy i sejmiku województwa w Toruniu, czy też województwo pomorskie z siedzibami wojewody i sejmiku w Gdańsku.</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Wysoki Sejmie! W obronie spoistości i funkcjonalności przyszłego województwa kujawsko-pomorskiego przedstawiono już chyba prawie wszystkie argumenty. Dlatego nie ma sensu toczyć dalszej polemiki z jego przeciwnikami. Chcemy wierzyć, że zwyciężą tutaj racjonalne przesłanki, którymi dotychczas kierowaliśmy się przy reformie administracyjnej kraju.</u>
          <u xml:id="u-321.4" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Wyrażamy więc nadzieję, że Wysoka Izba opowie się, tak jak w poprzednim tygodniu, za racjonalnym rozstrzygnięciem kwestii przyszłego kształtu województwa kujawsko-pomorskiego, a tym samym da szansę mieszkańcom Kujaw i Pomorza do życia, pracy, radości z osobistego i wspólnego sukcesu w regionie, który od wielu lat scementowany jest więzami społecznymi, gospodarczymi i kulturowymi. Obecne województwa: bydgoskie, toruńskie, włocławskie są sobie potrzebne, by stworzyć jednolity organizm będący przykładem nie wzajemnych animozji i kłótni, lecz zgodnej współpracy dla dobra obywateli i całej ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-321.5" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Pytamy polityków gdańskiej prawicy, żyjących przede wszystkim problemami Wybrzeża i morza: Dlaczego sięgacie po ziemię toruńską? Dlaczego chcecie rozerwać istniejące więzi...</u>
          <u xml:id="u-321.6" who="#komentarz">(Poseł Jacek Rybicki: Bo Toruń tak chce...)</u>
          <u xml:id="u-321.7" who="#PosełEugeniuszKłopotek">... skoro na przykład bydgoscy parlamentarzyści nie protestowali przeciwko przyłączeniu do Kaszub, do województwa pomorskiego ziemi chojnickiej, chociaż jest to dla regionu Kujaw i Pomorza ewidentna strata? Mało tego, w waszej pazerności znowu sięgacie po kolejne gminy województwa bydgoskiego: Nowe, Warlubie i Dragacz...</u>
          <u xml:id="u-321.8" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#Marszałek">Proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#PosełEugeniuszKłopotek">... i województwa włocławskiego: Zbójno, Radomin, Czernikowo.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Dosyć, dosyć...)</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Nie chcemy używać przesadnych słów.</u>
          <u xml:id="u-323.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-323.4" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Tak naprawdę los wielu lokalnych społeczności, najczęściej nieuwikłanych w dziwną i niezrozumiałą dla nich grę niektórych polityków, zależy w dużej mierze od Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-323.5" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Panie i Panowie Posłowie! Zadecydujecie o tym wszystkim zgodnie z duchem reformy i własnym, mam nadzieję, niczym nie skrępowanym sumieniem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-323.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-323.7" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#Marszałek">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#Marszałek">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-324.3" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.4" who="#Marszałek">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-324.5" who="#Marszałek">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-324.6" who="#Marszałek">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-324.7" who="#Marszałek">W poprawkach nr 1 do art. 2 ust. 1 oraz nr 2 do art. 2 ust. 2 Senat proponuje, aby określić, że:</u>
          <u xml:id="u-324.8" who="#Marszałek">- województwa tworzy się z dniem 1 stycznia 1999 r.,</u>
          <u xml:id="u-324.9" who="#Marszałek">- załącznik do ustawy zawiera wykaz gmin wchodzących w skład województw w dniu 1 stycznia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-324.10" who="#Marszałek">Nad poprawkami tymi głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-324.11" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-324.12" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.13" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu do art. 2 ust. 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-324.14" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.15" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.16" who="#Marszałek">Głosowało 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za - 7, przeciw - 401, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-324.17" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-324.18" who="#Marszałek">W poprawce nr 3 do art. 3 pkt 2 Senat proponuje, aby w województwie kujawsko-pomorskim siedzibą sejmiku województwa była Bydgoszcz, a nie Toruń, jak uchwalił Sejm.</u>
          <u xml:id="u-324.19" who="#Marszałek">Jednocześnie Senat proponuje w poprawce nr 8, aby wymienione w lit. b gminy, m.in. Toruń, Brodnica, Chełmno, Golub Dobrzyń, Grudziądz, wchodziły w skład województwa pomorskiego, a nie, jak uchwalił Sejm, województwa kujawsko-pomorskiego.</u>
          <u xml:id="u-324.20" who="#Marszałek">Nad poprawkami tymi głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-324.21" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-324.22" who="#Marszałek">W przypadku odrzucenia tych poprawek zajdzie potrzeba dokonania korekty załącznika w brzmieniu uchwalonym przez Sejm polegającej na włączeniu gmin: Czernikowo i Zbójno do województwa kujawsko-pomorskiego.</u>
          <u xml:id="u-324.23" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.24" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu do art. 3 pkt 2 ustawy oraz pkt 2 i 11 załącznika, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-324.25" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.26" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-324.28" who="#Marszałek">Głosowało 414 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Za - 212, przeciw - 182, wstrzymało się 20.</u>
          <u xml:id="u-324.29" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-324.30" who="#Marszałek">W poprawce nr 4 do art. 3 pkt 16 Senat proponuje, aby w województwie zachodniopomorskim siedzibą sejmiku województwa był Koszalin, a nie Szczecin, jak uchwalił Sejm.</u>
          <u xml:id="u-324.31" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-324.32" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.33" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 3 pkt 16, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-324.34" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.35" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.36" who="#Marszałek">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna - 209. Za - 219, przeciw - 183, wstrzymało się 14.</u>
          <u xml:id="u-324.37" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-324.38" who="#Marszałek">W poprawce nr 5 do art. 5 Senat proponuje, aby zmiana granic województw mogła być związana m.in. z tworzeniem, łączeniem, dzieleniem lub znoszeniem powiatów.</u>
          <u xml:id="u-324.39" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-324.40" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.41" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-324.42" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.43" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.44" who="#Marszałek">Głosowało 415 posłów. Większość bezwzględna - 208. Za - 23, przeciw - 391, 1 poseł się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-324.45" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-324.46" who="#Marszałek">W poprawce nr 6 do art. 7 Senat proponuje, aby Rada Ministrów przedstawiła Sejmowi i Senatowi stanowisko w sprawie podziału państwa do dnia 31 października 2000 r., którego ocena może być podstawą korekty granic jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa. Sejm natomiast zobowiązał Sejm, Senat i Radę Ministrów do oceny w tym terminie nowego podziału terytorialnego państwa.</u>
          <u xml:id="u-324.47" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-324.48" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.49" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-324.50" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.51" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.52" who="#Marszałek">Głosowało 419 posłów. Za - 410, przeciw - 9.</u>
          <u xml:id="u-324.53" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-324.54" who="#Marszałek">W poprawce nr 7 do pkt. 1 i 4 załącznika do ustawy Senat proponuje, aby wymienione w tej poprawce gminy: Głogów, Głogów miasto, Jerzmanowa, Kotla, Pęcław i Żukowice wchodziły w skład województwa dolnośląskiego, a nie - jak uchwalił Sejm - województwa lubuskiego.</u>
          <u xml:id="u-324.55" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-324.56" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.57" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do pkt. 1 i 4 załącznika, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-324.58" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.59" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.60" who="#Marszałek">Głosowało 414 posłów. Większość bezwzględna - 208. Za - 190, przeciw - 199, wstrzymało się 25.</u>
          <u xml:id="u-324.61" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-324.62" who="#Marszałek">Poprawkę nr 8 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-324.63" who="#Marszałek">W poprawce nr 9 do pkt. 5 i 7 załącznika do ustawy Senat proponuje, aby wymienione w tej poprawce gminy m.in. Lipce Reymontowskie, Maków, Skierniewice wchodziły w skład woj. mazowieckiego, a nie - jak uchwalił Sejm - woj. łódzkiego.</u>
          <u xml:id="u-324.64" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-324.65" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.66" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do pkt 5 i 7 załącznika, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-324.67" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.68" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.69" who="#Marszałek">Głosowało 411 posłów. Za - 313, przeciw - 79, wstrzymało się 19.</u>
          <u xml:id="u-324.70" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-324.71" who="#Marszałek">W poprawce nr 10 do pkt. 5 i 12 załącznika do ustawy Senat proponuje, aby wymienione w tej poprawce gminy: Gidle i Nowa Brzeźnica wchodziły w skład województwa śląskiego, a nie - jak uchwalił Sejm - województwa łódzkiego.</u>
          <u xml:id="u-324.72" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-324.73" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.74" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do pkt. 5 i 12 załącznika, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-324.75" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.76" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.77" who="#Marszałek">Głosowało 417 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za było 283 posłów, przeciw - 119, wstrzymało się 15 posłów.</u>
          <u xml:id="u-324.78" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-324.79" who="#Marszałek">W poprawce nr 11 do pkt. 6 i 9 załącznika do ustawy Senat proponuje, aby wymieniona w tej poprawce gmina Szerzyny wchodziła w skład województwa małopolskiego, a nie, jak uchwalił Sejm, województwa podkarpackiego.</u>
          <u xml:id="u-324.80" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-324.81" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.82" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do pkt. 6 i 9 załącznika, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-324.83" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.84" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.85" who="#Marszałek">Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna wynosi 210. Za 257 posłów, przeciw - 146, wstrzymało się 16 posłów.</u>
          <u xml:id="u-324.86" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-324.87" who="#Marszałek">W poprawce nr 12 do pkt. 6 i 12 załącznika do ustawy Senat proponuje, aby wymienione w tej poprawce gminy: Bolesław, Bukowno, Bukowno Miasto, Klucze i Sławków wchodziły w skład województwa małopolskiego, a nie, jak uchwalił Sejm, województwa śląskiego.</u>
          <u xml:id="u-324.88" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-324.89" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.90" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do pkt. 6 i 12 załącznika, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-324.91" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.92" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.93" who="#Marszałek">Głosowało 417 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za 149 posłów, przeciw - 241, wstrzymało się 27 posłów.</u>
          <u xml:id="u-324.94" who="#Marszałek">Wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu Sejm przyjął.</u>
          <u xml:id="u-324.95" who="#Marszałek">W poprawce nr 13 do pkt. 7 i 10 załącznika do ustawy Senat proponuje, aby wymienione w tej poprawce gminy Andrzejewo, Boguty-Pianki, Nur i Szulborze Wielkie wchodziły w skład województwa podlaskiego, a nie, jak uchwalił Sejm, województwa mazowieckiego.</u>
          <u xml:id="u-324.96" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-324.97" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.98" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do pkt. 7 i 10 załącznika, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-324.99" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.100" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.101" who="#Marszałek">Głosowało 415 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Za 224 posłów, przeciw - 161, wstrzymało się 30 posłów.</u>
          <u xml:id="u-324.102" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-324.103" who="#Marszałek">W poprawce nr 14 do pkt. 7 i 13 załącznika do ustawy Senat proponuje, aby wymienione w tej poprawce gminy, m.in. Chotcza, Ciepielów, Lipsko, wchodziły w skład województwa świętokrzyskiego, a nie, jak uchwalił Sejm, województwa mazowieckiego.</u>
          <u xml:id="u-324.104" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-324.105" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.106" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do pkt. 7 i 13 załącznika, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-324.107" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.108" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.109" who="#Marszałek">Głosowało 415 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Za 231 posłów, przeciw - 170, wstrzymało się 14 posłów.</u>
          <u xml:id="u-324.110" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-324.111" who="#Marszałek">W poprawce nr 15 do pkt. 10 i 14 załącznika do ustawy Senat proponuje, aby wymienione w tej poprawce gminy, m.in. Banie Mazurskie, Ełk, Gołdap, Olecko, wchodziły w skład województwa podlaskiego, a nie, jak uchwalił Sejm, województwa warmińsko-mazurskiego.</u>
          <u xml:id="u-324.112" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-324.113" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.114" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do pkt. 10 i 14 załącznika, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-324.115" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.116" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.117" who="#Marszałek">Głosowało 420 posłów. Większość bezwzględna wynosi 211. Za 284 posłów, przeciw - 118, wstrzymało się 18 posłów.</u>
          <u xml:id="u-324.118" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-324.119" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa.</u>
          <u xml:id="u-324.120" who="#Marszałek">Proszę o komunikat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#SekretarzPosełElżbietaRadziszewska">Komunikat Komisji Nadzwyczajnej do spraw reformy systemów ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#SekretarzPosełElżbietaRadziszewska">Posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej ds. reformy systemu ubezpieczeń społecznych zapowiedziane na przyszły tydzień zostaje odwołane. Posiedzenie komisji odbędzie się w tygodniu posiedzenia Sejmu pod koniec sierpnia.</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#SekretarzPosełElżbietaRadziszewska">Państwo posłowie biorący udział w pracach tej komisji zostaną poinformowani o terminie i godzinie posiedzenia tej komisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-325.3" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 23 porządku dziennego: Informacja prezesa Rady Ministrów o aktualnej sytuacji i zamierzeniach rządu dotyczących interwencyjnego skupu produktów rolnych, ze szczególnym uwzględnieniem skupu zbóż.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej pana Jacka Janiszewskiego.</u>
          <u xml:id="u-326.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-326.4" who="#komentarz">(Głos z sali: O zabranie głosu.)</u>
          <u xml:id="u-326.5" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">O zabranie głosu, tak.</u>
          <u xml:id="u-326.6" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie i Panowie Posłowie! Chciałem was poinformować, że w tym punkcie możecie pozostać na sali.</u>
          <u xml:id="u-326.7" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-326.8" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Poczekamy trochę. Nie mogą nacieszyć się swoimi województwami.</u>
          <u xml:id="u-326.9" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie ministrze, nie będziemy jednak czekać.</u>
          <u xml:id="u-326.10" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Myślę, że po dzisiejszych zmaganiach skup zbóż dla mniejszej ilości posłów będzie ciekawy. Jednak będziemy starali się wspólnie z moimi współpracownikami przekazać informację tak, jak w dniu dzisiejszym najpełniej przekazać ją możemy.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">W roku 1998 skup zbóż będzie o tyle trudny, że mamy jeszcze dzisiaj dosyć poważnie zapełnione magazyny. Wszystkie wysiłki, jakie dotychczas podjęliśmy, na pewno dały jakieś rezultaty, z tym jednak, że na całkowite opróżnienie magazynów w tym przypadku trzeba około roku. Dynamika importowa została zatrzymana, ale nie ukrywam, że to, co może się zdarzyć w najbliższych miesiącach, rzeczywiście nas niepomiernie martwi. Nadzwyczajne plony w krajach CEFTA, szczególnie na Węgrzech, mogą spowodować, że ceny, które rolnicy będą tam uzyskiwali, osiągną około 250 zł. Dla fachowców jest dosyć jasne, że przy zastosowaniu wszelkich ograniczeń importowych, przy naliczeniu wszystkich kar zgodnych z prawem międzynarodowym, może się okazać, że import dalej będzie trwał. Miejmy nadzieję jednak, że do tego nie dojdzie. Miejmy nadzieję, że ceny, szczególnie na Węgrzech, będą trochę wyższe i zastosowanie cen progowych, które wejdą w życie 6 sierpnia 1998 r., rzeczywiście zahamuje niekontrolowaną ilość zbóż importowanych do Polski.</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Podczas wielu spotkań w komisjach, podczas moich wystąpień w parlamencie, mieliśmy do czynienia z taką sytuacją, że w zasadzie jeszcze na początku tego roku mówiliśmy, iż nie wiadomo, czy w ogóle będą środki finansowe na skup zbóż. Dzisiaj mogę powiedzieć, że są środki finansowe przeznaczone na skup w tym roku, nie tylko zbóż, buraków, ale także innych produktów pochodzenia rolniczego. Jeśli chodzi o finanse, ten rok jest zabezpieczony prawie tak samo jak ubiegły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie i Panowie Posłowie! Chciałbym was poinformować, że w tej chwili pan minister rolnictwa udziela informacji na temat skupu zbóż w roku bieżącym.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę mi pozwolić dokończyć myśl.</u>
          <u xml:id="u-328.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">To pan minister udziela informacji, a nie pan dyrektor obsługi posiedzeń Sejmu. W tej chwili nie tu jest główny punkt informacji, tylko na mównicy.</u>
          <u xml:id="u-328.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Wynika z tego, że jeśli chodzi o środki finansowe, mamy zabezpieczenie, wydaje się, odpowiednie.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Od kilkudziesięciu godzin rozpatrujemy elementy rozszerzenia, przy tych samych środkach, interwencji na rynku. Nie mogę jeszcze dzisiaj państwu powiedzieć, w jaki sposób do końca zostanie to rozwiązane, bo najprawdopodobniej ostateczna decyzja zapadnie we wtorek.</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Rozszerzenie skupu zbóż z 500 tys. ton (właściwie z 200 tys. ton proponowanych na początku, a później 500 tys. ton, które udało się przygotować z większą ilością środków finansowych) do 1500 tys. ton, które próbujemy przygotować teraz, wymaga zupełnie nowych, powiedziałbym - nowatorskich rozwiązań, a tych każdy z nas trochę się boi. Dlatego chcemy się do nich przymierzyć tak dokładnie, jak tylko się da, aż do ostatnich godzin przed podjęciem decyzji.</u>
          <u xml:id="u-329.3" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Dzisiaj przedstawimy państwu pewne założenia, które - mamy nadzieję - zostaną przyjęte. Każda uwaga, która w tej sprawie będzie przedstawiona, będzie bardzo dokładnie rozpatrzona przez te najbliższe trzy dni. Być może uwagi państwa spowodują, że w sposób doskonalszy przygotujemy te elementy interwencji na rynku zbóż. Mogę tylko powiedzieć, że inność rozwiązania polega na wprowadzeniu dopłat kompensacyjnych dla podmiotów skupujących; ich wysokość chcemy określić na 60 zł do tony żyta i 90 zł do tony pszenicy. Każdy wie, że najszczęśliwsze i najlepsze rozwiązanie byłoby takie, gdybyśmy dopłacali konkretnym rolnikom. Polska nie jest jednak jeszcze do tego przygotowana. Tak naprawdę nie mamy systemu, który jest w Unii Europejskiej, klasyfikowania i wyliczania, przedstawiania każdego rolnika w Polsce. To jest największy problem.</u>
          <u xml:id="u-329.4" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Myślę zatem, że jeżeli wprowadzimy dopłaty kompensacyjne w tym roku dla podmiotów skupujących, może to spowodować, że to doświadczenie wykorzystamy w przyszłości już w dopłatach kompensacyjnych dla konkretnych rolników. Twierdzę, że Polskę, wbrew pozorom, na to w najbliższym czasie stać. My przez system, który dotychczas stosowaliśmy, wcale nie mieliśmy takiego poczucia, że te środki finansowe będą mogły być ciągle zwiększane. Być może wreszcie przy dopłatach kompensacyjnych w stosunku do rolników skończyłoby się debatowanie na temat skupu zbóż z roku na rok, jakby to było odkrywanie Ameryki, i to bez względu na to, kto rządzi. Bo bez względu na to, kto rządzi, problem skupu zbóż jest zawsze elementem nagłym, wyjątkowym, nie wiadomo skąd się biorącym. Nigdy nie będzie jednoznacznego rozwiązania, jeśli dyskusja będzie polegała na tym, ile pieniędzy na to się przeznacza. Chodzi o to, jak te środki są przekazywane. Sądzę, że dopiero w momencie, kiedy dopłaty kompensacyjne „zagrają” w Polsce, problem skupu zbóż, o którym będziemy dzisiaj mówili i pewnie się trochę spierali, zniknie.</u>
          <u xml:id="u-329.5" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Dopłaty kompensacyjne mają przede wszystkim zachęcić podmioty skupujące do kupowania. Są one wysokie, jak państwo zwróciliście pewnie uwagę, tylko dlatego, żeby zabezpieczyć się ewentualnie przed importem, który może zaistnieć. Mamy nadzieję, że do tego nie dojdzie. W zasadzie debata na temat całkowitego zamknięcia granicy to jest debata na temat istnienia lub nieistnienia CEFTY, a to już przekracza kompetencje jakiegokolwiek ministra, kilku ministrów, a nie wiem nawet czy rządów.</u>
          <u xml:id="u-329.6" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Dlatego te wszystkie uwagi, które dzisiaj przedstawiamy, są pewnym projektem, który będzie podstawą do dyskusji w najbliższych godzinach po to, aby rząd mógł podjąć jednoznaczną decyzję we wtorek. Mogę się zobowiązać, że w trybie pilnym, jeżeli nie będzie posiedzenia Sejmu, natychmiast prześlę wszystkim państwu posłom faksem decyzje, które zostaną podjęte, abyście mieli w swoich biurach poselskich informacje na bieżąco.</u>
          <u xml:id="u-329.7" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Nie ukrywam, że cały sztab ludzi, zarówno z Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Gospodarki, jak i Ministerstwa Rolnictwa, a także Ministerstwa Spraw Zagranicznych, zajmuje się tym problemem. Wydaje się, że staraliśmy się znaleźć wszystkie luki, wszystkie aspekty pozytywne i negatywne. Ale mogliśmy jeszcze czegoś nie zauważyć, a być może, że ta debata ułatwi to dostrzec. I już teraz dziękuję za te uwagi bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-329.8" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Jeśli chodzi o szczegóły, to chciałbym poprosić, ażeby je przedstawił pan prezes Agencji Rynku Rolnego, tej instytucji, która przygotowuje i co roku odpowiada za skup w Polsce. Bardzo proszę pana prezesa Lisowskiego, jeśli można, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo pana prezesa Agencji Rynku Rolnego o udzielenie informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Przedstawiliśmy propozycje rozszerzenia interwencji, jeśli chodzi o zboża. Pewne propozycje zostały przedstawione związkowcom podczas negocjacji i tutaj było oświadczenie premiera o rozszerzeniu interwencji do 1,5 mln ton zbóż. Mamy nadzieję, że wprowadzenie systemu dopłat ten cel umożliwi i pozwoli zamknąć się w środkach wcześniej przewidzianych i zatwierdzonych w programie działań interwencyjnych, a przyjętych przez rząd 25 czerwca. Sądzimy, że dzięki temu systemowi będziemy mogli zapewnić dwa podstawowe cele interwencji: utrzymanie ceny dla producenta zbóż na tym poziomie, który został przewidziany w programie - 510 za pszenicę, 360 za żyto i będziemy w stanie zdjąć z rynku pewną pulę podaży zbóż z tegorocznych zbiorów, która powodowałaby niestabilność rynku i załamanie się poziomu cen. Dlatego zamierzamy dopłacić do ok. miliona ton pszenicy i 200 tys. ton żyta pod warunkiem, że podmiot skupujący zapłaci rolnikowi cenę przewidzianą programem oraz że będzie to zboże pochodzące z tegorocznej produkcji krajowej. Podmiot będzie zobowiązany to zboże przechowywać do grudnia, a więc wyłączymy tę podaż zboża z rynku krajowego w okresie najbardziej podatnym na załamanie się cen. Rozliczać się będziemy po tym okresie i po tym okresie podmioty skupujące otrzymają dopłaty, pod warunkiem wylegitymowania się wszystkimi dokumentami, które będą stanowiły dowód zakupu od producenta krajowego po odpowiedniej cenie.</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">System faktycznie jest nowy i jeszcze nie wszyscy są do tej myśli przyzwyczajeni. Umożliwia on jednak efektywne wykorzystanie środków. Chcę tylko państwu powiedzieć, że agencja w tej chwili prowadzi interwencję za kredyt bankowy na warunkach komercyjnych. Zaciągnęliśmy 400 mln kredytu bankowego na warunkach komercyjnych na wykup zbóż z magazynów autoryzowanych, co oznacza, że to jest również argument na rzecz poszukiwania takich środków, które zapewniłyby efektywność wydatkowania środków finansowych i umożliwiły zrealizowanie celu, który przed interwencją stoi.</u>
          <u xml:id="u-331.3" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Mam nadzieję, że ta propozycja zostanie przyjęta pozytywnie przez rząd, przez państwa i tych, którzy na rynku zbożowym działają. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-332.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-332.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Kaczyńskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#PosełMarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W związku z bardzo trudną sytuacją na rynku zbóż w świetle już rozpoczętych żniw, dzisiejsza informacja jest jak najbardziej na czasie - tutaj podziękowanie dla posłów PSL za to, iż taki temat podjęli - chociaż nie ukrywam, że godzina, o której przystępujemy do debaty, nie jest najwłaściwsza. Ja również życzyłbym sobie, żeby taka debata odbywała się w porze najwyższej oglądalności, gdyż problem skupu zbóż, problem sprawnego przeprowadzenia żniw jest bardzo ważny, dotyczy całego naszego narodu.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#PosełMarekKaczyński">Chciałbym nawiązać do pewnych faktów, które sprawiły, że trudności, jakie pan minister już tu sygnalizował, nastąpiły. Otóż nie da się ukryć, iż do całej tej trudnej sytuacji niewątpliwie przyczynił się import zbóż i w latach poprzednich, i - trzeba uczciwie stwierdzić - także w tym roku. Co do tego doprowadziło? Do tego nie chciałbym nawiązywać, gdyż uważam, że to jest moment, w którym powinniśmy wreszcie skończyć z wzajemnym oskarżaniem się koalicji i opozycji. W tej kwestii powinniśmy - o co wiele razy apelowałem, a i posłowie opozycji także o tym mówili - zacząć wspólnie pracować na rzecz wsi, na rzecz rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#PosełMarekKaczyński">Uważam, że temat wsi i rolnictwa jest tak poważny, iż powinniśmy wypracować pewien konsensus w tej sprawie i zacząć wreszcie wspólnie, ponad podziałami, pracować nad tą kwestią. Tego od nas po prostu oczekuje wieś, czeka na to już od pewnego czasu, sygnalizując to przy licznych spotkaniach.</u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#PosełMarekKaczyński">Chciałbym się ustosunkować do jednej ze spraw, które wymienił pan minister, a mianowicie do tej trudnej sytuacji związanej z umową z CEFTĄ. Ta umowa okazała się nie najszczęśliwsza, nie najlepiej zawarta, być może dlatego, że takie były warunki. W tej chwili okazuje się, chociażby w świetle cen zbóż na rynkach w państwach CEFTA - myślę tutaj szczególnie o Węgrzech, gdzie cena pszenicy spada nawet do 70 dolarów za tonę - że ceny progowe mogą nie być na tyle skuteczne, aby powstrzymać import zbóż z Węgier. Otrzymujemy sygnały, że Węgrzy już sobie obliczyli, iż nasze ceny progowe nie powstrzymają ich importu, a nadwyżka zbóż na rynku węgierskim, urodzaj pszenicy, jaki tam nastąpił, niewątpliwie wskazuje, iż import będzie konieczny. Krajem, który jest brany pod uwagę jako jeden z pierwszych, do których ten import można skierować, jest właśnie Polska. Dla nas jest to niebezpieczne. Jeszcze raz przypomnę tutaj kwestię ok. 3 mln ton zboża z lat poprzednich i z tego roku, które się nagromadziło na naszym rynku.</u>
          <u xml:id="u-333.4" who="#PosełMarekKaczyński">Myślę, że sprawą bardzo ważną i wymagającą poruszenia jest fakt, iż często nasi handlowcy, czy nasi przetwórcy zbóż: przemysł piekarniczy, przemysł młynarski, ubolewają, że nie mają zbóż dobrej jakości. Nie mają pszenicy, która by gwarantowała odpowiedni standard wypieków czy przetworów zbożowych. Tutaj miałbym apel do Ministerstwa Rolnictwa, aby tę sytuację ewentualnie wyjaśnić i przedstawić sejmowej komisji rolnictwa informację, czy faktycznie jest to zgodne z faktami. Czy naprawdę wśród tej dużej ilości zbóż będących na naszym rynku nie ma odpowiednio dużych partii odpowiedniej jakości zboża, które mogłyby zaspokoić potrzeby naszego przemysłu przetwórczego czy młynarskiego?</u>
          <u xml:id="u-333.5" who="#PosełMarekKaczyński">Pewne nuty w wystąpieniu pana ministra zabrzmiały bardzo groźnie. Mam na myśli chociażby fakt tutaj przeze mnie podnoszony, mianowicie kwestię niemożliwości zafunkcjonowania cen progowych. Analizując wszystkie możliwości, jakie nasz rząd mógłby w tej chwili wykorzystać, aby import powstrzymać, nie da się nie powiedzieć, iż prawdopodobnie polska racja stanu będzie nas zmuszać do tego, aby pomyśleć o renegocjacji umowy z CEFTĄ, ale w tej chwili wiemy, że czas, który mamy, jest bardzo krótki. Nie da się przeprowadzić renegocjacji umowy w tak krótkim czasie. Nie chciałbym powiedzieć, że będzie trzeba zerwać umowę z CEFTĄ, gdyż na pewno nie byłoby to korzystne dla Polski. Być może inni posłowie, którzy będą po mnie występować, będą mieli jakiś pomysł. Po przeanalizowaniu sytuacji i możliwości, jakie rząd może zastosować, nie znajduję innych rozwiązań poza tym, że umowa mogłaby być zerwana, aby import powstrzymać. Jestem daleki od propagowania tego, żeby takie rozwiązanie zastosować. Jeżeli są inne, to apeluję do rządu, aby one zafunkcjonowały.</u>
          <u xml:id="u-333.6" who="#PosełMarekKaczyński">Myślę, że informacja przedstawiona i przez pana ministra rolnictwa, i przez pana prezesa Agencji Rynku Rolnego, jest informacją rzetelną, wprawdzie krótką, ale obrazującą sytuację, która nastąpiła. Będąc członkiem sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz przede wszystkim interesując się problemami rolnictwa, wiem, że przedstawiona informacja jest jedyną, jaka mogła być tutaj podana. Być może jakieś fakty, które nie zostały przytoczone, będą przedstawiane w dalszych wystąpieniach lub w odpowiedziach na pytania.</u>
          <u xml:id="u-333.7" who="#PosełMarekKaczyński">Przemawiając w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność - chociaż na dzień dzisiejszy nie jestem oczywiście zadowolony z istniejącej sytuacji - wyrażam w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność, jak też w imieniu Zespołu Rolnego Akcji Wyborczej Solidarność, wielkie obawy o to, co nastąpi, gdyż faktycznie może powstać duży problem dla wsi i dla rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-333.8" who="#PosełMarekKaczyński">Chciałbym również w tym kontekście przypomnieć o cenach minimalnych. Ceny minimalne nie gwarantują rolnikom odpowiedniego dochodu, chociaż są one i tak wyższe od tych cen, które są chociażby w państwach CEFTA. Nie gwarantują jednak zysków, których rolnicy by sobie życzyli, a gwarantują jedynie zwrot kosztów ponoszonych na produkcję zbóż. Sytuacja ekonomiczna, sytuacja uchwalonego budżetu sprawia, iż te ceny, myślę, nie mogły być wyższe. Myślę, że cena progowa mogłaby być ewentualnie wyższa od ceny minimalnej - wtedy sytuacja byłaby nieco korzystniejsza.</u>
          <u xml:id="u-333.9" who="#PosełMarekKaczyński">W tym momencie miałbym pytanie do pana prezesa Agencji Rynku Rolnego. Jeżeli będzie on później odpowiadał, to chciałbym, żeby wziął moje pytanie pod uwagę i odpowiedział, dlaczego cena interwencyjna jest na poziomie ceny minimalnej. Jest to faktycznie niekorzystne i ta cena interwencyjna mogłaby być wyższa.</u>
          <u xml:id="u-333.10" who="#PosełMarekKaczyński">Kończąc swoje wystąpienie, gdyż pora jest późna i inni posłowie zechcą się również wypowiedzieć, powtarzam jeszcze raz, iż myślę, że informacja, która została nam przekazana, jest taką informacją, jaka w tej chwili może być przekazana przez rząd. W imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność wnoszę o przyjęcie jej przez parlament. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi,</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Pilarczyka w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej wyrazić opinię o informacji usłyszanej przed chwilą od ministra rolnictwa o prognozach w zakresie skupu płodów rolnych, a w szczególności w obliczu zbliżających się żniw zbożowych.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Wypada skonstatować, że dzisiaj, 24 lipca, zapytaliśmy rząd, a w jego imieniu minister rolnictwa odpowiada, jak w najbliższym czasie wyglądać będzie zagospodarowanie produktów rolnych i na co mogą liczyć rolnicy.</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Rada Ministrów, która ma dać odpowiedź na pytania zadane, przedstawione Wysokiej Izbie przez pana ministra Janiszewskiego, ma dać odpowiedź 28 lipca. Otóż cały czas wracam myślą do, zdaje się, 25 kwietnia, kiedy w tej Izbie pan minister rolnictwa w imieniu rządu przedstawiał tzw. średniookresową strategię rozwoju rolnictwa. Przedstawiał ten dokument jako podstawę rozwiązań, które mają w rolnictwie w czasie rządów koalicji AWS-Unia Wolności obowiązywać. Jako przedstawiciel opozycji, klubu opozycyjnego, SLD, nazwałem tę strategię - nie tak, jak chciał pan minister, otwartą - lecz nazwałem ją wtedy trochę ironicznie strategią pustą. Ale dzisiaj, panie ministrze, to się potwierdziło. Dzisiaj, mimo że we wtorek ma się odbyć posiedzenie Rady Ministrów, pan ma wątpliwości co do przedstawionej koncepcji finansowania skupu zbóż w Polsce. Chciałbym w to wierzyć, chciałbym być głęboko przekonany, że we wtorek Rada Ministrów to zaakceptuje. Ale przy takiej pobieżności, przy takiej ogólnikowości całej tej koncepcji bardzo wątpię w to, żeby rząd, który powinien w każdym razie dogłębnie i analitycznie przygotować się do tego typu decyzji, taką decyzję podjął.</u>
          <u xml:id="u-335.3" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Muszę powiedzieć, że pomysł, który pan minister przedstawił, jest bardzo ciekawy. Ja bym bardzo chętnie, może w innym gronie i nie w takim czasie, na temat tego pomysłu podyskutował, bo on jest jak gdyby zapowiedzią tego systemu, który obowiązuje w Unii Europejskiej - ale obowiązuje przez cały rok i nie na tydzień czy nie w czasie już rozpoczętych żniw i w sytuacji konieczności podejmowania decyzji co do skupu. Otóż wydaje mi się, że ten pomysł, na takim poziomie, na jaki nas stać, wprowadzenia dopłat kompensacyjnych - nazwijmy to podobnie jak w Unii Europejskiej - jest bardzo ciekawym pomysłem.</u>
          <u xml:id="u-335.4" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Oczywiście szereg dylematów, takich, jakie tu przedstawił pan minister, również można na gorąco mieć. Pierwszy podstawowy dylemat: jak uniknąć zjawisk korupcyjnych przy wprowadzeniu tego systemu. Na pewno jest to pomysł, który miałby wymusić na podmiotach skupujących zboże zastosowanie ceny minimalnej ustalonej przez rząd. Tak to rozumiem, chociaż ani pan minister, ani prezes agencji nie wyartykułował, jaka to by miała być cena. Pan prezes mówił: cena ustalona w programie. Bardzo by nie tylko posłów, ale rolników interesowało, jaka to będzie cena.</u>
          <u xml:id="u-335.5" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Może dobrze, że jest już po północy i mało kto spośród rolników nas słucha, bo na pewno chcieliby...</u>
          <u xml:id="u-335.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Słuchają.)</u>
          <u xml:id="u-335.7" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Miejmy nadzieję. Ale im więcej rolników nas słucha, tym chyba gorsza atmosfera na wsi się wytworzy po takiej informacji i po tym, co zaprezentował w imieniu rządu pan minister Janiszewski.</u>
          <u xml:id="u-335.8" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Brakuje mi również odniesienia się pana ministra do tej części programu interwencji Agencji Rynku Rolnego przyjętej przez rząd 25 czerwca, w której określono, jakie zadania nałożone zostały na agencję. Przypomnę, że Rada Ministrów w dniu 25 czerwca nałożyła na agencję obowiązek skupienia 500 tys. ton zboża - tak ja to zrozumiałem - żyta i pszenicy, po cenach określonych również w tym dokumencie: 510 zł - za tonę pszenicy, 360 zł - za tonę żyta. W związku z tym rodzi się pytanie, czy agencja jest dzisiaj przygotowana do tego, żeby te 500 tys. ton, chociaż w pierwszym okresie żniw, w systemie przewidzianym programem kupić? A jeżeli kupi, to w jaki sposób? Czy jest informacja, jakie podmioty, w jakim województwie, w jakim rejonie będą w imieniu agencji tę interwencję prowadzić? Przypomnę, że to zadanie jest nałożone na agencję ustawowo.</u>
          <u xml:id="u-335.9" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Chciałbym również zwrócić uwagę na to, że pierwszym celem, jaki rząd postawił średniookresowej strategii, jest poprawa opłacalności produkcji rolniczej. Jak ten strategiczny dla polskiego rolnictwa cel rząd chce realizować, kiedy w programie interwencji przyjął ceny niższe niż w roku ubiegłym? Jeżeli zgadzaliśmy się i zgadzamy w dalszym ciągu, że dotychczasowy poziom opłacalności jest niski i rząd przyjął w programie, że należy go poprawiać, to jak ma wyglądać to poprawianie, kiedy minimalne ceny są niższe niż w roku ubiegłym?</u>
          <u xml:id="u-335.10" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Chciałbym, żeby padła tu dzisiaj jasna odpowiedź na to pytanie. Agencja ma ustalone ceny minimalne, ale w zasadach podejmowania przez nią interwencji jest przyjęty zapis, że podejmuje ona interwencję, kiedy ceny na rynku spadną do 90% cen minimalnych. Oznacza to, że agencja podejmie interwencję, kiedy cena pszenicy na rynku wynosić będzie 459 zł - przepraszam, 458 zł, bo 459 zł jeszcze się mieści w 10-procentowym poziomie tolerancji.</u>
          <u xml:id="u-335.11" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">W związku z tym interesuje nas również, jak faktycznie w ramach programu interwencji, w ramach dokumentu przyjętego przez rząd będzie wyglądała interwencja agencji. Kto będzie kupował, przy jakim poziomie cen, jaki będzie sposób zapłaty, jakie wymogi jakościowe będą stawiane?</u>
          <u xml:id="u-335.12" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Wydaje mi się natomiast, że pan minister głównie zawarł w swoim wystąpieniu ten nowy pomysł. Nie chcę być tutaj złośliwy, ale w trakcie tych już ponad 9 miesięcy współpracy z panem ministrem, szczególnie w sejmowej komisji rolnictwa, bardzo ciekawych pomysłów, również akceptowanych i z dużym zainteresowaniem wysłuchiwanych przez Sojusz Lewicy Demokratycznej, słyszeliśmy bardzo dużo. Potem okazywało się, że nie są one uzgodnione z pozostałymi członkami Rady Ministrów. Tego typu pomysły są odsyłane w czasie i nie są realizowane.</u>
          <u xml:id="u-335.13" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Dlatego przykro mi bardzo, ale podejrzewam, że w obliczu harmonogramu, jaki został wyznaczony przez Prezydium Sejmu dla Wysokiej Izby, my już innej informacji przed żniwami czy w czasie tych żniw nie usłyszymy. Być może na niektóre z tych wątpliwości, pytania, dylematy będą mogli jeszcze udzielić odpowiedzi pan minister czy pan Lisowski, prezes Agencji Rynku Rolnego, żeby nie tylko posłowie, ale przede wszystkim rolnicy mieli trochę więcej optymizmu w okresie już rozpoczętych żniw i żeby również w interesie pana ministra Janiszewskiego zaczęli wierzyć w średniookresową strategię.</u>
          <u xml:id="u-335.14" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Ale jeżeli po raz kolejny będą przedstawiane takie propozycje, być może cenne, ale nie dopracowane, nierealne i nie wprowadzone w życie, to rolnicy mogą nie uwierzyć w ten dokument. A my, posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej, chcielibyśmy, aby faktycznie ta strategia i te koncepcje, które bardzo ogólnie zostały w tej Izbie przedstawione, były realizowane i żebyśmy z roku na rok uzyskiwali postęp w rozwiązywaniu problemów rolnictwa. Dzisiaj niestety nie mogę tego powiedzieć. Nie będę wnioskował o odrzucenie tej informacji, bo na dobrą sprawę nic to już nie da. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-335.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Henryka Wujca w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-336.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panów posłów na końcu sali prosiłbym jednak o...</u>
          <u xml:id="u-336.3" who="#komentarz">(Głos z sali: O niegranie w karty.)</u>
          <u xml:id="u-336.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panowie posłowie, jeżeli jest to spotkanie nie związane z przedmiotowym punktem porządku, to...</u>
          <u xml:id="u-336.5" who="#komentarz">(Głosy z sali: Prawdziwi rolnicy.)</u>
          <u xml:id="u-336.6" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę usiąść, ponieważ pan poseł Wujec będzie się stresował.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#PosełHenrykWujec">Właśnie, właśnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#PosełHenrykWujec">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Gdy słuchałem wypowiedzi posła Pilarczyka, jeszcze nie tak dawno wiceministra, przypomniał mi się taki cytat z jednego z najstarszych polskich tekstów literackich, z „Rozprawy między panem, wójtem i plebanem”: „Ksiądz pana wini, pan księdza, a nam wszystkim zewsząd nędza”. Tak mogliby powiedzieć rolnicy.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#PosełHenrykWujec">Jest to jeden z ostatnich punktów rozpatrywanych w czasie tego posiedzenia Sejmu przed miesięczną przerwą. A to, że ten punkt właśnie jest rozpatrywany, chociaż tak późno - i wcześnie, i późno jednocześnie - i że przeszedł bez żadnego problemu, chociaż został zgłoszony w ostatniej chwili, świadczy o tym, że Sejm przykłada jednak dużą wagę do problematyki rolnej. Z pewnością nie budzi ona takich emocji jak rozpatrywany przed chwilą podział terytorialny, a wielu posłów zajętych jest jeszcze swoimi sprawami na sali sejmowej, ale dotyczy bardzo wielu obywateli polskich - być może kilku, kilkunastu milionów - którzy są tym żywotnie zainteresowani.</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#PosełHenrykWujec">Warto może powiedzieć - nie wchodząc jednak w ocenę, tak jak o to wcześniej apelował poseł z AWS - że jeśli chodzi o położenie rolników, to uległo ono w ostatnim czasie pogorszeniu. W 1996 r. poziom dochodów rolniczych w gospodarstwie rolnym był o 10% niższy niż w 1995 r., w 1997 r. zaś został utrzymany na tym samym poziomie. A jeśli chodzi o tzw. parytet dochodów na jedną osobę w gospodarstwie rolnym, to w tym roku, według danych GUS, jest o 10% niższy niż w gospodarstwie pracowniczym. Tak więc niezadowolenie mieszkańców wsi jest uzasadnione. Z tego punktu widzenia dobrze, że pojawia się jakaś próba wyjścia naprzeciw tym potrzebom. Chciałbym wyrazić uznanie zarówno dla premiera Buzka, jak i dla działalności ministra rolnictwa i Agencji Rynku Rolnego. Szukają oni sposobu rozszerzenia interwencyjnego skupu zbóż, a w tej chwili pada propozycja nawet 3-krotnego rozszerzenia - z 500 tys. ton do 1,5 mln ton. Sądzę, że należy to przyjąć z uznaniem, zresztą powiedział to już tutaj poseł Pilarczyk. Jest to pewne novum, gdyż rolnicy otrzymają pieniądze od razu - a nie w sposób zaliczkowy, jak bywało wcześniej, a wtedy też nie bardzo było wiadomo, kiedy otrzymają dalszą część swoich pieniędzy - i w dodatku w zwiększonym zakresie, 1,5 mln ton. Agencja Rynku Rolnego rzeczywiście pełni rolę agencji interwencyjnej, a nie ministerstwa skupu w dawnym wykonaniu, gdyż wykorzystując skromne środki finansowe, potrafi znacznie zwiększyć skup zboża. Zamiar ten wydaje mi się chwalebny. I z tego punktu widzenia przyłączyłbym się do wypowiedzi moich przedmówców i zawoalowanej w tonie wypowiedzi posła Pilarczyka, żeby zaapelować do Rady Ministrów o to, aby możliwie szybko, bez zbędnej mitręgi te propozycje przyjęła. To znaczy, żeby dokonała odpowiednich zmian rozporządzenia Rady Ministrów z 14 sierpnia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad, zakresu i trybu udzielania dopłat do oprocentowania kredytów na cele rolnicze. Chciałbym również zaapelować o to, żeby zobowiązać pełnomocnika do spraw likwidacji skutków powodzi do jak najszybszego przekazania agencji kwoty 70 mln zł, zapisanej w rocznym programie działań interwencyjnych Agencji Rynku Rolnego na ten rok. Bo te właśnie pieniądze będą niezbędne, żeby już w tej chwili rozpocząć skup interwencyjny.</u>
          <u xml:id="u-339.3" who="#PosełHenrykWujec">Jednocześnie chciałbym zapytać, bo pan minister to poruszył, czy może właściwsza byłaby dopłata bezpośrednio dla rolników? W każdym razie taka forma byłaby na pewno bardziej satysfakcjonująca rolników. W związku z naszym zamiarem wejścia do Unii Europejskiej interesujący byłby stan przygotowań do wprowadzenia dyrektyw Unii, które umożliwią dopłaty dla rolników, zwłaszcza to, czy jest przygotowany lub kiedy będzie rejestr gospodarstw rolnych, który jest niezbędny do takiej formy dotowania, rejestr gruntów rolnych w gospodarstwach, a również rejestr zwierząt hodowlanych. Jeżeli te przygotowania są odpowiednio zaawansowane, szybciej będzie można wprowadzić bezpośrednie dopłaty dla rolników.</u>
          <u xml:id="u-339.4" who="#PosełHenrykWujec">Nie chciałbym za bardzo przedłużać tej wypowiedzi, ale sądzę, że to, co zostało zaprezentowane, chociaż w sposób może zdawkowy, budzi nadzieję, że w tym roku skup będzie w znacznie większej skali i lepiej zorganizowany niż w roku ubiegłym. Jestem też zdania, że tę informację jako właśnie dobrą nadzieję na przyszłość należy przyjąć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Szczęsnego-Zarzyckiego z Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dramatyczny w skutkach spadek realnych wydatków budżetowych na rolnictwo i gospodarkę żywnościową w 1998 r., o 1/4 mniejszy niż w 1997 r., a także brak skutecznej interwencji państwa na rynku rolnym powoduje utrwalenie w rolnictwie kryzysu ekonomiczno-produkcyjnego, co w konsekwencji szkodzi interesom Polski. Bierność rządu naszego kraju wobec ogromnego importu artykułów rolno-spożywczych, często na oszukańczych warunkach poprzez obniżenie wartości importowanego towaru, a także ze względu na niską stawkę ceł, prowadzi do ograniczenia wpływów z ceł do budżetu państwa i uderza w nasze rolnictwo. Rolnicy w tym roku sprzedają swoje produkty po cenach znacznie niższych niż w 1997 r., a nawet w 1996 r. Natomiast ceny środków do produkcji rolnej oraz ceny detaliczne żywności w tym okresie wzrosły.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Poziom pokrycia zapotrzebowania na kredyty inwestycyjne w tym roku to 7–10% potrzeb. Dzieje się to w sytuacji, gdy coraz niższe dochody rolników nie wystarczają już nie tylko na bieżące nakłady produkcyjne, ale są główną przyczyną rozszerzania się sfery ubóstwa w ich rodzinach.</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego i ja osobiście wielokrotnie zwracaliśmy się w swoich wystąpieniach i oświadczeniach, a także m.in. w imieniu społeczno-zawodowej organizacji rolników, kółek i organizacji rolniczych, samorządu rolniczego, to jest Krajowej Rady Izb Rolniczych, sejmików chłopskich, o podjęcie działań zmierzających do zmiany polityki wobec rolników i rolnictwa. Niestety, bezskutecznie.</u>
          <u xml:id="u-341.3" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Na domiar złego prasa doniosła w artykule „Budżetowe cięcia rolne”, że wieś będzie miała środki w 1999 r., jeśli zaoszczędzi je na rentach, że wicepremier i minister finansów pan Leszek Balcerowicz projektuje obniżyć nakłady na rolnictwo w roku przyszłym o około 50% w stosunku do roku bieżącego, w tym na działalność Agencji Rynku Rolnego, która ma ustawowe zadanie stabilizowania dochodów rolników - o 50%, a Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - o około 41%. Czyli łącznie ze spadkiem o 1/4 nakładów w roku bieżącym dałoby to spadek nakładów na rolnictwo w 1999 r. wynoszący około 75% w stosunku do roku 1997. Jednocześnie, dla przykładu, w 1999 r. dotacje do górnictwa węgla kamiennego miałyby wzrosnąć o około 237,5%, czy też na prywatyzację o 183,2% w stosunku do roku bieżącego. Te przymiarki budżetowe pozostawiam bez komentarza. Dzieje się to w momencie starań Polski o członkostwo w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-341.4" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">My, posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego, stawiamy generalne pytanie: czy wyżej wymienione zamiary są na zamówienie Unii Europejskiej, a także Unii Wolności z jej liderem panem Leszkiem Balcerowiczem? Przecież taki poziom nakładów na rolnictwo doprowadzi do gwałtownego załamania produkcji i przetwórstwa rolno-spożywczego, zwiększenia bezrobocia i zmniejszenia konkurencyjności polskiego rolnictwa. Jest to niezgodne z zasadami naszego przyszłego członkostwa w Unii Europejskiej, a także Partnerstwa dla członkostwa w ramach polityki sektorowej w zakresie rolnictwa. Czy taka jest polska racja stanu? 10 lipca rolnicy zaprotestowali przeciwko takiej polityce rządu. Przyjeżdżając do Warszawy, dali wyraz jedności i poparcia dla spraw przedstawionych rządowi przez swoich przedstawicieli. Dotyczą one m.in.:</u>
          <u xml:id="u-341.5" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">- takiego poziomu interwencji państwa na rynku rolnym, aby ceny skupu podstawowych płodów rolnych zapewniały opłacalność;</u>
          <u xml:id="u-341.6" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">- kredytowania, które będzie uwzględniało specyfikę produkcji rolnej;</u>
          <u xml:id="u-341.7" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">- zmiany polityki państwa wobec eksportu i importu artykułów rolno-spożywczych, by służyła ona rolnikom polskim, a nie farmerom innych państw;</u>
          <u xml:id="u-341.8" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">- zapewnienia minimum socjalnego w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-341.9" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">W 1998 r. decyzje koalicji Unia Wolności - AWS przegłosowane w ustawie budżetowej nie zapewniły Agencji Rynku Rolnego, jak również Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa możliwości niezbędnej interwencji na rynku rolnym, w tym jeśli chodzi o kredyty skupowe, mimo wcześniejszych zapewnień w programach wyborczych. Roczny program interwencji Agencji Rynku Rolnego na 1998 r. został bardzo późno przedstawiony sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi i opiewał na skup interwencyjny w wysokości najpierw 200 tys. ton zbóż, a po dezyderatach komisji do rządu - około 500 tys. ton zbóż.</u>
          <u xml:id="u-341.10" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Dla rolników podczas żniw najważniejszą sprawą jest, kto, gdzie i za ile kupi rzepak, zboża i kiedy zapłaci. Żniwa już trwają. Po rozmowach z przedstawicielami protestujących rolników premier zapowiedział potrojenie skupu zbóż do wysokości 1,5 mln ton, to jest w przybliżeniu do poziomu z roku ubiegłego. Ale nie udzielił odpowiedzi, kto, gdzie i za ile, na jakich zasadach dotyczących oprocentowania kredytów skupowych, będzie kupował i czy jest to realne, biorąc pod uwagę, że muszą być na ten skup pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-341.11" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Na moje pytanie skierowane do pana, panie ministrze, zadane na 16 posiedzeniu Sejmu w dniu 24 kwietnia, czy wystąpi pan z wnioskiem o nowelizację ustawy budżetowej, aby zapewnić poziom kredytowania i interwencji państwa, stwierdził pan, że nie ma okoliczności uzasadniających potrzebę nowelizacji ustawy budżetowej. Jedną z najważniejszych spraw jest ochrona przed importem artykułów rolnych, których dostateczne ilości jesteśmy w stanie wyprodukować w kraju, jako wyraz ochrony dochodów polskich rolników. Dlatego stawiamy pytanie: dlaczego pan minister nie zrealizował zapowiedzi o skutecznym monitorowaniu granic? Dlaczego dopuścił pan, mimo zapewnień, do tego, że od 1 stycznia 1998 r. napłynęło z importu ponad milion ton zbóż? Czy i kto poniesie konsekwencje, jeśli instrument ochrony w postaci cen progowych nie spowoduje zatrzymania importu zbóż? Czy zdaje pan sobie, panie ministrze, sprawę, że dopłaty kompensacyjne dla podmiotów skupujących nie rozwiążą problemu? W tym systemie cena zboża w Polsce nadal będzie niekonkurencyjna i nie zahamuje importu. Można ten import skutecznie zahamować, gdy te dopłaty kompensacyjne skierujemy do producentów - rolników. Co stoi na przeszkodzie, aby takie rozwiązanie zastosować?</u>
          <u xml:id="u-341.12" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Jeżeli ta koncepcja ma być dopłatami do spółek, to posłowie klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego takiej informacji nie przyjmą. Czy my, posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego, możemy podane przez pana premiera informacje o potrojeniu wielkości skupu, bez podania podstawowych zasad i form organizacyjnych i finansowych nie tylko rolnikom, ale nawet sejmowej komisji rolnictwa zarekomendować? Mówimy „nie”. Domagamy się niezwłocznego poinformowania rolników poprzez środki masowego przekazu, a także poinformowania - w formie pisemnej - wszystkich organizacji rolniczych i zawodowych, urzędów gmin, podmiotów gospodarczych o rozwiązaniach, które będą zastosowane w tych żniwach. Chciałoby się tutaj powiedzieć, że telewizja powinna prowadzić transmisję z dzisiejszego posiedzenia. W tym punkcie powinien być przekaz informacyjny dla rolników, którzy mogliby skorzystać z tych informacji. Bez poinformowania o powyższym i odwrotnego wdrożenia potraktujemy to jako godny pożałowania, bez pokrycia, chwyt propagandowy.</u>
          <u xml:id="u-341.13" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Wobec tak mało konkretnej informacji, w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego zgłaszam wniosek formalny o nieprzyjęcie tejże informacji. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-342.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">9 posłów zgłosiło chęć zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-342.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">W tym miejscu pytam, czy jeszcze ktoś z posłów chciałby zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-342.4" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Zależy od odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-342.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Później cię nie dopuszczą do głosu, zapisz się lepiej.)</u>
          <u xml:id="u-342.6" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Kaczyński. Kto się zgłaszał, ten na pewno jest zapisany. Pan poseł Pawlak.</u>
          <u xml:id="u-342.7" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie Pawlak, to Janowski.)</u>
          <u xml:id="u-342.8" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Gabriel Janowski też? A co, myślicie, że pan Janowski wszystko wie? Poseł Matusiak, poseł Tyczka, poseł Zarzycki i poseł Skomra. Dobrze, 20 posłów.</u>
          <u xml:id="u-342.9" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-342.10" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Stanisław Stec - może wystarczą nazwiska, żeby było szybciej - Ajchler, Kalemba, Gruszka, Bondyra, Pupa, Dembiński, Pawlak, Mirosław Pawlak oczywiście, Pilarczyk, Kaczyński, Stanisław Pawlak, Gabriel Janowski, Matusiak, Tyczka, Zarzycki, Skomra, Woźny, Podkański, Chmielewski. Pan poseł Wujec jeszcze.</u>
          <u xml:id="u-342.11" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam listę zgłoszonych do zapytań, a zamykam po to, żeby odpowiedź nie rodziła pytania albo pytanie nie rodziło drugiego pytania.</u>
          <u xml:id="u-342.12" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Stanisława Steca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#PosełStanisławStec">Panie Marszałku! Pan pozwoli, że najpierw zadam pytanie panu marszałkowi. Dlaczego Prezydium Sejmu i Konwent Seniorów nie przeniosły tak ważnej debaty na jutro, choć wiadomo, że dzisiaj rolnicy po trudnym dniu żniwnym śpią i nie słuchają?</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#PosełStanisławStec">Teraz mam trzy pytania do pana ministra Janiszewskiego i trzy do pana prezesa Agencji Rynku Rolnego.</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#PosełStanisławStec">Kiedy faktycznie, czy 28 lipca, można liczyć, że Rada Ministrów zaakceptuje tę formę dopłat do skupu, bo przecież żniwa już trwają i to jest naprawdę... Już w tej chwili na wiadomość o formie skupu czy interwencji agencji rolnicy czekają z niecierpliwością.</u>
          <u xml:id="u-343.3" who="#PosełStanisławStec">Drugie pytanie: Czy według pana ministra nie zabraknie środków na dopłaty do kredytów skupowych, bo chciałem podkreślić, że w tym roku rzepaku jest o ponad 100% więcej niż w roku ubiegłym z uwagi na to, że rzepak nie wymarzł, jak to było przez dwa kolejne lata. Tu sytuację ratuje trochę decyzja Rady Polityki Pieniężnej o obniżeniu o 2 punkty stopy redyskonta weksli, ale z informacji banków wynika, że nie wszystkie ich potrzeby zostały zaspokojone. Jaką informację ma pan minister o imporcie zboża za pierwszą połowę lipca, ponieważ w czerwcu sytuacja była niepokojąca: zaimportowano 200 tys. ton zbóż, z tego 131 tys. ton pszenicy.</u>
          <u xml:id="u-343.4" who="#PosełStanisławStec">Pytanie do pana prezesa Lisowskiego. Czy Agencja podejmuje działania, aby sprzedać na eksport zboże, które wykupiła z magazynów autoryzowanych?</u>
          <u xml:id="u-343.5" who="#PosełStanisławStec">Drugie pytanie. Czy skupione zboże już w tej formie, o której tu pan minister i pan prezes byli uprzejmy powiedzieć, na przykład w sierpniu i przeznaczone na własne potrzeby, czyli takie, które nie będzie przechowywane do grudnia, ale nie pójdzie również na rynek, spełni warunek, o którym był pan uprzejmy powiedzieć, i skupujący dostanie odpowiednią ilość środków, czy musi przechowywać je przez te 4 miesiące?</u>
          <u xml:id="u-343.6" who="#PosełStanisławStec">Jaką pan prezes ma gwarancję, że w tym systemie skupi się 1500 t zboża?Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi,</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Chciałbym poinformować, dlaczego na jutro nie - ponieważ jutro rolnicy też by nie usłyszeli. Nie ma w sobotę nagłośnienia.</u>
          <u xml:id="u-344.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: W niedzielę, w niedzielę.)</u>
          <u xml:id="u-344.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Romualda Ajchlera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#PosełRomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W ubiegłej kadencji pan marszałek Małachowski prowadził z rolnikami tzw. nocne rozmowy. Dzisiaj prowadzi je pan marszałek Stefaniuk. Jest pierwsza w nocy i możemy sobie porozmawiać. Gdybyśmy zwołali posiedzenie Komisji Rolnictwa, to też minister mógłby nam to przekazać, z tą tylko różnicą, że nie odbywałoby się ono na tej sali. Ale prośba by była, panie marszałku, aby tak ważny problem, który dotyczy 38% mieszkańców tego kraju - bo tylu jeszcze się zajmuje rolnictwem - przekładać na inne godziny i można było, uzupełniając porządek obrad, również wziąć pod uwagę to, że te sprawy są dzisiaj żywotne dla rolników.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#PosełRomualdAjchler">Ale póki co, chciałbym, panie marszałku - jest to również propozycja dla Prezydium Sejmu, bo sądzę, że jeżeli informację składa pan minister rolnictwa w imieniu rządu, to tu na tej sali powinien siedzieć obok ministra rolnictwa również minister Balcerowicz i edukować się w sprawach rolnych. Być może, że to by mu coś dało, a panu, panie ministrze byłoby łatwiej później przekonywać go na posiedzeniu Rady Ministrów; my rolnicy chyba pomoglibyśmy w tej sprawie panu ministrowi. Jest propozycja, aby to ewentualnie uwzględnić.</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Z kozą...)</u>
          <u xml:id="u-345.3" who="#PosełRomualdAjchler">Już przechodzę do rzeczy. Propozycje kompensacyjne w skupie zbóż, o których pan raczył nas poinformować, są nowym elementem gospodarki wolnorynkowej w rolnictwie polskim i rozbudzą one na pewno nadzieje rolników. Są one już jednak stosowane w krajach Unii Europejskiej i warto je poprzeć.</u>
          <u xml:id="u-345.4" who="#PosełRomualdAjchler">Znam stanowisko ministra rolnictwa; wyraził je na tej sali. Ale, panie ministrze, przypuszczam, że na ten temat również rozmawiał pan z ministrem finansów.</u>
          <u xml:id="u-345.5" who="#PosełRomualdAjchler">Chciałbym, aby pan poinformował Wysoką Izbę, jakie jest stanowisko ministra finansów w sprawie kompensaty w skupie w tym wypadku zboża.</u>
          <u xml:id="u-345.6" who="#PosełRomualdAjchler">Pytanie drugie. Skoro już wywołał pan temat dopłat kompensacyjnych, to czy te dopłaty będą trwałym elementem w skupie płodów rolnych, czy to jest tylko doraźna sprawa na rok 1998?</u>
          <u xml:id="u-345.7" who="#PosełRomualdAjchler">I następne pytanie. Czy uważa pan, że w związku z zasypaniem magazynów zbożem znajdą się w ogóle podmioty, które będą kupować zboże od rolników. Czy jeśli agencja podpisuje umowy, badacie państwo pod względem ekonomicznym podmioty, które będą kupować od rolników zboże? Czy one w ogóle będą wypłacalne, czy rolnik za sprzedane zboże otrzyma pieniądze?</u>
          <u xml:id="u-345.8" who="#PosełRomualdAjchler">I ostatnie pytanie. Tu z tej trybuny pan minister poinformował, że przekaże wszystkie informacje, które zostaną uchwalone na posiedzeniu Rady Ministrów, które ma się odbyć we wtorek.</u>
          <u xml:id="u-345.9" who="#PosełRomualdAjchler">Prosiłbym, panie ministrze, o informację, szczególnie dotyczącą skupu zbóż i nie tylko zbóż, gdyż jesteśmy w trakcie dużych żniw i ta debata jest właściwie już co najmniej spóźniona. Ale to nie o to chodzi; jeśli ona ma coś przynieść, to przypuszczam, że warto było ten czas nocny przeznaczyć.</u>
          <u xml:id="u-345.10" who="#PosełRomualdAjchler">Uprzejmie bym prosił po adresem mojego biura - na pewno są zainteresowani tym wszyscy posłowie - przekazać szczegółową informację, abyśmy mogli na tyle, co z tej informacji będzie wynikać, poinformować rolników o możliwości sprzedaży, o możliwości dopłat, o tym jakie podmioty te zboże będą kupować. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Chciałbym zapytać o jedną rzecz. Jeżeli się zarzuca Prezydium Sejmu, że akurat o tej porze, to chcę zapytać: kiedy, jeżeli wniosek wpłynął dziś rano do Prezydium Sejmu i trzeba było dziś...</u>
          <u xml:id="u-346.2" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bondyra: Wczoraj rano.)</u>
          <u xml:id="u-346.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Chwileczkę, proszę nie zniekształcać informacji.</u>
          <u xml:id="u-346.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Rano. W piątek rano wpłynął wniosek. Wobec tego kiedy? Jutro? Jeżeli taka jest wasza wola, proszę bardzo. Możemy przełożyć na jutro. Jestem jutro do dyspozycji i możemy debatować o godz. 13, po zakończeniu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-346.5" who="#komentarz">(Głos sali: Panie marszałku, wczoraj.)</u>
          <u xml:id="u-346.6" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Byliśmy krok od tego, żeby przełożyć na następny tydzień i mógł ten punkt przejść na następny tydzień. Rozważania są różne. Jeżeli w ostatniej chwili, jeżeli czasu jest mało, to po prostu kiedy?</u>
          <u xml:id="u-346.7" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Po tej godzinnej przerwie, która była, mogliśmy to zrobić.)</u>
          <u xml:id="u-346.8" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Wnioskowałem o to. Wnioskowałem o to właśnie, ale inne głosy zwyciężyły.</u>
          <u xml:id="u-346.9" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#PosełStanisławKalemba">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Nie ma wątpliwości, że ci, którzy pozostali na sali (bez względu na przynależność), są przede wszystkim po to, żeby próbować rozwiązać ten trudny problem i powinniśmy, uważam, tak podejść. Ale pytania się nasuwają następujące. Mamy 25 lipca. Żniwa w pełni, zboże gotowe do skupu. Potrzebne są środki.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#PosełStanisławKalemba">I pytanie. Przecież co najmniej miesiąc temu, panie ministrze, o decyzjach, które powinny zapaść, powinni wiedzieć rolnicy, a my dzisiaj dopiero dyskutujemy o propozycjach rozwiązania tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-347.2" who="#PosełStanisławKalemba">Powiem zupełnie otwarcie, a szefowałem poprzedniej kadencji sejmowej komisji rolnictwa. Problemów było dużo, ale my byliśmy już po decyzjach ministerstwa, po pewnych ustaleniach na komisji. I np. dziwię się, że w tym temacie nawet dzisiaj nie obradowała sejmowa komisja rolnictwa. Przecież myśmy poprzednio zwoływali posiedzenia w konkretnych sprawach w ciągu paru godzin. To dobrze, że posłowie się zorientowali i zwrócili się z tą sprawą do Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pytanie, panie pośle. Pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#PosełStanisławKalemba">I pytania. Właśnie. Czy...</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#PosełStanisławKalemba">Wysoki Sejmie! Czy dzisiaj stosowne są wypowiedzi - bardzo przepraszam, w interesie rolników - kiedy pan minister mówi o skupie zboża „wydaje mi się”, prezes Agencji Rynku Rolnego mówi „mam nadzieję” i nie wiemy, jaką decyzję podejmie Rada Ministrów, bo minister finansów ma swoją samodzielną politykę, powiem krótko, antyrolniczą. Czy dzisiaj wolno mówić w tym sensie, że my coś próbujemy i w zasadzie nie jesteśmy co do tego przekonani?</u>
          <u xml:id="u-349.3" who="#PosełStanisławKalemba">Panie Ministrze! To nie jest do końca prawda, że magazyny są zapełnione. W moim województwie - gdzie w poprzednich sezonach w geesach, w byłych spółdzielniach, uruchomiliśmy skup - spółdzielnie zainwestowały w budowę magazynów, suszarń. Podpisały umowy kontraktacyjne, wieloletnie. Czyli tam od dołu poszli w tym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-349.4" who="#PosełStanisławKalemba">Dzisiaj najważniejszym elementem, którego zabrakło, jest kredyt skupowy tam, gdzie są puste magazyny. Kto dzisiaj wyłoży potężne środki, których nie ma, na skup? Czyli miałbym takie pytanie: na ile dzisiaj te podmioty w ramach nawet interwencji bezpośrednio przez agencję mogą uzyskać kredyt preferencyjny? Uważam, że to nawet jest błędne określenie. Chodzi o kredyt dostosowany do obrotu kapitału, do cen itd., skupowy, żeby przynajmniej nie ponieść w tym zakresie strat.</u>
          <u xml:id="u-349.5" who="#PosełStanisławKalemba">W moim konkretnie województwie są gminne spółdzielnie, które posiadają puste magazyny na parę tysięcy ton. Mają suszarnie i właśnie oczekują kredytu, żeby mogły skupić. Zwracam uwagę - sądzę, że się tutaj nie mylę - że gdyby przyjąć ten skup, to trzeba wydać około 150 mln nowych złotych (starych - około 1,5 bln zł). Ja powiem szczerze, że nie widzę takiej możliwości, żeby takimi środkami dysponować wobec podmiotów skupujących. Warunek podstawowy - i tu bym chciał uzyskać konkretną odpowiedź - te dopłaty powinny być skierowane do producentów, by była próba przecięcia pewnych podejrzeń. Kto powinien zarobić na tym skupie? Producent przede wszystkim. I uważam, że w tym kierunku należałoby po prostu pójść. I właśnie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, w tym punkcie były oświadczenia poselskie. Teraz pytania. To nie jest pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#PosełStanisławKalemba">Panie marszałku, to nie jest moja wina. Może i do Prezydium Sejmu też należało, żeby taką ważną sprawą i Prezydium Sejmu się zajęło. Ja chcę pomóc, podpowiedzieć, bo o to pan minister prosił. I takie powinny być wypowiedzi: jak po prostu pomóc rozwiązać ten problem, mimo że rozważanie go jest spóźnione. I dlatego ja się wypowiadam. Ja mogę przestać mówić, ale chcę też, jeśli chodzi o ten problem, pomóc rolnikom, bez względu na przynależność.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#PosełStanisławKalemba">I właśnie, panie ministrze, jeśli chodzi o te podmioty, które mają magazyny wolne, umowy kontraktacyjne wieloletnie podpisane, jaka możliwość jest udzielenia im kredytów właśnie przez agencję? W moim przekonaniu w tym kierunku należałoby po prostu pójść. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Więc pytanie było o kredyt. Panowie też nie słyszeli?</u>
          <u xml:id="u-352.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Też nie, jak pan marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-352.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Józefa Gruszkę.</u>
          <u xml:id="u-352.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Tylko, panowie posłowie, naprawdę pytania, a nie dyskusja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#PosełJózefGruszka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ja postaram się, zgodnie z apelem pana marszałka...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Nie z apelem, tylko z regulaminem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#PosełJózefGruszka">... mówić bardzo krótko, zadając tylko pytanie.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#PosełJózefGruszka">Panie Ministrze! Czy nie wydaje się panu, że unaoczniać się może fakt, że stanie się pan zakładnikiem rządu pana premiera Buzka, jako tego, który negocjuje z rolnikami protestującymi w sprawie skupu zboża? Bo tak naprawdę rolnicy, członkowie związków protestujących w Warszawie, zerwali dzisiaj rozmowy z rządem.</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#PosełJózefGruszka">I pytanie. Dlaczego tak się stało? Czy tutaj pozbawienie w tych rozmowach reprezentanta, który odpowiada za finanse, nie jest tą bezpośrednią przyczyną?</u>
          <u xml:id="u-355.3" who="#PosełJózefGruszka">Drugie pytanie. Jeżeli idzie o opłaty kompensacyjne, to czy powinny one trafiać do podmiotów skupowych, czy powinni je otrzymać rolnicy? Bo jeżeli otrzymają je podmioty skupowe, to rozwierające się nożyce spowodują tutaj przenikanie tego dochodu w innym kierunku i to rozwarstwienie będzie następowało coraz bardziej.</u>
          <u xml:id="u-355.4" who="#PosełJózefGruszka">Jeżeli idzie o import i kraje CEFTA, to ja chciałbym wiedzieć - bo pan minister na pewno jest poinformowany - jakie dopłaty kompensacyjne stosują kraje CEFTA, że ta opłacalność z tamtego obszaru na polski rynek w dalszym ciągu dociera.</u>
          <u xml:id="u-355.5" who="#PosełJózefGruszka">I pytanie do pana prezesa Agencji Rynku Rolnego, który tutaj z upoważnienia pana ministra odpowiada. Panie prezesie, jakie na dzisiaj są warunki agencji dla tych, którzy będą skupowali zboże? Czy to są warunki dotychczasowe, takie, jakie były w ubiegłym roku? A jeżeli są inne, to chciałbym wiedzieć, jak one brzmią, jak one wyglądają. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Ryszarda Bondyrę z PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#PosełRyszardBondyra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jako rolnik informuję pana, że w moim rejonie Zamojszczyzny od 3 dni kombajny koszą żyto i pszenicę. Rząd na razie myśli. Chciałbym sprostować jedno pojęcie, którego tutaj pan minister użył z tej trybuny. Chciałbym usłyszeć, czy pan potwierdza, czy zaprzecza, że nie są to żadne opłaty kompensacyjne, ale dopłaty za czasowe wyłączenie z rynku. Czy te dopłaty w tym systemie powinny pójść do kieszeni pośrednika, czy rolnika, to jest już inne pytanie.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#PosełRyszardBondyra">Sprawa podstawowa, panie ministrze. KERM przyjął coś, co zaakceptował warunkowo. Statut Rady Ministrów nie pozwala na przyjmowanie warunkowych rozwiązań. To, co staje na Radzie Ministrów, musi być rozstrzygnięte - można być za bądź przeciw. Może zmienił się statut Rady Ministrów, bo uchwała KERM kierowana na Radę Ministrów jest podjęta warunkowo. Co to oznacza? Oznacza to, że w ogóle nie powinna być rozpatrywana przez Radę Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-357.2" who="#PosełRyszardBondyra">Sprawa następna dotyczy tych 120 mln zł, bo tyle jest przyjęte w uchwale KERM. Skąd te 120 mln się weźmie, z jakiej puli? Czy będą to dodatkowe środki na rzecz agencji, czy w ramach agencji, czy w ramach ministerstwa? Do tej pory takich środków nikt nie przewidywał.</u>
          <u xml:id="u-357.3" who="#PosełRyszardBondyra">Następna sprawa. Przecież ten system, o którym pan wspomniał, w ogóle nie rozwiązuje problemu, nawarstwia go tylko. Co stanie się w grudniu: w ciągu 2–3 dni 1,5 mln ton na rynku? Co to będzie oznaczać? Nikt jednak się tym nie przejmuje, oczywiście, bo chodzi o 11 października, to wiadomo.</u>
          <u xml:id="u-357.4" who="#PosełRyszardBondyra">Chciałbym zapytać teraz: co stanie się z przetargami, które się odbyły na zakup bezpośredni z Agencji Rynku Rolnego? Co z tymi przetargami? Czy ten system w ogóle będzie funkcjonował? Przetargi przez oddziały agencji zostały przecież już przeprowadzone.</u>
          <u xml:id="u-357.5" who="#komentarz">(Poseł Henryk Wujec: Dwieście ileś ton.)</u>
          <u xml:id="u-357.6" who="#PosełRyszardBondyra">Nie, na 500 tys. ton w systemie bezpośrednich zakupów. Czy one będą, czy nie?</u>
          <u xml:id="u-357.7" who="#PosełRyszardBondyra">Po drugie. Jeżeli dopiero we wtorek Rada Ministrów będzie to rozpatrywać - a z tego, co widzę, jest to przygotowane tak, aby tego nie podjąć - gdyby jednak zostało podjęte, nie wiem na jakich podstawach prawnych, to o co będzie się starał podmiot skupowy: dopiero składał wniosek do banku o przyznanie kredytu? Będzie wtedy szukał banku i zabezpieczenia, żeby dostać kredyt? Żniwa trwają! Czy będą to kredyty preferencyjne również dla podmiotów skupujących w tym systemie? Czy będą organizowane przetargi? Czy każdy będzie osobiście przyjeżdżał do agencji i mówił: ja skupiłem tego tyle, a tyle? Czy każdy będzie mógł skupować, nawet rolnik od rolnika, jeżeli tylko będzie miał magazyny? Na czym to ma wszystko polegać? Czy to nie jest tylko takie hasło?</u>
          <u xml:id="u-357.8" who="#PosełRyszardBondyra">Teraz sprawa dyspozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#PosełRyszardBondyra">Tak, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#PosełRyszardBondyra">Właśnie jeszcze raz chciałbym szczegółowo zapytać, aby to nie umknęło: W jakiej to będzie formie, jaki będzie warunek otrzymania tych dopłat za wyłączenie z rynku? Ja tak to będę nazywał, nie będę mówił „dopłaty kompensacyjne”, bo to jest całkiem inny system.</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#PosełRyszardBondyra">Jeszcze raz pytam: Jakie będą warunki dochodzenia do tych dopłat i kto będzie uprawniony? Czy będzie też minimalny poziom 2 tys. ton, jak przy zakupach bezpośrednich na rzecz agencji? Jakie podmioty w ogóle będą wchodzić do tego systemu? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Zdzisława Pupę z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#PosełZdzisławPupa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Opłacalność produkcji spada z roku na rok. To jest sytuacja zastana. Mam pytanie do pana ministra: Jakie pan minister podejmie działania zmierzające do zahamowania tej tendencji?</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#PosełZdzisławPupa">Drugie pytanie. Reprezentując południowo-wschodnią Polskę, mając na względzie rozdrobnione i małe gospodarstwa, chcę zapytać, czy działania podejmowane przez rząd będą zmierzały do organizowania rolników w grupy producenckie w celu zorganizowanego zbytu.</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#PosełZdzisławPupa">Stojąc na przedprożu wejścia w struktury Unii Europejskiej, jak chcą decydenci, w jaki sposób zabezpieczymy naszą zdolność produkcyjną, nasz poziom produkcji, aby polska ziemia nie leżała odłogiem? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Mariana Dembińskiego z AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#PosełMarianDembiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Program, który został przedstawiony przez pana ministra Janiszewskiego, ale również przez pana prezesa Lisowskiego, sprawia od razu - gdy się tego słucha - wrażenie prowizorki, przygotowanego naprędce i bez głębokiej analizy. Chciałbym przypomnieć, że już od marca bieżącego roku NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność” i Zespół Rolny AWS protestowały przeciwko programowi interwencji Agencji Rynku Rolnego, przygotowanemu przez pana Lisowskiego. Chciałbym państwu zwrócić uwagę, że za Agencję Rynku Rolnego odpowiada jedna osoba - prezes Agencji Rynku Rolnego; tak mówi ustawa. Chciałbym wobec tego powiedzieć jeszcze jedno zdanie na temat tego programu.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#PosełMarianDembiński">Program ten nie wypełnia zobowiązań ustawowych Agencji Rynku Rolnego, wynikających z art. 4 ustawy o Agencji Rynku Rolnego. Dla przypomnienia, jest tam mowa o obowiązku ochrony dochodów rolniczych. Zniesienie przy tym cen minimalnych było i jest traktowane przez rolników jako instrument destabilizacji ich dochodów. Dziwi mnie upór, z jakim pan prezes Lisowski podchodzi do programu, który był negatywnie zaopiniowany przez radę Agencji Rynku Rolnego, jak również przez siedzącego tutaj pana ministra Janiszewskiego. Mimo tego oporu pan prezes projekt ten wniósł pod obrady Rady Ministrów, a było to w marcu. Chciałbym przypomnieć, że w czerwcu program interwencji Agencji Rynku Rolnego - w części zmodyfikowany, gdyż weszły tam ceny minimalne na mleko, których wcześniej nie było - został zatwierdzony przez Radę Ministrów. Mijają trzy miesiące. Kto za to zapłaci? Kto powinien być rozliczony za to, że program - którego zgodności z prawem nie chciałbym już na tej sali kwestionować - a raczej jego spóźnione zafunkcjonowanie spowodowało wymierne straty producentów mleka, mleczarni, jak również producentów zboża? A wiedzieliśmy i mówiliśmy, że ten program jest zły.</u>
          <u xml:id="u-363.2" who="#PosełMarianDembiński">Teraz wracam do tego projektu, który był dzisiaj przedstawiony.</u>
          <u xml:id="u-363.3" who="#PosełMarianDembiński">Po pierwsze, projekt ten jest rzeczywiście nowatorski, ciekawy. Uważam jednak, że dopłaty kierowane do handlarzy - nikt na tej sali na pewno nie będzie mnie w tej kwestii nawet przekonywał - mają znamiona kryminogenne, gdyż można z góry przewidzieć, jak zachowają się podmioty skupowe, mające niejako możliwość dowolnego wyznaczania ceny. Te 510 zł, o jakich mówimy, to będzie w rzeczywistości cena dużo niższa, bo parametry będą złe, rozpływalność czy wilgotność będzie niższa.</u>
          <u xml:id="u-363.4" who="#PosełMarianDembiński">Chciałbym teraz zapytać pana... Nie wiem, kto jest głównym konstruktorem tego programu, myślę, że pan Lisowski. Czy nie uważa pan, że rzeczywiście jest tak, jak powiedziałem, iż ten system dopłat jest kryminogenny?</u>
          <u xml:id="u-363.5" who="#PosełMarianDembiński">Po drugie, czy daje pan nam tutaj gwarancje, że w systemie proponowanym przez pana PZZ, ale i inne podmioty skupowe, które są naprawdę w złej kondycji finansowej, w ogóle skorzystają z tego dobrodziejstwa?</u>
          <u xml:id="u-363.6" who="#PosełMarianDembiński">Po trzecie, chciałbym zapytać, czy to, co wcześniej zakładaliśmy w programie przygotowanym przez ekspertów „Solidarności” rolników i Zespół Rolny AWS, o czym pan słyszał, spełni tę funkcję regulacyjną, jaką mógłby spełnić, a więc obniżenia ceny na rynku po to, żeby stworzyć niejako śluzę przed importem zboża z zewnątrz?</u>
          <u xml:id="u-363.7" who="#PosełMarianDembiński">Na koniec mam pytanie do pana ministra rolnictwa. Czy pan nie uważa, że Agencją Rynku Rolnego, która w końcu pełni bardzo ważną rolę w zakresie ochrony interesów rolników, ale i konsumentów, nie powinien kierować właśnie nie księgowy, ale człowiek, który wie, jak te racje społeczne wyglądają?</u>
          <u xml:id="u-363.8" who="#PosełMarianDembiński">I jeszcze jedno. Powiedział pan, że we wtorek Rada Ministrów podejmie decyzję. Wiem, że - nawet gdyby Rada Ministrów podjęła decyzję - program, o którym państwo mówicie, przewiduje przetargi dla podmiotów skupujących: Który z nich będzie mógł w tym systemie zafunkcjonować? Żniwa rzeczywiście wszędzie są w pełni. Upał doprowadził do tego, że kombajny koszą nie tylko rzepak, ale wszystko po kolei. Zorganizować przetargi, jak państwo wiecie, nie jest sprawą prostą. Czy ten system nie zafunkcjonuje po żniwach? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Prosiłbym tylko o krótsze pytania. Ja na swoich krzyczę, na posłów z AWS - nie mam śmiałości.</u>
          <u xml:id="u-364.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Mirosława Pawlaka z PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#PosełMirosławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać pana ministra wprost. Z informacji pana ministra i pana prezesa wynika, że skup pójdzie w tym roku jak z płatka. Manifestacje w dniu 10 lipca doprowadziły do wymuszonych rozmów na temat problemów nurtujących rolnictwo, m.in. właśnie interwencyjnego skupu zbóż z tegorocznych żniw.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#PosełMirosławPawlak">Okazuje się, że dzisiaj te rozmowy zostały zerwane. Jak się to ma, panie ministrze, do pańskiej informacji? Kto tu kłamie, a kto mówi prawdę? To jest jedno pytanie, które chciałem zadać.</u>
          <u xml:id="u-365.2" who="#PosełMirosławPawlak">Moi przedmówcy również zadawali już pytania o kredyty skupowe dla podmiotów skupowych, bo rzeczywiście sprawa w terenie wygląda inaczej. W kontekście mojego poprzedniego pytania chciałbym wiedzieć: Jakie są na dzisiaj gwarancje, panie ministrze, że te kredyty skupowe, te dopłaty zafunkcjonują?</u>
          <u xml:id="u-365.3" who="#PosełMirosławPawlak">I następne pytanie: Czy prawdą jest, że do Polski wpłynęła już od poprzednich żniw znaczna ilość zboża - 1,3 mln ton? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Józefa Jerzego Pilarczyka z SLD.</u>
          <u xml:id="u-366.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Widzę niepokój panów posłów. Wszyscy są zapisani, tylko przy zapisywaniu była różna kolejność.</u>
          <u xml:id="u-366.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Panie Ministrze, Panie i Panowie Posłowie! Otóż wydaje mi się, musimy pamiętać o tym, że w ewidentny sposób został zachwiany potencjał interwencyjny Agencji Rynku Rolnego, dlatego że dwieście - zdaje się - siedemdziesiąt mln zł agencja ze swoich środków przeznaczyła na zwalczanie skutków powodzi.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Panie ministrze: Czy nie uważa pan, dostrzegam trudność, jaką pan będzie miał na Radzie Ministrów, że łatwiej byłoby - szczególnie w kontekście dobrych wyników, jeśli chodzi o dochody budżetowe, również w kontekście tego nieszczęścia, które miało miejsce ostatnio w Kotlinie Kłodzkiej - jednak przekonać rząd do szybkiej nowelizacji ustawy budżetowej, do przeznaczenia dodatkowych środków na zwalczanie skutków powodzi, ale w taki sposób, żeby minister Widzyk oddał to, co ustawą budżetową zostało jednak przypisane do zwrotu dla Agencji Rynku Rolnego? Oczywiście w tej chwili interpretacja jest taka, że zostanie to zwrócone w ciągu 3 lat. Ale wydaje mi się, że jest to zadanie dla pana ministra i jest ono łatwiejsze niż to, które pan przedstawił, żeby te środki wyegzekwować jeszcze w tym roku i użyć do interwencji na rynku zbóż.</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">I drugie pytanie. Chciałbym usłyszeć pana zdanie na temat cen minimalnych. Czy nie uważa pan, że powinniśmy szybko wspólnie znowelizować ustawę o Agencji Rynku Rolnego, wprowadzając ceny minimalne na wzór tych, które są w Unii Europejskiej? W ogóle ze swoimi rozwiązaniami rynkowymi powinniśmy zmierzać do tych rozwiązań, które są w Unii Europejskiej, byśmy z jednej strony dostosowali się do tego, co nas czeka, a z drugiej strony rozwiązywali własne problemy. Czy podziela pan taki pogląd, że powinniśmy szybko zmienić ustawę o Agencji Rynku Rolnego i nadać zupełnie inne znaczenie cenom minimalnym? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Marka Kaczyńskiego z AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#PosełMarekKaczyński">Panie Marszałku! Państwo Posłowie! Panie Ministrze! Pierwsze pytanie kieruję do pana prezesa Agencji Rynku Rolnego. Powtórzę właściwie pytanie, które zadawałem już wcześniej w swoim wystąpieniu, a mianowicie czy ceny interwencyjne musiały być ustalone na takim samym poziomie, jak ceny minimalne, czy nie mogły być wyższe? Jeżeli nie, to dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#PosełMarekKaczyński">I pytanie do pana ministra. Jak pan ocenia założenia do budżetu dla rolnictwa na rok 1999? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Stanisława Pawlaka z SLD.</u>
          <u xml:id="u-370.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Prosiłbym panów posłów o uwagę, bo często pytania się powtarzają.</u>
          <u xml:id="u-370.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#PosełStanisławPawlak">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#PosełStanisławPawlak">Mam dwa pytania. Oczywiście słyszymy dzisiaj o nowym projekcie skupu z dopłatami kompensacyjnymi, ale rodzi się w tym miejscu podstawowe pytanie, które kieruję do pana ministra Janiszewskiego. Jaką resort ma pewność, że znajdą się podmioty skupujące zboże, które w tym systemie będą chciały to zboże z zachowaniem ceny minimalnej przy zastosowaniu dopłat kompensacyjnych? To jest pierwsza podstawowa sprawa.</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#PosełStanisławPawlak">A drugie pytanie kieruję do prezesa Agencji Rynku Rolnego. Słyszeliśmy w pana informacji, że cena musi być zgodna z programem. Chcę zapytać, co będzie w przypadku ewentualnych potrąceń, na przykład za większe zanieczyszczenia, większą wilgotność, a więc ze zbożem, które będzie odstawać od parametrów ustanowionych w programie agencji? Czy wówczas będą stosowane dopłaty kompensacyjne, czy one będą stosowane tylko przy zachowaniu pełnych parametrów zbóż, które określiła agencja? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Gabriela Janowskiego z Akcji Wyborczej Solidarność, przewodniczącego sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#PosełGabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Moi poprzednicy w zasadzie już zadali to pytanie, ale ja jeszcze raz je powtórzę, bo myślę, że jest najważniejsze. Mianowicie jakie środki budżetowe lub pozabudżetowe będą uruchamiane na wzmiankowane dopłaty, czy w ogóle na tę całą operację, ponieważ do tej pory słyszeliśmy, że takich środków praktycznie nie ma? A jeżeli to będą środki, że tak powiem, kredytowe, no to siłą rzeczy obciążają i komplikują i tak już bardzo skomplikowany przyszły rok. Ale pan minister na pewno odpowie.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#PosełGabrielJanowski">I sprawa wybiegająca w przyszłość. Mianowicie jednym ze sposobów rozładowywania skupu, czy w ogóle obrotu zbożem, są tzw. kontrakty futures. Czy coś się robi w ministerstwie i w instytucjach towarzyszących, by uruchomić ten sposób skupu czy obrotów, ściślej mówiąc. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Ryszarda Matusiaka z AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#PosełRyszardMatusiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pora jest dość późna, ale widzę, że dzisiaj jest więcej posłów niż sądziłem.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#PosełRyszardMatusiak">Mam takie pytania. Co z magazynami autoryzowanymi, o których mówiono na posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi? Które banki będą upoważnione do brania kredytów skupowych? I trzecie pytanie. Co z rzepakiem, bo o ile wiem, zakłady tłuszczowe nie za bardzo chcą ten rzepak skupować? Czy jest zrobiony bilans zapotrzebowania na rzepak w Polsce? Bilans, który by określał, czy w Polsce ten rzepak jest do skupienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Antoniego Tyczkę z AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#PosełAntoniTyczka">Mam pytanie do pana ministra. Panie ministrze, czy problemy rolnictwa zaczęły się w październiku ubiegłego roku, czy były już wcześniej? Prosiłbym o przedstawienie nam informacji, ile milionów ton zboża sprowadzono do Polski w latach 1996–1997 i w roku bieżącym i jaki jest stan zapasów w magazynach w wyniku m.in. tego importu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Na pierwsze pytanie to ja odpowiem. Problemy, odkąd znam rolnictwo, były i są, nie zaczęły się w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-378.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Wojciecha Zarzyckiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-378.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Trzeci raz?)</u>
          <u xml:id="u-378.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Nie, pyta pierwszy raz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Polskie Stronnictwo Ludowe przed miesiącem złożyło projekt rezolucji w sprawie nowelizacji ustawy budżetowej do marszałka Sejmu. Projekt ten leży na biurku przewodniczącego sejmowej Komisji Finansów Publicznych. Jak się panu, panie ministrze, wydaje - czy warto zabiegać o zapewnienie odpowiednich środków na interwencję na rynku rolnym podczas nowelizacji ustawy budżetowej?</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Następne pytania. Jak duże są zapasy zboża w dniu dzisiejszym i jaka jest prognoza dotycząca wysokości tegorocznych zbiorów zbóż? Ile podmiotów gospodarczych chcących prowadzić skup zboża zgłosiło się dotychczas? I czy to prawda, że skupować zboże będą mogły tylko te podmioty, które mają magazyny mieszczące ponad 5 tys. ton? Bo gdyby tak było, to w województwie sieradzkim tylko 2 podmioty, słownie dwa podmioty skupowe odległe od siebie mniej więcej o 80 km, kupowałyby zboże, czyli dostępność rolników do takiego skupu byłaby żadna. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Szczepana Skomrę z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#PosełSzczepanSkomra">Pytanie do pana ministra. Ponieważ tematyka interwencji na rynku zboża została już chyba wyczerpana bądź prawie wyczerpana, dlatego też chcę zadać pytanie dotyczące interwencji na rynku mleka. Panie ministrze, czy rząd zamierza w końcu zmienić regulamin Agencji Rynku Rolnego w zakresie zmiany momentu interwencji na rynku mleka? Obecnie interwencja następuje dopiero wtedy, gdy różnica między ceną rynkową a ceną interwencyjną wynosi ponad 10% w okresie dwóch tygodni. 10-procentowy spadek cen rynkowych w okresie co najmniej dwóch tygodni jest już wielką tragedią na rynku. Czy rząd utrzymuje takie rozwiązanie, gdyż nie chce faktycznie interweniować na rynku mleka? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Grzegorza Woźnego z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#PosełGrzegorzWoźny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Czasu nie zatrzymamy, tym bardziej nie cofniemy. Stąd zadam dwa oczywiste pytania.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#PosełGrzegorzWoźny">Pierwsze pytanie: panie ministrze, czy jutro, tj. w niedzielę, wystąpi pan w programie „Tydzień” w I Programie telewizji, żeby poinformować rolników i podmioty skupujące zboże o zasadach tegorocznego skupu?</u>
          <u xml:id="u-383.2" who="#PosełGrzegorzWoźny">Drugie pytanie: czy ministerstwo wykupiło miejsce na płatne ogłoszenia 29 lipca, aby tuż po decyzji rządu i rolnicy, i podmioty poznali szczegółowe zasady skupu w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-383.3" who="#PosełGrzegorzWoźny">Trzecie pytanie: czy jednak nie warto poczynić starań, aby renegocjować z CEFTĄ umowę dotyczącą importu zbóż?</u>
          <u xml:id="u-383.4" who="#PosełGrzegorzWoźny">I czwarte, ostatnie pytanie: czy wyciągnięte zostaną wnioski z tegorocznej sytuacji i kiedy w 1999 r. przyjęte zostaną przez rząd zasady skupu zbóż?</u>
          <u xml:id="u-383.5" who="#PosełGrzegorzWoźny">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Zdzisława Podkańskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#PosełZdzisławPodkański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Zadam pytania w inny sposób, bo za kilkanaście godzin wszyscy znajdziemy się wśród rolników, zdenerwowanych sytuacją i brakiem decyzji. I będą padały takie pytania:</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#PosełZdzisławPodkański">Pierwsze pytanie: dlaczego taka niska cena? Mamy inflację, w ubiegłym roku było 530 zł, w tym roku 510 zł. Realnie biorąc, jest dalszy spadek opłacalności produkcji. Krótko mówiąc, chłopi - i słusznie - powiedzą: To, co my musimy kupić, drożeje. To, co możemy sprzedać - tanieje.</u>
          <u xml:id="u-385.2" who="#PosełZdzisławPodkański">Drugie pytanie: gdzie będzie można sprzedać zboże? Bo każdy gdzieś będzie chciał je odwieźć, do jakiegoś punktu skupu. A dzisiaj nie wiadomo, jakie podmioty, gdzie i co.</u>
          <u xml:id="u-385.3" who="#PosełZdzisławPodkański">Trzecie pytanie: jaką drogą będą wyłaniane podmioty skupujące? Czasu nie ma, żniwa w pełni, podmiotów skupujących nie ma. Wyłanianie ich drogą konkursu może się okazać zbyt długie i skomplikowane, a z kolei każda inna droga spowoduje różnego rodzaju domysły. Pozostawiam bez komentarza, uzasadnione czy nie.</u>
          <u xml:id="u-385.4" who="#PosełZdzisławPodkański">Czwarte pytanie: dlaczego dopłata jest dla pośrednika, a nie dla rolnika? Zwłaszcza że z wyliczeń ODR w Końskowoli wynika, iż w bochenku chleba, który bierzemy codziennie do ręki, koszty zboża wynoszą już zaledwie 27%. Pozostałe koszty to jest piekarnia, młyn i sklep; sklep ma 15% kosztów. A więc rolnik ma prawo zapytać: Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-385.5" who="#PosełZdzisławPodkański">Piąte pytanie: na jakiej podstawie prawnej będzie ta darowizna dla spółek? Przepraszam, że użyłem słowa „darowizna”, ale po prostu te dopłaty kompensacyjne, o których mówił pan minister, nie rodzą żadnych skutków na rynku, nie spowodują korzystnych sytuacji. Myślę, że gdyby one trafiły do rolników, wtedy byłby jakiś sens, byłaby jakaś myśl, byłoby budowanie rozwiązań oczekiwanych.</u>
          <u xml:id="u-385.6" who="#PosełZdzisławPodkański">Wszystko na to wskazuje, że znów żeśmy nie zdążyli. Związki zawodowe dzisiaj powiedziały, że nie będą rozmawiały z rządem nie przygotowanym do rozmów. A więc szykuje się nam następny protest rolników. Mam pytanie: czy rząd wyobraża sobie skutki następnego protestu, jak przyjedzie do Warszawy już nie kilkanaście tysięcy rolników, lecz kilkadziesiąt, a może więcej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Jana Chmielewskiego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#PosełJanChmielewski">Zostało tu poruszonych wiele spraw. Mam tylko dwa pytania z nimi związane. Panie ministrze, jaka jest procedura zmian stawek celnych krajów CEFTA na produkty rolne? Czy rząd podjął w tej sprawie jakieś działanie? Jeśli tak, to jakie i kiedy?</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#PosełJanChmielewski">I drugie pytanie: czy jest pomysł na pozbycie się zapasów zboża sprowadzonego w tym roku i w poprzednich latach? Do kiedy będziemy odczuwać skutki tych zapasów? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Żniwa tuż, tuż, a chłopi nie wiedzą, co mają robić.)</u>
          <u xml:id="u-388.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Jako ostatniego proszę o zadanie pytania pana posła Henryka Wujca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#PosełHenrykWujec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeśli pan marszałek pozwoli, zacznę tak samo od cytatu jak poprzednio, ale zaraz przejdę do pytań. Jest takie znane powiedzenie: „Przyjacielu, zanim wyjmiesz słomkę z mego oka, wyjmij belkę ze swego oka”. Nie mam na myśli konkretnej słomki i konkretnej belki, ale warto przy tej debacie o tym pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#PosełHenrykWujec">Chciałem się dowiedzieć od pana ministra... Bo padła sugestia z ust posła Dembińskiego, że tak naprawdę to tę politykę rolną, zwłaszcza w zakresie skupu interwencyjnego, wykreował szef Agencji Rynku Rolnego. Mnie się wydaje, że jednak tu występował minister rolnictwa i on przedstawił główne założenia. Jak to jest naprawdę? Bo może się przesłyszałem.</u>
          <u xml:id="u-389.2" who="#PosełHenrykWujec">Jaka polityka jest prorolnicza, a jaka jest antyrolnicza - o to chciałem zapytać pana ministra rolnictwa. Czy polityka prorolnicza polega na tym, że podpisuje się umowy z CEFTA, które potem powodują lawinowy wzrost importu, czy też polityka antyrolnicza polega na tym, że się wprowadza podatek od importu - 20%, a ma się zamiar wprowadzić podatek progowy? A zapasy zbóż w związku z tym w tym roku są o 20% niższe niż w roku ubiegłym. Jaka polityka jest prorolnicza, a jaka antyrolnicza, bo takie tutaj pytania padały.</u>
          <u xml:id="u-389.3" who="#PosełHenrykWujec">Chciałbym jeszcze przypomnieć pytania, które zadałem wcześniej: jak pan sądzi, panie ministrze, kiedy będzie można wprowadzić to, co tutaj było postulowane, a co - rozumiem - że w tym momencie nie jest możliwe, czyli dopłaty bezpośrednie do producentów, i jaki jest stan przygotowań w związku z naszym zamiarem wejścia do Unii Europejskiej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Na tym zakończyły się pytania.</u>
          <u xml:id="u-390.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-390.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan prezes jako pierwszy, tak? Umówcie się, który pierwszy?</u>
          <u xml:id="u-390.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan prezes Lisowski.</u>
          <u xml:id="u-390.5" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panowie posłowie, nie spierajcie się na sali, bo o tej porze jakakolwiek agresja jest niebezpieczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Chciałem odpowiedzieć na pytania dotyczące bezpośrednio działalności agencji i tych systemów, które agencja stosuje bądź proponuje, by je stosować.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Faktem jest, że 25 czerwca został przyjęty program działań interwencyjnych, który przewiduje 500 tys. ton zboża do wykupu bezpośredniego po cenach interwencyjnych. Do wdrożenia tego zakupu bezpośredniego w tej chwili agencja jest przygotowana. To znaczy, wszystkie procedury dotyczące wykupu zboża są gotowe. Zostały przeprowadzone przetargi, jeśli chodzi o podmioty, magazyny, które w wykupie bezpośrednim mają z agencją współpracować. Co oznacza, że agencja jest w pełni przygotowana do realizacji systemu, który został zaakceptowany przez Radę Ministrów 25 czerwca.</u>
          <u xml:id="u-391.2" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">W tej chwili proponowane jest wprowadzenie nowego systemu, który pozwoli rozszerzyć interwencję na rynku zbóż. Oznacza to, że część środków przeznaczonych na wykup bezpośredni w programie przyjętym 25 czerwca przejdzie na dopłaty. Mamy dwie formy realizowanych interwencji, jedną formę, którą jest wykup bezpośredni - z tej formy nie rezygnujemy, i drugą - dopłaty do kupna zbóż.</u>
          <u xml:id="u-391.3" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Oczywiście, nie ma 500 tys. ton zbóż do wykupu bezpośredniego. Jest około 250 tys. ton zbóż do wykupu bezpośredniego. Reszta tych środków jest przeznaczona na dopłaty do skupu.</u>
          <u xml:id="u-391.4" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Podmioty, które uczestniczyłyby w systemie dopłat, wyłaniane będą w drodze przetargu. Zasadą przetargu byłaby oferta ze strony podmiotu na wysokość dopłaty, to znaczy warunkiem jest zapłacenie rolnikowi ceny interwencyjnej, czyli 510 zł i 360 zł - to jest warunek. W ten sposób pieniądze trafiają do producenta rolnego. Producent ma otrzymać cenę, która jest przewidziana w programie, bo taki jest cel obrony tego poziomu. Dla rolnika.</u>
          <u xml:id="u-391.5" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Natomiast wyłaniamy te podmioty, które potrafią wypłacić tę cenę przy jak najniższej dopłacie, dlatego że te oferowane dopłaty są dopłatami maksymalnymi. Na tym będzie polegał przetarg wyłaniający podmioty skupujące zboże z dopłaty.</u>
          <u xml:id="u-391.6" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Było pytanie o środki i skąd te środki. Są to te same środki, które zostały przeznaczone na 500 tys. ton zbóż wykupu bezpośredniego w programie przyjętym 25 czerwca. Składają się na to pieniądze, które winien jest agencji, przepraszam, że tak kolokwialnie mówię: winien, minister Widzyk. To znaczy jako zwrot pieniędzy wydanych w ubiegłym roku na powódź. Rada Ministrów podjęła w tym względzie decyzję, na podstawie której minister Widzyk ma nam zwrócić w tym roku 70 mln w gotówce i możemy zaciągnąć kredyt w wysokości 160 mln zł, którego spłatę rat kapitałowych i obsługę przejmie od przyszłego roku budżet. To jest zaplecze finansowe dla tej operacji.</u>
          <u xml:id="u-391.7" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Nie rezygnujemy z innych nowych form, które stosujemy na rynku zbóż. Pan przewodniczący Janowski zechciał spytać o instrumenty pochodne, czyli terminowe, funkcjonujące na giełdach. Współpracujemy w tym względzie zarówno z giełdą warszawską, jak i poznańską, sprzedawaliśmy opcje typu amerykańskiego, typu europejskiego, w tej chwili uruchamiamy opcje mieszane na zboża. Ten instrument spotkał się z dość sporym zainteresowaniem, jeśli chodzi o podmioty funkcjonujące na rynku, i opcje sprzedawały się całkiem dobrze.</u>
          <u xml:id="u-391.8" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Jeśli chodzi o inne elementy przygotowania do skupu zbóż, parametr i wymogi wobec magazynów współpracujących z agencją. Agencja określiła parametry jakościowe, które będą wymagane w tegorocznym skupie zbóż. I to, co najbardziej zapewne państwa interesuje: agencja będzie chciała skupować zboża czy obejmować interwencją zboża, w których zawartość glutenu wynosi minimum 26%, gdzie rozpływalność wynosi maksimum 10 i gdzie w przypadku pszenicy liczba opadania wynosi 220. I nie są to wymogi odbiegające w znaczny sposób od tych, które były stosowane w ubiegłym roku, poza tym, że w ubiegłym roku już w sierpniu wymogi jakościowe zostały obniżone, czyli określono liczbę opadania dla pszenicy na minimum 170.</u>
          <u xml:id="u-391.9" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Konsekwencja jest taka, że mamy trudności, bo było pytanie o sprzedaż eksportową tego zboża, ze sprzedażą tego zboża, klasyfikowanego przez naszych odbiorców, potencjalnych odbiorców zagranicznych jako zboże konsumpcyjne, przy tej liczbie opadania. Organizowaliśmy przetargi na sprzedaż eksportową, ceny, które nam oferowano były drastycznie niskie, tak bym to najdelikatniej ujął, i po prostu nie chcemy powtórzyć tej sytuacji, dopuścić do tego, że będziemy mieli trudności ze zbytem zboża zakupionego w ramach interwencji. Uważamy również, że powinniśmy promować producenta, który oferuje zboże odpowiedniej jakości i nie powinniśmy tego celu tracić z oczu.</u>
          <u xml:id="u-391.10" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Jeśli chodzi o magazyny, które mają z nami współpracować. Określiliśmy wymogi dla magazynów, które mają współpracować w wykupie bezpośrednim. Nie ma tam wymogu 4 czy 5 tys., jak państwo mówicie, jest wymóg 2 tys. pojemności magazynu i taki wymóg jako przetargowy zaproponowaliśmy. Warunek dostania dopłaty. Podstawowym warunkiem jest wypłacenie ceny interwencyjnej. Taki jest podstawowy warunek: od producenta krajowego z tegorocznych zbiorów do zboża spełniającego parametry jakościowe, określone do wykupu interwencyjnego. Przetarg otwarty do wszystkich podmiotów wygrywa ten, kto zaoferuje skup zboża przy wymienionych wcześniej warunkach przy najniższej dopłacie. Nie jestem księgowym, panie pośle, i nigdy nim nie byłem.</u>
          <u xml:id="u-391.11" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Jeszcze raz chciałem podkreślić, że system działa przez skupujących zboża, bo tak musi w tej chwili działać, dlatego że nie jesteśmy w stanie, organizacyjnie, realizować dopłat, przekazując je bezpośrednio do producenta rolnego. Niemniej pieniądze mają trafiać do producenta, ponieważ jemu ma być wypłacona cena 510 zł i 360 zł. Żadna inna. I taki jest cel.</u>
          <u xml:id="u-391.12" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Potrącenia przy zakupie zbóż będą stosowane tak samo, jak były stosowane przez cały czas interwencji, wedle cennika agencyjnego. I tutaj nic się nie zmienia.</u>
          <u xml:id="u-391.13" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Co do podmiotów, które będą funkcjonowały, współpracowały z agencją w czasie interwencji, to listę tych podmiotów ogłosimy i będzie ona podana do publicznej wiadomości - zarówno tych, które wejdą w system zakupów bezpośrednich, jak i tych, które będą korzystały z dopłat.</u>
          <u xml:id="u-391.14" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Jeśli chodzi o moment rozpoczęcia interwencji na rynku mleka, to my musimy stosować się do statutu, taki jest nasz obowiązek i nie mamy prawa tego zmieniać.</u>
          <u xml:id="u-391.15" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Sądzę, że spróbowałem wyczerpać te pytania, które były kierowane do agencji bądź bezpośrednio dotyczyły działalności agencyjnej.</u>
          <u xml:id="u-391.16" who="#komentarz">(Poseł Zdzisław Podkański: Cena interwencyjna, dlaczego nie ma różnicy?)</u>
          <u xml:id="u-391.17" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Dlaczego nie ma różnicy? A dlaczego ma być różnica? Nie ma różnicy, natomiast bronić będziemy tego poziomu i w praktycznym wymiarze nie ma to znaczenia dlatego, że będziemy kupować po tej cenie, jak również kupowanie po tej cenie będzie warunkiem wejścia w system dopłat. Żadna inna, tylko ta.</u>
          <u xml:id="u-391.18" who="#komentarz">(Poseł Zdzisław Podkański: Ale dlaczego niższa niż w ubiegłym roku? Inflacja i jeszcze cena niższa?)</u>
          <u xml:id="u-391.19" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Dlatego, że, po pierwsze, jeżeli dyskutujemy, dlaczego mamy kłopoty z importem, to tu jest jedna część odpowiedzi. Druga część - dlaczego agencja interweniuje za kredyt bankowy komercyjny i dlaczego nie ma na to pieniędzy. I to jest sytuacja nowa, bo agencja w takiej sytuacji w latach poprzednich nie była. I tutaj myślę, że w tych dwóch pytaniach kryje się odpowiedź. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, panie prezesie.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana ministra Jacka Janiszewskiego.</u>
          <u xml:id="u-392.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Ważne jest, panie ministrze, żebyśmy zdążyli do godz. 9, bo wchodzimy z nowymi punktami, i żeby tu posłanki zdążyły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Mam nadzieję, że trochę państwa obudzę. Wiem, że ta pora nie jest zbyt dobrą porą na debatę, i dlatego postaram się nie mówić dłużej niż 2–3 godziny.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Otóż, po pierwsze, zgadzam się z panem posłem Pilarczykiem, który strategię średniookresową nazwał pustą. Istotnie tak jest, z punktu widzenia narzędzi finansowych, ale także mówiliśmy o tym, że ona jest pewnym wyzwaniem na wiele, wiele lat, a zatem z każdego punktu widzenia musi być wypełniana treścią. Treść to jest budżet, treść to jest ustawa, treść to jest pewnego rodzaju jednoznaczne rozporządzenie czy też przyjęcie pewnych wytycznych dla jakiegokolwiek rządu, który będzie w Polsce funkcjonował w ciągu najbliższych kilkunastu lat. I rzeczywiście pewnym wypełnieniem tych treści jest wprowadzenie - niezależnie od tego, czy przez rząd, czy przez posłów - jakiejś uchwały czy ustawy, a także podejście do skupu, z którym zawsze od 1945 r., a może jeszcze wcześniej, problem był tylko taki, że przychodziły żniwa i trzeba było mówić o skupie. Dlatego ustosunkuję się do pierwszych wypowiedzi, a później postaram się konkretnie odpowiedzieć na pytania.</u>
          <u xml:id="u-393.2" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Dlaczego ceny minimalne są niższe? Otóż cena minimalna to temat na wielką debatę, która nas czeka. Gdy cena minimalna będzie wysoka, doprowadzimy do takiej sytuacji, że z każdego kraju opłaci się do Polski przywieźć zboże, nie tylko z Węgier, gdzie cena wynosi dzisiaj 250 zł. Gdy zaś będzie niska, trzeba ewentualnie rozważyć - jak mówią niektórzy z państwa - zastosowanie dopłaty. Każdy się zgodzi, przecież to nie jest żadna filozofia, przecież różnic poglądów w tym zakresie nie ma, każdy się zgodzi, że najlepiej byłoby stosować dopłaty do konkretnego rolnika.</u>
          <u xml:id="u-393.3" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Ale aby je stosować, trzeba się do tego przygotować. Od 9 lat nikt do tego się nie zdołał przygotować w taki sposób, ażebyśmy z tym weszli. Ruszył już program AJAX, to jest 2 mln ECU i tyle samo pieniędzy z budżetu państwa. Sądzę, że przy dużym wysiłku jesteśmy w stanie - niezależnie od tego, ile środków w przyszłości będziemy na to mogli przeznaczyć - wprowadzić taki system w ciągu 2–3 lat. A więc za 2–3 lata bez większego problemu można byłoby zastosować te metody. Chociaż nie jest jeszcze do końca przesądzone - bo i teraz o tym myślimy, dlatego o tym mówiłem na wstępie - w jakim kierunku pójdzie system dopłaty. Na pewno jest zgoda i jest możliwość techniczna, by dopłacać do podmiotów skupowych.</u>
          <u xml:id="u-393.4" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">I zwróćcie państwo uwagę, że dotychczas - za wszystkich poprzednich rządów, obojętnie jakich - nie było gwarancji, że kredyt skupowy zostanie obwarowany ceną i terminem płatności. A więc kredyt skupowy wychodził z budżetu, podmiot go brał, ale nie było żadnej gwarancji, że rolnik otrzyma go w ciągu 14 dni. Jeżeli teraz wejdzie w życie ta metoda, będzie to wyglądało w ten sposób, że dopłatę dostanie ten, który zapłaci cenę i potwierdzi, że zrobił to w ciągu 14 dni.</u>
          <u xml:id="u-393.5" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">System kontroli jest dosyć bogaty, zarówno w Agencji Rynku Rolnego, jak i w obrębie ministerstwa rolnictwa. Tak więc na pewno w tym zakresie ruszymy całą ławą. Mówiłem już zresztą z ministrem finansów o tym, ażeby wprzągł w to swoje instytucje skarbowe, bo ja także mam obawy, że może to być system korupcjogenny. Choć nie bardzo mi się chce wierzyć, że ktoś zaryzykuje, by z kilkunastoma czy z kilkudziesięcioma rolnikami zrobić takie przedsięwzięcie, gdzie wystarczy jeden kwit znaleźć.</u>
          <u xml:id="u-393.6" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Moim zdaniem system magazynów autoryzowanych, który funkcjonuje od kilku lat, jest jeszcze bardziej korupcjogenny. Ale to już jest tak zwany układ rozmowy, która najprawdopodobniej nas czeka.</u>
          <u xml:id="u-393.7" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Dlaczego teraz? - pada pytanie. Czy rząd się nagle obudził i 25 lipca podejmuje takie czy inne decyzje? Otóż nie. Dotychczas Agencja Rynku Rolnego przedstawiła dwa programy, jeden na 200 tys. ton, drugi na 500 tys. ton. Uznaliśmy, że dobrze by było się zastanowić, czy w ramach tych samych środków - bo przecież tu nic się w tym względzie nie zmienia - można zastosować inne metody organizacyjne i zwiększyć ilość skupu. To, co zostało zaproponowane, jest rozszerzeniem już dawno przyjętego programu. Być może da to te efekty, o których mówimy. Mamy nadzieję, że tak się stanie.</u>
          <u xml:id="u-393.8" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Jeśli chodzi o kredyty inwestycyjne - w którejś wypowiedzi ten problem się pojawił - to to już nie dotyczy skupu, ale przy okazji, żeby mi nie uciekło, powiem od razu: wydawało nam się, że systemy kredytowe nie zaistnieją w roku 1998. Z budżetu na rok 1998 - kilka razy już to mówiłem, dzisiaj powtórzę - wynikało, że nie będzie na nic. Ani na kredyty obrotowe, ani na skupowe, ani na dopłaty, ani na kredyty inwestycyjne, ani na dotacje dla gmin. Dzięki organizacji pracy, a nie z budżetu udało się pozyskać dodatkowe środki finansowe i dlatego kredyty obrotowe, małe bo małe, ale były, dotacje dla gmin były i są, kredyty skupowe, które wydawało się, że nie zaistnieją w takiej ilości jak w zeszłym roku, są. Martwi nas coś innego, te same obawy wystąpiły także wśród panów: że może nie być popytu. Musimy reagować bardzo szybko. Dlatego w poniedziałek spotykam się ze wszystkimi ośrodkami doradztwa rolniczego w Polsce. Chcę je bardzo dokładnie wprząc w ten system pracy, współpracy, żebyśmy mieli informacje bieżące i za pośrednictwem izb rolniczych, i ośrodków doradztwa rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-393.9" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Zobowiązałem się do tego, że do wszystkich biur poselskich i senatorskich błyskawicznie przekażemy informację o tym, w jaki ostatecznie sposób będzie prowadzony skup. Gdybym więc mógł wystąpić z apelem - być może jutro to ktoś powtórzy, może to gdzieś będzie zapisane - o zwrotne informacje. Gdyby doszło do sytuacji, że biuro poselskie zauważy jakąś nieprawidłowość, jakieś niedociągnięcie, jakiś brak kredytu, to bardzo proszę przekazać informację o tym także do nas. Będziemy reagować bardzo szybko. Bo teoretycznie kredytu nie powinno nigdzie zabraknąć: agencja będzie dawała poręczenia, środki finansowe też na to są. Jeżeli jednak coś takiego gdzieś by zaistniało, to będziemy błyskawicznie reagowali, bo jednoznacznego wytłumaczenia na to nie ma.</u>
          <u xml:id="u-393.10" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Jeśli chodzi o stosunek ministra rolnictwa do projektu budżetu, to już nie raz, i to publicznie, o tym mówiłem. Wydaje mi się, że... Proszę pamiętać, że jest to projekt budżetu przygotowany przez ministra finansów, czyli chodzi o to, że jeden z ministrów przygotował pewne rozwiązania, ale wszystko jest jeszcze do dyskusji. Ta dyskusja trwa, a ja widzę w niej postępy. Czyli aż tak czarno, jak kilka dni temu, już bym tego nie przedstawiał. Jeszcze nie wiem, jak wyglądają liczby, ale jeżeli jest zgoda co do tego, że KRUS nie można zaliczać do budżetu rolniczego, to już jest dużo. Jeżeli jest zgoda, że rzeczą niedopuszczalną jest, ażeby zabrakło środków na obsługę kredytów wcześniej wziętych przez rolników, to już coś. Teraz będzie...</u>
          <u xml:id="u-393.11" who="#komentarz">(Poseł Zdzisław Podkański: Jeśli chodzi o skup zboża...)</u>
          <u xml:id="u-393.12" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Dzisiaj miała się odbyć debata rządowa na temat budżetu. Dzisiaj miały być podjęte decyzje dotyczące skupu, czyli te informacje mógłbym już dzisiaj przekazać, o tej porze, gdyby posiedzenie rządu się odbyło. Ale ze względu na głosowania się nie odbyło. Odbędzie się we wtorek. Miało być przeniesione na jutro na godz. 9.30, ale jest jeszcze posiedzenie Sejmu - to jest ten powód opóźnienia.</u>
          <u xml:id="u-393.13" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Jeśli chodzi o budżet, to rozmowy ministra rolnictwa i ministra finansów oczywiście trwają. Uważam, że rzeczywiście nie może dojść do tego, o czym mówił pan poseł Pilarczyk - do wypełniania pustej strategii średniookresowej treścią - jeżeli budżet w przyszłym roku byłby gorszy niż w roku bieżącym. Bo ten rok jest oczywiście zły. Wszyscy o tym wiemy. Nie będę mówił o szczegółach. Na razie sądzę, że kiedy państwo wrócicie z urlopów, to od razu się zamelduję w komisji i powiem jak to mniej więcej wygląda, bo we wrześniu będzie bardzo poważna debata na temat budżetu. Przy okazji chciałbym zapewnić PSL - to, co mówiłem kilka miesięcy temu, jest aktualne - że bardzo chętnie przyjdę do klubu i odpowiem na wszystkie pytania. Byłem już w klubie AWS, bo to jest mój klub i tam odpowiadam na bieżąco, byłem w klubie Unii Wolności, byłem w klubie SLD. Bardzo o to proszę, gdyż to jest inna płaszczyzna rozmowy. Rozumiem, że na tej trybunie zawsze się prowadzi trochę polityki, a w klubie można sobie szczerze aż do bólu porozmawiać w różnych aspektach i być może wypracować także pewne wspólne rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-393.14" who="#komentarz">(Poseł Józef Gruszka: My zaprosimy we wrześniu.)</u>
          <u xml:id="u-393.15" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Łącznie z ministrami finansów i gospodarki.)</u>
          <u xml:id="u-393.16" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Kogo będziecie państwo zapraszali, to już jest wasza sprawa. Ja po prostu jestem jednym z tych, którzy się wpraszają. Proszę o tym nie zapomnieć.</u>
          <u xml:id="u-393.17" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Czy wystąpię o nowelizację budżetu? Jeżeli chodzi o pieniądze na skup, na kredyty, kredyty inwestycyjne, to zabezpieczenie jest. Prawdopodobnie będziemy mieli jeszcze dodatkowe 80 mln zł i nie wykluczam, że także część zostanie przekazana na kredyty skupowe, jeżeli będzie taka potrzeba. Poza tym pan prezes Lisowski jeszcze nie powiedział o dodatkowych środkach, które chcemy teraz pozyskać ze sprzedaży zboża i mięsa. Razem jest to 120 mln zł. Tak szacujemy. Czyli środki finansowe generalnie na kredyty inwestycyjne, skupowe, są. Potrzebne są jeszcze tylko decyzje ministra finansów. Wszystkie dokumenty prezesa agencji modernizacji z odpowiednimi, jednoznacznie pozytywnymi opiniami ministra rolnictwa leżą w Ministerstwie Finansów. Czekamy, mamy nadzieję, że w najbliższym czasie będzie to załatwione. Byłoby to ważne, ponieważ 50 mln nowych złotych zabezpiecza zapotrzebowanie całego kraju na kredyty inwestycyjne, gdyż w obrocie to jest ok. miliarda nowych złotych. Czyli wszyscy ci, którzy otrzymywali prolongaty kredytowe, mogliby być w ten sposób zabezpieczeni. Już dość dawno zarządziłem inwentaryzację tych kredytów. Okazuje się, że miliard nowych zł w obrocie spowodowałby, że wszyscy, którzy złożyli wnioski wcześniej, otrzymaliby te kredyty i jeszcze by zostało trochę pieniędzy na przyszłość. Zaznaczam, mówię o 50 mln zł, które już mamy. Szykuje się następne 80 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-393.18" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Skąd pochodzą te pieniądze? Niestety nie z budżetu ani z oszczędności z poprzedniej koalicji, tylko są z obniżenia stopy oprocentowania. Każde obniżenie stopy oprocentowania daje dodatkowe środki finansowe w agencji modernizacji rolnictwa. W tym przypadku akurat przy obniżaniu inflacji zyskuje się środki finansowe w agencji modernizacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Zgodę ministra finansów załatwi poseł Wujec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Tak sądzę.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#komentarz">(Poseł Henryk Wujec: 60 mln zł jest załatwione.)</u>
          <u xml:id="u-395.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-395.3" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Tak, pieniądze są. Pan marszałek miał na myśli zgodę ministra finansów, żeby te pieniądze przeznaczyć na kredyty inwestycyjne z pełną świadomością, że one obciążą także budżet roku 1999 i następnych lat, o to chodzi.</u>
          <u xml:id="u-395.4" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Teraz, jeśli chodzi o import. Tegoroczny import w normalnych latach byłby praktycznie niezauważalny. Liczby - niektórzy mówią milion, milion dwieście, milion pięćset... Chciałem sobie zażartować, bo coś mi się przypomniało. Ale w każdym razie te ilości nie szkodziłyby Polsce wcale, gdyby to był normalny rok bez poprzednich zapasów. Poprzednie zapasy brały się z kilku źródeł, warto o tym mówić, to był normalny import, ale także były poważne zapasy z zeszłego roku, kiedy obniżono parametry skupowe zbóż. W sierpniu to się odbyło, bo niektórzy z państwa mówią, że coś tam w lipcu się zmieniało.</u>
          <u xml:id="u-395.5" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Program został przyjęty, teraz próbujemy coś zmieniać, żeby rozszerzyć pulę. Państwo w sierpniu zmieniliście program, by skupić większą ilość gorszego zboża. To gorsze zboże zostało skupione i stanowi dosyć poważny problem, dlatego że było kupione jako konsumpcyjne. A jako takie nie można go sprzedać. Podejmujemy decyzje o sprzedaży ze stratą po to, żeby uzyskać środki w obrocie. Dlatego będzie strata 40 milionów, ale w obrocie będzie 80 mln. Warto, moim zdaniem, tę stratę ponieść, byłem bardzo za tym, ponieważ ona będzie się tylko powiększała. Wiele firm w Polsce, mających to zboże, wycenia już je na 900 zł. Żeby opłaciło się je sprzedać, to już jest warte 900 zł. W księgowości jeszcze się mieści, czyli firma ma aktywa, ale gdyby wypuściła to na rynek, jest bankrutem. To jest bardzo poważny problem, którego się obawiam - kondycja finansowa podmiotów skupujących.</u>
          <u xml:id="u-395.6" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Na pewno bardzo chętnie w ten system, który proponujemy, wejdą wszystkie podmioty zajmujące się przetwórstwem, czyli: kupić zboże, dostać dopłatę i spokojnie później to wykorzystać. Na pewno te firmy w to wejdą.</u>
          <u xml:id="u-395.7" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Czyli młyny.)</u>
          <u xml:id="u-395.8" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Tak. Czyli ci, którzy konsumują. Najmniej, jak sądzę, wejdą typowi pośrednicy. Nie wiem, czy to jest złe, czy dobre. Myślę, że dobre. To rozwiązanie ma swoje różne niuanse, na których niekoniecznie muszą zarobić typowi pośrednicy, tacy jak dotychczas.</u>
          <u xml:id="u-395.9" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Informacje o skupie, tak jak powiedziałem, natychmiast, jak tylko będzie można przekazać, przekażemy.</u>
          <u xml:id="u-395.10" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Pytanie: kiedy skup? Skup się już zaczął. Według tych metod, które zostały przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-395.11" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Mówimy o czymś, co ma się rozszerzyć, czyli na początku będzie ten normalny przygotowany program, a następnie rozszerzamy go. Tak że tutaj dzień, dwa czy trzy, a nawet tydzień opóźnienia nie ma większego znaczenia. Po prostu staramy się zaproponować nowe rozwiązania, które, jak sądzę, mam pełne przekonanie do tego, mają prawo się udać. Pewności nikt nie ma, mają prawo się udać. Dlatego w to wchodzimy.</u>
          <u xml:id="u-395.12" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Z Bogiem.)</u>
          <u xml:id="u-395.13" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Z Bogiem.</u>
          <u xml:id="u-395.14" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Ktoś zapytał o import w lipcu, akurat mamy te dane, mogę powiedzieć, jak to było przez dwa tygodnie lipca. Do Polski wjechało 48 tys. ton pszenicy, w tym 12 tys. ton pszenicy konsumpcyjnej. 50% tej pszenicy przyjechało z Węgier. To jest najpoważniejszy problem, to są właśnie Węgry. Nie wiem, czy państwo wiecie, powtórzę jeszcze raz - węgierscy rolnicy palą zboże na pniu. Cena u nich nie jest sterowana przez rząd, tylko tak nisko spadła, do tego stopnia, że zbierają około 4200 tys. ton pszenicy, a nadwyżkę mają 3 mln z tego roku i 700 tys. z zeszłego. My rozmawiamy o dwudziestu kilku milionach, które się zbiera, a problem mamy z około 1,5 do 2 mln. Proszę sobie wyobrazić, jaka jest tam skala problemu. Dlatego ta cena tak spadła. Miejmy nadzieję, bo także tam są protesty, że jednak cena nie spadnie aż tak bardzo nisko i wtedy nasza cena minimalna plus dopłaty uchroni nas ewentualnie przed nadmiernym importem.</u>
          <u xml:id="u-395.15" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Zgodnie z prawem międzynarodowym można coś zrobić, ale jest pewien pułap, którego już nie da się przekroczyć, pozostaje proste zamknięcie granicy. A to, proszę państwa, trzeba o tym pamiętać, grozi rozpadem umowy CEFTA. I to już jest rozważanie o charakterze politycznym, nie merytorycznym z punktu widzenia ministra rolnictwa czy gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-395.16" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Dlatego, jak mówiłem na wstępie, debata toczy się już nie w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej i nie w Ministerstwie Gospodarki, ale co najmniej w czterech ministerstwach, bo jeszcze w Ministerstwie Spraw Zagranicznych i w Ministerstwie Finansów.</u>
          <u xml:id="u-395.17" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Czy minister finansów popiera kompensaty? Tak, popiera to rozwiązanie. Powiem więcej, minister finansów - szczególnie tutaj współpracował minister Zagórny - chciałby najbardziej dopłaty dla producentów. Czyli myślenie jest podobne, tylko technicznie wydaje nam się niemożliwe. Nie z innych powodów - nie wynika to z intencji, tylko z techniki. Jeśli chodzi o podmioty, które będą skupowały, to mam wrażenie, że na pewno wejdą w to podmioty cechujące się konsumpcją własną - nieważne czy firmy młynarskie, czy duże firmy, na przykład produkujące ogromne ilości drobiu czy ogromne ilości trzody chlewnej. Na pewno te podmioty bardzo chętnie w ten system kupowania wejdą, bo one problem zbytu już mają z głowy, wiedzą, że skonsumują same. Czyli u nich nie istnieje problem, który występował w państwa pytaniach: A co za 3 miesiące? Za 3 miesiące, przy, daj Boże, zatrzymaniu granicy, rynek w Polsce na pewno się wyluzuje. Chodzi tylko o to, żebyśmy mieli pełną świadomość, iż w Polsce konsumuje się bez większego problemu miesięcznie ok. 500 tys. t oraz w Polsce zawsze występuje problem ok. 2 mln t w czasie żniw, niezależnie od pogody, niezależnie od rządu. Pan poseł Bondyra bardzo dobrze to nazwał, że to można określić nie jako dopłaty kompensacyjne, tylko jako opłaty za przechowanie przez te 2–3 miesiące. To jest zawsze ten sam problem polskiego rządu, co zrobić, żeby te 2–3 miesiące zboże zamknąć w magazynie, bo ono swobodnie się rozpłynie.</u>
          <u xml:id="u-395.18" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Śmiem twierdzić, że przy rzeczywistym, dobrym monitoringowaniu na granicy oraz wysokim poziomie kontroli jakościowej i zastosowaniu wszelkich możliwych elementów prawa międzynarodowego na granicy wcale nie musimy mieć problemu z importem do Polski nawet 2 mln t zbóż. Przypomnę, że to jest kukurydza, to jest pszenica wysokiej jakości itd. Ale przy dużej produkcji zwierzęcej, która się szykuje, może dojść do sytuacji, że większość tego zboża właśnie w taki sposób uda się zamknąć w magazynach.</u>
          <u xml:id="u-395.19" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Padło stwierdzenie, że magazyny nie wszędzie są pełne, i to prawda. Magazyny mogą zostać wypełnione, ale musi dojść do pewnego rodzaju wysiłku, który właśnie skieruje podmioty do banku, Agencja Rynku Rolnego poręczy kredyty i nic, tylko kupować. Także tam, gdzie jest pusty magazyn, a jest chęć do kupowania, po prostu jak najszybciej trzeba znaleźć się w banku.</u>
          <u xml:id="u-395.20" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Chciałbym tu pewną rzecz sprostować, bo chyba były dwie wypowiedzi na temat tego, że związki zawodowe zerwały dzisiaj rozmowy z rządem. Nie wiem, skąd państwo to słyszeliście, chyba z telewizji,...</u>
          <u xml:id="u-395.21" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bondyra: Mamy oświadczenia.)</u>
          <u xml:id="u-395.22" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">... bo jak sprawdziliśmy, to jest podpisane...</u>
          <u xml:id="u-395.23" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bondyra: Jest oświadczenie wszystkich 3 związków o zerwaniu.)</u>
          <u xml:id="u-395.24" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">O której było to oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-395.25" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bondyra: Wieczorem. Przed chwilą nam je dostarczono.)</u>
          <u xml:id="u-395.26" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">No bo dzwoniliśmy, rozmowy się toczyły, minister rolnictwa robił, co mógł, powołano 7 zespołów problemowych, w poniedziałek te zespoły mają się spotkać, więc nie wiem, jaki charakter ma to zerwanie rozmów z rządem. Oczywiście później się tego dowiem. Wiem, że związki zawodowe nie chciały rozmawiać z ministrem rolnictwa, tylko z rządem, z kilkoma ministrami. Być może o to chodzi w tym zerwaniu. Dowiemy się później.</u>
          <u xml:id="u-395.27" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Jeśli chodzi o dopłaty kompensacyjne w ramach CEFTA, to one praktycznie nie istnieją. Podejrzewamy, że są dopłaty do eksportu, które byłyby niezgodne z prawem. My taki proces już wytoczyliśmy. Ale żeby to do końca sprawdzić, potrzeba 9–10 miesięcy i też nie ma żadnej pewności, że się uda. Ale takie podejrzenia były, jeśli chodzi o ceny. Mogę tylko powiedzieć, że rozwiązanie, o którym dzisiaj mówimy, stosuje się już w takich krajach jak Meksyk, a także Rumunia. Sądzę, że prędzej czy później nas to czeka.</u>
          <u xml:id="u-395.28" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Tutaj chciałem odpowiedzieć panu posłowi Bondyrze. Otóż KERM przyjął warunkowo to rozwiązanie tylko z tego powodu, że chcielibyśmy wprowadzić dopłaty dla rolników. Czyli jeszcze pozostaje to rozwiązanie, które musi „stać się” na posiedzeniu samej Rady Ministrów. Tylko z tego powodu. Nie jest tak, że dokument nie może być skierowany na Radę Ministrów bez uzgodnień. Zawsze może się zdarzyć, że trzeba coś wprowadzić w trybie pilnym. Ja na przykład wprowadziłem niedawno na Radę Ministrów uchwałę w sprawie sprzedaży za niższą cenę zboża - i to bez żadnych KERM-ów, uzgodnień międzyresortowych i innych, tylko od razu na Radę Ministrów. To jest możliwe za zgodą Rady Ministrów. Reszta jest tylko usprawnieniem pracy. A więc Rada Ministrów bezwzględnie może podjąć każdą decyzję we wtorek.</u>
          <u xml:id="u-395.29" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bondyra: Projekt ustawy jest.)</u>
          <u xml:id="u-395.30" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Rząd na pewno będzie bardzo wspierał budowanie grup producentów. Myślę, że każdy rząd w Polsce będzie to robił. Projekt ustawy jest, być może trzeba jeszcze przygotować opinię, parę innych dokumentów. Sądzę, że jest wola ponadpartyjna, żeby to szybko wprowadzić. Dzisiaj widać wyraźnie, że te właśnie transakcje terminowe dla większych grup producentów mogą być wybawieniem. Skończyłoby się mówienie o żniwach, bo rolnicy sprzedaliby przyszłoroczne zboże w tym roku. Wtedy rzeczywiście wiedzieliby, za jaką cenę, ile i czego mają wyprodukować. I to musimy zrobić. To są właśnie te kontrakty, które powinniśmy wprowadzić jak najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-395.31" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bondyra: Ale to musi być informacja, bo chłopy przyjdą tutaj po informację.)</u>
          <u xml:id="u-395.32" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Pan minister Widzyk oddał pieniądze, z tym że nie w gotówce, a oddał w części gotówkę - 70 mln zł, a w części jako kredyt, którego obsługę bierze na siebie. Czyli z punktu widzenia Agencji Rynku Rolnego to jest gotówka. A więc 100% pieniędzy, które w zeszłym roku zostały wydatkowane na pomoc dla powodzian, wróciło do Agencji Rynku Rolnego. Tak jest - 100%, czyli 270 czy 260 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-395.33" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: 260 milionów...)</u>
          <u xml:id="u-395.34" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">I te pieniądze będą zaangażowane w skup.</u>
          <u xml:id="u-395.35" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Jeżeli były kłopoty - jeszcze raz powtórzę, bo być może kogoś nie było na sali, jak o tym mówiłem, jeżeli takie pytanie padło - to tylko dlatego, że Rada Ministrów nie dość jednoznacznie zapisała, kiedy rząd odda Agencji Rynku Rolnego środki. Bo gdyby tamten rząd podpisał, że mają być oddane w marcu 1998 r., to by nie było w ogóle dyskusji na ten temat. A tak było wiadomo, że ma oddać, ale nie było wiadomo kiedy...</u>
          <u xml:id="u-395.36" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Jeszcze trochę pociągnę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Śmiało, panie ministrze, najwyżej kanapkę przyniosę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Jedno z pytań było dokładnie takie: Czy problemy pojawiły się teraz, czy są one pewnego rodzaju kontynuacją z ubiegłych lat? Oczywiście nie będę robił tu żadnych „wycieczek rządowych”, ale sprawa polega na tym, że jest to problem kilkuletni i nie da się go rozwiązać w ciągu jednego roku. Jeżeli wszystko - optymistycznie rzecz biorąc - udałoby się, to 1999 r. mógłby być rokiem stabilizacji rynku. Musi tu jednak zagrać kilka elementów, o których mówiliśmy, a nie mamy wcale pewności, że wszystkie one zagrają naraz.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Czy wystąpię w telewizji? Pewnie bardzo chętnie bym wystąpił, gdyby mnie zaproszono.</u>
          <u xml:id="u-397.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie jest nasza.)</u>
          <u xml:id="u-397.3" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Właśnie, nie jest nasza. A więc jeżeli telewizja mnie zaprosi, to pewnie wystąpię.</u>
          <u xml:id="u-397.4" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Problem polega na tym, że informacje, które mógłbym jutro przesłać, będą takimi informacjami, jakie państwu dzisiaj przekazałem. Ostatecznie sądzę, że bez problemu przebiją się one w mediach we wtorek, bo sądzę, że jeżeli zostanie to przyjęte, to media nawet będą tego oczekiwały. Szczególnie jeżeli, jak mówicie, rozmowy zostały przerwane. Urośnie więc jakieś napięcie, i generalnie to dobrze. Niedobrze, że rozmowy zostały przerwane, ale dobrze, że będzie rosło jakieś napięcie, bo będzie zainteresowanie problemem rolnictwa. To nigdy nie zaszkodzi.</u>
          <u xml:id="u-397.5" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Jeśli chodzi o problem renegocjowania umowy CEFTA, proszę państwa, to w zasadzie kilka spraw już się z inicjatywy Polski stało. Po pierwsze, CEFTA to rzeczywiście nie jest diabeł z rogami, jest ona jednak ewidentnie niedopilnowana pod względem rolniczym. Problem CEFTA jest taki, że nie ma tam wspólnej polityki rolnej, a więc gdyby była ona ukształtowana tak jak Unia Europejska, to wiedzielibyśmy, ile i za jakie ceny można do nas z Węgier przywieźć. I nikt by w tym nie widział wielkiego problemu, bo byłoby to w ramach wspólnej polityki rolnej CEFTA. A tej wspólnej polityki rolnej nie ma.</u>
          <u xml:id="u-397.6" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Co my w związku z tym zaproponowaliśmy? Żeby była ta wspólna polityka rolna, czyli żeby pewne sprawy załatwiane dzisiaj w CEFTA przez ministrów gospodarki załatwiali ministrowie rolnictwa. Jednak kraje takie jak Czechy i Węgry dosyć stanowczo się temu sprzeciwiły. Rozmowa ta będzie trwała dalej. A więc nie tyle renegocjowanie umowy, ile wprowadzenie wspólnej polityki rolnej w ramach CEFTA jest bardzo istotnym elementem.</u>
          <u xml:id="u-397.7" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Myślę, że zasady na 1999 r., jeśli chodzi o skup, zaczynają funkcjonować w tym roku. Gdyby udało nam się rozważyć dopłaty kompensacyjne w taki lub inny sposób, to będą to już moim zdaniem zasady, które przyjmować się będzie w 1999 r. Chciałbym, ażebyśmy gdzieś w lutym albo w styczniu przyszłego roku rozmawiali na tej sali, albo gdzie indziej, o skupie na 1999 r., i byśmy mieli świadomość, że może nawet w ostatniej chwili jakiś pomysł nam wpadnie, i że rozszerzymy rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-397.8" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Czy polityka prorolnicza jest taka, a antyrolnicza - taka? Uważam, że polityka prorolnicza to taka, która uwzględnia równomierny rozwój miasta i wsi, czyli ani miasto nie miałoby się rozwijać kosztem wsi, ani wieś kosztem miasta.</u>
          <u xml:id="u-397.9" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Rzeczywiście można więc powiedzieć, że od paru lat, i to, panie pośle Zarzycki, niezależnie od rządu, wzrost gospodarczy nie był wprost proporcjonalnie wykorzystywany przez środowiska wiejskie. Dlatego warto zastanowić się, czy w ramach wypełniania średniookresowej strategii rozwoju polskiej wsi i wspólnej pracy nad nią o charakterze ogólnonarodowym nie postarać się znaleźć konsensusu na wiele lat, żeby procent produktu krajowego brutto - a nie, jak niektórym się wydaje, procent w budżecie - był przeznaczany na wieś i rolnictwo, i małe miasteczka, bo wtedy rzeczywiście to, co powiedział poseł Wujec, ma zastosowanie: potężny wzrost gospodarczy państwa, więcej środków finansowych na wieś i rolnictwo. Wtedy to rzeczywiście jest prawdą i wówczas wszyscy się zgadzają. Warto się nad tym zastanowić.</u>
          <u xml:id="u-397.10" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Chciałem powiedzieć, że wszystkich tych uwag starannie wysłuchaliśmy i będą one wzięte pod rozwagę. Jak państwo posłowie zauważyliście, są to pewnego rodzaju rozwiązania nowatorskie i jeszcze nie jesteśmy pewni, jak wyjdą. Stąd ten wentyl bezpieczeństwa - robienie czegoś, na co i tak już byliśmy przygotowani - i być może szansa na rozbudowanie według tych środków finansowych, które mamy, oraz być może poszukanie dodatkowych, które mogą się pojawić w ramach obniżania stóp procentowych w banku.</u>
          <u xml:id="u-397.11" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Mam nadzieję, że rok 1998 zakończy się żniwami, których plony rolnicy w większości sprzedadzą, a zboże będzie, co daj Boże, dobre jakościowo. Bo jeżeli skupimy dobre jakościowo zboże, to ono zejdzie z magazynów. Nie daj Boże, żeby protesty, czy zrywanie porozumień, doprowadziły do tego, co się stało w zeszłym roku, że ktoś będzie zmuszony lub będzie chciał skupić gorszej jakości zboże, bo to odwlecze problem o miesiąc, dwa, ale go nie rozwiąże. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-398.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panowie posłowie nie otrzymali odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-398.3" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bondyra: Nie otrzymaliśmy odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-398.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">No to proszę powiedzieć, co jest jeszcze nie wyjaśnione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#PosełRyszardBondyra">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pytałem o to, czy podmioty, które w tym nowym systemie będą funkcjonowały, będą mogły korzystać z kredytów skupowych, czy ta instytucja w ogóle zostanie zlikwidowana? Być może w natłoku tych odpowiedzi nie zauważyłem tej części albo nie usłyszałem do końca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Mogą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#PosełRyszardBondyra">Mogą. To bardzo dziękuję. Mam jeszcze jedno pytanie. Czy będą poręczenia i gwarancje tych kredytów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#MinisterRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJacekJaniszewski">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#PosełRyszardBondyra">I jeszcze jedno. Mam sprostowanie. Panie ministrze, mówię o zmianie rocznego programu działań odnoszących się do interwencji Agencji Rynku Rolnego na 1998 r. już zatwierdzonego i przyjętego przez Radę Ministrów. I tylko o formie zmiany tego programu możemy rozmawiać. I tak to jest ujęte w informacji rządu. Przewiduje się na ten cel 120 mln zł w ramach środków już zatwierdzonych na program. Tak? Już zatwierdzonych przez Radę Ministrów jako program działalności agencji na rok 1998. 120 mln już jest w ramach przyznanych środków - nie dodatkowych, nie z zewnątrz, nie za kredyt. To jest w ramach tych środków, które już są w programach. Czy tak? Taką mam informację z KERM, a to jest dla mnie ważne. Nie ma dodatkowych środków. Jak sobie obliczyłem, na te 250 tysięcy ton też jest 120 milionów zł. Tam tyle środków nie ma. Nie ma kredytu, jest tylko 70 zwrotu. Ale to tak na marginesie. Ze względu na późną porę nie chciałbym wchodzić w szczegóły. Dziękuję za tę odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-404.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Szkoda, że nie wpadliśmy wcześniej na tę formę odpowiedzi, bo zanim by posłowie zadali pytania, pan minister by odpowiedział.</u>
          <u xml:id="u-404.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, pan poseł Zarzycki.</u>
          <u xml:id="u-404.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Jeszcze pan poseł Podkański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałem zadać powtórnie to pytanie, na które nie otrzymałem odpowiedzi: Ile jest dzisiaj podmiotów skupujących, które by rozpoczęły jutro skup zboża?</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">I następne pytanie: Jakiej wielkości zapasy są obecnie, dokładnie, i jaka jest prognoza ministerstwa rolnictwa co do wielkości zbiorów?</u>
          <u xml:id="u-405.2" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">I jeszcze jedna sprawa. Nie mogę się zgodzić z panem ministrem, że jest większa dostępność do kredytów inwestycyjnych. Przed kilkoma dniami sejmowa komisja rolnictwa, będąc na wyjazdowym posiedzeniu, była w Łukowie. I tam na zadane przeze mnie pytanie odpowiadali gospodarze tej gminy i potwierdzili, że jest to poziom około 10%, jeżeli chodzi o pokrycie potrzeb. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Kto jeszcze?</u>
          <u xml:id="u-406.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Podkański i pan poseł Skomra w sprawie mleka jeszcze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#PosełZdzisławPodkański">Panie Ministrze! Mam jeszcze pytanie: Czy 1,5 mln ton zboża w skupie dzisiaj rozwiązuje problem? Praktycznie rzecz biorąc, my musieliśmy importować 1700 tys. ton zboża, bo tyle nam brakowało do bilansu zboża konsumpcyjnego. Do kraju wpłynęło ok. 3,5 mln ton. Część zbóż niestety straciliśmy w czasie powodzi. Tak że, praktycznie rzecz biorąc, jeżeli dzisiaj mówimy o skupie w granicach 1,5 mln ton, czyli na poziomie roku ubiegłego, to znaczy, że powinno to w normalnej sytuacji rozwiązywać problem. I moje konkretne pytanie w związku z tym: Czy te zapasy tak się nagromadziły w ostatnim okresie, że ta ilość nie rozwiąże nam problemów na rynku skupowym? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">I pan poseł Skomra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#PosełSzczepanSkomra">Ponieważ jest późno, chciałbym chociaż jednym zdaniem, panie ministrze, zapytać: Czy problem regulaminu jest rozważany i czy w najbliższym okresie regulamin Agencji Rynku Rolnego będzie zmieniony, jeżeli chodzi o moment interwencji? I czy w ogóle w tym roku możemy się spodziewać jako branża mleczarska, jako mleczarze, producenci mleka, że Agencja Rynku Rolnego będzie interweniować, jeśli chodzi o mleko w proszku? Nie mówię o skali, bo już kiedyś mówiliśmy o skali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-410.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">W porę z tym mlekiem, bo zaraz już krowy trzeba doić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Pytania, które dotyczyły agencji i technicznych szczegółów naszej działalności. Otóż nie odpowiem, ile podmiotów. Natomiast obiecuję, że taką informację podamy do wiadomości. Będzie podana ilość, nazwa podmiotu i na ile zostały zawarte z nimi umowy, jeśli chodzi o skup zbóż.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Jeśli chodzi o zapasy zbóż, które w tej chwili posiadamy, to w zapasach agencyjnych jest 1,4 mln ton zbóż. Jest to mniej więcej połowa tych zapasów, z którymi wchodzimy w nowy sezon skupowy. Trochę mniej niż połowa. To oznacza, że w pozostałych podmiotach poza agencją te zapasy są stosunkowo niskie w porównaniu z ubiegłym rokiem i z tym, co było dwa lata temu. Było pytanie o statut agencji. Mieliśmy przyjemność taki projekt przedstawić. Natomiast w jakim terminie on zostanie zatwierdzony bądź przejdzie przez procedurę legislacyjną, nie jestem w stanie w tej chwili państwu odpowiedzieć. Toteż jeśli chodzi o rynek mleka, obowiązują nas te terminy, które są w statucie przewidziane. Uruchomiliśmy w maju zakup masła na rezerwy państwowe. Natomiast faktycznie nie zaistniały przesłanki statutowe do zakupu masła na interwencję. W tej chwili jest mniej więcej 8-procentowy spadek cen. Tak samo te przesłanki nie zaistniały, jeśli chodzi o chudy proszek mleczny. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#komentarz">(Poseł Szczepan Skomra: Chciałbym zapytać, czy w nowym statucie będą te założenia.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">Zaproponowaliśmy pewne zmiany, jeśli chodzi o te warunki, natomiast obawiam się, że możemy w tym sezonie jeszcze nie dysponować narzędziem w postaci zmienionego statutu, biorąc pod uwagę już...</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#komentarz">(Poseł Szczepan Skomra: Czyli w dalszym ciągu jest niższy próg interwencji?)</u>
          <u xml:id="u-413.2" who="#PrezesAgencjiRynkuRolnegoJanLisowski">To znaczy perspektywicznie chcielibyśmy te zasady uelastycznić.</u>
          <u xml:id="u-413.3" who="#komentarz">(Poseł Henryk Wujec: Za dużo nie może powiedzieć, bo zaraz się ruch zrobi.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-414.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">W związku ze zgłoszonym w dyskusji wnioskiem o odrzucenie przedstawionej informacji do głosowania w tej sprawie przystąpimy już za kilka godzin.</u>
          <u xml:id="u-414.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w tej części posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-414.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-414.5" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Tym posłom, którzy zgłosili się, przekazuję gratulacje za wytrwałość.</u>
          <u xml:id="u-414.6" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Ewę Sikorską-Trelę z Akcji Wyborczej Solidarność w celu wygłoszenia oświadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Bardzo przepraszam, że dzisiaj nie będę mówiła o rolnictwie. Zawsze miałam i żywię ogromny szacunek dla rolnika i jego ciężkiej pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Dzisiaj przesyłam jedynie przy okazji debaty rolniczej „szczęść Boże” polskim rolnikom.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#PosełEwaSikorskaTrela">A teraz dwa oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-417.2" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Oświadczam, że w dniu wczorajszym głosowałam przeciwko przyjęciu przez Sejm sprawozdania z działalności Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji za rok 1997. Zrobiłam to jako widz i odbiorca programów telewizyjnych, a także jako poseł, czyli osoba, która szczególnie powinna być wrażliwa na poszanowanie i przestrzeganie prawa. Radio i telewizja działa w Polsce na podstawie ustawy o radiofonii i telewizji z dnia 29 grudnia 1992 r. Art. 18 ustawy mówi, że audycje nie mogą propagować działań sprzecznych z prawem, z polską racją stanu oraz postaw i poglądów sprzecznych z moralnością i dobrem społecznym. Powinny szanować uczucia religijne odbiorców, a zwłaszcza respektować chrześcijański system wartości.</u>
          <u xml:id="u-417.3" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Audycje, które mogą zagrażać psychicznemu, uczuciowemu lub fizycznemu rozwojowi dzieci i młodzieży, nie mogą być rozpowszechniane między godz. 6 rano a godz. 23. W art. 21 ustawy ustawodawca nakazuje, jakie powinny być programy w publicznej radiofonii i telewizji. Czytamy w tym artykule, że programy powinny służyć rozwojowi kultury, nauki i oświaty, ze szczególnym uwzględnieniem polskiego dorobku intelektualnego i artystycznego. Powinny służyć umacnianiu rodziny, służyć zwalczaniu patologii społecznych. Analizując ustawę w przytoczonych artykułach, należy stwierdzić, że jest ona dobra, że ustawowo zabezpiecza interes odbiorcy, jego prawo do programów propagujących polską kulturę i sztukę i uniwersalne zasady etyki.</u>
          <u xml:id="u-417.4" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Rzeczywistość jest jednak zgoła inna. Prawo łamane jest w telewizji każdego dnia. Telewizja postrzegana jest wielokrotnie jako środek deprawujący, zniewalający i godzący w godność człowieka. Telewizja narzuca dziś odpowiedni styl życia i zachowań. Tym gorzej, bo często, zamiast wartości, propagowane są w niej antywartości, jak: przemoc, agresja w każdej postaci i wszelki luz w obyczajach. Jest to często trucizna szczególnie groźna dla młodego pokolenia Polaków.</u>
          <u xml:id="u-417.5" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Z tym zgodzić się nie można. Z tym nie zgadza się też wielka rzesza słuchaczy i telewidzów, co znalazło wyraz w licznych listach i pismach protestujących przesyłanych na ręce przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Jest o tym mowa w sprawozdaniu z działalności Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji za rok 1997. Telewidzowie domagają się w listach telewizji wolnej od nadmiaru przemocy i nieobyczajności. Autorzy pism kierowanych do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji protestowali przeciwko przyzwalaniu na propagowanie w środkach przekazu pornografii, narkomanii i rozwiązłości, zaśmiecaniu języka polskiego wulgaryzmami, promowaniu wszelkich przejawów zła pod postacią filmów, teledysków, reklam prowadzących do zabijania wrażliwości u dzieci i młodzieży, promowaniu złych wzorców, wypaczaniu psychiki dzieci przez nadawanie brutalnych filmów.</u>
          <u xml:id="u-417.6" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Około 25% nadesłanej do Krajowej Rady korespondencji zawierało protest przeciwko scenom nieobyczajnym. W porównaniu z rokiem minionym obserwuje się wyraźny wzrost ilościowy skarg tego typu. 60% listów dotyczy nadmiaru przemocy w telewizji. Przeciwko agresji w mediach protestowały także władze samorządowe, środowiska nauczycielskie, a także uczniowie.</u>
          <u xml:id="u-417.7" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Jako poseł Sejmu RP i członek sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży ostro protestuję przeciwko takiej telewizji i takim programom. Uważam, że poziom agresji, przemocy i złych obyczajów wśród naszego społeczeństwa jest już tak wysoki, że powinniśmy na wszystkich możliwych frontach podjąć walkę z tymi patologiami.</u>
          <u xml:id="u-417.8" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Telewizja, jako medium o najszerszym oddziaływaniu i największym wpływie na odbiorcę, powinna przystąpić do tej walki niezwłocznie. Powinniśmy jako parlamentarzyści podjąć działania na rzecz budowania pozytywnych wzorców wszędzie tam, gdzie jest to możliwe, także w telewizji. Chciałabym telewizję i radio widzieć jako przyjaciela człowieka, a nie agresora, który działa przeciwko niemu. Dziękuję za uwagę i cierpliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę panią posłankę Zofię Krasicką-Domkę z Akcji Wyborczej Solidarność o wygłoszenie oświadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na tym nocnym posiedzeniu pozwolę sobie na kilka refleksyjnych myśli, wracając do tematu rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Zatrzymała nas tu bardzo ważna dla całego narodu sprawa. Przecież chłopi żywią naród i bronią go, a jest też powiedzenie, że Polska to ziemia i kołyska. Osobiście z wielką uwagą śledzę każde wydarzenie parlamentarne dotyczące rolników, i nie tylko parlamentarne. Do niedawnej debaty o średniookresowej strategii w rolnictwie przygotowałam informację o trudnej problematyce zdrowotnej ludności wiejskiej, którą oddałam do stenogramu.</u>
          <u xml:id="u-419.2" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Pan minister Jacek Janiszewski był pierwszym przedstawicielem rządu zaproszonym przeze mnie na Podhale na spotkanie z wyborcami. Nadmienię tylko, iż bulwersujące były wydarzenia w dniu 10 lipca 1998 r. w czasie protestów zdeterminowanych rolników, tu, na ulicach Warszawy - zresztą wyjaśniane (może nie do końca) w ubiegłym tygodniu. Poruszany dziś problem skupu produktów rolnych, bo mówiono tu o skupie zboża i o mleku, jest niezwykle ważny dla jednej trzeciej ciężko pracującej części naszego społeczeństwa. Polscy chłopi produkują zdrową żywność. Za mało się o tym mówi, a należy to z całą mocą podkreślać.</u>
          <u xml:id="u-419.3" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Jeszcze wspomnę, że tu, w parlamencie, w rozmowach z posłami postrzegam zatroskanie o niedofinansowanie polskiego rolnictwa, z czym absolutnie się nie możemy zgodzić.</u>
          <u xml:id="u-419.4" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Zwracam się do związanych z rolnictwem szanownych panów posłów o przeprowadzenie w Sejmie ustawy górskiej, na którą chłopi z Podhala - i nie tylko na Podhalu - czekają. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-419.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł za prorolnicze oświadczenie. Jako rolnik solidaryzuję się z lekarzami.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-420.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-420.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję serdecznie pracownikom Kancelarii Sejmu RP, w szczególności tym niewidocznym, którzy musieli z tytułu naszej pracy podczas posiedzenia dotrwać do tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-420.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję straży marszałkowskiej i wszystkim, którzy naprawdę ponad wyraz pracujecie ciężko. To widać, jeśli się zajrzy za kulisy tejże sali.</u>
          <u xml:id="u-420.5" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dobranoc.</u>
          <u xml:id="u-420.6" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 2 min 50)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>