text_structure.xml
12.3 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Otwieram kolejne posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Porządek posiedzenia został posłom doręczony wcześniej. Jeżeli nie usłyszę głosu sprzeciwu, to uznam, że przedstawione propozycje zostały zaakceptowane przez członków Komisji. Nie ma innych wniosków.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PoselStanislawIwanicki">Przystępujemy do rozpatrzenia pierwszego punktu porządku obrad. Jest nim przyjęcie opinii w sprawie pytania prawnego Sądu Rejonowego w Łodzi, dotyczącego zgodności art. 53 paragrafy 3, 4 i 6 oraz paragrafy 1, 3 i 4 ustawy z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy z art. 2 i art. 42 ust. 1 Konstytucji RP /sygn. akt P. 2/2000/.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PoselMarekMarkiewicz">Sąd Rejonowy w Łodzi zwrócił się z pytaniem prawnym w sprawie Mariusza Kuliberdy, który w marcu 1999 r. został zatrzymany w Pile z wyrobami alkoholowymi bez znaków akcyzy. Następnie został postawiony w stan oskarżenia, przy czym przed sądem powstał problem, czy jego czyn rozpatrywać na gruncie danej ustawy karno-skarbowej, czy na podstawie nowego Kodeksu karnego skarbowego. Ten ostatni wszedł w życie we wrześniu 1999 r. Sąd uznał, że nowy kodeks byłby względniejszy dla sprawcy.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PoselMarekMarkiewicz">Jednocześnie sąd podniósł kwestię, że gdyby potraktować czyn Mariusza Kuliberdy z art. 65 Kodeksu karnego skarbowego lub jako wykroczenie z art. 53 tego Kodeksu, to obydwa te przepisy zawierają odniesienia do aktów prawnych niższej rangi niż ustawa.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PoselMarekMarkiewicz">Sąd stawia zarzut braku określenia znamion czynu zabronionego w ustawie poprzez częściowe określenie ich w aktach podustawowych, a konkretnie w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie podatku akcyzowego, dotyczącym obniżenia stawek podatku akcyzowego określonych w ustawie z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług i podatku akcyzowym oraz zarządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej określającego najniższe wynagrodzenie za pracę w sferze budżetowej.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PoselMarekMarkiewicz">Zdaniem sądu odesłania do tych aktów prawnych wskazane w przepisach Kodeksu karnego skarbowego naruszają zasadę określoności znamion czynu zabronionego w ustawie i tym samym stanowią naruszenie art. 2 i 42 ust. 1 konstytucji.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PoselMarekMarkiewicz">Sąd zadaje więc pytanie, czy wymienione przepisy nie są sprzeczne z zasadą demokratycznego państwa prawnego oraz zasadą określoności znamion czynu zabronionego w ustawie - nullun cromen sine lege penali anteriori, zawartymi właśnie w art. 2 i art. 42 konstytucji? Przypomnę, że stosowna część art. 42 ust. 1 uzyskała następujące brzmienie:</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PoselMarekMarkiewicz">"1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto dopuścił się czynu zabronionego pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia".</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#PoselMarekMarkiewicz">Chcę też zwrócić uwagę na pewien interesujący aspekt sprawy. W opinii Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu, jednoznacznie przyjęto niekonstytucyjność omawianych przepisów. W opinii Biura na temat rozumienia zasady nullun crimen sine lege napisano:</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#PoselMarekMarkiewicz">Artykuł 42 ust. 1 Konstytucji RP przewiduje, iż odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto dopuścił się czynu zabronionego pod groźbą kary "przez ustawę" obowiązującą w czasie jego popełnienia.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#PoselMarekMarkiewicz">Zgodnie z poglądami Trybunału Konstytucyjnego, materialne elementy czynu zabronionego muszą być zdefiniowane w ustawie w sposób kompletny i jednoznaczny, chodzi więc o to, by wszystkie znamiona czynu obowiązkowo określone zostały w akcie prawnym o mocy ustawy. Zasada powyższa nie jest zachowana, gdy niektóre znamiona czynu określone są w akcie rangi niższej niż ustawa, nawet jeśli jest to akt wykonawczy do ustawy.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#PoselMarekMarkiewicz">Tymczasem kwota podatku akcyzowego, narażona na uszczuplenie, jako jedno ze znamion decydujące o zakwalifikowaniu czynu jako przestępstwa - typu podstawowego lub typu uprzywilejowanego - lub wykroczenia - art. 65 kks - ustalona jest częściowo w akcie rangi podustawowej, bowiem szczegółowo Minister Finansów określił wysokość podatku akcyzowego w rozporządzeniu z 16 grudnia 1998 r. w sprawie podatku akcyzowego, czyniąc to na podstawie art. 37 ust. 2 ustawy z 6 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług i podatku akcyzowym.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#PoselMarekMarkiewicz">Sytuacja analogiczna zachodzi, gdy art. 53 Kodeksu karnego skarbowego w związku z art. 65 tego kodeksu odwołują się do określonego progu powiązanego z wysokością najniższego miesięcznego wynagrodzenia, to zaś wynagrodzenie określa Minister Pracy i Polityki Socjalnej w zarządzeniu wydanym na podstawie upoważnienia zawartego w art. 77 z oznaczeniem 4 pkt 1 ustawy Kodeks pracy. Znamię czynu zabronionego określone zostaje w ten sposób aktem prawnym o mocy podustawowej. W świetle konstytucyjnej zasady nullum crimen sine lege, napisaną w opinii Biura Studiów i Ekspertyz, należy stwierdzić, iż przytoczone sposoby określania znamion czynu zabronionego godzą w wymóg ustawowego ich określenia.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#PoselMarekMarkiewicz">Tymczasem Biuro Legislacyjne Kancelarii Sejmu w obszerniejszej notatce wskazuje, że nie można zgodzić się z zarzutami stawianymi przez Sąd Rejonowy w Łodzi. Przede wszystkim dlatego, że "wskazywane przez sąd pojęcia: "najniższe wynagrodzenie pracowników", "wartość uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej" są określone w ustawie, natomiast sam proces ustalania wysokości wyżej wymienionego wynagrodzenia, czy wysokości stawek podatku akcyzowego jest tylko elementem pomocniczym, odnośnikiem dla materialnego przepisu ustawy Karnej.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#PoselMarekMarkiewicz">Kodeks karny skarbowy opiera się na zasadzie ochrony antyinflacyjnej swych przepisów, z tego powodu posługuje się jako wyznacznikiem pojęciem najniższego miesięcznego wynagrodzenia. Takie rozwiązanie pozwala uniknąć stałej dezaktualizacji norm kodeksowych związanych ze zjawiskiem inflacji i służy realizacji określonej w art. 2, in fine Konstytucji, zasady sprawiedliwości społecznej poprzez takie określenie znamion czynu zabronionego, aby materialna treść przepisu odzwierciedlała zawsze rzeczywisty ciężar naruszenia prawa.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#PoselMarekMarkiewicz">Kodeks karny skarbowy jako element systemu prawa karnego w porządku prawnym Rzeczypospolitej Polskiej musi być spójny z tym systemem, z tego powodu w art. 53 posługuje się pojęciami najniższego miesięcznego wynagrodzenia i ustawowego progu.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#PoselMarekMarkiewicz">Cała systematyka określoności wartości przedmiotu czynu zabronionego przyjęta w Kodeksie karnym z 1997 r. oparta jest na pojęciu "najniższego wynagrodzenia" /art. 115 par. 8/. Stanowi ono podstawę dla określenia pojęć "mienie wielkiej wartości" /art. 115 par. 6/ i "mienie znacznej wartości" /art. 115 par. 5/. Również liczne przepisy części szczególnej Kodeksu karnego odwołują się do pojęcia "najniższego wynagrodzenia".</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#PoselMarekMarkiewicz">Kodeks karny skarbowy w swych uregulowaniach został dostosowany do pojęć i podstawowych rozwiązań obowiązującego Kodeksu karnego. Zarówno Kodeks karny, jak też Kodeks karny skarbowy ustanawiają i jednocześnie powtarzają za konstytucją zasadę nullum crimen sine lege penali anteriori.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#PoselMarekMarkiewicz">Trudno więc uznać, że akty te są wewnętrznie sprzeczne i w dalszych przepisach łamią ustanowioną przez siebie podstawową przez siebie podstawową zasadę, a tym samym zasadę wyrażoną w art. 42 ust. 1 konstytucji. Podobnie nietrafnym należy uznać zarzut sprzeczności przepisów art. 54 i 65 Kodeksu karnego skarbowego z art. 2 konstytucji. Przepisy te mają służyć ochronie porządku prawnego i sprawiedliwości społecznej i w związku z tym nie mogą być i nie są sprzeczne ze swym celem.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#PoselMarekMarkiewicz">Reasumując - napisano w notatce w sprawie pytania prawnego - należy stwierdzić, że przepisy art. 53 par. 3, par. 4 i par. 6 oraz art. 65 par. 1, par. 3 i par. 4 ustawy Kodeks karny skarbowy nie są sprzeczne z art. 2 i 42 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#PoselMarekMarkiewicz">Zatem Biuro Legislacyjne - inaczej niż Biuro Studiów i Ekspertyz - rekomenduje uznanie pytania prawnego za niezasadne. Właśnie w ślad za tą notatką podkomisja wyraża negatywną opinię o zawartych w pytaniu prawnym zarzutach oraz rekomenduje jej przyjęcie przez Komisję.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Czy ktoś z posłów chce zgłosić uwagi, wnioski lub zapytania? Można zauważyć, że Kodeks karny skarbowy nie ma szczęścia.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PoselStanislawIwanicki">Czy możemy przyjąć stanowisko przedstawione przez pana posła Marka Markiewicza, wcześniej opracowane przez podkomisję do spraw Trybunału Konstytucyjnego? W stanowisku jest mowa o niezasadności pytania prawnego oraz negatywnej opinii o podniesionych zarzutach, co do ich konstytucyjności. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, wówczas uznam, że Komisja przyjęła zaproponowane stanowisko. Nie ma innych wniosków.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PoselStanislawIwanicki">Proponuję, aby opinię Komisji przedstawił w Trybunale Konstytucyjnym pan poseł Marek Markiewicz. Nie ma innych wniosków. Zanim przejdziemy do punktu drugiego, chcę zapytać, czy pierwszy tydzień stycznia, kiedy nie ma posiedzenia Sejmu, będzie wolny od pracy, czy Komisja powinna się zebrać?</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PoselMarekMarkiewicz">Tę poważną kwestię proponuję rozstrzygnąć w tajnym głosowaniu. Sam uważam, że Komisja powinna pracować.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Jednak prezydium musi rozpocząć prace nad nowelą do ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych. Prace powinny dotyczyć zresztą całości projektu ustawy, nie tylko nowelizacji. Projekt ten wpłynął do Sejmu w ubiegłym tygodniu. Mam na myśli projekt dodatkowy, opracowany z inicjatywy ministra sprawiedliwości Lecha Kaczyńskiego. Z nastroju wnoszę, że obrady Komisji rozpoczniemy we wtorek 3 stycznia 2001 r., przed środowym posiedzeniem Sejmu.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PoselStanislawIwanicki">Czy posłowie mają jakieś uwagi lub zapytania? Nie stwierdzam.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#PoselStanislawIwanicki">Pozwólcie państwo, że w imieniu prezydium Komisji złożę wszystkim obecnym, a za państwa pośrednictwem także waszym bliskim - życzenia wszystkiego najlepszego. Święta Bożego Narodzenie to czas spokoju, wspomnień, zadumy, wzruszeń, a przede wszystkim radości w gronie najbliższych.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#PoselStanislawIwanicki">Niech szczęśliwe chwile i świąteczny nastrój umocnią nadzieję na spełnienie najskrytszych marzeń. Niech nowy, przełomowy rok 2001 przyniesie pokój, zdrowie i wszelką pomyślność. Niech ten, którego symbolem jest to święto, pomaga wszystkim na co dzień w wykonywaniu planów osobistych i zawodowych. Jeszcze raz życzę wszystkiego najlepszego. Pozwólcie państwo, że zgodnie z przyjętą tradycją, złożymy sobie życzenia, łamiąc się opłatkiem.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#PoselStanislawIwanicki">Na tym zakończono posiedzenie.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>