text_structure.xml 36.1 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PoselBronislawGeremek">Otwieram posiedzenie Komisji Prawa Europejskiego. Porządek dzienny obejmuje pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zbieraniu i wykorzystywaniu danych rachunkowych z gospodarstw rolnych, druk nr 2268. Czy są uwagi do porządku dziennego? Wobec ich braku stwierdzam, że porządek dzienny został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PoselBronislawGeremek">Przechodzimy do pierwszego czytania rządowego projektu ustawy. Otrzymali państwo następujące dokumenty: projekt, jego uzasadnienie, opinie i uwagi Biura Legislacyjnego KS oraz Biura Studiów i Ekspertyz KS. Przystępujemy do procedowania.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PoselBronislawGeremek">Projekt uzasadni podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa, Ryszard Brzezik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBrzezik">Przedłożony projekt ma w przyszłości umożliwić naszemu krajowi uczestnictwo w dobrodziejstwach Wspólnej Polityki Rolnej. Dotyczy on wprowadzenia w naszym kraju systemu rachunkowości rolnej, która powinna dostarczać informacji o polskim rolnictwie zarówno Komisji Europejskiej, jak i krajowej polityce rolnej. Konieczność uregulowań w ustawie wynika ze zobowiązań Polski podjętych w stanowisku negocjacyjnym w obszarze "Rolnictwo".</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBrzezik">Ustawa zakłada utworzenie Krajowego Komitetu do spraw systemu zbierania i wy-korzystywania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych, którego zadaniem będzie określanie szczegółowych zadań w tym zakresie. Corocznie, według określonych procedur, przeprowadzane będzie losowanie gospodarstw mających prowadzić rachunkowość rolną. Dane rachunkowe dotyczyć będą głównie kwestii związanych z dochodami gospodarstw, ich efektywnością ekonomiczną, a posłużą do analizy struktury nakładów pracy oraz wydatków gospodarstw rolnych. Ich celem będzie także określenie skuteczności instrumentów i środków ekonomicznych stosowanych obecnie przez państwo, a w przyszłości przez Wspólną Politykę Rolną.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBrzezik">Sposób zbierania i wykorzystywania danych rachunkowych zaproponowany przez rząd w ustawie ma zagwarantować reprezentatywność gospodarstw rolnych, dla poszczególnych kierunków produkcji, położenia gospodarstw oraz możliwych do uzyskania dochodów z prowadzonej działalności gospodarczej. W celu uzyskania jak najbardziej wiarygodnych informacji uczestnictwo w badaniach jest dobrowolne oraz obowiązuje zachowanie poufności danych indywidualnych. Ustawa zawiera także zapis, że uzyskanych danych nie można wykorzystać do celów podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBrzezik">W Polsce istnieją dwa powszechnie znane w środowisku rolniczym, systemy rachunkowości rolnej. Jeden prowadzony jest głównie dla celów naukowo-badawczych przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, a istnieje już od 1926 roku. Obecnie pozyskuje on dane z 1350 gospodarstw. W związku z tym w projekcie ustawy zaproponowano, aby zadanie zbierania i wykorzystywania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych powierzyć temu Instytutowi. Dysponuje on określoną kadrą, jak również gotowym zapleczem technicznym. Pragnę dodać, że wciągu ostatnich kilku lat, w ramach programów wspomagających dostosowanie naszego rolnictwa do wymogów UE, pracownicy tego Instytutu byli intensywnie szkoleni, między innymi w zakresie organizacji rachunkowości rolnej według standardów aktualnie obowiązujących w krajach UE. Ponadto do prowadzenia rachunkowości rolnej zobowiązane są gospodarstwa rolne młodych rolników, tj. w wieku do 40 lat, które w ostatnich latach korzystały z preferencyjnych kredytów na inwestycje. Dopłaty do oprocentowania tych kredytów udzielane są ze środków budżetowych, będących w dyspozycji Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Agencja wspiera w formie pełnej około 12 tys. gospodarstw rolnych i ponad 40 tys. w formie uproszczonej, poprzez współpracę pracowników ośrodków doradztwa rolniczego z młodymi rolnikami. Moim zdaniem choć system ten jest dość kosztowny - pochłania około 10-12 mln złotych rocznie - dobrze przygotował dość liczną kadrę rolników, zwłaszcza korzystających z kredytów preferencyjnych, do przyszłych zadań i zmian, również tych wynikających z omawianej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBrzezik">Tekst projektu ustawy jest stosunkowo mało obszerny. Dużo dłuższe będą dokumenty związane z rozporządzeniem ministra rolnictwa i rozwoju wsi o szczegółowym zakresie, technikach oraz definicjach związanych z gromadzeniem i wykorzystywaniem danych. Dokumenty te podlegają zmianom, ponieważ ośrodki decyzyjne w Brukseli co pewien czas modyfikują zakres gromadzonych danych, z związku ze zmieniającymi się potrzebami oraz Wspólną Polityką Rolną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PoselBronislawGeremek">Otwieram debatę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselStanislawStec">Sądzę, że stwierdzenie ministra Ryszarda Brzezika, iż na podstawie tej ustawy będzie można prowadzić rachunkowość rolną w gospodarstwach, jest zbyt optymistyczne. Zapoznajmy się szczegółowo z projektem ustawy oraz z rozporządzeniem ministra rolnictwa i rozwoju wsi.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselStanislawStec">Gromadzone dane rachunkowe mają posłużyć do oceny sytuacji w polskim rolnictwie, a także do planowania zasad wykorzystania pomocy z UE. Chciałbym podkreślić, że szkoły rolnicze zaniechały nauki rachunkowości rolnej i przedmiot ten praktycznie przestał funkcjonować, powinniśmy nad tym ubolewać. Rolnicy nie mają wzorca, z którego mogą korzystać, nawet jeśli chcą prowadzić ewidencję. W ustawie przyjęto założenie, że zbierane dane będą pochodziły z gospodarstw objętych podatkiem rolnym. Moim zdaniem jest to zbyt szerokie pojęcie, ponieważ do tej grupy zalicza się ponad 2 mln gospodarstw. Uważam, że dane rachunkowe powinny być zbierane z gospodarstw, w których produkcja rolnicza jest podstawą do utrzymania rodziny. Tylko takie informacje mogą być wykorzystane dla potrzeb polityki rolnej realizowanej przez rząd. Powinniśmy położyć duży nacisk na anonimowość wykorzystanych danych i wyznaczyć kary za jej nieprzestrzeganie. Na pewno duże znaczenie ma fakt, że wyniki badań nie mogą być wykorzystane do celów podatkowych. Jeżeli znajdzie się taki zapis w ustawie, z pewnością uspokoi on wielu rolników.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PoselStanislawStec">Chciałbym, żeby członkowie Komisji pracujący nad tą ustawą w podkomisji mogli zapoznać się z wynikami badań Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w zakresie prowadzonej przez nich rachunkowości w gospodarstwach rolnych oraz z efektami prac Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Z moich obserwacji wynika, że prowadzona obecnie przy stosunkowo dużych nakładach środków budżetowych rachunkowość, nie daje efektów, gdyż dane nie odzwierciedlają faktycznych dochodów i kosztów związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Zapisy określone są wymogami banków, tak by wskazywały, iż udzielony kredyt spełnia określone zadania, a założenia są realizowane zgodnie z przyjętym przed wnioskiem kredytowym biznes planem. Z rozmów z rolnikami prowadzącymi tę rachunkowość lub z ich doradcami wyraźnie wynika, że dane są ustalane zgodnie z wymogami banku. Powinniśmy postarać się ustrzec przed takimi rozwiązaniami, aby nie tworzyć kolejnej fikcji.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PoselStanislawStec">Zgadzam się z opinią przedstawicieli Biura Legislacyjnego, że do prac niezbędne jest pełne tłumaczenie rozporządzenia Komisji Europejskiej z dnia 23 września 1977 roku. Przetłumaczono jego pierwowzór, ale bez zmian, które zostały wprowadzone w póź-niejszym czasie, co nie daje nam możliwości porównania przepisów zawartych w ustawie z wymaganiami UE w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#PoselStanislawStec">Zgłaszam wniosek, aby przekazać projekt ustawy o zbieraniu i wykorzystywaniu danych rachunkowych z gospodarstw rolnych do podkomisji oraz nie wyznaczać terminu zakończenia jej prac z uwagi na to, że ma ona wejść w życie dopiero z dniem uzyskania przez RP członkostwa w UE. Moim zdaniem projekt ten wymaga bardzo szczegółowego i analitycznego opracowania, na co potrzeba dużo czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselBronislawGeremek">Zwracam uwagę posłowi Stanisławowi Stecowi, że regulamin wymaga od nas określenia harmonogramu pracy i Komisja zobowiązana jest wyznaczyć pewne terminy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PoslankaHelenaGoralska">Mam dwie uwagi do wypowiedzi ministra Ryszarda Brzezika. Po pierwsze, nie istnieje "rachunkowość rolna". Jest po prostu "rachunkowość". Ustawa o rachunkowości, która jest dobrą, europejską, dostosowaną do międzynarodowych standardów rachunkowości ustawą, ponieważ przy jej powstawaniu nigdy nie było sporów politycznych, nie wyróżnia pojęcia "rachunkowość rolna". W projekcie opracowywanej ustawy też nie używa się takiego sformułowania.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PoslankaHelenaGoralska">Po drugie, powstanie jeszcze jedna grupa rolników stosujących rachunkowość, jeżeli zdecydują się oni rozliczać VAT na zasadach ogólnych, na podstawie ustawy o podatku VAT w rolnictwie, nad którą wspólnie z ministrem Ryszardem Brzezikiem pracowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PoslankaHelenaGoralska">W związku z powyższym nie rozumiem po co został stworzony projekt tej ustawy? Prowadzenie rachunkowości jest niezbędne i do tego nie trzeba mnie przekonywać. Natomiast proszę o odpowiedź na pytanie, co ta ustawa zmieni w obecnie istniejącym stanie. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej od dawna prowadzi podobne badania, co prawda nie wiem na podstawie jakich przepisów, ale odnoszę wrażenie, że robi to całkowicie legalnie.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#PoslankaHelenaGoralska">Podzielam pogląd posła Stanisława Steca, że przedmiot "rachunkowość" nie powinien zniknąć z wielu szkół. Nie neguję potrzeby prowadzenia różnorakich badań, chodzi mi tylko o to, żeby 10 mln, o których dziś mówimy zostało przeznaczone na naukę rachunkowości. Oczywiście, nie łudzę się, że gospodarz posiadający 3 ha będzie prowadził rachunkowość, ale w Polsce jest coraz więcej obszarników. Nie używam tego słowa w pejoratywnym znaczeniu. Moim zdaniem lepszym rozwiązaniem byłoby zastanowienie się nad innymi formami szkoleń, które mogłaby prowadzić Agencja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PoselJozefPilarczyk">Rozumiem, że omawiana ustawa będzie stanowiła usankcjonowanie podstaw do badań i analiz statystycznych oraz opracowywania informacji służących do podejmowania decyzji związanych z polityką rolną. Chciałbym zwrócić uwagę, że udział w zbieraniu i wykorzystywaniu danych jest dobrowolny, przy czym gospodarstwa, które będą w tym uczestniczyć, muszą na to wyrazić zgodę. Nie dopowiedziane zostało tylko to, że prawdopodobnie będzie funkcjonował taki system jak obecnie, czyli gospodarstwo poddające się badaniom otrzyma z tego tytułu, nazwijmy to, rekompensatę, żeby nie powiedzieć wynagrodzenie. W związku z tym uważam, że uregulowanie ustawowe tej kwestii, wynika wyłącznie z wymogów UE. Nie widzę żadnego innego uzasadnienia - jest ustawa o statystyce, o rachunkowości, są statuty, na podstawie których działają instytuty, w tym Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Jedyną nowością, którą ta ustawa wprowadza jest utworzenie Krajowego Komitetu do spraw zbierania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych. Mam nadzieję, że nie będzie on pochłaniał dodatkowych środków budżetowych, ponieważ będzie się składał z przedstawicieli Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwa Finansów, Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego i Krajowej Rady Izb Rolniczych. Nie wiem jaką Komitet otrzyma rangę, ale dziś bez jego istnienia prowadzone są takie same badania. W związku z tym chciałbym raz jeszcze podkreślić, że jedyne uzasadnienie, jakie widzę dla tego projektu ustawy, to wymogi UE. Proszę ministra Ryszarda Brzezika o odpowiedź na pytanie czy są inne merytoryczne potrzeby dla uchwalania takiej ustawy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselStanislawZelichowski">Powiedziano tu, że jest około 2 mln gospodarstw rolnych. Polska ma być po wejściu do UE krajem samowystarczalnym żywnościowo. Gdyby były w tej chwili wyselekcjonowane gospodarstwa, które będą w stanie oprzeć się konkurencji, a rząd mógłby je w określony sposób wspierać, to takie badanie mogłoby dać rządowi informacje w jakim stopniu polityka, którą prowadzi zmierza do założonego celu. Natomiast jeżeli jest to próba na 2 mln gospodarstw, to jaka jest wiarygodność wyników? Co chcemy uzyskać? Czy przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie zdają sobie sprawy, że będziemy finansować dodatkową biurokrację? Moim zdaniem efekty oraz jakość tych badań nie będą mogły do niczego posłużyć. Być może nie mam racji, ale proszę o odpowiedź na pytanie, jaki jest sens tych działań?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PoslankaMariaStolzman">Chciałam nawiązać do tego o czym mówił wcześniej poseł Stanisław Stec, a mianowicie czy możemy otrzymać tłumaczenie tekstu rozporządzenia Komisji Europejskiej? Są poważne braki w przekazanych nam dokumentach. To co otrzymaliśmy jest właściwie nieprzydatne do pracy, zgodnie z tym co napisano w opinii Biura Studiów i Ekspertyz KS. Pytam czy otrzymamy te rozporządzenia w wersji aktualnej?</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PoslankaMariaStolzman">Poseł Roman Jagieliński /niez./: Chciałem się odnieść do wystąpienia posłanki Heleny Góralskiej, która twierdzi, że w 3 ha gospodarstwach rolnych nie będzie prowadzona rachunkowość, a ustawa będzie dotyczyć tylko gospodarstw, które nazwała "obszarniczymi". Chciałbym zaproponować, żebyśmy nie używali tego typu zwrotów. W rolnictwie jakość życia i dochody nie zależą od wielkości powierzchni gospodarstwa, tylko od nakładów kapitałowych i możliwości zdobycia pomocy finansowej. W specjalistycznym gospodarstwie 3 ha można mieć dużo więcej operacji rachunkowych i wyższe zyski niż w największym gospodarstwie typowo rolniczym. Definicja gospodarstwa rolnego wynikająca z rządowego projektu, który dzisiaj otrzymałem, stanowi, że jest to 1 ha użytków rolnych, na którym prowadzi się produkcję rolniczą. Moim zdaniem powinniśmy się opierać na tak sformułowanej definicji.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PoslankaMariaStolzman">Chciałbym uzyskać odpowiedź na pytanie jaki będzie w przyszłości status Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej? Według założeń ustawy, Instytut powinien należeć do kategorii, która zagwarantuje mu wsparcie budżetowe, czyli do kategorii A - instytutu o wartości ogólnonarodowej.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PoslankaMariaStolzman">Wielkość unijnego wsparcia dla polskiego rolnictwa zależy od tego, jak wiarygodne dane będziemy przedstawić. Unia Europejska wymaga usankcjonowania prawnego każdej kwestii i jeżeli pewna sprawa nie będzie miała potwierdzenia ustawowego, chociaż będzie zgodna z prawem zostanie uznana za nieważną. Nacisk kładziony jest na wiarygodność instytucji rządowych, bez zagłębiania się w problemy instytucji pozarządowych, miedzy innymi w układ samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PoslankaMariaStolzman">Uważam, że propozycja przedstawiona przez posła Stanisława Steca dotycząca powołania podkomisji jest właściwa. Powinna ona, zgodnie z regulaminem, przystąpić do prac, tak by w stosownym czasie przedstawić sprawozdanie.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PoslankaMariaStolzman">Sądzę, że termin wejścia w życie ustawy o zbieraniu i wykorzystywaniu danych rachunkowych z gospodarstw rolnych jest zależny od nas. Propozycja rządowa określa go na dzień przyjęcia Polski do UE, ale Komisja może ustalić wcześniejszą datę, na przykład na dzień 1 stycznia 2002 roku, czy 2003 roku. Pozwoliłoby nam to dysponować wiarygodnymi danymi o polskim rolnictwie już w momencie przystępowania do UE.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselBronislawGeremek">Nie widzę zgłoszeń do dyskusji. Głos zabierze zatem przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ryszard Brzezik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Zacznę od kwestii budzącej najwięcej wątpliwości, to znaczy od zakresu przedmiotowego tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Zgadzam się z posłanką Heleną Góralską, że istnieje tylko jedna rachunkowość - użyłem skrótu myślowego mówiąc o "rachunkowości rolnej". Omawiana ustawa mówi o nieco innej rachunkowości od tej, która obowiązuje wszystkie podmioty gospodarcze w naszym kraju - dotyczy zbierania danych rachunkowych. Nawet nazwa ustawy została tak sformułowana, żeby nie myliła się ze zwykłą rachunkowością, którą prowadzić mogą podmioty gospodarcze, także w obszarze rolnictwa. Są to dwa różne zbiory danych. Rachunkowość rolna jest prowadzona do celów fiskalnych i podatkowych. Odrębną rachunkowość będą prowadziły gospodarstwa, które wejdą w system ogólnego rozliczania VAT. Może się nawet tak zdarzyć, że jedno gospodarstwo, jeśli oczywiście wyrazi zgodę, będzie prowadzić dwa odrębne systemy rachunkowości. Dzieje się tak czasami w krajach UE.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Jak słusznie zauważyła posłanka Helena Góralska ustawa o rachunkowości i system, który chcemy wprowadzić ma odrębne cele i zakres tematyczny w różnych obszarach. Duży nacisk kładzie się na przykład na informacje o zasobach siły roboczej, o pracy własnej, najemnej, o statusie robotników, a także na sprawy związane z wysokością i formą korzystania z pomocy w ramach Wspólnej Polityki Rolnej oraz wielkością przydzielanych kwot. Tego typu informacje nie są przedmiotem ustawy o rachunkowości.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Kolejna kwestia związana z Krajowym Komitetem do spraw systemu zbierania i wyko-rzystywania danych rachunkowych. Chcę państwa uspokoić, że nie będzie on ciałem biurokratycznym, pochłaniającym duże ilości środków publicznych. Ma się on składać z przedstawicieli istniejących instytucji państwowych i społecznych, na przykład z izb rolniczych. Nie będzie miał swojego biura, sekretariatów, samochodów i budżetu, będzie raczej ciałem mającym określone w ustawie zadania. Do jego głównych zadań będzie należało opiniowanie planu wyboru reprezentatywnych gospodarstw rolnych, z których będą zbierane dane rachunkowe.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Określę, jakie gospodarstwa będą objęte tym systemem. Z całkowitej liczby 2 mln gospodarstw mających status gospodarstw rolnych oraz płacących podatek rolny, szacujemy, że około 700-800 tys. gospodarstw mających kontakt z rynkiem, produkujących nie tylko na własne potrzeby, ale i dla odbiorców zewnętrznych, kwalifikowałoby się do objęcia programem. Badaniami nie zostaną objęte gospodarstwa produkujące wyłącznie dla swoich celów.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Do zadań Komitetu będzie także należało określenie, oczywiście zgodnie z dyrektywami europejskimi, jakie gospodarstwa będą objęte losowaniem. W dotychczasowej praktyce w UE wyznacznikami były na przykład: minimalny poziom dochodów z produkcji rolnej lub minimalny poziom sprzedaży produktów.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Mało wyeksponowałem ten temat w swoim pierwszym wystąpieniu, ale by móc w pełni korzystać z dobrodziejstw Wspólnej Polityki Rolnej musimy dostarczać zestandaryzowanych informacji. Obowiązuje to wszystkie kraje członkowskie UE. Krajowe systemy rachunkowości mogą oczywiście funkcjonować niezależnie, ale dla potrzeb WPR informacje muszą być odpowiednio ujednolicone. Unifikacja dotyczy także różnych definicji, na przykład określających produkcję sprzedaną czy nakłady na kierunki produkcji.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Obecnie funkcjonujące w Instytucie Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej systemy rachunkowości rolnej prowadzone są dla celów naukowo-badawczych. W środowisku ekonomistów rolnych na bazie tych danych zrobiono zapewne kilkadziesiąt habilitacji i kilkaset doktoratów, ponieważ jest to główne źródło informacji o gospodarstwach rolnych w Polsce. Wybór Instytutu, jako pewnego rodzaju koordynatora w tym obszarze, wynika z jego doświadczeń w prowadzeniu innych form rachunkowości rolnej. Z czasem system stosowany przez Instytut, a także przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zunifikują się ze standardami europejskimi, gdyż umożliwi to porównywanie różnych, co do zakresu tematycznego, danych.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Poseł Józef Pilarczyk zadał pytanie o to, jak przy zakładanej dobrowolności zdołamy zachęcić gospodarstwa do prowadzenia rachunkowości. Pierwszy etap będzie sprawiał największe problemy, ale sądzimy, że zachętą będzie dostarczenie rolnikom uczestniczącym w badaniach najprostszego sprzętu komputerowego i dobrego oprogramowania. Za kilka lat, na takie przedsięwzięcie będą potrzebne niezbyt duże środki finansowe, a tego typu urządzenia są pomocne gospodarstwom rolnym w ich codziennej działalności gospodarczej. Rolnicy poprzez kontakt z doradcą i osobami opiekującymi się gospodarstwem, będą pozyskiwali informacje o opłacalności poszczególnych kierunków produkcji czy efektywności podejmowanych decyzji inwestycyjnych. Sądzę, że z czasem przekonanie o pozytywnych skutkach tego systemu dla gospodarstw rolnych będą zachęcały do podejmowania trudów związanych z prowadzeniem rachunkowości.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Odpowiadając na pytanie posłanki Marii Stolzman, mogę jedynie przeprosić, że nie zostały dostarczone Komisji wszystkie dokumenty związane z tłumaczeniem aktów wykonawczych. Posiadam projekt rozporządzenia ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Pragnę wyjaśnić, że jest ono bardzo krótkie - liczy tylko jedną stronę, natomiast załączniki to 70 stron. Dotyczą one głównie tłumaczeń definicji, określenia wymagań formalnych przy tworzeniu zestawień, sposobu grupowania danych oraz pewnych technik operacyjnych związanych z gromadzeniem i przetwarzaniem danych.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Zostałem poinformowany, że standardy określające poszczególne kwestie podlegają zmianom. Pewien zakres informacji zbieranych przez UE zmienia się w odstępach rocznych lub dwuletnich, w zależności od potrzeb oraz od wprowadzanych nowych instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Pytanie posła Romana Jagielińskiego o statut Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Chcielibyśmy, aby Instytut otrzymał statut państwowego instytutu badawczego. Myślę, że dotychczas, w starych kategoriach, Instytut ten zasługiwał na kategorię A. Obecnie ma małe kłopoty, ponieważ nie wypełnia wymogów ilości samodzielnych pracowników naukowych. Resortowi rolnictwa zależy, aby wśród ponad 20 instytutów podległych Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi, obok Instytutu Weterynarii również Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej miał statut państwowego instytutu badawczego.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Posłowi Stanisławowi Stecowi odpowiadam, że tym systemem rachunkowości nie będą objęte wszystkie gospodarstwa, a tylko te nastawione głównie na produkcję towarową, z których dochód stanowi główne źródło utrzymania rolnika.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Jeżeli chodzi o dotychczasową efektywność wydatkowania środków budżetowych na prowadzenie rachunkowości w gospodarstwach rolnych, to opinia gospodarstw, które pod rygorem nieuzyskania kredytu preferencyjnego muszą ją prowadzić jest, moim zdaniem, mało przydatna. Myślę, że osoby które powinny pomagać oraz nadzorować prowadzenie rachunkowości, również nie wypełniają należycie swoich obowiązków. Wymóg prowadzenia rachunkowości rolnej powstał jako zabezpieczenie realizacji biznes planów, których sporządzeniem poprzedzany jest każdy wniosek kredytowy. Znam jednak wiele przyk-ładów gospodarstw rolnych, które mimo spełnienia formalnego obowiązku, prowadzą rachunkowość nadal, dostrzegając walory zapisywania zdarzeń gospodarczych w doku-mentach, co znacznie ułatwia im racjonalne prowadzenie gospodarstwa rolnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselBronislawGeremek">Chciałbym poznać dokładny termin dostarczenia Komisji tłumaczenia rozporządzenia Komisji Europejskiej z 1993 r. zmieniającego dostarczony nam tekst.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Uzyskałem informację, że teksty zostały już przetłumaczone. Dostarczymy je Komisji w ciągu tygodnia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselBronislawGeremek">Tygodniowe oczekiwanie skomplikuje nam harmonogram. Chciałbym zwrócić uwagę przedstawicielom rządu, że to z ich winy Komisja nie podejmie dzisiaj decyzji. Przewidywaliśmy, że ustawa o tak krótkim tekście może być przedmiotem pracy plenarnej Komisji. Ponieważ rząd nie dostarczył niezbędnych do tego instrumentów powołamy podkomisję. Mimo to proszę o dostarczenie informacji w nieco szybszym czasie niż 7 dni. Do tego terminu musimy dostosować harmonogram realizacyjny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Zobowiązuję się dostarczyć przetłumaczone dokumenty do końca tygodnia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselBronislawGeremek">Do końca tego tygodnia? Jutro jest piątek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Mimo to podejmuję takie zobowiązanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselBronislawGeremek">Czy są inne pytania do ministra Ryszarda Brzezika?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselJozefPilarczyk">Opracowywana dziś ustawa nakłada na Instytut Ekonomiki Rolnictwa oraz na Główny Urząd Statystyczny nowe obowiązki. Chciałbym zapytać czy instytucje te będą je wykonywać w ramach swoich zadań statutowych, czy też w ramach zadań zleconych, na które otrzymają środki budżetowe? Jeśli Instytut będzie to wykonywał w postaci prac zleconych, to wydaje mi się, że lepszym rozwiązaniem byłoby zlecanie mu badań przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselWaldemarPawlak">Proszę o wyjaśnienie czemu w ustawie o zbieraniu i wykorzystywaniu danych rachunkowych z gospodarstw rolnych nastąpiło zawężenie przepisów zwartych w regulacjach europejskich. Dotyczy to głównie zapewnienia poufności danych indywidualnych, zabezpieczeń anonimowości, a także wprowadzenia przepisów karnych zabraniających wykorzystywania danych do innych celów, na przykład podatkowych czy bankowych.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PoselWaldemarPawlak">Zgodnie z przepisami UE za każde sprawozdanie przyjęte przez Komisję Europejską kraj członkowski uzyskiwał standardową opłatę wynoszącą 126 euro, to jest około 500 złotych. Czy polskie podmioty uczestniczące w zbieraniu danych rachunkowych byłyby w bezpośredni sposób gratyfikowane czy też wyposażane w inny sposób, na przykład w sprzęt komputerowy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Pytanie posła Józefa Pilarczyka dotyczyło finansowania Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Prowadzona obecnie przez ten Instytut rachunkowość rolna finansowana jest przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi, jako zadanie zlecane oraz przez Komitet Badań Naukowych. Środki finansowe wystarczają na prowadzenie rachunkowości rolnej w 1350 gospodarstwach. W przyszłości system ten będzie finansowany przez ministra właściwego do spraw rolnictwa. Szacujemy koszty zbierania i wykorzystywania danych rachunkowych w pierwszym roku na około 30 mln zł, a w kolejnych latach na około 20 mln zł. Warunkiem jest zgodność z wymaganiami UE, to znaczy około 2% gospodarstw towarowych musi prowadzić taką rachunkowość. W Polsce jest to około 14-16 tys. gospodarstw. Projekt ustawy przewiduje, że Instytut będzie zlecał biurom rachunkowym zbieranie danych rachunkowych z wybranych gospodarstw w poszczególnych województwach czy regionach.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Poseł Waldemar Pawlak słusznie zauważył, że kiedy Polska stanie się członkiem UE, będzie uzyskiwała opłatę standardową za każde przyjęte przez Komisję Europejską spra-wozdanie. Obecnie wynosi ona 126 euro.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Chciałbym podkreślić, że zapewnienie anonimowości oraz niewykorzystywania zebranych danych do celów podatkowych jest podyktowane wymogami unijnymi. Zabezpieczenia te zostały wprowadzone, aby zagwarantować wiarygodność zebranych danych. W razie braku tych zabezpieczeń rolnicy nie byliby skłonni ujawnić pewnych danych, bardzo istotnych dla Wspólnej Polityki Rolnej. GUS sporządzając zestawienia czy opracowując pewne statystyki, także nie udostępnia danych indywidualnych. Przetworzone informacje odpowiednio grupuje się, na przykład według rodzajów produkcji w gospodarstwach rolnych i w takiej formie są one dopiero udostępniane. Musimy spełnić ten wymóg, aby dane przekazywane zarówno dla naszych wewnętrznych potrzeb, jak i dla UE były wiarygodne i reprezentatywne dla całego polskiego rolnictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PoslankaHalinaNowinaKonopka">Wciąż mam wątpliwości dotyczące kosztów wprowadzenia tej ustawy. Minister Ryszard Brzezik powiedział, że w pierwszym roku funkcjonowania trzeba będzie dopłacić do tego przedsięwzięcia 14 mln złotych, ale de facto kwota ta będzie dużo wyższa, ponieważ środki Agencji na wspieranie rachunkowości w gospodarstwach młodych rolników przeznaczane są w zasadzie na inne cele. Tylko część z tych gospodarstw będzie określona w wykazie gospodarstw rolnych przeznaczonych do badań. W kolejnych latach wydatki obliczono na około 22 mln 700 tys. zł, ale tę kwotę także należy powiększyć o sumę, którą Agencja przeznaczy na swoje własne potrzeby. Chciałabym dowiedzieć się z jakiego źródła będą pochodziły te środki finansowe?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Wyjaśnijmy kwestię finansowania realizacji tego przedsięwzięcia. Zakładamy, że w momencie uruchomienia systemu, o którym mówi projekt ustawy, zawieszone zostanie prowadzenie rachunkowości przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Jest to logiczne, ponieważ wejdziemy w inny system dofinansowywania procesu restrukturyzacji rolnictwa. Najprawdopodobniej nie będą udzielane gospodarstwom rolnym nowe dopłaty do kredytów inwestycyjnych, gdyż nie istnieje taki system w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. Podkreślam, że nie ma zakazu stosowania rozwiązań krajowych, niemniej jednak zostało zawarte uzgodnienie, że obydwa systemy nie będą się wzajemnie nakładały. System prowadzony dotychczas i wydatki z nim związane przełożą się na nowy system proponowany przez omawianą dzisiaj ustawę.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Przewidujemy, że w pierwszym roku uruchomienia systemu wydatki wyniosą około 34 mln zł - zapisaliśmy to na ostatniej stronie uzasadnienia. Będą one związane głównie z zakupem sprzętu komputerowego i oprogramowania oraz organizacją sieci biur rachunkowych. W następnych latach koszty te zostały oszacowane na około 22 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PodsekretarzstanuRyszardBrzezik">Poseł Waldemar Pawlak słusznie zauważył, że jako członkowie UE odzyskiwalibyśmy z 22 mln zł około 5-6 mln zł, jako zwrot za dostarczane sprawozdania. Pozostałe środki to 17 mln zł. minus przeciętne wydatki, około 10-12 mln zł. Z obliczeń wynika, że system ten kosztowałby nas od 5-7 mln zł więcej niż wydajemy obecnie. Oczywiście środki te będą pochodzić z budżetu Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jest to koszt, jaki poniesie budżet państwa i ministerstwa, aby zwiększyć wiedzę o sytuacji gospodarstw rolnych w Polsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselBronislawGeremek">Może będzie dzięki temu wiadomo ile gospodarstw rolnych podlega Wspólnej Polityce Rolnej. Komisarz Guenter Verheugen na spotkaniu z prezydium naszej Komisji zwrócił uwagę na istotny problem Komisji Europejskiej w Brukseli, która nie może uzyskać od rządów krajów członkowskich UE informacji, jaka liczba gospodarstw objęta jest Wspólną Polityką Rolną. Komisarz stwierdził, że jest to jeden z poważniejszych powodów blokujących decyzje polityczne Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PoselBronislawGeremek">Wobec braku chętnych do dyskusji proponuję w imieniu prezydium powołanie podkomisji. Zgłaszam jej następujący skład: posłanka Maria Stolzman /UW/, poseł Stanisław Stec /SLD/, poseł Krzysztof Jurgiel /AWS/, poseł Roman Jagieliński /niez./ oraz poseł Waldemar Pawlak /PSL/.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PoselBronislawGeremek">Proszę posła Stanisława Steca o dopilnowanie, aby podkomisja już dzisiaj ustaliła termin spotkania w przyszłym tygodniu. Zakładamy, że brakujące dokumenty zostaną uzupełnione zgodnie z przyrzeczeniem.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#PoselBronislawGeremek">Prezydium Komisji proponuje następujący harmonogram - podkomisja przygotuje sprawozdanie do 10 listopada, natomiast Komisja rozpatrzy je nie później niż 17 listopada. Nie widzę sprzeciwu wobec wyznaczonych terminów, a zatem stwierdzam, że Komisja wyraziła na nie zgodę.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#PoselBronislawGeremek">Uznajemy, że propozycje Biura Legislacyjnego wymagające zajęcia stanowiska przez przedstawicieli rządu będą przedmiotem pracy podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#PoselBronislawGeremek">Zamykam posiedzenie Komisji Prawa Europejskiego.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>