text_structure.xml
10.6 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#MarekMarkiewicz">Otwieram posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Porządek dzienny posiedzenia obejmuje przyjęcie opinii Komisji w sprawie pytania prawnego Wojskowego Sądu Garnizonowego w Warszawie, co do zgodności z Konstytucją art. 342 kpk w związku z art. 341 par. 2 kpk oraz zgodności z art. 42 Konstytucji RP.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#MarekMarkiewicz">Wojskowy Sąd Garnizonowy pyta, czy w świetle brzmienia art. 42 ust. 3 Konstytucji RP „Każdego uważa się za niewinnego dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu”, wskazane przepisy Kodeksu postępowania karnego przewidujące rozstrzygnięcie co do warunkowego umorzenia postępowania postanowieniem, są zgodne z zapisem i intencją Konstytucji RP. Tym problemem zajmowała się podkomisja do spraw orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. O wynikach tych ustaleń poinformuje nas pan poseł Jan Piątkowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#JanPiątkowski">Chodzi tutaj o sprawę dwóch żołnierzy, którzy zostali oskarżeni o kradzież. Nie byłoby tego problemu, gdyby obowiązywał stary Kodeks karny z 1969 r. który w art. 27 nie mówił nic o winie. Przepis mówił, że „postępowanie karne można warunkowo umorzyć, gdy stopień społecznego niebezpieczeństwa czynu nie jest znaczny, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy” itd.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#JanPiątkowski">Art. 66 nowego Kodeksu karnego mówi, że „sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne”. Czyli sąd musi oceniać stopień zawinienia oskarżonego przy warunkowym umorzeniu postępowania. Ponadto art. 42 ust. 3 Konstytucji RP mówi, że „Każdego uważa się za niewinnego dopóki wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu”.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#JanPiątkowski">Wojskowy Sąd Garnizonowy ma wątpliwości, czy można umorzyć postępowanie karne prowadzone w stosunku do tych dwóch oskarżonych żołnierzy postanowieniem, czyli kierując na posiedzenie, czy też należy skierować sprawę do postępowania przed sądem i zapadną wówczas wyroki. Są dwa sposoby umorzenia warunkowego. Jeżeli podczas rozprawy sąd zorientuje się, że należy postępowanie warunkowo umorzyć, to robi to poprzez wydanie wyroku, albo na wniosek prokuratora lub prezesa sądu sąd może skierować sprawę na posiedzenie i wtedy wydawane jest postanowienie o warunkowym umorzeniu postępowania.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#JanPiątkowski">Wojskowy Sąd Garnizonowy podkreśla, że „zgodnie z art. 42 Konstytucji RP każdego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu. Zasada ta znajduje wyraz w art. 5 par. 1 Kodeksu postępowania karnego, według którego domniemanie niewinności obowiązuje dopóki wina nie zostanie udowodniona i stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu. W tym przypadku nie mówi się o „wyroku”, ale stosuje się szersze pojęcie „orzeczenia sądu”.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#JanPiątkowski">Przede wszystkim należy odróżnić winę w znaczeniu prawa karnego materialnego od winy w znaczeniu procesowym. Art. 1 par. 3 Kodeksu karnego ustanawia winę jako warunek przestępczości czynu”.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#JanPiątkowski">Dalej Wojskowy Sąd Garnizonowy pisze: „Przechodząc do kwestii winy w instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego trzeba zauważyć, że zarzucony czyn z pewnością musi być zawiniony sensu stricto, o czym expressis verbis mówi art. 66 Kodeksu karnego. Wydaje się, że prawomocne orzeczenie o warunkowym umorzeniu postępowania stwierdza także winę w znaczeniu procesowym, gdyż z pewnością stwierdza popełnienie przez oskarżonego zarzuconego mu czynu. Art. 336 par. 2 kpk dotyczący wniosku prokuratora o warunkowe umorzenie, wprost mówi, że uzasadnienie wniosku można ograniczyć do wskazania dowodów, świadczących o tym, że wina oskarżonego nie budzi wątpliwości”. W kilku przepisach mamy odniesienie do winy, za wyjątkiem art. 5, który mówi o orzeczeniu. Wszędzie indziej mówi się o tym, że należy rozważać kwestię zawinienia.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#JanPiątkowski">Wojskowy Sąd Garnizonowy stwierdza, że „wydaje się, że zasadnie można powiedzieć, iż orzeczenie o warunkowym umorzeniu postępowania stwierdza popełnienie przez oskarżonego zarzuconego mu czynu. Wprawdzie zarówno postanowienie jak i wyrok warunkowo umarzający i postępowanie karne nie zawierają wprost stwierdzenia o uznaniu winy, to jednak analiza całokształtu uregulowań dotyczących tej sytuacji wydaje się prowadzić do takiego wniosku”.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#JanPiątkowski">Postępowanie prowadzone wobec tych dwóch żołnierzy zostało zawieszone. Sąd czeka na rozstrzygnięcie tej kwestii. Stanowisko Prokuratora Generalnego jest tutaj odmienne. Stwierdza on, że przepis jest zgodny z Konstytucją RP ponieważ winę ustala się wyrokiem, a to jest postanowienie. Nie można zatem, zdaniem Prokuratora Generalnego, interpretować, że jest to sprzeczne z art. 42 Konstytucji RP. Dysponuję jeszcze w tej sprawie opinią Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu, która mówi, że przepis jest zgodny z art. 42 ust. 3 Konstytucji RP.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#JanPiątkowski">Na posiedzeniu podkomisji uznaliśmy, że w tym przypadku należy stwierdzić, że jest to sprzeczne z art. 42 ust. 3 Konstytucji RP. Tym bardziej że utrzymuje się pewien dualizm w orzeczeniu. Uważam, że należy podzielać wątpliwości Wojskowego Sądu Garnizonowego i zająć stanowisko, że jest to sprzeczne z Konstytucją RP.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#MarekMarkiewicz">Trzeba powiedzieć, że istniała rozbieżność poglądów w tej sprawie między Biurem Legislacyjnym a Biurem Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu. Odwoływaliśmy się do dużej literatury, jaką ma sprawa na gruncie poprzedniego Kodeksu postępowania karnego. Przez lata wydawało się, że nie ma problemu, ponieważ tamten kodeks nie wspominał o winie. Tutaj pojawia się zarówno termin jak i pytanie, czy dolegliwości związane z postanowieniem o warunkowym umorzeniu można nazwać świadczeniami odszkodowawczymi a nie środkami dolegliwości związanymi z popełnieniem czynu, którego zawinienie jest przedmiotem decyzji sądu.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#MarekMarkiewicz">Podkomisja po długiej dyskusji uznała, że należy uznać pytanie Wojskowego Sądu Garnizonowego za zasadne i wyrazić o nim pozytywną opinię. Otwieram dyskusję.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#MarekMarkiewicz">Jeśli nie ma zgłoszeń przystąpimy do głosowania. Kto z państwa jest za wyrażeniem pozytywnej opinii o pytaniu prawnym Wojskowego Sądu Garnizonowego w Warszawie co do zgodności z Konstytucją art. 342 kpk w związku z art. 341 par. 2 kpk?</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#JerzyWierchowicz">Uważam, że wątpliwości są zasadne, ale ja bym zadał inne pytanie. Nie należy pytać, kto ma rację.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#AleksanderBentkowski">Nasz pełnomocnik występujący przed Trybunałem Konstytucyjnym musi powiedzieć wprost, czy broni stanowiska zawartego w Kodeksie postępowania karnego, czy też przychyla się do wątpliwości Wojskowego Sądu Garnizonowego. Jest to równoznaczne ze stwierdzeniem, że zapis w Kodeksie postępowania karnego jest nieprawidłowy.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#MarekMarkiewicz">Taka jest rola naszego przedstawiciela. Musimy wyrazić pozytywną opinię o zasadności pytania Wojskowego Sądu Garnizonowego, bądź możemy bronić zapisu w Kodeksie postępowania karnego, mówiąc, że nie ma tu sprzeczności. Sprawa jest trudna, ponieważ Prokurator Generalny jest zdania, że należy bronić ustawy. Tymczasem, jak wynika z dyskusji, przychylamy się do poglądu Wojskowego Sądu Garnizonowego. A zatem zapytuję raz jeszcze, czy Komisja jest zdania, żeby wątpliwości podniesione przez Wojskowy Sąd Garnizonowy w Warszawie co do zgodności z Konstytucją RP wskazanych przepisów są zasadne? W głosowaniu 6 posłów opowiedziało się za wyrażeniem pozytywnej opinii, nikt nie głosował przeciw, 3 posłów wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Komisja większością głosów wydała pozytywną opinię w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#MarekMarkiewicz">Komisję przed Trybunałem Konstytucyjnym będzie reprezentował pan poseł Jan Piątkowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#JerzyWierchowicz">Czy pan poseł będzie przed Trybunałem Konstytucyjnym twierdził, że przepis art. 342 Kodeksu postępowania karnego jest sprzeczny z art. 42 Konstytucji RP, czy ma tylko przekonywać, że wątpliwość podniesiona przez Wojskowy Sąd Garnizonowy zasługuje na rozpatrzenie przez Trybunał Konstytucyjny?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#MarekMarkiewicz">To pytanie dotyczy fundamentalnej kwestii związanej z naszą pracą przed Trybunałem Konstytucyjnym. Według jednej teorii zadaniem Sejmu jest obrona ustawy oraz jej zgodności z Konstytucją RP. Takie założenie przyjmujemy najczęściej, chyba że pojawiają się podzielane przez nas wątpliwości. Nie przesądzamy tutaj niczego. Wskazujemy jedynie, że Trybunał Konstytucyjny musi tę kwestię rozstrzygnąć. Sprawa jest niesłychanie istotna i z pewnością pozostawi po sobie ślad w literaturze.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PawełJankiewicz">W ten sposób znajdziemy się w niezręcznej sytuacji - powiemy Trybunałowi Konstytucyjnemu, że Sejm przyjął rozwiązanie, którego nie był i nie jest pewien.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#MarekMarkiewicz">Tak się przecież zdarza. Na szczęście po to trwają prace w podkomisji i Komisji, abyśmy nie przyjmowali i bronili mechanicznie każdego przepisu.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#MarekMarkiewicz">Zamykam posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>