text_structure.xml
19.4 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#StanisławIwanicki">Otwieram posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Jeżeli nie usłyszę głosu sprzeciwu, to uznam, że przedstawiony państwu porządek posiedzenia został przyjęty. Przystępujemy do rozpatrzenia porządku dziennego - punkt pierwszy - przyjęcie opinii Komisji w sprawie wniosku Rady Miasta i Gminy Margonin o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją RP ustawy z dnia 4 września 1998 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności (sygn. akt K. 8/98).Proszę o przedstawienie opinii przez pana posła Aleksandra Bentkowskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#AleksanderBentkowski">Problem dotyczy możliwości przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności. Trzy gminy skarżą się do Trybunału Konstytucyjnego, że ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności narusza aż pięć artykułów obowiązującej Konstytucji RP. Gminy nie precyzują dokładnie swoich argumentów, a zarzuty sprowadzają się do tego, że ta ustawa pozbawia gminy własności ponieważ to, co było własnością gminy, a więc np. działki budowlane, z chwilą przekształcenia stają się własnością użytkownika, a gminy tracą z tego tytułu wpływy do swoich budżetów. Argument ogólny podnoszony przez wnioskodawców odnosi się do artykułu 2 Konstytucji RP, który mówi, że „Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej”. Wydaje się, że zarzut jest nietrafiony z uwagi na to, że intencją ustawodawcy było zabezpieczyć prawa do posiadanych nieruchomości dla tych ludzi, którzy mieszkają na terenach Ziem Odzyskanych, na których narastało uczucie niepewności co będzie po wejściu Polski do Unii. Argument jest tym bardziej nietrafny ze względu na to, że termin użytkowanie wieczyste jest określeniem nieprecyzyjnym i w zasadzie nieznanym w Europie Zachodniej. Do polskiego prawa został wprowadzony w 1961 r. jako swoista metoda gromadzenia własności nieruchomości w rękach skarbu państwa. W chwili, gdy Sejm podejmował inicjatywę ustawodawczą zastanawiano się, czy nie należy całkowicie wyrugować terminu użytkowanie wieczyste z naszego systemu prawnego. Była jedna przesłanka, która przekonała nas o tym, że nie należy tego czynić, a mianowicie jak rozwiązać problem z nieruchomościami przekazanymi różnym instytucjom, w tym także spółdzielniom mieszkaniowym. Jeden akt prawny powodowałby, że te instytucje stałyby się właścicielami olbrzymiego majątku z mocy prawa, a więc praktycznie bez kontroli. To był główny argument, który spowodował, że ograniczono prawo przekształcenia do osób fizycznych. Stąd nie sądzę, aby można było wysuwać zarzut w oparciu o artykuł 2 Konstytucji RP.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#AleksanderBentkowski">Drugi zarzut jest bardziej precyzyjny i opiera się o zapis artykułu 21 Konstytucji RP, który w ust. 1 mówi, że „Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia”. Zwracam uwagę na ust. 2, który mówi, że „Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem”. Gminy, powołując się na zapis artykułu 21, twierdzą, że zostały wywłaszczone ze swojego majątku. Jest to błędne rozumowanie, gdyż powoływany artykuł dotyczy wywłaszczenia na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Sytuacja, która powstała w wyniku wejścia w życie ustawy nie jest wywłaszczeniem na cele publiczne. Jest to działanie państwa w celu prawnego utwierdzenia prawa do określonej nieruchomości na rzecz dotychczasowego użytkownika. Dalsze argumenty gmin sprowadzają się do tego, że to wywłaszczenie - jak to określają gminy - odbywa się z pogorszeniem ich sytuacji majątkowej i skarb państwa powinien im zagwarantować rekompensaty z tego tytułu. Pomijając inne względy, trzeba zauważyć, że to nie jest tak, że gmina traci wpływy z chwilą przekształcenia. Ustawa jest tak skonstruowana, że przez pięć lat wpływy do gmin będą zagwarantowane na dotychczasowym poziomie, gdyż odpłatność za działkę stanowi pięcioletni czynsz płacony na koniec 1997 roku i waloryzowany odpowiednio na czas sprzedaży działki. Tę płatność można uiszczać jednorazowo i wtedy jest większy dochód gmin lub podzielić płatność na pięć lat i wtedy gminy mają przychód zagwarantowany na dotychczasowym poziomie. Konkluzja jest taka, że ustawa jest zgodna z Konstytucją RP i skargi kierowane przez gminy przeciwko ustawie są niesłuszne.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#StanisławIwanicki">Jeżeli nie ma uwag do przedstawionego stanowiska, to proponuję przyjąć sformułowanie, iż Komisja wyraża negatywną opinię o zawartych we wniosku zarzutach w sprawie dotyczącej wniosku Rady Miasta i Gminy Margonin o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją RP ustawy z dnia 4 września 1998 r. o przekształceniu użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności - sygn. akt K. 8/98.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#KazimierzDziałocha">Czy można mieć inne zdanie w tej sprawie?</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#StanisławIwanicki">Można. Wobec powyższego będziemy wniosek głosowali.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#AleksanderBentkowski">Czy pan profesor byłby uprzejmy podać swoje argumenty? Być może wtedy będzie mi łatwiej prezentować stanowisko w Trybunale Konstytucyjnym.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#KazimierzDziałocha">Zwracam uwagę na artykuł 165 Konstytucji RP, który chroni własność i prawa majątkowe, a zatem również wieczyste użytkowanie. Nasuwa się pytanie, czy gminy otrzymały ekwiwalent za to, że prawo wieczystego użytkowania przekształcono we własność określonych osób. Powstaje również pytanie, czy jednorazowa opłata lub wnoszona w okresie pięcioletnim to jest należyty ekwiwalent za prawo mające moc niemal jak własność.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#AleksanderBentkowski">Ten argument również jest podnoszony. Należy odpowiedzieć na pytanie, czy interes społeczny, interes publiczny nie jest na tyle poważny, że rozliczenie stricte finansowe tego prawa byłoby uzasadnione. Odszkodowanie, które gminy otrzymują jest odszkodowaniem, które gminy otrzymują za pięcioletni okres użytkowania. Nie ma żadnej racji w tym, aby gminy traktowały swoje prawo użytkowania jako prawo, które daje im możliwość sprzedawania działek użytkowanych przez dane osoby na wolnym rynku. Mam na myśli osoby użytkujące działki, którym gmina prawa użytkowania odebrać nie może. Prawo, które posiada gmina wobec działki jest dużo słabsze od tego, które posiada w stosunku do działki nie użytkowanej.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełKazimierzDziałochaSLD">Sądziłem, że gmina ma własność...</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#PosełKazimierzDziałochaSLD">Ma własność, ale nie może tą własnością swobodnie dysponować, gdyż własność została oddana w postaci prawa użytkowania wieczystego określonej osobie i gmina nie może pozbawić tej osoby tego prawa.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#KazimierzDziałocha">Może. Prawo wieczystego użytkowania jest na 99 lat...</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#AleksanderBentkowski">Zwrócono się do ministra finansów z zapytaniem o straty gminy. Minister finansów wyliczył, że działki, które stały się przedmiotem działania ustawy, pozostawałyby średnio 66–68 lat w użytkowaniu wieczystym. W związku z tym pomnożył wpływy z jednego roku razy 66 i wyszła horrendalna kwota. Co jest ciekawe, policzono także jaka będzie rekompensata gmin za przekształcenie prawa wieczystego użytkowania w prawo własności. Okazało się, że byłaby to dokładnie kwota, którą otrzymałyby gminy po uzyskaniu nieruchomości po upływie terminu wieczystego użytkowania, czyli po 66 latach. Ostatecznie przyjęto, że średnia odpłatność w skali kraju będzie nie pięcioletnia, a dziesięcioletnia, czyli dłuższa, gdyż okresy użytkowania wieczystego są krótsze.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#KazimierzDziałocha">Myślę, że mamy do czynienia z quasi nacjonalizacją.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#AleksanderBentkowski">Panie profesorze, a jak pan podejdzie do kwestii zlikwidowania użytkowania wieczystego jeżeli Sejm tej kadencji lub następnych zdecyduje się to przeprowadzić?</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#KazimierzDziałocha">Prawo wieczystego użytkowania nie wywoływało emocji przez dziesięciolecia...</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#StanisławIwanicki">Przystępujemy do głosowania. W pierwszej kolejności poddam pod głosowanie wniosek przedstawiony w imieniu podkomisji przez pana przewodniczącego Bentkowskiego. Kto z pań i panów posłów jest za wyrażeniem negatywnej opinii o zawartych we wniosku zarzutach w sprawie omawianej - sygnatura akt K. 8/98?</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#StanisławIwanicki">Stwierdzam, że Komisja 11 głosami posłów „za”, przy 2 głosach „przeciw” i braku głosu wstrzymującego się, wyraziła negatywną opinię o zawartych we wnioskach zarzutach - sygn. akt K. 8/98. Proponuję, aby w tej sprawie, Sejm reprezentował pan przewodniczący Aleksander Bentkowski. Nie widzę sprzeciwu.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#StanisławIwanicki">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. Proszę o przedstawienie sprawy dotyczącej wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją RP art. 182 i 183 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (sygn. akt K. 15/98).</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Wniosek o sygnaturze akt K. 15/98 jest to wniosek złożony przez Rzecznika Praw Obywatelskich i dotyczy dwóch przepisów ordynacji podatkowej. Ogólnie można powiedzieć, że przepisy te dotyczą dostępu do informacji, które objęte są ochroną i objęte są tajemnicą bankową.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Przepis artykułu 182 daje naczelnikowi urzędu skarbowego możliwość żądania od banków oraz innych instytucji finansowych informacji o stanie konta, obrotach. Na mocy tego przepisu zobowiązane są do udzielania takich informacji również domy maklerskie, towarzystwa funduszy powierniczych i towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Trzeba zaznaczyć, że naczelnik urzędu skarbowego może wystąpić do instytucji finansowej po uprzednim wezwaniu podatnika do udzielenia informacji. Jeżeli podatnik nie udzieli informacji lub nie upoważni urzędu skarbowego do uzyskania takich informacji, to wówczas naczelnik może wystąpić sam.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Kwestia dostępu do informacji, które mają charakter tajemnicy bankowej jest od lat przedmiotem sporu. Trybunał Konstytucyjny zajmował się już tą kwestią na kanwie ustawy o zobowiązaniach podatkowych i orzeczenie w sprawie ustawy o zobowiązaniach podatkowych zapadło w trakcie prac nad ordynacją podatkową. W orzeczeniu Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że przepisy, które dają naczelnikom urzędu skarbowego - w ustawie o zobowiązaniach podatkowych unormowanie tej kwestii było prawie identyczne - możliwość otrzymania takiej informacji są zgodne z Konstytucją RP. Trybunał Konstytucyjny powołał się na artykuł Konstytucji mówiący o prawie do prywatności, ale uznał, że nie jest to zasada bezwzględnie obowiązująca i jeżeli są inne - bardzo ważne - powody, to można od niej odstąpić, a w tym wypadku uznano, że ochrona finansów państwowych, w tym walka z przestępczością jest ważniejszą kwestią niż ochrona prywatności.</u>
<u xml:id="u-16.3" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">W trakcie prac nad ordynacją podatkową znane były opinie ekspertów OECD, którzy twierdzili wręcz, że przepisy, które w Polsce wprowadzamy są jeszcze zbyt liberalne w stosunku do wymagań, które stawia Unia Europejska, gdzie poza Wielką Brytanią i Irlandią, w których dostęp do kont jest tylko za zgodą sądu, prawie we wszystkich krajach zrzeszonych w Unii administracja ma pełny dostęp do kont bankowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#StanisławIwanicki">Kto z państwa chciałby w tej sprawie zabrać głos? Nie widzę. Wobec tego, jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, że Komisja wyraziła negatywną opinię o zarzutach zawartych we wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o stwierdzeniu niezgodności z Konstytucją RP art. 182 i 183 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa - sygn. akt K. 15/98. Nie słyszę sprzeciwu. Proponuję, aby tę sprawę przed Trybunałem Konstytucyjnym przedstawił pan poseł Wawak. Czy pan poseł nie ma nic przeciwko temu?</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#ZbigniewWawak">Będę zaszczycony.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#StanisławIwanicki">Jeśli nie usłyszę głosu sprzeciwu, to uznam, że Komisja zaakceptowała przedstawioną kandydaturę. Dziękuję państwu. Czy w sprawie pracy Komisji macie państwo uwagi, propozycje? Korzystając z okazji chciałbym państwa poinformować, że do Komisji wpłynęło wiele projektów. Niezależnie od tego, czeka nas bardzo obszerny temat dotyczący zagadnień związanych ze spotkaniem z ministrem sprawiedliwości oraz problemami wymiaru sprawiedliwości dodatkowo uzupełnione przez propozycję pana posła Piotrowskiego. W związku z tym, w przeddzień posiedzenia Sejmu - najprawdopodobniej we wtorek o 14.00 - zrobimy spotkanie, które rozpoczniemy od pilnych aktów normatywnych, a w drugim punkcie odbyłoby się spotkanie z ministrem sprawiedliwości.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#TeresaLiszcz">Czy nasza Komisja miała zaproszenia na zgromadzenie sędziów Trybunału Konstytucyjnego?</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#StanisławIwanicki">Do Komisji wpłynęło jedno imienne zaproszenie kierowane na moje nazwisko. Korzystając z okazji chciałbym prosić o pilne przedstawienie propozycji ekspertów w sprawie ustawy o ochronie sądów powszechnych. Muszę nadać bieg sprawie i te propozycje chciałbym wysłać. Wstępnie, chciałbym prosić m.in. o opinię pana profesora Strzembosza, panią profesor Łętowską, pana profesora Skrzydło, I prezesa Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego, prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Naczelnej Rady Adwokackiej, Krajowej Rady Radców Prawnych. Nie wiem, czy wymienieni udzielą nam odpowiedzi, ale chciałbym, aby inicjatywa wyszła z naszej strony. Mam nadzieję, że w ramach ewentualnych państwa propozycji mogą być jeszcze uwzględnione dodatkowe ekspertyzy. Będę prosił członków Prezydium, aby w okresie prac nad projektem ustawy, odwiedzili sądy apelacyjne i spotkali się z sędziami, aby wysłuchać opinii na temat projektów.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#StanisławIwanicki">Uwagi z poszczególnych sądów już wpływają. Jeżeli państwo w ramach własnych możliwości macie kontakty z sądami, to proszę, aby po każdym spotkaniu prezes sądu na państwa ręce lub do Komisji przesyłał uwagi. Jeśli ze spotkań wynikają potrzeby, a jednocześnie możliwości pracy sędziów i zaangażowania w proces legislacyjny związany z funkcjonowaniem sądów, to proszę wskazywać ich. Będziemy mogli i tych sędziów zapraszać, jeśli tylko mają i ochotę, i coś do powiedzenia w tych sprawach. Jeszcze raz podkreślam, że zależy mi na zgłoszeniu ekspertów. Czy pan profesor Działocha będzie pracował w podkomisji, czy będzie nam służył jako ekspert?</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#KazimierzDziałocha">Ekspertem być nie mogę, gdyż jestem w parlamencie i nikt nie uwierzyłby w moją bezstronność, nawet gdybym chciał być jak najbardziej bezstronny.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#TeresaLiszcz">Czy zanim podkomisja przystąpi do pracy odbędzie się dyskusja? Przecież są zasadnicze rozbieżności, zwłaszcza między modelem finansowania sądów i naboru sędziów, które występują w projektach rządowym i poselskim. Trudno, aby o takich rzeczach rozstrzygała podkomisja. Uważam, że dyskusja w Komisji powinna dać wytyczne podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#StanisławIwanicki">Odbędzie się wstępne posiedzenie Komisji w celu przesądzenia fundamentalnych sprawy tak, aby później Komisja była zobligowana pewnymi ustaleniami w ramach pracy Komisji. Mam nadzieję, że w trakcie prac członkowie Komisji będą mieli możliwość spotkania się z najwyższymi autorytetami wymiaru sprawiedliwości. Ich uwagi również będą wykorzystane w toku prac nad ostatecznym kształtem ustawy. Podkreślam, przedmiotem dyskusji tego grona będą wyłącznie projekty, a nie problemy wymiaru sprawiedliwości, aczkolwiek one warunkują ostateczny kształt ustawy. Nie chciałbym, aby było to spotkanie propagandowe lub dyskusja werbalna, ale byśmy mogli dyskutować o kształcie przedstawionych projektów w Sejmie i zakresie koniecznych zmian w tych projektach tak, aby one były jak najlepiej opracowane przez naszą Komisję. Chciałbym państwa poinformować, że jeśli podkomisja zakończy prace i będzie gotowe sprawozdanie, to najprawdopodobniej będziemy pracowali non stop tak, aby przyjąć ostateczny projekt ustawy o ustroju sądów powszechnych jak najszybciej i przekazać marszałkowi do dalszych prac legislacyjnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#TeresaLiszcz">Kiedy wejdzie pod obrady Komisji projekt dotyczący ogłaszania aktów normatywnych?</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#StanisławIwanicki">Pani profesor, przed chwilą mówiłem, że będzie to punktem pierwszym posiedzenia naszej Komisji w najbliższym tygodniu, tj. we wtorek o godzinie 14.00. W drugim punkcie odbędzie się spotkanie z ministrem sprawiedliwości chyba, że inne względy będą uniemożliwiały to spotkanie. Dziękuję państwu, zamykam posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>