text_structure.xml
553 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
1001
1002
1003
1004
1005
1006
1007
1008
1009
1010
1011
1012
1013
1014
1015
1016
1017
1018
1019
1020
1021
1022
1023
1024
1025
1026
1027
1028
1029
1030
1031
1032
1033
1034
1035
1036
1037
1038
1039
1040
1041
1042
1043
1044
1045
1046
1047
1048
1049
1050
1051
1052
1053
1054
1055
1056
1057
1058
1059
1060
1061
1062
1063
1064
1065
1066
1067
1068
1069
1070
1071
1072
1073
1074
1075
1076
1077
1078
1079
1080
1081
1082
1083
1084
1085
1086
1087
1088
1089
1090
1091
1092
1093
1094
1095
1096
1097
1098
1099
1100
1101
1102
1103
1104
1105
1106
1107
1108
1109
1110
1111
1112
1113
1114
1115
1116
1117
1118
1119
1120
1121
1122
1123
1124
1125
1126
1127
1128
1129
1130
1131
1132
1133
1134
1135
1136
1137
1138
1139
1140
1141
1142
1143
1144
1145
1146
1147
1148
1149
1150
1151
1152
1153
1154
1155
1156
1157
1158
1159
1160
1161
1162
1163
1164
1165
1166
1167
1168
1169
1170
1171
1172
1173
1174
1175
1176
1177
1178
1179
1180
1181
1182
1183
1184
1185
1186
1187
1188
1189
1190
1191
1192
1193
1194
1195
1196
1197
1198
1199
1200
1201
1202
1203
1204
1205
1206
1207
1208
1209
1210
1211
1212
1213
1214
1215
1216
1217
1218
1219
1220
1221
1222
1223
1224
1225
1226
1227
1228
1229
1230
1231
1232
1233
1234
1235
1236
1237
1238
1239
1240
1241
1242
1243
1244
1245
1246
1247
1248
1249
1250
1251
1252
1253
1254
1255
1256
1257
1258
1259
1260
1261
1262
1263
1264
1265
1266
1267
1268
1269
1270
1271
1272
1273
1274
1275
1276
1277
1278
1279
1280
1281
1282
1283
1284
1285
1286
1287
1288
1289
1290
1291
1292
1293
1294
1295
1296
1297
1298
1299
1300
1301
1302
1303
1304
1305
1306
1307
1308
1309
1310
1311
1312
1313
1314
1315
1316
1317
1318
1319
1320
1321
1322
1323
1324
1325
1326
1327
1328
1329
1330
1331
1332
1333
1334
1335
1336
1337
1338
1339
1340
1341
1342
1343
1344
1345
1346
1347
1348
1349
1350
1351
1352
1353
1354
1355
1356
1357
1358
1359
1360
1361
1362
1363
1364
1365
1366
1367
1368
1369
1370
1371
1372
1373
1374
1375
1376
1377
1378
1379
1380
1381
1382
1383
1384
1385
1386
1387
1388
1389
1390
1391
1392
1393
1394
1395
1396
1397
1398
1399
1400
1401
1402
1403
1404
1405
1406
1407
1408
1409
1410
1411
1412
1413
1414
1415
1416
1417
1418
1419
1420
1421
1422
1423
1424
1425
1426
1427
1428
1429
1430
1431
1432
1433
1434
1435
1436
1437
1438
1439
1440
1441
1442
1443
1444
1445
1446
1447
1448
1449
1450
1451
1452
1453
1454
1455
1456
1457
1458
1459
1460
1461
1462
1463
1464
1465
1466
1467
1468
1469
1470
1471
1472
1473
1474
1475
1476
1477
1478
1479
1480
1481
1482
1483
1484
1485
1486
1487
1488
1489
1490
1491
1492
1493
1494
1495
1496
1497
1498
1499
1500
1501
1502
1503
1504
1505
1506
1507
1508
1509
1510
1511
1512
1513
1514
1515
1516
1517
1518
1519
1520
1521
1522
1523
1524
1525
1526
1527
1528
1529
1530
1531
1532
1533
1534
1535
1536
1537
1538
1539
1540
1541
1542
1543
1544
1545
1546
1547
1548
1549
1550
1551
1552
1553
1554
1555
1556
1557
1558
1559
1560
1561
1562
1563
1564
1565
1566
1567
1568
1569
1570
1571
1572
1573
1574
1575
1576
1577
1578
1579
1580
1581
1582
1583
1584
1585
1586
1587
1588
1589
1590
1591
1592
1593
1594
1595
1596
1597
1598
1599
1600
1601
1602
1603
1604
1605
1606
1607
1608
1609
1610
1611
1612
1613
1614
1615
1616
1617
1618
1619
1620
1621
1622
1623
1624
1625
1626
1627
1628
1629
1630
1631
1632
1633
1634
1635
1636
1637
1638
1639
1640
1641
1642
1643
1644
1645
1646
1647
1648
1649
1650
1651
1652
1653
1654
1655
1656
1657
1658
1659
1660
1661
1662
1663
1664
1665
1666
1667
1668
1669
1670
1671
1672
1673
1674
1675
1676
1677
1678
1679
1680
1681
1682
1683
1684
1685
1686
1687
1688
1689
1690
1691
1692
1693
1694
1695
1696
1697
1698
1699
1700
1701
1702
1703
1704
1705
1706
1707
1708
1709
1710
1711
1712
1713
1714
1715
1716
1717
1718
1719
1720
1721
1722
1723
1724
1725
1726
1727
1728
1729
1730
1731
1732
1733
1734
1735
1736
1737
1738
1739
1740
1741
1742
1743
1744
1745
1746
1747
1748
1749
1750
1751
1752
1753
1754
1755
1756
1757
1758
1759
1760
1761
1762
1763
1764
1765
1766
1767
1768
1769
1770
1771
1772
1773
1774
1775
1776
1777
1778
1779
1780
1781
1782
1783
1784
1785
1786
1787
1788
1789
1790
1791
1792
1793
1794
1795
1796
1797
1798
1799
1800
1801
1802
1803
1804
1805
1806
1807
1808
1809
1810
1811
1812
1813
1814
1815
1816
1817
1818
1819
1820
1821
1822
1823
1824
1825
1826
1827
1828
1829
1830
1831
1832
1833
1834
1835
1836
1837
1838
1839
1840
1841
1842
1843
1844
1845
1846
1847
1848
1849
1850
1851
1852
1853
1854
1855
1856
1857
1858
1859
1860
1861
1862
1863
1864
1865
1866
1867
1868
1869
1870
1871
1872
1873
1874
1875
1876
1877
1878
1879
1880
1881
1882
1883
1884
1885
1886
1887
1888
1889
1890
1891
1892
1893
1894
1895
1896
1897
1898
1899
1900
1901
1902
1903
1904
1905
1906
1907
1908
1909
1910
1911
1912
1913
1914
1915
1916
1917
1918
1919
1920
1921
1922
1923
1924
1925
1926
1927
1928
1929
1930
1931
1932
1933
1934
1935
1936
1937
1938
1939
1940
1941
1942
1943
1944
1945
1946
1947
1948
1949
1950
1951
1952
1953
1954
1955
1956
1957
1958
1959
1960
1961
1962
1963
1964
1965
1966
1967
1968
1969
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030
2031
2032
2033
2034
2035
2036
2037
2038
2039
2040
2041
2042
2043
2044
2045
2046
2047
2048
2049
2050
2051
2052
2053
2054
2055
2056
2057
2058
2059
2060
2061
2062
2063
2064
2065
2066
2067
2068
2069
2070
2071
2072
2073
2074
2075
2076
2077
2078
2079
2080
2081
2082
2083
2084
2085
2086
2087
2088
2089
2090
2091
2092
2093
2094
2095
2096
2097
2098
2099
2100
2101
2102
2103
2104
2105
2106
2107
2108
2109
2110
2111
2112
2113
2114
2115
2116
2117
2118
2119
2120
2121
2122
2123
2124
2125
2126
2127
2128
2129
2130
2131
2132
2133
2134
2135
2136
2137
2138
2139
2140
2141
2142
2143
2144
2145
2146
2147
2148
2149
2150
2151
2152
2153
2154
2155
2156
2157
2158
2159
2160
2161
2162
2163
2164
2165
2166
2167
2168
2169
2170
2171
2172
2173
2174
2175
2176
2177
2178
2179
2180
2181
2182
2183
2184
2185
2186
2187
2188
2189
2190
2191
2192
2193
2194
2195
2196
2197
2198
2199
2200
2201
2202
2203
2204
2205
2206
2207
2208
2209
2210
2211
2212
2213
2214
2215
2216
2217
2218
2219
2220
2221
2222
2223
2224
2225
2226
2227
2228
2229
2230
2231
2232
2233
2234
2235
2236
2237
2238
2239
2240
2241
2242
2243
2244
2245
2246
2247
2248
2249
2250
2251
2252
2253
2254
2255
2256
2257
2258
2259
2260
2261
2262
2263
2264
2265
2266
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godzinie 10 minut 03)</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Marcin Tyrna oraz Tadeusz Rzemykowski)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#MarcinTyrna">Wznawiam obrady.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#MarcinTyrna">O głos prosił pan senator Mieczysław Janowski, proszę bardzo, to będzie wniosek formalny.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#MieczysławJanowski">Panie Marszałku! Pani Marszałek! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#MieczysławJanowski">Prosiłem o głos w sprawie formalnej. Pragnąłbym złożyć wniosek, na podstawie art. 48 ust. 2 pkt 8 Regulaminu Senatu, w sprawie uzupełnienia porządku obrad obecnego posiedzenia Wysokiej Izby o ustawy, które są w porządku obrad nadzwyczajnego sto szesnastego posiedzenia Sejmu i mają być przez niego uchwalone 10 sierpnia bieżącego roku. Są to następujące akty prawne: ustawa o szczególnych rozwiązaniach prawnych związanych z usuwaniem skutków powodzi z lipca i sierpnia 2001 r. oraz o zmianie niektórych ustaw; ustawa o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu; ustawa o stosowaniu szczególnych rozwiązań podatkowych w związku z likwidacją skutków powodzi, która miała miejsce w lipcu 2001 r.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#MieczysławJanowski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Ustawy te wprowadzają rozwiązania szczególne, zapewniające poszkodowanym w czasie powodzi niezbędną i konieczną wręcz pomoc materialną. Uproszczą one także procedury związane z usuwaniem skutków tej wielkiej klęski żywiołowej. Ustawy te są bardzo ważne ze względów społecznych. Otrzymałem w tej sprawie pisma, były też interwencje ze strony organizacji samorządowych. Dotarły także do pani marszałek.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#MieczysławJanowski">Proszę zatem Wysoki Senat, aby w tej nadzwyczajnej sytuacji zechciał pochylić się nad losem ludzi poszkodowanych i rozszerzyć porządek swoich obrad, włączając do niego te ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#MarcinTyrna">Chciałem poinformować Wysoką Izbę, że druki przygotowane w trybie pilnym przez rząd Rzeczypospolitej zostały doręczone państwu senatorom do skrytek. Są to oczywiście druki sejmowe. Założenie, o czym dyskutowaliśmy na posiedzeniu Konwentu Seniorów, jest następujące - taka jest zresztą deklaracja Sejmu - że w piątek do godziny 24.00 do Senatu spłyną druki sejmowe dotyczące tych trzech ustaw. Być może zostaną zmodyfikowane, ale to już trudno przewidzieć. Może będą to dwie ustawy, dwie inicjatywy, albo nawet jedna - to już sprawa Sejmu. Następnie w nocy pracują komisje i przygotowują sprawozdania, a wznawiamy obrady w sobotę o godzinie 12.00.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#MarcinTyrna">Sprawa wniosku pana senatora Janowskiego była omawiana na posiedzeniu Konwentu Seniorów. Został on przyjęty przez jego członków. Zwracam się więc do państwa senatorów z zapytaniem, czy ktoś ma w tej sprawie opinię przeciwną?</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#RyszardJarzembowski">Mam uwagę formalną. Skoro pan senator Janowski mówi, że chciałby zgłosić taki wniosek, to niech go po prostu zgłosi.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo, Panie Senatorze, to niech już tak będzie.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#MieczysławJanowski">Zgłaszam zatem taki wniosek, Panie Senatorze.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#MarcinTyrna">Chciałem zapytać panie i panów senatorów, czy ktoś ma opinię przeciwną? Bo rozumiem, że jeśli chodzi o te ustawy, mamy tu sytuację szczególną.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo, pan senator Adamski.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#JerzyAdamski">Panie Marszałku, ja mam propozycję, aby przesunąć na piątek kilka ustaw z następnego posiedzenia, już opracowanych przez komisje. Chodzi o to, by piątek nie był dniem pustym, a kolejne posiedzenie jest bardzo duże, prawie trzydzieści punktów. Poszerzmy więc ten porządek lub rozpocznijmy nowe posiedzenie w piątek, powiedzmy, w południe. Zrobimy tyle, ile się da, aby następne posiedzenie było krótsze.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#MarcinTyrna">Szanowni Państwo, była propozycja poszerzenia porządku obrad. Moim zdaniem wychodzi ona naprzeciw potrzebom i nie tworzy dodatkowych kosztów. Zwołanie przez marszałka Senatu kolejnego posiedzenia wymaga zaś uruchomienia określonych działań proceduralnych. Oczywiście można na ten temat dyskutować, ale musimy pamiętać, że wspomniane ustawy są już nawet nie tyle pilne, co mają szczególny wymiar. I ja bym proponował, żeby najpierw rozpatrzyć po prostu tę sprawę, to znaczy wniosek pana senatora Janowskiego. Myślę, że jadąc na obecne posiedzenie Senatu, każdy z nas wiedział, że taka sytuacja jest możliwa i bardzo prawdopodobna.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#MarcinTyrna">Chciałbym jednak zwrócić uwagę na coś, co państwo z opozycji bardzo często nam zarzucacie, mianowicie, że wprowadzane są do porządku obrad dodatkowe punkty, nieprzygotowane, co jest po prostu procedurą niezbyt sprzyjającą i wręcz naganną. Dlatego, Panie Senatorze, chciałem przede wszystkim zapytać, czy zgłasza pan sprzeciw wobec wniosku pana senatora Janowskiego?</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#komentarz">(Senator Jerzy Adamski: Nie.)</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#MarcinTyrna">Rozumiem zatem, że nie zgłosił pan sprzeciwu do wniosku o rozszerzenie porządku obrad Senatu o następne punkty.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#MarcinTyrna">Chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chciałby zgłosić sprzeciw do wniosku pana senatora Mieczysława Janowskiego? Nie widzę zgłoszeń. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#MarcinTyrna">Uważam, że Senat Rzeczypospolitej przyjął wniosek pana senatora Janowskiego. Jeśli chodzi o planowany harmonogram prac, to będzie taki, jak to przedstawiłem.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#MarcinTyrna">Czy są jeszcze jakieś inne sprawy na początek?</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#JerzyCieślak">Panie Marszałku, zwracam się z wnioskiem o rozszerzenie porządku dziennego posiedzenia Senatu o jeszcze jeden punkt, dotyczący przygotowanego już wniosku w sprawie zmian w składzie komisji senackiej. Jest to krótka i niezbyt absorbująca sprawa, równocześnie jednak istotna dla senatora, który złożył odpowiedni wniosek. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#MarcinTyrna">Szanowni Państwo, art. 48 mówi, że poza porządkiem obrad lub w związku z debatą marszałek udziela głosu dla zgłoszenia wniosków formalnych itd. A do takich należy na przykład wniosek o zmianę sposobu prowadzenia obrad, dyskusji i przeprowadzenia głosowania.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#MarcinTyrna">Ja myślę, Panie Senatorze, że ten wniosek naprawdę nie jest zasadny, to naprawdę jest kwestia...</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#komentarz">(Senator Ryszard Jarzembowski: Ale jeśli chodzi o ten wniosek, nie ma tu zastosowania...)</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#MarcinTyrna">Ja tylko mówię, jaki jest zapis regulaminowy, żeby nie było niejasności.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#MarcinTyrna">Pan senator Cieślak zgłosił wniosek o uzupełnienie porządku obrad o punkt dotyczący zmiany w składzie komisji senackiej. Czy ktoś z państwa senatorów ma inny wniosek?</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#komentarz">(Senator Donald Tusk: Panie Marszałku, ja tylko dla sprostowania...)</u>
<u xml:id="u-12.6" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#DonaldTusk">Chodzi o to, że wniosek pana senatora i wniosek senatora Janowskiego są identyczne, tak że nie jest to ani wbrew regulaminowi, ani obok niego.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#MarcinTyrna">Dobrze.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#MarcinTyrna">Chciałem zapytać, czy ktoś z państwa senatorów zgłasza sprzeciw do wniosku formalnego pana senatora Cieślaka? Nie widzę zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#MarcinTyrna">Uzupełniamy więc porządek posiedzenia, dodając po prostu na końcu punkt zgłoszony przez pana senatora Cieślaka.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#komentarz">(Senator Jerzy Cieślak: Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.)</u>
<u xml:id="u-14.4" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo. Nie ma więcej wniosków?</u>
<u xml:id="u-14.5" who="#komentarz">(Senator Zdzisław Jarmużek: Panie Marszałku...)</u>
<u xml:id="u-14.6" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#ZdzisławJarmużek">Proponuję, żeby ten punkt nie był na końcu posiedzenia, ale przed ustawami powodziowymi, wtedy moglibyśmy go rozpatrzyć już teraz.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, przyjmuję ten wniosek.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#MarcinTyrna">Chciałem zapytać, czy jest głos sprzeciwu.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Ja chcę spytać...)</u>
<u xml:id="u-16.3" who="#MarcinTyrna">Moment, Panie Senatorze. Ja pytałem o sprzeciw do wniosku pana senatora Jarmużka.</u>
<u xml:id="u-16.4" who="#MarcinTyrna">Czy jest głos sprzeciwu wobec wniosku, by punkt dotyczący zmian w składach komisji był rozpatrzony przed tak zwanymi ustawami powodziowymi? Nie ma. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-16.5" who="#MarcinTyrna">Wniosek został przyjęty. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-16.6" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo, pan senator Andrzejewski.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PiotrAndrzejewski">Wstrzymałem się na razie i nie zająłem stanowiska, bo chcę się dowiedzieć, czy ustawy powodziowe są już uchwalone albo kiedy będą uchwalone. Mówimy bowiem o zdarzeniu przyszłym i niepewnym. Od tego uzależniam swoje stanowisko co do tego, czy inne punkty rozszerzające porządek dzienny tego posiedzenia mają być przed czy po tych ustawach. Prosiłbym więc, żeby pan marszałek udzielił nam informacji, czy te ustawy są uchwalone albo kiedy będą uchwalone, czyli kiedy to przyszłe i niepewne zdarzenie ma nastąpić.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#MarcinTyrna">Panie Senatorze, udzieliłem informacji wedle najlepszej wiedzy, jaką ma Prezydium Senatu. W piątek na godziny przedpołudniowe jest zwołane nadzwyczajne posiedzenie Sejmu. Będzie on rozpatrywał te trzy ustawy, o których mówił wniosek, tak zwane powodziowe. Według zapewnienia marszałka Sejmu, około godziny 22.00 zakończą się głosowania. Liczymy, że około godziny 24.00 Senat otrzyma wydruk sejmowych inicjatyw ustawodawczych. Chcielibyśmy, aby w godzinach rannych komisje pracowały nad tymi wnioskami. O godzinie 12.00 wznawiamy obrady i pracujemy nad nimi dalej.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Dziękuję bardzo.)</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#MarcinTyrna">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#MarcinTyrna">Czy są jeszcze jakieś niejasności? Nie ma. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-18.4" who="#MarcinTyrna">Powracamy do rozpatrzenia punktu pierwszego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe”.</u>
<u xml:id="u-18.5" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona i obecnie możemy przystąpić do głosowania.</u>
<u xml:id="u-18.6" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że Komisja Gospodarki Narodowej przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosi o wprowadzenie poprawek do ustawy - druk senacki nr 732A. Projekt ten zostanie poddany obecnie pod głosowanie. Poprawka usuwa z ustawy przywilej dotyczący obniżki ceny mieszkań, przyznawany emerytom, rencistom, wdowom i wdowcom. Znaczna część tych osób korzysta już z obniżki w podobnej wysokości ze względu na staż pracy na kolei i czas zajmowania mieszkania. To jest jedna poprawka, która została przedstawiona.</u>
<u xml:id="u-18.7" who="#komentarz">(Senator Anna Bogucka-Skowrońska: Który druk?)</u>
<u xml:id="u-18.8" who="#MarcinTyrna">Pani Senator, podawałem, że druk nr 732A. Nie było poprawek zgłoszonych w trakcie debaty.</u>
<u xml:id="u-18.9" who="#MarcinTyrna">Obecnie przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały w sprawie zmiany ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe”.</u>
<u xml:id="u-18.10" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-18.11" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-18.12" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-18.13" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-18.14" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-18.15" who="#MarcinTyrna">Na 78 obecnych senatorów 71 głosowało za, 3 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-18.16" who="#MarcinTyrna">Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-18.17" who="#MarcinTyrna">Obecnie przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały w sprawie ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” wraz z przyjętą poprawką.</u>
<u xml:id="u-18.18" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-18.19" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem przedstawionego projektu uchwały, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-18.20" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-18.21" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-18.22" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-18.23" who="#MarcinTyrna">Na 79 obecnych senatorów 73 głosowało za, 1 - przeciw, 5 wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-18.24" who="#MarcinTyrna">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe”.</u>
<u xml:id="u-18.25" who="#MarcinTyrna">Powracamy do rozpatrzenia punktu drugiego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ochronie danych osobowych.</u>
<u xml:id="u-18.26" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że w przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej, która ustosunkowała się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-18.27" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że dyskusja nad rozpatrywaną ustawą została zamknięta i obecnie, zgodnie z art. 52 ust. 6 Regulaminu Senatu, mogą zabrać głos jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.</u>
<u xml:id="u-18.28" who="#MarcinTyrna">Proszę sprawozdawcę Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej senatora Zbigniewa Zychowicza o zabranie głosu i przedstawienie uzgodnionych na posiedzeniu wniosków.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#ZbigniewZychowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#ZbigniewZychowicz">Komisja na posiedzeniu w dniu 8 sierpnia 2001 r. rozpatrzyła wniosek zgłoszony w toku debaty w dniu 8 sierpnia nad ustawą o zmianie ustawy o ochronie danych osobowych i przedstawia Wysokiemu Senatowi następujące stanowisko: Wysoki Senat raczy przyjąć poprawki: pierwszą, drugą, trzecią, czwartą, piątą i szóstą.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#ZbigniewZychowicz">Ponadto komisja informuje, że na podstawie art. 52 ust. 4 Regulaminu Senatu następujący wnioskodawcy dokonali zmiany treści swoich poprawek: mniejszość komisji - poprawki trzeciej, zmieniającej brzmienie art. 1 pkt 10 ustawy; Komisja Nadzwyczajna Legislacji Europejskiej - poprawki szóstej, polegającej na dodaniu do ustawy art. 1a. Dziękuję uprzejmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że pan senator Zbigniew Zychowicz był także senatorem wnioskodawcą i sprawozdawcą mniejszości komisji. Rozumiem, że pan senator chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Zychowicz: Nie, dziękuję.)</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#MarcinTyrna">Przechodzimy zatem do głosowania w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ochronie danych osobowych.</u>
<u xml:id="u-20.4" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że w tej sprawie w toku debaty mniejszość komisji oraz senator wnioskodawca przedstawili wnioski o wprowadzenie poprawek do ustawy.</u>
<u xml:id="u-20.5" who="#MarcinTyrna">Informuję, że zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu za chwilę zostaną przeprowadzone kolejne głosowania nad przedstawionymi poprawkami, według kolejności przepisów ustawy.</u>
<u xml:id="u-20.6" who="#MarcinTyrna">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami.</u>
<u xml:id="u-20.7" who="#MarcinTyrna">Poprawka pierwsza, autorstwa komisji i poparta przez nią, proponuje, by w art. 1 pkt 6 lit.a w pierwszym tiret, dotyczącym pktu 3, zmienić jedną z przesłanek dopuszczalności przesyłania danych osobowych w celu dostosowania jej treści do dyrektywy 95/46 Parlamentu Europejskiego i Rady Europy.</u>
<u xml:id="u-20.8" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-20.9" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki pierwszej?</u>
<u xml:id="u-20.10" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-20.11" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-20.12" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-20.13" who="#MarcinTyrna">Na 79 obecnych senatorów 78 głosowało za, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
<u xml:id="u-20.14" who="#MarcinTyrna">Stwierdzam, że poprawka pierwsza została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-20.15" who="#MarcinTyrna">Poprawka druga, autorstwa komisji i poparta przez nią, dotyczy art. 1 pkt 6 lit.b, odnoszącej się do ust. 4, i ma na celu dostosowanie do przyjętego w nowelizacji rozwiązania w art. 1 pkt 6 lit.a w drugim tiret.</u>
<u xml:id="u-20.16" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-20.17" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki drugiej?</u>
<u xml:id="u-20.18" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-20.19" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-20.20" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-20.21" who="#MarcinTyrna">Na 80 obecnych senatorów 77 głosowało za, 2 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował.</u>
<u xml:id="u-20.22" who="#MarcinTyrna">Stwierdzam, że poprawka druga została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-20.23" who="#MarcinTyrna">Poprawka trzecia, mniejszości Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej, poparta przez komisję. Poprawka ta, do art. 1 pkt 10 lit. b, polega na dodaniu do art. 27 ust. 2 nowelizowanej ustawy pktu 10, który będzie zezwalał na przetwarzanie danych osobowych, jeśli jest ono prowadzone przez stronę w celu wykonania orzeczenia wydanego w postępowaniu sądowym lub administracyjnym.</u>
<u xml:id="u-20.24" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-20.25" who="#MarcinTyrna">Kto jest za przyjęciem poprawki trzeciej?</u>
<u xml:id="u-20.26" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-20.27" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-20.28" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-20.29" who="#MarcinTyrna">Na 79 obecnych senatorów 73 głosowało za, 1 - przeciw, 5 wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-20.30" who="#MarcinTyrna">Stwierdzam, że poprawka trzecia została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-20.31" who="#MarcinTyrna">Poprawka czwarta, senatora Zychowicza, poparta przez komisję. Poprawka ta, do art. 1 pkt 13 w ust. 3, zmierza do wprowadzenia rozwiązania, aby administrator danych informował o uzupełnieniu, uaktualnieniu lub sprostowaniu danych przez niego tylko tych administratorów, którzy udostępnili zbiór danych w miejsce tych, którym zostały udostępnione dane osobowe.</u>
<u xml:id="u-20.32" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-20.33" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki czwartej?</u>
<u xml:id="u-20.34" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-20.35" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-20.36" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-20.37" who="#MarcinTyrna">Na 80 obecnych senatorów 77 głosowało za, 1 - przeciw, 1 wstrzymał się od głosu, 1 nie głosował.</u>
<u xml:id="u-20.38" who="#MarcinTyrna">Stwierdzam, że poprawka czwarta została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-20.39" who="#MarcinTyrna">Poprawka piąta, Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej, poparta przez komisję, do art. 1 pkt 13 ust. 3, zmierza do tego, aby administrator danych nie musiał informować innych administratorów, których dane osobowe zostały udostępnione, o dokonanym uzupełnieniu tych danych.</u>
<u xml:id="u-20.40" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-20.41" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki piątej?</u>
<u xml:id="u-20.42" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-20.43" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-20.44" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-20.45" who="#MarcinTyrna">Na 80 obecnych senatorów 79 głosowało za, 1 - przeciw.</u>
<u xml:id="u-20.46" who="#MarcinTyrna">Stwierdzam, że poprawka piąta została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-20.47" who="#MarcinTyrna">Poprawka szósta, Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej, poparta przez komisję, do art. 1a, wprowadza do nowelizacji przepis przejściowy, który wydłuża z trzydziestu dni do sześciu miesięcy termin zgłaszania zmian informacyjnych wymienionych w art. 41 ust. 1.</u>
<u xml:id="u-20.48" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-20.49" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki szóstej?</u>
<u xml:id="u-20.50" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-20.51" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-20.52" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-20.53" who="#MarcinTyrna">Na 78 obecnych senatorów 76 głosowało za, nikt nie był przeciw, 1 wstrzymał się od głosu, 1 nie głosował.</u>
<u xml:id="u-20.54" who="#MarcinTyrna">Stwierdzam, że poprawka szósta została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-20.55" who="#MarcinTyrna">Obecnie przystępujemy do głosowania za przyjęciem uchwały w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ochronie danych osobowych w całości, ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
<u xml:id="u-20.56" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-20.57" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem uchwały, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-20.58" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciwko, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-20.59" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-20.60" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-20.61" who="#MarcinTyrna">Na 79 obecnych senatorów 76 głosowało za, nikt nie był przeciw, 3 wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-20.62" who="#MarcinTyrna">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Wysoki Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ochronie danych osobowych.</u>
<u xml:id="u-20.63" who="#MarcinTyrna">Powracamy do rozpatrzenia punktu trzeciego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o grach losowych, zakładach wzajemnych i grach na automatach.</u>
<u xml:id="u-20.64" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że w przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej, która ustosunkowała się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-20.65" who="#MarcinTyrna">Przypominam też, że dyskusja nad rozpatrywaną ustawą została zamknięta i obecnie, zgodnie z art. 52 ust. 6 Regulaminu Senatu, głos mogą zabrać jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.</u>
<u xml:id="u-20.66" who="#MarcinTyrna">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej senatora Kazimierza Drożdża i przedstawienie uzgodnionych na posiedzeniu wniosków.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#KazimierzDrożdż">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#KazimierzDrożdż">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#KazimierzDrożdż">Komisja Gospodarki Narodowej na posiedzeniu w dniu 8 sierpnia 2001 r., po rozpatrzeniu wniosku złożonego w toku debaty w dniu 8 sierpnia 2001 r. nad ustawą o zmianie ustawy o grach losowych, zakładach wzajemnych i grach na automatach, proponuje wprowadzenie poprawki do ustawy. Jest to druk senacki nr 733Z. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#MarcinTyrna">Czy senatorowie wnioskodawcy chcieliby zabrać głos?</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#MarcinTyrna">W trakcie dyskusji wspólny wniosek zgłosili pan senator Andrzej Chronowski i pan senator Krzysztof Lipiec.</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#MarcinTyrna">Przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy o zmianie ustawy o grach losowych, zakładach wzajemnych i grach na automatach.</u>
<u xml:id="u-22.4" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że w tej sprawie w toku debaty zostały zgłoszone następujące wnioski: Komisja Gospodarki Narodowej wnosiła o przyjęcie ustawy bez poprawek, jest to wniosek oznaczony rzymską jedynką w druku nr 733Z; senatorowie wnioskodawcy przedstawili wniosek o wprowadzenie poprawki do ustawy, jest to wniosek oznaczony rzymską dwójką w druku nr 733Z.</u>
<u xml:id="u-22.5" who="#MarcinTyrna">Informuję, że zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek, a następnie, w wypadku odrzucenia tego wniosku, nad przedstawioną poprawką.</u>
<u xml:id="u-22.6" who="#MarcinTyrna">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem Komisji Gospodarki Narodowej o przyjęcie ustawy o zmianie ustawy o grach losowych, zakładach wzajemnych i grach na automatach bez poprawek.</u>
<u xml:id="u-22.7" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-22.8" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tego wniosku?</u>
<u xml:id="u-22.9" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-22.10" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-22.11" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-22.12" who="#MarcinTyrna">Na 78 obecnych senatorów 3 głosowało za, 73 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-22.13" who="#MarcinTyrna">Wobec odrzucenia wniosku stwierdzam, że będziemy głosowali nad poprawką.</u>
<u xml:id="u-22.14" who="#MarcinTyrna">Przechodzimy do głosowania nad przedstawionym przez senatora Andrzeja Chronowskiego i senatora Krzysztofa Lipca wnioskiem, popartym przez komisję, oznaczonym rzymską dwójką w druku nr 733Z. Poprawka zwiększa środki, jakie będzie można przeznaczyć na finansowanie wydatków związanych z usuwaniem skutków powodzi w ten sposób, że zobowiązuje podmiot urządzający gry liczbowe do przekazywania części dopłat do stawek dla danej gry od 1 września do 31 grudnia 2001 r.</u>
<u xml:id="u-22.15" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-22.16" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki?</u>
<u xml:id="u-22.17" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-22.18" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-22.19" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-22.20" who="#MarcinTyrna">Na 79 obecnych senatorów 78 głosowało za, 1 nie głosował.</u>
<u xml:id="u-22.21" who="#MarcinTyrna">Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-22.22" who="#MarcinTyrna">Obecnie przystępujemy do głosowania za przyjęciem uchwały w sprawie ustawy o zmianie ustawy o grach losowych, zakładach wzajemnych i grach na automatach w całości, ze zmianą wynikającą z przyjętej poprawki.</u>
<u xml:id="u-22.23" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-22.24" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem uchwały, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-22.25" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-22.26" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-22.27" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-22.28" who="#MarcinTyrna">Na 80 obecnych senatorów 80 głosowało za.</u>
<u xml:id="u-22.29" who="#MarcinTyrna">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o grach losowych, zakładach wzajemnych i grach na automatach.</u>
<u xml:id="u-22.30" who="#MarcinTyrna">Powracamy do rozpatrzenia punktu czwartego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora.</u>
<u xml:id="u-22.31" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że w przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich, która ustosunkowała się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-22.32" who="#MarcinTyrna">Przypominam też, że dyskusja nad rozpatrywaną ustawą została zamknięta i obecnie, zgodnie z art. 52 ust. 6 Regulaminu Senatu, mogą zabrać głos jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.</u>
<u xml:id="u-22.33" who="#MarcinTyrna">Proszę sprawozdawcę Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich senatora Pawła Abramskiego o zabranie głosu i przedstawienie uzgodnionych na posiedzeniu wniosków.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PawełAbramski">Pani Marszałek! Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#PawełAbramski">Pragnę zapoznać Wysoką Izbę ze sprawozdaniem z posiedzenia Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich, które odbyło się wczoraj w celu omówienia pokrótce poprawek zaakceptowanych przez Wysoką Komisję.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#PawełAbramski">Poprawka pierwsza, senatora Kruszewskiego, która nie uzyskała akceptacji komisji, będzie omawiana, mam nadzieję, przez samego autora.</u>
<u xml:id="u-23.3" who="#PawełAbramski">Poprawki: druga, trzecia, czwarta, piąta, szósta, w sposób jednoznaczny porządkujące przepisy, które wpłynęły do nas z Sejmu, zostały przyjęte na poprzednim posiedzeniu komisji. Dotyczą one terminów składania stosownych oświadczeń, a także dokumentów, z których senatorowie są obowiązani się rozliczyć.</u>
<u xml:id="u-23.4" who="#PawełAbramski">Wreszcie poprawka najistotniejsza, siódma, senatora Lipca, która wywołuje najwięcej dyskusji, a która jest, zdaniem komisji, w pewnej sprzeczności z poprawką pana senatora Piesiewicza. Poprawka ta zajęła Wysokiej Komisji najwięcej czasu i spowodowała ożywioną dyskusję, a także, powiedziałbym, bardzo żarliwy dialog autorów. Generalnie poprawka senatora Lipca sprowadza się do tego, że autor i komisja, popierająca tę poprawkę, proponują Wysokiej Izbie, aby wszystkie oświadczenia, które będą składane, bez względu na okoliczności i termin, były w pełni jawne. Dotyczy to zarówno okresu przed kadencją, jak i podczas kadencji. Troszeczkę inna jest poprawka pana senatora Krzysztofa Piesiewicza, o której, myślę, pan senator również będzie mówił.</u>
<u xml:id="u-23.5" who="#PawełAbramski">Poprawka pana senatora Lipca, o której potocznie się mówi, że jest poprawką o pełnej jawności, uzyskała akceptację Wysokiej Komisji przy stosunku głosów: 5 - za, 3 - przeciw i 2 głosach wstrzymujących się. Poprawka ta nie uzyskała jednogłośnej akceptacji, chociaż wydawało się, że wszystko w niej jest jasne.</u>
<u xml:id="u-23.6" who="#PawełAbramski">Kontrowersje nastąpiły także przy pewnym zróżnicowaniu poprawek pana senatora Piesiewicza i pana senatora Lipca, poprzednio przeze mnie omawianych, jeżeli chodzi o kwestię jawności. Autor poprawki, pan senator Piesiewicz, mówię o poprawce ósmej, powiedział w swoim wystąpieniu, że dopuszcza ona jawność w pełnym zakresie, chociaż ograniczoną okresem sprzed kadencji.</u>
<u xml:id="u-23.7" who="#PawełAbramski">Wysoka Izbo! Stosownie do zapisu w druku nr 731Z komisja proponuje Wysokiej Izbie przyjęcie poprawek: drugiej, trzeciej, czwartej, piątej, szóstej, siódmej, dziewiątej, dziesiątej, jedenastej, dwunastej i trzynastej, w głosowaniu, w którym Państwo wyrazicie swoją wolę. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-23.8" who="#komentarz">(Wicemarszałek Marcin Tyrna: Proszę powtórzyć poprawki do głosowania łącznego.)</u>
<u xml:id="u-23.9" who="#PawełAbramski">To nie jest głosowanie łączne. To są poprawki zasygnalizowane w druku nr 731Z, Panie Marszałku.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#MarcinTyrna">Czy senatorowie wnioskodawcy lub senator sprawozdawca chcieliby jeszcze zabrać głos?</u>
<u xml:id="u-24.2" who="#MarcinTyrna">W trakcie dyskusji wniosek zgłosił senator Zbigniew Kruszewski.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#ZbigniewKruszewski">Tak, Panie Marszałku. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#ZbigniewKruszewski">Proszę Państwa, skoro komisja tak uznała, to należy się z tym zgodzić. Ja swoją argumentację przedstawiłem w czasie posiedzenia plenarnego i dalej ją podtrzymuję. Trudno, żeby jedno biuro miało dwie regulacje prawne - jedną wydaną przez marszałka Sejmu, a drugą przez marszałka Senatu. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#MarcinTyrna">Pan senator Krzysztof Lipiec?</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#komentarz">(Senator Krzysztof Lipiec: Dziękuję bardzo.)</u>
<u xml:id="u-26.3" who="#MarcinTyrna">Pan senator Krzysztof Piesiewicz. Może na mównicę, Panie Senatorze? Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#KrzysztofPiesiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#KrzysztofPiesiewicz">Czytając prasę i słuchając wypowiedzi, również szanownych państwa senatorów, zauważyłem, że wokół tych dwóch poprawek jest wiele nieporozumień. Nie ma sporu co do jawności, pod tym względem nie konkurują one ze sobą, konkurują tylko w zakresie rozwiązań. Mam głębokie poczucie - analizowałem to - że jawność całego dorobku pokoleń, rodziny, powinna być zawarta w ordynacji wyborczej jako warunek startowania do funkcji posła albo senatora.</u>
<u xml:id="u-27.2" who="#KrzysztofPiesiewicz">Z punktu widzenia funkcjonalnego istotna jest jawność przyrostu majątku w okresie pełnienia funkcji publicznej. To jest dla mnie oczywiste. Inne rozwiązanie służy zupełnie innym celom, mającym charakter zaspokojenia ciekawości itd., itd.</u>
<u xml:id="u-27.3" who="#KrzysztofPiesiewicz">Szanowni Państwo, moja poprawka nie wyklucza przecież złożenia do marszałka Sejmu i Senatu oświadczenia dotyczącego całego dorobku. Nie wyklucza możliwości ujawnienia, nie wyklucza przesłania oświadczenia do urzędu skarbowego, nie wyklucza jawności drugiego oświadczenia, mówiącego o nabytych akcjach, o nabytych nieruchomościach, o przyroście pieniędzy w okresie pełnienia funkcji. Czyli zachowana jest istota i treść tego, o co chodzi w sensie dobra publicznego. Dlatego to nie są konkurencyjne poprawki. Mnie chodzi o roztropność, o rozwagę, o pewną propozycję. Zobaczymy, co z tego wyniknie. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#MarcinTyrna">Czy senator wnioskodawca Andrzej Mazurkiewicz chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
<u xml:id="u-28.2" who="#komentarz">(Senator Andrzej Mazurkiewicz: Dziękuję, Panie Marszałku.)</u>
<u xml:id="u-28.3" who="#MarcinTyrna">Ponadto sprawozdawcą mniejszości Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich był pan senator Zbigniew Romaszewski.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#ZbigniewRomaszewski">Powiem króciutko. Po prostu, proszę państwa, nie da się przedstawić jawnego oświadczenia o samych przyrostach, bo ono po prostu nic nie mówi. Wydaje mi się, że obecna sytuacja polityczna wymaga absolutnej jednoznaczności rozwiązań i dlatego popieram stanowisko Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#MarcinTyrna">Wysoki Senacie, przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora.</u>
<u xml:id="u-30.2" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że w tej sprawie w toku debaty komisja, mniejszość komisji oraz senatorowie wnioskodawcy przedstawili wnioski o wprowadzenie poprawek do ustawy.</u>
<u xml:id="u-30.3" who="#MarcinTyrna">Informuję, że zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu za chwilę zostaną przeprowadzone kolejne głosowania nad przedstawionymi poprawkami, według kolejności przepisów ustawy.</u>
<u xml:id="u-30.4" who="#MarcinTyrna">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami.</u>
<u xml:id="u-30.5" who="#MarcinTyrna">Poprawka pierwsza, senatora Kruszewskiego, niepoparta przez komisję, w miejsce odrębnego wydawania aktów wykonawczych przez marszałków każdej z Izb przewiduje wspólne określanie przez marszałka Sejmu i marszałka Senatu: trybu wypłacania pracownikom biur klubów i kół parlamentarnych dodatkowego wynagrodzenia rocznego; trybu obliczania i wypłacania nagród za wieloletnią pracę oraz odpraw pracownikom tych biur; warunków organizacyjno-technicznych tworzenia, funkcjonowania i znoszenia tych biur.</u>
<u xml:id="u-30.6" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-30.7" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki pierwszej, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-30.8" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-30.9" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-30.10" who="#MarcinTyrna">Dziekuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-30.11" who="#MarcinTyrna">Na 80 obecnych senatorów 38 głosowało za, 41 - przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
<u xml:id="u-30.12" who="#MarcinTyrna">Stwierdzam, że poprawka pierwsza nie została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-30.13" who="#MarcinTyrna">Poprawka druga, komisji, poparta przez komisję, przewiduje, że rozliczenie środków przeznaczonych na pokrycie działalności klubów i kół parlamentarnych ma być składane do dnia 31 marca każdego roku oraz w terminie trzech miesięcy po zakończeniu działalności klubu lub koła.</u>
<u xml:id="u-30.14" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-30.15" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za poprawką drugą?</u>
<u xml:id="u-30.16" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-30.17" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-30.18" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-30.19" who="#MarcinTyrna">Na 79 obecnych senatorów 77 głosowało za, nikt nie był przeciw, 1 wstrzymał się od głosu, 1 nie głosował.</u>
<u xml:id="u-30.20" who="#MarcinTyrna">Stwierdzam, że poprawka druga została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-30.21" who="#MarcinTyrna">Poprawka trzecia, komisji, poparta przez komisję, przewiduje, że rozliczenie kwot ryczałtu przeznaczonych na prowadzenie biura poselskiego lub senatorskiego ma być składane do dnia 31 marca każdego roku oraz w terminie trzech miesięcy po wygaśnięciu mandatu lub zakończeniu kadencji.</u>
<u xml:id="u-30.22" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-30.23" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za poprawką trzecią?</u>
<u xml:id="u-30.24" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-30.25" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-30.26" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-30.27" who="#MarcinTyrna">Na 80 obecnych senatorów 78 głosowało za, 2 wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-30.28" who="#MarcinTyrna">Stwierdzam, że poprawka trzecia została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-30.29" who="#MarcinTyrna">Poprawka czwarta, Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich, poparta przez komisję, dodaje wytyczne do przewidzianego w ustawie rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej.</u>
<u xml:id="u-30.30" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-30.31" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za?</u>
<u xml:id="u-30.32" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-30.33" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-30.34" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-30.35" who="#MarcinTyrna">Na 80 obecnych senatorów 78 głosowało za, nikt nie był przeciw, 1 wstrzymał się od głosu, 1 nie głosował.</u>
<u xml:id="u-30.36" who="#MarcinTyrna">Stwierdzam, że poprawka czwarta została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-30.37" who="#MarcinTyrna">Nad poprawkami piątą i dwunastą, Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich, popartymi przez komisję, należy głosować łącznie. W przypadku przyjęcia tych poprawek odpowiedniej zmianie ulegnie brzmienie dodawanego w poprawce czternastej załącznika nr 2 w części VI. Poprawki piąta i dwunasta proponują, by w oświadczeniu majątkowym była informacja o mieniu uzyskanym w drodze przetargu od komunalnej osoby prawnej.</u>
<u xml:id="u-30.38" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-30.39" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za poprawkami piątą i dwunastą?</u>
<u xml:id="u-30.40" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-30.41" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-30.42" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-30.43" who="#MarcinTyrna">Na 80 obecnych senatorów 78 głosowało za, nikt nie był przeciw, 2 wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-30.44" who="#MarcinTyrna">Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawki piątą i dwunastą przyjął.</u>
<u xml:id="u-30.45" who="#MarcinTyrna">Przystępujemy do głosowania nad poprawką szóstą. Jest to poprawka komisji, poparta przez komisję. Poprawka szósta zapewnia spójność przepisu art. 35 nowelizowanej ustawy i załącznika do ustawy określającego wzór oświadczenia majątkowego.</u>
<u xml:id="u-30.46" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-30.47" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za poprawką szóstą?</u>
<u xml:id="u-30.48" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-30.49" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-30.50" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-30.51" who="#MarcinTyrna">Na 80 obecnych senatorów 77 głosowało za, nikt nie był przeciw, 2 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował.</u>
<u xml:id="u-30.52" who="#MarcinTyrna">Stwierdzam, że poprawka szósta została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-30.53" who="#MarcinTyrna">Nad poprawkami siódmą i trzynastą należy głosować łącznie. Przyjęcie tych poprawek wyklucza głosowanie nad poprawkami ósmą i czternastą. Są to poprawki mniejszości Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich oraz senatora Krzysztofa Lipca, poparte przez komisję. Poprawki siódma i trzynasta wprowadzają jawność informacji zawartych w oświadczeniu o stanie majątkowym z wyłączeniem informacji o adresie zamieszkania parlamentarzysty oraz o miejscu położenia nieruchomości.</u>
<u xml:id="u-30.54" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-30.55" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawek siódmej i trzynastej?</u>
<u xml:id="u-30.56" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-30.57" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-30.58" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-30.59" who="#MarcinTyrna">Na 80 obecnych senatorów 67 głosowało za, 4 - przeciw, 9 wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-30.60" who="#MarcinTyrna">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Wysoki Senat poprawki siódmą i trzynastą przyjął.</u>
<u xml:id="u-30.61" who="#MarcinTyrna">Przyjęcie tych poprawek wykluczyło głosowanie nad poprawkami ósmą i czternastą.</u>
<u xml:id="u-30.62" who="#MarcinTyrna">Będziemy teraz głosowali nad poprawką dziewiątą, nad którą należy głosować w przypadku odrzucenia poprawek ósmej i czternastej, co się stało. Jest to poprawka Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich, poparta przez komisję. Poprawka dziewiąta koryguje brzmienie przepisu, uwzględniając dodanie urzędów skarbowych jako podmiotów uprawnionych do analizy oświadczeń majątkowych. Wyniki analizy oświadczeń majątkowych mają być przedstawiane Prezydium Sejmu lub Prezydium Senatu jedynie przez właściwe komisje sejmową i senacką, a nie także przez urzędy skarbowe.</u>
<u xml:id="u-30.63" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-30.64" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki dziewiątej, proszę o naciśnięcie przycisku „za”.</u>
<u xml:id="u-30.65" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw”.</u>
<u xml:id="u-30.66" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-30.67" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-30.68" who="#MarcinTyrna">Na 80 obecnych senatorów 73 głosowało za, nikt nie był przeciw, 6 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował.</u>
<u xml:id="u-30.69" who="#MarcinTyrna">Stwierdzam, że poprawka dziewiąta została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-30.70" who="#MarcinTyrna">Poprawka dziesiąta, pana senatora Andrzeja Mazurkiewicza, jest poparta przez komisję. Zgodnie z poprawką dziesiątą byłym posłom i byłym senatorom będzie dożywotnio przysługiwał honorowy tytuł posła honorowego i senatora honorowego.</u>
<u xml:id="u-30.71" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-30.72" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki dziesiątej?</u>
<u xml:id="u-30.73" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-30.74" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-30.75" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-30.76" who="#MarcinTyrna">Na 80 obecnych senatorów 20 głosowało za, 42 - przeciw, 18 wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-30.77" who="#MarcinTyrna">Stwierdzam, że w wyniku głosowania Wysoki Senat poprawki dziesiątej nie przyjął.</u>
<u xml:id="u-30.78" who="#MarcinTyrna">Przystępujemy do głosowania nad poprawką jedenastą. Jest to poprawka komisji, poparta przez komisję. Poprawka jedenasta skreśla przepis, który przewiduje wyłączenie z obowiązku publikacji niektórych przepisów wykonawczych do nowelizowanej ustawy.</u>
<u xml:id="u-30.79" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-30.80" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za poprawką jedenastą, proszę o naciśnięcie przycisku „za”.</u>
<u xml:id="u-30.81" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-30.82" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-30.83" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-30.84" who="#MarcinTyrna">Na 79 obecnych senatorów 73 głosowało za, 1 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-30.85" who="#MarcinTyrna">Poprawka jedenasta została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-30.86" who="#MarcinTyrna">Nad poprawką dwunastą głosowaliśmy łącznie z poprawką piątą. Nad poprawką trzynastą głosowaliśmy łącznie z poprawką siódmą. Nad poprawką czternastą należało głosować łącznie z poprawką ósmą, która została odrzucona.</u>
<u xml:id="u-30.87" who="#MarcinTyrna">Obecnie przystępujemy do głosowania za przyjęciem uchwały w sprawie ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora w całości, ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
<u xml:id="u-30.88" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-30.89" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem uchwały, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-30.90" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesie ręki.</u>
<u xml:id="u-30.91" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-30.92" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-30.93" who="#MarcinTyrna">Na 79 obecnych senatorów 74 głosowało za, nikt nie był przeciw, 5 wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-30.94" who="#MarcinTyrna">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Wysoki Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora.</u>
<u xml:id="u-30.95" who="#MarcinTyrna">Powracamy do rozpatrzenia punktu piątego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o restrukturyzacji hutnictwa żelaza i stali.</u>
<u xml:id="u-30.96" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że w przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej, która ustosunkowała się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-30.97" who="#MarcinTyrna">Przypominam też, że dyskusja nad rozpatrywaną ustawą została zamknięta i obecnie, zgodnie z art. 52 ust. 6 Regulaminu Senatu, głos mogą zabrać jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.</u>
<u xml:id="u-30.98" who="#MarcinTyrna">Proszę sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej pana senatora Jerzego Baranowskiego o zabranie głosu i przedstawienie uzgodnionych na posiedzeniu wniosków.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#JerzyBaranowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#JerzyBaranowski">Komisja Gospodarki Narodowej, po rozpatrzeniu na posiedzeniu w dniu 8 sierpnia tego roku wniosków zgłoszonych w toku debaty, też w dniu 8 sierpnia, nad ustawą o restrukturyzacji hutnictwa żelaza i stali, proponuje przyjęcie ośmiu poprawek zawartych w druku nr 720Z. Są to poprawki: pierwsza, druga, trzecia, czwarta, piąta, szósta, siódma i ósma. Komisja przyjęła je jednogłośnie. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#MarcinTyrna">Przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy o restrukturyzacji hutnictwa żelaza i stali.</u>
<u xml:id="u-32.2" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że w tej sprawie w toku debaty komisja oraz senator wnioskodawca przedstawili wnioski o wprowadzenie poprawek do ustawy.</u>
<u xml:id="u-32.3" who="#MarcinTyrna">Informuję, że zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu za chwilę zostaną przeprowadzone kolejne głosowania nad przedstawionymi poprawkami, według kolejności przepisów.</u>
<u xml:id="u-32.4" who="#MarcinTyrna">Poprawka pierwsza, Komisji Gospodarki Narodowej, poparta przez komisję, pozwala na objęcie restrukturyzacją finansową zobowiązań pieniężnych hut wobec budżetu państwa, Funduszu Pracy, Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Funduszu Ochrony Środowiska oraz wobec powiatów i gmin, powstałych do końca kwartału poprzedzającego wejście ustawy w życie.</u>
<u xml:id="u-32.5" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-32.6" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki pierwszej?</u>
<u xml:id="u-32.7" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-32.8" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-32.9" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-32.10" who="#MarcinTyrna">Na 77 obecnych senatorów 76 głosowało za, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
<u xml:id="u-32.11" who="#MarcinTyrna">Poprawka pierwsza została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-32.12" who="#MarcinTyrna">Poprawka druga, komisji, ma charakter porządkowy.</u>
<u xml:id="u-32.13" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-32.14" who="#MarcinTyrna">Kto jest za poprawką drugą, proszę o naciśnięcie przycisku „za”.</u>
<u xml:id="u-32.15" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-32.16" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-32.17" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-32.18" who="#MarcinTyrna">Na 77 obecnych senatorów 76 głosowało za, 1 nie głosował.</u>
<u xml:id="u-32.19" who="#MarcinTyrna">Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-32.20" who="#MarcinTyrna">Poprawka trzecia, komisji, poparta przez komisję, umożliwia ministrowi gospodarki zamieszczanie w decyzji zatwierdzającej program restrukturyzacji huty zaleceń dotyczących jego realizacji nie tylko na podstawie opinii organów zobowiązanych ustawowo do ich wykonywania.</u>
<u xml:id="u-32.21" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-32.22" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki trzeciej?</u>
<u xml:id="u-32.23" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-32.24" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-32.25" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-32.26" who="#MarcinTyrna">Na 78 obecnych senatorów 75 głosowało za, nikt nie był przeciw, 2 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował.</u>
<u xml:id="u-32.27" who="#MarcinTyrna">Poprawka trzecia została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-32.28" who="#MarcinTyrna">Poprawka czwarta, komisji, poparta przez komisję, ma na celu skreślenie odwołania do ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, ponieważ restrukturyzacji podlegają tylko zobowiązania wobec Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i to tylko z tytułu należnych składek na ubezpieczenia społeczne.</u>
<u xml:id="u-32.29" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-32.30" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za?</u>
<u xml:id="u-32.31" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-32.32" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-32.33" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-32.34" who="#MarcinTyrna">Na 80 obecnych senatorów 78 głosowało za, 2 wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-32.35" who="#MarcinTyrna">Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.</u>
<u xml:id="u-32.36" who="#MarcinTyrna">Poprawka piąta, komisji, poparta przez komisję, powoduje, że środki uzyskane przez Agencję Rozwoju Przemysłu SA pochodzące z emisji obligacji lub kredytów będą mogły być przeznaczone, obok głównego celu, to jest restrukturyzacji finansowej spółki Polskie Huty Stali SA, tylko na pokrycie kosztów emisji obligacji.</u>
<u xml:id="u-32.37" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-32.38" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za poprawką piątą?</u>
<u xml:id="u-32.39" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-32.40" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-32.41" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-32.42" who="#MarcinTyrna">Na 80 obecnych senatorów 78 głosowało za, nikt nie był przeciw, 2 wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-32.43" who="#MarcinTyrna">Poprawka piąta została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-32.44" who="#MarcinTyrna">Poprawka szósta, Komisji Gospodarki Narodowej, poparta przez komisję, ma wyraźnie wskazać, iż w przypadku niepowołania spółki Polskie Huty Stali SA środki z emisji obligacji mogą być przeznaczone wyłącznie na restrukturyzację finansową czterech hut, które miały tworzyć wspomnianą spółkę.</u>
<u xml:id="u-32.45" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-32.46" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za?</u>
<u xml:id="u-32.47" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-32.48" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-32.49" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-32.50" who="#MarcinTyrna">Na 80 obecnych senatorów 78 głosowało za, 2 nie głosowało.</u>
<u xml:id="u-32.51" who="#MarcinTyrna">Poprawka szósta została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-32.52" who="#MarcinTyrna">Poprawka siódma, pana senatora Baranowskiego, poparta przez komisję, uelastycznia sposób połączenia czterech wskazanych w ustawie hut w Polskie Huty Stali SA.</u>
<u xml:id="u-32.53" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-32.54" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki siódmej?</u>
<u xml:id="u-32.55" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-32.56" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-32.57" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-32.58" who="#MarcinTyrna">Na 80 obecnych senatorów 77 głosowało za, 1 - przeciw, 2 nie głosowało.</u>
<u xml:id="u-32.59" who="#MarcinTyrna">Poprawka siódma została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-32.60" who="#MarcinTyrna">Poprawka ósma, komisji, poparta przez komisję, ma charakter porządkowy.</u>
<u xml:id="u-32.61" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-32.62" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki ósmej?</u>
<u xml:id="u-32.63" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-32.64" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-32.65" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-32.66" who="#MarcinTyrna">Na 79 obecnych senatorów 79 głosowało za.</u>
<u xml:id="u-32.67" who="#MarcinTyrna">Poprawka ósma została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-32.68" who="#MarcinTyrna">Przystępujemy do głosowania za przyjęciem uchwały w sprawie ustawy o restrukturyzacji hutnictwa żelaza i stali w całości, ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
<u xml:id="u-32.69" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-32.70" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem uchwały, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-32.71" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciwko tej uchwale, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-32.72" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-32.73" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-32.74" who="#MarcinTyrna">Na 80 obecnych senatorów 79 głosowało za, 1 - przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
<u xml:id="u-32.75" who="#MarcinTyrna">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Wysoki Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o restrukturyzacji hutnictwa żelaza i stali.</u>
<u xml:id="u-32.76" who="#MarcinTyrna">Powracamy do rozpatrzenia punktu ósmego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.</u>
<u xml:id="u-32.77" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona i obecnie możemy przystąpić do głosowania w sprawie tej ustawy.</u>
<u xml:id="u-32.78" who="#MarcinTyrna">Przypominam też, że Komisja Gospodarki Narodowej oraz Komisja Rodziny i Polityki Społecznej przedstawiły jednobrzmiące projekty uchwał, w których wnoszą o wprowadzenie poprawek do ustawy. Są one zawarte w drukach senackich nr 724A i 724B.</u>
<u xml:id="u-32.79" who="#MarcinTyrna">Zgodnie z art.54 ust.1 Regulaminu Senatu za chwilę przeprowadzimy kolejne głosowania nad przedstawionymi poprawkami, według kolejności przepisów ustawy.</u>
<u xml:id="u-32.80" who="#MarcinTyrna">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi przez komisje poprawkami.</u>
<u xml:id="u-32.81" who="#MarcinTyrna">Nad poprawkami: pierwszą, czwartą i piątą należy głosować łącznie. Zmierzają one do utrzymania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, które przewidują wygaśnięcie 1 stycznia 2002 r. zwolnienia od tego podatku podatników opłacających podatek dochodowy w formie karty podatkowej.</u>
<u xml:id="u-32.82" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-32.83" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawek: pierwszej, czwartej i piątej?</u>
<u xml:id="u-32.84" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-32.85" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
<u xml:id="u-32.86" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-32.87" who="#MarcinTyrna">Na 78 obecnych senatorów 67 głosowało za, 7 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-32.88" who="#MarcinTyrna">Stwierdzam, że poprawki: pierwsza, czwarta i piąta zostały przyjęte.</u>
<u xml:id="u-32.89" who="#MarcinTyrna">Poprawka druga umożliwi niewliczanie do liczby pracowników, od której uzależniona jest możliwość opodatkowania w formie karty podatkowej w wysokości podatku, osób pobierających emerytury i renty, niezależnie od tego, kiedy osoby te zostały zatrudnione.</u>
<u xml:id="u-32.90" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-32.91" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za?</u>
<u xml:id="u-32.92" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-32.93" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-32.94" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-32.95" who="#MarcinTyrna">Na 78 obecnych senatorów 76 głosowało za, 2 wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-32.96" who="#MarcinTyrna">Stwierdzam, że poprawka druga została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-32.97" who="#MarcinTyrna">Poprawka trzecia skreśla dodany przez Sejm przepis, w myśl którego nie będzie stanowiło przeszkody do opodatkowania w formie karty podatkowej przekroczenie określonego w ustawie stanu zatrudnienia o nie więcej niż sześciu pracowników w latach 2001–2002 w całym kraju.</u>
<u xml:id="u-32.98" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-32.99" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki trzeciej?</u>
<u xml:id="u-32.100" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-32.101" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
<u xml:id="u-32.102" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-32.103" who="#MarcinTyrna">Na 78 obecnych senatorów 73 głosowało za, nikt nie był przeciw, 4 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował.</u>
<u xml:id="u-32.104" who="#MarcinTyrna">Stwierdzam, że poprawka trzecia została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-32.105" who="#MarcinTyrna">Obecnie przystępujemy do głosowania za przyjęciem uchwały w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym w całości, ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
<u xml:id="u-32.106" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-32.107" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem uchwały, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-32.108" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciwko, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-32.109" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-32.110" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowana.</u>
<u xml:id="u-32.111" who="#MarcinTyrna">Na 80 obecnych senatorów 74 głosowało za, nikt nie był przeciw, 5 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował.</u>
<u xml:id="u-32.112" who="#MarcinTyrna">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.</u>
<u xml:id="u-32.113" who="#MarcinTyrna">Powracamy do rozpatrzenia punktu jedenastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.</u>
<u xml:id="u-32.114" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że w przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej, która ustosunkowała się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-32.115" who="#MarcinTyrna">Przypominam też, że dyskusja nad rozpatrywaną ustawą została zamknięta i obecnie, zgodnie z art. 52 ust. 6 Regulaminu Senatu, głos mogą zabrać jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.</u>
<u xml:id="u-32.116" who="#MarcinTyrna">Proszę sprawozdawcę Komisji Rodziny i Polityki Społecznej senatora Dariusza Kłeczka o zabranie głosu i przedstawienie uzgodnionych na posiedzeniu wniosków.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#DariuszKłeczek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#DariuszKłeczek">Komisja na posiedzeniu w dniu wczorajszym, po rozpatrzeniu wniosków zgłoszonych w toku debaty, prosi Wysoką Izbę o przyjęcie obu poprawek. Poprawka pani senator Danielak była taka sama jak poprawka przyjęta przez połączone komisje. Komisja poparła raz jeszcze te poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
<u xml:id="u-34.1" who="#MarcinTyrna">Czy senator wnioskodawca, pani Jolanta Danielak chciałaby zabrać jeszcze głos?</u>
<u xml:id="u-34.2" who="#komentarz">(Senator Jolanta Danielak: Nie. Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.)</u>
<u xml:id="u-34.3" who="#MarcinTyrna">Przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.</u>
<u xml:id="u-34.4" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że w tej sprawie w toku debaty komisja oraz senator wnioskodawca przedstawili wnioski o wprowadzenie poprawek do ustawy.</u>
<u xml:id="u-34.5" who="#MarcinTyrna">Informuję, że zgodnie z art.54 ust.1 Regulaminu Senatu za chwilę zostaną przeprowadzone kolejne głosowania nad przedstawionymi poprawkami, według kolejności przepisów ustawy.</u>
<u xml:id="u-34.6" who="#MarcinTyrna">Przystępujemy do głosowania na przedstawionymi poprawkami.</u>
<u xml:id="u-34.7" who="#MarcinTyrna">Nad poprawkami pierwszą i drugą należy głosować łącznie. Są to poprawki Komisji Rodziny i Polityki Społecznej oraz pani senator Jolanty Danielak, poparte przez komisję. Dotyczą kwestii związanych z możliwością skrócenia urlopu macierzyńskiego przez pracownicę i wykorzystywania jego pozostałej części przez pracownika. Poprawki stanowią uzupełnienie uregulowań kodeksu pracy w zakresie organizacji pracy przez pracodawcę zarówno pracownicy, jak i pracownika mającego korzystać z urlopu. Pracodawca ten powinien dysponować czternastodniowym terminem na zorganizowanie stanowisk pracy.</u>
<u xml:id="u-34.8" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-34.9" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki pierwszej i drugiej?</u>
<u xml:id="u-34.10" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-34.11" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
<u xml:id="u-34.12" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-34.13" who="#MarcinTyrna">Na 79 obecnych senatorów 73 głosowało za, 3 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował.</u>
<u xml:id="u-34.14" who="#MarcinTyrna">Poprawki pierwsza i druga zostały przyjęte.</u>
<u xml:id="u-34.15" who="#MarcinTyrna">Obecnie przystępujemy do głosowania za przyjęciem uchwały w sprawie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w całości, ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
<u xml:id="u-34.16" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-34.17" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem uchwały, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-34.18" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciwko, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-34.19" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-34.20" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-34.21" who="#MarcinTyrna">Na 80 obecnych senatorów 74 głosowało za, nikt nie był przeciw, 5 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował.</u>
<u xml:id="u-34.22" who="#MarcinTyrna">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Wysoki Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.</u>
<u xml:id="u-34.23" who="#MarcinTyrna">Powracamy do rozpatrzenia punktu trzynastego porządku obrad: stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach sądowych i egzekucji.</u>
<u xml:id="u-34.24" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona i obecnie możemy przystąpić do głosowania w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-34.25" who="#MarcinTyrna">Przypominam też, że Komisja Ustawodawcza przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosi o przyjęcie tej ustawy bez poprawek, zawarty w druku senackim nr 709A. Projekt ten zostanie obecnie poddany pod głosowanie.</u>
<u xml:id="u-34.26" who="#MarcinTyrna">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach sądowych i egzekucji.</u>
<u xml:id="u-34.27" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-34.28" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem projektu uchwały, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-34.29" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-34.30" who="#MarcinTyrna">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-34.31" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-34.32" who="#MarcinTyrna">Na 80 obecnych senatorów 79 głosowało za, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
<u xml:id="u-34.33" who="#MarcinTyrna">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach sądowych i egzekucji.</u>
<u xml:id="u-34.34" who="#MarcinTyrna">Powracamy do rozpatrzenia punktu czternastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.</u>
<u xml:id="u-34.35" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona i obecnie możemy przystąpić do głosowania w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-34.36" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że Komisja Ustawodawcza przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosi o przyjęcie tej ustawy bez poprawek - druk senacki nr 708A. Projekt ten zostanie obecnie poddany pod głosowanie.</u>
<u xml:id="u-34.37" who="#MarcinTyrna">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały w sprawie ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.</u>
<u xml:id="u-34.38" who="#MarcinTyrna">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
<u xml:id="u-34.39" who="#MarcinTyrna">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem przedstawionego projektu uchwały, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-34.40" who="#MarcinTyrna">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-34.41" who="#MarcinTyrna">Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
<u xml:id="u-34.42" who="#MarcinTyrna">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
<u xml:id="u-34.43" who="#MarcinTyrna">Na 80 obecnych senatorów 79 głosowało za, nikt nie był przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
<u xml:id="u-34.44" who="#MarcinTyrna">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Wysoki Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.</u>
<u xml:id="u-34.45" who="#MarcinTyrna">Po przerwie przystąpimy do rozpatrzenia punktu piętnastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej i ustawy o szkolnictwie wyższym.</u>
<u xml:id="u-34.46" who="#MarcinTyrna">Ogłaszam przerwę do godziny 11.20.</u>
<u xml:id="u-34.47" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godziny 11 minut 13 do godziny 11 minut 27)</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#MarcinTyrna">Wznawiam obrady.</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#MarcinTyrna">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu piętnastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej i ustawy o szkolnictwie wyższym.</u>
<u xml:id="u-35.2" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na sto trzynastym posiedzeniu w dniu 19 lipca 2001 r. Do Senatu została przekazana w dniu 20 lipca 2001 r. Marszałek Senatu w dniu 24 lipca 2001 r., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-35.3" who="#MarcinTyrna">Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 714, natomiast sprawozdanie komisji w druku nr 714A.</u>
<u xml:id="u-35.4" who="#MarcinTyrna">Obecnie proszę sprawozdawcę Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu senatora Macieja Świątkowskiego o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#MaciejŚwiątkowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
<u xml:id="u-36.1" who="#MaciejŚwiątkowski">W imieniu Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie o uchwalonej przez Sejm w dniu 19 lipca 2001 r. ustawie o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej i ustawy o szkolnictwie wyższym.</u>
<u xml:id="u-36.2" who="#MaciejŚwiątkowski">Rozpatrywana ustawa jest wynikiem pracy nad projektem poselskim, złożonym w Sejmie w grudniu 2000 r. Początkowo nad tym projektem pracowała podkomisja w Komisji Zdrowia, a ostatecznie, przed uchwaleniem, ustawa została przyjęta przez połączone komisje Sejmu, Komisję Zdrowia oraz Komisję Edukacji, Nauki i Młodzieży.</u>
<u xml:id="u-36.3" who="#MaciejŚwiątkowski">Przedmiotowa ustawa poświęcona jest wąskiemu zagadnieniu ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, a mianowicie państwowym szpitalom klinicznym, jednostkom ważnym dla ochrony zdrowia, dla pacjentów oraz postępu nauki i wiedzy w dziedzinie medycyny.</u>
<u xml:id="u-36.4" who="#MaciejŚwiątkowski">Senatorowie przed podjęciem stanowiska w przedmiotowej ustawie zapoznali się z opiniami w tej sprawie rządu Rzeczypospolitej Polskiej, Konferencji Rektorów Uczelni Medycznych, Stowarzyszenia Dyrektorów Szpitali Klinicznych, Związku Zawodowego „Solidarność” Samodzielnych Publicznych Szpitali Klinicznych, niezależnych ekspertów, a także z analizą finansową i analizą kondycji poszczególnych państwowych szpitali klinicznych.</u>
<u xml:id="u-36.5" who="#MaciejŚwiątkowski">Ustawa wprowadza nowe uregulowania dotyczące tworzenia i działalności szpitali klinicznych jako publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Zmienia organ założycielski państwowych szpitali klinicznych z ministra zdrowia na państwowe uczelnie medyczne lub państwowe uczelnie prowadzące działalność dydaktyczną i badawczą.</u>
<u xml:id="u-36.6" who="#MaciejŚwiątkowski">W opinii wnioskodawców zmiana ta ma rozwiązać pewne problemy praktycznego funkcjonowania szpitali klinicznych, jednak sposób rozwiązania ustawowego budzi poważne zastrzeżenia prawne. Mianowicie nie można bez naruszenia podstawowych zasad prawa zmieniać organu założycielskiego szpitala klinicznego z ministra zdrowia na uczelnię medyczną, zachowując jednocześnie dotychczasowy status prawny państwowych szpitali klinicznych jako publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz zasady jego finansowania. Obecnie publiczne zakłady opieki zdrowotnej mogą być tworzone przez rząd i jego agendy oraz jednostki samorządu terytorialnego. Ustawa zaś tworzy pewien wyłom, nadając uczelni medycznej atrybut władzy publicznej, która dotychczas przypisywana była wspomnianemu już rządowi i samorządom terytorialnym.</u>
<u xml:id="u-36.7" who="#MaciejŚwiątkowski">Zgodnie z obecnie obowiązującym prawem, przy dobrej woli ministra zdrowia oraz władz uczelni medycznej - a tej woli często brakowało po jednej czy po drugiej stronie - można, bez zmiany organu założycielskiego, zwiększyć uprawnienia uczelni medycznej w stosunku do szpitala klinicznego w działalności związanej z wykonywaniem zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w szpitalach klinicznych lub oddziałach innych zakładów opieki zdrowotnej udostępnionych uczelniom medycznym.</u>
<u xml:id="u-36.8" who="#MaciejŚwiątkowski">Wprowadzona ustawa nasuwała zastrzeżenia prawne w kwestiach cywilnoprawnych stosunków własności mienia szpitali klinicznych, cywilnoprawnej odpowiedzialności za zobowiązania zaciągane przez państwowe szpitale kliniczne, a także w kwestii finansowania ze środków z budżetu państwa.</u>
<u xml:id="u-36.9" who="#MaciejŚwiątkowski">Uczelnia medyczna ma osobowość prawną. Jest odrębnym od państwa podmiotem prawa, dlatego nie może tworzyć publicznego zakładu opieki zdrowotnej z majątku publicznego stanowiącego, w myśl obowiązującego obecnie prawa, własność państwową lub samorządową. Na podstawie dotychczasowego prawa uczelnia medyczna mogła utworzyć szpital kliniczny czy też może utworzyć szpital kliniczny będący niepublicznym zakładem opieki zdrowotnej. To uregulowanie nie odpowiadało statusowi prawnemu państwowych uczelni medycznych jako odrębnej od skarbu państwa jednostki organizacyjnej mającej osobowość prawną.</u>
<u xml:id="u-36.10" who="#MaciejŚwiątkowski">W przypadku, kiedy uczelnia medyczna z mocy prawa staje się organem założycielskim państwowych szpitali klinicznych, dokonuje ona przeniesienia własności majątku szpitala klinicznego na uczelnię, a także wszystkich kosztów związanych z funkcjonowaniem tego szpitala. Może to również wywierać niekorzystny wpływ na funkcjonowanie uczelni medycznych, jeśli chodzi o tworzenie nowych szpitali klinicznych oraz rozwój szpitali już funkcjonujących, ponieważ uczelnia jest zmuszona utworzyć i finansować szpital z własnych środków majątkowych.</u>
<u xml:id="u-36.11" who="#MaciejŚwiątkowski">W tym świetle szczególnie groźne dla pacjentów, a także dla finansów publicznych, są zapisy nowego art. 36b. Dotyczy on statusu prawnego szpitala, na którego likwidację nie wyraził zgody minister właściwy do spraw zdrowia. Minister, nie mając wpływu na zarządzanie tego szpitala, ma zapewnić szpitalowi środki publiczne niezbędne do jego dalszego funkcjonowania w zakresie gwarantującym realizację świadczeń na dotychczasowym poziomie, a odpowiedzialność za zobowiązania powstałe po odmowie ministra zdrowia co do wydania zgody na likwidację ponosi skarb państwa.</u>
<u xml:id="u-36.12" who="#MaciejŚwiątkowski">Obciążenie skarbu państwa odpowiedzialnością za zobowiązania szpitala klinicznego wprowadziłoby też pewien wyjątek od zasady prawnej wyrażonej w art. 40 §1 kodeksu cywilnego, mówiącej, że skarb państwa nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania państwowych osób prawnych.</u>
<u xml:id="u-36.13" who="#MaciejŚwiątkowski">Z analizy kondycji finansowej szpitali klinicznych wynika, że jest kilkanaście szpitali generujących zysk, jednak większość szpitali przynosi straty. Straty te są wynikiem różnych spraw, ale szczególnym powodem wydaje się złe administrowanie i zarządzanie tymi szpitalami. I jest to niezależne od tego, czy większy nadzór nad tymi jednostkami ma minister zdrowia, czy też rektor. W myśl obowiązującego prawa mają oni zobowiązania, które mają charakter wzrostowy - obecnie wynoszą one około 500 milionów zł.</u>
<u xml:id="u-36.14" who="#MaciejŚwiątkowski">Związki zawodowe uważają, że występuje tutaj uwłaszczenie uczelni medycznych znacznym majątkiem skarbu państwa bez możliwości wpływania czy kontroli społecznej na ten majątek oraz na kształtowanie polityki zdrowotnej, a także że może dochodzić do ograniczenia potrzebnych, choć mniej rentownych świadczeń zdrowotnych.</u>
<u xml:id="u-36.15" who="#MaciejŚwiątkowski">Teoretycznie uczelnie mogą na przykład złożyć wniosek o likwidację, zmuszając skarb państwa do przejęcia zobowiązań przy zachowaniu działalności szpitali. Jest też możliwość niezbyt precyzyjnego rozdziału środków na lecznictwo z kas chorych i na działalność naukowo-dydaktyczną prowadzoną na terenie szpitali. Nie uwzględnia się jednak tutaj faktu, że większość pracowników państwowych szpitali klinicznych nie jest pracownikami akademii medycznych, istnieje więc obawa, że w wyniku głębokich restrukturyzacji może dojść do zwolnień z pracy oraz do ograniczenia już i tak niskich płac w ochronie zdrowia.</u>
<u xml:id="u-36.16" who="#MaciejŚwiątkowski">Mając na uwadze te wszystkie zastrzeżenia, senatorowie zgłosili trzy wnioski: o przyjęcie ustawy bez poprawek, o przyjęcie ustawy z poprawkami, które złożył pan senator Sławomir Willenberg, oraz o odrzucenie ustawy. Komisja przegłosowała wniosek najdalej idący, a mianowicie o odrzucenie ustawy w całości - 6 senatorów głosowało za, a 5 było przeciw. Część senatorów zgłosiło też wniosek mniejszości, który za chwilę będzie państwu przedstawiany wraz z uzasadnieniem. Panie Marszałku, dziękuję za uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#MarcinTyrna">Obecnie proszę sprawozdawcę mniejszości Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu senatora Jerzego Cieślaka o zabranie głosu i przedstawienie wniosku mniejszości.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#JerzyCieślak">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
<u xml:id="u-38.1" who="#JerzyCieślak">Omawiana nowelizacja ustawy o zakładach opieki zdrowotnej i ustawy o szkolnictwie wyższym jest projektem poselskim, pod którym podpisali się posłowie ze wszystkich niemal klubów parlamentarnych. Po kilkunastu miesiącach przyjęta została przez większość sejmową, również ponad podziałami politycznymi. Uzyskała też poparcie między innymi Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego i Prezydium Polskiej Akademii Nauk.</u>
<u xml:id="u-38.2" who="#JerzyCieślak">W szpitalach klinicznych, których dotyczy nowelizacja, prowadzona jest działalność naukowa, dydaktyczna i lecznicza na najwyższym poziomie, w oparciu o najlepsze wyposażenie, którym dysponują lekarze o najwyższych kwalifikacjach. Problem w tym, że te różne formy działalności organizuje i finansuje w określonej części Ministerstwo Zdrowia, w określonej części - akademie medyczne. A tam, gdzie jest dwóch decydentów, rzadko panuje porządek; tam, gdzie jest współodpowiedzialność, nikt za nic nie odpowiada do końca. Czas i wysiłek, jakiego wymagają decyzje kompromisowe, znamy z doświadczeń parlamentarnych.</u>
<u xml:id="u-38.3" who="#JerzyCieślak">Głównym celem ustawy jest jasne określenie właściciela majątku, dysponenta kadr i środków oraz organizatora działalności szpitali klinicznych. Będzie nim akademia medyczna jako uczelnia państwowa i organ założycielski tych szpitali, odpowiedzialny za ich prawidłową działalność merytoryczną i skuteczność ekonomiczną.</u>
<u xml:id="u-38.4" who="#JerzyCieślak">Wniosek większości Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu o odrzucenie ustawy uzyskał tylko jeden głos przewagi nad wnioskiem mniejszości o jej przyjęcie bez poprawek. Większość komisji uważa więc, że istniejący stan prawny jest dobry i przynosi pozytywne efekty.</u>
<u xml:id="u-38.5" who="#JerzyCieślak">Panie i Panowie Senatorowie! Bardzo trudno jest za pozytywny efekt uznać zadłużenie szpitali klinicznych, które według szacunków Ministerstwa Zdrowia sięga 430 milionów zł, a według informacji prasowych 470 milionów zł. To tylko jeden z negatywnych efektów istniejącego obecnie stanu dwuwładzy w tych tak ważnych dla najciężej chorych pacjentów publicznych - podkreślam: publicznych - zakładach opieki zdrowotnej.</u>
<u xml:id="u-38.6" who="#JerzyCieślak">Pozwolę sobie w tym momencie przytoczyć fragment Stanowiska Konferencji Rektorów Uczelni Medycznych o omawianej ustawie. Oto ten cytat.</u>
<u xml:id="u-38.7" who="#JerzyCieślak">„Minister zdrowia nie posiada na dzień dzisiejszy instrumentów prawnych, umożliwiających mu skuteczne wspomaganie szpitali klinicznych w wychodzeniu z kłopotów finansowych. Na pytanie, kto jest bardziej zainteresowany właściwym rozwiązaniem problemu i kto ma większe szanse powodzenia, Ministerstwo Zdrowia czy państwowe uczelnie medyczne, odpowiedź wydaje się jednoznaczna - państwowe uczelnie medyczne. Uczelnie wyposażone są bowiem w instrumenty prawne umożliwiające dokonywanie szybkich działań restrukturyzacyjnych. Mając do dyspozycji kilka szpitali klinicznych, mogą dokonywać zmian w zakresie lokalizacji środków trwałych i delegowania nauczycieli akademickich do innych jednostek klinicznych. Uczelnie mają wreszcie lepsze rozeznanie w zakresie potrzeb lokalnych, jeśli chodzi o świadczenia zdrowotne. Ponieważ baza szpitali klinicznych stanowi podstawę dla realizacji celów statutowych uczelni, będą one bezpośrednio zainteresowane szybką poprawą ich kondycji finansowej. Nie ma jednego modelowego rozwiązania dla szpitali, które popadły w kłopoty finansowe. Każda uczelnia medyczna będzie musiała opracować inną strategię działania”. Koniec cytatu.</u>
<u xml:id="u-38.8" who="#JerzyCieślak">Mam również przed sobą krótką, ale jednoznaczną, opinię Stowarzyszenia Dyrektorów Szpitali Klinicznych, w której napisano: „Dotychczas obowiązująca ustawa, będąca swoistym kompromisem, powodowała szereg nieporozumień i konfliktów między dyrektorami a władzami uczelni. Opowiadaliśmy się za skupieniem w jednym ośrodku kompetencji organu założycielskiego dla szpitali klinicznych. Nowy model usytuowania szpitali klinicznych jest jasny, gdyż w sposób kompleksowy reguluje sytuację szpitali klinicznych, powierzając nie tylko uprawnienia, ale także odpowiedzialność jednemu organowi założycielskiemu, jakim jest państwowa uczelnia medyczna”. Koniec cytatu.</u>
<u xml:id="u-38.9" who="#JerzyCieślak">To jest opinia ludzi najlepiej znających problemy wynikające z dotychczasowych złych regulacji prawnych, które powinniśmy na tym posiedzeniu Senatu zmienić.</u>
<u xml:id="u-38.10" who="#JerzyCieślak">Wysoki Senacie! Większość Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu, proponując odrzucenie tej bardzo potrzebnej ustawy, przyjęła do wiadomości subiektywnie przedstawione przez Ministerstwo Zdrowia wątpliwości o charakterze formalnoprawnym, o których mówił pan senator Świątkowski jako jej sprawozdawca. Zdecydowanie nie zgadzając się z tą argumentacją, zapoznam panie i panów senatorów z fragmentami ekspertyzy prawnej opracowanej przez panią Ewę Abramek na zlecenie Ministerstwa Zdrowia i dofinansowanej przez Komitet Badań Naukowych, a więc instytucję neutralną, jeśli chodzi o rozpatrywaną ustawę.</u>
<u xml:id="u-38.11" who="#JerzyCieślak">Po pierwsze, chcę przywołać art. 17 ustawy, z 26 listopada 2000 r., o finansach publicznych. Stanowi on, „iż jednostki sektora finansów publicznych mogą być tworzone jedynie w formach przewidzianych ustawami. Są to zatem, poza formami określonymi w ustawie o finansach publicznych, formy przewidziane także innymi ustawami, w tym przypadku - ustawą o zakładach opieki zdrowotnej. Gdyby więc w trybie nowelizacji ustawy o zakładach opieki zdrowotnej został poszerzony katalog podmiotów uprawnionych do tworzenia publicznego zakładu opieki zdrowotnej, to takie działanie legislacyjne byłoby zgodne z obowiązującym porządkiem prawnym. Dokonanie tej zmiany w ustawie leży w granicach swobody legislacyjnej parlamentu i nie stałoby w kolizji z ustawą zasadniczą i zawartymi w niej zasadami konstytucyjnymi”.</u>
<u xml:id="u-38.12" who="#JerzyCieślak">Po drugie, „jednoznaczne zaliczenie do sektora finansów publicznych między innymi państwowych szkół wyższych i samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, dokonane nowelizacją ustawy o finansach publicznych z 8 grudnia 2000 r., stwarza dobry grunt do realizacji powyższej koncepcji”.</u>
<u xml:id="u-38.13" who="#JerzyCieślak">I wreszcie po trzecie, „państwowe uczelnie medyczne są państwowymi osobami prawnymi, zarządzającymi środkami publicznymi nadzorowanymi przez ministra właściwego do spraw zdrowia. Z tych też względów majątek, który mógłby być przejęty po likwidowanym szpitalu, pozostałby nadal w gestii jednostki sektora finansów publicznych, to jest państwowej uczelni medycznej”.</u>
<u xml:id="u-38.14" who="#JerzyCieślak">Wysoki Senacie! „Patrząc na problem nieco szerzej, warto przypomnieć, że w czasie gdy szkoły wyższe zostały po raz pierwszy wyposażone w osobowość prawną, nastąpiło wydzielenie majątku Skarbu Państwa i przekazanie go państwowej osobie prawnej celem realizacji zadań publicznych. Koncepcja projektu nowelizacji ustawy o zakładach opieki zdrowotnej nie jest więc w tym zakresie żadną rewolucją”. Ani w zakresie formalnoprawnym, ani w zakresie gospodarowania finansami państwa.</u>
<u xml:id="u-38.15" who="#JerzyCieślak">Kończąc, zwracam się do Wysokiego Senatu o przyjęcie tej bardzo potrzebnej ustawy. Jest ona potrzebna dla ułatwienia w szpitalach klinicznych działalności naukowej, dydaktycznej i leczniczej w odniesieniu do najciężej chorych pacjentów w naszym kraju.</u>
<u xml:id="u-38.16" who="#JerzyCieślak">Proszę o przyjęcie poprawki mniejszości przedstawionej w druku nr 714A. Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#MarcinTyrna">Proszę jeszcze o pozostanie na mównicy, albowiem zgodnie z art. 44 ust. 5 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać, czy ktoś chciałby skierować pytania do senatorów sprawozdawców?</u>
<u xml:id="u-39.2" who="#MarcinTyrna">Pan senator Jan Chojnowski, proszę o zadanie pytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#JanChojnowski">Mam pytanie do senatora Cieślaka.</u>
<u xml:id="u-40.1" who="#JanChojnowski">Panie Senatorze, sposób w jaki przedstawił pan ten problem jest rzeczywiście bardzo jasny. Powołał się pan między innymi na uregulowania prawne dotyczące innych uczelni. A czy wie pan, jakie doświadczenia wypływają z ich dotychczasowego funkcjonowania? Bo to jasne, że państwo powierza państwowym uczelniom określony majątek do realizowania określonych celów dydaktycznych, naukowych. Ale czy przypadkiem pewne obawy wyrażane teraz, przy okazji rozpatrywania spraw akademii medycznych, nie są pochodną tych doświadczeń?</u>
<u xml:id="u-40.2" who="#JanChojnowski">I kolejne pytanie, które się z tym wiąże: jaki wpływ, realny wpływ, ma państwo na państwową uczelnię prawną uwłaszczoną w stu procentach wielkim majątkiem i ciągle jeszcze proszącą o pieniądze, wyciągającą rękę do finansów państwowych? Jaki jest jego realny wpływ? Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
<u xml:id="u-41.1" who="#MarcinTyrna">Proszę o udzielenie odpowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#JerzyCieślak">Panie Senatorze, na posiedzeniu komisji nie było oczywiście analizy ekonomicznej skuteczności działań w zakresie finansów innych samodzielnych i uwłaszczonych uczelni, poza szpitalami klinicznymi. I to ze zrozumiałych względów, różnica jest bowiem bardzo istotna. Ale skoro już pan senator przywołał to porównanie, to powiem, że trudno byłoby sobie wyobrazić, by na uczelniach politechnicznych funkcje takie jak dydaktyczna i naukowa były oddzielone od funkcji dysponenta kadr i właściciela laboratoriów tej uczelni, stanowiących bazę dla prowadzonej przez nią działalności naukowej i dydaktycznej. A to byłaby właśnie sytuacja zbliżona do obecnie panującej w szpitalach klinicznych. Nie bardzo wiadomo, kto za co odpowiada.</u>
<u xml:id="u-42.1" who="#JerzyCieślak">Jeżeli natomiast chodzi o drugie pytanie pana senatora, to nie ma tu żadnej istotnej różnicy, poza tym że dotychczasowa struktura i dotychczasowy system prawny, regulujący działalność szpitali klinicznych, doprowadziły właśnie do olbrzymich zadłużeń. I to rektorzy mówią: będzie nam łatwiej obniżać koszty, będzie nam łatwiej w sposób rozsądniejszy, racjonalniejszy gospodarować pozyskiwanymi środkami, ponieważ będziemy zarządzać tymi szpitalami z możliwie najbliższej odległości, podczas gdy minister zdrowia oddalony jest o setki kilometrów od szpitala klinicznego, który jest w jego kompetencjach.</u>
<u xml:id="u-42.2" who="#JerzyCieślak">I wreszcie, akademia medyczna w dalszym ciągu jest uczelnią państwową, zaś szpital kliniczny pozostaje publicznym zakładem opieki zdrowotnej, który ma kontrakty z kasami chorych, bo to jedno ze źródeł jego finansowania. To jest różnica między nim, jako specyficzną uczelnią i specyficznym zakładem opieki zdrowotnej, a innymi wyższymi uczelniami, na terenie kraju oczywiście. Jak już mówiłem, przywołując poparte ekspertyzami prawnymi stanowisko rektorów akademii medycznych, to właśnie minister zdrowia nie ma w tej chwili instrumentu, który pozwoliłby mu pomóc szpitalom klinicznym w wydobyciu się z ogromnego, obciążającego je dzisiaj zadłużenia. Chcą gospodarować tymi środkami racjonalnie, ale ani majątek, którym dysponują te uczelnie i na którym mają być uwłaszczone, nie przestaje być majątkiem państwowym, ani ich sytuacja nie różni się w sposób istotny od sytuacji innych samodzielnych statutowo jednostek, które pozostają państwowe w przypadkach, kiedy następuje ich likwidacja lub restrukturyzacja, czyli kiedy trzeba określić ostateczną odpowiedzialność ekonomiczną za skutki ich działania.</u>
<u xml:id="u-42.3" who="#JerzyCieślak">Moja teza byłaby zatem następująca: jeżeli dzisiaj, w obecnie obowiązującym systemie prawnym, jest tak niedobrze i jeżeli ludzie mający w terenie najlepsze rozeznanie, jeśli chodzi o sprawy, o których mówimy, chcą przyjąć na siebie nie tylko odpowiedzialność merytoryczną, ale także ekonomiczną i oświadczają publicznie polskiemu społeczeństwu i polskiemu parlamentowi, posłom i senatorom, że będą to robić lepiej, bo mają lepsze rozeznanie co do problemów oraz skuteczniejsze metody i instrumenty działania, to nie powinniśmy im w tym przeszkadzać.</u>
<u xml:id="u-42.4" who="#komentarz">(Senator Jan Chojnowski: Panie Marszałku, mam pytanie.)</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo, pan senator Chojnowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#JanChojnowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-44.1" who="#JanChojnowski">Czy nie uważa pan, że celowe byłoby jednak nawiązanie do dotychczasowych doświadczeń związanych z funkcjonowaniem innych uczelni niemedycznych? Bo jest tego rodzaju problem, że mamy piękne hasła - jak pan to mówił: my tu wiemy lepiej, lepiej zorganizujemy akademie, uczelnie - ale jak teraz funkcjonują inne uczelnie, uwłaszczone, wyposażone, ciągle doposażane itd.? Opinia publiczna bardzo wyraźnie zauważa, że uczelnie są państwowe, a panuje tam prywata, i państwo nie ma na to realnego wpływu. Są piękne hasła o autonomii itd., ale także różne afery, a to z egzaminami wstępnymi, a to inne, nie mówiąc już o sposobie dysponowania majątkiem i finansami. I tu jest problem. Ja nie kwestionuję zgłaszanych przez pana tez, ale naprawdę powinniśmy dążyć do takich rozwiązań, które uwzględniałyby też dotychczasowe doświadczenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
<u xml:id="u-45.1" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#JerzyCieślak">Panie Senatorze, wrócę jeszcze raz do tego, że nie można tych uczelni porównywać z innymi, bo ich specyfika wyróżnia je spośród innych uczelni typu politechnicznego czy humanistycznego. Jedno porównanie przywołałem, ale już w czasie naszej rozmowy nasunęła mi się pewna refleksja: proszę zwrócić uwagę, że działalność dydaktyczna to dzisiaj jest już sprawa tylko akademii medycznej. My mówimy wyłącznie o szpitalach klinicznych, a nie o całym majątku akademii. Mówimy konkretnie o warsztacie pracy w zakresie badań naukowych, dydaktyki i leczenia przez najwyżej wykwalifikowane kadry i dzięki najlepszemu możliwemu wyposażeniu, na jakie nasz kraj dzisiaj stać. A więc chodzi wyłącznie o szpitale kliniczne. Te inne aspekty, o których pan senator mówi, zostały już wcześniej przeniesione do kompetencji rektorów. Ta ustawa dotyczy wyłącznie szpitali klinicznych prowadzących te trzy formy działalności.</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
<u xml:id="u-47.1" who="#MarcinTyrna">Pani senator Elżbieta Płonka, proszę o zadanie pytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#ElżbietaPłonka">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-48.1" who="#ElżbietaPłonka">Pytania kieruję do obu posłów sprawozdawców...</u>
<u xml:id="u-48.2" who="#komentarz">(Senator Maciej Świątkowski: Senatorów.)</u>
<u xml:id="u-48.3" who="#ElżbietaPłonka">Przepraszam, senatorów sprawozdawców.</u>
<u xml:id="u-48.4" who="#ElżbietaPłonka">Ile szpitali klinicznych w stosunku do ich ogólnej liczby jest obecnie zadłużonych, a ile w tym bilansie wykazuje zysk? Jaki jest obecnie stan prawny, jeśli chodzi o majątki szpitali? Czy nie jest tak, że próbujemy tą ustawą zrobić nacjonalizację po innej, wcześniejszej decyzji prawnej? Następne pytanie: jaki był stosunek rektorów akademii medycznych do sprawy szpitali klinicznych w momencie wejścia w życie reformy, a więc dwa lata temu? I czwarte pytanie: czy kontrakty z kasą chorych w przypadku oddania lub raczej przywrócenia szpitali klinicznych akademiom medycznym nie będą przede wszystkim walką o pieniądze przy zaniedbaniu dydaktyki? Bo w tym przypadku, jeśli chodzi o szpitale kliniczne i akademie medyczne, to jest pytanie o pieniądze. Czy nie będzie to głównie walka o pieniądze, o usługi medyczne - a mogą to być proste usługi - podczas gdy dydaktyka w tych szpitalach będzie na drugim planie? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
<u xml:id="u-49.1" who="#komentarz">(Senator Jerzy Cieślak: Chcę prosić pana marszałka...)</u>
<u xml:id="u-49.2" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#JerzyCieślak">...o zezwolenie na zajęcie miejsca na sali, podobnie jak pan senator Świątkowski. Jesteśmy w nierównej sytuacji, ponieważ ja nie dysponuję na senackiej mównicy kompletem dokumentów.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo.</u>
<u xml:id="u-51.1" who="#komentarz">(Senator Jerzy Cieślak: Dziękuję uprzejmie.)</u>
<u xml:id="u-51.2" who="#MarcinTyrna">Pytania są dość szczegółowe i myślę, że wywołują pewne...</u>
<u xml:id="u-51.3" who="#komentarz">(Senator Jerzy Cieślak: Są do obydwu.)</u>
<u xml:id="u-51.4" who="#MarcinTyrna">Rozumiem, pani senator kierowała je do obydwu senatorów.</u>
<u xml:id="u-51.5" who="#MarcinTyrna">Pan senator Świątkowski może rozpocznie.</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#MaciejŚwiątkowski">Ja może jeszcze nawiążę do pytania pana senatora Chojnowskiego. Jeśli chodzi o sprawy finansowe, to tu nie można porównywać. Szpital kliniczny to jest szalenie droga instytucja. Ja bym sobie to wyobrażał w ten sposób, jeśli chodzi na przykład o Uniwersytet Jagielloński, że to może być tak, iż cały jego budżet jest tylko ułamkiem finansów szpitala klinicznego. I tak samo jest w każdej akademii medycznej - szpital kliniczny to 95% jej budżetu, podczas gdy sama uczelnia to najwyżej 5%. Takie są proporcje i trzeba sobie z tego zdawać sprawę.</u>
<u xml:id="u-52.1" who="#MaciejŚwiątkowski">Ja już w ramach pewnego sprostowania powiedziałem o tym, co jest w sprawozdaniu, że wiele szpitali przejęło inicjatywę, bo minister, zgodnie z obowiązujących prawem, przekazał im pewne uprawnienia. I mimo wszystko te szpitale się zadłużają, a stopień tego zadłużenia jest katastrofalnie wysoki. Wydaje mi się, że pan minister w swojej dalszej wypowiedzi jeszcze to uzupełni, jeśli chodzi o konkretne liczby, bo to też było przedstawiane i mam taką analizę. Na starcie reformy było wiadomo, że głównym źródłem finansowania szpitali klinicznych będą kontrakty z kasami chorych i tak jest nadal. To jest ponad 90% ich finansów. Są niewielkie fundusze z Komitetu Badań Naukowych oraz od ministra zdrowia, większość pochodzi jednak z kas chorych.</u>
<u xml:id="u-52.2" who="#MaciejŚwiątkowski">Kształcenie studentów dotyczy też prostych spraw, bo trzeba umieć rozpoznać i zapalenie płuc, i podejrzenie zapalenia wyrostka robaczkowego. Tak że studenci muszą mieć możliwość zapoznania się również z takimi chorobami. Jest więc obawa, jak twierdzi pani senator, że być może rektorzy pewnych uczelni, które powinny kształcić, będą wymagali albo domagali się kontraktów na usługi wyłącznie wysokospecjalistyczne. Taka obawa mogłaby istnieć.</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-53.1" who="#MarcinTyrna">Pan senator Cieślak, proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#JerzyCieślak">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
<u xml:id="u-54.1" who="#JerzyCieślak">Odpowiadając na pytanie pani senator Płonki, chcę powiedzieć, że miałbym podobne obawy co do tego, czy zarabianie pieniędzy na świadczeniach zdrowotnych na bardzo wysokim poziomie, kosztownych świadczeniach, nie zdominuje działalności naukowej i dydaktycznej, gdyby w opiniach przedstawionych senackiej komisji wystąpiła różnica zdań między dyrektorami szpitali klinicznych, którzy dbają, powiedzmy sobie wprost, w pierwszej kolejności o dochody, a rektorami akademii medycznych, którzy są z kolei zainteresowani przede wszystkim działalnością naukową i dydaktyczną. Jestem o to spokojny właśnie z tego powodu, że stanowiska, których fragmenty zacytowałem w swoim wystąpieniu, obydwu tych środowisk są jednoznaczne i jednobrzmiące. Nie mam takich podejrzeń i nie mam takich obaw. Powinniśmy mieć zaufanie do ludzi, którzy na uczelniach medycznych w Polsce są wybierani w demokratycznych wyborach na stanowiska rektorów, którzy żeby zostać rektorami, muszą legitymować się określonym dorobkiem i których przedstawiciel na posiedzeniach komisji zdrowia podkreślał z naciskiem, że akademie medyczne prowadzą działalność naukową również w zakresie nauk podstawowych. Dzisiaj przenoszenie doświadczeń nauk podstawowych na działalność kliniczną, czyli na pracę z ciężko chorym pacjentem, jest utrudnione właśnie poprzez dualizm kompetencji. Kto inny zarządza naukami podstawowymi, kto inny jest dysponentem szpitali klinicznych. Przedstawiciel rektorów akademii medycznych, przez nich uprawniony, podkreślał, że właśnie przyjmując tę ustawę, ułatwimy przepływ informacji i niemal natychmiastowe wdrażanie osiągnięć nauk podstawowych w działalności klinicznej i że w świadomości studenta akademii medycznej podstawowe nauki medyczne nie będą funkcjonowały oddzielnie od praktyki lekarskiej przy łóżku chorego, nastąpi bowiem proces integracji. To są argumenty, które cytuję i które dla mnie, nie tylko jako senatora, ale również jako lekarza, były głęboko przekonywające. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
<u xml:id="u-55.1" who="#MarcinTyrna">Czy są jeszcze pytania?</u>
<u xml:id="u-55.2" who="#komentarz">(Senator Elżbieta Płonka: Czy można, Panie Marszałku?)</u>
<u xml:id="u-55.3" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#ElżbietaPłonka">Nie uzyskałam jeszcze odpowiedzi na pytanie, jakie było stanowisko rektorów uczelni w dniu 1 stycznia 1999 r., bo jednak w czasie reformy uległo ono zmianie, podobnie jak działanie struktury, jaka powstała, polegającej na wyodrębnieniu szpitali klinicznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-57">
<u xml:id="u-57.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo. Rozumiem, że to pytanie było skierowane do pana senatora Cieślaka. Czy tak, Pani Senator?</u>
<u xml:id="u-57.1" who="#komentarz">(Senator Elżbieta Płonka: Tak jest.)</u>
</div>
<div xml:id="div-58">
<u xml:id="u-58.0" who="#JerzyCieślak">Jeżeli pan marszałek uważa, że do mnie, to odpowiem, że nie pamiętam, nie wiem. W tej chwili nie jestem w stanie odpowiedzieć pani senator na to pytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-59">
<u xml:id="u-59.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-59.1" who="#MarcinTyrna">Czy są jeszcze pytania do panów senatorów sprawozdawców? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-59.2" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że projekt rozpatrywanej ustawy był zgłoszony przez posłów. Prezes Rady Ministrów upoważnił do reprezentowania rządu w tej sprawie sekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia pana ministra Tomasza Grottela.</u>
<u xml:id="u-59.3" who="#MarcinTyrna">Witam pana ministra.</u>
<u xml:id="u-59.4" who="#MarcinTyrna">Zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać pana jako obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu, czy zechce pan zabrać głos i ustosunkować się do przedmiotowej ustawy.</u>
<u xml:id="u-59.5" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Tomasz Grottel: Tak jest.)</u>
<u xml:id="u-59.6" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo, Panie Ministrze. Widzę, że jest pan gotowy.</u>
</div>
<div xml:id="div-60">
<u xml:id="u-60.0" who="#TomaszGrottel">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
<u xml:id="u-60.1" who="#TomaszGrottel">Stanowisko rządu wyrażane od początku, kiedy problem wprowadzenia nowych rozwiązań ustawowych został podniesiony przez posłów, jest bardzo krytyczne i negatywne nie tylko ze względu na wspomniane wątpliwości prawne - zresztą nie do końca jasno zostało określone, które są zasadne, a które nie. Rząd zwracał uwagę na wątpliwości prawne, niekonstytucyjność systemu organizacyjnego tego rozwiązania, ale również na wątpliwości ekonomiczne i organizacyjne.</u>
<u xml:id="u-60.2" who="#TomaszGrottel">Padło tutaj stwierdzenie, iż szpitale kliniczne to nie są li tylko warsztaty dla szkół medycznych. Szpitale kliniczne w 90% świadczą usługi zdrowotne, leczą ludzi, a tylko w 10% są zapleczem dydaktyczno-naukowym dla akademii medycznych. Leczą ludzi na poziomie najwyższym, jaki można dzisiaj osiągnąć w Polsce i stąd ich monopolistyczny charakter w dużych regionach kraju. Ten monopolistyczny charakter usługowy jest wyraźnie zaznaczony, a zachowanie dostępności tej funkcji musi być szczególnie chronione.</u>
<u xml:id="u-60.3" who="#TomaszGrottel">Osiągnięcie równowagi między funkcją usługodawczą a niewątpliwie niezbędną funkcją zaplecza dydaktyczno-naukowego dla akademii medycznej spowodowało, że od 1 stycznia 1999 r. szpitale kliniczne, żeby zachować ich autonomię w tym względzie, podporządkowano nie akademiom medycznym, ale ministrowi zdrowia. Podporządkowanie ich ministrowi zdrowia daje pozytywne efekty. W ciągu ostatnich dwóch lat zmieniło ono zresztą swój charakter. Przede wszystkim w drodze porozumienia i uzgodnień między ministrem zdrowia a rektorami poszczególnych akademii medycznych dochodzi do przekazywania części kompetencji. Na czterdzieści trzy szpitale kliniczne tylko w przypadku sześciu pełne kompetencje pozostały w gestii ministra zdrowia. Pozostałe szpitale w wyniku uzgodnień zostały przekazane rektorom akademii medycznych. Oczywiście odbywa się to w pewnym czasie, przekazanie nie może bowiem nastąpić z dnia na dzień. Z wielu względów podstawowym powodem jest uporządkowanie sytuacji szpitala klinicznego - nie tylko weryfikacja posiadającego majątek szpitala, ale również uporządkowanie i rozdzielenie kosztów dydaktycznych, naukowych oraz usługowych.</u>
<u xml:id="u-60.4" who="#TomaszGrottel">Pragnę zaznaczyć, iż w ostatnich dwóch latach nastąpiły w tym zakresie zmiany. W 1999 r. minister zdrowia wydzielił w formie dotacji w budżecie akademii medycznych pieniądze, które akademia medyczna dostawała na zapłacenie szpitalom klinicznym za pełnione przez nie funkcje dydaktyczno-naukowe. Część akademii medycznych do dzisiaj nie przekazała tych pieniędzy szpitalom.</u>
<u xml:id="u-60.5" who="#TomaszGrottel">W 2000 r., zgodnie z zasadą, iż akademia medyczna powinna mieć większą autonomię ekonomiczną, pieniądze z tej dotacji zostały włączone do całego budżetu akademii medycznych. Akademie medyczne w drodze porozumienia ze szpitalami klinicznymi miały określić koszt pełnionej przez te szpitale funkcji dydaktycznej. Nie wszystkie jednak akademie tak postąpiły. Niektóre zawarły porozumienie ze szpitalami klinicznymi, ale są i takie, które mimo bardzo małych środków na ten cel i mimo zawartego porozumienia nie przekazały pieniędzy szpitalom.</u>
<u xml:id="u-60.6" who="#TomaszGrottel">Musi dojść do ostatecznego rozdzielenia w szpitalu klinicznym kosztu usługi medycznej i dydaktyczno-naukowej, w przypadku której należy także określić jej koszt. Tymczasem do dzisiaj koszty te nie zostały jasno określone w drodze porozumienia we wszystkich szpitalach klinicznych, w związku z czym dochodzi do nieścisłości w interpretacji tych kosztów i sposobu ich liczenia. Samodzielność szpitali klinicznych gwarantuje ostateczne rozstrzygnięcie wynikłych na tym tle sporów. Podporządkowanie szpitali klinicznych akademiom medycznym nie daje takiej gwarancji.</u>
<u xml:id="u-60.7" who="#TomaszGrottel">Chciałbym również zwrócić uwagę na fakt, iż zawarte z ministrem zdrowia porozumienia większości akademii medycznych, przekazujące im większość szpitali klinicznych, praktycznie dają rektorom akademii medycznych możliwość zarządzania szpitalami klinicznymi, ponieważ w wyniku tych porozumień, to rektorzy akademii medycznych decydują dzisiaj o zarządzających szpitalami klinicznymi. Pozostałe sześć szpitali klinicznych, które zostały w gestii ministra zdrowia, to jednostki, w przypadku których rektorzy akademii medycznych nie zgłaszali chęci przejęcia w drodze porozumienia. Zasada ustalona między ministrem zdrowia a rektorami akademii medycznych, była taka, iż w pierwszej kolejności w drodze porozumienia rektorom zostają przekazane funkcje organu założycielskiego wobec tych jednostek, które mają uporządkowane kwestie prawne i, w miarę swoich możliwości, kwestie ekonomiczne. W gestii ministra zdrowia pozostały te szpitale kliniczne, które, zwłaszcza jeśli chodzi o sprawy ekonomiczne, znalazły się w najtrudniejszej sytuacji.</u>
<u xml:id="u-60.8" who="#TomaszGrottel">Pragnę zaznaczyć, iż po przekazaniu rektorom akademii medycznych pod jurysdykcję szpitali klinicznych będących w lepszej kondycji finansowej ta ich kondycja uległa pogorszeniu. Takie dane przedstawiliśmy w trakcie prac senackich nad tą ustawą: przed przekazaniem ich rektorom w bilansie ogólnym za rok 1999 szpitale kliniczne przyniosły dochód 27 milionów zł, natomiast po ich przekazaniu na koniec roku 2000 przyniosły stratę w wysokości 110 milionów zł. Chciałbym na ten aspekt zwrócić uwagę, odrzucając argument, iż zarządzanie tymi szpitalami po ich przekazaniu akademiom medycznym będzie podstawowym czynnikiem zmiany sposobu gospodarowania w tych jednostkach.</u>
<u xml:id="u-60.9" who="#TomaszGrottel">Inną niezmiernie ważną sprawą jest zapewnienie dostępności do usług świadczonych przez szpitale kliniczne na najwyższym poziomie. Nie jest tak, iż w momencie przekazania uprawnień rektorom co do nadzoru nad szpitalami klinicznymi, to zapewnienie dostępności do usług medycznych, a więc zrównoważenie proporcji między funkcją dydaktyczno-naukową a funkcją usługodawczą, stało się podstawowym czy jednym z podstawowych elementów polityki prowadzonej przez rektorów akademii medycznych w szpitalach klinicznych. Tak, niestety, się nie stało. W czasie tego przekazywania szkoły wyższe oczywiście w pierwszej kolejności zabezpieczały możliwość świadczenia usług dydaktyczno-naukowych przez szpitale kliniczne, dopiero w drugiej kolejności była funkcja usługodawcza. Takie zmiany następowały zarówno w szpitalach, które były w dobrej sytuacji ekonomicznej i w których, w wyniku tych zmian, ta sytuacja uległa pogorszeniu, jak i w tych szpitalach, które były w złej czy w niezbyt dobrej sytuacji ekonomicznej i w których, w wyniku tych zmian, ta sytuacja w dalszym ciągu ulegała pogorszeniu. A więc nie jest tak, iż przekazanie tej funkcji rektorom zapewni w szpitalach klinicznych odpowiedni stosunek kwestii dydaktyczno-naukowych do usługowych.</u>
<u xml:id="u-60.10" who="#TomaszGrottel">Ministerstwo Zdrowia i rząd negatywnie oceniły, i nie zmieniają zdania, wprowadzoną zmianę, która podporządkowuje te szpitale akademiom medycznym. To wcale jednak nie znaczy, iż proces restrukturyzacji, porządkowania i przekazywania funkcji organu założycielskiego rektorom akademii medycznych nie będzie kontynuowany. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-61">
<u xml:id="u-61.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
<u xml:id="u-61.1" who="#MarcinTyrna">Zgodnie z art. 44 ust. 6 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chce zgłosić z miejsca trwające nie dłużej niż jedną minutę zapytania do obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu, związane z omawianą ustawą.</u>
<u xml:id="u-61.2" who="#MarcinTyrna">Pan senator Jarmużek, proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-62">
<u xml:id="u-62.0" who="#ZdzisławJarmużek">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
<u xml:id="u-62.1" who="#ZdzisławJarmużek">Panie Ministrze, prawie absolutnie przekonuje mnie pana argumentacja, że szpitale kliniczne jednak powinny być zarządzane w pełni lub częściowo przez Ministerstwo Zdrowia z tych powodów, o których pan minister mówił. Chciałem jednak zapytać, na czym polegają wątpliwości prawne, o których pan minister wspomniał? Wątpliwości, które nie zezwalałyby na zarządzanie szpitalami klinicznymi przez akademie medyczne?</u>
</div>
<div xml:id="div-63">
<u xml:id="u-63.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
<u xml:id="u-63.1" who="#MarcinTyrna">Panie Ministrze, bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-64">
<u xml:id="u-64.0" who="#TomaszGrottel">W ustawie o zakładach opieki zdrowotnej jedynym podmiotem, który może tworzyć, likwidować i przekształcać publiczne zakłady opieki zdrowotnej, jest podmiot władzy publicznej, organ administracji rządowej i samorządowej, a więc: minister, gmina, powiat, samorząd województwa. Tak jest zdefiniowany podmiot władzy publicznej. Akademia medyczna jako taka nie jest podmiotem władzy publicznej, a więc nie może tworzyć, przekształcać i likwidować samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, co wcale nie znaczy, że jest pozbawiona możliwości świadczenia usług zdrowotnych. Akademia medyczna może na podstawie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej utworzyć niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, który będzie świadczyć usługi zdrowotne w ramach funkcjonującego systemu. Tak więc dzisiaj akademia medyczna może być podmiotem, który poprzez inny utworzony podmiot, świadczy usługi zdrowotne.</u>
</div>
<div xml:id="div-65">
<u xml:id="u-65.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-65.1" who="#MarcinTyrna">Czy są jeszcze jakieś pytania do pana ministra? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-65.2" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
<u xml:id="u-65.3" who="#MarcinTyrna">Otwieram dyskusję.</u>
<u xml:id="u-65.4" who="#MarcinTyrna">Przypominam o wymogach regulaminowych dotyczących czasu przemawiania senatorów, o konieczności zapisywania się do głosu u senatora prowadzącego listę mówców i obowiązku składania podpisanych wniosków o charakterze legislacyjnym do marszałka Senatu.</u>
<u xml:id="u-65.5" who="#komentarz">(Senator Jerzy Cieślak: Panie Marszałku, jeśli można.)</u>
<u xml:id="u-65.6" who="#MarcinTyrna">Jeszcze moment, dobrze? Zaraz dopiszemy. Chwilę...</u>
<u xml:id="u-65.7" who="#MarcinTyrna">Proszę o zabranie głosu pana senatora Zbigniewa Kulaka. Następnym mówcą będzie pan senator Jerzy Cieślak.</u>
<u xml:id="u-65.8" who="#MarcinTyrna">Dla porządku podaję, że pan senator Sławomir Willenberg złożył wnioski o charakterze legislacyjnym na piśmie.</u>
<u xml:id="u-65.9" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
</div>
<div xml:id="div-66">
<u xml:id="u-66.0" who="#ZbigniewKulak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
<u xml:id="u-66.1" who="#ZbigniewKulak">Przedmiotem ustawy jest zmiana uszczegółowiająca prawne podstawy funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej, zwłaszcza w zakresie zakładów tworzonych i funkcjonujących jako szpitale akademickie, nazywane szpitalami klinicznymi. Jako lekarz, który część swojej drogi zawodowej związał z pracą w jednym z takich szpitali, mam pełną świadomość, że ich status prawny musi być jasno uregulowany. Jest to tym pilniejsze, że od dwóch i pół roku ochrona zdrowia jest finansowana w zupełnie nowy sposób, który w zderzeniu ze starym układem zależności i podległości szpitali klinicznych stanowi jedną z istotnych przyczyn ogólnie złych ocen wdrażania całej reformy systemu opieki zdrowotnej. Szpitale kliniczne nie zostały istotnie zrestrukturyzowane, wiele z nich ma olbrzymie zadłużenia. Dyskutowana ustawa daje pewną szansę na poprawę tej sytuacji.</u>
<u xml:id="u-66.2" who="#ZbigniewKulak">Zabieram głos w dyskusji z jednego konkretnego powodu, który akurat nie jest głównym przedmiotem obecnej nowelizacji. Zastanawiam się wręcz, dlaczego został w tę ustawę wbudowany. Myślę o art. 36b, w którym zupełnie niespodziewanie mówi się o warunkach, możliwości i procedurze likwidacji publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Zapis ten praktycznie nie dotyczy istoty ustawy. Może być przydatny chyba tylko w sytuacji likwidacji któregoś ze szpitali klinicznych, co jest raczej mało prawdopodobne. Zapis tego artykułu będzie w zdecydowanej większości przypadków dotyczył innych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Zastanawiam się, dlaczego Sejm zdecydował o znacznym ubezwłasnowolnieniu, ograniczeniu zakresu podejmowania decyzji przez ministra zdrowia, a ściślej przez przyszłych ministrów zdrowia, zapisując, że minister właściwy do spraw zdrowia może odmówić zgody na likwidację lub przekształcenie publicznego zakładu opieki zdrowotnej, w wyniku którego ma nastąpić jego likwidacja lub istotne ograniczenie poszczególnych rodzajów działalności zakładu i udzielanych świadczeń zdrowotnych, tylko w przypadku, gdy zakład udziela określonych świadczeń zdrowotnych jako jedyny w województwie i nie jest możliwe dalsze udzielanie tych świadczeń w innym zakładzie opieki zdrowotnej.</u>
<u xml:id="u-66.3" who="#ZbigniewKulak">Nie rozumiem motywacji i nie zgadzam się z takim wiązaniem rąk ministrowi. Życie jest o wiele bogatsze i naprawdę nie potrafimy tu, w tych murach, przewidzieć różnych sytuacji i okoliczności likwidacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Pozwólmy ministrowi - zakładam, że osobie rozumnej i wykształconej - dysponującemu zespołem współpracowników, ekspertów, opiniami i innymi materiałami podejmować decyzje godne tego urzędu. Jeśli pozostawimy obecny zapis, to minister będzie nieraz stawiany w sytuacji, w której będzie musiał - podkreślam: musiał - likwidować szpitale, bo ustawa będzie mu zabraniała odmowy likwidacji, czyli zachowania funkcjonowania tych placówek. Nie mogę się zgodzić na poparcie ustawy, która spowoduje, że w różnych, dzisiaj nie do przewidzenia, skomplikowanych sytuacjach minister zdrowia nie będzie zabiegał o byt, o trwanie placówki leczniczej, tylko będzie ustawowym likwidatorem, zmuszanym do podpisania decyzji, z którą się może w swoim sumieniu zupełnie nie zgadzać.</u>
<u xml:id="u-66.4" who="#ZbigniewKulak">Zatem zgłaszam poprawkę polegającą na tym, żeby w art. 1 ustawy nowelizującej w zmianie szóstej dotyczącej art. 36b ust. 1 zakończyć ten ust. 1 kropką po słowach: „udzielanych świadczeń zdrowotnych” i wykreślić całe drugie zdanie tego zdania złożonego, czyli słowa: „tylko w przypadku, gdy zakład udziela określonych świadczeń zdrowotnych jako jedyny w województwie i nie jest możliwe dalsze udzielanie tych świadczeń w innym zakładzie opieki zdrowotnej”. Te słowa, które w tej chwili powiedziałem, proponuję wykreślić. Składam poprawkę na piśmie. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-67">
<u xml:id="u-67.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
<u xml:id="u-67.1" who="#MarcinTyrna">Proszę o zabranie głosu pana senatora Jerzego Cieślaka.</u>
</div>
<div xml:id="div-68">
<u xml:id="u-68.0" who="#JerzyCieślak">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
<u xml:id="u-68.1" who="#JerzyCieślak">Będziemy głosować według własnej opinii i rozeznania, opierając się na przedstawionych na tej sali opiniach. Ale chciałbym, żeby te opinie były zgodne ze stanem faktycznym, dlatego zabrałem głos tylko w celu sprostowania kilku stwierdzeń pana ministra wygłoszonych przed chwilą z tej mównicy.</u>
<u xml:id="u-68.2" who="#JerzyCieślak">Otóż, po pierwsze, nie zgadzam się z panem ministrem, że zarządzanie szpitalami klinicznymi przez ministra, z odległości kilkuset kilometrów, jest sprawniejsze i efektywniejsze niż zarządzanie tymi szpitalami przez rektorów, którzy są na miejscu, pracują wiele lat w akademiach medycznych i często w szpitalach klinicznych, mają pełne rozeznanie tych spraw, włącznie z zapotrzebowaniem na świadczenia zdrowotne.</u>
<u xml:id="u-68.3" who="#JerzyCieślak">Po drugie, nie zgadzam się również z opinią pana ministra, że współpraca Ministerstwa Zdrowia z akademiami medycznymi układa się, jeżeli nie dobrze, to w każdym razie coraz lepiej, jak to przed chwilą pan minister był uprzejmy powiedzieć. Chciałbym przypomnieć, że kilka tygodni temu mieliśmy wyjazdowe posiedzenie Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu w Bydgoszczy i w czasie wizyty w tamtejszej akademii medycznej między innymi mogliśmy rozmawiać z rektorami trzech uczelni medycznych. Wszyscy trzej rektorzy nie zgadzali się z opinią pana ministra na temat, jeżeli nie dobrej, to w każdym razie coraz lepszej współpracy. Jak podkreślił rektor Akademii Medycznej we Wrocławiu, trudno uważać za wyraz dobrej współpracy fakt, że rektor akademii medycznej często oczekuje ponad cztery miesiące na odpowiedź ministra zdrowia dotyczącą swojego wystąpienia w sprawie ważnej również dla szpitali klinicznych. Sądzę wreszcie, że gdyby ta współpraca była dobra, to dyrektorzy szpitali klinicznych i rektorzy nie mieliby takich opinii, których tylko fragmenty przytoczyłem w swoim wystąpieniu, a pragnę podkreślić, że tym razem nie są to opinie sprzed kilku miesięcy czy kilku tygodni: to są opinie z dnia 8 sierpnia 2001 r.</u>
<u xml:id="u-68.4" who="#JerzyCieślak">Wreszcie, jeżeli chodzi o zadłużenia szpitali klinicznych, mamy dwie informacje, które powinniśmy traktować właściwie jako informacje równorzędne, chociaż sprzeczne merytorycznie. Pan minister na posiedzeniu komisji mówił o tym, że narasta zadłużenie szpitali klinicznych przekazanych akademiom, a przedstawiciel rektorów, rektor Akademii Medycznej w Poznaniu, replikował, że tak, ale że to zadłużenie narasta z powodu podjętych wcześniej przez Ministerstwo Zdrowia błędnych decyzji, których skutki ponoszą rektorzy po przejęciu szpitali.</u>
<u xml:id="u-68.5" who="#JerzyCieślak">Chciałbym, żeby racje były wyważone i żeby panie i panowie senatorowie głosowali w tej niezmiernie ważnej sprawie, ważnej również dla pacjentów - podkreślę z naciskiem - najciężej chorych pacjentów w Polsce, wyważając opinie jako opinie równoważne i równoznaczne.</u>
<u xml:id="u-68.6" who="#JerzyCieślak">Teraz mogę powrócić do pytania pani senator Płonki - nie ma jej w tej chwili na sali - która pytała, jakie było stanowisko rektorów akademii medycznych dwa lata temu. Jak rozumiem było ono zgodne z dzisiejszym stanowiskiem ministerstwa, a w każdym razie nie dążyli oni do samodzielności. To, co stało się po upływie dwóch lat, a więc dzisiaj, to jest wynik ich doświadczeń. Jeżeli rektorzy zmienili swoje stanowisko w tej sprawie, to znaczy to, że to nie jest ich widzimisię. Zmiana stanowiska była efektem analizy upływającego czasu i stwierdzenia, że system prawny i struktura dwuwładzy są złe. Rektorzy mają prawo do zmiany stanowiska, a my, głosując, powinniśmy wziąć pod uwagę wynik tych doświadczeń. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-69">
<u xml:id="u-69.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
<u xml:id="u-69.1" who="#MarcinTyrna">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby jeszcze zabrać głos w dyskusji? Dziękuję, nie ma chętnych.</u>
<u xml:id="u-69.2" who="#MarcinTyrna">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
<u xml:id="u-69.3" who="#MarcinTyrna">Informuję, że w dyskusji wnioski o charakterze legislacyjnym na piśmie złożyli pan senator Sławomir Willenberg i pan senator Zbigniew Kulak.</u>
<u xml:id="u-69.4" who="#MarcinTyrna">Zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.</u>
<u xml:id="u-69.5" who="#MarcinTyrna">Czy pan minister chciałby ustosunkować się do przedstawionych wniosków, czy też dalszy ciąg dyskusji nastąpi na posiedzeniu komisji?</u>
<u xml:id="u-69.6" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Tomasz Grottel: Nie znam wszystkich wniosków przedstawionych przez panów senatorów podczas dyskusji.)</u>
<u xml:id="u-69.7" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-69.8" who="#MarcinTyrna">Wysoki Senacie, ponieważ w trakcie dyskusji zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu proszę Komisję Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu o ustosunkowanie się do przedstawionych w toku debaty nad tym punktem wniosków i przygotowanie sprawozdania w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-69.9" who="#MarcinTyrna">Informuję, że o głosowaniu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej i ustawy o szkolnictwie wyższym zostaniecie państwo poinformowani w stosownym czasie, bo trudno przewidzieć, czy ono odbędzie się w dniu dzisiejszym, czy ewentualnie w dniu jutrzejszym, po przerwie, w godzinach przedpołudniowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-70">
<u xml:id="u-70.0" who="#MarcinTyrna">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu szesnastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz o zmianie innych ustaw.</u>
<u xml:id="u-70.1" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na sto trzynastym posiedzeniu w dniu 20 lipca 2001 r. Do Senatu została przekazana w dniu 24 lipca 2001 r. Marszałek Senatu w dniu 24 lipca 2001 r., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-70.2" who="#MarcinTyrna">Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 722, natomiast sprawozdanie komisji w druku nr 722A.</u>
<u xml:id="u-70.3" who="#MarcinTyrna">Obecnie proszę sprawozdawcę Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu senatora Andrzeja Krzaka o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-71">
<u xml:id="u-71.0" who="#AndrzejKrzak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
<u xml:id="u-71.1" who="#AndrzejKrzak">Rozpatrywana ustawa została uchwalona na sto trzynastym posiedzeniu Sejmu w dniu 20 lipca, jej projekt był przedłożeniem rządowym. Ustawa zmierza do dostosowania ustawodawstwa polskiego w zakresie przeciwdziałania narkomanii do regulacji obowiązujących w Unii Europejskiej, a mianowicie wdrożenia do ustawy aktów wspólnotowych: dyrektywy rady 92/109/EWG z 1992 r. w sprawie wytwarzania i dopuszczania do obrotu niektórych substancji używanych do nielegalnego wytwarzania środków odurzających i psychotropowych oraz rozporządzenia rady 1672/200 z 2000 r., zmieniającego poprzednie rozporządzenie rady z 1999 r. ustanawiające system wspierania producentów niektórych roślin uprawnych.</u>
<u xml:id="u-71.2" who="#AndrzejKrzak">Najistotniejsze zmiany wprowadzane rozpatrywaną ustawą są następujące. Po pierwsze, zmiana definicji ustawowej konopi włóknistych, a mianowicie określenie zawartości - tu wymienię nazwę tego środka - delta-9-tetrahydrokannabilonu na poziomie poniżej 0,20% w suchej masie ziela, a nie, jak dotychczas, 0,30%. Po drugie, wprowadzenie do słowniczka nowych definicji terminów: „producent”, „importer”, „wprowadzanie do obrotu”. Po trzecie, umożliwienie pozyskiwania narkotyków przez jednostki organizacyjne administracji rządowej, na przykład przez policję, wykonujące czynności operacyjno-rozpoznawcze, w ilości niezbędnej do przeprowadzenia stosownych badań potwierdzających popełnienie przestępstwa. Po czwarte, objęcie kontrolą także prekursorów grupy IIA-R. i IIB-R. Kontrola ta będzie polegała na obowiązku gromadzenia przez podmioty wprowadzające do obrotu prekursory tych grup informacji określonych w rozporządzeniach do ustawy oraz przechowywania tych informacji. Po piąte, wprowadzenie obowiązku znakowania prekursorów w sposób umożliwiający ich jednoznaczną identyfikację. Po szóste, umożliwienie prowadzenia obrotu detalicznego środkami odurzającymi, substancjami psychotropowymi i prekursorami będącymi środkami farmaceutycznymi wyłącznie aptekom. Po siódme, zapis o prowadzeniu przez inspektora do spraw substancji i preparatów chemicznych rejestru podmiotów wprowadzających do obrotu prekursory grupy IIA-R. Po ósme, przepis o obowiązku informowania przez podmioty wprowadzające do obrotu określone grupy prekursorów właściwych organów nadzoru, a mianowicie wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego albo powiatowego inspektora sanitarnego o podejrzanych transakcjach. Zmiany obejmują także zaostrzenie odpowiedzialności karnej za obrót prekursorami w celu niedozwolonego wytworzenia narkotyków.</u>
<u xml:id="u-71.3" who="#AndrzejKrzak">Komisja Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu rozpatrywała omawianą ustawę na posiedzeniu w dniu 2 sierpnia 2001 r. i wprowadziła poprawki przedstawione w druku nr 722A.</u>
<u xml:id="u-71.4" who="#AndrzejKrzak">Najistotniejsza z nich to poprawka druga, która ma na celu ujęcie w zapisach ustawy regulacji prawnych zawartych w rozporządzeniu Rady Europy nr 302/93 oraz decyzji 102/97/EC Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej. Obie te regulacje prawne zobowiązują państwa członkowskie do utworzenia krajowego centrum monitorowania narkotyków i narkomanii oraz zobowiązują kraje członkowskie do współpracy z Europejskim Centrum Monitorowania, powołanym do życia rozporządzeniem nr 302/93. Krajowe Biuro do spraw Przeciwdziałania Narkomanii, działające już w Polsce na podstawie zarządzenia ministra właściwego do spraw zdrowia, z dniem wejścia w życie ustawy stanie się biurem w rozumieniu ustawy. Poprawka ta ma więc na celu zrównanie pozycji biura w polskim systemie prawnym z pozycją, jaką mają jego odpowiedniki w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Wprowadza również dodatkowe zadanie biura, to jest powołuje w jego strukturach Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii. Omawiana zmiana została zaproponowana przez obecnego na posiedzeniu wiceministra zdrowia, a komisja tę zmianę przyjęła.</u>
<u xml:id="u-71.5" who="#AndrzejKrzak">W rozpatrywanej ustawie zaostrzono odpowiedzialność karną za obrót prekursorami w celu niedozwolonego wytworzenia narkotyku przez podwyższenie z dwóch do pięciu lat kary pozbawienia wolności oraz kumulację tej kary z karą grzywny. Zgodnie z opinią Biura Legislacyjnego Senatu w świetle regulacji kodeksu karnego niedopuszczalny jest przepis przewidujący obligatoryjną kumulację grzywny z karą pozbawienia wolności. I dlatego wprowadzono poprawkę dotyczącą art. 1 zmiany osiemnastej, w której spójnik „i” zastąpiono spójnikiem „albo”.</u>
<u xml:id="u-71.6" who="#AndrzejKrzak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Komisja Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu wnosi, aby Wysoki Senat raczył uchwalić projekt uchwały zawarty w druku nr 722A. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-71.7" who="#komentarz">(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Tadeusz Rzemykowski)</u>
</div>
<div xml:id="div-72">
<u xml:id="u-72.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-72.1" who="#TadeuszRzemykowski">Niech pan senator zostanie na mównicy, bowiem zgodnie z art. 44 ust. 5 Regulaminu Senatu przed przystąpieniem do dyskusji chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chce zgłosić z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do senatora sprawozdawcy. Nie widzę chętnych.</u>
<u xml:id="u-72.2" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
<u xml:id="u-72.3" who="#komentarz">(Senator Andrzej Krzak: Dziękuję.)</u>
<u xml:id="u-72.4" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister zdrowia.</u>
<u xml:id="u-72.5" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać obecnego na posiedzeniu pana Tomasza Grottela, sekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia, czy chce zabrać głos.</u>
<u xml:id="u-72.6" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-73">
<u xml:id="u-73.0" who="#TomaszGrottel">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
<u xml:id="u-73.1" who="#TomaszGrottel">Ustawa ta dostosowuje prawo polskie do prawa Unii Europejskiej. Bardzo dziękuję za pilne jej rozpatrzenie i podjęcie nad nią prac. W toku prac komisji senackiej zaproponowano wprowadzenie zmian, które precyzują ustawę, tak więc są akceptowane przez rząd. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-74">
<u xml:id="u-74.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-74.1" who="#TadeuszRzemykowski">Niech pan minister pozostanie na mównicy.</u>
<u xml:id="u-74.2" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 44 ust. 6 Regulaminu Senatu pytam, czy ktoś z państwa senatorów chce zadać krótkie pytania panu ministrowi.</u>
<u xml:id="u-74.3" who="#TadeuszRzemykowski">Panie Ministrze, nie ma pytań. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-74.4" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Tomasz Grottel: Dziękuję.)</u>
<u xml:id="u-74.5" who="#TadeuszRzemykowski">Otwieram dyskusję.</u>
<u xml:id="u-74.6" who="#TadeuszRzemykowski">Nie ma zgłoszeń, a więc pytam, czy państwo senatorowie są zainteresowani zabraniem głosu. Nie widzę chętnych.</u>
<u xml:id="u-74.7" who="#TadeuszRzemykowski">Informuję, że senator Maciej Świątkowski złożył wnioski o charakterze legislacyjnym na piśmie.</u>
<u xml:id="u-74.8" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.</u>
<u xml:id="u-74.9" who="#TadeuszRzemykowski">Czy pan minister zna te wnioski pana senatora, a jeżeli tak, to czy chce pan odnieść się do nich teraz?</u>
</div>
<div xml:id="div-75">
<u xml:id="u-75.0" who="#TomaszGrottel">Tak, znam. Również do nich rząd ma pozytywny stosunek.</u>
</div>
<div xml:id="div-76">
<u xml:id="u-76.0" who="#TadeuszRzemykowski">Czyli rząd ma pozytywny stosunek do tych propozycji.</u>
<u xml:id="u-76.1" who="#TadeuszRzemykowski">Ponieważ w trakcie dyskusji zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu proszę Komisję Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu o ustosunkowanie się do tych propozycji i przygotowanie sprawozdania w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-76.2" who="#TadeuszRzemykowski">Podpadnie pan minister pod regulamin, jak będzie rozmawiał przez telefon.</u>
<u xml:id="u-76.3" who="#TadeuszRzemykowski">Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz o zmianie innych ustaw zostanie przeprowadzone razem z innymi głosowaniami.</u>
<u xml:id="u-76.4" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo za udział w tym punkcie posiedzenia Senatu.</u>
<u xml:id="u-76.5" who="#TadeuszRzemykowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu siedemnastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością.</u>
<u xml:id="u-76.6" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że rozpatrywana ustawa uchwalona została przez Sejm na sto trzynastym posiedzeniu w dniu 20 lipca bieżącego roku. Do Senatu została przekazana w dniu 24 lipca 2001 r. W tym samym dniu marszałek Senatu, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-76.7" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 721, natomiast sprawozdanie komisji w druku nr 721A.</u>
<u xml:id="u-76.8" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę sprawozdawcę i jednocześnie przewodniczącego Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej pana senatora Wiesława Chrzanowskiego o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-77">
<u xml:id="u-77.0" who="#WiesławChrzanowski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
<u xml:id="u-77.1" who="#WiesławChrzanowski">Jako sprawozdawcy Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej przypadło mi zadanie przedstawienia Wysokiej Izbie projektu uchwały w sprawie ustawy o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością, uchwalonej przez Sejm 20 lipca tego roku.</u>
<u xml:id="u-77.2" who="#WiesławChrzanowski">Komisja po rozpatrzeniu ustawy 31 lipca tego roku zwraca się do Wysokiej Izby o podjęcie uchwały przewidującej wprowadzenie do ustawy dwudziestu dwóch poprawek.</u>
<u xml:id="u-77.3" who="#WiesławChrzanowski">Ustawa reguluje kwestie dotyczące warunków wytwarzania, przetwarzania i wprowadzania do obrotu materiałów i wyrobów, które w stanie gotowym są przeznaczone do kontaktu z żywnością. Chodzi w niej o ochronę zdrowia i życia człowieka. Ustawa ma na celu dostosowanie naszego prawa do prawa Unii Europejskiej. W szczególności wymienić tu należy dyrektywę Rady Europy z 21 grudnia 1988 r., dotyczącą zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu ze środkami spożywczymi. Obecnie problematyka ta w polskim porządku prawnym unormowana jest w rozporządzeniu prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 22 marca 1928 r. Rozporządzenie to było wielokrotnie nowelizowane, ostatnio w 1970 r. Jest to już chyba jeden z ostatnich obowiązujących jeszcze w Polsce aktów prawnych z lat dwudziestych zeszłego wieku. Wydaje się więc, że niezależnie od dostosowania do europejskich standardów legislacyjnych uchwalenie tej ustawy w nowoczesny sposób, zgodnie z aktualnymi wymaganiami, ureguluje tę problematykę. Z tego właśnie względu ustawa ma wejść w życie po upływie dwunastu miesięcy od ogłoszenia, z wyjątkiem tylko dwóch przepisów, które mają wejść w życie z chwilą naszego przyjęcia do Unii. Chodzi w nich bowiem o pewne czynności związane z działaniem Komisji Europejskiej i stosunkami z państwami jako członkami Unii Europejskiej. Wdrożenie regulacji wspólnotowych w zakresie objętym tą ustawą jest jednym z warunków koniecznych do umożliwienia swobodnego przepływu towarów między Polską, jako przyszłym członkiem Unii, a innymi państwami Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-77.4" who="#WiesławChrzanowski">Wszystkie poprawki, których tak na pierwszy rzut oka jest sporo, mają wyłącznie charakter porządkowy, językowy, typowo legislacyjny, są w nich ujęte kwestie typu „i” czy „lub”. Na przykład ustawa mówi „zdrowia i życia”, a komisja w szeregu przepisach proponuje sformułowanie „zdrowia lub życia”, bo mogą być takie sytuacje, że to wystarczy, będzie to groziło tylko zdrowiu, a niekoniecznie życiu. Nieraz brak zakończenia, na przykład w art. 16 ust. 3 pkt 2 mówi się, że chodzi o informacje o warunkach użytkowania materiałów i wyrobów, jeżeli jest to niezbędne - a oczywiście chodzi o materiały niezbędne dla zdrowia lub życia. Wynika to z kontekstu całej ustawy.</u>
<u xml:id="u-77.5" who="#WiesławChrzanowski">Ze względu na charakter tych poprawek komisja przedkłada panu marszałkowi wniosek o łączne przegłosowanie wszystkich poprawek, zgodnie z przepisami regulaminu, jeżeli nie będzie sprzeciwu w tym zakresie. Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
</div>
<div xml:id="div-78">
<u xml:id="u-78.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-78.1" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 44 ust. 5 Regulaminu Senatu chcę zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chce skierować krótkie pytanie do pana senatora sprawozdawcy. Nie widzę chętnych.</u>
<u xml:id="u-78.2" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
<u xml:id="u-78.3" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister zdrowia.</u>
<u xml:id="u-78.4" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać, czy pan minister Tomasz Grottel chciałby zabrać głos.</u>
<u xml:id="u-78.5" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Tomasz Grottel: Nie.)</u>
<u xml:id="u-78.6" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-78.7" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 44 ust. 6 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chce skierować z miejsca krótkie pytanie do pana ministra Tomasza Grottela. Nie widzę chętnych.</u>
<u xml:id="u-78.8" who="#TadeuszRzemykowski">Otwieram dyskusję.</u>
<u xml:id="u-78.9" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam o wszystkich wymogach regulaminowych dotyczących czasu przemówienia senatora, o konieczności zapisywania się do głosu u senatora prowadzącego listę mówców, a przede wszystkim o obowiązku składania wniosków o charakterze legislacyjnym na piśmie do marszałka prowadzącego obrady do czasu zamknięcia dyskusji.</u>
<u xml:id="u-78.10" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę o zabranie głosu senatora Henryka Stokłosę.</u>
</div>
<div xml:id="div-79">
<u xml:id="u-79.0" who="#HenrykStokłosa">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
<u xml:id="u-79.1" who="#HenrykStokłosa">Celem projektowanej ustawy o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością jest przede wszystkim dostosowanie polskiego prawa w zakresie wytwarzania materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz obrotu nimi do prawa Unii Europejskiej. Tę kwestię reguluje około dwudziestu dyrektyw prawa wspólnotowego.</u>
<u xml:id="u-79.2" who="#HenrykStokłosa">Ponadto projekt ustawy ma ważne znaczenie dla zdrowotności społeczeństwa polskiego. Dotychczas bowiem nasza żywność mogła kontaktować się z materiałami i wyrobami tylko na mocy rozporządzenia prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 marca 1928 r. Te anachroniczne przepisy są ciągle aktualne, mimo postępu w zakresie technologii wytwarzania przedmiotów mających bezpośredni kontakt z żywnością. Praktycznie więc nie ma w Polsce aktualnego prawa regulującego te kwestie. I dobrze, że staramy się jednak - choć późno, bo dopiero w obliczu perspektywy wejścia Polski do Unii Europejskiej - to prawo dziś uchwalić.</u>
<u xml:id="u-79.3" who="#HenrykStokłosa">A teraz pozwolę sobie przedstawić kilka uwag na temat walorów i mankamentów ustawy.</u>
<u xml:id="u-79.4" who="#HenrykStokłosa">Projekt, co należy podkreślić z uznaniem, nie przewiduje procedur wstępnych dopuszczania do produkcji lub obrotu materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, a więc koncesji, atestów, wpisów do rejestrów czy ewidencji itd., co oczywiście działa na korzyść tego projektu, ponieważ stwarza mniej możliwości korupcyjnych. Odpowiednie przepisy kładą natomiast nacisk na kontrolę bieżącą wytwórni materiałów i wyrobów oraz urzędową kontrolę tych materiałów i wyrobów zarówno w hurcie, jak i detalu. Jedyne zezwolenia przewidziane w tej ustawie są wydawane przez głównego inspektora sanitarnego dla tych, którzy chcą produkować takie wyroby.</u>
<u xml:id="u-79.5" who="#HenrykStokłosa">Zgodnie z art. 5 ustawy do wytwarzania materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością stosuje się substancje określone w rozporządzeniach. Ustawa przewiduje jednak, co jest jej niewątpliwym plusem, że nowe substancje, nieuwzględnione w rozporządzeniu, będą mogły być stosowane na podstawie pozwolenia wydanego przez głównego inspektora sanitarnego. Podstawowym kryterium przy wydawaniu pozwolenia będzie ocena nowej substancji z punktu widzenia jej wpływu na życie lub zdrowie człowieka.</u>
<u xml:id="u-79.6" who="#HenrykStokłosa">Ustawa ma jeszcze jeden niebagatelny atut - jej wprowadzenie jest relatywnie tanie. Szacuje się, że koszty przystosowania laboratoriów wykonujących badania wyniosą w 2002 r. 350 tysięcy zł i w 2003 r. też 350 tysięcy zł. Przewidziano też stosunkowo niewielkie sumy na wydatki inwestycyjne związane z modernizacją laboratoriów, które w latach 2002–2004 zamykają się kwotą 1 miliona zł. Koszty te nie uwzględniają ekonomicznych skutków wprowadzenia ustawy w poszczególnych przedsiębiorstwach.</u>
<u xml:id="u-79.7" who="#HenrykStokłosa">Obok tych walorów ustawa ma pewien mankament - jest nim niefortunny zapis art. 1, częściowo już poprawionego przez naszą komisję. By to unaocznić, pozwolę sobie go przeczytać w całości, już w wersji poprawionej przez Senat. Art. 1 ust. 1 mówi tak: „Ustawa określa warunki wytwarzania i przetwarzania materiałów i wyrobów, które w stanie gotowym do użytkowania są przeznaczone do kontaktu z żywnością lub pozostają z nią w kontakcie oraz warunki wprowadzania do obrotu tych materiałów i wyrobów w celu zapewnienia bezpieczeństwa zdrowa lub życia człowieka”. W ust. 2 pkt 3 tego artykułu mówi się, że tych przepisów, które mają zapewnić bezpieczeństwo zdrowia lub życia człowieka, nie stosuje się do materiałów i wyrobów przeznaczonych na eksport do państw niebędących członkami Unii Europejskiej. W ten sposób powstaje wrażenie, że dzielimy konsumentów na lepszych i gorszych, tych unijnych, których truć nie wolno, i tych z państw pozaunijnych, których truć można. Mankament ten nie dyskwalifikuje jednak całej ustawy, dlatego poprę ją w całości. Dziękuję za uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-80">
<u xml:id="u-80.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-80.1" who="#TadeuszRzemykowski">Czy ktoś z państwa senatorów chce jeszcze zabrać głos w dyskusji? Nie widzę zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-80.2" who="#TadeuszRzemykowski">Informuję więc, że lista mówców została wyczerpana.</u>
<u xml:id="u-80.3" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.</u>
<u xml:id="u-80.4" who="#TadeuszRzemykowski">Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością zostanie przeprowadzone razem z innymi głosowaniami.</u>
<u xml:id="u-80.5" who="#TadeuszRzemykowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu osiemnastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o chorobach zakaźnych i zakażeniach.</u>
<u xml:id="u-80.6" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na sto trzynastym posiedzeniu w dniu 20 lipca bieżącego roku, a do Senatu została przekazana w dniu 24 lipca 2001 r. W tym samym dniu marszałek Senatu, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-80.7" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 726, natomiast sprawozdanie komisji w druku nr 726A.</u>
<u xml:id="u-80.8" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę senator Janinę Sagatowską o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej.</u>
</div>
<div xml:id="div-81">
<u xml:id="u-81.0" who="#JaninaSagatowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
<u xml:id="u-81.1" who="#JaninaSagatowska">Z upoważnienia Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie o uchwalonej przez Sejm w dniu 20 lipca 2001 r. ustawie o chorobach zakaźnych i zakażeniach.</u>
<u xml:id="u-81.2" who="#JaninaSagatowska">Komisja rozpatrywała przedmiotową ustawę w dniu 31 lipca 2001 r. z udziałem przedstawicieli rządu. Ustawa jest projektem rządowym. Jej celem jest kompleksowa regulacja spraw związanych z zapobieganiem chorobom zakaźnym, ich wykrywaniem, leczeniem oraz zwalczaniem.</u>
<u xml:id="u-81.3" who="#JaninaSagatowska">Dotychczas, jeśli chodzi o te zagadnienia, obowiązywały: dekret o zwalczaniu chorób wenerycznych, ustawa o zwalczaniu gruźlicy i ustawa o zwalczaniu chorób zakaźnych. Z jednej strony wymienione akty zdezaktualizowały się ze względu na zmianę sytuacji epidemiologicznej, z drugiej zaś potrzeba stworzenia nowego aktu prawnego wynikała z konieczności dostosowania rozwiązań w tym zakresie do standardów unijnych. Dlatego właśnie ustawa była przedmiotem obrad senackiej Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-81.4" who="#JaninaSagatowska">Nadzór epidemiologiczny oraz kontrola chorób zakaźnych realizowane są w Polsce w ramach Inspekcji Sanitarnej. Opiniowany akt dodatkowo przynosi regulacje dotyczące zapobiegania chorobom zakaźnym i zakażeniom oraz rozwiązania na wypadek podejrzenia lub stwierdzenia choroby zakaźnej.</u>
<u xml:id="u-81.5" who="#JaninaSagatowska">Do najważniejszych rozwiązań proponowanych w ustawie należą: określenie wykazów chorób zakaźnych, zakażeń oraz biologicznych czynników chorobotwórczych, do których stosuje się przepisy ustawy; wprowadzenie obowiązku badań w celu wykrycia chorób zakaźnych, ograniczonego jedynie do osób szczególnie narażonych; nałożenie obowiązku poddania się badaniom przez osoby wykonujące prace usługowe lub pozostające w bezpośredniej styczności z osobą zakażoną; nałożenie obowiązku zgłoszenia zachorowania na chorobę zakaźną lub podejrzenia zachorowania oraz określenie trybu i formy dokonywania tych zgłoszeń; określenie zasad funkcjonowania sieci nadzoru epidemiologicznego i kontroli chorób zakaźnych oraz publikowania danych; sprecyzowanie zasad działania organów Inspekcji Sanitarnej w przypadku wystąpienia choroby zakaźnej; określenie zasad ogłaszania stanu zagrożenia epidemiologicznego lub epidemii; określenie zasad pokrywania kosztów szczepień.</u>
<u xml:id="u-81.6" who="#JaninaSagatowska">Wysoki Senacie! Pragnę przedstawić stanowisko komisji. Ustawa nie budziła najmniejszych zastrzeżeń wśród członków komisji, została jednogłośnie rekomendowana do uchwalenia przez Wysoki Senat. Dlatego w imieniu Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej pragnę złożyć propozycję, aby Wysoki Senat raczył uchwalić załączony projekt uchwały w sprawie ustawy o chorobach zakaźnych i zakażeniach bez poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-82">
<u xml:id="u-82.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-82.1" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 44 ust. 5 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chciałby skierować z miejsca krótkie pytanie do pani senator sprawozdawcy. Dziękuję, nie ma pytań.</u>
<u xml:id="u-82.2" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
<u xml:id="u-82.3" who="#komentarz">(Senator Janina Sagatowska: Dziękuję.)</u>
<u xml:id="u-82.4" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister zdrowia.</u>
<u xml:id="u-82.5" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać obecnego na sali pana ministra Grottela, czy chce zabrać głos i przedstawić stanowisko rządu w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-82.6" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Tomasz Grottel: Dziękuję bardzo.)</u>
<u xml:id="u-82.7" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-82.8" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 44 ust. 6 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chce zadać z miejsca krótkie pytanie do pana ministra Tomasza Grottela. Proszę bardzo.</u>
<u xml:id="u-82.9" who="#TadeuszRzemykowski">Pełna zgodność na sali. Nie ma pytań, nie widzę zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-82.10" who="#TadeuszRzemykowski">Otwieram dyskusję.</u>
<u xml:id="u-82.11" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam o wszystkich wymogach regulaminowych dotyczących czasu przemówienia senatorów, o obowiązku składania wniosków o charakterze legislacyjnym na piśmie do marszałka prowadzącego obrady do czasu zamknięcia dyskusji, a także o obowiązku zapisywania się do głosu u senatora prowadzącego listę mówców.</u>
<u xml:id="u-82.12" who="#TadeuszRzemykowski">Zgłosił się senator Zbigniew Kulak.</u>
<u xml:id="u-82.13" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
</div>
<div xml:id="div-83">
<u xml:id="u-83.0" who="#ZbigniewKulak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
<u xml:id="u-83.1" who="#ZbigniewKulak">Szanuję czas państwa senatorów i w zasadzie merytorycznie do samej ustawy nie mam specjalnych uwag, niemniej jednak wczorajsze konsultacje, które przeprowadziłem tu na sali z panią Ewą Kuleszą, głównym inspektorem ochrony danych osobowych, sprowokowały mnie do zaproponowania dwóch poprawek - myślę o art. 20 i art. 21.</u>
<u xml:id="u-83.2" who="#ZbigniewKulak">Mianowicie otrzymujemy tekst, w którym zakłada się, że w przypadku zgłoszenia zachorowania na AIDS - a w art. 21 w przypadku zgłoszenia zakażenia HIV - należy przekazać informacje dotyczące pacjenta, które zawierają imię, nazwisko, datę urodzenia, PESEL, płeć, adres, praktycznie pełną informację o pacjencie. Ale jest też druga możliwość - i w art. 20, i w art. 21 - że pacjent sobie tego nie życzy, i wobec tego zastrzega swoje dane personalne do wyłącznej wiadomości lekarza czy kierownika laboratorium, który ma obowiązek przekazania informacji. I wtedy w przypadku art. 20 następuje zastosowanie ust. 8, a w przypadku art. 21 - ust. 5, ale w obu tych ustępach, moim zdaniem, jest jednak pewna możliwość identyfikacji osoby. Można podać inicjały imienia i nazwiska, mało tego - można nawet i to utajnić, podając tylko hasło, ale z drugiej strony ustawa nakazuje podać pełną datę urodzenia i płeć. Jeżeli jednak, proszę państwa, jest to punkt krwiodawstwa, który pobiera w danym dniu trzy próbki czy pięć próbek krwi i nagle okaże się, że jeden z krwiodawców ma wynik dodatni, wynik pozytywny, to jak tu mówić o anonimowości? A zwłaszcza jeżeli będzie jeszcze jawna data urodzenia tego człowieka! No, jak hasło, to hasło. Pod tym hasłem kryje się konkretny pacjent, jego konkretna sytuacja życiowa, i lekarz czy - w drugim przypadku - kierownik laboratorium będzie poinformowany, o jakiego pacjenta chodzi. A udawanie, że jest to anonimowość, że dane pacjenta są zastrzeżone, bo są one zakodowane pod jakimś hasłem, ale jednocześnie jest podawana pełna data jego urodzenia, tak naprawdę nie jest - także zdaniem pani Ewy Kuleszy, głównego inspektora ochrony danych osobowych - ochroną danych osobowych.</u>
<u xml:id="u-83.3" who="#ZbigniewKulak">I dlatego pozwalam sobie zgłosić dwie poprawki polegające na wykreśleniu zapisu o dacie urodzenia z art. 20 i 21. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-84">
<u xml:id="u-84.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-84.1" who="#TadeuszRzemykowski">Czy ktoś z państwa senatorów chce jeszcze zabrać głos w dyskusji? Nie ma zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-84.2" who="#TadeuszRzemykowski">Informuję więc, że lista mówców została wyczerpana.</u>
<u xml:id="u-84.3" who="#TadeuszRzemykowski">Informuję też, że w dyskusji wnioski o charakterze legislacyjnym na piśmie złożył senator Zbigniew Kulak.</u>
<u xml:id="u-84.4" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulamin Senatu zamykam dyskusję.</u>
<u xml:id="u-84.5" who="#TadeuszRzemykowski">Czy pan minister chciałby się teraz, na sali, odnieść do propozycji senatora Kulaka?</u>
<u xml:id="u-84.6" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Tomasz Grottel: Tak.)</u>
<u xml:id="u-84.7" who="#TadeuszRzemykowski">To niech pan minister usiądzie, włączy mikrofon, bo w przeciwnym razie będzie później problem ze stenogramem.</u>
</div>
<div xml:id="div-85">
<u xml:id="u-85.0" who="#TomaszGrottel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
<u xml:id="u-85.1" who="#TomaszGrottel">W przedłożeniu rządowym był zapis mówiący o wieku i płci, nie było mowy o dacie urodzenia, a to z tych względów, o których pan senator wspomniał - bo data urodzenia jest jednym z elementów umożliwiających identyfikację. Z kolei takie punkty krwiodawstwa, które jednego dnia robią trzy pobrania krwi, powinny być oczywiście zlikwidowane, bo są nieekonomiczne. Takich punktów w ogóle powinno nie być. Ale rzeczywiście na podstawie daty urodzenia jest możliwa identyfikacja, faktycznie jest tu jakieś prawdopodobieństwo identyfikacji. Stąd w przedłożeniu rządowym był zapis o wieku i płci, ale bez daty urodzenia. Sądzę wiec, że ta poprawka odpowiada intencjom rządu.</u>
</div>
<div xml:id="div-86">
<u xml:id="u-86.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-86.1" who="#TadeuszRzemykowski">Ponieważ w trakcie dyskusji zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu proszę Komisję Nadzwyczajną Legislacji Europejskiej o ustosunkowanie się do przedstawionego w toku dyskusji nad tym punktem wniosku i o przygotowanie sprawozdania końcowego w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-86.2" who="#TadeuszRzemykowski">Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o chorobach zakaźnych i zakażeniach zostanie przeprowadzone razem z innymi głosowaniami.</u>
<u xml:id="u-86.3" who="#TadeuszRzemykowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dziewiętnastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o rybołówstwie morskim.</u>
<u xml:id="u-86.4" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na sto trzynastym posiedzeniu w dniu 20 lipca 2001 r. Do Senatu została przekazana w dniu 24 lipca 2001 r. Marszałek Senatu w dniu 24 lipca bieżącego roku, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulamin Senatu, skierowała ją do Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-86.5" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 727, natomiast sprawozdanie komisji w druku nr 727A.</u>
<u xml:id="u-86.6" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę senatora Marka Waszkowiaka o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej.</u>
</div>
<div xml:id="div-87">
<u xml:id="u-87.0" who="#MarekWaszkowiak">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
<u xml:id="u-87.1" who="#MarekWaszkowiak">Zasadniczą przesłanką przygotowanej ustawy jest konieczność harmonizacji polskiego prawa w obszarze rybołówstwa z regulacjami prawnymi Unii Europejskiej oraz konieczność przygotowania podstaw prawnych do wdrożenia zasad Wspólnej Polityki Rybackiej.</u>
<u xml:id="u-87.2" who="#MarekWaszkowiak">Ustawę opracowano na bazie tekstu obowiązującej ustawy o rybołówstwie morskim, poszerzając ją o nowe uregulowania wynikające zarówno z ustawodawstwa Unii Europejskiej, jak i z doświadczeń ze stosowania dotychczasowej ustawy.</u>
<u xml:id="u-87.3" who="#MarekWaszkowiak">Podstawowe zmiany dotyczą: po pierwsze, rozszerzenia zakresu spraw normowanych ustawą o utworzenie krajowego rejestru statków rybackich jako bazy danych zawierających informacje o polskiej flocie rybackiej w zakresie zgodnym z wymaganiami Unii Europejskiej oraz utworzenia systemu satelitarnego monitorowania ruchu statków rybackich zgodnie z wymaganiami Unii Europejskiej; po drugie, dostosowania systemu wydawania licencji na uprawianie rybołówstwa oraz na skup i przeładunek w morzu zgodnie z regulacjami Unii Europejskiej; po trzecie, utworzenia systemu kontroli zgodnego z wymaganiami Unii, a w szczególności wprowadzenia deklaracji wyładunkowej i wprowadzenia dzienników połowowych; po czwarte, wprowadzenia zmian wynikających z dotychczasowych doświadczeń w stosowaniu obowiązującej ustawy, a w szczególności uwzględnienia postulatów dotyczących możliwości połowów sportowo-rekreacyjnych w okresie ochronnym; i po kolejne, ograniczenia dostępu statków o obcej przynależności do polskiej wyłącznej strefy ekonomicznej.</u>
<u xml:id="u-87.4" who="#MarekWaszkowiak">Koszty budżetowe związane z utworzeniem krajowego rejestru statków rybackich, systemu satelitarnego monitorowania ruchu statków rybackich oraz wzmocnienia administracji rybackiej w okresie do końca 2000 r. nie przekraczają kwot określonych na ten cel w uzasadnieniu stanowiska negocjacyjnego Polski w obszarze rybołówstwa.</u>
<u xml:id="u-87.5" who="#MarekWaszkowiak">W trakcie swoich prac Komisja Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej wprowadziła czternaście poprawek. Dużym problemem - co zaowocowało wnioskiem mniejszości - była kwestia zakresu oddziaływania i zakresu kontroli dokonywanej przez Straż Graniczną.</u>
<u xml:id="u-87.6" who="#MarekWaszkowiak">Dlatego też, Wysoki Senacie, proszę o przyjęcie tych czternastu poprawek i rozważenie poprawki mniejszości.</u>
<u xml:id="u-87.7" who="#MarekWaszkowiak">Ponadto materia tej ustawy jest na tyle specyficzna, że - jak ustaliliśmy w trakcie prac komisji - sprawozdawca nadal będzie współpracował z rządem i Biurem Legislacyjnym, tak aby wszystkie pozostałe niejasności zostały wyjaśnione. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-88">
<u xml:id="u-88.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-88.1" who="#TadeuszRzemykowski">Wniosek mniejszości miał przedstawić senator Zbigniew Zychowicz, ale nie widzę go na sali.</u>
<u xml:id="u-88.2" who="#TadeuszRzemykowski">Jeżeli pan senator Zychowicz jest gdzieś w obrębie sali, to go tu przywołuję. Jeżeli jednak go nie ma, to do zaprezentowania tego wniosku przygotuje się przewodniczący komisji albo pan senator Marek Waszkowiak.</u>
<u xml:id="u-88.3" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo, senator Marek Waszkowiak przedstawi wniosek mniejszości.</u>
<u xml:id="u-88.4" who="#TadeuszRzemykowski">Z kolei senatorowi Zbigniewowi Zychowiczowi zwracam uwagę, że nie wolno być nieobecnym na sali, jeśli ma się przedstawiać wniosek.</u>
<u xml:id="u-88.5" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-89">
<u xml:id="u-89.0" who="#MarekWaszkowiak">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
<u xml:id="u-89.1" who="#MarekWaszkowiak">Wniosek mniejszości dotyczy zakresu poruszania się Straży Granicznej w tej kwestii, tego, w jaki sposób może ona dokonywać kontroli na morzu i w jaki sposób powinna ona współpracować z inspekcjami rybackimi. Rozbieżności polegały na tym, że część członków komisji podzieliła stanowisko kierownictwa Straży Granicznej co do tego, aby pewne uprawnienia zostały jednoznacznie w tej ustawie określone, zaś stanowisko pani minister było takie, że pewne regulacje są już dokonane i nie ma potrzeby dodatkowego rozpisania tego elementu w ustawie o rybołówstwie morskim. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-90">
<u xml:id="u-90.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-90.1" who="#TadeuszRzemykowski">Niech pan senator zostanie przy mównicy, bowiem zgodnie z art. 44 ust. 5 Regulamin Senatu jest możliwość skierowania z miejsca krótkiego zapytania do senatora sprawozdawcy wniosku większości i mniejszości komisji.</u>
<u xml:id="u-90.2" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo. No, nie ma pytań.</u>
<u xml:id="u-90.3" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-90.4" who="#komentarz">(Senator Marek Waszkowiak: Dziękuję.)</u>
<u xml:id="u-90.5" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister rolnictwa i rozwoju wsi.</u>
<u xml:id="u-90.6" who="#TadeuszRzemykowski">Chciałbym zapytać, zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu, czy pani minister Jadwiga Berak chce zabrać głos i przedstawić stanowisko rządu.</u>
</div>
<div xml:id="div-91">
<u xml:id="u-91.0" who="#JadwigaBerak">Jeżeli można.</u>
<u xml:id="u-91.1" who="#JadwigaBerak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
<u xml:id="u-91.2" who="#JadwigaBerak">Ja chciałabym się odnieść jedynie do wniosków mniejszości, jako że do tych wszystkich poprawek, które zostały zgłoszone przez komisję, mam stosunek pozytywny. Proszę jednak pozwolić, że powiem parę słów w sprawie tych dwóch wniosków mniejszości dotyczących art. 68 i 69.</u>
<u xml:id="u-91.3" who="#JadwigaBerak">Uważam, że te wszystkie rozwiązania proponowane w art. 68 są dobrze zapisane. I dlatego proponowałabym tego dodatkowego wniosku do art. 68 już nie uwzględniać.</u>
<u xml:id="u-91.4" who="#JadwigaBerak">Ponadto w zmienionym art. 69 zmieniłoby się absolutnie intencję zapisu rządowego, gdyż chodziło o to, żeby Straż Graniczna, która ma również uprawnienia do kontroli statków, uprawnienia wynikające z ustawy o Straży Granicznej, jak również z art. 66 ustawy, mówiącego o współpracy wszystkich służb w zakresie kontroli... No, jest po prostu zapis, żeby każdy kontrolujący zostawiał protokół. Jeżeli wprowadzimy tę poprawkę, to ten protokół z kontroli Straż Graniczna będzie zostawiała tylko wtedy, jeżeli zatrzyma obcy statek. A nam chodzi o to, żeby każdorazowo po kontroli dotyczącej rybołówstwa sporządzano taki protokół, czyli żeby po kontroli zostawał jakiś ślad. A zatem ta poprawka bardzo wypaczyłaby intencje zapisu rządowego. Tak więc bardzo proszę Wysoką Izbę o wzięcie tego pod uwagę. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-92">
<u xml:id="u-92.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-92.1" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 44 ust. 6 Regulaminu Senatu zapytuję państwa senatorów, czy chcecie zadać krótkie pytanie podsekretarzowi stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pani minister Jadwidze Berak.</u>
<u xml:id="u-92.2" who="#TadeuszRzemykowski">Przewodniczący Komisji Gospodarki Narodowej mówi, że wszystko jest jasne, a więc widocznie tak jest. Nie ma pytań.</u>
<u xml:id="u-92.3" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-92.4" who="#TadeuszRzemykowski">Otwieram dyskusję.</u>
<u xml:id="u-92.5" who="#TadeuszRzemykowski">Czy ktoś z państwa senatorów chce zabrać głos w dyskusji? Nie widzę chętnych.</u>
<u xml:id="u-92.6" who="#TadeuszRzemykowski">Informuję, że senatorowie Andrzej Sikora i Tadeusz Lewandowski złożyli swoje poprawki na piśmie, uczynił to także senator Marek Waszkowiak.</u>
<u xml:id="u-92.7" who="#TadeuszRzemykowski">Nie ma zgłoszeń do dyskusji? Nie.</u>
<u xml:id="u-92.8" who="#TadeuszRzemykowski">Stwierdzam więc, że lista mówców została wyczerpana.</u>
<u xml:id="u-92.9" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.</u>
<u xml:id="u-92.10" who="#TadeuszRzemykowski">Czy pani minister zna te poprawki? A jeżeli tak, to czy pani minister chce się do nich odnieść teraz, czy na posiedzeniu komisji?</u>
<u xml:id="u-92.11" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jadwiga Berak: Teraz.)</u>
<u xml:id="u-92.12" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-93">
<u xml:id="u-93.0" who="#JadwigaBerak">Ja rozumiem, że poprawki, które zostały zgłoszone... Nikt nie zgłosił nowej poprawki, a więc to są wszystkie poprawki komisji. Mam pozytywne zdanie na ich temat i popieram je.</u>
</div>
<div xml:id="div-94">
<u xml:id="u-94.0" who="#TadeuszRzemykowski">Ponieważ w trakcie dyskusji zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu proszę Komisję Nadzwyczajną Legislacji Europejskiej o rozpatrzenie tych propozycji i przygotowanie sprawozdania w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-94.1" who="#TadeuszRzemykowski">Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o rybołówstwie morskim zostanie przeprowadzone razem z innymi głosowaniami.</u>
<u xml:id="u-94.2" who="#TadeuszRzemykowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwudziestego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o kulturze fizycznej oraz ustawy - Prawo działalności gospodarczej.</u>
<u xml:id="u-94.3" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na sto trzynastym posiedzeniu w dniu 20 lipca bieżącego roku. Do Senatu została przekazana w dniu 24 lipca bieżącego roku. W tym samym dniu marszałek Senatu, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu.</u>
<u xml:id="u-94.4" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam też, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 728, natomiast sprawozdanie komisji w druku nr 728A.</u>
<u xml:id="u-94.5" who="#TadeuszRzemykowski">Sprawozdawca Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu już jest gotowy, a więc, Panie Senatorze Kazimierzu Drożdż, proszę o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania.</u>
</div>
<div xml:id="div-95">
<u xml:id="u-95.0" who="#KazimierzDrożdż">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
<u xml:id="u-95.1" who="#KazimierzDrożdż">Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Panie Ministrze!</u>
<u xml:id="u-95.2" who="#KazimierzDrożdż">Z upoważnienia Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu pragnę przedstawić sprawozdanie dotyczące uchwalonej przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 20 lipca 2001 r. ustawy o zmianie ustawy o kulturze fizycznej oraz ustawy - Prawo działalności gospodarczej. Jest to druk senacki nr 728. Pani marszałek Senatu 24 lipca bieżącego roku skierowała ustawę do Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu.</u>
<u xml:id="u-95.3" who="#KazimierzDrożdż">Zmiany wprowadzone do ustawy o kulturze fizycznej dotyczą kilku zagadnień. Z obecnie obowiązującej ustawy wynika, że w danej dyscyplinie sportu może działać tylko jeden polski związek sportowy. Jednak przepis ten nie dotyczy związków zrzeszających sportowców niepełnosprawnych. Dzięki nowelizacji w danej dyscyplinie sportu będzie działał wyłącznie jeden polski związek sportowy, wspólny dla wszystkich sportowców.</u>
<u xml:id="u-95.4" who="#KazimierzDrożdż">Kolejną istotną nowością jest umożliwienie zawodnikom amatorom pozyskiwania innych dochodów niż stypendium sportowe. Jednocześnie ustawa umożliwia finansowanie z budżetów jednostek samorządu terytorialnego stypendiów sportowych, wyróżnień i nagród dla zawodników osiągających wysokie wyniki sportowe we współzawodnictwie międzynarodowym lub krajowym.</u>
<u xml:id="u-95.5" who="#KazimierzDrożdż">Ustawa wprowadza wymóg uzyskiwania zezwoleń prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu na organizowanie przez polski związek sportowy profesjonalnego współzawodnictwa sportowego. Zainteresowany związek będzie występował z wnioskiem, dołączając do niego program działalności oraz projekt budżetu na pierwszy rok organizowanego współzawodnictwa. Zgoda będzie wyrażana na pięć lat.</u>
<u xml:id="u-95.6" who="#KazimierzDrożdż">Zmiany wprowadzone do ustawy - Prawo działalności gospodarczej związane są z tymi uregulowaniami. Zgodnie z ustawą jednostki inne niż szkoły wyższe kształcące nauczycieli wychowania fizycznego będą musiały uzyskać zgodę prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu. Podobną zgodę będą musiały uzyskać uczelnie inne niż uczelnie wychowania fizycznego, które chcą kształcić trenerów i instruktorów prowadzących zajęcia w zakresie wychowania fizycznego, sportu i rekreacji.</u>
<u xml:id="u-95.7" who="#KazimierzDrożdż">Wprowadzone zmiany pozbawią ponadto zakłady kształcenia nauczycieli możliwości szkolenia trenerów i instruktorów. Osoby takie mają być kształcone przez szkoły wyższe.</u>
<u xml:id="u-95.8" who="#KazimierzDrożdż">Komisja Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu na posiedzeniu 2 sierpnia 2001 r. przyjęła ustawę bez poprawek - druk senacki nr 728A. Zwracam się zatem do Wysokiej Izby o uchwalenie ustawy bez poprawek. Dziękuję za uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-96">
<u xml:id="u-96.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-96.1" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 44 ust. 5 Regulaminu Senatu pytam, czy ktoś z państwa senatorów chce zadać z miejsca krótkie pytania senatorowi sprawozdawcy. Nie widzę chętnych.</u>
<u xml:id="u-96.2" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
<u xml:id="u-96.3" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Drożdż: Dziękuję, Panie Marszałku.)</u>
<u xml:id="u-96.4" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że rozpatrywana ustawa była projektem ustawy wniesionym przez komisję sejmową.</u>
<u xml:id="u-96.5" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać obecnych na posiedzeniu przedstawicieli rządu, czy chcą zabrać głos.</u>
<u xml:id="u-96.6" who="#TadeuszRzemykowski">Obecny jest pan Tadeusz Wróblewski, wiceprezes UKFiS, i pan Wojciech Książek, podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej.</u>
<u xml:id="u-96.7" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo, który z panów chce zabrać głos? Kolejność występowania jest dowolna.</u>
<u xml:id="u-96.8" who="#TadeuszRzemykowski">Pan minister Książek?</u>
<u xml:id="u-96.9" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Wojciech Książek: Nie, dziękuję.)</u>
<u xml:id="u-96.10" who="#TadeuszRzemykowski">Pan prezes Wróblewski też nie chce?</u>
<u xml:id="u-96.11" who="#komentarz">(Wiceprezes Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu Tadeusz Wróblewski: Też nie.)</u>
<u xml:id="u-96.12" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-96.13" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 44 ust. 6 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chce zgłosić z miejsca krótkie zapytanie do pana ministra i pana prezesa w sprawie rozpatrywanej ustawy. Nie ma chętnych. Wybory tuż tuż, a jedność jest pełna między senatorami.</u>
<u xml:id="u-96.14" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-96.15" who="#TadeuszRzemykowski">Otwieram dyskusję.</u>
<u xml:id="u-96.16" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam o wymogach regulaminowych dotyczących czasu przemówienia senatorów, o obowiązku składania wniosków o charakterze legislacyjnym na piśmie do marszałka Senatu prowadzącego obrady do czasu zamknięcia dyskusji, a także o konieczności zapisywania się do głosu u senatora prowadzącego listę mówców.</u>
<u xml:id="u-96.17" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę o zabranie głosu senatora Kazimierza Kleinę.</u>
</div>
<div xml:id="div-97">
<u xml:id="u-97.0" who="#KazimierzKleina">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
<u xml:id="u-97.1" who="#KazimierzKleina">Zgłaszam do tej ustawy kilka drobnych poprawek, które wynikają, według mnie, trochę z nieporozumienia albo może z niedopatrzenia powstałego w trakcie prac komisji w Sejmie nad tą ustawą.</u>
<u xml:id="u-97.2" who="#KazimierzKleina">Pierwsza poprawka dotyczy skreślenia art. 2. Skreślenie tego artykułu moim zdaniem jest konieczne, ponieważ zmiana ustawy - Prawo działalności gospodarczej była potrzebna w pierwszej fazie prac legislacyjnych nad ustawą w Sejmie.</u>
<u xml:id="u-97.3" who="#KazimierzKleina">Art. 29 dotyczy uzyskiwania zezwolenia na działalność w zakresie profesjonalnego współzawodnictwa sportowego. Obecnie artykuł ten uległ znacznej modyfikacji, zrezygnowano z wymienionego wyżej zezwolenia, zastępując je zgodą na organizację profesjonalnego współzawodnictwa sportowego. Dlatego zmiana prawa działalności gospodarczej jest nieporozumieniem i omyłkowo została zachowana jako spójna z poprzednim brzmieniem art. 29. Wydaje się, że tutaj zmiana powinna nastąpić.</u>
<u xml:id="u-97.4" who="#KazimierzKleina">Inna zgłoszona przeze mnie poprawka dotyczy brzmienia pkt 8. Zawarta w nim zmiana powoduje konieczność uzyskiwania zgody prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu na kształcenie między innymi nauczycieli wychowania fizycznego. Gdybyśmy przyjęli nowelizację zaproponowaną w tej ustawie, to stworzona zostałaby konstrukcja, zgodnie z którą minister edukacji narodowej, wydając opinię lub zezwolenie na wprowadzenie specjalności „wychowanie fizyczne” w zakładzie kształcenia nauczycieli, musiałby dodatkowo uzyskiwać zgodę prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu. Minister sprawuje nadzór nad tym urzędem, więc zmiana ta wydaje się nielogiczna. Minister musiałby uzyskiwać zgodę od instytucji, która mu podlega.</u>
<u xml:id="u-97.5" who="#KazimierzKleina">Tyle moich uwag i propozycji. Chciałbym, aby komisja, a później i Senat je przyjęli. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-98">
<u xml:id="u-98.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-98.1" who="#TadeuszRzemykowski">Mamy to napisane? Tak. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-98.2" who="#komentarz">(Senator Maciej Świątkowski: Czy w związku z tym mogę zabrać głos w dyskusji?)</u>
<u xml:id="u-98.3" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo, głos ma senator Maciej Świątkowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-99">
<u xml:id="u-99.0" who="#MaciejŚwiątkowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
<u xml:id="u-99.1" who="#MaciejŚwiątkowski">Słusznie Komisja Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu wnosiła, kiedy mówiliśmy o działalności gospodarczej, żeby sport był wydzielony oraz żeby nad sportem sprawował nadzór minister właściwy do spraw sportu. To jest przykład, kiedy kwalifikacji zawodowych trenera czy instruktora nie może określać prezes Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu, lecz minister właściwy do spraw edukacji narodowej. Nie mogę się zgodzić z tą poprawką i na posiedzeniu komisji będę wnosił o to, żeby ją wykreślić.</u>
</div>
<div xml:id="div-100">
<u xml:id="u-100.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-100.1" who="#TadeuszRzemykowski">Czy jeszcze ktoś z państwa senatorów chce zabrać głos w dyskusji? Nie widzę zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-100.2" who="#TadeuszRzemykowski">Informuję więc, że lista mówców została wyczerpana.</u>
<u xml:id="u-100.3" who="#TadeuszRzemykowski">Dla porządku przypominam, że w dyskusji wnioski o charakterze legislacyjnym na piśmie złożył senator Kazimierz Kleina.</u>
<u xml:id="u-100.4" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.</u>
<u xml:id="u-100.5" who="#TadeuszRzemykowski">Czy ktoś z państwa przedstawicieli rządu chciałby teraz odnieść się do propozycji zgłoszonych przez senatora Kazimierza Kleinę, czy odsyłacie to do komisji?</u>
<u xml:id="u-100.6" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo, pan minister Książek.</u>
</div>
<div xml:id="div-101">
<u xml:id="u-101.0" who="#WojciechKsiążek">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
<u xml:id="u-101.1" who="#WojciechKsiążek">Ministerstwo Edukacji Narodowej, w którym jednym z podsekretarzy stanu jest prezes Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu, i minister edukacji narodowej, do którego zakresu obowiązków, zgodnie z ustawą o działach administracji rządowej, należy także nadzór nad sprawami związanymi z Urzędem Kultury Fizycznej i Sportu, popierają dwie poprawki, które zgłosił pan senator Kleina. Jedna dąży do tego, aby było czytelne, kto za co odpowiada, żeby nie było wielowładzy w systemie edukacji. Druga, gospodarcza, wynika...</u>
<u xml:id="u-101.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek Tadeusz Rzemykowski: Senatorowie Dyskutanci, słuchajcie, co pan minister mówi, bo wypowiada się na temat waszych propozycji.)</u>
<u xml:id="u-101.3" who="#WojciechKsiążek">...szczególnie z apelu ministra gospodarki, który zwraca uwagę na to, że w trakcie prac nad ustawą zostało zmienione jej początkowe brzmienie oraz założenia i stąd wymagana jest tego rodzaju korekta. Oznacza to, że minister edukacji narodowej popiera dwie poprawki zgłoszone przez pana senatora Kleinę. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-102">
<u xml:id="u-102.0" who="#TadeuszRzemykowski">Pan prezes Wróblewski? Nie ma go. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-102.1" who="#TadeuszRzemykowski">Ponieważ w dyskusji zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu proszę Komisję Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu o ustosunkowanie się do przedstawionych w toku debaty nad tym punktem wniosków i przygotowanie sprawozdania w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-102.2" who="#TadeuszRzemykowski">Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o kulturze fizycznej oraz ustawy - Prawo działalności gospodarczej zostanie przeprowadzone razem z innymi głosowaniami.</u>
<u xml:id="u-102.3" who="#TadeuszRzemykowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwudziestego pierwszego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o utworzeniu Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej.</u>
<u xml:id="u-102.4" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na sto trzynastym posiedzeniu w dniu 19 lipca bieżącego roku. Do Senatu została przekazana w dniu 20 lipca bieżącego roku. Marszałek Senatu w dniu 24 lipca 2001 r., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Nauki i Edukacji Narodowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-102.5" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam ponadto, że tekst ustawy jest zawarty w druku nr 710, natomiast sprawozdanie komisji w druku nr 710A.</u>
<u xml:id="u-102.6" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę senatora Krzysztofa Lipca o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania Komisji Nauki i Edukacji Narodowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-103">
<u xml:id="u-103.0" who="#KrzysztofLipiec">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
<u xml:id="u-103.1" who="#KrzysztofLipiec">W imieniu Komisji Nauki i Edukacji Narodowej mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie dotyczące uchwalonej przez Sejm w dniu 19 lipca 2001 r. ustawy o utworzeniu Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej.</u>
<u xml:id="u-103.2" who="#KrzysztofLipiec">W posiedzeniu komisji uczestniczył w imieniu rządu podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej pan minister profesor Jerzy Zdrada. Uczestniczył w nim również pan prorektor Politechniki Łódzkiej do spraw filii w Bielsku Białej profesor doktor habilitowany inżynier Marek Trombski. Pan profesor bierze udział również w obecnym posiedzeniu Senatu.</u>
<u xml:id="u-103.3" who="#KrzysztofLipiec">Przedmiotem uchwalonej przez Sejm ustawy jest przekształcenie z dniem 1 października 2001 r. Filii Politechniki Łódzkiej w Bielsku-Białej w nową uczelnię państwową pod nazwą Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej oraz stworzenie ram prawnych niezbędnych do dokonania odpowiednich przekształceń organizacyjnych.</u>
<u xml:id="u-103.4" who="#KrzysztofLipiec">Podstawowym kierunkiem działalności akademii ma być kształcenie oraz prowadzenie badań naukowych w zakresie nauk humanistycznych, ekonomicznych i technicznych. Nadzór nad akademią sprawować będzie minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego. Ponadto ustawa, która jest przedmiotem naszych obrad, reguluje skutki prawne utworzenia akademii dotyczące pracowników i studentów filii w Bielsku-Białej, jej organów kolegialnych i jednoosobowych, a także jednostek organizacyjnych oraz przyjętych na pierwszy rok studiów studentów.</u>
<u xml:id="u-103.5" who="#KrzysztofLipiec">Pragnę Wysokiej Izbie przypomnieć w wielkim skrócie historię tworzenia się nowej uczelni. Jak wspominałem, Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej powstaje na bazie filii Politechniki Łódzkiej, która została powołana do życia decyzją ministra szkolnictwa wyższego z dnia 24 maja 1969 r., a więc liczy już ponad trzydzieści lat. Do tej pory dyplomy ukończenia studiów otrzymało tam około sześciu tysięcy absolwentów. Obecnie uczelnia kształci na studiach dziennych, wieczorowych i zaocznych ponad pięć tysięcy studentów na wydziałach budowy maszyn i informatyki oraz inżynierii włókienniczej, ochrony środowiska, zarządzania i informatyki, a także w Centrum Studiów Zawodowych i Podyplomowych Filii Politechniki Łódzkiej w Bielsku-Białej.</u>
<u xml:id="u-103.6" who="#KrzysztofLipiec">Starania o utworzenie samodzielnej uczelni wielokierunkowej w regionie podbeskidzkim są prowadzone już od kilku lat. W tej sprawie wypowiadała się między innymi Rada Miejska w Bielsku-Białej, podejmując w dniu 20 maja 1997 r. uchwałę, w której zostało wyrażone poparcie dla idei utworzenia samodzielnej uczelni. W 1998 r. sejmik samorządowy województwa bielskiego podjął również stosowną uchwałę dotyczącą tej materii, popierając starania o utworzenie takiej uczelni.</u>
<u xml:id="u-103.7" who="#KrzysztofLipiec">Rada Filii Politechniki Łódzkiej w Bielsku-Białej, w porozumieniu z rektorem Politechniki Łódzkiej, po wewnętrznej szerokiej dyskusji, jednomyślnie podjęła uchwałę, którą powtórzył Senat Politechniki Łódzkiej, o utworzeniu uczelni na bazie filii politechniki w Bielsku-Białej wraz z czterema wydziałami: Wydziałem Budowy Maszyn i Informatyki, który ma prawo do doktoryzowania i habilitowania, Wydziałem Inżynierii Włókienniczej i Ochrony Środowiska, który również ma prawo do doktoryzowania, Wydziałem Zarządzania i Informatyki oraz wydziałem humanistycznym, który powstanie w oparciu o jednostki pozawydziałowe i z pomocą Uniwersytetu Śląskiego oraz Instytutu Teologicznego w Bielsku-Białej.</u>
<u xml:id="u-103.8" who="#KrzysztofLipiec">Pragnę również podkreślić, iż przyjęcie tej ustawy nie spowoduje dodatkowych skutków finansowych dla budżetu państwa.</u>
<u xml:id="u-103.9" who="#KrzysztofLipiec">W sprawie tej ustawy Rada Główna Szkolnictwa Wyższego, która jest organem doradczym ministra edukacji narodowej, wyraziła pozytywną opinię.</u>
<u xml:id="u-103.10" who="#KrzysztofLipiec">Jeśli chodzi o zgodność projektu ustawy o utworzeniu państwowej techniczno-humanistycznej szkoły wyższej w Bielsku-Białej z prawem Unii Europejskiej, to należy stwierdzić, że zakres tej regulacji nie jest objęty obowiązującym prawem wspólnotowym.</u>
<u xml:id="u-103.11" who="#KrzysztofLipiec">Tak więc w imieniu senackiej Komisji Nauki i Edukacji Narodowej wnoszę, aby Wysoki Senat raczył przyjąć zaproponowany przez komisję projekt uchwały, czyli przyjął tę ustawę bez poprawek. Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
</div>
<div xml:id="div-104">
<u xml:id="u-104.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-104.1" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 44 ust. 5 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chce skierować krótkie pytanie do pana senatora sprawozdawcy.</u>
<u xml:id="u-104.2" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo, pan Ryszard Sławiński.</u>
</div>
<div xml:id="div-105">
<u xml:id="u-105.0" who="#RyszardSławiński">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
<u xml:id="u-105.1" who="#RyszardSławiński">Mam takie pytanie. Będzie to akademia techniczno-humanistyczna. Punktem wyjścia jej utworzenia był status filii Politechniki Łódzkiej. Nie wiem, czy dobrze zrozumiałem, ale odpowiednik części humanistycznej w bardzo eklektycznej nazwie uczelni jest kwestią przyszłości. Czy pan senator mógłby powiedzieć, co dokładnie będzie się na niego składało, powodując, że ta uczelnia będzie humanistyczno-techniczna czy techniczno-humanistyczna? Co dokładnie będzie wchodziło w jej skład? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-106">
<u xml:id="u-106.0" who="#KrzysztofLipiec">Według mojej wiedzy, zresztą wspominałem o tym, składając sprawozdanie, ten wydział humanistyczny powstanie w oparciu o jednostki pozawydziałowe oraz Instytut Teologiczny w Bielsku-Białej. Pomocy przy jego tworzeniu będzie udzielał również Uniwersytet Śląski. Taką wiedzą dysponuję i taką wiedzę jestem w stanie panu senatorowi w tej chwili przekazać.</u>
</div>
<div xml:id="div-107">
<u xml:id="u-107.0" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo, senator Sławiński ponownie.</u>
</div>
<div xml:id="div-108">
<u xml:id="u-108.0" who="#RyszardSławiński">Chciałbym jednak wiedzieć, jakie to będą kierunki. Co będzie odpowiadało temu pojęciu, powodując, że ta uczelnia będzie akademią humanistyczną?</u>
</div>
<div xml:id="div-109">
<u xml:id="u-109.0" who="#KrzysztofLipiec">Jeśli pan marszałek pozwoli, to bardzo bym prosił ewentualnie o udzielenie głosu panu rektorowi, który jest obecny podczas posiedzenia Senatu. Również przedstawiciel rządu, pan minister edukacji narodowej, mógłby się dokładnie wypowiedzieć w tej materii.</u>
</div>
<div xml:id="div-110">
<u xml:id="u-110.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję, będzie taka możliwość.</u>
<u xml:id="u-110.1" who="#TadeuszRzemykowski">Czy ktoś chce skierować jeszcze pytanie do senatora sprawozdawcy? Nie ma chętnych.</u>
<u xml:id="u-110.2" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-110.3" who="#komentarz">(Senator Krzysztof Lipiec: Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.)</u>
<u xml:id="u-110.4" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że rozpatrywana ustawa była poselskim projektem ustawy.</u>
<u xml:id="u-110.5" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać obecnego na posiedzeniu podsekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej pana Wojciecha Książka czy chce zabrać głos.</u>
</div>
<div xml:id="div-111">
<u xml:id="u-111.0" who="#WojciechKsiążek">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
<u xml:id="u-111.1" who="#WojciechKsiążek">Mogę powiedzieć tak. Ta inicjatywa praktycznie wyprzedziła inicjatywę rządową w tym zakresie. Ma ona pełne poparcie z naszej strony od samego początku. Niezwykle ważne jest to, że jest to duży ośrodek. To będzie pierwsza w Bielsku--Białej samodzielna wyższa uczelnia państwowa. I rzeczywiście pełne poparcie z naszej strony ma to jakby przebranżowienie, powstanie innych kierunków, wydziałów, które jest zgodne z oczekiwaniami tego lokalnego środowiska. Przemysł włókienniczy i temu podobne mają już mniejsze wzięcie, wzbudzają mniejsze zainteresowanie. Tak więc jest pełne poparcie ze strony rządu.</u>
<u xml:id="u-111.2" who="#WojciechKsiążek">Jeżeli chodzi o to, jakie kierunki byłyby realizowane na wydziale humanistycznym, to myślę, że pan rektor ma większą wiedzę w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-112">
<u xml:id="u-112.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-112.1" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę pana profesora Marka Trombskiego, rektora politechniki, o zabranie głosu i wypowiedź związaną z projektem ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-113">
<u xml:id="u-113.0" who="#MarekTrombski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
<u xml:id="u-113.1" who="#MarekTrombski">Chciałbym z tego miejsca przedstawić państwu naszą sytuację.</u>
<u xml:id="u-113.2" who="#MarekTrombski">Filia uczelni w Bielsku-Białej istnieje ponad trzydzieści lat i doszła do etapu, na którym jest uczelnią akademicką nie tylko z nazwy i nie tylko w projektach. W moim pojęciu uczelnia staje się uczelnią akademicką, kiedy odtwarza własne kadry. Ponieważ mamy prawo habilitowania, już możemy odtwarzać własne kadry. W tym roku czterech profesorów dostało tytuły z rąk pana prezydenta Kwaśniewskiego, co świadczy o tym, że uczelnia dojrzała do samodzielnego działania. Muszę powiedzieć, że wśród naszych wychowanków, którzy od początku u nas pracowali, też mamy już profesorów zwyczajnych.</u>
<u xml:id="u-113.3" who="#MarekTrombski">Kadra, którą mamy, spełnia warunki stawiane akademii przez Radę Główną Szkolnictwa Wyższego, to znaczy czterdziestu mianowanych profesorów i doktorów habilitowanych, co najmniej dwa kierunki magisterskie - mamy trzy - oraz co najmniej dwa prawa doktoryzowania i jedno habilitowania.</u>
<u xml:id="u-113.4" who="#MarekTrombski">Proszę państwa, jeżeli chodzi o sprawę humanistyki, to mamy na uczelni Wydział Zarządzania i Informatyki i zaczęliśmy powoływać kierunki związane z humanistyką już w oparciu o ten wydział. Senat Politechniki Łódzkiej powołał socjologię i stosunki międzynarodowe, europeistykę. Te dwa kierunki są ściśle związane z Uniwersytetem Jagiellońskim i Uniwersytetem Śląskim. Socjologię firmują, poza naszym profesorem mianowanym, którego już mamy, dwaj dyrektorzy instytutów Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Śląskiego, pan profesor Frysztacki i pan profesor Szczepański. Podobna sytuacja jest na stosunkach międzynarodowych. Mamy umowę z Uniwersytetem Śląskim, że przyjmie opiekę nad kierunkami filologicznymi, chodzi o filologię polską, angielską i słowiańską. W naszym wniosku, który jest dość grubą księgą, są podane nazwiska i deklaracje profesorów z zakresu nauk humanistycznych, którzy podejmą u nas pracę. Przewidujemy również filozofię, gdyż są u nas zatrudnieni samodzielni pracownicy z tej dziedziny. Tak więc w najbliższym czasie wydział humanistyczny powinien zacząć praktycznie działać.</u>
<u xml:id="u-113.5" who="#MarekTrombski">Sądzę, że w przyszłości dorobimy się również innych kierunków, takich jak psychologia, bo w tej chwili mam dużo ofert zatrudnienia pracowników od stopnia doktora - sto dwie osoby złożyły u nas ofertę pracy - i pracowników samodzielnych, których jest dość znaczna liczba. Dzięki pomocy miasta możemy zapewnić tym ludziom miejsca pracy.</u>
<u xml:id="u-113.6" who="#MarekTrombski">A zatem wszystkie dane wskazują na to, że w najbliższym czasie nasza uczelnia może stać się zupełnie przyzwoitą uczelnią, nie gorszą od wielu akademii w naszym kraju. Dziękuję państwu za uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-114">
<u xml:id="u-114.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo panu rektorowi i życzę powodzenia nowej uczelni, bo jestem przekonany, że wkrótce podejmiemy taką decyzję.</u>
<u xml:id="u-114.1" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 44 ust. 6 Regulaminu Senatu pytam, czy ktoś z państwa senatorów chce zadać krótkie pytanie panu ministrowi Wojciechowi Książkowi w związku z tą ustawą.</u>
</div>
<div xml:id="div-115">
<u xml:id="u-115.0" who="#JanuszLorenz">Wierzę, że powstanie uczelnia wyższa pod kierownictwem pana rektora Trombskiego i będzie bardzo dobrze funkcjonowała. Ale, Panie Ministrze, jestem zaszokowany tym, że nie może pan powiedzieć, jakie będą specjalności. Nie usłyszałem też, by powiedziano w sposób zdecydowany i wiążący, w którym roku, ilu będzie profesorów i jakich specjalności po to, żeby można było spełnić oczekiwania związane z nadaniem statusu uczelni. Byłbym mocno zobowiązany, gdyby pan to powiedział. Wierzę, że rektor Trombski jako sławny menedżer, kiedyś wojewoda, zna dobrze te tematy, ale proszę o określenie w latach, kiedy mamy zamiar cokolwiek osiągnąć. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-116">
<u xml:id="u-116.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-116.1" who="#TadeuszRzemykowski">Wojewoda Lorenz zorganizował już porządnie uniwersytet na Mazurach i ma doświadczenia w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-116.2" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo. Czy pan minister może się ustosunkować? A jeżeli nie, to prosiłbym dać panu senatorowi odpowiedź na piśmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-117">
<u xml:id="u-117.0" who="#WojciechKsiążek">Myślę, że tak zrobię, Panie Marszałku, bo są to pytania dość szczegółowe; one oczywiście są w uzasadnieniu, które mamy. Zobowiązujemy się więc do tego, łącznie z władzami uczelni, że szczegółowe informacje pan senator otrzyma na piśmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-118">
<u xml:id="u-118.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-118.1" who="#TadeuszRzemykowski">Czy ktoś ma jeszcze krótkie pytanie do pana ministra? Nie widzę chętnych. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-118.2" who="#TadeuszRzemykowski">Otwieram dyskusję.</u>
<u xml:id="u-118.3" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam zarówno o wszystkich wymogach regulaminowych dotyczących czasu przemówienia, jak i o obowiązku składania wniosków o charakterze legislacyjnym na piśmie do czasu zamknięcia dyskusji, a także o konieczności zapisywania się do głosu u senatora prowadzącego listę mówców.</u>
<u xml:id="u-118.4" who="#TadeuszRzemykowski">Mamy zgłoszenia dwóch senatorów z Bielska-Białej. Zaczniemy od marszałka Marcina Tyrny. Następny będzie senator Janusz Okrzesik.</u>
</div>
<div xml:id="div-119">
<u xml:id="u-119.0" who="#MarcinTyrna">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o sprawy szczegółowe, to rzeczywiście były one rozpatrywane na posiedzeniu komisji. Szczegółowych informacji udzielał tam nie tylko pan rektor, ale także minister Zdrada, który dzisiaj jest nieobecny; sądzę, że jest na urlopie. Myślę, że komisja szczegółowo analizowała te sprawy, także te wszystkie, o których mówił pan senator. To taka krótka informacja.</u>
<u xml:id="u-119.1" who="#MarcinTyrna">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
<u xml:id="u-119.2" who="#MarcinTyrna">Z wielką satysfakcją przyjąłem ustawę o utworzeniu Akademii Techniczno-Humanistycznej w moim rodzinnym mieście, w Bielsku-Białej. Ustawa ta, uchwalona 18 lipca bieżącego roku, była inicjatywą poselską parlamentarzystów Podbeskidzia. Należała do tych, raczej nielicznych ustaw, które przegłosowane zostały w sposób zdecydowany zarówno przez posłów strony rządzącej, jak i opozycyjnej. Taka zgodność poglądów to szczególna wartość. Mam nadzieję, że dziś, w Izbie wyższej będziemy podobnie zgodni, przyjmując uchwałę akceptującą wspomnianą ustawę.</u>
<u xml:id="u-119.3" who="#MarcinTyrna">Bielsko-Biała, miasto do niedawna wojewódzkie, jest dużym ośrodkiem miejskim, liczącym około dwustu tysięcy mieszkańców, oraz głównym centrum regionu Podbeskidzia, który zamieszkuje osiemset tysięcy ludzi. Jest to ważna, duża część obecnego województwa śląskiego, stanowiąca część euroregionu Beskidy na styku Czech, Słowacji i Polski. Jest to obszar stosunkowo dobrze rozwinięty, o dużych możliwościach rozwojowych. Aby te możliwości jak najlepiej i jak najpełniej wykorzystać, aby nasz region mógł się intensywnie rozwijać, koniecznie potrzebne są liczne kadry wykształconych profesjonalistów. Jest to zgodne z wymogami współczesnej gospodarki, dla której najcenniejszy jest kapitał ludzki.</u>
<u xml:id="u-119.4" who="#MarcinTyrna">Bielska Akademia Techniczno-Humanistyczna, która ma rozpocząć swoją działalność 1 października bieżącego roku, jest inwestycją właśnie w ten kapitał. Nie zaczyna się ta inwestycja od zera, przeciwnie, wyrasta z solidnych podstaw. Będzie bowiem oparta na filii Politechniki Łódzkiej, istniejącej w naszym mieście już ponad trzydzieści lat. Ukończyło na niej studia ponad sześć tysięcy osób, obecnie zaś studiuje w Bielsku--Białej w trybie dziennym i zaocznym ponad pięć tysięcy młodych ludzi. Wielu z nich zasila intelektualne elity miasta i całego Podbeskidzia, zaś dorobek niektórych wydziałów, takich jak budowy maszyn czy inżynierii włókienniczej, ma znaczenie ogólnokrajowe.</u>
<u xml:id="u-119.5" who="#MarcinTyrna">Naszym marzeniem było utworzenie uniwersytetu beskidzkiego. Jest to marzenie realne, a osiągnięcie takiego celu, czyli stworzenie silnego centrum nauki i szeroko pojętego życia intelektualnego, jest w tym południowym regionie Polski bardzo potrzebne. Sądzę, że przy naszym podbeskidzkim dynamizmie ten cel może być dość szybko osiągnięty, tym bardziej że dominują u nas wymogi transformacji gospodarczej, gruntowne przemiany systemowe, konieczność tworzenia nowej infrastruktury i nowoczesnych sektorów przemysłowych. Wiemy też, że utworzenie uniwersytetu zakłada spełnienie wielu warunków i musimy włożyć tu jeszcze wiele pracy, a tymczasem samodzielna uczelnia akademicka potrzebna jest od zaraz.</u>
<u xml:id="u-119.6" who="#MarcinTyrna">Dlatego dążyliśmy do utworzenia Akademii Techniczno-Humanistycznej. Nasza filia Politechniki Łódzkiej obecnie spełnia wszystkie wymogi, wszystkie warunki, jakie stawia się samodzielnym uczelniom akademickim. Po okresie, w którym kształciła studentów wyłącznie na kierunkach technicznych, jej profil objął znacznie szerszy program, pojawiły się nowe kierunki studiów na takich wydziałach, jak ochrony środowiska, nauk ekonomicznych, organizacji i zarządzania, informatyki, a także nauk humanistycznych. Utrzymywały one stałą współpracę z Uniwersytetem Jagiellońskim, Uniwersytetem Śląskim oraz z Instytutem Teologicznym w Bielsku-Białej. Mamy w mieście odpowiednią elitę naukową: licznych profesorów i doktorów habilitowanych, niektóre z wydziałów mają prawo prowadzenia przewodów doktorskich i habilitacji. Mamy też konieczne zaplecze badawcze i techniczne. Rozpoczęta została budowa nowego obiektu dydaktyczno-badawczego. Jest też wola powołania samodzielnej wyższej uczelni. Senat Politechniki Łódzkiej jednomyślnie podjął uchwałę o utworzeniu Akademii Techniczno-Humanistycznej na bazie swej dotychczasowej filii w Bielsku-Białej.</u>
<u xml:id="u-119.7" who="#MarcinTyrna">Jesteśmy regionem, gdzie zgodnie współżyją dwie wspólnoty: katolicka i ewangelicka. Ta ekumeniczna wartość stanowi szczególnie cenny dorobek Podbeskidzia w oczach całej Polski. Dlatego naturalne jest, że hierarchowie obydwu wyznań, zarówno ksiądz biskup ordynariusz Tadeusz Rakoczy, jak i ksiądz biskup Paweł Anweiler, osobiście zaangażowali się w sprawę powołania naszej akademii, a zrobili to w sposób czytelny i praktyczny. Wśród zasłużonych dla osiągnięcia tego celu trzeba tutaj, w Senacie, wymienić rektora Politechniki Łódzkiej, profesora Józefa Mayera, rektora dotychczasowej filii tej uczelni w Bielsku-Białej, profesora Marka Trombskiego, obecnego dzisiaj na naszym posiedzeniu. Wymienię również rektorów uczelni śląskich oraz nasze władze samorządowe i wojewódzkie. Wszystkim tym osobistościom serdecznie dziękuję za wsparcie i pomoc w dziele utworzenia naszej bielskiej akademii. Chciałbym także podziękować obecnemu na naszym posiedzeniu profesorowi Przemysławowi Wasilewskiemu, a także księdzu profesorowi Tadeuszowi Borutce za czytelny wkład, podobnie jak wielu innym ludziom, którzy zajmowali się tymi sprawami.</u>
<u xml:id="u-119.8" who="#MarcinTyrna">Oznacza to, że młodzież z Podbeskidzia, młodzież z samego Bielska-Białej, a zwłaszcza ta z małych miasteczek i wsi, także polska młodzież mieszkająca po sąsiedzku za czeską i słowacką granicą, będzie miała dużo łatwiejszy dostęp do studiów. Dla tej młodzieży, z reguły niezamożnej albo wręcz ubogiej, wyższe wykształcenie to szansa na stałą pracę, perspektywa dostatniego życia, rozwoju intelektualnego i zawodowego. Oznacza to też, że miasto Bielsko-Biała dołączy do dynamicznych ośrodków naukowych w województwie śląskim, co znakomicie będzie odpowiadać aspiracjom mieszkańców, samego miasta i całego Podbeskidzia. Powstanie tu centrum polskiej nauki i kultury, polskiej duchowości, która będzie promieniować na górskie ziemie nad naszą południową granicą. Będzie to także z pożytkiem dla polskiej mniejszości z sąsiednich krajów. Stworzy to nam wszystkim nowe możliwości, z których na pewno dobrze będziemy korzystać.</u>
<u xml:id="u-119.9" who="#MarcinTyrna">Mam nadzieję, Panie i Panowie Senatorowie, że uznając te racje, w przyjętej uchwale zaakceptujecie ustawę o utworzeniu w Bielsku-Białej Akademii Techniczno-Humanistycznej. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-120">
<u xml:id="u-120.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-120.1" who="#TadeuszRzemykowski">Głos ma senator Janusz Okrzesik.</u>
</div>
<div xml:id="div-121">
<u xml:id="u-121.0" who="#JanuszOkrzesik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
<u xml:id="u-121.1" who="#JanuszOkrzesik">Z mojego punktu widzenia, gdyby przez te cztery lata Senat nie uchwalił żadnej innej ustawy, tylko tę, to też warto byłoby spędzić tutaj te cztery lata i byłaby to udana kadencja.</u>
<u xml:id="u-121.2" who="#JanuszOkrzesik">Dzisiejszy dzień wieńczy wieloletnie starania środowiska naukowego Bielska-Białej o osiągnięcie poziomu uzasadniającego aspiracje do akademickiej samodzielności, przede wszystkim środowiska akademickiego filii Politechniki Łódzkiej, ale również innych uczelni działających w Bielsku. Dzisiejsza debata wieńczy również kilkuletnie formalne przygotowania do zakończonego sukcesem przeprowadzenia wniosku o utworzenie samodzielnej uczelni akademickiej w Bielsku-Białej.</u>
<u xml:id="u-121.3" who="#JanuszOkrzesik">I tutaj należy się wyjaśnienie. Ja nie byłem adresatem tych pytań, ale chciałbym odpowiedzieć senatorowi Lorenzowi i senatorowi Sławińskiemu. Pan senator Lorenz pytał, kiedyż to będą spełnione odpowiednie wymogi naukowe i personalne. Uczelnia w Bielsku, Akademia Techniczno-Humanistyczna, już je wszystkie spełnia. One już są spełnione i właśnie dlatego możemy dzisiaj z czystym sumieniem głosować za utworzeniem tej uczelni. Nie ma żadnych rzeczy, które dopiero w przyszłości miałyby nastąpić i być uzasadnieniem dla dzisiejszej decyzji.</u>
<u xml:id="u-121.4" who="#JanuszOkrzesik">Bielsko-Biała jest silnym ośrodkiem naukowym już od wielu lat. Istnieje tam w tej chwili osiem wyższych uczelni. Większość jest prywatnych, w tej chwili tworzymy pierwszą samodzielną państwową wyższą uczelnię akademicką. Jest to placówka, która już w tej chwili ma odpowiedni dorobek naukowy, odpowiednią kadrę i odpowiednią bazę dydaktyczną, a w najbliższych latach wzbogaci się jeszcze o nowy budynek akademicki, którego - chcę pana senatora zapewnić - nawet w Olsztynie będą nam zazdrościć. Lokalna i regionalna społeczność Bielska-Białej i Podbeskidzia, niezależnie od różnic politycznych czy wyznaniowych, o czym wspominał już pan marszałek Tyrna, nie tylko popiera swoją uczelnię, ale jest z niej dumna.</u>
<u xml:id="u-121.5" who="#JanuszOkrzesik">Nie chcę przedłużać swojej wypowiedzi, bowiem nie chciałbym choćby o minutę oddalać momentu, w którym wejście w życie ustawy stanie się faktem. Na ręce obecnych tutaj na sali przedstawicieli środowiska akademickiego nowej uczelni i pana rektora profesora Trombskiego składam podziękowania dla wszystkich tych, którzy przez wiele lat pracy swoimi osiągnięciami naukowymi przyczynili się do tego, że dzisiaj możemy debatować nad tą ustawą, możemy ją uchwalić i stworzyć samodzielną akademię w Bielsku--Białej. Poza złożeniem podziękowań chciałem pogratulować społeczności akademickiej, bo to, że dzisiaj rozpatrujemy tę ustawę, jest głównie zasługą pracowników naukowych naszej uczelni. Dziękuję jeszcze raz, i gratuluję, Panie Profesorze. Vivat Academia!</u>
</div>
<div xml:id="div-122">
<u xml:id="u-122.0" who="#TadeuszRzemykowski">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
<u xml:id="u-122.1" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.</u>
<u xml:id="u-122.2" who="#TadeuszRzemykowski">Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o utworzeniu Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej zostanie przeprowadzone z innymi głosowaniami, prawdopodobnie w dniu jutrzejszym.</u>
<u xml:id="u-122.3" who="#TadeuszRzemykowski">Przed przerwą jeszcze jeden punkt porządku obrad.</u>
<u xml:id="u-122.4" who="#TadeuszRzemykowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwudziestego drugiego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Rumunią o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, podpisanej w Bukareszcie dnia 15 maja 1999 r.</u>
<u xml:id="u-122.5" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na sto trzynastym posiedzeniu w dniu 19 lipca 2001 r. Do Senatu została przekazana w dniu 20 lipca bieżącego roku. Marszałek Senatu w dniu 24 lipca 2001 r., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do dwóch komisji, Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Ustawodawczej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-122.6" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 713, natomiast sprawozdania komisji w drukach nr 713A i 713B.</u>
<u xml:id="u-122.7" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę sprawozdawcę Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej senatora Andrzeja Mazurkiewicza o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w tej sprawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-123">
<u xml:id="u-123.0" who="#AndrzejMazurkiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
<u xml:id="u-123.1" who="#AndrzejMazurkiewicz">Kilka słów wprowadzenia. Do tej pory między Polską a Rumunią obowiązuje umowa o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych, podpisana w Bukareszcie 25 stycznia 1962 r. Była ona zmieniona w 1972 r. Następnie z inicjatywy strony polskiej doszło do rokowań, które nie zostały jednak zakończone podpisaniem umowy. Dopiero po 1991 r. Polska kilkakrotnie podejmowała działania zmierzające do zmiany tej umowy i do negocjacji, do których doszło w latach 1997–1998. Stąd mamy efekt w postaci nowej umowy.</u>
<u xml:id="u-123.2" who="#AndrzejMazurkiewicz">Omawiany projekt uchwały dotyczy umowy regulującej kwestie współpracy w zakresie pomocy prawnej i stosunków prawnych w sprawach cywilnych między Rzecząpospolitą Polską a Rumunią. W szczególności projektowana umowa wprowadza zasadę zrównania ochrony prawnej obywateli jednego państwa na terytorium państwa drugiego, zawiera też szczegółowe unormowania problematyki udzielania pomocy prawnej przy dokonywaniu określonych czynności postępowania. Obejmuje ona również sprawę ułatwień procesowych oraz kwestie dotyczące właściwości sądów. Współpraca w sprawach cywilnych obejmuje przede wszystkim zasady przekazywania dokumentów za granicę oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach cywilnych.</u>
<u xml:id="u-123.3" who="#AndrzejMazurkiewicz">Szczegółowe zapisy poszczególnych rozdziałów mówią o zrównaniu ochrony prawnej obywateli jednego państwa wobec obywateli na terytorium państwa drugiego, udzielaniu informacji na temat obowiązującego prawa w drugim państwie, zwolnieniu dokumentów od legalizacji i przesyłaniu aktów stanu cywilnego i innych dokumentów, a także udzieleniu pomocy prawnej w sprawach cywilnych. Zawierają także kwestię ułatwień procesowych, a także regulacje dotyczące właściwości sądów i prawa w poszczególnych kategoriach spraw cywilnych, rodzinnych, pracowniczych i handlowych. Warto również zwrócić uwagę na rozwiązania zapisane w art. 33 ust. 3, które przyznają sądom polskim jurysdykcję w stosunku do małoletnich obywateli rumuńskich pozostawionych lub porzuconych przez rodziców w Polsce. Umowa zawiera także unormowanie problematyki skuteczności orzeczeń państwa jednego na terytorium państwa drugiego.</u>
<u xml:id="u-123.4" who="#AndrzejMazurkiewicz">Na posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawiana umowa nie budziła żadnych zastrzeżeń, dlatego też komisja po rozpatrzeniu ustawy na swoim posiedzeniu w dniu 31 lipca wnosi do Wysokiego Senatu, aby załączony projekt uchwały przyjął bez poprawek. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-124">
<u xml:id="u-124.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-124.1" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę senatora Stefana Konarskiego o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania Komisji Ustawodawczej.</u>
</div>
<div xml:id="div-125">
<u xml:id="u-125.0" who="#StefanKonarski">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
<u xml:id="u-125.1" who="#StefanKonarski">Z upoważnienia Komisji Ustawodawczej przedstawiam sprawozdanie tejże komisji z rozpatrzenia ustawy uchwalonej przez Sejm w dniu 19 lipca 2001 r. o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Rumunią o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, podpisanej w Bukareszcie dnia 15 maja 1999 r.</u>
<u xml:id="u-125.2" who="#StefanKonarski">Komisja Ustawodawcza rozpatrywała ustawę na posiedzeniu w dniu 3 sierpnia 2001 r. Mój przedmówca przedstawił zarówno rys historyczny, czyli poprzednią umowę z 1962 r., która obowiązuje dotychczas, jak i zawartość obecnej próby rozwiązania czy nawiązania nowej umowy w latach osiemdziesiątych i w pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych. Obecna umowa była negocjowana w latach 1997–1998, a została podpisana 15 maja 1999 r. Mój przedmówca przedstawił w zarysie również zakres tejże umowy.</u>
<u xml:id="u-125.3" who="#StefanKonarski">Będzie ona stosowana przez sądy obydwu państw, a odnosić się będzie zarówno do osób fizycznych, jak i prawnych. Rozwiązania przyjęte w tej umowie, dotyczące udzielania pomocy prawnej, przyczyniać się będą do usprawnienia współpracy sądów, na przykład poprzez wprowadzenie zasady bezpośredniego porozumiewania się. Wejście w życie umowy nie spowoduje zwiększenia wydatków w stosunku do tych ponoszonych podczas realizacji starej umowy. Nowa nie zawiera bowiem żadnych rozwiązań, które powodowałyby konieczność dodatkowych, w porównaniu z dotychczasową umową, obciążeń budżetu skarbu państwa. Podkreślić należy, że zgodnie z art. 15 ust. 1 umowy każda ze stron w związku z udzieleniem pomocy prawnej ponosić będzie jedynie koszty powstałe na swym terytorium. Utrzymuje się tu więc dotychczasowe zasady ponoszenia kosztów pomocy prawnej.</u>
<u xml:id="u-125.4" who="#StefanKonarski">Z uwagi na treść art. 91 ust. 1 i 2 konstytucji nie będzie zachodzić konieczność zmiany prawa wewnętrznego, umowa zawiera bowiem przepisy samowykonalne i będzie mogła być stosowana bezpośrednio, mając pierwszeństwo przed ustawą - Kodeks postępowania cywilnego.</u>
<u xml:id="u-125.5" who="#StefanKonarski">Na posiedzeniu Komisji Ustawodawczej zarówno Biuro Legislacyjne, jak i członkowie komisji nie znaleźli jakichś niedoskonałości legislacyjnych, w związku z czym Komisja Ustawodawcza proponuje Wysokiemu Senatowi przyjęcie ustawy bez poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-126">
<u xml:id="u-126.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-126.1" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 44 ust. 5 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chce skierować krótkie zapytanie z miejsca do senatorów sprawozdawców. Nie widzę chętnych.</u>
<u xml:id="u-126.2" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych zostali upoważnieni minister spraw zagranicznych oraz minister sprawiedliwości.</u>
<u xml:id="u-126.3" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać, czy ktoś z przedstawicieli rządu chciałby zabrać głos.</u>
<u xml:id="u-126.4" who="#TadeuszRzemykowski">Pan Minister Niedziela?</u>
<u xml:id="u-126.5" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Janusz Niedziela: Panie Marszałku, wobec tak pozytywnych rekomendacji komisji myślę, że jest to zbędne. Dziękuję bardzo.)</u>
<u xml:id="u-126.6" who="#TadeuszRzemykowski">Nie ma wystąpienia rządu. To znaczy jest, tylko niezbyt długie. Dziękujemy.</u>
<u xml:id="u-126.7" who="#TadeuszRzemykowski">Czy, zgodnie z art. 44 ust. 6 Regulaminu Senatu, ktoś z państwa senatorów chce skierować pytanie do pana ministra? Nie widzę chętnych. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-126.8" who="#TadeuszRzemykowski">Otwieram dyskusję.</u>
<u xml:id="u-126.9" who="#TadeuszRzemykowski">Stwierdzam, że nikt się nie zapisał do dyskusji, więc nie będę czytał wszystkich wymogów regulaminowych.</u>
<u xml:id="u-126.10" who="#TadeuszRzemykowski">Czy ktoś z państwa chce zabrać głos w dyskusji w tej sprawie? Nie ma zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-126.11" who="#TadeuszRzemykowski">W związku z tym, zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu, zamykam dyskusję.</u>
<u xml:id="u-126.12" who="#TadeuszRzemykowski">Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Rumunią o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, podpisanej w Bukareszcie 15 maja 1999 r. zostanie przeprowadzone razem z innymi głosowaniami.</u>
<u xml:id="u-126.13" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo, senator Mazurkiewicz ma głos.</u>
</div>
<div xml:id="div-127">
<u xml:id="u-127.0" who="#AndrzejMazurkiewicz">Komunikaty. Wspólne posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Ustawodawczej odbędzie się bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy, w sali nr 217.</u>
<u xml:id="u-127.1" who="#AndrzejMazurkiewicz">Posiedzenie Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu odbędzie się bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy, w sali nr 179. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-128">
<u xml:id="u-128.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-128.1" who="#TadeuszRzemykowski">Ogłaszam półtoragodzinną przerwę, a więc o 15.35 będziemy kontynuować następne punkty programu. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-128.2" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godziny 14 minut 05 do godziny 15 minut 39)</u>
</div>
<div xml:id="div-129">
<u xml:id="u-129.0" who="#TadeuszRzemykowski">Wznawiam obrady.</u>
<u xml:id="u-129.1" who="#TadeuszRzemykowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwudziestego trzeciego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych, ustawy o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów, ustawy o działach administracji rządowej oraz ustawy o służbie cywilnej.</u>
<u xml:id="u-129.2" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na sto czternastym posiedzeniu w dniu 27 lipca 2001 r. Do Senatu została przekazana w dniu 1 sierpnia 2001 r. Marszałek Senatu w dniu 1 sierpnia 2001 r., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-129.3" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 758, natomiast sprawozdania komisji w drukach nr 758A i 758B.</u>
<u xml:id="u-129.4" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej senatora Adama Rychliczka o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-130">
<u xml:id="u-130.0" who="#AdamRychliczek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
<u xml:id="u-130.1" who="#AdamRychliczek">Z upoważnienia Komisji Gospodarki Narodowej przedstawiam sprawozdanie komisji dotyczące ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych, ustawy o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów, ustawy o działach administracji rządowej oraz ustawy o służbie cywilnej - druk senacki nr 758, druk sejmowy nr 2914.</u>
<u xml:id="u-130.2" who="#AdamRychliczek">Wysoka Izbo! Uchwalona przez Sejm 27 lipca 2001 r. ustawa jest przedłożeniem rządowym. Ma na celu regulację w jednostkach sektora finansów publicznych funkcjonowania kontroli finansowej, regulację systemu procedur kontroli wewnętrznej jednostki oraz wprowadzenie systemu monitorowania kontroli i zarządzania między innymi pod kątem celowości i gospodarności w procesie wydawania pieniędzy publicznych, zwanego audytem wewnętrznym.</u>
<u xml:id="u-130.3" who="#AdamRychliczek">Pojęcie audytu wewnętrznego jest obecne od wielu lat w biznesie, wprowadzono je również w sektorze finansów publicznych w państwach Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-130.4" who="#AdamRychliczek">Omawiana dziś tematyka kontroli finansowej stanowi przedmiot negocjacji akcesyjnych w ramach rozdziału 28. Nieuregulowanie przedstawionych rozwiązań może spowodować złamanie obietnic negocjacyjnych, co stwarza zagrożenie ponownego otwarcia rozdziału.</u>
<u xml:id="u-130.5" who="#AdamRychliczek">Ustawa składa się z trzech części. W pierwszej znajduje się doprecyzowanie roli kierownika i głównego księgowego, a w samorządzie skarbnika, w procesach kontroli wewnętrznej i wstępnej poprzez zapewnienie ciągłego przestrzegania procedur wydawania środków finansowych pod względem celowości zaciągania zobowiązań, gromadzenia środków publicznych, udzielania zamówień publicznych itp. Podobnie jak dotychczas kierownik jednostki ustala procedury kontroli, tyle że bierze pod uwagę standardy określone przez ministra finansów. Odpowiedzialnym za kontrolę jest kierownik, a w urzędach - w rozumieniu ustawy o służbie cywilnej - dyrektor generalny. Z mocy prawa część zadań kontrolnych została przypisana głównemu księgowemu. Każdy dokument dotyczący operacji finansowych musi być przez niego podpisany. Podpis oznacza, że dokonał on wstępnej analizy celowości wydatków i nie zgłasza zastrzeżeń co do legalności operacji.</u>
<u xml:id="u-130.6" who="#AdamRychliczek">Księgowy ma prawo i obowiązek odmówić podpisania dokumentu, jeżeli jego zdaniem dochodzi do łamania procedur lub niecelowego wydatkowania środków finansowych. Oczywiście, kierownik jednostki może wydać polecenie realizacji zakwestionowanej operacji.</u>
<u xml:id="u-130.7" who="#AdamRychliczek">Ustawa nakłada na głównego księgowego obowiązek posiadania odpowiednich kwalifikacji zawodowych, między innymi posiadania wyższego magisterskiego wykształcenia ekonomicznego bądź co najmniej sześcioletniej praktyki w księgowości.</u>
<u xml:id="u-130.8" who="#AdamRychliczek">Druga część ustawy dotyczy wprowadzenia tak zwanego audytu wewnętrznego, a więc monitorowania całokształtu działań kontrolnych pod kątem legalności, gospodarności, celowości, rzetelności, przejrzystości i jawności procedur dysponowania finansami publicznymi. Rolę audytora pełnić będą wykwalifikowani pracownicy, którzy muszą zdać egzamin z zakresu metodyki przeprowadzania audytu oraz standardów audytu. Egzamin składany będzie przed komisją powołaną przez ministra finansów.</u>
<u xml:id="u-130.9" who="#AdamRychliczek">Koordynacją kontroli finansowej oraz audytu wewnętrznego będzie zajmował się minister finansów przy pomocy głównego inspektora audytu wewnętrznego oraz wyodrębnionej w ramach ministerstwa komórki organizacyjnej. W celu zapewnienia w pewnym stopniu niezależności audytora ewentualne rozwiązanie stosunku pracy z nim przez kierownika jednostki będzie mogło następować tylko za zgodą głównego inspektora audytu wewnętrznego. Przepisu tego nie stosuje się w przypadku jednostek samorządu terytorialnego.</u>
<u xml:id="u-130.10" who="#AdamRychliczek">Audyt wewnętrzny prowadzony będzie między innymi w kancelarii Sejmu i Senatu, w kancelarii prezydenta, w Sądzie Najwyższym, w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji, w Krajowym Biurze Wyborczym, w Państwowej Inspekcji Pracy, w NIK, w ministerstwach, w kancelarii premiera, w urzędach wojewódzkich, celnych, skarbowych, w funduszach celowych, w ZUS, w KRUZ, w kasach chorych i w samorządach. Przyjęto bowiem zasadę, że wszędzie tam, gdzie dysponent zarządza pieniędzmi publicznymi większymi niż jedna tysięczna produktu krajowego brutto, audyt będzie wprowadzony - jedna tysięczna produktu krajowego brutto to około 6 milionów zł.</u>
<u xml:id="u-130.11" who="#AdamRychliczek">Trzecia część ustawy to nowelizacja ustawy o służbie cywilnej. Ma ona na celu zrównanie stanowiska głównego inspektora audytu wewnętrznego z innymi wyższymi stanowiskami w służbie cywilnej.</u>
<u xml:id="u-130.12" who="#AdamRychliczek">Wysoka Izbo! Według informacji przedstawionych przez przedstawiciela ministerstwa finansów pełne wprowadzenie audytu kosztować będzie budżet państwa około 55 milionów zł. Ustawa zgodnie z przedłożeniem sejmowym ma wejść w życie od 1 stycznia 2002 r., z tym że przepisy dotyczące kwalifikacji głównych księgowych i audytorów zaczną obowiązywać po trzech latach od wejścia w życie ustawy, tak aby ci ludzie mieli czas na zdobycie odpowiednich kwalifikacji.</u>
<u xml:id="u-130.13" who="#AdamRychliczek">Komisja Gospodarki Narodowej na swoim posiedzeniu 7 sierpnia bieżącego roku przyjęła ustawę bez poprawek i wnosi, aby Wysoki Senat raczył uchwalić załączony projekt uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-131">
<u xml:id="u-131.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-131.1" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę sprawozdawcę Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senatora Jerzego Chróścikowskiego o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-132">
<u xml:id="u-132.0" who="#JerzyChróścikowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
<u xml:id="u-132.1" who="#JerzyChróścikowski">Mam zaszczyt w imieniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przedstawić sprawozdanie dotyczące ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych, ustawy o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów, ustawy o działach administracji rządowej oraz ustawy o służbie cywilnej, druk nr 758B.</u>
<u xml:id="u-132.2" who="#JerzyChróścikowski">Mój przedmówca, sprawozdawca Komisji Gospodarki Narodowej, obszernie i bardzo szczegółowo omówił wszystkie ważne elementy tej ustawy. Ja w imieniu komisji stwierdzam, że 7 sierpnia po rozpatrzeniu ustawy senacka Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej wnosi o przyjęcie uchwały bez poprawek. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-133">
<u xml:id="u-133.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
<u xml:id="u-133.1" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 44 ust. 5 Regulaminu Senatu pytam, czy ktoś z państwa senatorów chce zadać krótkie pytanie senatorom sprawozdawcom. Nie widzę zgłoszeń. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-133.2" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister finansów.</u>
<u xml:id="u-133.3" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać, czy obecny na sali pan minister Krzysztof Ners chciałby zabrać głos i przedstawić stanowisko rządu. Tak.</u>
<u xml:id="u-133.4" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-134">
<u xml:id="u-134.0" who="#KrzysztofNers">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
<u xml:id="u-134.1" who="#KrzysztofNers">Chciałbym dodać tylko dwie krótkie uwagi. Otóż ustawa ta jest ustawą dostosowawczą, ale podstawowym jej celem jest wprowadzenie do naszego systemu zarządzania finansami publicznymi tego mechanizmu kontroli finansowej, który sprawdził się w sektorze prywatnym w krajach anglosaskich i w krajach skandynawskich oraz który stał się częścią w zasadzie w ciągu ostatnich lat acquis communautaire w Unii Europejskiej. I mimo że cały czas mówimy o kontroli finansowej, to jednak audyt wewnętrzny jest bardzo specyficzną formą kontroli. To nie jest kontrola inspekcyjna, to jest audyt systemowy, który ma na celu monitorowanie na bieżąco działania jednostki finansów publicznych, sprawdzanie procedur, identyfikowanie obszarów zagrożenia, podwyższonego ryzyka. To jest zupełnie nowa koncepcja zarządzania finansami, która będzie wprowadzona tą ustawą. Jestem głęboko przekonany, że ten instrument powinien przyczynić się do podniesienia efektywności i celowości naszego inwestowania w finansach publicznych. Rząd z zadowoleniem odnosi się do obecnego kształtu ustawy i również z zadowoleniem konstatuje, że w czasie dyskusji w obu komisjach państwo senatorowie nie uznali za stosowne wprowadzania dodatkowych poprawek. Dziękuję za uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-135">
<u xml:id="u-135.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję. Proszę poczekać, bowiem zgodnie z art. 44 ust. 6 Regulaminu Senatu jest możliwość skierowania do pana ministra krótkich pytań. Czy są chętni? Nie widzę zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-135.1" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-135.2" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Krzysztof Ners: Dziękuję, Panie Marszałku.)</u>
<u xml:id="u-135.3" who="#TadeuszRzemykowski">Otwieram dyskusję.</u>
<u xml:id="u-135.4" who="#TadeuszRzemykowski">Czy ktoś z państwa senatorów chce zabrać głos w dyskusji? Bo na razie nie ma zgłoszeń. Nie widzę chętnych.</u>
<u xml:id="u-135.5" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.</u>
<u xml:id="u-135.6" who="#TadeuszRzemykowski">Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych, ustawy o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów, ustawy o działach administracji rządowej oraz ustawy o służbie cywilnej zostanie przeprowadzone razem z innymi głosowaniami w dniu jutrzejszym.</u>
</div>
<div xml:id="div-136">
<u xml:id="u-136.0" who="#TadeuszRzemykowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwudziestego czwartego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.</u>
<u xml:id="u-136.1" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na sto piętnastym posiedzeniu w dniu 28 lipca 2001 r. Do Senatu została przekazana w dniu 1 sierpnia 2001 r. i w tym samym dniu marszałek Senatu, na podstawie art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-136.2" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 772, natomiast sprawozdania komisji w drukach nr 772A i 772B.</u>
<u xml:id="u-136.3" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę senatora Mariana Nogę o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania Komisji Gospodarki Narodowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-137">
<u xml:id="u-137.0" who="#MarianNoga">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo!</u>
<u xml:id="u-137.1" who="#MarianNoga">W dniu 1 sierpnia bieżącego roku Komisja Gospodarki Narodowej przeanalizowała ustawę o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Wiedząc o tym, że tą ustawą będzie zajmować się również Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, w swojej analizie zwróciliśmy szczególną uwagę na aspekty makroekonomiczne tej ustawy. Zwróciliśmy uwagę na to, że stanowi ona projekt decentralizacji finansów publicznych, wyrażającej się w tym, że jednostki samorządu terytorialnego będą zwiększać dochody własne i ich udział w strukturze wszystkich dochodów będzie coraz większy.</u>
<u xml:id="u-137.2" who="#MarianNoga">Ponadto ustawa ta wprowadza pewne novum w mechanizmie wyrównawczym - jednostki samorządu terytorialnego sięgać będą do podatków pośrednich określonych w sposób specyficzny w tej ustawie.</u>
<u xml:id="u-137.3" who="#MarianNoga">Chcę również dodać, że ustawa ta reguluje przede wszystkim źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego, zasady ustalania i gromadzenia dochodów, zasady ustalania i przekazywania subwencji ogólnej oraz zasady ustalania i przekazywania dotacji celowych.</u>
<u xml:id="u-137.4" who="#MarianNoga">Komisja Gospodarki Narodowej po swoim posiedzeniu w dniu 1 sierpnia proponuje Wysokiej Izbie wprowadzenie ośmiu poprawek.</u>
<u xml:id="u-137.5" who="#MarianNoga">Poprawka pierwsza ma charakter czysto legislacyjny.</u>
<u xml:id="u-137.6" who="#MarianNoga">Poprawka druga doprecyzowuje, gdzie mają być przelewane środki finansowe z opłat skarbowych.</u>
<u xml:id="u-137.7" who="#MarianNoga">Poprawka trzecia wprowadza zmianę oznaczenia we wzorze. Wyszliśmy z założenia, że oznaczenie „lg” mogłoby być mylone z logarytmem, a tutaj nie chodzi o logarytm, tylko o oznaczenie liczby ludności.</u>
<u xml:id="u-137.8" who="#MarianNoga">Poprawka czwarta ma charakter doprecyzowujący, podobnie jak poprawka piąta.</u>
<u xml:id="u-137.9" who="#MarianNoga">Poprawka szósta polega na skreśleniu art. 52, dotyczącego przepisów w prawie wodnym, z którego wynikać by mogło, że gminy mogłyby - użyto takiego sformułowania - udzielać pomocy finansowej spółkom wodnym. Komisja zdecydowała się na skreślenie tego zapisu.</u>
<u xml:id="u-137.10" who="#MarianNoga">Poprawka siódma zmienia istotę zapisu ustawy w zakresie wpływów jednostek samorządu terytorialnego w dochodach Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Mianowicie w ustawie jest zapisane, że będzie to wynosić 25%, my zaś proponujemy, ażeby do tych 25% dochodzić stopniowo, to znaczy w 2002 r. - 10%, w 2003 r. - 15%, a dopiero w roku następnym 25%.</u>
<u xml:id="u-137.11" who="#MarianNoga">Poprawka ósma również jest poprawką merytoryczną. Oznacza ona, że mechanizm wyrównawczy, który jest wprowadzony w tej ustawie dla jednostek samorządu terytorialnego, wszedłby w życie nie od 1 stycznia 2006 r., ale już od 1 stycznia 2002 r.</u>
<u xml:id="u-137.12" who="#MarianNoga">W imieniu Komisji Gospodarki Narodowej wnoszę o przyjęcie ustawy wraz z ośmioma omówionymi przeze mnie przed chwilą poprawkami. Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
</div>
<div xml:id="div-138">
<u xml:id="u-138.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-138.1" who="#TadeuszRzemykowski">Pan senator Marian Noga jest także sprawozdawcą Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej...</u>
<u xml:id="u-138.2" who="#komentarz">(Senator Mieczysław Janowski: Pan senator nie jest członkiem tej komisji.)</u>
<u xml:id="u-138.3" who="#TadeuszRzemykowski">Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, tak mam zapisane.</u>
<u xml:id="u-138.4" who="#komentarz">(Senator Marian Noga: Nie, nie, to pan senator Janowski.)</u>
<u xml:id="u-138.5" who="#TadeuszRzemykowski">Przepraszam bardzo, ktoś mnie tu trochę wprowadził w błąd.</u>
<u xml:id="u-138.6" who="#TadeuszRzemykowski">Poproszę teraz sprawozdawcę Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej pana senatora Mieczysława Janowskiego o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w tej sprawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-139">
<u xml:id="u-139.0" who="#MieczysławJanowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Pani Minister! Pozostali Przedstawiciele Rządu!</u>
<u xml:id="u-139.1" who="#MieczysławJanowski">Przypadł mi w udziale zaszczyt i obowiązek przedstawienia Wysokiemu Senatowi sprawozdania z prac Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, dotyczącego ustawy z dnia 28 lipca bieżącego roku o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.</u>
<u xml:id="u-139.2" who="#MieczysławJanowski">Komisja obradowała nad tą ustawą podczas swego posiedzenia 7 sierpnia bieżącego roku. W obradach komisji wzięli udział między innymi: pan poseł sprawozdawca Włodzimierz Puzyna, pani wiceminister finansów Elżbieta Hibner wraz z gronem ekspertów oraz liczni przedstawiciele organizacji samorządowych, a także przedstawiciele niektórych samorządów. Pozwolę sobie wymienić te organizacje: Związek Miast Polskich, Związek Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej, Unia Metropolii Polskich, Związek Powiatów Polskich, Konwent Marszałków Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
<u xml:id="u-139.3" who="#MieczysławJanowski">Debata była bardzo ożywiona i obejmowała całokształt problematyki ujętej w ustawie. Proszę zatem pozwolić, Panie Marszałku, że w zwięzły sposób zaprezentuję paniom i panom senatorom najbardziej istotne zmiany, które wprowadza obecna ustawa. Jest ona rezultatem prac Sejmu nad dwoma projektami - poselskim złożonym 23 maja bieżącego roku oraz rządowym złożonym 19 czerwca bieżącego roku. Projekty te łączy jedna wspólna idea, o której wielokrotnie mówiliśmy także podczas obrad Senatu i o której wspomniał przed chwilą pan senator Noga. Jest to decentralizacja finansów publicznych. Wnikając szczegółowo w zapisy konkretnych artykułów tej ustawy, możemy stwierdzić, że zostało to zrealizowane w pewnym stopniu, mniejszym jednakże niż ten, który był onegdaj deklarowany.</u>
<u xml:id="u-139.4" who="#MieczysławJanowski">Przez tę ustawę zamierza się osiągnąć lepszą niż obecnie stabilizację finansów samorządu terytorialnego. Ustawa - według założeń - ma wzmocnić finansowo powiaty i samorządy wojewódzkie. Należy mocno podkreślić, że w ustawie ograniczono do niezbędnego minimum tak zwane pieniądze znaczone, które zasilają obecnie kasy samorządowe, zwłaszcza powiatów i województw. Mam tu na myśli dotacje, będące niekiedy formą uznania finansowego dla realizacji zadań podejmowanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Nie bez przyczyny mówi się przez ostatnie lata o swoistym klientyzmie czy wręcz wprowadza się nowe określenie „klamkowanie”.</u>
<u xml:id="u-139.5" who="#MieczysławJanowski">Pragnę zwrócić uwagę Wysokiej Izby na to, że omawiana ustawa w istotny sposób wiąże dochody jednostek samorządu terytorialnego ze stanem gospodarki całego państwa, z koniunkturą gospodarczą.</u>
<u xml:id="u-139.6" who="#MieczysławJanowski">Przejdę teraz do konkretów. Możemy zauważyć, iż udziały samorządów terytorialnych w podatkach państwowych - mówią o tym art. 4, 5 i 6 - są następujące. Jeśli chodzi o gminy, to ich udział w podatku dochodowym od osób fizycznych zamieszkałych na terenie gminy stanowi 37%, a udział w podatku dochodowym od osób prawnych mających siedzibę na terenie gminy - 5,4%. Jeśli chodzi o powiaty: 6,7% - udział w podatku dochodowym od osób fizycznych i 2% - udział w podatku dochodowym od osób prawnych. W odniesieniu do województw udziały te wynoszą odpowiednio: 1,7%, jeśli chodzi o podatek dochodowy od osób fizycznych, i 1,2%, jeśli chodzi o podatek dochodowy od osób prawnych.</u>
<u xml:id="u-139.7" who="#MieczysławJanowski">Mam nadzieję, że te liczby nikogo z nas nie mylą, bo trzeba pamiętać o tym, że chociaż województwo jest znacznie większe, powiat jest większy niż gmina, to jednak zadania, które mają gminy, są znacznie, znacznie większe, i stąd te proporcje.</u>
<u xml:id="u-139.8" who="#MieczysławJanowski">Powiaty uzyskały nowe dochody. Są to wpływy z opłat, kar i mandatów pobieranych przez powiatowe służby, inspekcje i straże oraz bardzo ważny dodatek regionalny, który otrzymuje także województwo. Na ten dodatek przeznaczone są wpływy z podatku zryczałtowanego, stanowiącego obecnie dochód budżetu państwa. Podział wpływów, o których mówię, będzie następujący: 40% ma zasilać kasy powiatów, zaś 60% - kasy województw.</u>
<u xml:id="u-139.9" who="#MieczysławJanowski">Godzi się podkreślić, iż ustawa wprowadza mechanizm wyrównywania dochodów. Będzie on realizowany przez tak zwany dodatek równoważący dla gmin, powiatów i województw. Dla samorządów gminnych będzie to łącznie 5,92% udziału w ogólnej kwocie wpływów z podatków pośrednich stanowiących dochód budżetu państwa. Dla powiatów ów dodatek równoważący ma być równy 0,98% tejże kwoty, zaś dla województw - 0,64%. Dodatek wyrównawczy otrzymają te jednostki samorządu terytorialnego, w których wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca jest niższy od granicznego. Szczegóły określania tego dodatku zawarte są w rozdziale 4 ustawy, w art. 21–27.</u>
<u xml:id="u-139.10" who="#MieczysławJanowski">Dzięki tej formie jednostki samorządu terytorialnego po raz pierwszy w gruncie rzeczy uzyskały dostęp do podatków pośrednich. Do tej pory, chcę to bardzo wyraźnie podkreślić, takiego udziału nie było. Wielokrotnie zgłaszano taki postulat, zwłaszcza jeśli chodzi o udział w podatku od wartości dodanych, podatku VAT. Należy zauważyć, iż dodatek ten ma wzmocnić dochody słabszych samorządów, tak więc może się zdarzyć, że niektóre samorządy nie będą go otrzymywały. I na pewno takie będą.</u>
<u xml:id="u-139.11" who="#MieczysławJanowski">W latach 2002–2006 przewidziano rezerwę subwencji ogólnej w wysokości 4% w roku 2002 i 3% w latach 2003, 2004, 2005 i 2006 planowanej kwoty dodatków równoważących. Rezerwa ta ma służyć uzupełnieniu dochodów tych jednostek samorządu terytorialnego, w których nastąpiłby ubytek dochodu w związku z wprowadzeniem nowego systemu.</u>
<u xml:id="u-139.12" who="#MieczysławJanowski">Jeżeli spojrzelibyśmy generalnie na dochody, to w dalszym ciągu dochody jednostek samorządu terytorialnego to dochody własne, subwencje ogólne oraz dotacje celowe. Przy czym chciałbym tutaj zwrócić uwagę na to - a myślę, że bardzo szeroko powie o tym pani minister, bo rząd przeprowadził odpowiednie analizy i takimi dokumentami dysponuje - że te relacje będą zupełnie inne niż obecnie.</u>
<u xml:id="u-139.13" who="#MieczysławJanowski">Bardzo ciekawe jest podejście do subwencji. Środki przeznaczane na subwencje są też pieniędzmi znaczonymi, jak wiemy, ale owo znaczenie jest dużo słabsze. Ustawa wyróżnia w subwencji ogólnej cztery części: subwencję oświatową, drogową, kulturalną - której do tej pory nie było, ale bardzo mocno postulowano jej utworzenie, bowiem finansowanie jednostek kultury było bardzo ułomne - oraz subwencję rekompensującą, o której mówi art. 31.</u>
<u xml:id="u-139.14" who="#MieczysławJanowski">Kwota subwencji oświatowej, w przeliczeniu na jednego ucznia, będzie corocznie waloryzowana wskaźnikiem, który uwzględnia współczynnik inflacji i połowę współczynnika wzrostu PKB, a więc jest to bardzo dobre rozwiązanie. Podobnie będzie się działo w odniesieniu do kwoty subwencji kulturalnej. No, to brzmi tak, jakby inne subwencje były niekulturalne, proszę wybaczyć, że używam określenia ustawowego.</u>
<u xml:id="u-139.15" who="#MieczysławJanowski">Jeśli zaś chodzi o dotacje, to dochody jednostek samorządu terytorialnego z tytułu dotacji opisane są szczegółowo w art. 9 i są to: dotacje celowe z budżetu państwa na zadania zlecone z zakresu administracji rządowej oraz na inne zadania zlecone ustawami; dotacje celowe na zadania realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego na mocy porozumień z organami administracji rządowej, także dotacje na usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego - na przykład na to, co się dzieje w tej chwili w naszym kraju w związku z powodzią; dotacje celowe na dofinansowanie zadań polityki regionalnej na zasadach określonych w ustawie o zasadach wspierania rozwoju regionalnego oraz środki z państwowych funduszy celowych, stanowiące dochód jednostek samorządu terytorialnego na podstawie odrębnych przepisów.</u>
<u xml:id="u-139.16" who="#MieczysławJanowski">Jeśli chodzi o dochody powiatu z tytułu dotacji, to są to także dotacje celowe z budżetu państwa na realizację zadań służb, inspekcji i straży.</u>
<u xml:id="u-139.17" who="#MieczysławJanowski">Rozwiązania finansowe przyjęte w ustawie dotyczą również przekwalifikowania zadań, które do tej pory były zadaniami zleconymi, na zadania własne jednostek samorządu terytorialnego. Oznacza to zatem wzrost kompetencji, ale równocześnie wzrost odpowiedzialności samorządu terytorialnego. Z naszych doświadczeń z ponad jedenastu lat funkcjonowania samorządu terytorialnego wynika, że samorządy są bardzo odpowiedzialne za powierzone im zadania, za mienie, za cały dorobek pokoleń, który znajduje się na ich terenie.</u>
<u xml:id="u-139.18" who="#MieczysławJanowski">W ustawie mówi się także, i to dość obszernie, o Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Organ ten stanowi, w moim przekonaniu, przykładne rozwiązanie współdziałania administracji rządowej i samorządowej przy uzgadnianiu bardzo ważnych spraw.</u>
<u xml:id="u-139.19" who="#MieczysławJanowski">Przepisy tej ustawy wprowadzają nadto stosowne zmiany w ustawach związanych tematycznie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Zakłada się, iż ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2002 r., z wyjątkiem art. 96.</u>
<u xml:id="u-139.20" who="#MieczysławJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zawiera zestawienie osiemnastu poprawek. Niektóre z nich współbrzmią z poprawkami Komisji Gospodarki Narodowej, a więc pan marszałek pozwoli, że nie będę ich omawiał szczegółowo. Chciałbym jednak odnieść się do kilku istotnych poprawek, które zaproponowała komisja.</u>
<u xml:id="u-139.21" who="#MieczysławJanowski">W poprawce trzeciej, zawartej w sprawozdaniu z druku nr 722B, chodzi o to, żeby przy opiniowaniu stosownych aktów było potrzebne stanowisko strony samorządowej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, nie zaś całej komisji, bowiem to strona samorządowa ma za zadanie odnieść się do przedkładanych projektów rządowych.</u>
<u xml:id="u-139.22" who="#MieczysławJanowski">Poprawka trzynasta, obszerna w swej treści, dotyczy funduszu alimentacyjnego. W tym miejscu pozwolę sobie na nieco dłuższy komentarz. Otóż w Sejmie zadecydowano, że zadania łączące się z funduszem alimentacyjnym zostały na powrót przekazane administracji rządowej, zaś środki finansowe zostały zatrzymane w administracji samorządowej. Musimy być konsekwentni, dlatego komisja uznała, że wobec faktu, iż w powiecie i w miastach na prawach powiatu funkcjonują - i to dobrze - instytucje, które realizują zadania z problematyki rodzinnej, centra pomocy rodzinie, warto to zadanie w sposób jednoznaczny przypisać samorządowi powiatowemu. Stąd treść poprawki trzynastej i poprawki szesnastej.</u>
<u xml:id="u-139.23" who="#MieczysławJanowski">Drugą grupę istotnych poprawek stanowią poprawki piętnasta i szesnasta, które dotyczą zagadnień związanych z przekazaniem gminom oświetlenia jako zadania własnego.</u>
<u xml:id="u-139.24" who="#MieczysławJanowski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Komisja wsłuchiwała się bardzo uważnie w głosy nie tylko swoich członków, nie tylko posła sprawozdawcy i rządu, ale także licznych przedstawicieli samorządu, o którym mówiłem na początku. Były to głosy, które jednoznacznie wskazywały na to, iż ustawa idzie we właściwym, pożądanym kierunku. Nie ukrywano jednak niekiedy pewnych obaw, które artykułowane były zwłaszcza przez przedstawicieli Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej, a odnosiły się w szczególności do gmin najuboższych. Myślę, że te dodatki rekompensujące, o których mówiłem, w znacznym stopniu powinny owe obawy rozwiać.</u>
<u xml:id="u-139.25" who="#MieczysławJanowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Kończąc omawianie sprawozdania, chciałbym w imieniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej prosić Wysoką Izbę o wnikliwą dyskusję i przyjęcie tej ustawy ze stosownymi poprawkami. Samorządy w naszym kraju czekają na tę ustawę, bowiem są zobowiązane mocą innych ustaw do przedłożenia w stosownym czasie projektów uchwał budżetowych, a następnie uchwalenia budżetów. Również rząd, przygotowując założenia do budżetu na rok przyszły, musi mieć pełną i jasną informację o tym, jakie środki będzie miała do dyspozycji administracja rządowa, jakie zaś zostaną przekazane samorządom.</u>
<u xml:id="u-139.26" who="#MieczysławJanowski">Przepraszam za nadużycie czasu, ale ustawa jest bardzo obszerna. Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
</div>
<div xml:id="div-140">
<u xml:id="u-140.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-140.1" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 44 ust. 5 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chce skierować krótkie, zadawane z miejsca pytania do senatorów sprawozdawców.</u>
<u xml:id="u-140.2" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Wiesław Pietrzak.</u>
</div>
<div xml:id="div-141">
<u xml:id="u-141.0" who="#WiesławPietrzak">Dziękuję, Panie Marszałku!</u>
<u xml:id="u-141.1" who="#WiesławPietrzak">Mam następujące pytanie do pana senatora Janowskiego, a właściwie do obydwu panów senatorów sprawozdawców: czy podczas prac komisji przedstawiono symulację i czy prace w komisjach były prowadzone na tej bazie? Pan senator częściowo już odpowiedział na to pytanie, ale chciałbym wiedzieć konkretnie, jakie były opinie środowisk samorządowych biorących w tym udział? Czy tylko opinia gmin wiejskich była negatywna, a pozostałych pozytywna, czy również i pozostałych była negatywna? Jak to się rozłożyło?</u>
<u xml:id="u-141.2" who="#WiesławPietrzak">Chciałbym dowiedzieć się, co oznacza „praca socjalna” w art. 57 - nie ma tu definicji - jak również co ze zwolnieniami ustawowymi, na przykład placówki Polskiej Akademii Nauk, placówek naukowo-badawczych, kościołów i innych podmiotów, oraz co z rekompensatami za te ustawowe zwolnienia. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-142">
<u xml:id="u-142.0" who="#MieczysławJanowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-142.1" who="#MieczysławJanowski">Panie Marszałku! Panie Senatorze!</u>
<u xml:id="u-142.2" who="#MieczysławJanowski">Ja nie twierdziłem, że opinia Związku Gmin Wiejskich RP była negatywna, bo ona nie była w ten sposób sformułowana, natomiast zawierała najwięcej zastrzeżeń, najwięcej obaw. Najbardziej entuzjastyczna, jeśli mogę tak powiedzieć, była opinia Związku Powiatów Polskich, bardzo pozytywna była opinia Związku Miast Polskich, a także Konwentu Marszałków Rzeczypospolitej Polskiej. Opinia Związku Gmin Wiejskich podkreślała te wszystkie pozytywy, o których ja tutaj również mówiłem, natomiast wyrażała obawy, że liczba gmin ubogich może być tak duża, iż wspomniany dodatek może nie wystarczyć na zrekompensowanie ewentualnych ubytków.</u>
<u xml:id="u-142.3" who="#MieczysławJanowski">Jeśli zaś idzie o symulacje, które przedstawił rząd - myślę, że pani minister o tym powie więcej - myśmy mogli się zapoznać z tym materiałem podczas obrad komisji, ale te symulacje były znane wcześniej, bo były już opracowane wtedy, gdy prace nad tą ustawą prowadzone były w Sejmie.</u>
<u xml:id="u-142.4" who="#MieczysławJanowski">Jeśli zaś idzie o konkretne pytania dotyczące art. 57, Panie Senatorze, to przyznam szczerze, że tak bardzo szczegółowo nie rozpatrywaliśmy zapisu tego artykułu i w tym momencie nie potrafiłbym panu precyzyjnie odpowiedzieć, komisja nie wnikała w szczegółowy zapis tego artykułu.</u>
<u xml:id="u-142.5" who="#MieczysławJanowski">Również jeśli idzie o kwestie zwolnień, jak sądzę, przedstawiciel rządu będzie bardziej kompetentny, by udzielić odpowiedzi. Jeżeli są zwolnienia ustawowe, powinny być one w stosowny sposób rekompensowane.</u>
</div>
<div xml:id="div-143">
<u xml:id="u-143.0" who="#TadeuszRzemykowski">Czy jeszcze ktoś chce zadać pytanie? Nie widzę chętnych.</u>
<u xml:id="u-143.1" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-143.2" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że rozpatrywana ustawa była poselskim i rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister finansów.</u>
<u xml:id="u-143.3" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów panią Elżbietę Hibner o zabranie głosu i zaprezentowanie stanowiska rządu w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-144">
<u xml:id="u-144.0" who="#ElżbietaHibner">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
<u xml:id="u-144.1" who="#ElżbietaHibner">Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego jest od dłuższego czasu oczekiwana przez środowiska samorządowe i wielokrotnie w debacie parlamentarnej, zarówno w Izbie niższej, jak i w Senacie, podkreślany jest zbyt późny termin przedłożenia rządowego i wiążący się z tym pewien pośpiech, który towarzyszy tej debacie parlamentarnej.</u>
<u xml:id="u-144.2" who="#ElżbietaHibner">Chciałabym więc pokrótce usprawiedliwić ten właśnie termin przedłożenia rządowego, bowiem nie jest on zupełnie przypadkowy. Otóż pragnę zwrócić uwagę, że nowa ustawa, systemowe rozwiązanie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, ma zastąpić ustawę epizodyczną, która obowiązywała przez dwa lata, a następnie została tak przedłużona, by obejmowała rok 2001.</u>
<u xml:id="u-144.3" who="#ElżbietaHibner">Jeśli mamy mówić o rzetelnej analizie skutków reformy administracji publicznej, jeśli mamy rzetelnie przyjrzeć się systemowi finansowania oraz zaproponować takie zmiany, aby nowy system był skuteczniejszy, bardziej efektywny, lepszy od obecnego, potrzebna jest nam analiza przynajmniej dwóch lat budżetowych. Pierwszy rok, czyli rok 1999, to okres wprowadzenia w życie reformy administracji publicznej, a więc rok obciążony pewnymi nietypowymi dochodami i wydatkami związanymi głównie z tworzeniem się nowych jednostek samorządu terytorialnego. Rok 2000, drugi rok funkcjonowania samorządu w nowym układzie, to już czas bardziej ustabilizowanych finansów publicznych. Dopiero wówczas - po analizie i pierwszego, i drugiego roku funkcjonowania administracji - można dokonać rzetelnej analizy i zaproponować zmiany systemu.</u>
<u xml:id="u-144.4" who="#ElżbietaHibner">Chciałabym zwrócić uwagę na fakt, że sprawozdawczość budżetowa w kompletnej, pełnej formie napływa do ministra finansów dopiero w połowie kwietnia, a więc właściwie dopiero po tym terminie można było zweryfikować wcześniej zaplanowane rozwiązania systemowe i wiarygodność wcześniej poczynionych analiz i symulacji.</u>
<u xml:id="u-144.5" who="#ElżbietaHibner">Inna kwestia to bardzo rzetelne oprzyrządowanie tej ustawy wszelkimi instrumentami symulacyjno-finansowymi. Z jednej strony Departament Finansów Samorządu Terytorialnego w Ministerstwie Finansów dysponuje bardzo rzetelną bazą danych w formie elektronicznej, bowiem sprawozdawczość jednostek samorządu terytorialnego w takiej właśnie formie napływa do Ministerstwa Finansów. Z drugiej jednak strony można na podstawie tak właśnie przygotowanych sprawozdań - tu pragnę podkreślić, że są to sprawozdania wykonane przez jednostki samorządu terytorialnego, co ma pewien walor rzeczywistego ujęcia wpływów i wydatków - przypuszczać, że jak każda baza danych, która tworzona jest przez człowieka, sprawozdania te mogą być obarczone także pewnym błędem. Należy jednak zwrócić uwagę, że żaden projekt finansowania samorządu terytorialnego, od czasu restytucji tego samorządu w roku 1990, nie miał szans być tak solidnie i rzetelnie przygotowany od strony finansowej czy rachunkowej. Tak więc można powiedzieć, że każdy, kto chciał zweryfikować prawidłowość metody obliczeń, danych i symulacji finansowych, miał możliwość zrobić to na podstawie danych, którymi dysponuje Ministerstwo Finansów i które w każdym momencie byliśmy i jesteśmy gotowi udostępnić wszystkim zainteresowanym. Tak się stało w przypadku symulacji finansowej dotyczącej tego projektu ustawy - ekspert strony samorządowej zweryfikował obliczenia dokonane wcześniej w Ministerstwie Finansów i potwierdził ich wiarygodność.</u>
<u xml:id="u-144.6" who="#ElżbietaHibner">Chciałabym pokrótce, żeby nie zanudzać państwa senatorów lawiną liczb, przedstawić pewne zasadnicze kwestie dotyczące poszczególnych szczebli samorządu terytorialnego.</u>
<u xml:id="u-144.7" who="#ElżbietaHibner">Jeśli chodzi o gminy, to pamiętamy, że są one najbardziej trwałym, stabilnym elementem systemu terytorialnego w państwie, dysponują także największą kwotą dochodów, choć jednocześnie mają też największe wydatki. Stare dochody według obecnie obowiązującej ustawy, przeliczone na warunki roku 2000, wynosiłyby 49 miliardów 631 tysięcy zł, a według nowej ustawy byłyby większe zaledwie o 200 milionów zł. Czy wobec tego warto dla takiej kwoty pisać nową ustawę? Otóż warto, bo jak pokazują badania analityczne - mogę tu przytoczyć badania pani profesor Zyty Gilowskiej, która publikowała je niedawno na sympozjum samorządu terytorialnego dotyczącym finansów publicznych - dotacje trafiały najczęściej do tych gmin, które miały najwyższe dochody na jednego mieszkańca. A więc powstał paradoks: zamiast wyrównywać dochody, dotacje powodowały właściwie jeszcze większy rozziew, jeśli chodzi o zasobność gmin. Ta ustawa jest wolna od tego typu uchybień.</u>
<u xml:id="u-144.8" who="#ElżbietaHibner">Pragnę zwrócić uwagę, że stanowisko - powiedziałabym - niezbyt trwałe, ale permanentnie przyjmowane przez Związek Gmin Wiejskich, a wynikające z obawy, że gminy wiejskie stracą na tej ustawie, w ostatnich dniach nieco złagodniało. Gminy wyrażały co prawda wątpliwości, czy poradzą sobie z zadaniami, ale nie kwestionowały już faktu, że ta ustawa jest w istocie najkorzystniejsza dla najbiedniejszych gmin wiejskich. W takim aspekcie jest ona znacznie bardziej sprawiedliwa w porównaniu z poprzednim systemem finansów.</u>
<u xml:id="u-144.9" who="#ElżbietaHibner">Jeśli chodzi o powiaty, to w świetle obowiązującej obecnie regulacji dysponują one dochodami w wysokości 19 miliardów 402 milionów zł, a według nowych przepisów rozporządzałyby kwotą 20 miliardów 980 milionów zł. Rzeczywiście powiaty odnoszą się najbardziej entuzjastycznie do tej ustawy, ponieważ wcześniej zaprojektowano dla nich - w warunkach, w jakich było to możliwe na potrzeby epizodycznej ustawy - taki system finansowania, który był odbierany w istocie jako pewien gorset finansowy. Znaczny udział dotacji celowych, a więc sztywno wyznaczonych wydatków, które nie pozwalały na racjonalne gospodarowanie środkami publicznymi, powodował, że w tym gorsecie powiaty czuły się nie najlepiej. Teraz uzyskają znaczny wzrost udziałów w podatkach od osób fizycznych, uzyskają nowe źródło dochodów w postaci udziału w podatku od osób prawnych, a także będą uczestniczyć w mechanizmie wyrównawczym, który spowoduje, że najbiedniejsze powiaty będą chronione przed zbyt niskimi dochodami. Według nowego systemu liczba powiatów, które zyskają na nowej ustawie, wynosi trzysta dwa, a liczba powiatów, które stracą w wyniku tej ustawy, wynosi tylko siedemdziesiąt dwa - przy czym występuje tutaj mechanizm analogiczny do tego, który zastosowano w przypadku gmin, to znaczy stracą te powiaty, które były najsilniej dotowane.</u>
<u xml:id="u-144.10" who="#ElżbietaHibner">Jeśli chodzi o województwa, mamy do czynienia z bezprecedensowym, można powiedzieć, przykładem jednostki samorządu terytorialnego, która w całości zyska na tej ustawie. Oznacza to, że w wyniku ustawy wszystkie województwa zyskają dodatkowe środki. Według starej ustawy dochody województw wynosiły 3 miliardy 829 milionów zł, a według nowej ustawy w roku 2000 wynosiłyby 4 miliardy 562 miliony zł. Tutaj także dokonaliśmy operacji przekształcenia dotacji w powiększone udziały w podatku, zastosowaliśmy mechanizm wyrównawczy, wprowadziliśmy także istotny, bo aż sześćdziesięcioprocentowy udział w dochodach z podatku od osób fizycznych płaconego w formie ryczałtu. Sześćdziesięcioprocentowy udział w tym podatku przekłada się na kwotę ponad 700 milionów zł. Jest to więc istotne zwiększenie budżetów, które będzie można przeznaczyć na zadania inwestycyjne.</u>
<u xml:id="u-144.11" who="#ElżbietaHibner">Tak więc, mimo że mamy do czynienia z dość trudną sytuacją w finansach publicznych, obniżających się w efekcie malejącej dynamiki przyrostu krajowego brutto, a także ze stabilizacją, na przykład w dochodach z podatków pośrednich, oraz z malejącymi kwotami z podatków bezpośrednich, to myślę, że system zaproponowany w ustawie podkreśli to, iż samorząd terytorialny jest immanentną częścią państwa, rozumianego jako władza publiczna, ale także jako partycypacja w podziale środków publicznych. Partycypacja ta w minimalnym stopniu będzie zależna od ręcznego sterowania, a w dużym stopniu od współodpowiedzialności. Jeśli więc nastąpią chude lata, będą one chude zarówno dla budżetu państwa, jak i dla jednostek samorządu terytorialnego. Jeśli natomiast będziemy obserwować zwiększoną dynamikę wzrostu produktu krajowego brutto, dodatkowe środki wpłyną nie tylko do budżetu państwa, ale także do budżetów jednostek samorządu terytorialnego.</u>
<u xml:id="u-144.12" who="#ElżbietaHibner">Wydaje się więc, że jest to ustawa, która nie tylko jest sprawiedliwa dla samorządów, ale także leży w interesie naszego państwa. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-145">
<u xml:id="u-145.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo, Pani Minister.</u>
<u xml:id="u-145.1" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 44 ust. 6 Regulaminu Senatu senatorowie mogą teraz kierować z miejsca pytania do pani minister.</u>
<u xml:id="u-145.2" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Ireneusz Michaś, proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-146">
<u xml:id="u-146.0" who="#IreneuszMichaś">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
<u xml:id="u-146.1" who="#IreneuszMichaś">Pani Minister, chciałbym mimo wszystko usłyszeć, jak po półtora roku Ministerstwo Finansów ocenia samorządowe finanse publiczne. Czy rzeczywiście te finanse się stabilizują?</u>
<u xml:id="u-146.2" who="#IreneuszMichaś">I inna sprawa. Jak powiedział senator sprawozdawca, gminy nadal mają wątpliwości. Czy nie będzie tak, że gminy czy ogólnie samorządy otrzymają zadania, natomiast nie otrzymają na nie pieniędzy?</u>
<u xml:id="u-146.3" who="#IreneuszMichaś">Chciałbym też powiedzieć, że wcale się nie dziwię, iż powiaty są zadowolone z ustawy, bo jeśli żyje się z dotacji i subwencji, to lepiej dostać troszkę więcej. Czy jednak środki, które trafią zarówno do gmin, jak i powiatów, nie będą zbyt małe? Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-147">
<u xml:id="u-147.0" who="#ElżbietaHibner">Panie Senatorze, można powiedzieć tyle, że między samorządem a administracją rządową - nie tylko w Polsce, ale wszędzie na świecie, gdzie istnieją tego typu struktury - jest pewien konflikt, a raczej rozbieżność interesów. Oczywiście samorządy, które wykonują zadania publiczne, a zatem są najbliżej konkretnego człowieka, zawsze będą oczekiwać, że jak najwięcej środków finansowych w całym systemie finansów publicznych przypadnie im w udziale. Jest to sytuacja analogiczna do sytuacji panującej w sferze oświaty, w którą można inwestować nieskończoną ilość środków i nigdy nie można powiedzieć, że jest ich za dużo. Tak samo jest w sferze ochrony zdrowia. Trudno sobie obecnie wyobrazić, żebyśmy w Polsce, mając tyle pieniędzy na ochronę zdrowia, ile wydają Stany Zjednoczone, dysponujące kilkudziesięciokrotnie wyższymi środkami, powiedzieli w pewnym momencie, że mamy ich za dużo. Tak to już jest w sferze społecznej, a właśnie na sferze społecznej i inwestycyjnej koncentrują się głównie zadania samorządu terytorialnego. Reprezentant samorządu zawsze powie, że wydałby więcej i że przydałoby się więcej środków.</u>
<u xml:id="u-147.1" who="#ElżbietaHibner">My jednak musimy znajdować pewien złoty środek między interesami budżetu państwa, który odpowiada za pewne funkcje strategiczne, wykonywane tylko na poziomie budżetu centralnego i tylko przez administrację rządową, a zadaniami, które nie zostały jeszcze w pełni zdecentralizowane. Po stronie budżetu państwa, administracji rządowej istnieje bowiem jeszcze sporo zadań, które mają charakter lokalny bądź regionalny, ale są wykonywane przez administrację rządową. Tak więc ten proces decentralizacji prawdopodobnie będzie następował.</u>
<u xml:id="u-147.2" who="#ElżbietaHibner">Co to oznacza dla samorządów, które narzekają, że mają za dużo zadań i mogą sobie z nimi nie poradzić? Ja chętnie posługuję się przykładem domu dziecka, ponieważ z jednej strony on troszeczkę oddziaływuje na emocje, a z drugiej strony wymowa liczb jest porażająca. Jeżeli w domu dziecka prowadzonym przez powiat na jedno dziecko wydaje się 1 tysiąc 900 zł miesięcznie, to oznacza, że jest to kolosalnie więcej niż na przeciętne dziecko wydaje się w większości polskich rodzin. Jeżeli zaś uświadomimy sobie, że w tym 1 tysiącu 900 zł aż 1 tysiąc 750 zł to jest fundusz płac i na dziecko pozostaje tylko 150 zł - na jego wyżywienie, odzież, kieszonkowe, naukę, wyprawkę do szkoły itd. - to pokazuje to, ile mamy jeszcze do zrobienia w dziedzinie racjonalizacji wydatków publicznych i organizacji pracy tych wszystkich instytucji, które są prowadzone przez samorządy.</u>
<u xml:id="u-147.3" who="#ElżbietaHibner">Nawiasem mówiąc, żeby być sprawiedliwym, ta racjonalizacja nie dotyczy tylko instytucji prowadzonych przez samorządy, ponieważ szczegółowy przegląd wydatków budżetu państwa pozwoliłby odnaleźć analogię także w budżecie państwa. Mamy więc przed sobą jeszcze konieczny proces racjonalizacji tych wydatków i dlatego to - co rozumiem, do czego się przychylam - że samorządy oczekują standaryzacji kosztów wykonywanych zadań jest na dziś dość trudne. Drugim przykładem są koszty utrzymania podopiecznego w domu pomocy społecznej. Są tacy, którzy to zadanie wykonują tanio, za 1 tysiąc 100, 1 tysiąc 200 zł - tu są troszkę lepsze proporcje płacowo-rzeczowe niż w domach dziecka, ale też nie do końca satysfakcjonujące - a są tacy, którzy wydają 2 tysiące 500, 2 tysiące 800 zł aż do 3 tysięcy zł miesięcznie.</u>
<u xml:id="u-147.4" who="#ElżbietaHibner">Tak więc przy takim rozrzucie kosztów wykonywania zadań trudno jest mówić, że przekazywane środki należy dostosować do rzeczywistych kosztów, ponieważ w bardzo wielu przypadkach rzeczywisty koszt wykonywania zadań jest po prostu nieracjonalny. Możemy zrozumieć, że tam, gdzie instytucje publiczne, takie jak domy pomocy społecznej, szkoły czy szpitale, są największymi zakładami pracy na obszarach, które są dotknięte bezrobociem, ta racjonalizacja nie następuje w takim tempie, jakiego mogliśmy wszyscy oczekiwać. To jest zrozumiałe, kiedy jest wysoki poziom bezrobocia. Trzeba też jednak powiedzieć, że kiedy były czasy zasobniejsze, lepsze finansowo, czasy, w których ten wskaźnik bezrobocia był niższy, nie wszystkie władze publiczne kwapiły się do tego, żeby przewidzieć, iż mogą przyjść trudniejsze czasy i za te same środki móc wykonać więcej zadań bądź podobne zadania po nieco niższych kosztach.</u>
<u xml:id="u-147.5" who="#ElżbietaHibner">Taka jest moja ocena systemu finansów publicznych. Dziś sądzę, że na poziomie samorządu terytorialnego - a miałam także okazję, co pewnie państwo senatorowie pamiętacie, szczegółowo rozpoznać te wydatki w budżecie państwa - pozostało nam jeszcze do racjonalizacji sporo. Mamy też świadomość, że jest wiele osób, do których pomoc w postaci finansowej czy innej nie dociera, a bardzo często trafia w miejsca, w których te środki nie są konieczne lub są marnotrawione.</u>
<u xml:id="u-147.6" who="#ElżbietaHibner">Sądzę, że ustawa, która skłania samorządy do lepszego gospodarowania środkami publicznymi - bo system dotacyjny oczywiście jest antymotywujący - jest krokiem we właściwym kierunku. Myślę, że w dzisiejszych warunkach społecznych, finansowych i politycznych zrobiliśmy wszystko, co można było zrobić. Choć wcale nie chciałabym twierdzić, że jest to rozwiązanie docelowe, bo sama widzę, że można je jeszcze w następnych latach poprawiać.</u>
</div>
<div xml:id="div-148">
<u xml:id="u-148.0" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Adam Rychliczek.</u>
</div>
<div xml:id="div-149">
<u xml:id="u-149.0" who="#AdamRychliczek">Pani Minister! Rząd i pani mówiliście o tym, że dobrze byłoby, gdyby fundusz alimentacyjny przeszedł do realizacji na szczebel powiatu. Na posiedzeniu komisji mówiła pani nawet o dużych pieniądzach, jakie byłyby z tego tytułu zaoszczędzone. Mam więc pytanie: na czym polega ten cudowny mechanizm oszczędności pieniędzy publicznych, które byłyby właśnie zaoszczędzone w wyniku przekazania zadań do powiatu, kiedy te świadczenia są wypłacane obligatoryjnie?</u>
<u xml:id="u-149.1" who="#AdamRychliczek">Kolejne moje wątpliwości związane są z funkcjonowaniem tak zwanych powiatów ziemskich i miast na prawach powiatu. Takie coś w Polsce istnieje - w związku z tym dwa pytania temu poświęcone. Czy nie widzi pani zagrożenia spowodowanego faktem, że jednym z nowych źródeł dochodów samorządów mają być środki pozyskiwane z kar i mandatów nakładanych przez służby i inspekcje? W miastach na prawach powiatów, w powiatach ziemskich, te same służby i inspekcje wykonują zadania na rzecz dwóch powiatów. Czy nie dostrzegacie tutaj państwo zagrożenia?</u>
<u xml:id="u-149.2" who="#AdamRychliczek">I kolejne pytanie, na linii grodzkie powiaty i ziemskie. Sprawa dotyczy takich sytuacji, kiedy w momencie wprowadzenia reformy administracyjnej w niektórych powiatach nastąpiło na mocy porozumień przekazanie zadania do jednego samorządu. Mam na myśli na przykład służby pracy. Wojewoda decyzją komunalizacyjną przekazał w całości stosowne służby wraz z majątkiem do jednego samorządu i ten samorząd wykonuje zadania na rzecz sąsiedniego samorządu powiatowego. Finansowanie tych służb odbywa się w chwili obecnej na zasadzie dotacji wojewody. Dzisiaj ten mechanizm ginie, te służby będą utrzymywane z dochodów własnych powiatów. Czy tutaj państwo przewidujecie jakiś mechanizm, który by wyrównywał szanse tych powiatów?</u>
<u xml:id="u-149.3" who="#AdamRychliczek">I następne pytanie. Szereg zadań nałożonych niedawno nowymi ustawami sprawia, że samorządy będą je wykonywały jako zadania własne. To między innymi gros zadań z opieki społecznej w gminach i wielkie pieniądze, które są potrzebne na realizację tych zadań; to opieka społeczna w powiecie, włącznie z utrzymaniem pracowników centrum pomocy rodzinie; to zadania z zakresu walki z bezrobociem, włącznie z utrzymaniem służb zatrudnienia; to chociażby zadania z zakresu rodzin zastępczych; leśnictwa itd. I czy tak naprawdę tych pieniędzy po wprowadzeniu tej nowej ustawy dla samorządów będzie więcej, czy mniej, jeżeli te nowe zadania będą wykonywane jako zadania własne przez samorządy? Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-150">
<u xml:id="u-150.0" who="#ElżbietaHibner">Panie Senatorze! Co do funduszu alimentacyjnego, to chciałabym powołać się na raport, który został opublikowany przez tygodnik „Polityka” - a więc w żadnym razie nie można tego raportu traktować jako raportu stronniczego, kierującego się sympatią dla rządu, ponieważ ta gazeta akurat takiej opcji nie prezentuje. I w tym raporcie jest ogromna krytyka dotychczasowego stanu funduszu alimentacyjnego jako stanu nieracjonalnego. Nawiasem mówiąc, podpieram się tym jako pewnym argumentem płynącym ze źródeł pozarządowych, myśmy już wtedy mieli gotowy projekt i to niejako przyszło nam w sukurs. Otóż mówi się tam o tym, że dynamika zobowiązań tego funduszu i wypłacanych świadczeń narasta znacznie szybciej niż liczba rozwodów w Polsce. Ściągalność z tego funduszu w sposób niepokojący maleje, co oznacza, że z każdym rokiem budżet państwa dotuje coraz większe kwoty do tego funduszu.</u>
<u xml:id="u-150.1" who="#ElżbietaHibner">I teraz w trakcie prac nad tą ustawą i uzgodnień z Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej oczywiście dość łatwo dotarliśmy do źródeł tego, dlaczego tak się dzieje. Otóż dzieje się tak dlatego, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest zorganizowany w taki sposób, że jego jednostki terenowe są zorientowane na tych, którzy są zobowiązani do alimentacji. Ci, którzy są zobowiązani do alimentacji, to są na ogół ludzie, z których te alimenty ściąga się trudno. Wykonują to komornicy, którzy są średnio zainteresowani egzekucją - bo to są nieduże kwoty, a komornicy są wynagradzani od prowizji za egzekwowane kwoty - i w związku z tym ta strona egzekucyjna, na którą jest nastawiony ZUS, właściwie jest trudna do poprawienia.</u>
<u xml:id="u-150.2" who="#ElżbietaHibner">Co jednak się dzieje dalej? ZUS dostaje dotacje i musi wypłacać świadczenia alimentacyjne osobom, którym to zasądził sąd swoim postanowieniem, i które we wniosku stwierdziły, że poziom ich dochodów jest na tyle niski, że im to świadczenie przysługuje. I tu już ZUS nie ma żadnych instrumentów, by sprawdzić, na ile te deklaracje dotyczące poziomu rzeczywistych dochodów są zgodne z prawdą. Stąd bierze się nastawienie osób pobierających te świadczenia - przykro powiedzieć, ale w dziewięćdziesięciu kilku procentach są to kobiety - że z tego funduszu łatwo dostać jakieś pieniądze.</u>
<u xml:id="u-150.3" who="#ElżbietaHibner">Jeżeli jednak świadczeniodawcą jest gmina lub powiat, to istnieje taki oto mechanizm: w miastach na prawach powiatu są miejskie ośrodki pomocy społecznej, które pełnią funkcje połączone gminnych i powiatowych ośrodków pomocy rodzinie. Działają one już od około dziesięciu lat i każdy szef takiego ośrodka, władze gminy znakomicie orientują się w sytuacji rodzin na swoim terenie, w strukturze dochodów, mogą je porównywać ze strukturą bezrobocia. I dokładnie wiedzą, do kogo ta pomoc naprawdę powinna trafić. A więc są w stanie bardzo szybko zweryfikować prawdziwość oświadczeń o poziomie dochodów. Podobnie jest w powiatach ziemskich - zapisaliśmy w ustawie, że muszą one współpracować z gminnymi ośrodkami pomocy społecznej, a więc trafiać do rodzin, do których dociera wywiad środowiskowy i potwierdza kiepski stan dochodów przypadających na członka rodziny.</u>
<u xml:id="u-150.4" who="#ElżbietaHibner">W raporcie, na który się powoływałam, mówi się o tym, że wyłudzeń z tego funduszu jest nawet około 30%. Jeżeli odniesiemy to do około 1 miliarda zł dotacji z budżetu państwa, to powstaje niebagatelna kwota 300 milionów zł. To jest, proszę państwa, dodatkowy milion na statystyczny powiat. I to jest efekt, jaki mogą uzyskać powiaty, które, dysponując tym funduszem w postaci własnych dochodów, są w stanie racjonalniej zarządzać także zadaniami z zakresu pomocy społecznej.</u>
<u xml:id="u-150.5" who="#ElżbietaHibner">Jeśli chodzi o powiaty tak zwane obwarzanki, to znaczy powiaty wokół dużych miast, to jest to rozwiązanie ustrojowe nietrafione - właściwie już w momencie jego uchwalania było wiadomo, że trzeba je zmienić. W naszej ustawie proponujemy pewien mechanizm motywujący do tego, żeby dokonywać takich połączeń. Jeżeli bowiem takie podmioty zdecydują się na ich dokonanie, to w nagrodę otrzymują dodatkowy procent udziału w podatkach - chodzi o to, żeby zaistniała motywacja także finansowa.</u>
<u xml:id="u-150.6" who="#ElżbietaHibner">Trzeba powiedzieć, że jeżeli straże, inspekcje, policje są prowadzone przez miasto i obsługują również powiat okrężny, to zdarza się, co sygnalizują powiaty, że te miasta na prawach powiatu, jeżeli chcą, żeby te służby działały efektywniej i pracowały w lepszych warunkach, dofinansowują je, doposażają w sprzęt itd.</u>
<u xml:id="u-150.7" who="#ElżbietaHibner">Samorządowcy mówią również o tym, że w tej dziedzinie, a więc w sferze służb państwowych czy, posługując się językiem samorządowym, w dziedzinie zadań zleconych, nie ma standardów. I powiaty, kiedy widzą, że brakuje pieniędzy, po prostu je wspomagają - ale wspomagają je te powiaty, które mają siedziby tych służb na swoim terenie. Tak więc nie byłoby racjonalne, żeby dochody z tytułu mandatów, opłat i kar wpływały do podmiotu, który jest przez nie obsługiwany. Powinny raczej wpływać do podmiotu, który odpowiada za finansowanie tych służb. Stąd, mimo, że od starostów „obwarzankowych” powiatów mamy sygnały, że chcieliby równego, sprawiedliwego podziału, to jednak zdecydowaliśmy się pozostawić taki zapis. Chcemy w ten sposób wspomóc te jednostki, te powiaty, które rzeczywiście utrzymują te straże i odpowiadają za warunki ich pracy.</u>
<u xml:id="u-150.8" who="#ElżbietaHibner">Jeśli chodzi o zadania z zakresu służb pracy, to my oczywiście mieliśmy obawy tego typu, że samorządy mogą sobie nie dać rady ze wszystkimi zadaniami, które są związane z ustawą o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Ale trzeba tutaj powiedzieć, że wszystkie obligatoryjne świadczenia, które decydują o bezpieczeństwie, a więc składki ZUS czy składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne dla bezrobotnych pozostawiamy jako zadanie zlecone. Chodzi o to, aby te świadczenia, które mają charakter podstawowy, związany z egzystencją, można było regulować dotacją, w zależności od zmieniającej się struktury bezrobocia na terenie kraju.</u>
<u xml:id="u-150.9" who="#ElżbietaHibner">Wydaje mi się, że wyczerpałam temat. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-151">
<u xml:id="u-151.0" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Wiesław Pietrzak.</u>
</div>
<div xml:id="div-152">
<u xml:id="u-152.0" who="#WiesławPietrzak">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-152.1" who="#WiesławPietrzak">Pani Minister, tak optymistycznie pani mówi o tej ustawie, że wobec tego mam pytania.</u>
<u xml:id="u-152.2" who="#WiesławPietrzak">Jakie były wyniki głosowania w Sejmie? To jest pytanie pierwsze.</u>
<u xml:id="u-152.3" who="#WiesławPietrzak">Pytanie drugie... Prosiłbym, aby pani minister zdefiniowała pracę socjalną z art. 57 na stronie 31.</u>
<u xml:id="u-152.4" who="#WiesławPietrzak">Chciałbym uzyskać także odpowiedź na zadane wcześniej pytanie: co z ustawowymi zwolnieniami placówek Polskiej Akademii Nauk, placówek naukowo-badawczych, kościołów itd., i rekompensat za te zwolnienia.</u>
<u xml:id="u-152.5" who="#WiesławPietrzak">Jakie umowy podpisała dotychczas Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa i kiedy upływa ważność najdalej idącej umowy? O tym jest mowa w ustawie. Na pytanie o symulacje odpowiedź otrzymałem, ale chciałbym wiedzieć, jak te symulacje mają się do tych 200 milionów, o których pani minister mówiła jako o korzyści z tej nowej ustawy. Czy to dotyczy pierwszego roku finansowania, czy ogólnych zasad? Na końcu jest przecież napisane, że w pierwszym roku finansowania samorządy nie otrzymają tych pieniędzy na ogólnych warunkach, tylko będzie to stopniowo wzrastało przez bodajże pięć lat. Czy te 200 milionów zł dotyczy ogólnych zasad, czy następnego roku?</u>
</div>
<div xml:id="div-153">
<u xml:id="u-153.0" who="#ElżbietaHibner">Zacznę może od ostatniego pytania. Po to, aby można było wykonać symulacje finansowe, musimy oczywiście wszystkie rachunki prowadzić w warunkach porównywalnych. Tak więc wszystkie one są po pierwsze, obliczane w stosunku do rozwiązań finalnych, a po drugie, wszystkie są przeliczone na warunki roku 2000. Należy to odczytywać w taki sposób, że gdyby ustawa miała obowiązywać w roku 2000, to w stosunku do ustawy obecnie obowiązującej byłby taki to a taki poziom dochodów w kwotach, które wynikają z tej symulacji.</u>
<u xml:id="u-153.1" who="#ElżbietaHibner">Jeżeli zaś chodzi o mechanizm przejścia, a więc o stopniowe dochodzenie do ostatecznego wymiaru udziału w podatkach, to łączy się on z pewnym ubezpieczeniem zmian związanych z przechodzeniem z systemu dotacyjnego na system dochodów własnych, a także z przeniesieniem zadań z zakresu pomocy społecznej z poziomu powiatu na poziom gminy. Szczegółowo będzie to wyglądało w ten sposób, że w pierwszym roku wejścia w życie ustawy powiaty dostaną nieco mniejszą dotację, niż miałyby w warunkach starej ustawy, za to gminy dostaną większy udział w podatku. I teraz gmina, która będzie wysyłać podopiecznych do domu pomocy społecznej, będzie w ślad za nimi przesyłać środki finansowe.</u>
<u xml:id="u-153.2" who="#ElżbietaHibner">Spodziewamy się, że bardzo wiele gmin skorzysta z doświadczeń innych gmin, które te reguły wprowadziły w życie. Doświadczenia te mówią, że znacznie efektywniejsze finansowo, a także - może to jest kwestia drugorzędna - znacznie bardziej humanitarne dla osoby wymagającej opieki jest zatrzymanie jej w domu i zorganizowanie jej świadczeń pielęgnacyjno-opiekuńczych na miejscu, w jej własnym domu. Na ogół są to ludzie starsi, których wyrywanie z ich miejsca, z siedziby, z siedliska i przewożenie do innej miejscowości, do domu pomocy społecznej, jest mało humanitarne.</u>
<u xml:id="u-153.3" who="#ElżbietaHibner">Tak więc po pierwsze, spodziewamy się takiego mechanizmu i po drugie, oczekujemy, że gminy będą wybierać te domy, które leżą bliżej zainteresowanego podopiecznego, a także takie, które są lepiej prowadzone. I w tej sytuacji bezduszne finansowanie domów pomocy społecznej za pomocą dotacji - co oznacza: ile dostałeś, tyle przeznaczysz i nikogo to nie interesuje, jakie tam są warunki - zamieniamy na mechanizm, w którym powiaty, chcąc utrzymać taki dom, będą musiały zabiegać o to, żeby oferować lepszy standard za niższe pieniądze, bo w przeciwnym razie gminy będą tę pomoc organizować u siebie inaczej.</u>
<u xml:id="u-153.4" who="#ElżbietaHibner">Jeśli chodzi o pracę socjalną, to jest to pojęcie wprost wyniesione z ustawy o pomocy społecznej. Prawdopodobnie pani minister Staręga-Piasek mogłaby na ten temat coś więcej powiedzieć. Ja mogę tylko opierać się na własnych doświadczeniach związanych z prowadzeniem pomocy społecznej nie w małej i wiejskiej gminie, ale w dużym mieście, w Łodzi, w którym pomoc społeczna stanowi istotną część budżetu miasta. Przez pracę socjalną rozumiem różne inne formy organizacji pomocy społecznej, także pracę środowiskową, na przykład terapeutów ulicznych, wolontariuszy, i pracę mającą związek z wykonywaniem usług z zakresu pomocy społecznej, które nie są wymienione w ustawie, jeśli chodzi o formy organizacyjne. Mam na myśli różne inne rodzaje tej pomocy.</u>
<u xml:id="u-153.5" who="#ElżbietaHibner">Czy ja jeszcze?</u>
<u xml:id="u-153.6" who="#komentarz">(Senator Wiesław Pietrzak: Zwolnienia.)</u>
<u xml:id="u-153.7" who="#ElżbietaHibner">Aha, zwolnienia.</u>
<u xml:id="u-153.8" who="#ElżbietaHibner">Jeśli chodzi o Polską Akademię Nauk i szkolnictwo wyższe, a także oświatę, to nigdy gminy nie otrzymywały rekompensaty za zwolnienia systemowe, w tym przypadku za zwolnienia z podatku od nieruchomości. Rekompensata jest uwzględniona w subwencji rekompensującej, ale dotyczy ona tylko jednostek badawczo-rozwojowych. Także w tej kwestii nic nie ulega zmianie. Ale muszę powiedzieć, że w stosunku do całości dochodów z podatku od nieruchomości nawet trudno byłoby określić tę kwotę. To jest od kilku do kilkunastu milionów złotych na terenie całego kraju, bo jak wiadomo, wymiar podatku od nieruchomości ma charakter symboliczny. Prawdopodobnie dla uczelni jest to kwota odczuwalna w budżecie, ale w ogólnym rachunku w budżetach gmin jest ona procentowo niewielka.</u>
<u xml:id="u-153.9" who="#komentarz">(Senator Wiesław Pietrzak: I Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa.)</u>
<u xml:id="u-153.10" who="#ElżbietaHibner">Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, jeśli chodzi o liczbę świadczonych usług, takich informacji nam nie podała. My nie znamy tej liczby, wiemy zaś, że agencja, która wykonuje zadania pokrywające się z zadaniami innych władz publicznych - w tym przypadku gmin i powiatów - zgodziła się, muszę powiedzieć, bez większych przeszkód. W sprawie pomysłów związanych z gruntami agencja miała większe opory. Jeśli chodzi o wydawanie pieniędzy, agencja chyba ma budżet bardziej zasobny, stosownie zresztą do swoich zadań, niż budżety samorządów terytorialnych, więc zgodziła się na przekazywanie środków ze swojego budżetu, jednakowoż zachowała dla siebie możliwość kontynuowania tych zadań, których w efekcie nie przejmą samorządy. Nie można więc powiedzieć, jak długo te świadczenia, te umowy będą obowiązywać, bo może być kilka wariantów. Agencja może na przykład świadczyć pomoc stypendialną osobie do ukończenia przez nią osiemnastego roku życia. Może też, choć nie musi, przedłużyć ją do ukończenia przez pobierającego stypendium dwudziestego czwartego roku życia, do czasu zakończenia przez niego nauki, o ile on studiuje. Może również dojść do takiej sytuacji, że to zadanie przejmie powiat, który podpisze umowy z agencją, i przejmie od niej od razu te wszystkie zobowiązania, bo będzie na przykład wiadomo, że agencja przeznacza mu na to pewną część środków.</u>
<u xml:id="u-153.11" who="#ElżbietaHibner">Nie ma więc tutaj jakiś sztywnych statystyk i zobowiązań. Prawdę mówiąc, ja nie mam nawet ogólnej orientacji, ile jest tych stypendiów, ponieważ nie dysponujemy takimi danymi. Chciałabym powiedzieć, że jest to tajemnica publiczna agencji. Krótko mówiąc, nie wiemy, ile agencja udziela stypendiów, i trudno powiedzieć, w jakich terminach czy w jakiej wysokości.</u>
</div>
<div xml:id="div-154">
<u xml:id="u-154.0" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Dorota Kempka.</u>
</div>
<div xml:id="div-155">
<u xml:id="u-155.0" who="#DorotaKempka">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
<u xml:id="u-155.1" who="#DorotaKempka">Pani Minister, zauważyła pani, że bardzo dużo pytań dotyczy działu pomocy społecznej. Ja też chciałabym zadać pytanie dotyczące tej sprawy, ponieważ nie mogę się zgodzić z panią, że samorządy powiatowe niezbyt rozważnie dysponują środkami, które otrzymują na ten dział swojej działalności. Wskazywała pani, że jest duża rozrzutność w domach dziecka i domach pomocy społecznej. Myślę, że to nie jest do końca tak, ponieważ środki finansowe, które otrzymują samorządy, nie wystarczają na pełną realizację ustawy o pomocy społecznej. W związku z tym mam pytanie. Jakie są możliwości, aby to wszystko, co się należy dzieciom w domach dziecka, osobom w domach pomocy społecznej, autentycznie było realizowane? Środki finansowe są przekazywane samorządom terytorialnym w minimalnym stopniu, bo w tej chwili tych środków jest o 30% za mało. To jest pierwsze pytanie.</u>
<u xml:id="u-155.2" who="#DorotaKempka">I drugie pytanie. Ustawa w art. 29 wprowadza subwencję dla kultury. Czy mogłaby pani minister nam wyjaśnić pewne sprawy związane właśnie z tą subwencją? Czy rzeczywiście samorządy terytorialne, które otrzymają te środki finansowe, będą w stanie utrzymać wszystkie instytucje kultury i realizować te zadania, które dotyczą właśnie ich w tym zakresie? Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-156">
<u xml:id="u-156.0" who="#ElżbietaHibner">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-156.1" who="#ElżbietaHibner">Pani Senator! Proszę Państwa! Jeśli chodzi o pomoc społeczną, to - jak już powiedziałam na wstępie - jest to taki obszar działalności, który w biednym państwie, w jakim żyjemy, w państwie na dorobku, właściwie nigdy nie zostanie do końca zaspokojony. Wobec tego musimy ważyć ponoszone nakłady, aby one były w stanie objąć ten największy obszar biedy, zaspokoić te podstawowe potrzeby. Z drugiej strony mamy również świadomość tego, że każde środki przeznaczone na pomoc społeczną, a przesunięte na przykład z zadań inwestycyjnych, utrwalają obszar biedy w państwie.</u>
<u xml:id="u-156.2" who="#ElżbietaHibner">I mamy zadania ustawowe. Ja nie ośmielę się zarzucić samorządom, że rozrzutnie dysponują tymi środkami. Po prostu jeżeli mają one być dotacją celową, o której mówi się tak: ta dotacja jest przeznaczona na utrzymanie tego domu, no to samorząd dzieli sobie tę dotację na dwanaście części, 1/12 przenosi na konto tego domu i wydaje tyle, ile dostał. Ale jeśli samorząd terytorialny dysponuje na przykład środkami własnymi na prowadzenie domu pomocy społecznej, to mówi tak: jeżeli w tym domu pomocy społecznej zastosujemy inny mechanizm żywienia albo zmodernizujemy kuchnię, to będziemy mogli, inwestując w ten dom, poprawić jakość usług i zmniejszyć poziom kosztów w następnym roku. Takiego myślenia nie może być w przypadku dotacji, ponieważ ona jest przeznaczona na zadania bieżące, i jeżeli samorząd coś z tej dotacji oszczędzi, to w następnym roku dostanie mniej. Jeżeli chce zaś zainwestować, to musi dołożyć z innych zadań, bo nic z tej dotacji nie może przeznaczyć na inwestycje.</u>
<u xml:id="u-156.3" who="#ElżbietaHibner">W związku z tym mówimy tak: jeśli damy możliwość racjonalnego gospodarowania ekwiwalentnymi pieniędzmi, które do tej pory były na coś sztywno przeznaczane, jeśli damy pieniądze, którymi będzie można gospodarować, to przy tych samych kwotach uzyskamy lepszy efekt. To jest myślenie, którego słuszność została zresztą już wielokrotnie potwierdzona przy różnego rodzaju eksperymentach, zmianach systemu finansowania gmin. Nie ma powodu, żeby inaczej było w powiatach. Jest to racjonalny sposób zmiany finansowania.</u>
<u xml:id="u-156.4" who="#ElżbietaHibner">Pani Senator, jeśli chodzi o dom dziecka, to ja nie mówię o tym, że dyrektor domu dziecka nieracjonalnie gospodaruje niewielkimi środkami, bo ja oczywiście wiem, gdzie leży przyczyna takiej sytuacji. Suma 1750 zł to jest płaca, a 150 zł to jest to, co trafia do dziecka. Przyczyną tego, Pani Senator, jest Karta Nauczyciela. Dlatego jest tak wielki fundusz płac. To w istocie - proszę na to zwrócić uwagę - przy tych proporcjach, nie są domy dla dzieci, tylko domy istniejące w celu utrzymania miejsc pracy. Powtarzam: ja to rozumiem. Trudno jest ograniczać zatrudnienie, trudno jest zmieniać system, kiedy bezrobocie rośnie. Ale trudno też zrozumieć postronnemu człowiekowi, że mamy takie proporcje w wydatkach. Co więcej, z tych 150 zł trzeba jeszcze zapłacić za telefon, ogrzewanie, oświetlenie. A więc do tych dzieci w rzeczywistości trafia mniej. I dlatego mimo absurdalnie wysokiej sumy na dziecko - większość polskich rodzin marzyłaby, żeby mieć taką kwotę na dziecko do dyspozycji - przed Bożym Narodzeniem prowadzimy charytatywną działalność, żeby kupić dzieciom czekoladę czy owoce.</u>
<u xml:id="u-156.5" who="#ElżbietaHibner">Pani Senator, musi pani przyznać, że jest w tym coś nie do końca prawidłowego. I ja mówię tylko o takich aspektach sprawy. Jeżeli spowodujemy, że upowszechni się praktyka rodzin zastępczych i do takiej rodziny trafi na dziecko tylko połowa tej kwoty, to ono będzie żyć znacznie bardziej dostatnio niż w tak zorganizowanym domu dziecka. Ale żeby to było możliwe, to musi to być kwota do dyspozycji samorządu, a nie dotacja na dom dziecka. Taka jest idea tych zmian i po to zmienia się ten system. W istocie chodzi o dobro tych, którzy tę pomoc otrzymują.</u>
<u xml:id="u-156.6" who="#komentarz">(Senator Tomasz Michałowski: Jeszcze kultura.)</u>
<u xml:id="u-156.7" who="#ElżbietaHibner">Jeśli chodzi o kulturę, to nie można mieć żadnej pewności i gwarancji. Staraliśmy się to zrobić w taki sposób, aby to, co było dotacją na dofinansowanie z zakresu zadań kultury, stało się subwencją, a więc żeby to nie były sztywne dotacje. To dotyczy głównie miast, w których jest dużo instytucji. Jeżeli miasto dostaje sztywną dotację - tyle na teatr, tyle na muzeum, tyle na filharmonię - to albo ją wyda w całości, albo jej nie wyda i będzie musiało oddać. W instytucjach kultury na ogół jest tak, że trudno nie wydać takiej dotacji. Jednocześnie należy zwrócić uwagę na to, że w trudnych warunkach finansowych instytucje kultury także mogą mieć dobre pomysły na współdziałanie. Można sobie wyobrazić, że jedna orkiestra obsługuje dwie instytucje kultury, jeden chór działa na potrzeby filharmonii oraz teatru, opery i baletu. W przypadku dotacji nie jest to możliwe, ale w przypadku subwencji na instytucje kultury te same kwoty można wydawać racjonalnie.</u>
<u xml:id="u-156.8" who="#ElżbietaHibner">I teraz, Pani Senator, to nie jest tak, że ta subwencja ma wystarczyć na pokrycie wszystkich potrzeb instytucji kultury. Ona ma pomóc w finansowaniu przez dodatkowe środki. Nie można powiedzieć: tyle wystarczy instytucji kultury. Nie ma takiej kategorii. Bo premierę można zorganizować za 150 tysięcy zł, ale można ją zorganizować w tym samym teatrze również za 400 tysięcy zł. I oczywiście można dokupować zbiory do muzeum, a można przez kilka lat ich nie kupować, bo nie ma pieniędzy. Tak więc określić, kiedy wystarczy na kulturę, jest bardzo trudno. Nie ma standardów i pewnie dobrze, że ich nie ma. Szkoda tylko, że ten system finansowania, wynikający nie tylko z dotacji, ale także z samej ustawy o organizowaniu prowadzenia działalności kulturalnej, jest dość anachroniczny i do tej pory nie został zmieniony, bo dla tych instytucji można by znaleźć inne, dodatkowe źródła finansowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-157">
<u xml:id="u-157.0" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo, pani senator Dorota Kempka.</u>
</div>
<div xml:id="div-158">
<u xml:id="u-158.0" who="#DorotaKempka">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
<u xml:id="u-158.1" who="#DorotaKempka">Pani Minister, zbyt idealnie pani nam wszystko tłumaczy. Nie mogę zgodzić się z pani wyjaśnieniami dotyczącymi zarówno placówek opiekuńczo-wychowawczych, jak i instytucji kultury.</u>
<u xml:id="u-158.2" who="#DorotaKempka">Po pierwsze, chodzi o placówki opiekuńczo--wychowawcze. Przecież pani dobrze wie, że obecnie w uposażeniu pracowników są wprowadzane zmiany, które wywołują konflikty między ludźmi tam pracującymi. Otrzymują oni wynagrodzenie według dwóch różnych ustaw: jako pracownicy resortu edukacji i jako pracownicy pomocy społecznej. W związku z tym jest cała masa nieporozumień. I to, co pani mówi, że na utrzymanie dziecka jest 150 czy 250 zł, nie jest prawdą. Mam takie rozeznanie w naszym województwie.</u>
<u xml:id="u-158.3" who="#DorotaKempka">Po drugie, sprawa instytucji artystycznych i subwencji określonych w art. 29. Wczoraj na posiedzeniu senackiej Komisji Kultury i Środków Przekazu rozpatrywaliśmy ustawę wniesioną przez rząd, dotyczącą właśnie instytucji kultury, a dokładnie bibliotek, w której wyraźnie się mówi, że samorząd nie powinien łączyć bibliotek z innymi instytucjami. Ja rozumiem, że te biblioteki zginą, jeżeli się je tak połączy. A pani mówi w tej chwili, że istnieje taka możliwość, że samorządy będą podejmowały we własnym zakresie decyzje, na co będą przeznaczane środki finansowe. Według mnie tutaj jest pewne nieporozumienie. Dajemy samorządom zadania, ale nie idą za tym środki finansowe. Nieszczęście polega na tym, że się mówi, iż samorządy mają same podejmować decyzje, jakie zadania przyjmą do realizacji, ale środków finansowych będzie bardzo mało.</u>
<u xml:id="u-158.4" who="#DorotaKempka">Pani również dobrze wie, że rodziny zastępcze, które są tak idealnym rozwiązaniem, zarówno w ubiegłym roku, jak i dwa lata temu nie otrzymały tych środków finansowych, które powinny otrzymać. Dlatego niech pani nie mówi o teoretycznych rozwiązaniach, tylko o tym, jak to będzie wyglądało w rzeczywistości. Bo ja zdaję sobie sprawę z jednego: że to rozwiązanie jest systemowe. I dlatego Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej je poparła. Ale jednocześnie proszę przyjąć do wiadomości, że jest cała masa niedomagań i sytuacja samorządów po przyjęciu tej ustawy przez parlament, przynajmniej przez najbliższe trzy lata, będzie wyjątkowo trudna.</u>
</div>
<div xml:id="div-159">
<u xml:id="u-159.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-159.1" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Zbyszko Piwoński.</u>
</div>
<div xml:id="div-160">
<u xml:id="u-160.0" who="#ZbyszkoPiwoński">Mam kilka pytań. Pierwsze dotyczy szkolnictwa wyższego. Wśród zadań własnych samorządu wojewódzkiego jest możliwość prowadzenia szkoły wyższej. Przewiduje to ustawa o wyższym szkolnictwie zawodowym. Ale to jest martwy zapis, bo nie zostały rozstrzygnięte zasady finansowania. Doszukiwałem się ich w tej ustawie, bo powinny się one tu znaleźć jako wykonanie tamtej delegacji. Niestety, nie znalazłem tego. Być może gdzieś to jest, ale ja nie doszukałem się i stąd moje pytanie.</u>
<u xml:id="u-160.1" who="#ZbyszkoPiwoński">Drugie pytanie dotyczy następującej kwestii. Mianowicie w wyniku zmian niektórych powinności finansowych, dotyczących samorządu wojewódzkiego i administracji rządowej, między innymi pojawiła się sprawa dopłat do biletów autobusowych. Z roku na rok przechodziły poważne zobowiązania. Na przykład w moim województwie w tym roku zobowiązania sięgały 7 milionów zł. Już w tej chwili widać, że na koniec roku szykuje się wysoka kwota zobowiązań. Jak wywiązać się z tych zobowiązań? Bo w tej sytuacji przejdą do samorządu już jako zadania własne, łącznie z finansowaniem z własnych środków przez samorząd wojewódzki.</u>
<u xml:id="u-160.2" who="#ZbyszkoPiwoński">Trzecia sprawa dotyczy kreowania środków na dodatek regionalny. Czy sądzi pani, że ten wskaźnik liczby mieszkańców jest wystarczający i właściwie będzie obiektywnym czynnikiem? Przecież to jest dodatek regionalny, który miał likwidować pewne nierówności, a chyba nie liczba mieszkańców jedynie o tym może stanowić.</u>
<u xml:id="u-160.3" who="#ZbyszkoPiwoński">I ostatnie pytanie. Czy uzasadniona byłaby dzisiaj rezygnacja z art. 61 czy art. 61a, dającego samorządom swobodę w odniesieniu do pewnej niewielkiej części tych sztywnych środków oraz pozwalającego im dysponować tymi środkami? Chodzi o subwencje i dotacje. Wiem, że w tej chwili ta wielkość została zminimalizowana, być może to z tego wynikało. Ale to było jednak uprawnienie samorządu, a w tej chwili pozbawiamy go tego uprawnienia.</u>
</div>
<div xml:id="div-161">
<u xml:id="u-161.0" who="#ElżbietaHibner">Przepraszam, jeżeli nie zdążyłam czegoś zanotować, ale postaram się wyczerpująco odpowiedzieć.</u>
<u xml:id="u-161.1" who="#ElżbietaHibner">Jeszcze w formie sprostowania. Pani Senator, to nie są liczby, które sobie zmyśliłam. Przytoczyłam je na przykładzie domu dziecka w moim mieście, w którym wskaźnik zatrudnienia to jest 1,25 pracownika na jedno dziecko. Pracownik przychodzi bowiem na dwa dyżury nocne i do pełnego etatu brakuje mu jeszcze tylko trzech godzin pracy. To są konkretne liczby, z konkretnych miejsc, a nie teoretyczne rozważania.</u>
<u xml:id="u-161.2" who="#ElżbietaHibner">Nawiasem mówiąc, w mojej sześcioletniej praktyce wiceprezydenta miasta zajmowałam się także kulturą i pomocą społeczną, między innymi, i nigdy nie mogłam zrozumieć, dlaczego ustawy są tak skonstruowane, że w odległej dzielnicy, w której jest mała szkoła, zbliżona wielkością do szkoły wiejskiej, biblioteka szkolna nie może jednocześnie pełnić funkcji biblioteki publicznej. Dlaczego z tej biblioteki przed południem nie mogą korzystać dzieci ze szkoły, a po południu ich rodzice? To było dla mnie zawsze niezrozumiałe, bo naprawdę w ten sposób nie likwiduje się bibliotek, tylko rozszerza się dostęp do księgozbiorów. No, ale tak ustawodawca postanowił i widocznie tak powinno być.</u>
<u xml:id="u-161.3" who="#ElżbietaHibner">Jeśli chodzi o dopłaty do przejazdów autobusowych, to oczywiście przeniesienie zadań, zgodnie z konstytucją, może być dokonane tylko po wcześniejszej spłacie lub też pozostawieniu zobowiązań po stronie budżetu państwa. Tak będzie w tym roku. To przechodzi bez zobowiązań.</u>
<u xml:id="u-161.4" who="#ElżbietaHibner">Jeśli chodzi o subwencje, to myśmy pierwotnie zaproponowali system, w którym subwencja byłaby ograniczona tylko do zadań oświatowych jako pewnego zadania obowiązkowego po stronie państwa i obywatela, pewnego zadania powszechnego wymagającego standaryzacji, dosyć ścisłej w porównaniu do innych zadań. Samorządy wymogły pozostawienie subwencji drogowej - również rekompensującej, bliskiej tym zadaniom. Czasami zadania edukacji i kultury łączą się ze sobą, więc dobrze została przyjęta także subwencja kulturalna. Jeśli chodzi o subwencję wyrównawczą, to ta subwencja jest oczywiście kwotą gwarantowaną, ale każdorazowo jest uchwalana przy okazji budżetu państwa. Mechanizm wyrównawczy jest mniejszy lub większy, w zależności od koniunktury, a nie w zależności od decyzji parlamentu. To pewien autonomiczny mechanizm finansowania, bardziej przewidywalny niż na przykład decyzje, które zapadają w komisjach sejmowych, senackich czy na posiedzeniach, kiedy parlamentarzyści wnoszą swoje uwagi, przesuwają środki. Może to dotyczyć także i tej części, jeśli jest ona kształtowana poprzez budżet. A tak jest kształtowana przez system, czasem biedniej, czasem bogaciej, ale udział jest zagwarantowany. Stąd zamiana subwencji wyrównawczej na dodatek równoważący.</u>
<u xml:id="u-161.5" who="#ElżbietaHibner">Jeśli chodzi o dodatek regionalny, to myśmy przymierzali różne systemy podziału. Ten wydaje się najbardziej sprawiedliwy z tego powodu, że dodatek regionalny, który jest naliczany kapitacyjnie, jednocześnie ma charakter wyrównujący. A więc on jak gdyby wspomaga wyrównywanie dochodów, czyli odrobinkę niweluje również te duże różnice, które występują w poziomie dochodów podatkowych. Próbowaliśmy na przykład zastosować wskaźnik gęstości zaludnienia tam, gdzie są wielkoobszarowe gminy z małą liczbą ludności, czyli niespecjalnie zurbanizowane gminy podgórskie. Próbowaliśmy tak to przeliczać, ale jakoś specjalnie nam nie wychodziło z tego, żeby ten podział był bardziej racjonalny, bo z kolei w tych obszarach jest mniej infrastruktury technicznej. Jeśli tę infrastrukturę trzeba będzie wybudować, to takie środki znajdą się w kontrakcie regionalnym. Dla samego powiatu skorygowanie tego kapitacyjnego wskaźnika specjalnie nie dałoby zbyt dużej różnicy w dochodach, a byłoby komplikowaniem samego mechanizmu. Tak że my dzielimy to kapitacyjnie, ale to, w jaki sposób te środki będą przekazywane na kontrakty regionalne, będzie w efekcie zależało od wewnętrznej umowy w regionie, czyli od tego, w jaki sposób region, powiaty i gminy - bo przecież gminy także partycypują w kontraktach regionalnych, choć tego dodatku nie mają - umówią się co do kwot przekazywanych na rzecz tego kontraktu. Ustawa mówi tylko tyle: powiaty i województwa dostają tyle a tyle środków, w przybliżeniu miliard trzysta, a wszystkie samorządy z całego regionu muszą zadeklarować w kontrakcie regionalnym nie mniej niż miliard trzysta. Proszę zwrócić uwagę, że to nie jest sztywny pieniądz, znaczony, tylko mamy pewien kwotowy limit, z całego regionu, który musi być przeznaczony na inwestycje, czyli na zadania prorozwojowe. Jak powiadam, myśleliśmy o wskaźniku bezrobocia, ale tutaj bardzo wiele różnych ustaw premiuje w jakiś sposób gminy. Chodzi o Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa i jej dochody przeznaczone na powiaty dotknięte bezrobociem z tytułu pegeerów, jest to pewien mechanizm. Krótko mówiąc, nie znaleźliśmy lepszego pomysłu, jeśli chodzi o kryteria. A ten kapitacyjny podział wydał się dość racjonalny, co potwierdza się także w obliczeniach.</u>
</div>
<div xml:id="div-162">
<u xml:id="u-162.0" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Adam Graczyński.</u>
</div>
<div xml:id="div-163">
<u xml:id="u-163.0" who="#AdamGraczyński">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
<u xml:id="u-163.1" who="#AdamGraczyński">Mam takie pytanie do pani minister. Stwierdzono, że w przyszłym roku, po wprowadzeniu tej ustawy, pięćset osiemdziesiąt cztery gminy tracą środki, czyli będą miały mniejsze dochody. Jest to 23% wszystkich gmin. Również siedemdziesiąt dwa powiaty - taka cyfra padła - będzie miało w przyszłym roku mniejsze dochody po uchwaleniu tej ustawy. Mam takie pytanie: czy te gminy i powiaty są równomiernie rozłożone na terenie całej Polski, czy być może występuje pewna koncentracja tychże powiatów i gmin na terenie, gdzie będą niższe dochody?</u>
<u xml:id="u-163.2" who="#AdamGraczyński">I jeszcze jedno pytanie, poniekąd związane z tym pierwszym. Czy gminy i powiaty śląskie zyskują na tejże reformie, czy tracą? Czy pani minister mogłaby na to pytanie odpowiedzieć? Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-164">
<u xml:id="u-164.0" who="#ElżbietaHibner">Od razu chciałam powiedzieć, że te straty gmin i powiatów wykazane przez nas w formularzach, które dostarczyliśmy członkom komisji, są stratami bez mechanizmu osłonowego. My jak gdyby dokładamy w ustawie, o czym mówił pan senator Janowski, subwencję osłonową, która ma pomóc łagodniej przejść z jednego systemu finansowego do drugiego. To są głównie te jednostki samorządu terytorialnego, które, jak powiedziałam, miały wysokie dotacje.</u>
<u xml:id="u-164.1" who="#ElżbietaHibner">Skąd wzięły się te wysokie dotacje? Otóż stąd, że w tych właśnie jednostkach były dotowane instytucje. Przede wszystkim chodzi o instytucje pomocy społecznej, a więc dotyczy to gmin. Ja nie umiem powiedzieć, czy był jakiś zamysł poprzedniej władzy w takim lokowaniu domów pomocy społecznej, żeby w jednym powiecie było siedem domów pomocy społecznej, a w kilku sąsiednich ani jednego. Może i był w tym jakiś zamysł, w każdym razie, jeżeli się popatrzy na mapę tych gmin, to równomiernie to się nie układa, nijaki system z tego nie wychodzi. Jest to zupełnie przypadkowa lokalizacja. Nie dotyczy ona gmin śląskich, ponieważ gminy śląskie to obszary, jak wiadomo, przeważnie zurbanizowane, a więc mimo pojawiającego się tam również wzrostu bezrobocia mamy do czynienia ze stosunkowo dobrą wydajnością podatkową. Uzupełnia to jeszcze mechanizm wyrównawczy, a więc prawdopodobnie na tej liście tracących, jeśli będą tam, to pojedyncze jednostki, ale reguła jest taka, że śląskich jednostek raczej tam nie ma.</u>
<u xml:id="u-164.2" who="#ElżbietaHibner">Jak powiadam, staramy się złagodzić to nierównomierne rozłożenie instytucji. Ja rozumiem, że w gminie uzdrowiskowej lokuje się sanatoria. Dlaczego jednak w przypadkowo wybranych gminach lokuje się sześć domów pomocy społecznej, to już jest trudne do zrozumienia. No, ale ten problem muszą sobie rozwiązać same powiaty, te ościenne powiaty, i być może zagospodarować jakieś obiekty na domy pomocy społecznej bliżej odbiorcy. Dajemy na to przejściowo okres czterech lat i osłaniamy wyrównywaniem do nominalnych wielkości dochodów dla tych, którzy występują na tej liście jako jednostki tracące.</u>
<u xml:id="u-164.3" who="#komentarz">(Senator Adam Graczyński: Dziękuję bardzo. Czy mam rozumieć, Pani Minister, że osłony w pełni rekompensują ubytki, czy być może to będzie...)</u>
<u xml:id="u-164.4" who="#ElżbietaHibner">Osłony rekompensują je do poziomu dochodów nominalnych, a więc rzeczywista strata nie będzie większa niż poziom inflacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-165">
<u xml:id="u-165.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-165.1" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Grzegorz Lipowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-166">
<u xml:id="u-166.0" who="#GrzegorzLipowski">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
<u xml:id="u-166.1" who="#GrzegorzLipowski">Jedną sprawę już pani minister tu wyjaśniła, bowiem dwu- albo trzykrotnie był przytaczany przez panią ten przykład, że z 1 tysiąca 900 zł 150 zł idzie na dziecko, a 1750 na płace. I tu mi tak wychodziło, że na jedno dziecko - jeden pracownik...</u>
<u xml:id="u-166.2" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Elżbieta Hibner: 1,25, Panie Senatorze.)</u>
<u xml:id="u-166.3" who="#GrzegorzLipowski">No to 1,25. Ale to jest przykład nieudolności samorządu w pani mieście, tego nie można uogólniać w Senacie, to jakiś pojedynczy przypadek. Domy opieki społecznej wyglądają trochę inaczej. Mnie jednak interesuje coś innego. Chciałem zapytać, dlaczego ustawa w obecnym kształcie nie była przedmiotem obrad Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, bo wiem, że były tutaj bardzo negatywne opinie? I jakie wytłumaczenie poda tu rząd? Ustawa ta narusza Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, narusza Europejską Kartę Samorządu Terytorialnego, prawo obowiązujące w Polsce oraz ustawę o samorządzie gminnym. Wszystkie te akty prawne konstytuują zasadę przekazywania zadań przy zapewnieniu środków na ich realizację, a to nie jest osiągnięte w tej ustawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-167">
<u xml:id="u-167.0" who="#ElżbietaHibner">Mnie będzie bardzo trudno odpowiedzieć na tak postawione pytania, dlatego że współpracowano z samorządem od początku, od postawienia założeń ustawy do powstania ostatecznej jej wersji. Przedstawiciele samorządu uczestniczyli w pracach nad pierwszym projektem ustawy, neutralnym dla budżetu państwa, gdzie nie następowało powiększenie środków krążących w budżetach samorządowych, potem samorządowcy uczestniczyli w korekcie tej ustawy, w posiedzeniach wszystkich komisji sejmowych, i mnóstwo postulatów samorządowych zostało uwzględnionych zarówno przez stronę rządową, jak i przez parlamentarzystów. A więc ja nie umiem odpowiedzieć na tak postawione pytanie. Nie są mi też znane takie fakty, żeby samorząd czy komisja wspólna negatywnie wypowiedziały się o tym projekcie. Nie jest mi również nic wiadomo o tym, aby zostało dowiedzione, iż ustawa ta narusza konstytucję bądź inne ustawy ustrojowe. Jeżeli pan senator dysponuje takimi dowodami, to ja z największym zainteresowaniem się z nimi zapoznam. Nikt do tej pory takich zarzutów nie czynił, dlatego jestem zaskoczona i nie umiem kompetentnie odpowiedzieć na tak postawiony zarzut.</u>
</div>
<div xml:id="div-168">
<u xml:id="u-168.0" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Tomasz Michałowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-169">
<u xml:id="u-169.0" who="#TomaszMichałowski">Pani Minister, może zacznę od pytania generalnego. Ta ustawa, jak pani minister mówiła, jest ustawą de facto bardzo pozytywnie przyjmowaną przez powiaty. Mówiła pani również o tym, że właściwie zyskują wszystkie województwa. Była też mowa o pewnych stratach i elementach jak gdyby kompensujących te straty, była mowa o elementach wyrównawczych. Co jednak z bilansem całościowym? Przecież musi być jakiś całościowy bilans, bo jest pewne 100%, prawda? Jaka jest skala przesunięć finansowych w układ jednostek samorządu terytorialnego? Bo oczywiście skutkuje to zmniejszeniem bezpośrednich wpływów do budżetu państwa. To moje pierwsze pytanie.</u>
<u xml:id="u-169.1" who="#TomaszMichałowski">A w kontekście tego pytania będzie drugie, bardziej szczegółowe. Te nowe rozwiązania wzmacniają pozycję powiatów, zwłaszcza w zakresie realizowania zadań dotyczących kwestii zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu. W związku z tym pytam, czy istnieje symulacja, jaka to jest skala środków, te 25% wpływów pieniężnych z agencji na rzecz realizacji tych zadań i ten nowy mechanizm wzmacniający, również związany z Państwowym Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Bo jak rozumiem, jest to chyba po prostu pożądany kierunek w decentralizacji finansów publicznych.</u>
<u xml:id="u-169.2" who="#TomaszMichałowski">I ostatnie pytanie. Czy ustawa, którą omawiamy, udrażnia możliwość realizacji przez jednostki samorządu terytorialnego zobowiązań, które na nich ciążą, w stosunku do tak zwanych Zabużan?</u>
</div>
<div xml:id="div-170">
<u xml:id="u-170.0" who="#ElżbietaHibner">Najpierw pytanie dotyczące środków pochodzących z Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. To było drugie pytanie pana senatora, do pierwszego jeszcze wrócę. Ta kwota oczywiście została nam przekazana przez agencję. 10% to jest 120 milionów zł, a zatem 25% to 300 milionów zł. Te dodatkowe środki będą dystrybuowane na zasadzie opisanej w rozporządzeniu do powiatów, w których było dużo pegeerów. Jeżeli chodzi o kwoty ogółem, to zamieniamy z formy dotacji na formę dochodów własnych około 5,5 miliarda zł, a więc taka kwota będzie przeniesiona na dochody własne, również z uwzględnieniem mechanizmu wyrównawczego.</u>
<u xml:id="u-170.1" who="#ElżbietaHibner">Kwestia wzmocnienia funduszu rehabilitacji. Rzeczywiście znowu mieliśmy taką sytuację, jak w przypadku dotacji, że fundusz rehabilitacji zbierał wnioski, po czym dzielił odpowiednią pulę pieniędzy i wysyłał do powiatów. Nawiasem mówiąc, mamy z tego powodu pewne kłopoty, bo trwa spór między funduszem rehabilitacji niepełnosprawnych a powiatami. Chodzi o to, czy odsetki od przetrzymywanych na koncie środków to odsetki funduszu czy powiatu, co z tym zrobić, czy się to powinno oddawać itd. Krótko mówiąc z tą dotacją jest spory kłopot. Dziś natomiast konstrukcja jest taka. Fundusz wie, że nie mniej niż 45%, a nie więcej niż 55% ma przekazać według algorytmu powiatom, po pierwsze, z punktu widzenia liczby mieszkańców, po drugie, z punktu widzenia niepełnosprawnych. I przekazuje się tę kwotę do powiatu w odpowiednich transzach. Powiat ma to na swoim wyodrębnionym koncie, co oznacza, że nie może tych środków przeznaczyć na inne zadania niż te z zakresu ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. Jeżeli te środki wpłyną właśnie na to subkonto i trochę na nim poleżą, bo płatność będzie, na przykład, odłożona w czasie, to odsetki z tego tytułu powiększają to konto. I także tych powiększonych o odsetki środków nie można przeznaczyć na inny cel. Wydaje się więc, że jest to mechanizm znacznie bardziej racjonalny, zwłaszcza że do tej pory PFRON przesyłał te środki w tak zwanych szufladkach, to na łamanie barier, to na szkolenie, to na rehabilitację, to na to coś innego. A jeśli po pół roku zmieniły się warunki i powiat chciał zdecydować o tym, żeby to wydać inaczej, to się tego nie dało zrobić, można było co najwyżej odesłać niewykorzystane środki z powrotem do PFRON. Nawiasem mówiąc rozpatrywała ten projekt także rada do spraw osób niepełnosprawnych przy ministrze pracy i polityki społecznej, i te 45–55% to jest ich propozycja, przez nich zaakceptowana. Czyli oczywiście nie ma tutaj żadnych zagrożeń, wbrew temu, co pisali o tej ustawie nieżyczliwi dziennikarze.</u>
<u xml:id="u-170.2" who="#ElżbietaHibner">Jeżeli chodzi natomiast o mienie Zabużan, to tutaj istotnie następuje pewne udrożnienie. Wiemy, że w urzędach powiatowych, u starostów spoczywa sporo wniosków Zabużan, którzy są uprawnieni do odzyskania rekompensaty na przykład w postaci gruntów albo też finansowej. I teraz mamy taką sytuację. O ile gminy, które powstały dziesięć lat temu, są sowicie wyposażone w majątek komunalny i mogłyby się tym majątkiem dzielić czy też przekazywać na zobowiązania, o tyle powiaty kompletnie nie mają takich możliwości. Powiat nie został wyzuty z majątku, bo go wcześniej nie miał, po prostu nie został w ten majątek wyposażony. W gestii powiatu są co najwyżej pewne szczątkowe grunty skarbu państwa pozostałe po likwidowanych przedsiębiorstwach, bo jak wiadomo, jednym z zadań administracji rządowej przypisanym staroście i powiatowi jest gospodarowanie majątkiem skarbu państwa. No i teraz wiemy, że agencja nie jest w stanie... Przypomnę, że Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa ma w swojej administracji 3,5 miliona ha. Z tego duża część nie jest zagospodarowana i mogłaby być zwrócona tym Zabużanom, ale bardzo często starosta występuje o to, a oddział terenowy agencji akurat się zajmuje czymś innym. To nie jest jego obowiązek, on może, ale nie musi, a poza tym to nie jest zadanie własne powiatu, tylko zadanie zlecone. W związku z tym jest tutaj ogromny kłopot. Między innymi dlatego przyznaję z ręką na sercu, że nie jest to przedłożenie rządowe, ale poprawka, która została wprowadzona w Sejmie. Rząd oczywiście ją akceptuje. Jest tutaj przepis, który mówi o tym, że na wniosek jednostki samorządu terytorialnego Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa przekazuje na jej zadania grunty ze swojego zasobu. No i jeżeli jest to zadanie zlecone, polegające na rekompensacie czy zwrocie majątku należnego, to starosta będzie już w tej chwili miał podstawy ustawowe, żeby wystąpić do agencji o taki grunt, który mógłby być zwrócony uprawnionym do tego osobom. W tym sensie rzeczywiście ustawa wprowadza tutaj istotne udrożnienie tego procesu.</u>
</div>
<div xml:id="div-171">
<u xml:id="u-171.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-171.1" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Jerzy Chróścikowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-172">
<u xml:id="u-172.0" who="#JerzyChróścikowski">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
<u xml:id="u-172.1" who="#JerzyChróścikowski">Pani Minister, w art. 73, dotyczącym ustawy z 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych, mówi się, że wypłata dodatków mieszkaniowych jest zadaniem własnym gminy. Czy nie stwarza to jakichś zagrożeń dla gmin? Jak wiemy, z tą sprawą było dużo kontrowersji. Czy nie jest to jakieś duże zagrożenie? Czy rzeczywiście usprawni to ten system? Może akurat z punktu widzenia ministerstwa będzie to wyglądać inaczej.</u>
<u xml:id="u-172.2" who="#JerzyChróścikowski">I sprawa podatku rolnego. Jest tu dużo obszernych zmian. Akurat nic nie wspomniała pani na temat tej ustawy. Czy będą tu wprowadzane jakieś znaczące zmiany? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-173">
<u xml:id="u-173.0" who="#ElżbietaHibner">Jeżeli chodzi o podatek rolny, to z przykrością muszę powiedzieć, że nie jestem specjalistką w tej dziedzinie. To są poprawki przygotowane przez nasz departament podatków lokalnych. Ponieważ podatek rolny w całości jest dochodem gminy, więc te poprawki właściwie zostały przygotowane w oparciu o dosyć obfitą korespondencję, która napłynęła z gmin do departamentu podatków lokalnych, do Ministerstwa Finansów.</u>
<u xml:id="u-173.1" who="#ElżbietaHibner">Krótko mówiąc, właściwie w większości, jeśli nie w 100%, są to przepisy, które doprecyzowują sformułowania z ustawy o podatku rolnym. I tylko taki charakter mają zmiany w tych przepisach. Po prostu przy okazji porządkowania systemu dochodów skorzystaliśmy z możliwości wprowadzenia także przepisów porządkujących system podatków lokalnych. Nie ma tam - mogę to zagwarantować - żadnych istotnych zmian merytorycznych. Po prostu tam, gdzie były niejasności, gdzie gminy miały kłopoty z poborem podatku, tam te niejasności zostały wyjaśnione.</u>
<u xml:id="u-173.2" who="#ElżbietaHibner">Co do kwestii dodatków mieszkaniowych. Oczywiście gminy będą miały z tym kłopot i mają go od dość dawna. Tylko znowu jest tak, jak w przypadku pomocy społecznej. Kto napisze wniosek i pokaże, że jest uprawniony do tego dodatku, ten oczywiście zgodnie z ustawą go otrzymuje, a gmina wystawia rachunek budżetowi państwa, bo to jest dotacja. I teraz wygląda na to, że znowu lawinowo rośnie przyznawanie dodatków mieszkaniowych, znacznie szybciej niż wskaźniki bezrobocia, niż wskaźniki poziomu dochodów itd., itd. Okazuje się, że w bardzo wielu gminach obserwuje się masowe meldowanie wnuczków u babć, co oznacza po prostu taki mechanizm: jeżeli sobie zamelduję drugą osobę, to poprawię wskaźnik i zacznie mi przysługiwać dodatek. To oczywiście jest martwa dusza, ten wnuczek wcale u babci nie mieszka, nie opiekuje się nią, w ogóle go tam nie ma, mieszka gdzie indziej, ale stwarza formalną podstawę do tego, żeby się należał dodatek. I takich manipulacji, czyli nieszczelności w systemie, jest bardzo dużo. No ale dlaczego gmina ma to sprawdzać, skoro dostaje dotację? Jeśli jednak będzie musiała płacić z własnej kieszeni, to myślę, że od czasu do czasu się pofatyguje i sprawdzi, czy podane w oświadczeniu normatywy dotyczące powierzchni i dochodów mieszkańca pokrywają się z rzeczywistością.</u>
<u xml:id="u-173.3" who="#ElżbietaHibner">Ja otrzymuję sygnały, że są osoby, które świetnie wykorzystują wielość źródeł finansowania biedy i potrafią załatwić sobie dodatek, fundusz alimentacyjny, zasiłek z pomocy społecznej, zasiłek dla bezrobotnych, co w efekcie daje całkiem pokaźną sumkę na członka rodziny. Tyle tylko, że nie da się skontrolować tego, czy przypadkiem nie następuje nadużycie, bowiem każdy organ przyznaje środki pomocowe według swoich zasad. Nie chciałabym nikogo dotknąć ani mówić, że jest to proceder powszechny, jednakowoż dzisiejsze przepisy na takie kombinacje zezwalają. Co więcej, system finansowania powoduje, że płatnik, czyli budżet państwa, wcale tego nie może skontrolować, a pośrednik, czyli gmina, nie jest tym zainteresowany, bo to nie jest jego pieniądz. Jeśli gmina coś zaoszczędzi, to będzie musiała odesłać to do budżetu państwa. Dlatego, przy wszystkich obawach dotyczących obsługi dodatków mieszkaniowych - nie jest to nowe zadanie, bo ono było wykonywane w gminach i gminy są do tego merytorycznie, organizacyjnie przygotowane - wprowadzając mechanizm motywacyjny, liczymy na to, że będą to środki wystarczające i w pewnym momencie lawina tych dodatków mieszkaniowych zostanie powstrzymana. To był motyw, którym kierowaliśmy się przy projektowaniu takich rozwiązań.</u>
</div>
<div xml:id="div-174">
<u xml:id="u-174.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-174.1" who="#TadeuszRzemykowski">Nie widzę więcej zgłoszeń do pytań...</u>
<u xml:id="u-174.2" who="#TadeuszRzemykowski">Aha, senator Piotr Andrzejewski, proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-175">
<u xml:id="u-175.0" who="#PiotrAndrzejewski">Pytanie wiąże się z art. 69, dotyczącym ustawy o usługach turystycznych. Chodzi o przekazanie zadań, ale tylko w części. W ustawie o usługach turystycznych skreśla się art. 51a, mówiący o zadaniach kwalifikujących hotele, ale jednocześnie dotyczący przygotowywania, kwalifikowania i działania przewodników turystycznych, pilotów wycieczek, działania komisji egzaminacyjnych. Jeden z ostatnich numerów „Dziennika Ustaw” zawiera w tym zakresie rozporządzenie ministra gospodarki, zgodnie z przeznaczeniem. W art. 69, przekazując kompetencje dotyczące kwalifikacji obiektów hotelowych, zapomniano widocznie - a może jest to gdzie indziej, proszę, żeby pani minister to wyjaśniła - o tym, co dotyczy tej drugiej części, jeżeli chodzi o zadania, i skreśla się cały przepis art. 51a. A jednocześnie, o czym już tu mówiono, skreślany artykuł tworzy środki specjalne przeznaczane na finansowanie tych zadań. To zaś, co tutaj przekazuje się marszałkowi województwa bądź wójtom, burmistrzom, prezydentom miast, dotyczy już całości. Likwiduje się środki specjalne, ale nic nie mówi się o finansowaniu przekazywanych kompetencji.</u>
<u xml:id="u-175.1" who="#PiotrAndrzejewski">I pytanie: gdzie wobec tego przechodzą te kompetencje wojewody w zakresie szkoleń, kwalifikacji, przygotowywania i szkolenia przewodników turystycznych i pilotów wycieczek? Bo tutaj w ogóle nie ma mowy o tym, gdzie to przechodzi, ani w przypadku działalności, ani w przypadku szkoleń, obowiązuje zaś rozporządzenie, które sytuuje to jeszcze przy wojewodzie. Nowe przepisy w ogóle nic na ten temat nie mówią, a skreślają przepis, na podstawie którego zostało wydane to rozporządzenie, z ogólnego upoważnienia ustawowego. Czy to jest luka, czy to jest celowy zamiar, i co z tymi środkami specjalnymi? Gdzie jest finansowanie tego, jeżeli chodzi o marszałka województwa? Bardzo proszę o odpowiedź. To jest pytanie, które z jednej strony dotyczy systematyki prawa, a z drugiej strony luki w przekazaniu kompetencji, i jeszcze z trzeciej strony źródeł finansowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-176">
<u xml:id="u-176.0" who="#ElżbietaHibner">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-176.1" who="#ElżbietaHibner">Panie Senatorze, ustawę znam już prawie na pamięć, niestety nie wzięłam druku, dlatego poproszę kolegów o pomoc w odpowiedzi, w którym miejscu regulujemy kwestię...</u>
</div>
<div xml:id="div-177">
<u xml:id="u-177.0" who="#PiotrAndrzejewski">...przewodników. Interwencję podjęli ci przewodnicy turystyczni, którzy w tej chwili zupełnie się zagubili, bo na razie realizowane jest rozporządzenie ministra gospodarki z 28 czerwca, publikowane w „Dzienniku Ustaw” nr 72. W tej chwili zmienia się te podstawy, a praktycznie cała ta dziedzina nie została przekazana kompetencyjnie, rozporządzenie dalej dotyczy uprawnień wojewody w tym zakresie. Bo to trzeba zestawić z art. 51a...</u>
<u xml:id="u-177.1" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Elżbieta Hibner: Jest, jest. Tak, no właśnie, tak.)</u>
<u xml:id="u-177.2" who="#PiotrAndrzejewski">Rzeczona ustawa skreśla w ustawie o usługach turystycznych art. 51a. A art. 51a dotyczy przede wszystkim tworzenia przez wojewodę środków specjalnych. Na co? Na sprawdzanie kwalifikacji kandydatów na przewodników turystycznych i pilotów wycieczek, na sprawdzanie znajomości języka obcego u przewodników turystycznych i pilotów wycieczek. Nie przekazujemy tutaj dochodów, ale jednocześnie przekazujemy zadania w tym zakresie... To znaczy w ogóle nie przekazujemy, bo tu zostanie luka.</u>
<u xml:id="u-177.3" who="#PiotrAndrzejewski">A w dalszej części tego art. 51a mówi się: „oraz dokonywaniem oceny spełniania przez obiekty hotelarskie wymagań przewidzianych dla rodzaju i kategorii, do których zostały zaszeregowane”. I to zostało przekazane w art. 38, w nowym brzmieniu. To zaś, co się tyczy tych przewodników, pilotów, w ogóle nie zostało przekazane. Ta problematyka po prostu została w tej ustawie zlikwidowana.</u>
<u xml:id="u-177.4" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Elżbieta Hibner: Dobrze, Panie Senatorze, już chwyciłam, już pamiętam związany z tym problem.)</u>
<u xml:id="u-177.5" who="#PiotrAndrzejewski">To jest pierwszy problem. Drugi to finanse, a trzeci to to, jak się mają te akty prawne...</u>
</div>
<div xml:id="div-178">
<u xml:id="u-178.0" who="#ElżbietaHibner">Panie Senatorze, sprawa wygląda następująco. Otóż, jak wiadomo, ustawa o usługach turystycznych została uchwalona przed tą ustawą, tak wiec w którymś momencie mieliśmy pewien spór kompetencyjny. Nie ukrywam, było to również podnoszone przez stronę samorządową. Otóż mówiło się tak: turystyka - tworzenie nowych miejsc pracy, agroturystyka - atrakcyjność regionu jako regionu turystycznego to klasyczne zadania, w przypadku tworzenia miejsc pracy są to zadania lokalne, a w przypadku środków rozwojowych - zadania regionalne. Wojewodzie ustrojowo, jak pamiętamy, przypisaliśmy zadania z zakresu nadzoru nad działalnością także samorządów terytorialnych... Zatem samorządy uznały, że jest to zadanie typowe dla samorządu terytorialnego. Ale dyrektywy Unii Europejskiej mówią tak: kraj może to sobie zorganizować tak, jak uważa, byle zadania znajdowały się albo w administracji rządowej, albo w administracji samorządowej. My zdecydowaliśmy, że jest to zadanie z zakresu administracji rządowej.</u>
<u xml:id="u-178.1" who="#ElżbietaHibner">Teraz proszę zwrócić uwagę na zmianę czwartą w art. 69. Wymienia się tam poszczególne artykuły tej ustawy i mówi się tak: użyty w różnych przypadkach wyraz „wojewoda” zastępuje się użytymi w odpowiednich przypadkach wyrazami „marszałek województwa”. To oznacza, że te zadania, o których pan senator mówi, przechodzą do kompetencji marszałka.</u>
<u xml:id="u-178.2" who="#ElżbietaHibner">Teraz ten rozwinięty art. 38. Dotyczy on mechanizmu finansowego. Otóż jeżeli zadania są u wojewody - a, jak wiemy, są to zadania, za które administracja publiczna pobiera opłaty - a więc jeżeli opłata wpływa do kasy wojewody, to są dwie możliwości: albo iść z tym od razu do budżetu państwa, ale wtedy nikt tego pieniądza w ogóle nie zauważy, albo, co często stosuje administracja terenowa, ogólna i specjalna, utworzyć środeczek specjalny. Przepraszam za to zniekształcenie słów „środek specjalny”, ale to jest taka jakby boczna kieszonka na spadające pieniążki, które potem można sobie jakoś tam, na jakieś potrzeby... Oczywiście nie mówię tutaj o potrzebach nieustawowych czy nieprawnych, niekonstytucyjnych. To po prostu jest tak, że gdy budżet państwa nie ma, to można sobie sięgnąć do tej właśnie kieszonki.</u>
<u xml:id="u-178.3" who="#ElżbietaHibner">Ogólnie rzecz biorąc, w systemach finansowania, także w Polsce, praktyka środka specjalnego jest troszkę zwalczana jako taki jakby bypass lub jako taka dziurka w budżecie, przez którą wypływają nie do końca kontrolowane pieniądze. W przypadku zadania samorządu terytorialnego te opłaty, w proporcji do budżetu samorządu, są już znaczące. W budżecie państwa ich nie widać, ale już w budżecie samorządu są istotne. Co więcej, motywują do tego, żeby turystyka była istotną częścią gospodarki regionalnej, a także by leżała na sercu władzom lokalnym. A więc jeśli my spowodujemy, że te zadania staną się zadaniami samorządowymi, to opłaty z tytułu na przykład biwaków, kwalifikowania pilotów wycieczek czy nadawania hotelom kategorii będą wpływać do budżetu samorządowego. Jest to więc bardzo ścisłe powiązanie kompetencji z mechanizmami finansowymi.</u>
<u xml:id="u-178.4" who="#ElżbietaHibner">Czy ja odpowiedziałam wyczerpująco? Pan senator ma...</u>
</div>
<div xml:id="div-179">
<u xml:id="u-179.0" who="#PiotrAndrzejewski">No tak, z tego wynika, że w tej chwili, przy tej dyscyplinie budżetowej, środki specjalne będą szły na finansowanie tych zadań, a w momencie gdy to się roztopi w budżetach, to tego finansowania już nie będzie, bo będą one przeznaczane na jakieś... No, ja jestem akurat zwolennikiem środków specjalnych, bo przy dyscyplinie finansowej są one przeznaczone na konkretne cele. Ale jeśli to się roztopi w budżecie terenowym, to nie będzie już mowy o finansowaniu tych zadań, tego przygotowania, tych szkoleń... Bo są ważniejsze od tego zadania, z różnych dziedzin. I tak to wygląda, że to po prostu roztopimy. Z tego, co mówi pani minister, rozumiem, że zostanie to zrealizowane w taki właśnie naganny sposób - przez zlikwidowanie tego środka specjalnego na drobne cele. Tak to rozumiem.</u>
</div>
<div xml:id="div-180">
<u xml:id="u-180.0" who="#ElżbietaHibner">Panie Senatorze, jako przedstawiciel Ministerstwa Finansów nie mogę, i to w całej rozciągłości, podzielić pańskiego poglądu, że środki specjalne są dobrym elementem w efektywnym gospodarowaniu finansami publicznymi. Bardzo mi przykro, ale...</u>
</div>
<div xml:id="div-181">
<u xml:id="u-181.0" who="#PiotrAndrzejewski">Tak, ale to już jest różnica zdań.</u>
<u xml:id="u-181.1" who="#PiotrAndrzejewski">Proszę mi jeszcze tylko odpowiedzieć, gdzie wobec tego jest umieszczone finansowanie tych zadań, odrębnie, a nie z ogólnej puli budżetu samorządowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-182">
<u xml:id="u-182.0" who="#ElżbietaHibner">No, wszędzie tam, gdzie występują zadania administracyjne, musi się to znajdować w części administracji samorządowej. To musi być wykazane w budżecie każdego samorządu.</u>
<u xml:id="u-182.1" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Ale to nie jest wydzielone. To nie jest wydzielone.)</u>
</div>
<div xml:id="div-183">
<u xml:id="u-183.0" who="#TadeuszRzemykowski">Senatorze Piotrze Andrzejewski, upominam pana. Po pierwsze, nieco przekroczył już pan sześćdziesiąt sekund...</u>
<u xml:id="u-183.1" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Tak, dziękuję.)</u>
<u xml:id="u-183.2" who="#TadeuszRzemykowski">...będzie tego już blisko siedemdziesiąt.</u>
<u xml:id="u-183.3" who="#komentarz">(Senator Wiesław Pietrzak: Dziesięciokrotnie.)</u>
<u xml:id="u-183.4" who="#TadeuszRzemykowski">A po drugie, trzeba uzyskać zgodę na zadanie pytania.</u>
<u xml:id="u-183.5" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Tak, przepraszam bardzo.)</u>
<u xml:id="u-183.6" who="#TadeuszRzemykowski">Senatorowi Wiesławowi Pietrzakowi przypominam, że w art. 47 regulaminu jest ust. 2, w którym jest mowa o zwracaniu uwagi senatorom naruszającym spokój na sali.</u>
<u xml:id="u-183.7" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Zbigniew Romaszewski, proszę bardzo.</u>
<u xml:id="u-183.8" who="#komentarz">(Senator Wiesław Pietrzak: Pan marszałek dopuścił do tego.)</u>
</div>
<div xml:id="div-184">
<u xml:id="u-184.0" who="#ZbigniewRomaszewski">Pani Minister, złożone przez panią wyjaśnienie dotyczące wzrostu wydatków na wyrównania mieszkaniowe, na dopłaty do mieszkań - mimo że bardzo wzruszające, jeśli chodzi o tę babcię i tego wnuczka - mnie nie przekonało. W związku z tym ja prosiłbym jednak panią minister o przedstawienie oszacowań, jakie wynikają z systematycznego wzrostu procentu osób żyjących poniżej progu ubóstwa, poniżej minimum socjalnego, poniżej relatywnej sfery ubóstwa. Jakie są te dane za rok 2000? Jakie są prognozy na rok 2001? Bo zawsze łatwiej jest przeliczyć takie rachunki niż taką babcię z wnuczkiem.</u>
</div>
<div xml:id="div-185">
<u xml:id="u-185.0" who="#ElżbietaHibner">Panie Senatorze, bardzo mi przykro, ale nie jestem przygotowana do odpowiedzi na tak szczegółowe pytania.</u>
<u xml:id="u-185.1" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Romaszewski: No to wróćmy do babci z wnuczkiem.)</u>
<u xml:id="u-185.2" who="#ElżbietaHibner">Ja mam wiele liczb w głowie, ale nie Rocznik Statystyczny.</u>
<u xml:id="u-185.3" who="#ElżbietaHibner">Jeśli zaś chodzi o dodatki mieszkaniowe, to uprzejmie wyjaśniam, że w roku 2000 została zaplanowana kwota 500 milionów zł. W wyniku realizacji tych zadań gminy sygnalizowały, a Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast to potwierdził, że będzie to kwota wyższa. Dopłacą do tego gminy, bo dodatki mieszkaniowe to jest dopłata do zadania. Ta dotacja, która przychodzi, to nie jest finansowanie w pełni, tylko dopłata. I będzie to już o 50 milionów więcej. My przyjęliśmy te wyliczenia z pokorą. Dlatego też w tej ustawie jako podstawę do zamiany dotacji na udziały własne uwzględniliśmy kwotę 600 milionów zł, mimo że - powtarzam - było to zaplanowane na poziomie 550 milionów zł.</u>
<u xml:id="u-185.4" who="#ElżbietaHibner">Ale jeżeli Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast mówi, że na rok 2001 to będzie 800 milionów zł, to ja już mam wątpliwości, czy, że tak powiem, przy nachyleniu boiska w kierunku ludzi biednych wzrost ubóstwa z roku na rok wynosi ponad 50%. Może tak właśnie w Polsce jest, ale prawdę mówiąc... Ja tak dobrze na statystyce się nie znam, ale chyba nie oderwałam się od rzeczywistości. No, wydaje mi się jednak, że nie tak szybko, nie aż tak szybko rozszerza się bieda.</u>
<u xml:id="u-185.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Na pewno.)</u>
<u xml:id="u-185.6" who="#ElżbietaHibner">Polacy są zdolni i szybko uczą się przepisów. Ja absolutnie nie chciałam nikogo wzruszać tym przykładem babci i wnuczka, w szczególności dlatego, że nie jest to przykład z książki, lecz z życia. Ja się staram opierać tylko na faktach, tak jak w przypadku domu dziecka - podaję fakty. Nie chcę tu podawać nazwy, bo dyrektor...</u>
<u xml:id="u-185.7" who="#komentarz">(Senator Dorota Kempka: Ze swojego miasta.)</u>
<u xml:id="u-185.8" who="#ElżbietaHibner">Ze swojego miasta, tak, oczywiście, ze swojego miasta. Być może władza w moim mieście jest nieudolna. Kiedy byłam wiceprezydentem, nie mogłam tego naprawić, bo wtedy należało to jeszcze do zadań administracji rządowej. Staram się bazować na faktach i takie są fakty. Jeżeli ktoś potwierdzi, że z roku na rok popadliśmy w skrajną biedę, to wtedy przypuszczenia pana senatora będą słuszne. Ale gdyby nawet tak było, to obawiam się, że nie zarabiamy w tak dużym stopniu szybciej i więcej, jak mogłyby to pokazywać te wskaźniki. Musimy się jednak liczyć z tym, że można tyle wydać, ile ma się do dyspozycji, a jest, niestety, coraz mniej.</u>
</div>
<div xml:id="div-186">
<u xml:id="u-186.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-186.1" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo, senator Romaszewski.</u>
</div>
<div xml:id="div-187">
<u xml:id="u-187.0" who="#ZbigniewRomaszewski">Chciałbym zabrać głos w kwestii tego realizmu. W minimum socjalnym na leki przeznacza się 10 zł - to jest miara tego realizmu.</u>
</div>
<div xml:id="div-188">
<u xml:id="u-188.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dobrze, to w ramach takiego sprostowania.</u>
<u xml:id="u-188.1" who="#TadeuszRzemykowski">Czy jeszcze ktoś z państwa senatorów chce skierować do pani minister pytania? Nie widzę chętnych.</u>
<u xml:id="u-188.2" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo, Pani Minister, za wyczerpujące odpowiedzi.</u>
<u xml:id="u-188.3" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Elżbieta Hibner: Dziękuję bardzo.)</u>
<u xml:id="u-188.4" who="#TadeuszRzemykowski">Bardzo prosiłbym senatorów, żeby tak mocno nie denerwowali się, kiedy kolega pyta. Po pierwsze, wciąż nie ma zegara, który kolega senator Struzik kiedyś obiecał, więc nie wiem, kiedy te sześćdziesiąt sekund mija, działam na wyczucie. Zegar, który tu jest, działa akurat w innym przedziale czasu. Po drugie, w dniu dzisiejszym było wiele ustaw, do których nie było pytań, więc jeśli przy jednej jest ich troszeczkę więcej, to wytrzymajmy, tym bardziej że pytający zawsze ma pełne przekonanie, iż jego pytanie jest tak ważne, że bez niego ustawa by nie była czytelna, zrozumiała. Oczywiście będę „wyrywał” czas senatorowi przedłużającemu zadawanie pytania, ale proszę spróbować doświadczonemu adwokatowi przeszkodzić - nie da rady!</u>
<u xml:id="u-188.5" who="#TadeuszRzemykowski">Otwieram dyskusję.</u>
<u xml:id="u-188.6" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam o wszystkich wymogach regulaminowych dotyczących czasu przemówienia, o konieczności zapisywania się do głosu u senatora prowadzącego listę mówców, a także o obowiązku składania wniosków o charakterze legislacyjnym na piśmie do marszałka Senatu do czasu zamknięcia dyskusji.</u>
<u xml:id="u-188.7" who="#TadeuszRzemykowski">W nagrodę jako pierwszy zabierze głos senator Wiesław Pietrzak. Drugim mówcą będzie senator Andrzej Mazurkiewicz.</u>
</div>
<div xml:id="div-189">
<u xml:id="u-189.0" who="#WiesławPietrzak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Pani Minister!</u>
<u xml:id="u-189.1" who="#WiesławPietrzak">To prawda, że samorządy z niepokojem oczekują ustawy o dochodach jednostek samorządowych, co jest naturalne, bo każdy chce wiedzieć, ile ma w kieszeni, ile ma na koncie, czym dysponuje. Samorządy nie całkiem jednak podzielają ten entuzjazm, który tu został wyrażony.</u>
<u xml:id="u-189.2" who="#WiesławPietrzak">Mam ze sobą dwie opinie: stanowisko wójtów, burmistrzów, prezydentów i starostów województwa warmińsko-mazurskiego oraz stanowisko zarządu gmin warmińsko-mazurskich. Obydwie te opinie niestety są negatywne. Najprawdopodobniej - i być może to jest prawda - województwo warmińsko-mazurskie jest jednym z najbiedniejszych województw. Możliwe jest też to, że ustawa nie spełnia oczekiwań tych samorządów.</u>
<u xml:id="u-189.3" who="#WiesławPietrzak">Samorządy podkreślają, że proponowane rozwiązania systemowe nie pokrywają w pełni zapotrzebowań wiążących się z ogromem zadań, szczególnie tych wynikających z ustawy o pomocy społecznej. Dotyczy to również zmian, które w tej ustawie są proponowane. Samorządy podkreślają też brak precyzyjnego określenia przyznawania dodatków równoważących. Gminę pozbawia się bardzo istotnych dochodów własnych, na przykład rekompensaty z tytułu zwolnień ustawowych oraz udziału w akcyzie od paliw.</u>
<u xml:id="u-189.4" who="#WiesławPietrzak">Chcę powiedzieć, że na przykład gmina Mikołajki, na której terenie jest dużo placówek naukowo-badawczych Polskiej Akademii Nauk, nie jest całkiem zadowolona z tego faktu, ponieważ nie otrzymuje za to rekompensat, placówki te nie płacą tej gminie podatków.</u>
<u xml:id="u-189.5" who="#WiesławPietrzak">Niejasny jest przydział subwencji ogólnej, która określona jest przez ministra, a nie w ustawie. Samorządy podkreślają, że przyjęcie tych rozwiązań pogłębi zróżnicowanie regionalne w rozwoju gospodarczym i społecznym. Samorządy, przynajmniej województwa warmińsko-mazurskiego, oczekują, że w tej wersji ustawa nie zostanie przyjęta. Wychodząc naprzeciw tym oczekiwaniom, występuję z wnioskiem o odrzucenie ustawy.</u>
<u xml:id="u-189.6" who="#WiesławPietrzak">Przedstawię teraz kilka uwag szczegółowych. W art. 12 jest mowa o tym, że powiaty i województwa otrzymują tak zwany dodatek regionalny. Nazwa sugeruje, że ten dodatek będzie instrumentem umożliwiającym zrównoważony rozwój, zniwelowanie dysproporcji. Szanowni Państwo, nic podobnego! Będzie preferował bogatych, ponieważ ustalany będzie według kryterium liczby mieszkańców. Wnoszę więc, aby dodać drugie kryterium, związane z powierzchnią powiatu czy też województwa. Jeżeli zaś ta poprawka nie zostanie przyjęta, proponuję zmienić nazwę na dodatek demograficzny, a nie regionalny. Wtedy będzie on odpowiadał swojej nazwie. Jeśli chodzi o udział środków własnych w realizacji zadań, to minimalna kwota dodatku preferuje samorządy bogate.</u>
<u xml:id="u-189.7" who="#WiesławPietrzak">W art. 20 proponuję wykreślić słowo „przewodniczącego”, tak żeby określone tam decyzje w sprawie zwalniania z podatków i udzielania ulg należały do kompetencji zarządu, a nie tylko samego przewodniczącego. Byłem przewodniczącym rady miasta i wiem, że zawsze były uwagi w stosunku do burmistrza, że może on to robić z nieczystymi intencjami.</u>
<u xml:id="u-189.8" who="#WiesławPietrzak">Wprowadzone pojęcie „dodatek równoważący” sugeruje wyrównanie dysproporcji, ale nie w pełni, bo jeżeli do obliczeń stosuje się maksymalne stawki podatku czy różnych podatków, znów tracą samorządy biedne, gdyż jedynie tam, gdzie żyje bogate społeczeństwo, można zastosować maksymalne stawki. Powinien być zastosowany współczynnik dochodów ludności. On być może w sposób pośredni tam występuje, ale bezpośrednio w tym bardzo zawiłym algorytmie go nie widać.</u>
<u xml:id="u-189.9" who="#WiesławPietrzak">Jeśli chodzi o art. 28, który dotyczy podziału subwencji oświatowej, proponuję, aby oprócz wymienionych warunków rozdziału dodać gęstość zaludnienia.</u>
<u xml:id="u-189.10" who="#WiesławPietrzak">Niejasny jest również przydział części rekompensującej subwencji ogólnej oraz brak subwencji drogowej dla gminy. Przekazywanie niektórych subwencji samorządom w środku lub pod koniec miesiąca doprowadza do tego, że w rezultacie samorządy kredytują te zadania. Zgłaszam więc również w tym względzie stosowne poprawki.</u>
<u xml:id="u-189.11" who="#WiesławPietrzak">Niedopuszczalne natomiast są zapisy dotyczące Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Szanowni Państwo, to agencja jest spadkobiercą byłych państwowych gospodarstw rolnych i to Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa w imieniu rządu powinna zająć się tą grupą społeczną, która w wyniku transformacji ustrojowej nie otrzymała niczego. Bieda w tych rodzinach staje się normą i jest, niestety, dziedziczona. Kpiną z tego środowiska jest to, że akurat teraz, kiedy tak niedawno, bo około dwóch lat temu, wprowadziliśmy obowiązek wspierania przez agencję tych rodzin, które są w trudnej sytuacji życiowej, kiedy w miarę poprawnie zaczął funkcjonować system stypendialny, to wszystko zostaje teraz odbierane. Przyznaje się pieniądze samorządom - i to prawdopodobnie wszystkim, nawet tym, które nie mają na swoim terenie byłych państwowych gospodarstw rolnych - które mając ogromną ilość potrzeb, wcale nie muszą tej grupy społecznej preferować.</u>
<u xml:id="u-189.12" who="#WiesławPietrzak">Nie ma też obowiązku przyznawania stypendium. Wykreśla się fundusz przeznaczony na wspieranie nowych miejsc pracy w sytuacji, gdy podpisano w tym zakresie wiele umów, i to długoterminowych. Odbiera się wiele, nie dając w zamian niczego. To jest, niestety, niemoralne.</u>
<u xml:id="u-189.13" who="#WiesławPietrzak">Zezwala się na przekazywanie nieruchomości agencji samorządom praktycznie bez żadnych warunków. Samorządy mogą w ten sposób doprowadzić do upadku agencji. Jeżeli to właśnie chcemy osiągnąć, zróbmy to w sposób oficjalny, systemowy, a nie tak pokrętny. Przekażmy zarówno aktywa, jak i pasywa samorządowi terytorialnemu odpowiedniego szczebla, na przykład gminom, i niech na gminie spoczywa odpowiedzialność za utrzymanie żyjących tam ludzi.</u>
<u xml:id="u-189.14" who="#WiesławPietrzak">Gdyby Wysoka Izba nie poparła mojego wniosku o odrzucenie tego artykułu, proponuję kilka odpowiednich, łagodzących ten stan rzeczy, poprawek. Poprawki te składam na piśmie do pana marszałka. Dziękuję za uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-190">
<u xml:id="u-190.0" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo, głos ma senator Mazurkiewicz. Następnym mówcą będzie senator Zbyszko Piwoński.</u>
</div>
<div xml:id="div-191">
<u xml:id="u-191.0" who="#AndrzejMazurkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
<u xml:id="u-191.1" who="#AndrzejMazurkiewicz">Wraz z panem senatorem Piotrem Andrzejewskim składamy poprawkę do ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Zaproponowana poprawka ogranicza się jedynie do utrzymania dotychczasowego rozwiązania, w którym uprawnienia przewodnika turystycznego i pilota wycieczek są uprawnieniami państwowymi, a nie samorządowymi, tak jak jest proponowane w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Przemawia za tym wiele argumentów.</u>
<u xml:id="u-191.2" who="#AndrzejMazurkiewicz">Od trzech lat, to znaczy od 29 sierpnia 1997 r., obowiązuje zasada dotycząca posiadania tych uprawnień. Przez te trzy lata, które minęły, administracja rządowa zdała ten egzamin na piątkę. System zadziałał. Mało tego, z ramienia wojewody były wydawane upoważnienia dla pilotów i przewodników wycieczek turystycznych. W ciągu tych trzech lat zostało wydanych około osiemnastu tysięcy takich legitymacji.</u>
<u xml:id="u-191.3" who="#AndrzejMazurkiewicz">Jako dodatkowy argument na potwierdzenie tych słów chciałbym podać fakt, iż w dniu 28 czerwca 2001 r. minister gospodarki wydał w sprawie przewodników turystycznych i pilotów wycieczek nowe rozporządzenie, które wychodzi naprzeciw rozwiązaniom dotyczącym administracji państwowej, a nie administracji samorządowej. Zawiera ono również wzory świadectw wydawanych osobom ubiegającym się o takie właśnie uprawnienia. Są tam więc wzory legitymacji przewodnika miejskiego, terenowego, górskiego, legitymacji pilota wycieczek, identyfikatora przewodnika turystycznego i pilota wycieczek, świadectw egzaminów zdawanych przez przewodników turystycznych i pilotów wycieczek, świadectw znajomości języków obcych itd. Został więc przygotowany cały szereg dokumentów pod kątem administracji państwowej, a nie administracji samorządowej.</u>
<u xml:id="u-191.4" who="#AndrzejMazurkiewicz">Dlatego uważam, że tego typu zmiana proponowana w ustawie jest niepotrzebna. Dotychczasowy stan rzeczy powinien zostać zachowany, ponieważ system się sprawdził. Stąd ta drobna poprawka, którą pozwolę sobie złożyć na ręce pana marszałka. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-192">
<u xml:id="u-192.0" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo, głos ma senator Zbyszko Piwoński. Następnym mówcą będzie senator Jerzy Baranowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-193">
<u xml:id="u-193.0" who="#ZbyszkoPiwoński">Panie Marszałku! Panie i Panowie!</u>
<u xml:id="u-193.1" who="#ZbyszkoPiwoński">W moim przekonaniu źle się stało, że w takim pośpiechu rozpatrywana jest ta ustawa, która jest przecież fundamentem naszej samorządności, bo choć ustrój i uprawnienia samorządów określają inne ustawy, to jednak bez zasad kreowania odpowiednich środków trudno mówić w ogóle o samorządności. Stąd waga tej ustawy i dyskusja o całym ustroju samorządowym. Sam jestem członkiem Komisji Samorządu i Administracji Państwowej i właściwie dopiero dzień przed posiedzeniem Senatu uzyskałem niezbędne informacje, co nie dało mi możliwości jakiegoś zweryfikowania, skonfrontowania tego z praktyką.</u>
<u xml:id="u-193.2" who="#ZbyszkoPiwoński">Ale powrócę do istoty samej ustawy. W odróżnieniu od sceptycyzmu, który wyraziłem w odniesieniu do samego naszego procedowania, uważam ją za krok w dobrym kierunku. Od początku ludzie związani z samorządami oczekiwali rozluźnienia tego gorsetu, ograniczenia ilości tak zwanych znaczonych pieniędzy, aby mogli sami decydować i mieć wpływ na kreowanie wysokości środków. Sama filozofia ustawy jest więc, w moim przekonaniu, słuszna i oczekiwana przez samorządowców. Ale to wcale nie oznacza, że wszyscy są z niej zadowoleni, bo każdy chciałby mieć więcej, a ta ustawa nie daje dużo więcej środków.</u>
<u xml:id="u-193.3" who="#ZbyszkoPiwoński">Przede wszystkim jednak - chciałbym to jeszcze raz pokreślić - mimo że nie zawsze są to własne dochody, bo trudno czasami określić udziały procentowe w podatku od osób fizycznych czy prawnych, są to w sumie dochody, które dajemy samorządowcom do ręki. To jest właśnie walor ustawy, który chciałbym na wstępie podkreślić.</u>
<u xml:id="u-193.4" who="#ZbyszkoPiwoński">Rodzi się jednak pytanie, które zresztą pojawiało się już zarówno w pytaniach senatorów, jak i w wypowiedziach pani minister. Mianowicie, na ile ta ustawa, poprzez dokonanie przesunięć z zadań zleconych na zadania własne, i to w znaczącym stopniu, rekompensuje te wszystkie wydatki w postaci środków, które będą mogły być wykreowane na jej podstawie? Odpowiedzi będą różne, jeżeli zadamy to pytanie samorządowcom, zwłaszcza szczebla gminnego. Podzielam pogląd, że inne zdanie usłyszymy w województwie czy w powiecie, a inne w gminie. Niemniej jednak uważam, że przekazanie takiej ilości środków w gestię samorządów jest chyba możliwe i nie zgłaszałbym tu jakiś większych obiekcji. A jednak często słyszymy od przedstawicieli samorządów, że pojawia się pewna tęsknota za dawną sytuacją. Ale bierze się ona z faktu, że w ostatnich dwóch latach, zwłaszcza w tym roku, w wyniku krachu finansowego nie zostały zrealizowane dochody, a w związku z procentowym udziałem dochodów własnych samorządów w dochodach państwa dochody samorządów również są mniejsze. Samorządy partycypują bowiem w tym, co dotknęło cały budżet naszego państwa. Dlatego dość często pojawiają się głosy popierające dawne rozwiązanie, w którym państwo przyjmowało na siebie ryzyko realizacji tych dochodów. O ile dobrze pamiętam, było to 98% w przypadku niewykonania dochodów, a 102% w przypadku gdy dochody były większe. Nie podzielam tego zdania, tylko je powtarzam, uważam bowiem, że samorządy muszą w tym współuczestniczyć, ponosić współodpowiedzialność, jako że nie tylko państwo, ale i one partycypują w całym stanie naszej gospodarki. Podkreślam ten fakt, ponieważ w podobnych sytuacjach zaczyna się przywoływanie takich czy innych rozwiązań, które gwarantują bezpieczeństwo i wskazują kogo innego jako odpowiedzialnego.</u>
<u xml:id="u-193.5" who="#ZbyszkoPiwoński">Nieco inaczej patrzę jednak na tę część, w której mówi się o wyrównywaniu poziomów. Muszę przyznać, że nie jestem do końca przekonany, że rozwiązania zawarte w ustawie doprowadzą do wyrównania środków w poszczególnych samorządach. Patrząc na dane, które uzyskałem, jak już mówiłem, dwa dni temu, i znając niektóre gminy, obawiam się, że nie będzie to ostateczne rozwiązanie i że ustawę będzie trzeba poddać nowelizacji. Może się mylę, bo nie dysponuję wszystkimi instrumentami, które dałyby podstawę do lepszej oceny, ale w tej części moje obiekcje są dość znaczne. To wyrównanie może spowodować, że biedny będzie czasami jeszcze biedniejszy, a bogaty niekoniecznie bogatszy. I to jest ta generalna obiekcja co do mechanizmów, które zostały zaproponowane w tej ustawie.</u>
<u xml:id="u-193.6" who="#ZbyszkoPiwoński">Sprawy szczegółowe. Ja już wspominałem o tym w pytaniach. Pytałem o szkolnictwo wyższe, nie znalazłem jednak rozwiązania, stąd nie proponuję żadnej poprawki. Aczkolwiek pozostaje pytanie, Pani Minister. Zapisaliśmy w zadaniach własnych, że prowadzenie jest zadaniem samorządu wojewódzkiego. Zapisaliśmy w ustawie o wyższych szkołach zawodowych, że samorząd wojewódzki może je tworzyć, a nie daliśmy mu żadnych instrumentów, żadnych możliwości finansowych. Chociaż nie do końca jestem pewny, czy to jest ta właściwa ustawa, aczkolwiek tam gdzie mówi się o dochodach, tam właściwie i to powinno być zapisane, bo to dochody powinny umożliwiać samorządom kreowanie wydatków na utrzymanie szkoły wyższej. Mówię o tym raczej jako o problemie, a nie sygnalizuję tutaj, nie zgłaszam...</u>
<u xml:id="u-193.7" who="#ZbyszkoPiwoński">Chcę zaś zaproponować poprawki dotyczące drugiej kwestii, o którą pytałem, mianowicie art. 12. Podkreślam raz jeszcze, że w moim przekonaniu ilościowy jedynie wskaźnik ludności dotyczący podziału dodatku regionalnego nie jest słuszny i sprawiedliwy. Myślę, że najbardziej prawidłowo będzie - i to chcę zaproponować - żeby w art. 12 ust. 3 dodać sformułowanie „o ilości mieszkańców i wielkości produktu krajowego brutto przypadającego na jednego mieszkańca w województwie”. Sądzę, że to jest najbardziej zobiektywizowany wskaźnik, pokazujący jaki jest stan gospodarki w regionie. W związku z tym trzeba było do tego ustępu dodać kolejne zdanie, mówiące, że zasady podziału dodatku regionalnego określi Rada Ministrów.</u>
<u xml:id="u-193.8" who="#ZbyszkoPiwoński">I wreszcie ostatnie już zdanie dotyczące samej ustawy, bardziej formalne. Jeżeli weźmiemy całą ustawę, to proszę zwrócić uwagę, że połowa tej ustawy to nie są finanse, tylko to jest nowelizacja innych ustaw. Chyba niedobrze jest, jeżeli tytuł ustawy nie odpowiada jej treści. Dosłownie. Proszę zwrócić uwagę, że pierwsze dwadzieścia pięć stron i trzy końcowe... Wszystkie pozostałe dotyczą opieki społecznej i innych kwestii. Stąd proponuję żebyśmy w tytule tejże ustawy dopisali taką część zdania „i zmianie innych ustaw”. Wtedy ten tytuł będzie adekwatny do treści tejże ustawy. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-194">
<u xml:id="u-194.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-194.1" who="#TadeuszRzemykowski">Senatorze Ireneuszu Michaś, proszę oddać telefon do depozytu. Pan sekretarz przyniesie ten telefon. Będzie pod ochroną Wysokiego Prezydium, proszę tu przynieść.</u>
<u xml:id="u-194.2" who="#komentarz">(Senator Sekretarz Andrzej Mazurkiewicz: Wyłączył.)</u>
<u xml:id="u-194.3" who="#TadeuszRzemykowski">Wyłączył? Za trzecim razem jak zadzwoni, to go wyjmiemy panu senatorowi spod ławki.</u>
<u xml:id="u-194.4" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo, senator Jerzy Baranowski. Następnym mówcą będzie senator Lech Feszler.</u>
</div>
<div xml:id="div-195">
<u xml:id="u-195.0" who="#JerzyBaranowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister!</u>
<u xml:id="u-195.1" who="#JerzyBaranowski">Na początku chciałbym sprostować, że poprawki piętnasta i siedemnasta nie są propozycjami Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, jak powiedział senator sprawozdawca. Jest to powielenie propozycji odpowiedniej komisji sejmowej, u której te poprawki nie znalazły poparcia, ale do tego jeszcze się odniosę.</u>
<u xml:id="u-195.2" who="#JerzyBaranowski">Pragnę zająć zdecydowanie negatywne stanowisko wobec zaproponowanych w poprawce piętnastej i siedemnastej rozwiązań Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, zawartych w druku nr 772B w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Poprawki te dotyczą nieodpłatnego przekazywania gminom przez przedsiębiorstwa energetyczne składników mienia tych przedsiębiorstw, służących wykonywaniu zadań gminy w zakresie oświetlania ulic, placów i dróg.</u>
<u xml:id="u-195.3" who="#JerzyBaranowski">Sejm na sto piętnastym posiedzeniu 28 lipca nie przyjął analogicznych zapisów, choć były zawarte w druku nr 3208 art. 62 i 90, w sprawozdaniu sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Na sto czternastym posiedzeniu Sejmu, 25 lipca, posłowie zostali przekonani o szkodach wynikających z takich rozwiązań zdecydowanymi wystąpieniami. Opinie ekspertów zawarte w opracowaniu Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej również odnoszą się negatywne do takich zapisów.</u>
<u xml:id="u-195.4" who="#JerzyBaranowski">Wydawałoby się, że sprawy zostały jasno przedstawione, ale jak widać wymagają dalszych odniesień, co niniejszym czynię.</u>
<u xml:id="u-195.5" who="#JerzyBaranowski">Z prawnego punktu widzenia propozycje należy ocenić jako niedoskonałe zarówno pod względem zachowania zasad tworzenia prawa, jak i zgodności z obowiązującym porządkiem prawnym. Przede wszystkim proponowane w obu projektach sejmowych i teraz w naszej ustawie - już przyjętej - pojęcia są niejednoznaczne i stwarzają poważne trudności interpretacyjne. Projekty w sposób niejednoznaczny określają zarówno zakres przedmiotowy proponowanych regulacji - jakich urządzeń i jakiego rodzaju regulacje mają ich dotyczyć, jak i podmiotowy. Posługują się pojęciami niedefiniowalnymi lub niejednoznacznymi na gruncie obowiązującego prawa - jak na przykład „przekazanie” - przez co mogą stwarzać dodatkowe trudności interpretacyjne.</u>
<u xml:id="u-195.6" who="#JerzyBaranowski">Projektowane zmiany zniweczą wszelkie dotychczasowe wspólne przedsięwzięcia przedsiębiorstw energetycznych i gmin związane z modernizacją oświetlenia i zahamują uczestnictwo spółek dystrybucyjnych w procesie unowocześniania oświetlenia ulic, placów i dróg. Gminy obarczone zostaną majątkiem, na którego modernizację i konserwację nie będą miały środków. Nie będą też mogły liczyć na dalszą pomoc spółek dystrybucyjnych. W niezbędnym zakresie będą zmuszone do korzystania z usług wyspecjalizowanych podmiotów zewnętrznych dodatkowo obciążających budżety gmin.</u>
<u xml:id="u-195.7" who="#JerzyBaranowski">Nie wchodząc w szczegółowe problemy i zagadnienia techniczne, powiedzieć należy z naciskiem, że nie jest możliwe proste wydzielenie składników majątkowych służących oświetleniu i przekazanie ich innemu właścicielowi. W zakresie punktów zasilająco-sterowniczych oświetlenia i linii skojarzonych rozdzielczo-oświetleniowych należałoby dokonać ich przebudowy lub wybudować nowe.</u>
<u xml:id="u-195.8" who="#JerzyBaranowski">Koszty tego szacuje się powyżej 6 miliardów zł. Podkreślić należy, że około 85% sieci oświetleniowej jest siecią wspólną, poza dużymi aglomeracjami miejskimi. Tak więc przy trudnościach finansowych małych gmin może to być wręcz niewykonalne.</u>
<u xml:id="u-195.9" who="#JerzyBaranowski">Wprowadzenie w życie tych rozwiązań w terminie do 1 stycznia 2003 r. grozi następującymi konsekwencjami: po pierwsze, spowoduje konieczność kosztownej przebudowy instalacji oświetlenia w skali kraju; po drugie, doprowadzi do deprecjacji majątku oświetleniowego w przypadku braku dopływu środków do budżetów gmin na oświetlenie; po trzecie, spowoduje nieuzasadnione zwiększenie kosztów budowy nowego oświetlenia - wszystkie nowe instalacje będą budowane na odrębnych konstrukcjach wsporczych, napowietrznych lub jako linie kablowe; po czwarte, może spowodować opóźnienie prywatyzacji spółek energetycznych, co podały wszystkie zakłady energetyczne w swoich wystąpieniach do Ministerstwa Skarbu Państwa; po piąte, niemożliwe jest przygotowanie w urzędach gmin specjalistycznych służb oświetleniowych w tak krótkim czasie lub zlecenie wykonywania czynności konserwacyjnych przygotowanym do tego firmom z zewnątrz.</u>
<u xml:id="u-195.10" who="#JerzyBaranowski">Ocenia się, że najlepszym rozwiązaniem jest wydzielanie spółek oświetleniowych ze struktur zakładów energetycznych. Jest to najwłaściwsze rozwiązanie pozwalające w sposób najkorzystniejszy tak dla energetyki, jak i gmin załatwić temat oświetlenia drogowego. Umożliwi to też gminom na wchodzenie aportem do tych spółek z majątkiem powstającym z budowy nowego oświetlenia. Dziękuję za uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-196">
<u xml:id="u-196.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-196.1" who="#TadeuszRzemykowski">Głos ma senator Lech Feszler. Następnym mówcą będzie senator Adam Graczyński.</u>
</div>
<div xml:id="div-197">
<u xml:id="u-197.0" who="#LechFeszler">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
<u xml:id="u-197.1" who="#LechFeszler">Ustawa o dochodach jednostek samorządowych jest jedną z najważniejszych ustaw dla samorządów i można powiedzieć, iż po ustawach ustrojowych jest to ustawa zasadnicza, a to dlatego, że wielkość i rodzaj zasilania finansowego ma zasadnicze znaczenie dla ich samodzielności i niezależności.</u>
<u xml:id="u-197.2" who="#LechFeszler">Od chwili restytucji polskiego samorządu, począwszy od gmin w 1990 r., a następnie w 1999 r. samorządów powiatowych i wojewódzkich, jednostki te pracowały w oparciu o epizodyczne ustawy, że wspomnę kolejną czasowość ustawy o dochodach samorządów, przyjętą w ubiegłym roku. Z doświadczenia wiemy, iż niepewność dochodów i reguł ich stanowienia nie tylko w odniesieniu do jednostek samorządowych, ale wszystkich podmiotów, także naszych budżetów domowych, nie sprzyja rozwojowi. A tak jest z dochodami samorządów - niezależnie od tego, czy są one większe, czy mniejsze. Niepewność i zmienność reguł ich otrzymywania, a często także zależność od układów i znajomości powodowała, iż trudno było cokolwiek planować, a tym bardziej ustalać strategię rozwoju gmin, powiatów i województw. Łatwiej jest przecież realizować zadania, gdy z góry można określić swój stan posiadania i ustalić dochody.</u>
<u xml:id="u-197.3" who="#LechFeszler">Przyjęcie tej ustawy, której zasadą jest odejście od systemu dotacji, a także uzależnienie dochodów samorządów od koniunktury, a nie od wytworzonych układów, da samorządom jasne i czytelne reguły gospodarowania, słusznie uzależniając je od stanu państwa - są one przecież jego integralną częścią. Niektórzy wyrażą przy tym swoje obawy, iż dekoniunktura, tak często występująca w naszej młodej gospodarce, może spowodować zagrożenie w postaci mniejszych dochodów. Obawy te pojawiają się już obecnie, czego doświadczamy w roku bieżącym, gdy mamy kłopoty z budżetem, samorządy mają mniejsze wpływy, ogranicza się także dotacje. Te ostatnie tylko niektórym samorządom, zwykle tym najsłabszym, bo, jak wynika z analiz, gminy najbogatsze otrzymują zwykle najwięcej.</u>
<u xml:id="u-197.4" who="#LechFeszler">Nie ma rozwiązań idealnych. Wiemy o tym pracując w Senacie, zmieniając często ustawy niedawno stanowione. I ta ustawa ma błędy, lecz powinna być wreszcie ustanowiona. Należy wreszcie zlikwidować tę epizodyczność i czasowość. Ustawa uporządkuje przecież część systemu finansów publicznych, którą dysponują samorządy i rozwiązania te są oczekiwane przez samorządy wszystkich stopni - gminne, powiatowe i wojewódzkie.</u>
<u xml:id="u-197.5" who="#LechFeszler">Mówiąc o uporządkowaniu części finansów publicznych, na zakończenie mogę wyrazić życzenie, iż należałoby to uczynić także z pozostałą ich częścią, będącą w dyspozycji różnych funduszy, fundacji, agencji, które dysponują wcale pokaźną częścią środków publicznych, nad którymi państwo nie posiada żadnej kontroli.</u>
<u xml:id="u-197.6" who="#LechFeszler">Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Kończąc, przedkładam do laski marszałkowskiej osiem poprawek korespondujących z głównym celem ustawy, którym jest ustabilizowanie finansów jednostek samorządowych i zapewnienie świadomego stanowienia strategii rozwoju gmin, powiatów i województw. Dziękuję za uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-198">
<u xml:id="u-198.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-198.1" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo, głos ma senator Adam Graczyński. Następny będzie senator Piotr Andrzejewski.</u>
</div>
<div xml:id="div-199">
<u xml:id="u-199.0" who="#AdamGraczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
<u xml:id="u-199.1" who="#AdamGraczyński">Debatujemy dzisiaj nad fundamentalną ustawą, długo oczekiwaną, którą usiłujemy wprowadzać nie w tym okresie, w którym powinno to nastąpić. Oczywiście, przy tak poważnym zadaniu, przy tak dużych zmianach, należy sobie zadać pytanie, czy moment wprowadzenia, uchwalania tejże ustawy jest właściwy, czy dobrze dobieramy okres, w którym ustawa zacznie obowiązywać. Sądzę, że tak poważne zmiany można wprowadzać wtedy, kiedy mamy do czynienia ze stabilną sytuacją gospodarki i państwa, w okresie, kiedy sprawowanie władzy się nie kończy, lecz zaczyna. W tym, jaka jest sytuacja aktualnie w naszym kraju, Wysoka Izba jest doskonale zorientowana. Przypomnę, że praktycznie nie mamy wzrostu produktu krajowego brutto, za to mamy do czynienia z nie do końca ustalonym deficytem budżetowym. Miała miejsce nowelizacja tegorocznego budżetu. Będą ponadto wielkie kłopoty ze skonstruowaniem budżetu na rok przyszły. Niektórzy mówią nie o kryzysie finansów państwa, a o ich destabilizacji.</u>
<u xml:id="u-199.2" who="#AdamGraczyński">No i w tym właśnie okresie wprowadzamy reformę niesłychanie ważną, o dużej doniosłości, o dużych skutkach, zarówno dla samorządów, jak i dla budżetu państwa. Przypomnę, że w zasadzie ta ustawa miała obowiązywać najpóźniej od 1 stycznia 2001 r., miała być więc uchwalona wcześniej. I wtedy jej wdrażanie być może odbywałoby się w warunkach bardziej sprzyjających. Sądzę, że obecnie jest to operacja ryzykowna, a moment jest dobrany niezbyt fortunnie. Nazwałbym to kolejną, piątą, bardzo poważną reformą.</u>
<u xml:id="u-199.3" who="#AdamGraczyński">Chciałbym jeszcze powiedzieć, że mnie osobiście brakuje dwóch tygodni, bo byłem przygotowany na to, że debata nad tą ustawą odbędzie się pod koniec sierpnia i ten okres chciałem poświęcić na konsultacje z gminami i z powiatami, żeby się zorientować, jakie są poglądy tych, którzy rządzą podstawowymi jednostkami samorządowymi w naszym państwie. Niestety, z powodu zmiany porządku obrad nie mogłem tego uczynić. Śledzę bardzo uważnie prasę, zarówno regionalną jak i polską - ogólnokrajową oczywiście, i przyznam, że głębokiej, obszernej debaty na ten temat, chociażby na terenie województwa śląskiego, nie było. I sądzę, że wśród wielu samorządów nie ma świadomości tych zmian i potrzeb dostosowania się do nich.</u>
<u xml:id="u-199.4" who="#AdamGraczyński">Oczywiście, bardzo wiele się zmieni. Filozofia ustawy polegająca na tym, że będziemy operować nieznaczonym pieniądzem, jest korzystna, dobra. Oczywiście, że tak. Nie zgadzam się z tymi, którzy twierdzą, że ma być inaczej, czy że jest inaczej. Samorządy najczęściej są kompetentne, sprawne, a większe uprawnienia to większa efektywność. To nie ulega wątpliwości. Mam jednak tutaj dokument, pewien druk, który mówi, że sytuacja gmin bardzo się zmieni. Mianowicie liczba stratnych gmin wynosi dziewięćset sześćdziesiąt cztery, a maksymalna strata gmin wyniesie 24,2%. Liczba zyskujących gmin będzie wynosić tysiąc pięćset dwadzieścia pięć, a maksymalny zysk 22,7%.</u>
<u xml:id="u-199.5" who="#AdamGraczyński">Wydaje mi się, że adaptacja samorządów do nowych warunków, do innej filozofii gospodarowania może nie być tak szybka, jak oczekujemy. I to może być przyczyna pewnych problemów. Myślę o destabilizacji państwa w przyszłym roku. Jest to szczególnie groźne dla regionów, które są w okresie transformacji. Mam tu na uwadze Śląsk. Następują tam bardzo duże zmiany, przy bardzo skromnej pomocy państwa. Śledząc procesy zmian w regionach o tradycyjnej strukturze przemysłu można powiedzieć, że tam pomoc państwa jest o wiele większa. Takie przykłady są powszechnie znane, chociażby z gospodarki państw europejskich. Dlatego mamy do czynienia z wielkimi problemami w rejonie Śląska, gdzie bezrobocie rośnie najszybciej w Polsce i przypuszczalnie nadal tak się będzie działo. To, co jest rzeczą szczególnie groźną, to bardzo niski poziom inwestycji. Reforma górnictwa i hutnictwa jest tak skonstruowana, że w zasadzie dotyczy sektorów przemysłowych, a mniej zajmuje się sprawami otoczenia. Stąd się bierze spadek dochodów gmin, niektórych nawet o kilkadziesiąt procent. Ostatnio uchwalaliśmy prawo górnicze i geologiczne i to prawo nie jest korzystne dla gmin górniczych. Ostatnio miały też miejsce decyzje Naczelnego Sądu Administracyjnego, które w konsekwencji obniżają dochody gmin górniczych, innymi słowy, dochody Śląska.</u>
<u xml:id="u-199.6" who="#AdamGraczyński">Restrukturyzacja górnictwa, hutnictwa i energetyki będzie trwać nadal, w związku z powyższym sądzę, że powinniśmy rozważyć, czy nie należałoby zwiększyć dochodów gmin górniczych. Aktualnie udział tych gmin w podatku dochodowym od osób fizycznych jest wyższy o 5% niż pozostałych. To jest częściowa rekompensata wyższych wydatków na usuwanie szkód górniczych oraz rekompensata z racji niższych dochodów. I dlatego chciałbym wnieść pewne zmiany do ustawy, a mianowicie do art. 85, ażeby ten przywilej zwiększonego podatku dochodowego od osób fizycznych dla gmin górniczych utrzymać również w roku 2003 i w roku 2004.</u>
<u xml:id="u-199.7" who="#AdamGraczyński">Proszę Wysoką Izbę o poparcie tej propozycji. Gminy śląskie wymagają szczególnego wsparcia, jeśli nie chcemy dopuścić do załamania się gospodarki na Śląsku, jak również znacznego pogorszenia sytuacji społecznej w tym regionie. Dziękuję za uwagę. Poprawkę przedkładam.</u>
</div>
<div xml:id="div-200">
<u xml:id="u-200.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-200.1" who="#TadeuszRzemykowski">Głos ma senator Piotr Andrzejewski. Następny będzie senator Grzegorz Lipowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-201">
<u xml:id="u-201.0" who="#PiotrAndrzejewski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
<u xml:id="u-201.1" who="#PiotrAndrzejewski">Nie ulega wątpliwości, że cel tej ustawy jest słuszny i zasadny, jednak sposób jego zrealizowania, jak wynika z pytań i z dyskusji, budzi pewne wątpliwości uzasadniające poprawki.</u>
<u xml:id="u-201.2" who="#PiotrAndrzejewski">Najpierw poprawka umotywowana już przez senatora Mazurkiewicza, którą sygnujemy obaj. Trzeba powiedzieć, że jeżeli skreśla się przepis jednej z ustaw nowelizowanych tą ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, to należy prześledzić wszystkie konsekwencje tego skreślenia. Jeżeli nawet przekazujemy kompetencje administracji rządowej do administracji samorządowej i wpisujemy w miejsce wojewody marszałka województwa, to musimy pamiętać, że przenosimy jednocześnie nie tylko dochody z działalności, ale też i obciążenia. Tak więc tak zwany, eufemistycznie mówiąc, nieoznaczony pieniądz będzie musiał obsługiwać również i te dziedziny, a nie jest to przedmiotem, jak się wydaje, należytej symulacji.</u>
<u xml:id="u-201.3" who="#PiotrAndrzejewski">Stąd jeżeli chodzi o skreślenie art. 51a w art. 69 przedmiotowej ustawy, który dotyczy nowelizacji ustawy o usługach turystycznych, to należy powstałą lukę wypełnić przez pozostawienie w dotychczasowym zakresie tego, co dotyczy nadzoru administracji rządowej nad przygotowaniem, sprawdzaniem i szkoleniem przewodników turystycznych i pilotów wycieczek. Bowiem ustawa do nowej wersji brzmienia art. 38 ustawy o usługach turystycznych nie przenosi tych kompetencji w brzmieniu, które zostało nam zaprezentowane w ustawie z 28 lipca 2001 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Z tego punktu widzenia jest to poprawka zasadna, a nadto rozwiązuje ona problem zgodności z już wykonywanymi i wdrożonymi zadaniami, wynikającymi z rozporządzenia ministra gospodarki z 28 czerwca 2001 r. w sprawie przewodników turystycznych i pilotów wycieczek - „Dziennik Ustaw” nr 72, poz. 752. Tyle, jeżeli chodzi o tę poprawkę.</u>
<u xml:id="u-201.4" who="#PiotrAndrzejewski">Kwestia następna dotyczy sposobu przekazywania mienia, bez żadnych warunków, na rzecz jednostek samorządu terytorialnego, jak też uwłaszczania nieodpłatnie nie tylko samorządu terytorialnego, ale i Polskiej Akademii Nauk, izb rolniczych, szkół wyższych, jednostek badawczo-rozwojowych, na cele służące wykonywaniu ich zadań statutowych. Nie można powiedzieć, że jest to zgodne z głównym celem tej ustawy, nie dotyczy bowiem bezpośrednio dochodów jednostek samorządu terytorialnego, a dotyczy przekształceń w dziedzinie własności. Trzeba pamiętać - wynikało to zresztą z troski przejawionej również w wystąpieniu senatora Pietrzaka - że nieruchomości te są obciążone różnymi roszczeniami, a często same tytuły własności są kwestionowane w postępowaniach administracyjnych. W państwie prawa, w którym tytuły własności nie są jeszcze rozdysponowane w sposób jednoznaczny, nie można tworzyć stanu niepewności prawnej.</u>
<u xml:id="u-201.5" who="#PiotrAndrzejewski">Dlatego też, wychodząc naprzeciw już istniejącym zastrzeżeniom, które swego czasu były w ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa, ale później zostały wykreślone w poprzedniej kadencji, proponuję przywrócenie zapisu, iż przekazanie nieruchomości w tym trybie nie narusza praw osób trzecich. Jest to pewien standard przy tego typu nieodpłatnych przenoszeniach tytułów własności. Ponadto w związku z zapowiedzią, że czeka nas dopiero zrealizowanie roszczeń reprywatyzacyjnych, a w wyniku stworzenia wojny prawnej w tym zakresie przez weto prezydenta do ustawy reprywatyzacyjnej - w tej chwili już nie tysiące, ale dziesiątki tysięcy roszczeń w tym zakresie - nie od rzeczy byłoby zapisanie, iż przekazanie to nie następuje, jeśli w stosunku do nieruchomości zostały zgłoszone roszczenia reprywatyzacyjne lub zostało wszczęte postępowanie w przedmiocie ustalenia prawa własności.</u>
<u xml:id="u-201.6" who="#PiotrAndrzejewski">To tylko dwa incydentalne zagadnienia, które uznałem za stosowne poruszyć w tej tak potrzebnej, ale wymagającej tak wielu korekt ustawie.</u>
<u xml:id="u-201.7" who="#PiotrAndrzejewski">Stosowne poprawki składam na ręce pana marszałka.</u>
</div>
<div xml:id="div-202">
<u xml:id="u-202.0" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo, głos ma senator Grzegorz Lipowski.</u>
<u xml:id="u-202.1" who="#TadeuszRzemykowski">Nie mają natomiast głosu osoby, które mówią na sali.</u>
<u xml:id="u-202.2" who="#TadeuszRzemykowski">Następnym mówcą będzie senator Mieczysław Janowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-203">
<u xml:id="u-203.0" who="#GrzegorzLipowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-203.1" who="#GrzegorzLipowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
<u xml:id="u-203.2" who="#GrzegorzLipowski">Faktem jest, że samorządy czekały na tę ustawę. Jest ona swoistą konstytucją finansową samorządu, a przynajmniej tak powinno być.</u>
<u xml:id="u-203.3" who="#GrzegorzLipowski">Rząd Rzeczypospolitej Polskiej miał cztery lata na opracowanie i przekonsultowanie ustawy z korporacjami samorządowymi. Niestety, nie wywiązał się ze swojego zadania. Przypomnę, że opracowany w roku 2000 przez ministra Millera projekt został jednoznacznie odrzucony przez środowiska samorządowe. Obecna ustawa jest zlepkiem dwóch projektów - rządowego i poselskiego.</u>
<u xml:id="u-203.4" who="#GrzegorzLipowski">A teraz, jak wyglądały konsultacje. Mówię to na podstawie rozmów z tymi, którzy w nich uczestniczyli, bo jeżeli wybiórcze zaproszenie na posiedzenie komisji prezydentów, burmistrzów i wójtów chcemy nazwać konsultacjami, to one się odbyły.</u>
<u xml:id="u-203.5" who="#GrzegorzLipowski">Oba projekty zostały natomiast mocno skrytykowane przez korporacje samorządowe i jednoznacznie odrzucone, i to chcę zaakcentować, przez ogólnopolską konferencję marszałków, starostów, prezydentów, burmistrzów i wójtów, która odbyła się w Poznaniu. Przecież chyba z takiej konferencji są protokoły. Zdecydowane „nie” wyraził dla projektu ustawy II Kongres Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej, na którym przedstawiciel premiera został wyklaskany. Ustawa w obecnym kształcie nie była przedmiotem obrad Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu.</u>
<u xml:id="u-203.6" who="#GrzegorzLipowski">Nie ulega wątpliwości, że ustawa jest do przyjęcia, szczególnie przez szesnaście województw, ale to jest tylko szesnaście województw, i przez kilka dużych miast, ale już tylko przez dwie trzecie powiatów. Gmin jest jednak dwa tysiące i tam już jest zupełnie źle. Ustawa ta jest ustawą naruszającą Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, Europejską Kartę Samorządu Terytorialnego, prawo obowiązujące w Polsce oraz ustawę o samorządzie gminnym. A dlaczego? Dlatego, że wszystkie te akty prawne konstytuują zasadę przekazywania zadań przy zapewnieniu środków na ich realizację, a tego w tej ustawie nie ma. Przekazanie zadań bez zapewnienia środków przenosi odpowiedzialność na szczebel władzy samorządowej bez zapewnienia faktycznej możliwości ich realizacji.</u>
<u xml:id="u-203.7" who="#GrzegorzLipowski">Rosnące bezrobocie, pogarszająca się koniunktura gospodarcza zdecydowanie przekładają się na lawinowy wzrost wypłat dodatków mieszkaniowych, zasiłków dla rodzin biednych. Tak samo jest z oświetleniem dróg krajowych, wojewódzkich i powiatowych. Samorządy w województwie śląskim od 1 lutego nie otrzymują należnych im zwrotów opłat, które winny być uregulowane w terminach określonych odpowiednim rozporządzeniem. Czytając tę ustawę trudno oprzeć się wrażeniu, że rząd celowo pozbywa się zadań, z którymi sobie już nie radzi i na które najbardziej wyczulone jest społeczeństwo. Jakże łatwo będzie później zwalać winę na tych nieudolnych wójtów, burmistrzów i prezydentów, powiedzieć: idźcie do nich - to przecież ich zadania własne. A te zadania to, jeszcze raz przypomnę, pomoc społeczna... Są przypadki, gdzie płacono 10 zł z pomocy społecznej miesięcznie i dodatek do mieszkania - 10 zł, a obniżono to już teraz do 5 zł. Proszę bardzo, przekonacie się, jak to wygląda w Lublińcu: koszty oświetlenia ulic, egzekucja świadczeń alimentacyjnych, egzekucja mandatów. Policja sobie nie radzi, komornicy - a powiat ma sobie poradzić?</u>
<u xml:id="u-203.8" who="#GrzegorzLipowski">Nie ulega wątpliwości to, jak głęboki jest kryzys władzy państwowej. Samorządy, owszem, są gotowe przejąć te zadania, nie boją się ich, ale nie za darmo. To gwarantuje Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Jeżeli natomiast ta ustawa ma być uchwalona w obecnym kształcie, to postuluję jej uchwalenie bez dodatkowych zadań, a więc tych wszystkich przepisów, które przenoszą na samorządy dodatkowe obowiązki.</u>
<u xml:id="u-203.9" who="#GrzegorzLipowski">Co więc rząd proponuje, jeżeli chodzi o dodatkowe źródła dochodów gminy, na pokrycie nowych zadań? Wzrost udziałów w podatku dochodowym od osób fizycznych i osób prawnych. Czy te źródła są w stanie pokryć potrzeby samorządu? Oczywiście, że nie. Wyliczenia przedstawione przez rząd w ujęciu statycznym, a więc w oparciu o dane roku 2000, nijak nie przystają do ustawy. Wykonanie dochodów z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych w pierwszym półroczu 2001 r. jest na poziomie 35%, a w podatku dochodowym od osób prawnych - ujemne. W praktyce oznacza to duży spadek dochodów realnych, nie tylko w roku 2001, ale i w stosunku do 2000 r. - pomimo wzrostu udziału gmin w tych podatkach.</u>
<u xml:id="u-203.10" who="#GrzegorzLipowski">Oczywiście można tłumaczyć taką sytuację złą koniunkturą gospodarczą, ale z założenia źródło dochodów w postaci udziałów w podatkach bezpośrednich traci na znaczeniu. Jak pokazują doświadczenia innych krajów, ciężar dochodów podatkowych przechodzi na podatki pośrednie, VAT, akcyzę. Tak więc z założenia te źródła dochodów stopniowo maleją i, głęboko zależne od koniunktury, nie są dobrym, wydajnym źródłem pokrycia wydatków samorządowych na realizację bardzo ważnych zadań publicznych. A przecież mamy do czynienia ze swoistą konstrukcją finansową samorządu, która powinna rozwiązać problem finansowania samorządów na wiele lat, a nie być ustawą epizodyczną - chyba dość eksperymentów na organizmie, jakim jest państwo.</u>
<u xml:id="u-203.11" who="#GrzegorzLipowski">Zniesienie dotacji i subwencji na zadania rządowe w tej chwili grozi samorządom brakiem osłony prawnej. Jak pokazały doświadczenia związane z Kartą Nauczyciela i nie tylko, możliwość wytoczenia powództwa jest jeszcze jednym instrumentem, który pozwala traktować samorządy jak partnera w rozmowach z rządem. Brak tej osłony zaprowadzi samorządy gminne na skraj finansowej przepaści, co w konsekwencji dramatycznie odbije się na poziomie życia ludzi.</u>
<u xml:id="u-203.12" who="#GrzegorzLipowski">W świetle tej argumentacji stawiam wniosek o odrzucenie tej ustawy w całości. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-204">
<u xml:id="u-204.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-204.1" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo, głos ma senator Mieczysław Janowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-205">
<u xml:id="u-205.0" who="#MieczysławJanowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Pani Minister wraz ze swoimi Współpracownikami!</u>
<u xml:id="u-205.1" who="#MieczysławJanowski">Stoję tutaj, na tej trybunie w Wysokiej Izbie, aby przede wszystkim powiedzieć: dziękuję. Dziękuję tym wszystkim, którzy przyczynili się do tego, że ta ustawa jest. Dziękuję i przedstawicielom polskiego rządu, i polskiego Sejmu, który przedstawił inicjatywę ustawodawczą. Dziękuję przedstawicielom polskich samorządów, które włączały się w prace w Sejmie. Dziękuję państwu senatorom, także tym, którzy wyrażali się bardzo krytycznie o tej ustawie, a nawet tym, którzy proponują jej odrzucenie, niezależnie od tego, po której stronie tej sali siedzą. Chcę odbierać te wszystkie głosy jako troskę o nasz wspólny dom, a ten dom nazywa się po prostu i zwyczajnie Polska.</u>
<u xml:id="u-205.2" who="#MieczysławJanowski">Samorządy są częścią polskiego państwa. My ciągle mylimy się rozdzielając administrację państwową od administracji samorządowej. Mówmy poprawnie: administracja rządowa i samorządowa, ale administracja jednego państwa, naszego... mojego państwa. I im lepiej będzie to państwo zarządzane w gminie, w powiecie, w województwie, w tej części i rządowej, i samorządowej, tym silniejsza będzie Polska.</u>
<u xml:id="u-205.3" who="#MieczysławJanowski">Z tej trybuny nie raz padały słowa o ułomności systemu finansów publicznych. Mówiliśmy o tym, jak złotówka chudnie wędrując od poboru do celu, przemieszczając się przez różne szczeble administracji rządowej. Teraz ta droga złotówki w wielu przypadkach będzie krótsza - to jest kolosalny postęp. Niektórzy twierdzili wręcz, że owa złotówka przez tę drogę chudnie o 20%.</u>
<u xml:id="u-205.4" who="#MieczysławJanowski">Co daje ta ustawa? Zapewnia jeszcze większą jawność finansów publicznych. Zapewnia to, że ci, którzy, jak jeden z panów senatorów powiedział, sprawują władzę, jeszcze mocniej poczują, że to sprawowanie władzy jest służbą, służbą publiczną. Że będą bardziej gospodarzami. Przecież nie zakładajmy z góry tego, co padło w jednej z wypowiedzi, że przewodniczący zarządu, który ma udzielać zwolnień czy ulg, jest złoczyńcą, który chce oszukać. Przecież rada gminy może go odwołać w każdej chwili, gdyby próbował coś takiego uczynić. Są przytyki do mnie, a popatrzmy na tę salę. Ja nie widziałem żadnej sesji rady gminy, na której frekwencja byłaby taka, jak tutaj obecnie. Zanim więc rzucimy w kogoś kamieniem, w te polskie samorządy, przyjrzyjmy się sami sobie, także tutaj, w Senacie.</u>
<u xml:id="u-205.5" who="#MieczysławJanowski">Ta ustawa zmienia, może w stopniu niewystarczającym, ale jednak zmienia tę formę, która jest powszechnie krytykowana, czyli uznaniowość. Ta ustawa, choć w niewielkim stopniu, ale zmniejsza ilość środków w dyspozycji rozmaitych funduszy, czyli nie będą one stanowiły tak znacznej części sektora finansów publicznych.</u>
<u xml:id="u-205.6" who="#MieczysławJanowski">Podawałem już te liczby, ale pozwólcie państwo, że raz jeszcze je przypomnę. W roku 2000 po stronie dochodów sektora publicznego środki będące w dyspozycji rozmaitych funduszy stanowiły około 30,5%, zaś środki będące w gestii wszystkich samorządów - 20,5%. Gdy tę proporcję 2:3 zmieni się na 3:2 na korzyść samorządów, będę uważał, że to wielki sukces. Niestety, tak jeszcze nie jest. A przecież środki będące w gestii owych funduszy są najmniej kontrolowane. Te, które są w budżecie państwa, sprawdzane są przez Sejm i Senat. Te, które są w gminach, powiatach i województwach samorządowych, sprawdzane są przez komisje rewizyjne, rady gmin, regionalne izby obrachunkowe, NIK itd. Umiejmy to dostrzec. Przecież państwo o tym mówiliście, także tutaj, na tej sali. Nie odrzucajmy zatem tej ustawy. Starajmy się ją raczej poprawić.</u>
<u xml:id="u-205.7" who="#MieczysławJanowski">Ta ustawa uczy także odpowiedzialności, bo rada gminy, rada powiatu czy sejmik województwa, uchwalając budżet i wiedząc, że dane zadania są zadaniami własnymi, będą wiedzieli, jak najrozsądniej, najbardziej racjonalnie wydać te pieniądze. A to, że następuje silniejsze sprzężenie sytuacji ekonomicznej samorządu z sytuacją ekonomiczną państwa, jest normalne. Proszę państwa, możemy się zżymać, ale prawda jest taka, iż nie jesteśmy krajem najbogatszym i nie może być tak, że niektóre jednostki będą opływały w dostatek, a państwo w sumie będzie ubogie. Nigdzie zresztą na świecie nie rozwiązano tego problemu w sposób doskonały. Interesowałem się finansami samorządów w Stanach Zjednoczonych, w Kanadzie oraz w Europie Zachodniej i wszędzie tam też są konflikty. Ale potrafi się znaleźć ich rozwiązanie, które ma służyć podmiotowi, jakim jest obywatel.</u>
<u xml:id="u-205.8" who="#MieczysławJanowski">Bardzo ważna kwestia, która nie została jeszcze w tej ustawie ujęta, to standaryzacja kosztów usług publicznych. Myślę, że polski parlament po wyborach wraz z polskim rządem podejmą prace nad tą sprawą. To jest bardzo ważne zagadnienie. Tutaj, w tej ustawie, ten temat został jedynie zasygnalizowany.</u>
<u xml:id="u-205.9" who="#MieczysławJanowski">Była dyskusja nad tym, czy nie utrzymać jeszcze zadań w gestii administracji rządowej. Proszę państwa, mówiliśmy wielokrotnie o zasadzie pomocniczości, a więc ci, którzy potrafią i mogą realizować dane zadania, niech je realizują. I ta ustawa posuwa nas w tym kierunku. Państwo staje się państwem bliższym obywatelowi.</u>
<u xml:id="u-205.10" who="#MieczysławJanowski">Chciałbym jeszcze odnieść się do kilku uwag, które tutaj padły ze strony niektórych państwa senatorów. Gmin w Polsce mamy, jeśli dobrze pamiętam, dwa tysiące czterysta osiemdziesiąt dziewięć, a nie dwa tysiące.</u>
<u xml:id="u-205.11" who="#MieczysławJanowski">Czy to jest wielka niewiadoma? To nie jest wielka niewiadoma, ani wielka rewolucja, która była zapowiadana. To jest duża zmiana idąca w oczekiwanym kierunku. Przypomnę rok 1990, gdy w Polsce nastąpiła restytucja samorządu terytorialnego. Wówczas powstały jedynie gminy. Nie wiedziano też, w jaki sposób te środki finansowe, które były przed wyborami samorządowymi, przydzielić samorządom. Obawiano się przekazania zadań. Państwo może to pamiętacie. Wycofano się na przykład z przekazania szkół podstawowych. Gdyby to zrobiono, pewnie byłoby mniej problemów w następnych latach. Wówczas też metodą poszukiwania rozwiązań znaleziono rozwiązania, które były ciągle poprawiane poprzez nowelizację ustawy o finansowaniu gmin. I nie jest prawdą, że przez cztery lata nic nie zrobiono. Tę uwagę kieruję pod adresem pana senatora Lipowskiego, którego skądinąd cenię. Bo przecież pierwotna ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego obowiązywała w roku 1999 i 2000. Stało się niezbyt szczęśliwie, że ona była prolongowana.</u>
<u xml:id="u-205.12" who="#MieczysławJanowski">Sprawa oświetlenia. To spostrzeżenie kieruję do pana senatora Baranowskiego, którego też niezmiernie cenię. Szkoda, że nie otrzymaliśmy na posiedzeniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej tych materiałów, ale to jest problem, który musi być rozwiązany, jeśli nie tak, to inaczej. Obecna sytuacja jest zła, kuriozalna. I myślę, że pan senator to przyzna.</u>
<u xml:id="u-205.13" who="#MieczysławJanowski">Problem, kiedy uchwalać ustawy, poruszył pan senator Graczyński. Zgoda, byłoby lepiej, gdyby ta ustawa mogła być przyjęta wiosną. Ale takie są realia. Myślę, że jeżeli zostanie przyjęta w tym trybie, w tym czasie, to rzeczywiście pozwoli samorządom Rzeczypospolitej dobrze skonstruować budżety.</u>
<u xml:id="u-205.14" who="#MieczysławJanowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Chciałbym dołączyć do tych osób, które usiłują tę ustawę poprawić. Nie wiem, czy ona będzie teraz doskonała, na pewno nie, bo nic co ludzkie nie jest doskonałe. Ale myślę, że może być - tak jak tutaj jeden z panów powiedział - niezłą konstytucją finansów samorządu terytorialnego, niezłym aktem prawnym. Zróbmy wszystko, aby tak się stało. Dziękuję pięknie.</u>
<u xml:id="u-205.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-206">
<u xml:id="u-206.0" who="#TadeuszRzemykowski">No, nie wiem, czy starczyło tych oklasków, żeby to się znalazło w stenogramie, więc...</u>
<u xml:id="u-206.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
<u xml:id="u-206.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Rzęsiste oklaski, rzęsiste.)</u>
<u xml:id="u-206.3" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-206.4" who="#TadeuszRzemykowski">Czy ktoś z państwa senatorów chce jeszcze zabrać głos w dyskusji? Nie widzę chętnych.</u>
<u xml:id="u-206.5" who="#TadeuszRzemykowski">Informuję więc, że lista mówców została wyczerpana.</u>
<u xml:id="u-206.6" who="#TadeuszRzemykowski">Dla porządku przypominam, że senatorowie: Andrzej Mazurkiewicz, Wiesław Pietrzak, Zbyszko Piwoński, Lech Feszler, Adam Graczyński, Piotr Andrzejewski, Grzegorz Lipowski i Mieczysław Janowski, złożyli w trakcie dyskusji liczne poprawki do tej ustawy, a senatorowie Kazimierz Kleina i Janusz Lorenz złożyli poprawki bez zabierania głosu.</u>
<u xml:id="u-206.7" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.</u>
<u xml:id="u-206.8" who="#TadeuszRzemykowski">Mam pytanie: czy pani minister Elżbieta Hibner jest gotowa ustosunkować się do tych poprawek? Czy to jest możliwe w tym momencie? Słucham?</u>
<u xml:id="u-206.9" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Elżbieta Hibner: Panie Marszałku, troszeczkę za wcześnie. Postaram się podczas posiedzenia komisji ustosunkować się do przedstawionych w toku debaty poprawek.)</u>
<u xml:id="u-206.10" who="#TadeuszRzemykowski">Taki mamy system procedowania, więc musiałem o to zapytać.</u>
<u xml:id="u-206.11" who="#TadeuszRzemykowski">Ponieważ w trakcie dyskusji zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu proszę Komisję Gospodarki Narodowej oraz Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej o wspólne ustosunkowanie się do przedstawionych w toku debaty nad tym punktem wniosków i przygotowanie sprawozdania końcowego w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-206.12" who="#TadeuszRzemykowski">Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego zostanie przeprowadzone w dniu jutrzejszym razem z innymi głosowaniami.</u>
</div>
<div xml:id="div-207">
<u xml:id="u-207.0" who="#TadeuszRzemykowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwudziestego piątego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o rezerwach państwowych oraz zapasach obowiązkowych paliw.</u>
<u xml:id="u-207.1" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona na sto czternastym posiedzeniu w dniu 25 lipca 2001 r., a do Senatu została przekazana w dniu 1 sierpnia. Marszałek Senatu w tym samym dniu, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-207.2" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 737, natomiast sprawozdanie komisji w druku nr 737A.</u>
<u xml:id="u-207.3" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę senatora Bogdana Tomaszka o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej w tej sprawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-208">
<u xml:id="u-208.0" who="#BogdanTomaszek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Panie Ministrze!</u>
<u xml:id="u-208.1" who="#BogdanTomaszek">W imieniu Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie z obrad komisji na temat uchwalonej przez Sejm w dniu 25 lipca 2001 r. ustawy o zmianie ustawy o rezerwach państwowych oraz zapasach obowiązkowych paliw - druk nr 737 - wraz z projektem uchwały zawartej w druku nr 737A.</u>
<u xml:id="u-208.2" who="#BogdanTomaszek">Komisja rozpatrywała zapisy uchwalonej ustawy w dniu 3 sierpnia 2001 r. W trakcie obrad zapoznaliśmy się z informacją przedstawiciela rządu na temat uchwalonej ustawy i opinią dotyczącą ustawy przedstawioną przez senackie Biuro Legislacyjne. Ponadto senatorowie mogli się zapoznać z opinią sejmowego Biura Studiów i Ekspertyz w sprawie dostosowania projektu ustawy o zmianie ustawy o rezerwach państwowych oraz zapasach obowiązkowych paliw do standardów Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-208.3" who="#BogdanTomaszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowelizacja uchwalona przez Sejm w dniu 25 lipca wprowadza obowiązek tworzenia i utrzymywania zapasów obowiązkowych paliw ciekłych przez wszystkich przedsiębiorców sektora naftowego, to jest producentów i importerów. Dotąd obowiązek ten dotyczył tylko przedsiębiorców, których roczna produkcja lub import przekraczały 200 tysięcy t paliw ciekłych.</u>
<u xml:id="u-208.4" who="#BogdanTomaszek">Osiągnięcie docelowego poziomu zapasów paliw ciekłych ma nastąpić do końca 2008 r. zgodnie ze szczegółowym harmonogramem określonym w rozporządzeniu, przy czym w skład tych zapasów wchodzą, oprócz zapasów utrzymywanych przez producentów lub importerów naftowych, także rezerwy państwowe o charakterze gospodarczym.</u>
<u xml:id="u-208.5" who="#BogdanTomaszek">Ustawa, odmiennie niż dotychczas, nie przewiduje rekompensowania dotacją przedmiotową z budżetu państwa kosztów utrzymywania zapasów obowiązkowych.</u>
<u xml:id="u-208.6" who="#BogdanTomaszek">Ustawa określa ponadto szczegółowe zasady magazynowania obowiązkowych zapasów paliw ciekłych, dopuszczając ich magazynowanie za granicą, ale tylko w odniesieniu do 10% ogólnej ich ilości, oraz nakłada na producentów i importerów obowiązek wpisania się do rejestru prowadzonego przez prezesa Agencji Rezerw Materiałowych w terminie trzydziestu dni od podjęcia działalności gospodarczej albo - w przypadku przedsiębiorców już działających - od momentu wejścia w życie ustawy.</u>
<u xml:id="u-208.7" who="#BogdanTomaszek">Do kontroli wykonywania przepisów ustawy przez producentów, importerów i podmioty magazynujące upoważniony został prezes Agencji Rezerw Materiałowych. Do prezesa należy też uprawnienie do nakładania kar pieniężnych na producentów i importerów dopuszczających do zaistnienia niedoborów w zapasach lub naruszających wymagania ustawy w zakresie obowiązku sprzedaży zapasów po cenie rynkowej w razie wystąpienia kryzysu na rynku krajowym. Niezależnie od ukarania przedsiębiorcy prezes agencji może nałożyć w tych przypadkach karę pieniężną na osobę kierującą działalnością gospodarczą.</u>
<u xml:id="u-208.8" who="#BogdanTomaszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Nadzwyczajna Legislacji Europejskiej w trakcie obrad przyjęła trzy poprawki zaproponowane przez nasze Biuro Legislacyjne.</u>
<u xml:id="u-208.9" who="#BogdanTomaszek">Poprawka pierwsza zmierza do nałożenia kary za naruszenie przepisów ustawy polegające na obniżeniu ilości zapasów obowiązkowych paliw ciekłych poniżej poziomu określonego w decyzji wydanej na podstawie art. 19f ust. 3 tej ustawy. Chodzi o przekroczenie wielkości tego obniżenia oraz nieodpowiedni sposób i termin odtworzenia zapasów - to wszystko określone będzie w decyzji wydanej przez ministra.</u>
<u xml:id="u-208.10" who="#BogdanTomaszek">Poprawka druga nakazuje odpowiednie stosowanie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego w sprawach odwołań od decyzji wymienionych w art. 23a.</u>
<u xml:id="u-208.11" who="#BogdanTomaszek">Jeśli chodzi o poprawkę trzecią, to według Biura Legislacyjnego dodanie art. 23a nie pociągnęło za sobą odpowiednich zmian w art. 24. Chodzi o to, czyim dochodem są należności pieniężne z tytułu kar, o których mowa w art. 23a, ewentualnie też o to, czy upływ roku od naruszenia wymagań ustawy powoduje, że kara nie może być nałożona. Dotychczas taka zasada obowiązywała w przypadku wszystkich naruszeń zagrożonych karą pieniężną. Z tego powodu zaproponowano odpowiednią poprawkę.</u>
<u xml:id="u-208.12" who="#BogdanTomaszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uprzejmie proszę o przyjęcie zaproponowanych poprawek wraz z projektem uchwały zawartym w druku nr 737A. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-209">
<u xml:id="u-209.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-209.1" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 44 ust. 5 Regulaminu Senatu pytam, czy ktoś z państwa senatorów chce skierować do pana senatora sprawozdawcy krótkie, zadawane z miejsca pytanie. Nie ma zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-209.2" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
<u xml:id="u-209.3" who="#komentarz">(Senator Bogdan Tomaszek: Dziękuję.)</u>
<u xml:id="u-209.4" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister gospodarki.</u>
<u xml:id="u-209.5" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu zapraszam sekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki pana Bernarda Błaszczyka do zabrania głosu i przedstawienia stanowiska rządu, a także ustosunkowania się do poprawek zaproponowanych przez komisję.</u>
</div>
<div xml:id="div-210">
<u xml:id="u-210.0" who="#BernardBłaszczyk">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
<u xml:id="u-210.1" who="#BernardBłaszczyk">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
<u xml:id="u-210.2" who="#BernardBłaszczyk">Uchwalona 25 lipca 2001 r. ustawa o zmianie ustawy o rezerwach państwowych oraz zapasach obowiązkowych paliw nowelizuje ustawę o rezerwach państwowych oraz zapasach obowiązkowych z 1996 r.</u>
<u xml:id="u-210.3" who="#BernardBłaszczyk">Pan senator Tomaszek bardzo szczegółowo przedstawił projekty wprowadzonych zmian uchwalonych przez Sejm. Generalnie chcę podkreślić, że przyjęcie tego harmonogramu i tej ustawy pozwoli spełnić wymogi uzyskane w toku negocjacji z Unią Europejską, w których zabezpieczone są wielkości minimalnych utrzymywanych zapasów ropy i produktów naftowych.</u>
<u xml:id="u-210.4" who="#BernardBłaszczyk">Obowiązek utworzenia dziewięćdziesięciodniowych zapasów paliw ciekłych w celu zapewnienia bezpiecznego zaopatrzenia w paliwa w przypadku zakłóceń chcemy osiągnąć, zgodnie z negocjacjami, po sześcioletnim okresie przejściowym. Proponujemy w tym zakresie szczegółową rozbudowę zapasu paliw ciekłych w Polsce, bazując na tych ustaleniach. Mamy nadzieję, że w 2008 r. okres dziewięćdziesięciu dni zostanie w pełni zrealizowany. Szacunkowe koszty budowy magazynów o niezbędnej pojemności oszacowaliśmy na kwotę 5 miliardów zł. Łączne koszty spowodują wzrost ceny litra benzyny o około 7–9 gr.</u>
<u xml:id="u-210.5" who="#BernardBłaszczyk">Jeżeli chodzi o poprawki, które zostały przedstawione przez Biuro Legislacyjne Senatu oraz przez komisję, to myślę, że zmiany zawarte w poprawkach pierwszej i trzeciej przedmiotowej propozycji w istotny sposób mogą przyczynić się do wyjaśnienia ewentualnych wątpliwości, jakie mogą powstać przy stosowaniu przepisów znowelizowanej ustawy. Co do propozycji zawartej w poprawce drugiej, uważaliśmy, że dość szczegółowo, precyzyjnie zostało to zaproponowane we wcześniejszym zapisie, według którego przepisy kodeksu postępowania administracyjnego mają tu w pełni zastosowanie. Skoro jednak uznano, że należałoby to w tej poprawce expressis verbis przedstawić, również nie kwestionujemy tego zapisu. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-211">
<u xml:id="u-211.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-211.1" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 44 ust. 6 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chce skierować zapytanie do pana ministra.</u>
<u xml:id="u-211.2" who="#TadeuszRzemykowski">Pan Bogdan Tomaszek, proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-212">
<u xml:id="u-212.0" who="#BogdanTomaszek">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
<u xml:id="u-212.1" who="#BogdanTomaszek">Mam tylko jedno pytanie. Jeśli chodzi o te 5 miliardów zł, to te koszty poniosą producenci i importerzy, tak? Czy również budżet będzie partycypował w tych kosztach, czy też nie? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-213">
<u xml:id="u-213.0" who="#BernardBłaszczyk">Koszty będą bezpośrednio związane z budową odpowiednich magazynów i utrzymywaniem tych zapasów. Będzie je ponosił ten, który będzie tworzył, budował magazyny i utrzymywał te zapasy. Należy liczyć się z pewnym rachunkiem ciągnionym: to zwiększy koszt litra benzyny o około 7–8 gr, chodzi o budowę magazynów i utrzymywanie zapasów.</u>
<u xml:id="u-213.1" who="#komentarz">(Senator Bogdan Tomaszek: Ale nie z budżetu państwa?)</u>
<u xml:id="u-213.2" who="#BernardBłaszczyk">Nie, nie z budżetu państwa. Krótko mówiąc, każdy z nas poniesie koszty budowy magazynów i utrzymywania zapasów, bo będą one wliczone w cenę litra benzyny.</u>
</div>
<div xml:id="div-214">
<u xml:id="u-214.0" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Grzegorz Lipowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-215">
<u xml:id="u-215.0" who="#GrzegorzLipowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-215.1" who="#GrzegorzLipowski">Czy ta ustawa dotyczy tylko paliw płynnych?</u>
</div>
<div xml:id="div-216">
<u xml:id="u-216.0" who="#BernardBłaszczyk">Tak, to dotyczy produktów ropopochodnych i ropy, czyli tylko paliw płynnych.</u>
<u xml:id="u-216.1" who="#komentarz">(Senator Grzegorz Lipowski: Gazu nie dotyczy?)</u>
<u xml:id="u-216.2" who="#BernardBłaszczyk">Nie.</u>
</div>
<div xml:id="div-217">
<u xml:id="u-217.0" who="#GrzegorzLipowski">Pytam, bo na terenie naszego kraju, koło Mogilna, realizowana jest przez „Bartimpex” za 1 miliard 500 milionów dolarów uzyskanych w ramach kredytu z Banku Światowego taka dziwna inwestycja - podziemny magazyn gazów. Skoro jednak nie jest to objęte ustawą... Bo ja nie dostałem odpowiedzi na oświadczenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-218">
<u xml:id="u-218.0" who="#BernardBłaszczyk">Panie Senatorze, nie jest to przedmiotem rozwiązań tej ustawy. Muszę również powiedzieć, że dzisiaj rozpoczynają prace grupy robocze, a jutro mam w Warszawie spotkanie z wiceministrem Piskopelem, na którym pierwszym poruszanym tematem będzie sprawa gazu. Myślę, że nie są to sprawy poufne i że będę mógł to przekazać. Chętnie więc się spotkam i to przedstawię.</u>
</div>
<div xml:id="div-219">
<u xml:id="u-219.0" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Tomasz Michałowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-220">
<u xml:id="u-220.0" who="#TomaszMichałowski">Ja mam takie pytanie. Czy ta kwota 5 miliardów zł obejmuje również cały system zabezpieczenia miejsc, w których będą magazynowane te paliwa? Bo jest to sytuacja, że te zabezpieczenia są priorytetowe. A więc czy to obejmuje również kwestię pełnych zabezpieczeń?</u>
<u xml:id="u-220.1" who="#TomaszMichałowski">I drugie pytanie. Czy w kontekście docelowym, o którym pan minister mówił, czyli roku 2008, to spełnianie wymogów, zabezpieczenie i te dziewięćdziesiąt dni będzie się w jakiś sposób wiązało ze zwiększeniem wydobycia własnego, na terenie naszego kraju?</u>
</div>
<div xml:id="div-221">
<u xml:id="u-221.0" who="#BernardBłaszczyk">Odpowiadając na drugie pytanie pana senatora Michałowskiego, powiem, że chciałbym, byśmy istotnie byli trochę takim małym Kuwejtem. Ale nasze wydobycie ropy w tej chwili wynosi 1,22%, a więc są małe szanse na to, że...</u>
<u xml:id="u-221.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Że wzrośnie.)</u>
<u xml:id="u-221.2" who="#BernardBłaszczyk">...że wzrośnie.</u>
<u xml:id="u-221.3" who="#BernardBłaszczyk">Myślę, że pan marszałek Rzemykowski, jako wieloletni specjalista z tej branży, może na to lepiej i w szczegółach odpowiedzieć. Ale tak jak powiedziałem, nie ma to związku. Jeżeli w wyniku badań geologicznych zostanie odkryte jakieś nowe złoże, jakaś nowa soczewka... No, kiedyś mieliśmy Karlino, zresztą co pewien czas mamy różnego rodzaju sygnały - które są bardzo, że tak powiem, sympatyczne - ale niestety, okazuje się, że są to wyłącznie oczka, które w niewielkim stopniu mogą sprostać naszym zapotrzebowaniom.</u>
<u xml:id="u-221.4" who="#BernardBłaszczyk">Jeżeli zaś chodzi o te 5 miliardów, to my tu mówimy o wielkościach, jakie zostaną wykorzystane, by pojemności magazynowe pod zapasy obowiązkowe... No, dokładnie to jest siedemdziesiąt sześć dni, bo czternaście dni to są nasze gospodarcze zabezpieczenia. W tej zmianie, o której zresztą szczegółowo mówił pan senator Tomaszek, chodzi o to, że już nie można mówić w ten sposób: ja tylko sprowadzam paliwo, a ktoś inny będzie za mnie utrzymywał te zapasy. W tej chwili każdy ma obowiązek utrzymywać zapasy paliw zgodnie z normami, wymogami wynikającymi z zabezpieczeń. Obejmuje to także te koszty. W tej chwili nikt nie odbierze magazynu, jeżeli po prostu nie będzie on spełniał wymogów bezpieczeństwa. Tak więc można powiedzieć, że w tym szacunkowym koszcie mieści się również bezpieczeństwo magazynowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-222">
<u xml:id="u-222.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-222.1" who="#TadeuszRzemykowski">Nie ma więcej pytań.</u>
<u xml:id="u-222.2" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
<u xml:id="u-222.3" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Bernard Błaszczyk: Dziękuję bardzo.)</u>
<u xml:id="u-222.4" who="#TadeuszRzemykowski">Otwieram dyskusję.</u>
<u xml:id="u-222.5" who="#TadeuszRzemykowski">Niestety, nie ma zgłoszeń. Pytam więc, czy ktoś z państwa senatorów chce zabrać głos w dyskusji. Nie widzę zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-222.6" who="#TadeuszRzemykowski">Tak więc zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.</u>
<u xml:id="u-222.7" who="#TadeuszRzemykowski">Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o rezerwach państwowych oraz o zapasach obowiązkowych paliw zostanie przeprowadzone razem z innymi głosowaniami w dniu jutrzejszym.</u>
<u xml:id="u-222.8" who="#TadeuszRzemykowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwudziestego szóstego, ostatniego w dniu dzisiejszym: informacja Rzecznika Praw Obywatelskich o działalności za 2000 r., z uwagami o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela.</u>
<u xml:id="u-222.9" who="#TadeuszRzemykowski">Pragnę powitać obecnego na posiedzeniu Senatu rzecznika praw obywatelskich, profesora Andrzeja Zolla.</u>
<u xml:id="u-222.10" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że zgodnie z art. 212 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. oraz z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich, rzecznik corocznie informuje Sejm i Senat o swojej działalności oraz o stanie przestrzegania praw i wolności obywateli.</u>
<u xml:id="u-222.11" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że marszałek Senatu otrzymaną od rzecznika praw obywatelskich informację zawartą w druku senackim nr 639, zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 10 Regulaminu Senatu, skierowała do Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Komisja Praw Człowieka i Praworządności na posiedzeniu w dniu 31 lipca zapoznała się z przedstawioną przez rzecznika praw obywatelskich informacją i poinformowała o tym marszałek Senatu.</u>
<u xml:id="u-222.12" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę teraz o zabranie głosu rzecznika praw obywatelskich, pana profesora Andrzeja Zolla.</u>
</div>
<div xml:id="div-223">
<u xml:id="u-223.0" who="#AndrzejZoll">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
<u xml:id="u-223.1" who="#AndrzejZoll">Jak Wysokiemu Senatowi wiadomo, do 30 czerwca 2000 r. urząd rzecznika praw obywatelskich piastował profesor Adam Zieliński. Od tego dnia Wysoki Senat wyraził zgodę na powierzenie mi tego zaszczytnego urzędu. Informacja, którą przekładam, dotyczy więc działalności rzecznika profesora Adama Zielińskiego do dnia 30 czerwca i mojej od tego dnia.</u>
<u xml:id="u-223.2" who="#AndrzejZoll">W roku 2000 nastąpiło, wolą ustawodawcy, poszerzenie kompetencji i obowiązków rzecznika. Można obecnie z całą odpowiedzialnością stwierdzić, że ustawowe kompetencje rzecznika praw obywatelskich i ich konstytucyjne umocowanie stwarzają bardzo dobre, wręcz modelowe warunki do wypełnienia obowiązków ombudsmana. Polski rzecznik praw obywatelskich ma uprawnienia kontrolne znacznie szersze niż w innych państwach należących do Unii Europejskiej. Porównać je można jedynie z uprawnieniami ombudsmana w Finlandii. Dlatego nie dziwi, że rozwiązania polskie są szczegółowo badane w innych krajach i że to właśnie polski rzecznik został poproszony przez Organizację Narodów Zjednoczonych i OBWE o pomoc w budowie podobnych urzędów w niektórych państwach byłego Związku Radzieckiego, a ostatnio także w Serbii.</u>
<u xml:id="u-223.3" who="#AndrzejZoll">Pozwolę sobie przypomnieć, że konstytucja z dnia 2 kwietnia 1997 r. umocniła pozycję rzecznika, poświęcając mu odrębny fragment w rozdziale „Organy kontroli państwowej i ochrony prawa” - są to art. 208–212 konstytucji - oraz w art. 80 w „Środkach ochrony wolności i praw”. Z kolei nowelizacja z dnia 12 maja 2000 r. ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich, ustawy o zmianie kodeksu postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw wyposażyła rzecznika między innymi w prawo wnoszenia kasacji w sprawach cywilnych po upływie terminu określonego dla strony postępowania.</u>
<u xml:id="u-223.4" who="#AndrzejZoll">Istotnym elementem zmian stały się unormowania ustawy z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka, która nałożyła na rzecznika praw obywatelskich obowiązek współdziałania ze stowarzyszeniami, ruchami obywatelskimi, innymi dobrowolnymi zrzeszeniami i fundacjami na rzecz ochrony praw człowieka i obywatela oraz obowiązek współpracy w sprawach dzieci z rzecznikiem praw dziecka.</u>
<u xml:id="u-223.5" who="#AndrzejZoll">W swojej działalności założyłem, że nie mogę ograniczać się jedynie do interwencji w wypadku naruszenia wolności lub praw człowieka i obywatela. Uznałem, że konieczne jest podjęcie działalności profilaktycznej, zapobiegającej samym naruszeniom. Ta działalność profilaktyczna koncentruje się w dwóch wielkich programach, które staram się realizować wspólnie z organizacjami obywatelskimi. Tymi programami są „Edukacja dla rozwoju” i „Wyprowadzanie ludzi ze stanu bezradności”. Poprawienie poziomu edukacji obywatelskiej, wzbudzenie aktywności społecznej jest koniecznym warunkiem budowy społeczeństwa obywatelskiego i najlepszym zabezpieczeniem dla wolności i praw obywateli. Zobowiązanie rzecznika praw obywatelskich do współdziałania z organizacjami obywatelskimi rozumieć należy jako powierzenie temu urzędowi wspierania budowy społeczeństwa obywatelskiego jako najlepszego gwaranta przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela.</u>
<u xml:id="u-223.6" who="#AndrzejZoll">Zgodnie z konstytucją, źródłem wszystkich wolności i praw człowieka jest jego przyrodzona i niezbywalna godność. Porządek prawny opiera się także na drugim fundamencie, jakim jest dobro wspólne. Wszystkie obowiązujące normy prawne muszą mieć swoje źródło i uzasadnienie w tych dwóch podstawowych wartościach. Wynikające z tych wartości dobra chronione normami prawnymi mogą pozostawać między sobą w kolizji. Oczywiście będą wtedy powstawały problemy przy ocenie tego, czy i na ile decyzja władzy narusza wynikające z godności wolność lub prawo człowieka oraz jaka ma być hierarchia kolidujących ze sobą w konkretnym wypadku wartości. Każde prawo jest w gruncie rzeczy czyimś obowiązkiem, czyli ograniczeniem czyjejś wolności. W sytuacji konfliktu wartości nie można zastosować żadnych technokratycznych reguł i wyliczyć, co jest właściwe. Trzeba podjąć decyzję, kierując się pewnym zestawem przekonań. W ubiegłym roku stałem wielokrotnie przed koniecznością rozstrzygania tego rodzaju dylematów. Uważam jednak, że wybierając mnie na urząd rzecznika praw obywatelskich, Wysoki Sejm, za zgodą Wysokiego Senatu, obarczył mnie obowiązkiem dokonywania tych ocen zgodnie z moim sumieniem. Za ich formułowanie i postępowanie zgodne z przyjętą oceną ponoszę i ponosić będę odpowiedzialność.</u>
<u xml:id="u-223.7" who="#AndrzejZoll">Wysoki Senacie! Urząd rzecznika jest nieco skrzywionym zwierciadłem stosunków społecznych, skupiającym jak w soczewce negatywne doświadczenia obywateli domagających się realizacji należnych im praw, zwłaszcza w sprawach pracowniczych, emerytalno-rentowych, dotyczących pomocy społecznej i świadczeń zdrowotnych. To właśnie do nas zwracają się ludzie, którzy są niezadowoleni. Dlatego po bezstronnej, zawsze z pełnym obiektywizmem prowadzonej analizie ich próśb i petycji, polski ombudsman dostrzega głównie mankamenty funkcjonowania państwa i stara się, możliwie niezwłocznie, informować o nich organy władzy publicznej. Najkorzystniejszy wymiar mają tu niewątpliwie działania wyprzedzające, pozwalające zapobiegać lawinowo narastającym przypadkom niekorzystnych dla obywatela rozwiązań, niespójnych z konstytucyjną zasadą demokratycznego państwa prawnego.</u>
<u xml:id="u-223.8" who="#AndrzejZoll">Sygnalizacje rzecznika można odnieść zatem również do sfery tworzenia prawa. Z najwyższym niepokojem stwierdzam, że proces tworzenia prawa w Polsce nie został uporządkowany. Dotyczy to zarówno przygotowania projektów ustaw w rządzie, gdzie nie przestrzega się przyjętych procedur i wiele z podstawowych aktów prawnych nie jest na przykład opiniowanych przez Radę Legislacyjną, jak i procedury pracy nad aktami prawnymi w parlamencie. Obserwacje z ostatnich tygodni dostarczają przykładów bardzo negatywnych, świadczących często o niezrozumieniu wagi tworzonych norm i w ogóle znaczenia prawa dla życia społecznego. Dla krótkowzrocznych rezultatów wyborczych tworzy się normy z pełną świadomością ich sprzeczności z konstytucją i konieczności ich szybkiego uchylenia oraz usunięcia z porządku prawnego. Konieczne jest podjęcie w trybie pilnym dyskusji na temat stanowienia prawa, z wyciągnięciem wniosków, które uniemożliwiłyby w przyszłości tak nieodpowiedzialne stanowienie prawa.</u>
<u xml:id="u-223.9" who="#AndrzejZoll">Z obserwacji rzecznika wynika, że najgorsza sytuacja ma miejsce wtedy, gdy złe prawo jest na dodatek wadliwie stosowane. Przykładem tu być może problem przyrostu płac dla pracowników samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, nieprecyzyjnie unormowany przez ustawę z dnia 23 grudnia 2000 r. o zmianie ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz ustawy o zakładach opieki zdrowotnej.</u>
<u xml:id="u-223.10" who="#AndrzejZoll">Niepokojące jest także to, że wiele ustaw bezpośrednio po uchwaleniu musi być poddawanych kontroli Trybunału Konstytucyjnego. Charakterystyczny obraz takiego stanu daje ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, która, dotycząc bardzo szerokiego kręgu osób, bo około trzech milionów spółdzielców, budziła i nadal budzi znaczne emocje. Do dnia jej wejścia w życie, czyli do 24 kwietnia bieżącego roku, do Trybunału Konstytucyjnego wpłynęły dwa wnioski o zbadanie zgodności ustawy z konstytucją - wniosek rzecznika praw obywatelskich i grupy posłów, a trzeci, Unii Spółdzielców Mieszkaniowych, znajdował się w przygotowaniu. Jednocześnie Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast zainicjował prace nad nowelizacją dopiero co uchwalonej ustawy. Niektórzy jednak twierdzą, że żadne retusze jej nie pomogą. Jest symptomatyczne, że w sumie zakwestionowanych zostało aż siedemnaście z pięćdziesięciu pięciu przepisów ustawy. Dokonując kontroli tej ustawy, Trybunał Konstytucyjny w dniu 30 maja 2001 r. uznał, za wnioskiem grupy posłów, za niezgodne z konstytucją te przepisy, które pozwalały osobom mającym mieszkania lokatorskie uzyskać ich pełną własność po uiszczeniu 3% wartości rynkowej lokalu. Szkoda, że nie udała się ta próba uwłaszczenia szerokiego kręgu obywateli.</u>
<u xml:id="u-223.11" who="#AndrzejZoll">Przykłady wadliwej legislacji można niestety mnożyć. Odwołano się do nich, w poszerzonej formie, w drugim rozdziale informacji, traktującym o nieprawidłowościach w tworzeniu prawa, i zrekapitulowano w punkcie trzecim wniosków końcowych. Korespondują one z powszechnym poglądem o niskiej jakości stanowionych aktów normatywnych, pogłębianej brakiem stabilności i komunikatywności prawa. Złudna wiara w jego omnipotencję sprawia, że pęcznieją roczniki „Dziennika Ustaw” i „Monitora Polskiego”, zawierające przepisy nękane doraźnymi poprawkami i uzupełnieniami, w których nierzadko gubi się główny nurt regulacji. Nie zwraca się uwagi na to, że złe funkcjonowanie prawa często nie jest wynikiem złej legislacji, tylko złej egzekucji prawa. I bez poprawy tej ostatniej na nic się zdadzą nowelizacje niewykonywanych lub źle wykonywanych przepisów.</u>
<u xml:id="u-223.12" who="#AndrzejZoll">Oceniając stan prawa w zakresie ochrony wolności i praw człowieka, nie można pominąć zarzutu braku szeregu ważnych ustaw. Zachodzi pilna potrzeba realizacji art. 236 ust. 1 konstytucji w zakresie dotyczącym regulacji prawnych stanu klęski żywiołowej. Mimo upływu czterech lat od wystąpienia na terenie Polski sytuacji klęski żywiołowej, brakowało odpowiednich przepisów, a rzecznik nadal otrzymuje listy od osób, które bezskutecznie domagały się uzyskania odszkodowania lub pomocy w poprawie warunków bytowych.</u>
<u xml:id="u-223.13" who="#AndrzejZoll">Powódź z lipca 1997 r. dobitnie i bezwzględnie przypomniała o konieczności stworzenia uregulowań prawnych dostosowanych do wyjątkowej sytuacji, w jakiej znaleźli się mieszkańcy Polski dotknięci skutkiem tamtej klęski żywiołowej. Należy bowiem mieć na uwadze, iż katalog aktów prawnych, które mogły być wykorzystane w przypadku powodzi, był, co prawda, bardzo duży, lecz nie tworzył on spójnego systemu dającego umocowanie dla wszystkich niezbędnych działań w czasie walki z klęską powodzi. Nadal brakuje kompleksowych rozwiązań problemów zdrowotnych, socjalnych, gospodarczych i finansowych osób dotkniętych skutkami klęsk żywiołowych i osób biorących udział w zwalczaniu skutków tych klęsk. Trudno zrozumieć tak długi okres oczekiwania na ustawę o stanie klęski żywiołowej, tym bardziej że należy ją zaliczyć, w myśl art. 236 ust. 1 konstytucji, do ustaw niezbędnych do stosowania konstytucji. Niewykonanie do tej pory zapowiedzi regulacji, o której mowa w art. 236, godzi w zaufanie obywateli do państwa, zwłaszcza iż regulacja ta powinna dotyczyć sfery bezpieczeństwa życia i zdrowia człowieka. Kataklizm, który dotknął Polskę w tym roku, przypomniał o stałej aktualności materii tej oczekiwanej ustawy.</u>
<u xml:id="u-223.14" who="#AndrzejZoll">Powyższe uwagi odnieść należy także do braku postępu nad pracami w przedmiocie regulacji innych form stanów nadzwyczajnych - wyjątkowego i wojennego, wymienionych w rozdziale 11 konstytucji, jak również nad projektem ustawy o wyrównywaniu szkód majątkowych, wynikających z ograniczenia w wyniku stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela.</u>
<u xml:id="u-223.15" who="#AndrzejZoll">Nie zostało również jeszcze zakończone postępowanie legislacyjne nad projektami ustaw mającymi uregulować, zgodnie z art. 61 ust. 4 konstytucji, obywatelskie prawo do informacji. Rzecznik niezmiennie podkreśla rangę tego prawa, jego znaczenie dla prawidłowego kształtowania mechanizmów życia publicznego. Praktyczna realizacja wspomnianego uprawnienia umożliwia obywatelom uczestnictwo w kontroli władz wszystkich szczebli, czyni dostępnymi i przejrzystymi ich decyzje, przeciwdziała korupcji. Prawo do informacji jest zarazem swoistym kluczem do budowy społeczeństwa obywatelskiego, w którym prawo to może doznawać ograniczeń, jak stanowi konstytucja, wyłącznie ze względu na określoną w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych, oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu państwa.</u>
<u xml:id="u-223.16" who="#AndrzejZoll">Potrzeba przyjęcia nowoczesnej, w pełni dostosowanej do standardów europejskich regulacji jest tym pilniejsza, gdy uwzględni się, że od 1999 r. obowiązuje w naszym kraju ustawa o ochronie informacji niejawnych, która, chociaż niewątpliwie konieczna, może stanowić jedynie wyjątek od reguły. Obowiązujące w Polsce ustawy dotyczące ochrony i tajemnicy, nie zapobiegają możliwościom drastycznych ingerencji władzy publicznej w prywatne życie obywateli.</u>
<u xml:id="u-223.17" who="#AndrzejZoll">Podobny wymiar ma tu zaniechanie wykonania dyspozycji z art. 68 konstytucji, co w sposób oczywisty musi rzutować na obraz reformy systemu opieki zdrowotnej. Właściwie bez określenia zakresu bezpłatnych świadczeń zdrowotnych nie można mówić o przeprowadzeniu reformy służby zdrowia. Artykuł konstytucji, dotyczący prawa do ochrony zdrowia, zapewnia obywatelom pewien poziom bezpłatnych świadczeń medycznych, finansowanych ze środków publicznych. Trzeba też dodać, że konstytucja, a konkretnie jej art. 236, nakazywała rządowi przygotowanie w ciągu dwóch lat projektów ustaw określających zakres tych świadczeń. Jest niepokojące, że do dzisiaj się tego nie doczekaliśmy.</u>
<u xml:id="u-223.18" who="#AndrzejZoll">Nadal brak jest ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych. Ustawicznie sygnalizowane są w tym zakresie wnioski poszczególnych mniejszości narodowych. Komisja sejmowa pracująca nad tym projektem przez okres swojej kadencji dobrnęła do dyskusji nad art. 2 projektu ustawy. A trzeba podkreślić, że prace te zapoczątkował już Sejm kontraktowy.</u>
<u xml:id="u-223.19" who="#AndrzejZoll">W informacjach składanych przez rzecznika stale pojawia się problem braku aktów wykonawczych do ustaw. Ten stan nadal jest niezadowalający, chociaż w ostatnim okresie można odnotować pewną poprawę.</u>
<u xml:id="u-223.20" who="#AndrzejZoll">Prawo do sądu zawsze pozostawało w kręgu zainteresowań rzecznika. I tym razem w informacji poświęcono mu wyodrębniony rozdział, eksponujący szereg uogólnień formułowanych na tle praktyki orzeczniczej i warunków działania organów wymiaru sprawiedliwości. Realizacja prawa do sądu może jednak świadczyć, co wyraźnie podkreślono na stronie 32 przedstawionego państwu senatorom materiału, o pewnej pozorności praw, jakie w tym względzie gwarantuje obywatelom konstytucja. Od strony przepisów jest ono zagwarantowane na poziomie międzynarodowych standardów, ale głęboki kryzys, jaki przeżywa polskie sądownictwo, powoduje, że korzystanie z tego prawa w niektórych sytuacjach staje się fikcją albo też spotyka się z daleko idącymi utrudnieniami, wśród których poczesne miejsce zajmuje przewlekłość postępowania sądowego, a w dalszej kolejności nieskuteczność postępowania egzekucyjnego. Przyczyn tych zjawisk należy upatrywać przede wszystkim w trudnych warunkach pracy sądu, ograniczeniach w finansowaniu ich działalności, braku zaspokajania potrzeb organizacyjnych i materiałowych. Nie można jednak nie zwracać uwagi na złą organizację pracy wielu sędziów, na nieprzygotowane rozprawy, brak koncepcji dotyczącej jej przebiegu, co prowadzi do wielokrotnego odraczania rozpraw, mnożenia kosztów materialnych i społecznych. Niewątpliwie wpływ na taki stan rzeczy ma także poszerzanie kognicji sądów, co samo w sobie stanowi element wysoce pozytywny, charakterystyczny dla mechanizmów tworzących klimat państwa prawa. Nie znaczy to jednak, że należy obarczać sędziów wszystkimi czynnościami powierzonymi przez ustawy sądom. Myślę, że uchwalona ostatnio ustawa o ustroju sądów powszechnych zmierza w dobrym kierunku, ale uczyniła tylko bardzo mały krok.</u>
<u xml:id="u-223.21" who="#AndrzejZoll">Wysoki Senacie! Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego są szczególnie ważkim punktem odniesienia dla ochrony wolności i praw obywatelskich. Rzecznik, wyposażony w przyznane mu w ubiegłym roku prawo wnoszenia kasacji w sprawach cywilnych, dostrzega jednak brak synchronizacji między przepisami regulującymi postępowanie kasacyjne w sprawach cywilnych przed Sądem Najwyższym a skutkami prawnymi wynikającymi z orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, które dotyczą niezgodności aktu normatywnego z konstytucją, umową międzynarodową lub ustawą. Chodzi tu o sytuacje, kiedy pomiędzy wniesieniem kasacji do Sądu Najwyższego a jej rozpoznaniem został wydany wyrok Trybunału Konstytucyjnego stwierdzający niezgodność aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane zaskarżone orzeczenie, z aktem wyższego rzędu. W takiej sytuacji, jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 stycznia 2000 r., sąd ten nie może z urzędu uwzględnić okoliczności, iż Trybunał Konstytucyjny uznał ów akt za niezgodny z podstawowymi wartościami państwa prawnego. Z kolei strona postępowania kasacyjnego nie może po wniesieniu kasacji powoływać nowych podstaw kasacyjnych. W ocenie rzecznika powstaje niedopuszczalna z punktu widzenia standardów państwa prawnego sytuacja, w której sąd, a w przywołanym przypadku Sąd Najwyższy, zmuszony jest wydawać orzeczenia, w ogóle nie biorąc pod uwagę faktu, że norma prawna stanowiąca podstawę tych orzeczeń oraz orzeczeń zaskarżonych kasacją już nie istnieje, bo została definitywnie wyeliminowana z obrotu prawnego. Zachodzi pilna potrzeba dokonania odpowiednich zmian przepisów postępowania cywilnego i uznania uchylenia normy prawnej przez Trybunał Konstytucyjny jako podstawy kasacyjnej, uwzględnianej przez Sąd Najwyższy z urzędu.</u>
<u xml:id="u-223.22" who="#AndrzejZoll">Relacjonując ten problem, nie sposób pominąć, że koresponduje on z szerszym zagadnieniem - skutków prawnych orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, zwłaszcza gdy powodują one tak zwaną reanimację wcześniejszych przepisów. Działalność Trybunału Konstytucyjnego była zawsze ściśle związana z inicjatywami rzecznika praw obywatelskich. To od rzecznika pochodziło najwięcej wniosków o zbadanie zgodności aktów normatywnych z aktami wyższego rzędu, a w szczególności z konstytucją. Rzecznik najczęściej kierował wnioski o ustalenie powszechnie obowiązującej wykładni ustaw do czasu, gdy nieszczęśliwie konstytucja z 1997 r. pozbawiła trybunał tej kompetencji. Mimo niekorzystnych skutków tego rozwiązania, co podkreślałem także w czasie ubiegłorocznego wystąpienia przed Wysokim Senatem, również obecnie stosunkowo często przedstawiam Trybunałowi Konstytucyjnemu dyktowane potrzebami praktyki wnioski właśnie po to, by uzyskać wypowiedź najwyższego autorytetu władzy sądowniczej. Wypowiedź trybunału, zawarta w jego orzeczeniu, jest bowiem powszechnie obowiązująca, co wynika wprost z literalnego brzmienia art. 190 ust. 1 konstytucji. Nie mogę zrozumieć tych, którzy kwestionują, wbrew wyraźnemu postanowieniu konstytucji, powszechność obowiązywania orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego i uznają, że sądy nie są nimi związane, a w szczególności Sąd Najwyższy. Nie waham się użyć sformułowania, że jest to stanowisko, które wprowadza chaos do porządku prawnego i jest w najwyższy stopniu niebezpieczne dla kształtowania demokratycznego państwa prawa. Oczywiście interpretacja konstytucji lub innych aktów normatywnych, zawarta w orzeczeniu trybunału, podlega ocenie doktrynalnej i może być przedmiotem krytyki. Może być także impulsem do formułowania wniosków pomagających uniknąć w przyszłości kontrowersyjnych rozstrzygnięć lub do skorygowania błędu.</u>
<u xml:id="u-223.23" who="#AndrzejZoll">Rzecznik praw obywatelskich z racji swoich zadań szczególnym zainteresowaniem musi obdarzyć skargę konstytucyjną, określoną w art. 79 konstytucji. Dotychczasowe doświadczenia pokazały, że instytucja ta nie jest ujęta w konstytucji właściwie. W istocie nie jest to skarga konstytucyjna w obronie naruszonych wolności i praw gwarantowanych konstytucyjnie, bowiem wolności i prawa mogą być naruszone nie tylko przez akt normatywny, ale przede wszystkim przez orzeczenie wadliwie stosujące akt prawny zgodny z konstytucyjnymi zasadami. W takim przypadku, po wyczerpaniu drogi sądowej, obywatel jest bezradny i żadna skarga mu nie przysługuje. Konstytucja przyznała obywatelowi prawo zaskarżenia do Trybunału Konstytucyjnego normy prawnej, na której oparto ostateczną decyzję administracyjną lub orzeczenie sądowe. Gdy okaże się, że któreś z nich jest sprzeczne z konstytucją, obywatel przez swoją skargę powoduje jedynie usunięcie z porządku prawnego wadliwego przepisu. Jest to więc bardziej skarga obywatelska, prowadząca do oczyszczenia porządku prawnego i nieprzynosząca bezpośredniej korzyści skarżącemu. Ten ostatni musi bowiem, w celu uzyskania skutecznej ochrony swych praw, występować o wznowienie postępowania, które toczyć się będzie od nowa już na podstawie innego stanu prawnego. Uważam, że ten, kto zasadnie zaskarżył normę prawną, doprowadzając do jej wyeliminowania z porządku prawnego, powinien uzyskiwać uchylenie orzeczenia lub decyzji na niej opartej. Nie należy się przejmować tym, że w tak wąskim zakresie Trybunał Konstytucyjny uzyskałby atrybut organu wymiaru sprawiedliwości. Zdrowy rozsądek przemawia za zaoszczędzeniem autorowi skutecznej skargi trudów związanych z dalszymi procesami.</u>
<u xml:id="u-223.24" who="#AndrzejZoll">Uważam, że nie powinny mieć prawa do wznowienia postępowania osoby, których sprawy rozstrzygnięto orzeczeniem lub decyzją przed wyeliminowaniem przepisów z porządku prawnego. Orzeczenie trybunału nie powinno działać wstecz. Oczywiście przedstawiona tu propozycja wymaga zmiany art. 190 ust. 4 konstytucji.</u>
<u xml:id="u-223.25" who="#AndrzejZoll">Wysoki Senacie! Rzecznik dostrzega, że wśród społeczeństwa słabnie poczucie, iż Polska jest krajem bezpiecznym, w efektywnym systemie zwalczania przestępczości. Stan ten jest przedmiotem szczególnego zainteresowania rzecznika i jego biura. Dano temu wyraz we wnioskach końcowych informacji, eksponując społeczny pogląd o niewydolności przeciwdziałania przestępczości, o niedostatkach organizacyjnych, materialnych i finansowych, z jakimi od lat borykają się policja i organy wymiaru sprawiedliwości. Podkreślana jest przewlekłość postępowania sądowego, dotyczy to również rozpatrywania spraw karnych. Sytuacja ta może się pogłębić, bo istnieje konieczność przejęcia jeszcze w 2001 r. orzekania w sprawach o wykroczenia.</u>
<u xml:id="u-223.26" who="#AndrzejZoll">Wzmocnienia wymaga pozycja osób pokrzywdzonych. Chodzi o zapewnienie im należytej ochrony i możliwości uzyskania zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Ostatnio utworzyłem w swoim biurze stanowisko pełnomocnika rzecznika praw obywatelskich do spraw osób pokrzywdzonych przestępstwem. Do zadań pełnomocnika należeć będzie szczególna dbałość o to, aby zarówno regulacje prawne, jak i praktyka wymiaru sprawiedliwości brały pod uwagę uzasadniony interes osoby pokrzywdzonej przestępstwem. Wbrew temu, co twierdzą niektórzy, jestem też zdania, że prawne i faktyczne zabezpieczenie interesu ofiary przestępstwa jest szczególnym obowiązkiem państwa, odpowiedzialnego za bezpieczeństwo obywateli. Poprawa obecnego stanu rzeczy wymaga przede wszystkim konsekwentnego stosowania obowiązującego prawa i działania w kierunku podniesienia poziomu kultury osób pełniących funkcję w Policji i w organach wymiaru sprawiedliwości. Konieczne jest jak najszybsze utworzenie funduszu kompensacyjnego dla ofiar przestępstw. Rzecznik wielokrotnie zwracał się w tej sprawie do byłego ministra sprawiedliwości, niestety, bez rezultatu.</u>
<u xml:id="u-223.27" who="#AndrzejZoll">Niepokój rzecznika budzi też sytuacja w zakładach karnych, obecnie już znacznie przeludnionych. Ostatnio do mego biura napływa coraz więcej skarg od osób pozbawionych wolności oraz funkcjonariuszy więziennictwa w sprawie pogarszających się warunków w zakładach karnych ze względu na ich nadmierne zagęszczenie. Bardzo częste kontrole, prowadzone przez Zespół Prawa Karnego Wykonawczego biura rzecznika, wskazują, że sygnały te są uzasadnione. Od 1 stycznia 2001 r. liczba ludzi pozbawionych wolności wzrosła z około pięćdziesięciu sześciu tysięcy do ponad siedemdziesięciu dziewięciu tysięcy osób. Na dziś wynosi praktycznie osiemdziesiąt tysięcy. Zgodnie z obowiązującymi normami zaludnienia zakładów karnych, których Polska jest obowiązana przestrzegać, bo konwencje międzynarodowe mają pierwszeństwo przed prawem wewnętrznym, pojemność polskich zakładów karnych wynosi około sześćdziesięciu trzech tysięcy osób. Na skutek wymuszonej sytuacją likwidacji bibliotek i świetlic miejsc jest sześćdziesiąt sześć tysięcy. Tymczasem w I kwartale bieżącego roku przybywało około pięciuset więźniów tygodniowo. W tej sytuacji musi paść pytanie o warunki i sposób wykonywania kary pozbawienia wolności. Nie jest tajemnicą, że jest to kara bardzo kosztowna i mało lub wcale nieefektywna. Jeżeli chce się podnieść jej skuteczność, trzeba łączyć wykonanie kary z drogimi procedurami terapeutycznymi, pomagającymi w resocjalizacji. Działania te można podejmować jedynie w odpowiednich warunkach i z odpowiednio przygotowaną liczną kadrą wychowawczą. W zaistniałej sytuacji nie widać jednak perspektyw dla pożądanych zachowań. W obecnych warunkach osoby pozbawione wolności, w tym również te niezdemoralizowane, w krótkim czasie po opuszczeniu więzienia staną się skażonymi przez pobyt w celi z recydywistami. Kontrole moich współpracowników wykazują, że coraz częściej młodociani sprawcy umieszczani są w celach z osobami już wielokrotnie karanymi. Wydaje się, że taka polityka karna jest drogą prowadzącą donikąd, a przecież pozbawienie wolności nie jest jedyną karą. Przecież polskie prawo karne przewiduje grzywnę i to znacznie surowszą od tej, jaką można było orzekać na podstawie poprzednio obowiązującego kodeksu. Wiele korzyści na cel społecznie użyteczny może przynieść praca, znana też polskiemu ustawodawstwu jako kara ograniczenia wolności. Nowy kodeks karny rozbudował tak zwaną probację, a więc system postępowania ze skazanym pozostającym już na wolności. Probacja jest znacznie tańsza od kary pozbawienia wolności i znacznie bardziej efektywna, gdyż daje szansę na rzeczywistą resocjalizację.</u>
<u xml:id="u-223.28" who="#AndrzejZoll">Chciałbym w tym miejscu podziękować Komisji Praw Człowieka i Praworządności Wysokiego Senatu, a w szczególności panu senatorowi Romaszewskiemu za zorganizowanie znakomitej konferencji poświęconej zagadnieniom probacji. Materiały dotyczące tej kwestii zostały wydane, szkoda tylko że nie znalazły zrozumienia u twórców propozycji zmian do obowiązującego kodeksu karnego.</u>
<u xml:id="u-223.29" who="#AndrzejZoll">Na karę pozbawienia wolności, i to często bardzo surową, powinni być skazywani sprawcy niebezpieczni, winni ciężkich przestępstw. Orzekanie jej zaś wobec sprawców niezdemoralizowanych i popełniających drobne przestępstwa jest nieracjonalne, a nawet - powiedziałbym - szkodliwe z punktu widzenia ochrony społeczeństwa przed przestępczością. Zajmują oni w zakładach karnych miejsce tych, którzy faktycznie powinni się tam znaleźć. Tymczasem na wykonanie kary pozbawienia wolności obecnie oczekuje prawie trzydzieści tysięcy osób, bo, jak wskazałem, w więzieniach brakuje miejsc. Wielu z tych skazanych śmieje się z bezsilności władzy lub odczuwa, że naruszane jest ich podstawowe prawo obywatelskie do odbycia kary i rozliczenia się w ten sposób ze społeczeństwem. Czy nie lepiej zatem częściej stosować nieizolacyjne kary w połączeniu z oddziaływaniem kuratora, które mogą być także wystarczająco dolegliwe, a jednocześnie mogą lepiej zabezpieczać interes pokrzywdzonego? Sprawca pozostający za więzienną bramą, niemający z reguły pracy, nie może podjąć nawet próby wynagrodzenia szkody spowodowanej przestępstwem. Sprawca takiego samego czynu, któremu warunkowo zawieszono wykonanie kary pozbawienia wolności i na którego nałożono obowiązki probacyjne, będzie się starał pod groźbą wykonania zawieszonej kary, naprawić wyrządzoną szkodę.</u>
<u xml:id="u-223.30" who="#AndrzejZoll">Wysoki Senacie! Dziedzina przestrzegania praw obywatelskich dotyczy również stosunków panujących w wojsku. Problem tej grupy społecznej, o charakterystycznej tylko dla siebie organizacji, metodach działania i wewnętrznych normach, zawsze pozostawał i pozostaje obiektem ciągłego zainteresowania rzecznika. Istnieje bowiem uzasadniona obawa, że właśnie w tak zhierarchizowanej instytucji, przenikniętej systemem wzajemnych zależności, mających często wymiar nieformalny, poddanej fundamentalnym dla życia wojskowego regułom dyscypliny jednoosobowego dowodzenia, mogą zaistnieć sytuacje godzące w poddaną szczególnej pieczy rzecznika sferę wolności, praw człowieka i obywatela. Wizyty w jednostkach wojskowych, a także skargi żołnierzy i członków ich rodzin oraz obserwacje mediów utwierdzają mnie w przekonaniu, że w pewnych segmentach życia wojskowego dochodzi do nadmiernego wykorzystywania podległości służbowej. Jest to wprawdzie cecha wszystkich służb mundurowych, jednak wojsko pozostaje najbardziej konsekwentne w jej stosowaniu. Szerzej ten problem został naświetlony w informacji w rozdziale dotyczącym ochrony praw żołnierzy i funkcjonariuszy służb publicznych. Skargi służb mundurowych nie różniły się istotnie od tych z lat ubiegłych. Ze statystyki wpływających spraw wynika, że obejmowały one głównie warunki służby i zwolnień do rezerwy, praktykę dyscyplinarną, opóźnione wypłaty niektórych należności pieniężnych, zagadnienia emerytalne i socjalne oraz poziom życia rodzin. Z obserwacji rzecznika wynika, że nie udało się, mimo podejmowanych starań, zlikwidować wśród żołnierzy zasadniczej służby wojskowej uwłaczających godności ludzkiej praktyk, nazywanych w języku potocznym falą, a sprowadzających się w istocie do psychicznego i fizycznego znęcania się nad żołnierzami o krótszym stażu służby. Nasiliły się także sygnały o nieprawidłowościach funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej nad podopiecznymi ze sfery służb mundurowych. Bacznie obserwujemy zatem warunki służb polskich żołnierzy za granicą.</u>
<u xml:id="u-223.31" who="#AndrzejZoll">Wysoki Senacie! Opieka zdrowotna traktowana w wymiarze generalnym, a nie w odniesieniu do poszczególnych grup zawodowych, jest niejako dyżurnym tematem działań rzecznika praw obywatelskich. W każdej z przedstawianych Wysokiej Izbie informacji sprawy te są podnoszone, nie inaczej jest również w roku bieżącym. Charakterystyczne przykłady, opisane na stronach 120–131 informacji, zostały uogólnione we wnioskach końcowych. Wskazują one niestety, że pomimo dwuipółletniego okresu wdrażania reformy zdrowia, nadal występują ograniczenia w dostępie do zakładów opieki zdrowotnej, badań diagnostycznych, specjalistycznych i świadczeń stomatologicznych. Zła kondycja finansowa tych placówek sprawia, że podejmowane działania zaradcze są niewystarczające, a społeczna ocena wprowadzanej reformy negatywna.</u>
<u xml:id="u-223.32" who="#AndrzejZoll">Odrębnym zagadnieniem budzącym szeroki rezonans społeczny są przypadki błędów w sztuce lekarskiej, popełniane w diagnozowaniu i leczeniu chorych. Ich konsekwencje są szczególnie dotkliwe, bowiem w sposób diametralny zmieniają sytuację zawodową i życiową pacjenta, pozbawiając go często środków utrzymania i perspektyw na godne życie, czego nie są w stanie odwrócić świadczenia odszkodowawcze, pozyskiwane z reguły po wieloletnich staraniach utrudnianych przez biurokrację i po zmaganiach z wadliwie pojmowaną solidarnością zawodową środowisk lekarskich. Aby sprostać narastającemu wpływowi do rzecznika tego rodzaju spraw, wyodrębniłem w strukturze podległego mi biura stanowisko pełnomocnika do spraw pacjentów i osób niepełnosprawnych, do którego obowiązków będzie należało całościowe pilotowanie sytuacji osób pokrzywdzonych wadliwym postępowaniem personelu medycznego. W maju odbyliśmy w moim biurze naradę dotykającą tego problemu, między innymi z udziałem osób pełniących funkcję rzeczników praw pacjentów w kasach chorych. Należy się jednak kategorycznie przeciwstawiać próbom samosądów, stosowanym przez jedno ze stowarzyszeń rozpowszechniających za pomocą Internetu dane o lekarzach, którzy mieli się dopuścić błędu w sztuce. Praktyki takie posiadają cechy zachowań zabronionych pod groźbą kary. W tej sprawie wystąpiłem już z odpowiednimi wnioskami do prokuratora generalnego.</u>
<u xml:id="u-223.33" who="#AndrzejZoll">Kolejny problem to funkcjonowanie systemu ubezpieczeń społecznych, obszaru nie tylko szczególnie ważnego z punktu widzenia potrzeb i oczekiwań społecznych, bo te z reguły wykraczają poza możliwości finansowe państwa, ale przede wszystkim wymagającego oceny pod kątem przestrzegania praw obywatelskich. Nie jestem w stanie przedstawić w ramach krótkiego wystąpienia wielokierunkowych reakcji na niezmiennie licznie napływające do mojego biura skargi i wnioski w tej dziedzinie.</u>
<u xml:id="u-223.34" who="#AndrzejZoll">Wagę i złożoność spraw poddanych ocenie rzecznika obrazują przykłady zawarte w czternastu blokach tematycznych, znajdujących się na stronach 84–120 informacji rzecznika. Ich analiza pozwoliła na wyprowadzenie wniosków, z których wynika między innymi, że podejmowanie działań zmierzających do przywrócenia systemowi ubezpieczeń społecznych pełnej skuteczności cechuje niekorzystne dla obywateli dążenie do stałego rozszerzania obowiązków nakładanych na płatników składek i ubezpieczonych. Ze względu na czasochłonność i pracochłonność większości zadań z zakresu ubezpieczeń społecznych powinien zostać wyodrębniony katalog czynności, których wykonanie przez płatników jest dla nich obowiązkowe. Pozostałe zadania ustawodawca powinien zlecać płatnikom składek i ubezpieczonym za odrębnym wynagrodzeniem.</u>
<u xml:id="u-223.35" who="#AndrzejZoll">Dramatyczna wręcz sytuacja na rynku pracy, spowodowana systematycznie narastającym bezrobociem, jest zjawiskiem powszechnie znanym. Powoduje to, obok wielu innych aspektów tego stanu, wręcz prowokowanie pracodawców do wykorzystywania ich dominującej pozycji wobec pracowników i osób poszukujących pracy. Normy dotyczące czasu pracy i płacy minimalnej nie są przestrzegane. Szczególnie niekorzystna dla pracowników sytuacja wytworzyła się w dużych centrach handlowych, tak zwanych supermarketach. Dochodzi do przypadków dyskryminacji kobiet, osób starszych i niepełnosprawnych. Wiele do życzenia pozostawia system pośrednictwa pracy. Dalszego usprawnienia wymaga też proces orzekania o niepełnosprawności oraz o niezdolności do pracy. Konieczne jest również monitorowanie problemu pracy dzieci w gospodarstwach rolnych. Ograniczony jest, przede wszystkim ze względów finansowych, zakres środków pomocy społecznej, co negatywnie wpływa na realizację prawa do zabezpieczenia społecznego, odrywając wysokość udzielanej pomocy od realnych kosztów utrzymania i minimum socjalnego.</u>
<u xml:id="u-223.36" who="#AndrzejZoll">Wysoki Senacie! Nie jest odkrywcze stwierdzenie, że bezrobocie generuje biedę, poszerza obszar ubóstwa i pogłębia nierówność poziomu życia obywateli. Trudno, by rzecznik nie dostrzegał tych zależności w świetle wpływających skarg i doświadczeń wynoszonych z wizyt w terenie, zwłaszcza w regionach dotkniętych wysokim stopniem bezrobocia. Urząd rzecznika był, jest i będzie instytucją pomocną i przyjazną wszystkim tym, których wolności i prawa obywatelskie zostały naruszone. Odnosi się to zwłaszcza do ludzi biednych, którzy wskutek niedostatku wykazują niezaradność w załatwianiu własnych spraw i są spychani na margines życia społecznego. Rzecznik będzie podejmował aktywne działania na rzecz ich powrotu do społeczeństwa, stosując przypisane mu prawem środki i ściśle współdziałając z organami władz publicznych oraz organizacjami obywatelskimi.</u>
<u xml:id="u-223.37" who="#AndrzejZoll">Bieda nie eliminuje dotkniętych nią osób z systemu czy raczej obrotu prawnego, ale bariera ekonomiczna powoduje często - jak to nazywam - amputację ich roszczeń prawnych. Wielkiej pomocy mogą tu zatem udzielić uniwersyteckie kliniki prawa, świadczące pomoc przede wszystkim ludziom znajdującym się w niedostatku, których nie stać na korzystanie z usług adwokata lub radcy prawnego. Jako promotor tej akcji będę dążył do objęcia nią całego akademickiego obszaru kraju. Sprawa ta jest oczywiście tylko fragmentem tak istotnego z punktu widzenia zadań rzecznika problemu edukacji prawnej społeczeństwa. Wielkie zadanie ma również do wykonania coraz lepiej organizująca się sieć doradztwa obywatelskiego.</u>
<u xml:id="u-223.38" who="#AndrzejZoll">Ubóstwo ma negatywne konsekwencje dla bytu polskich rodzin. Jednym z najważniejszych sygnałów świadczących o tym, że część rodzin nie wypełnia podstawowych funkcji wobec swych członków, jest żebractwo. Przypadki żebrania dzieci oraz osób dorosłych, w widoczny sposób ułomnych lub chorych, zdarzają się nie tylko wśród cudzoziemców. Zdaniem rzecznika rozmiary żebractwa dzieci i młodzieży uprawianego na własny rachunek powinny być znane i ujawniane. Działania, które mogą ograniczyć te zjawiska, muszą znaleźć miejsce w systemie działań prewencyjnych, w programach lokalnych realizowanych przez policję wspólnie z samorządami, ośrodkami pomocy społecznej i innymi instytucjami, agendami oraz społecznościami lokalnymi.</u>
<u xml:id="u-223.39" who="#AndrzejZoll">Ważnym problemem jest ochrona dzieci przed przemocą, wyzyskiem i demoralizacją w mediach. W wystąpieniu skierowanym do wielu adresatów stwierdziłem, że powszechny zasięg środków masowego przekazu łączy się z ich szczególnie sugestywnym oddziaływaniem na człowieka, a emitowane przez media treści mają bezpośredni wpływ na rozwój i osobowość młodych ludzi. Przemoc i okrucieństwo stają się dla niektórych, niestety, wzorem skutecznego postępowania i zaczynają określać sposób widzenia świata wśród wielu młodych osób. Brakuje natomiast wzorców szlachetnego postępowania, wywodzącego się z ducha pracy i odpowiedzialności. Media nie mogą z takim natężeniem propagować najgorszych wzorów. Walka o jakość informacji musi uwzględniać konieczność równoważenia przekazywanych treści. Bardziej zdecydowane musi być korzystanie ze znajdujących się w polskim prawie i skorelowanych z normami międzynarodowymi przepisów umożliwiających ochronę dzieci i młodzieży przed audycjami epatującymi brutalnością, przemocą i wulgarnością.</u>
<u xml:id="u-223.40" who="#AndrzejZoll">W ostatnim czasie wystąpiłem do prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z wnioskiem o rozważenie inicjatywy legislacyjnej zmierzającej do wprowadzenia jako elementu władzy rodzicielskiej konieczności poszanowania godności dziecka. W działaniach dotyczących dzieci urząd mój zyskał sojusznika w osobie rzecznika praw dziecka, z którym współpraca układa się wręcz wzorowo.</u>
<u xml:id="u-223.41" who="#AndrzejZoll">Wysoki Senacie! Prawo do edukacji to podstawowe prawo człowieka. Tylko skuteczność działań w tej dziedzinie pozwoli nam sprostać wyzwaniom cywilizacyjnym, które stoją przed naszym społeczeństwem i państwem. Dlatego tak wielką wagę przykładam do realizacji deklaracji obywatelskiej „Edukacja dla rozwoju”. Jest sprawą zasadniczej wagi, aby problemy edukacji społeczeństwa zostały potraktowane jako priorytetowe, i to nie w czasie kampanii wyborczej, tylko w trakcie stałej pracy organów państwa. Sprawy te powinny być wyjęte z obszarów walki politycznej. Niestety, przykład sporów związanych z wprowadzeniem w 2002 r. nowej matury nie wróży dobrze na przyszłość. Zapomina się przy tym często o osobach w tym wypadku najważniejszych, czyli uczniach, którzy już za niecały rok mają zdawać swój egzamin dojrzałości. Byłoby dobrze, gdyby także politycy zdali taki egzamin, wyłączając problemy matur z walki politycznej.</u>
<u xml:id="u-223.42" who="#AndrzejZoll">Ofensywa edukacyjna to także środek wyprowadzania społeczeństwa z bezradności i społecznego marazmu. Również w tej płaszczyźnie nieoceniona będzie pomoc ze strony organizacji obywatelskich. Nasza bezradność przeszkadza nam w staraniach o członkostwo w Unii Europejskiej. Zjawisko to wiąże się bezpośrednio ze stanem świadomości społeczeństwa dotyczącej przysługujących mu praw i wolności. Należy ubolewać nad tym, że zjawisko bezradności jest bardzo szeroko rozpowszechnione i dotyczy osób w coraz młodszym wieku. Wiąże się to ściśle z bezrobociem i związanym z nim brakiem możliwości urzeczywistnienia planów życiowych i osobistych dążeń. Najlepszym sposobem walki z poczuciem bezradności jest szeroko zakrojona edukacja społeczna, zmierzająca do budowy społeczeństwa obywatelskiego, a więc świadomego swych praw i obowiązków oraz gotowego do przejęcia od państwa jak największego zakresu spraw.</u>
<u xml:id="u-223.43" who="#AndrzejZoll">W przyjętym przeze mnie do realizacji programie „Edukacja dla rozwoju” chodzi nie tylko o poprawę programów edukacyjnych w szkołach i wyrównywanie szans, szczególnie dzieci z regionów wiejskich, ale w dużej mierze również o przygotowanie obywateli do integracji z Unią, umożliwienie polskiemu robotnikowi lub chłopu przystąpienia do konkurencji z jego unijnym odpowiednikiem.</u>
<u xml:id="u-223.44" who="#AndrzejZoll">Na zakończenie raz jeszcze kilka słów o problematyce mniejszości narodowych i etnicznych. Generalnie politykę państwa w tej dziedzinie oceniamy w informacji rzecznika pozytywnie, wyłączając z tej oceny przedłużający się okres prac nad projektem ustawy dotyczącej tej grupy osób.</u>
<u xml:id="u-223.45" who="#AndrzejZoll">Poruszany ustawicznie problem społeczności romskiej wymaga w perspektywie przyjęcia określonych środków pomocowych. Na podstawie doświadczeń zebranych w czasie różnych wizytacji zostały sformułowane wystąpienia, w których wskazano na głębokie zaniepokojenie rzecznika skrajnym ubóstwem rodzin romskich oraz ich złymi warunkami mieszkaniowymi. Podkreślono pilną potrzebę przyjęcia systemowych, perspektywicznych rozwiązań i zaangażowania odpowiednich środków, bez czego większość obywateli polskich narodowości romskiej skazana jest na zapaść cywilizacyjną. Sprawą podstawową jest opracowanie programu edukacji dzieci romskich i jego konsekwentna realizacja. Pragnę wspomnieć, że sprawom ludności romskiej poświęciliśmy znaczącą część obrad w czasie zorganizowanej w dniach 28 i 29 maja bieżącego roku konferencji ombudsmanów państw Europy Środkowowschodniej.</u>
<u xml:id="u-223.46" who="#AndrzejZoll">Udoskonalenia wymaga też stan prawny określający pobyt cudzoziemców w Polsce - dotyczy to głównie spraw związanych z legalizacją pobytu. Mimo podjętych już środków niezbędna jest poprawa warunków przebywania cudzoziemców w aresztach ekstradycyjnych.</u>
<u xml:id="u-223.47" who="#AndrzejZoll">Wysoki Senacie! Współpraca z innymi rzecznikami systematycznie się rozwija, między innymi poprzez wspólne wizytacje przejść granicznych, zwłaszcza na granicy wschodniej. Likwidacja uciążliwości przy przekraczaniu granicy ma niebagatelne znaczenie zarówno dla obywateli polskich, jak i innych państw.</u>
<u xml:id="u-223.48" who="#AndrzejZoll">Pragnę poinformować Wysoką Izbę, że w roku 2002 będę gospodarzem europejskiej konferencji ombudsmanów.</u>
<u xml:id="u-223.49" who="#AndrzejZoll">Panie i Panowie Senatorowie! Dobiega końca kolejna kadencja polskiego parlamentu. Pragnę wyrazić panu marszałkowi oraz paniom i panom senatorom podziękowanie za trud wniesiony w budowę państwa prawa, za trud pracy nad polepszeniem stanu zabezpieczenia wolności i praw obywatelskich, za przyczynienie się do rozwoju Polski jako dobra wspólnego wszystkich obywateli. Życzę paniom i panom senatorom wielu dalszych sukcesów w pracy dla Rzeczypospolitej. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-223.50" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-224">
<u xml:id="u-224.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-224.1" who="#TadeuszRzemykowski">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zadać krótkie zapytanie panu profesorowi?</u>
<u xml:id="u-224.2" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Jan Chojnowski, proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-225">
<u xml:id="u-225.0" who="#JanChojnowski">Panie Profesorze, dwukrotnie nawiązał pan do braku ustawy o mniejszościach narodowych. Czy wynika to stąd, że coś się złego dzieje, czy też taka ustawa powinna być dla samej zasady, z uwagi na standardy? Ratyfikowaliśmy przecież właśnie konwencję ramową dotyczącą mniejszości narodowych. Wydaje mi się, że obchodzimy się z mniejszościami zgodnie ze standardami tej konwencji. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-226">
<u xml:id="u-226.0" who="#AndrzejZoll">To nie znaczy, że dzieje się coś złego, ale właściwie wszystkie mniejszości narodowe, które żyją na terenie Polski, zwracają się w czasie spotkań, jakie z nimi odbywałem, o jak najszybsze uchwalenie tej ustawy. Muszę powiedzieć, że stan prawny w tym zakresie w zasadzie odpowiada standardom europejskim, ale są to normy rozproszone w różnych aktach prawnych. Optuję za tym, ażeby jak najszybciej uchwalić taką całościową ustawę regulującą sprawy mniejszości narodowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-227">
<u xml:id="u-227.0" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Tomasz Michałowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-228">
<u xml:id="u-228.0" who="#TomaszMichałowski">Panie Profesorze, jednym z fundamentalnych praw zapisanych w konstytucji jest prawo do własności. W przekazanej informacji nie znalazłem odniesienia do tej kwestii, wielokrotnie już poruszanej również w wystąpieniach do rzecznika praw obywatelskich chociażby przez środowiska Zabużan czy osób pozbawionych mienia, czyli właśnie kwestii realizacji tego prawa własności. Czy nie było możliwości odniesienia się do tego aspektu konstytucyjnie zapisanych praw?</u>
</div>
<div xml:id="div-229">
<u xml:id="u-229.0" who="#AndrzejZoll">Możliwe, że w informacji niedostatecznie mocno został tutaj położony akcent. Chciałbym poinformować Wysoki Senat, że kilkakrotnie interweniowałem w sprawie Zabużan. Ostatnio, już po odrzuceniu ustawy dotyczącej reprywatyzacji, gdzie ten problem miał być regulowany, zwróciłem się z pismem do prezesa Rady Ministrów, prosząc o jak najszybsze podjęcie kroków w celu regulacji tego zagadnienia. Mam informacje, że takie kroki zostały podjęte.</u>
</div>
<div xml:id="div-230">
<u xml:id="u-230.0" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Ireneusz Michaś.</u>
</div>
<div xml:id="div-231">
<u xml:id="u-231.0" who="#IreneuszMichaś">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
<u xml:id="u-231.1" who="#IreneuszMichaś">Panie Profesorze, pozwolę sobie na takie uogólnienie. Po zapoznaniu się z pańskim sprawozdaniem oraz dzisiejszym pańskim wystąpieniem dochodzę do tego, że zastanawiam się, czy my mamy jeszcze jakąś dziedzinę życia, gdzie jest normalnie, nie nadzwyczajnie, ale normalnie. Bo rzeczywiście groza bierze... Mam pytanie. Ponieważ również my jesteśmy Izbą, która stanowi prawo, chciałbym poprosić o jakieś wskazówki czy propozycję rozwiązania, w jaki sposób można poprawić stanowienie tego prawa.</u>
<u xml:id="u-231.2" who="#IreneuszMichaś">Istotne jest również egzekwowanie tego prawa. Bardzo ważne jest, czy sądy nie zajmują się dzisiaj zbyt błahymi sprawami i nie wydają zbyt wysokich wyroków, bo trzydzieści tysięcy osób z wyrokami, będących na wolności, ma swoją wymowę.</u>
<u xml:id="u-231.3" who="#IreneuszMichaś">I chciałbym też pana zapytać, jakie jest pana zdanie na temat obywatelskiego prawa do informacji. Bo my dzisiaj ustanowiliśmy czy próbowaliśmy ustanowić prawo o obowiązkach posła i senatora. Jakie jest tu pańskie zdanie? Czy ten stan majątkowy, który budzi tak wiele wątpliwości, powinien być w taki czy w inny sposób, że tak powiem, wykazywany przez parlamentarzystów? Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-232">
<u xml:id="u-232.0" who="#AndrzejZoll">Dziękuję bardzo za to pytanie, właściwie trzy pytania.</u>
<u xml:id="u-232.1" who="#AndrzejZoll">Jeżeli chodzi o to, jak poprawić proces legislacyjny, to muszę powiedzieć, że przez pewien czas niejako z obowiązku zajmowałem się tym problemem, będąc przewodniczącym Rady Legislacyjnej przy prezesie Rady Ministrów. Miałem pewne pomysły, częściowo nawet doszło do ich realizacji. Zostało utworzone centrum rządowej legislacji. Ale muszę powiedzieć, że poniosłem tutaj porażkę. To znaczy nie widzę efektów, które by świadczyły o lepszym przygotowywaniu aktów prawnych w rządzie, po powołaniu centrum nie nastąpiła tu chyba poprawa. A z czego to wynika? W dużej mierze z braku dyscypliny, nieprzestrzegania ustalonych przez siebie norm. Na przykład bardzo często nie przestrzega się rozporządzenia Rady Ministrów dotyczącego właśnie trybu działania Rady Ministrów. Mogę wskazać wiele przykładów, łącznie z będącymi obecnie w parlamencie projektami kodeksów karnych, a więc bardzo poważnej w końcu ustawy, które nie były przedstawione w ogóle do zaopiniowania Radzie Legislacyjnej, a przeszły przez Radę Ministrów i zostały wysłane do Wysokiego Sejmu. Czyli było to nieprzestrzeganie własnych zasad, a również w trybie tworzenia prawa trzeba ustalić pewne zasady i trzeba ich przestrzegać. Ja od razu mogę tutaj zapowiedzieć, że podjęliśmy pewne kroki organizacyjne. Rzecznik praw obywatelskich będzie w lutym gospodarzem konferencji poświęconej wyłącznie problemowi legislacji. Patrząc z punktu widzenia ochrony praw człowieka i obywatela uważam, że problem legislacji jest bardzo ważny. Trzeba zrobić porządek z polską legislacją, bo moim zdaniem jej stan jest obecnie zupełnie katastrofalny.</u>
<u xml:id="u-232.2" who="#AndrzejZoll">Jeżeli chodzi o sądownictwo, to wyraziłem swoje poglądy. Uważam, że polityka karna prowadzona przez poprzedniego ministra sprawiedliwości była polityką bardzo złą i prowadziła donikąd. Nie można wychodzić z założenia, że mamy do dyspozycji tylko jedną karę i zamykać ludzi w zakładach karnych. Można przyjąć taką politykę, ale trzeba mieć wtedy bardzo dużo pieniędzy. Proszę zwrócić uwagę, że w Polsce budujemy obecnie jedno więzienie, w Piotrkowie powstaje więzienie na sześćset osób. Na sześćset osób. Co to jest w stosunku do trzydziestu tysięcy? Ten budynek będzie kosztował 80 milionów zł. Proszę policzyć, ile tu potrzeba pieniędzy. Proszę zobaczyć, że przewidziane zaostrzenie odpowiedzialności karnej według wyliczeń bardzo wybitnego specjalisty w tym zakresie, pana profesora Szymanowskiego, prowadzić będzie do tego, iż będziemy mieli sto pięćdziesiąt tysięcy osób skazanych na pozbawienie wolności. Tylko że oni będą się z nas śmiać, bo nie wiem, gdzie my ich pozamykamy. Właśnie to prowadzi donikąd.</u>
<u xml:id="u-232.3" who="#AndrzejZoll">Jeżeli chodzi natomiast o obywatelskie prawo do informacji, to muszę powiedzieć, że sprawa jest przecież przesądzona w konstytucji. Art. 61 wyraźnie statuuje to prawo. Właściwie nie powinno się mówić o ustawie o dostępie do informacji, tylko o trybie dostępu do informacji, bo to prawo jest przesądzone. Jest coś niedobrego w tym, że mamy określone wyjątki, dotyczące tajemnicy ustawy o ochronie informacji niejawnych, ustawy o ochronie danych osobowych i mniej więcej trzydziestu innych ustaw o ochronie tajemnicy, natomiast nie mamy zasad trybu dostępu do informacji. Uważam więc, że ta ustawa, która obecnie znajduje się w Senacie, odnosi się do problematyki zupełnie podstawowej dla praw człowieka, dla państwa prawa, dla budowy społeczeństwa obywatelskiego.</u>
<u xml:id="u-232.4" who="#AndrzejZoll">Bardzo trudno mi odpowiedzieć na pytanie, jak ja widzę prawo jawności informacji majątkowych członków parlamentu. Wychodzę z takiego założenia, że to, czy ja będę parlamentarzystą, czy nie, zależy ode mnie. Od razu znane są zasady - jeżeli chcesz być parlamentarzystą, to musisz wypełnić takie i takie warunki. Musisz pokazać swój majątek. Sprawa jest właściwie bardzo prosta i wydaje mi się, że gdybym był parlamentarzystą, to bym w tym kierunku szedł.</u>
</div>
<div xml:id="div-233">
<u xml:id="u-233.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-233.1" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Krystyna Czuba, proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-234">
<u xml:id="u-234.0" who="#KrystynaCzuba">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
<u xml:id="u-234.1" who="#KrystynaCzuba">Panie Profesorze, chciałam zapytać o problem, który dotyczy bezkarnych zwolnień z pracy, bądź to przez prywatnych rodzimych pracodawców, bądź przez różne zachodnie firmy. O tych bezkarnych zwolnieniach słyszymy od mnóstwa ludzi w terenie. Czy jest możliwość zapobieżenia w jakiś sposób takim sytuacjom? Czy pan mógłby przekazać nam jakieś rady? Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-235">
<u xml:id="u-235.0" who="#AndrzejZoll">Wysoka Izbo! Proszę zwrócić uwagę na fakt, że właściwie instytucja rzecznika praw obywatelskich jest powołana do czuwania nad przestrzeganiem praw i wolności przez władzę publiczną. Tak zresztą jest to określone i w konstytucji, i w ustawie o Rzeczniku Praw Obywatelskich.</u>
<u xml:id="u-235.1" who="#AndrzejZoll">Dzisiaj mamy do czynienia już prawie wyłącznie ze stosunkami między podmiotami prywatnymi, opartymi na stosunkach umownych. Ale ja patrzę na to w ten sposób, że w ogóle dzisiaj nastąpiło przesunięcie zagrożenia praw człowieka, a źródłem tego zagrożenia nie jest już na pewno wyłącznie, czy przede wszystkim, państwo z jego aparatem. To zagrożenie płynie ze strony korporacji, podmiotów gospodarczych, a nawet innych ludzi. Tu jest podstawowe zagrożenie.</u>
<u xml:id="u-235.2" who="#AndrzejZoll">Czy w takim razie rzecznik może się w to włączyć? Uważam, że tak. Dlatego, że ja mogę wymagać od państwa działań chroniących tego pokrzywdzonego w nierównym układzie umownym. I to robimy. Bardzo ściśle współpracuję z inspekcją pracy, z głównym inspektorem pracy. Dokonywaliśmy wspólnych inspekcji, jeżeli chodzi na przykład o supermarkety. Zgłosiliśmy inspektorowi inspekcji pracy szereg problemów z tego zakresu, ażeby je wprowadził do planu swojego działania w roku 2000 i 2001. Tak, że próbujemy w tym kierunku działać, ale tu konieczne jest włączenie się i władzy ustawodawczej, i władzy wykonawczej. Proszę pamiętać, że rzecznik praw obywatelskich jest tylko organem kontrolnym, który może sygnalizować władzy publicznej zjawisko i domagać się interwencji, ale nie może nigdzie podjąć decyzji.</u>
</div>
<div xml:id="div-236">
<u xml:id="u-236.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-236.1" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Jan Chojnowski, proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-237">
<u xml:id="u-237.0" who="#JanChojnowski">Panie Profesorze, moje pytanie dotyczy spraw systemowych. W pana wystąpieniu znalazło się takie stwierdzenie, a właściwie nie stwierdzenie, ale oczywistość, że na linii Trybunał Konstytucyjny - Sąd Najwyższy istnieje jakieś iskrzenie w sprawach kompetencji. A jak się pan odniesie do takiej kwestii - przecież w teorii prawa również jako pierwszą wymienia się wykładnię prawa autentyczną, pochodzącą od organu, który to prawo stanowi. Czy na gruncie polskim niewskazane byłoby przynajmniej sięganie przez organy, które wykładnię stosują, do motywów, które legły u podstaw uchwalenia ustawy? Tymczasem w tych wykładniach jest z reguły to, co autor miał na myśli - nie sięga się właśnie do tych motywów ustawodawczych. Przynajmniej zauważa się taki problem.</u>
</div>
<div xml:id="div-238">
<u xml:id="u-238.0" who="#AndrzejZoll">Jeżeli można, Panie Senatorze.</u>
<u xml:id="u-238.1" who="#AndrzejZoll">Wysoki Senacie! Tak zwana historyczna wykładnia, bo ta, którą pan senator wymienił, ma charakter wykładni historycznej, jeżeli chodzi o motywy ustawodawcy, jest bardzo zawodna, bo bardzo trudno jest odtworzyć to, co miało na myśli ciało zbiorowe składające się z czterystu sześćdziesięciu posłów i stu senatorów. Jest to bardzo zawodne. Właściwie w teorii prawa bardzo jasno się stwierdza, że nieważne jest to, co chciał ustawodawca powiedzieć, a ważne jest to, co powiedział. Niewątpliwie jednak pomocniczo należy sięgać - i wielokrotnie się to robi, robią to też i sądy - właśnie po tę wykładnię historyczną, czyli po motywy ustawodawcze.</u>
<u xml:id="u-238.2" who="#AndrzejZoll">Ja chciałbym zwrócić uwagę na jedną rzecz - podniosłem to w swoim dzisiejszym wystąpieniu. Niedobrze się stało, że nie mamy obowiązującej wykładni prawa ustalanej przez organ, który swoim autorytetem przesądza spór, dotyczący stosowania normy prawnej. Takim autorytetem niewątpliwie jest Trybunał Konstytucyjny i taką wykładnię powinniśmy mieć. Mogę podać wiele przykładów, w których dzisiaj brakuje takiego autorytatywnego wypowiedzenia się przez organ państwowy co do rozumienia aktu prawnego.</u>
<u xml:id="u-238.3" who="#AndrzejZoll">Niedobrze jest oczywiście, że istnieje to iskrzenie między Sądem Najwyższym a Trybunałem Konstytucyjnym. Miało ono miejsce również i w tych czasach, kiedy prezesem był pan Strzembosz, a ja byłem prezesem Trybunału Konstytucyjnego. Wtedy też te iskrzenia były, ale one są w większości państw europejskich. Trybunał Konstytucyjny zawsze uwiera Sądowi Najwyższemu w jego kompetencjach. Ale jeżeli chodzi o to, co dzisiaj jest bardzo niebezpieczne, to przypomnę Wysokiemu Senatowi jedno z niedawnych bardzo zdarzeń w Polsce. Mianowicie, w jednym z sądów sędzia wystąpił z pozwem przeciwko skarbowi państwa o zarobki uznając, że nie są godne stanowiska sędziowskiego, a w związku z tym przepisy, które regulują ich wysokość są sprzeczne z konstytucją. W pierwszej instancji ten sędzia wygrał. Druga instancja zawiesiła postępowanie i wystąpiła z pytaniem do Trybunału Konstytucyjnego - jak to jest z tymi zarobkami sędziowskimi. Trybunał Konstytucyjny wydał orzeczenie w tej sprawie, że zarobki sędziowskie są zgodne z konstytucją. Co na to sąd w Częstochowie? Powiedział, że on bezpośrednio stosuje konstytucję i orzeczenie trybunału jego nie wiąże. I zasądził po uważaniu sędziemu wynagrodzenie.</u>
<u xml:id="u-238.4" who="#AndrzejZoll">Proszę zobaczyć, do czego prowadzi stanowisko niektórych sędziów Sądu Najwyższego głoszące, że oni nie są związani wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego. Uważam, że to prowadzi do chaosu w państwie, bo z punktu widzenia związania normy prawnej to, co wolno Sądowi Najwyższemu, wolno każdemu sędziemu rejonowemu.</u>
<u xml:id="u-238.5" who="#komentarz">(Senator Jan Chojnowski: Panie Profesorze, małe sprostowanie, dobrze?)</u>
</div>
<div xml:id="div-239">
<u xml:id="u-239.0" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-240">
<u xml:id="u-240.0" who="#JanChojnowski">Panie Profesorze, rzeczywiście to jest wykładnia historyczna - nawiązywanie do motywów ustawodawcy. Ja chciałem tak pana podpytać, jaki jest pana pogląd - czy parlamentu, a przynajmniej jednej jego Izby, nie wyposażyć w uprawnienia do wykładni prawa? Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-241">
<u xml:id="u-241.0" who="#AndrzejZoll">Panie Senatorze! Parlament jest upoważniony, bo bardzo często my mamy wykładnię prawa - autentyczną. Proszę zobaczyć, że coraz częściej w ustawach mamy tak zwany słowniczek wyrażeń ustawowych - to jest właśnie autentyczna wykładnia prawa, ale tylko do takiej wykładni może być upoważniony parlament.</u>
</div>
<div xml:id="div-242">
<u xml:id="u-242.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-242.1" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Krzysztof Piesiewicz, proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-243">
<u xml:id="u-243.0" who="#KrzysztofPiesiewicz">Przede wszystkim chciałem panu profesorowi podziękować za to wystąpienie - rzadko mi się zdarza w tej Izbie słyszeć takie ujęcie problematyki związanej ze stanowieniem prawa i z jego całym aspektem aksjologicznym - a szczególnie za to, co pan mówił o tak zwanej wierze w omnipotencję prawa i w zmienianie rzeczywistości tylko przez normy prawne, szczególnie jeśli chodzi o aspekt represyjności.</u>
<u xml:id="u-243.1" who="#KrzysztofPiesiewicz">Zachęcony jednak wystąpieniem pana senatora Michasia i kilkoma słowami pana profesora chciałem zadać jeszcze jedno pytanie związane z zakończonym dzisiaj, na etapie prac w Senacie, procesem legislacyjnym dotyczącym ustawy o obowiązkach posłów i senatorów. Właściwie mam dwa pytania. Czy teza pana profesora, że problem ujawniania majątku powinien być problemem wstępnym przy kandydowaniu, nie powinna być zawarta w ordynacji wyborczej? To jest moje pierwsze pytanie, w związku z tym co pan powiedział.</u>
<u xml:id="u-243.2" who="#KrzysztofPiesiewicz">I drugie pytanie. Jeżeli zawarte jest to w ustawie o obowiązkach posłów i senatorów, czy nie dotyka to problematyki i działania prawa wstecz? Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-244">
<u xml:id="u-244.0" who="#AndrzejZoll">Dobrze się chyba stało, że ta ustawa wejdzie w życie dokładnie z zakończeniem kadencji, bo niewątpliwie miałbym wątpliwości, gdyby stało się to w połowie kadencji. Historycznie się tak to ułożyło, że pewnie jak zostanie podpisana ona przez prezydenta i opublikowana w „Dzienniku Ustaw”, to akurat kadencja tego parlamentu zostanie zakończona. I z tego punktu widzenia nie ma tutaj wątpliwości.</u>
<u xml:id="u-244.1" who="#AndrzejZoll">Co do pierwszej kwestii, to powiedziałbym, że troszkę byśmy przesadzili ustanawiając, że każdy kandydujący już teraz musi ujawnić majątek. Nie rozszerzajmy tego. To jest niewątpliwie pewna wyjątkowa regulacja, bardzo mocno wkraczająca w sferę prywatności. Zmusza nas do tego interes publiczny, a w każdym razie tak sądzą niektórzy. Uważam, że jednak w ustawie o prawach i obowiązkach parlamentarzystów ta regulacja wystarczy. Przecież ta ustawa dla każdego kandydującego jest jasna, w związku z czym decydując się wie, że po wyborze będzie musiał takiego ujawnienia dokonać, ale wcześniej chyba to nie jest konieczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-245">
<u xml:id="u-245.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-245.1" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Tomasz Michałowski, proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-246">
<u xml:id="u-246.0" who="#TomaszMichałowski">Ja mam jeszcze jedno pytanie. Wspomniał pan w swoim wystąpieniu, że w roku 2002 odbędzie się w Polsce międzynarodowe spotkanie rzeczników praw obywatelskich. Odwołując się do tej informacji, chciałbym zapytać, czy może pan odnieść się porównawczo do problematyki u nas występującej w stosunku do problematyki występującej w innych krajach - senator Michaś zadał takie dramatyczne pytanie, czy u nas jest tak tragicznie, bo każdy obszar jest praktycznie naruszeniem praw obywatelskich - czy mamy tu do czynienia z generalną zasadą łamania pewnych praw nie tylko w naszym kraju, ale w jakimś sensie bardziej globalną. Jednocześnie nawiązując do mojego wcześniejszego wystąpienia, chciałbym od pana usłyszeć ocenę weta ustawy reprywatyzacyjnej, bowiem skutki tego weta i nierozwiązania problemu są bardzo poważne w moim odczuciu. Obywatel naszego kraju dochodzi swoich praw poza naszym krajem i jest już orzeczenie w sprawie rekompensaty wydane wraz z zadośćuczynieniem. Czy ten problem nie powinien być jednak fundamentalnie i generalnie rozwiązany ustawowo?</u>
</div>
<div xml:id="div-247">
<u xml:id="u-247.0" who="#AndrzejZoll">Jeżeli chodzi o sprawę porównania sytuacji polskiego ombudsmana z obcymi państwami i jeżeli chodzi o przestrzeganie praw człowieka, to na jedną rzecz chciałbym zwrócić uwagę. Zacząłem swoją informację od uwagi, że ja mówię o negatywach życia społecznego. To nie jest tak, że jest tragicznie. Proszę tylko zwrócić uwagę, że do mnie piszą ci, którzy czują się skrzywdzeni, a nie piszą osoby zadowolone. Ja mam pewną satysfakcję, bo jestem jednocześnie przewodniczącym kapituły konkursu „Pro publico bono” i widzę co Polacy zrobili i osiągnęli. Jest to bardzo wiele, ale ja to widzę patrząc na to z innej perspektywy.</u>
<u xml:id="u-247.1" who="#AndrzejZoll">Bardzo trudne byłoby takie porównanie z państwami obcymi ze względu, o którym też mówiłem, mianowicie kompetencja polskiego rzecznika jest znacznie dalej idąca niż rzeczników zagranicznych. To można porównać - jak już mówiłem - jedynie z Finlandią. Są tam szerokie kontrolne uprawnienia. Proszę zwrócić uwagę, że w polskim prawie nie ma tutaj żadnych ograniczeń, czyli wszystkie służby państwa podlegają kontroli rzecznika praw obywatelskich. I co jest rzadkością, jeżeli chodzi o instytucję ombudsmana w innych państwach, to możliwość wszczynania postępowania sądowego przez rzecznika, czyli możliwość skarżenia decyzji administracyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego, wnoszenia nadzwyczajnych środków zaskarżenia rewizji nadzwyczajnych, kasacji do Sądu Najwyższego, czy skargi bądź wniosku do Trybunału Konstytucyjnego.</u>
<u xml:id="u-247.2" who="#AndrzejZoll">Te uprawnienia właściwie nie występują przy innych rzecznikach praw obywatelskich, stąd zresztą regulacja polska jest obecnie bardzo szeroko dyskutowana i obserwowana na świecie. Muszę powiedzieć, że zainteresowanie naszą instytucją jest bardzo duże. Jest to chyba jedna z nielicznych polskich instytucji prawnych, która wzbudziła takie zainteresowanie na świecie. W najbliższym czasie, 1 października, będę w Trybunale Konstytucyjnym Austrii mówił właśnie o instytucji rzecznika. Austriacy mają bardzo słabą ochronę praw człowieka od strony instytucji ombudsmana. Niemcy też interesują się naszymi rozwiązaniami. To jest bardzo ciekawe, że właśnie państwa o wielkiej kulturze prawnej patrzą na to polskie rozwiązanie z dużym zainteresowaniem i z głosami, że może by się i przydało także podobne mieć i u nich.</u>
<u xml:id="u-247.3" who="#komentarz">(Senator Tomasz Michałowski: Ale reprywatyzacja.)</u>
<u xml:id="u-247.4" who="#AndrzejZoll">Jeżeli chodzi o ocenę weta reprywatyzacji. Panie Senatorze, ja muszę powiedzieć tak. Rzecznik praw obywatelskich musi trzymać się bardzo daleko od polityki. Faktem jest, że ustawa nie została przyjęta i wynikły z tego pewne kwestie. To znaczy ja dalej widzę nierozwiązany problem własności. Widzę to i niepokoję się, że osoby, które utraciły w sposób bezprawny majątki, nie mają ich. Ale nie wystarczą tu sprawne ustawy. Jest oczywiste, że Polski nie stać na pełną reprywatyzację. Jeżeli będzie ona częściowa, to będzie też częściowa nacjonalizacja czy wywłaszczenie, a w takim razie za każdym razem jest to problem konstytucyjny. Jak dyskutowaliśmy nad tą sprawą - jej projekt był w Radzie Legislacyjnej - to wysunęliśmy propozycję, że należy wprowadzić jednorazowy przepis konstytucyjny, ale właśnie w formie konstytucji uchwalić rozwiązanie problemu reprywatyzacji. Żeby już nie można do Trybunału Konstytucyjnego z tym iść, bo gdyby nie było weta prezydenta, to na pewno jedna i druga strona zaskarżyłaby tę ustawę w Trybunale Konstytucyjnym. Uważam, że dzisiaj rozwiązanie problemu reprywatyzacji wymaga poziomu konstytucyjnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-248">
<u xml:id="u-248.0" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Krystyna Czuba, proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-249">
<u xml:id="u-249.0" who="#KrystynaCzuba">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-249.1" who="#KrystynaCzuba">Chciałam odnieść się do tematyki związanej z powodzią. Pan profesor powiedział, że brak uregulowań dotyczących kwestii katastrof i słusznie. Czy nie można jednak z punktu widzenia skarg obywatelskich i tych doświadczeń, które pan ma, powiedzieć, że doświadczenie z 1997 r. nauczyło rząd bardzo wiele i że dzisiejsze odniesienie do poszkodowanych powodzian jest diametralnie różne od tego, które było w 1997 r., bo tak to niektórzy poszkodowani obywatele postrzegają. Czy pan to również widzi w tym zakresie swojego postrzegania zasad obywatelskich? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-250">
<u xml:id="u-250.0" who="#AndrzejZoll">Nie mogę odpowiedzieć na to pytanie, dlatego że jeszcze nie wpłynęły do mnie sprawy dotyczące tej powodzi. Jeszcze jest za wcześnie, żebym mógł z tym porównać skargi, które wpłynęły po powodzi z 1997 r. i wpływają do dzisiaj. Bo sprawy dotyczące tamtej powodzi wcale nie są jeszcze załatwione, te skargi do dziś wpływają i nie mogę ich porównać z tymi, które wpłyną - bo wpłyną z całą pewnością - po obecnej powodzi. Tak więc nie jestem w stanie udzielić odpowiedzi na to pytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-251">
<u xml:id="u-251.0" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Ireneusz Michaś, proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-252">
<u xml:id="u-252.0" who="#IreneuszMichaś">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
<u xml:id="u-252.1" who="#IreneuszMichaś">Panie Profesorze, poinformował pan, że w pańskim urzędzie powołał pan dwie komórki: jedna jest do spraw pokrzywdzonego przestępstwem, a druga do spraw pokrzywdzonego przez służbę zdrowia. Rozumiem, że jest to konieczność, bo to jest duży problem. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-253">
<u xml:id="u-253.0" who="#AndrzejZoll">To jest oczywiście konieczność, bo jest problem praw pacjenta. Nie chodzi o pokrzywdzonego przez służbę zdrowia, nie mam pełnomocnika do takich spraw, tylko o prawa pacjenta. To jest jednak coś innego, Panie Senatorze. Jest jedno stanowisko do spraw praw pacjenta i niepełnosprawnych. Chciałbym, żebyśmy jeszcze w tym roku doczekali się pełnego raportu w sprawach przestrzegania praw pacjenta i w sprawach niepełnosprawnych oraz raportu dotyczącego ofiar przestępstw. Uważam, że jest taka potrzeba. Szczególnie jeżeli chodzi o pacjentów i niepełnosprawnych czy ofiary przestępstw, to mamy do czynienia z pewnym kompleksem spraw. One są bardzo różnorodne, z różnych dziedzin prawa. Weźmy na przykład sprawę niepełnosprawnych - to jest i edukacja, i zabezpieczenia, i problemy związane z różnymi przeszkodami architektonicznymi, urbanistycznymi. Tak więc trzeba bardzo kompleksowo opracować programy pomocy dla tych ludzi czy ochrony ich praw. I dlatego konieczna jest jakaś koordynacja również w moim biurze. Z tego powodu zdecydowałem się na utworzenie tych stanowisk.</u>
</div>
<div xml:id="div-254">
<u xml:id="u-254.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-254.1" who="#TadeuszRzemykowski">Tak jak się spodziewałem, senator Jadwiga Stokarska.</u>
</div>
<div xml:id="div-255">
<u xml:id="u-255.0" who="#JadwigaStokarska">Panie Profesorze, dosyć dużo mówił pan na temat bezrobocia, a wiadomo, że bezrobocie związane jest z prywatyzacją, z tak zwaną restrukturyzacją, która trwa od dziesięciu lat. Czy analizował pan przyczyny bezrobocia, które są powodem nie tylko biedy, ale również rosnącej liczby przestępstw, o których też była mowa?</u>
<u xml:id="u-255.1" who="#JadwigaStokarska">Chciałabym dodać, że dowiadujemy się, iż w Stanach Zjednoczonych, gdzie coraz bardziej wkracza globalizacja, gdzie zderzono się z coraz większym bezrobociem, liczba więźniów wzrosła wielokrotnie. I są takie anomalie, że poszczególne stany, poszczególni szefowie poszczególnych miast walczą o lokalizację, o budowę więzień na swoim terenie tylko po to, żeby pozyskać miejsca pracy w związku z obsługą tych więzień, w związku z transportem, z hotelami, które lokują się wokół tych instytucji. Czy nie jest to nienormalne, czy nie jest to niezdrowe? Czy analizował pan te sprawy?</u>
<u xml:id="u-255.2" who="#JadwigaStokarska">Druga sprawa. Proszę mi powiedzieć, czy analizował pan sprawę weta prezydenta wobec ustawy o uwłaszczeniu mieszkań, wobec chociażby obdarowywania cudzoziemców naszym majątkiem.</u>
<u xml:id="u-255.3" who="#JadwigaStokarska">Trzecia sprawa. Proszę powiedzieć, czy próbował pan zrównać prawa większości narodowej w Polsce z prawami mniejszości, chociażby pod kątem ordynacji wyborczej do parlamentu.</u>
<u xml:id="u-255.4" who="#JadwigaStokarska">I jeszcze jedna sprawa. W czasie, kiedy powoływano pana w naszej Izbie, prosiłam o zajęcie się sprawą prostytucji na drogach. Zgłaszałam ten problem w tej Izbie i, niestety, nie poradziłam sobie z tą sprawą. Czy zrobił pan coś w tym kierunku? Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-256">
<u xml:id="u-256.0" who="#AndrzejZoll">Oczywiście, że sprawa bezrobocia jest w centrum zainteresowania mojej działalności. Badałem te sprawy w terenie. W czerwcu byłem w województwie warmińsko-mazurskim, które przecież jest bardzo dotknięte bezrobociem, może najbardziej w Polsce. I już mniej zastanawiamy się nad przyczynami bezrobocia, tymi historycznymi, ale bardziej interesuje nas, mnie i moich współpracowników, sposób wyjścia z bezrobocia. Staramy się w jakiś sposób wspomagać te programy. Nie mogę, oczywiście, sam tworzyć miejsc pracy, mogę wspomagać programy, które służą likwidacji bezrobocia. I takie programy wspomagam. Jak mówiłem, pracujemy nad dużym programem wychodzenia z bezradności, który obejmuje, oczywiście, też ludzi bezrobotnych. Tak więc te działania są w centrum mojej uwagi.</u>
<u xml:id="u-256.1" who="#AndrzejZoll">Jeśli chodzi o zwalczanie czy likwidację prostytucji na szosach, to przecież nie jest to problem tylko szos, to jest problem handlu ludźmi. Nie wiem, czy Wysoka Izba orientuje się, że Polska, Warszawa jest europejskim centrum handlu ludźmi. W Warszawie są hotele, w których prowadzi się aukcje kobiet. I to są, oczywiście, bardzo niebezpieczne zjawiska, związane ze zorganizowaną przestępczością. Wielokrotnie występowałem w tych sprawach do ministra sprawiedliwości, odbyłem konferencje, na moje zaproszenie przybyli: minister spraw wewnętrznych, komendant główny Policji, komendant Straży Granicznej, przedstawiciele organizacji społecznych, na przykład La Strady. I zastanawialiśmy się nad sprawami likwidacji tego zjawiska. Często kontaktuję się z ambasadorem Studmanem, który też zajmuje się tymi sprawami z ramienia programów ONZ. Tak więc próbujemy coś robić w tym zakresie, ale proszę nie oczekiwać od rzecznika praw obywatelskich rozwiązania tego problemu. Poruszam tę sprawę również w rozmowach z przedstawicielami innych państw, ostatnio rozmawiałem na ten temat z attaché ambasady amerykańskiej. To jest też kwestia likwidacji popytu w krajach zachodnich. Polska jest w dużym stopniu krajem tranzytowym i dopóki będzie niekontrolowany popyt na prostytucję w krajach zachodnich, to będzie tranzyt przez Polskę. I nadal będziemy krajem, w którym niektórzy obywatele będą szukali dużych środków finansowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-257">
<u xml:id="u-257.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-257.1" who="#TadeuszRzemykowski">Nie widzę więcej pytań... A jednak widzę...</u>
</div>
<div xml:id="div-258">
<u xml:id="u-258.0" who="#AndrzejZoll">Przepraszam, nie odpowiedziałem pani senator na pytanie o mniejszości, jeżeli chodzi o ordynację wyborczą.</u>
<u xml:id="u-258.1" who="#AndrzejZoll">Wysoki Senacie, nie jest moim zadaniem występowanie w celu likwidacji jakichś uprawnień, preferencji, jakie mają mniejszości narodowe w Polsce. Zresztą w różnych państwach spotyka się takie preferencje. Weźmy na przykład kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, gdzie tak zwana pozytywna dyskryminacja nie jest uznawana za naruszenie praw wynikających z karty. Tak więc muszę powiedzieć, że nie zajmowałem się tymi sprawami. Moim zdaniem jest to pewnego rodzaju wyrównanie szans, a nie dyskryminacja.</u>
</div>
<div xml:id="div-259">
<u xml:id="u-259.0" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo, senator Jadwiga Stokarska.</u>
</div>
<div xml:id="div-260">
<u xml:id="u-260.0" who="#JadwigaStokarska">Panie Profesorze, zostałam źle zrozumiana. Chodziło mi właśnie o wyrównanie szans większości, a nie likwidację praw mniejszości.</u>
<u xml:id="u-260.1" who="#JadwigaStokarska">I proszę mi jeszcze odpowiedzieć na temat weta prezydenta w stosunku do ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, o uwłaszczeniu mieszkań.</u>
</div>
<div xml:id="div-261">
<u xml:id="u-261.0" who="#AndrzejZoll">Przepraszam, w sprawach spółdzielni mieszkaniowych nie było przecież weta prezydenta, ta ustawa weszła w życie. Ona była przedmiotem badań Trybunału Konstytucyjnego. Ta ustawa obowiązuje i została podpisana przez prezydenta.</u>
<u xml:id="u-261.1" who="#komentarz">(Senator Jadwiga Stokarska: Ale chodzi mi o decyzję Trybunału Konstytucyjnego w sprawie niesłusznego uwłaszczenia mieszkań za kwotę równą 3% ich wartości.)</u>
<u xml:id="u-261.2" who="#AndrzejZoll">A, to jest coś zupełnie innego, to jest orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego.</u>
<u xml:id="u-261.3" who="#AndrzejZoll">Pani Senator, muszę powiedzieć, że ja też zaskarżyłem tę ustawę, ale zupełnie w innym zakresie. Nie zaskarżyłem przepisu dotyczącego 3%, fragmentu związanego z wykupem mieszkań za 3%. Uważałem bowiem, że te spółdzielnie i te mieszkania w bardzo dużym stopniu powstawały ze środków publicznych. W związku z tym mieliśmy tutaj do czynienia z pewnego rodzaju uwłaszczeniem, poza sporem, ale uwłaszczeniem przede wszystkim na środkach publicznych. Dlatego nie uważałem za w każdym razie uzasadnione, żeby rzecznik praw obywatelskich to rozwiązanie kwestionował. To zostało zakwestionowane przez grupę posłów i ta grupa posłów odniosła sukces w Trybunale Konstytucyjnym. Muszę powiedzieć, że w tej sprawie poniosłem raczej porażkę, bo zasadnicza część skarżonego przeze mnie prawa została uznana przez trybunał za zapisy konstytucyjne. Trybunał podzielił mój pogląd w bardzo marginalnym zakresie.</u>
</div>
<div xml:id="div-262">
<u xml:id="u-262.0" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo, senator Jadwiga Stokarska.</u>
</div>
<div xml:id="div-263">
<u xml:id="u-263.0" who="#JadwigaStokarska">Dziękuję bardzo panu rzecznikowi. Chciałabym wyjaśnić, że chodziło mi o pana stanowisko w sprawie obrony tej sprawy, a nie jej podważania. I właśnie otrzymałam taką informację, za co bardzo dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-264">
<u xml:id="u-264.0" who="#TadeuszRzemykowski">Czy jeszcze ktoś z państwa chce zadać pytanie?</u>
<u xml:id="u-264.1" who="#TadeuszRzemykowski">Nie widzę chętnych. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-264.2" who="#TadeuszRzemykowski">Otwieram dyskusję.</u>
<u xml:id="u-264.3" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam o wymogach regulaminowych dotyczących czasu przemówienia senatorów oraz o konieczności zapisywania się do głosu u senatora prowadzącego listę mówców.</u>
<u xml:id="u-264.4" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę o zabranie głosu senatora Zbigniewa Romaszewskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-265">
<u xml:id="u-265.0" who="#ZbigniewRomaszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
<u xml:id="u-265.1" who="#ZbigniewRomaszewski">Chciałem odnieść się właściwie do trzech kwestii. Pierwszą z nich jest niezwykle istotna sprawa podniesiona przez pana profesora - kwestia pewnej spójności legislacyjnej. W tej sprawie, niestety, z największą przykrością muszę się z panem profesorem zgodzić, że przeżywamy w tej chwili nie tylko powódź, ale również nawałę złego prawa.</u>
<u xml:id="u-265.2" who="#ZbigniewRomaszewski">Myślę, że mówiąc o mankamentach naszego systemu prawnego, oczywiście należy sobie zdawać sprawę z tego, że dokonując transformacji systemowej, stanęliśmy w pewnym sensie przed antynomią, że prawo dobre to prawo stabilne. Jak jednak prawo może być stabilne, skoro musimy z jego pomocą je zmieniać?</u>
<u xml:id="u-265.3" who="#ZbigniewRomaszewski">Dlatego mówienie o niedociągnięciach naszego prawa i porównywanie się z krajami Zachodu oczywiście nie ma większego sensu, ponieważ tam to prawo zachowuje pewną ciągłość, która trwa często po kilkaset lat. Oczywiście istnieje tu pewne usprawiedliwienie dla nawałnicy ustaw, które przewijają się przez nasz parlament, bo trudno wymyślić in abstracto prawa, które byłyby bezwzględnie dobre i zadziałały w nowym systemie, w nowym układzie społecznym. Dlatego te prawa trzeba poprawiać, stąd bierze się ten ciągły proces nowelizacji, z tym że problem jest taki, iż chyba do tego za bardzo przyzwyczailiśmy się.</u>
<u xml:id="u-265.4" who="#ZbigniewRomaszewski">Jeżeli w tej kadencji uchwalimy ponad siedemset pięćdziesiąt ustaw, to trzeba sobie zdawać sprawę z tego, że te ustawy już z tego powodu po prostu nie mogą być dobre, że ważna nie jest tylko kwestia napisania ustawy, ale również kwestia wejścia tej ustawy w obieg prawny państwa. Siedemset pięćdziesiąt nowych ustaw w ciągu jednej kadencji w tym obiegu funkcjonować nie może. I nie mówię tu o przeciętnym obywatelu, ale mówię o fachowcach, mówię o prawnikach. Myślę, że trzeba by w tym zakresie zacząć się miarkować i budować w ogóle jakąś koncepcję stanowienia prawa, której to koncepcji niestety, z przykrością muszę to stwierdzić, nie mamy.</u>
<u xml:id="u-265.5" who="#ZbigniewRomaszewski">Pan profesor podniósł kwestię ustawy o dostępie do informacji. Niestety, muszę powiedzieć, że w tej sprawie w gruncie rzeczy ponieśliśmy absolutną klęskę. To jest problem, którym moja komisja żyje od dwóch tygodni. Odbyliśmy na ten temat cztery posiedzenia i w końcu załamaliśmy się. Już dziś wiemy, że przyjmiemy ustawę, która będzie ustawą złą. I nie mamy na to żadnego sposobu. Wynika to przede wszystkim z jednej rzeczy - z pewnej hierarchii stanowienia aktów. Jeżeli ustanowiono, po kolei, ustawę o informacjach niejawnych, ustawę o ochronie danych osobowych wraz z wszelkimi rodzajami tajemnic bankowych, handlowych, skarbowych itd., to jak w tych warunkach można prawidłowo zbudować ustawę, która dawałaby obywatelowi podstawowe prawo do informacji, prawo zasadnicze, od którego tamte prawa będą pewnego rodzaju wyjątkami, pewnego rodzaju lex specialis? To zostało już po prostu zmarnowane. I na tym etapie prac to, co dostaliśmy z Sejmu, jest już w zasadzie chyba nienaprawialne. Próbowaliśmy nad tym niezwykle intensywnie pracować, ale wydaje mi się, że ponieśliśmy w tej sprawie porażkę. Być może w przyszłej kadencji trzeba będzie podjąć sprawę od nowa, ale nad tym bardzo źle się pracuje. Znowu nie wiem, czy wchodzi tu w grę kwestia przepisów konstytucyjnych, czy też trzeba by było jednak szukać rozwiązań już na drodze ustawy zwykłej, w której trudno jest poprawić to, co zostało zabagnione. Ta ustawa wejdzie pod obrady Senatu najprawdopodobniej 29 sierpnia.</u>
<u xml:id="u-265.6" who="#ZbigniewRomaszewski">Już dziś po prostu nie wyobrażam sobie, żeby senacka Komisja Praw Człowieka i Praworządności mogła wnieść twórczy wkład do nowelizacji kodeksów karnych, skoro one do dziś nie zostały uchwalone. Nie wyobrażam sobie też, żeby można było przeprowadzić nad tymi kodeksami konieczną, niezbędną dyskusję. Jest to przykład złego prawa, które powstanie po prostu ad hoc. A może nie powstanie, nie wiem, to wszystko zależy od Sejmu, w jego rękach teraz to się znajduje.</u>
<u xml:id="u-265.7" who="#ZbigniewRomaszewski">To jest pierwsza kwestia, o której chciałem powiedzieć. Myślę, że w naszej pracy parlamentarnej powinniśmy tę sprawę głęboko przeanalizować i zacząć myśleć o tym, że ustawy nie powinny być tak dalece kazuistyczne i że powinniśmy budować jakieś dużo szersze ustawy, potrafić spojrzeć na stanowienie prawa w dużo szerszy sposób, niż dzieje się to w tej chwili. Jesteśmy zarzuceni gigantyczną ilością zupełnie miałkich ustaw, spod których nie widać w ogóle zasadniczego trendu naszego ustawodawstwa.</u>
<u xml:id="u-265.8" who="#ZbigniewRomaszewski">Druga kwestia, która budzi mój niepokój, to rola Trybunału Konstytucyjnego. Wydaje się, że ta rola została prawidłowo określona w konstytucji, niemniej jednak nie sposób mi się pogodzić z taką sytuacją, w której złe prawo, powiedzmy, że niekonstytucyjne, po upływie dwóch i pół roku zostaje nagle uchylone przez Trybunał Konstytucyjny - mam na myśli ustawę o przewłaszczaniu dzierżawy wieczystej. Stwarza to taką sytuację, że 80% ludzi wykupuje dzierżawione przez siebie w ramach dzierżawy wieczystej nieruchomości po znikomych, groszowych w gruncie rzeczy cenach, ale po wyroku Trybunału Konstytucyjnego pozostałe 20% musi już płacić cenę rynkową. To po prostu obraża ludzkie poczucie sprawiedliwości.</u>
<u xml:id="u-265.9" who="#ZbigniewRomaszewski">I nie wiem, co tu było ważniejsze: czy prawo i zgodność z konstytucją, czy po prostu normalna ludzka sprawiedliwość? Myślę, że przy takim nawale prawa jest to bardzo poważny problem. Jak go rozwiązać, nie wiem, nie potrafię tego powiedzieć, w każdym razie uważam, że stało się po prostu bardzo, ale to bardzo źle.</u>
<u xml:id="u-265.10" who="#ZbigniewRomaszewski">Wreszcie ostatnia sprawa, którą chciałem poruszyć, jest już właściwie sprawą dla Senatu przyszłej kadencji. Otóż uważam, że przyjmując informację rzecznika praw obywatelskich zapoznajemy się z pewną oceną funkcjonowania systemu prawnego w państwie, jego relacji z rzeczywistością, którą ten rzecznik obserwuje. I tak jest dzisiaj. W moim przekonaniu jest okazja, by zrobić jeszcze jedną rzecz, i bardzo bym postulował, ażeby przyszły Senat wziął to pod uwagę. Mianowicie raport rzecznika praw obywatelskich zawiera bardzo wiele wypunktowanych konkretnych spraw - spraw, które zostały zgłoszone, które z jakiegoś powodu nie zostały rozwiązane, które często są nierozwiązane od lat dwóch, trzech, pojawiają się w kolejnych sprawozdaniach rzecznika praw obywatelskich.</u>
<u xml:id="u-265.11" who="#ZbigniewRomaszewski">W związku z tym postuluję, ażeby sprawozdaniu rzecznika praw obywatelskich poświęcać odrębne posiedzenie Senatu, bo jest to gigantyczna materia. I żeby to posiedzenie Senatu odbywało się z uczestnictwem przedstawicieli rządu, którzy by w tym momencie składali wyjaśnienia dotyczące problemów podniesionych przez rzecznika. Bo informacja przedstawiana przez rzecznika nie jest tylko informacją o jego działalności - i nie chodzi tylko o to, czy jesteśmy z tej działalności zadowoleni, czy nie - to jest również pewne oskarżenie władzy wykonawczej. W moim przekonaniu władza wykonawcza powinna tę sprawę podjąć i przed Senatem się wytłumaczyć. Taki byłby mój postulat skierowany do przyszłego Senatu. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-266">
<u xml:id="u-266.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-266.1" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę o zabranie głosu senatora Krzysztofa Piesiewicza, następnym mówcą będzie senator Piotr Andrzejewski.</u>
</div>
<div xml:id="div-267">
<u xml:id="u-267.0" who="#KrzysztofPiesiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
<u xml:id="u-267.1" who="#KrzysztofPiesiewicz">Panie Senatorze, ja bardzo krótko. Wysłuchałem wystąpienia pana senatora Romaszewskiego i zgadzam się z nim prawie we wszystkich aspektach. W istocie chciałem tylko, kiedy zbliża się już koniec kadencji, powiedzieć bardzo ogólnych choć bolesnych konstatacji w kontekście wypowiedzi pana profesora.</u>
<u xml:id="u-267.2" who="#KrzysztofPiesiewicz">Jest to moje subiektywne, ale dosyć doskwierające odczucie. Oto pamiętam, kiedy wiele lat temu w bardzo szerokich dyskusjach związanych z funkcjonowaniem i stanowieniem prawa w tak zwanym realnym socjalizmie, podstawowym zarzutem był nadmierny pozytywizm prawniczy, a nie to, co nazwalibyśmy podporządkowaniem stanowienia prawa ogólnie akceptowanym wartościom. I mam takie poczucie, że w tej kadencji uczestniczyłem w bardzo spolitycyzowanym procesie stanowienia prawa - nie uczestniczyłem w dogłębnej dyskusji na temat stanowionego prawa w kontekście dobra publicznego, w kontekście aksjologicznym. Pewna pospieszność w stanowieniu ustaw wynikała również często z tak zwanego jedynego słusznego poglądu na to, co jest dobre, a co jest złe. I chcę powiedzieć jeszcze coś ponad to: została zachwiana relacja, czy proporcje, pomiędzy niezidentyfikowaną tak zwaną sprawiedliwością i dobrem ogólnym a dobrem jednostki. Często dla tak zwanego populistycznego dobra ogólnego poświęca się dobro jednostki, a w moim odczuciu dopiero suma dobrego samopoczucia jednostek tworzy jakość wolnego i demokratycznego społeczeństwa. Chcę powiedzieć, że dla mnie nie istnieje niezidentyfikowany obiekt latający w postaci jakiegoś dobra, o którym się mówi, albo jakiejś konieczności - dla mnie istnieje dobro osoby, jednostki, godność jednostki. Ta godność, to dobro i ta wolność decydują o wolności całej suwerennej wspólnoty. To jest jeden aspekt zagadnienia.</u>
<u xml:id="u-267.3" who="#KrzysztofPiesiewicz">I nie miałem dobrego samopoczucia w tej kadencji, jeżeli chodzi o ten kontekst - nawet biorąc pod uwagę gigantyczny w nowożytnej historii Polski wysiłek zreformowania strukturalnego mojej ojczyzny, jeżeli chodzi o ustrój prawny, o funkcjonowanie. To był wielki wysiłek, niespotykany wysiłek, ale również w tych oparach, w tym dymie, o którym mówiłem.</u>
<u xml:id="u-267.4" who="#KrzysztofPiesiewicz">Chcę jednak powiedzieć jeszcze o czymś innym, na przyszłość, że również w realnym socjalizmie naszą zmorą było tak zwane prawo powielaczowe. Mam niekiedy takie uczucie, że w zagubieniu przy stanowieniu prawa normami najwyższymi, a więc ustawowymi, wkraczamy w pewne zagadnienia, które mogą być rozstrzygane zupełnie na innym szczeblu. Ktoś mi może odpowiedzieć, że właśnie dlatego, że nie było prawa powielaczowego, ale są jakieś proporcje, są jakieś granice. Dam przykład, oto dzisiaj rozpatrywaliśmy ustawę o chorobach zakaźnych i zakażeniach - może ten przykład wystarczy. I może dlatego Senat na ostatnich swoich posiedzeniach w trybie, siłą rzeczy, przyspieszonym musi rozpatrywać trzydzieści lub czterdzieści ustaw.</u>
<u xml:id="u-267.5" who="#KrzysztofPiesiewicz">Jest więc jakieś zagubienie. Ja nikogo tutaj o nic nie posądzam ani nie chcę nikomu za ten stan przypisywać winy, ale ten pospieszny pociąg legislacyjny trzeba zatrzymać. I trzeba się zastanowić, czy to jest dobry kierunek i czy ten pociąg się nie wykolei.</u>
<u xml:id="u-267.6" who="#KrzysztofPiesiewicz">Jeszcze raz dziękując panu profesorowi chciałem powiedzieć, że starałem się wielokrotnie pisać w różnych miejscach. Niech nikt, kto zna chociaż troszeczkę historię państwa i prawa, nie wierzy w to, że normami prawnymi, a szczególnie tymi z sankcjami karnymi, można wprowadzić raj na ziemi. Gdzie indziej są źródła i inne metody, być może metody wzmocnień pozytywnych w długiej perspektywie są bardziej efektywne.</u>
<u xml:id="u-267.7" who="#KrzysztofPiesiewicz">Dziękuję, Panie Profesorze. Dziękuję państwu. Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
</div>
<div xml:id="div-268">
<u xml:id="u-268.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-268.1" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Piotr Andrzejewski ma głos.</u>
<u xml:id="u-268.2" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-269">
<u xml:id="u-269.0" who="#PiotrAndrzejewski">Panie Marszałku! Panie Profesorze! Wysoka Izbo!</u>
<u xml:id="u-269.1" who="#PiotrAndrzejewski">Trzeba bardzo pozytywnie określić informację z działalności rzecznika z uwagami o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela.</u>
<u xml:id="u-269.2" who="#PiotrAndrzejewski">Z punktu widzenia Komisji Ustawodawczej, której przewodniczę, wyrażam podziękowanie rzecznikowi za wspieranie tego, co jest dbałością i troską o prawidłowe procedowanie nad kształtem wtopienia każdej normy prawnej w system. I to w system, który jest komplementarny, zupełnie niesprzeczny, przynajmniej w założeniu, a w gruncie rzeczy stanowi w tej chwili galimatias, z którego mało kto z prawników i oceniających systemowo zakres źródeł prawa jest zadowolony.</u>
<u xml:id="u-269.3" who="#PiotrAndrzejewski">I tutaj szczególne podziękowania za podkreślenie znaczenia uporządkowania struktury widzenia źródeł prawa, także części norm w tej hierarchii w stosunku do norm wyższych, czy norm zasadniczych.</u>
<u xml:id="u-269.4" who="#PiotrAndrzejewski">Funkcja rzecznika praw obywatelskich w Polsce jest rzeczywiście szczególna dlatego, że nie jest to tylko obrońca w indywidualnych sprawach wolności i praw człowieka, ale także jest to obrońca praworządności i systemu prawa. Instrumenty, które otrzymał rzecznik - a i tutaj, w Senacie, przyczyniliśmy się do tego - takie, jak możliwość inicjowania postępowań i zaskarżania orzeczeń, i to zarówno jeżeli chodzi o władzę sądowniczą, konstytucyjną, jaką jest Trybunał Konstytucyjny, jak i władzę sądowniczą w postaci rewizji nadzwyczajnych do Sądu Najwyższego, pozwalają grać na tych dwóch instrumentach nawet tam, gdzie między nimi samymi występują kolizje.</u>
<u xml:id="u-269.5" who="#PiotrAndrzejewski">Rzecznik widzi również hierarchię źródeł prawa, która czasem umyka wtedy, kiedy rozpoznaje się albo zgodność normy z konstytucją, albo daje się prawo konkretnemu stanowi faktycznemu władzy sądowniczej. I trzeba podkreślić, że oprócz tego, czym kieruje się Trybunał Konstytucyjny i czym kieruje się sąd, istnieje konieczność skorelowania wielu przepisów w jedną normę, łączącą bezkolizyjnie przepisy, które wzajem mogą ze sobą kolidować, takie jak chociażby prawo człowieka do prywatności i prawo drugiego człowieka do informacji.</u>
<u xml:id="u-269.6" who="#PiotrAndrzejewski">Jest dzisiaj sfera klauzul generalnych i zasad prawnych konstytucji, które umknęły z punktu widzenia zarówno Trybunału Konstytucyjnego, jak i sądów powszechnych. Chcę zwrócić uwagę na to, że jest art. 31 z klauzulą, który mówi, że każdy korzystający ze swoich praw człowieka i obywatela winien przestrzegać takich samych praw drugiego człowieka. Jak to przykroić do konkretnych ocen wyłączających się często uprawnień, napotykających na takie same uprawnienia drugiego człowieka, który chce, akurat sprzecznie z tym pierwszym, korzystać z tych swoich uprawnień? Jest to sfera, którą Trybunał Konstytucyjny jeszcze mało się zajmował. To samo dotyczy sfery nadrzędności prawa międzynarodowego, a tym samym wszystkich konwencji i standardów praw człowieka nad prawem wewnętrznym, co zostało zarysowane w informacji, ale też jest dopiero przedmiotem uwagi Trybunału Konstytucyjnego. Podobnie jak przedmiotem tej uwagi jest to, jak dalece prawo wspólnotowe, czy prawo traktatowe, będzie w przyszłości ocenione jako konstytucyjnie nadrzędne, jako wtopione w polski system prawa.</u>
<u xml:id="u-269.7" who="#PiotrAndrzejewski">To wszystko ma jednocześnie miejsce w sytuacji bardzo trudnej transformacji systemu prawnego, bo choć Senat, w uchwale o przywróceniu ciągłości między III Rzeczypospolitą a systemem prawnym II Rzeczypospolitej, usiłował zarysować program przechodzenia nad zupełnie obcym narodom cywilizowanym systemem prawa komunistycznego, zwłaszcza z okresu stalinowskiego, ale także późniejszego, które nie respektowało podstawowych zasad narodów cywilizowanych, niemniej jednak jest on w dalszym ciągu uwikłany bardzo mocno w prawo z czasów PRL, i to z różnych jego okresów, kiedy różny był charakter respektowania tych praw. Proszę zwrócić uwagę na to, jak trudno ustawodawcy i Trybunałowi Konstytucyjnemu pogodzić się z tym, że prawo własności to nie jest tylko prawo rzeczowe, ale jest w tej chwili jednym z podstawowych praw człowieka. Jak ustosunkować się tutaj do zagadnień intertemporalnych?</u>
<u xml:id="u-269.8" who="#PiotrAndrzejewski">Jeżeli rzecznik podjął próbę wytłumaczenia, czy nieważność orzeczeń z mocy samego prawa ma zastosowanie wyłącznie do orzeczeń wydanych po dniu 31 sierpnia 1998 r., to jest to poruszenie problematyki, która dotyczy tak samo klauzul generalnych, dotyczących respektowania prawa własności, które istniało w okresie, kiedy je łamano i oparte powinno być na ówczesnych przepisach konstytucyjnych - albo konstytucji kwietniowej albo marcowej - a dzisiaj jest podobnie regulowane. A nie było respektowane i do dzisiaj nie możemy usunąć skutków tych naruszeń, które trwają nadal. Jak to rozwiązać? Jest to problem stojący przed legislatorem, ale też i problem, który został odesłany w tej chwili do orzecznictwa sądowego i być może orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego.</u>
<u xml:id="u-269.9" who="#PiotrAndrzejewski">I tu wszędzie, w sytuacji tak trudnych problemów, których legislator nie mógł rozwiązać z takich czy innych przyczyn, będą wychodzić indywidualne skargi w tej wojnie prawnej, którą z mocy weta prezydenta wytoczono i na którą skierowano państwo. Na pewno Polska nie chce być raubenstaat, zbójeckim państwem - a takie zarzuty już słyszeliśmy - które korzysta jak paser z naruszeń prawa, a jest kontynuatorem państwa, które tych naruszeń dokonało. A mamy tu do czynienia z prawem człowieka, bo jak już powiedziałem, w tej chwili własność ma już w pewnym zakresie podwójny charakter - i prawa rzeczowego, i prawa człowieka. I są regulacje międzynarodowe - czy to orzecznictwo strasburskie, czy pierwszy protokół dodatkowy do konwencji rzymskiej, czy to, co zawiera chociażby deklaracja powszechna - mówiące o tym, w jakim jest to zakresie. Tutaj rola rzecznika jest ciągle otwarta i bardzo na nią liczymy zwłaszcza tam, gdzie mamy do czynienia z koniecznością połączenia paru klauzul generalnych, wynikających niewątpliwie z konstytucji, takich jak klauzula ochrony praw słusznie nabytych i przywrócenia praw niesłusznie odebranych. Chodzi o to, jak je bezkolizyjnie zastosować.</u>
<u xml:id="u-269.10" who="#PiotrAndrzejewski">Wydaje mi się, że autorytet rzecznika praw obywatelskich ciągle rośnie i że te bardzo daleko idące kompetencje, przekraczające kompetencje tradycyjnej roli rzecznika, które sytuujemy w Polsce, stawiają go na pozycji arbitra między prawami człowieka, legislatorem a sądem konstytucyjnym. I sądzę, że rzecznik tę rolę spełnia i na swój autorytet zasługuje.</u>
<u xml:id="u-269.11" who="#PiotrAndrzejewski">Dziękuję bardzo za tę informację. Wydaje mi się, że jeszcze niejednokrotnie w tej Izbie - a przynajmniej ja jako przewodniczący Komisji Ustawodawczej - będąc bezradnymi wobec indolencji, polityzacji, nieudolności i nieumiejętności w stanowieniu prawa, będziemy korzystać z pomocy i interwencji rzecznika praw obywatelskich, za co dziękuję i o co jeszcze raz proszę. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-270">
<u xml:id="u-270.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-270.1" who="#TadeuszRzemykowski">Czy jeszcze ktoś chce zabrać głos w dyskusji? Nie widzę zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-270.2" who="#TadeuszRzemykowski">Informuję więc, że lista mówców została wyczerpana.</u>
<u xml:id="u-270.3" who="#TadeuszRzemykowski">Czy pan profesor chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-271">
<u xml:id="u-271.0" who="#AndrzejZoll">Chcę tylko bardzo podziękować panu marszałkowi i Wysokiej Izbie za te uwagi i za pytania, które również dla pracy rzecznika mają istotne znaczenie. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-272">
<u xml:id="u-272.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-272.1" who="#TadeuszRzemykowski">Zamykam dyskusję.</u>
<u xml:id="u-272.2" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję rzecznikowi praw obywatelskich panu profesorowi Andrzejowi Zollowi za przedstawienie informacji o swojej działalności oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela.</u>
<u xml:id="u-272.3" who="#TadeuszRzemykowski">Stwierdzam, że Senat zapoznał się z tą informacją.</u>
<u xml:id="u-272.4" who="#TadeuszRzemykowski">Życzę wszystkiego najlepszego w dalszej działalności w tej kadencji.</u>
<u xml:id="u-272.5" who="#TadeuszRzemykowski">Informacja moja była błędna w tym zakresie, że mamy jeszcze jeden punkt do przerobienia. Widzę jednak entuzjazm na twarzach państwa senatorów, przystępujemy więc do rozpatrzenia tym razem już na pewno ostatniego punktu dzisiejszego dnia.</u>
<u xml:id="u-272.6" who="#TadeuszRzemykowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwudziestego siódmego porządku obrad: drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
<u xml:id="u-272.7" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam, że projekt ten został wniesiony przez grupę senatorów i zawarty jest w druku nr 662. Marszałek Senatu w dniu 21 czerwca, zgodnie z art. 79 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała projekt do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Gospodarki Narodowej.</u>
<u xml:id="u-272.8" who="#TadeuszRzemykowski">Pierwsze czytanie projektu zostało przeprowadzone, zgodnie z art. 80 ust. 1, 2, 3 Regulaminu Senatu, na wspólnym posiedzeniu komisji w dniu 18 lipca bieżącego roku. Komisje po rozpatrzeniu projektu ustawy przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie. Sprawozdanie zawarte jest w druku nr 662S.</u>
<u xml:id="u-272.9" who="#TadeuszRzemykowski">Przypominam też, że zgodnie z art. 81 ust. 1 Regulaminu Senatu, drugie czytanie projektu ustawy obejmuje przedstawienie Senatowi sprawozdania komisji o projekcie ustawy, przeprowadzenie dyskusji oraz zgłaszanie wniosków.</u>
<u xml:id="u-272.10" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę sprawozdawcę Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Gospodarki Narodowej senatora Kazimierza Kleinę o zabranie głosu i przedstawienie wspólnego sprawozdania obu komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-273">
<u xml:id="u-273.0" who="#KazimierzKleina">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
<u xml:id="u-273.1" who="#KazimierzKleina">Komisja Gospodarki Narodowej oraz Komisja Ustawodawcza miały okazję zapoznać się ze zgłoszonym przez grupę dwudziestu trzech senatorów projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
<u xml:id="u-273.2" who="#KazimierzKleina">Obie komisje bardzo wnikliwie przedyskutowały projekt tej ustawy, która w swoim podstawowym kształcie jest bardzo krótka, zawiera się właściwie w trzech linijkach tekstu, ale jest bardzo istotna i ważna. Komisje po, jak już powiedziałem, dyskusji i przeanalizowaniu uznały jednak, że projekt ustawy powinien być odrzucony i nie powinien być poddany dalszej procedurze prawnej. Oczywiście dzisiaj senatorowie o tym zdecydują, ale wniosek obu połączonych komisji jest taki, aby odrzucić przedstawiony przez wnioskodawców projekt ustawy.</u>
<u xml:id="u-273.3" who="#KazimierzKleina">Jak państwo senatorowie pamiętają, projekt ustawy dotyczył istotnej zmiany w przepisach dotyczących opodatkowania stypendiów dla uczniów i studentów udzielanych przez fundacje. Do 1 stycznia 2001 r., do końca ubiegłego roku, ten rodzaj stypendiów był zwolniony z podatku, ale po nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nastąpiła zmiana i te dochody zostały obłożone podatkiem na ogólnych zasadach.</u>
<u xml:id="u-273.4" who="#KazimierzKleina">Obie połączone komisje uważają, że z punktu widzenia społecznego, z punktu widzenia interesu publicznego, można by nawet powiedzieć, że wszelkie stypendia powinny być zwolnione z podatku, co więcej, ustawodawca, rząd powinni zachęcać różnego rodzaju organizacje pozarządowe, fundacje, aby stypendia tworzyć, fundować. Niestety, przy okazji udzielania stypendiów przez fundacje dochodziło też do wielu nieprawidłowości. O tych nieprawidłowościach podczas dyskusji na posiedzeniu komisji mówił minister finansów, mówili także senatorowie.</u>
<u xml:id="u-273.5" who="#KazimierzKleina">Kolejnym argumentem przemawiającym przeciwko tej nowelizacji było to, że wywołuje ona skutki finansowe - mimo że niewielkie - najprościej mówiąc, ubytki budżetu państwa w części pochodzącej z wpłat z tytułu podatku od dochodów osób fizycznych. W sytuacji budżetu, jaką mamy dzisiaj i jaka jest przewidywana w najbliższych latach, każdy ubytek będzie tylko pogłębiał trudności gospodarcze, które dotykają nasz kraj.</u>
<u xml:id="u-273.6" who="#KazimierzKleina">Podczas dyskusji zwracaliśmy też uwagę na to, że część podatków, te podatki niższe, jest przecież zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych.</u>
<u xml:id="u-273.7" who="#KazimierzKleina">Reasumując, raz jeszcze chciałbym powiedzieć, że obie połączone komisje, biorąc pod uwagę te wszystkie fakty, o których mówiłem, wnoszą o odrzucenie przedstawionego przez wnioskodawców projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-274">
<u xml:id="u-274.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-274.1" who="#TadeuszRzemykowski">Zgodnie z art. 81 ust. 2 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chce zgłosić krótkie pytania do senatora sprawozdawcy lub do upoważnionego przedstawiciela wnioskodawców. Tym upoważnionym przedstawicielem jest senator Adam Graczyński.</u>
<u xml:id="u-274.2" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo, senator Andrzej Mazurkiewicz.</u>
</div>
<div xml:id="div-275">
<u xml:id="u-275.0" who="#AndrzejMazurkiewicz">Panie Marszałku, Panie Senatorze Sprawozdawco, mam takie pytanie. Jaka jest skala nieprawidłowości, o których wspomniał pan senator, przy udzielaniu tych stypendiów? Czy w nieprawidłowy sposób przydzielane jest, nie wiem, 5% ogółu stypendiów, czy 95%? Czy komisja zastanawiała się nad tym?</u>
</div>
<div xml:id="div-276">
<u xml:id="u-276.0" who="#KazimierzKleina">Panie Marszałku, Wysoka Izbo, komisja nie dokonywała analizy pod względem ilościowym. Mówiliśmy o skali. W tej chwili nie jestem w stanie odpowiedzieć. Nie jest to oczywiście skala 95%, ale jest to poważny problem, który był sygnalizowany i przez senatorów uczestniczących w posiedzeniu komisji, i przez ministra finansów. Jest to propozycja, która umożliwia unikanie opodatkowania podatkiem od dochodów osobistych, a więc tworzy kolejną lukę.</u>
</div>
<div xml:id="div-277">
<u xml:id="u-277.0" who="#TadeuszRzemykowski">Ponownie senator Mazurkiewicz.</u>
</div>
<div xml:id="div-278">
<u xml:id="u-278.0" who="#AndrzejMazurkiewicz">Panie Senatorze, a jakie zyski będzie miało państwo z tego tytułu, iż ten podatek dalej będzie obowiązywał? Czy takie dane również były przedstawiane?</u>
</div>
<div xml:id="div-279">
<u xml:id="u-279.0" who="#KazimierzKleina">Ja myślę, że problem tej ustawy to jest problem luki, poprzez którą ten podatek może być wyprowadzony z budżetu państwa. I to jest istotna sprawa. Nie da się tego dzisiaj przewidzieć w sposób precyzyjny. Ale to jest tak, jak z wieloma ulgami podatkowymi, które likwidowaliśmy, jak pan senator pamięta, nowelizując ustawę o podatku od dochodów osobistych w końcu ubiegłego roku. To może były szczytne cele, ale decyzja była taka, aby wprowadzić jednolity system podatkowy, że wsparcie dla systemu stypendialnego powinno mieć trochę inny charakter. Nie likwiduje się tu funduszy stypendialnych tworzonych przez organizacje pozarządowe, fundacje czy inne instytucje, mówimy tylko, że te dochody wypłacane studentom powinny być opodatkowane.</u>
</div>
<div xml:id="div-280">
<u xml:id="u-280.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję. Nie ma więcej pytań.</u>
<u xml:id="u-280.1" who="#TadeuszRzemykowski">Otwieram dyskusję.</u>
<u xml:id="u-280.2" who="#TadeuszRzemykowski">Nikt się nie zapisał.</u>
<u xml:id="u-280.3" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Adam Graczyński - do dyskusji, tak?</u>
<u xml:id="u-280.4" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-281">
<u xml:id="u-281.0" who="#AdamGraczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
<u xml:id="u-281.1" who="#AdamGraczyński">Sądzę, że ta kwestia wymaga jednak pewnego skomentowania. Mianowicie grupa dwudziestu trzech senatorów, której jestem reprezentantem, dostrzegła jednak pewien problem, pewne niekorzystne zjawisko, takie oto, że nowelizując ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych z dniem 1 stycznia, wprowadzając bardzo słuszne zasady uszczelniające system podatkowy, jednocześnie zniesiono ulgi związane ze stypendiami przyznawanymi osobom, które tej pomocy potrzebują. Ponieważ i do mnie, i do grupy senatorów dochodziły sygnały, że wiele obdarowanych osób musi jednak płacić podatki - a chodzi tu o kwoty bardzo skromne, normalne stypendium to jest kwota rzędu 200, 300, 400 zł, często dla ludzi ubogich - postanowiliśmy podjąć inicjatywę legislacyjną, ażeby zwolnić od podatku stypendia fundowane przez fundacje i samorządy. Powtarzam, to jest bardzo ważne: przez fundacje i samorządy. Uważam, że w naszym państwie, przy szczupłości środków budżetowych, powinniśmy bardzo mocno wykorzystywać to, że i samorządy, i fundacje, i być może stowarzyszenia, chcą łożyć na edukację młodzieży.</u>
<u xml:id="u-281.2" who="#AdamGraczyński">Zgadzam się z tym, że zapis w proponowanej ustawie jest bardzo skromny, być może nie przewiduje wszystkich przypadków. Jednocześnie, odpowiadając na pytanie pana senatora, stwierdzam, że istotnie mogły zajść pewne zdarzenia, które wywoływały uszczuplenie dochodów budżetu państwa, ale raczej w przypadku obdarowywania osób fizycznych przez osoby fizyczne, w mniejszym stopniu przez osoby prawne.</u>
<u xml:id="u-281.3" who="#AdamGraczyński">To może tyle w tej kwestii, ale chciałem jednocześnie poinformować Wysoką Izbę, że na obecnym posiedzeniu Senatu debatujemy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - jest to punkt dziesiąty porządku obrad, druki senackie nr 725 i 725A - i tam też się mówi o zwolnieniach z podatku stypendiów przyznawanych przez fundacje i przez samorządy. Komisja Gospodarki Narodowej w trakcie debaty zajęła wobec tego stanowisko negatywne, mianowicie skreśliła pkt 40b tejże ustawy, w którym właśnie taka możliwość się pojawiała. Ponieważ jednak wydaje się, że tę sprawę koniecznie trzeba uregulować, podjęto poszukiwania prawne i w efekcie zgłosiłem poprawkę, która maksymalnie uszczelnia system podatkowy i generalnie wyklucza możliwość nadużyć, obejść tego systemu. Ta poprawka upoważnia samorządy i fundacje do obdarowywania, do przyznawania stypendiów, a obdarowywany będzie musiał składać odpowiednie dokumenty. Stypendia będą ograniczone do wysokości połowy najniższego wynagrodzenia, czyli do sumy 380 zł, a z kolei ten, kto obdarowuje, czyli darczyńca, będzie musiał po zakończeniu roku składać odpowiednie dokumenty i przesyłać je do urzędu skarbowego. To właśnie tworzy system znacznie bardziej szczelny niż do tej pory i w dużym stopniu wyklucza nadużycia.</u>
<u xml:id="u-281.4" who="#AdamGraczyński">Co do skutków finansowych, to oczywiście wszyscy jesteśmy pod presją mizerii budżetowej. To, o czym się dzisiaj mówi, że to ma być 50–60 miliardów zł deficytu, pozostawiam bez komentarza. Wysokość tego uszczuplenia przedstawiona przez Ministerstwo Finansów zdaje się jednak zawyżona. Moje szacunki wskazują na to, że to uszczuplenie będzie nie większe niż 50 milionów zł, a będzie się ono wiązało z przyznaniem około dwustu, trzystu tysięcy stypendiów przez dziesięć miesięcy w roku, czyli będzie to ogromna pomoc dla wielu ludzi, dla tych, którzy tej pomocy potrzebują.</u>
<u xml:id="u-281.5" who="#AdamGraczyński">W związku z tym chciałbym zwrócić się do Wysokiej Izby z prośbą, ażeby poparła tę poprawkę, która jest związana z ustawą o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zawartą w drukach senackich nr 725 i 725A. Dziękuję uprzejmie za uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-282">
<u xml:id="u-282.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-282.1" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę bardzo, senator Kazimierz Kleina.</u>
</div>
<div xml:id="div-283">
<u xml:id="u-283.0" who="#KazimierzKleina">Chciałbym ewentualnie dodać, uzupełnić, może częściowo sprostować wypowiedź pana senatora Graczyńskiego, że dzisiaj kwota ponad 200 zł, precyzyjnie jej nie podam, jest zwolniona z podatku, a więc stypendia są generalnie z niego zwolnione. Dzisiaj wszystkie stypendia w granicach dwustu, dwustu kilkudziesięciu złotych - bez względu na to, w jaki sposób są udzielane - są już zwolnione z podatku, wynika to z generalnego rozwiązania dotyczącego kwoty wolnej od podatku. A więc jeżeli mówimy o stypendiach rzędu 300 zł, to w praktyce oznaczałoby to, że tego typu poziom stypendiów dzisiaj jest już praktycznie zwolniony z opodatkowania. Ale rzeczywiście jedna z poprawek do rozpatrywanej dzisiaj ustawy konsumuje tę inicjatywę ustawodawczą i uszczelnia ten przepis tak, że wydaje się, iż jeżeli ewentualnie przyjęlibyśmy to jutro, to dalsze procedowanie nad tym projektem ustawy byłoby niecelowe. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-284">
<u xml:id="u-284.0" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Adam Graczyński.</u>
</div>
<div xml:id="div-285">
<u xml:id="u-285.0" who="#AdamGraczyński">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
<u xml:id="u-285.1" who="#AdamGraczyński">Ta kwota wolna od podatku to jest 216 zł i to uszczuplenie dochodów budżetu państwa, o którym wspominał minister finansów, już przy tym założeniu, że nie będzie się płaciło podatku od tej kwoty, wynosiło 197 milionów zł. Podważyłem więc te obliczenia, bo one były, delikatnie mówiąc, niezbyt precyzyjne. W dalszym ciągu podtrzymuję to, że jeśli skonsumuje się tę ulgę już do kwoty 216 zł, to w sumie uszczuplenia będą wynosiły nie więcej niż 50 milionów zł.</u>
<u xml:id="u-285.2" who="#AdamGraczyński">Ponieważ to jest sprawa o ogromnym znaczeniu dla młodzieży z małych miast i tej wiejskiej, ubogiej, sądzę, że Senat powinien bardzo wyraźnie rozważyć swoje stanowisko w tym właśnie punkcie w trakcie głosowania, które odbędzie się w dniu jutrzejszym. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-286">
<u xml:id="u-286.0" who="#TadeuszRzemykowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-286.1" who="#TadeuszRzemykowski">Szkopuł tkwi w tym, że ta kwota wolna od podatku przysługuje wszystkim ludziom, niezależnie od tego, czy ufundują stypendium, czy go nie ufundują. A więc ta suma wcale nie skłania ich do fundowania stypendiów, bo nic z tego w zakresie płacenia podatku nie mają, no ale to jest dodatkowe wyjaśnienie.</u>
<u xml:id="u-286.2" who="#TadeuszRzemykowski">Czy jeszcze ktoś z państwa senatorów chce zabrać głos w dyskusji? Nie widzę chętnych.</u>
<u xml:id="u-286.3" who="#TadeuszRzemykowski">Informuję więc, że lista mówców została wyczerpana.</u>
<u xml:id="u-286.4" who="#TadeuszRzemykowski">Zamykam dyskusję.</u>
<u xml:id="u-286.5" who="#TadeuszRzemykowski">Ponieważ w trakcie dyskusji nikt nie złożył wniosku przeciwnego do tego przedstawionego przez komisję w sprawozdaniu, zgodnie z art. 81 ust. 5 Regulaminu Senatu przystąpimy do trzeciego czytania.</u>
<u xml:id="u-286.6" who="#TadeuszRzemykowski">Trzecie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym polega na głosowaniu.</u>
<u xml:id="u-286.7" who="#TadeuszRzemykowski">Ponieważ nie ma odpowiedniej frekwencji, to odbędzie się ono w dniu jutrzejszym, razem ze wszystkimi pozostałymi głosowaniami. Polegać będzie tylko na głosowaniu nad wnioskiem o odrzucenie tej inicjatywy.</u>
<u xml:id="u-286.8" who="#TadeuszRzemykowski">Senator Andrzej Mazurkiewicz ma państwu do przekazania komunikaty.</u>
</div>
<div xml:id="div-287">
<u xml:id="u-287.0" who="#AndrzejMazurkiewicz">Proszę państwa, posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej w sprawie rozpatrzenia poprawek zgłoszonych w trakcie debaty do ustawy o chorobach zakaźnych i zakażeniach oraz do ustawy o rybołówstwie morskim odbędzie się bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy w obradach w sali nr 182.</u>
<u xml:id="u-287.1" who="#AndrzejMazurkiewicz">Posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej w sprawie rozpatrzenia wniosków do ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego odbędzie się w dniu dzisiejszym o godzinie 21.30 w sali obrad plenarnych Senatu.</u>
<u xml:id="u-287.2" who="#AndrzejMazurkiewicz">W dniu jutrzejszym, to jest 10 sierpnia, na godzinę przed rozpoczęciem obrad Senatu, odbędzie się posiedzenie Klubu Senatorskiego AWS.</u>
<u xml:id="u-287.3" who="#AndrzejMazurkiewicz">Zebranie Zespołu Parlamentarnego do spraw Pomocy Socjalnej odbędzie się w dniu jutrzejszym pół godziny przed rozpoczęciem głosowań w sali nr 179. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-288">
<u xml:id="u-288.0" who="#TadeuszRzemykowski">Ogłaszam przerwę do dnia jutrzejszego, do godziny 14.00, czyli, mówiąc zgodnie z systemem angielskim, do drugiej po południu. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-288.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godzinie 21 minut 27)</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>