text_structure.xml 250 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godzinie 10 minut 00)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Donald Tusk i Marcin Tyrna)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#DonaldTusk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#DonaldTusk">Proszę senatorów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#DonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu pierwszego porządku obrad...</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#DonaldTusk">Pan marszałek Tyrna ma wniosek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MarcinTyrna">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność proszę o godzinną przerwę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#DonaldTusk">Ogłaszam przerwę do godziny 11.00.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godziny 10 minut 02 do godziny 11 minut 01)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#DonaldTusk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#DonaldTusk">Proszę senatorów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#DonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu pierwszego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela, ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, ustawy o oznaczaniu wyrobów znakami skarbowymi akcyzy, ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#DonaldTusk">Przypominam, że w przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej, która ustosunkowała się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#DonaldTusk">Przypominam, że dyskusja nad rozpatrywaną ustawą została zamknięta i obecnie, zgodnie z art. 52 ust. 6 Regulaminu Senatu, głos mogą zabrać jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#DonaldTusk">Proszę sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej panią senator Genowefę Ferenc o zabranie głosu i przedstawienie uzgodnionych na posiedzeniu wniosków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#GenowefaFerenc">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#GenowefaFerenc">Z upoważnienia Komisji Gospodarki Narodowej pragnę przedstawić sprawozdanie z posiedzenia komisji dotyczące rozpatrzenia wniosków do ustawy o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela, ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, ustawy o oznaczaniu wyrobów znakami skarbowymi akcyzy, ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#GenowefaFerenc">Większość komisji na posiedzeniu w dniu wczorajszym przyjęła wniosek o odrzucenie ustawy w całości. Projekt uchwały Senatu w tej sprawie został przedstawiony w druku nr 550Z. Mniejszość komisji zgłosiła wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek, co przedstawi sprawozdawca wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#GenowefaFerenc">W uzasadnieniu wniosku o odrzucenie ustawy w całości uwzględniono wnioski z przebiegu dyskusji podczas debaty plenarnej, a w szczególności fakt, że głównym celem ustawy jest znalezienie pieniędzy dla budżetu kosztem nauczycieli, bezrobotnych i innych grup obywateli czy innymi drogami. Omawiana ustawa nie rozwiązuje powstałych problemów dotyczących edukacji i rosnącego w bardzo szybkim tempie bezrobocia. Ustawa ta jest przykładem, że budżet państwa zbudowano bez fundamentu, którym winny być ustawy zapewniające odpowiednie środki. Ustawę złożono przecież do laski marszałkowskiej dwa dni po doręczeniu projektu ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#GenowefaFerenc">Uwzględniając wnioski zgłoszone podczas debaty na temat projektu uchwały oraz fakt, iż parlament nie może stosować takich metod, że raz daje, a później odbiera uprawnienia, większość Komisji Gospodarki Narodowej proponuje przyjęcie wniosku pierwszego przedstawionego w druku nr 550Z. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę mniejszości Komisji Gospodarki Narodowej senatora Stanisława Jarosza i przedstawienie wniosków mniejszości komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#StanisławJarosz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#StanisławJarosz">Proszę o poparcie wniosku o przyjęcie ustawy bez poprawek. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#DonaldTusk">Czy senatorowie wnioskodawcy chcą jeszcze zabrać głos? Lista senatorów wnioskodawców jest bardzo długa, więc nie będę jej odczytywał, po prostu pytam wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, pan senator Cieślak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JerzyCieślak">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JerzyCieślak">Chcę prosić panie i panów senatorów o przyjęcie mojej poprawki. Jest to w interesie ludzi niepełnosprawnych zatrudnionych w zakładach pracy chronionej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#DonaldTusk">Czy jeszcze ktoś pragnie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JerzySuchański">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#JerzySuchański">Proszę o poparcie poprawek: piątej, siódmej oraz dwunastej.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#JerzySuchański">Chciałbym tutaj podkreślić, że wniosek o odrzucenie ustawy konsumuje moje poprawki, w związku z tym przychylam się też do wniosku o odrzucenie ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#DonaldTusk">Czy są jeszcze zgłoszenia ze strony senatorów wnioskodawców? Nie widzę chętnych, więc dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela, ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, ustawy o oznaczaniu wyrobów znakami skarbowymi akcyzy, ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#DonaldTusk">Przypominam, że w tej sprawie w toku debaty przedstawiono następujące wnioski: mniejszość Komisji Gospodarki Narodowej złożyła wniosek o odrzucenie ustawy. Komisja Gospodarki Narodowej - o przyjęcie ustawy bez poprawek. Senatorowie wnioskodawcy przedstawili wnioski o wprowadzenie poprawek do tekstu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest manipulacja tekstem.)</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#DonaldTusk">Bardzo przepraszam, może mam zły zapis w scenariuszu... Wykluczam tu manipulację. Nie, dobrze przeczytałem. Przepraszam państwa senatorów, a przede wszystkim autorów scenariusza. Sformułowanie jest dobre, chociaż może brzmieć myląco. Proszę o uwagę. Druk precyzyjnie opisuje sytuację legislacyjną, a nie intencje, które ujawniły się w trakcie dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#DonaldTusk">Przypominam w związku z tym, że w toku debaty przedstawiono następujące wnioski: mniejszość Komisji Gospodarki Narodowej złożyła wniosek o odrzucenie ustawy, co później uzyskało akceptację większości. Komisja Gospodarki Narodowej złożyła wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Senatorowie wnioskodawcy przedstawili wnioski o wprowadzenie poprawek do tekstu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#DonaldTusk">Informuję, że zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o odrzucenie ustawy, a następnie, w wypadku odrzucenia tego wniosku, nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#DonaldTusk">Informuję, że głosowania nad przedstawionymi poprawkami zostaną przeprowadzone tylko w razie odrzucenia poprzednich wniosków.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem mniejszości Komisji Gospodarki Narodowej, popartym przez komisję, o odrzucenie ustawy o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela, ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, ustawy o oznaczaniu wyrobów znakami skarbowymi akcyzy, ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem przedstawionego wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-13.13" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-13.14" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-13.15" who="#komentarz">(Na 87 obecnych senatorów, 29 głosowało za, 56 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu. Głosowanie nr 4)</u>
          <u xml:id="u-13.16" who="#DonaldTusk">Wniosek został odrzucony przez Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-13.17" who="#DonaldTusk">Wobec odrzucenia wniosku o odrzucenie ustawy przystępujemy do głosowania nad wnioskiem Komisji Gospodarki Narodowej, popartym przez mniejszość komisji, o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-13.18" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-13.19" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem przedstawionego wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-13.20" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-13.21" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-13.22" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-13.23" who="#komentarz">(Na 88 obecnych senatorów 3 głosowało za, 84 - przeciw, 1 wstrzymał się od głosu. Głosowanie nr 5)</u>
          <u xml:id="u-13.24" who="#DonaldTusk">Wobec odrzucenia wniosku o odrzucenie ustawy oraz wniosku o przyjęcie ustawy bez poprawek przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi przez senatorów wnioskodawców poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-13.25" who="#DonaldTusk">Poprawka pierwsza, autorstwa państwa senatorów Cieśli, Ferenc i Kempki, eliminuje przepis wprowadzający zmianę do ustawy - Karta Nauczyciela.</u>
          <u xml:id="u-13.26" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-13.27" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-13.28" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-13.29" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-13.30" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-13.31" who="#komentarz">(Na 87 obecnych senatorów 28 głosowało za, 54 - przeciw, 5 wstrzymało się od głosu. Głosowanie nr 6)</u>
          <u xml:id="u-13.32" who="#DonaldTusk">Poprawka nie zyskała akceptacji Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-13.33" who="#DonaldTusk">Przyjęcie poprawki drugiej wykluczy głosowanie nad poprawkami: trzecią, czwartą, piątą, szóstą, siódmą, ósmą, dziewiątą, dziesiątą, jedenastą, trzynastą i czternastą. Jest to poprawka senatorów: Abramskiego, Baranowskiego, Borcza, Czudowskiej, Kłeczka, Lipca, Maszkiewicza, Michałowskiego, Ropelewskiego i Tomaszka. Eliminuje ona przepisy wprowadzające zmiany do ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz przepisy będące konsekwencjami tych zmian.</u>
          <u xml:id="u-13.34" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-13.35" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-13.36" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-13.37" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-13.38" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-13.39" who="#komentarz">(Na 88 obecnych senatorów 33 głosowało za, 51 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu. Głosowanie nr 7)</u>
          <u xml:id="u-13.40" who="#DonaldTusk">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-13.41" who="#DonaldTusk">Jeśli poprawka trzecia zostanie przyjęta, to wykluczy głosowanie nad poprawkami: czwartą, piątą, szóstą, siódmą, ósmą, dziewiątą, dziesiątą, jedenastą i czternastą; spowoduje też konieczność wprowadzenia zmian w treści art. 6 ust. 1. Jest to poprawka senatora Cieśli. Eliminuje ona przepisy wprowadzające zmianę do ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, z wyjątkiem przepisu, który określa zasady zaciągania przez Fundusz Pracy w 2001 r. kredytów i pożyczek na wypłatę zasiłków przedemerytalnych i świadczeń przedemerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-13.42" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-13.43" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za?</u>
          <u xml:id="u-13.44" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-13.45" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-13.46" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-13.47" who="#komentarz">(Na 88 obecnych senatorów 33 głosowało za, 53 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu. Głosowanie nr 8)</u>
          <u xml:id="u-13.48" who="#DonaldTusk">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-13.49" who="#DonaldTusk">Poprawka czwarta, senatora Konarskiego, przywraca prawo do zasiłku przedemerytalnego osobom ze stażem dwudziestu pięć lat dla kobiet i trzydziestu lat dla mężczyzn, przy co najmniej piętnastu latach zatrudnienia w warunkach szczególnych. W stosunku do pozostałej grupy osób uprawnionych do zasiłku przedemerytalnego, ze stażem odpowiednio trzydziestu lub trzydziestu pięciu lat, rezygnuje z wymogu, aby stosunek pracy z daną osobą został rozwiązany z przyczyn dotyczących zakładu pracy.</u>
          <u xml:id="u-13.50" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-13.51" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-13.52" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-13.53" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-13.54" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-13.55" who="#komentarz">(Na 88 obecnych senatorów 83 głosowało za, 1 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu. Głosowanie nr 9)</u>
          <u xml:id="u-13.56" who="#DonaldTusk">Poprawka została przyjęta, co wyklucza głosowanie nad poprawką piątą.</u>
          <u xml:id="u-13.57" who="#DonaldTusk">Poprawka szósta będzie przegłosowana łącznie z poprawkami ósmą i czternastą. Ich ewentualne przyjęcie wykluczy głosowanie nad poprawką siódmą. Są to poprawki autorstwa senatora Konarskiego. Przywracają one dotychczasową wysokość zasiłku przedemerytalnego, to jest 120% zasiłku dla bezrobotnych lub 160% zasiłku dla bezrobotnych w gminach i powiatach uznanych za zagrożone szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym, w miejsce proponowanej w nowelizacji wysokości 140%. Wprowadzają też jednolitą zasadę, iż zasiłki przedemerytalne przyznane przed dniem wejścia w życie ustawy przysługują w dotychczasowej wysokości.</u>
          <u xml:id="u-13.58" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-13.59" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tych poprawek?</u>
          <u xml:id="u-13.60" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-13.61" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-13.62" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-13.63" who="#komentarz">(Na 88 obecnych senatorów 54 głosowało za, 29 - przeciw, 5 wstrzymało się od głosu. Głosowanie nr 10)</u>
          <u xml:id="u-13.64" who="#DonaldTusk">Poprawki zostały przyjęte, a w związku z tym nie głosujemy nad poprawką siódmą.</u>
          <u xml:id="u-13.65" who="#DonaldTusk">Poprawka dziewiąta, autorstwa senatora Jarosza, zmierza do pozostawienia w ustawie o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu przepisu, zgodnie z którym do okresu uprawniającego do zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego zalicza się okres pobieranego zasiłku dla bezrobotnych. Nowelizacja ustawy zmierza do wprowadzenia odwrotnej zasady: okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych ma nie zaliczać się do stażu uprawniającego do zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego.</u>
          <u xml:id="u-13.66" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-13.67" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-13.68" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-13.69" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-13.70" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-13.71" who="#komentarz">(Na 88 obecnych senatorów 34 głosowało za, 52 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu. Głosowanie nr 11)</u>
          <u xml:id="u-13.72" who="#DonaldTusk">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-13.73" who="#DonaldTusk">Poprawka dziesiąta, autorstwa senatora Konarskiego, zmierza do pozostawienia w ustawie o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu przepisu, który pozwala osobom pobierającym zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne podejmować zatrudnienie i inną pracę zarobkową, jeżeli dochody z tego tytułu nie przekraczają miesięcznej połowy najniższego wynagrodzenia, przy czym zatrudnienie takie nie powoduje zawieszenia prawa do pobierania zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego.</u>
          <u xml:id="u-13.74" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-13.75" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-13.76" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-13.77" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-13.78" who="#DonaldTusk">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-13.79" who="#komentarz">(Na 87 obecnych senatorów 35 głosowało za, 49 - przeciw, 3 wstrzymało się od głosu. Głosowanie nr 12)</u>
          <u xml:id="u-13.80" who="#DonaldTusk">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-13.81" who="#DonaldTusk">Poprawka jedenasta, senatora Cieślaka, zmierza do zwolnienia zakładów pracy chronionej i innych wskazanych w ustawie podmiotów z opłacania składki na Fundusz Pracy za wszystkich pracowników niepełnosprawnych, a nie - jak zapisano w nowelizacji - za pracowników o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.</u>
          <u xml:id="u-13.82" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-13.83" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-13.84" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-13.85" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-13.86" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-13.87" who="#komentarz">(Na 87 obecnych senatorów 32 głosowało za, 52 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. Głosowanie nr 13)</u>
          <u xml:id="u-13.88" who="#DonaldTusk">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-13.89" who="#DonaldTusk">Poprawka dwunasta, autorstwa państwa senatorów Ferenc, Kempki i Suchańskiego, eliminuje przepis, wprowadzający zmianę do ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej, dotyczący udziału środków przeznaczanych na utrzymanie dróg publicznych we wpływach z podatku akcyzowego od paliw silnikowych.</u>
          <u xml:id="u-13.90" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-13.91" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za?</u>
          <u xml:id="u-13.92" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-13.93" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-13.94" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-13.95" who="#komentarz">(Na 86 obecnych senatorów 33 głosowało za, 51 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu. Głosowanie nr 14)</u>
          <u xml:id="u-13.96" who="#DonaldTusk">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-13.97" who="#DonaldTusk">Poprawka trzynasta, autorstwa senatora Cieśli, eliminuje przepis wprowadzający zmianę do ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, określający zasady zaciągania przez Fundusz Pracy w 2001 r. kredytów i pożyczek na wypłatę zasiłków przedemerytalnych i świadczeń przedemerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-13.98" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-13.99" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-13.100" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-13.101" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-13.102" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-13.103" who="#komentarz">(Na 87 obecnych senatorów 34 głosowało za, 51 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu. Głosowanie nr 15)</u>
          <u xml:id="u-13.104" who="#DonaldTusk">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-13.105" who="#DonaldTusk">Poprawkę czternastą przegłosowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-13.106" who="#DonaldTusk">Poprawka piętnasta, autorstwa senatora Konarskiego, zmienia datę wejścia w życie zmian w ustawie o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu z dnia 1 stycznia 2001 r. na dzień następujący po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy.</u>
          <u xml:id="u-13.107" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-13.108" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-13.109" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-13.110" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-13.111" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-13.112" who="#komentarz">(Na 88 obecnych senatorów 34 głosowało za, 53 - przeciw, 1 wstrzymał się od głosu. Głosowanie nr 16)</u>
          <u xml:id="u-13.113" who="#DonaldTusk">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-13.114" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania za przyjęciem uchwały w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela, ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, ustawy o oznaczaniu wyrobów znakami skarbowymi akcyzy, ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej w całości, ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-13.115" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-13.116" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem uchwały, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-13.117" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-13.118" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-13.119" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-13.120" who="#komentarz">(Na 88 obecnych 88 senatorów 54 głosowało za, 29 - przeciw, 5 wstrzymało się od głosu. Głosowanie nr 17)</u>
          <u xml:id="u-13.121" who="#DonaldTusk">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela, ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, ustawy o oznaczaniu wyrobów znakami skarbowymi akcyzy, ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-13.122" who="#DonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu drugiego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.</u>
          <u xml:id="u-13.123" who="#DonaldTusk">Przypominam, że w przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu, na którym komisje ustosunkowały się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-13.124" who="#DonaldTusk">Przypominam też, że dyskusja nad rozpatrywaną ustawą została zamknięta i obecnie mogą zabrać głos jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-13.125" who="#DonaldTusk">Proszę sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu pana senatora Marka Waszkowiaka o zabranie głosu i przedstawienie uzgodnionych na posiedzeniu wniosków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MarekWaszkowiak">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#MarekWaszkowiak">Wczoraj w godzinach wieczornych połączone komisje, mianowicie Komisja Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu oraz Komisja Gospodarki Narodowej, przeanalizowały osiemnaście poprawek zgłoszonych w trakcie dyskusji. Poparły one wszystkie poprawki, które zostały poprzednio zgłoszone przez połączone komisje oraz te, które są konsekwencją tych poprawek i jednocześnie powodują, że ustawa staje się bardziej spójna.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#MarekWaszkowiak">W imieniu komisji proszę o poparcie poprawek popartych przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#MarekWaszkowiak">Zgłoszono również wniosek mniejszości, którego sprawozdawcą jest pan senator Suchański. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#DonaldTusk">Proszę sprawozdawcę mniejszości połączonych komisji pana senatora Jerzego Suchańskiego o zabranie głosu i przedstawienie wniosków mniejszości połączonych komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JerzySuchański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#JerzySuchański">W imieniu mniejszości komisji, która popiera poprawkę dotyczącą zwiększenia składki na ubezpieczenie zdrowotne z 7,5% na 8%, proszę Wysoką Izbę o jej poparcie.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#JerzySuchański">Pragnę przypomnieć, że „Solidarność”, kiedy nie była u władzy, chciała 11%. Za dziesięcioprocentową składką optował Sojusz Lewicy Demokratycznej. Ostatecznie została uchwalona składka w wysokości 7,5%, która obowiązuje do dnia dzisiejszego. Świętej pamięci pani minister Franciszka Cegielska, widząc problemy w służbie zdrowia i niemożliwość realizacji zadań związanych z opieką nad zdrowiem obywatela Polski, postanowiła zwrócić się do odpowiednich gremiów o poparcie dla swojego stanowiska, aby stopniowo dojść do 9% składki na ubezpieczenie zdrowotne, co roku zwiększając składkę o 0,5%. Rząd zaproponował, aby zwiększyć składkę o 0,25%, a następnie Sejm podjął ustawę w tej sprawie. Sądzę, że nie ma na tej sali nikogo, kto nie poparłby, będąc w zgodzie z własnym sumieniem, wniosku mniejszości, aby w przyszłym roku zwiększyć składkę co najmniej do 8%. W końcu XX wieku, tuż przed świętami Bożego Narodzenia, mamy niepowtarzalną szansę pokazać prawdziwą twarz, pokazać, jaki jest nasz, Senatu, stosunek do służby zdrowia. Pokazać, czy tylko mówimy, czy również robimy.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#JerzySuchański">O to gorąco proszę w imieniu wszystkich pracowników służby zdrowia oraz wszystkich obywateli, którzy dzisiaj są jeszcze zdrowi, ale jutro może być inaczej. Proszę o to, aby państwo poparli wniosek mniejszości i zagłosowali za ośmioprocentową składką na ubezpieczenie. Sądzę, że to da nadzieję tym, którzy w dniu dzisiejszym protestują, a także nam wszystkim. Poza tym da nadzieję na rozwiązanie konfliktu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#DonaldTusk">Czy senatorowie wnioskodawcy i pozostały senator sprawozdawca, a więc senatorowie: Andrzejewski, Świątkowski i Chojnowski chcą zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#komentarz">(Senator Maciej Świątkowski: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#komentarz">(Senator Jan Chojnowski: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#DonaldTusk">Przypominam, że sprawozdawcą mniejszości obu komisji był senator Maciej Świątkowski.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#DonaldTusk">Przypominam, że w tej sprawie w toku debaty komisje, mniejszość komisji oraz senatorowie wnioskodawcy przestawili wnioski o wprowadzenie poprawek do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#DonaldTusk">Informuję, że za chwilę zostaną przeprowadzone kolejne głosowania nad przedstawionymi poprawkami według kolejności przepisów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#DonaldTusk">Proszę o zachowanie spokoju i umożliwienie przeprowadzenia głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.12" who="#DonaldTusk">Nad poprawkami: pierwszą, siódmą i ósmą należy głosować łącznie. Są to poprawki mniejszości obu komisji poparte przez mniejszość połączonych komisji. Jedna z tych poprawek jest autorstwa senatora Andrzejewskiego. Poprawki siódma i ósma mają na celu podwyższenie składki na ubezpieczenie zdrowotne do 8% podstawy wymiaru. Nieprzyjęcie tych poprawek uczyni bezprzedmiotowym głosowanie nad poprawkami dziewiątą i dziesiątą, dodającymi przepisy przejściowe, zgodnie z którymi w 2001 r. stawka na ubezpieczenie zdrowotne wyniesie 7,75%, a kasom chorych udzielona będzie dotacja w wysokości 800 milionów zł.</u>
          <u xml:id="u-17.13" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-17.14" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tych poprawek?</u>
          <u xml:id="u-17.15" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-17.16" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-17.17" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.18" who="#komentarz">(Na 89 obecnych senatorów 33 głosowało za, 53 - przeciw, 3 wstrzymało się od głosu. Głosowanie nr 18)</u>
          <u xml:id="u-17.19" who="#DonaldTusk">Poprawki nie zostały przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-17.20" who="#DonaldTusk">Poprawka druga jest poprawką senatora Chojnowskiego. Jej przyjęcie spowoduje, iż sejmik wojewódzki będzie mógł wybierać członków do rady kasy chorych tylko spośród osób zgłoszonych przez rady powiatów.</u>
          <u xml:id="u-17.21" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-17.22" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-17.23" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-17.24" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-17.25" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.26" who="#komentarz">(Na 89 obecnych senatorów 7 głosowało za, 76 - przeciw, 6 wstrzymało się od głosu. Głosowanie nr 19)</u>
          <u xml:id="u-17.27" who="#DonaldTusk">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-17.28" who="#DonaldTusk">Poprawka trzecia, poparta przez połączone komisje, zmniejsza maksymalną liczbę członków rad kas chorych do siedmiu.</u>
          <u xml:id="u-17.29" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-17.30" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-17.31" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-17.32" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-17.33" who="#DonaldTusk">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.34" who="#komentarz">(Na 89 obecnych senatorów 70 głosowało za, 10 - przeciw, 9 wstrzymało się od głosu. Głosowanie nr 20)</u>
          <u xml:id="u-17.35" who="#DonaldTusk">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-17.36" who="#DonaldTusk">Poprawka czwarta, poparta przez połączone komisje, powoduje, iż rada kasy chorych będzie wybierała przewodniczącego spośród swojego składu.</u>
          <u xml:id="u-17.37" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-17.38" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-17.39" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-17.40" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-17.41" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.42" who="#komentarz">(Na 89 obecnych senatorów 82 głosowało za, 2 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. Głosowanie nr 21)</u>
          <u xml:id="u-17.43" who="#DonaldTusk">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-17.44" who="#DonaldTusk">Poprawka piąta, poparta przez połączone komisje, skreśla przepis dotyczący wygaśnięcia kadencji rad kas chorych połączonych w nową kasę chorych.</u>
          <u xml:id="u-17.45" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-17.46" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za?</u>
          <u xml:id="u-17.47" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-17.48" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-17.49" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.50" who="#komentarz">(Na 89 obecnych senatorów 84 głosowało za, nikt nie był przeciw, 5 wstrzymało się od głosu. Głosowanie nr 22)</u>
          <u xml:id="u-17.51" who="#DonaldTusk">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-17.52" who="#DonaldTusk">Poprawka szósta, poparta przez połączone komisje, zapewnia przejęcie niektórych dotychczasowych kompetencji Krajowego Związku Kas Chorych przez ministra właściwego do spraw zdrowia w zakresie gromadzenia danych, opracowywania materiałów i dokumentacji.</u>
          <u xml:id="u-17.53" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-17.54" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-17.55" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-17.56" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-17.57" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.58" who="#komentarz">(Na 89 obecnych senatorów 85 głosowało za, nikt nie był przeciw, 2 wstrzymało się od głosu, 2 nie głosowało. Głosowanie nr 23)</u>
          <u xml:id="u-17.59" who="#DonaldTusk">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-17.60" who="#DonaldTusk">Poprawkę siódmą przegłosowaliśmy, podobnie jak ósmą. Nad poprawkami dziewiątą i dziesiątą nie głosujemy w związku z nieprzyjęciem poprawek pierwszej, siódmej i ósmej.</u>
          <u xml:id="u-17.61" who="#DonaldTusk">Poprawka jedenasta powoduje, iż nowe zasady wyboru rad kas chorych w zakresie liczby członków i kryteriów, jakie mają spełniać członkowie tych rad, będą stosowane dopiero w chwili wyboru nowych rad, po zakończeniu kadencji rad dotychczasowych. Jest to poprawka senatora Świątkowskiego. Jej przyjęcie wykluczy głosowanie nad poprawką dwunastą.</u>
          <u xml:id="u-17.62" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-17.63" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-17.64" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-17.65" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-17.66" who="#DonaldTusk">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.67" who="#komentarz">(Na 89 obecnych senatorów 4 głosowało za, 76 - przeciw, 8 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. Głosowanie nr 24)</u>
          <u xml:id="u-17.68" who="#DonaldTusk">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-17.69" who="#DonaldTusk">Poprawka dwunasta, poparta przez połączone komisje, przedłuża do sześciu miesięcy okres, w jakim sejmiki wojewódzkie mogą powołać rady kas chorych z uwzględnieniem mniejszej liczby członków i kryterium wykształcenia.</u>
          <u xml:id="u-17.70" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-17.71" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-17.72" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-17.73" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-17.74" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.75" who="#komentarz">(Na 88 obecnych senatorów 81 głosowało za, 4 - przeciw, 3 wstrzymało się od głosu. Głosowanie nr 25)</u>
          <u xml:id="u-17.76" who="#DonaldTusk">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-17.77" who="#DonaldTusk">Poprawka trzynasta skreśla art. 6, którego treść pokrywa się z treścią art. 5. Jest to poprawka poparta przez połączone komisje, a jej autorem jest senator Świątkowski.</u>
          <u xml:id="u-17.78" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-17.79" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-17.80" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-17.81" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-17.82" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.83" who="#komentarz">(Na 89 obecnych senatorów 88 głosowało za, 1 wstrzymał się od głosu. Głosowanie nr 26)</u>
          <u xml:id="u-17.84" who="#DonaldTusk">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-17.85" who="#DonaldTusk">Nad poprawkami czternastą i osiemnastą, autorstwa senatora Świątkowskiego, będziemy głosować łącznie. Powodują one, iż Krajowy Związek Kas Chorych zakończy działalność z dniem upływu kadencji dotychczasowej rady Krajowego Związku Kas Chorych.</u>
          <u xml:id="u-17.86" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-17.87" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za?</u>
          <u xml:id="u-17.88" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-17.89" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-17.90" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.91" who="#komentarz">(Na 88 obecnych senatorów 1 głosował za, 85 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu. Głosowanie nr 27)</u>
          <u xml:id="u-17.92" who="#DonaldTusk">Poprawki nie zostały przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-17.93" who="#DonaldTusk">Poprawka piętnasta, poparta przez połączone komisje, ma na celu doprecyzowanie przepisów dotyczących likwidacji Krajowego Związku Kas Chorych.</u>
          <u xml:id="u-17.94" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-17.95" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności i zaniechanie dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-17.96" who="#DonaldTusk">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-17.97" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-17.98" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-17.99" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.100" who="#komentarz">(Na 89 obecnych senatorów 88 głosowało za, 1 nie głosował. Głosowanie nr 28)</u>
          <u xml:id="u-17.101" who="#DonaldTusk">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-17.102" who="#DonaldTusk">Poprawka szesnasta, autorstwa senatora Andrzejewskiego, ma na celu przeznaczenie w 2001 r. 3,13% należnych składek na ubezpieczenie zdrowotne na podwyżki wynagrodzeń dla osób wykonujących zawody medyczne, zatrudnionych u świadczeniodawców będących samodzielnymi publicznymi zakładami opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-17.103" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-17.104" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za?</u>
          <u xml:id="u-17.105" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-17.106" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-17.107" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.108" who="#komentarz">(Na 89 obecnych senatorów 9 głosowało za, 74 - przeciw, 6 wstrzymało się od głosu. Głosowanie nr 29)</u>
          <u xml:id="u-17.109" who="#DonaldTusk">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-17.110" who="#DonaldTusk">Poprawka siedemnasta, poparta przez połączone komisje, powoduje, iż wykreślenie przepisów dotyczących działalności Krajowego Związku Kas Chorych nastąpi z dniem 30 czerwca 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-17.111" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-17.112" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-17.113" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-17.114" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-17.115" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.116" who="#komentarz">(Na 88 obecnych senatorów 87 głosowało za, 1 wstrzymał się od głosu. Głosowanie nr 30)</u>
          <u xml:id="u-17.117" who="#DonaldTusk">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-17.118" who="#DonaldTusk">Poprawka osiemnasta była już przegłosowana.</u>
          <u xml:id="u-17.119" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania za przyjęciem uchwały w sprawie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w całości, ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-17.120" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-17.121" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem uchwały, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-17.122" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-17.123" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-17.124" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.125" who="#komentarz">(Na 88 obecnych senatorów 64 głosowało za, nikt nie był przeciw, 24 wstrzymało się od głosu. Głosowanie nr 31)</u>
          <u xml:id="u-17.126" who="#DonaldTusk">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.</u>
          <u xml:id="u-17.127" who="#DonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu trzeciego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-17.128" who="#DonaldTusk">Przypominam, że w przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej, która ustosunkowała się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-17.129" who="#DonaldTusk">Przypominam też, że dyskusja nad rozpatrywaną ustawą została zamknięta i obecnie głos mogą zabrać jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-17.130" who="#DonaldTusk">Proszę sprawozdawcę Komisji Rodziny i Polityki Społecznej pana senatora Dariusza Kłeczka o zabranie głosu i przedstawienie uzgodnionych na posiedzeniu wniosków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#DariuszKłeczek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#DariuszKłeczek">Komisja Rodziny i Polityki Społecznej na posiedzeniu w dniu wczorajszym rozpatrzyła wnioski zgłoszone w trakcie debaty nad ustawą o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw i przedstawia Wysokiemu Senatowi następujące stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#DariuszKłeczek">Wysoki Senat raczy przyjąć poprawki: pierwszą, drugą, trzecią, czwartą lit. b, szóstą, siódmą, ósmą, dziewiątą, dziesiątą, jedenastą i dwunastą.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#DariuszKłeczek">Jednocześnie pragnę poinformować Wysoką Izbę, że senator Suchański wycofał swoją poprawkę, to jest poprawkę czwartą lit. a, a ja wycofałem poprawkę piątą. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#DonaldTusk">Czy senatorowie wnioskodawcy chcą jeszcze zabrać głos? Nie widzę ani takiej potrzeby, ani państwa ochoty.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#DonaldTusk">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby podtrzymać wycofane poprawki? Przypominam, że senator Jerzy Suchański i senator Dariusz Kłeczek wycofali swoje poprawki. Czy jest wola senatorów podtrzymania tych poprawek? Nie widzę takiej woli.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#DonaldTusk">Przypominam, że w tej sprawie w toku debaty komisja oraz senatorowie wnioskodawcy przedstawili wnioski o wprowadzenie poprawek do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#DonaldTusk">Informuję, że za chwilę zostaną przeprowadzone kolejne głosowania nad przedstawionymi poprawkami według kolejności przepisów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#DonaldTusk">Nad poprawkami pierwszą, trzecią, ósmą i dziesiątą należy głosować łącznie. Są to poprawki senatorów Andrzejewskiego, Kleiny, Kłeczka, Maszkiewicza, poparte przez komisję. Nie ma, jak sądzę, potrzeby, by czytać informację dotyczącą treści tych poprawek. Państwo senatorowie ją mają.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#DonaldTusk">Słucham?</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Romaszewski: Poprawki są skomplikowane i należałoby je odczytać.)</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#DonaldTusk">Jeśli jest taka potrzeba, Panie Senatorze, będę czytał szczegółową informację. Czy tak? Pan senator Romaszewski prosi, aby odczytać szczegółową informację dotyczącą tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#DonaldTusk">Poprawka pierwsza dotyczy art. 1 pkt. 1 lit. b. W zdaniu wstępnym zwrot „pkt 14 i 15” zastępuje się zwrotem „pkt 14–16”. W pkcie 15 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje...</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Romaszewski: Trzeba przeczytać po prostu, o co chodzi.)</u>
          <u xml:id="u-19.14" who="#komentarz">(Głosy z sali: Właśnie, o co chodzi?)</u>
          <u xml:id="u-19.15" who="#DonaldTusk">Czyli wystarczy sam komentarz, tak?</u>
          <u xml:id="u-19.16" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Romaszewski: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-19.17" who="#DonaldTusk">Poprawki pierwsza, trzecia, ósma i dziesiąta dodają uregulowanie mające na celu umożliwienie opłacania składek na ubezpieczenie społeczne za pośrednictwem spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. Poprawki zmierzają do włączenia kas oszczędnościowo-kredytowych do udziału w międzybankowym systemie rozliczeń elektronicznych.</u>
          <u xml:id="u-19.18" who="#DonaldTusk">Czy wszystko jasne, Panie Senatorze?</u>
          <u xml:id="u-19.19" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Romaszewski: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-19.20" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-19.21" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za?</u>
          <u xml:id="u-19.22" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-19.23" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-19.24" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-19.25" who="#komentarz">(Na 84 obecnych senatorów 83 głosowało za, 1 wstrzymał się od głosu. Głosowanie nr 32)</u>
          <u xml:id="u-19.26" who="#DonaldTusk">Poprawki zostały przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-19.27" who="#DonaldTusk">Poprawka druga to poprawka senatora Kłeczka, poparta przez komisję. Ma ona na celu przesunięcie o miesiąc terminu, do którego płatnicy składek są obowiązani przekazać do ZUS informację o wypłaconych zasiłkach i świadczeniach podlegających rozliczeniu w ciężar składek lub wynagrodzeń z tytułu niezdolności do pracy za okres od 1 grudnia 1999 r. do 30 listopada 2000 r. Ze względu na rozciągłość w czasie procesu legislacyjnego obowiązek płatników nie będzie wykonalny w terminie do 31 stycznia 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-19.28" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-19.29" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za?</u>
          <u xml:id="u-19.30" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-19.31" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-19.32" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-19.33" who="#komentarz">(Na 86 obecnych senatorów 86 głosowało za. Głosowanie nr 33)</u>
          <u xml:id="u-19.34" who="#DonaldTusk">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-19.35" who="#DonaldTusk">Nad poprawką trzecią głosowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-19.36" who="#DonaldTusk">Poprawka czwarta została wycofana. Podobnie poprawka piąta.</u>
          <u xml:id="u-19.37" who="#komentarz">(Senator Dariusz Kłeczek: Jeszcze jest poprawka czwarta lit. b.)</u>
          <u xml:id="u-19.38" who="#DonaldTusk">Nad poprawką czwartą lit. b, która ma charakter redakcyjny, Wysoka Izba będzie głosować.</u>
          <u xml:id="u-19.39" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-19.40" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-19.41" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-19.42" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-19.43" who="#DonaldTusk">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-19.44" who="#komentarz">(Na 85 obecnych senatorów 85 głosowało za. Głosowanie nr 34)</u>
          <u xml:id="u-19.45" who="#DonaldTusk">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-19.46" who="#DonaldTusk">Nad poprawkami szóstą, siódmą i dwunastą będziemy głosowali łącznie. Są to poprawki o charakterze porządkującym, poparte przez komisję. Mają one na celu poprawne z punktu widzenia zasad techniki legislacyjnej uregulowanie zmiany art. 47b ustawy nowelizowanej, który jako przepis o charakterze przejściowym nie powinien być zawarty w części merytorycznej ustawy. Ponadto w artykule tym dodano doprecyzowanie, od kiedy należy obliczać terminy, po upływie których płatników obowiązuje przekazywanie dokumentów w formie elektronicznej.</u>
          <u xml:id="u-19.47" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-19.48" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-19.49" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-19.50" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-19.51" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-19.52" who="#komentarz">(Na 85 obecnych senatorów 82 głosowało za, 2 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. Głosowanie nr 35)</u>
          <u xml:id="u-19.53" who="#DonaldTusk">Poprawki zostały przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-19.54" who="#DonaldTusk">Nad poprawką ósmą już głosowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-19.55" who="#DonaldTusk">Poprawka dziewiąta, poparta przez komisję, ma na celu utrzymanie dotychczasowego stanu prawnego w zakresie formy poleconej przesyłki listowej, którą przesyłane są informacje otwartych funduszy emerytalnych o środkach zgromadzonych na rachunku członka funduszu. Sejm proponuję przesyłkę listową zwykłą.</u>
          <u xml:id="u-19.56" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-19.57" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-19.58" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-19.59" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-19.60" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-19.61" who="#komentarz">(Na 85 obecnych senatorów 81 głosowało za, 4 wstrzymało się od głosu. Głosowanie nr 36)</u>
          <u xml:id="u-19.62" who="#DonaldTusk">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-19.63" who="#DonaldTusk">Nad poprawką dziesiątą już głosowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-19.64" who="#DonaldTusk">Poprawka jedenasta, poparta przez komisję, ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-19.65" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-19.66" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-19.67" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-19.68" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-19.69" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-19.70" who="#komentarz">(Na 83 obecnych senatorów 82 głosowało za, 1 wstrzymał się od głosu. Głosowanie nr 37)</u>
          <u xml:id="u-19.71" who="#DonaldTusk">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-19.72" who="#DonaldTusk">Nad poprawką dwunastą już głosowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-19.73" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania za przyjęciem uchwały w sprawie ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw w całości, ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-19.74" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-19.75" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem uchwały, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-19.76" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-19.77" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-19.78" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-19.79" who="#komentarz">(Na 85 obecnych senatorów 85 głosowało za. Głosowanie nr 38)</u>
          <u xml:id="u-19.80" who="#DonaldTusk">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-19.81" who="#DonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu czwartego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-19.82" who="#DonaldTusk">Przypominam, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona i obecnie możemy przystąpić do głosowania w sprawie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-19.83" who="#DonaldTusk">Przypominam też, że Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisja Rodziny i Polityki Społecznej przedstawiły jednobrzmiące projekty uchwał, w których wnosiły o przyjęcie tej ustawy bez poprawek. Projekt ten za chwilę zostanie poddany pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-19.84" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisje projektem uchwały w sprawie ustawy o zmianie ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-19.85" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-19.86" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem przedstawionego projektu uchwały, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-19.87" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-19.88" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-19.89" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-19.90" who="#komentarz">(Na 81 obecnych senatorów 81 głosowało za. Głosowanie nr 39)</u>
          <u xml:id="u-19.91" who="#DonaldTusk">Wobec wyników głosowania stwierdzam, ż Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-19.92" who="#DonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu piątego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy - Kodeks karny wykonawczy.</u>
          <u xml:id="u-19.93" who="#DonaldTusk">Przypominam, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona i obecnie możemy przystąpić do głosowania w sprawie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-19.94" who="#DonaldTusk">Przypominam, że Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Praw Człowieka i Praworządności przedstawiły jednobrzmiące projekty uchwał, w których wnoszą o przyjęcie tej ustawy bez poprawek. Projekt ten za chwilę zostanie poddany pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-19.95" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisje projektem uchwały w sprawie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy - Kodeks karny wykonawczy.</u>
          <u xml:id="u-19.96" who="#DonaldTusk">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-19.97" who="#DonaldTusk">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem przedstawionego projektu uchwały, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-19.98" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-19.99" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-19.100" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-19.101" who="#komentarz">(Na 80 obecnych senatorów 80 głosowało za. Głosowanie nr 40)</u>
          <u xml:id="u-19.102" who="#DonaldTusk">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy - Kodeks karny wykonawczy.</u>
          <u xml:id="u-19.103" who="#DonaldTusk">Zarządzam przerwę do godziny 12.10.</u>
          <u xml:id="u-19.104" who="#DonaldTusk">W przerwie marszałek Senatu zwołuje posiedzenie Konwentu Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-19.105" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godziny 11 minut 53 do godziny 12 minut 15)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#DonaldTusk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#DonaldTusk">Proszą senatorów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu szóstego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o świadku koronnym.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#DonaldTusk">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalone przez Sejm na dziewięćdziesiątym trzecim posiedzeniu w dniu 6 grudnia 2000 r. Do Senatu została przekazana w dniu 7 grudnia 2000 r. Marszałek Senatu w dniu 8 grudnia 2000 r., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Praw Człowieka i Praworządności oraz do Komisji Ustawodawczej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#DonaldTusk">Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 537, natomiast sprawozdania komisji w drukach nr 537A i 537B.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#DonaldTusk">Proszę sprawozdawcę Komisji Praw Człowieka i Praworządności senatora Zbigniewa Romaszewskiego o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#ZbigniewRomaszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#ZbigniewRomaszewski">Rozpatrywana przez Wysoką Izbę nowelizacja ustawy o świadku koronnym sprowadza się w zasadzie do trzech zagadnień.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#ZbigniewRomaszewski">Po pierwsze, przedłuża okres stosowania ustawy o świadku koronnym, która jest ustawą epizodyczną, wprowadzoną w roku 1998 na trzy lata, o dalszych pięć lat, a więc do dnia 1 września 2006 r.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#ZbigniewRomaszewski">Po drugie, rozszerza środki ochronne, które mogą być stosowane wobec świadka koronnego.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#ZbigniewRomaszewski">Po trzecie, zobowiązuje organy Policji oraz Służby Więziennej do realizacji zadań ochrony świadka.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#ZbigniewRomaszewski">I te akurat zagadnienia nie wywołały szerszej dyskusji na posiedzeniu komisji. Wywołała ją natomiast zmiana pierwsza w nowelizacji, gdzie sąd na wniosek świadka koronnego obligatoryjnie wyłącza jawność rozprawy. Ta sprawa wydaje się najbardziej kontrowersyjna.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#ZbigniewRomaszewski">Wysoka Izbo! Trzeba sobie zdawać sprawę, że dyskutując o instytucji świadka koronnego, musimy rozważyć trzy aspekty.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#ZbigniewRomaszewski">Pierwszy, który zdecydowanie przemawia za instytucją świadka koronnego to wysoka efektywność tej instytucji, zwłaszcza gdy chodzi o zwalczanie przestępczości zorganizowanej. Dotychczasowa dwuletnia praktyka wykazała, że dzięki instytucji świadka koronnego można było rozbić grupy przestępcze, czy to w Szczecinie, czy w Pruszkowie. Programy ochrony świadka są w tej chwili realizowane i trzeba stwierdzić, że organy porządku publicznego są wielkimi zwolennikami tej instytucji. Z tą opinią należy się bezwzględnie zgodzić.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#ZbigniewRomaszewski">Drugi to fakt, że instytucja świadka koronnego jest instytucją, która odchodzi od jednej z podstawowych zasad procesu karnego, a mianowicie od zasady legalizmu. Osoba, która decyduje się zeznawać i oskarżać swoich współtowarzyszy, współsprawców przestępstw, może być uwolniona od odpowiedzialności karnej, przy czym ta kwestia jest przedmiotem negocjacji. I to jest aspekt niezwykle ważny. Stąd też ustawa miała charakter epizodyczny i na przykład profesor Murzynowski kwestionował potrzebę wydłużenia okresu obowiązywania tej ustawy aż do pięciu lat. Komisja tego poglądu nie podzieliła i uwzględniając żmudność procedur sądowych, które ciągną się latami, a także narastanie przestępczości zorganizowanej, uznała, że zachowanie takiej instytucji przez następne pięć lat jest bezwzględnie celowe.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#ZbigniewRomaszewski">Poważne wątpliwości komisji wzbudził art. 1pkt 1, który powoduje obligatoryjne wyłączenie jawności na wniosek świadka koronnego. Czego dotyczyły te wątpliwości? W zasadzie dwóch podstawowych zagadnień, przy czym jedno z nich jest natury ustrojowej, a drugie natury, powiedziałbym, edukacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#ZbigniewRomaszewski">Otóż, Wysoka Izbo, tak się składa, że jawność procesu jest jedynym faktycznym środkiem kontroli społeczeństwa nad wymiarem sprawiedliwości. A trzeba sobie zdawać sprawę z tego, że art. 2 konstytucji jednak bardzo wyraźnie stwierdza, że władzę w Rzeczypospolitej Polskiej sprawuje naród. Jak wobec tego, w warunkach niejawności procesów sądowych, naród mógłby sprawować władzę i kontrolować wymiar sprawiedliwości, który jest niezawisły oraz sędziów, którzy są nieusuwalni? W gruncie rzeczy jedynym elementem pozwalającym mobilizować opinię publiczną i kontrolować funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości jest właśnie jawność procesu, a w szczególności jawność procesu karnego.</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#ZbigniewRomaszewski">Warto sobie zdawać sprawę, że ostatnie doniesienia mediów na temat sytuacji w wymiarze sprawiedliwości pozwalają sądzić, iż nie dzieje się tam najlepiej. Opinia publiczna jest zbulwersowana informacjami, które napływają z mediów. W tym momencie zamknięcie przed opinią publiczną drzwi może tylko tę podejrzliwość zwiększyć.</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#ZbigniewRomaszewski">Proces, w którym świadek koronny przesłuchiwany jest przy drzwiach zamkniętych, kiedy żadne informacje z sali, zgodnie z przepisami kodeksu postępowania karnego, nie mają prawa przeniknąć do opinii publicznej, może prowadzić do podważenia autorytetu sądu. Wyobraźmy sobie, że świadek koronny zezna na korzyść oskarżonych i że oskarżeni w procesie dotyczącym przestępczości zorganizowanej zostaną uniewinnieni, a opinia publiczna nie wie dlaczego, a sąd nie ma prawa tego ujawnić. I to jest ta kwestia natury ustrojowej, niezwykle istotna.</u>
          <u xml:id="u-21.13" who="#ZbigniewRomaszewski">Druga, jak mówiłem, ma charakter edukacyjny. Otóż proces karny toczy się w postępowaniu jawnym nie tylko ze względu na to, żeby zapewnić społeczną kontrolę nad wymiarem sprawiedliwości, ale również dlatego, żeby poinformować społeczeństwo, co jest karalne, dlaczego jest karalne i jakie są tego konsekwencje. I wydaje mi się, że względy prewencji ogólnej odgrywają tutaj nie mniej ważną rolę niż samo skazanie przestępcy. Opinia publiczna powinna być poinformowana, w jakich wypadkach, dlaczego, z jakich powodów i na podstawie jakich dowodów dana osoba została skazana. Wyłączanie jawności ogranicza możliwość, że tak powiem, edukacji opinii publicznej. Zawsze powstanie problem, dlaczego tak się stało.</u>
          <u xml:id="u-21.14" who="#ZbigniewRomaszewski">I nie jest to gołosłowne stwierdzenie, ponieważ tego rodzaju rozwiązanie przyjęliśmy już w ustawie lustracyjnej, gdzie na wniosek którejkolwiek ze stron sąd ma obowiązek wyłączenia jawności. Efekt jest taki, że zarówno wyroki skazujące, jak i wyroki uniewinniające - wszystkie są podważane przez opinię publiczną, raz przez tych, raz przez tamtych. I absolutnie wszystkie są i mogą być kwestionowane. Dlaczego? Dlatego, że opinia publiczna nie miała okazji zapoznać się z przedstawionym materiałem dowodowym. Wydaje mi się, że to bardzo poważnie godzi w autorytet wymiaru sprawiedliwości. Z tego powodu pkt 1, naszym zdaniem, wymaga pewnych zmian. Należy jednak dążyć do tego, żeby opinia publiczna miała wgląd w to, co się dzieje za zamkniętymi drzwiami sądów.</u>
          <u xml:id="u-21.15" who="#ZbigniewRomaszewski">Zarówno Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, jak i Ministerstwo Sprawiedliwości wysuwają tutaj argument bezpieczeństwa świadka koronnego; ba, powiedziałbym nawet pewnego komfortu złożenia zeznań przez świadka koronnego. Nie sposób się z tym nie zgodzić. Oczywiście presja sali zapełnionej rodzinami i kolegami przestępców jest niezwykle silna. I zrozumiałe jest, że żaden świadek koronny nie chciałby w atmosferze takiej presji zeznawać. I myślę, że jest to wzgląd zasadniczy. A ponieważ złożenie zeznań przez świadka koronnego jest niewątpliwie wynikiem negocjacji między służbami, między prokuraturą a przestępcą, to te służby czy prokuratura chciałyby mieć możliwość zagwarantowania, że na żądanie świadka koronnego proces będzie się odbywał przy drzwiach zamkniętych, bo on tego na pewno będzie żądał, bo jemu tak jest wygodniej. Dyskutowaliśmy nad tą sprawą i jesteśmy skłonni to uznać.</u>
          <u xml:id="u-21.16" who="#ZbigniewRomaszewski">Osobiście nie sądzę jednak, żeby tutaj zasadniczą rolę mogły odgrywać względy bezpieczeństwa, bo to nie jest świadek incognito. To jest świadek, który oczywiście zostanie zidentyfikowany przez sprawców, to jest świadek, który zostanie zidentyfikowany przez ich adwokatów. Przecież nie da się prowadzić procesu sądowego bez udziału oskarżonych, bez udziału ich adwokatów, bez udziału prokuratora i bez udziału sądu. Wobec tego identyfikacja i tak nastąpi. Zadaniem ochrony świadka koronnego jest późniejsza zmiana jego tożsamości. I to jest kwestia, która nie może ulegać żadnej wątpliwości. Ale jeżeli i tak nie da się uniknąć tych elementów, to pozostawianie opinii publicznej na zewnątrz, że tak powiem, w moim przekonaniu mija się z celem.</u>
          <u xml:id="u-21.17" who="#ZbigniewRomaszewski">Dlatego też proponujemy, żeby sąd po wysłuchaniu świadka koronnego, w warunkach wyłączenia jawności, poinformował opinię publiczną o treści złożonych przez niego zeznań. Należy rozumieć, że jeżeli mieściłyby się tam zeznania, które mogłyby stanowić zagrożenie dla tego świadka, to sąd będzie mógł je pominąć w swoim sprawozdaniu. Pełne wyłączenie jawności wydaje się mijać z celem, ponieważ izoluje społeczeństwo od sprawy. I to jest niezwykle ważna rzecz. To wszystko dzieje się w pełnej tajemnicy.</u>
          <u xml:id="u-21.18" who="#ZbigniewRomaszewski">Dlatego też Komisja Praw Człowieka i Praworządności proponuje wprowadzenie w art. 1 pkt 1 poprawki polegającej na dodaniu wyrazów: „Po przesłuchaniu świadka koronnego z wyłączeniem jawności, sąd podaje do wiadomości publicznej treść jego zeznań”. Rozumiem, że sąd weźmie pod uwagę kwestię bezpieczeństwa świadka koronnego. Ta poprawka uwzględnia też problem presji wywieranej na świadka koronnego na sali sądowej, zachowuje sens istnienia instytucji świadka koronnego oraz likwiduje tę zasadniczą kwestię, to znaczy utajnianie procesu i dowodów w procesie przed opinią publiczną. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#DonaldTusk">Proszę sprawozdawcę mniejszości Komisji Praw Człowieka i Praworządności panią senator Annę Bogucką-Skowrońską o zabranie głosu i przedstawienie wniosku mniejszości komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Mam zaszczyt przedstawić wniosek mniejszości Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Mniejszość ta wnosi, aby Wysoki Senat przyjął ustawę bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Jedyna kontrowersja, jak słusznie już podniósł kolega senator Romaszewski, dotyczy poprawki wprowadzonej przez większość komisji, która de facto wykracza poza to, co stanowi o filozofii tej zmiany. Cała ustawa wzmaga bowiem gwarancję bezpieczeństwa świadka koronnego, a poprawka liberalizuje ją jak gdyby pod tym względem. Bo o ile dotychczas sąd miał prawo wyłączyć jawność, o tyle nigdy nie był zobowiązany do tego, aby podawać zeznania świadka do wiadomości publicznej. A więc ta poprawka jest sprzeczna z filozofią ustawy, którą Wysoki Senat obecnie rozpatruje. Ponadto zawiera rozwiązanie nieznane kodeksowi postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Wprowadzenie tej poprawki podaje w wątpliwość całą instytucję niejawności postępowania, a przecież ta instytucja jest znana w naszym kodeksie i powodem jej istnienia w całym systemie prawa jest ochrona bardzo ważnych dóbr: interesu państwa, tajemnicy państwowej i służbowej - przy ich uchyleniu sąd ma obowiązek wyłączyć jawność rozprawy - czy ważnego interesu osoby, która jest przesłuchana. Sąd bowiem może wyłączyć jawność na wniosek każdego świadka w każdym postępowaniu, jeżeli świadek jest narażony na hańbę. Jawność jest wyłączana z urzędu z uwagi na ważny interes prywatny, na sytuację nieletnich, zawsze kiedy chodzi o sprawy przeciwko czci, o zniesławienie czy znieważenie, chyba że pokrzywdzony wyraźnie zażąda jawności. Sąd wyłącza również jawność z uwagi na dobre obyczaje czy chęć zachowania porządku publicznego. Czyli ustawodawca przyjmuje, że są kryteria równorzędne zasadzie jawności postępowania, które pozwalają wyłączyć jawność albo całego procesu, albo jego części. A w zmianie, jaka została wprowadzona obecnie, obowiązek, czyli obligatoryjność wyłączenia jawności nie dotyczy procesu, lecz tylko momentu, czasu przesłuchania świadka koronnego.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Wysoki Senacie! Świadek koronny to jest współsprawca, podejrzany, który występuje w charakterze świadka dlatego, że jest gotowy w celu uniknięcia wymiaru sprawiedliwości skazać się na większą karę: ucieczkę przez całe życie przed współsprawcami. To właśnie dzięki niemu sprawcy bardzo poważnych przestępstw zostaną bowiem skazani i otrzymują duże kary. A dintojra środowisk przestępczych jest znacznie gorsza niż wymiar sprawiedliwości, bo przed nimi ucieczki niekiedy nie ma.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Instytucja świadka koronnego jest wprowadzona tylko w sprawach dotyczących działania grup zorganizowanych albo związków mających na celu popełnianie przestępstw. I to najbardziej groźnych dla porządku i bezpieczeństwa nie tylko ludzi, ale wręcz państwa, gdyż chodzi o takie przestępstwa, jak powszechny terroryzm, powodowanie niebezpieczeństwa i katastrof, handel ludźmi, wyrób broni palnej, kidnaperstwo w celu wpływu na instytucje państwową, zamach na prezydenta, organy władzy, pranie brudnych pieniędzy czy podrabianie pieniędzy. Są to przestępstwa tak groźne, że zastanawianie się w tym momencie nad tym, czy dać gwarancję świadkowi koronnemu, który ma złamać solidarność przestępczą i waha się, chce znać swoją sytuację wydaje się... I teraz mówi mu się, że wyłączenie przez sąd jawności będzie zależało od wielu różnych czynników, a on chce mieć gwarancję. Uczestnicy procesu i tak są obecni przy jego przesłuchaniu, ale poza tym na salach sądowych - wie o tym każdy praktyk wymiaru sprawiedliwości - wiele osób jest nie po to, żeby sprawdzać prawidłowość postępowania wymiaru sprawiedliwości, lecz po to, żeby wiedzieć co kto mówi i móc wpływać na wymiar sprawiedliwości. Środowisko przestępcze - zwłaszcza gdy chodzi o zorganizowane grupy, gdzie wiadomo, że ktoś mógł pozostać nieujawniony - może mieć więcej skojarzeń i możliwej identyfikacji świadka oraz jego powiązań niż uczestnicy procesu.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">A zatem może być wiele różnych czynników, które w późniejszym etapie mogą wpłynąć na ten misterny i drogi proces zabezpieczenia przed dintojrą środowisk przestępczych. Wprowadzamy przecież tą ustawą nawet możliwość pokrycia kosztów operacji plastycznej. A dlaczego? Dlatego że świadkowie koronni się wycofują, wolą siedzieć piętnaście lat w więzieniu niż razem z rodziną uciekać przed strzałami, przed śmiercią najgorszą, bo nagłą i brutalną.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Przy takim zagrożeniu twierdzenie, że wyłączenie części jawności procesu uchyla możność kontroli tego procesu przez społeczeństwo, naprawdę nie wytrzymuje krytyki. Takie stanowisko zostało oparte na jednej tylko opinii, na opinii pana profesora Rzeplińskiego. Ale profesor Murzynowski, wieloletni sędzia i praktyk prawa był stanowczo przeciwko temu, podobnie jak wiele innych osób.</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Romaszewski: Murzynowski jest akurat w ogóle przeciwny wprowadzeniu instytucji świadka koronnego.)</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">W całym systemie dopuszczamy - mówiłam już, w jakich przypadkach - obligatoryjność wyłączenia jawności całego procesu, gdyż czasami jest wartość ważniejsza dla państwa niż zapewnienie kontroli społecznej. Chodzi o takie sytuacje, kiedy zeznania świadka są znane stronom, kiedy obligatoryjność wyłączenia jawności na ten czas w niczym nie narusza praw żadnej ze stron, a przede wszystkim prawa do obrony oskarżonego, kiedy uzasadnienie wyroku jest jawne i sąd może mówić o treści ogólnej zeznań. Wówczas zaostrzenie sposobu zabezpieczenia świadka w taki sposób, jak to zaproponował Sejm, moim zdaniem i zdaniem komisji, to znaczy kilku osób z Komisji Praw Człowieka i Praworządności...</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Romaszewski: Dwóch.)</u>
          <u xml:id="u-23.11" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">...i, jak wiadomo z wniosku, również całej czy przynajmniej większości Komisji Ustawodawczej, naprawdę leży w tej chwili w interesie wymiaru sprawiedliwości, w interesie państwa. Bo leży w naszym wspólnym interesie to, żeby zniszczyć zorganizowaną, tę najbardziej niebezpieczną, przestępczość. A zniszczy się ją właśnie wtedy, kiedy będzie gwarancja dla świadka, który łamie te struktury i zgadza się zeznawać. Chodzi po prostu o to, żeby oskarżeni nie uniknęli odpowiedzialności. Świadek jako współsprawca praktycznie także jej nie uniknie. Być przez resztę życia ściganym, musieć poddać się operacji plastycznej to naprawdę wybór rzadko dokonywany. I dlatego takich ludzi, moim zdaniem, należy chronić, zwłaszcza w kraju tak małym, gdzie nie można odjechać na większą odległość, gdzie trudno się ustabilizować w zupełnie innym, anonimowym dla niego otoczeniu.</u>
          <u xml:id="u-23.12" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">A zatem mniejszość komisji w sposób zdecydowany wnosi, aby Wysoki Senat nie wprowadzał poprawek i przyjął tę ustawę bez zastrzeżeń. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Ustawodawczej pana senatora Stefana Konarskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#StefanKonarski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#StefanKonarski">Z upoważnienia Komisji Ustawodawczej chciałbym przedłożyć sprawozdanie komisji z rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o świadku koronnym. Dziękuję jednocześnie moim znakomitym przedmówcom za tak szerokie przedstawienie problemów rozwiązywanych tą nowelizacją. Pragnę poinformować, że były one również przedmiotem rozważań Komisji Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#StefanKonarski">Komisja Ustawodawcza nie miała zastrzeżeń natury legislacyjnej i, jak mówię, rozpatrywała głównie problem zamiany fakultatywności na obowiązek procedury niejawnej, czyli wyłączenie jawności tej części rozprawy, gdy zeznaje świadek koronny.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#StefanKonarski">Komisja Ustawodawcza wnosi o przyjęcie ustawy bez poprawek. Liczę na to, że Wysoka Izba uwzględni moje krótkie, ze względu na szacunek dla naszego czasu, sprawozdanie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#DonaldTusk">Czy ktoś z państwa ma pytania do senatorów sprawozdawców? Przypominam o rygorach czasowych.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, senator Żenkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#MarianŻenkiewicz">Moje pytanie kieruję do pana senatora Romaszewskiego.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#MarianŻenkiewicz">Chciałbym prosić, Panie Senatorze, żeby przybliżył nam pan, dlaczego profesor Murzynowski wnosił zastrzeżenia do czasu funkcjonowania tej ustawy. Bo wspomniał pan, że był on przeciwnikiem tego rozwiązania. Mówiąc jednak o tym, że komisja nie podzieliła jego poglądu, nie podał pan argumentów profesora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#ZbigniewRomaszewski">Powiedziałbym, że profesor Murzynowski jest zasadniczym przeciwnikiem tego rozwiązania. On po prostu uważa podważanie zasady legalizmu za zło konieczne. Jest w stanie tolerować tę ustawę, ale tylko tak długo, jak jest to konieczne. Jest to bowiem odejście od podstawowej zasady regulującej funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości - stąd wynika jego stanowisko w tej sprawie. Proponował on, żeby przedłużyć to jeszcze na trzy lata, ale nie aż na lat pięć. Nie chciałby po prostu, żeby instytucja świadka koronnego na stałe zagościła w polskim wymiarze sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#ZbigniewRomaszewski">Komisja nie podzieliła tego poglądu, ponieważ instytucja świadka koronnego istnieje w wielu prawodawstwach na całym świecie, aczkolwiek - warto to dodać - nie jest ona łączona z wyłączeniem jawności procesu. Czy to we Włoszech, czy w Stanach Zjednoczonych, ta jawność jednak funkcjonuje. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#DonaldTusk">Senator Krzak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#AndrzejKrzak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#AndrzejKrzak">Zwracam się do sprawozdawców komisji. Czy uzasadnieniem wyłączenia jawności rozprawy na czas przesłuchania świadka koronnego jest tylko zapewnienie bezpieczeństwa świadkowi i jego bliskim, czy także zapewnienie bezpieczeństwa sądowi? Bo o zapewnieniu bezpieczeństwa sądowi mówi się w niektórych komentarzach do tej nowelizacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#ZbigniewRomaszewski">Sądzę, że kwestia zapewnienia bezpieczeństwa sądowi jest kwestią z dalszego planu. Tutaj dotyczy to bezpośrednio świadka koronnego. Jeżeli zaś chodzi o bezpieczeństwo sądu, to jest to przede wszystkim kwestia policji sądowej. Ponieważ rzeczywiście doszło do kilku zamachów i kilku awantur na salach sądowych, to można sądzić, że istnieje takie zagrożenie. Ale nie wiąże się to bezpośrednio z instytucją świadka koronnego. Jest to odrębny problem, który co prawda wymaga rozwiązania, ale wykracza poza tę instytucję.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#komentarz">(Senator Andrzej Krzak: Tak, ale jeżeli można, Panie Marszałku, to chciałbym jeszcze...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#DonaldTusk">Pani senator Bogucka-Skowrońska chciała jeszcze zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#komentarz">(Senator Andrzej Krzak: Przepraszam, myślałem, że...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Pragnę zaznaczyć, że przepis mówi o tym, iż wyłączenie jawności następuje zawsze na wniosek świadka koronnego. A więc ocena, czy wymaga tego jego bezpieczeństwo, należy do świadka. Można sobie wyobrazić taką sytuację, że znajdujące się na sali osoby związane z grupą przestępczą, która jest sądzona, mogą chcieć uniemożliwić zeznania świadków. Jeżeli osoby te będą gotowe uczynić to bezpośrednio, to może to godzić również w bezpieczeństwo innych uczestników postępowania. To jest jeden element.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Istotą tej instytucji jest również gwarancja dla osoby, która rozważa i podejmuje decyzję o przyjęciu roli świadka, że jeżeli złoży taki wniosek, to zostanie on uwzględniony. Może to więc być element, który pomoże danej osobie zdecydować się na rolę świadka i na pomoc w rozbiciu bardzo niebezpiecznej przestępczości. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#DonaldTusk">Panie Senatorze, czy chce pan jeszcze zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#komentarz">(Senator Andrzej Krzak: Nie, dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#DonaldTusk">Proszę uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#DonaldTusk">Czy są jeszcze pytania do senatorów sprawozdawców? Nie widzę chętnych.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#DonaldTusk">Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister spraw wewnętrznych i administracji.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#DonaldTusk">Zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać przedstawicieli rządu, czy chcą zabrać głos i przestawić stanowisko rządu w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#DonaldTusk">Naszym gościem jest podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, pan minister Kazimierz Ferenc.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#DonaldTusk">Panie Ministrze, proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#KazimierzFerenc">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#KazimierzFerenc">Rząd wnosi o przejęcie projektu ustawy w formie uchwalonej przez Sejm. Na poparcie tego wniosku chciałbym przywołać, dziękując pani senator Skowrońskiej za świetne wystąpienie, dwa argumenty, które go jakby wzmacniają.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#KazimierzFerenc">Pan senator Romaszewski powiedział, że nie można zaprzeczyć funkcji edukacyjnej i kontrolnej procesu jawnego. Chciałbym jednak przywołać art. 361 §1 kodeksu postępowania karnego, w którym dopuszcza się wyłączenie jawności części lub całości rozprawy także na żądanie osoby składającej odpowiedni wniosek. Kodeks postępowania karnego nie podnosi więc tych argumentów, które przywoływał pan senator Romaszewski. Jednocześnie instytucja świadka koronnego jest - wiem to z doświadczenia rządu - instrumentem skutecznego ścigania i rozbijania grup przestępczych. To właśnie dzięki takim instytucjom rząd był w stanie zwiększyć skuteczność w zakresie dbania o bezpieczeństwo państwa, które jest celem nadrzędnym dla każdego z nas.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#KazimierzFerenc">Rząd wnosi więc o utrzymanie w noweli ustawy zapisu o obligatoryjności wyłączenia jawności rozprawy przez sąd na wniosek osoby posiadającej status świadka koronnego.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#KazimierzFerenc">Niezaprzeczalnym argumentem jest tu również komfort świadka koronnego. Presja sali na świadka jest w wielu przypadkach... Chcę poinformować Wysoką Izbę, że minister spraw wewnętrznych posiada w tej chwili ponad pięćdziesiąt programów ochrony świadka koronnego. Pięćdziesiąt programów, ale to nie znaczy, że chodzi o pięćdziesięciu świadków koronnych. Przy obecnym zapisie, w którym wyłączenie jawności jest fakultatywne, w przypadku gdy sąd nie podejmuje takiej decyzji na wniosek stron procesu, zeznający świadek koronny zaczyna po prostu od tego momentu mówić: nie pamiętam, nie wiem. Po prostu presja sali jest tak duża, że w sądzie nie potwierdza on swoich zeznań z postępowania przedsądowego. A później w trakcie przesłuchań mówi, że to obecność kolegów, którzy wywierają na niego presję, powoduje, że nie jest w stanie zeznawać przed sądem.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#KazimierzFerenc">Skuteczność zwalczania przestępczości zorganizowanej opiera się między innymi na świadkach przestępstw. Ci świadkowie koronni często siedzą w więzieniu, oni nie unikają kary. Minister spraw wewnętrznych zna przypadek świadka koronnego, który jest skazany na wieloletnie więzienie. Jednocześnie jednak możliwość skutecznej resocjalizacji w więzieniu stanowi o konieczności dania mu szansy.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#KazimierzFerenc">Chcę prosić Wysoką Izbę, by art. 361 §1, który dopuszcza wyłączenie jawności i nie stanowi o niemożliwości wykonywania czynności edukacyjnych i form kontroli obywatelskiej, traktować w pełnej rozciągłości. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#DonaldTusk">Czy są pytania do ministra? Przypominam o regułach czasowych dotyczących takich pytań.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#DonaldTusk">Panie Ministrze, może pan odpowiadać z miejsca albo z mównicy. Jest to do pańskiego wyboru.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#DonaldTusk">Proszę chwilę poczekać, aż pan minister zajmie swoje miejsce.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#DonaldTusk">Senator Żenkiewicz, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#MarianŻenkiewicz">Panie Ministrze, czy prawdą jest, że rząd, a chyba konkretnie minister sprawiedliwości, prowadzi prace nad nowelizacją ustawy o świadku koronnym? W jakim stopniu efekty tych prac, o ile są one prowadzone, zostały wykorzystane w przedłożonej nam dzisiaj nowelizacji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#KazimierzFerenc">Rząd nie może potwierdzić, że prowadzi następne prace nad nowelą ustawy o świadku koronnym. Przedłożenie, które dzisiaj jest rozpatrywane w Senacie, jest jedynym przedłożeniem rządowym dotyczącym projektu noweli ustawy o świadku koronnym. Wykorzystano w nim wszystkie doświadczenia wynikające z obecnie stosowanej ustawy o świadku koronnym.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#KazimierzFerenc">Rząd proponuje, by przedłużyć czas obowiązywania instytucji świadka koronnego do 30 września 2006 r., czyli o następne pięć lat. Jeżeli te rozwiązania znajdą zastosowanie - chodzi mi o ich poprawność i skuteczność - to być może minister sprawiedliwości, a w konsekwencji rząd, będzie wnosił o zmianę kodeksu postępowania karnego, czyli o to, żeby przestała to być epizodyczna forma działań organów ścigania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#MarianŻenkiewicz">Panie Ministrze, prosiłbym o uściślenie. Pan powiedział, że rząd nie prowadzi takich prac. Pytam więc konkretnie: czy minister sprawiedliwości prowadzi jakiekolwiek prace nad nowelizacją tej ustawy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#KazimierzFerenc">Minister nie prowadzi w tej chwili prac nad nowelizacją ustawy o świadku koronnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#DonaldTusk">Nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#DonaldTusk">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#DonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#DonaldTusk">Przypominam o wszystkich wymogach regulaminowych, szczególnie tych, które dotyczą trybu zgłaszania wniosków.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu senatora Mariana Żenkiewicza. Przygotowuje się senator Romaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#MarianŻenkiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#MarianŻenkiewicz">Jak już wspominał sprawozdawca, pan senator Romaszewski, instytucja świadka koronnego zyskała w Polsce dość duży rozgłos, a opinia społeczna jest na ogół przychylna takiemu rozwiązaniu. Rozumiemy, że rozboje, wymuszenia, szantaże, zabór mienia oraz zastraszanie i łapownictwo, czyli główne narzędzia, jakimi posługuje się przestępczość zorganizowana, wymagają odpowiedniego przeciwdziałania. Walka z nią jest konieczna i w związku z tym instytucję świadka koronnego, w moim przekonaniu, należy utrzymać.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#MarianŻenkiewicz">Liczyłem jednak na to, że odpowiedź pana ministra będzie pozytywna, to znaczy że prowadzone są prace nad taką nowelizacją. Bo przedłożona nam dzisiaj nowela, według mnie, nie w pełni spełnia oczekiwania związane z tą ustawą, w tym przede wszystkim nadzieje prokuratur, Policji i sądów.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#MarianŻenkiewicz">Chcę zwrócić uwagę, że uregulowania wymagają na przykład takie sytuacje, że kandydat na świadka koronnego bądź świadek koronny popełnia w międzyczasie inne, incydentalne przestępstwo. Jeżeli nie działa on w grupie zorganizowanej i nie wyczerpuje to znamion art. 1 ustawy o świadku koronnym, to wówczas prokuratorzy i sędziowie muszą rzeczywiście wykazać dość dużą pomysłowość, aby odpowiednio wybrnąć z tego kłopotu. Wydaje mi się, że to wymaga uregulowania.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#MarianŻenkiewicz">Wreszcie sprawa o charakterze fundamentalnym - ochrona świadka koronnego. Muszę przyznać, że do mnie przemawia wywód pani senator Skowrońskiej. Sądzę, Panie Senatorze Romaszewski, że tutaj trzeba poświęcić pewien legalizm na rzecz skuteczności.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#MarianŻenkiewicz">Pani Senator, nie przemawia do mnie jednak sprawa komfortu świadka koronnego. Świadek koronny jest przecież przestępcą, który na zimno kalkuluje, co mu się lepiej opłaca: czy być świadkiem koronnym i wiecznym uciekinierem, jak pani powiedziała, czy iść za kratki. To on wybiera i on decyduje. A zatem nie należy podnosić, w moim przekonaniu, kwestii jego komfortu. Przede wszystkim należy przedstawić argument dotyczący jego skuteczności. Jeżeli świadek koronny będzie miał zagwarantowane, że jego zeznania nie zostaną ujawnione publicznie, co utrudni jego współsprawcom i jego byłym kolegom jego identyfikację, to taką instytucję należy wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#MarianŻenkiewicz">Myślę - zwracam się tu do pana senatora Romaszewskiego - że należy chyba wykazać pewne zaufanie w stosunku do sądu. To, że fragment rozprawy zostanie utajniony i wyłączony spod kontroli publicznej, w przypadku tak ważnej materii nie powinno być chyba podstawą do podejrzewania sądu o to, że będzie usiłował to wykorzystać do przeprowadzenia rozprawy w sposób niezgodny z obowiązującym systemem prawnym.</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#MarianŻenkiewicz">Popieram w pełni zmiany, które dotyczą pomocy udzielanej świadkowi koronnemu, aby uniknął on identyfikacji - chodzi mi o pomoc w zakresie przeprowadzenia operacji plastycznej.</u>
          <u xml:id="u-43.8" who="#MarianŻenkiewicz">Wracając do samej ustawy. Proszę państwa, oprócz doświadczeń pozytywnych mamy doświadczenia negatywne, o których nie wspomnieli ani państwo sprawozdawcy, ani pan minister. W moim przekonaniu takim bardzo negatywnym doświadczeniem dotyczącym świadka koronnego jest sprawa toruńska.</u>
          <u xml:id="u-43.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Tam był świadek incognito.)</u>
          <u xml:id="u-43.10" who="#MarianŻenkiewicz">Jeżeli dzieje się tak, że w bardzo krótkim czasie po przeprowadzeniu rozprawy dziennikarze, a za ich pośrednictwem prawie wszyscy wiedzą, kto był świadkiem koronnym, to należy się zastanowić nad tym - mówiłem o tym na początku - czy nie należałoby wprowadzić dalszych uściśleń i zmian. Nie potrafię w tej chwili zaproponować takich zmian, które byłyby spójne z całym systemem prawnym, a jednocześnie uniemożliwiałyby identyfikację tego świadka, ale to, co stało się w Toruniu, w moim przekonaniu przeczy idei świadka koronnego i właściwie będzie zniechęcać wszystkich potencjalnych świadków koronnych do tego, aby podjąć się tej roli.</u>
          <u xml:id="u-43.11" who="#MarianŻenkiewicz">W związku z tym postanowiłem zgłosić poprawkę do ustawy, mówiącą, aby w art. 1 pkt 7 liczbę „2006” zastąpić liczbą „2003”. Chodzi o to, aby ustawa obowiązywała do 2003 r. Nie dlatego - chcę to jasno powiedzieć - że jestem jej przeciwnikiem, bo jestem jej zwolennikiem, ale dlatego, aby zmobilizować ministra sprawiedliwości do ponownego przemyślenia sprawy i przeanalizowania wszystkich przypadków, łącznie ze sprawą toruńską. Myślę, że wdrożone postępowanie prokuratorskie da jednoznaczną odpowiedź, kto w tej sprawie zawinił i jak zmodyfikować ustawę, żeby była ona skuteczna również w praktyce. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-43.12" who="#komentarz">(Senator Anna Bogucka-Skowrońska: Panie Marszałku, w trybie sprostowania.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#DonaldTusk">Proszę, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">W trybie sprostowania. W procesie toruńskim chodzi o świadka incognito, czyli nie o sprawcę, który występuje w charakterze świadka, tylko o zwykłego świadka, którego dane osobowe są utajniane. Chociaż gwarancje obrony w obu przypadkach rzeczywiście są podobne.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Poza tym nie użyłam słowa „komfort”, tylko mówiłam o pewnej gwarancji bezpieczeństwa. Pan senator jakby polemizował w moim stwierdzeniem, którego ja w ogóle nie użyłam. Uważam także, że rzeczywiście nie może być mowy o żadnym komforcie. To jest kalkulacja. Jest to dodatkowa gwarancja bezpieczeństwa, która może pomóc podejrzanemu, bo to jest współsprawca, w podjęciu decyzji o wystąpieniu w roli świadka koronnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#DonaldTusk">Pan senator Romaszewski. Przygotowuje się senator Piesiewicz.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#DonaldTusk">Panie Ministrze, może po wystąpieniach, bo tak przewiduje nasz regulamin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#ZbigniewRomaszewski">Osoby, które polemizowały z poprawką Komisji Praw Człowieka i Praworządności - trzeba powiedzieć - znakomicie ułatwiły sobie zadanie, bo tak naprawdę w ogóle nie polemizowały z tą poprawką, tylko z kwestią wyłączenia jawności.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#ZbigniewRomaszewski">Otóż jeszcze raz powtórzę, bo być może niejasno się wypowiedziałem. A zarówno pan minister, jak i pani Skowrońska ciągle argumentowali, że wyłączenie jawności może zapewnić bezpieczeństwo i że niezapewnienie tego naraża świadka koronnego itd., itd. Była kwestia komfortu i to wszystko. Otóż, Wysoka Izbo, Komisja Praw Człowieka i Praworządności absolutnie nie neguje tych kwestii. Zgadza się na obligatoryjne wyłączenie jawności, żeby jednak zabezpieczyć - nazwijmy rzecz po imieniu - pewien komfort, żeby presja sali, okrzyki itd. nie towarzyszyły zeznaniom świadka koronnego, żeby osoby prowadzące negocjacje miały możliwość zagwarantowania mu wyłączenia jawności.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#ZbigniewRomaszewski">Jeszcze raz stwierdzam jednak, że możliwość udostępnienia opinii publicznej przez sąd treści zeznań nie ma dokładnie nic wspólnego z bezpieczeństwem, albowiem na sali są oskarżeni i są adwokaci, oskarżeni będą spotykali swoje rodziny i to, co z tych zeznań usłyszą, natychmiast dotrze do ich kolegów. Co do tego nie ma żadnej wątpliwości. Ja nie chcę sugerować, że zrobią to adwokaci, ale taka możliwość też istnieje. I jedynie opinia publiczna będzie izolowana od informacji na temat tego, co się dzieje na sali. Dlatego twierdzę, że należy tutaj respektować prawo społeczeństwa do informacji. To nie jest kwestia bezpieczeństwa tej osoby, bo na jej bezpieczeństwo nie wpłynie to, że sąd zrelacjonuje, co było przedmiotem zeznań świadka - że widziano takie przestępstwo, że widziano tego, że widziano tamtego. Uważam, że jest to po prostu niezbędne do tego, żeby opinia publiczna miała pełny obraz procesu, który się toczy. I tylko tego dotyczy nasza poprawka.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#ZbigniewRomaszewski">Jeszcze raz podkreślam: uważamy, że instytucja świadka koronnego jest cenna, że należy wprowadzić rozszerzenie, które proponuje ustawa, że należy zastosować się do propozycji rządu, ażeby wprowadzić obligatoryjne wyłączenie jawności na wniosek świadka koronnego, natomiast domagamy się, by opinia publiczna miała zapewnione prawo do informacji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">W trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Zachowanie tajności zeznań jest elementem instytucji wyłączenia jawności - mówiłam już o tym - na przykład jeśli chodzi o narażenie na hańbę, na wniosek danego świadka, czy w procesach o znieważenie. W związku z tym instytucja, w której wyłącza się jawność na wniosek, a potem podaje się informację opinii publicznej, jest nieznana w naszym procesie. U nas instytucja wyłączenia jawności jest inaczej ukształtowana. I właśnie do tego się ustosunkowywałam. Dlatego mówiłam o instytucji jawności, że wprowadza się tu coś zupełnie nieznanego i nie wiadomo, w jakim trybie. Wyłącza się jawność po to, żeby potem ogłosić, co świadek powiedział. Czyli de facto przeczy się podstawom tego wyłączenia, bo oczywiście treść zeznań ma nie tylko bezpośredni wpływ na sposób relacjonowania czy odpowiednie reakcje publiczności na sali. To wszystko ma zabezpieczyć prawidłowy wymiar sprawiedliwości. Oczywiście może to dotrzeć do wiadomości rodziny, ale przed tym zabezpiecza tryb kontroli widzeń. Chodzi o to, żeby nie zniekształcało to prawidłowego toku postępowania wymiaru sprawiedliwości. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, Pani Senator. Sprostowanie powinno dotyczyć faktów, a nie interpretacji. Proszę o używanie trybu sprostowania rzeczywiście do prostowania nieścisłych informacji.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#DonaldTusk">Senator Piesiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#KrzysztofPiesiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#KrzysztofPiesiewicz">Powiem bardzo krótko. Tym, co zdeterminowało moją osobę, aby wystąpić, była polemika, która tutaj miała miejsce. To taka uwaga ogólna tytułem wstępu.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#KrzysztofPiesiewicz">Na kilku konferencjach i w wielu innych miejscach miałem możliwość powiedzieć publicznie, że oto po bardzo wielu latach kształtowania się - tak to nazwijmy - cywilizowanego procesu karnego okoliczności działania przestępców i życie wspólnotowe zmuszają nas nie do rozwijania czy też rozkręcania gwarancji procesowych, ale do ich zwijania. Chciałoby się powiedzieć: żeby tak nie było z demokracją. Bo oto procesy społeczne, stosunki międzyludzkie, postawy i charaktery ludzi oraz pazerność powodują, że od rozbudowywania gwarancji małymi krokami przechodzimy do działań, których nie można nazwać procedowaniem nad zwalczeniem przestępczości, ale - nad uzasadnionym rozwijaniem szyków bojowych. To znaczy, że walczymy z przestępczością już nie przez proces, ale przez środki procesowe, które z nowoczesnym procesem karnym mają coraz mniej wspólnego. I nie ma nic do rzeczy to, że będziemy powoływali się na to, iż w różnych krajach takie instytucje są stosowane. Fakt jest faktem. Te nowele kodeksu karnego i kodeksu postępowania karnego, które są przed nami, to - w kontekście tego, czego ja się uczyłem na uniwersytecie - są kroki wstecz. Ale trzeba powiedzieć jasno, ponieważ jak się przemawia w Senacie, to się mówi publicznie, że to przestępcom najbardziej powinno zależeć na tym, aby w procesie były jak najszersze gwarancje procesowe. To nikomu innemu, tylko przestępcom powinno zależeć na tym, żeby sądy były roztropne i mądre oraz żeby gwarancji było jak najwięcej. I dlatego trzeba powiedzieć jasno: to przestępcy wymuszają tego rodzaju rozwiązania i być może dojdziemy do takiego momentu, że przestaniemy procedować, a będziemy walczyć, toczyć wojnę.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#KrzysztofPiesiewicz">W kontekście tej ustawy chcę też powiedzieć o czymś innym. Proszę państwa, może to zabrzmi ekscentrycznie, może co nieco śmiesznie, ale przyuczając się do zawodu, jaki swego czasu wykonywałem, spotkałem się z określeniem confessio non est regina probationum, czyli przyznanie się nie jest koroną dowodów. Powiem więcej: nic nie jest koroną dowodów. Nie mamy w Polsce procesu, w którym istnieje formalna teoria dowodzenia. Zeznania świadka mają taką samą wagę jak każdy inny dowód w sprawie, jak linie daktyloskopijne, jak ekspertyza medyczna, jak zeznanie postronnego świadka, z ulicy. A więc nie jest to żaden świadek koronny. Nie nakładajmy bandytom korony tylko z tego powodu, że współpracują z organami ścigania. Tytuł ustawy coś sugeruje.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#KrzysztofPiesiewicz">W związku z tym wnoszę poprawkę, choć nie wiem, czy to z punktu widzenia procedowania Senatu jest możliwe, aby zmienić tytuł ustawy na „ustawa o świadku specjalnym”. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#DonaldTusk">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#DonaldTusk">Informuję też, że w dyskusji wnioski o charakterze legislacyjnym na piśmie złożyli: senator Żenkiewicz i senator Piesiewicz.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#komentarz">(Senator Krzysztof Piesiewicz: Zaraz wracam.)</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#DonaldTusk">Ma pan na to dokładnie piętnaście sekund.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#komentarz">(Senator Krzysztof Piesiewicz: Zaraz to napiszę.)</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#DonaldTusk">Ja bardzo przepraszam, Panie Senatorze, ale regulamin jest znany. W tej sprawie dziesiątki razy w trakcie obrad jest powtarzany punkt regulaminu o konieczności składania w trakcie debaty wniosków na piśmie. To nie jest mój problem, to jest problem całego Senatu. Będziemy w tej chwili czekać na ten wniosek.</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-52.8" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.9" who="#DonaldTusk">Zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-52.10" who="#DonaldTusk">Ponieważ w trakcie dyskusji zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, proszę pana ministra o opinię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#KazimierzFerenc">Jeżeli pan marszałek pozwoli, to w związku z wystąpieniem pana senatora Żenkiewicza chciałbym coś wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#KazimierzFerenc">Panie Senatorze, pan pomylił, o czym mówiła pani senator Skowrońska, świadka koronnego ze świadkiem incognito. W przypadku sprawy toruńskiej byli to wyłącznie świadkowie incognito, którzy rzeczywiście zostali rozpoznani. Chciałbym prosić pana senatora o wycofanie wniosku, bo złożył go pan, opierając się na tym wywodzie. Równocześnie chcę poinformować pana senatora, że okres stosowania ustawy, de facto przez dwa lata, powoduje, że jest zbyt małe doświadczenie, żeby móc zmieniać kodeks postępowania karnego. Stąd wniosek rządu o wydłużenie tego okresu o pięć lat, bo tylko doświadczenia w sumie siedmioipółletnie umożliwią uogólnienia i wprowadzenie zmian do ważnej ustawy - Kodeks postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#KazimierzFerenc">W związku z wystąpieniem pana senatora Romaszewskiego chciałbym powiedzieć, jeżeli pan marszałek pozwoli, że wniosek komisji jest sprzeczny z art. 362 kodeksu postępowania karnego, gdyż w przypadku wyłączenia jawności, zgodnie z kodeksem postępowania karnego, przewodniczący każdorazowo poucza obecnych o obowiązku zachowania tajności co do okoliczności ujawnionych na rozprawie. Wobec tego wniosek komisji byłby sprzeczny z ustawą - Kodeks postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#KazimierzFerenc">Następna sprawa, o której wspomniał pan senator Piesiewicz. Dla nas, dla rządu ważna jest instytucja tego świadka.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Romaszewski: Lex specialis.)</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#KazimierzFerenc">Jak go się będzie nazywać, Panie Senatorze, to jest rzecz wtórna. Chcę jednak powiedzieć, że dlatego nazywamy go świadkiem koronnym, bo tak naprawdę to od niego rozpoczyna się możliwość prowadzenia postępowania dochodzeniowego i to on często ujawnia okoliczności, które są nieznane żadnym organom. I to stanowi o jego ważności. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#DonaldTusk">Ponieważ w trakcie dyskusji zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym...</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#komentarz">(Senator Marian Żenkiewicz: Czy można, w ramach sprostowania?)</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#DonaldTusk">Panie Senatorze, jeżeli w ramach sprostowania, to proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#MarianŻenkiewicz">Oświadczam, że nie pomyliłem świadka koronnego ze świadkiem incognito. Miałem świadomość tej różnicy, być może nieprecyzyjnie się wyraziłem. Podałem to po prostu jako przykład nieskuteczności rozwiązań prawnych, rozwiązań stojących za tą sprawą. Moją intencją było, ażeby zastanowić się, jak te doświadczenia można wykorzystać w ustawie o świadku koronnym. W związku z tym znalazło się to również w uzasadnieniu złożenia przeze mnie wniosku.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#MarianŻenkiewicz">I niestety, Panie Ministrze, nie wycofuję go. To Senat zadecyduje. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#komentarz">(Senator Anna Bogucka-Skowrońska: Czy można jeszcze sprostowanie?)</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#DonaldTusk">Tak, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#AnnaBoguckaSkowrońska">Instytucja świadka koronnego nie została wprowadzona przez naszego ustawodawcę po to, żeby jakoś sztucznie koronować świadka. Ta instytucja tradycyjnie jest tak nazwana w całej literaturze prawa, w teorii. Wydaje mi się, że żeby ta instytucja pozostała jednolita, nie powinno się odchodzić od tych tradycji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#DonaldTusk">Ponieważ w trakcie dyskusji zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, proszę Komisję Praw Człowieka i Praworządności oraz Komisję Ustawodawczą o ustosunkowanie się do przedstawionych w toku debaty nad tym punktem wniosków i przygotowanie wspólnego sprawozdania w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#DonaldTusk">Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o świadku koronnym zostanie przeprowadzone wraz z pozostałymi głosowaniami jutro rano.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu siódmego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ochronie dziedzictwa Fryderyka Chopina.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#DonaldTusk">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na dziewięćdziesiątym trzecim posiedzeniu w dniu 7 grudnia 2000 r. Do Senatu została przekazana w dniu 8 grudnia 2000 r. Marszałek Senatu w dniu 11 grudnia 2000 r. skierowała ją do Komisji Kultury i Środków Przekazu. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#DonaldTusk">Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 541, natomiast sprawozdanie komisji w druku nr 541A.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#DonaldTusk">Proszę sprawozdawcę Komisji Kultury i Środków Przekazu pana senatora Jacka Sauka o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#JacekSauk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#JacekSauk">Moje wystąpienie ma na celu przedstawienie państwu sprawozdania Komisji Kultury i Środków Przekazu dotyczącego ustawy o ochronie dziedzictwa Fryderyka Chopina. Nie będę już wymieniał numerów druków senackich i sejmowych, bo zrobił to przed chwilą pan marszałek.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#JacekSauk">Przedmiotem ustawy jest otoczenie szczególną ochroną spuścizny związanej z życiem kompozytora. Sądzę, że nie ma sensu udowadniać, jak szczególną i ważną dla kultury polskiej jest ochrona spuścizny Fryderyka Chopina. W tej sprawie odbyły się dwa posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu. Byli na nich obecni przedstawiciele rządu, a także poseł sprawozdawca. Przypomnę tylko, że jest to projekt sejmowy. Jego historia zaczęła się już w grudniu 1999 r., a tak jak pan marszałek był uprzejmy powiedzieć, Sejm uchwalił go 7 grudnia bieżącego roku.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#JacekSauk">Projekt sejmowy dotyczy właściwie kilku zasadniczych kwestii. Mianowicie istotą jego jest powołanie narodowego instytutu Fryderyka Chopina jako instytutu państwowego będącego pod nadzorem ministra kultury i dziedzictwa narodowego, a także ochrona nazwy, spuścizny i podobizny Fryderyka Chopina.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#JacekSauk">Opinie w tym względzie zarówno rządu, jak i ekspertów w zasadzie były negatywne, jeśli chodzi o sformułowanie tej ustawy, nie zaś samą jej filozofię. Komisja również miała sporo problemów z tą ustawą. Był nawet rozpatrywany wniosek o odrzucenie ustawy w całości, ale komisja doszła jednak do wniosku, że podejmie próbę wprowadzenia poprawek w celu stworzenia ustawy nadającej się do przyjęcia, jeżeli tak to można powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#JacekSauk">Przejdę może teraz do omówienia poprawek i do pokazania, na czym one polegają. Wszystkich poprawek jest pięć.</u>
          <u xml:id="u-60.6" who="#JacekSauk">Poprawka pierwsza dotyczy art. 1. I tak w art. 1 ust. 3 - sekundeczkę, bardzo proszę o chwilę cierpliwości - otrzymuje brzmienie: „Minister jest w szczególności uprawniony do dochodzenia ochrony imienia i podobizny Fryderyka Chopina w przypadku naruszenia przepisów ustawy”. Poprawka ta rozszerza zakres przypadków, w których minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego jest uprawniony do dochodzenia ochrony imienia i podobizny Fryderyka Chopina.</u>
          <u xml:id="u-60.7" who="#JacekSauk">Poprawka druga dotyczy również art. 1. W ust. 4 tegoż artykułu słowa: „są przekazywane na rzecz instytutu, o którym mowa w art. 3”zastępuje się wyrazami: „stanowią środki specjalne w ministerstwie obsługującym ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, z przeznaczeniem na cele określone w art. 2”.</u>
          <u xml:id="u-60.8" who="#JacekSauk">Poprawka druga lit. b mówi o tym, że ust. 5 otrzymuje brzmienie: „minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego określi, w drodze zarządzenia, sposób gospodarowania środkami, o których mowa w ust. 4”. Dołączę tu może kilka słów wyjaśnienia. Mianowicie minister w myśl tej ustawy będzie miał możność wytaczać na drodze cywilnoprawnej procesy, konsekwencją których mogą być zasądzone kwoty pieniężne. W związku z tym tworzymy środki specjalne oraz miejsce, do którego te środki spływają, a minister będzie mógł określić, na jakie cele te środki zostaną spożytkowane.</u>
          <u xml:id="u-60.9" who="#JacekSauk">Poprawka trzecia dotyczy art. 2, w którym pkty 1–3 otrzymują nowe brzmienie. Artykuł ten, który pozostał, mówi o tym, że ochrona dziedzictwa Fryderyka Chopina obejmuje w szczególności - i jest to ujęte w trzech punktach - prowadzenie działalności dokumentacyjnej, wydawniczej, edukacyjnej i promocyjnej, inicjowanie i wspieranie działalności naukowej oraz współdziałanie z podmiotami krajowymi i zagranicznymi obejmującymi swoim działaniem spuściznę historyczną i artystyczną Fryderyka Chopina. Poprawka ta w sposób mniej opisowy, a jednocześnie, naszym zdaniem, bardziej prawidłowy określa zadania, których celem jest ochrona dziedzictwa Fryderyka Chopina. Pkty 4 i 5 tego artykułu pozostają bez zmian.</u>
          <u xml:id="u-60.10" who="#JacekSauk">Poprawka czwarta dotyczy skreślenia art. 3, 4, 7 i 8. Artykuły te dotyczą właśnie tworzenia narodowego instytutu Fryderyka Chopina. Dwa słowa na temat, dlaczego ten instytut został wykreślony. Otóż, po pierwsze, minister jest uprawniony do powołania takiego instytutu niekoniecznie drogą ustawy. Po drugie, minister nie zagwarantował środków finansowych na powołanie i funkcjonowanie tego instytutu. To są podstawowe przyczyny, dla których wykreśliliśmy tenże instytut.</u>
          <u xml:id="u-60.11" who="#JacekSauk">I ostatnia poprawka, piąta. Dotyczy ona ostatniego artykułu, art. 9, z którego komisja wykreśliła ust. 2, odnoszący się do znaków towarowych wykorzystujących podobiznę Fryderyka Chopina, dotyczący szczególnie ochrony podobizny Fryderyka Chopina. Wiemy o tym, że na rynku jest wódka „Fryderyk Chopin”, szczególnie popularna w Stanach Zjednoczonych, gdzie bardzo dobrze się sprzedaje. Tu właśnie wprowadziliśmy poprawkę. W art. 1 ust. 3, o którym już wspomniałem, mówi się, że minister jest w szczególności uprawniony do dochodzenia ochrony imienia i podobizny Fryderyka Chopina w przypadku naruszenia przepisów ustawy. Naszym zdaniem zupełnie to wystarcza, by chronić również podobiznę Fryderyka Chopina, bo o tym tu się mówi. Nie jest koniecznie potrzebny wykreślony z art. 9 ust. 2. To są wszystkie poprawki, Szanowni Państwo.</u>
          <u xml:id="u-60.12" who="#JacekSauk">Na zakończenie mogę powiedzieć tyle. Postać Fryderyka Chopina jest postacią wyjątkową w kulturze polskiej, w związku z czym komisja doszła do wniosku, że nie należy ograniczać ministra kultury i dziedzictwa narodowego, a odwrotnie - dać mu właśnie pewne pole manewru poprzez ustawę o dość dużej ogólności. Nie zamykamy tutaj drogi do powołania takiego instytutu, chociaż na posiedzeniu komisji były też głosy, by nie popadać w jakąś przesadę, bo skoro ma być instytut Fryderyka Chopina, to dlaczego nie innych, chociażby Mickiewicza czy Słowackiego. Wydaje się, że ta ustawa daje ministrowi wystarczające uprawnienia do spełniania jego zadań. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#DonaldTusk">Czy są pytania do senatora sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#DonaldTusk">Proszę, senator Drożdż.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#KazimierzDrożdż">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#KazimierzDrożdż">Mam pytanie w związku z propozycją komisji o wniesienie pięciu poprawek i skreślenie art. 3, 4 i 8. Chciałem zapytać, kto, skoro nie będzie instytutu, będzie sprawował pieczę nad dobrami wymienionymi w art. 1 i nad ochroną dziedzictwa Fryderyka Chopina, obejmującą punkty wymienione w art. 2? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#JacekSauk">Panie Senatorze, w poprawionym art. 1 ust. 3 minister jest w szczególności uprawniony do dochodzenia ochrony imienia i podobizny Fryderyka Chopina w przypadku naruszenia przepisów ustawy. Ponadto jest kilka towarzystw chopinowskich i minister ma prawo nawet scedować swoje uprawnienia na dane towarzystwo. Myślę, że tutaj nie zabraknie obrońców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję. Czy są jeszcze pytania?</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#DonaldTusk">Senator Żenkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#MarianŻenkiewicz">Panie Senatorze, chciałem zapytać, czy w ramach posiedzenia komisji dokonywaliście państwo oceny, czy dobra chopinowskie w naszym kraju były dotychczas chronione w sposób właściwy, czy też nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#JacekSauk">Dobra w sensie ogólnym czy takim materialnym?</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#komentarz">(Senator Marian Żenkiewicz: Tak ogólnie.)</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#JacekSauk">Przyznam się, że takiej dokładnej, dogłębnej dyskusji na ten temat nie było, jednak, o ile mi wiadomo, są pewne zadrażnienia między ministerstwem a towarzystwem chopinowskim. Niejasna jest sytuacja dworku, w którym urodził się Fryderyk Chopin, były też obiekcje co do już wspomnianej przeze mnie wódki z podobizną Fryderyka Chopina. Powiedzmy, że tego zakresu dotyczyła dyskusja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#DonaldTusk">Senator Kruszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#ZbigniewKruszewski">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#ZbigniewKruszewski">Panie Senatorze, powiedział pan, że komisja rozważała odrzucenie tej ustawy i po tym okrojeniu. Faktycznie wiemy, że Chopin w naszym kraju ma się dobrze, więc czy w ogóle w tym momencie potrzebna jest ta ustawa? I jak wyglądała dyskusja na temat odrzucenia tej ustawy? Dlaczego ostatecznie zdecydowaliście się ją przyjąć? W tej chwili jest to przecież taki trochę potworek, bo ustawa ta powstała jakby dla powołania instytutu, a w momencie, kiedy tego instytutu ma nie być, reszta chyba traci sens. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#JacekSauk">Nie było konkretnego wniosku o odrzucenie ustawy, była dyskusja. Pan senator Sławiński, o ile sobie przypominam, prezentował to stanowisko. W rezultacie, jak mówię, wszystkie poprawki zostały przyjęte jednomyślnie, nie było tu różnicy, o ile dobrze pamiętam. Choć zdajemy sobie sprawę, że ta ustawa nie jest arcydziełem, doszliśmy do wniosku, że spróbujemy, że komisja spróbuje ucywilizować, że tak powiem, tę ustawę. Taki zamiar nam przyświecał. A co z tego wyszło? To już pozostawiam ocenie państwa senatorów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#DonaldTusk">Senator Suchański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#JerzySuchański">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#JerzySuchański">Panie Senatorze, czy na posiedzeniu komisji rozważano również kwestię ochrony, dbania o miejsce ostatniego spoczynku Fryderyka Chopina?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#JacekSauk">Nie przypominam sobie, przyznam się szczerze. To były dwa długo trwające posiedzenia komisji i bardzo możliwe, że na ten temat również mówiliśmy, ale w tym momencie nie jestem w stanie panu precyzyjnie odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#DonaldTusk">Czy są jeszcze pytania do senatora sprawozdawcy? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#DonaldTusk">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#DonaldTusk">Przypominam, że rozpatrywana ustawa była poselskim projektem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#DonaldTusk">Chciałbym zapytać obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu, czy chce zabrać głos i przedstawić stanowisko rządu w sprawie rozpatrywanej ustawy. Jest z nami pan minister Arkadiusz Rybicki z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#DonaldTusk">Panie Ministrze, czy zechce pan zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-73.6" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Arkadiusz Rybicki: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-73.7" who="#DonaldTusk">Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#ArkadiuszRybicki">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#ArkadiuszRybicki">Projekt zasługuje na uwagę, bo dotyczy najbardziej znanego, szanowanego, najbardziej eksportowego produktu polskiej kultury. Jego przedmiotem, jak już była tu mowa, jest ochrona utworów, dziedzictwa, kultu, promocji. Mamy świadomość, że w tej dziedzinie można osiągnąć więcej, ponieważ dotyczy to właśnie tak wyjątkowego dziedzictwa i produktu: muzyki Chopina i jego postaci. A więc mogłoby być tu lepiej.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#ArkadiuszRybicki">Chcę coś sprostować - nie występują zadrażnienia między Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego a Towarzystwem imienia Fryderyka Chopina. Po prostu ministerstwo chciało uczytelnić relacje finansowe i przygotowując sobie kwotę 5 milionów zł w budżecie na 2000 r. na konkurs imienia Fryderyka Chopina, zażądało ujawnienia finansów od Towarzystwa imienia Fryderyka Chopina. I to spowodowało rzeczywiście pewne kłopoty. Ale kłopoty się skończyły tym, że towarzystwo zrezygnowało z tych naszych pieniędzy, po prostu miało dość własnych. I widać, że ten Chopin, w sensie finansowym, ma się dobrze.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#ArkadiuszRybicki">Rząd na posiedzeniu 7 listopada uznał słuszność idei poselskiego projektu, ale nie poparł go, gdyż uznał, że ministerstwo ma wystarczające instrumenty prawne, żeby albo powołać taki instytut, albo go nie powoływać i realizować program ochrony dziedzictwa chopinowskiego. Chcemy taki program przedstawić i zobowiązujemy się do przedstawienia go na początku przyszłego roku. Program monitoringu tego dziedzictwa i lepszej ochrony. Projektodawcy, czyli posłowie, nie przedstawili żadnego planu działania tego instytutu chopinowskiego ani skutków finansowych, więc mielibyśmy kolejny instytut, który nie ma planu, nie ma pieniędzy, nie ma oprzyrządowania, czyli jest instytucją fikcyjną. I w istocie on by chyba nie sprzyjał poprawie ochrony tego dziedzictwa, tylko by ją niejako zaciemniał.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#ArkadiuszRybicki">Ochroną dziedzictwa chopinowskiego zajmuje się wiele instytucji. Przypomnę: Polska Akademia Chopinowska, Międzynarodowa Federacja Towarzystw Chopinowskich, wiele uczelni, wiele szkół artystycznych pierwszego i drugiego stopnia. Również Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zajmuje się tą ochroną. W 1999 r. przeznaczyliśmy 9 milionów zł na Rok Chopinowski. W ramach tego Roku Chopinowskiego odbyło się około pół tysiąca imprez w Polsce i na świecie.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#ArkadiuszRybicki">Innymi słowy, zobowiązujemy się do przeanalizowania, w jakim stanie znajduje się dziedzictwo, wszystkie przedmioty, ruchomości, rękopisy, oraz przedstawienia programu wzmożonej ochrony, ale raczej wzmożonej wiedzy o tym, jak różne organizacje chronią to dziedzictwo. Nie chcielibyśmy, żeby nacjonalizować ten kult Chopina, bo on chyba ma się lepiej, jeżeli zajmują się tym wszelkie organizacje pozarządowe. Dlatego rząd był przeciwny powołaniu tego instytutu. I w tej sytuacji, kiedy w dodatku zgłoszono tak daleko idące poprawki, tym bardziej uważamy, że ochronę trzeba wzmóc, ale powoływanie instytucji bez oprzyrządowania nie jest potrzebne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#DonaldTusk">Czy są pytania do pana ministra?</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#DonaldTusk">Panie Ministrze, woli pan z mównicy?</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#DonaldTusk">Pani senator Kempka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#DorotaKempka">Dziękuję, Panie Marszałku. Ja mam dwa bardzo krótkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#DorotaKempka">Pierwsze pytanie. Pan wspomniał, że są instrumenty prawne, które gwarantują pełną promocję działalności Fryderyka Chopina. Prosiłabym, żeby pan przedstawił Wysokiej Izbie te ustawy, w których są już zapisane takie możliwości.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#DorotaKempka">I drugie pytanie: czy w resorcie próbowano zrobić kalkulacje kosztów, tego, ile środków finansowych byłoby potrzebnych na utrzymanie tego instytutu? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#DonaldTusk">Proszę, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#ArkadiuszRybicki">Proszę państwa, jest ustawa o ochronie dóbr kultury, która daje wszystkie możliwości ochrony ruchomości i nieruchomości będących zabytkami. Różne instytucje będą to wykonywać. Ale wydaje się, że dla ochrony jednego, bardzo ważnego nazwiska i jednego dziedzictwa nie są potrzebne nowe, szczególne przepisy. Mnie się wydaje, że tych przepisów dotychczas jest aż za dużo. W roku konkursu chopinowskiego trudno nam było realizować drażliwe kwestie. Nie chcieliśmy wchodzić w spory prawne z Towarzystwem imienia Fryderyka Chopina o ewentualne tytuły własności do tych walorów chopinowskich, ale musimy to w spokoju zrobić w przyszłości, żeby wiedzieć na pewno, co jest czyje i kto ma obowiązki z tego tytułu.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#ArkadiuszRybicki">Jeśli chodzi o koszty, to ponieważ nie było koncepcji tego instytutu, trudno o nich mówić. Jeżeli działalność tego instytutu byłaby szeroka, to te koszty mogą być bardzo znaczne. Chopin jest jednym częściej nagrywanych kompozytorów na świecie. Wiele wytwórni światowych - Sony, Warner Brothers itd. - tych wielkich koncernów nagrywa Chopina, często w zestawie z innymi kompozytorami. Gdyby chcieć promować Chopina na rynku światowym, to koszty są inne. Ale jeżeli chodzi tylko o monitorowanie w Polsce tego, co robią inne instytucje zajmujące się Chopinem, to wtedy wystarczy niewielka grupa, kilkoro prawników i ekspertów, którzy na pewno by wiedzieli, że jest okay albo że nie jest dobrze. I wtedy mogliby się zwrócić o wypełnienie tej statutowej misji.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#ArkadiuszRybicki">Tak więc oszacowanie kosztów nie byłoby możliwe. No, takie ogólne teksty, że potrzebny jest dyrektor, sekretarka, biurko... Ale w przypadku takiego produktu, który składa się z utworów muzycznych, grywanych, powielanych i wydawanych, jest to nie do oszacowania. Musi być dokładny plan tego, jak projektodawcy sobie to wyobrażają, żeby można było ten plan zrobić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#DonaldTusk">Pan senator Suchański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#JerzySuchański">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#JerzySuchański">Panie Ministrze, kto dba o miejsce ostatniego spoczynku Fryderyka Chopina, która instytucja, może to ministerstwo? Kto się tym zajmuje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#ArkadiuszRybicki">Trudno mi powiedzieć. Wydaje mi się, że jest to obowiązek ambasady polskiej we Francji. O ile wiem, ambasada jakoś to robi. Ale minister odpowiedzialny za dziedzictwo też powinien to z mocy ustawy robić. Ale przyznam, że tutaj szczegółowo panu nie odpowiem. Jeżeli są jakieś uwagi co do stopnia zachowania tego zabytku, to bardzo proszę. Udzielimy panu senatorowi odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#DonaldTusk">Pan senator Żenkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#MarianŻenkiewicz">Panie Ministrze, chciałbym zapytać, czy ministerstwu znana jest sprawa konfliktu dotyczącego ośrodka chopinowskiego w Szafarni, a jeśli tak, to jakie jest stanowisko ministerstwa w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#ArkadiuszRybicki">Chyba w tej chwili nie ma dużego konfliktu. Nam nie zgłoszono formalnie, że istnieje taki konflikt. Są podejrzenia, że szkoła katolicka chciałaby przejąć ten pałacyk w Szafarni, ale w sensie faktów chyba nic jeszcze się nie wydarzyło i dlatego nie mogę panu odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#DonaldTusk">Pan senator Kruszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#ZbigniewKruszewski">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#ZbigniewKruszewski">Panie Ministrze, czy przy tak okrojonej ustawie, po wyrzuceniu przez komisję artykułów dotyczących instytutu i po propozycji komisji, przyjmowanie tej ustawy ma w ogóle sens? Czy ministerstwo miałoby coś przeciwko, gdyby ona została odrzucona? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#ArkadiuszRybicki">Co do obu wersji - i wersji rozszerzonej, i wersji skróconej - uważamy, że powoływanie tego instytutu nie jest konieczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#DonaldTusk">Panie Ministrze, miałem wrażenie, że ostatnie pytanie dotyczyło projektu, w którym nie ma już instytutu. Jaka jest w tym przypadku ocena ministerstwa?</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#DonaldTusk">Czy tak, Panie Senatorze?</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Kruszewski: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#DonaldTusk">Pozwolę sobie pomóc w uzyskaniu odpowiedzi. Jaka jest ocena projektu po ewentualnym przyjęciu poprawek, które eliminują instytut?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#ArkadiuszRybicki">Uważamy, że nie należy tworzyć dodatkowych, bardzo ogólnych zapisów skłaniających nas do lepszej ochrony. Musimy to zrobić w ramach istniejących przepisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#DonaldTusk">Rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#DonaldTusk">Czy są jeszcze pytania do pana ministra? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#DonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#DonaldTusk">Przypominam o wszystkich wymogach regulaminowych dotyczących tejże dyskusji, a szczególnie o wymogu składania wniosków o charakterze legislacyjnym na piśmie do zamknięcia dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu senatora Mariana Żenkiewicza. Przygotowuje się senator Sławiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#MarianŻenkiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#MarianŻenkiewicz">Uważam, że propozycje komisji, polegające na skreśleniu zapisów o powołaniu instytutu, są jak najbardziej słuszne, mielibyśmy bowiem do czynienia z pewnym konfliktem racji. Otóż w naszej tradycji i kulturze narodowej istnieje jeszcze wielu wybitnych twórców, którzy są porównywalni z Chopinem, a może nawet więksi od niego, jeżeli można użyć takiego wyrażenia. A zatem w pełni popieram wnioski, które zgłosiła w tej sprawie komisja.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#MarianŻenkiewicz">Ale nie o to mi chodzi w tym wystąpieniu. Chciałem, Panie Ministrze, odnieść się polemicznie do pana wypowiedzi o tym, że nie ma konfliktów w Szafarni. Otóż jestem senatorem z tego terenu i jestem zasypywany prośbami o interwencję w tej sprawie. Sytuacja wygląda w ten sposób, że przedstawiciele towarzystwa szkół katolickich podjęli dość szeroko zakrojoną akcję przekonywania radnych do podjęcia decyzji zmierzającej do przekazania części pałacyku na szkołę, a w konsekwencji do zajęcia całego terenu.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#MarianŻenkiewicz">Apeluję z tej trybuny do ministerstwa, ażeby zechciało przeprowadzić dokładną analizę tego problemu. Jeżeli zechcecie państwo się w to włączyć, to być może będziecie potrafili odmienić los ośrodka, który w tej chwili jest zagrożony. Jest to bardzo prężny ośrodek, który prowadzi wiele imprez kulturalnych, oświatowych i rzeczywiście w sposób znakomity propaguje imię Chopina. Ma doskonałą dyrektorkę, która z pasją spełnia posłannictwo idei ochrony dóbr Fryderyka Chopina. I jeżeli państwo nie włączycie się w to na odpowiednim etapie, to później może się okazać, że jest za późno. Mogą bowiem zaistnieć takie fakty prawne, które będą nieodwracalne.</u>
          <u xml:id="u-91.4" who="#MarianŻenkiewicz">A zatem zwracam się z apelem o to, ażeby zechciał pan wziąć udział w mediacjach na ten temat i uczynić wszystko, ażeby ten ośrodek pozostał w dotychczasowym kształcie. Ba, nawet więcej, dobrze by było, gdyby przydzielono mu kilka pomieszczeń po likwidowanej szkole mieszczącej się w tym pałacyku i gdyby ten cały teren i cały pałacyk należały tylko do tego ośrodka. Liczę na to, że pan minister zechce podjąć ten apel i mocno w wierzę, że efektem będzie rozwiązanie tej rzeczywiście trudnej sytuacji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu senatora Sławińskiego. Przygotowuje się pani senator Kempka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#RyszardSławiński">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#RyszardSławiński">Na początek kilka zdań, które przytoczę.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#RyszardSławiński">Celem stowarzyszenia jest krzewienie kultu dla Fryderyka Chopina przez stworzenie centralnej placówki naukowej w dziedzinie chopinoznawstwa, przez zorganizowanie we własnej siedzibie muzeum, archiwum i biblioteki, przez uskutecznienie kompletnego wydawnictwa naukowo-artystycznego dzieła, przez urządzanie specjalnych koncertów i odczytów, przez wydanie stałego organu poświęconego Chopinowi, przez współdziałanie z innymi chopinowskimi organizacjami i stowarzyszeniami tak w kraju, jak i za granicą. Cele te realizuje stowarzyszenie z zachowaniem obowiązujących przepisów prawnych.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#RyszardSławiński">Tak ogólne zadania sformułował statut Stowarzyszenia „Instytut Fryderyka Chopina”, wpisanego do rejestru Stowarzyszeń i Związków Komisariatu Rządu miasta stołecznego Warszawy, pod numerem 320, z dnia 17 marca 1934 r. Członkami założycielami stowarzyszenia byli między innymi: Janusz Jędrzejewicz, Józef Beck, Juliusz Kaden-Bandrowski, Stanisław Niewiadomski, Kazimierz Sosnkowski, Adam Wieniawski, Karol Stromenger, Emil Młynarski, Wacław Sieroszewski, a także nieobecni wówczas w Warszawie Edward hrabia Raczyński, Karol Szymanowski, Henryk Opieński, Maison Barblanc Suisse, Zofia Jaroszewiczowa.</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#RyszardSławiński">Stowarzyszenie „Instytut Fryderyka Chopina”, założone w II Rzeczypospolitej, powstało z potrzeby polskich serc i intelektu. Skład założycieli, najwybitniejszych ówczesnych luminarzy polskiej kultury, nauki i polityki, dowodzi, iż ta pozarządowa, jak byśmy dziś ją określili, organizacja, już na starcie miała szczęście. Od razu bowiem bardzo wysoko została postawiona poprzeczka oczekiwań i możliwości zachowania dorobku i dokumentowania go oraz rozwijania kultu tego największego Polaka, a także twórczego utrwalania i doskonalenia jego spuścizny kompozytorskiej oraz pianistycznej.</u>
          <u xml:id="u-93.5" who="#RyszardSławiński">Instytut wprawdzie nie wykreował konkursu pianistycznego imienia Fryderyka Chopina, ale już w trzeciej edycji aktywnie go wsparł i wpłynął na jego poziom oraz światowy zasięg. Zaraz po drugiej wojnie światowej instytut reaktywował działalność, a cztery lata później odbył się czwarty konkurs chopinowski z sukcesami Haliny Czerny-Stefańskiej, jego zwyciężczyni, i Barbary Hesse-Bukowskiej, z trzecią lokatą.</u>
          <u xml:id="u-93.6" who="#RyszardSławiński">Wysoki Senacie! W 1950 r. instytut z powodu kojarzącej się z motywem krzyża pieczęci - dzisiaj mówi się „logo” - został upaństwowiony, a jego nazwę zmieniono na Towarzystwo imienia Fryderyka Chopina. Pieczęć oczywiście też zmieniono. Na całe szczęście statut w części zadaniowej pozostawiono praktycznie niezmieniony i taki pozostał do dziś, mimo wielu zawirowań historycznych i politycznych. Tak więc, podobnie jak wtedy, dziś również zarząd Towarzystwa imienia Fryderyka Chopina może poszczycić się znakomitymi nazwiskami, jak wspomnianych dwóch pianistek.</u>
          <u xml:id="u-93.7" who="#RyszardSławiński">Obok tego najbardziej znanego towarzystwa, działa w Polsce również akademia chopinowska, która odgrywa istotną rolę i ma w swoim składzie znamienite osoby. W naszym kraju ma także siedzibę założona w 1987 r. międzynarodowa fundacja imienia Fryderyka Chopina, współdziałająca z wieloma organizacjami chopinowskimi działającymi na świecie, że wspomnę tylko towarzystwa francuskie czy japońskie.</u>
          <u xml:id="u-93.8" who="#RyszardSławiński">Wysoka Izbo! Towarzystwo imienia Fryderyka Chopina w Warszawie może poszczycić się ogromnym dorobkiem. Od początku swojego istnienia patronuje ono konkursom chopinowskim, inicjowało wiele wydań zbiorowych dzieł Fryderyka Chopina, prowadzi jedyne na świecie muzeum Chopina, pieczołowicie chroniąc spuściznę i stale powiększając zbiory. Od dziesięciu lat, będąc samodzielną placówką realizującą zlecone zadanie państwowe, wielkie społeczne i kulturowe zadanie chronienia dzieła i spuścizny Chopina, jest predysponowane i gotowe do kontynuacji tego dzieła. Ma wielu oddanych przyjaciół w kraju i na świecie, dorobek i doświadczenie, działa w otoczeniu innych organizacji pozarządowych, oddających wielkiemu Polakowi swe siły organizacyjne i intelektualne.</u>
          <u xml:id="u-93.9" who="#RyszardSławiński">Towarzystwo imienia Fryderyka Chopina miało być głównym sukcesorem spuścizny patrona według ustawy zaproponowanej przez Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego o ochronie dziedzictwa chopinowskiego w lipcu 1999 r. W art. 2 projektu zapisano: uznając wiodącą rolę w ochronie dziedzictwa chopinowskiego Towarzystwo imienia Fryderyka Chopina w Warszawie zobowiązuje się... I zobowiązywano w nim wszystkie znaczące podmioty do wypełniania wielkiego narodowego obowiązku wobec spuścizny wielkiego Polaka. Chciano w ten sposób uczcić rok chopinowski. Ale nie doszło do uchwalenia pierwszego projektu z uwagi na jego nieustawowość, zrezygnowano z uroczystej uchwały z okazji jubileuszu Chopina.</u>
          <u xml:id="u-93.10" who="#RyszardSławiński">W toku prac legislacyjnych zapisano art. 3 i 4 oraz art. 7 i 8 powołujące do życia instytut imienia Fryderyka Chopina jako państwową instytucję kultury. Na jego powstanie nie zgodził się rząd, nie zgodził się minister kultury, poglądu o konieczności powstania instytutu nie podzieliła także większość autorów opinii. W Sejmie ustawę uchwalono przy sprzeciwie ponad sześćdziesięciu głosów.</u>
          <u xml:id="u-93.11" who="#RyszardSławiński">Byłem i jestem głównym oponentem powoływania instytutu. Senacka Komisja Kultury i Środków Przekazu jednomyślnie wypowiedziała się przeciwko niemu, z wielu powodów. Wymienię tylko kilka z nich. Po pierwsze, państwa polskiego nie stać na wydawanie wielu milionów złotych rocznie na utrzymywanie urzędniczej struktury. Wystarczy powiedzieć, iż Towarzystwo imienia Fryderyka Chopina, opiekując się bardzo znacznymi zbiorami, utrzymuje się za 200 tysięcy zł miesięcznie, co daje 2,4 miliona zł rocznie. Utrzymanie tego wysokiego urzędu pochłonie co najmniej tyle pieniędzy miesięcznie. Nawiasem mówiąc, na posiedzeniu komisji nie uzyskaliśmy odpowiedzi na pytanie, ile będzie kosztować instytut, ilu urzędników zatrudni oraz czy przejmie zadania i majątek Towarzystwa imienia Fryderyka Chopina i innych organizacji pozarządowych.</u>
          <u xml:id="u-93.12" who="#RyszardSławiński">Po drugie, wobec prawie siedemdziesięcioletniej tradycji, wobec ogromnego dorobku w dziedzinie ochrony spuścizny Chopina, jest więcej niż pewne, że wielcy, wspaniali ludzie kultury, nauki, polityki, ludzie wielkiego serca odstąpiliby od pełnienia swojej misji ochrony tej spuścizny na rzecz struktury urzędniczej. A ta struktura urzędnicza nie znosi mądrali, bo sama z siebie, z nadania, z mocy ustawy jest najmądrzejsza.</u>
          <u xml:id="u-93.13" who="#RyszardSławiński">Po trzecie, w tegorocznym budżecie nie zapisano ani jednej złotówki na powstanie instytutu chopinowskiego, mimo że według projektu ustawy miałby on zacząć funkcjonować sześć miesięcy od uchwalenia ustawy.</u>
          <u xml:id="u-93.14" who="#RyszardSławiński">Po czwarte, pragnę podkreślić, że ochrona dziedzictwa chopinowskiego w zakresie przedstawionym w obu projektach ustawy jest objęta ustawą z 1962 r. o ochronie dóbr kultury oraz ustawą z 1991 r. o organizacji i prowadzeniu działalności kulturalnej, i znajduje potwierdzenie w ustawie z 1997 r. o działach administracji rządowej oraz w art. 5, 6 i 73 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-93.15" who="#RyszardSławiński">Po piąte, minister kultury i dziedzictwa narodowego ma wszelkie instrumenty prawne, by sprawować pieczę nad ochroną dorobku Chopina, a gdyby zaszła taka potrzeba, to w ramach swoich kompetencji może także powołać instytut.</u>
          <u xml:id="u-93.16" who="#RyszardSławiński">Po szóste, nie ma potrzeby tworzenia precedensu. Zapewne w niedługim czasie mielibyśmy projekty powoływania instytutów wielu innych wielkich Polaków. Czy poprawiłyby one wiedzę o nich i lepiej chroniłyby ich dziedzictwo?</u>
          <u xml:id="u-93.17" who="#RyszardSławiński">Z tych i wielu innych powodów komisja odrzuciła projekt powołania instytutu. Liczymy, że Wysoka Izba poprze propozycje komisji, które uzasadnił senator sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-93.18" who="#RyszardSławiński">Jest jeszcze kwestia art. 9 ust. 2. Komisja go odrzuciła. Pewnie słusznie. Czy należy jednak eliminować z rynku znak towarowy Fryderyka Chopina, nawet jeśli dotyczy cenionej na świecie wódki? Świat nie ma nic przeciwko tego rodzaju marketingowym praktykom. Czy Chopinowi ubędzie sławy? A może lepiej w sposób konsekwentny zasilać konto środków specjalnych, którego utworzenie proponuje komisja, przy ministrze kultury i dziedzictwa narodowego, co zapisaliśmy w poprawkach. Nie wykluczy to przecież starań o zachowanie dobrego imienia wielkiego Polaka. Izba zadecyduje ostatecznie o losie tego znaku towarowego.</u>
          <u xml:id="u-93.19" who="#RyszardSławiński">Wysoki Senacie! Fryderyk Chopin i jego wielki dorobek to niezwykle ważna dziedzina duchowego życia narodu i najlepsza wizytówka kulturowego wkładu Polski do skarbnicy kultury świata. Dzieło to wymaga pieczołowitej ochrony. W Polsce jest już tkanka organizacyjna i są prawne możliwości, aby to dziedzictwo chronić. Są wspaniali ludzie, ich pasja i intelekt. Będzie też ustawa, która w zaproponowanym przez komisję kształcie tę ochronę wzmocni i potwierdzi dotychczasowy dorobek dziesiątek lat, jaki zgromadziło między innymi Towarzystwo imienia Fryderyka Chopina w Warszawie, inne organizacje zajmujące się dziełem genialnego Polaka oraz liczne towarzystwa na świecie. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu panią senator Kempkę. Przygotowuje się senator Chrzanowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#DorotaKempka">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#DorotaKempka">Fakt, że komisja na dwóch posiedzeniach zajmowała się dyskusją na temat tej ustawy, świadczy o tym, że w naszym gronie było wiele rozbieżności. Ale w wyniku dyskusji i konsensusu postanowiliśmy Wysokiej Izbie przedstawić takie poprawki, jakie są zawarte w druku nr 541A, czyli w sprawozdaniu Komisji Kultury i Środków Przekazu.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#DorotaKempka">Proponujemy między innymi, co najważniejsze, aby z projektu, który wpłynął z Sejmu, wyeliminować wszystkie zapisy dotyczące powołania instytutu imienia Fryderyka Chopina.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#DorotaKempka">Dlaczego przyjęliśmy takie rozwiązanie? Pan senator Sławiński mówił dużo na ten temat. Po pierwsze, są już rozwiązania prawne, które wyraźnie pokazują, jakie działania powinny być podejmowane, aby popularyzować i promować to, co w kulturze polskiej jest najważniejsze. Temu celowi służą instrumenty prawne, o które pytałam przedstawiciela Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a które wymienił pan senator Sławiński. Temu celowi służą również stowarzyszenia imienia Fryderyka Chopina, działające zarówno w Warszawie, jak i na terenie całej Polski. To właśnie te stowarzyszenia podejmują cały szereg działań, aby najmłodsze pokolenie, dzieci i młodzież, zapoznać z życiem i działalnością Fryderyka Chopina, nauczyć miłości do niego, pokazywać, co jest najważniejsze, i żeby ta młodzież, kiedy już dorośnie, mogła promować postać Fryderyka Chopina na arenie międzynarodowej, uczestnicząc w różnych konkursach i imprezach służących temu celowi. Dlatego też opowiadam się za tym, żeby przyjąć poprawki zgłoszone przez Komisję Kultury i Środków Przekazu.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#DorotaKempka">Jest jeszcze jest trzeci argument, który zadecydował o tym, że takie poprawki zostały zgłoszone. Wszyscy w Senacie zdajemy sobie sprawę, że środków finansowych na kulturę w budżecie na rok 2001 jest bardzo mało i że z każdym rokiem tych środków jest praktycznie coraz mniej. A szczególnie mało jest środków dla stowarzyszeń i organizacji pozarządowych, które zajmują się tą działalnością. Stąd też uważam, że te środki, które mogłyby być przeznaczone na powołanie, utrzymanie i prowadzenie instytutu, powinny być przekazane na prowadzenie i wspieranie działalności organizacji pozarządowych i stowarzyszeń, które zajmują się promowaniem i popularyzowaniem dorobku Fryderyka Chopina.</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#DorotaKempka">Kończąc swoją wypowiedź - bardzo krótką, ponieważ poprzednicy wiele już na ten temat mówili - chciałabym prosić Wysoką Izbę, aby wszystkie poprawki, które są zawarte w druku nr 541A, a które zostały przygotowane przez Komisję Kultury i Środków Przekazu, zostały przyjęte. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu pana senatora Wiesława Chrzanowskiego. Przygotowuje się senator Suchański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WiesławChrzanowski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WiesławChrzanowski">Jak powiedział pan sprawozdawca, postać Chopina jest postacią tak wyjątkową w kulturze polskiej, że szkoda czasu, żeby w tym miejscu o tym mówić. Dlatego też moje wywody będą dotyczyć tego, na ile niezbędne jest ustawowe ingerowanie w tę sferę. Czy rzeczywiście pamięć o dziele Chopina jest tak zagrożona, że konieczne jest powoływanie dla jej ochrony specjalnej instytucji, jeszcze jednego urzędu? Czy też ta propozycja jest pewnego rodzaju votum nieufności dla polskiego środowiska muzycznego, które dysponuje określonymi ustawowymi możliwościami zajmowania się ochroną pamięci i dzieła między innymi Fryderyka Chopina.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#WiesławChrzanowski">Podstawowe znaczenie ma tu ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. W art. 6 ust. 1 ustawy, którą w tej chwili omawiamy, zaznacza się, że ustawa nie narusza ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. W świetle tej ustawy autorskie prawa majątkowe od dawna już nie korzystają z ochrony. Natomiast według art. 78 ust. 2 prawa autorskiego, z powództwem o ochronę autorskich praw osobistych może występować właściwe ze względu na rodzaj twórczości stowarzyszenie twórców. Taka możliwość istnieje. Czy to nie wystarcza? Jeżeli chodzi zaś o ochronę przedmiotów związanych z osobą Fryderyka Chopina, jak określa to ustawa, to tej ochronie służyć może ustawa z 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury. Ustawa ta była wiele razy nowelizowana, a jej tekst jednolity pochodzi z roku 1999. To nawet dziwne, że nie próbuje się zsynchronizować tych dwóch ustaw. Wręcz przeciwnie, w omawianej ustawie nawet pod względem terminologicznym nie starano się korzystać z wcześniejszych rozwiązań. Na przykład ustawa o ochronie dóbr kultury wprowadza pojęcie „dobro kultury”. W myśl ustawy jest to bogactwo narodowe, które powinno być chronione. W rozpatrywanej ustawie mówi się zaś o dobrach ogólnonarodowych. System prawny powinien być spójny pod względem terminologii.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#WiesławChrzanowski">Pozostaje jeszcze sprawa ochrony dóbr osobistych. Omawiana ustawa powierza ten obowiązek, przyznając zarazem określone uprawnienie, ministrowi kultury i dziedzictwa narodowego. Mowa tutaj o ochronie nazwiska i podobizny.</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#WiesławChrzanowski">Na marginesie trzeba powiedzieć, że nasz system prawny nie mówi nic o ochronie podobizny. Kodeks cywilny mówi o ochronie wizerunku jako dobra osobistego. Również w prawie autorskim jest wizerunek, a nie podobizna. Należałoby dla pewnej staranności i jednolitości systemu prawnego trzymać się ustalonej terminologii.</u>
          <u xml:id="u-97.5" who="#WiesławChrzanowski">Wracając jednak do tych praw, trzeba powiedzieć, że tu rzeczywiście jest problem. Zacznę może od prawa do ochrony wizerunku. Według art. 81 i 83 ustawy o prawie autorskim możliwość ochrony wizerunku wygasa dwadzieścia lat po śmierci danej osoby. Trudno powiedzieć, jak ma się to do odpowiedniego stosowania innych zasad. Tutaj ma to inny wymiar, inny charakter.</u>
          <u xml:id="u-97.6" who="#WiesławChrzanowski">Teraz, co to znaczy ochrona nazwiska? Jest wiele przepisów, które dotyczą tej kwestii. Na przykład ustawa o zmianie nazwisk mówi, że gdyby ktoś chciał zmienić swoje nazwisko na nazwisko Chopin, to urząd administracyjny może odmówić, bo chodzi o nazwisko historyczne. W świetle orzecznictwa i doktryny prawa dotyczących dóbr osobistych, jeżeli chodzi o osoby zmarłe, dobrem chronionym jest kult takiej osoby, bo naruszenie go godzi w dobro tych, którzy żyją. Ten, który nie żyje, już nie jest podmiotem prawa. Ale proszę państwa, Wysoki Senacie, czy procesy, które wytaczałby minister w różnych sprawach, na przykład o to, że jakaś podejrzana instytucja korzysta z tego nazwiska, naprawdę służyłyby ochronie kultu Fryderyka Chopina? Czy może przeciwnie, prowadziłyby one do jego pewnej deprecjacji?</u>
          <u xml:id="u-97.7" who="#WiesławChrzanowski">Mieliśmy już ustawę, która przewidywała stosowanie środków represyjnych za obrazę pamięci marszałka Piłsudskiego. Na podstawie tej ustawy w 1938 r. odbył się proces, w którym skazani zostali redaktor Aleksander Zwierzyński, późniejszy podsądny w moskiewskim procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego w 1945 r., i docent uniwersytetu Stefana Batorego Stanisław Cywiński, który zginął później w sowieckim łagrze. Trzeba powiedzieć, że proces z 1938 r. uznawany jest za czarną kartę w dziejach naszego wymiaru sprawiedliwości. I od kiedy ta ustawa przestała obowiązywać, pamięć, kult marszałka Piłsudskiego ma się zupełnie dobrze.</u>
          <u xml:id="u-97.8" who="#WiesławChrzanowski">Minister kultury i dziedzictwa narodowego często mógłby być w trudnej sytuacji. Przypomina mi się bowiem, jak w „Weselu” Wyspiańskiego Nos - pod tą postacią kryje się jeden ze znanych wówczas literatów - mówi: „Chopin gdyby jeszcze żył, to by pił”. Czy minister zaskarżyłby to jako pomówienie o to, że Chopin był alkoholikiem? Proszę państwa, czy to nie byłaby jakaś cenzura? Miejmy nadzieję, że akurat w tym zakresie ingerencje nie są potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-97.9" who="#WiesławChrzanowski">Są przecież określone instytucje, instytucje społeczne, które się tym zajmują. Pan senator Sławiński mówił o instytucie imienia Fryderyka Chopina. Ja ze względu na to, że jestem starszy, powiem, iż ten instytut jest już następcą. Zaczęło się to jeszcze w roku 1899 założeniem z inicjatywy innego wielkiego polskiego kompozytora, Karłowicza, sekcji Fryderyka Chopina w Warszawskim Towarzystwie Muzycznym. To były kolejne etapy. I to jest właściwa droga, bo oczywiście państwo powinno wspierać te instytucje. Wspominała o tym pani senator Kempka.</u>
          <u xml:id="u-97.10" who="#WiesławChrzanowski">Proszę państwa, niezależnie od tego, chcę powiedzieć, że do tej ustawy można mieć jeszcze tyle zastrzeżeń legislacyjnych, terminologicznych, że to nie odpowiada chyba powadze tej osoby. I z tego powodu przyłączam się do wniosku pana marszałka Tuska o odrzucenie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-97.11" who="#WiesławChrzanowski">Z ostrożności jednak - adwokaci mówią z ostrożności procesowej - obawiając się, że taki wniosek może nie zostać uwzględniony, chcę jeszcze poprzeć poprawkę Komisji Kultury i Środków Przekazu, która dotyczy skreślenia ust. 2 w art. 9. Po pierwsze, przepis ten jest wyraźnie niejasny, nie zawiera czytelnej normy. A po drugie, w wykładni istnieje dyrektywa, że ustawodawcę zawsze trzeba uważać za ustawodawcę doskonałego. To jest pewna fikcja, ale przyjmuje się ją, bo inaczej trudno byłoby dokonywać wykładni przepisów. Dlatego również z tego przepisu trzeba wywieść jakąś normę. I wydaje się, że jego wykładnia prowadziłaby do wniosku, że zmierza on do pozbawienia podmiotów uprawnionych dotychczas z tytułu rejestracji znaku towarowego zawierającego nazwisko bądź wizerunek Chopina możliwości używania w obrocie takich znaków. Takie rozumienie przepisu byłoby sprzeczne z zasadą demokratycznego państwa prawnego i wynikającą z niej zasadą ochrony praw nabytych. Jeżeli bowiem organ państwa, jakim jest urząd patentowy, zarejestrował znak towarowy i w wyniku tego powstało prawo podmiotowe, to podlega ono konstytucyjnej ochronie jako prawo nabyte.</u>
          <u xml:id="u-97.12" who="#WiesławChrzanowski">Po trzecie, przepisy obowiązującej ustawy z 1985 r. o znakach towarowych wyłączają z rejestracji znaki towarowe sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, art. 8 pkt 1 tej ustawy, oraz znaki towarowe, które naruszają prawa osobiste osób trzecich, art. 8 pkt 2 ustawy. Rejestracja znaku z naruszeniem wymienionych przepisów uzasadnia wniosek o unieważnienie praw z niej wynikających. Ustawa ta przewiduje również inne możliwości unieważnienia na jej podstawie i w trybie w niej przewidzianym przyznanego znaku. Dlaczego w takim razie tworzyć drugi, równoległy system, jeżeli jest to w pełni zabezpieczone?</u>
          <u xml:id="u-97.13" who="#WiesławChrzanowski">Po czwarte, na podstawie tego przepisu dochodzi do kumulacji uprawnień prezesa Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej oraz ministra kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.</u>
          <u xml:id="u-97.14" who="#komentarz">(Wicemarszałek Donald Tusk: Czas minął.)</u>
          <u xml:id="u-97.15" who="#WiesławChrzanowski">Czy można jeszcze poruszyć piątą kwestię? Już kończę.</u>
          <u xml:id="u-97.16" who="#WiesławChrzanowski">I wreszcie, po piąte, może to mieć niekorzystne konsekwencje ekonomiczne dla niektórych polskich podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Bo taki zakaz spowoduje, że obce firmy będą eksploatowały zagranicą nazwisko, podobiznę czy wizerunek, wykorzystując dorobek polskich podmiotów gospodarczych, które to wprowadziły na rynek. Nasze regulacje nie mogą się temu przeciwstawić. Poza tym na rynku światowym nazwiska wybitnych osób są używane, to się przyjęło, jest taka tradycja. Znamy papierosy określone nazwiskami osób historycznych, znamy alkohole, wreszcie możemy kupić ładnie opakowane austriackie słodycze „Mozart”, prawda? Nie wiem, czy to obraża Mozarta, bądź co bądź nie mniej wielkiego twórcę muzyki.</u>
          <u xml:id="u-97.17" who="#WiesławChrzanowski">Ta ustawa przeciwstawiałaby się tej praktyce. A przedkładając to na praktykę, powiem, że mamy taką znaną wódkę „Chopin”, która przynosi Polmosowi wielkie zyski na rynkach światowych. Ta firma zainwestowała w butelki, w sieć dystrybucji itd. Proszę państwa, gdyby teraz mu to odebrać, to przy prywatyzacji wartość Polmosu spadłaby do minimalnej kwoty. Niektórzy mówią, że produkcja takiej wódki daje większy zysk, bardziej się opłaca niż nawet druk pieniędzy. I dlatego popieram również poprawkę w tym zakresie. Inaczej naruszono by prawa określonych podmiotów, co byłoby szkodliwe dla polskich podmiotów gospodarczych i co groziłoby jeszcze wzrostem bezrobocia w niektórych częściach naszego państwa. Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#DonaldTusk">Pan senator Suchański. Przygotowuje się senator Mazurkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#JerzySuchański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#JerzySuchański">Swoją poprawką pragnę zwrócić uwagę na to, że w Polsce nie tylko powinniśmy kultywować pamięć o życiu i twórczości Fryderyka Chopina oraz dbać o jego utwory, ale również powinniśmy pamiętać o miejscu spoczynku Fryderyka Chopina, o jego grobie w Paryżu.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#JerzySuchański">A tak się składa, że niedawno byłem w Paryżu. Miałem okazję odwiedzić grób Fryderyka Chopina. Były tam również, bo bywają codziennie, wycieczki Polaków i nie tylko Polaków, które odwiedzają to miejsce. Niestety, wstydziłem się za to, że ten grób wygląda, tak jak wygląda. Być może miałem to nieszczęście znaleźć się tam przed renowacją grobu Fryderyka Chopina, przed uporządkowaniem jego otoczenia.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#JerzySuchański">Stąd też moje zapytania i moja troska o to miejsce, które powinno być szczególnie bliskie nie tylko Polakom, ale praktycznie każdemu obywatelowi, któremu nie jest obca kultura i muzyka. Trzeba zadbać o to miejsce w sposób szczególny. Być może ambasada nie czyni tego tak, jak czynić powinna, być może ministerstwo kultury ma inne, ważniejsze problemy. Ale sądzę, że jest okazja - jeżeli tylko ta ustawa nie zostanie odrzucona - aby zapisać w niej ciągłą troskę o grób Fryderyka Chopina w Paryżu. A jeżeli ustawa zostanie odrzucona, to sądzę, że mój sygnał dotrze do ministerstwa kultury i już nikt z Polaków odwiedzających grób Fryderyka Chopina w Paryżu nie będzie się wstydził. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu pana senatora Mazurkiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#AndrzejMazurkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#AndrzejMazurkiewicz">Przesłany do Senatu projekt ustawy, autorstwa grupy posłów, nie zachwycił komisji Kultury i Środków Przekazu, której jestem członkiem. Pracując nad nim, mieliśmy pełną świadomość tego, jakie są jego ułomności. Mając pełną świadomość niedoskonałości tego projektu, postanowiliśmy przyjąć poprawki, ucywilizować go. Podstawowym argumentem przemawiającym za tym był fakt, iż projekt sejmowy został przyjęty w Sejmie zdecydowaną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#AndrzejMazurkiewicz">Dlatego też chciałem się wypowiedzieć przeciwko wnioskom o odrzucenie poprawionego przez nas projektu, gdyż inaczej pierwotny projekt ma wszelkie szanse na to, by zostać zatwierdzony przez Sejm ponownie. Uważam, że należy skoncentrować się na poprawkach, które wniosła Komisja Kultury i Środków Przekazu, oraz poprawkach, które zostały zgłoszone.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#AndrzejMazurkiewicz">Ja pozwolę sobie dodać jeszcze jedną poprawkę, o której mówił pan senator Chrzanowski, dotyczącą zastąpienia w art. 1 ust. 1 określenia „podobizna Chopina” słowami „wizerunek Chopina”. Wtedy będzie to zgodne z obecnym ustawodawstwem. Taką poprawkę zgłaszam.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#AndrzejMazurkiewicz">Jak już powiedziałem, senacka komisja ze smutkiem pochyliła się nad projektem poselskim, ale nie mając innego wyjścia, doprowadziła do tego, że został on ucywilizowany. Poza tym - na co warto zwrócić uwagę - w przypadku gdyby nastąpiło naruszenie zasad zawartych w niniejszej ustawie, kwoty zasądzone w wygranych przez ministra kultury procesach będą przeznaczane na cele określone w niniejszej ustawie, a więc na promowanie dziedzictwa chopinowskiego. To jest bardzo ważna poprawka, która została wniesiona.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#AndrzejMazurkiewicz">Dlatego też apeluję do państwa, abyśmy skoncentrowali się na poprawkach i nie odrzucali tej ustawy, gdyż inaczej w Sejmie możemy przegrać. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#DonaldTusk">To był ostatni mówca zapisany do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#DonaldTusk">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#DonaldTusk">Wnioski o charakterze legislacyjnym na piśmie złożyli senatorowie: Tusk, Chrzanowski, Kruszewski, Czuba, Suchański, Mazurkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#DonaldTusk">Zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#DonaldTusk">Czy pan minister widzi potrzebę ustosunkowania się do wniosków zgłoszonych w czasie dyskusji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-102.6" who="#DonaldTusk">Ponieważ w trakcie dyskusji zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, proszę Komisję Kultury i Środków Przekazu o ustosunkowanie się do przedstawionych w toku debaty nad tym punktem wniosków i przygotowanie sprawozdania w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-102.7" who="#DonaldTusk">Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o ochronie dziedzictwa Fryderyka Chopina zostanie przeprowadzone wraz z innymi głosowaniami jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-102.8" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu ósmego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o wyścigach konnych.</u>
          <u xml:id="u-102.9" who="#DonaldTusk">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na dziewięćdziesiątym trzecim posiedzeniu w dniu 7 grudnia 2000 r. Do Senatu została przekazana w dniu 8 grudnia 2000 r. Marszałek Senatu w dniu 11 grudnia 2000 r. skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-102.10" who="#DonaldTusk">Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 540, natomiast sprawozdania komisji w drukach nr 540 A i 540 B.</u>
          <u xml:id="u-102.11" who="#DonaldTusk">Proszę sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej pana senatora Kazimierza Drożdża o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#KazimierzDrożdż">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! - zwracam się do ministra, który w tej chwili wyszedł.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#KazimierzDrożdż">Jako senator sprawozdawca mam zaszczyt w imieniu Komisji Gospodarki Narodowej przedstawić Wysokiej Izbie ustawę o wyścigach konnych, druk senacki nr 540, uchwaloną przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej na dziewięćdziesiątym trzecim posiedzeniu w dniu 7 grudnia 2000 r. Pani marszałek Senatu dnia 11 grudnia 2000 r. skierowała ustawę do Komisji Gospodarki Narodowej w celu jej rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#KazimierzDrożdż">Ustawa ta ma zastąpić bardzo już starą, bo pochodzącą z lat pięćdziesiątych, ustawę o wyścigach konnych. O potrzebie gruntownej zmiany regulacji rządzących wyścigami konnymi, i co za tym idzie hodowlą koni, od dłuższego już czasu mówiło środowisko polskich hodowców koni i fachowców zajmujących się zawodowo rozwojem i ulepszaniem ras koni w Polsce. Ustawa ta nie jest aktem prawnym zogniskowanym wokół zagadnień związanych z totalizatorem czy hazardem. Jeśli chodzi o zakłady odbywające się przy okazji wyścigów konnych, to aktem prawnym je regulującym jest ustawa o grach losowych i zakładach wzajemnych.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#KazimierzDrożdż">Przedstawiony projekt przewiduje powołanie Polskiego Klubu Wyścigów Konnych z siedzibą w Warszawie, który ma być ciałem regulującym część zagadnień związanych z wyścigami i hodowlą koni i któremu ma być przekazana część władztwa państwowego w omawianym zakresie. Dochodami klubu mają być opłaty pobierane od wydawania zezwoleń na prowadzenie wyścigów konnych, dosiadanie koni, powożenie, prowadzenie stajni itp. Podstawą budżetu klubu ma być jednak opłata w wysokości 2% sumy stawek wpłaconych na zakłady wzajemne na wyścigi konne organizowane w kraju, pobieranych w danym miesiącu od podmiotów organizujących zakłady wzajemne na wyścigi konne. Projekt ustawy uhonorował prawa własności. Właściciel konia pojawia się w ustawie jako adresat regulacji, w tym także określającej jego odpowiedzialność dyscyplinarną w ramach wyścigów.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#KazimierzDrożdż">Komisja Gospodarki Narodowej, która obradowała w dniu 14 grudnia 2000 r., po rozpatrzeniu ustawy o wyścigach konnych proponuje wprowadzenie piętnastu poprawek zawartych w druku senackim nr 540A. Ja nie będę szczegółowo omawiał wszystkich poprawek, które zgłosiła Komisja Gospodarki Narodowej, chciałbym tylko zwrócić uwagę na kilka.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#KazimierzDrożdż">Najważniejsza, według komisji, jest poprawka ósma, która dotyczy art. 12 ustawy, proponujemy bowiem skreślenie tego artykułu. Dlaczego? Aby skarb państwa nie pozbywał się niezbędnych składników majątkowych służewieckiego toru wyścigów konnych w Warszawie, żeby znowu nie nastąpiło odsprzedanie za niską kwotę, a później przekazanie środków do kieszeni odpowiedniej osoby fizycznej czy prawnej.</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#KazimierzDrożdż">Następna bardzo istotna poprawka, to poprawka dziewiąta. Tutaj skreślamy wyrazy „na służewieckim torze wyścigów konnych”, ponieważ chcemy objąć tą ustawą wszystkie trzy tory: na Służewcu, we Wrocławiu i w Sopocie. A ponieważ proponujemy skreślenie w art. 13 ust. 1 pkt 1, tak jak powiedziałem, wyrażenia „na służewieckim torze wyścigów konnych”, bardzo istotna jest poprawka jedenasta, również dotycząca art. 13 ust. 1, w której proponujemy dodać pkt 1a w brzmieniu: „opłaty w wysokości 2% sumy wpłaconych stawek na zakłady wzajemne na wyścigi konne rozgrywane w kraju”.</u>
          <u xml:id="u-103.7" who="#KazimierzDrożdż">Wysoki Senacie! Podsumowując: nowa ustawa regulująca wyścigi konne i hodowlę koni jest jak najbardziej potrzebna, a przedstawiony projekt wydaje się właściwy. Stąd w imieniu Komisji Gospodarki Narodowej zwracam się do Wysokiego Senatu z prośbą o uchwalenie zaproponowanego projektu wraz ze zgłoszonymi przez Komisję Gospodarki Narodowej piętnastoma poprawkami. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-103.8" who="#komentarz">(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Marcin Tyrna)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#MarcinTyrna">Proszę sprawozdawcę Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana senatora Pawła Abramskiego o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PawełAbramski">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#PawełAbramski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#PawełAbramski">Pragnę zapoznać Wysoką Izbę ze sprawozdaniem Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi dotyczącym pracy nad ustawą o wyścigach konnych.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#PawełAbramski">Na wstępie chciałbym zapoznać Wysoką Izbę z procedurą powstawania wyścigów konnych, Służewca i torów wyścigów konnych. Działo się to zgodnie z zapisem i regulacją ustawową z 19 kwietnia 1950 r., która była wielokrotnie nowelizowana. Oczywiście można wiele dyskutować na temat tej ustawy, gdyż w naszym odczuciu jest to ustawa jakby zbieżna z dekretem Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, PKWN, na którym, myślę, wzorowano się w sposób, powiedziałbym, zwierciadlany. Ale ustawa jest ustawą. Monopol na organizację wyścigów konnych otrzymało przedsiębiorstwo Państwowe Tory Wyścigów Konnych, które dziwnym trafem nie znalazło się w zapisie ustawowym z 1992 r. o grach losowych i zakładach wzajemnych. Ustawa, nad którą będziemy pracowali, zapisana w druku nr 540, który wpłynął z Sejmu, a także w druku nr 540B Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, musi tę lukę wypełnić.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#PawełAbramski">Moim i komisji zdaniem cała ustawa sprowadza się do jednego zapisu, o którym przed chwilą mówił mój przedmówca pan senator Drożdż. Mówił on również o poprawkach, spośród których z wieloma Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi się zgadza. Jednak co do zasadniczej poprawki, dotyczącej art. 12, mamy zupełnie inne zdanie. Proponujemy zapis, którym zmieniamy art. 12 zgodnie z tym, co państwo macie zapisane w druku nr 540B. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że w momencie, gdy Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, która w tej chwili jest właścicielem terenów Służewca i okolic, czyli kilkuset hektarów, utraci sens bytu, losy tych torów mogą się bardzo różnie potoczyć. Argumenty, które pan senator Drożdż przytaczał, są bardzo podobne, ale my przypuszczamy, że może się to dziać zupełnie inaczej.</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#PawełAbramski">Generalnie, z prawniczego punktu widzenia, procedujemy nad jedną z weselszych ustaw, z jakimi ja jako prawnik miałem do czynienia. Zapisy znajdujące się w art. 2 są bowiem żywcem przeniesione z ustawy z 1924 r., która, z czym chyba wszyscy się zgodzimy, nie bardzo przystaje do obecnej rzeczywistości. Jeżeli mówi się na przykład, że wyścigi konne to gonitwy przeprowadzone zgodnie z planem rocznym, zatwierdzonym przez prezesa Polskiego Klubu Wyścigów Konnych, to jeszcze zgoda, ale jeżeli dalej mówi się, że organizowane są one w celu wybrania odpowiedniego materiału zarodowego dla ulepszania ras koni, to wywołuje to uśmiech na twarzy prawników, gdyż z tembrem ustawy ma to chyba, moim zdaniem, niewiele wspólnego. Są tam takie zapisy, powiedziałbym, archaiczne, no ale nie sposób się spierać z twórcami tej ustawy. Intencje były, naszym zdaniem, słuszne.</u>
          <u xml:id="u-105.6" who="#PawełAbramski">Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi proponuje Wysokiej Izbie dwadzieścia jeden poprawek. Większość z nich to poprawki legislacyjne, stylistyczne i uzupełniające lub porządkujące ustawę.</u>
          <u xml:id="u-105.7" who="#PawełAbramski">Natomiast poprawka, o której miałem okazję poinformować Wysoką Izbę na wstępie mojego sprawozdania, czyli poprawka jedenasta, jest poprawką zasadniczą, w której proponujemy, by art. 12 brzmiał następująco: „Skarb Państwa powierza Polskiemu Klubowi Wyścigów Konnych wykonywanie niezbywalnego prawa własności oraz innych praw rzeczowych na jego rzecz w stosunku do położonych na terenie miasta stołecznego Warszawy nieruchomości oraz pozostałych składników majątkowych zlikwidowanego przedsiębiorstwa państwowego Tory Wyścigów Konnych w Warszawie, które były ujęte w bilansie likwidacji i w stosunku do których w dniu wejścia w życie ustawy prawo własności w imieniu Skarbu Państwa wykonuje Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa”. Wydaje się nam, że zapis ten w sposób jednoznaczny utrąci zakusy i apetyty na smakowity kąsek, jakim jest teren położony w centrum Warszawy. Być może jesteśmy w błędzie. Może zapis, który proponuje Komisja Gospodarki Narodowej jest lepszy. Wysoka Izba o tym zdecyduje.</u>
          <u xml:id="u-105.8" who="#PawełAbramski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi proponuję Wysokiej Izbie przyjęcie poprawek przedstawionych w druku nr 540 B i przejście do procedowania nad tą ustawą w dalszym toku legislacyjnym. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#MarcinTyrna">Proszę, by pozostał na mównicy przynajmniej jeden z panów sprawozdawców, bo jeszcze mogą być pytania.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#MarcinTyrna">Wysoki Senacie! Zgodnie z art. 44 ust. 5 Regulaminu Senatu przed przystąpieniem do dyskusji chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chce zgłosić z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do senatorów sprawozdawców. Nie widzę chętnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#MarcinTyrna">Dziękuję panom senatorom sprawozdawcom.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#MarcinTyrna">Jednak jest pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#GrzegorzLipowski">Z tym, że nie do sprawozdawców, a do pana marszałka. Co się stało z wnioskiem mniejszości? Ja zgłaszałem wniosek mniejszości o odrzucenie ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#MarcinTyrna">Do której ustawy, Panie Senatorze?</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#komentarz">(Senator Grzegorz Lipowski: Do tej o wyścigach konnych, na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej.)</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#MarcinTyrna">Czy pan senator sprawozdawca mógłby udzielić odpowiedzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#KazimierzDrożdż">Panie Marszałku, mam tu sprawozdanie Komisji Gospodarki Narodowej, druk nr 540A, i tutaj nie ma zapisu dotyczącego wniosku mniejszości, o którym mówi pan senator.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#komentarz">(Senator Grzegorz Lipowski: Ale taki fakt był.)</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#KazimierzDrożdż">Taki fakt był.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#MarcinTyrna">Obsługa informuje mnie, że zaraz będzie sprawdzone, co się z tym stało i będzie informacja. Jeżeli gdzieś ten formalny wniosek zaginął, to jest jeszcze, Panie Senatorze, możliwość zgłoszenia go w dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że rozpatrywana ustawa była poselskim projektem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#MarcinTyrna">Zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu, czy chce zabrać głos i przedstawić stanowisko rządu w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#MarcinTyrna">Uprawniony do tego jest podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Feliks Klimczak. Witam pana ministra i zapraszam na mównicę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#FeliksKlimczak">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#FeliksKlimczak">Ustawa o Polskim Klubie Wyścigów Konnych krąży po polskim parlamencie od czterech lat. Dziwnym trafem jest to ustawa, która budzi niezwykłe emocje. Debaty w kolejnych czytaniach są jednymi z najdłuższych debat dotyczących pewnych elementów gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#FeliksKlimczak">Pan senator sprawozdawca Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi użył określenia, że uchwalenie tej ustawy utrąci apetyty na atrakcyjny teren w centrum Warszawy. W przekonaniu rządu, ustawa ta zaspokoi apetyt Polskiego Klubu Wyścigów Konnych - który może zostać powołany z mocy tej ustawy - na teren w centrum Warszawy. Rząd uznaje za absolutnie konieczne powołanie Polskiego Klubu Wyścigów Konnych jako instytucji czuwającej nad prawidłowością organizacji i przebiegu wyścigów konnych jako prób selekcyjnych koni organizowanych celem wybrania prawidłowego materiału do dalszej hodowli.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#FeliksKlimczak">Zawsze w Polsce istniały dwie instytucje. Były to zakłady treningowe dla koni półkrwi lub szlachetnej półkrwi, które organizowały próby dzielności przez system championatów lub wyścigów przeszkodowych, a dla dwóch ras koni: czystej krwi arabskiej i pełnej krwi angielskiej - przez wyścigi płaskie lub przeszkodowe. Taki system selekcji jest w Polsce i na całym świecie. Oczywiście w Polsce była sytuacja wyjątkowa, ponieważ przedsiębiorstwem, które zajmowało się organizacją wyścigów konnych, było przedsiębiorstwo państwowe.</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#FeliksKlimczak">Obrazem prac nad projektem ustawy jest fakt zarekomendowania skreślenia zapisu art. 12 przez komisje, a przede wszystkim przez Komisję Gospodarki Narodowej. Zapis ten mówi o wyścigach rozgrywanych na torze służewieckim. Autorzy projektu ustawy nawet nie wiedzą o tym, że wyścigi mogą być rozgrywane na innym torze niż służewiecki i że w przypadku toru sopockiego rozgrywane są od stu lat, w przypadku toru wrocławskiego od osiemdziesięciu lat, a w przypadku toru służewieckiego mniej więcej od pięćdziesięciu lat.</u>
          <u xml:id="u-111.5" who="#FeliksKlimczak">Otóż, jak wszyscy zwracali uwagę, elementem strategicznym tej ustawy jest art. 12, który w wersji uchwalonej przez Sejm - nie w pierwotnej wersji autorów projektu ustawy - wprowadza zapis przenoszący wykonywanie niezbywalnego prawa własności do około 135–140 ha gruntu wraz nieruchomościami z rąk państwowej osoby prawnej, jaką jest Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, do rąk państwowej osoby prawnej, jaką jest Polski Klub Wyścigów Konnych. Ale nie jest kwestią przypadku, że jednym z najistotniejszych elementów, także tej ustawy, o który od długiego czasu toczy się spór, jest skład i sposób powołania Rady Polskiego Klubu Wyścigów Konnych. Rada ta, w przypadku nieodrzucenia art. 12, będzie pełniła funkcję właścicielską w stosunku do tych, jak to pan senator sprawozdawca Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi określił, atrakcyjnych terenów. Otóż w opinii rządu rozstrzyganie kwestii majątkowych przy powoływaniu Polskiego Klubu Wyścigów Konnych jest bardzo wątpliwe. Dlaczego? Polski Klub Wyścigów Konnych nie ma reprezentować interesów toru służewieckiego, tylko interesy związane z prawidłowością selekcji oraz nadzorem i organizacją wyścigów konnych w Polsce. Stworzenie nierównych szans i preferencji dla jednego z trzech działających torów... A przypominam, że istnieją plany stworzenia kolejnych torów wyścigowych. Mogę państwu podać dla przykładu, że we Francji jest trzysta torów wyścigowych. W różnych krajach są oczywiście różne liczby, ale w krajach europejskich, tam, gdzie są wyścigi, rzadko jest poniżej kilkunastu torów. Polska stanowi wyjątek właśnie ze względu na specyfikę państwowego przedsiębiorstwa.</u>
          <u xml:id="u-111.6" who="#FeliksKlimczak">Przypominam, że w ramach państwowego przedsiębiorstwa Służewiec - Tory Wyścigów Konnych funkcjonował tor we Wrocławiu. To nie była osobna firma, tylko firma wchodząca w skład tego państwowego przedsiębiorstwa. Przypominam także, że Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa występowała w roli właściciela zarówno w stosunku do Wrocławia Partynic, jak i w stosunku do Sopotu, jak i w stosunku do Służewca. Sopocki tor został sprzedany jako spółka, a 100% wykupiło miasto. Wrocławski tor został skomunalizowany przez miasto, ale w zamian za zobowiązanie się miasta do finansowania i pokrywania kosztów przez dziesięć lat przeprowadzania prób dzielności dla koni półkrwi z południowych stadnin, a więc można powiedzieć, że miasto zapłaciło stosunkowo wysoką cenę za to nabycie.</u>
          <u xml:id="u-111.7" who="#FeliksKlimczak">Innymi słowy, w ocenie rządu ustawa o powołaniu Polskiego Klubu Wyścigów Konnych nie jest ustawą, która powinna wkraczać w sprawy majątkowe dotyczące własności obiektów, na których rozgrywają się wyścigi konne. Ponad wszelką wątpliwość Polski Klub Wyścigów Konnych nie jest także instytucją, która w sposób pośredni lub bezpośredni powinna zajmować się organizacją wyścigów konnych, a będąc właścicielem toru wyścigowego, automatycznie w sposób pośredni lub bezpośredni będzie się tym zajmować. I to - powtarzam - na jednym z torów.</u>
          <u xml:id="u-111.8" who="#FeliksKlimczak">Pozwolę sobie jeszcze przypomnieć, dlaczego przywiązuję takie znaczenie do sposobu i zasad powoływania Rady Polskiego Klubu Wyścigów Konnych. Otóż tak się złożyło, że jeszcze przed rokiem w Polsce istniała jedna spółka - nazywała się ona „Służewiec” - która zajmowała się przyjmowaniem zakładów wzajemnych, organizowaniem wyścigów konnych, powoływaniem sędziów komisji technicznych, wydawaniem licencji trenerom, jeźdźcom i wszystkimi elementami związanymi z nadzorem nad prawidłowym przeprowadzaniem wyścigów konnych. Delikatnie mówiąc, efekty takiego zmonopolizowania nie są najlepsze. Prace nad ustawą stwarzają więc pewne szanse oddzielenia instytucji nadzorującej od organizatorów - pomijam już tych, którzy zajmują się przyjmowaniem zakładów wzajemnych.</u>
          <u xml:id="u-111.9" who="#FeliksKlimczak">Innymi słowy, rząd w pełni akceptuje poprawki zgłoszone przez senacką Komisję Gospodarki Narodowej, ale nie popiera stanowiska senackiej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi dotyczącego art. 12. Chodzi o przekazanie Polskiemu Klubowi Wyścigów Konnych obiektów czy też majątku. Przypominam, że w wersji uchwalonej przez Sejm ten artykuł został zapisany w zupełnie innej formie. W tej chwili przedstawiono propozycję, która jest, jak myślę, dostosowaniem warunków prawnych do tego, żeby klub wyścigów konnych mógł pełnić funkcję właścicielską.</u>
          <u xml:id="u-111.10" who="#FeliksKlimczak">Ponadto rząd zdecydowanie opowiada się za wersją przedstawioną przez senacką Komisję Gospodarki Narodowej, jeśli chodzi o skład Rady Polskiego Klubu Wyścigów Konnych, między innymi dlatego, że projekt ustawy w sposób dosyć jednoznaczny interpretuje, kim jest właściciel konia. Przypomnę, że zgodnie z art. 2 pktem 6 właścicielem konia jest podmiot, pod którego nazwiskiem lub nazwą oraz barwami koń bierze udział w gonitwach, posiadający prawo zapisu konia do gonitw. Zgodnie z tym przepisem każdy dzierżawca konia lub grupa dzierżawców... Przypominam, że w Polsce powszechne jest zjawisko, że więcej jest dzierżawców niż właścicieli. Na dodatek często jest tak, że właściciel konia ma kilku wspólników. Ten zapis ustawy, który proponuje komisja rolnictwa, zdecydowanie stwarza preferencje tak naprawdę dla dzierżawców koni wyścigowych. Do tego, przypominam, proces prywatyzacji dotyka także hodowców koni. W Polsce ciągle jest tak, że największe, najbardziej znane stadniny funkcjonują jako stadniny państwowe, ale proces prywatyzacji przebiega dosyć szybko i pojawia się rozdźwięk interpretacyjny dotyczący tego, kim jest hodowca konia: czy jest to dyrektor państwowej stadniny, czy prywatny właściciel stadniny i hodowca koni. Na szczęście ministrowi rolnictwa pozostawiono w tym zakresie dosyć dużo swobody, jeśli chodzi o powoływanie ludzi kompetentnych, związanych z hodowlą i zainteresowanych jej rozwojem.</u>
          <u xml:id="u-111.11" who="#FeliksKlimczak">Przypominam jeszcze, że brakuje ustawy powołującej w jednoznaczny sposób instytucję o charakterze ogólnopolskim nadzorującą wyścigi konne, prawidłowość ich rozgrywania oraz metody nadawania uprawnień trenerom, kierownikom stajni i jeźdźcom. Ta ustawa stwarza możliwość przywrócenia Polsce funkcjonowania w międzynarodowych organizacjach, ponieważ praktycznie rzecz biorąc, to prawo zostało zawieszone i Polska występuje tylko w roli obserwatora. Reprezentantem Polski była bowiem spółka prawa handlowego „Służewiec”, a międzynarodowa federacja zajmująca się wyścigami konnymi uznała, że żadna spółka czy jeden tor wyścigów konnych nie może reprezentować interesów państwowych.</u>
          <u xml:id="u-111.12" who="#FeliksKlimczak">Mając szansę przemawiać do Wysokiej Izby, zwracam się z prośbą o przyjęcie poprawek zgłoszonych przez senacką Komisję Gospodarki Narodowej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze. Proszę o pozostanie na miejscu jeszcze przez chwilę.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#MarcinTyrna">Zgodnie z art. 44 ust. 6 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chce zgłosić z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu, związane z omawianą ustawą?</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#MarcinTyrna">Pan senator Józef Frączek, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#JózefFrączek">Pan niewątpliwie zna taką tradycję, pragmatykę tworzenia prawa w Unii Europejskiej, która mówi, że tworzone prawo nie powinno odzwierciedlać poglądów aktualnego ministra, ale przede wszystkim być odbiciem interesów i poglądów zainteresowanych środowisk. Z kim pan minister konsultował swoje propozycje? To jest pytanie skierowane zarówno do pana ministra, jak i do Komisji Gospodarki Narodowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#MarcinTyrna">Panie Senatorze, pytania do sprawozdawców zostały już zakończone. W tej chwili jesteśmy na etapie pytań do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#FeliksKlimczak">Jeszcze raz powtarzam, że jest to projekt poselski. Nie jest to ustawa rządowa. Rząd nie prezentuje swoich poglądów w tym projekcie ustawy. Rząd odnosi się...</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#komentarz">(Senator Józef Frączek: W postaci pana ministra na sali!)</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#FeliksKlimczak">Panie Senatorze, z kim pan to skonsultował, to ja też wiem. Proszę do mnie nie krzyczeć, nie przyjmę takiej formuły debaty.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#FeliksKlimczak">Mogę powiedzieć, dlaczego rząd prezentuje takie stanowisko. Ponad wszelką wątpliwość powstające w tej chwili organizacje, które mają prawo zgodnie z tym projektem ustawy wejść w skład Polskiego Klubu Wyścigów Konnych, to są te same organizacje, które funkcjonują od ładnych paru lat. Przypominam, że nadzór nad wyścigami konnymi, przynajmniej w zakresie tworzenia kalendarza wyścigowego, opracowanie programu selekcji koni, środki z funduszu postępu biologicznego przeznaczone na zakup czołowych reproduktorów, zatwierdzanie prawideł wyścigowych są w gestii ministra rolnictwa. Stąd prawo ministra rolnictwa do odniesienia się do tego, jakie skutki może mieć uchwalenie ustawy w takiej lub innej formie.</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#FeliksKlimczak">Przypominam, że istnieje ściśle określony termin składania kalendarza wyścigów oraz planu gonitw. Przypominam również, że na zlecenie ministra rolnictwa prowadzone są księgi stadne, które określają zakres uprawnień dotyczących biegania koni w określonych kategoriach - mam na myśli kategorie rasowe. Istnieją więc w tym zakresie kompetencje ministra rolnictwa, bo chodzi o interesy polskiej hodowli.</u>
          <u xml:id="u-115.5" who="#FeliksKlimczak">Przypominam, że minister rolnictwa, wydając opinię, sugeruje, aby grupą dominującą w Polskim Klubie Wyścigów Konnych byli hodowcy, czyli ci, którzy poniosą największe konsekwencje w razie upadku wyścigów konnych rozumianych jako miejsce zapewniające środki finansowe na utrzymanie hodowli, jako instytucja pozwalająca dokonać selekcji i ocenić posiadany materiał hodowlany. To wszystko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#MarcinTyrna">Pan senator Chodkowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#JanChodkowski">Panie Ministrze, jeśli w ustawie mówimy o powołaniu klubu jako państwowej osoby prawnej, to czy naturalną konsekwencją tej decyzji nie jest stwierdzenie w art. 12, że skarb państwa powierza - tylko powierza - Polskiemu Klubowi Wyścigów Konnych wykonywanie niezbywalnego prawa własności oraz innych praw?</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#JanChodkowski">Jeśli rzeczywiście mamy w ustawie na uwadze hodowlę i wszystko, co jest z nią związane, to czy naturalną konsekwencją nie powinno być, wtedy kiedy powołujemy klub i chcemy, żeby spełniał on oczekiwane zadania, powierzenie mu - powierzenie, a nie oddanie - odpowiedniego oprzyrządowania? Pozostawienie tego oprzyrządowania w rękach Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa budzi we mnie dość poważne wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#MarcinTyrna">Proszę o udzielenie odpowiedzi, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#FeliksKlimczak">Oczywiście jest to wyłącznie kwestia poglądów, Panie Senatorze. Jak powiedziałem, w ocenie rządu rozstrzyganie spraw majątkowych dotyczących terenu, na którym się rozgrywają wyścigi konne, ma niewiele wspólnego, lub nawet nie ma nic wspólnego, z kwestią powołania instytucji, która czuwa nad prawidłowością ich przebiegu. Były różne koncepcje dotyczące zaangażowania stadnin koni, jeśli chodzi na przykład o podwyższenie kapitału spółki itp. Twierdzę jednak, że rozstrzyganie spraw majątkowych, szczególnie wtedy, kiedy się toczą spory, kto tak naprawdę ma wejść w skład tego Polskiego Klubu Wyścigów Konnych - to będzie około dwudziestoosobowa czy dwudziestopięcioosobowa grupa - jest właśnie realizacją tego, co powiedział pod koniec pan przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi: zaspokojenia apetytów na atrakcyjne tereny warszawskie.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#FeliksKlimczak">Ja nie wiem, czy skarb państwa będzie lepiej sprawował kontrolę. Przypominam, że ten obiekt jest pod opieką konserwatora, a więc jego podzielność, sprzedaż są, przynajmniej z punktu widzenia opieki konserwatorskiej, niemożliwe. Ale, tak jak powiedziałem, intencją twórców tej ustawy - a art. 12 z zapisem dotyczącym zmian własnościowych jest inicjatywą poselską, uchwaloną przez Sejm - było uregulowanie sprawy nadzoru nad przebiegiem i organizacją wyścigów konnych zgodnie z międzynarodowymi przepisami, zgodnie z przepisami, które będą uchwalone w regulaminie polskich wyścigów konnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#MarcinTyrna">Pan senator Pieniążek, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#JerzyPieniążek">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#JerzyPieniążek">Panie Ministrze, art. 22 mówi, że odpowiedzialności dyscyplinarnej za naruszenie przepisów podlegają kierownicy stajen, trenerzy, jeźdźcy, właściciele koni i sędziowie wyścigowi. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi dodaje tutaj jeszcze, i słusznie, moim zdaniem, dyżurnych lekarzy medycyny i dyżurnych lekarzy weterynarii. A jednak zapominamy o pracownikach stajennych, którzy są odpowiedzialni za przygotowanie koni, jak również o pracownikach obsługi maszyny startowej. Co pan na to? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo, Panie Ministrze, o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#FeliksKlimczak">Nie podzielam poglądu co do lekarza medycyny. Co do lekarza weterynarii - tak. Przypominam, że zazwyczaj jest tak: organizator wyścigów konnych podpisuje umowę z placówką, która obsługuje karetkę itp.; każdy lekarz medycyny, który pełni tego typu dyżur, praktycznie rzecz biorąc może świadczyć pomoc. Jeździec, który spadnie z konia, ma z reguły takie same uszkodzenia ciała czy kłopoty ze zdrowiem jak ktoś, kto spadnie z balkonu czy dozna urazu w każdych innych okolicznościach. Inna jest sytuacja lekarza weterynarii, który z reguły jest upoważniony i musi mieć odpowiednią wiedzę z zakresu na przykład pobierania prób antydopingowych. To jest logiczne.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#FeliksKlimczak">Co do obsługi maszyny startowej. Jest tak zwany sędzia-starter, który jest w składzie sędziowskim. On podlega tej kontroli i on odpowiada za funkcjonowanie, za prawidłowy start, za tego typu rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#FeliksKlimczak">Co do pracowników stajennych. Odpowiada za to kierownik stajni. Pracownicy stajni nie są włączeni w zakres kar dyscyplinarnych, powtarzam, za to odpowiada kierownik stajni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#MarcinTyrna">Uzupełniające pytanie, tak?</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#JerzyPieniążek">Panie Ministrze, było tu wiele pytań dotyczących gwarancji w zakresie sprawowania pieczy skarbu państwa nad terenami. Ta ustawa czekała dwa lata aż do tego momentu, gdy możemy ją tutaj przedyskutować. Przecież ma ona niewielkie rozmiary, a tyle jest różnych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#JerzyPieniążek">Ja chciałbym zapytać - bo jest to poselski projekt - czy rząd uważa, że w ogóle powinniśmy dziś, na tym etapie, regulować te kwestie. Czy to jest tak pilne, że nie możemy tej sprawy na spokojnie przedyskutować i przyjąć tego nie wtedy, kiedy dyskutujemy o budżecie, o innych ważnych sprawach? Można by tę sprawę skonsultować ze wszystkimi środowiskami i termin jej załatwienia niejako odłożyć. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo, Panie Ministrze, o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#FeliksKlimczak">Tak jak już powiedziałem, ta ustawa od mniej więcej czterech lat krąży po parlamencie i nie może się, że tak powiem, doczekać uchwalenia w wersji ostatecznej, czyli takiej, która by się nadawała do podpisu prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#FeliksKlimczak">Ja nie będę oceniał, czy jest to właściwy moment z uwagi na budżet itd. Prawda jest taka, że kondycja wyścigów konnych jest dosyć podła i szybko, że ulega degradacji. Przypominam, że parlament uchwalił ustawę, która zakazuje właścicielowi spółki „Służewiec” - a tu się odbywa ponad 80% gonitw - przyjmowania zakładów wzajemnych. A przypominam, że totalizator, czyli ta spółka, która nabyła udziały w spółce „Służewiec”, nabyła je zaledwie nieco ponad pół roku temu i tak naprawdę musi się wycofać z tej instytucji. Tak więc brak ustawy, brak prawidłowego nadzoru nad wyścigami konnymi, brak udziału w międzynarodowych organizacjach, brak możliwości współpracy w zakresie chociażby gonitw porównawczych, brak udziału reprezentantów Polski w mitingach międzynarodowych - to wszystko nie służy wyścigom w momencie i tak niemal totalnej plajty.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#FeliksKlimczak">Niezależnie od tego zmiany, które się w tej chwili toczą, prowadzą do tego, że taki los, jaki spotkał państwowe gospodarstwa rolne, zaczyna coraz częściej i w przyspieszonym tempie spotykać państwowe stadniny. Jest grupa wyłączona z prywatyzacji. Niestety nawet te najlepsze, najwybitniejsze stadniny, na przykład Janów Podlaski, ratują się programem mlecznym, mimo że są to najsłynniejsze hodowle arabów na świecie, oczywiście mam na myśli konie arabskie.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#FeliksKlimczak">Tak więc odwlekanie rozwiązań prawnych na pewno nie będzie służyło wyścigom konnym ani rozwojowi hodowli. Tak jak powiedziałem, ja mam tylko wątpliwości co do tego, czy w momencie, gdy dokonuje się regulacji i powołania instytucji takiej jak te, które na całym świecie czuwają nad prawidłowością rozgrywania gonitw, wydają licencje torom, jeźdźcom, trenerom, należy też rozstrzygać sprawy majątkowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#MarcinTyrna">Czy są jeszcze jakieś pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Feliks Klimczak: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#MarcinTyrna">Obecnie otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#MarcinTyrna">Przypominam o wymogach regulaminowych dotyczących czasu przemówienia senatorów, o konieczności zapisywania się do głosu u senatora prowadzącego listę mówców, a przede wszystkim o obowiązku składania podpisanych wniosków o charakterze legislacyjnym do marszałka Senatu. Wnioski te muszą być złożone na piśmie do zamknięcia dyskusji nad daną ustawą.</u>
          <u xml:id="u-128.6" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że połączone komisje będą rozpatrywać tylko te wnioski, które zostaną złożone do zamknięcia dyskusji na piśmie do marszałka Senatu.</u>
          <u xml:id="u-128.7" who="#MarcinTyrna">Obecnie proszę o zabranie głosu pana senatora Henryka Stokłosę.</u>
          <u xml:id="u-128.8" who="#MarcinTyrna">Dla porządku informuję, że pan senator Józef Frączek złożył na piśmie wnioski legislacyjne.</u>
          <u xml:id="u-128.9" who="#MarcinTyrna">Następnym mówcą będzie pan senator Grzegorz Lipowski. Mam nadzieję, że przy tej okazji kwestia tej poprawki zostanie zgłoszona, choć sprawa jest wyjaśniana, ale nie mam jeszcze informacji, na jakim etapie i dlaczego te poprawki pana senatora zostały gdzieś zawieruszone.</u>
          <u xml:id="u-128.10" who="#MarcinTyrna">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#HenrykStokłosa">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#HenrykStokłosa">Zdawać by się mogło, że w okresie powszechnej fascynacji techniką koń staje się symbolem czasów minionych. Nikt jednak nie zaprzeczy, że obecnie konie przeżywają swój renesans, są człowiekowi potrzebne. Świadczą o tym liczby, z których wynika, że zainteresowanie końmi na świecie wzrasta. Podczas gdy na przykład w 1959 r. było w USA tylko trzy miliony koni, obecnie jest tam przeszło osiem milionów. Jeździectwo uprawia przeszło pięćdziesiąt milionów Amerykanów. Podobnie jest we Francji, gdzie dzięki koniom może pracować zawodowo około pięćdziesięciu tysięcy ludzi. Jest to w tym kraju czwarty narodowy przemysł, który nie tylko daje miejsca pracy, ale także przynosi poważne wpływy do budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#HenrykStokłosa">W Polsce pogłowie koni wynosi obecnie pięćset tysięcy, w tym dwieście dziewięćdziesiąt tysięcy klaczy. Z eksportu koni Polska w roku 1998 uzyskała 70 milionów dolarów, czyli 43% wartości całego eksportu zwierząt. Jak zatem widać, hodowla koni może być ważnym elementem rozwoju i poprawy sytuacji ekonomicznej w polskim rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#HenrykStokłosa">Zmiany zachodzące w hodowli koni na świecie są bardzo odległe od naszej aktualnej sytuacji. Brak funduszy w tej dziedzinie gospodarki prowadzi do zubożenia w Polsce ras koni, które są hodowane głównie z przeznaczeniem na mięso. Aby wyścigi konne mogły się rozwijać, musi nastąpić wzrost dochodów hodowców, ludzi związanych zawodowo z końmi, a przede wszystkim wzrost wpływów do budżetu państwa poprzez totalizator.</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#HenrykStokłosa">Ustawa o wyścigach konnych, nad którą dziś debatujemy, wychodzi naprzeciw tym wyzwaniom, choć oczywiście sama ustawa tych problemów nie rozwiąże. Projekt ten ma zastąpić bardzo już starą ustawę, pochodzącą jeszcze z lat pięćdziesiątych, z czasów stalinowskich. Prace nad tym projektem trwały długo, a to między innymi dlatego, że propozycje nowych regulacji wywoływały wiele sporów i polemik.</u>
          <u xml:id="u-129.5" who="#HenrykStokłosa">Mimo tego ustawa w kształcie, w jakim dotarła do nas z Sejmu, jest daleka od doskonałości, a poprawki naszej komisji jeszcze bardziej ją popsuły. Myślę tu o kontrowersyjnej propozycji skreślenia art. 12 ustawy, w którym mówi się, że skarb państwa powierza Polskiemu Klubowi Wyścigów Konnych wykonywanie niezbywalnego prawa własności oraz innych praw rzeczowych na jego rzecz w stosunku do nieruchomości i innych składników majątkowych służewieckiego toru wyścigów konnych w Warszawie. To dość niezwykły pomysł, aby pozbawić Polski Klub Wyścigów Konnych, głównego organizatora gonitw w Polsce, jego naturalnego zaplecza materialnego. Klub, prowadząc samodzielną gospodarkę finansową, powinien posiadać kapitał założycielski i tym kapitałem powinny być grunty służewieckiego toru wyścigowego.</u>
          <u xml:id="u-129.6" who="#HenrykStokłosa">Podczas dyskusji w Sejmie głośno mówiono o próbach sprzedaży tych gruntów, które są obecnie dzierżawione przez spółkę Służewiec - Tory Wyścigów Konnych. Aby uchronić ten zabytkowy obiekt, jeden z najpiękniejszych w skali świata, należy pozostawić art. 12 ustawy w kształcie, jaki zaproponował Sejm. W tym miejscu muszę jeszcze dodać jeden argument. Otóż w większości państw członkowskich Międzynarodowej Federacji Władz Wyścigowych to kluby wyścigowe są właścicielami torów.</u>
          <u xml:id="u-129.7" who="#HenrykStokłosa">Swoistą puentę do sporu wokół art. 12 ustawy stanowi jeszcze jeden fakt. To w interesie państwa leży oczywiście jak największy dochód budżetu pochodzący z totalizatora wyścigowego, a na przykład w Wielkiej Brytanii wynosi on około 700 milionów funtów rocznie. Jak można zatem tolerować sytuację, by podmiot, który organizuje w Polsce blisko 90% gonitw, czyli spółka Służewiec - Tory Wyścigów Konnych, bankrutował nagle w roku 1999? Jest to strata około 4,5 miliona zł dla skarbu państwa i to bez jakichkolwiek konsekwencji dla zarządu tej spółki. Takie bankructwo to przecież kuriozum w skali światowej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#MarcinTyrna">Proszę o zabranie głosu pana senatora Grzegorza Lipowskiego.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#GrzegorzLipowski">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#GrzegorzLipowski">Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#GrzegorzLipowski">Chciałbym teraz wyjaśnić, dlaczego złożyłem ten wniosek mniejszości. Mój wniosek dotyczył odrzucenia ustawy w całości. Argumentacja była podyktowana tym, że zespół poselski cztery lata pracował nad projektem tej ustawy i opracował taki, że nasze Biuro Legislacyjne przez półtorej godziny wskazywało w nim uchybienia, błędy legislacyjne, a nikt z projektantów tego projektu ustawy nie przyszedł, ani nikt z posłów, ani sprawozdawca. Uznałem, że jest to traktowanie całej sprawy niepoważnie i dlatego zgłosiłem wniosek o odrzucenie ustawy w całości.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#GrzegorzLipowski">Słucham różnych opinii, jakie dzisiaj padają zarówno ze strony jednej, jak i drugiej komisji, także dotyczących kontrowersji co do art. 12, i dochodzę do wniosku, że gdyby został on skreślony, to pozostanie to własnością skarbu państwa, a wtedy sprawa stałaby się bardziej uporządkowana. Podtrzymuję jednak swój wniosek. Może trzeba nad tym dłużej popracować, może trzeba skonsultować się ze środowiskami i przedstawić im projekt ustawy, który będzie obejmował nie tylko Służewiec, ale i Wrocław, Sopot oraz inne tory wyścigowe.</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#GrzegorzLipowski">Podtrzymuję wniosek i składam go na ręce pana marszałka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#MarcinTyrna">Proszę o zabranie głosu pana senatora Józefa Frączka.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#JózefFrączek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#JózefFrączek">Przede wszystkim pragnę powiedzieć, że w pełni podzielam poglądy wygłoszone tutaj przez pana senatora Stokłosę. Eksport koni z Polski to jedna z najbardziej znaczących pozycji, to rzeczywiście 40% całego eksportu zwierzęcego.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#JózefFrączek">W tej chwili zbierają się czarne chmury nad hodowlą koni w Polsce. Z jednej strony próbuje nam się wmówić, że nie powinniśmy tych koni eksportować i przewozić żywych, lecz zablokować całą tę potężną pozycję eksportową, czyli tak naprawdę zlikwidować 40% naszego eksportu. Z drugiej strony niewyjaśniona jest do końca sprawa organizacji wyścigów i hodowli koni wyścigowych, bo te konie wyścigowe to przede wszystkim konie czystej krwi angielskiej oraz konie arabskie, z których Polska słynie.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#JózefFrączek">Pan minister zwrócił tutaj uwagę i eksponował hodowców koni. Panie Ministrze, pan się na tym doskonale zna i wie, że rola hodowcy kończy się w momencie, kiedy sprzeda swojego konia, powtarzam, kiedy sprzeda swojego konia. Tak właśnie jest. Za to zaś, co się dzieje na torze, ponosi odpowiedzialność przede wszystkim właściciel konia. Hodowca już zainkasował za niego kasę, kiedy go sprzedał. A największe ryzyko i największą odpowiedzialność za to, co dzieje się na torze, ponoszą właściciel konia oraz organizator wyścigów konnych.</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#JózefFrączek">Oczywiście uczestniczymy w dniu dzisiejszym, mówiąc językiem sportowym, w wielkiej gonitwie, na której mecie jest Służewiec - potężny obiekt, potężny majątek. Zarówno ten majątek, jak i cała idea Służewca, to przede wszystkim piękna karta polskiej arystokracji. Tu byli ludzie w roku 1910, którzy już zrozumieli, że jedną z dróg do odzyskania niepodległości jest właśnie organizowanie się w takich organizacjach, jak kluby, jak związki myśliwych, jak towarzystwa gimnastyczne. Ten majątek został odebrany pierwotnym właścicielom tak naprawdę dopiero w roku 1950, przez likwidację tego towarzystwa; dzisiaj spadkobiercy dążą do jego odzyskania. Jest on w rękach Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, która tak naprawdę ma w Polsce taką sławę, że handluje mieniem zrabowanym. Jeszcze nie wstrzymała sprzedaży żadnego majątku, co do którego były roszczenia.</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#JózefFrączek">Pozostawienie dzisiaj tego majątku w rękach Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa to jak zagranie w wielką ruletkę, a mianowicie: kto to kupi? Mogą to kupić przyjaciele z Brooklynu, mogą to kupić przybysze z Australii, może to kupić każdy, kto ma pieniądze i sugestywnie przemówi do Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Możemy handlować tymi ideami, możemy sprzedać Służewiec. Myślę, że przy tego typu podejściu następnym obiektem do sprzedaży będzie Zamek Królewski w Warszawie, bo on przecież też obciąża skarb państwa, bo budżet się kurczy. I ostatecznie trzeba będzie również to sprzedać. Można do tego tak podejść, można sprzedać wszystko w tym kraju, to jest rzeczywiście kwestia poglądów.</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#JózefFrączek">Ja mam jednak odmienne poglądy, dlatego zgłosiłem poprawkę, która doskonali art. 12, zachowując całą jego ideę, ale doprecyzowując go, żeby nie było nieporozumień, o co w nim chodzi. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#komentarz">(Senator Zdzisław Jarmużek: Panie Marszałku, czy mogę?)</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#MarcinTyrna">W jakim trybie, Panie Senatorze?</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#komentarz">(Senator Zdzisław Jarmużek: W trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#ZdzisławJarmużek">Na ogół zgadzam się z panem senatorem Frączkiem i teraz też tak jest, ale chciałbym coś sprostować. W pierwszej części wypowiedzi pan senator wypowiadał się przeciwko protestowi dotyczącemu wywożenia naszych koni, eksportu naszych koni. Otóż jest to protest sporej liczby ludzi; w tej chwili zbiera się podpisy. Chodzi o zakaz przewożenia koni w bardzo złych warunkach i traktowania tych koni w czasie przewożenia ich za granicę w niehumanitarny sposób. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#MarcinTyrna">Proszę bardzo pan senator Frączek, pięć minut. Drugie wystąpienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#JózefFrączek">Ja nie zamierzam protestować przeciwko protestom pana ministra rolnictwa. Przypomnę tylko, że do pana ministra wpłynęły nie tylko pisma z klubu „Gaja”, ale również pisma od hodowcy koni, o których pan powinien wiedzieć, bo dla pana ministra przede wszystkim to hodowcy koni powinni być opiniotwórczy, nie zaś kluby anarchistyczne. A hodowcy koni zebrali już dwa tysiące podpisów i powiedzieli, co sądzą o tych i innych pomysłach związanych z zakazem eksportu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#MarcinTyrna">Czy ktoś z państwa senatorów jeszcze chce zabrać głos w dyskusji?</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#MarcinTyrna">Dziękuję, nie widzę chętnych.</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#MarcinTyrna">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-138.4" who="#MarcinTyrna">Panie Senatorze, według biura komisji i służb senackich nie było zgłoszonego projektu, przesłuchano kasetę. Ale nic się nie stało. Zgłosił pan to w trakcie debaty i myślę, że to wyjaśnienie jest wystarczające. Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-138.5" who="#komentarz">(Senator Grzegorz Lipowski: Być może za cicho zgłaszałem na posiedzeniu komisji i dlatego nie zarejestrowano.)</u>
          <u xml:id="u-138.6" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo. Myślę, że sprawę mamy wyjaśnioną.</u>
          <u xml:id="u-138.7" who="#MarcinTyrna">Wysoki Senacie, informuję, że w dyskusji wnioski o charakterze legislacyjnym na piśmie złożyli pan senator Józef Frączek i pan senator Grzegorz Lipowski.</u>
          <u xml:id="u-138.8" who="#MarcinTyrna">Zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-138.9" who="#MarcinTyrna">Chciałem zapytać, czy przedstawiciel rządu chciałby ustosunkować się do przedstawionych wniosków.</u>
          <u xml:id="u-138.10" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Feliks Klimczak: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-138.11" who="#MarcinTyrna">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#FeliksKlimczak">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#FeliksKlimczak">Najpierw chcę powiedzieć, że nie składałem żadnego protestu, jeśli chodzi o eksport, protestu w sprawie wywożenia lub niewywożenia koni żywych ani martwych. Przyznam, że nie bardzo też wiem, dlaczego senator Frączek do mnie skierował pytanie. Pamiętam, że któryś z panów senatorów zabierał głos w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#FeliksKlimczak">Chciałbym powiedzieć, że w 95% zgadzam się z tym, co powiedział pan senator Stokłosa, oczywiście, że tak. Jest tylko jeden dylemat, o którym już mówiłem. Czy z tego tytułu i z powodu tragicznej kondycji, w jakiej są wyścigi konne - mimo że, praktycznie rzecz biorąc, na całym świecie jest to dobry biznes - ratować wyścigi konne przekazując majątek Polskiemu Klubowi Wyścigów Konnych, czyli, jak to się mówi, środowisku wyścigowemu? To środowisko nie dba o rozwój sieci wyścigów konnych, o uczciwość wyścigów i ich rzetelność, o przyciągnięcie publiczności celem zwiększenia obrotów w zakładach wzajemnych. A przecież na całym świecie to głównie te zakłady finansują właśnie organizatorów wyścigów konnych i dostarczają dochodów do budżetu. Czy dać im więc administrowanie majątkiem i umożliwić próby czerpania z tego zysków, że tak powiem, obok wyścigów konnych?</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#FeliksKlimczak">I to jest właśnie ten problem, który podniosłem. Pan senator Frączek próbował zinterpretować sprawę hodowcy, właściciela. Ja już dawno powiedziałem, że rola hodowcy nie kończy się wcale w momencie, kiedy sprzedaje konia. Hodowca jest najbardziej zainteresowaną osobą, jeśli chodzi o efekt wyścigów konnych. Przecież ten, kto hoduje konie marnej jakości, które nie odgrywają większej roli w selekcji w wyścigach, jako hodowca po prostu bankrutuje. Mogę nawet podać konkretny przykład, Panie Senatorze. Stadnina koni „Rzeczna” uzyskuje średnią cenę za sprzedaż koni, które trafiają na wyścigi mniej więcej trzy-, cztero-, pięciokrotnie niższą niż inne stadniny, zaliczane do czołówki, ale jest to dokładnym odzwierciedleniem wyników wyścigowych tych koni. Tak więc hodowca do ostatniej chwili jest zainteresowany efektami i selekcją koni. Poza tym istnieje coś takiego jak premia hodowlana dla hodowcy. Stanowi ona procent wygranej i trafia do hodowcy. Tak więc od pierwszej do ostatniej chwili hodowca, właściciel jest najbardziej zainteresowany tym, żeby to jego koń wygrał i żeby za to zwycięstwo skasować jak największą wygraną. I na tym kończy się jego rola na etapie wyścigów konnych. Niekoniecznie jest zainteresowany selekcją.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#FeliksKlimczak">Ja już pomijam to, że może mi nie wypada tutaj mówić, dlaczego między innymi taki jest stan wyścigów konnych. Pan senator pyta mnie, czy konsultowałem to ze środowiskiem. Środowisko w Polsce, jeśli chodzi o wyścigi konne, jest takie, jakie są wyścigi konne - czyli deficytowe, nieuczciwe itd. Ci zaś, którzy interesują się wyścigami konnymi, wiedzą o tym, jaką mają prasę, jaka jest opinia o tym, co dzieje się na polskich torach. Publiczności jest coraz mniej: cztery, pięć tysięcy ludzi, którzy przychodzą na wyścigi, w stosunku do kilkudziesięciu tysięcy ludzi, którzy jeszcze niedawno je oglądali, dodajmy jakość przekazu itd. To wszystko jest w fatalnym stanie. Oczywiście możemy to dokładnie zakonserwować i tym razem przekazać środowisku, zamiast dochodów z zakładów wzajemnych, które już zaczynają zanikać, majątek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#MarcinTyrna">Wysoki Senacie, ponieważ w trakcie dyskusji zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu proszę Komisję Gospodarki Narodowej oraz Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi o ustosunkowanie się do przedstawionych w toku debaty nad tym wniosków i przygotowanie wspólnego sprawozdania w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#MarcinTyrna">Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o wyścigach konnych zostanie przeprowadzone w dniu jutrzejszym, po przerwie.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#MarcinTyrna">Wysoki Senacie, zgodnie z porządkiem obrad w tej chwili powinniśmy przejść do punktu dziewiątego: trzecie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym oraz niektórych innych ustaw. Informuję, że trzecie czytanie jest formą głosowania i dlatego wnoszę, aby w tej chwili rozpatrzyć punkt dziesiąty: stanowisko Senatu w sprawie ustawy wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich oraz o obrocie tymi wyrobami. Punkt dziewiąty będzie natomiast rozpatrzony w ciągu głosowań jako trzecie czytanie, czyli głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#MarcinTyrna">Chciałem zapytać, czy ktoś z państwa obecnych senatorów zgłasza sprzeciw wobec tej propozycji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-140.5" who="#MarcinTyrna">Rozumiem, że Wysoki Senat moją propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-140.6" who="#MarcinTyrna">Druga informacja. Myślę, że potrzebujemy około dwudziestu minut, by to rozpatrzyć. Chciałbym później ogłosić przerwę, bo w Sejmie, w Sali Lustrzanej, jeśli się nie mylę, jest opłatek parlamentarny. Zaproszony jest ksiądz prymas. Tak więc o godzinie 15.40 ogłosimy przerwę, tymczasem przejdziemy do punktu dziesiątego porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-140.7" who="#MarcinTyrna">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dziesiątego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich oraz obrocie tymi wyrobami.</u>
          <u xml:id="u-140.8" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na dziewięćdziesiątym czwartym posiedzeniu w dniu 15 grudnia 2000 r. Do Senatu została przekazana w dniu 15 grudnia 2000 r. Marszałek Senatu 18 grudnia 2000 r., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-140.9" who="#MarcinTyrna">Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 545, natomiast sprawozdanie komisji w druku nr 545A.</u>
          <u xml:id="u-140.10" who="#MarcinTyrna">Obecnie proszę sprawozdawcę Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana senatora Stanisława Majdańskiego o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-140.11" who="#MarcinTyrna">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#StanisławMajdański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#StanisławMajdański">Mam przyjemność przedstawić Wysokiej Izbie ustawę o zmianie ustawy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich oraz obrocie tymi wyrobami z druku nr 545 oraz złożyć sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, zawarte w druku nr 545A.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#StanisławMajdański">Dotychczasowe uregulowania tego działu gospodarki są zapisane w ustawie o działalności gospodarczej z 23 grudnia 1988 r. oraz w ustawie o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich oraz obrocie tymi wyrobami z 29 sierpnia 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#StanisławMajdański">Z dniem 1 stycznia 2001 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej, która nowelizuje wymienioną wcześniej ustawę. Zgodnie z tą wchodzącą w życie od dnia 1 stycznia 2001 r. ustawą - jak zapisano w art. 96 ust. 2 pkt 8 - działalność gospodarcza w zakresie wyrobu i rozlewu wyrobów winiarskich, objęta dotychczas koncesjonowaniem, staje się działalnością objętą wymogiem uzyskania zezwolenia. Z tych względów niezbędne jest, by począwszy od dnia 1 stycznia 2001 r. istniała ustawowo określona procedura uzyskiwania wymaganych zezwoleń przez przedsiębiorców prowadzących taką działalność. Art. 98 ust. 2 wymienionej ustawy określa jednak, że jeżeli do dnia wejścia w życie ustawy nie zostaną ustawowo określone zakres i warunki wykonywania działalności gospodarczej oraz wydawania zezwoleń, jak też nie zostaną wskazane informacje i dokumenty wymagane do złożenia wniosku o wydanie zezwolenia, z mocy prawa wygasa obowiązek uzyskiwania zezwolenia. Spowoduje to straszny bałagan, ale mamy nadzieję, że ustawa na tym posiedzeniu Senatu zostanie uchwalona.</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#StanisławMajdański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pokrótce omówię ustawę, którą 15 grudnia tego roku uchwalił Sejm, a która nowelizuje wymienioną właśnie wcześniej ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich oraz obrocie tymi wyrobami. Do tej ustawy wprowadzane są zmiany regulujące uzyskanie zezwoleń. Zmiany dotyczą tylko części ustawy, a mianowicie art. 9–14. Te artykuły i te zmiany są zawarte w druku nr 545A, a więc ze względu na ograniczenia czasowe i na to, że wszystko jest jasne, nie będę szczegółowo tego omawiał.</u>
          <u xml:id="u-141.5" who="#StanisławMajdański">Przystąpię teraz do sprawozdania Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-141.6" who="#StanisławMajdański">Komisja na swoim posiedzeniu w dniu 20 grudnia zaakceptowała cztery poprawki i proponuje, aby Wysoki Senat raczył je przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-141.7" who="#StanisławMajdański">Pierwsza poprawka, do art. 1 pkt 1, dotyczącego art. 12 ust. 1 pkt 1 lit. a: wyrazy „być równa” zastępuje się wyrazami „wynosić co najmniej 25%”. Dotyczy to przedsiębiorców i zaplecza technicznego, jakie powinni oni mieć, jeżeli chodzi o rozlewanie wyrobów winiarskich. Według nas opisywana pojemność powinna wynosić 25% miesięcznej wielkości rozlewu.</u>
          <u xml:id="u-141.8" who="#StanisławMajdański">Poprawka druga, do art. 1 pkt 2: po wyrazach „w art. 15” dodaje się wyrazy „w ust. 1”.</u>
          <u xml:id="u-141.9" who="#StanisławMajdański">Poprawka trzecia, do art. 2: po wyrazach „pkt 3” dodaje się wyrazy „ustawy, o której mowa w art. 1”.</u>
          <u xml:id="u-141.10" who="#StanisławMajdański">I poprawka czwarta, również do art. 2: wyrazy „obowiązujące do dnia uzyskania” zastępuje się wyrazami „traci moc z dniem uzyskania”. A więc ten artykuł powinien brzmieć w taki sposób: „Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2001 r., z tym że art. 14 ust. 1 pkt 3 ustawy, o której mowa w art. 1, traci moc z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej”. Ponieważ rząd do 2002 r., czyli do czasu pełnej akcesji, podjął się nowelizacji dwóch ustaw - pierwsza to ustawa o wyrobie i rozlewie fermentowanych i aromatyzowanych napojów winiarskich oraz obrocie tymi produktami, a druga to ustawa o wyrobie i rozlewie win gronowych i octu winnego - to ta ustawa do czasu, jak powiedziałem, wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, a sądzimy, że to będzie w roku 2002, tak jak przedstawia rząd, nie budzi zastrzeżeń Komitetu Integracji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-141.11" who="#StanisławMajdański">Panie Marszałku, Wysoka Izbo, w związku z tym w imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi wnoszę, aby Wysoki Senat uchwalić raczył załączony projekt uchwały wraz z poprawkami. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#MarcinTyrna">Obecnie, zgodnie z art. 44 ust. 5 Regulaminu Senatu, przed przystąpieniem do dyskusji chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chciałby zgłosić z miejsca trwające nie dłużej niż jedną minutę zapytanie do pana senatora sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#MarcinTyrna">Pan senator Pieniążek, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#JerzyPieniążek">Dziękuję, Panie Marszałku!</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#JerzyPieniążek">Kolego Senatorze, omawiając tę zmianę dotyczącą art. 2, czyli lepszego według komisji opisu utracenia mocy przez jeden z paragrafów, szybko pan dodał, że spowoduje to straszny bałagan, ale - tu przytoczę - ma pan nadzieję, że ustawa na tym posiedzeniu zostanie uchwalona. W związku z tym mam pytanie. Po pierwsze, 19 listopada 1999 r. dokonaliśmy zmiany w ustawie - Prawo działalności gospodarczej, zgodnie z którą działalność gospodarcza w zakresie wyrobów winiarskich objęta jest dzisiaj uzyskaniem zezwolenia. Od tego czasu parlament wiedział, że od dnia 1 stycznia obowiązywać będzie inna procedura. Dlatego pytam: na jakiej podstawie zakładamy, że ta ustawa wejdzie w życie 1 stycznia? Przecież są zgłoszone poprawki, ustawa musi wrócić do Sejmu, a następnie prezydent ma ustawowo czas na jej podpisanie. To jest jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#JerzyPieniążek">A drugie pytanie jest następujące: jaka będzie sytuacja podmiotów, które od dnia 31 grudnia będą miały obowiązek ubiegania się o zezwolenia, ale formalnie nie będą mogły, dlatego że do tego czasu nie ma podstawy prawnej? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#MarcinTyrna">Proszę o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#StanisławMajdański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#StanisławMajdański">Sądzę, że uzupełni mnie tutaj pan wiceminister rolnictwa. Ja tylko głęboko wierzę, że mimo wszystko Senat podejmie tę uchwałę na tym posiedzeniu, tak jak to było w przypadku wcześniej rozpatrywanych dzisiaj ustaw. Mam też nadzieję, że wyjątkowość tej ustawy spowoduje, iż jutro Sejm uchwali tę ustawę, a prezydent do końca roku ją podpisze, że po prostu staną na wysokości zadania. W przeciwnym razie rzeczywiście koncesje stracą moc, a zezwoleń nie będzie. No, może niektórym przedsiębiorstwom o to chodzi. Rządowi i komisji chodzi jednak o to, żeby ci, którzy produkują, produkowali te wyroby legalnie, uczciwie, nie kierując się zyskiem, żeby przy tym patrzyli po prostu na konsumenta.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#StanisławMajdański">Tyle ja miałbym do powiedzenia. A teraz proszę ministra o uzupełnienie, jeżeli to nie wystarcza.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#StanisławMajdański">No, rzeczywiście był na to czas, ale tak się stało, że dopiero dzisiaj Senat się tym zajął. Ta ustawa wyszła z Sejmu 15 grudnia, a więc Senat zajął się nią stosunkowo szybko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze Sprawozdawco.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#MarcinTyrna">Czy są jeszcze jakieś pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#MarcinTyrna">Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister rolnictwa i rozwoju wsi.</u>
          <u xml:id="u-146.4" who="#MarcinTyrna">Ponownie witam pana ministra Feliksa Klimczaka, podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. I zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać przedstawiciela rządu, czy chce zabrać głos i przedstawić stanowisko rządu w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-146.5" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Feliks Klimczak: Oczywiście tak.)</u>
          <u xml:id="u-146.6" who="#MarcinTyrna">Zapraszam na mównicę, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#FeliksKlimczak">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#FeliksKlimczak">Senator sprawozdawca już w pełni uzasadnił motywację rządu do zgłoszonego projektu ustawy. Jest to konieczność związana z wygaśnięciem obowiązku uzyskiwania koncesji z racji funkcjonowania nowych przepisów dotyczących działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#FeliksKlimczak">Rząd zgadza się z poprawkami zaproponowanymi przez komisję senacką, uznając je za słuszne.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#FeliksKlimczak">Chciałbym jeszcze jakby uzupełnić odpowiedź na pytanie, które zostało zadane panu senatorowi sprawozdawcy. Otóż zapis o konieczności uchwalenia tej ustawy przed 1 stycznia 2001 r. wynikał właśnie z faktu, że od tego dnia nie obowiązywałaby żadna forma koncesjonowania lub zezwoleń. Ale wcześniej rząd również zgłosił poprawkę do ustawy dotyczącej działalności gospodarczej, która wydłuża okres koncesjonowania o sześć miesięcy, czyli do końca czerwca. I to zostało w ostatnich dniach uchwalone. Tak więc tej luki nie będzie. To wszystko, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję, Panie Ministrze. Proszę o pozostanie jeszcze na mównicy.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#MarcinTyrna">Zgodnie z art. 44 ust. 6 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chce zgłosić z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do obecnego przedstawiciela rządu w związku z omawianą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#MarcinTyrna">Pan senator Pieniążek, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#JerzyPieniążek">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#JerzyPieniążek">Panie Ministrze, zatem dlaczego przez rok ministerstwo nie złożyło do laski marszałkowskiej prostego rozwiązania ustawowego, które przecież nie budziło w Sejmie zastrzeżeń i zostało prawie jednogłośnie przyjęte? Nie byłoby dzisiaj tego pośpiechu. I to właśnie jest pierwsze pytanie. Jakie były tego powody? W tym czasie można było przecież ten art. 14 odpowiednio zunifikować z przepisami Unii Europejskiej, bowiem już latem tego roku powstała w Senacie, a wcześniej w Sejmie, odpowiednia komisja, która mogła to merytorycznie opracować.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#JerzyPieniążek">I kolejna kwestia. Chodzi o to, co pan przed chwilą powiedział, Panie Ministrze, że przedłużono o pół roku okres obowiązywania ustawy dotyczącej działalności gospodarczej. I chwała za to, że pomyśleliście o tym, bo to jest mądre. Ale dlaczego mamy tu zapis o 1 stycznia 2001 r., podczas gdy ustawa powinna wchodzić w życie czternaście dni po odpowiedniej procedurze? Gdyby to uwzględnić, proszę państwa, to nie stwarzalibyśmy sytuacji, że oto Wysoka Izba właściwie stawia pod pręgierzem i Sejm, i prezydenta. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#MarcinTyrna">Proszę o udzielenie odpowiedzi, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#FeliksKlimczak">Oczywiście różnica w czasie, jeśli chodzi o zgłoszenie projektów ustaw, była stosunkowo niewielka. Nowelizacja ustawy - Prawo działalności gospodarczej już jest dokonana, a więc, jak mówię, nie grozi luka czasowa. Podzielam pogląd, że nie ma potrzeby, aby to był 1 stycznia 2001 r., lecz żeby był odpowiedni czas na uchwalenie ustawy. Przecież pojawiła się szansa, że i tak przez sześć miesięcy będzie pełna kontrola nad tą działalnością.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#FeliksKlimczak">Jeśli chodzi o wcześniejsze zgłoszenie projektu ustawy, która by jednocześnie zawierała rozwiązania dostosowujące ją do ustawodawstwa Unii Europejskiej, to jest po prostu przyjęty narodowy program przygotowania do członkostwa, który określa ściśle harmonogram wprowadzania rozwiązań prawnych także w tym zakresie. Resort rolnictwa ma wyznaczony taki termin i z tego, co pamiętam, jest jeszcze na to parę miesięcy. Prace nad projektem dostosowującej ustawy dotyczącej wyrobów winiarskich są już zaawansowane, właściwie dobiegają końca, myślę więc, że wkrótce trafią do komisji prawa europejskiego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#MarcinTyrna">Czy są jeszcze jakieś pytania do przedstawiciela rządu? Nie ma. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#MarcinTyrna">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#MarcinTyrna">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-152.4" who="#MarcinTyrna">Przypominam o wymogach regulaminowych dotyczących czasu przemówienia senatorów, o konieczności zapisywania się do głosu, o obowiązku składania podpisanych wniosków o charakterze legislacyjnym do marszałka Senatu, o tym, że one mają być na piśmie i tylko wtedy będą rozpatrywane.</u>
          <u xml:id="u-152.5" who="#MarcinTyrna">Wysoki Senacie, informuję, że na ten moment nie mamy zgłoszonych...</u>
          <u xml:id="u-152.6" who="#komentarz">(Senator Jerzy Pieniążek: Panie Marszałku, czy można?)</u>
          <u xml:id="u-152.7" who="#MarcinTyrna">Rozumiem, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-152.8" who="#MarcinTyrna">Zgłoszono wniosek legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-152.9" who="#MarcinTyrna">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos w dyskusji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-152.10" who="#MarcinTyrna">Wysoki Senacie! Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-152.11" who="#MarcinTyrna">Informuję, że w dyskusji wniosek o charakterze legislacyjnym na piśmie złożył pan senator Jerzy Pieniążek.</u>
          <u xml:id="u-152.12" who="#MarcinTyrna">Wniosek ten nie został odczytany i dlatego pan minister nie ma się do czego ustosunkować. Rozumiem, że zostanie to przeniesione na posiedzenie komisji.</u>
          <u xml:id="u-152.13" who="#MarcinTyrna">Wysoki Senacie! Ponieważ w trakcie dyskusji został zgłoszony wniosek o charakterze legislacyjnym, zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu proszę Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi o ustosunkowanie się do przedstawionego w toku debaty nad tym punktem wniosku i o przygotowanie sprawozdania w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-152.14" who="#MarcinTyrna">Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich oraz obrocie tymi wyrobami zostanie przeprowadzone po przerwie, w dniu jutrzejszym.</u>
          <u xml:id="u-152.15" who="#MarcinTyrna">Proszę panią senator sekretarz o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#JolantaDanielak">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#JolantaDanielak">Informuję państwa senatorów, że posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu odbędzie się w sali nr 217 bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#JolantaDanielak">Posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie rozpatrzenia wniosków zgłoszonych do ustawy o wyścigach konnych odbędzie się o godzinie 17.00, po ogłoszeniu przerwy w obradach Senatu, w sali nr 182.</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#JolantaDanielak">Po zakończeniu wspólnego procedowania komisji odbędzie się posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie ustawy o wyrobie win i rozlewie wyrobów winiarskich oraz obrocie tymi wyrobami.</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#JolantaDanielak">Uprzejmie informuję, że wspólne posiedzenie Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Praw Człowieka i Praworządności odbędzie się 21 grudnia, zaraz po ogłoszeniu przerwy, w sali nr 179.</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#JolantaDanielak">Okolicznościowe zebranie senatorów SLD odbędzie się dzisiaj, w czwartek 21 grudnia, w Sali Lustrzanej. Początek o godzinie 19.00.</u>
          <u xml:id="u-153.6" who="#JolantaDanielak">Uprzejmie zawiadamiam, że tradycyjne spotkanie opłatkowe posłów i senatorów, ostatnie w obecnej kadencji, odbędzie się w czwartek 21 grudnia bieżącego roku o godzinie 16.00 w Sali Kolumnowej. W spotkaniu uczestniczyć będzie prymas Polski kardynał Józef Glemp. Serdecznie zapraszam na wspomniane spotkanie. Z poważaniem, pani marszałek Alicja Grześkowiak. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#MarcinTyrna">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#MarcinTyrna">Zarządzam przerwę do godziny 10.00 w dniu jutrzejszym. Oczywiście po przerwie rozpoczynamy od głosowań. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godzinie 15 minut 38)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>