text_structure.xml 70 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PosełStanisławIwanicki">Otwieram posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Porządek obrad został państwu wcześniej doręczony.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PosełStanisławIwanicki">Czy ktoś ma uwagi do porządku obrad?</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PosełStanisławIwanicki">Uwag nie ma - uważam, że Komisja przyjęła zaproponowany porządek dnia.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#PosełStanisławIwanicki">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu pierwszego - informacji o działalności Rzecznika Praw Obywatelskich za okres od 8 maja 1997 r. do 7 maja 1998 r. z uwagami o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#PosełStanisławIwanicki">Informuję Komisję, że marszałek Sejmu skierował na moje ręce pismo następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#PosełStanisławIwanicki">„Stosownie do art. 18 ust. 1 pkt 2 regulaminu Sejmu przekazuję wystąpienie z dnia 6 maja br. Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Zielińskiego w sprawie nowelizacji ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich wraz z opinią w tej sprawie Biura Studiów i Ekspertyz. Zwracam się o możliwe pilne wyrażenie w tej sprawie wstępnej opinii, która przekazana Rzecznikowi Praw Obywatelskich pozwoliłaby na przygotowanie stosownych propozycji uregulowania sprawy”.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#PosełStanisławIwanicki">Przedstawiam to państwu w tej chwili dlatego, aby dyskutując i oceniając uwagi, jakie przedstawi za chwilę pan poseł Wierchowicz, mieć na uwadze, że właśnie te doświadczenia Rzecznika będą stanowiły podstawę także dla ewentualnych zmian ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich, co będzie przedmiotem drugiego punktu naszych obrad.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#PosełStanisławIwanicki">Proszę posła Wierchowicza o przedstawienie uwag na temat sprawozdania z działalności Rzecznika Praw Obywatelskich, które wpłynęło do marszałka Sejmu i zostało do nas skierowane zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 2 regulaminu Sejmu. Marszałek prosi naszą Komisję o wyrażenie opinii o przedstawionej informacji Rzecznika Praw Obywatelskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zgodnie z art. 212 ustawy zasadniczej Rzecznik Praw Obywatelskich corocznie informuje Sejm i Senat o swojej działalności oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PosełJerzyWierchowicz">Rozpatrujemy na dzisiejszym posiedzeniu Komisji informację o działalności za okres od 8 maja 1997 r. do 7 maja 1998 r. Miniony rok był dziesiątym rokiem działania Rzecznika. Od wielu lat utrzymuje się coroczny kilkuprocentowy wzrost liczby nowych spraw kierowanych do Rzecznika Praw Obywatelskich, wzrost liczby spraw, które są przez niego podejmowane.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PosełJerzyWierchowicz">Liczba nowych spraw, jakie wpłynęły w drugim roku III kadencji Rzecznika wzrosła w porównaniu z poprzednim okresem sprawozdawczym o 1513 (5%) i wyniosła 31.282. W tym okresie ogólna liczba listów skierowanych do Rzecznika wyniosła 47.410, tj. o 660 (1,4%) więcej niż w pierwszym roku III kadencji. Rozpatrzono 34.402 nowe sprawy, tj. o 30% więcej niż w poprzednim roku.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PosełJerzyWierchowicz">Podjęto w tym okresie 15.463 spraw do prowadzenia (wzrost o 20%). Dokonano oceny 16.069 odpowiedzi z urzędów i instytucji.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PosełJerzyWierchowicz">W biurze Rzecznika Praw Obywatelskich przyjęto 3.023 interesantów. W czasie wizytacji w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, zakładach karnych, szpitalach psychiatrycznych, jednostkach wojskowych i innych podjęto do prowadzenia 104 sprawy.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#PosełJerzyWierchowicz">Przeważały skargi dotyczące spraw pracowniczych, ubezpieczeń społecznych i pomocy społecznej (28,3%), spraw gospodarczych, podatkowych i związanych z ochroną praw konsumentów (17,9%) oraz gospodarki mieszkaniowej (11,9%). Liczne były również skargi na działalność organów sprawiedliwości i prokuratury. W dalszym ciągu najtrudniejsze do rozwiązania to problemy w zakresie ochrony praw obywatelskich dotyczące grup społecznie i ekonomicznie najsłabszych, czyli ludzi starych, niepełnosprawnych, bezrobotnych i dzieci z rodzin patologicznych.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#PosełJerzyWierchowicz">W minionym roku Rzecznik Praw Obywatelskich podjął 332 sprawy o charakterze generalnym. Nieprawidłowe rozwiązania prawne i niewłaściwa praktyka stosowania prawa skłoniły Rzecznika do 203 wystąpień problemowych do organów władzy i administracji oraz instytucji centralnych. W 81 z nich Rzecznik zwracał się o podjęcie inicjatywy ustawodawczej. Skierował też 21 wniosków do Trybunału Konstytucyjnego, zaskarżając przepisy prawne i 8 wniosków do Sądu Najwyższego o odpowiedź na pytania prawne.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#PosełJerzyWierchowicz">Liczba rewizji nadzwyczajnych i kasacji wniesionych przez Rzecznika wyniosła 94, w tym 9 rewizji i 85 kasacji.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#PosełJerzyWierchowicz">W 6 przypadkach Rzecznik złożył skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#PosełJerzyWierchowicz">Przedstawiona informacja Rzecznika usystematyzowana jest w 23 następujących grupach problemowych:</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#PosełJerzyWierchowicz">1. Nieprawidłowości w tworzeniu prawa.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#PosełJerzyWierchowicz">2. Podstawowe prawa i wolności obywatelskie.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#PosełJerzyWierchowicz">3. Naruszenia prawa w stosunkach pracy i możliwości wykonywania zawodu.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#PosełJerzyWierchowicz">4. Ograniczenia wolności działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#PosełJerzyWierchowicz">5. Ubezpieczenia społeczne.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#PosełJerzyWierchowicz">6. Problemy zabezpieczenia i pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#PosełJerzyWierchowicz">7. Regulacje prawa do ochrony zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#PosełJerzyWierchowicz">8. Prawo do nauki.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#PosełJerzyWierchowicz">9. Przestrzeganie praw obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#PosełJerzyWierchowicz">10. Podatki.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#PosełJerzyWierchowicz">11. Ochrona konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#PosełJerzyWierchowicz">12. Problematyka nieruchomości i roszczeń windykacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#PosełJerzyWierchowicz">13. Prywatyzacja, przedwojenne papiery wartościowe, zwrot nakładów spółdzielczych.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#PosełJerzyWierchowicz">14. Przestrzeganie praw obywateli w stosunkach z administracją lokalną.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#PosełJerzyWierchowicz">15. Ochrona praw dzieci i młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#PosełJerzyWierchowicz">16. Ochrona praw osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#PosełJerzyWierchowicz">17. Przestrzeganie praw pacjentów szpitali psychiatrycznych.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#PosełJerzyWierchowicz">18. Ochrona praw żołnierzy i funkcjonariuszy służb publicznych.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#PosełJerzyWierchowicz">19. Ochrona praw osób pozbawionych wolności.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#PosełJerzyWierchowicz">20. Ochrona praw Polaków za granicą. Sprawy obywatelstwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#PosełJerzyWierchowicz">21. Ochrona praw cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#PosełJerzyWierchowicz">22. Współpraca Rzecznika Praw Obywatelskich z innymi organami państwa.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#PosełJerzyWierchowicz">23. Działania Rzecznika Praw Obywatelskich na rzecz popularyzacji praw człowieka.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#PosełJerzyWierchowicz">Omawiając nieprawidłowości w tworzeniu prawa Rzecznik przypomniał, iż przepisy konstytucji z 2 kwietnia 1997 r. zaostrzyły kryteria, jakie spełniać musi obowiązujące i tworzone prawo.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zdaniem Rzecznika niektóre z obowiązujących przepisów rangi ustawowej, uchwalone przed wejściem konstytucji w życie, powinny utracić moc obowiązującą, a wiele innych powinno ulec zmianie ze względu na ich niekonstytucyjność. Przykładowo wymienić tu można ustawę karną-skarbową, naruszającą konstytucyjne prawo do sądu.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#PosełJerzyWierchowicz">Niepokojącym zjawiskiem jest uchwalenie pod rządami nowej konstytucji ustaw, których pewne przepisy są sprzeczne z jej postanowieniami, jak np. ustawy z dnia 11.12.1997 r. o administrowaniu obrotem z zagranicą towarami i usługami oraz ustawy z dnia 24.4.1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, gdzie naruszono zasadę prawa do sądu.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#PosełJerzyWierchowicz">Nowa konstytucja pozbawiła wiele organów szczebla centralnego oraz pozapaństwowych - samorządu zawodowego, gospodarczego, stowarzyszeń - prawa do wydawania rozporządzeń. Nie uregulowano jednak sukcesji i kompetencji normodawczych w tym zakresie. Skutek jest taki, że organy państwowe nie uprawnione do wydawania aktów wykonujących ustawę, ustanawiają normy prawne powszechnie obowiązujące w aktach o charakterze informacyjnym lub wewnętrznym.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#PosełJerzyWierchowicz">Nadal niestety są aktualne uwagi Rzecznika Praw Obywatelskich zawarte w poprzednich sprawozdaniach odnośnie do niewydawania tekstów jednolitych wielokrotnie nowelizowanych ustaw. Przykładowo ustawa z 23.12.1988 r. o działalności gospodarczej nowelizowana była 28 razy. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, już po ogłoszeniu tekstu jednolitego w 1993 r., była nowelizowana 27 razy, do ustawy o Państwowej Straży Pożarnej wprowadzono 161 zmian, a ustawa z 6.4.1990 r. o Policji doczekała się 136 zmian; tekstów jednolitych nie wydano.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#PosełJerzyWierchowicz">Powszechnym zjawiskiem są opóźnienia w wykonywaniu przez uprawnione organy upoważnienia do wydawania aktów wykonawczych do ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jednocześnie Rzecznik odnotowuje liczne przypadki przekraczania upoważnienia ustawowego przez organ wydający akt wykonawczy.</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#PosełJerzyWierchowicz">Również niektóre akty prawa lokalnego (miejscowego) budzą poważne zastrzeżenia Rzecznika Praw Obywatelskich. Przykładowo RPO zaskarżył do NSA rozporządzenie wojewody warszawskiego w sprawie zakazu przebywania nieletnich na ulicach i miejscach publicznych na terenie Warszawy i województwa warszawskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jednym z podstawowych praw obywatelskich jest wymienione już wcześniej prawo do sądu. Z mocy niektórych regulacji prawo to podlega ograniczeniu.</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#PosełJerzyWierchowicz">I tak od dnia 1 lipca 1998 r. Rzecznik będzie mógł wnieść kasację jedynie w sprawie, w której uczestniczył w postępowaniu apelacyjnym. Ponieważ w postępowaniach takich Rzecznik z reguły nie uczestniczy, spowoduje to faktyczne wyłączenie jego prawa do wniesienia kasacji. Zmiana tego stanu wymaga nowelizacji Kpc.</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#PosełJerzyWierchowicz">Również ograniczone są możliwości działania Rzecznika na rzecz praw obywatelskich w sprawach, w których prawa te zostały naruszone uchwałą organu gminy. Rzecznik może złożyć skargę do NSA na ten akt jedynie w ciągu 6 miesięcy od dnia jego wejścia w życie. Dodatkowe ograniczenie wynika z ustawy z 8.3.1990 r. o samorządzie terytorialnym, która w art. 94 ust. 1 stanowi, że nie stwierdza się nieważności uchwały organu gminy po roku od jej podjęcia.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#PosełJerzyWierchowicz">Analogicznie jest w odniesieniu do prawa stanowionego przez terenowe organy rządowej administracji ogólnej. Zmiany wyżej wymienionych wadliwych rozwiązań ustawowych wymagają inicjatywy ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#PosełJerzyWierchowicz">Dalej niepokojącym zjawiskiem ograniczającym prawo do sądu jest przewlekłość postępowań sądowych.</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#PosełJerzyWierchowicz">W zakresie realizacji konstytucyjnej zasady równości Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył do Trybunału Konstytucyjnego przepisy dotyczące zakazu pozostawania sędziów, prokuratorów, referendarzy sądowych i sędziów wojskowych w związkach rodzinnych z osobami wykonującymi niektóre inne zawody prawnicze, zwracając uwagę, że przepisy te są przejawem dyskryminacji ze względu na stan rodzinny.</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#PosełJerzyWierchowicz">Przedmiotem wielu listów i skarg obywateli było i jest naruszenie zasady powszechności i równości dostępu do świadczeń zdrowotnych i innych usług publicznych świadczonych przez zakłady opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#PosełJerzyWierchowicz">Utrudnienie w dostępie do świadczeń ze względów organizacyjnych związane jest zwykle z rejonizacją świadczeń, udzielaniem świadczeń wyłącznie na podstawie skierowań, godzinami przyjęć, ograniczeniami liczby przyjmowanych pacjentów, utrudnionymi dojazdami pacjentów do zakładów opieki zdrowotnej, a także wprowadzeniem instytucji zasady udzielania świadczeń specjalistycznych tylko na podstawie skierowania lekarza rodzinnego.</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#PosełJerzyWierchowicz">Przedmiotem interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich była m.in. utrudniona dostępność pacjentów z chorobami nowotworowymi na zlecone działania terapeutyczne oraz do leczenia radiologicznego, w szczególności w godzinach nocnych oraz w soboty, niedziele i święta, kiedy nie funkcjonują niektóre specjalistyczne placówki.</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#PosełJerzyWierchowicz">Wielokrotnie Rzecznik wypowiadał się przeciwko powszechnym już praktykom po-zyskiwania przez służbę zdrowia dodatkowych środków finansowych od pacjentów.</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#PosełJerzyWierchowicz">Pomimo ustawowych gwarancji bezpłatnej opieki zdrowotnej oraz obowiązków w tym zakresie publicznych zakładów opieki zdrowotnej, osoby uprawnione ponoszą, w różnej formie, część kosztów związanych z hospitalizacją. Odpłatność za świadczenia zdrowotne ma niejednokrotnie ukryty charakter. Nierzadko działająca w publicznym zakładzie fundacja lub spółka staje się „przykrywką” do pobierania nieformalnych opłat od pacjentów za świadczenia udzielone np. poza godzinami statutowej działalności zakładu.</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#PosełJerzyWierchowicz">Kolejni ministrowie zdrowia i opieki społecznej podzielali wprawdzie stanowisko Rzecznika, ale nie doprowadzili do zaprzestania tego rodzaju praktyk. Również dostęp do leków jest przedmiotem licznych skarg do Rzecznika i jego w tych sprawach interwencji.</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#PosełJerzyWierchowicz">Działalność Rzecznika na rzecz przestrzegania praw obywateli w sprawach mieszkaniowych, sygnalizowana w poprzednim sprawozdaniu Rzecznika Praw Obywatelskich, przyniosła rezultaty w postaci nowelizacji ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych oraz o zmianie ustawy - Prawo spółdzielcze. Między innymi, na skutek działań Rzecznika, rozwiedziony małżonek uzyskał prawo do wytoczenia powództwa o eksmisję z lokalu mieszkalnego byłego współmałżonka, jeżeli swoim zachowaniem uniemożliwia on wspólne zamieszkiwanie. Usunięta została niemożliwość orzekania przez sąd o prawie dłużnika do lokalu socjalnego, gdy eksmisja dotyczy lokalu spółdzielczego.</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#PosełJerzyWierchowicz">W zakresie ustawy z dnia 24.6.1994 r. o własności lokali, wśród zmian wprowadzonych ustawą z 22.8.1997 r. o zmianie ustawy o własności lokali znalazła się postulowana przez Rzecznika zmiana w zakresie podstaw do zaskarżania uchwał wspólnoty mieszkaniowej. Uchwały te dotychczas mogły być zaskarżone jedynie z powodu naruszenia prawa. Obecnie w myśl nowego brzmienia art. 25 ust. 1 wymienionej ustawy, właściciel może zaskarżyć uchwałę wspólnoty do sądu z powodu niezgodności z przepisami prawa lub z umową właścicieli lokali albo jeśli narusza ona zasady prawidłowego zarządu nieruchomością wspólną lub w inny sposób narusza jego interesy.</u>
          <u xml:id="u-2.55" who="#PosełJerzyWierchowicz">Wiele wystąpień Rzecznika dotyczyło kwestii tak zwanej eksmisji „na bruk”, których konsekwencją może być upowszechnianie się zjawiska bezdomności. W obecnym systemie prawnym sądy mogą orzekać eksmisję bez przyznania dłużnikowi prawa do lokalu socjalnego. W tej sytuacji Rzecznik Praw Obywatelskich postulował stworzenie zinstytucjonalizowanych form współpracy pomiędzy sądami i komornikami sądowymi, wykonującymi wyroki eksmisyjne a gminami, na których spoczywa obowiązek udzielania schronienia osobom tego potrzebującym.</u>
          <u xml:id="u-2.56" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zachodzi pilna konieczność - zdaniem Rzecznika - wprowadzenia odpowiednich uregulowań w przepisach procesowych i egzekucyjnych, które zapewniłyby ochronę praw eksmitowanych i zapobiegałyby bezdomności. Celowe byłoby między innymi wprowadzenie rozwiązania dopuszczającego kasację w sprawach o eksmisję.</u>
          <u xml:id="u-2.57" who="#PosełJerzyWierchowicz">W zakresie ochrony praw podatników przedmiotem wystąpień Rzecznika były przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisy rozporządzeń wykonawczych do ustaw podatkowych oraz niektóre regulacje pomieszczone w ustawach o podatkach i opłatach lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-2.58" who="#PosełJerzyWierchowicz">Rozpoznając wnioski Rzecznika Praw Obywatelskich, m.in. Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z konstytucją:</u>
          <u xml:id="u-2.59" who="#PosełJerzyWierchowicz">- brak możliwości kumulowania wydatków poniesionych w okresie trzyletnim na remonty mieszkań,</u>
          <u xml:id="u-2.60" who="#PosełJerzyWierchowicz">- uchylenie dopuszczalności odliczania od dochodu podatnika kwot wydatkowanych po dniu 1.01.1997 r. na budowę, nadbudowę lub rozbudowę budynku na cele mieszkalne oraz wykończenie lokalu mieszkalnego w nowo budowanym budynku, jeżeli wydatki te dawały podstawę do takich odliczeń w 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-2.61" who="#PosełJerzyWierchowicz">Rzecznik w minionym okresie kontynuował działania zmierzające do usunięcia nie-równości w opodatkowaniu rodzin niepełnych w stosunku do rodzin pełnych. Występował także z interwencjami w kolejnych sprawach. W związku z uchwaleniem przez Sejm ustawy z 29.8.1997 roku o finansowaniu dróg publicznych, inwalidzi pozbawieni zostali zostali zwolnienia od podatku od środków transportowych. W tej sytuacji Rzecznik zaskarżył do Trybunału Konstytucyjnego wskazaną regulację zarzucając, iż włączenie „opłaty drogowej” do ceny paliw, bez zapewnienia inwalidom odpowiedniego ekwiwalentu narusza zasadę zaufania obywatela do państwa wynikającą z treści art. 2 Konstytucji RP i zasadę nienaruszalności praw słusznie nabytych.</u>
          <u xml:id="u-2.62" who="#PosełJerzyWierchowicz">24 kwietnia 1998 roku Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył do Trybunału Konstytucyjnego przepisy ordynacji podatkowej uprawniające naczelnika urzędu skarbowego do żądania od banków, domów maklerskich, towarzystw powierniczych i funduszy inwestycyjnych informacji dotyczących rachunków podatnika, żądania ujawnienia tychże informacji przez samego podatnika lub upoważnienia pracowników urzędu do wystąpienia o nie do wskazanych instytucji finansowych.</u>
          <u xml:id="u-2.63" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zdaniem Rzecznika regulacje te ograniczają konstytucyjne prawo do prywatności (art. 47 konstytucji), tajemnicy komunikowania się (art. 51 ust.1) w sposób naruszający istotę tych praw.</u>
          <u xml:id="u-2.64" who="#PosełJerzyWierchowicz">W okresie objętym sprawozdaniem do Rzecznika wpłynęło ponad 2 tysiące skarg indywidualnych i petycji związków zawodowych, stowarzyszeń i organizacji, dotyczących zasad prowadzenia prywatyzacji. 25.8.1997 roku Rzecznik przedstawił marszałkowi Sejmu RP, marszałkowi Senatu RP i prezesowi Rady Ministrów „stanowisko RPO w sprawie uprawnień pracowników i byłych pracowników zakładów pracy do nieodpłatnego nabycia akcji i spółek powstałych w wyniku prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych”. Rzecznik wyraził opinię, iż założenia prywatyzacji nie przewidywały ostrych reakcji społecznych na wprowadzenie nieodpłatnego udostępnienia akcji tylko dla części społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-2.65" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zróżnicowane uprawnienia przysługujące poszczególnym kategoriom obywateli, preferując niektóre z grup uprawnionych i pomijając resztę społeczeństwa oraz brak powszechnie znanych zamierzeń w zakresie uwłaszczenia obywateli wywołały sprzeciw zainteresowanych, który staje się poważnym problemem społecznym, co z kolei uzasadnia ponowne przeanalizowanie przez parlament i rząd zasad powszechnej prywatyzacji. W odpowiedzi Minister Skarbu Państwa stwierdził, że w związku z kończącą się kadencją rozwiązanie tej kwestii powinno być priorytetem nowo wybranego Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.66" who="#PosełJerzyWierchowicz">Dokonując oceny funkcjonowania administracji terenowej Rzecznik Praw Obywatelskich poddał analizie, w pierwszych dniach wystąpienia powodzi w lipcu 1997 roku, obowiązujące w tym czasie przepisy stwierdzając, że liczne akty prawne nie tworzą spójnego systemu, dającego umocowanie dla wszelkich niezbędnych działań w czasie walki z klęską powodzi.</u>
          <u xml:id="u-2.67" who="#PosełJerzyWierchowicz">Przedmiotem wystąpień i interwencji Rzecznika była ochrona praw osób niepełnosprawnych. Mając na uwadze zbliżające się wybory samorządowe, Rzecznik skierował 27.1.1998 r. wystąpienie do Państwowej Komisji Wyborczej w celu zapewnienia jak najkorzystniejszych warunków dostępu do lokali wyborczych osobom z uszkodzeniami narządów ruchu. Rzecznik występował również w sprawach realizacji przez osoby niepełnosprawne przysługującego prawa do nauki oraz dostępności do usług telekomunikacyjnych, przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych oraz pomocy państwa w nabywaniu samochodów lub wózków inwalidzkich.</u>
          <u xml:id="u-2.68" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ocenie Rzecznika w okresie sprawozdawczym poddano przestrzeganie praw dzieci i młodzieży, umieszczonych poza rodziną w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, domach małego dziecka, pogotowiu opiekuńczym, policyjnych izbach dziecka i schroniskach dla nieletnich.</u>
          <u xml:id="u-2.69" who="#PosełJerzyWierchowicz">W zakresie ochrony praw żołnierzy i funkcjonariuszy służb publicznych Rzecznik sygnalizował między innymi nieprzestrzeganie zasad procedury administracyjnej i dyscyplinarnej, problemy związane z kierowaniem do służby w polskich kontyngentach wojskowych za granicą, ograniczanie prawa żołnierzy do wyjazdu i pobytu za granicą, naruszanie przepisów o wynagrodzeniach i innych świadczeniach funkcjonariuszy. Przedmiotem zainteresowania Rzecznika były sprawy mieszkaniowe żołnierzy i funkcjonariuszy oraz ich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-2.70" who="#PosełJerzyWierchowicz">W swojej działalności Rzecznik Praw Obywatelskich współpracuje z innymi organami państwa. W okresie sprawozdawczym rzecznik skierował 10 wystąpień problemowych do parlamentu i jego organów.</u>
          <u xml:id="u-2.71" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zawierały one postulaty w zakresie określonych zmian legislacyjnych i dotyczyły, między innymi, nowelizacji ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego, uprawnień pracowników prywatyzowanych zakładów do nieodpłatnego nabycia akcji, zapewnienia transmisji ważnych wydarzeń przez telewizję publiczną, regulacji chroniących dzieci przed scenami przemocy i pornografii w telewizji, sytuacji osób pobierających zasiłek przedemerytalny dla bezrobotnych w gminach, które utraciły status rejonu zagrożonego szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym.</u>
          <u xml:id="u-2.72" who="#PosełJerzyWierchowicz">W omawianym okresie parlamentarzyści zwrócili się do Rzecznika Praw Obywatelskich 69 razy. Najczęściej były to wystąpienia w sprawach jednostkowych, których było 41. Spraw wyłącznie o charakterze generalnym było 13.</u>
          <u xml:id="u-2.73" who="#PosełJerzyWierchowicz">Najliczniejszą grupę wystąpień parlamentarzystów stanowiły wystąpienia o wniesienie kasacji lub rewizji nadzwyczajnej. Było ich 16.</u>
          <u xml:id="u-2.74" who="#PosełJerzyWierchowicz">Drugą pod względem liczebności grupą wystąpień parlamentarzystów stanowiły wystąpienia dotyczące uprawnień emerytów i rencistów. Łącznie było ich 14. Siedmiu parlamentarzystów kwestionowało prawidłowość zasad ustalania uprawnień do otrzymania akcji spółek, powstających na podstawie ustawy z dnia 30.8.1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.</u>
          <u xml:id="u-2.75" who="#PosełJerzyWierchowicz">Były także dwa wystąpienia krytycznie oceniające kryteria, jakimi kieruje się Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie” i Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych przy przyznawaniu pomocy materialnej.</u>
          <u xml:id="u-2.76" who="#PosełJerzyWierchowicz">31 marca 1998 r. Sąd Najwyższy podjął jednak uchwałę, w której uznał, że rozstrzygnięć Fundacji nie można uznać za akty administracyjne, które w rozumieniu ustawy o NSA mogą być zaskarżane do tego sądu.</u>
          <u xml:id="u-2.77" who="#PosełJerzyWierchowicz">Z 203 wystąpień o charakterze generalnym, 172 Rzecznik skierował do Prezesa Rady Ministrów, ministrów i kierowników centralnych organów administracji. Utrudnienia we współpracy z tymi organami powodowane były najczęściej długim oczekiwaniem na odpowiedź na wystąpienie Rzecznika.</u>
          <u xml:id="u-2.78" who="#PosełJerzyWierchowicz">Z szybszą reakcją spotykają się wystąpienia kierowane do administracji terenowej. Jedną z istotnych form aktywności Rzecznika Praw Obywatelskich są działania na rzecz popularyzacji praw człowieka. W styczniu 1998 roku minęło 10 lat od rozpoczęcia działalności urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich. Z tej okazji wydano zbiór studiów pt. „Obywatel - jego wolność i prawo”.</u>
          <u xml:id="u-2.79" who="#PosełJerzyWierchowicz">W dniach 27–28.1.1998 r. zorganizowana została konferencja naukowa, poświęcona omówieniu trzech zagadnień: wpływu nowej konstytucji na prawa i wolności obywatelskie, realizacji w Polsce międzynarodowych standardów ochrony praw człowieka oraz instytucji Rzecznika Praw Obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-2.80" who="#PosełJerzyWierchowicz">W związku z wejściem w życie w listopadzie 1998 r. protokołu 11 do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności aktualizowana jest broszura informacyjna wyjaśniająca procedurę składania skarg do Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu.</u>
          <u xml:id="u-2.81" who="#PosełJerzyWierchowicz">Kontynuowana była działalność wydawnicza biura Rzecznika Praw Obywatelskich, obejmująca comiesięczną „Informację o pracy Rzecznika Praw Obywatelskich” oraz „Biuletyn RPO” i „Biuletyn RPO. Materiały”.</u>
          <u xml:id="u-2.82" who="#PosełJerzyWierchowicz">Prowadzone były działania mające na celu promocję praw człowieka wśród młodzieży, jak np. II ogólnopolski konkurs dla uczniów szkół średnich na esej lub rozprawkę pt. „Powszechna deklaracja praw człowieka”.</u>
          <u xml:id="u-2.83" who="#PosełJerzyWierchowicz">Dziesięcioletnia praktyka działania polskiego Rzecznika w połączeniu z jego szerokimi doświadczeniami i silną pozycją ustrojową powoduje, iż w coraz większym zakresie z jego doświadczeń korzystały instytucje i organy zajmujące się ochroną praw człowieka w innych państwach, przede wszystkim Europy Wschodniej, Środkowej i Wspólnoty Niepodległych Państw.</u>
          <u xml:id="u-2.84" who="#PosełJerzyWierchowicz">W okresie drugiego roku III kadencji Rzecznika Praw Obywatelskich nie nastąpiły zasadnicze zmiany w liczbie i tematyce listów kierowanych do Rzecznika. Wciąż poważną liczbę spraw kierują do Rzecznika ludzie znajdujący się w trudnej sytuacji życiowej i materialnej. Materiały, jakimi dysponuje Rzecznik, potwierdzają wniosek o konieczności nasilenia działań chroniących zwłaszcza te grupy społeczne, które z różnych przyczyn nie są w stanie skutecznie walczyć o należne im prawa.</u>
          <u xml:id="u-2.85" who="#PosełJerzyWierchowicz">Stan przestępczości, w tym także brutalizacja działań sprawców przestępstw, powoduje wyraźne zaniepokojenie opinii społecznej. Listy docierające do Rzecznika świadczą o tym, że walka z przestępczością oceniana jest jako nieefektywna z powodu niedostatku środków w Policji i prokuraturze i wobec przewlekłości postępowań sądowych.</u>
          <u xml:id="u-2.86" who="#PosełJerzyWierchowicz">Mimo wejścia w życie nowej konstytucji, której przepisy dotyczące wolności i praw człowieka i obywatela stosuje się bezpośrednio, organy władzy publicznej odwołują się prawie wyłącznie do ustaw i aktów niższego rzędu, a nie do konstytucji. W związku z przewidywanym w art. 236 ust. 1 konstytucji dwuletnim okresie, w którym Rada Ministrów ma przedstawić Sejmowi projekty ustaw niezbędnych do stosowania konstytucji, konieczne jest zintensyfikowanie prac w tym zakresie nad projektami ustaw regulujących, między innymi, prawa i wolności obywatelskie.</u>
          <u xml:id="u-2.87" who="#PosełJerzyWierchowicz">Rzecznik sygnalizuje, że mimo upływu 10 lat od zmiany systemu społeczno-gospodarczego państwa i uchwalenia zmian konstytucyjnych zrównujących ochronę wszystkich typów własności, ciągle obowiązują, a nawet nadal są uchwalane regulacje preferujące ochronę własności podmiotów państwowych i spółdzielczych. Jest to przykład naruszenia konstytucyjnej zasady równości.</u>
          <u xml:id="u-2.88" who="#PosełJerzyWierchowicz">W związku z wejściem w życie nowej konstytucji zachodzi potrzeba dostosowania ustawy z 15.7.1987 roku o Rzeczniku Praw Obywatelskich do przepisów ustawy zasadniczej.</u>
          <u xml:id="u-2.89" who="#PosełJerzyWierchowicz">Przedstawione dzisiaj Komisji sprawozdanie Rzecznika Praw Obywatelskich jest rejestrem i świadectwem kompetentnych działań Rzecznika podejmowanych dla ochrony praw człowieka i obywatela. Ilość kierowanych do Rzecznika listów dowodzi, że instytucja ta cieszy się dużym i stałym zaufaniem Polaków. Często jest traktowana i w istocie bywa ostatnią deską ratunku dla wielu obywateli.</u>
          <u xml:id="u-2.90" who="#PosełJerzyWierchowicz">Reasumując, należy stwierdzić, że Rzecznik Praw Obywatelskich w sposób bardzo dobry spełnia swą funkcję z olbrzymim pożytkiem dla obywateli i państwa i należy mieć nadzieję, o czym jestem głęboko przekonany, że taki stan rzeczy trwać będzie nadal.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełStanisławIwanicki">Czy ktoś z państwa posłów ma pytania do pana posła Wierchowicza lub do Rzecznika Praw Obywatelskich?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Mam pytanie do Rzecznika. Swego czasu były propozycje utworzenia dwóch pełnomocników Rzecznika w terenie, co było podyktowane stale zwiększającą się liczbą spraw jak też tym, że coraz więcej osób przyjeżdża do Rzecznika dla uzyskania osobistego z nim kontaktu. W roku objętym sprawozdaniem było to ponad 3 tys. osób. Planowano utworzenie biur pełnomocników w miastach najbardziej odległych od Warszawy po to, by one zajmowały się problemami z tych regionów bez konieczności wyjazdu zainteresowanych do Warszawy. Wiem o tym, że powstał problem z wprowadzeniem takiego rozwiązania, ponieważ dwukrotnie Sejm nie zaaprobował propozycji Rzecznika zwiększenia jego budżetu dla urzeczywistnienia tego projektu. Wydaje się, że można byłoby to zrobić opierając się na dotychczasowym budżecie Rzecznika, początkowo ze skromną obsadą etatową.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PosełAleksanderBentkowski">Gdyby miało to miejsce na przykład w ostatnim kwartale bieżącego roku, Sejm byłby niejako zobligowany do powiększenia budżetu Rzecznika o związane z tym rozwiązaniem niezbędne wydatki. Nie są to większe wydatki, bo chodzi raptem o 8, może 10 etatów, ale z jakichś powodów, mimo pozytywnych opinii Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, Komisja Finansów Publicznych nie uwzględniała inicjatywy Rzecznika.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PosełAleksanderBentkowski">Czy w tej materii Rzecznik Praw Obywatelskich ma zamiar podjąć jakieś działania i czy są jakieś nadzieje na utworzenie takich biur?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Odpowiedź na pytanie o pełnomocników terenowych jest zarazem i dość prosta, i skomplikowana.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Prosta dlatego, że po pierwsze nie mamy pieniędzy. Nie sądzę, by warto było rozpoczynać pracę pełnomocników terenowych bez możliwości zapewnienia im warunków działania, dlatego że wówczas ocena tego eksperymentu będzie niepełna i nieadekwatna do rzeczywistej jego wartości, niemożliwej do osiągnięcia bez odpowiednich pieniędzy. Na razie takich pieniędzy nie ma.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Ze względu na to, że obecnie reformuje się struktury państwa, przeprowadziłem rozmowę na ten temat z ministrem Michałem Kuleszą i spotkałem się z opinią negatywną, że ponieważ w ogóle reforma administracji będzie kosztowała bardzo dużo pieniędzy i niezbędne będą znaczne oszczędności dla zrealizowania reformy podstawowej, należałoby w miarę możności ograniczać dodatkowe wydatki.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">W związku z tym postanowiliśmy podjąć inicjatywę, że po prostu będę z pracownikami naszego biura jeździł po kraju i spotykał się w poszczególnych województwach z obywatelami na miejscu - takie spotkanie odbyło się już w Olsztynie.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">To nie jest rozwiązanie tego problemu i będzie on oczekiwał na właściwe rozwiązanie. Jestem w o tyle szczęśliwym położeniu, że decyzja w tej mierze zależy od Sejmu i byłoby dobrze, gdyby taka decyzja zapadła. Bardzo prosiłbym o to, by nie było to realizowane w początkowej nawet fazie z dotychczasowego budżetu Rzecznika, w którym nie mamy w tej chwili żadnych rezerw dla rozpoczęcia budowy instytucji pełnomocników.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Chciałbym dodać, że gdy obejmowałem urząd Rzecznika, ciągle nie było odpowiedzi na podstawowe pytanie, kim ma być taki pełnomocnik. Czy to ma być rodzaj ombudsmana lokalnego, do czego potrzebne są inne kwalifikacje i musimy poszukiwać odpowiednich osób, czy ma to być tylko rodzaj skrzynki pocztowej, przesyłającej z terenu do Rzecznika zebrane tam sprawy.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Wtedy, kiedy rozpatrywaliśmy celowość powołania pełnomocnika o większych uprawnieniach, trudno nam było rozmawiać z kandydatami, nie mającymi przekonania ani o stabilności takiej funkcji, ani nie znającymi docelowej koncepcji, ilu rzeczników ma być w perspektywie i w których nowych województwach.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Mnie się wydaje, że tutaj pola do wielkiego eksperymentu nie ma, bo sprawa ta jest dość rozeznana i w Europie mamy modele, gdzie są ombudsmani lokalni i gdzie ich nie ma. Trzeba po prostu wybrać koncepcję i ją stopniowo - bo na wszystko od razu nie będzie pieniędzy - realizować.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Niemniej jednak po wspomnianej rozmowie z pełnomocnikiem do spraw reformy administracji mój zapał w tej kwestii całkowicie ostygł, bo przy braku pieniędzy nie ma możliwości zrealizowania takiego zamiaru.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełKazimierzDziałocha">Mam dwa pytania do Rzecznika Praw Obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PosełKazimierzDziałocha">Wśród postulatów, które Rzecznik zawarł w swoim sprawozdaniu, i o których mówił dzisiaj pan poseł Wierchowicz, jest między innymi postulat częstszego wydawania tekstów jednolitych ustaw. To sprawa bardzo ważna dla osób zajmujących się prawem zawodowo, które także do posłów zwracają się z postulatami uczynienia czegoś w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PosełKazimierzDziałocha">Tylko jak to zrobić, gdy mamy tak częste zmiany obowiązującego ustawodawstwa? Czasem nie minie nawet miesiąc i znów następuje kolejna zmiana ustawy. Czy w tej sytuacji postulat taki jest realny, zwłaszcza w odniesieniu do tych dziedzin prawa, które podlegają częstym nowelizacjom? A są to sfery zainteresowania także Rzecznika Praw Obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#PosełKazimierzDziałocha">Czy nie wystarczy tutaj postulat, którego realizacja może najmniej zależy od organów państwa, że temu brakowi testów jednolitych mogłyby zaradzić wydawnictwa prawnicze, wydające w szczególności teksty prawne, które na zasadzie swego rodzaju kołonotatnika mogłyby uzupełniać zbiory ustaw?</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#PosełKazimierzDziałocha">Wiem, że to nie będzie miało wagi urzędowej i znaczenia oficjalnej publikacji, jakie ma tekst w Dzienniku Ustaw, ale jest to jakieś wyjście. Boję się, że postulat Rzecznika w tej kwestii jest mało realny.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#PosełKazimierzDziałocha">Sprawa druga. Słuszne jest stanowiska Rzecznika zawarte w sprawozdaniu, by dokonać przeglądu ustawodawstwa pod kątem widzenia realizacji postanowień nowej konstytucji, kształtującej przede wszystkim prawa i wolności obywateli. Jednym z przepisów wymagających zrealizowania, bo konstytucja wyraźnie odsyła do ustawy, jest wydanie ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka. Mówi o tym art. 72 ust. 4 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#PosełKazimierzDziałocha">Znamy stanowisko Rzecznika w tej sprawie dość sceptyczne, a nawet krytyczne co do koncepcji istnienia takiego rzecznika, wyrażane przede wszystkim w enuncjacjach składanych do prasy, lecz przepis ten trzeba jakoś zrealizować, bo jest on w konstytucji, a ostatnio w Sejmie zaczął się ruch wokół tej sprawy, zmierzający do opracowania ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#PosełKazimierzDziałocha">Czy rzecznik zmienił swe poglądy w tej sprawie, czy też widzi jakąś możliwość pogodzenia ze sobą instytucji dwóch rzeczników: jednego dla starszych, drugiego dla dzieci?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Co do sprawy tekstów jednolitych ustaw to trochę szkoda, że nie przyniosłem dla zademonstrowania państwu ustaw o zaopatrzeniu emerytalnym, jakimi się posługujemy w biurze Rzecznika Praw Obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Nasi specjaliści w tym zakresie, aktualizujący tekst sprawili, że są tam same doklejki i do tekstu pierwotnego można dostrzec tylko po odgięciu szeregu doklejek. W wielu przypadkach mamy nowelizację do nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Oczywiście każdy rozsądny człowiek musi sobie zdawać sprawę z tego, że w okresie transformacji zmiany prawa muszą następować, choć być może nie tak szybkie jak w tej chwili, zwłaszcza np. w sprawach podatkowych, w których otrzymaliśmy bardzo wiele listów. To nie może być tak, żeby ludzie bez przerwy się uczyli nowych przepisów, Pit-ów i trzeba się wreszcie zdecydować na jakiś niezbędny system i w jego ramach coś zmieniać, stawki czy odliczenia, lecz nie zmieniać stale koncepcji, bo jest to niedobre.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Są oczywiście wydawnictwa prywatne, tylko one - pomijając, iż zawierają czasami błędy - są bardzo kosztowne, a do Rzecznika zwracają się często ludzie niezamożni, dla których wydatek taki stanowi ogromną barierę.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Na całym świecie jest taka zasada, że obywatel ma prawo w organie władzy jemu najbliższym otrzymać informację o obowiązującym prawie, informację bezpłatną. Gdyby u nas zrobić taką próbę, to okaże się, że nikt w organie takim nie ma pojęcia, co aktualnie obowiązuje, bo tam się odkłada kolejne Dzienniki Ustaw i „Monitory”, które się gromadzą, lecz brak służb dla ich zestawiania i aktualizowania. Stanowi to już obecnie poważną barierę.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Mogę powiedzieć tylko tyle, że w tym zakresie jest coś nie w porządku. Być może warto się zastanowić, jeżeli się robi teksty na użytek parlamentu, że może z tego robić teksty jednolite? Może parlament by przejął robienie tekstów jednolitych, co by może zniechęcałoby do tak częstych nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Chcę tu powiedzieć o pewnym paradoksie. W wyniku ubiegłorocznego wystąpienia, że w niektórych ustawach w ogóle nie ma upoważnienia do wydania tekstu jednolitego, została w roku ubiegłym zmieniona ustawa o Dzienniku Ustaw, mocą której wprowadzono generalną normę, że niezależnie od tego, czy jest takie dodatkowe upoważnienie, czy nie - można wydać tekst jednolity.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">W tej chwili nikt nie zauważa tego, że taka norma istnieje. Każdy przegląda kolejne ustawy i ponieważ nie ma upoważnienia do wydania tekstu jednolitego, to się tekstów jednolitych nie wydaje. Sądzę, że istnieją tu możliwości znalezienia rozsądnego rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Sprawa Rzecznika Praw Dziecka w konstytucji. Mogę ze wszystkim dyskutować poza konstytucją, bo jest to prawo, które jestem obowiązany przestrzegać i wykonywać.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Moja odpowiedź jest taka, że byłem entuzjastą tej instytucji, ale nie w tym kształcie, w jakim jest w konstytucji. Przypomnę, że projekt tej instytucji, jaki był w parlamencie w ubiegłej kadencji, to było przepisanie ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich z zamianą jedynie w każdym miejscu Rzecznika Praw Dziecka.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Mnie się wydaje, że sprawy dziecka wymagają trochę innego traktowania. Przy osobach dorosłych główny punkt ciężkości leży na przestrzeganiu prawa, na legalności. W odniesieniu do dzieci nie tak ważna jest legalność, jak ważne jest zajęcie się dziećmi i zorganizowanie im odpowiednich warunków.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Oczywiście ustawę o Rzeczniku Praw Dziecka trzeba napisać, z pewnością będzie stosowna inicjatywa i pojawi się problem konstytucyjny, jaki jest stosunek Rzecznika Praw Dziecka do Rzecznika Praw Obywatelskich. W konstytucji bowiem napisano w art. 80, że każdy ma prawo wystąpienia do Rzecznika Praw Obywatelskich. Rozumiem, że określenie „każdy” obejmuje też dziecko.</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Tak więc z zapisu konstytucyjnego wynika, że Rzecznik Praw Dziecka będzie pełnił - jak ja to odczytuję, rolę raczej taką, jaką pełni dzisiaj - dla przykładu rzecznik ubezpieczonych. Znaczy to, że on nie ograniczy kompetencji Rzecznika Praw Obywatelskich. Jeżeli tak, to z kolei w moim przekonaniu z tego wynikają pewne konsekwencje dla kształtu ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka, co z pewnością będzie przedmiotem dyskusji w parlamencie, bowiem okres dostosowawczy do przepisów konstytucji nie jest długi.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Na marginesie chciałbym dodać, że w niektórych przypadkach sam sobie zadaję pytanie, dlaczego czegoś nie można zrobić. Na przykład prawo do informacji, dostęp do informacji publicznej. Jest art. 61 konstytucji, który może być stosowany bezpośrednio od początku do końca i nic tam nie potrzeba dodawać, z tym że w ust. 4 powiedziano, że tryb udzielenia informacji określają ustawy. A więc chodzi o to, kto zezwala, do kogo się można odwołać.</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Nie jest to więc prawo obywatelskie, ale sprawy drugorzędne i nie trzeba pisać całej nowej ustawy. Jeśli więc mówimy, że konstytucja nie działa należycie w praktyce, to bez względu na to, jaka ona jest, istnieje szansa, aby w Polsce odświeżyć myślenie o obywatelu, jego statusie i prawach.</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Tego, jak dotychczas, nie widzę w sądach, w skardze konstytucyjnej w ustawodawstwie i wydaje się, że jest wielki problem wykorzystania pewnych nowych instrumentów do poprawy sytuacji w zakresie praw i wolności obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Nie jestem przeciwny Rzecznikowi Praw Dziecka, bo on jest zapisany w konstytucji, lecz jest kwestia dyskusji, jaki kształt ma mieć ta instytucja, jaki jest jego stosunek do Rzecznika Praw Obywatelskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełKazimierzDziałocha">Chciałbym dodać kilka słów na temat interpretacji formuły „każdy” użytej m.in. w przepisie zacytowanym przez Rzecznika. Wyraz „każdy” miał służyć przede wszystkim rozciągnięciu praw przysługujących obywatelom naszego kraju także na bezpaństwowców, cudzoziemców, jeżeli się znaleźli pod jurysdykcją państwa polskiego. Nie był natomiast ten wyraz użyty w kontekście, o jakim tutaj mówimy, to jest zajmowania się prawami dziecka przez jednego rzecznika czy dwóch.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Nie chciałbym rozpoczynać dyskusji prawniczej, bo nie pora na nią, ale mnie się wydawało, że art. 37 konstytucji załatwia sprawę, kogo obejmuje suwerenność państwa. Można oczywiście wyłożyć, że „każdy”, to nie jest każdy, lecz jest to już sprawa dyskusyjna. Nie będę się na ten temat wypowiadał, bo zadecyduje o tym parlament, uchwalając stosowne przepisy. Ja te przepisy wykonuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełWitMajewski">Problem jest szerszy, bo przecież dziecko jest obywatelem, a mamy Rzecznika Praw Obywatelskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełStanisławIwanicki">Myślę, że wszyscy powinniśmy wstrzymać się z komentowaniem tej dyskusji, ponieważ jest to problem złożony i - jak powiedział Rzecznik - „każdy” nie zawsze w prawie musi znaczyć każdy i można na ten temat prowadzić dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełStanisławIwanicki">Jest to jednak inna kwestia i będzie z pewnością rozpatrywana przy innej okazji.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PosełStanisławIwanicki">Konstytucja wyznacza nam określone ramy, ale opinia publiczna jest bardziej podzielona i mniej precyzyjna, niż wynika to z konstytucji. Rola Rzecznika Praw Dziecka powinna - moim zdaniem - być wyznaczona według tych uwag, jakie przedstawił Rzecznik niż według tych projektów, jakie kilka miesięcy temu krążyły w Senacie, bo rywalizacja dwóch rzeczników, jednego dla dorosłych, a drugiego dla dzieci na pewno nie skończy się niekorzystnie dla stanu prawa i działań w konkretnych sprawach. Tyle mojego komentarza na marginesie dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełBogdanLewandowski">Zarówno w wystąpieniu pana posła Wierchowicza, jak i w sprawozdaniu Rzecznika bardzo mocno zostały podkreślone problemy mieszkaniowe w Polsce. Z racji działalności poselskiej znalazłem się w centrum takich bardzo trudnych spraw.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PosełBogdanLewandowski">Nie wiem, czy do Rzecznika dotarła sprawa mieszkańców Radzynia Chełmińskiego w województwie toruńskim, którzy weszli w spór z burmistrzem miasta na temat wyceny mieszkań komunalnych, podniesionej przez burmistrza drastycznie w porównaniu z wyceną rzeczoznawcy.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#PosełBogdanLewandowski">Jest także problem czynszu regulowanego, zwłaszcza po orzeczeniu sądu gdyńskiego, co znajduje odzwierciedlenie w wielu miejscowościach, w których różne osoby powołują się na to orzeczenie, podczas gdy - jak powszechnie wiadomo - w Polsce nie stosuje się precedensów.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#PosełBogdanLewandowski">I jeszcze pytanie do Rzecznika na temat granicy 2004 r., kiedy czynsz regulowany przestanie obowiązywać. Czy w związku z poważnym głodem mieszkaniowym w Polsce nie należałoby wydłużyć tego terminu? Mogą stąd wyniknąć skomplikowane problemy społeczne o poważnych implikacjach politycznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">W sprawie Radzynia nie potrafię w tej chwili nic powiedzieć, natomiast problem wycen przewijał się w naszej działalności i jeżeli można, udzielę na ten temat odpowiedzi w odrębnym trybie, bowiem wymaga to zaznajomienia się z aktami.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Natomiast co do roku 2005, uwalniającego czynsze - moim zdaniem - powinna być podjęta inicjatywa legislacyjna. Co my możemy skarżyć w Trybunale Konstytucyjnym, to często jest bardzo niewiele, bo Trybunał orzeka w sposób formalny - zgodności czy niezgodności przepisów - nie oceniając prawa pod kątem, czy jest ono dobre, czy złe.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Problemy mieszkaniowe są bardzo trudne z powodu realnego konfliktu interesów między właścicielami domów a najemcami. O ile trzeba zdecydowanie chronić najemców, którzy byliby eksmitowani na ulicę i nie mogliby sami jakoś rozwiązać spraw mieszkaniowych, to z drugiej strony zachodzi również potrzeba uwzględnienia interesów właścicieli mieszkań.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">W moim przekonaniu, powinna być ustawa o ochronie lokatorów zapowiedziana zresztą przez konstytucję. Powinno być wyważone podwyższanie czynszów, czy też kontrolowane podwyższanie czynszów, bo z jednej strony trudno tolerować sytuację, kiedy czynsz generalnie, niezależnie od sytuacji materialnej lokatora jest ustalony na tak niskim poziomie, że nie pozwala właścicielowi nie tylko na remonty domu, ale nawet powoduje dekapitalizację, a z drugiej strony jest niedopuszczalne wyrzucanie człowieka na ulicę bez możliwości uzyskania jakiegokolwiek lokum.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Chciałbym podać przykład, że angażowaliśmy się w sprawie jednej eksmisji, o której mówiono, że jest to eksmisja na ulicę. Była to eksmisja starszej pani nie płacącej czynszu, ale wszystkie jej dzieci miały mieszkania i był problem, czy właściciel nie ma prawa eksmisji, kiedy dzieci ani nie chciały zapłacić czynszu za matkę, ani wziąć jej do siebie. Sprawy te więc trzeba rozpatrywać indywidualnie.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Generalnie biorąc jest taki postulat i wydaje się konieczne uchwalenie ustawy, która będzie po 2005 roku regulowała te sprawy. Obecnie można obserwować tendencje ze strony właścicieli budynków, którzy chcieliby przywrócić koncepcję jakby kamienicznikowską, co nie jest słuszne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełStanisławIwanicki">Jeżeli nie ma dalszych głosów, proponuję, aby Komisja przyjęła następujące stanowisko, które odczytam i poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PosełStanisławIwanicki">„Marszałek Sejmu w dniu 9 czerwca 1998 r. przekazał Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka informację o działalności Rzecznika Praw Obywatelskich za okres od 8 maja 1997 r. do dnia 7 maja 1998 r. z uwagami o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela w celu zajęcia stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PosełStanisławIwanicki">Komisja na posiedzeniu w dniu 30 czerwca 1998 r. po zapoznaniu się z ww. materiałami jednomyślnie rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie przedstawionej informacji o działalności Rzecznika Praw Obywatelskich za okres od dnia 8 maja 1997 r. do dnia 7 maja 1998 r. z uwagami o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#PosełStanisławIwanicki">Jednocześnie Komisja upoważnia posła Jerzego Wierchowicza do przedstawienia stanowiska Komisji na posiedzeniu Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#PosełStanisławIwanicki">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, że państwo projekt stanowiska naszej Komisji przyjęliście. Nie słyszę sprzeciwu, projekt został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#PosełStanisławIwanicki">Przechodzimy do rozpatrzenia drugiego porządku obrad, zaopiniowania wstępnego projektu ustawy o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#PosełStanisławIwanicki">Chciałem przede wszystkim podziękować prof. Zielińskiemu, że przy okazji przed-stawiania informacji z działalności Rzecznika wyciąga konstruktywne wnioski, zmierzające do nowelizacji ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich, tak aby dostosować funkcjonowanie Rzecznika do wszystkich reguł, jakie narzuca nam nowa konstytucja.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#PosełStanisławIwanicki">Jednocześnie pragnę zauważyć, że zarówno Rzecznik Praw Obywatelskich, jak i Biuro Studiów i Ekspertyz, opiniując wstępnie przedstawione projekty widzą potrzebę dalszych zmian legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#PosełStanisławIwanicki">Z satysfakcją stwierdzam, że prof. Zieliński niezależnie od tego, iż proponuje zmiany w prawie, widzi konieczność innych zmian, a jednocześnie deklaruje pomoc przedstawienia propozycji dalszych zmian w prawie w trybie pilnym.</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#PosełStanisławIwanicki">Mam nadzieję, że państwo zapoznaliście się ze wszystkimi materiałami, przedstawionymi przez Rzecznika Praw Obywatelskich, związanymi z nowelizacją prawa, a także z opinią Biura Studiów i Ekspertyz.</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#PosełStanisławIwanicki">Chciałbym podkreślić, że nieczęsto zdarza mi się czytać opinię tej treści. Pozwolę sobie przytoczyć jej mały fragment, że: „w odpowiedzi marszałka Sejmu do Rzecznika na-leżałoby zatem, wyrażając uznanie i aprobatę dla jego działań, zachęcić Rzecznika do przygotowania ostatecznego projektu nowelizującego ustawę o Rzeczniku Praw Obywatelskich, który uwzględniłby również regulację spraw, o które zapytuje Rzecznik w swoim piśmie do marszałka Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-14.11" who="#PosełStanisławIwanicki">Przedłożona przez Rzecznika propozycja nowelizacji ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich, do której dołączony jest projekt noweli przygotowany w biurze Rzecznika Praw Obywatelskich jest przejawem w pełni uzasadnionej inspiracji Sejmu do podjęcia działań dostosowujących stan prawny do nowej konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-14.12" who="#PosełStanisławIwanicki">Odnosząc się z uznaniem do przejawionej aktywności legislacyjnej Rzecznika trzeba również podkreślić duże znawstwo, z jakim wstępna propozycja ustawodawcza została przygotowana i przedłożona”.</u>
          <u xml:id="u-14.13" who="#PosełStanisławIwanicki">Panie profesorze, czy istnieje możliwość szybkiego przygotowania zmian w tych dwóch punktach, które pan już wyeksponował w swej informacji, tak abyśmy mogli przejąć państwa propozycje i wystąpić ze stosowną inicjatywą ustawodawczą?</u>
          <u xml:id="u-14.14" who="#PosełStanisławIwanicki">Chodzi tutaj o dwie kwestie, zmiany przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, oraz po drugie, uchylenia przepisów ograniczających możliwość zaskarżania do NSA aktów prawa miejscowego. Czy w tych sprawach państwo możecie nam przedstawić szybko propozycje zmian?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Druga propozycja nie wymaga żadnych przygotowań i zajmie nam niewiele czasu w biurze. Sprawa pierwsza jest nieco trudniejsza i wymaga uzgodnienia z Ministerstwem Sprawiedliwości, stąd też potrzeba nam będzie na jej opracowanie około tygodnia.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Ministerstwo Sprawiedliwości przekazało tę sprawę do Komisji Kodyfikacyjnej, która przedstawiła pewną propozycję, w moim przekonaniu - nie w pełni satysfakcjonującą. Może tu jednak powstać różnica poglądów, ale mam nadzieję, że porozumiemy się z Ministerstwem Sprawiedliwości i uzgodnimy poglądy, po czym przedstawimy propozycję zmiany przepisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełStanisławIwanicki">Nie chciałbym teraz prowadzić dyskusji, jaki powinien być zakres proponowanych unormowań, lecz chciałbym zmierzać do tego, abyśmy mieli pełny obraz sprawy, zanim przedstawimy opinię Komisji marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PosełStanisławIwanicki">Nie jest celowe - moim zdaniem - abyśmy dzisiaj wyrazili wstępną opinię pozytywną, przesłali ją marszałkowi Sejmu, ten napisałby w tej sprawie do Rzecznika, po czym znów ta sama sprawa do nas w szerszym zakresie powróci. Byłaby to jedynie zbędna zwłoka.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#PosełStanisławIwanicki">Gdyby, niezależnie od różnic między Ministerstwem Sprawiedliwości a Rzecznikiem, bo w końcu i ministerstwo i Rzecznik będą prezentowali swoje stanowiska przed Komisją w ramach procesu legislacyjnego, Rzecznik mógł opracować wspomniane przepisy zmieniające, byłoby bardzo dobrze, bowiem chodzi o czas. Zmiany te przecież uwzględniają treść obowiązującej konstytucji, a ostateczne rozwiązanie i tak należeć będzie do Sejmu i Senatu, jeżeli chodzi o sprawy kluczowe, zawarte w proponowanych zmianach.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#PosełStanisławIwanicki">Dla jak najszybszego załatwienia tych spraw proponuję taką właśnie procedurę, czyli w ciągu 10 dni pan profesor przekaże do Komisji uzupełnienie swej noweli do ustawy o Rzeczniku wraz z uzasadnieniem i zaznaczeniem, co pozostało kontrowersyjne w dyskusjach z Ministerstwem Sprawiedliwości, a co zostało już uzgodnione, ponieważ i tak do tej inicjatywy ustawodawczej stanowisko przedstawi rząd, reprezentowany przez ministra sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#PosełStanisławIwanicki">Dobrze byłoby, gdyby udało się jak najwięcej uzgodnień osiągnąć, aby jak najszybciej można było te zmiany wprowadzić w życie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamZieliński">Ponieważ w dodatkowych zmianach zainteresowany będzie Sąd Najwyższy i w minimalnym stopniu Trybunał Konstytucyjny i NSA, chciałbym uzgodnić, czy ze względów praktycznych zrobić tak, aby przesyłając do przewodniczącego Komisji opracowany materiał w ciągu 10 dni, wysłać go również do wiadomości wymienionych organów, by mogły się one przygotować do ustosunkowania się na temat proponowanych zmian w swym wystąpieniu przed Komisją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełStanisławIwanicki">Na pewno jest to wskazane, bo potem inicjatywa ta będzie znana i można przygotowywać na jej temat wystąpienia. Proszę więc o takie załatwienie tej kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełWitMajewski">Są tutaj dwie różne sprawy, bo jednak te dodatkowe zmiany, poruszone przez Rzecznika, dotyczą zmiany kodeksu. W związku z tym nie może to być ujęte w jednym projekcie, bo nowelizacje kodeksów mają swoją procedurę.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PosełWitMajewski">Natomiast sprawa nowelizacji ustawy o Rzeczniku jest nieco inna. Zgadzam się z panem przewodniczącym, że ta sprawa praktycznie jest już przygotowana. Dla mnie przeszkodą jest tylko kwestia Rzecznika Praw Dziecka, bo muszą to być sprawy uzgodnione w relacji między Rzecznikiem Praw Obywatelskich i Rzecznikiem Praw Dziecka i trzeba byłoby, nowelizując ustawę o Rzeczniku, mieć pogląd na te oba problemy.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PosełWitMajewski">Żeby uprościć sprawę, można byłoby dzisiaj wyznaczyć pana posła Wierchowicza, który zajął się informacją Rzecznika i jest w tych sprawach na bieżąco, by przygotowaną zgłoszony projekt do pierwszego czytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełStanisławIwanicki">Zachęcam, panie pośle, byśmy czytali wszystkie druki łącznie z tym, co marszałek Sejmu skierował do mnie, a co państwo otrzymaliście.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PosełStanisławIwanicki">Mamy wyrazić wstępną, w trybie pilnym opinię na tematy także w tym zakresie, w jakim Rzecznik skierował dodatkowe informacje do marszałka, i nic więcej. Chcę przedstawić państwu opinię do marszałka, dotyczącą wszystkich zaproponowanych przez Rzecznika zmian dla skrócenia drogi korespondencyjnej, o czym mówiłem uprzednio.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PosełStanisławIwanicki">Proponuję, aby Rzecznik przedstawił wszystkie zmiany, a co będzie dalej - zdecyduje marszałek. To ma być wstępna opinia dotycząca tych zmian. Jaki będzie dalszy los tej sprawy, uzgodnimy z marszałkiem. Mam nadzieję, że będzie to nasza szybka inicjatywa ustawo-dawcza. Tak więc nie chodzi tu o merytoryczne rozstrzygnięcie, lecz dotyczące formalnego biegu sprawy.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#PosełStanisławIwanicki">Ponadto wydaje mi się, że w żaden sposób - tu wyrażam swój pogląd - nie można łączyć zmian dostosowujących działalność Rzecznika Praw Obywatelskich z powołaniem Rzecznika Praw Dziecka, ponieważ nawet nie ma zgodności co do tego, jaki ma być ten rzecznik.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#PosełStanisławIwanicki">Prof. Zieliński sam przedstawił dwie koncepcje, jakie mogą być w tej kwestii, a jedną znacie państwo z prac w poprzedniej kadencji i - moim zdaniem - powołanie Rzecznika Praw Dziecka w żadnej mierze nie ograniczy działalności Rzecznika Praw Obywatelskich. Jest to jednak kwestia dalsza i tych materii nie należy mieszać. Skoro ze strony Rzecznika jest deklaracja, że 10 dni jest okresem wystarczającym, aby wszystkie proponowane zmiany znalazły się w naszej Komisji, chciałbym bardzo podziękować za zrozumienie i współpracę.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#PosełStanisławIwanicki">Proponuję, żeby Komisja przyjęła obecnie następujące stanowisko, i poinformowała marszałka Sejmu, że zaznajomiliśmy się z projektami zmian dostosowujących działalność Rzecznika Praw Obywatelskich do norm konstytucyjnych, wyrażamy wstępną pozytywną opinię i jednocześnie zwróciliśmy się o uzupełnienie tych zmian o te wszystkie kwestie, które zasygnalizował w swoim wystąpieniu do marszałka Sejmu Rzecznik Praw Obywatelskich, a po nadesłaniu ich w ciągu 10 dni wyrazimy jednolitą, kompleksową opinię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnoPrawnegoMinisterstwaSprawiedliwościZbigniewScząska">Chciałbym przekazać informację, iż Zespół Prawa Procesowego Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego opracował wstępny projekt nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego w dwóch aspektach, dotyczących właśnie kasacji i to jest dosyć gruntowna reforma postępowania kasacyjnego, oczywiście dyskusyjna, i drugi, znacznie szerszy kompleks przepisów, dotyczący postępowania egzekucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnoPrawnegoMinisterstwaSprawiedliwościZbigniewScząska">Jeśli chodzi o postępowanie egzekucyjne, jest w tej propozycji pewien krok w kierunku propozycji, które prof. Zieliński wielokrotnie przedstawiał, mianowicie chodzi tu przede wszystkim o problemy eksmisji na bruk.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnoPrawnegoMinisterstwaSprawiedliwościZbigniewScząska">Próba ta jest na razie projektem zespołu i będzie postawiona na plenum Komisji Kodyfikacyjnej 22 lipca br., a Komisja Kodyfikacyjna projekt ten będzie miała gotowy praktycznie po wakacjach, tak że jest to inne tempo pracy niż zarysowane przez pana przewodniczącego.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnoPrawnegoMinisterstwaSprawiedliwościZbigniewScząska">Próba ta dotyczy wprowadzenia takiego przepisu, że jeśli chodzi o obowiązek określony w tytule wykonawczym, nakazującym opróżnienie mieszkania, na podstawie którego dłużnikowi nie przysługuje prawo do lokalu socjalnego lub zamiennego, komornik wstrzyma się z dokonaniem czynności do czasu, kiedy wierzyciel lub gmina udostępnią tymczasowe pomieszczenie lub dłużnik oraz osoby mające stosownie do paragrafu poprzedzającego opróżnić lokal - znajdą takie pomieszczenie.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnoPrawnegoMinisterstwaSprawiedliwościZbigniewScząska">Dalej jest projekt umieszczenia delegacji dla ministra sprawiedliwości, który w drodze rozporządzenia określi szczegółowy tryb postępowania w sprawach o opróżnienie lokalu, a przede wszystkim również określi warunki, jakim powinno odpowiadać pomieszczenie tymczasowe.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnoPrawnegoMinisterstwaSprawiedliwościZbigniewScząska">Jest to propozycja przesunięcia pewnych ciężarów na gminę, która powinna takie pomieszczenie tymczasowe przedstawić i określenia, jakim powinno ono odpowiadać warunkom.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnoPrawnegoMinisterstwaSprawiedliwościZbigniewScząska">Jeżeli chodzi natomiast o kasację, to propozycja zmierza do likwidacji ograniczenia, które dotyka Rzecznika, że jeżeli nie bierze on udziału w postępowaniu apelacyjnym, to nie może wnosić kasacji. Są tam dalsze propozycje ograniczenia kasacji, ale o tym zbyt wcześnie mówić. Jest to dosyć kompleksowa reforma postępowania kasacyjnego i gdy będzie ona gotowa, informację o tym otrzyma oczywiście Sejm.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnoPrawnegoMinisterstwaSprawiedliwościZbigniewScząska">Chciałem tylko powtórzyć, że Komisja Kodyfikacyjna ma inne tempo pracy i trudno w przedstawionej sytuacji wymagać jakichś propozycji w ciągu 10 dni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełStanisławIwanicki">Chcę jeszcze raz podkreślić, że cała nasza obecna praca służy jednemu, żeby propozycje opracowane w biurze Rzecznika Praw Obywatelskich uzyskały rangę inicjatywy poselskiej i nic więcej.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PosełStanisławIwanicki">Dopiero później będziemy rozpatrywali w trakcie trzech czytań przedstawione rozwiązania i myślę, że nawet w sprawach spornych uda się wypracować takie porozumienie, by i Komisja Kodyfikacyjna, i minister sprawiedliwości, i Rzecznik byli w pełni usatysfakcjonowani, a prawo było na najwyższym poziomie.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PosełStanisławIwanicki">Stąd wyrażona wcześniej sugestia, bo czekanie na zakończenie prac w Komisji Kodyfikacyjnej może oznaczać całkowite odłożenie również innych ważnych spraw. Jeżeli okaże się, że sprawy kasacji są nie do rozwiązania w tej chwili, zrezygnujemy z nich i będziemy działali w pozostałym zakresie. Chodzi o to, aby to, co możliwe, zostało zrobione jak najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PosełStanisławIwanicki">Czy są jeszcze uwagi lub wnioski w tej sprawie? Jeżeli nie ma i nie usłyszę sprzeciwu, to pismo, jakie przedstawiłem, skieruję do marszałka Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#PosełStanisławIwanicki">Sprzeciwu nie słyszę, dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#PosełStanisławIwanicki">Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>