PPC / ppc

text_structure.xml 660 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 9 min 06)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Józef Zych oraz wicemarszałkowie Aleksander Małachowski i Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią poseł Renatę Szynalską i panów posłów Tadeusza Sławeckiego, Marka Rojszyka i Stanisława Ciesielskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą pani poseł Renata Szynalska i pan poseł Tadeusz Sławecki.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będą panowie posłowie Tadeusz Sławecki i Marek Rojszyk.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszałek">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#Marszałek">Protokół 95 posiedzenia uważam za przyjęty wobec niewniesienia do niego zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Marszałek">Porządek dzienny posiedzenia został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#Marszałek">Informuję, że Prezydium Sejmu wniesie o to, aby:</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#Marszałek">— nad sprawozdaniami Komisji Nadzwyczajnej dotyczącymi przepisów karnych przeprowadzić dwie debaty średnie:</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#Marszałek">— rozpatrzyć oddzielnie, w trybie tajnym, jeden z wniosków sprawozdania Komisji do zbadania zgodności z prawem działań organów państwowych.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#Marszałek">Przyjęcie tych propozycji spowoduje znaczne wydłużenie czasu obrad.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#Marszałek">W związku z tym Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, proponuje, aby skreślić dotychczasowe punkty porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#Marszałek">— trzeci, dotyczący sprawozdania głównego inspektora pracy,</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#Marszałek">— siódmy, dotyczący sprawozdania komisji o projekcie ustawy w sprawie zmiany niektórych upoważnień do wydawania aktów wykonawczych,</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#Marszałek">— dziewiąty, dotyczący sprawozdania komisji o orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego,</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#Marszałek">— dziesiąty, dotyczący sprawozdania komisji o projekcie uchwały w sprawie powołania Komisji Nadzwyczajnej,</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#Marszałek">— trzynasty, dotyczący pierwszego czytania projektu ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#Marszałek">Ponadto Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, proponuje, aby dodać nowe punkty porządku dziennego w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#Marszałek">— Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym i przedstawionym przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekcie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (druki nr 1167, 1192, 1986 i 1986-A) — trzecie czytanie,</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#Marszałek">— Pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały w sprawie uczczenia pamięci gen. Leopolda Okulickiego.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#Marszałek">Odpowiedniej zmianie ulegną zatem oznaczenia pozostałych punktów porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pani poseł Sienkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgłaszam protest wobec propozycji zmiany terminu rozpatrzenia sprawozdania głównego inspektora pracy. Zgłaszam ten protest indywidualnie oraz w imieniu Komisji Polityki Społecznej, która doprowadziła do normalizacji sytuacji, iż główny inspektor pracy, zgodnie z ustawowym zobowiązaniem, składa raz w roku to sprawozdanie. Sejm sprawuje bezpośredni nadzór nad Państwową Inspekcją Pracy i nie może z tegoż obowiązku zwolnić się nawet co do zmiany terminu rozpatrywania sprawozdania. Wraz z panem posłem Jakubczykiem składałam w imieniu naszego klubu parlamentarnego wniosek o rozpatrzenie tegoż sprawozdania i każdorazowo uzyskiwałam obietnicę, iż zostanie ono rozpatrzone 18 grudnia. Nie, w żaden sposób, ważąc powagę rozpatrywanych spraw, nie można odkładać rozpatrzenia tego sprawozdania. Państwowa Inspekcja Pracy podlega Sejmowi, nadzór nad nią sprawuje Rada Ochrony Pracy powołana przez Prezydium Sejmu. Jest zatem ustawowy obowiązek rozpatrzenia tegoż sprawozdania. W związku z czym ponawiam ten protest.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie! Jest rzeczą oczywistą, że Sejm nie zamierza zwolnić się z tego obowiązku, tylko mamy określoną sytuację i tylko to powoduje takie a nie inne stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pan poseł Szymański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełJanuszSzymański">Panie Marszałku! Chciałbym złożyć wniosek przeciwny do propozycji Prezydium Sejmu popartej przez Konwent Seniorów, polegającej na podzieleniu debaty w sprawach pięciu sprawozdań dotyczących kodyfikacji karnych, mówiąc generalnie. Uważam, że nie jest logicznym posunięciem dzielenie tej debaty na dwie rundy: jedną dotyczącą prawa materialnego, drugą - proceduralnego, i przyjęcie, że są to debaty średnie. Uważam, że te kodyfikacje się łączą. W związku z tym proponuję, aby to była jedna długa debata dotycząca trzech kompleksowych kodyfikacji z zakresu szeroko rozumianego prawa karnego, postępowania karnego i Kodeksu karnego wykonawczego.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie! Prezydium Sejmu i Konwent Seniorów miały jeszcze inne propozycje, mianowicie żeby nad każdym z tych projektów debatować oddzielnie. Jest to więc zagadnienie dość skomplikowane i w zależności od tego, jak się na nie spojrzy...</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszałek">Czy są jeszcze jakieś sprzeciwy?</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#Marszałek">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#Marszałek">Przystąpimy zatem do rozstrzygnięcia problemu.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#Marszałek">Przypominam, że Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, proponowało, aby z porządku dziennego obecnego posiedzenia skreślić punkt 3, dotyczący sprawozdania głównego inspektora pracy.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#Marszałek">Sprzeciw w tej sprawie zgłasza pani poseł Sienkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#Marszałek">Głosować będziemy nad propozycją Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełJanKról">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Myślę, że logiczne będzie głosowanie nad propozycją pani poseł Sienkiewicz wtedy, gdy zostanie przesądzona sprawa punktu dotyczącego sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej, bo - o ile wiem - jest wniosek o przesunięcie tego punktu porządku obrad. Jeżeli on nie zostanie przesunięty, wówczas logiczne jest głosowanie nad tą propozycją. Jeżeli natomiast zostanie przesunięty, to pozostaje czas i miejsce na punkt dotyczący sprawozdania głównego inspektora pracy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie! Oczywiście możemy tutaj ustalać różny tryb głosowania, przy czym i pan dobrze wie, i ja dobrze wiem, że po oświadczeniu największych klubów dzisiaj w Konwencie Seniorów innej decyzji nie będzie. Ale proszę bardzo, przeprowadzimy to w ten sposób. To oczywiście trochę komplikuje sprawę, ale dostosuję się do tego.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Jeżeli chodzi o wniosek pana posła Szymańskiego, to rozstrzygniemy go w momencie, kiedy będziemy decydować o trybie.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#Marszałek">Informuję, że na podstawie art. 99 ust. 3 regulaminu Sejmu zgłoszono wnioski do porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#Marszałek">Obecnie przystąpię do ich zreferowania.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#Marszałek">Klub Parlamentarny Unii Wolności wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu ustawy o samorządzie powiatowym i projektu ustawy o zakresie działania dużych miast o poselskim projekcie ustawy o samorządzie powiatowym.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#Marszałek">Proszę posła sekretarza o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">„W styczniu 1994 r. Klub Parlamentarny Unii Wolności skierował do laski marszałkowskiej projekt ustawy o samorządzie powiatowym (druk nr 295). Sejm na posiedzeniu w dniu 24 czerwca 1994 r. skierował powyższy projekt do Komisji Nadzwyczajnej w celu rozpatrzenia. Trwające od ponad 2 lat prace nad ustrojową ustawą o samorządzie powiatowym zostały ostatecznie zakończone. Powołano posła sprawozdawcę.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">Klub Parlamentarny Unii Wolności długo i z dużą cierpliwością od wiosny tego roku, kiedy zakończono prace merytoryczne nad ustawą, oczekiwał na przedłożenie Izbie sprawozdania komisji. Sądzimy dziś, że prac nad ustawą nie wolno dalej odkładać. Ustawa powiatowa jest Polsce potrzebna. Jej wprowadzenie zdecentralizowałoby kraj, przybliżyło władze publiczne do obywateli i dało konkretne oszczędności funduszy publicznych, które są dzisiaj marnotrawione. Wprowadzenia projektu ustawy pod obrady Izby wymaga również logika legislacyjna. Trwają w Sejmie prace nad ustawami związanymi z materią projektu ustawy o samorządzie powiatowym. Rozważane są projekty, w wyniku których może zostać zagospodarowane mienie, mogące stać się majątkiem powiatów. Pracuje się nad ustawami finansowymi i kompetencyjnymi. Zanim przeznaczymy pieniądze publiczne na kosztowne ekspertyzy związane z tymi projektami, powinniśmy dokonać zasadniczych rozstrzygnięć.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">Klub Parlamentarny Unii Wolności sądzi, że w interesie kraju leży przystąpienie do dalszych prac nad ustawą o samorządzie powiatowym”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu zwróciło się do rządu o zajęcie stanowiska w sprawie projektu ustawy o samorządzie powiatowym. Rząd dotychczas stanowiska takiego nie przedstawił, w związku z czym Prezydium Sejmu nie popiera wniosku o dodanie tego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełJanKról">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W związku z tym mam pytanie do pana premiera: Kiedy rząd zajmie stanowisko w przedłożonej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Kiedy będzie miał czas.)</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PosełJanKról">Podpowiadają mi koledzy z Sojuszu Lewicy Demokratycznej, że kiedy będzie miał czas. Więc zapytuję właśnie, kiedy rząd będzie miał czas i zajmie stanowisko w tej sprawie, ponieważ powtórnie mamy sytuację, kiedy Prezydium Sejmu nie popiera tego wniosku jako zasadnego ze względu na brak stanowiska rządu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełIrenaLipowicz">Panie Marszałku! Jako wiceprzewodnicząca komisji chciałabym zapytać: Czy rząd i pan premier osobiście - bardzo się cieszę, że jest tu obecny - nie zrezygnowałby z tej opinii, albo czy nie przedstawiłby jej w bardzo krótkim czasie?</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PosełIrenaLipowicz">Na podstawie tego projektu, proszę państwa, od maja rząd, jak nas poinformowano, przygotowuje ustawy kompetencyjne. Skoro rząd przyjął ten projekt za podstawę dalszych prac - projekt został ukończony w marcu tego roku - to oznacza, że państwo nie macie zastrzeżeń do tego projektu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Proszę, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jak Wysokiej Izbie wiadomo, przez ostatnie kilka tygodni odbywały się szeroko zakrojone społeczne konsultacje nad rządowym dokumentem, który zawierał różne koncepcje, różne warianty i różne argumenty przemawiające za tymi rozwiązaniami, dotyczące nowego podziału kompetencji władzy państwowej, władzy publicznej, a także nowego podziału administracyjnego państwa.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Wnioski, opinie wyrażone w toku tych konsultacji są podsumowywane, w najbliższym czasie rząd je rozpatrzy i w styczniu przedstawi Wysokiej Izbie informacje o przebiegu tych konsultacji, jak również swoje stanowisko w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Wydaje się, że jeśliby odejść od pewnego elementu politycznego czy wręcz propagandowego w traktowaniu samego projektu ustawy o powiatach, o samorządzie powiatowym i uznać to, co jest z racjonalnego punktu widzenia oczywiste, mianowicie że jest to propozycja łącząca się z szerszym zagadnieniem, szerszą zmianą podziału władzy i podziału administracyjnego państwa, to wydaje się rzeczą słuszną, rozsądną, wstrzymanie się z rozpatrywaniem tego projektu do czasu przedyskutowania przez Sejm w sposób całościowy koncepcji nowego podziału władzy w Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Klubu Parlamentarnego Unii Wolności o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu ustawy o samorządzie powiatowym i projektu ustawy o zakresie działania dużych miast o poselskim projekcie ustawy o samorządzie powiatowym, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 408 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 92 posłów, przeciw - 276, 40 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek Klubu Parlamentarnego Unii Wolności odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#Marszałek">Grupa posłów z Klubu Parlamentarnego Unii Wolności wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja prezesa Rady Ministrów o sytuacji w służbie zdrowia w związku z trwającym strajkiem lekarzy w publicznych placówkach służby zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#Marszałek">Proszę posła sekretarza o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">„Z głębokim niepokojem stwierdzamy, iż rok 1996 był kolejnym rokiem, w którym zmalał udział wydatków na ochronę zdrowia w budżecie państwa. Ma to miejsce mimo trwającego od kilku lat wzrostu gospodarczego. Jaskrawym wyrazem tej sytuacji jest narastające z roku na rok zadłużenie publicznych placówek służby zdrowia oraz skandalicznie niskie wynagrodzenia lekarzy i personelu medycznego. Z tych względów domagamy się od rządu podjęcia energicznych działań, które będą służyły naprawie sytuacji w służbie zdrowia i uwzględniały podstawowe postulaty protestujących lekarzy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#Marszałek">Informuję, że w tej sprawie złożono zapytanie poselskie. W związku z tym Prezydium Sejmu nie popiera tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku grupy posłów z Klubu Parlamentarnego Unii Wolności o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja prezesa Rady Ministrów o sytuacji w służbie zdrowia w związku z trwającym strajkiem lekarzy w publicznych placówkach służby zdrowia, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 409 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 210 posłów, przeciw - 112, 87 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek grupy posłów z Klubu Parlamentarnego Unii Wolności uwzględnił.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#Marszałek">Unia Pracy Klub Parlamentarny wnosi o skreślenie dotychczasowego punktu 8 porządku dziennego, dotyczącego sprawozdania Komisji do zbadania zgodności z prawem działań organów państwowych.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#Marszałek">Proszę posła sekretarza o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">„Prezydium Sejmu umieściło w porządku obrad 96 posiedzenia Sejmu punkt obejmujący sprawozdanie dotyczące tzw. komisji śledczej. Sprawozdanie to ma znaczną objętość, a wielu posłów mogło zapoznać się z nim dopiero wczoraj. Nie było możliwości, by kluby mogły szczegółowo przedyskutować tekst sprawozdania przed wystąpieniami swoich przedstawicieli. Ponadto klub Unii Pracy uważa za niestosowne wprowadzenie do porządku obrad posiedzenia Sejmu przedmiotowego punktu w sytuacji, gdy wnioskuje się po raz kolejny o przełożenie debaty na temat sprawozdania głównego inspektora pracy. W tej sytuacji uważamy, iż należy dyskusję nad sprawozdaniem «komisji śledczej» przełożyć na następne posiedzenie Sejmu. Niedobrze się oczywiście stało, że prace komisji trwały tak długo, jednak nie mogą one być zakończone w trybie, który uniemożliwia spokojne rozważenie tej kontrowersyjnej dla opinii publicznej sprawy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu nie popiera tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem...</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Panie Marszałku!)</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełJanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie wyprzedzić nieco głosowanie nad tym wnioskiem, proponując kompromis. Jak rozumiem, uzasadnieniem wniosku Prezydium Sejmu mówiącego o wykreśleniu punktu dotyczącego sprawozdania głównego inspektora pracy i jednocześnie wpisania do tego porządku sprawozdania komisji nadzwyczajnej były względy czasowe. Gdyby Wysoka Izba przyjęła moją propozycję, która by polegała na tym, żeby debatę nad sprawozdaniem komisji do zbadania zgodności z prawem działań organów państwowych ograniczyć do wystąpień klubowych, możliwe by było zrealizowanie punktu dotyczącego sprawozdania głównego inspektora pracy. Obowiązek rozpatrzenia tego sprawozdania nakłada na nas konwencja międzynarodowa, ratyfikowana zresztą przez Polskę, gdyż ona postanawia, że sprawozdanie musi być rozpatrzone w ciągu 12 miesięcy od okresu objętego kontrolą. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#Marszałek">Akurat argument z tymi dwunastoma miesiącami nie jest zbyt przekonujący. Rozpatrzymy to w odpowiednim miejscu.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Unii Pracy Klubu Parlamentarnego o skreślenie dotychczasowego punktu 8 porządku dziennego dotyczącego sprawozdania Komisji do zbadania zgodności z prawem działań organów państwowych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 411 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 92 posłów, przeciw - 268, 51 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek Unii Pracy Klubu Parlamentarnego odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie, wobec tego wracamy do sprawy rozstrzygnięcia sprzeciwu pani poseł Sienkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#Marszałek">Przypominam, iż Prezydium Sejmu proponowało skreślenie punktu 3 - sprzeciw zgłosiła pani poseł Sienkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#Marszałek">Głosujemy nad propozycją Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji Prezydium Sejmu, aby skreślić punkt 3 porządku dziennego, dotyczący sprawozdania głównego inspektora pracy, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-22.12" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-22.13" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-22.14" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 412 posłów. Za przyjęciem propozycji Prezydium Sejmu głosowało 162 posłów, przeciw - 170, 80 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.15" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm propozycję Prezydium Sejmu odrzucił, a tym samym wniosek pani poseł Sienkiewicz przyjął.</u>
          <u xml:id="u-22.16" who="#Marszałek">Unia Pracy Klub Parlamentarny wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Przekształceń Własnościowych oraz Komisji Ustawodawczej o orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 września 1996 r. (sygn. akt K.10/96) w sprawie niezgodności z konstytucją RP art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 1993 r. o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-22.17" who="#Marszałek">Proszę posła sekretarza o odczytanie uzasadnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">„Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że pozbawienie prawa do uzyskania powszechnych świadectw udziałowych obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, którzy stale przebywają na terytorium kraju, lecz nie są zameldowani na pobyt stały, łamie konstytucję. Proces wydawania świadectw udziałowych na podstawie obowiązujących przepisów ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji został zakończony. Trwają przygotowania do ich zamiany na akcje NFI. W tej sytuacji konieczne jest pilne rozpatrzenie orzeczenia Trybunału, a po jego prawdopodobnym przyjęciu, zgodnie z opinią komisji, zmiany przepisów ustawy, tak aby zadośćuczynić poszkodowanym obywatelom. Dotąd cały czas możliwe jest — po zmianie ustawy — wydanie świadectw tym obywatelom. Dalsza zwłoka może spowodować znaczne komplikacje w zapewnieniu im skorzystania z konstytucyjnego prawa”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu nie popiera tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Unii Pracy Klubu Parlamentarnego o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Przekształceń Własnościowych oraz Komisji Ustawodawczej o orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 września 1996 r. (sygn. akt K.10/96) w sprawie niezgodności z konstytucją RP art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 1993 r. o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 409 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 81 posłów, przeciw - 280, 48 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek Unii Pracy Klubu Parlamentarnego odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#Marszałek">Klub Parlamentarny Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform i Konfederacji Polski Niepodległej wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja prezesa Rady Ministrów pana Włodzimierza Cimoszewicza w sprawie źródeł, wielkości, zasad i warunków finansowania polskich instytucji rządowych ze środków zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#Marszałek">Proszę posła sekretarza o odczytanie uzasadnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">„Instytucje rządowe są finansowane z zagranicznych pieniędzy poza realną kontrolą parlamentu. Przykładem może być finansowanie przez zachodnie ośrodki Grupy Restrukturyzacyjnej przy Ministerstwie Przemysłu i Handlu, która miała znaczący wpływ na rządowy projekt ustawy Prawo energetyczne i rządowy program «Demonopolizacja i prywatyzacja elektroenergetyki» oraz na założenia polityki energetycznej Polski. Stwarza to sytuację umożliwiającą ukryty wpływ zagranicznych ośrodków decyzyjnych na politykę gospodarczą polskiego rządu. Dlatego premier winien udzielić Sejmowi informacji w tej sprawie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu nie popiera tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Klubu Parlamentarnego BBWR i KPN o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja prezesa Rady Ministrów pana Włodzimierza Cimoszewicza w sprawie źródeł, wielkości, zasad i warunków finansowania polskich instytucji rządowych ze środków zagranicznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 410 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 62 posłów, przeciw - 275, 73 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek Klubu Parlamentarnego BBWR i KPN odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#Marszałek">Przewodniczący Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług pan poseł Andrzej Szarawarski wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o portach i przystaniach morskich.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#Marszałek">Proszę posła sekretarza o odczytanie uzasadnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">Uzasadnienie jest krótkie: „Potrzeba pilnego rozpatrzenia projektu ustawy uzasadniona jest wejściem jej w życie z początkiem 1997 r.”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu nie popiera tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku przewodniczącego Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług pana posła Andrzeja Szarawarskiego o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o portach i przystaniach morskich, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 405 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 173 posłów, przeciw - 154, 78 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek przewodniczącego Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług przyjął.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#Marszałek">Prezydia Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Ustawodawczej wnoszą o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#Marszałek">Proszę posła sekretarza o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">„W związku z terminem wejścia w życie ustawy z dniem 1 stycznia 1997 r. zwracam się z uprzejmą prośbą o wprowadzenie do porządku obrad 96 posiedzenia Sejmu w dniach 18, 19 i 20 grudnia sprawozdania Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych (druki nr 1978 i 2071)”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu popiera ten wniosek.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku prezydiów Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Ustawodawczej o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 396 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 303 posłów, przeciw - 42, 51 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek prezydiów Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Ustawodawczej przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#Marszałek">Porządek dzienny 96 posiedzenia zaproponowany przez Prezydium Sejmu, wraz z przyjętymi zmianami, został zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#Marszałek">Obecnie przedstawię propozycje dotyczące trybu rozpatrywania porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, proponuje przeprowadzenie:</u>
          <u xml:id="u-30.10" who="#Marszałek">— dwóch debat średnich nad punktem 1, dotyczącym sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej o projektach ustaw karnych: pierwszej — w zakresie projektu Kodeksu karnego i Kodeksu karnego wykonawczego, oraz drugiej — w zakresie projektu Kodeksu postępowania karnego (tu mamy sprzeciw pana posła Szymańskiego),</u>
          <u xml:id="u-30.11" who="#Marszałek">— debat krótkich nad sprawozdaniem komisji o projektach ustaw dotyczących Centrum Badania Opinii Społecznej, a także sprawozdaniem Komisji do zbadania zgodności z prawem działań organów państwowych oraz nad sprawozdaniem głównego inspektora pracy.</u>
          <u xml:id="u-30.12" who="#Marszałek">Nad pozostałymi punktami porządku dziennego wymagającymi dyskusji Prezydium Sejmu proponuje wysłuchanie 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-30.13" who="#Marszałek">Przystąpimy zatem do rozstrzygnięcia zgłoszonych sprzeciwów.</u>
          <u xml:id="u-30.14" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Zgłaszałem wniosek.)</u>
          <u xml:id="u-30.15" who="#Marszałek">Panie pośle, pamiętam, spokojnie.</u>
          <u xml:id="u-30.16" who="#Marszałek">Pan poseł Janusz Szymański wnosi, aby w punkcie 1 zamiast dwóch debat średnich odbyła się jedna debata.</u>
          <u xml:id="u-30.17" who="#Marszałek">Jaka, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-30.18" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Debata długa.)</u>
          <u xml:id="u-30.19" who="#Marszałek">Jedna debata długa.</u>
          <u xml:id="u-30.20" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponowało dwie oddzielne debaty średnie.</u>
          <u xml:id="u-30.21" who="#Marszałek">Głosować będziemy nad propozycją Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-30.22" who="#Marszałek">Odrzucenie propozycji Prezydium Sejmu oznaczać będzie, iż przyjmujemy wniosek pana posła Szymańskiego.</u>
          <u xml:id="u-30.23" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji Prezydium Sejmu, a więc za przeprowadzeniem dwóch debat średnich, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.24" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-30.25" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-30.26" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 407 posłów. Za przyjęciem propozycji Prezydium Sejmu głosowało 119 posłów, przeciw - 256, 32 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.27" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił propozycję Prezydium Sejmu, a tym samym przyjął propozycję pana posła Szymańskiego, będzie jedna debata długa.</u>
          <u xml:id="u-30.28" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie! Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, proponowało, aby nad sprawozdaniem Komisji do zbadania zgodności z prawem działań organów państwowych odbyć debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-30.29" who="#Marszałek">Pan poseł Rulewski zgłosił propozycję, aby była to debata polegająca na 10-minutowych oświadczeniach klubowych.</u>
          <u xml:id="u-30.30" who="#Marszałek">Pod głosowanie poddaję propozycję Prezydium Sejmu, czyli o przeprowadzenie debaty krótkiej.</u>
          <u xml:id="u-30.31" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji Prezydium Sejmu o debatę krótką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.32" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-30.33" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-30.34" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 408 posłów. Za przyjęciem propozycji Prezydium Sejmu głosowało 228 posłów, przeciw - 148, 32 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.35" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm przyjął propozycję Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-30.36" who="#Marszałek">Do pozostałych propozycji Prezydium Sejmu sprzeciwu nie było, a zatem uważam, iż Sejm przyjął je.</u>
          <u xml:id="u-30.37" who="#Marszałek">Informuję, iż za chwilę przeprowadzimy głosowania nad dodanym punktem 1, w czwartek bezpośrednio po zamknięciu dyskusji nad sprawozdaniem komisji... Na razie nie ma propozycji co do czwartku, ale prawdopodobnie najpierw będą głosowania, a potem będzie sprawozdanie Komisji do zbadania zgodności z prawem działań organów państwowych i po nim bezpośrednio także głosowanie; głosowania będą także w piątek rano. Trzeba przygotować się, iż może powstać taka sytuacja, że będzie drugie głosowanie w godzinach popołudniowych w piątek.</u>
          <u xml:id="u-30.38" who="#Marszałek">Do rozpatrzenia sprawozdania Komisji do zbadania zgodności z prawem działań organów państwowych przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-30.39" who="#Marszałek">Interpelacje i zapytania rozpatrzymy w piątek w ostatnim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-30.40" who="#Marszałek">Informuję, że Senat przyjął bez poprawek ustawy o muzeach, a także o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-30.41" who="#Marszałek">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatu o posiedzeniach komisji, które odbędą się dzisiaj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">Informuję, że w dniu dzisiejszym za zgodą marszałka Sejmu odbędą się posiedzenia następujących Komisji:</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">— Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów — bezpośrednio po głosowaniach;</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">— Transportu, Łączności, Handlu i Usług — bezpośrednio po głosowaniach;</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">— Zdrowia wspólnie z Komisją Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisją Ustawodawczą — o godz. 12;</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">— Transportu, Łączności, Handlu i Usług wspólnie z Komisją Ustawodawczą — o godz. 13.30;</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">— Łączności z Polakami za Granicą — o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">— Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej — o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">— Kultury i Środków Przekazu — o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">— Przekształceń Własnościowych wspólnie z Komisją Polityki Społecznej oraz Komisją Ustawodawczą — o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-31.9" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">— Ustawodawczej — o godz. 15;</u>
          <u xml:id="u-31.10" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">— Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu — o godz. 16;</u>
          <u xml:id="u-31.11" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">— Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej wspólnie z Komisją Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komisją Samorządu Terytorialnego — o godz. 18.</u>
          <u xml:id="u-31.12" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">I jeszcze jeden komunikat. Duszpasterstwo parlamentarne serdecznie zaprasza do uczestnictwa w rekolekcjach adwentowych dla parlamentarzystów w kościele św. Aleksandra na placu Trzech Krzyży, które odbędą się 18 grudnia o godz. 21.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym i przedstawionym przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektach ustaw o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (druki nr 1167, 1192, 1986 i 1986-A).</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#Marszałek">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji pana posła Władysława Szkopa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełWładysławSzkop">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja przedstawia w druku nr 1986-A dodatkowe sprawozdanie dotyczące projektów ustaw o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (druki nr 1167 i 1192).</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#PosełWładysławSzkop">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym uprzejmie prosić w związku z błędem maszynowym...</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#Marszałek">Przepraszam. Wysoki Sejmie! Za chwilę głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełWładysławSzkop">W związku z błędem maszynowym w poprawce nr 32 opuszczono dwa słowa „środki pomocnicze”. Gdyby można było prosić o poprawienie tego drobnego błędu...</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#Marszałek">Panowie, pan poseł zgłasza uzupełnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PosełWładysławSzkop">Panie Marszałku! W czasie głosowania będę do dyspozycji Wysokiej Izby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#Marszałek">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#Marszałek">Proszę o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy w brzmieniu proponowanym w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#Marszałek">Komisja przedstawia wnioski mniejszości i poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#Marszałek">Nad tymi propozycjami głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 1 wnioskodawcy wnoszą o odrzucenie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie projektu ustawy, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-38.11" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-38.12" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 364 posłów. Za przyjęciem wniosku o odrzucenie głosowało 113 posłów, przeciw - 244, 7 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.13" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-38.14" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-38.15" who="#Marszałek">Panowie! Głosowanie trwa!</u>
          <u xml:id="u-38.16" who="#Marszałek">W poprawce nr 1 do art. 2 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby świadczenia zdrowotne udzielane były m.in. w razie dokonania oceny stanu zdrowia oraz zapobiegania chorobom.</u>
          <u xml:id="u-38.17" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponuje, aby świadczenia były udzielane w razie konieczności dokonania oceny stanu zdrowia wymaganej na podstawie odrębnych przepisów oraz w razie powszechnej akcji zapobiegania chorobom oraz przysługiwało osobom podlegającym obowiązkowi ubezpieczenia i członkom ich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-38.18" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.19" who="#Marszałek">W przypadku jej przyjęcia bezprzedmiotowy stanie się wniosek mniejszości nr 2.</u>
          <u xml:id="u-38.20" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 2 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.21" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-38.22" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-38.23" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 381 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 4 posłów, przeciw - 373, 4 posłów wstrzymało się do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.24" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-38.25" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 2 do art. 2 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby świadczenia określone w przepisach ustawy udzielane były w czasie akcji zapobiegania chorobom, a nie - jak proponuje komisja - w czasie powszechnej akcji zapobiegania chorobom.</u>
          <u xml:id="u-38.26" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 2 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.27" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-38.28" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-38.29" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 381 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 83 posłów, przeciw - 297, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.30" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-38.31" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 3 do art. 5 wnioskodawcy proponują, aby kompensata składek na ubezpieczenie zdrowotne była pełna.</u>
          <u xml:id="u-38.32" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.33" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-38.34" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-38.35" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 395 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 28 posłów, przeciw - 364, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.36" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-38.37" who="#Marszałek">W poprawce nr 2 do art. 6 wnioskodawca w dodawanym nowym ust. 3 proponuje, aby obowiązek powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego mógł być realizowany także przez inną instytucję ubezpieczeniową, o ile zakres gwarantowanych przez nią świadczeń nie jest mniejszy od zakresu świadczeń gwarantowanych przez kasy.</u>
          <u xml:id="u-38.38" who="#Marszałek">W poprawce nr 58 do art. 171 wnioskodawca w dodawanym ust. 2 proponuje, aby art. 6 ust. 3 wszedł w życie po upływie dwóch lat od dnia wejścia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-38.39" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-38.40" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-38.41" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: do art. 6, polegającej na dodaniu ust. 3, oraz do art. 171, polegającej na dodaniu ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.42" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-38.43" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-38.44" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 397 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 122 posłów, przeciw - 270, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.45" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-38.46" who="#Marszałek">W poprawce nr 3 do art. 7 wnioskodawca w dodawanym po pkt. 1 nowym punkcie proponuje, aby słowniczek ustawy zawierał definicję bezrobotnego w rozumieniu ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-38.47" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.48" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 7, polegającej na dodaniu po pkt. 1 nowego punktu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.49" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-38.50" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-38.51" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 389 posłów, przeciw - 12, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.52" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.53" who="#Marszałek">W poprawce nr 4 do art. 7 pkt 2 wnioskodawca proponuje, aby rozszerzyć zakres definicji kombatanta.</u>
          <u xml:id="u-38.54" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.55" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 7 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.56" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-38.57" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-38.58" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 405 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 397 posłów, przeciw - 5, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.59" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.60" who="#Marszałek">W poprawce nr 5 do art. 7 pkt 11 wnioskodawca proponuje, aby przez nazwę międzynarodową leku rozumieć nazwę leku ustaloną przez Światową Organizację Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-38.61" who="#Marszałek">Komisja proponowała dodatkowo, aby ta nazwa znajdowała się w odpowiednich wykazach publikowanych przez tę organizację.</u>
          <u xml:id="u-38.62" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.63" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 7 pkt 11, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.64" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-38.65" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-38.66" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 402 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 398 posłów, przeciw - 3, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.67" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.68" who="#Marszałek">W poprawce nr 6 do art. 8 wnioskodawca w dodawanym po pkt. 14 nowym punkcie proponuje, aby obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegali także bezdomni, którzy nie posiadają prawa do świadczeń rentowych lub emerytalnych, nie osiągają dochodów z tytułu pracy oraz z pozarolniczej lub rolniczej działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-38.69" who="#Marszałek">W poprawce nr 9 do art. 18 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby na karcie identyfikacyjnej bezrobotnego zamiast adresu wpisywać nazwę i adres instytucji opłacającej składkę.</u>
          <u xml:id="u-38.70" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-38.71" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-38.72" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: do art. 8, polegającej na dodaniu po pkt. 14 nowego punktu, oraz do art. 18 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.73" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-38.74" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-38.75" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 196 posłów, przeciw - 194, 14 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.76" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.77" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 4 do art. 9 ust. 2 wnioskodawcy proponują, aby dodać przepis, zgodnie z którym dla osób, które nie podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu, podstawę wymiaru składki stanowiłaby kwota nie niższa od kwoty odpowiadającej przeciętnemu wynagrodzeniu, a nie najniższemu wynagrodzeniu, jak proponuje komisja.</u>
          <u xml:id="u-38.78" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 9 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.79" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-38.80" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-38.81" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 22 posłów, przeciw - 378, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.82" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-38.83" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 5 do art. 9 ust. 3 wnioskodawcy proponują, aby osoby nie objęte obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym, a które z niego korzystały, przestawały być nim objęte także z ostatnim dniem miesiąca, za który nie opłaciły składki.</u>
          <u xml:id="u-38.84" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 9 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.85" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-38.86" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-38.87" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 407 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 22 posłów, przeciw - 383, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.88" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-38.89" who="#Marszałek">W poprawce nr 7 do art. 13 wnioskodawca proponuje, aby obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego posłów i senatorów powstawał z dniem ślubowania, a ustawał - z dniem wygaśnięcia mandatu.</u>
          <u xml:id="u-38.90" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponuje, aby obowiązek ten powstawał z dniem otrzymania uposażenia, a wygasał z dniem zaprzestania pobierania uposażenia.</u>
          <u xml:id="u-38.91" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.92" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 13, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.93" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-38.94" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-38.95" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 20 posłów, przeciw - 376, 10 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.96" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-38.97" who="#Marszałek">W poprawce nr 8 do art 14 wnioskodawca proponuje, aby obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego emerytów i rencistów powstawał z dniem wydania decyzji o przyznaniu emerytury i renty, a nie z dniem jej pobrania, jak proponuje komisja.</u>
          <u xml:id="u-38.98" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.99" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 14, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.100" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-38.101" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-38.102" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 405 posłów. Za przyjęciem poprawki oddano 1 głos, przeciw głosowało 400 posłów, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.103" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-38.104" who="#Marszałek">Wnioski mniejszości nr 6 i 28, dotyczące tej samej sprawy, zostały wycofane.</u>
          <u xml:id="u-38.105" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 7 do art. 19 wnioskodawcy proponują, aby składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosiła 11%, a nie 10% podstawy jej wymiaru, jak proponuje komisja.</u>
          <u xml:id="u-38.106" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 19, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.107" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-38.108" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-38.109" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 396 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 23 posłów, przeciw - 305, wstrzymało się od głosowania 68 posłów.</u>
          <u xml:id="u-38.110" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-38.111" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 8 do art. 20 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby składka na ubezpieczenie zdrowotne dla rolnika i pracujących z nim domowników wynosiła kwotę odpowiadającą cenie połowy kwintala żyta z 1 ha przeliczeniowego użytków rolnych, a nie, jak proponuje komisja, wynosiła łącznie 1/12 tej kwoty.</u>
          <u xml:id="u-38.112" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełMarekBalicki">Chciałem zadać pytanie, panie marszałku, posłowi sprawozdawcy w związku z tym wnioskiem mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PosełMarekBalicki">Z projektu przygotowanego przez komisję wynika, że w przypadku na przykład 5-osobowej rodziny rolniczej, w której obydwoje rodzice prowadzą gospodarstwo rolne o powierzchni 10 ha przeliczeniowych i mają troje dzieci, składka miesięczna będzie wynosić około 14 zł, w analogicznej rodzinie miejskiej, w której obydwoje rodzice są robotnikami, osiągają przeciętne wynagrodzenie i mają również troje dzieci - składka miesięczna wynosi około 180 zł, czyli powstaje bardzo duża, ponad 10-krotna różnica w wysokości składek za porównywalne rodziny. Efektem tego może być to, że w tych regionach, w których ludności rolniczej jest więcej, kasy będą biedne albo bardzo biedne. Mogą być w związku z tym duże różnice regionalne. Chciałbym zadać pytanie panu posłowi sprawozdawcy: Czy przyjęcie tego wniosku niweluje różnice? Wiemy dobrze, że rolnicy i tak nie płacą tych składek, tylko są one odprowadzane z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełMarekBalicki">Składka, która jest płacona za rolników, będzie dotowana wprost z budżetu państwa. To, co...</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#komentarz">(Głos z sali: A podatek?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#Marszałek">Panie pośle, bardzo przepraszam, pan zadał już pytanie i komentarz jest zbędny.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełWładysławSzkop">W tym przykładzie, który pan poseł był uprzejmy przedstawić, panie marszałku, dwoje rodziców pracuje na tym samym warsztacie pracy, w gospodarstwie rolnym. Natomiast inaczej jest w wypadku pracowników najemnych, tych dwoje rodziców pracuje na dwóch różnych warsztatach pracy - i żona, i mąż, i istotnie składka z tego jednego warsztatu pracy będzie 8-krotnie niższa, ale ta składka jest tak samo wyrównywana, jak każda inna każdego obywatela w Rzeczypospolitej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#Marszałek">Pan poseł Pawlak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełWaldemarPawlak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałem zadać pytanie posłowi sprawozdawcy: Z czego będzie płacona ta składka - używam tej samej poetyki co pan poseł Balicki - w rodzinie miejskiej? Czy to będzie dodatkowe obciążenie, czy też to będzie po prostu część tego podatku, który jest dzisiaj płacony jako podatek dochodowy i tak naprawdę to rodzina miejska nie zostanie obciążona żadną dodatkową opłatą w odróżnieniu - panie pośle Balicki - od rodzin wiejskich, które będą jednak płaciły, będą dodatkowo obciążone ponad to, co dzisiaj obowiązuje.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PosełWładysławSzkop">Panie Marszałku! Odpowiedź jest zawarta w pytaniu pana posła Pawlaka.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#Marszałek">Przepraszam, nie ma dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Balicki: Nie uzyskałem odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#Marszałek">Panie pośle, czy chce pan zadać dalsze pytanie?</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PosełMarekBalicki">Nie uzyskałem odpowiedzi na pytanie, które kierowałem do posła sprawozdawcy. Czy przyjęcie wniosku mniejszości zniweluje różnice w budżetach kas regionalnych?</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PosełMarekBalicki">Pan poseł Pawlak nie zrozumiał mojego pytania.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Za dobrze zrozumiał.)</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#PosełMarekBalicki">W pytaniu chodziło o to, że w tych regionach, w których będzie więcej ludności rolniczej, kasy będą biedniejsze. Czyli ci pacjenci, rolnicy, uzyskają mniej świadczeń albo świadczenia gorszej jakości. I fundusz wyrównawczy, który został utworzony, może tych różnic nie zniwelować.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#PosełMarekBalicki">To jest, panie pośle Pawlak, istota przyjętych proporcji wysokości składek.</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#Marszałek">Pan poseł sprawozdawca daje mi znak, że nie ma nic więcej do powiedzenia w tej sprawie, bo go posłowie wyręczyli.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Kopczyk: Panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#Marszałek">Panie pośle, pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PosełJanKopczyk">Chciałbym zapytać pana posła sprawozdawcę, czy istnieje w dalszej części ustawy jakikolwiek mechanizm, który pozwoliłby zabezpieczyć te różne wpływy poszczególnych regionalnych kas, bo nie będą one wynikały tylko z tego, czy będzie tam więcej ludności rolniczej czy nierolniczej, ale także z tego, czy będzie więcej emerytów, czy będą to ludzie średnio więcej zarabiający. Czy jest taki mechanizm i czy on zagwarantuje równomierne zasilanie poszczególnych regionów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PosełWładysławSzkop">Panie Marszałku! W artykułach o gospodarce finansowej kas jest utworzony mechanizm na wyrównanie tych różnic międzykasowych.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#Marszałek">Teraz możemy już przystąpić do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 20 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 121 posłów, przeciw - 266, 19 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 9 lit. a do art. 20 ust. 2 wnioskodawcy proponują, aby dla rolnika prowadzącego działy specjalne produkcji rolnej podstawą wymiaru składki była tylko deklarowana kwota odpowiadająca dochodowi ustalonemu dla opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-54.8" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponuje, aby rolnik prowadzący działy specjalne opłacał także składkę przewidzianą dla rolników nie prowadzących takich działów.</u>
          <u xml:id="u-54.9" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości nr 9 lit. a do art. 20 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-54.11" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-54.12" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 400 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości nr 9 głosowało 116 posłów, przeciw - 275, 9 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.13" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości nr 9 lit. a odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-54.14" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 9 lit. b do art. 20 ust. 2 wnioskodawcy proponują, aby podstawa wymiaru składki deklarowana przez rolnika prowadzącego działy specjalne produkcji rolnej, odpowiadająca dochodowi ustalonemu dla opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, nie była niższa od kwoty przeciętnego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-54.15" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości nr 9 lit. b do art. 20 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.16" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-54.17" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-54.18" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 402 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 22 posłów, przeciw - 379, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.19" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości nr 9 lit. b odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-54.20" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 10 do art. 30 ust. 2 wnioskodawcy proponują, aby minister finansów określał tryb pełnego odliczania, a nie, jak proponuje komisja, tryb odliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne od podatku.</u>
          <u xml:id="u-54.21" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 30 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.22" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-54.23" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-54.24" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 402 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 21 posłów, przeciw - 379, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.25" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-54.26" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 11 do art. 30 wnioskodawcy w dodawanym nowym ust. 3 proponują, aby zmniejszenie dochodów gmin w następstwie obniżenia kwot wpływów z udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z wprowadzeniem możliwości odliczenia od podatku składki na ubezpieczenie zdrowotne, było wyrównywane przez dotację z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-54.27" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 30, polegającego na dodaniu ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.28" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-54.29" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-54.30" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 398 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 119 posłów, przeciw - 271, 8 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.31" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-54.32" who="#Marszałek">Nad poprawką nr 9 już głosowaliśmy łącznie z poprawką nr 6.</u>
          <u xml:id="u-54.33" who="#Marszałek">W poprawce nr 10 do art. 31 ust. 1 pkt 1 wnioskodawca proponuje, aby ubezpieczonym w ramach świadczeń przysługiwała rehabilitacja, a nie, jak proponowała komisja, rehabilitacja lecznicza.</u>
          <u xml:id="u-54.34" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.35" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 31 ust. 1 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.36" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-54.37" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-54.38" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 398 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 130 posłów, przeciw - 263, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.39" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-54.40" who="#Marszałek">W poprawce nr 11 do art. 31 ust. 2 pkt 3 wnioskodawca proponuje, aby wyrazy: „opieki społecznej” zastąpić wyrazami: „pomocy społecznej”.</u>
          <u xml:id="u-54.41" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.42" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 31 ust. 2 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.43" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-54.44" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-54.45" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 403 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 397 posłów, przeciw - 4, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.46" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.47" who="#Marszałek">W poprawce nr 12 do art. 32 wnioskodawca proponuje, aby dodać przepis, zgodnie z którym - w przypadku ograniczonej możliwości udzielenia świadczeń zdrowotnych - ubezpieczony miałby prawo do rzetelnej, opartej wyłącznie na kryteriach medycznych i wolnej od dyskryminacji procedury ustalającej kolejność dostępu do tych świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-54.48" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.49" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 32, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.50" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-54.51" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-54.52" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 400 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 132 posłów, przeciw - 267, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.53" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-54.54" who="#Marszałek">W poprawce nr 13 do art. 33 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby po wygaśnięciu obowiązku ubezpieczeniowego zachowanie przez trzy miesiące prawa do świadczeń przysługiwało osobom, których okres ubezpieczenia wynosił co najmniej 6 miesięcy, a nie 12 miesięcy, jak proponowała komisja.</u>
          <u xml:id="u-54.55" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.56" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 33 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.57" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-54.58" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-54.59" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 403 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 129 posłów, przeciw - 266, 8 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.60" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-54.61" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 12 do art. 34 wnioskodawcy przez skreślenie w ust. 1 pkt. 2, ust. 3 i 5 oraz pkt. 2 w ust. 6 proponują, aby ubezpieczeni nie wnosili dopłaty za zryczałtowane koszty zakwaterowania i wyżywienia w szpitalu.</u>
          <u xml:id="u-54.62" who="#Marszałek">W przypadku przyjęcia tego wniosku bezprzedmiotowe staną się poprawki nr 14 lit. b i 16.</u>
          <u xml:id="u-54.63" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na skreśleniu w art. 34 ust. 1 pkt 2, ust. 3 i 5 oraz w ust. 6 pkt. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.64" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-54.65" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-54.66" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 26 posłów, przeciw - 374, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.67" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-54.68" who="#Marszałek">W poprawce nr 14 lit. a do art. 34 ust. 1 pkt 1 wnioskodawca proponuje, aby ubezpieczeni wnosili dopłaty za świadczenia stomatologiczne związane tylko z wykonywaniem czynności technicznych.</u>
          <u xml:id="u-54.69" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie nadanie nowego brzmienia ust. 2 w tym artykule.</u>
          <u xml:id="u-54.70" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.71" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 34 ust. 1 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.72" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-54.73" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-54.74" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 402 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 16 posłów, przeciw - 377, 9 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.75" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-54.76" who="#Marszałek">W poprawce nr 14 lit. b do art. 34 ust. 1 pkt 2 wnioskodawca proponuje, aby za koszty zakwaterowania i wyżywienia w szpitalu ubezpieczeni wnosili dopłaty za nie więcej niż 10 dni w roku kalendarzowym, a nie za nie więcej niż 30 dni, jak proponowała komisja.</u>
          <u xml:id="u-54.77" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.78" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 34 ust. 1 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.79" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-54.80" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-54.81" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 397 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 381 posłów, przeciw - 7, 9 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.82" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.83" who="#Marszałek">W poprawce nr 15 do art. 34 ust. 4 wnioskodawca proponuje, aby nie wnosiły dopłaty za świadczenia stomatologiczne dzieci do 18, a nie do 15 roku życia, jak proponowała komisja, a także dodatkowo inwalidzi wojenni i członkowie ich rodzin oraz inwalidzi wojskowi.</u>
          <u xml:id="u-54.84" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.85" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 34 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.86" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-54.87" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-54.88" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 400 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 394 posłów, przeciw - 4, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.89" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.90" who="#Marszałek">W poprawce nr 16 lit. a do art. 34 ust. 5 pkt 2 wnioskodawca proponuje, aby zwolnieni z opłaty za pobyt w szpitalu byli emeryci lub renciści, których renta lub emerytura nie tylko nie przekracza najniższego wynagrodzenia, jak proponowała komisja, ale także jest jedynym źródłem utrzymania.</u>
          <u xml:id="u-54.91" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.92" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 34 ust. 5 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.93" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-54.94" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-54.95" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 394 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 308 posłów, przeciw - 81, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.96" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.97" who="#Marszałek">W poprawce nr 16 lit. b do art. 34 ust. 5 pkt 3 wnioskodawca proponuje, aby zwolnienie z dopłaty za pobyt w szpitalu dotyczyło także członków rodzin inwalidów wojennych.</u>
          <u xml:id="u-54.98" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.99" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 34 ust. 5 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.100" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-54.101" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-54.102" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 400 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 392 posłów, przeciw - 2, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.103" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.104" who="#Marszałek">W poprawce nr 16 lit. c do art. 34 ust. 5 pkt 8 wnioskodawca proponuje, aby dopłat za pobyt w szpitalu nie wnosiły osoby uzależnione od środków odurzających w związku z leczeniem uzależnienia.</u>
          <u xml:id="u-54.105" who="#Marszałek">Komisja proponowała, aby zwolnienie dotyczyło osób uzależnionych od środków odurzających i psychotropowych w okresie leczenia w celu detoksykacji.</u>
          <u xml:id="u-54.106" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.107" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 34 ust. 5 pkt 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.108" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-54.109" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-54.110" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 397 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 361 posłów, przeciw - 28, 8 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.111" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.112" who="#Marszałek">W poprawce nr 16 lit. d do art. 34 ust. 5 pkt 12 wnioskodawca proponuje, aby z dopłaty za pobyt w szpitalu były zwolnione tylko osoby uczestniczące w akcjach ratowniczych, jeśli ich pobyt w szpitalu jest skutkiem udziału w takiej akcji.</u>
          <u xml:id="u-54.113" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.114" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 34 ust. 5 pkt 12, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.115" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-54.116" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-54.117" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 395 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 391 posłów, przeciw - 2, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.118" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.119" who="#Marszałek">W poprawkach nr 17 i 18 do art. 35 ust. 1 i 2 wnioskodawca proponuje, aby zaopatrzenie w leki i materiały medyczne, na zasadach określonych w ustawie, z zastrzeżeniem art. 40 i 41, przysługiwało na podstawie recepty lekarza lub felczera, a nie, jak proponuje komisja, recepty lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera ubezpieczenia zdrowotnego.</u>
          <u xml:id="u-54.120" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-54.121" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-54.122" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PosełMarekBalicki">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#PosełMarekBalicki">Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Poprawka przywraca prawo do wypisywania recept ulgowych przez każdego lekarza, to znaczy również tego lekarza, który nie podpisze umowy z Kasą Ubezpieczenia Zdrowotnego - z wyjątkiem recept zielonych, czyli na wszystkie leki, które znajdują się na liście leków podstawowych i na tych listach z 30-procentową i 50-procentową odpłatnością. Chcę zapytać pana posła sprawozdawcę: Dlaczego komisje rekomendowały odrzucenie tej poprawki, skoro przedmiotem nadużyć dzisiaj są jedynie zielone recepty, a nie recepty, na których są przepisywane leki z listy leków podstawowych czy tych z 30- i 50-procentową odpłatnością? Odrzucenie tej poprawki jest ewidentnie szkodliwe dla każdego pacjenta, czyli dla osoby ubezpieczonej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PosełWładysławSzkop">Komisje rekomendowały odrzucenie tej poprawki, ponieważ uznały, że regulacje dotyczące zaopatrywania pacjentów w leki i wystawiania recept przez lekarzy są ujęte w ustawach regulujących zasady wykonywania zawodu lekarza. Natomiast to jest system ubezpieczenia zdrowotnego, w którym umowa decyduje o zasadach refundacji kosztów leków i przywracania prawa do tego świadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 35 ust. 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 390 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 135 posłów, przeciw - 244, 11 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.7" who="#Marszałek">W poprawce nr 19 do art. 35 wnioskodawca w dodawanym ust. 3 proponuje, aby zaopatrzenie w leki i materiały medyczne przysługiwało ubezpieczonemu lekarzowi, jego współmałżonkowi, rodzicom i dzieciom także na podstawie recepty wystawionej przez tego lekarza.</u>
          <u xml:id="u-58.8" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.9" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 35 polegającej na dodaniu ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.11" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.12" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 397 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 127 posłów, przeciw - 254, 16 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.13" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.14" who="#Marszałek">W poprawce nr 20 do art. 37 ust. 5 wnioskodawca proponuje, aby minister zdrowia i opieki społecznej określał w drodze rozporządzenia:</u>
          <u xml:id="u-58.15" who="#Marszałek">— wykazy leków podstawowych i uzupełniających,</u>
          <u xml:id="u-58.16" who="#Marszałek">— wysokość opłaty ryczałtowej za te leki,</u>
          <u xml:id="u-58.17" who="#Marszałek">— wysokość odpłatności za leki uzupełniające, po zasięgnięciu opinii Rady Krajowego Związku Kas, a nie — jak proponuje komisja — po porozumieniu z radą.</u>
          <u xml:id="u-58.18" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.19" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 37 ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.20" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.21" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.22" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 396 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 21 posłów, przeciw - 366, 9 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.23" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.24" who="#Marszałek">W poprawkach nr 21 do art. 38 ust. 1, nr 22 do art. 38 ust. 2 oraz nr 23 lit. a do art. 38 ust. 6 wnioskodawca proponuje, aby przepisy te dotyczyły leków posiadających tę samą nazwę międzynarodową, a nie także leków o różnych nazwach międzynarodowych, ale o podobnym działaniu terapeutycznym, jak proponowała komisja.</u>
          <u xml:id="u-58.25" who="#Marszałek">Konsekwencją tych poprawek jest poprawka nr 24 do art. 38, w której wnioskodawca proponuje, aby skreślić ust. 7, upoważniający ministra zdrowia i opieki społecznej do określania kryteriów kwalifikacji leków o różnych nazwach międzynarodowych, ale o podobnym działaniu terapeutycznym.</u>
          <u xml:id="u-58.26" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-58.27" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-58.28" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 38 ust. 1, 2 i 6 oraz polegającej na skreśleniu ust. 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.29" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.30" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.31" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 397 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 123 posłów, przeciw - 269, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.32" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.33" who="#Marszałek">W poprawce nr 23 lit. b do art. 38 ust. 6 wnioskodawca proponuje, aby minister zdrowia i opieki społecznej ustalał limity cen dla podstawowych i uzupełniających leków posiadających tę samą nazwę międzynarodową po zasięgnięciu opinii, a nie, jak proponowała komisja, na wniosek i po porozumieniu z Radą Krajowego Związku Kas.</u>
          <u xml:id="u-58.34" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.35" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 38 ust. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.36" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.37" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.38" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 392 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 19 posłów, przeciw - 368, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.39" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.40" who="#Marszałek">Panie pośle, swego czasu wydałem zarządzenie zabraniające używania telefonów w czasie głosowań i bardzo bym prosił, aby go przestrzegać.</u>
          <u xml:id="u-58.41" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-58.42" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Samborski: Przepraszam.)</u>
          <u xml:id="u-58.43" who="#Marszałek">W poprawce nr 25 do art. 38 ust. 8 wnioskodawca proponuje, aby limity cen artykułów sanitarnych w przypadku chorób przewlekłych określał minister zdrowia i opieki społecznej w porozumieniu z Radą Krajowego Związku Kas, a nie, jak proponowała komisja, Rada Krajowego Związku Kas.</u>
          <u xml:id="u-58.44" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.45" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 38 ust. 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.46" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.47" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.48" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 393 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 98 posłów, przeciw - 267, 28 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.49" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.50" who="#Marszałek">W poprawce nr 26 do art. 39 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby wykaz chorób określonych w ust. 1 oraz leków, preparatów i sprzętu, które ze względu na te choroby mogą być przepisywane bezpłatnie, za opłatą ryczałtową lub częściową, określał minister zdrowia i opieki społecznej po zasięgnięciu opinii Rady Krajowego Związku Kas, a nie, jak proponowała komisja, na wniosek i po porozumieniu z tą radą, a także po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady Lekarskiej i Aptekarskiej.</u>
          <u xml:id="u-58.51" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.52" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 39 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.53" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.54" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.55" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 403 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 14 posłów, przeciw - 386, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.56" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.57" who="#Marszałek">W poprawce nr 27 do art. 42 wnioskodawca proponuje, aby leki i artykuły medyczne przepisywane na recepcie uprawniającej do ich nabycia na zasadach dotyczących leków podstawowych określał minister zdrowia i opieki społecznej po zasięgnięciu opinii Rady Krajowego Związku Kas, a nie, jak proponowała komisja, po porozumieniu z tą radą.</u>
          <u xml:id="u-58.58" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.59" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 42, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.60" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.61" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.62" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 3 posłów, przeciw - 398, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.63" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.64" who="#Marszałek">W poprawce nr 28 do art. 44 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby osobom określonym w tym przepisie przysługiwało całkowicie bezpłatne zaopatrzenie w leki podstawowe, a nie tylko do wysokości ustalonych limitów cen, jak proponowała komisja.</u>
          <u xml:id="u-58.65" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.66" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 44 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.67" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.68" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.69" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 398 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 358 posłów, przeciw - 35, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.70" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.71" who="#Marszałek">W poprawce nr 29 do art. 44 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby inwalidom wojennym i członkom ich rodzin przysługiwało bezpłatne zaopatrzenie w leki i artykuły sanitarne bez proponowanych w tym przepisie ograniczeń.</u>
          <u xml:id="u-58.72" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.73" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 44 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.74" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.75" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.76" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 401 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 391 posłów, przeciw - 8, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.77" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.78" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 13 wnioskodawcy w nowym brzmieniu art. 46 proponują, aby ubezpieczonym będącym w trudnej sytuacji bytowej oraz osobom, które otrzymują szczególne uprawnienia na podstawie innych ustaw, obligatoryjnie przysługiwało bezpłatne zaopatrzenie w podstawowe i uzupełniające leki oraz środki sanitarne.</u>
          <u xml:id="u-58.79" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponuje, aby osobom, które są w trudnej sytuacji bytowej i jednocześnie ponoszą znaczne wydatki na zakup leków i materiałów medycznych, mogła być przyznawana pomoc finansowa na zasadach określonych w przepisach o pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-58.80" who="#Marszałek">Przyjęcie tego wniosku spowoduje, że poprawka nr 30 stanie się bezprzedmiotowa.</u>
          <u xml:id="u-58.81" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 46, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.82" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.83" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.84" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 400 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 20 posłów, przeciw - 377, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.85" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.86" who="#Marszałek">W poprawce nr 30 do art. 46 wnioskodawca proponuje, aby osobie znajdującej się w trudnej sytuacji bytowej mogła być przyznana pomoc finansowa, gdy ponosi ona znaczne wydatki także na zakup przedmiotów ortopedycznych, środków pomocniczych i leczniczych środków technicznych.</u>
          <u xml:id="u-58.87" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.88" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 46, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.89" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.90" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.91" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 405 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 397 posłów, przeciw - 5, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.92" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.93" who="#Marszałek">W poprawce nr 31 do art. 47 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby ubezpieczonym - na zlecenie lekarza ubezpieczenia zdrowotnego - przysługiwało zaopatrzenie także w lecznicze środki techniczne.</u>
          <u xml:id="u-58.94" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.95" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 47 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.96" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.97" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.98" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 403 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 401 posłów, przeciw - 1 poseł, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.99" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.100" who="#Marszałek">W poprawce nr 32 do art. 47 wnioskodawca w dodawanym po ust. 1 nowym ustępie proponuje, aby inwalidom wojennym i wojskowym przysługiwało prawo do bezpłatnych przedmiotów ortopedycznych.</u>
          <u xml:id="u-58.101" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.102" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 47 polegającej na dodaniu po ust. 1 nowego ustępu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.103" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.104" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.105" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 399 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 397 posłów, nikt nie głosował przeciw, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.106" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.107" who="#Marszałek">W poprawce nr 33 do art. 47 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby wykaz przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych oraz sposób i tryb zaopatrywania w nie określał minister zdrowia i opieki społecznej po zasięgnięciu opinii Rady Krajowego Związku Kas, a nie, jak proponowała komisja, na wniosek i po porozumieniu z tą radą.</u>
          <u xml:id="u-58.108" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.109" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 47 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.110" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.111" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.112" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 401 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 15 posłów, przeciw - 383, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.113" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.114" who="#Marszałek">W poprawce nr 34 do art. 49 wnioskodawca proponuje, aby przepisy o odpłatności za pobyt w domach pomocy społecznej stosować do ustalania i pobierania opłat na pokrycie kosztów utrzymania ubezpieczonego także w zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych.</u>
          <u xml:id="u-58.115" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.116" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 49, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.117" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.118" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.119" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 399 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 394 posłów, przeciw - 4, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.120" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.121" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 14 wnioskodawcy proponują, aby skreślić art. 52 stanowiący, że poza granicami kraju, jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, prawo do świadczeń przysługuje, gdy:</u>
          <u xml:id="u-58.122" who="#Marszałek">— ubezpieczony ma za granicą stałe miejsce zamieszkania w pasie przygranicznym,</u>
          <u xml:id="u-58.123" who="#Marszałek">— pobyt za granicą został spowodowany koniecznością przeprowadzenia badań lub leczenia, których nie przeprowadza się w kraju.</u>
          <u xml:id="u-58.124" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 52, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.125" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.126" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.127" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 397 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 24 posłów, przeciw - 369, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.128" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.129" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 15 do art. 53 ust. 2 wnioskodawcy proponują, aby kasy powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego mogły zawierać umowy o udzielanie świadczeń także z samorządnymi organizacjami świadczeniodawców.</u>
          <u xml:id="u-58.130" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 53 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.131" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.132" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.133" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 391 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 112 posłów, przeciw - 273, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.134" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.135" who="#Marszałek">W poprawce nr 35 do art. 53 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby umowy o udzielanie świadczeń mogły być zawierane także z lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej, w tym również z lekarzami rodzinnymi.</u>
          <u xml:id="u-58.136" who="#Marszałek">Z poprawką tą związana jest poprawka nr 43 do art. 60 ust. 1, w której wnioskodawca proponuje, aby ubezpieczony miał prawo wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, w tym także lekarza rodzinnego.</u>
          <u xml:id="u-58.137" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-58.138" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-58.139" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 53 ust. 2 oraz do art. 60 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.140" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.141" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.142" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 395 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 364 posłów, przeciw - 28, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.143" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.144" who="#Marszałek">W poprawce nr 36 lit. a do art. 54 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby minister zdrowia i opieki społecznej określając tryb składania ofert i sposób przeprowadzania konkursu poprzedzającego zawarcie umowy o udzielanie świadczeń zasięgał dodatkowo opinii Kolegium Lekarzy Rodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-58.145" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.146" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 36 lit. a do art. 54 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.147" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.148" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.149" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 401 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 99 posłów, przeciw - 297, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.150" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.151" who="#Marszałek">W poprawce nr 36 lit. b do art. 54 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby w rozporządzeniu dotyczącym ofert i konkursów minister zdrowia i opieki społecznej nie określał trybu zgłaszania i rozpatrywania skarg i protestów na te czynności.</u>
          <u xml:id="u-58.152" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.153" who="#Marszałek">W przypadku przyjęcia tej poprawki bezprzedmiotowa stanie się poprawka nr 36 lit. c.</u>
          <u xml:id="u-58.154" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 36 lit. b do art. 54 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.155" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.156" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.157" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 397 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 3 posłów, przeciw - 393, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.158" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.159" who="#Marszałek">W poprawce nr 36 lit. c do art. 54 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby przepisy rozporządzenia dotyczące ofert i konkursów normowały zgłaszanie i rozpatrywanie skarg i protestów związanych z tymi czynnościami, a nie na te czynności, jak proponowała komisja.</u>
          <u xml:id="u-58.160" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.161" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 36 lit. c do art. 54 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.162" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.163" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.164" who="#Marszałek">W głosowaniu udział wzięło 391 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 384 posłów, przeciw - 4, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.165" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.166" who="#Marszałek">W poprawce nr 37 lit. a do art. 55 wnioskodawca proponuje, aby uczestnikiem postępowania w przedmiocie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń w przypadku lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, w tym także lekarza rodzinnego, mógł być także przedstawiciel Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-58.167" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.168" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 37 lit. a do art. 55, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.169" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.170" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-58.171" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 396 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 374 posłów, przeciw - 19, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.172" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.173" who="#Marszałek">W poprawce nr 37 lit. b do art. 55 wnioskodawca proponuje, aby przedstawiciel właściwej okręgowej izby lekarskiej lub okręgowej izby pielęgniarek i położnych był uczestnikiem postępowania w przedmiocie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń z osobą wykonującą zawód medyczny poza zakładem opieki zdrowotnej, jeżeli osoba zawierająca umowę nie zgłosi sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-58.174" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponuje, aby właściwy przedstawiciel mógł być uczestnikiem tego postępowania za zgodą osoby zainteresowanej.</u>
          <u xml:id="u-58.175" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.176" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 37 lit. b do art. 55, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.177" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.178" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.179" who="#Marszałek">W głosowaniu udział wzięło 396 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 270 posłów, przeciw - 120, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.180" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.181" who="#Marszałek">W poprawce nr 38 do art. 56 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby wzór umowy o udzielanie świadczeń oraz dokumentację służącą jej rozliczeniu określał minister zdrowia i opieki społecznej po zasięgnięciu opinii, a nie, jak proponuje komisja, po porozumieniu z Radą Krajowego Związku Kas.</u>
          <u xml:id="u-58.182" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.183" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 56 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.184" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.185" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.186" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 388 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 7 posłów, przeciw - 379, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.187" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.188" who="#Marszałek">Wniosek mniejszości nr 16 dotyczący skreślenia art. 58 został wycofany.</u>
          <u xml:id="u-58.189" who="#Marszałek">W poprawce nr 39 do art. 58 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby specjalistyczne świadczenia ambulatoryjne były udzielane na podstawie skierowania lekarza, a nie - jak proponowała komisja - lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.</u>
          <u xml:id="u-58.190" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.191" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 58 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.192" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.193" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.194" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 391 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 111 posłów, przeciw - 272, 8 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.195" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.196" who="#Marszałek">W poprawce nr 40 do art. 58 wnioskodawca w nowym brzmieniu ust. 3 proponuje nową redakcję tego przepisu.</u>
          <u xml:id="u-58.197" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.198" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 40 do art. 58 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.199" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.200" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.201" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 389 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 317 posłów, przeciw - 69, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.202" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.203" who="#Marszałek">W poprawce nr 41 do art. 58 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby w przypadkach określonych w tym przepisie świadczenia zdrowotne szpitali były udzielane bez skierowania lekarza, a nie bez skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, jak proponowała komisja. Wnioskodawca proponuje ponadto, aby przepis ten nie dotyczył przymusowej hospitalizacji, o której decyzja została wydana na podstawie odrębnych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-58.204" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.205" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 41 do art. 58 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.206" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.207" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.208" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 387 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 130 posłów, przeciw - 251, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.209" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.210" who="#Marszałek">W poprawce nr 42 do art. 59 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby lekarz ubezpieczenia zdrowotnego udostępniał dokumentację medyczną osobom upoważnionym na podstawie odrębnych przepisów, a nie osobom upoważnionym tylko przez organy nadzoru farmaceutycznego, jak proponowała komisja.</u>
          <u xml:id="u-58.211" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.212" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 59 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.213" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.214" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.215" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 384 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 259 posłów, przeciw - 117, 8 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.216" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.217" who="#Marszałek">Poprawkę nr 43 rozpatrzyliśmy łącznie z poprawką nr 35.</u>
          <u xml:id="u-58.218" who="#Marszałek">W poprawce nr 44 lit. a do art. 61 ust. 1 pkt 2 wnioskodawca proponuje, aby kasa przeprowadzała kontrolę świadczeń pod względem ich zgodności, a nie pod kątem porównania z przyjętymi standardami.</u>
          <u xml:id="u-58.219" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.220" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 61 ust. 1 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.221" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.222" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.223" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 385 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 382 posłów, przeciw - 3, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-58.224" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.225" who="#Marszałek">W poprawce nr 44 lit. b do art. 61 ust. 1 pkt 4 wnioskodawca proponuje, aby kasa powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego kontrolowała zasadność wyboru leków i materiałów medycznych oraz przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych stosowanych w diagnostyce, leczeniu i rehabilitacji.</u>
          <u xml:id="u-58.226" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponowała, aby kontrola ta dotyczyła zasadności wyboru środków medycznych stosowanych w diagnostyce i terapii.</u>
          <u xml:id="u-58.227" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.228" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 61 ust. 1 pkt 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.229" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.230" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.231" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 392 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 389 posłów, przeciw - 1 poseł, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.232" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.233" who="#Marszałek">W poprawce nr 45 wnioskodawca proponuje, aby skreślić art. 68 stanowiący, że Krajowy Związek Kas oraz kasy regionalne i branżowe wykonują swoje zadania samorządnie.</u>
          <u xml:id="u-58.234" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.235" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 68, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.236" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.237" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.238" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 389 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 126 posłów, przeciw - 258, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.239" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.240" who="#Marszałek">W poprawce nr 46 do art. 72 ust. 2 pkt 8 wnioskodawca proponuje, aby do zakresu działania regionalnej kasy należało współdziałanie także ze związkami zawodowymi.</u>
          <u xml:id="u-58.241" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.242" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 72 ust. 2 pkt 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.243" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-58.244" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.245" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 392 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 380 posłów, przeciw - 9, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.246" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.247" who="#Marszałek">W poprawce nr 47 wnioskodawca w nowym brzmieniu art. 75 proponuje, aby rada nadzorcza regionalnej kasy składała się z członków pochodzących z wyborów bezpośrednich i tajnych, a także wybieranych przez pełnoletnich ubezpieczonych w terminie wyborów do organów samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-58.248" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponuje, aby w skład rady wchodzili reprezentanci zgromadzenia przedstawicieli oraz przedstawiciele sejmików samorządowych i wojewodów.</u>
          <u xml:id="u-58.249" who="#Marszałek">Konsekwencją tej poprawki jest:</u>
          <u xml:id="u-58.250" who="#Marszałek">— poprawka nr 48, polegająca na dodaniu po art. 75 nowego artykułu upoważniającego Radę Ministrów do określenia trybu zgłaszania kandydatów,</u>
          <u xml:id="u-58.251" who="#Marszałek">— poprawka nr 51, polegająca na skreśleniu pkt. 6 w art. 93.</u>
          <u xml:id="u-58.252" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-58.253" who="#Marszałek">W wypadku ich przyjęcia bezprzedmiotowe staną się wnioski mniejszości nr: 17, 18, 22 i 25.</u>
          <u xml:id="u-58.254" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-58.255" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PosełMarekBalicki">Chciałbym zadać pytanie panu posłowi sprawozdawcy w związku z tą poprawką. Mianowicie jest tak, że kasy regionalne będą dysponowały niezwykle dużymi funduszami, rzędu miliarda złotych lub więcej, czyli większymi niż większość obecnych budżetów wojewodów. Najważniejszym organem kasy regionalnej jest rada nadzorcza. Chciałbym więc zapytać pana posła sprawozdawcę: Dlaczego komisje negatywnie zaopiniowały bezpośrednie wybory do rad nadzorczych dokonywane przez ubezpieczonych, skoro ci sami ludzie potrafią wybierać trafnie swoich przedstawicieli do rad gmin czy też posłów do parlamentu? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PosełWładysławSzkop">Z przepisów art. 75 i art. 94 wynika, że bezpośrednie i tajne wybory odbywają się do zgromadzenia przedstawicieli oddziałów rejonowych kasy regionalnej. Pełna reprezentacja w tym zgromadzeniu przedstawicieli desygnuje swoich przedstawicieli do wszystkich kolejnych szczebli rad nadzorczych - na wyższych piętrach. Tym samym osoby, które zostały wybrane do rady nadzorczej kasy regionalnej, do Rady Krajowego Związku Kas, są wybierane w tajnych i bezpośrednich wyborach przez osoby ubezpieczone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo, jeszcze pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PosełMarekBalicki">Jeszcze dodatkowe pytanie.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#PosełMarekBalicki">Pan poseł sprawozdawca nie powiedział oczywiście wszystkiego, bo 1/4...</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Stanibuła: To nie jest pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#PosełMarekBalicki">Panie marszałku...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#Marszałek">Proszę zadać pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PosełMarekBalicki">1/4 rad nadzorczych pochodzi z nominacji.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#Marszałek">Chwileczkę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PosełMarekBalicki">Już mogę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PosełMarekBalicki">1/4 rad nadzorczych zgodnie ze sprawozdaniem komisji pochodzi z nominacji wojewodów, czyli nominowani przez urzędników członkowie rad nadzorczych będą kontrolować wydawanie funduszy większych niż dzisiejsze budżety wojewodów. Moje pytanie zmierzało do tego, dlaczego komisje boją się wyborów bezpośrednich i demokratycznej kontroli ubezpieczonych nad tak wielkimi funduszami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PosełWładysławSzkop">Ta 1/4, o której pan poseł był uprzejmy mówić, jest grupą kierowaną przedstawicieli, a nie nominowanych przez wojewodów urzędników państwowych, podobnie jak nie ma wskazania do nominacji przez sejmiki samorządowe członków sejmików samorządowych, tylko przedstawicieli sejmików samorządowych. Nie ma w przepisach ustawy żadnego ograniczenia dotyczącego innej możliwości wyboru aniżeli spośród grup urzędniczych. To jest element interpretacji skierowanej w jedną stronę. 3/4 są to przedstawiciele samorządów wybranych na szczeblu podstawowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: do art. 75, polegającej na dodaniu po tym artykule nowego artykułu, a także polegającej na skreśleniu pkt. 6 w art. 93, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 393 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 124 posłów, przeciw - 266, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-72.7" who="#Marszałek">Wniosek mniejszości nr 16 został wycofany.</u>
          <u xml:id="u-72.8" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 17 do art. 75 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby w skład rady nadzorczej kas regionalnych nie wchodzili przedstawiciele sejmików samorządowych i wojewodów.</u>
          <u xml:id="u-72.9" who="#Marszałek">Konsekwencją tego wniosku jest wniosek mniejszości nr 18 polegający na skreśleniu ust. 2 i 3 w art. 75.</u>
          <u xml:id="u-72.10" who="#Marszałek">Nad tymi wnioskami będziemy głosowali łącznie.</u>
          <u xml:id="u-72.11" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosków mniejszości do art. 75 ust. 1 oraz polegającego na skreśleniu ust. 2 i 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.12" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-72.13" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-72.14" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 391 posłów. Za przyjęciem wniosków mniejszości głosowało 102 posłów, przeciw - 282, 7 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.15" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wnioski mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-72.16" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 19 wnioskodawcy w nowym brzmieniu art. 80 proponują, aby w przypadku gdy uchwała rady nadzorczej jest w sposób oczywisty sprzeczna z prawem, statutem Krajowego Związku Kas i statutem regionalnej kasy, wniosek do rady kasy o zmianę tej uchwały składał prezes Zarządu Krajowego Związku Kas lub przewodniczący Rady Krajowego Związku Kas.</u>
          <u xml:id="u-72.17" who="#Marszałek">Wnioskodawcy proponują także, aby w przypadku odmowy zmiany uchwały lub w razie nierozpoznania wniosku w ciągu 30 dni mogli oni wnieść do Rady Krajowego Związku Kas o uchylenie w całości lub w części tej uchwały, a ta, jeżeli uzna wniosek za zasadny, zaskarża uchwałę do właściwego sądu.</u>
          <u xml:id="u-72.18" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponuje, aby w przypadku gdy uchwała jest sprzeczna z prawem, statutem Krajowego Związku Kas, statutem regionalnej kasy, a także uchwałami Krajowego Związku Kas, sprzeciw mogli wnosić także prezes lub wiceprezes rady nadzorczej. Ponadto komisja proponuje, aby sprzeciwy wnoszone były do Rady Krajowego Związku Kas, która rozstrzygałaby sprzeciw ostatecznie.</u>
          <u xml:id="u-72.19" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 80, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.20" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-72.21" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-72.22" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 394 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 318 posłów, przeciw - 25, 51 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.23" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-72.24" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 20 do art. 83 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby naczelny lekarz kasy był odpowiedzialny jedynie za organizację kontroli dostępności świadczeń i ich jakości.</u>
          <u xml:id="u-72.25" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponuje, aby odpowiadał on także za zapewnienie świadczeń przysługujących ubezpieczonym.</u>
          <u xml:id="u-72.26" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 83 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.27" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-72.28" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-72.29" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 400 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 27 posłów, przeciw - 330, 43 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.30" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-72.31" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 21 lit. a do art. 83 ust. 2 wnioskodawcy przez skreślenie pkt. 1 i 2 proponują, aby do zakresu działania naczelnego lekarza kasy nie należało przygotowywanie założeń planu pracy oraz sprawozdań z jego wykonania, a także przygotowywanie projektów umów o udzielanie świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-72.32" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 83 ust. 2 polegającego na skreśleniu pkt. 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.33" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-72.34" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-72.35" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 396 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 24 posłów, przeciw - 303, 69 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.36" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-72.37" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 21 lit. b do art. 83 ust. 2 pkt 6 wnioskodawcy proponują, aby do zakresu działania naczelnego lekarza kasy należało sprawowanie nadzoru nad działalnością lekarzy kasy jedynie w zakresie dostępności i jakości świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-72.38" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 83 ust. 2 pkt 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.39" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-72.40" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-72.41" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 398 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 27 posłów, przeciw - 295, 76 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.42" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-72.43" who="#Marszałek">W poprawce nr 49 do art. 86 ust. 1, dotyczącego powołania przez radę nadzorczą członków komisji rewizyjnej, wnioskodawca proponuje, aby dodać, że następuje to w trybie określonym w statucie kasy.</u>
          <u xml:id="u-72.44" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-72.45" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 86 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.46" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-72.47" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-72.48" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 395 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 393 posłów, przeciw - 2, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-72.49" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-72.50" who="#Marszałek">W poprawce nr 50 do art. 89 ust. 1 pkt 5 wnioskodawca proponuje, aby do zakresu działania rejonowego oddziału regionalnej kasy należało prowadzenie rejestru, a nie ewidencji usług medycznych, jak proponowała komisja.</u>
          <u xml:id="u-72.51" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-72.52" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 89 ust. 1 pkt 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.53" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-72.54" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-72.55" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 395 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 392 posłów, przeciw - 1, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.56" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-72.57" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 22 do art. 93 pkt 6 wnioskodawcy proponują, aby zgromadzenie przedstawicieli wybierało przedstawicieli, a nie, jak proponuje komisja, przedstawiciela do rady nadzorczej regionalnej kasy w liczbie proporcjonalnej do liczby osób ubezpieczonych zarejestrowanych w oddziale rejonowym, zgodnie z ustaleniami Krajowego Związku Kas.</u>
          <u xml:id="u-72.58" who="#Marszałek">Z tym wnioskiem związany jest wniosek mniejszości nr 25 do art. 108 ust. 1, w którym wnioskodawcy w dodawanym pkt. 8 proponują, aby do zakresu działania Krajowego Związku Kas należało także określenie liczby reprezentantów oddziału rejonowego do rady nadzorczej regionalnej kasy.</u>
          <u xml:id="u-72.59" who="#Marszałek">Nad tymi wnioskami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-72.60" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosków mniejszości do art. 93 pkt 6 oraz do art. 108 ust. 1 polegającego na dodaniu pkt. 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.61" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-72.62" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-72.63" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 398 posłów. Za przyjęciem wniosków mniejszości głosowało 29 posłów, przeciw - 365, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.64" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wnioski mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-72.65" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 23 do art. 97 wnioskodawcy w dodawanym nowym ust. 3 proponują, aby rada nadzorcza regionalnej kasy mogła uchylić uchwałę zgromadzenia przedstawicieli oddziału rejonowego.</u>
          <u xml:id="u-72.66" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 97, polegającego na dodaniu ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.67" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-72.68" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-72.69" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 383 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 79 posłów, przeciw - 274, 30 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.70" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-72.71" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 24 lit. a do art. 103 ust. 2 wnioskodawcy proponują, aby Rada Ministrów tworzyła lub znosiła kasę branżową na wniosek przedstawicieli osób objętych obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, a nie, jak proponuje komisja, tylko po zasięgnięciu opinii Rady Krajowego Związku Kas.</u>
          <u xml:id="u-72.72" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości nr 24 lit. a do art. 103 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.73" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-72.74" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-72.75" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 388 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 125 posłów, przeciw - 262, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.76" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości nr 24 lit. a odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-72.77" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 24 lit. b do art. 103 ust. 2 wnioskodawcy proponują, aby Rada Ministrów tworzyła lub znosiła kasę branżową w uzgodnieniu z Radą Krajowego Związku Kas, a nie, jak proponuje komisja, po zasięgnięciu jej opinii.</u>
          <u xml:id="u-72.78" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości nr 24 lit. b do art. 103 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.79" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-72.80" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-72.81" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 391 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 19 posłów, przeciw - 367, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.82" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości nr 24 lit. b odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-72.83" who="#Marszałek">Poprawkę nr 51 rozpatrzyliśmy łącznie z poprawką nr 47.</u>
          <u xml:id="u-72.84" who="#Marszałek">W poprawce nr 52 wnioskodawca w nowym brzmieniu art. 110 proponuje, aby w skład Rady Krajowego Związku Kas wchodził jeden przedstawiciel każdej branżowej kasy, a nie dwóch, jak proponuje komisja.</u>
          <u xml:id="u-72.85" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-72.86" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 110, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.87" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-72.88" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-72.89" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 396 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 109 posłów, przeciw - 282, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.90" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-72.91" who="#Marszałek">Wniosek mniejszości nr 25 rozpatrzyliśmy łącznie z wnioskiem nr 22.</u>
          <u xml:id="u-72.92" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 26 do art. 135 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby fundusz wyrównawczy był przeznaczany także na wyrównywanie różnic w wysokości koniecznych wydatków na świadczenia zdrowotne, wynikających z określonych w przepisie czynników różnicujących.</u>
          <u xml:id="u-72.93" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 135 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.94" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-72.95" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-72.96" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 394 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 18 posłów, przeciw - 373, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.97" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-72.98" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 27 wnioskodawcy w nowym brzmieniu art. 151 proponują, aby nadzór nad realizacją ubezpieczeń zdrowotnych sprawował Urząd Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych nadzorowany przez prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-72.99" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponuje, aby nadzór nad działalnością kas i Krajowego Związku Kas sprawował minister zdrowia i opieki społecznej: co do zgodności z prawem i statutem oraz nad realizacją przez kasy zleconych zadań państwowych.</u>
          <u xml:id="u-72.100" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 151, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.101" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-72.102" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-72.103" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 393 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 20 posłów, przeciw - 372, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.104" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-72.105" who="#Marszałek">W poprawce nr 53 do art. 164 ust. 1 wnioskodawca w dodawanym po pkt. 8 nowym pkt. 9 proponuje, aby pozostały w mocy art. 13 i 14 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, dotyczące bezpłatnych świadczeń leczniczych.</u>
          <u xml:id="u-72.106" who="#Marszałek">W przypadku przyjęcia tej poprawki należy w art. 169 skreślić pkt 5.</u>
          <u xml:id="u-72.107" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-72.108" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PosełJanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kieruję pytanie do przewodniczącego komisji pana posła Szkopa, który twierdził podczas prac nad drugim czytaniem, że skreślenie wszystkich uprawnień inwalidów wojennych i wojskowych było przeoczeniem. Tymczasem zauważyłem, że komisja nadal trwa przy swoim, czyli te zapisy o świadczeniach zamierza skreślić. Wprawdzie w trakcie dotychczasowego głosowania wiele tych uprawnień zostało inwalidom wojennym i wojskowym oraz członkom ich rodzin przywróconych, jednak moje informacje wskazują, że tak w zakresie zaopatrzenia w środki techniczne, jak i w zakresie pomocy środowiskowej, uzdrowiskowej - w wyniku przyjęcia stanowiska komisji przez Wysoką Izbę - inwalidzi wojskowi, wojenni oraz członkowie ich rodzin zostaną pozbawieni świadczeń. Proszę moje wątpliwości wyjaśnić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PosełWładysławSzkop">Panie Marszałku! Szanowna Wysoka Izbo! Panie Pośle! Art. 164 jest to przepis, który mówi o zachowaniu prawa do świadczeń zdrowotnych udzielanych bezpłatnie przez publiczne zakłady opieki zdrowotnej bez względu na uprawnienia z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego. Z samej główki przepisu wynika, że jeżeli przyczyną prowokującą, zmuszającą do sięgnięcia po świadczenie zdrowotne jest gruźlica, choroby psychiczne, choroby zakaźne, to każdy - niezależnie od tego, czy posiada prawo do świadczeń, czy nie, czy jest ubezpieczony, czy nie - będzie z tych świadczeń korzystał.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#PosełWładysławSzkop">Umieszczenie art. 13 w tym przepisie powoduje, że przy udzielaniu tych świadczeń przyjmuje się inne kryterium aniżeli tylko powód medyczny, bo się przyjmuje, że bycie inwalidą wojskowym, inwalidą wojennym i członkiem ich rodziny jest kryterium wejścia do systemu. My zaś mówimy w tym artykule o kryterium merytorycznym, medycznym - o przepisach ustawowych, które to regulują. Jest to różnica patrzenia na tę sprawę.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#PosełWładysławSzkop">Natomiast ten problem, który pan poseł był uprzejmy poruszać, jest rozwiązany w art. 169, z którego wynika, że nie tracą mocy przepisy zawarte w art. 13 i 14 ustawy o zaopatrzeniu rencistów i inwalidów. Tylko te elementy, które w tych przepisach są ujęte, a regulowane są równocześnie ustawą o ubezpieczeniach zdrowotnych, będą podlegały regulacji tej ustawy. I wśród nich jeden element rzeczywiście został zagubiony w czasie prac nad ustawą - techniczne zaopatrzenie stomatologiczne, czyli zaopatrzenie w protezy zębowe. Ta rzecz została usunięta. Wszystkie pozostałe świadczenia zostały utrzymane.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#PosełWładysławSzkop">Wprowadzenie tych zmian, nad którymi Wysoka Izba głosowała, doprowadziło do następującej sytuacji, że art. 169, utrzymując cały szereg przepisów art. 13 ustawy o zaopatrzeniu emerytów i rencistów, powodowałby podwójną regulację tych samych kwestii. I jeżeli dla jasności przepisu, jasności sytuacji jest to korzystne... Taka była decyzja Wysokiej Izby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#Marszałek">Pani poseł Dmochowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PosełMariaDmochowska">Panie Marszałku! Panie Pośle! Chciałabym wiedzieć, jakie konkretnie przepisy, które dotychczas obowiązywały w stosunku do inwalidów wojennych w sprawie zaopatrzenia, zostaną skreślone, jeśli nie dodamy zapisu o tym artykule.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PosełWładysławSzkop">Żadne.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Szybko odpowiedział.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#Marszałek">No tak, szybko odpowiedział, bo mu podpowiedzieli.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#Marszałek">Jeszcze pani poseł, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PosełMariaDmochowska">Wynikające z art. 14 - też?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PosełWładysławSzkop">Regulacja ta obowiązuje z tytułu ustawy o przepisach o zaopatrzeniu sanatoryjnym; w tej ustawie jest odwołanie do ustawy o sanatoriach.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#Marszałek">Czyli też, czy nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PosełWładysławSzkop">Też.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#Marszałek">Ach, przepraszam, jeszcze pan poseł Moczulski.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PosełLeszekMoczulski">Chciałem tylko prosić o odpowiedź: tak albo nie, a nie dłuższą, na pytanie następujące: Czy w następstwie tej legislacji możliwe jest ograniczenie praw inwalidów wojennych, czy niemożliwe? Proszę odpowiedzieć - tak albo nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#Marszałek">Chwileczkę, panie pośle, z doświadczenia sądownictwa wiemy, że nie zawsze da się odpowiedzieć - na pytanie - tak lub nie. Ale proszę spróbować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PosełWładysławSzkop">Według najlepszej mojej wiedzy - nie.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#Marszałek">Czy jeszcze ktoś chciałby pytać?</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#Marszałek">Nie.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#Marszałek">To przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 164 polegającej na dodaniu po pkt. 8 nowego pkt. 9 oraz skreśleniu pkt. 5 w art. 169, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-88.6" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 377 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 132 posłów, przeciw - 237, wstrzymało się od głosowania 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-88.7" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-88.8" who="#Marszałek">W poprawce nr 54 do art. 165 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby minister zdrowia i opieki społecznej mógł dodatkowo zwolnić z obowiązku przekształcenia publiczne zakłady opieki zdrowotnej tworzone i utrzymywane przez ministra transportu i gospodarki morskiej.</u>
          <u xml:id="u-88.9" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-88.10" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 165 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-88.11" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-88.12" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-88.13" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 386 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 283 posłów, przeciw - 100, wstrzymało się od głosowania 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-88.14" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-88.15" who="#Marszałek">W poprawce nr 55 do art. 167 ust. 3 wnioskodawca w dodawanym po pkt. 9 nowym pkt. 10 proponuje, aby w skład Tymczasowej Rady Krajowego Związku Kas wchodził także prezes Głównego Urzędu Statystycznego.</u>
          <u xml:id="u-88.16" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-88.17" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 167 ust. 3, polegającej na dodaniu nowego pkt. 10, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-88.18" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-88.19" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-88.20" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 385 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 265 posłów, przeciw - 89, 31 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-88.21" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-88.22" who="#Marszałek">W poprawce nr 55 do art. 167 ust. 3 wnioskodawca w dodawanym nowym pkt. 11 proponuje, aby w skład Tymczasowej Rady Krajowego Związku Kas wchodził także prezes Zarządu Głównego Kolegium Lekarzy Rodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-88.23" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-88.24" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 167 ust. 3, polegającej na dodaniu nowego pkt. 11, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-88.25" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-88.26" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-88.27" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 389 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 361 posłów, przeciw - 22, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-88.28" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-88.29" who="#Marszałek">W poprawce nr 56 do art. 168 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby na okres 1 roku od dnia wejścia w życie ustawy kasy mogły zawierać umowy także z innymi osobami wykonującymi zawód poza zakładami opieki zdrowotnej, a ponadto z zakładami opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-88.30" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-88.31" who="#Marszałek">Jest pytanie, tak?</u>
          <u xml:id="u-88.32" who="#Marszałek">Bardzo proszę, pan poseł Balicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PosełMarekBalicki">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#PosełMarekBalicki">W sprawozdaniu komisji w art. 168 jest przepis, który mówi, że w pierwszym roku obowiązywania ustawy, czyli wtedy kiedy ona wejdzie w życie, po dwóch latach, umowy z kasą będą mogli zawrzeć lekarze prywatnie praktykujący, czyli wykonujący swój zawód poza zakładem opieki zdrowotnej. Takich lekarzy mamy dzisiaj ok. 30 tys. I trzeba powiedzieć, że jest to trafne rozwiązane. Poprawka zmierza do tego, żeby tym przepisem objąć również inne zawody medyczne, które indywidualnie poza zakładem opieki zdrowotnej są wykonywane, chodzi np. o pielęgniarki czy magistrów analityki medycznej. W ten sposób byłoby to równe potraktowanie wszystkich podmiotów, zawodów medycznych w wypadku kas. Mam pytanie: Dlaczego komisja zaopiniowała negatywnie tę poprawkę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PosełWładysławSzkop">Jednym z głównych powodów było to, że w przypadku zawodu pielęgniarskiego są to dziesiątki gabinetów prywatnych i nie ma żadnej podstawy i żadnych ograniczeń, jeśli chodzi o zawieranie umów w ramach działalności gospodarczej, natomiast praktyka prywatna w gabinetach lekarskich nie jest wykonywana dzisiaj w oparciu o przepisy o działalności gospodarczej i procedura zawierania umów z wykonującymi zawody lekarskie jest znacznie trudniejsza niżeli z wszystkimi pozostałymi. Dlatego zaopiniowano to w ten sposób, by przepis ten odnosił się jedynie do zawodu lekarskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 168 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 382 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 144 posłów, przeciw - 230, 8 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-92.7" who="#Marszałek">W poprawce nr 57 do art.169 pkt 30 wnioskodawca proponuje, aby art. 10 ust. 2 ustawy o Przedsiębiorstwie Państwowym „Polskie Koleje Państwowe”, dotyczący właściwości kolejowej służby zdrowia, obowiązywał także w zakresie uregulowanym ustawą.</u>
          <u xml:id="u-92.8" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-92.9" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 169 pkt 30, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-92.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-92.11" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-92.12" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 375 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 331 posłów, przeciw - 2, 42 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-92.13" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-92.14" who="#Marszałek">Poprawkę nr 58 rozpatrzyliśmy łącznie z poprawką nr 2.</u>
          <u xml:id="u-92.15" who="#Marszałek">W poprawce nr 59 do art. 171 wnioskodawca proponuje, aby ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2000 r., a nie z dniem 1 stycznia 1999 r., jak proponuje komisja.</u>
          <u xml:id="u-92.16" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-92.17" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 171, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-92.18" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-92.19" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-92.20" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 382 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 25 posłów, przeciw - 352, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-92.21" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-92.22" who="#Marszałek">Pani poseł Ziółkowska i pan poseł Balicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Panie pośle, czy Sejm będzie kontrolował wydatkowanie pieniędzy publicznych przez kasy? Kasy będą dysponowały kilkunastoma miliardami nowych złotych. Zadaję to pytanie dlatego, że doświadczenie, a także kontrole NIK wskazują, iż we wszystkich podmiotach, agencjach, funduszach nadzorowanych przez ministrów spotyka się w zakresie dysponowania pieniędzmi publicznymi liczne nieprawidłowości. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#Marszałek">Pan poseł Balicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PosełMarekBalicki">W art. 169 ustawy, w którym wymienione są przepisy innych ustaw, które tracą moc lub są zmieniane, nie jest wymieniona ustawa o zmianie zakresu działania niektórych miast oraz miejskich strefach usług publicznych. Dlaczego o to pytam pana posła sprawozdawcę? W art. 2 ust. 2 ustawy mówi się bowiem, że gminy, czyli i wielkie miasta, przejmują od wojewodów - i wiemy, że ten akt dokonał się 1 stycznia tego roku - do prowadzenia jako zadania własne zakłady opieki zdrowotnej. Jest ewidentna sprzeczność pomiędzy ustawą, nad którą przeprowadzaliśmy głosowanie w dniu dzisiejszym, a ustawą o zakresie działania wielkich miast i chciałbym tu uzyskać wyjaśnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#Marszałek">Jeszcze pan poseł Syryjczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Chciałbym przed głosowaniem nad ostateczną treścią ustawy uzyskać odpowiedź posła sprawozdawcy i rządu co do tego, w jakim trybie będzie rozwiązana kwestia budżetów gmin. Wysoce niepokojąca jest sytuacja, w której mimo że wpływy z podatku dochodowego zmaleją mniej więcej o 40% - a skądinąd wiemy, że nawet 1% jest ważny, bo o tym dyskutowaliśmy tutaj dość długo przy okazji ustawy o finansach gmin - uchwalamy jeszcze ustawę, która de facto rujnuje budżety gmin i nie wprowadza żadnego mechanizmu regulującego tę kwestię na przyszłość. Dlatego chciałbym uzyskać odpowiedź nie tylko posła sprawozdawcy, ale i przedstawicieli rządu, w jaki sposób zamierza się rozwiązać ten problem w przyszłości i jakie jest stanowisko rządu co do dalszego funkcjonowania budżetów gmin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#Marszałek">Pan poseł Lityński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PosełJanLityński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy: Jak rozumiem, przegłosowaliśmy, że ustawa ma dwuletnie vacatio legis. Czy to oznacza, że ustawa wejdzie w życie dopiero za dwa lata, a wszystko to, o czym mówimy, że obecny Sejm wprowadza ubezpieczenia zdrowotne, jest nieprawdą, dlatego że spadnie to i tak na przyszły Sejm i przyszły rząd? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#Marszałek">Jeszcze pan poseł Rulewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PosełJanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle Sprawozdawco! W woj. bydgoskim 80% zakładów opieki zdrowotnej ma warunkowy wpis do rejestru zakładów opieki zdrowotnej i wobec tego nie spełnia i nie będzie spełniać w najbliższych paru latach warunków placówki, która jest w stanie świadczyć usługi na zasadach ubezpieczenia.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#PosełJanRulewski">Pytanie jest właśnie do pana posła sprawozdawcy i również do rządu: Czy proponując tak szybki termin, okres wdrożenia, uwzględnia skutki czy trudności dostosowania zakładów?</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PosełWładysławSzkop">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czy Sejm będzie miał mechanizmy kontroli i nadzoru nad systemem ubezpieczenia zdrowotnego? Tak.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Balicki: Gdzie? W jaki sposób?)</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Wystarczy.)</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#PosełWładysławSzkop">Art. 163. Na podstawie ustawy z 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli po art. 2 dodaje się art. 2a w brzmieniu: „Najwyższa Izba Kontroli może kontrolować pod względem legalności, gospodarności i rzetelności działalność jednostek organizacyjnych i podmiotów wykonujących zadania z zakresu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego”.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#Marszałek">Mamy, panie pośle, i bliższe przepisy dotyczące możliwości kontroli przez Sejm, np. komisje sejmowe.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Prezydium Sejmu.)</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#Marszałek">Nie. NIK to swoją drogą, ale...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PosełWładysławSzkop">Panie Marszałku! Oprócz tej instytucji jest wprowadzona instytucja, departament odpowiednich ubezpieczeń zdrowotnych w regionalnej izbie obrachunkowej, która również wykonuje czynności kontrolne pod egidą rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#Marszałek">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo, niech pan kontynuuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PosełWładysławSzkop">Czy art. 169 zawiera zmiany dotyczące przepisów i uchylania przepisów? Panie pośle, tam nie ma żadnych zmian. Art. 169 nie wprowadza żadnych zmian, tylko tracą moc przepisy w zakresie uregulowanym tą ustawą. Ponieważ nie została zmieniona ustawa o wielkich miastach, więc ona nie traci mocy. Nie ma żadnych zmian. Te regulacje nadal obowiązują.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#PosełWładysławSzkop">Panie pośle Syryjczyk: Nie rujnuje budżetu gmin, bo to Wysoka Izba ustala subwencje dla gmin.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#komentarz">(Poruszenie, wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#PosełWładysławSzkop">W 1998 r. będzie niezbędna zmiana ustawy o finansowaniu gmin. Jesteśmy w roku 1996 i o dochodach oraz o sposobie organizacji finansowania gmin w 1998 r. jest dzisiaj bardzo trudno mówić. Dzisiaj nie ma technicznej możliwości ani wykonania symulacji, ani przybliżonego określenia, jakie będą dochody państwa i dochody budżetu i ile należy przenieść do gmin, ażeby zostały wykonane wszystkie obowiązki nałożone ustawami na samorządy. Relacjonując sprawozdanie komisji, informowałem Wysoką Izbę, że byłby to przepis deklaracyjny, z którego nie wynikałaby żadna norma prawna.</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#PosełWładysławSzkop">Panie pośle Lityński, to nie jest przerzucanie odpowiedzialności na kogokolwiek. Ta ustawa powołuje pełnomocnika rządu, który będzie wykonywał polecenia i zadania zawarte w tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Późno.)</u>
          <u xml:id="u-109.6" who="#PosełWładysławSzkop">Nie, panie pośle. Precyzując, za rok i 9 miesięcy, bo mniej więcej w marcu czy kwietniu przyszłego roku, zostanie powołany taki pełnomocnik.</u>
          <u xml:id="u-109.7" who="#PosełWładysławSzkop">Do pana posła Rulewskiego. Nie wiem, jak wygląda w woj. bydgoskim plan dostosowania zakładów publicznej służby zdrowia do wymogów zawartych w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej. Myślę, że pana wiedza o tym fakcie jest znacznie bardziej szczegółowa i dogłębna. Wiem natomiast, jak to wygląda w woj. słupskim, panie pośle. Plan dostosowania zakładów opieki zdrowotnej do wymogów jest tu założony na okres 10 lat i jest systematycznie wykonywany. Zakup świadczeń zdrowotnych nie jest ograniczony przez ustawę o zakładach opieki zdrowotnej, a ze strony organizatora istnieje obowiązek dostosowania tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#Marszałek">Dalsze pytania?</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Wysoka Izbo! Poseł sprawozdawca przed chwilą szczerze wyznał, że nie ma żadnej możliwości sprawdzenia i przewidzenia skutków finansowych działania tej ustawy w różnych aspektach - w aspekcie budżetu państwa, budżetów gmin. Wobec tego stawiam pytanie: Skoro nie przewidywano, nie szacowano takich możliwości i nie jest możliwe oszacowanie skutków, to na czym się opiera optymizm projektodawców, wyrażający się w przekonaniu, że ta ustawa uzdrowi sytuację, jeśli chodzi o możliwość świadczenia usług zdrowotnych na odpowiednim poziomie?</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PosełMarekBalicki">Pan poseł sprawozdawca, odpowiadając na pytanie pani poseł Ziółkowskiej, powołał się na art. 163, mówiąc, że NIK może kontrolować pod względem legalności, gospodarności itd. i że w ten sposób jakoby parlament może nadzorować tak wielkie fundusze publiczne. Chciałbym zatem zapytać: Jeśli NIK stwierdzi, że nie ma gospodarności - oczywiście nie chodzi mi tu o działalność przestępczą, tylko to, co nie jest przestępstwem, ale zwykłym niezbyt gospodarnym działaniem - to co może zrobić parlament, żeby zmienić sytuację w funkcjonowaniu kas? Jakie zapisy ustawy dają mu możliwość zmiany sytuacji?</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: O Boże, panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie jest debata.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#Marszałek">Chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#Marszałek">Proszę kontynuować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PosełMarekBalicki">Drugie pytanie, panie marszałku, wiąże się z tym, które już zadałem, bo uzyskana odpowiedź jest, moim zdaniem, niepełna. Zadanie własne... Jest jasno określone, co to jest, że wielkie miasta dostały pieniądze, kompetencje i odpowiedzialność za prowadzenie zadań z zakresu ochrony zdrowia, w tym zakładów opieki zdrowotnej. Ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym mówi, że pieniądze i kompetencje są w ręku kas chorych. Jak ten konflikt rozwiązać? Muszę tu powiedzieć, że wczoraj w Krakowie była konferencja, zorganizowana m.in. przez ekspertów ministerstwa zdrowia, na której próbowano, zakładając, że ustawa zostanie przyjęta, rozwiązywać ten konflikt... no może akurat niezbyt trafnymi sposobami. Jak zatem ten konflikt rozwiązać? Jest ewidentna sprzeczność między ustawą o zakresie działania wielkich miast a ustawą o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. Uchwalając tę ustawę, będziemy mieli ten konflikt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#Marszałek">Chciałem powiedzieć panu posłowi Balickiemu, że pierwsze pytanie wykracza poza zakres... bo przecież pan poseł nie będzie tutaj rozważał problemów przyszłej odpowiedzialności. Natomiast, Wysoka Izbo, jeżeli chodzi o mechanizmy kontroli Sejmu, to są one jasne. Trafnie przed chwilą mówił pan poseł Szymański — interpelacje i zapytania, te informacje rządu, które my wprowadzamy, i komisje... Myślę, że ze strony parlamentu mamy dostateczne instrumenty. Obyśmy tylko potrafili skutecznie je wykorzystać. Ale to już jest inna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#Marszałek">Panie pośle, proszę odpowiedzieć posłowi Balickiemu na drugie pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PosełWładysławSzkop">Zadania własne gmin. Szacunek dzisiejszych możliwości finansowych, zmiana ustawy, zmiany ustaw podatkowych i zmiany ustaw finansujących gminy, stopy podatkowe — 16–17% dla gmin w 1998 r., zmiany w ustroju państwa, zmiany zakresu granic województw, zakresu powiatów — wszystko to będzie decydowało o zmianie finansowania samorządu w 1998 r. Podjęcie dzisiaj jakichkolwiek działań, aby przesądzić o tym, jak powinien być konstruowany budżet państwa i dochody gmin w 1999 r., jest dzisiaj niemożliwe. Zadania, które zostały przekazane gminom, w części dotyczącej ochrony zdrowia, pozostaną w tych gminach jako w organach założycielskich zakładów służy zdrowia. Natomiast czynności medyczne i świadczenia zdrowotne, których te zakłady będą udzielały, będą wykupywane przez kasy ubezpieczenia zdrowotnego. Taki mechanizm jest zawarty we wszystkich projektach i propozycjach systemu ubezpieczeniowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#Marszałek">Pani poseł Lipowicz, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PosełIrenaLipowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałabym zwrócić się z pytaniem do rządu, ponieważ wskutek uchwalenia tej ustawy następuje złamanie pewnych podstawowych reguł. Jeżeli nie zostały precyzyjnie określone skutki finansowe jakiejś ustawy, to ona słusznie jest odrzucana. Usłyszeliśmy od pana posła sprawozdawcy - z całym szacunkiem dla pana wkładu pracy w ten projekt - że zwłaszcza dla gmin nie można w tej chwili podać skutków finansowych tej ustawy. To jest pierwszy punkt. Punkt drugi: jest sprawą poważną, proszę państwa, to, że projekt odsuwa społeczeństwo...</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Pytania, pytania.)</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#PosełIrenaLipowicz">Bardzo proszę, jeśli mogę, chciałabym zadać rządowi pytanie: W jaki sposób - bo chcecie państwo pogodzić przyszłą reformę samorządową, obojętnie, czy będzie to, jak chcemy, powiat i województwo samorządowe, czy tylko województwo samorządowe...</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#PosełIrenaLipowicz"> Panie marszałku, chciałabym zakończyć zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#Marszałek">Proszę zadać pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PosełIrenaLipowicz">Dziękuję. Będę wdzięczna koalicji rządzącej, jeżeli pozwoli mi dokończyć. Proszę się tak nie obawiać moich pytań.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#PosełIrenaLipowicz">Nie będzie możliwe wprowadzenie ani województwa samorządowego w planowanym kształcie, ani powiatu samorządowego, ani formy z powiatem i województwem, jeżeli zagospodarujemy w sposób nieodwracalny na rzecz administracji majątek, o którym mówimy. Próbowaliśmy poprzez naszą poprawkę przywrócić społeczeństwu możliwość wyboru swoich reprezentantów. Pośredni przedstawiciele sejmiku... To, co pan sprawozdawca powiedział, to nie była odpowiedź na pytanie. To nie jest żadna legitymacja demokratyczna, bo już sejmik ma pośrednią legitymację, a pan jeszcze chce wysyłać delegatów delegatów. To jest odsunięcie społeczeństwa... To jest właśnie moje pytanie do rządu, którego przedstawicieli tu w ławach widzimy.</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#PosełIrenaLipowicz"> W tej fundamentalnej sytuacji, proszę państwa, wznieśmy się na chwilę ponad podziały, pomyślmy, co robimy. Czy PSL chce województwa samorządowego, czy my chcemy powiatów - nie przeprowadzimy tej reformy, bo całą służbę zdrowia wydzielamy, włączamy w administrację specjalną i odsuwamy społeczeństwo od współrządzenia. Dziękuję bardzo. </u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie! Mam prośbę do wszystkich, którzy będą zabierać głos. Proszę państwa, to są pytania, które powinny być zadane w czasie pierwszego czytania.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#komentarz">(Oklaski, poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#Marszałek"> I co, nie było odpowiedzi na nie?</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#komentarz">(Głosy z sali: Były, były.)</u>
          <u xml:id="u-122.5" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, nie.)</u>
          <u xml:id="u-122.6" who="#Marszałek">Bardzo proszę, pan poseł Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PosełWładysławAdamski">Niejako w nawiązaniu do tego, o czym mówił pan marszałek, chciałbym zapytać pana posła sprawozdawcę, czy problematyka ta była omawiana na posiedzeniu komisji sejmowej. Czy uczestniczył w tym posiedzeniu pan poseł Balicki, zadający najwięcej pytań? Czy problematyka ta była podejmowania w czasie pierwszego czytania? Czy padły odpowiedzi i kwestia została omówiona? Zdaję sobie sprawę, że jest to problematyka niezmiernie ważna, ale odnoszę też wrażenie, że jest to próba otworzenia w tej chwili ponownie debaty i przedstawienia społeczeństwu po raz kolejny pewnych racji, które w czasie pierwszego czytania już był prezentowane. Jest to niemalże próba obstrukcji, niejako dyskredytowania całej reformy, jaka jest poprzez ustawę przeprowadzana. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie! Panowie Posłowie! Aby uniknąć tego typu zarzutów, proszę zadawać konkretne pytania, wiążące się bezpośrednio z ustawą - i bez komentarzy.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#Marszałek">Pan poseł Wójcik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PosełGwidonWójcik">Panie marszałku, chciałbym tylko powiedzieć, że krzyki nic nie pomogą. Teraz jest historyczna chwila...</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Pytanie, pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#PosełGwidonWójcik">Ja tylko wytłumaczę, panie marszałku...</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#PosełGwidonWójcik">Myślę, że krzyki jednak nic nie pomogą, ja to pytanie i tak zadam.</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-125.6" who="#PosełGwidonWójcik"> Odpowiadam na to, o co pytał pan poseł Adamski: Dlaczego opozycja chce zadawać pytania? Otóż chcę zadać pytania, ponieważ nie uczestniczyłem w pracach komisji, bo nie jestem jej członkiem. Dochodziły mnie głosy, że projekt jest fatalny, ale po przeczytaniu tego projektu, nieprzyjęciu wielu poprawek poddanych dzisiaj pod głosowanie, stwierdzam, że ten projekt jest jeszcze fatalniejszy, niż jawiło to się w moich najgorszych koszmarach nocnych. W związku z tym pozwoli pan, panie marszałku, że zadam pytania skierowane do rządu.</u>
          <u xml:id="u-125.7" who="#PosełGwidonWójcik">Pan poseł sprawozdawca powiedział po pytaniu pana posła Syryjczyka, że tak naprawdę to nie wiadomo, jak będą wyglądały budżety gmin, i zasugerował, że rząd będzie to wyrównywał w subwencjach. Pytanie: Czy rząd zamierza tym samym zlikwidować samorządność, stanowiąc, że wszystkie pieniądze będą gminom przekazywane z Ministerstwa Finansów? Czy gminy będą miały jakiekolwiek dochody własne, bo na tym polega samorządność? Czy rząd tym samym chce złamać Europejską Kartę Samorządu Terytorialnego? To było pierwsze pytanie skierowane do rządu.</u>
          <u xml:id="u-125.8" who="#PosełGwidonWójcik">Drugie pytanie dotyczy pacjentów. Czy oszacowano, o ile spadną dochody rodzin w Polsce po wprowadzeniu tej ustawy w związku ze znacznym obciążeniem ich większymi kosztami zakupu leków? To było drugie pytanie.</u>
          <u xml:id="u-125.9" who="#PosełGwidonWójcik">I trzecie pytanie: Czy oszacowano w związku z tym, że poruszamy się w ramach tych samych kwot przeznaczonych na ochronę zdrowia — bo nawet laik jest w stanie ustalić, czytając to, że kwoty będą bardzo podobne, niezależnie od wszystkiego, tak teraz, jak i po wprowadzeniu w życie ustawy — o ile uszczuplimy zasoby pieniędzy przeznaczone na służbę zdrowia, na ochronę zdrowia, zatrudniając rzeszę 30–40 tys. pracowników, którzy będą się zajmowali wyłącznie przekładaniem pieniędzy z kieszeni do kieszeni? Czy oszacowano, o ile uszczupli to środki przeznaczone na służbę zdrowia? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-125.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#Marszałek">Chciałbym, proszę państwa, ostrzec wszystkich następnych, że gdy będą komentarze i oświadczenia, będę zmuszony wyłączyć mikrofon, ktokolwiek zabierałby głos.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#Marszałek">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#Marszałek">Proszę koncentrować się na pytaniach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PosełMarekBalicki">Dziękuję, panie marszałku. Pan poseł Adamski nie był członkiem Komisji Nadzwyczajnej do spraw ubezpieczeń, dlatego nie zna przebiegu obrad. Zatem informuję pana marszałka i Wysoką Izbę, że na ostatnim posiedzeniu złożyłem wniosek formalny, zgodnie z regulaminem Sejmu, o ekspertyzę prawną dotyczącą tego, czy ta ustawa jest sprzeczna z ustawą o zakresie działania wielkich miast. Do dzisiejszego dnia ta ekspertyza nie została mi doręczona i dlatego będę pytał o to do skutku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#Marszałek">Panie pośle, proszę, żeby jednak nie przeszkadzać.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#Marszałek">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PosełWładysławSzkop">Informację o budżetowych skutkach wprowadzenia ustawy każdy z parlamentarzystów otrzymał w uzasadnieniu do przedłożenia.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę mówić do mikrofonu.)</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#PosełWładysławSzkop">Przepraszam bardzo, wydawało mi się, że słychać. Informację o wszystkich następstwach budżetowych wprowadzanej ustawy o ubezpieczeniu zdrowotnym każdy z parlamentarzystów, każdy z nas, otrzymał, panie marszałku, w uzasadnieniu do przedłożenia rządowego. Sekretariat komisji ubezpieczeniu zdrowotnym dysponuje pełnym kompletem symulacji ekonomicznych przygotowanym przez dwa różne ośrodki. Koledzy parlamentarzyści z tej dokumentacji - dokumentacji Centrum Organizacji i Ekonomiki Ochrony Zdrowia - która jest dokumentacją poufną, mogli korzystać w sekretariacie komisji. Natomiast ekspertyzy finansowe przygotowane przez prawne eksperckie biuro Sejmu otrzymali do rąk własnych. Wszystkie finansowe następstwa tego dla budżetu państwa są więc znane.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#PosełWładysławSzkop">Natomiast jest przeinaczeniem, niezgodnością z tym, co powiedziałem, pewne twierdzenie. Chodzi o to, że nie ma dzisiaj szacunku, jak należy wyrównywać dochody gmin w 1999 r., a nie szacunku, jak będą wyglądały dochody budżetu państwa, że brak takiego rozeznania.</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#PosełWładysławSzkop">Jeden z mówców twierdzi, że ustawa wprowadza dodatkowe obciążenia dla obywateli związane z niedoszacowaniem czy złym oszacowaniem wydatków na leki. Myślę, że pan poseł czytał inny projekt ustawy. Gdyby pan zechciał porównać ten projekt ustawy z dzisiaj obowiązującym projektem ustawy o zaopatrzeniu w środki farmaceutyczne i leki, to znalazłby pan dokładnie takie same regulacje prawne.</u>
          <u xml:id="u-129.5" who="#komentarz">(Poseł Marek Balicki: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-129.6" who="#PosełWładysławSzkop">Tak więc nie ma żadnych zmian.</u>
          <u xml:id="u-129.7" who="#PosełWładysławSzkop">Czy zostały uszczuplone wydatki na służbę zdrowia w związku z budową systemu ubezpieczeń zdrowotnych i administracji? Myślę, że jeśli będziemy rozmawiali jeszcze kilka tygodni, to początkowe liczby, o których się często mówiło na posiedzeniu komisji — tj. 20–30 tys., dzisiaj z trybuny już padało, że 30–40 tys. pracowników administracyjnych — wzrosną o kolejny przedział, o 10, i będzie to ok. 50 tys.</u>
          <u xml:id="u-129.8" who="#PosełWładysławSzkop">Przewidywane koszty według szacunku symulacji rządowej i sejmowej powinny się wahać między 4 a 8% zebranej składki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#Marszałek">Zapytuję panią poseł Lipowicz, czy podtrzymuje wniosek, żeby odpowiedział przedstawiciel ministerstwa. Tak.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#Marszałek">Wystarczy pytanie do jednego posła, czy podtrzymuje.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#Marszałek">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejKrzysztofKuszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Parę faktów. Czy budżety gmin będą miały zmniejszone dochody? Odpowiadam, że nie. 15-procentowa lub 16-procentowa część wpływów od podatków osobistych będzie zachowana. Ta ustawa tego nie zmienia. Natomiast jeśli chodzi o wskaźnik U wielkich miast, to jeśli nie będą one musiały płacić za świadczenia zdrowotne w swoich miastach, to o tyle będzie on zmieniony i to jest chyba logiczne.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Puzyna: Pula zmniejszy się o połowę.)</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejKrzysztofKuszewski">Nie, proszę państwa, nie zmniejsza się pula pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejKrzysztofKuszewski">Chciałbym państwu powiedzieć jako wiceprzewodniczący samorządowo-rządowej komisji, że dziś spotykamy się o godz. 14 w Ministerstwie Finansów i będziemy rozmawiali na ten temat, oba zespoły, a mamy przygotowane rozwiązanie, tak aby się nie zmniejszyła. Oświadczam to z wysokiej trybuny.</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#komentarz">(Poseł Marek Balicki: O ile się zmniejsza?)</u>
          <u xml:id="u-131.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#Marszałek">Chwileczkę, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#Marszałek">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejKrzysztofKuszewski">Bardzo przepraszam, powiedziałem, że w ogóle się nie zmniejszy. Nie o ile, tylko w ogóle się nie zmniejszy, będzie wynosiła 15. To nie jest przeznaczane na wydatki na ochronę zdrowia. One są wzięte skądinąd i będzie to wyrównane zgodnie z tym, co mówił pan poseł sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejKrzysztofKuszewski">Druga sprawa. Padł tutaj zarzut, że ustawa nie powinna być przyjęta, albowiem nie są oszacowane jej skutki. 29 tomów dokładnych symulacji finansowych otrzymała wysoka komisja, jest to do dyspozycji. Wziąłem tylko jeden tom, nie mam przy sobie 29 tomów. Jeśli można powiedzieć w tej sytuacji, że nie zostały one oszacowane, to po prostu trudno oszacować lepiej.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejKrzysztofKuszewski">O ile zmniejszą się możliwości finansowania przy finansowaniu ze składki? Nie zmniejszą się, lecz się zwiększą. Jeżeli Wysoka Izba uchwali 10-procentowe odliczenie od podatku jako to, co będzie przeznaczone na ochronę zdrowia, czyli na świadczenia zdrowotne, to jest to mniej więcej suma w dzisiejszych pieniądzach wynosząca 224 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jaki to jest procent?)</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejKrzysztofKuszewski">10% od tego, to jest więcej niż dzisiaj, a więc nie jest uprawnione stwierdzenie, że jest to taka sama suma - ona nie jest taka sama.</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#komentarz">(Poseł Marek Balicki: Skąd się weźmie te pieniądze?)</u>
          <u xml:id="u-133.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejKrzysztofKuszewski">Proszę państwa, jest to zawarte w symulacji. Symulacje zostały dostarczone. Mogę oczywiście odpowiadać...</u>
          <u xml:id="u-133.8" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#Marszałek">Panie ministrze, przepraszam na chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#Marszałek">Proszę nie przeszkadzać, bo nie dopuszczę dalszych pytań - tak nie można dyskutować.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#Marszałek">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejKrzysztofKuszewski">Proszę państwa, pieniędzy będzie więcej. Wynika to z symulacji, część pieniędzy będzie przeznaczona, o czym mówił pan poseł, na zorganizowanie zawierania kontraktów z samodzielnymi placówkami, to musi kosztować i nie ma co tego ukrywać, ale pieniądze będą wydane lepiej.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejKrzysztofKuszewski">I najważniejsza sprawa, o której chciałem powiedzieć, szczególnie w odpowiedzi na głos pani poseł Lipowicz. W dalszym ciągu samorządy pozostaną właścicielami placówek. One będą zakładały... I bardzo chcemy, żeby to były ich placówki. Część pieniędzy, którą dotychczas mają z podatku lub z umów z wojewodami, będzie zamieniona na pieniądze ze składki. O co w tej całej sprawie chodzi? O to chodzi w całej reformie, by oddzielić dostarczyciela świadczeń, czyli placówkę prywatnego kontraktowego lekarza, od tego, kto płaci. I to jest istota całej reformy, i dlatego warto to zrobić.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejKrzysztofKuszewski">Ostatnie pytanie, na które chciałbym odpowiedzieć. Przepraszam, że odpowiadam tak hurtem. To jest pytanie pana posła Rulewskiego dotyczące tego, ile placówek możemy dziś zarejestrować, przekształcić w samodzielne zakłady. Mam tę liczbę zarejestrowanych zakładów - 753 zakłady. Część z nich jest rzeczywiście warunkowo, panie pośle, rejestrowana. I taka jest sytuacja w Polsce. Mniej więcej połowa zakładów, nie wdając się w szczegóły, została wybudowana po wojnie, druga połowa to są często klasztory stuletnie, o czym mówiliśmy na posiedzeniu komisji. I dopóty, dopóki nie dokonamy restrukturyzacji szpitali, co już się rozpoczęło, musimy się zgodzić, że będziemy je tak rejestrować. Nie możemy inaczej zrobić. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#Marszałek">Chwileczkę, chwileczkę, panie pośle...</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Syryjczyk: Wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#Marszałek">Dobrze, chwileczkę, tylko pan pozwoli, że coś powiem.</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#Marszałek">Panie pośle, pytanie i bez komentarza.</u>
          <u xml:id="u-136.6" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Syryjczyk: Mam wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-136.7" who="#Marszałek">Oczywiście wniosek wolno panu zgłosić. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Chciałem zgłosić wniosek formalny o wezwanie ministra finansów do złożenia kompetentnego oświadczenia w przedmiocie koncepcji restrukturyzacji finansów związanych z tą ustawą, albowiem przyjmuję do wiadomości, że reprezentantem rządu jest w tej sprawie minister zdrowia. Niestety, wypowiedź, której udzielił nam pan podsekretarz stanu, jest niekompletna, albowiem twierdzenie, że zostaje zachowane 17% i pominięcie całkowicie istoty mojego pytania, że podstawa ulega radykalnemu zmniejszeniu, dowodzi, że ta sprawa nie jest przeanalizowana w gronie rządu. Dlatego stawiam wniosek, aby głosowanie zostało odroczone np. do jutra, abyśmy przed głosowaniem mogli wysłuchać oświadczenia ministra finansów lub premiera - zależnie od uznania rządu - na temat przewidywanej restrukturyzacji podziału środków pieniężnych między gminy, budżet państwa i de facto nowo tworzony fundusz specjalny. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie! W związku ze zgłoszonym wnioskiem zarządzam 15-minutową przerwę i zwołuję Konwent Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 12 min 14 do godz. 12 min 40)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#Marszałek">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#Marszałek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie! Chciałbym prosić o uwagę. Zreferuję sprawę.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#Marszałek">Pragnę poinformować Wysoki Sejm, że decyzję w sprawie wniosku pana posła Syryjczyka mogłem podjąć w czasie posiedzenia Sejmu. Nie uczyniłem tego po to, aby móc wszechstronnie i poważnie ustosunkować się do zagadnienia. I po pierwsze, art. 46 ust. 3 regulaminu Sejmu stanowi: „Marszałek Sejmu może odroczyć głosowanie nad całością projektu ustawy na czas potrzebny do stwierdzenia, czy wskutek przyjętych poprawek nie zachodzą sprzeczności pomiędzy poszczególnymi przepisami”. Zapis jest jasny i nie wymaga żadnego komentarza. W związku z tym, oczywiście po konsultacji i wysłuchaniu Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o nieodraczaniu głosowania. Żeby jednak nie było zarzutów, żeby wyjaśnić wszystkie okoliczności, skontaktowałem się z ministrem finansów, który jednak w tej chwili nie może tutaj przybyć, bo jest na naradzie, natomiast jest wiceminister Bogutyn, który, jeżeli zajdzie potrzeba, będzie służyć wyjaśnieniami.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#Marszałek">W sprawie pytania zadanego przez pana posła Syryjczyka jest pismo kierowane przez ministra finansów do przewodniczącego komisji.</u>
          <u xml:id="u-139.5" who="#Marszałek">Proszę pana posła sekretarza o odczytanie tego pisma.</u>
          <u xml:id="u-139.6" who="#Marszałek">Przepraszam, pan przewodniczący Szkop zechce odczytać.</u>
          <u xml:id="u-139.7" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PosełWładysławSzkop">„16 grudnia 1996 r. W związku z wątpliwościami dotyczącymi korelacji między zmianami wynikającymi z projektu ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym oraz obowiązującą ustawą o finansowaniu gmin uprzejmie wyjaśniam, co następuje.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#PosełWładysławSzkop">Zgodnie z proponowanymi w przedłożonym projekcie przepisami przewidującymi odliczenie od podatku dochodowego od osób fizycznych składki na ubezpieczenia zdrowotne wpływy z podatku dochodowego ulegną obniżeniu o kwotę odliczanych przez podatników składek. Ocena rachunku strat i zysków dla poszczególnych gmin wymaga podjęcia wielu rachunków symulacyjnych uwzględniających m.in. strukturę ludności gmin według wieku, źródeł utrzymania, obowiązku płacenia podatku dochodowego od osób fizycznych. Te rachunki zamierza się przeprowadzić w ciągu 1997 r. równolegle z projektowaniem zasadniczej nowelizacji ustawy o finansowaniu gmin. Ze względu na dwuletnie vacatio legis ustawy o ubezpieczeniu zdrowotnym opracowanie odpowiedniej zmiany w ustawie o finansowaniu gmin dostosowującej system finansów samorządowych do nowego systemu ubezpieczeń zdrowotnych już w chwili obecnej nie jest konieczne. W chwili obecnej nie byłoby możliwe poprawne od strony legislacyjnej sformułowanie nowych zapisów w ustawie o finansowaniu gmin, gdyż nie jest obecnie znany kształt i zakres możliwych zmian ustrojowych i kompetencyjnych w odniesieniu do samorządu terytorialnego, a co za tym idzie także odpowiednich zmian w ustawie o finansowaniu gmin. Nie są także znane ewentualne zmiany w przepisach podatkowych w kolejnych latach. Z tego względu brak jest aktualnie możliwości wyliczenia skutków finansowych proponowanych rozwiązań. Prawidłowe oszacowanie skutków finansowych możliwe jest bowiem jedynie w oparciu o obowiązujący stan prawny w roku wejścia w życie nowego systemu ubezpieczeń zdrowotnych oraz w oparciu o określone prognozy dotyczące tego roku i następnych.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#PosełWładysławSzkop">Pragnę też poinformować, że Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego powołała zespół złożony z przedstawicieli rządu, organizacji samorządowych oraz teoretyków, którego zadaniem będzie opracowanie nowego systemu finansów samorządu terytorialnego. Zespół ten zobowiązany został do przedstawienia zarówno propozycji nowych rozwiązań, jak też zapewnienia odpowiednich korelacji między różnymi projektami rozwiązań systemowych. Przewiduje się, że do końca I kwartału 1997 r. zespół przedłoży założenia proponowanych zmian w systemie finansów samorządu terytorialnego”.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#PosełWładysławSzkop">W podpisie: Podsekretarz stanu Halina Wasilewska-Trenkner.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#Marszałek">Zapytuję pana posła Syryjczyka: Czy wymagane są dalsze wyjaśnienia pana wiceministra?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Odpowiedź jest trudna, bo z pewnego punktu widzenia - nie, bo jest jasne, że rząd nie ma koncepcji restrukturyzacji finansów publicznych w związku z tą ustawą, tzn. nie wie w tej chwili, co zamierza w przyszłości robić, a nie ma żadnego zarysu. To są fakty, które tutaj zostały przedstawione, i wnioski są oczywiste. Nie istnieje koncepcja, która by mówiła, jak się przesunie około 1/10 finansów publicznych pomiędzy gminy, budżet państwa i nowy fundusz celowy, który powstaje. Tej koncepcji nie ma i to zostało potwierdzone.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#PosełTadeuszSyryjczyk">Rozumiem, że w tej sytuacji wezwanie ministra finansów niewiele pomogło i, być może, istotnie, zadawanie dalszych pytań jest już niecelowe i raczej to potwierdza zasadność głosowania przeciw ustawie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Nadzwyczajną, wraz z autopoprawkami oraz przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 362 posłów. Za przyjęciem w całości projektu ustawy głosowało 233 posłów, przeciw - 115, 14 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-143.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.</u>
          <u xml:id="u-143.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PosełWładysławSzkop">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym z tego miejsca serdecznie podziękować kolegom parlamentarzystom, którzy brali udział w pracy komisji, niezależnie od liczby pytań zadawanych dzisiaj na tej sali. Chcę serdecznie podziękować panu ministrowi Żochowskiemu i całemu zespołowi, który towarzyszył panu ministrowi w pracach nad tą ustawą i przygotowywał wszystkie żądane przez komisję dokumenty. Serdecznie dziękuję także pracownikom Kancelarii Sejmu za trud i wysiłek, który włożyli w pracy nad tą ustawą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę państwa o szybsze decyzje, kto interesuje się prawem karnym.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2 porządku dziennego: Sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej:</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">— o rządowych projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">1) Kodeks karny (druki nr 1274 i 1942),</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">2) Przepisy wprowadzające Kodeks karny (druki nr 1275 i 1943),</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">3) Kodeks karny wykonawczy (druki nr 1278 i 1946),</u>
          <u xml:id="u-145.6" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">4) Kodeks postępowania karnego (druki nr 1276, 1944 i 1944-A),</u>
          <u xml:id="u-145.7" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">5) Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego (druki nr 1277, 1945 i 1945-A),</u>
          <u xml:id="u-145.8" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">— o przedstawionym przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego i ustawy karnej skarbowej (druki nr 1291 i 1947).</u>
          <u xml:id="u-145.9" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Aleksandra Bentkowskiego w celu przedstawienia sprawozdań dotyczących projektów ustaw: Kodeks karny i Przepisy wprowadzające Kodeks karny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Komisja Nadzwyczajna do spraw kodyfikacji karnych, której mam zaszczyt przewodniczyć, po intensywnej pracy w trzech podkomisjach dzisiaj przedstawia Wysokiemu Sejmowi trzy sprawozdania. Podkomisja, którą kierowałem, pracowała nad Kodeksem karnym, podkomisja prowadzona przez pana posła Andrzeja Gaberle opracowała Kodeks postępowania karnego, a podkomisja kierowana przez pana posła Kazimierza Pańtaka pracowała nad Kodeksem karnym wykonawczym.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#PosełAleksanderBentkowski">Kiedy podkomisje zakończyły pracę, przedstawiły swoje projekty na forum całej Komisji Nadzwyczajnej, a komisja zaakceptowała ich ostateczną treść.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#PosełAleksanderBentkowski">Dzisiaj każdy projekt...</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Bardzo proszę państwa posłów o zawieszenie rozmów na sali, ponieważ prawie nie słychać mówcy.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę kontynuować, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Dzisiaj przewodniczący tych trzech podkomisji przedstawią Wysokiej Izbie propozycje zmian, jakie cała komisja proponuje do poszczególnych projektów.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#PosełAleksanderBentkowski">Chciałbym zauważyć, że we wszystkich projektach wprowadzono bardzo poważne zmiany, co bez trudu można wyczytać w projektach kodeksów doręczonych paniom i panom posłom. W projekcie Kodeksu karnego również proponujemy wiele zmian, z których przedstawiam tylko najważniejsze.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#PosełAleksanderBentkowski">I tak na przykład art. 10 § 3 projektu przewidywał, że nieletni po ukończeniu 15 lat w wypadku popełnienia umyślnego ciężkiego przestępstwa nie mógł być skazany na karę wyższą niż 2/3 górnego zagrożenia tą karą. Komisja proponuje skreślenie tego ograniczenia i pozostawienie jedynie możliwości zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary, oczywiście w wypadku, kiedy takie przestępstwo popełni nieletni po ukończeniu 15 lat.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#PosełAleksanderBentkowski">W art. 25, określającym przesłanki obrony koniecznej, wprowadzono istotną zmianę. Projekt normował tę instytucję w sposób identyczny jak dotychczasowy Kodeks karny. Komisja uznała za celowe wprowadzenie dodatkowej postaci przekroczenia obrony koniecznej i sąd w wypadku stwierdzenia takiej przesłanki odstępuje od wymierzenia kary. Nowe uregulowanie jest następujące: „Sąd odstępuje od wymierzenia kary, jeśli przekroczenie granic obrony koniecznej było wynikiem strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami zamachu”.</u>
          <u xml:id="u-148.4" who="#PosełAleksanderBentkowski">Przypomnę, że obecnie w wypadku przekroczenia obrony koniecznej, gdy sprawca stosował sposób obrony niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu, sąd mógł karę nadzwyczajnie złagodzić lub odstąpić od jej wymierzenia. Komisja proponuje, by w wypadku stwierdzenia przekroczenia, ale kiedy było to wynikiem usprawiedliwionego strachu lub wzburzenia, sąd obligatoryjnie odstępował od wymierzenia kary.</u>
          <u xml:id="u-148.5" who="#PosełAleksanderBentkowski">Chcąc państwu uzmysłowić, jak istotna jest to zmiana, powiem, że gdyby taki zapis obowiązywał obecnie, to w głośnej sprawie karnej emeryta, który śmiertelnie postrzelił młodego mężczyznę, który włamał się do jego samochodu, a następnie uciekał z ukradzionym radiem, prokurator miałby poważne obiekcje, czy wnieść akt oskarżenia do sądu. Jeśli chodzi o wprowadzenie tej zmiany, intencją komisji było rozszerzenie możliwości obrony osoby odpierającej bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem, ale w szczególności komisja miała na uwadze interes prawny osoby napadniętej lub pokrzywdzonej.</u>
          <u xml:id="u-148.6" who="#PosełAleksanderBentkowski">Następna istotna zmiana to wykreślenie przez komisję § 4 w art. 31, co w efekcie - w przeciwieństwie do projektu - stworzyło możliwość znacznego zaostrzenia karania sprawców przestępstw popełnionych w stanie nietrzeźwości.</u>
          <u xml:id="u-148.7" who="#PosełAleksanderBentkowski">Kolejna poważna zmiana dotyczy kary grzywny. Projekt przewidywał, że grzywnę sąd będzie wymierzał w tzw. stawkach dziennych, obliczanych w odniesieniu do najniższego miesięcznego wynagrodzenia. Komisja uznała, że jest to zbyt kłopotliwe i trudne w liczeniu, proponuje więc stawki kwotowe - od 10 zł do 2000 zł za jeden dzień.</u>
          <u xml:id="u-148.8" who="#PosełAleksanderBentkowski">Nowością jest również zmiana art. 35 i propozycja wprowadzenia drugiej postaci kary ograniczenia wolności. Projekt przewidywał jedynie karę nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne. Komisja uznała, że zasadne jest utrzymanie drugiej postaci tej kary, polegającej na możliwości orzekania potrącenia części wynagrodzenia za pracę. Komisja proponuje tę zmianę, gdyż wychodzi z założenia, że skoro intencją twórców kodeksu jest wprowadzenie jak największej liczby kar w miejsce kary pozbawienia wolności, to nie należy pozbawiać sądu możliwości orzekania kary bardziej dolegliwej niż grzywna, także i dlatego, że egzekwowanej publicznie przez nakaz potrącenia z wynagrodzenia, a jednocześnie prostej w wykonaniu.</u>
          <u xml:id="u-148.9" who="#PosełAleksanderBentkowski">Kolejna zmiana dotyczy art. 38 § 3, który określa wysokość kar w wypadku ustawowego obniżenia górnej granicy zagrożenia. Komisja proponuje podniesienie z 15 do 25 lat kary pozbawienia wolności, gdy ustawowe obniżenie górnej granicy ma miejsce w wypadku przestępstwa zagrożonego karą dożywotniego więzienia.</u>
          <u xml:id="u-148.10" who="#PosełAleksanderBentkowski">Art. 54 określa zasady wymiaru kary. Komisja postanowiła przywrócić przesłankę społecznej szkodliwości czynu, uznając, że brakuje racjonalnych argumentów przemawiających za usunięciem tej przesłanki, tym bardziej że autorzy Kodeksu karnego odwołują się do tej przesłanki w innych częściach kodeksu, na przykład w art. 60.</u>
          <u xml:id="u-148.11" who="#PosełAleksanderBentkowski">W art. 61 mówi się o warunkach nadzwyczajnego złagodzenia kary. Proponujemy nowy zapis, który określa, że nadzwyczajne złagodzenie kary może być stosowane w szczególności wtedy, gdy pokrzywdzony pojednał się ze sprawcą, a ewentualna szkoda została naprawiona. Kolejna, i to bardzo istotna zmiana zawarta jest w § 4 tegoż artykułu, który przewiduje w określonych przypadkach zupełnie odmienne możliwości zawieszenia kary pozbawienia wolności. Mianowicie w sytuacji, kiedy współsprawca ujawni wobec organów powołanych do ścigania przestępstw informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz inne okoliczności jego popełnienia, sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet może tę karę do 5 lat pozbawienia wolności zawiesić na okres próby wynoszący do lat 10. Jest to znaczne podniesienie wysokości kary, która może być zawieszona, i wydłużenie okresu próby do 10 lat. Propozycja ta ma na celu wzbogacenie organów ścigania w instrumenty ułatwiające wykrywanie przestępstw, zwłaszcza tych najcięższych, popełnionych w zorganizowanych grupach. Możliwość zawieszenia stosunkowo wysokiej kary pozbawienia wolności ma na celu zachęcenie do wyjawienia innych współsprawców przestępstwa przez bardzo często bezpośrednich uczestników przestępstwa, dla których nagroda w postaci złagodzenia kary przy jednoczesnym pozostawieniu ich w więzieniu może być za mało atrakcyjna, by zachęcić ich do mówienia prawdy.</u>
          <u xml:id="u-148.12" who="#PosełAleksanderBentkowski">Komisja Nadzwyczajna w swojej pracy nad Kodeksem karnym kierowała się przeświadczeniem, że w wypadku popełnienia przestępstwa najważniejszym dobrem, które należy uwzględnić, jest interes pokrzywdzonego. Wychodząc z takiego założenia, proponujemy zmianę art. 61, uznając, że najistotniejszą przesłanką w przypadku stosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary jest pojednanie się pokrzywdzonego ze sprawcą i naprawienie przez sprawcę szkody.</u>
          <u xml:id="u-148.13" who="#PosełAleksanderBentkowski">Jeszcze bardziej tę tendencję akcentuje propozycja zmiany art. 67 przez dodanie § 3 stwierdzającego, że sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne w przypadku przestępstw zagrożonych karą do 5 lat pozbawienia wolności, jeżeli pokrzywdzony pojednał się ze sprawcą, a sprawca naprawił szkodę lub pokrzywdzony i sprawca uzgodnili sposób naprawienia szkody. Myślę, że w wielu sprawach unikniemy długotrwałych postępowań, a pokrzywdzony uzyska satysfakcję naprawienia szkody, co dla niego jest w końcu najważniejsze. Takie rozwiązanie to kolejny przykład odchodzenia w kodeksie od sztywnej zasady legalizmu i kierowanie się w większym stopniu ekonomią procesu i interesem społecznym.</u>
          <u xml:id="u-148.14" who="#PosełAleksanderBentkowski">Przystępując do omawiania zmian art. 70, dotyczącego zawieszenia wykonania kary, chciałbym zastrzec, że Komisja Nadzwyczajna, dokonując w przypadku wielu przestępstw zaostrzenia sankcji, kierowała się wyłącznie faktem wyraźnego wzrostu przestępczości i chęcią znalezienia w prewencji ogólnej środka ograniczenia przestępczości. Zmieniając art. 70 uznaliśmy, że nie należy pozostawiać w kodeksie możliwości zawieszenia kary w stosunku do wielokrotnego recydywisty nawet w przypadku, kiedy kolejne popełnione przez niego przestępstwo będzie pozornie niegroźne.</u>
          <u xml:id="u-148.15" who="#PosełAleksanderBentkowski">Dla porządku, omawiając instytucję zawieszenia kary, chciałbym dodać, że komisja proponuje wprowadzenie zmiany polegającej na możliwości zawieszenia kary ograniczenia wolności. Uważamy, że jest to w pełni uzasadnione, tym bardziej że twórcy kodeksu przewidują możliwość zawieszenia kary grzywny, która przecież jest karą łagodniejszą niż kara ograniczenia wolności.</u>
          <u xml:id="u-148.16" who="#PosełAleksanderBentkowski">Bardzo ciekawe, nowe uregulowanie komisja proponuje zamieścić w art. 78. Polega ono na tym, że w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd, wymierzając karę pozbawienia wolności, może w wyroku wyznaczyć surowsze ograniczenie do skorzystania przez skazanego z warunkowego przedterminowego zwolnienia, niż przewidziane to jest w kodeksie.</u>
          <u xml:id="u-148.17" who="#PosełAleksanderBentkowski">Uznaliśmy, że to właśnie sędzia wymierzający karę najlepiej jest zorientowany, jaki powinien być minimalny czas pobytu skazanego w więzieniu. W szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd orzekający może określić dłuższy niż połowa kary okres jej odbywania. Podobnie, zdaniem komisji, nie można zgodzić się z autorami projektu, że przy krótkoterminowych karach pozbawienia wolności po odbyciu kary 3 miesięcy jest możliwość ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie. Uważamy, że skoro sąd decyduje się na karę pozbawienia wolności i to bez zawieszenia, to najkrótszy czas odbywania kary, aby można było ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie, winien wynosić nie 3, a 6 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-148.18" who="#PosełAleksanderBentkowski">Również uznaliśmy za nieuzasadnione pozostawienie w kodeksie możliwości warunkowego zwolnienia w przypadku kary dożywotniego pozbawienia wolności. Nie będę tego szerzej uzasadniał, ale w tym wypadku komisja była stosunkowo jednomyślna, wychodząc z założenia, że skoro ma być zniesiona kara śmierci, to kara dożywocia ma być istotnie bezwzględnym odosobnieniem sprawcy od społeczeństwa. Sprawcy pozostaje jedynie możliwość ubiegania się o łaskę - tylko wówczas może liczyć na skrócenie kary albo jej zmianę.</u>
          <u xml:id="u-148.19" who="#PosełAleksanderBentkowski">Kończąc omawianie zmian w części ogólnej, zaznaczam, że przedstawiłem jedynie najważniejsze zmiany, pomijając mniej istotne czy też zmiany dotyczące nazewnictwa.</u>
          <u xml:id="u-148.20" who="#PosełAleksanderBentkowski">Przechodząc do omawiania części szczególnej, należy zauważyć, że liczne proponowane przez komisję zmiany w wielu rodzajach przestępstw ograniczają się jedynie do podniesienia dolnych i górnych progów kar, ale oczywiście nie tylko. Przykładem na to może być rozdz. XVIII dotyczący przestępstw przeciwko obronności, który w zasadniczy sposób został przeredagowany.</u>
          <u xml:id="u-148.21" who="#PosełAleksanderBentkowski">Rozdz. XIV mówi o przestępstwie przeciwko życiu i zdrowiu. Problem najistotniejszy w nim to pytanie: Czy należy pozostawić, czy też usunąć z kodeksu karę śmierci? Komisja Nadzwyczajna nieznaczną przewagą głosów postanowiła zaproponować Wysokiej Izbie Kodeks karny bez kary śmierci, ale z karą dożywocia, do której nie można stosować instytucji warunkowego, przedterminowego zwolnienia. Problem ten na pewno będzie dzisiaj omawiany przez biorących udział w dyskusji. To zwalnia mnie od przedstawienia argumentów za i przeciw karze śmierci.</u>
          <u xml:id="u-148.22" who="#PosełAleksanderBentkowski">Projekt Kodeksu karnego w art. 154 przewiduje karalność aborcji, ale zapowiedziana jest poprawka, która dostosuje projekt kodeksu do aktualnej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-148.23" who="#PosełAleksanderBentkowski">Natomiast w art. 181 komisja proponuje wprowadzić zmianę, która powoduje znaczne zaostrzenie kary w sytuacji, kiedy sprawca przestępstwa komunikacyjnego zbiegł z miejsca wypadku. W takim przypadku, jak również, gdy sprawca spowodował wypadek w stanie nietrzeźwości i następstwem wypadku jest śmierć innej osoby albo ciężki uszczerbek na zdrowiu, górna granica kary pozbawienia wolności jest podniesiona do lat 12. Dodam, że proponowana kara jest surowsza od obecnie obowiązującej.</u>
          <u xml:id="u-148.24" who="#PosełAleksanderBentkowski">Istotnym novum w Kodeksie karnym jest art. 183, który przewiduje karę do jednego roku pozbawienia wolności za prowadzenie pojazdów w stanie nietrzeźwości. Obecnie w tego rodzaju sprawach sprawcy odpowiadają przed kolegiami do spraw wykroczeń, a po wejściu w życie tego kodeksu, właściwym dla tego rodzaju spraw będzie sąd. Uprzedzając zarzuty, mówiące o znacznym obciążeniu sądów, muszę powiedzieć, że komisja bardzo szczegółowo omawiała ten problem i przeważył pogląd, że tylko zaostrzenie odpowiedzialności, surowsze karanie może zmniejszyć liczbę nietrzeźwych kierowców na naszych drogach.</u>
          <u xml:id="u-148.25" who="#PosełAleksanderBentkowski">W czasie prac komisji zauważyliśmy, że coraz częściej zdarzają się przypadki pozaprawnego wymuszania zwrotu wierzytelności. Ponieważ ten typ przestępstwa nie był bezpośrednio ujęty w projekcie, komisja proponuje wprowadzenie art. 195, który wypełni tę lukę.</u>
          <u xml:id="u-148.26" who="#PosełAleksanderBentkowski">Podobnie komisja proponuje wprowadzenie do Kodeksu karnego w art. 247 zapisów dotyczących dwóch dalszych nowych przestępstw, polegających na niepowróceniu w terminie z czasowego zwolnienia z odbywania kary.</u>
          <u xml:id="u-148.27" who="#PosełAleksanderBentkowski">Z innych nowych przestępstw nie ujętych w projekcie, a proponowanych przez komisję, należy wymienić występek opisany w art. 290, który można nazwać przestępstwem telekomunikacyjnym, polegającym na bezprawnym podłączeniu się do cudzego telefonu i korzystaniu z niego na rachunek właściciela. Komisja proponuje, by ten występek był zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 3.</u>
          <u xml:id="u-148.28" who="#PosełAleksanderBentkowski">Komisja znacznie zmieniła art. 294 dotyczący zaboru pojazdu mechanicznego. Proponujemy typy kwalifikowane tego przestępstwa, wprowadzając zagrożenie karą od 6 miesięcy do 8 lat, a w przypadku stosowania przemocy - nawet do 10 lat. Myślę, że olbrzymi wzrost liczby tego rodzaju przestępstw uzasadnia surowsze karanie.</u>
          <u xml:id="u-148.29" who="#PosełAleksanderBentkowski">Kolejną propozycją komisji co do uzupełnienia projektu jest art. 306 § 1, w którym się stwierdza: Kto będąc dłużnikiem kilku wierzycieli udaremnia lub ogranicza zaspokojenie ich należności przez to, że tworzy nową jednostkę gospodarczą i przenosi na nią składniki swojego majątku, podlega karze do lat 5. Takie postępowanie jest dość częste wśród niektórych pseudobiznesmenów, co naraża na poważne straty nie tylko osoby fizyczne, ale często skarb państwa. Zdaniem komisji taki czyn powinien być karany.</u>
          <u xml:id="u-148.30" who="#PosełAleksanderBentkowski">Muszę omówić także wnioski mniejszości. Przedstawione zostały Wysokiemu Sejmowi wnioski mniejszości do art. 33, który dotyczy kary grzywny. Autor wniosku proponuje, ażeby kara grzywny była wymierzana nie w stawkach dziennych, lecz kwotowo. Proponuje, aby była to kwota od 100 zł do 4 mln zł, a więc do 40 mld starych złotych.</u>
          <u xml:id="u-148.31" who="#PosełAleksanderBentkowski">Następny wniosek mniejszości dotyczy art. 39 i jest to propozycja, ażeby wykreślić jedną z kar dodatkowych polegających na podaniu wyroku do publicznej wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-148.32" who="#PosełAleksanderBentkowski">Kolejny wniosek mniejszości dotyczący art. 61 jest mocno kontrowersyjny; przeczytam go dokładnie: „Na wniosek prokuratora sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet warunkowo zawiesić jej wykonanie w stosunku do sprawcy przestępstwa, który, niezależnie od wyjaśnień złożonych w swojej sprawie, ujawnił przed organem ścigania i przedstawił istotne okoliczności, nieznane dotychczas temu organowi, przestępstwa zagrożonego karą powyżej 5 lat pozbawienia wolności”. Jest to propozycja, aby sprawca przestępstwa, któremu grozi kara — jeżeli ujawni Policji bądź prokuratorowi fakt popełnienia przestępstwa zupełnie innego, nie związanego z tym przestępstwem, i oczywiście osobę, która to przestępstwo popełniła, i jeżeli to przestępstwo jest na tyle poważne, że zagrożone jest karą powyżej 5 lat pozbawienia wolności — mógł skorzystać w nagrodę z nadzwyczajnego złagodzenia kary bądź liczyć na warunkowe zawieszenie jej wykonania. Jak powiedziałem, jest to propozycja kontrowersyjna, nie zyskała ona większości głosów w komisji i jest zgłoszona jako wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-148.33" who="#PosełAleksanderBentkowski">Art. 79 dotyczy warunkowego zwolnienia. Wniosek mniejszości do tego artykułu przewiduje możliwość warunkowego przedterminowego zwolnienia także w przypadkach kary dożywotniego pozbawienia wolności; sprawca oskarżony i skazany na karę dożywocia będzie mógł korzystać z warunkowego zwolnienia po odbyciu co najmniej 25 lat kary pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-148.34" who="#PosełAleksanderBentkowski">Art. 116 jest to tzw. słowniczek Kodeksu karnego, który wymienia szereg pojęć, daje definicje tych pojęć. Jest propozycja, aby mienie znacznej wartości, w kodeksie określone jako kwota odpowiadająca 200 najniższym wynagrodzeniom miesięcznym, stanowiła kwota nie 200-krotna, a 100-krotna. Podobnie rzecz ma się z mieniem wielkiej wartości; jest propozycja, aby wyraz „tysiąckrotną”, gdy chodzi o mienie stanowiące tysiąckrotne najniższe wynagrodzenie, zastąpić wyrazem „pięćsetkrotną”. Jest to propozycja zmierzająca do zaostrzenia kary, ponieważ osoby takie będą odpowiadać za surowsze przestępstwa przy mniejszych szkodach.</u>
          <u xml:id="u-148.35" who="#PosełAleksanderBentkowski">Następna poprawka dotyczy również tego samego artykułu, chodzi o próg nietrzeźwości. Dotychczas obowiązuje w Kodeksie karnym próg nietrzeźwości wynoszący 0,5 promila. Jest propozycja mniejszości, aby było to 0,8 promila. Przepraszam, komisja przyjęła 0,8 promila, a propozycja jest, żeby nadal było 0,5 promila.</u>
          <u xml:id="u-148.36" who="#PosełAleksanderBentkowski">To są chyba najistotniejsze zmiany, podobnie jak wykreślenie art. 183, ale to są, jak już powiedziałem, niewielkie zmiany.</u>
          <u xml:id="u-148.37" who="#PosełAleksanderBentkowski">Krótko jeszcze na temat tzw. przepisów wprowadzających. Jest to dosyć odważna ustawa, bo mówi, że z chwilą wejścia w życie tego kodeksu nie stanowi przestępstwa żaden inny czyn, jeżeli nie jest opisany w tym kodeksie i nie jest zawarty w katalogu ustaw i czynów wyszczególnionych w ustawie wprowadzającej. Komisja zadawała sobie pytanie, czy przypadkiem nie uszedł naszej uwagi jakiś czyn przestępczy, który jest opisany w innych ustawach a nie znalazł się ani w Kodeksie karnym, ani też w katalogu ustaw wymienionych w ustawie wprowadzającej. Miejmy nadzieję, że tak się nie stało. Natomiast pewną uciążliwością jest to, że te przepisy wprowadzające będą musiały być nowelizowane do czasu wejścia w życie kodeksu. Przewidujemy, że kodeks wejdzie w życie 1 stycznia 1998 r. Do tego czasu ta ustawa powinna być ciągle nowelizowana. Jest to duża odpowiedzialność zarówno dla Ministerstwa Sprawiedliwości, jak i komisji legislacyjnej Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-148.38" who="#PosełAleksanderBentkowski">Wysoki Sejmie! Nie sposób szczegółowo omówić wszystkich zmian wprowadzonych do projektu przez Komisję Nadzwyczajną, ale zamiarem moim było przedstawienie państwu zmian najistotniejszych. Zachęcam jednocześnie do szczegółowej lektury całego Kodeksu karnego. Kończąc, chciałbym wyraźnie zaznaczyć, że niesłuszne są zarzuty mówiące, że ten Kodeks karny jest zbyt liberalny. Być może taki był, ale na pewno w wersji przedstawionej przez Komisję Nadzwyczajną taki nie jest. Dla przykładu zwrócę uwagę na fakt, że w przypadku ponad 40 rodzajów przestępstw komisja proponuje zaostrzenie kary w stosunku do pierwotnego projektu, a tylko w jednym przypadku nieznaczne jej złagodzenie.</u>
          <u xml:id="u-148.39" who="#PosełAleksanderBentkowski">Naszym zdaniem Kodeks karny jest kodeksem na miarę XXI w. i mam nadzieję, że podobnie jak dotychczasowy Kodeks karny co najmniej przez 30 lat będzie dobrze służył wymiarowi sprawiedliwości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-148.40" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Panie pośle, mam pytanie. Poprawka, o której pan wspomniał: kto ją...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Przepraszam, to są wnioski mniejszości, a nie poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Ale pan wspomniał o poprawce związanej z uchwaleniem ustawy aborcyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">To będzie. Ja to zapowiedziałem. To będzie zgłoszone w czasie dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przez komisję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Przez dyskutantów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przez dyskutantów.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Bentkowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę obecnie o zabranie głosu pana posła Kazimierza Pańtaka w celu przedstawienia projektu ustawy Kodeks karny wykonawczy.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Skąd ta kolejność, panie marszałku? Czy nie byłoby bardziej logicznie omówić teraz Kodeks postępowania karnego?)</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kolejność możemy zmienić. Taką kolejność mam w scenariuszu. Nie było mnie parę dni, wydawało mi się, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PosełKazimierzPańtak">Panie marszałku, przyjęto taką kolejność, kiedy miało być rozbicie na Kodeks karny i Kodeks karny wykonawczy i odrębne postępowanie. Logiczne jest, żeby K.p.k...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo, nie mam nic przeciwko temu.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Czy pan prof. Gaberle jest gotów?</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gaberle: Panie marszałku, mogę zabrać głos, ale nie będę się upierał co do kolejności.)</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Pańtak: Ja też się nie będę upierał.)</u>
          <u xml:id="u-157.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">W takim razie to panowie muszą zdecydować.</u>
          <u xml:id="u-157.5" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Jeżeli pan profesor jest przygotowany i może w tej chwili zabrać głos, to proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-157.6" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan ma rację, że została zmieniona procedura, to znaczy został zmieniony tryb, a nie zmieniono scenariusza. Tak, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-157.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak pracowaliśmy w komisji.)</u>
          <u xml:id="u-157.8" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Tak. To jest pewne przeoczenie.</u>
          <u xml:id="u-157.9" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pan poseł Gaberle, Unia Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym skoncentrować się w swoim wystąpieniu na pewnych najważniejszych kwestiach dotyczących Kodeksu postępowania karnego, i to zarówno na tych zmianach, które wprowadziła komisja, jak też i w pewnym zakresie na kwestiach, które znalazły już odbicie w przedłożonym Wysokiemu Sejmowi projekcie, ale które budziły kontrowersje i wydaje mi się, iż trzeba im parę słów poświęcić.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Chciałbym jednak, prezentując wyniki pracy komisji nad projektem K.p.k., zacząć od wskazania, co było myślą przewodnią działań podejmowanych przez komisję i jakie założenia zostały przez komisję przyjęte. Procedura karna jest bowiem terenem ścierania się różnych wartości, które trzeba ze sobą godzić, pamiętając, aby koncesje na rzecz jednych wartości nie doprowadziły do przekreślenia innych, z reguły nie mniej ważnych. Brak jasnego ukierunkowania groziłby więc powstaniem mozaiki przepisów nie podporządkowanych żadnej hierarchii wartości, a więc bezładnych, a czasami nawet niespójnych.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Jeśli miałbym wskazać najczęściej wymienianą kolizję wartości, która wymaga zawierania w przepisach K.p.k. kompromisów, często uznawanych za niezadowalające, to wymienić trzeba kolizję między potrzebą sprawności postępowania a koniecznością dążenia do dokonywania ustaleń odpowiadających rzeczywistości. Wskazując na zaznaczającą się tu niekiedy niezgodność, muszę jednak położyć nacisk na to, że między tymi nakazami nie zawsze dochodzi do rzeczywistej sprzeczności, częściej natomiast do pozornej.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Wrogiem dokładności i rzetelności ustaleń jest z pewnością pośpiech, nie uzasadniony okolicznościami sprawy, natomiast w wielu wypadkach dla dokonania prawidłowych ustaleń wręcz trzeba się spieszyć, np. gdy grozi utrata śladów lub dowodów przestępstwa, a wtedy między nakazem sprawności postępowania a nakazem dokonywania ustaleń prawdziwych zachodzi całkowita zgodność. Także przewlekanie postępowania ponad niezbędną miarę grozi dokonywaniem nietrafnych ustaleń, gdyż upływający czas powoduje zacieranie śladów, wypełnianie luk pamięciowych nieświadomymi konfabulacjami itp. komplikacje.</u>
          <u xml:id="u-158.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Wskazuję na tę kwestię na wstępie mojego wystąpienia, gdyż był to problem nieustannie pojawiający się w pracy nad projektem K.p.k. i rozwiązywaniu go komisja poświęciła wiele wysiłku, starając się z jednej strony o to, aby przepisy procedury karnej pozwalały na sprawne prowadzenie procesu i nie dopuszczały możliwości tamowania go, ale z drugiej — i o to, aby nie tracić z oczu konieczności dbania o należytą jakość ustaleń, warunkującą podejmowanie trafnych decyzji. Proces niesprawny, ale także proces, w którym podejmowane są nieprawidłowe rozstrzygnięcia, nie może spełnić swojego celu, a łatwo może stać się sztuką dla sztuki, absorbującą biorących w nich udział aktorów, ale społecznie bezcelową, a niekiedy nawet szkodliwą. Stąd nie jest przypadkiem, że komisja uzupełniła art. 2 § 1 projektu K.p.k., określający cele, którym mają służyć przepisy Kodeksu, o pkt 4, wymagający, aby „rozstrzygnięcie sprawy nastąpiło w rozsądnym terminie”.</u>
          <u xml:id="u-158.5" who="#PosełAndrzejGaberle">W ścisłej łączności z tym przepisem należy zatem wykładać inne przepisy projektu, a zwłaszcza te, które są wyraźnie nastawione na skrócenie przebiegu postępowania. Wypada wskazać przynajmniej najważniejsze z nich.</u>
          <u xml:id="u-158.6" who="#PosełAndrzejGaberle">Jeśli chodzi o określenie celów postępowania przygotowawczego, nastąpił zabieg pozornie drobny, a w istocie o zasadniczym znaczeniu. Zwłaszcza rezygnacja z obowiązku wszechstronnego wyjaśnienia sprawy, który zmuszał prokuraturę i policję do poszukiwania i przeprowadzania dowodów częstokroć zbędnych w dalszym postępowaniu, na rzecz obowiązku ustalenia, czy zostało popełnione przestępstwo i wyjaśnienia jego okoliczności, powinna przyczynić się do redukowania na tym etapie procesu czynności zbędnych. Wskazana zmiana współgra z wymaganiem, aby utrwalenie dowodów zostało dokonane w niezbędnym zakresie, przy czym obecnie obowiązujące przepisy nie zawierają takiego ograniczenia. Do ograniczenia liczby zbędnych czynności, a tym samym do przyśpieszenia postępowania przygotowawczego, powinno się także przyczynić dalsze poszerzenie zakresu postępowania uproszczonego, które już dziś może być prowadzone w zdecydowanej większości spraw. Podkreślenia wymaga jednak i to, że przepis zezwalający na dokumentowanie czynności dowodowych przez sporządzenie notatki urzędowej, który dziś ma zastosowanie tylko w postępowaniu uproszczonym, w projekcie został zamieszczony w przepisach dotyczących każdego dochodzenia, a więc również zwykłego. Powinno to w większym niż dotąd zakresie uwolnić policję od powinności dokumentowania czynności poprzez sporządzanie protokółu, co wymaga większego nakładu czasu niż sporządzenie notatki.</u>
          <u xml:id="u-158.7" who="#PosełAndrzejGaberle">Nie wchodząc w dalsze szczegóły uproszczeń postępowania przygotowawczego, zwrócić trzeba uwagę na jeszcze jeden przepis, tj. art. 335 projektu. Przewidziano w nim dopuszczalność dołączenia do aktu oskarżenia wniosku podejrzanego o skazanie go za występek zagrożony karą nie przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności bez przeprowadzania rozprawy, co może oszczędzić pracy nie tylko sądowi, lecz także organom postępowania przygotowawczego. Jeżeli bowiem zachodzą warunki do takiego postąpienia, a zebrane dowody pozwalają uznać wyjaśnienia podejrzanego za nie budzące wątpliwości, można nie przeprowadzać dalszych czynności dowodowych. Notabene przepis ten koresponduje z tymi rozwiązaniami, które nie zwalniając organów procesowych od obowiązku wyjaśnienia sprawy, dążą do eliminacji sytuacji, w których mimo dostatecznego wyjaśnienia okoliczności danego zdarzenia nadal przeprowadza się czynności dowodowe, na przykład notuje się dalej sprawy, w których wielokrotnie przesłuchuje się tych samych świadków lub coraz to nowych świadków na już ustaloną okoliczność itd.</u>
          <u xml:id="u-158.8" who="#PosełAndrzejGaberle">Jeżeli chodzi o postępowanie przed sądem I instancji, to zwrócić trzeba przede wszystkim uwagę na wprowadzenie szeregu wyjątków od wymagania, aby rozprawa odbywała się w obecności oskarżonego. Oprócz przypadków przewidywanych przez obecnie obowiązujące przepisy wprowadzono możliwość prowadzenia rozprawy przerwanej lub odroczonej, jeżeli oskarżony, który złożył już wyjaśnienia, nie stawił się, nie usprawiedliwiając swojej nieobecności. Także w procesie, w którym występuje kilku oskarżonych, a po przerwaniu lub odroczeniu rozprawy nie stawił się współoskarżony, wolno będzie prowadzić rozprawę w zakresie nie dotyczącym bezpośrednio nieobecnego oskarżonego, jeżeli nie ograniczy to jego prawa do obrony. Również wówczas gdy oskarżony wprawił się ze swojej winy w stan niezdolności do udziału w rozprawie lub posiedzeniu, jak też wtedy gdy oskarżony zawiadomiony o terminie rozprawy oświadcza, że nie weźmie w niej udziału albo uniemożliwia doprowadzenie go na rozprawę, sąd będzie miał możliwość prowadzenia rozprawy pod nieobecność oskarżonego. Wszystkie te sytuacje poważnie utrudniały postępowanie sądowe i obecne rozwiązania powinny pozwolić usunąć te trudności. W tym miejscu zaznaczyć jednak wypada, że komisja nie uznała za możliwe wprowadzenie rozwiązania, zgodnie z którym obecność oskarżonego na rozprawie przed sądem I instancji jest jedynie jego prawem, a nie obowiązkiem, choć rozwiązanie takie było popierane przez część praktyki. Jeśli ta kwestia zostałaby podniesiona w dyskusji, wypowiem się szerzej na ten temat, na razie ograniczam się do zaznaczenia, że komisja po długiej dyskusji doszła do wniosku, iż obecność oskarżonego na rozprawie głównej służy nie tylko realizacji jego prawa do obrony, ale jest też potrzebna sądowi, gdyż zupełnie inaczej prowadzi się czynności w obecności, a inaczej pod nieobecność osoby, której one dotyczą. W tej kwestii na nakaz sprawnego prowadzenia postępowania trzeba kłaść nacisk wtedy, gdy oskarżony dąży do przewlekania postępowania i przez to zagraża realizacji nakazu dokonywania ustaleń prawdziwych, czyli gdy dążenie do zapewnienia obecności oskarżonego na rozprawie groziłoby realizacji celów procesu, a także przez doprowadzanie do przewlekłości postępowania mogłoby prowadzić do dokonywania nietrafnych ustaleń. Jest to zresztą klasyczna wręcz sytuacja, gdy sprawność postępowania służy w dochodzeniu do prawidłowych ustaleń i prawidłowych rozstrzygnięć.</u>
          <u xml:id="u-158.9" who="#PosełAndrzejGaberle">Rozszerzenie zakresu postępowania uproszczonego ma znaczenie dla postępowania sądowego nie tylko ze względu na redukowanie formalizmu procesowego, również i w tym stadium postępowania, lecz także z tego względu, że tym samym poszerzony zostaje zakres postępowania nakazowego, gdyż - jak wiadomo - nakaz karny można wydać tylko w sprawie o przestępstwo podlegające rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym.</u>
          <u xml:id="u-158.10" who="#PosełAndrzejGaberle">Do ograniczenia zbędnych czynności na rozprawie, a tym samym do oszczędzenia pracy sądowi, przyczynić się mają postanowienia zawarte w art. 387 projektu. Przepis ten pozwala na wniosek oskarżonego wydać wyrok skazujący bez przeprowadzania na rozprawie postępowania dowodowego, jeżeli okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości, a prokurator i pokrzywdzony wyrażą na to zgodę. Przepis ten przewiduje także możliwość dokonywania pewnych uzgodnień co do wymiaru kary, co pozwala traktować go jako pewną próbę przeniesienia, choćby w pewnym zakresie, do polskiego procesu karnego rozwiązania znanego pod nazwą plea bargaining, ale przy zachowaniu warunków, które nie pozwoliłyby na odchodzenie od zasady prawdy materialnej.</u>
          <u xml:id="u-158.11" who="#PosełAndrzejGaberle">Zwrócić też trzeba uwagę na rozwiązania służące usprawnieniu procesu na etapie postępowania odwoławczego. Sąd odwoławczy ma mieć możliwość uzupełnienia przewodu sądowego przez przeprowadzenie dowodu na rozprawie, jeżeli przyczyni się to do przyspieszenia postępowania. Brak takiej możliwości powoduje dziś niekiedy konieczność uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, choć istniejący brak można by uzupełnić bez trudności, nie powtarzając w znacznej części postępowania przeprowadzonego przed sądem pierwszej instancji. Gdy chodzi o postępowanie odwoławcze, to podkreślić trzeba zasadnicze zwężenie zakresu orzeczeń, które mogą być zaskarżone kasacją. Środek ten strona będzie mogła wykorzystać tylko przeciw wyrokom sądu odwoławczego, a nie zaś - jak obecnie - również przeciw postanowieniom. Notabene właśnie zaskarżanie postanowień kasacją przysparza najwięcej kłopotów sądom. Natomiast kasację od każdego prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie sądowe będzie mógł wnieść minister sprawiedliwości oraz rzecznik praw obywatelskich. Te rozwiązania powinny w poważnym stopniu odciążać tak Sąd Najwyższy, jak i sądy apelacyjne.</u>
          <u xml:id="u-158.12" who="#PosełAndrzejGaberle">Wskazując na przepisy, które powinny usprawnić i przyspieszyć postępowanie, nie chciałbym sprawić wrażenia, jakoby komisja w najmniejszym choćby stopniu nie doceniała wagi konieczności zabezpieczenia gwarancji procesowych stron, czy też była gotowa złożyć na ołtarzu sprawności postępowania jego jakość. Podkreślić więc trzeba, że usprawnienie postępowania nie może odbywać się kosztem trafności rozstrzygnięć, a wręcz przeciwnie, ma ono służyć dochodzeniu do prawidłowych rozstrzygnięć. Nie jest bowiem tak, że przewlekanie się procesu służy wykrywaniu prawdy. Z reguły jest wręcz przeciwnie, przeciąganie procesu działa na niekorzyść prawidłowości, a zwłaszcza sensowności rozstrzygnięcia.</u>
          <u xml:id="u-158.13" who="#PosełAndrzejGaberle">Dobrze ilustruje tę kwestię problem tymczasowego aresztowania, którego nowa regulacja wywołuje dyskusje oraz zastrzeżenia w praktyce. Ponieważ projekt wnosi tu pewne zmiany, trzeba poświęcić tym zagadnieniom kilka słów. Skrócenie okresu tymczasowego aresztowania wynikło z przekonania, że spotykane, wcale nierzadko, przeciąganie tymczasowego aresztowania najczęściej nie służy należytemu wyjaśnieniu sprawy. Znanych jest wiele postępowań, w których kilkuletni pobyt w areszcie kończył się skazaniem za czyny stosunkowo drobne, a niekiedy nawet uniewinnieniem. Także sprawy, w których tymczasowo aresztowanemu można udowodnić popełnienie przestępstwa lub nawet kilku, a mimo to nie kieruje się sprawy do sądu, pracowicie i długotrwale badając, czy nie popełnił on jeszcze jakiegoś przestępstwa, z punktu widzenia społecznego uzasadnienia procesu karnego są często bezsensowne.</u>
          <u xml:id="u-158.14" who="#PosełAndrzejGaberle">Dostrzegając zatem konieczność dążenia do wykluczenia przeciągania czasu trwania tymczasowego aresztowania, komisja jednocześnie uznała za wskazane, aby czasokresów trwania tego środka nie uzależniać od tego, czy oskarżonemu zarzucono zbrodnię, czy występek, gdyż nie od tego zależy stopień skomplikowania sprawy, i jako jednolitą górną granicę trwania tymczasowego aresztowania przyjęła 2 lata.</u>
          <u xml:id="u-158.15" who="#PosełAndrzejGaberle">Komisja uznała także, iż tzw. nadzwyczajne przedłużenie tymczasowego aresztowania przez Sąd Najwyższy powinno być możliwe także w tych wypadkach, kiedy konieczność taka powstaje w związku z wykonywaniem czynności w sprawie o szczególnej zawiłości, oraz gdy zachodzą istotne przeszkody niezależne od organów prowadzących postępowanie. Tu przykładem może być poważna choroba członka składu sądzącego, wskutek której trzeba powtórzyć wiele czynności już dokonanych, jak też pewne wypadki losowe, wynikające z siły wyższej, może zdarzające się rzadko, które jednak trzeba uwzględnić, jak choćby np. pożar budynku sądowego. Tej kwestii, jak też zmiany zasad zaskarżania niektórych decyzji związanych z tymczasowym aresztowaniem nie będę dokładnie omawiał, gdyż były one przedmiotem rozważań Wysokiej Izby w związku z ostatnią nowelizacją Kodeksu postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-158.16" who="#PosełAndrzejGaberle">Omawiając problemy związane z regulacją tymczasowego aresztowania zwrócić trzeba uwagę na rezygnację z obecnego art. 30 § 1 pkt 8 K.p.k. Komisja doszła do wniosku, że wyłączanie z mocy prawa sędziego, który w postępowaniu przygotowawczym zastosował tymczasowe aresztowanie, nie jest uzasadnione, gdyż stosując tymczasowe aresztowanie sędzia nie rozstrzyga kwestii odpowiedzialności podejrzanego za zarzucony mu czyn, lecz jedynie ma zbadać, czy zachodzi potrzeba zastosowania środka zapewniającego prawidłowy przebieg postępowania. Co więcej, utrzymywanie tego przepisu mogłoby prowadzić do mieszania tych kwestii, a co za tym idzie - do niekorzystnych zjawisk w praktyce.</u>
          <u xml:id="u-158.17" who="#PosełAndrzejGaberle">Chwilę uwagi wypada poświęcić niektórym przepisom projektu dotyczącym roli pokrzywdzonego, gdyż budzą one dyskusje, a jednym z celów przepisów kodeksu jest zabezpieczenie prawnie chronionych interesów pokrzywdzonego. Nie można wszak tracić z oczu tego, że jest to osoba, której krzywda jest przyczyną prowadzenia postępowania karnego, i niezbędne jest danie jej stosownego zadośćuczynienia. Z tego względu projekt dopuszcza do działania w procesie pokrzywdzonego, który może w nim wystąpić jako oskarżyciel posiłkowy lub powód cywilny. Nowością jest tu zarówno to, że w przeciwieństwie do obecnie obowiązujących przepisów sąd nie dopuszcza pokrzywdzonego do udziału w charakterze oskarżyciela posiłkowego, lecz może jedynie w określonych wypadkach wyłączyć go z postępowania, czyli tu wystarcza oświadczenie o przystąpieniu do postępowania, a także ograniczyć liczbę oskarżycieli posiłkowych. Ten ostatni przepis ma szczególną wagę praktyczną w sprawach, w których jest wielu pokrzywdzonych, a takich spraw jest wcale niemało; notuje się nawet sprawy, w których jest kilka tysięcy pokrzywdzonych, np. w związku z różnymi oszustwami ubezpieczeniowymi. W takich sprawach można też będzie zawiadamiać pokrzywdzonych nie indywidualnie, lecz zbiorowo - poprzez ogłoszenie w prasie, radiu lub telewizji.</u>
          <u xml:id="u-158.18" who="#PosełAndrzejGaberle">Najwięcej kontrowersji wzbudził art. 55 projektu, uprawniający pokrzywdzonego do wniesienia aktu oskarżenia w sprawie, w której prokurator dwukrotnie umorzył postępowanie. Komisja po wszechstronnej dyskusji zdecydowała się na takie rozwiązanie, gdyż jest ono wynikiem wprowadzenia sądowej kontroli postanowień o umorzeniu postępowania przygotowawczego, i każde inne rozwiązanie prowadziłoby do konsekwencji trudnych do zaakceptowania. Otóż jeżeli sąd utrzyma w mocy zaskarżone postanowienie o umorzeniu śledztwa lub dochodzenia, sprawa na tym się kończy - pokrzywdzony nie ma żadnych możliwości kontynuowania tej sprawy. Jeżeli natomiast sąd uchyli postanowienie prokuratora i nakaże mu uzupełnienie postępowania, a prokurator ponownie umorzy postępowanie, to dochodzi do następującej sytuacji. Jeżeli umorzenie jest trafne, to przez skierowanie do sądu aktu oskarżenia pokrzywdzony nie wywołuje właściwie żadnych innych skutków niż te, które następują wówczas, gdy zaskarża postanowienie prokuratora zażaleniem, gdyż sąd ma obowiązek zbadać na posiedzeniu przed rozprawą, czy nie zachodzi oczywisty brak podstaw oskarżenia. Jeżeli zatem powtórne umorzenie postępowania przez prokuratora sąd oceni jako trafne, to też umorzy postępowanie. Jeżeli natomiast ponowne umorzenie śledztwa lub dochodzenia budzi wątpliwości, to trudno kwestionować potrzebę dokładniejszego przyjrzenia się tej sprawie, i to będzie zadaniem sądu.</u>
          <u xml:id="u-158.19" who="#PosełAndrzejGaberle">Jak można by inaczej rozwiązać ten problem? Jedynym wyjściem byłoby przyznanie pokrzywdzonemu zażalenia na postanowienie prokuratora o powtórnym umorzeniu postępowania przygotowawczego, ale wówczas wyłania się pytanie: Co wtedy, gdy sąd uzna, że ponowne umorzenie było błędne? Sąd musiałby wówczas albo uchylać po raz drugi postanowienie o umorzeniu, co łatwo mogłoby doprowadzić do swoistej dyskusji między sądem a prokuratorem, raczej niepożądanej, albo nakazać prokuratorowi wniesienie aktu oskarżenia, co byłoby swoistym przedsądem. Tak więc komisja przyjęła rozwiązanie, które jest zgodne z polskim systemem procesowym, jest konsekwentne i zostało ocenione jako lepsze od pozostałych rozwiązań. Dodać jeszcze trzeba, że obawy, jakoby groził w tej sytuacji zalew spraw wnoszonych przez pokrzywdzonych, należy uznać za co najmniej przesadne. U podstaw tych obaw leży też ukryte założenie, iż nietrafnych umorzeń śledztwa lub dochodzenia będzie bardzo dużo, a to założenie jest z kolei bezpodstawne.</u>
          <u xml:id="u-158.20" who="#PosełAndrzejGaberle">Problemów, o których warto by wspomnieć, jest jeszcze wiele, ale ze względu na czas ograniczę się do dwóch kwestii. Zasadniczym zmianom ulega postępowanie w przedmiocie ułaskawienia. W każdej sprawie, w której złożono prośbę o ułaskawienie, muszą się wypowiedzieć wszystkie sądy orzekające w danej sprawie. Nie wystarczy więc, w przeciwieństwie do stanu obecnego, że jeden sąd wypowie się negatywnie w przedmiocie ułaskawienia, aby sprawa pozostała bez dalszego biegu, lecz przeciwnie - taką opinię muszą wyrazić wszystkie sądy orzekające w sprawie, aby prokurator generalny mógł nie przedstawić prezydentowi Rzeczypospolitej prośby o ułaskawienie.</u>
          <u xml:id="u-158.21" who="#PosełAndrzejGaberle">Zmiany wprowadzone do postępowania ułaskawieniowego wynikły z konieczności uwzględnienia w pracach komisji projektu nowelizacji przepisów Kodeksu postępowania karnego, zawartego w druku nr 1291. Było nie do pomyślenia, aby obecnie do Kodeksu postępowania karnego wprowadzać rozwiązania inne niż przyjęte w projekcie K.p.k. i dlatego sprawozdanie komisji z prac nad projektem nowelizacji, zawarte w druku nr 1947, zawiera przepisy tożsame z tymi, które regulują tę materię w projekcie, z tym tylko zastrzeżeniem, że w druku nr 1947 znajdują się też przepisy nowelizujące ustawę karną skarbową, a nieznaczne odmienności wynikają z niezbędności uwzględnienia obecnie obowiązujących norm prawnych. Jeżeli pojawią się w tej materii jakieś pytania, postaram się odpowiedzieć na nie w podsumowaniu, obecnie nie chciałbym przedłużać tego wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-158.22" who="#PosełAndrzejGaberle">Chciałbym też zwrócić uwagę Wysokiej Izby na zmiany dotyczące postępowania przed sądami wojskowymi. Komisja uznała, że zakres właściwości sądów wojskowych powinien zostać ograniczony do spraw żołnierzy w służbie czynnej o przestępstwa popełnione w czasie pełnienia tej służby oraz pracowników wojska o określone przestępstwa zawarte w części wojskowej Kodeksu karnego. Zarazem jednak komisja uznała, że obecnie jeszcze za wcześnie na wprowadzanie tak radykalnych zmian, wobec czego zamieściła stosowne przepisy w ustawie zawierającej przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, mocą których wskazane zmiany mają wejść w życie w 5 lat po wejściu w życie Kodeksu postępowania karnego. Takie rozwiązanie zostało uzgodnione z przedstawicielami sądownictwa wojskowego.</u>
          <u xml:id="u-158.23" who="#PosełAndrzejGaberle">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak przedstawiają się podstawowe zmiany wprowadzone przez komisję do projektu Kodeksu postępowania karnego. Są oczywiście i inne kwestie, o których warto by z pewnością powiedzieć, np. dotyczące problematyki dowodowej, ale nimi będzie czas się zająć wtedy, gdy wzbudzą one zainteresowanie Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-158.24" who="#PosełAndrzejGaberle">Pozostaje mi powiedzieć parę słów na temat dwóch wniosków mniejszości, które zostały zgłoszone do Kodeksu postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-158.25" who="#PosełAndrzejGaberle">Pierwszy z nich dotyczy art. 180 projektu. Jego istotą jest propozycja odmiennego potraktowania adwokata jako jednego z tych podmiotów, które są związane tajemnicą, a które można tylko w zupełnie wyjątkowych wypadkach i pod bardzo ścisłymi warunkami - daleko idącymi, dużo dalej aniżeli jest to w ustawodawstwie obecnym czy też było w ustawodawstwie poprzednim, przedwojennym - zwolnić z obowiązku tajemnicy. Komisja doszła do wniosku, iż nie ma dostatecznych podstaw do tego, aby akurat adwokata - oczywiście nie występującego w charakterze obrońcy (jeśli chodzi o obrońcę, to jest to adwokat objęty w ogóle zakazem dowodowym, nie wolno go w żadnym trybie przesłuchiwać ani niczego takiego od niego oczekiwać) - traktować inaczej aniżeli inne podmioty, które są zobowiązane do zachowania tajemnicy.</u>
          <u xml:id="u-158.26" who="#PosełAndrzejGaberle">Drugi wniosek mniejszości dotyczy art. 552 i chodzi tutaj o kwestię odszkodowania za aresztowanie tymczasowe. We wniosku tym proponuje się, aby w sytuacji, kiedy tymczasowo aresztowany został uniewinniony, przysługiwało mu niejako automatycznie uprawnienie do odszkodowania. Komisja nie podzieliła tej opinii, biorąc pod uwagę to, iż obecnie zostały w sposób zasadniczy zawężone podstawy stosowania tymczasowego aresztowania, zostały wprowadzone bardzo rygorystyczne terminy oraz w sposób rygorystyczny traktowana jest kwestia przedłużania tymczasowego aresztowania, co powinno eliminować tego rodzaju sytuacje. Nie można natomiast wykluczyć tego, iż mimo tymczasowego aresztowania oskarżonemu nie udało się udowodnić popełnienia przestępstwa i w tego rodzaju wypadkach zasądzanie jeszcze na jego rzecz odszkodowania, mimo pewnych podstaw do stosowania tymczasowego aresztowania, byłoby przesadą - nie mówiąc o tym, iż byłoby to dodatkowe ograniczenie w stosowaniu tymczasowego aresztowania, w sytuacji kiedy tych ograniczeń jest i tak bardzo dużo i są to ograniczenia bardzo daleko idące. Wprowadzanie ograniczeń dodatkowych nie wydało się tu komisji uzasadnione. Dziękuję uprzejmie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-158.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy Andrzejowi Gaberlemu.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Myślę, że obecnie pan poseł sprawozdawca Kazimierz Pańtak z Sojuszu Lewicy Demokratycznej powinien przedstawić projekt ustawy Kodeks karny wykonawczy.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PosełKazimierzPańtak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Nadzwyczajnej do spraw kodyfikacji karnych mam przyjemność i obowiązek przedstawić sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy Kodeks karny wykonawczy, z druku 1278. Przewodniczyłem podkomisji do spraw projektu Kodeksu karnego wykonawczego, która odbyła kilkadziesiąt posiedzeń, i oto jej rezultaty.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#PosełKazimierzPańtak">Komisja nie zmieniła założeń projektu Kodeksu karnego wykonawczego, który uwzględnia nowe elementy sytuacji politycznej, społecznej i ekonomicznej, jakie powstały w Polsce po 1989 r. Niekwestionowane zasady, jak konstytucyjnie gwarantowane prawa obywateli czy praworządność, były źródłem inspiracji przy opracowywaniu przedłożonego projektu, który uwzględnia wartości ogólnoludzkie, powszechnie przyjmowane w cywilizowanym świecie, które odnajdujemy w koncepcji praw człowieka, a także w filozofii prawa natury, w systemach religijnych i innych systemach wartości stanowiących podstawę demokratycznego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#PosełKazimierzPańtak">Do podstawowych wartości wynikających z wymienionych źródeł należą przede wszystkim: poszanowanie praw ludzi skazanych, humanitarne, godne, sprawiedliwe i zindywidualizowane ich traktowanie, ochrona społeczeństwa przed przestępczością, współdziałanie społeczeństwa w realizacji zadań polityki karnej, minimalizacja społecznych kosztów wykonywania kar. Przyjmując powyższy punkt widzenia dla tworzenia, oceny oraz interpretacji prawa karnego wykonawczego, zerwano z podporządkowaniem go jakiejkolwiek doktrynie czy ideologii i traktowaniem wyłącznie jako instrumentu polityki.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#PosełKazimierzPańtak">Z akceptacji powyższych wartości wynika też określenie celu wykonywania kary, którym powinno być umożliwienie skazanym powrotu do społeczeństwa oraz prawidłowe ich funkcjonowanie w społeczeństwie - co zarazem będzie przeciwdziałać powrotowi do przestępstwa - a także ochrona społeczeństwa przed przestępczością.</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#PosełKazimierzPańtak">Określenie podstawowych wartości w prawie karnym wykonawczym powinno ułatwić w przyszłości jednolitą interpretację przepisów w postępowaniu wykonawczym. Formułowanie zasad przyjmujących określone wartości stanowi tradycję polskiego prawa i jest przewidywane w licznych dokumentach międzynarodowych proklamujących ochronę praw człowieka.</u>
          <u xml:id="u-160.5" who="#PosełKazimierzPańtak">W przedkładanym projekcie Kodeksu karnego wykonawczego podkreślone zostało nadrzędne znaczenie sądu w postępowaniu wykonawczym, w którym każdy podmiot ma określone obowiązki i prawa. Stroną procesową jest nie tylko prokurator reprezentujący interes publiczny, ale także skazany. W postępowaniu przed sądem penitencjarnym obowiązują podstawowe zasady procesowe, chociaż w formie ograniczonej, na przykład zasada kontradyktoryjności, zasada równouprawnienia stron procesowych i prawa do obrony, a także możliwość dopuszczenia do postępowania wykonawczego przedstawiciela skazanego w charakterze rzecznika jego interesów.</u>
          <u xml:id="u-160.6" who="#PosełKazimierzPańtak">Projekt wyjątkową rolę nadaje prawom i obowiązkom skazanych, wprowadzając odpowiednie gwarancje prawne w postępowaniu wykonawczym. Gwarancje te polegają na przyznaniu skazanemu: prawa do składania wniosków o wszczęcie postępowania przed sądem i zażaleń na postanowienia wydane w postępowaniu wykonawczym; prawa do składania skarg i próśb do organów wykonujących orzeczenie; prawa zaskarżenia do właściwego sądu decyzji pozasądowych organów wykonujących orzeczenia, jeżeli uważa je za niezgodne z prawem; prawa kierowania skarg do międzynarodowych instytucji broniących praw człowieka.</u>
          <u xml:id="u-160.7" who="#PosełKazimierzPańtak">Wymienione gwarancje przysługiwać będą w postępowaniu wykonawczym wszystkim skazanym, niezależnie od orzeczonej kary lub środka. Jednocześnie rozszerza się prawo skazanego do obrony w toku całego postępowania wykonawczego i wprowadza się nową instytucję - przedstawiciela społecznego skazanego, który będzie wykonywał swoje zadania honorowo. Uznając, że szczególnie narażone są na szwank prawa osób izolowanych, to jest skazanych na karę pozbawienia wolności i tymczasowo aresztowanych oraz umieszczonych w zakładach zabezpieczających, projekt przewiduje unormowanie statusu prawnego osób pozbawionych wolności. Przyjmuje się, że wszystkie obowiązki tych osób i podstawowe ich prawa będą uregulowane w ustawie, a także iż w wypadkach przewidzianych w ustawie uprawnienia będą mogły być rozszerzone w aktach wykonawczych.</u>
          <u xml:id="u-160.8" who="#PosełKazimierzPańtak">Przy określeniu statusu prawnego skazanego i tymczasowo aresztowanego uznano, że punktem wyjścia są konstytucyjnie określone prawa i wolności obywatelskie, które mogą być ograniczane jedynie na mocy ustawy bądź orzeczeń sądowych i decyzji wydanych na ich podstawie. Uwzględniono przy tym postanowienia międzynarodowych dokumentów; zarówno tych, które Polska ratyfikowała (Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych, Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur) bądź aprobowała, np.: Reguły Minimum, jak i tych, które w ostatnich latach wypracowała międzynarodowa społeczność, a które cieszą się powszechnym uznaniem na świecie, np. Europejskie Reguły Penitencjarne, stosowane przez Polskę jako członka Rady Europy, Kodeks postępowania funkcjonariusza i inne. Przyjęto, że prawa osób pozbawionych wolności, w tym w zakresie warunków bytowych i opieki zdrowotnej, muszą być zagwarantowane przynajmniej na pewnym minimalnym poziomie, co oznacza, że ich standardy powinny być zgodne z przyjętymi w Polsce normami i pozostawać w określonej relacji do warunków bytu społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-160.9" who="#PosełKazimierzPańtak">W nowy sposób unormowano sprawy nadzoru i kontroli nad wykonywaniem kar i środków karnych, zabezpieczających i zapobiegawczych. Zrezygnowano z penitencjarnego nadzoru prokuratorskiego, który w ciągu kilkudziesięciu lat nie sprawdził się w należytym stopniu; a ponadto nie byłoby słuszne dalsze dublowanie nadzoru sprawowanego obecnie przez dwa organy usytuowane w tym samym resorcie sprawiedliwości. Ważna rola prokuratury w nowym systemie wykonywania kary sprowadzi się więc według projektu do występowania w charakterze strony w postępowaniu wykonawczym oraz do funkcji organu ścigającego za przestępstwa popełniane w zakładach karnych i aresztach śledczych.</u>
          <u xml:id="u-160.10" who="#PosełKazimierzPańtak">Wydatnie wzrasta znaczenie sądu i sędziego penitencjarnego jako podstawowych organów zapewniających praworządne wykonywanie kary, występujących w podwójnej roli: podstawowego czynnika nadzoru oraz arbitra w sporach w postępowaniu wykonawczym. Projekt zakłada, że w wypadku wzmocnienia ilościowego i jakościowego sądownictwa penitencjarnego wywiąże się ono ze swych ważnych zadań z uwagi na jego autorytet, niezależność oraz pozytywne doświadczenia z przeszłości. Należy pamiętać, że obok sędziowskiego nadzoru penitencjarnego istnieć będzie nadzór administracyjno-służbowy oraz wynikająca z innych ustaw kontrola sprawowana przez rzecznika praw obywatelskich, Najwyższą Izbę Kontroli i odpowiednie komisje Sejmu i Senatu.</u>
          <u xml:id="u-160.11" who="#PosełKazimierzPańtak">Nową instytucją będzie społeczna kontrola nad wykonywaniem kar, środków karnych, zabezpieczających oraz zapobiegawczych. Będzie ona miała szczególną rolę do spełnienia w zakładach karnych i innych odpowiednich zakładach. W skład zespołów zajmujących się tą kontrolą mają wchodzić przedstawiciele instytucji samorządowych, stowarzyszeń, organizacji społecznych i instytucji zainteresowanych wykonywaniem kary pozbawienia wolności. Kontroli tej nie należy utożsamiać z nadzorem penitencjarnym, nie będzie ona bowiem miała żadnych władczych uprawnień. Niemniej może ona w decydujący sposób przyczynić się do prawidłowego funkcjonowania systemu penitencjarnego. O ostatecznym kształcie kontroli społecznej przesądzą przepisy wykonawcze do Kodeksu karnego wykonawczego oraz aktywność społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-160.12" who="#PosełKazimierzPańtak">W świetle przyjętych założeń istotnym przeobrażeniom podlegać będzie sposób wykonywania kar i niektórych środków karnych. Dotyczy to zwłaszcza kary ograniczenia wolności i kary pozbawienia wolności. Według rozwiązań przyjętych w projekcie Kodeksu karnego wykonawczego kara ograniczenia wolności polegać ma głównie na: pracy wykonywanej szczególnie na rzecz społeczności lokalnej, co zbliży ją do znanej w Europie Zachodniej Community Service, w przedsiębiorstwach i instytucjach komunalnych oraz w instytucjach i organizacjach społecznych; zastosowaniu wobec skazanych na karę ograniczenia wolności systemu probacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-160.13" who="#PosełKazimierzPańtak">Istotnymi elementami wykonywania kary pozbawienia wolności będą: aktywność skazanych (utrzymanie obowiązku pracy), przestrzeganie przez nich obowiązków i zapewnienie im realizacji praw podmiotowych, utrzymywanie łączności skazanych ze światem zewnętrznym, a zwłaszcza z rodziną, programowane oddziaływanie resocjalizacyjne i terapeutyczne. Resocjalizacja - której będą obowiązkowo poddani młodociani - przestanie być obowiązkiem dorosłych skazanych, a stanie się ich prawem. Upodmiotowienie skazanych będzie jednym z istotnych czynników pobudzania ich aktywności i poczucia odpowiedzialności. Zastosowane środki wolnościowe związane z poddaniem skazanych próbie (warunkowe umorzenie postępowania karnego i warunkowe zawieszenie wykonania kary), zgodnie z przyjętymi rozwiązaniami projektów Kodeksu karnego i Kodeksu karnego wykonawczego, mają być w większym niż obecnie stopniu powiązane z systemem probacji. Tym samym wydatnie podniesiono rolę kuratora sądowego (zwłaszcza zawodowego) w procesie wykonywania tych środków. Kuratorzy sądowi, według projektu, będą ważnym i samodzielnym organem wykonywania środków karnych, a także kary ograniczenia wolności i warunkowego zwolnienia.</u>
          <u xml:id="u-160.14" who="#PosełKazimierzPańtak">Zakłada się istotne zmiany w procesie wykonywania kar grzywny oraz innych kar majątkowych. Projekt odchodzi od obecnie znanych Kodeksowi karnemu wykonawczemu domniemań; kary majątkowe mają dotykać przede wszystkim skazanego, a nie jego rodzinę. Przy egzekucji grzywny i innych ekonomicznych środków ma się uwzględniać przede wszystkim sytuację majątkową skazanego i realną możliwość ich uiszczenia. Tak więc wykonywanie kar i środków stanie się bardziej niż dotąd racjonalne, humanitarne i praworządne.</u>
          <u xml:id="u-160.15" who="#PosełKazimierzPańtak">Ważnym założeniem projektu, jak zresztą całego reformowanego prawa karnego, jest dążenie do racjonalnego zmniejszania społecznych kosztów ograniczania przestępczości. Koszty te obejmują szkody lub straty moralne, wychowawcze, ekonomiczne i zdrowotne ponoszone przez ofiary przestępstw, skazanych i ich rodziny, pozostałe grupy społeczne oraz państwo. Społeczeństwo ma prawo decydować o tym, jakie koszty i do jakiej wysokości może ponosić w celu ograniczenia przestępczości. Mało znana jest np. okoliczność, że koszt utrzymania jednego więźnia jest pokrywany tylko w około 3% z dochodów pochodzących z jego pracy w czasie odbywania kary. Reszta wydatków jest pokrywana z dochodów wypracowanych przez całe społeczeństwo. W tej sytuacji, także i z ekonomicznego punktu widzenia, celowe jest pytanie o zasadność stosowania długotrwałych kar wobec sprawców przestępstw niegroźnych, w sytuacji gdy kara pozbawienia wolności nie służy resocjalizacji większości skazanych. Współcześnie w polityce karnej dąży się do zmniejszania kosztów zwalczania przestępczości, zwłaszcza gdy stosowane środki nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, tak jak to się dzieje w przypadku długotrwałej kary pozbawienia wolności. W przypadkach, w których jest to możliwe, rezygnować się będzie ze zbędnych środków kontroli nad skazanymi (posterunki, konwoje, cenzura listów), będzie się rozwijać nowe formy zatrudnienia czy też dążyć do umieszczania skazanych w zakładach położonych w pobliżu miejsca ich stałego zamieszkania. Projekt zmierza w tym właśnie kierunku w celu zmniejszenia kosztów ograniczania przestępczości.</u>
          <u xml:id="u-160.16" who="#PosełKazimierzPańtak">Kolejnym ważnym założeniem projektu jest uspołecznienie wykonywania środków karnych. Polega ono na umożliwieniu łączności skazanych ze światem zewnętrznym, to jest rodziną i innymi osobami bliskimi, kapelanami kościoła i związków wyznaniowych oraz z instytucjami i stowarzyszeniami społecznymi, szerokie korzystanie ze środków masowej komunikacji (prasa i inne publikacje, środki audiowizualne itp.), zezwolenia na czasowe opuszczenie zakładu karnego, a także rzetelność w zakresie informacji ze strony organów i instytucji wykonujących kary wobec prasy, radia i telewizji oraz instytucji naukowych.</u>
          <u xml:id="u-160.17" who="#PosełKazimierzPańtak">Ważnym elementem uspołecznienia jest też umożliwienie współdziałania społeczeństwa w wykonywaniu kar, zwłaszcza na terenie zakładów karnych. Działalność kościoła i związków wyznaniowych, stowarzyszeń typu patronackiego, bractwa więziennego oraz innych organizacji zainteresowanych wykonywaniem kary pozbawienia wolności ma doniosłą rolę do spełniania w humanizacji systemu penitencjarnego, świadczeniu pomocy skazanym oraz ich rodzinom. Projekt stwarza możliwości rozwinięcia tego współdziałania w myśl zasad Reguł Minimum i bogatych w Polsce tradycji patronackich.</u>
          <u xml:id="u-160.18" who="#PosełKazimierzPańtak">Przedkładany Wysokiej Izbie projekt Kodeksu karnego wykonawczego dzieli się na cztery części i liczy 266 artykułów; projekt rządowy liczył trzy części i 270 artykułów. Zmianie uległa też struktura legislacyjna, gdyż poza częściami i rozdziałami wprowadzono oddziały jako nowe jednostki redakcyjne w poszczególnych rozdziałach. Istotne różnice przyjęte w toku prac komisji są następujące.</u>
          <u xml:id="u-160.19" who="#PosełKazimierzPańtak">W rozdz. II, który mówi o organach postępowania wykonawczego, uwzględniono nową strukturę Służby Więziennej, zgodnie z przyjętą przez Wysoką Izbę ustawą, która weszła w życie 1 września br. Organami wykonującymi orzeczenia są dyrektorzy okręgowi i dyrektor generalny Służby Więziennej.</u>
          <u xml:id="u-160.20" who="#PosełKazimierzPańtak">W rozdz. IV dotyczącym postępowania wykonawczego, w art. 10 uwzględniono dokonaną przez Wysoką Izbę reformę centrum i wprowadzono Urząd Ochrony Państwa jako organ, który stosuje przepisy kodeksu wykonawczego, gdyż do tej pory był on w strukturze MSW i mieścił się w określeniu obecnie funkcjonującym.</u>
          <u xml:id="u-160.21" who="#PosełKazimierzPańtak">Dokonano wielu zmian w przedłożeniu rządowym, określając formę wydania aktu prawnego (były tam różnego rodzaju określenia, że sprawy ureguluje, określi minister sprawiedliwości bądź inny naczelny organ administracji państwa, nie podano formy, w jaki sposób to uczyni). Obecnie we wszystkich tego typu przewidywanych rozwiązaniach użyliśmy sformułowania: „określi w formie zarządzenia bądź rozporządzenia”, co jest zgodne z prawidłową sztuką legislacji, orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego, ponieważ mają to być akty prawne generalne, nad którymi m.in. jest jurysdykcja Trybunału Konstytucyjnego, które można zaskarżyć. Komisja postąpiła tak we wszystkich tego typu przypadkach, określając formy aktu prawnego, w którym kompetencje te mają być uregulowane.</u>
          <u xml:id="u-160.22" who="#PosełKazimierzPańtak">Sprawa następna. W art. 32 poza zmianą legislacyjną określiliśmy organy państwa upoważnione do wystąpienia w imieniu skarbu państwa, jeżeli dłużnik skarbu państwa pokrzywdzi wierzyciela. Z powództwem takim może występować obecnie prezes sądu wojewódzkiego lub urząd skarbowy. W projekcie rządowym zapisu takiego nie było.</u>
          <u xml:id="u-160.23" who="#PosełKazimierzPańtak">Rozdz. V dotyczy nadzoru penitencjarnego. W art. 33 dopisaliśmy § 2, w którym jednoznacznie stwierdziliśmy, że sędzia penitencjarny w rozstrzyganiu spraw wynikających z wykonywania przez niego nadzoru penitencjarnego podlega tylko ustawom. Jest to zrównanie expressis verbis w zakresie orzekania. Taki zapis w odpowiednich przepisach kodeksowych się znajduje.</u>
          <u xml:id="u-160.24" who="#PosełKazimierzPańtak">Sprawa kolejna dotyczy rozdz. VII. Reguluje ten rozdział uczestnictwo społeczeństwa w wykonywaniu orzeczeń oraz pomoc w społecznej readaptacji skazanych. Art. 41 przewiduje możliwość powołania przez prezesa Rady Ministrów Rady Głównej do Spraw Społecznej Readaptacji i Pomocy Skazanym. W projekcie rządowym proponowano, aby radę taką powoływał minister sprawiedliwości. Przyjęliśmy, żeby był to akt wyższego rzędu - byłoby to rozporządzenie prezesa Rady Ministrów - dzięki czemu zwiększą się rola i ranga oraz znaczenie form i sposobów kontroli społecznej nad systemem penitencjarnym i postępowaniem penitencjarnym, a także uwzględniliśmy niektóre główne zmiany związane z reformą centrum.</u>
          <u xml:id="u-160.25" who="#PosełKazimierzPańtak">Zmiany następne, istotne, dotyczą części szczególnej. W rozdz. VIII dotyczącym grzywny, w art. 48, w nowym brzmieniu § 3 określone zostały warunki zamiany zastępczej kary pozbawienia wolności na wykonywanie pracy, a w § 4 zezwolono sądowi na stosowanie nowego, korzystniejszego przeliczenia dla skazanego, który odbywa zastępczą karę pozbawienia wolności, gdyż często od wyroku mogło minąć wiele czasu. Pomimo pozytywnych zmian, jeżeli chodzi o inflację, to orzeczenie w wyroku byłoby nieaktualne i byłoby to krzywdzące, gdyby ten przelicznik obowiązywał.</u>
          <u xml:id="u-160.26" who="#PosełKazimierzPańtak">W rozdz. IX, dotyczącym kary ograniczenia wolności, w art. 54 wprowadziliśmy nowe brzmienie § 1, w którym określiliśmy nie tylko cel, ale i sposób wykonywania kary ograniczenia wolności. W art. 60 wprowadziliśmy nowy przepis, to jest obecnie art. 60, określający szczegółowy sposób potrącenia określonej części wynagrodzenia za pracę.</u>
          <u xml:id="u-160.27" who="#PosełKazimierzPańtak">W rozdz. X, dotyczącym kary pozbawienia wolności, uwzględniliśmy w art. 79 strukturę obowiązującą od 1 września w związku z ustawą, o której mówiłem, to jest o Służbie Więziennej, mianowicie umieściliśmy zapis § 2 w nowym brzmieniu, przyjmując strukturę i podporządkowanie, hierarchiczność Służby Więziennej. Obecny przepis mówi, że dyrektor generalny lub dyrektor okręgowy Służby Więziennej mogą wydawać dyrektorom zakładów karnych polecenia niezbędne do prawidłowego i praworządnego wykonywania kary pozbawienia wolności oraz realizowania kierunków pracy resocjalizacyjnej, a także uchylać wydane przez nich decyzje sprzeczne z prawem. Przepis ten przez to jest symetryczny z ustawą, o której mówiłem. Podobnie wprowadziliśmy do art. 81, w projekcie rządowym art. 80, nowy § 3, w którym stwierdza się, że w wypadku skierowania do wykonania orzeczenia o zastosowaniu środka zabezpieczającego wobec skazanego, który odbywa karę wymierzoną innym orzeczeniem, o kolejności wykonania kary i wyborze środka zabezpieczającego rozstrzyga sędzia penitencjarny. Kolejność wykonywania różnych kar, które często są ze sobą w kolizji, określa sędzia penitencjarny.</u>
          <u xml:id="u-160.28" who="#PosełKazimierzPańtak">Następna zmiana do art. 87 mówi o tym, żeby w zakładzie karnym dla recydywistów, gdzie odbywają karę dorośli za przestępstwa umyślne, mogli przebywać tylko skazani za te przestępstwa, by były to specjalne zakłady dla recydywistów. Na wniosek Służby Więziennej zrobiliśmy wyłom, że w zakładach dla recydywistów mogą też przebywać inne osoby, jeżeli szczególne względy resocjalizacyjne przemawiają za skierowaniem do takiego zakładu karnego odbywających karę po raz pierwszy. Były takie wypadki, często wymaga tego interes skazanego, interes bezpieczeństwa, żeby taki gwarancyjny przepis wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-160.29" who="#PosełKazimierzPańtak">Do art. 88, w projekcie rządowym art. 87, wprowadziliśmy przepis, aby minister w drodze rozporządzenia określił tryb specyficznego odbywania kary - jest to smutne, ale takie wypadki się zdarzają - dla matek, które mają bardzo małe dziecko. Minister sprawiedliwości w drodze zarządzenia określa tryb przyjmowania dzieci matek pozbawionych wolności do domów dla matki i dziecka przy zakładach karnych oraz zasady organizowania i działania tych placówek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przepraszam, panie pośle, czy pan ma jeszcze dużo materiału?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PosełKazimierzPańtak">Jeszcze na 5 minut.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PosełKazimierzPańtak">Rzeczywiście, zbliża się przerwa obiadowa, przepraszam panie i panów posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przepraszam, panie pośle, to nie jest kwestia przerwy obiadowej, to jest kwestia posiedzenia Konwentu Seniorów Zgromadzenia Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PosełKazimierzPańtak">Bardzo pobieżnie omówię niektóre rozwiązania inne niż te, które zaproponował nam rząd.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#PosełKazimierzPańtak">Art. 90 dotyczy podstawowych warunków odbywania kary w zakładzie typu zamkniętego. Rozszerzyliśmy te warunki, między innymi dopuściliśmy, aby osoby pozbawione wolności w zakładzie typu zamkniętego mogły, za zezwoleniem dyrektora zakładu karnego, korzystać z własnej odzieży, bielizny, własnego obuwia, a także innego wyposażenia osobistego. Na pewno przyczyni się to do zmniejszenia kosztów utrzymania zakładów karnych. Do zakładów typu półotwartego i do zakładów typu otwartego wprowadziliśmy ustawowe przepustki, które mogą być skazanym udzielane: w zakładach typu półotwartego - do 14 dni w roku, a w zakładach typu otwartego - do 28 dni w roku. Te przepustki nie są nagrodą, lecz wynikałyby z ustawy.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#PosełKazimierzPańtak">Niektóre zmiany opuszczę, ponieważ brakuje czasu.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#PosełKazimierzPańtak">Istotne zmiany dotyczą możliwości korzystania przez skazanych (nie chodzi tu o nagrodę, ale o zasadę) - oczywiście za odpowiednimi zezwoleniami - z telefonów.</u>
          <u xml:id="u-166.4" who="#PosełKazimierzPańtak">Sprawa następna. Jeżeli dyrektor zakładu karnego podejmuje decyzje dotyczące zatrzymania lub cenzurowania korespondencji, nie ma cenzury tajnej, musi być skazany zawiadomiony o tym, że stosuje się wobec niego kontrolę korespondencji.</u>
          <u xml:id="u-166.5" who="#PosełKazimierzPańtak">Z innych istotnych zmian dotyczących zatrudnienia wymienię to, że wprowadziliśmy zasadę, iż skazany na karę dożywotniego pozbawienia wolności może wykonywać pracę wyłącznie na terenie zakładu. Propozycja rządu była bardziej liberalna.</u>
          <u xml:id="u-166.6" who="#PosełKazimierzPańtak">Ustanowiliśmy też w art. 124 zasadę, że jeśli chodzi o nieodpłatne wykonywanie prac publicznych na rzecz organów samorządu terytorialnego oraz prac na cele charytatywne, a także prac porządkowych i pomocniczych na rzecz zakładu karnego, to może być, za pisemną zgodą skazanego, udzielone zezwolenie, ale tylko w odniesieniu do tych prac, a nie innych.</u>
          <u xml:id="u-166.7" who="#PosełKazimierzPańtak">Chciałbym jeszcze krótko omówić kwestię określonych w ustawie bardzo szczegółowo warunków wykonywania nagród wolnościowych, przede wszystkim wolnościowych. Uwzględnia się z jednej strony prawa czy interes resocjalizacyjny osadzonych, skazanych, a z drugiej zabezpieczenie interesu społecznego. To jest kwestia bezpieczeństwa i ochrony społeczeństwa przed ludźmi, którzy często mogą być czy nawet są sprawcami wielu groźnych przestępstw.</u>
          <u xml:id="u-166.8" who="#PosełKazimierzPańtak">Kończąc, chciałbym odnieść się tylko do wniosków mniejszości. Zgłoszone zostały dwa - do art. 90 i 140.</u>
          <u xml:id="u-166.9" who="#PosełKazimierzPańtak">Wniosek pierwszy zmierza do tego, aby przepisu tego nie stosowało się do skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności, a jeśli chodzi o skazanego na karę 25 lat, by do czasu odbycia 15 lat kary odbywał karę tylko w zakładzie typu zamkniętego. Komisja zaś przyjęła, że jeśli postawa i zachowanie skazanego za tym przemawiają, przenosi się go z zakładu typu zamkniętego do zakładu półotwartego lub otwartego. Wiążące więc będą stanowisko i decyzje służby więziennej.</u>
          <u xml:id="u-166.10" who="#PosełKazimierzPańtak">Wniosek drugi dotyczy art. 140 i zmierza do tego, aby skazanemu na karę dożywotniego pozbawienia wolności tzw. nagrody wolnościowe, tj. przepustka i widzenia bez dozoru poza zakładem karnym, mogły być przyznawane po odbyciu co najmniej 15 lat pozbawienia wolności. Komisja przyjęła, że osoby te nagród takich otrzymywać nie mogą.</u>
          <u xml:id="u-166.11" who="#PosełKazimierzPańtak">Przedkładam niniejsze sprawozdanie Wysokiemu Sejmowi w wersji trochę skróconej, z wnioskiem, aby Wysoki Sejm raczył uchwalić projekt ustawy, o którym mówiłem, a który jest zamieszczony w druku nr 1946. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-166.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Kazimierzowi Pańtakowi za przedstawienie projektu ustawy Kodeks karny wykonawczy.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę o odczytanie komunikatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#SekretarzPosełTadeuszSławecki">Informuję, że w dniu dzisiejszym o godz. 14 w sali nr 102 odbędzie się spotkanie Polsko-Kanadyjskiej Grupy Parlamentarnej z ambasadorem Kanady w Polsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Zarządzam przerwę do godz. 16.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 14 min 10 do godz. 16 min 04)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kontynuujemy rozpatrywanie sprawozdań Komisji Nadzwyczajnej o projektach ustaw karnych.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przed przerwą wysłuchaliśmy sprawozdawców komisji panów posłów Aleksandra Bentkowskiego, Andrzeja Gaberlego i Kazimierza Pańtaka.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 8 do 116 minut, to jest debatę długą.</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przypominam, że zgodnie z art. 56s regulaminu Sejmu prawo wnoszenia poprawek w drugim czytaniu projektów kodeksów przysługuje wnioskodawcy, grupie co najmniej 15 posłów oraz Radzie Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-170.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-170.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pierwszy w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej zabierze głos pan poseł Jerzy Jaskiernia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej bardzo szczegółowo przeanalizował sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej powołanej do rozpatrzenia projektów Kodeksu karnego, Kodeksu postępowania karnego i Kodeksu karnego wykonawczego.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">To ważny moment w działalności Sejmu, gdyż w drugim czytaniu odnosimy się przecież do dorobku nie tylko Komisji Nadzwyczajnej, ale do dorobku wielu wybitnych prawników - specjalistów w dziedzinie prawa karnego materialnego, postępowania karnego, prawa karnego wykonawczego.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">Chcielibyśmy w tym momencie skierować serdeczne słowa do członków Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego, która przez wiele lat intensywnie pracowała pod przewodnictwem pana prof. dr. hab. Kazimierza Buchały z Uniwersytetu Jagiellońskiego i której wielki wkład teoretyczny stał się podstawą działań rządu. Jednocześnie podkreślamy, że to właśnie w tej kadencji, w okresie rządów koalicji PSL–SLD, Rada Ministrów, po przeprowadzeniu koordynacji międzyresortowej, skierowała projekty do Sejmu i w dniu dzisiejszym może się odbywać ich drugie czytanie. To też jest ważny moment, ponieważ byli sceptycy, którzy sugerowali, że kodeksy są dokumentami tak skomplikowanymi, iż nie da się ich sprawnie przeprowadzić przez Sejm, że jest ryzyko błędów bądź ryzyko, że do końca kadencji nie starczy czasu. Tak się nie stało. Wszystko wskazuje na to — i Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej wyraża dzisiaj takie przekonanie — że po szczegółowym przeanalizowaniu wniosków mniejszości oraz poprawek, które przyniesie debata w drugim czytaniu, istnieją wszelkie przesłanki, żeby zamknąć postępowanie ustawodawcze w Sejmie, przekazać dokumenty do Senatu, żeby jeszcze do końca tej kadencji proces ustawodawczy mógł zostać zakończony, żeby kodeksy zostały ostatecznie uchwalone i oczywiście — po zachowaniu odpowiedniego vacatio legis — weszły w życie.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zdajemy sobie sprawę w Klubie Parlamentarnym Sojuszu Lewicy Demokratycznej, że praca związana z kodyfikacją karną wymaga nie kończącego się działania. W istocie nigdy nie wiadomo, czy już można postawić kropkę nad i, czy jeszcze nie; zawsze jest pewien niedosyt. Niedosyt nie tyle wynika z braku wiedzy czy z braku wyobraźni prawnej, ile z istoty sprawy, jaką jest modyfikowanie prawa karnego, gdzie zawsze powinna obowiązywać zasada stabilności systemu prawnego, pewności prawnej, pewności, że każdy obywatel wie, jaki jest katalog czynów zabronionych jako fundamentalna zasada państwa prawnego. Jeśli weźmiemy pod uwagę, że Francuzi czekali na kodyfikację karną 180 lat, Austriacy - 170 lat, w Niemczech od ponad 120 lat toczą się dysputy nad tym, czy zmieniać kodeks, czy tworzyć nowy, to okaże się, iż przy kodyfikacji karnej zawsze rodzi się pytanie, czy już jest ten moment. W Polsce mamy dystans 30 lat obowiązywania Kodeksu karnego oraz Kodeksu postępowania karnego i uznaliśmy w Klubie Parlamentarnym Sojuszu Lewicy Demokratycznej, że jest to czas wystarczający, że zmiany dojrzały. Zresztą przypominam, iż w poprzedniej kadencji wielokrotnie jako posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej, również w tej kadencji, pytaliśmy rząd, kiedy podejmie inicjatywę, kiedy sprawa trafi do parlamentu. Zwracaliśmy uwagę, że cząstkowe zmiany w kodyfikacjach karnych nie są właściwym sposobem postępowania, że właśnie Kodeks karny jest czymś całościowym, czymś zamkniętym, czymś, co powinno być stabilne, czymś, co nie powinno ulegać zbyt licznym zmianom.</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#PosełJerzyJaskiernia">Dlaczego w związku z tym na pytanie, czy teraz — przy świadomości tego, że są tacy, którzy w dalszym ciągu wątpią — jest ten moment, czyby jeszcze nie odczekać, czy może wprowadzić jakieś zmiany cząstkowe, Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej odpowiada „tak” na kwestię, czy nadszedł czas dla tych regulacji systemowych? Bierzemy pod uwagę trzy okoliczności. Po pierwsze, głębokie zmiany ustrojowe, które zaszły po 1989 r., wprowadzenie do konstytucji fundamentalnej zasady demokratycznego państwa prawnego, wstąpienie do Rady Europy i objęcie Polski systemem standardów demokratycznych — również w zakresie prawa i postępowania karnego — które niesie członkostwo w Radzie Europy. Jest szereg uwarunkowań ustrojowych, które powodują, że te kodyfikacje powinny być uwieńczone uchwaleniem stosownych kodeksów.</u>
          <u xml:id="u-171.5" who="#PosełJerzyJaskiernia">Po drugie, bierzemy pod uwagę, że zmieniła się rzeczywistość ekonomiczna, że jest gospodarka wolnorynkowa, która jest wielką szansą dla społeczeństwa polskiego, potwierdzoną w rozwoju gospodarczym kraju obserwowanym w ostatnich latach, a jednocześnie ta sama gospodarka rynkowa niesie nowego typu zagrożenia. Pojawiły się zagrożenia chociażby takimi przestępstwami, nie znanymi wcześniej, jak pranie brudnych pieniędzy, szeroki obszar przestępczości bankowej, przestępstwa komputerowe. Dziś poseł sprawozdawca sygnalizował przestępstwa związane z telekomunikacją i inne, które wcześniej nie były znane. Dlatego też uznaliśmy, że wobec tylu nowych wyzwań w obszarze prawa i postępowania karnego, jak również prawa karnego wykonawczego jest dobry moment, żeby w całościowym dokumencie, niezależnie od zmian cząstkowych, które następowały, zawrzeć te wszystkie konsekwencje zmian w rzeczywistości gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-171.6" who="#PosełJerzyJaskiernia">I wreszcie trzecia przesłanka — najtrudniejsza. Najtrudniejsza dlatego, że dylemat, który legł u podstaw nowelizacji czy też podjęcia systemowych prac nad Kodeksem karnym, w dalszym ciągu jest dylematem. Ująłbym go w postaci kwestii: liberalizacja czy zaostrzenie. Proszę zwrócić uwagę — i to chcielibyśmy jako klub lewicy demokratycznej szczególnie wyeksponować — że zmieniały się uwarunkowania już w trakcie prac nad kodeksami. Punkt wyjściowy to była pewnego rodzaju chęć przeciwstawienia się tendencjom zbyt restrykcyjnych przepisów karnych, zbyt ostrych penalizacji wiążących się z ostatnim okresem funkcjonowania PRL. A więc ten wyjściowy impuls to była liberalizacja, dostosowanie kodeksów do standardów Rady Europy i innych organizacji międzynarodowych, eksponowanie praw podejrzanego, obwinionego, oskarżonego, skazanego, a więc ten cały obszar gwarancyjny, który nauka prawa karnego i procesu karnego eksponowała i sugerowała, że powinien on znaleźć odzwierciedlenie w nowych kodyfikacjach. Te wyjściowe projekty były jak gdyby obarczone tym, co dzisiaj jednak nazywamy pewnym grzechem. Używamy tego określenia świadomie, ponieważ zdajemy sobie sprawę, że to nie wynikało ani ze złej woli, ani ze złej wiedzy. To był ten piękny odruch liberalizacyjny, miała to być pieczątka symbolizująca skalę przemian ustrojowych, w których się Polska znalazła. Ale później przyszły lata dziewięćdziesiąte, zasadniczy wzrost przestępczości, przyszły oceny opinii publicznej, które znamy z badań opinii publicznej, że społeczeństwo dzisiaj w pierwszej kolejności czuje się zagrożone wzrostem przestępczości i oczekuje od państwa większej determinacji i większej skuteczności w zwalczaniu przestępczości. Na tle tego realnego procesu, który osiągnął apogeum w latach 1992–1993 i następnych (dopiero w ubiegłym i w tym roku zanotowaliśmy po raz pierwszy zmniejszenie się liczby przestępstw), na tle tych zjawisk musiało się pojawić pytanie: Czy liberalizując kodeksy nie poszliśmy zbyt daleko? Czy ten piękny odruch humanitarny, wynikający z pryncypiów państwa prawnego, koresponduje z rzeczywistością? Czy nie powstała taka sytuacja, że chcąc zrobić jak najwięcej dla ochrony podejrzanych, oskarżonych, skazanych, jak gdyby odsunęliśmy na plan dalszy ochronę interesów zwykłego, uczciwego obywatela, który się boi przestępcy, który się boi wyjść na ulicę czy do parku, który się czuje zagrożony w swoim posiadaniu, gdyż jego samochód w każdej chwili może być ukradziony i nie jest to skutecznie ścigane, który może być oszukany w systemie bankowym lub w systemie obrotu gospodarczego? Dlatego sądzę, że dobrze się stało — mówię tu zarówno o korektach wprowadzonych przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego, a w szczególności wprowadzonych przez rząd, zanim projekty zostały skierowane do parlamentu, jak i tych, które wprowadziła Komisja Nadzwyczajna, o których mówił dzisiaj przewodniczący komisji, odrzucając zarzut, który jest formułowany w opinii publicznej, że te kodeksy jak gdyby w oderwaniu od rzeczywistości idą nadmiernie w kierunku liberalizacji — że w przypadku 40 przestępstw komisja zmierza do zaostrzenia, a tylko w jednym przypadku do złagodzenia. Korekty te odzwierciedlają kierunek tego skorygowania, który Sojusz Lewicy Demokratycznej podziela. Oczywiście, to nie może stworzyć z kolei wrażenia, że te kodeksy odwracają tendencje, bo one w swojej zasadniczej filozofii, w swoich zasadniczych rozstrzygnięciach w dalszym ciągu niosą te rozbudowane procedury ochronne, w dalszym ciągu tworzą szansę również dla oskarżonego, obwinionego, podejrzanego, skazanego. Co więcej, gdy patrzymy na Kodeks karny wykonawczy, w którym mówi się o nowej instytucji przedstawiciela społecznego skazanego, o nowym zjawisku kontroli społecznej i o innych istotnych zagadnieniach, to wydaje się, że ten kierunek jest właściwy. Ten kierunek popieramy nawet ze świadomością, że część z tych rozwiązań może być przez międzynarodową opinię publiczną, przez różnych specjalistów od praw człowieka kwestionowana co do tendencji.</u>
          <u xml:id="u-171.7" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wysoka Izbo! Wielokrotnie, pracując w różnych stadiach nad tymi projektami, mieliśmy okazję spotkać się z pytaniem: do jakiego stopnia legalizm, a w jakim zakresie oportunizm? Bo w istocie cała dyskusja o Kodeksie karnym i innych kodeksach toczy się wokół kwestii, czy tylko legalizm i wyłącznie legalizm, i legalizm podniesiony do niewzruszalnej zasady, czy też pewne odstępstwa w kierunku oportunizmu, aczkolwiek samo pojęcie może ma negatywne skojarzenia, lecz odzwierciedla ten dylemat, który tutaj istnieje. Otóż oceniamy w Klubie Parlamentarnym Sojuszu Lewicy Demokratycznej, że udało się wypracować pewną równowagę, która w dniu dzisiejszym odzwierciedla z jednej strony potrzebę uwzględnienia tych wszystkich demokratycznych konstrukcji, znanych nauce prawa karnego na świecie, w Europie, odzwierciedla standardy Rady Europy, ale z drugiej strony wszędzie tam, gdzie potrzeba, skutecznie chroni społeczeństwo przed przestępcą i próbuje stworzyć te wszystkie mechanizmy, które temu sprzyjają. Oceniamy w Sojuszu Lewicy Demokratycznej, że zaprezentowany projekt w zakresie gwarancji procesowych odpowiada wizji demokratycznego państwa prawnego, i wydaje się, że to jest zasadniczy argument, dlaczego te propozycje zasługują na aprobatę.</u>
          <u xml:id="u-171.8" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sojusz Lewicy Demokratycznej chce jednak zarazem wyeksponować inną tezę. Byłoby błędem sądzić, że wystarczy uchwalić te kodeksy, aby zmieniła się rzeczywistość polskiego wymiaru sprawiedliwości. Byłoby to błędne myślenie. Naturalnie precyzyjne kodeksy są potrzebne, są niezbędnym instrumentem. Pamiętamy sytuację sprzed kilku lat, kiedy czyny w społecznym odczuciu ewidentnie naganne, kwalifikujące się do uznania za przestępstwo w obszarze obrotu gospodarczego, nie były ścigane, bo nie było instrumentów, nie było ustawy o ochronie obrotu gospodarczego. To tworzyło i szarą sferę w gospodarce, i różne zjawiska patologiczne w obrocie gospodarczym, fikcyjne powstawanie i likwidowanie spółek, w istocie oszukiwanie społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-171.9" who="#PosełJerzyJaskiernia">Zdajemy sobie sprawę z tych motywacji, z tego, jak wielka jest waga kodyfikacji, jak ważne będzie to, że te kodyfikacje ostatecznie będą mogły wejść w życie. Ale zarazem uważamy zdecydowanie, Sojusz Lewicy Demokratycznej, że bez poprawy warunków materialno-technicznych sądów, prokuratur, więziennictwa i innych instytucji wymiaru sprawiedliwości, bez spojrzenia na kwestie uposażenia sędziów, prokuratorów, Służby Więziennej, bez stworzenia nowych warunków logistycznych w zakresie ścigania przestępczości, również przestępczości zorganizowanej, tylko w oparciu o instrumenty kodeksowe nie uda się osiągnąć oczekiwanego postępu. Tak więc Sojusz Lewicy Demokratycznej, udzielając poparcia dla tych kodyfikacji, podkreśla, że musi to być jeden z elementów uświadomienia opinii publicznej, że jeśli chcemy mieć skuteczny wymiar sprawiedliwości, musi to być związane z instrumentami, które organa wymiaru sprawiedliwości muszą otrzymać, że tolerowanie biedy w tym zakresie oraz brak instrumentarium technicznego, logistycznego, ograniczenia kadrowe mogą zniweczyć efekty, które w świetle tych kodyfikacji mogłyby zostać osiągnięte.</u>
          <u xml:id="u-171.10" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiciele Sojuszu Lewicy Demokratycznej, którzy wezmą udział w dzisiejszej debacie, nawiążą do pewnych kwestii szczegółowych, odniosą się do wniosków mniejszości. Ja natomiast chciałbym tutaj w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej zasygnalizować jedną poprawkę, którą zgłasza grupa 19 posłów, a która dotyczy art. 154, 155, 156 i 157 Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-171.11" who="#PosełJerzyJaskiernia">Jak Wysoka Izba pamięta, w dniu 30 sierpnia 1996 r. została uchwalona ustawa o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz o zmianie niektórych innych ustaw. W związku z tą ustawą zachodzi ewidentna potrzeba zmodyfikowania stosownych fragmentów Kodeksu karnego. Bierzemy pod uwagę to, że Komisja Nadzwyczajna, która pracowała niejako równolegle do prac nad wspomnianą ustawą, miała ograniczone możliwości wprowadzenia korekty — terminy przedstawienia projektów nakładały się — i obecnie, gdybyśmy nie dokonali stosownych zmian, powstałaby sprzeczność między tym, co proponujemy w Kodeksie karnym, a tym, co jest w ustawie o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. W tej sytuacji proponujemy nowe poprawki, które za chwilę przekażę na ręce pana marszałka. Chciałbym jednak podkreślić, że generalnym założeniem proponowanych zmian jest odpowiednie uwzględnienie w projekcie Kodeksu karnego regulacji zawartych w ustawie. Proponowany art. 154 § 1 stanowi odpowiednik art. 3 pkt 3 ustawy. Zachodzi potrzeba wprowadzenia do art. 154 § 2, określającego odpowiedzialność karną osoby udzielającej pomocy w przerywaniu ciąży z naruszeniem przepisów ustawy, jak również osoby nakłaniającej kobietę do takiego czynu. Sformułowanie zakresu odpowiedzialności zawarte w art. 154 § 1 czyni zbędnym formułowanie „kontratypu” odnoszącego się do lekarza dokonującego przerwania ciąży z zachowaniem wymogów przewidzianych w ustawie. Lekarz dokonujący przerwania ciąży z naruszeniem przepisów ustawy ponosić będzie odpowiedzialność karną przewidzianą w art. 154. Zaproponowane rozwiązanie pozwala na uniknięcie powoływania w Kodeksie karnym wszystkich warunków dopuszczalności takiego zabiegu wykonywanego przez lekarza określonych w cytowanej ustawie. W tym stanie rzeczy jakakolwiek zmiana tych warunków w przyszłości nie powodowałaby konieczności zmiany Kodeksu karnego. Proponowane przepisy art. 155 i 156 projektu Kodeksu karnego stanowią odpowiedniki art. 3 pkt 3 i 5 ustawy, art. 152a i 157, z tym że w proponowanym art. 156 wyrazy „śmierć człowieka” zostałyby zastąpione wyrazami „śmierć matki dziecka poczętego”, co bardziej odpowiada istocie penalizacji objętej tym przepisem. W świetle proponowanych artykułów 154, 155 i 156 zachodzi konieczność skreślenia dotychczasowego art. 157 Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-171.12" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prezentując tę poprawkę, grupa 19 posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej bierze pod uwagę tę okoliczność, że istnieje niewątpliwa potrzeba dostosowania treści Kodeksu karnego do brzmienia tej ustawy, a jednocześnie posłowie wnioskodawcy wychodzą z założenia, że zapisy Kodeksu karnego muszą być tak sformułowane, aby nie zachodziła potrzeba notorycznej modyfikacji Kodeksu karnego wraz ze zmianą treści tej ustawy. Oczywiście trudno teraz antycypować, czy do takiej zmiany kiedykolwiek dojdzie, aczkolwiek słyszymy wypowiedzi niektórych sił społecznych z prawej strony sceny politycznej, które zapowiadają, że taka nowelizacja zostanie po wyborach podjęta. Ale bez względu na to, czy zostanie podjęta obecnie, czy zostanie podjęta w przyszłości, uważamy, że ujęcie w treści art. 154 i w pozostałych artykułach formuły „z naruszeniem przepisów ustawy” rozwiązuje problem w sposób systemowy. Jeżelibyśmy chcieli przenieść dosłowny język tej ustawy, która została niedawno znowelizowana, powstawałaby przy kolejnych nowelizacjach potrzeba korygowania Kodeksu karnego. Tymczasem w samym założeniu Kodeks karny powinien być dokumentem stabilnym, powinien być aktem trwałym, powinien być punktem odniesienia dla całego systemu prawnego. I dlatego, panie marszałku, proponujemy Wysokiej Izbie właśnie taki język tych przepisów, aby bez względu na to, jaki ostatecznie kształt ta ustawa będzie miała dzisiaj i może mieć w przyszłości, była ona punktem odniesienia, i żeby jej naruszenie rodziło określone skutki prawne.</u>
          <u xml:id="u-171.13" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej wysoko oceniają wkład pracy, który w dobie przygotowywania kodeksów został wniesiony. Oczywiście udzielając poparcia tym kodeksom, mamy świadomość, że i wokół niektórych wniosków mniejszości, i wokół poprawek, które będą wnoszone, będzie się toczył spór. Bez względu na to, jaki ostateczny kształt kodeksu zostanie przyjęty, ktoś będzie coś kwestionował. Będzie to robiła nauka prawa i postępowania karnego, prawa penitencjarnego. I ma do tego dobre prawo. Będą robili to analitycy, będzie to robił wymiar sprawiedliwości w praktyce. Każdy kodeks dopiero w praktyce może zostać ostatecznie zweryfikowany i ostatecznie oceniony. Pomimo jednak dostrzegania tych trudności i wątpliwości, tych wszystkich kwestii, które mogą i będą się nasuwały, uważamy, że kończy się czas dyskusji, przychodzi czas decyzji, i byłoby niewybaczalnym błędem, gdyby ten wieloletni dorobek Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego i rządu, i posłów, i Sejmu tej kadencji został zniweczony poprzez niemożność dojścia do porozumienia z powodu kilku rozbieżności, które się ujawniają.</u>
          <u xml:id="u-171.14" who="#PosełJerzyJaskiernia">Tak więc, panie marszałku, Sojusz Lewicy Demokratycznej wyraża przeświadczenie, że uda nam się zakończyć drugie i trzecie czytanie dojściem do rozstrzygnięć dojrzałych, że po zbadaniu, jakie są tu jeszcze propozycje Senatu, zdołamy wypracować rozwiązania godne aprobaty, które będą ważnym dorobkiem Sejmu tej kadencji, które będą ważną podwaliną dalszego umacniania się zasady demokratycznego państwa prawnego, które będą ważnym elementem w systemie umocnienia praworządności, które będą służyły ludziom, ich bezpieczeństwu, a jednocześnie tworzyły gwarancje prawne dla wszystkich tych, którzy w kolizji z prawem się znaleźli. Ze względu na te motywacje popieramy te rozwiązania, a do szczegółowych kwestii nawiążemy w wystąpieniach indywidualnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-171.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przemawiał pan poseł Jerzy Jaskiernia z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Panie marszałku, wnoszę poprawki do laski marszałkowskiej.)</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obecnie głos zabierze pan poseł Janusz Niemcewicz z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Sejmowe prace nad projektem nowego prawa karnego wchodzą w fazę decydującą. Mamy przed sobą sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej, która przez niemal rok pracowała nad projektem prawa karnego materialnego, procesowego i wykonawczego, nad systemem prawa karnego. Te akty prawne mają być jednym z najważniejszych dokonań Sejmu obecnej kadencji. Czy spełnią oczekiwania, jakie wiąże z nimi sądownictwo, jakie wiążą z nimi organa ścigania, a przede wszystkim jakie wiąże z nimi opinia publiczna? Poprzeczka tych wymagań ustawiona została bardzo wysoko. To ma być prawo na pokolenia. To ma być prawo XXI wieku, prawo, które wprowadzi nas do Europy. Nowe prawo karne ma być skutecznym instrumentem zwalczania przestępczości, ma zahamować narastające zagrożenie przemocą, gwałtem i zbrodnią. Ale jednocześnie to prawo musi zagwarantować konstytucyjne prawa przysługujące obywatelowi w demokratycznym państwie. Obywatelowi, to znaczy pokrzywdzonemu przestępstwem, ale także w niezbędnym zakresie sprawcy tego przestępstwa. Pokrzywdzonemu prawo musi zapewnić opiekę, satysfakcję, a oskarżonemu uczciwy proces. Nowe prawo musi przy tym odpowiadać na wyzwania, jakie stawia przed nim nowa przestępczość, przestępczość zorganizowana, przestępczość mająca powiązania międzynarodowe, posługująca się bronią, groźna, ale także przestępczość związana z nowym ustrojem gospodarczym, z gospodarką rynkową, przestępczość, jakiej nie znaliśmy jeszcze kilkanaście lat temu. Z tą przestępczością trzeba walczyć przede wszystkim poprzez wzrost wykrywalności i skuteczności ścigania, a dopiero potem poprzez racjonalne karanie. Racjonalne, a więc takie, w którym wymiar kary odpowiada stopniowi winy.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Naszym zdaniem, zdaniem Unii Wolności, dylemat: czy liberalizacja, czy zaostrzenie, o którym mówił pan poseł Jaskiernia, jest dylematem fałszywym. Nie liberalizacja i nie zaostrzenie, lecz właśnie racjonalność karania. To powinno cechować nowe prawo karne.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Wysoka Izbo! Jeśli ustawodawca oczekuje od aparatu ścigania wzrostu skuteczności, to musi mu dać skuteczne narzędzia prawne. W przekonaniu mojego klubu, klubu Unii Wolności, nowa kodyfikacja takie narzędzia stwarza. Stwarza jednocześnie takie mechanizmy, które uwolnią policję i prokuraturę od zbędnej biurokratycznej mitręgi, wprowadzając daleko idące uproszczenia postępowania, możliwość mediacji w sprawach drobnych, pozwoli skupić siły na zwalczaniu przestępczości najgroźniejszej. O tych rozwiązaniach będzie mówił szczegółowo poseł Wierchowicz. Ja w tej debacie chciałbym skupić się na tym, co powinno nastąpić po ujęciu przestępcy, właśnie na racjonalnym karaniu.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Zdaniem mojego klubu kluczem do racjonalnego wymierzania kary jest możliwie szeroki zakres swobody sędziego. Sędzia wymierza kary za przestępstwo, ale wymierza je konkretnemu człowiekowi, a każdy człowiek to inny stopień winy, inny poziom demoralizacji, inna osobowość. Tylko sędzia mający szeroki zakres swobody wymierzy karę odpowiednią do winy, jaką ponosi oskarżony, i do zła, jakie wyrządził. Karę łagodną - tam, gdzie to możliwe, i karę najsurowszą wtedy, kiedy to konieczne. Uważamy, że projekt Kodeksu karnego w znacznej mierze zapewnia sędziemu właściwy zakres uznania sędziowskiego; w znacznej mierze to nie znaczy jednak w wystarczającym stopniu. Przyjrzeliśmy się dokładnie projektowi Kodeksu karnego. Dostrzegliśmy w niektórych przepisach tendencje do nadmiernego krępowania sędziów. Dostrzegamy próby zbędnej penalizacji, dostrzegamy także przepisy wyraźnie kłócące się z wymogiem racjonalności. Dlatego mój klub złoży w toku debaty kilkanaście propozycji poprawek, z których najważniejsze postaram się przedstawić w swoim wystąpieniu.</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Sprawa pierwsza to sprawa obrony koniecznej, a dokładniej przekroczenia granic obrony koniecznej. Mówiłem o tym w dyskusji w pierwszym czytaniu. Orzecznictwo sądowe, zwłaszcza orzecznictwo sądów niższych instancji, zbyt dalece zawęża możliwość obrony przed atakiem, przed bezprawnym zamachem. Orzecznictwo sądowe udziela równej ochrony napadniętemu i napastnikowi. Konieczność zmiany przepisów o obronie koniecznej, a zwłaszcza o przekroczeniu granic obrony koniecznej nie ulegała w toku pracy nad kodeksami wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-173.5" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Komisja Nadzwyczajna zmieniła przepisy o obronie koniecznej, wprowadzając nowy § 3. Naszym zdaniem jest to próba zdecydowanie niefortunna. Polega ona na tym, że sąd ma obowiązek odstąpić od wymiaru kary, jeśli przekroczenie granic obrony koniecznej było wynikiem strachu lub wzburzenia. Otóż bardzo trudno wyobrazić sobie przekroczenie granic obrony koniecznej, które byłoby wynikiem czegoś innego niż strach albo gniew. Bo jeśli zemsta - to to już nie jest obrona konieczna. Tak więc jeśli tylko strach albo gniew mogą być podłożem przekroczenia granic obrony koniecznej, to § 3, wprowadzony przez komisję do projektu kodeksu, traci naszym zdaniem sens, bo albo będzie on nadużywany i wszyscy będą tłumaczyć się tym, że przekroczenie granic obrony koniecznej było wynikiem strachu albo gniewu - a dodam, że oskarżony musiałby mieć bardzo złego obrońcę, żeby tego rodzaju argumentu nie wytoczyć - albo też, co uważam za bardziej prawdopodobne, sądy przestaną ten przepis stosować i stanie się on martwy.</u>
          <u xml:id="u-173.6" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Naszym zdaniem mniej istotne jest to, jakie było podłoże przekroczenia granic obrony koniecznej, natomiast ważniejsze jest to, jaki sposób obrony uznamy za nadmierny. Dlatego w naszej poprawce proponujemy, by do § 2 przed słowem „niewspółmierny” dodać słowo „rażąco”, tak by wynikało z tego, że tylko rażąco niewspółmierny sposób obrony stanowi, iż można uznać, że jest to przekroczenie granic obrony koniecznej, oraz by wprowadzić w takich wypadkach obowiązek nadzwyczajnego złagodzenia kary. To jedna z propozycji klubowych, ale informuję, że posłowie Unii Wolności złożą również alternatywne propozycje, dalej idące, jeśli chodzi o ochronę osoby napadniętej.</u>
          <u xml:id="u-173.7" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Wysoka Izbo! Jak wspominał sprawozdawca poseł Bentkowski, komisja wprowadziła cały szereg zmian do projektu rządowego. Niestety naszym zdaniem wiele z nich to zmiany na gorsze. Przykładem takiej zmiany jest uregulowanie w art. 31 jednej ze szczegółowych kwestii związanych z niepoczytalnością. Otóż komisja skreśliła § 4 z projektu rządowego, który mówił o tym, że jeśli osoba całkowicie niepoczytalna działa w warunkach z § 3, to nie można wymierzyć jej kary wyższej niż 2/3 ustawowego zagrożenia. Jedynym uzasadnieniem w wypadku tego przepisu, jakie przedstawiono w trakcie obrad Komisji Nadzwyczajnej, było jedno zdanie — że uprzywilejowałby on sprawców wypadków samochodowych w stanie nietrzeźwym. To jest, Wysoka Izbo, jakieś nieporozumienie. W tym przepisie nie chodzi o nietrzeźwość, w tym przepisie chodzi o niepoczytalność. Kierowca nietrzeźwy nie jest niepoczytalny. Tu chodzi raczej o takie wypadki, w których sprawca działa pod wpływem upojenia atypowego, co zdarzyło mu się nie po raz pierwszy. I nie można abstrahować od zasady winy, która jest podstawową zasadą prawa karnego. Nie można abstrahować od tego, że wprawdzie sprawca działał w stanie upojenia, ale był też niepoczytalny.</u>
          <u xml:id="u-173.8" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Uważamy, że rozwiązanie zaproponowane przez komisję kodyfikacyjną i rząd było lepsze i w naszym wniosku, w naszej poprawce proponujemy do niego powrócić.</u>
          <u xml:id="u-173.9" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Kolejną sprawą, którą stawiamy pod rozwagę Wysokiej Izby - i proponujemy, by Izba powróciła do rozwiązania z projektu rządowego - jest kwestia stawek dziennych. Zmieniając art. 33, Komisja Nadzwyczajna doprowadziła, naszym zdaniem, do pewnego absurdu. Stawki dzienne miały sens wtedy, kiedy nie były określone kwotowo, a były odniesione do pewnej wielokrotności najniższego wynagrodzenia. Wówczas spełniały one dwa zadania: po pierwsze, bezpośrednio wiązały wysokość grzywny z dochodami sprawcy, a po drugie, wprowadzały pewien mechanizm antyinflacyjny. Te zalety rozwiązania, jakim jest stawka dzienna, zostały przez Komisję Nadzwyczajną zniwelowane. Wprowadzając stawki sztywne od 10 do 2000 zł, wprowadzono po prostu starą grzywnę, tyle że w bardziej skomplikowany sposób wyliczaną. Uważamy, że to nie jest dobre rozwiązanie. Proponujemy w kolejnej poprawce powrót do tego, co było w projekcie rządowym.</u>
          <u xml:id="u-173.10" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Kolejna istotna poprawka, jaką proponujemy, to poprawka do art. 55. Art. 55 mówi o tym, jak wymierza się karę młodocianemu i nieletniemu. I w § 2 zamieszczono przepis, że wobec sprawcy, który w czasie popełnienia przestępstwa nie ukończył 21 lat, nie orzeka się kary dożywotniego pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-173.11" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Wysoka Izbo! Nie jest tajemnicą, że w ostatnim okresie, w ostatnich kilku latach, nie tylko zresztą w Polsce, bardzo wyraźnie wzrosła groźna przestępczość bardzo młodych sprawców, że narasta zagrożenie ze strony nastolatków, ze strony przestępców najmłodszych, że dokonywane przez nich przestępstwa są coraz groźniejsze, coraz bardziej brutalne i coraz trudniej jest opanować wzrost tego rodzaju przestępczości. Wyobraźmy sobie sytuację, w której dwudziestolatek popełnia zbrodnię, jest skazany na 25 lat pozbawienia wolności i nie jest warunkowo zwalniany. Nie jest, dlatego że jest niepoprawny, że nie ma żadnych efektów resocjalizacyjnych. I taki człowiek, niepoprawny, nie zresocjalizowany, a więc groźny, wychodzi z więzienia w wieku 45 lat - tylko dlatego, że kiedy popełniał zbrodnię, nie miał lat 21. Szczególnie jaskrawa wydaje się niesłuszność tego przepisu, jeśli zważy się, że nie będzie można wymierzyć kary dożywotniego więzienia także wówczas, kiedy wymierzyć by ją można było z tego powodu, że wymierzono kilka kar 25 lat pozbawienia wolności i każdemu sprawcy starszemu o rok można byłoby wymierzyć karę łączną dożywotniego więzienia. Sądzimy, że tu zbyt daleko poszło łagodzenie kary wobec młodych zbrodniarzy, że wobec szczególnie groźnych młodych przestępców powinna być stosowana również kara dożywotniego więzienia. Stąd proponujemy obniżenie granicy, o której mowa w tym przepisie, do lat 17. Chodzi tu o to, by nie można było stosować kary dożywotniego więzienia tylko wobec osób, które odpowiadają w warunkach określonych w art. 10 projektu.</u>
          <u xml:id="u-173.12" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Następna nasza propozycja dotyczy recydywy. I tu znowu proponujemy powrót do tych rozwiązań, które były zaproponowane w projekcie rządowym. Naszym zdaniem Komisja Nadzwyczajna popsuła przepis o recydywie, doprowadziła do pewnego absurdu. W art. 65 § 1 zaostrza się represje wobec recydywistów, wprowadzając obowiązek zaostrzenia kary, tak jak było to poprzednio w obowiązującym kodeksie - obowiązek zaostrzenia. Tymczasem zdarzają się recydywiści jednokrotni, którzy są sprawcami przypadkowymi, z reguły zresztą drobnych przestępstw. Stąd zaostrzenie wobec nich kary nie powinno być, naszym zdaniem, obowiązkowe.</u>
          <u xml:id="u-173.13" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Z drugiej strony w § 2 poprawia się sytuację recydywistów wielokrotnych przez to, że wyłącza się z zakresu tego przepisu sprawców przestępstw niepodobnych do tych, które popełnili wcześniej. Praktycznie rzecz biorąc, ktoś, kto w warunkach recydywy wielokrotnej popełnił najpierw przestępstwo zgwałcenia, a potem rozboju, nie będzie odpowiadał jako recydywista. Naszym zdaniem to nie jest rozwiązanie prawidłowe. Proponujemy zatem powrót do tej wersji przepisów o recydywie, które zostały przedłożone w projekcie rządowym.</u>
          <u xml:id="u-173.14" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Przejdę teraz do kilku propozycji poprawek dotyczących części szczegółowych projektu Kodeksu karnego. Otóż nasza pierwsza propozycja dotyczy art. 136 § 2. Przepis ten mówi, że kto publicznie znieważa prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.</u>
          <u xml:id="u-173.15" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Wysoka Izbo! Jest bez znaczenia, kto aktualnie jest prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie bowiem od tego, kto nim jest, mamy wątpliwości, dlaczego akurat prezydent w sferze ochrony dóbr osobistych miałby być chroniony lepiej niż inne organa konstytucyjne państwa, dlaczego ma go dotyczyć osobny, specjalny przepis. Zwracam przy tym uwagę na pewną konsekwencję, jaka wynika z treści art. 113 projektu. Otóż z porównania tych przepisów wynika, że jeśli jakiś dziennikarz za granicą - a ostatnio to się zdarzało - napisze artykuł, w którym obrazi prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, to, ponieważ obowiązuje u nas jednak zasada legalizmu, należałoby przy pierwszej okazji go zatrzymać, wszcząć postępowanie, a kto wie - może nawet wystąpić o ekstradycję, dlatego że niezależnie od przepisów obowiązujących w miejscu popełnienia przestępstwa polską ustawę karną stosuje się do cudzoziemca w razie popełnienia przestępstwa przeciwko funkcjonariuszowi publicznemu. Wydaje się, że to nie jest dobre rozwiązanie i z takim przepisem nie mamy czego szukać w Europie, do której zmierzamy. Proponujemy skreślenie przepisu art. 136 § 2.</u>
          <u xml:id="u-173.16" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Kolejna propozycja dotyczy kilku przestępstw związanych z obronnością - zwłaszcza dotyczy przestępstwa określonego w art. 145 kodeksu. Choć inne poprawki dotyczą także art. 144 i 148, są to poprawki, które wynikają jak gdyby, naszym zdaniem, z pewnego nieporozumienia. Otóż w art. 145 proponuje się, by penalizować pewne zachowania polegające na uchylaniu się od służby wojskowej. Już na pierwszy rzut oka ten artykuł robi wrażenie, jak gdyby pochodził z innej epoki. I rzeczywiście on pochodzi z ustawy z 1967 r. Podam tylko jeden przykład: kto nie zawiadamia w określonym terminie właściwych organów o utracie dokumentu wojskowego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Mam pytanie do panów posłów, zwłaszcza młodszych wiekiem i w średnim wieku, kiedy ostatni raz widzieli swoją książeczkę wojskową i czy aby na pewno wiedzą, gdzie ona leży, bo jeśli nie wiedzą, to są bardzo blisko poniesienia odpowiedzialności z tego artykułu, a zagrożenie nie jest bagatelne - do 3 lat pozbawienia wolności. Naszym zdaniem to jest bardzo dobry przepis jak na lata sześćdziesiąte, ale dzisiaj powinien być wykreślony i przeniesiony do Kodeksu wykroczeń.</u>
          <u xml:id="u-173.17" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Kolejna kwestia, o której chciałbym powiedzieć, to poprawka dotycząca art. 150. Proponujemy wykreślenie z § 2 tego artykułu pkt. 4, w którym mówi się o użyciu broni palnej lub materiałów wybuchowych; w którym mówi się, że kto zabija człowieka z użyciem broni palnej, podlega karze nie krótszej niż 12 lat pozbawienia wolności. Nie rozumiem, dlaczego ktoś, kto strzela, ma być karany o tyle surowiej niż ktoś, kto używa noża. Kiedy zadałem to pytanie na posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej, uzyskałem odpowiedź, że nóż jest narzędziem bardziej swojskim i zwykle używanym na zabawach. Wysoka Izbo, rozumiem, choć go nie podzielam, sentyment do swojskich, plebejskich narzędzi mordu, ale nie rozumiem, dlaczego ktoś, kto usiłuje zabić - usiłuje zabić! - za pomocą broni palnej, ma być karany karą od 12 lat, a ktoś, kto zabija nożem, truje albo w inny sposób pozbawia życia, ma odpowiadać, podlegać karze pozbawienia wolności od 8 lat w górę. Dla mnie to jest nielogiczne, ja tego nie rozumiem. Dlatego proponujemy skreślenie pkt. 4 w § 2 art. 150.</u>
          <u xml:id="u-173.18" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Następnie chcieliśmy się odnieść do art. 197 - naruszenie miru domowego. Nie bardzo rozumiemy, dlaczego po wyrazie „lokalu” komisja zechciała dodać „prywatnego lub publicznego”. Nie rozumieliśmy, ale w końcu zrozumieliśmy, skąd ten pomysł. Otóż teraz nie będzie już wątpliwości, że kiedy stoczniowcy okupują Urząd Wojewódzki w Gdańsku, to popełniają przestępstwo. Dopóki tego „prywatnego lub publicznego” nie było, to taka wątpliwość była, bo była wątpliwość, czy lokal cudzy to lokal publiczny. Uważamy, że to nie jest dobre rozwiązanie. Proponujemy powrót do rozwiązania z projektu i skreślenie słów „prywatnego lub publicznego”.</u>
          <u xml:id="u-173.19" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Kolejna kwestia, którą chciałbym poruszyć w związku z częścią szczegółową, to pewne nieracjonalne sankcje. Sprawa pierwsza to art. 162 dotyczący udziału w bójce lub pobiciu z użyciem niebezpiecznego narzędzia. Tam zagrożenie wynosi od roku do lat 10 i jest identyczne, jak w wypadku bójki, w której spowodowano śmierć, jak w wypadku umyślnego oślepienia. Wydaje się, że to jest właśnie przykład nieracjonalności kary. Proponuję, by w tym przepisie obniżyć wymiar kary o jeden stopień, od 6 miesięcy do lat 8. To, naszym zdaniem, jest bardziej racjonalne zagrożenie. W art. 206 z kolei, dotyczącym pornografii, proponujemy zaostrzenie wymiaru kary za przestępstwo opisane w § 3, za rozpowszechnianie pornografii „twardej”, z udziałem małoletnich, zwierząt, z użyciem przemocy. Tu kara do 3 lat pozbawienia wolności wydaje się rażąco łagodna, zwłaszcza w porównaniu z karą, która grozi za przestępstwo z poprzedzającego artykułu, za kazirodztwo — od 3 miesięcy do lat 5. Proponujemy, by w przepisie dotyczącym pornografii zagrożenie było takie samo — od 3 miesięcy do lat 5.</u>
          <u xml:id="u-173.20" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Ostatnia kwestia dotyczy przestępstwa zastraszania świadków. Wysoka Izbo, skoro wprowadziliśmy bardzo kwestionowaną instytucję świadka incognito, ponieważ obawiamy się, że świadkowie mogą być zastraszani, jest czymś niekonsekwentnym pozostawianie zagrożenia w stosunku do osób, które grożą świadkom, biegłym, tłumaczom, oskarżonym, na poziomie od 3 miesięcy do lat 5. Tego rodzaju przestępstwo musi być karane surowiej. Proponujemy tu podwyższenie kary od 6 miesięcy do lat 8.</u>
          <u xml:id="u-173.21" who="#PosełJanuszNiemcewicz">To są najważniejsze poprawki, które zgłaszam w imieniu klubu Unii Wolności. Oznacza to, że mój klub akceptuje jedną z najważniejszych zmian w Kodeksie karnym, akceptuje zniesienie kary śmierci. O tej karze powiedziano już wszystko. Padły wszystkie możliwe argumenty za i przeciw i nie sądzę, by trzeba było je powtarzać, zwłaszcza że argumenty te były przywoływane w wystąpieniu klubowym w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-173.22" who="#PosełJanuszNiemcewicz">W Unii Wolności byliśmy, jesteśmy i pozostaniemy przeciwnikami kary śmierci. Uważamy, że można osiągnąć ten sam cel bez okrucieństwa. Temu celowi może służyć kara dożywotniego pozbawienia wolności. Oczywiście może tak być pod warunkiem, że będzie to kara realnie wykonywana, że dożywocie będzie rzeczywiście dożywociem. Dlatego zgłaszaliśmy w czasie prac komisyjnych propozycje zakazu udzielania skazanym przepustek, nagród wolnościowych, ograniczenia warunkowego zwolnienia do przypadków zupełnie wyjątkowych, po upływie co najmniej 25 lat kary dożywotniego pozbawienia wolności. Dlatego też zgłaszamy poprawkę umożliwiającą karanie dożywociem młodocianych zbrodniarzy. Nasze poparcie dla zniesienia kary śmierci wiąże się z naszymi propozycjami zaostrzenia reżimu wykonywania kary dożywotniego pozbawienia wolności. Chcemy pogodzić humanitaryzm prawa karnego z zapewnieniem obywatelom poczucia bezpieczeństwa. Musimy to zrobić, jeśli nie chcemy znaleźć się na peryferiach Europy.</u>
          <u xml:id="u-173.23" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Zacząłem od pytania, czy nowa kodyfikacja spełni pokładane w niej nadzieje, czy damy sądom dobre prawo. Dzisiejsza debata odpowie na te pytania. Ale warto zadać sobie także pytania inne. Czy stworzymy wymiarowi sprawiedliwości materialne i organizacyjne warunki działania? Czy zawód sędziego stanie się wreszcie ukoronowaniem kariery prawnika? Czy odbudujemy autorytet sądu? Na te pytania dzisiaj odpowiedzi nie otrzymamy, ale też są to pytania na zupełnie inną debatę.</u>
          <u xml:id="u-173.24" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Składam propozycje poprawek.</u>
          <u xml:id="u-173.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Niemcewiczowi.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przy okazji, panie pośle, autentycznie mnie pan zatrwożył wiadomością o książeczkach wojskowych. Nie wiem, czy ten przepis obowiązuje w tej chwili, ale już dzisiaj rozpocznę poszukiwania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Radziłbym serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Rogowskiego z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PosełStanisławRogowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kodeksy, które dzisiaj są przedmiotem drugiego czytania, były przygotowywane dość długo. Jeśli idzie o ich pewną filozofię, o pewne ich zasady, to one się zmieniały w trakcie przygotowywania kodeksów. Już kilkanaście lat temu zarówno przedstawiciele nauki, jak i praktycy stwierdzili wyraźnie, że niezbędna jest całościowa zmiana, a nie tylko nowelizacja kodeksów z lat sześćdziesiątych. Pojawiły się nawet głosy, że najlepiej by było przywrócić kodeksy z lat trzydziestych; byłoby to znacznie lepsze rozwiązanie aniżeli to, co obowiązywało u nas właśnie od lat sześćdziesiątych. Zabiegów takich oczywiście robić nie można i nikt chyba poważnie tego nie proponował, chociażby ze względu na to, iż szczególnie po roku 1989, kiedy pojawiła się gospodarka rynkowa, kiedy pojawiły się zupełnie inne relacje pomiędzy Polską a zagranicą, pojawiło się też wiele innych okoliczności, które wymagały unowocześnienia, a nie tylko patrzenia wstecz, oczywiście za wyjątkiem fundamentalnych zasad prawnych, które należało adaptować. Zasady te zostały adaptowane, ale należało przede wszystkim patrzeć w przód, należało przede wszystkim dostosować to prawo do tych wszystkich wymogów, które niesie ze sobą obecny nowoczesny świat i nowoczesne społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#PosełStanisławRogowski">Muszę powiedzieć, że tak długi czas wypracowywania idei, zasad kodeksowych w pewnej mierze zaszkodził projektom. W klubie Unii Pracy odczuwamy, zwłaszcza analizując poszczególne rozdziały Kodeksu postępowania karnego, że zbyt mocno zaciążyła na nich tradycja. Każda tradycja ma dobre i złe elementy, są do niej bardzo przywiązani szczególnie ci, którzy jej bardzo długo przestrzegali, ale w pewnej mierze obciąża ich ona i onieśmiela przed wprowadzeniem dalej idących zmian.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#PosełStanisławRogowski">Przygotowanie projektów kodeksów do momentu, kiedy one znalazły się w Sejmie, przebiegało tak, że wykorzystano zdanie wybitnych przedstawicieli nauki i właściwie wszystkich środowisk praktyków, co nie znaczy oczywiście, że wszyscy się zgadzali właśnie z takim ich kształtem, jaki został tutaj przedstawiony; wybrano po prostu pewną koncepcję. Pamiętam, że w momencie kiedy przystępowaliśmy do pracy nad kodeksami, kiedy tworzyliśmy rozdział regulaminu Sejmu o Komisji Nadzwyczajnej do spraw uchwalenia kodeksów, to wtedy już panowało takie przeświadczenie, które zresztą było potwierdzane przez stronę wnoszącą, przez rząd, że Sejm powinien generalnie jak najmniej zmieniać w tym, co zostało już stworzone przez komisję. Komisja kodyfikacyjna oczywiście nie mogła się tym kierować, ale w pewnej mierze przyjęła taki tok rozumowania. I to, co mówili moi poprzednicy, a przede wszystkim posłowie sprawozdawcy, mogłoby świadczyć, że rzeczywiście zmian było dużo, ale proszę zwrócić uwagę, że posłowie sprawozdawcy wymieniali raczej te kwestie, które zostały zmienione, natomiast nie wymieniali tych, które zmienione nie zostały. I oto właściwie można powiedzieć, że otrzymujemy pewien projekt, który rodził się dość długo, bardzo więc wyraźnie widać w nim i te elementy, które już właściwie przebrzmiały, i to wszystko, co się wiąże na przykład z wejściem Polski do struktur europejskich, co się wiąże z zupełnie inną sytuacją gospodarczą i społeczną kraju.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#PosełStanisławRogowski">W tym momencie rodzi się pytanie, czy w tej sytuacji już w drugim czytaniu powinniśmy i możemy starać się generalnie zmieniać niektóre postanowienia, niektóre rozstrzygnięcia, nie wywołujące, mówiąc łagodnie, naszej euforii. Wydaje się, mimo wszystko, że można by to zrobić, zresztą niektóre kluby wniosły już poprawki i zapewne będą jeszcze wnosiły. My stanęliśmy na stanowisku, że istnieje potrzeba pewnej minimalizacji co do poprawek, uznaliśmy, że kodeksy w tym kształcie stanowią pewną całość. Nie odkryję tutaj oczywiście niczego ważnego, niespodziewanego, jeżeli powiem, że są to jakby budowle złożone z pewnych logicznie zazębiających się elementów; wyrwanie jednego elementu spowoduje, że wprawdzie cała budowla - wbrew pozorom - będzie dalej trwała, ale w rzeczywistości będzie w jakiś sposób niespójna. Dlatego też klub Unii Pracy uważa, że te kodeksy - oczywiście nie znaczy to, że będziemy negatywnie podchodzili do wszystkich poprawek zgłoszonych dzisiaj na sali - powinny właśnie zostać przegłosowane i wejść w życie zasadniczo w tym kształcie, w jakim zostały przygotowane, z całym balastem pozytywnych i negatywnych cech.</u>
          <u xml:id="u-177.4" who="#PosełStanisławRogowski">Z ust jednego z moich poprzedników padło już takie zdanie, że wierzy, iż te kodeksy - a właściwie chodziło o Kodeks karny, materialny - przetrwają co najmniej tyle lat, ile przetrwały kodeksy obowiązujące dotychczas, że nie będą nowelizowane. Muszę powiedzieć, że mam pewne wątpliwości. Dlaczego je mam? Przede wszystkim dlatego, że jesteśmy jeszcze w okresie pewnej transformacji, jesteśmy teoretycznie jak gdyby już po drugiej stronie, jeśli chodzi o pewien generalny system ustrojowy, ale - chociażby z powodu braku środków materialnych - teoria nie odpowiada w dużej mierze rzeczywistości, np. w zakresie prawa karnego wykonawczego. I pewne bardzo piękne teorie i przepisy - przepisy, które, mam nadzieję, uchwalimy - dotyczące zasad odbywania kary, dotyczące właśnie resocjalizacji, nie będą do końca wprowadzone w życie, dopóki nie będzie określonych nakładów, a także określonego stosunku psychicznego osób, które działają w tym zakresie, do tych zmian i do tych rozstrzygnięć. Jeżeli ktoś sądzi - a myślę, że doświadczeni prawnicy nigdy tak nie sądzą - że wystarczy zmienić literę prawa, by zmieniło się od razu jego stosowanie, bez stworzenia pewnych warunków i techniczno-materialnych, i tych psychologicznych, to oczywiście jest w błędzie.</u>
          <u xml:id="u-177.5" who="#PosełStanisławRogowski">Dlatego też w Unii Pracy uważamy, że należy te kodeksy uchwalić w takim zasadniczym kształcie, w jakim zostały przedstawione. Jednakże nie należy — jeszcze raz powtarzam — przywiązywać się zbytnio do myśli, że będą one rzeczywiście supertrwałe, że staną się wieloletnią kodyfikacją i takim, można powiedzieć, kamieniem milowym na drodze zmian naszego prawa. Sądzę, że tak nie będzie. Może się mylimy, ale trzeba — i wydaje mi się to pożyteczne — by nasi następcy w tej Izbie sejmowej mieli to na uwadze i oczywiście nie starali się tych kodeksów poprawiać zbyt często, ale też nie traktowali ich jako ostatniego słowa myśli prawniczej.</u>
          <u xml:id="u-177.6" who="#PosełStanisławRogowski">Żeby uzasadnić to, o czym mówię, chciałbym powiedzieć o kilku sprawach, może o dwóch, trzech. Nie będę mnożył przykładów, które były dyskutowane od dawna, przywoływał rozwiązań, o których mówiło się, że rzeczywiście przyspieszyłyby na przykład tok postępowania przygotowawczego, że stworzyłyby lepsze warunki gwarancji procesowych, a nie zostały wprowadzone. Na przykład instytucja sędziego śledczego, która dobrze funkcjonuje w wielu systemach, a do której jakoś nie mieliśmy przekonania i zawahaliśmy się przed jej wprowadzeniem. Dlatego przypuszczam, że w praktyce pomiędzy sądem a prokuratorem, nawet przy takim rozdzieleniu kompetencji, jakie jest tutaj, będzie pewna fikcja, bo wiadomo - decyduje tu sąd o wielu sprawach, ale w praktyce, przynajmniej obecnie, rola prokuratora jest nadal duża i bardzo precyzyjne oddzielenie tego, stworzenie tej instytucji byłoby lepsze. Ale to jest tylko przykład, że można było tu pójść dalej, można było spróbować wyjść poza stan, który istniał u nas w ostatnich latach. Nie zrobiliśmy tego, cóż, będziemy obserwować, jak to będzie się sprawdzało w praktyce.</u>
          <u xml:id="u-177.7" who="#PosełStanisławRogowski">Zastanawiano się już tutaj - i w dyskusji prasowej mówiło się o tym - czy kodeksy te zawierają dostateczną dozę humanitaryzmu. Naszym zdaniem tak, chociażby jeśli chodzi o postępowanie ułaskawiające, ograniczanie czasu tymczasowego aresztowania i przepisy części wojskowej. Tu chciałbym wyrazić szczególną satysfakcję, bo właśnie z klubu Unii Pracy wychodziła często krytyka pewnych praktyk, do których dochodziło w wojsku. Przepisy części wojskowej surowiej podchodzą do naruszania czci żołnierzy, nie tylko przełożonych i starszych, ale wszystkich żołnierzy, i przede wszystkim wprowadzają bardzo interesujący rozdział o zasadach postępowania z podwładnymi - negatywne zjawiska subkultury, np. tzw. fala, będą surowo karane.</u>
          <u xml:id="u-177.8" who="#PosełStanisławRogowski">Druga sprawa: Czy kodeks jest nadmiernie liberalny? Tu już powiedziano, że dylemat: liberalny czy surowy, jest trochę fałszywy. Zdaje się, że nie do końca, bo jednak są to zjawiska, które mają swój charakter i swoją treść. Wydaje się, że kodeks ten nie jest nadmiernie liberalny, przynajmniej w zakresie przedstawionym przez komisję Wysokiej Izbie. Wydaje się nawet, że w wypadku niektórych kar - tutaj była już o tym mowa, myślę, że jeszcze będzie - można by pokusić się o zmniejszenie kar, szczególnie gdy idzie o występki, bo właśnie ten system kar, a właściwie, można powiedzieć, zastosowanie poszczególnych kar do poszczególnych przestępstw, odbiega trochę od generalnej zasady wyraźnego dzielenia przestępstw na przestępstwa ciężkie, za które kara musi być surowa, bardzo mocna, i na przestępstwa drobne, w stosunku do których można stosować kary łagodniejsze.</u>
          <u xml:id="u-177.9" who="#PosełStanisławRogowski">Sprawa następna. Jednym z celów generalnych kodeksów prawa karnego jest ochrona pokrzywdzonego. I tutaj powstaje pytanie: Czy kodeksy, a przede wszystkim Kodeks postępowania karnego, dostatecznie ją uwzględniają? Muszę powiedzieć, że w trakcie prac komisji, ale i w wypowiedziach różnych osób związanych z pracami kodyfikacyjnymi, kładziono przede wszystkim duży nacisk na ochronę praw oskarżonego i pokrzywdzonego. Jest to zgodne z pewnymi realiami, w jakich żyjemy w Europie, i z wymogami prawa międzynarodowego. Miałem takie odczucie, i nasz klub je podziela, wątpliwość związaną z pytaniem: Co właściwie jest ochroną pokrzywdzonego? Czy dbałość o interesy pokrzywdzonego jest również dostatecznie mocna? Oczywiście wiem, że są pewne artykuły, które wyraźnie to zmieniają, na korzyść właśnie, ale mam wątpliwość, czy te artykuły będą faktycznie stosowane tak, jak to projektodawca sobie wymyślił. Czy praktyka pójdzie rzeczywiście w tym kierunku i pewne, co tu dużo mówić, nie najlepsze przyzwyczajenia - pokrzywdzony był jak gdyby drugorzędnym elementem procesu - zostaną wyrugowane z naszego postępowania?</u>
          <u xml:id="u-177.10" who="#PosełStanisławRogowski">Co do Kodeksu karnego pewne uwagi szczegółowe zostaną zaprezentowane przez innych przedstawicieli mojego klubu. Chcę tylko krótko powiedzieć o zasadniczej sprawie, o której nie można nie powiedzieć ani słowa, a mianowicie o karze śmierci, której w kodeksie nie ma. Generalnie rzecz biorąc, zdania są tutaj podzielone, tak w społeczeństwie, jak i w naszym klubie. Czy rzeczywiście w tej sytuacji, jaka jest obecnie, całkowite zniesienie kary śmierci jest do końca zasadne? Nie my jednak będziemy tymi, którzy wniosą poprawkę wprowadzającą karę śmierci. Ale chcę z całą mocą powiedzieć, że nie my byliśmy inicjatorami i nie my popieramy z całym przekonaniem właśnie całkowite skreślenie kary śmierci. Powiem dlaczego. Nie będę wchodził oczywiście w odwieczną dyskusję, w której właściwie powiedziano już wszystko. Chcę tylko powiedzieć, że biorąc pod uwagę społeczne odczucia, nie wiem, czy ustawodawca, projektodawca nie przekroczył ram legitymacji politycznej, którą mu dają wybory. Mianowicie czy rzeczywiście miał prawo do tak generalnego potraktowania tego w sytuacji, kiedy jednak znaczna część społeczeństwa widzi potrzebę, przynajmniej na razie, stosowania takiej kary, w niektórych przynajmniej przypadkach. Ale zniesienie kary śmierci mieści się w pewnym modelu karania, który jest w Europie przyjęty. Dlatego też nie wnosimy poprawki, ale wyrażamy wątpliwość, czy za kilka lat nie trzeba będzie do tego problemu wrócić. Oby nie; obyśmy się mylili.</u>
          <u xml:id="u-177.11" who="#PosełStanisławRogowski">Nie wprowadzamy żadnej poprawki również dlatego, że zapisano tu karę dożywotniego więzienia, i to ujętą bardzo surowo, bo tylko prawo łaski może ją skrócić. Kolejny powód to ten, że w rozdz. X utrzymano środki zabezpieczające, które w istotny sposób mogą ochronić społeczeństwo przed jednostkami patologicznymi, jednostkami, które popełniają przestępstwa, a nie mogą być karane ze względu na swój stan psychiczny, jednak muszą być od społeczeństwa odizolowane.</u>
          <u xml:id="u-177.12" who="#PosełStanisławRogowski">Sprawa Kodeksu postępowania karnego. I tu dylemat znowu: szybkość postępowania czy rzetelność postępowania. Oczywiście jest to dylemat w istocie rzeczy pozorny, bo nie można rezygnować ani z jednej, ani z drugiej wartości. Wątpliwość jednak budzi to, czy dość daleko poszliśmy w ograniczaniu działań zbędnych, szczególnie w postępowaniu przygotowawczym i szczególnie w sytuacji, kiedy istnieje zła praktyka - gromadzenie ton papieru, ton akt, które niczemu nie służą, mnożenie ogromnej ilości środków dowodowych, które niczego w istocie nie udowadniają - tylko to, co zostało udowodnione - i które nie mają praktycznie żadnego znaczenia. Te ograniczenia, które są, istnieją, i mówił o tym pan poseł sprawozdawca. Ja się z tym zgadzam, istnieją. Ale czy są dostateczne, czy w konfrontacji z praktyką nie będą zbyt słabe? Mamy co do tego wątpliwość. Ale, jak przy poprzednich kwestiach, jest to pewien kształt regulacji. Żeby zaproponować inną, trzeba by zmienić logikę niektórych przynajmniej rozdziałów, i tego czynić nie będziemy.</u>
          <u xml:id="u-177.13" who="#PosełStanisławRogowski">Przepisy wojskowe. Już mówiłem o ich pozytywnej roli, oczywiście nie do końca - powiedziano tu już o przynajmniej jednej z kar, że jest to chyba niedopatrzenie, a nawet na pewno niedopatrzenie, takie mam wrażenie. Chcę tylko powiedzieć, że zwiększyła się w istotny sposób rola sądu w postępowaniu z wojskowymi, postępowania przed sądami wojskowymi w pionie wojskowym w ogóle. Po drugie, co należy również odnotować jako pozytywne, zmniejszył się zakres merytoryczny spraw, którymi sądy się zajmują. Natomiast co do 5-letniej karencji, to jest sprawa dyskusyjna, ale wydaje się, że jest to rozsądne. Rewolucji tu wprowadzać nie można i nie trzeba, tym bardziej że przecież sądy powszechne są tak obciążone różnymi innego rodzaju obowiązkami, że dokładanie im jeszcze tego byłoby chyba nieracjonalne.</u>
          <u xml:id="u-177.14" who="#PosełStanisławRogowski">Klub nasz zatem nie wnosi wielu poprawek. Właściwie wnosi tylko jedną zasadniczą poprawkę. Podobna poprawka została już wniesiona wcześniej. Oczywiście chodzi tu o art. 154 i 155 Kodeksu karnego dotyczące ochrony życia, a właściwie dopuszczalności aborcji. I my również mamy zamiar, ażeby dostosować przepisy uchwalonej niedawno ustawy do Kodeksu karnego. Nasza propozycja jest nieco inna aniżeli propozycja klubu SLD. W komisji, mam nadzieję, te propozycje zostaną rozpatrzone i wybrana zostanie lepsza czy też to z nich, co będzie lepsze. Dwie inne nasze poprawki mają charakter czysto redakcyjny i związane są z pewną modyfikacją art. 18 i art. 247 Kodeksu karnego. Poprawki te nie pociągają za sobą konsekwencji, jeśli chodzi o inne części kodeksu.</u>
          <u xml:id="u-177.15" who="#PosełStanisławRogowski">Podsumowując: Dobrze, że będziemy mieli całkowicie nowe kodeksy, chociażby dlatego że będziemy mieli jasny obraz tego, co w prawie obowiązuje, jasny obraz przepisów karnych, które obowiązują w ustawach szczególnych, i będziemy mieli możność obserwacji, jak zareaguje na to praktyka, jaka będzie — jeszcze raz to powtarzam — być może konieczność pewnej modyfikacji czy też nowelizacji. I powtórzę na końcu to, co zawsze przy takiej okazji od kilku lat powtarzałem z tej trybuny, a o czym też mówili moi poprzednicy. A więc swego rodzaju ceterum censeo: Jeżeli nie nastąpi zwiększenie nakładów na sądownictwo, jeżeli nie nastąpi poprawa sytuacji kadrowej, a generalnie sytuacji materialnej i organizacyjnej zarówno sądownictwa, prokuratur, jak i całego wymiaru sprawiedliwości, to nawet o niebo lepsze kodeksy aniżeli te, które zostaną uchwalone, nie polepszą generalnie sytuacji ścigania przestępców i ochrony społeczeństwa przed czynami przestępczymi. To kieruję i do tego rządu, który jak gdyby o tym wie (wszystkie rządy jak gdyby o tym wiedzą), i do wszystkich rządów, które będą miały okazję działać jeszcze za, można powiedzieć, bytu tego Kodeksu karnego. Musimy porzucić bardzo wygodną teorię, że wystarczy zmienić przepis i od razu sytuacja w danej dziedzinie się zmieni. Na pewno tak nie będzie. Miejmy nadzieję, że i ten postulat zostanie zrealizowany. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-177.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Rogowskiemu z Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Lagę z Klubu Parlamentarnego BBWR i KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PosełKrzysztofLaga">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wypowiadając się w imieniu klubu, który reprezentuję w debacie - klubu KPN i BBWR - również chcę powiedzieć, iż cieszę się, że wreszcie mamy możliwość dyskusji nad sprawozdaniami, nad trzema kodeksami. Sądzę, że źródeł powstania tych kodeksów nie należy szukać jedynie w przedłożeniu rządowym. Myślę, że są nimi wszystkie podejmowane od 1989 r. - a może nawet jeszcze wcześniejsze - próby zmian przepisów karnych, zarówno materialnego prawa, procedury czy prawa karnego wykonawczego. Przypominamy sobie wszyscy pierwszą, bardzo nieśmiałą próbę zmian podjętą w Komisji Społecznej do Spraw Reformy Prawa Karnego w 1981 r. Były to pierwsze próby, ale myślę, że duch tych wtedy jeszcze nieśmiałych rozwiązań również w jakiś sposób zaważył na dzisiejszych projektach.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#PosełKrzysztofLaga">W imieniu klubu wnoszę kilka poprawek, rozumiejąc doniosłość sprawy i to, że kodeksy są niezbędne. Ograniczyliśmy liczbę poprawek naprawdę maksymalnie - chyba do 11, jeżeli chodzi o sprawozdania dotyczące K.k. i K.p.k. Nie staraliśmy się wchodzić w poprawki redakcyjne, w takie poprawki, które miałyby tylko wygładzić już przedstawiony czy zgromadzony materiał. Staraliśmy się raczej przedstawić nasze wątpliwości, które nie znalazły odzwierciedlenia w przedstawionych przedłożeniach. Jedna z tych poprawek dotyczy artykułu związanego z karami. Chodzi tutaj o karę śmierci i taką poprawkę złożę w imieniu klubu na ręce pana marszałka.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#PosełKrzysztofLaga">Generalnie uważamy, że to, co zostało tutaj zaprezentowane, jest również pewnym podsumowaniem umów międzynarodowych, różnego rodzaju dokumentów, konwencji, które zostały zawarte przez Polskę w ostatnich latach, poczynając od 1989 r.</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#PosełKrzysztofLaga">Naszym zdaniem pewna liberalizacja prawa, która jest proponowana w tych kodeksach, musiała nastąpić. Zmieniły się stosunki społeczne, stosunki gospodarcze. Prawo represyjne, z którym mieliśmy do czynienia w epoce PRL, w obecnych czasach nie zdaje już egzaminu i musi być zastąpione nowymi rozwiązaniami, bardziej efektywnymi i skutecznymi.</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#PosełKrzysztofLaga">Ale prawdą jest również, że odejście w projektach od bezwzględnych kar pozbawienia wolności jest, naszym zdaniem, nie do końca zasadne. Trzeba pamiętać, że Polska jest, niestety, krajem żywiołowo rozwijającej się przestępczości, w ostatnich latach zwłaszcza przestępczości zorganizowanej, szczególnie niebezpiecznej dla życia społecznego. Odstąpienie w znacznym stopniu od bezwzględnej kary pozbawienia wolności może się rozminąć z oczekiwaniami społeczeństwa. Trzeba też pamiętać o tym, że nie do końca te rozwiązania, które tutaj zaproponujemy organom państwowym — sądom, prokuratorom czy organom, które na ich zlecenie dokonują szeregu działań... Czy policja na przykład jest w stanie ze wszystkich tych możliwości skorzystać, jeżeli wziąć pod uwagę jej braki finansowe oraz w sprzęcie? Czy będzie mogła sprawnie realizować swoje zadania, korzystając z proponowanych jej tutaj zapisów? Myślę, że dotyczy to również wymiaru sprawiedliwości — sądownictwa. Pora stworzyć sprawną służbę kuratorską w sądach. Jeżeli mamy stosować karę ograniczenia wolności, a w znacznym stopniu zawieszać wykonywanie kary pozbawienia wolności, to te służby muszą rzeczywiście stanąć na wysokości zadania i powinny znaleźć właściwe miejsce w prawie karnym. Sądzę, że to jeszcze do końca też nie jest doprecyzowane.</u>
          <u xml:id="u-179.5" who="#PosełKrzysztofLaga">Naszym zdaniem ten projekt Kodeksu karnego, oprócz plusów, ma też kilka minusów. Myślę, że nie do końca skorzystaliśmy z probacji jako samoistnego środka karnego. Sądzę, że można by się nad tym zastanowić. Nie byłem niestety członkiem komisji i mówię o tym z pozycji osoby, która jest spoza komisji. Nie skorzystaliśmy z możliwości rozwiązań, jakie są w krajach zachodniej Europy, z tym się spotkałem będąc tam, jak na przykład areszt weekendowy. Są też takie możliwości, a takich propozycji nie ma w tym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-179.6" who="#PosełKrzysztofLaga">Natomiast, jeśli chodzi o szczegółowe uwagi do projektów Kodeksu karnego i Kodeksu postępowania karnego, to chciałbym zatrzymać się przede wszystkim nad tymi poprawkami, które - naszym zdaniem - są najbardziej istotne, tzn. dotyczącymi kary śmierci. Zgodzę się tutaj z panem posłem Niemcewiczem, że taka silna konstrukcja kary dożywotniego więzienia, z jaką mamy do czynienia w proponowanym projekcie, daje szansę, że ta kara rzeczywiście będzie realizowana. Nauczony jednak doświadczeniem twierdzę, że zawsze znajdą się ludzie i instytucje, które będą tę karę i jej pełną realizację ograniczać chociażby z ostrożności procesowej. Będąc jednak przedstawicielem grupy społecznej, która uważa, że kara śmierci winna być utrzymana, taką poprawkę zgłaszam, przy czym rozumiem, że jest to środek karny bardzo silnie zindywidualizowany i praktycznie ostateczny. Chcemy utrzymać tę karę w trzech artykułach w części szczególnej Kodeksu karnego - art. 118, 119 i 150 § 2. To są te szczególne przypadki, w których kara śmierci powinna być przewidziana w przepisach części szczególnej Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-179.7" who="#PosełKrzysztofLaga">Inne nasze poprawki dotyczące Kodeksu karnego są związane z koncepcją rozszerzenia w części szczególnej katalogu przestępstw ściganych na wniosek pokrzywdzonego. Takich przestępstw dotychczas było stosunkowo niewiele. Takim sztandarowym przestępstwem, kiedy następowało wszczęcie postępowania karnego na wniosek pokrzywdzonego, był gwałt. Natomiast zauważyłem, że w projekcie, m.in. w art. 194 następuje rozszerzenie katalogu przestępstw ściganych na wniosek na inne kategorie. Uważamy, że w art. 194 powinno być zapisane, że ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. Chodzi tutaj o groźbę karalną. Jeżeli groźba dotyczy przestępstwa prywatno-skargowego, to ściganie również powinno następować z oskarżenia prywatnego, żeby to było ujednolicone, a nie automatycznie miałoby to być ściganie z urzędu. Myślę, że wynika to z tego, iż wiele czynności realizowanych do tej pory przez organy prokuratorskie w tej chwili przejmują sądy i istnieje osąd, że prokuratorzy mają trochę mniej pracy niż do tej pory. Sądzę jednak, że to jest błędne przekonanie. Uważam, że urzędy prokuratorskie i tak mają dużo pracy, zwłaszcza przy tendencji do odchodzenia wyszkolonych pracowników z prokuratury na przykład do sądów. Druga, istotna naszym zdaniem poprawka dotyczy przestępstwa niealimentacji. Uważamy, że ściganie z urzędu powinno następować tylko wtedy, kiedy świadczenie alimentacyjne osobie uprawnionej, pokrzywdzonej zostało przyznane z Funduszu Alimentacyjnego, kiedy wypłacane jest ono z Funduszu Alimentacyjnego i tak naprawdę roszczenie w stosunku do osoby zobowiązanej do uiszczenia alimentów nie pochodzi od osoby pokrzywdzonej lecz od skarbu państwa. Kiedy skarb państwa staje się jak gdyby wierzycielem takiej osoby, wówczas powinno nastąpić ściganie z urzędu. Nie powinno być tak, żeby w każdej sytuacji mogło mieć miejsce ściganie z oskarżenia publicznego.</u>
          <u xml:id="u-179.8" who="#PosełKrzysztofLaga">Jeżeli chodzi o przepisy Kodeksu postępowania karnego, to jest tutaj następna sprawa. Czy wprowadzenie nowych przepisów ma przyspieszyć bądź w jakiś sposób łatwiej doprowadzić do wykrycia sprawcy, do jego osądzenia. Sądzę, że przepisy przede wszystkim powinny być skuteczniejsze, jaśniejsze, klarowniejsze, a wtedy ich realizacja przez organy prokuratury, sądu, policji powinna być skuteczniejsza. Muszą one być takie, aby uniemożliwiały ich wątpliwą interpretację poszczególnym organom wymiaru sprawiedliwości. Dlatego też, na przykład jeśli chodzi o art. 22 § 2 Kodeksu postępowania karnego, uważamy, że zażalenie powinno przysługiwać nie tylko na postanowienie o zawieszeniu postępowania, ale również na postanowienie o podjęciu zawieszonego już postępowania. Jeżeli jest zapis tylko w jedną stronę, może on spowodować trudności interpretacyjne, a za tym różne, że tak powiem, decyzje, w różnych okręgach, co może być niekorzystne dla stron.</u>
          <u xml:id="u-179.9" who="#PosełKrzysztofLaga">Myślę, że w art. 40, w którym mowa o ustawowym wyłączeniu sędziego, przydałby się też pkt 10. Chodzi o to, aby sędzia, który brał udział w wydaniu postanowienia o zastosowaniu aresztowania w toku postępowania przygotowawczego, nie brał udziału w całej procedurze przed sądem. Zdaję sobie sprawę, że jest to kontrowersyjna propozycja, zwłaszcza dla małych sądów, gdzie w wydziale karnym jest, powiedzmy, trzech lub czterech sędziów, a są sądy, gdzie jest tylko dwóch. To jest trudna sytuacja, ale z drugiej strony, dla pewnej czystości samego procesu karnego, żeby nie było tutaj żadnych wątpliwości, myślę, że taki zapis byłby potrzebny.</u>
          <u xml:id="u-179.10" who="#PosełKrzysztofLaga">Również art. 52 jest moim zdaniem dość nieprecyzyjny. Zawiera on zapis, że w razie śmierci pokrzywdzonego nie tylko osoby najbliższe wchodzą w jego prawa, ale również prokurator. Moim zdaniem jest to nie do końca jasne. Prokurator może w tej samej sprawie brać udział jako oskarżyciel posiłkowy i jeśli umrze pokrzywdzony, powstaje dla prokuratora niezręczna sytuacja. Myślę, że ograniczenie kręgu podmiotów tylko do najbliższej rodziny, do najbliższych jest tutaj jak najbardziej sensowne.</u>
          <u xml:id="u-179.11" who="#PosełKrzysztofLaga">Nie chciałbym wszystkich zaproponowanych przez nas poprawek, zresztą jest ich dosłownie kilka, przytaczać. Uważamy, że zaproponowane przez komisję generalne rozstrzygnięcia są dobre. Myślę, że będą służyć dobrze organom państwa i nam wszystkim. Myślę, że stanowią one jak na koniec XX w. pewne nowoczesne rozwiązania konstrukcyjne. Myślę, że mamy szansę stworzyć dobre przepisy zarówno prawa karnego materialnego, jak i procedury karnej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-179.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przemawiał pan poseł Krzysztof Laga z Klubu Parlamentarnego BBWR i KPN.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle, prosiłbym, żeby pan zweryfikował jeszcze z sekretariatem liczbę podpisów. Może się mylę, ale wydaje mi się, że jest o jeden mniej. Jeśli jest dobrze, to dobrze.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Eugeniusza Janułę z Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PosełEugeniuszJanuła">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Przede wszystkim chciałbym złożyć gorące podziękowania wybitnym prawnikom, którzy pracowali od kilku lat nad kodeksami dotyczącymi prawa karnego. Dzisiaj w zasadzie omawiamy wynik tych prac, a muszę również na wstępie powiedzieć, że wynik tych prac, zdaniem Nowej Demokracji, jest co najmniej dobry. Nowe kodeksy dotyczące prawa karnego są oczekiwane. Są oczekiwane zarówno przez środowisko prawników, środowisko sądownictwa, jak i przez całe społeczeństwo, być może z wyłączeniem tej części, która stanowi pewien margines przestępczy. Nowe kodeksy są oczekiwane, po pierwsze, dlatego że de facto wchodzimy do Europy — miejmy nadzieję, że szybko wejdziemy również de iure. W naszym społeczeństwie mamy do czynienia z nowymi jakościowo zjawiskami, z którymi jeszcze 10 lat temu - a może nawet nie tak dawno — nie stykaliśmy się, o których nie mieliśmy pojęcia. Bo przecież takie pojęcia, jak pranie brudnych pieniędzy, przestępstwa dokonywane za pomocą automatów, w tym komputerów, zarówno w praktyce jak i w prawie karnym nie były znane. To wszystko sprawia, że istnieją poważne przesłanki do debaty i w konsekwencji uchwalenia nowego, skutecznego prawa karnego zawartego w kilku kodeksach. Oczywiście wyrażam podobnie jak część moich przedmówców nadzieję, i to nadzieję sporą, że parlament tej kadencji doprowadzi to dzieło, jedno ze swoich największych dzieł, do końca i że kodeksy: Kodeks karny, Kodeks postępowania karnego, Kodeks karny wykonawczy, będą uchwalone i po niezbędnym vacatio legis wejdą w życie.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#PosełEugeniuszJanuła">Chcę również powiedzieć, że istnieje pewien znak zapytania, którym jest jak na razie brak konstytucji. Wprawdzie dobrze się tym razem stało ze względów pragmatycznych, że konstytucja w polskim systemie prawa nie tworzy prawa przedmiotowego, ale jednak prawo karne, kodeksy prawa karnego powinny być kompatybilne z konstytucją i miejmy nadzieję, że po uchwaleniu konstytucji tę kompatybilność zachowają. Dobrze jest również, że mamy do czynienia z zupełnie nowymi kodeksami karnymi, dlatego że dalsza nowelizacja istniejących prowadziła czasem do trochę pokracznych zapisów w postaci artykułów może nie sprzecznych z sobą, ale doktrynalnie idących w rozbieżnych kierunkach.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#PosełEugeniuszJanuła">Wysoki Sejmie! Nowa Demokracja uważa, że kodeksy - te trzy kodeksy, nad którymi dzisiaj dyskutujemy - są ważnym, ale tylko instrumentem, instrumentem prawa karnego, które z kolei jest jednym z bardzo ważnych elementów prawa w ogóle. Dobrze jest zatem, że przystąpiliśmy do reformowania i że to instrumentarium zaistnieje w dającym się przewidzieć okresie. Generalnie uważamy, że zapisy projektów kodeksów są dobre. Wnosimy pewne poprawki, poprawki nie o charakterze fundamentalnym, poprawki, które w merytorycznym aspekcie mogą, jeżeli zostaną przyjęte, w pewnym sensie poprawić te być może niedoskonałe zapisy.</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#PosełEugeniuszJanuła">Nowa Demokracja wnosi poprawki do dwóch kodeksów - do Kodeksu karnego i do Kodeksu postępowania karnego. Nie wnosi oczywiście poprawek do Kodeksu karnego wykonawczego z tego względu, że przedstawiciel Nowej Demokracji pracował w zespole, który nad tym kodeksem debatował, i albo jego poprawki zostały przyjęte, albo członkowie komisji przekonali go, że nie mają one większego znaczenia. Nie omawiając zatem szczegółowo poprawek, proszę pana marszałka o ich przyjęcie i przekazanie do dalszych prac legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#PosełEugeniuszJanuła">Konkludując, Nowa Demokracja stoi na stanowisku, że dokonaliśmy poważnego kroku naprzód, przystępując do drugiego czytania projektów ustaw dotyczących kodeksów prawa karnego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">To był pan poseł Eugeniusz Januła z Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obecnie przechodzimy do wystąpień indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pierwsza zabierze głos pani poseł Elżbieta Piela-Mielczarek z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PosełElżbietaPielaMielczarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiony dzisiaj do drugiego czytania projekt Kodeksu karnego jest chwalony za rozwiązania zgodne ze standardami europejskimi, za uwzględnienie zasad humanizmu i poszanowania godności człowieka. Te zalety projektu podnosili już moi przedmówcy. Pragnę jednak powiedzieć, że przedkładana dzisiaj Wysokiej Izbie propozycja uregulowań prawa karnego materialnego spotkała się również z ocenami bardzo negatywnymi. Zarzuca się jej m.in. niespójność w systematyce, niespójność w konstrukcjach stylistycznych, niejasne relacje między artykułami oraz brak definicji niektórych terminów. Wiele innych zarzutów należy sprowadzić do odpowiedzi na podstawowe pytanie, czy warto porzucać rozwiązania sprawdzone w praktyce, co do których istnieje ponadto bardzo bogate orzecznictwo, i tworzyć nowe regulacje. Trzeba również stwierdzić, iż na tak postawione pytanie znane i uznane autorytety w zakresie prawa karnego materialnego odpowiadają: można iść również drogą zmian cząstkowych, nowelizacji istniejącego prawa. Przedkładając ww. projekt, członkowie Komisji Nadzwyczajnej opowiadają się za zmianą kompleksową. Takie stanowisko również ja podzielam.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#PosełElżbietaPielaMielczarek">Do zagadnień, które wywołały najwięcej kontrowersji i najżywszą dyskusję w trakcie prac Komisji Nadzwyczajnej, jeśli chodzi o część ogólną prawa karnego materialnego, należy określenie nieumyślności, zawarte w art. 9, obniżenie granicy odpowiedzialności nieletnich za niektóre najcięższe przestępstwa wymienione w art. 10 § 2, z uwagi na to, iż propozycja ta jest zmianą zaostrzającą odpowiedzialność nieletnich. Za jej utrzymaniem w stosunku do nieletnich popełniających zbrodnię zabójstwa, gwałtu czy rozboju przemawia znaczny ich udział w tych najcięższych przestępstwach, zgodność ww. rozwiązań z oczekiwaniami społecznymi, to jest z poczuciem sprawiedliwości i słuszności kary.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#PosełElżbietaPielaMielczarek">Kara zasadnicza, grzywny i jej wymierzanie w stawkach dziennych czyni tę karę odporną na inflację. Popierając powyższe rozwiązanie trzeba stwierdzić, iż daje ono sądowi szansę uwzględnienia wagi czynu, jak i możliwości płatniczych skazanego. Z tych też względów klub SLD będzie głosował przeciw wnioskom mniejszości do art. 33, a za powrotem do rozwiązania rządowego.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#PosełElżbietaPielaMielczarek">Kara ograniczenia wolności w formie § 2 do art. 35, dodanego przez Komisję Nadzwyczajną, polegająca na potrąceniu części wynagrodzenia za pracę, jest zdaniem części członków komisji grzywną rozłożoną na raty i tylko argument mówiący o zwiększeniu możliwości sądu co do wyboru rodzaju kary może przemawiać za jej utrzymaniem. Przyznaję, że jest to dość wątły argument.</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#PosełElżbietaPielaMielczarek">Za najcięższe przestępstwa projekt przewiduje karę 25 lat pozbawienia wolności lub dożywotniego pozbawienia wolności. Jednakże w projekcie brakuje normy, która otwarcie i jednoznacznie reguluje kwestię dopuszczalności warunkowego zwolnienia osoby skazanej na karę dożywotniego pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#PosełElżbietaPielaMielczarek">Przedkładamy poprawkę polegającą na dodaniu w art. 79 § 4 w następującym brzmieniu: „Skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności można zwolnić po odbyciu co najmniej 25 lat kary”.</u>
          <u xml:id="u-183.6" who="#PosełElżbietaPielaMielczarek">Natomiast w art. 80 proponujemy skreślić § 2, przez co artykuł ten stałby się bezparagrafowy. Skreślenie § 2, który zezwala na warunkowe zwolnienie skazanego po odbyciu 15 lat pozbawienia wolności, oznacza, iż przepis ten ma zastosowanie także do osób skazanych na karę dożywotniego pozbawienia wolności. Jesteśmy przeciwni takiemu rozwiązaniu, zwłaszcza że chcąc wyeliminować karę śmierci z katalogu kar, nie możemy dopuścić do sytuacji, gdy przestępcy dożywotni, a więc skazywani za najcięższe zbrodnie, opuszczaliby zakład karny w tym samym czasie, co skazani na kary łagodniejsze.</u>
          <u xml:id="u-183.7" who="#PosełElżbietaPielaMielczarek">Opowiadamy się również za wnioskiem mniejszości nr 9 do art. 116 projektu. Wniosek ten określa stan nietrzeźwości w rozumieniu kodeksu na poziomie 0,5 promila, a nie - jak przyjmuje projekt - 0,8 promila. Uznajemy, iż nietrzeźwość sprzyja popełnianiu wielu często bardzo tragicznych w skutkach przestępstw. Nie można więc dzisiaj aż o 0,3 promila podnosić granicy zawartości alkoholu we krwi dla zdefiniowania stanu nietrzeźwości.</u>
          <u xml:id="u-183.8" who="#PosełElżbietaPielaMielczarek">Poparcie dla wniosku mniejszości nr 10, polegającego na skreśleniu art. 183, w którym wprowadzono odpowiedzialność za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, uzależniamy od wyników dodatkowych konsultacji w tej sprawie z ekspertami. W sytuacji bowiem gdy popieramy wniosek mniejszości nr 9, należy się liczyć z tym, iż liczba spraw kierowanych do sądów z art. 183 znacznie wzrośnie. Istnieje więc konieczność dokładnego rozeznania tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-183.9" who="#PosełElżbietaPielaMielczarek">Na zakończenie pragnę jeszcze zgłosić poprawkę do art. 5 projektu Kodeksu karnego polegającą na dodaniu sformułowania: „chyba że umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, stanowi inaczej”. Potrzeba tej poprawki jest wynikiem przyjęcia przez Wysoką Izbę ustawy z dnia 21 listopada 1996 r., m.in. o zmianie Kodeksu karnego, związanej z ratyfikacją przez Rzeczpospolitą Polską umowy dotyczącej uczestnictwa Polski w Partnerstwie dla pokoju. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-183.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przemawiała pani poseł Elżbieta Piela-Mielczarek z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obecnie głos zabierze pan poseł Jan Bury z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PosełJanBury">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Unormowania prawne zawarte w projekcie Kodeksu postępowania karnego wychodzą naprzeciw zgłaszanym wcześniej postulatom dotyczącym zwiększenia gwarancji procesowych stron występujących w postępowaniu karnym. W tym zakresie projekt przewiduje regulacje prawne wprowadzone do Kodeksu postępowania karnego ustawą z dnia 29 czerwca 1995 r., wśród nich zapisy dotyczące tymczasowego aresztowania, instytucji świadka incognito, kasacji. Istotą zmian modelu postępowania przygotowawczego jest przewidywany w projekcie wzrost udziału sądów w tym stadium procesu. Udział ten ma zapewnić gwarancje procesowe stron m.in. poprzez wydawanie przez sąd decyzji w przedmiocie tymczasowego aresztowania, skierowania podejrzanego na obserwację psychiatryczną w zakładzie leczniczym, wprowadzenia sądowej kontroli i utrwalania rozmów telefonicznych, podejmowania decyzji o przepadku przedmiotów poręczenia, wydawania lub odwoływania listu żelaznego, rozpatrywania zażaleń na odmowę wszczęcia lub umorzenia postępowania przygotowawczego oraz wielu innych.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#PosełJanBury">Uregulowania te zmierzają do poddania najważniejszych decyzji w postępowaniu przygotowawczym kontroli niezawisłego sądu. Mogą one w praktyce jednak spowodować znaczne trudności i wydłużyć czas trwania postępowań. Takie niebezpieczeństwo wynika z jednej strony z faktu braku zobligowania sądu do wydania konkretnej decyzji lub rozpoznania zażalenia w określonym terminie, a z drugiej strony - z braku ograniczenia stron procesowych w wykorzystywaniu instytucji kontrolnej sądu. Na przykład zgodnie z art. 254 projektu oskarżony może w każdym czasie składać wniosek o uchylenie lub zmianę środka zapobiegawczego, a na decyzję prokuratora w tym zakresie przysługuje zażalenie. Jak wynika z brzmienia cytowanego artykułu, oskarżony może właściwie codziennie składać takie wnioski, co zmusza organ prowadzący sprawę do ich wielokrotnego załatwiania. Wprowadzenie ograniczeń, np. w postaci terminu (raz na miesiąc), lub przyjęcie, że wniosek nie zawierający nowych okoliczności pozostawia się bez rozpatrzenia, ułatwiłoby prowadzenie postępowania, a nie miałoby negatywnego wpływu na gwarancje procesowe oskarżonego. Rozważyć natomiast należy, czy decyzji w przedmiocie wniosku o uchylenie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania nie powinien jednak rozpoznawać sąd, który zastosował ten środek, tak jak to w chwili obecnej przewiduje art. 214 K.p.k.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#PosełJanBury">Mając na uwadze znaczne rozszerzenie gwarancji procesowych stron należy zadać pytanie, czy w związku z tym projekt Kodeksu postępowania karnego daje organom prowadzącym postępowanie nowe uregulowania, które zwiększyłyby z jednej strony możliwości wykrywcze, a z drugiej strony ułatwiłyby i uprościły proces karny. Jest to tym bardziej istotne, gdy weźmiemy pod uwagę wzrost liczby przestępstw poważnych, rozwój przestępczości zorganizowanej oraz niewątpliwą presję społeczną na zwiększenie szybkości i skuteczności postępowań karnych. Analiza działu V zatytułowanego „Dowody” wskazywać może taką tendencję i zamiar projektodawcy. Wskazać też należy w pierwszej kolejności na rozszerzenie możliwości wykorzystania podsłuchu telefonicznego, i nie tylko. Art. 241 projektu uprawnia do kontroli i utrwalania także innych metod przekazywania informacji niż rozmowy telefoniczne. W tym też zakresie za zasadne uznać należy unormowanie przyjęte w art. 239 projektu, dające możliwość odroczenia ogłoszenia postanowienia o kontroli rozmów telefonicznych wobec wszystkich osób zainteresowanych, a nie tylko wobec podejrzanego. Jest to niezwykle ważne unormowanie, albowiem decyzja o kontroli rozmów telefonicznych ma sens tylko wówczas, gdy pozostaje tajemnicą postępowania przygotowawczego i w związku z tym o decyzji tej powinno wiedzieć jak najmniej osób. Reguła ta ulega pewnemu naruszeniu, albowiem — jak wynika z art. 237 § 1 projektu — decyzje w tym zakresie podejmuje sąd, a więc krąg osób powiadomionych o niej zostanie znacznie poszerzony. Należy zadać pytanie, czy i ta decyzja powinna być poddana kontroli sądu, a jeżeli tak, to kto powinien określać termin ogłoszenia osobom zainteresowanym tego postanowienia. Wydaje się, iż w wypadku dotychczasowej praktyki korzystania przez prokuratorów z tej instytucji brak jest podstaw, aby i w tym zakresie obciążać sąd tą decyzją, co może być z korzyścią dla uzyskiwanych efektów tej czynności i nie spowoduje żadnych negatywnych następstw dla stron, tym bardziej że w art. 237 § 3 wymieniono taksatywnie przestępstwa, w których ujawnianiu może być zastosowany podsłuch.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#PosełJanBury">Projekt Kodeksu postępowania karnego nie wprowadza natomiast żadnych nowych środków dowodowych. Brak jest także odniesienia do wprowadzonych ustawą z dnia 12 października 1995 r. o zmianie ustaw: o urzędzie ministra spraw wewnętrznych, o Policji, o Urzędzie Ochrony Państwa, o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw, nowych rozwiązań w zakresie uzyskiwania dowodów. Ustawa ta wprowadziła nieznane rodzaje czynności operacyjno-rozpoznawczych w postaci zakupu kontrolowanego, kontrolowanego przyjęcia lub wręczenia korzyści majątkowej, niejawnie nadzorowanej dostawy, a także rozszerzono możliwości kontroli korespondencji. Czynności te zmierzają w istocie do skuteczniejszego zdobywania dowodów, które mogłyby być wykorzystywane w późniejszym procesie karnym, a ponadto czynności takie mogą być prowadzone równolegle do toczącego się już postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#PosełJanBury">Ani cytowana wyżej ustawa, ani projekt K.p.k. nie wskazują, w jaki sposób należy wprowadzić uzyskane w ten sposób dowody do procesu karnego, czy mogą one w ogóle stanowić dowód w procesie karnym oraz czy w związku z tym czynności te podlegają ocenie organów prowadzących postępowanie karne. Jest to ważne, albowiem w większości instytucje te związane są z zastosowaniem podstępu i prowokacji i mogą prowadzić do nadużyć ze strony organów policyjnych. Z czynności tych sporządza się notatki urzędowe, które w istocie są zeznaniami osób biorących udział w tych czynnościach. Czy nie jest to sprzeczne z art. 174 projektu, który zakazuje zastępowania zeznań świadków notatkami? Dopuszczalność wykorzystania w procesie karnym dowodów uzyskanych w toku takich czynności operacyjnych może być powodem oddalenia takiego dowodu na zasadzie art. 170 § 1 pkt 1 projektu, albowiem przeprowadzenie takiego dowodu nie znanego procedurze karnej może być uznane przez sąd za niedopuszczalne. W związku z powyższym należałoby w sposób jednoznaczny określić zasady korzystania z tak uzyskanych dowodów.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#PosełJanBury">Zwrócić należy też uwagę na rozwiązania przyjęte w art. 199 projektu, który zakazuje przesłuchiwania biegłych na okoliczność oświadczeń złożonych przez oskarżonego. Postawić należy w związku z tym nowym uregulowaniem pytanie: Czy w związku z treścią oświadczeń oskarżonego, złożonych po jego zatrzymaniu pod zarzutem dokonania przestępstwa, mogą być wprowadzone dowody w postaci na przykład przesłuchań w charakterze świadków zatrzymujących go policjantów? Czy nie należałoby pouczyć takiej osoby o podstawie zatrzymania i o tym, że wszelkie jej oświadczenia mogą być wykorzystane przeciwko niej?</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#PosełJanBury">Projekt K.p.k. wprowadza też od wielu lat postulowaną zasadę uznania za dowód wyjaśnień podejrzanego złożonych na piśmie (art. 176 § 1). Niemniej jednak rozwiązanie to jest sprzeczne z art. 174 projektu, który zakazuje zastępowania dowodów z wyjaśnień oskarżonego treścią pism, zapisków lub notatek urzędowych. Sprzeczność tę należy wyeliminować, a także w art. 176 § 1 projektu słowo: oskarżony zastąpić słowem: podejrzany.</u>
          <u xml:id="u-185.7" who="#PosełJanBury">Projekt przyjmuje wprowadzoną już nowelą do K.p.k. zasadę stosowania aresztu tymczasowego przez sąd. Niewątpliwie celem takiego rozwiązania było zapewnienie kontroli dokonywanej przez niezawisły organ czy instytucję tego, czy istnieją przesłanki faktyczne zastosowania tego środka, tj. czy zebrany materiał dowodowy jest wystarczający do przyjęcia, iż podejrzany popełnił zarzucany mu czyn. Aby jednak ta faktyczna przesłanka została przedstawiona, organ prowadzący postępowanie powinien mieć zagwarantowane minimum czasu niezbędnego do zebrania dobrego materiału. Dotychczasowy okres zatrzymania w wielu przypadkach nie jest wystarczający, w związku z powyższym kontrola sądu jest utrudniona i niepełna. Z tych względów celowe jest upoważnienie prokuratora do przedłużenia okresu zatrzymania o dalsze 24 godziny w celu wykonania niezbędnych czynności dowodowych. Byłoby to szczególnie uzasadnione w śledztwie, kiedy prokurator musi wykonać szereg czynności procesowych osobiście, zanim wystąpi z wnioskiem do sądu o zastosowanie aresztu tymczasowego.</u>
          <u xml:id="u-185.8" who="#PosełJanBury">Przedstawione wyżej problemy prawne powinny zostać rozstrzygnięte w fazie prac nad projektem, a przyjęcie tych rozstrzygnięć może prowadzić do usprawnienia postępowania karnego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-185.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wystąpił pan poseł Jan Bury z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obecnie głos zabierze pan poseł Jerzy Wierchowicz z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na pewno zadanie uchwalenia nowej kodyfikacji karnej jest jednym z najważniejszych, jakie stoją przed parlamentem tej kadencji. Wszystko wskazuje na to, że dzieło to uda się doprowadzić do końca, jeżeli nie zajdą niespodziewane okoliczności, co oczywiście nie przesądza, że będzie to dzieło udane. Już teraz jednak, oceniając dotychczasowy dorobek Komisji Nadzwyczajnej do spraw kodyfikacji karnych, można stwierdzić, że czas pracy nad regulacjami przygotowanymi przez rząd nie był stracony. W procesie demokratyzacji prawa, jego dostosowania do standardów europejskich posunęliśmy się znacznie do przodu. Byłbym jednak ostrożny w używaniu określeń, że przygotowane kodyfikacje są na miarę XXI wieku, gdyż to, czy tak będzie, okaże się dopiero w tymże XXI wieku.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#PosełJerzyWierchowicz">Oczekiwania na lepsze, nowocześniejsze prawo, gwarantujące sprawiedliwe osądzenie sprawcy, są olbrzymie. Presja ludzi, którzy są przekonani, iż tylko od ustawodawcy zależy, czy będą czuli się bezpieczni na ulicach i w swoich domach, jest ogromna. Jest to także presja na posłów pracujących nad tymi projektami. W dużej części społeczeństwo jest przekonane, że tylko surowe, bardzo surowe karanie może powstrzymać narastającą przestępczość. Niestety, to przekonanie znajduje potwierdzenie w wypowiedziach pewnych polityków, domagających się na przykład karania już dzieci karą więzienia, drastycznego zaostrzenia sankcji we wszystkich kategoriach przestępstw czy też zniesienia moratorium na wykonywanie kary śmierci. Nie należą do rzadkości populistyczne twierdzenia, iż wyroki ferowane w Rzeczypospolitej są bardzo łagodne. Stawiane są zarzuty właśnie Komisji Nadzwyczajnej, Sejmowi, że w pracy nad nowym prawem karnym jedynie je liberalizuje, łagodząc sankcje. Otóż tak nie jest.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jedno zdanie na temat rzekomej łagodności sądów w naszym kraju. Na przykład przeciętna kara pozbawienia wolności wynosi w Polsce 22 miesiące, a we Francji, gdzie poziom przestępczości jest wyższy, przede wszystkim w kategoriach najcięższych przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, taka przeciętna kara to 8 miesięcy, a więc niemal trzykrotnie łagodniejsza. Nie jest więc prawdą, że kara musi być surowa. Nie jest więc prawdą, że jedynie kara surowa jest karą skuteczną, tak w ramach prewencji szczególnej, jak i ogólnej. By prawo było skuteczne, kara nie musi być surowa, musi być natomiast sprawiedliwie i szybko wymierzona, a także bezwzględnie egzekwowana. I tą dyrektywą, sądzę, także kierowała się podkomisja do spraw reformy prawa procesowego, opracowując projekt Kodeksu postępowania karnego. Projekt ten, zawarty w sprawozdaniu komisji, nawet biorąc pod uwagę wrodzony sceptycyzm moich kolegów z Unii Wolności, zawiera zdecydowanie więcej plusów niż minusów. Powiem kilka zdań o zaletach tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#PosełJerzyWierchowicz">Należy z uznaniem przyjąć zmiany mające na celu poszerzenie gwarancji procesowych oskarżonego, m.in. fundamentalnego prawa, jakim jest prawo do obrony, np. zagwarantowanie zatrzymanemu prawa do natychmiastowego kontaktu z obrońcą, przewidziane w art. 245. Kontynuacją tej tendencji jest przepis art. 301, gdzie znajdujemy prawo do żądania przesłuchania z udziałem obrońcy. Zostaje utrzymana, już wcześniej wprowadzona przez Sejm, przez nas właśnie, jakże ważna zasada, że o wolności człowieka decyduje jedynie niezawisły sąd, a nie prokurator, jak miało to miejsce jeszcze niedawno. Także pełniejszą realizację prawa do obrony znajduję w przepisach art. 399 § 2 i art. 451, w których - odpowiednio - zapewnia się oskarżonemu możliwość przygotowania się do obrony w razie zmiany kwalifikacji prawnej czy też zabezpiecza się jego interesy w postępowaniu odwoławczym, nakazując w razie apelacji na jego niekorzyść sprowadzenie go na rozprawę, gdy jest pozbawiony wolności, bądź też ustanawiając dla niego obrońcę, nawet jeżeli nie miał tego obrońcy w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji.</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zabezpieczając ochronę interesów osób, które popadły w kolizję z prawem, komisja proponuje przepisy mające na celu ochronę pokrzywdzonego. Wiele się słyszy obecnie, że sądy działają w interesie tylko tych pierwszych, zapominając, iż także sąd karny winien chronić interesy osób pokrzywdzonych. Poniekąd jest to prawda. Obecne regulacje w postępowaniu karnym nie do końca interesy te zabezpieczają. W połączeniu z, nazwijmy to, niechęcią sądów karnych do rozpoznawania powództw cywilnych sprawia to wrażenie, iż sąd dba o interes oskarżonego, nie troszcząc się o tego, który przecież jest ofiarą przestępstwa. Dla zrównoważenia jego pozycji procesowej komisja słusznie proponuje wprowadzenie nowej instytucji w naszym procesie karnym, tzw. mediacji. W art. 320 przewiduje się kierowanie sprawy do osoby godnej zaufania w celu przeprowadzenia właśnie mediacji między sprawcą a ofiarą. Jest oczywiste, iż w trakcie tej czynności sprawca ma możliwość przeproszenia pokrzywdzonego, naprawienia szkody w formie choćby zadośćuczynienia, odszkodowania pieniężnego. Sprawozdanie z przebiegu tych mediacji prokurator bierze pod uwagę w dalszych czynnościach wobec podejrzanego. Kolejnym przykładem takiego godnego poparcia kierunku zmian jest przepis art. 341, w którym sąd może uzależnić warunkowe umorzenie postępowania od tego, czy sprawca przeprosi pokrzywdzonego, naprawi szkodę czy też uzgodni sposób jej naprawienia. Dalej, przepis art. 414 § 5 przewiduje analogiczne rozwiązanie, tym razem w fazie postępowania, po rozpoczęciu przewodu sądowego.</u>
          <u xml:id="u-187.5" who="#PosełJerzyWierchowicz">Wszystkie te regulacje - a mam nadzieję, iż będą one przyjęte przez Wysoką Izbę - sprawią, iż ofiara przestępstwa jeszcze przed pierwszym orzeczeniem sądu będzie w wielu przypadkach usatysfakcjonowana wynikiem postępowania karnego, toczącego się przecież przeciwko sprawcy jego nieszczęścia. Źródłem tej satysfakcji - jeżeli mogę tak to określić - będzie nie tylko sprawiedliwy, karzący wyrok, ale przeproszenie, odszkodowanie pieniężne czy też inna forma zadośćuczynienia. Poszkodowany często nie będzie musiał dochodzić sprawiedliwości na uciążliwej, gdyż tak się dzieje, i siłą rzeczy dłuższej drodze postępowania cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-187.6" who="#PosełJerzyWierchowicz">Innym ważnym przepisem jest art. 425 § 2 pozwalający na zaskarżenie wyłącznie uzasadnienia orzeczenia, co jest w obecnym stanie prawnym niedopuszczalne. Właśnie w uzasadnieniu zawiera sąd karny przytoczenie podstaw faktycznych wyroku, okoliczności, które uzasadniają winę bądź też niewinność oskarżonego. Jakże często dzisiaj trudno wygrać proces cywilny o roszczenie wynikające z deliktu, gdy sąd karny sporządził niepełne, lakoniczne uzasadnienie. Przepis ten pozwoli na uzyskanie całkowitej kontroli sądu odwoławczego nad orzeczeniem sądu pierwszej instancji z korzyścią dla każdej ze stron, zależnie od jej sytuacji procesowej.</u>
          <u xml:id="u-187.7" who="#PosełJerzyWierchowicz">Także nową, godną aprobaty instytucją, wprowadzoną do procedury karnej, jest oparta, sądzę, na amerykańskim gentleman's agreement instytucja jakby ugody, chociaż może to zabrzmieć dość obrazoburczo, pomiędzy oskarżonym, prokuratorem i sądem. Polega ona na wymierzeniu kary na wniosek oskarżonego z nadzwyczajnym jej złagodzeniem, bez konieczności przeprowadzenia rozprawy, w sytuacji gdy okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte mimo nieprzeprowadzenia rozprawy. Po sformułowaniu „postawa oskarżonego” można oczekiwać, że zarówno prokurator, zgadzając się na taką procedurę wydania wyroku, jak i sąd, godząc się z tym wnioskiem, będą rozważać tę postawę także w zakresie naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem. Konkretyzację tej nowej instytucji znajdujemy w art. 335 — dotyczy to fazy postępowania przed rozprawą — oraz w art. 387, który dotyczy fazy po rozpoczęciu przewodu sądowego, nie później jednak niż do zakończenia pierwszego przesłuchania na rozprawie głównej. Także w przypadku tego drugiego artykułu komisja pamiętała o interesie pokrzywdzonego, od jego to zgody m.in. uzależniając zastosowanie tejże procedury. Oczywiście chodzi tutaj nie o wszystkie sprawy, tylko o występki zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 5.</u>
          <u xml:id="u-187.8" who="#PosełJerzyWierchowicz">Z innych nowych rozwiązań chciałbym wskazać na zawartą w art. 497 możliwość łącznego rozpoznania spraw z oskarżenia prywatnego, gdzie strony wzajemnie się oskarżają. Te i inne rozwiązania ustawowe pozwalają na stwierdzenie, iż nowa procedura karna spowoduje sprawniejsze rozpoznawanie spraw, tym samym skracając czas od wszczęcia postępowania do jego prawomocnego zakończenia. Uprości wiele czynności, czyniąc prawo skuteczniejszym, nie zapominając o gwarancjach dla każdego uczestnika postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-187.9" who="#PosełJerzyWierchowicz">Teraz wątpliwości dotyczące projektu. Pozwolę sobie wskazać na kilka. Bardzo istotna jest sprawa zachowania tajemnicy zawodowej uregulowana w art. 180, będąca przedmiotem jednego z dwóch wniosków mniejszości. Proponowany w tymże artykule zapis, iż można np. zwolnić adwokata z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej, gdy jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, jest bardzo daleko idący i przez to, sądzę, niebezpieczny. Takie rozwiązanie rodzić może pokusę np. w organach ścigania, gdyż zwolnienia może udzielić prokurator, by zwolnić adwokata z obowiązku zachowania tajemnicy i kazać mu zeznawać wszystko, czego ten dowiedział się udzielając pomocy prawnej. Takie rozwiązanie zrywa nić porozumienia, która łączy adwokata z jego klientem, a to zaufanie jest niezbędne, by zawód ten cieszył się prestiżem i właśnie zaufaniem społecznym. Adwokat to nie tylko człowiek, któremu się płaci za obronę, to często jedyny zaufany powiernik, to zausznik, ostatnia nadzieja, często przyjaciel. Myślę, że nie można siać zwątpienia w przedmiocie jego uczciwości i wiarygodności. Na pewno po raz kolejny nad tym rozwiązaniem należy się głęboko zastanowić, wysłuchując w tym przypadku stanowiska wszystkich zainteresowanych. Pozostawienie tego w kształcie dotychczasowym nie wydaje mi się słuszne.</u>
          <u xml:id="u-187.10" who="#PosełJerzyWierchowicz">Kolejna sprawa - podsłuch. W bardzo wielu przypadkach przewiduje się jego instalowanie w celu kontroli i utrwalania treści rozmów telefonicznych. Zbyt wiele to przypadków, zbyt duża dowolność decyzji - wprawdzie dla sądu, ale na wniosek prokuratora. Podsłuch to oczywiste ograniczenie praw i wolności obywatelskich. Kierując się jednak wagą spraw, w jakich można ten środek stosować - są to najcięższe przypadki, najcięższe rodzaje spraw, najcięższe rodzaje przestępstw - nie złożyliśmy tu wniosku mniejszości ani poprawki, mając nadzieję, iż przepis ten nie będzie nadużywany i stosowany tylko w sytuacjach rzeczywiście niezbędnych. Na pewno po wejściu w życie tego rozwiązania będziemy monitorować jego stosowanie, jego działanie, domagając się sprawozdań od ministra sprawiedliwości odnośnie do liczby zakładanych podsłuchów i skuteczności tego środka w sensie zasadności jego użycia, co z kolei będzie można rozpoznać po liczbie spraw, w których użyto podsłuchu, zakończonych wyrokiem skazującym, biorąc pod uwagę także kwalifikację prawną skazania. Konieczne będzie także kontrolowanie treści rozporządzeń wykonawczych wydanych na mocy delegacji ustawowej, zawartej w art. 242.</u>
          <u xml:id="u-187.11" who="#PosełJerzyWierchowicz">Budzi także wątpliwości pozostawienie zapisu w art. 79 § 4 w zakresie konieczności zapewnienia obrońcy z urzędu w sytuacji, gdy oskarżony okazał się zdrowy psychicznie.</u>
          <u xml:id="u-187.12" who="#PosełJerzyWierchowicz">Także regulacja z art. 101 § 1 pkt 8, gdzie stanowi się nieważność orzeczenia z mocy prawa, jeżeli zachodzi inna (niż wymienione poprzednio 7 przyczyn), co najmniej równie poważna obraza prawa, nie wydaje się przedmiotem właściwym. Jest to zapis zbyt ogólny, o charakterze jakby worka, i chyba powinien być zmieniony.</u>
          <u xml:id="u-187.13" who="#PosełJerzyWierchowicz">Pozostaje także kontrowersyjna sprawa instytucji świadka incognito - o której była już dzisiaj mowa - zawarta w przepisie art. 184. Dzisiaj mamy zbyt mało danych, myślę, na temat skuteczności tej instytucji i sądzę, że pan minister w debacie odpowie na pytanie, w ilu sprawach już skorzystano z tej instytucji świadka incognito i z jakim skutkiem. A także chciałbym wiedzieć, jak ocenia działanie tej instytucji środowisko sędziowskie.</u>
          <u xml:id="u-187.14" who="#PosełJerzyWierchowicz">Sporny wydaje się także okres maksymalnego zatrzymania. Myślę jednak, że słusznie komisja poprzestała tutaj na 48 godzinach, gdyż zmusza to tak policję, jak prokuraturę do sprawnego działania, i stanu tego zmieniać nie trzeba.</u>
          <u xml:id="u-187.15" who="#PosełJerzyWierchowicz">To tylko niektóre z istotnych rozwiązań proponowanych przez Komisję Nadzwyczajną. Generalna ocena tego projektu, tego opracowania i tych regulacji jest na pewno pozytywna.</u>
          <u xml:id="u-187.16" who="#PosełJerzyWierchowicz">Kończąc, przedkładam poprawkę do art. 552 i wnoszę o przekazanie projektów do dalszych prac legislacyjnych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-187.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Wierchowiczowi.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Szymańskiego z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PosełJanuszSzymański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zacząć od takiej może dziwnej uwagi - otóż chcę powiedzieć państwu, że my w naszym postępowaniu ustawodawczym gubimy elementy racjonalności. Mianowicie odbywa się pierwsze czytanie, drugie czytanie, są głosy ogólne, ktoś zgłasza poprawki na piśmie, oddaje ich cały plik, i nikt nie wie, jakie to są poprawki, do chwili kiedy zbiorą się komisje i kiedy poprawki zostaną wydrukowane. Miałbym, panie marszałku, takie generalne pytanie: Czy te poprawki, które są zgłaszane w trakcie drugiego czytania, które są przedmiotem oglądu, oceny Wysokiej Izby, nie powinny być prezentowane, a więc czy nie powinny być odczytywane? Proszę mi powiedzieć, jak możemy się odnieść do tych uwag, skoro nikt z nas ich nie zna. Mam tu na przykład, dzięki uprzejmości sekretariatu, plik poprawek zgłoszonych przez grupę posłów i jest tu upoważnienie dla posła Januły do reprezentowania w trakcie dalszych faz postępowania ustawodawczego. Mamy 13 stron poprawek. Jak można się odnieść do tych poprawek, skoro one w ogóle w trakcie debaty nie zostały przedstawione, omówione? Co mają powiedzieć posłowie sprawozdawcy - czy to wpływa na zwartą koncepcję czy tę aksjologię przyjętą w projektach? Chcę powiedzieć, panie marszałku, że z pewnością nie są to elementy racjonalnego postępowania. Dlatego też te poprawki, które ja będę zgłaszał, i odczytam, i uzasadnię. Myślę, że racjonalne postępowanie w drugim czytaniu winno zakładać nie tylko obowiązek prezentacji poprawek, a więc zaprezentowania celu, aksjologii tych zmian, ale również element uzasadnienia. Tymczasem ktoś machnie tylko papierem i sądzi, że wszystko jest w porządku. Chcę powiedzieć, że nie wszystko jest w porządku, i bardzo bym prosił, żeby Prezydium Sejmu - to nie jest problem zmiany regulaminu, to jest problem pewnej praktyki odbywania drugiego czytania - stanęło na straży praw Sejmu, bo chciałbym również ustosunkować się w trakcie debaty do poprawek, które albo są dobre i należy je poprzeć, albo od razu wyeliminować - i być może wnioskodawca od razu mógłby je wycofać, oszczędzając tym samym trudu i czasu komisji, która będzie te poprawki rozpatrywała.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#PosełJanuszSzymański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Są to potrzebne kodyfikacje, myślę, że co najmniej o kilka lat spóźnione. Są to kodyfikacje - będę w swej wypowiedzi zajmował się przede wszystkim prawem karnym materialnym, a więc tą kodyfikacją, którą nazywamy ustawą Kodeks karny - które wychodzą naprzeciw licznym postulatom zarówno doktryny, jak i praktyki - judykatury, palestry, przedstawicieli innych zawodów prawniczych. Chcę powiedzieć, że zarówno kodyfikacja prawa materialnego, jak i procedury karnej czy Kodeksu karnego wykonawczego oraz - nie zapominajmy - przepisy wprowadzające, które odgrywają bardzo ważną rolę i od nich będzie zależało, jak te kodeksy będą stosowane, są ważnym krokiem. Chyba dobrze się stało, że rząd w pewnym momencie zdecydował się na wniesienie tych projektów, przedstawiając zwartą propozycję zmian. Myślę, że to nas zbliża do koncepcji i w ogóle standardów prawa europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#PosełJanuszSzymański">O dwóch rzeczach warto w tym miejscu powiedzieć. Po pierwsze, projekt ustawy Kodeks karny przynosi nową aksjologię, odpowiadającą wizji demokratycznego państwa prawnego, a przede wszystkim ochronę systemu podstawowych wartości, zwłaszcza godności człowieka zarówno jako pokrzywdzonego, jak i sprawcy przestępstwa. Moim zdaniem jest to najważniejsze założenie aksjologiczne kodeksu, o którym warto powiedzieć i na które warto zwrócić uwagę. Po drugie, mamy w tych kodyfikacjach bardzo wyraźny element humanizacji prawa karnego. Powiedziałbym, że element nie do końca przez wszystkich akceptowany czy zauważany.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#PosełJanuszSzymański">Oto często, także w środowiskach politycznych, wraca jak bumerang sprawa zniesienia czy dalszego stosowania kary śmierci. To dobrze, że w tym projekcie nie ma kary śmierci. To dobrze, że zdecydowaliśmy się na to - wbrew różnym populistycznym opiniom, że tej kary nie należy eliminować z katalogu kar, którymi Kodeks karny powinien się posługiwać. Wczoraj uczestniczyłem w bardzo poważnej debacie na temat kary śmierci i tego, czy w przyszłym Kodeksie karnym powinna być kara śmierci, czy nie. Odpowiadam - nie, nie powinno być tej kary. Środowiska polityczne nie są wolne od wpływów opinii publicznej, która w dużej mierze jest, proszę państwa, za utrzymaniem kary śmierci, ponieważ dominuje wizerunek prawa karnego jako prawa mającego siłę katalogu kar, które sądy mogą ferować, w tym właśnie karę śmierci, która odstrasza. Myślę, że wszelkie badania, jak również praktyka, dowodzą, że tak nie jest.</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#PosełJanuszSzymański">Dobrze, że jednym w ważnych założeń nowego Kodeksu karnego jest przekonanie, że prawo karne może być tylko pomocniczym środkiem zapobiegania przestępczości, którego efektywność jest uwarunkowana wieloma czynnikami. Funkcja odstraszająca kary czy surowość represji karnej nie powinny być dzisiaj elementem dominującym.</u>
          <u xml:id="u-189.5" who="#PosełJanuszSzymański">Panie Marszałku! Myślę, że to dobrze, że Polska wkracza do rodziny krajów, które zdecydowały się na zniesienie kary śmierci. W Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy byłem wielokrotnie pytany, czy przyszła reforma prawa karnego w Polsce zakłada zniesienie kary śmierci, czy nie. Dlaczego w poprzedniej zmianie, a tych zmian Kodeksu karnego dokonywaliśmy w latach dziewięćdziesiątych kilka (przypomnę, że wprowadziliśmy część rozwiązań z przyszłego Kodeksu karnego w zakresie ochrony obrotu gospodarczego, dostosowując typologię czynów zagrożonych czy zabronionych karą, pod groźbą kary, do współczesnych warunków), Polska nie zdecydowała się na zniesienie tej kary? Przypomnę, że Polska ratyfikowała Europejską Konwencję Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, ale nie zdecydowała się na ratyfikowanie Protokołu nr 6, Protokołu Dodatkowego do europejskiej konwencji, choć ratyfikowaliśmy już większość protokołów. Praktycznie został nam Protokół nr 6, teraz uznający tzw. wyłączność Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, że wszystkie skargi będzie rozpoznawał ten trybunał, a nie - tak jak jest do tej pory - że najpierw etap wstępny, kwalifikacyjny ma Europejska Komisja Praw Człowieka, która może doprowadzić do ugody albo przekazać sprawę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Myślę, że Polska powinna wkroczyć do rodziny tych krajów europejskich, które będąc członkami Rady Europy zdecydowały się na ratyfikację Protokołu nr 6 zobowiązującego do zniesienia kary śmierci. Myślę, że dzisiaj w cywilizowanym społeczeństwie nie powinno być w ogóle argumentów - logicznych czy racjonalnych - za utrzymaniem kary śmierci.</u>
          <u xml:id="u-189.6" who="#PosełJanuszSzymański">Wczoraj zostałem zapytany, czy Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze, czy trybunał w sprawie zbrodniarzy i zbrodni dokonanych w byłej Jugosławii ma w katalogu środków karnych karę śmierci. Czy te sądy mogą ferować karę śmierci? Odpowiadam: nie. Ani Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze, ani trybunał utworzony na mocy porozumienia w Dayton (a w tym sądzie zasiada pan prof. Adam Zieliński jako sędzia wybrany przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy) nie mają takiego środka. Myślę, że ten przykład pokazuje, przynajmniej grupie osób wątpiących, że postępujemy słusznie.</u>
          <u xml:id="u-189.7" who="#PosełJanuszSzymański">Panie Marszałku! Uważam, że szereg poprawek już zgłoszonych należy poprzeć. Będę bardzo wdzięczny panu marszałkowi za reakcję odnośnie do tego passusu, który przedstawiłem w pierwszej części, ale chciałbym rekomendować Wysokiej Izbie poprawkę, na którą natrafiłem podczas prac czy której asumpt do złożenia dały prace nad projektem ustawy o cudzoziemcach. Staraliśmy się w tej ustawie - podkomisja zakończyła już prace - stworzyć gwarancje formalne dla ochrony czy wzmocnienia naszych granic poprzez stworzenie katalogu represji w stosunku do niektórych czynów. Pojawiła się wówczas koncepcja, żeby w ustawie tej przewidzieć przepisy karne, które jak najbardziej pasują właśnie do Kodeksu karnego. Rzecz dotyczy art. 269 odnoszącego się do osób przekraczających nielegalnie granicę. Chodzi mi tu o sytuację, kiedy ktoś, kto umożliwia innym osobom przekroczenie wbrew przepisom granicy Rzeczypospolitej, podlega karze pozbawienia wolności do lat pięciu. Ruch osobowy na naszej granicy nie jest od tej strony dobrze strzeżony. Nie ma takiego przepisu w obecnym projekcie. Proszę zauważyć, że art. 269 w § 1 dotyczy tego, że kto wbrew przepisom przekracza granicę Rzeczypospolitej, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2, a § 2 brzmi: Kto dopuszcza się czynu określonego w § 1, używając przemocy, groźby, podstępu lub we współdziałaniu z innymi osobami, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Zaprojektowałem jeszcze § 4: Jeżeli sprawca uczynił sobie z popełnienia przestępstwa określonego w § 3 stałe źródło dochodu, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat dziesięciu.</u>
          <u xml:id="u-189.8" who="#PosełJanuszSzymański">Chcę, Wysoka Izbo, oświadczyć, że podczas prac nad projektem ustawy o cudzoziemcach mieliśmy liczne przykłady przedstawiane przez pracowników Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, że występują zorganizowane grupy, ba, instytucje, które trudnią się przerzutem cudzoziemców z zagranicy na terytorium RP. Są to najczęściej cudzoziemcy pochodzenia azjatyckiego, ale są to mieszkańcy różnych krajów, od Azji po Afrykę, i w tej chwili celują w tym mieszkańcy Sri Lanki.</u>
          <u xml:id="u-189.9" who="#PosełJanuszSzymański">Chcę rekomendować te dwa paragrafy i postuluję, aby § 3 i 4 były dodane do art. 269 Kodeksu karnego. Sądzę, że to zabezpieczy interes naszego państwa przed napływem nieproszonych gości i spowoduje jednak karną odpowiedzialność osób, które trudnią się nielegalnym przerzutem cudzoziemców. Chcę oświadczyć z całą mocą, że w obowiązującym polskim systemie prawnym nie została określona odpowiedzialność karna osób, które zajmują się przerzutem cudzoziemców na terytorium RP. Dzisiaj jest to zjawisko przybierające coraz szerszą skalę i stanowi bardzo poważne zagrożenie dla interesów naszego państwa.</u>
          <u xml:id="u-189.10" who="#PosełJanuszSzymański">Panie Marszałku! Rekomenduję tę poprawkę potwierdzoną podpisem 15 osób - tak jak tego wymaga regulamin Sejmu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Januszowi Szymańskiemu z Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kowolika z klubu BBWR i KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PosełStanisławKowolik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wcześniej zostały już zaprezentowane stanowiska poszczególnych klubów w sprawie ustaw kodeksowych. W tej części debaty przemawiali przede wszystkim prawnicy. Ja chciałbym zabrać głos jako przewodniczący Parlamentarnego Zespołu do Spraw Rodziny oraz jako uczestnik Narodowo-Chrześcijańsko-Demokratycznego Bloku dla Polski, a więc formacji politycznej, która jako jeden ze swoich filarów ideowo-programowych wskazała zdrową rodzinę - rodzinę, w której rodzice dbają o swoje dzieci i strzegą je przed jakimikolwiek niebezpieczeństwami, również prawnymi.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#PosełStanisławKowolik">Głos zabieram również jako zaniepokojony rodzic, który dostrzega niebezpieczeństwo ukryte za — rzec by można — „nowoczesnymi” czy „nowoczesno-europejskimi” sformułowaniami. Moje uwagi dotyczą zaproponowanych przez rząd, przez koalicję rządową SLD–PSL, art. 204 i 206 w projekcie Kodeksu karnego (druk nr 1942). Artykuły te, przypomnę, dotyczą problemu upowszechniania pornografii, również wśród dzieci i młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#PosełStanisławKowolik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie chcę zatrzymywać się nad szkodliwością i demoralizującym wpływem pornografii na dzieci i młodzież, nie chcę zatrzymywać się nad biernością prokuratur rejonowych i wojewódzkich, które tu i ówdzie przekształciły się w promotorów „światopoglądu seksualnego” — cytuję termin wzięty z postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania przygotowawczego podjętego przez jednego z prokuratorów rejonowych. Te sprawy — mam nadzieję — będą wyjaśnione przez ministra sprawiedliwości w ramach odpowiedzi na interpelację, którą niebawem złożę.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#PosełStanisławKowolik">Pragnę z całą mocą zaprotestować przeciwko zaproponowanym w projekcie Kodeksu karnego przez koalicję SLD–PSL art. 204 i 206, które w moim przekonaniu zmierzają w prostej linii do upowszechnienia pornografii. Dotychczasowy przepis art. 173 Kodeksu karnego całkowicie zakazuje rozpowszechniania pornografii i jej produkcji w tym celu. Nic nie wskazuje na to, by ten przepis musiał zostać zmieniony. Tymczasem przyjęty przez sejmowe komisje projekt przewiduje legalizację upowszechniania pornografii poza takimi wyjątkowymi sytuacjami, jak:</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#PosełStanisławKowolik">— prezentowanie pornografii dzieciom poniżej 15 roku życia,</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#PosełStanisławKowolik">— upowszechnianie pornografii z użyciem dzieci poniżej 15 lat, zwierząt lub drastycznej przemocy,</u>
          <u xml:id="u-191.6" who="#PosełStanisławKowolik">— narzucanie odbioru treści pornograficznych osobom, które sobie tego nie życzą.</u>
          <u xml:id="u-191.7" who="#PosełStanisławKowolik">Propozycje te oznaczają, że dzieciom, które ledwie ukończyły 15 lat, będzie można bez żadnych prawnych konsekwencji prezentować pornografię, a także wykorzystywać je do produkcji materiałów pornograficznych. Oznacza to również praktycznie nieskrępowaną możliwość produkcji i upowszechniania pornografii.</u>
          <u xml:id="u-191.8" who="#PosełStanisławKowolik">W taki oto sposób chce się hamować w Rzeczypospolitej prawa rodziców do wychowania swoich dzieci zgodnie z własnymi ideałami i wartościami. W taki oto sposób próbuje się rodzicom odbierać władzę rodzicielską, którą mają przecież sprawować do osiągnięcia pełnoletności swoich dzieci. Czyż można się godzić, by piętnastoletnie dzieci były bez żadnych konsekwencji wykorzystywane przez przemysł pornograficzny, a rodzice nie znajdowali oparcia w obowiązującym prawie, chcąc się takiej sytuacji przeciwstawić? Z całą mocą trzeba powiedzieć, że te dwa przytaczane przeze mnie artykuły, po pierwsze, godzą w prawo człowieka do poszanowania jego godności, prywatności i poszanowania cudzej płciowości, po drugie, godzą w sprawiedliwość (będącą tak ważną zasadą w demokratycznym społeczeństwie), która nakazuje ochronę przed deprawacją, jaką niesie pornografia, szczególnie młodego pokolenia.</u>
          <u xml:id="u-191.9" who="#PosełStanisławKowolik">Przedstawione w projekcie Kodeksu karnego art. 204 i 206 w konsekwencji zmierzają również do zaprzeczenia wartościom rodzinnym, ośmieszają bowiem wartość wierności i odpowiedzialności za drugiego człowieka. Te propozycje trzeba określić jako godzące w rodzinę i podstawy kultury naszego narodu.</u>
          <u xml:id="u-191.10" who="#PosełStanisławKowolik">Parlamentarny Zespół do Spraw Rodziny i stowarzyszenie BBWR uważają, że obowiązujące obecnie prawo chroniące przed upowszechnianiem pornografii i jej produkcją należy utrzymać i po prostu trzeba go przestrzegać.</u>
          <u xml:id="u-191.11" who="#PosełStanisławKowolik">Wnoszę wobec tego o skreślenie art. 204 i 206 z projektu Kodeksu karnego z pozostawieniem jednocześnie dotychczasowego zapisu art. 173. Jest to jeden z zasadniczych warunków, którego spełnienie określi zachowanie w ostatecznym głosowaniu nad projektem Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-191.12" who="#PosełStanisławKowolik">Za chwilę, panie marszałku, doręczę tę poprawkę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-191.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Stanisławowi Kowolikowi z klubu BBWR i KPN.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Zaborowskiego z Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PosełJanZaborowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Spośród wielu problemów, które zostaną rozważone na tym posiedzeniu Sejmu, problematyka kodyfikacji karnej jest niewątpliwie najbardziej ważka. Trudno przecenić znaczenie uchwalenia przedłożonych projektów ustaw karnych. Będą to kodyfikacje o różnorodnych skutkach, działające przez wiele, może nawet kilkadziesiąt lat. Stanowią one przedmiot zainteresowania nie tylko szerokich kręgów prawników karnych, ale również ogółu obywateli - tych, którzy wchodzą w kolizję z prawem, jak również tych, którzy oczekują od sprawnie działającego wymiaru sprawiedliwości ochrony swego osobistego bezpieczeństwa, ochrony swego mienia, ochrony żywotnych interesów państwowych, poszanowania utrwalonych pozytywnych zasad współżycia społecznego. A zatem kodyfikacje karne dotyczą nie tylko przestępców, ale również wszystkich obywateli naszego kraju, a także cudzoziemców przebywających w dowolnym czasie w naszym państwie.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#PosełJanZaborowski">Czy przedłożone Wysokiej Izbie projekty spełniają rozliczne oczekiwania, postulaty, ba, nawet żądania obywateli, organizacji społecznych, społeczności międzynarodowej. Żadna tego typu kodyfikacja nie zadowoli wszystkich potencjalnych adresatów, gdyż kodyfikacji idealnych nie ma. Bardziej rzeczowe są więc inne pytania. Na ile przedłożone kodyfikacje spełniają oczekiwania większości obywateli? W jakim stopniu uwzględniają współczesny poziom rozwoju nauk prawnych, a w szczególności prawa karnego? Czy stwarzają większą niż poprzednio ochronę żywotnych interesów obywateli przed potencjalnymi przestępstwami? Czy usprawniają procedurę wymiaru sprawiedliwości w stosunku do obecnie obowiązujących przepisów? Na te i szereg innych pytań oraz wątpliwości odpowie praktyka wymiaru sprawiedliwości pod rządami nowych kodyfikacji. Uzyskanie szybkich odpowiedzi jest niemożliwe. Musi upłynąć sporo czasu, zanim się dowiemy, czy przyjęte nowe regulacje prawne są skuteczniejsze społecznie od dotychczasowych.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#PosełJanZaborowski">Niemniej - zdaniem Nowej Demokracji - wobec wprowadzenia dość istotnych zmian w zakresie indeksu kar, wprowadzenia czołowej zasady prawa karnego, tj. zasady humanitaryzmu i poszanowania godności człowieka, rodzą się poważne refleksje. Dotyczą one przede wszystkim zasadności zniesienia kary śmierci. Wyeliminowanie z polskiego wymiaru sprawiedliwości kary śmierci stanowi najistotniejszą nowelizację prawa karnego. Jest to novum, takiego rozwiązania nigdy dotychczas w Polsce nie było. Czy stopień zagrożenia zmalał na tyle, że zniesienie kary śmierci jest zasadne? Odpowiedź jest przecząca. Najgroźniejsza przestępczość w ostatnich latach wyraźnie wzrosła. Mam na myśli zabójstwa dokonywane często z błahych powodów, w celach rabunkowych, w sposób szczególnie okrutny. Czy w tym stanie rzeczy społeczeństwo polskie stać na taki prezent wobec najgroźniejszych przestępców, niepoprawnych recydywistów? Zwolennicy zniesienia kary śmierci zwykli przywoływać ideały, zasady humanitaryzmu, nazwiska wielkich autorytetów moralnych doby Oświecenia. Ten ostatni argument jest pewną manipulacją informacyjną. Luminarze Oświecenia rzeczywiście optowali za zniesieniem kary śmierci, ale wyłącznie w zakresie przestępstw politycznych, a nie wobec sprawców pospolitych przestępstw kryminalnych, a tym bardziej nie wobec zatwardziałych złoczyńców, morderców. Warto brać pod uwagę rzeczywiste stanowisko wobec kary śmierci takich myślicieli, jak Wolter, Russo i im współcześni, na których autorytety powołują się dziś zwolennicy zniesienia kary śmierci. W Polsce od czasu wprowadzenia aktualnie obowiązującego Kodeksu karnego, to jest od przeszło 25 lat, sądy powszechne wymierzały karę śmierci wobec sprawców morderstw praktycznie dopiero po dokonaniu przez skazanego kilku morderstw. Procedura rozpatrywania tych spraw w poszerzonym pięcioosobowym składzie sądów wojewódzkich, przy jednoczesnym wymogu jednomyślności, przy obowiązującej praktyce rewizyjnej oraz obligatoryjnym postępowaniu ułaskawiającym, w praktyce wyeliminowała pomyłki sądowe w zakresie orzekania kary śmierci wobec sprawców zbrodni zabójstwa. Skąd zatem bierze się ta nadzwyczajna troska wielu - jednak należy zaznaczyć, że nie większości - o zniesienie kary śmierci? Myślę, że głównie chodzi o sprawców przestępstw o charakterze politycznym lub na tle politycznym, a nie o pospolitych przestępców.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#PosełJanZaborowski">Wiele badań opinii społecznej wskazuje, iż nasze społeczeństwo nie akceptuje zniesienia kary śmierci wobec sprawców morderstw. Wszyscy odczuwamy dość bezpośrednio wzrost zagrożenia bezpieczeństwa indywidualnego, zdrowia i życia. Proponowana regulacja w tym zakresie stwarza w praktyce rzeczywisty wzrost zagrożenia ze strony recydywistów, którzy po upływie co najwyżej 15 lat w przypadku wymierzenia nawet kary dożywocia będą znowu na wolności. Wygląda na to, że zasady humanitaryzmu będą skutkowały pozytywnie wobec recydywistów, chroniąc ich cenne życie - oczywiście w cudzysłowie - natomiast za nic będą miały ochronę życia spokojnych obywateli, których mogłoby ochronić odstraszanie sprawców morderstw groźbą kary śmierci.</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#PosełJanZaborowski">Zasady humanitaryzmu rodziły się i kształtowały przede wszystkim jako protest wobec tyranii władców, wobec bezmyślnej surowości prawa itp. wynaturzeń. Przywoływanie tych zasad wobec osób mających je w całkowitej pogardzie stanowi paradoks, którego skutki społeczeństwo będzie odczuwało bardzo boleśnie pod hasłami humanitaryzmu dla najgorszych przestępców. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Zaborowskiemu z Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Marka Lewandowskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PosełMarekLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym się odnieść do wystąpienia pana posła Kowolika, jako że koalicji, którą reprezentuję — SLD–PSL, przypisał jakieś bardzo złe intencje. Panie pośle, bardzo sobie cenię opcję — jak pan to nazwał — prawicowo-narodowo-chrześcijańską, którą pan reprezentuje, i pana poglądy, ale ta wykładnia art. 206 była bardzo niecelna. Proszę jeszcze raz dokładnie ten artykuł przeczytać.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#PosełMarekLewandowski">Panie i Panowie Posłowie! Prace nad projektem Kodeksu postępowania karnego dobiegają końca. To trudna, ale i nobilitująca praca. Jego twórcy znaleźli się - z jednej strony - pod presją różnorodnych, często przeciwstawnych oczekiwań i poglądów zarówno przedstawicieli doktryny, jak i praktyki, a z drugiej strony wręcz zderzali się z niezwykle dynamiczną rzeczywistością, typową dla czasu transformacji systemowej.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#PosełMarekLewandowski">Uchwalenie nowej procedury to ważne zadanie legislacyjne z trudnymi dzisiaj do przewidzenia konsekwencjami społecznymi i politycznymi. Bez wątpienia celem nadrzędnym i uniwersalnym tej regulacji jest urzeczywistnianie polityki kryminalnej państwa. Dlatego też wiele impulsów dla projektowanych przepisów płynęło nie tylko z postawy wynikającej z wręcz idealistycznego stosunku do zasad i gwarancji procesowych, typowego dla młodych demokracji, ale również z pragmatyzmu w podejściu do tego najważniejszego narzędzia zwalczania przestępczości. Mówiąc wprost, chodziło o znalezienie balansu pomiędzy teorią prawa a potrzebami praktyki, prawami sprawcy i ofiary przestępstwa a sprawnością postępowania, poszanowaniem tradycji, czyli pewnej dozy niezbędnego konserwatyzmu prawniczego, a nowoczesnym procesem wykrywania, w szczególności przestępczości zorganizowanej i konsensualnej władzy dyskrecjonalnej organów ścigania a nadzorem sądowym etc.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#PosełMarekLewandowski">Słynny system checks and balances zajął ważne miejsce w przekonaniach i praktyce członków komisji. Istotną kwestią było również i to, aby nowa procedura przystawała do oczekiwań społecznych, do rosnącego zagrożenia inną jakościowo przestępczością, do kondycji organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości, standardów międzynarodowych, a także uwzględniała koszty ekonomiczne.</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#PosełMarekLewandowski">W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, którego opinię mam zaszczyt prezentować, pragnę stwierdzić, iż projekt Kodeksu postępowania karnego zasługuje generalnie na pozytywną opinię. Przyjęte rozwiązania spełniają wymogi demokratycznego państwa prawa i oparte są na solidnych podstawach teoretycznych. Sprawiedliwe i słuszne jest to - jak pisał prof. Makarewicz - co w pewnym momencie czasu i przestrzeni zyskuje aprobatę znacznej liczby ludzi. Taką aprobatę - przynajmniej z dotychczasowej dyskusji to wynika - ten projekt zyskuje.</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#PosełMarekLewandowski">Przyjęte rozwiązania odważnie torują drogę wąsko rozumianemu oportunizmowi, co znakomicie wzbogaca proces wykrywania, a także usprawniają procedurę przez jej znaczące odformalizowanie, wprowadzenie konsensualnego załatwiania spraw oraz elementów mediacji, a także rozszerzenie trybu uproszczonego. Można uznać, iż członkowie komisji, szczególnie w ostatniej fazie prac, postulat szybkości procesu karnego uznali za dominujący. Dobrym przykładem ilustrującym tezę o śmiałym sięganiu przez komisję do rozwiązań unikalnych jest instytucja ugody sądowej, określona w art. 335 Kodeksu postępowania karnego. Przypomnę tu tylko, że praktyka ta została zaczerpnięta z prawa amerykańskiego, gdzie około 90% spraw wniesionych do sądu kończy się wyrokiem wydanym bez rozprawy, na podstawie ugody między oskarżycielem i obroną, w wyniku której oskarżony uznaje swoją winę w zamian za koncesje poczynione przez oskarżyciela. To, co dzisiaj jest eksperymentem i budzi namiętne spory koryfeuszy nauki, za kilka lat może okazać się swoistym panaceum na kosztowną jednak działalność organów ścigania i sądownictwa. Możliwości państwa, to jest podatników, już dzisiaj wydają się zbyt skromne, aby ponosić ciężar ścigania przestępstw z urzędu i zgodnie z zasadą legalizmu. Postulowany głównie w środowiskach policji i prokuratury tzw. procesowy oportunizm na razie jest tylko kategorią teoretyczną. Tak na marginesie: nawet wysoka dzisiaj, bo ponadsześćdziesięcioprocentowa, wykrywalność przestępstw kryminalnych czyni w praktyce zasady legalizmu przynajmniej częściową fikcją. Polski system — hołdujący zasadzie legalizmu pryncypialnie i na dzisiaj słusznie — broni się przed ofertą szerszego wprowadzenia oportunizmu. Argumentem dla utrzymania legalistycznego ścigania jest między innymi funkcja, jaką spełnia procedura w polskim systemie prawa karnego, a także wobec prawa policyjnego. Policja otrzymała dzisiaj wszystkie najbardziej finezyjne metody pracy operacyjnej. Ten prawie zupełny katalog narzędzi wykrywczych stanowić może realne zagrożenie dla demokracji w przypadku braku reglamentacji prawnej i szczegółowych procedur zabezpieczających przed nadużyciami.</u>
          <u xml:id="u-195.6" who="#PosełMarekLewandowski">Postulowana często szeroka władza dyskrecjonalna prokuratury przy ograniczeniu nadzoru sądowego i procedur odwoławczych może stać się czynnikiem ryzyka. Spotykany zarzut, iż projektowany kodeks w zakresie nadzoru sądowego, głównie nad stosowaniem tymczasowego aresztowania oraz procedur odwoławczych, jest zbyt rozbudowany i formalistyczny, jest na tyle atrakcyjny, co nieprawdziwy. Pójście inną drogą burzyłoby logikę i filozofię ponad 10 lat pracy, zarówno komisji rządowej, jak i ustawodawcy.</u>
          <u xml:id="u-195.7" who="#PosełMarekLewandowski">Wysoka Izbo! Ostateczną miarą wartości każdego systemu prawnego jest jego społeczna użyteczność, jego zdolność porządkowania życia społecznego. Pragnę wyrazić przekonanie, iż projekt po wejściu w życie będzie skutecznym instrumentem zwalczania przestępczości. Dlatego też klub, który reprezentuję, popiera w pełni przedstawione sprawozdanie komisji kodyfikacyjnej i będzie głosować za jego przyjęciem.</u>
          <u xml:id="u-195.8" who="#PosełMarekLewandowski">Jednocześnie pragnę przedstawić Wysokiej Izbie opinię grupy posłów co do zgłoszonych 12 poprawek. Pozwolę sobie, panie marszałku, krótko te poprawki scharakteryzować.</u>
          <u xml:id="u-195.9" who="#PosełMarekLewandowski">Poprawka nr 1 do art. 11 pkt 1 Przepisów wprowadzających Kodeks postępowania karnego. W art. 11 pkt 1 Przepisów wprowadzających K.p.k. proponujemy dodać pkt c o treści następującej: „żołnierzy sił zbrojnych państw obcych przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz członków ich personelu cywilnego, jeżeli czyn pozostaje w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, chyba że umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, stanowi inaczej”. Dokonanie tej poprawki jest konieczne wobec uchwalenia przez Sejm w dniu 21 listopada 1996 r. ustawy o zmianie ustawy o broni, amunicji i materiałach wybuchowych oraz zmianie innych ustaw, w tym m.in. Kodeksu postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-195.10" who="#PosełMarekLewandowski">Poprawka nr 2 dotyczy art. 263 § 4. W art. 263 § 4 zastępuje się słowa: „niezależnych od organów prowadzących postępowanie”, następującym zwrotem: „których organy prowadzące postępowanie nie mogły usunąć”. Już w toku prac komisji dostrzeżono potrzebę uwzględnienia wśród okoliczności wymienionych w § 4 art. 263 również i takich, które łączą się np. z pożarem, powodzią i innymi podobnymi zjawiskami. Z tego względu zamieszczono zwrot o wystąpieniu przeszkód „niezależnych od organów prowadzących postępowanie”, chcąc przez to zaznaczyć, że były to przeszkody, których nie można było uniknąć. Proponowana poprawka, jak się wydaje, bardziej eksponuje zamiar ustawodawcy.</u>
          <u xml:id="u-195.11" who="#PosełMarekLewandowski">Poprawka nr 3 do art. 264. Proponujemy dodać § 2 o treści następującej: „W razie skazania oskarżonego tymczasowo aresztowanego na karę inną niż wymieniona w § 1 sąd po wysłuchaniu obecnych stron wydaje postanowienie co do dalszego stosowania aresztu”. Zamieszczenie tego przepisu pozwoli rozwiać wątpliwości, które pojawiły się niestety w praktyce. Poprzednio obowiązywał przepis o takiej treści, lecz w noweli z dnia 29 czerwca 1995 r. został on uchylony. Wydawało się, że wydawanie przewidywanej w nim decyzji jest oczywiste. Jednak z uchylenia tego przepisu wyciąga się niekiedy wniosek, że obecnie wydanie wskazanej decyzji nie jest obowiązkowe. W związku z tym ten brak, jak sądzimy, należałoby uzupełnić.</u>
          <u xml:id="u-195.12" who="#PosełMarekLewandowski">Poprawka nr 4 do art. 351 § 2. Proponujemy skreślić słowa „25 lat pozbawienia wolności albo”. Biorąc pod uwagę, że sędziowie są wyznaczani do orzekania w danej sprawie według kolejności wpływu spraw do sądu i według kolejności na liście sędziów — a więc element losowego przydziału sprawy występuje zawsze — przypadki losowania składu sądzącego w trybie art. 351 § 2 należy ograniczyć do spraw o przestępstwa zagrożone karą dożywotniego pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-195.13" who="#PosełMarekLewandowski">Poprawka nr 5. W art. 351 § 2 proponujemy dodać zdanie drugie o treści następującej: „Prokurator może złożyć wniosek nie później niż w ciągu 7 dni po wniesieniu do sądu aktu oskarżenia, a obrońca w ciągu 7 dni od dnia doręczenia mu odpisu aktu oskarżenia”. Uważamy, że prawo złożenia wniosku o losowanie składu orzekającego powinno być ograniczone w czasie, gdyż w przeciwnym wypadku można byłoby składać wnioski w trakcie trwania przewodu sądowego i w ten sposób doprowadzać do poważnych utrudnień w prowadzeniu postępowania.</u>
          <u xml:id="u-195.14" who="#PosełMarekLewandowski">Poprawka nr 6. W art. 370 § 2 po słowie „wniosek” proponujemy postawić przecinek i dodać następujące zdanie: „złożony po wniesieniu do sądu aktu oskarżenia”. Przepis ten zatem otrzymałby następujące brzmienie: „Strona, na której wniosek, złożony po wniesieniu do sądu aktu oskarżenia, świadek został dopuszczony, zadaje pytania przed pozostałymi stronami”.</u>
          <u xml:id="u-195.15" who="#PosełMarekLewandowski">Poprawka nr 7. W art. 370 proponujemy dodać § 4 o treści następującej: „Przewodniczący uchyla pytanie, które uznaje za nieistotne”. Przypomnę, przepis o takiej samej treści znajduje się w obecnie obowiązującym Kodeksie postępowania karnego w art. 314. Niezamieszczenie go w nowym kodeksie może być interpretowane w ten sposób, że przewodniczący nie ma prawa uchylenia pytania, chociażby było ono bez znaczenia — stąd poprawka.</u>
          <u xml:id="u-195.16" who="#PosełMarekLewandowski">Poprawka nr 8. W art. 387 § 1 zastępuje się cyfrę 5 cyfrą 8. Zgodnie z obecnym brzmieniem tego artykułu oskarżony może złożyć wniosek o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie mu określonej kary, jeżeli zarzucono mu popełnienie występku zagrożonego karą pozbawienia wolności nie przekraczającą 5 lat. Takie rozwiązanie było dostosowane do wysokości zagrożeń przewidywanych za poszczególne przestępstwa w projekcie Kodeksu karnego. W końcowej fazie prac doszło jednak do podniesienia górnego progu zagrożenia z 5 do 8 lat pozbawienia wolności w przypadku 12 przestępstw. Ta poprawka ma na celu właśnie dostosowanie treści art. 387 § 1 do zmienionej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-195.17" who="#PosełMarekLewandowski">Poprawka nr 9. Dotychczasowy § 1 art. 544 zmienia się i nadaje mu się treść następującą: „W kwestii wznowienia postępowania orzeka sąd wojewódzki, zaś wznowienia postępowania zakończonego orzeczeniem sądu wojewódzkiego - sąd apelacyjny. Sąd orzeka w składzie 3 sędziów”. Brak wprawdzie dokładnych danych odnośnie do liczby składanych w ciągu roku wniosków o wznowienie postępowania, ale z szacunków wynika, iż sądy apelacyjne rozpatrują ich rocznie ok. 500–700 rocznie. W sądach wojewódzkich liczba ich jest wielokrotnie większa. W tej sytuacji przekazanie wszystkich spraw o wznowienie postępowania sądom apelacyjnym groziłoby przeciążeniem, a być może nawet paraliżem. Jeżeli nadto zostałoby utrzymane zażalenie na każdą decyzję odmawiającą wznowienia, to nastąpiłoby, mówiąc wprost, zalanie Sądu Najwyższego sprawami o wznowienia. Pragnę przypomnieć, że za utrzymaniem takiej regulacji opowiada się również Krajowa Rada Sądownicza.</u>
          <u xml:id="u-195.18" who="#PosełMarekLewandowski">Poprawka nr 10. W art. 547 § 1 proponujemy kropkę na końcu tego przepisu zastąpić przecinkiem i dodać, co następuje: „chyba że orzekł o tym sąd apelacyjny”. Ta poprawka oznacza powrót do obecnie obowiązującego rozwiązania, które nie budziło zastrzeżeń. Istnieją podstawy do stwierdzenia, że przyznanie zażalenia na decyzję o odmowie wznowienia postępowania podejmowane przez sądy apelacyjne spowodowałoby również lawinę zażaleń kierowanych do Sądu Najwyższego. Nie można wykluczyć — i to wynika z symulacji — iż Sądowi Najwyższemu przyszłoby rozpoznawać ok. 2 tys. zażaleń na postanowienia o odmowie wznowienia postępowania. Poprawka ta łączy się z poprawką do art. 544 § 1 projektu konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-195.19" who="#PosełMarekLewandowski">Poprawka nr 11 do art. 615. Proponujemy dodać § 3 o treści następującej: „Przepisy niniejszego działu stosuje się odpowiednio w stosunkach z trybunałami międzynarodowymi i ich organami działającymi na podstawie umów międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest stroną”. W projekcie brak przepisu, który pozwala na współpracę ze stroną nie będącą państwem obcym lub organizacją międzynarodową. Nie byłaby więc możliwa współpraca z trybunałami międzynarodowymi i ten brak należało uzupełnić.</u>
          <u xml:id="u-195.20" who="#PosełMarekLewandowski">I ostatnia poprawka — nr 12. W art. 647 § 1 dodaje się pkt 3 o treści następującej: „żołnierzy sił zbrojnych państw obcych przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz członków ich personelu cywilnego, jeżeli czyn pozostaje w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, chyba że umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, stanowi inaczej”. W art. 651 dodaje się § 3 o treści następującej: „W sprawach o przestępstwa wymienione w art. 647 § 1 pkt 3 do określenia właściwości sądu art. 31 stosuje się odpowiednio”. W art. 654 § 1 dodaje się pkt 3 o treści następującej: „popełnione przez żołnierzy i członków personelu cywilnego, o których mowa w art. 647 § 1 pkt 3”.</u>
          <u xml:id="u-195.21" who="#PosełMarekLewandowski">Potrzeba dokonania wskazanych poprawek wynika z przyjęcia przez Sejm odpowiednich ustaw i zmian w Kodeksie postępowania karnego. Chodziło o dostosowanie polskiego prawa do wymagań wynikających z ratyfikacji przez Polskę umowy związanej z uczestnictwem Polski w Partnerstwie dla pokoju.</u>
          <u xml:id="u-195.22" who="#PosełMarekLewandowski">Pragnę stwierdzić, iż sprawozdanie przedstawione przez przewodniczącego Komisji Nadzwyczajnej dotyczące Kodeksu postępowania karnego zyskuje bardzo wysoką ocenę mojego klubu. Wnosimy o przekazanie projektu wraz z poprawkami do dalszych prac w Komisji Nadzwyczajnej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-195.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przemawiał pan poseł Marek Lewandowski z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Wierzbickiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PosełJanuszWierzbicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dobiegają końca prace związane z opracowaniem nowej kodyfikacji karnej, uwzględniającej zmiany, jakie zaszły w naszym kraju od chwili uzyskania pełnej suwerenności w 1989 r. W pracach nad nowym Kodeksem karnym uwzględniono także doświadczenia państw członków Unii Europejskiej, starając się w możliwie dużym zakresie dostosować normy karne do standardów europejskich.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#PosełJanuszWierzbicki">Chciałbym przekazać kilka konkretnych, moich własnych, spostrzeżeń i wniosków.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#PosełJanuszWierzbicki">Pewne wątpliwości może budzić obniżenie z 16, tak jak jest dzisiaj, do 15 lat granicy wieku odpowiedzialności karnej nieletniego. Co prawda dotyczy to sytuacji, gdy nieletni dopuścił się jednego z najcięższych przestępstw - wymienionych w art. 10 § 2 projektu - ale dotyczy też osób, których proces resocjalizacji nie został jeszcze zakończony. Faktem jest, że nieletni coraz częściej wchodzą w kolizję z prawem, a nawet dopuszczają się zbrodni, lecz możliwość wymierzenia takiemu nieletniemu kary nawet 25 lat pozbawienia wolności w żaden sposób nie rozwiązuje problemów wychowawczych w wypadku tegoż nieletniego. Dlatego też uważam, że wymiar kary wobec nieletniego powinien podlegać szczególnym zasadom, ze szczególnym zwróceniem uwagi na fakt, że w sprawach nieletnich należy przede wszystkim kierować się ich dobrem. Pozostawienie możliwości orzekania najsurowszych kar w stosunku do nieletnich może zostać zrozumiane jako objaw frustracji dorosłych z powodu nieskuteczności stosowanych przez nich metod wychowawczych.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#PosełJanuszWierzbicki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Zagadnienie, o którym mówiłem wcześniej, jest ściśle związane z tzw. dyrektywami wymiaru kary. Komisja w trakcie swoich prac wprowadziła do przepisu art. 54 projektu, określającego tzw. dyrektywy wymiaru kary, istotne zmiany. Projekt rządowy formułował brzmienie tego przepisu następująco: „Sąd wymierza karę według swego uznania w granicach przewidzianych przez ustawę, bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa”. Moim zdaniem w tak sformułowanym przepisie znalazły się wszystkie istotne dla współczesnego prawa karnego elementy rzutujące na wymiar kary. Przekonanie swoje opieram na opiniach praktyków - sędziów orzekających w sprawach karnych. Dlatego też uważam za zbędne wprowadzenie elementu społecznej szkodliwości do art. 54 § 1 projektu, nakazującego obecnie uwzględniać w trakcie wymiaru kary także „stopień społecznej szkodliwości czynu”. W pełni zgadzam się z tezą doktora Piotra Kardasa, wyrażoną w „Rzeczpospolitej” nr 288 z dnia 11 grudnia 1996 r., że społeczna szkodliwość to jeden z elementów współwyznaczających winę. Musi być on zatem zawsze uwzględniany przy wyznaczaniu stopnia winy. Uważam wprowadzenie dyrektywy stopnia społecznej szkodliwości do przepisu art. 54 § 1 projektu za zbędne i nawiązujące do teorii społecznych z przeszłej epoki.</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#PosełJanuszWierzbicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt nowej kodyfikacji karnej zawiera wiele nowoczesnych uregulowań i dlatego uważam, że nieporozumieniem, a nawet błędem jest wyłączenie możliwości zastosowania warunkowego przedterminowego zwolnienia dla osób skazanych na karę dożywotniego pozbawienia wolności. Wyłączenie takie bowiem będzie naruszało międzynarodowe standardy ochrony praw człowieka i zalecenia Rady Europy dotyczące gwarancji praw podstawowych w związku z karą dożywotniego pozbawienia wolności. Jak słusznie zauważa pani Małgorzata Dąbrowska-Kardas („Rzeczpospolita” nr 290 z dnia 13 grudnia 1996 r.), kara dożywotniego pozbawienia wolności bez gwarancji w postaci procedury warunkowego zwolnienia pogwałca fundamentalne niezbywalne prawa (np. prawo do wolności), które w pewnych sytuacjach mogą być ograniczane przez państwo, ale nigdy odbierane na zawsze. Obecnie warunkowe przedterminowe zwolnienie osoby skazanej następuje po przeprowadzeniu stosownego postępowania przed sądem, z zachowaniem możliwości zaskarżania postanowień wydanych w tej materii. Uważam za w pełni prawidłowe utrzymanie istniejącego modelu także w stosunku do osób skazanych na karę dożywotniego pozbawienia wolności. Pragnę także zwrócić uwagę na fakt, że w przypadku wyłączenia możliwości zastosowania dobrodziejstwa warunkowego przedterminowego zwolnienia sami byśmy stwierdzali, że w takim wypadku kara ma być tylko ślepą represją, bez brania pod uwagę postępów resocjalizacyjnych, i traktowalibyśmy skazanego jak człowieka entej kategorii. Oprócz tego taki skazany byłby praktycznie bezkarny. Ani regulamin odbywania kary pozbawienia wolności, ani żadne inne przepisy nie miałyby wpływu na jego zachowanie, bo w jaki jeszcze sposób można ukarać człowieka pozbawionego wszelkich złudzeń i nadziei na możliwość opuszczenia zakładu karnego?</u>
          <u xml:id="u-197.5" who="#PosełJanuszWierzbicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak już wspomniałem, przedkładany Wysokiej Izbie projekt nowej kodyfikacji karnej jest w miarę nowoczesny i odpowiada aktualnym trendom w prawie karnym. Uwagi zgłoszone do projektu traktuję jako wkład do wypracowania takiej kodyfikacji, która przez wiele lat będzie aktualna i będzie odpowiadała zapotrzebowaniu społecznemu. Ogromne znaczenie będzie miało stosowanie nowych przepisów przez w pełni niezawisłe sądownictwo pozbawione wpływów i nacisków politycznych. Musimy jednak pamiętać, że niezawisłe sądy pracują w określonych warunkach, w których dzisiaj nawet najlepsza kodyfikacja karna nie zmniejszy zaległości w rozpatrywaniu spraw. Wprowadzenie nowych kodyfikacji będzie wymagało także ogromnej pracy związanej z przeszkoleniem licznej rzeszy sędziów i zabezpieczeniem wszelkich możliwych materiałów, łącznie ze stenogramami z posiedzeń Wysokiej Izby i komisji, aby można było w pełni zrozumieć sens i znaczenie nowej kodyfikacji karnej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Wierzbickiemu z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Dyducha z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PosełMarekDyduch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przystępując do dyskusji w drugim czytaniu projektów kodeksów karnych, chcę w swoim wystąpieniu skupić się na projekcie Kodeksu karnego wykonawczego.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#PosełMarekDyduch">Na wstępie przypomnę, że w czasie pierwszego czytania oraz w opiniach ekspertów wnoszono wiele zastrzeżeń dotyczących powyższego kodeksu. Twierdzono m.in., że zawarte w kodeksie rozwiązania były niespójne zarówno w propozycjach przepisów wewnętrznych, jak i w relacji do Kodeksu karnego. Zarzucano, że nie zapewniono dostatecznej obrony skazanemu przez uregulowanie kwestii właściwej instancyjności sądu penitencjarnego, tj. możliwości rozpatrywania zażaleń przez sąd wyższej instancji. Twierdzono, że zmiana jedynie składu orzekającego budzi od dawna wątpliwości, jak również powoduje niechęć skazanych do korzystania z drogi sądowej. Mówiono, że wiele problemów w Kodeksie karnym wykonawczym było nie dopracowanych, np. dotyczących postępowania dyscyplinarnego w wykonywaniu kary pozbawienia wolności czy możliwości wyboru danego systemu wykonywania kary. Oczywiście nie ze wszystkimi zarzutami się zgadzam, ale przypominam o powyższych wątpliwościach, które zostały wniesione w pracach nad tym projektem ustawy, ponieważ chcę podkreślić, że część z nich była zasadna i w trakcie prac nad wyżej wymienionym kodeksem komisja dokonała wielu modyfikacji, które zawarto w zgłaszanych postulatach. Także propozycje wnoszone przez przedstawicieli Centralnego Zarządu Zakładów Karnych w znacznej części zostały uwzględnione, co spowodowało, iż wiele zapisów projektu doprecyzowano, choć można odnieść czasami wrażenie, iż niektóre przepisy kodeksu są zbyt szczegółowe. Należy jednak stwierdzić, że Kodeks karny wykonawczy zawiera nowoczesne elementy związane z prawami człowieka, przełożone na prawa skazanych. Projekt kodeksu jest też wykładnią odnoszącą się do wielu zjawisk związanych z funkcjonowaniem zakładów karnych, a także z warunkami wykonywania kary przez skazanych. Powyższe instrumenty zawarte w kodeksie dorównują standardom europejskim, zachowano przy tym i uwzględniono specyfikę polskich doświadczeń w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#PosełMarekDyduch">Wysoka Izbo! Ustosunkowując się do dwóch wniosków mniejszości - do art. 90 i 140 projektu kodeksu - chcę podkreślić, że mój klub nie popiera ich, choć problem w nich zawarty jest mocno dyskusyjny. Wprawdzie mój klub ich nie popiera, ale ja osobiście popieram je - jestem jednym z wnioskodawców - tutaj reprezentuję jednak stanowisko klubu i muszę je wyrazić. Otóż wprowadzając karę dożywotniego pozbawienia wolności, należy poważnie rozważyć dwa dylematy. Jak tę karę wykonywać, w jakiego typu zakładach karnych i o jakim rygorze? Drugi dylemat dotyczy problemu związanego z możliwością warunkowego zwolnienia skazanych na dożywocie po 25 latach odbywania kary.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#PosełMarekDyduch">Z jednej strony wyroki dożywotniego pozbawienia wolności orzekane w przyszłości przez sądy będą dotyczyły najcięższych przestępstw - w znacznej części zastąpią one ewentualne kary śmierci, w przyszłym Kodeksie karnym już nie przewidywane - zatem jakakolwiek ulga w wykonywaniu tej kary budzi zastrzeżenia. Odizolowanie osób, które popełniają największe, najcięższe przestępstwa, leży w interesie państwa i społeczeństwa. Takie osoby zasługują na najwyższe potępienie za te przestępcze czyny. Zapis umożliwiający warunkowe zwolnienie osoby skazanej na dożywocie po odbyciu 25 lat kary musi budzić poważne wątpliwości, tak samo jak zapisy umożliwiające tym osobom korzystanie z niektórych ulg lub swobodniejsze wykonywanie restrykcyjnej kary, na przykład przeniesienie skazanego (art. 90) z zakładu typu zamkniętego do zakładu typu półotwartego, a nawet otwartego. Te zakłady mają inne rygory i inne są możliwości funkcjonowania osadzonego w tych zakładach. Moje wątpliwości wynikają nie tylko z uwzględnienia faktu, że chodzi o czyny przestępcze kwalifikujące do wydania werdyktu o karze dożywocia, ale także z tego, iż te osoby będą niebezpieczne dla otoczenia i nie ma żadnych gwarancji, że przestępca po tylu latach więzienia nie dokona ponownego brutalnego przestępstwa lub nie weźmie odwetu na danych osobach. A poza tym kara dożywotniego pozbawienia wolności sama w sobie musi się opierać na założeniu, że skazany nie powinien mieć żadnych złudzeń co do jego izolacji od zewnętrznego otoczenia i dolegliwości, które czekają go za czyn przestępczy, jakiego dokonał.</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#PosełMarekDyduch">Z drugiej strony eksperci zakładów karnych, psycholodzy, niektórzy uczeni twierdzą, że każdy człowiek musi mieć jakąś nadzieję. Nawet największy przestępca musi w coś wierzyć i mieć nadzieję, że kiedyś opuści zakład karny. Bez tego zachowanie takich osób, według ekspertów, jest albo agresywne, albo patologiczne, apatyczne, albo uniemożliwiające wykonanie określonych obowiązków nałożonych na nie. Oczywiście taka sytuacja jest problemem dyrekcji i funkcjonariuszy Służby Więziennej, jednak jest to kwestia, którą w praktyce trzeba rozwiązać i należałoby ją w tych kategoriach rozważać. Wydaje się, że idea kary dożywotniego pozbawienia wolności i dolegliwości z nią związane mają również swoje granice, jeśli chodzi o zakres stosowania. Z pewnością wykonywanie tej kary w praktyce dostarczy nam nowych doświadczeń, na podstawie których będą mogły być wprowadzane ewentualne przyszłościowe rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-199.5" who="#PosełMarekDyduch">Wysoki Sejmie! Ze względu na powyższe dylematy mój klub - przy zróżnicowanych poglądach posłów SLD w tej sprawie, jak powiedziałem wcześniej - będzie za odrzuceniem przedłożonych wniosków mniejszości. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-199.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Dyduchowi z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Lidię Błądek z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#PosełLidiaBłądek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Można uznać, że przedstawione nam dzisiaj w sprawozdaniach Komisji Nadzwyczajnej propozycje zmian w prawie karnym w pewnym zakresie, ale nie w zupełności, wychodzą naprzeciw nowej aksjologii odpowiadającej demokratycznemu państwu prawa. Odpowiadają mi rozwiązania dotyczące zasad odpowiedzialności karnej zawartych w propozycjach Kodeksu karnego. Jednak z uwagi na ograniczenia czasowe w swoim wystąpieniu skupię się raczej na przepisach nie w pełni odpowiadających idei przewodniej nowego prawa karnego, którą, jak słusznie napisali w uzasadnieniu wnioskodawcy, winna być ochrona godności człowieka, a także ochrona dóbr służących człowiekowi, jego rozwojowi i pokojowemu współżyciu z innymi ludźmi.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#PosełLidiaBłądek">Szczególnie dla mnie niepokojąca jest propozycja przywrócenia usuniętej w 1990 r. kary konfiskaty mienia oraz przywrócenia aresztów policyjnych, które obłudnie nazywa się pomieszczeniami wydzielonymi. Nie chcę już przywoływać słów krytyki i argumentów, jakie wówczas zadecydowały - moim zdaniem bardzo słusznie - o usunięciu kary konfiskaty mienia z Kodeksu karnego. Chciałabym jednak zwrócić uwagę, że kara konfiskaty mienia dotyka nie tylko przestępcę, ale również jego rodzinę, a więc ma cechy odpowiedzialności zbiorowej, a takich zasad odpowiedzialności nie stosuje się chyba już w żadnym państwie demokratycznym. Chciałabym prosić pana posła sprawozdawcę - nie widzę na sali pana posła Bentkowskiego, ale mam nadzieję, że ogląda debatę - aby podał mi, w których krajach demokratycznych stosuje się karę konfiskaty mienia albo areszty policyjne? W ilu krajach jeszcze jest kara śmierci? Z tego co wiem, to chyba tylko w Turcji. Nie znam krajów demokratycznych, w których byłaby nadal średniowieczna kara konfiskaty mienia. Moim zdaniem wystarczającą karą jest kara przepadku rzeczy uzyskanych w wyniku przestępstwa. Jeżeli sąd udowodni sprawcy, że uzyskał korzyści np. fałszując pieniądze lub papiery wartościowe, to będzie mógł orzec ich przepadek. Przepadek rzeczy jest to odpowiednia kara. Ale nie można zgodzić się na to, aby w takich przypadkach godzić w dobra innych osób. Przywracanie kary konfiskaty mienia jest godzeniem nie tylko w podstawowe wartości humanistyczne, ale także - moim zdaniem - narusza zasadę demokratycznego państwa prawnego. Dlatego też zgłaszam odpowiednie poprawki w tej sprawie, od przyjęcia których będę uzależniać głosowanie nad tymi kodyfikacjami.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#PosełLidiaBłądek">Za niepokojące należy uznać również propozycje zawarte w art. 258 i następnych Kodeksu karnego wykonawczego, odnoszące się do umieszczania tymczasowo aresztowanych w tzw. wydzielonych pomieszczeniach Policji przeznaczonych dla osób zatrzymanych. Takie praktyki już były w przeszłości i nie powinniśmy do nich wracać nigdy. Myślę, że nie muszę uzasadniać, dlaczego. Jestem przeciw przywracaniu tzw. aresztów policyjnych, nawet w bardzo ograniczonym zakresie, dlatego też zgłaszam odpowiednie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#PosełLidiaBłądek">Podzielam uwagi i obawy pana posła Wierchowicza, czy te kodyfikacje są w całości na miarę XXI w. Myślę, że czas pokaże. Chociażby już powyższe uwagi, które przedstawiłam - przywracanie kary konfiskaty mienia czy też aresztów policyjnych - nie w pełni uzasadniają takie ambicje.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#PosełLidiaBłądek">Pamiętam, że gdy kilka lat temu podjęto prace nad zmianami w prawie karnym, mówiło się wówczas o przywróceniu instytucji sędziego śledczego, o humanizacji prawa karnego. Myślę, że zasadne byłoby przywrócenie instytucji sędziego śledczego w celu oddzielenia w procesie karnym funkcji śledztwa, oskarżania, sądzenia i obrony, a także usprawniłoby to niewątpliwie pracę szeroko rozumianego wymiaru sprawiedliwości. Z nadzieją czekaliśmy na te zmiany, ale bezskutecznie. Nie wiem, co później wpłynęło na to, że kodyfikacje poszły w trochę innym kierunku. Tymczasem nadal mamy projekt, gdzie funkcje śledztwa i oskarżania będą wykonywane przez tę samą osobę, a więc prokuratora. Mam poważne obawy, czy takie rozwiązania będą dobrze służyć realizacji zasad prawa karnego, a także konstytucyjnych praw obywateli. Zresztą zobaczymy, jaka będzie tutaj praktyka, bo niezależnie od przyjętych... czasem najlepsze rozwiązania nie są adekwatne do tego, jak później wygląda praktyka, jak wygląda stosowanie prawa.</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#PosełLidiaBłądek">Usprawnienie szeroko rozumianego wymiaru sprawiedliwości nie może w żadnym wypadku odbywać się kosztem praw obywatelskich, a zwłaszcza prawa do obrony. Niepokojące i niebezpieczne dla praw obywateli są propozycje zawarte w art. 180 Kodeksu postępowania karnego, umożliwiające zwolnienie adwokata z obowiązku zachowania tajemnicy adwokackiej. Podzielam w tej sprawie w pełni poglądy pana posła Wierchowicza. Uważam, że tajemnica adwokacka powinna być bezwzględnie chroniona, podobnie jak tajemnica spowiedzi, bo przecież tu nie chodzi tylko o wiarygodność obrońcy — o czym mówił pan poseł Wierchowicz — ale tu chodzi przede wszystkim o poszanowanie konstytucyjnej zasady prawa obywatela do obrony. Dlatego proponuję poprawkę do art. 180 — należy skreślić § 2, a w § 1 dodać zdanie drugie w brzmieniu: „Nie można zwolnić od obowiązku zachowania tajemnicy księdza co do okoliczności spowiedzi i adwokata co do wiadomości powziętych w związku z wykonywaniem zawodu”. Te dwie tajemnice, dotyczące tych dwóch grup zawodowych, stawiam na równi, dlatego że uważam, iż podstawowa zasada, konstytucyjna zasada prawa obywatela do obrony musi znaleźć pełne poszanowanie w przepisach proceduralnych.</u>
          <u xml:id="u-201.6" who="#PosełLidiaBłądek">Zgłaszam też inne poprawki do proponowanych kodyfikacji, zarówno do Kodeksu karnego, Kodeksu postępowania karnego, jak i do Kodeksu karnego wykonawczego. M.in. proponuję, aby w art. 379 Kodeksu postępowania karnego skreślić § 2, bowiem uważam, że zeznania przed sądem, które trwają niekiedy godzinami, powinny - wzorem wielu innych krajów demokratycznych - być składane w pozycji siedzącej. Z punktu widzenia psychologii jest to jedna z gwarancji zachowania swobody wypowiedzi świadka. Obecni na rozprawie powinni wstawać, gdy sąd wchodzi, ogłasza wyrok i opuszcza salę posiedzeń. Myślę, że nie będzie to godziło w powagę sądu, jeżeli przyjmiemy takie rozwiązania, a będzie dobrze służyło realizacji zadań przez wymiar sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-201.7" who="#PosełLidiaBłądek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od przyjęcia poprawek, które za chwilę złożę na ręce pana marszałka, dotyczących zwłaszcza zniesienia aresztów policyjnych i kary konfiskaty mienia, uzależniam swoje głosowanie w sprawie tych kodyfikacji. Jeżeli kara konfiskaty mienia i areszty policyjne zostaną utrzymane, to oczywiście będę głosować przeciwko tym kodyfikacjom, uważam bowiem, że rozwiązania te godzą w takie podstawowe wartości humanistyczne, jak godność człowieka, czego popierać nie mogę. Pragnę zresztą nadmienić, że konsultowałam te projekty w środowisku naukowym prawniczym i rozwiązania dotyczące zwłaszcza tych dwóch kwestii spotykają się z powszechną krytyką. Dlatego też przedkładam na ręce pana marszałka propozycje poprawek i proszę komisję kodyfikacyjną o ich przyjęcie, a wszystkich, którzy pracowali nad tymi kodyfikacjami, o ponowne rozważenie tej kwestii. Natomiast za wszystko, co dobre w tych kodeksach, serdecznie dziękuję. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-201.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę obecnie o zabranie głosu pana posła Andrzeja Gaberlego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zabierając głos jako dyskutant, nie jako sprawozdawca, chciałbym złożyć na ręce pana marszałka dwie poprawki: jedną do Przepisów wprowadzających Kodeks karny, drugą do Kodeksu karnego. Nie będę ich dokładnie omawiał, powiem tylko, że chodzi o ponowne ewentualne przedyskutowanie kwestii, o której mówił pan poseł Bentkowski, o rozwiązanie zastosowane w Przepisach wprowadzających Kodeks karny, które zmuszałoby do nieustannej nowelizacji tych przepisów. Druga poprawka jest związana z pewnym ustawieniem, uregulowaniem kwestii obrony koniecznej i jest wyrazem przekonania, że nieznaczne przekroczenie granic obrony koniecznej powinno być czynem niekaralnym, natomiast cała dyskusja powinna zaczynać się dopiero przy poważniejszym przekroczeniu tych granic.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Chciałbym też krótko powiedzieć o problemie, który był kilkakrotnie poruszany z powołaniem się na literaturę, a mianowicie o warunkowym, przedterminowym zwolnieniu osoby skazanej na dożywocie. Otóż jest tak, że do Kodeksu karnego tylnymi drzwiami został wprowadzony przepis na to pozwalający. Chodzi mi o art. 80 § 2, który mówi, że skazanego można niezależnie od warunków określonych w art. 79 § 1 lub 2 zwolnić warunkowo po odbyciu 15 lat pozbawienia wolności. Była stosowna poprawka, postulująca jego skreślenie, ale wydaje mi się, że ona przeszła nie zauważona, skoro inni mówcy nawiązywali do tego problemu, nie wskazując na ten przepis. Tymczasem jest to akurat taka regulacja, z którą - moim zdaniem - zgodzić się nie wolno. Jest sprawą do dyskusji, czy osobę skazaną na dożywocie można w pewnych wyjątkowych wypadkach zwalniać po okresie 25 lat pozbawienia wolności, ale rozwiązanie, mocą którego tylnymi drzwiami wprowadza się możliwość zwolnienia już po 15 latach, czyli po tym samym okresie, co osobę skazaną na 25 lat pozbawienia wolności, jest moim zdaniem niedopuszczalne.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Chciałbym też wypunktować, powiedzieć parę słów o tych rozwiązaniach, których jestem gorącym rzecznikiem, a które niestety w komisji nie uzyskały większości, zostały przedstawione w postaci wniosków mniejszości. Chodzi mi o dwa wnioski, które dotyczą pozostawienia określenia stanu nietrzeźwości na poziomie 0,5 promil oraz skreślenia art. 183 Kodeksu karnego. Jeśli chodzi o tę pierwszą kwestię, podnosi się tutaj czasami argument, że w Europie obowiązuje 0,8 promil jako poziom stanu nietrzeźwości i, co więcej, że są zalecenia w ramach Unii Europejskiej, żeby na tym poziomie ustalać stan nietrzeźwości. Otóż jest tu pewne przekłamanie; mianowicie te zalecenia ekspertów rzeczywiście istnieją, tyle tylko, że mówi się w nich, aby nie ustalać poniżej poziomu 0,8 promil, czyli nie ustalać poziomu stanu nietrzeźwości na 0,9–1,0 promil, natomiast nic nie mówią o tym, żeby to obniżać. Co więcej, istnieje bardzo obszerna literatura (służę nią, gdyby ktoś chciał się z nią zapoznać), która w sposób zupełnie jednoznaczny mówi, iż niestety nie można w tej chwili z racji pewnych zastanych nawyków i pewnego obyczaju, który się ukształtował, podwyższyć tej granicy stanu nietrzeźwości do poziomu 0,6 promil czy nawet 0,5 promil, chociaż należałoby to zrobić dlatego, że współczesne warunki ruchu drogowego już po prostu wykluczają bezpieczną jazdę przy poziomie 0,5 promil. Trzeba pamiętać o tym, iż w tej chwili się produkuje coraz więcej samochodów szybkich, silnych, dużych i te warunki wymagają pełnej trzeźwości. A zdanie specjalistów jest jednoznaczne: Nie ma takiego poziomu alkoholu we krwi, który byłby poziomem bezpiecznym. W związku z tym jestem za utrzymaniem tego, co jest dzisiaj, pamiętając jeszcze i o tym, jakie mamy drogi, jakie mamy natężenie ruchu oraz to, że jeżeli dzisiaj 0,4 promil alkoholu we krwi jest uznawane za stosunkowo duże stężenie, aczkolwiek jeszcze nie stan nietrzeźwości, to kiedy się wyznaczy tę granicę na 0,8 promil, poziom 0,4 promil, który jest już stosunkowo wysokim stężeniem alkoholu we krwi (już zaczynają się bardzo wyraziste zmiany w postrzeganiu, w różnych czynnościach, zmiany fizjologiczne), musi się automatycznie wydawać czymś znacznie niższym i spowodować dziwne złagodzenie podejścia do tej sprawy, wywołać wrażenie, jakoby można było sobie po jednym głębszym siadać za kierownicą.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Jeśli chodzi natomiast o kwestię art. 183, to zacznę od tego, iż jeżeli wprowadzamy szereg rozwiązań, które mają ułatwić życie wymiarowi sprawiedliwości, to apeluję do Wysokiej Izby, aby nie mordować tegoż wymiaru sprawiedliwości, wkładając na jego barki ciężar, który jest nie do udźwignięcia. Wedle najskromniejszych szacunków oznacza to 50 tys. spraw rocznie więcej w sądach, a według wszelkiego prawdopodobieństwa - ok. 80 tys. Jeżeli pamiętamy, że dzisiaj sądy karne wydają nieco ponad 200 tys. wyroków rocznie, to proszę sobie wyobrazić, co oznacza taka dawka spraw dla wymiaru sprawiedliwości, który jest już dostatecznie zatkany. Proszę sobie też nie wyobrażać, że to jest tylko po prostu kilkadziesiąt tysięcy takich postępowań, jak te, które są prowadzone dzisiaj. Postępowanie sądowe jest znacznie dłuższe, znacznie bardziej skomplikowane, wymaga więcej czasu, więcej wysiłku aniżeli postępowania przed kolegiami. To jest obciążenie, którego polski wymiar sprawiedliwości, taki, jaki jest dzisiaj, nie wytrzyma. Jeżeli ktoś chce doprowadzić do załamania tej instytucji, proszę bardzo, to jest bardzo dobra droga prowadząca w tym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Chciałbym ustosunkować się do jeszcze jednej kwestii, która jest bardzo często tutaj podnoszona. Mianowicie mówi się, że państwo ma zapewnić należyte warunki wymiarowi sprawiedliwości, jeśli chodzi o właściwe karanie sprawców, którzy jeżdżą w stanie nietrzeźwym. Otóż jest to złudzenie. Nie chodzi mi nawet o realność tego postulatu, że państwo ma zapewnić. Chodzi mi o to, że to, co się chce osiągnąć, jest pewnym mirażem, natomiast to rozwiązanie da efekt wprost odwrotny. Proszę pamiętać o tym, że dzisiaj jazda w stanie nietrzeźwości jest jeśli nie najcięższym, to jednym z najcięższych wykroczeń, chyba nawet najcięższym, które rozpoznają kolegia. W związku z tym kolegia dają tyle, ile mogą, wymierzają kary prawie największe z tych, jakimi dysponują. Pamiętając jeszcze o tym, że najostrzejszą reakcją nie jest tutaj areszt ani grzywna, tylko pozbawienie prawa jazdy, działalność kolegium stanowi bardzo dolegliwą i ostrą represję. Natomiast jeżeli sprawa pójdzie do sądu, to będzie to jedno z najłagodniejszych czy najbłahszych przestępstw, jakimi sądy się zajmują. Sędzia, który będzie sądził sprawców wypadków spowodowanych pod wpływem alkoholu, wypadków drogowych, będzie miał zupełnie inną skalę porównawczą przy orzekaniu w sprawach o jazdę, tylko jazdę, pod wpływem alkoholu. Można powiedzieć: aż jazdę, ale przy innym spojrzeniu na tę sprawę to będzie tylko jazda pod wpływem alkoholu. Proszę pamiętać, że w tej sytuacji nieuchronnie dojdzie do warunkowego umorzenia postępowania w większości tych spraw, a w każdym razie w większości wypadków. To oznacza nie zaostrzenie, ale złagodzenie represji karnej i złudzeniem jest sądzenie, że będzie inaczej. Dziękuję uprzejmie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przemawiał pan poseł Andrzej Gaberle z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obecnie zabierze głos pan poseł Marian Mirosław Marczewski z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#PosełMarianMirosławMarczewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jednym z celów, jaki postawiliśmy sobie w pracach podkomisji rozpatrującej projekt Kodeksu postępowania karnego, było dążenie do maksymalnego uproszczenia procedury, a tym samym usprawnienia pracy organów ścigania. Zdawaliśmy sobie bowiem doskonale sprawę z tego, że dotychczasowa, niezwykle sformalizowana, zbiurokratyzowana procedura w połączeniu z gwałtownym wzrostem przestępczości spowodowały, że organy ścigania, a także sądownictwa, stały się mniej skuteczne i wydolne. Co prawda w ciągu ostatnich 3 lat wprowadziliśmy do K.p.k. wiele cząstkowych rozwiązań usprawniających procedurę, ale było to jak gdyby dokładanie rodzynków do ciasta z zakalcem; trochę smak to poprawia, ale zakalec i tak pozostanie. Nie ukrywam, że mnie osobiście w pracach podkomisji chodziło m.in. o takie uproszczenie procedury, które spowodowałoby odciążenie policji od wykonywania zbędnych, uciążliwych czynności, od tej przysłowiowej góry papierów, którą trzeba fabrykować w każdym najprostszym nawet postępowaniu, także wtedy, gdy fakty, dowody są oczywiste i jednoznaczne. Zdawaliśmy sobie jednocześnie sprawę z tego, że nadmierne uproszczenie postępowania przygotowawczego niesie ze sobą wysokie ryzyko niezrealizowania celów procesu karnego, natomiast rzetelne przeprowadzenie postępowania przygotowawczego stanowi zasadniczy krok w kierunku osiągnięcia tych celów i wydatnie potęguje możliwość rozmaitych uproszczeń w sferze postępowania sądowego. Czy udało nam się osiągnąć stawiane sobie cele? Bardzo trudno na to pytanie obecnie odpowiedzieć. Zadecyduje o tym praktyka, stosowanie proponowanych rozwiązań w bieżącej pracy organów ścigania. Dlatego też zachęcałbym kolegów policjantów, panów prokuratorów do bardziej aktywnego stosowania już istniejących uproszczeń procedury oraz zaznajomienia się z tymi, które proponujemy i do szybkiego ich wdrożenia, oczywiście wtedy, gdy Wysoka Izba przyjmie projekty ustaw. Kończąc rozważania natury ogólnej, pozwolę sobie jednak wyrazić opinię, że uproszczenia procedury w sferze ścigania prezentują się dość skromnie na tle uproszczeń w sferze postępowania sądowego, w której dokonujemy, Wysoki Sejmie, zmian wręcz rewolucyjnych, wprowadzamy np. instytucję ugody, nie znaną dotychczas prawodawstwu polskiemu.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#PosełMarianMirosławMarczewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trudno przeceniać znaczenie oraz praktyczne implikacje normatywnego określenia celu postępowania przygotowawczego. Wedle art. 261 K.p.k. celem tego postępowania jest wszechstronne wyjaśnienie okoliczności sprawy, w związku z czym nakaz zebrania i utrwalenia dowodów dla sądu pojmuje się jako obciążający organy ścigania obowiązek wyszukania, ujawnienia i odpowiedniego, to jest dokonanego w formie protokołu, utrwalenia wszelkich dowodów w sprawie. Takie ujęcie rzutuje na problem przesłanek i zakres zwrotu sprawy przez sąd do uzupełnienia postępowania przygotowawczego.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#PosełMarianMirosławMarczewski">Z tego punktu widzenia na szczególną uwagę zasługuje znamienne przestawienie akcentów w projekcie. Skoro bowiem art. 297 § 1 projektu K.p.k. nie wymaga wszechstronnego wyjaśnienia, a jedynie nakazuje wyjaśnienie okoliczności sprawy, stosownie zaś do tego formułuje nakaz - zebranie, zabezpieczenie i w niezbędnym zakresie utrwalenie dowodów - to jest oczywiste, że chodzi tu o istotną redukcję zakresu postępowania przygotowawczego, tym samym zaś o zawężenie obowiązków organów ścigania, a mianowicie ograniczenie czynności tych organów do wykonania tego, co nieodzowne do ustalenia podstaw do wniesienia aktu oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#PosełMarianMirosławMarczewski">Jeśli się uwzględni fakt, że około 90% postępowań przygotowawczych prowadzi się w formie dochodzenia, to podstawę radykalnego uproszczenia procedury i usprawnienia pracy organów ścigania, głównie policji, trzeba upatrywać w art. 319 § 1 projektu K.p.k. Doprawdy nie wymagają szerszych wyjaśnień spore możliwości w tym względzie, wynikające zarówno z tego, że dochodzenie można ograniczyć do ustalenia, czy zachodzą wystarczające podstawy do wniesienia aktu oskarżenia lub innego zakończenia postępowania, jak i z tego, iż od utrwalenia wielu czynności dowodowych — innych niż czynności niepowtarzalne oraz przesłuchanie podejrzanego i pokrzywdzonego — można odstąpić i ograniczyć się do sporządzenia notatek urzędowych. Nie bez kozery użyto, w związku z konsekwencjami regulacji zawartej w art. 319 § 1 projektu K.p.k., określenia „spore możliwości”. Rzecz po prostu w tym, tak jak już uprzednio wspomniałem, że o wszystkim będzie decydować praktyka, a więc to, czy organy ścigania będą czynić należyty użytek z omawianej dyspozycji. Jeśli się bowiem uwzględni sygnały o miernym, tu i ówdzie ciągle żadnym wykorzystywaniu analogicznych możliwości, przewidzianych w znowelizowanym choćby art. 422 § 1 K.p.k., to jest oczywiste, że punkt wyjścia muszą stanowić poważne zmiany w nastawieniu funkcjonariuszy organów ścigania. Nie ulega wątpliwości, że wynikające z art. 319 § 1 projektu szanse poważnego usprawnienia czynności organów ścigania wzbogacono w art. 335 § 2 projektu. Chodzi mianowicie o to, że w tych wypadkach, w których zarysuje się realna możliwość pociągnięcia oskarżonego do odpowiedzialności karnej bez przeprowadzenia rozprawy, dopuszczalne będzie ograniczenie postępowania przygotowawczego do przeprowadzenia tylko pewnych czynności dowodowych, niekiedy nawet tylko do przesłuchania podejrzanego.</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#PosełMarianMirosławMarczewski">Nikogo, kto zna realia ścigania karnego, nie trzeba przekonywać o tym, ile komplikacji nastręcza niekiedy przeprowadzenie nakazanego przez ustawę - jest to zawarte w art. 277 § 1 obecnego K.p.k. - zaznajomienia podejrzanego odpowiadającego z wolnej stopy z materiałami postępowania przygotowawczego. Jasne są zatem pozytywne implikacje dla sprawności ścigania karnego, wyraźnego dopuszczenia możliwości kontynuowania postępowania w razie nie usprawiedliwionego niestawiennictwa podejrzanego, a także jego obrońcy w terminie wyznaczonym dla dokonania końcowego zaznajomienia z materiałami postępowania. Mówi o tym art. 321 § 4 projektu.</u>
          <u xml:id="u-205.5" who="#PosełMarianMirosławMarczewski">Projekt w sposób zasadniczy rozszerza także zakres postępowania uproszczonego. Chodzi o to, że wydatnie zostanie poszerzony krąg przestępstw, w odniesieniu do których postępowanie to będzie dopuszczalne. Taki będzie efekt radykalnego obniżenia zagrożeń co do wielu występków. Poza tym chodzi o to, że często pozbawienie oskarżonego wolności nie będzie stało na przeszkodzie przeprowadzeniu postępowania uproszczonego. Czy trzeba bliżej wykazywać, że wydatny wzrost liczby postępowań, dochodzeń uproszczonych w zasadniczy sposób wpłynie na uproszczenie i usprawnienie procedury, a tym samym na zmniejszenie obciążeń organów ścigania?</u>
          <u xml:id="u-205.6" who="#PosełMarianMirosławMarczewski">Jak wiadomo, o zakresie i stopniu obciążeń policji decyduje także konieczność wykonywania określonych czynności w toku i dla potrzeb procesu karnego, innych jednakże niż sprzężone z prowadzeniem postępowania. Warto więc zwrócić uwagę na to, że projekt uwalnia policję od wykonywania pewnych, częstych, a przy tym czaso- i pracochłonnych czynności procesowych. Po pierwsze, redukcji ulegają niełatwe obowiązki policji w sferze działań związanych z tzw. sygnalizacją — i tu warto by porównać art. 13 § 1 K.p.k. i art. 19 § 1 projektu. Po drugie, znaczące rezerwy będą się wiązać z tym, że policja zostanie uwolniona od obowiązku przeprowadzenia, opracowywania wywiadów środowiskowych.</u>
          <u xml:id="u-205.7" who="#PosełMarianMirosławMarczewski">Jeśli chodzi o funkcjonalne uproszczenie i usprawnienie pracy organów ścigania, zwłaszcza policji, odnotowania wymagają również takie postanowienia projektu, które już to dookreślają rolę i zadania tych organów, już to poszerzają ramy podejmowanych przez te organy określonych czynności. W tym względzie nie można chyba przeoczyć znaczenia następujących spraw:</u>
          <u xml:id="u-205.8" who="#PosełMarianMirosławMarczewski">— wymagania istnienia ustawowej podstawy do wydania policji, a także innym organom ścigania, poleceń przez sąd lub prokuratora (mówi o tym art. 93 § 4 projektu);</u>
          <u xml:id="u-205.9" who="#PosełMarianMirosławMarczewski">— wyraźnego unormowania sprawy udziału w czynnościach procesowych specjalistów (art. 205 i 206 projektu);</u>
          <u xml:id="u-205.10" who="#PosełMarianMirosławMarczewski">— pozytywnego unormowania możliwości odtworzenia przez policję zapisów utrwalonych rozmów;</u>
          <u xml:id="u-205.11" who="#PosełMarianMirosławMarczewski">— dopuszczenia możliwości wystąpienia przez policję bezpośrednio do sądu o zastosowanie tymczasowego aresztowania (art. 250 § 3, zdanie drugie projektu);</u>
          <u xml:id="u-205.12" who="#PosełMarianMirosławMarczewski">— wyraźnego upoważnienia policji do dokonania innych czynności niż powierzone jej do przeprowadzenia przez prokuratora (art. 311 § 5 projektu).</u>
          <u xml:id="u-205.13" who="#PosełMarianMirosławMarczewski">W tym zakresie na szczególną uwagę zasługuje także ogólne unormowanie możliwości dokonania określonych czynności dowodowych wobec osoby podejrzanej (art. 74 § 3 projektu). Ujęcie to trzeba oceniać na tle nierzadkich trudności wynikających ze zbyt wąskiego ujęcia w obecnie obowiązującym art. 267 K.p.k. legitymacji dokonywania tego rodzaju czynności w stosunku do osoby podejrzanej.</u>
          <u xml:id="u-205.14" who="#PosełMarianMirosławMarczewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Są to tylko wybrane, według mojej oceny najistotniejsze proponowane uproszczenia procedury w postępowaniu przygotowawczym. Brak czasu nie pozwala na bardziej szczegółowe przedstawienie tej tak skomplikowanej problematyki. Wydaje się jednak, że wskazane rozwiązania dają całkiem poważne, racjonalne szanse - nie zagrażające realizacji celów procesu i nie obniżające efektywności ścigania także w odniesieniu do drobnej i średniej przestępczości - usprawnienia postępowania przygotowawczego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-205.15" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Marianowi Mirosławowi Marczewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Jerzego Pisteloka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#PosełJerzyPistelok">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niezależnie od ogólnych tendencji w pracach podkomisji do spraw Kodeksu postępowania karnego, którymi było utrzymanie i wyeksponowanie głównego celu tego postępowania, jakim jest zasada trafnej reakcji karnej - trafnego orzekania oraz zadań prewencyjnych prawa karnego - ujawniania okoliczności sprzyjających popełnianiu przestępstw, chcę zwrócić uwagę na pewne szczegółowe kwestie, które spowodowały różnice w uregulowaniach projektu rządowego z 18 sierpnia 1995 r. i projektu podkomisji z obecnego roku.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#PosełJerzyPistelok">W czasie prac podkomisji uznano, że art. 2 projektu rządowego, określający wyżej wymienione cele postępowania karnego, mieszczący się w dziale „Przepisy wstępne”, należy poszerzyć o dalsze punkty i uzupełnić go pkt. 3 w brzmieniu: „uwzględnione zostały prawnie chronione interesy pokrzywdzonego” i pkt. 4 zawierającym zapis: „rozstrzygnięcie sprawy nastąpiło w rozsądnym terminie”. Należy wyrazić pogląd, że takiemu uzupełnieniu brzmienia art. 2 nie przeczą, wręcz przeciwnie — uzupełniają go i rozszerzają, dalsze działy projektu określające prawa pokrzywdzonych, a w szczególności rozdział 4 działu III zatytułowany „Pokrzywdzony” oraz uregulowania sytuacji procesowej pokrzywdzonego w działach: „Postępowanie przygotowawcze”, „Postępowanie przed sądem pierwszej instancji” oraz „Postępowanie odwoławcze”, mające na celu m.in. skrócenie czasu trwania postępowania przygotowawczego i generalnie postępowania karnego. Dotychczasowa praktyka wskazywała bowiem, że interesy pokrzywdzonych w prowadzonych postępowaniach karnych nie były należycie zabezpieczone. Ponadto stwierdzono, że długo trwające postępowania karne w fazie postępowania przygotowawczego, a zwłaszcza w stadium postępowania sądowego, nie zawsze były usprawiedliwione tzw. trudnościami obiektywnymi, np. brakiem kadry czy wyposażenia technicznego. Dlatego w projekcie podkomisji słusznie uznano już w przepisach wstępnych uwzględnienie ochrony interesów pokrzywdzonych i zagwarantowanie rozstrzygnięcia sprawy w rozsądnym terminie.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#PosełJerzyPistelok">Ponadto w czasie prac podkomisji prawo do obrony oskarżonego i prawo do korzystania z pomocy obrońcy uznano za tak ważne prawo przysługujące oskarżonemu, że odpowiedni zapis na ten temat postanowiono umieścić w przepisach wstępnych projektu, a nie w dziale o oskarżonym.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#PosełJerzyPistelok">Uznano również za celowe wprowadzenie do części wstępnej projektu zapisu mówiącego o możliwości umorzenia postępowania w sprawie o występek zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 5 w przypadkach, gdy orzeczenie wobec oskarżonego kary byłoby oczywiście niecelowe ze względu na karę prawomocnie orzeczoną za inne przestępstwo, a interes pokrzywdzonego nie stałby temu na przeszkodzie. Takie uregulowanie tej kwestii w projekcie podkomisji ma na celu rozszerzenie zasady trafnego orzekania, uniknięcie prowadzenia niepotrzebnych procesów sądowych w sytuacjach przedstawionych wyżej, jest przejawem racjonalizacji kar przy jednoczesnym zagwarantowaniu interesów oskarżonego i pokrzywdzonego.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#PosełJerzyPistelok">Za bardzo ważną uważam zmianę treści przepisu art. 19 projektu rządowego. Zmiana ta polega na tym, że w sprawach dotyczących osób zatrudnionych w instytucjach państwowych, samorządowych, uczniów i słuchaczy szkół należy zawiadomić bezzwłocznie przełożonych tych osób tylko o ukończeniu toczącego się przeciwko tym osobom postępowania, a nie również o wszczęciu postępowania - jak określa to projekt rządowy. Uregulowanie tej kwestii w projekcie rządowym było reliktem zasad procesu karnego obowiązujących w minionym systemie, że przed zakończeniem postępowania prawomocnym orzeczeniem należy w jak najszerszym zakresie upublicznić sprawę. Nie brano przy tym pod uwagę, czy okoliczności określonego zdarzenia, które było przedmiotem postępowania karnego, były oczywiste czy też nie. Wiele postępowań karnych wszczętych było przedwcześnie, pochopnie, kończyło się nierzadko umorzeniem, a osoby wymienione w tym artykule, których te postępowania dotyczyły, niejednokrotnie doznały uszczerbku w zakresie ich interesów osobistych i praw. Dotyczyło to np. restrykcji służbowych, ze zwolnieniem z pracy włącznie. Decyzje służbowe były niejednokrotnie surowsze niż rozstrzygnięcia w postępowaniach karnych, a postępowania karne były pretekstem do zwolnień z pracy. Poniesionych krzywd nie dało się niekiedy zrekompensować procesami o przywrócenie do pracy i o ochronę dóbr osobistych. Przyjęty zatem przepis art. 19 w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję będzie jednym z przejawów ochrony interesów podejrzanego - oskarżonego w postępowaniu karnym.</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#PosełJerzyPistelok">W rozdziale o wyłączeniu sędziego (prokuratora) uznałem za nieoczywiste wyeliminowanie przez podkomisję - spośród określonych w art. 38 przyczyn wyłączenia sędziego lub prokuratora od udziału w sprawie - sytuacji, gdy sędzia lub prokurator brał udział w rozpoznaniu zażalenia. Jestem zwolennikiem poglądu, że przesłanki wyłączenia poszczególnych osób (sędziów, prokuratorów) oraz całego organu procesowego (sądu lub prokuratury) należy traktować jak najszerzej oraz możliwie precyzyjnie je określić. Przyczyną takiego spojrzenia na to zagadnienie jest negatywne doświadczenie minionych lat oraz sytuacji obecnej, w której toczy się wiele postępowań karnych nieobiektywnie. Mimo uzasadnionych wniosków stron i uczestników postępowania o wyłączenie określonej osoby lub całego organu (prokuratury, sądu) od dalszego prowadzenia postępowania nie są one z nie uzasadnionych przyczyn - przy braku wyraźnego uregulowania tej kwestii - uwzględniane. Wielokrotnie podejmowane interwencje poselskie w różnych sprawach - nieraz głośnych procesach poruszających opinię publiczną - o wyłączenie określonego organu z dalszego prowadzenia postępowania, mimo wielu wysiłków - wobec braku jednoznacznego uregulowania tych kwestii w Kodeksie postępowania karnego i przepisach szczegółowych - kończyły się najczęściej niepowodzeniem.</u>
          <u xml:id="u-207.6" who="#PosełJerzyPistelok">W dalszych rozdziałach projektu uwzględniono poglądy wyrażające się w tendencji do szerokiego zabezpieczenia interesów oskarżonego. Świadczy o tym chociażby dodany do art. 78 § 4 mówiący o tym, że nawet w wypadkach, gdy w toku postępowania biegli lekarze psychiatrzy stwierdzą, że poczytalność oskarżonego nie budzi wątpliwości, musi on mieć obrońcę do prawomocnego zakończenia postępowania.</u>
          <u xml:id="u-207.7" who="#PosełJerzyPistelok">Celowa jest również częściowa zmiana treści przepisu art. 93 polegająca na tym, że prokurator w sprawie mniej istotnej, będącej przedmiotem posiedzenia, może w każdy inny sposób, nie tylko telefonicznie - jak to przewiduje projekt rządowy - przekazać swoje oświadczenie, które zamieszcza się w protokole. Taki zapis jest przejawem tendencji skracania postępowań karnych i upraszczania procedury w sytuacjach nie budzących wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-207.8" who="#PosełJerzyPistelok">Jeśli chodzi o ten sam rozdział, art. 97, to celowe było wprowadzenie zapisu do projektu podkomisji mówiącego o obowiązku podania ustnie najważniejszych powodów rozstrzygnięcia w wypadku, gdy dotyczy ono sprawy zawiłej. Takie uregulowanie umożliwi zainteresowanej stronie właściwe podjęcie decyzji, czy i w jakim zakresie wnieść środek odwoławczy od tego rozstrzygnięcia.</u>
          <u xml:id="u-207.9" who="#PosełJerzyPistelok">Do przyczyn powodujących nieważność orzeczenia z mocy samego prawa, oprócz taksatywnie wymienionych w projekcie rządowym, słuszne było wprowadzenie zapisu, że podstawą wyłączenia będzie również inna, niż wymienione w art. 98, co najmniej równie poważna obraza prawa. Projekt podkomisji opiera się na założeniu, że przyczyn nieważności orzeczenia nie da się wyliczyć i przedstawić taksatywnie, a okoliczności danej sprawy mogą tworzyć sytuację, która - choć nie została wymieniona w tym przepisie - może stać się przyczyną nieważności orzeczenia z mocy samego prawa.</u>
          <u xml:id="u-207.10" who="#PosełJerzyPistelok">Projekt podkomisji, przejawiając tendencję dbałości o interesy pokrzywdzonego, poszerzył zapis art. 128 o obowiązek zawiadamiania pokrzywdzonych także przez ogłoszenie w prasie, radiu lub telewizji o przysługujących im uprawnieniach w wypadkach, gdy w sprawie ustalono tylu pokrzywdzonych, że ich indywidualne zawiadomienie o przysługujących im uprawnieniach spowodowałoby poważne utrudnienie w prowadzeniu postępowania. Takie uregulowanie przyczyni się także do skrócenia czasu trwania postępowania. Art. 134 projektu podkomisji zezwala także na zawiadamianie - w sytuacjach nie cierpiących zwłoki - telefonicznie lub w inny sposób, stosownie do okoliczności. Umożliwia to korzystanie w takich okolicznościach w sposób nieograniczony z różnego rodzaju urządzeń i zapewnia skuteczniejsze zawiadamianie.</u>
          <u xml:id="u-207.11" who="#PosełJerzyPistelok">Nie wydaje się natomiast słuszna zmiana w projekcie podkomisji brzmienia art. 156, który, zgodnie z projektem rządowym, przewiduje, że na odmowę udostępnienia akt w postępowaniu przygotowawczym, sporządzenia z nich odpisu lub wydania odpisu uwierzytelnionego przysługuje stronom zażalenie. W projekcie podkomisji przewiduje się, że zażalenie przysługuje tylko na odmowę udostępnienia akt. Takie uregulowanie ogranicza prawa stron, które do tej pory napotykały trudności w udostępnianiu im akt, a zwłaszcza w umożliwieniu im sporządzenia z nich odpisów lub wydania odpisów uwierzytelnionych.</u>
          <u xml:id="u-207.12" who="#PosełJerzyPistelok">Zaznaczyć należy, że czynność przeglądania akt była w praktyce niemożliwa - ze względu na rozmiar zgromadzonego w danej sprawie materiału oraz brak określonych warunków lokalowych do jej wykonywania. W takich sytuacjach celowe było wystąpienie z wnioskiem przez strony o sporządzenie odpisów z akt lub wydanie odpisów uwierzytelnionych, co spotykało się z odmową ze strony pracowników organów procesowych. Słuszne zatem będzie pozostawienie art. 156 projektu rządowego, dotyczącego tej kwestii, w nie zmienionym brzmieniu.</u>
          <u xml:id="u-207.13" who="#PosełJerzyPistelok">W rozdziale dotyczącym okazania podkomisja słusznie uznała za celowe umieszczenie przepisu stanowiącego, że warunki techniczne przeprowadzenia okazania określi w drodze rozporządzenia minister spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem sprawiedliwości. Za słusznością uzupełnienia tego przepisu w stosunku do projektu rządowego przemawia fakt, że czynności okazania do chwili obecnej wywołują wiele krytycznych uwag dotyczących w szczególności nieodpowiedniego doboru osób uczestniczących w tej czynności - chodzi o osoby znacznie różniące się wyglądem zewnętrznym od domniemanego sprawcy przestępstwa - a nawet potajemnego wskazywania pokrzywdzonemu, przed oficjalną czynnością okazania osoby, sprawcy przestępstwa.</u>
          <u xml:id="u-207.14" who="#PosełJerzyPistelok">W art. 199 rozdziału „Biegli, tłumacze, specjaliści”, dotyczącym zagadnienia obserwacji psychiatrycznej, projekt podkomisji słusznie wprowadził wobec biegłych wymóg, by niezwłocznie zawiadomili sąd o zakończeniu obserwacji. Ze względu na charakter tej czynności, która jest szczególną dolegliwością dla osoby jej poddanej, celowe było nałożenie tego obowiązku na biegłych, by zapobiec zbędnemu jej przedłużaniu.</u>
          <u xml:id="u-207.15" who="#PosełJerzyPistelok">W projekcie podkomisji w art. 210, dotyczącym przeprowadzenia wywiadu środowiskowego, uczyniono istotne zastrzeżenie odnośnie do wymogu umieszczania w wywiadzie danych osobowych osób, które dostarczyły informacji. Zawarto mianowicie stwierdzenie, że imiona, nazwiska i adresy osób, które dostarczyły informacji w ramach wywiadu, kurator ujawnia jedynie na żądanie sądu, a w postępowaniu przygotowawczym - prokuratora. Takie uregulowanie tego zagadnienia w sposób właściwszy, niż to czyni projekt rządowy, umożliwi zachowanie w tajemnicy danych osób, które dostarczyły informacji - chodzi przede wszystkim o ich bezpieczeństwo i ewentualne uniknięcie negatywnych reakcji ze strony osób, których te informacje dotyczą.</u>
          <u xml:id="u-207.16" who="#PosełJerzyPistelok">Słuszne było także wprowadzenie w projekcie podkomisji do treści art. 233 dotyczącego kontroli i utrwalania rozmów telefonicznych odpowiedniego zapisu, polegającego na uprawnieniu sądu lub prokuratora do zapoznania się z rejestrem przeprowadzonych rozmów telefonicznych. Takie uprawnienie jest przejawem uzasadnionej potrzeby przeciwstawienia się narastającej samowoli organów policji w zakresie dokonywania w sposób nielegalny kontroli i utrwalania treści rozmów telefonicznych. Słuszne jest także rozszerzenie w projekcie podkomisji uprawnień sądu w tym zakresie - określa to § 3 w art. 237 i art. 238 - i stwierdzenie, że zniszczenie utrwalonych zapisów następuje także wówczas, gdy sąd nie zatwierdził postanowienia prokuratora w wypadkach, w których był uprawniony do zarządzenia kontroli i utrwalania rozmów telefonicznych. Takie uregulowanie tej kwestii zapobiegnie też niedopuszczalnemu przechowywaniu materiałów dotyczących utrwalonych rozmów telefonicznych i ewentualnemu posługiwaniu się nimi w sposób sprzeczny z prawem.</u>
          <u xml:id="u-207.17" who="#PosełJerzyPistelok">Za jedną z najbardziej istotnych zmian w kodeksie uważam zmianę polegającą na tzw. dobrowolnym poddaniu się karze, co jest już stosowane w ustawie karnej skarbowej. Wydaje mi się, że nie ma nic gorszego niż przeświadczenie osądzonego, iż został skazany niesłusznie. Przez cały okres przebywania w więzieniu buntuje się w nim natura i dojrzewa chęć, by zemścić się po wyjściu na wolność. Dlatego też należałoby zmienić art. 387 § 1 i wysokość kary objętej uzgodnieniem podnieść z 5 do 10 lat. I taką poprawkę na piśmie składam na ręce pana marszałka. Wnoszę również poprawkę w kwestii wyznaczenia obrońcy także w procesie mediacji. Poprawka miałaby następujące brzmienie: W przypadku możliwości zastosowania art. 387 K.p.k. sąd wyznacza oskarżonemu obrońcę do mediacji, którego udział w rozprawie jest ograniczony jedynie do postępowania mediacyjnego, określonego w art. 387 Kodeksu postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-207.18" who="#PosełJerzyPistelok">Trzy podkomisje pracowały bardzo długo i wytrwale. Jest to dowód na to, iż nowelizacja czy zmiana kodeksów karnych jest pracą bardzo trudną. Chciałbym więc z tego miejsca biorącym udział w tym przedsięwzięciu ekspertom i znawcom prawa wyrazić jak największe uznanie za ich wkład w tę bardzo trudną i odpowiedzialną pracę. Jednocześnie chciałbym zaprotestować przeciwko próbom zmiany kodeksów karnych na ulicy i w demonstracjach. Tam prawa karnego się nie zmieni, a jeśli się je zmieni, to na pewno ze szkodą dla obywateli, nie tylko dla podsądnych. Wnoszę, aby Sejm jak najszybciej uchwalił tak pożądaną zmianę Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-207.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Jerzemu Pistelokowi.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Budnika z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PosełKrzysztofBudnik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z uwagi na ograniczony czas klubu Unii Wolności wypowiem się tylko w jednej kwestii. W podstawowym tekście sprawozdania o Kodeksie karnym nie przewiduje się możliwości warunkowego zwolnienia skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności. Takie rozwiązanie budzi zasadnicze zastrzeżenia. Kara dożywotniego pozbawienia wolności pojawiła się jako alternatywa kary śmierci. Obok niej należy do najsurowszych sankcji karnych, albowiem umożliwia odebranie człowiekowi wolności na zawsze. W obecnych warunkach wzrostu przestępczości oraz pojawienia się szczególnie drastycznych i zorganizowanych przestępstw przeciwko życiu jej istnienie i stosowanie ze względu na prewencję ogólną należy uznać za konieczne. Jednak zgodnie ze współcześnie rozumianą polityką karną, funkcją resocjalizacyjną kary oraz indywidualizacją odpowiedzialności karnej nie może to być kara ostateczna i nieodwoływalna. Taka kara bowiem byłaby karą niehumanitarną i sprzeczną ze standardami praw człowieka. W istocie przyjęcie propozycji Komisji Nadzwyczajnej stworzy stan sprzeczności tej regulacji z międzynarodowymi zobowiązaniami naszego państwa. Również ze względu na podstawowe założenia polityki penitencjarnej bezwzględna kara dożywotniego pozbawienia wolności nie jest pożądana. Odbiera ona bowiem skazanemu na taką karę motywację i nadzieję na zmianą swego życia. Taki skazany właśnie wówczas stanie się praktycznie bezkarny, co musi odbić się także na innych więźniach.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#PosełKrzysztofBudnik">Kierując się tymi uwagami, ośmielam się polecić Wysokiej Izbie wniosek mniejszości do art. 79 Kodeksu karnego, według którego skazani na karę dożywotniego pozbawienia wolności uzyskują prawo ubiegania się o warunkowe zwolnienie po odbyciu 25 lat kary. Chciałoby się powiedzieć, że dopiero po 25 latach, a w każdym razie, co należy szczególnie podkreślić, jest to jedynie prawo wystąpienia z wnioskiem o warunkowe zwolnienie, a nie do jego automatycznego uzyskania. Konsekwencją przyjęcia tego wniosku powinno być przyjęcie także wniosku mniejszości do art. 140 w sprawozdaniu Komisji Nadzwyczajnej o Kodeksie karnym wykonawczym. Przepisy te stanowią o możliwości korzystania z widzenia bez dozoru poza obrębem zakładu karnego oraz opuszczenia zakładu karnego bez dozoru na czas określony jako istotnych nagród w systemie resocjalizacyjnym skazanych. Instytucje te mają mieć charakter wyjątkowy, są adresowane do przypadków losowych, ale także mogą być ważnym elementem resocjalizacyjnym i motywacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#PosełKrzysztofBudnik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę jeszcze zauważyć, że omawiany wniosek mniejszości może być oceniany także jako rozwiązanie bardzo rygorystyczne. O ile bowiem powszechnie akceptowane standardy praw człowieka oraz humanitarne zasady wykonywania kar izolacyjnych nakazują już po kilkunastu latach dokonanie oceny skazanego z punktu widzenia jego zdolności do życia zgodnego z prawem na wolności, o tyle wniosek mniejszości taką możliwość przewiduje dopiero po 25 latach. To także jest wyraz ustępstwa na rzecz zwolenników całkowitej eliminacji niektórych przestępców. Nie powinno ujść uwagi również to, że w razie przyjęcia poprawki przywracającej karę śmierci, a utrzymującej karę dożywotniego pozbawienia wolności, już chyba prostą i bezdyskusyjną konsekwencją winno być przyjęcie omawianego wniosku mniejszości do art. 79 Kodeksu karnego. Rażącym błędem byłoby bowiem utrzymywanie dwóch sankcji karnych mających na celu eliminację skazanego.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#PosełKrzysztofBudnik">Panie marszałku, ośmielę się jeszcze zadać dwa krótkie pytania panu ministrowi sprawiedliwości, inspirowany poprawkami wniesionymi przez panią posłankę Lidię Błądek, z którymi raczej się utożsamiam. Czy obecna sytuacja uzasadnia istnienie aresztów policyjnych? Czy obecna praktyka wymaga tej instytucji, czy oczekują jej organy wymiaru sprawiedliwości w celu skutecznego zwalczania przestępczości? I następne pytanie, a w zasadzie prośba o ustosunkowanie się do kary dodatkowej konfiskaty mienia. Rzeczywiście może wywoływać pewne kontrowersje fakt, że po kilku latach zniesienia tej kary w imię demokratyzacji życia publicznego obecnie ją przywracamy. Czy inne środki prawne nie są wystarczające do pozbawienia sprawcy przestępstw korzyści uzyskanych niezgodnie z prawem i ustanowienia dostatecznej dolegliwości również o charakterze majątkowym? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Krzysztofowi Budnikowi z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Mieczysława Pieckę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PosełMieczysławPiecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę odnieść się do niektórych zasad odpowiedzialności karnej, których modyfikacje moim zdaniem wychodzą naprzeciw potrzebom okresu, w którym żyjemy, choć niektórzy zmiany te przyjmują z powątpiewaniem. Mam na uwadze obniżenie granicy wieku odpowiedzialności karnej nieletnich, zaostrzenie kary dla recydywistów, możliwość stosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary dla pomocników i odstąpienie od wymiaru kary przy przekroczeniu granic obrony koniecznej w wyniku strachu lub wzburzenia, usprawiedliwionego okolicznościami zamachu.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#PosełMieczysławPiecka">Myślę, że obniżenie z 16 do 15 lat granicy wieku odpowiedzialności karnej nieletniego, który dopuścił się jednego z najcięższych przestępstw wymienionych w art. 10 § 2, to jest takich, jak przestępstwa zabójstwa, gwałtu, rozboju, jest zasadne zarówno wobec wcześniejszego dojrzewania społecznego nieletnich, jak i stale rosnącego wysokiego stopnia zagrożenia przez zdemoralizowanych, bezwzględnych, brutalnych sprawców, działających często w grupie, wobec których ofiary pozostają bez szans. Według mnie kara nie musi, jak uważają niektórzy, przy tej zmianie przewyższać surowością stopnia winy. Wartościować to przecież będzie sędzia, analizując wszystkie okoliczności, w tym stopień rozwoju intelektualnego, społecznego i stopień winy sprawcy. Kodeks zatem nie musi z góry ograniczać wymiaru kary do 2/3 ustawowego zagrożenia przewidzianego dla dorosłych. O jej wysokości powinien decydować sąd, tak jak decyduje o możliwości odpowiedzialności na zasadach określonych w tym kodeksie. On będzie oceniał stopień dojrzałości i stopień winy, on winien określać wysokość kary, wiedząc, że przestępca nie jest człowiekiem w pełni dojrzałym. Obniżenie wymiaru górnej granicy kary a priori oraz indywidualizacja kary wynikająca z okoliczności i prognoz nie jest rozwiązaniem lepszym, przy czym zwalnia jakoby sędziego od dogłębnego, myślę, że potrzebnego aż do bólu, wartościowania sprawy. W okresie wzrostu przestępczości i oczekiwania społecznego na interwencję państwa Komisja Nadzwyczajna, moim zdaniem, trafnie określiła granicę odpowiedzialności, wysokość kary i rolę sądu. Komisja nie podzieliła opinii, i słusznie, o potrzebie stosowania w odniesieniu do tych przestępców taryfy ulgowej, wynikającej z bezpośredniego zapisu ustawy. Nie chodzi tu przecież wyłącznie o dobro niedojrzałego sprawcy, lecz o osiągnięcie wszystkich celów kary i zwiększenie bezpieczeństwa obywateli.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#PosełMieczysławPiecka">Myślę, że postulat obligatoryjnego nadzwyczajnego zaostrzenia górnej granicy kary o połowę przy recydywie ma uzasadnienie w odbiorze społecznym orzeczeń sądowych i wzrostu zagrożenia. Zasadne jest, że wobec recydywistów, a więc wobec swego rodzaju świata przestępczego, kryminalnego, stosować należy kary surowsze, stąd ustawowa dyrektywa dla sędziów zawarta w art. 65 winna istnieć, choć nie jest najlepsza i wymaga takiego uściślenia, by nie dopuszczać do zbędnego nadzwyczajnego zaostrzenia kary przy recydywie z przestępstw drobniejszych i uniknąć zaostrzenia z art. 65 ust. 2 przy przestępstwach groźnych, ale innego rodzaju.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#PosełMieczysławPiecka">Popieram modyfikację wymiaru kary za pomocnictwo zawartą w art. 19 § 2, zmierzającą do wprowadzenia możliwości zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary względem pomocnika. Karygodność tego zjawiska wydaje się o wiele mniejsza od podżegania i zróżnicowanie kary przez możliwość nadzwyczajnego jej łagodzenia jest rozwiązaniem właściwym.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#PosełMieczysławPiecka">Postępem w rozwiązywaniu problemu odpowiedzialności sprawcy przy przekroczeniu granicy obrony koniecznej jest odstąpienie sądu od wymiaru kary przy przekroczeniu tej granicy w wyniku strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami zamachu, art. 25 § 3. To minimum tego, co należało zrobić, choć myślę, że trudno będzie odróżnić w praktyce sądowej przekroczenie granic obrony koniecznej wynikające z przyczyn innych niż strach lub wzburzenie od przekroczeń, które z tych faktów wynikają. Choć rozwiązanie z punktu widzenia zapisu nie jest doskonałe, to jednak idea w nim tkwiąca wymaga wsparcia. Projekt zwiększa możliwość prawa do obrony, to jest prawa do odparcia bezprawnego zamachu w okolicznościach, które przecież nie dają okazji do wartościowania wyboru sposobu obrony, który nie narazi odpierającego na zarzut przekroczenia granic obrony koniecznej. W tych okolicznościach wobec przemyślanego ataku sprawcy nie ma możliwości wyboru sposobu i środka obrony. W takim przypadku, moim zdaniem, należy dopuścić możliwość przekroczenia granicy obrony przy braku winy umyślnej. Przy proponowanym rozwiązaniu odnosi się jednak wrażenie, że zabezpieczając się przed przestępstwem umyślnym przy realizacji obrony koniecznej bardziej chronimy interesy sprawcy bezprawnego zamachu niż ofiary stosującej obronę konieczną.</u>
          <u xml:id="u-211.5" who="#PosełMieczysławPiecka">Przyjęte rozwiązanie tylko połowicznie załatwia problem obywatela realizującego swoje prawo do obrony. Obywatel dalej pozostaje zbyt ograniczony zagrożeniem odpowiedzialności z tytułu przekroczenia granic obrony koniecznej, zagrożeniem wynikającym z niewłaściwego wyboru sposobu obrony i sposobu niewspółmiernego do niebezpieczeństwa zamachu, którego przecież podczas akcji nie jest w stanie do końca ocenić. Moim zdaniem sprawa ta wymaga doskonalszego określenia i za tym się opowiadam. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-211.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Mieczysławowi Piecce.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Mariana Michalskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#PosełMarianMichalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Generalne zmiany w projekcie ustawy Kodeks karny zmierzają w kierunku tworzenia prawa ochrony podmiotowości człowieka w przypadkach pokrzywdzonego oraz sprawcy przestępstwa.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#PosełMarianMichalski">Dobrze, że nowy Kodeks karny proponuje zmiany dotyczące ochrony pokrzywdzonych w zależności od woli naprawienia krzywd przez sprawcę czynu przestępczego lub woli pojednania. Projekt daje również możliwości przerwania postępowania przygotowawczego w przypadku przyznania się sprawcy do czynu przestępczego.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#PosełMarianMichalski">W części szczegółowej projekt Kodeksu karnego jest dostosowany do przemian ustrojowych. Jednak mimo wnoszonych uwag podczas pierwszego czytania przy kodyfikacji nie przyjęto koncepcji kompleksowego uregulowania prawa karnego łącznie z prawem karnym skarbowym i prawem o wykroczeniach. Stąd zarzut o niekompletności projektu Kodeksu karnego, albowiem wiele przepisów prawa karnego pozostawiono nadal poza obrębem Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#PosełMarianMichalski">Wydaje się, że przyjęte rozwiązania pozakodeksowe będą rzadko stosowane, co w dalszym ciągu utrudniać może ochronę porządku prawnego. W sposób wybiórczy przeniesiono do projektu Kodeksu karnego regulacje karnoprawne dotyczące ochrony środowiska, pozostawiając poza kodeksem przepisy dotyczące ochrony przyrody, zwierząt oraz kłusownictwa.</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#PosełMarianMichalski">W niektórych przepisach zawartych w części szczegółowej przyjęto nadmiernie kazuistycznie stany faktyczne oraz przestępstwa kwalifikowane. Można tu wymienić zabójstwo, spowodowanie katastrofy, zgwałcenie, kradzież, zabór pojazdu w celu krótkotrwałego użycia. Zróżnicowanie kar w tych przypadkach polega jedynie na określeniu dolnego progu wymiaru kary, co jest swojego rodzaju brakiem zaufania do sędziowskiego wymiaru kary.</u>
          <u xml:id="u-213.5" who="#PosełMarianMichalski">Zdaniem wielu praktyków z dziedziny prawa karnego, m.in. prokuratorów, z którymi miałem przyjemność konsultować spostrzeżenia i uwagi do projektu Kodeksu karnego, niesłuszne jest odstąpienie od ustanowienia czynów kwalifikowanych jako przypadków tzw. mniejszej wagi, jak np. nielegalne posiadanie broni lub amunicji.</u>
          <u xml:id="u-213.6" who="#PosełMarianMichalski">Podobnie przeniesienie ciężaru ścigania na drogę oskarżenia prywatnego z oskarżenia publicznego czynów, gdy rozstrój zdrowia trwa krócej niż 14 dni, wydaje się niesłuszne. Obecna regulacja, w której przyjęto 7 dni rozstroju zdrowia, z uwagi na przedmiot ochrony prawnej (życie, zdrowie) ukształtowana praktyką orzeczniczą biegłych oraz judykatury, jest chyba słuszniejsza.</u>
          <u xml:id="u-213.7" who="#PosełMarianMichalski">Również wiele kontrowersji w środowisku prawniczym budzi projekt zapisu art. 251 — zbytnia ogólnikowość dyspozycji karnej, np. określenie „w inny sposób znęca się fizycznie lub moralnie”, może być nadużywana przez osoby zmieniające wyjaśnienia lub zeznania bez racjonalnego uzasadnienia.</u>
          <u xml:id="u-213.8" who="#PosełMarianMichalski">Podzielam zasadność wniosków mniejszości dotyczących art. 183 i art. 61 § 4 projektu Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-213.9" who="#PosełMarianMichalski">Wysoka Izbo! Pragnę przedłożyć propozycję poprawek do projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-213.10" who="#PosełMarianMichalski">1. W art. 45 § 2 wyrazy: „wszczęcia postępowania” zastąpić wyrazami: „popełnienia przestępstwa”. Z zapisu projektodawców wynika, że konfiskacie mienia podlegałoby mienie sprawcy, które do niego należy dopiero w chwili wszczęcia postępowania.</u>
          <u xml:id="u-213.11" who="#PosełMarianMichalski">2. W art. 181 po wyrazach: „z miejsca zdarzenia” wstawić: „sąd wymierza karę pozbawienia wolności od dwóch lat”, dalsza treść jak w projekcie ustawy. Uzasadniam to tym, że popełnione przestępstwa w stanie nietrzeźwości są nagminne, stąd dolna granica kary powinna być ostrzejsza.</u>
          <u xml:id="u-213.12" who="#PosełMarianMichalski">3. Skreślić art. 218. Skreślenie tego zapisu pozwoli lepiej bronić praw osobistych, bronić przed pomówieniem opartym na nieprawdzie. Sprawcy, który działał faktycznie w błędzie, w wystarczający sposób bronić będzie przepis dotyczący błędu - art. 29.</u>
          <u xml:id="u-213.13" who="#PosełMarianMichalski">4. Ostatnia poprawka do projektu Kodeksu karnego dotyczy skreślenia art. 308. Zostawienie tego zapisu praktycznie spowoduje zbieg idealny przestępstwa z przestępstwem karnym skarbowym, penalizującym nierzetelne prowadzenie dokumentacji podatkowej, co praktycznie oznacza dokumentację działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-213.14" who="#PosełMarianMichalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt Kodeksu postępowania karnego zawiera wiele nowatorskich zmian. Niemniej w znacznej części powtarza dobrze już znane prawnikom zasady procedury karnej. Proponowany projekt w dalszym ciągu nie uwzględnia postulowanego przez środowiska sędziów, prokuratorów i adwokatów wprowadzenia do etapu postępowania przygotowawczego instytucji sędziego śledczego, który podejmowałby jako instytucja niezawisła istotne z punktu widzenia praw człowieka decyzje procesowe.</u>
          <u xml:id="u-213.15" who="#PosełMarianMichalski">Również duże kontrowersje budzi zachowanie w projekcie ustawy (art. 90 i 91) instytucji martwej w postępowaniu karnym - przedstawiciela społecznego. W sposób wystarczający kontradyktoryjność postępowania karnego jest zastąpiona przez strony postępowania karnego: pokrzywdzonego, oskarżyciela publicznego, oskarżonego, obrońcę, pełnomocnika pokrzywdzonego, oskarżyciela posiłkowego i powoda cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-213.16" who="#PosełMarianMichalski">Może budzić sprzeciw zapis art. 180 § 2, dający możliwość przesłuchania w charakterze świadka adwokata na okoliczność objętą jego tajemnicą zawodową. Można przypuszczać, że poprzez ten zapis chce się utrzymać po prostu orzeczenie Sądu Najwyższego. Z drugiej strony przepis ten daje uprzywilejowanie dotyczące tajemnicy lekarskiej, albowiem będzie zmuszał do tego, że prokurator w każdej sprawie, gdy będzie zachodziła konieczność przesłuchania lekarza, na przykład na okoliczność stwierdzonych u pokrzywdzonego obrażeń ciała powstałych wskutek pobicia, będzie musiał najpierw wyjednać zgodę na przesłuchanie lekarza za zgodą sądu. Również odnośnie do tzw. ugody można mieć uwagi, gdyż wydaje się, że prokurator w tym zakresie powinien prowadzić mediację z obrońcą oskarżonego, a nie z samym oskarżonym.</u>
          <u xml:id="u-213.17" who="#PosełMarianMichalski">Z uwagi na ograniczony czas wystąpienia pragnę w dalszej części wypowiedzi przedłożyć propozycje zmian z ich uzasadnieniem.</u>
          <u xml:id="u-213.18" who="#PosełMarianMichalski">1. Proponuję skreślić zapis art. 180 § 2, gdyż adwokat, radca prawny powinni mieć bezwzględne prawo do zachowania tajemnicy tego, o czym się dowiedzieli w związku z wykonywaniem zawodu. Takiego uprawnienia nie powinien mieć lekarz, jeżeli jego zeznanie ma dotyczyć pacjenta, który zarazem jest pokrzywdzonym w sprawie.</u>
          <u xml:id="u-213.19" who="#PosełMarianMichalski">2. W art. 209 § 2 po wyrazie „prokurator” proponuję wprowadzić wyrazy: „lub policjant”. Nie ma powodu, aby na prokuratora nakładać obowiązek wyjeżdżania do każdego przypadku ujawnienia zwłok. Wydaje się, że przepis powinien w takich sytuacjach nakładać obowiązek uczestnictwa prokuratora przy oględzinach zwłok.</u>
          <u xml:id="u-213.20" who="#PosełMarianMichalski">3. W art. 330 § 2 proponuję skreślić zdanie trzecie. Nie wydaje się słuszne, aby sprawę pokrzywdzonego, którą umorzył prokurator, badał prokurator nadrzędny, a potem sąd, mógł w takiej sytuacji wnosić w trybie prywatnym akt oskarżenia, gdyż będzie to sprzyjać pieniactwu i różnym aktom oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-213.21" who="#PosełMarianMichalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wnoszę o przekazanie obu projektów ustaw do poszczególnych komisji celem dalszych prac nad nimi. Natomiast propozycje poprawek przedłożę wraz z uzasadnieniami, które wymieniłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Michalskiemu.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Baszczyńskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zmiana ustrojowa w naszym państwie wymusiła konieczność nowelizacji całego systemu prawa karnego. Dotychczasowe prawo zaniedbywało ochronę obywateli, ponieważ nastawione było przede wszystkim na ochronę różnych interesów państwa. To wszystko należało zmienić, ale nie poprzez zmiany cząstkowe. I dziś właśnie staje przed Wysoką Izbą problem takiej całościowej zmiany. Najogólniej te zmiany można scharakteryzować następująco: Przede wszystkim zmienia się struktura przestępstwa; inne jest ujęcie winy nieumyślnej; zostaje określona nowa funkcja szkodliwości czynu. Ponadto pojawia się wiele nowych kategorii przestępstw, zwłaszcza gospodarczych. Zmieniają się również zasady wymiaru kary. Sędzia, wymierzając karę, musi brać pod uwagę jej wpływ na społeczeństwo i sprawcę oraz stopień zagrożenia. Myślę, że można stwierdzić, iż przygotowany projekt Kodeksu karnego jest zgodny ze standardami Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Po przedstawieniu tych bardzo ogólnych zmian chcę teraz zwrócić uwagę Wysokiej Izby na niektóre szczegółowe rozwiązania zawarte w Kodeksie karnym. Wiadomo, że komisja zrezygnowała z kary śmierci. Zastąpić ma ją dożywotnie pozbawienie wolności. To dobra propozycja. Kara śmierci nie jest przecież wymierzeniem sprawiedliwości. Zamiast niej należy stosować konsekwentnie karę dożywotniego więzienia. W tym miejscu popieram wniosek mniejszości do art. 79 § 3, ale pod warunkiem, że w odniesieniu do skazanego na karę dożywotniego więzienia warunkowe zwolnienie następuje po 25 latach odbywania kary, i to tylko w niektórych przypadkach (np. podeszły wiek czy przewlekła choroba).</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Wysoki Sejmie! Uważam, iż przedstawione w części szczegółowej wysokości wymiaru kary za niektóre przestępstwa są zbyt niskie. Dotyczy to w szczególności rozdz. XIX: Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu. Tylko w jednym wypadku, art. 150 § 1, 2 i 3, przewidziano karę do 15 lat pozbawienia wolności, a więc maksymalną. Rozdział ten dotyczy szeregu przestępstw, które winny być zagrożone karą do 15 lat pozbawienia wolności, np. przestępstwa określone w art. 161 § 3 Kodeksu karnego. Uważam również, że w art. 161 § 2 karę pozbawienia wolności należy podnieść do 10 lat, za rozmyślne bowiem spowodowanie czyjegoś ciężkiego kalectwa na całe życie nie może grozić kara podobna, jak za samo użycie noża podczas bójki.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Również w rozdz. XXV: Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności np. w art. 201 § 3 kara winna być podniesiona do 15 lat pozbawienia wolności. W rozdz. XXXV: Przestępstwa przeciwko mieniu w art. 283 § 1 kara pozbawienia wolności winna być podniesiona do lat 10. Art. 295 § 1 - kradzież jest to pojęcie stosowane w różnych artykułach Kodeksu karnego i moim zdaniem powinno być ono uściślone.</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W wyniku wprowadzenia nowych uregulowań prawa społeczeństwo oczekiwać będzie zahamowania przestępczości. Czy tak się stanie, zależeć będzie od wielu czynników. Na pewno wprowadzenie nowych przepisów zwiększy skuteczność działania organów ścigania. Musi z tym jednak iść w parze odpowiednie wyposażenie i dobre przygotowanie policji, a jednocześnie sprawne i szybkie osądzanie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-215.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Krzysztof Baszczyński.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Baszczyński: Czy mogę przekazać poprawki?)</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Ale, panie pośle, gdzie są podpisy?</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Baszczyński: Czy potrzebne są podpisy?)</u>
          <u xml:id="u-216.6" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Tak, inaczej nie możemy przyjąć poprawki. To jest postępowanie w sprawie kodeksów. Konieczne jest 15 podpisów. Proszę się zapoznać z regulaminem.</u>
          <u xml:id="u-216.7" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-216.8" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Henryka Kisielewskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#PosełHenrykKisielewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Modyfikacja tak znaczących dla polskiej demokracji Kodeksu karnego wykonawczego, Kodeksu postępowania karnego, Kodeksu postępowania karnego i ustawy karnej skarbowej wymaga nie mniej wnikliwego rozpatrzenia i dyskusji merytorycznej niż np. prace nad ustawą zasadniczą, tzn. nową konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Zarazem wyrażam nadzieję, że ten parlament umie w tak znaczącej dla bytu niepodległego państwa kwestii reformy wymiaru sprawiedliwości wznieść się ponad doraźne spory międzypartyjne i gry polityczne. Myślę, że przyszłość wymiaru sprawiedliwości w III Rzeczypospolitej Polskiej nie zostanie rozmyta przez partykularne gry przedwyborcze lub drugorzędne spory retoryczne.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#PosełHenrykKisielewski">Sądzę, Wysoki Sejmie, że tej debacie będzie z uwagą przysłuchiwać się cała Polska, a nie tylko środowiska prawnicze czy reprezentujące siły porządku publicznego i bezpieczeństwa państwa. By nie przedłużać, już na wstępie zaznaczam, że przedłożony właśnie Wysokiej Izbie projekt przyjmuję jako pozytywny owoc długotrwałej pracy szeregu wybitnych autorytetów prawniczych i reprezentujących dziedziny pokrewne, jako rzecz znaczącą, której bardzo długo i z utęsknieniem oczekiwali praktycy prawa karnego. Proponowana ustawa znosi wiele popeerelowskich absurdów kodeksowych, tyleż anachronicznych co z zasady represyjnych, zmierzając w kierunku prawa nie jaskrawie represyjnego, ale skutecznego. Prawnicy karniści od dawna postulowali przy każdej sposobności przeniesienie akcentów w Kodeksie karnym wykonawczym i w Kodeksie postępowania karnego z represyjności, z nadmiernej restrykcyjności na — podkreślam — społeczną świadomość nieuchronności poniesienia kary. To jest nie tylko bardziej pragmatyczne i skuteczniejsze z ogólnego punktu widzenia, ale również przystawalne do demokratycznych norm i obyczajów prawnych występujących od lat w demokratycznych systemach prawnych Europy Zachodniej. Zniknąć mają w większości drastyczne, absurdalne, niestety jeszcze dotąd obowiązujące nadmiernie wysokie w stosunku do kalibru i tzw. społecznej szkodliwości czynu kary za faktycznie banalne przestępstwa popełniane w warunkach recydywy lub tzw. recydywy wielokrotnej. Obrazowo mówiąc, zgodnie z dotychczasowym żenującym stanem faktycznym, recydywista, który ukradł trzy kury z kurnika, może otrzymać karę pozbawienia wolności nie mniejszą niż na przykład sprawca gwałtu czy niebezpiecznego rozboju, a nawet morderstwa — ów recydywista niewspółmiernie wysoką do rangi przestępstwa karę zawdzięcza właśnie kryminalnej przeszłości, a gwałciciel czy morderca wyrok podobnej wysokości otrzymuje dlatego, że jest dopiero raz karany.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#PosełHenrykKisielewski">Kolejna ważna sprawa. Projekty tutaj dyskutowane odnoszą się, czego z nader uzasadnionym zniecierpliwieniem oczekiwało całe społeczeństwo, do stosunkowo nowych kategorii przestępstw, jak chociażby szeroko definiowana tzw. przestępczość zorganizowana, mafijna, na przykład zorganizowana działalność przemytniczo-szmuglerska, dotycząca narkotyków czy wymuszania haraczy. Trzeba bowiem bez ogródek powiedzieć, że o ile klasyczny wzrost przestępczości był u nas od jakiegoś czasu koniunkturalnie nagłaśniany, o tyle mniej dostrzegano gorsze jeszcze zjawisko patologiczne, a mianowicie skrajnie drastyczną brutalizację czynów przestępczych, w czym prym wiodą właśnie ludzie wplątani w złowrogie macki profesjonalnej, pozbawionej wszelkich skrupułów przestępczości zorganizowanej.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#PosełHenrykKisielewski">Tu powiem rzecz być może w kręgach tzw. Europejczyków mało popularną, a jednak w moim odczuciu głęboko zasadną. A więc w przypadku kar orzekanych za te najcięższe przestępstwa, częstokroć wielokrotnie popełniane, brutalne, odrażające, prawo musi działać nie tylko skutecznie, ale i do pewnego stopnia odstraszająco. Rzecz w tym jedynie, aby każdy przypadek był osądzany szalenie indywidualnie, drobiazgowo, gdyż mechanicznie stosowana restrykcyjność kar może prowadzić do niebezpieczeństwa wylania dziecka z kąpielą.</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#PosełHenrykKisielewski">Proponowane Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego znacznie szczelniej i wnikliwiej niż dotychczas regulują prawa oskarżonych, przede wszystkim wyraźnie ograniczają potencjalne nadużywanie środków przymusu wobec nich. Tu oskarżony zyskuje gwarancję szczególną w postaci poddania środków przymusu wyłącznym kompetencjom sądu (tymczasowe aresztowanie, kara porządkowa aresztu) albo nadzorowi tego organu w formie rozpoznawania zażaleń na ich stosowanie przez prokuraturę lub inne organa ścigania karnego. Zainteresowanemu przysługuje w rzeczywistości na każdym etapie postępowania zażalenie na każdy rodzaj zatrzymania, w tym zadysponowany przez przedstawiciela prokuratury. Jednostka zatrzymana dysponuje niezbywalnym prawem do natychmiastowego kontaktu z obrońcą - adwokatem.</u>
          <u xml:id="u-217.5" who="#PosełHenrykKisielewski">Tyle humanitarne, co i zarazem pragmatyczne wydaje się postulowane zastępowanie tymczasowego aresztowania innymi formami i środkami zapobiegawczymi, jak np. nakaz powstrzymania się oskarżonego od wykonywania określonej działalności, zawieszenie oskarżonego w czynnościach służbowych bądź zawieszenie prawa do wykonywania czynności zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-217.6" who="#PosełHenrykKisielewski">Przeniesienie kompetencji dotyczących tymczasowych aresztowań na sądownictwo jest w pełni zbieżne z Międzynarodowym Paktem Praw Politycznych i Obywatelskich. Projekt jednoznacznie ponadto orzeka, iż za funkcjonariusza wykonującego władzę sądową w żadnym razie nie można uznać prokuratora, zwłaszcza obecnie, gdy jest on podporządkowany organowi władzy wykonawczej, jakim jest minister sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-217.7" who="#PosełHenrykKisielewski">Znacznego postępu można dopatrzyć się w proponowanej wersji postępowania przygotowawczego. Tu również mamy do czynienia ze znaczną racjonalizacją tych postępowań.</u>
          <u xml:id="u-217.8" who="#PosełHenrykKisielewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedłożony projekt ustawy Kodeks postępowania karnego wraz z projektem ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego zyskał przychylną opinię pełnomocnika rządu do spraw integracji europejskiej oraz pomocy zagranicznej jako generalnie nie naruszający postanowień prawa europejskiego, zgodny z Europejską Konwencją o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Myślę, że w tej Izbie, pod wpływem między innymi tej debaty, wykrystalizuje się niebawem satysfakcjonujący ogół narodu nowoczesny i humanitarny system prawny demokratycznej i suwerennej Rzeczypospolitej Polskiej. Proszę jednak zarazem, abyśmy pamiętali, że w normalnie funkcjonującym społeczeństwie prawo musi chronić obywatela przed przestępcą, a nie na odwrót. Miarodajne sondaże opinii publicznej wskazują, iż społeczeństwo czuje się generalnie bezbronne wobec wzrastającej fali przestępczości. Co gorsza, brutalność przestępców rodzi nastroje negatywne, takie jak np. chęć subiektywnego rewanżu, zemsty. Owe niekorzystne nastroje są tyleż niepokojące, co w dużym stopniu zrozumiałe.</u>
          <u xml:id="u-217.9" who="#PosełHenrykKisielewski">Kończąc, pragnę zaznaczyć, że nowoczesny, odpowiadający wymogom czasu Kodeks karny wykonawczy powinien optymalnie łączyć humanitaryzm z powagą i skutecznością wymiaru sprawiedliwości. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-217.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Henrykowi Kisielewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Bolesława Machnio z PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PosełBolesławMachnio">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zabierając głos w debacie nad sprawozdaniem Komisji Nadzwyczajnej o rządowych projektach ustaw związanych z Kodeksem karnym, z jego wprowadzeniem, z postępowaniem i wykonaniem, pragnę w tym wystąpieniu powiedzieć kilka zdań o tym, co o sprawach karnych mówi społeczeństwo i jaka jest opinia o stosowaniu kar, ściganiu przestępców itp. Wciąż słyszymy, że po roku 1989 władze naszego państwa szukają elektoratu. Jest faktem, że jeśli się chce sprawować władzę, to trzeba uzyskać większość w wyborach, obojętnie, czy to będą wybory do parlamentu czy wybory samorządowe, czy wybory prezydenckie. Do takiego stwierdzenia upoważnia mnie fakt, że pierwszy Senat w obecnej Polsce wniósł projekt ustawy o amnestii dla przestępców nie politycznych, lecz kryminalnych. Co to spowodowało? Na przykład morderca z woj. piotrkowskiego, będący nauczycielem, dokonał morderstwa czterech chłopców w wieku od 10 do 14 lat. Nie pamiętam dokładnie, ale otrzymany przez niego wyrok, nie niższy niż kara dożywotniego więzienia, był kilkakrotnie zmniejszany w wyniku różnych amnestii. W momencie wejścia w życie tej ustawy, o której wcześniej mówiłem, dotyczącej amnestii, o którą wnosił Senat, odbywał ostatnią karę w wysokości 15 lat i został objęty amnestią. W sumie kara w wypadku tej osoby wyniesie ok. 1 roku za jedno zamordowane dziecko, nie więcej niż dwa lata za zamordowanie jednego dziecka. Pytam: Co to za kara? Czy wielkość kary będzie przeciwdziałać przestępstwom, będzie powodować, że morderca, mający zamiar dokonać przestępstwa, będzie zastanawiał się nad tym, jaka kara go spotka za popełnione przestępstwo? Dodam, że, jak donosiła prasa, w wyniku wprowadzenia ww. ustawy były dwa strajki w zakładach karnych, 8 więźniów straciło życie, miało też miejsce podpalenie zakładu oraz były ogromne inne straty materialne. Związane to wszystko było z omawianą amnestią.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#PosełBolesławMachnio">Podobnych przykładów mógłbym podać więcej, i to nie tylko dotyczących kar za przestępstwo karne, ale i kradzieży mienia. Na przykład pan Maj z gminy Jastrząb w woj. radomskim nie może odzyskać 6 ha ziemi V i VI klasy zabranej mu w okresie PRL. Proszę nie traktować mego wystąpienia jako wypominków, są to dowody świadczące o funkcjonowaniu w Polsce prawa. Niektórzy mieszkańcy naszego kraju mówią, że parlament uchwala zbyt liberalne przepisy karne, a i jeśli chodzi o realizację tego prawa, nie możemy się szczycić.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#PosełBolesławMachnio">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po tym wstępie przejdę do omówienia art. 150 ze sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej do spraw kodyfikacji karnych zawartego w druku nr 1942. § 1 tego artykułu brzmi: „Kto zabija człowieka, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 8, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności”; § 2: „Kto zabija człowieka:</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#PosełBolesławMachnio">1) ze szczególnym okrucieństwem,</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#PosełBolesławMachnio">2) w związku z wzięciem zakładnika, zgwałceniem albo rozbojem”...</u>
          <u xml:id="u-219.5" who="#PosełBolesławMachnio">Są jeszcze dwa dalsze punkty, ale nie będę ich przytaczał, są one wymienione w podanym druku. Kara za te przestępstwa jest podobna jak w § 1, z tym że 8 lat zamieniono na lat 12. § 3 brzmi: „Karze określonej w § 2 podlega, kto jednym czynem zabija więcej niż jedną osobę lub był wcześniej prawomocnie skazany za zabójstwo”; a § 4: „Kto zabija człowieka pod wpływem silnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”.</u>
          <u xml:id="u-219.6" who="#PosełBolesławMachnio">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proszę mi pozwolić na własny komentarz do ww. artykułu, przytoczonych przeze mnie paragrafów. Mam pytanie: Jaka jest różnica pomiędzy śmiercią z § 1 a śmiercią z § 2? Moim zdaniem nie ma żadnej, dlatego kara powinna być jednakowa. W jednym i drugim paragrafie są słowa: „albo”, tzn., że kara będzie sprawiedliwa, jeśli przestępca otrzyma 25 lat, bo jest słowo „albo”, którego sąd nie musi brać pod uwagę. § 3 tegoż artykułu mówi, że taką samą karę otrzymuje ten, kto był wcześniej prawomocnie skazany za zabójstwo. Według mnie ten artykuł jest zbyteczny, bo nic nowego nie wnosi. Przeciwnie, nie pozwala mordercy recydywiście wymierzyć większej kary niż 25 lat. Słowo „albo” omówiłem wcześniej. Podobnie postąpiłbym z § 4, wystarczy bowiem, by ktoś pouczył oskarżonego, a ten oświadczył przed sądem, że w czasie morderstwa był pod wpływem silnego wzburzenia, a za zabicie człowieka sprawca otrzymuje 10 lat pozbawienia wolności. Pragnę powiedzieć, że takie zapisy z art. 150 nie będą mieć wpływu na zwalczanie zabójstw, nie będą także środkiem profilaktycznym, który będzie odstraszał przyszłych morderców od popełnienia tych czynów. Kara śmierci miałaby profilaktyczne działanie. Jedynym czynnikiem łagodzącym mogłoby być zabójstwo przypadkowe.</u>
          <u xml:id="u-219.7" who="#PosełBolesławMachnio">Na zakończenie pozwolę sobie na dygresję. Mianowicie miło było słuchać pań i panów posłów oraz wielu ekspertów w trakcie omawiania ustawy o ochronie zwierząt. Streszczę to w jednym zdaniu: Jeśli zachodzi konieczność zabicia zwierzęcia, czy będzie to bydło, trzoda chlewna, myszy, szczury, czy inne drobniejsze, to pozbawiając te zwierzęta życia trzeba zachować jak najdalej idący humanitaryzm, by nie czuły one, że są uśmiercane; za inne zabójstwo stosowana będzie dość wysoka kara. Czemu więc tak bardzo ochraniamy mordercę człowieka? Może on zamordować kilka czy kilkadziesiąt osób, a nigdy nie otrzyma kary śmierci, bo ta jest karą skuteczną, a każda inna kara, łącznie z tzw. dożywociem, może zostać zmieniona w wyniku amnestii lub za tzw. dobre sprawowanie w zakładzie karnym. Dlaczego sędziowie przy ferowaniu wyroków muszą mieć dużo litości i dobre serce, by nie skrzywdzić mordercy?</u>
          <u xml:id="u-219.8" who="#PosełBolesławMachnio">Ostatnia dygresja, która też ma, według mnie, swoją wymowę. Gdy byłem w 1960 r. w Danii na międzynarodowym kongresie spółdzielczości mleczarskiej, widziałem - nie tylko na dworcach kolejowych i autobusowych - stojące rowery. A kto z nas w Polsce widział rower stojący na ulicy bez opieki lub zabezpieczenia przed kradzieżą? Mam nadzieję, że nic nowego nie powiem: Tam, gdzie nie ma kary, tam nie ma miary. Apeluję do tych, którzy strzegą prawa w naszym państwie, by nie traktowali zbyt liberalne - użyję bardzo przykrego wyrażenia, za co serdecznie przepraszam - przestępców wszelkiej maści, bo nie wpływa to na zmniejszenie przestępczości i nie jest skuteczne w walce z nią. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-219.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Bolesławowi Machnio.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Głos zabierze pan poseł Jan Świrepo z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#PosełJanŚwirepo">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na 76 posiedzeniu Wysoka Izba powołała Komisję Nadzwyczajną do spraw kodyfikacji karnej. Przedstawione wówczas rządowe projekty kodyfikacji prawa karnego w postaci projektów Kodeksu karnego, Kodeksu postępowania karnego i Kodeksu karnego wykonawczego, wraz z przepisami wprowadzającymi, wymagały ze względu na ogrom przepisów oddzielnego rozpatrywania. Komisja w celu usprawnienia, a także przyspieszenia pracy powołała trzy podkomisje zajmujące się poszczególnymi kodeksami.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#PosełJanŚwirepo">Kodyfikacja prawa karnego stała się konieczna ze względu na dostosowanie całego naszego systemu prawnego do potrzeb obecnej rzeczywistości gospodarczej oraz do potrzeb prawnych związanych z naszym uczestnictwem w międzynarodowej społeczności. W okresie transformacji gospodarczej bardzo często powstają afery dotyczące wielomiliardowych kwot, a ich sprawcy cieszą się wolnością. Stanowi to istotne zagrożenie dla stabilności naszego prawa i gospodarki. Powszechny jest pogląd, że uczciwie trudno jest dojść do fortuny. Przestępcy są coraz bardziej zorganizowani, wyposażeni w najnowocześniejszy sprzęt, a jednocześnie bezwzględnie wykorzystują wszelkie luki prawne. Społeczeństwo oczekuje, że nowe przepisy prawa karnego zapewnią większą ochronę obywateli przed przestępcami, a kary będą adekwatne do popełnionych czynów przestępczych. Jednocześnie oczekują gwarancji przestrzegania swoich konstytucyjnych praw. Czy zaostrzenie przepisów prawa karnego może radykalnie wpłynąć na spadek przestępczości? Mój przedmówca wątpił w to. Na to pytanie starano się odpowiedzieć podczas pracy w podkomisjach, a także w Komisji Nadzwyczajnej. Osobiście z zadowoleniem przyjmuję to, że w naszym prawie karnym nie będzie kary śmierci, mimo że część członków komisji była temu przeciwna. Uważam także za słuszne, że najwyższa kara, jaką jest dożywocie, wymierzana w wypadku szczególnie okrutnych przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu (art. 150 § 2 i 3), nie może ulec złagodzeniu. Dlatego negatywnie odbieram wniosek mniejszości nr 6 do Kodeksu karnego, który daje możliwość warunkowego zwolnienia skazanego na dożywocie po odbyciu 25 lat kary.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#PosełJanŚwirepo">Pozytywnie należy ocenić zapis art. 33 Kodeksu karnego dotyczący wielkości wymierzanej grzywny. Wprowadza się karę grzywny mierzoną stawką dzienną, która w zależności od dochodów sprawcy może wynosić 10–2000 zł dziennie. Jednocześnie ustala się, że minimalna grzywna nie może być mniejsza niż 10 stawek dziennych, a maksymalna 360. Taki zapis daje duże możliwości przy ustalaniu wielkości grzywny. Dlatego będę głosował przeciwko wnioskowi mniejszości nr 1 do art. 33, w którym proponuje się inny sposób ustalania grzywny.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#PosełJanŚwirepo">Mając na uwadze afery gospodarcze, a także czyny przestępcze przeciwko mieniu, np. kradzieże samochodów, jestem za przyjęciem wniosku mniejszości nr 7 i 8 do art. 116 Kodeksu karnego, które obniżają o połowę wartość w wypadku takich pojęć ustawowych, jak mienie znacznej wartości oraz mienie wielkiej wartości.</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#PosełJanŚwirepo">Będę głosował także za przyjęciem wniosku mniejszości nr 9 do art. 116 § 16, dotyczącego określenia stanu nietrzeźwości; według zapisu projektu Kodeksu karnego stan ten zachodzi przy zawartości alkoholu we krwi przekraczającej 0,8 promil. Wniosek mniejszości obniża granicę do 0,5 promil.</u>
          <u xml:id="u-221.5" who="#PosełJanŚwirepo">Kończąc, wyrażam nadzieję, że nasz system prawa karnego po wprowadzeniu w życie projektów Kodeksu karnego, Kodeksu postępowania karnego i Kodeksu karnego wykonawczego będzie gwarantował, że każde przestępstwo będzie dobrze rozpatrzone i osądzone, a kara będzie adekwatna do popełnionego przestępstwa i wyegzekwowana, skazany zaś będzie miał zapewnione prawa wynikające z podpisanych przez nasz kraj porozumień międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-221.6" who="#PosełJanŚwirepo">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym przekazać także moje osobiste spostrzeżenia z pracy w Komisji Nadzwyczajnej jako człowieka, który na co dzień nie jest związany zawodowo z prawem karnym. Mam satysfakcję i zadowolenie z tego, że mogłem pracować w komisji, w której stworzono warunki do wypowiadania swoich poglądów dla zainteresowanych z różnych opcji. Była także zgodność wszystkich stron co do tego, że należy szukać kompromisu, i wola rozwiązania problemu. Projekty kodeksu przedstawione przez rząd były przygotowane bardzo dobrze. Dziękuję więc stronie rządowej, ekspertom oraz wszystkim posłom członkom Komisji Nadzwyczajnej za lekcję dobrej pracy nad tworzeniem prawa. Mówię to dlatego, że bardzo często uczestniczę obecnie w pracach komisji, w których wzajemne antagonizmy nie pozwalają na osiągnięcie kompromisu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-221.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Janowi Świrepo.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Kazimierza Pańtaka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#PosełKazimierzPańtak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chcę bardzo krótko powiedzieć o dwóch sprawach zawartych w dwóch kodeksach, tj. w Kodeksie postępowania karnego i w Kodeksie karnym.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#PosełKazimierzPańtak">O ile jaśniejszym punktem, mówiąc obrazowo i poetycko, Kodeksu postępowania karnego jest idea wprowadzenia plea bargainingu, czyli ugody, instytucji przyjmowanej w niektórych państwach Europy bardzo ostrożnie, podobnie jak my to robimy, a przeniesionej z systemu prawa amerykańskiego, gdzie, jak tu mówiono, 85–90% spraw kończy się ugodą zawartą pomiędzy prokuratorem i oskarżonym, zatwierdzaną przez sąd — kara jest często łagodniejsza, oszczędza to koszty i czas w procesach, korzyści są ewidentne. W czasie ostatniego pobytu w Stanach Zjednoczonych żartowaliśmy, że aby zneutralizować system wymiaru sprawiedliwości w Stanach Zjednoczonych, wszyscy oskarżeni powinni nie zgodzić się na tę ugodę. Wówczas ten wymiar sprawiedliwości byłby zakorkowany o wiele bardziej niż polski wymiar sprawiedliwości. Jest to sprawa bardzo jasna, wprowadzamy to ostrożnie. Wiem, że jest wniosek poselski zgłoszony w drugim czytaniu, aby stosować to do czynów zagrożonych karą pozbawienia wolności nie do lat pięciu, ale do lat dziesięciu. To jest jaśniejszy punkt tych kodeksów, bardzo to popieram, namawiam do tego i myślę, że to przyjmiemy.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#PosełKazimierzPańtak">Jest jednak - dla równowagi - bardzo ciemny punkt w Kodeksie karnym. Mówił tu o tym pan profesor Gaberle. Chodzi o art. 183 Kodeksu karnego, o sytuację, gdy pod jurysdykcję sądową poddawane są sprawy prowadzenia samochodu pod wpływem środka odurzającego lub w stanie nietrzeźwości. Może to spowodować zakorkowanie wymiaru sprawiedliwości i mieć nieobliczalne skutki. Jak wiemy, jest on niewydolny, narzekamy, pomimo starań rządu, poprawy warunków materialnych sędziów, poprawy warunków pracy sądów, technicznych; są potrzebne pieniądze, te pieniądze znajdują się. Natomiast strzelenie - powiem bardzo obrazowo i po sportowemu - gola w postaci art. 183 wymiarowi sprawiedliwości dokładnie zakorkuje ten wymiar sprawiedliwości. Z natury rzeczy - mówił o tym pan profesor - postępowanie przed sądem nie jest postępowaniem uproszczonym, jest postępowaniem wymagającym kosztów. Praworządność kosztuje. Kolegia sobie doskonale z tym radzą, są odpowiednie rygory, w tej chwili za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości kara wynosi 50 mln starych złotych, czyli 5 tys. nowych złotych. Jest to kara wysoka, dolegliwa. Natomiast przekazanie tych spraw sądowi - moim zdaniem i myślę, że akurat jest tu zbieżność, ponieważ obaj z panem profesorem jesteśmy członkami Krajowej Rady Sądownictwa - może spowodować, że wymiar sprawiedliwości zostanie dokładnie zakorkowany, i doprowadzić do niewydolności, jakiej sobie nie wyobrażamy. Jeżeli coś funkcjonuje dobrze, to nie naprawiajmy tego. Być może przyjdzie czas, że trzeba będzie sądom powierzyć jurysdykcję nad ludźmi, którzy - mówiąc obrazowo - po pijanemu prowadzą samochód, ale wymaga to gruntownej reformy w zakresie sprawiedliwości; może to nastąpić, ale myślę, że niezbyt szybko. Dlatego apeluję, aby jednak przyjąć wniosek mniejszości nr 10 (druk nr 1942) i skreślić art. 183, ponieważ może to pociągnąć skutki, których ani wnioskodawcy nie mieli zamiaru wywołać, ani komisja, przyjmując to. Zwracam się więc do pana ministra sprawiedliwości, aby niezależnie od stanowiska, jakie tutaj zajmie, było to przedmiotem szczegółowego postępowania wyjaśniającego. Mamy trochę czasu przed trzecim czytaniem i może dobrze byłoby, gdyby jeszcze Krajowa Rada Sądownictwa zajęła się tą sprawą. Jeżeli bowiem nasze wizje katastroficzne są przesadzone, to dobrze, obyśmy nie mieli racji z panem profesorem Gaberle. Nie chcielibyśmy mieć racji, ale jeżeli będziemy mieli rację, to skutki mogą być naprawdę bardzo niebezpieczne ze względu na interes społeczny.</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#PosełKazimierzPańtak">Chcę powiedzieć jeszcze o jednej sprawie. Pan poseł Szymański wniósł poprawki do art. 269, dodając § 3 i 4. Chodzi o to, aby osoby, które umożliwiają innym osobom przekroczenie wbrew przepisom ustawy granicy Rzeczypospolitej Polskiej, podlegały karze pozbawienia wolności do lat 5, a także aby jeżeli sprawca uczynił sobie z popełniania przestępstwa określonego w paragrafie, o którym czytałem, stałe źródło dochodu, podlegał karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. Popieram ten wniosek, jestem posłem z woj. zielonogórskiego. Fakt, że tak wielu Azjatów, ludzi z państw czy narodów uwikłanych w różnego rodzaju konflikty zbrojne decyduje się na przekraczanie granicy, szukanie szczęścia w państwach zachodnich - głównie dzieje się to na przejściu przez granicę zachodnią - jest może zrozumiały. Niedobrze jednak jest - i powinni tacy ludzie, często świadomi, dobrze zorganizowani, cynicy, być surowo karani - gdy z nieszczęścia innych ludzi czynią sobie niektórzy źródło dochodu. Nie pomagają w celach altruistycznych, w celach humanitarnych, tylko po prostu dla nędznych paru groszy. Jak wieść niesie, często nie są to aż tak nędzne pieniądze, gdyż ten proceder przynosi znaczne korzyści, oni wykorzystują to. Wiem, że § 1 i 2 dotyczą też tych sprawców, że pomocnictwo jest karane i że można już na mocy § 1 i 2 ukarać, bo niekoniecznie sprawcą jest ten, który popełnia przestępstwo, jest nim też ten, który skłania do tego, czy pomocnik. Ale zgodnie z art. 19 projektu Kodeksu karnego zagrożenie to mieści się w granicach zagrożenia dla tych ludzi, którzy tę granicę przekraczają, czyli jest to kara do dwóch bądź trzech lat. Natomiast intencją tego przepisu będzie obostrzenie tego zagrożenia i kary chyba nie są wygórowane, bo ten proceder ma nie tylko wymiary karne, ale powinien być potępiany ze wszech miar. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-223.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Kazimierzowi Pańtakowi.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Seweryna Jurgielańca z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym powiedzieć, że chylę czoło przed komisją, która miała odwagę zrezygnować z kary śmierci. Jest u nas w Polsce olbrzymia ilość środowisk, które absolutnie się z tym nie zgadzają, ale jeżeli mamy wejść do Europy, to właśnie jest to jeden z dobrych przykładów do naśladowania z innych krajów.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#PosełSewerynJurgielaniec">W wypowiedzi swojej chciałbym skupić się na kilku sprawach dotyczących ustawy o wychowaniu w trzeźwości w stosunku do propozycji Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Art. 73 proponuje, aby w wypadku zawieszenia kary sąd mógł zobowiązać skazanego do poddania się leczeniu w warunkach ambulatoryjnych. Dotyczy to leczenia odwykowego lub leczenia rehabilitacyjnego. Mam propozycję, ażeby to określenie „w warunkach ambulatoryjnych” zostało skreślone ze względu na to, iż może wskazane są nie tylko warunki ambulatoryjne, może również zaistnieć konieczność leczenia w lecznictwie zamkniętym. Wydaje mi się, że to jest istotne, o formie leczenia miałby bowiem decydować lekarz czy psycholog kliniczny, który powinien określić, czy istnieje konieczność leczenia pacjenta w warunkach ambulatoryjnych czy w warunkach szpitalnych.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Następna sprawa również dotyczy tego artykułu. Mianowicie zobowiązanie przez sąd do poddania się leczeniu w praktyce jest bardzo często nieskuteczne. Sprawca przestępstwa, skazany przez sąd i zobowiązany przez ten sąd do podjęcia leczenia, z reguły odmawia udziału w leczeniu i w praktyce nie można go do tego zmusić. W związku z tym proponuję, ażeby w art. 73 dopisać § 3, który brzmiałby następująco: „W odniesieniu do osoby uzależnionej od alkoholu lub innych środków odurzających skazany za czyn dokonany w stanie nietrzeźwości lub odurzenia zobowiązania z § 1 pkt. 5 i 6 stały się obligatoryjne”. Zgodnie z art. 73 § 1 pkt 5 sąd może zobowiązać skazanego do powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających. I pkt 6 — zobowiązać skazanego do poddania się leczeniu, w szczególności odwykowemu lub rehabilitacyjnemu — już bez słów „w warunkach ambulatoryjnych”.</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Art. 94 przewiduje możliwość orzeczenia przez sąd środka zabezpieczającego. Jednocześnie artykuł ten stanowi, iż przed orzeczeniem tego środka sąd wysłuchuje lekarzy psychiatrów lub psychologa. Proponuję dodać tutaj zapis: sąd wysłuchuje opinii biegłych lekarzy psychiatrów lub psychologa, czyli ludzi, którzy są całkowicie odpowiedzialni za swoje opinie, a nie przypadkowych, bo z tego artykułu wynika, iż mógłby to być ewentualnie przypadkowy lekarz psychiatra lub psycholog.</u>
          <u xml:id="u-225.5" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Art. 97 przewiduje możliwość orzeczenia przez sąd środka w postaci umieszczenia sprawcy w zamkniętym zakładzie leczenia odwykowego, jeżeli popełnione przestępstwo jest związane z uzależnieniem od alkoholu lub innego środka odurzającego. Celem tego orzeczenia sądu jest zapewne skłonienie przestępcy do udziału w leczeniu, nie zaś do samego pobytu w zakładzie leczenia odwykowego. Samo umieszczenie w takim zakładzie nie jest oczywiście działaniem prozdrowotnym i nie powinno być samo w sobie celem orzeczenia. Stąd proponuję, aby w art. 97 § 3 po wyrazach: „wyników leczenia” postawić przecinek i dopisać: „po zapoznaniu się z opinią prowadzącego leczenie”. Natomiast w § 4 po wyrazach: „w zakładzie” postawić przecinek i dopisać: „jeżeli w tym okresie skazany uczestniczył w realizacji programu terapeutycznego trwającego co najmniej 3 miesiące. O zaliczeniu tym rozstrzyga sąd po zapoznaniu się z opinią prowadzącego leczenie”.</u>
          <u xml:id="u-225.6" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Wreszcie, proszę państwa, art. 116, który mówi o stanie nietrzeźwości. Chciałbym tylko powiedzieć, że ustawa o wychowaniu w trzeźwości, art. 46, określa w sposób, wydaje mi się, jednoznaczny, kiedy jest stan po użyciu alkoholu, kiedy jest stan nietrzeźwości, i zapis: 0,8 promila, zawarty w propozycjach, był nieprawidłowy. Proponuję - jeżeliby można było i ewentualnie komisje by to przyjęły - żeby w art. 116 określić to przez odwołanie się do ustawy o wychowaniu w trzeźwości.</u>
          <u xml:id="u-225.7" who="#PosełSewerynJurgielaniec">W art. 212 proponuję, żeby zastąpić słowo: „spożywanie” słowem: „spożycie”, spożywanie jest bowiem procesem ciągłym, co w tym układzie jest trudno udowodnić, natomiast taki jednorazowy akt może być udowodniony. Proponuję również zastąpienie słów: „napojów alkoholowych” słowami: „napoju alkoholowego”. Jeżeli państwo pozwolą, przeczytam to: Art. 212. Kto rozpija małoletniego, dostarczając mu napój alkoholowy, ułatwiając jego spożycie - nie spożywanie, tylko spożycie — lub nakłaniając go do spożycia tego napoju, podlega karze... Po prostu we wszystkich tych przypadkach jest tu określenie jednorazowego aktu, a nie spożywania, co nie zawsze będzie można udowodnić.</u>
          <u xml:id="u-225.8" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Wreszcie art. 362, dotyczący żołnierzy. Proponuję zapis: „Żołnierz, który po wyznaczeniu do służby lub będąc w służbie wprawi się w stan nietrzeźwości lub odurzenia innym środkiem...”, czyli: nie „wprawia”, tylko „wprawi się”. Sądzę, że to jest też do przyjęcia, wielorazowe czy długotrwałe działania nie zawsze mogą być bowiem udowodnione. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-225.9" who="#PosełSewerynJurgielaniec">Jeżeli pan pozwoli, panie marszałku...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Nie mam wyjścia. Jeżeli jest 15 podpisów, to jest wszystko w porządku.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#komentarz">(Poseł Seweryn Jurgielaniec: 18 nawet.)</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Nie, 15 wystarczy, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Sewerynowi Jurgielańcowi.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Andrzeja Brachmańskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#PosełAndrzejBrachmański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj na tej sali padło wiele słów poświęconych Kodeksowi karnemu, Kodeksowi postępowania karnego. Jest to naturalne, że większa uwaga Wysokiej Izby - myślę, że i społeczeństwa - skupia się na tych dwóch etapach. Natomiast myślę, że orzeczenie kary to jest dopiero połowa sprawy. Druga połowa to kwestia jej wykonania. Sądzę, że o tej kwestii może mniej się mówi dzisiaj na sali dlatego, że Kodeks karny wykonawczy, przedstawiony przez podkomisję, która pracowała bardzo intensywnie pod przewodnictwem pana posła Pańtaka, jest jakby mało kontrowersyjny. Uważam, że jest to zasługa tych wszystkich, którzy ścierali się w czasie prac tej komisji, którzy w wielogodzinnych, wielowątkowych dyskusjach dochodzili do pewnego consensusu; myślę, że przedstawiony Kodeks karny wykonawczy w jakiś sposób konsumuje wszystkie najnowsze osiągnięcia wiedzy penitencjarnej. Dlatego chciałbym się do paru spraw tutaj odnieść, zwracając uwagę Wysokiej Izby na te rzeczy, które decydują o pewnych nowych uregulowaniach, wprowadzeniu nowych instytucji.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#PosełAndrzejBrachmański">Myślę, że warte zauważenia jest przede wszystkim wprowadzenie czy - powiedziałbym - mocne wyeksponowanie dwóch nowych instytucji, które mają służyć reprezentowaniu interesów skazanego, czyli instytucji pełnomocnika oraz rzecznika oskarżonego, to jest art. 8 i art. 43.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#PosełAndrzejBrachmański">Muszę powiedzieć, że bardzo kontrowersyjne było zwłaszcza to, kto może być pełnomocnikiem oskarżonego. Propozycja rządowa szła dość daleko, jednak w komisji doszliśmy do wniosku, iż pełnomocnikiem oskarżonego może być tylko adwokat - ze względu na szczególną rangę tego zawodu i pewne zaufanie społeczeństwa do tego, iż adwokat w procesie pozyskiwania wiadomości nie stanie się jakby wspólnikiem oskarżonego. Bo oto, proszę państwa, mamy od paru lat nową sytuację - czasami ludzie skazani na kary odbywania więzienia próbują z celi więziennej kierować nadal przestępczością, zwłaszcza zorganizowaną. A nie jest żadną tajemnicą, iż jednym z najtrudniejszych zadań podczas wykonywania kary jest przecięcie więzi między szefem grupy zorganizowanej - czy wysoko postawioną osobą w grupie zorganizowanej - a samą grupą. Koncepcja rządowa jakby nie dostrzegała tego niebezpieczeństwa. Dlatego w pracach komisji stwierdzono, że osobą, która jakby bez kontroli może być łącznikiem między osadzonym a światem zewnętrznym, może być tylko adwokat. Uważam, że jest to rozwiązanie lepsze niż w przedłożeniu rządowym.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#PosełAndrzejBrachmański">Chciałbym też zwrócić uwagę Wysokiej Izby na bardzo wnikliwe i głębokie potraktowanie uczestnictwa społeczeństwa w wykonywaniu orzeczeń oraz nowe spojrzenie na pomoc w społecznej readaptacji skazanych. To znalazło swój bardzo mocny, instytucjonalny wyraz w rozdziale VII Kodeksu karnego, a nowa instytucja w postaci powołanej Rady Głównej do Spraw Społecznej Readaptacji i Pomocy Skazanym oraz możliwość powoływania takich instytucji na szczeblu wojewódzkim na pewno spowodują jakby instytucjonalne włączenie się w to wszelkiego rodzaju organizacji charytatywnych. Liczymy również na włączenie się związków wyznaniowych w ten proces, który nazywa się powtórnym przystosowaniem skazanego do życia w warunkach wolnościowych. Myślę, że jest to jedna z takich spraw, które warto podkreślić jako osiągnięcie prezentowanego projektu.</u>
          <u xml:id="u-227.4" who="#PosełAndrzejBrachmański">Chciałbym też powiedzieć o pewnych kontrowersjach dotyczących oddziału 2. Kiedy mówiliśmy o zakładach karnych, były liczne kontrowersje co do tego, jak szczegółowo ma być określony w Kodeksie karnym wykonawczym sposób odbywania kary w zakładzie karnym, systematyka zakładów karnych, przenoszenie skazanego z jednego typu zakładu karnego do drugiego. Komisja stanęła na stanowisku - moim zdaniem słusznym - iż maksymalnie te kwestie powinny być zapisane w Kodeksie karnym wykonawczym. Opowiedzieliśmy się za tym jakby wbrew stanowisku Centralnego Zarządu Zakładów Karnych, który uważał, że wiele z tych spraw powinno być określanych tylko w regulaminie. I myślę, że warto powiedzieć, iż jest to jakby wzmocnienie czy też jaśniejsze pokazanie, jaki ma być polski system penitencjarny.</u>
          <u xml:id="u-227.5" who="#PosełAndrzejBrachmański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowym rozwiązaniem, które warto ze wszech miar poprzeć, jest art. 119 Kodeksu karnego wykonawczego, który mówi o tym, w jakich warunkach można bez zgody skazanego dopuścić do interwencji lekarskiej, łącznie z zabiegiem chirurgicznym. To jest problem często spotykany, połyki, samouszkodzenia, samookaleczenia nie są zjawiskiem nowym ani marginalnym w życiu zakładów karnych. Tutaj komisja stanęła na stanowisku, iż nie warto iść tak zupełnie zgodnie z nową, liberalną tendencją, która mówi, że jeżeli skazany chce się samookaleczyć, to właściwie nie należy mu bez jego zgody pomagać. Chodziło tutaj zwłaszcza o interwencję chirurgiczną. Myślę, że takie unormowanie, które zezwala na interwencję chirurga czy lekarza, bez zgody skazanego w wypadku, kiedy zagrożone jest jego życie, jest ze wszech miar pożyteczne.</u>
          <u xml:id="u-227.6" who="#PosełAndrzejBrachmański">Projekt Kodeksu karnego wykonawczego reguluje również w nowy sposób dwie jakże istotne dziedziny życia więziennego, z którymi w nowych warunkach polskie więziennictwo się boryka - to jest problem pracy i nauki. Jak państwo wiecie, w poprzednim Kodeksie karnym wykonawczym był zapis o obowiązku pracy - i był on o tyle istotny, że w tamtym systemie pracy dla skazanych nie brakowało. Jednym z ważniejszych czynników jest to, że pracy dla skazanych nie ma. Nie od dzisiaj wiemy - i nauka to popiera - o resocjalizacji przez pracę. Również badania wykazują, iż więźniowie, którzy mają pracę, łatwiej znoszą trudy życia więziennego. Niestety, dzisiaj mamy taką sytuację, że tej pracy dla więźniów często brakuje, w związku z tym autorzy projektu odchodzą od nakładania na administrację obowiązku dostarczania pracy, bo byłaby to praca fikcyjna, która w wielu wypadkach jest bardziej demoralizująca niż brak pracy. Pozostał natomiast zapis, iż administracja zakładu karnego ma obowiązek poszukiwania pracy, ma w miarę możliwości starać się tę pracę dla więźniów znaleźć. Pozostał również zapis, z naszego punktu bardzo istotny, o tym, iż administracja więzienna ma obowiązek kształcenia więźniów na poziomie podstawowym. To jest, sądzę, bardzo istotna rzecz.</u>
          <u xml:id="u-227.7" who="#PosełAndrzejBrachmański">O jeszcze jednym artykule chciałbym powiedzieć w tonacji pozytywnej, mianowicie o art. 234. Dotyczy on niewielkiej grupy skazanych, otwiera drogę do utworzenia wydzielonej jednostki wojskowej, w której będą odbywali karę skazani żołnierze. Muszę powiedzieć, że mnie to rozwiązanie bardzo zadowala, ponieważ w innej ustawie, w jakiś sposób z tą skorelowanej, w ustawie o dyscyplinie wojskowej, wnosiłem o powrót do koncepcji oddziału dyscyplinarnego. Myślę, że te dwa rozwiązania przy takim zapisie kodeksowym da się w jakiś sposób pogodzić.</u>
          <u xml:id="u-227.8" who="#PosełAndrzejBrachmański">Kończąc wątek Kodeksu karnego wykonawczego, panie marszałku, pozwolę sobie zgłosić jedną poprawkę do niego, do art. 92 oraz art. 93, które mówią o tym, iż w zakładzie karnym typu półotwartego oraz w zakładzie karnym typu otwartego skazanym można udzielać przepustek: w pierwszym wypadku nie częściej niż raz na dwa miesiące, w drugim - nie częściej niż raz w miesiącu. Moim zdaniem jest to rozwiązanie za daleko idące, ponieważ stwarza ono możliwość obligatoryjnego otrzymywania przepustek przez więźniów, bez specjalnych zasług, tzn. łamie zasady tego systemu, w którym przepustka jest jednak swego rodzaju nagrodą. Tak więc jeden argument - to jest łamanie tego systemu. Drugi argument jest taki, że przy przyznawaniu przepustek niejako z urzędu może dojść do sytuacji, iż spora liczba więźniów będzie opuszczała zakład karny w jednym czasie. Myślę, że jest to rozwiązanie w dzisiejszych warunkach - nie mówię, że w ogóle, ale w dzisiejszych warunkach - jeszcze zbyt daleko idące. Konsekwencją przyjęcia tych poprawek, na co liczę ze strony Wysokiej Izby, byłoby skreślenie art. 34.</u>
          <u xml:id="u-227.9" who="#PosełAndrzejBrachmański">Jeszcze dwa zdania natury ogólnej, odnoszące się do poruszanych dzisiaj wątków. Pozwolę sobie być - w opinii niektórych moich kolegów - złym charakterem; chciałbym powiedzieć, że nie podzielam opinii - również wielu moich klubowych kolegów - o konieczności zniesienia kary śmierci nie tylko dlatego, że uważam, iż jednym z elementów kary jest również jej aspekt odwetowy. Chciałbym powiedzieć tak: żeby prawo było przestrzegane, społeczeństwo musi akceptować system prawa. Jak wiadomo z badań opinii publicznej, nasze społeczeństwo uważa, że są takie przypadki, w których ta kara powinna być stosowana. Powołam się na jeszcze jedno badanie, które dla mnie jest istotne. W ubiegłym roku przeprowadzono sondaż wśród sędziów i prokuratorów i trzeba powiedzieć, że ta grupa ludzi - która dla mnie jest grupą w tej mierze opiniotwórczą, jest najbliżej tych spraw - w 76% opowiedziała się w tym badaniu za utrzymaniem kary śmierci. Nie mówię, że ta kara ma być stosowana powszechnie, nagminnie, na pewno powinna być stosowana rzadko. Sądzę jednak, że jeżeli społeczeństwo ma akceptować polski system karny, to ta kara czy niebezpieczeństwo tej kary powinno być utrzymane. Trudno mi zgodzić się z panem posłem Szymańskim, z taką tezą, że w społeczeństwach cywilizowanych nie ma kary śmierci, ponieważ prowadzi to do absurdu, do stwierdzenia, że na przykład społeczeństwo Stanów Zjednoczonych nie jest społeczeństwem cywilizowanym.</u>
          <u xml:id="u-227.10" who="#PosełAndrzejBrachmański">Co do pana posła Kowolika - nie sposób się do tego odnieść. Mój kolega klubowy już o tym powiedział, mogę to skomentować krótko: są granice śmieszności. Jeżeli ktoś twierdzi, że obecny Kodeks karny namawia do robienia pornografii z udziałem 15-letnich dzieci, to po prostu myślę, że albo jest to prowokacja, albo głupota.</u>
          <u xml:id="u-227.11" who="#PosełAndrzejBrachmański">Kończę, panie marszałku, ostatnie zdanie do pani poseł Błądek. Muszę powiedzieć tak: zupełnie nie zgadzam się z jej stanowczym stwierdzeniem, iż nie powinno być aresztów policyjnych. Był taki czas, że ich nie było i okazało się, że jednak ten model się nie sprawdza, musieliśmy areszty policyjne, Wysoka Izbo, przywrócić. Sądzę, że tak długo, jak polski system wymiaru sprawiedliwości będzie niewydajny - a niestety trzeba stwierdzić z przykrością, że jest niewydajny - tego systemu będziemy się musieli trzymać.</u>
          <u xml:id="u-227.12" who="#PosełAndrzejBrachmański">To tyle, panie marszałku. Składam na piśmie treść poprawki włącznie z 15 podpisami. Dziękuję ślicznie.</u>
          <u xml:id="u-227.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję, panie pośle, za wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Nawołuję do nieużywania określeń, które mogą być uznawane za obraźliwe.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Wierchowicz, przepraszam, w jakim trybie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Sprostowanie, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Chodzi mi o sprostowanie mojego oświadczenia w niniejszej debacie, iż prokurator może zwolnić adwokata z obowiązku zachowania tajemnicy służbowej. Oczywiście, według art. 180 § 2, może to zrobić sąd, co nie zmienia mojej negatywnej oceny odnośnie do tej proponowanej regulacji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Ostatniego mam zapisanego do głosu pana posła Pawła Kasprzyka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo o wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#PosełPawełKasprzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Powoli, ale z konsekwencją prowadzone w naszej Izbie prace nad kodyfikacją kodeksów karnych dobiegają końca. Osobiście pracowałem nad uregulowaniami i zapisami Kodeksu postępowania karnego. Przyznać muszę, że podkomisja nasza pracowała bardzo rzetelnie i byłbym niesprawiedliwy, gdybym już w tym miejscu nie powiedział, że największy wkład w opracowanie tego kodeksu ma prof. Andrzej Gaberle oraz minister sprawiedliwości pan Leszek Kubicki ze swoim sztabem pracowników.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#PosełPawełKasprzyk">Osobiście najbardziej zadowolony jestem z wprowadzenia zapisu w art. 2 § 1 pkt 3, aby w postępowaniu karnym uwzględnione zostały prawnie chronione interesy pokrzywdzonego. Uhonorowana została bowiem tym samym w naszym prawie zasada restytucji ochrony praw pokrzywdzonego, ochrony własności. Zasada ta ma swoje dodatkowe usankcjonowanie w art. 39 Kodeksu karnego, gdzie przywrócono wśród innych środków karnych konfiskatę mienia. (Rozumiem, że chodzi tu o mienie pochodzące z przestępstwa.). Zaś w pkt. 6 tego artykułu wprowadzono obowiązek naprawienia szkody. Te zapisy prawne budzić będą szacunek dla własności osobistej, cudzej i wszelkiej innej. Aby umocnić obowiązek naprawienia szkody cudzej własności, chciałbym, jeżeli pan profesor pozwoli, wnieść drobną poprawkę do art. 333 § 3 K.p.k., żeby po słowach: „listę ujawnionych osób pokrzywdzonych z podaniem ich adresów” dodać: „wobec których oskarżony ma obowiązek naprawienia szkody im wyrządzonej”. I dalej bez zmian. W ten sposób już w toku sporządzenia aktu oskarżenia sprawca wiedziałby, że musi naprawić wyrządzone szkody i że jest to obowiązek nieuchronny.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#PosełPawełKasprzyk">Nowo opracowany Kodeks postępowania karnego umacnia między innymi pozycję kuratora sądowego. Kurator sądowy sporządza na polecenie sądu opinię o sprawcy. Wyeliminowano w ten sposób, jakże uciążliwe obecnie, sporządzanie tych opinii przez policję. Często samo pojawienie się policji w środowisku zamieszkania niekiedy niewinnej osoby wprowadzało i rzucało nić podejrzenia, zaś osoby niewinne były wytykane i szykanowane. Teraz będzie inaczej. Art. 214 § 4 Kodeksu postępowania karnego zobowiązuje kuratora do ujawniania swych opiniodawców tylko na żądanie sądu.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#PosełPawełKasprzyk">Twórcy kodeksu w toku prac nie kierowali się zasadami represyjności, lecz nieuchronności i racjonalności karania oraz tempa prac procesowych. Stąd wprowadzenie w Kodeksie postępowania karnego art. 335, który jest zupełnie nowym uregulowaniem, dotąd polskiemu prawodawstwu nieznanym. Mówię o ugodzie sądowej. Przyłączam się do wniosku posła Pisteloka z PSL, aby podnieść górną granicę kary, zawartą w tym artykule, z 5 do 10 lat pozbawienia wolności, ale z jednoczesnym obowiązkiem naprawienia szkody przez oskarżonego. Stosowanie tego prawa w praktyce może oznaczać przyspieszenie szeregu procesów sądowych. Nasze sądy są zawalone procesami, a w Stanach Zjednoczonych 85–90% spraw karnych kończy się ugodą. Gdyby u nas tak było, przepustowość naszych sądów byłaby wyższa - to taki nieładny zwrot, za co przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#PosełPawełKasprzyk">Wreszcie problem kary śmierci. Kara śmierci jest w tych projektach karą nie uwzględnianą. Rodzi się tu pytanie, czy jej być nie powinno? Mój klub stoi na stanowisku: kary śmierci nie ma i nie wprowadzamy jej. Osobiście zajmuję inne stanowisko. Uważam, że jeśli chodzi o zbrodnie z premedytacją, terroryzm i zbrodnie w warunkach recydywy (tzn. drugie zabójstwo i następne), kara śmierci powinna być stosowana. Co charakterystyczne - popieram mojego przedmówcę posła Brachmańskiego - że nasze społeczeństwo, nawet młodzież, wypowiada się za utrzymaniem kary śmierci. Przykładem tego było m.in. moje ostatnie spotkanie z młodzieżą w Liceum Ogólnokształcącym w Ustce, gdzie młodzież opowiedziała się za stosowaniem kary śmierci. Sam byłem zdziwiony. Osobiście jestem przeciw karze śmierci w przyszłości, ale nie dziś.</u>
          <u xml:id="u-233.5" who="#PosełPawełKasprzyk">W art. 150 § 4 Kodeksu karnego jest zapis: Kto zabija człowieka pod wpływem silnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. Czyli na nieumyślne zabójstwo lub zabójstwo w afekcie silnego wzburzenia otrzymuje się, o zgrozo lub o ironio, taką samą karę, jak za kradzież samochodu z użyciem przemocy. W art. 294 § 3 Kodeksu karnego czytamy bowiem: „Jeżeli czyn określony w § 1 — tj. krótkotrwałe użycie cudzego pojazdu mechanicznego — popełniono używając przemocy lub grożąc natychmiastowym jej użyciem albo doprowadzając człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”. Czy zatem zbrodnia pod wpływem silnego wzburzenia ma być tak samo karana jak kradzież samochodu z użyciem przemocy? Wydaje mi się, że byłaby to parodia prawa. Ponieważ w art. 294 projektu K.k. za kradzież samochodu jak dotąd wprowadza się wyłącznie karę pozbawienia wolności — a teraz mamy przecież do czynienia z plagą kradzieży samochodów — nasze więzienia byłyby przepełnione złodziejami samochodów. Stąd wnoszę, aby we wszystkich trzech paragrafach art. 294 wprowadzić obok kary pozbawienia wolności również karę grzywny. Wówczas sądy mogłyby stosować niższą karę aresztu, uzupełniając ją grzywną. Wnoszę zatem, aby w art. 294 § 1 K.k. po wyrazach: „Kto zabiera w celu krótkotrwałego użycia cudzy pojazd mechaniczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5” dodać wyrazy: „i karze grzywny”.</u>
          <u xml:id="u-233.6" who="#PosełPawełKasprzyk">W art. 294 § 2 K.k. po wyrazach: „od 6 miesięcy do lat 8” dodać wyrazy: „i karze grzywny”.</u>
          <u xml:id="u-233.7" who="#PosełPawełKasprzyk">W art. 294 § 3 K.k. po wyrazach: „od roku do lat 10” dodać wyrazy: „i karze grzywny”.</u>
          <u xml:id="u-233.8" who="#PosełPawełKasprzyk">Panie Marszałku! Wnoszę do laski marszałkowskiej na pana ręce poprawki z wymaganymi 15 podpisami. Wszystkim obecnym w Wysokiej Izbie dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-233.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Paweł Kasprzyk, ostatni z zapisanych do głosu.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę zatem ministra sprawiedliwości pana profesora Leszka Kubickiego o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest moją powinnością - bynajmniej nie kurtuazyjną, ale w moim głębokim przekonaniu w pełni uzasadnioną - przekazać Komisji Nadzwyczajnej serdeczne, gorące podziękowanie za ogromną pracę, jaką wykonała w związku z przygotowywaniem do drugiego czytania trzech projektów kodeksów karnych, które miałem zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie 27 marca tego roku. To była praca ogromna i gdyby chcieć ją scharakteryzować, trzeba by powiedzieć, że to była praca godna nazwy tej komisji. Była to praca w moim głębokim przekonaniu nadzwyczajna. Była to przede wszystkim praca niezwykle intensywna, prowadzona z ogromnym nakładem czasu i dyscypliny. Była to praca bardzo wnikliwa i była to praca twórcza. Na podkreślenie zasługuje zwłaszcza metoda funkcjonowania tej komisji. Komisja była w pełni otwarta. W jej posiedzeniach uczestniczyło szerokie grono przedstawicieli zainteresowanych instytucji, wielu ekspertów. Umożliwiono tzw. stronie rządowej bardzo aktywny udział w pracach tej komisji. Należy również wyrazić pełne uznanie za szybkość funkcjonowania tej komisji. Na tle innych zespołów parlamentarnych, jak sądzę, tak wielka praca, wykonana w tak krótkim czasie jest czymś wyjątkowym. W toku prac Komisji Nadzwyczajnej wprowadzono do projektów kodeksów, dzięki umożliwieniu szerokiej aktywności stronie rządowej, jak już powiedziałem, z inicjatywy ekspertów, szereg zmian, uzupełnień oraz nowych regulacji. Wzbogacają one w istotnym stopniu proponowany system rozwiązań prawnych tak w zakresie prawa karnego materialnego, procesu karnego, jak i karnego prawa wykonawczego. Przyczynią się niewątpliwie te uzupełnienia, te poprawki, te zmiany do usprawnienia funkcjonowania organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Wprowadzenie wielu zmian, które trudno nawet w tej chwili ująć statystycznie, jakkolwiek mamy bardzo szczegółowe zestawienie - i to chciałbym podkreślić - nie zburzyło podstawowych założeń, które przyświecały autorom projektów tych kodeksów, gdy je tu, do Sejmu, składali. Nie zburzyło przede wszystkim założeń aksjologicznych trzech projektów. Założenia te, charakteryzujące projekty, sprowadzały się przede wszystkim do tego, że chciano, aby te kodeksy były kodeksami państwa prawa, żeby były przeniknięte ideą praworządności i troską o pełne poszanowanie praw jednostki, praw obywateli. Nie zburzyły również tego, co było jednym z głównych elementów idei racjonalizacji represji karnych, sprowadzenia jej do należytych miar i nadania jej wymiaru adekwatnego do stopnia społecznego niebezpieczeństwa czynu. Nie zburzyły też tych ważnych przesłanek, którymi się kierowali autorzy tych projektów - aby nowe narzędzia w działaniach wymiaru sprawiedliwości były dobre, aby były sprawne, aby rzeczywiście przyczyniały się do usprawnienia pracy wymiaru sprawiedliwości. To wielka zaleta, że mimo tych licznych zmian nie zburzono ani integralności tych projektów, ani ich konstrukcji, ani podstawowych cech twórczych i autorskich, które wniosła do tych projektów komisja, powołana i pracująca w różnych okresach przy ministrze sprawiedliwości pod kierownictwem - wymienionego już dzisiaj - pana prof. Buchały, a które były przecież w jakimś sensie dziełem twórczym. I tego aspektu twórczego nie pozbawiły tych projektów legislacyjnych zmiany dokonane przez Komisję Nadzwyczajną.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Wnioskodawca, który w imieniu rządu przedstawiał Wysokiemu Sejmowi te projekty, do niektórych z tych zmian nie może odnosić się z jednakową aprobatą, ale trzeba powiedzieć, że szereg z tych zmian bardzo wzbogaciło nasze zamierzenia. Przykładem tego mogą być takie instytucje - mówię tylko o kilku z nich ze względu na ograniczenia czasowe - jak możliwość umorzenia postępowania w sprawie o występek zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 5, jeżeli orzeczenie kary byłoby niecelowe ze względu na rodzaj i wysokość kary prawomocnie orzeczonej wobec sprawcy za inne przestępstwo, gdy interes pokrzywdzonego temu się nie sprzeciwia. Na marginesie chcę powiedzieć, że zgłaszano tu poprawki, aby tą instytucją objąć przestępstwa zagrożone karą wyższą, nawet do lat 10. Poprawka jest bardzo dyskusyjna, bo trzeba byłoby poddać bardzo szczegółowej analizie katalog przestępstw, które są zagrożone karą do lat 10. Przeprowadzałem wraz z zespołem taką analizę i muszę powiedzieć, że instytucja ta mogłaby dotyczyć przestępstw o bardzo poważnym stopniu społecznego niebezpieczeństwa i dlatego tu musimy zachować pewną ostrożność. Ale to jest pewna przestroga związana z dalszą pracą.</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Z aprobatą można odnieść się również do wprowadzenia tzw. instytucji mediacji, poszerzenia propozycji rządowej w zakresie możliwości skrócenia postępowania dowodowego również na etapie postępowania przygotowawczego, jeżeli okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości w świetle wyjaśnień podejrzanego, a także wprowadzenie nowatorskiej instytucji, z którą łączymy duże nadzieje - tzw. dobrowolnego poddania się przez oskarżonego karze za występek zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 5, na jego wniosek oraz za zgodą prokuratora i pokrzywdzonego.</u>
          <u xml:id="u-235.4" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Pozytywnie również należy ocenić szereg innych poprawek i uzupełnień dokonanych w toku prac Komisji Nadzwyczajnej w projekcie Kodeksu karnego wykonawczego. Nie sposób jednak przy tej okazji nie zauważyć, że wprowadzono do projektów kodeksu pewne zmiany, które z punktu widzenia ministra sprawiedliwości muszą budzić wątpliwości i zastrzeżenia. Spośród propozycji poprawek odnoszących się do prawa karnego materialnego na taką ocenę może zasługiwać na przykład rezygnacja z zasady ograniczenia wymiaru kary wobec nieletnich, którzy po ukończeniu 15 roku życia - co już jest i tak przecież bardzo niskim progiem - dopuścili się określonego przestępstwa zagrożonego karą do 2/3 ustawowego zagrożenia. Uznaliśmy jednak, że ci sprawcy zasługują na pewne ograniczenie maksymalnego poziomu wymiaru kary.</u>
          <u xml:id="u-235.5" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Istotną chyba wadą - z uwagi na założenia konstrukcji projektu i zasadę winy, tak eksponowaną przez autorów projektu Kodeksu karnego - było ograniczenie przy kwestii niepoczytalności tej podstawowej przesłanki odpowiedzialności karnej, jaką jest zasada winy. Mam na myśli takie ujęcie kwestii niepoczytalności, które hołduje prawie wyłącznie zasadzie ochrony społecznej, a zupełnie eliminuje znaczenie winy. Dyskusyjna również może się wydawać wprowadzona do projektu Kodeksu karnego poprawka polegająca na możliwości warunkowego zawieszenia kary ograniczenia wolności. Tyle, jeśli chodzi o ten ogromny dorobek Komisji Nadzwyczajnej i jej stosunek do zasadniczych dokonanych tutaj zmian.</u>
          <u xml:id="u-235.6" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Muszę odnieść się z większą szczegółowością do wniosków mniejszości dotyczących projektu Kodeksu karnego. Trzeba stwierdzić, że zawarta w jednym z wniosków mniejszości propozycja powrotu do kwotowego określenia wysokości grzywny zamiast przyjętego w projekcie tego kodeksu systemu stawek dziennych nie jest trafna. Wydaje się nam, że system przyjęty w projekcie pozwala w o wiele większym stopniu na uwzględnianie sytuacji materialnej i możliwości płatniczych oskarżonego, a nadto wykazuje mniejszą wrażliwość na procesy inflacyjne, co eliminuje konieczność stałego nowelizowania ustawowych granic grzywny.</u>
          <u xml:id="u-235.7" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Ogromne wątpliwości nasuwa inny wniosek mniejszości, w którym chce się wprowadzać jako zasadę bardzo wysoką górną granicę grzywny, mając na względzie to, że w stosunku do niektórych przestępstw z zakresu ochrony obrotu gospodarczego potrzebne jest wymierzanie rzeczywiście bardzo wysokich grzywien. Wydaje nam się, że jednak nie tędy droga do tego celu. Po prostu powinna być w części ogólnej w stosunku do grzywny ustalona racjonalna - ta, która jest proponowana w projekcie - wysokość górnej granicy grzywny, a jednocześnie powinno tam być również zastrzeżenie, że ta górna granica grzywny nie odnosi się do wypadków, o których ustawa stanowi inaczej. I wtedy w pewnych tylko wypadkach mogłaby być szczególna wysokość grzywny w odniesieniu do kilku zaledwie przepisów, bądź to Kodeksu karnego, bądź - co moim zdaniem ma szczególne znaczenie - niektórych przepisów ustawy karnej skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-235.8" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Negatywnie należy się również odnieść do propozycji skreślenia z katalogu środków karnych środka polegającego na podaniu wyroku do publicznej wiadomości w szczególny sposób. Rozumiem zastrzeżenia do tego typu sankcji karnej, źle stosowanej w przeszłości, ale nie można nie mieć na uwadze tego, że środek ten może mieć istotne znaczenie, zwłaszcza w wypadku sankcji wymierzanych za przestępstwo zniesławienia. Zresztą środek ten nie jest wcale jakimś polskim oryginalnym wymysłem, jest on znany w wielu ustawodawstwach.</u>
          <u xml:id="u-235.9" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Musimy mieć wątpliwości do tego wniosku mniejszości, który postuluje obniżenie progu stanu nietrzeźwości z projektowanych 0,8 promil do poziomu 0,5 promil. To zagadnienie przewijało się w dzisiejszej debacie i wymaga ono kilku słów komentarza.</u>
          <u xml:id="u-235.10" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Bardzo przepraszam, panie marszałku...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Ależ proszę, panie ministrze, to jest bardzo ważna sprawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Proszę państwa, trzeba sobie wyjaśnić, co było intencją projektodawcy, który w art. 183 projektu określił jako przestępstwo prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości, a więc zmienił to, co jest wykroczeniem, na przestępstwo, czyli — jak to się mówi w języku prawniczym — podnosił wykroczenie do godności przestępstwa i właśnie w związku z tym podwyższył próg stanu nietrzeźwości. Autorom projektu chodziło o to, że prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości jest zjawiskiem nagminnym, niezwykle niebezpiecznym, którego penalizacja na poziomie wykroczenia w jakiś sposób osłabia funkcję represji karnej. Lekceważono to bardzo niebezpieczne zachowanie. W wielu krajach samo prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości, bez wypadku, jest przestępstwem. Są tam oczywiście różne progi. W Niemczech to jest 1,1 promil. My nie chcieliśmy iść tak daleko, bo znamy zjawisko polskie, proponujemy przyjąć 0,8 promil. Trzeba wówczas, oczywiście uznając samo prowadzenie w stanie nietrzeźwości za przestępstwo, podnieść próg nietrzeźwości z 0,5 do 0,8 promil i wtedy tylko to byłoby przestępstwem, a, wszystko poniżej 0,8 promil byłoby wykroczeniem, tak jak w tej chwili wykroczeniem jest w ogóle samo prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości. To było ratio legis bardzo społecznie uzasadnione. Niewątpliwie trzeba zwiększyć negatywną społeczną ocenę tego stale rosnącego zjawiska, które kryje w sobie ogromny potencjał niebezpieczeństwa. Ileż to razy policja drogowa zatrzymując osobę prowadzącą autobus stwierdza, że kierowca ma 2,2 promil. Przecież to są fakty. I co? I to jest tylko art. 87 — wykroczenia.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Dlatego sama idea penalizacji, określenia jako przestępstwa samego prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości nie jest społecznie bezzasadna. Stąd pomysł podniesienia progu nietrzeźwości do 0,8 promil. Ale powtarza się często — mówiono też o tym tu w wielu wystąpieniach w czasie debaty — że ta zmiana „zaleje” sądy ogromną liczbą spraw. Proszę państwa, kolegia do spraw wykroczeń orzekają i skazują za to wykroczenie w tej chwili w Polsce w 40 do 50 tys. przypadkach. Co najmniej jedna trzecia tych spraw i tak w tej chwili jest rozpatrywana przez sądy, dlatego że dość często są orzekane wysokie kary pozbawienia prawa prowadzenia pojazdów i osoby skazywane odwołują się do sądu. Tak więc w jakiejś części sprawy te są już na wokandzie sądowej. Jeżelibyśmy to zachowanie potraktowali jako przestępstwo tylko wówczas, gdy stan nietrzeźwości wynosi 0,8 promila, to byłoby nie 50 tys. spraw, lecz istotnie mniej. Natomiast efekt społeczny, efekt edukacyjny, efekt profilaktyczny tego zachowania byłby nieporównanie większy. Przy tej okazji odniosłem się już do pewnego fragmentu naszej debaty. Z tych względów wydaje się jednak zasadne utrzymanie art. 183 Kodeksu karnego, co oczywiście będzie dyskutowane na forum komisji.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Jeśli chodzi natomiast o wniosek mniejszości postulujący możliwość stosowania warunkowego przedterminowego zwolnienia względem skazanych na karę dożywotniego pozbawienia wolności po odbyciu minimum 25 lat tej kary, to należy stwierdzić, że wniosek ten jest zbieżny z uregulowaniami w tym zakresie zawartymi w rządowym projekcie ustawy, który w tym fragmencie został przez komisję zmieniony. Z tych właśnie względów ten wniosek spotyka się z pewną sympatią ministra sprawiedliwości, który ten rządowy projekt na forum Sejmu wnosił. Nie wydaje się, aby było zasadne pozbawianie skazanych na taką karę motywacji poddawania się procesowi resocjalizacji. Należy też zapobiegać powstawaniu praktycznie poczucia bezkarności osób odbywających karę dożywotniego pozbawienia wolności za ewentualne dalsze, a nawet najcięższe przestępstwa popełnione w czasie odbywania kary.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Z innych wniosków mniejszości należałoby z dużą rezerwą, a w każdym razie kontrolą odnieść się do projektowanej zmiany art. 61 K.k., przewidującej możliwość zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary lub warunkowego jej zawieszenia wobec sprawcy w razie ujawnienia organom ścigania przez niego, niezależnie od wyjaśnień złożonych w swojej sprawie, istotnych okoliczności nie znanych dotąd tym organom w odniesieniu do przestępstwa zagrożonego karą powyżej 5 lat pozbawienia wolności. Byłaby to swoista premia za ujawnienie przestępstwa nie znanego władzom ścigania. Jest to oczywiście ważny środek śledczy, ale sformułowanie przepisu, które jest zawarte w tym wniosku mniejszości, wymagałoby daleko idącej zmiany, jeżeli nawet by merytorycznie podzielać racje tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-237.4" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Nie można natomiast aprobować wniosku mniejszości, który proponuje obniżenie o połowę wysokości mienia znacznej oraz wielkiej wartości jako znamion przestępstw kwalifikowanych, dlatego że w ten sposób zmniejszalibyśmy niepotrzebnie i nadmiernie znamiona właśnie przestępstwa kwalifikowanego.</u>
          <u xml:id="u-237.5" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Jeśli chodzi o wnioski mniejszości dotyczące Kodeksu karnego wykonawczego, to jeden z tych wniosków mniejszości ma w sobie coś tentującego. Dotyczy to może tej próby ograniczania nadmiernego rygoryzmu dotyczącego sposobu wykonywania kary dożywotniego pozbawienia wolności. Tych rygoryzmów w projekcie nie było, komisja je wprowadziła. Sądzę, że wniosek mniejszości, który sprowadza się właściwie do koncepcji dawnego tekstu wniesionego przez komisję kodyfikacyjną, zasługuje na uwagę.</u>
          <u xml:id="u-237.6" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Również tentujący i wymagający pewnej dyskusji jest ten wniosek mniejszości, który dotyczy Kodeksu postępowania karnego w odniesieniu do problemu tajemnicy nie obrońcy, tylko adwokata, bo co do obrońcy to nie ma w ogóle dyskusji. Obrońca to jest osoba, której w ogóle nie wolno zadawać pytań. Natomiast tu nam chodzi o relatywną, względną ochronę tajemnicy, ale adwokata. W moim przekonaniu osobistym - w tej chwili mówię nie jako przedstawiciel rządu - tajemnica zawodowa adwokata powinna mieć większy szacunek i większą ochronę, dlatego że to jest kwestia klimatu, zaufania między klientem a adwokatem, i nie można tego klimatu narażać na szwank. Oczywiście jest tylko kwestia pewnych przesłanek i warunków, pewnych ograniczeń, ale nie wyłączałbym możliwości tak radykalnego stawiania sprawy ochrony tajemnicy adwokackiej, jak to jest sformułowane w tym wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-237.7" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Co do drugiego wniosku mniejszości do Kodeksu postępowania karnego dotyczącego art. 552, to uważam, że ten wniosek mniejszości nie zasługiwałby na akceptację.</u>
          <u xml:id="u-237.8" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">W ten sposób odniosłem się w sposób bardziej szczegółowy do wniosków mniejszości, ale mam pełną świadomość, że musiałem to powiedzieć, bo powinno to zostać zawarte przynajmniej w stenogramie. Jesteście, państwo, mimo późnej pory ofiarami tego, że mówię do stenogramu, ale to jest pewien dokument, który musi być brany pod uwagę w pracy Komisji Nadzwyczajnej.</u>
          <u xml:id="u-237.9" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">A teraz w największym skrócie co do debaty, która, Wysoki Sejmie, wydała mi się debatą niezwykle merytoryczną, niezwykle ciekawą, mimo pewnych powtarzających się wniosków. Wysoko oceniam poziom tej debaty i jestem szczęśliwy, że w minimalnym stopniu w dyskusji nad tym projektem wystąpiły różnice dyktowane wyłącznie opcją polityczną czy postawą światopoglądową mówców. Natomiast widać było, że w tej debacie górują problemy merytoryczne i troska o jak najlepszy kształt dyskutowanych projektów. Otóż ze względu na bardzo wiele zgłoszonych uwag nie mogę się odnieść do nich w całokształcie. Zresztą nie wszystkie nawet poznałem, bo niektóre były tylko złożone do protokółu, nie wszystkie były tu czytane. Odniosę się tylko do kilku najistotniejszych.</u>
          <u xml:id="u-237.10" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Przede wszystkim należy w pełni zgodzić się z tym, że musi być rozważona poprawka dotycząca fragmentu kodeksu, w którym jest mowa o ochronie płodu i przerwaniu ciąży. Chcę przypomnieć Wysokiej Izbie, że w projekcie komisji kodyfikacyjnej, w tym oryginalnym, autorskim projekcie, który był złożony ministrowi sprawiedliwości, przepisy te były sformułowane w sposób zbliżony merytorycznie do treści, jaka jest w tej chwili w ustawie o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. To znaczy uwzględniono tam m.in. przesłankę bezkarności (jako kontratyp), wtedy gdy w grę wchodzą względy społeczne, najkrócej mówiąc, wskazania społeczne. Minister sprawiedliwości wnosząc... Ale to nie ja, bo ja przedstawiałem w marcu te projekty, a minister sprawiedliwości wniósł je wcześniej. Minister sprawiedliwości zmienił te przepisy wbrew stanowisku komisji, dostosowując ich treść do stanu obowiązującego prawa. Przyjął wobec tego zasadę, że przepisy dotyczące przerywania ciąży w Kodeksie karnym powinny być zgodne z system prawa, a więc powinny być zgodne z odpowiednią ustawą szczególną. Uważam, że ta zasada jest merytorycznie trafna. Z chwilą kiedy zmieniono stan prawny, zmieniono przesłanki i warunki dopuszczalności przerywania ciąży, musi nastąpić odpowiednia zmiana w Kodeksie karnym. Nie jest to problem w ramach Kodeksu karnego ideologiczny czy światopoglądowy, jest techniczno-legislacyjny. I trzeba tę zasadę uszanować. Przy czym trzeba to jednak zrobić w taki sposób, aby rzeczywiście przepisy karne były „blankietowe”, żeby odsyłały, odnosiły się do ustawy, która w tym zakresie obowiązuje. Moim zdaniem poprawki, które tu zostały zgłoszone, są dzisiaj z tego punktu widzenia bardzo trafne, bo odsyłają do ustawy szczególnej. W ten sposób Kodeks karny jest zawsze dostosowany do stanu obowiązującego prawa, szczególnego prawa. Ta poprawka, moim zdaniem, zasługuje w pełni na uwzględnienie w toku prac komisji.</u>
          <u xml:id="u-237.11" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Również wydaje mi się, że bardzo cenna jest poprawka zgłoszona w odniesieniu do stworzenia typu kwalifikowanego przestępstwa przekroczenia granicy. Mamy w tej chwili ogromnie niebezpieczną plagę w tym zakresie. Miałem kiedyś taki wieczór - to była sobota - kiedy dostałem od ministra spraw wewnętrznych informację, że w Warszawie, w Kielcach i w Ostrołęce ujęto 3 grupy osób, które nielegalnie przekroczyły granicę. Grupy liczące po kilkadziesiąt osób. Minister powiedział mi, że nasze areszty deportacyjne są pełne. Nie było innego wyjścia, aresztowanie tych ludzi trzeba było przeprowadzać w trybie Kodeksu postępowania karnego. Musiałem uruchamiać sądy, musiałem uruchamiać zakłady karne, bo nie chciałem, żeby te osoby były koncentrowane w jednym zakładzie, takie grupy są zawsze bardzo niebezpieczne. To jest przykład wskazujący, że to zjawisko staje się w tej chwili nagminne. Uważam, że poprawka, która dotyczy typu kwalifikowanego dla organizatorów tej profesji związanej z przekraczaniem granic czy przemytem osób przez granicę jest bardzo ważna.</u>
          <u xml:id="u-237.12" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Wydaje się, że również w pełni zasługuje na uznanie m.in. poprawka do K.p.k., która uwzględnia problem współpracy polskiego wymiaru sprawiedliwości i polskich organów z trybunałami międzynarodowymi. To było nieuwzględniane dotychczas i mamy już problemy związane ze współpracą z trybunałem haskim. Nastawieni byliśmy na współpracę z państwami, z sądami innych państw, a tu chodzi o trybunały międzynarodowe.</u>
          <u xml:id="u-237.13" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Muszę powiedzieć, że mnie osobiście, i mówię tu znowu w tej chwili w imieniu własnym, bardzo bliska jest poprawka mniejszości, która zmierza do usunięcia kary konfiskaty mienia. Dla mnie rzeczą niespodziewaną i zaskakującą jako członka komisji kodyfikacyjnej, było to, że w ostatniej wersji projektu, tej składanej do Sejmu, przywrócono karę, której - jak czytalibyście państwo w uzasadnieniu projektu karnego - zniesienie uznawano za jedno z największych cnót tego nowego projektu. Sądzę, że uzasadnienie, które przytacza się w celu przywrócenia kary konfiskaty mienia, konfiskaty majątku, nie jest merytorycznie trafne. Nie mamy międzynarodowego obowiązku wprowadzania kary konfiskaty mienia w odniesieniu do żadnego przestępstwa. Nieprawdą jest, że taki obowiązek nakłada na nas konwencja o walce z narkomanią. Tam się mówi o obowiązku wprowadzenia kar, których celem jest odebranie owoców przestępstwa. A to wcale nie jest to samo, co konfiskata mienia. Co innego jest konfiskować mienie, które jest, a co innego jest wprowadzać środki karne, które mają odebrać to, co się dzięki przestępstwu uzyskało. Uważam, że ta uwaga zgłoszona dzisiaj zasługuje w pełni na dyskusję, jeżeli nie na uwzględnienie w komisji.</u>
          <u xml:id="u-237.14" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Podobnie z uwagą należy odnieść się do kwestii tzw. aresztów policyjnych. Instytucja ta w ujęciu Kodeksu karnego wykonawczego nikomu nie może się podobać. Ograniczyliśmy w projekcie do maksimum to zło w ten sposób, że dopuściliśmy możliwość umieszczania w aresztach policyjnych tylko tych osób, wobec których wniesiono już akt oskarżenia i które uczestniczą w postępowaniu sądowym. Pełna rezygnacja z tej instytucji w tej chwili sprawiałaby ogromne trudności organizacyjne, a przede wszystkim finansowe z uwagi na sieć aresztów śledczych. Poszliśmy na to z ogromną niechęcią, ograniczając jednak krąg osób, wobec których mogą być stosowane areszty policyjne. Ale proszę zwrócić uwagę, że jest to przepis, który w przepisach wprowadzających jest potraktowany jako temporalny, z pewnym ograniczonym horyzontem czasowym. To ma być przepis, który ma obowiązywać najwyżej dziesięć lat z uwagi na jego „niesympatyczność”. Ale nie jest wykluczone, że okres ten można skrócić np. do 5 lat. W każdym razie to na pewno nie jest rozwiązanie dobre. Ono zawiera elementy niebezpieczne, elementy złe i należy w miarę możliwości to zło w jakiś sposób ograniczyć.</u>
          <u xml:id="u-237.15" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Chciałbym również odnieść się do pewnych poprawek, które są dla mnie dyskusyjne. Kwestionowano tu uznanie użycia broni palnej w zabójstwie za kryterium kwalifikowanego zabójstwa. Muszę powiedzieć, że broń palna - niektórzy nawet żartobliwie mówią, że to jest bardzo humanitarny sposób zabijania, bo bezbolesny - ma w sobie coś bardzo niebezpiecznego. Broń palna jest bowiem elementem maksymalnie skutecznym, jeśli chodzi o sposób zabijania, i w związku z tym jest groźna. Dlatego autorzy projektu uznali, że jej użycie powinno być kryterium typu kwalifikowanego zabójstwa.</u>
          <u xml:id="u-237.16" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Muszę wyrazić pewne zdumienie i zaskoczenie, że padła tutaj propozycja skreślenia art. 204 projektu Kodeksu karnego dotyczącego nieobyczajnego stosunku z osobą poniżej lat 15. Skala erupcji pedofilii, jaką stwierdzono, zmusza nas do tego, żebyśmy taki przepis mieli, a nawet zastanowili się, czy nie powinien on być zaostrzony. Natomiast to, co tutaj proponowano, jest dla mnie zaskakujące.</u>
          <u xml:id="u-237.17" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Odpowiedziałem już na dwa pytania, które postawił pan poseł Budnik, dotyczące konfiskaty mienia i kwestii pomieszczeń policyjnych.</u>
          <u xml:id="u-237.18" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Muszę odpowiedzieć na jeszcze jedno pytanie, które mi zadano, dotyczące skali korzystania z instytucji świadka incognito. Muszę powiedzieć (nie sposób tego ściśle rejestrować, bo to jest kwestia decyzji śledczych w poszczególnych sprawach, które mogą nastąpić w każdej chwili), że do tej pory skorzystano z tej instytucji prawdopodobnie w 70–80 wypadkach. Jest to, jak państwo widzicie, środek bardzo rzadko stosowany w zestawieniu z ogromną liczbą postępowań przygotowawczych.</u>
          <u xml:id="u-237.19" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Raz jeszcze jak najserdeczniej dziękuję za to wszystko, co zrobiła Komisja Nadzwyczajna, co państwo zrobiliście w tej szczególnej debacie, za to wszystko, co parlament wniósł do tego ważnego dzieła kodyfikacji prawa karnego. Serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-237.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi profesorowi Kubickiemu.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę obecnie o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Andrzeja Gaberlego, który przedstawiał sprawozdanie dotyczące projektów ustaw: Kodeks postępowania karnego, Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, a także projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego i ustawy karnej skarbowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mnie jako sprawozdawcy komisji oczywiście nie wypada podejmować tutaj polemiki z panem ministrem Kubickim na temat art. 183. Obiecuję tę polemikę na innym forum, jako że zdecydowanie się nie zgadzam z całym szeregiem stwierdzeń, które pan minister tutaj wypowiedział, choć muszę bardzo serdecznie podziękować panu ministrowi za słowa uznania pod adresem komisji.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Nie sądzę, Wysoka Izbo, abyśmy mieli tutaj możliwości, a nawet żeby istniała potrzeba zajmowania się wszystkimi poprawkami, które zgłoszono do projektów - mógłbym mówić tylko o projekcie Kodeksu postępowania karnego - jako że tymi kwestiami będziemy się jeszcze zajmować w innym gremium, w innych warunkach, z całą pewnością sprzyjających bardziej starannemu przyjrzeniu się im. Niemniej jednak chciałbym nawiązać do kilku kwestii, które były podnoszone przez posłów występujących w debacie, jako że pojawiły się tutaj pewne akcenty, które, jak mi się wydaje, wymagają komentarza. Kilku posłów wyraziło zawód czy też żal, że nie znalazła się w Kodeksie postępowania karnego instytucja sędziego śledczego. Otóż jest to żal typowy dla kogoś, kto nie zna tej instytucji i nie ma z nią do czynienia. Kiedyś w Anglii miałem okazję rozmawiać na ten temat i powiedziano mi, że w ramach reformy, którą Anglicy przeprowadzili w połowie lat osiemdziesiątych, reformy postępowania karnego, chciano wprowadzić, wzorem Francji, instytucję sędziego śledczego, bo bardzo im się ten pomysł podobał. Tyle tylko, że zanim zdążyli to zrobić, Francja wycofała się z tego pomysłu. Francja miała sędziego śledczego, Anglicy nie mieli i patrząc na to z zewnątrz, jest to pomysł, który się bardzo podobał. W tej chwili z instytucji sędziego śledczego zrezygnowały prawie wszystkie kraje, które tę instytucję swego czasu wprowadziły; obecnie właściwie tylko Austria ma jeszcze w jakiejś w miarę pełnej postaci tego rodzaju figurę procesową. A powód tego jest, szanowni państwo, prosty. Otóż sędzia śledczy zaczyna być prokuratorem o statusie sędziego. Okazuje się - i to potwierdziło się w praktyce wszystkich państw, które miały tę instytucję - że w pewnym momencie sędzia śledczy zaczyna się identyfikować z organami ścigania. Tyle tylko, że jest niezawisły. Ale na skutek tej identyfikacji ta niezawisłość zaczyna być także nieco podejrzana. W związku z tym przechodzi się w tej chwili na ten system, który myśmy przyjęli, a mianowicie że pewne węzłowe decyzje w ramach postępowania przygotowawczego są poddawane kontroli sądowej. I są to takie decyzje, jak decyzja o umorzeniu postępowania przygotowawczego czy też decyzja o zastosowaniu aresztu tymczasowego. To są te kwestie, które muszą być poddane kontroli sądowej, natomiast co do reszty, to należy pozostawić to prokuratorowi. Pytanie tylko oczywiście, jak ta prokuratura powinna być zorganizowana, jaki powinien być status prokuratora, ale to jest pytanie nie na tę dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Drugą kwestią, która była tutaj wielokrotnie podnoszona, jest przepis dotyczący tajemnicy adwokackiej. Już wyraziłem pogląd komisji, która nie przychyliła się do wniosku mniejszości. Ale ponieważ w wystąpieniach, które miały tutaj miejsce, pojawiły się pewne nowe akcenty, chciałbym tej sprawie poświęcić dodatkowy komentarz. Otóż trzeba powiedzieć wyraźnie, bo to gdzieniegdzie bywa zamazywane - niekiedy, śmiem twierdzić, z pełną premedytacją, aczkolwiek to stwierdzenie nie odnosi się do mówców, którzy dzisiaj występowali - że jeśli chodzi o tajemnicę adwokacką, to nie może tutaj w żadnym razie chodzić o naruszenie choćby w najmniejszym stopniu tajemnicy w wypadku obrońcy. Adwokat, który występuje w roli obrońcy, jest kimś, kto w procesie karnym nie może dostarczyć żadnego dowodu i nie wolno go w żadnym trybie w żaden sposób przesłuchiwać, choćby nawet sam się zgłosił do organów ścigania czy też do sądu z taką propozycją. Natomiast inna jest trochę sprawa z adwokatem, który nie jest obrońcą. I tutaj istnieje pewne zasadnicze nieporozumienie. Otóż wydaje się, iż adwokata będzie się przesłuchiwać jako świadka świadczącego przeciw oskarżonemu czy też podejrzanemu. Nie przeczę, że z rzadka tego rodzaju wypadek może się też zdarzyć, lecz najczęściej będzie to świadek, który będzie powołany w interesie podejrzanego czy też oskarżonego i którego zadaniem będzie złożenie zeznania na korzyść oskarżonego bądź podejrzanego. Należy zdać sobie sprawę z tego, że tajemnica adwokacka jest tajemnicą nie w interesie adwokata, tylko w interesie osoby, która jest przez tegoż adwokata reprezentowana. W związku z tym na dobrą sprawę najlepsze rozwiązanie, które można byłoby zaproponować, które znane jest innym krajom, to takie, że osoba, na rzecz której adwokat działał, ma prawo zwolnić go z tej tajemnicy. Tego rodzaju propozycje składaliśmy w toku prac komisji. Spotkały się one z żywiołowym oporem adwokatury, która na to w żadnym razie nie chciała się zgodzić, chociaż takie rozwiązanie na przykład jest w prawie niemieckim.</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Sprawa, od której rozpoczęła się odnowa - jest to niedawna kwestia - dotyczy zwolnienia adwokata z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej, a wzięła się ona stąd, że osoby, którym chciano przedstawić zarzuty w postępowaniu przygotowawczym, powoływały się na informacje, jakich udzielili im adwokaci - były to osoby, które nie były obywatelami polskimi - ale kiedy chciano na tę okoliczność przesłuchać adwokatów, okazywało się, że wiąże ich tajemnica zawodowa.</u>
          <u xml:id="u-239.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę Wysokiej Izby, różne interesy są w to zamieszane. Opowiadałbym się zdecydowanie za wyjątkowym - podkreślam bardzo silnie to słowo: wyjątkowym - i tylko pozostającym w dyspozycji sądu rozstrzygnięciem na temat możliwości zwolnienia adwokata, który nie jest obrońcą, z obowiązku zachowania tajemnicy.</u>
          <u xml:id="u-239.5" who="#PosełAndrzejGaberle">Złożono tutaj - jak powiedziałem, nie chciałbym na temat poprawek mówić, nie uważam tego za potrzebne - kilka propozycji, które, powiem szczerze, mnie nieco zdziwiły, jako że wiążą się one chyba z niezbyt dokładnym odczytaniem przepisów Kodeksu postępowania karnego. Nie będę wnikał we wszystkie te kwestie, ale zajmę się tylko najbardziej charakterystycznymi.</u>
          <u xml:id="u-239.6" who="#PosełAndrzejGaberle">Z uwagą o braku jakoby prawa do złożenia zażalenia na postanowienie o podjęciu zawieszonego postępowania karnego nie mogę się zgodzić. Art. 22 § 2 mówi, że na postanowienie w przedmiocie zawieszenia postępowania przysługuje zażalenie. W przedmiocie, to znaczy tak na decyzje o zawieszeniu, jak i na decyzje o podjęciu postępowania po zawieszeniu. Tak że ta uwaga wydaje mi się rażąco nietrafna.</u>
          <u xml:id="u-239.7" who="#PosełAndrzejGaberle">To samo trzeba odpowiedzieć na wątpliwości związane z art. 52 projektu Kodeksu postępowania karnego, które dotyczyły tego, że w razie śmierci pokrzywdzonego jego prawa może wykonywać prokurator. Otóż mogą je wykonywać osoby najbliższe, a tylko w wypadku ich braku lub nieujawnienia może je wykonywać prokurator. Dobrze byłoby, żeby wtedy, kiedy nie ma - a w każdym razie nic nie wiadomo na ten temat - osób najbliższych, był jakiś podmiot, który się może o prawa pokrzywdzonego upomnieć.</u>
          <u xml:id="u-239.8" who="#PosełAndrzejGaberle">Dość istotne wątpliwości łączą się z uwagami, które zostały zgłoszone odnośnie do postępowania dowodowego. Jest pewnym nieporozumieniem twierdzenie, jakoby notatka sporządzona przez taki czy inny organ była równoznaczna z zeznaniem. Notatka jest tylko informacją o tym, że ktoś coś powiedział, natomiast nie jest zeznaniem kogoś, kto złożył jakieś oświadczenie. Łączy się z tym szereg innych kwestii. Łączy się też kwestia, którą tutaj poruszono, kwestia tego, iż w ustawie o Policji, w ustawie o Urzędzie Ochrony Państwa są przewidywane pewne sposoby uzyskiwania dowodów, natomiast w Kodeksie postępowania karnego nie ma o tym mowy. Ano tak jest z bardzo prostego powodu. To się odnosi do pracy operacyjnej Policji, Urzędu Ochrony Państwa i dopiero trzeba to przełożyć na język procedury karnej, przełożyć na dowody, które można będzie spożytkować w postępowaniu karnym.</u>
          <u xml:id="u-239.9" who="#PosełAndrzejGaberle">Nie ma żadnych ograniczeń zresztą w tym zakresie. Polska procedura karna nie zna żadnych wyjątków na rzecz tzw. formalnej teorii dowodów, a mianowicie nie są wprowadzone przepisy - zresztą ani w obowiązującym Kodeksie postępowania karnego, ani w projekcie - które by mówiły, iż coś nie może być dowodem w postępowaniu karnym. Jest tylko kwestia zachowania pewnych form procesowych, jest tylko kwestia przedstawienia tego w taki sposób, aby to mogło być wykorzystane w procesie.</u>
          <u xml:id="u-239.10" who="#PosełAndrzejGaberle">Nie mogę się też zgodzić z tym, iż komisja nie dopatrzyła sprawy wydłużania zatrzymania powyżej 48 godzin. Mamy wyraźny przepis konstytucyjny. Byliśmy w komisji zgodni co do tego, iż należy sądowi dać jeszcze dodatkowe 24 godziny w ramach zatrzymania do czasu wydania decyzji o tymczasowym aresztowaniu, w przedmiocie zastosowania albo niezastosowania tymczasowego aresztowania, ale nie możemy proponować rozwiązań, które byłyby sprzeczne z normami konstytucyjnymi. To jest chyba oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-239.11" who="#PosełAndrzejGaberle">Mógłbym więcej tego rodzaju uwag tutaj podnosić, ale nie wydaje mi się to potrzebne. Chciałbym tylko jeszcze powiedzieć, że uznawanie na przykład formuły przedstawiciela społecznego za relikt dawnego ustroju jest to podejście, z którym nie mogę się zgodzić, jako że to, co było charakterystyczne dla poprzedniego ustroju, pewna fasadowość, dzisiaj w innych warunkach ma zupełnie inny wymiar. Przepisy te wprowadziliśmy dlatego, że uznaliśmy, iż jest szereg takich instytucji społecznych, które mogą reprezentować pewne żywotne interesy i należy im to umożliwić.</u>
          <u xml:id="u-239.12" who="#PosełAndrzejGaberle">Chciałbym - aczkolwiek nie mam legitymacji do zajmowania się pewnymi problemami, które należą do problematyki Kodeksu karnego - odnieść się do pewnej kwestii, która niezwykle żywo dotyczy właściwie wszystkich kodeksów, a także każdego obywatela tego kraju. Chodzi mi o tę propozycję, która budziła takie kontrowersje, a która na szczęście nie przesłoniła całej dyskusji, aczkolwiek pojawiała się w sposób bardzo wyraźny, mianowicie kwestię niezamieszczenia w projekcie kary śmierci. Chcę do tego się odnieść, jako że w kilku wystąpieniach dostrzegłem pewne nieporozumienia - inaczej nie mogę tego określić. Otóż jest pewnym złudzeniem... nie ma takich wyników badań, nie ma takich statystyk, nie ma żadnych dowodów na to, że kara śmierci w jakikolwiek sposób odstrasza. Innymi słowy, nie jest tak, że gdzieś zniesiono karę śmierci i liczba przestępstw, które były nią dotąd zagrożone, zaczęła rosnąć, zaczęto popełniać ich więcej. Co więcej, tam, gdzie jest stosowana kara śmierci, w stanie Floryda, w stanie Teksas, jest wyjątkowo dużo przestępstw, które są tą karą zagrożone, i nie tylko ich liczba nie spada, ale ciągle rośnie. Natomiast w innych stanach, nawet niedaleko położonych, gdzie nie ma kary śmierci, tam jakoś nie plenią się te przestępstwa. Otóż jeżeli się mówi, używając słowa humanitaryzm w cudzysłowie, że nakazuje się sądowi humanitaryzm wobec przestępcy, a nie chce się go okazać ofierze, to jest to totalne nieporozumienie. Tu nie chodzi o żaden humanitaryzm wobec przestępcy. Tu chodzi o to, aby nie dawać przykładu okrucieństwa. Tu chodzi o to, żebyśmy jako państwo i jako społeczeństwo tego okrucieństwa nie wykazywali, bo jest to przykład dla innych. To jest czyste złudzenie, że kogokolwiek odstraszamy od popełnienia przestępstwa stosując karę śmierci. Natomiast dajemy przykład nieposzanowania życia. Dokonujemy czynu, co do którego można mieć zasadnicze wątpliwości moralne, kiedy jeden człowiek czy też trzech, pięciu ludzi mówi innemu człowiekowi: ty masz zabić tamtego człowieka. Taki bowiem jest sens kary śmierci, że sąd mówi katu: ty masz tego człowieka zabić. To nie jest, Wysoka Izbo, ten wzór postępowania i ten wymiar moralny całej sprawy, za którym byłbym się w stanie opowiedzieć. Dziękuję uprzejmie za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Gaberlemu. Dziękuję panu szczególnie za to, co pan powiedział o karze śmierci. Chciałbym powiedzieć, że przed trzydziestu paru laty w środowisku Klubu Krzywego Koła, które wtedy było bardzo reprezentatywnym środowiskiem intelektualnym, prof. Kotarbiński prowadził tę akcję i już wtedy w jego imieniu wygłosiłem szereg odczytów przeciwko zniesieniu kary śmierci.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Przeciwko zniesieniu kary śmierci?)</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">A ostatnio kara śmierci była jednym z głównych zarzutów przeciwko przyjęciu Rosji i Ukrainy do Rady Europy. Różne inne sprawy, nawet Czeczenia, odgrywały mniejszą rolę, ale kara śmierci... Minister spraw zagranicznych Rosji Primakow powiedział mi niedawno: A pan zobaczy, że Rosja zniesie karę śmierci wcześniej niż Polska. Nie chciałbym, żeby tak się stało.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu profesorowi szczególnie...</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gaberle: Panie marszałku, jeszcze jeden wniosek chciałbym złożyć.)</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Przepraszam bardzo, ale chciałbym złożyć jeszcze jeden wniosek formalny. Mianowicie w swoim pierwszym wystąpieniu mówiłem o druku nr 1947, który zawiera propozycję nowelizacji Kodeksu postępowania karnego. Ponieważ w tym przedmiocie jest to nowelizacja w zakresie postępowania ułaskawieniowego, nie została zgłoszona żadna uwaga ani żadna poprawka, składam wniosek o to, aby przejść do trzeciego czytania, jako że nie ma powodów, żeby odwlekać tę sprawę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję, panie profesorze.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Taki jest projekt w scenariuszu.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Do państwa sporządzających stenogram: Przepraszam, pomyliłem się - prowadziłem w imieniu prof. Kotarbińskiego odczyty za zniesieniem kary śmierci.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Kazimierza Pańtaka, który przedstawiał sprawozdanie o projekcie ustawy Kodeks karny wykonawczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#PosełKazimierzPańtak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym na wstępie na prośbę pana posła Bentkowskiego, sprawozdawcy rządowego projektu ustawy Kodeks karny, przeprosić i wyjaśnić, że pan poseł Bentkowski nie uczestniczył w debacie, albowiem ważne obowiązki państwowe spowodowały, że jest poza obrębem Sejmu. Prosił mnie osobiście, abym notował uwagi i przekazał mu je, a gdyby taka była potrzeba, abym do niektórych się ustosunkował, co w bardzo ograniczonym zakresie czynię.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#PosełKazimierzPańtak">Jeżeli chodzi o karę śmierci, to już nic nie można dodać po tym, co powiedział pan prof. Gaberle.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#PosełKazimierzPańtak">Sprawa konfiskaty mienia. Rzeczywiście jest to kara, którą przewiduje Kodeks karny - kara bardzo spektakularna. Nie występuje w wielu państwach. Mylona jest konfiskata mienia z przepadkiem mienia, które służyło do popełnienia przestępstwa i powstało z przestępstwa. Tu był przykład Stanów Zjednoczonych - tak, nie tylko za narkotyki, za wiele innych przestępstw jest przepadek mienia, ale nie konfiskata mienia. I to jest nieporozumienie. Konfiskata mienia dotyczy też mienia, które jest np. dorobkiem wstępnym przestępcy, obejmuje wszelkie mienie. I to jest często kara, która uderza w rodzinę, nie zawsze uderza w przestępcę.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#PosełKazimierzPańtak">Sprawa następna. Jeżeli chodzi o wniosek mniejszości nr 10, dotyczący art. 183, to prośba moja była taka, żeby tę sprawę jeszcze przeanalizować. Pan minister podał rzetelne dane: w wypadku 40–50 tys. spraw kolegia orzekają karę za wykroczenia związane z prowadzeniem pojazdów po spożyciu alkoholu, z tego 1/3 odwołuje się do sądu. Wniosek z tego jest taki, że kolegia rzetelnie, ja przynajmniej wyciągam taki z tego wniosek, wykonują swoje obowiązki, ponieważ odwołują się osoby, wobec których kolegia orzekły kary. Przy czym obligatoryjna jest kara pozbawienia możliwości prowadzenia pojazdów mechanicznych i dlatego trzeba by się temu przyjrzeć.</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#PosełKazimierzPańtak">Problem polega na tym, panie ministrze, że to już nie będzie przedmiotem dyskusji, bo to jest wniosek mniejszości, komisja będzie rozpatrywała i rekomendowała tylko poprawki zgłoszone w trakcie drugiego czytania. Tak że jeżeli popełnimy błąd... obyśmy się tu mylili; jak już tu powiedziałem, będzie to powód do dumy, jeżeli się pomylimy. A nie będzie to powód do chluby, jeżeli się nie pomylimy i dojdzie do zakorkowania, używając takiego popularnego słowa, wymiaru sprawiedliwości, obciążenia sądów. Proszę zauważyć, będą trzy instancje. Jeśli chodzi o zagrożenie społeczne w związku z tą karą, to o tym tu nie dyskutujemy; jest niebezpieczeństwo społeczne, to wszystko jest. Tylko jeżeli wejdą trzy instancje w postępowaniu wobec przestępstwa prowadzenia po spożyciu czy pod wpływem alkoholu, jeżeli te przestępstwa będą rozpatrywane w trzech instancjach, to nie wiem, czy jeszcze nie wydłuży się orzekanie w sprawach karnych, a bardzo ważna jest szybkość orzekania, żeby pomiędzy popełnieniem przestępstwa a orzekaniem był czas jak najkrótszy, bo wtedy kara oddziałuje społecznie i spełnia swoje funkcje wobec sprawcy, a także ma zalety prewencji ogólnej i szczególnej.</u>
          <u xml:id="u-243.5" who="#PosełKazimierzPańtak">Tyle na temat Kodeksu karnego. Jeszcze raz przepraszam, pan poseł Bentkowski nie mógł być na obradach, ale to nie znaczy, że sprawami się nikt nie interesował. W imieniu pana przewodniczącego Bentkowskiego przepraszam. Informuję Wysoką Izbę, proszę, aby to odnotowano.</u>
          <u xml:id="u-243.6" who="#PosełKazimierzPańtak">Jeżeli chodzi o Kodeks karny wykonawczy, to w zasadzie przewijały się tutaj dwie sprawy. Jedną pan minister był uprzejmy szczegółowo wyjaśnić. Chodzi o art. 258–261 projektu Kodeksu karnego wykonawczego, dotyczące tzw. aresztów policyjnych. Zgłoszono poprawki, aby te przepisy skreślić. Wynika to z pewnego niezrozumienia czy nieporozumienia, nie wiem, co jest ważniejsze w tej sprawie. Parę lat temu tak postąpiono. Z uwagi na rzeczywistość, która skrzeczy, wprowadziliśmy w ubiegłym roku przepis, że tymczasowo aresztowani mogą przebywać w tzw. aresztach policyjnych, jednak przez czas bardzo ograniczony — to są często pobyty bardzo krótkie, kilkudniowe. My jeszcze te kryteria zaostrzyliśmy, czyli podnieśliśmy poprzeczkę — dotyczy to tylko oskarżonych, którym przedstawiono akt oskarżenia, dotyczy to skazanych wyrokiem nieprawomocnym, ale skazanych. Zarządzenie wydaje prezes sądu, w którym toczy się rozprawa. Taka osoba jest przewożona z aresztu, gdzie odbywa karę, na żądanie wymiaru sprawiedliwości. Jest to niecelowe. Na przykład tymczasowo aresztowanego skazanego w swojej sprawie albo w sprawie innej osoby, przywieziono do miejscowości X (nie ma tam aresztu tymczasowego) z drugiego krańca Polski. Przywieziono na jeden dzień, tak zaplanowano. Na skutek różnych okoliczności sprawa przedłużyła się na dzień następny. W związku z tym trzeba by go na tę noc zatrzymać — albo w hotelu, mówiąc żartobliwie, albo w izbie policyjnej. Po prostu jest taka potrzeba. Jest to ograniczone czasowo. Myślę, że tu nie ma naruszenia jakichś praw obywatelskich czy interesów osoby podejrzanej. Kontrola jest pełna, bo prezes sądu orzeka, jest odwołanie błyskawiczne do sądu następnej instancji. To tylko przejściowe postępowanie. Sprawa druga dotyczy osób tymczasowo aresztowanych bądź skazanych nieprawomocnie, będących w konwoju. Jeżeli na skutek nieprzewidzianego zdarzenia trzeba przerwać konwój, to te osoby należy na kilka czy kilkanaście godzin przekazać do aresztów, do tzw. izb policyjnych. Tak że myślę, że to jest kwestia, jak powiedziałem, niezrozumienia albo nieporozumienia.</u>
          <u xml:id="u-243.7" who="#PosełKazimierzPańtak">Sprawa kolejna dotyczy wniosku pana posła Brachmańskiego, mianowicie aby skreślić pkt 7 w art. 92 i pkt 9 w art. 93. Dotyczy to tzw. przepustek, przepustek nienagrodowych. Komisja przyjęła w Kodeksie karnym wykonawczym, że skazani odbywający karę pozbawienia wolności w zakładach typu półotwartego mogą korzystać z przepustek typu otwartego na okres do 14 dni w roku, a w zakładzie typu otwartego - na okres do 28 dni. Uważamy to za wielką innowację, za rzecz potrzebną. Przedkładając sprawozdanie, stwierdzałem, że są tu absolutne zabezpieczenia społeczeństwa przed tym, żeby osoby te nie popełniały przestępstw. Jest nawet stwierdzenie w samym zapisie, że osoby te mogą otrzymywać przepustki. To nie są przepustki z mocy prawa, tylko można je otrzymywać. I one są częścią całego systemu oddziaływania na skazanego. Nie ma tu absolutnie instrumentu prawnego, że należą się one z mocy prawa. Tak że tu jest to zabezpieczenie. Dlatego opowiadałbym się za tym, żeby jednak utrzymać to, co komisja wypracowała po wielkich, bardzo długich analizach. Myśmy to zapisali po przeprowadzeniu bardzo szczegółowych badań statystycznych, których wyniki nam okazano, i ta sprawa nie budziła tak wielkiej kontrowersji w komisji. Ten wniosek może zniweczyć bardzo humanitarny zapis polegający na tym, że skazanemu opłaca się porządnie wykonywać swoje, nazwijmy to, obowiązki skazanego, żeby mógł otrzymać tę przepustkę. Oczywiście istnieje system nagród, ale jeżeli skreślimy zapis, że skazani mogą otrzymywać przepustki, to być może będzie to rzutowało na to, czy oni mogą otrzymać je w formie nagrody.</u>
          <u xml:id="u-243.8" who="#PosełKazimierzPańtak">Natomiast nie zrozumiałem stwierdzenia pana posła Brachmańskiego, że niebezpieczeństwo widzi w tym, iż nagle zakłady karne opuściłaby zbyt duża liczba ludzi. Nie wiem, czy to jest akurat niebezpieczeństwo, bo przecież płacimy za to z własnych pieniędzy. Myśmy tu przedstawili wiele rozwiązań, aby koszty były też przez samych skazanych minimalizowane, jak w kwestii odzieży - nawet w zakładach typu zamkniętego można mieć własną odzież, bieliznę, żeby te koszty minimalizować i żeby często też interes osobisty współgrał z interesem społecznym.</u>
          <u xml:id="u-243.9" who="#PosełKazimierzPańtak">Tak że nie musimy tak bardzo już represyjnie oddziaływać, bo sam fakt skazania i prawidłowego wykonywania wyroku, jak i to, że mamy wyspecjalizowanych funkcjonariuszy Służby Więziennej, przyjęliśmy tę ustawę, do której mamy i powinniśmy mieć zaufanie... Nie musimy tego wszystkiego tak rygorystycznie rozstrzygać w ustawie, bo często obróci się to przeciwko interesowi społecznemu, nie mówiąc o interesach jednostki.</u>
          <u xml:id="u-243.10" who="#PosełKazimierzPańtak">Tyle tytułem pewnych wyjaśnień. Co do innych poprawek, to ani nie byłoby czasu, ani nie byłoby to celowe, aby o nich tutaj mówić, tym bardziej że rzeczywiście nie wszystkie były odczytane, wielu się domyślamy, będziemy je w komisjach szczegółowo analizować. I tak - zgodnie z nowym regulaminem Sejmu - jeżeli chodzi o kodeksy, pomiędzy drugim a trzecim czytaniem muszą upłynąć minimum dwa tygodnie, tak że spokojnie rozważymy w komisji i zaproponujemy przyjęcie niektórych poprawek bądź odrzucenie, a decyzja, którą Wysoka Izba podejmie, będzie rzeczywiście historyczna i myślę, że już na wiosnę nowe kodeksy zostaną uchwalone. Tyle mam do powiedzenia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-243.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy Kazimierzowi Pańtakowi.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Czy są pytania?</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Zaborowski, proszę bardzo. Pytanie do kogo?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#PosełJanZaborowski">Do posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#PosełJanZaborowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Pośle! Mam pytanie, ale przedtem jeszcze chciałbym wyrazić własną refleksję. Rzeczywiście, kara śmierci jest to tragedia. Jest to tragedia, nie jest to powód do chwały, do dumy dla wymiaru sprawiedliwości. Natomiast czy komisja brała pod uwagę fakt, czy została przeprowadzona taka analiza, ilu skazanych, którzy popełnili największe zbrodnie i zostali skazani na karę śmierci, po akcie ułaskawienia ponownie dokonało tego samego czynu? Czy komisja brała to pod uwagę, czy przeprowadziła taką analizę i czy pańskim zdaniem - najświeższy przykład - skazany Warecki za zabójstwa po 25-letnim wyroku nie dopuści się ponownych zbrodni świadczących o skrzywieniu charakterologicznym? I to są właśnie pytania społeczne, tego się ludzie boją przy tak łagodnym podejściu do tego typu przestępstw. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Jerzy Wierchowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jeśli można, panie marszałku, w sprawie stosowania podsłuchu. Obecny stan prawny dopuszcza stosowanie tego środka dowodowego. Chciałbym wiedzieć, jaka to jest skala w tej chwili, ile w ostatnim roku podjęto decyzji o zastosowaniu podsłuchu i procentowo, jeśli jest to możliwe, ile tych decyzji było nie trafionych, to znaczy okazało się później, że nie było potrzeby ani nawet uzasadnienia do stosowania tego środka dowodowego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Józef Nowicki, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#PosełJózefNowicki">Panie ministrze, z uwagą słuchałem debaty i wyłowiłem trzy pojęcia dotyczące konfiskaty mienia. Pan minister mówił o odebraniu mienia, które jest owocem przestępstwa, pan poseł Pańtak mówił o przepadku mienia, które było użyte do popełnienia przestępstwa. Prosiłbym o uściślenie, w jakim kierunku pójdziemy w propozycjach, które są zawarte w projektach.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#PosełJózefNowicki">Sprawa druga dotyczy kary śmierci. Osobiście opowiadam się za jej zniesieniem. Natomiast zaskoczyło mnie to, że w niektórych wypowiedziach były przywoływane wyniki badań środowiska prawniczego, wymiaru sprawiedliwości, które świadczyły o tym, że - nie wiem, na ile te wyniki są reprezentatywne - ponad 70% tego środowiska opowiada się za utrzymaniem kary śmierci. Mam pytanie do pana posła, pana profesora: Czy znane są ewentualnie wyniki badania opinii publicznej w naszym kraju i jaki jest stosunek społeczeństwa, wynik tych badań? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Janusz Szymański, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#PosełJanuszSzymański">Proszę Państwa! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ogóle inwigilacja jest tematem wrażliwym. Zetknąłem się z nim w okresie młodzieńczym, kiedy byłem na stypendium, i powiem szczerze, że podobał mi się model niemiecki, gdzie sąd rozstrzygał w sprawach wątpliwych, czy należy zdecydować się na inwigilację konkretnej osoby, czy nie, a nie była to decyzja administracyjna, czy forma decyzji, nie polegało to na tym, że wysoki urzędnik czy funkcjonariusz państwowy - niezależnie jak wysoki - podejmował taką decyzję. Oczywiście dzisiaj jest tak, że się zdecydowaliśmy na określony model, czyli kontynuujemy to, co do tej pory obowiązywało w prawie, że minister sprawiedliwości, minister spraw wewnętrznych i administracji mogą dzisiaj wnosić o tę procedurę.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#PosełJanuszSzymański">Panie ministrze, chciałbym zapytać: Czy pan na podstawie doświadczeń wynikających ze stosowania tej procedury, którą utrzymujemy, bo to jest zbliżony model, nie widziałby jednak potrzeby zastosowania środka sądowego? To znaczy w przypadku rozstrzygania sprawy inwigilacji rozstrzygałby sąd. Znam na przykład w Niemczech taki sposób rozstrzygania spraw przy wszystkich kwestiach związanych z procedurą celną, czyli z Kodeksem celnym. Kryminalny urząd celny w sytuacji, kiedy jest uzasadnione podejrzenie, że ktoś łamie przepisy prawa celnego, zakłada podsłuch. To jest jedna kwestia.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#PosełJanuszSzymański">Druga kwestia, o którą chciałbym jeszcze pana ministra zapytać: Czy mamy dzisiaj do czynienia z klasycznym rozwiązaniem, które jest obecne w rodzinie narodów cywilizowanych, czy dążymy do zdecydowanej humanizacji prawa karnego? - we wszystkich współczesnych cywilizacjach mamy do czynienia ze zniesieniem kary śmierci. Chciałbym oświadczyć z tej trybuny, pan marszałek Małachowski to potwierdzi, że w jednej z ostatnich rezolucji Rady Europy Zgromadzenie Parlamentarne zaapelowało do wszystkich krajów członkowskich o to, aby w ustawodawstwie krajowym, w prawie krajowym dokonać zdecydowanych zmian ukierunkowanych na eliminację kary śmierci z katalogu kar. Czy pan minister zechciałby do tej tendencji narodów cywilizowanych odnieść się w swojej wypowiedzi? Będę bardzo wdzięczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Jeśli nie ma więcej pytań, to proszę sprawozdawcę pana prof. Gaberlego, a potem pana ministra o udzielenie odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">W takiej kolejności, jaką panowie wolą.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gaberle: Proszę bardzo, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#komentarz">(Minister Sprawiedliwości Leszek Kubicki: Mnie jest wszystko jedno.)</u>
          <u xml:id="u-252.5" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Dziękuję za uprzejmy gest ze strony pana posła.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Przepraszam pana posła, rzeczywiście zapomniałem odpowiedzieć na pytanie.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Proszę Państwa! Wysoka Izbo! Ogłosiłem publicznie, chyba w połowie roku, bo ta sprawa była wtedy modna, informację o liczbie osób, wobec których podpisałem zastosowanie tzw. szczególnego środka operacyjnego, który m.in. może polegać na prowadzeniu podsłuchu. (Mówię w pewnym skrócie, to jest pewna gama środków, np. kontrola korespondencji, a nawet nieraz jest to podgląd tzw. miejsca.) Jeśli chodzi o środki specjalne, a zwłaszcza podsłuch, to one są związane z dwoma kontekstami w obowiązującym nas prawie. Przede wszystkim to jest instytucja prawa procesowego, którą może zarządzać prokurator w toku postępowania, i to ten, który prowadzi postępowanie, bądź nawet sąd, który prowadzi sprawę. Jeśli chodzi o liczbę orzeczeń wydawanych przez prokuraturę lub sądy, to w pierwszym półroczu było ok. 180 takich przypadków. Natomiast jeśli chodzi o liczbę osób, wobec których wydałem decyzję zastosowania tzw. specjalnego środka operacyjnego, to wynosiła ona, o ile dokładnie pamiętam, 727. Takie były dane za I półrocze. Wprowadziłem po raz pierwszy kryterium statystyczne, jakim jest osoba, a nie decyzja, dlatego że decyzje wydaje się na czynność, a kilka czynności może dotyczyć jednej osoby. Wnioski dotyczą każdego rodzaju środka, więc jest tu i tajemnica korespondencji. Poza tym w wypadku danej osoby jest to sprawa kilku telefonów, np. trzech komórek...</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Stacjonarny.)</u>
          <u xml:id="u-253.4" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">...jeżeli to dotyczy pewnych ludzi, pięciu telefonów, jeszcze w miejscu pracy, spółce itd. Tak liczonych decyzji było więcej, natomiast jeżeli to się odnosi do osoby, a wprowadziłem to kryterium, to było 727 wypadków.</u>
          <u xml:id="u-253.5" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Muszę powiedzieć, że w II półroczu, kiedy wprowadziliśmy w porozumieniu z ministrem spraw wewnętrznych nowe przepisy wykonawcze, o czym Wysoka Izba wie, m.in. nowe rodzaje druków i nowy tryb kontroli ze strony organu podejmującego decyzję, liczba wniosków wyraźnie spadła; i liczba wniosków, i liczba decyzji, bo nie wszystkie wnioski są uwzględniane. Nie potrafię w tej chwili powiedzieć, bo tej statystyki jeszcze nie ma, ale przypuszczam, że liczba tych decyzji ad personam jest nie większa niż 60% tego, co było w I półroczu, tak więc jest to tendencja malejąca.</u>
          <u xml:id="u-253.6" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Wydano przepisy, które zwiększają dyscyplinę zarówno w sferze dokumentacji w tym zakresie, jak i taką, która umożliwia kontrolę ex post. Ta kontrola będzie mogła być efektywnie przeprowadzona w I półroczu 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-253.7" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Drugie pytanie, na które miałem odpowiedzieć, to pytanie zmierzające do odróżnienia pojęć: konfiskata mienia, przepadek rzeczy, kara polegająca na odzyskaniu owoców popełnionego przestępstwa. Przepadek rzeczy nie budzi wątpliwości. Jest to tradycyjny środek kodeksowy, on jest również w naszym kodeksie, jest bardzo wyraźnie określony - chodzi tu o przepadek rzeczy pochodzących z przestępstwa albo służących do popełnienia przestępstwa. Co do tego w różnych okresach były różne nadużycia, np. jeśli chodzi o samochody itd. W każdym razie przepadek rzeczy jako instytucja prawna nie budzi wątpliwości, ani w komisji nie budził wątpliwości, ani w tej dyskusji. Natomiast powstaje problem konfiskaty mienia. Konfiskata mienia jest to środek karny, który orzeka sąd, przy czym może orzec konfiskatę całego mienia sprawcy przestępstwa lub wyraźnie określonej części jego mienia. Gdy istnieje instytucja konfiskaty mienia i gdy jest orzekana konfiskata w całości, wtedy skarb państwa przejmuje cały majątek danej osoby i są tylko przepisy szczególne, które określają, czego nie można egzekwować w takim przypadku ze względów humanitarnych. I na ogół w tych dawnych zarządzeniach wymieniano jedno łóżko na osobę, jedną poduszkę itd. W istocie było to pozbawienie człowieka wszystkiego, co posiadał. Dlatego uważano tę karę za niewłaściwą, nieludzką, niszczącą ekonomiczny dorobek człowieka, majątek uzyskany niezależnie od popełnionego przestępstwa i godzącą nie tylko w osobę sprawcy, ale i w jego rodzinę. A więc uznano, że kara ta miała jednak charakter sankcji zbiorowej, dotykającej również innych osób. I to były m.in. przesłanki, które przemawiały za zniesieniem kary konfiskaty mienia, co nastąpiło bodajże w roku 1990.</u>
          <u xml:id="u-253.8" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Przywrócenie tej kary budzi te zastrzeżenia i m.in. te wnioski, które dzisiaj padały. Natomiast to, co występuje jako sankcja ekonomiczna w odniesieniu do pewnych przestępstw, zwłaszcza takich, jak przemyt, handel narkotykami itd., to, panie pośle, polega na tym, że sąd orzeka zabranie z majątku sprawcy lub nałożenie na niego obowiązku zwrotu takiej kwoty, jaką sąd ustali, że była owocem danego przestępstwa. Jeżeli więc się stwierdzi, że sprawca dopuścił się określonej liczby na przykład aktów przemytu i że ta działalność prawdopodobnie dała mu zysk co najmniej w takiej to a takiej wysokości, to wtedy tę sankcję ekonomiczną określa się w tych granicach. I to się nazywa odebraniem owocu przestępstwa. Bada się też szczegółowo czy przestępca tego majątku nie ukrył, nie przeniósł na spółkę, na bliskich. Wtedy to jest zagadnienie, które sąd szczegółowo określa. W projekcie kodeksu taką instytucję przepadku owocu przestępstwa mieliśmy i za tym bym się opowiadał.</u>
          <u xml:id="u-253.9" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">A teraz co do pytania na temat kary śmierci. Byłem współautorem Kodeksu karnego bez kary śmierci. Wnosiłem ten projekt w pierwszym czytaniu - bez kary śmierci. Z ogromną satysfakcją stwierdzam, że Komisja Nadzwyczajna przedstawiła w swoim sprawozdaniu ten projekt bez kary śmierci i że nie było wniosku mniejszości w sprawie kary śmierci. Wnioski w sprawie kary śmierci padły dopiero dzisiaj, w toku tej debaty. Osobiście jestem za prawem karnym bez kary śmierci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana profesora Gaberlego.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę, panie pośle, o udzielenie odpowiedzi na pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Jeśli chodzi o pierwsze pytanie, to znaczy czy komisja brała pod uwagę przypadki, kiedy ktoś został skazany za zabójstwo, ułaskawiony i następnie popełnił takie samo przestępstwo - nie znam takich przypadków, panie pośle. Problemem tym interesuję się już od dawna. Już od bardzo dawna jestem przeciwnikiem kary śmierci i tego rodzaju przypadki nie są mi znane. Są, muszę powiedzieć z ubolewaniem, znane mi inne przypadki, a mianowicie kiedy człowiek, który został uznany za niepoczytalnego, czyli w ogóle nie podlegającego karze, i umieszczony na zasadzie środka zabezpieczającego w szpitalu dla osób psychicznie chorych, po pewnym czasie, nawet dłuższym - nawet po kilku czy nawet w jednym wypadku po kilkunastu latach, bo mam na myśli dwa tego rodzaju wypadki - został na wniosek lekarzy z tego szpitala zwolniony i później rzeczywiście dopuścił się po raz drugi zabójstwa. Ale wobec takiej sytuacji nie możemy w ogóle nawet zastanawiać się nad kwestią kary śmierci czy jakiejkolwiek kary, bo to są ludzie niepoczytalni, można tylko powiedzieć, iż został popełniony rażący błąd lekarski. Natomiast znam także tego rodzaju wypadki, że sądy nie godziły się na zwolnienie ze szpitala psychiatrycznego osób, które zostały swego czasu uznane za niepoczytalne i niebezpieczne dla otoczenia, pomimo iż - mówię to z ubolewaniem - istnieje w środowisku psychiatrów tendencja do zbyt łatwego uznawania tego rodzaju osób za wyleczone.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Padło tutaj pytanie o badania opinii publicznej. Otóż jeśli chodzi o środowisko sędziów, to spotkałem się z tego typu badaniami, natomiast nie potrafię nic bliżej powiedzieć na ten temat, dlatego że źródło tych badań nie jest mi znane. Nie potrafię w związku z tym powiedzieć, czy są to badania reprezentatywne, czy zostały one zrobione poprawnie, czy też nie. Natomiast jedno trzeba powiedzieć wyraźnie: w sposobie przeprowadzania badań przez ośrodki badania opinii publicznej jest pewien błąd czy też pewną niedokładność. Otóż jest zadawane jedno pytanie: Czy jest pan (pani) za utrzymaniem kary śmierci czy za zniesieniem kary śmierci? Na tak postawione pytanie większość osób w Polsce, w tej chwili jest to 63%, odpowiada: tak, jestem za utrzymaniem kary śmierci.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#PosełAndrzejGaberle">W Polsce nie były prowadzone żadne dokładniejsze badania tego problemu. Znane mi są wyniki badań prowadzonych w społeczeństwach, które w większości opowiadały się za karą śmierci, ale problemowi przypatrzono się dokładniej. Otóż ludzi, którzy opowiadali się za karą śmierci, pytano, w jakich okolicznościach wymierzyliby tę karę, czy zawsze, czy pod jakimiś warunkami itd. Potem wyselekcjonowano grupę osób, które były zdecydowanymi zwolennikami kary śmierci, i dano im do oceny szereg wypadków, zadając pytanie, czy w tego rodzaju okolicznościach wymierzyłyby taką karę. Były to wypadki, o czym ich oczywiście nie informowano, w których została orzeczona kara śmierci. Otóż okazało się, że ta grupa orzekłaby karę śmierci zaledwie w 11–12% tych wypadków. To pokazuje, iż nawet wtedy, kiedy mamy do czynienia ze zdecydowanymi zwolennikami kary śmierci, wyobrażenia na temat stosowania tej kary daleko odbiegają od tego, z czym mamy do czynienia w praktyce.</u>
          <u xml:id="u-255.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Kara śmierci ma tendencję do rozszerzania się i wykazano to na podstawie badań prowadzonych w Stanach Zjednoczonych. Wielokrotnie podejmowano tam próby wprowadzenia zakazu stosowania tej kary jako niekonstytucyjnej i one się nie powiodły, ale były, czy są, wyraźne zalecenia, są przepisy nakazujące wyjątkowe stosowanie tej kary. Nigdy to się nie udało, kara śmierci jest stosowana w wypadkach, których w żaden sposób nie można uznać za wyjątkowe. To jest pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-255.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Druga kwestia. Znam wyniki badań, które były prowadzone w ten sposób, że ludziom, którzy się deklarowali jako zwolennicy kary śmierci, przedstawiono dane dotyczące odstraszającego działania tej kary czy, dokładniej rzecz biorąc, braku dowodów na to, że działa ona odstraszająco. Po tego rodzaju przedstawieniu dowodów liczba osób, które opowiadały się za tą karą, bardzo się zmniejszyła, w zależności od badania od 40% do ponad 50%. Tak więc sposób przeprowadzenia badania często decyduje o tym, jakie będą wyniki, jaka część badanej populacji opowie się za stosowaniem tej kary.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu profesorowi.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Jeszcze pan poseł Zaborowski?</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Zaborowski: Bardzo krótko, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo, czy nie otrzymał pan odpowiedzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#PosełJanZaborowski">Nie, nie otrzymałem odpowiedzi bardzo zasadniczej, a mianowicie, panie pośle, chodzi mi o to, czy proponowane w projekcie zniesienie kary śmierci pańskim zdaniem i zdaniem komisji zwiększy bezpieczeństwo, zmniejszy narażenie społeczeństwa na tego typu przestępstwa, bo z toku pana wypowiedzi wynika, że tak. Pan się powołuje na Stany Zjednoczone, mówiąc, że tam spadło zagrożenie tym najgorszym przestępstwem, że w tych stanach - pan mówił o stanie Floryda - gdzie jest kara śmierci, ono nie spadło, a tam, gdzie nie ma kary śmierci, nie zanotowano jego wzrostu. Z tego można wnosić, że pan uważa, że ta kodyfikacja, ten proces, w wyniku którego w Polsce zostanie zniesiona kara śmierci, zwiększy publiczne bezpieczeństwo - tak? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Jeszcze pan poseł Machnio. Przepraszam, do kogo pytanie, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#komentarz">(Poseł Bolesław Machnio: Do pana profesora.)</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Jeśli pan profesor pozwoli, to pan poseł Machnio zada pytanie. Czy to jest pytanie też do pana profesora Gaberlego?</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#komentarz">(Poseł Bolesław Machnio: Tak, tak.)</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#PosełBolesławMachnio">Panie profesorze, szanuję pańską wiedzę, doświadczenie, pańskie wypowiedzi, wszystko to, co pan mówi, ale z tym, co pan powiedział, nie bardzo mogę się zgodzić. Nie myślałem, że tu przyjdę, bo mam zwolnienie lekarskie, ale musiałem przyjść, żeby to powiedzieć. Pamiętam te czasy - myślę, że i inni posłowie też pamiętają - kiedy wychodziłem o każdej porze dnia i nocy, dokąd chciałem, szedłem pieszo przez miasto, wieś czy las i byłem spokojny o swoje życie. Kiedy wracałem do domu, to wiedziałem, że mieszkanie nie będzie okradzione. Dzisiaj nie chcę o tym mówić i dawać przykładów na to, jaka jest sytuacja. Wydaje mi się, że nie trzeba tutaj na ten temat wygłaszać mów. W swoim wystąpieniu nie podawałem przykładu, że w Danii i Szwecji rowery stoją nie pilnowane. Jest tak dlatego, że tam była kara. Ukradł, ucięli rękę. Tak mi mówiono, bo ja tam nie byłem. Może to jest tak jak z tą kaszą: Jadłeś kaszę? Nie, nie jadłem. To dlaczego mówisz, że dobra? No, bo jak ludzie mówią, to i ja tak mówię. Myślę, że to nie jest taka całkiem prosta sprawa. Gdybyśmy sięgnęli wcześniej do wieku XVIII, to znaleźlibyśmy przyczynę, bo przecież...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Panie pośle, prosimy o pytanie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#PosełBolesławMachnio">Panie marszałku...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">...bo jest to głos polemiczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#PosełBolesławMachnio">Ponieważ nie mam czasu na rozwinięcie tematu, chcę postawić takie pytanie: Panie profesorze, proszę mi odpowiedzieć - to kieruję do wszystkich pracowników wymiaru sprawiedliwości, do pana ministra sprawiedliwości - co zrobić, żebym spokojnie mógł wychodzić codziennie o każdej porze dnia i żebym wiedział, że mnie nikt nie potrąci. Proszę nie karać tych przestępców, może trzeba im przypinać ordery, może oni wtedy przestaną zabijać i mordować. Trybunał Stanu przecież wydaje wyroki kary śmierci dla przestępców, co prawda innych przestępców, ale każda śmierć powinna być w odpowiedni sposób ukarana. Jeśli będzie inny sposób na to, żeby było mniej przestępstw, proszę bardzo, za każdym takim sposobem będę głosował. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Czy pan profesor Gaberle chce odpowiedzieć? Bo to jest bardzo otwarte pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Oczywiście, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Przede wszystkim chciałbym odpowiedzieć na pańskie pytanie w ten sposób, że wprowadzenie kary śmierci czy też utrzymywanie kary śmierci jest bez znaczenia dla tego rodzaju przestępstw. Pan pyta, czy zniesienie kary śmierci podniesie bezpieczeństwo. Mogę powiedzieć tylko, że to jest bez znaczenia, czy będzie kara śmierci, czy jej nie będzie. Chciałbym jeszcze dodać, że przecież mamy od pewnego czasu moratorium w Polsce na wykonywanie kary śmierci. Były opinie, że wprowadzenie tego rozwiązania spowoduje falę zabójstw. W ostatnim roku o 10% spadła liczba zabójstw w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#PosełAndrzejGaberle">I to jest też w pewnym sensie odpowiedź na pańskie pytanie. Proszę pana, nikt panu nie zapewni 100-procentowego bezpieczeństwa - nigdy i nigdzie, niezależnie do tego, czy będzie kara śmierci, czy jej nie będzie. Możemy się tylko starać o to, ażeby zredukować przestępczość, i takie działania są podejmowane. Natomiast utrzymywanie kary śmierci jest z tego punktu widzenia czymś, co nie ma znaczenia, jest bowiem cały szereg argumentów przemawiających za tym, aby z tej kary zrezygnować. Nikt tu nie postuluje przypinania medali przestępcom, nikt nie twierdzi, że należy ich głaskać po głowie. Przestępców należy karać, należy ich karać tak, jak na to zasłużyli, niekoniecznie musi być to kara śmierci. Rozumiem, że ludzie się boją, ten strach trzeba redukować. Natomiast trzeba także wyraźnie powiedzieć, że utrzymywanie kary śmierci jest z punktu widzenia zapobiegania tym przestępstwom bezskuteczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu profesorowi.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#komentarz">(Poseł Bolesław Machnio: Brak odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do projektów ustaw: Kodeks karny, Przepisy wprowadzające Kodeks karny, Kodeks postępowania karnego oraz Kodeks karny wykonawczy, projekty te na podstawie art. 56 t regulaminu Sejmu zostają ponownie skierowane do Komisji Nadzwyczajnej w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-266.5" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Natomiast projekt ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, do którego w trakcie debaty nie zgłoszono poprawek, rozpatrzymy w trzecim czytaniu łącznie z pozostałymi projektami ustaw, bo tak nakazuje logika.</u>
          <u xml:id="u-266.6" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pozostała jeszcze jedna ustawa, którą dzisiaj rozpatrywaliśmy. Do trzeciego czytania projektów ustaw o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego i ustawy karnej skarbowej przystąpimy jutro rano, zgodnie z tym, co mówił pan profesor Gaberle.</u>
          <u xml:id="u-266.7" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Na tym kończymy rozpatrywanie punktów...</u>
          <u xml:id="u-266.8" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pan minister Kubicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Najmocniej przepraszam, panie marszałku, ale to się wiąże z tą konstatacją, że do Przepisów wprowadzających Kodeks karny nie zgłoszono żadnych poprawek. Tak się stało rzeczywiście. W sprawozdaniu tego nie ma. Moim niedopatrzeniem jest to, że w swojej wypowiedzi nie zwróciłem na to uwagi. Otóż w toku pracy Komisji Nadzwyczajnej nad kodeksami nastąpiły pewne zmiany legislacyjne. Uchwalono na przykład istotną ustawę, o której mówił pan poseł Jurgielaniec, o wychowaniu w trzeźwości, wprowadzono w niej zmiany, które mają znaczenie dla Kodeksu karnego. Uchwalono ustawę o rybactwie, ustawę o ewidencji ludności. Są tam pewne przepisy karne, których relacja do Kodeksu karnego prawdopodobnie będzie musiała w jakimś stopniu rzutować na treść Przepisów wprowadzających Kodeks karny. Dlatego, jeżeli można, to nałożyłbym może na komisję obowiązek, aby z urzędu sprawdziła, czy zmiany legislacyjne dokonane w trakcie prac komisji nie mają wpływu na Przepisy wprowadzające Kodeks karny. Nie sądzę bowiem, żeby bez tego zgłoszenia były one już gotowe do czytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Panie ministrze, pan nie zwrócił na to uwagi, jest już późno, a ja mówiłem o tym, że Przepisy wprowadzające Kodeks karny zostają skierowane do komisji. Natomiast nie zgłoszono poprawek do projektu ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego. Oczywiście, jeżeli komisja zechce, może się nimi także zająć, ale nie zgłoszono do nich żadnych poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Przepraszam, to wyjaśniłem, chodziło mi głównie o Przepisy wprowadzające Kodeks karny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Nie, nie. Tam jest zgłoszona poprawka i z mocy prawa - bo nie potrzeba na to zgody Sejmu, regulamin to przewiduje - musi to być skierowane do komisji. To jest ta poprawka do kodeksu.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Panie ministrze, pani sekretarz podpowiada, że to powinno być zgłoszone.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę, pan profesor Gaberle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Panie marszałku, tam jest zgłoszona poprawka do art. 3. To jest taka poprawka, która być może zapobiegnie temu, o czym mówił pan minister. W każdym razie ona otwiera pewne możliwości rozwiązania tego problemu, jak mi się wydaje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Rozumiem, ta poprawka jakby wyczerpuje przepis prawa, który nakazuje, ażeby to było zgłoszone. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi za udział w debacie.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Na tym kończymy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł sekretarz nie ma komunikatów.</u>
          <u xml:id="u-272.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Informuję, że zgłosił się pan poseł Henryk Kisielewski z Polskiego Stronnictwa Ludowego w celu złożenia oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-272.5" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przystępujemy więc do wysłuchania oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-272.6" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#PosełHenrykKisielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z tendencyjnym i gruntownie fałszywym od początku do końca, szkalującym mnie materiałem zamieszczonym w miniony weekend przez dziennik „Super Express” pragnę poprzez złożenie tego oświadczenia stanowczo zaprotestować przeciwko tego rodzaju brutalnym praktykom.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#PosełHenrykKisielewski">Przechodząc do rzeczy, już sama ekspozycja ogromnego tytułu „Poseł jechał zygzakiem”, okraszona moją fotografią niczym z listu gończego, a wszystko to na stronie tytułowej dziennika, wskazuje, że materiał jest całkowicie tendencyjny i prawdopodobnie przygotowany na czyjeś konkretne zamówienie. Cały ów - użyję jedynego adekwatnego w tej sytuacji słowa - paszkwil przekonuje, że redakcja jest dyspozycyjna, nierzetelna, ma w głębokiej pogardzie elementarną dziennikarską etykę itd.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#PosełHenrykKisielewski">Odnosząc się możliwie najkrócej do tego steku obelg i inwektyw, pragnę zdementować najbardziej fałszywe pomówienia zawarte w rzeczonym tekście.</u>
          <u xml:id="u-273.3" who="#PosełHenrykKisielewski">Przede wszystkim 12 grudnia br. w Płocku zostałem zatrzymany przez funkcjonariuszy Policji jedynie w celu dokonania przez nich rutynowej kontroli, której się zresztą poddałem, zatrzymując się na wezwanie, okazując niezwłocznie wszelkie stosowne w takich wypadkach dokumenty. Wymiana zdań pomiędzy mną a funkcjonariuszami miała przebieg wyłącznie rutynowy, utrzymana była w spokojnym i rzeczowym, pozbawionym chociażby minimum arogancji tonie.</u>
          <u xml:id="u-273.4" who="#PosełHenrykKisielewski">Rzecz zasadnicza wreszcie. W danym momencie nie byłem pod wpływem chociażby minimalnej ilości alkoholu. Tymczasem duet pseudoreporterów dziennika popisał się bezczelnością i wzorowymi talentami konfabulacyjnymi. Poinformowano nieprawdziwie opinię publiczną, jakobym „policjantom wymachiwał przed nosem legitymacją poselską”, „zasłaniał się immunitetem”, a przede wszystkim „ledwie trzymał się na nogach”. To wszystko przechodząca ludzkie wyobrażenie, bezczelna fikcja.</u>
          <u xml:id="u-273.5" who="#PosełHenrykKisielewski">Po okazaniu najpierw dowodu rejestracyjnego i prawa jazdy okazałem legitymację poselską wyłącznie zamiast dowodu osobistego, którego w danej chwili nie miałem przy sobie. Ponieważ nie poddano mnie jakiejkolwiek rutynowej kontroli przewidzianej w takich przypadkach pod kątem ewentualnej zawartości alkoholu w organizmie, stwierdzam stanowczo, że nie istnieje żaden namacalny ślad, żaden dowód, abym istotnie wcześniej spożył alkohol w jakiejkolwiek postaci.</u>
          <u xml:id="u-273.6" who="#PosełHenrykKisielewski">Jest bzdurą, wołającą o pomstę do nieba, pomówienie mnie o to, że nie zgodziłem się poddać badaniu krwi ani dmuchać w tzw. balonik. Nikt mi takiego badania nie zaproponował. Widać więc, iż raczej nie stałem niepewnie na nogach, jak chcą nierzetelni dziennikarze. Wiadomo ponadto, że w przeszłości były już sytuacje, kiedy to perswazją czy może innymi metodami jednak nakłaniano parlamentarzystów do poddania się takim badaniom w uzasadnionych wypadkach. Czyżbym był więc akurat szczególnego rodzaju wyjątkiem? Tu już elementarna logika zdaje się przechodzić w jakiś szowinizm wbrew faktom, o ile nie w klasyczną wręcz schizofrenię. Podobnie jest z szeregiem innych podanych w tekście pseudofaktów, tak się mających do zaistniałej wtedy rzeczywistości, jak, powiedzmy, etyka definicjonalna do „etyki” zaprezentowanej tu przez „Super Express”. Rozumiem, to początek stosowania głęboko brutalnych i dramatycznie amoralnych metod w rozpoczynającej się właśnie kampanii wyborczej. Stare przysłowie mówi, że kiedy się bardzo chce psa uderzyć, zawsze się kij znajdzie. Jeżeli jednak mamy dbać w zasadniczy sposób o dobre imię politycznych elit, o wizerunek polityki i polityków w mass mediach, a tym samym zarazem w polskim społeczeństwie, nad podobną grą faul nie sposób lekko przejść do porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-273.7" who="#PosełHenrykKisielewski">Wysoki Sejmie! Rekapitulując swoje oświadczenie, pragnę wszystkich na tej sali poinformować, że od redakcji dziennika „Super Expressu” zażądałem opublikowania w tej sprawie niezwłocznie i bez skrótów sprostowania. Jest ono całkowicie polemiczne i przedstawia prawdziwą wersję wydarzeń owej nocy 12 grudnia. Mam również dwóch świadków, którzy wtedy ze mną podróżowali autem, a w całości potwierdzają oficjalnie moją wersję wydarzeń.</u>
          <u xml:id="u-273.8" who="#PosełHenrykKisielewski">Informuję także niniejszym Wysoką Izbę, że w imię dobrej opinii Polskiego Stronnictwa Ludowego, jak również w trosce o własne dobro osobiste oraz wizerunek tego parlamentu będę stanowczo dochodzić swoich praw, korzystając z przewidzianych prawem polskim możliwości. W stosownym czasie poinformuję Wysoki Sejm o końcowym rezultacie tej niesmacznej sprawy, której — co najważniejsze — de facto w kontekście fałszywie przedstawionym przez reporterów „Super Expressu” nie było. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Henrykowi Kisielewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Zarządzam przerwę w obradach do dnia 19 grudnia 1996 r. do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-274.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję wytrwałym.</u>
          <u xml:id="u-274.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 23 min 03)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>