text_structure.xml 131 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Otwieram posiedzenie Komisji. Witam szanownych państwa. Dzisiejsze posiedzenie zwołane jest w trybie art. 152 ust. 2 regulaminu Sejmu na wniosek posłów – członków Komisji złożony w dniu 6 czerwca 2011 r.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#ArkadiuszLitwiński">Wniosek został doręczony wszystkim członkom Komisji, więc nie będę przytaczał jego treści. Poza tym zapewne zostanie za chwilę odczytany przez przedstawiciela posłów wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#ArkadiuszLitwiński">Porządek dzienny posiedzenia przewiduje jeden punkt, który brzmi „Rozpatrzenie wniosku posłów dotyczącego wpływu na środowisko i zdrowie mieszkańców Szczecinka działalności firm: Kronospan Chemical Szczecinek Sp. z o.o., Kronospan Polska Sp. z o.o., Kronospan Szczecinek Sp. z o.o.”</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#ArkadiuszLitwiński">Czy w sprawie porządku obrad są jakieś uwagi lub propozycje? Nie widzę zgłoszeń, a zatem uznaję porządek dzienny za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#ArkadiuszLitwiński">Szanowni państwo, przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Zacznę od tego, iż na dzisiejsze posiedzenie zostali zaproszeni nie tylko przedstawiciele wymienionych we wniosku firm, ale również przedstawiciele strony rządowej: podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska – pan minister Bernard Błaszczyk, którego jeszcze nie ma na sali, ale zapewne niebawem dotrze, zastępca głównego inspektora ochrony środowiska – pan Roman Jaworski.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#ArkadiuszLitwiński">Witam serdecznie przedstawicieli stowarzyszenia ze Szczecinka, które jest pewnie inspiratorem dzisiejszego spotkania.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#ArkadiuszLitwiński">Witam serdecznie przedstawicieli samorządu lokalnego w osobach burmistrza Szczecinka – pana Jerzego Hardie-Douglasa i członka Zarządu Powiatu Szczecineckiego – pana Ryszarda Jasionasa.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#ArkadiuszLitwiński">Witam również wszystkie osoby reprezentujące instytucje, które zajmują się tą problematyką, a które na pewno będą pomocne w udzielaniu odpowiedzi na pojawiające się dziś pytania.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#ArkadiuszLitwiński">Proszę o zabranie głosu przez przedstawiciela wnioskodawców – pana wiceprzewodniczącego Jerzego Gosiewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JerzyGosiewski">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo. W związku z licznymi protestami i działaniami mieszkańców Szczecinka, grupa posłów, członków Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, złożyła wniosek, zgodnie z art. 152 ust. 2 regulaminu Sejmu, o zwołanie posiedzenia dotyczącego wyegzekwowania od Kronospan Chemical Szczecinek Sp. z.o.o. oraz innych spółek przestrzegania wszystkich norm w zakresie ochrony środowiska i przyrody.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#JerzyGosiewski">Do przedstawienia szczegółów sprawy upoważniam pana posła Czesława Hoca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#CzesławHoc">Wysoka Komisjo, szanowni goście.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#CzesławHoc">Nieczęsto się zdarza, żeby Wysoka Komisja zajęła się problemem jednego regionu w Polsce – co prawda bardzo ważnej kwestii, bo dotyczącej ochrony środowiska przyrodniczego, a w konsekwencji i zdrowia mieszkańców tego regionu – ale też nieczęsto zdarza się, by wszystkie mechanizmy w demokratycznym państwie prawa, a więc samorządy, organy państwowe, organy ścigania, specjalne instytucje państwowe, organizacje pozarządowe, stowarzyszenia ekologiczne, a także ministerstwa – po prostu zawiodły.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#CzesławHoc">Tak naprawdę, od kilkunastu lat te przedsiębiorstwa, te mechanizmy w demokratycznym państwie prawa – zawiodły.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#CzesławHoc">Wysoka Komisjo, na poziomie krajowym jesteśmy ostatnią deską ratunku. Jeśli i my zawiedziemy, to pozostaną tylko instytucje unijne. Zresztą – jak państwo wiecie – Komisja Europejska wystosowała pismo do Ministerstwa Środowiska, aby do 14 lipca br. przedstawić kompleksową informację w zakresie ochrony środowiska i funkcjonowania firmy Kronospan w Szczecinku.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#CzesławHoc">Dzisiejszej dyskusji ma się też przysłuchiwać poseł do Parlamentu Europejskiego – pan Tadeusz Cymański, który jest członkiem Komisji Środowiska w Parlamencie Europejskim. Miał być również poseł do Parlamentu Europejskiego – pan Marek Gróbarczyk. Niestety, nie mógł przybyć, ale będzie o wszystkim poinformowany.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#CzesławHoc">Zacznę od jasnej deklaracji. Otóż, nie zebraliśmy się tu dzisiaj po to, żeby komuś - używając języka młodzieżowego – dowalić albo żeby jakąś firmę likwidować. To posiedzenie Komisji zwołano po to, by wygrało prawo, a w konsekwencji, by wygrała ochrona środowiska. Nade wszystko zaś, by wygrało zdrowie mieszkańców Gminy Szczecinek obecnego i przyszłego pokolenia. Wreszcie po to, by wygrały najlepsze dostępne technologie (BAT).</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#CzesławHoc">I jeszcze jedno – by przywrócić wiarę i nadzieję mieszkańcom Gminy Szczecinek, że są jeszcze demokratyczne mechanizmy prawa, które nie zezwolą na dalsze ignorowanie faktów i lekceważenie opinii społeczeństwa lokalnego.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#CzesławHoc">Teraz, proszę państwa, kilka faktów. Otóż faktem jest, że na terenie miasta Szczecinka stwierdzono znaczne przekroczenie norm substancji toksycznych i szkodliwych dla zdrowia ludzi oraz degradujących naturalne środowisko.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#CzesławHoc">Po pierwsze – benzoalfapiren. Już w pierwszym kwartale 2009 r. stwierdzono siedemnastokrotne przekroczenie norm dla benzoalfapirenu – substancji bardzo szkodliwej dla życia i zdrowia ludzi, jednocześnie degradującej naturalne środowisko.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#CzesławHoc">W 2010 r. wojewódzki inspektor ochrony środowiska stwierdził ośmiokrotne przekroczenie tego niebezpiecznego związku.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#CzesławHoc">Drugim takim związkiem jest pył zawieszony PM10. W 2008 r. przekroczenie średniodobowych dopuszczalnych norm było aż o 22 razy większe. Według WIOŚ w 2010 r. ilość dni z przekroczeniami wzrosła o ponad 100%.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#CzesławHoc">Po trzecie – amoniak. W maju 2010 r. WIOŚ stwierdził ilości 2,2 kg na godzinę - tylko z emitera tzw. 270 firmy Kronospan – mimo, że wtedy Kronospan nie miał jeszcze pozwolenia na emisję. Obecnie - niestety albo na szczęście – już je ma i emituje rocznie około 913 ton amoniaku do atmosfery.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#CzesławHoc">Ostatnio stwierdzono też podwyższenie wartości formaldehydu. Według WIOŚ, w 2010 r. ośmiokrotnie została przekroczona norma tego rakotwórczego związku.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#CzesławHoc">Proszę państwa, nie będę już wspominał o innych substancjach toksycznych i szkodliwych oraz ich kumulacji i zwielokrotnieniu efektu toksycznego, a także o bioakumulacji zanieczyszczeń w środowisku.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#CzesławHoc">Pokrótce przedstawię – zdając sobie sprawę, że czas Wysokiej Komisji jest bardzo cenny – niektóre fakty, które tak naprawdę kompromitują zasadę demokratycznego państwa prawa.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#CzesławHoc">Fakt pierwszy. Oto grupa mieszkańców Szczecinka pozwała koncern Kronospan powołując się na artykuł Kodeksu cywilnego, który mówi, że właściciel nieruchomości powinien się powstrzymać od działań, które mogą zakłócać korzystanie z sąsiednich nieruchomości ponad przeciętną miarę, wynikające ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#CzesławHoc">Powołano się także na obywatelski komitet protestacyjny, który zebrał 10 tys. podpisów. Oparto się też na licznych artykułach prasowych - „Trują każdego dnia”, „Czy grozi nam skażenie?” itp. – w których dziennikarze powoływali się na ekspertów ostrzegających, że rakotwórcze substancje w zachodniopomorskim powietrzu są groźne dla ludzi.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#CzesławHoc">Proszę państwa, przedstawię teraz kuriozalną sprawę. Otóż tak zeznawał szef wspominanej firmy. Cytuję:</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#CzesławHoc">„ - Mogą to być pyłki kwitnących drzew i kwiatów.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#CzesławHoc">- W zimie? – zdziwiła się sędzia.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#CzesławHoc">- A to może wynik erupcji wulkanów, przez które swego czasu zamykano lotniska. Przyjeżdżając samochodem na dzisiejszą rozprawę też wyemitował pan spaliny zanieczyszczające atmosferę.” Koniec cytatu. Bez komentarza.</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#CzesławHoc">Inny przykład. Grupa mieszkańców zrzeszona w Stowarzyszeniu Inicjatyw Społecznych „TERRA”, powiadomiła lokalną prokuraturę o podejrzeniu popełnienia przestępstwa określonego w art. 183 § 1 Kodeksu karnego, który brzmi: „Kto wbrew przepisom składuje, usuwa, przerabia, unieszkodliwia albo przewozi odpady lub substancje w takich warunkach lub w taki sposób, że może to zagrozić życiu lub zdrowiu wielu osób lub powodować zniszczenia w świecie roślinnym i zwierzęcym w znacznym rozmiarze, podlega karze pozbawienia wolności od 3 do 5 lat.”</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#CzesławHoc">Istotą doniesienia była afera wywożenia od jesieni 2009 r. odpadów produkcyjnych firmy Kronospan na działkę przy ul. Leśnej.</u>
          <u xml:id="u-4.23" who="#CzesławHoc">Sprawa najpierw trafiła do Prokuratury Rejonowej w Szczecinku, a następnie do Prokuratury Okręgowej w Koszalinie.</u>
          <u xml:id="u-4.24" who="#CzesławHoc">I oto konkluzja prokuratury, którą też pozostawię bez komentarza. Cytuję: „Hałda nie jest instalacją do unieszkodliwiania odpadów (…) Pełni ona rolę magazynu biomasy.”</u>
          <u xml:id="u-4.25" who="#CzesławHoc">Czyli nie ma sprawy. Tak więc dla prokuratury nie jest ważne, że są odcieki z olbrzymiej hałdy odpadów poprodukcyjnych, że są samozapalenia, które emitują do atmosfery potężne dawki substancji toksycznych, że są kominki wentylacyjne, z których do atmosfery emitowane są szkodliwe substancje, powstające w wyniku reakcji biologicznych.</u>
          <u xml:id="u-4.26" who="#CzesławHoc">Wystarczy zatem hałdę nazwać przejściowym magazynem biomasy i praktycznie „sprawy nie ma”.</u>
          <u xml:id="u-4.27" who="#CzesławHoc">Tak więc, Wysoka Komisjo, jest „i śmieszno i straszno”.</u>
          <u xml:id="u-4.28" who="#CzesławHoc">O roli Ministerstwa Środowiska, Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego, Starostwa Powiatowego w Szczecinku nie będę mówił, bo szczerze mówiąc szkoda mi czasu Wysokiej Komisji. W zasadzie mogę to skwitować jednym wyrażeniem – sprzedawanie dymu czy bicie piany. Są to działania pozorne.</u>
          <u xml:id="u-4.29" who="#CzesławHoc">Oczywiście z szacunkiem podchodziłem do odpowiedzi na moje liczne zapytania i interpelacje, począwszy do 2009 r. Mam tu przy sobie szereg dokumentów, bo naturalnie odpowiedzi były – tylko że one nic nie wnosiły.</u>
          <u xml:id="u-4.30" who="#CzesławHoc">Tak naprawdę, można jedynie powiedzieć, że coraz bardziej przystosowywano się i adaptowano mechanizm do tego, by zgodnie z prawem zanieczyszczano powietrze.</u>
          <u xml:id="u-4.31" who="#CzesławHoc">Muszę jednak wspomnieć o jednym moim zapytaniu poselskim, z listopada 2009 r., skierowanym do Ministerstwa Zdrowia w sprawie występowania niektórych chorób na terenie powiatu szczecineckiego, w odniesieniu średniej wojewódzkiej zachodniopomorskiej do średniej krajowej. Wspomnę o tym w celu wykazania, jak skuteczna potrafi być sugestia firmy Kronospan.</u>
          <u xml:id="u-4.32" who="#CzesławHoc">Otóż, w pierwszej odpowiedzi podano wielce zatrważające informacje. Tu cytuję: „W wyniku analizy stwierdzono, że tylko w przypadku nowotworów złośliwych tkanki limfatycznej umieralność mieszkańców powiatu szczecineckiego była statystycznie istotnie wyższa niż Polski ogółem i mieszkańców województwa zachodniopomorskiego ogółem. Standaryzowany wskaźnik umieralności w pierwszym przypadku wynosił 2,46, a w drugim przypadku 2,44 - co oznacza, że ryzyko zgonu mieszkańców było prawie 2,5-krotnie wyższe od przeciętnego dla Polski i województwa.”</u>
          <u xml:id="u-4.33" who="#CzesławHoc">I oto w kilka miesięcy potem, na wyraźny protest przysłany do Ministerstwa Zdrowia przez firmę Kronospan, a także Burmistrza Miasta Szczecinka, przedstawiono odpowiedź nieco odmienną.</u>
          <u xml:id="u-4.34" who="#CzesławHoc">Cytuję: „W związku z powyższym Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny przeprowadził ponowną analizę poziomu umieralności mieszkańców powiatu szczecineckiego, której wyniki wykazały błąd oceny pierwotnej.”</u>
          <u xml:id="u-4.35" who="#CzesławHoc">Warto jednak, proszę państwa, zaznaczyć, iż w ponownym piśmie podano nieprawdziwe niektóre okoliczności, dotyczące pierwszego pisma, chociaż w tym drugim piśmie także stwierdzono – i tu cytuję – „że w przypadku białaczki limfatycznej umieralność mieszkańców powiatu szczecineckiego jest istotnie statystycznie wyższa, niż umieralność ogółu mieszkańców województwa zachodniopomorskiego”.</u>
          <u xml:id="u-4.36" who="#CzesławHoc">Proszę państwa, tu już nie chodzi o to, by uznać, czy ktoś jest winien, czy nie. Tu chodzi o zdrowie współczesnego pokolenia mieszkańców i przyszłych pokoleń. Tu już naprawdę nie ma żartów. Tu jesteśmy „ostatnią deską ratunku”, aby te sprawy ujrzały światło dzienne, aby pokazać prawdę.</u>
          <u xml:id="u-4.37" who="#CzesławHoc">Tu bowiem przede wszystkim chodzi o prawdę. Nikt nic nie ma do funkcjonowania tej firmy. Nie chcemy jej likwidacji. My tylko chcemy, aby ta firma działała zgodnie z normami prawnymi i zgodnie z najnowszymi dostępnymi technologiami (BAT).</u>
          <u xml:id="u-4.38" who="#CzesławHoc">Przytoczę też kuriozalną decyzję marszałka województwa, który utajnił opinię niezależnego eksperta dr inż. Wojciecha Paterkowskiego dotyczącą wpływu Kronospanu na środowisko.</u>
          <u xml:id="u-4.39" who="#CzesławHoc">Dodam, że pan marszałek nie odpowiedział jeszcze na mój poselski wniosek o przesłanie tej opinii, choć przecież jest ustawowy obowiązek udzielenia odpowiedzi na oficjalne pismo posła RP.</u>
          <u xml:id="u-4.40" who="#CzesławHoc">Podkreślam – jeszcze nie otrzymałem odpowiedzi na pytanie, dlaczego utajniono opinię niezależnego eksperta, która dotyczy wpływu zakładu Kronospan na środowisko.</u>
          <u xml:id="u-4.41" who="#CzesławHoc">W tym miejscu, z przykrością, choć z wielkim szacunkiem dla pana Burmistrza Szczecinka, przedstawię również jego kuriozalną decyzję. Otóż mieszkańcy Szczecinka otrzymują list, czy też propozycję od Burmistrza Szczecinka w sprawie ankiety, by przyłączyć wszystkie domki jednorodzinne do MEC-u (miejskiej energetyki cieplnej), bowiem - jak się wydaje - pan burmistrz już wie, co jest przyczyną owych zanieczyszczeń: po prostu przydomowe źródła ogrzewania.</u>
          <u xml:id="u-4.42" who="#CzesławHoc">Takie przydomowe źródła ogrzewania – jak wiemy – w wielu miastach w Polsce istnieją. Nie ma tam takich parametrów przekroczeń groźnych substancji dla życia, zdrowia i dla zanieczyszczenia środowiska, natomiast w Szczecinku podjęto już decyzję, że te właśnie przydomowe źródła ogrzewania są temu winne.</u>
          <u xml:id="u-4.43" who="#CzesławHoc">Prawdopodobnie pan burmistrz nie przyjmie do wiadomości odpowiedzi mieszkańców tych ulic, którzy napisali – tu cytuję – „żeby pan burmistrz nie uprawiał propagandy i nie obrażał nas, jak mieszkańców Ciemnogrodu”.</u>
          <u xml:id="u-4.44" who="#CzesławHoc">Wysoka Komisjo, przez całą noc jechali tu przedstawiciele zdesperowanych mieszkańców Gminy Szczecinek. Przyjechali zdeterminowani, wyjątkowo zmotywowani do obrony wartości ekologicznych przedstawiciele Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych „TERRA” w Szczecinku, którym dziękuję, których podziwiam, bowiem jestem pod wielkim wrażeniem ich aktywności i determinacji - całkowicie pozbawionej jakiejkolwiek otoczki politycznej – w dążeniu do ujawnienia prawdy w imię ekologicznych wartości.</u>
          <u xml:id="u-4.45" who="#CzesławHoc">Przyjechała lokalna Telewizja Zachód, która zawsze relacjonuje te sprawy, jak również inna telewizja Szczecinka – Telewizja GAWEX.</u>
          <u xml:id="u-4.46" who="#CzesławHoc">Nie zawiedźmy ich. Nie zawiedźmy ich, jako Komisja. Wzmocnijmy ich wiarę i nadzieję w zasady ochrony obywateli i zasady demokratycznego państwa prawa.</u>
          <u xml:id="u-4.47" who="#CzesławHoc">Proszę państwa, to naprawdę poważna sprawa. Ja celowo nie użyłem żadnych sformułowań politycznych. To jest i powinna być sprawa ponad podziałami. Środowisko, ochrona środowiska i zdrowie nie ma żadnych barw politycznych. Proszę również nie traktować tego jako kampanii wyborczej …</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Panie pośle, proszę zmierzać już do konkluzji. A jeśli chodzi o wyjaśnianie, to właśnie chodzi o to, żebyśmy coś wyjaśnili, natomiast te wątki …</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#CzesławHoc">Dziękuję bardzo, właśnie już zakończyłem, ale potem jeszcze poproszę o głos. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, jesteśmy tu po to, żeby, po pierwsze – poznać fakty.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#ArkadiuszLitwiński">W uzasadnieniu do wniosku, przedstawionego przed chwilą przez pana posła Hoca, zawarto wiele stwierdzeń, które wymagają komentarza i weryfikacji.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#ArkadiuszLitwiński">W tej chwili wydaje mi się, że powinienem oddać głos panu inspektorowi Romanowi Jaworskiemu, zastępcy głównego inspektora ochrony środowiska, z prośbą o to, aby pokierował udzielaniem odpowiedzi przez właściwe instytucje – zarówno podległe mu, jak i te, które pracują w skojarzeniu z Inspekcją.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#ArkadiuszLitwiński">Bardzo proszę, panie inspektorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#RomanJaworski">Panie przewodniczący, szanowni państwo.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#RomanJaworski">Jeśli chodzi o oddziaływanie na środowisko wszystkich zakładów należących do Grupy Krono, to sytuacja jest zła – może nie bardzo zła, ale zła. Natomiast, jeśli chodzi o badania stężenia benzoalfapirenu, to w Polsce są miejscowości, gdzie wygląda to jeszcze gorzej.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#RomanJaworski">Wydaje się, że te wysokie stężenia powodowane są głównie przez niską emisję, przez te paleniska domowe, jak również przez transport i komunikację.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#RomanJaworski">Nie wykluczam - a nawet jestem pewny – że suma oddziaływań jest powodowana z jednej strony działalnością przemysłową, a z drugiej strony działalnością emitorów lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#RomanJaworski">W związku z powyższym podłączenie czy uciepłowienie miasta na pewno miałoby pozytywny wpływ na tego typu obniżenie, czy też podwyższenie jakości powietrza.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#RomanJaworski">W pozostałych elementach, które my badamy, stężenia – niestety – są bardzo wysokie. Oczywiście, też nie najwyższe w kraju, ale sytuacja nie jest dobra.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#RomanJaworski">Obserwujemy od 2010 r. – bo wtedy zaczęliśmy bardziej intensywny monitoring, jako Inspekcja Ochrony Środowiska, badanie jakości powietrza na terenie gminy czy miasta Szczecinek – pewną tendencję zmniejszenia stężeń. Natomiast nie jest to tendencja na tyle wyraźna, żebyśmy mogli powiedzieć, że jest to stały trend i, dajmy na to, w 2015 r. to stężenie zanieczyszczeń w powietrzu będzie osiągało wartości dopuszczalne.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#RomanJaworski">Niestety, do tej pory nie zostały jeszcze zakończone prace nad programem ochrony powietrza w strefie szczecineckiej. Myślę, że wprowadzenie tego programu i jego późniejsza konsekwentna realizacja może doprowadzić do poprawy sytuacji w Szczecinku.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#RomanJaworski">Inspekcja prowadzi intensywne działania kontrolne i stały monitoring w zakresie zanieczyszczania powietrza, a także jakości wód pobliskiego jeziora, jak i osadów dennych w jeziorze.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#RomanJaworski">Jeżeli chodzi o szczegółowe wyjaśnienia, to – jeśli można - poproszę pana Andrzeja Milucha - wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, aby ich udzielił.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#RomanJaworski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#AndrzejMiluch">Panie przewodniczący, szanowni państwo.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#AndrzejMiluch">Jak wspomniał Zastępca Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, uruchomiliśmy bardzo gęstą sieć pomiarową, która ma na celu wskazanie tego, w jaki sposób zakład czy inne instalacje mogą oddziaływać na zdrowie i życie mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#AndrzejMiluch">I tu wspomnę, że w 2007 r. znajdowała się tam tylko jedna stacja pomiarowa pyłu PM10. W tej chwili są dwie stacje, które wykonują pomiary manualne. Jedna stacja w sposób automatyczny przekazuje mieszkańcom informacje o stężeniach pyłu, stąd każdy mieszkaniec po godzinie może zobaczyć w Internecie jakie stężenia pyłu wystąpiły w ciągu ostatniego okresu.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#AndrzejMiluch">Oprócz działań związanych z pyłem PM10, w stacji automatycznej realizowane są pomiary związane z dwutlenkiem azotu, z tlenkami azotu, z dwutlenkiem siarki.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#AndrzejMiluch">Dodatkowo, wprowadziliśmy też – chyba jeden z pierwszych w Polsce – automatyczny pomiar amoniaku, co też umożliwia prezentowanie tych danych na stronach internetowych, aby mieszkańcy wiedzieli jaki jest stan, jaka jest jakość środowiska.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#AndrzejMiluch">W ramach rocznych ocen jakości powietrza w ciągu ostatnich lat stwierdzono przekroczenia dwóch parametrów, co do których jesteśmy zobowiązani dokonywać oceny, czyli pyłu PM10 i benzoalfapirenu.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#AndrzejMiluch">W 2010 r. ta ilość dni z przekroczeniami była bardzo duża. Z tym, że zaobserwowaliśmy, iż zwiększenie ilości dni z przekroczeniami – tu dodam, że takich dni w ciągu roku może być 35 – nastąpiło na wszystkich stanowiskach pomiarowych w województwie zachodniopomorskim i właściwie we wszystkich stacjach – zarówno w mieście Szczecinie, jak i w Myśliborzu, w Gryfinie, w Widuchowej, w Koszalinie. Wszędzie tam wystąpiły przekroczenia pyłu PM10, jak również problem z benzoalfapirenem.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#AndrzejMiluch">Tu trzeba zaznaczyć, iż norma dotycząca benzoalfapirenu w wysokości 1ng jest bardzo rygorystyczna i problem benzoalfapirenu i pyłu PM10 nie dotyczy tylko Polski.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#AndrzejMiluch">Jest to problem dużo szerszy – można powiedzieć w skali Unii. Dlatego wszyscy musimy się z nim uporać i poprzez programy ochrony powietrza doprowadzić do tego, żeby utrzymać standardy powietrza.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#AndrzejMiluch">Rok 2011 wskazuje na to, iż możemy mieć przekroczenia pyłu PM10, bowiem w okresie od stycznia do maja liczba dni z przekroczeniami na ul. Przemysłowej wynosiła 39, a na ul. Artyleryjskiej – 38, a więc już jest to powyżej dopuszczalnych 35 dni.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#AndrzejMiluch">Tak więc, w wyniku rocznej oceny, którą wykonamy, na pewno będzie to obszar, w którym wystąpiły przekroczenia.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#AndrzejMiluch">Dodam, iż tutaj mamy też do czynienia ze zmieniającymi się przepisami. Otóż, kiedyś mieliśmy tych stref w województwie dużo więcej. W tej chwili w województwie zachodniopomorskim jest jedna strefa i dwie aglomeracje. W ramach tej strefy wskazujemy obszary, w których występują przekroczenia.</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#AndrzejMiluch">Muszę podkreślić, iż nie wolno podchodzić do analizy benzoalfapirenu w odniesieniu do krótkich okresów: kwartału czy półrocza, bowiem zgodnie z przepisami musimy dokonywać analizy rocznej.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#AndrzejMiluch">I tu, w przypadku naszej prognozy, która jest robiona dla 2011 r., możemy powiedzieć, że jest sezonowość występowania podwyższonych stężeń. Są bardzo wysokie stężenia na początku roku, potem, w okresie lata, znaczne obniżenie stężeń benzoalfapirenu i znowu zwiększenie w końcówce roku.</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#AndrzejMiluch">Tu mogę powiedzieć, że średnia dla okresu 1.10–31.03 wynosiła w tym najgorszym okresie zimowym – 10 ng, potem, w okresie letnim spadła do 1,4 ng. Możemy zatem prognozować, że w skali roku osiągniemy wartość około 5,8 ng. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Dziękuję za przekazaną informację. Był tu m.in. przywołany urząd marszałkowski. Czy pani chciałaby jeszcze coś dodać? Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#KarolinaBłażków">Szanowni państwo…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Przepraszam, wszystkich państwa proszę o każdorazowe przedstawianie się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#KarolinaBłażków">Karolina Błażków – Urząd Marszałkowski.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#KarolinaBłażków">Pan poseł podniósł kwestię opinii eksperta – pana dr inż. Wojciecha Paterkowskiego. Otóż nieprawdą jest, że odmówiono udostępnienia tych opinii.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#KarolinaBłażków">Ekspertyzy pana dr Paterkowskiego zostaną udostępnione zarówno SIS TERRA, jak również panu posłowi w zakresie, w jakim urząd może je udostępnić - czyli to, co nie jest objęte klauzulą „tajemnica przedsiębiorstwa”.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#KarolinaBłażków">Tu problemem jest to, iż te opinie opracowywane były w oparciu o wnioski, które są objęte tą właśnie klauzulą. Stąd pewne dane, wynikające z tych opinii, mogą naruszać klauzulę „tajemnica przedsiębiorstwa”.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#KarolinaBłażków">Ja przygotowałam fragmenty tej opinii, które – zgodnie z opinią prawną – możemy udostępnić. Chcę państwa uspokoić, że ta opinia nie jest ukrywana przez urząd marszałkowski dlatego, iż jest ona negatywna. Pan dr Paterkowski, dokonując obliczeń w zakresie pyłu PM10, formaldehydu, dwutlenku azotu oraz amoniaku, nie stwierdził żadnych przekroczeń. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Dziękuję. A zatem, ta teza wygłoszona na początku – aczkolwiek wiemy, że sytuacja nie jest satysfakcjonująca i wymaga naprawy – iż system prawny, czy też system instytucji państwowych, samorządowych zawiódł, wydaje się być co najmniej dyskusyjna.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#ArkadiuszLitwiński">Mamy na sali przedstawicieli różnych zainteresowanych stron i za chwilę otworzę dyskusję. Jednak wydaje się, że teraz nadszedł czas, by zabrali głos przedstawiciele Grupy Krono. Wiem, że są tu reprezentanci trzech podmiotów. Kto z państwa chciałby zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#CzesławHoc">Przepraszam, panie przewodniczący. Czy można prosić o udzielenie głosu najpierw przedstawicielom Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych „TERRA” w Szczecinku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Za chwilę udzielę im głosu, ale teraz głos zabierze przedstawiciel Kronospanu. Przepraszam, jeszcze wcześniej, poza kolejnością – pan wiceprzewodniczący. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#HenrykMilcarz">Szanowni państwo, mamy do czynienia z ważnym problemem społecznym, dotykającym ludzi, o charakterze środowiskowym. Skoro sejmowa Komisja, która w pewnym sensie kontroluje to, co w zakresie środowiska dzieje się w państwie, zajmuje się tym, to chciałbym aby to spotkanie przybliżyło nas do prawdy, o której pan poseł mówił – jednak prawdy obiektywnej.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#HenrykMilcarz">Po pierwsze, nie chciałbym, aby doszło na sali do wzajemnych oskarżeń i przerzucania winy, bo w ten sposób do niczego nie dojdziemy. Powstanie tylko zamęt, z którego na pewno nie wyciągniemy właściwych wniosków.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#HenrykMilcarz">Pan inspektor wojewódzki odpowiedział mi już na kilka pytań, które mnie nurtowały. Mówił o sezonowości nasilania się tych zanieczyszczeń. Ja celowo poprosiłem o głos przed wystąpieniem przedstawiciela Grupy Krono, bo chciałbym usłyszeć, czy charakter pracy, produkcja w zakładach Kronospan też ma charakter sezonowy i czy przypadkiem nie pokrywa się on z okresami, w których narasta zanieczyszczenie powietrza. To jest jedna rzecz.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#HenrykMilcarz">Rzecz kolejna. Czy przeprowadzano badania, które mogłyby pokazać wprost, iż przyczyną, źródłem tego skażenia jest ta firma? Bo być może jest ona tylko jednym z elementów, które sprawiają, iż to zanieczyszczenie jest w takiej skali.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#HenrykMilcarz">Niewątpliwie, te okresy nasilających się zanieczyszczeń wskazują, iż udział palenisk domowych może mieć ogromny wpływ na jakość powietrza. Jednak trzeba dojść do tego, czy to jest jedyne źródło, czy nie, a jeśli nie, to które jest najbardziej szkodliwe.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#HenrykMilcarz">Przepraszam, że pozwoliłem sobie wtrącić tu kilka zdań, ale naprawdę dobrze byłoby, gdybyśmy spróbowali dojść do przyczyn tego stanu rzeczy, a potem dopiero rozmawiać, co z tym fantem trzeba zrobić. Bo to, że problem jest, jest chyba poza dyskusją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Dobrze. Kto z przedstawicieli grupy firm, o których dzisiaj mówimy, zabierze głos? Bardzo proszę – proszę się przedstawić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#TomaszJańczak">Tomasz Jańczak – członek Zarządu Kronospan Polska oraz pełnomocnik Kronospan Chemical.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#TomaszJańczak">Szanowna Komisjo, szanowni państwo. Przede wszystkim dziękujemy za zaproszenie. Na wstępie tylko zaznaczę, że te trzy podmioty, wymienione w porządku dziennym, to są trzy niezależne spółki i każda z nich ma nieco inną specyfikę działalności. Tak więc odrębne decyzje regulują funkcjonowanie tych firm.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#TomaszJańczak">My jesteśmy jakby uczestnikiem tej całej sytuacji od dwóch lat. Żyjemy naprawdę praktycznie z dnia na dzień, w ciągłym ogniu pytań, zapytań, kontroli. Wydaje mi się – organy kontrolne mogą to potwierdzić – iż aktywnie współpracujemy ze wszystkimi, nie ukrywamy informacji, nie blokujemy instytucjom kontrolnym dostępu do danych. Tak więc nie można mówić, że jesteśmy stroną, która w jakiś sposób blokuje wyjaśnienie całej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#TomaszJańczak">Zdajemy sobie sprawę ze skali swojej działalności. Jesteśmy jednym z większych przedsiębiorstw w tej branży i w Polsce, i w Europie. Jednak muszę zaznaczyć, że nasza działalność ulega ograniczeniu. I to nie z tego powodu, że bardzo tego chcemy, ale dlatego iż gospodarkę polską, rynek polski dotyka problem kwestii dostępności drewna.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#TomaszJańczak">My tego drewna nie mamy w wystarczającej ilości. Przegrywamy konkurencję z energetyką zawodową, która pali drewno namiętne – a są ku temu narzędzia wsparcia i w Polsce, i w Unii Europejskiej. Czy komu się to podoba, czy nie – wszystko wskazuje na to, że ta działalność i tak będzie w Szczecinku i w ogóle w Polsce powoli ograniczana. Póki jesteśmy w stanie funkcjonować, przetrwać, to tę działalność prowadzimy.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#TomaszJańczak">Jeśli chodzi o ochronę środowiska i sytuację, jaka jest w mieście, to trzeba podkreślić ilość stron zainteresowanych tym problemem. Władze miasta działają w tej chwili bardzo aktywnie w tej sprawie. To chyba pierwsza ekipa samorządowa, która naprawdę profesjonalnie podchodzi do tej kwestii. Zarówno wojewódzki inspektorat ochrony środowiska, urząd marszałkowski, jak i wspomniane stowarzyszenie – wszyscy działają w tej sprawie i wszystko wskazuje, że ta sytuacja na pewno ulegnie poprawie.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#TomaszJańczak">My, inwestując w Szczecinku, jako przedsiębiorcy, oczywiście braliśmy pod uwagę obowiązujące przepisy. Sporządziliśmy właściwe operaty. Te operaty zostały sprawdzone i funkcjonujemy na bazie udzielonych nam decyzji.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#TomaszJańczak">Rzeczywiście, miało miejsce – nie będziemy te go ukrywać – dziwne również dla nas zdarzenie, ponieważ w pewnych operatach nikt nie przypuszczał, że będziemy źródłem amoniaku. Natomiast w wyniku zmiany technologii, która walczy z emisją i z zawartością formaldehydu, wprowadzamy do użycia coraz więcej mocznika.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#TomaszJańczak">Dodam, że mocznik jest związkiem, który generalnie służy do zwalczania emisji – również w motoryzacji, tzw. AdBlue.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#TomaszJańczak">Pojawiły się emisje amoniaku, ale są one akceptowalne przez środowisko. Na te emisje uzyskaliśmy zezwolenie. Natomiast nie ukrywamy, że ten problem też staramy się rozwiązać dalej.</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#TomaszJańczak">Powtarzam – działamy w oparciu o przepisy prawa. Te przepisy są praktycznie identyczne dla wszystkich zakładów w branży, w kraju i w Europie.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#TomaszJańczak">Natomiast, jako przedsiębiorstwo, też nie zgadzamy się z tym, byśmy byli represjonowani tylko dlatego, że działamy w Szczecinku, skoro inne podmioty działające w kraju mogą działać w podobnych warunkach. Tu jest również kwestia konkurencyjności.</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#TomaszJańczak">Nakłady na ochronę środowiska są bardzo wysokie. My je na bieżąco ponosimy. Każde rozwiązania technologiczne uwzględniają urządzenia ochrony powietrza, urządzenia, które ograniczają ilość ścieków. To jest dla nas sprawa oczywista, że musimy to robić.</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#TomaszJańczak">Chcę tylko wszystkich tu prosić o rozsądne, merytoryczne podejście do tych wszystkich spraw. My dalej będziemy stroną, która będzie mocno współpracować.</u>
          <u xml:id="u-19.14" who="#TomaszJańczak">Dodam, że w październiku ubiegłego roku podpisaliśmy porozumienie, które na pewno będzie pomocne, aby kilka problemów rozwiązać. Przede wszystkim problemy związane z emisją związków zapachowych, które były dokuczliwe - chodzi o związki zapachowe związane z procesem suszenia drewna.</u>
          <u xml:id="u-19.15" who="#TomaszJańczak">Potrzebujemy jeszcze dwu miesięcy i będziemy mogli ocenić pierwsze efekty tej współpracy.</u>
          <u xml:id="u-19.16" who="#TomaszJańczak">Pan przewodniczący pytał o sezonowość pracy. Otóż nasza działalność nie charakteryzuje się sezonowością. My pracujemy przez wszystkie dni w roku – generalnie 24 godziny na dobę. Wyłączenie u nas instalacji jest bardziej niebezpieczne i bardziej pracochłonne niż ciągła praca instalacji, gdyż pracujemy w systemie automatycznym. Powtarzam - sezonowości w naszej branży nie ma.</u>
          <u xml:id="u-19.17" who="#TomaszJańczak">Oprócz elementów zawartych w porozumieniu, które mają aspekty techniczne i analityczno-monitoringowe, podejmujemy również szereg innych działań, które mają na celu poprawę sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-19.18" who="#TomaszJańczak">Jeśli chodzi o problem z amoniakiem – o czym już wspomniałem – mamy pewne zobowiązania w tym zakresie. W tej chwili testujemy nowe systemy zaklejania przy produkcji płyt. Te systemy mają ograniczyć procent zużycia surowców chemicznych o jakieś 10–15% i to się na pewno przełoży się na wielkości emisyjne.</u>
          <u xml:id="u-19.19" who="#TomaszJańczak">Będziemy o tym wszystkim raportować do odpowiednich instytucji i, jeżeli będziemy mogli się spotkać za jakiś czas w takim gronie, to myślę, że będzie to odpowiedni czas, by coś więcej na ten temat powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-19.20" who="#TomaszJańczak">Z mojej strony to wszystko. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Dziękuję, myślę, że to oczywiste. Zapewniam też, że na pewno nie jest intencją żadnego członka naszej Komisji, byście państwo mieli podstawy do czucia się dyskryminowanymi.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#ArkadiuszLitwiński">Żadne przedsiębiorstwo działające zgodnie z polskim prawem nie powinno czuć się w Polsce dyskryminowane – przynajmniej ze strony administracji państwowej.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#ArkadiuszLitwiński">Teraz oddaję głos przedstawicielowi Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych „TERRA” ze Szczecinka. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#JoannaPawłowicz">Witam państwa. Joanna Pawłowicz – Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych „TERRA”.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#JoannaPawłowicz">Bardzo dziękuję za zaproszenie na dzisiejsze posiedzenie sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz za inicjatywę, jaką w tej kwestii podjął pan poseł Czesław Hoc, który już od dłuższego czasu wspiera walkę mieszkańców Szczecinka o czyste powietrze.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#JoannaPawłowicz">Z jednej strony, proszę państwa, źle się stało, że szczecineckiego problemu nie udało się rozwiązać na szczeblu lokalnym i wojewódzkim, w czasie dwuletniej działalności Stowarzyszenia TERRA i działań, jakie w tym zakresie były podejmowane.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#JoannaPawłowicz">Z drugiej strony, to dobrze, że sprawa ma ciąg dalszy i poprzez Brukselę trafiła do Warszawy. Bo właśnie w Brukseli jesienią ubiegłego roku została złożona petycja przez nasze stowarzyszenie i sprawa toczy się dalej.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#JoannaPawłowicz">Przygotowaliśmy dla państwa materiały, które – mam nadzieję – w sposób rzeczowy przybliżą to, co najistotniejsze, o co nam chodzi i w czym widzimy problem.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#JoannaPawłowicz">Nas nie interesuje kto zanieczyszcza szczecineckie powietrze. My po prostu reagujemy wtedy, kiedy widzimy, że przekroczone są standardy jakości powietrza – w trosce o życie i bezpieczeństwo najbliższych.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#JoannaPawłowicz">Ja przygotowałam odpowiednie materiały i myślę, że państwo już je macie. Jeżeli ktoś nie dostał, to bardzo proszę – mam jeszcze dodatkowe egzemplarze. Posługując się tymi materiałami można się przekonać o jakim problemie mówimy.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#JoannaPawłowicz">Chciałam również oświadczyć państwu, że Stowarzyszenie „TERRA” nigdy nie było za tym, żeby zakład zamknąć. My tylko dążymy do tego, aby zakład funkcjonował na terenie miasta w taki sposób, żeby ograniczył swoje uciążliwości, a my, jako mieszkańcy, żebyśmy mogli normalnie funkcjonować.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#JoannaPawłowicz">Nie będę bardziej rozwijać tego tematu, gdyż już niejednokrotnie w trakcie zadymienia miasta mieszkańcy telefonowali pod numery alarmowe – wiem, że i do Ministra Środowiska, do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska i do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska. Tak więc osoby, które reprezentują te urzędy doskonale orientują się, jaka to jest skala problemu.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#JoannaPawłowicz">Co jest tak naprawdę istotnym problemem w naszym mieście? Otóż są to drastyczne przekroczenia pyłu PM10, benzoalfapirenu i formaldehydu oraz uciążliwości odorowe.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#JoannaPawłowicz">Z analizy zanieczyszczeń – pozwoliłam sobie ją przeprowadzić od 2003 r. – wynika, iż od 2003 r. nie było takich przekroczeń, jakie wystąpiły w 2010 r.</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#JoannaPawłowicz">Te przekroczenia dotyczą przede wszystkim – według raportu wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, jak również wyników pomiarów szczecineckiego SANEPID-u – formaldehydu, gdzie przekroczono o 50% roczną wartość dopuszczalną. Jeśli chodzi o benzoalfapiren jest 8-krotnie przekroczona norma i ten poziom utrzymuje się już od dwóch lat.</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#JoannaPawłowicz">Usłyszałam tu, że są też gorsze wyniki gdzieś w Polsce. Proszę państwa, ja niejednokrotnie mówiłam, że my nie chcemy się porównywać z miejscami, gdzie jest gorzej. Porównujcie nas z tymi, gdzie jest lepiej. My, mieszkańcy Szczecinka, chcemy był traktowani na równi z innymi. Dlatego takie przykłady ekstremalne proszę odłożyć na bok.</u>
          <u xml:id="u-21.13" who="#JoannaPawłowicz">Jeżeli chodzi o pył zawieszony PM10 – mamy 75 dni z przekroczeniami. Tak więc o ponad 100% została przekroczona dopuszczalna ilość dni, gdyż takich dni może być 35 - o czym już wspomniał wojewódzki inspektor ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-21.14" who="#JoannaPawłowicz">Proszę państwa, w materiałach zamieściłam wykresy, które dotyczą liczby dni z przekroczeniami dla pyłu PM10 w Szczecinku w latach 2007–2010 w odniesieniu do Szczecina i Koszalina – bo tam też są punkty on-line. Proszę zobaczyć, jak to wygląda.</u>
          <u xml:id="u-21.15" who="#JoannaPawłowicz">Zastanawiam się, czy rzeczywiście mieszkańcy Szczecinka „nie mają głowy” i palą wszystkim czym się da, że mamy taki rekordowy poziom zanieczyszczenia w powietrzu.</u>
          <u xml:id="u-21.16" who="#JoannaPawłowicz">Od stycznia br. działa punkt on-line zlokalizowany na terenie przedszkola – zaledwie 400 m od firmy Kronospan. Rejestrowane tam wyniki są naprawdę niepokojące. Obserwujemy tutaj pewną zależność związaną z kierunkiem wiatru i przemieszczającymi się wraz z nim zanieczyszczeniami od strony firmy, a tym, co obserwujemy na stacji on-line. Było to szczególnie widoczne w miesiącach poza okresem grzewczym, czyli w kwietniu, maju i czerwcu, kiedy w Szczecinku na stacji pomiarowej zarejestrowano aż 10 dni z przekroczeniami. W kwietniu było takich dni 5, w maju – 4, a w czerwcu 1 dzień.</u>
          <u xml:id="u-21.17" who="#JoannaPawłowicz">W tym samym czasie w Szczecinie były to zaledwie 3 dni z przekroczeniami, co zarejestrował punkt przy ul. Andrzejewskiego, natomiast w punkcie przy ul. Łącznej – 0 dni.</u>
          <u xml:id="u-21.18" who="#JoannaPawłowicz">Już dzisiaj możemy powiedzieć, że w 2011 r. mamy w Szczecinku 38 dni z przekroczeniami pyłu PM10.</u>
          <u xml:id="u-21.19" who="#JoannaPawłowicz">Co się dzieje, jeżeli są takie sytuacje na terenie naszego miasta? Oczywiście marszałek jest zobowiązany zlecić opracowanie programu ochrony powietrza.</u>
          <u xml:id="u-21.20" who="#JoannaPawłowicz">Otóż, w związku z przekroczeniem BaP został opracowany program ochrony powietrza – tylko, że z trzyletnim opóźnieniem, po czterech latach! Ten program został negatywnie zaopiniowany przez nasze stowarzyszenie. Nie będę tu przytaczać większości argumentów, bowiem zrobiliśmy to 8 marca podczas sesji Sejmiku Zachodniopomorskiego, kiedy program był uchwalany.</u>
          <u xml:id="u-21.21" who="#JoannaPawłowicz">Pozwólcie jednak państwo, że przytoczę tylko jeden argument. Otóż, program ochrony powietrza opracowano w oparciu o wyniki pomiarów za 2007 r., gdzie poziom BaP był na poziomie 3,7. Program uchwalono w 2011 r. i zapomniano, że przez okres 3 lat ten poziom BaP zwiększył się o 100%.</u>
          <u xml:id="u-21.22" who="#JoannaPawłowicz">Podsumowując – program został opracowany, w naszej ocenie, z rażącym naruszeniem prawa, bowiem uwzględniono w nim dane nieaktualne, nieodzwierciedlające rzeczywistej sytuacji. Nie chcę się teraz na ten temat rozwodzić, ale niedługo w tej sprawie rozstrzygnie sąd.</u>
          <u xml:id="u-21.23" who="#JoannaPawłowicz">Przechodzimy teraz do sedna sprawy. Otóż kolejne przekroczenia na terenie Szczecinka dotyczą pyłu PM10. Chodzi o 2009 r., 2010 r., a wszystko wskazuje, że i 2011 r.</u>
          <u xml:id="u-21.24" who="#JoannaPawłowicz">W związku z tym, powinien być opracowany program ochrony powietrza, który, zgodnie z prawem ochrony środowiska, powinien wejść w życie już w czerwcu br.</u>
          <u xml:id="u-21.25" who="#JoannaPawłowicz">Trzykrotnie Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska przysyłał marszałkowi pismo ostrzegające o możliwości wystąpienia właśnie takich przekroczeń.</u>
          <u xml:id="u-21.26" who="#JoannaPawłowicz">W takim przypadku obowiązki sejmiku województwa i marszałka reguluje art. 92 i 93 ustawy – Prawo ochrony środowiska. Chodzi tu o przekazanie informacji i plan działań krótkoterminowych, który można było w tym czasie wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-21.27" who="#JoannaPawłowicz">Co jeszcze? W lutym 2011 r. pan marszałek zamiast przedstawić projekt POP dla pyłu PM10 do konsultacji społecznych, wydał nowe pozwolenia dla zakładów Kronospan. Pozwolenia dotyczą ogromnych ilości pyłu, amoniaku, dwutlenku azotu i dwutlenku siarki, a więc substancji, które w wyniku reakcji mogą znacząco zwiększyć stężenia pyłów drobnych w powietrzu, w stosunku do stanu bieżącego.</u>
          <u xml:id="u-21.28" who="#JoannaPawłowicz">W materiale przedstawiłam państwu jakie to są ilości, jeżeli chodzi o zwiększenie. I tak: mamy przekroczony poziom formaldehydu, więc zwiększono emisję o 95%, pył ogółem zwiększono o 5%. Mamy przekroczony amoniak - amoniak, który w reakcjach chemicznych z lotnymi związkami organicznymi, z tlenkami siarki, azotu również powoduje zwiększenie tego pyłu – więc zwiększono go do 913 ton/rok. Z kolei, jeśli chodzi o dwutlenek azotu – zwiększono emisję o 35%.</u>
          <u xml:id="u-21.29" who="#JoannaPawłowicz">Zadajemy sobie pytanie: dlaczego pan marszałek zignorował argumenty SIS „TERRA”, a przede wszystkim, dlaczego zignorował argumenty wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Mam prośbę o zmierzanie ku końcowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#JoannaPawłowicz">Już kończę.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#JoannaPawłowicz">Dlaczego zapomniał, że obszar objęty przekroczeniami zamieszkuje 30 tys. mieszkańców Szczecinka?</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#JoannaPawłowicz">Informacje dotyczące tych przekroczeń zawarte zostały w raporcie wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska za 2009 r. i 2010 r. – np. przyczyny przekroczeń.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#JoannaPawłowicz">Jest to dla nas zupełnie niezrozumiałe, że do dnia dzisiejszego nie mamy programu ochrony powietrza odnośnie do pyłu PM10, a mamy zwiększoną emisję, jeśli chodzi o ten typ zanieczyszczeń.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#JoannaPawłowicz">Niezrozumiałe jest również stanowisko marszałka odnośnie opinii pana dr Wojciecha Paterkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#JoannaPawłowicz">Przedstawicielka urzędu marszałkowskiego przed chwilą mówiła na ten temat. Ja krótko opowiem, jak cała historia wygląda. Otóż my, jako stowarzyszenie, zabiegamy o tę opinię od pół roku. W końcu mecenas z biura obsługującego stowarzyszenie wystąpił o udostępnienie opinii i telefonicznie został poinformowany, że część opinii zostanie mu przekazana, ale do dnia dzisiejszego nic na piśmie nie otrzymaliśmy. Nie otrzymaliśmy nawet odpowiedzi od pana marszałka, że tej opinii nie może nam udzielić.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#JoannaPawłowicz">Pytam: dlaczego? Gdyby taka odpowiedź była, moglibyśmy wystąpić na drogę administracyjną.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#JoannaPawłowicz">Teraz, kiedy sprawa trafiła do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, pan marszałek mówi, że pierwszą i drugą stronę opinii może nam pokaże.</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#JoannaPawłowicz">Co chcemy osiągnąć? Przede wszystkim chcemy wiedzieć, jaki zakład ma wpływ na środowisko – głównie na organizmy żywe. W związku z tym, prostym rozwiązaniem, o którym cały czas mówimy, jest monitoring ciągły na emitorach zakładów. Wtedy bowiem będziemy wiedzieć, jaka jest wielkość emisji i co się wydobywa. Ważne jest również badanie okołozakładowe, pokazujące rzeczywisty wpływ zakładów na środowisko.</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#JoannaPawłowicz">Dzisiaj przyjechałam z pismem do pana ministra, gdyż na terenie zakładów są spalane odpady zawierające kleje. W redagowaniu tego pisma brał udział pan prof. Grochowalski. Jest to ekspert światowej klasy, który nie zgadza się z tym, żeby na terenie zakładu, w instalacjach do tego nieprzeznaczonych, które nie odpowiadają standardom, były utylizowane odpady zawierające kleje – nawet śladowe ilości. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Dziękuję. Z informacji - chociażby tych, o których pani przed chwilą mówiła, ale i przekazanych przez przedmówców - wynika, że jednak toczą się a to postępowania sądowe, a to postępowania przed Samorządowym Kolegium Odwoławczym. Dlatego jeszcze raz podkreślam, iż ta teza, że instytucje i procedury zawiodły, wydaje się jednak coraz bardziej pochopną.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#ArkadiuszLitwiński">Szanowni państwo, otwieram dyskusję z udziałem parlamentarzystów, ale również pozostałych naszych gości – proszę o zgłaszanie się do zabrania głosu. Niestety, jesteśmy limitowani czasem, bowiem kolejne posiedzenie w tej sali ma się odbyć za 35 minut. Dlatego pozwolę sobie wprowadzić zasadę, a właściwie prosiłbym o przestrzeganie takiej dżentelmeńskiej umowy, że wypowiedzi nie mogą być dłuższe nić 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#ArkadiuszLitwiński">Pan poseł się zgłaszał – bardzo proszę. Potem pan poseł Hoc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#StefanStrzałkowski">Szanowni państwo, jak widzę całość dyskusji toczy się w sferze bardzo teoretycznej. Prosiłbym, panie przewodniczący, by nie mówić, że procedury są zachowywane i coś dobrego w tej kwestii się dzieje.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#StefanStrzałkowski">Być może coś się dzieje, ale w moim przekonaniu zdecydowanie za mało, bowiem przywołane tu udzielone pozwolenia są dostosowane do wysokości emisji. Wydaje się, że nie jest to dobra metoda. Metodą powinno być zmniejszenie tejże emisji.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#StefanStrzałkowski">Mam do pana ministra pytanie. Dodam, że dobrze, że doszło do dzisiejszego spotkania. Stało się tak dzięki zabiegom pana posła Hoca i poprzez Brukselę.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#StefanStrzałkowski">Dlaczego jednak przez ostatnie 3 lata koncentrujemy się na teoretycznych zabiegach, natomiast tych praktycznych nie widać? Tu na szali jest życie ludzkie. To są drastyczne informacje, które dowodzą, że Ministerstwo Zdrowia powinno spowodować, by te działania przebiegały trzy razy szybciej.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#StefanStrzałkowski">Dzisiaj dużo powiedziano o szkodliwych emisjach. Ja chciałbym zapytać o tzw. hałdę. Co na tej hałdzie jest? Wiem, że zajmuje ona około 4 ha i ma kilkanaście metrów wysokości. Co tam jest gromadzone i jaki jest cel przeznaczenia: czy jest to utylizowane, czy gdzieś przemieszczane? Chciałbym uzyskać jakieś informacje na ten temat. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Dziękuję. Teraz głos zabiorą posłowie w następującej kolejności: pan poseł Hoc, pani poseł Masłowska, pan poseł Śnieżek, pan poseł Suchowiejko i pani poseł Ciemniak.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#ArkadiuszLitwiński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#CzesławHoc">W uzupełnieniu tego, co powiedziała pani prezes Stowarzyszenia „TERRA” i powiedział pan poseł Strzałkowski, przeczytam odpowiedź Głównego Inspektora Ochrony Środowiska na jedno z moich pytań z 17 listopada 2009 r.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#CzesławHoc">Cytuję: „W ostatnim roku firma rozpoczęła wydobycie odpadów ze składowiska, mimo braku, wymaganego art. 54a ustawy o odpadach, pozwolenia. W związku z tymi działaniami zastosowano wobec prezesa spółki sankcję karną w postaci mandatu w maksymalnej wysokości. Kontrola zachodniopomorskiego WIOŚ wykazała negatywne oddziaływanie przedmiotowej hałdy na środowisko wodno-gruntowe, a także na otaczające powietrze - emisja gazów powstałych w wyniku przemian biologicznych wewnątrz hałdy z kominków wentylacyjnych. Wyżej wymienione spółki posiadają wspólną sieć kanalizacji deszczowej. Zgodnie z pozwoleniem Wojewody Zachodniopomorskiego w sprawie pozwolenia wodnoprawnego, ścieki opadowe odprowadzone są do rowu melioracyjnego łączącego się z kanalizacją deszczową miasta Szczecinka z odpływem do Jeziora Trzesiecko.”</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#CzesławHoc">Ponadto, w tej odpowiedzi stwierdzono wiele naruszeń w gospodarowaniu odpadami, m.in. przekroczenia dopuszczalności rocznej ilości odpadów, nieterminowego, niekompletnego zbiorczego zestawienia danych o odpadach itd., itd.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#CzesławHoc">To wszystko było w tej odpowiedzi. Na następne moje zapytania poselskie w sprawie awarii w firmie Kronospan w Szczecinku napisano, co następuje: „W dniu 15 września 2010 r. na podstawie informacji kierownictwo Kronospan Polska SA Sp. z o.o. nie poinformowało WIOŚ w Szczecinie o wystąpieniu zdarzenia, a także odmówiło podpisania protokołu po kontroli interwencyjnej. Natomiast instalacja suszarni Kronospan Polska Sp. z o.o., na emitorze której doszło w dniu 12 września 2010 r. do zapłonu, nie jest instalacją wymagającą pozwolenia zintegrowanego, dlatego też nie jest ona zobligowana do spełnienia wymagań ochrony środowiska, wynikających z najlepszych dostępnych technik (BAT).”</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#CzesławHoc">Na moją kolejną interpelację 12 kwietnia 2010 r. inspektor ochrony środowiska zwrócił uwagę, że „podjęto działania w trybie naruszenia warunków pozwolenia zintegrowanego” – jeśli chodzi o Kronospan Chemical Szczecinek. Jeśli chodzi o Kronospan Polska – „brak uregulowań formalnoprawnych w zakresie wytwarzania odpadów”, a jeśli chodzi o Kronospan Szczecinek – „emisja amoniaku z emitorów pras głównych nieujęta w decyzji Wojewody Zachodniopomorskiego”.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#CzesławHoc">Proszę państwa, to nie są zatem tylko nasze „wymysły”. To są potwierdzone dane, które potwierdza WIOŚ - z tym, że z tego potwierdzenia nic nie wynika.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#CzesławHoc">Dlatego jeszcze raz mówię – to jest po prostu urzędowe „bicie piany”. Jeszcze raz powtarzam – nam nie chodzi o likwidację jakiejkolwiek spółki. Nam chodzi tylko o to, by działało to wszystko zgodnie z prawem naszym i prawem międzynarodowym.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#CzesławHoc">Nie po to jest Unia Europejska, Komisja Europejska, by interweniowała w naszej sprawie, ale jeśli nie ma innej drogi, jeśli nie ma innego wyjścia, to będziemy prosić Komisję Europejską i naszych przedstawicieli w Parlamencie Europejskim, by drążyć tą sprawę, by dochodzić do konsensusu na warunkach partnerskich, z wzajemnym szacunkiem.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#CzesławHoc">Nie może być tak, że tylko pyłki kwiatów i przydrożne ogniska są powodem zanieczyszczeń. To nie tędy droga.</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#CzesławHoc">Proszę państwa, musimy działać we wzajemnym szacunku, ale i w poszanowaniu wartości ważnych dla nas i dla przyszłych pokoleń. Pamiętajmy o kumulacji, o bioakumulacji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Mam kolejny apel. Po raz kolejny apeluję, abyśmy nie negowali cudzej pracy – nawet, jeśli nie jesteśmy nią usatysfakcjonowani. Nawet, jeśli ta praca nie spełnia naszych oczekiwań tak szybko, jak byśmy oczekiwali, nie nazywajmy tej cudzej pracy i działań organów państwa „biciem piany”. Ktoś bowiem również może nazwać nasze posiedzenie takim „biciem piany” - prawda? Więcej szacunku dla normalnej pracy innych ludzi.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#ArkadiuszLitwiński">Pani poseł Masłowska - proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#MirosławaMasłowska">Występuję tu jako lekarz, jako członek Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, a także jako były inspektor sanitarny.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#MirosławaMasłowska">Znam dobrze Szczecinek. To było piękne miasto turystyczne. Mówię „było” i nie mówię tego bez powodu, bo ono od dwóch lat całkowicie zmieniło swój charakter.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#MirosławaMasłowska">Ja również zwracałam się w tej sprawie do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, który odesłał mnie do wojewódzkiego inspektora. Z wojewódzkim inspektorem miałam przyjemność rozmawiać i powiem szczerze, że ta rozmowa nie usatysfakcjonowała mnie.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#MirosławaMasłowska">Pani z urzędu marszałkowskiego chciałbym jednoznacznie powiedzieć, że badania na oddziaływanie na środowisko nie jest objęte żadną tajemnicą. Proszę zatem nie zasłaniać się tajemnicą, bo nie ma ku temu żadnego powodu. Te dane powinny być udostępnione dla wszystkich, którzy ich potrzebują.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#MirosławaMasłowska">Właściwie te dane zostały tu przytoczone: zwiększenie formaldehydów, benzoalfapirenu, pyłów – o tym wszystkim była tu mowa.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#MirosławaMasłowska">Ja, po rozmowie z panem, panie inspektorze, pojechałam do Szczecinka. To naprawdę nie jest ten sam Szczecinek i nie można wmawiać ludziom, że to wszystko z powodu kominów.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#MirosławaMasłowska">Tu dodam, że to jest zupełnie inny temat dla naszej komisji, bo faktycznie przez to, że gaz tak strasznie drożeje, ludzie zaczynają spalać w piecach wszystko, co się da. To naprawdę jest tragedia i o tym też należałoby mówić.</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#MirosławaMasłowska">Chciałabym też zwrócić uwagę, iż byłam jedyną osobą w Sejmie, która bardzo mocno walczyła o to, żeby inspekcje wykonywały swoje kontrole bez wcześniejszego zapowiadania. Niestety, to się nie udało. Obowiązuje termin 7 dni na zapowiedzenie kontroli.</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#MirosławaMasłowska">Dzwonili do mnie mieszkańcy Szczecinka. Takie informacje dochodzą do mnie od dwóch lat. Te informacje są coraz bardziej niepokojące. Niepokojące – jako dla byłego inspektora sanitarnego, epidemiologa, ale również jako lekarza.</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#MirosławaMasłowska">Trzeba bowiem zdawać sobie sprawę z jednej rzeczy. Otóż, te wszystkie czynniki, łącznie z amoniakiem, mają wpływ na powstawanie chorób. I to nie tylko teraz, ale również na zmiany genetyczne, na zmiany układowe i na wady u dzieci – nawet tych, które dopiero się urodzą. I o tym trzeba mówić.</u>
          <u xml:id="u-29.10" who="#MirosławaMasłowska">Dlatego, panie przewodniczący Litwiński, tu nie ma „bicia piany” – tu jest po prostu skandal. To skandal, bo ci ludzie ze Szczecinka, których podziwiam, od dwóch lat walczą jak lwy. Ale walczą z czym? Walczą z biurokracją.</u>
          <u xml:id="u-29.11" who="#MirosławaMasłowska">Mnie też odpowiadano, że nie jesteśmy w stanie zamknąć tego zakładu – chyba, że splajtuje. I tu nas pan pocieszył. Tylko, co z tego? Zanim zakład splajtuje, to w międzyczasie będą powikłania u dzieci i u osób dorosłych.</u>
          <u xml:id="u-29.12" who="#MirosławaMasłowska">Podobno nie ma nic ważniejszego, niż człowiek. I to nie jest populizm – chociaż tak państwo lubicie mówić, że jeśli mówi się o człowieku, to mówi się populistycznie.</u>
          <u xml:id="u-29.13" who="#MirosławaMasłowska">Nie wiem, co jest bardziej drogiego i cenniejszego, jak zdrowie człowieka? Według mnie, to jest najważniejsza rzecz, jaka istnieje.</u>
          <u xml:id="u-29.14" who="#MirosławaMasłowska">Nie widzę zatem innej szansy i cieszę się, że jest tu z nami eurodeputowany, który tam tę sprawę przedstawi, jeśli nie uda się jej załatwić u nas.</u>
          <u xml:id="u-29.15" who="#MirosławaMasłowska">A jeśli chodzi o sądy, to sądy mamy, ale wyroki są bardzo różne – łącznie z psychiatrykiem dla szefa opozycji.</u>
          <u xml:id="u-29.16" who="#MirosławaMasłowska">Ja wiem, oburzeni jesteście, ale to niestety jest prawda. Ja nie robię tu kampanii, bo nie startuję w wyborach, więc …</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Pani poseł, proszę do rzeczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MirosławaMasłowska">Do rzeczy to trzeba coś w końcu z tym zrobić. A jeżeli są konkretne dane, które mamy, to należy im ufać i nie udawać, że te wielokrotne przekroczenia nie mają znaczenia.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#MirosławaMasłowska">Wystarczy pojechać do Szczecinka. Pan blisko mieszka, to niech pan też pojedzie. Szczecinek w tej chwili jest całkowicie zapylony, a w jeziorach, które kiedyś były czyste, piękne, nie wiem, czy można się jeszcze kąpać. O, właśnie, w tej chwili dowiaduję się, że są zamknięte.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#MirosławaMasłowska">Tak więc, tu nic nie ma z populizmu. Tu jest dramat ludzi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Słusznie, pani poseł – trzeba się populizmu wystrzegać.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#ArkadiuszLitwiński">Pan poseł Śnieżek – proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#AdamŚnieżek">Chciałbym zapytać przedstawicielkę urzędu marszałkowskiego o pozwolenie wydane przez marszałka w lutym br. dla zakładów Kronospan, dotyczące emisji zanieczyszczeń, o którym to pozwoleniu pisze Stowarzyszenie „TERRA”, iż „przewiduje znaczne zwiększenie tych emisji” – mówiła też o tym przedstawicielka stowarzyszenia.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#AdamŚnieżek">Chciałbym prosić panią o odniesienie się do tej informacji i podanie przesłanek, jakimi kierował się marszałek, zezwalając na większą emisję zanieczyszczeń, w sytuacji, kiedy społeczność lokalna, przynajmniej od dwóch lat ostro protestuje przeciwko dotychczasowym zanieczyszczeniom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Dziękuję. Teraz pan poseł Suchowiejko – proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WiesławSuchowiejko">Ze zdumieniem słucham tego, co o Szczecinku mówią ci, którzy w nim, mam nadzieję, bywają, czy też bywali - zapraszamy w każdym razie.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#WiesławSuchowiejko">Słuchając państwa, mieszkańcy Szczecinka mogliby podjąć decyzję – i to już – o wyprowadzeniu się gremialnie do Kołobrzegu, Białogardu czy Szczecina. Rozumiem, że państwo zapraszają.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#WiesławSuchowiejko">Ja, jako mieszkaniec Szczecinka, który tam na co dzień mieszka, żyje i tylko czasem wyjeżdża do Warszawy, do Sejmu, czuję się w obowiązku zaprzeczyć temu, co mówił pan poseł Strzałkowski o zamkniętych jeziorach. To nieprawda, panie pośle Strzałkowski. Nie wiem, kiedy pan był w Szczecinku. Może pan za dużo czyta, ale akurat nie te portale, które podają prawdę.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#WiesławSuchowiejko">Pan poseł Hoc wcześniej powiedział, że jego wypowiedź nie ma kontekstu wyborczego, bo jesteśmy po… i tu przerwał. Nie wiem „po czym”? Po wyborach samorządowych – na pewno, ale przed wyborami samorządowymi te protesty były …</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#CzesławHoc">Ad rem! Do rzeczy!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Panie pośle Hoc, to ja prowadzę obrady, nie pan, więc proszę się powstrzymać od komentarzy. Jak udzielę panu głosu – będzie pan mówił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WiesławSuchowiejko">Te protesty rzeczywiście się nasilały, póki Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych „TERRA” kandydowało w wyborach. Kiedy okazało się, że bez powodzenia, to te protesty zamarły.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#WiesławSuchowiejko">Być może, to także wynik porozumienia między firmą Kronospan a burmistrzem miasta Szczecinek – panem dr Jerzym Hardie-Douglasem - o którym, mam nadzieję, pan burmistrz jeszcze powie. Nieprawdą jednak jest, że „ostatnio nasiliły się wieloletnie protesty i działania mieszkańców Szczecinka o ochronę naturalnego środowiska przyrodniczego” - uroda, jak chodzi o język polski, tego zdania jest też „porażająca”.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#WiesławSuchowiejko">Pan poseł Hoc powiedział, że wyczerpały się wszystkie mechanizmy, i że one wręcz zawiodły.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#WiesławSuchowiejko">Mówił już o tym pan przewodniczący Litwiński, mówiły o tym inne osoby, że trwają postępowania. Ja dwukrotnie apelowałem do marszałka województwa – w lipcu i w sierpniu ubiegłego roku – o narzucenie firmie Kronospan przeglądu ekologicznego. Dopiero w październiku marszałek zdecydował się na wszczęcie takiego postępowania. Jest ono w tej chwili zawieszone ze względu na porozumienie miedzy burmistrzem a miastem. Na efekty tego porozumienia czekamy – w najbliższym czasie mają być one namacalne. W każdym razie, to wspomniane postępowanie jest do podjęcia.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#WiesławSuchowiejko">I tu, przy okazji, uwaga do Komisji. Otóż, żeby rzeczywiście to, co tu robimy, nie było „biciem piany”, żeby pozostały efekty tego posiedzenia, to widzę takie rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#WiesławSuchowiejko">Otóż, skoro ostatnio marszałek zezwolił – na co państwo się skarżycie – na takie, czy inne limity emisji, to może te limity są po prostu za duże? Tu przypomnę, że te limity są ustalane przez tę Izbę, a nie przez marszałka i nie przez Grupę Krono.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#WiesławSuchowiejko">Tak więc, jeśli Komisja miałaby coś przedsięwziąć, to może to właśnie, co sugeruję – choć nie jestem członkiem tej Komisji, nie znam pragmatyki jej działania i zakresu, jeśli chodzi o możliwości.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#WiesławSuchowiejko">W każdym razie, uważam, że problemy z powietrzem nad Szczecinkiem – niezależnie od tego, kto je zanieczyszcza – powinny być rozwiązywane na miejscu. Przede wszystkim przez organy, które mają kompetencje w tej dziedzinie. To jest przede wszystkim urząd marszałkowski, to jest burmistrz, który zrobił w tej sprawie wszystko, co musiał, a nawet więcej niż musiał – o czym, mam nadzieję powie.</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#WiesławSuchowiejko">Dane, które pan poseł Hoc przytaczał w uzasadnieniu wniosku są mocno fragmentaryczne. Na koniec powiem – żeby uspokoić mieszkańców Szczecinka, którzy nas, być może w tej chwili oglądają – że powietrze nad Szczecinkiem, szczególnie w okresie letnim, nie wykazuje prawie żadnego skażenia benzoalfapirenem.</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#WiesławSuchowiejko">Państwo przywoływaliście tu dane, że jest 37 czy 38 dni z przekroczeniami. Przede wszystkim są to dni z okresu styczeń-luty-marzec.</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#WiesławSuchowiejko">Te dane, o których mówię…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Panie pośle, proszę zmierzać ku końcowi. A państwa proszę o niepodejmowanie polemik poza mikrofonem, na bieżąco. Ja udzielę potem państwu głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#WiesławSuchowiejko">Dane, o których mówię, pochodzą ze strony Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie. Jeśli chodzi o maj i czerwiec mamy tam dosłownie po jednym dniu przekroczenia, jeśli chodzi o pył PM10.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#WiesławSuchowiejko">Kończąc, chciałbym zaapelować do nas tu wszystkich, żeby rzeczywiście ten wniosek, o którym mówiłem, iż problemy Szczecinka należy rozwiązywać na miejscu, pozostał w naszej pamięci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Dziękuję. Teraz pani poseł Ciemniak – proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#GrażynaCiemniak">Panie przewodniczący, szanowna Komisjo, szanowni goście.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#GrażynaCiemniak">Zapoznałam się z materiałem przygotowanym przez Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych „TERRA”. Nie mieszkam w Szczecinku ani w okolicy. Mieszkam w Bydgoszczy, więc myślę, że moje spojrzenie jest obiektywne i niezależne, i wynika jedynie z troski o środowisko.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#GrażynaCiemniak">To ważne, że organizacja pozarządowa stara się, żeby to środowisko było czyste. Natomiast, po wysłuchaniu różnych uwag i opinii, podzielam zdanie mojego przedmówcy, że Rada Miasta Szczecinka, Komisja Ochrony Środowiska w Szczecinku, samorząd województwa, czyli sejmik, Komisja Ochrony Środowiska w sejmiku – wszyscy oni mają dużą rolę, żeby rozwikłać ten problem, niezależnie od tego, że - jak wynika z dostarczonych materiałów - toczą się w tej sprawie postępowania i przed Głównym Inspektorem Ochrony Środowiska, i przed Samorządowym Kolegium Odwoławczym.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#GrażynaCiemniak">W materiałach przygotowanych dla Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa stowarzyszenie zawarło pięć oczekiwań – jak wnoszę kierowanych do nas. Cytuję:</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#GrażynaCiemniak">„1. Monitoring ciągły na emitorach zakładu i badania okołozakładowe pokazujące rzeczywisty wpływ zakładów na środowisko.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#GrażynaCiemniak">2. Uporządkowanie sprawy hałdy i zaprzestanie jej spalania w instalacjach Borman I i Borman II.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#GrażynaCiemniak">3. Zaprzestanie spalania odpadów niebezpiecznych (zawierających kleje) w instalacjach niespełniających standardów Borman I i Borman II.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#GrażynaCiemniak">4. Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej i zaprzestanie odprowadzania ścieków przemysłowych do Jeziora Trzesiecko, a nie podejmowanie prób przekierowywania ich do Jeziora Wielimie.</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#GrażynaCiemniak">5. Umożliwienie dostępu do informacji zgodnie z prawem ochrony środowiska.”</u>
          <u xml:id="u-42.9" who="#GrażynaCiemniak">Moim zdaniem to są oczekiwania, które powinny być zrealizowane przez odpowiednie organy na miejscu. Przede wszystkim firmę, która musi przestrzegać przepisów ochrony środowiska, a następnie wojewódzki inspektorat ochrony środowiska, który musi egzekwować to przestrzeganie przepisów ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-42.10" who="#GrażynaCiemniak">Stąd pytanie do pana ministra i do Generalnego Inspektora Ochrony Środowiska: jak można pomóc, aby te oczekiwania mieszkańców mogły być szybciej spełnione? Co w tym zakresie może jeszcze zrobić Inspekcja Ochrony Środowiska?</u>
          <u xml:id="u-42.11" who="#GrażynaCiemniak">Wiem, że na sali jest Burmistrz Szczecinka, więc do niego również kieruję pytanie: jak pan burmistrz może się przyczynić do spełnienia oczekiwań mieszkańców?</u>
          <u xml:id="u-42.12" who="#GrażynaCiemniak">Oczywiście, ważne jest, że dzisiaj rozmawiamy o tym problemie, ale my tego problemu tutaj nie rozstrzygniemy. Naturalnie, popieram wnioski i oczekiwania mieszkańców, natomiast - podkreślam – tu jest duża rola dla rady miasta, władz miasta i samorządu województwa na czele z marszałkiem, którzy powinni stosować przepisy i egzekwować przepisy.</u>
          <u xml:id="u-42.13" who="#GrażynaCiemniak">Te wszystkie postulaty powinny być realizowane przez każdego w zakresie jego kompetencji. Chodzi o inwestycje, które doprowadzą do tego, że będzie kontrola stanu środowiska, stały monitoring – choć tu nie mogę się wypowiadać, bo nie mam dokumentów i nie wiem, czy jest on potrzebny, czy jest wystarczający i czy powinien być.</u>
          <u xml:id="u-42.14" who="#GrażynaCiemniak">Jeśli chodzi o uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej – to przecież są na to środki dostępne z różnych źródeł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Dziękuję pani poseł. Zanim oddam głos następnemu mówcy – panu burmistrzowi - odczytam listę osób, które zgłosiły się do zabrania głosu: najpierw pan burmistrz Hardie-Douglas, potem przedstawiciel firmy Kronospan, następnie pan Ryszard Jasionas, pan poseł Patalita, pan poseł Strzałkowski – po raz drugi, pan poseł Bąk, ja, pan poseł Gosiewski, przedstawicielka urzędu marszałkowskiego i pan poseł Cymański.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#ArkadiuszLitwiński">Po raz trzeci czy czwarty nie będę udzielał głosu, bo to już jest przesada. Na koniec strona rządowa podsumuje. Stowarzyszenie „TERRA” też jest zapisane. Oczywiście, limit czasu obowiązuje.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#ArkadiuszLitwiński">Bardzo proszę – pan burmistrz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#JerzyHardieDouglas">Panie przewodniczący, szanowna Komisjo.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#JerzyHardieDouglas">Z zainteresowaniem przysłuchuję się dyskusji i myślę, że nikt na sali nie ma wątpliwości, iż państwo tego problemu nie możecie tu rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#JerzyHardieDouglas">Zacznę od wystąpienia pana Hoca – kolegi po fachu - ponieważ wielokrotnie odnosił się do mojej osoby. Powiedział też na koniec, że oczywiście jego wystąpienie nie jest elementem kampanii wyborczej. Panie doktorze, czemu jakoś w to nie wierzę?</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#JerzyHardieDouglas">Po kolei odniosę się do tego, o czym pan mówił. Przede wszystkim mówił pan o zachorowaniach na nowotwory. To jest temat, który poruszał pan parokrotnie w Szczecinku. Kiedy pan przyjeżdża, to straszy pan nasze społeczeństwo tymi zachorowaniami.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#JerzyHardieDouglas">Nie jest to prawda. Najbardziej oburza mnie w pańskim wystąpieniu, że powiedział pan, iż dementi z Ministerstwa Zdrowia było pod naciskiem.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#JerzyHardieDouglas">Rzeczywiście, w pierwszej odpowiedzi z ministerstwa było sformułowanie „po przeanalizowaniu wszystkich nowotworów”, czyli setek nowotworów, bo dane epidemiologiczne są z bardzo wielu nowotworów.</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#JerzyHardieDouglas">Dlaczego napisałem do Ministerstwa Zdrowia prosząc o wyjaśnienia? Dlatego, że ja, w przeciwieństwie do pana, jestem onkologiem. Znam wszystkie materiały wyjściowe z Centrum Onkologii i uważałem, że tego typu wniosek jest nieuprawniony.</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#JerzyHardieDouglas">Imputowanie, że zostały wywarte jakieś presje na ministerstwo, które „odszczekało” to, co wcześniej napisało, jest przynajmniej dziwne w pana ustach i wolałbym, żeby pan nie wmawiał, że ja w jakikolwiek sposób na kogoś naciskam.</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#JerzyHardieDouglas">Po prostu, trudno państwu pogodzić się z tym, że nie ma żadnego oddziaływania na zachorowalność na nowotwory w Szczecinku.</u>
          <u xml:id="u-44.9" who="#JerzyHardieDouglas">Powiedział pan, że burmistrz wysyła pisma do mieszkańców ankietując ich, czy chcą przełączyć swoje domy jednorodzinne do MEC-u. Otóż, chciałem panu powiedzieć, że ankietowane są nie domy jednorodzinne, ale wszyscy – zarówno spółdzielnie, jak domy komunalne itd., itd. – i to wynika z programu ochrony powietrza, który jest dokumentem. Pan się może z nim zgadzać albo nie, ale ten program został przyjęty przez sejmik wojewódzki. Dzięki temu dokumentowi miasto może w programie pilotażowym otrzymać pieniądze m.in. na zmniejszanie niskiej emisji.</u>
          <u xml:id="u-44.10" who="#JerzyHardieDouglas">To są dane, które są na całym świecie publikowane. Jeżeli przejrzy się nawet Internet, to zobaczy pan, że jeśli chodzi o poziom benzoalfapirenu, to we wszystkich danych naukowych, w każdym opracowaniu – również we wnioskach z programów ochrony powietrza, które powstały w Polsce, gdzie są te przekroczenia – wszędzie wskazuje się na to, iż przyczyną podwyższonego poziomu benzoalfapirenu jest sumowanie się niskiej emisji, czyli tzw. spalanie w piecach w gospodarstwach domowych.</u>
          <u xml:id="u-44.11" who="#JerzyHardieDouglas">Jedna z pań posłanek powiedziała, że nie jest naszą winą, iż cena gazu rośnie i ludzie różne rzeczy spalają w piecach. Rzeczywiście, tak jest. I to może być pewnym wytłumaczeniem tego, że poziom benzoalfapirenu rośnie.</u>
          <u xml:id="u-44.12" who="#JerzyHardieDouglas">Czy ten poziom benzoalfapirenu, którym państwo tak chętnie obarczacie Szczecinek, rzeczywiście jest taki, jakby tutaj było jakieś centrum zła, czy rzeczywiście pani poseł Masłowska jest upoważniona do tego, by twierdzić, że od dwóch lat miasto nie jest miastem turystycznym? To są wszystko wasze „pobożne życzenia”, ponieważ tam PiS nie rządzi.</u>
          <u xml:id="u-44.13" who="#JerzyHardieDouglas">Ja chcę powiedzieć, iż z badań zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego przeprowadzonych np. przez wejherowski SANEPID wynika, że normy w powietrzu w Wejherowie są przekraczane pięciokrotnie. Najgorzej jest w sezonie grzewczym, w miesiącach zimowych – wówczas normy są przekraczane dziewięciokrotnie, podczas gdy latem - dwukrotnie.</u>
          <u xml:id="u-44.14" who="#JerzyHardieDouglas">U nas latem praktycznie nie są w ogóle przekraczane, natomiast w sezonie zimowym to są porównywalne wyniki.</u>
          <u xml:id="u-44.15" who="#JerzyHardieDouglas">Jeszcze gorsza sytuacja jest w Nowym Targu, w Zakopanem. Czemu państwo o tym nie mówicie? Dlaczego my jesteśmy wybrani i zaszczyceni tym, że jesteśmy przedmiotem obrad sejmowej Komisji, podczas gdy w znacznej części Polski są identyczne albo większe przekroczenia? Może o tym porozmawiajmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Panie burmistrzu, to zostawmy. Prosiłbym o udzielenie odpowiedzi na zadane pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#JerzyHardieDouglas">My, w przeciwieństwie do TERRY i do pana posła Hoca, który może mówić wszystko – czasami może nie do końca odpowiedzialnie – musimy się jednak poruszać …</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#JerzyGosiewski">Przepraszam, przywołuję pana do porządku, aby pan przestał komentować wystąpienia innych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#CzesławHoc">Panie przewodniczący Litwiński, przed chwilą był pan tak o burzony, a teraz pan śpi? O co tu chodzi? Proszę się obudzić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Panie pośle Hoc, proszę się uspokoić. Proszę wszystkich o ciszę. Proszę, bez „wycieczek osobistych”. Panie burmistrzu – pana również.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#ArkadiuszLitwiński">Panie pośle Hoc, proszę nie zabierać głosu, jeśli go panu nie udzieliłem. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#ArkadiuszLitwiński">Po drugie – chciałem zareagować, ale mój szanowny kolega z prezydium uniemożliwił mi to, sam to robiąc.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#ArkadiuszLitwiński">Jeszcze raz proszę wszystkich o wstrzemięźliwość w wyrażaniu opinii, dobrze? Ja prowadzę te obrady i będę to robił w sposób, jaki uważam za stosowny. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#JerzyHardieDouglas">Przepraszam za uwagi, ale …</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Proszę przejść do konkluzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#JerzyHardieDouglas">Konkluzja jest taka, że burmistrz miasta, tak samo jak marszałek, jak wojewoda, jak inne organy samorządowe czy państwowe, musi się trzymać prawa. My możemy robić to, co wynika z prawa.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#JerzyHardieDouglas">W tej chwili miejscowym prawem jest program ochrony powietrza. Stąd jest ankietowanie mieszkańców, żeby pozyskać pieniądze na zmniejszenie niskiej emisji.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#JerzyHardieDouglas">To, co może zrobić burmistrz, to burmistrz zrobił. Podpisałem z Kronospanem porozumienie, które jest – muszę to podkreślić z satysfakcją – całkowicie wypełniane treścią. W jednym punkcie, dotyczącym zmniejszenia odorów, był zawarty deadline, że zmiana instalacji, która doprowadzi do zniesienia tych uciążliwości odorowych, nastąpi do końca czerwca. Natomiast z przyczyn, które nie zależą od zakładu - na co złożono odpowiednie dokumenty - ponieważ dostawa z Austrii jednego z elementów wymiennika ciepła opóźnia się, będzie to wykonane do końca lipca.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#JerzyHardieDouglas">Poza tym zakład zobowiązał się do tego, że zmniejszy pylenie grubym pyłem przez obudowanie cyklonu – i zrobił to. Przygotowuje się też do przeglądu technicznego…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Za chwilę głos zabiorą przedstawiciele zakładu, więc zostawmy to, bo pewnie będą o tym mówili.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#ArkadiuszLitwiński">Panie burmistrzu, przypominam o limicie czasowym, żeby wszyscy mogli jeszcze zabrać głos. Jeżeli jest jeszcze coś ważnego, to proszę o dokończenie wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#JerzyHardieDouglas">Chcę tylko powiedzieć, że ja patrzę optymistycznie w przyszłość. Sytuacja się poprawia. Wola zakładu jest. Nikt nie mówi, że zakład nie jest uciążliwy. Natomiast to, że jest szkodliwy dla naszego zdrowia – to tego typu tezę trzeba jeszcze udowodnić. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Dziękuję bardzo. Teraz przedstawiciel firmy Kronospan – proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PiotrHerchel">Piotr Herchel – pełnomocnik zarządu ds. ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#PiotrHerchel">Chciałbym się odnieść do wypowiedzi pana posła Hoca, który mówił o amoniaku i demonizował ten temat.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#PiotrHerchel">Otóż zakłady do tej pory nie miały pozwolenia na emisje amoniaku z procesu – nie mieliśmy wiedzy, że taka emisja istnieje. Natomiast teraz uzyskaliśmy taką decyzję, zgodnie z zasadami prawa i zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami prawa i odpowiednimi normami.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#PiotrHerchel">Nikt nie powiedział, że wartość odniesienia dla amoniaku, jeśli chodzi o stężenie godzinowe, to jest 400 µg. Natomiast automatyczna stacja monitorująca w Szczecinku podaje wartości od 2–7 µg. Pytam zatem: gdzie jest to stężenie tego amoniaku? I to jest pierwsza rzecz.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#PiotrHerchel">Odniosę się też do postulatów Stowarzyszenia „TERRA”. Otóż firma nie wprowadza ścieków do kanalizacji deszczowej. Wprowadza tylko i wyłącznie ścieki deszczowe i mamy na to stosowne pozwolenia. Nie spala również u siebie w kotłowniach zakładowych odpadów niebezpiecznych. W kotłowniach zakładowych spalana jest biomasa.</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#PiotrHerchel">My wielokrotnie odpowiadaliśmy panu posłowi Hocowi - co prawda nie na pytania kierowane do zakładów, bo nigdy ich nie zadał, tylko na jego interpelacje.</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#PiotrHerchel">Wielokrotnie zapraszaliśmy pana posła do zakładu, żeby zobaczył, jak zakład wygląda i jak wygląda proces produkcyjny, ale nigdy pan poseł nie zaszczycił nas swoją osobą. Nad czym ubolewam, bo pewnie zmienił by choć trochę podejście do zakładów i do samego procesu produkcyjnego.</u>
          <u xml:id="u-56.7" who="#PiotrHerchel">Oczywiście, ponawiamy to zaproszenie i oczekujemy na pana posła. Kiedy pan zobaczy na własne oczy, jak wygląda zakład i produkcja, to myślę, że będzie to trochę bardziej wiarygodne niż czytanie jakiś różnych dziwnych rzeczy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Dziękuję bardzo. Teraz pan Jasionas – przedstawiciel powiatu szczecineckiego. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#RyszardJasionas">Dziękuję bardzo za zaproszenie. Nie będę robił wycieczek personalnych, ale krótko odniosę się do wypowiedzi jednego z parlamentarzystów, który powiedział, że działalność starostwa jest pozorna.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#RyszardJasionas">Powiem państwu tylko tyle – gdyby nie Starostwo Powiatowe w Szczecinku, to nie mielibyśmy pierwszej stacji pomiarowej, nie wiedzielibyśmy do tej pory, jaki jest stan powietrza w Szczecinku. Żylibyśmy tak, jak żyją niektórzy mieszkańcy naszego województwa – np. miejscowości Drawsko, Białogard, gdzie nie ma takiej stacji i ludzie nie wiedzą czym oddychają.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#RyszardJasionas">My mamy dość mocno rozbudowane stacje monitoringu. Dzięki temu, że w odpowiednim czasie starostwo zainwestowało w stacje, bowiem potem, wspólnie z miastem, otworzyliśmy następną stację, a później, przy pomocy miasta, starostwa i wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska, kolejne.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#RyszardJasionas">Wszystkie te pomiary państwo posłowie otrzymujecie w opracowaniach i możecie się z nimi zapoznać. Pytanie tylko brzmi: i co z tego?</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#RyszardJasionas">Co z tego, że firma Kronospan cały czas deklaruje przystosowanie swojego procesu do najnowszych norm technologicznych? Dodam, że chodzi o wszystkie zakłady w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#RyszardJasionas">Gdzie zatem jest problem? Problem tkwi w szczegółach. A szczegóły są w dokumentach, które wypracowano w Sejmie i w rządzie polskim.</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#RyszardJasionas">Brak odniesienia do technologii produkcji płyt MDF w prawie polskim kuleje cały czas. Nie ujęto tego w ogóle. Produkcja płyt drewnopodobnych, drewnopochodnych – jak można by powiedzieć – nie ogranicza się tylko do płyt pilśniowych i wiórowych.</u>
          <u xml:id="u-58.7" who="#RyszardJasionas">Każda instalacja, każde przedsięwzięcie jest traktowane, jako potencjalnie znacząco oddziałujące na środowisko. Zakłady, które w tej chwili produkują płyty wiórowe w Polsce, to są potężne kombinaty. Nie ma małych zakładów, bo to się nie opłaca.</u>
          <u xml:id="u-58.8" who="#RyszardJasionas">Czemu nie przystosujemy polskiego prawa do tego, żeby w sposób globalny chronić kraj i mieszkańców przed negatywnymi skutkami oddziaływania na środowisko?</u>
          <u xml:id="u-58.9" who="#RyszardJasionas">Tutaj mamy zrzucanie pewnych zobowiązań na samorząd gminny czy samorząd powiatowy, które mają najmniej do powiedzenia w tej sytuacji, i dodatkowo na samorząd wojewódzki, bez mechanizmów, które można by było stosować i które byłyby na tyle elastyczne i dokładnie dostosowane, żeby urzędnik miał jednoznaczną wykładnię prawną.</u>
          <u xml:id="u-58.10" who="#RyszardJasionas">Teraz mamy tak, że dosłownie każdy urząd marszałkowski inaczej interpretuje przepisy. Opracujcie państwo coś, co mogłoby przynieść naprawdę jakiś efekt.</u>
          <u xml:id="u-58.11" who="#RyszardJasionas">I jeszcze jedno. Jeśli Stowarzyszenie „TERRA” i wszyscy oczekujemy, że tego typu firmy, jak zakłady Krono, mają stosować się do ciągłego pomiaru, to po prostu trzeba to zawrzeć w rozporządzeniu i wtedy mamy sprawę załatwioną. Wówczas wszystkie firmy, które produkują drewnopodobne płyty, będą musiały się do tego stosować.</u>
          <u xml:id="u-58.12" who="#RyszardJasionas">Zastanówmy się też nad kwestią surowca drzewnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Oczywiście, jest to w obszarze zainteresowań Komisji, ale nie na tym posiedzeniu, bo, jak już mówiłem, mamy sprecyzowany temat na dzień dzisiejszy.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#ArkadiuszLitwiński">Teraz pan poseł Patalita – proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#TadeuszPatalita">Panie przewodniczący, szanowni goście.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#TadeuszPatalita">Jestem mocno zbulwersowany, bo samorządowcem jestem od dwudziestu lat i twierdzę, że te problemy powinny być rozwiązywane na etapie gminy, powiatu i województwa.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#TadeuszPatalita">Proszę państwa, na pewno my, jako Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, nic tu nie załatwimy. Ja wiem, że zbliżają się wybory i trzeba urządzać hucpę polityczną.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#TadeuszPatalita">Ja mogę to mówić, jako poseł – to jest hucpa polityczna. Trzeba by zapytać, ile ludzi z tego żyje i po co wprowadza się ten niepokój w społeczeństwie.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#TadeuszPatalita">Uważam, że to, co robi burmistrz, starostwo i firma, prowadzi do rozwiązania tego problemu. Bo jeśli jest problem, to trzeba go rozwiązywać na miejscu, a nie przenosić go do parlamentu. Po to daliśmy władzę samorządom, po to jest samorząd, żeby takie problemy rozwiązywać na dole.</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#TadeuszPatalita">W tym wypadku wierzę mocno w pana burmistrza, w starostwo powiatowe i wojewódzkie władze, że potrafią sobie z tym problemem poradzić. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Dziękuję bardzo. Pan poseł Strzałkowski po raz drugi, więc proszę o rzeczową, krótką wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#StefanStrzałkowski">Ja krótko – w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#StefanStrzałkowski">Otóż jeśli chodzi o Jezioro Trzesiecko ono było zamknięte, ale podobno od dwóch czy trzech dni zostało już otwarte. To tyle w trybie sprostowanie, że nie mówię prawdy.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#StefanStrzałkowski">Krótko też chcę powtórzyć to, co wcześniej ktoś z posłów powiedział. My nie przyjechaliśmy licytować się, tylko dlatego, że wydawało się, iż tryb administracyjny w sprawie Szczecinka i w sprawie działań Stowarzyszenia „TERRA” został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#StefanStrzałkowski">Przyjechaliśmy zatem poszukać rozwiązania. Nie ukrywam też, że właśnie od pana ministra oczekujemy pewnych rozwiązań – nawet w kontekście pomocy dla firmy.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#StefanStrzałkowski">Bardzo żałuję, że na ten temat nie rozmawiamy, tylko w kontekście hucpy politycznej. I tu, panie pośle, powiem tylko, że wybory i kampania wyborcza zaczyna się dzień po wyborach. Tak więc ta kampania trwa co najmniej 4 lata.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#StefanStrzałkowski">Jeszcze tylko jedno zdanie.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#StefanStrzałkowski">Panie burmistrzu, ja nie neguję roli samorządów kierowanych przez PO, bo uważam, że są też dobrze zrządzane – podobnie, jak zarządzane przez PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Bardzo dziękuję. Teraz pan poseł Bąk – proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#DariuszBąk">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, zaproszeni goście.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#DariuszBąk">Faktem jest – tu, na tej sali dobitnie zostało to wyeksponowane – że w Szczecinku są przekroczone normy szkodliwych związków chemicznych i pyłów. Potwierdził to i Zastępca Głównego Inspektora Ochrony Środowiska i wojewódzki inspektor ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#DariuszBąk">Dlatego szczególnie niepokoją mnie wystąpienia posłów z Platformy Obywatelskiej, a właściwie wręcz szokują.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#DariuszBąk">Nie możecie, koledzy posłowie, łajać ludzi zaniepokojonych zatruwaniem środowiska za to, że przyjechali do Sejmu. Oni przyjechali tu po to, żeby szukać pomocy i my mamy im tej pomocy udzielić.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#DariuszBąk">Uważam, panie przewodniczący, że powinniśmy przygotować dezyderat, w którym określimy nasze stanowisko i zażądamy od władz rządowych, żeby zajęły się tym problemem – jeszcze lepiej, niż dotychczas.</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#DariuszBąk">Szanowni państwo, ja też jestem samorządowcem od 1990 r. i jestem zszokowany wystąpieniem pana burmistrza.</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#DariuszBąk">Panie burmistrzu, trochę pokory i trochę szacunku. Nie może pan po prostu napadać na posłów za to, że występują w słusznej sprawie – w dodatku pomagając panu, jako burmistrzowi, który reprezentuje mieszkańców. Jest to naprawdę zadziwiająca wypowiedź, panie burmistrzu.</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#DariuszBąk">Co do istoty sprawy, to firma Krono jest potrzebna. Tu nikt nie chce likwidować firmy – absolutnie nie. Tu takich podtekstów nie było. Chodzi tylko o to, aby firma podjęła takie działania, żeby zniwelować te uciążliwości, które odczuwają mieszkańcy Szczecinka. I tylko i wyłącznie taki jest sens dzisiejszego spotkania.</u>
          <u xml:id="u-66.8" who="#DariuszBąk">Dlatego, szanowni państwo, zgłaszam wniosek do pana przewodniczącego o przygotowanie dezyderatu, w którym określimy stanowisko Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w tej sprawie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Dziękuję. W tym zakresie mamy już pewien pomysł razem z panem wiceprzewodniczącym Gosiewskim, ale o tym na końcu. Teraz nadszedł czas na moją wypowiedź. Będzie ona bardzo krótka. Będę mówił o tym, co jest istotą, a nie o innych „dodatkach”, nie zawsze potrzebnych.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#ArkadiuszLitwiński">W trakcie dyskusji przewijało się zasadnicze pytanie: co nasza Komisja, co w ogóle komisja sejmowa, może zrobić w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#ArkadiuszLitwiński">I to jest sedno. Bo raczej nie jest sednem, byśmy byli areną mniej lub bardziej mądrych wypowiedzi, podyktowanych mniej lub bardziej toczącą się de facto kampanią wyborczą.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#ArkadiuszLitwiński">Tu od razu zaznaczam, że to nie jest przytyk do kogokolwiek, kto mówił przede mną.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#ArkadiuszLitwiński">Tak więc, co możemy zrobić? Komisje w parlamencie są po to, żeby uczestniczyć w procesie legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#ArkadiuszLitwiński">Jeden z przedmówców mówił o tym, iż jego zdaniem - ja tego zdania, póki co, nie podzielam – istnieją pewne niedomagania polskiego prawa, albo nawet luki w prawie, i postulował, aby stworzyć takie narzędzie prawne, które będzie z jednej strony bardzo dokładne, a z drugiej strony bardzo elastyczne.</u>
          <u xml:id="u-67.6" who="#ArkadiuszLitwiński">Szczerze mówiąc, nie wiem, czy to jest możliwe, ale powiedźmy, że rozumiem to w ten sposób, iż postuluję korektę prawa, która umożliwi rozwiązanie tego typu problemów – bo takich problemów jest pewnie w Polsce więcej.</u>
          <u xml:id="u-67.7" who="#ArkadiuszLitwiński">Jeśli do takiego wniosku dojdziemy – pewnie nie dzisiaj, ale po wysłuchaniu różnych innych opinii znawców tej gałęzi prawa i organów administracji państwowej – że rzeczywiście inicjatywa legislacyjna byłaby wskazana, to pewnie nie będziemy się od niej uchylać.</u>
          <u xml:id="u-67.8" who="#ArkadiuszLitwiński">Druga rzecz, którą Komisja może robić – i to w zasadzie robimy na co dzień – to monitoring działań administracji rządowej. Podkreślam – administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-67.9" who="#ArkadiuszLitwiński">Sejm nie jest izbą wyższego stopnia w stosunku do samorządu terytorialnego, więc możemy monitorować działania administracji rządowej w różnych obszarach. My zajmujemy się tym raczej systemowo, a nie w konkretnym, indywidualnym przypadku.</u>
          <u xml:id="u-67.10" who="#ArkadiuszLitwiński">Dzieje się tak z różnych powodów. Nie dlatego, żeby szkoda było czasu, ale dlatego, że Sejm, ani sejmowa Komisja nigdy nie zastąpią organu administracji, który musi, dysponując ekspercką wiedzą, badając materiał dowodowy i stronę prawną, podejmować rozstrzygnięcia w indywidualnych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-67.11" who="#ArkadiuszLitwiński">My nie wydamy tutaj żadnego rozstrzygnięcia tego problemu. Natomiast możemy – i pewnie będzie to w dezyderacie ujęte – sprawdzić, czy tego typu problemy, jeżeli chodzi o stosowanie obecnie obowiązującego prawa, występują, i czy na gruncie obecnie obowiązującego prawa nie można ich rozwiązywać lepiej.</u>
          <u xml:id="u-67.12" who="#ArkadiuszLitwiński">I taka jest rola naszej Komisji. Mam nadzieję, że w dalszym przebiegu posiedzenia – zostało nam mniej więcej 15 minut – skupimy się na tym, jak pomóc w rozwiązaniu problemów, które występują w Szczecinku, a nie, jak na kanwie tych problemów, podejmować działania – według mnie może potrzebne – ale niepotrzebne mieszkańcom Szczecinka.</u>
          <u xml:id="u-67.13" who="#ArkadiuszLitwiński">O zabranie głosu proszę pana wiceprzewodniczącego Gosiewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#JerzyGosiewski">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#JerzyGosiewski">Na wstępie chciałbym przeprosić, że w trakcie wystąpienia przerwałem panu burmistrzowi, ale to co mówił, przekraczało wszelkie dopuszczalne normy w parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#JerzyGosiewski">Odnosząc się do słów pani poseł Mirosławy Masłowskiej powiedział pan, że są to pobożne życzenia, a kolejne komentarze przelały już czarę goryczy.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#JerzyGosiewski">Co prawda, potem przedstawiciel samorządu powiatowego mówił już w sposób stonowany i konkretny, ale tu zgadzam się z panem przewodniczącym, że przepisy naszego prawa są w miarę dobre, tylko trzeba je odpowiednio wykorzystywać i stosować.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#JerzyGosiewski">Jeśli chodzi o zasadniczy temat naszego posiedzenia, to Główny Inspektor Ochrony Środowiska zdecydowanie stwierdził, iż w Szczecinku są przekroczone dopuszczalne normy zanieczyszczeń.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#JerzyGosiewski">Przedstawiciel Grupy Krono również potwierdził, że te normy są przekroczone, a jedyne, co dodał, to że koszty ochrony środowiska są duże.</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#JerzyGosiewski">Naszym zadaniem jest dbać o zdrowie ludzi. Tak więc, panie burmistrzu, my to robimy w trosce o zdrowie mieszkańców Szczecinka, których pan powinien reprezentować.</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#JerzyGosiewski">W związku z tym, że pan poseł Hoc ma przygotowane stanowisko, a my przed chwilą uzgodniliśmy, że przedstawimy stanowisko Komisji w formie dezyderatu – zgodnie z wnioskiem pana posła Dariusza Bąka – prosiłbym, aby pan poseł Hoc przedstawił to stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-68.8" who="#JerzyGosiewski">Jednocześnie proszę, aby upoważnić panią poseł Mirosławę Masłowską, do zebrania wszystkich potrzebnych materiałów, na podstawie których prezydium Komisji przygotuje projekt dezyderatu, który zostanie przedłożony na którymś z kolejnych posiedzeń Komisji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Jako ostatni głos zabiorą: pan Tadeusz Cymański – poseł do Parlamentu Europejskiego, następnie przedstawiciel Stowarzyszenia „TERRA”, przedstawicielka urzędu marszałkowskiego i pan Roman Jaworski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#MirosławaMasłowska">Jeszcze ja chciałabym dwa słowa powiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Pani poseł, na znak pokoju proszę jedno zdanie wygłosić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#MirosławaMasłowska">Ja faktycznie jedno zdanie powiem. Wydaje mi się, że dzisiaj musimy, szczególnie w naszej Komisji, zastanowić się nad poprawką dotyczącą pracy Inspekcji Ochrony Środowiska, bowiem nie może ona wcześniej zawiadamiać zakładu, że będzie przeprowadzała badanie.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#MirosławaMasłowska">Jeżeli już jest stały monitoring, to dobrze, cieszę się z tego, ale wcześniej tego nie było, panie inspektorze. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Dziękuję. Pan poseł Cymański – bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#TadeuszCymański">Ja tak, na gorąco. Jeśli chodzi o ten postulat, o którym pani poseł teraz mówiła, to ja chętnie się pod nim podpiszę. Nie wiem w ogóle jak to się stało, że w polskim parlamencie taki przepis przeszedł. Wprawdzie kontrola jest pewną uciążliwością dla przedsiębiorców, ale jednak istotą kontroli jest element zaskoczenia. Bo tam, gdzie się dzieje źle albo bardzo źle, gdzie są zjawiska kryminogenne, czy nawet gorzej, takie uprzedzanie o kontroli ociera się o śmieszność.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#TadeuszCymański">Ja byłem lustratorem w banku przez 10 lat – hen, hen, bardzo dawno temu – ale gdybyśmy uprzedzali o kontroli 7 dni wcześniej – i to najlepiej kasjera - tam, gdzie miały miejsce bardzo poważne nieprawidłowości, to resztę możecie sobie państwo sami dopowiedzieć. Nie będę już dalej tego rozwijał.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#TadeuszCymański">Zacznę teraz od podziękowań za zaproszenie. Nie przyjechałem tu z jakimś wyraźnym orędziem ani inicjatywą. Przede wszystkim chciałem wziąć udział w tym posiedzeniu, bo bliska jest mi tematyka ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#TadeuszCymański">W Unii Europejskiej jestem zastępcą członka takiej komisji. Jest to komisja, która zajmuje się ochroną środowiska, zdrowiem publicznym i bezpieczną żywnością. Jest to dość dziwne połączenie, ale bardzo istotne, bo sprawa zdrowia i środowiska jest bardzo ściśle skorelowana.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#TadeuszCymański">Co do merytorycznych ocen, nie czuję się kompetentny, żeby się wypowiadać. Spotkanie było ciekawe, chociaż bardzo chaotyczne. Znamienne jest to, że były tu bardzo sprzeczne opinie, co do faktów – chociażby, co do tego, jaki jest rzeczywisty stan powietrza i wód na terenie Szczecinka.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#TadeuszCymański">Burmistrz, który jest publiczną osobą wybraną – ja też przez 8 lat byłem burmistrzem – mówi, że ludzi się straszy. Tu nie chodzi o to, żeby ludzi straszyć, tylko żeby ostrzegać, co też jest obowiązkiem. Bardzo często bowiem istnieje „słodka niewiedza”. Tak jest w Polsce w miastach, gdzie przekroczenia są wielokrotne.</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#TadeuszCymański">Mamy tu więc do czynienia z bardzo ważnym problemem uświadamiania, ostrzegania, a nie straszenia i epatowania ludzi - bo tu nie o to chodzi.</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#TadeuszCymański">Dobrze, że wszystkie strony się spotkały. Ja też miałem taką historię w przeszłości, kiedy byłem burmistrzem w Malborku – chodzi o benzoalfapiren. Wyliczono mi, że znajdująca się w centrum miasta kotłownia emitowała kilkanaście kilogramów tej niezwykle ponoć niebezpiecznej substancji.</u>
          <u xml:id="u-74.8" who="#TadeuszCymański">Trudno zatem dziwić się, że ludzie na takie informacje reagują. Największy szacunek należy się ludziom, którzy nie muszą w tym zakresie nic robić, a więc mieszkańcom, organizacjom pozarządowym, a jednak działają. Tu nie ma mowy o jakiejś wielkiej kampanii.</u>
          <u xml:id="u-74.9" who="#TadeuszCymański">A co do kampanii, to chcę powiedzieć, że dokonałem tylko pobieżnej lektury przedłożonych materiałów, ale wynika z nich, że ten problem, ten temat nie jest tematem teraz odkrytym. To jest sprawa, która się już toczy, a zapytania i interpelacje miały miejsce jeszcze przed rokiem i wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-74.10" who="#TadeuszCymański">Tak więc, ta sprawa ma już swoją historię. Dlatego chciałbym zaapelować o unikanie emocji i ostrych słów, które niepotrzebnie padają.</u>
          <u xml:id="u-74.11" who="#TadeuszCymański">Oczywiście, jest walka polityczna i nie ma co ukrywać – zawsze takie sprawy są i będą wykorzystywane. Ale one są i obosieczne.</u>
          <u xml:id="u-74.12" who="#TadeuszCymański">Dlatego sugerowałbym – o ile mogę sugerować panu przewodniczącemu – aby Komisja jakoś spożytkowała to spotkanie i próbowała wyciągnąć pozytywne wnioski. Raz, co do zapisów legislacyjnych. Była tu np. mowa o płytach MDF. Czy w polskim prawie wystarczająco jest ujęty ten rodzaj produkcji? Z tego, co wiem, Polska jest potentatem, jeśli chodzi o produkcję mebli z tych płyt. Tak więc, w naszym interesie jest uregulowanie tych spraw. To jest też kwestia polityki samego resortu, jeśli chodzi o drewno. Myślę, że można te sprawy jakoś tu nawet „ożenić”.</u>
          <u xml:id="u-74.13" who="#TadeuszCymański">Co do samego dezyderatu czy stanowiska, to można powiedzieć, że jest to bezpieczna forma. Niektórzy czasami się śmieją, że z góry wiadomo jaka będzie odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-74.14" who="#TadeuszCymański">Jednak nie obracajmy tego problemu w żart i w niewiarę załatwienia czegoś dobrego. Myślę, że temat jednak jest. Chyba z tego wszystkiego można wyciągnąć jedno, a mianowicie, że w Szczecinku są przekroczenia norm w powietrzu. Może nie najwyższe w Polsce, ale są. I to dobrze, że ludzie reagują i chcą poprawy tej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-74.15" who="#TadeuszCymański">Nie jestem onkologiem, ale wydaje mi się, że emisja jednak jest niebezpieczna. Była tu wyrażona dobra wola ze strony przedstawicieli producentów. To ważne.</u>
          <u xml:id="u-74.16" who="#TadeuszCymański">Warto to wszystko zobaczyć. Dlatego zachęcam kolegę Czesława, żeby pojechał i zobaczył zakłady – chociaż dotknięcie tych, którzy trują, nie jest bezpieczne. Myślę, że warto tam pojechać. Ja bym od tego nie stronił.</u>
          <u xml:id="u-74.17" who="#TadeuszCymański">Jeszcze raz dziękuję za zaproszenie. Zadowolony jestem, że mogłem uczestniczyć w tym posiedzeniu. Przede wszystkim chciałbym podziękować przedstawicielom Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych „TERRA”, za ich wkład. Bo my robimy swoje, i to prawda, że często polityka coś przesłania, natomiast interes rzeczywisty jest tu sprawą nadrzędną.</u>
          <u xml:id="u-74.18" who="#TadeuszCymański">Mam nadzieję, że państwo nie reprezentujecie tu wąskiej grupy „nawiedzonych” - przepraszam za sformułowanie – ekologów, ale że wasz głos jest głosem znaczącej części społeczeństwa. I nie musi się to kłócić z bardzo ostrym wystąpieniem pana burmistrza czy starosty. Wydaje się, że jest pole do porozumienia i myślę, że nikt tu nie powinien podejrzewać złej woli. Ja liczę na to. To być może jest trudne, ale jest możliwe.</u>
          <u xml:id="u-74.19" who="#TadeuszCymański">Tu przede wszystkim chodzi o to, żeby może nawet nie wyeliminować, ale ograniczyć tą emisję, i żeby były tego jakieś namacalne efekty.</u>
          <u xml:id="u-74.20" who="#TadeuszCymański">Czas biegnie. Ja czytałem te materiały. To ciekawa lektura, ale wiadomo, jak to jest. Czy organy publiczne będą lepiej działać – trudno mi powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-74.21" who="#TadeuszCymański">Kończąc, jeszcze raz dziękuję za zaproszenie. Myślę, że w Unii Europejskiej czy w Strasburgu można interweniować, ale tam jest też taka zasada, że podejmują sprawy wtedy, kiedy zostaje wyczerpana cała droga postępowania administracyjnego w Polsce. Czy to zostało dokonane – to jest pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Właśnie. Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#TadeuszCymański">Przepraszam, że może za długo mówiłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Nie. Bardzo dziękuję za konstruktywny głos. Gdyby stosować tą samą regułę, którą się rządzi Parlament Europejski czy Komisja Europejska, my nie powinniśmy odbywać tego posiedzenia. Tak więc, można powiedzieć, że robimy więcej niż powinniśmy.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#ArkadiuszLitwiński">Teraz po 3 minuty – bo i tak korzystamy z dodatkowego limitu czasu, ale za chwilę upłynie możliwość obradowania w tej sali – mają przedstawiciele Stowarzyszenia „TERRA”, urzędu marszałkowskiego i Głównego Inspektora Ochrony Środowiska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#CzesławHoc">Jeszcze ja chcę przedstawić stanowisko do wykorzystania w dezyderacie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#ArkadiuszLitwiński">I tak projekt dezyderatu będziemy później wypracowywali, więc oddam panu głos, jeśli starczy nam czasu.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#ArkadiuszLitwiński">Bardzo proszę – Stowarzyszenie „TERRA”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#JoannaPawłowicz">Dziękuję bardzo, że powtórnie możemy zabrać głos. Będę chyba mówiła „na przyspieszonych obrotach”, bo padło tu wiele argumentów.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#JoannaPawłowicz">Dziękuję wszystkim za zabranie głosu. Dziękuję za zainteresowanie się tym tematem. Nie ma dla mnie znaczenia, czy były to głosy wspierające, czy krytykujące, bo z każdej takiej burzy mózgów wypływają jakieś określone wnioski. Myślę, że to, o czym dzisiaj rozmawialiśmy, na pewno przyniesie efekty – może nie dziś, ale w nieodległej perspektywie.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#JoannaPawłowicz">Odniosę się tylko hasłowo do tych sformułowań, które tu padły, a na które nasze stowarzyszenie ma odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#JoannaPawłowicz">Otóż, jeśli chodzi o ścieki wprowadzone do deszczówki, to nas naprawdę nie interesuje, kto te ścieki wprowadza. My monitorujemy poziom zanieczyszczenia tych ścieków przez akredytowane laboratorium i wyniki tych badań jednoznacznie kwalifikują te ścieki, jako ścieki przemysłowe. I tylko to nas interesuje.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#JoannaPawłowicz">Pył zawieszony PM10. Tu też padła informacja, że przekroczenia pyłu PM10 przypadają na okres związany z sezonem grzewczym. Zgoda, ale ja już mówiłam o tych 10 dniach poza sezonem grzewczym. Co więcej, jeżeli państwo zapoznacie się z raportem WIOŚ, to są tam informacje, że w 2009 r. i w 2010 r. jest 34% dni przekroczeń, w których wojewódzki inspektor ochrony środowiska wskazuje, jako winowajcę, Grupę Krono.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#JoannaPawłowicz">Przegląd ekologiczny. To też bardzo ważne sformułowanie, a właściwie hasło, które tu padło. Otóż, ten przegląd ekologiczny, drogą decyzji, zleca marszałek. Ten przegląd wynika z porozumienia. W związku z tym, nie ma określonej formy ani obowiązkowej treści i nie podlega kontroli administracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#JoannaPawłowicz">Stąd mówienie o przeglądzie ekologicznym jest po prostu nieporozumieniem i wprowadzaniem w błąd tych, którzy potem takim dokumentem będę się reklamować.</u>
          <u xml:id="u-80.7" who="#JoannaPawłowicz">Jeżeli chodzi o decyzje – bo też o nich była mowa – te najbardziej bulwersujące z lutego i marca tego roku, w sprawie nowych zwiększonych emisji, to przygotowałam dla państwa zestawienie - jakie były przed, jakie były po – dla wszystkich spółek.</u>
          <u xml:id="u-80.8" who="#JoannaPawłowicz">Proszę państwa, tych decyzji tak naprawdę nie można zweryfikować. I to jest najbardziej niepokojące. Pojawiają się nowe zapisy – np. PM10, ginie w ogóle pył zawieszony. I tu, w materiale, od razu wyjaśniam dlaczego taka sytuacja może mieć miejsce.</u>
          <u xml:id="u-80.9" who="#JoannaPawłowicz">Co jest jednak najbardziej bulwersujące? Otóż, skoro marszałek dostaje informacje o przekroczeniach zanieczyszczenia, to nie powinien wydawać decyzji, które mogą spotęgować to zanieczyszczenie.</u>
          <u xml:id="u-80.10" who="#JoannaPawłowicz">Poza tym chroni nas tu bardzo ważny dokument – Prawo ochrony środowiska. Dlatego proponowałabym, aby pan marszałek zapoznał się z tym dokumentem i zaczął się zastanawiać.</u>
          <u xml:id="u-80.11" who="#JoannaPawłowicz">I kolejna ważna sprawa. To już jest dosłownie podsumowanie.</u>
          <u xml:id="u-80.12" who="#JoannaPawłowicz">Proszę państwa, my mówiliśmy o tych przekroczeniach dla formaldehydów, dla benzoalfapirenu i dla pyłu zawieszonego. Musicie jednak państwo wiedzieć, że efekt końcowy, to zsumowanie się tych wszystkich zanieczyszczeń, czyli dzisiaj my oddychamy takim a takim powietrzem, ale w ciągu godziny, czy w ciągu dnia możemy dostać tak dużą dawkę, że może ona wywołać pewne reakcje alergiczne.</u>
          <u xml:id="u-80.13" who="#JoannaPawłowicz">Osoby, które się zgłaszają do stowarzyszenia, mówią właśnie o pewnych reakcjach alergicznych, jak łzawienie oczu, trudności z oddychaniem. Poza tym mamy się żalą, że dzieci chorują na astmę – chociaż jest to dość chwiejny argument, bo przecież wszędzie ludzie chorują na astmę. Jednak generalnie, w kontaktach z tymi zanieczyszczeniami te reakcje alergiczne nasilają się.</u>
          <u xml:id="u-80.14" who="#JoannaPawłowicz">Co jeszcze jest ważne? Podałam w materiale informacje dotyczące największego zanieczyszczenia, które wskazuje wojewódzki inspektor ochrony środowiska. Otóż, zamieszkuje go 30 tys. mieszkańców. Tam są szkoły, przedszkola, są obiekty sportowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Zdajemy sobie z tego sprawę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#JoannaPawłowicz">Zastanówcie się państwo nad tym. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Dziękuję. Teraz głos zabierze przedstawicielka urzędu marszałkowskiego, a na koniec zastępca głównego inspektora ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#ArkadiuszLitwiński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#KarolinaBłażków">Proszę państwa, chciałabym się odnieść do kwestii decyzji emisyjnych dla spółek Kronospan Szczecinek i Kronospan Polska.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#KarolinaBłażków">Wielokrotnie podnoszono tu argument, że podwyższono emisję ww. spółkom. Tak, to prawda. Te decyzje zostały wydane. Podwyższono pewne dopuszczalne prawem emisje.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#KarolinaBłażków">Natomiast chcę podkreślić, iż te decyzje zapadły nie tylko dlatego, że spółka złożyła taki wniosek. One zostały wydane zgodnie z obowiązującym prawem. Są w nich dotrzymane wszelkie normy.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#KarolinaBłażków">Z przedłożonego wniosku, zebranej dokumentacji i obliczeń kontrolnych, które wykonaliśmy my, jako pracownicy urzędu marszałkowskiego, a także biegły, powołany w postępowaniu administracyjnym, wynika, że prawidłowa eksploatacja instalacji spółki Kronospan Szczecinek i Kronospan Polska nie będzie powodować przekroczenia jakości standardów powietrza.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#KarolinaBłażków">I jeszcze jedno. Państwo podajecie emisje łączne dla wszystkich trzech spółek Grupy Krono, natomiast chcę podnieść ten argument, iż są to trzy osobne byty prawne. W związku z tym nie można tych emisji zliczać.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#KarolinaBłażków">Chcę też powiedzieć, że np. emisja roczna amoniaku spółki Kronospan Polska wynosi w tym momencie 119 ton rocznie, a emisja amoniaku zwykłej fermy drobiu na terenie województwa zachodniopomorskiego wynosi 39 ton rocznie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Dziękuję. Panie inspektorze, bardzo proszę o pewne podsumowanie. Oczywiście, na tym etapie, bo Komisja nadal będzie się tym tematem zajmowała przy rozpatrzeniu projektu dezyderatu i ewentualnym przyjęciu tego projektu – ale to już na przyszłym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#ArkadiuszLitwiński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#RomanJaworski">Panie przewodniczący, sądzę, że wyniki badań monitoringowych jakości powietrza w sposób wystarczający dokumentują, iż stan czystości powietrza na terenie miasta Szczecinka jest zły. Występują liczne przekroczenia pyłu zawieszonego. W tej chwili badamy wartości stężenia amoniaku, formaldehydu i obawiamy się, że są to substancje charakterystyczne emitowane z tego właśnie zakładu, co będzie pewnym wskaźnikiem jego wpływu na stan czystości powietrza.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#RomanJaworski">Jak mówiłem na początku, benzoalfapiren jest substancją niejednoznaczną i najbardziej charakteryzuje emisje domowe, czy też z sektora niskiej emisji.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#RomanJaworski">Jeśli chodzi o PM10, to jest to substancja, która z jednej strony jest emitowana z niskiej emisji, ale przede wszystkim jest to emisja komunikacyjna i emisja z zakładów.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#RomanJaworski">Dodam jeszcze, że emisja amoniaku, to emisja prekursorów pyłu zawieszonego, bowiem amoniak przekształca się w atmosferze poprzez reakcję chemiczną w substancje stałe, które, z uwagi na to, że są to bardzo rozdrobnione cząsteczki, mogą wnikać bezpośrednio do płuc i powodować niezbyt przyjemne efekty zdrowotne.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#RomanJaworski">Fakt zanieczyszczenia powietrza został udowodniony. My, jako Inspekcja Ochrony Środowiska, będziemy prowadzili intensywny monitoring na terenie miasta Szczecinka do czasu, kiedy nie zostaniemy zwolnieni – np. na skutek udokumentowania przez wyniki monitoringu powietrza, że stężenia zeszły poniżej poziomu, który jest zagrożeniem dla środowiska.</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#RomanJaworski">Natomiast zbulwersowała mnie wypowiedź przedstawiciela firmy Kronospan, że zakłady są represjonowane w Szczecinku.</u>
          <u xml:id="u-86.6" who="#RomanJaworski">My, jako Inspekcja Ochrony Środowiska, jako wojewódzki inspektorat ochrony środowiska, w 2010 r. wykonaliśmy 12 kontroli – oczywiście, we wszystkich trzech spółkach – czyli średnio była to jedna kontrola w miesiącu. Kontrola z reguły trwa 1–2 tygodnie.</u>
          <u xml:id="u-86.7" who="#RomanJaworski">Musieliśmy wydać 6 dość istotnych zarządzeń pokontrolnych, wskazujących na pewne zaniedbania, błędy itd.</u>
          <u xml:id="u-86.8" who="#RomanJaworski">W 2010 r. wszczęliśmy dwa postępowania w sprawie wstrzymania działalności instalacji. Na skutek wniosku zakładu wydaliśmy decyzję określającą termin usunięcia naruszenia. W tej chwili są prowadzone działania inwestycyjne na terenie tych zakładów.</u>
          <u xml:id="u-86.9" who="#RomanJaworski">W związku z powyższym mamy pewne przesłanki, że przynajmniej część tych nieprawidłowości zostanie wyeliminowana.</u>
          <u xml:id="u-86.10" who="#RomanJaworski">Kolejna sprawa, to sprawa prokuratorska prowadzona w tej chwili w sprawie hałdy odpadów, która powstała w sposób nielegalny. Nie była to nasza „zasługa”, że zgłosiliśmy ją do prokuratury, bowiem ubiegło nas stowarzyszenie, które zrobiło to wcześniej, a więc nie było sensu składania zawiadomienia do organów ścigania po raz drugi.</u>
          <u xml:id="u-86.11" who="#RomanJaworski">My cały czas czuwamy i do skutku będziemy kontrolowali zakłady Kronospan. Włączymy się również do postępowania, jeżeli zostanie nałożony na zakłady obowiązek przeprowadzenia przeglądu ekologicznego.</u>
          <u xml:id="u-86.12" who="#RomanJaworski">Wynik przeglądu ekologicznego - wbrew pozorom – musi być przyjęty przez organ wydający decyzję. Jeżeli my się włączymy, to oczywiście będziemy go oceniać i będziemy żądali uzupełnienia, żeby w miarę możliwości gruntownie przeprowadzić postępowanie.</u>
          <u xml:id="u-86.13" who="#RomanJaworski">Natomiast – jak powiedziała pani poseł Ciemniak – będziemy prowadzili wszystkie nasze postępowania, jako Inspekcja Ochrony Środowiska, do skutku, z częstotliwością podobną, jak do tej pory, czyli jednak dość często. Będziemy interweniowali, będziemy reagowali na zgłoszenia, czy jakieś sygnały ze Stowarzyszenia „TERRA”.</u>
          <u xml:id="u-86.14" who="#RomanJaworski">Na przykład w tej chwili prowadzimy dość szczegółową kontrolę emisji lotnych związków organicznych, gdyż stowarzyszenie zgłosiło się do nas z pytaniem czy zakłady, z uwagi na emisje lotnych związków organicznych, nie powinny być zobowiązane do posiadania zezwolenia zintegrowanego.</u>
          <u xml:id="u-86.15" who="#RomanJaworski">Tak więc, staramy się reagować tak szybko, jak to jest możliwe. Staramy się też wypełniać nasze obowiązki – oczywiście w ramach kompetencji, które wynikają z mocy prawa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-86.16" who="#RomanJaworski">Szanowni państwo, jeśli macie jakieś propozycje w tej chwili albo przygotujecie je w najbliższych dniach, proszę o przekazywanie ich do sekretariatu Komisji. Chodzi o propozycje do tekstu dezyderatu – oczywiście mam na myśli parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-86.17" who="#RomanJaworski">Teraz – rozumiem, że w trybie sprostowania, bo lista mówców już została wyczerpana – po 30 sekund dla Stowarzyszenia TERRA i pana posła Hoca, po czym zamkniemy posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#JacekPawłowicz">Szanowni państwo, powiem wprost – to jest skandal. Proszę sobie wyobrazić, że pomimo przekroczeń standardów na emisje zanieczyszczeń powietrza w Szczecinku – na PM10 - Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego wydaje pozwolenia na jeszcze większe emisje.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#JacekPawłowicz">Proszę państwa, obudźmy się. To jest niewyobrażalne, co się dzieje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#ArkadiuszLitwiński">To nie jest żadne sprostowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#JacekPawłowicz">Jeszcze tylko jedna sprawa. Chodzi o to, żeby wszyscy wiedzieli. Otóż, te nowe pozwolenia wydane są do 2017 r. Według prawa, jeśli trzeba będzie je cofnąć – a na pewno trzeba będzie je cofnąć – Państwo Polskie będzie płaciło odszkodowania firmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Dziękuję bardzo. Pan poseł Hoc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#CzesławHoc">Panie przewodniczący, ja jeszcze wystąpię z wnioskiem formalnym, ale dał mi pan pół minuty czasu, więc wykorzystam je w formie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#CzesławHoc">Otóż chcę powiedzieć stanowczo i zdecydowanie, że Szczecinek był i jest pięknym, uroczym miastem. Mam też nadzieję, że takim miastem będzie, bo będziemy walczyli o to, żeby był nadal pięknym i uroczym miastem. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#CzesławHoc">Po drugie, jakoś nie wierzę panu burmistrzowi Szczecinka w jego obiektywną prawdę i obiektywne działania.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#CzesławHoc">Ja jestem endokrynologiem. Pan burmistrz jest onkologiem, a dobrego onkologa cechuje czujność onkologiczna i to jest bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-91.4" who="#CzesławHoc">Teraz wniosek formalny. Chodzi o to, żebyśmy jakoś spuentowali dzisiejsze posiedzenie Komisji. Otóż, mam propozycję stanowiska sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa – aczkolwiek zdaję sobie sprawę, że nie mogę w tej sprawie głosować.</u>
          <u xml:id="u-91.5" who="#CzesławHoc">Teraz odczytam tę propozycję: „Stanowisko przyjęte na nadzwyczajnym posiedzeniu sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Panie pośle, proszę o przekazanie tego do sekretariatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#CzesławHoc">Nie, ja to przeczytam. Przecież mam prawo to przeczytać i podać, jako wniosek formalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#ArkadiuszLitwiński">To nie jest wniosek formalny, tylko propozycja – to po pierwsze, a po drugie, jak powiedziałem, Komisja przyjmie dezyderat w oparciu o tekst wypracowany przez prezydium.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#CzesławHoc">Panie przewodniczący, ja chcę przeczytać…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Dziękuję panu bardzo. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#CzesławHoc">To jest wniosek formalny i pan nie może go zakwestionować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#ArkadiuszLitwiński">Posiedzenie zostało zamknięte. Poza tym i tak nie mamy kworum – niech pan popatrzy na salę. Dziękuję.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>